ANTIKA GRKA UMETNOST

ANTIKA GRKA UMETNOST I deoProtogeometrijski, geometrijski i orijentalizirajui period1025 - 650. g.p.n.e.

Arhajski periodoko 650-530. g.p.n.e.

Strogi stil530-480. g.p.n.e.

Klasini period480-323. g.p.n.e.

Helenistiki period

Period pre procvata u V veku pne

Uvod

Grka umetnost razvijala se kroz razliite faze u periodu od 1100 do 323 godine pne (IV vek pne). Umetnost starih Grka kao i njihov ivot zasnivao se na mitskoj tradiciji i religioznosti ali se njihova religija razlikovala od ranijih civilizacija u tome to bog vie nije nedostupan ve ima sva svojstva oveka, vrline i maneobinih ljudi.

esto se sa njima poistoveuje , ivi svaa se znai potpuno se meaju ivoti obinih ljudi i bogova ime se bog maksimalno pribliio ljudima. On nije vie za njih misterija ve je deo obinog ivota svakodnevnih ljudi.

Tasaglasnost i proimanje izmeu boanskog i ljudskog osnovno je obeleje i ideal grke umetnosti koja je postala osnov evropske civilizacije.

Zato oni nisu podizali ni piramide ni vladarske palate ni umetnika dela koja bi slavila pojedince na vlasti.

Oni podiu graevine i umetnika dela koja slue obiajima i potrebama naroda.

Tri su izvora za izuavanje grke umetnosti.1.spomenici,2. rimske kopije3. pisani izvori.

Osnivanje olimpijskih igara 776 godine pne. polazna je taka grke hronologije.

U to vreme razvija se inajstariji stil u grkoj umetnosti tzv. geometrijski stil.

Geometrijski period

Jedini sauvani ostaci ovog stila jesu vaze odnosno slikarstvo na vazama koje su u poetku bile ukraene samo geometrijskim arama meandrima otud i naziv stila kojima su kasnije dodavani i ljudske i ivotinjske figure koje su takoe formirane od geometrijskih oblika.

Figure poinju da zauzimaju centralno mesto dekoracije dok se ornamenti povlae na periferne delove, dno i vrh posude. Najuvenija grupa ovih vaza sluile su kao nadgrobni spomenici velikih dimenzija od preko jednog metra. Po Dipilonskom groblju u Atini gde su pronaene dobile su nazivdiplonske vaze. Zarazliku od egipatskih prikaza pokojnika ove imaju isto komemorativnikarakter bez odnosa prema ivotu posle smrti.

Geometrijski Orijentalni stil Stil crnih figura na crvenoj osnovi

725 650 ...

,

480 ...

;

.

SHAPE \* MERGEFORMAT

Arhajska skulptura vodi poreklo od istonih civilizacija naroito egipta po mnogim slinim stilskim osobinama.

Ukoenost, ematizovanost, frontalni prikaz tela.

Veliki napredak u odnosu na egipatsku skulpturu jeste to je ona potpuno slobodna i kao takva je prva potpuno slobodna skulptura u istoriji umetnosti. Dok egipatska skulptura deluje smireno arhajska je puna unutranje napetosti i unutranjeg ivota koji je esto pojaan arhajskim osmehom.. Stoga arhajski stil iako mu nedostaju osnovne odlike klasinog stila, a to su uravnoteenost i savrenstvo, odie sveinom koja je neke istoriare umetnosti podstakla da je smatraju najvitalnijom fazom u razvoju grke umetnosti.

Dva osnovna tipa arhajske skulpture su predstave mladia tzv. kurosa i devojke tj kore.Kurosi su nagi a kore obuene. Kuros ima iskorak kao pri nagovetaju pokreta. Kao i grki hramovi i ove statue su bile bojene vrlo jarkim bojama.

, , Mikerin i njegova ena

, , ( ) , 560. . . ., , 480. .. 570. . . .

, 86;

, 162;

,KORA

Najvie figura Kore, uradjenih u najrazliitijim stilovima je pronadjeno na podruju Akropolja i njegove okoline, a datiraju iz perioda od 6. veka pre nove ere .

Korina statua predstavlja enski ekvivalent Kurosu. Jedna od osnovnih razlika medju njima je bila ta to je Kuros uvijek bivao nag, a Kora obuena.

Veima Korinih figura je ili u prirodnoj veliini ili neto manje. Bile su radjene po istom sistemu proporcija kao i Kuros iz istog perioda.

, 650. .. Hera sa Samosa

,, , 62, (Luvr, Pariz)

Oko 570-560,mermer, visina 192cm

Peplos kora,oko 530. p.n.e. Kora sa Hiosa,oko 520.p.n.e.

Arhajsko razdoblje (700. 480. g. pr.K.)Kuros (gr. kuros mladi)

- Kora (gr. kore devojka)

- arhajski osmijeh

- kurosi: slobodno stojee nage figure

- kore: stilizacija odee i kose

- zatvorenost volumena, frontalnost, krutost, simetrinost Arhajski period u razvoju grke umetnosti traje od VII do V veka (480. godine) pne odnosno do klasine faze. To su bili prizori iz mitologije i svakodnevnog ivota uraeni na vrlo visokom umetnikom nivou.

() VI V ... ; , ; ( ).

Ko je ? , () , V .Strogi stil (480.- 450. g. pr. K.) Osnovne karakteristike:oslobaanje forme

- javlja se pokret

- realistinije oblikovanje tijela i draperije

- naznake kontraposta

- put prema skulpturi klasinog razdoblja Arhitektura razvijala se u tri osnovna grka reda odnosno stila, Dorskog , jonskogi korintskog, Razlika izmeu dorskog i jonskog pre svega je u izgledu stuba.Dorski je iri, zdepastiji i suava se prema gore sa tipinim jednostavnim kapitelom. Stubovi su imali vertikalne ljebove - kanelure.Jonski stub je vitkiji,elegantniji i zavrava se kapitelom koji ima karakteristini element koji se naziva voluta.

Korintski stub, podvrsta jonskog se razlikuje u kapitelu koji je sainjen od biljnih motiva lia akantusa. Sva tri stuba imaju kanelure. Izgled hramova:Na stubovima je arhitravna greda (horizontalna greda) na frizuj su triglifi :izmeu kojih su metope(pravougaoni reljefi u dorskom redu) i na vrhu zabat - timpanon (trouglasti vrh),kod jonskog friz je nepodeljen, ima reljefe celom duinom. -

. VII . , . . .

- . VII , VI , V .

, ''''. -

.

IV . . :1. -

2. : , , , (,, ...)3.

4.

5. () . .

.

.

. Akropolj u Atini V vek pre n.ere