การศกษาปจจยและพฤตกรรมทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย

ชฎาธญกต บญเกด

สารนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวทยาศาตรมหาบณฑต

สาขาวชาวทยาการชะลอวยและฟนฟสขภาพ คณะวทยาศาสตรประยกต

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

พ.ศ. 2558

DPU

Study of factors and behaviors affecting the use of Botulinum Toxin among Dhurakij Pundit University’s students

Chadathanyakit Bunkerd

A Thematic Paper in Partial Fulfillment of the Requirement

for the Degree of Master of Science Department of Anti-aging and Regenerative Medicine

Faculty of Applied Science, Dhurakij Pundit University 2015

DPU

ค

หวขอสารนพนธ การศกษาปจจยและพฤตกรรมทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxinของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย ชอผเขยน ชฎาธญกต บญเกด อาจารยทปรกษาอาจารย นพ. มาศ ไมประเสรฐ สาขาวชา วทยาการชะลอวยและฟนฟสขภาพ ปการศกษา 2558

บทคดยอ

การวจยนเพอศกษาปจจยสวนบคคลทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย อกทงเพอศกษาปจจยทางการตลาดทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย และเพอศกษาพฤตกรรมการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย

โดยท าการรวบรวมขอมลโดยเกบแบบสอบถามจากกลมตวอยางทเปนนกศกษาระดบปรญญาตร-ปรญญาเอก ของมหาวทยาลยธรกจบณฑตย จ านวน 380 คน โดยการสมแบบเจาะจง (Purposive sampling) แลวท าการสมแบบบงเอญ (Accidental Sampling) ในมหาวทยาลยธรกจบณฑตย

จากผลการศกษาพบวาสดสวนของเพศหญง(68.2%) มากกวาเพศชาย (31.8 %)สวนใหญผเขารวมการศกษามอาย 21-30ป(54.5%) ระดบการศกษาโดยสวนใหญเปนปรญญาโท (52.4%) ผเขารวมการศกษาเปนนกเรยน/นกศกษามากทสด (53.2%) และมรายไดเฉลยตอเดอนสวนใหญ ต ากวา 20,000 บาท(59.5%)

ในการศกษานพบวา เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายไดเฉลยตอเดอนทตางกนเปนปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงามโดยใชสาร Botulinum Toxin ทงในดานผลตภณฑและบรการ ดานราคา ดานสถานท ดานสงเสรมการขายแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต

จากผลการศกษาพบวาสวนใหญไดรบขอมลการฉดสาร Botulinum Toxin และไดรบอทธพลในการตดสนใจใชสาร Botulinum Toxin จากเพอน นอกจากนสวนใหญยงเลอกใชสาร Botulinum Toxin ทมคณภาพและปลอดภย อกทงยงทราบวาสาร Botulinum Toxin มหลายยหอ ซงสาเหตททราบสวนใหญมาจากการสอบถามแพทยเจาหนาทหรอบคลากรทางการแพทย โดยยหอทสวนใหญเลอกใชคอ BOTOX (Allergan)

ฆ

DPU

ง

จากการศกษาพบวาการใชสาร Botulinum Toxin ซ าหลงจากใชไปแลวในครงแรกมากกวาไมใชซ าอยางมนยส าคญทางสถต ซงระยะเวลาในการฉดสาร Botulinum Toxin ซ าในจดเดมสวนใหญประมาณ 4-6 เดอน/ครง ผเขารวมการศกษาสวนใหญไมเหนดวยกบแนวคดทวาไมมความจ าเปนในการใชสาร Botulinum Toxin ในบคคลทมอายต ากวา 40 ป สาเหตเพราะคดวาชาไปในการดแลตวเอง อกทงพบวาสวนใหญ ไมทราบวาการฉดสาร Botulinum Toxin ในต าแหนงเดมมากกวา 2 ครง ภายใน 3-6 เดอน จะเกดการดอสารชนดนเพราะรางกายสรางภมคมกนหรอแอนตบอด (antibody) มาตอตานสาร Botulinum Toxin ได จากผลการศกษาพบวาสวนใหญยงคงเลอกใชคลนกเวชกรรมทจดทะเบยนถกตองตามกฎกระทรวงสาธารณสขเปนสถานเขารบบรการเพอฉดสาร Botulinum Toxin และสวนใหญทราบวาผทฉดสาร Botulinum Toxin เปนแพทยผเชยวชาญ และสวนใหญยงทราบวาการใชบรการสถานบรการทไมถกตองตามกฎกระทรวงสาธารณสขอาจจะท าใหไดรบอนตรายจากการใชบรการได และไมเคยใชบรการสถานทดงกลาว นอกจากนส าหรบผ ทไมเคยใชสาร Botulinum Toxin ผลการศกษาพบวาสวนใหญไมเคยมความคดทจะลองใชสาร Botulinum Toxin อกทงไมมบคคลทมอทธพลในการตดสนใจใชสาร Botulinum Toxin ในการเสรมความงาม

DPU

จ

Thematic Paper Title Study of factors and behaviors affecting the use of Botulinum Toxin Among Dhurakij Pundit University’s students

Author Chadathanyakit Bunkerd Thematic Paper Advisor Dr. Mart Maiprasert Department Anti-aging and Regenerative Medicine Academic Year 2015

ABSTRACT

This research aims to study the personal factors, the marketing factors, and the behaviors affecting the use of Botulinum Toxin among Dhurakij Pundit University’s students.

Data were collected through the questionnaires. The sample consisted of 380 Dhurakij Pundit University’s students at undergraduate and post-graduate levels. The sample was selected based on purposive sampling and accidental sampling inDhurakij Pundit University.

The results of this study showed as follows: 68.2% of the samples were females; 31.8% of them were males; 54.5% of them were those aged 21-30 years; 52.4% of them were those graduated with a master’s degree; 53.2% of them were students; and 59.5% of them earned monthly income of less than 20,000 baht.

The sample with different age, education, occupation, average monthly income had statistically significant difference in responses on factors affecting the use of Botulinum Toxin in terms of Product and Service, Price, Place, and Promotion.

Moreover, most of the sample had exposure to Botulinum Toxin injection information and their friends influenced their decision to use Botulinum Toxin. Besides, most of the sampleselected quality and safe Botulinum Toxin products. They found that Botulinum Toxin contained in several brands. Their knowledge about Botulinum Toxin came from doctors or medical staffs. Most of them selected BOTOX (Allergan).

The results indicated that the sample' re-injection of Botulinum Toxin was greater than one time injectionat statistical significance. The sample’s frequency of having Botulinum Toxin injection was around 4-6 months. Besides, the sample disagreed about not recommend to

DPU

ฉ

use of Botulinum Toxin in those aged below 40 years because they thought that the age of 40 is too late for take care of their beauty. Most of them did not realize that Botulinum Toxin injection in the same position for more than two times within 3-4 months may cause resistance to the Botulinum Toxin action due to antibody creation. Most of them selected medical clinics for Botulinum Toxin injection and realized that professional doctors were those injected Botulinum Toxin for the clients. Most of the sample knew and never selected illegal medical services which were not approved by Ministry of Public Health due to their harm. Lastly, those who never used Botulinum Toxin had no idea to try Botulinum Toxin and they had no influential person affecting their decision to improve their beauty through Botulinum Toxin.

DPU

ช

กตตกรรมประกาศ

งานวจยฉบบนส าเรจลลวงไดอยางสมบรณ โดยไดรบความอนเคราะหอยางดยงจาก อาจารย นพ. มาศ ไมประเสรฐ ผวจยขอกราบขอบพระคณและจารกพระคณนไวในความทรงจ าอยางมรลมวา ความส าเรจในครงนเกดขนไดดวยความกรณาจากทานอาจารยทไดใหค าปรกษาแกผวจยตลอดการวจย และแนะน าแนวทางการอภปรายและสรปผลตลอดจนชแนะวธการศกษาวจยครงนอยางใกลชด เพอใหเกดประโยชนสงสด รวมถงแนะน าขอมลตางๆ ทเปนประโยชนตอการวจยตลอดมา นอกจากนนขอกราบขอบพระคณคณะกรรมการทานอนๆ อนประกอบดวย ผชวยศาสตราจารย นพ. พนธศกด ศกระฤกษ และ ผชวยศาสตราจารย ดร. ธฏรตน ทพรส ทกรณาใหความชวยเหลอในการแกไข และใหค าแนะน าทมประโยชนทมสวนท าใหงานวจยครงนมคณคามากยงขน

ผวจยขอกราบขอบพระคณ บดา มารดา บคคลผใหชวต สตปญญา อบรมสงสอน หลอหลอมใหเปนผวจยในวนน ท งใหการสนบสนนทางการศกษาและใหก าลงใจแกผวจยมาโดยตลอดจนส าเรจการศกษา

ผวจยขอขอบคณอาสาสมครผเขารวมโครงการวจยทกทานทไดเสยสละเวลาและใหความรวมมอ เปนอยางดตลอดระยะเวลาการวจย

คณคาและประโยชนใดๆทอาจมจากสารนพนธฉบบน ผวจยขอมอบเปนเครองบชาพระคณของบดา มารดา ทใหก าเนดและเลยงดใหการศกษา ตลอดจนครบาอาจารยและผมพระคณทกทานทมสวนในการวางรากฐานการศกษาใหแกผวจย

ชฎาธญกต บญเกด

DPU

ซ

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย……………………………………………………………………………. ฆ

บทคดยอภาษาองกฤษ………………………………………………………………..……...... จ

กตตกรรมประกาศ…………………………………………………………………...……… ช

สารบญตาราง……………………………………………………………………...………….. ญ สารบญภาพ…………………………………………………………………………….……... ฐ

บทท

1. บทน า………………………………………………………………….……….... 1

1.1 ความส าคญและทมาของปญหาทท าการวจย………………………………... 1 1.2 วตถประสงค……………………………………………………………....... 3

1.3 สมมตฐานของการศกษา………………………………………...…………..... 3

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ………………………………………………........ 3

1.5 นยามศพท………………………………………………………….………..... 4 1.6 ขอบเขตการวจย………………………………………………………............. 4

1.7 กรอบแนวคดการวจย………………………………………………..………... 5

2. ทบทวนวรรณกรรม……………………..……….…….………………………...... 6

2.1 แนวคดทฤษฎทเกยวของ...…………………...……………………………... 6 2.2 ความรเกยวกบ Botulinum Toxin……………………………………..…….. 22

2.3 งานวจยทเกยวของ………………………………………………………...... 27

3. ระเบยบวธวจย…………………………………………………………..………. 30

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง………….........…………………………………. 30 3.2 เครองมอทใชในการศกษา…………………………………………………... 31

3.3 วธการเกบรวบรวมขอมล…………………………………………………… 32

3.4 การวเคราะหขอมล………………………………………………………….. 33

DPU

ฌ

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

4. ผลการวเคราะหขอมล…………………………………………...………..……….. 34

4.1 สวนท 1 ผลการวเคราะหขอมลทวไปของผเขารวมการศกษา……………… 35

4.2 สวนท 2 ปจจยทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของผเขารวม

การศกษา………………………………………………….............................. 38 4.3 สวนท 3 พฤตกรรมการการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร

Botulinum Toxin ส าหรบผเคยใชสาร Botulinum Toxin …………............... 68

4.4 สวนท 4 พฤตกรรมการการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร

Botulinum Toxin ส าหรบผไมเคยใชสาร Botulinum Toxin……..…………... 80 5. สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ………………...……………………...……… 84

5.1 สรปและอภปรายผล…………………………………...……………………... 84

5.2 ขอเสนอแนะ…………………………………………………..……...…..... 86

บรรณานกรม…………………………………………………………………………...…..... 87 ภาคผนวก………………………………………………………………….………………….. 91

ก. แบบสอบถามการศกษาปจจยและพฤตกรรมทมผลตอการเลอกใชสาร

Botulinum Toxin ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย………………… 92

ประวตผเขยน……………………………………………………………………………….. 102

DPU

ญ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

4.1 จ านวนและรอยละของขอมลทวไปของผเขารวมการศกษา 380 คน…….............. 35

4.2 จ านวนคน (รอยละ)ของระดบความส าคญในปจจยดานผลตภณฑและบรการ

(Product) ของผเขารวมการศกษา………………………………………………... 38

4.3 จ านวนคน (รอยละ)ของระดบความส าคญในปจจยดานราคาของผเขารวม การศกษา…………………………………………………………..................... 39

4.4 จ านวนคน (รอยละ)ของระดบความส าคญในปจจยดานสถานทของผเขารวม

การศกษา……………………………………………………….……………….. 40

4.5 จ านวนคน (รอยละ)ของระดบความส าคญในปจจยดานการสงเสรมการขาย ของผเขารวมการศกษา…………………………………………………………... 41

4.6 จ านวนคน (รอยละ)ของระดบความส าคญในปจจยภาพรวมของผเขารวม

การศกษา………………………………………………………………………… 42

4.7 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) คาต าและคาสง ของระดบความส าคญในแต ละปจจยทางดานการตลาด………………………………………......................... 42

4.8 จ านวน คาเฉลยคาเบยงเบนมาตรและผลการเปรยบเทยบความแตกตางระหวาง

เพศกบปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงามของผเขารวมการศกษา

โดยใชสาร Botulinum Toxin………………………………………................... 43 4.9 จ านวนคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความส าคญในปจจยดาน

การตลาด ทมอายแตกตางกน…………………………………………………..... 44

4.10 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางชวงอาย

ในปจจยดานผลตภณฑและบรการ……………………………………………… 46 4.11 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางชวงอาย

ในปจจยดานสถานท…………………………………………………………...... 47

4.12 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางชวงอาย

ในปจจยดานการสงเสรมการขาย………………………………………………... 48

DPU

ฎ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา

4.13 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางชวงอาย

ในปจจยภาพรวม………………………………………………………………... 49

4.14 จ านวน คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความส าคญในปจจยดาน

การตลาดทมระดบการศกษาตางกน…………………………………………….. 50 4.15 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางระดบ

การศกษาในปจจยดานผลตภณฑและบรการ……………………………………. 51

4.16 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางระดบ

การศกษาในปจจยดานสถานท………………………………………………….. 52 4.17 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางระดบ

การศกษาในปจจยดานการสงเสรมการขาย……………………………………... 53

4.18 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางระดบ

การศกษา ในปจจยดานภาพรวม………………………………………………… 54 4.19 จ านวนคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความส าคญในปจจยดาน

การตลาด ทมอาชพแตกตางกน………………………………………………....

55 4.20 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางอาชพ ใน

ปจจยดานผลตภณฑและบรการ…………………………………………………. 58

4.21 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางอาชพ ใน

ปจจยดานถานท…………………………………………………………………. 59 4.22 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางอาชพ ใน

ปจจยาพรวม…………………………………………………………………….. 60

4.23 จ านวนคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความส าคญในปจจยดาน

การตลาด ทมรายไดเฉลยตอเดอนตางกน……………………………………….. 61 4.24 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางชวงรายได

เฉลยตอเดอน ในปจจยดานผลตภณฑและบรการ……………………………….. 64

DPU

ฏ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา

4.25 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางรายไดเฉลย ตอเดอนในปจจยดานราคา…………………………………………..................... 65

4.26 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางรายไดเฉลย

ตอเดอนในปจจยดานสถานท………………………………….......................... 66

4.27 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางรายไดเฉลย ตอเดอนในปจจยดานภาพรวม………………………………………………… 67

4.28 จ านวนคนและรอยละของบคคลทมอทธพลในการตดสนใจ การไดรบ

ขอมลและบรเวณของรางกายทเคยฉดสาร Botulinum Toxin เพอเสรม ความงาม.............................................................................................................

68

4.29 จ านวนคนและรอยละของความส าคญมากทสดในการเลอกใชสาร Botulinum

Toxin……………………………………………………………….................... 70

4.30 จ านวนและรอยละของพฤตกรรมการเลอกใชสารBotulinum Toxin…………… 71 4.31จ านวนและรอยละของยหอสาร Botulinum Toxin ทผเขารวมการศกษาเคยใช 72

4.32 จ านวนและรอยละของชวงอายทเรมใชบรการ และระยะเวลาฉดสาร Botulinum

Toxin……………………………………………………………………………. 73

4.33 จ านวนและรอยละของพฤตกรรมการใชสาร Botulinum Toxin หลงจาก ทเคยใชไปแลว………………………………………………………………….. 74

4.34 จ านวนและรอยละของพฤตกรรมการตดสนใจความเชอเกยวกบการหยดใชสาร

Botulinum Toxin และการเลอกใชสถานบรการ………………………………… 78

4.35 จ านวนและรอยละของพฤตกรรมของผฉดสารBotulinum Toxin………………. 79 4.36 จ านวนและรอยละของพฤตกรรมการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ส าหรบ

ผไมเคยใช……………………………………………………………………… 80

4.37 จ านวนคนและรอยละของความส าคญมากทสดในการเลอกใชสาร Botulinum

Toxin (ส าหรบผทไมเคยใชสาร Botulinum Toxin)…………………………….. 83

DPU

ฐ

สารบญภาพ

ภาพท หนา

2.1 โมเดลพฤตกรรมผบรโภค……………………………………………………….. 13

2.2 ปจจยทสงผลกระทบตอพฤตกรรมผบรโภค……………………………….......... 17

2.3 แสดงล าดบกระบวนการตดสนใจ………………………………………………. 18

2.4 กลไกการออกฤทธของ BoNT ชนดตางๆ………………………………….......... 23 4.1 จ านวนรอยละของผตอบเหตผลในการใชซ าของการใชสาร Botulinum Toxin

หลงจากใชไปแลวในครงแรก จากผตอบเหตผลจ านวน 31 คน…….................... 75

4.2 จ านวนรอยละของผตอบเหตผลการการกลบไปใชบรการทสถานบรการเดมจาก

ผตอบเหตผลจ านวน 18 คน…………………………………………................... 76 4.3 จ านวนรอยละของผตอบเหตผลของความคดเหนเรองไมควรใชสาร Botulinum

Toxin ในบคคลทอายต ากวา 40 ป จากผตอบเหนดวยจ านวน 12 คน และผตอบไมเหนดวยจ านวน 5 คน……………………………………………....................

77

4.4 จ านวนรอยละของผตอบเหตผลผทไมเคยมความคดทจะลองใชสาร Botulinum

Toxin จากผตอบเหนดวยจ านวน 58 คน………………………………………… 82

DPU

1

บทท 1 บทน ำ

1.1 ควำมส ำคญและทมำของปญหำทท ำกำรวจย

จากสภาวะเศรษฐกจและสงคมทมการแขงขนกนเปนอยางสง ประชาชนในเมองใหญ โดยเฉพาะประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร จะตองมวถชวตทเรงรบ ภายใตมลภาวะแวดลอมและพบวา วถชวตของผคนทเปลยนไปคอ การรบประทานอาหารทผดสขลกษณะ ผดเวลา ไดรบสารอาหารทไมครบถวน หรอนยมรบประทานอาหารจานดวน อกทงการพกผอนทไมเพยงพอ และขาดการออกก าลงกาย ซงลวนแตสงผลเสยตอสขภาพ ผวพรรณ และรปรางของผบรโภค ดวยเหตนผบรโภคทงผชายและผหญงจงหนมาหวงใยในเรองสขภาพ ผวพรรณ และรปรางเพมมากขน (ศศธร สภวรรณ, 2554) และยงมแนวโนมทจะไดรบความนยมอยางตอเนองโดยจะเหนไดวาตามศนยการคาใหญ ๆ หรอในยานธรกจจะมสถานบรการทใหบรการไมวาจะเปนโปรแกรมลดน าหนก การดแลผวพรรณ การท าศลยกรรม ฯลฯ และดวยความนยมทสงขนสถานบรการจงมเพมขนเพอตอบสนองความตองการของผบรโภคดงจะเหนไดจากสถตของสถานพยาบาลทประกอบศลยกรรมทวประเทศทจดทะเบยนใน 3 รปแบบ คอ 1.สถานบรการ2.คลนกศลยกรรมตกแตง 3.คลนกเวชกรรม ทงนการจดทะเบยน ตวเลขลาสดสถานพยาบาลทจดทะเบยนถกตองตามกฎหมายกบกองประกอบโรคศลป หรอกรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสขมทงหมด 17,000 แหงทวประเทศโดยเนนใหบรการโดยแพทย รกษาดวยผลตภณฑยา การทรตเมนท การใชเครองมอทางการแพทย และการท าศลยกรรมความงาม (ครอบครวขาว 3, ออนไลน, 2552) ดงนนนอกจากการดแลสขภาพภายในแลวการดแลสขภาพภายนอกไมวาจะเปนรปราง ผวพรรณ จงเปนสงส าคญทไมอาจมองขาม เนองจากรปลกษณภายนอกน ามาซงโอกาสตางๆ อยางมากมาย โดยเฉพาะในเรองของการท างานเพราะนอกจากจะสงเสรมใหตวเองมบคลกภาพทดแลว ยงสงผลตอภาพลกษณขององคกรอกดวย

จากการศกษาสถตการเสรมความงามและการท าศลยกรรม ประเทศไทยถกจดอยในล าดบท 22 ของโลกเปนอนดบท5 ของเอเชย และเปนอนดบ 1 ของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (ASEAN) ซงแนวโนมของไทย เปนไปในทางเดยวกบประเทศอนๆ ในเอเชย ทงสงคโปร เกาหล

DPU

2

ไตหวน จน (Women Mthai,ออนไลน, 2558) ทจ านวนประชากรจะนยมการเสรมความงามและศลยกรรมเพอแกไขจดบกพรองมากขนเรอยๆ ซงจากผลส ารวจระบวาในป 2010 มผใชบรการคลนกเสรมความงามมากกวา 13.1 ลานคนทวโลก โดย1.6 ลานคน เปนการผาตดศลยกรรม สวนอก11.6ลานคนนนเปนการเสรมความงามภายนอกโดยไมมการผาตดซงรอยละ91 ของผใชบรการเสรมความงามน เปนผ หญงขณะทอก รอยละ9เปนเพศชาย หรอเพศทสามจากสถตจะเหนไดวาผใชบรการสวนใหญนยมการเสรมความงามโดยการไมผาตดซงพจารณารายละเอยดเพมเตมพบวา การท าศลยกรรมยกกระชบผว ไมวาจะเปนลดเลอนรวรอย โบทอกซ เลเซอร ฉดผว ปลกเนอเยอ การใชสเตมเซลล เพอใหใบหนาดออนเยาวขนนน ไดรบความนยมเปนอยางมาก และเพมขนจากเมอ 10 ปกอน ไดแก 1. โบทอกซ 5.4 ลานคน เพมขนรอยละ 58.42. ลดรวรอย 1.8 ลานคนเพมขน รอยละ 17.23. ก าจดขน 937,601 คน เพมขนรอยละ 27.0 เมอพจารณาตามจ านวนตวเลขทเพมขนดงกลาว ดวยกระแสความนยมการเสรมความงามโดยไมพงการศลยกรรมก าลงไดรบความนยมอยางตอเนองและมแนวโนมเพมมากขน โดยเฉพาะการเสรมความงามดวยการใชสาร Botulinum Toxin(กระปกดอทคอม, ออนไลน, 2554) การใชสาร Botulinum Toxin ไดรบความนยมเปนอยางมาก การฉดBotulinum Toxin จงเหมาะกบผใชบรการทมอาย 30 ปขนไป เนองจากในชวงวยนเปนชวงทเรมมปญหา เชน ปญหารวรอย รองลก หยอนคลอย รอยตนกา เปนตน แตในปจจบนชวงอายทฉดBotulinum Toxin มแนวโนมลดลง จากสถตจ านวนผเขารบบรการทสถาบนโรคผวหนง ยงพบวามผใชบรการมากขนเรอยๆ จากเดมมผรบบรการเฉลยเดอนละ 10 คน กลบเพมขนเปนเดอนละ100คน ทส าคญอายเฉลยของผใชบรการกลบต าลงเรอยๆ อยทอาย 19-20ปจากแนวโนมของอายผใชบรการลดลง ท าใหทราบวาผหญงในชวงอายระดบนมความกงวลในเรองของรวรอยและการปรบรปหนาตงแตอายยงนอย มความสนใจในเรองของความงามเพมมากขน จากแนวโนมทมผบรโภคเพมมากขนท าใหสถานบรการตองศกษาและวจยปจจยทจะสงผลตอการตดสนใจเลอกใชบรการฉดBotulinum Toxinเพอน าไปพฒนาการใหบรการใหตรงกบความตองการของผบรโภค (ASTVผจดการออนไลน, 2556) ดงนนผวจย จงมความสนใจทจะศกษาปจจยและพฤตกรรมทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย เนองจากกลมเปาหมายดงกลาวอยในชวงอายทมแนวโนมทจะฉด Botulinum Toxin และสถานทตงของมหาวทยาลยอยใกลแหลงสถานบรการ อาท หางเดอะมอลลงามวงศวาน หรอแมกระทงสถานบรการทใกลกบมหาวทยาลย ทงน ผวจยคาดวาขอมลการวจยในครงนจะสามารถน าไปใชเปนขอมลส าหรบการด าเนนการทาง

DPU

3

การตลาดส าหรบการพฒนาบรการดแลความงามโดยใชสาร Botulinum Toxin ใหตรงกบความตองการของผบรโภคตอไป 1.2 วตถประสงค

1. เพอศกษาปจจยสวนบคคลทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของนกศกษา มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

2. เพอศกษาปจจยทางการตลาดทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของนกศกษา มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

3. เพอศกษาพฤตกรรมการเลอกใชสารBotulinum Toxin ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย 1.3 สมมตฐำนของกำรศกษำ 1. ขอมลทวไปทแตกตางกนใหความส าคญกบปจจยทางการตลาดทมผลตอการเลอกใชสารBotulinum Toxin ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย 2. ขอมลทวไปมความสมพนธกบพฤตกรรมการเลอกใชสารBotulinum Toxin ของนกศกษา มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

1.4 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ 1. ไดทราบถงลกษณะขอมลทางประชากรทเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของนกศกษา มหาวทยาลยธรกจบณฑตย 2. ไดทราบถงปจจยทางการตลาดทมผลตอการการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย 3. ไดทราบถงพฤตกรรมทมผลตอการการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของนกศกษา มหาวทยาลยธรกจบณฑตย 4. ไดรบขอมลทสามารถน าไปใชเปนแนวทางในการก าหนดกลยทธทางการตลาดของสถานเสรมความงาม

DPU

4

1.5 นยำมศพท สถำนบรกำรหมายถง สถานพยาบาลทไมรบผปวยไวคางคน การจดตงจ าเปนตองขออนญาตและไดรบใบอนญาตประกอบกจการสถานพยาบาลทใหบรการดแลผวพรรณ และสถานบรการในทนจะหมายถง สถานบรการทใกลกบมหาวทยาลยธรกจบณฑตย ปจจยทมผลตอกำรเลอกใชสาร Botulinum Toxin หมายถง ปจจยทางการตลาดอนประกอบดวย ปจจยดานผลตภณฑ ราคา สถานบรการการสงเสรมการขายกระบวนการใหบรการ เจาหนาทหรอบคลากร พฤตกรรมทมผลตอกำรเลอกใชสาร Botulinum Toxin หมายถง การกระท าทมความเกยวของกบการเลอกใชผลตภณฑและบรการ ผบรโภค หมายถง ผทท าการรกษาในสถานบรการในงานวจยนหมายถงผทเคยใชบรการและผทไมเคยใชบรการฉดสาร Botulinum Toxin กำรเลอกใชหมายถง การทผบรโภคไดพจารณาปจจยตางๆ ทเกยวของและน ามาสการเขารบบรการในสถานบรการ Botulinum Toxinหมายถง เปนสารสกดจากแบคทเรยทมชอวา คลอสตรเดยม โบทลนม (Clostridium Botulinum) ม 7 ชนด คอ โบทลนม ทอกซน ชนด เอ (Botulinum Toxin type A) ถงโบทลนม ทอกซน ชนด จ (Botulinum Toxin type G) จดเปนสารพษออกฤทธตอระบบประสาท (neurotoxin) โดยจะไปรบกวนการท างานของระบบประสาท มผลท าใหกลามเนอเปนอมพาตชวคราว 1.6 ขอบเขตกำรวจย การศกษาครงนเปนการศกษาปจจยและพฤตกรรมทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย โดยท าการรวบรวมขอมลโดยเกบแบบสอบถามจากกลมตวอยางทเปนนกศกษาระดบปรญญาตร-ปรญญาเอก ของมหาวทยาลยธรกจบณฑตย โดยการสมแบบเจาะจง (Purposive sampling) แลวท าการสมแบบบงเอญ (AccidentalSampling) ในมหาวทยาลยธรกจบณฑตย

DPU

5

1.7 กรอบแนวคดกำรวจย

ขอมลทวไป

เพศ

อาย

รายได

อาชพ

การศกษา

สถานภาพ

ปจจยทางการตลาด

ดานผลตภณฑ

ดานราคา

ดานสถานเสรมความงาม

ดานการสงเสรมการขาย

ดานกระบวนการ

ดานเจาหนาหรอบคลากรท

ใหบรการ

พฤตกรรมทมผลตอการ

เลอกใชสาร Botulinum Toxin

DPU

6

บทท 2 ทบทวนวรรณกรรม

การศกษาปจจยและพฤตกรรมทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของ

นกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย ผวจยไดศกษาทฤษฎทเกยวของ ดงน

2.1 แนวคดทฤษฎทเกยวของ 2.1.1 แนวคด ทฤษฎเกยวกบการตดสนใจ 2.1.2 แนวคดเกยวกบพฤตกรรมผบรโภค 2.1.3 ทฤษฎสวนประสมทางการตลาด 2.2 ความรเกยวกบ Botulinum Toxin 2.3 งานวจยทเกยวของ 2.1 แนวคดทฤษฎทเกยวของ

2.1.1 แนวคด ทฤษฎเกยวกบกระบวนการตดสนใจ ความหมายของการตดสนใจไดมผศกษาไดใหความหมายดงตอไปน กรฟฟทส (Griffiths) ใหความหมายวา การตดสนใจ เปนการศกษาทางเลอกทางการ

ปฏบตโดยการคดการเลอกทางเลอกทแตกตางกน ไซมอน (Simon) ใหความหมายวา การตดสนใจ คอ การก าหนดขอบเขตของนโยบาย

ทงหมด และเปนภารกจทแผกระจายไปทวการบรหารองคการเชนเดยวกบการปฏบตงาน แทจรงแลวการตดสนใจมความส าคญเกยวของกนกบทฤษฎการบรหารโดยทวไป จะตองรวมหลกการขององคการเพอประกนความถกตองของการตดสนใจ เปนหลกการทเทยงตรงประกนประสทธผลของการปฏบตงาน กบสนและอวาน เซวช (Gibson and Ivancevich) ไดใหความหมายของการตดสนใจไววา เปนกระบวนการส าคญขององคการทผบรหารจะตองกระท าอยบนพนฐานของขอมลขาวสาร (Information) ซง ไดรบมาจากโครงสรางองคการ พฤตกรรมบคคล และกลมในองคการ

DPU

7

โจนส (Jones) ไดใหความหมายของการตดสนใจองคการวาเปนกระบวนการ ทจะแกไขปญหาขององคกร โดยการคนหาทางเลอกและเลอกทางเลอกหรอแนวทางปฏบตทดทสด เพอบรรลเปาหมายขององคการทไดก าหนดไว

นวรตน กฤตเวท (2546) กลาววา กระบวนการตดสนใจ หมายถง กระบวนการของการเลอกในการท ากจกรรมตางๆ เปนการเลอกทดทสด โดยใชการประเมนทเชอถอได ท าการประเมนเชงเปรยบเทยบและเลอกอยางมเหตผล

ธดารตน สรอยจกร (2553) กลาวถง กระบวนการตดสนใจ หรอเสนทางการตดสนใจ วาเปนการก าหนดขนตอนของการตดสนใจตงแตขนตอนแรกไปจนถงขนตอนสดทาย โดยใชหลกเหตผลและมกฎเกณฑ

โดยสรป ความหมายของกระบวนการตดสนใจ คอ การตดสนใจจะเกดขนไดกตอเมอมการพจารณาขอมล วเคราะห ก าหนดกฎเกณฑ ขอบเขต และมระบบการประเมนผล เพอน ามาสการตดสนใจเลอกแนวทางทจะน าไปสการปฏบตทดทสดและใหบรรลตามวตถประสงคตามทไดก าหนดไว

รปแบบของการตดสนใจ การตดสนใจเปนกจกรรมทเกดขนตลอดเวลาในชวตประจ าวน โดยเฉพาะในหนวยงาน

การตดสนใจอาจกระท าโดยบคคลเพยงคนเดยว หรอเปนกลมบคคลแลวแตความเหมาะสมของกรณ รปแบบของการตดสนใจโดยถอเอาจ านวนคนทรวมตดสนใจเปนเกณฑสามารถจ าแนกออกได 2 รปแบบ ดงน

1. การตดสนใจโดยบคคลคนเดยว (Individual decision making) ใชส าหรบการตดสนใจในเรองงาย ๆ ทผท าการตดสนใจไดก าหนดไวลวงหนาแลว หรอเรองเรงดวนฉกเฉนทไมมเวลาพอส าหรบการปรกษาหารอกบบคคลอน

2. การตดสนใจโดยกลมบคคล (Group decision making) เปนการตดสนใจโดยใหผทมหนาททจะตอง ปฏบตตามผล ของการตดสนใจ นน ไดมสวนรวมในการแสดงความคดเหนและใหขอมล การตดสนใจโดยกลมบคคลน เหมาะส าหรบ การตดสนใจ ในเรองทยงยากซบซอน หรอเรองทผบรหารไมมขอมลขาวสารเพยงพอหรอยงขาดประสบการณในเรองนน ๆ หรอไมมความช านาญทางดานนนอยางเพยงพอ จงจ าเปนตองฟงความคดเหนจากผทมความรและประสบการณ แลวประมวลความคดเหนเหลานนมาเปนสงก าหนดการตดสนใจ กลมบคคล ดงกลาว อาจไดแก กลมผบรหาร ซงประกอบดวยหวหนาสวนตาง ๆ ของหนวยงาน คณะกรรมการเฉพาะกจ ซงอาจ

DPU

8

ประกอบดวยผบรหาร ผเชยวชาญหรอผทรงคณวฒรวมกน วธการตดสนใจโดยกลมอาจท าไดในลกษณะตางๆ

2.1 การตดสนใจโดยใชขอยตทเปนมตในเสยงขางมาก อาจใชระบบเสยงขางมากเกนครงหนง หรอระบบสองในสามของกลม แลวแตความส าคญของเรองทตดสนใจ

2.2 การตดสนใจโดยขอยตเปนเอกฉนทคอการทสมาชกทกคนเหนพรองตองกนโดยไมมความขดแยง และ

2.3 สมาชกในทประชมเสนอความคดเหน แลวใหผบรหารน ามาพจารณาประกอบการตดสนใจเอง

จากขอความดงกลาวจะเหนไดวารปแบบการตดสนใจจะแบงออกเปน 2 รปแบบใหญๆ คอ การตดสนใจโดยตนเอง และการตดสนใจแบบกลม ซงทง 2 แบบนนจะมสถานการณหรอเหตการณเขามาเกยวของและท าใหเกดการตดสนใจในแตละรปแบบ ทงน การตดสนใจโดยตนเองจะตดสนใจไดงายกวา หากเปนการตดสนใจโดยมบคคลอนหรอมขอมลอนเขามาประกอบดวยนนจะท าใหกระบวนการไปสการตดสนใจซบซอนมากยงขนแตจะสงผลใหโอกาสในการเกดความผดพลาดนอยกวาการตดสนใจดวยตนเอง

ปญหาและอปสรรคในการตดสนใจ ยคล (1989, pp.253-261) ไดสรปปญหาและอปสรรคในการตดสนใจ ดงน 1. การเรงรบตดสนใจ (Hasty Decision) การรบเรงท าการตดสนใจคอการตดสนใจท

ไมไดมการประเมนทางเลอกตาง ๆ ใหดกอนท าการตดสนใจเลอกทางเลอกใดทางเลอกหนง ซงจะสงผลตอคณภาพของการตดสนใจ แมนวาจะไดมการหาทางเลอกมาอยางม ประสทธภาพกตาม สงส าคญทท าใหเกดความรบเรงในการตดสนใจของกลมกคอกลมทมลกษณะ ความคดเหนไปในทางเดยวกน หรอกลมทเปนพรรคพวกเดยวกน ซงเปนทางหนง ประการทสองทท าใหรบเรงในการตดสนใจของกลม คอเวลา โดยเฉพาะเมอการตดสนใจกระท าใกล ๆ จะไดเวลาปดการประชม ทกคนจงมกตองการใหเสรจสนไป ไมอยากใหเลอนไปพจารณาในคราวหนา หรอตองมการประชมเพอพจารณาอกครง

2. ความไมสมบรณของการมสวนรวม (Incomplete Participation) หรอการไมมสวนรวมจรงของสมาชกในการตดสนใจ กรณนเกดขนไดเมอสมาชกของกลมบางสวนไมมโอกาสหรอไมอยากแสดงความคดเหน ทงนเพราะมสมาชกของกลมบางคน แสดงการสนบสนนตอทางเลอกใดทางเลอกหนงอยางจรงจงและเครงเครยด จนท าใหพวกเขาไมอยากโตแยงจงเงยบเฉย โดยเฉพาะเมอผใหการสนบสนนนนมต าแหนงหนาทคอนขางสง หรอการไดรบความเหนชอบจาก

DPU

9

ผน าของกลม ซงการเงยบของสมาชกบางสวนท าใหผน าและสมาชกคนอนๆ ลงความเหนวานนคอการเหนชอบดวย ซงตามความเปนจรงอาจจะไมเหนดวย ดงนนประชามตของการตดสนใจจงเปนประชามตทผด (False Consensus) อนท าใหคณภาพของการตดสนใจต าได และไมเปนทยอมรบของสมาชกบางททเงยบได (Silent Majority) ผน าสามารถจะท าใหการมสวนรวมสมบรณได โดยการสนบสนนใหสมาชกทกคนไดมโอกาสแสดงความคดเหนและประเมนแตละทางเลอก โดยปองกนไมใหมการแสดงอาการขเขญ พดเยยหยน หรอขสมาชกทโตแยงได

3. การแบงกลมหรอแบงพวก (Polarization) การแบงกลมหรอแบงพวกจะเกดขนเมอในกลมตดสนใจ เมอสมาชกมความคดเหนในแนวทางเลอกตางกนแค 2 แนวทางอยางชดเจน และตางฝายกสนบสนนทางเลอกของตนอยางเอาจรงเอาจงและเครงเครยด โดยไมสนใจทจะพจารณาในสวนดของทางเลอกของอกฝายหนง ไมมใครสนใจในสวนทเหมอนกนของทางเลอกทงสอง แตจะหาทางโจมตจดออนของกนและกน การตอสดวยอารมณจะมมาก บางทกวาความสนใจในเปาหมายของการตดสนใจ สมาชกแตละฝายจะแยงกนพด พดสอดแทรกอกฝายหนง เมอตางฝายตางไมสนใจวาพดวาอะไร ตางกไมเขาใจวาอกฝายพดอะไรในทสด

4. การวางแผนปฏบตการ (Superficial Action Planning) ขนสดทายของการตดสนใจโดยกลมกคอการก าหนดแผนทท าการตดสนใจไปสการปฏบตหรอแผนปฏบตการดงน นในทางเลอกควรมรายละเอยดแตละขนตอนคอนขางละเอยด วธการตดตามดความกาวหนากควรถกก าหนดไวดวย เพราะวาการตดสนใจถงแมจะดอยางไรกพบวาไมสามารถประสบความส าเรจได เพราะไมมสมาชกคนใดสนใจหรอใสใจจะน าไปปฏบต แผนปฏบตการจงนบวาส าคญมาก เพราะจะสามารถบอกวาอะไรอาจจะเกดจากความผดพลาดไดในขนตอนปฏบตเหตการณเหลานนเราควรจะหาวธการปองกนอยางไรไวลวงหนาและจะหลกเลยงการสญเสยจากเหตการณทตองเกดใหนอยทสดอยางไร

กระบวนการตดสนใจ ขนตอนการตดสนใจไวม 7 ขนตอน (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต,

2544) ดงน ขนท 1ระบปญหาวาคออะไร ในขนนบคคลจะตองทราบเสยกอนวาเขาจะตองตดสนใจ

เกยวกบเรองใด ขนท 2 การรวบรวมขอมลทเปนประโยชน การตดสนใจทกเรองจะตองเกยวของกบการ

รวบรวมขอมล เพอใชในการตดสนใจ ขอมลดงกลาวไมใชขอมลทว ๆ ไป แตจะตองเปนขอมลทชวยในการตดสนใจ

DPU

10

ขนท 3 รจกทางเลอกทมอย จากการรวบรวมขอมลในขนท 2 อาจท าใหบคคลเรมเหนลทางเลอกของเขาขนมาได

ขนท 4 การชงน าหนกของตวเลอกแตละตว ส าหรบขนนจะตองใชบคคลลองพจารณาวาแตละทางเลอกมผลด ผลเสยอยางไร

ขนท 5 การตดสนใจเลอก ถาบคคลใดท าขนท 4 เรยบรอย เขากพรอมทจะตดสนใจเลอก ในการเลอกของเขาในครงนสวนใหญจะเปนจากอนดบของการเลอกทไดเขยนไวในขนท 4

ขนท 6 ด าเนนการ เมอไดตดสนใจวาจะท าอยางไรเรยบรอยแลว บคคลทจะลงมอด าเนนการตามทไดตดสนใจไวในขนท 5

ขนท 7 ทบทวนการตดสนใจและผลทไดรบ เมอท าตามทไดตดสนใจไปแลว บคคลจะพบวาการตดสนใจเลอกของเขาสามารถชวยหรอไมในการแกปญหาจากขนท 1

อทธพลของการตดสนใจ การตดสนใจของผบรหารในระดบตางๆยอมมสภาพแตกตางกนไปตามสถานการณ

แวดลอมของการบรหารงาน สงทอยรอบตวของผบรหารลวนมแตอทธพลตอการตดสนใจทงสน ซงแบบของการตดสนใจนนจะแตกตางกนไป ผบรหารบางคนชอบตดสนใจเองบางคนชอบตดสนใจรวมกบผใตบงคบบญชา ผบรหารบางคนไมเคยขอความคดเหนจากผใตบงคบบญชาเลย ซงปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจมดงน (สมคด บางโม,2538, น.182-183)

1. ความมอสระของผบรหาร โดยทวไปแลวยงเปนผบรหารระดบสงเทาใด ความคลองตวและการใชดลยพนจในการตดสนใจยอมมอสระมาก

2. ความมงหมายและประเพณนยมขององคการ เชน องคการทหารยอมตองการแบบของการตดสนใจแตกตางไปจากองคการพลเรอน

3. โครงสรางของกลมทเปนทางการและไมเปนทางการในองคการเชน คณะกรรมการทปรกษา สหภาพแรงงาน

4. บคคลในองคการทกคน บคลกภาพ คานยม ภมหลง และความคาดหมายของบคคล จะมผลตอแบบของการตดสนใจ

DPU

11

พฤตกรรมการตดสนใจ พฤตกรรมการตดสนใจสงการของผน าไดจ าแนกออกเปน 7 ประเภท (เจษฎา องเจรญ

,2537, น.45-46) ดงน 1. ผน ามพฤตกรรมเปนผตดสนใจเอง แลวแจงใหผรวมงานปฏบต 2. ผน ามพฤตกรรมเปนผชกชวนใหผรวมงานยอมรบในการตดสนใจสงการของตนเอง

กอนทจะใหผรวมงานทราบไปปฏบต 3. ผน ามพฤตกรรมเปนผเสนอปญหาจากผรวมงาน กอนการตดสนใจสงการ 4. ผน ามพฤตกรรมเปนผเสนอปญหาจากผรวมงานขอค าแนะน าแลวจงตดสนใจสงการ 5. ผน ามพฤตกรรมเปนผยนยอมหรอยนดเปลยนแปลงการตดสนใจสงการได 6. ผน ามพฤตกรรมเปนผระบปญหาและขอบเขตขอจ ากดของปญหาใหผรวมงาน

ตดสนใจ 7. ผน ามพฤตกรรมเปนผอนญาตใหผรวมงานปฏบตหนาทหรอตดสนใจสงการได

ภายในขอบเขตทก าหนดให 2.1.2 แนวคดทฤษฎเกยวกบพฤตกรรมผบรโภค

ความหมายเกยวกบพฤตกรรมผบรโภคไดมผไดใหความหมายดงตอไปน แองเจล คอลแลต และแบลคเวลล (Engel Kollat and Blackwell, 1968) ไดให

ความหมายของพฤตกรรมผบรโภควา หมายถง การกระท าของบคคลใดบคคลหนงซงเกยวของโดยตรงกบการจดหาใหไดมาและการใชซงสนคาและบรการ

ชฟแมน และคะนค (Schiffman and Kanuk, 1987) ไดใหความหมายของพฤตกรรมของผบรโภคไววาเปนพฤตกรรมทผบรโภคแสดงออกไมวาจะเปนการเสาะหา ซอ ใช ประเมนผล หรอการบรโภคผลตภณฑ บรการ และแนวคดตาง ๆ ซงผบรโภคคาดวาจะสามารถตอบสนองความตองการของตนได Schiffman and Kanuk (1994)กลาววา พฤตกรรมผบรโภค (Consumer Behavior) หมายถง พฤตกรรมซงผบรโภคท าการคนหาการซอ การใช การประเมนผล การใชสอยผลตภณฑ และการบรการ ซงคาดวาจะสนองความตองการของเขา

Marketing Management ไดใหความหมายของพฤตกรรมผบรโภค (Consumer behavior) หมายถง การกระท าของบคคลใดบคคลหนงเกยวของโดยตรงกบการจดหาใหไดมาแลวซงการใชสนคาและบรการ ทงนหมายรวมถง กระบวนการตดสนใจ การกระท าของบคคลทเกยวกบการซอและการใชสนคา(ศรวรรณ เสรรตนและคณะ, 2541, น. 124-125)

DPU

12

พฤตกรรมผบรโภคเปนการผสมผสานจตวทยา สงคมวทยา มานษยวทยาสงคม และเศรษฐศาสตร เพอพยายามท าความเขาใจกระบวนการการตดสนใจของผ ซอ ทงปจเจกบคคลและกลมบคคล พฤตกรรมผบรโภคศกษาลกษณะเฉพาะของผบรโภคปจเจกชน อาท ลกษณะทางประชากรศาสตรและตวแปรเชงพฤตกรรม เพอพยายามท าความเขาใจความตองการของประชาชน พฤตกรรมผบรโภคโดยทวไปกยงพยายามประเมนสงทมอทธพลตอผบรโภคโดยกลมบคคลเชนครอบครว มตรสหาย กลมอางอง และสงคมแวดลอมดวย(Kuester, 2012, p. 110)

จากความหมายขางตน สรปไดวา พฤตกรรมผบรโภค เปนการกระท าทแสดงออกเพอจดหาหรอคนหาสงทมาตอบสนองความตองการโดยมการพจารณาและประเมนผลผลตภณฑหรอบรกการ ทงนพฤตกรรมของผบรโภคนนจะควบคไปพรอมกบกระบวนการตดสนใจโดยทมปจจยแวดลอมทสงผลตอการกระท าและแสดงออกของผบรโภค

องคประกอบ สามารถอธบายไดดวย โมเดลพฤตกรรมผบรโภค เปนระบบทเกดขนจากสงเรา หรอ

สงกระตน(Stimulus) ใหเกดความตองการ (Need) ในความรสกนกคดของผซอ มอทธพลอทธพล ท าใหเกดการตอบสนอง (Buyer’s response) หรอ การตดสนใจของผซอ (Buyer’s purchase decision) โดยสามารถเรยกวาโมเดลทใชอธบายระบบนไดอกลกษณะวา S-R Theory ประกอบดวย 3 สวนส าคญ ไดแก

1. สงกระตน (Stimulus) ทงภายในและภายนอก นกการตลาดจะสนใจ เนนการสรางสงกระตนทางการตลาดซงควบคมได และ สงกระตนอนทควบคมไมได

2. ความรสกนกคดของผซอ (Buyer’s black box) เปรยบเสมอนกลองด า (Black box) ซงผผลตหรอผขายไมสามารถทราบได ตองพยายามคนหาความรสกนกคดของผซอ ทไดรบอทธพลจากลกษณะของผซอ และกระบวนการตดสนใจของผซอ

3. การตอบสนอง (Buyer’s Response) การตอบสนองหรอการตดสนใจซอของผซอหรอ ผบรโภคจะมการตดสนใจในประเดนตาง ๆ

DPU

13

ภาพท 2.1โมเดลพฤตกรรมผบรโภค ทมา: Kotler, Philip. (1997). Marketing Management Analysis, Planning, Implementation and Control.P.172.9th Ed. New Jersey: A Simon & Schuster Company.

ปจจยทสงผลกระทบตอพฤตกรรมผบรโภค ปจจยทางวฒนธรรม (Cultural factors) เปนปจจยทอทธพลออกทกระทบตอพฤตกรรม

ของผบรโภคไดกวางขวางทสด ลกล าทสด ซงแบงยอยออกเปนวฒนธรรมหลก (Core culture) แลวกอนวฒนธรรม (Subculture) และชนทางสงคม (Social class)

วฒนธรรมหลก เปนสงทมอยในทกกลมหรอในทกสงคมของมนษย และเปน ตวกอใหเกดคานยม การรบร ความอยากได ไปจนถงพฤตกรรมของมนษย สงเหลานเมอเกดขนแลวกถายทอดใหแกกนและกนมา และดวยเหตทแตละสงคมกมวฒนธรรมหลกเปนของตนเอง ผลกคอพฤตกรรมการซอของมนษยในแตละสงคมกจะผดแผกแตกตางกนไป

DPU

14

อนวฒนธรรม หมายถง วฒนธรรมของคนกลมยอยทรวมกนเขาเปนสงคม กลมใหญ จ าแนกอนวฒนธรรมออกเปน 4 ลกษณะ คอ 1. อนวฒนธรรมทางเชอชาต (Ethnic subculture) 2. อนวฒนธรรมตามทองถน (Regional subculture) 3. อนวฒนธรรมทางอาย (Age subculture) 4. อนวฒนธรรมทางอาชพ (Occupational subculture)

ชนทางสงคม หมายถง คนจ านวนหนงทมรายได อาชพ การศกษา หรอชาต ตระกลอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางเหมอนกนชนทางสงคมของผบรโภคทอยในสงคมเมอแบงออกแลวจะมลกษณะ ดงน

1. ผบรโภคทอยในชนเดยวกนมแนวโนมทจะมพฤตกรรมเหมอนกน 2. สถานภาพของผบรโภคจะสงหรอต า สวนหนงขนอยกบวาจะถกจดกลมอยในชนทางสงคมระดบใด 3. ชนทางสงคมของผบรโภคถกจดกลมและล าดบความสงต าโดยตวแปรหลายตว เชน อาชพ รายได ความมงคงร ารวย การศกษา และคานยม เปนตน 4. บคคลอาจมการเคลอนไหลจากชนทางสงคมชนหนงหนงไปยงชนอน ๆ ได ทงเลอนขนและเลอนลง

ปจจยทางสงคม (Social factors) ปจจยทางสงคมทสงอทธพลตอกระบวนการตดสนใจของผบรโภคมมากมาย เชน กลมอางอง ครอบครว บทบาทและสถานภาพในสงคม เปนตน

กลมอางอง (Reference group) กลมอางองของผบรโภคคนใด หมายถง กลมบคคล ซงผบรโภคคนนน ยดถอหรอไมยดถอเอาเปนแบบอยางในการบรโภคหรอไมบรโภคตาม โดยทผบรโภคคนนนจะเปนสมาชกของกลมหรอไมกได

ครอบครว (Family) สมาชกในครอบครวหนง ๆ ประกอบดวยพอแม และลก สมาชกแตละคนในครอบครวมอทธพลอยางส าคญในพฤตกรรมการซอของผบรโภค และยงมผลการวจยทยนยนวาครอบครวเปนองคกรซอทส าคญทสดในสงคม

บทบาทและสถานภาพของบคคล (Role and status) สถานภาพ หมายถง ฐานะ ต าแหนงหรอเกยรตยศของบคคลทปรากฏในสงคม สวน บทบาท หมายถง การท าตามหนาททสงคมก าหนดไว ในฐานะทเปนสมาชกของสงคมหลายหนวย บคคลทกคนยอมมสถานภาพไดหลายอยาง มากบางนอยบาง เชน เปนพอ เปนแม เปนลก เปนรฐมนตร เปนนกการเมอง เปน

DPU

15

ปลดกระทรวง เปนนายต ารวจ เปนนายธนาคาร เปนนกศกษา ฯลฯ สถานภาพเปนสงทสมาชกในสงคมหนง ๆ ก าหนดขนเปนบรรทดฐานส าหรบกระจายอ านาจ หนาท ความรบผดชอบ และสทธตาง ๆ ใหแกสมาชก

ปจจยสวนบคคล (Personal factors) ปจจยสวนบคคลทสงอทธพลตอกระบวนการตดสนใจของผบรโภคทส าคญ ๆ ไดแก อาย วฏจกรชวตครอบครว อาชพ รายได รปแบบการด าเนนชวต บคลกภาพและมโนทศนทมตอตนเอง

อาย (Age) พฤตกรรมการตดสนใจซอหรอตดสนใจบรโภคของบคคลยอม แปรเปลยนไปตามระยะเวลาทยงมชวตอย ขณะอยในวยทารกหรอวยเดก พอแมจะเปนผตดสนใจซอผลตภณฑมาใหบรโภคเกอบทงหมด เมออยในวยรนบคคลจะตดสนใจซอผลตภณฑดวนตนเองในบางอยาง โดยเฉพาะเมออยลบหลงพอแมเขาสวยผใหญมรายไดเปนของตนเอง อ านาจในการตดสนใจซอจะมมากทสด ตอเมอเขาสวยชรา ความคดเหนจากบคคลอน ๆ เชน ญาตพนอง บตรหลาน จะหวนกลบเขามาอทธพลตอการตดสนใจซออก

วฏจกรชวตครอบครว (Family life cycle) หมายถง รอบแหงชวตครอบครว นบตงแตการเรมตนชวตครอบครวไปจบลงทการสนสดชวตครอบครว แตละชวงของวฏจกรชวตครอบครวผบรโภคจะมรปแบบและพฤตกรรมการซอทแตกตางกนออกไป วฏจกรชวตครอบครวของบคคลแบงออกเปน 5 ขนตอนใหญ ๆ คอ

1. ระยะทยงเปนหนมสาวและโสดแยกตวจากบดามารดามาอยอยางอสระ 2. ระยะทกาวเขาสชวตครอบครว 3. ระยะทกอก าเนดและเลยงดบตร 4. ระยะทบตรแยกออกไปตงครอบครวใหม 5. ระยะสนสดชวตครอบครว

อาชพ (Occupation) อาชพของบคคลจะมลกษณะเฉพาะบางประการทท าใหตอง

บรโภคผลตภณฑแตกตางไปจากผ ประกอบอาชพอน ๆ เชน นกธรกจทตองใชความคดอยตลอดเวลา หากขบรถดวยตนเองอาจเกดอบตเหตไดงาย ท าใหตองบรโภคบรการของพนกงานขบรถ พนกงานสงเอกสารตองการความคลองตวในการปฏบตงานหากใชรถยนตยอมบงเกดความลาชาเพราะการจราจรตดขด จงตองบรโภครถจกรยานยนต เปนตน

รายไดสวนบคคล (Personal income) รายไดสวนบคคลของผบรโภคทมอทธพลตอ

DPU

16

กระบวนการตดสนใจซอหรอไมซอ ไดแก รายไดสวนบคคลทถกหกภาษแลว (Disposable income) หลงจากถกหกภาษ ผบรโภคจะน าเอารายไดสวนหนงไปเกบออมไวและอกสวนหนงไปซอผลตภณฑอนจ าเปนแกการครองชพเรยกวา Disposable income และรายไดสวนนนเองทผบรโภคจะน าไปซอสนคาประเภทฟมเฟอย

รปแบบการด าเนนชวต (Life styles) รปแบบการด าเนนชวตของบคคลใด หมายถง พฤตกรรมการใชชวต ใชเงน และใชเวลา ของบคคลคนนน ซงแสดงออกมาใหปรากฏซ า ๆ กน ในสมตตอไปน คอ มตทางดานลกษณะประชากรทประกอบกนเขาเปนตวคนคนนน (Demographics) กจกรรมทเขาเขาไปมสวนรวม (Activities) ความสนใจทเขามตอสงใดสงหนง (Interest) และความคดเหนทเขามตอสงใดสงหนง (Opinion) มตทง 3 อยางหลงน มกนยมรยกวา AIO Demographics ปจจยทางดานจตวทยา (Psychological factors) ทสงอทธพลตอกระบวนการตดสนใจซอของผบรโภคไดแก การจงใจ (Motivation) การรบร (Perception) การเรยนร (Learning) ความเชอและทศนคต (Beliefs and attitudes)

การจงใจ โดยทวไป หมายถง การชกน าหรอการเกลยกลอมเพอใหบคคลเหนคลอย ตาม สงทใชชกน าหรอเกลยกลอมเรยกวาแรงจงใจ (Motive) ซงหมายถงพลงทมอยในตวบคคลแลว และพรอมทจะกระตนหรอชทางใหบคคลกระท าการอยางใดอยางหนง เพอใหบรรลเปาหมายของบคคลนน

การรบร หมายถง กระบวนการทบคคลเลอกรบเอาสารสนเทศหรอสงเราเขามาจด ระเบยบและท าความเขาใจ โดยอาศยประสบการณเปนเครองมอ จากนนจงมปฏกรยาตอบสนอง การทผบรโภคสองคนไดรบสงเราอยางเดยวกน และตกอยภายใตสถานการณเดยวกน แตมปฏกรยาตอบสนองแตกตางกน เปนเพราะการรบรนเอง นกการตลาดพงเขาใจวาในชวตประจ าวนของผบรโภคจะตกอยทามกลางสงเรามากมาย และผบรโภคสามารถจะเลอกรบได สามารถจะบดเบอนได และสามารถทจะเลอกจดจ าเอาไวได การสงสงเรา (เชน การโฆษณา) ออกไป จงตองโดดเดน ชดเจน และจ างาย จงจะท าใหผบรโภคมปฏกรยาตอบสนองไปในทางทประสงค

การเรยนร หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมอนเปนผลมาจากการไดม ประสบการณ ไมวาจะโดยทางตรงหรอทางออมผบรโภคหากมประสบการณมาแลววาผลตภณฑใดสามารถตอบสนองความตองการหรอสรางความพอใจใหแกความอยากไดของเขาไดด เมอตกอยในภาวะทความตองการหรอความอยากไดอยางเดมแสดงอทธพลออกมาอก ผบรโภคจะซอผลตภณฑเดมไปบรโภคอก

ความเชอและทศนคต ความเชอเปนลกษณะทแสดงถงความรสกนกคดทจะเปนไปได

DPU

17

อนเปนจดมงหมายทมลกษณะเฉพาะ ซงจะเปนความจรงหรอไมจรงกได ความเชอนอาจเกดจากความร ความคดเหน หรอศรทธา กได และอาจมอารมณความรสก หรอความสะเทอนใจ เขามาเกยวของหรอไมกได

ความเชอ เปนตวกอใหเกดจนตภาพของผลตภณฑขนในหมผบรโภค ถาหากปรากฏวาผบรโภคมความเชอผด ๆ เกยวกบผลตภณฑ ยอมเปนหนาทของนกการตลาดทจะตองท าการรณรงคเพอแกไขความเชอใหถกตองดวยกลวธตางๆ ทศนคต หมายถง ความคด ความเขาใจ ความคดเหน ความรสก และทาทของบคคลทมตอสงใดสงหนง ซงมอทธพลตอการแสดงออกของบคคลนน โดยอาจแสดงออกในทางเหนดวยหรอไมเหนดวยกได ทศนคตทบคคลมตอสงใดสงหนงนน มธรรมชาตทคอนขางเปลยนแปลงยาก แทนทจะเปลยนทศนคต นกการตลาดจงควรใชวธปรบขอเสนอใหสอดคลองกบทศนคต ภาพท 2.2 ปจจยทสงผลกระทบตอพฤตกรรมผบรโภค ทมา: Kotler, Philip. (1997). Marketing Management : analysis, planning, implementation, and control. 9th Ed. New Jersey: A Simon & Schuster company.

กระบวนการตดสนใจของผซอ ขนท 1 การรบรถงปญหา กระบวนการซอจะเกดขนเมอผซอตระหนกถงปญหาหรอ

ความตองการของตนเอง

DPU

18

ขนท 2 การคนหาขอมล ในขนนผบรโภคจะแสวงหาขอมลเพอตดสนใจ ในขนแรกจะคนหาขอมลจากแหลงภายในกอน เพอน ามาใชในการประเมนทางเลอก หากยงไดขอมลไมเพยงพอกตองหาขอมลเพมจากแหลงภายนอก

ขนท 3 การประเมนผลทางเลอก ผบรโภคจะน าขอมลทไดรวบรวมไวมาจดเปนหมวดหมและวเคราะหขอด ขอเสย ทงในลกษณะการเปรยบเทยบหาทางเลอกและความคมคามากทสด

ขนท 4 การตดสนใจเลอกทางเลอกทดทสด หลงการประเมน ผประเมนจะทราบขอด ขอเสย หลงจากน นบคคลจะตองตดสนใจเลอกทางเลอกทด ท สดในการแกปญหามกใชประสบการณในอดตเปนเกณฑ ทงประสบการณของตนเองและผอน

ขนท 5 การประเมนภายหลงการซอ เปนขนสดทายหลงจากการซอ ผบรโภคจะน าผลตภณฑทซอนนมาใช และในขณะเดยวกนกจะท าการประเมนผลตภณฑนนไปดวย ซงจะเหนไดวา กระบวนการตดสนใจซอของผบรโภคเปนกระบวนการตอเนอง ไมไดหยดตรงทการซอ

ภาพท 2.3 แสดงล าดบกระบวนการตดสนใจ

DPU

19

2.1.3 ทฤษฎสวนประสมทางการตลาด ความหมายของการตลาด ไดมนกคดไดกลาวถงการตลาดซงเปนจดเรมตนสการน ามา

พฒนาตอยอดและถกเผยแพรไปอยางกวางขวางโดยเฉพาะในวงการธรกจทตองใหความส าคญกบการตลาดเปนล าดบตน ซงขอกลาวดงตอไปน

Phillip Kotlerใหความหมายการตลาดวา "เปนกจกรรมของมนษยทจะด าเนนเพอใหมการตอบสนองความพอใจ และความตองการตางๆโดยอาศยกระบวนการแลกเปลยน"

E. Jerome McCarthy ใหความหมายการตลาดวา "เปนผลงานทเกดขนจากกจกรรมท งหลายทเกยวกบความพยายามใหองคการบรรลผลส าเรจตามวตถประสงค โดยอาศยการคาดหมายความตองการตางๆ ของลกคาและยงรวมถงการทสนคาและบรการผานจากผผลตไปยงลกคา เพอตอบสนองความพอใจใหกบลกคา"

William Stanton ใหความหมายการตลาดวา "เปนระบบของปฏกรยา กจกรรมทางธรกจทเกยวของกบการวางแผน การก าหนดราคา การสงเสรมการตลาด และการจดจ าหนายผลตภณฑและบรการ เพอจะตอบสนองความตองการของผบรโภคทงทเปนอยปจจบน และผบรโภคทคาดหมายในอนาคต"

คณะกรรมการสมาคมการตลาดแหงสหรฐอเมรกา ใหความหมายการตลาดวา "เปนการปฏบตทางธรกจทเกยวกบกจกรรมตางๆ ในการใหสนคาและบรการผานจากผผลตไปยงผบรโภคหรอผใช ใหไดรบความพอใจ ขณะเดยวกนกบรรลวตถประสงคของกจการ"

สวนประสมทางการตลาดประกอบดวย 4 องคประกอบดงตอไปน 1. ผลตภณฑ (Product) หมายถงสงทเสนอขายโดยธรกจเพอตอบสนองความตองการ

ของตลาดเปาหมายใหเปนทพอใจ (McCarthy,1984, p. 8) ซงรวมถงสงทลกษณะทางกายภาพ และสงทไมมลกษณะทางกายภาพไดแก สนคาพรอมเงอนไขตาง ๆ บรการ ความคด สถานท บคคล กจกรรมและองคการ เปนตน (Kotler,1997, p.10)

2. ราคา (Price) หมายถง มลคาสนคาและบรการในรปของตวเงนหรอเปนสงทผซอตองจายส าหรบการไดมาซงบางสง (Stanton,1987, p. 9650) ราคาสนคาทธรกจก าหนดตองมความสอดคลองกบสวนประสมการตลาดอน ๆ และสอดคลองกบตนทนตลอดจนสอดคลองกบคณภาพของสนคาทเสนอขาย สอดคลองกบรายไดและสถานภาพของผซอ สภาวะเศรษฐกจ ความจ าเปนในการใช ความสามารถในการใชทดแทนกนของสนคาชนดอนรวมทงสอดคลองกบราคาสนคาของธรกจคแขงขนในตลาด ราคาสนคาทเหมาะสมจะชวยดงดดและกระตนปรมาณความตองการซอสนคาของลกคาไดมาก

DPU

20

3. การจดจ าหนาย (Distribution) หมายถงการเคลอนยายสนคาทเปนการเคลอนยายทางกายภาพและการเคลอนยายกรรมสทธในสนคาจากผผลตหรอผขายไปยงตลาดเปาหมาย ดวยชองทางและสถาบนทางการตลาดทเหมาะสม และมประสทธภาพ ไดแก รานคาสง รานคาปลก ตวแทนจ าหนาย ผประกอบการคลงสนคาและขนสง สถาบนการเงน สถาบนประกนภย และธรกจโฆษณาเปนตนซงการจดจ าหนายนตองเหมาะสมกบผลตภณฑ เหมาะสมกบพฤตกรรมการซอของตลาดและเหมาะสมกบนโยบายของธรกจ (Stanton, 1987, p. 644)

4. การสงเสรมทางการตลาด (Promotion) หมายถง การตดตอสอสารทางการตลาด (Marketing Communication) ระหวางผทตองการขายสนคากบตลาดเปาหมายเพอการแลกเปลยนขอมล แจงใหทราบ กระตนหรอเตอนความจ า ตลอดจนสรางเจตคตและพฤตกรรม การซอใหเปนไปตามทธรกจตองการ หรออาจกลาวไดวาการสงเสรมการตลาดเปนความพยายามทางการตลาดในการเพมปรมาณขายสนคาของธรกจดวยวธการตาง ๆ (McCarthy,1984, p. 816) ซงมกใชพรอมๆ กนหลายองคประกอบในสดสวนทเหมาะสม และองคประกอบเหลานนเรยกวาสวนประสมการสงเสรมการตลาด (Promotional Mix) ซงประกอบดวย (McCarthy,1984, p. 469-470)

4.1 การโฆษณา (Advertising) เปนการสอสาร การเสนอขายความคดหรอการเสนอขายสนคากบผมงหวงโดยไมใชพนกงานขาย และธรกจทเปนเจาของสนคาเปนผออกคาใชจาย การโฆษณาใชสอ (Media) ทสามารถเขาถงผรบสารในคราวละมาก ๆ ไดแก โทรทศน วทย นตยสาร หนงสอพมพ เอกสารโฆษณา แผนปดใบปลว เปนตน

4.2 การสงเสรมการขาย (Sales Promotion) คอกจกรรมทกระตนความสนใจใหผบรโภคคนสดทายทดลองใชสนคาหรอซอสนคา กระตนการขายของคนกลางทางการตลาดและกระตนการใชความพยายามในการท างานของพนกงานขาย กจกรรมเหลาน ไดแก การลดราคา การแลก การแจกตวอยาง การแถม การใหคปอง การสาธตสนคาการแขงขนและการชงโชค การจดแสดงสนคาการแขงขนการขาย การจดประชมการใหสวนลดและสวนยอมใหการฝกอบรมและการใชอปกรณชวยขาย เปนตน

4.3 การใหขาวและประชาสมพนธ (Publicity and Public Relation) เปนการเสนอ ความคดและการตดตอสอสารเกยวกบสนคาโดยไมใชบคคล เพอสงเสรมใหเกดความสมพนธและเกดเจตคตทดระหวางธรกจกบชมชน ไดแก การจดท ารายงานประจ าปเพอแจกกบประชาชนทวไป การจดประชมสมมนา การเปนผรบสนบสนนการประกวดทางศลปวฒนธรรมและการแขงขนกฬา การชวยเหลอชมชนและสงคม เปนตน

4.4 การขายโดยพนกงานขาย (Personal Selling) เปนการสงเสรมการตลาดอกวธ

DPU

21

หนงทนยมกนมากโดยการเผชญหนาระหวางพนกงานขายกบตลาดเปาหมายเพอการเสนอขายสนคา

4.5 การตลาดทางตรงและการตลาดเชอมตรง ( Direct Marketing and Online Marketing ) การตลาดทางตรง เปนการสอสารโดยตรงกบกลมผบรโภคเฉพาะรายทเปนเปาหมาย เพอใหไดรบการตอบสนองในทนททนใด (Kotler and Armstrong,1999, p.G3) สวนการตลาดเชอมตรงเปนการสอสารทางการตลาดโดยใชระบบคอมพวเตอรเชอมตรงระหวางผบรโภคและผขายดวยระบบอเลกทรอนกส (Kotler and Armstrong, 1999, p.G6) เครองมอตาง ๆ 2.2 ความรเกยวกบสาร Botulinum Toxin

โบทลนม ทอกซน (องกฤษ: Botulinum toxin) หรอชอการคารจกกนชอวา โบทอกซ (Botox) ทน ามาใชเสรมความงาม เปนสารสกดจากแบคทเรยทมชอวา คลอสตรเดยม โบทลนม (Clostridium Botulinum) ม 7 ชนด คอ โบทลนม ทอกซน ชนด เอ (Botulinum Toxin type A) ถงโบทลนม ทอกซน ชนด จ (Botulinum Toxin type G) จดเปนสารพษออกฤทธตอระบบประสาท (Neurotoxin)โดยจะไปรบกวนการท างานของระบบประสาท มผลท าใหกลามเนอเปนอมพาตชวคราว

ทมาและการคนพบ Botulinum toxin Botulinum Toxin เกดขนในยคสมยของสงครามนโปเลยน ตงแต พ.ศ. 2338 ถง 2356

เนองจากการคนพบความสมพนธระหวางไขมน ไสกรอก และอาการปวยเปนอมพาตโดย Justinus Kerner นกสาธารณสขอาย 29 ป ผลจากการสงเกตครงนนนบเปนหลกฐานส าคญทางดานระบาดวทยาของโรค Botulism ซงมรากศพทมาจากภาษาละตนคอ Botulus แปลวาไสกรอก

ใน พ.ศ. 2365 มการตพมพงานวจยหลายฉบบของ Kerner ซงเปนการวจยทเรมทดลองในสตวทดลอง ตอมาจงเรมทดลองกบตนเอง ท าใหพบวาพษทสกดออกมาจากไสกรอกสงผลใหเกดอาการออนแรง และเหงอไมออกตามรางกาย และเปนทนาสนใจวา สารพษตวนในปรมาณเลกนอย อาจใชรกษาความผดปกตตางๆของระบบประสาทได

อก 75 ปตอมา Emile-Pierre van Ermengenไดคนพบวาสาเหตของอาการกลามเนอออนแรง และเหงอไมออกทเกดขนในงานวจยของ Kernerมสาเหตมาจากสารพษทถกผลตขนโดยแบคทเรยทชอวา Clostridium botulinumซงมชอเรยกวา Botulinum toxin

DPU

22

ใน พ.ศ. 2487 Schantzสามารถสกดแยกสารพษ Botulinum Toxin ใหอยในรปของ Crystalline form และใน พ.ศ. 2493 Brook สามารถแสดงใหเหนไดวา Botulinum Toxin จะสกดกนการหลงของสารสอประสาท acetylcholine จากปลายกระแสประสาทในกลามเนอลาย

ชวงตอนตนของพ.ศ. 2513 Scott รวมมอกบ Schantzพยายามทดลองหาสารพษทออกฤทธท าใหกลามเนอรอบดวงตาเปนอมพาต และพบวา Botulinum Toxin สามารถน ามาใชรกษาอาการตาเหล ตาเขในคนได และไดคาดคะเนวาอาจจะสามารถน าสารนมาใชรกษาภาวะผดปกตในกลามเนอ หรออาการอน ๆทเกยวของกบความผดปกตของกระแสประสาทได

ใน พ.ศ. 2530 Dr. Jean Carruthers ซงเปนศลยแพทยผเชยวชาญดานศลยกรรมพลาสตก ไดไปเยยมเยยนหองปฏบตการของ Scott โดยสามของเธอ Dr. J. Alastair Carruthersซงเปนแพทยโรคผวหนง ไดพบวาเมอใชสารพษตวน ในการรกษาอาการตากระตก แลวจะเกดผลขางเคยงท าใหรอยยนจากการขมวดควจางลง จงเปนสาเหตใหทง 2 คนท าการศกษาผลของ Botulinum Toxin ในแงทเกยวกบความสวยความงาม และตพมพรายงานครงแรกใน พ.ศ. 2535 ซงในขณะนนมการน า Toxin ตวนมารกษาโรคตากระตก ตาเข โรคคอเอยงแตก าเนดอนมผลมาจากกลามเนอ โรคกลามเนอบนใบหนากระตก และ โรคไขแหงน (Dystonia) หรออาการแขงเกรงของกลามเนอทท าใหอวยวะในบรเวณนนผดรปไป ตอมาจงไดมการน า Botulinum Toxin มารกษาอาการอนๆหลงจากป พ.ศ. 2535 อนไดแก โรคเหงอออกมากผดปกต โรคไมเกรน และอาการปวดหลงสวนลาง

กลไกการออกฤทธของ BoNTชนดตางๆ Botulinum Toxin (BoNT: หรออาจพบวามอกษรยออนๆ ทใชกนดวย เชน BTX, BNT

แลวแตแหลงขอมลจะก าหนด) มชนดยอยๆ ทศกษาแลวถง 7 ชนด ไดแก BoNT A, B, C, D, E, F, G โดยทแตละชนดจะมกลไกการท างานทแตกตางกนคอจะแยกสลายโปรตนตนละตวกน ในทน 5 จาก 7 ชนดของ Botulinum Toxin ออกฤทธไดกบมนษยสารชนดนประกอบขนจากโปรตน 2 สาย คอสายหนก (Heavy chain: H) มมวลประมาณ 100 kDaและสายเบา (Light chain: L) มวลประมาณ 50 kDaเชอมกนดวยพนธะ Disulfide (การล าดบของกรดอะมโน (Sequencing) อางองไดจากภาคผนวก) โมเลกลขนาดใหญนจะถกท าลายทอณหภมสงกวา 60 °C จงเปนสาเหตท Botulinum Toxin ทน ามาใชตองมการเกบรกษาในอณหภมทเหมาะสม

สายหนกของสารพษเปนสวนทจะเขาไปยดกบปลาย Axon ของเซลลประสาท โดยจะยดจบกบ Surface protein receptor (Synaptotagmin) และเขาสเซลลโดยกระบวนการ Endocytosis ท าใหเกดเปน Vesicle เมออยภายในปลายประสาทแลวสายโซเบาของสารพษท าลายผนงของ Vesicle ออกมาเพอเขาส Cytoplasm เนองจากสายโซเบามสมบตเปน Enzyme ชนด Protease

DPU

23

สายโซหนกของ BoNT A เขาท าลาย SNAP-25 protein ซงเปน SNARE protein ชนดหนง (BoNTชนดอนๆ จะท าลาย SNARE protein ชนดตางๆ กน) โปรตนในกลมนเปนสารทส าคญตอกระบวนการ Vesicle fusion (กระบวนการ Exocytosis: เปนวธการทเซลลใชหลงสารสอประสาท Acetylcholine) เปนการยบย งการหลงสารสอประสาท

เนองจากในภาวะปกต กลามเนอจะท างาน เคลอนไหว หรอ หดตว ตองอาศยการสงงานจากเซลลประสาท เมอเซลลไมสามารถหลงสารสอประสาทได จงท าใหกลามเนอขาดการรบรการสงงานจากเซลลประสาท จงไมเกดการหดตวมงานวจยหลายชนทท าการศกษาล าดบของกรดอะมโนใน Botulinum Toxin พบวามรปแบบคลายคลงกบโปรตนทมสวนเกยวของกบโรคบาดทะยก (Tetanus)Botulinum Toxin มความเปนพษสงมาก แมยงไมมขอมลปรมาณขนต าทท าใหถงตายไดในมนษย เราสามารถประมาณไดจากขอมลในลง จะไดวาส าหรบมนษยทมน าหนกตว 70 kg ปรมาณทอนตรายถงตายในมนษยคอ Botulinum Toxin type A ในรปผลก

ภาพท 2.4 กลไกการออกฤทธของ BoNTชนดตาง ๆ

Botulinum Toxin กบประโยชนทางการแพทย ในป 1980 หลงจากทมการรเรมทดลองในสตวมาตงแตทศวรรษท 1960 กมการใช

Botulinum Toxin กบมนษยเปนครงแรก ในการรกษาอาการตาเหล (Strabismus: crossed eyes) และ

DPU

24

ตาปดเกรง (การกะพรบตาทไมสามารถควบคมได: Blepharospasm) ตอมาในป 1993 ไดมการใช Botulinum Toxin ในการรกษาอาการหดเกรงของหรดปลายลางของหลอดอาหาร (Achalasia: a spasm of the lower esophageal sphincter) โดย Pasrichaและคณะ ตอมาอกปหนง Busharaและ Park กพบวา Botulinum Toxin มความสามารถในการยบย งการหลงของเหงอได

อาการตาเหล และตาปดเกรงในชวงตนทศวรรษท 1980 นกจกษวทยาตามมหาวทยาลยหลายแหงในสหรฐฯ และแคนาดา เรมศกษาถงความสามารถในการรกษาอาการอาการตาเหล และตาปดเกรงของ Botulinum Toxin จนกระทงป 1985 จงสามารถระบขนาดการใช และวธการฉดไดชดเจนการรกษาอาการตาเหล และตาปดเกรงดวย Botulinum Toxin หากท าอยางถกตอง จะมผลขางเคยงนอยมากและไมเปนอนตราย อยางไรกตาม ผลของการรกษาจะอยไดเพยง 4-6 เดอนในป 1989 บรษทผผลต Botulinum toxin: Allergan, Inc. (ภายใตชอ Botox) ไดรบการรบรองจากองคการอาหารและยาของสหรฐฯ (U.S. FDA) เพอผลต Botulinum Toxin ส าหรบรกษาอาการตาเหล ตาปดเกรงและอาการเกรงครงใบหนาส าหรบผปวยทมอายเกน 12 ป

การหดเกรงของกลามเนอสบเนองจากความส าเรจในการรกษาอาการตาเหล และตาปดเกรงนเอง ทท าใหเกดการศกษาความสามารถและขนาดของ Botulinum Toxin ทจะใชรกษาอาการหดเกรงของกลามเนอ (Spasm) ซงก าลงเรมเปนทยอมรบในหลายๆ ประเทศ

Upper motor neuron syndromeในปจจบน Botulinum Toxin เปนสารทใชเยยวยาอาการทเกดจาก Upper motor neuron syndrome (อาการทเกดจากกลามเนอไมสามารถคลายตวไดเตมท เปนการจ ากดการเคลอนไหวของขอตอนน) เนองจากอาการเหลานเกดจากการหดตวทมากเกนไปของกลามเนอ คลายกบการหดเกรง (Spasm)

การฉด Botulinum Toxinจะท าใหกลามเนอนนหดตวนอยลง ท าใหขอตอใชการไดมากขน กรณทนาสนใจกรณหนงคอกรณของชายออสเตรเลยคนหนง ในป 2009 ซงตองอยบนรถเขนเปนเวลากวา 20 ป จนกระทงไดรบการรกษาดวย Botulinum Toxin จนเดนไดอกครง

ยบย งการเกดเหงอการทดลองของ KhalafBushara และ David Park ในป 1993 เกยวกบสมบตในการยบย งการหลงเหงอของ Botulinum Toxin นบเปนการน าสารนไปใชในดานทไมไดเกยวของกบกลามเนอเปนครงแรก จากการศกษาน ท าให Botulinum Toxin เปนตวเลอกหนงในการเยยวยาอาการเหงอออกมากเกน (Hyperhidrolysis) โดยเฉพาะบรเวณรกแร

Botulinum Toxin ยงสามารถใชรกษาอาการตางๆ ไดอก เชนcervical dystonia, ปวดหวเรอรง (chronic migraine), อาการอนๆ ทยงตองมการศกษาเพมเตม เชน prostatic dysfunction, asthma ฯลฯ

DPU

25

Botulinum Toxin ในการเสรมความงามการฉดสาร Botulinum Toxin มวธการท าอย 2วธ ไดแก

1. Standard technique: ใชเมอจดทตองการใหเกดการออกฤทธมความชดเจน และมความเสยงตออนตรกรยาทไมพงประสงคนอย

2. Microinjection technique: มกใชในการรกษาตนกา โดยจะฉดหลายเขม เปนบรเวณ แตละเขมหางกนราว 1 cm และฉดเพยงในชนผวเทานน

ขอมลทวไปเกยวกบการใชสาร Botulinum Toxin เสรมความงาม การรกษาหนาทไมสมมาตรการชวยใหหนาทไมสมมาตรกลบมาสมมาตรอยางเดมรวม

ถงลดความแตกตางระหวางความไมเทากน โดยวธการทจะไดผลลพธทดทสดคอการฉดยาเขาทกลามเนอ ปรมาณของยาควรขนอยกบชนดของกลามเนอของแตละคน แนะน าใหใชเพยงครงหนงกอนแลวอาจจะเพมขนไดหลงจาก15วนผานไป

การยกกระชบการทอายเพมขนนนสงผลตางๆมากมายตอผวหนง กลามเนอ หรอกระดก Botulinum Toxin กเปนอกตวเลอกหนงทเราสามารถน ามาปรบใชใหเขากบผวหนงหรอกลามเนอของเราทเปลยนไปได จดมงหมายของการรกษาชนดนคอการลดภาวะทสงไปหรอต าไปของหนารวมถงสวนคอดวย แบงการท าออกเปน 1. Upper Third Treatment: ใชสวนมากทบรเวณคว 2. Mid and Lower Thirds Treatment: ใชสวนมากบรเวณตนกา3. Lower Third and Neck: ใชสวนมากทบรเวณดานลางของปากรวมถงสวนของล าคอ

ขอดของการฉดสาร Botulinum Toxin (Botox) 1. สามารถแกปญหารวรอยได 2. ท าใหรปหนาเรยวเลกลง 3. เหนผลเรว ทงนขนอยกบประเภทของการฉดดวย ซงมทงเหนผลแทบจะทนท ถงเปน

เดอนกวาจะเหนผล กมเชนกน 4. มใบรบรอง จากองคการอาหารและยา ท าใหสบายใจได วามความปลอดภย 5. ไมตองเตรยมตวเปนพเศษ กอนเขารบการฉด 6. เมอฉดเสรจ สามารถท ากจกรรม ตามปกตไดทนท 7. เพมความมนใจใหตวเอง 8. มผลขางเคยงนอย ขอเสยของการฉดสารBotulinum Toxin (Botox)

DPU

26

1. อาจรสกเจบเลกนอยขณะฉด แตโดยทวไป จะมการทายาชากอน ท าใหลดอาการเจบปวดลงได

2. สารBotulinum Toxinไมไดอยตลอดไป ซงกหมายความวา รวรอยบนใบหนา หรอกรามทเลกลงนน จะกลบมาเปนสภาพเดมอกครง กลงเวลาผานไป ประมาณ 6 เดอน

3. การฉดสารBotulinum Toxinมคาใชจายทคอยขางสง ทงนขนอยกบ บรเวณทตองการฉด และสถานทเขากบการฉดดวย

4. หากฉดจากแพทยทไมมความเชยวชาญอาจเปนอนตรายได 5. ควรเลอกสถานททมอปกรณปฐมพยาบาลครบถวน มฉะนนหากเกดเหตฉกเฉนขน

อาจมอนตรายถงชวต 6. อาจมอาการแทรกซอน ส าหรบผทมประวตแพยาหรอหญงตงครรภ ควรปรกษา

แพทยกอนเขารบการฉดทกครง แนวทางปฏบตตวหลงฉดสารBotulinum Toxin 1. หลงฉด ทนท ไมควรจบ ลกคล า หรอนวดบรเวณทฉด เพราะอาจมผลตอการกระจาย

ตวของตวยา 2. ภายใน 4 ชวโมง ไมควรไปนอนราบ หรอนอนตะแคง เพราะในชวง 4 ชวโมงแรก

เปนชวงการซมของยาเขากลามเนอ ถานอนตะแคงจะท าใหการกระจายตวของยาผดจากต าแหนงทแพทยคาดการณไวได เมอเลย 4 ชวโมงไปแลว สามารถนอน หรอตะแคงไดตามปกต

3. ภายใน 4 ชวโมงแรก ตองบรหารกลามเนอบรเวณทฉดบอยๆ เพอใหตวยาซมเขาสกลามเนอทตองการใหออกฤทธมากทสด เชน ฉดหางตา ควรยมบอยๆ ฉดหนาผากควรยกควบอยๆ หรอฉดกรามควรเคยวหมากฝรง 15-30 นาท หรอ 4 ชวโมง ตามดลยพนจแพทย

4. ภายใน 2 สปดาหแรก ควรงดการเขาอบไอน า อบซาวนา ยงเลเซอร ท า RF หรอไอออนโตทหนา เพราะความรอนเฉพาะจดเปนเวลานานอาจสงผลตอสารBotulinum Toxinไดใน2 สปดาหแรกความรอนทสามารถโดนไดคอ ไดรเปาผม อาบน าอน (งดบรเวณทฉดสารBotulinum Toxin) และโดนแสงแดดทไมแรงจาเกนไปไดตามปกต

5. หลงฉดแตงหนา ทาแปง ทาครมไดตามปกต เมอผานไป 1 สปดาหสามารถท า Treatment ไดตามปกต (ยกเวน Laser, RF และ Iontoตองรอ 2 สปดาห)

6. ส าหรบการฉดสารBotulinum Toxinทกลามเนอมดใหญ เชน กลามเนอกราม และนอง ตวยาจะเรมออกฤทธภายใน 2-4 สปดาห ดงนน ชวงแรกๆ อาจยงไมเหนการเปลยนแปลง ฤทธยาจะมผลสงสดในชวง 4-8 สปดาห (1-2 เดอน) และจะหมดฤทธเมอครบเวลา 4-6 เดอน หรออาจจะ

DPU

27

นานกวาน กรณทฉดสารBotulinum Toxinอยางตอเนองเปนประจ า ดงนนถาจะใหเหนผลในการลดขนาดกลามเนอกรามและนองอยางมประสทธภาพควรฉดตอเนองกนทก 4-6 เดอน ประมาณ 3-4 ครง เมอหยดฉดขาดกลามเนอจะเปลยนไปจนสงเกตได

7.ใน 2 วนแรก งดดมเครองดมแอลกอฮอล เพราะแอลกอฮอล จะเพมระบบการไหลเวยนของเลอด และจะเปนการลางสาร Botulinum Toxinทฉดไป

8. หลงฉดสามารถรบประทานอาหาร ออกก าลงกาย และใชชวตประจ าวนไดตามปกต 2.3 งานวจยทเกยวของ

ธระวฒน คมรตนนนท (2557) ไดศกษาปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการฉดโบทลนม ทอกซน ไทปเอ (โบทอกซ) ของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง อาย 34-41 ป อาชพพนกงานบรษท ระดบการศกษาปรญญาตร มรายไดตอเดอน 40,001-60,000 บาท ทศนคตการฉดโบทอกซ โดยภาพรวมอยในระดบด เมอพจารณารายดานพบวา มทศนคตดทกดาน ไดแกทศนคตดานการจงใจทางรางกายและดานลกษณะทาทาง รองลงมาไดแก ทศนคตดานการเขาเกยวของกบกลม ทศนคตดานขาวสารขอมล และทศนคตดานประสบการณอยในระดบด พฤตกรรมการใชสอดจตอล Social Media ของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร พบวา โดยเฉลยประมาณ 3 ครงตอสปดาห ประเภทของ social media ทควรใชในล าดบแรก ไดแก YouTube วตถประสงคของการฉดโบทลนมทอกซน ไทป เอ เพอลดรวรอยเหยวยน บรเวณใบหนาทฉดโบทลนมทอกซน ไทป เอ บรเวณหนาผาก สถานทฉดโบทลนมทอกซน ไทป เอ ทคลนกเสรมความงาม ผทมอทธพลมากทสดในการฉดโบทลนมทอกซน ไทป เอ จาก เพอน/คนรก จ านวนครงในการฉดโบทลนมทอกซน ไทป เอ (ครงตอป) พบวา โดยเฉลยประมาณ 2 ครงตอป คาใชจายในการฉดโบทลนมทอกซน ไทป เอ (บาทตอครง) พบวา โดยเฉลยประมาณ 9,225 บาทตอครง

ชนานาถ พลผล (2557) ศกษาปจจยสวนประสมทางการตลาดทมอทธพลตอการตดสนใจใชบรการของลกคาสลมมงพลสในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล ผลการศกษาพบวา ตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง อายระหวาง 30-40 ป มากทสด สวนใหญมระดบการศกษาปรญญาตร อาชพพนกงานบรษทเอกชน สถานภาพสมรส มรายตอเดอน 30,001-40,000 บาท ระดบความคดเหนตอปจจยสวนประสมทางการตลาด ดานการจดจ าหนายอยในระดบมาก ในสวนของการตดสนใจใชบรการดานการประเมนทางเลอกอยในระดบมาก ลกคาทมอาย การศกษา อาชพ สถานภาพและรายไดทแตกตางกนมระดบการตดสนใจใชบรการทสลมมงพลสแตกตางกน และ

DPU

28

ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการทมอทธพลตอการตดสนใจใชบรการไดแก ดานการสงเสรมทางการตลาด ดานราคา และดานบคลากร โดยปจจยทง 3 ดานนมอทธพลตอการตดสนใจใชบรการ

วรนทรตรา ไกรเลศมานนท (2557) ศกษาปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการตดสนใจใชบรการสถานบรการของผบรโภคในแขวงสะหวนนะเขต สปป.ลาว ผลการศกษาพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง มอายมากกวา 20 ป – ไมเกน 30 ป มสถานภาพสมรส ระดบการศกษาปวส./อนปรญญา สวนใหญเปนนกศกษา รายไดเฉลยตอเดอน 2,500,000 – ไมเกน 5,000,000 กบ จากการวเคราะหขอมลความคดเหนเกยวกบเครองมอประชาสมพนธพบวา ผบรโภคใหความส าคญในภาพรวมระดบสง และความส าคญดานการใชกจกรรมพเศษมากทสด ในสวนของความคดเหนเกยวกบกลมอางองทมอทธพลตอพฤตกรรมการตดสนใจใชบรการ พบวา ระดบความส าคญของความคดเหนเกยวกบกลมอางองทมอทธพลตอการตดสนใจใชบรการเสรมความงาม คอ ศลปน ดารา นกรอง นกแสดง และผทมชอเสยงมาเปนพรเซนเตอรหรอเปนผแนะน ามากทสด และสดทาย ความคดเหนลกษณะบรการทผบรโภคเลอกใชบรการ พบวา ระดบความส าคญของความคดเหนเกยวกบลกษณะบรการเสรมความงามมากทสดคอ การท าทรตเมนท ฟนฟผวหนาใหกระจางใส ลดสวฝา จดดางด าบนใบหนา

กนกวรรณ ทองรน (2555) ศกษาปจจยทมผลตอการตดสนใจใชบรการคลนกเสรมความงามของผบรโภคในจงหวดสระบร ผลการศกษาพบวา ผใชบรการสวนใหญอาย 21-30 ป สถานภาพสมรส การศกษาต ากวาหรอเทากบมธยมศกษาตอนปลาย รายได 10,001-20,000 บาท ปจจยทมผลกบการเลอกใชบรการ ดานผลตภณฑ ใหความส าคญกบภาพพจนและชอเสยงของคลนก ดานราคาใหความส าคญกบราคามความเหมาะสมกบคณภาพบรการ ดานชองทางการจดจ าหนายใหความส าคญกบความสะดวกในการเดนทาง ดานการสงเสรมการตลาดใหความส าคญกบมการโฆษณาผานสออยางสม าเสมอ ดานพนกงานใหความส าคญกบความนาเชอถอและช านาญของแพทย ดานกระบวนการใหบรการใหความส าคญกบความรวดเรวในการใหบรการ ดานลกษณะทางกายภาพ ความสะอาดของคลนก พฤตกรรมการใชบรการ ผบรโภคสวนใหญมเหตผลทใชบรการเพอดแลและคงสภาพผวพรรณใหมสขภาพดอยเสมอ โปรแกรมทใชบรการ คอ ขดและพอกผว บคคลทมผลตอการตดสนใจใชบรการคอตวเอง

ศรมล วดศร และไกรชต สตะเมอง (2556) ศกษาปจจยการตลาดเชงบรณาการทมผลตอการตดสนใจเลอกใชบรการสถาบนเสรมความงามของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล ผลการศกษาพบวา ปจจยการตลาดมผลตอการตดสนใจเลอกใชบรการสถาบนเสรมความงามในระดบมาก โดยมผลในดานดานกระบวนการขายมากทสด โดยผใชบรการมการ

DPU

29

ตดสนใจเลอกใชบรการสถาบนเสรมความงามในระดบมากมการตดสนใจสงสดคอ มความเตมใจทจะเลอกใชบรการสถาบนเสรมความงาม

DPU

บทท 3 ระเบยบวธวจย

การศกษาวจยครงนเปนการวจยเชงส ารวจ มงศกษาถงปจจยและพฤตกรรมทมผลตอ

การเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย โดยใชการวจยเชงส ารวจ เปนการรวบรวมขอมลจากผใชบรการและผทไมเคยใชบรการโดยใชแบบสอบถาม 3.1 ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ นกศกษาระดบปรญญาตร-ปรญญาเอก มหาวทยาลยธรกจบณฑตยทงทเคยใชและไมเคยใชสารBotulinum Toxin จ านวน 17,537คน

กลมตวอยางไดท าการสมจากนกศกษาระดบปรญญาตร-ปรญญาเอก มหาวทยาลย ธรกจบณฑตยทเคยใชและไมเคยใช โดยท าการสมแบบบงเอญ (Accidental sampling) ในมหาวทยาลยธรกจบณฑตย โดยใชวธการก าหนดขนาดกลมตวอยาง จากสตรของ เครซและมอรแกนดงน

n =

n = ขนาดของกลมตวอยาง N = ขนาดของประชากร e = ระดบความคลาดเคลอนของการสมตวอยางทยอมรบได X2 =คาไคสแควรท dfเทากบ 1 และระดบความเชอมน 95% (X2= 3.841) p = สดสวนของลกษณะทสนใจประชากร (ถาไมทราบใหก าหนด p = 0.5)

X2Np(1-p)

e2(N-1)+X2p(1-p)

DPU

31

จากสตร n =

n =

n = 375.888 ≈ 375 คน 3.2 เครองมอทใชในการศกษา

ประเภทของขอมล เปนขอมลเชงปรมาณ ลกษณะเปนแบบสอบถามทผวจยสรางขน เอง โดยผานการหาความเชอมนของแบบสอบถามแลว ประกอบดวย 3 ตอน คอ

ตอนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบสถานภาพสวนบคคล ไดแก เพศ อาย อาชพ รายได การศกษา สถานภาพ

ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบปจจยทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย

ขอมลเกยวกบปจจยทางการตลาดมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตยไดแก ดานผลตภณฑและบรการดานราคาดานสถานท และดานการสงเสรมการขาย ซงมลกษณะเปนค าถามแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ลกษณะของค าถามประกอบดวยขอความทส าคญในแตละเรอง แตละค าถามมค าตอบใหเปนมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบโดยก าหนดคะแนนวดชวงมาตรา (Interval Scale)

การแปลผล การอภปรายผลการวจยแบบสอบถามทใชในระดบการวดขอมลประเภท อนตรภาคชน (Interval Scale) เปนการวดแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ของลเครท (Likert Scale) ซงเกณฑคาเฉลยในการอภปรายผลจากการค านวณโดยใชสตรการค านวณความกวางของอตรภาคชน ดงน (พมพา หรญกต, 2552:98) จากสตรความกวางของอตรภาคชน= ขอมลทมคาสงสด – ขอมลทมคาต าสด = 5-1 = 0.8

จ านวนชน5

X2Np(1-p)

e2(N-1)+X2p(1-p)

3.841x17,537x0.5(1-0.5) 0.052x(17,537-1)+ 3.841x0.5x (1-0.5) DPU

32

เกณฑการแปลความหมาย ดงน คะแนนเฉลยระหวาง 4.21-5.00 หมายถง ระดบความส าคญ มากทสด คะแนนเฉลยระหวาง 3.41-4.20 หมายถง ระดบความส าคญ มาก คะแนนเฉลยระหวาง 2.61-3.40 หมายถง ระดบความส าคญ ปานกลาง คะแนนเฉลยระหวาง 1.81-2.60 หมายถง ระดบความส าคญ นอย คะแนนเฉลยระหวาง 1.00-1.80 หมายถง ระดบความส าคญ นอยทสด

ตอนท 3 เปนแบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum

Toxin ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย ส าหรบผทเคยใชสาร Botulinum Toxin ตอนท 4 เปนแบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum

Toxin ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย ส าหรบผทไมเคยใชสาร Botulinum Toxin ขนตอนการสรางเครองมอ

1. ศกษาเอกสาร งานวจยทเกยวของกบปจจยและพฤตกรรมทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย

2. ศกษาค านยามศพทเฉพาะตวแปรทวจย 3. สรางค าถามของปจจยและพฤตกรรมทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin

ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย 4. น าแบบสอบถามใหอาจารยทปรกษาตรวจสอบค าถามและสอบถามความเทยงตรง

ของแบบสอบถามวาสอดคลองกบค านยามศพทเฉพาะ 5. น าแบบสอบถามทแกไขปรบปรงแลวไปสอบถามกบกลมตวอยาง

3.3 วธการเกบรวบรวมขอมล

ในการเกบรวบรวมขอมล ผ วจ ยไดใชการแจกแบบสอบถามแบบการสมบงเอญ(Accidental sampling) ในมหาวทยาลยธรกจบณฑตย โดยใชวธการก าหนดขนาดกลมตวอยาง จากสตรเครซและมอรแกน และชแจงวตถประสงค วธการกรอกขอมลลงในแบบสอบถามแกนกศกษาปรญญาตร-ปรญญาเอกทเคยใชบรการสาร Botulinum Toxin และไมเคยใชสาร Botulinum Toxin เพอใหมความเขาใจตรงกน และไดขอมลทนาเชอถอและตรงกบความเปนจรงมากทสด ซงจะใชแบบสอบถามทงหมด 380 ชด

DPU

33

3.4 การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมล น าขอมลทไดมาวเคราะหโดยโปรแกรม SPSS version 19และ

น าเสนอขอมลเปนตาราง และกราฟ แสดงสดสวนของจ านวนคน รอยละ นอกจากนยงน าเสนอขอมลเปนคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) ของระดบความส าคญในปจจยการตลาดสถตทใชในการวเคราะหคอ Independent-Sample t-test, F-test การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One - Way ANOVA) และเปรยบเทยบรายคโดยใช Scheffe'ทระดบนยส าคญทางสถต p<0.05 DPU

บทท 4 ผลการศกษา

ผลการศกษาของการวจยครงนผวจยไดด าเนนการน าเสนอผลการวเคราะหขอมลจาก

ผเขารวมการศกษาทงสน 380 คน โดยแบงออกเปน 4 สวนดงตอไปน 4.1 สวนท 1 ผลการวเคราะหขอมลทวไปของผเขารวมการศกษา 4.2 สวนท 2 ปจจยทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของผเขารวมการศกษา 4.3 สวนท 3 พฤตกรรมการการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ส าหรบผเคยใชสาร Botulinum Toxin 4.4 สวนท 4 พฤตกรรมการการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ส าหรบผไมเคยใชสาร Botulinum Toxin

DPU

35

4.1 สวนท 1 ผลการวเคราะหขอมลทวไปของผเขารวมการศกษา ตารางท 4.1 แสดงจ านวนและรอยละของขอมลทวไปของผเขารวมการศกษา 380 คน

ขอมลทวไป

เคยใชสาร Botulinum Toxin

ไมเคยใชสาร Botulinum Toxin

รวม

จ านวนคน รอยละ จ านวนคน รอยละ จ านวนคน รอยละ

เพศ

ชาย 11 15.9 110 35.4 121 31.8

หญง 58 84.1 201 64.6 259 68.2 รวม 69 100 311 100 380 100 อาย (ป) ต ากวา 20 ป 4 5.8 58 18.6 62 16.3

21 -30 ป 33 47.8 174 55.9 207 54.5

31 – 40 ป 29 42.0 67 21.5 96 25.3

41- 50 ป 3 4.4 10 3.3 13 3.4 51 ปขนไป 0 0.0 2 0.7 2 0.5 รวม 69 100 311 100 380 100 ระดบการศกษา

ปรญญาตร 24 34.8 149 47.9 173 45.5

ปรญญาโท 45 65.2 154 49.5 199 52.4

ปรญญาเอก 0 0.0 8 2.6 8 2.1 รวม 69 100 311 100 380 100 สถานภาพสมรส

โสด 62 89.9 271 87.1 333 87.6

สมรส/อยดวยกน 7 10.1 39 12.5 46 12.1

หยา /แยกกนอย/หมาย 0 0.0 1 0.3 1 0.3

รวม 69 100 311 100 380 100

DPU

36

ตารางท 4.1(ตอ)

ขอมลทวไป เคยใชสาร Botulinum Toxin

ไมเคยใชสาร Botulinum Toxin

รวม

จ านวนคน รอยละ จ านวนคน รอยละ จ านวนคน รอยละ

อาชพ

นกเรยน/นกศกษา 27 39.1 175 56.3 202 53.2

ขาราชการ 1 1.4 27 8.7 28 7.4

ธรกจสวนตว /เจาของกจการ 16 23.2 28 9.0 44 11.6

พนกงานบรษทเอกชน 16 23.2 55 17.7 71 18.7

พนกงานราชการ/ รฐวสาหกจ 9 13.1 23 7.3 32 8.3

อนๆ 0 0.0 3 1.0 3 0.8

รวม 69 100 311 100 380 100

รายไดเฉลยตอเดอน

ต ากวา 20,000 บาท 25 36.2 201 64.6 226 59.5

20,001 – 30,000 บาท 15 21.7 55 17.7 70 18.4

30,001 – 40,000 บาท 7 10.1 23 7.4 30 7.9

40,001 – 50,000 บาท 1 1.5 2 0.7 3 0.8

50,001 บาท ขนไป 21 30.5 30 9.6 51 13.4

รวม 69 100 311 100 380 100

จากตารางท4.1 ขอมลทวไปของผเขารวการศกษามจ านวนทงสน 380 คน สดสวนของ

เพศสวนใหญเปนเพศหญงคดเปนรอยละ 68.2 มากกวาเพศชายคดเปนรอยละ 31.8 ซงโดยพบวาสดสวนในเพศหญงทเคยใชสาร Botulinum Toxin คดเปนรอยละ 84.1มากกวาเพศชาย (คดเปนรอยละ 15.9)

อายของผเขารวมการศกษาสวนใหญมอาย 21-30 ป คดเปนรอยละ 54.5และพบวาผทไมเคยใชสาร Botulinum Toxin (คดเปนรอยละ55.9) มากกวาผทเคยใชสาร Botulinum Toxin (คด

DPU

37

เปนรอยละ47.8) รองลงมา 31-40 ป คดเปนรอยละ 25.3ต ากวา 20 ปคดเปนรอยละ 16.3 อาย 41- 50 ปคดเปนรอยละ 4.3 และ 51 ป ขนไป คดเปนรอยละ0.5 ตามล าดบ

ระดบการศกษาสวนใหญเปนปรญญาโท คดเปนรอยละ 52.4 และพบวาผทเคยใชสาร Botulinum Toxin (คดเปนรอยละ65.2) มากกวาผทไมเคยใชสาร Botulinum Toxin (คดเปนรอยละ49.5) รองลงมาระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ 45.5และปรญญาเอก คดเปนรอยละ2.1 ตามล าดบ

สถานภาพสมรสสวนใหญโสดคดเปนรอยละ 87.6รองลงมาสมรส/อยดวยกนคดเปน รอยละ12.1 และหยา/แยกกนอย /หมาย คดเปนรอยละ0.3ตามล าดบ

อาชพสวนใหญของผเขารวมการศกษาเปนนกเรยน/นกศกษามากทสด คดเปนรอยละ 53.2และพบวาผทไมเคยใชสาร Botulinum Toxin (คดเปนรอยละ56.3) มากกวาผทเคยใชสาร Botulinum Toxin (คดเปนรอยละ39.1) รองลงมาเปนพนกงานบรษทเอกชน คดเปนรอยละ 18.7 ธรกจสวนตว/เจาของกจการคดเปนรอยละ 11.6พนกงานราชการ/รฐวสาหกจคดเปนรอยละ8.4ขาราชการคดเปนรอยละ 7.4 และอนๆคดเปนรอยละ 0.8 ตามล าดบ

สวนใหญรายไดเฉลยตอเดอน ต ากวา 20,000 บาทคดเปนรอยละ 59.5และพบวาผทไมเคยใชสาร Botulinum Toxin (คดเปนรอยละ64.6) มากกวาผทเคยใชสาร Botulinum Toxin (คดเปนรอยละ36.2) รองลงมา 20,001 – 30,000 บาท คดเปนรอยละ 18.4รายไดเฉลยตอเดอน 50,001 บาท ขนไป คดเปนรอยละ13.4,30,001 – 40,000 บาท คดเปนรอยละ7.9 และรายไดเฉลยตอเดอน 40,001 – 50,000 บาท คดเปนรอยละ0.8ตามล าดบ

DPU

38

4.2 สวนท 2 ปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงามของผเขารวมการศกษา โดยใชสาร Botulinum Toxin ตารางท 4.2 แสดงจ านวนคน (รอยละ) ของระดบความส าคญในปจจยดานผลตภณฑและบรการ (Product) ของผเขารวมการศกษา

ปจจย ระดบความส าคญ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

คณภาพของผลตภณฑ (Botulinum Toxin)

158 (41.6)

127 (33.4)

71 (18.7)

8 (2.1)

16 (4.2)

คณสมบต / ประโยชนของ ผลตภณฑ(Botulinum Toxin)

124 (32.6)

148 (38.9)

85 (22.4)

11 (2.9)

12 (3.2)

ความปลอดภยในการใหบรการ มมาตรฐานและมความทนสมย

183 (48.2)

94 (24.7)

81 (21.3)

11 (2.9)

11 (2.9)

ความนาเชอถอและความช านาญ ในการใหบรการ

175 (46.3)

99 (26.2)

85 (22.5)

8 (2.1)

11 (2.9)

การใหค าแนะน าและใหค าปรกษา กอนการเขารบบรการ

114 (30.0)

93 (24.5)

113 (29.7)

47 (12.4)

13 (3.4)

บคลากรหรอพนกงานมความร ความเขาใจในผลตภณฑทใหบรการสามารถอธบายรายละเอยดและตอบค าถามได

125 (32.9)

97 (25.5)

88 (23.2)

58 (15.3)

12 (3.2)

บคลากรหรอพนกงานมการเอาใจ ใสสภาพอธยาศยดยมแยมแจมใส พรอมใหบรการลกคา

86 (22.6)

126 (33.2)

95 (25.0)

60 (15.8)

13 (3.4)

มขนตอนการใหบรการทได มาตรฐานสะอาด ปลอดภย

173 (45.5)

119 (31.3)

65 (17.1)

13 (3.4)

10 (2.6)

ผใหบรการชแจงขนตอนและ ระยะเวลาการใหบรการทแนนอนแกลกคาอยางชดเจน

104 (27.4)

115 (30.0)

111 (29.2)

34 (8.9)

16 (4.2)

DPU

39

จากตารางท 4.2 ผลการศกษาของปจจยดานผลตภณฑและบรการ (Product)พบวา ความปลอดภยในการใหบรการมมาตรฐานและมความทนสมยมระดบความส าคญมากทสด คดเปนรอยละ48.2รองลงมาคอความนาเชอถอและความช านาญในการใหบรการ(คดเปนรอยละ46.3) และมขนตอนการใหบรการทไดมาตรฐาน สะอาด ปลอดภย (คดเปนรอยละ 45.5) ตามล าดบ ตารางท 4.3 แสดงจ านวนคน (รอยละ) ของระดบความส าคญในปจจยดานราคา (Price) ของผเขารวมการศกษา

ปจจย ระดบความส าคญ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

ราคาผลตภณฑ (Botulinum Toxin) มความเหมาะสมกบ คณภาพของผลตภณฑ

89 (23.4)

198 (52.1)

64 (16.8)

16 (4.2)

13 (3.4)

ราคาคาบรการตอครงม ความเหมาะสม

112 (29.5)

160 (42.1)

77 (20.3)

18 (4.7)

13 (3.4)

จากตารางท 4.3 ผลการศกษาของปจจยดานราคา (Price) พบวา ราคาคาบรการตอครงม

ความเหมาะสม มระดบความส าคญมากทสด คดเปนรอยละ29.5รองลงมาคอ ราคาผลตภณฑ (Botulinum Toxin) มความเหมาะสมกบคณภาพของผลตภณฑ คดเปนรอยละ 23.4

DPU

40

ตารางท 4.4 แสดงจ านวนคน (รอยละ) ของระดบความส าคญในปจจยดานสถานท (Place) ของผเขารวมการศกษา

ปจจย ระดบความส าคญ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

สถานทใหบรการมความสะดวก ในการเดนทางเชน รถไฟฟา BTS MRT รถโดยสารประจ าทาง ฯลฯ

53 (13.9)

101 (26.6)

137 (36.1)

73 (19.2)

16 (4.2)

การจดสถานทไดมาตรฐานความ ปลอดภยสะอาด

122 (32.1)

136 (35.8)

86 (22.6)

25 (6.6)

11 (2.9)

การตกแตงสถานทสวยงามและ นาดงดดตอการเขาใชบรการ

50 (13.2)

133 (35.0)

116 (30.5)

69 (18.2)

12 (3.2)

สถานบรการทมหลากหลาย สาขามผลตอการเลอกใชบรการเชน วฒศกดคลนกนตพลคลนกพรเกษมคลนก เปนตน

55 (14.5)

95 (25.0)

138 (36.3)

81 (21.3)

11 (2.9)

จากตารางท 4.4 ผลการศกษาของปจจยดานสถานท (Place) พบวา การจดสถานทได

มาตรฐานความปลอดภย สะอาด มระดบความส าคญมากทสด คดเปนรอยละ32.1รองลงมาคอ สถานบรการทมหลากหลายสาขามผลตอการเลอกใชบรการ เชน วฒศกดคลนก , นตพลคลนก , พรเกษมคลนก เปนตน (คดเปนรอยละ14.5) และสถานทใหบรการมความสะดวกในการเดนทาง เชน รถไฟฟา BTS ,MRT , รถโดยสารประจ าทาง ฯลฯ (คดเปนรอยละ 13.9) ตามล าดบ

DPU

41

ตารางท 4.5 แสดงจ านวนคน (รอยละ) ของระดบความส าคญในปจจยดานการสงเสรมการขาย (Promotion) ของผเขารวมการศกษา

ปจจย ระดบความส าคญ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

การโฆษณาประชาสมพนธผาน สอตาง ๆอยางสม าเสมอ เชน Social media Internet นตยสาร โทรทศนวทย การแจก ใบปลว แผนพบหรอปายประกาศโฆษณา เปนตน

57 (15.0)

118 (31.1)

128 (33.7)

57 (15.0)

20 (5.3)

มรายการสงเสรมการขาย (ลด แลก แจก แถม)หรอของก านลตาง ๆ

73 (19.2)

123 (32.4)

131 (34.5)

39 (10.3)

14 (3.7)

การจดท าบตรสมาชกผใชบรการ

ในการสะสมแตมเพอไดรบสทธพเศษ

50 (13.2)

117 (30.8)

146 (38.4)

53 (13.9)

14 (3.7)

มบรการใหผอนช าระกบบตร เครดตหรอจดโปรโมชนรวม กบบตรเครดต

74 (19.5)

131 (34.5)

122 (32.1)

39 (10.3)

14 (3.7)

จากตารางท 4.5 ผลการศกษาของดานการสงเสรมการขาย (Promotion) พบวามบรการ

ใหผอนช าระกบบตรเครดตหรอจดโปรโมชนรวมกบบตรเครดต มระดบความส าคญมากทสด คดเปนรอยละ19.5รองลงมาคอ มรายการสงเสรมการขาย (ลด แลก แจก แถม) หรอของก านลตาง ๆ (คดเปนรอยละ19.2) และการโฆษณาประชาสมพนธ ผานสอตาง ๆ อยางสม าเสมอ เชน Social media Internetนตยสารโทรทศนวทย การแจกใบปลวแผนพบหรอปายประกาศโฆษณา เปนตน (คดเปนรอยละ 15.0) ตามล าดบ

DPU

42

ตารางท 4.6 แสดงจ านวนคน (รอยละ) ของระดบความส าคญในปจจยภาพรวมของผเขารวมการศกษา

ปจจย ระดบความส าคญ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

ดานผลตภณฑและบรการ (Product)

114 (30.0)

155 (40.8)

92 (24.2)

9 (2.4)

10 (2.6)

ดานราคา (Price) 135 (35.5)

162 (42.6)

56 (14.7)

14 (3.7)

13 (3.4)

ดานสถานท (Place) 63 (16.6)

144 (37.9)

131 (34.5)

32 (8.4)

10 (2.6)

ดานการสงเสรมการขาย (Promotion)

56 (14.7)

153 (40.3)

128 (33.7)

32 (8.4)

11 (2.9)

จากตารางท 4.6ผลการศกษาปจจยภาพรวมของผเขารวมการศกษา พบวา ปจจยดาน

ราคา มระดบความส าคญมากทสด คดเปนรอยละ35.5 รองลงมาคอ ดานผลตภณฑและบรการ (คดเปนรอยละ30.0) ดานสถานท (คดเปนรอยละ16.6) และดานการสงเสรมการขาย(คดเปนรอยละ 14.7) ตามล าดบ ตารางท 4.7 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) คาต าและคาสง ของระดบความส าคญในแตละปจจยทางดานการตลาด จ านวน

คน คาเฉลย คาเบยงเบน

มาตรฐาน คาต าสด คาสงสด

ดานผลตภณฑและบรการ 380 3.9 0.92 1 5 ดานราคา 380 4.0 0.98 1 5 ดานสถานท 380 3.6 0.95 1 5 ดานการสงเสรมการขาย 380 3.6 0.94 1 5

DPU

43

จากตารางท 4.7ผลการศกษาพบวาปจจยดานผลตภณฑและบรการคาเฉลย3.9 หมายถง ระดบความส าคญมากปจจยดานราคาคาเฉลย 4.0 หมายถง ระดบความส าคญมากปจจยดานสถานท

คาเฉลย 3.6 หมายถง ระดบความส าคญมากและปจจยดานการสงเสรมการขายเฉลย 3.6 หมายถง ระดบความส าคญมาก ตารางท 4.8 จ านวน คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรและผลการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางเพศกบปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงามของผเขารวมการศกษา โดยใชสาร Botulinum Toxin

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (p < 0.05) โดยใชสถตIndependent-Sample t-test

ผลการศกษาเปรยบเทยบความแตกตางระหวางเพศกบปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ปจจยดานผลตภณฑและบรการ (Product) พบวา เพศหญง มคาเฉลยของระดบความส าคญ 4.1±0.8มากกวาคาเฉลยของเพศชาย3.7±0.8อยางมนยส าคญทางสถต (p<0.001)

ปจจยดานราคาปจจยดานสถานท และปจจยดานการสงเสรมการขาย พบวาไมมความแตกตางระหวางเพศหญงและเพศชายนอกจากนผลการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางเพศกบ

ปจจยทางการตลาด เพศชาย (n=121)

เพศหญง (n=259)

t P-value

คาเฉลย S.D. คาเฉลย S.D.

1. ปจจยดานผลตภณฑและบรการ (Product)

3.7 0.8 4.1 1.0 -3.81 <0.001*

2. ปจจยดานราคา (Price) 3.9 0.9 4.1 1.0 -1.33 0.184 3. ปจจยดานสถานท (Place) 3.5 0.9 3.6 1.0 -1.09 0.276 4. ปจจยดานการสงเสรมการขาย (Promotion)

3.5 1.0 3.6 0.9 -0.723 0.470

ภาพรวม 3.7 0.7 3.8 0.8 -2.163 0.031*

DPU

44

ปจจยภาพรวมทางการตลาดพบวาพบวา เพศหญง มคาเฉลยของระดบความส าคญ 3.8±0.8มากกวาคาเฉลยของเพศชาย3.7±0.7อยางมนยส าคญทางสถต (p=0.031)

ตารางท 4.9 จ านวน คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความส าคญในปจจยดานการตลาดทมอายแตกตางกน

ปจจยทางการตลาด อาย จ านวนคน คาเฉลย S.D. F P-value

ปจจยดานผลตภณฑและบรการ (Product)

ต ากวา 20 ป 62 3.6 0.7 21-30 ป 207 3.8 0.9 31-40 ป 96 4.4 0.9 10.27 <0.001* 41-50 ป 13 4.5 0.8 51 ป ขนไป 2 4.0 1.4

รวม 380 3.9 0.9 ปจจยดานราคา (Price) ต ากวา 20 ป 62 4.0 0.9

21-30 ป 207 3.9 1.0 31-40 ป 96 4.2 1.0 1.96 0.101 41-50 ป 13 4.4 0.5 51 ป ขนไป 2 4.0 1.4

รวม 380 4.0 1.0 ปจจยดานสถานท (Place) ต ากวา 20 ป 62 3.3 0.9

21-30 ป 207 3.5 1.0 31-40 ป 96 3.9 0.9 6.72 <0.001* 41-50 ป 13 4.3 0.8 51 ป ขนไป 2 4.0 0.0

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (p < 0.05) โดยใชสถต One-Way Anova

DPU

45

ตารางท 4.9 (ตอ)

ปจจยทางการตลาด อาย จ านวนคน คาเฉลย S.D. F P-value

ปจจยดานการสงเสรมการขาย (Promotion)

ต ากวา 20 ป 62 3.3 0.9

21-30 ป 207 3.5 1.0 31-40 ป 96 3.7 0.8 3.91 0.004* 41-50 ป 13 4.2 0.6 51 ป ขนไป 2 3.5 0.7

รวม 380 3.6 0.9 ภาพรวม ต ากวา 20 ป 62 3.5 0.7

21-30 ป 207 3.7 0.8 31-40 ป 96 4.0 0.8 7.06 <0.001* 41-50 ป 13 4.4 0.5 51 ป ขนไป 2 3.9 0.9

รวม 380 3.8 0.8

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (p < 0.05) โดยใชสถตOne-Way Anova ตารางท 4.9ผลการศกษาเปรยบเทยบความแตกตางระหวางอายกบปจจยทมผลตอการ

เลอกใชบรการดแลความงามโดยใชสาร Botulinum Toxinของปจจยดานผลตภณฑและบรการ ชวงอายของผเขารวมการศกษา41-50 ป มคาเฉลยของระดบความส าคญสงสดคอ 4.5±0.8 และพบวาอายทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ใน

ปจจยดานผลตภณฑและบรการแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต(p<0.001) ปจจยดานราคาชวงอายของผเขารวมการศกษา41-50 ป มคาเฉลยของระดบความส าคญ

สงสดคอ 4.4±0.5 และพบวาอายทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ในปจจยดานราคา ไมแตกตางกน

ปจจยดานสถานทชวงอายของผเขารวมการศกษา41-50 ป มคาเฉลยของระดบความส าคญสงสดคอ 4.3±0.8 และพบวาอายทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแล

DPU

46

ความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ในปจจยปจจยดานสถานทแตกตางกนอยางมนยส าคญทาง

สถต (p<0.001) ปจจยดานการสงเสรมการขายชวงอายของผเขารวมการศกษา41-50 ป มคาเฉลยของ

ระดบความส าคญสงสดคอ 4.2±0.6และพบวาอายทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ในปจจยดานการสงเสรมการขาย แตกตางกนอยางม

นยส าคญทางสถต (p=0.004) ปจจยภาพรวมชวงอายของผเขารวมการศกษา41-50 ป มคาเฉลยของระดบความส าคญ

สงสดคอ 4.4±0.5 และพบวาอายทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ในปจจยดานภาพรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.001) ตารางท 4.10 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางชวงอาย ในปจจยดานผลตภณฑและบรการ

อาย

คาเฉลย

ปจจยดานผลตภณฑและบรการ ต ากวา 20 ป 21-30 ป 31-40 ป 41-50 ป 51 ป ขนไป

3.6 3.8 4.4 4.5 4.0 ต ากวา 20 ป 3.6 - -0.21

(p=0.607) -0.768 * (p<001)

-0.865* (p=0.036)

-0.403 (p=0.982)

21-30 ป 3.8 - - -0.558* (p<001)

-0.655 (p=0.151)

-0.193 (p=0.999)

31-40 ป 4.4 - - - -0.097 (p=0.998)

0.365 (p=0.987)

41-50 ป 4.5 - - - - 0.462 (p=0.976)

51 ป ขนไป 4.0 - - - - -

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวางชวงอาย (p < 0.05) โดยเปรยบเทยบรายคดวยวธการของ Scheffe Anova

DPU

47

ตารางท 4.10เมอเปรยบเทยบรายคในแตละชวงอายพบวา กลมอาย 31 – 40 ปใหความส าคญกบปจจยดานผลตภณฑและบรการมากกวากลมอาย ต ากวา 20 ปอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.001)อกทงกลมอาย 31 – 40 ปใหความส าคญกบปจจยดานผลตภณฑและบรการมากกวากลมอาย 21 -30 ปอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.001) ตารางท 4.11 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางชวงอาย ในปจจยดานสถานท

อาย

คาเฉลย

ปจจยดานสถานท ต ากวา 20 ป 21-30 ป 31-40 ป 41-50 ป 51 ป ขนไป

3.3 3.5 3.9 4.3 4.0 ต ากวา 20 ป 3.3 - -0.204

(p=0.676) -0.590*

(p=0.004) -1.033*

(p=0.036) -0.726

(p=0.879) 21-30 ป 3.5 - - -0.386*

(p=0.023) -0.829*

(p=0.045) -0.522

(p=0.959) 31-40 ป 3.9 - - - -0.443

(p=0.621) -0.135

(p=1.000) 41-50 ป 4.3 - - - - -0.308

(p=0.996) 51 ป ขนไป 4.0 - - - - -

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวางชวงอาย (p < 0.05) โดยเปรยบเทยบรายคดวยวธการของ Scheffe Anova

ตารางท 4.11เมอเปรยบเทยบรายคในแตละชวงอายพบวา กลมอาย 31 – 40 ปใหความส าคญกบปจจยดานสถานทมากกวากลมอาย ต ากวา 20 ปอยางมนยส าคญทางสถต (p=0.004)และกลมอาย 31 – 40 ปใหความส าคญกบปจจยดานสถานทมากกวากลมอาย 21 -30 ปอยางมนยส าคญทางสถต (p=0.023)

นอกจากนกลมอาย 41- 50 ปใหความส าคญกบสถานทมากกวากลมอาย ต ากวา 20 ป

DPU

48

อยางมนยส าคญทางสถต (p=0.010)และกลมอาย41- 50 ปใหความส าคญกบปจจยดานสถานทมากกวากลมอาย 21 -30 ปอยางมนยส าคญทางสถต (p=0.045) ตารางท 4.12 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางชวงอาย ในปจจยดานการสงเสรมการขาย

อาย

คาเฉลย

ปจจยดานการสงเสรมการขาย

ต ากวา 20 ป 21-30 ป 31-40 ป 41-50 ป 51 ป ขนไป 3.3 3.5 3.7 4.2 3.5

ต ากวา 20 ป 3.3 - -0.278 (p=0.369)

-0.44 (p=0.078)

-0.973* (p=0.02)

-0.242 (p=0.998)

21-30 ป 3.5 - - -0.162 (p=0.737)

-0.533 (p=0.146)

0.036 (p=1.00)

31-40 ป 3.7 - - - 0.533 (p=0.438)

0.198 (p=0.999)

41-50 ป 4.2 - - - - 0.731 (p=0.898)

51 ป ขนไป 3.5 - - - - -

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวางชวงอาย (p < 0.05) โดยเปรยบเทยบรายคดวยวธการของ Scheffe Anova

ตารางท 4.12 เมอเปรยบเทยบรายคในแตละชวงอายพบวา กลมอาย 41- 50 ปใหความส าคญกบปจจยดานการสงเสรมการขายมากกวากลมอาย ต ากวา 20 ปอยางมนยส าคญทางสถต (p=0.020)

DPU

49

ตารางท 4.13 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางชวงอาย ในปจจยภาพรวม

อาย

คาเฉลย

ปจจยดานภาพรวม

ต ากวา 20 ป 21-30 ป 31-40 ป 41-50 ป 51 ป ขนไป 3.5 3.7 4.0 4.4 3.9

ต ากวา 20 ป 3.5 - -0.171 (p=0.666)

-0.519* (p=0.002)

-0.826* (p=0.015)

-0.355 (p=0.981)

21-30 ป 3.7 - - -0.348* (p=0.009)

-0.655 (p=0.063)

-0.184 (p=0.998)

31-40 ป 4.0 - - - -0.307 (p=0.763)

0.164 (p=0.999)

41-50 ป 4.4 - - - - 0.471 (p=0.956)

51 ป ขนไป 3.9 - - - - -

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวางชวงอาย (p < 0.05) โดยเปรยบเทยบรายคดวยวธการของ Scheffe Anova

ตารางท 4.13 เมอเปรยบเทยบรายคในแตละชวงอายพบวา กลมอาย 31- 40 ปใหความส าคญกบปจจยภาพรวมมากกวากลมอายต ากวา 20 ปอยางมนยส าคญทางสถต(p=0.002) และยงใหความส าคญกบปจจยภาพรวมมากกวากลมอาย 21 -30 ปอยางมนยส าคญทางสถต (p=0.009) กลมอาย 41- 50 ปใหความส าคญกบปจจยภาพรวมมากกวากลมอายต ากวา 20 ปอยางมนยส าคญทางสถต (p=0.015)

DPU

50

ตารางท 4.14 จ านวน คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความส าคญในปจจยดานการตลาด ทมระดบการศกษาตางกน

ปจจยทางการตลาด ระดบการศกษา

จ านวนคน

คาเฉลย S.D. F P-value

ปจจยดานผลตภณฑและบรการ (Product)

ปรญญาตร 173 3.7 0.8 ปรญญาโท 199 4.1 1.0 12.37 <0.001* ปรญญาเอก 8 4.5 1.4

รวม 380 3.9 0.9 ปจจยดานราคา (Price)

ปรญญาตร 173 4.0 0.9 ปรญญาโท 199 4.0 1.0 0.018 0.982 ปรญญาเอก 8 4.0 1.3

รวม 380 4.0 1.0 ปจจยดานสถานท (Place) ปรญญาตร 173 3.3 0.9

ปรญญาโท 199 3.8 1.0 12.79 <0.001* ปรญญาเอก 8 3.9 1.2

รวม 380 3.6 1.0 ปจจยดานการสงเสรมการขาย (Promotion)

ปรญญาตร 173 3.3 0.9 ปรญญาโท 199 3.7 0.9 9.33 <0.001* ปรญญาเอก 8 4.1 0.6

รวม 380 3.6 0.9 ภาพรวม ปรญญาตร 173 3.6 0.7

ปรญญาโท 199 3.9 0.8 9.11 <0.001* ปรญญาเอก 8 4.1 1.1

รวม 380 3.8 0.8

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (p < 0.05) โดยใชสถตOne-Way Anova ตารางท 4.14 ผลการศกษาเปรยบเทยบความแตกตางระหวางระดบการศกษากบปจจยท

มผลตอการเลอกใชบรการดแลความงามโดยใชสาร Botulinum Toxinของปจจยดานผลตภณฑและ

DPU

51

บรการ ระดบการศกษาปรญญาเอก มคาเฉลยของระดบความส าคญสงสดคอ 4.5±1.4 และพบวาระดบการศกษาทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum

Toxin ในปจจยดานผลตภณฑและบรการแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต(p<0.001)ปจจยดานราคาพบวาอายทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ในปจจยดานราคา ไมแตกตางกนแตกตางกนปจจยดานสถานทระดบการศกษาปรญญาเอก มคาเฉลยของระดบความส าคญสงสดคอ4.9±1.2 และพบวาระดบการศกษาทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ในปจจยปจจยดานสถานทแตกตาง

กนอยางมนยส าคญทางสถต(p<0.001)ปจจยดานการสงเสรมการขายระดบการศกษาปรญญาเอกมคาเฉลยของระดบความส าคญสงสดคอ 4.1±0.6และพบวาระดบการศกษาทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ในปจจยปจจยดานการสงเสรมการ

ขายแตกตางกอยางมนยส าคญทางสถต(p<0.001)ปจจยภาพรวมระดบการศกษาปรญญาเอกมคาเฉลยของระดบความส าคญสงสดคอ 4.1±1.1และพบวาระดบการศกษาทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ในปจจยภาพรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต(p<0.001) ตารางท 4.15 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางระดบการศกษาในปจจยดานผลตภณฑและบรการ

ระดบการศกษา

คาเฉลย

ปจจยดานผลตภณฑและบรการ

ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก 3.7 4.1 4.5

ปรญญาตร 3.7 - -0.432* (p<0.001)

-0.806* (p=0.046)

ปรญญาโท 4.1 - - -0.374 (p=0.512)

ปรญญาเอก 4.5 - - -

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวางชวงอาย (p < 0.05) โดยเปรยบเทยบรายคดวยวธการของ Scheffe Anova

DPU

52

ตารางท 4.15เมอเปรยบเทยบรายคในแตละระดบการศกษาพบวา ระดบการศกษา ปรญญาโทใหความส าคญกบปจจยดานผลตภณฑและบรการมากกวาปรญญาตรอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.001)อกทงระดบการศกษาปรญญาเอกใหความส าคญกบปจจยดานผลตภณฑและบรการมากกวาปรญญาตรอยางมนยส าคญทางสถต (p=0.046) ตารางท 4.16 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางระดบการศกษาในปจจยดานสถานท

ระดบการศกษา

คาเฉลย

ปจจยดานสถานท

ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก 3.3 3.8 3.9

ปรญญาตร 3.3 - -0.477*

(p<0.001) -0.563

(p=0.243) ปรญญาโท 3.8 - - -0.086

(p=0.967) ปรญญาเอก 3.9 - - - หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวางชวงอาย (p < 0.05) โดยเปรยบเทยบรายคดวยวธการของ Scheffe Anova

ตารางท 4.16เมอเปรยบเทยบรายคในแตละระดบการศกษาพบวา ระดบการศกษา

ปรญญาโทใหความส าคญกบปจจยดานสถานทมากกวาปรญญาตรอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.001)

DPU

53

ตารางท 4.17 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางระดบการศกษา ในปจจยดานการสงเสรมการขาย ระดบการศกษา

คาเฉลย

ปจจยดานการสงเสรมการขาย

ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก 3.3 3.7 4.1

ปรญญาตร 3.3 - -0.378* (p<0.001)

-0.784 (p=0.064)

ปรญญาโท 3.7 - - -0.406 (p=0.474)

ปรญญาเอก 4.1 - - - หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวางชวงอาย (p < 0.05) โดยเปรยบเทยบรายคดวยวธการของ Scheffe Anova

ตารางท 4.17 เมอเปรยบเทยบรายคในแตละระดบการศกษาพบวา ระดบการศกษา ปรญญาโทใหความส าคญกบปจจยดานการสงเสรมการขายมากกวาปรญญาตรอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.001)

DPU

54

ตารางท 4.18 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางระดบการศกษา ในปจจยดานภาพรวม ระดบการศกษา

คาเฉลย

ปจจยภาพรวม

ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก 3.3 3.7 4.1

ปรญญาตร 3.3 - -0.326* (p<0.001)

-0.533 (p=0.163)

ปรญญาโท 3.7 - - -0.207 (p=0.759)

ปรญญาเอก 4.1 - - - หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวางชวงอาย (p < 0.05) โดยเปรยบเทยบรายคดวยวธการของ Scheffe Anova

ตารางท 4.18เมอเปรยบเทยบรายคในแตละระดบการศกษาพบวา ระดบการศกษา ปรญญาโทใหความส าคญกบปจจยภาพรวมมากกวาปรญญาตรอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.001)

DPU

55

ตารางท 4.19 จ านวน คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความส าคญในปจจยดานการตลาด ทมอาชพแตกตางกน ปจจยทางการตลาด อาชพ จ านวน

คน คาเฉลย S.D. F P-value

ปจจยดานผลตภณฑและบรการ (Product)

นกเรยน/นกศกษา 202 3.7 0.7 ขาราชการ 28 4.0 1.1 ธรกจสวนตว /เจาของกจการ 44 4.6 0.7 พนกงานบรษทเอกชน 71 4.1 1.2 7.998 <0.001* พนกงานราชการ/ รฐวสาหกจ 32 4.0 1.1

อนๆ 3 4.3 0.6 รวม 380 3.9 0.9 ปจจยดานราคา (Price)

นกเรยน/นกศกษา 202 4.0 0.9 ขาราชการ 28 3.8 1.3 ธรกจสวนตว /เจาของกจการ 44 4.5 0.6

พนกงานบรษทเอกชน 71 4.1 1.1 2.473 0.05 พนกงานราชการ/ รฐวสาหกจ 32 3.8 1.1

อนๆ 3 3.7 1.2 รวม 380 4.0 1.0

ป จจ ย ด านสถานท (Place)

นกเรยน/นกศกษา 202 3.4 0.9 ขาราชการ 28 3.6 1.2 ธรกจสวนตว /เจาของกจการ 44 4.1 0.7

พนกงานบรษทเอกชน 71 3.7 1.0 6.274 <0.001* พนกงานราชการ/ รฐวสาหกจ 32 3.9 1.1

อนๆ 3 4.0 0.0 รวม 380 3.6 1.0

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (p < 0.05) โดยใชสถตOne-Way Anova

DPU

56

ตารางท 4.19 (ตอ) ปจจยทางการตลาด อาชพ จ านวน

คน คาเฉลย S.D. F P-value

ปจจยดานการสงเสรมการขาย

นกเรยน/นกศกษา 202 3.4 0.9

ขาราชการ 28 3.5 1.0

ธรกจสวนตว /เจาของกจการ 44 3.9 0.7

พนกงานบรษทเอกชน 71 3.8 1.0 2.93 0.530 พนกงานราชการ/ รฐวสาหกจ 32 3.5 1.0

อนๆ 3 3.0 0.0

รวม 380 3.6 0.9

ภาพรวม นกเรยน/นกศกษา 202 3.6 0.7

ขาราชการ 28 3.7 1.0

ธรกจสวนตว /เจาของกจการ 44 4.3 0.4 5.637 <0.001*

พนกงานบรษทเอกชน 71 3.9 0.9 พนกงานราชการ/ รฐวสาหกจ 32 3.8 0.9

อนๆ 3 3.8 0.4

รวม 380 3.8 0.8

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (p < 0.05) โดยใชสถตOne-Way Anova

ตารางท 4.19ผลการศกษาเปรยบเทยบความแตกตางระหวางอาชพกบปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงามโดยใชสาร Botulinum Toxinของปจจยดานผลตภณฑและบรการ อาชพธรกจสวนตว /เจาของกจการ มคาเฉลยของระดบความส าคญสงสดคอ 4.6±0.7 และพบวาอาชพทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ใน

ปจจยดานผลตภณฑและบรการแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.001) ปจจยดานราคาอาชพธรกจสวนตว /เจาของกจการ มคาเฉลยของระดบความส าคญ

สงสดคอ 4.5±0.6 และพบวาอาชพทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ในปจจยดานราคาไมแตกตางกน

DPU

57

ปจจยดานสถานทอาชพธรกจสวนตว /เจาของกจการมคาเฉลยของระดบความส าคญสงสดคอ 4.1±0.7 และพบวาอาชพทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดย

ใชสาร Botulinum Toxin ในปจจยปจจยดานสถานทแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต(p<0.001) ปจจยดานการสงเสรมการขายอาชพธรกจสวนตว /เจาของกจการ มคาเฉลยของระดบ

ความส าคญสงสดคอ 3.9±0.7 และพบวาอาชพทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ในปจจยดานการสงเสรมการขายไมแตกตางกน

ปจจยภาพรวมอาชพธรกจสวนตว /เจาของกจการมคาเฉลยของระดบความส าคญสงสดคอ 4.3±0.4และพบวาอาชพทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ในปจจยปจจยภาพรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต(p<0.001)

DPU

58

ตารางท 4.20 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางอาชพ ในปจจยดานผลตภณฑและบรการ

อาชพ

คาเฉลย

ปจจยดานผลตภณฑและบรการ

นกเรยน/นกศกษา

ขาราชการ ธรกจสวนตว / เจาของกจการ

พนกงานบรษทเอกชน

พนกงานราชการ/

รฐวสาหกจ

อนๆ

3.7 4.0 4.6 4.1 4.0 4.3 นกเรยน/นกศกษา

3.7 - -0.251 (p=0.849)

-0.855* (p<0.001)

-0.428* (p=0.032)

-0.256 (p=0.803)

-0.62 (p=0.917)

ขาราชการ 4.0 - - -0.604 (p=0.159)

-0.177 (p=0.977)

-0.004 (p=1.00)

-0.369 (p=0.993)

ธรกจสวนตว / เจาของกจการ

4.6 - - - 0.427 (p=0.275)

0.599 (p=0.132)

0.235 (p=0.999)

พนกงานบรษทเอกชน

4.1 - - - - 0.172 (p=0.974)

-0.192 (p=1.00)

พนกงานราชการ/ รฐวสาหกจ

4.0 - - - - - -0.365 (p=0.993)

อนๆ 4.3 - - - - - -

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวางชวงอาย (p < 0.05) โดยเปรยบเทยบรายคดวยวธการของ Scheffe Anova

ตารางท 4.20 เมอเปรยบเทยบรายคในแตละอาชพพบวา ธรกจสวนตว /เจาของกจการ

ใหความส าคญกบปจจยดานผลตภณฑและบรการมากกวานกเรยน/นกศกษาอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.001) และพนกงานบรษทเอกชนใหความส าคญกบปจจยดานผลตภณฑและบรการมากกวานกเรยน/นกศกษาอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.032)

DPU

59

ตารางท 4.21 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางอาชพ ในปจจยดานสถานท

อาชพ

คาเฉลย

ปจจยดานสถานท

นกเรยน/นกศกษา

ขาราชการ ธรกจสวนตว / เจาของกจการ

พนกงานบรษทเอกชน

พนกงานราชการ/

รฐวสาหกจ

อนๆ

3.7 4.0 4.6 4.1 4.0 4.3 นกเรยน/นกศกษา

3.7 - -0.291 (p=0.781)

-0.739* (p<0.001)

-0.353 (p=0.175)

-0.524 (p=0.114)

-0.649 (p=0.916)

ขาราชการ 4.0 - - -0.448 (p=0.542)

-0.061 (p=1.00)

-0.232 (p=0.966)

-0.357 (p=0.995)

ธรกจสวนตว / เจาของกจการ

4.6 - - - 0.387 (p=0.442)

0.216 (p=0.961)

0.091 (p=1.00)

พนกงานบรษทเอกชน

4.1 - - - - -0.171 (p=0.979)

-0.296 (0.998)

พนกงานราชการ/ รฐวสาหกจ

4.0 - - - - - -0.125 (p=1.00)

อนๆ 4.3 - - - - - -

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวางชวงอาย (p < 0.05) โดยเปรยบเทยบรายคดวยวธการของ Scheffe Anova

ตารางท 4.21 เมอเปรยบเทยบรายคในแตละอาชพพบวา ธรกจสวนตว /เจาของกจการใหความส าคญกบปจจยดานสถานทมากกวานกเรยน/นกศกษาอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.001)

DPU

60

ตารางท 4.22 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางอาชพ ในปจจยภาพรวม

อาชพ

คาเฉลย

ปจจยดานภาพรวม

นกเรยน/นกศกษา

ขาราชการ ธรกจสวนตว / เจาของกจการ

พนกงานบรษทเอกชน

พนกงานราชการ/

รฐวสาหกจ

อนๆ

3.7 4.0 4.6 4.1 4.0 4.3 นกเรยน/นกศกษา

3.7 - -0.112 (p=0.991)

-0.630* (p<0.001)

-0.306 (p=0.137)

-0.177 (p=0.915)

-0.13 (p=1.00)

ขาราชการ 4.0 - - -0.518 (p=0.167)

-0.194 (p=0.935)

-0.065 (p=1.00)

-0.018 (p=1.00)

ธรกจสวนตว / เจาของกจการ

4.6 - - - 0.324 (p=0.432)

0.453 (p=0.262)

0.5 (p=0.944)

พนกงานบรษทเอกชน

4.1 - - - - 0.129 (p=0.986)

0.176 (p=1.00)

พนกงานราชการ/ รฐวสาหกจ

4.0 - - - - - 0.047 (p=1.00)

อนๆ 4.3 - - - - - -

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวางชวงอาย (p < 0.05) โดยเปรยบเทยบรายคดวยวธการของ Scheffe Anova

ตารางท 4.22 เมอเปรยบเทยบรายคในแตละอาชพพบวา ธรกจสวนตว /เจาของกจการใหความส าคญกบปจจยดานภาพรวมมากกวานกเรยน/นกศกษาอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.001)

DPU

61

ตารางท 4.23 จ านวน คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความส าคญในปจจยดานการตลาด ทมรายไดเฉลยตอเดอนตางกน

ปจจยทางการตลาด รายไดเฉลยตอเดอน จ านวนคน

คาเฉลย S.D. F P-value

ปจจยดานผลตภณฑและบรการ (Product)

ต ากวา 20,000 บาท 226 3.8 0.8

20,001 – 30,000 บาท 70 3.6 1.2

30,001 – 40,000 บาท 30 4.3 1.2 14.97 <0.001*

40,001 – 50,000 บาท 3 4.7 0.6

50,001 บาท ขนไป 51 4.7 0.6

รวม 380 3.9 0.9 ปจจยดานราคา (Price) ต ากวา 20,000 บาท 226 3.9 0.9

20,001 – 30,000 บาท 70 3.9 1.2

30,001 – 40,000 บาท 30 4.4 1.1 6.00 <0.001*

40,001 – 50,000 บาท 3 4.7 0.6

50,001 บาท ขนไป 51 4.5 0.5

รวม 380 4.0 1.0 ป จ จ ย ด า น ส ถ า น ท (Place)

ต ากวา 20,000 บาท 226 3.4 0.9

20,001 – 30,000 บาท 70 3.5 1.1

30,001 – 40,000 บาท 30 4.0 1.0 7.44 <0.001*

40,001 – 50,000 บาท 3 4.3 1.2

50,001 บาท ขนไป 51 4.0 0.6

รวม 380 3.6 1.0

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (p < 0.05) โดยใชสถตOne-Way Anova

DPU

62

ตารางท 4.23 (ตอ) ปจจยทางการตลาด รายไดเฉลยตอเดอน จ านวนคน คาเฉลย S.D. F P-value

ปจจยดานการสงเสรมการขาย (Promotion)

ต ากวา 20,000 บาท 226 3.5 1.0

20,001 – 30,000 บาท 70 3.4 1.1

30,001 – 40,000 บาท 30 3.7 0.7 2.87 0.05

40,001 – 50,000 บาท 3 4.3 1.2

50,001 บาท ขนไป 51 3.9 0.7

รวม 380 3.6 0.9

ภาพรวม ต ากวา 20,000 บาท 226 3.7 0.7

20,001 – 30,000 บาท 70 3.6 1.0

30,001 – 40,000 บาท 30 4.1 0.9 10.09 <0.001*

40,001 – 50,000 บาท 3 4.5 0.9 50,001 บาท ขนไป 51 4.3 0.4

รวม 380 3.8 0.8

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (p < 0.05) โดยใชสถตOne-Way Anova ตารางท 4.23 ผลการศกษาเปรยบเทยบความแตกตางระหวางรายไดเฉลยตอเดอนกบ

ปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงามโดยใชสาร Botulinum Toxinของปจจยดานผลตภณฑและบรการ ชวง40,001 – 50,000 บาทและ50,001 บาท ขนไป มคาเฉลของระดบความส าคญสงสดทเทากนคอคอ 4.7±0.6 และพบวารายไดเฉลยตอเดอนทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ในปจจยดานผลตภณฑและบรการ

แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.001) ปจจยดานราคารายไดเฉลยตอเดอน 40,001 – 50,000 บาทมคาเฉลยของระดบ

ความส าคญสงสดคอ 4.7±0.6 และพบวารายไดเฉลยตอเดอนทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใช

DPU

63

บรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ในปจจยดานราคาแตกตางกนอยางมนยส าคญ

ทางสถต (p<0.001) ปจจยดานสถานทรายไดเฉลยตอเดอน 40,001 – 50,000 บาท มคาเฉลยของระดบ

ความส าคญสงสดคอ 4.3±1.2 และพบวารายไดเฉลยตอเดอน ทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ในปจจยปจจยดานสถานทแตกตางกนอยาง

มนยส าคญทางสถต (p<0.001) ปจจยดานการสงเสรมการขายรายไดเฉลยตอเดอน 40,001 – 50,000 บาท มคาเฉลยของ

ระดบความส าคญสงสดคอ 4.3±1.2 และพบวารายไดเฉลยตอเดอน ทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ในปจจยดานการสงเสรมการขายไมแตกตางกน

ปจจยภาพรวมรายไดเฉลยตอเดอน 40,001 – 50,000 บาท มคาเฉลยของระดบความส าคญสงสดคอ 4.5±0.9 และพบวารายไดเฉลยตอเดอน ทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ในปจจยดานภาพรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.001)

DPU

64

ตารางท 4.24 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางชวงรายได เฉลยตอเดอน ในปจจยดานผลตภณฑและบรการ

รายไดเฉลยตอเดอน

คาเฉลย

ปจจยดานผลตภณฑและบรการ ต ากวา

20,000 บาท 20,001 –

30,000 บาท 30,001 –

40,000 บาท 40,001 – 50,000 บาท

50,001 บาท ขนไป

3.81 3.61 4.33 4.67 4.67 ต ากวา 20,000 บาท 3.8 - 0.195

(p=0.600) -0.524*

(p=0.046) -0.857

(p=0.57) -.857*

(p<0.001) 20,001 – 30,000 บาท 3.61 - - -0.719*

(p=0.006) -1.052

(p=0.369) -1.052*

(p<0.001) 30,001 – 40,000 บาท 4.33 - - - -0.333

(p=0.982) -0.333

(p=0.198) 40,001 – 50,000 บาท 4.67 - - - - 0

(p=1.00) 50,001 บาท ขนไป 4.67 - - - - -

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวางชวงอาย (p < 0.05) โดยเปรยบเทยบรายคดวยวธการของ Scheffe Anova

ตารางท 4.24เมอเปรยบเทยบรายคในแตละชวงรายไดเฉลยตอเดอนพบวารายไดเฉลยตอเดอนชวง 30,001 – 40,000 บาทใหความส าคญกบปจจยดานผลตภณฑและบรการมากกวา รายไดเฉลยตอเดอนต ากวา 20,000 บาทอยางมนยส าคญทางสถต (p= 0.046) รายไดเฉลยตอเดอนชวง 50,001 บาทขนไปใหความส าคญกบปจจยดานผลตภณฑและบรการมากกวา รายไดเฉลยตอเดอนต ากวา 20,000 บาทอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.001)นอกจากนรายไดเฉลยตอเดอนชวง 30,001 – 40,000 บาทใหความส าคญกบปจจยดานผลตภณฑและบรการมากกวา รายไดเฉลยตอเดอน 20,001-30,000 บาท อยางมนยส าคญทางสถต (p= 0.006)รายไดเฉลยตอเดอนชวง 50,001 บาทขนไปใหความส าคญกบปจจยดานผลตภณฑและบรการมากกวา รายไดเฉลยตอเดอน 20,001-30,000 บาท อยางมนยส าคญทางสถต (p<0.001)

DPU

65

ตารางท 4.25 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางรายไดเฉลยตอเดอนในปจจยดานราคา

รายไดเฉลยตอเดอน

คาเฉลย

ปจจยดานราคา ต ากวา

20,000 บาท 20,001 –

30,000 บาท 30,001 –

40,000 บาท 40,001 – 50,000 บาท

50,001 บาท ขนไป

3.9 3.9 4.4 4.7 4.5 ต ากวา 20,000 บาท 3.9 - 0.063

(p=0.994) -0.48

(p=0.156) -0.746

(p=0.771) -0.589*

(p=0.004) 20,001 – 30,000 บาท 3.9 - - -0.543

(p=0.15) -0.81

(p=0.723) -0.653*

(p=0.009) 30,001 – 40,000 บาท 4.4 - - - -0.267

(p=0.995) -0.11

(p=0.993) 40,001 – 50,000 บาท 4.7 - - - - 0.157

(p=0.999) 50,001 บาท ขนไป 4.5 - - - - -

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวางชวงอาย (p < 0.05) โดยเปรยบเทยบรายคดวยวธการของ Scheffe Anova

ตารางท 4.25 เมอเปรยบเทยบรายคในแตละชวงรายไดเฉลยตอเดอนพบวารายไดเฉลยตอเดอนชวง 50,001 บาท ขนไปใหความส าคญกบปจจยดานราคามากกวา รายไดเฉลยตอเดอนต ากวา 20,000 บาทอยางมนยส าคญทางสถต (p= 0.004)และรายไดเฉลยตอเดอนชวง 50,001 บาท ขนไปใหความส าคญกบปจจยดานราคามากกวา รายไดเฉลยตอเดอน 20,001-30,000 บาทอยางมนยส าคญทางสถต (p=0.009)

DPU

66

ตารางท 4.26 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางรายไดเฉลยตอเดอนในปจจยดานสถานท

รายไดเฉลยตอเดอน

คาเฉลย

ปจจยดานสถานท ต ากวา

20,000 บาท 20,001 –

30,000 บาท 30,001 –

40,000 บาท 40,001 – 50,000 บาท

50,001 บาท ขนไป

3.4 3.5 4.0 4.3 4.0 ต ากวา 20,000 บาท 3.4 - -0.117

(p=0.929) -0.622*

(p=0.018) -0.922

(p=0.564) -0.628*

(p=0.001) 20,001 – 30,000 บาท 3.5 - - -0.505

(p=0.179) -0.805

(p=0.699) -0.511

(p=0.061) 30,001 – 40,000 บาท 4.0 - - - -0.3

(p=0.99) -0.006

(p=1.00) 40,001 – 50,000 บาท 4.3 - - - - 0.294

(p=0.99) 50,001 บาท ขนไป 4.0 - - - - -

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวางชวงอาย (p < 0.05) โดยเปรยบเทยบรายคดวยวธการของ Scheffe Anova

ตารางท 4.26 เมอเปรยบเทยบรายคในแตละชวงรายไดเฉลยตอเดอนพบวารายไดเฉลยตอเดอนชวง 30,001 – 40,000 บาทใหความส าคญกบปจจยดานสถานทมากกวา รายไดเฉลยตอเดอนต ากวา 20,000 บาทอยางมนยส าคญทางสถต (p=0.018) และรายไดเฉลยตอเดอนชวง 50,001 บาท ขนไปใหความส าคญกบปจจยดานสถานทมากกวา รายไดเฉลยตอเดอนต ากวา 20,000 บาทอยางมนยส าคญทางสถต (p=0.001)

DPU

67

ตารางท 4.27 ผลการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระดบความส าคญระหวางรายไดเฉลยตอเดอนในปจจยดานภาพรวม

รายไดเฉลยตอเดอน

คาเฉลย

ปจจยดานภาพรวม ต ากวา

20,000 บาท 20,001 –

30,000 บาท 30,001 –

40,000 บาท 40,001 – 50,000 บาท

50,001 บาท ขนไป

3.7 3.6 4.1 4.5 4.3 ต ากวา 20,000 บาท 3.7 - 0.06

(p=0.987) -0.465* (p=0.04)

-0.84 (p=0.451)

-0.609* (p<0.001)

20,001 – 30,000 บาท 3.6 - - -0.525* (p=0.038)

-0.9 (p=0.392)

-0.670* (p<0.001)

30,001 – 40,000 บาท 4.1 - - - -0.375 (p=0.954)

-0.145 (p=0.951)

40,001 – 50,000 บาท 4.5 - - - - 0.23 (p=0.992)

50,001 บาท ขนไป 4.3 - - - - -

หมายเหต.* ขอมลมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวางชวงอาย (p < 0.05) โดยเปรยบเทยบรายคดวยวธการของ Scheffe Anova

ตารางท 4.27 เมอเปรยบเทยบรายคในแตละชวงรายไดเฉลยตอเดอนพบวารายไดเฉลยตอเดอนชวง 30,001 – 40,000 บาทใหความส าคญกบปจจยดานภาพรวมมากกวา รายไดเฉลยตอเดอนต ากวา 20,000 บาท อยางมนยส าคญทางสถต (p= 0.04) และรายไดเฉลยตอเดอนชวง 50,001 บาทขนไปใหความส าคญกบปจจยดานภาพรวมมากกวา รายไดเฉลยตอเดอนต ากวา 20,000 บาทอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.001) นอกจากนรายไดเฉลยตอเดอนชวง 30,001 – 40,000 บาทขนไปใหความส าคญกบปจจยดานภาพรวมมากกวา รายไดเฉลยตอเดอน 20,001-30,000 บาทอยางมนยส าคญทางสถต (p=0.038) และรายไดเฉลยตอเดอนชวง 50,001 บาท ขนไปใหความส าคญกบปจจยดานภาพรวมมากกวา รายไดเฉลยตอเดอน 20,001-30,000 บาทอยางมนยส าคญทางสถต(p<0.001)

DPU

68

4.3 สวนท 3 พฤตกรรมทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของผเขารวมการศกษา (ส าหรบผทเคยใชสาร Botulinum Toxin) ตารางท 4.28 แสดงจ านวนคนและรอยละของบคคลทมอทธพลในการตดสนใจ การไดรบขอมล และบรเวณของรางกายทเคยฉดสาร Botulinum Toxin เพอเสรมความงาม

รายการ จ านวนคน รอยละ

บคคลทมอทธพลในกาตดสนใจใชสาร Botulinum Toxin

- ดารา/นกแสดง/นกรอง 17 13.1 - สอตางๆ เชน โทรทศน

วทย นตยสาร 12 9.2

- เพอน 43 33.1 - คนรก 5 3.8

- คนในครอบครว 5 3.8

- Social Network 18 13.8

- แพทย/บคลากรในสถานเสรมความงาม 26 20.0 - อนๆ 4 3.1

รวม 130 100.0

DPU

69

ตารางท 4.28 (ตอ)

รายการ จ านวนคน รอยละ

การไดรบขอมลการฉดสาร Botulinum Toxin

- โทรทศน 10 6.6

- วทย 5 3.3 - นตยสาร 9 6.0

- เพอน 48 31.8

- คนในครอบครว 8 5.3

- สถานเสรมความงาม/โรงพยาบาล 33 21.9 - Social Network 35 23.2

- อนๆ 3 2.0

รวม 151 100.0 บรเวณของรางกายทเคยฉดสาร Botulinum Toxin

- หนาผาก 34 22.8

- หวคว 23 15.4

- กราม 43 28.9

- หางตา 21 14.1 - ใตตา 5 3.4

- ยกกระชบหนา 13 8.7

- นอง/ขา 4 2.7

- คอ 0 0.0

- อน ๆ 6 4.0

รวม 149 100.0

ตารางท 4.28 ผลการศกษาบคคลทมอทธพลในการตดสนใจใชสาร Botulinum Toxin

ในการเสรมความงาม พบวา บคคลทมอทธพลในการตดสนใจมากทสดคอ เพอน คดเปนรอยละ

DPU

70

33.1 รองลงมาคอแพทย/บคลากรในสถานเสรมความงาม (คดเปนรอยละ 20.0) และ Social Network (คดเปนรอยละ 13.8) ตามล าดบ

สดสวนของผเขารวมการศกษาทเคยใชสาร Botulinum Toxin สวนใหญไดรบขอมลการฉดสาร Botulinum Toxin มาจากเพอน คดเปนรอยละ 31.8 รองลงมาคอ Social Network (คดเปนรอยละ 23.2) และสถานเสรมความงาม/โรงพยาบาล (คดเปนรอยละ 21.9) ตามล าดบ และบรเวณของรางกายทเคยฉดสาร Botulinum Toxin มากทสดคอ กราม คดเปนรอยละ 28.9 รองลงมาคอหนาผาก (คดเปนรอยละ 22.8) และหวคว (คดเปนรอยละ 15.4) ตารางท 4.29 แสดงจ านวนคนและรอยละของความส าคญมากทสดในการเลอกใชสาร Botulinum Toxin รายการ จ านวนคน รอยละ

ยหอของ Botulinum Toxin 16 23.2 ความนาเชอถอของแพทย 12 17.4

คณภาพ/ความปลอดภย 24 34.8

ราคา 11 15.9

สถานทจ าหนาย/ใหบรการ 6 8.7

รวม 69 100.0

ตารางท 4.29 ผลการศกษาของความส าคญมากทสดในการเลอกใชสาร Botulinum

Toxin พบวา คณภาพ/ความปลอดภย มากทสดคดเปนรอยละ 34.8 รองลงมาคอ ยหอของ Botulinum Toxin (คดเปนรอยละ 23.2) ความนาเชอถอของแพทย (คดเปนรอยละ 17.4) ราคา (คดเปนรอยละ 15.9) และสถานทจ าหนาย/ใหบรการ (คดเปนรอยละ 8.7) ตามล าดบ

DPU

71

ตารางท 4.30 แสดงจ านวนและรอยละของพฤตกรรมการเลอกใชสาร Botulinum Toxin

พฤตกรรม จ านวนคน รอยละ

ผเขารวมการศกษาทราบวาสาร Botulinum Toxin มหลายยหอ ทราบ 62 89.9

ไมทราบ 7 10.1

รวม 69 100.0

สาเหตทท าใหผเขารวมการศกษาทราบยหอ Botulinum Toxin สอบถามแพทย/เจาหนาท/บคลากร 41 59.4

สถานบรการแจงใหทราบกอนใชบรการ 21 30.4

สงเกตเองจากบรรจภณฑ 7 10.1

รวม 69 100.0

ตารางท 4.30 ผลการศกษาพฤตกรรมการเลอกใชสาร Botulinum Toxinพบวา สวน

ใหญผเขารวมการศกษาททราบวาสาร Botulinum Toxin มหลายยหอ คดเปนรอยละ 89.9 สาเหตสวนใหญทท าใหผเขารวมการศกษาทราบยหอ Botulinum Toxin มาจากการ

สอบถามแพทย/เจาหนาท/บคลากร คดเปนรอยละ 59.4 รองลงมาคอ สถานบรการแจงใหทราบกอนใชบรการ (คดเปนรอยละ30.4) และสงเกตเองจากบรรจภณฑ (คดเปนรอยละ10.1) ตามล าดบ

DPU

72

ตารางท 4.31 แสดงจ านวนและรอยละของยหอสาร Botulinum Toxin ทผเขารวมการศกษาเคยใช

ตารางท 4.31 ผลการศกษาพฤตกรรมการยหอสาร Botulinum Toxin ทผเขารวม

การศกษาเคยใชพบวา สวนใหญเคยใชยหอ BOTOX (Allergan) คดเปนรอยละ 51.2 รองลงมาคอ Neuronox (คดเปนรอยละ10.1)

ยหอ รวม

จ านวนคน รอยละ BOTOX (Allergan) 42 51.2

Dysport 8 9.8

Nabota 10 12.2

Neuronox 11 13.4

Hugel 5 6.1

ไมรจกยหอ 6 7.3 DPU

73

ตารางท 4.32 แสดงจ านวนและรอยละของชวงอายทเรมใชบรการและระยะเวลาฉดสาร Botulinum Toxin พฤตกรรม จ านวนคน รอยละ

ชวงอายทผเขารวมการศกษาเรมใชบรการฉดสาร Botulinum Toxin ต ากวา 20 ป 4 5.8 21 - 25 ป 27 39.1

26-30 ป 13 18.8

31 - 35 ป 18 26.1

36 - 40 ป 7 10.1 41 - 50 ป 0 0.0

51 ปขนไป 0 0.0

ระยะเวลาทผเขารวมการศกษาใชบรการฉดสาร Botulinum Toxin

ต ากวา 1 ป 2 2.9

1 ป 26 37.7

2 ป 19 27.5

3 ป 12 17.4

4 ป 3 4.3

5 ป 6 8.7

6 ป ขนไป 1 1.4

ตารางท 4.32 ผลการศกษาชวงอายทผเขารวมการศกษาเรมใชบรการฉดสาร Botulinum

พบวา ชวงอายทเรมใชมากทสดคอ 21-25 ป คดเปนรอยละ 39.1รองลงมาคอ 31 – 35 ป (คดเปนรอยละ26.1) และ 26-30 ป (คดเปนรอยละ18.8) ตามล าดบสวนใหญระยะเวลาทผเขารวมการศกษาใชบรการฉดสาร Botulinum Toxin คอ 1 ป คดเปนรอยละ 37.7 รองลงมาคอ 2 ป (คดเปนรอยละ27.5) และ 3 ป (คดเปนรอยละ17.4) ตามล าดบ

DPU

74

ตารางท 4.33 แสดงจ านวนและรอยละของพฤตกรรมการใชสาร Botulinum Toxin หลงจากทเคยใชไปแลว

พฤตกรรม จ านวนคน รอยละ

การใชสาร Botulinum Toxin หลงจากใชไปแลวในครงแรก

ใชซ า 49 71.0

ไมใชซ า 20 29.0

ระยะเวลาในการฉดสาร Botulinum Toxin ในจดเดม

4-6 เดอน/ครง 41 59.4

7-12 เดอน/ครง 15 21.7

1-2 ป/ครง 13 18.8

การกลบไปใชบรการทสถานบรการเดม

ใชสถานบรการเดม 45 65.2

ไมใชสถานบรการเดม 24 34.8

การไดรบผลขางเคยงจากการฉดสาร Botulinum Toxin

เคยไดรบผลขางเคยง 8 11.6

ไมเคยไดรบผลขางเคยง 61 88.4

ความคดเหนเรองไมควรใชสาร Botulinum Toxin ในบคคลทอายต ากวา 40 ป

เหนดวย 11 15.9

ไมเหนดวย 58 84.1

การฉดสาร Botulinum Toxinทต าแหนงเดมมากกวา 2 ครงภายใน3-6 เดอนอาจท าใหเกดการดอสาร

ทราบ 24 34.8

ไมทราบ 45 65.2

ตารางท 4.33 ผลการศกษาพฤตกรรมการใชสาร Botulinum Toxin หลงจากทเคยใชไป

แลวพบวา มการใชซ า คดเปนรอยละ 71.0 เหตผลในการใชซ าสวนใหญอยากใหมรปลกษณภายนอกทดและไดผลดและตองการเหนผลตอเนอง นอกจากนเหตผลทไมใชซ าเพราะไมมเวลาไปใชบรการและจ านวนครงในการฉดเพยงพอแลว ซงสวนใหญระยะเวลาในการฉดสาร Botulinum

DPU

75

Toxin ในจดเดม คอ 4-6 เดอน/ครง คดเปนรอยละ 30.4 การกลบไปใชบรการทสถานบรการเดมคดเปนรอยละ 65.2 เหตผลในการการกลบไปใชบรการทสถานบรการเดม สวนใหญเนองจากเชอมนแพทยทท าการรกษา และเหตผลทไมกลบไปใชเพราะตองการเปลยนสถานทและไมตองการฉดซ า นอกจากนการไดรบผลขางเคยงจากการฉดสาร Botulinum Toxin คดเปนรอยละ 11.6 ยกตวอยางเชน มผลตอการยม ไมเปนธรรมชาต ดเหมอนยมไมเทากนหรอ หนาตงขยบไมไดสวนเรองความคดเหนวาไมควรใชสาร Botulinum Toxin ในบคคลทอายต ากวา 40 ป เหนดวยคดเปนรอยละ 15.9ซงสวนใหญไมเหนดวย คดเปนรอยละ 84.1สาเหตเพราะพบวาตวเองมรวรอยกอนวยอนควรและมจดบกพรองบนใบหนาทตองการแกไขเพอปรบบคลกภาพ คดวาอาย 40 ปชาไปในการดแลความงามของตวเองและผเขารวมการศกษาทราบวาการฉดสาร Botulinum Toxin ทต าแหนงเดม มากกวา 2 ครง ภายใน 3 - 6 เดอน อาจท าใหเกดการดอสาร คดเปนรอยละ 34.8ซงสวนใหญไมทราบ คดเปนรอยละ 65.2 ภาพท 4.1 แสดงจ านวนรอยละของผตอบเหตผลในการใชซ าของการใชสาร Botulinum Toxin หลงจากใชไปแลวในครงแรก จากผตอบเหตผลจ านวน 31 คน

41.9

3.2

41.9

12.9

เหตผลในการใชซ า

อยากมรปลกษณภายนอกทด

การใหบรการด

ไดผลดและตองการเหนผล

ตอเนอง

ตดใจจากการใชสาร

DPU

76

ภาพท 4.2 แสดงจ านวนรอยละของผตอบเหตผลการการกลบไปใชบรการทสถานบรการเดม จากผตอบเหตผลจ านวน 18 คน

16.7

5.6

44.4

11.1

11.1

11.1

เหตผลการกลบไปฉดทสถานบรการเดม

สถานท

บรการ

แพทย

เพอน

เหนผลลพธทพงพอใจ DPU

77

ภาพท 4.3 แสดงจ านวนรอยละของผตอบเหตผลของความคดเหนเรองไมควรใชสาร Botulinum Toxin ในบคคลทอายต ากวา 40 ป จากผตอบเหนดวยจ านวน 12 คน และผตอบไมเหนดวยจ านวน 5 คน

0

10

20

30

40

50

60

70

80

เหนดวย

20

80 รอยละ

เชอทางการแพทย

อายยงนอยไมจ าเปน

0

20

40

60

80

ไมเหนดวย

41.7

58.3

รอยละ

พจารณาและระมดระวงใน

การใช

ตองการดแลตวเองตงแต

เนนๆ กอนวย 40

DPU

78

ตารางท 4.34 แสดงจ านวนและรอยละของพฤตกรรมการตดสนใจ ความเชอเกยวกบการหยดใชสาร Botulinum Toxin และการเลอกใชสถานบรการ

พฤตกรรม จ านวนคน รอยละ

การตดสนใจฉดสาร Botulinum toxin หลงทราบถงขอเสยของการฉด Botulinum Toxin

ฉด 13 18.8

ไมฉด 56 81.2

ความเชอเกยวกบการหยดใชสาร Botulinum Toxin แลว ผวหนงสวนนนจะเหยวกวาเดม เชอ 22 31.9

ไมเชอ 47 66.7

การเลอกใชสถานบรการเพอฉดสาร Botulinum Toxin โรงพยาบาล 7 10.2 คลนกศลยกรรมตกแตง 13 18.8

คลนกเวชกรรม 24 34.8

สถานเสรมความงาม 22 31.9

ไมใชสถานบรการทางการแพทย 3 4.3

ตารางท 4.34ผลการศกษาพฤตกรรมการตดสนใจฉดสาร Botulinum toxin หลงทราบ

ถงขอเสยของการฉด Botulinum Toxin พบวา สวนใหญตดสนใจไมฉด คดเปนรอยละ 81.2เนองจาก กลวอนตรายและไดรบผลขางเคยง นอกจากนสวนใหญไมเชอเกยวกบการหยดใชสาร Botulinum Toxin แลว ผวหนงสวนนนจะเหยวกวาเดม คดเปนรอยละ 66.7 เหตผลเพราะไมไดเกดกบทกคน ไมนาจะมผลทท าใหผวหนงเหยวลง เพราะเปนการปรบรปหนาระยะส นเทานน หรอเพราะยงไมเคยหยดฉด เปนตน

การเลอกใชสถานบรการเพอฉดสาร Botulinum Toxin ซงสวนใหญเลอกใชคลนกเวชกรรมเปนสถานบรการเพอฉดสาร Botulinum Toxin คดเปนรอยละ34.8เหตผลเพราะ มแพทยคอยดแล สะดวก มหลายหลายคลนกมนใจความปลอดภย เปนตน รองลงมาคอ สถานเสรมความงาม (คดเปนรอยละ 31.9) และคลนกศลยกรรมตกแตง (คดเปนรอยละ 18.8) ตามล าดบ อกทงยงมการ

DPU

79

เลอกใชสถานททไมใชสถานบรการทางการแพทย คดเปนรอยละ 4.3 เหตผลเพราะราคาถกกวาและฝมอด ตารางท 4.35 แสดงจ านวนและรอยละของพฤตกรรมของผฉดสาร Botulinum Toxin พฤตกรรม จ านวนคน รอยละ

ผเขารวมการศกษารวาผทฉดสาร Botulinum Toxin เปนแพทยผเชยวชาญ

ทราบ 53 76.8

ไมทราบ 16 23.2

ผเขารวมการศกษาทราบวาไมควรใชบรการสถานบรการทไมถกตองตามกฎกระทรวงสาธารณสขและอาจเกดอนตรายได ทราบและยงใชบรการอย 9 13.0

ทราบและไมเคยใชบรการ 52 75.4

ไมทราบและยงใชบรการอย 8 11.6

คาใชจายในการใชบรการฉดสาร Botulinum Toxin ในแตละครง ต ากวา 10,000 บาท 35 50.7

10,001-20,000 บาท 30 43.5

20,001- 30,000 บาท 4 5.8

ตารางท 4.35 ผลการศกษาพฤตกรรมของผเขารวมการศกษาททราบวาผทฉดสาร

Botulinum Toxin เปนแพทยผเชยวชาญ คดเปนรอยละ 76.8 เหตผลเพราะมใบประกอบการทมอยภายในคลนก ดประวตแพทยกอนไปใชบรการ สงเกต สอบถามและหาขอมลเพมเตม เปนตน นอกจากนสวนใหญทราบและไมเคยใชบรการสถานบรการทไมถกตองตามกฎกระทรวงสาธารณสขและอาจเกดอนตรายได คดเปนรอยละ 75.4อกทงยงมผททราบและยงใชบรการอย (คดเปนรอยละ 13.0) เหตผลเพราะเนองจากจะพจารณาจากผลงาน และฝมอของผฉดดกวาและราคาถกกวา และเปนทแนะน า เพอนกยงใชบรการตอคดวาไมนามปญหาอะไร เปนตน อกทงคาใชจายในการใชบรการฉดสาร Botulinum Toxin ในแตละครงประมาณ ต ากวา 10,000 บาท คดเปนรอยละ 50.7

DPU

80

4.4 สวนท 4 พฤตกรรมทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของผเขารวมการศกษา (ส าหรบผทไมเคยใชสาร Botulinum Toxin) ตารางท 4.36 แสดงจ านวนและรอยละของพฤตกรรมการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ส าหรบผ ไมเคยใช

พฤตกรรม จ านวนคน รอยละ

ผเขารวมการศกษาเคยมความคดทจะลองใชสาร Botulinum Toxin

เคย 84 27.0

ไมเคย 227 73.0

บคคลทมอทธพลในการตดสนใจใชสาร Botulinum Toxin ในการเสรมความงาม

ดารา/นกแสดง/นกรอง 62 15.6

เพอน 69 17.3

คนรก 19 4.8 สอตาง ๆ เชน โทรทศนวทย นตยสาร 37 9.3

Social Network 36 9.0

แพทย/บคลากรในสถานเสรมความงาม 45 11.3

ไมม 130 32.7

DPU

81

ตารางท 4.36 (ตอ) พฤตกรรม จ านวนคน รอยละ

หากตดสนใจลองใชสาร Botulinum Toxin ในครงแรกคดวา สวนไหนททานตองการอยากจะท ามากทสด หนาผาก 22 7.1

หวคว 6 1.9

กราม 47 15.2

หางตา 15 4.9 ใตตา 26 8.4

ยกกระชบหนา 49 15.9

นอง/ขา 18 5.8

คอ 7 2.3 ไมคด 119 38.5

ตารางท 4.36 ผลการศกษาพฤตกรรมของผ เขารวมการศกษาในคนทไมเคยใช

Botulinum Toxin ไมเคยมความคดทจะลองใชสาร Botulinum Toxinคดเปนรอยละ73.0 ส าหรบบคคลทมอทธพลในการตดสนใจใชสาร Botulinum Toxin ในการเสรมความงามในคนทไมเคยใช Botulinum Toxin พบวาไมมบคคลทมอทธพลในการตดสนใจใชสาร Botulinum Toxin ในการเสรมความงามคดเปนรอยละ 32.7และถาหากผเขารวมการศกษาตดสนใจลองใชสาร Botulinum Toxin ในครงแรกคดวาสวนไหนททานตองการอยากจะท ามากทสด พบวาสวนใหญไมคดอยากลองใชสาร Botulinum Toxin คดเปนรอยละ 38.5

DPU

82

ภาพท 4.4 แสดงจ านวนรอยละของผตอบเหตผลผทไมเคยมความคดทจะลองใชสาร Botulinum Toxin จากผตอบเหนดวยจ านวน 58 คน

22.4

48.3

5.2

19.0 5.2

เหตผลทไมเคยมความคดทจะลองใชสาร Botulinum Toxin

ไมมความจ าเปน

กลว

ไมมเงน

พอใจในสงทตวเองมอย

ไมรจก DPU

83

ตารางท 4.37 แสดงจ านวนคนและรอยละของความส าคญมากทสดในการเลอกใชสาร Botulinum Toxin (ส าหรบผทไมเคยใชสาร Botulinum Toxin)

รายการ จ านวนคน รอยละ

ยหอของ Botulinum Toxin 30 9.6 ความนาเชอถอของแพทย 63 20.3

คณภาพ/ความปลอดภย 81 26.0

ราคา 29 9.3

สถานทจ าหนาย/ใหบรการ 19 6.1 ไมมผล 89 28.6

ตารางท 4.37 ผลการศกษาพฤตกรรมของความส าคญมากทสดในการเลอกใชสาร

Botulinum Toxin ส าหรบผทไมเคยใชสาร พบวา สวนใหญไมมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxinคดเปนรอยละ 28.6 รองลงมาคอ คณภาพ/ความปลอดภย(คดเปนรอยละ 26.0) ความนาเชอถอของแพทย (คดเปนรอยละ 20.3)ยหอของ Botulinum Toxin (คดเปนรอยละ 9.6) ราคา (คดเปนรอยละ 9.3) และสถานทจ าหนาย/ใหบรการ (คดเปนรอยละ 6.1) ตามล าดบ

DPU

84

บทท 5 อภปรายผล สรปผล และขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลและอภปรายผล

จากผลการศกษาปจจยและพฤตกรรมทผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตยมประเดนใหอภปรายผลดงน

ในการศกษานดานประชากรศาสตรของผเขารวมการศกษาของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตยประกอบดวย สดสวนของเพศสวนใหญเปนเพศหญง รายไดเฉลยตอเดอนประมาณ ต ากวา20,000 บาท และสวนใหญมอาชพเปน นกเรยน/นกศกษา ซงพบวาเพศมผลกบปจจยดานผลตภณฑและบรการ โดยเพศหญงใหระดบความส าคญมากกวาเพศชายอยางมในนยส าคญทางสถต สอดคลองกบการศกษาของ ศรวรรณ เสรรตน; และคณะ (2538:41-42) กลาววา เพศ (Sex) เปนตวแปรในการแบงสวนตลาดทส าคญ

อายทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม โดยใชสาร Botulinum Toxin ในปจจยดานผลตภณฑและบรการดานสถานท และดานการสงเสรมการขายแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต สวนใหญในการศกษานพบวาชวงอาย 41-50 ป ใหความส าคญกบปจจยทกลาวมาขางตนมากกวาอายชวงอนๆ ผลการศกษาพบวาอาชพทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความงาม ในปจจยดานผลตภณฑและบรการและดานสถานท แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต สวนใหญเปนอาชพธรกจสวนตว /เจาของกจการใหความส าคญกบปจจยทกลาวมาขางตนมากกวาอาชพอนๆ ระดบการศกษาทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความ ในปจจยดานผลตภณฑและบรการ ดานสถานท และดานการสงเสรมการแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต สอดคลองกบการศกษาของ จตต เหมนทร (2549) ซงไดศกษาปจจยทมความส าคญตอการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหารเพอความงามของผบรโภคในภาคใต พบวา ผบรโภคทมระดบการศกษาแตกตางกน มปจจยทมความส าคญตอการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหารเพอความงามโดยรวมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถต และจากการศกษายงพบวา รายไดเฉลยตอเดอนทตางกนมปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการดแลความ ในปจจยดานผลตภณฑและบรการ ดานราคาและ ดานสถานท แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต นอกจากนจากผลการศกษาพบวา

DPU

85

รายไดเฉลยตอเดอน 40,001-50,000 บาท ใหความส าคญกบปจจยทกลาวมาขางตนมากกวาชวงรายไดอนๆ

จากผลการศกษาการไดรบขอมลการฉดสาร Botulinum Toxin สวนใหญไดรบขอมลจากเพอนซงแนวโนมของการไดรบอทธพลในการตดสนใจใชสาร Botulinum Toxinจากเพอนในเพศหญงมากกวาเพศชาย สอดคลองกบการศกษาของ ธระวฒน คมรตนนนท (2557) พบวาผมอทธพลมากทสดในการฉดโบทลนมทอกซน ไทป เอ คอ เพอน อกท งสวนใหญเลอกใชสาร Botulinum Toxin ทมคณภาพปลอดภยและทราบวาสาร Botulinum Toxin มหลายยหอ สาเหตททราบสวนใหญมาจากการสอบถามแพทยเจาหนาทหรอบคลากรทางการแพทย โดยยหอทนยมใชคอ BOTOX (Allergan)

ผลการศกษาพบวาการใชสาร Botulinum Toxin ซ าหลงจากใชไปแลวในครงแรกมากกวาไมใชซ าอยางมนยส าคญทางสถต ระยะเวลาในการฉดสาร Botulinum Toxin ในจดเดมสวนใหญประมาณ 4-6 เดอน/ครง และมผทไมเหนดวยกบการใชสาร Botulinum Toxin ในบคคลทมอายต ากวา 40 ป โดยใหความเหนวาใชไดทกวยแตไมควรต ากวา 18 ป เนองจากสาร Botulinum Toxin นน สวนมากใชกบผทมปญหาในเรองของรวรอย แกไขปญหาในสวนทบกพรองของใบหนา ซงในปจจบนบคคลทมอายต ากวา 40 ป บางคนกพบวาตนเองนนมรวรอยกอนวยอนควรและมจดบกพรองบนใบหนาทตองการแกไขเพอปรบบคลกภาพ สรางความมนใจใหกบตนเอง แตทงนควรศกษาสถานบรการทมความนาเชอถอกอนเขารบบรการ นอกจากนยงมความเชอวา การใชบรการสาร Botulinum Toxin กอนอาย 40 ปนน เปนการปองกนการเกดรวรอยในชวงเวลาทเรมมรวรอย ควรมการดแลตวเองตงแตเนน ๆ ไมควรปลอยปละละเลยการดแลตนเอง การฉดในบางต าแหนง เชน นอง กราม เปนจดทไมอนตราย วยรนสามารถท าไดและก าลงไดรบความนยมอยางมาก และการฉดสารBotulinum Toxin เปนเรองสวนบคคล บรรลนตภาวะแลว สามารถตดสนใจไดดวยตวเอง (Jankovic& Schwartz,1995; Greene&Fahn, 1993; Greene, Fahn& Diamond, 1994;Stengel & Bee, 2011;Zuber et al, 1993)ยงมอาสาสมครจ านวนหนงทไมทราบวาการฉดสาร Botulinum Toxin ในต าแหนงมากกวา 2 ครง ภายใน 3-6 เดอน อาจเกดการดอสารอนเกดจากรางกายสรางภมคมกนหรอแอนตบอด (antibody) มาตอตานสาร Botulinum Toxin ได (The Consulting Room, 2555; Sanaya, 2557)

ผลการศกษาพบวาสวนใหญเลอกใชคลนกเวชกรรมเปนสถานบรการเพอฉดสาร Botulinum Toxin ทราบวาผทฉดสาร Botulinum Toxin เปนแพทยผเชยวชาญและไมเคยใชบรการสถานบรการทไมถกตองตามกฎกระทรวงสาธารณสขซงอาจจะท าใหไดรบอนตรายจากการใชบรการ

DPU

86

นอกจากนส าหรบผทไมเคยใชสาร Botulinum Toxinผลการศกษาพบวาสวนใหญไมเคยมความคดทจะลองใชสาร Botulinum Toxinและไมมบคคลทมอทธพลในการตดสนใจใหใชสาร Botulinum Toxin ในการเสรมความงาม 5.2 ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป

1. ควรศกษาเพมเตมเกยวกบการรบรเกยวกบการใชบรการฉดสาร Botulinum Toxin 2. ควรศกษาเพมเตมเกยวกบความคาดหวงและความพงพอใจในการใชสาร Botulinum Toxin

กอนและหลงใชบรการ 3. ควรศกษาเพมเตมในผบรโภคทใชบรการฉดสาร Botulinum Toxin ทางดานการแพทยให

เพมมากขน 4. ศกษาเพมเตมเกยวกบผลกระทบจากการใชสาร Botulinum Toxin

DPU

87

บรรณานกรม

DPU

88

บรรณานกรม

ภาษาไทย กนกวรรณ ทองรน. (2555). ศกษาปจจยทมผลตอการตดสนใจใชบรการคลนกเสรมความงาม

ของผบรโภคในสงหวดสระบร (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต) วชาเอกการตลาด: มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร.

กระปกดอทคอม.(2554). เผยสถตศลยกรรม คนนยมท าอม-หนาเดง. สบคน 2 กรกฎาคม 2558, จาก http://women.kapook.com/view24615.html

ครอบครวขาว 3. (2552).ไทยตดอนดบ 2 มอศลยกรรม. สบคน 2 กรกฎาคม 2558, จาก http://www.krobkruakao.com/ขาวสงคม/9424/ไทยตดอนดบ-2-มอศลยกรรม.html

จตต เหมนทร. (2549). ปจจยทมความส าคญตอการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหารเพอความงาม ของบรโภคในภาคใต.

ชนานาถ พลผล. (2557). ศกษาปจจยสวนประสมทางการตลาดทมอทธพลตอการตดสนใจใช บรการของลกคาสลมมงพลสในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต) สาขาการจดการตลาด: มหาวทยาลยราชภฏพระนคร.

ทฤษฏการตดสนใจ.(2554). รปแบบของการตดสนใจ. สบคน 2 กรกฎาคม 2558, จาก http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=peakroong&month=01- 2011&date=04&group=3&gblog=10

ธระวฒน คมรตนนนท.(2557). ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการฉดโบทลนมทอกซน ไทปเอ (โบทอก) ของผ บรโภคในเขตกรงเทพมหานคร (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต) สาขาวชาการตลาด: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ปกรณ ค ากอง. แนวคดการตดสนใจ. สบคน 4 กรกฎาคม 2558, จาก https://www.gotoknow.org/posts/284784

พมพา หรญกตต. (2552). การวจยการตลาด. กรงเทพมหานคร: ธรรมสาร. รฐวชร พฒนจระรจน. (2557). ทฤษฎพฤตกรรมผบรโภค (The Theory of Consumer Behavior).

สบคน 5 กรกฎาคม 2558, จาก http://poundtv5.blogspot.com/2014/10/theory-of-consumer-behavior.html

วกพเดย. (2558). โบทลนม ทอกซน. สบคน 5 กรกฎาคม 2558, จาก https://th.wikipedia.org/wiki/โบทลนม_ทอกซน

DPU

89

วรนทรตรา ไกรเลศมานนท. (2557). ศกษาปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการตดสนจใช

บรการสถานเสรมความงามของผ บรโภคในแขวงสะหวนนะเขต สปป.ลาว (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต) สาขาวชาบรหารธรกจสาหรบผบรหาร: วทยาลยพาณชยศาสตรมหาวทยาลยบรพา.

ศกดอนนต อนนตสข. (2553). กระบวนการตดสนใจของนกการศกษาตางประเทศ. สบคน 2 กรกฎาคม 2558, จาก https://krusmart.wordpress.com/2010/07/10/decision_making1/

ศรมล วดศร และไกรชต สตะเมอง. (2556). ศกษาปจจยการตลาดเชงบรณาการทมผลตอการ ตดสนใจเลอกใชบรการสถาบนเสรมความงามของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร และปรมณฑล. วารสารการตลาด และการสอสาร ป ท 1 ฉบบท 2. หนา 835-850.

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ. (2541). หลกการตลาด. กรงเทพฯ: ธระฟลมและไซเทกซ. สถาบนคนควาและพฒนาผลตภณฑอาหาร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ศศธร สภวรรณ. (2554). ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการซอผลตภณฑเครองดมเพอความงาม (beauty drink) ของผบรโภคในกรงเทพมหานคร. สหศาสตรศรปทม ชลบร. ปท 1 ฉบบท 3. หนา 94-104.

สมคด บางโม. (2538). หลกการจดการ. กรงเทพฯ : ส านกพมพวทยพฒน. ASTV ผจดการออนไลน. (2556). เผย 4 กลมเสยงไมควรฉดโบทอกซ ชสาววย 19-20 ป ฮตฉดมาก

ขน. สบคน 2 กรกฎาคม 2558, จาก http://www.manager.co.th/Qol/ViewNews.aspx?NewsID=9560000057231

DPU

90

ภาษาตางประเทศ Doojid. (2553). การตดสนใจ. สบคน 4 กรกฎาคม 2558, จาก

http://doojid.blogspot.com/2010/09/blog-post.html Engel, J., Kollat, D., & Blackwell,R. (1968). Consumer Behaviour. Holt, Rinehart and Winston. Greene, P., & Fahn, S. (1993). Development of Antibodies to Botulinum Toxin Type A in

Patients with Torticollis Treated with Injections of Botulinum Toxin Type A. In B. DasGupta (Ed.), Botulinum and Tetanus Neurotoxins (pp. 651-654): Springer US.

Greene P, Fahn S, & Diamond, B. (1994). Development of resistance to botulinum toxin type A in patients with torticollis. Movement Disorders, 9(2), 213-217.

Jankovic, J., & Schwartz, K. (1995). Response and immunoresistance to botulinum toxin injections. Neurology, 45(9), 1743-1746.

Kotler, P. & Armstrong, G. (1997). Principles of marketing. Englewood Cliffs, NJ: PrenticeHall. Kuester, S. (2012): MKT 301: Strategic Marketing & Marketing in Specific Industry

Contexts, University of Mannheim, p. 110. Sanaya Chavda. (2557). Botox: the right age to start?. สบคน 20 กรกฎาคม 2558, จาก

http://www.dnaindia.com/lifestyle/report-botox-the-right-age-to-start-1990523 Schiffman, L.G., & Kanuk, L.L. (1987). Consumer behavior (3rd ed.). New Jersey:

Prentice Hall. Stengel, G., & Bee, E. K. (2011). Antibody-induced secondary treatment failure in a patient

treated with botulinum toxin type A for glabellar frown lines. Clinical Interventions in Aging, 6, 281–284.

The Consulting Room.(2555). The perfect age to get Botox: fact or fiction?.สบคน 20 กรกฎาคม 2558, จาก http://www.consultingroom.com/blog/248/the-perfect- age-to-get-botox-:-fact-or-fiction?

Women Mthai. (2558). เกาหลแชมป ศลยกรรม มากทสดในโลก ไทย อนดบ 1 ในอาเซยน. สบคน 2 กรกฎาคม 2558, จาก http://women.mthai.com/women-variety/178782.html

Zuber, M., Sebald, M., Bathien, N., de Recondo, J., & Rondot, P. (1993). Botulinum antibodies in dystonic patients treated with type A botulinum toxin: frequency and significance. Neurology, 43(9), 1715-1718.

DPU

91

ภาคผนวก

DPU

92

แบบสอบถามนจดท าขนเพอเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาโท สาขาวทยาการชะลอวยและฟนฟสขภาพ มหาวทยาลยธรกจบณฑต ยเพอสอบถามเกยวกบปจจยและพฤตกรรมทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย แบบสอบถามในครงนจะถกน ามาใชในการศกษาวชาการเทานน และค าตอบของผตอบแบบสอบถามจะถกเกบไวเปนความลบ จงขอความรวมมอในการตอบแบบสอบถามโดยการใหขอมลตามความเปนจรง ขอขอบพระคณผตอบแบบสอบถามทเสยสละเวลาใหความรวมมอมา ณ ทนดวย

สวนท 1 ขอมลทวไป

ค าชแจง กรณาท าเครองหมาย ลงใน หนาตวเลอกททานตองการ หรอเลอกเตมค าลงในชองวางทก าหนด 1. เพศ

ชาย หญง 2. อาย

ต ากวา 20 ป 21-30 ป

31-40 ป 41-50 ป

51 ปขนไป 3. ระดบการศกษา

ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก 4. สถานภาพสมรส

โสด สมรส/ อยดวยกน หยา/แยกกนอย /หมาย

แบบสอบถาม

การศกษาปจจยและพฤตกรรมทมผลตอการเลอกใชสาร Botulinum Toxin

ของนกศกษามหาวทยาลยธรกจบณฑตย DPU

93

5. อาชพ

นกเรยน/นกศกษา พนกงานบรษทเอกชน

ขาราชการ พนกงานราชการ / รฐวสาหกจ

ธรกจสวนตว / เจาของกจการ อนๆ (ระบ).................................... 6. รายไดเฉลยตอเดอน

ต ากวา 20,000 บาท 20,001 – 30,000 บาท 30,001 – 40,000 บาท

40,001 – 50,000 บาท 50,001 บาท ขนไป

DPU

94

สวนท 2 ปจจยทม ผลตอการเลอกใชบรการดแลความงามของ นกศกษาธรกจบณฑตย โดยใชสาร Botulinum Toxin ค าชแจง กรณาท าเครองหมาย X ทบตวเลขทสะทอนค าตอบของทานในแตละค าถามไดดทสด

เพยง 1 ค าตอบ

ขอ ปจจย ระดบความส าคญ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด ปจจยดานผลตภณฑและบรการ (Product) 1. คณภาพของผลตภณฑ (Botulinum Toxin) 5 4 3 2 1 2. คณสมบต / ประโยชนของผลตภณฑ

(Botulinum Toxin) 5 4 3 2 1

3. ความปลอดภยในการใหบรการ มมาตรฐานและมความทนสมย

5 4 3 2 1

4. ความนาเชอถอและความช านาญในการใหบรการ

5 4 3 2 1

5. การใหค าแนะน าและใหค าปรกษากอนการเขารบบรการ

5 4 3 2 1

6. บคลากรหรอพนกงานมความร ความเขาใจในผลตภณฑทใหบรการสามารถอธบายรายละเอยดและตอบค าถามได

5 4 3 2 1

7. บคลากรหรอพนกงานมการเอาใจใส สภาพ อธยาศยด ยมแยมแจมใส พรอมใหบรการลกคา

5 4 3 2 1

8. มขนตอนการใหบรการทไดมาตรฐาน สะอาด ปลอดภย

5 4 3 2 1

9. ผใหบรการชแจงขนตอนและระยะเวลาการใหบรการทแนนอนแกลกคาอยางชดเจน

5 4 3 2 1

ปจจยดานราคา (Price) 10. ราคาผลตภณฑ ( Botulinum Toxin) มความ

เหมาะสมกบคณภาพของผลตภณฑ 5 4 3 2 1

11. ราคาคาบรการตอครงมความเหมาะสม 5 4 3 2 1

DPU

95

ทานเคยใชบรการฉดสาร Botulinum Toxin หรอไม เคย (ใหตอบในสวนท 3) ไมเคย (ใหตอบในสวนท 4)

ปจจยดานสถานท (Place) 12. สถานทใหบรการมความสะดวกในการ

เดนทาง เชน รถไฟฟา BTS ,MRT , รถโดยสารประจ าทาง ฯลฯ

5 4 3 2 1

13. การจดสถานทไดมาตรฐานความปลอดภย สะอาด

5 4 3 2 1

14. การตกแตงสถานทสวยงามและนาดงดดตอการเขาใชบรการ

5 4 3 2 1

15. สถานบรการทมหลากหลายสาขามผลตอการเลอกใชบรการ เชน วฒศกดคลนก , นตพลคลนก , พรเกษมคลนก เปนตน

5 4 3 2 1

ปจจยดานการสงเสรมการขาย (Promotion) 16. การโฆษณาประชาสมพนธ ผานสอตาง ๆ

อยางสม าเสมอ เชน Social media ,Internet , นตยสาร , โทรทศน , วทย การแจกใบปลว ,แผนพบ,หรอปายประกาศโฆษณาเปนตน

5 4 3 2 1

17. มรายการสงเสรมการขาย (ลด แลก แจก แถม) หรอของก านลตาง ๆ

5 4 3 2 1

18. การจดท าบตรสมาชกผใชบรการในการสะสมแตมเพอไดรบสทธพเศษ

5 4 3 2 1

19. มบรการใหผอนช าระกบบตรเครดตหรอจดโปรโมชนรวมกบบตรเครดต

5 4 3 2 1

DPU

96

(ส าหรบผเคยใชสาร Botulinum Toxin) สวนท 3 พฤตกรรมการการเลอกใชบรการดแลความงามของนกศกษาธรกจบณฑตย โดยใชสาร Botulinum Toxin

ค าชแจง กรณาท าเครองหมาย ในชอง หนาตวเลอกททานตองการ หรอเลอกเตมค าลงในชองวางทก าหนดไว

20.ใครทมอทธพลในการตดสใจใชสาร Botulinum Toxin ในการเสรมความงาม (ตอบไดมากกวา 1

ขอ)

ดารา/นกแสดง/นกรองสอตาง ๆ เชน โทรทศน วทย นตยสารเพอน

คนรก คนในครอบครว Social Network

แพทย/บคลากรในสถานเสรมความงาม อน ๆ (ระบ)...................................

21.ทานไดรบขอมลการฉดสารBotulinum Toxin มาจากแหลงใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

โทรทศน วทย นตยสาร

เพอน คนในครอบครว สถานเสรมความงาม/โรงพยาบาล

Social Network อน ๆ (ระบ).............................................

22.ทานเคยฉดสาร Botulinum Toxinในสวนใดของรางกาย(ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

หนาผาก หวคว กราม หางตา

ใตตา ยกกระชบหนา นอง/ขา คอ

อน ๆ (โปรดระบ)............................................................................................

DPU

97

23.ทานเลอกใชสาร Botulinum Toxin โดยใหความส าคญกบสงใดดงตอไปน

(เรยงล าดบจากมากไปหานอย 5= มากทสด , 1 = นอยทสด)

.......... ยหอของ Botulinum Toxin

.......... ความนาเชอถอของบรษท

.......... คณภาพ/ความปลอดภย

.......... ราคา

.......... สถานทจ าหนาย/ใหบรการ

24.ทานทราบหรอไมวาสาร Botulinum Toxin มหลายยหอ

ทราบ ไมทราบ(ขามไปขอ 27)

25.ทานทราบไดอยางไรวาสาร Botulinum Toxin ทใชอยเปนยหออะไร

สอบถามแพทย/เจาหนาท/บคลากร สถานบรการแจงใหทราบกอนใชบรการ

สงเกตเองจากบรรจภณฑ อน ๆ............................................

26. ทานเคยใชสาร Botulinum Toxin ยหอใดมาแลวบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

BOTOX (Allergan) Dysport Nabota

Neuronox Hugel ไมรจก

อน ๆ (ระบ)...............................................

27. ทานเรมใชบรการฉดสาร Botulinum Toxin ตงแตอายเทาไร

ต ากวา 20 ป 21-25 ป 26-30 ป 31-35ป

36-40 ป 41-45ป 46-50 ป 51 ปขนไป

DPU

98

28.ทานใชบรการฉดสาร Botulinum Toxinมาแลวกป

จ านวน........................ ป

29.หลงจากททานใชสาร Botulinum Toxin ไปในครงแรกแลว ทานมการใชสาร Botulinum Toxin ซ าอกหรอไม

ใชซ า,เพราะ..............................................................................

ไมใชซ า , เพราะ.........................................................................

30.ทานฉดสาร Botulinum Toxin ทต าแหนงเดมบอยแคไหน

1-3 เดอน/ครง 4-6 เดอน/ครง 7-12 เดอน/ครง

1-2 ป/ครง 2 ปขนไป/ครง อน ๆ (ระบ)...........................

31. ทานกลบไปฉดสาร Botulinum Toxin ทสถานบรการเดมหรอไม

ใช ,เพราะ....................................................................................................................

ไมใช , เพราะ...............................................................................................................

32.ทานเคยไดรบผลขางเคยงจากการฉดสาร Botulinum Toxin หรอไม

เคย (ระบ).............................................................................................

ไมเคย (ระบ).............................................................................................

33.ทานเหนดวยหรอไมทการใชสาร Botulinum Toxinไมควรใชในผทมอายต ากวา40 ป

เหนดวย, เพราะ.....................................................................................................

ไมเหนดวย , เพราะ................................................................................................

34.ทานทราบหรอไมวา การฉดสาร Botulinum Toxinทต าแหนงเดมมากกวา 2 ครง ภายใน 3-6

เดอนอาจท าใหเกดการดอสาร อนเกดจากรางกายสรางภมคมกนหรอแอนตบอด ( antibody) มา

ตอตานสารBotulinum Toxin ได

ทราบ ไมทราบ

DPU

99

35.หากทานทราบถงขอเสยของการ ฉดสาร Botulinum Toxinทต าแหนงเดม มากกวา 2 ครง ภายใน

3-6 เดอนแลว ทานจะยงฉดสารBotulinum Toxin อยหรอไม

ฉด ,เพราะ.............................................................................................................

ไมฉด ,เพราะ..........................................................................................................

36.ทานเชอหรอไมวา หากหยดฉดสาร Botulinum Toxin แลว ผวหนงสวนนนจะเหยวกวาเดม

เชอ ,เพราะ...............................................................................................................

ไมเชอ ,เพราะ...........................................................................................................

37.ทานใชบรการฉดสาร Botulinum Toxin ทใด และเพราะเหตใด

โรงพยาบาล, เพราะ..............................................................................

คลนกศลยกรรมตกแตง, เพราะ..............................................................

คลนกเวชกรรม, เพราะ.........................................................................

สถานเสรมความงาม, เพราะ....................................................................

ไมใชสถานบรการทางการแพทย (ระบ).................................................

38. ทานทราบหรอไมวาผทฉดสาร Botulinum Toxin ใหทานเปนแพทยผเชยวชาญหรอไม

ทราบ จาก................................................................................................................

ไมทราบ เพราะ................................................................................................................

DPU

100

39. ทานทราบหรอไมวา หากใชบรการสถานทไมถกตองตามกฎของกระทรวงสาธารณสข อาจจะ

ท าใหไดรบอนตรายจากการใชบรการได

ทราบและยงใชบรการอย เพราะ....................................................................................

ทราบ และไมเคยใชบรการ

ไมทราบ และยงใชบรการอย

40.ทานมคาใชจายส าหรบการฉด Botulinum Toxin เทาไรในแตละครงทเขาใชบรการ

ต ากวา 10,000 บาท 10,001-20,000 บาท 20,001- 30,000 บาท

30,001-40,000 บาท 40,001 – 50,000 บาท มากกวา 50,001 บาท

DPU

101

(ส าหรบผไมเคยใชสาร Botulinum Toxin) สวนท 4 พฤตกรรมการการเลอกใชบรการดแลความงามของนกศกษาธรกจบณฑตย โดยใชสาร Botulinum Toxin

ค าชแจง กรณาท าเครองหมาย ในชอง หนาตวเลอกททานตองการ หรอเลอกเตมค าลงในชองวาง 41.ทานเคยมความคดทจะลองใชสาร Botulinum Toxin หรอไม

เคย, เพราะ…………………………………………………………………

ไมเคย , เพราะ................................................................................................. 42.ขอใดทจะท าใหทานตดสนใจลองใชสาร Botulinum Toxin(ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

ดารา/นกแสดง/นกรอง เพอน คนรก

สอโฆษณา เชน โทรทศน วทย นตยสาร Social Network

แพทย/บคลากรในสถานเสรมความงาม ไมม 43.หากทานตดสนใจลองใชสาร Botulinum Toxin ในครงแรก ทานคดวาสวนไหนททานตองการอยากจะท ามากทสด

หนาผาก หวคว กราม หางตา

ใตตา ยกกระชบหนา นอง/ขา คอ

อน ๆ (ระบ)..............................ไมคด 44.ปจจยใดทจะมผลในการตดสนใจทดลองใชสาร Botulinum Toxin ในครงแรก (เรยงล าดบจากมากไปนอย 5 = มาก,1= นอย) ..........ยหอของ Botulinum Toxin ..........ความนาเชอถอของบรษท/แพทย/ผใหบรการ ..........คณภาพ/ความปลอดภย ..........ราคา ..........สถานทจ าหนาย/ใหบรการ ..........ไมมผล

DPU

102

ประวตผเขยน

ชอ-นามสกล ชฎาธญกต บญเกด ประวตการศกษา พ.ศ. 2548 ปรญญาตร คณะศลปศาสตร สาขาเอกธรกจ-

ภาษาองกฤษ มหาวทยาลยอสสมชญ ต าแหนงและสถานทท างานปจจบน กรรมการผจดการ บรษท อนสปาย เฮลธ คอนเชยส จ ากด DPU