คุณลักษณ์พื้นผิว (มิใช่แค่ผิว...
TRANSCRIPT
93ปท 6 ฉบบท 1 พ.ศ. 2554
คณลกษณพนผว (มใชแคผวเผน) ในงานสรางสรรคเซรามกส
วระจกร สเอยนทรเมธ*
ในการสรางสรรคงานเซรามกสนน ทศนมลฐาน (ทศนธาต) (Visual Element) ทโดดเดน
กคอ รปทรง (Form) กเพราะวา มนเปนงานสามมตทกนระวางในบรเวณวาง (Space) และสวนใหญ
เรากปฏบตกบรปทรงโดยกรรมวธตางๆ นานา ดวยกรรมวธทางประตมากรรมไมมากกนอย
อาจจ�าเพาะวธใดวธหนง หรอไมกผสมผสานกนไป ไมวาจะเปนกระบวนการเพม (Additive) เชน
การปน กระบวนการลบหรอเอาออก (Subtractive) เชน การแกะสลก ขดขดออก กระบวนการแทนท
(Substitute) คอการหลอน�าดน (Slip Casting) โดยใชแมพมพ ซงเปนทนยมกนมากในกรรมวธ
ทางเซรามกสและกรรมวธทางรปทรงเหลาน ยงสมพนธกบสถานะของเนอวสดหรอเนอดนกวาได
ซงกยงมมากมายแตกตางกนไปอก ไมวาจะเปนเนอดน (Clay Body) มความเหนยวทปนได ผงดน
(Granulate) ทเกอบแหง หรอน�าดนขน (Slip) ทเหลวและไหลตวได
ยงมทศนมลฐาน อยอกประการหนงทเรามกจะปฏบตหรอจดการกบมนอยบอยกบเนอดน
หรอรปทรงนนๆ ดวยเรยกกนวา ตกแตงมนบาง ท�าใหนาดบาง เกดเปนลกษณะพนผว (Texture)
ลกษณะพนผว เปนทศนมลฐานทสรางคณคาทางการมองเหนและการสมผสของชนงานเซรามกส
ไดชดเจน เพราะเนองมาจากวสดทกอตวเปนรปทรงนนเอง ซงเกดจากเนอดนหรอจากผวเคลอบ
กได ซงกใหผลทงสมผสทางการมอง (วาเปนสสนอะไร มความมนวาวหรอดาน) และสมผสจาก
การจบตอง (วาผวเรยบ ขรขระ หยาบ ลนหรอฝด) ดงนนถาจะกลาววา เมอเกดมรปทรงกจะม
ลกษณะพนผวดวยเสมอกไมผดนก ลกษณะพนผวจะมอยดวยกนสองลกษณะคอ
1. พนผวทเราสมผสไดโดยตรงจบตองได (Tactile Texture) ลกษณะพนผวทจบตองได
กคอ ลกษณะพนผวจรง (Actual Texture) ของวสด กลาวงายๆ กคอ พนผวทเราจบตองแลวรสก
ทางกายภาพสมผสไดตามลกษณะของวตถหรอพนผวนนๆ ไดชด เชน หยาบ ขรขระ สาก เรยบ
หรอนมนวล
2. พนผวทเรารสกไดจากการมอง หรอลกษณะพนผวเชงการเหน (Visual Texture)
(สชาต สทธ: 2535, 97) ลกษณะพนผวเชงการเหน เปนลกษณะพนผวลวงตาหรอพนผวเสมอน
(Simulated or Virtual Texture) ลกษณะพนผวแบบน จะพบเหนไดมากในงานจตรกรรม เราจะรสก
หยาบ ขรขระหรอเรยบเนยน จากการมองทผสรางงานไดลวงตาเอาไว เปนพนผวทไมไดเปนไปจรง
อยางทปรากฏดวยการเหนทางสายตา ในขณะทวสดทใชสรางสรรคอาจมพนผวจรงอกแบบหนง
*อาจารยประจ�าสาขาวชาศลปะการออกแบบหตถอตสาหกรรม คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยล�าปาง
94 ปท 6 ฉบบท 1 พ.ศ. 2554
กได เชน ภาพวาดโขดหนทดรสกวาขรขระหรอหยาบ แตพนผวจรงของวสดงานกคอ เนอกระดาษ
หรอแคนวาสนนเอง
ในการสรางสรรคคณคาทางพนผวทงสองลกษณะขางตนน จะมปรากฏเกดในงานเซรามกส
อยเสมอ และลกษณะเนอวสดทน�ามาสรางพนผวในงานเซรามกสน (ไมวาจะใหผลทงสมผสจรง
จากกายสมผสหรอจากการมองจกขสมผสกตาม) จะมคณคาแฝงซอนไปดวยกน กเพราะมนเปนงาน
สามมตนนเอง กลาวคอ ใหผลผวทเกดจากการลวงตา (Simulated Texture) และใหผลผว
จากวตถกายภาพจรง (Actual Texture) ไปพรอมกน และผสรางจะเจตนาใหรบรนยตรงหรอนยลวง
กแลวแตกรรมวธและแนวคดนนๆ
รปทรง (Form) เปนปฐมทศนมลฐานส�าคญในงานสามมตหรองานประตมากรรม ทงน
เพราะมนเกดจากตววตถจรง1 ทกนอาณาบรเวณวาง และเปนแหลงน�าพาทศนมลฐานอนมาอยรวม
หรอเกดแฝงพรอมกนดวย ประกอบกนขนเปนชนงาน ไมวาจะเปนบรเวณวาง (Space) ปรมาตร
และมวล (Volume & Mass) แสงและเงา (Light & Shadow กอใหเกดคาน�าหนก Value)
ส (Colour) และลกษณะพนผว (Texture) โดยผานกระบวนการจดกระท�าโดยหลกองคประกอบ2
(Principles of Composition) อาท ดลยภาพ (Balance) จงหวะ (Rhythm) เอกภาพ (Unity)
ความกลมกลน (Harmony) การขดแยงกน (Contrast) สดสวน (Proportion) หรอ การเนนเพอ
ใหเดน (Emphasis for Dominance) เปนตน
1เปนรปทรงกายภาพจรง ทแสดงลกษณะของความทบตนภายนอกทเรยกวามวล-mass และมความจในเนอทของรปทรงทเรยกวาปรมาตร -Volume (สชาต สทธ : 2535, 28)2บางแหงใชวา “Principles of Organization” กม “Organization of The Elements” กม “Visual Principles” กม ในภาคภาษาไทย เรยก “หลกการทศนศลป” หรอ “หลกของการจดองคประกอบ” หรอ “หลกการออกแบบ” กม โดยการคดสรร เลอกใชมลฐานตางๆ มาจดวางและแกปญหาทางความงามใหเกดเปนชนงาน ทเรยกวาการจดองคประกอบ “Composition” และในหลกการทงหมดนจงเรยกอกอยางหนงไดวา Principles of Design in Art
รปท 1
รปทรงเปนแหลงนำ�ม�ซงทศนมลฐ�นต�งๆ และลกษณะพนผวเปนสงท ปร�กฏรวมอย
เสมอในรปทรงวตถจรง
95ปท 6 ฉบบท 1 พ.ศ. 2554
ในรปทรงเซรามกส พนผวทปรากฏเหนสวนมากจะมาจากลกษณะพนผวแทจากวสด
ทน�ามาสรางเปนรปทรงขน ทงในสวนเนอผลตภณฑ (Clay Body) และในสวนเคลอบ (Glazes)
นอกจากนนยงสามารถสรางลกษณะพนผวลวงตากไดเชนกน เชน ผวเคลอบทเกดลวดลายทดแลว
ขรขระแตเมอสมผสใหความรสกเรยบ ลน หรอในงานเซรามกสประเภทประตมากรรมแบบหลอกตา
(Trompe l’oeil)3 จะสรางลกษณะพนผวหลอกตาใหเหนรบร เปนอกลกษณะวสดหนง เชน
ใหดเหมอนเปนผวกระดาษหรอไม ทงทผววสดจรงเปนเนอดนเซรามกส บางลกษณะมการตกแตง
ดวยลวดลายหรอการเขยนสบนเคลอบหรอสใตเคลอบ ซงสรางความรสกทางลกษณะพนผวได
อกทางหนง ในงานออกแบบรปทรงเซรามกส ถารปทรงทลกษณะเหมอนกน ลกษณะพนผว
สามารถสรางคณคารบรใหแตกตางกนได
แมเพยงรปทรงทเรยบงายแตสามารถสรางความนาสนใจไดดวยลกษณะพนผวทแตกตางไดหลากหลาย
เทคนคและยงเกดผลอนเลศตอสนทรยภาพของงานเซรามกสอยางนาชม (ซงกลวนแลวแตตองผนวก
กบเทคนค ทกษะจ�าเพาะทางเซรามกสของผสรางอยางช�าชองดวยเชนกน)
3“fool the eye” (Ocvirk, Otto G. : 2006, 134.)
รปท 2
ก�รรบรเฉพ�ะหนวย (Percept.) จ�ก Sensa ทสงออกม� ในทน คอ ชนง�นทได ถกจดกระทำ�โดยหลกของก�รจดองคประกอบ ซงเปนทรวมของทศนมลฐ�นต�งๆ เข�ดวยกน
เร�ส�ม�รถรบรหนวยของลกษณะพนผวดวยผสสะสองผสสะ ทงท�งต�ทประมวลโดยก�รมองเหนและจ�กก�ยสมผสทประมวลไดจ�กก�รจบตอง จงสงผล
ใหเกดคว�มคดรวบยอด (Concept) ทชดเจนไดเรวและทำ�ใหเกดเพทน�ก�ร (Sentiment) หรอคว�มพงใจ (ไมพงใจ) ไดอย�งเหนผล ในง�นสร�งสรรค (ต�มเจตน�ของแนวคดในง�นศลปะนนๆ)
96 ปท 6 ฉบบท 1 พ.ศ. 2554
ในกระบวนการสรางสรรคเซรามกส มชวงสถานะของเนอดนหลายสถานะ ทสามารถ
ตกแตงลกษณะพนผวไดทกสถานะ (หรอจะเรยกวาเปนเทคนคการตกแตงกได) เชน ชวงการ
ขนรปขณะทดนยงมสภาวะหมาด (Leather Hard) เรากสามารถสรางลกษณะพนผวทงานได
โดยตรง กอใหเกดผลลกษณะพนผวทจบตองได (Tactile Texture) เชน การขดขดรองลาย (Sgraffito)
หรอขดผวชนงานใหเปนมนในขณะทชนงานก�าลงหมาด หรอชวงทเราเผาดบงานแลวไดชนงาน
เผาดบทสามารถสรางพนผวโดยการเขยนลวดลายดวยสใตเคลอบ (Underglaze Colour) ซงใหผล
ทางลกษณะพนผวเชงการเหน (Visual Texture) ทนาสงเกตคอ ลกษณะพนผวทจบตองไดนน
จะใหผลลกษณะพนผวเชงการเหนไปดวย เพราะเราสามารถสมผสพนผวและมองเหนผลของพนผว
ไดพรอมกน แตลกษณะพนผวเชงการเหนอาจไมใหผลพนผวทางสมผสตรงกบทตาเหนกได เชน
ลวดลายเขยนสทรสกขรขระมแสงเงา ทผวงานแตเมอสมผสทผวงานจรงอาจเรยบเปนมนลน
Pete
rson
, Suz
anne
; 200
0, p
.59
Pete
rson
, Suz
anne
; 200
0, p
.146
รปท 3
ก�รสร�งลกษณะพนผวลวงต� (Simulated Texture) หรอจะเรยกว�หลอกต� กยอมได สร�งคว�มรสกก�รรบรว�เปนพนผวของอก
วสดหนง ทงทพนผวจรงนนเปนพนผวเซร�มกส อนทจรงแลว มทศนมลฐ�นทสำ�คญในก�รสร�งก�รรบรลวงต�ในง�นชนน
อกประก�ร คอ ส และลกษณะของรปทรงยงมสวนชวยกระตนเร�ใหรบรพนผวลวงต�นดวย
รปท 4
ชนง�นทมลกษณะพนผวจรงและรสกไดจ�กก�รจบตอง (ซงผนวกก�รรบรจ�กก�รมองเข�ไปดวยเชนกน) นอกจ�กนนในง�นชนน ยงม
โครงสร�งแบบเชงเสน (Linear Construction) หม�ยคว�มว� ไดใช ทศนมลฐ�นเรองเสนจรงนำ�ม�สร�งชนง�นและกอใหเกดผลท�ง
ลกษณะพนผวจรงดวยเชนกน
97ปท 6 ฉบบท 1 พ.ศ. 2554
รปท 5
เร�ส�ม�รถสร�งลกษณะพนผวในชวงสถ�นะของกระบวนก�รท�งเซร�มกสไดหล�ยชวงและยงผลใหเกดคณค�และก�รรบรผลท�งพนผวไดหล�ยลกษณะทงลกษณะพนผวทจบตองได (Tactile Texture) และลกษณะพนผวเชงก�รเหน
(Visual Texture)
98 ปท 6 ฉบบท 1 พ.ศ. 2554
แนววธสรางคณลกษณของพนผว
โดยสวนมากเทคนคพนฐาน กคอ การน�าเนอดนทเราสรางงานนเองมาเชอม ปะตด
ประกบ ยด บด กดทบลาย ปายปด แกะขดขวน หรอวธการอยางหนงอยางใดกตามบนชนงาน
ทเราขนรป ซงกใหผลทางการมองและสมผสไดอยางนาดนาชม (ทงนกคงจะตองกลนกรองมาจาก
การออกแบบและจดองคประกอบอยางแยบคายของผสรางเปนประการส�าคญ)
http
://ko
pisu
su2.
blog
spot
.com
/201
0/05
/gho
sts-
of-b
an-c
hian
g
ht
tp://
ww
w.m
etm
useu
m.o
rg/to
ah/h
d/jo
mo/
hd_j
omo
Gustova Perez
Vase, สง 36 ซม. กวาง 26 ซม. คณลกษณพนผว: กรดผวดนและกดผนงดนใหโปงนนออก ชนงานเนอดนสโตนแวร เผาไฟสงในบรรยากาศแบบรดกชน
งานแจกนชนนขนรปดวยกรรมวธแปนหมน ใชเ นอดนสตรสโตนแวรผสมกบทราย จดโดดเดนท นาสนใจ คอ การสรางสรรคความงามของพนผวดวยการ กรดอยางบางๆ ทผวชนนอกดวยความประณตและไมกรด จนทะลผนงชนใน ตอจากนนคอยๆ กดผนงดานในใหผว ดานนอกปรแยกออกและตกแตงจงหวะดวยเมดดมสเกดเปนลวดลายแบบรป (Pattern) นำาไปเผาดบแลวเคลอบ เฉพาะดานในของชนงาน เผาเคลอบทอณหภม 1300 องศาเซลเซยส ในบรรยากาศแบบรดกชน
รปท 8
Ost
erm
ann,
Mat
thia
s; 2
002,
p.3
0
รปท 6 รปท 7
ง�นเครองดนเผ�ของโจมอน (ภ�พซ�ย) สร�งลกษณะพนผวทจบตองได (Tactile Texture) ทงก�รปนล�ยเพลงและล�ยท�บเชอก บนเนอดนทปนขณะยงหม�ดแลวจงไปเผ�ทอณหภมตำ� (Bisque Firing) สวนเครองดนเผ�บ�นเชยง (ภ�พขว�) สร�งลกษณะพนผวเชงก�รเหน (Visual Texture) โดยก�รเขยนสตกแตง (ทเปนแบบล�ยท�บเชอกกม)
แบบอสระบนเนอดนเผ�ไฟตำ� โดยทลกษณะพนผวทจบตองไดยงเปนผวเรยบ
99ปท 6 ฉบบท 1 พ.ศ. 2554
Gustova Perez ศลปนเซรามกสชาวแมกซกน เขาสรางงานดวยเนอดนอยางงายๆ
ทเตรยมขนเอง คอ เนอดนสโตนแวรผสมกบทรายส และจดการโครงสรางและองคประกอบของงาน
คลายดงผาใบวาดภาพ เขาใชคณลกษณของลกษณะพนผวสรางความนาสนใจอยางเรยบงาย
โดยขดเซาะรองผวดนและถมเคลอบลงไป ลวดลายแบบรป (Pattern) ตางๆ มาจากภมหลงทางดาน
คณตศาสตรและวศวกรรมของ Perez ทถกจดวางองคประกอบมาอยางพถพถน ดงโครงสราง
คลายสถาปตยกรรม
เทคนคสรางคณลกษณพนผวจากสและคาน�าหนก สวนมากแลวกจะใชดนสสราง
ลวดลายแบบรป (Pattern) หรอจงหวะทกอใหเกดสสน หรอความรสกทางพนผว (Surface)
ไดตางๆ (แตกคงตองสอดรบไปกบเทคนคหรอทศนมลฐานอนผสมกนไปดวย เชน ความโปรงบาง
หรอรปทรงทสอดรบ) การใชสสรางคณคาทางพนผวเปนตวอยางทเหนไดชด ของการเกดลกษณะ
พนผวลวงตาทใหผลทางการมองไมเหมอนกบกายภาพสมผสเลยกได
รปท 9 รปท 10
http
://fra
nkllo
ydga
llery
.wor
dpre
ss.c
om/ta
g/gu
stav
o-pe
rez
http
://fra
nkllo
ydga
llery
.wor
dpre
ss.c
om/ta
g/gu
stav
o-pe
rez
100 ปท 6 ฉบบท 1 พ.ศ. 2554
Oste
rman
n, M
atth
ias;
2002
, p.5
0
http
://ww
w.cr
aftc
entre
leed
s.co
.uk/
susa
n_ne
met
h
Susan Nemeth
3 Porcelain Vase, สง 35 ซม. คณลกษณพนผว: งานฝงเนอดนพอรซเลนสทบซอนเปนชนสลบชนนำาดนขน เผาไฟสงในบรรยากาศออกซเดชน
งานทรงกระบอกนขนรปจากเนอดนพอรซเลนดวยกรรมวธแบบแผน โดยสรางลวดลายแบบรป (Pattern) เหลยมเหลาน ใหเสรจกอนทจะนำามามวนขนรปโดยใชแมพมพ (Mold) เขาชวย นำาดนแผนสดำารองไวขางลางแลวปดทบดานบนดวยดนแผน รปเหลยมส โดยมนำาดนขนสดำาเปนตวเชอมประสาน ซงกอใหเกดลกษณะการตดเสนรอบนอกไปดวยในตว เมอขนรปเรยบรอยแลวนำาไปเผาไฟตำาแลวนำามาขดแตงครงหนงแลวจงนำาไปวางไวในหบทนไฟทโรยทรายไวเพอกนการหลอมตว จากนนจงนำาไปเผาไฟสงทอณหภม 1300 องศาเซลเซยส
ซซานไดรบอทธพลทางความคดและสนทรยภาพมาจากงานออกแบบเสนใยสงทอในทศวรรษท 50 และ 60 และงานจตรกรรมของปอล คเล, เบน นโคลสน, องร มาตสส และอวาเอสเส ซงจะสงเกตเหนไดในความเรยบงายและพลงของสเทคนคการทบซอนและการฝงแผนชนดนสดวยนำาดนขนและเนอดน (ดนพอรซเลนเหนยวไมมากนก)
Thomas Hoadley
Untitled Vessel, สง 25.5 ซม. คณลกษณพนผว: แผนงานบางๆ และการประกอบกนของดนพอรซเลนส เผาไฟสงในบรรยากาศแบบออกซเดชน
ชนงานพอรซเลนนใชเทคนคโบราณทเรยกวา Nerikomi คอการใชดนพอรซเลนสตางๆ มาจดเรยง หนเปนแผนบาง นำามาจดเรยงเปนลวดลายแบบรป (pattern) หนตดขวางแลวนำามาอดประกอบเรยงจดองคประกอบ โดยบแผนชนดนตางๆ เขาดวยกนภายในแมพมพใหคงรปทรงทมผวบาง อยางพถพถน แลวคอยๆนำาออกจากแมพมพในขณะทเปนดนหมาด นำามาขดแตงเลกนอยแลวจงนำาไปเผาดบ แลวมาขดแตงดวยทรายเปยกอกครงจงนำาไปเผาทอณหภม 1180 องศาเซลเซยส แลวนำาออกมาขดแตงผวดวยทรายเปยกอกรอบหนง
แนวคดใหความสำาคญกบความงามแบบองคประกอบนามธรรมดไปแลวคลายกบงานศลปะภาพพมพญปน (กเทคนคเปนแบบญปน) ความเหมาะเจาะทเขาพยายามควบคมใหไดซง ไมงายนกกคอ การคงรปสามมตไวไดจากชนดนพอรซเลน (ซงขนรปไมงายเลย) ปฏบตกบมนดวยความพถพถน ความยากอกประการ คอ แบบขององคประกอบลวดลายเหลานมนดงามมากเมอเปน 2 มต แตเขาสามารถสรางความลงตวไดอยางเหมาะเจาะในโครงสราง 3 มตไดรอบชนงานผนวกกบรสนยมการใหสของเขาดวย
รปท 11
รปท 12
http
://be
vere
galle
ry.c
om/a
rtists
?arti
stID=
811
Oste
rman
n, M
atth
ias; 2
002,
p.4
7
รปท 13
รปท 14
101ปท 6 ฉบบท 1 พ.ศ. 2554
เทคนคผลพเศษจากเคลอบ ดเหมอนวาการสรางคณลกษณทางพนผวแบบน กรรมวธ
เซรามกสจะใชกนมากอยแลว กรรมวธทใหผลทางลกษณะผวอาจจะใชการทาดวยแปรง เทราด
จม สลด ใชฟองน�าแตมหรอใหเคลอบทบซอนกน ผลทเกดจากปฏกรยาทางเคมและไฟ กอใหเกด
ผลของส ผวหนาของเคลอบไดหลากหลาย ไมวาจะเปนผวทดานหรอมนวาว การแตกลายงา
การตกผลก จดน�ามนลอย ลายหยาบของเคลอบเกลอ เคลอบเกอบรอนหลดแบบชโนะ แมแต
บรรยากาศการเผาแบบสนดาปสมบรณ (Oxidation) กบบรรยากาศการเผาแบบสนดาปไมสมบรณ
(Reduction) ยงกอใหเกดผลทางลกษณะพนผวและสสนไดตางๆ กน
Koji Kamada
Tenmoku Tea Bowl, กวาง 14 ซม. สง 6 ซม. คณลกษณพนผว: จากผลพเศษของเคลอบเทนโมก (เทมโมก) ทเกดเปนจดนำามนลอย เนอดนสโตนแวร เผาไฟสง ในบรรยากาศแบบออกซเดชน
หลงจากการขนรปดวยแปนหมนตกแตงผงแหงและเผาดบแลว จงนำาถวยชาเนอสโตนแวรสแดงนไปจมเคลอบเทนโมก (Tenmoku or Temmoku) วางในหบดน หรอหบทนไฟ เผาเคลอบสองครง ครงแรกทอณหภม 1250 องศาเซลเซยส ครงทสองทอณหภม 1300 องศาเซลเซยส เกดจดนำามนลอย สเหลกแดงเนองจากสงทเจอปนไดสลายตวลอยออกมาบนผวเคลอบ ในขณะทเคลอบกำาลงหลอมตว
โคจ มความตรงใจเปนอยางมาก เกยวกบเคลอบเทนโมก (ซงเปนเทคนคเคลอบโบราณจากจน) นบตงแตแรกเรมสรางสรรคงาน จนบดน ทำาใหเขาสามารถสรางสรรคเคลอบเทนโมกแบบจดนำามนสเงนขนมาใหม เขาเรยกมนวา การสดดแหงสเงนและเสนหของลกษณะพนผวเคลอบแบบเทนโมกยงคงไมสญสลายไปจากการสรางสรรคเครองเคลอบดนเผา
รปท 15
รปท 16
รปท 17
Ost
erm
ann,
Mat
thia
s; 2
002,
p.1
08
http
://w
ww
.200
0cra
nes.
com
/Koj
i-Kam
ada
http
://w
ww
.200
0cra
nes.
com
/Koj
i-Kam
ada
102 ปท 6 ฉบบท 1 พ.ศ. 2554
เทคนคตกแตงบนเคลอบ (Overglaze บางต�าราวา On-glaze) ในการเผาครงทสาม
เปนการสรางคณลกษณพนผวดวยลวดลายและภาพทผวชนงาน การเผาครงแรกคอ เผาดบ
(Bisque Firing) การเผาครงสองโดยปกต กคอเผาเคลอบ (Glost Firing) การเผาครงสาม คอ
การเผาตกแตงบนเคลอบ ซงกมอยหลากหลายแบบกรรมวธ แบบหนง คอ การอบลสเตอรไฟต�า
จ�าพวกประกายทอง (Luster Gold) เงน หรอพลาตนม อกแบบหนงกจ�าพวก อนาเมลหรอการ
เขยนสบนเคลอบ จะอบ (สวนมากกเรยกกนวาอบ ความจรงมนกคอ อณหภมเผาระดบไฟต�า)
ราวๆ อณหภม 750 องศาเซลเซยส ในบรรยากาศแบบออกซเดชน อกจ�าพวกหนงเรยกวางาน
รปปะตด (รปลอก) (Decal. Transfers) หรอภาพตกแตง อาจจะเรยกวา ใหผลตกแตงพนผว
คลายงานจตรกรรมบนเซรามกสกวาไดและดจะเปนเจตนาสรางพนผวลวงตาอยางตรงไปตรงมา
ทสด เรยกวาสรางรปภาพบนชนงานกนเลยทเดยว จากนนจงอบชนงานใหหลอมอยบนผวเคลอบ
และบางทอาจใชกรรมวธแบบทงหมดทวานผสมเขาดวยกนเสยเลยกม
Angelo di Petta
Valle, 41 x 24 ซม.
คณลกษณพนผว: รปปะตดบนเคลอบเทคนค
มาโจลกา (Tin Glaze) อบในอณหภม 1000 องศาเซลเซยส ในบรรยากาศออกซเดชน
Sin-ying Ho “Temptation: Life of Goods, No.1”
พอรซเลน, เขยนสโคบอลตดวยมอ เคลอบขาว ตกแตงดวยรปปะตด (รปลอก) สง 69 นว x กวาง 23.5 นว
คณลกษณพนผว: สรางลวดลายแบบรป (Pattern) ดวยการเขยนลายครามและรปปะตด (รปลอก) (Decal. Transfer) รปเครองหมายการคาทรายลอมรอบตว เชน Starbucks เปนการใชเทคนคผสานกนระหวางการสรางลายดวยมอกบลายพมพคอมพวเตอรกราฟก
ขนรปชนงานดวยนำาดนขนหลอตน (Solid Casting) จากแมพมพ เนอเทอราคอตตาแดง เผาดบทอณหภม 1100 องศาเซลเซยส ใชพกนทาเคลอบขาว (Tin Glaze) ดานในชนงาน (เทคนคมาโจลกา คอ การเขยนสบนเคลอบแหงสขาวทยงไมเผา ไมใชการเขยนสบนงานทเผาเคลอบขาวแลว) แลวระบายสตกแตงจดองคประกอบสใหไดทแลวจงนำาไปเผาเคลอบทอณหภม 1040 องศาเซลเซยส จากนนนำามาตกแตงรปปะตด (Decals. Transfer) อกครง จงนำาไปเผาตกแตงทอณหภม 1000 องศาเซลเซยส ในบรรยากาศแบบออกซเดชน และถาจะเสรมเพมลวดลายกจะทำาซำาอยางนไดอกหลายๆ ครง (กวาจะเสรจงานชนนจงไมใชแคชามธรรมดาๆ)
Ost
erm
ann,
Mat
thia
s; 2
002,
p.1
60
รปท 18
รปท 19 รปท 20
http
://w
ww
.3do
tsw
ater
.com
/arti
stof
them
onth
http
://w
ww
.3do
tsw
ater
.com
/arti
stof
them
onth
103ปท 6 ฉบบท 1 พ.ศ. 2554
ผลจากเปลวไฟ ควนและขเถา เปนเทคนคสรางผลของพนผวซอนอกครงแมวาจะม
พนผวจากชนงานเองและเคลอบแลวกตาม สวนมากกเปนเทคนคการตกแตงชนงานในรอบสดทาย
ทไฟไมสงมากนก ในงานประเภทราก จะพบเหนไดมาก หรองานจ�าพวกการเผาไฟต�าในบรรยากาศ
รดกชน
ทกลาวมาทงหมดน ดออกจะเปนเรองราวทางกรรมวธ เทคนคทรงสรรคคณคาความงาม
ของลกษณะพนผว (Texture) ในนานาแบบ บางกรรมวธกดเรยบงาย (แตไมงายนกในการสราง)
บางแบบกซบซอน (อาจจะทอถอยเลกท�าเสยกลางคน) ซงมใชเปนเรองแตเพยงผวเผนทจะท�า
อยางไรกได แตกระนนยงมสงทอยเหนอและเปนเบองหลงกวาเทคนค กคอกระบวนการหลก
และแนวคดการออกแบบ (Principles and Concept of Design) ความเขาใจเรองของคณคา
สนทรยะ หลกของการจดองคประกอบ สและการมอง (แมบางอยางอาจมาจากความสามารถรบร
ความงามจ�าเพาะทคนอนอาจมองไมเหนกตาม) ซงกตองใชการศกษา ฝกทกษะและการบมเพาะ
มาอยางช�าชองและเขมขน เทคนคและความเปนจรงทางวสดเปนแตเพยงเครองมอและกรรมวธ
เทานน การจะไดมาซงชนงานสรางสรรคเซรามกสจะขาดการพฒนาองคความรและการฝกฝน
ทางการออกแบบและศลปะมไดเลย มฉะนนกจะเปนแตเพยงงานชางธรรมดาๆ (ทท�าซ�าจนเคยชน)
อยเพยงเทานน
JohnJohn Wheeldon
Neolithic Form, สง 23 ซม. กวาง 16 ซม.
คณลกษณพนผว: เคลอบรากคอปเปอรผวดาน ประกายเหลอบส เนอดนสโตนแวร เผาไฟตำา ในบรรยากาศออกซเดชน
ชนงานใชเนอดนสโตนแวรขาวผสมดนเชอ (Grog) และใชนำาดนขน (Slip) ทาสวนบนอยางหนา และกวางหลายเซนตเมตร เผาดบทอณหภม 980 องศาเซลเซยส แลวนำาไปเคลอบรากคอปเปอรผวดาน นำาไปเผาเตาแกสแบบฝาเปดบนทอณหภม 1000 องศาเซลเซยส เมอถงจดทตองการแลวคบงานออกมาคลกขเลอยใหเกดการปะทเผาไหมเปนหยอมโดยรอบชนงานชวงเวลาสนๆ การทำาเชนนกคอปฏกรยารดกชนนนเอง กอใหเกดประกายเหลอบสและผวบางสวนคลายโลหะในบรเวณทเปลวไฟลามเลยไปถง
เสนหของงานแบบราก คอ การประสานความฉบพลนทเกดขนของเปลวไฟกบผวเคลอบ เฉกเชนปรชญาลทธเซนทเกดการเหนแจงโดยพลน รปทรงทจอหนเลอกใชเปนลกษณะคอนขางคลาสสคทสด อนมมา แตยคกอนประวตศาสตรโดยเฉพาะสมยยคสำารด ซงอนทจรงมคณลกษณแบบสดสวนทองแฝงอยนนเอง ความเรยบงายของพนผวเปดโอกาสใหทศนมลฐานสและปฏกรยาของเคลอบแสดงออกไดอยางโดดเดน
รปท 21 รปท 22
Ost
erm
ann,
Mat
thia
s; 2
002,
p.1
67
http
://w
ww
.stu
diop
otte
ry.c
o.uk
/imag
es/J
ohn/
Whe
eldo
n
104 ปท 6 ฉบบท 1 พ.ศ. 2554
บรรณานกรม
สชาต สทธ. (2535). เรยนรการเหน: พนฐานการวจารณทศนศลป. กรงเทพฯ : ส�านกพมพโอเดยนสโตร
Ocvirk, Otto G. (2006). Art Fundamentals : Theory and Practice. New York : McGraw-Hill.
Ostermann, Matthias. (2002). The Ceramic Surface. Singapore : Tein Wah Press Pte. Ltd.
Peterson, Suzanne. (2000). Contemporary Ceramics. New York : Watson-Guptill
Publications.
http://kopisusu2.blogspot.com/2010/05/ghosts-of-ban-chiang.html (Accessed on
26 February 2012)
http://www.metmuseum.org/toah/hd/jomo/hd_jomo.htm (Accessed on 26 February 2012)
http://franklloydgallery.wordpress.com/tag/gustavo-perez/ (Accessed on 26 February 2012)
http://www.craftcentreleeds.co.uk/susan_nemeth.html (Accessed on 26 February 2012)
http://beveregallery.com/artists?artistID=811 (Accessed on 26 February 2012)
http://www.2000cranes.com/Koji-Kamada.htm (Accessed on 26 February 2012)
http://en.wikipedia.org/wiki/Sake_cup_by_Kamada_Koji_with_blue_tenmoku_glaze
(Accessed on 26 February 2012)
http://www.dipetta.com/ (Accessed on 26 February 2012)
http://www.studiopottery.co.uk/images/John/Wheeldon/2985 (Accessed on 26
February 2012)
http://www.3dotswater.com/artistofthemonth.html (Accessed on 26 February 2012)