ปัจจัยทำ น ยพฤติกรรมก รป้องกัน ก...
TRANSCRIPT
ว า ร ส า ร ค ว า ม ป ล อ ด ภ ย แ ล ะ ส ข ภ า พ
14 Journal of Safety and Health : Vol. 9 No. 33 July-September 2016
ปท 9 ฉบบท 33 ประจำ�เดอนกรกฎ�คม-กนย�ยน 2559
ปจจยทำ�น�ยพฤตกรรมก�รปองกนก�รสมผสมลพษท�งอ�ก�ศของผประกอบอ�ชพ
มอเตอรไซครบจ�งในเขตอำ�เภอแมสอด จงหวดต�ก
Predicting Factors of Preventive Behaviors from Air Pollution Exposure among Motorcycle Taxi Drivers
in Mae Sot District, Tak Province
ชนาพร เขอนเปก วท.บ. (อาชวอนามยและความปลอดภย)นสตสาขาวชาอาชวอนามยและความปลอดภย คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร
ทศนพงษ ตนตปญจพร วท.ม. (อาชวอนามยและความปลอดภย)อาจารยประจ�าสาขาวชาอาชวอนามยและความปลอดภย คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร
บทคดยอการศกษานมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทำานาย
พฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทางอากาศของผ
ประกอบอาชพมอเตอรไซครบจาง โดยทำาการศกษาในอำาเภอ
แมสอด จงหวดตาก เกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง
จำานวน 113 คน โดยใชแบบสอบถามเกยวกบปจจยสวน
บคคล ปจจยนำา ปจจยเออ ปจจยเสรม และพฤตกรรมการ
ปองกนการสมผสมลพษทางอากาศ ทำาการวเคราะหปจจย
ทำานายพฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทางอากาศโดย
การวเคราะหการถดถอยพหคณ (Multiple Regression)
และสถตไคสแควร (Chi-Square) ใชวเคราะหความสมพนธ
ระหวางพฤตกรรมการปองกนและอาการระบบทางเดนหายใจ
ผลการศกษาพบวา ผประกอบอาชพมอเตอรไซค
รบจางสวนใหญเปนเพศชาย (รอยละ 74.3) มอายเฉลย
เทากบ 43.60 ± 10.38 ป ประสบการณการทำางานเฉลย
เทากบ 6.73 ± ± 4.65 ป สวนใหญมปจจยนำาเกยวกบความร
และความตระหนกเกยวกบมลพษทางอากาศอยในระดบ
ปานกลาง คดเปนรอยละ 58.4 และ 54.9 ตามลำาดบ การ
ไดรบปจจยเออเกยวกบการเขาถงอปกรณปองกนและการ
ไดรบปจจยเสรมเกยวกบการไดรบการสนบสนนดานขอมล
ขาวสารเรองมลพษทางอากาศอยในระดบปานกลางเชนกน
คดเปนรอยละ 66.3 และ 39.8 ตามลำาดบ ในขณะท
พฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทางอากาศในระดบ
สง (รอยละ 39.8) ปจจยเสรม (การไดรบการสนบสนน
ดานขอมลขาวสารเรองมลพษทางอากาศ) ปจจยสวนบคคล
(เพศชาย) และปจจยเออ (การเขาถงอปกรณปองกนตนเอง
จากมลพษทางอากาศ) (B = 0.362 p = < 0.001; B
= -1.685, p = 0.011; B = 0.360, p = 0.069 ตาม
ลำาดบ) สามารถรวมกนทำานายพฤตกรรมการปองกนการ
สมผสมลพษทางอากาศไดรอยละ 39.1 นอกจากนพบวา
พฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทางอากาศมความ
สมพนธกบอาการระบบทางเดนหายใจอยางมนยสำาคญทาง
สถต หนวยงานทเกยวของจงควรมการสงเสรมใหผประกอบ
อาชพมอเตอรไซครบจางไดรบทราบขอมลขาวสารเรองมลพษ
Journal of Safety and Health : Vol. 9 No. 33 July-September 2016 15
Research and Featured Article
บ ท ค ว า ม ว จ ย แ ล ะ ว ช า ก า ร
ทางอากาศ และใหความรผานสอโทรทศน วทย และการจด
อบรม รวมถงการสนบสนนใหไดรบอปกรณในการปองกน
มลพษทางอากาศอยางเพยงพอ เพอใหเกดพฤตกรรมการ
ปองกนการสมผสมลพษทางอากาศตอไป
คำ�สำ�คญ: พฤตกรรมการปองกน/มลพษทางอากาศ/
มอเตอรไซครบจาง
AbstractThe aim of this study was to examine
predicting factors of preventive behaviors from air
pollution exposure among motorcycle taxi drivers.
Data were collected from 113 drivers in Mae Sot
district, Tak province using self-administered
questionnaires regarding personal factors,
predisposing factors, enabling factors, reinforcing
factors and the self-protected behaviors from air
pollution. Multiple regression analysis was used
to predict factors related to preventive behaviors
from air pollution. Additionally, the relationship
between preventive behaviors and respiratory
symptoms was analyzed using the chi-square.
The result showed that the most motorcycle
taxi drivers were male (74.3%). The average age
of drivers was 43.60 ± ± 10.38 years old. Their
average working experience was 6.73 ±± ±4.65 years.
Findings from the study indicated a moderate
level of predisposing factors about air pollution
knowledge (58.4%) and awareness (54.9%). Their
enabling factor about support personal protective
equipment (66.3%) and perception of news
about air pollution (39.8%) had a moderate level.
While, their most self-protected behaviors from
air pollution had a high level (39.8%). This study
found that 3 factors were significant predictors of
preventive behaviors from air pollution exposure
i.e., reinforcing factor (perception of news about
air pollution), personal factor (male) and enabling
factor (support personal protective equipment)
(B = 0.362 p = < 0.001; B = -1.685, p = 0.011; B =
0.360, p = 0.069, respectively). These factors could
predict common preventive behaviors as 39.1%.
In addition, it was found that the preventive
behavior from air pollution exposure was statistically
significant associated to respiratory symptoms.
Related agencies should provide motorcycle
taxi drivers with air pollution information
and knowledge. They can obtain air pollution
information through television, radio and training.
Additional recommendation is to promote the
wearing of appropriate personal protective
equipment.
Keywords : Preventive behavior/Air
pollution/Motorcycle taxi driver
1. บทนำ�มลพษทางอากาศเปนปญหาสงแวดลอมท เหน
ชดเจนทงในเขตชมชน ภาคอตสาหกรรม การกอสราง
การคมนาคม และโดยเฉพาะอยางยง การจราจร ทงจาก
ยานพาหนะ การปรบปรงถนนและผวจราจร (กรมควบคม
มลพษ, ม.ป.ป.) สงผลใหเกดมลพษทางอากาศหลายชนด
เชน ฝนละอองทเกดจากเขมาควนและไอเสยจากยวดยานท
ใชเครองยนต กาซคารบอนมอนอกไซด สารไฮโดรคารบอน
ออกไซดของไนโตรเจน และโอโซน เปนตน ทสามารถ
สงผลกระทบตอสขภาพของผรบสมผส อนไดแก แมคา
แผงลอย ตำารวจจราจร ผคนทเดนทางอยตามทองถนน
หรอแมกระทงผประกอบอาชพมอเตอรไซครบจางทตอง
เผชญและประสบปญหาเกยวกบมลพษทางอากาศโดยตรง
เพราะผขบขรถจกรยานยนตจะนงอยบนตวรถทเปดโลงทำาให
ตองสมผสกบสารพษตางๆ และจากลกษณะของตวรถยง
มขนาดเลกและตำากวายานพาหนะอน สงผลใหผประกอบ
อาชพมอเตอรไซครบจางมโอกาสสมผสกบสารพษตางๆ ทมา
กบทอไอเสยของรถในอตราสวนของความเขมขนมากกวา
(พชรพงศ สอนใจ, 2544) นอกจากนผประกอบอาชพ
มอเตอรไซครบจางสวนใหญไมสวมใสผาปดปากเพอปองกน
มลพษตลอดเวลา บางรายอาจสวมใสบางครงในชวงทขบข
เทานน แตอยางไรกตามสภาพแวดลอมบรเวณทตงวน
มอเตอรไซคกยงมอนตรายเชนกน เพราะบรเวณทตงของ
วนมอเตอรไซคอยบรเวณรมถนนเปดโลงไมมผนง สงเหลาน
ว า ร ส า ร ค ว า ม ป ล อ ด ภ ย แ ล ะ ส ข ภ า พ
16 Journal of Safety and Health : Vol. 9 No. 33 July-September 2016
ปท 9 ฉบบท 33 ประจำ�เดอนกรกฎ�คม-กนย�ยน 2559
เออตอการเกดปญหากบสขภาพของมอเตอรไซครบจาง และ
ถอเปนปญหาทเกดจากการประกอบอาชพ (ชนาทพย
มารมย, 2557) โดยเฉพาะอาการความผดปกตของระบบทาง
เดนหายใจ จากการสมผสมลพษทางอากาศสะสมในรางกาย
ทสงผลตอสขภาพทงแบบเฉยบพลนและเรอรงได
ดงนน หากผประกอบอาชพมอเตอรไซครบจาง
มพฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทางอากาศทด
จะสามารถลดผลกระทบตอสขภาพได หลายการศกษาได
นำาแนวคดทฤษฎแบบจำาลองการวางแผนสงเสรมสขภาพ
(PRECEDE-PROCEED Model) ของ Green and
Kreuter (1999) มาใชในการวเคราะหหาสาเหตของ
พฤตกรรม ทประกอบดวย 3 กลมปจจย คอ ปจจยนำา
(Predisposing factors) ปจจยเออใหเกดพฤตกรรม
(Enabling factors) ปจจยเสรมแรงใหเกดพฤตกรรมตอ
เนอง (Reinforcing factors) รวมกบการประยกตทฤษฎ
แบบแผนความเชอดานสขภาพ (Health Belief Model)
ของ Backer (1974) เชน การศกษาของปยะนช บญวเศษ
และคณะ (2556) พบวา ตวแปรทงหมดยกเวนการรบร
ประโยชนของพฤตกรรมการปองกนการสมผสฝนธปสามารถ
รวมกนทำานายพฤตกรรมการปองกนการสมผสฝนธปไดรอย
ละ 54.3 และการศกษาของสทธร สขสทอง (2552) พบวา
ตวแปรทนำามาใชศกษาสามารถรวมกนทำานายพฤตกรรมการ
ปองกนตนเองจากการทำางานได รอยละ 32.30 และ 22.10
การศกษานจงมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทำานาย
พฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษ โดยใชกรอบแนวคด
PRECEDE-PROCEED Model ในขนท 4 การวเคราะห
ดานการศกษาและองคกร (Educational and Organiza-
tional Diagnosis) มาวเคราะหหาสาเหตหรอปจจยทมผล
ตอพฤตกรรม โดยมงเนนศกษาผประกอบอาชพมอเตอรไซค
รบจางในเขตอำาเภอแมสอด จงหวดตาก ซงเปนเขตเศรษฐกจ
พเศษทมการจราจรคบคงและมผประกอบอาชพมอเตอรไซค
รบจางอยเปนจำานวนมาก ยงไปกวานนยงมโอกาสประสบ
ปญหาหมอกควนเปนประจำาทกป (สำานกงานสงแวดลอม
ภาคท 1-4 (ภาคเหนอ), 2559) โดยปญหาหมอกควนเปน
ปญหาสำาคญเนองจากสงผลกระทบโรคระบบทางเดนหายใจ
(วจารย สมาฉายา, ม.ป.ป.) ผวจยจงไดศกษาความสมพนธ
ระหวางพฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทางอากาศกบ
อาการระบบทางเดนหายใจรวมดวย เพอใชเปนขอมลพนฐาน
ในการจดบรการสขภาพตอไป
2. วธดำ�เนนง�นวจยการวจยครงน เปนการศกษาวจยเชงว เคราะห
ภาคตดขวาง (Cross-Sectional Analytical Study)
2.1 ประช�กรและกลมตวอย�ง
ประชากร คอ ผ ประกอบอาชพขบรถ
มอเตอรไซครบจางเขตอำาเภอแมสอด จงหวดตาก จำานวน
ทงหมด 171 คน ซงไดความอนเคราะหขอมลจากสำานกงาน
ขนสงจงหวดตาก สาขาอำาเภอแมสอด ดำาเนนการเกบ
รวบรวมขอมลจากกลมตวอยางทไดจากการคำานวณ จำานวน
ทงสน 113 คน ดวยวธการสมตวอยางแบบสะดวกสบาย
(Convenience random sampling) โดยกลมตวอยาง
ตองมคณสมบตตรงตามเกณฑการคดเลอกผวจย ไดแก
มบตรประจำาตวผขบรถจกรยานยนตสาธารณะสงกดอำาเภอ
แมสอด จงหวดตาก ตดเสอวนมอเตอรไซครบจาง และม
ชวงเวลาทำางานตงแตเวลา 06.00-20.00 น.
2.2 เครองมอทใชในง�นวจย
เคร อ งม อท ใ ช ได แก แบบสอบถาม
(Questionnaire) ประกอบดวย 6 สวน ไดแก ปจจยสวน
บคคล ปจจยนำา (แบบวดความรและความตระหนกเกยวกบ
มลพษทางอากาศ) ปจจยเออ (แบบวดการเขาถงอปกรณ
ปองกน) ปจจยเสรม (แบบวดการไดรบการสนบสนน
ดานขอมลขาวสารเรองมลพษทางอากาศ) พฤตกรรมการ
ปองกนการสมผสมลพษทางอากาศ และอาการระบบทาง
เดนหายใจ โดยไดรบการตรวจสอบความตรง (Content
validity) จากผทรงคณวฒ 3 ทาน จากนนหาความเชอมน
ของเนอหา (Reliability) โดยนำาไปทดลองใชกบกล ม
ผ ประกอบอาชพมอเตอรไซครบจางในเขตอำาเภอเมอง
จงหวดพษณโลก ซงมลกษณะคลายคลงกบกลมตวอยาง
ทตองการศกษาจำานวน 30 คน และคำานวณหาคาความ
เชอมนของเครองมอดวยสตรสมประสทธแอลฟาของ
ครอนบาค (Cronbrach’s Coefficient Alpha) และสตร
คเดอรรชารด (Kuder-Richardson) ตามลกษณะของขอมล
ผลการทดสอบความเชอมนไดคาดงน
สวนท 1 แบบสอบถามปจจยสวนบคคล ไดแก
เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา ประสบการณทำางาน
และระยะเวลาในการทำางาน จำานวน 6 ขอ โดยลกษณะ
คำาถามเปนแบบเลอกตอบและเตมคำา
Journal of Safety and Health : Vol. 9 No. 33 July-September 2016 17
Research and Featured Article
บ ท ค ว า ม ว จ ย แ ล ะ ว ช า ก า ร
สวนท 2 แบบสอบถามปจจยนำาในดานความร
เกยวกบมลพษทางอากาศ ไดแก ลกษณะของมลพษทาง
อากาศ ผลของมลพษทางอากาศทมตอมนษย อนตรายจาก
มลพษทางอากาศ และกฎหมายเกยวกบมลพษทางอากาศ
จำานวน 13 ขอ มลกษณะคำาถามในเชงบวกและเชงลบคละ
กน ชนดเลอกตอบ 2 ตวเลอก คอ ใช (1) และไมใช (0)
ชวงคะแนนระหวาง 0-13 คะแนน พบวา มคาความเชอมน
เทากบ 0.800
แบบสอบถามปจจยนำาดานความตระหนก
เกยวกบการปองกนมลพษทางอากาศ ไดแก อนตราย
ของมลพษทางอากาศทมตอสขภาพ การชวยลดมลพษทาง
อากาศ และการปองกนอนตรายจากมลพษทางอากาศ ม
ลกษณะคำาถามในเชงบวกและเชงลบคละกน ชนดเลอกตอบ
3 ตวเลอก คอ เหนดวย (3) ไมแนใจ (2) และไมเหนดวย
(1) จำานวน 9 ขอ ชวงคะแนนระหวาง 9-27 คะแนน พบ
วา มคาความเชอมนเทากบ 0.813
สวนท 3 แบบสอบถามปจจยเออเกยวกบการเขา
ถงอปกรณปองกนตนเองจากมลพษทางอากาศ จำานวน 4 ขอ
ชนดเลอกตอบ 3 ตวเลอก คอ จรง (3) คอนขางจรง (2)
และไมจรง (1) ชวงคะแนนระหวาง 4-12 คะแนน พบวา
มคาความเชอมนเทากบ 0.801
สวนท 4 แบบสอบถามปจจยเสรมเกยวกบการ
ไดรบการสนบสนนดานขอมลขาวสารเรองมลพษทางอากาศ
จำานวน 11 ขอ ชนดเลอกตอบ 3 ตวเลอก คอ จรง (3)
คอนขางจรง (2) และไมจรง (1) ชวงคะแนนระหวาง 11-33
คะแนน พบวา มคาความเชอมนเทากบ 0.802
สวนท 5 แบบสอบถามพฤตกรรมในการ
ปองกนตนเองจากมลพษทางอากาศ จำานวน 8 ขอ ชนด
เลอกตอบ 3 ตวเลอก คอ ปฏบต (3) ปฏบตนอย (2) และ
ไมปฏบตเลย (1) ชวงคะแนนระหวาง 8-24 คะแนน พบวา
มคาความเชอมนเทากบ 0.817
สวนท 6 แบบสอบถามอาการระบบทางเดน
หายใจ แบงระดบโรคระบบทางเดนหายใจตามอาการทแสดง
เปน 8 เกรด ตามแบบประเมน Bronchitis Grading
System อางองตามมาตรฐานของ British Occupational
Hygiene Society Committee on Hygiene Standards
พบวา มคาความเชอมนเทากบ 0.804
โดยนำาคะแนนจากปจจยนำา ปจจยเออ ปจจย
เสรม และพฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทไดแบง
ตามเกณฑโดยใชคาเฉลย (สวนเบยงเบนมาตรฐาน) ออกเปน
3 ระดบ ไดแก สง ปานกลาง และตำา
2.3 ก�รเกบรวบรวมขอมล
เกบรวบรวมจากผประกอบอาชพมอเตอรไซค
รบจางทมบตรประจำาตวผขบรถจกรยานยนตสาธารณะสงกด
อำาเภอแมสอด จงหวดตาก ตดเสอวนมอเตอรไซครบจาง
ระหวางเดอนกนยายนถงพฤศจกายน พ.ศ. 2558 โดย
ใหกลมตวอยางตอบแบบสอบถามดวยตนเอง และตรวจสอบ
ความครบถวนของแบบสอบถามทนท จากนนนำาขอมล
มาวเคราะหทางสถตตอไป
2.4 ก�รวเคร�ะหขอมล
วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร
สำาเรจรป (SPSS version 17) พรรณนาขอมลลกษณะทาง
ประชากรโดยใชคาความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบน
มาตรฐาน สถตทใชในการทำานายปจจยตอพฤตกรรมการ
ปองกนการสมผสมลพษทางอากาศ คอ สถตการวเคราะห
การถดถอยพหคณ (Multiple Regression) โดยใช Enter
Method และวเคราะหความสมพนธระหวางพฤตกรรมการ
ปองกนการสมผสมลพษทางอากาศและอาการระบบทางเดน
หายใจใชสถตไคสแควร (Chi-Square) โดยกำาหนดระดบ
นยสำาคญท 0.1
2.5 จรยธรรมก�รวจยในมนษย
โดยการศกษานผานการพจารณาและอนมตจาก
คณะกรรมการจรยธรรมการวจยในมนษย คณะสาธารณ-
สขศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร เอกสารรบรองหมายเลข
156/58 ผวจยไดใหกลมตวอยางลงนามในเอกสารยนยอม
เปนลายลกษณอกษร หากสมครใจเขารวมโครงการวจย
3. ผลก�รศกษ�3.1 ขอมลสวนบคคล
ผประกอบอาชพมอเตอรไซครบจางสวนใหญ
เปนเพศชาย รอยละ 74.3 มระดบการศกษาอยในระดบ
ประถมศกษามากทสด รอยละ 58.4 มอายเฉลยเทากบ
43.60 ± 10.38 ป ระยะเวลาในการขบมอเตอรไซครบจาง
เฉลยตอวนเทากบ 7.85 ± ±2.59 ชวโมง และประสบการณ
ทำางานเฉลยเทากบ 6.74 ± ±4.65 ป (ตารางท 1)
ว า ร ส า ร ค ว า ม ป ล อ ด ภ ย แ ล ะ ส ข ภ า พ
18 Journal of Safety and Health : Vol. 9 No. 33 July-September 2016
ปท 9 ฉบบท 33 ประจำ�เดอนกรกฎ�คม-กนย�ยน 2559
ต�ร�งท 1 ขอมลสวนบคคลของผประกอบอาชพมอเตอรไซครบจาง (n = 113)
ปจจยสวนบคคล จำ�นวน รอยละ
เพศ
ชาย
หญง
84
29
74.3
25.7
อ�ย
< 30 ป
30-39 ป
40-49 ป
50-59 ป
60 ป
13
21
46
28
5
11.5
18.6
40.7
24.8
4.4
Mean = 43.60 ± 10.38 ป (Range = 19-65 ป)
ประสบก�รณทำ�ง�น
< 5 ป
5-10 ป
11-15 ป
16 ป
58
37
13
5
51.3
32.7
11.5
4.5
Mean = 6.73 ± 4.65 ป (Range = 1-20 ป)
ระดบก�รศกษ�
ประถมศกษา
มธยมตอนตน
มธยมตอนปลายขนไป
66
30
17
58.4
26.5
15.1
ระยะเวล�ในก�รทำ�ง�นเฉลยตอวน
1-5 ชวโมง
6-10 ชวโมง
11-15 ชวโมง
23
77
13
20.4
68.1
11.5
Mean = 7.85 ± 2.59 ป (Range = 1-15 ป)
Journal of Safety and Health : Vol. 9 No. 33 July-September 2016 19
Research and Featured Article
บ ท ค ว า ม ว จ ย แ ล ะ ว ช า ก า ร
3.2 ขอมลปจจยนำ� ปจจยเออ และปจจยเสรม
ปจจยนำา ประกอบไปดวย 2 สวน ไดแก
ความร เกยวกบมลพษทางอากาศและความตระหนก
เกยวกบมลพษทางอากาศ พบวา สวนใหญผประกอบอาชพ
มอเตอรไซครบจางมความรและความตระหนกเกยวกบ
มลพษทางอากาศอยในระดบปานกลาง คดเปนรอยละ 58.4
และ 54.9 ตามลำาดบ สวนใหญไดรบปจจยเออเกยวกบการ
เขาถงอปกรณปองกนในระดบปานกลาง รอยละ 66.3 และ
ไดรบปจจยเสรมเกยวกบการไดรบการสนบสนนดานขอมล
ขาวสารเรองมลพษทางอากาศในระดบปานกลางรอยละ 39.8
เชนกน (ตารางท 2)
3.3 ขอมลพฤตกรรมก�รปองกนก�รสมผสมลพษ
ท�งอ�ก�ศ
ผประกอบอาชพมอเตอรไซครบจางสวนใหญ
มพฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทางอากาศใน
ระดบสง จำานวน 45 คน คดเปนรอยละ 39.8 รองลงมา
คอ พฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทางอากาศใน
ระดบปานกลาง จำานวน 39 คน คดเปนรอยละ 34.5 และ
พฤตกรรมการปองการสมผสมลพษทางอากาศในระดบตำา
จำานวน 29 คน คดเปนรอยละ 25.7 (ตารางท 2)
ต�ร�งท 2 ขอมลปจจยนำา ปจจยเออ ปจจยเสรม และพฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทางอากาศของ
ผประกอบอาชพมอเตอรไซครบจาง (n = 113)
ระดบ จำ�นวน รอยละ
ปจจยนำ� - คว�มรเกยวกบมลพษท�งอ�ก�ศ
ระดบความรตำา (2-8 คะแนน)
ระดบความรปานกลาง (9-11 คะแนน)
ระดบความรสง (12-13 คะแนน)
13
66
34
11.5
58.4
30.1
ปจจยนำ� - คว�มตระหนกเกยวกบมลพษท�งอ�ก�ศ
ความตระหนกระดบตำา (19-22 คะแนน)
ความตระหนกระดบปานกลาง (23-25 คะแนน)
ความตระหนกระดบสง (26-27 คะแนน)
19
62
32
16.8
54.9
28.3
ปจจยเออ - ก�รเข�ถงอปกรณปองกน
การไดรบปจจยเออระดบตำา (4-6 คะแนน)
การไดรบปจจยเออระดบปานกลาง (7-9 คะแนน)
การไดรบปจจยเออระดบสง (10-12 คะแนน)
15
75
23
13.3
66.3
20.4
ปจจยเสรม - ก�รไดรบก�รสนบสนนด�นขอมลข�วส�รเรองมลพษ
ท�งอ�ก�ศ
การไดรบปจจยเสรมระดบตำา (11-19 คะแนน)
การไดรบปจจยเสรมระดบปานกลาง (20-25 คะแนน)
การไดรบปจจยเสรมระดบสง (26-33 คะแนน)
37
45
31
32.7
39.8
27.5
พฤตกรรมก�รปองกนก�รสมผสมลพษท�งอ�ก�ศ
พฤตกรรมระดบตำา (10-15 คะแนน)
พฤตกรรมระดบปานกลาง (16-20 คะแนน)
พฤตกรรมระดบสง (21-24 คะแนน)
29
39
45
25.7
34.5
39.8
ว า ร ส า ร ค ว า ม ป ล อ ด ภ ย แ ล ะ ส ข ภ า พ
20 Journal of Safety and Health : Vol. 9 No. 33 July-September 2016
ปท 9 ฉบบท 33 ประจำ�เดอนกรกฎ�คม-กนย�ยน 2559
ต�ร�งท 3 ขอมลอาการระบบทางเดนหายใจของผประกอบอาชพมอเตอรไซครบจาง (n = 113)
เกรด โรค จำ�นวน รอยละ
0 ไมมอาการ 16 14.2
1 อาจเปนโรคหลอดลมอกเสบชนดเฉยบพลน 19 16.8
2 โรคหลอดลมอกเสบเฉยบพลน 1 0.9
3 โรคหลอดลมอกเสบชนดเฉยบพลนชนดรนแรง 0 0.0
4 อาจเปนโรคหลอดลมอกเสบชนดเรอรง 3 2.7
5 โรคหลอดลมอกเสบชนดเรอรง 4 3.5
6
7
โรคหลอดลมอกเสบชนดกำาลงเรอรงในระดบความรนแรงปานกลาง
โรคหลอดลมอกเสบชนดกำาลงเรอรงในระดบความรนแรงมาก
39
31
34.5
27.4
3.4 ขอมลอ�ก�รระบบท�งเดนห�ยใจ
อาการระบบทางเดนหายใจของผประกอบอาชพ
มอเตอรไซครบจางแบงออกเปนทงหมด 8 เกรด (ตารางท 3)
อาการสงสด 3 อนดบแรก ไดแก เกรด 6 โรคหลอดลมอกเสบ
ชนดกำาลงเรอรงในระดบความรนแรงปานกลาง (รอยละ
34.5) เกรด 7 โรคหลอดลมอกเสบชนดกำาลงเรอรงในระดบ
ความรนแรงมาก (รอยละ 27.4) และเกรด 1 อาจเปนโรค
หลอดลมอกเสบชนดเฉยบพลน (รอยละ 16.8) ตามลำาดบ
3.5 ก�รทำ�น�ยปจจยทมผลตอพฤตกรรมก�ร
ปองกนก�รสมผสมลพษท�งอ�ก�ศ
ปจจยทนำามาทำานายพฤตกรรมการปองกน
การสมผสมลพษทางอากาศ ประกอบดวย 4 สวน ไดแก
1) ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย สถานภาพ ระดบการ
ศกษา ประสบการณการทำางาน และระยะเวลาในการทำางาน
2) ปจจยนำา ไดแก ความรและความตระหนกเกยวกบ
มลพษทางอากาศ 3) ปจจยเออ ไดแก การเขาถงอปกรณ
ปองกน และ 4) ปจจยเสรม ไดแก การไดรบการสนบสนน
ดานขอมลขาวสารเรองมลพษทางอากาศ พบวา ตวแปรอสระ
ทสามารถทำานายพฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทาง
อากาศของผประกอบอาชพมอเตอรไซครบจาง ไดแก การ
ไดรบการสนบสนนดานขอมลขาวสารเรองมลพษทางอากาศ
นอกจากนเมอแบงอาการระบบทางเดนหายใจ ออกเปน
3 ระดบ ไดแก ไมมอาการ อาการแบบเฉยบพลน และ
อาการแบบเรอรง พบวา สวนใหญมระดบอาการระบบทาง
เดนหายใจแบบเรอรง จำานวน 77 คน คดเปนรอยละ 68.1
รองลงมาคอ อาการระบบทางเดนหายใจแบบเฉยบพลน
จำานวน 20 คน คดเปนรอยละ 17.7 และไมมอาการ
จำานวน 16 คน คดเปนรอยละ 14.2
(p-value = < 0.001) เพศชาย (p-value = 0.011) และ
การเขาถงอปกรณปองกน (p-value = 0.069) และเมอเรยง
ลำาดบความสามารถในการทำานาย โดยพจารณาสมประสทธ
การถดถอย พบวา ตวแปรทสามารถอธบายความผนแปร
ของพฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทางอากาศได
มากทสด คอ การไดรบการสนบสนนดานขอมลขาวสารเรอง
มลพษทางอากาศ (Beta = 0.503, B = 0.362) รองลง
มาคอ เพศชาย (Beta = -0.194, B = -1.685) และการ
เขาถงอปกรณปองกน (Beta = 0.145, B = 0.360) ทงน
ตวแปรอสระทมอทธพลรวมทง 3 ตวแปร สามารถรวมกน
อธบายความผนแปรของพฤตกรรมการปองกนการสมผส
มลพษทางอากาศของผประกอบอาชพมอเตอรไซครบจาง
ไดรอยละ 39.1 (F = 23.368, p < 0.001) (ตารางท 4)
Journal of Safety and Health : Vol. 9 No. 33 July-September 2016 21
Research and Featured Article
บ ท ค ว า ม ว จ ย แ ล ะ ว ช า ก า ร
3.6 ขอมลคว�มสมพนธระหว�งพฤตกรรมก�ร
ปองกนก�รสมผสมลพษท�งอ�ก�ศและอ�ก�รระบบท�ง
เดนห�ยใจ
การวเคราะหความสมพนธระหวางพฤตกรรม
การปองกนการสมผสมลพษทางอากาศและอาการระบบทาง
เดนหายใจโดยใชสถตไคสแควร (Chi-Square) พบวา ผท
ประกอบอาชพมอเตอรไซครบจางสวนใหญมพฤตกรรมการ
ปองกนการสมผสมลพษทางอากาศทไมเหมาะสม และเมอ
แยกเปนอาการระบบทางเดนหายใจออกเปน 3 กลม ไดแก
ต�ร�งท 4 ขอมลการทำานายปจจยทมผลตอพฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทางอากาศของผประกอบอาชพ
มอเตอรไซครบจาง (n = 113)
ลำ�ดบเข�สมก�ร
ตวทำ�น�ย B Beta p-value*
1 การไดรบการสนบสนนดานขอมลขาวสาร
เรองมลพษทางอากาศ (ปจจยเสรม)
0.362 0.503 < 0.001
2 เพศชาย (ปจจยสวนบคคล) -1.685 -0.194 0.011
3 การเขาถงอปกรณปองกน (ปจจยเออ) 0.360 0.145 0.069
Constant (a) = 8.706 R square = 0.391 Adjusted R square = 0.375 F = 23.368 p < 0.001
* Significant at p-value < 0.1 level
ไมมอาการ อาการแบบเฉยบพลน และอาการแบบเรอรง พบ
วา ผทมพฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทางอากาศท
ไมเหมาะสมมอาการระบบทางเดนหายใจแบบเรอรง คดเปน
รอยละ 46.0 เมอพจารณาความสมพนธระหวางพฤตกรรม
การปองกนการสมผสมลพษทางอากาศของผประกอบอาชพ
มอเตอรไซครบจางและอาการระบบทางเดนหายใจ พบวา ม
ความสมพนธกนอยางมนยสำาคญทางสถตระดบความเชอมน
รอยละ 90 (p-value = 0.065) (ตารางท 5)
ต�ร�งท 5 ขอมลความสมพนธระหวางพฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทางอากาศและอาการระบบทางเดนหายใจ
ของผประกอบอาชพมอเตอรไซครบจาง (n = 113)
พฤตกรรมก�รปองกนก�รสมผสมลพษท�งอ�ก�ศ
จำ�นวน(113)
อ�ก�รระบบท�งเดนห�ยใจจำ�นวน (รอยละ) χ2 p-value
ไมมอ�ก�ร เฉยบพลน เรอรง
พฤตกรรมไมเหมาะสม 68 7
(6.2)
9
(8.0)
52
(46.0)
5.462 0.065*
พฤตกรรมเหมาะสม 45 9
(8.0)
11
(9.7)
25
(22.1)
* Significant at p-value < 0.1 level
ว า ร ส า ร ค ว า ม ป ล อ ด ภ ย แ ล ะ ส ข ภ า พ
22 Journal of Safety and Health : Vol. 9 No. 33 July-September 2016
ปท 9 ฉบบท 33 ประจำ�เดอนกรกฎ�คม-กนย�ยน 2559
4. อภปร�ยผลผประกอบอาชพมอเตอรไซครบจางในเขตอำาเภอ
แมสอด จงหวดตาก สวนใหญมปจจยนำาเกยวกบความร
(Mean = 10.39 ± ± 2.0 คะแนน) และความตระหนก
(Mean = 24.30 ±± 1.89 คะแนน) เกยวกบมลพษทางอากาศ
อยในระดบปานกลางคดเปนรอยละ 58.4 และ 54.9
ตามลำาดบ ซงสอดคลองกบผลการศกษาของนพวรรณ
จตรนตรศม (2546) ทศกษาเรองความร ความตระหนก และ
การปฏบตของผขบขรถจกรยานยนตในเขตกรงเทพมหานคร
ตอการปองกน ควบคม และแกไขปญหามลพษทางอากาศ
พบวา สวนใหญมความรและความตระหนกเกยวกบสภาพ
ปญหามลพษทางอากาศอยในระดบปานกลางเชนกน โสภณา
เพงอบล (2544) ไดศกษาปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรม
การปองกนตนเองจากมลพษทางอากาศและเสยงของตำารวจ
จราจร พบวา สวนใหญไดรบปจจยเออเกยวกบการเขาถง
อปกรณปองกน และปจจยเสรมเกยวกบการรบทราบขอมล
ขาวสารเรองมลพษทางอากาศอยในระดบปานกลาง ซง
สอดคลองกบผลการศกษาในครงน พบวา สวนใหญการได
รบปจจยเออเกยวกบการเขาถงอปกรณปองกน (Mean =
8.13 ±± 1.53 คะแนน) และการไดรบปจจยเสรมเกยวกบการ
ไดรบการสนบสนนดานขอมลขาวสารเรองมลพษทางอากาศ
(Mean = 22.34± ± 5.29 คะแนน) อยในระดบปานกลาง
พฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทางอากาศ
สวนใหญในการศกษาน พบวา ทง 3 ระดบใกลเคยงกน
โดยอยระดบสง (Mean = 18.46 ±± 3.80 คะแนน) มาก
ทสดคดเปนรอยละ 39.83 สอดคลองกบผลการศกษาของ
กนกวรรณ ชนเชง (2552) ทงนจากขอมลปจจยนำาไดแก
ความรและความตระหนก ขอมลปจจยเออ และขอมล
ปจจยเสรมทกลาวมาขางตนสวนใหญอยในระดบปานกลาง
จงอาจสงเสรมตอพฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษ
ทางอากาศดวย
การทำานายปจจยตอพฤตกรรมการปองกนการ
สมผสมลพษทางอากาศของผประกอบอาชพมอเตอรไซค
รบจาง พบวา ปจจยทสามารถรวมกนทำานายพฤตกรรมการ
ปองกนการรบสมผสมลพษทางอากาศม 3 ตวแปร ไดแก
ปจจยเสรม (การไดรบการสนบสนนดานขอมลขาวสารเรอง
มลพษทางอากาศ) ปจจยสวนบคคล (เพศชาย) และปจจย
เออ (การเขาถงอปกรณปองกน) ซงสามารถรวมกนทำานาย
พฤตกรรมการปองกนการรบสมผสมลพษทางอากาศได
รอยละ 39.1 โดยปจจยเสรมเกยวกบการไดรบการสนบสนน
ดานขอมลขาวสารเรองมลพษทางอากาศ เปนตวแปรแรกท
ไดรบการคดเลอกเขาสมการ ซงสามารถทำานายพฤตกรรม
การปองกนการสมผสมลพษทางอากาศของผประกอบอาชพ
มอเตอรไซครบจางไดรอยละ 33.3 ปจจยเสรมดงกลาว
เปนสงทกลมตวอยางไดรบจากบคคลอน ซงเปนบคคลทม
อทธพลตอตนเอง เชน ญาต เพอนรวมงาน ผบงคบบญชา
เปนตน ตลอดจนสอโทรทศนและสงพมพตางๆ ทอาจชวย
สนบสนนการมพฤตกรรมในการปองกนมลพษทางอากาศ
ตอไป (Green, & Kreuter, 1999) สอดคลองกบผลการ
ศกษาของโสภณา เพงอบล (2544) พบวา ปจจยเสรมตอ
พฤตกรรมการปองกนตนเองจากมลพษทางอากาศเปนปจจย
ทสามารถทำานายพฤตกรรมการปองกนตนเองจากมลพษทาง
อากาศไดดทสด ซงมอำานาจในการทำานายรอยละ 22.4 ใน
ขณะทเมอเพมตวแปรเขาไปในการวเคราะหตวทำานายทได
รบการคดเลอกในขนตอนท 2 คอ ปจจยสวนบคคล ไดแก
เพศชายสามารถรวมทำานายพฤตกรรมการปองกนการสมผส
มลพษทางอากาศของผประกอบอาชพมอเตอรไซครบจาง
ไดรอยละ 37.3 โดยเพศชายมพฤตกรรมการปองกนการ
สมผสมลพษทางอากาศนอยกวาเพศหญง (b = -1.658)
เนองจากความแตกตางระหวางเพศทำาใหผประกอบอาชพ
มอเตอรไซครบจางมพฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษ
ทางอากาศทแตกตางกน โดยนชรศม ชหรญญวฒน (2555)
ไดศกษาปจจยทมความสมพนธตอพฤตกรรมการปฏบตตาม
กฎหมายจราจรของผขบขรถจกรยานยนต พบวา เพศหญง
มพฤตกรรมดานการปฏบตตามกฎหมายจราจรดกวาเพศชาย
อกทงอานนท สดาเพง และนคม มลเมอง (2556) ศกษา
พฤตกรรมสงเสรมสขภาพของนกศกษามหาวทยาลย พบวา
เพศหญงมพฤตกรรมสงเสรมสขภาพโดยรวมดกวาเพศชาย
นอกจากนโสภณา เพงอบล (2544) พบวา ปจจยเออตอ
การเกดพฤตกรรมการปองกนตนเองจากมลพษทางอากาศ
สามารถรวมทำานายพฤตกรรมการปองกนตนเองจากมลพษ
ทางอากาศไดเพมขน ซงมความสอดคลองกบการศกษาใน
ครงนทพบวา ตวแปรสดทายทไดรบการคดเลอกเขาสสมการ
คอ ปจจยเออเกยวกบการเขาถงอปกรณปองกนสามารถรวม
กนทำานายพฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทางอากาศ
ของผประกอบอาชพมอเตอรไซครบจางรวมกบอก 2 ตวแปร
ทกลาวมาขางตนไดเพมขนเปนรอยละ 39.1 โดยปจจยเออ
คอสงทเปนแหลงทรพยากรทจำาเปนในการแสดงพฤตกรรม
Journal of Safety and Health : Vol. 9 No. 33 July-September 2016 23
Research and Featured Article
บ ท ค ว า ม ว จ ย แ ล ะ ว ช า ก า ร
ของบคคล รวมทงลกษณะและความสามารถทจะชวยให
บคคลสามารถแสดงพฤตกรรมนนได สำาหรบการศกษาน
ประกอบดวย ความงายในการเขาถงหนากากกรองอากาศ
ของกลมตวอยาง ราคาของหนากากกรองไมแพงมากสามารถ
ซอไดเอง ตลอดจนการไดรบการสนบสนนจากหนวยงาน
รฐบาล สงเหลานอาจจะเปนดานบวกเสรมใหเกดพฤตกรรม
การปองกนมลพษได (Green, & Kreuter, 1999)
ในขณะทตวแปรทไมสามารถทำานายพฤตกรรม
การปองกนการสมผสมลพษทางอากาศในการศกษาครงน
คอ ปจจยสวนบคคล ไดแก อาย สถานภาพ ระดบ
การศกษา ประสบการณการทำางาน และระยะเวลาในการ
ทำางาน ซงสอดคลองกบผลการศกษาของโสภณา เพงอบล
(2544) แตอยางไรกตามโสภณา เพงอบล (2544) พบวา
ปจจยนำาสามารถรวมทำานายพฤตกรรมการปองกนตนเอง
จากการสมผสมลพษทางอากาศไดเพมขน ซงขดแยงกบผล
การศกษาในครงน ทงนปจจยนำาในการศกษาของโสภณา
หมายถง ทศนคตตอพฤตกรรมการปองกนตนเองจากการ
สมผสมลพษ
ผประกอบอาชพมอเตอรไซครบจางในการศกษาน
สวนใหญมอาการระบบทางเดนหายใจแบบเรอรง รอยละ
68.1 อาจเนองจากระยะเวลาในการสมผสยาวนาน สวนใหญ
เรมตงแตประมาณ 06.00 - 20.00 น. หรอบางวนอาจดกกวา
นน นอกจากนสวนใหญจะออกมาขบรถบรการรบจางทกวน
จงอาจทำาใหผประกอบอาชพมอเตอรไซครบจางมโอกาสรบ
สมผสกบมลพษทางอากาศไดอยางตอเนอง และกอใหเกด
อาการระบบทางเดนหายใจแบบเรอรงได ซงสอดคลองกบ
ผลการศกษาของจตพล ทาวบญยน และสมชาย ขอบใจ
(2551) พบวา ผทประกอบอาหารในรานอาหารและแผงลอย
จำาหนายอาหารสวนใหญมความชกของการเกดอาการระบบ
ทางเดนหายใจอยในเกรด 6 และเกรด 7 ซงจดวาเปนอาการ
ระบบทางเดนหายใจแบบเรอรงรอยละ 61.7 นอกจากน
วรรณ เดยวอศเรศ (2546) อธบายวาปญหาทผประกอบ
อาชพมอเตอรไซครบจางตองเผชญคอ ปญหาดานสขภาพ
ระยะยาวทเกดจากการสดดมควนพษจากทอไอเสยรถและ
ฝนละอองบนทองถนนทกวน ซงมโอกาสกอใหเกดโรคระบบ
ทางเดนหายใจได และนพวฒ ชนบาล และคณะ (2556)
พบวา ผลการตรวจสขภาพตามความเสยงจากการทำางาน
ของผขบขจกรยานยนตรบจางมสมรรถภาพการทำางานของ
ปอดตำากวาเกณฑมาตรฐาน รอยละ 22.4
การศกษาในครงนพบวา พฤตกรรมการปองกน
การสมผสมลพษทางอากาศกบอาการระบบทางเดนหายใจ
มความสมพนธกนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบความ
เชอมนรอยละ 90 เนองจากผประกอบอาชพมอเตอรไซค
รบจางมพฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทางอากาศ
ทไมเหมาะสม (พฤตกรรมระดบปานกลางและตำา) อาจเกด
จากการขาดความร ขาดความตระหนก การไมไดรบทราบ
ขอมลขาวสารและการไมสามารถเขาถงอปกรณปองกนได
ทำาใหมโอกาสเสยงทจะสมผสกบมลพษไดมากยงขนและสง
ผลตอระบบทางเดนหายใจได ซงสอดคลองกบบางการศกษา
ทพบวาผทมพฤตกรรมการปองกนโรคไมเหมาะสมจะมสวน
ทำาใหอบตการณการปวยดวยโรคตดเชอเฉยบพลนระบบ
หายใจเพมมากขน (ชญานนนท ใจด และคณะ, 2555 อาง
ถงใน Lee, Tin, & Kelley, 2007) แตอยางไรกตามยง
มปจจยอนทสามารถสงผลตออาการระบบทางเดนหายใจได
เชน เพศ อาย ระยะเวลาในการปฏบตงาน ประสบการณ
การทำางาน ความเขมขนของมลพษ การไมใชอปกรณปองกน
สวนบคคล และการสบบหร เปนตน (ธนาวฒน รกกมล
และคณะ, 2558 และทนงศกด ยงรตนสข, 2551)
5. สรปผลและขอเสนอแนะจากผลการศกษา พบวา ปจจยเสรม (การไดรบการ
สนบสนนดานขอมลขาวสารเรองมลพษทางอากาศ) ปจจย
สวนบคคล (เพศชาย) และปจจยเออ (การเขาถงอปกรณ
ปองกนตนเองจากมลพษทางอากาศ) สามารถรวมกน
ทำานายพฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทางอากาศ
ได นอกจากพฤตกรรมการปองกนการสมผสมลพษทาง
อากาศมความสมพนธกบอาการระบบทางเดนหายใจอยาง
มนยสำาคญทางสถต หนวยงานทเกยวของควรสงเสรมให
ผประกอบอาชพมอเตอรไซครบจางมพฤตกรรมการปองกน
การสมผสมลพษทเหมาะสมเพอปองกนการเกดอาการ
ผดปกตของระบบทางเดนหายใจ ซงจากผลการศกษา
ชใหเหนวาพฤตกรรมหรอการกระทำาของบคคลเปนผลมา
จากอทธพลรวมของปจจยตางๆ ดงนนการวางแผนการให
เปลยนแปลงพฤตกรรมจำาเปนตองคำานงถงอทธพลจากปจจย
ดงกลาวรวมกนเสมอ เชน การไดรบทราบขอมลขาวสาร
เรองมลพษทางอากาศ และใหความรในรปแบบตางๆ เชน
โทรทศน วทย วารสาร และการจดอบรมใหความรเรอง
มลพษทางอากาศ รวมไปถงการสนบสนนใหผประกอบอาชพ
ว า ร ส า ร ค ว า ม ป ล อ ด ภ ย แ ล ะ ส ข ภ า พ
24 Journal of Safety and Health : Vol. 9 No. 33 July-September 2016
ปท 9 ฉบบท 33 ประจำ�เดอนกรกฎ�คม-กนย�ยน 2559
มอเตอรไซครบจางไดรบอปกรณในการปองกนมลพษทาง
อากาศอยางเพยงพอ เปนตน
เอกส�รอ�งองกนกวรรณ เชงชน. (2552). ปจจยทมความสมพนธกบ
พฤตกรรมการปองกนมลพษทางอากาศของพนกงาน
โรงงานอตสาหกรรมเสอผา จงหวดชยภม (วทยานพนธ
ปรญญาสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต). สาขาการ
จดการสงแวดลอมอตสาหกรรม, มหาวทยาลยสโขทย
ธรรมาธราช, นนทบร.
กรมควบคมมลพษ. (ม.ป.ป.). สถานการณมลพษทาง
อากาศ. เขาถงเมอ 8 กมภาพนธ 2559, จาก http://
www.pcd.go.th/info_serv/reg_polair.htm
จตพล ทาวบญยน และสมชาย ขอบใจ. (2551). อตราความ
ชกและปจจยทมผลตอการเจบปวยระบบทางเดนหายใจ
ของผประกอบอาหารในรานอาหารและแผงลอยจ�าหนาย
อาหาร (วทยานพนธปรญญาสาธารณสขศาสตรมหา
บณฑต). สาขาวชาสาธารณสขศาสตร, มหาวทยาลย
นเรศวร, พษณโลก.
ชญานนนท ใจด, เสรมศร สนตต และชนฤด คงศกดตระกล.
(2555). ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการ
ปองกนโรคตดเชอเฉยบพลนระบบหายใจของผดแล
เดกในสถานรบเลยงเดก. ในการประชม The 2 nd
International Nursing Research Conference 2012,
9-10 กมภาพนธ 2555, (หนา 389-403), กวลาลมเปอร,
ประเทศมาเลเซย.
ชนาทพย มารมย. (2557). การสรางเสรมสขภาพของแรงงาน
นอกระบบ: มอเตอรไซครบจาง. การประชมหาดใหญ
วชาการระดบชาตและนานาชาตครงท 5 ประจ�าป 2557,
(หนา 1787-1804), หาดใหญ, มหาวทยาลยหาดใหญ.
ณทธร สขสทอง. (2552). พฤตกรรมการปองกนการ
บาดเจบทางตาจากการประกอบอาชพของชางเชอม
โลหะในจงหวดปทมธาน (วทยานพนธวทยาศาสตร
มหาบณฑต), สาธารณสขศาสตร, สาขาวชาเอกการ
พยาบาลสาธารณสข, มหาวทยาลยมหดล, กรงเทพฯ.
นพวรรณ จตรนตรศม. (2546). ระดบความรและปจจยท
มผลตอความรความตระหนกและการปฏบตของผขบข
รถจกรยานยนตตอการปองกนควบคมและแกไขปญหา
มลพษทางอากาศในกรงเทพมหานคร (วทยานพนธ
ปรญญาศลปศาสตรบณฑต). สาขาสงคมศาสตร
เพอการพฒนา, มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม,
กรงเทพฯ.
นชรศม ชหรญญวฒน. (2555). ปจจยทมความสมพนธ
ตอพฤตกรรมการปฏบตตามกฎหมายจราจรของ
ผขบขรถจกรยานยนตภายในเขตเทศบาลนครราชสมา
(วทยานพนธปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต).
สาขาวศวกรรมโยธา, มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร,
นครราชสมา.
นพวฒ ชนบาล, ตรอมร วสทธศร และพรเลขา บรรหารศภวาท.
(2556). การศกษาปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรม
สขภาพของผขบขรถจกรยานยนตรบจางในพนทเขต
บางเขน กรงเทพมหานคร. สำานกงานปองกนควบคม
โรคท 1 กรงเทพฯ กรมควบคมโรค กระทรวง
สาธารณสข, สบคนจาก http://trsl.thairoads.org/
FileUpLoad/1312/140608001312.pdf
ปยนช บญวเศษ, มณฑนา ดำารงศกด และธรนช หานรตศย.
(2556). ปจจยทำานายพฤตกรรมการปองกนการสมผส
ฝนธปในผประกอบอาชพผลตธป. พยาบาลสาร, 40
(4), 80-90.
พชรพงศ สอนใจ. (2544). ความรและพฤตกรรมการ
ปองกนตนเองจากมลพษทางอากาศและเสยงของผขบข
รถจกรยานยนตรบจางในเขตเทศบาลนครนครปฐม
(วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต). สาขา
วชาสงแวดลอมศกษา, มหาวทยาลยมหดล, นครปฐม.
วรรณ เดยวอศเรศ. (2546). รายงานวจยยอยฉบบสมบรณ
คณภาพชวตของมอเตอรไซครบจางในเขตเทศบาลเมอง
แสนสข จงหวดชลบร. กรงเทพฯ: สำานกงานกองทน
สนบสนนการวจย.
วจารย สมาฉายา. (ม.ป.ป.). มลพษจากหมอกควนใน
พนทภาคเหนอ: ปญหาและแนวทาง. เขาถงเมอ 15
พฤษภาคม 2559, จาก http://infofile.pcd.go.th/
air/Smoke_North.pdf?CFID=3177623&CFTOK
EN=82783778
Journal of Safety and Health : Vol. 9 No. 33 July-September 2016 25
Research and Featured Article
บ ท ค ว า ม ว จ ย แ ล ะ ว ช า ก า ร
สำานกงานสงแวดลอมภาคท 1-4 (ภาคเหนอ). (2559).
สำานกงานสงแวดลอมภาคท 1-4 แถลงขาวจบชา จบตา
หมอกควน. เขาถงเมอ 15 พฤษภาคม 2559, จาก
http://region3.prd.go.th/ct/news/viewnews.
php?ID=160131113003
โสภณา เพงอบล. (2544). ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรม
การปองกนตนเองจากมลพษทางอากาศและเสยงของ
ต�ารวจจราจรในเขตกรงเทพมหานคร (วทยานพนธ
ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต). สาขาวชาสขศกษา,
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ.
อานนท สดาเพง และนคม มลเมอง. (2556). พฤตกรรม
สงเสรมสขภาพของนกศกษามหาวทยาลย. วารสาร
ศลปศาสตร มหาวทยาลยแมโจ, 1(1), 59-86.
Becker, M. H., & Maiman, L. A. (1974). The health
beliefs model original and correlation in
psychological theory. Health Education
Monograph. 2(4), 336-353.
Green, L. W., & Kreuter, M. W. (1999). Health
promotion planning an education and ecological
approach. (3rd ed). California: Mayfied.