การใชดลยพนจในการรอการลงโทษ: ศกษาปญหาการใหเหตผลในคาพพากษาคดอาญา

สทธชย ไมแกว

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรนตศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร คณะนตศาสตรปรด พนมยงค

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย พ.ศ. 2557

DPU

Using Judgement to Await Punishment: Study the Problem of Reasoning in Criminal Court

Sitthichai Maikaew

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Laws

Department of Law Pridi Bhanomyong Faculty of Law, Dhurakij Pundit University

2014

DPU

ฆ

หวขอวทยานพนธ การใชดลยพนจในการรอการลงโทษ: ศกษาปญหาการใหเหตผล ในคาพพากษาคดอาญา ชอผเขยน สทธชย ไมแกว อาจารยทปรกษา รองศาสตราจารยอจฉรยา ชตนนทน สาขาวชา นตศาสตร ปการศกษา 2556

บทคดยอ

วทยานพนธนมวตถประสงคเพอศกษาถงการใหเหตผลของคาพพากษาคดอาญาใน

กรณทศาลมดลยพนจในการรอการลงโทษใหแกจาเลย โดยเหตทวาการทาคาพพากษาคดอาญากฎหมายบงคบใหศาลตองแสดงเหตผลไวในคาพพากษาทกฉบบ ซงการใหเหตผลในคาพพากษาถอวาเปนสวนสาคญในการตรวจสอบอานาจศาลทมความเปนอสระในการพจารณาพพากษาอรรถคด ซงกหมายความรวมถงเหตผลในการใชดลยพนจในการกาหนดโทษใหแกจาเลยดวย และในกรณทศาลใชดลยพนจรอการลงโทษใหแกจาเลยกเปนสวนหนงของการกาหนดโทษทจะลงแกจาเลยเชนกน

ดงนน จงมความจาเปนทจะตองศกษาพจารณาเกยวกบเหตผลในคาพพากษาวาศาลใหเหตผลอยางไรในคาพพากษาทรอการลงโทษหรอไมรอการลงโทษใหแกจาเลย และในแตละคดทศาลมคาพพากษานนศาลมคาพพากษาใหรอการลงโทษหรอไมรอการลงโทษใหจาเลยแตละคนเหมาะสมหรอไมเพยงไร เมอพจารณาจากบทกฎหมายในเรองการรอการลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 56 กไดบญญตเงอนไขในกรณทศาลจะสามารถใชดลยพนจในการรอการลงโทษ ในสวนของอตราโทษอนเปนเงอนไขใหศาลสามารถใชดลยพนจพพากษาใหรอการลงโทษใหแกจาเลยได ทงยงไดบญญตใหศาลพจารณาลกษณะของการกระทาความผด สภาพการกระทาความผด ตลอดจนประวตภมหลงของจาเลย เพอใชประกอบการกาหนดโทษและพจารณาวามเหตสมควรใหรอการลงโทษใหแกจาเลยหรอไมอยางไร ทงตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 186 ยงบญญตใหศาลตองแสดงเหตผลในคาพพากษา ซงหมายความรวมถงการแสดงเหตผลในสวนของการกาหนดโทษดวย ซงจะทาใหผ ทไดอานคาพพากษามนใจวาทศาลไดพพากษานนศาลใชดลยพนจเหมาะสมกบผกระทาความผดแตละคน

DPU

ง

Thesis Title Using Judgement to Await Punishment: Study the Problem of Reasoning in Criminal Court Author Sitthichai Maikaew Thesis Advisor Associate Professor Achariya Chutinun Department Law Academic Year 2013

ABSTRACT

This thesis aim is to research the reasoning of the judgment in the criminal case, in case; the court has discretion to suspension of punishment for the defendant by the reason that the judgment of criminal law, the court must express his decision in all his judgments. The decision of the court shall constitute significant part in examination the power of the court to make an independent judgment in deciding all cases. It also includes decision under his discretion for imposed penalty to the defendant and the court uses his discretion for suspension of punishment for the defendant, it is part of the penalty to be imposed upon the defendant as well.

Therefore, it is necessary to consider as to the reason in judgment on the court decision how the court has the reason for non-suspension or suspension of punishment to the defendant in any cases and, in each case, whether the court impose properly under the law of non-suspension or suspension of punishment or not. When the Criminal law has any conditions for the court to use his discretion in his sentence, considering the law in regard to suspension of punishment under the Criminal Law section 56, the schedule of any penalty that is the condition for the court can use his discretion to sentence the defendant. The Criminal law also provides that the court shall consider the condition and nature of the offense and background of the defendant for deciding to impose the penalty to the defendant and whether the defendant should be suspended or not.

Moreover, the Criminal Procedure Code section 186 also provides that the court shall express his reason in his judgment, which shall include a justification for penalty to be imposed to the defendant. This will make sure that, who has read the judgment, the court shall decide the case under his discretion properly to each offenders.

DPU

จ

กตตกรรมประกาศ

การจดทาวทยานพนธฉบบน ผเขยนขอขอบพระคณอยางสงตอทานรองศาสตราจารยอจฉรยา ชตนนท ทไดกรณาสละเวลาอนมคารบเปนทอาจารยทปรกษาวทยานพนธ คอยชวยเหลอใหคาปรกษาและขอแนะนาตางๆ อยางใกลชด อกท งเอาใจใสและเคยวเขญจนกระทงผเขยนสามารถเรยบเรยงวทยานพนธฉบบนเปนผลสาเรจออกมาได

กราบของพระคณ ศาสตราจารย ดร.สรศกด ลขสทธวฒนกล อาจารย ดร.กรรภรมย โกมลารชน และอาจารย ดร.สรสทธ แสงวโรจนพฒน ทไดสละเวลาเปนกรรมการสอบวทยานพนธเลมน ตลอดจนใหขอคดเหนและขอเสนอแนะจนวทยานพนธนบรรลผล

และทขาดเสยไมไดคอ พนตารวจโทเดชาชย ณ ลาปาง อยการประจาสานกงานอยการสงสด ผบงคบบญชาของผเขยน ทไดใหการสนบสนนในการทาวทยานพนธเลมนเปนอยางด ตลอดจน พๆ และ นองๆ ทสานกงานอยการพเศษฝายคดพเศษ 1 สานกงานคดพเศษ สานกงานอยการสงสด ทไดชวยเหลอในการพมพวทยานพนธฉบบนใหสาเรจลงไดในระยะเวลาอนจากด

ทสาคญอกประการหนงคอ วทยานพนธเลมนไมอาจจะสาเรจลงได หากผเขยนไมไดรบกาลงใจและแรงสนบสนนจนเกดความมานะพากเพยรจากครอบครวของขาพเจา อนไดแก บดา มารดา นางสาวทพจฑา ฉนทนสขกจ พสาวของผเขยน และนางสาวเกศสดา จระชยงคกร ผซงเปนแรงบนดาลใจใหผเขยนพยายามทจะผลกดนตวเองใหเจรญกาวหนาท งทางดานการงานและการศกษา จนสามารถจดทาวทยานพนธนจนสาเรจสมความมงหมาย

ในสวนทมประโยชนและมคณคาของวทยานพนธฉบบน ถาหากพอมผเขยนขอมอบบชาพระคณแดผบพการ ครบาอาจารย และผมพระคณทกทาน สวนขอบกพรองใดๆ ผเขยนขอนอมรบไวแตผเดยว

สทธชย ไมแกว

DPU

ฉ

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ..................................................................................................................... ฆ บทคดยอภาษาองกฤษ ................................................................................................................. ง กตตกรรมประกาศ ....................................................................................................................... จ บทท

1. บทนา .............................................................................................................................. 1 1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา ................................................................... 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา ...................................................................................... 8 1.3 สมมตฐานของการศกษา .......................................................................................... 8 1.4 ขอบเขตของการศกษา.............................................................................................. 9 1.5 วธดาเนนการศกษา .................................................................................................. 9 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ...................................................................................... 10

2. แนวคดเกยวกบการลงโทษ การเลยงโทษจาคก และการรอการลงโทษ .......................... 11 2.1 ทฤษฎวาดวยการลงโทษ .......................................................................................... 11

2.1.1 วตถประสงคของการลงโทษ ......................................................................... 13 2.1.2 แนวคดในการกาหนดโทษ ............................................................................ 15 2.1.3 การลงโทษใหเหมาะสมกบบคคล .................................................................. 17

2.2 แนวคดในการการเลยงโทษจาคก ............................................................................ 18 2.3 แนวคดในการรอการลงโทษ .................................................................................... 20 2.4 การรอการลงโทษในประเทศไทย ............................................................................ 21

2.4.1 แนวความคดเกยวกบการรอการลงโทษ ......................................................... 24 2.4.2 ผลดและผลเสยของการรอการลงโทษ ........................................................... 24

3. การใหเหตผลในคาพพากษากรณรอการลงโทษของศาลตางประเทศ ............................. 26 3.1 การพจารณาคดและการทาคาพพากษาของศาลประเทศสหพนธสาธารณรฐ

เยอรมน .................................................................................................................... 26 3.1.1 ลกษณะทวไปของคาพพากษา ....................................................................... 28 3.1.2 เหตผลของคาพพากษา ................................................................................... 29 3.1.3 การรอการลงโทษ .......................................................................................... 32

DPU

ช

สารบญ (ตอ) บทท หนา

3.1.4 เหตผลในการรอการลงโทษ ........................................................................... 35 3.2 การพพากษาคดและทาคาพพากษาของศาลประเทศฝรงเศส.................................... 37

3.2.1 ลกษณะทวไปของคาพพากษา ....................................................................... 37 3.2.2 เหตผลของคาพพากษา ................................................................................... 38 3.2.3 การรอการลงโทษ .......................................................................................... 38 3.2.4 เหตผลในการรอการลงโทษ ........................................................................... 40

3.3 การพพากษาคดและทาคาพพากษาของศาลประเทศองกฤษ .................................... 40 3.3.1 ลกษณะทวไปของคาพพากษา ....................................................................... 40 3.3.2 เหตผลของคาพพากษา ................................................................................... 41 3.3.3 การรอการลงโทษ .......................................................................................... 41 3.3.4 เหตผลในการรอการลงโทษ ........................................................................... 43

3.4 การพพากษาคดและทาคาพพากษาของศาลประเทศสหรฐอเมรกา .......................... 43 3.4.1 ลกษณะทวไปของคาพพากษา ....................................................................... 43 3.4.2 เหตผลของคาพพากษา ................................................................................... 48 3.4.3 การรอการลงโทษ .......................................................................................... 49 3.4.4 เหตผลในการรอการลงโทษ ........................................................................... 51

4. การใหเหตผลในคาพพากษากรณรอการลงโทษของศาลไทย ......................................... 52 4.1 รปแบบการดาเนนคดอาญาของศาลไทย ...................................................................... 53 4.2 การใหเหตผลในคาพพากษาของศาลไทย ................................................................ 55 4.3 สาเหตของปญหาในการใหเหตผลในคาพพากษาคดอาญาของไทย ........................ 59 4.4 หลกเกณฑในการรอการลงโทษในประมวลกฎหมายอาญา .................................... 60 4.5 การคมความประพฤตในระหวางรอการลงโทษ ........................................................... 65 4.6 การฝาฝนเงอนไขการคมประพฤต ........................................................................... 65 4.7 การใหเหตผลกรณศาลมคาพพากษาใหรอการลงโทษ ............................................. 66 4.8 เหตผลทจะตองแสดงไวในคาพพากษาทใหรอการลงโทษ ...................................... 70 4.9 ขอจากดของศาลเกยวกบการใชดลยพนจในการรอการลงโทษ ............................... 71 4.10 ผลของการไมใหเหตผลกรณศาลรอการลงโทษ .......................................................... 74 4.11 ตวอยางการใหเหตผลของศาลฏกา .......................................................................... 74

DPU

ซ

สารบญ (ตอ) บทท หนา

5. บทสรปและขอเสนอแนะ ................................................................................................ 79 5.1 บทสรป .................................................................................................................... 79 5.2 ขอเสนอแนะ ............................................................................................................ 81

บรรณานกรม ............................................................................................................................... 84 ภาคผนวก .................................................................................................................................... 90

ก คาพพากษาศาลฎกาท 3446/2537 .............................................................................. 91 ข คาพพากษาศาลฎกาท 4148/2532 .............................................................................. 103 ค คาพพากษาศาลฎกาท 429-430/2505 ........................................................................ 106 ง คาพพากษาศาลฎกาท 515/2542 ................................................................................ 109 จ คาพพากษาศาลฎกาท 2440/2551 .............................................................................. 112 ฉ คาพพากษาศาลฎกาท 1030/2543 .............................................................................. 115 ช คาพพากษาศาลฎกาท 1031/2543 .............................................................................. 118 ซ คาพพากษาศาลฎกาท 3442/2535 .............................................................................. 121

ประวตผเขยน .............................................................................................................................. 124

DPU

บทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา

การลงโทษเปนวธการโตตอบของชมชนตอผทาละเมดตอกฎระเบยบของสงคมในการทจะตองรบโทษนนๆ1 และโดยเหตทผเสยหายไมสามารถลงโทษผกระทาความผดไดเองรฐจงตองเขามาดาเนนการแทนผเสยหายในการลงโทษผกระทาความผด ดงนน การลงโทษผกระทาผดจงเปนหนาทของสงคมมใชการแกแคนของผเสยหายตอผกระทาความผด

แตเดมการลงโทษผกระทาความผดนนรฐสวนใหญมแนวความคดมาจากการแกแคนทดแทนใหแกผเสยหาย โดยการลงโทษเนนการลงโทษใหสาสมกบ ความเสยหาย ความผดหรอความรายแรงทผกระทาไดกอขน แตปจจบนแนวความคดไดมการเปลยนแปลงไป โดยมแนวความคดในการลงโทษใหมทวา การลงโทษเปนการบาบด แกไขผกระทาความผดเพอใหผกระทาความผดเหลานนกลบเขาสสงคม และไมกอปญหาใหแกสงคมอก

ดงนน การกาหนดโทษทจะใชกบผกระทาความผดใหเหมาะสมกบความผด และตวผกระทาจงมความสาคญตอการปองกนมใหผนนกลบไปทาความผดซาขนอกโดยการกาหนดโทษควรจะมการนาพฤตกรรม ประวตภมหลง ของผกระทาผดมาเปนองคประกอบสาคญในการพจารณากาหนดโทษใหมากขน นอกเหนอไปจากการพจารณาจากความรายแรงของพฤตกรรมผกระทาผด เนองจากขอเทจจรงเกยวกบประวตภมหลงของผกระทาผดจะทาใหทราบวาผกระทาผดไดกระทาผดครงแรก หรอกระทาความผดซาและยงทาใหทราบถงสาเหตของการกระทาความผด รวมทงพฤตกรรม และสงแวดลอมของผกระทาความผดอกดวย อนจะทาใหการกาหนดโทษมความเหมาะสมกบตวผกระทาผดมากยงขน โดยสงผลทาใหผกระทาผดซงไมใชผรายโดยสนดาน สามารถกลบตวเปนคนดไดงายขน และยงทาใหผกระทาผดโดยสนดาน ซงยากตอการแกไขไดรบโทษจาคกในระยะยาว ไมสามารถออกมากอความเดอดรอนตอสงคมไดอก2

สาหรบประเทศไทยนน ไดยอมรบปรชญาการลงโทษทวา “การลงโทษควรคานงถง การปรบปรงแกไขผกระทาผดใหกลบสสงคมโดยการหลกเลยงโทษจาคกระยะสน” เนองจากได

1 ทวเกยรต มนะกนษฐ ก (2549). กฎหมายอาญาหลกและปญหา (ครงท 7). หนา 358. 2 พรธดา เอยมศลา. (2549). ขอเทจจรงเกยวกบผกระทาผดเพอประกอบการดาเนนคดอาญา. หนา 2. 

DPU

2

มองเหนผลเสยอนเกดจากการลงโทษจาคกระยะสนตอการปรบปรงแกไขผกระทาความผดในอนาคต ดงนนในปจจบนจงมการหลกเลยงการลงโทษจาคกระยะสน ดงจะเหนไดจากการนาเอาการรอการลงโทษ มาใชปฏบตตอผกระทาความผด3

การรอการลงโทษเปนวธการทกฎหมายกาหนดไวเพอหลกเลยงโทษจาคกในระยะสน รอการลงโทษในทน มความหมายอยางกวางหมายรวมถงรอการกาหนดโทษดวย4 แตเดมจดประสงคในการลงโทษผกระทาผดกเพอเปนการแกแคนทดแทนทผกระทาความผดททาความเสยหายใหกบสงคม ทงเปนการปองปรามไมใหมการกระทาเชนนนขนอก เพราะบคคลอนทคดจะกระทาผดเกดความเกรงกลวตอโทษทจะใช คอ “ตาตอตา ฟนตอฟน” การลงโทษจงใชวธการทโหดรายแทนทจะชวยใหผกระทาความผดรสกสานกตนและกลบตวเปนคนด5 ตอมาจงมแนวความคดเกยวกบการลงโทษผกระทาความผด โดยมงแกไข อบรมนสยของผถกลงโทษใหกลบตวเปนคนดในสงคม แตการลงโทษจาคกในระยะสนไมสามารถสนองตอบจดมงหมายดงกลาว เนองจากระยะเวลาสนเกนกวาทจะอบรมแกนสยของผกระทาความผด นอกจากนยงมผลเสยตอบคคลดงกลาวทตองไดชอวาเคยตดคกตดตะรางมาแลว และกอใหเกดการเสอมเสยชอเสยงหนาทการงาน ทงบคคลดงกลาวอาจไมใชผรายโดยสนดาน และความผดทบคคลดงกลาวกระทากไมใชเรองรายแรง เพอหลกเลยงผลรายของการลงโทษจาคกระยะสนดงกลาว จงมการนาวธการรอการลงโทษมาใช6

ในการเลอกใชมาตรการเลยงโทษจาคก ผพพากษาตองไตรตรองวา มาตรการนจะเปนผลดทงตอตวผกระทาผด และตอชมชน ความยากลาบากในการพจารณาประการหนงกคอผพพากษาจะตองคาดคะเนถงพฤตกรรมของมนษย ในขณะทสงคมยงมความตองการใหคาพพากษาทมลกษณะทเหมาะสมกบนาหนกของอาชญากรรม และ ความรายแรงของความเสยหายทผกระทาผดกอขนดวยนน การจาคกจงถกพจารณาวาเปนรปแบบของการลงโทษทรนแรงทสดทชวยปองกนสาธารณะชนจากอาชญากรรมครงตอไป และ ยงเปนการปองกนอาชญากรรมอยางเฉยบขาด กลาวไดวายงอาชญากรรมมความรนแรงมากขนเพยงใด ผกระทาผดกมโอกาสทจะไดรบการใชมาตรการเลยงโทษจาคกนอยลงเทานน ถามาตรการเลยงโทษจาคกถกใชในทางทผด หรอมการใชเพยง

3 เกยรตภม แสงศศธร. (2533). กระบวนการกาหนดโทษจาเลยคดอาญา: เปรยบเทยบของไทยกบ

ตางประเทศ. หนา 4-5. 4 จตต ตงศภทย. (2514). คาอธบายประมวลกฎหมายอาญา ภาค 1 ตอน 2. หนา 860. 5 วชราภรณ จตรชม. (2545). การหลกเลยงโทษจาคกโดยงานคมประพฤต: ศกษาเฉพาะอตราโทษการ

รอการลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญา. หนา 11. 6 วระชาต เอยมประไพ. (2530, มนาคม-เมษายน). “รอการลงโทษ.” กระทรวงยตธรรม. หนา 57-58.

DPU

3

บางสวน โดยไมคานงถงความรนแรงของอาชญากรรม ความเชอมนของชมชนตอการใชมาตรการเลยงโทษจาคก และความเชอมนตอระบบกระบวนการยตธรรมทางอาญาโดยรวมกจะหมดสนไป สาหรบอาชญากรรมทรายแรงการจากดอสรภาพของผกระทาผดและการปราบปรามการเกดอาชญากรรมครงตอไปยงมลาดบความสาคญมากกวาการใชการบาบดฟนฟในชมชน7

การใชดลยพนจในการลงโทษ หมายถง การใชดลยพนจในการกาหนดโทษทจะลงแกจาเลยภายหลงทพจารณาแลววาจาเลยไดกระทาความผดตามทโจทกฟองกลาวหาจาเลย โดยในการพจารณากาหนดโทษทจะลงแกจาเลยนนตองคานงถงทฤษฎ และความประสงคแหงการลงโทษวาโทษทจะลงแกจาเลยนน มวตถประสงคเพอสงใด เพอแกแคนทดแทน เพอขมข หรอเพอปรบปรงแกไข

การกาหนดโทษเปนการใชดลยพนจของศาลกลาวคอ ศาลมความเปนอสระทจะลงโทษจาเลยเทาทไมเกนอตราโทษทกฎหมายกาหนดไวสาหรบความผดนน ในตางประเทศไดมการพฒนากรอบการใชดลยพนจ หรอหลกวชาในเรองของการใชดลยพนจออกไปโดยละเอยด แยกแยะลงไปอยางคอนขางทจะโปรงใสมากขน ประชาชนสามารถคาดหมายการใชดลยพนจของหนวยงาน และเจาหนาทผใชอานาจในระดบตางๆ ไดชดเจนขน แตตองแยกวาขอเทจจรงเปนอยางไร และประเดนของเรองดลยพนจเปนอยางไร และมการพฒนาหลกการใชหรอปรชญาของกฎหมายในเรองดลยพนจนนอยางเปนระบบ8

กาหนดโทษทลงใหแกจาเลยหลงจากทศาลไดวนจฉยวาจาเลยไดกระทาความผดจรงเปนการใชดลยพนจอยางหนง ซงการใชดลยพนจ หรอแนวทางการใชดลยพนจ เปนความละเอยดออนในการพจารณาคด มแนวทาง มกรอบ และตองมหลกเกณฑชดเจนและมเหตผล โปรงใส สามารถตรวจสอบได ประชาชนสามารถเขาใจ เชอมน และผมอานาจตรวจสอบกสามารถทจะตรวจสอบเหตผลและความถกตองได

เนองจากศาลเปนองคกรในกระบวนการยตธรรมทางอาญาททาหนาทวนจฉยชขาดคดเพอใหเกดขอยตของคดขน การทาหนาทดงกลาวใหเกดประสทธภาพและมคณภาพไดนน รฐจะใหหลกประกนแกศาลผทาหนาทนคอ หลกความเปนอสระของศาลหรอผพพากษาในการวนจฉยคด แตความเปนอสระของศาลนนมใชเปนอสระไปเลยโดยไมมสงใดมาทดแทนความเปนอสระ

7 กระทรวงยตธรรม. (2543, 21-22 กมภาพนธ). “ทางเลอกแทนการลงโทษจาคก.” การประสานความ

รวมมอในการแกไขผกระทาผดในชมชนยค 2002 กรมคมประพฤต กระทรวงยตธรรม (รายงานการสมมนา). หนา 8.

8 สรรคชย สทธคะนง. (2551). การนาเสนอขอเทจจรงทเปนประโยชนแกผตองหาเขาสคดอาญา. หนา 33.

DPU

4

ดงกลาว การทดแทนความเปนอสระของผพพากษาในการพจารณาอรรถคดนนคอใหเหตผลของศาลหรอของผพพากษาในการชขาดประเดนของคดตางๆ ไมวาจะเปนปญหาขอเทจจรง หรอ ปญหาขอกฎหมาย เพราะการใหเหตผลในประเดนแหงคดและการชขาดในคดนนเปนการเปดโอกาสใหประชาชนและคความไดทาการตรวจสอบแนวคด ทฤษฎ หรอนตปรชญาของศาลหรอผพพากษาทใชในการตดสนคดวามเหตผล (Reason) ทสมเหตสมผล (Logical) มากนอยเพยงใดซงปรากฏอยในคาวนจฉย9 และโดยเหตทคาพพากษาในคดอาญามผลกระทบตอสงคมโดยสวนรวมคาพพากษาในคดอาญาศาลจะตองใหเหตผลในคาพพากษาดวยเสมอ10

ในประเทศไทยไดมกฎหมายบญญตไววา “คาพพากษาหรอคาสงตองมขอความสาคญเหลานเปนอยางนอย

(1) ………………….. (2) ………………….. (3) ………………….. (4) ………………….. (5) ………………….. (6) เหตผลในการตดสนทงในปญหาขอเทจจรงและขอกฎหมาย”11

9 อมร จนทรสมบรณ. (2535, 3 มถนายน). “พระราชกาหนดนรโทษกรรมกบคณะตลาการ

รฐธรรมนญ.” มตชนรายวน. หนา 2. 10 Yosiyuki Noda. (1976). Introduction to Japanese Law. Translated by Anthony H. Angelo. p.

230. 11 มาตรา 186 บญญตวา คาพพากษาหรอคาสงตองมขอสาคญเหลานเปนอยางนอย (1) ชอศาลและวนเดอนป (2) คดระหวางใครโจทกใครจาเลย (3) เรอง (4) ขอหาและคาใหการ (5) ขอเทจจรงซงพจารณาไดความ (6) เหตผลในการตดสนทงในปญหาขอเทจจรงและขอกฎหมาย (7) บทมาตราทยกขนปรบ (8) คาชขาดใหยกฟองหรอลงโทษ (9) คาวนจฉยของศาลในเรองของกลางหรอในเรองฟองทางแพง คาพพากษาในคดทเกยวกบความผดลหโทษ ไมจาตองมอนมาตรา (4) (5)และ (6).

DPU

5

ดงนน การทศาลจะใชดลยพนจในการลงโทษจาเลยโดยและใชมาตรการรอการลงโทษใหแกจาเลยนนในคาพพากษาของศาลกจาเปนทจะตองมเหตผลทศาลมดลยพนจเชนนนไวใหปรากฏในคาพพากษาดวยเชนเดยวกน วาดวยเหตใดศาลจงใชมาตรการรอการลงโทษใหแกจาเลย หาใชเพยงแตเฉพาะเหตผลในกรณทศาลวนจฉยปญหาวาจาเลยไดกระทาความผดตามฟองโจทกหรอไม เทานน

การใหเหตผลในคาพพากษาในกรณทศาลใชมาตรการในการรอการลงโทษใหแกจาเลยนน เหตผลทศาลไดอธบาย หรอ แสดงไวในคาพพากษาฉบบนนๆ ตอง สามารถตอบปญหาของสงคมใหไดวา ทศาลใชมาตรการเลยงโทษจาคกใหแกจาเลยโดยพพากษาใหรอการลงโทษเอาไวนน เปนการใชดลยพนจของศาลทเหมาะสม อยบนหลกเกณฑของกฎหมาย และเสมอภาคกนในทางกฎหมาย

คาพพากษาของศาลหลายฉบบทศาลใชดลยพนจในการรอการลงโทษหรอไมนน แมในคาพพากษานนๆ จะไดแสดงเหตผลเอาไวกตามแตหาก พจารณาคาพพากษาในคดทศาลพจารณาเลอกใชมาตรการในการรอลงโทษใหแกจาเลยทกระทาความผดในคดอาญาคดหนง ซงตามขนบธรรมเนยมประเพณของไทยถอวาเปนเรองรายแรงแตศาลกลบพพากษาใหรอการลงโทษ ซงจะเหนวา เหตผลในคาพพากษาคดฝนตอความรสกของผทศกษากฎหมายเปนอยางมาก เนองจากจาเลยในคดดงกลาวไดทารายพระภกษ ซงตามขนบธรรมเนยมประเพณของไทยถอวาพระสงฆเปนทเคารพสกการะ แมแตการใสราย หรอพดจาทไมเหมาะสมแกพระสงฆกเปนกรยาทไมควรกระทา แตจาเลยในคดนกลบทารายพระสงฆดวยการใชมดแทงพระสงฆ และทฝนตอความรสกของผเขยนและผอานคาพพากษาฎกาฉบบนคอ พระภกษทจาเลยไดใชมดแทงทารายรปดงกลาวเปนอาจารยผใหทพกอาศย อบรมสงสอนและเลยงดจาเลย ทจาเลยทารายพระสงฆรปดงกลาวเพราะพระภกษไดวากลาวตกเตอนจาเลยและตจาเลยซงเปนเรองปกตในการอบรมสงสอนตามขนบธรรมเนยมประเพณของไทย แตศาลฎกากลบพพากษาใหรอการลงโทษแกจาเลย ซงศาลฎกาไดมคาวนจฉยในคดดงกลาววา “การทพระใบฎกาเอยม บงคบจะเอามดจากจาเลยและจาเลยแสดงกรยาขดขนจงไดใชไมฟาดจาเลยไปทหนง เปนการใชอานาจของอาจารยปกครองศษยภายในขอบเขตอนสมควร ยอมไมใชการขมเหงจาเลยดวยเหตไมเปนธรรม แมจาเลยจะบนดาลโทสะขน เพราะเหตนกปรบวาเปนบนดาลโทสะตามกฎหมายนนหาไดไม...ศาลฎกาใครครวญตามกระบวนความแลวเหนวาจาเลยถกอาจารยเขมงวดกวดขนเอาจรงเอาจงเลยขาดความยงคดไปชวขณะเทานน จงไดกระทาความผดขน เกดเหตแลวจาเลยศกษาตอมาจนไดเขามาเปนนกศกษาในมหาวทยาลยธรรมศาสตร จะบนทอนอนาคตจาเลยเสยในขณะนเปนทนาเสยดายอย ศาลอาญาใชดลยพนจใหรอการลงโทษแกจาเลยจงประกอบดวยเหตผลอนสมควร...พพากษาใหลงโทษจาคกจาเลย 2 ป แตใหรอการลงโทษไวตาม

DPU

6

ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 56 มกาหนด 5 ป”12 เมอพจารณาถงความรายแรงแหงการกระทาความผดแลวเปนขอนาคดวาทศาลฎกาพพากษาใหรอการลงโทษนนเหมาะสมกบตวจาเลยแลวหรอไม หากเทยบสดสวนความรายแรงของการกระทาความผดและเหตสวนตวของจาเลย

ในอกคดหนงจาเลยท 2 เปนกรรมการบรษทของจาเลยท 1 แตละเลยไมเอาใจใสดแลและแกไขรถบรรทกกาซของบรษทจาเลยท 1 จนทาใหเมอรถบรรทกกาซของจาเลยท 1 เกดอบตเหต รถบรรทกกาซคนดงกลาวจงเกดระเบดขน แตศาลฎกากลบเหนวา การทจาเลยท 2 ไดตดตามเอาใจใสผไดรบความเสยหาย และชดใชคาเสยหายอนเปนเหตอนทควรไดรบความปราณจงพพากษาใหรอการลงโทษ ซงศาลฎกาใหเหตผลในคาพพากาฉบบนวา “จาเลยท 2 เปนกรรมการผจดการของจาเลยท 1 นตบคคล มหนาทควบคมละบรหารงานในฐานะเปนผแทนจาเลยท 1 แตเพกเฉยไมจดการแกไขรถยนตบรรทกกาซคนเกดเหต กลบนารถยนตบรรทกกาซมาใชจนกระทงรถเกดระเบด แตจาเลยท 2 เปนกรรมการผจดการของจาเลยท 1 นตบคคล มหนาทควบคมและบรหารงานในฐานะเปนผแทนจาเลยท 1...ประกอบกบคดนมสาเหตจากการขบรถโดยประมาทของนายสทนเปนสาคญ จาเลยท 2 เพยงแตไมไดดแลและปฏบตตามกฎกระทรวงเทานน การทศาลลางทงสองพพากษาลงโทษจาเลยท 2 จาคก 5 ป จงหนกเกนไป สมควรกาหนดโทษใหจาเลยเสยใหมเพอใหเหมาะสมแกพฤตการณแหงคด ฎกาขอนของจาเลยฟงขน ปญหาวาเหตสมควรรอการลงโทษจาเลยท 2 หรอไม เหนวา หลงเกดเหตแลวจาเลยท 2 ไดตดตามเอาใจใสผเสยหายดวยดตลอดมา และพยายามชดใชคาเสยหายใหแกผเสยหายไปแลวบางสวน และเพอใหจาเลยมโอกาสชดใชคาเสยหายสวนทเหลอใหแกผเสยหายตอไป การทศาลลางไมรอการลงโทษจาคกใหจาเลยท 2 นน ศาลฎกาไมเหนพองดวย พพากษาใหลงโทษจาคกจาเลยท 2 มกาหนด 2 ป และใหรอการลงโทษไว มกาหนด 3 ป13 หากพจารณาพฤตการณแหงการกระทาความผดของจาเลยท 2 ในคดนจะเหนไดวาการทจาเลยท 2 ละเลยและไมเอาใจใสตรวจตราดแลรถบรรทกกาซดงกลาวนหากรถบรรทกกาซเกดอบตเหตขนอาจเกดระเบดขนโดยงาย กาซทจาเลยท 1 บรรทกกเปนกาซอนตรายจาเลยท 2 ซงเปนกรรมการของจาเลยท 1 จงจาตองระมดระวงใหมาก การทจาเลยท 2 ไมสนใจตรวจตราดแลยอมเทากบไมใยดตอผลรายทอาจเกดขนไดและหากพจารณาในแงของความเสยหายและผลกระทบทเกดขนแกผเสยหายมเปนวงกวางมผไดรบบาดเจบและทรพยสนเสยหายเปนจานวนมาก ศาลกลบมดลยพนจใหรอการลงโทษโดยใหเหตผลในคาพพากษาวา “หลงจากเกดเหตคดนแลว จาเลยท 2 ไดตดตามเอาใจใสชวยเหลอผประสบภยดวยดตลอดมา และไดพยายามชดใชคาเสยหายใหแกผเสยหายไปแลวเปนเงนหนงรอยสามสบเจดลานสแสนสองหมนสพนเจดรอยเกาสบเจดบาท

12 คาพพากษาฎกาท 429-430/2505. 13 คาพพากษาฎกาท 3446/2537.

DPU

7

สามสบสสตางค เพอใหจาเลยท 2 ไดมโอกาสชดใชคาเสยหายสวนทเหลอใหแกผเสยหายตอไป และพนกงานทปฏบตงานอยกบจาเลยท 1 ซงมเปนจานวนมากกจะมงานทาตอไปไมเดอดรอน” ศาลกลบมองเหนแตเหตสวนตว และความสาคญของลกจางของจาเลยท 1 มากกวาทจะคานงถงพฤตการณแหงการกระทาความผดของจาเลยท 2 จงอาจทาใหประชาชนมความคลางแคลงใจวา ทศาลฎกาพพากษาใหรอการลงโทษจาเลยเหมาะสมแลวหรอไม

และบางกรณ ศาลฎกากมไดพจารณาถงเหตสวนตวหรอประวตภมหลงของจาเลยในการพจารณากาหนดโทษใหจาเลย แตกลบพพากษาโดยพจารณาจากอาวธทจาเลยใชกระทาตอผเสยหายเอามาเปนขอพจารณาวาการกระทาความผดของจาเลยรายแรงหรอไมและพพากษาลงโทษจาเลยโดยมรอการลงโทษ ซงศาลฎกาไดใหเหตผลในคาวนจฉยคดนวา “ผเสยหายไดชหนาดาจาเลยวา “ไอสตย ไอหนาหวควย มงมาเดนบนถนนกทาไม กบอกหลายครงแลว” ทงภรยาผเสยหายกดาจาเลยวา “หนามงหนาดานหนาเหมอนสนตน” คาดาของผเสยหายและภรยาดงกลาวนเปนคาหยาบคายเทานน ไมเปนการขมเหงรายแรงดวยเหตไมเปนธรรม จาเลยโกรธจงทารายผเสยหายไมเปนบนดาลโทสะ ตามประมวลกฎหมายอาญามาตา 72”14 เปนขอนาคดวา ในคดนหากไดอานคาพพากษาฎกาฉบบเตมแลว ศาลฎกาพจารณาจากอาวธทจาเลยไดใชทารายผเสยหายและลกษณะการกระทา และใหเหตผลวาเปนเรองรายแรงไมสมควรรอการลงโทษ โดยทในคดนศาลกมไดมการพจารณาจากประวตภมหลง หรอเหตอนใดอนควรปราณ มาประกอบการพจารณากาหนดโทษใหแกตวจาเลย ซงเปนไปไดวาเกดจากขอจากดทางกฎหมายททาใหศาลไมมขอมลเกยวกบตวจาเลยในการพจารณากาหนดโทษ เพราะในคาฟองของโจทกเอง หรอสานวนการสอบสวนซงศาลอาจเรยกมาจากพนกงานอยการเพอประกอบการพจารณาตดสนคด ไมไดมขอมลเกยวกบประวตภมหลงการศกษา หรอเหตอนใด ของจาเลยทศาลจะสามารถใชในการพจารณากาหนดโทษได ซงหากพจารณาเหตผลทศาลฎกาใหไวน กอาจทาใหสงสยไดวาโทษทศาลพพากษาใหแกจาเลย หรอกรณทศาลไมพพากษาใหรอการลงโทษนเหมาะสมกบจาเลยเพยงไร

คาพพากษาฎกาทไดยกขนเปนขอสงเกตเบองตนน เปนตวอยางของคาพพากษาทอาจเปนขอกงขาเพราะไมสามารถอธบายหรอแสดงเหตผลใหสงคมเหนไดวาคาพพากษาดงกลาวศาลฎกาไดมดลยพนจท เหมาะสมในการเลอกใชมาตรการรอการลงโทษหรอไมรอการลงโทษใหแกจาเลยในแตละคดไดเหมาะสมแลว และคาพพากษาประเภทนยอมสรางความเคลอบแคลง สงสยใหกบสงคมตอไปหากไมไดรบการแกไข

14 คาพพากษาฎกาท 3442/2535.

DPU

8

การถวงดลความเปนอสระของศาล หรอ ผพพากษานนนอกจากการบญญตกฎหมายใหศาลตองพจารณาคดโดยเปดเผย15 และตองมการใหเหตผลในคาพพากษาไวดวยนน การใหเหตผลในคาพพากษาตองสามารถตรวจสอบ ถงเหตผล ตลอดจนนตวธของศาลเพอใหเกดความเชอมนตอสงคมไดอกดวย 1.2 วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาแนวความคด ทฤษฏในการลงโทษ การเลยงโทษ และ การรอลงอาญา 2. เพอทราบถงเหตผลทศาลใชในการพจารณารอลงอาญาใหจาเลย และการใหเหตผลในคา

พพากษาทรอลงอาญาใหแกจาเลย 3. ศกษาการทาคาพพากษาของตางประเทศวามหลกเกณฑอยางไร กรณทศาลใชดลยพนจรอ

การลงโทษใหแกจาเลยนนจะตองมเหตผลหรอคาอธบายไวในคาพพากษาหรอไมอยางไร การใหเหตผลในคาพพากษาวา ใชเหตผลใดในการรอลงอาญาแกตวจาเลย

4. สามารถนาเอาหลกการตางๆ เพอปรบปรง แกไข พฒนา วธการทาคาพพากษาของศาลไทยในการใหเหตผลในคาพพากษาทรอการลงโทษในปจจบนใหมประสทธภาพยงขน

1.3 สมมตฐานของการศกษา

การรอการลงโทษเปนวธการทศาลหรอผพพากษาใชเพอการหลกเลยงโทษจาคกระยะสน และแกไขปญหานกโทษลนคก ผตองขงลนเรอนจา แตการรอการลงโทษนนหาใชวาศาลจะกระทาไดตามอาเภอใจหากแตตองอยบนหลกเกณฑของกฎหมาย ความถกตองและเหมาะสม ทงในการพพากษารอการลงโทษใหแกจาเลยนนศาลตองสามารถใหคาอธบาย หรอสรางความมนใจและเปนทยอมรบของประชาชนไดดวยเชนกน ในคาพพากษาของศาลตองปรากฏเหตผลทงในปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย ซงประชาชนสามารถตรวจสอบได และเหตผลในคาพพากษานนไมไดหมายความอยแตเพยงวาจะเปนเหตผลทเกยวของกบการกระทาความผดเทานน หากแตรวมถงเหตผลในการกาหนดโทษทจะลงแกจาเลยรวมถงดลยพนจในการรอการลงโทษดวย ดงนนในการใชดลยพนจในการรอการลงโทษจะตองมการใหเหตผลหรอคาอธบายไวในคาพพากษา ทงเหตผลทอธบายไวในคาพพากษาจะตองสามารถทาใหสงคมยอมรบไดวาการทศาลมดลยพนจในการรอการลงโทษใหแกจาเลยแตละคนนนมความเหมาะสมอนประกอบไปดวยเหตตางๆทเปนเงอนไขและแสดงใหปรากฏโดยเหตผลในคาพพากษานนๆ เอง

15 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 172 บญญตวา “การพจารณาและสบพยานในศาล ใหทาโดยเปดเผยตอหนาจาเลย เวนแตบญญตไวเปนอยางอน...”

DPU

9

หากพจารณาจากคาพพากษาของศาลฎกาทศาลใหเหตผลในคาพพากษาในกรณทศาลใชดลยพนจในการรอการลงโทษใหแกจาเลยหรอใชดลยพนจไมใหรอการลงโทษนน เหตผลทศาลฎกาไดอธบายไวในคาพพากษาผเขยนเหนวายงไมสามารถแสดงใหผทไดอานคาพพากษาฉบบดงกลาวเชอมนไดวา ศาลไดใชดลยพนจในการกาหนดโทษและรอการลงโทษไดเหมาะสมกบความรายแรงแหงสภาพความผดทจาเลยไดกระทาหรอทศาลไดพจารณาจากเหตสวนตวของจาเลยและใชดลยพนจในการกาหนดโทษใหแกจาเลยไดเหมาะสมกบ หรอบางกรณกมไดปรากฏวาศาลไดพจารณาเหตสวนตวหรอประวตภมหลงของจาเลยในการกาหนดโทษใหแกจาเลย หรอมดลยพนจใหรอการลงโทษหรอไมรอการลงโทษ ซงขดตอแนวคดทางอาชญาวทยาอนจะมงแกไขฟนฟผกระทาความผดใหสามารถกลบตวเปนคนด หรอสามารถอยรวมในสงคมไดโดยปกต ซงเปนเรองสมควรทจะมการแกไขใหการพจารณากาหนดโทษของศาลในสวนของการรอการลงโทษหรอไมรอการลงโทษควรมเหตผลอยทประชาชนสามารถมนใจหรอเชอมนวาทศาลพพากษาใหรอการลงโทษ หรอไมใหรอการลงโทษเหมาะสมกบพฤตการณการกระทาความผด สภาพความผด และเหตผลสวนตวของจาเลยแลว 1.4 ขอบเขตของการศกษา

การศกษาวจยเรอง การใหเหตผลในคาพพากษากรณศาลมดลยพนจใหรอการลงโทษน เปนการศกษาถงการใชดลยพนจในการรอลงอาญาใหแกจาเลย วาการทศาลใชดลยพนจรอลงอาญาใหแกจาเลยเหมาะสมกบความผดทจาเลยไดกระทามากนอยเพยงไร และการใชดลยพนจรอการลงโทษใหแกจาเลยตองมเหตผลหรอคาอธบายไวในคาพพากษาหรอไมเพยงไร และเหตผลทจะอธบายไวในคาพพากษานนจะสามารถสะทอนความรสกของประชาชนทไดฟงหรออานคาพพากษาฉบบดงกลาวใหมความมนใจ ความเชอถอ หรอเชอมนไดหรอไมวา การพจารณาและพพากษาของศาลหรอ ของผพพากษานนจะพจารณาอยบนหลกของความถกตอง มความเสมอภาคกนในทางกฎหมาย และเปนหลกประกนไดวาการกระทาแบบเดยวกน หรอ พฤตการณแบบเดยวกนยอมไดรบการปฏบต หรอวนจฉยทเหมอนกน หรอคลายคลงกน 1.5 วธดาเนนการศกษา

การศกษาและการวจยน จะทาการศกษาโดยวเคราะหจากเอกสาร (Documentary Research) คอ เปนการศกษาโดยทาการคนควา วเคราะหขอมล จากกฎหมายและบทความทเกยวของ ไมวาจะเปน ประมวลกฎหมายอาญา ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา บทบญญตของกฎหมายอน ทเกยวของ หนงสอ บทความ วารสาร เอกสารตางๆ ตลอดจน กฎหมายของ

DPU

10

ตางประเทศ มาตรฐานการปฏบตของสหประชาชาต วารสาร บทความ หนงสอของตางประเทศ และคาพพากษาศาลฎกาทนาสนใจ เพอนามาวเคราะหขอมล เปรยบเทยบกบแนวทางการปฏบตของประเทศไทย วาเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร และสรปขอด ขอเสย เพอปรบปรง แกไขใหดขนตอไปในอนาคต

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. เพอทราบถงความสาคญของการใหเหตผลในกรณทศาลใชดลยพนจรอลงอาญาใหจาเลย 2. เพอทราบถงหลกเกณฑทศาลนามาเพอประกอบการพจารณาวาจะรอลงอาญาหรอไมรอลง

อาญาใหแกจาเลย 3. ทราบถงวธการใหเหตผลในคาพพากษาของศาลทใชดลยพนจในการรอลงอาญาแกจาเลย 4. เปนแนวทางในการพฒนาคาพพากษาของศาลเพอสามารถอธบายเหตผลใหสงคมเขาใจได

วาเหตใดศาลจงใชดลยพนจรอลงอาญาใหจาเลย

DPU

บทท 2 แนวคดเกยวกบการลงโทษ การเลยงโทษจาคก และการรอการลงโทษ

ปลายทางของกระบวนการยตธรรมทางอาญาไมจาเปนจะตองจบลงทเรอนจา หรอตอง

มจาเลยตองโทษจาคกเสมอไป กลาวคอ แมศาลจะพพากษาวาจาเลยกระทาความผดจรงตามฟอง หากศาลเหนวาจาเลยไมควรจะตองถกคมขงอยในเรอนจาศาลอาจหลกเลยงการลงโทษจาคกทจะลงแกจาเลยโดยใชมาตรการอนๆ แทนการลงโทษจาคก ซงโทษทางอาญาทจะลงแกจาเลยนนศาลอาจเลอกใชโทษ กกขง ปรบ หรอรบทรพยสนของจาเลยแทนการลงโทษจาคก ทงกฎหมายยงบญญตใหศาลสามารถ “รอการกาหนดโทษ” หรอ “รอการลงโทษ” ซงเรยกกนทวไปวา “การรอลงอาญา”1 ดงนน เมอศาลไดพจารณาแลวเหนวาจาเลยไดกระทาตามผดตามฟองศาลจะมคาพพากษาวาจาเลยกระทาความผดโดยจะไดกาหนดโทษทจะลงแกจาเลยไวในคาพพากษาฉบบเดยวกนนน โดยกฎหมายบญญตใหศาลมอานาจใชดลยพนจในการพจารณากาหนดโทษของจาเลยตามทกฎหมายบญญตไวสาหรบความผดตามทโจทกฟอง เพอใหศาลสามารถกาหนดโทษของจาเลยใหเหมาะสมกบสภาพแหงความผดและตวผกระทาความผด ในขนตอนกาหนดโทษนเองศาลจะใชแนวความคดในเรองทฤษฎการลงโทษ การรอการลงโทษ และการหลกเลยงโทษ มาใชประกอบการพจารณาวาสมควรทจะลงแกจาเลยแกจาเลยสถานใดและสมควรรอการลงโทษใหแกจาเลยหรอไม ซงในบทนจะไดนาแนวคดและทฤษฎทวามานมาอธบายไว 2.1 ทฤษฎวาดวยการลงโทษ

“โทษ” เปนมาตรการบงคบทางอาญาดงเดมทสด และจนบดนยงไมมสงอนมาทดแทนโทษ2 แตการลงโทษไมใชสาระสาคญของกฎหมาย แตเปนเพยงบางสวนประกอบทชวยใหกฎหมายไดรบการปฏบตตามอยางถกตองสมบรณยงขนเทาน น ผทอยในขายการบงคบของกฎหมายจะยอมรบรหรอยอมรบนบถออานาจบงคบหรอไมกได แตถาไมรบนบถอกอาจถกลงโทษทณฑกได ความคดเหนเชนนจะไมตรงกบหลกใหญของวชานตศาสตร คออาชญากรไมอาจอางไดวาการประกอบอาชญากรรมเปนสงทชอบและพงกระทาได แตถากระทาไปแลวกตองไดรบ

1 เกยรตขจร วจนสวสด. (2551). คาอธบาย กฎหมายอาญา ภาค 1. หนา 917. 2 คณต ณ นคร ก (2551). กฎหมายอาญาภาคทวไป (ครงท 6). หนา 379.

DPU

12

ผลตอบแทนคอการลงโทษทณฑตรงกนขาม อาชญากรรมเปนสงทไมพงกระทา แตการลงโทษ โทษทณฑเปนแตเพยงวธการหนงทอาจชวยปองกนมใหมการประกอบอาชญากรรม3 กฎหมายเกดขนเพอสนองประโยชนและความตองการของสงคมการเมองเพอกาหนดความประพฤตสทธหนาท ตลอดจนความสมพนธของสมาชกในสงคม ฉะนนจงไมอาจยอมใหมการเลอกเคารพกฎหมายไดและไมอาจยอมใหบคคลใชดลยพนจในการเลอกปฏบตตามกฎหมายได โดยหลกทวไปบคคลทกคนทกหมเหลา จะตองอยภายใตกฎหมายเพอมใหเกดการเหลอมลาขนในระหวางเอกชนซงเปนสมาชกของสงคมนน4

โทษ หมายถง ทณฑกรรม หรอผลแหงความผดทตองรบทรฐลงแกผกระทาความผดตามคาพพากษาหรอคาสงของศาล สวนคาวา การลงโทษ ซทเธอรแลนดและเครสซ (Sutherland and Cressey)5 ไดใหคาจากดความเอาไววา จะตองเปนการกระทาตอบคคลซงอยในสงคมโดยผมอานาจในสงคมนน และการลงโทษจะกอใหเกดความเจบปวดหรอทกขทรมานแกผถกลงโทษตามรปแบบและวธการทกาหนดไว6

โดยทการลงโทษเปนการทาใหไดรบผลรายจงทาใหมลกษณะไปในทางลบ (Negative) แมลกษณะเชนนจะลดนอยลงในปจจบนโดยไดนาเอาการอบรมแกไขมาใชประกอบ แตเจตนาจะใหไดรบผลรายกยงคงเปนสารสาคญของการลงโทษอย จงมปญหาวา การลงโทษกระทาเพอประโยชนอะไร ปญหานมผลไมตเฉพาะในทฤษฎหรอทางปรชญาเทานน แตยอมมผลตอการบญญตกฎหมายอาญาโดยเฉพาะอยางยงเกยวกบวธการปฏบตตอผกระทาความผดดวย ไดมทฤษฎตางๆอธบายถงเหตผลทมการลงโทษและวตถประสงคของการลงโทษตางๆมากมาย7

ในสมยโบราณมนษยมการอาศยอยรวมกนเปนจานวนมาก และยอมหลเลยงไมพนทจะมการกระทาความผดเกดขน หากบคคลใดกระทาความผดขนมายอมถกตอบโตเนองจากการกระทาของตนนนเสมอ สวนมากเปนการแกแคนกนเองระหวางบคคลทเกยวของซงเปนเอกชนดวยกนหรอแกแคนระหวางหมเหลา8

นโยบายทางอาญา (Criminal Policy) และ ขบวนการตดสนความยตธรรม จะตองมความเขาใจตอพฤตกรรมทางอาชญากรทถกกาหนดวาเปนการกระทาความผดหรอเปนอนตรายตอ

3 ถนด คอมนตร. (2518). ปรชญากฎหมาย. หนา 27-28. 4 สมยศ วฒนภรมย. (2536). การรอการลงโทษและการรอการกาหนดโทษปรบ. หนา 11. 5 Edwin H. Sutherland and Donald R Cressey. (1966). Principles of Criminology. p. 308. 6 มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. (2542). อาชญาวทยาและทณฑวทยา. หนา 141. 7 อททศ แสนโกศก ก (2515). อททศนสรณ. หนา 5. 8 สรรคชย สทธคนง. เลมเดม. หนา 8.

DPU

13

สงคม แลวนามาพจารณาหามาตรการทเหมาะสมในการทจะปฏบตตอผกระทาความผดหรออาชญากรนนๆ9 ตามประมวลกฎหมายอาญา ไดบญญตโทษทางอาญาทจะลงแกผกระทาความผดไว 5 สถานอนไดแก ประหารชวต จาคก กกขง ปรบ และรบทรพยสน10

และเมอกฎหมายเปนเครองมอของรฐในอนทจะรกษาความสงบเรยบรอยภายในรฐ และการลงโทษกเปนสงททาใหกฎหมายมประสทธภาพมากยงขน แมการลงโทษจะเจตนาใหผกระทาผดรสกวาตนไดรบผลรายกตาม แตตามแนวคดในปจจบน วตถประสงคในการลงโทษแตกตางไปตามคานยมของสงคม ความเจรญกาวหนาของบานเมอง และปฏกรยาของชมชนทมตออาชญากรรมตางยคตางสมยกน จากเดมทมลกษณะทารณโหดราย ตอบแทนแกแคนผกระทาความผด ขมขวญผกระทาความผดและผอนใหเกรงกลวตอการลงโทษ แตในปจจบนไดเนนการปองกนภยทางสงคม กบการแกไขพฤตกรรมของผกระทาผดใหกลบมาประพฤตตนเปนคนด11 ดงนนจงเหนไดวา แมวาโทษตามบทบญญตของกฎหมายจะมความแตกตางกน ซงขนอยกบสภาพความผด และความรายแรงแหงการกระทา แตวตถประสงคของการลงโทษน นมลกษณะทเหมอนกน12 2.1.1 วตถประสงคของการลงโทษ 2.1.1.1 เพอเปนการยบย งการกระทาความผด (Deterrent)

การลงโทษผกระทาความผดโดยทวไปมวตถประสงคเพอระงบ ยบย ง มใหเกดการกระทาความผดเชนนนอก เพอใหผกระทาความผดเกดความเขดหลาบ และเปนตวอยางมใหผอนกระทาความผดเชนเดยวกนนนขนอก การลงโทษโดยใชวธลงโทษผกรทาสถานหนกจงยงคงอยเพอเปนตวอยางแกสาธารณะ การลงโทษในหลายๆ รปแบบเปนเสมอนการยบย งบคคลเฉพาะผซงไตรตรองในกฎขอหามเหลานน13 2.1.1.2 เพอเปนการทดแทน (Retribution)

แนวความคดในการลงโทษเพอทดแทนความผดมพนฐานมาจากทศนะทเรยกวา ลทธเจตจานงเสร (Free will) กลาวคอ การกระทาใดๆ ของบคคลอยภายใตการตดสนใจโดยเสรของบคคลนนๆ โดยไมมสงภายนอกใดๆ มาบบบงคบการตดสนใจของเขา เมอเขาไดตดสนใจกระทา

9 อรญ สวรรณบบผา. (2518). หลกอาชญาวทยา. หนา 139. 10 ประมวลกฎหมายอาญา, มาตรา 18. 11 อารษา มณสวาง. (2550). การคมประพฤต:ศกษาการเลยงโทษจาคกโดยการคมขงเปนชวง

ระยะเวลา. หนา 9. 12 อรญ สวรรณบบผา. เลมเดม. หนา 139. 13 ผจงจตต อธคมนนทะ. (2525). สงคมวทยาวาดวยอาชญากรรมและการลงโทษ. หนา 128-129.

DPU

14

การใดลงไปแลวยอมตองรบผดชอบในการกระทานนๆ ของตน เมอการกระทานนๆ ขดตอบรรทดฐานทางสงคม ซงถอเปนการกระทาทผด ผกระทาจงสมควรไดรบโทษเพอทดแทนความผดทเขาไดกระทาขน14 ในสมยกอนการแกแคนทดแทน มลกษณะเรยกวา “ตาตอตา ฟนตอฟน” เมอตอมามความเจรญทางดานวฒนธรรม มการรวมกลมเปนสงคมการแกแคนทดแทนจงเปลยนรปแบบเปนกฎหมาย โดยใชบงคบแกสมาชกในสงคมโดยมบทลงโทษ ทเปดโอกาสใหชมชนแกแคนผกระทาผดโดยผานทางกฎหมายบานเมอง และโดยทการแกแคนไดรบการกระตนเตอนจากความเกลยดชงโดยทวไปของสงคมซงมตอผกระทาความผด จงเปนกรณท การแกแคนทดแทนกมวตถประสงคเพอมใหเกดการกระทาความผดขนอก ดงนน วตถประสงคเพอการแกแคนทดแทนและเพอการยบย งจงยากทจะแยกออกจากกนได15 2.1.1.3 เพอตดผกระทาผดออกจากสงคม (Removeal From Society)

การลงโทษประหารชวต โทษจาคก หรอโทษกกขง เปนการตดผกระทาความผด ไมวาจะเปนการตดผกระทาความผดออกจากสงคมโดยถาวร คอลงโทษประหารชวตหรอจาคกตลอดชวต หรอกรณการตดผกระทาความผดออกจากสงคมชวคราวโดยการลงโทษจาคก หรอกกขง โดยเฉพาะโทษประหารชวตและโทษจาคกตลอดชวต เปนทกลาวขวญวาเปนวธทมประสทธภาพในการปฏบตตตอบคคลทเปนภยตอสงคม และสามารถเปนหลกประกนมใหเกดการกระทาความผดซา เปนการกาจดผกระทาความผดและปองกนสงคมใหปลอดจากอาชญากรรม16 2.1.1.4 เพอแกไขผกระทาความผด (Corrections)

การลงโทษเปนการจากดการใชสทธของผเสยหายหรอเจาทกขเพอมใหกระทาแกแคนตอบแทนแกผกระทาความผด และเปนการพยายามหาทางแกไขผกระทาความผด เพอใหสามารถกลบตวเปนพลเมองดและสามารถอยรวมสงคมกบผอนไดตอไป การแกแคนผกระทาความผดไมอาจแกไขผกระทาความผดใหสามารถกลบตวเปนคนดได หากแตอาจเกดผลในทางตรงขาม หากตองการใหผกระทาความผดกลบตนเปนพลเมองทดการลงโทษเพยงอยางเดยวยอมไมเพยงพอ หากแตตองใชวธการปลอบประโลม หรอหาวธการตางๆ เพอแกไขใหนกโทษกลบตนเปนพลเมองดตอไปดวย17 ปจจบนจงไดมการฝกอาชพ คมประพฤต ตลอดจนใหการศกษา เพอใหกระทาผดสามารถกลบตวเปนพลเมองทดในสงคมเมอไดรบการปลดปลอยใหกลบสสงคมอกครง18

14 Jerome Michel and Heart Wehler. (1940). Ciminal Law and Its Administration. p. 7. 15 อรญ สวรรณบบผา. เลมเดม. หนา 140-141. 16 แหลงเดม. 17 แหลงเดม. 18 ผจงจตต อธคมนนทะ. เลมเดม. หนา 129-130.

DPU

15

2.1.1.5 เพอเปนการปองกนอาชญากรรม (Prevention of Crimes) ทศนะของการลงโทษเพอปองกนเหนวาการลงโทษควรมจดมงหมายเพอปองกนสงคม

ใหพนจากผลรายของอาชญากรรมทอาจเกดขนในอนาคต แกไขหรอลดทอนผลรายของอาชญากรรมทไดเกดขนใหหมดสนไป หรอใหเหลอนอยทสดและไมใหลกลามตอไป19 การลงโทษเพอปองกนอาชญากรรม เพอมใหผกระทาผดมโอกาสกระทาผดขนอกและไดแกไขฟนฟระหวางตองโทษ โดยมการอบรมแนะแนวพรอมทงใหการศกษา และยดอาชพเมอพนโทษแลวจะไดกลบตนและประกอบอาชพในทางสจรต เพอเปนแนวทางปองกนมใหเกดอาชญากรรมขนอก20 2.1.2 แนวคดในการกาหนดโทษ

การกาหนดโทษใหแกจาเลยทกระทาความผดนนมความสาคญมากในการพจารณาคดอาญา โดยการกาหนดโทษใหแกจาเลยในคดอาญาน น ในแตละประเทศมรายละเอยดการดาเนนการทแตกตางกน กลาวคอ ในประเทศทใชระบบกฎหมายคอมมอนลอว (Common Law) ใชระบบการดาเนนคดอาญาแบบตอสหรอระบบคปรปกษ (Adversary System or Fight Theory) มการแยกขนตอนการวนจฉยความผด (Guilty Stage)21 และขนตอนการกาหนดโทษ (Sentencing Stage) ออกจากกนเปนอสระ (Bifurcation) โดยกระบวนการกาหนดโทษจาเลยจะเรมขนภายหลงมคาตดสนวาจาเลยเปนผกระทาความผด ไมวาโดยการรบสารภาพของจาเลย หรอโดยการวนจฉยขอเทจจรงในคดโดยผพพากษาหรอโดยลกขน และในกระบวนการกาหนดโทษ จะมการเสนอขอเทจจรงเกยวกบสภาพความผด บคลกลกษณะ ตลอดจนประวตภมหลงของจาเลยตอศาล หรอตอหนาผทาหนาทกาหนดโทษในรปรายงานตางๆ โดยตองเปดเผยรายละเอยดใหจาเลยทราบดวย เพอเปดโอกาสใหจาเลยโตแยงหากจาเลยไมเหนดวยกบขอมลเหลานน นอกจากน จาเลยยงมสทธทจะเสนอขอเทจจรงเพอชกจงใหศาลลงโทษตนเองสถานเบา (Right of Allocution or Plea Mitigation) ไดอกดวย22 หลงจากทมการนาเสนอขอเทจจรงตางๆ แลว ศาลหรอผก าหนดโทษจะดาเนนกระบวนการกาหนดโทษใหแกจาเลย โดยการกาหนดโทษตองอยภายในขอบเขตทกฎหมายกาหนด โดยขนตอนนในระบบคอมมอนลอวเรยกวา กระบวนการกาหนดโทษจาเลยในคดอาญา (Sentencing Process)23

19 ปรชา ขาเพชร. (2546). ดลยพนจของศาลในการรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษ: ศกษาแนว

คาพพากษาศาลฎกา. หนา 9. 20 ผจงจตต อธคมนนทะ. เลมเดม. หนา 128-129. 21 เกยรตภม แสงศศธร. เลมเดม. หนา 1. 22 เศรษฐชย อนสมศร. (2547). ดลยพนจในการกาหนดโทษจาคก. หนา 22. 23 แหลงเดม.

DPU

16

สาหรบกลมประเทศทใชระบบกฎหมาย ซวลลอว (Civil Law) กระบวนการกาหนดโทษทจะลงแกจาเลยในคดอาญามลกษณะแตกตางจากประเทศทใชระบบกฎหมายคอมมอนลอว โดยเหตทกระบวนพจารณาความผดในระบบกฎหมายซวลลอวเปนระบบไตสวน มใชแบบคตอส (Non-adversary system or Inquisitorial Type) การวนจฉยความผดและการกาหนดโทษจาเลยจะไมมการแยกออกจากกน จะดาเนนกระบวนพจารณาตอเนองโดยไมมการแยกออกจากกน24 ในระบบน ผพพากษาจะเปนผดาเนนการคนหาความจรงดวยตนเอง และศาลสามารถดาเนนกระบวนพจารณาคดและกระบวนการกาหนดโทษไปพรอมกนได เพราะศาลมขอมลเกยวกบตวจาเลยและขอมลอนๆ ทจาเปนในการพจารณาโทษจาเลยอยางครบถวนแลว

การดาเนนกระบวนพจารณาไมวาจะใชระบบคอมมอนลอว หรอ ระบบซวลลอว จงสามารถแยกออกเปน 2 ขนตอน คอ การวนจฉยความผดและการกาหนดโทษ

“เฉพาะผทกระทาความผดเทานนทควรจะไดรบการลงโทษ” เปนหลกการทสาคญในกระบวนการยตธรรมทางอาญา25 การลงโทษทเหมาะสมคอการไมลงโทษโดยปราศจากความผด และการลงโทษใหเหมาะสมกบความผด เปนพนฐานทเหมาะสมของการพจารณาคดอาญาทงหมด26 หรอเรยกวา หลก “Just desert”

กฎหมายอาญามงประสงคจะลงโทษผกระทาความผดใหเหมาะสม หรอไดสดสวนกบการกระทาความผด ในแงของผกระทาความผด ยอมไมตองการทจะรบโทษทตนเองถกพพากษา และการกาหนดโทษจงไมควรเกนกวาทเขาควรไดรบ การลงโทษทเหมาะสมแกการกระทาความผด จะกอใหเกดความยตธรรมขน และการกาหนดโทษทเหมาะสมแกความผดทกระทาเปนสงสาคญเพอรกษาประสทธภาพของกฎหมายเอาไว การลงโทษทเกนกวาความเหมาะสมเปนสงทไมมผใดตองการและสงผลใหกฎหมายไรประสทธภาพ กรณการลงโทษทเบาเกนไปกเชนเดยวกน ยอมไมสงผลใหกฎหมายมประสทธภาพการลงโทษผกระทาความผดควรกาหนดโทษใหมความเหมาะสมกบความผดและตวผกระทาความผดประกอบกนเปนรายๆ ไป ซงตองอาศยอาศยขอเทจจรงแหงคดทเกยวของกบพฤตการณแหงคด เชนความรนแรงในการกระทาความผด เปนตน และตองอาศยขอเทจจรงเกยวกบประวตภมหลงของผกระทาความผดดวย เชน ผกระทาผดไดกระทาผดครงแรก

24 แหลงดม. 25 Hayman Gross. (1981). Proportional Punishment and Justifiable Sentence. p. 56. 26 เศรษฐชย อนสมศร. เลมเดม. หนา 49.

DPU

17

หรอเคยกระทาผดซ าซากมาแลวเปนตน เพอนาขอเทจจรงดงกลาวมาใชเปนเครองมอประกอบดลยพนจกาหนดโทษดวย27

ทฤษฎการลงโทษทางอาญามงทจะปองกนมใหผทกระทาการฝาฝนกฎหมายหลดรอดจากการลงโทษ และการลงโทษจะตองไดสดสวนกบความผดทไดกระทาลง การไดสดสวนจะเกดขนกตอเมอเปนการลงโทษทพอด ไมหนก หรอเบาเกนไป แตอยางไรกด การยกเวนโทษกสามารถกระทาไกหากเปนความตองการของชมชน มาตรฐานของการลงโทษไมไดขนอยกบกบการทคนสวนใหญรสกเหมอนดผกระทาความผดไดรบความทกขทรมาน หากแตอยทสามารทจะปองกนการโตเถยงโดยใชเหตผลได28 2.1.3 การลงโทษใหเหมาะสมกบบคคล

การทสงคมไดนามาตรการทางกฎหมายมาใชตอผกระทาความผดหรอผละเมดกฎหมาย การลงโทษตองกระทาภายใตบรบทของผกระทาความผด ซงหมายถง ปจจยทเกยวกบสงคม การศกษา ครอบครว อาชพ สภาพจตใจ อนเปนบอเกดของอาชญากรรม โดยการกาหนดโทษน John Wintrop29 ไดกลาไววา “ความยตธรรมสมควรมอบใหแกทกคนตามทบคคลเลานนสมควรไดรบ” ในการกาหนดโทษของผพพากษาแตละคน จงยงไมชดเจนวาจะใชปจจยใดในการกาหนดโทษ และไมแนชดวาจะใหความสาคญกบวตถประสงคในการลงโทษหรอสภาพแหงความผดหรอความรนแรงของความผดแตละประเภท

ความไมยตธรรมในการใชดลยพนจอาจเกดจากการกาหนดโทษ ซงการกาหนดโทษมไดเกดขนโดยตรงกบตวบคคล หากแตเกดจากขอมลเกยวกบบคคล ดงนน ในการพจารณาโทษคดเรองใดเรองหนง ขอสาคญหนงในคดอาจถกละเลย หรอมองขามไป แมวาจะไดมการนาเสนอเขาสคด หรอการพจารณาเหมอนกน

ในประมวลกฎหมายอาญานนบญญตโทษทจะลงแกจาเลยไวเปนประเภทตางๆ หลายประเภท โดยการบญญตโทษในทางอาญาน นเปนการบญญตใหทางเลอกแกผพพากษาเปนผ พจารณาโทษ และผพพากษาผพจารณาโทษนนจะเปนผใชดลยพนจในการเลอกโทษทจะลงแกผกระทาความผด และกาหนดโทษทจะลงแกผกระทาความผด และโดยทกฎหมายมไดบญญต

27 อททศ สภาพ. (2549, มถนายน). “การใชดลยพนจในการกาหนดโทษของศาลยตธรรม.” บท

บณฑตย, 62(2). หนา 76. 28 แหลงเดม. หนา 50. 29 John Kapain and Jerome H. Skolnick. (1972). Criminal Justice: Introductiory Case and

Materials. p. 557.

DPU

18

หลกเกณฑในการใชดลยพนจวา ผพพากษาผพจารณาโทษนนใชปจจยใดบางในการประกอบดลยพนจเลอกชนดของโทษและกาหนดโทษ

ในสวนของการกาหนดโทษของผพพากษาจงมความสาคญยงทจะตองใหผพพากษากาหนดโทษทเหมาะสมกบความผดและตวผกระทาความผดโดยพจารณา 2 มตประกอบกนไป มฉะนนอาจจะทาใหกฎหมายขาดความศกดสทธไมสามารถปองกนและควบคมอาชญากรรมใหลดลงได แตในทางปฏบตยงทาไดยาก เนองจากเปนดลยพนจของผพพากษาแตละคน ซงในแตละคนอาจจะมความคดทแตกตางกนไป ดงนนในความแตกตางในการกาหนดโทษยอมเกดขนมาโดยตลอด ซงนบวาเปนปญหาสาคญของระบบงานศาลยตธรรมอยางยง30 ซงในการแกไขปญหาในการกาหนดโทษของผพพากษาในความแตกตางในการกาหนดโทษ ควรพจารณาถงตนเหตแหงการกาหนดโทษทแตกตางกนนน และทาใหมาตรฐานในการกาหนดโทษอยในกรอบแนวความคดเดยวกน มใชกระทาโดยไมมหลกเกณฑ เปนตนวา การนาหลกอาชญาวทยาและทณฑวทยามาใชในการกาหนดโทษเปนตน 2.2 แนวคดในการเลยงโทษจาคก

โทษจาคกเปนโทษทมประสทธภาพทสดทจะทาใหผตองโทษกลบตนเปนคนด ฉะนนการวางโทษขนตานอยมากจงไมสอดคลองกบหลกทณฑวทยาเพราะกรณจะไมสามารถใชการปฏบต (treatment) ไดอยางมประสทธภาพ31 เนองจากจาเลยทกระทาความผดจะไดรบการแกไขฟนฟใหสามารถกลบตวเปนคนดได ดงนน ในทางวชาการนกนตศาสตรเหนพองตองกนวาควรหลกเลยงโทษจาคกระยะสน เพราะเหตทวาโทษจาคกระยะส นไมสามารถแกไขฟนฟผกระทาความผดไดเนองจากระยะเวลาสนเกนกวาทจะปรบเปลยนพฤตกรรมของผกระทาความผดได ทงยงสงผลเสยอกมากมายในการจาคกจาเลยระยะสน เหตนกฎหมายอาญาของประเทศตางๆ จงบญญตถงวธการหลกเลยงการลงโทษจาคกระยะสนซงวธการหลกเลยงของประเทศตางๆ มความแตกตางกนออกไป32

การเลยงโทษจาคก หมายถง การหลกโทษจาคก การหลกผลรายจากการใชวธจาคกทมนษยปถชนทวไปพยายามหลกหนใหไกลทสด ในขณะทรฐจาเปนตองบงคบใหบคคลเหลานนรบเอาผลบางอยางจากการกระทาผดไป แตรฐกเปดโอกาสใหบคคลเหลานนสามารถกลบตวเปนคนดไดโดย การเลยงจากวธการจาคกมาใชบทลงโทษทเหมาะสมจากการกระทาทหลงผดไมเปนอาชญา

30 อทศ สภาพ. เลมเดม. หนา 734. 31 หยด แสงอทย ก (2537). กฎหมายอาญาภาค 1. หนา 178. 32 คณต ณ นคร ก เลมเดม. หนา 391.

DPU

19

กรโดยสนดาน33 นอกจากนนยงอาจหมายถงการใชมาตรการอนในการปฏบตตผกระทาความผดแทนการลงโทษผกระทาความผดกอนเขาสเรอนจาเชน การรอลงอาญา หรอการลงโทษปรบเปนตน ทาใหผกระทาความผดไมตองถกจากดอสรภาพเลย34

การปฏบตตอผกระทาความผดโดยวธการเลยงโทษจาคกนน เปนมาตรการในการเบยงเบนตวผกระทาความผดออกจากกระบวนการยตธรรมทางอาญา ไมวาจะเปนการเลยงโทษจาคกนจะมการกาหนดเงอนไขทศาลผพจารณาโทษใหแกผกระทาความผดตองปฏบต โดยคานงถงความเหมาะสม เปนกรณๆ ไป เพอเปนการบาบด พนฟผกระทาความผด เพราะการบาบดหรอฟนฟนน ผกระทาความผดอาจตองใชวธการทแตกตางกน เชน กรณทศาลมดลยพนจในการรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษใหแกจาเลย กาหมายกาหนดใหศาลสามารถกาหนดเงอนไขในการคมประพฤต หรอใหจาเลยทางานบรการสาธารณะ โดยผกระทาความผดหรอจาเลยไมตองรบโทษจาคกจรงในเรอนจาหรอทณฑสถาน หรอศาลอาจมคาสงใหจาเลยมารายงานตวตอ เจาพนกงานคมประพฤต ซงการใชมาตรการเลยงโทษจาคกแกผกระทาความผดมกใชกบผกระทาความผดครงแรก มใชผกระทาผดตดนสยหรอโดยสนดาน การกระทาความผดอนเกดจากความพลงพลาด หรอพลงเผลอ ซงผกระทาไมสมควรไดรบการลงโทษจาคก หรออาจเปนกรณทผกระทาความผดแมดวยจงใจหากแตเปนการกาหนดโทษจาคกระยะสนซงหากปลอยใหผกระทาความผดดงกลาวตองรบโทษอยในเรอนจาอาจสงผลกระทบแกบคคลนนมากกวาการเลยงโทษจาคกนน การเลยงโทษจาคกทาใหผกระทาความผดสามารถดาเนนชวตอยรวมกบผคนในสงคมโดยปกต และเปนผลดแกผกระทามากกวาปลอยใหผกระทาถกลงโทษจาคก

โดยเหตทการลงโทษจาคกระยะสนไมไดกอใหเกดผลดตอตวผกระทาความผด ทงโทษทางอาญามอยหลายประเภทใหศาลเลอกใชกบผกระทาความผดตามความรายแรงแหงการกระทาความผดและเหตสวนตวของผกระทาความผด โดยวตถประสงคของการเลยงโทษจาคกมดงนคอ35

(1) เพอเปนการลดความเสยหายของโทษจาคกระยะสน หรอลบรอยมลทนแกผตองขงทกระทาความผดลหโทษจากการถกคมขงในเรอนจา และเปนการลดโอกาสในการเรยนรหรอถายทอดเทตนคอาชญากรรมจากผตองขงทเปนอาชญากรอาชพ อนอาจทาใหกลายเปนอาชญากรอาชพไปในทสด และยงสามารถกลบเขาสสงคมใชชวตไดตามปกต ไมถกตราหนาวาเปนคนขคก หรอถกตดออกจากครอบครว เพอนฝง และสงคมซงอาจเปนสาเหตททาใหเกดปญหาอนตามมา

33 วชราภรณ จตรชม. เลมเดม. หนา 33. 34 อารษา มณสวาง. เลมเดม. หนา 27. 35 ประเสรฐ เมฆมณ. (2533). หลกทณฑวทยา. หนา 8.

DPU

20

(2) เพอเปดโอกาสใหผกระทาความผดไดปรบสภาพชวตในชมชนอสระไดดยงขนโดยผกระทาความผดจะไดรบคาแนะนาจากเจาหนาททคอยควบคมสอดสองและใหคาปรกษาตลอดจนใหความชวยเหลอในดานตางๆ เพอใหผกระทาความผดสามารถปรบตวเองในการดาเนนชวตประจาวนไดตามปกต สามารถประกอบอาชพ อยรวมกบญาต พนองได อกทงยงทาใหผกระทาความผดไดทราบความเจรญกาวหนาของโลกทเปลยนแปลงไป และไมกลบไปตดตอกบสงคมในเรอนจาอก

(3) เพอลดความแออดยดเยยดของสถานทคมขง โดยเรอนจาควรเปนสถานททเหมาะสมกบการกระทาความผดทรายแรงทเปนอนตรายตอสงคม ซงตองควบคมตวไวหรอตดออกจากสงคมเปนเวลานาน อนจะทาใหสงคมเกดความปลอดภยมากขน

(4) เพอชวยประหยดงบประมาณของรฐทตองนามาเปนคาใชจายในการเลยงดผตองขงบางประเภททไมจาเปน เชนผกระทาความผดเลกนอย หรอกระทาความผดโดยพลงพลาดไป หรอกระทาความผดไปเพราะมเหตจาเปนตางๆ มไดเกดจากจตใจชวราย ซงหากใชมาตรการอนแทนการลงโทษจาคก ทาใหผกระทาความผดสามารถกลบเขาสสงคม ทางานหาเลยงตนเองและครอบครวตอไปได ทาใหรฐไมจาตองเสยคาใชจายในการดแลผกระทาความผดประเภทนและครอบครวของบคคลดงกลาว 2.3 แนวคดในการรอการลงโทษ

การปฏบตตอผกระทาผดในสมยโบราณ มาจนถงศตวรรษท 19 มงลงโทษโดยถอวาเปนการแกแคนทดแทนหรอยบย งมากกวาการแกไขฟนฟ เพราะฉะนนการกระทาผดสวนมากจงไดรบการลงโทษอยางรนแรงและอยางนอยทสดกถกลงโทษจาคกซงผลของการปฏบตตอผกระทาผดดงกลาวนนมแตจะทาใหผกระทาความผดประพฤตตนเปนอาชญากรมากยงขนจากปรากฏการณดงกลาวนจงทาใหความเชอถอในวธปฏการปฏบตตอผกระทาความผดลดลงและหนไปหาวธการปฏบตตอผกระทาผดอยางมมนษยธรรมและเปนรายบคคลมากยงขน โดยเปลยนแนวความคดจากวธการลงโทษมาเปนวธการแกไขบาบดและจากการจาคกมาเปนวธการเลยงโทษจาคก36

การรอการลงโทษนเรมขนในประเทศฝรงเศส โดยสมาชกสภาสงชอ Berenger ไดเสนอความคดทจะหลกเลยงการจาคกระยะสนโดยใหศาลรอการลงโทษไวกอน ตอสภาสงของฝรงเศส ในป ค.ศ. 1884 ในการเสนอรางกฎหมายฉบบนในชนแรกไดมการอภปรายถกเถยงกนอยางกวางขวางแตไมเปนทยต ในปถดมา คอ ค.ศ. 1885 ไดมการจดประชมอาชญาวทยาทกรงโรม การอภปรายครงนมลทางไปในแงทดทาใหนกกฎหมายชาวเบลเยยมไดนาเอาหลกการนไปปรบใช

36 นนทพฒน บญทว. (2550). ปญหาการรอการลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญา. หนา 50.

DPU

21

ในกฎหมายลงวนท 31 พฤษภาคม ค.ศ. 1888 เหตการณดงกลาวทาใหสภาสงของฝรงเศส ไดพจารณาขอเสนอของ Berenger อกครง และไดออกกฎหมายลงวนท 26 มนาคม ค.ศ. 1891 บญญตใหสอดแทรกเพมเตมเลกนอยวาดวยเรองรอการลงโทษไวในมาตรา 734-737 ของประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาฝรงเศษ และไดเพมเตมอยางสมบรณในภายหลงในมาตรา 781-78837

แนวความคดเกยวกบการรอการลงโทษน ไดแพรหลายไปยงประเทศตางๆ อยางรวดเรว เพราะเปนบทกาหนดโทษทเหมาะสมตามทฤษฎการลงโทษแผนใหม โดยไดรบไวใชในรฐเจนวา และลกเซมเบอร ในป ค.ศ. 189238 2.4 การรอการลงโทษในประเทศไทย

โดยทโทษจาคกมผลเสยอยหลายประการ กลาวคอการทตองถกจาคกอยในเรอนจาทาใหผตองโทษเสยชอเสยง นอกจากนนยงทาใหตองปะปนปยกบนกโทษคนอน ซงอาจทาใหอทธพลในทางชวรายตดมาไดงาย การจาคกผกระทาความผดในระยะเวลาสน อาจมผลเสยมากกวาผลด39

สาหรบประเทศไทยมหลกกฎหมายทคลายการรอการลงโทษปรากฏอยในกฎหมายตราสามดวง ซงพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช ทรงรวบรวมและชาระสะสางขน และไดบนทกถงกฎหมายลกษณะโจรหรอพระอยการลกษณะโจร กลาวถงโทษ 6 สถานมโทษภาคธรรม (ทณฑ) รวมอยดวย ตอมาเมอป พ.ศ. 2451 จงไดมการประกาศใชกฎหมายลกษณะอาญา ร.ศ. 127 หลกการรอการลงโทษจงไดมบญญตไวในมาตรา 41 และมาตรา 42 โดยเรยกวา รอการลงอาญา กรมหลวงราชบรดเรกฤทธไดทรงอธบายความแตกตางระหวางโทษทณฑตามกฎหมายเกากบรอการลงอาญาตามกฎหมายอาญาไววา40

ภาคทณฑตามกฎหมายเกานนเปนการยกโทษเสยทเดยวแตภาคทณฑตามโคดนเปนแตใหรอโทษไวพลางกอน ถาภายในหาปไมไดกระทาผดขนอกแลวจงเปนอนลบโทษกระดานชนวนความผดใดทภาคทณฑไดนน โคดไมกาหนดยอมใหภาคทณฑไดแตคนทไมเคยทาผดมาแลวครงใดครงหนง กฎหมายลกษณะอาญาเดมมาตรา 41 และมาตรา 42 มวธการรอลงอาญาตางกบภาคทณฑตามกฎหมายเกาซงเปนการยกโทษใหทเดยว เมอ พ.ศ. 2494 ไดมการแกไขโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมกฎหมายลกษณะอาญา ฉบบท 14 ใหวธการรอการลงโทษมผลสมบรณยงขนตามหลกในมาตรา 56 น ประโยชนของการรอการลงโทษยงมอยอก โดยเปนเครองเตอนสตใหผทอยระหวาง

37 นพพร โพธรงสยากร. (2524). การใชดลยพนจของศาลในการลงโทษ. หนา 41. 38 แหลงเดม. หนา 42. 39 อททศ แสนโกศก. เลมเดม. หนา 116. 40 แหลงเดม.

DPU

22

รอการลงโทษตองสงวรระมดระวงตวไมกระทาความผดขนอก ตางกบการปลอยตวโดยมเงอนไข (La Liberation Conditionelle) ซงเปนวธการทางฝายบรหารปฏบตตอผถกลงโทษจาคกอยและประพฤตด นอกจากน ในกฎหมายลกษณะอาญา ร.ศ. 127 ยงนาหลกวาดวยการยกโทษมาใช ดงปรากฏในมาตรา 40 เมอผทตองคาพพากษาใหลงโทษไดรบการลดหยอนอาญาลงตามบทกฎหมายนจนเหลอแตอาญาอยางเบาเพยงตองจาคกหนงเดอนหรอตากวาหนงเดอนและปรบดวยเทานนไซร ทานวาศาลจะกาหนดเวลาจาคกผนนใหนอยลงกวานนอก ทงปรบดวยหรอไมปรบดวยกได หรอจะยกโทษจาคกใหคงปรบเพยงสถานเดยวกได และในกรณทศาลพพากษาใหรอการลงอาญาไวตามมาตรา 41 หากผนนประพฤตตวด ไมกระทาผดภายในระยะเวลาหาป กใหยกโทษทรอไวเสย ดงความในมาตรา 42 วรรคแรก บญญตวา เมอศาลไดสงรอการลงอาญาผใดไวตามความทกลาวมาในมาตรา 41 และผนนประพฤตตวดไมกระทาความผดอยางหนงอยางใดทวาในภาค 2 ตงแตสวนท 1 จนถงสวนท 9 ตลอดเวลาหาปแลว ทานใหยกโทษทรอไวใหแกมนทเดยว41

ตอมาภายหลงไดมการประกาศใชประมวลกฎหมายอาญาเมอวนท 13 พฤศจกายน พ.ศ2499 ไดมการบญญตเรองการรอการกาหนดโทษและรอการลงโทษไวในมาตรา 56 โดยไดมการแกไขเพมเตมมาตรา 56 น 2 ครงคอ เมอป พ.ศ. 2532 และป พ.ศ. 2545 ซงเปนการแกไขในเรองเงอนไขเพอการคมความประพฤตของผกระทาความผด และการแกไขในเรองอตราโทษทเปนหลกเกณฑใหศาลรอการกาหนดโทษหรอรอการลงโทษและระยะเวลาในการรอการกาหนดโทษหรอรอการลงโทษ42

โดยปกตเมอศาลวนจฉยวาจาเลยมความผดตามฟองแลว ศาลกจะกาหนดโทษลงไปในคาพพากษาวาจะใหลงโทษจาเลยอยางละเทาใดละมการลงโทษจาเลยตามทกาหนดไวในคาพพากษาทนท ในกรณทมการรอการกาหนดโทษนน เมอศาลวนจฉยวาจาเลยมความผดจรงตามฟองแลวศาลจะยงไมกาหนดโทษและสงใหลงโทษจาเลย แตจะปลอยจาเลยไปโดยคาดโทษจาเลยไววาจะตองไมกระทาความผดขนอกภายในเวลาทศาลกาหนด โดยถากระทาความผดขนเชนนนจะเขาหลกเกณฑตนามทกฎหมายกาหนดไว นอกจากจาเลยจะตองถกลงโทษสาหรบการกระทาความผดครงหลงแลวศาลยงจะกาหนดโทษและลงโทษสาหรบความผดครงกอนทรอไวรวมเขาไปดวย ถาจาเลยไมกระทาความผดขนอกภายในเวลาทศาลกาหนดไวหรอกระทาความผดขนอกภายใน

41 ศร อศวนนท. (2483, มกราคม). “ปญหาเรองรอการลงอาญาจาเลย.” บทบณฑตย. หนา 196. 42 พระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบท 10) พ.ศ. 2532 และพระราชบญญต

แกไขเพมเตมประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบท 14) พ.ศ. 2545.

DPU

23

เวลาทศาลกาหนดไวกจรงแตไมเขาหลกเกณฑตามทกฎหมายกาหนดไว จาเลยกพนจากการทจะตองรบโทษสาหรบการกระทาความผดทไดรบรอการกาหนดโทษไวนนไปเลย43

การรอการลงโทษกมลกษณะใกลเคยงกบการรอการกาหนดโทษนนเองเปนแตวาในเรองการรอการลบงโทษนน ศาลจะวางกาหนดโทษลงไปเลย เปนแตยงไมไมใหลงโทษจาเลยเทานน ฉะนน เมอจาเลยไปกระทาความผดขนอกภายในเวลาทศาลกาหนดและเขาหลกเกณฑตามทกฎหมายกาหนดไว ศาลกไมจาตองวางกาหนดโทษสาหรบความผดครงกอนเพราะไดวางกาหนดโทษไวแลว จงเปนแตเพยงเอาโทษทไดกาหนดไวสาหรบการกระทาความผดครงกอน มาเขารวมกบโทษสาหรบความผดครงหลงและใชลงแกจาเลย44

การรอการกาหนดโทษและการรอการลงโทษ ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 56 น เรยกกนโดยทวไปวา การรอลงอาญา แตมาตรา 56 ใชคาวา รอการกาหนดโทษ หรอ รอการลงโทษ

ดงนน การรอการลงโทษ จงหมายถง การทศาลพจารณาคดและพพากษาวาจาเลยมความผดพรอมกาหนดโทษจาคกทจะลงแกจาเลยแลว แตยงไมนาตวจาเลยไปกกขงไวในเรอนจา โดยใหโอกาสแกจาเลยกลบไปอยกบครอบครว โดยมการคาดโทษไววา หามมใหจาเลยกระทาความผดอกภายในระยะเวลาทกฎหมายกาหนด หากจาเลยฝาฝนไมเขดหลาบ ไดกระทาความผดอกภายในเวลาทกฎหมายกาหนดไว45 หากความปรากฏแกศาลเอง หรอกรณทโจทกมคาขอใหศาลนาโทษดงกลาวไปบวกเขากบโทษในคดใหม แตหากจาเลยมไดกลบไปกระทาความผดขนอกภายในระยะเวลาดงกลาว โทษตามคาพพากษายอมสนผลโดยไมมผลแกจาเลยอกตอไป46 และการรอการกาหนดโทษ จงหมายถง การทศาลพจารณาคดและพพากษาวาจาเลยมความผดแตยงไมกาหนดโทษจาคกทจะลงแกจาเลย และยงไมนาตวจาเลยไปกกขงไวในเรอนจา โดยใหโอกาสแกจาเลยกลบไปอยกบครอบครว โดยมการคาดโทษไววา หามมใหจาเลยกระทาความผดอกภายในระยะเวลาทกฎหมายกาหนด หากจาเลยฝาฝนไมเขดหลาบ ไดกระทาความผดอกภายในเวลาทกฎหมายกาหนดไว หากความปรากฏแกศาลเอง หรอกรณทโจทกมคาขอใหศาลกาหนดโทษทรอไวดงกลาวแลวนาไปบวกเขากบโทษในคดใหม แตหากจาเลยมไดกลบไปกระทาความผดขนอกภายในระยะเวลาดงกลาว โทษตามคาพพากษายอมสนผลโดยไมมผลแกจาเลยอกตอไป

การรอการลงโทษเปนมาตรการทศาลนามาใชในเพอหลกเลยงโทษจาคกระยะสน โดยรอการลงโทษผกระทาความผดเนองจาก ผกระทาความผดสวนใหญมกกระทาความผดในคดไม

43 อททศ แสงโกศก ก เลมเดม. หนา 116-117. 44 แหลงเดม. 45 ภาสกร ญาณสธ. (2543). กลวธรอการลงโทษโดยคาพพากษาศาลฎกา. หนา 8. 46 แหลงเดม.

DPU

24

รายแรง ซงมโทษจาคกระยะสน และหากผกระทาผดทศาลรอการลงโทษไมสามารถกลบตนเปนคนดได หรอ หากผกระทาความผดไดกระทาความผดขนใหม ศาลกมอานาจนาโทษจาคกทรอการลงโทษมารวมกบโทษจาคกในคดใหมได47 การรอการลงโทษนมผลมาจากทฤษฎแกไขฟนฟผกระทาความผดทไมตองการใหบคคลเขาไปรบอทธพลในทางเสยหายจากในเรอนจา และ การลงโทษจาคกระยะสนไมอาจปรบปรงแกไขใหผกระทาความผดกลบตวไดโดยสมบรณในระหวางอยในเรอนจานน48 2.4.1 แนวความคดเกยวกบการรอการลงโทษ49

(1) การรอการลงโทษเปนการใหโอกาสผกระทาความผด ทาใหรกษาทรพยากรบคคล ลดกรรตอตานหรอปฏปกษกบสงคมจากผกระทาความผดทาใหการลงโทษตรงกบสภาพความเปนจรง เปนการใหโอกาสแกผกระทาความผดทสามารถแกไขฟนฟพฤตกรรมไดกลบไปอยกบครอบครวและชมชนเพอเปดโอกาสใหผกระทาความผดกลบตวเปนพลเมองด

(2) การรอการลงโทษเปนการหลกเลยงการลงโทษจาคกระยะสนเพอมใหผกระทาผดไดเรยนรพฤตกรรมทเลวรายจากผตองขงอนในเรอนจา อนเปนการเพมคนเลวใหแกสงคมมากกวาการคนคนดสสงคม และ เพอไมใหผกระทาความผดมประวตเสอมเสย เมอพนโทษแลว ยากทจะกลบตวเปนพลเมองดประกอบสมมาอาชพโดยสจรตตอไปได เนองจากสงคมไทยยงไมเปดโอกาสใหผกระทาความผดทเคยตองโทษจาคกมาแลวกลบคนเขาสสงคมไดอยางปกต 2.4.2 ผลดและผลเสยของการรอการลงโทษ

การรอการกาหนดโทษหรการรอการลงโทษเปนมาตรการทศาลหยบนามาใชเพอเปนการหลกเลยงโทษจาคกระยะสน ซงจะไมกอใหเกดผลดแกจาเลยซงศาลพพากษาวามความผดและกาหนดโทษระยะสน แตอยางไรกด การทศาลจะพจารณาใชดลยพนจในการรอการกาหนดโทษหรอรอการลงโทษนน ศาลควรคานงถงผลดและผลเสยอนเกดจากการใชดลยพนจรอการกาหนดโทษและรอการลงโทษใหแกจาเลยดวย 2.4.2.1 ผลดของการรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษ

1. การลงโทษจาคกนอกจากมจะมผลเสยตอตวผกระทาความผดแลวยงมผลกระทบถงครอบครวของเขาดวย50 การรอการกาหนดโทษหรอรอการลงโทษนนทาใหผกระทาความผดม

47 องศเกต วสทธวฒนศกด. (2547). ปญหาการนามาตรฐานขนตาในการไมควบคมผกระทาความผด

ขององคการสหประชาชาตมาใชในกระบวนการยตธรรมไทย. หนา 39. 48 นนทพฒน บญทว. เลมเดม. หนา 51. 49 ทพชฎา วรยศร. (2549). “การนาแนวคดทฤษฏทางอาชญาวทยามาใชในการวางเกณฑรอการ

ลงโทษ.” บทบณฑตย, 62(4). หนา 119.

DPU

25

โอกาสกลบไปอยกบครอบครวของตน โดยเฉพาะอยางยง หากผกระทาความผดเปนหวหนาของครอบครวกหจะทาใหครอบครงวของผกระทาความผดไมไดรบความเดอดรอน และสภาพครอบครวไมเกดการแตกแยก51

2. ใหโอกาสผกระทาความผดไดปรระพฤตกลบตนเปนพลเมองดตอไปในภายหนา52 3. ใหผกระทาความผดยบย งตนเองมใหกระทาความผดใหมขนอก53 ซงในขอนแมจะ

พจารณาในแงผลในทางขมขของโทษ ซงอาจทาใหผลในทางขมขตอบคคลทวไปนอยลง แตถาพจารณาถงตวผกระทาผดทไดรบการรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษยอมมมากขน เพราะผ นนจะรสกตวอยวาหากไปกระทาความผดขนอกภายในระยะเวลาทศาลกาหนด ตนจะตองถกลงโทษทงสาหรบคตวามผดกอนและทงสาหรบความผดครงหลง ฉะนนการรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษจะมผลใหเขาระวงตวไมกลากระทาความผดขนอกอยางนอยกภายในระยะเวลาทศาลกาหนด54

4. ลดการแออดของนกโทษในเรอนจาเพราะสภาพปจจบนมนกโทษแนนลนเรอนจาแลว55 2.4.2.2 ผลเสยของการรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษ

1. การรอการลงโทษและการรอการกาหนดโทษมผลเสยทวา ทาใหผลในทางการขมขของโทษคลายความศกดสทธลงไป โทษจะมผลเปนการขมขอยางศกดสทธไมใหบคคลกลากระทาความผด กตอเมอมการลงโทษกนอยางแนนอนในทกกรณทไดมการกระทาความผดเกดขน หากวาเมอมการกระทาความผดเกดขนบางกรณมการลงโทษ บางกรณกไมลงโทษ ผทจะกระทาความผดยอมคดวาถาตนกระทาความผดลงไปอาจไมตองรบโทษกได ทาใหกลากระทาความผด56

2. ผกระทาความผดอาจไมเขดหลาบในการกระทาความผด โดยอาจกระทาความผดขนใหม57

3. ทาใหผเสยหายเกดความไมพอใจทผกระทาความผดมตองรบโทษจาคกในเรอนจา58

50 อททศ แสนโกศก ก เลมเดม. หนา 118. 51 นนทพฒน บญทว. เลมเดม. หนา 55. 52 แหลงเดม. 53 แหลงเดม. 54 อททศ แสนโกศก ก เลมเดม. หนา 118. 55 นนทพฒน บญทว. เลมเดม. หนา 56. 56 อททศ แสนโกศก ก เลมเดม. หนา 117. 57 นนทพฒน บญทว. เลมเดม. หนา 56. 58 แหลงเดม.

DPU

บทท 3 การใหเหตผลในคาพพากษากรณรอการลงโทษของศาลตางประเทศ

ในการพจารณาและทาคาพพากษาในตางประเทศมวธพจารณาและทาคาพพากษา

แตกตางกน เนองจากระบบกฎหมายทแตละประเทศเลอกใชนนมหลกการและวธการพจารณาตามระบบกฎหมายทตางกน ซงการแบงระบบกฎหมายนแยกออกเปน 2 ระบบคอ ระบบคอมมอนลอว และ ระบบซวลลอว ซงมการพจารณาพจารณาและทาคาพพากษาแตกตางกน

ในประเทศทใชระบบกฎหมายแบบ คอมมอนลอว อาจมการใชลกขนรวมพจารณารวมกบผพพากษา โดยลกขนจะวนจฉยชขาดวาจาเลยกระทาความผดหรอไมสวนผพพากษาจะเปนผกาหนดโทษทจะลงแกจาเลย1

ในประเทศทใชระบบกฎหมายแบบ ซวลลอว ผพพากษาจะทาหนาทในการพจารณาและพพากษาคดโดยในคาพพากษาจะวนจฉยชขาดวาจาเลยไดกระทาความผดหรอไมละหากจาเลยกระทาความผดกจะกาหนดโทษสาหรบความผดนนดวย2

แตหลกเกณฑของการพจารณาคดและการทาคาพพากษาในทกประเทศจะตองมการใหเหตผลในคาพพากษาและการพจารณาโทษทจะลงแกจาเลยเสมอไมวาประเทศตางๆนนจะใชระบบกฎหมายแบบใดกตาม 3.1 การพจารณาคดและการทาคาพพากษาของศาลประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน

ปจจบนการดาเนนคดอาญาของประเทศตางๆ ทงในระบบ ซวลลอวและคอมมอนลอวไดปรบเปลยนจากระบบไตสวนซงไมมการแยกหนาทสอบสวนฟองรองและการพจารณาพพากษาคดออกจากกนและปฏบตตอผ ถกกลาวหาในฐานะเปนกรรมในคดมาเปนระบบกลาวหา (Accusatorial System) ซงมการแยกหนาทสอบสวนฟองรองและการพจารณาพพากษาคดออกจากกน โดยใหองคกรในกระบวนการยตธรรมทตางกน คอ อยการและศาลเปนผทาหนาทและยกฐานะของผกลาวหาขนเปนประธานในคด และการดาเนนคดอาญาของประเทศตางๆ ในระบบซวลลอวน นไดใชวธการคนหาความจรงแบบไมตอสหรอระบบการไตสวนหาความจรง (Non-adversary

1 ยงยทธ มหสรากล. (2538). การใหเหตผลในคาพพากษาคดอาญา. หนา 36. 2 แหลงเดม.

DPU

27

system or Inquisitorial system) มาใช การดาเนนคดอาญาในระบบนจะไมมลกษณะเปนการตอส ระหวางฝายโจทกและจาเลยแตทกฝายทงศาล อยการและทนายของผถกกลาวหา ตางตองมหนาทรวมกนในการคนหาความจรง3 กระบวนการดาเนนคดอาญาจะเรมขนทพนกงานตารวจจะเปนผทาหนาทสอบสวนรวบรวมขอเทจจรงตางๆ ตลอดจนพยานหลกฐานทงปวงทเกยวกบความผดและตวผกระทาความผด ความคดเหนของพยานผเชยวชาญ เอกสาร และรายงานตางๆ เกยวกบคด ประวตการกระทาความผดและเอกสารตางๆ ของจาเลยแลวเสนออยการ อยการจะเปนผใชดลพนจวาจะดาเนนคดอาญากบจาเลยตอไป หรอไม กรณถาเหนวาควรดาเนนคดตอไป อยการกจะจดทาสานวนการสอบสวนซงประกอบสวนตางๆ เชน คาใหการของจาเลย ความคดเหนของพยานผเชยวชาญ เอกสารและรายงานตางๆ เกยวกบคดประวตการกระทาความผด และเอกสารตางๆ ของจาเลยจนครบถวนแลวอยการจะทาคาฟองพรอมกบตงขอหาจาเลย แลวนาสานวนการสอบสวนทงหมดดงกลาวพรอมดวยคาฟองยนฟองตอศาลทมเขตอานาจ4

ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมนถอเปนประเทศผนาทางระบบกฎหมายซวลลอว5 กระบวนพจารณาทางอาญาของเยอรมนแบงออกเปน 2 สวน คอ กระบวนการไตสวนเบองตน(Preliminart Proceeding) และการพจารณาคาพพากษาคด (Main Proceeding) ในการพพากษาคดของศาลเองกเชนกน ตองตงอยบนหลกการพจารณาโดยเปดเผย (public) หมายถงการพจารณาตองกระทาโดยเปดเผยตอสาธารณะ ดวยวาจา (oral) หมายความวา กระบวนพจารณาตองกระทาโดยวาจาของคความในศาล โดยตรง (direct) กระบวนพจารณากระทาตอศาลทพจารณาคดโดยตรง6

กระบวนพจารณาคดอาญาของประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมนจะเรมตนเมอ ผพพากษาไดรบคาฟอง ตลอดจนเอกสารตางๆ จากอยการแลว แตสาหรบในคดอกฉกรรจกอนทจะเรมการพจารณาคดจะตองมการไตสวนมลคดและคาฟองดงกลาววามหลกฐานนาเชอถอเพยงพอทจะดาเนนคดในศาลตอไปไดหรอไม หลงจากไตสวนมลฟองแลวจะดาเนนการสบพยานโจทกและจาเลย ระหวางการสบพยานโจทกจาเลยนน ศาลไมเพยงแตเปนผดาเนนกระบวนพจารณาคด

3 ปทมพร กลดอา. (2505). การนาวธพจารณาความแพงมาใชบงคบในวธพจารณาความอาญา. หนา 5-

7. 4 ปรชา ขาเพชร. เลมเดม. หนา 25. 5 พชญ ลอวณชกจ. (2551). บทบาทของพนกงานอยการตอการใชดลยพนจของศาลในการกาหนด

โทษ. หนา 33. 6 ปรชา ขาเพชร. เลมเดม. หนา 31.

DPU

28

เทานน แตยงตองเปนผรบผดชอบในการแสวงหาพยานหลกฐานและขอเทจจรงดวย7 หลงจากการสบพยานสนสดลงอยการจะแถลงปดคดโดยกลาวถงขอโตแยงของจาเลยเกยวกบการกระทาความผดตลอดจนชแจงวาควรกาหนดโทษจาเลยในสถานใดดวย8 และตอมาจาเลยกแถลงปดคดซงจาเลยมสทธยนคารองขอใหศาลลงโทษสถานเบา การดาเนนกระบวนพจารณาคดจะกระทาตอกนไปโดยไมขาดตอนนบจากการแถลงปดคดสนสดลง9 และโดยปกตผพพากษาซงเปนผนงพจารณาคดนนตงแตตนจะเปนผทาหนาทพจารณาพพากษาตดสนคดและกาหนดโทษจาเลยไดทนท เพราะพยานหลกฐานทงหมดรวมทงสานวนการสอบสวนทมประวตและรายงานอนๆทเกยวกบตวจาเลยไดปรากฏอยในสานวนแลวกอนทจะพจารณาพพากษาความผด 3.1.1 ลกษณะทวไปของคาพพากษา

คาพพากษาคดอาญาของเยอรมน (Urteil) ประกอบดวย 2 สวน10 1. รปแบบของคาพพากษา (Urteilsformed) 2. ขอความแหงเหตผล (Grund, Urteilgrunde) รปแบบของคาพพากษาของศาลอาญาเยอรมน การทาคาพพากษาจะกระทาโดยศาล

และอานโดยประธานของผพพากษาทนงพจารณาคดนนโดยเปดเผยและคาพพากษานนตองแสดงเหตผลแหงคาพพากษานนดวย

คาพพากษาของศาลเยอรมนมเอกลกษณโดดเดนจากคาพพากษาของประเทศอนๆ ทใชระบบกฎหมาย ซวลลอว เหมอนกน กลาวคอ คาพพากษาของประเทศเยอรมนมภาษาทสละสลวยโดยเกดจากการรางคาพพากษาอยางพถพถน และเปนภาวะวสย ศลปะในการรางคาพพากษาบางครงอาจเปนเอกลกษณของการศกษากฎหมายเยอรมน11 คาพพากษาของศาลอาญาเยอรมนจงใชคาทสนทสดแตมน าหนก และมเหตผลในคาพพากษาซงเหตผลทปรากฏมเพยงเหตผลเดยว โดยเหตผลนน ปราศจากอคตสวนตว โดยผพพากษาทจะสามารถลงชอในคาพพากษาไดนนตองเปน ผพพากษาทไดนงพจารณาคดนนมาแลว โดยคาตดสนจะกระทาโดยเสยงขางมาก

7 John H. Langbein. (1997). Comparative Criminal Procedure: Geramany. pp. 73-74. (อางถงใน

ปรชา ขาเพชร. แหลงเดม. หนา 26.) 8 Ibid. 9 อภรตน เพชรศร. (2521, กรกฎาคม-กนยายน). “การพจารณาคดอาญาของศาลในประเทศ

สหรฐอเมรกา: ระบบพจารณาแบบไบเฟอรเฆฌน.” วารสารนตศาสตร, 10. หนา 438. 10 ยงยทธ มหสรากล. เลมเดม. หนา 42. 11 John H Langbein. Op.cit. p. 56.

DPU

29

ในการพจารณาคดอาญาในประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมนพนกงานอยการสามารถเสนอความเหนตอศาลในเรองโทษทจะลงแกจาเลยไดซงการเสนอกาหนดโทษทจะลงแกจาเลยนจะกระทาหลงจากทศาลไดพจารณาพยานหลกฐานในคดเสรจสนแลวโดยศาลไมผกมดกบคาแนะนาเรองโทษทพนกงานอยการ12 3.1.2 เหตผลของคาพพากษา

ลกษณะทวไปของในการพพากษาคดของศาลของประเทศเยอรมนตองต งอยบนหลกการพจารณาโดยเปดเผย (public) หมายถงการพจารณาตองกระทาโดยเปดเผยตอสาธารณะดวยวาจา (oral) หมายความวากระบวนการพจารณาตองกระทาโดยวาจาของคความในศาลโดยตรง (direct) กระบวนการพจารณากระทาตอศาลทพจารณาพพากษาคดโดยตรง 3.1.2.1 ลกษณะทวไปของคาพพากษา

คาพพากษาคดอาญาของเยอรมน (Urteil) ประกอบดวย 2 สวน 1. รปแบบของคาพพากษา (Urteilsformed) 2. ขอความแหงเหตผล (Grund, Urteilsgrunde) การทาคาพพากษาจะกระทาโดยศาล และอานโดยประธานของคณะผพพากษาทนง

พจารณาคดนน โดยศาลตองเปดเผยเหตผลในคาพพากษาดวย คาพพากษาของศาลเยอรมนจะมเอกลกษณโดดเดนแตกตางจากคาพพากษาของศาล

ฝรงเศส และอเมรกา ทงในดานภาษาทสละสลวยและความยาว คาพพากษาของศาลเยอรมน มการอนญาตใหทาความเหนแยงได และมกจะใชสทธในการทาความเหนแยง คาพพากษาตดสนโดยเสยงขางมาก

คาพพากษาของศาลเยอรมนเกดจากการประชมปรกษาและรางอยางพถพถนจงสละสลวยและไมเปนอตวสย จนมผกลาววา “ศลปะในการรางคาพพากษาบางครงอาจเปนเอกลกษณของการศกษากฎหมายเยอรมน” คาพพากษาจงใชภาษาทสนกะทดรดทสด แตเรยบงายมนาหนก ทสาคญมเหตผลเดยว ปราศจากอคตสวนตว ผพพากษาทจะลงชอในคาพพากษาไดตองนงพจารณาคดนนดวย13

ในประเทศเยอรมนพนกงานอยการมอานาจเสนอเรองการลงโทษจาเลยได ซงจะกระทาภายหลงจากกระบวนพจารณาสนสดลงแลวเพอปองกนการโนมนาวผพพากษา จนกวาเขาจะไดรบฟงพยานหลกฐานเสรจสนแลว ศาลจงไมผกมดกบคาแนะนาเรองการลงโทษของอยการ14

12 Ibid. 13 Ibid. 14 Ibid. p. 78.

DPU

30

3.1.2.2 การใหเหตผลในคาพพากษาคดอาญา การใหเหตผลในคาพพากษาคดอาญาของศาลเยอรมนมหลายระดบ ดงน15 1. ถาจาเลยถกตดสนลงโทษ เหตผล (ground) สาหรบคาพพากษาจะตองแสดงออกถง

ขอเทจจรงทนาเขาสการพจารณาในแนวทางของกฎหมาย (legal characteristecs) ในการปรบใชกฎหมายจะตองนามาแสดงใหเหนในคาพพากษาดวย

2. ถามเหตเพมโทษ ลดโทษ หรอยกเวนโทษ คาพพากษากตองใหเหตผลวาขอเทจจรงใด ไดรบการพจารณาหรอไม

3. เหตผลสาหรบคาพพากษาคดอาญาตองชชดเรองการใชกฎหมายอาญา การกาหนดโทษ ถาหากวาศาลเพมโทษศาลตองใหเหตผลในการวนจฉยชขาดและในทานองเดยวกนถาศาลยกเวนโทษหรอรอการลงโทษคาพพากษาตองแสดงเหตผลวาทาไมจงวนจฉยเชนนน

4. ถาจาเลยไดรบการพพากษายกฟอง คาพพากษาตองใหเหตผลทจะชชดใหเหนดวยวาการกระทาใดตามกฎหมายททาใหจาเลยไดรบการยกฟองโดยแหตผลอะไรทหลกกฎหมายใชในการพจารณาวาไมตองรบโทษ

5. เหตผลสาหรบคาพพากษาจะตองแสดงวาทาไมจงใชมาตรการคมประพฤตหรอทาไมจงไมใชมาตรการคมประพฤต16

มาตรฐานของการพสจนพยานหลกฐาน (The standard of proof) ศาลเยอรมนใชหลกการชงน าหนกพยานหลกฐานทผานการพจารณา (In evaluating the evidence the court shall decide according to its free conviction, derived from the entire trial) หลกดงกลาวไมใชวาจะใหศาลใชอานาจตามอาเภอใจ แตจะถกจากดโดยหลกยกประโยชนแหงขอสงสยใหจาเลย (in dubio pro reo)17

ในทางปฏบตแลวบรรทดฐานของการพสจนพยานหลกฐานของศาลเยอรมนคลายคลงกนของศาลในระบบองกฤษและอเมรกา ทอาศยหลกพสจนปราศจากขอสงสย “Proven beyond reasonable doubt”18 สวนการดาเนนการพจารณาคดของเยอรมนจะตองกระทาโดยรวดเรว และตอเนองจนกระทงมคาพพากษา เนองจากมผลกระทบถงการทาคาพพากษา เพราะการพจารณาคดของศาลอาศยหลกวาจา หากมการเลอนคดบอยจะมผลตอความทรงจาของผพพากษา ดงน นบทบญญตมาตรา 229 จงกาหนดใหเลอนคดไดไมเกน 30 วน และบทบญญตมาตรา 268 วรรค 3 ได

15 ยงยทธ มหสรากล. เลมเดม. หนา 43. 16 The German Code of Criminal Procedure. translated by Horst Niebler. p. 127. 17 ยงยทธ มหสรากล. เลมเดม. หนา 44. 18 The German Code of Criminal Procedure. Op.cit. pp. 78-79.

DPU

31

กาหนดใหการพจารณาคดตองกระทาโดยเรวและการอานคาพพากษาจะตองกระทาภายใน 10 วนนบแตเสรจการพจารณา มฉะนนตองเรมกระบวนพจารณาใหม19

ตามบทบญญตประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาของประเทศเยอรมน (StPO) ไดกาหนดหลกเกณฑเกยวกบดลยพนจพจารณาพพากษาคดไวดงน20

1. ในกรณทศาลมคาพพากษาลงโทษ ศาลตองใหเหตผลดวยวา ทาไมจงตดสนวาจาเลยเปนผกระทาความผด และเหตใดจงลงโทษหรอใชมาตรการแกจาเลยเชนนน21 และหากศาลไมใหเหตผลดงกลาวในการพจารณาคดใดแลวกถอเปนขอกฎหมายทสามารถฎกาคาพพากษาไดแมในกรณนนจะไมมเหตอนทจะฎกาไดกตาม22

2 กรณทบทบญญตของกฎหมายกาหนดวา จะลงโทษนอยกวาทกฎหมายกาหนดไวเพยงใดกได ศาลจะตองใหเหตผลในคาพพากษาดวยวาทาไมจงยอมรบขอเทจจรงนนๆมาเปนเหตลงโทษนอยหรอทาไมจงปฏเสธไมรบคารองของจาเลยซงไดยนระหวางพจารณาคด ทาไมศาลไมลงโทษหนกในคดรายแรงตามประมวลกฎหมายอาญา23

การใหเหตผลในคาพพากษาในคดอาญาของศาลเยอรมน มหลายระดบ ดงน24 (ก) ถาจาเลยถกตดสนลงโทษ เหตผล (ground) สาหรบคาพพากษาจะตองแสดงออก

ถงขอเทจจรงทนามาพจารณาพสจนในแนวทางของกฎหมาย (legal characteristic) ในการปรบใชกฎหมาย จาตองนามาแสดงใหเหนดวยในคาพพากษา

(ข) ถามเหตเพมโทษ ลดโทษ หรอ ยกเวนโทษ คาพพากษากตอง ใหเหตผลวาขอเทจจรงใดรบการพจารณาหรอไม

(ค) เหตผลในคาพพากษาคดอาญาตองชชดเรองการใชกฎหมายอาญา การกาหนดโทษ ถาหากวา ศาลเพมโทษ ศาลตองใหเหตผลในการวนจฉยชขาดเชนนน ในทานองเดยวกนถาศาลยกเวนโทษหรอรอการลงโทษ คาพพากษาตองใหเหตผลวาทาไมจงวนจฉยเชนนน

19 ณรงค ใจหาญและคณะ. (2537, พฤษภาคม). สทธผตองหา จาเลย และผตองโทษคดอาญา (รายงาน

ผลการวจย). หนา 49-50. 20 ปรชา ขาเพชร. เลมเดม. หนา 30. 21 StPO, §268II. 22 StPO, §338. 23 StPO, §267 (3). 24 ยงยทธ มหสรากล. เลมเดม. หนา 43.

DPU

32

(ง) ถาจาเลยไดรบการพพากษายกฟอง คาพพากษาตองใหเหตผลทจะชชดใหเหนดวยวา การกระทาใดตามกฎหมายททาใหจาเลยไดรบการยกฟอง และโดยเหตผลอะไรทหลกกฎหมายใชในการพจารณาวาไมตองรบโทษ

(จ) เหตผลสาหรบคาพพากษาจะตองแสดงใหเหนวาทาไมจงใชมาตรการคมประพฤต หรอทาไมจงไมใชมาตรการคมประพฤต 3.1.3 การรอการลงโทษ

ระบบการกาหนดโทษจาเลยในคดดาญาของประเทศทใชระบบกฎหมายแบบซวลลวจะมรปแบบการกาหนดโทษทชดเจน ซงในประเทศเยอรมน ไดวางหลกเกณฑการกาหนดโทษเอาไวโดยแยกพจารณาได 3 กรณ คอ25

1. พจารณาจากประมวลกฎหมายอาญาเยอรมน StGB แกไขเพมเตมในป 1987 มาตรา 46 และมาตรา 47

ในเรองการกาหนดโทษความชวของผกระทาความผดเปนพนฐานในการกาหนดโทษ ทงนตองพจารณาถงผลซงเกดจากโทษทกาหนดนวาจะกระทบตอถงการดาเนนชวตในสงคมของผกระทาผดในอนาคต ในการกาหนดโทษน ศาลจะชงน าหนกจากขอเทจจรงทงทเปนสวนดและสวนเสยของผกระทาความผด เชน มลเหตในการกระทาความผด เปาหมายของผกระทาความผด ความรสกนกคดทเหนไดจากการกระทา จตใจทมอยในการกระทา ความรายแรงของการกระทาผดหนาท ลกษณะของการกระทาความผด และผลสะทอนใหเหนถงความชวของการกระทา ประวตของผกระทาความผด สถานภาพของบคคลทางสงคมและฐานะทางเศรษฐกจของผกระทาความผด ความประพฤตภายหลงการกระทาความผด โดยเฉพาะอยางยงความพยายามทจะเยยวยาความเสยหายรวมทงความพยายามของผกระทาความผดทจะชดเชยความเสยหายใหแกผเสยหาย สวนพฤตการณซงเปนลกษณะขององคประกอบความผดไมจาตองนามาพจารณหลกกฎหมายในเรองการกาหนดโทษทางอาญาการลงโทษจาคกในระยะเวลาอนส น จะกระทาไดเฉพาะในกรณทมขอยกเวนดงนศาลจะลงโทษจาคกในระยะตากวาหกเดอนในกรณทมขอเทจจรงพเศษเกยวกบการกระทาหรอลกษณะสวนตวของผกระทาความผด และมความจาเปนเพอรกษาระเบยบกฎหมายของบานเมองหรอเพอใหเหมาะสมกบผกระทาความผด ถากฎหมายไมไดกาหนดโทษปรบไวและโทษจาคกหกเดอนไมใชขอทจะนามาพจารณา ศาลจะลงโทษปรบสถานเดยวถากฎหมายกาหนดโทษจาคกขนตาโทษปรบจะตองไดสดสวนกบอตราโทษจาคกขนตา

25 เกยรตภม แสงศศธร. เลมเดม. หนา 62-66.

DPU

33

2. พจารณาจากความเหนของอยการและทนายจาเลย บคคลทเกยวของกบการดาเนนคดอาณาตางมหนาทรวมกนในการคนหาความจรงและ

รกษาไวซงความยตธรรม สาหรบอยการนนไมอาจเปนคความในทางเนอหาได อยการจงมอานาจหนาททจะตองกระทาเพอประโยชนแกจาเลยดดยการเสนอพยานหลกฐานทงในสวนทเปนคณและเปนโทษตอจาเลยใหศาลจจารณา ซงหมายรวมถงหนาทในการเสนอความเหนเกยวกบโทษดวย26 ซงเกยวกบอตราโทษทอยการเสนอตอศาลจทาในรปแบบ คาแถลงการณปดคดภายหลงทมการสบพยานเสรจสน ซงแมความเหนเกยวกบโทษจะมอทธพลตอศาลและศาลมกจะลงโทษจาเลยตามทเสนอมาแตศาลกไมผกมดทตองถอปฏบตตาม27 สาหรบอานาจหนาทของทนายความนน สงททนายจาเลยพงตองกระทาคอ การแถลงปดคด โดยการยนคารองขอใหลงโทษจาเลยสถานเบา เพอเปนหลกประกนแกจาเลยวาจะไดรบการพจารณาโทษอยางเปนธรรมและถกตอง28

3. พจารณาขอเทจจรงทไดมาระหวางการดาเนนคด ในระหวางการดาเนนคด ศาลตองคนหาความจรงเกยวกบตวจาเลยยใหมากทสด ไมวา

จะเปนประวตสวนตวและภมหลง ประวตการกระทาความผดตลอดจนขอเทจจรงตางๆ เกยวกบตวจาเลยท งทเปนผลดและผลราย เพอใหการใชดลยพนจในการกาหนดโทษจาเลยเปนไปอยางถกตอง29

การรอการลงโทษ (Strafaussetzung zur Bewaehrung)30 ตามกฎหมายเยอรมนการรอการลงโทษบญญตอยในประมวลกฎหมายอาญาภาคทวไป

ซงมาตราทวางหลกเกณฑเกยวกบการรอการลงโทษ ถกบญญตอยใน มาตรา 56 โดยมสาระสาคญดงนคอ การรอการลงโทษในกรณทศาลพพากษาใหจาคกไมเกนกวา 1 ป ศาลจะรอการลงโทษหากเปนทคาดหมายไดวาผตองคาพพากษาใหตองโทษจะสามารถตระหนกถงผลของคาพพากษาใหลงโทษดงกลาว และในอนาคดกจะไมไปกระทาความผดอก ในการรอการลงโทษศาลจะตองพจารณาสงเหลานของผตองคาพพากษาใหตองโทษประกอบ เชน บคลกสวนตวชวตทผานมา ขอเทจจรงเกยวกบการกระทาความผด การกระทาภายหลงการกระทาความผด และผลทคาดวาจะเกดขนจากการรอการลงโทษตอตวผตองคาพพากษาใหลงโทษ

26 John H.Langbein. Op.cit. p. 78. (อางถงใน แหลงเดม. หนา 64.) 27 Thomas Weigend. (1983). Sentencing in West Germany. p. 37, 53. (อางถงใน แหลงเดม. หนา 6.) 28 แหลงเดม. 29 แหลงเดม. หนา 66. 30 สรสทธ แสงวโรจนพฒน. (2549). “การรอการลงโทษ.” ศาลยตธรรมปรทศน. หนา 14-20.

DPU

34

เมอพจารณาจากลกษณะของโครงสรางในทางกฎหมายแลว การรอการลงโทษไมถอวาเปนโทษทางอาญาและวธการเพอความปลอดภยหากแตเปนเพยงการจากดการบงคบโทษซงมผลเปนการทาใหการบงคบโทษจาคกตองเลอนออกไป และเฉพาะโทษจาคกเทานนทจะสามารถรอการลงโทษได

เงอนไขของการรอการลงโทษในทางเนอหาตามมาตรา 56 (1) เปนเรองของขอสนนษฐานทเปนผลดแกผกระทาผด (die guenstige Taeterprognose) โดยขนอยกบขอพจารณาทคาดหมายวาในอนาคตผกระทาผดจะเคารพตอกฎหมายอาญาโดยไมกลบมากระทาผดอก ซงไมไดจากดเฉพาะแตในชวงระยะเวลาทอยในระหวางการรอการลงโทษ แตหมายถงโอกาสทวาการกระทาผดทไดกระทาไปแลวจะไมถกกระทาผดซ าอกและจะตองมการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผกระทาผดดวย แตรวมถงการเปลยนแปลงในทางความคดของผกระทาผด ซงตองมขอเทจจรงทเหนไดอยางประจกษถงการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผกระทาผดดวย

การคาดหมายวาผกระทาผดจะไมกลบมากระทาผดอกไมไดกาหนดเงอนไขวาจะตองมหลกประกนทแนนอนวาผกระทาผดจะไมกลบไปกระทาผดอก แคมความเปนไปไดอยางมากทมฐานมาจากขอเทจจรงในคดกถอวาเปนการเพยงพอแลว สาหรบขอเทจจรงในคดดงกลาวเปนไปตามหลกยกประโยชนแหงขอสงสยใหจาเลย (In dubio proreo) โดยไมมขอจากดใดๆ ทงสน ในการใชดลพนจของศาล ตามความเหนฝายขางมากแลว หากพจารณาจากถอยคาและเจตนารมณของกฎหมาย ศาลจะตองยอมรบในทางบวกทวามความเปนไปไดอยางมากทผกระทาผดจะไมกลบไปกระทาความผดอกในอนาคต สวนขอสงสยใดๆ ทเปนผลรายแกผกระทาผดจะไมถกนามาพจารณา และขอสนนษฐานเกยวกบตวผกระทาผดนนตองพจารณาจากการประเมนขอเทจจรงทงหมดเปนรายบคคลไปทจะชใหเหนถงการกระทาในอนาคตของผกระทาผด

ประมวลกฎหมายอาญาเยอรมนมาตรา 56 (2) ไดขยายการรอการลงโทษไปถงการลงโทษจาคกทไมเกนสองปดวย หากพจารณาจากการกระทาความผดและบคลกสวนตวของผตองคาพพากษาใหตองโทษแลวปราฏวามขอเทจจรงแหงคดเปนพเศษ ในการใชดลยพนจรอการลงโทษจะตองพจารณาถงการทผตองคาพพากษาใหตองโทษไดพยายามทจะใหความเสยหายทเกดขนจากการกระทาผดไดกลบคนสสภาพเดมดวย

สาหรบกรณตามมาตรา 56 (3) เปนบทตดในการรอการลงโทษอนเนองมาจากกรณทศาลลงโทษจาคกจาเลยตากวา 6 เดอน และเขาหลกเกณฑทศาลสามารถจะรอการลงโทษใหแกจาเลยไดซงในกรณนตองปรากฏขอเทจจรงในคดทแสดงใหเหนถงความจาเปนของการบงคบโทษทางอาญาอนสบเนองจากเหตผลของการจะตองปองกนระเบยบของกฎหมายและกรณนศาลจะตองมการอธบายเหตผลดงกลาวไวในคาพพากษาดวยและกรณหากจาเปนเพอปองกนและรกษาระเบยบ

DPU

35

ของกฎหมายในกรณทศาลพพากษาใหจาคกตงแต 6 เดอนขนไปศาลกไมอาจรอการลงโทษใหจาเลยได ซงกรณทศาลไมอาจรอการลงโทษไดนหมายถงกรณทหากไดมคาพพากษาตดสนลงโทษไปโดยไมมการบงคบโทษแลว จะทาใหความรสกในการเคารพกฎหมายของประชาชนจะตองเสยไป หรอในบางความผดมความจาเปนทจะตองมการบงคบโทษอนเนองมาจากเหตผลของการปองกนระเบยบของกฎหมายตามแนวคาพพากษาของศาล เชน ความผดเกยวกบเพศในบางกรณ ความผดเกยวกบเศรษฐกจ เปนตนดงกลาวแมวาจะไดกระทาความผดเปนครงแรกกตาม กอาจจะไมไดรบการรอการลงโทษ

ผพพากษามหนาทตามกฎหมายทจะตองตรวจสอบเงอนไขของการรอการลงโทษวามอยครบถวนหรอไม หากวาเงอนไขดงกลาวมอยครบถวน ในกรณตามมาตรา 56 (1) ศาลจะตองสงใหมการรอการลงโทษ (obligatorisch) สวนกรณตามมาตรา 56 (2) ไมบงคบศาลใหตองสงรอการลงโทษ แตศาลจะตองใชดลพนจใหเปนไปตามหนาท (pflichtmaessigem Ermessen) ซงการใชดลพนจดงกลาวสามารถถกตรวจสอบจากศาลสงไดในวงจากดเทานน 3.1.4 เหตผลในการรอการลงโทษ

ในระบบกฎหมายของเยอรมน ศาลมไดมหนาทในการคนหาความจรงในคดเทานน แตยงทาหนาทในการพพากษาคดและกาหนดโทษหรอกาหนดมาตรการอนตอจาเลยดวย31 โดยศาลจะตองลงโทษจาเลยใหอยภายในขอบเขตทกฎหมายกาหนดไว แตโทษประหารชวตไมสามารถนามาใชลงโทษจาเลยไดเนองจากไดถกยกเลกไปแลว32 ดงนนในปจจบนโทษจาคกตลอดชวตจงเปนโทษทรนแรงทสดและจะนามาใชลงโทษเฉพาะจาเลยทกระทาความผดอาญาโทษอกฉกรรจ (Verbrechen) เชนการกระทาความผดฐานฆาตกรรมทมมลเหตจงใจทชวราย (Mord)33 สวนโทษจาคกกรณอนศาลมอานาจลงโทษจาคกสงสดไมเกน 15 ป และตาสด 1 เดอน34

สาหรบโทษปรบ (Geldstrafen) นนโดยปกต ศาลจะนามาใชแทนการลงโทษจาคกในกรณทจาเลยนนกระทาความผดอาญาโทษปานกลาง (Vergehen) เชนกระทาความผดฐานทารายรางกาย ในสวนของการกาหนดคาปรบนนในทางปฏบตจะคานวนตามความรายแรงของความผด

31 Thomas Weigend. Op.cit. pp. 37-53. 32 ในประเทศเยอรมนโทษประหารชวตถกยกเลกตงแตป 1949 โดยรฐธรรมนญ (Grundgesetz), มาตรา

102. 33 StGB, §211. 34 StGB, §38II.

DPU

36

และรายไดของผกระทาผดเปนสาคญ และการปรบจะใชวธ ปรบผกระทาความผดเปนรายวน โดยมระยะเวลาปรบขนตาตงแต 5 วนและสงสดไมเกน 360 วน35

นอกจากโทษจาคกและปรบแลวศาลสามารถนาเอาวธการคมประพฤตหรอการรอการลงโทษมาใชกบผกระทาความผดไดอยางกวางขวาง กลาวคอ ศาลมอานาจคมความประพฤตจาเลยซงกระทาความผดตงแตความผดอาญาโทษปานกลางไปจนถงความผดอาญาโทษอกฉกรรจ36

การรอการลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญาเยอรมน มสาระสาคญดงนคอ37 (ก) ในกรณทศาลพพากษาใหจาคกไมเกนกวา 1 ป ศาลจะรอการลงโทษ หากเปนท

คาดหมายไดวาผตองคาพพากษาใหตองโทษสามารถตระหนกถงผลของคาพพากษาใหลงโทษดงกลาว และในอนาคตกจะไมไปกระทาความผดอก แมวาจะไมมการบงคบโทษในคดน

(ข) ภายใตเงอนไขตาม (ก) ศาลสามารถรอการลงโทษไดสาหรบโทษจาคกไมเกน 2 ป หากพจารณาจากการกระทาความผดและบคลกสวนตวของผตองคาพพากษาใหตองโทษทงหมดแลว ปรากฏวามมขอเทจจรงแหงคดเปนพเศษ ในการใชดลยพนจรอการลงโทษจะตองพจารณาถงการทผตองคาพพากษาใหตองโทษไดพยายามทจะทาใหความเสยหายทเกดขนจากการกระทาความผดไดกลบคนสสภาพเดมดวย

(ค) ในกรณ ศาลพพากษาลงโทษจาคกตงแต 6 เดอนขนไป ไมสามารถรอการลงโทษได หากจาเปนตอการปองกนระเบยบของกฎหมาย

(ง) การรอการลงโทษเพยงบางสวนเปนการตองหามหากการรอการลงโทษแตเพยงบางสวนดงกลาวเปนผลมาจากการหกวนตองขงทถกคมขงระหวางการพจารณาหรอการถกจากดเสรภาพในกรณอนๆ

จากถอยคาตามตวบทกฎหมายแลว การรอการลงโทษเปนเรองของดลยพนจของศาล เนองจากองคประกอบทสาคญทกๆ สวนไมวาจะเปนเรองความรนแรง ความนาตาหน รวมถงเรองการปองกนทวไป และการปองกนพเศษ ไดถกกาหนดไวเปนเงอนไขของการรอการลงโทษแลว38

ในสวนของการใชดลยพนจของผพพากษาจงแทบทจะไมม ดวยเหตนในทางขอเทจจรงแลวเมอองคประกอบในสวนตางๆ มอยครบโดยหลกแลว ศาลจงถกบงคบใหตองใชวธการในการรอการลงโทษ

35 StGB, §401. 36 Thomas Weigend. Op.cit. p. 47. 37 นนทพฒน บญทว. เลมเดม. หนา 118. 38 ยงยทธ มหสรากล. เลมเดม. หนา 43.

DPU

37

3.2 การพพากษาคดและทาคาพพากษาของศาลประเทศฝรงเศส 3.2.1 ลกษณะทวไปของคาพพากษา

ประเทศฝรงเศสมการแบงความผดออกเปนหลายประเภทและแบงตามประเภทของความผดนน ลกษณะของคาพพากษามความแตกตางกน คาพพากษาของบางศาลอาจจะไมตองใหเหตผลไวกได39

ประเภทของศาลแบงออกตามระดบความผด ซงในประเทศฝรงเศสแบงความผดออกเปน 3 ประเภท โดยแบงตามความหนกเบาของโทษ คอ40

(ก) ความผดลหโทษ (contravention) ไดแกความผดทมอตราโทษปรบตงแต 1 ฟรงค ถง 12,000 ฟรงค หรอจาคกตงแต 1 วน

ถง 2 เดอน ซงความผดลหโทษนยงไดแบงยอยออกเปน 5 ชน (ข) ความผดโทษปานกลาง (délit) คอความผดทมโทษปรบเกนกวา 12,000 ฟรงคขนไป หรอจาคกเกนกวา 2 เดอนขนไป

จนถง 5 ป (ค) ความผดโทษอกฉกรรจ (Crime) คอความผดทมโทษจาคกตงแต 5 ป ขนไปจนถงประหารชวต การทมการแบงความผด โดยเหตทวาความผดแตละประเภทน กฎหมายบญญตใหอย

ในอานาจของศาลตางศาลกน คอ ความผดลหโทษ ขนศาลแขวง( tribunal de police)ความผดปานกลางขนศาล tribunal correctionnel สวนความผดอกฉกรรจขนศาล cour d’assises41

นอกจากนนกฎหมายวธพจารณาความอาญาฝรงเศสไดแบงศาลชนไตสวน (jurisdiction d’instruction) และศาลชนตดสนคด (jurisdiction de jugement) ออกจากกน เฉพาะคดอกฉกรรจเทานนทตองผานศาลไตสวนกอน การพจารณาคดของผพพากษาศาลไตสวนมอานาจรวบรวมคนหาพยานหลกฐานดวยตนเอง การดาเนนการพจารณาเปนการลบตางกบการพจารณาของศาลชนตดสนคด ทตองพจารณาคดโดยเปดเผย42

39 แหลงเดม. หนา 45. 40 แหลงเดม. 41 แหลงเดม. 42 อดม รฐอมฤต. (2533, 1 มนาคม). “การพจารณาคดโดยเปดเผย: หลกและขอยกเวนตามกฎหมายวธ

พจารณาความอาญาฝรงเศส.” วารสารนตศาสตร, 20(1). หนา 69.

DPU

38

3.2.2 การใหเหตผลในคาพพากษา การพพากษาคดของศาลลกขนซงมลกขนรวมนงพจารณาคดดวยนน ใชวธลงคะแนน

เสยงตดสน หลงจากทผานการพจารณาคดรบฟงเหตผลขอเทจจรงจากคความแลว (article 253)43 คาพพากษาของศาลลกขนไมตองใหเหตผลเพราะถอวาองคกรของประชาชนไดเขามามสวนรวมในการพจารณาคดแลว

คาพพากษาของศาลทพจารณาคดความผดปานกลาง (délit) ทกฉบบตองประกอบดวยเหตผลและคาวนจฉย เหตผลทแสดงนนถอเปนพนฐานในการพพากษา คาวนจฉยประกอบดวยฐานความผดทบคคลนนไดกระทา บทบญญตกฎหมายทนามาปรบใช โทษ และคาวนจฉยในสวนแพงทเกยวกบความผดอาญา (civil Condemnations) และประธานของคณะผพพากษาหรอผพพากษาคนใดคนหนงจะเปนผอานคาพพากษา (article 485)44

สาระสาคญของคาพพากษาตามมาตรา 485 ททาใหศาลมคาวนจฉยออกมาเปน 2 สวนคอ

(ก) เหตผลในการรบฟงขอเทจจรงจนปราศจากขอสงสย การทศาลตองใหเหตผลนกเนองจากเปนหลกประกนมใหผพพากษาใชอานาจอยาง

อาเภอใจ ในขณะเดยวกนกทาใหคความสามารถทาความเขาใจในคาวนจฉยของศาลได ไมวาคาวนจฉยจะออกมาเปนเชนใด

การใหเหตผลทาใหศาลสงสามารถตรวจสอบการใชอานาจของศาลดวยโดยเฉพาะการปรบใชกฎหมายใหเขากบขอเทจจรง

(ข) เหตผลในการปรบใชกฎหมาย หมายถง ขอเทจจรงทรบฟงนน ครบองคประกอบตามทกฎหมายบญญตไวหรอไมการ

ใหเหตผลในคาพพากษาถอเปนเรองสาคญ หากไมมการใหเหตผลไว เชน คาพพากษากลาวแตเพยงวาไดมการกระทาความผดเกดขนเทานน ศาลสงอาจยกคาพพากษาได45 3.2.3 การรอการลงโทษของประเทศฝรงเศส

มาตรการรอการลงโทษในประเทศฝรงเศส แบงไดเปน 2 รปแบบ คอ46 1. การรอการลงโทษโดยไมมเงอนไขคมประพฤต (Simple Suspension) มาตรการรอ

การลงโทษรปแบบน นอกจากจะใชไดกบการรอการลงโทษจาคกแลว ยงใชไดกบการรอการ

43 Gerald L Kock. (1964). The Franch Code of Criminal Procedure. pp. 122-123. 44 Ibid. pp. 150-151. 45 ณรงค ใจหาญ และคณะ. เลมเดม. หนา 49-50. 46 นนทพฒน บญทว. เลมเดม. หนา 114.

DPU

39

ลงโทษปรบดวย โดยศาลสามารถใชมาตรการรอการลงโทษไดโดยไมมกาหนดระยะเวลาขนตา อยางไรกด ผกระทาผดในคดทศาลจะใชมาตรการรอการลงโทษโดยไมมเงอนไขคมความประพฤตน ตองไมปรากฏวาผกระทาความผดอาญารายแรง มาตรการรอการลงโทษโดยไมมเงอนไขคมประพฤตน สามารถใชมาตรการดงกลาวได โดยศาลเพยงใหเหตผลทสมควรสาหรบระยะเวลาในการรอการลงโทษโดยไมมเงอนไขคมความประพฤตนน ศาลสามารถกาหนดขนเองไดตามความเหมาะสมแตละกรณไป ซงเปนการทศาลใชอานาจในการพพากษารอการลงโทษ (ตามประมวลกฎหมายอาญาฝรงเศส มาตรา 734) ผกระทาความผดซงถกศาลพพากษาใหรอการลงโทษตามรปแบบน หากภายในระยะเวลาหาปผนนมไดตกอยภายใตการไตสวนวากระทาความผดลหโทษหรอความผดอาญารายแรงทมโทษจาคก หรอโทษทหนกกวาโทษจาคกกจะพนจากการทจะถกลงโทษในคดทรอการลงโทษไว แตถาผนนถกไตสวนวากระทาความผดลหโทษ หรอความผดอาญารายแรงทมโทษจาคกหรอโทษทหนกกวา จะถกนาโทษในคดกอนบวกเขากบโทษในคดหลง (ประมวลกฎหมายอาญาฝรงเศส มาตรา 735)

มาตรา 734 “ในกรณทศาลพพากษาลงโทษจาคกหรอโทษปรบ ถาไมปรากฏวาผกระทาความผดไดรบโทษจาคกมากอน ทงในกรณความผดลหโทษหรอความผดอาญารายแรง ศาลจะพพากษาพรอมทงใหเหตผลวาผนนมความผดแตรอการลงโทษไวกได”

มาตรา 735 ภายในระยะเวลาหาปนบแตวนทมคาพพากษาใหรอการลงโทษ ถาผทถกศาลพพากษามไดตกอยภายใตการไตสวนวากระทาความผดลหโทษหรอความผดอาญารายแรงทมโทษจาคกหรอโทษหนกกวาใหผนนพนจากการทจะถกลงโทษในคดนน

ภายใตบทบญญตแหงมาตรา 738 ในกรณผดเงอนไขในวรรคแรก ใหลงโทษทรอการลงโทษไวในคดกอนบวกเขากบโทษในคดหลง

2. การรอการลงโทษโดยมเงอนไขคมความประพฤต (Suspension with Probation) มาตรการรอการลงโทษโดยมเงอนไขคมความประพฤตมขอแตกตางกบรปแบบแรกตรงทไมสามารถใชการรอการลงโทษแบบมเงอนไขคมความประพฤตเพอรอการลงโทษปรบได และการรอการลงโทษตามรปแบบน สามารถใชกบผกระทาผดซงเคยไดรบโทษจาคกมากอน ทงน โทษจาคกซงเคยไดรบมากอนตองมกาหนดไมเกน 6 เดอน อกทง กาหนดระยะเวลาทรอการลงโทษนน มกาหนดระยะเวลาขนตา คอ ไมนอยกวาสามป และขนสงไมเกนหาป อยางไรกดหากผกระทาผดเคยถกศาลพพากษารอการลงโทษ โดยมการคมประพฤตมากอน จะไมสามารถใชมาตรการรอการลงโทษโดยมเงอนไขคมความประพฤตไดอก และทสาคญ คอ ศาลจะตองกาหนดเงอนไขเพอคมความประพฤตดวย การรอการลงโทษตามรปแบบน ไดถกบญญตไวประมวลกฎหมายอาญาฝรงเศส มาตรา 738

DPU

40

มาตรา 738 “ในกรณทศาลจะพพากษาลงโทษจาคก ถาไมปรากฏวาผกระทาความผดไดถกพพากษาวากระทาความผดและรบโทษจาคกมากอน

ทงในกรณความผดลหโทษหรอความผดอาญารายแรงหรอเคยไดรบโทษจาคกแตม กาหนดเวลาไมเกนหกเดอน ศาลจะพพากษาวาผนนมความผดแตรอการลงโทษไว โดย

มกาหนดระยะเวลาไมนอยกวาสามปแตไมเกนหาปและเงอนไขเพอคมความประพฤตของผนนกได การรอการลงโทษในวรรคแรกไมอาจทาได หากศาลทพพากษาในคดกอนไดสงรอการ

ลงโทษและกาหนดเงอนไขเพอคมความประพฤตไว” ตามประมวลกฎหมายอาญาฝรงเศสมาตรา 734 บญญตวา47 “ในกรณทศาลจะพพากษา

ลงโทษจาคกหรอโทษปรบ ถาไมปรากฏวาผกระทาความผดไดรบโทษจาคกมากอน ทงในกรณความผดลหโทษหรอความผดอาญารายแรง ศาลจะพพากษาพรอมทงใหเหตผลวา ผนนมความผดแตรอการลงโทษไวกได” 3.2.4 เหตผลในการรอการลงโทษ

คาพพากษาของศาลทพจารณาความผดปานกลาง ทกฉบบตองประกอบดวยเหตผลในคาวนจฉย เหตผลทแสดงนนถอเปนพนฐานในการพพากษา คาวนจฉยประกอบดวยฐานความผดทบคคลนนไดกระทา บทบญญตกฎหมายทนามาปรบใช และโทษ48 ดงนน กรณทศาลมคาพพากษาใหรอการลงโทษซงอยในสวนของการกาหนดโทษ ศาลกจะตองใหเหตผลในการรอการลงโทษดวยเชนกน 3.3 การพพากษาคดและทาคาพพากษาของศาลประเทศองกฤษ 3.3.1 ลกษณะทวไปของคาพพากษา

ประเทศองกฤษเปนประเทศทใชระบบกาหมาย คอมมอนลอวการพจารณาคดใชระบบลกขน โดยลกขนจะพจารราคดในปญหาขอเทจจรง กลาวคอลกขนจาเปนผวนจฉยวาจาเลยมความผดหรอบรสทธ ซงการวนจฉยความผดน อาจแบงออกเปน 3 กรณ กลาวคอ49

(ก) A general verdict เปนการชขาดวาจาเลยกระทาความผด หรอบรสทธ ตลอดทกขอกลาวหา

47 อยรช บญสงสวรรณ. (2543). ปญหาขอจากดการรอการลงโทษและรอการกาหนดโทษ ตาม

ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 56. หนา 78. 48 ยงยทธ มหสรากล. เลมเดม. หนา 46-47. 49 แหลงเดม. หนา 48.

DPU

41

(ข) A partial verdict เปนกรณทลกขนเหนวาจาเลยมความผดบางขอหา หรอไมผดในขอหาทฟอง แตผดในขอหาอน

(ค) A special verdict เปนกรณทลกขนไดพจารณาในปญหาขอเทจจรงแตมใชปญหาในขอกฎหมายทกาหนด โดยลกขนไมแนใจในขอกฎหมายจากขอเทจจรงทชขาด จงใหผพพากษาเปนผตดสน50

คาพพากษา (judgment) เปนคาวนจฉยของผพพากษา เปนคาตดสนของศาล วาจาเลยมความผดหรอไม และกาหนดโทษดวย คาพพากษา (judgment) มความหมายถง เหตผลซงศาลใหไวในคาตดสน ในกรณมการตดสนโดยผพพากษาหลายคน ผพพากษาแตละทานอาจทาคาพพากษาแยกจากกน หรอใหเหตผลแยกจากกน แตคาพพากษานนจะมไดเพยงฉบบเดยว51

คาพพากษาของประเทศองกฤษ เปนบอเกดของกฎหมายซงผกมดศาลในคดหลงใหตองถอเปนบรรทดฐานททกศาลตองวนจฉยตาม

คาพพากษาในศาลฎกาอนญาตใหทาความเหนแยงได โดยผพพากษาแตละคนมสทธรางคาพพากษาของตนเอง ผพพากษาทมความเหนแยงจะรางคาพพากษาของตนเองกได และความเหนแยงดงกลาวเปนประโยชนตอวงการนตศาสตรมาก เพราะความเหนแยงทมเหตผลจะเปนคาพพากษาคดหลงททบคาพพากษาคดแรกได 3.3.2 เหตผลของคาพพากษา

ในการพจารณาคดของศาลประเทศองกฤษ เนองจากใชระบบลกขนในการวนจฉยชขาดคดในขอเทจจรง ดงนน ในการทาคาพพากษาจงไมจาตองมการใหเหตผลแตอยางใด

และในการพจารณาคดของประเทศองกฤษนน เนองจากคาพพากษาเปนบอเกดแหงกฎหมาย การพพากษาคดขององกฤษยงเปดโอกาสใหศาลองกฤษสามารถอางคาพพากษาของศาลประเทศสหรฐอเมรกาได 3.3.3 การรอการลงโทษ52

1. ตาม CJA 1991, PCC(S) A 2000 CJC(S) A 2000 ถอเปนโทษประเภทหนง ศาลจะสงรอการลงโทษไดหากความผดนนเปนความผดทสามารถจาคกได เวนแตความผดทมกาหนดโทษแนนอนตามทกฎหมายกาหนด เชน จาคกตลอดชวต

เงอนไขในการสงรอการลงโทษเปนคาสงศาลทจะไมใหบงคบโทษจาคกภายในระยะเวลาทศาลกาหนดแตไมเกน 2 ป

50 I.G. Carvell and E. Swinfen Green. (1970). Criminal Law and Procedure. p. 276. 51 The dictionary of English law. (1965). p. 1022. 52 ณรงค ใจหาญ และคณะ. เลมเดม. หนา 49-50.

DPU

42

2. การรอการลงโทษตาม CJA 2003 มกาหนดไวใน S.190 (1) นอกจากนยงมกาหนดไวใน SG ดวย ดงน

(1) การรอการลงโทษตาม CJA 2003 ในกรณทศาลมคาพพากษาลงโทษจาคกจาเลยตงแต 28 สปดาห แตไมเกน 51 สปดาห

ศาลมอานาจสงใหรอการลงโทษโดยมเงอนไขการคมประพฤตอยางหนงอยางใดหรอหลายอยาง ภายในเวลาไมนอยกวา 6 เดอน แตไมเกน 2 ป เงอนไขการคมประพฤตศาลอาจมคาสงอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางตามทระบไวใน Community Order ขางตน (CJA 2003, S.190 (1)

(2) การรอการลงโทษ ตาม SG เปนการกาหนดหลกเกณฑการทศาลจะพจารณาในเรองการรอการลงโทษโดยกาหนด

ไวใน SG, ขอ 2.2.1-2.2.5 โดยนาเสนอหลกเกณฑทกาหนดไวใน CJA 2003 มาตรา 189 และการกาหนดเงอนไขระหวางรอการลงโทษตามมาตรา 190 และ 189 (1) ตลอดจนอานาจในการเปลยนแปลงคาสง ตามมาตรา 191 และ 192 และการดาเนนการหลงจากทมการฝาฝนคาสง ตามมาตรา 193 ซงมไดมขอกาหนดรายละเอยดมากไปกวาท CJA 2003 กาหนด แต SG ไดกาหนดเพอใหงายตอการนาไปใชและโยงกฎหมายทเกยวของเพอผพพากษาจะไดใชอยางถกตอง

ในขอ 2.26-2.29 เปนเรองการกาหนดระยะเวลาของการรอการลงโทษและกาหนดเวลาในการสงใหปฏบตระหวางการรอการลงโทษ ซงเปนไปตามกฎหมาย CJA 2003 กาหนด

เกณฑการใชดลพนจในการรอการลงโทษและกาหนดเงอนไขใหปฏบตนน กาหนดไวในขอ 2.2.10-2.2.14 โดยเนนวาการรอการลงโทษและกาหนดเงอนไขใหดาเนนการนน หากไมดาเนนการตามเงอนไขกจะสงใหจาคกหรอกกขงตอไป

นอกจากน SG มแนวทางในการพจารณาไววา การใชมาตรการนตองเปนเรองทจาเปนตองใชมาตรการจาคกหรอกกขงแกผกระทาความผดและไมอาจใชมาตรการอนๆ แทนได และประเดนตอมาตองพจารณาวาควรรอการลงโทษหรอไม ถารอไดจงสงใหรอและกาหนดเงอนไขใหตองปฏบต ถาไมสามารถรอไดตองพจารณาวาอาจใชมาตรการลงโทษคกผอนสงหรอสดสปดาหไดหรอไมถาไมไดใหลงโทษทนท

ในการกาหนดเงอนไขระหวางการรอลงโทษนน ใน SG กาหนดใหเปนแนวทางวาควรตองคานงถงการปองกนการกระทาความผดซ าหรอความเสยงของผกระทาทจะกอใหเกดอนตรายตอสงคม เพราะบคคลทไดรบการรอการลงโทษจะเปนผทศาลไดพจารณาในเบองตนวา เปนผทไมควรตองรบโทษโดยชมชน

DPU

43

ดงนน แนวทางในการลงโทษจงเนนการยบย ง และลงโทษใหสาสม ดงนน การกาหนดเงอนไขระหวางรอจงตองถอประโยชนของสงคมและความเสยงในการกระทาความผดซ าเปนสาคญ (SG, ขอ 2.2.14)

การผดเงอนไขในการรอการลงโทษ หากเปนการผดครงแรก เจาพนกงานจะเปนผเตอนและถามการฝาฝนอกภายใน 12 เดอน กตองมการจาคกหรอกกขงตามคาพพากษาทรอนน พรอมกบโทษทกระทาความผดขนมาใหมแตถาเปนการกระทาความผดในระหวางใกลจะหมดระยะเวลาในการรอการลงโทษศาลอาจสงใหเพมขอกาหนดแทนการลงโทษจาคกได หรอในกรณทโทษทกระทาความผดครงใหมเปนโทษทไมไดมโทษจาคก ศาลอาจพจารณาวาควรจาคกทมอยเดมหรอรอการกาหนดโทษตอไปได (SG, ขอ 2.2.15-2.2.20) 3.3.4 การใหเหตผลกรณศาลรอการลงโทษ

ในการทาคาพพากษาในชนพจารณากาหนดโทษใหแกจาเลยนน ศาลไมจาตองแสดงเหตผลในคาพพากษาวาเหตใดจงลงโทษจาเลยเชนน น โดยเพยงแตบงคบใหศาลตองอานคาพพากษาใหแกจาเลยฟงเทานน เวนแตกรณศาล Migistrates’ Court ลงโทษจาเลยซงมอายต ากวายสบเอดปและไมเคยตองโทษในความผดใดมากอน ในกรณดงกลาวศาลจะตองใหเหตผลวาเพราะเหตใดโทษในลกษณะอนไมเหมาะสมกบจาเลย53

ดงนน ในกรณศาลใชดลยพนจในการรอการลงโทษใหแกจาเลยซงเปนกระบวนการในชนกาหนดโทษใหแกจาเลยนน ศาลจงไมตองแสดงเหตผลไวในคาพพากษา 3.4 การพพากษาคดและทาคาพพากษาของศาลประเทศสหรฐอเมรกา 3.4.1 ลกษณะทวไปของคาพพากษา

ประเทศสหรฐอเมรกามระบบการปกครองแบบสหรฐ ทาใหรฐแตละรฐสามารถบญญตกฎหมายขนใชบงคบไดเองโดยอสระตราบเทาทไมขดตอรฐธรรมนญของสหรฐอเมรกา ซงสงผลใหกฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกาขาดความเปนเอกภาพ ทาใหกระบวนการกาหนดโทษจาเลยในคดอาญาของแตละรฐแตกตางกน แตโดยภาพรวมแลวมหลกเกณฑทสามารถอธบายได

ประเทศสหรฐอเมรกา เปนประเทศในระบบกฎหมายคอมมอนลอวทมกระบวนการกาหนดโทษจาเลยทไมไดรวมอยในอานาจของบคคลหนงบคคลใดโดยเฉพาะ แตการกาหนดโทษ

53 พระราชบญญตวาดวยอานาจศาลซงพจารณาคดอาญา ค.ศ. 1973 (power of criminal Courts Act

1973), มาตรา 20 (2).

DPU

44

จาเลยจะเปดโอกาสใหบคคลหลายฝาย เขามามสวนรวมในการกาหนดโทษจาเลย ไมวาจะเปนอยการ (Prosecutors) ทนายความ (Counsels) ผเสยหาย (Victims)54

การทบคคลดงกลาวเหลานเขามามบทบาทในการกาหนดโทษจาเลยไมวาจะโดยทางตรงหรอโดยทางออมกตามยอมทาใหกระบวนการกาหนดโทษจาเลยในประเทศสหรฐอเมรกามความซบซอนอยมาก แตหากจะพจารณาเฉพาะแตองคประกอบหลกแลวอาจกลาวไดวา กระบวนการกาหนดโทษจาเลยในคดอาญา (Sentencing Process) ของประเทศสหรฐอมรกานน ประกอบดวยสวนตางๆ คอ บทบญญตกฎหมาย (Legislation) ศาล (Courts) และคณะกรรมการพกการลงโทษ (Parole Boards) โดยกฎหมายเปนตวกาหนดโทษไวสาหรบความผดหนงๆ สวนศาลจะเปนผทาหนาทกาหนดอตราโทษทเหมาะสมแกผกระทาผดภายในขอบเขตทกฎหมายใหอานาจไว และคณะกรรมการพกการลงโทษจะเปนผพจารณาวา ผกระทาความผดซงตองคาพพากษาใหลงโทษสมควรจะไดกลบสสงคมเมอใด ภายหลงถกลงโทษมาเปนระยะเวลาพอสมควรแลว กลไกตางๆ เหลาน ตางมขนตอนของความสมพนธกนอยางตอเนองเปนลาดบ55

ในอดตมรฐตางๆ หลายรฐในอเมรกา เชน รฐเทกซส รฐเพนซลเวเนย อนญาตใหลกขนเขามามอานาจกาหนดโทษจาเลยได56 อยางไรกตามในปจจบนแนวโนมทจะใหลกขนเปนผทาหนาทกาหนดโทษจาเลยเรมลดลง เนองจากมปญหาบางประการเกดขน เชน ลกขนนาขอเทจจรงในการวนจฉยความผดมาปะปนกบการกาหนดโทษ โดยลงโทษจาเลยสถานเบาซงมใชเกดจากเหตอนควรปราณ แตเกดจากการสงสยของลกขนวาจาเลยเปนผกระทาผดจรงหรอไม หรอกรณทจาเลยไดรบโทษรนแรงเกนปกตเมอเปรยบเทยบกบผกระทาความผดรายอนๆ ซงกระทาความผดในลกษณะเดยวกนเนองจากลกขนซงเปนผวนจฉยความผดรบเอาทศนคตทไมดมาเปนขอเทจจรงในการกาหนดโทษหรอกรณทการกาหนดโทษไมถกตองเนองจากลกขนขาดประสบการณ57 ดงนน ในปจจบนจงมการยกเลกกฎหมายทใหอานาจลกขนเปนผกาหนดโทษ และใหผพพากษาเทานน (a trial judge) เปนผทาหนาท58

54 ปรชา ขาเพชร. เลมเดม. หนา 33. 55 แหลงเดม. หนา 33-34. 56 Peter C. Kratcoski and Donald B. Walker. (n.d.). Criminal Justice in America: Process and

Issues. p. 184. 57 American Bar Association Project on Minimum Standards for Criminal Justice. Standards Relating

to Sentencing. 58 United State Code Title 18: Crime and Criminal Procedure Amended to May 1, 1988) Section 3553

(a); Federal Rules of Criminal Procedure Rule 32 (a) (1); Rules of Procedure for the Trial of Misdemeanors Before United States Magistrates Rule (d).

DPU

45

การดาเนนกระบวนการกาหนดโทษนนจะเกดขนหลงจากทศาลตดสนวา จาเลยเปนผกระทาความผด (Coviction) โดยศาลจะกาหนดโทษจาเลยภายในเวลาทกฎหมายกาหนด หรอตามทศาลกาหนด หรอภายในเวลาอนสมควร (Within a reasonable time) และหากความผดนนเปนความผดไมรายแรง (misdemeanor) หรอเปนความผดเลกนอย (infraction) การกาหนดโทษจะทาไปพรอมกบการพพากษาคดหากเปนความผดรายแรง (Felony) หรอกรณเพอใหเกดความเหมาะสมกบบางกรณ เชน กรณศาลมคาสงใหพนกงานคมประพฤต (Probation Officer) สบเสาะหาขอเทจจรงเกยวกบตวจาเลยหรอกรณคความฝายใดฝายหนงประสงคทจะเสนอขอเทจจรงบางอยางเพมเตม กรณดงกลาวการกาหนดโทษจะทาไดตอเมอมการปฏบตตามหลกเกณฑทกฎหมายกาหนด ทงนโดยพจารณาจากกฎหมายวธพจารณาความอาญาและประมวลกฎหมายอาญากลางของศาลสหรฐอเมรกา59

ก. พจารณาจากบทบญญตของกฎหมายวธพจารณาความอาญาของศาลสหรฐ (Federal Rules of Criminal Procedure)

สหรฐอเมรกาแบงระบบศาลออกเปน 2 ระบบ60 คอ ศาลมลรฐ (State Court Systems) และศาลสหรฐ (Federal Court) จาเลยซงกระทาความผดตามกฎหมายมลรฐจะถกดาเนนคดทศาลของมลรฐนนๆ และขนตอนการกาหนดโทษกตองพจารณาจากบทบญญตของกฎหมายของมลรฐซงการกระทาความผดเกดขนและในทางตรงกนขามหากการกระทาดงกลาวเปนความผดตอรฐบาลกลาง (Federal Court) จาเลยซงกระทาความผดตามกฎหมายมลรฐจะถกดาเนนคดทศาลของมลรฐนนๆ และขนตอนการกาหนดโทษกตองพจารณาจากบทบญญตของกฎหมายของมลรฐซงกระทาความผดเกดขน และในทางตรงกนขามหากกระทาดงกลาวเปนความผดตอรฐบาลกลาง (federal crimes) จาเลยจะถกดาเนนคดทศาลสหรฐ ซงบทบญญตกฎหมายวธพจารณาความอาญาของศาลสหรฐไดใหอานาจศาลในการดาเนนกระบวนการกาหนดโทษจาเลยไวดงนคอ

กฎหมายวธพจารณาความอาญาของศาลสหรฐ มาตรา 32 การกาหนดโทษและการพพากษาคดไดบญญตไววาการกาหนดโทษจะกระทาไดโดยทนท เวนแตในกรณทถาศาลพอใจคาแถลงของจาเลยและอยการ วามขอเทจจรงบางอยางทสาคญตอการกาหนดโทษซงไมสามารถนามาแสดงในขณะนน ศาลอาจเลอนการกาหนดโทษออกไปภายในเวลาอนสมควรจนกวาขอเทจจรงเหลานนจะนามาแสดงตอศาล61

59 ปรชา ขาเพชร. เลมเดม. หนา 34-35. 60 Judiciary Act of 1789. 61 ปรชา ขาเพชร. เลมเดม. หนา 36.

DPU

46

ข. พจารณาจากบทบญญตของประมวลกฎหมายอาญาตนแบบ (Model Penal Code) ประมวลกฎหมายอาญาตนแบบ คอกฎหมายอาญาซงสถาบนกฎหมายอเมรกน

(American Law Institute) ไดบญญตเพอเปนแบบอยางใหแกรฐทกรฐในสหรฐอเมรกา ถารฐใดทไมประสงคจะรางกฎหมายอาญาขนมาใชเองกสามารถนาเอาประมวลกฎหมายอาญากลางไปใชได ซงอานาจของศาลในการดาเนนกระบวนการกาหนดโทษนน ประมวลกฎหมายอาญากลางไดวางหลกไวดงน

บทบญญตของประมวลกฎหมายอาญาตนแบบมาตรา 7 การกาหนดโทษของศาลตามอนมาตรา 7.07 มดงตอไปน62

1. ศาลจะไมกาหนดโทษจาเลยโดยปราศจากคาสงสบเสาะขอเทจจรงเกยวกบตวจาเลยและศาลมอานาจพจารณารายงานซงเปนผลมาจากการสบเสาะในกรณตอไปน

(a) จาเลยถกตดสนลงโทษในความผดรายแรง หรอ (b) จาเลยซงมอายนอยกวา 22 ป และถกตดสนวาเปนผกระทาความผดอาญา หรอ (c) จาเลยจะ (ถกดาเนนการคมความประพฤต หรอ) ถกลงโทษจาคกโดยมกาหนดเวลา 2. ศาลอาจมคาสงสบเสาะหาขอเทจจรงเกยวกบตวจาเลยในคดใดคดหนงกได การตดสนการลงโทษ (Sentence) ประมวลกฎหมายของสหรฐไดวางหลกเกณฑการกาหนดโทษจาเลยไว ดงน63 มาตรา 3553: การกาหนดโทษ (a) ขอเทจจรงทนามาใชในการพจารณากาหนดโทษ ศาลจะกาหนดโทษจาเลยโดย

คานงถงความเหมาะสมโดยจะไมลงโทษรนแรงเกนจาเปน ทงนในการกาหนดโทษนนศาลจะพจารณาจากขอเทจจรงดงตอไปน

1. ลกษณะของความผดและพฤตการณแหงคด ประวตภมหลงและบคลกลกษณะของจาเลย

2. การลงโทษมความมงหมายทจะ (a) แสดงใหเหนถงความรายแรงของความผด เปนการสงเสรมการเคารพกฎหมายและ

เปนธรรมกบความผดทไดกระทา

62 แหลงเดม. หนา 36-37. 63 United States Code Title 18: IMPOSITION OF A SENTENCE. (อางถงใน ปรชา ขาเพชร. แหลง

เดม. หนา 40-41.)

DPU

47

(b) เปนการวางมาตรการ ในการปองปรามอยางเพยงพอตอการกระทาทเปนความผดนน

(c) เปนการคมครองสาธารณชนการกระทาความผดของจาเลยขนอกในอนาคต (d) เปนการใหจาเลยไดมโอกาสไดรบการศกษาหรอการอบรมทางวชาชพการดแล

รกษาทางแพทย หรอการปฏบตการอนเปนปรบปรงผกระทาความผดดวยวธทมประสทธภาพมากทสด

3. ลกษณะของโทษทสามารถนามาใชกบจาเลยได 4. ลกษณะของโทษและระดบอตราโทษ ซงจะนามาใชกบจาเลยและการกระทาของ

จาเลยและการกระทาของจาเลย ตามทคณะกรรมการกาหนดโทษไดระบไวในประมวลกฎหมายสหรฐ บทท 28 มาตรา 994 (a) (1) ซงมผลใหบงคบในวนกาหนดโทษ

5. นโยบายการใชบงคบอตราโทษทคณะกรรมการกาหนดโทษระบไวในประมวลกฎหมายสหรฐ บทท 28 มาตรา 994 (a) (2) ซงมผลใชบงคบในวนกาหนดโทษ

6. ตองหลกเลยงทจะลงโทษใหแตกตางจากจาเลยอนซงเคยถกตดสนลงโทษในความผดเชนเดยวกนแลว

7. ดาเนนการใหมการชดใชราคา หรอคาเสยหายใหกบผเสยหาย บทบญญตดงกลาวมาแลว ถอไดวาเปนหลกเกณฑเบองตนในการพจารณากาหนดโทษ

จาเลย แตในรายละเอยดนนประมวลกฎหมายสหรฐไดบญญตหลกเกณฑเพมเตมไว ดงน โทษจาคก (Imprisonment) ในกรณทศาลจะลงโทษจาคกจาเลย ศาลจะตองพจารณาถงหลกเกณฑทวไปตามมาตรา

3553 กอนและโทษจาคกนนจะตองไมเกนอตราทไดกาหนดไว64 ในบทบญญต กลาวคอ 1. ความผดรายแรง (felony) ระดบ A ศาลมอานาจลงโทษจาคกตลอดชวต หรอตามท

เหนสมควรกาหนด 2. ความผดรายแรง (felony) ระดบ B ศาลมอานาจลงโทษจาคกไมเกนยสบหาป 3. ความผดรายแรง (felony) ระดบ C ศาลมอานาจลงโทษจาคกไมเกนสบสองป 4. ความผดรายแรง (felony) ระดบ D ศาลมอานาจลงโทษจาคกไมเกนหกป 5. ความผดรายแรง (felony) ระดบ E ศาลมอานาจลงโทษจาคกไมเกนสามป 6. ความผดไมรายแรง (misdemeanor) ระดบ A ศาลมอานาจลงโทษจาคกไมเกนหนงป

64 United States Code Title 18: Crime and Criminal Procedure Section Section 3581. (อางถงใน

เกยรตภม แสงศศธร. เลมเดม. หนา 104.)

DPU

48

7. ความผดไมรายแรง (misdemeanor) ระดบ B ศาลมอานาจลงโทษจาคกไมเกนหกเดอน

8. ความผดไมรายแรง (misdemeanor) ระดบ C ศาลมอานาจลงโทษจาคกไมเกนสามสบวน

9. ความผดเลกนอย (infraction) ศาลมอานาจลงโทษจาคกไมเกนหาวน การรอการลงโทษหรอการคกความประพฤต (Probation) โดยปกตแลวศาลสามารถใชวธการรอการลงโทษหรอคมความประพฤตกบจาเลยได

เสมอแตกรณดงตอไปนเปนกรณทศาลไมสามารถนาวธการรอการลงโทษหรอคมความประพฤตมาใชกบจาเลยได คอ

1. กรณทจาเลยถกตดสนวากระทาความผดรายแรงในระดบ A หรอระดบ B 2. กรณความผดนนเปนความผดซงไมสามารถนาเอาวธการคมความประพฤตมาใชได 3. กรณจาเลยถกลงโทษจาคกในความผดซงกระทาคราวเดยวกน หากปรากฏวาคดใดไมตองดวยขอยกเวนสามประการขางตน ตามบทบญญตประมวล

กฎหมายสหรฐใหอานาจศาลในการรอการลงโทษหรอกาหนดระยะเวลาการคมความประพฤตไวดงนคอ

1. กรณความผดรายแรง ศาลมอานาจรอการลงโทษหรอคมความประพฤตจาเลย ตงแตหนงปถงหาป

2. กรณความผดไมรายแรง ศาลมอานาจรอการลงโทษหรอคมความประพฤตจาเลย ไมเกนหาป

3. กรณความผดเลกนอย ศาลมอานาจรอการลงโทษหรอคมความประพฤตจาเลยไมเกนหนงป

ระหวางการรอการลงโทษหรอคมความประพฤต ศาลจะกาหนดเงอนไขการคมความประพฤตไวดวยกได โดยคานงถงความเหมาะสมของจาเลยแตละคน เชน การกาหนดเงอนไขใหจาเลยทางานใหกบชมชน (Community Service) หรอกาหนดเงอนไขอนใดตามแตศาลเหนสมควร (satisfy such other conditions as the court may impose) 3.4.2 การใหเหตผลในคาพพากษา

ประเทศสหรฐอเมรกา เปนประเทศทใชระบบกฎหมายคอมมอนลอวเชนเดยวกบประเทศองกฤษเนองจากไดรบอทธพลจากปะเทศองกฤษ ในการทาคาพพากษารปแบบการทาคา

DPU

49

พพากษากจะมลกษณะคลายคลงกน ซงมการแยกกระบวนการพจารณาออกเปน 2 สวน โดยมการแยกขนตอนการกาหนดโทษออกจากขนตอนการวนจฉยความผด65

คาพพากษาของประเทศสหรฐอเมรกากเปนบอเกดของกฎหมายซงผกมดศาลในคดหลงทจะตองถอตาม เปนบรรทดฐานของของศาลทกศาลในสหรฐอเมรกา

คาพพากษาของศาลสหรฐจะกระทาโดยผพพากษาจะกระทาโดยเสยงขามมาก และจะมการลงคะแนนเสยงจากผทมอาวโสนอย ไปจนกระทงถงผทมอาวโสมาก เพอปองกนการโนมนาวจตใจ

ในสหรฐอเมรกามการอนญาตใหผพพากษาสมารถทาความเหนแยงได โดย สามารถทาคาพพากษาในสวนของตนเองได และผพพากษาทมความเหนแยงอาจทาคาพพากษาสวนของตนได และความเหนแยงนเองเปนหวใจสาคญของการศกษากฎหมาย เพราะความเหนแยงทมน าหนกสามารถกลายเปนคาพพากษาในอนาคตได

เมอศาลตดสนใจวาจะลงโทษจาเลยสถานใด หรอจะใชมาตรการใดตอจาเลย กจะมการอานคาพพากษาลงโทษใหจาเลยทราบ โดยไมตองใหเหตผลวาทาไมจงตองตดสนใจลงโทษเชนนน อยางไรกตาม ถาการกาหนดโทษตองดวยขอยกเวน 3 ประการ ดงตอไปน ในคาพพากษาตองระบเหตผลในการลงโทษดวย

1. แมศาลจะลงโทษจาคกจาเลยภายในขอบเขตทบญชระดบอตราโทษกาหนด หากปรากฏวาโทษจาคกทจาเลยไดรบนนเกนกวา 24 เดอน ศาลตองใหเหตผลในการลงโทษจาคกดงกลาวดวย

2. ถาศาลลงโทษจาคกจาเลยในสถานหนก และเกนอตราทบญชระดบอตราโทษทกฎหมายกาหนดไว ศาลตองใหเหตผลโดยละเอยดวา เหตใดจงลงโทษจาเลยเชนนน

3. คดทปรากฏวาผเสยหายมสทธไดรบการชดใชคาเสยหายจากจาเลยแตปรากฏวาศาลมไดกาหนดคาเสยหายแกผเสยหาย หรอศาลมคาสงใหจาเลยชดใชคาเสยหายแตเพยงบางสวน ศาลตองใหเหตผลในคาพพากษาดวยวาทาไมจงตดสนเชนนน66 3.4.3 การรอการลงโทษ67

การคมประพฤตและโทษระดบกลางซงมความเกยวของเชอมโยงกบการรอการกาหนดโทษและการรอการลงโทษจาคกแบบมกาหนดเวลากลาวคอ จะตองมการรอการกาหนดโทษหรอรอการลงโทษเสยกอนจงจะใชการคมประพฤตหรอโทษระดบกลาวได ซงมาตรา 609.135 จะ

65 เกยรตภม แสงศศธร. เลมเดม. หนา 10. 66 แหลงเดม. หนา 43. 67 ณรงค ใจหาญ และคณะ. เลมเดม. หนา 49-50.

DPU

50

บญญตไวชดเจนวา การรอการกาหนดโทษหรอการรอการลงโทษจาคกสามารถกระทาไดทกกรณ เวนตอกรณทศาลจาคกตลอดชวตหรอกฎหมายกาหนดโทษขนตาเอาไว ตามมาตรา 609.11 นอกจากนน สาหรบความผดเกยวกบเพศ ทเปนการกระทาความผดระหวางบคคลในครอบครว ตามมาตรา 609.342 วรรคสาม ศาลจะรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษไดตอเมอเหนวา การรอการกาหนดโทษหรอรอการลงโทษจะเปนประโยชนแกผเสยหายหรอครอบครวและการประเมนผลของผเชยวชาญแสดงใหเหนวาโปรแกรมแกไขฟนฟยอมรบผกระทาผดเขารบการบาบดและผกระทาผดสามารถบาบดได

เมอศาลรอการกาหนดโทษหรอรอการลงโทษแลว ศาลมทางเลอกอย 2 กรณ คอ 1. กาหนดมาตรการลงโทษระดบกลางโดยไมตองใชการคมประพฤตจาเลยหรอ 2. สงคมประพฤตจาเลยโดยกาหนดใหมหรอไมมการสอดสองกได และอาจกาหนด

มาตรการลงโทษระดบกลางดวยกได ทงน ถาศาลสงใหมการสอดสอง พนกงานคมประพฤตจะเปนผดาเนนการและมอานาจในการสงใหผถกคมประพฤตทางานบรการสงคมหรอกาหนดมาตรการลงโทษกรณฝาฝนเงอนไขทศาลกาหนด

มาตรการลงโทษระดบกลางนน กฎหมายบญญตไวในลกษณะของตวอยาง เชน การกกขงในคกทองถนหรอโรงงาน กกขงในบาน ใชเครองมออเลกทรอนกสคมประพฤตแบบเขม สงตวไปบาบดในสถานบาบดทางจตหรอบาบดยาเสพตด ชดเชยความเสยหาย ปรบรายวน ทางานบรการสงคม ทางานในโครงการความยตธรรมเชงสมานฉนท ทางานแทนคาปรบหรอทางานแทนการชดเชยความเสยหาย (ถาผเสยหายยนยอม) เปนตน

ระยะเวลารอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษโดยปกตจะไมเกน 4 ป แตถาเปนความผดรายแรงกวานนอาจรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษไดไมเกน 6 ป สวนความผดไมรายแรงรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษไมเกน 1 ป กรณผกระทาผดฝาฝนเงอนไขทศาลกาหนด ศาลอาจใชวธการขยายระยะเวลาคมประพฤตออกไปไมเกน 1 ป หรอ 3 ป แลวแตความรายแรงของการฝาฝนเงอนไข แตหากเปนกรณกระทาความผดซ าอกกอาจตองมการเพกถอนการรอการกาหนดโทษ (คอกาหนดโทษใหม) หรอรอการลงโทษ (นาโทษทรอไวมาลงโทษ)

การทศาลใชดลพนจในการคมประพฤตหรอใชมาตรการลงโทษระดบกลางทวไปแลวกจะเปนดลพนจของศาลในการพจารณา แตสาหรบในบางฐานความผด กฎหมายจะกาหนดเงอนไขทศาลอาจจะตองกาหนดเอาไว เชน ความผดเกยวกบความรนแรงในครอบครว ศาลตองกาหนดใหผกระทาความผดเขาโปรแกรมใหคาปรกษาหรอโปรแกรมอนทเหมาะสม หรอหากในทองทนนมความพรอมทางดานเครองมอกอาจกาหนดใหผกระทาผดตองถกควบคมดวยเครองมออเลกทรอนกสดวย เพอคมครองความปลอดภยของผเสยหาย หรอกรณความผดเกยวกบเพศทกระทาระหวาง

DPU

51

บคคลในครอบครว ศาลตองกาหนดเงอนไขใหมการจาคกเปนระยะเวลาหนงและกาหนดขอกาหนดวาผกระทาผดตองเขารบการบาบดในโปรแกรมแกไขฟนฟกบตองไมตดตอกบผเสยหายโดยปราศจากการควบคม สอดสงของเจาพนกงานจนกวาจะผานพนโปรแกรมโดยสมบรณ เวนแตจะไดรบอนญาตจากเจาหนาททเกยวของ เปนตน 3.4.4 เหตผลในการรอการลงโทษ

การรอการลงโทษเปนกระบวนการหนงของการกาหนดโทษ ซงตองมการนาพยานหลกฐานมาสบ การดาเนนการจงอยในหลกของ การใหความยตธรรมตามกฎหมาย (due process of law) ซงมหลกเกณฑในการรบฟงพยานหลกฐานอยางเครงครด แตเนองจากกรณนเปนขนตอนพเศษ ซงมขอจากดเกยวกบการนาสบพยานอยนอยมาก ดงนนพยานหลกฐานทใชในการกาหนดโทษจงเปนเพยงพยานบอกเลา ซงแมตองหามรบฟงในชนพจารณาวนจฉยความผดกสามารถรบฟงในชนกาหนดโทษได68

การรอการลงโทษตามกฎหมายสหรฐอเมรกา โดยปกตศาลสามารถใชวธการรอการลงโทษหรอคมประพฤตมาใชกบจาเลยไดเสมอ ยกเวน ในบางกรณ69

เมอศาลตดสนลงโทษจาคกจาเลยในสถานใด หรอใชมาตรการในการลงโทษจาเลยอยางไรศาลจาอานคาพพากษาใหจาเลยทราบ โดยไมตองใหเหตผลวาทาไมตดสนลงโทษเชนนน70 ยกเวนแตกรณกงตอไปน ศาลจะตองใหเหตผลในการลงโทษดวย71

1. ศาลลงโทษจาคกจาเลยในขอบเขตทบญชระดบอตราโทษกาหนด หากปรากฏวาโทษจาคกทจาเลยไดรบนนเกนกวา 24 เดอน

2. ศาลลงโทษจาคกจาเลยในสถานหนก และเกนกวาทบญชอตราโทษกาหนด ศาลตองใหเหตผลโดยละเอยด วาเหตใดลงโทษจาเลยเชนนน

3. หากเปนกรณทผเสยหายมสทธไดรบชดใชคาเสยหายจากจาเลยและศาลมไดกาหนดให หรอกาหนดใหบางสวน ศาลตองใหเหตผลดวยวาทาไมตดสนเชนนน

68 แหลงเดม. หนา 39. 69 กรณทศาลไมสามารถใชดลยพนจในการรการลงโทษใหแกจาเลยไดคอ 1. กรณทจาเลยถกตดสนวามความผดรายแรงในระดบ A หรอระดบ B 2. กรณเปนความผดทไมสามารถนาเอาวธการคมประพฤตมาใชได 3. กรณจาเลยถกลงโทษจาคกในการกระทาความผดคราวเดยว 70 United State Code Title 18: Crime and Criminal Procedure Section 3563 (b). 71 ปรชา ขาเพชร. เลมเดม. หนา 43.

DPU

บทท 4 การใหเหตผลในคาพพากษากรณรอการลงโทษของศาลไทย

การทาคาพพากษาของศาลไทยกมลกษณะเดยวกนกบการทาคาพพากษาของศาล

ตางประเทศ หลกประการหนงทสาคญประการหนงทจาเปนตองมในคาพพากษาของศาลไทย คอ คาพพากษาตองมเหตผลในคาพพากษาทงในปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย และศาลซงเปนองคกรทใชบงคบกฎหมายตองถกบงคบใหตองปฏบตตาม ดงนน ในการทาคาพพากษาทกคดศาลจะตองมเหตผลทแสดงไวในคาพพากษาในทกเรองดวยเชนกน

คาพพากษาเปนคาวนจฉยชขาดของศาล ซงเมอศาลไดดาเนนกระบวนพจารณาจนเสรจสนแลวศาลกจะวนจฉยชขาดคดโดยทาเปนคาพพากษา ซงการใหเหตผลในคาพพากษามความสาคญเนองจาก การใหเหตผลในคาพพากษาคดอาญาสามารถใชตรวจสอบการใชอานาจของศาล เนองจากคาพพากษาของศาลมผลกระทบตอชวต เสรภาพ และทรพยสนของจาเลยในคดอาญา และคาพพากษาเปนคาชขาดของศาลทผกมดดวยรปแบบและมผลทางกฎหมายเปนพเศษ คาพพากษาของศาลเปนคาชขาดทไดออกโดยผลของการพจารณาและเปนคาชขาดททาใหคดเสรจไปจากศาล คดอาญาแตกตางจากคดแพงในแงหนงทวา ในคดอาญามแต “คาพพากษาสดทาย” (Endurteil)1 เทานน

โดยปกตเมอศาลวนจฉยวาจาเลยมความผดจรงตามฟองแลว ศาลกจะกาหนดโทษลงไปในคาพพากาวาจะใหลงโทษจาเลยอยางไรและเทาใดและมการลงโทษจาเลยตามทกาหนดไวในคาพพากษาทนท แตในกรณทมการรอการกาหนดโทษหรรอการลงโทษนน เมอศาลไดวนจฉยวาจาเลยมความผดจรงตามฟองแลวศาลจะยงไมกาหนดโทษหรอเปนแตยงไมใหลงโทษจาเลย แตจะปลอยตวจาเลยไปโดยคาดโทษไววาจะตองไมกระทาความผดขนอกภายในเวลาทศาลกาหนด2 ถาพจารณาถงรอการลงโทษผกระทาผดแลวมประโยชนอยเปนอนมาก กลาวคอ เพอปองกนมใหผกระทาผดนนไปไดรบนสยทชวรายในเรอนจาทคมขง และมใหเสอมทรามลงในหมสมาคม เพราะเปนคนทเคยไดรบโทษนมาแลว การทปลอยตวผกระทาผดใหเปนอสระนน ในสายตาของประชาชนจะไมเหนวาผนนเปนผทตองโทษ ผนนอาจจะไปทางาน หางานใดๆ ทาดแลจดการ

1 คณต ณ นคร ข (2549). กฎหมายวธพจารณาความอาญา (ครงท 7). หนา 545. 2 อททศ แสนโกศก ก เลมเดม. หนา 116-117.

DPU

53

ทรพยสนของเขา และดแลอบรมบตรของเขาได นอกจากนมผลในการเปลยนแปลงนสยไดอยางดยง โดยผกระทาผดจะสานกอยเสมอวา ถากระทาผดขนอกกจะตองไดรบโทษทนท คลายกบวาเปนการขไว ใหพงระมดระวงตวอยากระทาผดขนอก เปนการขทแนนอน ผนนยอมรอยดวาถาตนกระทาผดขนใหมอกตามทกฎหมายบญญตหามไวแลว ตนจะตองไดรบโทษครงกอนทรอไวนนเตมทฉะนน การรอการลงโทษนกเปรยบเสมอนใหตดคกอยในบานของตนเอง โดยการบงคบจตใจใหอยอยางเงยบๆไมเปดเผย ประชาชนไมรเหน ไมเหมอนกบตองโทษจาคกในเรอนจาทคมขงนกโทษทวไป 4.1 รปแบบการดาเนนคดอาญาของศาลไทย

การดาเนนคดอาญาของไทยเดมทเดยวเปนการดาเนนคดในระบบไตสวน กลาวคอหนวยงานหรอองคกรททาหนาทสอบสวนฟองรอง และพพากษาคดเปนหนวยงานหรอองคกรเดยวกนจากการทหนวยงานหรอองคกรทงสามสวนเปนองคกรเดยวกน จงไมมการตรวจสอบหรอการถวงดลยอานาจซงกนและกนในระหวางองคกรทงสามทกลาวมาแลวขางตน เพราะมเพยงองคกรเดยวกนททาหนาทสอบสวน ฟองรอง และพพากษา องคกรเดยวกนนเองหนาทตงขอกลาวหา ทาหนาทพสจนความถกผด และพพากษาวาจะลงโทษสถานใดเมอไดรบผลจากการพสจน การพสจนความถกผด จงมกใชวธการตางๆ ทกอยางรวมถงวธการททารณโหดราย หรอวธการทสรางความทกขทรมาน เชน ดานา ลยไฟ เปนตน เพอพสจนวาผถกกลาวหากระทาความผดตามขอกลาวหาทตงขน ผถกกลาวหาวากระทาความผดหรอจาเลยจงฐานะทเรยกวา เปนกรรมในคด3 และระบบไตสวนนเองทประเทศไทยไดใชเรอยมาจนกระทงระยะสดทายของระบบนทเราเรยกวา วธพจารณาจารตนครบาล ซงเปนระยะเวลากอนการประกาศใชพระราชบญญตวธพจารณาความมโทษใชไปพลางกอน ร.ศ. 115 ซงประกาศใชเมอป พ.ศ. 2439 และเมอประกาศใชพระราชบญญตดงกลาวแลว ไดดาเนนการยกเลกวธพจารณาจารตนครบาล อนหมายถง การยกเลกวธพจารณาคดอาญาในระบบไตสวน และไดนาเอาระบบกลาวหามาใชแทนดงเชน นานาอารยประเทศ4

การดาเนนคดอาญาในระบบกลาวหา ไดแยกการสอบสวนฟองรองและการพจารณาพพากษาคดออกจากกน กลาวคอ หนวยงานหรอองคกรททาหนาทสอบสวนฟองรอง เปนองคกรหนงทเรยกวา อยการ แตเฉพาะของไทยนนไดบญญตใหตารวจเปนองคกรททาหนาทสอบสวนคด ทงทในอารยประเทศนนการสอบสวนและฟองรองเปนหนาทของอยการโดยแทตารวจมฐานะเปนเพยงพนกงานเจาหนาทผมหนาทคอบชวยเหลออยการเทานน การดาเนนคดในระบบกลาวหา เปน

3 คณต ณ นคร ข เลมเดม. หนา 56. 4 แหลงเดม. หนา 57.

DPU

54

ระบบทเปดใหมการตรวจสอบระหวางองคกรในกระบวนการยตธรรมดวยกน ไมไดผกขาดอานาจอยเพยงองคกรเดยวเชนระบบไตสวนเดม นอกจากนยงเปนระบบทเปดโอกาสใหผถกกลาวหาหรอจาเลยพสจนความบรสทธของตนเองอยางอสระและกวางขวางเตมทโดยไมมอานาจหรออทธพลใดมาบงคบหรอเกยวของ การพสจนการกระทาความผดหรอไมผดของจาเลยหรอผถกกลาวหาอยางอสระอยางเตมทนเอง จงกลาวไดวาจาเลยหรอผถกกลาวหาวากระทาความผดในระบบนมฐานะเปนประธานในคดความ (Subject)5

ในการดาเนนคดอาญาเรมตงแตมการกลาวหาวาไดมการกระทาความผดทางอาญาเกดขน ณ ทใดทหนง ซงผกลาวหาอาจเปนเอกชนคนหนงคนใด หรอเจาพนกงานกได กรณทผถกกลาวหาเปนเอกชนผกลาวหาอาจฟองรองตอศาลเองโดยแตงตงทนายฟองรองกได แตถาการกลาวหาดาเนนการโดยเจาพนกงานตองดาเนนการสอบสวนรวบรวมพยานหลกฐานทงทเปนผลด และเปนผลรายแกผถกกลาวหา รวมทงพยานหลกฐานทเกยวกบเหตบรรเทาโทษของผถกกลาวหาดวย เพอเสนอตออยการในทานองเดยวกนถาการเรมคดหรอการกลาวหาเรมจากเจาพนกงานเอง เจาพนกงานกจะตองรวบรวมพยานหลกฐานตางๆ เชนเดยวกนกบทกลาวมาแลวเพอเสนอตอพนกงานอยการเชนเดยวกน

เมอสานวนการสอบสวนหรอพยานหลกฐานตางๆ เกยวกบขอกลาวหาหรอสานวนคดไดเสนอมายงอยการ พนกงานอยการมอานาจสงใหพนกงานสอบสวนทาการสอบสวนเพมเตมได หรอสงใหพนกงานสอบสวนสงพยานมาใหซกถามเพอความถกตองแนนอนชดเจนกได และในกรณทพนกงานอยการพจารณาเหนวาสมควรสงฟอง เนองจากพยานหลกฐานตางๆ มความพรอม พนกงานอยการกจะยนฟองคดตอศาลตอไป

อยางไรกตามการจะยนฟองคดตอศาลหรอไมนน กอนอนพนกงานอยการจะตองมการพจารณาคดโดยใชดลพนจในการสงคดเปนขนตอนตามลาดบดงตอไปน6

1. พจารณาเงอนไขใหอานาจดาเนนคด หรอเงอนไขระงบคด ซงพนกงานอยการจะตองกระทากอนทจะพจารณาในเนอหาคด

2. ถากรณไมมเงอนไขระงบคดจะตองพจารณาตอวาการกระทานนเปนความผดตอกฎหมายหรอไม

3. ถากรณเปนความผดตอกฎหมาย จะตองวนจฉยตอวาผตองหาเปนผกระทาความผดหรอไม

5 แหลงเดม. 6 แหลงเดม. หนา 410-411.

DPU

55

4. ถากระทาเปนความผดตอกฎหมาย และผตองหากกระทาความผด พนกงานอยการตองวนจฉยตอไปวามพยานหลกฐานเพยงพอแกการพสจนความผดของผตองหาหรอไม

5. แมวาการกระทาเปนความผด ผตองหาเปนผกระทาความผด และมพยานหลกฐานเพยงพอตอการพสจนความผดกตามพนกงานอยการกชอบทจะพจารณาตอไปวามเหตอนสมควรทจะไมฟองผตองหาหรอไม ถามเหตกไมฟองผตองหานน7 แตถาไมมเหตพนกงานอยการกยนฟองผตองหาตอศาล

กระบวนการพจารณาคดจะเรมขนเมอมการยนฟองคดนนๆ ตอศาล โดยมการสบพยานโจทกและจาเลยตามหลกเกณฑทกฎหมายไดบญญตไวหลงจากการสบพยานเสรจสนกจะมการทาคาพพากษาโดยศาล ซงจะเปนการตดสนคดวาจาเลยเปนผกระทาความผดหรอไม กรณทศาลเหนวาจาเลยมไดกระทาความผดหรอการกระทาของจาเลยไมเปนความผด ขาดอายความ หรอมเหตตามกฎหมายทจาเลยไมควรตองรบโทษ ศาลกจะพจารณาพพากษายกฟองโจทกแลวปลอยตวจาเลยไป แตกรณทศาลเหนวาจาเลยไดกระทาความผด ศาลกจะลงโทษจาเลยตามบทบญญตของกฎหมายนนๆ8 4.2 การใหเหตผลในคาพพากษาของศาลไทย

ศาลเปนองคกรททาหนาทวนจฉยชขาด ผพพากษาททาหนาทวนจฉยชขาดคด จงตองเปนอสระปราศจากอคต ตลอดจนแรงกดดนขากสภาวะการตางๆ ภายนอกจะมมาตรการทกาหนดไวสาหรบการทางานขององคกรเพอใชในการตรวจสอบการทางานขององคกรตางๆ และแมวาศาลจะมความเปนอสระในการวนจฉยชขาดตดสนคดแตกตองสามารถตรวจสอบความถกตองแหงคาพพากษาหรอคาวนจฉยไดดวยเชนกน ในบางประเทศการอานคาพพากษาคดแพงและคดอาญามความแตกตางกน โดยในคดแพง ศาลจะไมอานเหตผลในคาพพากษากได หรอจะอานโดยยอกได แตในคาพพากษาคดอาญา ศาลตองอานเหตผลในคาพพากษาดวย9

คาพพากษาคดอาญาของไทยมหลกการเชนเดยวกบของตางประเทศทกาหนดใหศาลเมอเปดการพจารณาคดใดแลว คดนนจะสนสดจากศาลไปไดกแตโดยคาพพากษาหรอคาสงเทานน

ซงศาลอาจจะพพากษาวาจาเลยมความผด หรอบรสทธอยางใด อยางหนง อนเปนเปนหลกประกนเสรภาพของประชาชนวาจะไดรบการพจารณาพพากษาคดโดยศาลเทานน ศาลจะปฏเสธไม

7 แหลงเดม. หนา 208. 8 ปรชา ขาเพชร. เลมเดม. หนา 46. 9 Yosiyuki Noda. (1976). Introduction to Japanese Law. Translated by Anthony H. Angelo. p. 230.

DPU

56

พพากษาคดไมได10 ศาลจงจาเปนตองวนจฉยชขาดใน 2 กรณ คอ จะยกฟองโจทก หรอจะลงโทษจาเลย การวนจฉยชขาดไดนนตองผานการพจารณาพยานหลกฐานมากอน ศาลจะวนจฉยชขาดทงขอเทจจรงและขอกฎหมาย ซงศาลตองใหเหตผลประกอบในคาพพากษานนดวย11

การใหเหตผลคาพพากษาคดอาญาของศาลมคณประโยชนอยางมากตอวงการนตศาสตร ทงในดานการเรยนการสอนวชานตศาสตร การดาเนนกระบวนการยตธรรมในทางอาญาเจาพนกงานตารวจหรอของพนกงานอยการและตลอดจนศาลเอง ทงประชาชนทวไปทเกยวของหรอทใหความสนใจตอคดความตางๆทเกดขน คณคาหรอประโยชนในการใหเหตผลในคาพพากษาของศาลนน พอสรปเปนขอๆ ไดดงตอไปน

ก. การแสดงเหตผลในคาพพากษาทาใหคความสามารถตรวจสอบขออางของตนได การแสดงเหตผลในคาพพากษาทาใหคความเหนวาขออางของตนนนฟงขนหรอไมใน

ทศนะของศาล และศาลใหเหตผลใดตอประเดนนนๆ ซงจะไดนามาพจารณาวาจะใชสทธในการอทธรณฎกาไดหรอไมเพยงใด เพราะการอทธรณฎกานนจรงๆ กคอการไมเหนดวยหรอการโตแยงกบเหตผลของศาลหรอผพพากษานนเอง และในกรณทมความเหนแยงดวยแลวกยงจะเปนประโยชนตอคความวาเหตผลแยงนนมความสมเหตสมผลมากนอยเพยงใดเพอทจะนาไปสการพจารณาของศาลสงใหตรวจสอบวามการปรบใชกฎหมายถกตองหรอไม

ข. การใหเหตผลในคาพพากษาแสดงใหเหนวาการพจารณาคดของศาลไดดาเนนการอยางดแลว

คาพพากษาของศาลทใหเหตผลครบถวนทกประเดนในปญหาทคความแตละฝายยกขนอางทงในปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมายนน ทาใหประชาชนและคความเกดความรสกวาศาลไดพจารณาคดอยางรอบคอบและเปนธรรมแลว12 ในทางตรงกนขาม ถาศาลไมพจารณาใหเหตผลครบถวนทกประเดนคความหรอประชาชนกจะเกดความรสกในทางตรงกนขามวาการพจารณาคดของศาลมอคตหรอไมมความเปนธรรมเกดการโตแยงขน ซงอาจนาไปสการอทธรณฎกาได

ค. การใหเหตผลในคาพพากษาทาใหเกดความเชอมนกระบวนการยตธรรม คดความทเกดขนยอมมเหตมผลในตวของมนเอง การดาเนนคดกยอมตองอาศยเหตผล

ตามเนอหาของคดนนๆ การพจารณาพพากษาคดโดยมเหตผลทหนกแนนอยางสมเหตสมผลแลว ยอมเปนทพงพอใจของทกๆ ฝายเพราะไดเหนแนวคดทฤษฎ หรอนตปรชญาทอยเบองหลงคา

10 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา, มาตรา 185. 11 ยงยทธ มหสรากล. เลมเดม. หนา 58. 12 โสภณ รตนากร. (2531). รวมคาบรรยายหลกวชาชพพนกงานกฎหมาย. หนา 63.

DPU

57

พพากษานน จงกอใหเกดความเชอมนของประชาชนตอกระบวนการยตธรรม แตถาคาพพากษาไมไดใหเหตผลไว หรอใหเหตผลไวแตไมเพยงพอหรอขาดความสมเหตสมผล ประชาชนจะขาดความเชอมนในกระบวนการยตธรรมและเกดความของใจวาทาไมศาลจงวนจฉยเปนเชนนน

ง. การใหเหตผลในคาพพากษาเปนการตรวจสอบการปรบใชกฎหมายหรออานาจของศาล

การใหเหตผลในคาพพากษาทาใหคความหรอประชาชนทสนใจโดยทวไปทราบไดวาศาลไดมคาพพากษาพจารณาคดภายในขอบอานาจทกฎหมายไดใหไวหรอไม การปรบใชกฎหมายในคดนนๆ ถกตองมเหตมผลหรอไมเพยงใด ซงนาไปสการโตแยงในทางคดของคความ หรอวพากษวจารณในเชงวชาการอนเปนการพฒนาทงในกระบวนการยตธรรมทางอาญา และการศกษาในวงการนตศาสตรตอไป

จ. การใหเหตผลในคาพพากษากอใหเกดการพฒนาในหลกกฎหมาย การใหเหตผลในคาพพากษาทาใหประชาชนและผทเกยวของในวงกฎหมาย เชน

นกศกษากฎหมาย อาจารยผสอนกฎหมาย นตกร เจาพนกงานฝายปกครอง ตารวจ อยการ หรอแมแตศาลเองมโอกาสนาเหตผลในคาพพากษามาทาการวเคราะหวพากษวจารณในเชงวชาการได อนไปสการพฒนาหลกกฎหมายใหเหมาะสมเปนธรรมสามารถคมครองสทธและเสรภาพของประชาชนในเรองนนๆ ไดอยางแทจรงตอไป

ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาของไทยมาตรา 186 ไดบญญตหลกเกณฑเกยวกบองคประกอบของคาพพากษาไววา “คาพพากษาจะตองประกอบดวยขอสาคญเหลานเปนอยางนอย

(1) ชอศาลและวน เดอน ป (2) คดระหวางใครโจทกใครจาเลย (3) เรอง (4) ขอหา และคาใหการ (5) ขอเทจจรงซงพจารณาไดความ (6) เหตผลในการตดสนทงปญหาขอเทจจรงและขอกฎหมาย (7) บทมาตราทยกขนปรบ (8) คาชขาดใหยกฟอง หรอลงโทษ (9) คาวนจฉยของศาลในเรองของกลาง หรอในเรองฟองทางแพง คาพพากษาในคดทเกยวกบความผดลหโทษไมจาตองมอนมาตรา (4) (5) (6)”

DPU

58

จะเหนไดวา ในคดลหโทษนนศาลไมจาตองใหเหตผลในคาพพากษากได เนองจากใน

กาหนดอตราโทษคอนตา คอ หมวดความผดลหโทษตามประมวลกฎหมายอาญามระวางโทษจาคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจาทงปรบ ซงอยในอานาจศาลแขวงทจะพจารณาไดนน เพอใหการพจารณาคดทมอยเปนจานวนมากเสรจไปอยางรวดเรว กฎหมายจงบญญตยกเวนใหศาลไมจาตองใหเหตผลในคาพพากษา

การทประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 186 (6) ไดวางหลกเกณฑไวในศาลตองใหเหตผลในคาพพากษาคดอาญากดวยเหตผลอยางนอย 2 ประการ คอ13

ประการแรก ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 บญญตรบรองไววา ศาลหรอผพพากษามอสระในการพจารณาพพากษาอรรถคด14 และดวยเหตทรฐธรรมนญไดรบรองความเปนอสระของศาลหรอผพพากษานเองจงมความจาเปนทจะตองใหศาลหรอผพพากษาแสดงเหตผลในคาพพากษาเอาไว มฉะนนแลวศาลหรอผพพากษาอาจใชความเปนอสระไปในทางอตตะวสยหรอตามอาเภอใจของตนเอง ซงไมสอดคลองกบหลกการแหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยซงไดรบรองไววา บคคลมสทธทจะไดรบทราบเหตผลประกอบคาวนจฉย คาพพากษา หรอคาสง15

ประการทสอง เหตผลในคาพพากษาคดอาญาเปนการสะทอนเจตจานงของฝายนตบญญตวากฎหมายหรอบทบญญตตางๆ ทออกมาบงคบใชนนสามารถแกไขปญหาสงคมไดอยางมประสทธภาพมากนอยเพยงใด สมควรจะไดรบการปรบปรงแกไขหรอไมเพยงใด และเนองจากศาลเปนองคกรทใชบงคบกฎหมายทสาคญทสด ศาลจงตองทาหนาทในฐานะเปนผนาในการพฒนากฎหมายของรฐใหมผลตอการบงคบใชมากทสด การทศาลหรอผพพากษาจะทาหนาทนได คาพพากษาของศาลในคดอาญาจะตองใหเหตผลในการตดสน และโดยเฉพาะอยางยงการใหเหตผลในการกาหนดความหนกเบาของโทษทลงโทษเชนนนเพราะเหตใด 16 ซงกรณดงกลาวนในอารยประเทศใหความสาคญตอเหตผลในคาตดสนลงโทษเทยบเทากบเหตผลในการวนจฉยความผด17

13 คณต ณ นคร ค (2535). “การพฒนากฎหมายแรงงาน.” รพ, 33. หนา 37. 14 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550, มาตรา 197 วรรคสอง. 15 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550, มาตรา 40 (2). 16 คณต ณ นคร ข เลมเดม. หนา 170. 17 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาเยอรมน มาตรา 279 (3), 168, ประมวลกฎหมายสหรฐ บทท

18 มาตรา 3553(c).

DPU

59

4.3 สาเหตของปญหาในการใหเหตผลในคาพพากษาคดอาญาของไทย18 ปญหาทสาคญในการใหเหตผลในคาพพากษาของไทย คอ การทคาพพากษาบางฉบบ

ไมไดใหเหตผล หรอบางฉบบใหเหตผลไมเพยงพอ การทคาพพากษาทไมใหเหตผลนนทาใหวงการศกษานตศาสตร หรอคความไมไดรบความกระจางวาทาไมศาลจงไดพพากษาเชนนน อกทงยงอาจขดตอบญญตของกฎหมายโดยประการทวา คาพพากษาทไมแสดงเหตผลในคาพพากษาอาจเปนการดาเนนกระบวนพจารณาทผดระเบยบซงศาลสงสามารถเพกถอนคาพพากษาฉบบนนได

ในคาพพากษาทใหเหตผลไมเพยงพอนน การทจะกาหนดวาคาพพากษาตองใหเหตผลแคไหน เพยงใด มนกกฎหมายทานหนงกลาววา “คาพพากษาทดทสดนนคอคาพพากษาทคความทกฝายพงพอใจในคาวนจฉยหรออยางนอยทสดกไมอาจโตแยงได”19

แตในการศกษากฎหมายของไทยไมไดใหความสาคญตอการใหเหตผลในคาพพากษา20

อนจะสงเกตไดจากตารากฎหมายทอธบายประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 185

มาตรา 186 มกจะไมอธบายเรองการใหเหตผลในคาพพากษาไวโดยมองเหนวาการใหเหตผลในคาพพากษาเปนเพยงรปแบบของการทาคาพพากษาเทานน

มนกกฎหมายบางทานไดใหความเหนถงเรองการไมใหความสาคญในเรองเหตผลคาพพากษาไวดงน

“ในการศกษากฎหมายของไทยไมวาในหองเรยน หรอในการปฏบตเกยวกบคด นกศกษาหรอ นกกฎหมายสวนใหญไมรหรอไมสนใจหลกกฎหมายพนฐาน สนใจแตคาพพากษาฎกา ถาในปญหาใดทไมมบทกฎหมายบญญตไวชดแจงโดยตรง กไมทราบวาจะตดสนปญหาอยางไร และการทไมสามารถจบหลกกฎหมายในคาพพากษาฎกาได การเรยนการสอนเนนแตความถอยตามตวบทเนนความยงกวาเหตผล ไมไดสนใจเรองแนวคดและทฤษฎหลงตวบทกฎหมายอยางมากกเอาคาพพากษาฎกามาประกอบในการอธบายตวบทไมไดเนนเหตผลอนเปนทมาของคาวนจฉยของศาล อกทงคาพพากษาของไทยมกจะเปนคาวนจฉยสนๆ บางคดกไมไดใหเหตผล หรอเพยงแตอางตวบทกฎหมาย หรอคาพพากษาเกาๆ ทงนอาจจะเปนเพราะเคยปฏบตกนมา หรอ อาจเรงรดคดใหเสรจโดยเรว ทงคาพพากษาตองเขยนตามความเหนรวมกนขององคคณะ ตดสวนทขดแยงหรอไมลงรอยกนออกเสย ผพพากษาแตละคนมไดใหเหตผลของตนเองและมไดเปนการวางหลกกฎหมายหรออธบายหลกกฎหมายโดยละเอยดอยางคาพพากษาตามระบบคอมมอนลอว ตารา

18 ยงยทธ มหสรากล. เลมเดม. หนา 60. 19 ธานนทร กรยวเชยร. (2520, กนยายน-ธนวาคม). “ศาลกบพยานบคคล.” วารสารกฎหมาย, 3(3).

หนา 42. 20 แหลงเดม. หนา 64-65.

DPU

60

กฎหมายของเรามนอย ตาราบางเลมของบางสถาบนมแตตวบทกฎหมาย คาอธบายสนๆ ซงเหมาะแกการจดจามากกวาจะเสนอแนะใหรจกคด และรจกใชเหตผล ตาราบางเลมผลตขนเพอผลทางการคายงกวาผลทางวชาการ”21

และปญหาทสาคญอกประการหนงทสงผลใหคณภาพของคาพพากษาถกกระทบไปอาจจะเนองจากคดทเพมมากขนในแตละปมสดสวนมากกวาการเพมปรมาณผพพากษา ทาใหผพพากษาไมมเวลาทจะเขยนคาพพากษาอยางพถพถนได

4.4 หลกเกณฑในการรอการลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญา

มาตรการทางกฎหมายในการรอการลงโทษผกระทาความผดบญญตไวเพอใหโอกาสแกผกระทาความผดทจะไมตองถกจาคกในเรอนจาซงในแตละประเทศไดวางหลกเกณฑทางกฎหมายทจะใหศาลใชดลพนจไวแตกตางกนไป ซงอาจมขอดและขอดอยแตกตางกนไป ประมวลกฎหมายอาญาของไทย มาตรา 56 บญญตวา “ผใดกระทาความผดซงมโทษจาคกและในคดนน ศาลจะลงโทษจาคกไมเกนสามป ถาไมปรากฏวาผนนไดรบโทษจาคกมากอน หรอปรากฏวาไดรบโทษจาคกมากอนแตเปนโทษสาหรบความผดทไดกระทาโดยประมาทหรอความผดลหโทษเมอศาลไดคานงถงอาย ประวต ความประพฤต สตปญญา การศกษาอบรม สขภาพ ภาวะแหงจต นสย อาชพ และสงแวดลอมของผนน หรอสภาพความผด หรอเหตอนควรปรานแลว เหนเปนการสมควร ศาลจะพพากษาวาผนนมความผดแตรอการกาหนดโทษไว หรอกาหนดโทษแตรอการลงโทษไวแลวปลอยตวไปเพอใหโอกาสผนนกลบตวภายในระยะเวลาทศาลจะไดกาหนด แตตองไมเกนหาปนบแตวนทศาลพพากษา โดยจะกาหนดเงอนไขเพอคมความประพฤตของผนนดวยหรอไมกได

เงอนไขเพอคมความประพฤตของผกระทาความผดนน ศาลอาจกาหนดขอเดยวหรอหลายขอ ดงตอไปน

(1) ใหไปรายงานตวตอเจาพนกงานทศาลระบไวเปนครงคราว เพอเจาพนกงานจะไดสอบถามแนะนา ชวยเหลอ หรอตกเตอนตามทเหนสมควรในเรองความประพฤตและการประกอบอาชพ หรอจดใหกระทากจกรรมบรการสงคมหรอสาธารณประโยชนตามทเจาพนกงานและผกระทาความผดเหนสมควร

(2) ใหฝกหดหรอทางานอาชพอนเปนกจจะลกษณะ (3) ใหละเวนการคบหาสมาคมหรอการประพฤตใดอนอาจนาไปสการกระทาความผด

ใน ทานองเดยวกนอก

21 โสภณ รตนากร. (2535). “การศกษากฎหมายเพอการพฒนา.” รพ, 33. หนา 10-13.

DPU

61

(4) ใหไปรบการบาบดรกษาการตดยาเสพตดใหโทษ ความบกพรองทางรางกายหรอจตใจ หรอความเจบปวยอยางอน ณ สถานทและตามระยะเวลาทศาลกาหนด

(5) เงอนไขอนๆ ตามทศาลเหนสมควรกาหนดเพอแกไขฟนฟ หรอปองกนมใหผกระทาความผดมโอกาสกระทาความผดขนอก

เงอนไขทตามศาลไดกาหนดตามความในวรรคกอนนนถาภายหลงความปรากฎแกศาลตามคาขอของผกระทาความผด ผแทนโดยชอบธรรมของผนน ผอนบาลของผนน พนกงานอยการหรอเจาพนกงานวา พฤตการณทเกยวแกการคมประพฤตของผกระทาความผดไดเปลยนแปลงไป เมอศาลเหนสมควร ศาลอาจแกไข เพมเตมหรอเพกถอนขอหนงขอใดเสยกไดหรอจะกาหนดเงอนไขขอใดตามทกลาวในวรรคกอนทศาลยงมไดกาหนดไวเพมเตมขนอกกได”22

เงอนไขของการทศาลจะใชดลยพนจในการกาหนดโทษใหแกจาเลยและใหรอการลงโทษใหแกจาเลยหรอไมนนตองปรากฏความแกศาลครบถวนตามเงอนไขของกฎหมายศาลจงจะมอานาจทจะคาพพากษาใหรอการลงโทษใหแกจาเลยได ศาลจงคอยไปพจารณาองคประกอบอนๆ

1. มการกระทาความผดซงมโทษจาคก และคดนนศาลจะลงโทษจาคกไมเกน 3 ป จะเหนไดวากฎหมายกาหนดเฉพาะโทษจาคกเทานน ดงนน ถาศาลจะลงโทษอยางอน เชน โทษปรบ จะใชมาตรการรอการลงโทษไมได นอกจากนโทษจาคกทศาลจะลงแกผกระทาความผดตองไมเกน 3 ป ไมวาความผดทไดกระทาจะมอตราโทษเทาใดกตามแตโทษจาคก 3 ปนตองเปนโทษสดทายทลงแกผกระทาความผด หมายความวา ภายหลงจากเพมโทษหรอลดโทษแลว โทษทจะลงแกผกระทาตองไมเกน 3 ป

2. ตองไมปรากฏวาผกระทาความผดไดรบโทษจาคกมากอน หมายความวา ไมเคยไดรบโทษจาคกจรงๆมากอน เพราะมาตรา 56 ใชคาวา “ถาไมปรากฏวาผนนไดรบโทษจาคกมากอน” ดวยเหตนหากผกระทาความผดเคยไดรบการรอการลงโทษมากอนและมากระทาความผดไดใหมอก นอกจากนกรณทผกระทาความผดเคยไดรบการยกโทษจาคกตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 55 หรอไดรบการเปลยนโทษจาคกเปนโทษกกขง ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 23 กไมถอวาเคยไดรบโทษจาคกมากอนเชนกน

การไดรบโทษจาคกมากอนนไมจากดวาจะตองเปนการไดรบโทษจาคกตามคาพพากษาของศาลยตธรรมเทานน แมผกระทาผดในกรณเคยไดรบโทษจาคกมากอนตามคาพพากษาของศาลทหาร ศาลกไมอาจรอการลงโทษใหแกผกระทาความผดไดเชนกน

ขอยกเวนกรณเคยไดรบโทษจาคกมากอนทศาลจะรอการลงโทษในคดนได โทษในคดกอนตองเปนโทษในความผดทกระทาโดยประมาทหรอความผดลหโทษ กรณทผกระทาความผด

22 ประมวลกฎหมายอาญา, มาตรา 56.

DPU

62

เคยตองคาพพากษาใหลงโทษจาคกมากอน แตไดหลบหนไป ยงไมเคยไดรบโทษจาคกเลย จนลวงพนอายความการลงโทษกถอวาผกระทาความผดยงไมไดรบโทษจาคกมากอนเชนกน

3. เมอครบองคประกอบทง 2 ประการดงกลาวแลวศาลตองคานงถงขอเทจจรงทง 11 ประการ ในการประกอบดลพนจในการรอการลงโทษ ดงตอไปน

1) ผกระทาผดทมอายนอย ยงไมมวฒภาวะและความรสกผดชอบชวด มกกระทาการตางๆตามอาเภอใจหรอดวยความคกคะนองหรอขาดความยงคดชวขณะ ศาลมแนวโนมทจะใหโอกาสกลบตวเปนพลเมองด โดยการรอการลงโทษ

อยางไรกด แมกรณผกระทาความผดจะมอายนอย หากกระทาความผดรายแรงหรอมเหตอนทไมควรรอการลงโทษ ศาลอาจใชดลพนจไมรอการลงโทษได

2) ประวตของผกระทาผด ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 56 นาจะหมายถง ประวตสวนตวและภมหลงของผกระทาความผด เชน เปนผมประวตการครองตนด เปนขาราชการซงไมมประวตการทางานเสยหายหรอมประวตดเดนในหนาทราชการ เปนผททาประโยชนใหแกสงคม เปนตน ผกระทาผดมประวตดศาลมกใหโอกาสโดยรอการลงโทษ แตอยางไรกตาม แมผกระทาผดจะมประวตด หรอเคยมคณความดมากอนหากกระทาผดในคดทกอใหเกดความเสยหายแกเศรษฐกจ หรอสงคมหรอพฤตการณในการกระทาผดรายแรง ศาลอาจไมรอการลงโทษกได

3) ความประพฤตของผกระทาความผด หมายถง การปฏบตตวเปนปกตทงในอดตและปจจบนของผกระทาผด เชน เปนผมความประพฤตเรยบรอย มความสภาพออนนอม อยในกรอบของศลธรรมหรอมความประพฤตเปนนกเลงอนธพาลชอบกอความเดอดรอนแกผอนอก เปนตน ผกระทาความผดทมความประพฤตดมากอนศาลมกใชดลพนจรอการลงโทษ

อยางไรกด แมผกระทาความผดมความประพฤตดแตการกระทาผดมพฤตการณรายแรง ศาลไมอาจรอการลงโทษได

สาหรบผกระทาความผดทมความประพฤตไมดมากอ เชน เปนบคคลเกเรอนธพาล ศาลยอมไมรอการลงโทษ

4) สตปญญาของผกระทาความผด หมายถง การทผกระทาความผดไดกระทาความผดเพราะความโงเขลาเบาปญญา หรอความรเทาไมถงการณ หรอมความเชองมงายในสงทไมควรเชอหรอหลงเขาใจวาการกระทาไมเปนความผด เปนตน กรณดงกลาวเปนเหตใหศาลรอการลงโทษได

5) ผกระทาความผดทมการศกษา เพยงแตศาลรอการลงโทษกอาจทาใหมความรสกเขดหลาบ และระมดระวงตนไมกลากระทาความผดอกหรอกรณทผกระทาผดกาลงศกษาเลาเรยนอยหากไดรบโทษจาคกจะทาใหไมไดศกษาตอและจะเสยอนาคตอนดงามตอไป ดงนน ศาลจงคอนขางทจะใหโอกาสผกระทาผดดงกลาวโดยใชดลพนจรอการลงโทษ

DPU

63

กรณทผกระทาความผดเปนผมการศกษาด แตกระทาผดโดยขาดความรบผดชอบหรอขาดจตสานกทควรมตอสงคมสวนรวม หรอกระทาความผดโดยมพฤตการณรายแรง ศาลอาจใชดลพนจไมรอการลงโทษได

6) ผทมรางกายพการหรอมสขภาพไมสมบรณ เชน เจบปวยหรอมโรคประจาตว อาจกระทาความผดได เนองจากผทมสขภาพไมสมบรณอาจอารมณหงดหงดงาย หรอไมสามารถควบคมอารมณของตนเองได สวนผทรางกายพการอาจกระทาผดเพราะคดวาตนเองเปนผทมปมดอยจงอยากแสดงใหผอนเหนถงความสามารถของตนแตกลบแสดงออกในทางทผดโดยประกอบอาชญากรรม เปนตน ดงนน ศาลจงตองคานงถงสขภาพของผกระทาความผดในการทจะรอการลงโทษดวย นอกจากนกรณทผกระทาผดมสขภาพไมสมบรณ หากตองรบโทษจาคกอาจเปนอนตรายแกชวตได ศาลจงอาจใชดลพนจรอการลงโทษเพอใหโอกาสผกระทาความผดกลบตวเปนพลเมองด

7) ภาวะแหงจตของผกระทาผด นาจะหมายถง ผกระทาความผดมจตบกพรองหรอจตฟนเฟอน แตยงไมถงขนาดทจะไดรบการยกเวนโทษ ตามมาตรา 65 นอกจากน ยงหมายความถง ผกระทาความผดทกระทาความผดเพราะบนดาลโทสะ หรอขาดสตความยงคดเนองจากถกยวยหรอถกรงแกกอน โดยตนเองไมไดสมครใจววาทตอสดวย

8) นสยของผกระทาความผด นาจะหมายถง ความประพฤตของผกระทาความผดทปฏบตจนเคยชน เชน มนสยขยนในการประกอบอาชพ มความเคารพตอสทธของผอนมความสภาพออนนอม หรอมนสยในทางลง เชน เกยจครานในการทางานหรอมนสยเกเรอนธพาล เปนตน

ผกระทาความผดทมนสยด ศาลอาจใชดลพนจรอการลงโทษไดงายกวาผกระทาความผดทมนสยเปนบคคลเกเรอนธพาล หรอชอบกระทาผดเสมอๆเพราะศาลจะตองใครครวญอยางมากกวา หากรอการลงโทษแลว ผกระทาความผดดงกลาวจะสามารถกลบตวเปนพลเมองดไดหรอไม

9) อาชพ ผกระทาความผดทมอาชพการงานเปนกจจะลกษณะ หรอประกอบอาชพโดยสจรต หรอมฐานะยากจนตองประกอบอาชพหาเลยงาครอบครว ศาลอาจใชดลพนจรอการลงโทษมากกวาผกระทาความผดทไมไดประกอบอาชพใด หรอประกอบอาชพทเกยวของกบการกระทาความผด

กรณทผกระทาความผดอาศยโอกาสทตนประกอบอาชพอยางใดอยางหนงเปนชองทางในการกระทาความผด หรอเปนผทมหนาทในการปราบปรามหรอรกษาความสงบเรยบรอยของสงคม แตกลบปฏบตหนาทมชอบหรอกระทาความผดเสยเอง ศาลมกใชดลพนจไมรอการลงโทษ

DPU

64

10) สงแวดลอมของผกระทาความผด อาจเปนสาเหตแหงการกระทาความผดได เชน ผกระทาความผดตองทางานในแหลงอบายมข หรอพกอาศยในยานชมชนแออด ซงมกมการกระทาความผดตางๆ เสมอ สงแวดลอมทศาลคานงถงในการรอการลงโทษนไมจาเปนตองเปนสงแวดลอมทกอใหเกดการกระทาความผดเทานน แตศาลอาจคานงถงวาหากใหโอกาสผกระทาความผดแลว เมอผกระทาความผดกลบไปใชชวตอยในสงแวดลอมเดมแลว จะสามารถปรบปรงแกไขตวเองไดหรอไมกได

11) สภาพความผด หมายถง การกระทาซงประกอบดวยพฤตการณและมลเหตทเกดการกระทาความผด ซงหากไมมพฤตการณในการกระทาความผดหรอมลเหตในการกระทาผดแลว กจะไมมการกระทาผดเกดขน

สภาพความผดเปนขอเทจจรงประการสาคญทสด ทศาลจะใชประกอบดลพนจในการรอการลงโทษผกระทาความผด ทงน เพราะแมผกระทาความผดจะมขอเทจจรงอนๆทควรใหโอกาสรอการลงโทษ แตเมอศาลคานงถงสภาพความผดแลวศาลอาจเปลยนดลพนจเปนไมรอการลงโทษกได

กรณทสภาพความผดไมรายแรง หรอมมลเหตทกระทาผดเกดจากความบนดาลโทสะหรอการปองกนเกนสมควรแกเหต หรอเนองจากผเสยหายมสวนกอใหเกดความเสยหายดวย ศาลอาจใชดลพนจรอการลงโทษได

กรณทสภาพความผดรายแรง หรอการกระทาความผดกอใหเกดความเสยหายแกสงคม หรอแกเศรษฐกจ หรอกระทาความผดโดยอกอาจ ไมเกรงกลวตอกฎหมาย หรอศลธรรมอนดของประชาชน ศาลอาจใชดลพนจไมรอการลงโทษ

นอกจากขอเทจจรงเกยวกบตวผกระทาความผดทง 11 ประการดงกลาวมาแลวประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 56 ยงไดบญญตเหตทจะรอการลงโทษผกระทาความผดประการสดทายเพอใหศาลสามารถใชดลพนจในการรอการลงโทษผกระทาผดไดอยางกวางขวางยงขน คอ “เหตอนอนควรปราน”

เหตอนอนควรปราน ตามมาตรา 56 น มใชเหตบรรเทาโทษตามมาตรา 78 แตศาลอาจนาเหตบรรเทาโทษตางๆ มาใชเปนเหตในการรอการลงโทษผกระทาผดได เชน ผกระทาความผดเปนหญง หรอผกระทาความผดไดพยายามบรรเทาผลรายแหงความผด โดยการชดใชคาเสยหายหรอผกระทาความผดมภาระตองอปการะเลยงดครอบครวหรอกระทาความผดเพราะตกอยในความทกขอยางสาหส เชน สามถงแกความตาย ผกระทาความผดกาลงเจบปวยไปประกอบอาชพรบจางไมได ไมมเงนซอหาอาหารใหบตรรบประทาน จงลกผกและผลไมมาใหบตรรบประทานหรอ

DPU

65

ผกระทาความผดลแกโทษตอเจาพนกงานโดยเขามอบตวหรอใหการรบสารภาพวา ไดกระทาความผดจรงประกอบคณงามความดและเปนประโยชนตอทางราชการ 4.5 การคมความประพฤตในระหวางรอการลงโทษ

การคมความประพฤตในระหวางรอการลงโทษ เปนวธการทใหศาลสามารถใชดลพนจแกผกระทาความผด เพอประกอบการพจารณาวาสมควรจะใหผกระทาความผดตองไดรบโทษหรอควรพนโทษไปและศาลจะกาหนดเงอนไขขนตามทกฎหมายบญญตจะเปนขอใดขอหนงหรอหลายขอกได กลาวคอ

1. ใหไปรายงานตวตอเจาพนกงานทศาลกาหนดเปนครงคราว เพอทเจาพนกงานจะไดสอบถาม แนะนา ชวยเหลอ หรอตกเตอน ตามทเหนสมควรในเรองความประพฤตและประกอบอาชพหรอจดใหกระทากจกรรมบรการสงคมหรอสาธารณประโยชน ตามทเจาพนกงานและผกระทาความผดเหนสมควร

2. ใหฝกหดหรอทางานอาชพเปนกจจะลกษณะ 3. ใหละเวนการคบหาสมาคมหรอการประพฤตใดอนอาจนาไปสการกระทาความผด

เชนเดยวกนนนอก 4. ใหไปรบการบาบดรกษาการตดยาเสพตดใหโทษ ความบกพรองทางรางกายหรอ

จตใจ หรอความเจบปวยอยางอน ณ สถานทและตามระยะเวลาทศาลกาหนด 5. เงอนไขอนๆ ตามทเหนสมควรกาหนดเพอแกไขฟนฟหรอปองกนมใหผกระทา

ความผดกระทาหรอมโอกาสกระทาความผดขนอก การทศาลไดกาหนดเงอนไขเพอคมความประพฤตผกระทาความผดน ศาลอาจ

เหนสมควรใหมการแกไขเพมเตมหรอเพกถอนขอหนงขอใดหรอกาหนดเงอนไขขอใดทศาลยงไมไดกาหนดไวเพมเตมขนอกกไดเมอมการรองขอวาพฤตการณทเกยวของแกการคมความประพฤตของผกระทาความผดไดเปลยนแปลงไปโดยผแทนโดยชอบธรรมของผนน ผอนบาลผนน พนกงานอยการหรอเจาพนกงานเปนผรองขอ เพอใหศาลไดทราบถงพฤตการณดงกลาว 4.6 การฝาฝนเงอนไขการคมประพฤต

การฝาฝนเงอนไขทศาลกาหนดขนเพอคมความประพฤต ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 57 บญญตวา “เมอความปรากฏแกศาลเองหรอความปรากฏตามคาแถลงของพนกงานอยการ หรอเจาพนกงานวา ผกระทาความผดไมปฏบตตามเงอนไขดงทศาลกาหนดตามมาตรา 56 ศาลจะ

DPU

66

ตกเตอนผกระทาความผด หรอจะกาหนดการลงโทษทยงไมไดกาหนดหรอลงโทษซงรอไวนนกได”

กรณเชนนจะเหนไดวา ศาลอาจจะทราบเองหรออาจมการรองขอโดยพนกงานอยการ หรอเจาพนกงานกตาม ศาลยอมมอานาจทจะใชดลพนจดงตอไปน

1. ตกเตอนผกระทาความผด 2. กาหนดการลงโทษทยงไมไดกาหนด หรอลงโทษตามทไดมการรอการลงโทษไว

4.7 การใหเหตผลกรณศาลมคาพพากษาใหรอการลงโทษ

จากการทไดกลาวไปแลววา คาพพากษา หรอ คาตดสนนนตองประกอบดวยเหตผลทงในขอเทจจรงและขอกฎหมาย ในกรณทมขอยกเวนความผด ขอบรรเทาโทษ หรอเพมโทษ จะตองกลาวถงขอเทจจรงนนดวย พรอมทงใหเหตผล นอกจากนนในการกาหนดความหนกเบาของโทษทจะลงแกจาเลยจะตองใหเหตผลดวยวาทลงโทษเชนนนเปนเพราะเหตใด23

แมตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 186 วรรคสอง จะบญญตใหกรณความผดในคดลหโทษไมจาตองระบขอหาและคาใหการ ขอเทจจรงทพจารณาไดความ และเหตผลในการตดสนทงในขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย24 แตบทบญญตนกมไดหมายความวาศาลไมจาเปนตองใหเหตผลในคาพพากษาในคดทเกยวกบความผดลหโทษทกคด แตกระทาไดเฉพาะในกรณทไมมปญหาเทานน25

ในเรองการรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษศาลจะตองแสดงเหตผลถงการรอการลงโทษ หรอรอการกาหนดโทษไวในคาพพากษาวา เหตผลทศาลใชดลยพนจเชนนนเพราะเหตใด เพอสามารถตรวจสอบดลยพนจนนๆ ได

หลกเกณฑการกาหนดโทษทางอาญาของประเทศไทยนน ถาพจารณาจากประมวลกฎหมายอาญาและประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาแลว จะเหนวาไมมบทบญญตใดทไดบญญตโดยตรงถงหลกเกณฑในการพจารณากาหนดโทษจาเลยวาควรพจารณาคานงถงสงใดบาง26 จะมเฉพาะบางเรองเทานนทใหศาลใชดลพนจพจารณาเอง ซงไมอาจใชเปนหลกเกณฑใหทกคดได

23 คณต ณ นคร ข เลมเดม. หนา 549. 24 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา, มาตรา 186 วรรคสอง. 25 คณต ณ นคร ข เลมเดม. หนา 549. 26 หยด แสงอทย ข (2514). “การลดอาชญากรรมโดยการออกกฎหมายกาหนดแนวทางใหศาลใช

ดลพนจในการกาหนดโทษ.” ใน นตศาสตรและการตางประเทศ. หนา 17.

DPU

67

เชน การกกขงแทนโทษจาคก27 การยกโทษจาคกใหคงเพยงโทษปรบเพยงอยางเดยว28 การลดโทษเพมโทษ29 และรวมถงการรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษ30 ดงนน การกาหนดโทษจงเปนเรองของการใชดลพนจของศาล31 กลาวคอ ศาลมความเปนอสระทจะพจารณาโทษจาเลยเทาทไมเกนอตราโทษและเงอนไขตางๆ ทกฎหมายกาหนดไว สาหรบความผดนนๆ ซงในทางปฏบตการกาหนดโทษจาเลยจะพจารณาจากสงตางๆ ดงนคอ บญชระดบอตราโทษ ขอเทจจรงทไดมาในระหวางการดาเนนคด และรางงานสบเสาะและพนจของพนกงานคมประพฤตซงจะไดอธบายในรายละเอยดตอไป

1. พจารณาจากบญชระดบอตราโทษ บญชระดบอตราโทษ คอ บญชอตราโทษของศาลแตละศาลทไดกาหนดขนเปน

มาตรฐานในการลงโทษผกระทาความผด โดยถอหลกวาในความผดฐานเดยวกนความรายแรงเทากน ผกระทาความผดควรจะไดรบโทษเทาเทยมกน โดยไมเกนหรอตากวาอตราโทษทกฎหมายกาหนดไว32 ดงนน เมอมบญชระวางโทษแลว ตอมามคดขนสศาลแลวศาลกเพยงแตเปดดบญชระวางโทษ(ยตอก) การกาหนดบญญตระวางโทษไวกดวยเหตผล 3 ประการ คอ33

1) ตองการใหการลงโทษเปนมาตรฐานเดยวกน34 นนคอการกระทาความผดฐานเดยวกนพฤตการณแหงคดใกลเคยงกน ผกระทาความผดนาจะไดรบโทษเทาเทยมกน การกาหนดบญชระวางโทษใหศาลลงโทษเทาเทยมกนจงเปนการยตธรรมแกผกระทาความผด

2) ทาใหศาลสามารถปฏบตหนาทไดรวดเรวขน เนองจากการทศาลไดกาหนดบญชอตราโทษไวแลว จงไมจาเปนตองปรกษาหารอกนทกเรอง

3) เปนการควบคมการปฏบตหนาทของผพพากษาใหเปนไปตามแนวปฏบตทสจรตยตธรรม ไมขนอยกบอาเภอใจของผพพากษา เพราะวาผพพากษาทกคนตองกาหนดโทษตามบญช เวนแตมพฤตการณพเศษซงปรากฏอยในสานวน

27 ประมวลกฎหมายอาญา, มาตรา 20. 28 ประมวลกฎหมายอาญา, มาตรา 23. 29 ประมวลกฎหมายอาญา, มาตรา 51-58. 30 ประมวลกฎหมายอาญา, มาตรา 56. 31 จตต ตงศภทย. เลมเดม. หนา 1005. 32 วชา มหาคณ. (2520, มนาคม-เมษายน). “ผพพากษากบการใชดลพนจในการลงโทษ.” ดลพาห.

หนา 64. 33 สหธน รตนไพจตร. (2527). ความประสงคของการลงโทษอาญา: ศกษาเฉพาะประเทศไทยสมยใช

กฎหมายลกษณะอาญาและประมวลกฎหมายอาญา. หนา 121. 34 สรช รตนอดม. (2527). “ดลยพนจของศาลในการกาหนดโทษ.” วารสารกฎหมายจฬา, 9(1). หนา 3.

DPU

68

2. พจารณาจากขอเทจจรงทไดมาในระหวางการดาเนนคด ในการพจารณากาหนดโทษจาเลยนน นอกจากศาลจะพจารณาโทษจากบญชระดบ

อตราโทษแลว ศาลยงตองพจารณาจากขอเทจจรงตางๆ ทไดมาในระหวางการดาเนนคดอกดวย เนองจากขอเทจจรงตางๆ ในคดยอมมความแตกตางกนไป เชน ลกษณะของการกระทาความผด ลกษณะของผกระทาความผด เปนตน ขอเทจจรงตางๆ ทนามาพจารณาไดแก ขอเทจจรงตางๆ ดงตอไปน

1) พฤตการณแหงคด สภาพความผด เวลาและสถานทในการกระทาความผด พฤตการณแหงคดมความสาคญในการใชดลพนจในการกาหนดโทษเพราะพฤตการณ

แหงคดมผลกระทบกระเทอนตอสงคมโดยสวนรวม เชน การกระทาความผดในเคหสถาน หรอในสถานทเคารพในทางศาสนา การใชดลพนจกาหนดโทษควรหนกกวาการกระทาความผดในสถานทแหงอน หรอกระทาความผดในเวลากลางคนขณะเกดเหตเพลงไหม หรอทารายรางกายตอหนาฝงชนในเวลากลางวน การกาหนดโทษจะใหความสาคญในการพจารณาหรอใชดลพนจทหนกกวาพฤตการณทเกดขนปกตธรรมดา เชน การกระทาความผดตอหนาประชาชนโดยไมหวนเกรงตออานาจของบานเมองศาลลงโทษสถานหนก

2) มลเหตในการกระทาความผด ศาลจะใชดลพนจพจารณาวาจาเลยมสงใดเปนมลเหตในการกระทาความผด ถากรณ

มลเหตแหงการกระทาความผดเกดจากความโลภอยากได หรอเกดจากการผกใจเจบ ศาลมกจะมแนวโนนในการลงโทษทหนกกวากรณอนๆ เชน ความเขาใจผด หรอกรณพฤตการณทเกดขนโดยฉบพลน ซงศาลกมกจะลงโทษเบา

3) ผลกระทบตอสาธารณชน ถาการกระทาความผดนนมผลกระทบตอรฐ หรอสาธารณชนอยางรนแรง การกาหนด

โทษจะมแนวโนนทหนกกวากระทาความผดทมผลกระทบตอรฐสาธารณชนทนอยกวา 4) ลกษณะของผกระทาความผด ลกษณะของผกระทาความผดเปนสวนทความสาคญอยางหนงทศาลนามาพจารณา

กาหนดโทษ ซงไดแก บคลกลกษณะ ประวตสวนตว ภมหลงของจาเลย อายการศกษา สงแวดลอม ความชวรายของผกระทาความผด เชน การกระทาความผด โดยเจตนาหรอประมาท เหลานเปนตน องคประกอบตางๆ ทเปนลกษณะของผกระทาความผดนศาลจะนามาประกอบการพจารณากาหนดโทษจาเลยใหเหมาะสมกบลกษณะเฉพาะตวของจาเลยแตละบคคล

5) การพยายามบรรเทาผลรายและชดใชคาเสยหายเปนกรณหนงทศาลพจารณากาหนดโทษ เพราะการพยายามบรรเทาผลรายนน แสดงใหเหนถงจตสานกของผกระทาความผด

DPU

69

6) ลกษณะของผถกทารายหรอผเสยหาย ในการพจารณากาหนดโทษจาเลย ศาลจะพจารณาผเสยหายดวยวามลกษณะใด เชน

เปนเดกผหญง หรอเปนคนททพพลภาพ ยอมถกทารายหรอถกขมเหงไดงายกวาผชายธรรมดา การกาหนดโทษยอมแตกตางกนไป หรอกรณทผถกทารายถกกระทาอยางทารณโหดรายไดรบอนตรายสาหส ทพพลภาพ หรอทกขเวทนาเกนกวา 20 วน เหลานเปนตน การกาหนดโทษของศาลกจะพจารณาใหเหมาะสมกบพฤตการณตางๆ ดงกลาว35

3. พจารณาจากรายงานการสบเสาะและพนจของพนกงานประพฤต รายงานการสบเสาะและพนจของพนกงานคมประพฤตไดเรมมบทบาทในการกาหนด

โทษของศาลอยางแทจรงเมอป พ.ศ. 2522 โดยนาเอาวธการควบคมความประพฤตผกระทาความผดทเปนผใหญมาใช36 ซงกอนหนานแมวาประมวลกฎหมายอาญามาตรา 56 ถงมาตรา 58 จะไดใหอานาจศาลใชวธการคมประพฤตกบจาเลยทศาลพพากษาลงโทษแตใหรอการลงอาญากตาม แตกไมมผลในทางปฏบต เนองจากไมมหนวยงานทรบผดชอบโดยตรงเกยวกบเรองน ดงนน เมอนาเอาการคมประพฤตผกระทาความผดทเปนผใหญมาใชในทางปฏบตมากขน การลงโทษผกระทาความผดจงไดปรบไปสแนวความคดทแกไขผกระทาความผดใหกลบคนสสงคมโดยการหลกเลยงวธการจาคกระยะสน37 วธการกคอคมประพฤตโดยจดใหผกระทาความผดทากจกรรมบรการสงคม หรอสาธารณประโยชน (Community service) ตามทพนกงานคมประพฤตและผทศาลพพากษาวาเปนผกระทาความผดเหนสมควร38 และการใหผกระทาความผดเขารบการบาบดรกษาอาการตดยาเสพตดใหโทษ ความบกพรองทางรางกายหรอความเจบปวยอยางอน ณ สถานทและตามระยะเวลาทกาหนด39 กาหนดเงอนไขอนๆ ตามทศาลเหนสมควรกาหนด เพอแกไขฟนฟหรอปองกนมใหผกระทาความผดกระทาหรอมโอกาสกระทาความผดซาขนอก40 เปนตน

หลกเกณฑในการใชดลยพนจในการลงโทษของศาล นน ปจจบนเพอตองการใหการใชดลยพนจของศาลอยในมาตรฐานเดยวกน สวนใหญจงมกพจารณาจากบญชมาตรฐานการกาหนดโทษ โดยเปนการใชดลยพนจในการรอการลงโทษบางลกษณะความผดจะมบญชมาตรฐานกาหนด

35 สรรเสรญ ไกรจตต. (2523, มกราคม-กมภาพนธ). “ดลพนจในการกาหนดโทษ.” ดลพาห, 1(27).

หนา 38-39. 36 สมทนา บญรงสมนต. เลมเดม. หนา 38-39. 37 สหธน รตนไพจตร. เลมเดม. หนา 93-125. 38 ประมวลกฎหมายอาญา, มาตรา 56 (1). 39 ประมวลกฎหมายอาญา, มาตรา 56 (4). 40 ประมวลกฎหมายอาญา, มาตรา 56 (5).

DPU

70

โทษเปนแนวทางในการใชดลยพนจ แตไมเปนขอบงคบตายตวทศาลจะตองใชมาตรการรอการลงโทษนน หากมเหตผลพเศษศาลอาจใชดลยพนจรอการลงโทษตางจากบญชมาตรฐานการกาหนดโทษได41 4.8 เหตผลทจะตองแสดงไวในคาพพากษาทใหรอการลงโทษ

ในการใชดลยพนจในการรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษใหแกจาเลยหรอไมนน ศาลจะพจารณาขอเทจจรง 3 ประการใหญๆ คอ42

ก. สภาพสวนตวผกระทาความผด ข. สภาพความผด ค. เหตอนอนควรปราณ การทศาลจะใชดลยพนจในการพจารณารอการลงโทษ หรอรอการกาหนดโทษใหแก

จาเลย ศาลจะตองคานงถงเหตใดเหตหนงหรอหลายเหตรวมกนกได43 และขอเทจจรง ประการทกฎหมายกาหนดใหศาลพจารณาประกอบดลยพนจนน กจะตองพจารณาเปนรายกรณไป ทงน เพราะสภาพสวนตวของผกระทาความผด อนไดแก อาย ประวต ความประพฤต สตปญญา การศกษาอบรม สขภาพ ภาวะแหงจต นสย อาชพ และสงแวดลอมของผกระทาความผดนน ตางกน ผกระทาความผดจงตองการการฟนฟตางกนดวยเชนกน เชนเปนคนพาลเกเร เคารพสทธของผอน แตมเหตกระทาความผดขนโดยบงเอญ

อาชพและสงแวดลอม หมายความถง อาชพทจาเลยกระทาอยในขณะกระทาความผด วามความมนคงเพยงใด กระทามานานเพยงใด บคคลอนใหความไววางใจหรอไม ในสวนของสงแวดลอมหมายความถง สภาพแวดลอมทจาเลยไดอย อาจอยในแหลงเสอมโทรม แหลงยาเสพตด หรออยในแหลงเจรญไมมปญหาเกยวของกบยาเสพตด

สภาพแหงความผด หมายความถง ฐานความผด ประกอบดวยพฤตการณ และมลเหตแหงการกระทาความผด ซงเปนเหตทควรเหนใจผกระทาความผด44 โดยการพจารณาสภาพแหงความผดน พจารณามลเหตแหงการกระทาความผด พฤตการณในการกระทาความผด และผลของการกระทาความผดทเกดขนทงตอผเสยหายและตอสงคมโดยรวม สภาพแหงความผด เปน

41 ทพชฎา วรยศร. เลมเดม. หนา 118. 42 อททศ แสนโกศก ข (2512). “การรอการกาหนดโทษและรอการลงโทษ.” อยการนเทศ, 9(3). หนา

68. 43 จตต ตงศภรย. เลมเดม. หนา 1212. 44 แหลงเดม. หนา 1217.

DPU

71

ขอเทจจรงประการหนงทศาลใชประกอบดลยพนจรอการกาหนดโทษหรอรอการลงโทษ กรณของสภาพความผดทศาลเคยรอการลงโทษเชน กรณพฤตการณไมรายแรง กระทาโดยบนดาลโทสะ ผเสยหายมสวนกอความเสยหาย45

แตกแทบเปนไปไมไดเยทจะบญญตถอยคาทชดแจงทงหมด เพราะภาษาแตละคายอมมความหมายในทางอตนยอยมาก กฎหมายจงตองใชคากากวมไมชดเจนอย46 ซงถอยคาเหลานจะมความหมายเปนเชนใดตองพจารณาเปนรายกรณๆ ไป โดยพจารณาจากสถานการณ เปนเรองๆ ไป

4.9 ขอจากดของศาลเกยวกบการใชดลยพนจในการรอการลงโทษ

การดาเนนคดอาญาของประเทศไทยเปนการดาเนนคดอาญาโดยรฐ ซงถอวารฐเปนผเสยหาย ดงนนการดาเนนกระบวนการตงแตในชนพนกงานสอบสวน ชนพนกงานอยการ ตลอดจนถงชนการดาเนนกระบวนพจารณาศาล ทกฝายตางมหนาท ทจะตองคนหาความจรง และแมวาตามประมวลจรยธรรมของขาราชการตลาการ จะวางหลกปฏบตใหศาลตองวางตวเปนกลางในการพจารณาพพากษาอรรถคด47 แตสาหรบการไดมาซงขอเทจจรงในคดเกยวกบตวจาเลยกหาใชเปนการสบพยาน หรอเรยกพยานมาสบแตอยางใดไม หากแตเปนกรณทศาลมคาสงใหพนกงานคมประพฤตสบเสาะและพนจจาเลย เพอจะรบฟงประกอบดลยพนจในการกาหนดโทษทจะดาเนนการแกจาเลยเทานน48 เพอจะไดสามารถกาหนดโทษทจะใชแกจาเลยไดอยางเหมาะสม

การดาเนนคดอาญานนกระทบตอสทธเสรภาพของผตองหาหรอจาเลยในคดอาญา เมอมการนาตวผตองหาเขาสกระบวนการยตธรรมจงจาเปนทจะตองรวบรวมขอเทจจรงทเปนคณและโทษเกยวกบพฤตการณแวดลอมตางๆทเกยวกบตวผตองหาเกยวกบตวผตองหาใหถกตองครบถวน ซงการคนหาความจรงทมประสทธภาพยอมสงผลใหการปฏบตตอผตองหาหรอจาเลยและการกาหนดโทษเปนไปอยางเหมาะสม49

45 ปรชา ขาเพชร. เลมเดม. หนา 62. 46 ทวเกยรต มนะกนษฐ ข (2552). สงคมกบกฎหมาย (ครงท 2). หนา 130. 47 ประมวลจรยธรรมขาราชการตลาการ ขอ. 9 บญญตวา ผพพากษาพงระลกวาการนาพยานหลกฐานเขา

สบและการซกถามพยานควรเปนหนาทของคความและทนายความของแตละฝายทจะกระทา ผพพากษาพงเรยกพยานหลกฐานหรอซกถามพยานดวยตนเองกตอเมอจาเปนเพอประโยชนแหงความยตธรรมหรอมกฎหมายบญญตไวใหศาลเปนผกระทาเอง.

48 คาพพากษาฏกาท 2944/2544 และคาพพากษาฎกาท 483/2524. (อางถงใน ธาน สงหนาท. (2557). คาอธบายพยานหลกฐานคดแพงและคดอาญา. หนา 345-346.

49 ณฐพงศ สวสดวงษพร. (2547). การคนหาความจรงจากภมหลงของผตองหาในชนสอบสวน. หนา 26.

DPU

72

การดาเนนคดอาญาของประเทศไทยอาจเปนไปไดทงกรณทเรมคดจากผเสยหายโดยผเสยหายอาจเปนโจทกยนฟองคดเอง50 และในกรณทผเสยหายรองทกขในคดความผดตอสวนตวหรอคดความผดอาญาแผนดน51 สาหรบคดทพนกงานอยการจะเปนโจทกฟองคดไดนน ตองปรากฏวาไดผานการสอบสวนจากพนกงานสอบสวนมากอนแลวเทานนซงถอวาเปนเงอนไขในการฟองคดของพนกงานอยการอนจะสงผลใหพนกงานอยการจะมอานาจฟองจาเลยตอศาล ซงการดาเนนคดอาญาทเรมจากพนกงานสอบสวนนน พนกงานสอบสวนจะทาหนาทรวบรวมขอเทจจรง ตลอดจนพยานหลกฐานตางๆ ทกชนดเทาทจะสามารถหาไดเพอจะทราบขอเทจจรงเกยวกบการกระทาความผดตลอดจนพฤตการณแหงการกระทาความผดทผตองหาถกกลาวหา เพอทจะรตวผกระทาความผดและพสจนใหเหนความผดหรอความบรสทธของผตองหา52 ทงประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญายงไดบญญตใหพนกงานสอบสวนมอานาจสอบสวนหรอสงประเดนไปใหพนกงานสอบสวนอนสอบสวนประวต หรอความประพฤต เพอจะไดทราบความเปนมาแหงชวตและความประพฤตอนเปนอาจนของผตองหาอกดวย53 แตในทางปฏบตพนกงานสอบสวนจะทาการสอบสวนเพยงเพอใหเหนวาคดมมลวาผตองหากระทาผด แลวกจะหยดการสอบสวน นอกจากนนยงจะทาการสอบสวนแตเฉพาะในแงทเปนผลรายแกจาเลยหรอผตองหาเทานนโดยมไดทาการสอบสวนในแงทเปนผลดแกจาเลยดวย ซงการทพนกงานสอบสวนมไดทาการสอบสวนหาพยานหลกฐานในแงทเปนผลดแกจาเลยหรอผตองหา และพยานหลกฐานทเกยวกบเหตบรรเทาโทษจาเลยหรอผตองหา นาจะเกดจากความไมเขาใจในบทบาทของตนเองอยางเพยงพอตอบทบญญตแหงกฎหมายดงกลาวทไดกาหนดไว54 ในการสอบสวนขอเทจจรงเกยวกบภมหลงของผตองหา ตามมาตรา 138 พนกงานสอบสวนอาจเหนวาเปนเรองการใหอานาจพนกงานสอบสวนกระทาได มใชบทบงคบใหพนกงานสอบสวนตองกระทา จงไมไดทาการสอบสวนขอเทจจรงในสวนน ซงกอใหเกดผลเสยตอผตองหาหรอจาเลย เนองจากขอมลเกยวกบตวผตอองหาหรอจาเลยในสวนทเปนคณไมไดถกรวมเขาสานวนในชนสอบสวนน55

ในขนตอนการฟองคดนนประเทศไทยไมไดใหความสาคญกบขอมลเกยวกบภมหลงผตองหาเทาใดนกเนองจากในชนสอบสวนพนกงานสอบสวนกไมไดสอบสวนเกยวกบภมหลงของ

50 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา, มาตรา 2 (14). 51 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา, มาตรา 121. 52 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา, มาตรา 131. 53 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา, มาตรา 138. 54 พรธดา เอยมซลา. เลมเดม. หนา 70. 55 ณฐพงศ สวสดพงษพร. เลมเดม. หนา 87.

DPU

73

ผตองหารวมสานวนไวเมอสานวนพนกงานอยการ พนกงานอยกไมไดใชอานาจสงใหสอบสวนเพมเตมเกยวกบตวผตองหา แมวาตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 143 ใหอานาจไว สงผลใหพนกงานอยการไมมขอมลดานอนเกยวกบตวผตองหาประกอบดลยพนจในการสงคด ดงนนแมคดทเกดขนผตองหาบางประเภทอาจไมสมควรเขาสการดาเนนกระบวนพจารณาในชนศาล โดยพนกงานอยการสามารถไมฟองคดได หากไดพจารณาจากภมหลงของผตองหา แตพนกงานอยการกไมอาจมคาสงไมฟองได56 และหากวาพนกงานอยการเหนวาผตองหาไดกระทาความผดจรงและมคาสงฟองผตองหา เมอมการรางคาฟองพนกงานอยการกเพยงแตบรรยายการกระทาของผตองหาใหครบตามองคประกอบของความผดเทานนแลวงจงยนฟองผตองหาตอศาล รายละเอยดเกยวกบประวตภมหลงของจาเลยกมไดถกบรรยายในคาฟองดวย เนองจากไมมอยในสานวนการสอบสวนมากอน อกทงกฎหมายกมไดบญญตใหในคาฟองตองมการบรรยายถงประวตภมหลงของจาเลยมาในคาฟองดวยไม ดงนนเมอศาลไดรบคาฟองของพนกงานอยการโจทก กจะมเพยงรายละเอยดของการกระทาความผดของจาเลย และพฤตการณการกระทาความผดเทานน

เมอศาลพจารณาแลวเหนวาจาเลยไดกระทาความผดจรงตามฟองกจะพพากษาลงโทษจาเลย ซงกรณดงกลาวน ศาลเองกไมผกมดวาจะตองมคาสงใหเพจาพนกงานคมประพฤตสบเสาะและพนจจาเลยกอนการกาหนดโทษใหแกจาเลย ดงนนเมอมการสบพยานเสรจสนศาลจงสามารถพพากษาลงโทษจาเลยไดโดยทนท ทงทบางกรณศาลมไดมการพจารณาประวตภมหลงของจาเลยมากอน

สาหรบในขนตอนการกาหนดโทษในชนพจารณาของศาลนเอง ศาลทพจารณาคดอาญาของประเทศไทยไดมการกาหนดบญชอตราโทษ หรอเรยกวา ยตอก เพอใหผพพากษาททาหนาทพจารณาคดสามารถยดถอปฏบตในการใชดลยพนจในการกาหนดโทษใหแกจาเลยทกระทาความผดเหมอนหรอคลายคลงกน ซงทาใหประชาชนเหนวาผกระทาความผดไดรบความยตธรรมในการกาหนดโทษ แตอยางไรกดการทศาลมการกาหนดบญชอตราโทษไวนนอาจกอใหเกดความไมเหมาะสมในการลงโทษจาเลยทมภมหลงแตกตางกนกลาวคอ ในการกาหนดโทษทจะลงตอจาเลยกรณทมบญชอตราโทษการกาหนดโทษจะไมมความยดหยนแมวาโดยปกตผพพากษาทพจารณาคดไมผกมดทจะตองพจารณากาหนดโทษจากบญชอตราโทษทกาหนดกตาม แตผพพากษาทพจารณาคดกยงคงยดถอปฏบตและกาหนดโทษทจะลงแกจาเลยตามบญชอตราโทษอยเชนเดม

ดงนน แมวากรณทศาลมดลยพนจใหพนกงานคมประพฤตสบเสาะและพนจจาเลย เพอใหทราบถงทมา ประวตภมหลงจาเลย แตศาลกยงคงถกจากดโดยบญชอตราโทษอยดงเดม ทาใหดลยพนจในการพพากาใหรอการลงโทษถกจากดไปดวยเชนกน

56 แหลงเดม. หนา 103.

DPU

74

4.10 ผลของการไมใหเหตผลกรณศาลรอการลงโทษ คาพพากษาทกฉบบของศาลกฎหมายบงคบใหตองแสดงเหตผลในคาพพากษาทงในทง

ปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย แมวาการใหเหตผลในการวนจฉยวาจาเลยไดกระทาความผดตามฟองหรอไมจะเปนสวนทสาคญในคาพพากษาคดกตาม แตการใหเหตผลในการกาหนดโทษหรอการใหเหตผลวาทาไมจงรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษใหแกจาเลยกมความสาคญเชนเดยวกน การแสดงเหตผลในการการกาหนดระยะเวลารอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษจะแสดงใหเหนวาศาลไดพจารณาโทษแกจาเลยผกระทาความผดเหมาะสมกบตวจาเลยแตละคน

การพจารณารอการลงโทษจาเลยนนศาลฎกาเคยวางหลกวนจฉยไว วา ศาลจะรอการลงโทษโดยไมอางเหตผลสมควรอยางใดไมได อยางนอยทสดศาลกอางวามพฤตการณทวๆ ไป ในคดทสมควรรอการลงโทษ57 ดงนน แมในคาพพากษาจะไมไดวนจฉยถงผลของการไมใหเหตผลในคาพพากษาในคดรอการลงโทษ หรอรอการกาหนดโทษ แตยอมแสดงใหเหนแลววาคาพพากษาทไมใหเหตผลในการรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษ ยอมสงผลใหคาพพากษานนเปนคาพพากษาทไมชอบดวยกฎหมาย 4.11 ตวอยางการใหเหตผลคาพพากษาของศาลฎกา

คาพพากษาฎกาท 1031/2543 ศาลฎกาวนจฉยวา “มปญหาตองวนจฉยตามฎกาของจาเลยวาสมควรรอการลงโทษ

จาคกใหแกจาเลยหรอไม เหนวาแมการทจาเลยเสพเมทแอมเฟตามนขณะปฏบตหนาทเปนผขบรถจะถอวาเปนความผดรายแรง แตรถยนตทจาเลยขบขณะถกจบกมดาเนนคดนเปนเพยงรถยนตกระบะ มใชรถบรรทกขนาดใหญหรอรถยนตโดยสาร หากมความเสยหายเกดขนโดยปกตยอมรนแรงนอยกวารถยนตประเภทดงกลาว ประกอบกบไมปรากฏวาจาเลยไดรบโทษจาคกมากอน จงเหนควรใหโอกาสจาเลยเพอกลบประพฤตตนเปนพลเมองด โดยรอการลงโทษจาคกและกาหนดเงอนไขเพอคมความประพฤตไว และเพอใหจาเลยหลาบจาจงใหลงโทษปรบจาเลยอกสถานหนงทศาลอทธรณภาค 1 ใชดลพนจไมรอการลงโทษจาคกใหแกจาเลยนน ไมตองดวยความเหนของศาลฎกา ฎกาของจาเลยฟงขน”

จากทศาลใหเหตผลในคาพพากษาฎกาฉบบน ผเขยนเหนดวยในสวนของของคาพพากษาทวา กรณทจาเลยเสพเมทแมเฟตามนขณะเปนผขบรยนต ซงการทจาเลยทาหนาทเปนผขบรถยนตนจาเลยจงตองใชความระมดระวงอยางสงในการทจาเลยควบคมรถยบนตเพราะอาจเกด

57 คาพพากษาฎกาท 573/2492.

DPU

75

อนตรายตอผสญจรไปมาอยบนถนน หรอสญจรอยในบรเวณทจาเลยขบขรถยนตอยนน เมอจาเลยเสพเมทแอมเฟตามน ยอมทาใหการตดสนใจตลอดจนประสทธภาพในการควบคมรถยนตดอยลง กรณทศาลเหนวาเปนเรองรายแรงผเขยนจงเหนดวยกบกรณดงกลาว แตสาหรบเหตสวนตวทศาลใหเหตผลวาจาเลยไมเคยไดรบโทษจาคกมากอน สมควรใหโอกาสจาเลยไดกลบตวเปนพลเมองดนน ขอเทจจรงในสวนนผเขยนเหนวา ยงมนาหนกนอยทศาลจะพจารณารอการลงโทษใหแกจาเลย ซงในคดนกไมปรากฏความประพฤตของจาเลย หรอประวตของจาเลยทจะใหศาลพจารณาเทยบกบความรายแรงแหงการกระทาความผดทจาเลยเสพเมทแอมเฟตามนในขณะปฏบตหนาทเปนผขบรถ กรณแคเพยงจาเลยไมเคยไดรบโทษจาคก ผเขยนเหนวายงไมพยงพอใหศาลรอการลงโทษจาเลยได

คาพพากษาฎกาท 515/2542

มปญหาตองวนจฉยตามฎกาของจาเลยวา สมควรรอการลงโทษจาคกใหจาเลยหรอไม เหนวา แมการเสพเมทแอมเฟตามนแลวปฏบตหนาทเปนผขบรถอาจกอใหเกดอนตรายไดโดยงาย แตรถยนตทจาเลยขบขณะถกจบกมดาเนนคดนเปนเพยงรถยนตกระบะสวนบคคล มใชรถยนตบรรทกขนาดใหญหรอรถยนตโดยสาร โอกาสทจะกอใหเกดความเสยหายอยางรายแรงยอมมนอยกวา ประกอบกบขอเทจจรงตามคาขอฎกาของจาเลยซงโจทกมไดคดคานปรากฏวา จาเลยมตาแหนงหนาททางราชการเปนสมาชกองคการบรหารสวนตาบลโนนคน อาเภอคอนสาร จงหวดชยภม เหนควรใหโอกาสจาเลยทางานเพอประโยชนแกราษฎรในทองถนของตนตอไป โดยรอการลงโทษจาคกและกาหนดเงอนไขเพอคมความประพฤตจาเลยไว ทศาลอทธรณภาค 1 ใชดลพนจไมรอการลงโทษจาคกใหจาเลยมานน ไมตองดวยความเหนของศาลฎกา ฎกาของจาเลยฟงขน

เมอพจารณาจากคาพพากษาฎกาฉบบน ศาลฎกาใหเหตผลในคาพพากษาโดยมองวาการเสพเมทแอมเฟตามนขณะขบขรถยนตอาจกอใหเกดอนตรายตอผสญจรกจรงแตใหเหตผลตอไปวาเปนรถยนตกระบะมใชรถโดยสารหรอรถบรรทกโอกาสจะกอใหเกดความเสยหายรายแรงยอมมนอยกวา แสดงใหเหนวาศาลมองวาพฤตการณและความรายแรงในนคดนมนอย แตไดวนจฉยตอไปวาจาเลยมตาแหนงหนาททางราชการเปนสมาชกองคการบรหารสวนตาบลและจาเลยไดทาคณประโยชนใหแกสงคม มาเปนขอพจารณาในการรอการลงโทษใหจาเลย เหตผลทศาลใหมานผเขยนเหนดวยบางสวนเนองจาก หากพจารณาถงตาแหนงหนาทการงานของจาเลยทรบราชการ ยอมตองมความรบผดชอบตอสงคมและเปนแบบอยางใหประชาชน การทจาเลยเขาไปยงเกยวกบยาเสพตดยอมไมสมควร และจาเลยเมอเสพยาเสพตดใหโทษแลวยงขบขรถยนตในทางสาธรณะอก และจาเลยมตาแหนงหนาทการงานมคณวฒและวฒภาวะในการคดตรกตรอง การทจาเลยยงฝนขบรถยนตในขณะทาเสพเมทแอมเฟตามนจาเลยยอมคาดหมายไดวาอาจเกดอบตเหตได

DPU

76

โดยงาย จาเลยไมใยดตอผลฃรายทจะตามมาหากเกดเหตขน ทศาลวนจฉยและใหเหตผลในสวนทรอการลวงโษในสวนน ผเขยนจงไมเหนดวย

คาพพากษาฎกาท 2440/2551 ศาลฎกาวนจฉยวา ทจาเลยฎกาขอใหรอการลงโทษจาคกนน เหนวา การเสพเมทแอมเฟ

ตามนขณะปฏบตหนาทขบรถยนตนนฤทธของเมทแอมเฟตามนทจาเลยเสพทาใหไมสามารถควบคมสตสมปชญญะไดจงกอใหเกดอบตเหตเปนอนตรายตอตนเองและผอนและสรางความเสยหายรายแรง โดยเฉพาะอยางยงจาเลยมอาชพขบรถแทกซซงเปนอาชพทรบจางและใหบรการแกประชาชนทวไป ตามพฤตการณแหงคดจงเปนเรองรายแรง ทศาลอทธรณภาค 7 ใชดลพนจไมรอการลงโทษจาคกใหแกจาเลยนนชอบแลว ฎกาของจาเลยฟงไมขน

จากคาพพาษาฎกาฉบบน ศาลวนจฉยถงสภาพแหงความผดทจาเลยไดกระทา กลาวคอ จาเลยเสพยาขณะขบรถแทกซ ซงศาลเหนวาเปนอนตรายรายแรง และใหเหตผลตอไปวา จาเลยประกอบอาชพขบรถแทกซซงเปนอาชพใหบรการแกประชาชนพฤตอการณเปนเรองรายแรงแลพะไมรอการลงโทษ ในกรณดงกลาวผเขยนเหนดวยกบเหตผลดงกลาว เนองจากการทจาเลยขบรถแทกซใหบรการผโดยสารในขณะเสพเมทแอมเฟตามนอาจเกดผลรายขนได เพราะโดยเหตทรถแทกซเปนรถทจาเลยขบขเพอใหบรการกบผโดยสารอยตลอดทงวนมโอกาสสงทจะเกดอบตเหตไดโดยงาย อกทงจาเลยยงเสพเมทแอมเฟตามนขณะขบขยอมเทากบจาเลยเหนแกผลประโยชนของจาเลยทจะทาใหจาเลยสามารขบรถแทกซใหบรการผโดยสารไดตลอดทงวน โดยไมสนใจวาอาจเกดอบตเหตไดทงตอตวจาเลยเอง ผโดยสารทใชบรการรถของจาเลย และผสญจรปมารวมกบจาเลย และเมอพจารณาจากอาชพของจาเลย จาเลยประกอบอาชพขบรถแทกซจาเลยยอมตองใหบรการผโดยสารดวยความรบผดชอบและตองสงผโดยสารใหถงทหมายโดยปลอดภย การทจาเลยเสพเมทแอมเฟตามนขณะขบรถแทกซใหบรการจงปนเรองรายแรงและเมอพจารณาจากเหตสวนตวอนไดแกประวตในการอาชพของจาเลยทเปนผใหบรการแลวตองคานงถงความปลอดภยของผโดยสารเปนหลก ดงนนทศาลพพากษาไมรอการลงโทษจาเลยในกรณน ผเขยนจงเหนพองดวย

คาพพากษาฎกาท 1030/2543 ทจาเลยฎกาขอใหลงโทษสถานเบาและรอการลงโทษจาคกแกจาเลยนน เหนวา ปจจบน

การเสพเมทแอมเฟตามนในขณะขบรถกอใหเกดอบตเหตบนทองถนน เปนผลใหมผเสยชวตหรอทพพลภาพ ทาใหประเทศชาตตองสญเสยทรพยากรบคคลในวยทางานไปโดยใชเหตเปนจานวนมาก สมควรลงโทษจาคกจาเลยโดยไมรอการลงโทษเพอเปนการปองปรามมใหมเหตการณดงกลาวเกดขนเหตทจาเลยยกขนอางในฎกาวาจาเลยไมเคยทาผดมากอน และจาเลยมภาระตองเลยงดบคคลในครอบครวนน ยงไมเพยงพอทจะนามารบฟงเพอรอการลงโทษจาคกใหจาเลยได ทศาลลางทง

DPU

77

สองใชดลพนจไมรอการลงโทษจาคกใหแกจาเลยนนชอบแลว แตทศาลลางทงสองลงโทษจาคกจาเลย 1 ป ลดโทษใหกงหนงคงจาคก 6 เดอน นน หนกเกนไปเหนสมควรกาหนดโทษเสยใหมใหเหมาะสมแกรปคดฎกาของจาเลยฟงขนบางสวน

คดนศาลใหเหตผลวาการเสพยาขณะขบรถบรรทกเปนอนตรายรายแรงเนองจากรถบรรทกมขนาดใหญและนาหนกรถมาก หากเกดอบตเหตยอมกอใหเกดความเสยหายมากซงกรณน ผเขยนเหนวาเปนเรองรายแรง สาหรบเหตอนอนควรปราณของจาเลยมวา จาเลยมภาระตองเลยงดครอบครวนน กไมอาจมนหนกทจาทาใหศาลเหนวาสมควรรอการลงโทษใหแกจาเลย ดงนนทศาลไมรอการลงโทษแกจาเลยนนผเขยนเหนพองดวย

คาพพากษาฎกาท 429-430/2505 การทพระใบฎกาเอยม บงคบจะเอามดจากจาเลยและจาเลยแสดงกรยาขดขนจงไดใชไม

ฟาดจาเลยไปทหนง เปนการใชอานาจของอาจารยปกครองศษยภายในขอบเขตอนสมควร ยอมไมใชการขมเหงจาเลยดวยเหตไมเปนธรรม แมจาเลยจะบนดาลโทสะขน เพราะเหตนกปรบวาเปนบนดาลโทสะตามกฎหมายนนหาไดไม...ศาลฎกาใครครวญตามกระบวนความแลวเหนวาจาเลยถกอาจารยเขมงวดกวดขนเอาจรงเอาจงเลยขาดความยงคดไปชวขณะเทานน จงไดกระทาความผดขน เกดเหตแลวจาเลยศกษาตอมาจนไดเขามาเปนนกศกษาในมหาวทยาลยธรรมศาสตร จะบนทอนอนาคตจาเลยเสยในขณะนเปนทนาเสยดายอย ศาลอาญาใชดลยพนจใหรอการลงโทษแกจาเลยจงประกอบดวยเหตผลอนสมควร...พพากษาใหลงโทษจาคกจาเลย 2 ป แตใหรอการลงโทษไวตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 56 มกาหนด 5 ป

กรณตามคาพพากษาฎกาฉบบนผเขยนมเหนดวยในเหตผลของคาพพากษาทใหรอการลงโทษใหจาเลย เนองจากกรณนจาเลยไดทารายพระภกษซงตามขนบธรรมเนยมถอเปนเรองทไมสมควรทาอกทงพระภกษรปดงกลาวยงเปนผอปการะใหทพกอาศยละอาหารแกจาเลย การทจาเลยใชมดทารายพระภกษผเสยหายดงกลาวเปนการอกตญตอผมพระคณทงผมพระคณดงกลาวกอยในเพศบรรพชต ทประชาชนไมสมควรละเมด การกระทาของจาเลยจงเปนการกระทาความผดทมพฤตการณรายแรงเปนอยางยง กรณทศาลใหเหตผลในการรอการลงโทษเนองจากจาเลยไดเขาศกษาตอในมหาวทยาลยธรรมศาสตรหากลงโทษจาคกจาเลย จาเลยอาจเสยอนาคต กรณนผเขยนเหนวา หากพจารณาจากตวจาเลยแลวจาเลยเปนผมความรความสามารถ สามารถจาแนกแยกแยะไดวาอะไรควรทาไมควรทา การทจาเลยมงมนบากบนและสอบเขาเรยนในมหาวทยาลยไดจาเลยยอมตองเปนผมวฒภาวะพอสมควร การทจาเลยกระทาความผดตอผมพระคณของจาเลยเอง และอยในเพศบรรพชตจาเลยยอมรและเขาใจในสาระสาคญแหงการกระทาความผดของตนเหตสวนตวของ

DPU

78

จาเลยทวาจาเลยมงมนมานะสอบเขาเรยนในมหาวทยาลย ไมเพยงพอจะหกลางใหศาลรอการลงโทษจาเลยได ทศาลพพากษาใหรอการลงโทษจาเลย ผเขยนจงไมเหนดวย

คาพพากษาฎกาท 3442/2535 ผเสยหายไดชหนาดาจาเลยวา “ไอสตย ไอหนาหวควย มงมาเดนบนถนนกทาไม กบอก

หลายครงแลว” ทงภรยาผเสยหายกดาจาเลยวา “หนามงหนาดานหนาเหมอนสนตน” คาดาของผเสยหายและภรยาดงกลาวนเปนคาหยาบคายเทานน ไมเปนการขมเหงรายแรงดวยเหตไมเปนธรรม จาเลยโกรธจงทารายผเสยหายไมเปนบนดาลโทสะ... จาเลยใชใบมดจอบยาว 8 นว กวางฝามอเศษ ดามยาว 1 เมตร ฟนผเสยหายอยางแรงจนเปนเหตใหแขนซายหกเปนอนตรายแกกายสาหส ไมมเหตรอการลงโทษ

จากคาพพากษาฎกาทงสองคาพพากษานจะเหนไดวา ผเสยหายกบจาเลยเพยงแคคนรจก จาเลยทารายผเสยหาย พฤตการณการทารายกมใชเรองรายแรง แตศาลกลบพจารณาจากอาวธทใชทารายวาลกษณะอาวธทใชทารายถอเปนเรองรายแรง ซงขดตอความรสกตอผเขยน การกระทาทถอเปนเรองรายแรงหรอไมตามความเหนของผเขยนหาใชอยทอาวธทใชกระทาหากแตอยทพฤตดารณแหงการกระทา การทจาเลยใชจอบฟนผเสยหาย กไมตางจากการทารายผเสยหายดดยวธอน ไมปรากฏเหตวาจาเลยกระทาดวยความโหดรายไมเกรงกลวตอกฎหมายบานเมองอนจะถอวาเปนเรองรายแรง กรณทศาลพจารณาวาเปนเรองรายแรงนนผเขยนจงไมเหนดวย อกทงในคดนศาลกไมไดพจารณาถงเหตสวนตวของจาเลยมาประกอบดลยพนจในการไมรอการลงโทษแตอยางใด ศาลกลบพพากษาไมรอการลงโทษโดยทนท ผเขยนจงไมเหนดวยกบคาพพากษาฉบบน

จากตวอยางคาพพากษาทงหมดทยกตวอยาง และวเคราะหเหตผลของคาพพากษาแตละฉบบ จะเหนไดวาคาพพากษาบางฉบบศาลไดใหเหตผลทพจารณาพพากษาใหรอการลงโทษแกจาเลยทปราศจากขอกงขาทงในสวนของพฤตการณแหงการกระทาความผด และในเหตสวนตวของผกระทาความผด มาประกอบการพพากษา แตอยางไรกด คาพพากษาบางฉบบวนจฉยพฤตการณแหงการรายแรงโดยทยงมขอนากงขาอยวาพฤตการณดงกลาวถอเปนเรองรายแรงจรงหรอไม ทงบางฉบบการทศาลวนจฉยถงเหตสวนตวของผกระทาความผดวาสมควรรอการลงโทษ กยงขดตอความรสกของผอาน เนองจากการทจาเลยบางคนมหนาทการงานและความรบผดชอบ แตกยงกระทาการอนเปนการละเมดกฎหมาย ซงหากพจารณาใหดแลวยอมไมสมควรใหรอการลงโทษใหจาเลยได แตศาลกยงพพากษาใหรอการลงโทษจาเลย บางกรณศาลกไมไดพจารณาประวตภมหลงจเลยในการรอการลงโทษหรอไมรอการลงโทษ ยอมทาใหผศกษากฎหมายไมสามารถมนใจไดวาทศาลพพากษาใหรอการลงโทษหรอไมรอการลงโทษแกจาเลยแตละคนนนเหมาะสมหรอไม

DPU

บทท 5 บทสรปและขอเสนอแนะ

5.1 บทสรป

การรอการลงโทษเปนกระบวนการทศาลใชหลกเลยงโทษจาคกระยะสนเพอบรรเทาผลรายจากการทจาเลยจะตองรบโทษจาคกซงอาจกอใหเกดผลเสยมากกวาจะแกไขพฤตกรรมของจาเลยใหดขน ทาใหจาเลยทตองรบโทษจาคกในเรอนจารบทราบขอมล หรอ พฤตกรรมทชวรายของอาชญากรเมอพนโทษออกมาจาเลยอาจนาเอาความประพฤตอนชวรายนนมากออาชญากรรมทรายแรงมากยงขนในอนาคต ทงเมอศาลพพากษาจาคกจาเลยเมอจาเลยพนโทษออกมาจาเลยกเปนผมประวตไมดไดชอวาเปนคน ขคกขตะราง ยากทจาเลยจะประกอบสมมาอาชพโดยสจรตได

การรอการลงโทษนนประมวลกฎหมายอาญาไดบญญตถงหลกเกณฑในการพจารณากาหนดโทษของศาลโดยปลอยใหเปนดลยพนจของศาลเองเมอปรากฏเงอนไขตามกฎหมายทอนญาตใหศาลรออาจรอลงโทษจาเลยได แตการใชดลยพนจในการรอการลงโทษจาเลยนน ศาลจะใชดลยพนจในการพจารณาจาก สภาพแหงความผด ขอเทจจรงเกยวกบตวผกระทาความผด และเหตอนอนควรปราณ โดยการพจารณาใชดลยพนจในการรอการลงโทษนน ศาลอาจใชดลยพนจโดยพจารณาจากเหตใดเหตหนงหรอหลายเหตรวมกนกไดหากแตตองมการแสดงเหตผลไวในคาพพากษาเสมอ

การใหเหตผลในคาพพากษานน ยอมแสดงใหเหนถงปรชญาของศาลในพจารณาพพากษาคดของศาลวาศาลไดพจารณาคดนนดแลว แตเมอพจารณาจากแนวคาพพากษาของศาลในปจจบน ศาลมกใชมาตรการในการรอการลงโทษเปนสวนใหญ โดยศาลจะมบญชมาตรฐานการกาหนดโทษเปนเกณฑในการพจารณาโทษเปนสวนใหญ ซงการใชบญชมาตรฐานการกาหนดโทษแมจะกอใหเกดมาตรฐานในการกาหนดโทษของผพพากษาแตละทานใหเหมอนหรอคลายคลงกน แตบญชมาตรฐานการกาหนดโทษนกกอใหเกดบญหาในทางปฏบตอยางมาก โดยเหตทการใชบญชมาตรฐานการกาหนดโทษทาใหการใชดลยพนจในการกาหนดโทษเกดความแขงกระดางไมยดหยน

การรอการลงโทษกเชนเดยวกน ศาลแตละศาลมกจะกาหนดบญชมาตรฐานในการกาหนดโทษทจะสามารถรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษไวเพอใหการใชดลยพนจในการรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษเปนมาตรฐาน

DPU

80

การทผกระทาความผดจะสมควรถกลงโทษจาคกหรอไมเพยงไร มไดขนอยกบการพจารณาวามสถานทในการคมขงผกระทาความผดหรอไมเทานน หากแตตองคานงถงวตถประสงคในการลงโทษดวย ซงวตถประสงคในการลงโทษนในปจจบนมงเนนไปทการแกไขและฟนฟผกระทาความผดเปนสาคญ ดงนนหากมความจาเปนทจะตองแกไขฟนฟผกระทาความผดในเรอนจาแลว ศาลกควรใชดลยพนจไมรอการลงโทษแกจาเลยเพอใหจาเลย ไดเขาแกไขพฤตกรรมหรอฟนฟ ตวผกระทาความผดนนๆ ตามความเหมาะสม

การพจารณาของศาลทจะใหรอการลงโทษใหแกจาเลยหรอไม ศาลจะตองพจารณาจากสภาพแหงความผด สภาพแหงตวผกระทาความผดและเหตอนอนควรปราณ ดงนนเมอพฤตการณแหงคดหรอสภาพแหงความผดแบบเดยวกนผกระทาความผดจะตองไดรบการปฏบตเชนเดยวกน เมอศาลรอการลงโทษใหแกจาเลยในทกระทาความผดทมสภาพแหงความผดแบบหนงแลว กรณมการกระทาความผดทมสภาพแหงความผดเดยวกนหรอคลายกนของผกระทาความผดอกคนหนงกควรพพากษารอการลงโทษเชนเดยวกน

สภาพแหงความผดนยอมหมายถงพฤตการณแหงการกระทาความผด หาใชพจารณาถงความเสยหายทเกดขนจากการกระทาความผด โดยหากแมพฤตการณ หรอสภาพแหงความผดทผกระทาความผดไดกระทาขนแมกอใหเกดความเสยหายใหแกผอนหรอสงคมมากกวาการกระทาความผดของผกระทาความผดคนอนกควรใชดลยพนจในการรอการลงโทษดวยดจเดยวกน

หากศาลพจารณาเพยงแตผลลพธทไดเกดขนแตเพยงอยางเดยวมไดพจารณาโดยมองถงสภาพแหงความผดวตถประสงคในการลงโทษยอมเปลยนไปจากทมงจะแกไขฟนฟผกระทาความผด หากแตใชวตถประสงคในการลงโทษโดยมงแกแคนทดแทนซงไมถกตองนก

ในแงของการพจารณาสภาพเกยวกบตวผกระทาความผด เปนการพจารณาสภาพแหงตวผกระทาความผดซงมความแตกตางกนในแตละบคคลซง แตละบคคลนนยอมมความแตกตางกนไมวาจะเรองกายภาพ สภาพจตใจ การศกษา พฤตกรรม และการอบรมเลยงด ซงในการพจารณาทจาใหรอการลงโทษหรอไมนนจงควรนาเอาแนวความคดในดานอาชญาวทยามาใชเปนเกณฑในการใชดลยพนจในการรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษใหแกผกระทาความผด และในการใชเกณฑใดในการพจารณาวาจะมเหตรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษใหแกผกระทาความผดคนหนง การใชเกณฑในการพจารณาเหตทจะรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษใหแกผกระทาความผดอกคนหนงทมสภาพแหงตวผกระทากควรใชหลกการเดยวกน

เหตอนอนควรปราณ เปนเหตทกฎหมายใหดลยพนจในการพจารณารอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษใหแกผกระทาความผดไดอยางกวางขวางซงมลกษณะเปนอตตวสยอยมาก ไมสามารถตรวจสอบการใชดลยพนจของศาลไดวาศาลใชเหตผลใดในการพจารณาเหตอนอนควร

DPU

81

ปราณ อาจเปนกรณ การชดใชคาเสยหายแกผเสยหายหรอ การกระทาความผดระหวางผใกลชดหรอเครอญาต เปนตน ซงการพจารณาเหตอนควรปราณน ไมมการวางหลกเกณฑทแนนอน

ในการพจารณาและพพากษาคดในคดทศาลมคาพพากษาใหรอการลงโทษหรอไมรอการลงโทษนน หากพจารณาจากเหตผลในคาพพากษาของศาลฎกาแลว บางฉบบยงขดตอความรสก ตลอดจนขนบธรรมเนยมประเพณของประเทศไทยอยมาก และบางกรณทศาลไดใหเหตผลในการรอการลงโทษศาลกไมอธบายถงเหตสวนตวของผกระทาความผดหากแตพจารณาถงความรายแรงแหงการกระทาความผดซงบางกรณผเขยนกยงคงสงสยวาทศาลวนจฉยวาการกระทาใดรายแรงหรอไมนน ศาลพจารณาจากสงใด

การพจารณาความรายแรงแหงการกระทาความผดนน หาใชพจารณาจากความเสยหายทเกดขน หรอทจะเกดขน หากแตนาจะพจารณาจากความประสงคของผกระทา หรอ ความคาดหมายของผกระทามากกวาทจะพจารณาจากเหตอน

ในการทาคาพพากษาของศาลกรณทพพากษาใหรอการลงโทษหรอไมรอการลงโทษน ศาลจะตองใหเหตผลทงในสวนของพฤตการณและความรายแรงแหงการกระทา และประวตภมหลงของจาเลยดวย หาใชแตพจารณาแตเพยงสวนใดสวนหนง

การพจารณาและพพากษาคดของศาลแมจะตงอยบนความเปนอสระตามรฐธรรมนญ หากแตตองมสงทดแทนความเปนอสระในการพจารณาคดดวยเชนเดยวกน โดยสงทดแทนความเปนอสระนกฎหมายจงบญญตใหความเปนอสระนนตองถกทดแทนดวยเหตผลแหงคาพพากษาหรอคาวนจฉยชขาดตดสนคด แตคาพพากษาฎกาบางคดซงศาลใหเหตผลไวนนยงขดตอความรสกของผเขยนและไมสามารถทาใหผเขยนเชอมนไดวาการพจารณาและพพากษาคดไมไดเปนไปตามอาเภอใจ การใหเหตผลในคาพพากษามใชเพยงแตแสดงเหตผลในคาพพากษาแตเพยงอยางเดยวเทานน หากแตเหตผลนนตองสามารถทจะทาใหสงคมยอมรบในคาตดสนนนได หรอนอยทสดคกรณกไมอาจโตแยงคาตดสนนนได ในการใหเหตผลในคาพพากษากรณศาลรอการลงโทษกเชนเดยวกนทศาลจะตองแสดงเหตผลในคาพพากษาและตองเปนเหตผลทสงคมยอมรบได เพอเปนหลกประกนวาเมอผกระทาความผดตดสนใจกระทาความผดลงไปแลวจะทราบไดวาตนจะตองไดรบโทษอยางไร

5.2 ขอเสนอแนะ

จากการศกษาและวจยการใหเหตผลในคาพพากษากรณศาลใชดลยพนจในการรอการลงโทษหรอไมรอการลงโทษของไทยและตางประเทศแลวนน จะเหนไดวา กฎหมายของประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมนในเรองการทาคาพพากษาในกรณทศาลรอการลงโทษหรอไมรอการ

DPU

82

ลงโทษเปนการกาหนดกฏเกณทสมบรณแบบสดเนองจากมเงอนไขกาหนดใหศาลสามารถรอการลงโทษใหในกรณอตราโทษเทาใด สามารถขยายหรอลดมาตรการในการรอการลงโทษได แตทงนตองมการใหเหตผลอยางหนกแนนวาเหตใดจงขยายมาตรการในการรอการลงโทษ หรอจากดมาตรการในการรอการลงโทษ ทงกฎหมายยบบงคบใหศาลตองเหตผลในคาพพากษากรณรอการลงโทษหรอไมรอการลงโทษโดยจะตองแสดงเหตผลโดยละเอยด มการกาหนดหนาทใหผพพาษาตองตรวจสอบเงอนไขในการใชดลยพนจในการรอการลงโทษใหครบถวน ดงนนการใชดลยพนจในการรอการลงโทษของของศาลเยอรมนจงมความเปนภาวะวสยอยมาก

สาหรบประเทศไทยนน เมอพจารณาจากบทกฎหมายในเรองการรอการลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 56 กไดบญญตเงอนไขในกรณทศาลจะสามารถใชดลยพนจในการรอการลงโทษ ทงในสวนทเปน อตราโทษอนเปนเงอนไขใหศาลสามารถใชดลยพนจพพากษาใหรรอการลงโทษใหแกจาเลยได ทงยงไดบญญตใหศาลพจารณาลกษณะของการกระทาความผด สภาพการกระทาความผด ตลอดจนประวตภมหลงของจาเลย เพอใชประกอบการกาหนดโทษและพจารณาวามเหตสมควรใหรอการลงโทษใหแกจาเลยหรอไมอยางไร ทงตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 186 ยงบญญตใหศาลตองแสดงเหตผลในคาพพากษา ซงหมายความรวมถงการแสดงเหตผลในสวนของการกาหนดโทษดวย ซงในสวนของการกาหนดโทษน การทศาลจะพพากษาใหรอการลงโทษหรอไมกอยในสวนของการกาหนดโทษเชนกน ดงนนการทาคาพพากษาของศาลวาจะใหรอการลงโทษแกจาเลยหรอไมจงตองมเหตผลโดยละเอยดดวยเชนเดยวกน ซงการแสดงเหตผลในกรณทศาลพพากษาใหรอการลงโทษหรอไมรอการลงโทษนเองมประโยชนอยอยางมาก ทงในสวนของตวจาเลยเองและตวโจทก ทจะสามารถใชสทธในการอทธรณหรอฎกาวาทศาลพพากษาใหรอการลงโทษหรอไมรอการลงโทษนนเหมาะสมกบจาเลยหรอไมเพราะเหตใด ทงทาใหผทไดอานคาพพากามนใจวาทศาลไดพพากษานนศาลใชดลยพนจเหมาะสมกบผกระทาความผดแตละคน

แตอยางไรกดอปสรรคของการทศาลจะใหเหตผลอยตรงท การไดขอมลประวตภมหลงของจาเลยเพอจะพจารณากาหนดโทษใหแกตวจาเลย เนองจากประวตภมหลงของจาเลยไมไดถกนาเขาสกระบวนการยตธรรมทางอาญาตงแตตน และหนวยงานตางๆ ในกระบวนการยตธรรมเหนวา ขอมลประวตสวนตวของจาเลยไมจาเปนสาหรบกระบวนการยตธรรมจงไมไดรวบรวมขอมลเพอนาเสนอตอศาล ทงทขอมลประวตดงกลาวจาเปนตอการกาหนดโทษเนองจากสามารถใชเปนเครองมอในการพจารณาวาจาเลยคนใดสมควรไดรบการแกไขฟนฟหรอไมเพยงใด

การทศาลจะไดขอมลเกยวกบประวตของจาเลยจงสามารถทาไดโดยวธเดยวคอ กรณทศาลสงใหพนกงานคมประพฤตสบเสาะและพนจจาเลย ซงบางกรณศาลกมไดมคาสงดงกลาว การท

DPU

83

ศาลพพากษาใหรอการลงโทษจาเลยหรอไมกเพยงแตอาศยคาฟองของโจทกแตเพยงอยางเดยวเทานน ซงอาจทาใหการกาหนดโทษของศาลคลาดเคลอนไป

แตถงกระนน แมศาลจะมขอมลสวนตวของจาเลย ซงอาจไดจากการทศาลมคาสงใหพนกงานคมประพฤตสบเสาะและพนจจาเลย หรอไดขอมลดงกลาวจากคาแถลงของจาเลยเพอขอใหศาลลดโทษหรอรอการลงโทษ แตเมอพจารณาจากคาพพากษาฎกาบางฉบบ กยงคงเปนทนาสงสยวา พฤตการณแหงการกระทาความผดของจาเลยในบางคดทตามจารตประเพณ หรอตามสามญสานกของประชาชนทวไปถอวาเปนเรองรายแรง แตศาลกลบพพากษาใหรอการลงโทษเพยงเพราะวาใหโอกาสจาเลยไดมการศกษา หรอ เพราะจาเลยทาคณงามความดมากอน หรอเพราะจาเลยไดชดใชคาเสยหายใหแกผเสยหายแลว ซงคาพพากษาประเภทนทาใหเกดขอสงสยวาการทศาลพพากษาใหรอการลงโทษนนเหมาะสมกบจาเลยแลวหรอ

การใชดลยพนจของศาลในการรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษนนแมกฎหมายบญญตถงหลกเกณฑทศาลจะพจารณารอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษจาเลยกตาม แต ผเขยนกยงคงเหนวาศาลกยงใชดลยพนจในทางอตวสยอยมาก ไมอาจตรวจสอบได และไมสามารถเทยบเคยงกบคาพพากษาอนๆ ทผานมาได ดงน เพอใหการใหเหตผลในคาพพากษาเปนทเชอมนของประชาชน ในการพจารณาวาความผดใดรายแรงหรอไมนนนาจะพจารณาจากลกษณะของการกระทาวาการกระทาความผดใดทกระทบตอความสงบสขของประชาชนโดยรวม กใหถอเปนความผดรายแรง หรออาจรวมถงกรณทการกระทาความผดของจาเลยเขาเหตฉกรรจ กใหถอวาเปนความผดรายแรงเนองจากจาเลยไมเกรงกลวตอกฎหมาย เปนตน สาหรบในสวนของเหตสวนตวทศาลจะใชประกอบดลยพนจในการรอการลงโทษนน กนาจะพจารณาจากประวต และความประพฤตของจาเลยเปนสาคญ ในสวนของเหตอนควรปราณอนนนควรพจารณาเปนอนดบสดทาย การศกษาอบรมเปนสวนสาคญวามความรสกผดชอบเพยงใด มาเปนเกณฑหลกในการพจารณาถงความเหมาะสมของการรอการลงโทษใหแกผกระทาความผด โดยจะเหนวา การกาหนดสภาพแหงความผด และสภาพแหงตวผกระทาความผดในบางเรองมาเปนเกณฑในการพจารณาทจะใชดลยพนรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษใหแกจาเลยหรอไมนจะทาใหความเปนอตตวสยในการพจารณารอการลงโทษของศาลนอยลง ทาใหเกณฑในการพจารณารอการลงโทษใหแกจาเลยมความเทาเทยม หรอเหลอมลากนนอยลง ดงนน ในแงของสภาพแหงการกระทาความผดและสภาพแหงตวผกระทาความผดบางเรองสามารถกาหนดหลกเกณฑในการพจารณาใหอยในระดบเดยวกนได สวนในเรองอนๆ ทไมสามารถกาหนดมาตรฐานไดกปลอยใหศาลเปนผใชดลยพนจในการพจารณาเปนเรองๆ ไป โดยคานงถงประโยชนของสงคมโดยพจารณาตามหลกอาชญาวทยา

DPU

บรรณานกรม

DPU

85

บรรณานกรม

ภาษาไทย

หนงสอ

เกยรตขจร วจนะสวสด. (2551). คาอธบายกฎหมายอาญา ภาค 1. กรงเทพฯ: พลสยาม พรนตง. คณต ณ นคร. (2549). กฎหมายวธพจารณาความอาญา (ครงท 7). กรงเทพฯ: วญญชน. ______ . (2551). กฎหมายอาญาภาคทวไป (ครงท 6). กรงเทพฯ: วญญชน. จตต ตงศภทย. (2521). คาอธบายประมวลกฎหมายอาญา ภาค 1 ตอนท 2 (ครงท 5). กรงเทพฯ: สานก

อบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา. ถนด คอมนตร. (2518). ปรชญากฎหมาย. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ทวเกยรต มนะกนษฐ. (2549). กฎหมายอาญาหลกและปญหา (ครงท 7). กรงเทพฯ: นตธรรม. ______ . (2552). สงคมกบกฎหมาย (ครงท 2). กรงเทพฯ: เดอนตลา. ประเสรฐ เมฆมณ. (2523). หลกทณฑวทยา. กรงเทพฯ: บพธการพมพ. ผจงจตต อธคมนนทะ. (2525). สงคมวทยาวาดวยอาชญากรรมและการลงโทษ. กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยรามคาแหง. ภาสกร ญาณสธ. (2543). กลวธรอการลงโทษโดยคาพพากษาศาลฎกา. กรงเทพฯ: อาทตยา. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. (2542). อาชญาวทยาและทณฑวทยา. กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. สงวน พรอชยานนท. (2539). รอการลงโทษ. กรงเทพฯ: อาทตยา. สมหมาย ตะละภฎ. (2514). บนทกคาบรรยายประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา ปการศกษา

2507. กรงเทพฯ: แสวงสทธ การพมพ. โสภณ รตนากร. (2531). “หลกวชาชพนกกฎหมาย: ตลาการ.” รวมคาบรรยายหลกวชาชพพนกงาน

กฎหมาย. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. หยด แสงอทย. (2514). “การลดอาชญากรรมโดยการออกกฎหมายกาหนดแนวทางใหศาลใชดลพนจ

ในการกาหนดโทษ.” ใน นตศาสตรและการตางประเทศ. กรงเทพฯ: ม.ป.พ. ______ . (2537). กฎหมายอาญา ภาค 1 (ครงท 16). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. อรญ สวรรณบบผา. (2518). หลกอาชญาวทยา. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพาณช. อททศ แสนโกศก. (2515). อททศนสรณ. กรงเทพฯ: กรมสรรพสามตร.

DPU

86

บทความ

กระทรวงยตธรรม. (2543, 21-22 กมภาพนธ). “ทางเลอกแทนการลงโทษจาคก.” การประสานความรวมมอในการแกไขผกระทาผดในชมชนยค 2002 กรมคมประพฤต กระทรวงยตธรรม (รายงานการสมมนา).

คณต ณ นคร. (2535). “การพฒนากฎหมายแรงงาน.” รพ, 33. ณรงค ใจหาญ และคณะ. (2537, พฤษภาคม). สทธผตองหา จาเลย และ ผตองโทษคดอาญา (รายงาน

ผลการวจย). ทพชฎา วรยศร. (2549, ธนวาคม). “การนาแนวคดทฤษฏทางอาชญาวทยามาใชในการวางเกณฑรอ

การลงโทษ.” บทบณฑต, 62(4). ธานนท กรยวเชยร. (2520, กนยายน-ธนวาคม). “ศาลกบพยานบคคล.” วารสารกฎหมาย, 3(3). น. 42. วชา มหาคณ. (2520, มนาคม-เมษายน). “ผพพากษากบการใชดลพนจในการลงโทษ.” ดลพาห. น.

64. วระชาต เอยมประไพ. (2530, มนาคม-เมษายน). “รอการลงโทษ.” กระทรวงยตธรรม. น. 57-58. ศร อศวนนท. (2483, มกราคม). “ปญหาเรองรอการลงอาญาจาเลย.” บทบณฑตย. น. 12. สรสทธ แสงวโรจนพฒน. (2549, กมภาพนธ). “การรอการลงโทษ.” ศาลยตธรรมปรทศน. สรช รตนอดม. (ม.ป.ป.). “ดลยพนจของศาลในการกาหนดโทษ.” วารสารกฎหมายจฬา, 9(1). โสภณ รตนากร. (2535). “การศกษากฎหมายเพอการพฒนา.” รพ, 33. อภรตน เพชรศร. (2521, กรกฎาคม-กนยายน). “การพจารณาคดอาญาของศาลในประเทศ

สหรฐอเมรกา: ระบบพจารณาแบบไบเฟอรเฆฌน.” วารสารนตศาสตร, 10. อมร จนทรสมบรณ. (2535, 3 มถนายน). “พระราชกาหนดนรโทษกรรมกบคณะตลาการ

รฐธรรมนญ.” มตชนรายวน. อดม รฐอมฤต. (2533, 1 มนาคม). “การพจารณาคดโดยเปดเผย: หลกและขอยกเวนตามกฎหมายวธ

พจารณาความอาญาฝรงเศส.” วารสารนตศาสตร, 20(1). อททศ แสนโกศก. (2512). “การรอการกาหนดโทษและรอการลงโทษ.” อยการนเทศ, 9(3). อทศ สภาพ. (2549, มถนายน). “การใชดลยพนจในการกาหนดโทษของศาลยตธรรม.” บทบณฑต,

62(2).

DPU

87

วทยานพนธ

เกยรตภม แสงศศธร. (2533). กระบวนการกาหนดโทษจาเลยคดอาญา: เปรยบเทยบของไทยกบตางประเทศ (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ณฐพงศ สวสดวงษพร. (2550). การคนหาความจรงจากภมหลงของผตองหาในชนสอบสวน (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

นพพร โพธรงสยากร. (2524). การใชดลยพนจของศาลในการลงโทษ (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นนทพฒน บญทว. (2550). ปญหาการรอการลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญา (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรามคาแหง.

ปทมพร กลดอา. (2505). การนาวธพจารณาความแพงมาใชบงคบในวธพจารณาความอาญา (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ปรชา ขาเพชร. (2546). ดลยพนจของศาลในการรอการลงโทษหรอรอการกาหนดโทษ: ศกษาแนวคาพพากษาศาลฎกา (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

พรธดา เอยมศลา. (2549). ขอเทจจรงเกยวกบผกระทาผดเพอประกอบการดาเนนคดอาญา (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

พชญ ลอวณชกจ. (2551). บทบาทของพนกงานอยการตอการใชดลยพนจของศาลในการกาหนดโทษ (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

วชราภรณ จตรชม. (2545). การหลกเลยงโทษจาคกโดยงานคมประพฤต: ศกษาเฉพาะอตราโทษการรอการลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญา (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

เศรษฐชย อนสมศร. (2547). ดลยพนจในการกาหนดโทษจาคก (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สมยศ วฒนภรมย. (2536). การรอการลงโทษและการรอการกาหนดโทษปรบ (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สรรคชย สทธคะนง. (2551). การนาเสนอขอเทจจรงทเปนประโยชนแกผตองหาเขาสคดอาญา (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

DPU

88

สหธน รตนไพจตร. (2527). ความประสงคของการลงโทษอาญา: ศกษาเฉพาะประเทศไทยสมยใชกฎหมายลกษณะอาญาและประมวลกฎหมายอาญา (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

องศเกต วสทธวฒนศกด. (2547). ปญหาการนามาตรฐานขนตาในการไมควบคมผกระทาความผดขององคการสหประชาชาตมาใชในกระบวนการยตธรรมไทย (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

อยรช บญสงสวรรณ. (2543). ปญหาขอจากดการรอการลงโทษและรอการกาหนดโทษ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 56 (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อารษา มณสวาง. (2550). การคมประพฤต: ศกษาการเลยงโทษจาคกโดยการคมขงเปนชวงระยะเวลา (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

ภาษาตางประเทศ

BOOK

B.S. Markesinis. (1986). “Conceptualism, Pragmatism and courage: A common lawyer look at some judgments of the German federal court.” The American Journal of Comparative Law (Vol. XXXIV).

Edwin H. Sutherland and Donald R Cressey. (1966). Principles of Criminology (7Th ed). New York: Lippincott.

Gerald L Kock. (1964). The Franch Code of Criminal Procedure. London: sweet & Maxwell limited.

Hayman Gross. (1981). Proportional Punishment and Justifiable Sentence. Oxford: Criminal Justice.

I.G. Carvell & E. Swinfen Green. (1970). Criminal Law and Procedure. London: Sweet & Mavwell.

Jerome Michel & Heart Wehler. (1940). Criminal Law and Its Administration. Chicago: The Foundation Press Inc.

DPU

89

John H Langbein. (1997). Comparative Criminal Procedure: Germany. St.Paul: Minn West publishing co.

John Kapain & Jerome H. Skolnick. (1972). Criminal Justice: Introductiory Case and Materials (4th ed). New York: the foundation Press Inc.

Peter C. Kratcoski & Donald B. Walker. (n.d.). Criminal Justice in America: Process and Issues.

The dictionary of English law. (1965). Second Impression. London: Sweet & Mavwell limited. The German Code of Criminal Procedure. (1995). Translated by Horst Niebler. New York New

York University. Thomas Weigend. (1983). Sentencing in West Germany. USA.: 42 Maryland. Yosiyuki Noda. (1976). Introduction to Japanese Law. Translated by Anthony H. Angelo.

Tokyo: University of Tokyo Press.

DPU

ภาคผนวก

DPU

91

ภาคผนวก ก คาพพากษาศาลฎกาท 3446/2537

DPU

92

ในพระปรมาภไธยพระมหากษตรย

ท ๓๔๔๖/๒๕๓๗ ศาลฎกา

วนท ๑๕ เดอนสงหาคม พทธศกราช ๒๕๓๗

ความอาญา

พนกงานอยการ สานกงานอยการสงสด โจทก

ระหวาง

บรษทอตสาหกรรมแกสสยาม จากด ท ๑ จาเลย

นายวรวทย วระบวรพงศ หรอวรบวรพงศ ท ๒

เรอง ความผดตอชวต ความผดตอรางกาย กอใหเกดอนตรายแกประชาชน ความผดตอประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๒๘

จาเลยทงสองฎกาคดคานคาพพากษาศาลอทธรณ ลงวนท ๓ เดอนธนวาคม พทธศกราช ๒๕๓๖

โจทกฟองและแกไขคาฟองวา จาเลยท ๑ เปนนตบคคลประเภทบรษทจากด มวตถประสงคทาการซอขายถงกาซ อปกรณกาซทกชนด เคมภณฑ การคากาซปโตรเลยมเหลว และผลตปโตรเลยมทกชนด จาเลยท ๒ เปนกรรมการผจดการ มอานาจหนาทในการบรหารงานตางๆ ของจาเลยท ๑ ควบคม สงการ และมอบนโยบายในการดาเนนการคาแกพนกงานของจาเลยท ๑ ได เมอระหวางวนท ๑ มกราคม ๒๕๓๓ เวลากลางวน ถงวนท ๒๔ กนยายน ๒๕๓๓ เวลากลางคนหลงเทยง วนเวลาใดไมปรากฏชด จาเลยทงสอง โดยจาเลยท ๒ ในฐานะผแทนจาเลยท ๑ และโดยฐานะสวนตว ไดใหพนกงานของจาเลยบรรจถายเทกาซปโตรเลยมเหลว (แอล.พ.จ.) ลงในถงกาซ

DPU

93

รถยนตบรรทกคนหมายเลขทะเบยน ๗๑-๐๔๑๕ กรงเทพมหานคร ประเภทบรรทกถงค ซงเปนรถยนตบรรทกกาซของจาเลยท ๑ เอง โดยทรถยนตบรรทกคนดงกลาวมไดรบอนญาตหรอผานการตรวจรบรองจากกรมโยธาธการและกระทรวงอตสาหกรรมวาดวยมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมตามกฎ กระทรวงทออกตามความในประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๒๘ (พ.ศ. ๒๕๑๔) ขอ ๓ โดยการนาถงกาซทกาหนดใหใชกบการเกบกาซบนพนดนมาใชแทนถงกาซรถ ยนต ไมตดตงวาลวนรภยบนถงกาซเพอปองกนอบตเหตเมอถงกาซมการ รวไหลในอตราทจะเกดอนตราย จาเลยทงสองมหนาทจะตองตรวจความถกตองของขอกาหนดดงกลาวกอนจะบรรจ กาซลงไป อนเปนธรกจทจาเลยท งสองซงเปนผมอาชพธรกจตองปฏบตอยแลว แตดวยความประมาทปราศจากความระมดระวงของจาเลยทงสองมไดทาการควบคม ดแล เปนการไมปฏบตตามกฎหมายทมงคมครองความปลอดภยของประชาชน เปนการกระทาโดยประมาทปราศจากความระมดระวงซงบคคลในภาวะเชนจาเลยทง สองจกตองมตามวสยและพฤตการณ กลาวคอ จาเลยทงสองเปนผมอาชพคากาซอนเปนวตถไวไฟ มหนาทตองคานงถงความปลอดภยของประชาชน มหนาทจะตองปฏบตตามกฎหมายและระเบยบโดยเครงครด เพอปองกนมใหเกดอนตรายแกชวตและทรพยสนของประชาชน จาเลยทงสองกลบนารถยนตบรรทกซงไมไดผานการตรวจรบรองจากกรมโยธาธการ และใชถงกาซทใชบนพนดน อกทงไมมวาลวนรภยตดตงอยบนถงกาซมาใชบรรทก ตอมา ในวนท ๒๔ กนยายน ๒๕๓๓ เวลากลางคนหลงเทยง นายสทน ฝกแคเลก ลกจางของจาเลยทงสอง ไดขบรถยนตบรรทกกาซคนดงกลาวไปตามทางดวนสายดนแดง-บางนา แลวแยกตรงถนนเพชรบร เพอนากาซไปสงลกคา อนเปนการกระทาในหนาททางการทจาง ดวยความประมาท ขบรถลงทางดวนดวยความเรว และฝาสญญาณไฟแดง และหกเลยวขวาเขาถนนเพชรบรตดใหม เปนเวลาทรถอกดานหนงไดสญญาณไฟเขยวเรมแลนออก ทาใหนายสทนตองหกรถหลบไปมา เปนเหตใหรถเสยหลกพลกตะแคงครดไปตามถนน ถงกาซทงสองใบถกแรงกระแทกกบพนถนน ทาใหสายเหลกยดถงกาซทงสองใบขาดหลดออก ทอจายกาซหก กาซรวออกมาอยางรวดเรวเพราะเหตทถงกาซไมมวาลวนรภยดงกลาว และกาซไดแผกระจายเปนบรเวณกวางไปตามถนนและอาคารบานเรอนใกลเ คยงไป สมผสประกายไฟลกไหมขนอยางฉบพลน เพลงลกไหมรถยนตชนดตางๆ รถจกรยานยนตทหยดรอสญญาไฟ อาคารรานคาทพกอาศย เปนเหตใหคนตาย ไดรบอนตรายสาหส ไดรบอนตรายแกกาย และทรพยสนเสยหายเปนจานวนมาก เหตเกดทแขวงบางโพงพาง เขตยานนาวา แขวงมกกะสน เขตราชเทว กรงเทพมหานคร ตอเนองเกยวพนกน ขอใหลงโทษตามประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๒๘ ลงวนท ๒๙ ธนวาคม ๒๕๑๔ ขอ ๓, ๖, กฎกระทรวง (พ.ศ. ๒๕๒๔) ออกตามความในประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๒๘ ขอ ๑๓ (๓), (๕), ๓๕, ๓๘, กฎกระทรวง

DPU

94

ฉบบท ๔ (พ.ศ. ๒๕๒๙) ขอ ๕๑, กฎกระทรวง ฉบบท ๕ (พ.ศ. ๒๕๓๑) ขอ ๑๗, ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๘๓, ๒๒๕, ๒๙๑, ๓๐๐

จาเลยทงสองใหการปฏเสธ ศาลชนตนพจารณาแลวพพากษาวา จาเลยทงสองมความผดตามประกาศของคณะ

ปฏวต ฉบบท ๒๘ ลงวนท ๒๙ ธนวาคม ๒๕๑๔ ขอ ๓ (๒), ๖, ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๒๕, ๒๙๑, ๓๐๐ เปนการกระทากรรมเดยวผดตอกฎหมายหลายบท ใหลงโทษจาเลยทงสองตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๙๑ ซงเปนกฎหมายบททมโทษหนกทสด ตามประมวลกฎหมาอาญา มาตรา ๙๐ ใหลงโทษจาเลยท ๑ ปรบสองหมนบาท จาเลยท ๒ จาคกหาป ถาจาเลยท ๑ ไมชาระคาปรบ ใหบงคบตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๙

จาเลยทงสองอทธรณ ศาลอทธรณพพากษายน จาเลยทงสองฎกา โดยผพพากษาผพจารณาและลงชอในคาพพากษาศาลชนตนอนญาต

ใหฎกาในปญหาขอเทจจรง ศาลฎกาตรวจสานวน ประชมปรกษาแลว ทางพจารณา โจทกนาสบวา ผประกอบ

กจการบรรจกาซทใชรถยนตบรรทกเปนยานพาหนะตองไดรบอนญาต จากกรมทะเบยนการคา กระทรวงพาณชย ใหเปนผประกอบการคาน ามนเชอเพลง ไดรบอนญาตใหประกอบกจการขนสงจากกรมการขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม และจะตองยนคาขอรบใบอนญาตประกอบกจการบรรจกาซตอกรมโยธาธการ กระทรวงมหาดไทย โดยยนคาขอพรอมแบบแปลนรถยนตบรรจกาซทแสดงการตดตงถงบรรจกาซกบ ตวรถและอปกรณความปลอดภยตามทกาหนดในกฎกระทรวงและประกาศกรมโยธการท ออกตามความในประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๒๘ (พ.ศ. ๒๕๑๔) เรอง การบรรจกาซปโตรเลยมเหลว เมอกรมโยธาธการตรวจสอบคาขอและแบบแปลนเหนวา ถกตองตามมาตรฐานความปลอดภยมอปกรณถกตองตามทกาหนดในกฎกระทรวงแลว จะอนญาตใหผขอดาเนนการตดตงถงบรรจกาซใหเปนไปตามแบบแปลนทยน ผขอจะตองสงรถยนตบรรทกกาซนนใหกรมโยธาธการตรวจสอบถงบรรจกาซและอปกรณดวย ถาถกตองจงจะออกใบอนญาตใหประกอบกจการบรรจกาซได ผทไดรบใบอนญาตจากกรมโยธาธการแลวจะตองนารถยนตบรรทกกาซนนมาให ตรวจสอบทกปเพอขอตออายใบอนญาต กรมโยธาธการจะตองตรวจสอบถงบรรจกาซ ระบบการตดตงถงบรรจกาซซงไดตดตงและใชงานไปแลว วายงมความมนคงแขงแรงไดมาตรฐานเหมอนเดมหรอไม มสวนทสกหรอไปจากเดมหรอไม ถาไมมความปลอดภย จะใหผขอตอใบอนญาตปรบปรงแกไขเสยใหม กอนทจะตออายใบอนญาตให ทงน การตรวจสอบแบบแปลนทยนพรอมคาขอรบใบอนญาตประกอบกจการบรรจกาซ การตรวจสอบรถยนตบรรทกกาซท

DPU

95

ประกอบแลว และการทดสอบถงบรรจกาซ กรมโยธาธการจะตรวจสอบใหเปนไปตามกฎกระทรวง ฉบบท ๔ (พ.ศ. ๒๕๒๙), กฎกระทรวง ฉบบท ๕ (พ.ศ. ๒๕๓๑) ออกตามความในประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๒๘ ลงวนท ๒๙ ธนวาคม ๒๕๑๔ และประกาศกรมโยธาธการ เรอง หลกเกณฑและวธการตดตงถงขนสงกาซและลกษณะและสวนประกอบภายในถงขน สงกาซ ซงใหใชบงคบตงแตวนท ๑๙ สงหาคม ๒๕๒๙ เปนตนไป สาหรบยานพาหนะขนสงกาซทางบกทไดตดตงถงขนสงกาซไวแลวกอนกฎ กระทรวง ฉบบท ๔ พ.ศ. ๒๕๒๙) ออกตามความประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๒๘ ลงวนท ๒๙ ธนวาคม ๒๕๑๔ ใชบงคบ และมการตดตงถงขนสงกาซและลกษณะและสวนประกอบภายในถงขนสงกาซไม เปนไปตามประกาศน ใหเจาของหรอผครอบครองปรบปรงแกไขใหเปนไปตามประกาศนภายในสามรอย หกสบหาวนนบแตวนท ๑๙ สงหาคม ๒๕๒๙ ซงเปนวนทกฎกระทรวง ฉบบท ๔ (พ.ศ. ๒๕๒๙) ใชบงคบ จาเลยท ๑ เปนนตบคคลประเภทบรษทจากด มวตถประสงคในการประกอบกจการขนสงทางบก ทาการคากาซปโตรเลยมเหลว ผลตภณฑปโตรเลยมทกชนด ประกอบกจการโรงงานอดบรรจกาซหงตม การบรการรบอดบรรจกาซหงตม ขณะเกดเหตคดน มจาเลยท ๒, นางพชรา วรบวรพงศ, นายสายณห คเพชรเจรญ และนายสมยศ สวรรณมานนท เปนกรรมการ จาเลยท ๒ ลงลายมอชอรวมกบกรรมการอนอกหนงคนกระทาการแทนจาเลยท ๑ ได เมอป ๒๕๒๖ จาเลยท ๑ ไดจดทะเบยนรบโอนรถยนตบรรทกกาซคนเกดเหต หมายเลขทะเบยน ๗๑-๐๔๑๕ กรงเทพมหานคร ซงเปนรถยนตบรรทกหกลอ ตดตงถงบรรจกาซสองถง จากหางหนสวนจากดวฒนาแกส และขออนญาตประกอบการขนสงดวยรถยนตคนนแลว เมอวนท ๒๔ กนยายน ๒๕๓๓ เวลาประมาณ ๒๒ นาฬกา นายสทน ฝกแคเลก ลกจางของจาเลยท ๑ ขบรถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตลงจากทางดวนมาทถนนเพชรบรดวยความเรว เพอเรงใหพนสญญาไฟจราจรทกาลงจะเปลยนเปนสญญาไฟแดง นายสทนเลยวรถไปทางดานขวามงหนาจะไปสแยกมกกะสน แตรถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตพลกตะแคงครดไปกบพนถนนจนถงหนาอาคารหอ พกรมถนนเพชรบร ถงบรรจกาซสองถงหลดออกจากตวรถ กาซปโตรเลยมเหลว (แอล.พ.จ.) ทบรรทกมารวแผกระจายเปนบรเวณกวาง แลวระเบดเกดเพลงลกไหม นายสทนถงแกความตายในรถ เพลงลกลามไหมบานเรอนในชมชนแออดซงอยดานซายของถนนเพชรบรเสย หาย ไหมตกแถวดานซายและขวาของถนนเพชรบรจานวนหาสบเอดหอง รถยนตและรถจกรยานยนตซงจอดอยในถนนเพชรบรตงแตแยกทางดวนถงแยกถนน วทยเสยหายประมาณหกสบเจดคน และจากเพลงไหมดงกลาวเปนเหตใหมบคคลถงแกความตายแปดสบแปดคน ไดรบอนตรายสาหสยสบสคน ไดรบอนตรายแกกายสบสองคน คาเสยหายรวมเปนเงนสองรอยสบสลานเกาแสนสองหมนหกพนสองรอยแปดสบ สองบาท นายชชาต สทธพนธ ผอานวยการกองควบคมน ามนเชอเพลงและกาซ (ตาแหนงขณะเกดเหต) กรมโยธาธการ ไดตรวจรถยนตบรรทกกาซในทเกดเหต ปรากฏวา ถงบรรจ

DPU

96

กาซขนาดความจสามพนเจดรอยเจดสบลตรทงสองถงหลดออกมาอย หางจากตวรถสองเมตรเศษ ถงบรรจกาซทงสองถงมขอความภาษาองกฤษระบวา เปนถงทใชสาหรบตดตงบนพนดน ซงจะนามาตดตงบนรถยนตไมได ตามกฎกระทรวงทออกตามความในประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๒๘ (พ.ศ. ๒๕๑๔) และประกาศกรมโยธาธการ เพราะถงบรรจกาซทตดตงบนพนดนไมตองรบแรกกระแทกของยานพาหนะท แลนไปมา สวนถงบรรจกาซทจะใชตดตงบนรถยนตจะตองผานกรรมวธทางความรอนซง จะทาใหตะเขบเชอมของถงบรรจกาซไมมรอยราว รพรน หรอรอยแตก รถยนตบรรจกาซคนเกดเหตตงถงบรรจกาซโดยใชแผนเหลกสามเสนรดถง บรรจกาซเขากบตวรถ แผนเหลกสามเสนนนขาดหลดจากตวรถ ถงบรรจกาซจงหลดจากโครงของรถ และถงบรรจกาซทงสองไมไดตดตงลนควบคมการไหลทบรเวณถงบรรจกาซ ตอกบทอจายกาซเพอทาหนาทปดไมใหกาซออกจากถงในกรณทกาซไหลออก จากถงในอตรามากกวาปกต เชน กรณเกดอบตเหตทอจายกาซหก เปนการไมถกตองตามกฎกระทรวง ฉบบท ๔ (พ.ศ. ๒๕๒๙) ขอ ๕๑ และฉบบท ๕ (พ.ศ. ๒๕๓๑) ขอ ๑๗ หลงเกดเหต พนตารวจโท อนชย เลกบารง พนกงานสอบสวนสถานตารวจนครบาลพญาไท เรยกจาเลยท ๒ มาสอบคาใหการในฐานะพยาน จาเลยท ๒ รบวา เปนกรรมการผจดการบรษทจาเลยท ๑ แตอางวา จาเลยท ๑ ขายรถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตใหนายอนรตน แซฮอ ไปแลว และนายสทน คนขบรถยนตบรรทกกาซคนเกดเหต เคยเปนพนกงานของจาเลยท ๑ แตลาออกไปกอนเกดเหต พนตารวจโท อนชยตรวจสอบหลกฐานแลวปรากฏวา จาเลยท ๑ เคยมอบอานาจใหนายอนรตน ในฐานะพนกงานของจาเลยท ๑ รบเงนจากกองทนน ามนเชอเพลง กระทรวงพาณชย, กอนเกดเหตสามวน นายสทนยงขบรถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตใหจาเลยท ๑, กอนเกดเหตหนงวน รถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตยงใชบรรทกกาซไปสงในนามของจาเลยท ๑ และวนเกดเหต ไดบรรทกกาซจะไปสงทเขตหวยขวาง

จาเลยทงสองนาสบวา ขณะเกดเหต จาเลยท ๒ เปนกรรมการผจดการ นายสายณห คเพชรเจรญ เปนรองกรรมการผจดการของจาเลยท ๑ ประกอบกจการคากาซแอล.พ.จ. และน ามนดเซล มคลงเกบกาซและนามนดเซลทถนนสาธประดษฐ เขตยานนาวา กรงเทพมหานคร จาเลยท ๒ เปนหวหนาผบรหารงานของจาเลยท ๑ ซงแบงเปนหาฝาย จาเลยท ๒ ทาหนาทดแลดานการเงนใหมเงนพอใชหมนเวยน ตดตอกบสถาบนการเงน และแกปญหาของจาเลยท ๑ ทเปนปญหาใหญ สวนปญหาเลกนอย หวหนาฝายแตละฝายจะเปนผแกปญหา ขณะเกดเหต ฝายเทคนคปฏบตการมนายเชาว เอมะสทธ เปนผจดการทาหนาทดแลและซอมแซมรถยนตบรรทกกาซ ดแลคลงเกบกาซและน ามนดเซล รถยนตบรรทกกาซจะจอดอยทคลงเกบกาซ ผจดการคลงจะเปนผสงการใหรถยนตบรรทกกาซไปสงลกคา ขณะเกดเหต จาเลยท ๑ มรถยนตบรรทกกาซหาสบคน ไดรบอนญาตจากกรมการขนสงทางบกและกรมโยธาธการแลวประมาณสสบคน อกสบคนเปนรถยนตบรรทกกาซท

DPU

97

ซอมาใหม จาเลยท ๒ ไมมหนาทสงใชรถยนตบรรทกกาซ ไมมหนาทตดตงหรอตรวจสอบอปกรณรถยนตบรรทกกาซ รถยนตบรรทกกาซชนดสองถงของจาเลยท ๑ จะยดถงบรรจกาซกบตวรถสองแบบ คอ ยดฐานของถงกบตวรถดวยสลกเกลยว หรอใชสลกเกลยวยดขาทฐานของถงบรรจกาซ และมสายรดรอดถงตดกบตวรถ โดยมเกลยวเรงเพอใหสายรดตง มการตดตงอปกรณทสาคญ คอ ลนควบคมการไหลถงละหนงอนทดานลางของถงบรรจกาซ ฝายธรการและบคคลมหนาทขออนญาตใชรถยนตบรรทกกาซ ระหวางเกดเหต มนายชชาต วระเสรฐนยม เปนผจดการฝาย เมอเดอนมกราคม ๒๕๓๐ นายชชาตยนคาขอตอกรมโยธาธการสองครง ครงแรกขออนญาตใชรถยนตบรรทกกาซยสบหกคน ครงทสองอกหกคน เจาหนาทกรมโยธาธการมาตรวจสภาพรถหลายครงจนถงเดอนสงหาคม ๒๕๓๐ ตรวจสภาพรถไดเพยงยสบสองคน เปนรถยนตบรรทกกาซตามคาขอแรกยสบคน กรมโยธาธการจะพจารณาออกใบอนญาตใหรถยนตบรรทกกาซทขอใบอนญาตในครง เดยวกนพรอมกน เจาหนาทกรมโยธาธการจงแนะนาใหถอนคาขอเฉพาะรถยนตบรรทกกาซทยงไม ไดตรวจสภาพเพอออกใบอนญาตใหรถยนตบรรทกกาซทตรวจสภาพแลว นายชชาตจงถอนคาขอเฉพาะรถยนตบรรทกกาซทยงไมไดตรวจสภาพทงสบคน แลวเตรยมเอกสารเพอยนขออนญาตใหเปนรายโดยใหพนกงานในฝายนาไปยน ตอกรมโยธาธการ แตปรากฏวา พนกงานยนคาขอตอกรมโยธาธการเพยงสคน อกหกคนซงรวมรถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตดวยพนกงานหลงลม นายชชาตเพงตรวจพบหลงเกดเหตแลว จาเลยท ๑ ซอรถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตมาใชโดยไมปรากฏวา เคยเกดเหตการณกาซรวหรอเกดอบตเหต นายอนรตน แซฮอ เปนเพอนของจาเลยท ๒ และเคยเปนพนกงานของจาเลยท ๑ เมอประมาณสบปมาแลว นายอนรตนทางานไดหนงถงสองปกลาออก กอนเกดเหต นายอนรตนประกอบอาชพคาทดน เมอเดอนกรกฎาคม ๒๕๓๓ นายอนรตนซอรถยนตบรรทกกาซของจาเลยท ๑ รวมสองคน ทงรถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตในราคาสามแสนบาท แตชาระราคาเพยงหนงแสนบาท จงยงไมไดโอนทะเบยนรถให จาเลยท ๒ ตกลงใหนายอนรตนรบจางจาเลยท ๑ บรรทกกาซแลวหกเงนคาจางผอนชาระราคารถ นายทน ฝกแคเลก เปนญาตของนายอนรตนและเปนพนกงานขบรถของจาเลยท ๑ ในวนเกดเหต เมอเลกงานแลว นายสทนรบจางนายอนรตนขบรถยนตบรรทกกาซคนเกดเหต จาเลยท ๒ แจงตอพนกงานสอบสวนวา จาเลยท ๑ จะรบผดชอบในความเสยหายทเกดขน เพราะเจาพนกงานตารวจบอกวา มกฎหมายระบวา ผ ไดรบอนญาตใหประกอบการขนสงจะตองรบผดชอบในความเสยหาย และจาเลยท ๒ เหนวา นายอนรตนจะไมมความสามารถชดใชคาเสยหายจานวนมากเชนน ตงแตเกดเหตจนถงวนท ๓๑ ตลาคม ๒๕๓๔ จาเลยท ๑ ไดจายเงนชวยเหลอผประสบภยไปแลวหาสบเจดลานบาทเศษ

พเคราะหแลว ขอเทจจรงทศาลลางทงสองฟงมาและจาเลยทงสองมไดฎกาโตเถยงรบฟง เปนยตไดวา รถยนตบรรทกกาซคนหมายเลขทะเบยน ๗๑-๐๔๑๕ กรงเทพมหานคร เปนของ

DPU

98

จาเลยท ๑ ซงเปนนตบคคลประเภทบรษทจากด มจาเลยท ๒ เปนกรรมการผจดการ ในวนเวลาและสถานทเกดเหตตามฟอง นายสทน ฝกแคเลก ลกจางของจาเลยท ๑ ไดขบรถยนตบรรทกกาซคนดงกลาวเพอนากาซปโตรเลยมเหลว (แอล.พ.จ.) ไปสงใหแกลกคา และไดเกดเหตพลกควา ทาใหเกดเพลงไหมทรพยสนของผอนและบคคลอนถงแกความตาย ไดรบอนตรายสาหส และไดรบอนตรายแกกายเปนจานวนมาก นายสทนถงแกความตายในทเกดเหต ปญหาแรกทตองวนจฉยตามฎกาของจาเลยทงสองมวา ฟองโจทกเกยวกบขอหาความผดตามประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๒๘ ขอ ๓ เคลอบคลมหรอไม เหนวา คาฟองของโจทกไดบรรยายถงการกระทาทงหลายทอางวา จาเลยทงสองไดกระทาผด มขอเทจจรงและรายละเอยดเกยวกบเวลาและสถานทซงเกดการกระทาผด อกทงบคคลและสงของทเกยวของดวยพอสมควรแลว ทงจาเลยทงสองกเขาใจขอหาไดดโดยมไดหลงขอตอสแตประการใด แมโจทกจะไมคดสาเนาประกาศกรมโยธาธการ เรอง หลกเกณฑและวธการตดตงถงขนสงกาซและลกษณะและสวนประกอบภายในถงขน สงกาซ แนบมาทายฟอง กเปนคาฟองทสมบรณตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความ มาตรา ๑๕๘ ฟองโจทกไมเคลอบคลม ฎกาของจาเลยทงสองขอนฟงไมขน

ปญหาตามฎกาของจาเลยทงสองขอตอไปมวา จาเลยทงสองกระทาผดตามฟองหรอไม โจทกมนายชชาต สทธพนธ นายชางใหญ กรมโยธาธการ เบกความวา ผประกอบกจการบรรทกกาซทใชรถยนตบรรทกเปนยานพาหนะตองขออนญาตตอ กรมโยธาธการพรอมแบบแปลนรถยนตบรรทกกาซซงตองแสดงการตดตงถงบรรจ กาซกบตวรถพรอมอปกรณความปลอดภยตาง ๆ ตามทกาหนดไวในกฎกระทรวง ฉบบท ๔ (พ.ศ. ๒๕๒๙) และฉบบท ๕ (พ.ศ. ๒๕๓๑) ซงออกตามความในประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๒๘ (พ.ศ. ๒๕๑๔) และประกาศกรมโยธาธการ เ รอง หลกเกณฑและวธการตดตงถงขนสงกาซและลกษณะและสวนประกอบภายในถงขน สงกาซ ตามเอกสารหมาย จ. ๒๑ ถง จ. ๒๓ เมอวนท ๒๕ กนยายน ๒๕๓๓ เวลาประมาณ ๑๐ นาฬกา พยานไดรวมกบอธบดและรองอธบดกรมโยธาธการไปตรวจสอบบรเวณทเกดเหต พบรถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตพลกตะแคงอย ถงบรรจกาซขนาดความจสามพนเจดรอยเจดสบลตรจานวนสองใบหลดออกจากตวรถ ขณะนน กาซรวออกจากถงบรรจหมดแลว พยานตรวจพบแผนปายภาษาองกฤษตดอยทถงบรรจกาซทงสองใบระบวา เปนถงทใชสาหรบตดตงบนพนดน ถงบรรจกาซชนดน ตามกฎกระทรวงซงออกตามความในประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๒๘ (พ.ศ. ๒๕๑๔) และประกาศกรมโยธาธการ จะนามาตดตงบนรถยนตไมได เนองจากถงบรรจกาซทจะใชตดตงบนรถยนตนนจะตองผานกรรมวธทาง ความรอนเพอลดแรงทจะเกดขนบรเวณแนวเชอถงบรรจกาซใหเทากนตลอด ทงถง ซงจะทาใหถงบรรจกาซนนมความปลอดภยในการใชงาน การผานกรรมวธทางความรอนจะทาใหตะเขบเชอมของถงบรรจกาซนนไมมรอย ราวหรอมรพรนหรอรอยแตก ถงบรรจกาซ

DPU

99

ซงตงบนพนดนไมจาเปนตองรบแรงกระแทกของยานพาหนะซง แลนไปมา การตดตงถงบรรจกาซกบยานพาหนะ ตามกฎหมายไดกาหนดใหตดตงมความมนคงแขงแรงมากกวาการตดตงถงบรรจ กาซทตงบนพนดนเพอปองกนเวลารถยนตบรรทกกาซเกดอบตเหต ถงบรรจกาซจะไมหลดออกจากรถยนต การนาถงบรรจกาซทตดตงบนพนมาใชตดตงกบยานพาหนะนนเปนการ ปฏบตทผดตอกฎหมาย พยานไดตรวจสอบการตดตงถงบรรจกาซเขากบตวรถ ปรากฏวา ใชเหลกแผนรดถงบรรจกาซเขากบตวรถ ซงไมถกตองตามประกาศกรมโยธาธการ เพราะแผนเหลกสามแผนซงใชรดถงบรรจกาซเขากบตวรถนนขาด ถงบรรจกาซจงหลดออกจากตวรถ การยดถงบรรจกาซเขากบตวรถนนจะตองยดถงบรรจกาซเขากบคสซหรอ โครงของรถโดยใชแผนเหลกเชอมกบถงบรรจกาซและใชสลกเกลยวยดเชอม แผนเหลกนนกบโครงของรถ รายละเอยดการยดถงบรรจกาซกบโครงของรถตามประกาศกรมโยธาธการ ขอ ๓ (๒) การยดถงบรรจกาซเขากบโครงของรถตามประกาศกรมโยธาธการจะทาใหเกดความ มนคงแขงแรง เมอเกดอบตเหต ถงบรรจกาซจะไมหลดออกจากโครงของรถ ถาถงบรรจกาซหลดออกจากโครงของรถอาจจะทาใหขอตอทจายกาซออกจากถง บรรจกาซหกออกจากถงบรรจกาซ ซงจะทาใหกาซรวและเกดอนตรายได และจากการตรวจสอบถงบรรจกาซในทเกดเหต ปรากฏวา ททอจายกาซออกจากถงบรรจกาซไมไดตดตงลนควบคมการไหล (excess flow valve) จงไมถกตองตามกฎกระทรวง ฉบบท ๔ (พ.ศ. ๒๕๒๙) ขอ ๕๑ และฉบบท ๕ (พ.ศ. ๒๕๓๑) ขอ ๑๗ ลนควบคมการไหลจะตองตดตงอยทบรเวณขอตอของทอจายกาซและจะยด ตดกบทอจายกาซโดยการขนเกลยวหรอโดยวธหนาแปลน ปกตจะตดตงอยสวนลางของถงบรรจกาซ ถากาซไหลออกจากถงบรรจกาซในอตราปกต ลนควบคมการไหลจะไมทางาน แตถากาซไหลออกจากถงบรรจกาซในอตรามากกวาปกต ลนควบคมการไหลจะทางานโดยทาหนาปดไมใหกาซออกจากถงบรรจ ความเสยหายรายแรงคดนเกดขนเนองจากการตดตงถงบรรจกาซไมมนคง แขงแรง ไมมการตดตงลนควบคมการไหลทถงบรรจกาซตามทกาหนดไวในกฎกระทรวง เมอเกดอบตเหตกบรถยนตบรรทกกาซ ถงบรรจกาซจงหลดออกจากโครงของรถ ทอจายกาซหก กาซรวไหลออกจากถงบรรจกาซเปนจานวนมาก เมอกาซทรวไหลออกมาผสมกบออกซเจนในอากาศและกระทบกบเปลวไฟ ทาใหเกดตดไฟและระเบดอยางรนแรง ทงเปนความบกพรองของจาเลยท ๑ เจาของรถยนตบรรทกกาซ ถาจาเลยท ๑ ไดตดตงถงบรรจกาซตามทกฎหมายกาหนด ไดยนขออนญาตใหกรมโยธาธการตรวจสอบและทดสอบ เมอเกดอบตเหตกบรถยนตบรรทกกาซแลว ถงบรรจกาซจะไมหลดออกจากโครงของรถ กาซจะไมรวไหลออกมาจานวนมากเชนน ตอมา ประมาณเดอนเมษายน ๒๕๓๔ หลงจากเกดเหตคดน รถยนตบรรทกกาซของจาเลยท ๑ เกดอบตเหตชนกน รถยนตบรรทกกาซของจาเลยท ๑ พลกควาตกขางทาง ปรากฏวา รถยนตบรรทกกาซของจาเลยท ๑ ไมมกาซรวไหลออกมา ถงบรรจกาซไมหลดออกจากโครงของรถ เพราะรถยนตบรรทกกาซของ

DPU

100

จาเลยท ๑ คนดงกลาวไดผานการตรวจสอบและทดสอบจากกรมโยธาธการแลว ประกอบกบมการตดตงอปกรณนรภย ตดตงลนควบคมการไหลถกตอง เหนวา พยานโจทกปากนสาเรจการศกษาวศวกรรมศาสตรบณฑต ผานการอบรมและศกษาดงานเกยวกบกาซปโตรเลยมเหลวจากตางประเทศหลายแหง และเขารบราชการทกองควบคมน ามนเชอเพลงและกาซ กรมโยธาธการ มาตงแตป ๒๕๒๒ นบวา เปนผมความรและความชานาญในงานดานปโตรเลยมเหลวเปนอยางด ประกอบกบพยานโจทกปากนมไดมสวนไดเสยกบฝายใด รบฟงเปนพยานคนกลางได อกทงไมปรากฏวา เคยมสาเหตโกรธเคองกบจาเลยทงสองมากอน จงไมมเหตทจะทาใหระแวงสงสยวา จะแกลงเบกความปรกปราจาเลยทงสอง เชอวา พยานโจทกปากนเบกความไปตามความสตยจรงทพบเหนมาขณะไปตรวจสอบรถยนต บรรทกกาซคนเกดเหต ทจาเลยทงสองอางวา รถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตไดตดตงลนควบคมการไหลชนดเดยวกบวตถ พยานหมาย วล. ๑ ทถงบรรจกาซทงสองใบนน จาเลยท ๒ เบกความเพยงลอยๆ วา ปกตรถยนตบรรทกกาซทกคนจะตดตงลนควบคมการไหล และคาดวา รถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตไดตดตงไวแลว พยานจาเลยปากอนไมมผใดเบกความยนยนวา รถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตมการตดตงลนควบคมการไหล สวนทจาเลยทงสองอางวา บรเวณปลายทอจายกาซตามภาพถายหมาย จ. ๓๕ ภาพท ๑๗ มโลหะทรงกลมฐานหกเหลยมขนตดอยทปลายทอเปนสวนของลนควบคมการไหล ทหกตดอย ลนควบคมการไหลสวนทเหลออาจตกอยในถงบรรจกาซหรอตกไปนอกถงแลวหาย ไปนน เหนวา ลนควบคมการไหลตามวตถพยานหมาย วล. ๑ เปนโลหะทรงกระบอกทาดวยทองเหลอง มรองเกลยวดานนอกสาหรบขนตดกบรองเกลยวทรถงบรรจกาซ และมรองเกลยวดานในสาหรบขนตดกบปลายทอจายกาซ ถาลนควบคมการไหลหกออกจากกนโดยสวนทเปนฐานตดอยทปลายทอจาย กาซแลว สวนของลนควบคมการไหลทเหลออยจะตองตดอยทรถงบรรจกาซใหตรวจ สอบได และไมนาเปนไปไดทลนควบคมการไหลสวนทเหลอจะตกอยในถงบรรจกาซ หรอหายไปดงทจาเลยทงสองอาง พยานจาเลยทงสองไมสามารถรบฟงหกลางพยานโจทกได ขอเทจจรงฟงไดวา รถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตของจาเลยท ๑ มไดรบใบอนญาตและผานการตรวจสอบและทดสอบจากกรมโยธาธการ ถงบรรจกาซสองใบทตดตงบนรถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตเปนถงทใช สาหรบตดตงบนพนดน ไมอาจนามาตดตงบนรถยนตได และมไดตดตงตามหลกเกณฑทกาหนดไวในประกาศกรมโยธาธการ อกทงมไดตดตงลนควบคมการไหลไวทถงบรรจกาซทงสองใบ อนเปนการฝาฝนตอกฎกระทรวง ฉบบท ๔ (พ.ศ. ๒๕๒๙) ขอ ๕๑ และฉบบท ๕ (พ.ศ. ๒๕๓๑) ขอ ๑๗ ซงออกตามความในประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๒๘ (พ.ศ. ๒๕๑๔) เรอง การบรรจกาซปโตรเลยมเหลว ซงเปนกฎหมายทควบคมการบรรจกาซปโตรเลยมมใหเกดภยนตรายตอชวต และทรพยสนของประชาชน ดงนน แมอบตเหตคดน สาเหตสวนหนงจะเกดจากความประมาทของนายสทน ลกจางของจาเลยท ๑ ขบรถยนตบรรทกกาซ

DPU

101

คนเกดเหตพลกควา ทาใหถงบรรจกาซหลดออกจากตวรถ กาซทบรรจอยในถงรวไหล เกดเพลงไหมและระเบดอยางรนแรง เปนเหตใหผอนถงแกความตายและไดรบอนตรายสาหสจานวนมาก รวมทงทรพยสนของผอนเสยหายกตาม แตยอมเปนทเหนไดวา ผลของอบตเหตครงนมสาเหตสวนหนงมาจากการกระทาของจาเลยท ๑ ดงกลาวดวย หาใชเปนผลมาจากการกระทาโดยประมาทของนายสทน คนขบรถยนตบรรทกกาซคนเกดเหต แตผเดยวดงทจาเลยทงสองกลาวอางในฎกาไม เพราะถาจาเลยท ๑ ไดปฏบตตามกฎกระทรวง และประกาศกรมโยธาธการ เรอง หลกเกณฑและวธการตดตงถงขนสงกาซและลกษณะและสวนประกอบภายในถงขน สงกาซแลว กจะไมเกดโศกนาฏกรรมเชนนขน และแมวารถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตจะตดตงถงบรรจกาซไวกอนทกฎ กระทรวง ฉบบท ๔ (พ.ศ. ๒๕๒๙) จะใชบงคบกตาม แตบทบญญตของกฎกระทรวงฉบบดงกลาวบงคบใหผเปนเจาของหรอผครอบ ครองปรบปรงแกไขใหเปนไปตามประกาศภายในสามรอยหกสบหาวนนบแตวนท ๑๙ สงหาคม ๒๕๒๙ ซงเปนวนทกฎกระทรวงฉบบดงกลาวใชบงคบ ปรากฏวา จาเลยท ๑ มไดนาพาทจะปฏบตตามกฎกระทรวงดงกลาว ยงคงใชรถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตขนสงกาซใหแกลกคาตลอดมาจนถงวน เกดเหตเปนเวลาสามปเศษ การกระทาของจาเลยท ๑ จงเปนการกระทาโดยประมาทปราศจากความระมดระวงซงจาเลยท ๑ ผมอาชพประกอบกจการคาขายและขนสงกาซซงเปนวตถไวไฟและอนตราย ตามวสยและพฤตการณของผประกอบกจการคาเชนจาเลยท ๑ จกตองใชความระมดระวงมากเปนพเศษกวาผทประกอบอาชพชนดอน เพราะถาหากมไดใชความระมดระวงเปนพเศษแลว กจะเกดอนตรายตอชวตและทรพยสนของผอนทมไดมสวนเกยวของ ดวยเชนคดน การกระทาของจาเลยท ๑ จงเปนความผดตามฟอง สาหรบจาเลยท ๒ นอกจากจะเปนกรรมการผจดการของจาเลยท ๑ แลว ยงเปนผกอตงบรษทจาเลยท ๑ และเปนผถอหนใหญของจาเลยท ๑ การบรหารงานและอานาจสงการทงหมดคงอยกบจาเลยท ๒ แตเพยงผเดยว นอกจากน ยงไดความวา จาเลยท ๒ เปนหนสวนผจดการหางหนสวนจากดวฒนาแกสซงขายรถยนตบรรทกกาซ คนเกดเหตใหแกจาเลยท ๑ จาเลยท ๒ จงเปนเจาของผครอบครองรถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตตลอดมา ยอมรวา รถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตไมสามารถทจะนามาใชบรรทกกาซสงใหแก ลกคาได เพราะมไดรบใบอนญาตและผานการตรวจสอบและทดสอบจากกรมโยธาธการ จาเลยท ๒ ในฐานะกรรมการผจดการของจาเลยท ๑ มอานาจสงการภายในบรษทแทนจาเลยท ๑ ได แตเพกเฉยไมจดการแกไขรถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตเสยใหถกตองตามกฎ กระทรวงและประกาศกรมโยธาธการ กลบนารถยนตบรรทกกาซคนเกดเหตมาใชจนกระทงเกดเหตคดน การกระทาของจาเลยท ๒ จงเปนความผดตามฟองเชนกน คาพพากษาของศาลฎกาทจาเลยทงสองอางมาในฎกานน ขอเทจจรงไมตรงกบคดน ทศาลลางทงสองพพากษาวา จาเลยทงสอง

DPU

102

กระทาความผดตามฟองมานน ชอบแลว ศาลฎกาเหนพองดวย ฎกาของจาเลยทงสองในขอนฟงไมขน

ปญหาทตองวนจฉยตามฎกาของจาเลยท ๒ ขอตอไปมวา ศาลลางทงสองพพากษาลงโทษจาเลยท ๒ หนกเกนไปหรอไม เหนวา จาเลยท ๒ เปนเพยงกรรมการผจดการของจาเลยท ๑ ซงเปนนตบคคล มหนาทควบคมและบรหารงานในฐานะเปนผแทนจาเลยท ๑ เพอดาเนนกจการตามวตถประสงคของจาเลยท ๑ เทานน ประกอบกบอบตเหตคดนมสาเหตจากการขบรถประมาทของนายสทนเปนสาคญ จาเลยท ๒ เพยงมไดดแลและปฏบตตามกฎกระทรวงซงออกตามความในประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๒๘ (พ.ศ. ๒๕๑๔) และประกาศกรมโยธาธการเทานน การทศาลลางทงสองพพากษาลงโทษจาเลยท ๒ จาคกหาปจงหนกเกนไป สมควรกาหนดโทษเสยใหมเพอใหเหมาะสมแกพฤตการณแหงคด ฎกาขอนของจาเลยท ๒ ฟงขน

ปญหาทตองวนจฉยตามฎกาของจาเลยท ๒ ขอสดทายมวา มเหตสมควรรอการลงโทษใหจาเลยท ๒ หรอไม เหนวา หลงจากเกดเหตคดนแลว จาเลยท ๒ ไดตดตามเอาใจใสชวยเหลอผประสบภยดวยดตลอดมา และไดพยายามชดใชคาเสยหายใหแกผเสยหายไปแลวเปนเงนหนงรอยสามสบ เจดลานสแสนสองหมนสพนเจดรอยเกาสบเจดบาทสามสบสสตางค เพอใหจาเลยท ๒ ไดมโอกาสชดใชคาเสยหายสวนทเหลอใหแกผเสยหายตอไป และพนกงานทปฏบตงานอยกบจาเลยท ๑ ซงมเปนจานวนมากกจะมงานทาตอไปไมเดอดรอน อกทงไมปรากฏวา จาเลยท ๒ เคยไดรบโทษจาคกมากอน หากรอการลงโทษจาคกไวเพอใหโอกาสจาเลยท ๒ ไดกลบประพฤตตนเปนพลเมองดตอไป ยอมจะเปนผลดยงกวาลงโทษจาคกไปเสยทเดยว ทศาลลางทงสองพพากษาลงโทษจาคกจาเลยท ๒ โดยไมรอการลงโทษจาคกใหนน ศาลฎกาไมเหนพองดวย ฎกาขอนของจาเลยท ๒ ฟงขน ใหลงโทษปรบจาเลยท ๒ ในอตราขนสงสดตามทกฎหมายกาหนดไวอกสถานหนงดวย

พพากษาแกเปนวา ใหลงโทษจาคกจาเลยท ๒ มกาหนดสองป และปรบสองหมนบาท โทษจาคกใหรอการลงโทษไวมกาหนดสามปตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๕๖ ไมชาระคาปรบ ใหจดการตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๙, ๓๐ นอกจากทแกคงใหเปนไปตามคาพพากษาศาลอทธรณ

สนด หมายสวสด สชาต ถาวรวงษ

อากร อชกล

DPU

103

ภาคผนวก ข

คาพพากษาศาลฎกาท 4148/2532

DPU

104

คาพพากษาศาลฎการท 4148/2532

ความอาญา

พนกงานอยการ กรมอยการ โจทก

ระหวาง

นายสชาต โพธบรสทธ จาเลย

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 56 จาเลยทาการถายกาซหงตมจากถงบรรจกาซถงหนงไปสอกถงหนงโดย ใชสายยางใน

ตกแถวโดยฝาฝนกฎหมายอาจเปนอนตรายแกชวต และทรพยสนของบคคลอนไดโดยงาย นอกจากนจาเลยยงกระทา การดงกลาวเนองในการคาของจาเลย จงเปนการเอารดเอาเปรยบลกคาผบรโภคอกดวยพฤตการณแหงคดจง ไมสมควรรอการลงโทษจาคกแกจาเลย ขออางของจาเลย

โจทกฟองขอใหลงโทษจาเลย ตามพระราชกาหนดแกไขและ ปองกนภาวะการขาด

แคลนน ามนเชอเพลง พ.ศ. 2516 มาตรา 3, 8 พระราชบญญตแกไขเพมเตมพระราชกาหนดแกไข และปองกนภาวะขาดแคลนน ามนเชอเพลง พ.ศ. 2516 (ฉบบท 3) พ.ศ. 2520 มาตรา 2, 3 คาสงนายกรฐมนตร ท 3/2529 ลงวนท 30 กรกฎาคม 2529 ขอ 17, 20 คาสงนายกรฐมนตรท 5/2529 ลงวนท 22 พฤศจกายน 2529 และคาสงนายกรฐมนตรท 1/2530 ลงวนท 20 มกราคม 2530 ประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 28 ลงวนท 29 ธนวาคม 2514 ขอ 1, 2, 3(2), 4, 6 กฎกระทรวง ฉบบท 4 (พ.ศ. 2529) ขอ 3, 12 ออกตามความในประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 28 ลงวนท 29 ธนวาคม 2514 พระราชบญญตสาธารณสข พ.ศ. 2484 มาตรา 4, 7(23), 8, 68 ขอบญญตกรงเทพมหานคร เรอง ควบคมการคาซงเปนทรงเกยจหรออาจเปนอนตรายแกสขภาพ พ.ศ. 2519 ขอ 4(84) ขอบงคบกรงเทพมหานครวาดวยหลกเกณฑ การประกอบการคาซงเปนทรงเกยจหรออาจเปนอนตรายแกสขภาพ ประเภทสะสมกาซ พ.ศ. 2525 ลงวนท 22 ธนวาคม 2525 ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 33, 91 พระราชบญญตแกไขเพมเตม ประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบท 6) พ.ศ. 2526 มาตรา 4 รบของกลางและใหจาเลยหยดประกอบการคาสะสมกาซ จนกวาจะไดรบอนญาต

จาเลยใหการรบสารภาพ ศาลชนตนพพากษาวา จาเลยมความผดตามพระราชกาหนด แกไขและปองกนภาวะการ

ขาดแคลนน ามนเชอเพลง พ.ศ. 2516 มาตรา 3, 8 พระราชบญญตแกไขเพมเตมพระราชกาหนดแกไข และปองกนภาวะการขาดแคลนน ามนเชอเพลง พ.ศ. 2516 (ฉบบท 3) พ.ศ. 2520 มาตรา 2, 3

DPU

105

พระราชบญญตสาธารณสข พ.ศ. 2484 มาตรา 4, 7(23), 8, 68 ลงโทษฐานถายกาซออกจาก ถงบรรจกาซหงตมนอกสถานทบรรจกาซโดยไมไดรบอนญาต จาคก 1 ป ฐานทาการคาซงเปนทรงเกยจเปนอนตรายแกสขภาพ โดยไมไดรบอนญาต ปรบ 100 บาท รวมจาคก 1 ป และปรบ 100 บาท จาเลยใหการรบสารภาพ ลดโทษใหกงหนงตาม ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 คงจาคก 6 เดอน และปรบ 50 บาท หากไมชาระคาปรบใหจดการตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 29, 30 ของกลางรบ ใหจาเลยหยดประกอบการคา สะสมกาซจนกวาจะไดรบอนญาต

จาเลยอทธรณขอใหรอการลงโทษจาคก ศาลอทธรณพพากษายน จาเลยฎกาโดยมผพพากษา ซงลงชอในคาพพากษาศาลชนตน อนญาตใหฎกาได ศาลฎกาวนจฉยวา “มปญหาวนจฉยในชนนตามฎกาของจาเลย เพยงวากรณมเหต

สมควรรอการลงโทษจาคกแกจาเลยหรอไม พเคราะหแลวไดความตามทโจทกบรรยายฟองวา จาเลยทาการถายกาซหงตมจากถงบรรจกาซถงหนงไปสอกถงหนงโดย ใชสายยางในตกแถวโดยฝาฝนกฎหมาย การกระทาของจาเลยดงกลาวเหนไดชดวาอาจเปนอนตรายแกชวต และทรพยสนของบคคลอนไดโดยงาย นอกจากนจาเลยยงกระทา การดงกลาวเนองในการคาของจาเลย จงเปนการ เอารดเอาเปรยบลกคาผบรโภคอกดวยพฤตการณแหงคดจง ไมสมควรรอการลงโทษจาคกแกจาเลย ขออางของจาเลย ทวาหากจาเลยตองโทษจาคกแลวครอบครวของจาเลย จะไดรบความลาบาก และจาเลยใหการรบสารภาพกบ จาเลยไมเคยกระทาความผดมากอนนน ยงไมเปนเหตผลเพยงพอ ทจะรอการลงโทษจาคกแกจาเลย”

พพากษายน

สวรรณ ตระการพนธ ศกด สนองชาต

กเกยรต สนทรบระ

DPU

106

ภาคผนวก ค คาพพากษาศาลฎกาท 429-430/2505

DPU

107

คาพพากษาศาลฎการท 429-430/2505

ความอาญา

พนกงานอยการ กรมอยการ โจทก

ระหวาง

นายปฐม หรอ พล สขสกาญจน จาเลย

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 69, 72 พระภกษบงคบจะเอามดจากจาเลยซงเปนศษย เนองจากจาเลยเปนคนโมโหรายมมดไว

กลวจะมเรอง จาเลยแสดงกรยาอาการขดขนจะตอส พระภกษจงใชไมฟาดไปทหนง จาเลยยกแขนขนรบปดไมกระเดนไป แลวจาเลยโถมเขาหาพระภกษ กอดปลากลงไปมา จาเลยใชมดทถออยแทงพระภกษ เชนน ไมเปนการปองกนสทธของตนตาม มาตรา 68 และไมเปน บนดาลโทสะตาม มาตรา 72

คดน โจทกฟองวา จาเลยทารายรางกายบาดเจบสาหสขอใหลงโทษ จาเลยปฏเสธ ศาลอาญาพพากษาวาจาเลยผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 297 ประกอบดวย

มาตรา 72 จาคก 4 เดอน โทษจาคกรอ โจทกอทธรณขอใหลงโทษหนกขน และไมรอโทษจาคก ศาลอทธรณเหนวา การกระทาของจาเลยสอไปในทางปองกนตวพอ สมควรแกเหต ไม

ควรมความผด แมจาเลยไมอทธรณ ศาลกยกฟองไดจง พพากษายกฟอง โจทกฎกาขอใหลงโทษหนกขนและไมรอ ศาลฎกาเหนวา จาเลยเปนศษยอยในปกครองของพระใบฎกาเอยม ผเสยหาย วนเกดเหต

ผเสยหายบงคบจะเอามดทจาเลยมอยเพราะปกตจาเลย เปนคนโมโหรายกลวจะมเรอง จาเลยแสดงกรยาอาการขดขนจะตอส ผเสยหาย จงใชไมฟาดไปทหนง จาเลยยกแขนขนรบปดไมกระเดนไป แลวจาเลยโถมเขา หาผเสยหายลมลงทงคกอดปล ากลงไปมา จาเลยใชมดทถออยแทงผเสยหาย เชนนเหนวาไมเปนการปองกนสทธของตนตามมาตรา 68 แตอยางไรเพราะ เมอจาเลยปดไมกระเดนไป อนตรายจากไมนนกพลนสนไปแลวและการทผ เสยหายใชไมฟาดจาเลยไปทหนง กเปนการใชอานาจของอาจารยซงเปนผปกครองศษยภายในขอบเขตอนสมควร ยอมไมใชเปนการขมเหงจาเลยดวย เหตอนไมเปนธรรม แมจาเลยจะบนดาลโทสะขนเพราะเหตน กปรบวาเปนการ

DPU

108

บนดาลโทสะตามมาตรา 72 ไมไดตองถอวาเปนเรองลแกโทสะโดยมบงควร ศาลอาญานามาตรา 72 มาประกอบบทลงโทษจาเลยใหนอยลงหาชอบไม ฎกาโจทกขอใหลงโทษจาเลยสงขนฟงได

พพากษากลบ ลงโทษ 2 ป และใหรอไว

การณยนราทร คราม สวายะวโรจน

พสยสารคณ DPU

109

ภาคผนวก ง คาพพากษาศาลฎกาท 515/2542

DPU

110

คาพพากษาศาลฎการท 515/2542

ความอาญา

พนกงานอยการประจาศาลจงหวดภเขยว โจทก

ระหวาง

นายสรพรม พมพศร จาเลย

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 56 แมการเสพเมทแอมเฟตามนและปฏบตหนาทเปนผขบรถอาจกอ ใหเกดอนตรายได

โดยงาย แตรถยนตทจาเลยขบขณะถกจบกมเปนเพยงรถยนตกระบะสวนบคคล มใชรถยนตบรรทกขนาดใหญหรอรถยนตโดยสาร ประกอบจาเลยมตาแหนงหนาททางราชการเปนสมาชกองคการบรหารสวนตาบล เหนควรใหโอกาสจาเลยทางานเพอประโยชนแกราษฎรในทองถนของตนตอไป โดยรอการลงโทษจาคกและกาหนดเงอนไขเพอคมความประพฤตจาเลยไว

โจทกฟองขอใหลงโทษจาเลยตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 มาตรา 4, 7, 8, 57, 91 พระราชบญญตจราจรทางบก พ.ศ. 2522 มาตรา 43 ทว, 157 ทว ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 91 และพกใชใบอนญาตขบขมกาหนด ไมนอยกวาหกเดอนหรอเพกถอนใบอนญาตขบขของจาเลย

จาเลยใหการรบสารภาพ ศาลชนตนพพากษาวา จาเลยมความผดตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522

มาตรา 57, 91 จาคก 1 ป และปรบ 20,000 บาท จาเลยใหการ รบสารภาพ เปนประโยชนแกการพจารณา มเหตบรรเทาโทษ ลดโทษใหตามประมวล กฎหมายอาญา มาตรา 78 กงหนง คงจาคก 6 เดอน และปรบ 10,000 บาท โทษ จาคกใหรอการลงโทษไว 2 ป ใหคมความประพฤตจาเลยโดยใหรายงานตวตอพนกงาน คมประพฤตทก 3 เดอนตอครง ภายในกาหนด 1 ป ใหทางานบรการสงคมมกาหนด 8 ชวโมง และหามจาเลยเกยวของกบยาเสพตดใหโทษทกประเภท ตามประมวล กฎหมายอาญา มาตรา 56 ไมชาระคาปรบใหจดการตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 29, 30 การกระทาของจาเลยไมเปนความผดตามพระราชบญญตจราจรทางบก พ.ศ. 2522 มาตรา 43 ทว, 157 ทว คาขอสวนนใหยก

DPU

111

โจทกอทธรณขอใหไมรอการลงโทษและมคาสงใหพกใชใบอนญาตขบขของ จาเลย โดยอยการพเศษประจาเขต 3 ซงไดรบมอบหมายจากอยการสงสดรบรอง ใหอทธรณในปญหาขอเทจจรง

ศาลอทธรณภาค 1 พพากษาแกเปนวา ไมรอการลงโทษ ไมลงโทษปรบและ ไมคมความประพฤตจาเลย นอกจากทแกใหเปนไปตามคาพพากษาศาลชนตน

โจทกและจาเลยฎกา ศาลฎกาวนจฉยวา “ ทโจทกฎกาขอใหสงพกใชใบอนญาตขบขของจาเลยตาม

พระราชบญญตจราจรทางบก พ.ศ. 2522 มาตรา 43 ทว วรรคหนง, 157 ทว วรรคหนง นน ความผดตามบทกฎหมายดงกลาว ศาลชนตนและศาลอทธรณภาค 1 พพากษายกฟองโจทก จงตองหามมใหคความฎกาทงในปญหาขอเทจจรงและปญหา ขอกฎหมายตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 220 ศาลฎกาไมรบวนจฉย

มปญหาตองวนจฉยตามฎกาของจาเลยวา สมควรรอการลงโทษจาคกให จาเลยหรอไม เหนวา แมการเสพเมทแอมเฟตามนและปฏบตหนาทเปนผขบรถอาจกอ ใหเกดอนตรายไดโดยงาย แตรถยนตทจาเลยขบขณะถกจบกมดาเนนคดนเปนเพยง รถยนตกระบะสวนบคคล มใชรถยนตบรรทกขนาดใหญหรอรถยนตโดยสาร โอกาสทจะ กอใหเกดความเสยหายอยางรายแรงยอมมนอยกวา ประกอบกบขอเทจจรงตามคาฟอง ฎกาของจาเลยซงโจทกมไดคดคานปรากฏวา จาเลยมตาแหนงหนาททางราชการเปน สมาชกองคการบรหารสวนตาบลโนนคน อาเภอคอนสาร จงหวดชยภม เหนควรให โอกาสจาเลยทางานเพอประโยชนแกราษฎรในทองถนของตนตอไป โดยรอการลงโทษ จาคกและกาหนดเงอนไขเพอคมความประพฤตจาเลยไว ทศาลอทธรณภาค 1 ใช ดลพนจไมรอการลงโทษจาคกใหจาเลยมานน ไมตองดวยความเหนของศาลฎกา ฎกา ของจาเลยฟงขน”

พพากษาแกเปนวา ใหบงคบคดไปตามคาพพากษาศาลชนตน

กมล เพยรพทกษ สกนธ กฤตยาวงศ ทองหลอ โฉมงาม

DPU

112

ภาคผนวก จ คาพพากษาศาลฎกาท 2440/2551

DPU

113

คาพพากษาศาลฎการท 2440/2551

ความอาญา

พนกงานอยการจงหวดกาญจนบร โจทก

ระหวาง

นายพลพล อนปลา จาเลย

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 56 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 157 ทว วรรคสอง พระราชบญญตจราจรทางบกฯ มาตรา 157 ทว วรรคสอง

การเสพเมทแอมเฟตามนขณะปฏบตหนาทขบรถยนตนนฤทธของเมทแอมเฟตามนทจาเลยเสพทาใหไมสามารถควบคมสตสมปชญญะได จงอาจกอนใหเกดเหตเปนอนตรายตอตนเองและผอนและสรางความเสยหายรายแรง โดยเฉพาะอยางยงจาเลยมอาชพขบรถแทกซซงเปนอาชพทรบจางและใหบรการแกประชาชนทวไป พฤตการณแหงคดจงเปนเรองรายแรง ไมสมควรรอการลงโทษจาคกใหจาเลย

โจทกมไดบรรยายฟองวา จาเลยเปนผมใบอนญาตขบขรถยนต การทศาลชนตนสงพกใชใบอนญาตขบขของจาเลยมกาหนด 6 เดอน และศาลอทธรณภาค 7 พพากษายน จงไมถกตอง เพราะการสงพกใชใบอนญาตขบขตาม พ.ร.บ. จราจรทางบกฯ มาตรา 157 ทว วรรคสอง นน ตองปรากฏวาจาเลยมใบอนญาตขบขดวย แมปญหาดงกลาวจะไมมคความฝายใดฎกา แตเปนขอกฎหมายทเกยวกบความสงบเรยบรอย ศาลฎกามอานาจหยบยกขนวนจฉยและแกไขใหถกตองไดตาม ป.ว.อ. มาตรา 195 วรรคสอง ประกอบมาตรา 225

โจทกฟองขอใหลงโทษจาเลยตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 มาตรา 4, 7, 57, 91 พระราชบญญตจราจรทางบก พ.ศ. 2522 มาตรา 4, 43 ทว, 257 ทว ใหพกใหใบอนญาตขบขมกาหนดไมนอยกวา 6 เดอนหรอ เพกถอนใบอนญาตขบข

จาเลยใหการรบสารภาพ ศาลชนตนพพากษาวา จาเลยมความผดตามพระราชบญญตจราจรทางบก พ.ศ. 2522

มาตรา 43 ทว วรรคหนง, 257 ทว วรรคสอง พระราชบญญต ยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 มาตรา 57, 91 เปนการกระทาอนเปนกรรมเดยว ผดกฎหมายหลายบท (ทถกตองระบวาใหลงโทษตามพระราชบญญตจราจรทางบก) ซงเปนกฎหมายทมโทษหนกทสด ตามประมวลกฎหมายอาญา

DPU

114

มาตรา 90 จาคก 8 เดอน จาเลยใหการรบสารภาพ เปนประโยชนแกการพจารณา มเหตบรรเทาโทษ ลดโทษใหกงหนงตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 คงจาคก 4 เดอน ให พกใชใบอนญาตขบขของจาเลยมกาหนด 6 เดอน3

จาเลยอทธรณ ศาลอทธรณภาค 7 พพากษายน จาเลยฎกา โดยผพพากษาซงพจารณาและลงชอในคาพพากษาศาลชนตน อนญาตให

ฎกาในปญหาขอเทจจรง ศาลฎกาวนจฉยวา “ทจาเลยฎกาขอใหรอการลงโทษจาคกนน เหนวา การเสพเมทแอม

เฟตามนขณะปฏบตหนาทขบรถยนตนนฤทธของเมทแอมเฟตามนทจาเลย เสพทาใหไมสามารถควบคมสตสมปชญญะได จงอาจกอนใหเกดเหตเปนอนตราย ตอตนเองและผอนและสรางความเสยหายรายแรง โดยเฉพาะอยางยงจาเลยมอาชพ ขบรถแทกซซงเปนอาชพทรบจางและใหบรการแกประชาชนทวไป ตามพฤตการณ แหงคดจงเปนเรองรายแรง ทศาลอทธรณภาค 7 ใชดลพนจไมรอการลงโทษจาคก ใหแกจาเลยนนชอบแลว ฎกาของจาเลยฟงไมขน

อนง โจทกมไดบรรยายฟองวา จาเลยเปนผมใบอนญาตขบขรถยนต การทศาล ชนตนสงพกใชใบอนญาตขบขของจาเลยมกาหนด 6 เดอน และศาลอทธรณภาค 7 พพากษายน จงไมถกตอง เพราะการสงพกใชใบอนญาตขบขตามพระราชบญญต จราจรทางบก พ.ศ. 2522 มาตรา 157 ทว วรรคสอง นน ตองปรากฏวาจาเลย มใบอนญาตขบขดวย แมปญหาดงกลาวจะไมมคความฝายใดฎกา แตเปน ขอกฎหมายทเกยวกบความสงบเรยบรอย ศาลฎกามอานาจหยบยกขนวนจฉย และแกไขใหถกตองไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 195 วรรคสอง ประกอบมาตรา 225”

พพากษาแกเปนวา ยกคาขอใหสงพกใชใบอนญาตขบขรถยนตของจาเลย นอกจากทแกใหเปนไปตามคาพพากษาศาลอทธรณภาค 7

มานส เหลองประเสรฐ ชยวฒน เวยงธรวฒน

เกรยงศกด คงผล

DPU

115

ภาคผนวก ฉ คาพพากษาศาลฎกาท 1030/2543

DPU

116

คาพพากษาศาลฎการท 1030/2543

ความอาญา

พนกงานอยการจงหวดชยภม โจทก

ระหวาง

นายพงษศกด มลนทฑต จาเลย

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 56 การเสพเมทแอมเฟตามนในขณะขบรถเปนความผดรายแรง กอใหเกดอบตเหตบนทอง

ถนน เปนผลใหมผเสยชวตหรอทพพลภาพ ทาใหประเทศชาตตองสญเสยทรพยากรบคคลในวยทางานไปโดยใชเหตเปนจานวนมาก จาเลยเสพเมทแอมเฟตามนขณะขบรถยนตบรรทก แมจาเลยจะไมเคยกระทาความผดมากอนและมภาระตองเลยงดบคคลในครอบครว ยงไมเพยงพอทจะนามารบฟงเพอรอการลงโทษจาคกจาเลย

โจทกฟองขอใหลงโทษจาเลยตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 มาตรา 4, 7, 8, 57, 91, พระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 มาตรา 102 (3 ทว), 127 ทว

จาเลยใหการรบสารภาพ ศาลชนตนพพากษาวา จาเลยมความผดตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522

มาตรา 57, 91 พระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 มาตรา 102 (3 ทว), 127 ทว การกระทาของจาเลยเปนกรรมเดยวผดตอกฎหมายหลาย บท ลงโทษตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 ซงเปนกฎหมายบท ทมโทษหนกทสดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา90 จาคก 1 ป จาเลยใหการ รบสารภาพเปนประโยชนแกการพจารณา มเหตบรรเทาโทษ ลดโทษใหกงหนง ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 คงจาคก 6 เดอน

จาเลยอทธรณขอใหรอการลงโทษ ศาลอทธรณภาค 3 พพากษายน จาเลยฎกา โดยผพพากษาซงพจารณาและลงชอในคาพพากษาศาลชนตน อนญาตให

ฎกาในปญหาขอเทจจรง ศาลฎกาวนจฉยวา “ทจาเลยฎกาขอใหลงโทษสถานเบาและรอการลงโทษ จาคกใหแก

จาเลยนน เหนวา ปจจบนการเสพเมทแอมเฟตามนในขณะขบรถกอให เกดอบตเหตบนทองถนน เปนผลใหมผเสยชวตหรอทพพลภาพ ทาใหประเทศชาต ตองสญเสยทรพยากรบคคลในวยทางาน

DPU

117

ไปโดยใชเหตเปนจานวนมาก สมควรลงโทษ จาคกจาเลยโดยไมรอการลงโทษเพอเปนการปองปรามมใหมเหตการณดงกลาวเกดขน เหตทจาเลยยกขนกลาวอางในฎกาวาจาเลยไมเคยกระทาความผดมากอน และจาเลย มภาระตองเลยงดบคคลในครอบครว ยงไมเพยงพอทจะนามารบฟงเพอรอการ ลงโทษจาคกใหแกจาเลยได ทศาลลางทงสองใชดลพนจไมรอการลงโทษใหแก จาเลยนนชอบแลว แตทศาลลางทงสองลงโทษจาคกจาเลย 1 ป ลดโทษใหกงหนงคง จาคก 6 เดอน นน หนกเกนไป เหนสมควรกาหนดโทษเสยใหมใหเหมาะสมแกรปคด ฎกาของจาเลยฟงขนบางสวน”

พพากษาแกเปนวา ใหจาคกจาเลย 6 เดอน เมอลดโทษใหกงหนงตาม ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 แลว คงจาคกจาเลย 3 เดอน นอกจากทแกคงให เปนไปตามคาพพากษาศาลอทธรณภาค 3

กมล เพยรพทกษ สมชาย พงษธา จรส พวงมณ

DPU

118

ภาคผนวก ช คาพพากษาศาลฎกาท 1031/2543

DPU

119

คาพพากษาศาลฎการท 1031/2543

ความอาญา

พนกงานอยการจงหวดยโสธร โจทก

ระหวาง

นายอดลย ทยบงฉม จาเลย

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 56 แมการทจาเลยเสพเมทแอมเฟตามนขณะปฏบตหนาทเปนผขบรถจะถอวาเปนความผด

รายแรง แตรถยนตทจาเลยขบขณะถกจบกมดาเนนคดนเปนเพยงรถยนตกระบะ มใชรถยนตบรรทกขนาดใหญหรอรถยนตโดยสาร หากมความเสยหายเกดขนโดยปกตยอมรนแรงนอยกวารถยนตประเภทดงกลาว ประกอบกบไมปรากฏวาจาเลยไดรบโทษจาคกมากอน จงควรรอการลงโทษจาคกจาเลย

โจทกฟองขอใหลงโทษจาเลยตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 มาตรา 4, 7, 8, 57, 91, พระราชบญญตจราจรทางบก พ.ศ. 2522 มาตรา 43 ทว, 157 ทว และพกใชใบอนญาตขบขมกาหนดไมนอยกวา 6 เดอน หรอเพกถอนใบขบขของจาเลย

จาเลยใหการรบสารภาพ ศาลชนตนพพากษาวา จาเลยมความผดตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522

มาตรา 57, 91, จาคก 6 เดอน จาเลยใหการรบสารภาพเปนประโยชน แกการพจารณา มเหตบรรเทาโทษ ลดโทษใหกงหนงตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 คงจาคก 3 เดอน ความผดฐานอนและคาขออนใหยก

โจทกอทธรณขอใหสงพกใชใบอนญาตขบขของจาเลย จาเลยอทธรณขอใหรอการลงโทษ ศาลอทธรณภาค 1 พพากษายน จาเลยฎกา โดยพพากษาซงพจารณาลงชอในคาพพากษาศาลชนตน อนญาตใหฎกาใน

ปญหาขอเทจจรง ศาลฎกาวนจฉยวา “มปญหาตองวนจฉยตามฎกาของจาเลยวาสมควรรอการ ลงโทษ

จาคกใหแกจาเลยหรอไม เหนวา แมการทจาเลยเสพเมทแอมเฟตามนขณะ ปฏบตหนาทเปนผขบรถจะถอวาเปนความผดรายแรง แตรถยนตทจาเลยขบขณะถก จบกมดาเนนคดนเปนเพยงรถยนต

DPU

120

กระบะ มใชรถยนตบรรทกขนาดใหญหรอรถยนต โดยสาร หากมความเสยหายเกดขนโดยปกตยอมรนแรงนอยกวารถยนตประเภท ดงกลาว ประกอบกบไมปรากฏวาจาเลยไดรบโทษจาคกมากอน จงเหนควรใหโอกาส จาเลยเพอกลบประพฤตตนเปนพลเมองด โดยรอการลงโทษจาคกและกาหนดเงอนไข เพอคมความประพฤตไว และเพอใหจาเลยหลาบจาจงใหลงโทษปรบจาเลยอกสถานหนง ทศาลอทธรณภาค 1 ใชดลพนจไมรอการลงโทษจาคกใหแกจาเลยนน ไมตองดวย ความเหนของศาลฎกา ฎกาของจาเลยฟงขน”

พพากษาแกเปนวา ใหลงโทษปรบจาเลย 40,000 บาท อกสถานหนง ลดโทษใหกงหนงตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา78 แลว คงปรบ 20,000 บาท โทษจาคกใหรอการลงโทษไว 3 ป และคมความประพฤตจาเลยไว 2 ป นบแตวนท ไดอานคาพพากษาศาลฎกาใหจาเลยฟง โดยใหจาเลยไปรายงานตวตอพนกงาน คมประพฤตปละ 3 ครง ตามเงอนไขและกาหนดระยะเวลาทพนกงานคมประพฤต เหนสมควร หามจาเลยเกยวของกบยาเสพตดใหโทษทกชนด ใหจาเลยละเวนการ ประพฤตใดอนอาจนาไปสการกระทาความผดในทานองเดยวกนอก กบใหจาเลย กระทากจกรรมบรการสงคมหรอสาธารณประโยชนตามทพนกงานคมประพฤตและ จาเลยเหนสมควรมกาหนด 30 ชวโมง ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 56 ไมชาระคาปรบใหจดการตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 29, 30 นอกจากท แกใหเปนไปตามคาพพากษาศาลอทธรณภาค 1

กมล เพยรพทกษ สมชาย พงษธา

สรศกด กาญจนวทย

DPU

121

ภาคผนวก ซ

คาพพากษาศาลฎกาท 3442/2535

DPU

122

คาพพากษาศาลฎการท 3442/2535

ความอาญา

พนกงานอยการจงหวดสระบร โจทก

ระหวาง

นายนอง เตาทอง จาเลย

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 56, 72 ผเสยหายไดชหนาดาจาเลยวา “ไอสตวไอหนาหวควยมงมาเดนบนถนนกทาไม กบอก

หลายครงแลว” ทงภรรยาผเสยหายกดาจาเลยวา “หนามงหนาดาน หนาเหมอนสนตน” คาดาวาของผเสยหายและภรรยาดงกลาวนเปนคาหยาบคายเทานน ไมเปนการขมเหงอยางรายแรงดวยเหตทไมเปนธรรม จาเลยโกรธแคนจงทารายผเสยหายไมใชเปนการบนดาลโทสะตาม ป.อ. มาตรา 72 จาเลยใชจอบซงมใบจอบยาว 8 นว กวางฝามอเศษ ดามยาว 1 เมตรเศษ ซงเปนอาวธอนตรายฟนผเสยหายอยางแรง จนเปนเหตใหแขนซายหกเปนอนตรายแกรางกายสาหส ไมมเหตทควรรอการลงโทษ

โจทกฟองวาขอใหลงโทษจาเลยตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 288, 80 และรบจอบของกลาง

จาเลยใหการวา จาเลยทารายผเสยหายเพราะบนดาลโทสะ มไดมเจตนาฆา ศาลช นตนพพากษาวา จาเลยมความผดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 267

ประกอบมาตรา 72 จาคกจาเลย 1 ป ยกฟองฐานพยายามฆา จอบของกลางเปนของกลางเปนทรพยสนทใชในการกระทาผดใหรบ

โจทกอทธรณขอใหลงโทษตามฟอง จาเลยอทธรณขอใหลงโทษสถานเบาและรอการลงโทษ ศาลอทธรณพพากษาแกเปนวา จาเลยมความผดตามประมวลกฎหมาย อาญา มาตรา

297 จาคก 3 ป นอกจากทแกคงใหเปนไปตามคาพพากษาศาล ชนตน จาเลยฎกา ศาลฎกาวนจฉยวา “ขอเทจจรงยตไดตามทโจทกจาเลยนาสบรบกนวา ในวนเวลาและ

สถานทเกดเหตจาเลยไดใชจอบทารายผเสยหายจนไดรบอนตราย สาหสตามผลการตรวจชนสตรบาดแผลของแพทยทายฟองจรง มปญหาทจะตอง วนจฉยตามฎกาของจาเลยวา จาเลยไดกระทาผดฐานทารายรางกายผเสยหาย จนเปนใหไดรบอนตรายสาหสโดยบนดาลโทสะหรอไม... เหนวา ตาม

DPU

123

ทาง นาสบของโจทก จาเลยไมไดพดจาโตเถยงกบผเสยหาย เมอมาถงทเกดเหตจาเลย กใชจอบฟนผเสยหายนนไมนาเชอเพราะตามคาเบกความของผเสยหาย บาน ของจาเลยอยหางทเกดเหต 120 เมตร ขณะทผเสยหายพดจาโตเถยงกบนาย สาเรงบตรจาเลยอยนน ไมปรากฏวาพดจากนธรรมดาหรอพดดวยเสยงดง เชอวาจาเลยไมไดยนเสยงทผเสยหายและนายสาเรงโตเถยงกน จงไมมเหตทจาเลย จะแบกจอบมาเพอทารายผเสยหาย ขอเทจจรงนาเชอตามทจาเลยนาสบวา จาเลย ไดนาจอบและพลวไปทเกดเหตกอนทผเสยหายไปถงเพอชวยขดดนยกรถยนต ของนายณรงค สงหคา จาเลยไดพดจาโตเถยงกบผเสยหาย ซงนอกจาเลย อางตนเองเปนพยานแลว ยงมนางสายสมรและนายณรงค สงหคา เบกความ สนบสนนอกดวย นายณรงคเปนพยานคนกลางไมเปนญาตกบฝายหนงฝายใด เชอวาเบกตามความไปตามความจรง จงนาเชอถอวาพยานโจทก นายณรงค เบก ความวา ผเสยหายไดชหนาดาจาเลยวา “ไอสตวไอหนาหวควยมงมาเดนบนถนนกทาไม กบอกหลายครงแลว” จาเลยบอกวา “ถนนนทาใหคนเดนหรอหมาเดน ไมใชรถของกกมาชวยเขา” ภรรยาผเสยหายวา “หนามงดาน หนาเหมอนสนตน” เหนวา คาดาวาของผเสยหายและภรรยาเปนคาหยาบคายเทานน ไมเปนการขมเหงอยางรายแรงดวยเหตทไมเปนธรรม จาเลยมความโกรธแคนผเสยหายจงไดทารายผเสยหาย ไมใชเปนการบนดาลโทสะตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 72 จาเลยฎกาอกประการหนงวา ใหพพากษาลงโทษจาเลยในสถานเบา โดยพพากษารอการลงโทษจาเลยนน เหนวา จาเลยใชจอบซงมใบจอบยาว 8 นว กวางฝามอเศษ ดามยาว 1 เมตรเศษ ซงเปนอาวธอนตรายฟนผเสยหายอยางแรง จนเปนเหตใหแขนซายหก เปนอนตรายแกรางกายสาหสไมมเหตทควรรอการ ลงโทษ ทศาลอทธรณใชดลยพนจกาหนดโทษจาคกจาเลยไว 3 ป เหมาะสมแก รปคดแลว แตเนองจากในชนสอบสวนและในชนพจารณาจาเลยใหการรบสารภาพ วาไดกระทาผดฐานทารายรางกายผเสยหายเปนเหตใหไดรบอนตรายสาหส อน เปนประโยชนแกการพจารณาคด มเหตบรรเทาโทษแตศาลอทธรณยงไมไดลดโทษ ใหจาเลย ศาลฎกาเหนควรลดโทษให”

พพากษาแกเปนวา ใหลดโทษใหจาเลยหนงในสามตามประมวลกฎหมาย อาญามาตรา 78 คงจกคกจาเลยไว 2 ป นอกจากทแกคงใหเปนไปตามคาพพากษา ศาลอทธรณ

สมปอง เสนเนยม อมพร เดชศร

วฑรย สทธประภา

DPU

124

ประวตผเขยน

ชอ-นามสกล นายสทธชย ไมแกว วฒการศกษา นตศาสตรบณฑต (เกยรตนยมอนดบสอง) มหาวทยาลยหอการคาไทย ปการศกษา 2546 ประกาศนยบตรสานกฝกอบรมวชาวาความ สภาทนายความ พทธศกราช 2546

เนตบณฑตไทยสมยท 57 ประจาปการศกษา 2547ประกาศนยบตรทนายความผทาคารบรองลายมอชอ และเอกสาร พทธศกราช 2555

ตาแหนงและสถานททางาน ทนายความ 2547-2553 นตกร(จางเหมาบรการ) สานกงานอยการพเศษฝายคดพเศษ 1 สานกงานคดพเศษสานกงานอยการสงสด 2553-ปจจบน

DPU