senkoplu hastaya yaklaŞim
DESCRIPTION
SENKOPLU HASTAYA YAKLAŞIM. İÇERİK. TANIM FİZYOPATOLOJİ ve ETYOLOJİ TANI. İÇERİK. TEDAVİ PROGNOZ SONUÇ. SENKOP NEDİR ?????. Serebral perfüzyondaki ani azalma nedeniyle, postural tonusun kaybı ve kendiliğinden iyileşme ile beraber olan ani, - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
TANIM
FİZYOPATOLOJİ ve ETYOLOJİ
TANI
TEDAVİ
PROGNOZ
SONUÇ
Serebral perfüzyondaki ani azalma nedeniyle, postural tonusun kaybı ve kendiliğinden iyileşme ile beraber olan ani, geçici bilinç kaybıdır.
Bilinç kaybı senkopun birinci
temel bulgusudur.
İkinci ana bulgusu ani gelişmesi
ve kısa sürmesidir.
Genellikle müdahale gerekmeksizin
premorbid duruma tamamen döner.
Genel populasyonda görülme
sıklığı erkeklerde %3 ve kadınlarda
%3,5’tur.(Framingham çalışması)
Toplumun %3’ü 26 yıllık
dönemde
bir kez atak geçirip %30’unda
tekrarlamaktadır.(Framingham
çalışması)
AS’e başvuranların %1-3,
hastane
yatışlarının %1-6’sını
oluşturmaktadır.
Acil Serviste amaç; senkop atağından uyanamayacak
hastaları ayırmak, hangi hastanın yatması gerektiğini ve hangisinin ayaktan tetkik ve takibinin yapılacağını belirlemektir.
Senkopa sebep olan son ortak yol;
-Beyine giden kan akımının azalması, -Beynin metabolik aktivitesini desteklemek için gereken kritik
düzeyin altına düşmesidir.
MSS yapılarının perfüzyonunun 3-5 sn azalması; -Serebral kan akımında tıkanma, -Azalmış kan akımı, -Azalmış kardiak output,
-Azalmış periferik direnç,-Azalmış kan basıncı,-Yetersiz kan elemanları (glikoz,oksijen),
-İntirinsik otoregülasyonun bozulması sonucudur.
35
24
18
108
3 20
5
10
15
20
25
30
35
causes of syncope
unknown
neurallymediatedcardiac
neurologic
orthostatichipotensionmedications
psychiatric
Sebebi bilinmeyen (%35)
Nöral yolla gelişen (%24)
Kardiak (%18)
Nörolojik (%10)
Ortostatik hipotansiyon (%8)
İlaçlar (%3)
Psikiyatrik (%2)
Vasovagal Durumsal Karotid sinüs sendromu
Emosyonel stres,ağrı,enjeksiyon,
uzun süre ayakta durmak, dehidratasyon,
Öncül belirtiler
Vasovagal senkop genç
hastalarda
en sık görülen senkoptur.
Yatkın kişilerde; normal KB ve beynin kanlanmasını sağlayan adaptif mekanizmaların bozukluğu sonucu beklenmeyen vasodilatasyon ve/veya bradikardi ile serebral perfüzyon azalır.
Yutma Defekasyon Miksiyon Öksürük (BOS basıncının artışına bağlı serebrovasküler
direnç artar.)
Normal bireylerde karotis sinüs kompresyonu bradikardi yapar.
Bu cevabın aşırı olmasıdır.
Aritmiler
Aort Stenozu
Hipertrofik KMP
Mitral Stenoz
Pulmoner Stenoz
PHT
PE
Atrial Miksoma
MI
Kardiak
Tamponad
Aort
Disseksiyonu
Aritmiler; KAH ve yapısal kalp hastalığı
olanlarda en sık senkop nedenidir
En sık senkop yapan aritmiler; -sinoatrial hastalık (HSS) -AV blok, SVT, VT/VF
VT her yaşta senkop yapar.Bir seriye
göre aritmi nedenli senkopun en sık
sebebidir.
Eforla gelen senkop AS’nun major semptomlarındandır.
Pulmoner HT’da sağ ventrikül çıkışının engellenmesi debiyi düşürür.
Pulmoner Embolide; ana pulmoner arter tıkanmasına bağlı Bezold-Jarisch refleks mekanizmasıyla hipotansiyon oluşur.
Sol ventrikül volümünün azalması, artmış kalp kasılmasıyla
sonuçlanmakta ve kardiak mekanoreseptörler uyarılmaktadır.
Bu da sempatik inhibisyon, parasempatik aktivasyona
neden olmaktadır. Sonuçta bradikardi ve
hipotansiyon olmaktadır.
TİA
Subklavian steal sendromu
Migren
Kan akımı yetersizliğine bağlı gelişen
akut, fokal, serebral disfonksiyona
ait kısa süreli semptomlarla karakterize klinik bir
sendromdur.
24 saatten kısa süren epizodlar. Atakların çoğu 2-15 dk içinde
biter. Kalıcı defisit yok.
Vertebral arterin, orijininin proksimalinde subklavian arterin majör tıkayıcı hastalığı
ile meydana gelir.
Ani dikey pozisyona geçişte
arter basıncının 20 mmHg
veya
daha fazla düşmesidir.
Sersemlik, bulanık görme, dengesizlik olur.
Birey hızla yatar pozisyona geçince düzelir.
Vasodilatatörler (ACE
inh,diüretikler)
Adrenerjik antagonistler
Fenotiazinler
Antidepresanlar( bezold-jarisch)
Ca kanal blokörleri (bradikardi
ve
AV blok)
Vinkristin
Kinidin (QT ‘yi uzatır.)
İnsülin
Alkol, kokain
7814 hasta 17 yıl boyunca izlenmiş. 822’si senkop geçirmiş. Bunların %21’i vasovagal, %10’u kardiak, %9’u ortostatik, %37’si sebebi bilinmeyen
senkop
ANAMNEZ
-Presipite edici faktörler
-Senkop öncesi
semptomlar
-Bilinç kaybının süresi
ANAMNEZ
-Kullanılan ilaçlar
-Özgeçmiş ve soygeçmiş
-Olayı görenlerden bilgi
alınması
FİZİK MUAYENE
-Vitaller(TA,Nb,ateş,SS)
-Ortostatik KB
-Kardiak ve nörolojik
muayene
FİZİK MUAYENE
-Enfeksiyon odağına yönelik
muayene
-Sekonder travma bulguları
TANISAL TESTLER
-EKG
-KŞ
-Tam kan sayımı
-Gebelik testi
TANISAL TESTLER
-Elektrolitler
-Kardiak enzimler
-Tilt testi
GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ
-AC Grafisi
-Beyin BT
-Toraks BT
GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ
-Ventilasyon – Perfüzyon
sintigrafisi
-EKO
-EEG
SAK
PTE
MI
Anjina
Aort disseksiyonu
Anaflaksi
Hipokalsemi
Kalp hastalığı
Perikardial tamponad
Stroke
GİS Kanama
CO Zehirlenmesi
Toksin alımı
AYILANA GAZOZ
BAYILANA LİMON
ACİL SERVİSTE;
-ABC , Oksijen , monitörizasyon
-EKG , KŞ , tanısal testler
-Etyolojiye yönelik tedavi
Anamnez, fizik muayene, EKG, ortostatik kan basıncı değişikliği
Sık görülen nedenler:
yaşlılarda polifarmasi
Vazovagal, sitüsyonel,ortostatik hipotansiyon,
Şüpheli: Aort stenozu,
pulmoner emboli, ailede ani ölüm
nörolojik belirtiler,veya senkop anamnezi
Nedene yönelik tedavi
Spesifik tanı yöntemleri:Eko, kardiyak kateterizasyon, akciğer scan’i, EEG, CT, veya laboratuvar testleri)
Tedavi et
(+) (-)
Açıklanamayan Senkop
Şüpheli kalp hastalığı (Anormal EKG bulguları, ani senkop vs.)
Ekokardiyografi ve efor testi için hastayı yatır
Yaş≥60
Mümkünse yatır, karotis masajı uygula
Kalp hastalığı şüphesi yok
Hastayı poliklinik tetkiklerine yönlendir
Senkop sık tekrarlıyorsa
Tilt testi, Psikiyatrik muayene, holter monitorizasyon
Senkop atakları çok sık değil
Tilt testi, Psikiyatrik muayene
İlk senkop atağı
Hiçbirşeyyapma KAYNAK: Emergency Medicine Clinics of North America, Ağustos 1998
And Cardiology Stockholm congress
Düşük riskli; tedavi ve taburcu
Orta riskli; ileri tetkik amaçlı takip
ve yatış(yüksek risk kriteri taşımayan,tekrarlayan
senkop,>40 yaş,açıklanamayan ortostatik hipotansiyon,orta şiddetli
travma)
Yüksek riskli; hospitalizasyon(yapısal
kalp hastalığı,aritmi,QT uzaması,antiaritmik
kullanımı,major travma)
Vazovagal, durumsal ve ortostatik
senkopların prognozu iyidir.
Kardiak senkop kötü prognozludur.
Kalp hastalığı ve senkop
beraber
ise 1 yılda mortalite %45
Senkop altta yatan kardiak
hastalığa dayalı ise 1 senelik
mortalite oranı eş yaştaki
sağlıklı
kişilere göre %18-25 fazladır.
Senkop nonkardiak nedenlere
dayalı ise 1 yıllık mortalite
riskinde eş yaştaki sağlıklı
kişilere göre belirgin artış
görülmemiştir.
Nedeni bilinmeyen senkopta
ani
ölüm %2,rekürrens
%20,remisyon
%78 dir.
Kesin Endikasyonlar
-Bilinen KVS hastalık hikayesi
-Senkopla birlikte göğüs ağrısı
-KVS hastalığın yeni FM bulguları
Kesin Endikasyonlar
-Nörolojik hastalığın yeni FM bulguları
-Anormal EKG
Olası Endikasyonlar -Yaralanma,taşikardi veya
egzersizle birlikte senkop -Sık olması -KAH ve aritmi şüphesi
Olası Endikasyonlar -Sıvı tedavisine dirençli orta
veya ciddi ortostatik hipotansiyon -Yaşlı hasta -PTE şüphesi
Paniğe kapılmayın.
Hastayı supin pozisyona alın.
Kusarsa yan yatırın.
Gebe ise sol lateral dekübit pozisyonuna getirin.
ABC kontrolü yapın,oksijen başlayın,vitalleri alın
Hedefe yönelik anamnez alın.
KŞ ölçümü ihmal edilmemeli.
Damar yolu açın.
Bilinç durumunu değerlendirin.
Genç ve sağlıklı ise SF bolus.
Monitorizasyon.