article1 01 2014 · ทดลองใช้อย่างแพร่หลายในป...

17
ปีท1 ฉบับที1 (มกราคม-มิถุนายน 2557) 1 8 ขั้นตอนการเรียนแบบโครงงานร่วมกับโซเชียลมีเดียเพื่อส่งเสริมทักษะในศตวรรษที21 รุจโรจน์ แก้วอุไร 1 ศรัณยู หมื่นเดช 2 บทคัดย่อ การเรียนแบบโครงงานเป็นการเรียนรู้รูปแบบหนึ่งที่เหมาะสมสําหรับการเรียนในศตวรรษที21 เนื่องจากเป็นกิจกรรมที่เน้นการปฏิบัติตามความสนใจของนักเรียน มีการนําเทคโนโลยีเข้ามาใช้ในการ จัดการเรียนการสอนอย่างแพร่หลาย เครื่องมือหนึ่งที่สามารถนํามาใช้ในการจัดการเรียนการสอนแบบ โครงงานคือ โซเชียลมีเดีย (Social Media) การเรียนแบบโครงงานร่วมกับโซเชียลมีเดียจะเริ่มจากการ เตรียมความพร้อมของครู นักเรียน วัสดุอุปกรณ์ และโครงสร้างพื้นฐานของโรงเรียน จากนั้นนักเรียนเลือก ปัญหาที่จะศึกษา โดยมีครูเป็นผู้จุดประกายและให้คําปรึกษา นักเรียนและครูร่วมกันวางแผนการทํา โครงงานในรูปแบบของแผนปฏิบัติการหรือเค้าโครงโครงงาน โดยกําหนดวัตถุประสงค์ สมมติฐาน ขอบเขตการศึกษา และวิธีการศึกษา ศึกษาหลักการทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง ลงมือปฏิบัติตามแผน โดยเก็บ รวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูล ค้นหาข้อมูลเพิ่มเติม เขียนรายงาน เผยแพร่ผลงานสู่สาธารณะ และ ประเมินโครงงาน ซึ่งในแต่ละขั้นตอนนักเรียนสามารถเลือกใช้โซเชียลมีเดียที่เหมาะสมมาประยุกต์ใช้ เพื่อให้สอดคล้องกับลักษณะของนักเรียนในยุคใหม่การเรียนแบบโครงงานร่วมกับโซเชียลมีเดียจะช่วย พัฒนาสมรรถนะและทักษะที่สําคัญในศตวรรษที21ของนักเรียนได้เป็นอย่างดี คําสําคัญ : การเรียนแบบโครงงาน, โซเชียลมีเดีย, ทักษะในศตวรรษที21 Abstract Project-Based Learning is one of the suitable strategies for learning in the 21st century due to the compliance activities focusing on students' attention. Technology has been widely used in teaching and learning process. One tool that can be used in Project- Based Learning is Social media. Project-Based Learning with social media started from the preparation of teachers, students, materials and school infrastructures. Students then selected the issues to study. The teachers inspired and gave advice. Students and teachers jointly planned the project in the form of an action plan or layout project by defining the scope, objectives, assumptions and methods. Subsequently, they studied 1 ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ภาควิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร 2 นิสิตปริญญาเอกสาขาวิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร

Upload: others

Post on 28-Jan-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

ปท1 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน 2557) 1

8 ขนตอนการเรยนแบบโครงงานรวมกบโซเชยลมเดยเพอสงเสรมทกษะในศตวรรษท 21

รจโรจน แกวอไร1 ศรณย หมนเดช2

บทคดยอ

การเรยนแบบโครงงานเปนการเรยนรรปแบบหนงทเหมาะสมสาหรบการเรยนในศตวรรษท 21 เนองจากเปนกจกรรมทเนนการปฏบตตามความสนใจของนกเรยน มการนาเทคโนโลยเขามาใชในการจดการเรยนการสอนอยางแพรหลาย เครองมอหนงทสามารถนามาใชในการจดการเรยนการสอนแบบโครงงานคอ โซเชยลมเดย (Social Media) การเรยนแบบโครงงานรวมกบโซเชยลมเดยจะเรมจากการเตรยมความพรอมของคร นกเรยน วสดอปกรณ และโครงสรางพนฐานของโรงเรยน จากนนนกเรยนเลอกปญหาทจะศกษา โดยมครเปนผจดประกายและใหคาปรกษา นกเรยนและครรวมกนวางแผนการทาโครงงานในรปแบบของแผนปฏบตการหรอเคาโครงโครงงาน โดยกาหนดวตถประสงค สมมตฐาน ขอบเขตการศกษา และวธการศกษา ศกษาหลกการทฤษฎทเกยวของ ลงมอปฏบตตามแผน โดยเกบรวบรวมขอมล วเคราะหขอมล คนหาขอมลเพมเตม เขยนรายงาน เผยแพรผลงานสสาธารณะ และประเมนโครงงาน ซงในแตละขนตอนนกเรยนสามารถเลอกใชโซเชยลมเดยทเหมาะสมมาประยกตใชเพอใหสอดคลองกบลกษณะของนกเรยนในยคใหมการเรยนแบบโครงงานรวมกบโซเชยลมเดยจะชวยพฒนาสมรรถนะและทกษะทสาคญในศตวรรษท 21ของนกเรยนไดเปนอยางด คาสาคญ : การเรยนแบบโครงงาน, โซเชยลมเดย, ทกษะในศตวรรษท 21

Abstract Project-Based Learning is one of the suitable strategies for learning in the 21st century due to the compliance activities focusing on students' attention. Technology has been widely used in teaching and learning process. One tool that can be used in Project-Based Learning is Social media. Project-Based Learning with social media started from the preparation of teachers, students, materials and school infrastructures. Students then selected the issues to study. The teachers inspired and gave advice. Students and teachers jointly planned the project in the form of an action plan or layout project by defining the scope, objectives, assumptions and methods. Subsequently, they studied

                                                            1ผชวยศาสตราจารย ดร. ภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 2นสตปรญญาเอกสาขาวชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา มหาวทยาลยนเรศวร

2 วารสารเทคโนโลยการศกษาและมเดยคอนเวอรเจนซ

the principle, theories involved, followed the plan, collected the required data, analyzed the data, looked for more information, wrote reports, published their workand evaluated projects. Each step, students were able to choose and use social media as applied to reflect the characteristics of the students in mind. Project-Based Learning with social media will enhance the competencies and skills of students in the 21st century as well. Keywords : Project-Based Learning, Social Media, 21st Century Skillบทนา โลกในปจจบนเปลยนแปลงไปจากอดต วธการทเดก ๆ สอสารกบเพอน ๆ การรบรและแบงปนขอมลขาวสาร และการดาเนนชวต แตกตางจากในยคของพอแมหรอครเปนอยางมาก ไมเฉพาะเทคโนโลยทพฒนาขน แตรวมถงการเขาถงขอมลขาวสารทรวดเรวไรขดจากด หนาทของผใหญคอการเตรยมเดกเหลานใหพรอมสาหรบงานและอาชพใหม ๆ ทจะเกดในอนาคตและอาจไมมอยในปจจบน เดกๆ จงตองไดรบการฝกฝนทกษะทจ า เ ปนเชน ทกษะ การ อ าน การ เข ยน และการค ดค านวณ การ คดอยางม ว จารณญาณการแก ปญหา การสรางสรรคและนวตกรรม ความเขาใจ ความตางวฒนธรรม ความรวมมอ การทางานเปนทม ภาวะผนาการสอสาร สารสนเทศการเทาทนสอ คอมพวเตอรเทคโนโลยสารสนเทศ อาชพและการเรยนร เปนตนเพอเตรยมพรอมสาหรบการเปนพลเมองในยคศตวรรษท 21 ตอไป (วจารณ พานช,2555; Taylor & Fratto, 2012)

การเรยนการสอนในยคใหมนจงตองเปลยนแปลงไป หองเรยนธรรมดาถกเปลยนใหเปนหองเรยนทมสภาพแวดลอมเออตอการเรยนรอยางไมมขดจากด วธการเรยนการสอนเปลยนไปเปนรปแบบทสงเสรมทกษะทจาเปนใน

ศตวรรษท 21 มากขน ซงการสอนแบบเดมไมสามารถทาใหเดก ๆ เกดทกษะเหลาน วธการเรยนการสอนทถกพดถงบอยครงและมการนาไปทดลองใชอยางแพรหลายในปจจบนคอ การเรยนแบบโครงงานหรอการเรยนโดยโครงงานเปนฐาน (Project-Based Learning) ผนาดานการศกษาหลายทานไดเสนอวาการสอนแบบนวาเปนวธการสอนทดทสด (Barell, 2010; Baron, 2011; Coal and Wasburn Moses, 2010; Larmer and Mergendoller, 2010 cited inBender, 2012)

การเรยนแบบโครงงาน (Project-Based Learning) หรอเรยกกวา PBL มความคลายคลงกบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) โดยทงสองวธใชแนวคดการเรยนรแบบสบเสาะดวยตนเองผานกระบวนการทางวทยาศาสตร เ ชนเดยวกน แตมขอตางกนเลกนอย คอ การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานจะเนนทกระบวนการแกไขปญหา สวนการเรยนรแบบโครงงานจะเนนไปทการลงมอปฏบตการเรยนแบบโครงงานเปนกจกรรมการเรยนรทเนนการปฏบตตามความสนใจของนกเรยนเอง เพอคนพบสงใหมหรอความรใหม ผานกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยขอคนพบใหม นน นก เร ยนและค ร ไม เคยทราบหร อ มประสบการณมากอน โดยมครหรอผเชยวชาญ

ปท1

เปนจะมควาเลอกจากนกเรในกาใหมสาม255และ255Mou

ชวยใใหนแตคนาเคเชน หรอ(Socสรางเวบ การสโครงใหแควาเทคโจากและทครโซเช

ฉบบท 1 (มกราคม

ทปรกษานกเมแรงจงใจในมรกบโลกควกวธการคนหนนจะลงมอปรยนจะสามารารแกปญหา สม แลกเปลยารถนาไปใชใ3; พมพพนราเชน มศร, 4; ลดดา ภเกursund, 200

ในปจจบในการเรยนรกเรยนสบคน

ครเองอาจยงไครองมอใหมวก บลอก ก

อทในปจจบนcial Medงอยบนแนวค2.0 ซงในขณสอนโดยทวไปงงาน ไมเพยงกนกเรยนเทาามร ด วยตนโนโลยสารสนทกททกเวลาผลงานไปไดท

รผสอนแบบโคชยลมเดยไดอ

ม-มถนายน 2557

เรยนทเรยนดนการแกไขปญวามเปนจรง หาคาตอบ กาปฏบตและครถบรณาการสรปขอคนพบนเรยนรซ งกในชวตจรงไดนธ เดชะคปต,

2553; กยรต,2552;

09) บนไดมการนาแบบโครงงานนขอมลสารสนมมความชาน ๆ มาใชในกเกลแอพ ยทป

นรจกกนในชdia)” โดยแอดพนฐานและณะนมบทบาทปรวมทงการเ งแตเปนแหลงานน แตยงชวเอง ช วยฝกนเทศ เรยนรา และสามารทวโลกอกดวยครงงานจาเปนยางคลองแค

7)

ดวยกระบวนกญหาสงเชอมนกเรยนจะเปาหนดแหลงขนควาดวยตนความรและทบ และสรางควกนและกน (ปรยา บญญ พเยาว ยนวฒนา มคคสBender, 2

าเทคโนโลยเขนโดยครมอบหนเทศจากเวบนาญมากพอในการเรยนการป เฟสบค เปอ“โซเชยลมพพลเคชนเห

ะเทคโนโลยขอทมากในการเรยนการสอนงขอมลสารสนยใหนกเรยนสกฝนทกษะรรวมกนทางารถแบงปนควยนนจงเปนเหนตองใชเครอลว และออก

การนมโยงปนผอมล นเอง กษะวามรและญสร, นดสข สมน, 012;

ขามาหมายบไซต นการสอน นตน มเดย หลานองยคเรยนแบบนเทศสรางดานานไดวามรหตผลองมอ แบบ

การเรยนการเขามารวมใสอนแบบโคจาเปนในการนกเรยน (Beแนวทางกโครงงานรวม

การขนตอนวธกามความเขาใจโครงงานทชดเ ร ยนการสเปนเครองมความสะดวกนกเรยน (พมและ ราเชน

โดยการเรยด า เ น น ก าภาพท 1 ขนตอ

รสอนโดยนาเนแตละขนตครงงาน เ พอรเปนพลเมอง

ender, 2012)าร จดการ เมกบโซเชยลมรทาโครงงานเปารทางวทยาศจเกยวกบหลกดเจน สามารสอนประย กอในการเรยนกและเสรมสรมพนธ เดชะคมศร,2553;

ยนแบบโครา ร ท ส า ค ญอนการเรยนแบ

เครองมอโซเชอนของการเอชวยพฒนาในศตวรรษท) เ ร ยนการสมเดย ปนการดาเนน

ศาสตร ครผสอกการ และขนรถออกแบบกาก ต ใ ช โ ซ เ ช ยนการสอน เพรางทกษะทสคปต, พเยาวลดดา ภเกยร

รงงานมข นตญ 8 ข น ต อบโครงงาน

3

ชยลมเดยเรยนการาทกษะท 21 ของ

อนแบบ

นงานตามอนจะตองนตอนของารจดการยลม เ ด ย พออานวยสาคญของว ยนดสข รต,2552)

ตอนการอ น ด ง น

4

ขนตอนท

ใสงสาคญจาเปนแปรบเปลเปนผถาเปนผใหตองมควตนเองมวธการแลมลกจดอปกรณภายนอกและจดเชอมโยเกยรต, 2

จดการเรจงจะสะดาเนนกเหมาะสากลมถาหฝกการใชการเปนผใ ชการเบางเนอหทกเนอหและควาจดเตรยมท จ า เ ปโซเชยลมความสา

ท 1 เตรยมคว

ในการเรยนญอนดบแรกคและคณคาขอล ยนแนวคดยทอดความร

หคาปรกษาแวามเชอวานกมความรความละเทคนคกาดทาแผนการณ จดสภาพแกหองเรยนใหหาแหล ง เรงประสบกา

2552) คร ตองก าหรยนการสอนแดวกและเหมารเรยนรแบบาหรบปฏบตเหากเปนการทชทกษะการทผนาและความรยนการสอหาหรอบางวชหาหรอทกวชามเหมาะสมมเครองมออปน ต อ ง ใ ช มเดย ซงครจาามารถและปร

วามพรอม

นการสอนแบอครตองตระองการสอนแดการสอนแรโดยตรงเปนและอานวยคกเรยนสรางคมเขาใจเกยวารสอนแบบโคจดการเรยนรแวดลอมท งหเหมาะกบกายนร ท หลารณกบชวตจ

หนดหรอ ตดแบบโครงงานใมาะสมทสด อบโครงงานในเปนรายบคคลทางานกลม นทางานรวมกนมรบผดชอบตออนแบบโครงชา แทนทจะทชา ขนอยกบคของแตละบ

ปกรณเทคโนโลโ ด ย เ ฉพ า ะาเปนตองมควระโยชนของโ

บบโครงงานหนกถงความ

แบบโครงงานบบเดมทครการสอนทครความสะดวกความรไดดวยวกบหลกการครงงานอยางร เตรยมวสดภายในและ

ารทากจกรรมกหลายเ พอจรง(ลดดา ภ

ดสน ใจ วาจะในลกษณะใดอาทเชน การบางเรองอาจลมากกวาเปนนกเรยนจะไดน และทกษะอกลม ครอาจงงานเฉพาะทาโครงงานในความสะดวกรบท ครตองลยสารสนเทศะ เ ค ร อ ง ม อวามรเกยวกบโซเชยลมเดย

น มน ร รก ยร งดะม อภ

ะดรจนดะจะ นกง ศอ บย

แตลนามแบมปรข อครคเบอเทคจดกอยา ขนต

เพอการดวยควาประตางส ง เจดปการ

ส ง เหรอ

วารสารเทค

ละประเภทเปมาประยกตใชบ โ ค ร ง ง านระสทธภาพนอง น ก เ ร ย นควรเตรยมนงตนในการท

คโนโลยสารสการเรยนร เพางราบรน(Ben

ตอนท 2 เลอการเลอ

อทาโครงงาน รทาโครงงาน ยตนเอง ปญามสนใจ กาะสบการณทเงๆ ครตองจดเกตส งแวดลประกายความรใชทกษะการ

กตเหลา นอออาจเปนสภภาพท 2

คโนโลยการศกษา

ปนอยางดเพชในการจดก

น ในแ ต ล ะขอกจากนการเก ม ค ว า ม สกเรยนใหมคาโครงงาน รวสนเทศทครจพอใหการเรยnder, 2012)

กปญหาทจะกปญหาหรอเปนขนตอนนกเรยนควร

ญหาทจะศกษารส ง เกตส งเคยพบ หนงดกจกรรมใหล อมรอบตวอยากรอยากเรสงเกตประส

อาจเ ปนสภาาพแวดลอมตวอยางบลอ

และมเดยคอนเวอ

อทครจะสามการเรยนการ น ตอน ไ ด อเตรยมความพ า ค ญ ไ ม แ พ

ความรและทวมถงทกษะกจะนามาใชในยนการสอนเป

ศกษา อหวขอทจะศนทสาคญทสดเปนผเลอกป

ษานนอาจมาง ตาง ๆ รองสอ หรอวารหผ เรยนไดออวและ ชม ชนเหน ซงเปนกาสบการณจาก

าพแวดลอมเสมอนกได ซก Wordpress

อรเจนซ

มารถรสอนย า ง

พรอมพ ก น กษะารใชนการปนไป

ศกษาดของญหาาจากบตว รสารอกไปนเ พอ ารฝกกการ

มจร ง ซงใน s.com

ปท1 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน 2557) 5

ยคดจทลนโซเชยลมเดยเปนเครองมอทสามารถนามาใชในการทาใหผเรยนเกดคาถามหรอประเดนปญหาจากประสบการณใหม ๆ ท ตองการคนหาคาตอบ เ ชน เ วบไซตยทป (YouTube) ทบรรจวดโอจากทวโลก ครสามารถเลอกใชวดโอเหลานมาชวยจดประกายความคดเพอใหนกเรยนเหนประเดนปญหาและสามารถกาหนดหวขอทตนเองสนใจได หากเปนการทาโครงงานลกษณะกลม สมาชกในกลมตองตกลงกนภายในกลมวาสนใจทจะทาโครงงานเรองใดและนาเสนอตอคร เพอรวมกนอภปรายถงความนาสนใจและความเปนไปไดอกครงหนงโดยในการอภปรายอาจใชการระดมสมองผานเครองมอโซเชยลมเดยอยางเฟสบค (Facebook) ทอนญาตใหสมาชกในกลมสามารถแสดงความคดเหน สนทนาผานการพมพขอความ และลงคะแนนเสยงเพอตดสนใจเลอกเรองทจะทาโครงงานโดยอาจนาเสนอเรองทกลมตนเองสนใจไวบนบลอก (Blog) ของกลม เพอใหครและเพอนกลมอนไดทราบและชวยแนะนาหรอแสดงความคดเหน ทงหมดนนกเรยนจะไดใชทกษะการสอสารในการรบฟงความคดเหนของผอนและแสดงความคดเหนของตนเองไดใชทกษะการคดอยางมวจารณญาณในการใหเหตผลสนบสนนความคดเหนของตนองในการตดสนใจเลอกเรองทตองการจะศกษา หลงจากนกเรยนแตละกลมจะตงชอเรองโครงงาน ซงชอเรองจะตองสอถงงานทจะทาใหชดเจน กะทดรด และควรบอกรายละเอยดเกยวกบงานทจะทาใหมากทสด (ลดดา ภเกยรต, 2552; ปรยา บญญสร,2553; บญเลยง ทมทอง,2550; VanCleave,

1997 อางถงใน ปรยา บญญสร,2553; Bender, 2012)

ภาพท 3 ตวอยางเวบไซต Wikispaces

ขนตอนท 3 วางแผนการทาโครงงาน การวางแผนการทาโครงงานจะชวยทาใหโครงงานดาเนนไปดวยความราบรน รดกม เปนไปตามลาดบขนตอน โดยนกเรยนตองรวมกนกาหนดแผนการดาเนนงาน คอ กาหนดวตถประสงค สมมตฐาน ขอบเขตของการศกษา ว ธการทจะศกษา ว ธศกษาคนควาเอกสาร ทเกยวของ และเสนอเคาโครงของโครงงานตอครผสอน โดยครผสอนมบทบาทหนาทในการใหคาปรกษาในการดาเนนงานของผเรยนในทกขนตอน(ปรยา บญญสร, 2553; บญเลยง ทมทอง, 2551; สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2550)

การวางแผนในขนตอนแรกคอนกเรยน“ตองกาหนดวตถประสงคของโครงงาน” ซงเปนการกาหนดสงทตองการใหเกดขนจากการทาโครงงานของนกเรยน ตองเขยนใหชดเจนสอดคลองกบชอโครงงาน สมบรณครบถวน และตองเปนสงทนกเรยนอยากทราบคาตอบจากการทาโครงงานนน หากเปนการทาโครงงานเปนกลมนกเรยนแตละกลมตองรวมกนอภปรายทบทวนหวขอทตนเองสนใจวาตองการทราบ อะไรบาง เ พอนามาเปนวตถประสงคของ

6 วารสารเทคโนโลยการศกษาและมเดยคอนเวอรเจนซ

โครงงานการกาหนดวตถประสงคจะชวยใหนกเรยนรจกบรหารจดการเพอนาไปสเปาหมาย กาหนดกลยทธและเวลาในการทาใหบรรลเปาหมายนน ซงสงเหลานเปนขนเรมตนของการฝกทกษะการเรยนรดวยการกากบตนเองโดยครใชคาถามกระตนใหนกเรยนคดถงสงทตองการจากเ รอง นน ๆ เ ชน นกเ รยนอยากรอะไรเกยวกบเรองน นกเรยนอยากรไปเพออะไร นกเรยนอยากสรางหรอประดษฐอะไรและ เพออะไร เปนตน สดทายครและนกเรยนจะรวมกนพจารณาถงความชดเจนเขาใจงาย ค ว า ม ส อ ด ค ล อ ง ก บ ช อ โ ค ร ง ง า น แ ล ะ ความสมบรณของวตถประสงคของโครงงานอกครงหนงนกเรยนจะไดฝกการใชทกษะการคดอ ย า งม ว จ า รณญาณ ใ นก าร ให เ ห ต ผลทหลากหลายเพอสนบสนนความคดของตนเองและตงคาถามทชดเจนเพอนาไปสการแกปญหาของโครงงานโดยการกาหนดวตถประสงคตองชดเจนและสอดคลองกบเรองทศกษา (พมพนธ เดชะคปต, พเยาว ยนดสข และ ราเชน มศร, 2553; บญเลยง ทมทอง, 2550; ลดดา ภเกยรต, 2552; Partnership for 21st Century Skills, 2009)

ใ นข น ตอน น ค ร อ า จ ใ ช ว ก ส เ ปซส (Wikispaces) เปนพนทสาหรบสราง แกไข และแสดงวตถประสงคของแตละกลมโดยวกสเปซส มลกษณะคลายเวบไซตอยางงายหรอบลอกแต พเศษกวาตรงท วกสเปซสอนญาตใหสมาชกภายในกลมสามารถสรางและแกไขเ นอหารวมกนได ม พนท ให ใชในการตดตอสอสาร แลกเปลยนขอมลขาวสาร มเครองมออานวยความสะดวก ในการส ร า ง เ ค ร อ ข า ยและ

สรางเนอหา ซงเครองมอโซเชยลมเดยประเภทนจะชวยสงเสรมทกษะการทางานรวมกนของนกเรยนไดเปนอยางดและสามารถนามาใชในการเรยนการสอนไดโดยไมมคาใชจายภายใตเงอนไขทผบรการกาหนด (Poore, 2013)

เมอทราบวตถประสงคของโครงงานทชดเจนแลว นกเรยนจะ “กาหนดสมมตฐานของโครงงาน” เพอเปนการคาดคะเนคาตอบของป ญ ห า ท ส น ใ จ อ ย า ง ม ห ล ก แ ล ะ เ ห ต ผ ล ต า มหล ก ก า ร ท ฤษ ฎ เ ป น ก า ร ใ ช ท ก ษ ะกระบวนการทางวทยาศาสตรและทกษะการคดซงเกดจากการทนกเรยนทบทวนความรเดม สรปอางองโดยอาศยความร เ ดมท เ กยวของ เพอคาดคะเนสงทจะเกดขนตามมา ซงจะทาใหการออกแบบการศกษามความชดเจน สมาชกภายในกลมตองพดคยกนถงคาตอบท นาจะเปนไปได โดยอาจมไดหลายคาตอบ และเขยนคาตอบทเลอกไวเพอรอการพสจนนกเรยนจะไดใชทกษะการคดอยางมวจารณญาณในการใหเหตผลสนบสนนสมมตฐานของตนเองวเคราะหความเปนไปได และตดสนใจเลอกสมมตฐานทนาจะเปนไปไดมากทสด ครตองพยายามใชคาถามกระตนใหนกเรยนพยายามคาดคะเนคาตอบลวงหนา (พมพนธ เดชะคปต, พเยาว ยนดสข และ ราเชน มศร, 2553; บญเลยง ทมทอง, 2550; ลดดา ภเกยรต, 2552; Partnership for 21st Century Skills, 2009)

การ ร วม กนอ ภปรายและก าหนดสมมตฐานของโครงงานของสมาชกภายในกลมสามารถนาเครองมอโซเชยลมเดยมาใชเพอใหสมาชกทกคนสามารถสรางและแกไขสมมตฐานรวมกนได อาทเชน Wikispace, Google Site,

ปท1 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน 2557) 7

Google Drive, SkyDrive เปนตน นกเรยนจะไดใชทกษะการทางานรวมกน โดยผใหบรการบางรายจะมกลองสนทนา (Chat Box) สาหรบใหสมาชกใชพดคยอภปรายรวมกนและสดทายครอาจใหแตละกลมนาเสนอสมมตฐานของกลมตนเอง เพอรวมกนวเคราะหความเปนไดและขอเสนอแนะเพมเตมจากครอกครง นกเรยนจะไดฝกทกษะการสอสารจากการอภปรายภายในกลมและการนาเสนอสมมตฐานของกลมใหครและเพอนกลมอนฟง (The Partnership for 21st Century Skills, 2009)

หลงจากท นกเรยนและครอภปรายร วม กนจนไ ดข อส รปของสมม ตฐานแล ว จงดาเนนการ “กาหนดขอบเขตการศกษาของโครงงาน” ใหชดเจนเพอทาใหไดผลการศกษาทน า เ ช อถ อ ไ ด แ ก การก าหนดประชากร กลมตวอยาง และตวแปรทศกษา ประชากรทศกษาอาจเปนคน สตว หรอพช รวมทงกาหนดขนาดของกลมตวอยางใหเหมาะสมเปนตวแทนของประชากร กาหนดตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคมให ชดเจน จะทาใหส อความหมายใหผ ฟงและผ อานเขาใจตรงกน การกาหนดขอบของการทาโครงงานนสมาชกอาจรวมกนอภปรายและกาหนดขอบเขตในบลอกหรอวกสเปซสของกลมตนเอง ครสามารถยกตวอยางการกาหนดขอบเขตการทาโครงงานใหนกเรยนเขาใจโดยนาเสนอไวบนบลอกหรอ วกสเปซสของรายวชา เมอนกเรยนกาหนดขอบเขตการศกษาไดแลว ครใหแตละกลมนาเสนอขอบเขตการทาโครงงานของตนเองทละกลม เพอรวมกนอภปรายและใหขอเสนอแนะ แกนกเรยน ในขนตอนนนกเรยนจะไดฝกทกษะ

การทางานรวมกนของสมาชกในกลม และใชทกษะการสอสาร ในการอธบายเหตผลของตนเองและรบฟงความคดเหนของผอนใชทกษะการคดอยางมวจารณญาณในการใชเหตผลในการกาหนดขอบเขตการศกษา วเคราะหหาความสมพนธระหวางขอบเขตการศกษาและ ตวแปรแตละตว และประเมนขอบเขตการศกษาอยางรอบดาน (พมพนธ เดชะคปต, พเยาว ยนดสข และ ราเชน มศร, 2553)

เมอกาหนดขอบเขตอยางรอบดานแลว นกเรยนจะรวมกน “กาหนดวธการศกษา” เพอระบวธการดาเนนงานใหบรรลวตถประสงคของโครงงาน โดยกาหนดแหลงขอมล ประชากรและกลมตวอยาง เครองมอและอปกรณ วธการสรางเครองมอ วธการเกบรวบรวมขอมล ระยะเวลาในการศกษา วธการวเคราะหขอมล และวธการนาเสนอ โดยระบเปนขนตอนใหชดเจนเพอใหสามารถนาไปปฏบตไดจรง จากวตถประสงคและสมมตฐานนกเรยนตองคดหาวธการทจะหาคาตอบทหลากหลาย เลอกวธทเหมาะสมครตองแนะนาวธการหาคาตอบทหลากหลาย เพอเลอกใหเหมาะสมกบเ รองทศกษา โดยคานงถ งขอจากดตาง ๆ เชน วสดอปกรณ อาคารสถานท ความปลอดภย ระยะเวลา คาใชจาย เปนตน (พมพนธ เดชะคปต, พเยาว ยนดสข และ ราเชน มศร, 2553; ลดดา ภเกยรต, 2552) ในขนตอนนนกเรยนจะไดฝกทกษะการคดอยางม วจารณญาณในการใ ช เห ตผลทหลากหลายในการกาหนดและเลอกใชวธการดา เ นนโครงงาน รวมถ งการคดหา ว ธการแ ก ป ญ ห า เ พ อ ใ ห ไ ด ม า ซ ง ค า ต อ บ ต า มวตถประสงคของโครงงานการอภปรายของ

8 วารสารเทคโนโลยการศกษาและมเดยคอนเวอรเจนซ

สมาชกภายในกลมไมวาจะดวยวาจาหรอเขยนลงบนวกสเปซสหรอบลอกเพอหาวธการศกษาทเหมาะสมนน จะชวยสงเสรมทกษะการทางานรวมกนและทกษะการสอสารอาจเปนการระดมส ม อ ง ใ น ร ป ข อ ง แ ผ น ภ า พ ค ว า ม ค ด (Mind Mapping) โดยใชเครองมอโซเชยลมเดยอยางBubbl.us ซงเปนเครองมอทอนญาตใหสร าง แบงปน และรวมกนเขยนแผนภาพความคดแบบออนไลน สามารถสงออกในรปของไฟลรปภาพ พมพและนาโคดไปใสไวบนบลอก วกสเปซส หรอเวบไซตอนได รวมถงสามารถแบงปนผานลงคไดโดยตรงอกดวย นอกจากนยงมเครองมอแผนภาพความคดอน ๆ ทไดรบความน ย มอ าท เ ช น Exploratree.org.uk,Mind42 และ Cacoo.com ซงครและนกเรยนสามารถเลอกใชไดตามความเหมาะสม (Partnership for 21st Century Skills, 2009) เม อ เลอก ว ธการ ดา เ นนการคนหาคาตอบตามวตถประสงคของโครงงานเรยบรอยแลว ลาดบตอไปนกเรยนจะ “ศกษาหลกการทฤษฎท เ กยวของ” โดยคนควาเอกสารทเกยวของกบเรองทศกษา เฉพาะเรองทสาคญมความสมพนธกบปญหาทจะศกษา ซงจะชวยใหเหนภาพของปญหาไดเดนชดขนนกเรยนจะไดใชทกษะในการสบคนวเคราะหและประเมนความนาเชอถอเพอคดกรองขอมลความรทได นนคอการฝกฝนทกษะการรบรขอมลสารสนเทศโดยครจะเปนผคอยแนะนาและชแนะหลกการวเคราะหและเลอกใ ชข อม ลท น า เ ชอถอ รวมถง ไ ด ฝกทกษะการอานในการศกษาเอกสารซ งนกเรยนสามารถใช เทคโนโลยสารสนเทศ เปนเครองมอในการคนหาและจดการขอมลอาท

เชน การใชเครองมอสบคนขอมลยอดนยมอยาง Google ใหสามารถคนหาขอมลทตองการไดอยางรวดเรวและตรงความตองการมากขนเมอสบคนขอมลแลวนกเรยนสามารถใชบรการเกบทอยเวบไซต (SocialBookmarking) เชน เวบไซตDelicious.com, Diido.com หรอ Connotea.org ในการบนทกและแบงปนเวบไซตใหสมาชกในกลม หรอหากไมตองการขอมลทงเวบไซต แตตองการเพยงบางประโยคหรอรปภาพหรอว ด โอท อ ยบนเ วบไซต นน นกเรยนสามารถใชบรการคลปปง (Clippings) อาทเชน Clipmarks หรอ Evernote เปนตน เพอบนทกสงทตองการบางสวน โดยขอความ รปภาพ หรอวดโอท นกเรยนบนทกสามารถแบงปนใหกบเพอนในกลมได และยงสามารถนาโคดไปใสไวบนวกหรอบลอกของกลมไดอกดวย การใชเครองมอโซเชยลมเดยเหลานครควรเตรยมความพรอมเบองตนใหกบนกเรยนกอนทจะเรมตนทาโครงงาน (Poore, 2013 p. 131-134) ขนตอนหลงจากกาหนดวตถประสงค สมมตฐาน ขอบเขตการศกษา กาหนดวธการศกษา และศกษาหลกการและทฤษฎทเกยวของครอบคลมและชดเจน นกเรยนจะดาเนนการ“พฒนาโครงการหรอแผนปฏบตงาน” ซงเปนการจดทา “เคาโครงของโครงงาน” โดยเปนการนาเอาส งท นกเรยนและครรวมกนคดและดาเนนการมาตงแตตนจนถงขนตอนการวางแผนการทาโครงงานมาเขยนหรอพมพในลกษณะของเคาโครงของโครงงาน เพอใชเปนแผนในการทา โครงงาน ซ ง โครงการหรอแผนปฏบตงานนโดยปกตจะประกอบดวย

ปท1 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน 2557) 9

ชอโครงงาน ผจดทาหรอคณะผจดทาโครงงาน ช อ ค ร ห ร อ อ า จ า ร ย ท ป ร ก ษ า ท ม า แ ล ะความสาคญของโครงงาน วตถประสงคของการทาโครงงาน สมมตฐานของการศกษา ขอบเขตของการศกษา วธการดาเนนการ ผลทคาดวาจะไดรบ ปฏทนการปฏบตงาน และเอกสารอางอง นกเรยนสามารถใชเครองมอโซเชยลมเดยในการรวมกนพฒนาโครงการหรอแผนปฏบตการ โดยใชโซเชยลมเดยประเภทสรางและแกไขงานเอกสารเปนเครองมอในการฝกทกษะการทางานร วม กนของสมาช กภายในกล ม อาท เ ชน กเกลไดฟ หรอ สกายไดฟ ซงสมาชกในกลมสามารถรวมกนสรางและแกไขเอกสารไดพรอมกน และยงสามารถแบงปนใหกบครผสอนเพอตรวจสอบความสมบรณของโครงการและใหขอเสนอแนะซงในขนตอนการพฒนาโครงการหร อแผนป ฏ บ ต ง าน น น ก เ ร ยนจะ ไ ด ฝ ก การกาหนดเปาหมายทเปนรปธรรมและกาหนดเกณฑทจบตองไมได การกาหนดกลยทธการดาเนนโครงงานใหสมดลทงระยะสนและระยะยาว การบรหารจดการเวลาในการทางานทมประสทธภาพ สงเหลานเปนการจดการเปาหมายและเวลาซ ง เ ปนทกษะยอย ๆ ของทกษะความคดรเรมและการกากบตนเองซงเปนทกษะทสาคญในการวางแผนการทางานและเรยนรดวยตนเอง (พมพนธ เดชะคปต, พเยาว ยนดสข และ ราเชน มศร, 2553; Partnership for 21st Century Skills, 2009) ขนตอนท 4 ลงมอปฏบตตามแผน นกเรยนจะเรมลงมอปฏบตตามแผนดวยการ “เกบรวบรวมขอมล” ในขนตอนนเปน

ขนเรมตนของการตรวจสอบสมมตฐานทตงไวดวยการลงมอปฏบตจนคนพบคาตอบดวยตน เอง น ก เ ร ยนจะ เ ร มลงม อป ฏ บ ต ตามแผนปฏบตการหรอโครงการทไดกาหนดเอาไว ในกรณของงานกลมตองมการแบงงานและกาหนดบทบาทหนาทของสมาชกในกลมใหชด เจน ครมห นาท จ ด เตร ยมแหล งข อม ล แหลงเรยนรสาหรบการศกษาของนกเรยน โดยเฉพาะอยางยงการเขาถงอนเทอรเนตซงป จจ บ นม โ ค ร ง ง าน จ านวน นอยมากท ไ มจาเปนตองใชงานอนเตอรเนต อาจใชเวบเควสท (Webquest) ในการมอบหมายงานในการสบคนขอมลสารสนเทศจากเวบไซตท เ กยวของกบโ ค ร ง ง า น ค า แ น ะ น า ใ น ก า ร ส บ ค น ล ง คแหลงขอมล หรอประเดนทครคดวานกเรยนควรศกษา โดยนกเรยนจะสบคนขอมลจากลงคทครไดศกษามาแลว หรออาจมสงอนเพมเตมทจะชวยใหนกเรยนสามารถทาโครงงานไดสาเรจต ว อ ย า ง เ ว บ ไ ซ ต ท ช ว ย ใ น ก า ร ส ร า ง เวบเควสท เชน Internet4classrooms.com, Kn.pacbell.com,Questgarden.com,Teacherweb.com,Webquest.org,Zunal.com เปนต น ซ ง เ ว บ ไ ซ ต เ ห ล า น ม ท ง แ บ บ ม ค า ใ ช จ า ย แ ล ะ ไ ม ม ค า ใ ช จ า ย โ ด ย มความสามารถแตกตางกนไป ครสามารถเลอกใชไดตามความตองการ (สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2550; ลดดา ภเกยรต, 2552; Bender, 2012; Okolo, Englert, Bouck, & Heutsche, 2007; Skylar et al., 2007 cited in Bender, 2012 p. 95)

นอกจากนครควรสงเกตการทางานของนกเรยนแตละคนและบนทกเปนระยะ ๆ ตงแต

10 วารสารเทคโนโลยการศกษาและมเดยคอนเวอรเจนซ

เรมตนจนเสรจสนโครงงาน ใหคาแนะนา อานวยความสะดวกกระตนและใหกาลงใจระหวางการทางานอยางสมาเสมอ ในขนตอนการเกบรวบรวมขอมลน นกเรยนจะไดใชทกษะ ทหลากหลาย อาทเชน การสงเกต การสมภาษณ การสอบถาม การวด การใ ช อปกรณและเครองมอ การใชตวเลข การบนทกผล การคนหาแ ล ะ เ ข า ถ ง ข อ ม ล ส า ร สน เ ทศ ไ ด อ ย า ง มประสทธภาพทงดานการใชเวลาและแหลงขอมล ก า ร ป ร ะ เ ม น ข อ ม ล ส า ร ส น เ ท ศ อ ย า ง มวจารณญาณ การใชขอมลสารสนเทศไดอยางถกตองแมนยาและสรางสรรคในการแกปญหาทมอย การจดการขอมลสารสนเทศทไดมาจากหลายแหลง เขาใจถงจรยธรรมและกฎหมายในการเขาถงและใชขอมลสารสนเทศ ซงสงเหลานเปนการใชทกษะการรบรขอมลสารสนเทศซงเปนทกษะความสามารถทจาเปนในขนตอนการเกบรวบรวมขอมล รวมถงในการดาเนนชวตในยคสมยใหมทมขอมลขาวสารจานวนมหาศาลทสามารถเขาถงได(ลดดา ภเกยรต, 2552; บญเลยง ทมทอง, 2550; Partnership for 21st Century Skills, 2009) เนองจากในกระบวนการทาโครงงานไมไดจากดอยในเฉพาะหองเรยน นกเรยนสามารถใชเวลานอกเวลาเรยนในการรวมกนทาโครงงานได ดงนนการตดตอสอสารทสะดวกร ว ด เ ร ว แ ล ะป ร ะห ย ด จ ง เ ป น ส ง จ า เ ป น การสอสารผานอนเทอรเนตโดยใชเครองมอโซเชยลมเดยเปนสงทเหมาะสมทสดในยคดจทลน โดยนกเรยนสามารถใชโซเชยลมเดยประเภทรบ-สงขอความสน ๆ รปภาพ วดโอลงค หรอไฟลเอกสารถงกน (Instant Messaging (IM))

หรออาจเลอกใชโซเชยลมเดยประเภททสอสารไดทงขอความตวหนงสอ เสยง และวดโอ เชน สไกป (Skype) กเกลแฮงคเอาท(Google Hangout) หรอไลน (Line) ในการตดตอสอสารกนภายในกลม หรอสอสารกบครทปรกษาใชในการประชมกลม อภปราย ระดมสมอง สมภาษณผเชยวชาญ ครสามารถใชเปนเครองมอในการใหผลยอนกลบหรอคาแนะนาแกนกเรยน หรอใชในการนาเสนอดวยวาจาผานคอมพวเตอรหรออปกรณส อสาร เคล อนท ห ร อส อสารผ าน ทวตเตอร (Twitter) ซงจดเปนบลอกขนาดเลก (Micro-Blogging) เปนบรการทอนญาตใหพมพขอความสน ๆ ไดครงละไมเกน 140 ตวอกษร ซ งสามารถใชเปนสอกลางในการอภปราย นอกเวลาเรยน ใหคาแนะนาหรอผลยอนกลบแกนกเรยน แบงปนลงคหรอแหลงขอมล ถาม-ตอบปญหา แสดงความคด เ หน ประกาศหร อ เตอนความจา ซงเครองมอโซเชยลมเดยเหลานทาใหเกดการสรางความรผานสงคม การสนทนาการรวมมอกนในการเรยนรการทางานรวมกน การสรางเครอขาย และการสรางชมชนอกทงยงสามารถสงเสรมกระบวนการของความคดสรางสรรคและการประเมนคา และทสาคญถาหากมการระดมสมองรวมดวยโดยผานการพดคย จะนาไปสการคดวเคราะหและสงเคราะหขนดวยซ งลวนเปนทกษะทสาคญในศตวรรษท 21 (Poore, 2013) นอกจากเครองมอโซเชยลมเดยทใชในการตดตอสอสารแลว ในขนตอนนนกเรยนยงสามารถนาโซเชยลมเดยประเภทอนมาชวยในก า ร ท า โ ค ร ง ง าน ใน ย ค ด จ ท ล ใ ห ป ร ะสบความสาเรจและเกดทกษะทตองการได เชน

ปท1 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน 2557) 11

เ ค ร อ ง ม อ ป ร ะ เ ภ ท บ ค ม า ค ก ง ค ล ป ป ง มายดแมบปง ซงไดกลาวถงไวในขนตอนกอนหนานและถาหากมขนตอนทจาเปนตองทาการสารวจความคดเหน สามารถนาโซเชยลมเดยประเภทโพล(Polls)หรอเซอรเวย (Surveys)มาใชงานได โดยโพลออนไลนอาจมลกษะโครงสรางอยางงายทเปนการสอบถามความคดเหนและขอมลในลกษณะทตองการคาตอบเพยง“ใชหรอไมใช” หรอเปนตวเลอก หรอในกรณทตองการขอมลเชงคณภาพอาจอยในลกษณะของคาถามปลายเปด โดยใหนกเรยนสรางและใสไวบนวกสเปซสหรอบลอกของตนเอง แลวนาไปโพสตไวใ น เ ว บ ไซ ต อ น ๆ หร อ โ ซ เ ช ยล เ น ต เ ว ร ค เชน เฟสบค(Facebook) กเกลพลส (Google+) กระดานสนทนา (Forum หรอ Webboard) เปนตน ครอาจใชโพลเปนการทดสอบ (Quiz) ความเขาใจของนกเรยนหรอใชในการสารวจ ผลยอนกลบจากนกเรยนในการเรยนการสอน ตวอยางของโซเชยลมเดยทเปนทนยมในการทาโพลออนไลน เชนolldaddy.com, Vizu.com, ServeyMonkey.com, Zoomerang.com (Poore, 2013) หรอเวบไซตภาษาไทยอยาง Surveycan.com เปนตน เมอนกเรยนเกบรวบรวมขอมลตามทไดวางแผนไวเรยบรอยแลวนกเรยนนาขอมลทไดจากการเกบรวบรวมมา “วเคราะห แปลผล และสรปผล” ตามขนตอนทไดวางแผนเอาไวการว เคราะหขอมลขนอ ย กบประเภทของโครงงาน ถาเปนโครงงานประเภทสารวจหรอทดลองมกจะใ ชสถ ต พนฐาน เ ชน ความ ถ คาเฉลย รอยละ เปนตน ซงครมหนาทในการฝกฝนและใหคาแนะนาวธการวเคราะหขอมล

การวเคราะหผลการศกษาสามารถทาในรปแบบออนไลนอตโนม ต ผานเ วบไซตท ใหบรการวเคราะหขอมลทางสถ ต สวนใหญเปนการวเคราะหขอมลเชงปรมาณ เชน การสารวจความคดเหน ความพงพอใจ เปนตน ซ งเ วบไซต ทใหบรการทาโพลหรอแบบสารวจออนไลนบางเวบไซตมบรการแปลผลขอมลใหอตโนมตหรอวเคราะหผานเวบไซตวเคราะหขอมลทางสถตโ ด ย เ ฉ พ า ะ ต ว อ ย า ง เ ช น เ ว บ ไ ซ ต Quantitativeskills.com ทใหบรการวเคราะหขอมลทางสถตออนไลนผานเวบไซตโดยไมมคาใชจาย ซงสามารถวเคราะหไดตงแตสถตพนฐานไปจนถงสถตขนสง (ลดดา ภเกยรต,2552) ในบางครงขอมลทนามาวเคราะหเปนขอมลเชงคณภาพ เชน ขอมลจากการสมภาษณ การสงเกต การศกษาเอกสาร การสบคนจากอนเทอรเนต ครควรฝกใหนกเรยนวเคราะหขอมลดวยวธการตาง ๆ เชน การวเคราะหขอมลแบบอปนยการวเคราะหโดยการจาแนกชนดขอมล การวเคราะหโดยการเปรยบเทยบขอมล การวเคราะหเชงเนอหาเปนตน ซงครตองมความรเกยวกบวธการวเคราะหเหลาน เพอทจะสามารถแนะนานกเรยนไดอยางถกตอง นกเรยนอาจใชเครองมอโซเชยลมเดยอยางกเกลไดฟ ในการรวมกนสรางแกไขและอภปรายรางผลการวเคราะหขอมลจากนนนาผลการวเคราะหและการแปลผลขอมลนาเสนอไวบนเวบบลอกของกลม เพอใหครทปรกษาชวยตรวจสอบความถกตองและใหคาแนะนาตอไป (ธระ สนเดชารกษ, 2553)

12 วารสารเทคโนโลยการศกษาและมเดยคอนเวอรเจนซ

ในขนตอนการวเคราะหผล นกเรยนจะไดฝกการใชเหตผลทหลากหลายในการอธบายผลการวเคราะหขอมลตามความเหมาะสมกบสถานการณ วเคราะหสวนยอยตาง ๆ ของขอมล ไมวาจะเปนการจาแนกประเภทการจดกลม การเรยงลาดบ และการจดระบบ เพอใหไดผลลพธทเปนระบบฝกการวเคราะหและประเมนหลกฐาน ขอโตแยง ขอคนพบตาง ๆ ตความขอมลและสรางขอสรปบนพนฐานของการวเคราะหขอมลทด แกปญหาทไมคนเคยดวยวธการดงเดมและนวตกรรมใหม ๆนกเรยนจะไดใ ชท กษะคดอ ยางม ว จารณญาณและการแกปญหา นอกจากนจะไดฝกการใชทกษะการสอความหมายเชน การสอความหมายรปแบบตาราง กราฟ ผงกราฟก การเขยนบรรยาย เปนตนซงทกษะเหลานเปนสงสาคญสาหรบพลเมองในยคศตวรรษท 21 (บญเลยง ทมทอง, 2550; พมพพนธ เดชะคปต , พเยาว ยนดสข และราเชน มศร, 2553; ทวศกด จนดานรกษ และธงชย ชวปรชา, ม.ป.ป.; Partnership for 21st Century Skills, 2009) ขนตอนท 5 คนหาขอมลเพมเตม เมอทาการวเคราะหขอมลท ไ ดแลว การตรวจสอบสมมตฐานเบองตนจากผลการวเคราะหขอมลเปนสงจาเปนทสมาชกภายในกลมจะตองพดคยกน เพอระบวาสงทตองการนนสมบรณแลวหรอยง สงใดยงไมไดทา หรอปญหาใดยงไมไดคาตอบ และมขอมลใดควรเพมเตมอกหรอไม ซงในการเรยนแบบโครงงานนกเรยนจะตองคนหาและเพมเตมขอมลใหมเขาไปในโครงงานอยเสมอ บางครงครอาจชวยเหลอ

นกเรยนโดยใชคาถามในการนาไปสขอมลทนกเรยนควรเพมเตม แนะนาแหลงขอมลเพมเตม ตดตอประสานงาน อภปรายรวมกบนกเรยนถงสงทนกเรยนอยากรขอมลทนกเรยนตองการ และกระตนใหนกเรยนดาเนนการคนหาคาตอบกระบวนการในขนตอนการคนหาขอมลเพมเตมจะยอนกลบไปทการวางแผน การเกบรวบรวมขอมล การวเคราะห และสรปผลจากขอมลใหมเพอใหไดผลการทาโครงงานทเ ชอถอไดและครอบคลมวตถประสงคมากทสด (วฒนา มคคสมน, 2554; Bender, 2012) ขนตอนท 6 เขยนรายงาน การเขยนรายงานการทาโครงงานเปนการเสนอผลการศกษาคนควาหรอผลการทาโครงงานในรปแบบของเอกสาร เพอใหผอานเขาใจถงปญหาและเหตผลททาโครงงาน วธการดาเนนการ และผลของการดาเนนการ ซงจะตองเขยนให อานเขาใจงาย เ นองจากผ อานไมสามารถซกถามไดเมอมขอสงสย โดยทวไปการเขยนรายงานประกอบดวย 3 สวนคอ สวนนา ส วนเ นอหา และส วน อาง อ ง โดยส วนนาประกอบดวยหนาปกทแสดงชอโครงงาน ชอผทาโครงงาน และชอครหรออาจารยทปรกษา สารบญ และบทคดยอทแสดงถงเนอหาอยางยอทประกอบดวยปญหาวตถประสงคของการศกษา วธดาเนนการ และผลการศกษา เพอใหผอานไดอานกอนทจะอานเนอหาทงหมดในรายงาน สวนเนอหาประกอบดวยทมาและความสาคญของโครงงาน วตถประสงคของการศกษา สมมตฐานของการศกษา ขอบเขตของการศกษา ประโยชนทคาดวาจะไดรบ หลกการและทฤษฎทเกยวของ

ปท1 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน 2557) 13

วธการดาเนนการสวนทเพมเขามาในรายงานนอกเหนอจากท กาหนดไวในเคาโครงของโครงงานในตอนตนคอผลการวเคราะหขอมล ซงเปนการนาขอมลมาจดกระทาและนาเสนอในรปแบบตาง ๆ เชน ตาราง กราฟ แผนภาพ ขอความบรรยาย เปนตน รวมถงการแปลผล หรอตความความหมายขอมลการสรปผลทไดจากการแปลผลหรอตความหมายขอมลโดยอาจมการอภปรายผลดวยกได และขอเสนอแนะในก า ร ศ ก ษ า ต อ ไ ป ใ น อ น า ค ต ส ว น อ า ง อ งประกอบดวยบรรณานกรม ซงเปนการบอกแหลงทมาของขอมล ไม วาจะเปนหนงสอ เอกสาร บนทกการสมภาษณ และแหลงขอมลอน ๆ ทผทาโครงงานใชในการศกษาคนควา อางอง โดยใชรปแบบสากลหรอรปแบบทสถานศกษากาหนด ซงควรแสดงชอผแตง ชอหนงสอ แหลงทมา และปทจดพมพ และสดทายคอภาคผนวก ซงเปนการนาเสนอขอมลทไมสามารถใสไวในสวนเนอหาได (พมพพนธ เดชะคปต, พเยาว ยนดสข และราเชน มศร, 2553, ลดดดา ภเกยรต,2552) แนนอนวาในขนตอนการเขยนรายงานโครงงานนนเปนการจดการเอกสาร สมาชกภายในกลมจะตองอภปรายและเขยนรายงานรวมกน เครองมอโซเชยลมเดยทสามารถนามาใชในการจดการเอกสารนนมอยหลายชนด แตทเปนทนยมใชงานงายและไมมคาใชจายไดแก กเกลไดฟและสกายไดฟ ทอนญาตใหสมาชกในกลมสามารถสรางและแกไขเอกสารรวมกนแบบอ อ น ไ ล น ไ ด ซ ง เ ค ร อ ง ม อ ท ง ส อ ง ต ว มความสามารถในการจดการเอกสารรายงาน

โครงงานรวมกนของสมาชกภายในกลมไดเปนอยางด

ภาพท 4 ตวอยางเวบไซต Google Drive

ในการจดทารายงานโครงงานนกเรยนจะไดใชทกษะการเขยนเพอเรยบเรยงความคดออกมาเปนลายลกษณอกษร เชน เขยนแสดงความคดเหน เขยนบอกสาเหตและผลลพธ เ ข ยน เปร ยบ เท ยบ เ ข ยนค า จ า ก ดความ เขยนกระบวนการ เขยนพรรณนา เปนตนซงการเขยนเหลานจะปรากฏอยในรายงานโครงงานแทบทงสน ดงนนในชวงแรกครจงตองแนะนาวธการเขยนรายงานทถกตองใหกบนกเรยนอยางใกลชด (พมพพนธ เดชะคปต, พเยาว ยนดสข และราเชน มศร, 2553) ขนตอนท 7 นาเสนอผลงานและเผยแพรผลงานสสาธารณะ เมอนกเรยนดาเนนการจนกระทงไดรบคาตอบตามวตถประสงคของโครงงานแลวจะตองเผยแพรผลการศกษาใหกบคร เพอน และผเกยวของไดรบทราบ โดย “สรางชนงาน” เพอนาเสนอผลการดาเนนงานทเปนรปธรรมใหผอนเขาใจผลสาเรจของโครงงาน โดยสามารถทาไดหลายรปแบบขนอยกบลกษณะของโครงงาน เ ช น หาก เ ปน ช น ง าน โค ร ง ง านประ เภทสงประดษฐ ลกษณะของชนงานทจะนาเสนอ

14 วารสารเทคโนโลยการศกษาและมเดยคอนเวอรเจนซ

อาจประกอบดวยตวสงประดษฐรวมกบสไลดนาเสนอหรอแผงโครงงาน หากเปนโครงงานประเภทสารวจหรอโครงงานทเปนเชงคณภาพอาจนาเสนอดวยแผนภาพหรอสไลดหรอวดโอนาเสนอ เปนตน (ปรยา บญญสร, 2553)

มโซเชยลมเดยจานวนมากทนกเรยนสามารถนามาใชในการสรางชนงานนาเสนอได เ ช น ส ร า ง ส ไ ล ด ส า ห ร บ น า เ ส น อ อ ย า ง Prezi.com หรอ Slideshare.net ทสามารถสรางและแปลงงานนาเสนอทสรางไวแลวจากโปรแกรมไมโครซอฟทเพาเวอรพอยทใหสามารถนาเสนอออนไลนได สรางอลบมรปดวยเวบไซตประเภทแบงปนท นกเรยนสามารถอพโหลด เ กบร กษา แ ก ไข และจ ดการร ปภาพบนอนเทอรเนตได เชนบรการของ Flickr.comและ Photobucket.comรวมถงโซเชยลเนตเ วรคอยาง Facebook และ Google+ ทอนญาตใหอพโหลดรปภาพเกบไวไดโดยครอาจใหนกเรยนสรางผลงาน (Portfolios) หรอสรางเรองราว (Creative Story) โดยใชรปภาพ สรางอลบมของกลม ใหนกเรยนนาเสนอรปประจาสปดาหสรางสไลดโชวรปภาพสรางและแบงปนงานนาเสนอประเภทวดโอดวยโซเชยลมเดยประเภททใหบรการอพโหลด แบงปน และตดตอวดโอ เชนYouTube.com, Vimeo.com, Blip.tv Metacafe.com เปนตน สรางงานนาเสนอแผนภาพความคดดวยCoggle.it, Mindmeis ter.com, Mind42.com สรางสรรคการตนเพอเล า เ ร อ ง ร าว ด วยMakebeliefscomix.com, Readwritethink.org,Learnenglishkids.britishcouncil.org สรางวดโออนเมชนดวยWideo.com, Goanimate.com และ

Powtoon.com สรางไทมไลน (Time Line) นาเสนอลาดบเหตการณการดาเนนโครงงานตามลาดบเวลาดวย Dipity.com สรางโปสเตอรมลตมเดยดวย Glogster.com ซงโซเชยลมเดยเหลานเปนสอทเขาใจไดงายและยงจะชวยดงดดความสนใจของผชมไดเปนอยางด (Poore, 2013)

นกเ รยนจะตองระดมสมองเ พอหาแนวคดในการผลตชนงานนาเสนอ ออกแบบชนงาน วเคราะหและประเมนความคดของสมาชกแตละคน ปรบแตงเพอใหไดความคดใหม ๆ ในการสรางสรรคชนงานทเปนรปธรรมและใชประโยชนได การสรางชนงานเหลานจะชวยพฒนาทกษะการรบรสอรวมกบทกษะความคดสรางสรรคและนวตกรรม ในการคดสรางสรรคชนงาน และใชความสามารถดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการพฒนาเปนชนงานใหเปนรปธรรมโดยกอนจะถงขนตอนการนาเสนอ สมาชกในกลมจะตองชวยกนประเมนความสมบรณและความถกตองของชนงานนาเสนออกครง (Peer Evaluation) (Partnership for 21st Century Skills, 2009; Bender, 2012) หล งจากการสร าง ชนงานนาเสนอ นกเรยนจะ “นาชนงานไปเผยแพร” ใหบคคลอนไดเรยนรดวยครตองไมลมวาการเผยแพรผลงานสสาธารณะเปนองคประกอบทสาคญสาหรบการทาโครงงานของนกเรยน ถานกเรยนเชอวาพวกเขากาลงแกปญหาในโลกความจรงและเปนสงทชมชนใหความสาคญจะทาใหพวกเขามความตงใจและกระตอรอรนทางานมากขน ในการนาเสนอผลงานอาจมการจดนทรรศการ

ปท1 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน 2557) 15

รวมดวย โดยเชญนกเรยนหองอน ๆ คร และผปกครองมาชมนทรรศการ โดยนกเรยนแบงหนาทรบผดชอบในการนาเสนอการดาเนนโครงงานใหผมาชมนทรรศการฟง (วฒนา มคคสมน, 2554; Bender, 2012)

นอกเหนอจากการนาเสนอผลจาการทาโครงงานใหกบบคคลทเกยวของไดรบฟงแลว ในยค ดจทล น นก เรยนสามารถบนทกงานนาเสนอในรปแบบดจทล และเผยแพรทางโซเชยลมเดยไดทวโลก ตวอยางเชน เวบไซตPrezi.com ทใหบรการสรางและเผยแพรงานนา เสนอ เ วบไซ ต Flipbooksoft.com และ Slideshare.net ใหบรการแปลงไฟลเอกสารใหอยในรปแบบงานสาหรบการนาเสนอ เวบไซตYoutube.com และ Vimeo.com ใหบรการจดเกบและแบงปนวดโอทสามารถรบชมไดทวโลก ขนตอนนนกเรยนจะไดใชทกษะการนาเสนอเพอใหการนาเสนอเปนไปอยางนาสนใจ รวมถงการใชคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศเปนเครองมอในการนาเสนอและสอสารอยางมประสทธภาพในสภาพแวดลอมทหลากหลาย ซงเปนสวนหนงของทกษะการสอสาร (Partnership for 21st Century Skills, 2009) ขนตอนท 8 ประเมนผลการทาโครงงาน การเรยนแบบโครงงานเปนว ธการเรยนรสาหรบศตวรรษท 21 เนนความเขาใจทลกซง กระบวนการแกปญหา และการลงมอปฏบตจรงดงนนกรอบการประเมนในการเรยนแบบโครงงานจงมความแตกตางจากการประเมน

การเรยนแบบเกา และตองใชวธการประเมน ทหลากหลายเพมเขามา เชน การประเมนตนเอง การประเมนผลงาน การประเมนตามสภาพจรง และการประเมนโดยเพอนในกลมหรอในชนเรยน ทงนการเลอกใชการประเมนรปแบบใดนนข นอ ย กบลกษณะของโครงงานท ท า เ ชน โครงงานคณตศาสตรในชวตประจาวน ครอาจประเมนจากเวบสะสมผลงานอเลกทรอนคส (Electronic Portfolios) ซงอาจอยในรปของบลอกอยาง Wordpress.com,Pathbrite.com หรอ Edublogs.orgรวมกบแบบประเมนแบบรบรค (Rubric) เ พอประเมนทกษะการวจย ทกษะการนาเสนอ และทกษะการใชเทคโนโลย ฯลฯซ ง เกณฑการประเ มนแบบรบรค เ ปนเคร องมอส าหรบใ หคะแนนซ งสามารถใ ชประเมนไดทงนกเรยน คร และผเกยวของอน ๆ โดยเฉพาะใชประเมนทกษะทสาคญมเวบไซตทใหบรการสรางแกไขและดาวนโหลดเกณฑประ เมนแบบรบร คอ ยหลาย เ วบไซ ต เ ชน Rubistar.4teachers.org, Rcampus.com, Rubrics4teachers.com เปนตน(Greenstein, 2012; Bender, 2012; Moutsund, 2009)

ภาพท 5 ตวอยางเวบไซต Flipbooksoft.com 

จะเหนไดวาการประเมนการเรยนแบบโครงงานจะเนนประเมนจากสมรรถนะการปฏบตงาน มความความยดหยน มกไมเปนทางการ ใชวธการ

16 วารสารเทคโนโลยการศกษาและมเดยคอนเวอรเจนซ

ทหลากหลาย ใชการสอสารเปนสวนหนงของการประเมน เชน ผลยอนกลบจากเพอน คร ผปกครอง และผมสวนเกยวของ (Greenstein, 2012)โดยการประเมนการเรยนแบบโครงงานจะครอบคลม พทธพสย ไดแกความรในเนอหาวชาตามมาตรฐานและตวชวดของหลกสตร ทกษะพสย ไดแก ทกษะเฉพาะตามมาตรฐานและตวชวดของหลกสตรและสมรรถนะสาคญของผเรยนจตพสย ไดแก เจตคตและคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน สรป

ปจจบนโลกมการเปลยนแปลงไปมาก ทงดานเทคโนโลยและการเขาถงขอมลขาวสาร การสอนยคสมยใหมจงตองเปลยนแปลงไป วธการเรยนการสอนเปลยนไปเปนรปแบบทเนนพฒนาทกษะมากกวาความร การเรยนแบบโครงงานเปนรปแบบการเรยนหนงทเหมาะสมสาหรบการเรยนในศตวรรษท 21เนองจากเปนกจกรรมทเนนการปฏบตตามความสนใจของนกเรยน มการนาเทคโนโลยเขามาใชในการจดการเรยนการสอนอยางแพรหลาย เครองมอทสามารถนามาใชในการจดการเรยนการสอนแบบ โครงงานไดเปนอยางด คอ “โซเชยลมเดย” การเรยนแบบโครงงานรวมกบโซเชยลมเดยจะ

เรมจากการเตรยมความพรอมของคร นกเรยน วสดอปกรณ และโครงสรางพนฐานของโรงเรยน จากนนนกเรยนเลอกปญหาทจะศกษา โดยมครเปนผจดประกายและใหคาปรกษา นกเรยนและครรวมกนวางแผนการทาโครงงานในรปแบบของแผนปฏบตการหรอเคาโครงโครงงาน

โดยกาหนดวตถประสงค สมมตฐาน ขอบเขตการศกษา และวธการศกษา ศกษาหลกการทฤษฎทเกยวของ ลงมอปฏบตตามแผน โดยเกบรวบรวมขอมล วเคราะหขอมล คนหาขอมลเพมเตม เขยนรายงาน เผยแพรผลงานสสาธารณะ และประเมนโครงงาน ซงในแตละขนตอนนกเรยนสามารถเลอกใชโซเชยลมเดยทเหมาะสมมาประยกตใชเพอใหสอดคลองกบลกษณะของนกเรยนในยคใหม นอกจากชวยพฒนาสมรรถนะและทกษะทสาคญในศตวรรษท 21 แลว จากผลการวจยยงพบวาการเรยนแบบโครงงานจะทาใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาการเรยนแบบเดม หากครออกแบบการจดการเรยนรอยางรดกมและครอบคลมทกมาตรฐานของหลกสตร (Boaler, 2002; Geier et al., 2008; Stepien et al, 1992; Strobel & Barnveld, 2008 cited in Bender, 2012)

เอกสารอางอง

ทวศกด จนดานรกษและ ธงชย ชวปรชา. (ม.ป.ป.). ชดพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร : ชดท 6 ทกษะการสอความหมายนนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. สบคนเมอ 26 พฤศจกายน 2556,จาก สาขาวชาศกษาศาสตร : http://www.stou.ac.th/Schools/ Sed/upload/%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%

ปท1 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน 2557) 17

94%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%2006.pdf ธระ สนเดชารกษ. (2553). การวเคราะหขอมลและแปลความหมาย (Data Analysis and Interpretation). สบคนเมอ 21 พฤศจกายน 2556, จาก ศนยการเรยนรทางการวจย: http://rlc.nrct.go.th/ewt_dl.php?nid=663 บญเลยง ทมทอง. (2550). แนวทางการพฒนาการสอนกระบวนการคด. มหาสารคาม: ม ห า ว ท ย า ล ย มหาสารคาม. ปรยา บญญสร. (2553). กลวธการจดการเรยนรโดยการทาโครงงานระดบประถมศกษา. กรงเทพฯ: พฒนาคณภาพวชาการ. พมพนธ เดชะคปต, พเยาว ยนดสข, และราเชน มศร. (2553). การสอนคดดวยโครงงาน : การเรยนการ สอนแบบบรณาการ. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ลดดา ภเกยรต. (2552). การสอนแบบโครงงานและการสอนแบบใชวจยเปนฐาน : งานทครประถมทา ได. กรงเทพฯ : สาฮะแอนดชนพรนตง. วฒนา มคคสมน. (2554). การสอนแบบโครงการ. กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. วจารณ พานช. (2555). วถสรางการเรยนรเพอศษยในศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: มลนธสดศร-สฤษด วงศ. สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2550). การจดการเรยนรแบบโครงงาน. กรงเทพฯ: กลมสงเสรม นวตกรรมการเรยนรของครและบคลากรทางการศกษา. Bender, W. N. (2012). Project-Based Learning : Differentiating Instruction for the 21st Century. California: CORWIN A SAGE Company. Greenstein, L. (2012). Assessing 21st Century Skills : A guide to evaluating mastery

and authentic learning . California : CORWIN A SAGE Company. Moursund, D. (2009). Project-Based Learning : Using Information Technology. New Delhi: Vinod Vasishtha for Viva Books Private limited. Partnership for 21st Century Skills. (2009, December). FRAMEWORK FOR 21ST CENTURY LEARNING: Partnership for 21st Century Skills. Retrieved November 12, 2013, from Partnership for 21st Century Skills: http://www.p21.org/storage/documents /P21_Framework_Definitions.pdf Poore, M. (2013). Using social media in classroom : a best practice guide. London: SAGE Publications Ltd. Taylor, L. M., & Fratto, J. M. (2012). Transforing Learning through 21st Century Skill. New Jersey.