ateŞlİ Çocuklara yaklaŞim

ATEŞLİ ÇOCUKLARA YAKLAŞIM

DR MEHMET ÇULHADR MEHMET ÇULHA

Hipokrat M.Ö. 400. YY

Vücut Harmonisi: Kan BalgamSarı safraKara safra

Biri arttığında ateş onu Isıtarak yok eder

Thomas Sydenham (1624-1689) "the Shakespeare of Medicine"

Ateş: Doğanın düşmanı yok eden gücü

CLAUDE BERNARD 1813-1878 Fransız Fizyolog

Hayvanların vücut ısısı 5-6oC artırılınca ölüyor

1871; Wunderlich İlk kez termometre kullandı: “Hastalıklarda Ateşin Seyri” Normal vücut ısısı: 37oC Ateş bir hastalık belirtisidir!

VÜCUTTA ISI OLUŞUMU • Besin enerjisinin ısıya dönüşümü • Barsak hareketleri • Kalp kasının kasılması • Kan akımı • Biyokimyasal reaksiyonlar • Kas çalışması Üretilen ısı kan damarları sayesinde dağıtılır

Termostat37oC

• Normal vücut ısısı – Koltuk altı: 36C -37.2 C arasıdadır.– Oral ısı: 37C– Rektal ısı 36.1C -38 C

• Koltuk altı ısısı 0.5 C < oral ısı• Rektal ısı 0.5 C > oral ısı• Rektal ısı 1 C > Koltuk altı ısısı

• Normal vücut ısısı – Koltuk altı: 36C -37.2 C arasıdadır.– Oral ısı: 37C– Rektal ısı 36.1C -38 C

• Koltuk altı ısısı 0.5 C < oral ısı• Rektal ısı 0.5 C > oral ısı• Rektal ısı 1 C > Koltuk altı ısısı

• Vücut ısısı sabahın erken saatlerinde 05.00 –07.00’de en düşük, 16.00-18.00 arasında en yüksek düzeydedir.

• Çocuklar sirkadiyen ritmi 2 yaş civarında kazanır.

• Bu oynamalar 0.6 C kadardır (0.9 –1.1C)

• Vücut ısısı sabahın erken saatlerinde 05.00 –07.00’de en düşük, 16.00-18.00 arasında en yüksek düzeydedir.

• Çocuklar sirkadiyen ritmi 2 yaş civarında kazanır.

• Bu oynamalar 0.6 C kadardır (0.9 –1.1C)

• Yemekten hemen sonra• Sıcak banyo aldıktan sonra• Güneşte uzun süre kaldıktan sonra• Büyük eforlardan sonra • Aşırı giyimli iken• Ovülasyon sırasında– vücut ısısı 0.1-0.2 C yüksek bulunur.Rektal ısı

38.5C’ye kadar çıkabilir.

• Yemekten hemen sonra• Sıcak banyo aldıktan sonra• Güneşte uzun süre kaldıktan sonra• Büyük eforlardan sonra • Aşırı giyimli iken• Ovülasyon sırasında– vücut ısısı 0.1-0.2 C yüksek bulunur.Rektal ısı

38.5C’ye kadar çıkabilir.

ATEŞ NEDİR ?ATEŞ NEDİR ?

• Hastalıklar sırasında, vücudun savunma mekanizması olarak normal ısısını yükseltmesidir.

• Vücut ısısı >38C (rektal) ise çocuk ateşli olarak kabul edilir.

• Hipertermi çevre ısının yüksekliğine bağlı olarak vücut ısının yükselmesidir.

• Hastalıklar sırasında, vücudun savunma mekanizması olarak normal ısısını yükseltmesidir.

• Vücut ısısı >38C (rektal) ise çocuk ateşli olarak kabul edilir.

• Hipertermi çevre ısının yüksekliğine bağlı olarak vücut ısının yükselmesidir.

• Ateş: – rektal ısı > 38C– Koltuk altı ısısı >37.2– Oral ısı > 37.5

• Subfebril ateş: 37-37.5 C• Hipertermi > 41 C• Hipotermi < 35.5C (oral ısı)

• Ateş: – rektal ısı > 38C– Koltuk altı ısısı >37.2– Oral ısı > 37.5

• Subfebril ateş: 37-37.5 C• Hipertermi > 41 C• Hipotermi < 35.5C (oral ısı)

• Enfeksiyonlar ateşin en sık nedenlerinden birisi olmakla birlikte, enflamatuar, neoplastik ve immünolojik hastalıklar çoğu kez ateşle seyreder.

• Ateş patogenezi iyi bilinmez

• Isı regülasyonunda hipotalamustaki merkezlerin rolü olduğu, ateş yükselmesinin moleküler düzeyde değişikliklerle ilişkili olduğu bilinmektedir.

• Ateş patogenezi iyi bilinmez

• Isı regülasyonunda hipotalamustaki merkezlerin rolü olduğu, ateş yükselmesinin moleküler düzeyde değişikliklerle ilişkili olduğu bilinmektedir.

• Ateşe neden olan pirojen maddeler ekzojen veya endojen olabilir

• Eksojen pirojenler: Bakteri, endotoksin, virüs, mantar,antijen – antikor kompleksleri ve bazı ilaçlar

• Gr(-) bakteriler ....... Endotoksin• Staf. Aureus .......... Enterotoksin• Grup A strep ........... Eritrojenik toksin,

toksin -1

• Ateşe neden olan pirojen maddeler ekzojen veya endojen olabilir

• Eksojen pirojenler: Bakteri, endotoksin, virüs, mantar,antijen – antikor kompleksleri ve bazı ilaçlar

• Gr(-) bakteriler ....... Endotoksin• Staf. Aureus .......... Enterotoksin• Grup A strep ........... Eritrojenik toksin,

toksin -1

• Hipotalamusun preoptik bölgesindeki termoregülasyon merkezinde:– Termostat– Normal ateş için düzenleme noktası– Isı üretimini kontrol eden nokta– Isı harcanmasını sağlayan nokta

• • Endojen pirojen hipotalamusta

prostaglandin E2, monoaminler,cAMP sentezini başlatır

• • Endojen pirojen hipotalamusta

prostaglandin E2, monoaminler,cAMP sentezini başlatır

IL-1, IL-1 IFN-

TNF-, TNF- IL-6

• Bu uyarı sonucu düzenleme eşiği yükselir

• Periferik vazokonstriksiyon

• Isı üretimi artışı

• Isı harcanmasının azalması

• Bu uyarı sonucu düzenleme eşiği yükselir

• Periferik vazokonstriksiyon

• Isı üretimi artışı

• Isı harcanmasının azalması

ateş ortaya çıkar

• Endojen pirojenlerin indüklediği ateş 10-15 dakikada ortaya çıkar

• Eksojen pirojenlere febril yanıt ise daha geç olmaktadır.

• Endojen pirojenlerin indüklediği ateş 10-15 dakikada ortaya çıkar

• Eksojen pirojenlere febril yanıt ise daha geç olmaktadır.

• Deneysel çalışmalarda vücut ısısının artması ile konağın savunma işlevlerinin arttığı gösterilmiştir.

•• Ateş ile T ve B hücre yanıtı, sitolitik T

hücre oluşumu, immünglobulin yanıtı artmakta, mikrop üremesi baskılanmaktadır.

• Deneysel çalışmalarda vücut ısısının artması ile konağın savunma işlevlerinin arttığı gösterilmiştir.

•• Ateş ile T ve B hücre yanıtı, sitolitik T

hücre oluşumu, immünglobulin yanıtı artmakta, mikrop üremesi baskılanmaktadır.

Hipertermi Hipertermi

• Düzenleme eşiğinin normal olmasına karşın,• Çevresel stresin santral termoregülasyon

merkezinin vücut ısısını sürdürme kapasitesini aşmasına veya termoregülasyonu sağlayan faktörlerin idameyi sağlama kapasitesini yitirmesine bağlı olarak vücut ısının yükselmesidir.

• Sıcak hastalığı olarak tanımlanır• Vücut çekirdek ısısı 45.6 C’ye kadar

yükselebilir

• Düzenleme eşiğinin normal olmasına karşın,• Çevresel stresin santral termoregülasyon

merkezinin vücut ısısını sürdürme kapasitesini aşmasına veya termoregülasyonu sağlayan faktörlerin idameyi sağlama kapasitesini yitirmesine bağlı olarak vücut ısının yükselmesidir.

• Sıcak hastalığı olarak tanımlanır• Vücut çekirdek ısısı 45.6 C’ye kadar

yükselebilir

• Hipertiroidi ... Isı üretim artışı

• Anhidrotik ekdodermel displazi .... Terleme ve evaporasyonla ısı kaybındaki düzensizlik

• Antikolinerjik, fenotiyazin,LSD gibi ilaçlar... Santral ve periferik regülasyonu bozarak hipertermiye yol açarlar.

• Hipertiroidi ... Isı üretim artışı

• Anhidrotik ekdodermel displazi .... Terleme ve evaporasyonla ısı kaybındaki düzensizlik

• Antikolinerjik, fenotiyazin,LSD gibi ilaçlar... Santral ve periferik regülasyonu bozarak hipertermiye yol açarlar.

ATEŞ TİPLERİATEŞ TİPLERİ• Remitant (bacaklı) ateş: Sabah – akşam ısı farkı 1

C’den fazladır. Sabah ateşi hiçbir zaman normal düzeylere inmez (Sepsis, süppüratif hst,Tbc).

• İntermitant (aralıklı) ateş: Bir iki günde bir birden yükselir, arada 1-3 gün ateş normaldir. Günlük oynamalar sırasında ısı normalede iner (Sıtma,kolanjit).

• Hektik ateş: günlük ısı oynamaları 1.4 C’den fazladır. Remitant veya intermitant özellikte olabilir.

• Subfebril ateş: akşamları 37.7’i geçmez. Sabah normal veya 0.1-0.2 C fazladır (Tbc, fokal enf habis hast.).

• Remitant (bacaklı) ateş: Sabah – akşam ısı farkı 1 C’den fazladır. Sabah ateşi hiçbir zaman normal düzeylere inmez (Sepsis, süppüratif hst,Tbc).

• İntermitant (aralıklı) ateş: Bir iki günde bir birden yükselir, arada 1-3 gün ateş normaldir. Günlük oynamalar sırasında ısı normalede iner (Sıtma,kolanjit).

• Hektik ateş: günlük ısı oynamaları 1.4 C’den fazladır. Remitant veya intermitant özellikte olabilir.

• Subfebril ateş: akşamları 37.7’i geçmez. Sabah normal veya 0.1-0.2 C fazladır (Tbc, fokal enf habis hast.).

• Kontinü ( devamlı) ateş: günlük oynamalar 0.3 C’den azdır (Tifo,Tbc, Pnömoni)

• Ondülan (dalgalı) ateş: Yavaş yükselir 1 kaç gün (7-14 gün) yüksek kaldıktan sonra yavaş yavaş düşer. 1 kaç gün (5-7gün) düşek kaldıktan sonra yavaş yavaş yükselir. Bu dalgalanma haftalarca sürebilir (Brucella, Hodgkin )

• Relapsing (tekrarlayıcı) ateş:Birkaç gün (3-4 gün) yükselir, sonra ara verir (1 hafta) ve tekrar yükselir (Borellia grubu spiroketlerle gelişen hummai racia).

• Düzensiz ateş: Sabah akşam ateş farkı 1C’den az, bazen fazladır (Tbc, hodgkin,böbrek ve kolon kanseri).

• Kontinü ( devamlı) ateş: günlük oynamalar 0.3 C’den azdır (Tifo,Tbc, Pnömoni)

• Ondülan (dalgalı) ateş: Yavaş yükselir 1 kaç gün (7-14 gün) yüksek kaldıktan sonra yavaş yavaş düşer. 1 kaç gün (5-7gün) düşek kaldıktan sonra yavaş yavaş yükselir. Bu dalgalanma haftalarca sürebilir (Brucella, Hodgkin )

• Relapsing (tekrarlayıcı) ateş:Birkaç gün (3-4 gün) yükselir, sonra ara verir (1 hafta) ve tekrar yükselir (Borellia grubu spiroketlerle gelişen hummai racia).

• Düzensiz ateş: Sabah akşam ateş farkı 1C’den az, bazen fazladır (Tbc, hodgkin,böbrek ve kolon kanseri).

ATEŞİN SONLANIŞIATEŞİN SONLANIŞI

• Lysis Yavaş yavaş birkaç günde normale iner

• Crisis Birden bir kerede normalleşir.

• Lysis Yavaş yavaş birkaç günde normale iner

• Crisis Birden bir kerede normalleşir.

• Ateş normalken taşikardi varsa – Enfeksiyon dışı nedenler– Toksinleri ile etkili bakterilerin sorumlu olduğu

enfeksiyonlar

• Ateş yüksekliğine göre relatif bradikardi– Bazı ilaçlar,– Tifo, bruselloz,leptospiroz, lyme hastalığı– Viral myokardit, enfektif endokardit– Kalp tutulumu olan ARA

• 1 C ateş artışına karşı nabız 20 artar

• Ateş normalken taşikardi varsa – Enfeksiyon dışı nedenler– Toksinleri ile etkili bakterilerin sorumlu olduğu

enfeksiyonlar

• Ateş yüksekliğine göre relatif bradikardi– Bazı ilaçlar,– Tifo, bruselloz,leptospiroz, lyme hastalığı– Viral myokardit, enfektif endokardit– Kalp tutulumu olan ARA

• 1 C ateş artışına karşı nabız 20 artar

ATEŞ NASIL ÖLÇÜLÜR ?ATEŞ NASIL ÖLÇÜLÜR ?

• Ateş mutlaka derece ile ölçülmelidir. Elle dokunarak ölçülen ateş yanıltır.

• 3 ay altındakilerde koltuk altı, 3ay- 5 yaş arası makattan , 5 yaş üzeri uyumlu çocuklarda ise ağızdan ateş ölçümü daha uygundur.

• 1 yaşın altındaki çocuklarda kulaktan ateş ölçümü güvenli değildir.

• Rectal ölçüm doğrulukta altın standarttır. Rektal bölgedeki geniş kas kitlesinden dolayı cor vücut ısısında ani değişikliklerden etkilenmez.

• Ateş mutlaka derece ile ölçülmelidir. Elle dokunarak ölçülen ateş yanıltır.

• Rectal ölçüm doğrulukta altın standarttır. Rektal bölgedeki geniş kas kitlesinden dolayı cor vücut ısısında ani değişikliklerden etkilenmez.

DERECE TİPLERİDERECE TİPLERİ

• Civalı derece, elektronik derece (kulaktan, koltuk altı,oral)

• Çeşitli termometrelerin sensitivite ve spesifitesi ile çesitli çalışmalara rağmen klinik sonuçlar yetersizdir.

• Dijital dereceler civalı derecelerden daha hızlı ve sıklıkla daha doğru sonuç vermektedirler.

• Civalı derece, elektronik derece (kulaktan, koltuk altı,oral)

• Çeşitli termometrelerin sensitivite ve spesifitesi ile çesitli çalışmalara rağmen klinik sonuçlar yetersizdir.

• Dijital dereceler civalı derecelerden daha hızlı ve sıklıkla daha doğru sonuç vermektedirler.

Civalı derece Civalı derece

• Civalı dereceler evlerde hastanelerde geleneksel olarak kullanılmaktadır.

• Mamafi, ebeveyinlerin çoğu bunları okumada yetersizdir.

• Uygulama öncesi dereceyi iyice silkelemek ve civayı 35 C’ye indirmek gerekir.

• Civalı dereceler evlerde hastanelerde geleneksel olarak kullanılmaktadır.

• Mamafi, ebeveyinlerin çoğu bunları okumada yetersizdir.

• Uygulama öncesi dereceyi iyice silkelemek ve civayı 35 C’ye indirmek gerekir.

• Koltuk altı terli olmamalı ve iyice yerleştirilmelidir. En az 3-5 dk, hatta 8 dk tutulmalıdır.

• Rektal ölçümde 2-3 dakika tutulur.

• Civalı cam derecelerin kırılma riski olduğundan elektronik dereceler tercih edilir.

• Koltuk altı terli olmamalı ve iyice yerleştirilmelidir. En az 3-5 dk, hatta 8 dk tutulmalıdır.

• Rektal ölçümde 2-3 dakika tutulur.

• Civalı cam derecelerin kırılma riski olduğundan elektronik dereceler tercih edilir.

Digital termometreler Digital termometreler

• Rektal, oral veya aksiller olarak kullanılabilirler.

• Hem oral hemde aksiller yolla dijital termometreler arasında önemli bir farklılık yoktur .

• Genellikle 60 sn’de sonuç verir.

• Rektal, oral veya aksiller olarak kullanılabilirler.

• Hem oral hemde aksiller yolla dijital termometreler arasında önemli bir farklılık yoktur .

• Genellikle 60 sn’de sonuç verir.

Oral ısı ölçümüOral ısı ölçümü

5 yaş üstü kopere çocuklarda oral ısı ölçümü uygulanır, kor vücut ısısı ile koreledir .

Sıcak veya soğuk likid tüketimi, taşipne, veya ağızdan soluma ile etkilenebilir.

Doğru ölçüm için termometre sublingual bölgeye 2-4 cm sokulur.

5 yaş üstü kopere çocuklarda oral ısı ölçümü uygulanır, kor vücut ısısı ile koreledir .

Sıcak veya soğuk likid tüketimi, taşipne, veya ağızdan soluma ile etkilenebilir.

Doğru ölçüm için termometre sublingual bölgeye 2-4 cm sokulur.

Aksiller ısı ölçümüAksiller ısı ölçümü

• Bir çok çalışmalar aksiller ısı ölçümünün düşük sensitivite ve yüksek variabilitesi olduğunu göstermiştir.

Accuracy of infrared ear thermometry and traditional temperature methods in young children. Heart & Lung 1994;23:181

• 30 çocukla yapılan klinik çalışmada , mesane ısı ölçümü rektal, kulak ve aksiller ısı ölçümü ile karşılaştırıldığında, sırasıyla % 95, %85, ve %60 mesane ölçümü ile korelasyon vardı.

• Bir çok çalışmalar aksiller ısı ölçümünün düşük sensitivite ve yüksek variabilitesi olduğunu göstermiştir.

Accuracy of infrared ear thermometry and traditional temperature methods in young children. Heart & Lung 1994;23:181

• 30 çocukla yapılan klinik çalışmada , mesane ısı ölçümü rektal, kulak ve aksiller ısı ölçümü ile karşılaştırıldığında, sırasıyla % 95, %85, ve %60 mesane ölçümü ile korelasyon vardı.

Aksiller ısı ölçümüAksiller ısı ölçümü

• Daha rahat ölçülür

• Enfeksiyon riski düşük

• Çevre şartlarından etkilenir

• Güvelinemiyebilinir

• Yüksek aksiller ısı büyük olasılıkla doğrudur.

• Daha rahat ölçülür

• Enfeksiyon riski düşük

• Çevre şartlarından etkilenir

• Güvelinemiyebilinir

• Yüksek aksiller ısı büyük olasılıkla doğrudur.

Emzikle ısı ölçümüEmzikle ısı ölçümü

• Son 8 yılda sıklıkla kullanılmaktadır.

• <2 yaş çocuklarda kullanılır

• Supralingual ısı ölçümü rectal ısı ölçümünden 0.3 C daha düşüktür.

• Ölçüm sonucuna kadar emzik ağız içinde olmalı

• Son 8 yılda sıklıkla kullanılmaktadır.

• <2 yaş çocuklarda kullanılır

• Supralingual ısı ölçümü rectal ısı ölçümünden 0.3 C daha düşüktür.

• Ölçüm sonucuna kadar emzik ağız içinde olmalı

Kulaktan ısı ölçümüKulaktan ısı ölçümü

• Timpanik membrandan yayılan ısının miktarını tespit eder.

• 3 sn’den kısa sürede ölçer

• Hızlı ve konforlu• Orta kulak enfeksiyonunda kulaktan ölçen

derecelerde yanıltır, daha yüksek ölçer.

• Timpanik membrandan yayılan ısının miktarını tespit eder.

• 3 sn’den kısa sürede ölçer

• Hızlı ve konforlu• Orta kulak enfeksiyonunda kulaktan ölçen

derecelerde yanıltır, daha yüksek ölçer.

• Küçük çocuklarda kulak zarına tam oturmadığı için yanlış ölçer

• Çeşitli çalışmalarda sağ ve sol kulak arasında geniş farklılık tespit edilmiştir. Ayni kulaktan ölçümler bile büyük oranda değişkendir

– Tympanic membrane temperature as a measure of core temperature. Arch Dis Child

1999;80:262

• Bu nedenle sadece bir kulaktan (genellikle sol kulaktan, çünkü hemşirelerin çoğu sağ elini kullanır) ölçüm tavsiye edilir.

• Birden fazla ölçüm yapılıp en yüksek olanı kabul edilir.

• Küçük çocuklarda kulak zarına tam oturmadığı için yanlış ölçer

• Çeşitli çalışmalarda sağ ve sol kulak arasında geniş farklılık tespit edilmiştir. Ayni kulaktan ölçümler bile büyük oranda değişkendir

– Tympanic membrane temperature as a measure of core temperature. Arch Dis Child

1999;80:262

• Bu nedenle sadece bir kulaktan (genellikle sol kulaktan, çünkü hemşirelerin çoğu sağ elini kullanır) ölçüm tavsiye edilir.

• Birden fazla ölçüm yapılıp en yüksek olanı kabul edilir.

• Otitis media, kulak kiri ve ağlama sırasında yanlış okur.

• 1995;25(1):21

• Otitis media, kulak kiri ve ağlama sırasında yanlış okur.

• 1995;25(1):21

• Ayrıca çocuklarda kulak yolu daha kısadır ve çevre ısı değişiklerinden erişkinden daha çok etkilenir.

Plastik strip termometreler

Çok güvenilir değiller

Plastik strip termometrelerPlastik strip termometreler

• Yeni geliştirilmiştir• Çocuğun alnına konulan alıcı kullanarak

temporal arter üzerindeki deriden yayılan infrared radyasyon ölçülmesi ile ısı tespit edilir

• Sensitivite >38 C’de %65, >39.4 C’de %92’dir. • Geniş çapta kullanılması daha ileri

çalışmalara ihtiyaç vardır.

• Yeni geliştirilmiştir• Çocuğun alnına konulan alıcı kullanarak

temporal arter üzerindeki deriden yayılan infrared radyasyon ölçülmesi ile ısı tespit edilir

• Sensitivite >38 C’de %65, >39.4 C’de %92’dir. • Geniş çapta kullanılması daha ileri

çalışmalara ihtiyaç vardır.

Çocukluk çağında ateş neden önemlidir ?

• En sık rastlanan belirtilerden biridir

• Genellikle basit viral hastalıklardan kaynaklanır

• Nadiren yaşamı tehdit eden ciddi bakteriyel enfeksiyonlar söz konusudur

• Ailede ateş fobisi

• En sık rastlanan belirtilerden biridir

• Genellikle basit viral hastalıklardan kaynaklanır

• Nadiren yaşamı tehdit eden ciddi bakteriyel enfeksiyonlar söz konusudur

• Ailede ateş fobisi

• Ateşli çocukların % 4’ünde konvülsiyon görülebilir ve %50’sinde tekrarlayabilir

• Kronik akciğer, karaciğer, böbrek ve doğuştan kalp hastası olan çocuklar ateşle oluşan ek yükü kaldıramayabilir

• Bağışıklık sistemi yetersiz veya baskılanmış çocuklarda ciddi bakteriyel enfeksiyonun varlığını gösterebilir

• Okul aksamakta, anne ve baba çalışması engellenmektedir

• Ateşli çocukların % 4’ünde konvülsiyon görülebilir ve %50’sinde tekrarlayabilir

• Kronik akciğer, karaciğer, böbrek ve doğuştan kalp hastası olan çocuklar ateşle oluşan ek yükü kaldıramayabilir

• Bağışıklık sistemi yetersiz veya baskılanmış çocuklarda ciddi bakteriyel enfeksiyonun varlığını gösterebilir

• Okul aksamakta, anne ve baba çalışması engellenmektedir

• Antipiretiklerin önemli yan etkileri unutulmamalı. Dikkatli kullanılmalı

• Aşırı ve lüzumsuz antipiretik tüketiminin çocuğa ve aileye getireceği yük

• Antipiretikler ateş tedavisinde yararlıdır fakat ateşe neden olan hastalığı tedavi etmez.

• Antipiretiklerin önemli yan etkileri unutulmamalı. Dikkatli kullanılmalı

• Aşırı ve lüzumsuz antipiretik tüketiminin çocuğa ve aileye getireceği yük

• Antipiretikler ateş tedavisinde yararlıdır fakat ateşe neden olan hastalığı tedavi etmez.

Çocuklarda yaşamı tehdit edebilecek akut ateşli

hastalıklar

Çocuklarda yaşamı tehdit edebilecek akut ateşli

hastalıklar• I.Enfeksiyonlar

• II.Kollajen – Vasküler Hastalıklar

• III.Diğer Nedenler• (Hipertermik durumlar)

• I.Enfeksiyonlar

• II.Kollajen – Vasküler Hastalıklar

• III.Diğer Nedenler• (Hipertermik durumlar)

EnfeksiyonlarEnfeksiyonlar•A. MSS• Akut bakteriyel menenjitler• Ensefalitler•B.Üst solunum yolları• Akut epiglottit• Retrofaringeal abse• Laringeal difteri (nadir)• Krup sendromu•C.Alt solunum yolları • Ağır pnömoni• Tüberküloz, milier TBC

•A. MSS• Akut bakteriyel menenjitler• Ensefalitler•B.Üst solunum yolları• Akut epiglottit• Retrofaringeal abse• Laringeal difteri (nadir)• Krup sendromu•C.Alt solunum yolları • Ağır pnömoni• Tüberküloz, milier TBC

•D.Kalp• Miyokardit• Bakteriyel endokardit• Süpüratif perikardit•E.Gastroentestinal• AGE• Apandisit• Peritonit•F.Kas-iskelet sistemi• Nekrotizan miyozis/fassitis•G.Sistemik enfeksiyonlar• Meningokoksemi• Diğer bakteriyel sepsisler• Toksik şok sendromu

Kollajen – Vasküler Hastalıklar

• Akut romatizmal ateş

• Kawasaki hastalığı

• Stevens-Johnson sendromu

• Akut romatizmal ateş

• Kawasaki hastalığı

• Stevens-Johnson sendromu

Diğer Nedenler (Hipertermik durumlar)

• Tirotoksikoz

• Sıcak çarpması• Akut ilaç zehirlenmeleri (atropin,

aspirin, amfetamin,kokain)

• Malin hastalıklar

• Tirotoksikoz

• Sıcak çarpması• Akut ilaç zehirlenmeleri (atropin,

aspirin, amfetamin,kokain)

• Malin hastalıklar

ATEŞLİ ÇOCUKLARDA ÖYKÜDE NELER ARANMALIDIR

• Yaş• Ateşi kim ölçtü?• İlaç kullanıyor mu?• Çevre ısısı (hipertermi)• Kaç gündür• En yüksek ölçülen seviye nedir• Yakın zamanda aşı uygulanmış mı?• Aileye göre çocuk hasta ise neden böyle

düşündükleri sorulur

• Yaş• Ateşi kim ölçtü?• İlaç kullanıyor mu?• Çevre ısısı (hipertermi)• Kaç gündür• En yüksek ölçülen seviye nedir• Yakın zamanda aşı uygulanmış mı?• Aileye göre çocuk hasta ise neden böyle

düşündükleri sorulur

• Burun akıntısı, öksürük, nefes almada güçlük, hırıltılı solunum, ishal, yürümede güçlük, baş ağrısı, kusma gibi belirtiler viral veya fokal bir enfeksiyonun belirtisi olabilir

• Döküntü var mı• Ateş sırasında konvülsif hareketlerin varlığı• Ailede hasta kişi var mı ?• Kısa süre önce antibiyotik kullanımı • Bağışıklık sistemi bozukluğu, orak hücreli anemi

ve splenektomi geçirenler ile kemoterapi altında olanlar veya uzun süreli kemoterapi olanlar ciddi bakteriyel enfeksiyon için riskli grubu oluşturur

• Metabolik hastalık, kr. böbrek, akciğer ve kalp hastalığı olanlar artan gereksinimi karşılayamazlar ve yetersizliğe girebilirler.

• Burun akıntısı, öksürük, nefes almada güçlük, hırıltılı solunum, ishal, yürümede güçlük, baş ağrısı, kusma gibi belirtiler viral veya fokal bir enfeksiyonun belirtisi olabilir

• Döküntü var mı• Ateş sırasında konvülsif hareketlerin varlığı• Ailede hasta kişi var mı ?• Kısa süre önce antibiyotik kullanımı • Bağışıklık sistemi bozukluğu, orak hücreli anemi

ve splenektomi geçirenler ile kemoterapi altında olanlar veya uzun süreli kemoterapi olanlar ciddi bakteriyel enfeksiyon için riskli grubu oluşturur

• Metabolik hastalık, kr. böbrek, akciğer ve kalp hastalığı olanlar artan gereksinimi karşılayamazlar ve yetersizliğe girebilirler.

SEMPTOMATİK ATEŞ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR

• Ateşin düşürülmesi ※ Ateş tedavisi• Amaç vücut ısısının normale döndürülmesi

olmamalıdır• Büyük çocukların kendini iyi hissettiği küçük

çocukların ise rahatladığı bir vücut ısısı düzeyi tedavi için yeterlidir.

• Ateşin düşmesi altta yatan hastalığın tedavisi anlamına gelmediği gibi ciddi bakteriyel enfeksiyon ile viral hastalık ayırıcı tanısına da yardımcı olmaz

• Ateşin düşürülmesi ※ Ateş tedavisi• Amaç vücut ısısının normale döndürülmesi

olmamalıdır• Büyük çocukların kendini iyi hissettiği küçük

çocukların ise rahatladığı bir vücut ısısı düzeyi tedavi için yeterlidir.

• Ateşin düşmesi altta yatan hastalığın tedavisi anlamına gelmediği gibi ciddi bakteriyel enfeksiyon ile viral hastalık ayırıcı tanısına da yardımcı olmaz

HAFİF ATEŞTEHAFİF ATEŞTE

• Giysileri çıkarılır

• Bol sıvı verilir

• Ortam ısısına dikkat edilir

• Antipiretik gerekli değildir

• Giysileri çıkarılır

• Bol sıvı verilir

• Ortam ısısına dikkat edilir

• Antipiretik gerekli değildir

YÜKSEK ATEŞTEYÜKSEK ATEŞTE

• Antipiretik verilebilir

• İlaç verildikten en az yarım saat sonra ılık su uygulanabilir

• Ateşli konvülsiyon geçiren çocuklarda ateş tedavisine öncelik verilmelidir

• Antipiretik verilebilir

• İlaç verildikten en az yarım saat sonra ılık su uygulanabilir

• Ateşli konvülsiyon geçiren çocuklarda ateş tedavisine öncelik verilmelidir

• Soğuk veya buzlu su, sirke kullanılmamalı, özellikle alkol ve kolonyanın zehirlenmelere neden olacağı unutulmamalıdır

• Soğuk uygulama vücut ısı kaybını artırır fakat ısı kontrol merkezinde ayar değişmediği için vücut ısısı tekrar yükselir üşüme titreme çocuğu husursuz eder

• Soğuk veya buzlu su, sirke kullanılmamalı, özellikle alkol ve kolonyanın zehirlenmelere neden olacağı unutulmamalıdır

• Soğuk uygulama vücut ısı kaybını artırır fakat ısı kontrol merkezinde ayar değişmediği için vücut ısısı tekrar yükselir üşüme titreme çocuğu husursuz eder

• Antipiretik ilaçlar kullanılırken doz ayarına, dozlar arası süreye dikkat edilmeli

• Kombine antipiretik kullanımından kaçınılmalıdır

• Antipiretiklerin önemli yan etkilerinin olduğu ve zehirlenmelere yol açabileceği unutulmamalıdır

• Antipiretik ilaçlar kullanılırken doz ayarına, dozlar arası süreye dikkat edilmeli

• Kombine antipiretik kullanımından kaçınılmalıdır

• Antipiretiklerin önemli yan etkilerinin olduğu ve zehirlenmelere yol açabileceği unutulmamalıdır

Fizik MuayeneFizik Muayene

• Amaç: Hastanın genel durumunu değerlendirmek ve ateş nedeni olabilecek bir odağı araştırmak olmalıdır.

• Hasta – toksik görünüm• Bilinç ve doku perfüzyonu• Enfeksiyon kaynağı

• Amaç: Hastanın genel durumunu değerlendirmek ve ateş nedeni olabilecek bir odağı araştırmak olmalıdır.

• Hasta – toksik görünüm• Bilinç ve doku perfüzyonu• Enfeksiyon kaynağı

• Ateş tekrar ölçülmeli• Vital bulgular, genel durum• Solunum sistemi• Kardiyovasküler sistem• Döküntü• LAP• Kulak muayenesi

• Kas-İskelet sistemi• Menenjial belirtiler

• Ateş tekrar ölçülmeli• Vital bulgular, genel durum• Solunum sistemi• Kardiyovasküler sistem• Döküntü• LAP• Kulak muayenesi

• Kas-İskelet sistemi• Menenjial belirtiler

Akut ateşli çocuklara nasıl yaklaşılmalıdır?

• Yaş-ateş süresi- en yüksek olduğu seviye

• 5 günden az süreli ateşe akut ateş denir

• Nedeni bilinmeyen ateş konusunda değişik tanımlar vardır. Günde 38.5 C ve üstü olan ve iki haftadan fazla süren ve bir neden bulunamayan ateşli duruma nedeni bilinmeyen ateş denir.

• Yaş-ateş süresi- en yüksek olduğu seviye

• 5 günden az süreli ateşe akut ateş denir

• Nedeni bilinmeyen ateş konusunda değişik tanımlar vardır. Günde 38.5 C ve üstü olan ve iki haftadan fazla süren ve bir neden bulunamayan ateşli duruma nedeni bilinmeyen ateş denir.

• Ateşli bir hastalık sırasında gelişebilecek bir bakteriyemi kendiliğinden gerileyebileceği gibi yaşamı tehdit edebilecek menenjit,

• bronkopnömoni, osteomiyelit ve sepsis gibi ciddi enfeksiyonlara da yol açabilir.

•• < 3 ay bebeklerde kültür

sonucu gelene kadar antibiotik başlanmalıdır.

• Ateşli bir hastalık sırasında gelişebilecek bir bakteriyemi kendiliğinden gerileyebileceği gibi yaşamı tehdit edebilecek menenjit,

• bronkopnömoni, osteomiyelit ve sepsis gibi ciddi enfeksiyonlara da yol açabilir.

•• < 3 ay bebeklerde kültür

sonucu gelene kadar antibiotik başlanmalıdır.

• Bütün yaş guruplarında toksik veya hasta görünenler ile yenidoğanlar, bağışıklık sistemi yetersizliği olanlar ile kemoterapi alanlarda tartışmasız sepsis protokolu uygulanmalıdır.

• <3 yaş çocuklarda ateşe neden olan hastalıklar

• Otitis media %37• Nonspesifik hastalıklar %25• Pnömoni %15• Viral hastalıklar %13• Tanınabilen bakteriyel hastalıklar %10

• <3 yaş çocuklarda ateşe neden olan hastalıklar

• Otitis media %37• Nonspesifik hastalıklar %25• Pnömoni %15• Viral hastalıklar %13• Tanınabilen bakteriyel hastalıklar %10

• Ateşli çocuklarda tanı ve tedaviye yaklaşımı kolaylaştırmak için klinik araştırmalar ve deneyimlere dayanarak yaş grupları belirlenmiştir.

Ateşli yenidoğan (0-28 günlük)Ateşli yenidoğan (0-28 günlük)

• Ateş sık görülmez hatta hipotermiye eğilim• Bakteriyemi riski %7.4-13• Etiyoloji;• GBS• Listeria monocytogenes• Gram(-) enterik mikro organizmalar• Entero virüs ve Herpes gibi viral enf.

28-90 günlük ateşli çocuklar

• İmmunolojik olarak bakteriyel enfeksiyonları sınırlandırma yetenekleri yenidoğanlardan daha iyidir.

• Fokal enfeksiyonlar görülebilir• Ciddi ve yaygın enfeksiyonlarda gelişebilir• Geleneksel yaklaşım yenidoğanlar gibidir• Bu yaşlarda viral enfeksiyonlar sık olması

nedeni ile geleneksel yaklaşıma seçenek olarak düşük risk gurupları belirlenip yakın izlem ve ayaktan tedavi uygun olabilir.

• İmmunolojik olarak bakteriyel enfeksiyonları sınırlandırma yetenekleri yenidoğanlardan daha iyidir.

• Fokal enfeksiyonlar görülebilir• Ciddi ve yaygın enfeksiyonlarda gelişebilir• Geleneksel yaklaşım yenidoğanlar gibidir• Bu yaşlarda viral enfeksiyonlar sık olması

nedeni ile geleneksel yaklaşıma seçenek olarak düşük risk gurupları belirlenip yakın izlem ve ayaktan tedavi uygun olabilir.

28-90 günlük ateşli çocuklar

• Etiyoloji• S:pneumoniae• H.influenzae• GBS• Aşılama, bronşiyolit gibi viral

28-90 Günlük ateşli çocuklarda sepsis için düşük risk kriterleri28-90 Günlük ateşli çocuklarda sepsis için düşük risk kriterleri

• Klinik– Daha önce sağlıklı– Toksik görünmüyor– Enfeksiyon odağı yok (otit dışında)

• Laboratuvar bulguları– Lökosit 5-15 bin/mm3 (bant<1500 bin/mm3)– İdrarda gram boyamada bakteri yokİshali varken dışkıda BK<5/alanSolunum sistemi beliryileri varken akciğer grafisi

normal ise

• Klinik– Daha önce sağlıklı– Toksik görünmüyor– Enfeksiyon odağı yok (otit dışında)

• Laboratuvar bulguları– Lökosit 5-15 bin/mm3 (bant<1500 bin/mm3)– İdrarda gram boyamada bakteri yokİshali varken dışkıda BK<5/alanSolunum sistemi beliryileri varken akciğer grafisi

normal ise

3-36 ay arası olan çocuklar

• Enfeksiyonun yayılma riski, bağışıklık sisteminin olgunlaşması nedeni ile az

• Yüksek ateşli olmasına karşın, toksik görünmeyen, belirli bir ateş odağı saptanamayan çocukların %5’inde hemokültür (+) GİZLİ BAKTERİYEMİ

• Hib aşısı yapılmayan toplumlarda GB riski %3-10 (etken bakteri çoğunluklar H. İnfluenza)

• Hib aşısı yapılan toplumlarda GB riski %1-6 (etken bakteri %92 S.pneumonia)

• Enfeksiyonun yayılma riski, bağışıklık sisteminin olgunlaşması nedeni ile az

• Yüksek ateşli olmasına karşın, toksik görünmeyen, belirli bir ateş odağı saptanamayan çocukların %5’inde hemokültür (+) GİZLİ BAKTERİYEMİ

• Hib aşısı yapılmayan toplumlarda GB riski %3-10 (etken bakteri çoğunluklar H. İnfluenza)

• Hib aşısı yapılan toplumlarda GB riski %1-6 (etken bakteri %92 S.pneumonia)

• ETİYOLOJİ– S:pneumonia %85– H.influenzae %10– N.menengitis % 3

36 aydan büyük akut ateşli çocuklar

• Ateş nedeni daha çok lokalize enfeksiyonlardır.

• Büyük çocuklarda vaskülit ve otoimmün hastalıklar ateşe neden olabilir

• Ateş nedeni daha çok lokalize enfeksiyonlardır.

• Büyük çocuklarda vaskülit ve otoimmün hastalıklar ateşe neden olabilir

KÜLTÜR SONUCU VE İZLEME GÖRE TEDAVİ YÖNLENDİRİLİR

HEMOKÜLTÜR +

SEPSİS araştır

Sonuçlara kadar

IV antibiotik

Kültürler (-)

Ateşsiz ve iyi

DİKKATLİ GÖZLEM

Hemokültür (-)

İyi fakat ateşli

Sıkı gözlem

3.kuşak sefalosporin IV

İDRAR KÜLTÜRÜ +

I.Ateşi var

Yatır, sepsis araştır,IV AB

II.Ateşsiz

Ayaktan AB

ATEŞİN EVDE TEDAVİSİNDE EBEVEYİN BİLGİLENDİRİLMESİ

• Ateş vücut ısısının normalin (37C’nin ) üzerine çıkmasıdır.• Ateş vücudun infeksiyona cevabıdır, ve daima “ciddi

enfeksiyon” varlığı anlamına gelmez.• Ateş minor enfeksiyonla vücudun savaşı olabilir ve arzu

edilen bir cevaptır.• Çocuklar aşırı giyinme, aşırı aktivite, sıcak hava ve sıcak

yiyecekler daha yüksek vücut ısısına neden olabilir.• 38.3C’nin altında bebek huzursuz değil ise tedaviye gerek

yok.Konvülsiyon veya Kr. hastalık öyküsü olmadıkça daha yüksek ısılar bile tehlikeli değildir (AAP) .

• Bebeğin davranışını gözlemlemek önemlidir. İyi yiyor ve uyuyor ise herhangi bir tedaviye ihtiyaç yoktur (AAP).

• Ateş vücut ısısının normalin (37C’nin ) üzerine çıkmasıdır.• Ateş vücudun infeksiyona cevabıdır, ve daima “ciddi

enfeksiyon” varlığı anlamına gelmez.• Ateş minor enfeksiyonla vücudun savaşı olabilir ve arzu

edilen bir cevaptır.• Çocuklar aşırı giyinme, aşırı aktivite, sıcak hava ve sıcak

yiyecekler daha yüksek vücut ısısına neden olabilir.• 38.3C’nin altında bebek huzursuz değil ise tedaviye gerek

yok.Konvülsiyon veya Kr. hastalık öyküsü olmadıkça daha yüksek ısılar bile tehlikeli değildir (AAP) .

• Bebeğin davranışını gözlemlemek önemlidir. İyi yiyor ve uyuyor ise herhangi bir tedaviye ihtiyaç yoktur (AAP).

• 39C’den yüksek ateşlerde, 20 dakika boyunca 29 – 32.2 C’deki su ile küvette sünger ile yıkanır. İstemiyor ise sadece su ile oynamasına izin verilir. Yine huzursuzsa zorlanmaz. Oda ısısı 23.9 C’de tutulur. Alkol kullanma; çocuğu banyoda yalnız bırakma.

• Az kıyafet giydir.sort, iç çamaşırı, gibi• Ekstra sıvı içir.pedialyte, meyva suyu,veya buzlu su gibi. Sade

su verme.• Ateş düşürücü ilaçlar çocuğun ateşini ve irritabilitesini

azaltabilir.

• 39C’den yüksek ateşlerde, 20 dakika boyunca 29 – 32.2 C’deki su ile küvette sünger ile yıkanır. İstemiyor ise sadece su ile oynamasına izin verilir. Yine huzursuzsa zorlanmaz. Oda ısısı 23.9 C’de tutulur. Alkol kullanma; çocuğu banyoda yalnız bırakma.

• Az kıyafet giydir.sort, iç çamaşırı, gibi• Ekstra sıvı içir.pedialyte, meyva suyu,veya buzlu su gibi. Sade

su verme.• Ateş düşürücü ilaçlar çocuğun ateşini ve irritabilitesini

azaltabilir.

ACİLE GİTME VEYA DOKTORU ARAMAK İÇİN KRİTERLER

< 3 aylık çocukkonvülsiyon varsa>40C ateşİlaç veya kompresle düşmeyen ateş3 günden daha uzun süren ateşAteşle birlikte döküntü gelişirseKusuyorsa ve sıvı içemiyorsaSıvı içmeyi reddediyorsaÇok uykulu, irritable veya uyandırmak zorsaSolunum güçlüğü veya hızlı solunum varsa

Ateşle birlikte döküntü gelişirse

Kusuyorsa ve sıvı içemiyorsa

Sıvı içmeyi reddediyorsa

Çok uykulu, irritable veya uyandırmak zorsa

Solunum güçlüğü veya hızlı solunum varsa

Ense ağrısı veya ense sertliğinden şikayet ediyorsa

Adapted from: The Children’s Hospital of Philadelphia, Emergency Department discharge criteria

Ateşle birlikte döküntü gelişirse

Kusuyorsa ve sıvı içemiyorsa

Sıvı içmeyi reddediyorsa

Çok uykulu, irritable veya uyandırmak zorsa

Solunum güçlüğü veya hızlı solunum varsa

Ense ağrısı veya ense sertliğinden şikayet ediyorsa

Adapted from: The Children’s Hospital of Philadelphia, Emergency Department discharge criteria

IbuprofenIbuprofen

• 20mg/kg /gün 3-4 dozda 100mg/5ml• < 30kg çocukta max doz 500 mg’ı

geçmemeli• Yemeklerden sonra kullanılmalı• < 6aylık bebekte kullanılmaz• Peptik ülserde, bronşial astımda

kontrendike. Devamlı kusan veya dehidrate olan çocukta asla kullanılmamalı.

• YE: dispepsi, G.İ intolerans, cilt döküntüleri, trombositopeni ve G.İ kanama

Beta blokörler, tiazid grubu düretikler ve oral antikoagülanlar ile kullanılmamalı

• 20mg/kg /gün 3-4 dozda 100mg/5ml• < 30kg çocukta max doz 500 mg’ı

geçmemeli• Yemeklerden sonra kullanılmalı• < 6aylık bebekte kullanılmaz• Peptik ülserde, bronşial astımda

kontrendike. Devamlı kusan veya dehidrate olan çocukta asla kullanılmamalı.

• YE: dispepsi, G.İ intolerans, cilt döküntüleri, trombositopeni ve G.İ kanama

Beta blokörler, tiazid grubu düretikler ve oral antikoagülanlar ile kullanılmamalı

ACETAMİNOPHENACETAMİNOPHEN• 10-15 mg/kg/doz 3-4 kez

120-250 mg/5ml • Bazı ilaçların içinde de

acetaminofen olabilir. Yüksek doza sebebiyet verebilir.

• Anemi, renal ve hepatik yetmezlik, kardiyak ve pulmoner şikayetlerde dikkatli kullanılmalı

• Aşırı duyarlı kişilerde ve G6PD eksikliğinde kontrendikedir

• YE: Allerji,makulopapüler döküntüler, mide bulantısı ve ürtiker

Antikoagülan, kumarin, indantoin ve fenotiazinlerle birlikte kullanılmamalıdır.

• 10-15 mg/kg/doz 3-4 kez120-250 mg/5ml

• Bazı ilaçların içinde de acetaminofen olabilir. Yüksek doza sebebiyet verebilir.

• Anemi, renal ve hepatik yetmezlik, kardiyak ve pulmoner şikayetlerde dikkatli kullanılmalı

• Aşırı duyarlı kişilerde ve G6PD eksikliğinde kontrendikedir

• YE: Allerji,makulopapüler döküntüler, mide bulantısı ve ürtiker

Antikoagülan, kumarin, indantoin ve fenotiazinlerle birlikte kullanılmamalıdır.

• Önerilen tedavi dozunda hiçbir yan etki olmadığı söylense de – Kusma va ishal nedeni ile aç olan

çocuklarda– < 2 yaşta– Uzun süre tedavi olanlarda

• Önerilen dozda bile fulminant hepatit gelişir

• Önerilen tedavi dozunda hiçbir yan etki olmadığı söylense de – Kusma va ishal nedeni ile aç olan

çocuklarda– < 2 yaşta– Uzun süre tedavi olanlarda

• Önerilen dozda bile fulminant hepatit gelişir

HİPERTERMİHİPERTERMİ

• Vücutta biriken ısının hemen kaybedilmesi gerektiğinden soğuk veya buzlu su tedavinin en önemli yönüdür

• Antipiretikler etkili değilse de eğer hipertermi düzeltilemiyor ise kullanılabilinir.

• Vücutta biriken ısının hemen kaybedilmesi gerektiğinden soğuk veya buzlu su tedavinin en önemli yönüdür

• Antipiretikler etkili değilse de eğer hipertermi düzeltilemiyor ise kullanılabilinir.

ATEŞ NASIL ÖLÇÜLÜR ?ATEŞ NASIL ÖLÇÜLÜR ?• Ateş mutlaka derece ile ölçülmelidir. Elle dokunarak

ölçülen ateş yanıltır.Evinizde mutlaka derece bulundurun. Derece ile ateş ölçmeyi bilmiyorsanız size en yakın sağlık ocaklarında hemşirelerden veya çocuk doktorunuzdan öğrenmek için rica edin.

• Dört tip derece var; cam civalı derece, elektronik derece, kulaktan ölçen derece, emzikle ölçen derece.

• Ateş mutlaka derece ile ölçülmelidir. Elle dokunarak ölçülen ateş yanıltır.Evinizde mutlaka derece bulundurun. Derece ile ateş ölçmeyi bilmiyorsanız size en yakın sağlık ocaklarında hemşirelerden veya çocuk doktorunuzdan öğrenmek için rica edin.

• Dört tip derece var; cam civalı derece, elektronik derece, kulaktan ölçen derece, emzikle ölçen derece.

ATEŞ NE ZAMAN VE NASIL DÜŞÜRÜLÜR?ATEŞ NE ZAMAN VE NASIL DÜŞÜRÜLÜR?

• Koltuk altı 38 derecenin üstünde, makattan 39 derecenin üstünde, ateş düşürücü yaşına ve kilosuna uygun dozda uygulanır.

• Aspirin ateş düşürmek amacı ile artık kullanılmamaktadır, bazı durumlarda REYE sendromu denilen hayatı tehdit eden hastalığa neden olabilmektedir.

• Günümüzde en sık asetominofen (parasetomol) veya ibuprofen ateş düşürmek amacı ile kullanılmaktadır.

• Bazen ateşin düşmediği durumlarda dünüşümlü olarak bu iki ilaçta kullanılmaktadır.

• Koltuk altı 38 derecenin üstünde, makattan 39 derecenin üstünde, ateş düşürücü yaşına ve kilosuna uygun dozda uygulanır.

• Aspirin ateş düşürmek amacı ile artık kullanılmamaktadır, bazı durumlarda REYE sendromu denilen hayatı tehdit eden hastalığa neden olabilmektedir.

• Günümüzde en sık asetominofen (parasetomol) veya ibuprofen ateş düşürmek amacı ile kullanılmaktadır.

• Bazen ateşin düşmediği durumlarda dünüşümlü olarak bu iki ilaçta kullanılmaktadır.

• Kullandığınız her ateş düşürücü ilacın prospektusünü iyice okuyun, dozları aşmayın, bazı soğuk algınlığı ilaçlarında asetaminofen bulunduğunu unutmayın bu yüzden ateş düşürücü ile birlikte kullanırken doz aşımı açısından dikkatli olun.

• Ilık suyla banyo koltuk altı 39 derece üstünde ateşlerde ateş düşürücü verildikten 30 dakika sonra özellikle havele geçirme riski olan veya daha önceden ateşli iken havale geçiren çocuklarda uygulanmalıdır.

• Kullandığınız her ateş düşürücü ilacın prospektusünü iyice okuyun, dozları aşmayın, bazı soğuk algınlığı ilaçlarında asetaminofen bulunduğunu unutmayın bu yüzden ateş düşürücü ile birlikte kullanırken doz aşımı açısından dikkatli olun.

• Ilık suyla banyo koltuk altı 39 derece üstünde ateşlerde ateş düşürücü verildikten 30 dakika sonra özellikle havele geçirme riski olan veya daha önceden ateşli iken havale geçiren çocuklarda uygulanmalıdır.

ATEŞ NASIL DÜŞÜRÜLMEZ? 1.Aspirin2.Soğuk su3.Alkol veya sirke4.Aynı anda 2 ateş düşürücü ilaçla5.2 ayın altında

NE ZAMAN SOĞUTMA? • Sıcak çarpması • Yüksek ateşe bağlı bilinç bulanıklığı • Yüksek ateşle birlikte havale nöbeti geçirme • 41oC üzerinde ateş • İlaçların etkisi çıkana kadar

NASIL SOĞUTMA? • Geniş bir kabın içine 5-10 cm yüksekliğinde su • Ilık su (29-32oC) • Çocuk oturtulur • Bez suda ıslatılarak vücudu silinir • Titreme olursa suyun sıcaklığı artırılır veya son verilir • Ateş 1-1.5oC ve kısa süreyle düşer

ATEŞLİ FEBRİL KONVÜLZİYON NÖBETİ BASİT KOMPLEKS• 15 dk’dan kısa • 15 dk’dan uzun• 24 st içinde 1 kez • 24 st içinde >1 kez• Tüm vücutta • Bölgesel• Nörolojik hastalık yok • Nörolojik hastalık var• Menenjit bulgusu yok %85 %15

BASİT Febril Konvülziyon• Çocukların %2-4’ünde görülür • Beyinde hasar bırakmaz • Gelişme geriliğine yol açmaz • Davranış bozukluğuna yol açmaz • Ölüme yol açmaz • Tekrarlama riski 1 yıl içinde yaklaşık %30’dur • Tekrarlayan nöbetler 5-6 yaşlarında kaybolur • Sara gelişme riski %2-4 oranındadır

İLK MÜDAHALE S A K İ N O L U N... Ağızda yabancı cisim varsa parmağınızla çıkarıp hava yolunu açın Çocuğu yan yatırın Dil ısırma olasılığı düşüktür, ağza herhangi bir cisim koymayın Çırpınma-kasılma hareketlerine müdahale etmeyin Solunum kısa süreyle dursa bile yapay solunum yapmayın Önceden ateşli havale geçirmişse diazepam fitil kullanın* 10 dakikadan uzun sürerse acilen hastaneye götürün * 3 yaşın altında 5 mg, 3-6 yaş 7.5 mg, 12 saat arayla toplam 4 doz.

FEBRİL KONVÜLZİYONDA MORBİDİTE VE MORTALİTEFEBRİL KONVÜLZİYONDA

MORBİDİTE VE MORTALİTE

Febril konvülziyona bağlı ölüm bildirilmemiştir.

Febril status epileptikusa bağlı bildirilen ölüm

sayısı çok nadirdir.

Febril konvülziyona bağlı devamlı motor defisit

bildirilmemiştir.

Zeka seviyeleri kontrol grubu ile benzer sonuç

vermiştir.

Okul performasyonlarında azalma

saptanmamıştır.

Febril konvülziyona bağlı ölüm bildirilmemiştir.

Febril status epileptikusa bağlı bildirilen ölüm

sayısı çok nadirdir.

Febril konvülziyona bağlı devamlı motor defisit

bildirilmemiştir.

Zeka seviyeleri kontrol grubu ile benzer sonuç

vermiştir.

Okul performasyonlarında azalma

saptanmamıştır.

FEBRİL KONVÜLZİYONDA TEKRARLAMA RİSKİ

1/3’ü ilk nöbetten sonra tekrarlar.

Bu olguların % 10’u üç veya daha

fazla sayıda tekrarlar.

1/3’ü ilk nöbetten sonra tekrarlar.

Bu olguların % 10’u üç veya daha

fazla sayıda tekrarlar.

FEBRİL KONVÜLZİYONDA TEKRARLAMA İÇİN BELİRLENMİŞ

RİSK FAKTÖRLERİ

RİSK FAKTÖRLERİ Belirgin Risk Faktörleri

Ailede FK hikayesi Yaş 18 ay Ateş yüksekliği Ateş süresi

Muhtemel Risk Faktörü Ailede epilepsi hikayesi

Risk Faktörü Olmayan Durumlar S.S.S. gelişim anomalileri Kompleks FK Cins Irk

Belirgin Risk Faktörleri Ailede FK hikayesi Yaş 18 ay Ateş yüksekliği Ateş süresi

Muhtemel Risk Faktörü Ailede epilepsi hikayesi

Risk Faktörü Olmayan Durumlar S.S.S. gelişim anomalileri Kompleks FK Cins Irk

RİSK FAKTÖRLERİ

En önemli iki faktör

Ailede FK hikayesi

Yaş 18 ay

İkinci iki önemli faktör

Ateş saptanması ile nöbet arasındaki zaman: Ateş ile

nöbet gözlenmesi arasındaki zaman ne kadar kısa ise

tekrarlama şansı o kadar yüksektir.

Ateş yüksekliği: Ateş yüksekliği ile tekrarlama arasında

ters ilişki vardır.

En önemli iki faktör

Ailede FK hikayesi

Yaş 18 ay

İkinci iki önemli faktör

Ateş saptanması ile nöbet arasındaki zaman: Ateş ile

nöbet gözlenmesi arasındaki zaman ne kadar kısa ise

tekrarlama şansı o kadar yüksektir.

Ateş yüksekliği: Ateş yüksekliği ile tekrarlama arasında

ters ilişki vardır.

FEBRiL KONVÜLZiYONDA TEKRARLAMA iÇiN BELiRLENMiŞ

RİSK FAKTÖRLERİ

FEBRiL KONVÜLZiYONDA TEKRARLAMA iÇiN BELiRLENMiŞ

RİSK FAKTÖRLERİ

Risk faktörü bulunmayanlarda : % 15

İki risk faktörü bulunanlarda : % 30’dan

Üç ve daha fazla risk faktörü bulunanlarda :

% 60’ dan fazla tekrarlama şansı vardır.

Risk faktörü bulunmayanlarda : % 15

İki risk faktörü bulunanlarda : % 30’dan

Üç ve daha fazla risk faktörü bulunanlarda :

% 60’ dan fazla tekrarlama şansı vardır.

RİSK FAKTÖRLERİ

Ailede epilepsi hikayesi olanlarda : % 25

Ailede epilepsi hikayesi olmayanlarda : % 23

Ailede epilepsi hikayesi olanlarda : % 25

Ailede epilepsi hikayesi olmayanlarda : % 23

FEBRİL KONVÜLZİYONDA EPİLEPSİ GELİŞME RİSKİ

Belirgin risk faktörleriS.S.S. gelişim anomalileri Kompleks FKAilede epilepsi hikayesiAteş süresi

Muhtemel risk faktörüBirden fazla komleks FK kriteri

bulunması Risk faktörü olarak görülmeyen

durumlarAilede FK hikayesiFK’ un ilk görülme yaşıAteş yüksekliğiCinsIrk

Belirgin risk faktörleriS.S.S. gelişim anomalileri Kompleks FKAilede epilepsi hikayesiAteş süresi

Muhtemel risk faktörüBirden fazla komleks FK kriteri

bulunması Risk faktörü olarak görülmeyen

durumlarAilede FK hikayesiFK’ un ilk görülme yaşıAteş yüksekliğiCinsIrk

FEBRİL KONVÜLZİYONLARDA EPİLEPSİ GELİŞME RİSKİ

Devamlı proflaktik ilaç alanlar :

İntermitant DZP alanlar : % 2,1

Proflaktik ilaç almayanlar : % 2,3

Devamlı proflaktik ilaç alanlar :

İntermitant DZP alanlar : % 2,1

Proflaktik ilaç almayanlar : % 2,3

EPİLEPSİ GELİŞMİŞ FEBRİL KONVÜLZİYONLU ÇOCUKLARDA

NÖBET TİPLERİ

EPİLEPSİ GELİŞMİŞ FEBRİL KONVÜLZİYONLU ÇOCUKLARDA

NÖBET TİPLERİ

İdiopatik jeneralize tonik-

klonik nöbet

İdiopatik kompleks parsiyel

nöbet

Temporal lop epilepsi

İdiopatik jeneralize tonik-

klonik nöbet

İdiopatik kompleks parsiyel

nöbet

Temporal lop epilepsi

ateŞlİ Çocuklara yaklaŞim

Documents

ateŞlİ ÇocuĞa yaklaŞim - · pdf fileateŞİn faydalari...

preeklampsİde yaklaŞim

Özkiyim hastasina yaklaŞim

2009 un en ateşli takvim kızları

Çocuklara karŞi gÖrevlerİmİz

İntradİyalİtİk hİpertansİyona yaklaŞim

zehİrlenmelere yaklaŞim

çocuklara karşı tutumlarımız

ateŞlİ hastaya yaklaŞim - erginciftci.com · febris...

senkop hastasina yaklaşim

ateŞ ateŞlİ ÇocuĞa yaklaŞim -...

hİperkalsİÜrİye yaklaŞim

karin aĞrisina yaklaŞim

Çocuklara yÖnelİk yerel yÖnetİm uygulamalari: …...

cİnsel soruna yaklaŞim

çocuklara karşı tutumlarımız yeni

ateŞlİ ÇocuĞa yaklaŞim - erginciftci...eniden...

senkoplu hastaya yaklaŞim

çocuklara karşı tutum

enerjİde kamusal yaklaŞim