anayasa iii yürütme
TRANSCRIPT
1982 Anayasasında Yürütme
Cumhurbaşkanı Bakanlar Kurulu
1. Yürütme TBMM’nin çıkardığı kanunların uygulanmasıdır.2. Bakanlar Kurulunun başında başbakan vardır.3. Başbakanı TBMM içinde Cumhurbaşkanı atar.4. Gerekli görürse Cumhurbaşkanı Bakanlar Kuruluna başkanlık eder.5. Geçici Bakanlar kurulu için güvenoyuna başvurulmaz. (5 gün içinde)
Yürütmenin Başındaki Cumhurbaşkanı
Cumhurbaşkanı Seçilme Şartları
• T.C vatandaşı olmak
• 40 yaşını doldurmuş olmak
• Yükseköğrenim görmüş olmak
• Milletvekili veya milletvekili seçilecek yeterliliğe sahip olmak
• Meclis dışından ise TBMM üye tam sayısının 1/5’i tarafından aday gösterilmek
21 Ekim 2007 Değişikliğine Göre
• Cumhurbaşkanı görev süresi 5 yıla indirilmiştir.
• Bir Kimse 2 kez Cumhurbaşkanı seçilebilir.
• % 10 barajını geçmiş partiler Cumhurbaşkanlığı için aday gösterebilirler.
• Meclis içinden veya dışından birinin aday olması en az 20 milletvekilinin yazılı teklifi ile olacak.
• Cumhurbaşkanını halk seçer.
Cumhurbaşkanının Görevleri
Yasama İle İlgili Görevler• TBMM’nin açılış konuşmasını
yapmak• TBMM’yi toplantıya çağırmak• Anaysa değişikliğine ilişkin
konuları gerektiğinde halk oylamasına sunmak
• Kanunları yayımlamak ve tekrar görüşülmek üzere TBMM’ye göndermek
• Anaysa mahkemesine iptal davası açmak
• TBMM seçimlerinin yenilenmesine karar vermek
Yürütme ile ilgili Görevler• Başbakanı atamak istifasını kabul etmek• Başbakanın teklifi ile bakanları atamak ve
görevlerine son vermek• Gerektiğinde Bakanlar kuruluna başkanlık etmek• Yabancı ülkelere temsilci göndermek gelenleri
kabul etmek• Antlaşmaları onaylamak• TBMM adına Silahlı Kuvvetlerin Başkomutanlığını
temsil etmek• TSK’nın kullanılmasına karar vermek• Genel Kurmay Başkanını atamak• MGK’ya başkanlık etmek• Kararnameleri imzalamak• Belirli kişilerin cezalarını affetmek• DDK üyelerini atamak• YÖK üyelerini atamak ve Rektörleri seçmek• DDK’ya araştırma, inceleme ve denetleme
yaptırmaktır.
Cumhurbaşkanının Görevleri
Yargı ile İlgili Görevleri
• Anayasa Mahkemesi üyelerin seçmek
• Danıştay üyelerinin ¼’ünü seçmek
• Askeri yargıtay ile Askeri Yüksek İdare Mahkemesi üyelerini seçmek
• Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyelerini seçmek
Yargı• Yargıtay Cum. Başsavcısı ile Yargıtay
Cum. Başsavcısı vekilini seçmek• Cumhurbaşkanı Yargıtay üyelerini
seçemez.• Cumhurbaşkanı tek başına Danıştay
üyelerini seçemez.• NOT: Cumhurbaşkanının re’sen
(kimseye danışmadan) imzaladığı kararlar ve emirler aleyhine yargıya başvurulamaz.
• Cumhurbaşkanı vatana ihanetten Anayasa Mahkemesinde yargılanabilir. (Meclis 1/3 teklif-3/4 kabul)
Cumhurbaşkanının Seçimi
1. Cumhurbaşkanı seçimi, Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki altmış gün içinde; makamın herhangi bir sebeple boşalması halinde ise boşalmayı takip eden altmış gün içinde tamamlanır.
2. Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış bulunan iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.
3. İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliğini kaybetmesi halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılır.
4. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.
Cumhurbaşkanı Seçimi
Görev bitiminden
60 gün önce
Makamın boşalmasından
60 gün sonra
Genel oyda salt çoğunluk
Salt çoğunluk sağlanamazsa
2. Pazar en fazla oy almış iki aday
Oylamada tek aday kalırsa referandum yapılır
İki adaydan biri ölürse yerine en fazla oy alan
aday geçer.
Cumhurbaşkanı
Bütçe Kanun tasarısını veto edemez.
Usulün göre kabul edilen Uluslar arası
Antlaşmaları
Veto edemez.
Meclis İç Tüzüğünü veto edemez.
Devlet Denetleme Kurulu
(Cumhurbaşkanına bağlı)
Yargıyı denetleyemez.Türk Silahlı Kuvvetlerini
denetleyemez.
Başbakan ve Bakanlar Kurulu
Başbakan
• Başbakan dışarıdan atanamaz milletvekilleri içinden seçilir.
• Başbakan tüm işlerinden dolayı TBMM’ye karşı sorumludur.
• Bakanlar başbakana karşı sorumludur.
• Yüksek Askeri Şuraya başkanlık eder.
• Başbakan yüce divana gönderilirse Hükümet düşer.
Bakanlar Kurulu• Bakanlar Kurulunun kurulabilmesi
için üye tam sayısının salt çoğunluğu aranmaz. Güvenoyu güvensizlikten fazla olursa yeterlidir.
• TBMM kararı ile Yüce divana gönderilen bakanın görevi sona erer.
• Seçim zamanı adalet, içişleri ve ulaştırma bakanı istifa eder.
• Bakanlar Kurulu kararlarını oybirliği ile alır.
• Bakanlığın kurulup kaldırılması kanunla düzenlenir.
• TUİK (Türkiye İstatistik Kurumu)• Devlet Planlama Teşkilatı• Hazine Müsteşarlığı• Dış Ticaret Müsteşarlığı• Devlet Personel Başkanlığı• T.C Merkez Bankası• Darphane• Sermaye Piyasası Kurulu• Yüksek Denetleme Kurulu• Milli İstihbarat Teşkilatı• TÜBİTAK• Türk standartları Enstitüsü• TOKİ• Özelleştirme İdaresi Başkanlığı• Özürlüler İdaresi başkanlığı• Yüksek Öğrenim kredi ve Yurtlar Kurumu
• GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı• Gümrük Müsteşarlığı• Anadolu Ajansı• Basın Yayın ve Enformasyon Genel
Müdürlüğü• TRT• Milli Piyango İdaresi• Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurulu• Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esşrgeme Kurumu• Diyanet İşleri• Emekli Sandığı ve Bağkur• Devlet Malzeme Ofisi• Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü• Türkiye Atom Enerjisi Kurumu• Vakıflar Genel Müdürlüğü
Merkezdeki Yardımcı Kuruluşlar
Milli Güvenlik Kurulu
• Kurul iki ayda bir toplanır.
• Milli güvenlikle ilgili tavsiye niteliğinde karar alır.
• Kararlarını çoğunluk esasına göre alır.
• Başkanlığını Cumhurbaşkanı yapar yoksa başbakan yapar.
Devlet Planlama Teşkilatı
• Başbakanlığa bağlıdır.
• Ekonomik, sosyal, kültürel kalkınma konularının planlanmasında hükümete danışmanlık yapar.
Merkezdeki Yardımcı Kuruluşlar
Danıştay
• Hem yüksek idare mahkemesi ve danışma görevini yerine getiren kuruluştur.
• Kanun, tasarı ve tüzüklerle ilgili görüş bildirir.
• Aldığı kararlar ve görüşleri bağlayıcı niteliktedir.
Sayıştay
• Üyeleri TBMM tarafından belirlenir.
• 20 üyeden oluşur.
• TBMM adına mali denetim yapar.
• Kamu iktisadi teşebbüsleri, Özelleştirme İdaresinin özelleştirme işlemleri, kimi bütçe dışı fonlar ve bazı özerk idareler Sayıştay denetimine tabi değildir.
Bütçenin Hazırlanması ve Uygulanması
• Mali yıl başlangıcı ile merkezi yönetim bütçesinin hazırlanması uygulanması ve kontrolü kanunla düzenlenir.
• Bütçe kanununa bütçe dışında herhangi bir hüküm konulamaz.
• TBMM üyeleri genel kurulda bütçenin artırılması konusunda önerilerde bulunamaz.
• Bakanlar Kuruluna KHK ile bütçede değişiklik yapma hakkı verilemez.
• Bütçe tasarısı mali yıl başlamadan 75 gün önce TBMM’ye sunulur.
Mali Denetim yapan Kuruluşlar
Sayıştay
TBMM seçer.
20 kişiden oluşur
Devlet Denetleme Kurulu
Cumhurbaşkanınca atanır.
Yüksek Denetleme Kurulu
Başbakana bağlıdır.