ผลของโปรแกรมการปรึกษาเชิงจิตวิทยาแบบกลุ่มตามแนวพิจารณา...

ผลของโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม ตอความแขงแกรงในชวตของนกศกษาพยาบาล

มหาวทยาลยเอกชนแหงหนง

โดย

นางสาววภาพร สรอยแสง

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ศลปศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาจตวทยาการปรกษา ภาควชาจตวทยา คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2558 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

ผลของโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม ตอความแขงแกรงในชวตของนกศกษาพยาบาล

มหาวทยาลยเอกชนแหงหนง

โดย


วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการปรกษา ภาควชาจตวทยา

คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2558

ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

The Effect of Group Rational Emotional Behavior Therapy on Resilience of Nursing Student in one of Private University

BY

Miss. Viparporn Soysang

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS

FOR THE DEGREE OF MASTER OF ARTS COUNSELING PSYCHOLOGY

DEPARTMENT OF PSYCHOLOGY FACULTY OF LIBERAL ARTS THAMMASAT UNIVERSITY

ACADEMIC YEAR 2015 COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSIT

(1)

หวขอวทยานพนธ ผลของโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม ตอความแขงแกรงในชวต ของนกศกษาพยาบาล มหาวทยาลยเอกชนแหงหนง

ชอผเขยน นางสาววภาพร สรอยแสง ชอปรญญา ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย สาขาวชาจตวทยาการปรกษา

คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ดร. รจนะ เทยนศร ปการศกษา 2558

บทคดยอ

การศกษาวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาผลของการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม (Rational Emotional Behavior Therapy หรอค ายอ REBT) ตอความแขงแกรงในชวตของนกศกษาพยาบาล ซงเปนการวจยกงทดลองแบบมกลมทดลองและกลมควบคม ทดสอบกอนและหลงการทดลอง

กลมตวอยางทใชในการศกษา เปนนกศกษาระดบปรญญาตร สาขาพยาบาลศาสตร ชนปท 2 มหาวทยาลยเอกชนแหงหนง ไมจ ากดเพศ มอายระหวาง 19-21 ป ซงเปนผสมครใจเขารวมการทดลองและไดคาคะแนนความแขงแกรงในชวตอยในระดบนอย มจ านวน 20 คน แบงเปนกลมทดลอง 9 คน และกลมควบคม 11 คน กลมทดลองเขารวมกลมตามโปรแกรมรวม 6 ครง ครงละ 1.5-2 ชวโมง รวม 9-12 ชวโมง ตลอดระยะเวลา 3 สปดาห โดยผวจยเปนผน ากลม สวนกลมควบคมไมไดเขารวมโปรแกรม

เครองมอทใชคอ โปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนว REBT ซงผวจยพฒนาขนตามแนวคดทฤษฎบคลกภาพ ABC ของเอลลส (Ellis, 1995) และแบบประเมนความแขงแกรงในชวตฉบบภาษาไทยของพชรนทร นนทจนทรและคณะ (2555) ด าเนนการเกบขอมลเปรยบเทยบกลมทดลองและกลมควบคมใน 2 ระยะ คอ ระยะกอนการทดลองและระยะหลงการทดลอง และเกบขอมลเพอตดตามผลกลมทดลองตอเนอง 3 สปดาห จากนนน าขอมลมาวเคราะหความแตกตางของคาเฉลยคะแนนความแขงแกรงในชวตดวยสถตคาท ซงผลการศกษาสรปวา

(2)

นกศกษากลมทดลองทเขารวมโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนว REBT มคะแนนความแขงแกรงในชวตสงขนภายหลงการทดลอง และในระยะตดตามผล 3 สปดาห อยางมนยส าคญทางสถตท .01 เมอเปรยบเทยบกบกลมควบคมทไมไดเขารวมโปรแกรมพบวามคะแนนความแขงแกรงในชวตสงกวาอยางมนยส าคญทางสถตท .01 และกลมควบคมมคะแนนกอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน

จากผลการศกษาสรปไดวา โปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนว REBT ทออกแบบโปรแกรมโดยยดหลกการทฤษฎบคลกภาพ ABC ทมงเนนการปรบเปลยนความเชอทไรเหตผล และผสมผสานเทคนคการปรบความคด อารมณและพฤตกรรม สามารถเพมความแขงแกรงในชวตของนกศกษาได รวมถงปรบอารมณและพฤตกรรมใหเหมาะสม

ค าส าคญ: ความแขงแกรงในชวต, การปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณ

และพฤตกรรม, นกศกษาพยาบาล

(3)

Thesis Title The Effect of Group Rational Emotional Behavior Therapy on Resilience of Nursing Student in one of Private University

Author Miss. Viparporn Soysang Degree Master of Arts Major Field/Faculty/University Counseling Psychology

Faculty of Liberal Arts Thammasat University

Thesis Advisor Dr. Rutchana Tiansri Academic Years 2016

ABSTRACT

The purpose of this research was to study the effect of Group Rational Emotive Behavior Therapy (REBT). The study was a quasi-experimental research design with pretest-posttest and control group.

The participants were undergraduate nursing students, class 2, Private University, who were between 19-21 years old and the minimum scored on The Resilience inventory. Participants were divided into two groups: nine in the treatment group, and another eleven in the control group. The treatment group participated in the REBT group counseling program, consisting of six 90-120 minute sessions for three weeks, with the researcher serving as a group leader. The control group did not participate in any program.

The effects of the program were measured using the REBT group counseling program were conducted to determine significant group differences in the mean scores among two pretest and posttest groups, and treatment group and control group.

The results of the study demonstrated that students who were in the treatment group had statistically significant higher mean scores on complementary resilience score after the posttest at .01 levels. When the treatment group was

(4)

compared to the control group at the posttest, the treatment group was found to have statistically significant higher mean scores than the control group on resilience score at a .01 level. On the other hand, the control group was compared between pretest and posttest, this difference was not statistically significant.

In conclusion, students who participated in the REBT group counseling program showed significant improvement on increasing resilience. This the REBT group counseling program which focus on disputing irrational believe and integrating various techniques to work on thinking, emotion and behavior to promote resilience of students. Keywords: Resilience, Rational Emotive Behavior Therapy Group Counseling, Nursing students

(5)

กตตกรรมประกาศ

การวจยครงนส าเรจลงไดดวยความชวยเหลอ กรณา ความรวมมอ การสนบสนนและก าลงใจจากหลายทานและหลายฝายดวยกน ผวจยจงขอกลาวเพอแสดงความขอบคณในสงทไดรบมา ขอบพระคณทานอาจารย ดร. รจนะ เทยนศร เปนผทใหแบบอยางในดานการใหการปรกษาและกระตนใหเกดทศทางในการด าเนนการท าวจย ผชวยศาสตราจารย ดร.วราฤทธ พานชกจโกศลกล ผใหความชวยเหลอดานการวเคราะหสถต ตรวจสอบความถกตองทางสถตของงานวจยรวมทงใหขอคดในการท างานและการพฒนาตนเองแกผวจย ขอขอบพระคณอาจารย ดร.ดรณ ภขาว ผใหค าปรกษาดานขอมลทฤษฎ ชแนะแนวทางในการจดท าโปรแกรมการปรกษา เปนก าลงใจแกผวจยตลอดจนงานวจยส าเรจ ขอขอบพระคณ อาจารยอธชาต โรจนะหสดน ผทใหค าแนะน าและเปนก าลงใจ แรงสนบสนน กระตนผวจยในการท างานวจยใหลลวง และทส าคญผวจยไดรบโอกาสในการปรบปรงตวเองจากอาจารยทง 4 ทานเสมอมาโดยตลอด

ขอขอบพระคณ แพทยหญงปญจภรณ วาลประโคน ผใหความชวยเหลอดานการตรวจสอบความถกตองและพฒนาเครองมอในการวจย ขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย ดร.พชรนทร นนทจนทร ส าหรบความกรณาทใหยมเครองมอในการท าวจย การแนะน าขอมล ชแนะแนวทางทเปนประโยชนตองานวจยเปนอยางมาก ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.วนดา ดรงคฤทธชย ทใหค าปรกษาและความอนเคราะหเปนอยางด ขอบพระคณหวหนางานการพยาบาลจตเวชและสขภาพจต รวมทงหวหนาหอผปวยจตเวช โรงพยาบาลรามาธบด ทจดสรรตารางเวรและเวลางานใหผวจย เออประโยชนตอการเกบขอมลและการท างานวจย ขอบคณเพอนรวมงาน พนองหอผปวยจตเวชทชวยเหลอดานเวลางานและคอยเปนก าลงใจให ขอบคณ นางสาวพมสร เรองจรนนท เพอนรวมชนเรยนทชวยเหลอในทกดานและอยเคยงขางผวจยมาโดยตลอดไมวาจะเกดปญหาใด ขอบคณรนพสาขาจตวทยาการปรกษาทคอยใหก าลง เสนอความชวยเหลอใหรสกอนใจเสมอมา

และสดทายนขอบพระคณครอบครวทเปนแรงสนบสนน ใหโอกาสในการเลอกวถชวตของตนเองอยางอสระแกผวจย ยอมรบในตวผวจยและอยเบองหลงความส าเรจมาโดยตลอด

หากผลการศกษาครงนมขอบกพรองประการใด ผวจยขอนอมรบไวเพอปรบปรง แกไขในการศกษาครงตอไป


(6)

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย (1)

บทคดยอภาษาองกฤษ (3)

กตตกรรมประกาศ (5)

สารบญตาราง (9)

สารบญภาพ (10)

บทท 1 บทน า 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคในการวจย 3 1.3 สมมตฐานการวจย 3 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3 1.5 ขอบเขตวจย 4 1.6 นยามศพทเฉพาะ 4

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ 6

2.1 แนวคดเกยวกบความแขงแกรงในชวต 6 2.1.1 ความหมาย 6 2.1.2 ลกษณะผทมความแขงแกรงในชวต 8 2.1.3 การพฒนาความแขงแกรงในชวต 9 2.1.4 ปจจยพนฐานทมอทธพลตอความแขงแกรงในชวตของบคคล 9

(7)

2.1.4.1 พนฐานดานจตใจ 10 2.1.4.2 พนฐานดานวฒนธรรมและเหตการณในอดต 10 2.1.4.3 พนฐานโครงสรางสงคม 10 2.1.5 การเสรมสรางความแขงแกรงในชวต 10 2.1.5.1 ระดบชมชน 10 2.1.5.2 ระดบโรงเรยน 10 2.1.5.3 เพอน 11 2.1.5.4 ระดบครอบครว 11 2.1.6 ประโยชนของความแขงแกรงในชวต 11 2.2 แนวคดเกยวกบทฤษฎแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม 12 2.2.1 ความเชอเกยวกบธรรมชาตมนษย 12 2.2.2 ความเชอทไมมเหตผล 14 2.2.3 สาเหตของปญหาทางอารมณ 15 2.2.4 พฤตกรรมทเบยงเบน 15 2.2.5 ทฤษฎบคลกภาพABC 16 2.2.6 การโตแยงความเชอทไรเหตผล 17 2.2.7 จดมงหมายการใหการปรกษาแบบ REBT 18 2.2.8 เทคนคและวธการน าทฤษฎไปใช 20 2.2.8.1 เทคนคทางความคด 20 2.2.8.2 เทคนคทางอารมณ 20 2.2.8.3 เทคนคทางพฤตกรรม 21 2.2.9 บทบาทผน ากลมตามแนว REBT 21 2.3 งานวจยทเกยวของ 21

2.3.1 งานวจยทเกยวของกบการปรกษาเชงจตวทยาตามแนวพจารณาเหตผล 21อารมณและพฤตกรรม

2.3.2 งานวจยทเกยวของกบความแขงแกรงในชวต 23 บทท 3 วธการวจย 25

3.1 ตวแปรทใชในการวจย 25

(8)

3.2 ประชากรและกลมตวอยางทใชในงานวจย 25 3.2.1 ประชากร 25 3.2.2 วธเลอกตวอยางกลมทดลองและกลมควบคม 26 3.3 เครองมอทใชในการวจย 26 3.3.1 โปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล 27

อารมณและพฤตกรรม 3.3.2 แบบประเมนความแขงแกรงในชวต 27 3.4 วธด าเนนการวจย 28 3.4.1 ขนเตรยมการทดลอง 29 3.4.2 ขนด าเนนการทดลอง 30 3.4.3 ขนตดตามผล 30 3.5 การวเคราะหขอมล 31

บทท 4 ผลการวจยและอภปรายผล 33

4.1 ลกษณะสวนบคคลของกลมตวอยาง 33 4.2 ผลการทดลอง 34 4.2.1 คะแนนความแขงแกรงในชวตรายบคคลของกลมทดลองและกลมควบคม 34 4.2.2 คาเฉลยคะแนนความแขงแกรงในชวตของกลมทดลองและกลมควบคม 35 4.3 ผลการทดสอบสมมตฐาน 36

4.3.1 ผลการทดสอบสมมตฐานท 1 36 4.3.2 ผลการทดสอบสมมตฐานท 2 37 4.3.3 ผลการทดสอบสมมตฐานท 3 38 4.3.4 ผลการทดสอบสมมตฐานท 4 40 บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 41

5.1 อภปรายผลการวจย 42 5.1.1 จดเดนของงานวจย 43

5.1.2 ผลของโปรแกรมน ามาสกระบวนการเปลยนแปลงในกลมทดลอง 43

(9)

5.1.2.1 ความเขาใจทฤษฎบคลกภาพ ABC และการโตแยงความเชอ 43 5.1.2.2 รจกและเขาใจความเชอไรเหตผล 12 ประการ 44 5.1.2.3 เกดแนวคดใหมสการลงมอปฏบต 44 5.1.2.4 ตวอยางวธการใชกระบวนการการปรกษาตามหลก ABCDE 45 5.1.3 ปจจยทสนบสนนและสงเสรมใหเกดกระบวนการเปลยนแปลง 47 5.1.3.1 ผน ากลม 47 5.1.3.2 ผเชยวชาญและทปรกษา 47 5.1.3.3 กระบวนการกลม 47 5.1.3.4 กลมตวอยาง 48 5.1.3.5 ระยะเวลา 48 5.1.4 ปญหาทพบในการวจย 48 5.1.5 ขอจ ากดของงานวจย 49

5.2 ขอเสนอแนะ 49 5.2.1 ขอเสนอแนะในการน าโปรแกรมไปใช 49 5.2.2 ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 50 5.2.3 ขอเสนอแนะทวไป 50

รายการอางอง 52

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก แบบประเมนความแขงแกรงในชวต 55 ภาคผนวก ข โปรแกรมการปรกษาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล 58

อารมณและพฤตกรรม ภาคผนวก ค หนงสอแสดงเจตนายนยอมเขารวมการวจย 70 ภาคผนวก ง สรปบทสนทนาตามหลก ABCD ในกลม 71 ภาคผนวก จ ตารางเวลาการจดโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนว 74

พจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม

ประวตผเขยน 75

(10)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 4.1 ลกษณะสวนบคคลของกลมตวอยางจ าแนกเปนกลมทดลองและกลมควบคม 33 4.2 คาคะแนนความแขงแกรงในชวตรายบคคลของกลมทดลอง ในระยะกอนการทดลอง 34

หลงการทดลองและตดตามผล 4.3 คาคะแนนความแขงแกรงในชวตรายบคคลของกลมควบคม ในระยะกอนการทดลอง 35

และหลงการทดลอง 4.4 คาเฉลยคะแนนความแขงแกรงในชวตของกลมทดลองและกลมควบคม 36

ในระยะกอนการทดลอง หลงการทดลองและตดตามผล 4.5 ผลการทดสอบคาท (t test dependent) ของคาเฉลยคะแนนความแขงแกรง 37

ของกลมทดลองในระยะกอนการทดลองและหลงการทดลอง 4.6 ผลการทดสอบคาท (t test dependent) ของคะแนนการยอมรบตนเองของ 38

กลมทดลอง ในระยะหลงการทดลองและตดตามผล 4.7 ผลการทดสอบคาท (t test independent) ของคะแนนความแขงแกรงในชวต 39

ระหวางกลมทดลองและกลมควบคม ในระยะกอนการทดลองและหลงการทดลอง 4.8 ผลการทดสอบคาท (t test dependent) ของคะแนนความแขงแกรงในชวต 40

ของกลมควบคม ในระยะกอนการมดลองและหลงการทดลอง

(11)

สารบญภาพ

ภาพท หนา 2.1 กรอบแนวคด ABCDE 17 3.1 แผนการด าเนนการทดลองโปรแกรมการปรกษาตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและ 31

พฤตกรรม

1

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

การด าเนนชวตในสงคมเลยงไมไดทจะตองเผชญกบปญหาตางๆ ไมวาจะเปนดานสงคม สภาพเศรษฐกจ การงาน การศกษา ดานการศกษาทมหลายระดบและโดยเฉพาะ การเรยนการสอนในระดบมหาวทยาลย มความแตกตางจากระดบอน มโอกาสเผชญกบสถานการณทตองอาศยลกษณะการเรยนการสอนทเปลยนไป การอยรวมกบผอน การปรบตวเพอสรางสมพนธภาพ เพอสรางการยอมรบและการแขงขนดานการเรยน ส าหรบการเรยนวชาชพพยาบาล ประกอบดวยการเรยนภาคทฤษฎและภาคปฏบตทมความเกยวของกบชวตของมนษย จ าเปนตองมความเขมงวด จรงจงและตองไดรบฝกฝนจนเกดความมนใจเพอสามารถใหการพยาบาลกบผปวยจรง ใชความระมดระวงเพอไมใหเกดขอผดพลาดทอาจเกดความไมปลอดภยตอชวตของผอน ความไมคนเคย การปรบตวทเกดขนกบสงคมใหมในการเรยน สงผลอยางมากตอตวนกศกษา นอกจากนปจจยตางๆ เชน บคลกภาพสวนบคคล ความคาดหวงในตนเอง การขาดความเชอมน รสกมคณคาในตนเองต า ขาดความอดทนและขาดทกษะการจดการปญหา (ภาสกร สวนเรองและคณะ ,2552 ; รงทพย โพธชม ,2544 ) ขณะเดยวกนนกศกษาซงอยในพฒนาการชวงวยรนตอนปลาย (Erikson, 1963) มการเปลยนแปลงดานรางกาย อารมณและจตใจ เปนชวงทมการพฒนาเอกลกษณของตนเอง (identity) คนหาความเปนตวเองและตองการการยอมรบ เปนชวงย างเขาสวยผใหญทตองมความรคด ตระหนกและรบผดชอบเพมขน กอใหเกดความสบสน (Identity diffusion) เกดปญหาความยงยากในการปรบตว

สถานการณความยงยากใจทเกดขน มโอกาสสรางผลกระทบตอจตใจของบคคล แตละบคคลจะมการผานพนปญหาหรออปสรรคตางๆไปไดแตกตางกน ขนกบความสามารถในการรบมอ การปรบตวและการเผชญปญหา สามารถหลกเลยงพฤตกรรมเสยง จดการและเรยนรจากประสบการณ อนน าไปสการเปลยนแปลงในทางบวก คณสมบตเหลานเรยก “ความแขงแกรงในชวต” (resilience) (Grotberg ,1995 ,2003 ในพชรนทร นนทจนทร) จากการศกษาในมหาวทยาลยแหงหนง ในคณะตางๆ ของจงหวดกรงเทพมหานคร ซงมคณะพยาบาลรวมดวยพบวา นกศกษามแนวโนมเกดปญหาทางสขภาพจต มความเจบปวยทางกายทเกดจากปญหาจตใจรอยละ 29.7 ดานซมเศรา รอยละ 16.7 ดานความวตกกงวล รอยละ 11.4 ดานอาการทางจต รอยละ 0.6 ดานการท าหนาททางสงคมบกพรอง รอยละ 0.1 (พชรนทร นนทจนทร, โสภณ แสงออน, และจรยา วทยะศภร, 2556) การศกษาในนกศกษาคณะพยาบาลศาสตรของมหาวทยาลยเอกชนแหงหนง จงหวดปทมธาน

2

พบวานกศกษามความเครยดในระดบสงรอยละ 53.6 ซงมากกวาครงหนงของจ านวนนกศกษาทงหมดและเมอศกษาในแตละชนป นกศกษาชนปท 2 มความเครยดในระดบสงรอยละ 78.3 รองลงมาไดแกชนปท 4 ชนปท 1 และชนปท 3 คดเปนรอยละ 74.3 , 68.6 และ 64.8 1ตามล าดบ (สจรรยา แสงเขยวงาม, 2557) พชรนทรและจรยา ศกษาพบวา นกศกษามความแขงแกรงในชวตสง จะมความเครยดนอย ผลการศกษาสวนใหญแสดงคาเฉลยคะแนนความเครยดของนกศกษาพยาบาลอยในระดบปานกลางถงรนแรงสงกวาคาเฉลยคะแนนความเครยดของประชากรทวไป

ความแขงแกรงในชวตเปนการรบรและประเมนโดยกระบวนการทางปญญาดวยความรสกเชอมนวาเหตการณหรอสงเราตางๆทเขามากระทบตนเอง ทงจากภายในและสงแวดลอมภายนอกชวตคนเราเปนระบบระเบยบ ไมยงเหยงสามารถอธบายไดดวยเหตผล (พชรนทร นนทจนทร และพมพา สมพงษ, 2544) ปญหาความยงยากใจในชวตกอเกดความกงวล ซงมาจากการทกระบวนการทางปญญา(ความคด ,การไตรตรอง ,ความเชอ ) รบรและประเมนสถานการณวาจะเกดอนตราย คกคามสรางความไมสขสบายใจ ความแขงแกรงในชวตมอทธพลตอกระบวนทางปญญาในการรบรและการประเมนสงเราหรอสภาวการณตางๆวาเปนสงทาทาย สามารถจดการได (พชรนทร นนทจนทร และพมพา สมพงษ, 2544) จะเหนวาหากสามารถท าใหเกดกระบวนการทางปญญาทเปนเหตเปนผลภายหลงจากการเผชญสภาวการณทสรางความกงวลใจหรอท าใหเกดความทกข ใหบคคลสามารถยดหยดใชพลงกายพลงใจในการตอสใหตนเองผานพนสภาวะนน น าไปสการเปลยนแปลงในทางบวก

การเพมศกยภาพดานความแขงแกรงในชวต เพอใหสามารถผานอปสรรค ความยงยากใจและสามารถแกปญหาในชวต อาจมวธแตกตางกนไป ตามแตการไดรบการสนบสนนหรอการเพมแหลงประโยชนทสามารถใหการชวยเหลอ อกวธทจะสามารถสรางความแขงแกรงในชวต คอการสรางกระบวนการทางปญญาทเปนระบบตามหลกของเหตผลเพอใหเกดความคดความเชอวาไมวาปญหาหรออปสรรคใดบคคลจะฟนฝาผานมนไปได แนวทางในการสรางความคดความเชอนนโดยใชการใหการปรกษาทางจตวทยาโดยใชแนวคดพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม(Rational Emotional Behavior Therapy : REBT) เปาหมายของทฤษฎทส าคญประการหนงคอ การประเมนสถานการณทคกคามตอตนเองได โดยการพจารณาตามหลกเชงเหตและผลทสามารถหาทางแกไข น าไปสการจดการและฟนฟสมรรถภาพ ความสามารถในการใชชวตอยางมประสทธภาพได

จากเหตผลทกลาวขางตน หากสามารถปรบความคดความเชอ ทศนคตทมตอตนเอง ตอผอนและตอสงแวดลอมอยางไมเปนเหตเปนผลของนกศกษาพยาบาล อนจะน ามาสความทอแท ขาดความอดทน เกดเจตคตไมดตอวชาชพไดในเวลาตอมา ผวจยมความตองการทจะชวยเหลอนกศกษาพยาบาลทเผชญกบปญหาทเกดขนรอบดานโดยการออกแบบโปรแกรมตามแนวคดทมงปรบ

3

ความคดและความเชอตอการเผชญปญหา เนนรปแบบการเรยนรพจารณาเหตของปญหาและผลทเกดดานความรสกและพฤตกรรมอยางเปนระบบ ทจะสงผลใหเกดความแขงแกรงในชวตของนกศกษาพยาบาลชนปท 2 มหาวทยาลยเอกชนแหงหนง ซงคาดวาโปรแกรมการใหการปรกษาดงกลาวจะสามารถสรางความแขงแกรงและคนพบศกยภาพทจะเผชญปญหาในชวต สามารถคนหาแหลงสนบสนนในการด าเนนชวตอยางมประสทธภาพและเหมาะสมไดตอไป 1.2 วตถประสงคในการวจย 1.2.1 เพอสรางและทดลองการใชโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม เพอเพมคะแนนความแขงแกรงในชวต 1.2.2 เพอศกษาผลของการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม ตอความแขงแกรงในชวต 1.3 สมมตฐานการวจย

1.3.1 นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล

อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตสงขนภายหลงการทดลอง 1.3.2 นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล

อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตภายหลงการทดลองและระยะตดตามผล 3 สปดาหไมแตกตางกน

1.3.3 นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตสงกวานกศกษาทไมไดเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม

1.3.4 นกศกษาทไมไดเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตกอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.4.1 โปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรมทสรางขนสามารถชวยเหลอ พฒนานกศกษาใหมความแขงแกรงในชวต

4

1.4.2 ชวยใหนกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม ไดฝกเรยนรกระบวนการคดและเผชญสถานการณ ไดฝกทกษะในการปรบเปลยนบคลกภาพของตนเอง สามารถน าไปประยกตใชในการด าเนนชวต 1.5 ขอบเขตการวจย

1.5.1 นกศกษาพยาบาลศาสตรของมหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต ระดบ

ปรญญาตร ชนปท 2 ไมจ ากดเพศ อายระหวาง 19-21 ป 1.5.2 เปนผมความสมครใจเขารวมการวจยเทานน 1.5.3 สามารถเขารวมการวจยภายในเวลาทก าหนดได

1.6 นยามศพทเฉพาะ ความแขงแกรงในชวต(Resilience)

หมายถง การทบคคลมความสามารถหรอศกยภาพทจะยนหยดอย ไดอยางมประสทธภาพ พรอมทจะฟนตวและน าพาตนเองใหพนจากผลกระทบจากสภาวการณไมสขสบายใจ ทกอใหเกดความเครยดในชวต ในเวลาอนรวดเรว อนจะน าไปสการเปลยนแปลงทดขน การเตบโตและเขาใจชวตมากขน การปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม

หมายถง การด าเนนกลมทประกอบดวยสมาชกและผน ากลม ตามโปรแกรมทผวจยจดขนตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม(Rational Emotive Behavior Therapy) ของเอลลส โดยยดหลกการตามทฤษฎบคลกภาพ ABC ทเนนการเปลยนความเชอทไรเหตผล โดยมวตถประสงคเพอการปรบเปลยนความเชอทไรเหตผลของนกศกษาพยาบาลมาสความเชอทมเหตผลสงผลใหนกศกษาพยาบาลมความสามารถทจะพฒนาตนเองไปสการมความเขมแขงในชวต การด าเนนกลมประกอบดวยกจกรรมเชงสอนน า (Didactic) และเชงประสบการณจรง (Experiential) และการอภปราย (Discussion) ใชเวลาในการด าเนนกลมรวม 6 ครง ครงละ 1.5-2 ชวโมง ด าเนนตอเนองไปตลอดระยะเวลา 3 สปดาห

5

นกศกษาพยาบาล หมายถง นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 2 มหาวทยาลยเอกชน ไม

จ ากดเพศ สมครใจเขารวมการวจยทงในกลมทดลองและกลมควบคม กลมทดลอง

หมายถง นกศกษาพยาบาล ทเขารวมโปรแกรมการปรกษาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม รวม 6 ครง ไดรบการท าแบบวดความแขงแกรงในชวตกอนการทดลอง ภายหลงการทดลองและระยะตดตามผล 3 สปดาห กลมควบคม

หมายถง นกศกษาพยาบาล ทไมไดเขารวมโปรแกรมการปรกษาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม ไดรบการท าแบบวดความแขงแกรงในชวตกอนการทดลองและหลงการทดลอง ด าเนนชวตตามปกต เกณฑการคดออกจากงานวจย(Exclusion Criteria)

เปนผทมอาการทางจตก าเรบ มปญหาดานสขภาพรางกาย จนเปนอปสรรคในขณะเขารวมโปรแกรมและผทปฏเสธหรอขอถอนตวไมยนยอมเขารวมโปรแกรม เกณฑการใหผเขารวมโครงการเลกท าการศกษาวจย(Discontinuation Criteria)

ผเขารวมไมสามารถเขารวมโครงการไดมากกวา 1 ครง หรอไมสามารถเขารวมกจกรรมครงท 1 และ 2 ตดตอกน

เกณฑการคดเลอกใหเขารวมกลมการทดลอง

หากมผทขาดการเขารวมกลมตงแตครงแรก จะพจารณาคดเลอกผทไดคะแนนความแขงแกรงในชวตต าสดในล าดบถดไป เพอเขารบฟงขอมลการเขารวมการทดลอง และลงนามในเอกสารขออนญาตเปนลายลกษณอกษรไวเปนหลกฐาน

6

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคดเกยวกบความแขงแกรงในชวต

ความแขงแกรงในชวต (Resilience) ไดมาจากการศกษาของ กรอทเบรก (Grotberg,1997; 1999) ทบงบอกถงความสามารถและศกยภาพของบคคลในการยนหยดเมอตองประสบกบสถานการณทไมพงประสงคใหผานไปไดอยางมประสทธภาพ สถานการณทเกดขนในชวตทมความหลากหลายและตางรปแบบ สรางใหเกดความเครยดในชวต (Stressful life event) และถงแมจะไดรบผลกระทบกสามารถฟนตว น าพาชวตของตนเองใหผานพน รบมอกบสถานการณนนไดในเวลารวดเรว สงผลใหเกดการเปลยนแปลงทดขน และมความเขาใจชวตไดมากขน (พชรนทร นนทจนทรและคณะ, 2553; Grotberg, 1996)

2.1.1 ความหมาย

Resilience มการบญญตเปนภาษาไทยทหลากหลาย ไดแก

กรมสขภาพจต ใชค าวา “ความหยนตว” “ความเขมแขงทางใจ” “พลงสขภาพจต” “พลง อด ฮด ส”

พชรนทร นนทจนทร (2552) ใชค าวา “ความแขงแกรงในชวต”

องคประกอบทส าคญของ ความแขงแกรงในชวต มสามองคประกอบส าคญคอ “ฉนม......” (I have) “ฉนเปนคนท......” (I am) “ฉนสามารถทจะ......” (I can) โดยท “ฉนม” เปนแหลงสนบสนนจากภายนอกทสงเสรมใหเกดความแขงแกรงในชวต เชน ฉนมคนทสามารถไวใจ/เชอใจได พรอมทจะใหความรกแกฉนไมวาจะเกดอะไรขน เปนตน “ฉนเปนคนท” เปนความแขงแกรงภายในตวของบคคล เชน ฉนเปนคนทอารมณด ฉนมความภาคภมใจในตนเอง ฉนพรอมทจะยอมรบและยกยองผอน และ “ฉนสามารถทจะ” เปนปจจยดานทกษะในการจดการกบปญหาและสมพนธภาพระหวางบคคล เชน ฉนสามารถทจะบอกความคด ความรสกของตนเองใหกบผอน ฉนสามารถหาทางออกหรอวธการใหมๆทใชในการจดการปญหา

7 ความแขงแกรงในชวต (พชรนทร นนทจนทรและ พมพา สมพงษ , 2541)เปนการ

ประเมนโดยกระบวนการทางปญญา เปนการรบรดวยความรสกทเชอมนวาสถานการณหรอเหตการณตางๆทเขามากระทบนน ไมวาจะเกดจากสงแวดลอมทงภายในหรอภายนอก ชวตทมการจดวางเปนระบบระเบยบ สามารถจดการสถานการณทกระทบไดดวยเหตผล สามารถคาดการณลวงหนาได มองเหนถงแหลงประโยชนทสามารถตอบสนองความตองการ ใหความชวยเหลอ บคคลทมความแขงแกรงในการมองโลก จะรบรและประเมนโลกใน 3 ลกษณะ คอ

1.รบร และประเมนส ง เร าท เข ามากระทบนนว า เปนส งท สามารถเข า ใจได (Comprehensibility) อธบายไดดวยเหตผลและสามารถคาดการณลวงหนาได โดยใชสตปญญาในการท าความเขาใจปญหา

2.สามารถบรหารจดการได (Manageability)ใชแหลงประโยชนตางๆในการตอบสนองความตองการ ผมความสามารถในการบรหารจดการดจะสามารถปรบตวตอปญหาทเกดขนไดอยางมประสทธภาพ

3.ความสามารถใหความหมายเชงคณคา(Meaningfulness) ชวยใหบคคลรบรวาปญหานนทาทาย มความหมาย คมคาทจะบรหารจดการใหส าเรจลลวง บคคลจะเกดความแขงแกรงในชวตในระดบสง ตองอาศย ทง3 ลกษณะ เปนองคประกอบส าคญ การรบรและประเมนดวยความรสกเชอมนจะบอกไดวาบคคลพรอมจะเลยงหรอจดการกบปญหา การรบรวาเกดภาวะคกคามตอตนเองอยางมประสทธภาพ ท าใหสามารถปรบตวตอการเปลยนแปลงตางๆทเกดขนในชวต สามารถคงไวซงการมสขภาพดและมความผาสก

ความแขงแกรงในชวตเปนพฒนาการทมตงแตแรกเกดจากประสบการณตางๆในชวตทไดรบและพฒนามากขนจนชดเจนในชวงวยรน และคอนขางคงทในชวงอายประมาณ 30 ป แตสามารถเปลยนแปลงไดตลอดชวงชวตเมอเผชญกบสถานการณใหม

กรอทเบรก (Grotberg, 1995) ไดแบงลกษณะของผทม “I have” “I am” “I can” ไวดงน

ฉนม... ( I HAVE )

1.ฉนมคนในครอบครวอยางนอย 1 คน ทฉนสามารถไวใจ เชอใจได และพรอมทจะใหความรกแกฉนไมวาจะเกดอะไรขน

2.ฉนมคนทไมใชคนในครอบครวอยางนอย 1 คน ทฉนสามารถไวใจได ไมวาจะเกดอะไรขน

3.ฉนสามารถควบคมพฤตกรรมของตนเองได

8

4.มบคคลทพรอมจะใหความชวยเหลอฉน

5.ฉนมบคคลทเปนแบบอยางทดใหฉน

6.มแหลงบรการสขภาพ สถานศกษา และมความปลอดภยในสงคมทฉนตองการ

7.ฉนอยในครอบครวและสงคมทมนคง

ฉนเปนคนท... ( I AM )

1.ฉนเปนคนทสามารถทจะรกและเปนทรกของคนอนได

2.ฉนเปนคนอารมณมนคง

3.ฉนมการคดวางแผนส าหรบอนาคตทเปนไปไดในความเปนจรง

4.บคคลยอมรบในตวฉนและสงทเปนฉน

5.ฉนสามารถทจะเขาใจและใสใจผอน

6.ฉนมความภาคภมใจในตนเอง ขณะเดยวกนกพรอมทจะยอมรบและยกยองผอน

7.ฉนมความเชอมนวา สงตางๆจะเปลยนไปในทางทด แมอยในภาวะยากล าบาก

ฉนเปนคนทจะ...( I CAN )

1.ฉนสามารถหาทางออกใหมๆหรอวธการ ทใชในการจดการกบปญหาทเผชญอย

2.ฉนไมละความพยายามในงานทท าอยจนกวาจะส าเรจ

3.ฉนสามารถทจะมอารมณขนเพอชวยผอนคลายความตงเครยดของตนเอง

4.ฉนสามารถทจะบอกความคด ความรสกของตนเองใหผอนได

5.ฉนสามารถจดการกบปญหาในสถานการณตางๆไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ

6.ฉนรจกเลอกจงหวะเวลาทเหมาะสมในการแสดงออกทงดานการพดและการกระท า

7.ฉนสามารถขอความชวยเหลอจากใครสกคนไดในเวลาทฉนตองการ

2.1.2 ลกษณะผทมความแขงแกรงในชวต (พชรนทร นนทจนทร, 2555)

2.1.2.1 มมมมองทางบวกตอสงตางๆและเตมไปดวยความหวงเสมอ

2.1.2.2 เชอมนและภาคภมใจในตนเองและครอบครว

2.1.2.3 สามารถควบคมความรสกของตวเองได

9

2.1.2.4 มพลงสรางสรรคผลงานได แมสถานการณไมเอออ านวย

2.1.2.5 เขาใจอารมณความรสกของตนเองและผอน เหนอกเหนใจคนอน ชวยเหลอเออเฟอ

2.1.2.6 มงทจะกาวไปขางหนา พฒนาตนเอง ไมวาจะมอปสรรคอยางไรกตาม

2.1.2.7 มความสมพนธคงทคงวากบผอน มทกษะการตดตอสอสารทด สามารถมความสมพนธแนบแนนใกลชดกบผอนได

2.1.2.8 มทกษะในการแกปญหาอยางสรางสรรค สามารถควบคมสถานการณหรอจดการแกไขปญหาไดเอง

2.1.2.9 ใหความส าคญของการมเปาหมายในการด าเนนชวต และสามารถก าหนดเปาหมายชวตทเปนไปได

2.1.2.10 มประสบการณทประสบความส าเรจในชวต

2.1.2.11 ยอมรบจดด จดดอยของตนเองและรบผดชอบผลทเกดจากพฤตกรรมของตนเอง

2.1.2.12 สามารถน าสงทไดเรยนรจากอดตมาใชในการด าเนนชวตประจ าวน / ปองกนปญหาทอาจเกดขนในอนาคต

2.1.3 การพฒนาความแขงแกรงในชวต

ความแขงแกรงในชวต มการพฒนามาตงแตแรกเกด จากประสบการณทไดรบในชวต ความแขงแกรงในชวตจงมการเปลยนแปลงพฒนาขนไดเม อยางเขาสความเปนผใหญมปฏสมพนธกบสงตางๆมากขน เผชญกบสถานการณทาทายในชวตมากขน เมอเขาสวยรนความแขงแกรงในชวตจะมการเปลยนแปลงอยางมาก โดยความไมแขงแกรงในชวตทไมมนคงในวยเดกจะมความเดนชดมากขน เนองจากวยรนเปนวยทส าคญในการสรางเอกลกษณของตนเอง เปนวยทตองการทดลอง เรยนร เปนชวงวยทมความสบสน ตองเรมตนสรางความสมพนธกบบคคลอน และสงแวดลอม เรมพฒนาความเปนตวตนจากประสบการณชวตทเผชญ การตองเลอกคด ตดสนใจเพมขน ทจะเพมลกษณะของความแขงแกรงในชวต ของบคคลนน

2.1.4 ปจจยพนฐานทมอทธพลตอความแขงแกรงในชวตของบคคล

การทบคคลมความแขงแกรงในชวตตางกนขนกบปจจยพนฐานบางประการทมอทธพลตอระดบความแขงแกรงในชวตของบคคล คอ

10

2.1.4.1 พนฐานทางดานจตใจ (Psychological Source)

เกดประสบการณชวตและพฒนาการวยเดก เชน การไดรบความรกความอบอน การไดรบการตอบสนองเมอไมสขสบาย เปนตน ประสบการณการรบรตงแตตนเหลาน จะเปนสง ทเสรมสรางใหเกดความแขงแกรงในชวต นอกจากนบคคลทมรปแบบการปรบตวทยดหยนสง มเหตผล มความชดเจนในเอกลกษณของตนเอง จะเปนสงทชวยเสรมใหความแขงแกรงในชวตสงขนดวย สวนคนทไมไดรบความรกตงแตเดก ถกทอดทง จะสงผลใหความแขงแกรงในชวตลดลงดวย

2.1.4.2 พนฐานดานวฒนธรรม และเหตการณในอดต (Cultural-Historical Source)

ความมนคงทางวฒนธรรม ศาสนา ความเชอ ศลปะ ปรชญา การเปลยนแปลงในชวตอยางคาดไมถง เปนตน สงเหลานมผลตอโครงสรางทางบคลกภาพของบคคล ซงกคอสวนหนงของความแขงแกรงในชวต

2.1.4.3 พนฐานโครงสรางของสงคม (Social-Structure Source)

ไดแก เพศ ระดบชนชน คานยมทสบทอดจากบดามารดา หนาทการงาน แหลงสนบสนนทางสงคม สงเหลานชวยใหบคคลมประสบการณความมนใจการเผชญปญหา ชวยใหมความแขงแกรงในชวตสงขน

2.1.5 การเสรมสรางความแขงแกรงในชวต

2.1.5.1 ระดบชมชน

ชมชนตองมปจจยดานตางๆ ทเอออ านวยตอการพฒนา เสรมสรางความแขงแกรงในชวต เชน จดสถานทพกผอนหยอนใจ สงเสรมทางดานสขภาพ การใหบรการการปรกษาแกเยาวชน เสรมสรางเรองความเชอมนในความปลอดภยใหกบชมชน ชนชมความส าเรจของเดกทอยในชมชน เปดโอกาสใหเดกมสวนรวมในกจกรรมตางๆชมชนและสามารถแสดงความคดเหนไดอยางอสระ สอนทกษะทางสงคมใหแกเดกๆ เปดโอกาสใหเดกไดพฒนาทกษะการเปนผน า

2.1.5.2 ระดบโรงเรยน

คร อาจารยในโรงเรยน มความสมพนธทดกบนกเรยน ความคาดกวงในทางบวก มทกษะกบการจดการกบพฤตกรรมตางๆในทางบวก บรรยากาศของโรงเรยนสงเสรมการเรยนรทางบวกของนกเรยน มกจกรรมการสอน การอบรมเพอเสรมสรางความแขงแกรงในชวต เชน

11

การฝกทกษะทางสงคม การปฏบตธรรม มการใหการปรกษา รายบคคล ทาง internet cละทางโทรศพท

2.1.5.3 เพอน

เพอนเปนบคคลทมความส าคญอยางมาก ทจะมสวนในการเสรมสรางความแขงแกรงในชวต โดยเฉพาะในสถานศกษาทจะสามารถจดโปรแกรมตางๆ ทสงเสรมใหเดกมสมพนธภาพทดตอกน หรอฝกการอบรมการเปนผใหการปรกษาเบองตนส าหรบเพอนๆ

2.1.5.4 ระดบครอบครว

ลกษณะครอบครวทจะชวยพฒนา เสรมสรางความแขงแกรงในชวต เปนครอบครวทอบอน มความรบผดชอบ เปนแบบอยางทด ใหเดกสามารถสงเกตเหนไดเสมอ พอแมแนะแนวทางตางๆในการด าเนนชวตแกเดกอยางสม าเสมอ ใชเวลากบเดกในการท ากจกรรมตางๆ แสดงความภมใจในความส าเรจของเดก

2.1.6 ประโยชนของความแขงแกรงในชวต

สดาภรณ วงษใหญ (2545) กลาวถงการรบมอตอสงเราของผทมความแขงแกรงในชวตสงเปรยบเทยบกบผมความแขงแกรงในชวตต า

1.บคคลทมความแขงแกรงในชวตสง จะประเมนสงเราวาไมใชสงคกคามตนเอง แตเปนสงทาทาย และถาบคคลนนประเมนวาเปนสงคกคาม กจะประเมนในลกษณะทมความส าคญกบตนเองในระดบทเปนจรง หรอประเมนวาเปนสงเราทจะสงผลดตอตนเองเนองจากบคคลมความเชอวา ปญหาตางๆจะสามารถแกไขได มองปญหาเปนเรองทาทายและแกปญหาโดยใชเหตผล

2.เมอสงเราเดยวกนมากระทบ บคคลทมความแขงแกรงในชวตจะรสกทาทาย มความหวง มความตนตวในขณะทผทมความแขงแกรงในชวตต าจะสนหวงและเฉอยชา

3.บคคลทมความแขงแกรงในชวตสงจะประเมนสงเราอยางมระบบ มองปญหาตรงกบความเปนจรง มองเหนแหลงประโยชนทจะชวยในการปรบตว มองเหนแนวทางแกไขอยางเปนระบบ มประสทธภาพ สามารถใชแหลงประโยชนทมหรอรบมอกบสถานการณทคกคามไดคอนขางด และมวธการจดการกบปญหาไดคอนขางด จะตรงกนขามกบผทมความแขงแกรงในชวตต า จะมความสบสน หลกเลยงการแกปญหาและมแนวโนมทจะละทงปญหาได

12

2.2 แนวคดเกยวกบทฤษฎแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม (Rational Emotional Behavior Therapy)

Albert Ellis (1962) พฒนาเทคนคการบ าบดทเรยกวาการบ าบดแบบพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม (Rational Emotive Behavior Therapy หรอ REBT) โดยเรมคดทฤษฎเปนของตนเองและน ามาใชในป ค.ศ. 1955 โดยใชชอวาการบ าบดโดยเหตผล(Rational Therapy) ชอนท าใหเขาใจวาไมใหความส าคญกบการส ารวจอารมณของผรบการปรกษา ท าใหเพมค าวา Emotion เปน Rational Emotive Therapy (RET) ในป ค.ศ. 1961 เพอใหความส าคญกบความคดและอารมณในการเปลยนแปลงและเพอแสดงบทบาทของพฤตกรรม จงเปลยนเปน Rational Emotive Behavior Therapy ในป ค.ศ. 1993 (ดวงมณ จงรกษ, 2549)

2.2.1 ความเชอเกยวกบธรรมชาตของมนษย

ทฤษฎ REBT มสมมตฐานพนฐานมนษยเกดมาพรอมกบศกยภาพทงความมเหตผล หรอความคดพจารณา และความคดไรเหตผลหรอความคดทคดโกง ปจจยเหลานน าไปสการทบคคลด ารงไวซงความสข ความคด การพด ความรก การสนทนากบคนอน และการพฒนาการตระหนกร ในตนเอง ทฤษฎนจะชวยใหบคคลยอมรบความผดพลาดจากการเรยนรชวต เพอใหมความสงบสข (Corey, 2009 อางองใน รศมแสง หนแปนนอย, 2557) สมมตฐานเกยวกบธรรมชาตมนษยและแหลงก าเนดความทกข มดงน

2.2.1.1 มนษยเปนผเหตผลและไรเหตผล ตราบใดทมนษยมพฤตกรรมและการคดทสมเหตสมผล มนษยจะด ารงชพอยางมประสทธภาพและอยางมความสข

2.2.1.2 การทมนษยมความทกข ความรสกวตกกงวล ไมสบายใจนน เกดจากการคดทไมสมเหตสมผล ความคดและอารมณเปนสงทไปดวยกน

2.2.1.3 ความคดทไมสมเหตสมผลเกดจากการเรยนรในอดตอยางผดๆ ซงบคคลไดรบจากบดา มารดา สงคมทอาศย

2.2.1.4 มนษยรจกใชภาษาพดสอความคดผานสญญาณหรอภาษา เนองจากความคดท าใหเกดอารมณตามมา ดงนนถาคดไมสมเหตสมผล อารมณในทางลบจะรบกวนจตใจ คนท

13

เกบความทกขไวในจตใจ หรอบอกกบตวเองถงความคดทไมสมเหตสมผล จงยากทจะท าใหความทกขลดลง (Extinction) เพราะมวแตกระตนตนเอง (Self-stimulation)

2.2.1.5 ความทกขของมนษยไมใชถกก าหนดโดยสงแวดลอม แตเกดจากการรบรและทศนคตทมตอเหตการณหรอสงแวดลอม ทบคคลเกบไวในสมองแลวบอกตนเอง

2.2.1.6 ความคดทท ารายบคคลในทางออมจะตองน ามาเรยบเรยงใหม เพอใหความคดทไรเหตผลเปลยนเปนความคดทมเหตผล

REBT เปนการผสมผสานแนวคดเชงปรชญากบแนวคดมนษยนยมและการบ าบดแนวพฤตกรรมนยม วธการบ าบด คอ เปลยนแปลงความคดจากไมมเหตผลใหมเหตผล REBT ใชไดอยางมประสทธภาพกบปญหาทเกยวของกบความกงวล ความซมเศรา ความกาวราว และความรสกผด เปนตน

เอลลส (Ellis,1995 อางองใน สรนทร รณเกยรต, 2543) ใชแนวคด REBT เปรยบเทยบกบแนวทางทฤษฏอน เชน แบบพฤตกรรมนยมและการสะกดจต พบวา REBT สามารถชวยรกษาอาการรบกวนผรบการบ าบดทปรากฏขน (presenting symptom) และยงท าใหผรบการบ าบดมการเปลยนแปลงอยางลกซงในแงปรชญาทยดถอดวย การเปลยนแปลงมดงน

1.อาการทรบกวนจะลดลงหรอหายไป เชน ความหวาดหลว การเกลยดชงตนเอง อาการซมเศรา เปนตน

2.ลดปญหาทกระทบกบชวตประจ าวน เชน บคคลทมาดวยปญหาวตกกงวลเรองเกยวกบเพศ จะชวยลดความกงวลทกระทบถงการท างานดวย

3.บคคลทเขารบการบ าบดสามารถตระหนกและลดสงรบกวนเกยวกบการรบกวนลงได เชน ความกงวลเกยวกบความกงวล ซมเศราเกยวกบความซมเศราของตนเอง

4.การเปลยนแปลงทดขนจะด ารงอยเปนระยะเวลานานและมความนาจะคงอยตลอดไป

5.ผเขารบการบ าบดมโอกาสนอยมากทจะเกดปญหาขนอกในอนาคต

6.เมอบคคลพบวามสงมารบกวนอก จะสามารถน าหลก REBT ลดหรอขจดสงรบกวนใหมๆได โดยการฝกอยางสม าเสมอ

7.เมอเกดเรองเลวรายกบบคคลทเปนทรกหรอเกดกบตวบคคลนนเอง บคคลมแนวโนมจะไดรบผลกระทบหรอถกรบกวนไมมากนก และความรสกเศรา เสยใจ หงดหงด ในระดบทเหมาะสม

14

8.บคคลจะมทศนคตในดานดและมพลงในการแสวงหาความสขและการตอบสนองตนเอง

REBT มหลกการคอ ความคดและอารมณของมนษยมความสมพนธกนตามรปแบบของ ABC นนคอ อาการทางประสาทหรออารมณของบคคล (C) นนเปนผลมาจากระบบความเชอ (B) ของบคคลนน ไมวาบคคลนนจะถกกระตนจากประสบการณหรอเหตการณใดกตาม (A)

เปาหมายของการบ าบดคอการพยายามแยกและทาทายความเชอทไมเปนเหตเปนผลของบคคลตอประสบการณหรอเหตการณนน ทรบกวนอารมณ REBT อยบนพนฐานความเชอทวาบคคลถกครอบง าจากภายใน และมแนวโนมทจะคดและมอารมณในการแสดงออกอยางไมมเหตผล การเปลยนแปลงสภาวะทางอารมณของบคคลจงตองจดการเปลยนแปลงทระบบความคดหรอความเชอพนฐานของบคคลนน

2.2.2 ความเชอทไมมเหตผล

Ellis (1970) แยกแยะระบบความคดหรอความเชอทไมมเหตผลออกเปน 12 ขอ เปนความคดหรอความเชอทอยในรปของความคาดหวงทไมตรงกบความเปนจรง หรอเปนไปไมไดอยางแนนอน ความคดหรอความเชอทไมมเหตผลทง 12 ขอ ไดแก

2.2.2.1 บคคลตองไดรบความรกและการยอมรบจากทกคน

2.2.2.2 บคคลทเปนคนเลว นารงเกยจและชวราย ควรจะถกลงโทษอยางรนแรง

2.2.2.3 เปนสงทเลวรายมากถาสงตางๆไมเปนไปตามทบคคลตองการ

2.2.2.4 สงเลวรายทเกดขนกบมนษยนนเกดจากเหตการณภายนอกทไมสามารถควบคมได

2.2.2.5 บคคลจะวตกกงวลตอสงทเปนอนตรายและนากลวอยเสมอ

2.2.2.6 การหลกเลยงจากความล าบากของชวตนนงายกวาทจะเผชญกบมน

2.2.2.7 บคคลควรจะพงพาผอนและควรจะมคนทเขมแขงกวาเปนทพง

2.2.2.8 บคคลควรจะมความสามารถ ฉลาด และสามารถท าทกอยางใหบรรลได

2.2.2.9 สงทเกดขนในอดตมผลตอชวตในปจจบน และไมสามารถทจะแกไขได

2.2.2.10 บคคลสามารถควบคมทกสงทกอยางไดอยางหมดจด

2.2.2.11 ความสขของคนเรานนเกดจากทเราไมตองท าอะไรเลย

15

2.2.2.12 บคคลไมสามารถทจะควบคมอารมณของตนเองได ชวยไมไดถาจะเกดอารมณนนขน

2.2.3 สาเหตของปญหาทางอารมณ (Emotional disturbance)

แนวคดทเปนแกนของ REBT คอ การทมกฎเกณฑทตายตวจากค าวา ควร (should) และ ตอง (musts ) เปนสาเหตใหบคคลเกดปญหาทางอารมณ การด าเนนชวตภายใตค าวา ตอง ท าใหเกดขอเรยกรอง ขาดความยดหยน สงผลใหเกดปญหาทางอารมณอยางไมจ าเปน อารมณดานลบตางๆ เชน ความโกรธแคน ซมเศรา โทษตวเอง แปลกแยก มทมาจากการซมซบความเชอทไรเหตผล ซงไดเรยนรและพฒนามาตงแตวยเดก การเรยนรนนสรางใหเกดความคดซ าไปซ ามาเกยวกบความคดดานลบ สรางเงอนไขตายตว และไรเหตผล และเมอบคคลเตบโตเปนผใหญทสามารถเรยนรและฝกคดอยางมสตทจะเทาทนความคด ความเชอไรเหตผลนน จะสามารถแกไขและปรบเปลยนความคดความเชอใหมเหตผลได (Corey, 1995, p.383-384 อางในกลวด โสวฒนสกล, 2547)

เอลลส แยกความเชอทตายตว (masturbation) ออกเปน 3 ขอ (Ellis, 1995a, p.5 Corey, 1995, p. 384 อางในกลวด โสวฒนสกล, 2547)

1.“ฉนจะตองท าใหไดอยางสมบรณแบบและตองไดรบการยอมรบจากคนทส าคญในชวตฉนทกคน หากไมเปนเชนนน แสดงวาฉน เปนคนไมเอาไหน เปนคนไรคา”

2.“บคคลอนจะตองปฏบตกบฉนอยางออนโยนใสใจ อยางทฉนตองการ หากไมเปนไปตามนน พวกเขาควรถกประณามวาเปนคนทใชไมได เปนคนเลว”

3.“ทกสงทกอยางรอบตวฉนตองสะดวกสบาย ฉนตองไดในสงทฉนตองการทนทโดยทฉนไมตองพยายามอะไร หากไมเปนเชนนน จะสรปไดวา โลกนชางเปนโลกทเฮงซวย ฉนไมสามารถอดทนตอสภาพนไดและชวตฉนคงสนคา”

ความคดดงกลาว เปนความคดแบบไมยดหยน ไมมพนฐานของความเปนจรงและไมเปนตรรกะ มความคดวา “มนควรจะ” หรอ “มนตอง” เปนเชนนน หรอเชนน สงทเกดตามมาหลงจาก สงทคดไมเปนไปตามทคาดหวง

2.2.4 พฤตกรรมทเบยงเบน

ปญหาจตใจมพนฐานจากวธคดของคนตอเหตการณทเกดขน ม 2 ระบบ ระบบแรกประกอบดวยความคดทมเหตผลตอประสบการณลบ เชน เหตการณถกไลออกจากงาน ระบบความคดทมเหตผล คอ “โชคไมดเลยทถกออกจากงาน เพราะมนไมงายเลยทจะหางานใหม ระบบท

16

สองประกอบดวยความคดทไมมเหตผลตอประสบการณลบ “ชางโหดรายและไมยตธรรม ฉนตองไมถกไลออก และถาฉนไมสามารถหางานไดในเดอนนจะตองวกฤตแนๆ” ทมาของระบบความคดทไมมเหตผล คอ ความเชอทบคคลเรยนรวา “ควรจะ” “จะตอง” ท าใหระบบความคดเดมจากทอยระดบกลาง เปลยนเปนระดบสดโตงทจะน าไปสความคดไมมเหตผลทส าคญ ดงน

2.2.4.1 ความรสกสนหวง (awfulizing) “ฉนคงไมสามารถหางานใหมท าได อายเรากมากแลว คงไมมใครจางเราแน”

2.2.4.2 ต าหนโทษ หรอประณามตนเอง (self damnation) ค าพดทพดกบตนเองจะเปนไปในท านองวา “ฉนมนไมด” “ฉนมนไมเอาไหน”

2.2.4.3 ความรสกทนไมได เปนเรองเลวรายทมเหตการณเชนนนเกดขน ความรสกสญเสย พงทลาย ไมเหลออะไร ชวตฉนจบสนเพยงเทาน

บคคลทมการปรบตวไมเหมาะสม จะมความคดทรนแรง ออกค าสง เรยกรอง เอลลส เรยกวา hot cognitive การม hot cognitive จะมลกษณะความคดเหมารวมขาดการแยกแยะ สนหวง ใชความรสกสวนตวเปนหลก ตตรา ตดสน ซงทงหมดนนไมมขอมลสนบสนนความคดทเพยงพอ ความรสกวตกกงวลสง รสกไมมคณคา รสกผด รสกไมมความสามารถ (Ellis,1991) เปนอาการของความไมปกตสข จากความคดทไมเปนเหตเปนผล ซงสงผลตอกาการอน เชน ความกลวทจะคดถงเหตการณในอดตทเลวราย มความอดทนต า หงดหงด หวเสยงาย เอลลส (Ellis, 1979) ใชค าวา Low frustration tolerance

2.2.5 ทฤษฎบคลกภาพ ABC

ทฤษฎ ABC เปนการอธบายถงปญหาการปรบตวหรอพฤตกรรมทไมเหมาะสมอนเกดจากความคดไรเหตผลตอเหตการณทเกดขนกบบคคลนน โดยเอลลส (Ellis,1995) มความคดวาบคคลทยงมความคดความเชอทไรเหตผลมากเทาไหร เขาจะมปญหาอารมณ ซงรบกวนความปกตสขของเขามากเทานน ให A คอ Activity event หมายถง เหตการณ สงทเกดขนมาขดการความตองการ หรอปดกนความส าเรจ ความรก ความสะดวกสบาย

เมอเกดเหตการณขน บคคลมแนวโนมสรางความคด อารมณ และพฤตกรรมเกดขนตามมา ใชตวยอวา C คอ Consequence โดยเฉพาะอยางยง ความรสกทไมเหมาะสม เกดความวตกกงวล ซมเศรา กระวนกระวาย รวมถงปญหาพฤตกรรมทไมเหมาะสมตางๆ เชน การถอยหน การซมเศรา การย าคดย าท า เปนตน

17

ผลทเกดจากระบบความคดความเชอ ซงเอลลสใชตวยอวา B คอ Believe about event ซงเปนความเชอทไรเหตผล ( Irrational believes) จะสงผลใหเกดอารมณ ความรสกทไมเหมาะสมรบกวนจตใจ ส าหรบความเชอทมเหตผล (ration believes) จะสงผลใหเกดอารมณ ความรสก และพฤตกรรมทเหมาะสมตามมา

นนคอ A( Activity event ) ไมไดเปนผลท าใหเกด C (Consequence) แตมาจากความเชอ B(Believes) นนเอง

ภาพท 2.1 กรอบแนวคด ABCDE

2.2.6 การโตแยงความเชอทไรเหตผล

เมอบคคลไดรถงความเชอทไรเหตผลและเงอนไขทตนเองไดสรางขน ซงเปนทมาของอารมณทไมเปนสข ขนตอไป คอ การโตแยง ใชหลกการทางวทยาศาสตรเพอทาทายปรชญาความคดทมลกษณะกลาวโทษตวเอง(Self-defeating) และจดการกบสมมตฐานทไมสอดคลองกบความเปนจรง วธการจะใชการโตแยงในเชงรกทมพลงจนกระทงไมเกดขอกงขาใดๆโดยทกระบวนการโตแยง มองคประกอบ 3 สวนคอ 1) การคนหา (detecting) ความเชอทไรเหตผลคนหาความไมสอดคลองกบความจรงและคนหาความขดแยงเชงตรรกะ 2) การอภปราย (debating) หาขอโตแยงเพอยนยนวาไมมขอมลใดสนบสนนความเชอดงกลาวนน 3) การแยกแยะ (discrimination) ระหวางความเชอทมเหตผลกบความเชอทไรเหตผลใหเกดความชดเจน

A(Activity event) B(Believes) C (Consequence)

D (disputation to

challenge irretional belief

E (Effective new belief)

18

เอลลส มมมมองเกยวกบมนษยวาเปนผทสามารถสอนได ชน าได ดงนนมนษยจงเรยนรและรบเอาคานยม มาตรฐานตางๆมาจากครอบครว เพอน ครอาจารย กลมศาสนาและการเมองอยเสมอ แตละบคคลกจะน าเอาสงเหลานมาเปนของตน เชน “เธอจะตองไมขเกยจ หรอตองท าการบาน” บคคลเรยนรเรอง “จะตอง” จากพอแม ครอาจารย เพอนหรอวฒนธรรมในลกษณะไมมเงอนไขมากกวาจะเปนเรองของเงอนไข ตวอยางเชน “เธอตองท าการบาน” ซงแทจรงแลว หมายถง เธอนาจะท าการบาน ไมเชนนน เธออาจจะสอบตก แตถาในความหมายตามทพดนนหมายถง “ไมวาในสภาพการณเชนไร ทกเวลา เธอจะตองท าการบาน “ เมอเกดการตอวาไปแลวภายหลงบคคลนนกจะกลบมาปฏบตดกบเราดงเดม ซงแสดงใหเหนวาเขาไมพอใจในพฤตกรรมของเรา แตยงคงมความรกละยอมรบในตวเรา

บคคลทถกตอวาจะเกบเอาความไมพอใจหรอความพอใจของบคคลส าคญของเขามาเปนเรองจรงจงและรบเอาเปนสงตายตวทตองปฏบตตลอดเวลา จะเฝาบอกตวเองวา “ถาไมท าการบาน ซงฉนตองท า ฉนเปนคนเลว สมควรถกประณาม” ในกรณอนๆกเชนกน เรารบความคด สงทสงคม พอแม เหนวาเปนสงทตองปฏบต เมอไมปฏบตหรอไมสามารถท าไดกจะเกดความรสกลมเหลว เปนคนไมมคณคา สรางกฎเกณฑทตายตว เกดความคดทคงตว (musturbator) โดยธรรมชาตแลว สงเหลานไดรบมาจะถกสรางขนตงเดกจนถงวยรนและโตเปนผใหญ

ความเชอทไรเหตผล เปนเพราะสรปแบบเหมารวมจนเกนไป ดวนสรป การใชอารมณเปนเหตผล ไมดตามขอเทจจรง ชอบตดสนประณาม การตอตาน การหาขอเทจจรง การอางองขอเทจจรงทไมถกตอง ความรสกทไมเปนสข นอกจากเปนสงทรบกวนจตใจอนเกดจากความคดความเชอทไรเหตผลตอเรองราว สถานการณทเกดขนกบตน ยงจะเกดความรสกทไมพอใจก บความรสกแยๆนนตออกทอดหนง เรยกวา disturbance about disturbance เชน วตกกงวลกบความวตกกงวลของตนเอง ซมเศรากบอาการซมเศราของตนเอง (Ellis,& Dryden, 1991)

2.2.7 จดมงหมายของการใหการปรกษาแบบ REBT

เพอใหผรบการปรกษามองเหนความสมพนธระหวาง ความเชอ อารมณ และพฤตกรรมของตนเอง

เพอส ารวจความเชอทยดถอนนมเหตผลหรอไม

เพอน าความเชอทไรเหตผลออกไป และใสความเชอใหมทมเหตผลแทน

ผสมผสานความเชอทมเหตผลเขาไปในระบบความเชอของผรบการปรกษา เพอจะไดน ามาใชไดโดยอตโนมต

19

การคนหาปญหา

พจารณาปญหาหรอเหตการณทขดกบความตองการหรอความคาดหวง หรอปดกนความส าเรจ ความรก ความสะดวกสบาย หรอ A เพอน ามาใหบคคลอธบายถงความคดทมตอเหตการณนน ใหบคคลพดถงความคาดหวงทเกดขนกบเหตการณนน ขอสมมตฐานทม และการตความของบคคลนน รวบรวมขอมล ตดตามความคดทมตอเหตการณทเลวราย โดยการใชค าถามเพอน าไปสการไดมาซงขอมล คอ “แลวจะเปนอยางไร” และ “เพราะอะไรถงเปนอยางนน” (Moore, 1986)

ส าหรบการคนหาความเชอทมลกษณะไมเปนเหตเปนผลนน เปนสงทท าไมงาย เนองจากความคดของแตละบคคลนนมความหลากหลาย เชน สามคดวาภรรยาของตนเองเปนคนโง เซอ ความคดเชนนไมเกยวกบความเชอแตอยางใดเพราะอาจจะจรงหรอไมจรงกได อาจไมอยในขายของความเชอทจะเปนปญหา ดงนนในการตรวจสอบความเชอทไมเปนเหตเปนผลน มแนวทางดงน (Ellis & Grieger, 1977)

1.มองหาความกลว หรอสงทเหนวารายแรง และถามบคคลวา “ อะไรเปนสงทรายแรงในสถานการณนน”

2.มองหาความเชอของบคคลทคดวาทนไมได ตรวจสอบวาเปนสถานการณอะไร ทท าใหบคลคดวาจะไมสามารถทนได

3.มองหาความคดลกษณะทตายตว (musturbating) สงทบคคลรสกวา “มนควรจะ” หรอ “มนนาจะ” เปนเรองอะไร

4.มองหาสงทบคคลไมสามารถยอมรบ ประณาม ต าหน ตเตยน ทงตอตวเองและผ อน การกระท าทบคคลนนไมสามารถใหอภยได เอลลสแนะวธมองหาความเชอทมงมนฝงใจ 3 ลกษณะ คอ

1.“ฉนไมมอะไรด ถาฉนไมสามารถท าอะไรใหดอย เสมอ และสงทฉนท าตองไดรบการยอมรบทงหมด” (ฉนจะตองกระท าใหครบถวนสมบรณและไดรบความรก การยอมรบจากทกคน)

2.“เธอ(คณ)ไมใชคนด ถาเธอไมปฏบตอยางเปนธรรมและสภาพกบฉน” เธอจะตองปฏบตในทางทท าใหฉนพอใจ

3.ชวตนไมมความหมาย ไมนาพงพอใจ ถาไมมใครจดหาสงตางๆตามทฉนตองการ

20

ความเชอทไรเหตผลเกอบทงหมด จะสมพนธไมทางใดกทางหนงกบความเชอ 3 ลกษณะ ดงกลาว

2.2.8 เทคนคและวธการในการน าทฤษฎไปใช

2.2.8.1 เทคนคทางความคด (Corey, 2009)

1. การอภปรายความเชอทไรเหตผล (Disputing irrational beliefs) เปนวธการส าคญของ REBT ซงเกดจากการอภปรายระหวางผบ าบดกบผรบการบ าบด เกยวกบความเชอทไรเหตผลและสอนวาเปนสงททาทาย โดยอยในรปแบบเกยวกบ “ตอง” “ควร” “ควรจะ” จนกระทงผรบการบ าบดไมเกบความคดความเชอทไรเหตผลไว ตวอยางค าถามทจะใหผรบการบ าบดเรยนรดวยตวเขาเอง เชน “ท าไมผคนตองใหการรกษาฉนอยางเปนธรรม” “แมชวตไมมทางใหเดน ฉนกตองการทจะไปใหถง มนไมไดนากลว เพยงแคล าบากนดหนอย” เทคนคทางความคด ท าไดดวยการสอนทฤษฎ ABC ใหสมาชกรจกความคดไรเหตผลของตนเอง การวางเงอนไขทไมยดหยนและไมอยบนพนฐานความเปนจรง ประยกตความเขาใจทฤษฎไปใชในชวตประจ าวน โตแยงความคดไรเหตผล ใหสมาชกตระหนกถงผลเสยจากความคดไรเหตผล

2. ท าการบานเกยวกบการฝกคด (Doing cognitive homework) โดยการใหท ารายการเกยวกบปญหาทตองการ เปนความเชอทใชบอย แลวอภปรายความเชอน น า Model ABCDE มาประยกตใชกบปญหาของผรบการบ าบดทประสบในชวตประจ าวน

2.2.8.2 เทคนคทางอารมณ

1.แบบฝกหดตอสความละอาย (Shame Attacking Exercises) เทคนคนจะตองแสดงพฤตกรรมทตนเองรสกละอายหรอคนอนไมยอมรบ พรอมกบเรยนรทจะยอมรบตนเองโดยปราศจากเงอนไข (unconditional acceptance) ไมวาจะเปนขอดหรอขอเสย ผน าจะเปนตวปรบทศในการยอมรบทศนคตของสมาชก เพอใหมการเปดเผยตวเองตามความเปนจรงน าไปสการแกไข

2. การจนตนาการอยางมเหตผล (Rational emotive imagery) เรมจากใหจนตนาการความคด ความรสก พฤตกรรมตามชวตจรง จะสามารถแสดงใหเหนวาจนตนาการเกยวกบสถานการณทแยนน เปนความรสกไมด แลวใหเปลยนเปนความรสกทางบวก โดยท าหลายๆครงตอสปดาห

21

3. การใชบทบาทสมมต (role playing) เปนวธชวยใหสมาชกไดแสดงบทบาทเพอแสดงออกทางอารมณ ความรสกตางๆ และเรยนรทจะเผชญกบความรสกนนและเรยนรวธการใหมในการจดการ อารมณ ความคดและพฤตกรรม

2.2.8.3 เทคนคทางพฤตกรรม

ผบ าบดสวนใหญจะใช REBT ในกระบวนการบ าบด โดยเฉพาะ การเรยนรการวางเงอนไขแบบการกระท า เทคนคการผอนคลาย และ Modeling การมอบหมายการบานใหปรบพฤตกรรมทกระท าอยในชวตประจ าวน ถอวามความส าคญ ถอเปนทกษะชวยใหผรบการบ าบดไดสมผสกบสถานการณจรง

2.2.9 บทบาทของผน ากลมตามแนว REBT

1. ชวยใหสมาชกเกดความกระจาง เขาใจความสมพนธระหวางปญหาทางอารมณและพฤตกรรมทไมเหมาะสมของตวเอง ทมาจากการยดมนคานยม ความเชอและทศนคตของตวเอง แสดงใหเหนวาสมาชกสามารถเปลยนแปลงความคดไดอยางไร

2. สอนใหสมาชกรจกประยกตหลกการคดทเปนเหตเปนผลในชวตประจ าวนเพอจะสามารถปองกนและแกปญหาตอไป

3. ผน ากลมจะตองมเทคนคหลากหลายรปแบบ ใชเทคนคตางๆเพอชวยใหสมาชกแกปญหาของตนเองได

4. ผน ากลมจะมลกษณะกระตอรอรน ในการสอนหลกการของทฤษฎ วธการแกปญหา การสอนวธการตรวจสอบความคด

5. เปนผก าหนดทศทางในการด าเนนกลม มอบหมายการบานเพอสงเสรมใหเกดการเรยนรและน าไปใชในชวตประจ าวน

2.3 งานวจยทเกยวของ

2.3.1 งานวจยทเกยวกบการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลม ตามแนวพจารณาเหตผล อารมณ และพฤตกรรม

แมคโกเวรนและซลเวอรแมน (McGovern & Silverman, 1986, cited by Corey,1995, p.400) ไดทบทวนถงผลการวจย REBT น าไปใชเพอลดปญหาทางจตใจและสงเสรม

22

สขภาพจต ตงแตป 1977 ถง 1982 พบวา โดยทวไปสนบสนนประสทธภาพของ REBT การทบทวนงานวจย 47 เรอง มงานวจย 31 เรองปรากฏผลตามสมมตฐานและใน 16 งานวจยพบวากลมทดลองมพฒนาการทดขนเรอยๆภายหลงการวจย

ซลเวอรแมน แมคคารท และ แมคโกเวรน (Silverman, McCarthy & McGovern, 1992 cited by Coray, 1995) ไดท าการทบทวนสรปผลการวจยของ REBT ตงแตป 1982 ถง 1989 พบวามการยกระดบงานวจยใหมคณภาพมากขน รปแบบการบ าบดมประสทธภาพสามารถใชไดกบหลายรปแบบของปญหา และการบ าบดมประสทธภาพเปนอยางด

สถาบนการศกษาในประเทศไทยกเรมมการศกษาวจยโดยใช REBT เพอแกปญหาทางอารมณและพฤตกรรม รวมถงการสงเสรมดานสขภาพจต ซงผลการศกษาทกเรองไดสรปวามประสทธภาพเปนอยางด ดงตวอยางตอไปน

วลลภา โคสตานนท (2542) ไดท าการศกษาผลของการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนว REBT ตอการลดความวาเหวของผสงอายในสถานสงเคราะห มกลมตวอยางจ านวน 14 คน แบงเปนกลมทดลองและกลมควบคมเทากน กลมทดลองเขารวมกลม 10 ครง ครงละ 1.5-2 ชวโมง ตลอด 5 สปดาห รวม 18 ชวโมง พบวา หลงการทดลองกลมทดลองมคะแนนความวาเหวลดลงอยางมนบส าคญทางสถตท .05 สวนกลมควบคม ไมมการเปลยนแปลง

วไล ไทยประเสรฐ (2543) ไดท าการศกษาผลของการใหการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนว REBT เปรยบเทยบกบการใหขอสนเทศ ทมตอเจตคตในเรองอนามยเจรญพนธของนกเรยนทมพฤตกรรมไมเหมาะสมกบวย มกลมตวอยางจ านวน 15 คน แบงเปน 3 กลมเทากน 1)กลมทไดรบการปรกษาแบบ กลมตามแนว REBT 2)กลมทไดรบขอสนเทศ 3)กลมควบคม โดยกลมทดลองทง 2 กลม เขารวมฝกตามโปรแกรม 7 ครง ครงละ 50 นาท ตลอด 2 สปดาห พบวากลมทดลองทงสองกลมมคะแนนเจตคตอนามยเจรญพนธเพมมากขน อยางมนยส าคญทางสถตท .05 สวนในระยะตดตามผลพบวากลมทไดรบการปรกษาแบบกลมตามแนว REBT เทานน ทมคะแนนอยในระดบเดยวกบหลงการทดลอง สวนกลมควบคมไมพบการเปลยนแปลง

กลวด โสวฒนสกล (2547) ไดท าการศกษาผลของโปรแกรมใหการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนว REBT ทมตอการเพมการยอมรบตนเองของนกศกษา : กรณศกษานกศกษาชนปท 3 และ 4 มหาวทยาลยธรรมศาสตรทาพระจนทร โดยใชกลมตวอยางจ านวน 16 คน แบงเปนกลมทดลอง 6 คน กลมควบคม 10 คน กลมทดลองไดเขารบการฝกตามโปรแกรม 8 ครง ครงละ1.5-2 ชวโมง ตลอด 4 สปดาห พบวากลมทดลองมคะแนนการยอมรบตนเองหลงการทดลองเพมมากกวากลมควบคม อยางมนยส าคญทางสถตท .01 และในระยะตดตามผล 10 สปดาหพบวา

23

กลมทดลองมคะแนนการยอมรบตนเองไมแตกตางจากภายหลงการทดลอง อยางมนยส าคญทางสถตท .05

อรณ ศรสข (2549) ไดท าการศกษา การเปลยนแปลงพฤตกรรมการเผชญปญหาโดยใชโปรแกรมการปรกษาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผลอารมณและพฤตกรรมของเยาวชนกระท าผดในศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชน โดยใชกลมตวอยาง 20 คน แบงเปนกลมทดลอง 10 คน กลมควบคม 10 คน กลมทดลองเขารบการฝกตามโปรแกรม 6 ครง ครงละ 1.5-2 ชวโมง ตลอด 6 สปดาห ผลการทดลองพบวากลมทดลองมคะแนนพฤตกรรมการเผชญปญหาสงขนอยางมนยส าคญทางสถตท .05

สมใจ เจยระพงษ (2542) ไดท าการศกษาผลของโปรแกรมกลมบ าบดตามแนว REBT ตอความวตกกงวลในการฝกปฏบตงานของนกศกษาพยาบาล มกลมตวอยางจ านวน 30 คน แบงเปนกลมทดลอง 2 กลม กลมควบคม 2 กลม เขารวมโปรแกรม 5 ครง ครงละ 90 นาท สปดาหละ 2 ครง พบวาหลงการทดลองกลมทดลองทง 2 กลมมคะแนนความวตกกงวลลดลงอยางมนยส าคญทางสถตท .05 และคงอยในระยะตดตามผล สวนกลมควบคมไมพบการเปลยนแปลง

2.3.2 งานวจยทเกยวของกบความแขงแกรงในชวต

อดท เฮนเดอรสน กรอทเบรก (Edith Henderson Grotberg, 1997) ศกษาเกยวกบความแขงแกรงในชวต ระหวางป ค.ศ. 1993-1997 โดยการสมภาษณกลมตวอยางจาก 22 ประเทศ ผลการศกษาพบวา โครงสรางของความแขงแกรงในชวตม 3 องคประกอบหลก คอ “I have” “I am” “I can”

พชรนทร นนทจนทรและคณะ (2554) ไดท าการศกษาความแขงแกรงในชวตและความเครยดของนกศกษาพยาบาลชนปท 1-4 จ านวน 566 คน วเคราะหคาสถตพนฐานและคาสหสมพนธระหวางตวแปร โดยใชโปรแกรมส าเรจรปส าหรบวเคราะหทางสถตและตรวจสอบความตรงของโมเดลเชงสาเหตดวยโปรแกรมลสเรล (LISREL for Windows) พบวาความแขงแกรงในชวตมอทธพลทางตรงตอความเครยด อยางมนยส าคญทางสถตท .01

พชรนทร นนทจนทรและคณะ (2555) ไดท าการศกษาผลของโปรแกรมการสรางความแขงแกรงในชวตในนกศกษาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต ใชกลมตวอยาง 26 คน เปนนกศกษาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต โรงเรยนพยาบาลรามาธบด คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล แบงเปนกลมทดลองและกลมควบคม กลมละ 13 คน เขารวมโปรแกรม 6 ครง ครงละ 1.5 ชวโมง สปดาหละ 2 ครง ผลการทดลองพบวากลมทดลองมความแขงแกรงในชวต

24

โดยรวมและรายดานของ ฉนม ฉนเปนและฉนสามารถ ( ‘I have’ ‘I am’ ‘I can’ ) สงกวากอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถตท .001

จากการคนควาศกษาแนวคดทฤษฎเกยวกบความแขงแกรงในชวต และการปรกษาเชงจตวทยาตามแนวพจารณาเหตผล อารมณ และพฤตกรรม รวมถงงานวจยทกลาวมา ผวจยไดสรางโปรแกรมใหเปนไปตามหลกการทงภาคทฤษฎและปฏบตอยางรอบคอบ ดวยเหตผลดงกลาว ผวจยจงมความเชอมนวา โปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนว REBT จะชวยสรางความแขงแกรงในชวตใหกบนกศกษา และชวยปรบเปลยนอารมณและพฤตกรรมของนกศกษาใหมความเหมาะสมตามวตถประสงคทตงไว ผวจยไดตงสมมตฐานเพอพสจนประสทธภาพของโปรแกรมทใชในการทดลอง โดยใชการเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองและกลมควบคม ดงน

1. นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตสงขนภายหลงการทดลอง

2. นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตภายหลงการทดลองและระยะตดตามผล 3 สปดาหไมแตกตางกน

3. นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตสงกวานกศกษาทไมไดเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม

4. นกศกษาทไมไดเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนการยอมรบตนเองกอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน

25

บทท 3 วธการวจย

การวจยเรอง ผลของโปรแกรมการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณา

เหตผล อารมณและพฤตกรรมทมตอการเพมความแขงแกรงในชวต เปนการวจยกงทดลอง(Quasi-experimental research) โดยเปนแบบมกลมทดลองและกลมควบคม ทดสอบกอนและหลงการทดสอบ (pretest-posttest control group design)

3.1 ตวแปรทใชในการวจย

ตวแปรอสระ :

1. การเขารวมโปรแกรมการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม

2. การไมไดเขารวมโปรแกรมการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม ตวแปรตาม :

1.คะแนนความแขงแกรงในชวต(Resilience)ของกลมทดลองกอนเขารบการปรกษา 2.คะแนนความแขงแกรงในชวต(Resilience)ของกลมทดลองหลงเขารบการปรกษา 3.คะแนนความแขงแกรงในชวต(Resilience)ของกลมควบคมกอนเขารบการปรกษา 4.คะแนนความแขงแกรงในชวต(Resilience)ของกลมควบคมหลงเขารบการปรกษา

3.2 ประชากรและกลมตวอยางทใชในงานวจย

3.2.1 ประชากร

ประชากรในการศกษาครงน คอนกศกษาระดบปรญญาตร หลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 2 มหาวทยาลยเอกชน ไมจ ากดเพศ

26

3.2.2 วธเลอกตวอยางของกลมทดลองและกลมควบคม

จ านวนตวอยางทเขารวมในการวจยครงนมจ านวนทรวมการทดลองทงสน 20 คน โดยแบงกลมโดยการสมอยางงายเปนกลมทดลอง 9 คน กลมควบคม 11 คน โดยกลมทดลองจะเปนสมาชกทสมครใจเขารวมกลมและสามารถเขารวมกลมไดครบ 6 ครงตามทก าหนด

3.2.2.1 ผวจยท าหนงสอขออนญาตคณบด คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน เพอขอความรวมมอในการเขาไปคดเลอกกลมตวอยาง

3.2.2.2 ผวจยตดตอประสานงานกบเจาหนาทคณะพยาบาลศาสตร เพอใหนกศกษาคณะพยาบาลศาสตร 97 คน ท าแบบทดสอบความแขงแกรงในชวตของพชรนทร นนทจนทร คดเฉพาะผไดคะแนนนอยมากขนไป มจ านวน 20 คน โดยกลมตวอยางจะไดรบการสมอยางงายเพอแบงกลมตวอยางออกเปนกลมทดลอง 9 คน และกลมควบคม 11 คน และคะแนนทไดถอเปนคะแนนกอนการทดลอง

3.2.2.3 ผวจยชแจงรายละเอยดเกยวกบการท าการวจยและรายละเอยดในการเขารวมการทดลองตามโปรแกรม ผวจยจะอธบายแกผมสวนรวมในการวจยถงวตถประสงคของการวจย วธการวจย รวมทงประโยชนทจะเกดขนจากการวจยอยางละเอยด ซงผวจยจะตอบค าถามตางๆ ทกลมตวอยางสงสยดวยความเตมใจ ไมปดบง ซอนเรน ตรวจสอบความคาดหวง ความตงใจในการเขารวมโปรแกรมและความสามารถในการเขารวมโปรแกรมไดครบทกครง

3.2.2.4 ผวจยน าใบยนยอมเปนผเขารวมการวจยใหอานและท าความเขาใจอยางละเอยดและลงชอหากยนดเขารวมตามขอตกลงทระบไวเพอเขารวมวจย โดยทผเขารวมการวจยและผวจยเกบไวเปนหลกฐานคนละ 1 ฉบบ

3.3 เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยครงน ประกอบดวยโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยากลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรมและแบบวดคะแนนความแขงแกรงในชวต (Resilience ) มรายละเอยดดงน

27

3.3.1 โปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยากลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม

ขนตอนการพฒนาโปรแกรมมดงน

3.3.1.1 ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบความแขงแกรงในชวตและการใหการปรกษาแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม

3.3.1.2 สรางโปรแกรม ออกแบบและปรบใหถกตองตามแนว REBT ใหสอดคลองกบวตถประสงคและเหมาะสมกบกลมตวอยางทใชในการวจย

3.3.1.3 ตรวจสอบคณภาพโปรแกรมโดยน าไปใหผเชยวชาญ อ.ดร.รจนะ เทยนศร อ.ดร.ดรณ ภขาว และ พญ.ปญจภรณ วาลประโคน ตรวจสอบความเหมาะสมเชงเนอหาและรปแบบการด าเนนกลม แลวน ามาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะ

3.3.1.4 ฝกซอมและปรบปรงวธการท ากลมการปรกษา

3.3.1.5น าโปรแกรมไปทดลองใช(Pilot study) กบนกศกษาชนปท 2 มหาวทยาลยเอกชนแหงท 1 ทมคณลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยางจรง จ านวน 5 คน โดยด าเนนการทดลองรวม 4 ครง ครงละ 1ชวโมง ตอเนองเปนระยะเวลา 2 สปดาห จดบนทกผลการด าเนนกลมและกลบมาปรกษาผเชยวชาญ ภายหลงการด าเนนกลมเพอปรบปรงโปรแกรมใหมประสทธภาพกอนน าไปใชจรง

3.3.1.6 ปรบปรงโปรแกรมใหมประสทธภาพมากขน กอนน าไปใชในการวจยจรง

3.3.2 แบบประเมนความแขงแกรงในชวต (Resilience Inventory)

3.3.2.1 น าแบบประเมนความแขงแกรงในชวตฉบบภาษาไทยของ พชรนทร นนทจนทรและคณะ (2555) ทไดพฒนาเพอใชในการประเมนความแขงแกรงในชวต ตามแนวคดความแขงแกรงในชวตของ Edith Henderson Grotberg จากการทดสอบความเชอมนของแบบประเมนไดคา Cronbach’s alpha coefficient เทากบ .89-.91 และตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางขององคประกอบความแขงแกรงในชวตพบวา องคประกอบความแขงแกรงในชวตมความตรงเชงโครงสรางโดยวดไดจาก 3 ตวชวด คอ “I Have” “I am” “I can” มคาน าหนกองคประกอบอยระหวาง .964-.967 และมนยส าคญทางสถต(p< .01)

3.3.2.2 น าแบบประเมนความแขงแกรงในชวตไปใหนกศกษาพยาบาลศาสตรชนปท 2 มหาวทยาลยเอกชนแหงท 1 จ านวน 60 คน ท าซงมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยางทจะวจย

28

เพอหาความเชอมน (Reliability) ของแบบประเมน ซงไดคาความเชอมนของแบบประเมนทงฉบบเทากบ 0.80

3.3.2.3 น าแบบประเมนความแขงแกรงในชวต ไปใหนกศกษาพยาบาลศาสตรชนปท 2 มหาวทยาลยเอกชนแหงท 2 จ านวน 97 คน ท า คดคะแนนรวม เลอกผไดคะแนนนอยสด 20 คน เพอคดกลมควบคมและกลมทดลอง โดยกลมตวอยางจะไดรบการสมอยางงายเพอแบงกลมตวอยางออกเปนกลมทดลอง 9 คน และกลมควบคม 11 คน

แบบประเมนความแขงแกรงในชวต ไดพฒนามาจากแนวคด Resilience ของ Edith Henderson Grotberg โดย พชรนทร นนทจนทรและคณะ มองคประกอบหลก คอ 1) I Have(ฉนม....) เปนแหลงสนบสนนภายนอกทท าใหเกดความแขงแกรงในชวต 2) I am (ฉนเปนคนท....) เปนความเขมแขงภายในของแตละบคคล และ 3) I can (ฉนสามารถทจะ.....) เปนปจจยดานทกษะในการจดการกบปญหาและสมพนธภาพระหวางบคคล แบบประเมนม 28 ขอ

ขอค าถามเกยวกบ I have จ านวน 9 ขอ ไดแก ขอท 1,3,5,7,11,18,23,24 และ 28

ขอค าถามเกยวกบ I am จ านวน 10 ขอ ไดแก ขอท 2,9,12,13,16,17,19,21,25,และ 27

ขอค าถามเกยวกบ I can จ านวน 9 ขอ ไดแก ขอท 4,6,8,10,14,15,20,22,และ26 เปนแบบประเมนทใหรายงานตนเอง มลกษณะเปนมาตราสวนประมาณคาแบบลเครท (Likert type Scale) ม 5 ระดบ คอ ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวยและเหนดวยอยางยง โดยมการใหคะแนน 1 2 3 4และ 5 ตามล าดบ คะแนนรวมทงหมด 28 ขอ คอคาคะแนนความแขงแกรงในชวต มคาตงแต 28-140 คะแนน คะแนนสงแสดงวามความแขงแกรงในชวตมาก โดยก าหนดวา

คะแนน <113 จะมความแขงแกรงในชวตอยในระดบนอย

คะแนน 113-129 จะมความแขงแกรงในชวตอยในระดบมาก

คะแนน 130-140 จะมระดบความแขงแกรงในชวตอยในระดบมากทสด

3.4 วธด าเนนการวจย

ในการด าเนนการทดลองแบงออกเปน 3 ระยะ คอ ขนเตรยมการทดลอง ขนด าเนนการทดลอง และขนตดตามผลการทดลอง ซงมรายละเอยดดงน

29

3.4.1 ขนเตรยมการทดลอง

3.4.1.1 ท าการศกษาเอกสาร แนวคด ทเกยวของเกยวกบแบบประเมนความแขงแกรงในชวต จากนนน าไปตรวจสอบคณภาพ

3.4.1.2 ศกษาเอกสาร แนวคด ทเกยวของเพอพฒนาการสรางโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม น าไปใหผเชยวชาญตรวจสอบกอนน าไปท าการทดสอบโปรแกรม (Pilot study)

3.4.1.3 ผวจยฝกฝนและเพมพนทกษะในการใชโปรแกรมตามแนว REBT และการด าเนนกลม พรอมเตรยมเอกสารประกอบโดยมการปรกษาผเชยวชาญเพอใหมความเหมาะสมและปฏบตไดจรง

3.4.1.4 ตดตอขออนญาตอาจารยคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชนแหงท 1 เพอขอประชาสมพนธหานกศกษา 5 คนเขารวมในการทดสอบโปรแกรม (pilot study) ด าเนนการทดลองโปรแกรม น าโปรแกรมมาปรบปรงใหมประสทธภาพมากขนกอนน าไปใชในการวจยจรงตามล าดบ

3.4.1.5 คดเลอกนกศกษาพยาบาลเพอทดสอบแบบประเมนความแขงแกรงในชวต เพอหาความเชอมน (Reliability) ของแบบทดสอบ

3.4.1.6 ขออนญาตคณบด คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชนแหงท 2 เพอท าการแจกแบบประเมนความแขงแกรงในชวต เพอคดเลอกหาผเขารวมการทดลอง กลมควบคมและกลมทดลอง

3.4.1.7 คดเลอกผทมคะแนนความแขงแกรงในชวตนอยทสด 20 คน แบงออกเปนกลมทดลองและกลมควบคมตามเกณฑทก าหนดไว ซงคะแนนทไดถอเปนคะแนนในระยะกอนการทดลอง โดยคาเฉลยคะแนนทง 2 กลมไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต

3.4.1.8 นดพบกลมตวอยางชแจงรายละเอยดเกยวกบการวจยและรายละเอยดในการเขารวมโปรแกรม

3.4.1.9 ใหผเขารวมวจยอานใบยนยอมและเซนชอหากยนดเขารวมตามขอตกลงทระบไวและใหเกบไวเปนหลกฐาน 1 ฉบบ

30

3.4.2 ขนด าเนนการทดลอง

3.4.2.1 ผวจยน ากลมทดลองเขารวมโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม มการด าเนนกลมรวม 6 ครง ครงละ 1.5-2 ชวโมง รวม 9-12ชวโมง ซงใชเวลา ตงแต กมภาพนธ-มนาคม 2559 รวมทงสน 3 สปดาห โดยชวงเวลาทจะท าการนดหมายกนเปน ชวงเวลาทวางจากเวลาการเรยนปกต เชน ชวงเยน หรอ เสาร-อาทตย สมาชกกบผวจยตกลงวนเวลากน ท าตารางก าหนดการใหครบ 6 ครง สมาชกกลมทกคนรบทราบวน เวลา ทตกลงตรงกน กอนทจะมการเรมท ากจกรรมกลมครงแรก

3.4.2.2 ภายหลงการด าเนนกลมตามโปรแกรมแตละครง ผวจยไดขอค าปรกษาจากผเชยวชาญ เพอปรบปรงวธการด าเนนกลมใหมประสทธภาพมากขน

3.4.2.3 กลมควบคมทไมไดเขารวมโปรแกรมด าเนนชวตตามปกต

3.4.2.4 เมอเสรจสนการด าเนนกลมตามโปรแกรมในครงสดทายจดใหกลมตวอยางทงกลมทดลองและกลมควบคมท าแบบประเมนความแขงแกรงในชวตโดยถอเปนคะแนนในระยะหลงการทดลอง (Post-test)

3.4.3 ขนตดตามผลการทดลอง

ภายหลงสนสดการด าเนนกลมตามโปรแกรมเปนระยะเวลา 3 สปดาห จดใหกลมทดลองท าแบบประเมนความแขงแกรงในชวต โดยถอเปนคะแนนระยะตดตามผล

31

ภาพท 3.1 แผนการด าเนนการทดลองโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม

3.5 การวเคราะหขอมล

3.5.1 หาคาคะแนนเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ของคะแนนทไดจากแบบประเมนความแขงแกรงในชวตของกลมทดลองและกลมควบคม ในระยะกอนการทดลอง ระยะหลงการทดลองและระยะตดตามผล

กลมทดลอง

ท าแบบประเมนความแขงแกรงในชวตกอนการทดลอง

เขารวมโปรแกรม 6 ครง ครงละ 1.5-2 ชม. ในระยะเวลา 3 สปดาห

ท าแบบประเมนความแขงแกรงในชวตหลงการทดลอง

ท าแบบประเมนความแขงแกรงในชวตระยะตดตามผล

กลมควบคม

ท าแบบประเมนความแขงแกรงในชวตกอนการทดลอง

ท าแบบประเมนความแขงแกรงในชวตหลงการทดลอง

32

3.5.2 ใชคาสถต t-test dependent เพอเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนความแขงแกรงในชวตของกลมทดลอง ระหวางกอนการทดลองและระยะหลงการทดลอง และเปรยบเทยบระหวางระยะหลงการทดลองกบระยะตดตามผล

3.5.3 ใชคาสถต t-test dependent เพอเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนความแขงแกรงในชวตของกลมควบคม ระหวางระยะกอนการทดลองกบระยะหลงการทดลอง

3.5.4 ใชคาสถต t-test independent เพอเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนความแขงแกรงในชวตระหวางกลมทดลองกบกลมควบคม ทงในระยะกอนการทดลองและระยะหล งการทดลอง

33

บทท 4 ผลการวจยและอภปรายผล

จากการด าเนนการทดลองเพอศกษาผลของโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม ทมตอการเพมความแขงแกรงในชวต โดยไดท าการแบงกลมเปนกลมทดลองและกลมควบคม ผวจยขอเสนอขอมลดงน 4.1 ลกษณะสวนบคคลของกลมตวอยาง

กลมตวอยางทเขารวมการทดลองทงหมด มจ านวน 20 คน จ าแนกเปนกลมทดลอง

9 คน เปนเพศหญงทงหมด และกลมควบคม 11 คน เปนเพศหญง 9 คน เพศชาย 2 คน กลมทดลองมอายระหวาง 19-20 ป แบงเปนอาย 19 ป 7 คน และอาย 20 ป 2 คน กลมควบคมมอายระหวาง 19-20 ป เชนกน แบงเปนอาย 19 ป 5 คน และอาย 20 ป 6 คน ทงกลมทดลองและกลมควบคมเปนนกศกษาพยาบาลก าลงศกษาอยชนปท 2 ทงหมด (ตารางท 4.1) ตารางท 4.1

ลกษณะสวนบคคลของกลมตวอยางจ าแนกเปนกลมทดลองและกลมควบคม

ลกษณะสวนบคคล จ านวนคน กลมทดลอง กลมควบคม

จ านวนรวม 9 11 เพศชาย เพศหญง

- 9

2 9

อาย19 ป อาย20 ป

7 2

5 6

34

4.2 ผลจากการทดลอง

4.2.1 คะแนนความแขงแกรงในชวตรายบคคลของกลมทดลองและกลมควบคม

ในกลมทดลอง เมอพจารณาคาคะแนนความแขงแกรงในชวตของสมาชกแตละคน พบวาระยะกอนการทดลอง กลมมคาคะแนนความแขงแกรงในชวตอยในระดบนอย เมอไดเขารวมโปรแกรมในระยะหลงการทดลอง สมาชกแตละคนมคะแนนความแขงแกรงในชวตเพมขนมาก อยในระดบมาก ในระยะตดตามผลพบวาสมาชกทกคนมคะแนนความแขงแกรงในชวตอยในระดบสงไมตางจากหลงการทดลอง (ตาราง 4.2)

ตารางท 4.2

คาคะแนนความแขงแกรงในชวตรายบคคลของกลมทดลอง ในระยะกอนการทดลอง หลงการทดลองและตดตามผล

กลมทดลอง

ระยะการทดลอง

กอนการทดลอง หลงการทดลอง ตดตามผล

คะแนน ระดบ คะแนน ระดบ คะแนน ระดบ

คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

คนท 6

คนท 7

คนท 8

คนท 9

102

100

107

108

110

108

99

106

99

นอย

นอย

นอย

นอย

นอย

นอย

นอย

นอย

นอย

121

122

122

126

118

123

113

130

133

มาก

มาก

มาก

มาก

มาก

มาก

มาก

มากทสด

มากทสด

122

121

123

129

117

122

118

130

135

มาก

มาก

มาก

มาก

มาก

มาก

มาก

มากทสด

มากทสด

35 สวนกลมควบคม เมอพจารณาคาคะแนนความแขงแกรงในชวตของสมาชกแตละ

คนพบวา ทง 11 คนมคะแนนอยในระดบนอย เมอเปรยบเทยบกบระยะหลงการทดลองพบวาคาคะแนนยงอยในระดบเดม (ตารางท4.3)


คาคะแนนความแขงแกรงในชวตรายบคคลของกลมควบคม ในระยะกอนการทดลองและหลงการทดลอง

กลมควบคม


กอนการทดลอง หลงการทดลอง

คะแนน ระดบ คะแนน ระดบ

คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

คนท 6

คนท 7

คนท 8

คนท 9

คนท 10

คนท 11

103

110

101

108

110

105

98

109

101

100

102

นอย

นอย

นอย

นอย

นอย

นอย

นอย

นอย

นอย

นอย

นอย

102

113

106

96

120

105

100

115

100

99

105

นอย

มาก

นอย

นอย

มาก

นอย

นอย

มาก

นอย

นอย

นอย

4.2.2 คาเฉลยคะแนนความแขงแกรงในชวตของกลมทดลองและกลมควบคม

เมอเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนความแขงแกรงในชวตของนกศกษากลมทดลองและกลมควบคม พบวากอนการทดลองทงกลมทดลองและกลมควบคม มคาเฉลยคะแนนอยในระดบนอยและอยในระดบใกลเคยงกน ซงสรปวานกศกษาทง 2 กลมมคะแนนความแขงแกรงในชวตในระดบนอยเชนเดยวกน ในระยะหลงการทดลองและระยะตดตามผลพบวา กลมทดลองมคาเฉลยคะแนนความแขงแกรงในชวตสงขน สวนกลมควบคมมคาเฉลยของคะแนนความแขงแกรงในชวต

36

ระยะกอนการทดลองและหลงการทดลองใกลเคยงกน เมอเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองและกลมควบคมในระยะหลงการทดลองพบวา กลมทดลองมคาเฉลยความแขงแกรงในชวตสงกวากลมควบคม(ตารางท4.4)


คาเฉลยคะแนนความแขงแกรงในชวตของกลมทดลองและกลมควบคม ในระยะกอนการทดลอง หลงการทดลองและตดตามผล

กลมตวอยาง


กอนการทดลอง หลงการทดลอง ตดตามผล

x SD x SD x SD

กลมทดลอง(n=9)

กลมควบคม(n=11)

104.33

104.27

4.33

4.34

123.11

105.55

6.01

7.50

124.11 5.97

หมายเหต คะแนนเตมความแขงแกรงในชวต = 140 คะแนน

4.3 ผลการทดสอบสมมตฐาน

4.3.1 ผลการทดสอบสมมตฐานท 1

สมมตฐานการวจยคอ นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตสงขนภายหลงการทดลอง ก าหนดสมมตฐานทางสถต ดงน

H0 : นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตไมสงขนภายหลงการทดลอง

H1 : นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตสงขนภายหลงการทดลอง

เมอเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนความแขงแกรงในชวตของกลมทดลอง ในระยะกอนการทดลองและหลงการทดลองพบวา ในระยะหลงการทดลองคาเฉลยคะแนนความแขงแกรงใน

37

ชวตมคาเพมมากขน เมอทดสอบดวยคาท (t test dependent) ทระดบนยส าคญ 0.01 ไดผลคา t=7.62 และ p < .001 (p= .000) แสดงวามความแตกตางอยางมนยส าคญทระดบ .01 ดงนนจงปฏเสธสมมตฐานวางทางสถต และยอมรบสมมตฐานการวจย กลาวคอ นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม มคะแนนความแขงแกรงในชวตสงขนภายหลงการทดลอง ตามสมมตฐานท 2 (ตารางท 4.5)


ผลการทดสอบคาท (t test dependent) ของคาเฉลยคะแนนความแขงแกรงของกลมทดลองในระยะกอนการทดลองและหลงการทดลอง

กลมตวอยาง กอนการทดลอง หลงการทดลอง คา t คา p

x SD x SD


104.33 4.33 123.11 6.01 7.62 .000**

**p < .01


สมมตฐานการวจยคอ นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตภายหลงการทดลองและระยะตดตามผล 3 สปดาห ไมแตกตางกน

ก าหนดสมมตฐานทางสถต ดงน

H0 : นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตภายหลงการทดลองและระยะตดตามผล 3 สปดาหไมแตกตางกน

H1 : นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตภายหลงการทดลองและระยะตดตามผล 3 สปดาหแตกตางกน

38 เมอเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนความแขงแกรงในชวตของกลมทดลอง ในระยะ

หลงการทดลองและระยะตดตามผลพบวา ในระยะตดตามผลคาเฉลยคะแนนความแขงแกรงในชวตยงคงอยในระดบเดม เพมขนเพยงเลกนอย เมอทดสอบดวยคาท (t test dependent) ทระดบความเชอมนท 95% ไดผลคา t=1.46 และ p= .184 (2-tailed) แสดงวาไมมความแตกตางอยางมนยส าคญทระดบ .05 ดงนนจงยอมรบสมมตฐานวางทางสถต และยอมรบสมมตฐานการวจย กลาวคอ นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม มคะแนนความแขงแกรงในชวตภายหลงการทดลองและระยะตดตามผล 3 สปดาหไมแตกตางกน ตามสมมตฐานท 3 (ตารางท 4.6)


ผลการทดสอบคาท (t test dependent) ของคะแนนการยอมรบตนเองของกลมทดลอง ในระยะหลงการทดลองและตดตามผล

กลมตวอยาง หลงการทดลอง ตดตามผล คา t คา p

x SD x SD


123.11 6.01 124.11 5.97 1.46 .184 (2-tailed)


สมมตฐานการวจยคอ นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตภายหลงการทดลองสงกวานกศกษาทไมไดเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม


H0 : นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตไมสงกวานกศกษาทไมไดเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม

39 H1 : นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล

อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตภายหลงการทดลองสงกวานกศกษาทไมไดเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม

จากการก าหนดสมกลมตวอยาง จะไดวาระยะกอนการทดลอง เมอเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนความแขงแกรงในชวตระหวางกลมทดลองและกลมควบคม โดยการทดสอบดวยคาท (t test independent) ไดผลคา t= .031 และ p=.976 (2-tailed) แสดงวาไมมความแตกตางอยางมนยส าคญทระดบ .05 เมอเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนความแขงแกรงในชวตของกลมทดลองและกลมควบคมภายหลงการทดลอง พบวา คาเฉลยคะแนนความแขงแกรงในชวตของกลมทดลองสงกวากลมควบคม เมอทดสอบดวยคาท (t test independent) ทระดบนยส าคญ 0.01 ไดผลคา t= 5.68 และ p= .000(1-tailed) แสดงวามความแตกตางอยางมนยส าคญทระดบ .01 ดงนนจงปฏเสธสมมตฐานวางทางสถตและยอมรบสมมตฐานการวจย กลาวคอ นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม มคะแนนความแขงแกรงในชวตภายหลงการทดลองสงกวานกศกษาทไมไดเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม ตามสมมตฐาน (ตารางท 4.7)


ผลการทดสอบคาท(t test independent) ของคะแนนความแขงแกรงในชวตระหวางกลมทดลองและกลมควบคม ในระยะกอนการทดลองและหลงการทดลอง

ระยะการทดลอง กลมทดลอง(n=9) กลมควบคม(n=11) คา t คา p

x SD x SD

กอนการทดลอง 104.33 4.33 104.27 4.34 .031 .976 (2-tailed)

หลงการทดลอง 123.11 6.01 105.55 7.50 5.68 .000** (1-tailed)

**p < .01

40


สมมตฐานการวจยคอ นกศกษาทไมไดเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตกอนการทดลองและหลงการทดลองไมแตกตางกน


H0 : นกศกษาทไมไดเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตกอนการทดลองและหลงการทดลองไมแตกตางกน

H1 : นกศกษาทไมไดเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตกอนการทดลองและหลงการทดลองแตกตางกน

เมอเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนความแขงแกรงในชวตของกลมควบคมในระยะกอนการทดลองและหลงการทดลอง พบวา ระยะหลงการทดลองคาเฉลยคะแนนความแขงแกรงในชวตเพมขนเลกนอย เมอทดสอบดวยคาท (t test dependent) ทระดบความเชอมน 95% ไดผลคา t=.76 และ p= .467 (2-tailed) แสดงวาไมมความแตกตางอยางมนยส าคญทระดบ .05 ดงนนจงยอมรบสมมตฐานวางทางสถตและยอมรบสมมตฐานการวจย กลาวคอนกศกษาทไมไดเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตกอนการทดลองและหลงการทดลองไมแตกตางกน ตามสมมตฐานท 4 (ตารางท 4.8)


ผลการทดสอบคาท (t test dependent) ของคะแนนความแขงแกรงในชวตของกลมควบคม ในระยะกอนการทดลองและหลงการทดลอง

กลมตวอยาง กอนการทดลอง หลงการทดลอง คาt คาp

x SD x SD

กลมควบคม(n=11)

104.27 4.34 105.55 7.50 .76 .467 (2-tailed)

41

บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

การศกษาเรอง ผลของโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณา

เหตผล อารมณและพฤตกรรม ตอความแขงแกรงในชวต ของนกศกษาพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชนแหงหนง เปนการวจยกงทดลอง โดยออกแบบเปนแบบมกลมควบคมและกลมทดลอง มการทดสอบกอนและหลงการทดลอง มวตถประสงคเพอศกษาผลของการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม ตอความแขงแกรงในชวตของนกศกษาพยาบาล โดยท นกศกษาทเขารวมโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตสงขนและปรบเปลยนอารมณ พฤตกรรมใหเหมาะสมมากขน

ด าเนนการทดลองกบนกศกษาพยาบาล ระดบปรญญาตร ทก าลงศกษาอยชนปท 2 มหาวทยาลยเอกชนแหงหนง ไมจ ากดเพศ เปนผทมความสมครใจเขารวมและสามารถรวมการทดลองไดจนสนสดโครงการ ผานการท าแบบประเมนความแขงแกรงในชวต โดยคดเอาผทไดคาคะแนนอยในระดบนอยสดของนกศกษากลมตวอยางจ านวน 20 คน แบงกลมตวอยางออกเปนกลมทดลอง 9 คน กลมควบคม 11 คน กลมทดลองเขารวมกลมตามโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม ทผวจยออกแบบโปรแกรมโดยยดหลกการทฤษฎบคลกภาพ ABC ทมงเนนการปรบเปลยนความเชอทไรเหตผล และผสมผสานเทคนคการปรบความคด อารมณและพฤตกรรม โดยมการด าเนนกลมรวม 6 ครง ครงละ 1.5-2 ชวโมง รวม 9-12 ชวโมง ตลอดระยะเวลา 3 สปดาห สวนกลมควบคมไมไดเขารวมโปรแกรม

ท าการวดผลคะแนนความแขงแกรงในชวต โดยใชแบบวดความแขงแกรงในชวตฉบบภาษาไทยของ พชรนทร นนทจนทรและคณะ ทไดพฒนามาจากแนวคด Resilience ของ Edith Henderson Grotberg โดยกลมทดลองวดผล 3 ระยะ คอ กอนการทดลอง หลงการทดลอง และตดตามผล 3 สปดาห สวนกลมควบคมวดผล 2ระยะคอ กอนการทดลองและหลงการทดลอง จากนนน าขอมลมาวเคราะหดวยสถตคาท (t test) เพอทดสอบสมมตฐานทตงไว ผลสรปวา เปนไปตามสมมตฐานการวจยทงหมด ดงตอไปน

1.ยอมรบสมมตฐานการวจยท 1 กลาวคอ นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตสงขนภายหลงการทดลอง อยางมนยส าคญทางสถตท .01

42 2.ยอมรบสมมตฐานการวจยท 2 กลาวคอ นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชง

จตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตภายหลงการทดลองและระยะตดตามผล 3 สปดาหไมแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตท .05

3.ยอมรบสมมตฐานการวจยท 3 กลาวคอ นกศกษาทเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตภายหลงการทดลองสงกวานกศกษาทไมไดเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม อยางมนยส าคญทางสถตท .01

4.ยอมรบสมมตฐานการวจยท 4 กลาวคอ นกศกษาทไมไดเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม จะมคะแนนความแขงแกรงในชวตกอนการทดลองและหลงการทดลองไมแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตท .05

แสดงวาโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม สามารถสงผลดตอการเพมความแขงแกรงในชวตของนกศกษาพยาบาลและชวยใหนกศกษาพยาบาลมการปรบอารมณและพฤตกรรมใหเหมาะสมมากขน ภายหลงการเขารวมโปรแกรมและระยะตดตามผล 3 สปดาห

5.1 อภปรายผลการวจย

จากการศกษาครงนพบวาโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนว

พจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรมสามารถเพมความแขงแกรงในชวตได และสามารถปรบเปลยนอารมณและพฤตกรรมใหเหมาะสมมากขนตามเปาหมายของสมาชกแตละคน ผลทไดสนบสนนหลกทฤษฎทมงเนนการปรบเปลยนความเชอทไรเหตผล ทกลาววาความเชอทไรเหตผลทมเงอนไขตายตว เปนสาเหตหลกทกอใหเกดอารมณและพฤตกรรมทไมเหมาะสม เมอสามารถเปลยนความเชอทไรเหตผลใหเปนความเชอทมเหตผล ตามหลกการโตแยงความเชอ รวมถงการผสมผสานทางความคด อารมณและพฤตกรรม กจะสงผลใหเกดอารมณและพฤตกรรมทเหมาะสมตามมา

ผลการวจยเปนไปในทศทางทสอดคลองกบผลการวจยในเรองการปรกษาเชงจตวทยาตามแนว REBT ในแงของประสทธภาพในการลดปญหาทางอารมณและพฤตกรรมและสงเสรมสขภาพจต ตามทแมคโกเวรนและซลเวอรแมน (McGovern & Silverman, 1996, cited by Coray, 1995, p.400) ไดทบทวนสรปถงผลการวจย REBT ตงแตป 1977 ถง 1982 นอกจากนยงสอดคลองกบผลการวจยของสถาบนการศกษาในประเทศไทยดวยเชนกน ดงงานวจยของ กลวด

43

โสวฒนสกล (2547) สมใจ เจยระพงษ (2542) วลลภา โคสตานนท (2542) วไล ไทยประเสรฐ (2543) อรณ ศรสข. (2549). ในการอภปรายผลการวจยครงน ผวจยขอน าเสนอตามหวขอ ดงตอไปน 5.1.1 จดเดนของงานวจย

ส าหรบการวจยในครงน มความแตกตางจากงานวจยอน จากทไดศกษาทฤษฎ เนองจากงานวจยอนสรางโปรแกรมการปรกษาตามแนว REBT เพยงอยางเดยว REBT มแนวคดการเปลยนแปลงความคดความเชอไรเหตผลเปนความเชอทมเหตผล เพอแกไขปญหาสภาวะทางอารมณและพฤตกรรมทไมเหมาะสม โดยการปรบความคดนนเพอใหอยบนพนฐานของความเปนจรง มความยดหยน ถอเปนการเปลยนแปลงภายในตวบคคลตอการจดการปญหาทก าลงเผชญ ยงไมมการศกษาทพบวา ระยะเวลานานเทาไหรทความคดความเชอทมเหตผลจากการปรบเปลยนตามแนวคด REBT ทคงอยตดตวบคคล เพราะเมอเราตองเจอสถานการณตางๆทเปนอปสรรคหรอเปนปญหาซ าๆ การดแลตนเองหลงจากทไดเรยนรไดรบการฝกฝนมาถกใชบอยครง มโอกาสทจะสรางความทอแทหรอความเหนอยลาได ขาดพลงชวต จากหลกการของความแขงแกรงในชวตทมงเนนใหเหน การรจกศกยภาพของตนเอง การมแหลงสนบสนนทด การมปฏสมพนธกบผอน การมคนทรกและหวงดคอยชวยเหลอ หรอการรแหลงประโยชนทจ าเปนตอตนเอง นบเปนเรองทควรมควบคกน การผสมผสานแนวคดความแขงแกรงในชวตเขามาในการสรางโปรแกรม โปรแกรมทไดจากการศกษาโดยผวจยออกแบบตามแนวคดการใหการปรกษาตามแนว REBT ใหผสมผสานกบแนวคดดานความแขงแกรงในชวต จงเปนโปรแกรมทสรางใหผเขารวมเกดทศนคตในการปรบความคดในทศทางทมเหตผล ฝกโตแยงความคดดวยตนเอง เรยนรการแกปญหาดวยตนเอง รวมถงรจกตนเองอยางไมมอคต สงเสรมและฝกการมองตนเองในดานบวก เหนความส าคญของการเปนสวนหนงของสงคม ไมวาจะเปน ครอบครว ชมชนหรอในกลมเพอน สรางความกลมกลนเมอตองอยรวมกนในสงคม 5.1.2 ผลของโปรแกรมน ามาสกระบวนการเปลยนแปลงในกลมทดลอง

5.1.2.1 ความเขาใจทฤษฎบคลกภาพ ABC และการโตแยงความเชอ จากการทสมาชกไดทบทวนอปสรรคและปญหาตางๆทเกดขนในชวตของตนเอง น ามาวเคราะหตามหลกทฤษฎ ABC วาเหตการณตางทเกดขน (A) ไมไดเปนสาเหตของปญหา แตเกดจากความเชอ (B) ซงไมสอดคลองกบความเปนจรง ทสงผลตออารมณและการกระท า (C) เมอเกดความไมสบายใจ ขนแรกเราจะเพงทสงแวดลอม โทษคนอน จนเมอไมสามารถแกไขอะไรไดจะวกกลบมาทการต าหนตนเอง สงผลใหเกดการมองตนเองในดานลบมองตนเองไมมศกยภาพ

44

จากขนตอนนจะสงเสรมใหสมาชกรจกส ารวจความรสกตนเองและยอมรบความเปนจรงวาแทจรงแลวตวเองเปนสวนหนงทท าใหเกดปญหา การแกปญหาจงตองเรมตนแกทตนเองมากกวาการโทษสงแวดลอมหรอคนอน สมาชกจะไดเรยนรการปรบเปลยนความเชอทไรเหตผลโดยการส ารวจและฝกโตแยง D (dispute) ความเชอไรเหตผลของตนเอง กระบวนการนเปนเทคนคทางความคดทส าคญในการทจะปรบเปลยนความเชอใหมเหตผล เกดความเชอใหมสงผลตออารมณและความรสกในทางทดขน เมอเรยนรและเขาใจกระบวนการฝกใหรทนความคดตนเองทเปนปญหาใหเกดความทกข ความไมสบายใจ จากเดมทเคยคดวนเวยนตามความเชอเดมและรสกวาไมสามารถแกไขหรอมวธทจะท าใหดขน หรอวาปญหานนอาจเกนก าลงความสามารถของตนเอง กสามารถยอมรบปญหาไดโดยไมรสกวาตองทนทกข การฝกฝนเทคนคเหลานเมอน าไปใชในชวตประจ าวนจะชวยใหทนตอความคดและอารมณตนเองมากขน รจกใชเหตผลในการแกปญหามากขนมากกวาทจะใชอารมณ

5.1.2.2 รจกและเขาใจความเชอไรเหตผล 12 ประการ ความเชอไรเหตผล 12 ประการ มอทธพลของอารมณ ความรสกและพฤตกรรม

รวมถงวธการเผชญและแกปญหาของบคคล โปรแกรมนออกแบบเพอใหรจกกบความเชอไรเหตผล ทเราอาจยดถอและเชอ โดยอาจรหรอไมตวกได เพราะไดรบมาจากการถายทอดทางสงคม ครอบครว เพราะความเชอบางอยางเปนสงทสงคมยอมรบ และเปนเรองยากทจะแยกแยะใหทราบวาเปนความเชอไรเหตผล จรงอยทมความเชอบางอยางทสงคมยอมรบ แตหากขาดความยดหยนทางความคดและการปฏบตกจะสงผลใหเกดปญหาทางอารมณได

ผวจยจงไดสรางกระบวนการเรยนรใหเขาใจถงลกษณะความเชอทไรเหตผล เชอมโยงใหสมาชกเหตผลเสยทเกดจากการยดตดกบความเชอเดม ท าใหเกดความไมสบายใจและไมสามารถหาทางออก หรอหาทางแกปญหาได การแกปญหาโดยขาดความเขาใจสภาพความเปนจรง และยงมความเชอไรเหตผลแบบเดมอย สงผลใหปญหาไมหายไป เกดความทอแทและเบอหนายทจะแกปญหา เพราะแกไมถกจด ปญหาจงเกดวนเวยนซ าไปมา

การอธบายพรอมทงยกตวอยางทเกดขนในชวตประจ าวนของตวสมาชกเอง หรอเรยนรปญหาจากเพอนสมาชกในกลม จะชวยใหเขาใจสาเหตของปญหาทเกดจากการยดถอความเชอทไรเหตผลของตนเองและผคนรอบขาง

5.1.2.3 เกดแนวคดใหมน าไปสการลงมอปฏบต ภายหลงจากทไดเรยนรการปรบเปลยนทางความคด จากนนจงจะสามารถจดการกบ

ปญหา โดยการลงมอแกปญหาทเกดขนโดยจะเกดความมนใจมากขน มวธทจะรบมอกบปญหาในรปแบบใหม กลาทจะลงมอท าในสงทเคยมความเชอไรเหตผลเดมๆขดขวางอย เชน การขอความชวยเหลอจากอาจารย การบอกความรสก การบอกปฏเสธผอน หรอการยอมรบความผดพลาดของ

45

ตนเอง สงทเกดขนภายใตกระบวนการเรยนรจะสงเสรมใหเกดการยอมรบตนเองและผอน ตระหนกถงศกยภาพของตนเอง เหนคณคาในตนเอง มองเหนวาตวเองสามารถพฒนาได คนแตละคนมความคดของตนเองแตทงนกสามารถยดหยนและเปลยนแปลงไดภายใตหลกของการพจารณาดวยเหตผล

5.1.2.4 ตวอยางวธการใชกระบวนการการปรกษาตามหลก ABCDE A เหตการณ ทศนะของบคคล แนน : ... คอแนนมปญหาเรองนมาสกพกละ ปกตแนนจะมกลมเพอนทไปไหนมาไหนกนบอยๆ ใน

กลมมเพอนสนทมากๆอยหนงคนทเคยเรยนดวยกนตอนมธยม แตปกตแลวแนนจะคยกบเพอคนอนๆดวยนะ

ผน ากลม : แลวเกดอะไรขนนะคะ แนน : แนนไมแนในวาท าไมแนนถงชอบคดนอยใจเพอน ผน ากลม : ยงไงตอนะแนน แลวเกดปญหาอะไรขน แนน : ถาอยๆเพอนในกลมไมคยกบแนน แนนจะคดทนทเลยวา ฉนท าอะไรผด ท าไมไมคยกบฉน

หรอเวลาเพอนในกลมไปไหนกนถาไมชวนแนน แนนจะโกรธมนมาก B ประเมนความเชอ

ผน ากลม : แนนคดวาเพราะอะไรแนนถงมความคดหรอรสกแบบน แนน : แนนคดวาถาเราส าคญ เพอนกตองนกถงเราส ถาไมชวนเราแปลวาเราไมส าคญ เพอนถงลมเรา ผน ากลม : ความรสกทเกดขนมอะไรบาง แนน : นอยใจมาก แนนไปไหนมาไหนตองมเพอนตลอดเลยคะ ไมเคยไปคนเดยว มนแปลกๆถาไปเดนคนเดยว ผน ากลม : นอยใจเพอนทเพอนไมไดใสใจเรา มความรสกอนๆอกไหม แนน : เราไมมความหมาย ไมมคณคา เสยใจ C ผลของอารมณ การตอบสนองของบคคล ผน ากลม : แลวท าอยางไรเมอเกดเหตการณแบบน แนน : ไมคยคะ แนนกแยกตวมาอยคนเดยว ไปไหนมาไหนคนเดยว แตกไมไดรสกดนะ

D โตแยงความคด (ใชกระบวนการกลมชวย) ผน ากลม : เพอนๆคดวาแนนก าลงอยากไดอะไรจากทฟงมา ป : แนนอยากใหเพอนสนใจ เอาใจใส มอะไรกนกถง ผน ากลม : แนใจรปาววาแนนแคก าลงอยากไดความสนใจ หรอแนนก าลงเรยกรองใหเพอนตองสนใจ

ในตวแนน ถาไมสนใจแนนตามทแนนคดไว แนนจะดหมดความหมาย ไมส าคญ ผน ากลม : เพราะอะไรการทเพอนไมไดแสดงออกวาสนใจเรา เราถงรสกไมส าคญ ไมมคา

46

แนน : กถาเราส าคญเคากตองนกถงเรากอน เอย : ถาเพอนไมชวนแนนเวลาเพอนไปไหน แนนจะรสกวาตวเองไมส าคญเหรอ แนน : กรสกแบบนนนะ ผน ากลม : สงสยไหมวา การทเพอนอาจไมไดชวนเราไปไหนมาไหนดวยไดตลอด มนสงผลใหเรารสก

ไมส าคญหรอไมมคายงไง แนน : เคาไมสนใจเรา ผน ากลม : แลวเกยวกบเราไมมคา ไมส าคญยงไง แนน : จรงๆมนกอาจไมเกยว ผน ากลม : ตกลงวาการทเพอนไมไดใหความส าคญเรา ไมไดใสใจ คณคาในตวเรามนหายไปไหนไหม แนน : กอยทตวเรา ผน ากลม : เทาทคยมา ถาเพอนสนใจ เพอนใหความส าคญ เราถงจะรสกมคณคาใชรปาว สรปแลว

ความมคณคาในตวเรามนอยทการทเพอนตองมาใสใจเราอยางทเราตองการแบบนนไหม แนน : อยทตวเราเอง เพอนมนคงอยากไปไหนมาไหนของมนบาง ป : คนเรากคดไมเหมอนกนไดนะ เพอนแนนอาจแคคดวา ไปไมชวน คงไมเปนไร คงไมไดคดอะไร

มากกวา ผน ากลม : แนนวาการทเพอนจะไมไดใสใจเรามากพอทเราตองการ มนเปนเรองธรรมดาไหม แนน : กธรรมดาคะ เคากมสทธทจะไปไหนมาไหน หรอท าอะไรของเคา แบบไมมเรา ผน ากลม : เพอนตองใสใจเราทกเรองเลยไหม สมาชก : กไมนะ ผน ากลม : มสาเหตอะไรบางทเราอาจจะไมไดสนใจ ใสใจเพอนหรอไมอยากสนใจ ป : เราอาจตองไปธระสวนตว เนม : อาจมปญหาหรองานทตองรบจดการ เคยไมรอเพอนเหมอนกนตอนเรยนเสรจเพราะตองรบ

กลบบาน ผน ากลม : ตกลงวา ในความเปนจรงเรามหลายปจจยดวยกนทท าใหเพอนไมสนใจเราและตางคนตาง

กมสงทตองท าตางกน E สรปความเชอใหม

ผน ากลม : แนนชวยบอกหนอยไดไหมวาคดอะไรไดบางจากการพดคยกน แนน : จากตอนแรกทคดวาตวเองไมมความส าคญถาเพอนไปไหนไมชวนเรา กเขาใจแลววาจรงๆความส าคญของตวเราไมไดอยทเพอนตองมาใหความส าคญ มนอยทเรา เพราะการทเพอนไมไดสนใจ

47

หรอใสใจเรากคงมเหตผลอะไรของเคา ความใสใจของคนอนไมใชตวก าหนดคณคาในตวเรา แตอยทการกระท าของเรามากกวา ผน ากลม : รสกอยางไรบาง แนน : สบายใจขนนะคะ รสกกบตวเองดขน แลวกเขาใจมมตางๆของเพอนมากขน 5.1.3 ปจจยทสนบสนนและสงเสรมใหเกดกระบวนการเปลยนแปลง 5.1.3.1 ผน ากลม เนองจากการใหการปรกษาแบบกลม ทจ าเปนจะตองเขาใจกระบวนการ ก าหนดทศทางการควบคมกระบวนการกลมใหสามารถไปถงวตถประสงคของกจกรรมแตละครง จ านวนของสมาชกทมากกวา 1 คน ความคดเหนยอมหลากหลายแตกตางกนและการจดล าดบในการชวยเหลอแตละคนนน เปนสงทผน ากลมจะตองเรยนรและฝกฝนจากผเชยวชาญและมประสบการณดานการใหการปรกษาและการด าเนนกลม โดยกอนเรมตนเกบขอมล ผน ากลมไดเรยนรและฝกฝนเทคนคการท ากลมโดยผเชยวชาญ คอ ดร.รจนะ เทยนศร จากการสงเกตการณและรวมเปนสมาชกในชนเรยนของนกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 3 และ4 สาขาจตวทยา เปนระยะเวลา 2 เดอน และในการวจยนเปนการท ากลมตามแนว REBT มลกษณะเฉพาะทงระบบแนวคดและขนตอนการคนหาและปรบเปลยนความเชอทไรเหตผลของสมาชกกลม ผน ากลมจงศกษาหลกการทฤษฎใหเกดความเขาใจเพอทจะสามารถชวยเหลอสมาชกใหเกดความเขาใจความคด อารมณตลอดจนพฤตกรรมของตนเอง การสนบสนน กระตนใหเกดกระบวนการเรยนรโดยผน ากลม ทจะตองชดเจน ตรงประเดนและเขาใจอยางแทจรง จงจะสามารถท าใหเหนการเปลยนแปลงได 5.1.3.2 ผเชยวชาญและทปรกษา ในการจดท าโปรแกรมการปรกษาโดยมเครองมอเปนสอกลางคอวธการด าเนนการ ขนตอน กจกรรม ระยะเวลา ทจะชวยใหเกดกระบวนการเรยนรและปรบเปลยนความคด ความเชอทไรเหตผล เกดการโตแยงความเชอไรเหตผลนนและปรบเปลยนใหเปนความคดแบบมเหตผล ผน ากลมไดออกแบบรปแบบกจกรรมเพอเปนเครองมอและไดรบค าแนะน าโดยตลอด จากผเชยวชาญ คอ ดร.ดรณ ภขาว แพทยหญงปญจภรณ วาลประโคน และ ดร.รจนะ เทยนศร เพอใหเกดความสมบรณพรอมน าไปใช 5.1.3.3 กระบวนการกลม เนองจากกระบวนการเปลยนแปลงมงเนนทการเปลยนทความคด การโตแยงความคดความเชอเดมเปนเรองทละเอยดออนตอบคคล ความคดความเชอมอทธพลตอการด าเนนชวตและอาจเปนสาเหตทท าใหเกดทกขโดยทอาจจะไมเคยรตว ไมใชเรองงายทจะท าการปรบเปลยนความคดความเชอเดมไดในระยะเวลาอนรวดเรว ดงนนกระบวนการจงมงเนนการเหน

48

สถานการณปญหาจากชวตตวบคคลนนเองและตรวจสอบความคดความเชอในขณะนน คอยๆใหเหนผลกระทบของความคดไรเหตผลทมตอตนเอง จนกระทงเขาใจและเรมสนใจเรยนรวธการใหมๆทจะจดการกบความคดไรเหตผลนน สรางโอกาสพฒนาตนเอง รวมไปถงการออกแบบทเปนลกษณะกลมบ าบด สงผลใหเกดการเรยนรกนและกนระหวางตวสมาชกดวยกนเอง การมองเหนความทกขความไมสบายใจของผอน ทอาจคลายหรอตางไปจากตนเอง มความรสกเปนสวนหนงของกลม การไดเปนผทมสวนรวมในการชวยเหลอเพอนในกลม การฝกรบฟงความคดเหนจากผอนทมความแตกตาง ทงหมดทกลาวนนเกดขนไดโดยกระบวนการภายในระยะเวลาทจ ากด

5.1.3.4 กลมตวอยาง จากการคดเลอกกลมตวอยางทเปนนกศกษาระดบมหาวทยาลย เปนชวงวยทสามารถเขาใจในการคดวเคราะหเชงตรรกะ มสมาธในการรบรและความรบผดชอบทจะฝกฝนตนเอง สงผลใหเมอน าโปรแกรมการปรกษาทออกแบบโดยเนนการฝกคด กลมนกศกษาจงมความสามารถในการเรยนรทด สงผลใหกระบวนการด าเนนไปจนเกดการเปลยนแปลงตามเปาหมาย 5.1.3.5 ระยะเวลา การเปลยนแปลงในขนระดบความคดความเชอนน ไมสามารถท าไดเพยงระยะเวลาสนๆ การจดวางเวลาทเหมาะสม ใหเวลากบการท าความเขาใจพนฐานความคดความเชอทสงผลเสยตอตนเอง การใหเวลาทจะเรยนรและยอมรบความผดพลาดทเกดขนจากการใชชวตทผานมาจะท าใหเกดการเปลยนแปลงอยางตระหนกร โดยเฉพาะหากไดลองฝกทจะเปลยนแปลงความคดความเชอจนกลายเปนพฤตกรรมอยางสม าเสมอ เปนประจ า จะยงสรางใหเกดความมนใจในการน าไปใชไดจรง 5.1.4 ปญหาทพบในการวจย

5.1.3.1 กลมตวอยางทเปนกลมทดลองจ านวน 10 คน ม 1 คนทไมสามารถเขารวมตามโปรแกรมได ซงมสาเหตมาจากความไมสะดวกดานการเดนทาง นกศกษากลมทดลองจ านวน 9 คนอาศยหอพกของคณะพยาบาล สวนนกศกษา 1 คนทไมสามารถเขารวมไดนน ตองเดนทางไปกลบ ซงระยะเวลาในการนดหมายของแตละครงจะเปนชวงเยนหลงจากเสรจชนเรยน

5.1.3.2 ผวจยตดภาระงานประจ า และมวน เวลา วางไมตรงกบสมาชกทกคน รวมถงสมาชกแตละคน ภายหลงเลกเรยนจะมกจกรรมตามความชอบสวนตว เชน การเขาชมรม ฝกซอมกฬา ท างานกลมทไดรบมอบหมายมาจาก อาจารยประจ าวชา และเนองจากนกศกษาถกแบงใหเรยนเปนกลมๆเพอหมนเวยนตามการฝกภาคสนาม ท าใหชวงแรกไมสามารถนดวนเวลาทตรงกนไดเลย ตองรอชวงฝกภาคสนามเสรจสน และนดหมายกนเปนตารางชดเจน เพอใหการด าเนนโปรแกรมไมลาชาไปกวาก าหนดทควรจะเปน ดานผน ากลมตองจดตาตรงเวลาท างานเพอใหตรงกบวนทสมาชก

49

ทกคนสามารถเจอกนไดโดยพรอมเพรยง ดงนนการนดหมายอาจมระยะหางของแตละครงไมเทากนบาง แตอยในขอบเขตระยะเวลาทก าหนด คอ 6 ครง ใน 3 สปดาห

5.1.3.3 การขอเขาเกบขอมลกบนกศกษาพยาบาล ผวจยถกปฏเสธไมใหเกบขอมลกบนกศกษาในสถาบนการศกษาทระบไวในขนตอนแรกของการวจย เนองจากผบรหารหวงประเดนทางจรยธรรม การเปดเผยขอมล และภาพลกษณของสถาบน แมวาผวจยจะชแจงกระบวนการการปกปดและเกบขอมลและการตรวจสอบทางจรยธรรมจากคณะกรรมการตรวจสอบแกสถาบนการศกษาแหงแรกแลว แตกยงไมสามารถตดความกงวลของผบรหารเรองภาพลกษณของสถาบนได จงท าการเปลยนสถานทเกบขอมล สงผลใหเกดความลาชาในขนการด าเนนงานวจย 5.1.5 ขอจ ากดของการวจย

5.1.5.1 ในการศกษาครงนมกลมตวอยางนอย คอ 20 คน แบงเปนกลมทดลอง 9 คน กลมควบคม 11 คน เนองจากเปนการวจยเชงทดลองจงมการจ ากดเรองจ านวนสมาชกกลมเพอประสทธภาพตามหลกการของการท ากลมปรกษาและขอจ ากดของผน ากลมทไมสามารถด าเนนกลมไดมากกวา 1 กลม ในดานความสามารถและขอจ ากดในดานเวลา ดงนนผลการวจยจงไมสามารถอางองไปถงกลมประชากรเปาหมายได

5.1.5.2 ในการศกษาครงนมจ านวนสมาชกในกลมทดลองเพยง 9 คน ดงนนอาจเกดความคลาดเคลอนในการวเคราะหผลทางสถต

5.1.5.3 การศกษาครงนมการควบคมตวแปรดานปจจยสวนบคคลของตวอยางโดยก าหนดใหมความใกลเคยงกนของอาย การศกษา ดงนนจงไมสามารถสรปไดวาโปรแกรมนเหมาะสมกบกลมตวอยางอนทมความตางออกไปดานปจจยสวนบคคล 5.2 ขอเสนอแนะ 5.2.1 ขอเสนอแนะในการน าโปรแกรมไปใช

5.2.1.1 ในการด าเนนกลมควรค านงถงเปาหมายหลก คอ ชวยใหสมาชกปรบเปลยนความเชอทไรเหตผลมามความเชอทมเหตผล จนเกดกระบวนการตรวจสอบความคดความเชอดวยตนเองอยางเปนระบบ การด าเนนกลมในแตละครง จงควรค านงถงเปาหมายทสอดคลองเพอใหบรรลถงเปาหมายหลกได

5.2.1.2 ควรน าเทคนคทมความหลากหลาย ทงทางดานความคด อารมณและพฤตกรรม ผสมผสานกน โดยค านงถงความเหมาะสมกบกลมเปาหมาย คณลกษณะเฉพาะของกลม

50

จงหวะเวลา เพอทจะชวยใหสมาชกปรบเปลยนความเชอและน าไปสการปรบเปลยนพฤตกรรมอยางแทจรง

5.2.1.3 ควรตรวจสอบประสบการณการเรยนรความคดความเชอทยดตดเดมๆของสมาชก เพอท าความเขาใจถงทมาของความรสก ความคดและการกระท าของสมาชก

5.2.1.4 ผน ากลมควรเปนผทยดถอ หรอมกระบวนการคดทอยบนพนฐานของหลกเหตผล ความยดหยนในการจดการกบสถานการณปญหา เพอเปนแบบอยางทด ตอสมาชกในการด าเนนชวตและสามารถด าเนนกลมไดอยางราบรนและมประสทธภาพ 5.2.2 ขอเสนอแนะในการท าวจยตอไป

5.2.2.1 การเลอกชวงเวลาในการเกบขอมลควรเปนชวงทกลมทดลองพรอมมากทสด เนองจากงานวจยชนนเปนการศกษาผลของโปรแกรมการปรกษา มระยะเวลา ก าหนดจ านวนครงทชดเจน ท าการศกษากบนกศกษาพยาบาลทก าลงเขาสชวงการเรยนการฝกปฏบตภาคสนาม จะตองตรวจสอบชวงเวลาทจะสามารถด าเนนการเกบขอมลการเขารวมโปรแกรมไดอยางตอเนอง และสมาชกไมตดขดโดยท าการนดหมายในการเจอกนครงแรกใหชดเจนไปจนสนสดกระบวนการปรกษา

5.2.2.2 ควรมการศกษากบกลมตวอยางทมจ านวนมากขนตามความเปนไปไดและความสามารถของผวจย เพอเพมความนาเชอถอของผลการศกษา

5.2.2.3 ควรมการเปรยบเทยบระหวางกลมทมความแตกตางกนดานระดบสตปญญา เนองจากทฤษฎ REBT เนนการใชกระบวนการขบคดดวยตนเองเปนหลก

5.2.2.4 ควรมการศกษาเปรยบเทยบระหวางกลมนกศกษาแตละชนป เพอวดและพฒนาการสงเสรมกระบวนการคดแบบมเหตผลใหมความเหมาะสม

5.2.2.5 ควรมการศกษาเปรยบเทยบระหวางเพศหญงและเพศชาย เพอวดและพฒนาโปรแกรมใหเหมาะสมตามปจจยทางเพศ

5.2.2.6 ควรมการศกษาตดตามผลของการเปลยนแปลงในชวงระยะเวลาทนานมากขน เพอตรวจสอบความคงทนของผลการเปลยนแปลง ตลอดจนการเปลยนแปลงดานอนๆ และศกษาปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงนน 5.2.3 ขอเสนอแนะทวไป

สถาบนการศกษาและสถาบนครอบครวเปนสถาบนหลกทหลอหลอมคานยม ความเชอ ทศนคต ตอสงรอบตวของบคคล ขดเกลาบคคลใหมรปแบบการอยรวมในสงคมไดอยางราบรน มคณภาพ จงมความส าคญอยางมากและมอทธพลตอความเชอหรอคานยมของสงคมปจจบน ควรทจะตระหนกถงบทบาทอนส าคญน และผสมผสานการเรยนรหรอปลกฝงควบคไปกบการศกษาดาน

51

วชาการ เนนการสงเสรมใหบคคลมหลกการในกระบวนการคด การพจารณาและใตรตรองอยางมเหตผลดวยตนเอง ในแตละชวงชวตจะเกดการเปลยนแปลงอยตลอดทงทรตวและไมรตว สงผลตอความคด น าไปสสภาวะอารมณและการแสดงออกดานพฤตกรรมแตกตางกน วยรนทก าลงเปลยนผานเขาสการเปนผใหญ ตองปรบตว มความสบสนและตองรบผดชอบมากขนไปพรอมๆกน การมแหลงสนบสนน ครอบครว สถาบนการศกษา ทชวยเหลอ ประคบประคอง หรอการฝกฝน ตรวจสอบกระบวนการคด ความเชอ เรยนร รปแบบการรบมอกบปญหา จะสามารถชวยใหบคคลเกดความมนใจ เกดพลงความเขมแขงภายในจตใจทจะยดหยดกบการรบมอกบปญหาไดมประสทธภาพมากขน ครอบครวและสถาบนการศกษา ยงมอทธพลตอการรบรแบบยดตด ขาดความยดหยน ประเมนและพจารณาสงตางๆตามคานยมทท าใหเกดการแขงขน ตดสนผอนรวมถงตดสนตนเอง ขาดความสข ยอทอตอปญหาเนองจากไมเคยฝกตรวจสอบความเชอของตวเองดวยตวเองเลย เหลานคอสงทสรางใหเกดปญหาในการใชชวต จงขอเสนอ

ผปกครองและอาจารยเปนควรแบบอยางทดในการใชวธคดอยางมเหตผล สอดคลองกบความเปนจรง มความยดหยนทางความคดและความหลากหลายในการแกปญหา ควรสนบสนนและเปดโอกาสใหวยรนสามารถแสดงออกทางความคดอยางอสระ สามารถแสดงความรสก เพอใหเกดความเขาใจกระบวนความคดและความเชอ และสนบสนนใหเกดการตรวจสอบความสมเหตสมผลของความเชอทก าลงยดตด

สถาบนการศกษาควรจดหลกสตรหรอจดโปรแกรม เพอพฒนากระบวนการคดและการแกปญหาใหกบบคคล เนนการพฒนาการความแบบมเหตผล โดยพจารณาปรบเปลยนใหมความเหมาะสมกบชวงวย

52

รายการอางอง

หนงสอและบทความในหนงสอ

คมเพชร ฉตรศภกล. (2547). Theories of counseling ทฤษฎการใหค าปรกษา. กรงเทพฯ: พฒนาคณภาพวชาการ(พว.)จ ากด.

ชชย สมทธไกล. (2527). การปรกษาเชงจตวทยาแบบกลม Group Counseling. เอกสารค าสอนวชาการฝกงานดานการใหค าปรกษา. มหาวทยาลยเชยงใหม.

ปารชาต โรจนพลากร-กด, และยวด ฦาชา. (2559). สถตส าหรบงานวจยทางการพยาบาลและการใชโปรแกรมSPSS for Window. พมพครงท5. กรงเทพฯ: จดทอง.

พชรนทร นนทจนทร. (2555). โปรแกรมการเสรมสรางความแขงแกรงในชวต. โครงการพฒนาศกยภาพประชากรไทยคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด, มหาวทยาลยมหดล. พมพครงท1. กรงเทพฯ: จดทอง.

พชรนทร นนทจนทร, โสภณ แสงออน, และทศนา ทวคณ. (2553). การพฒนาแบบประเมนความแขงแกรงในชวต. รายงานการวจย โครงการพฒนาศกยภาพประชากรไทยคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด, มหาวทยาลยมหดล.

เพญแข แสงแกว. (2541). การวจยทางสงคมศาสตร. ภาควชาคณตศาสตรและสถตคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ไมปรากฏครงทพมพ. ไมปรากฏส านกพมพ.

ดาราวรรณ ตะปนตา. (2556). ภาวะซมเศรา: การบ าบดและการใหการปรกษาโดยการปรบความคดและพฤตกรรม. พมพครงท2. เชยงใหม: วนดาการพมพ.

ดวงมณ จงรกษ (2549). ทฤษฎการใหการปรกษาและจตบ าบดเบองตน. กรงเทพมหานคร : สมาคม สงเสรมเทคโนโลย(ไทย-ญปน).

สมโภชน เอยมสภาษต. (2550). ทฤษฎและเทคนคการปรบพฤตกรรม. พมพครงท6. กรงเทพฯ. โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สรนทร รณเกยรต. (2543). ทฤษฏจตรกษาและการใหการปรกษา. ไมปรากฏครงทพมพ. ไมปรากฏส านกพมพ.

Corey, G. (2008). Theory and practice of group counseling. Calif: Thomson Books/Cole

Corey, G. (2009). Theory and practice of counseling and psychotherapy. Belmont, CA: Thomson Books/Cole.

53

Grotberg, E. H. (1995). A guide to promoting resilience in children: Strengthening the human spirit. The Hague: The Bernard van Leer Foundation.

Grotberg, E. H. (2003). Resilience for Today. Gaining strength from adversity. CT: Praeger

บทความวารสาร ทศนา ทวคณ, พชรนทร นนทจนทร, และโสภณ แสงออน. (2555). ปจจยท านายความเครยดของ

นกศกษาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสข, 22(3), 1-11. พชรนทร นนทจนทร, พศสมย อรทย, และพนสข เจนพาณชย. (2557). โมเดลความสมพนธเชง

สาเหตระหวางเหตการณทสรางความยงยากใจ บรรยากาศในครอบครว ความแขงแกรงในชวต และสขภาพจตของนกศกษาพยาบาล. วารสารการพยาบาลจตเวชและสขภาพจต, 28(3). 402-414.

พชรนทร นนทจนทร, ทศนา ทวคณ, จรยา วทยะศภร, และพศสมย อรทย. (2554). ความแขงแกรงในชวตและความเครยดของนกศกษาพยาบาลโรงเรยนพยาบาลรามาธบด. วารสารการพยาบาลจตเวชและสขภาพจต, 25(1). 1-13.

พชรนทร นนทจนทร, ศรสดา วนาลสน, ลดดา แสนสหา, ขวญพนมพร ธรรมไทย และพศสมย อรทย. (2554). ความแขงแกรงในชวตและพฤตกรรมเสยงของวยรนไทย. รามาธบดพยาบาลสาร, 17(3). 430-442.

พชรนทร นนทจนทร, โสภณ แสงออน, และทศนา ทวคณ. (2555). ผลของโปรแกรมการเสรมสรางความแขงแกรงในชวตในนกศกษาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต. วารสารพยาบาลของสมาคมพยาบาลแหงประเทศไทยในพระราชปถมภสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน

อจฉรา วรรธนานนต และสรนทร รณเกยรต. (2554). ผลของโปรแกรมการปรกษาแบบกลมตามแนวคดพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรมทมตอการเพมการยอมรบตนเองของเดกทถกทารณกรรม : กรณศกษา สถานสงเคราะหเดกหญงจงหวดอดรธาน. วารสารพฤตกรรมศาสตรเพอการพฒนา 3(1). 185-189.

Teresa Maggard Stephens. (2013). Nursing Student Resilience: A concept Clarification. Nursing Forum 48(2). 125-132.

54

วทยานพนธ กลวด โสวฒนสกล. (2547). ผลของโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณา

เหตผลอารมณและพฤตกรรมทมตอการเพมการยอมรบตนเองของนกศกษา : กรณศกษานกศกษาชนปท 3 และ 4 มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทาพระจนทร. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะศลปศาสตร

วลลภา โคสตานนท. (2542). ผลของการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผลอารมณและพฤตกรรมตอการลดความวาเหวในผสงอาย. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, คณะจตวทยา

วไล ไทยประเสรฐ. (2543). การเปรยบเทยบผลการใหค าปรกษาตามทฤษฎเหตผลและอารมณกบการใหขอสนเทศทมตอเจตคตอนามยเจรญพนธของนกเรยนทมพฤตกรรมไมเหมาะสมกบวยในจงหวดชลบร. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวยาลยบรพา, คณะศกษาศาสตร

สมใจ เจยระพงษ. (2542). ผลการใชโปรแกรมกลมบ าบดเชงเหตผลและอารมณตอความวตกกงวลในการฝกปฏบตงานของนกศกษาพยาบาล. (วทยานพนธปรญญาหมาบณฑต). มหาวทยาลยขอนแกน, คณะพยาบาลศาสตร

อรณ ศรสข. (2549). การเปลยนแปลงพฤตกรรมการเผชญปญหาโดยการใชโปรแกรมการปรกษาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม : กรณศกษาเยาวชนกระท าผดในศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชนหญงบานปราน. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะศลปศาสตร.

สออเลกทรอนกส Grotberg, E. H. (1997). The International resilience project: Finding from the research

and the effectiveness of intervention. Retrieved February 21, 2015, from http://resilnet.uiuc.edu/ library/grotb97a.html

Grotberg, E. H. (1996). The International resilience project: Research and application. Retrieved February 21, 2015, from http://resilnet.uiuc.edu/library/grotb96a.html

ภาคผนวก

55

ภาคผนวก ก แบบประเมนความแขงแกรงในชวต

แบบประเมนความแขงแกรงในชวต ค าชแจง : ขอความขางลางเปนขอความทใชบรรยายตนเอง กรณาอานแตละขอความและเขยน

เครองหมาย X ขอทตรงกบค าตอบของทานมากทสดเพยงขอเดยวในแตละขอค าถามเพอแสดงระดบความเหนดวยหรอไมเหนดวยของทานเกยวกบขอความแตละขอความทพดถงตวทาน ขอ1 . ฉนมคนในครอบครวอยางนอย 1 คน ทฉนสามารถไวใจ/เชอใจได และพรอมทจะใหความรกแกฉนเสมอไมวาจะเกดอะไรขน 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ2. ฉนเปนคนทรจกเหนอกเหนใจและสามารถแสดงออกซงความหวงใยใสใจตอคนรอบขาง 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ3. ฉนมคนทจะคอยสอน/ตกเตอน/บอก ในการกระท าสงตางๆ เพอทฉนจะไดไมท าในสงทอาจน าปญหาและความยงยากมาสตนเอง 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ4. ฉนสามารถทจะมอารมณขนเพอชวยผอนคลายความตงเครยดของตนเอง 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ5. ฉนมครอบครวทมนคง 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง

ขอ6. ฉนสามารถทจะหาทางออกหรอวธการใหมๆทใชในการจดการกบปญหาทเผชญอย 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ7. ฉนมบคคลหรอแหลงทใหการดแลฉนในเรองของการไดรบบรการ/สวสดการทางสงคมและดานความปลอดภย 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง

56

ขอ8. ฉนสามารถทจะขอความชวยเหลอจากใครสกคนไดในเวลาทฉนตองการ 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ9. ฉนเปนคนทสามารถทจะรกและเปนทรกของคนอนได 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ10. คนใกลชดของฉนบอกฉนวาฉนเปนคนนสยดและวางตวสบายๆ 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ 11. ฉนมคนนอกครอบครวอยางนอย 1 คนทสามารถไวใจเชอใจได และพรอมทจะใหความรกแกฉนเสมอไมวาจะเกดอะไรขน 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ12. ฉนเปนคนทมความภาคภมใจในตนเอง แตขณะเดยวกนกพรอมทจะยอมรบและยกยองผอน 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ13. ฉนพรอมทจะรบผดชอบในสงทฉนกระท า และยอมรบผลของการกระท านน 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ14. ฉนรจกเลอกจงหวะเวลาและรกาลเทศะทเหมาะสมในการพดคยกบผอน 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ15. คนอนๆมกจะมความสขเมอไดพบเหน / พดคยกบฉน 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ16. ฉนเชอวาชวตนยงมความหวงเสมอ 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ17. ฉนเปนคนอารมณด 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง

57

ขอ18. ฉนมแบบอยางทดซงแสดงใหเหนอยางสม าเสมอวาการกระท าตางๆในทางทถกทควรเปนอยางไร 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ19. ฉนเปนคนทไมละความพยายามในงานทท าอยจนกวาจะเสรจ 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ20. ฉนสามารถทจะบอกความคด ความรสกของตนเองใหกบผอนได 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ21. ฉนเปนคนทคดพจารณาวางแผนในอนาคตทเปนไปไดในความจรง 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ22. ฉนสามารถทจะจดการกบปญหาในสถานการณตางๆไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ23. ฉนมบคคลหรอแหลงทใหการดแลฉนเรองสขภาพและการศกษา 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ24. ฉนมคนทพรอมใหก าลงใจและสนบสนนใหฉนเปนตวของตวเอง 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ25. ฉนมความเชอมนวาสงตางๆจะเปลยนในทางทดแมอยในภาวะยากล าบาก 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ26.ฉนรจกเลอกจงหวะเวลาและรกาลเทศะทเหมาะสมในการแสดงออกทงดานการพดและการกระท า 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ27. ฉนมสงศกดสทธทชวยยดเหนยวจตใจ 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง ขอ28. ฉนมชวตอยในมหาวทยาลยทดแลฉนและใหความชวยเหลอฉนไดเมอฉนตองการ 1 2 3 4 5 ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง

58

ภาคผนวก ข

โปรแกรมการปรกษาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม

ครงท 1

สรางสมพนธภาพ

วตถประสงค 1. เพอใหสมาชกท าความรจกกนและรจกการใหการปรกษาแบบกลม

2. เพอใหสมาชกท าความเขาใจเกยวกบขอตกลงของกลมและเปดโอกาสใหแสดงความคดเหน

3. เพอใหเกดความรสกยอมรบซงกนและกนและรสกเปนสวนหนงของกลม

4. เพอใหสมาชกเกดความคนเคยไววางใจตอกลม สรางสมพนธภาพระหวางผน ากลมกบสมาชก และระหวางสมาชกดวยกนเอง

การพบการครงแรกนบวามความส าคญอยางมากตอการด าเนนกระบวนการในครงตอๆไป เพอสรางความเขาใจตอกระบวนการกลม สรางการยอมรบซงกนและกน ใหสมาชกเหนความสมพนธของตนเองทมกบผอน

อปกรณ ใบงานท1

ปากกา+ แฟมเอกสาร

วธการด าเนนการ (ใชเวลาด าเนนกลม 1.30 – 2 ชวโมง)

1. ผน ากลมกลาวแนะน าตนเองพรอมกบใหสมาชกทกคนแนะน าชอตนเองใหครบทกคน จากนนผน ากลมเรมตนการแนะน าโปรแกรมการปรกษาแบบกลม โดยเรมจากส ารวจความรสกทมตอการท ากลม ประสบการณการเขารวมกจกรรมกลม ความคาดหวงในการเขารวมกจกรรมกลม และอธบายถงประโยชนของโปรแกรมทจะชวยสงเสรมใหสมาชกรจกความคดทสงผลตออารมณและพฤตกรรมทแสดงออกมา และชวยคนหาศกยภาพทมอยของแตละบคคล การเรยนรเพอปรบเปลยนทศนคตทมตอตนเองและตอสงแวดลอมในการเผชญกบอปสรรคทเกดขนในการด ารงชวต เกดความเขาใจและยอมรบตนเองอยางแทจรง ซงการเขารวมในโครงการนจะด าเนนกลมจนส าเรจครบตามกระบวนการนน จะตองไดรบความรวมมอในการเขารวมกจกรรมไดครบตามขอตกลง โดยแตละครงจะมขอตกลงในการรวมกลมดงน

59

1.1 สมาชกเขารวมกจกรรมทกครง

1.2 เรองราวทเกดขนระหวางการด าเนนกลม เนนย าใหสมาชกทกคนรกษาไวเปน ความลบ ของกลม

การรกษาความลบเปนสงส าคญ สมาชกในกลมจะตองค านงถงประเดนนกอนจะเรมตนพดถงปญหาใดๆ เพอสรางความมนใจใหกบสมาชกทกคน เมอเหนพองวาจะไมน าเรองตางๆไปพดกบคนนอกกลม

1.3 ปดเสยงเครองมอสอสารขณะด าเนนกจกรรมกลม

2. ผน ากลมเรมตนด าเนนกจกรรม

กจกรรม “รจกฉนรจกเธอ” ผน ากลมใหสมาชกแนะน าตนเอง โดย จบสลากทมขอความชอสตวแตละชนด ใหท าทาสตวชนดนนพรอมบอกชอตนเองจนครบทกคน จากนนใหสมาชกเรยงล าดบตามโจทยค าสงของผน ากลม

เชน “ใหเรยงล าดบคนทวนเกดจากวนอาทตยถงวนเสาร” สมาชกจะมปฏสมพนธในการพดคยเพอถามขอมลและเรยงล าดบตามโจทย จะตงโจทย3-5 โจทย เพอความหลากหลายในการสลบต าแหนง ผน ากลมสงเกตพฤตกรรมทเกดขนและบรรยากาศของกลมมความผอนคลาย จงเรมเขาสกระบวนการตอไป

3. กลบเขาสการนงเปนวงกลม แจกใบงานท 1 ผน ากลมพดน าเพอกระตนใหสมาชกในกลมทบทวน นกถงเหตการณ / สถานการณ ทสรางความไมสบายใจใหแกตนเองมาประมาณ 1 เหตการณ บอกเลาใหกบสมาชกในกลมฟง แลวบนทกลงในใบงานท1 (ชอง A)

4. ใหสมาชกเขยน พฤตกรรมหรออารมณ(negative feeling)ทเกดขนจากการเผชญกบสถานการณทยกขนมา (ชอง C )(ในขนตอนนจะมตวอยางใหสมาชกดเพอความเขาใจในการเขยนบนทกในตาราง)

5. ผน ากลมน าอภปราย เหตการณหรอสถานการณทเกดขนในชวตของบคคลจะสงผลใหเกดพฤตกรรม อารมณตางๆไดแตกตางกน ตางเปนสงทรบกวนจตใจมากนอยตางกนได ใหการบานในการทบทวนสถานการณทเกดขนในชวตเพมเตม เขยนบนทกลงขอทเหลอในใบงาน แลวน ามาพดคยกนในครงตอไป

6. เปดโอกาสใหสอบถามขอสงสย

7. นดหมายการเขารวมกลมในครงตอไป

60

ครงท2

กจกรรม ABC

วตถประสงค 1. เพอใหสมาชกไดส ารวจความคดไมสมเหตสมของตนเองตอสถานการณตางๆ

2. เพอใหสมาชกไดฝกทกษะการประเมนเหตการณอยางมเหตผล

3. เพอใหสมาชกไดเรยนรการเปนผทมองทมเหตผลจากเพอนสมาชกภายในกลม

วธด าเนนการ (ใชเวลาด าเนนกลม 1.30 – 2 ชวโมง)

อปกรณ กระดาษ

แฟมเกบเอกสารประจ าตว

ปากกาหรอดนสอ

กระดานไวทบอรด

ปากกาไวทบอรด

ใบงาน(ตาราง ABCDE)

1. ผน ากลมกลาวน า เกรนจากการท ากจกรรมจากครงท 1 เพอเชอมโยงใหสมาชกไดทบทวนสงทไดเรยนรในครงแรกและกลาวโดยสรป เพอเขาสกจกรรมของครงน คอ เหตการณหรอบคคลทอยรอบตวของแตละคน มความส าคญหรอมอทธพลตอความรสก ความคดมากนอยแตกตางกน สถานการณหรอเหตการณใดบาง ทสรางความทกขใจใหแกตวเราเองในปจจบน ใหสมาชกน าการบาน (ใบงานท1) จากครงทแลวมาน าเสนอ

(ยกตวอยาง เชน เรองเพอน เรองเรยน การท างาน สมพนธภาพกบบคคลอน การถกตอวาต าหน ความรก อกหก )

ใชเวลากบการคนหาเรองราวจากความคดทไมสมเหตสมผลทสรางความทกขใจ จนครบทกคน

2. ผน ากลมกลาวถง การรบรสถานการณและความคดความเชอทมตอสถานการณนน และอธบายใหสมาชกเหนความเชอมโยงระหวาง ความคดความเชอทมตอเหตการณท าใหเกดอารมณและพฤตกรรมตามมา

3. แจกใบงานท 2 และอธบายเกยวกบความเชอทไรเหตผล ใหสมาชกส ารวจความเชอของตนเองวามสวนคลายหรอตรงกบความเชอทไรเหตผลหรอไม

61

4.จากนนผน ากลมอธบายความหมายของ ABC ใหสมาชกในกลมเขาใจดงน

A คอ Activating Event หมายถง เหตการณทกระตนเรา ทเกดขนท าใหเราไมพอใจ

B คอ Belief หมายถง ความเชอทมตอเหตการณ ความเชอทอธบาย ตความหมายของ เหตการณ (A) ทเรารสกไมพอใจ

C คอ Emotional and Behavioral Consequence หมายถง อารมณและพฤตกรรมทเกดจาก ความรสกและความเชอ จากเหตการณ (A) และความคดความเชอ (B) ของเรา

ในขนตอนนจะใหสมาชกเขยนในใบงาน เฉพาะ ABC เทานน

5.หลงจากการบนทก ABC ครบแลว ผน ากลมอธบายความหมายของ DE ใหสมาชกเขาใจ ดงน

D คอ (Disputing Disturbance – Producing Beliefs) หมายถง การโตแยงความเชอทสงผลรบกวนจตใจ

E คอ (New and Effective Rational Outlook) หมายถง ทศนคตใหมทมเหตผลและสงผลใหพฤตกรรมและอารมณเปลยนไป

6.จากนนผน ากลมใหสมาชกลองเปลยนหรอโตแยงกบความเชอทเกดขนจากเหตการณ (A) สงเกตปฏกรยาตอบสนองตอเหตการณ (A) จะเปลยนไปหรอไม โดยเขยนออกมาในรปแบบของ ABCDE Model (เขยนลงชอง DและE ตอ)

4. นดหมายการพบกนในครงตอไป

62

ครงท 3

กจกรรม เปลยนความคด ชวตเปลยน

วตถประสงค

1.เพอใหสมาชกไดฝกทกษะการประเมนเหตการณอยางมเหตผล

2.เพอใหสมาชกไดเรยนรจากประสบการณของเพอนสมาชกภายในกลม

วธการด าเนนกจกรรม (ใชเวลาด าเนนกลม 1.30 – 2 ชวโมง)

ผน ากลมกลาวทบทวนกจกรรมครงทผานมา เพอเชอมโยงเขาสการพดคยถงประเดนปญหาของแตละคน(การเลอกประเดนอาจน ามาจากใบงานของแตละคนทไดบนทกไวหรอเปนเรองใหม ทประเมนแลววาเกดจากความคดความเชอทไรเหตผล) โดยจะเรยงล าดบไปทละคนจนครบทกคน ใชกระบวนการพดคยเชงปรกษาตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม ฝกการวเคราะหความคดและการรบรทเกดขนของแตละคนตอเรองราวเดยวกน ส ารวจวธการมองปญหาของตนเองและเพ อนสมาชก รวมกนท าความเขาใจเรองราวนน สงเสรมใหสมาชกเขาใจและยอมรบตนเองเพอน าไปสการโตแยงทางความคดตอความเชอเดม สรางความคดความเชอใหม แบงปนประสบการณเพอปรบความคดทไมสมเหตสมผลของสมาชก รวมทงเปดโอกาสใหแลกเปลยนประสบการณร วมกน (ใชใบงานท 1 ประกอบ)

63

ครงท 4

กจกรรม ความแขงแกรงในชวต


1 เพอใหรจกและเขาในเกยวกบความแขงแกรงในชวต

2. เพอเรยนรทจะสรางความแขงแกรงของชวตใหเกดขนในตนเอง

3. เพอใหสมาชกเกดความเขาใจในกระบวนการรบรของตนเอง

4. เพอฝกใหสมาชกรเทาทนการรบรของตนทสงผลตออารมณและพฤตกรรม

5. เพอสรางความผอนคลาย

6. เพอใหตระหนกถงการมแหลงสนบสนนทางสงคม

อปกรณ

1. คลปวดโอทมเนอหา แตกตางกน มความยาวประมาณ 10 นาท

2. สมดบนทก

3. ปากกา

วธด าเนนการ(ใชเวลาด าเนนกลม 1.30 – 2 ชวโมง)

1. ผน ากลมใหสมาชกส ารวจความรสกของตนเองและกาวเดนหนาออกมาจากวง บอกความรสกทเกดขนขณะนน หากมสมาชกคนใดรสกเหมอนกนใหกาวออกมาเชนเดยวกน จากนนกาวถอยหลงกลบ สมาชกคนตอไปบอกความรสกตอ ท าจนครบทกคน

2. ทบทวนการเรยนรจากกจกรรมครงทผานมา

3. ผน ากลมเปดคลปวดโอทเตรยมไวใหสมาชกด จากนนใหสมาชกเขยนความคดและความรสกทเกดขนหลงจากทไดด (โดยเนอหาในคลปวดโอนนจะเปนเรองราวเชงสรางสรรค การใหก าลงใจ สนกสนาน เศรา ตลก นาสงสาร สลบกน)

ผน ากลมน าอภปรายถงความรสกของสมาชก ในประเดนตางๆ ใหสมาชกฝกสงเกตความรสกและอารมณของตนเองเมอเจอสงกระตน ความคงอยและการเปลยนแปลงของอารมณ การแสดงออกทางอารมณ

64

3. น าตวอยางจากคลปวดโอ เนอหาแสดงถงการชวยเหลอกน ความพยายาม และการมบคคลคอยสนบสนนในการเผชญปญหา เชอมโยงเขาสการคนหาแหลงสนบสนนของสมาชกในการชวยเหลอใหผานอปสรรคตางๆ มอะไรบาง

แนะน าและอธบายใหสมาชกรจก “ความแขงแกรงในชวต” การปรบตวและการเผชญปญหา สามารถหลกเลยงพฤตกรรมเสยง จดการและเรยนรจากประสบการณ อนน าไปสการเปลยนแปลงในทางบวก เปนการรบรและประเมนโดยกระบวนการทางปญญาดวยความรสกเชอมนวาเหตการณหรอสงเราตางๆทเขามากระทบตนเอง ทงจากภายในและสงแวดลอมภายนอกชวตคนเราเปนระบบระเบยบ ไมยงเหยง สามารถอธบายไดดวยเหตผล

องคประกอบทส าคญของ ความแขงแกรงในชวต มสามองคประกอบส าคญคอ “ฉนม......” (I have) เปนแหลงสนบสนนจากภายนอกทสงเสรมใหเกดความแขงแกรงในชวต เชน ฉนมคนทสามารถไวใจ/เชอใจได พรอมทจะใหความรกแกฉนไมวาจะเกดอะไรขน

“ฉนเปนคนท......” (I am) เปนความแขงแกรงภายในตวของบคคล เชน ฉนเปนคนทอารมณด ฉนมความภาคภมใจในตนเอง ฉนพรอมทจะยอมรบและยกยองผอน

“ฉนสามารถทจะ......” (I can) เปนปจจยดานทกษะในการจดการกบปญหาและสมพนธภาพระหวางบคคล เชน ฉนสามารถทจะบอกความคด ความรสกของตนเองใหกบผอน ฉนสามารถหาทางออกหรอวธการใหมๆทใชในการจดการปญหา

4. ใหสมาชกบนทกลงในใบงานท 3

5. นดหมายครงตอไป

65

ครงท 5

กจกรรม สงทฉนเปน


1. เพอสงเสรมใหบคคลมความรสกตอตนเองในทางทด

2. เหนความส าคญและมความภาคภมใจในตนเอง

อปกรณ

1. สมดบนทก

2. ปากกา

วธด าเนนกจกรรม (ใชเวลาด าเนนกลม 1.30 – 2 ชวโมง)

1. สมาชกยนเปนวงกลม จากนนผน ากลมใหสมาชก กาวเดนหนาออกมายนกลางกลมแลวบอก ขอด ของตนเอง 1 ขอ จากนนสมาชกในกลมทมขอดเหมอนกบสมาชกคนแรก ใหกาวออกมาเหมอนกน เสรจแลวถอยหลงกลบ ท าจนครบทกคน

2. ใหสมาชกเขยนขอดของตนเอง คนละ 10 ขอ ลงสมดบนทก (จะไดในหวขอ I am และ I can)

3. ใหสมาชกเลอกขอดของตนเองทชอบทสดออกมา 3 ขอ บอกกบสมาชกในกลม เลอกขอด 1 ขอเพอเลาเหตการณทเกยวกบขอดนนของตนเองมาสนๆ โดยใหสมาชกคดวธน าเสนอหรอการเลาของตนเองใหนาสนใจ ดยงไง แบบไหน ใหเลาทละคนจนครบ (หากสมาชกยงนกภาพไมออกใหผน ากลมยกตวอยางได)

อภปรายรวมกนถงการมองตนเองในดานด สามารถใชขอดพฒนาหรอสงเสรมศกยภาพเพอเพมความแขงแกรงในชวตได

6. นดหมายครงตอไป

66

ครงท 6

กจกรรม สารทกขสขดบ


1. เพอใหสมาชกไดพดคยแลกเปลยนประสบการณความสขความทกข

2. เพอแลกเปลยน เรยนร เขาใจตนเองและผอน

3. ทบทวนทกษะของการจดการกบความคด

อปกรณ -

วธด าเนนการ (ใชเวลาด าเนนกลม 1.30 – 2 ชวโมง)

1. ใหสมาชกจบคกบเพอน

2. จากนนใหเลาเรองทเปนความสขทเกดขนในชวตของตนเองใหเพอนฟง สลบกน

3. แลกเปลยนความรสกจากการเปนผเลาและผฟง

4. ผน ากลมใหสมาชกคเดมสลบกนเลาเรองความทกขทเกดขนในชวต โดยใชวธเหมอนครงแรก

5. แลกเปลยนความรสก (จะเปนกระบวนการทสรางใหเกดการเรยนร I have)

6. ทบทวนการวเคราะหความคดทอยเบองหลงความทกข-ความสขในชวต รวมกนวเคราะหเปนกลมใหญหา irrational thought ตามล าดบของ ABCDE ในใบงาน เพอเปนการตรวจสอบความคงอยของทกษะทไดเรยนรไป

7. บอกถงสงทไดจากการเขารวมในโปรแกรมการปรกษาครงน เขยนความรสกทมตอการเขารวมโปรแกรมและขอเสนอแนะในการน าโปรแกรมไปใช

8. ผน ากลมกลาวปดการด าเนนกจกรรมกลม

67

ใบงานท1

สถานการณ/เหตการณA

ความคดความเชอทมตอสถานการณ/เหตการณ B

อารมณ พฤตกรรม เกดขน C

การโตแยงความคดความเชอทไรเหตผล D

ผลของความเชอใหม อารมณ / พฤตกรรมทเกดขน E

1

2

3

4

5

68

ใบงานท 2 ความเชอทไรเหตผลขนพนฐาน 12 ประการ

1.บคคลจะตองไดรบความรกและการยอมรบจากคนส าคญทกคน ทงคนทอยรอบๆตว

เขาหรอคนทเขาตดตอสมพนธดวย 2.บคคลจะตองมความสามารถ มความเพยบพรอมสมบรณแบบและประสบความส าเรจ

ในทกเรอง 3.บคคลทเปนคนเลว นารงเกยจ ชวรายควรไดรบการประณามและลงโทษในสงทเขาท า 4.มนเปนเรองเลวรายและหายนะถาสงตางๆไมเปนไปตามทบคคลนนตองการใหเปน 5.ความทกขของบคคลเกดจากเหตการณภายนอกและอยเหนอการควบคมของบคคล 6.บคคลควรกงวลและเปนหวงในสงทนากลว ในสงทไมร ไมแนนอนหรอเปนอนตราย 7.การหลกเลยงความยากล าบากและความรบผดชอบเปนสงทท าไดงายกวาการเผชญ

มน 8.บคคลตองพงพาผอนและตองมผทเขมแขงกวาตนใหพงพา 9.ประสบการณและเหตการณในอดตเปนตวก าหนดพฤตกรรมในปจจบนของบคคลและ

อทธพลของเหตการณในอดตไมสามารถก าจดได 10.ปญหาทกอยางจะตองมวธแกไขอยางสมบรณแบบ การคนหาวธแกไขไมไดจะน าไปส

ความหายนะ 11.บคคลควรกงวลและเปนทกขกบปญหาของคนอนอยางยง 12.บคคลไมควรทจะรสกเจบปวดหรอรสกไมสบายใจ เราไมสามารถทนมนไดและ

จะตองหลกเลยงไมใหมนเกดขนโดยเดดขาด

69

ใบงานท 3 ความแขงแกรงในชวต

“ฉนม......”(I have)

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

“ฉนเปนคนท.....” (I am) ………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

“ฉนสามารถทจะ....” ( I can) ………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

70

ภาคผนวก ค

หนงสอแสดงเจตนายนยอมเขารวมการวจย

โครงการวจยเรอง “ผลของโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล

อารมณและพฤตกรรม ตอความแขงแกรงในชวตของนกศกษาพยาบาล มหาวทยาลยเอกชนแหงหนง” วนทใหค ายนยอม วนท ………………เดอน ……………………พ.ศ………… กอนทจะลงนามในใบยนยอมเพอเขารวมโครงการวจยน ขาพเจาทราบถงวตถประสงคของการวจย

วธการวจย รวมทงประโยชนทจะเกดขนจากการวจยอยางละเอยดและมความเขาใจดแลว ซงผวจยไดตอบค าถามตางๆ ทขาพเจาสงสยดวยความเตมใจ ไมปดบง ซอนเรน จนขาพเจาพอใจ และเขารวมวจยนโดยสมครใจ ขาพเจาจงสมครใจเขารวมในโครงการวจยน

ขาพเจาไดทราบถงสทธการเขารวมการวจย ขาพเจาสามารถถอนตวหรองดเขารวมการวจยไดทกเมอโดยไมเสยสทธหรอสงผลกระทบในการเรยนหรอการท างานใดๆทงสน และขาพเจายนยอมใหผวจยใชขอมลสวน ตวของผทอยในปกครองของขาพเจาทไดรบจากการวจย แตจะไมเผยแพรตอสาธารณะเปนรายบคคล โดยจะน าเสนอเปนขอมลโดยรวมจากการวจยเทานน และการเปดเผยขอมลเกยวกบตวผเขารวมวจยตอหนวยงานตางๆ ทเกยวของกระท าไดเฉพาะกรณจ าเปนดวยเหตผลทางวชาการเทานน และจะตองไดรบค ายนยอมจากขาพเจาและผเขารวมวจยเปนลายลกษณอกษร

ขาพเจาไดอานขอความขางตนแลวและมความเขาใจดทกประการและไดลงนามในใบยนยอมนดวยความเตมใจ ขาพเจาสามารถตดตอผวจยไดทนางสาววภาพร สรอยแสง คณะศลปศาสตรมหาวทยาลยธรรมศาสตร

ทาพระจนทร หรอ เลขท 270 คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด ถนนพระราม6 แขวงทงพญาไท เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400 โทร 086-064-0399 ซงอยภายใตการดแลของ อ.ดร.รจนะ เทยนศร อาจารยประจ าภาควชาจตวทยา คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร เบอรโทรศพท 082-566-7888

ลงนาม…………………………………ผใหความยนยอม (...........................................)

…………./……………../…………..

ลงนาม…………………………………หวหนาโครงการวจย ( นางสาววภาพร สรอยแสง ) …………./……………../…………..

ลงนาม…………………………………พยาน ลงนาม…………………………………พยาน (..........................................) (..........................................) …………./……………../………….. …………./……………../…………..

71

ภาคผนวก ง

ตวอยางสรปบทสนทนาตามหลก ABCD ในกลม

แนน

A – C ประเมนเหตการณและผลทตามมาจากเหตการณ

แนน : ... คอแนนมปญหาเรองนมาสกพกละ ปกตแนนจะมกลมเพอนทไปไหนมาไหนกนบอยๆ ในกลมมเพอนคนนงทเคยเรยนดวยกนตอนมธยม แตปกตแลวแนนจะคยกบเพอคนอนๆดวยนะ

ผน ากลม : แลวเกดอะไรขนนะคะ

แนน : แนนไมแนในวาแนนท าไมถงชอบคดนอยใจเพอน

ผน ากลม : ยงไงตอนะแนน แลวเกดปญหาอะไรขน

แนน : ถาอยๆเพอนในกลมไมคยกบแนน แนนจะคดทนทเลยวา ฉนท าอะไรผด

ท าไมไมคยกบฉน หรอเวลาเพอนในกลมไปไหนกนถาไมชวนแนน แนนจะโกรธมนมาก

B ประเมนความเชอ

ผน ากลม : แนนคดวาเพราะอะไรแนนถงมความคดหรอรสกแบบน

แนน : แนนคดวาถาเราส าคญ เพอนกตองนกถงเราส ถาไมชวนเราแปลวาเราไมส าคญ

ผน ากลม : ความรสกทเกดขนละ

แนน : นอยใจมาก แนนไปไหนมาไหนตองมเพอนตลอดเลยคะ ไมเคยไปคนเดยว มนแปลกๆถาไปเดนคนเดยว

ผน ากลม : นอยใจเพอนทเพอนไมไดใสใจเรา

แนน : อม ใชคะ

D โตแยงความคด

ผน ากลม : เพอนๆคดวาแนนก าลงอยากไดอะไรจากทฟงมา

ป : แนนอยากใหเพอนสนใจ เอาใจใส มอะไรกนกถง

ผน ากลม : แนใจรปาววาแนนแคก าลงอยากไดความสนใจ หรอแนนก าลงเรยกรองใหเพอนตองสนใจแนน ถาไมสนใจแนนตามทแนนคดไว แนนจะดหมดความหมาย ไมส าคญ

72

ผน ากลม : เพราะอะไรการทเพอนไมไดแสดงออกวาสนใจเรา เราถงรสกไมส าคญ ไมมคา

แนน : กถาเราส าคญเคากตองนกถงเรากอน

เอย : ถาเพอนไมชวนแนนเวลาเพอนไปไหน แนนจะรสกวาตวเองไมส าคญเหรอ

แนน : กรสกแบบนนนะ

ผน ากลม : สงสยไหมวา การทเพอนอาจไมไดชวนเราไปไหนมาไหนดวยไดตลอด มนสงผลใหเรารสกไมส าคญหรอไมมคายงไง

แนน : เคาไมสนใจเรา

ผน ากลม : แลวเกยวกบเราไมมคา ไมส าคญยงไง

แนน : จรงๆมนกอาจไมเกยว

ผน ากลม : ตกลงวาการทเพอนไมไดใหความส าคญเรา ไมไดใสใจ คณคาในตวเรามนหายไปไหนไหม

แนน : กอยทตวเรา

ผน ากลม : เทาทคยมา ถาเพอนสนใจ เพอนใหความส าคญ เราถงจะรสกมคณคาใชรปาว สรปแลว ความมคณคาในตวเรามนอยทการทเพอนตองมาใสใจเราอยางทเราตองการแบบนนไหม

แนน : อยทตวเราเอง เพอนมนคงอยากไปไหนมาไหนของมนบาง

ป : คนเรากคดไมเหมอนกนไดนะ เพอนแนนอาจแคคดวา ไปไมชวน คงไมเปนไร คงไมไดคดอะไรมากกวา

ผน ากลม : แนนวาการทเพอนจะไมไดใสใจเรามากพอทเราตองการ มนเปนเรองธรรมดาไหม

แนน : กธรรมดาคะ เคากมสทธทจะไปไหนมาไหน หรอท าอะไรของเคา แบบไมมเรา

ผน ากลม : เพอนตองใสใจเราทกเรองเลยไหม

สมาชก : กไมนะ

ผน ากลม : มสาเหตอะไรบางทเราอาจจะไมไดสนใจ ใสใจเพอนหรอไมอยากสนใจ

ป : เราอาจตองไปธระสวนตว

เนม : อาจมปญหาหรองานทตองรบจดการ เคยไมรอเพอนเหมอนกนตอนเรยนเสรจเพราะตองรบกลบบาน

73

ผน ากลม : ตกลงวา ในความเปนจรงเรามตงหลายปยจยทท าใหเพอนไมสนใจเราและตางคนตางกมสงทตองท าตางกน

แนน : กคงอยางนนคะ

E สรปความเชอใหม

ผน ากลม : แนนชวยบอกหนอยไดไหมวาคดอะไรไดบางจากการพดคยกน

แนน : จากตอนแรกทคดวาตวเองไมมความส าคญถาเพอนไปไหนไมชวนเรา กเขาใจแลววาจรงๆความส าคญของตวเราไมไดอยทเพอนตองมาใหความส าคญ มนอยทเรา เพราะการทเพอนไมไดสนใจหรอใสใจเรากคงมเหตผลอะไรของเคา ความใสใจของคนอนไมใชตวก าหนดคณคาในตวเรา แตอยทการกระท าของเรามากกวา

74

ภาคผนวก จ

ตารางเวลาการจดโปรแกรม

การปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรม

เรมตงแตวนท 19 กมภาพนธ 2559 - 4 เมษายน 2559

วนทและกจกรรม ระยะเวลา(ชวโมง)

ระยะกอนเขาโปรแกรม

19 กมภาพนธ นดหมายท าแบบประเมนความแขงแกรงในชวตครงแรก

1

ระยะเขาโปรแกรม กจกรรมท1

กจกรรมท2





27 กมภาพนธ2559 กจกรรมสรางสมพนธภาพ 4 มนาคม 2559 กจกรรม ABC – ABCDE 7มนาคม 2559 กจกรรมเปลยนความคด ชวตเปลยน 12 มนาคม 2559 กจกรรมความแขงแกรงในชวต 16 มนาคม 2559 กจกรรมสงทฉนเปน 20 มนาคม 2559 กจกรรมสารทกขสขดบ และท าแบบประเมนหลงเขาโปรแกรม

2 2 2 2 2 2

ระยะหลงเขาโปรแกรม

9 เมษายน 2559นดหมายท าแบบประเมนเพอตดตามผลหลงจบโปรแกรม 3 สปดาห

1

75

ประวตผเขยน

ชอ นางสาววภาพร สรอยแสง วนเดอนปเกด 8 มนาคม พ.ศ. 2529 ต าแหนง พยาบาลวชาชพ คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาล

รามาธบด ประสบการณท างาน 2551-ปจจบน พยาบาลวชาชพ

คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

ผลของโปรแกรมการปรึกษาเชิงจิตวิทยาแบบกลุ่มตามแนวพิจารณา...

Documents