หน่วยที่ 9...

มสธ มสธ

มสธ มสธ ม

สธ


สธ

มสธ มสธ

หนวยท 9

การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวย

ดานรางกาย

รองศาสตราจารย ดร.อรณ หรดาล

ชอ รองศาสตราจารย ดร.อรณ หรดาลวฒ ค.บ. (ภาษาองกฤษ) ค.ม. (จตวทยาการศกษาและการแนะแนว) M.Ed., Ed.S. (Curriculum & Instruction-Early Childhood Education) Ph.D. (Elementary Education)ต�าแหนง รองศาสตราจารยประจ�าสาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชหนวยทเขยน หนวยท 9

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

9-2 การจดการศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย

แผนการสอนประจ�าหนวย

ชดวชา การจดการศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย

หนวยท 9 การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย

ตอนท 9.1 แนวคดเกยวกบการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย9.2 การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย9.3 การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานรางกาย

แนวคด1. การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย ชวยใหเดกสามารถดแลรกษาสขภาพ

อนามย ไดเคลอนไหวอวยวะสวนตางๆ ทใชกลามเนอใหญ กลามเนอเลก และการประสานสมพนธไดอยางครอบคลม โดยมหลกการและแนวทางการจดประสบการณทใหความส�าคญกบตวเดกปฐมวย ความปลอดภย การเรยนรอยางมความสข และการมสวนรวมของพอแม ผปกครอง คร และชมชน

2. การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย เปนการจดกจกรรมทชวยสงเสรมพฤตกรรมการดแลรกษาสขภาพอนามย สงเสรมการใชกลามเนอใหญ กระตนความแขงแรงของกระดกและกลามเนอบรเวณล�าตว หวไหล แขนขา ใหสามารถท�างานประสานสมพนธเพอใชในการทรงตวและการเคลอนไหว รวมถงการใชกลามเนอเลกบรเวณมอ ขอมอ และนวมอ และการสมผสรบรทประสานสมพนธในการหยบจบสงตางๆ ไดอยางคลองแคลว ซงการจดกจกรรมดงกลาวจ�าเปนตองใชสอประกอบการจดกจกรรมทมความปลอดภย ชวยใหเดกไดพฒนารางกายไดอยางมประสทธภาพ

3. การประเมนพฒนาการดานรางกายของเดกปฐมวย เปนการประเมนสขภาพอนามย การใชกลามเนอใหญและการประสานสมพนธ รวมถงการใชกลามเนอเลกและการสมผสรบรทประสานสมพนธ สามารถใชเครองมอในการประเมนไดทงแบบบนทกขอมลเทยบกบเกณฑมาตรฐาน การใชเครองมอเฉพาะทงเครองชงน�าหนกและวดสวนสง แบบสงเกตพฤตกรรม และแบบทดสอบ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

9-3การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย

วตถประสงคเมอศกษาหนวยท 9 จบแลว นกศกษาสามารถ1. อธบายแนวคดเกยวกบการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายได2. อธบายการจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายได3. อธบายการประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานรางกายได

กจกรรมระหวางเรยน1. ท�าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนหนวยท 92. ศกษาเอกสารการสอนตอนท 9.1-9.33. ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในเอกสารการสอน4. ฟงซดเสยงประจ�าชดวชา5. ชมดวดประกอบชดวชา (ถาม)6. ท�าแบบประเมนผลตนเองหลงเรยนหนวยท 9

สอการสอน1. เอกสารการสอน2. แบบฝกปฏบต3. ซดเสยงประจ�าชดวชา4. ดวดประกอบชดวชา (ถาม)

การประเมนผล1. ประเมนผลจากแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนและหลงเรยน2. ประเมนผลจากกจกรรมและแนวตอบทายเรอง3. ประเมนผลจากการสอบไลประจ�าภาคการศกษา

เมออานแผนการสอนแลว ขอใหท�าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยน

หนวยท 9 ในแบบฝกปฏบต แลวจงศกษาเอกสารการสอนตอไป

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตอนท 9.1

แนวคดเกยวกบการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย

โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 9.1 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง9.1.1 ความส�าคญและจดมงหมายของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย9.1.2 หลกการและแนวทางการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย9.1.3 ขอบขายการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย

แนวคด1. การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย ชวยใหเดกสามารถดแลรกษา

สขภาพอนามย ไดเรยนรการใชอวยวะเคลอนไหวของกลามเนอใหญ กลามเนอเลก และการประสานสมพนธทหลากหลายและซบซอนขน ไดตอบสนองความตองการตามธรรมชาตของเดกปฐมวย ชวยการเชอมโยงของเซลลประสาท ชวยกระตนการท�างานของสมองนอย ไดพฒนาความพรอมส�าหรบการอานและการเขยน รวมทงยงเปน พนฐานในการพฒนาเดกทมคณภาพใหแกประเทศชาต

2. การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายมหลกการทส�าคญ คอ หลกพฒนาการเดก หลกการสนองความตองการตามธรรมชาตของเดก หลกความปลอดภย หลกการเรยนรอยางมความสข และหลกการมสวนรวมของพอแม ผปกครอง และชมชน จากหลกการดงกลาวน�าไปสแนวทางการจดประสบการณทเนนผเรยนเปนส�าคญ การจดประสบการณทค�านงถงความปลอดภยของผเรยน การจดประสบการณการเรยนรอยางมความสข และจดประสบการณแบบพอแม ผปกครอง และชมชนมสวนรวม

3. ขอบขายการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายครอบคลมทงทางดานสขภาพอนามยทเกยวของกบการเจรญเตบโต พฤตกรรมสขนสยและการดแลความปลอดภย ดานการใชกลามเนอใหญเกยวของกบการเคลอนไหวรางกายทใชกลามเนอบรเวณล�าตว หวไหล และแขนขา และกลามเนอเลกทเกยวของกบการใชมอ ขอมอ และนวมอ รวมทงการประสานสมพนธของกลามเนอสวนตางๆ ในการหยบ จบ และ ท�ากจวตรประจ�าวน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


วตถประสงคเมอศกษาตอนท 9.1 จบแลว นกศกษาสามารถ1. อธบายความส�าคญและจดมงหมายของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดาน

รางกายได2. ระบหลกการและแนวทางการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายได3. อธบายและยกตวอยางขอบขายการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


เรองท 9.1.1

ความส�าคญและจดมงหมายของการจดประสบการณเพอพฒนา

เดกปฐมวยดานรางกาย

พฒนาการดานรางกายมความส�าคญอยางมากตอเดกปฐมวย เนองจากการมสขภาพรางกายทแขงแรงสมบรณจะสงผลใหพฒนาการดานอนทงอารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญาดตามไปดวย การจดประสบการณเพอพฒนาเดกดานรางกายจงมความส�าคญไมนอยไปกวาดานอนๆ ดงนน เพอใหการจดประสบการณเปนไปอยางมคณภาพและประสทธภาพ บคคลทเกยวของกบเดกทงพอแม ผปกครอง และคร จ�าเปนตองศกษาและท�าความเขาใจถงความส�าคญและจดมงหมายของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย ดงมรายละเอยดตอไปน

ความส�าคญของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายการจดประสบการณดานรางกายมความส�าคญตอเดกปฐมวยหลายอยาง ดงมรายละเอยดตอไปน 1. ชวยใหเดกเจรญเตบโตมโครงสรางพนฐานของรางกายสมวย เดกปฐมวยอยในชวงทรางกาย

ก�าลงเจรญเตบโต เปนระยะทโครงสรางพนฐานของรางกายไดแก สมองและระบบประสาท กระดกและกลามเนอ อยในระหวางการพฒนาเกอบสมบรณเตมทแบบผใหญ โดยเฉพาะอยางยงการสรางกระดกของเดกวยนทเปนชวงเวลาส�าคญ รางกายสามารถดดแคลเซยมจากอาหารไดด และสามารถน�าแคลเซยม ในกระแสเลอดไปตกแตงบนเนอกระดกไดดเชนกน ถาเลยชวงเวลานไปแลว ความหวงวาการกนแคลเซยมปรมาณมากๆ แลวจะมการดดซมไดดเทา หรอความสามารถในการน�าแคลเซยมไปเกาะบนเนอกระดกไดดเทาชวงวยนคงไมม นอกจากนยงมผลจากการศกษาพบวา การไดรบอาหารทด แคลเซยมทพอเพยง ในวยน จะสามารถชะลอการเกดภาวะกระดกพรนไปไดกวา 10 ป (วระศกด ธรรมคณานนท, 2555, น. 75) ดงนน การจดกจกรรมเพอสงเสรมใหเดกไดรบประทานอาหารทมประโยชนตอรางกายจะสงผลตอการ เจรญเตบโต และโครงสรางพนฐานของรางกาย โดยเฉพาะการรบประทานอาหารทมแคลเซยมสงและ เหมาะกบวย ประเภทนม ถวทกชนด ปลา งาด�า จะชวยใหเดกมโครงสรางกระดกทแขงแรง

2. ชวยการเชอมโยงของเซลลประสาท แนวคดนโอฮวแมนนสเชอวา ความฉลาดสามารถฝกฝนได และสงแวดลอมมสวนชวยท�าใหเซลลสมองประสานกน การทคนจะฉลาดหรอไม เกดจากเซลลสมองประสานเขาดวยกน ถามมากฉลาดมาก มการคนพบวา เซลลประสานประสาทจะขยายตวไดด เมอมอกบเทาท�างานมาก เพราะปลายประสาทจะอยบรเวณสวนน แนวคดนโอฮวแมนนสจงใหเดกเลน และตองเคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกาย การจดกจกรรมจะมงใหเดกไดออกนอกหองเรยน ไดปนปาย วงเลน เพอใหมอกบเทาท�างานมากทสด (เกยรตวรรณ อมาตยกล, 2546, น. 15) สอดคลองกบทพชร ผลโยธน (2554, น. 11-15) ไดกลาวไววา การท�างานของสมองมความสมพนธกบการเคลอนไหวรางกายและการ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ออกก�าลงกาย เปนการเพมพลงงานและเพมปรมาณออกซเจน ชวยสรางสารเคมทเปนประโยชนตอการเรยนร เพมความแขงแรงใหแกการเชอมโยงของเซลลประสาท และประสานการท�างานของรางกายและสมอง

3. ชวยกระตนการท�างานของสมองนอย (Cerebellum) สมองนอยเปนสมองสวนทมหนาท ในการควบคมและสรางแบบแผนการเคลอนไหว รวมทงปรบสมดลการเคลอนไหวของทวงทาในอรยาบถตางๆ ทงการนง ยน เดน คลาน วง กระโดด ปน โหน โดยสมองนอยจะประมวลขอมลเกยวกบการสงงานของกลามเนอเพอใหเกดความสมดลของทวงทาในการเคลอนไหว และท�าใหการควบคมการเคลอนไหวเปนไปอยางถกตอง เชน ตองกาวขาทาน ตองยกมอแบบน นอกจากน ผลจากการศกษาวจยยงพบวา สมองนอยนนไมไดท�าหนาทในการควบคมความสมดลของการเคลอนไหวเพยงอยางเดยว แตสมองนอยยงท�างานเชอมโยงกบสวนตางๆ ของสมองสวนอนในการปฏบตการ ไมวาจะเปนดานอารมณ-จตใจ หรอการสมผสรบรตางๆ ขณะเดยวกนการเคลอนไหวรางกายทงแบบปกตในชวตประจ�าวน การเลน การออกก�าลงกาย หรอการกฬา ชวยกระตนพฒนาการของสมองนอยโดยตรงดวย ถาเดกไมไดใชรางกายในการเคลอนไหวอยางเหมาะสม กลามเนอใหญและกลามเนอเลกไมไดรบการพฒนา ทวงทาตางๆ ไมมการฝกฝน อวยวะสวนตางๆ คอ แขน ขา มอ ไหล ล�าตว เทา ฯลฯ ใชงานนอยเกนไป สมองนอยจะพฒนานอย และถาสมองนอยบกพรองโอกาสทจะพฒนาความเฉลยวฉลาดในดานอนๆ กจะลดลงดวย (พรพไล เลศวชา, 2552, น. 31-33 และกนตภณ วชยทา, 2559)

4. ชวยตอบสนองความตองการของเดกปฐมวย โดยธรรมชาตเดกวยนชอบเลน อยนงไมได ตองเคลอนไหวตลอดเวลา ชอบปนปาย กระโดดโลดเตน และมพลงสวนเกนมาก อยากมอสระ ไมชอบการบงคบ การจดประสบการณใหเดกไดเลนทตองใชก�าลง และเคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกาย เปน การเปดโอกาสใหเดกไดออกก�าลงกายกลางแจงอยางอสระในสนามหญาหรอบรเวณนอกอาคารเรยนท กวางขวาง รวมทงเครองเลนสนามทปลอดภย และเหมาะสมกบวย เชน ชงชา มาหมน เครองปนปาย เปนตน เครองเลนเหลานจะชวยใหเดกไดพฒนากลามเนอแขน ขา ในการเคลอนไหวและการทรงตวไดเปนอยางดและไดใชพลงสวนเกน ซงถาเดกไมมโอกาสไดสนกสนานเพลดเพลนจากการเลนน เดกอาจใชพลงงานสวนเกนทมอยไปท�าในสงทเปนอนตรายหรอเสยงตอการเกดอบตเหต หรออาจแสดงออกทางพฤตกรรมทไมเหมาะสม เชน รงแกสตว รงแกเพอน ฯลฯ ซงเปนพฤตกรรมทไมพงประสงค

5. ชวยใหเดกสามารถดแลรกษาสขภาพอนามยและความปลอดภยของตนเองและผอน การดแลรกษาสขภาพและความปลอดภยของตนเองและผอนเปนพนฐานส�าคญของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกดานรางกาย เดกวยนควรไดเรยนรทจะปฏบตกจวตรประจ�าวนดวยตนเอง การดแลรกษาความสะอาดของรางกาย และอวยวะสวนตางๆ ของรางกาย เชน การลางมอ ทสามารถปองกนสารตะกวทตดมอปนเปอนมากบฝนละอองขณะทเดกเลนได สารตะกวสามารถท�าลายการพฒนาสมองและระบบประสาทของเดกอายต�ากวา 6 ป อยางถาวร หรอในระดบตนน�าไปสปญหาพฤตกรรม ลดสตปญญา ลดการเจรญเตบโต และการไดยนใหดอยลง สวนในระดบกลาง พษสารตะกวสามารถท�าอนตรายไตและตบ เชนเดยวกบสมองและระบบประสาท ในระดบสงสามารถท�าใหตาบอด หหนวก สนสต และถงตายได (Mulroy,

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


Bothell and Gaudio, 2004, pp. 21-23) การปองกนสารตะกวเขาสรางกายสามารถท�าไดดวยการใหเดกลางมอบอยๆ โดยเฉพาะกอนรบประทานอาหาร

นอกจากน การระมดระวงดแลความปลอดภยของตนเองและผอนกมความส�าคญเชนกน เดกวยนควรไดเรยนรการปองกนอบตเหตขณะท�ากจกรรมทงในหองเรยนและนอกหองเรยน รวมทงเหนคณคา ของการรกษาความปลอดภยในชวตประจ�าวน เชน การขามถนน การปองกนอนตรายจากไฟ การปองกนโรคตดตอ การเลอกรบประทานอาหารทปลอดภย สงทกลาวมาทงหมดน เดกสามารถเรยนรและปฏบตได ถาไดรบการจดประสบการณและอบรมสงสอนอยางถกตองและเหมาะสมกบวย

6. ชวยใหเดกมโอกาสไดพฒนาความแขงแรงของกระดกและทกษะการเคลอนไหวของกลามเนอ

และการประสานสมพนธ เปนททราบกนโดยทวไปแลววาเดกในชวงวยนกระดก กลามเนอก�าลงพฒนาอยางรวดเรว การรบประทานอาหารทพอเพยงอยางเดยวไมสามารถท�าใหกระดกหนาตวและแขงแรงได ตองอาศยแรงจากการเคลอนไหวกระตนเนอกระดก ทงใหแขงแรงขนและสงเสรมใหเจรญเตบโตดขน การทรางกายไดมการเคลอนไหว กระดกจะไดรบแรงกระท�าตลอดเวลาทมการเคลอนไหว แรงทกระท�ากบกระดกเปนสงกระตนทส�าคญทสดอนหนง ทท�าใหกระดกมการสราง ซอมแซมและสะสมแคลเซยมเพม ในเนอกระดก กระดกทไมคอยไดเคลอนไหว กระดกอนนนจะออนแอ กระดกบางลง ดงนน ยงออกก�าลงกายมากและบอย จะชวยเพมความแขงแรงใหกบเนอกระดก (วระศกด ธรรมคณานนท, 2555, น. 75) ดงนน การจดประสบการณเพอใหเดกไดออกก�าลงและเคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกายเปนประจ�าทกวน จงเปนการฝกใชกลามเนอสวนตางๆ ใหท�างานอยางประสานสมพนธกน มความกระฉบกระเฉง ใชได อยางคลองแคลววองไว และชวยเพมประสทธภาพในการท�างานของกลามเนอและความแขงแรงของกระดกไปพรอมกนดวย

7. ชวยใหเดกไดพฒนาความพรอมส�าหรบเปนพนฐานของการอานและการเขยนตอไปเมอเดก

โตขน เปนททราบกนโดยทวไปวาพฒนาการดานการใชกลามเนอมอ นวมอและตาของเดกปฐมวยยงท�างานไมประสานสมพนธกนดพอ การเตรยมความพรอมใหกบเดกดวยความเขาใจในขอจ�ากดนจะชวยใหการพฒนาความสามารถในการใชกลามเนอเลกของเดกเปนไปอยางราบรน การจดเตรยมอปกรณ เครองใช ของเลน และกจกรรมทหลากหลายใหเดกไดฝกจากงายไปหายากตามความตองการและความสามารถของเดกเปนรายบคคล จะท�าใหเดกเกดความสนใจและรวมกจกรรมดวยความตงใจและมความสข ชวยใหเดกใชและบงคบกลามเนอบรเวณมอ นวมอ และขอมอใหสามารถลากเสนไปในทศทางทตองการได นอกจากน การฝกใหเดกเคลอนสายตาจากซายไปขวาจะชวยเตรยมความพรอมส�าหรบการอานหนงสอใหเดกได

สรปไดวา การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายมความส�าคญในการชวยใหเดกเจรญเตบโตมโครงสรางพนฐานของรางกายสมวย ชวยการเชอมโยงของเซลลประสาทและกระตนการท�างานของสมองนอย ไดตอบสนองความตองการของเดกปฐมวย ชวยใหเดกสามารถดแลรกษาสขภาพอนามยและความปลอดภยของตนเองและผอน และชวยใหมโอกาสไดพฒนาความแขงแรงของกระดกและทกษะการเคลอนไหวของกลามเนอ และการประสานสมพนธ รวมทงชวยใหเดกไดพฒนาความพรอมส�าหรบเปนพนฐานของการอานและการเขยนตอไปเมอเดกโตขน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


จดมงหมายของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายเดกปฐมวยมความกาวหนาเกยวกบพฒนาการดานรางกายทงดานการใชกลามเนอใหญและ

กลามเนอเลกในการเคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกาย เนองจากสมอง กระดก และกลามเนอพฒนาสมบรณมากขนและท�าหนาทไดดขน เดกวยนจงชอบเคลอนไหวอยเสมอ การจดกจกรรมทเหมาะสมจะชวยสงเสรมพฒนาการทดอยแลวใหดยงๆ ขนไป และชวยพฒนาทกษะทยงไมดพอใหมประสทธภาพมากขน การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายมจดมงหมายทส�าคญดงน

1. เพอใหเดกไดเรยนร การดแลรกษาสขภาพอนามยและความปลอดภย ทงในดานการ รบประทานอาหารทมประโยชน สะอาดถกสขลกษณะ การรกษาความสะอาดของอวยวะสวนตางๆ ของรางกาย เสอผาสงของเครองใช การพกผอนและออกก�าลงกายอยางเหมาะสม รวมตลอดถงการดแลรกษาความปลอดภยของตนเองและผอน ระมดระวงไมใหเกดอบตเหตขณะเลน เดน วง ใชของเลน เครองเลนและสงของเครองใชอยางถกตองดวยความระมดระวง

2. เพอใหเดกไดเรยนรการใชอวยวะเคลอนไหวรางกายในลกษณะทแตกตางจากเดม กลามเนอใหญของเดกปฐมวยในชวงอาย 3-6 ป พฒนาอยางรวดเรว เดกเรมพฒนาทกษะใหมๆ และเสรมแตงสวน ตางๆ ใหดขน ประกอบกบเดกในชวงวยนพรอมทจะเรยนร เนองจากธรรมชาตของวยทมความกระตอรอรน อยากรอยากเหน และอยากท�าสงตางๆ ดวยตนเอง ดงนน หากพอแม ผปกครอง และครใหโอกาสเดก ไดฝกใชอวยวะสวนตางๆ ของรางกายในการท�ากจกรรมตางๆ ทแตกตางจากทเคยท�าดวยความระมดระวงและมความเหมาะสมกบวย รวมทงใหค�าแนะน�าและชวยเหลออยางใกลชด จะชวยใหเดกไดเรยนรถง การใชอวยวะในการเคลอนไหวรางกาย และการท�าสงตางๆ ทมความหลากหลายมากขน ซงจะชวยใหกระดกและกลามเนอมความแขงแรง คลองแคลววองไว เมอเดกท�าสงใดสงหนงไดส�าเรจ กจะเปนก�าลงใจใหอยากทดลองท�าสงใหมอนๆ ตอไปเรอยๆ

3. เพอใหเดกไดพฒนาทกษะการใชอวยวะเคลอนไหวรางกายทมความซบซอนมากขน เมอเดกสามารถเคลอนไหวรางกายในลกษณะตางๆ รวมถงสามารถหยบจบสงของเครองใช และอปกรณการเลนเพอส�ารวจทดลองดวยตนเองไดในระยะแรกจะเปนก�าลงใจใหเดกไดพฒนาสรางสรรคการเลนใหมความแตกตางแปลกใหม และซบซอนกวาเดม ยงพอแม ผปกครอง และครเปดโอกาสใหเดกออกก�าลง ไดใชอวยวะเคลอนไหวในลกษณะตางๆ กน ดวยการจดหาของเลนและเครองเลนทปลอดภยและเหมาะสม กบวย จดสภาพแวดลอมทปลอดภยและเอออ�านวยความสะดวกในการเลน จะชวยใหเดกไดพฒนาทกษะการใชอวยวะสวนตางๆ ของรางกายทงกลามเนอใหญและกลามเนอเลกในการเคลอนไหวและท�าสงตางๆ ทยากและซบซอนมากขนได และสามารถท�าไดอยางคลองแคลวและวองไว

4. เพอตอบสนองความตองการตามธรรมชาตของวย ดวยเปนวยทอยนงไมได ตองเคลอนไหวและออกก�าลงกายเพอก�าจดพลงงานสวนเกนทมอยในตวใหหมดไป การจดประสบการณทางรางกายจะเปดโอกาสใหเดกไดใชพลงดวยการวงเลนอยางอสระ ไดปนปาย ไดกระโดด หอยโหน แกวงไกว และ มดลอดไดอยางอสระตามความสนใจของแตละคน ขณะเดยวกนเดกไดเรยนรทจะดแลตนเองและเพอนใหปลอดภยจากอบตเหตทอาจเกดขนจากการเลนและการท�ากจกรรมตางๆ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


5. เพอเปนพนฐานในการพฒนาเดกและเยาวชนใหแกประเทศชาต เดกมความส�าคญอยางยงตออนาคตของประเทศชาตและสงคมไทย เปนความหวงของประเทศ การจดประสบการณเพอสงเสรมการเคลอนไหวทเหมาะสมกบวยใหแกเดกจงเปนสงจ�าเปน เนองจากในชวงวย 6 ปแรกของชวต เปนชวงวยส�าคญและจ�าเปนทสดของการพฒนาพฤตกรรมทพงประสงคและบคลกภาพทด เพราะถอวาเปนชวงวยทมอตราพฒนาการสงสด เปนจงหวะทองของการวางรากฐานในการพฒนาเดก สงทเดกไดเรยนรและไดรบการอบรมสงสอนในชวงวยน จะเปนรากฐานทส�าคญของบคลกภาพ และพนฐานนสยเมอเตบโตเปนผใหญ ดงนน การทพอแม ผปกครอง และครเหนถงความส�าคญและความจ�าเปนในการสงเสรมการใชกลามเนอใหญและกลามเนอเลก รวมถงการประสานสมพนธของกลามเนอทดใหแกเดก ดวยการรวมมอกนท�าหนาทของตนอยางเตมความรความสามารถไปในทศทางเดยวกน กจะชวยใหประเทศชาตมเดกและเยาวชนทมคณภาพเตบโตเปนผใหญทดตอไปในอนาคต

สรปไดวา การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายมจดมงหมายทส�าคญ คอเพอใหเดกไดเรยนรการดแลรกษาสขภาพอนามยและความปลอดภยของตนเองและผอน เพอใหเดกไดเรยนรการใชอวยวะเคลอนไหวรางกายในลกษณะทแตกตางจากเดม เพอใหเดกไดพฒนาทกษะการใชอวยวะเคลอนไหวรางกายทมความซบซอนมากขน เพอตอบสนองความตองการตามธรรมชาตของวย และเพอเปนพนฐานในการพฒนาเดกและเยาวชนใหแกประเทศชาต

กจกรรม 9.1.1

ใหอธบายความส�าคญและจดมงหมายของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย

แนวตอบกจกรรม 9.1.1

1. การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายมความส�าคญทงตอตวเดกเองและบคคลทเกยวของกบเดก เชน ชวยใหเดกเจรญเตบโตมโครงสรางพนฐานของรางกายสมวย ชวยการเชอมโยงของเซลลประสาท ชวยกระตนการท�างานของสมองนอย ชวยตอบสนองความตองการของเดก เปนตน

2. การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายมจดมงหมายทส�าคญหลายประการ เชน เพอใหเดกไดเรยนรการดแลรกษาสขภาพอนามยและความปลอดภยของตนเอง เพอตอบสนองความตองการตามธรรมชาตของวย เพอใหเดกไดเรยนรการใชอวยวะเคลอนไหวรางกายในลกษณะทแตกตางจากเดม เพอใหเดกไดพฒนาทกษะการใชอวยวะเคลอนไหวรางกายทมความซบซอนมากขน เปนตน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



หลกการและแนวทางการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวย

ดานรางกาย

การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายมจดมงหมายส�าคญเพอสงเสรมสขภาพอนามย ความสามารถในการใชกลามเนอใหญ และความสามารถในการใชกลามเนอเลก ในการจดประสบการณเพอใหบรรลวตถประสงคดงกลาวได พอแม ผปกครอง ครและผดแลเดกควรศกษาและท�าความเขาใจถงหลกการและแนวทางในการจดประสบการณเพอพฒนาเดกดานรางกาย ดงมรายละเอยดตอไปน

หลกการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย มความส�าคญตอเดกทงในดานการม

สขภาพอนามยทดทจะสงผลตอการเจรญเตบโต รวมถงการเคลอนไหวทตองใชกลามเนอใหญ กลามเนอเลก และการท�างานทสมพนธกนของอวยวะสวนตางๆ ของรางกายทใชในการเดน การวง การถอ การผลก การปน ทตองมความคลองแคลววองไว และกระฉบกระเฉง ดงนน เดกจงควรไดรบการจดประสบการณหรอไดปฏบตกจกรรมทจะชวยสงเสรมความสามารถดงกลาวทกวน โดยยดหลกการจดทส�าคญดงน

1. หลกพฒนาการเดก เดกในชวงปฐมวยมการเจรญเตบโตอยางรวดเรวทงขนาดของรางกาย น�าหนก และสวนสง รวมทงมความสามารถในการท�าสงตางๆ ไดมากขน กระดกและกลามเนอทใชในการเคลอนไหว เชน กลามเนอแขน ขา กลามเนอมอก�าลงพฒนาแตยงท�างานไมประสานกนดพอ โดยเฉพาะกลามเนอมอและการสมผสรบร ท�าใหเดกยงไมสามารถควบคมกลามเนอมอใหลากเสนไปตามทตองการได จากลกษณะพฒนาการดงกลาวท�าใหเดกวยนตองการอาหารและสารอาหารทเพยงพอตอความตองการของรางกายอยางเหมาะสมกบวย เพอความแขงแรงสมบรณของรางกายและกระดก และตองการ การเคลอนไหวทตองใชกลามเนอใหญบรเวณแขน ขา ล�าตว หวไหล เพอเพมความแขงแรงใหกบกระดกและชวยใหกลามเนอท�างานไดอยางประสานสมพนธกน สามารถเคลอนไหวและใชงานไดอยางคลองแคลวซงเปนพนฐานของการมบคลกภาพทดตอไปในอนาคต รวมตลอดถงการฝกทกษะการใชกลามเนอบรเวณมอ นวมอใหท�างานประสานสมพนธกนเพอเปนพนฐานการเขยนเมอเดกเรยนในระดบทสงขน

2. หลกการสนองความตองการตามธรรมชาตของเดก โดยปกตเดกปฐมวยชอบเคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกาย ท�าใหไมชอบอยนง หรอถาหยดไดกเปนเวลาไมนานนก มพลงชอบการปนปายหอยโหน มความอยากรอยากเหน มความคดสรางสรรค ชอบทดลองท�าสงตางๆ ตองการอสระ ทงนเพราะตองการทดสอบความสามารถของตนและตองการเปนตวของตวเอง ไมชอบการบงคบหรอรบค�าสงจากคนรอบขาง ดงนน เดกวยนจงตองการอสระทจะท�ากจกรรมตางๆ ตามทตนสนใจ ตองการการเคลอนไหวสวนตางๆ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ของรางกายเพอทดสอบความสามารถของตนในการควบคมการใชอวยวะตางๆ ตองการปลดปลอยพลงงานทมอยในตวดวยการเลนทตองออกแรงมากๆ เชน การวง การกระโดด การปนปาย หอยโหนสงตางๆ การมวนกลง การเตะ การขวาง ซงบางครงดเหมอนจะอนตรายหรอเสยงตอการเกดอบตเหต อยางไรกตาม เดกวยนยงตองการการดแลอยหางๆ จากบคคลทอยใกลชด เพอใหแนใจวาเมอมปญหาจะมคนชวยเหลอหรอดแลใหค�าแนะน�าได

3. หลกความปลอดภย การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย จ�าเปนตอง ใชพนทกวางกลางแจงเพอใหเดกไดวงและเลนเพอออกก�าลงกาย รวมทงตองมอปกรณ ของเลน และ เครองเลนทปลอดภยใหเดกไดฝกเคลอนไหวและควบคมอวยวะสวนตางๆ จากรายงานการบาดเจบจากเครองเลนตางๆ ในสนามเดกเลนคดเปนรอยละ 1.47 ของการบาดเจบทงหมดในเดกอายนอยกวา 15 ป ทมารบการตรวจทหองฉกเฉน เมอประมาณการทงประเทศคาดวาจะมเดกบาดเจบจากเครองเลนในสนามเดกเลน ปละ 34,075 ราย การบาดเจบชนดนมกเกดขนในเดกอาย 5-12 ป สาเหตรอยละ 44 เกดจากกระดานลน รอยละ 33 เกดจากชงชา นอกจากนนเกดจากเครองปนปาย มาหมน และอนๆ การบาดเจบทเกดขนสวนใหญเปนการบาดเจบของแขนขา ใบหนา และศรษะ การบาดเจบทรนแรงทพบบอยคอ กระดกหกของแขนหรอขอมอ และการบาดเจบศรษะ ส�าหรบการเสยชวตนน สวนใหญเปนการตายจากเครองเลน ลมทบ ทงจากชงชา เครองเลนปนปาย เครองเลนลกโลกทใชปนปายและหมนได นอกจากนนมรายงานการตายจากการตกศรษะกระแทกพนสนามทแขง (อดศกด ผลตผลการพมพ, 2556, น. 5-36) นอกจากน อปกรณและของเลนทใหเดกฝกการใชมอและนวมอทอาจเปนสาเหตใหเดกไดรบอนตราย เชน อปกรณการท�ากจกรรมประกอบอาหารประเภทมด ไมแหลม ครก ถวยชามทท�าจากแกว เปนตน อปกรณการท�าศลปะสรางสรรค เชน ดนน�ามน ลกปดขนาดเลก กรรไกรปลายแหลม เปนตน ดงนน การจดกจกรรมเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายจงตองระมดระวงทงความปลอดภยของสนาม เครองเลนในสนาม การดแลเดกขณะเลน และการเลอกอปกรณเครองใชในการจดกจกรรมตางๆ

4. หลกการเรยนรอยางมความสข กจกรรมส�าคญในชวตของเดกปฐมวย คอ การเลน ในขณะทเลน เดกแสดงออกถงความสดชน เบกบาน สนกสนานทงสหนา แววตา และทาทาง เดกมความสขจากการไดเลน ไดเคลอนไหวอยางอสระตามความพอใจและตามทตองการภายใตบรรยากาศการเลนทอบอน มพอแม ผปกครอง และครทเขาใจคอยใหก�าลงใจ ชวยเหลอ และชนชมในพฤตกรรมทพงประสงคของเดก สงเสรมและสนบสนนไดเดกไดเลนเครองเลนทหลากหลาย เชน บนไดมอ เชอกปนปาย ทอนไมทรงตว การเลนเกมเสรมทกษะการเคลอนไหว เปนตน จากการทไดเลนเครองเลนในสนาม ไดขดหลม ไดเกบดอกไมทรวงอยใตตนมารอยเปนพวงมาลยใสคอ ท�าใหเดกมความสข สนกสนาน เลนซ�าแลวซ�าอก การเลนดงกลาวจะชวยใหเดกไดฝกใชทกษะการใชกลามเนอสวนตางๆ ของรางกายอยางหลากหลาย

5. หลกการมสวนรวมของพอแม ผปกครอง และชมชน เปนทยอมรบกนโดยทวไปวา พอแม ผปกครอง และชมชนลวนมบทบาทส�าคญในการพฒนาเดกปฐมวย ทงนเนองจากเดกปฐมวยมความ ใกลชดกบสมาชกในครอบครวมาตงแตเกด และยงคนเคยกบคนในชมชนโดยเฉพาะเพอนบานทอย ใกลเคยงกน นอกจากนเดกยงใชเวลาสวนใหญอยกบพอแมผปกครองทบาน การใหเดกไดเลนออกก�าลงกายทสถานศกษาหรอสถานพฒนาเดกจงไมเพยงพอ พอแม ผปกครองสามารถสงเสรมและสนบสนนใหเดก

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ไดออกก�าลงกาย และใชอวยวะสวนตางๆ ของรางกายในการเคลอนไหวไดอยางหลากหลายทงกลามเนอใหญและกลามเนอเลก จนอาจกลาวไดวาเดกปฐมวยจะไดรบประโยชนในการพฒนาดานรางกายไดอยางเตมท หากพอแม ผปกครอง คร และชมชน รวมมอกนใหสอดประสานสงเสรมซงกนและกน และไมขดแยงกน

สรปไดวา การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายมหลกการในการจดประสบการณทส�าคญ 5 ประการ ทพอแม ผปกครอง และครตองค�านงถง ไดแก หลกพฒนาการเดก หลกการสนองความตองการตามธรรมชาตของเดก หลกความปลอดภย หลกการเรยนรอยางความสข และหลกการมสวนรวมของพอแม ผปกครอง และชมชน

แนวทางการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายจากหลกการจดประสบการณดงกลาว สามารถน�ามาใชเปนแนวทางทส�าคญในการจดประสบการณ

เพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายไดดงน1. การจดประสบการณทเนนผเรยนเปนส�าคญ ในการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวย

ดานรางกายทใหความส�าคญกบผเรยน พอแม ผปกครอง และครตองค�านงถงธรรมชาต และความสามารถในแตละชวงวยของเดก เพอใหสามารถจดกจกรรม และวสดอปกรณ ของเลน และเครองเลนไดเหมาะสมกบวยและมความหลากหลายทงทสามารถเลนหรอท�ากจกรรมไดทงในรมและกลางแจง และเดกสามารถปฏบตกจกรรมอยางสงบและไดเคลอนไหวและใชก�าลง เพอใหเดกสามารถเลอกท�ากจกรรมไดตามความสนใจ ความถนด และระดบความสามารถของแตละคนทอาจมไมเทากน ซงบางครงเดกอาจตองการท�าคนเดยว หรอบางครงตองการท�ารวมกบเพอนเพอทจะไดชวยเหลอกนกได จากการท�ากจกรรมดงกลาว เดกจะไดเคลอนไหวรางกายในลกษณะตางๆ ทชวยใหเดกไดพฒนาทกษะการใชกลามเนอเลกในการลากเสน ปน รอย กลามเนอใหญในการวง กระโดด ปนปาย หอยโหน มวนกลงตว และประสาทการรบรท�างานไดประสานสมพนธกนอยางเปนธรรมชาตและเตมตามศกยภาพของแตละคน

2. การจดประสบการณทค�านงถงความปลอดภยของเดก การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย เปนการจดกจกรรมเพอกระตนใหเดกไดใชอวยวะในการเคลอนไหวอยางหลากหลาย จงจ�าเปนตองมวสด อปกรณ ของเลน และเครองเลนเปนอปกรณประกอบการปฏบตกจกรรมทจะชวยใหการฝกใชอวยวะตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ รวมทงยงเปนสงจงใจใหเดกมความสนใจในการปฏบตกจกรรมดวยความเตมใจอยางกระตอรอรน ดงนน การจดเตรยมและจดหาสอประกอบกจกรรมจงเปน สงส�าคญทพอแม ผปกครอง และครตองใสใจและพจารณาอยางรอบคอบถงประโยชนทเดกจะไดรบและความปลอดภยของวสด อปกรณ ของเลน และเครองเลนดงกลาวทงในแงของตววสด อปกรณ ของเลน และเครองเลนเอง รวมถงวธการใชหรอการเลน ซงศรประภา พฤทธกล (2556, น.10-32) ไดกลาวไววา การเลอกของเลนส�าหรบเดกปฐมวยตองค�านงถงความปลอดภย 3 ดาน คอ ดานวสดทใชผลตของเลน ดานขนาดและน�าหนกของของเลน และความแขงแรงทนทานของของเลน นอกจากน การดแลเดกขณะปฏบตกจกรรมอยางใกลชดกมความส�าคญเชนกนทจะชวยปองกนอบตเหตได เชน ขณะเดกรอยลกปดซงมขนาดคอนขางเลก การเลนเครองเลนสนามชนดตางๆ เปนตน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3. การจดประสบการณการเรยนรอยางมความสข ในการจดประสบการณเพอใหเดกปฐมวยพฒนาดานรางกายไดอยางมความสขนน ควรใหเดกมโอกาสเลอกท�ากจกรรมไดตามความถนด หรอความสนใจของตน โดยมพอแม ผปกครอง และครคอยดแลอยางใกลชด เปนก�าลงใจ และยอมรบในเอกลกษณและความสามารถเฉพาะตว รวมทงจดเดนและจดดอยทแตกตางจากคนอนของเดก ผใหญทใกลชดตองชวยใหเดกสรางทศนคตในทางบวกตอตนเองโดยเชอวาตนเองมความสามารถในการท�าสงตางๆ ทอาจแตกตางจากเพอน ในการจดกจกรรมทสงเสรมใหเดกใชกลามเนอสวนตางๆ ไมวาจะเปนกจกรรมกลางแจง ทใหเดกไดเลนในสนาม และกจกรรมในรมทเดกไดท�ากจกรรมสรางสรรคในลกษณะตางๆ บรรยากาศการเลนหรอการท�ากจกรรมตองปลอดโปรง เพลดเพลน ไมตงเครยด ไมท�าใหเดกรสกอดอดใจ ดวยการใหเกยรต ใหอสระแกเดกในการคดสรางสรรคท�าผลงาน มความคดเปนของตนเองในการปรบเปลยนวธการเลนทแปลกใหมและไมอนตราย ชนชมยนดในสงทเดกท�าส�าเรจ เพอใหเดกเกดความภาคภมใจในตนเอง

4. การจดประสบการณแบบพอแม ผปกครอง และชมชนมสวนรวม ในการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย พอแม ผปกครอง และชมชนสามารถใหความรวมมอกบสถานพฒนาเดกและสถานศกษาในการพฒนาเดกใหเจรญเตบโตไดสมวย มสขภาพอนามยทด ไดรบการพฒนาความสามารถในการใชกลามเนอเคลอนไหวอวยวะสวนตางๆ ทเดกวยนควรไดรบการพฒนาไดอยางครอบคลม ดวยการมสวนรวมในการสรางสขนสยทด มสวนรวมในการจดกจกรรมทงทบานและสถานพฒนาเดกหรอสถานศกษา การบรจาควสดเหลอใชหรอวสดพนบานเพอเปนวสดอปกรณหรอจดท�าเปนสอประกอบการสอน ใหขอคดเหนขอเสนอแนะ รวมถงการใชแรงงานในการสรางและซอมแซมเครองเลนในสนามใหเพยงพอ กบจ�านวนเดกและมความปลอดภยในการเลน ขณะเดยวกนชมชนสามารถมสวนรวมในการพฒนาเดก ดานรางกายไดโดยการไมจ�าหนายหรอขายอาหารทไมมประโยชนตอรางกาย ไมจ�าหนายหรอขายของเลนทไมสรางสรรคและอาจกอใหเกดอนตรายตอเดก รวมตลอดถงการพฒนาและดแลสนามเดกเลนใหสะอาด ปลอดภย และดแลซอมแซมเครองเลนใหมความปลอดภยในการเลน

สรปไดวา การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายมแนวทางการจดทส�าคญ ไดแก การจดประสบการณทเนนผเรยนเปนส�าคญ การจดประสบการณทค�านงถงความปลอดภยของเดก การจดประสบการณการเรยนรอยางมความสข และการจดประสบการณแบบพอแม ผปกครอง และชมชนม สวนรวม


ใหระบหลกการและแนวทางการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย


1. หลกการส�าคญทพอแม ผปกครอง ครและผดแลเดกตองค�านงถงในการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย ไดแก หลกพฒนาการเดก หลกการสนองความตองการตามธรรมชาตของ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


เดก หลกความปลอดภย หลกการเรยนรอยางความสข และหลกการมสวนรวมของพอแม ผปกครอง และชมชน

2. แนวทางการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย ไดแก การจดประสบการณทเนนผเรยนเปนส�าคญ การจดประสบการณทค�านงถงความปลอดภยของผเรยน การจดประสบการณการเรยนรอยางมความสข และการจดประสบการณแบบพอแม ผปกครอง และชมชนมสวนรวม


ขอบขายการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย

พฒนาการดานรางกายของเดกปฐมวย เปนกระบวนการเปลยนแปลงลกษณะทางกาย และความสามารถในการใชอวยวะตางๆ ของรางกาย ทงทเปนกลามเนอใหญในการเคลอนไหว การใชกลามเนอเลก และการใชสมผสรบรในการใชมอและตาใหประสานสมพนธกนในการท�ากจกรรมตางๆ ทด�าเนนตอเนองมาตงแตวยทารก เดกปฐมวยอยในชวงของการเจรญเตบโตทางโครงสรางและอวยวะตางๆ ของรางกายทเปนไปอยางรวดเรว ดงนนการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายควรใหครอบคลม สงตอไปน

1. ดานสขภาพอนามย เปนภาวะแหงความสมบรณของรางกายและจตใจ รวมถงการด�าเนนชวตอยในสงคมไดอยางมความสข เดกวยนอยในชวงวยทรางกายก�าลงเจรญเตบโตอยางรวดเรว เปนระยะทเดกชอบเคลอนไหว ชอบเลนและท�ากจกรรมตลอดเวลา สนใจสงแวดลอมรอบตว ตองการท�าสงตางๆ เพอพสจนความเปนตวของตวเอง ท�าใหไมสนใจรบประทานอาหาร ดงนน พอแม ผปกครอง ครและผดแลเดกตองดแลใหเดกไดรบประทานอาหารใหเพยงพอตอความตองการของรางกายทงปรมาณและคณภาพ สะอาดและถกสขลกษณะ เพอสงเสรมใหรางกายเจรญเตบโตไดสมวย มสขภาพแขงแรงปองกนการเกดภาวะ ทพโภชนาการ นอกจากน ยงตองสรางเสรมใหเดกมพฤตกรรมสขนสยในเรองตางๆ ดงตวอยางตอไปน

1.1 การรกษาความสะอาด เดกควรรจกรกษาความสะอาดของรางกายทกสวน เชน หนา ตา ห ผม เลบ มอ เทา ปาก และฟน ตลอดจนเสอผาและสงของเครองใชตางๆ

1.2 การรบประทานอาหารทมประโยชน เดกควรมความรเรองอาหารทมประโยชนตอรางกาย การรบประทานอาหารทหลากหลายในปรมาณพอเหมาะไมมากหรอนอยเกนไป รบประทานอาหารใหครบหม รจกวธในการเลอกซออาหารทปลอดภย

1.3 การออกก�าลงกาย เดกในชวงวยน พฒนาการดานการใชกลามเนอใหญของเดกมความแขงแรง และคลองแคลวมากขน การสนบสนนใหเดกไดเคลอนไหวแขนและขาในกจกรรมการเลนตางๆ ทงกลางแจงและในรมอยางอสระ อยางนอยวนละ 4 ชวโมง จะชวยเพมความแขงแรงใหกบกลามเนอ และสมรรถภาพทางรางกาย รวมทงใหความสนกสนานเพลดเพลน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


1.4 การพกผอน เดกควรพกผอนใหเพยงพอกบความตองการของรางกายในแตละวน ซงเดกวยน ควรนอนกลางคน 9-10 ชวโมง กลางวนประมาณ 1-2 ชวโมง เดกวยนควรนอนตอนกลางวนดวย เนองจากรางกายตองการพกผอนหลงจากไดท�ากจกรรมมาตลอดทงวน เดกทนอนหลบพกผอน ไมเพยงพอจะท�าใหรางกายไมสดชน ออนเพลยงาย หงดหงด และมปญหาดานการเรยนร มบางคนทอาจไมชอบนอนเพราะหวงเลน พอแม ผปกครองควรจดใหเดกนอนเปนเวลา และไมควรใชการนอนเปนการลงโทษเดก

1.5 ความปลอดภย เดกควรไดเรยนรถงการปองกนตนเองและผอนจากอบตเหตตางๆ ทอาจเกดจากการหกลม การขนลงบนได การเหยยบของแหลมและของมคม การใชอปกรณเครองใชในบาน การเลนเครองเลนและของเลนตางๆ

1.6 การปองกนโรค เดกควรไดเรยนรเรองการปองกนโรค โดยเฉพาะโรคตดตอตางๆ เชน ไขหวด โรคตาแดง โรคทางเดนอาหาร โรคมอเทาเปอย เปนตน

2. ดานการใชกลามเนอใหญ กลามเนอใหญ หมายถง กลามเนอทใชในการเคลอนไหวรางกาย หรอกลามเนอทเกยวของกบการเคลอนไหวอวยวะทส�าคญของรางกาย เชน แขน ขา ล�าตว ทใชในการเดน การวง การกระโดด การกลงหรอมวนตว การกมตว การขวาง การปา ซงการเคลอนไหวรางกายตองอาศยการท�างานทประสานกนของกลามเนอสวนตางๆ ทจะชวยใหเกดความสมดล ความวองไว ความกระฉบกระเฉง การยดหยน ความแขงแกรง ความเรว และความทนทานของพฒนาการกลามเนอใหญ ซง Nilsen (1997, p. 64 อางถงในพชร ผลโยธน, 2555, น. 9-23) กลาววา การประสานสมพนธกนของ กลามเนอใหญของเดกอาย 2-5 ป เปนการเคลอนไหวพนฐาน เชน ปนปาย กระโดดขาม ควบคมการวง การเดนทรงตวบนกระดานแผนเดยว การถบจกรยาน และเมออาย 5 ปขนไป จะพฒนาเปนการเคลอนไหวทตองการการควบคมการท�างานของกลามเนอทละเอยดมากขน จนน�าไปสการเลนกฬา คอ การต การเตะ การเลยงบอล การขวางเหนอศรษะ การต/เตะลกบอลกลางอากาศ และการหลบหลก

พฒนาการดานการใชกลามเนอใหญของเดกปฐมวยจะพฒนาไปเรวกวาพฒนาการดานการใช กลามเนอเลก ทงนเพราะมนษยควบคมกลามเนอจากสวนบนลงลางตามแนวกระดกสนหลง และจาก สวนกลางของรางกายสสวนปลาย ดงจะเหนไดอยางชดเจนในทารกทสามารถควบคมกลามเนอสวนคอใหชนแขงอยได กอนทจะควบคมกลามเนอบรเวณกนและบนเอวใหนง และกอนการควบคมกลามเนอสวนขาและหลงใหยนไดตามล�าดบ เชนเดยวกบเดกทใชแขนกวาดใหของเคลอนทไดกอนทจะใชมอหยบจบสงของนนๆ ดวยเหตน เดกในวยนจงสามารถเคลอนไหวและท�ากจกรรมทตองใชกลามเนอใหญไดดกวากจกรรมทตองใชกลามเนอเลก อยางไรกตาม ถงแมกลามเนอใหญจะพฒนาไดอยางรวดเรว แตกยงไมสมบรณเตมท เดกยงจ�าเปนตองไดรบการสงเสรมการใชกลามเนอใหญบรเวณแขน ขา ล�าตว ใหสามารถทรงตวและเคลอนไหวอวยวะสวนตางๆ ของรางกายไดอยางคลองแคลวและวองไว ดวยการจดกจกรรมเพอพฒนาความแขงแรงของกระดกและกลามเนอ รวมทงฝกการทรงตวดวยการเคลอนไหวรางกายในลกษณะตางๆ ดงตวอยางตอไปน

2.1 การเดน เดกควรไดท�ากจกรรมเกยวกบการเดนในหลากหลายลกษณะ เชน เดนตรงไปขางหนา เดนถอยหลง เดนดวยสนเทา เดนเขยงปลายเทา เดนสลบเทาแกวงแขนคลายผใหญ เดนสลบเทาขน-ลงบนได เดนบนกระดานแผนเดยว เปนตน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


2.2 การวง เดกควรไดรบการจดกจกรรมทเปดโอกาสใหวงในลกษณะตางๆ เชน วงอยางรวดเรว วงทางตรง วงแลวหยด วงหมนตวเลยว วงหลกสงกดขวาง วงรอบสงของหรอวงเปนวงกลม เปนตน

2.3 การกระโดด เดกควรไดรวมกจกรรมทตองกระโดดในหลากหลายลกษณะ เชน กระโดดสองขา กระโดดขาเดยว กระโดดสง กระโดดขามสงของ กระโดดควบแบบมา การกาวกระโดด กระโดดอยกบท กระโดดไปขางหนาอยางตอเนอง เปนตน

2.4 การจบ หรอการรบสงของตางๆ สงทเดกควรไดรบการฝก เชน การรบลกบอลดวยมอ การใชตะกรารบลกบอล เปนตน

2.5 การเตะ เดกควรไดเลนเตะลกบอลในลกษณะตางๆ เชน เตะลกบอลไปขางหนาอยางไมมทศทาง เตะลกบอลแบบกะระยะ เตะลกบอลโดยขาเหยยดตรง เตะลกบอลแบบงอขา เปนตน

2.6 การปนปาย เดกควรมโอกาสไดปนปายเครองเลนในสนามอยางหลากหลายตามความสนใจทงบนไดโคง ราวปนปาย โดมกลม เปนตน

2.7 การถบจกรยาน เดกควรมโอกาสไดถบจกรยานสามลอในลกษณะตางๆ เชน ถบจกรยานสามลอหลบสงกดขวาง ถบจกรยานสามลอเลยวซาย-ขวา รวมทงหดถบจกรยานสองลอ เปนตน

ในการจดกจกรรมเพอสงเสรมการใชกลามเนอใหญดงกลาว พอแม ผปกครอง และครจ�าเปนตองเขาใจพฒนาการดานการใชกลามเนอใหญและการประสานสมพนธของเดกปฐมวยแตละชวงวยเพอใหสามารถจดกจกรรมไดอยางเหมาะสมกบวย ซงลกษณะพฒนาการดานการใชกลามเนอใหญและการประสานสมพนธของเดกอาย 3-6 ป สามารถสรปได (Turner and Helms, 1997, pp. 186-188; Gallahue, 1987, pp. 65-66) ดงน

ตารางท 9.1 ลกษณะพฒนาการดานการใชกลามเนอใหญของเดกอาย 3-6 ป

พฒนาการดานการใช

กลามเนอใหญ

ลกษณะพฤตกรรมของเดกปฐมวย

อาย 3-4 ป อาย 4-5 ป อาย 5-6 ป

1. การเดน - เดนเขยงเทาไดสนๆ

- เดนไดตรงทาง

- เดนขนบนได สลบเทาได

- เดนเขยงเทาไดไกล พอควร- เดนสลบเทาแกวงแขน คลายผใหญ- เดนขน-ลงบนได สลบเทาได

- เดนเขยงปลายเทา ไดไกล- เดนคลองแคลวเหมอน ผใหญ- เดนขน-ลงบนได สลบเทาไดคลองแคลว

2. การวง - วงตามล�าพงไดไมสะดด - วงไดคลองแคลว ควบคมการเรมออกวง หยดวง และเลยวไดด

- วงไดรวดเรวและหยด ไดทนท หมนตวเลยว ไดคลอง

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ






3. การกระโดด - กระโดดจากพนดวยเทา ทงสองอยกบท

- ยนแลวกระโดดไดสง 8-10 นว- วงแลวกระโดดไดสง 23-33 นว

- ยนแลวกระโดดไดสง 12 นว- วงแลวกระโดดไดสง 28-35 นว- กระโดดท�าระยะหาง ประมาณ 3 ฟต

4. การกระโดดขาเดยว - กระโดดขาเดยวอยกบท ได 1-2 ครง ดวยขาขาง ทถนด

- กระโดดขาเดยวอยกบท ได 4-6 ครง ตดตอกน ดวยขาขางทถนด

- กระโดดขาเดยวอยกบท ได 8-10 ครง ตดตอกน ดวยขาขางเดยว- กระโดดขาเดยวไป ขางหนาอยางตอเนอง ไดไกล- กระโดดขาเดยวไดระยะ ทาง 50 ฟต ภายใน 11 วนาท- กระโดดขาเดยวอยาง ช�านาญตามจงหวะ ตางๆ

5. การกระโดดสง 2 ขา

- กระโดดสง 2 ขาอยาง งายๆ ได

- กระโดดสง 2 ขาอยาง ช�านาญ

6. การกระโดดขาม - กระโดดขามขาเดยวได - กระโดดขามขาเดยว ไดอยางช�านาญ

7. การกระโดดควบ แบบมาวง

- เรมตนกระโดดควบ แบบมาวง

- กระโดดควบแบบมาวง ไดคลองแคลว

8. การกาวกระโดด ถดเทา

- เรมตนกาวกระโดด ถดเทาไดขางเดยว

- กาวกระโดดถดเทาดวย เทาทงสองทละขาง

- กาวกระโดดถดเทา สลบ ขางไดคลองแคลว

9. การจบ - รบลกบอลไดถาม ค�าแนะน�า

- ใชตะกรารบลกบอล ทโยนมาได

- ใชตะกรารบลกบอล ทโยนมาได

ตารางท 9.1 (ตอ)

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ






10. การเตะ - เตะลกบอลไปขางหนา ไดอยางไมมทศทาง- เตะลกบอลไดโดย ขาเหยยดตรงและ รางกายเคลอนไหว เลกนอย

- เตะลกบอลกะระยะได พอควร- งอขาและเตะออกไปได

- เตะลกบอลกะระยะ ไดดขน

11. การปนปาย - ไตขนมาลนได - ปนปายขนลงมาลนไดด - ปนเครองเลนสนาม เลนไมลนแกวงไกว ตวไดดขน

12. การถบจกรยาน - ถบจกรยานสามลอ หลบสงกดขวางได

- ถบจกรยานสามลอ เลยวกลบหลงได

- เรมตนหดขจกรยาน สองลอได

3. ดานการใชกลามเนอเลก กลามเนอเลก หมายถง กลามเนอทใชในการหยบจบสงของ ซงสวนมากจะอยในบรเวณขอมอ มอ นวมอ การท�างานของกลามเนอเลกในสวนตางๆ เหลาน ตองใชการสมผสรบร และการท�างานประสานกนหรอใหสมพนธกนของกลามเนอ เชน การท�างานประสานกนของกลามเนอมอ ตา ขอมอ นวมอ เปนตน เดกวยนจะพฒนาความสามารถในการใชมอทถนดไดราวอาย 4-6 ป การเคลอนไหวน ประกอบดวยความคลองแคลว ความช�านาญในการใชมอซายและขวา ความแมนย�า ความมนคง และทกษะการใชมอ การก�า การถอ การปน การพลกหนากระดาษ การใชกรรไกร กจกรรมทงหมดเหลานเปนสงชบงถงทกษะการใชกลามเนอเลก ซง Nilsen (1997, p. 64 อางถงในพชร ผลโยธน, 2555, น. 9-23) กลาววาพฒนาการหรอความสามารถในการใชกลามเนอเลกและการใชมอของเดกอาย 2-5 ป เปนลกษณะของการเคลอนไหวพนฐาน เชน ตอภาพตดตอ ใชกรรไกรสองมอ จบดนสอส/สเทยน หวผม เมอเดกมอาย 5 ปขนไป จะพฒนาเปนการเคลอนไหวทตองการการควบคมการท�างานของกลามเนอละเอยดมากขน เชน ผกเชอกรองเทา ควบคมการใชมอเขยน เปนตน อยางไรกตาม เดกผหญงจะมความสามารถในการใชกลามเนอเลกไดดกวาเดกผชาย ในการจดกจกรรมเพอสงเสรมความสามารถในการใชกลามเนอเลกและการประสานสมพนธควรใหครอบคลมการใชมอ นวมอ และขอมอในลกษณะตางๆ ดงน

3.1 การโยนและการรบ การโยนและการรบสงของตางๆ ทเดกควรไดรบการฝก เชน การรบถงถวหรอลกบอลขนาดเลกทคนอนโยนมาให การโยนถงถวหรอลกบอลขนาดเลกใหคนอน การโยน ถงถวหรอลกบอลตามระยะทางทก�าหนด การขวางลกบอลสองมอเหนอศรษะ การสงลกบอลสองมอ ดานหนา การรบลกบอลทกระดอนขนจากพนดวยมอทงสอง เปนตน


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3.2 การหยบจบ เดกควรไดฝกใชมอหยบจบอปกรณและสงของตางๆ ในขณะท�ากจกรรม เชน การตอแทงไมบลอก การหยบกอนหนหรอลกกวาดใสขวด การเลนภาพตดตอ การหยบลกปดรอยดวยเสนเชอก การสานใบมะพราว เปนตน

3.3 การตด เดกควรไดมโอกาสใชกรรไกรตดกระดาษในลกษณะตางๆ เชน ตดเปนชน ตดตามเสนทก�าหนดทงเสนตรง เสนโคง เสนซกแซก เปนตน

3.4 การขดเขยน เดกควรไดท�ากจกรรมเกยวกบการเขยน เชน การลากเสนในลกษณะตางๆ การเขยนรปเรขาคณตตางๆ ตามแบบ เชน วงกลม สเหลยม สามเหลยม เปนตน

3.5 การพบ เดกควรไดพบกระดาษแบบงายๆ โดยอาจพบเลนเองอยางอสระ หรอพบตามแบบ เชน พบกระดาษสองทบ สามทบ พบกระดาษเปนหนาสตวตางๆ เปนตน

3.6 การวาดภาพ เดกควรมโอกาสไดใชดนสอสหรอสเทยนวาดภาพตางๆ ตามจนตนาการ ซงอาจเปนภาพคน สตว สงของ หรอภาพอนตามความสนใจ

ในการจดกจกรรมเพอใหเดกไดฝกกลามเนอเลกบรเวณมอ นวมอ ขอมอ และการประสานสมพนธดงกลาว พอแม ผปกครอง และครจ�าเปนตองมความรและความเขาใจพฒนาการดานการใชกลามเนอเลกและการประสานสมพนธของเดกปฐมวยแตละชวงวย เพอใหสามารถจดกจกรรมไดอยางเหมาะสม ซงลกษณะพฒนาการดานการใชกลามเนอเลกของเดกอาย 3-6 ป สามารถสรปได (Turner and Helms, 1997, pp. 186-188; Gallahue, 1987, pp. 65-66) ดงน

ตารางท 9.2 ลกษณะพฒนาการดานการใชกลามเนอเลกของเดกอาย 3-6 ป


กลามเนอเลก



1. การโยน - โยนลกบอลดวยมอ ทงสอง ล�าตวตรง

- โยนลกบอลไดไกลขน ตามแนวระนาบ เทาอยกบท

- โยนลกบอลคลายผใหญ ยนเทาออกมาใชแขน เหวยงลก

2. การรบ - รบลกบอลดวยแขนตรง รบพลาดมากกวา รบลกได

- รบลกบอลดวยแขน ขณะขอศอกอยหนา ล�าตว ยงกะระยะไมถก

- รบลกบอลขนาดเลกลง ไดดวยมอ พบขอศอก ขางล�าตว กะระยะไดด พอควร- รบลกบอลทกระดอน ขนจากพนไดดวยมอ ทงสอง

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



กลามเนอเลก



3. การหยบจบ - ตอแทงไมบลอกได โดยไมลม- ตอไมบลอกเปนแทง สะพานตามแบบได- หยบลกกวาดใสขวด 10 เมด ไดในเวลา 30 วนาท- ตอภาพตดตอ 3-5 ชนได

- ตอแทงไมบลอกได โดยไมลม- ตอแทงไมบลอกเปนรป ประตตามแบบได- หยบลกกวาดใสขวด 10 เมด ไดในเวลา 25 วนาท- ตอภาพตดตอ 6–9 ชนได

- ตอแทงไมบลอกไดสง ไมลม- ตอแทงไมบลอกเปนรป บนไดได- หยบลกกวาดใสขวด 10 เมด ไดในเวลา 18-20 วนาท- ตอภาพตดตอ 7-15 ชนได

4. การตด - ตดกระดาษเปนชนสวน - ตดกระดาษตาม เสนตรงได

- ตดกระดาษตาม เสนโคงได

5. การขดเขยน - เขยนรปวงกลมตาม แบบได

- เขยนรปสเหลยมจตรส ตามแบบได

- เขยนรปสามเหลยม ตามแบบได

6. การพบ - พบและรดสนกระดาษ สองทบตามแบบได

- พบและรดสนกระดาษ สามทบตามแบบได

- พบและรดสนกระดาษ ไดคลองแคลวหลายทบ

7. การวาด - วาดภาพคนมศรษะ ตา ขา ปาก

- วาดภาพคนมศรษะ ตา ขา ปาก ล�าตว เทา จมก

- วาดภาพคนมศรษะ ตา ขา ปาก ล�าตว เทา จมก แขน คอ มอ ผม

สรปไดวา ขอบขายการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายควรจดใหครอบคลมทงดานสขภาพอนามย ดานการใชกลามเนอใหญ และดานการใชกลามเนอเลก ซงสามารถสรปไดดงน

1) ดานสขภาพอนามย เปนภาวะความสมบรณของรางกายและจตใจทเกยวของกบการรกษาความสะอาดของรางกาย การรบประทานอาหารทมประโยชน การพกผอน การดแลรกษาความปลอดภยและการปองกนโรค

2) ดานการใชกลามเนอใหญ เปนการใชกลามเนอทชวยใหรางกายสามารถเคลอนทและเคลอนไหวอวยวะทส�าคญของรางกาย เชน ล�าตว หวไหล แขน ขา ทใชในการเดน การวง การกระโดด การกลงหรอมวนตว การขวาง การปา ซงการเคลอนไหวรางกายดงกลาวตองอาศยการท�างานทประสานกนของกลามเนอสวนตางๆ


มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3) ดานการใชกลามเนอเลก เปนกลามเนอทใชในการหยบจบสงของ ซงสวนมากจะอยในบรเวณขอมอ มอ นวมอ การท�างานของกลามเนอเลกในสวนตางๆ เหลาน ตองใชการสมผสรบร และการท�างานประสานกนหรอใหสมพนธกนของกลามเนอ เชน การท�างานประสานกนของกลามเนอมอ ตา ขอมอ นวมอ ในการหยบจบสงของตางๆ เปนตน


ใหอธบายและยกตวอยางขอบขายการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานการใชกลามเนอเลก


การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานการใชกลามเนอเลก เปนการจดกจกรรมเพอฝกการใชและควบคมกลามเนอบรเวณขอมอ มอ และนวมอ ใหสามารถท�างานประสานสมพนธกบตาในการหยบ จบ ลากเสน ใชกรรไกร ขดเขยน พบ และวาดภาพไดตามความสนใจ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตอนท 9.2

การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย


หวเรอง9.2.1 การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานสขภาพอนามย9.2.2 การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานกลามเนอใหญ9.2.3 การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานกลามเนอเลก

แนวคด1. การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานสขภาพอนามย เปนการจดกจกรรมและ

ประสบการณทชวยสงเสรมการเจรญเตบโต ภาวะโภชนาการ พฤตกรรมสขนสยและการดแลความปลอดภยของตนเองและผอน ทตองมวสดอปกรณ และสงของเครองใชเปนสอในการจดกจกรรมอยางเหมาะสม

2. การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานกลามเนอใหญ เปนการจดกจกรรมและประสบการณเพอสงเสรมและกระตนความแขงแรงของกระดกและฝกใชกลามเนอบรเวณล�าตว หวไหล แขน และขาใหสามารถท�างานไดอยางประสานสมพนธกนในการเคลอนไหว ซงจ�าเปนตองใชวสด อปกรณ สนาม และเครองเลนในสนามทปลอดภย เพอสงเสรมใหเดกไดใชกลามเนอในการเคลอนไหวรางกายไดอยางหลากหลายและสนกสนาน

3. การจดประสบการณเพอพฒนาความสามารถในการใชกลามเนอเลก เปนการจดกจกรรมและประสบการณทใหเดกไดมโอกาสฝกใชและควบคมการท�างานของกลามเนอเลกบรเวณขอมอ มอ และนวมอ ใหประสานสมพนธกบตา เพอใหสามารถใชมอหยบ จบ ลากเสน และท�ากจกรรมตางๆ ไดอยางคลองแคลว การจดกจกรรมจ�าเปนตองใชสอและอปกรณทหลากหลายใหเดกสามารถเลอกใชไดตามความถนดและความสนใจ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


วตถประสงคเมอศกษาตอนท 9.2 จบแลว นกศกษาสามารถ1. อธบายและยกตวอยางการจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดาน

สขภาพอนามยตามทก�าหนดใหได2. อธบายและยกตวอยางการจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดาน

กลามเนอใหญได3. อธบายและยกตวอยางการจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดาน

กลามเนอเลกได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ความน�า

การจดประสบการณและการใชสอเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกาย เปนบทบาทหนาทของทงพอแม ผปกครอง และคร เพยงแตลกษณะกจกรรมและวธการจดกจกรรมของพอแมผปกครองอาจมลกษณะแตกตางจากคร โดยพอแม ผปกครองอาจจดกจกรรมทเปนสวนหนงของกจวตรประจ�าวนหรอวถการด�าเนนชวตของครอบครวทไมเปนทางการ ไมมขนตอนและวธการจดกจกรรมทชดเจนเหมอนคร เดกไดเรยนรและพฒนาในลกษณะของการซมซบโดยไมรตวแบบคอยเปนคอยไปจากการท�ากจกรรมรวมกบสมาชกในครอบครว อยางไรกตาม กจกรรมทใหเดกท�าควรมจดมงหมายวาตองการใหเดกไดเรยนรหรอพฒนาในเรองใด เชน การไปออกก�าลงกายทสวนสาธารณะใกลบานในชวงวนหยดสดสปดาห เพอตองการใหเดกไดออกก�าลงวงเลน ไดใชพลงงานทเดกมอยในตวเปนจ�านวนมาก รวมทงปนปายเครองเลนเพอใหกระดกและกลามเนอไดรบการพฒนา หรอการใหเดกชวยท�าอาหาร เพอใหเดกไดเรยนรวธการลางผกและประโยชนของผก รวมทงใหเดกลองรบประทานอาหารทปรงจากผก ซงโดยปกตเดกไมชอบ เปนตน แตการจดประสบการณและการใชสอเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายทครเปนผจด เปนกจกรรมทคอนขางเปนทางการ มการวางแผนและเตรยมการลวงหนา มรายละเอยดการจดกจกรรมตามขนตอน และการใชสอประกอบการจดกจกรรมทครตองใหความส�าคญตงแตการเลอกและการใชเพอชวยใหเดกไดเรยนรตามวตถประสงคทไดก�าหนดไว ดงนน รายละเอยดการจดประสบการณและการใชสอเพอพฒนาเดกปฐมวยดานรางกายทจะกลาวถงในตอนท 9.2 จงใหความส�าคญกบการจดประสบการณและการใชสอของคร ดงมรายละเอยดในเรองท 9.2.1-9.2.3 ดงตอไปน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวย

ดานสขภาพอนามย

สขภาพอนามยส�าหรบเดกปฐมวยเปนเรองทมความส�าคญอยางยงทจะชวยใหรางกายโดยรวมมการเจรญเตบโต แขงแรง ไมเจบปวยงาย การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานสขภาพอนามยจงเปนเรองของการสรางนสยใหแกเดกทครอบคลมโภชนาการ สขนสย และความปลอดภย (Morrison, 2017) ดวยการใหเดกไดเรยนรถงการรบประทานอาหารทมคณคาทางโภชนาการ ใหพลงงานเพยงพอกบความตองการของรางกาย มพฤตกรรมสขนสย และออกก�าลงกายอยางสม�าเสมอ เพอชวยใหเดกมการเจรญเตบโตอยางเหมาะสมกบวย ขณะเดยวกนตองใหเดกไดเรยนรทจะระมดระวงในเรองความปลอดภยของตวเดกเองและผอนขณะเลนและท�ากจกรรม ในการจดประสบการณเพอสงเสรมสขภาพอนามยใหแกเดกปฐมวย เปนหนาทและความรบผดชอบโดยตรงของพอแม ผปกครอง และครทตองเปนตนแบบทด ใหแกเดก ฝกใหเดกปฏบตตนเปนผทมสขนสยอยางสม�าเสมอและตอเนอง รวมถงการจดกจกรรมทสงเสรมพฤตกรรมการรบประทานอาหารทมประโยชนสะอาดและปลอดภย การดแลรกษาสขภาพอนามยและความปลอดภยของตนเองและผอน ซงการจดประสบการณดานสขภาพอนามยมจดมงหมายทส�าคญ ดงน

1. เพอสงเสรมใหเดกมพฤตกรรมการรบประทานอาหารทถกตองตามหลกโภชนาการ2. เพอสงเสรมใหเดกมพฤตกรรมสขนสยในการดแลรกษาความสะอาดของรางกาย สงของเครองใช

การพกผอน และการปองกนตนเองจากโรคตดตอตางๆ3. เพอสงเสรมใหเดกมพฤตกรรมการดแลรกษาความปลอดภยของตนเองและผอนในการท�า

กจวตรประจ�าวน และการเลนในหองเรยนและนอกหองเรยนการจดประสบการณและการใชสอเพอสงเสรมสขภาพอนามยของเดกใหบรรลวตถประสงคดงกลาว

สามารถปฏบตและจดกจกรรมไดอยางหลากหลาย ดงตวอยางตอไปน1. กจกรรมการปฏบตกจวตรประจ�าวน พอแม ผปกครอง และครตองสนทนาพดคยอบรม

สงสอนและปลกฝงสรางเสรมใหเดกมพฤตกรรมสขนสยควบคไปกบการใหเดกฝกปฏบตกจกรรมทเปนสวนหนงของกจวตรประจ�าวนอยางสม�าเสมอ และสอนใหเดกระมดระวงดแลรกษาความปลอดภยของตนเองและผอนระหวางท�ากจกรรม ขณะเดยวกนตองเปนแบบอยางทดใหแกเดกทงในดานการรบประทานอาหารหลากหลายชนดทมประโยชน การหยบ จบ ใช และถอสงของเครองใชทมคมและทท�าจากวสดเปราะบางแตกหกงาย

1.1 แนวทางการจดกจกรรมการปฏบตกจวตรประจ�าวน เนองจากเดกวยนเรยนรไดดจากการเลยนแบบบคคลทอยใกลชด โดยเฉพาะบคคลใกลชดทเดกรกและศรทธา ดงนน การจดกจกรรมการปฏบตกจวตรประจ�าวนนอกจากการใหเดกลงมอปฏบตกจกรรมอยางสม�าเสมอแลว พอแม ผปกครอง และครควรเปนแบบอยางทดใหแกเดก โดยมแนวทางการปฏบต ดงน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


1) กระตนหรอจงใจใหเดกสมครใจท�าดวยตนเอง จากการเหนคณคาและประโยชนของสงทท�าดวยการพดคยสนทนาและยกตวอยาง จะท�าใหเดกท�าดวยความเตมใจและอยางมความสข เกดความเคยชน ท�าจนเปนนสย

2) ควรฝกทละพฤตกรรม ไมเรงรดและเครงครดจนเกนไปจนเดกรสกเครยดและมเจตคตทไมดตอเรองนนๆ ถงแมเดกปฏบตไดเองโดยไมตองตกเตอนกตองคอยสงเกตและดแลใหเดกปฏบตอยางตอเนองสม�าเสมอ แลวจงเรมฝกใหเดกปฏบตในเรองอนๆ ตอไป

3) เปนแบบอยางทดใหแกเดก รวมทงชกชวนใหเดกท�าไปพรอมกน เมอเดกสามารถท�า ไดด ตองใหค�าชมเชยในทนทเพอใหเดกเกดความภาคภมใจในความส�าเรจของตนเอง

4) จดเตรยมอปกรณเครองใชประกอบการปฏบตใหพรอมและเหมาะสมกบวย เดกสามารถหยบใชไดดวยตนเอง

1.2 สอทใชในการจดกจกรรมการปฏบตกจวตรประจ�าวน ในการฝกพฤตกรรมดาน สขนสยใหประสบความส�าเรจ สอทใชประกอบการจดกจกรรมกนบวามความส�าคญเชนกน อปกรณและเครองใชตางๆ ตองเหมาะสมกบวย มความครบถวนสมบรณ และพรอมใชงาน เดกสามารถหยบใชไดเองไมตองขอความชวยเหลอจากผใหญ เชน การแปรงฟน เดกตองมแปรงสฟนขนาดเหมาะสมกบปาก ขนแปรง ไมแขง ยาสฟนส�าหรบเดกทไมเผดรอน มแกวน�า และอางลางหนาทมความสงเหมาะกบวย มผาส�าหรบเชดปากทสะอาด ทกอยางจดวางไวในระดบทเดกสามารถหยบใชไดดวยตนเอง เปนตน

2. กจกรรมประกอบอาหาร เปนการจดกจกรรมหรอประสบการณทเดกไดเรยนรจากประสบ-การณตรงในการท�าอาหารแบบงายๆ ทมประโยชนเหมาะสมกบวยเปนกลมยอย ทงประเภทเครองดม อาหารคาว และอาหารหวาน ประสบการณทเดกไดรบจากการประกอบอาหารจะท�าใหเดกไดรบความร เกดความรสกประสบความส�าเรจ และทส�าคญชวยปลกฝงลกษณะนสยในการรบประทานอาหารทตดตวไปตลอดชวต กจกรรมประกอบอาหารชวยใหเดกมความรและความเขาใจวาอาหารทมประโยชน สะอาด และถกหลกโภชนาการชวยใหรางกายเจรญเตบโต ไดเรยนรมารยาทในการรบประทานอาหาร และพฒนาพฤตกรรมสขนสย เชน การลางมอ การลางภาชนะ การเตรยมอาหารทสะอาดถกหลกอนามย และไดเรยนรประโยชนของอาหาร เชน การรบประทานผกและผลไมบางชนดชวยในการขบถายได บางชนดชวยปองกนเลอดออกตามไรฟน หรอชวยใหผวสวย เปนตน นอกจากน เดกยงไดเรยนรและชมอาหารบางชนดท ไมเคยรจกมากอน และสวนประกอบของอาหารตางวฒนธรรม รวมถงเรองความปลอดภยจากการใช เครองครวตางๆ เชน การใชมด ครก กระทะ เตาไฟ ถวยแกว และถวยชามทตองใชอยางระมดระวง เปนตน

2.1 แนวทางการจดกจกรรมประกอบอาหาร การจดกจกรรมประกอบอาหารส�าหรบเดกปฐมวยทจะใหประสบความส�าเรจและมความปลอดภยไดนน มแนวทางในการจดกจกรรม ดงน

1) รายการอาหารทจะใหเดกท�า ตองเปนอาหารทมประโยชนตอสขภาพ เหมาะกบวย และมขนตอนการท�าทไมยงยากซบซอน ไมเปนอนตรายตอเดก และเดกทกคนสามารถมสวนรวม ในการประกอบกจกรรมอยางทวถง

2) ตองมการหาขอมลมากอนวามเดกแพอาหารบางประเภทหรอไม หรอความเชอของแตละครอบครวเกยวกบอาหาร เชน อาหารประเภทใดรบประทานได-ไมได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3) ใหเดกมสวนรวมในการจดเตรยมเครองปรงทจะน�ามาประกอบอาหารเทาทเดกจะสามารถหามาไดโดยไมเดอดรอน โดยอาจน�าผกและผลไมทบานมมารวมกจกรรม เพอสรางความรสกของการมสวนรวม

4) อธบายรายละเอยดของขนตอนการปฏบตกจกรรมประกอบการสาธตใหเดกเขาใจกอนใหเดกลงมอปฏบตกจกรรมเปนกลมยอย

5) ใหเดกมสวนรวมในการปฏบตกจกรรมตามความร ความสามารถ และความสนใจของแตละคน ไมควรบงคบใหเดกท�าในสงทเดกไมถนด หรอไมอยากท�า และมขอตกลงในการปฏบตกจกรรมรวมกน โดยเฉพาะในเรองการใชอปกรณทอาจเปนอนตรายตอเดก

6) ขณะเดกปฏบตกจกรรมครตองดแลอยางใกลชด และพรอมใหการชวยเหลอไดทนทวงท

7) หากมเดกบางคนปฏเสธทจะรบประทานอาหารทชวยกนท�า ครไมควรบงคบเพราะจะยงท�าใหเดกมเจตคตทไมดตออาหารชนดนนๆ หรอเดกมความประสงคจะขอชมอาหาร ควรตกใหเดกแตนอย เมอหมดจงเตมใหอก

8) หลงจากปฏบตกจกรรมเสรจแลวตองใหเดกชวยกนจดเกบและท�าความสะอาดอปกรณและสถานทใหเรยบรอย

2.2 สอทใชในการจดกจกรรมประกอบอาหาร ในการจดกจกรรมประกอบอาหาร ครตองใหความส�าคญกบการจดเตรยมอปกรณและเครองใชในการประกอบอาหารทมความปลอดภย และเหมาะกบวยของเดก โดยเฉพาะอปกรณเครองใชทอาจเปนอนตรายตอเดก เชน มดไมควรคมมากและปลายมดไมแหลม อาจใชมดพลาสตก หรอมดทใชบนโตะอาหาร ทงนตองเหมาะสมกบสงทเดกจะตองหนหรอตดประกอบดวย หรอครกกไมควรเปนครกขนาดใหญทสากมน�าหนกมากเกนก�าลงเดก เปนตน นอกจากน อาหารทจะใหเดกท�าควรใชเครองปรงทเปนผกและผลไมทมตามฤดกาลในทองถน หาไดไมยาก ราคาไมแพง เดกสามารถซอหามารวมกจกรรมได

3. กจกรรมการเลานทาน นทานเปนเรองราวทเกดจากจนตนาการของผเลาหรอองความจรงเพอใหเกดความสนกสนานเพลดเพลน ความร สอดแทรกคต แนวคด คณธรรมจรยธรรมทพงประสงค อกทงยงเพมพนลกษณะนสยทดเพอเปนแนวทางใหเดกไดประพฤตปฏบตตาม นทานชวยใหเดกไดเรยนรเกยวกบขนบธรรมเนยมประเพณในการด�าเนนชวตของบคคลทอยในสงคมดานการประพฤตปฏบต ซงเปนเรองละเอยดออนทจะซมซบลงไปในจตใจของเดกทละเลกทละนอย ชวยกระตนใหเดกเลยนแบบพฤตกรรม ทดงาม และปรบแกพฤตกรรมทไมดของเดก เชน การดแลรกษาความสะอาดของรางกาย การอาบน�า แปรงฟน ลางมอกอนและหลงรบประทานอาหาร การเลอกรบประทานอาหารทสะอาดถกสขลกษณะและ มประโยชนตอรางกาย เปนตน ครสามารถใชนทานเปนสอโนมนาวใหเดกปฏบตตามจดประสงคการเรยน ทตงไวโดยงาย

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3.1 แนวทางการจดกจกรรมการเลานทาน การเลานทานใหเดกฟงอาจมวธการทหลากหลายแตกตางกนไป ทส�าคญตองสรางความประทบใจและสามารถดงดดความสนใจของเดกใหอยกบนทาน ทผเลาเลาใหเดกฟงได ชวน วสาสะ (2558) และเกรก ยนพนธ (2543)ไดเสนอแนวทางการเลานทานไวดงน

1) เรมตนดวยถอยค�าทเรยกความสนใจ ฟงแลวนาตนเตน จงใจใหตดตามเรอง2) พยายามหลกเลยงการบรรยายและการอธบายทไมจ�าเปน3) เมอตวละครพดคยกน ควรใชบทสนทนาในหนงสอ4) การเลาควรใชน�าเสยงทชา ชดเจน มหนกเบา เนนเสยงทควรเนน ทอดจงหวะ

หยดในททควรหยด5) ผเลาอาจใชสหนาทาทางประกอบบาง โดยใสอารมณของตวละครขณะดใจ เสยใจ

หรอโกรธเพยงเลกนอย ไมตองมากเหมอนนกแสดงละคร6) การเลาบางครงถามสอประกอบการเลา เชน ของจรง หนชนดตางๆ ภาพประกอบ

ฯลฯ จะชวยดงดดความสนใจของเดกไดมาก แตตองไมลมใหเดกรจกความไพเราะของถอยค�าและส�านวนจากนทาน

7) เวลาทใชในการเลานทานไมควรนานเกนไป ความสนใจของเดกอาย 4-6 ป อยทประมาณ 10-15 นาท ขณะเลานทานควรสงเกตความสนใจของเดก หากเดกเรมหมดความสนใจควรรบสรปจบ

8) หลงจากฟงนทานจบ ควรมกจกรรมใหเดกมสวนรวม เชน ใหเลานทานทไดฟงไปแลว ตอบค�าถามเกยวกบนทาน หรออาจใหเดกแสดงบทบาทสมมตตามเนอหาของนทาน เปนตน

3.2 สอทใชประกอบการจดกจกรรมการเลานทาน ในการจดกจกรรมการเลานทานครสามารถใชสอประกอบการจดกจกรรมไดอยางหลากหลาย แตสอทส�าคญทสด คอ นทาน เนองจากเปน สอหลกทตองน�ามาเลาหรออานใหเดกฟง นทานตองมประโยชนและเหมาะสมกบวย ครตองพถพถนและพจารณาเรองทจะน�ามาเลาใหรอบคอบ ทงนเพราะการฟงนทานเปนกจกรรมทสงผลกระทบถงจตใจและพฤตกรรมของเดก ซงส�านกงานเลขาธการสภาการศกษาแหงชาต (2553) ไดเสนอแนวทางในการเลอกนทานส�าหรบเดกปฐมวยไว ดงน

1) เหมาะสมกบวย ความพรอม และวฒภาวะของเดก เดกยงเลกเนอเรองของนทานยงตองเปนเรองทแสดงขอเทจจรงเพอใหเดกเกดความคดรวบยอดทถกตอง ส�าหรบเดกโต ครควรน�าเรองแปลกๆ และมหศจรรยเพอฝนมาเลาใหเดกฟง

2) สนองความตองการพนฐานและความตองการตามธรรมชาตของเดก อยางนอยทสดนทานจะตองท�าใหเดกไดรบความสนกสนานเพลดเพลน เชน เรองเกยวกบสตวหรอเดกในวยเดยวกน การทองเทยว ธรรมชาต สงมหศจรรยเหนอธรรมชาต เปนตน

3) กระตนและปลกเราจนตนาการของเดก เนอหาจงควรมสงทเปนสนทรยภาพความงดงามตนตาตนใจปรากฏอย โดยเฉพาะอยางยงกบเดกทมอายระหวาง 4-6 ป ซงเปนชวงทก�าลงพฒนาความคดจนตนาการ ดงนน การเลอกนทานมาเลาหรออานใหเดกวยนฟงควรเลอกเรองทมการพรรณนา

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ถงความงดงามของธรรมชาต ลกษณะทแปลกประหลาดนาพศวงของสตว ความงดงามของนางฟาหรอความนาเกลยดนากลวของแมมด ความนารกนาเอนดของสตวเลยงตางๆ เปนตน

4) เปนวรรณกรรมทดทงโครงเรอง พฤตกรรมทเดนชดของตวละคร แนวความคดทสรางสรรค และภาษาทเหมาะสมชดเจน งาย และใชภาษาสภาพ เสนอแนะวธแกปญหาแกเดกในการเผชญปญหาอปสรรคและความยากล�าบากดวยวธทสรางสรรค ใชความพากเพยร มานะอดทน และสตปญญา ในการแกไขปญหา

5) เนอหาหลากหลาย ตวละครเอกอยในวยเดยวกบเดก แมวาตวละครจะเปนสตวกตองมพฤตกรรมทมลกษณะเปนเดกเชนเดยวกบผฟง ในการเลอกนทานมาเลาหรออานในแตละครง ควรใหมเนอเรองทแตกตางกนออกไปหลายๆ แนว ส�าหรบเดกเลกอาจตองการฟงเรองเดมซ�าๆ ได แตถาเปนเดกโตแลว การน�าเรองแนวเดยวกนมาเลาบอยๆ จะท�าใหเดกเบอหนายได

6) แทรกบทตลกขบขน แตตองเปนบทตลกทไมหยาบคาย สงทครและผดแลเดกควรระมดระวงเปนอยางยงคอ ไมเลอกนทานทมบทตลกขบขนทมลกษณะเปนการกลนแกลงใหผอนเจบปวด เปนบทตลกทอยบนความอบอายของผอน ซงลกษณะเชนนเดกอาจน�าไปเปนแบบอยางได

7) มเนอหาสาระทมงใหเดกไดขยายประสบการณ ไดรบขอมลขาวสารแปลกใหม โดยพจารณาใหเหมาะสมกบชวงอาย วฒภาวะและประสบการณพนฐานเดมของเดก

8) ชวยปลกฝงลกษณะนสยทดงามใหแกเดก ลกษณะตวเอกทปรากฏในนทานตองเปนตวแบบทดใหแกเดก หรออาจเปนตวแบบทมพฤตกรรมไมดในเบองตน แลวปรบเปลยนนสยไปในทางทถกตองดงาม มจรรยามารยาทนาชนชม และมพฤตกรรมทสงคมยอมรบในทสด

9) ชวยเสรมสรางจรยธรรมและคณธรรมงายๆ ซงเดกในระดบปฐมวยสามารถท�าได เชน เรองทมเนอหาสาระประเภทชน�าใหเดกรจกชวยเหลอตนเอง ระมดระวงเรองความปลอดภย รกษาสขภาพอนามยสวนตน เชน การแปรงฟน การลางมอกอนรบประทานอาหารและหลงจากเขาหองน�า การอาบน�า สระผม เปนตน การระมดระวงและดแลความปลอดภยของตนเองและผอนขณะเลนและท�ากจวตรประจ�าวน เปนตน

ในการเลานทานใหเดกฟง นอกจากการใชนทานเปนสอมาเลาใหเดกฟงแลว การใชสอประกอบการเลานทานกมความส�าคญทจะชวยใหเดกมความสนใจในการฟงนทานมากขน ครสามารถใชสอประกอบการเลานทานไดอยางหลากหลาย เชน หนชนดตางๆ ภาพสามมต การใชนวมอเคลอนไหว เปนตวละครในนทาน ของจรง เปนตน แตทงนตองสอดคลองกบเนอหาของนทาน เหมาะกบวยและความสนใจของเดก และถาเปดโอกาสไดเดกมสวนรวมในการใชสอดวยจะยงชวยเพมความตนเตนและความสนกสนานในการฟงนทานใหแกเดกไดมากขน

สรปไดวา การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานสขภาพอนามยเปนสงทพอแม ผปกครอง และครตองใหความส�าคญ เนองจากสงผลตอการเจรญเตบโต ภาวะโภชนาการ พฤตกรรมสขนสยในการดแลรกษาความสะอาดสวนตางๆ ของรางกาย ตลอดจนการระมดระวงความปลอดภยของตนเองและผอน ซงการจดกจกรรมและประสบการณสามารถท�าไดหลายวธ เชน การปฏบตกจวตรประจ�าวนรวมกบเดกดวยการเปนแบบอยางทด การจดกจกรรมประกอบอาหาร การเลานทาน เปนตน ในการจดกจกรรม

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ดงกลาวจ�าเปนตองมสอและวสดอปกรณประกอบการท�ากจกรรมทครตองใหความส�าคญในการจดหาและจดเตรยมใหเพยงพอกบความตองการ เหมาะสมกบวย และมความปลอดภยส�าหรบเดก


ใหอธบายและยกตวอยางการจดประสบการณและสอทใชในการจดกจกรรมเพอสงเสรมพฤตกรรมการดแลรกษาความปลอดภย


การจดกจกรรมเพอสงเสรมใหเดกดแลรกษาความปลอดภยของตนเองและผอน ควรเรมจากการใหเดกตระหนกถงความส�าคญของการระมดระวงเพอไมใหเกดอบตเหต และผลเสยทเกดจากอบตเหตตางๆ เชน การบาดเจบ พการ ความเสยหายของทรพยสน เปนตน ซงอาจจดกจกรรมไดอยางหลากหลาย เชน การใหเดกสนทนาพดคยเกยวกบประสบการณทเกยวของกบอบตเหตตางๆ การยกตวอยางเหตการณการเกดอบตเหตในชมชนทเดกรบรกนโดยทวไป การเลานทานทตวละครเอกของเรองไดรบอบตเหต จากนนใหเดกมสวนรวมในการสนทนาถงผลกระทบทเกดขน และแนวทางปองกนไมใหเกดอบตเหตตางๆ เปนตน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ




ดานกลามเนอใหญ

การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานการใชกลามเนอใหญ นอกจากครจะตองจดกจกรรมกลางแจงเพอสงเสรมใหเดกไดออกก�าลง ไดใชกลามเนอใหญและการประสานสมพนธของกลามเนอสวนตางๆ อยางอสระและหลากหลายเพอใหเดกไดรบการพฒนาอยางบรณาการแลว ยงตองใหความส�าคญกบของเลนและเครองเลนทเดกตองใชประกอบการเลนทงในดานความแขงแรงทนทานของของเลนและเครองเลน ความเหมาะสมกบวย วธการเลนทถกตอง ความสะอาดและความพรอมของของเลนและเครองเลน รวมตลอดถงการดแลเดกอยางใกลชดตลอดเวลาทเลน ซงมจดมงหมายส�าคญของการจดประสบการณดงน

1. เพอพฒนาความสามารถในการใชและควบคมการเคลอนไหวของกลามเนอบรเวณล�าตว หวไหล แขนและขา

2. เพอพฒนาความสามารถในการควบคมการเคลอนไหวของกลามเนอแขน ขา ล�าตว และ หวไหลไดอยางประสานสมพนธกน

3. เพอพฒนาความสามารถในการเคลอนไหวอวยวะสวนตางๆ ทชวยใหรางกายมการทรงตว ทดสามารถเคลอนทไดอยางคลองแคลว และวองไว

ส�าหรบการจดประสบการณและการใชสอเพอสงเสรมความสามารถในการใชกลามเนอใหญและการประสานสมพนธใหบรรลวตถประสงคดงกลาว สามารถจดกจกรรมได ดงตวอยางตอไปน

1. กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ เปนกจกรรมทจดใหเดกไดเคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกายอยางอสระตามจงหวะโดยใชเสยงเพลง ค�าคลองจอง หรอเครองใหจงหวะชนดอนๆ เชน เสยงตบมอ เสยงเพลง เสยงเคาะไม ร�ามะนา กลอง เปนตน เพอสงเสรมจนตนาการและความคดสรางสรรค ใหเดกไดฝกเคลอนไหวรางกายในลกษณะตางๆ เนองจากเดกวยนรางกายก�าลงอยในระหวางการพฒนา การใชสวนตางๆ ของรางกายยงไมประสานสมพนธกนอยางสมบรณ กจกรรมดงกลาวชวยใหเดกมจงหวะในการเคลอนไหว ไมเกดปญหาวงชนผอนหรอสงของตางๆ ขณะท�ากจกรรม ซงมผลตอการปรบตวของเดก ไมกระทบกระทงผอนไดงาย สามารถด�าเนนชวตอยในสงคมไดอยางมความสข นอกจากนยงชวยใหเดกมบคลกภาพทดดวย

1.1 แนวทางการจดกจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ ในการจดกจกรรมเคลอนไหวและจงหวะส�าหรบเดกปฐมวย ครตองค�านงถงรปแบบการเคลอนไหวและจงหวะทเหมาะสมกบเดก และ องคประกอบของการจดกจกรรม ซงมรายละเอยด ดงน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


1) รปแบบการเคลอนไหวและจงหวะทเหมาะกบเดกปฐมวย มทงหมด 8 รปแบบ (ส�านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2547, น. 60) ดงน

1.1) การเคลอนไหวพนฐาน ไดแก การเคลอนไหวตามธรรมชาตของเดก ซงมทงการเคลอนไหวอยกบท เชน การตบมอ ผงกศรษะ ขยบตา เปนตน และการเคลอนไหวเคลอนท เชน การเดน การวง การกระโดด การควบมา การเขยง เปนตน

1.2) การเลยนแบบ ไดแก การสมมตใหเดกเปนสงใดสงหนง ซงอาจเคลอนท หรออยกบทกได เชน การเลยนแบบทาสตว การเลยนแบบทาทางคน การเลยนแบบเครองยนตกลไกและเครองเลน และการเลยนแบบปรากฏการณธรรมชาต

1.3) การเคลอนไหวตามบทเพลง ไดแก การเคลอนไหวหรอท�าทาประกอบเพลง 1.4) การท�าทากายบรหารประกอบเพลง ไดแก การท�าทากายบรหารตามจงหวะ

ท�านองเพลง หรอค�าคลองจอง1.5)การเคลอนไหวเชงสรางสรรค ไดแก การเคลอนไหวทเดกคดสรางสรรค

ทาทางขนเอง อาจชน�าดวยการปอนค�าถาม หรอออกค�าสง หรอเคลอนไหวโดยใชอปกรณประกอบการฝก เชน แถบผา รบบน ถงถว เปนตน

1.6) การเลนหรอแสดงทาทางตามค�าบรรยาย ไดแก การเคลอนไหวหรอการแสดงทาทางตามจนตนาการจากเรองราว หรอค�าบรรยายของครและผดแลเดก

1.7) การปฏบตตามค�าสงและขอตกลง ไดแก การเคลอนไหวหรอท�าทาทางตามสญญาณหรอค�าสงตามทไดตกลงกนไว

1.8) การฝกท�าทาทางเปนผน�าผตาม ไดแก การเคลอนไหวหรอท�าทาทางจากความคดสรางสรรคของเดกเอง แลวใหเพอนปฏบตตาม

2) องคประกอบของการจดกจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ ในการจดกจกรรมเคลอนไหวและจงหวะส�าหรบเดกปฐมวย ครจ�าเปนตองค�านงถงองคประกอบของการจดกจกรรมดงท ดษฎ บรพตร ณ อยธยา (2535, น. 12-13) กลาวไว ดงน

2.1) การรจกสวนตางๆของรางกาย การเตรยมรางกายใหพรอมทกสวนเพอใหมความคลองถอวาเปนการปพนฐานเบองตนทส�าคญยง เดกตองฝกหดใหเขาใจลกษณะสภาพและการใชรางกายของตนเองวาสามารถเคลอนไหวแตละสวนไดอยางไร รางกายสวนไหนเรยกวาอะไร อยตรงไหน มขนาดเทาไร ใหเดกหดทาทางเอง การฝกหดเชนนเปนการเตรยมเดกใหพรอมทจะเคลอนไหวไดอยางมประสทธภาพ

2.2) บรเวณและพนท การเคลอนไหวนนเปนการขยบเขยอนรางกายบางสวนหรอการเคลอนตว ยอมตองการบรเวณและเนอททจะเคลอนไหวจากจดหนงไปอกจดหนงอยตลอดเวลา บรเวณเนอทโดยรอบจงเปนองคประกอบหนงของการฝกการเคลอนไหวรางกาย ควรใหเดกทดลองหา เนอทรอบๆ ตวในอรยาบทตางๆ กน เชน ยนกางขาเลกนอย กางขามากกวางขน หรอนงในหลายลกษณะ เปนตน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


2.3) ระดบของการเคลอนไหว การเคลอนททกชนดหากไมมการเปลยนระดบ ความสมดล ความเหมาะสม และทาทางทหลากหลายจะไมเกดขน มแตความจ�าเจซ�าซากและความแขงกระดางไมนาด การเปลยนระดบท�าใหเกดทาทางและการเคลอนไหวทแตกตางกนออกไป การใหเดกเคลอนตว 3 ระดบ คอ สง กลาง ต�า นนมความส�าคญ เพราะปกตเดกจะเคลอนตวอยในระดบเดยวกนเทานน การเรมปพนฐานครจะตองใชเทคนควธ เชน การสมมตใหเปนสตวชนดตางๆ การสมมตเรองการเดนทาง เปนตน

2.4) ทศทางของการเคลอนไหว การเคลอนไหวอาจมทศทางไปขางหนา ขางหลง ขางซาย-ขวา หรอรอบทศ ถาไมไดรบการฝกทงเดกและผใหญจะเคลอนตวไปขางหนาอยางเดยว การจดกจกรรมเคลอนไหวส�าหรบเดกโดยใหเดกเปลยนทศทางการเคลอนไหวจะชวยใหสามารถเคลอนตวไปโดยอสระดวยความเชอมนเปนตวของตวเอง

2.5) การฝกจงหวะ เปนการท�าจงหวะดวยวธการตางๆ 4 วธ คอ 1) การใชสวนตางๆ ของรางกาย เชน การตบตก ดดมอ เปนตน 2) การเปลงเสยง เชน ใชพยางคโดดทม ความหมาย เชน อออ ตม ตบปอง หรอ ใชชอคนออกเสยงใหเปนจงหวะ เชน มยร พชร เปนตน 3) การใชเครองเคาะจงหวะมาเคาะ ต ขยบใหเปนจงหวะ และ 4) การเคลอนไหวทงทมเสยงและไมมเสยง เชน การกาวเทาพรอมปรบมอ การโยกตวสลบซายขวา เปนตน

จากความรเกยวกบรปแบบการเคลอนไหวและจงหวะและองคประกอบของการจดกจกรรมเคลอนไหวและจงหวะดงกลาว ครและผดแลเดกสามารถน�ามาบรณาการในการจดกจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ (เยาวพา เดชะคปต, 2540, น. 61; ส�านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2547, น. 61) ไดดงน

(1) ใหเดกหาพนทของตนเองดวยการใหยนหางจากเพอนอยางนอยในรศมของแขนทกางออกอยางเตมทเพอไมใหชนกนขณะเคลอนไหว

(2) เรมจากการเคลอนไหวทเปนอสระทยงไมมกฎกตกาทยงยาก เชน ใหเดกกระจายอยภายในหอง และเคลอนไหวไปตามธรรมชาต เชน การเคลอนไหวอยกบทดวยการกม การเงย การบดตว และการเคลอนไหวทตองเคลอนท เชน การเดน การวง การกระโดด เปนตน

(3) จดใหเดกมประสบการณการเคลอนไหวโดยใชสวนตางๆ ของรางกายในกจกรรมทเออใหเดกไดเคลอนไหวในลกษณะตางๆ ทหลากหลาย

(4) จดกจกรรมใหเปนไปในลกษณะของการเคลอนไหวเชงสรางสรรคใหมากทสด โดยครและผดแลเดกก�าหนดประเดนใหเดกคดเอง ทดลองท�าเองมากกวาทครจะเปนผสาธตหรอบอกใหท�าตาม

(5) จดกจกรรมทมความหมายตอเดก ใหเดกเขาใจและเหนความเกยวของของการเคลอนไหวกบการด�าเนนชวตประจ�าวน โดยเนนทงในดานปรมาณและคณภาพของการเคลอนไหวควบคกนไป

(6) จดกจกรรมการเคลอนไหวทตองใชกลามเนอของรางกายโดยสวนรวมเปนส�าคญกอน เชน กจกรรมการเคลอนไหวทเกยวของกบการใชกลามเนอบรเวณล�าตว แขน และขา เปนตน

(7) สงเสรมใหเดกไดตระหนกถงความสามารถในการเคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกายทตนเองสามารถท�าไดเปนส�าคญ ทงนเพอชวยใหเดกมความเชอมนในตนเองควบคกนไป

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


(8) ใหเดกเขาใจและตระหนกในความแตกตางระหวางความสามารถของตนและผอน เดกแตละคนมอตราการเรยนรหรอการพฒนาความสามารถในการเคลอนไหวของสวนตางๆ ของรางกายแตกตางกน ดงนน การเรยนรเกยวกบการเคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกายของแตละคนจงเปนไปตามอตราการเรยนรของตนเอง

(9) จดกจกรรมการเคลอนไหวในบรรยากาศทมความสนกสนานและทาทายตลอดเวลาการด�าเนนกจกรรม

1.2 สอทใชประกอบการจดกจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ ในการจดกจกรรมเคลอนไหวและจงหวะจ�าเปนตองมสอประกอบการจดกจกรรม โดยเฉพาะอยางยงเครองใหจงหวะ ซงอาจเปนเสยงดนตร การตเกราะ เคาะไม เคาะเหลก กลอง ฉง ฉาบ ร�ามะนา หรอสงตางๆ ทอยรอบตวทสามารถท�าใหเกดเสยงได หรอแมแตเสยงทเกดจากการเคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกาย เชน การตบมอ ตบตก เปนตน เพอเปนขอตกลงหรอกฎกตกาทใชในการปฏบตกจกรรม นอกจากน อาจใหเดกใชอปกรณตางๆ ประกอบการเคลอนไหวเพอพฒนาการคดจนตนาการหรอความคดสรางสรรค รวมทงการแกปญหาตามเงอนไข ทครก�าหนด เชน เศษผา กระดาษหนงสอพมพ ผาเชดหนา ไมบรรทด เกาอ ไมบลอก เปนตน

2. กจกรรมกลางแจง เปนกจกรรมทจดใหเดกไดมโอกาสออกไปนอกหองเรยนเพอออกก�าลง เคลอนไหวรางกายและแสดงออกอยางอสระ โดยยดความสนใจและความสามารถของเดกแตละคนเปนหลก กจกรรมกลางแจงทควรจดใหเดกเลนมหลายชนด ไดแก การเลนเครองเลนในสนาม การเลนน�า เลนทราย การเลนในบานตกตาหรอบานจ�าลอง การเลนในมมชางไม การเลนอปกรณกฬา และการเลนเกมการละเลน (ส�านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2547, น. 63-65) แตในเรองนจะใหความส�าคญกบการเลนเครองเลนในสนามเนองจากเปนกจกรรมทเดกมโอกาสไดใชกลามเนอใหญบรเวณล�าตว หวไหล แขนและขาไดอยางครอบคลม และชวยใหเดกไดฝกใชกลามเนอสวนตางๆ ในลกษณะทแตกตางกน การเลนเครองเลนในสนามสามารถชวยใหเดกไดออกก�าลงกาย ไดฝกการทรงตว ไดกระโดดโลดเตน ไดหอยโหนปนปาย ท�าใหกลามเนอสวนตางๆ ทงแขน ขา และมอท�างานไดอยางประสานสมพนธกน ท�าใหมสขภาพแขงแรง และมบคลกลกษณะทด มความคลองแคลววองไว

2.1 แนวทางการจดกจกรรมกลางแจง ในการจดกจกรรมกลางแจงใหเดกเลนเครองเลนในสนาม และเลนอสระ มแนวทางการจดไดดงน

1) ตรวจดความสะอาด ความเรยบรอย และความพรอมในการใชงานของอปกรณเครองเลนตางๆ และความปลอดภยของสนามและสถานทเลน

2) สรางขอตกลงในการเลนเกยวกบวธการเลน การแบงปน อดทนรอคอยตามล�าดบกอนหลง เพอปองกนอนตรายหรออบตเหตทอาจเกดขน และเมอพบวาเครองเลนช�ารดหรอมปญหาใหแจงครและผดแลเดกทนท

3) อธบายและสาธตวธการเลนและขอควรระวงในการเลนใหเดกเขาใจ และใหเดกสงเกตและทดลองเลนกอนจนเดกสามารถเลนไดดวยตนเอง กรณทเดกเคยเลนมาแลวสามารถใหเดกเลนไดเลยโดยไมตองอธบาย

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


4) ใหเดกมอสระในการเลน และดแลเดกตลอดเวลาทเลน ไมปลอยใหเดกเลนตามล�าพง และชวยเหลอเดกทตองการความชวยเหลอ รวมทงชแนะและตกเตอนในกรณทเดกเลนไมถกตอง ไมเปนไปตามขอตกลง

5) กระตนและจงใจใหเดกเลนเครองเลนใหหลากหลายและปรบเปลยนวธเลนในกรณทสงเกตเหนวาเดกเลนเครองเลนเดมดวยวธการเดมๆ มาระยะหนง เพอใหเดกไดใชอวยวะสวนตางๆ ของรางกายอยางหลากหลายเหมาะสมกบวย

6) เขาไปมสวนรวมกบการเลนของเดกในโอกาสทเหมาะสม โดยการสรางสถานการณการเลนรวมกบเดก หรอใชค�าพด/ค�าถามเพอใหเดกสงเกต และคดหาค�าตอบดวยตนเอง

7) เมอเลนเสรจแลว ใหเดกชวยกนดแลเครองเลนและสถานทเลนใหสะอาดและอยในสภาพเรยบรอย และท�าความสะอาดรางกายใหเรยบรอย

2.2 สอทใชในการจดกจกรรมกลางแจง ในการจดกจกรรมกลางแจง เครองเลนชนดตางๆ นบวาเปนสงส�าคญทจะชวยสรางความสนใจในการเลนใหแกเดก ชวยใหเดกไดออกก�าลงและใชกลามเนอสวนตางๆ ของรางกายไดอยางหลากหลาย เครองเลนอาจซอส�าเรจรปหรอจดท�าขนมาเองกได แตสงส�าคญ คอ ตองปลอดภยทงในดานการออกแบบ วธการเลน วสดทใช และการตดตง ทตองมความเหมาะสมกบวย วธการเลนไมซบซอนมความปลอดภย เดกมความสนกสนานในการเลน แตกไมงายจนไมเกดความทาทายท�าใหเดกไมอยากเลน ครตองจดเตรยมเครองเลนทชวยกระตนใหเดกไดเคลอนไหวรางกายไดอยางหลากหลาย เปดโอกาสใหเดกไดฝกใชอวยวะทกสวน นอกจากน ตองมการดแลรกษาเครองเลนใหสะอาด เรยบรอย อยในสภาพสมบรณพรอมใหเดกเลนไดอยางปลอดภย เมอเกดการช�ารดเสยหายตองรบซอมแซมโดยเรว หากตองใชเวลาในการซอมแซมตองตดประกาศหรอมรวลอมรอบปองกนไมใหเดกเขาเลน ถาสามารถเคลอนยายได ควรน�าออกจากสนามเดกเลนไปกอนจนกวาจะซอมแซมเสรจ เพอความปลอดภยของเดก เครองเลนในสนามทครควรจดเตรยมไวใหเดกเลนควรมความหลากหลาย ดงตวอยางตอไปน

1) บนไดโคง ลกษณะเปนบนไดท�าดวยโลหะหรอพลาสตก โคงเปนรปครงวงกลม มบนไดขน-ลง การปนปายและหอยโหนบนไดโคงท�าใหเดกไดใชก�าลงแขนและขา และการท�างานประสานกนของกลามเนอ

2) มาหมน มลกษณะเปนทนงลอมรอบวงกลม ซงประกอบดวยโลหะเปนรปทอลกษณะกลมหรอราวจบ การเคลอนทอาศยแรงผลกจากมอและเทา การเลนมาหมนชวยใหเดกไดออกก�าลงขา แขน การเคลอนไหวสามารถหมนชาหรอเรวไดตามตองการ

3) ไมกระดก เปนกระดานมทนงตรงปลายทงสองขาง ตรงกลางยดตดกบขาตง สามารถกระดกขน-ลงเมอมผนงตรงปลายทงสองขาง การเลนไมกระดกชวยใหเดกไดใชก�าลงแขน ขา และฝกการทรงตวไมใหตก ขณะไมกระดกขน-ลง

4) บนไดและกระดานลน ประกอบดวยสวนทเปนบนไดส�าหรบปนขน ทยนพก และกระดานลนลาดลงประมาณ 40-60 องศา การเลนบนไดและกระดานลนชวยใหเดกไดออกก�าลงขา แขน และไดฝกการทรงตวขณะลนลง

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


5) โดมกลม ท�าดวยโลหะรปโคงหลายๆ ชน แตละชนมขนหรอทอนโลหะเพอให ปนปาย การเลนโดมกลมชวยใหเดกไดฝกและบรหารกลามเนอมอ แขน และขา และการท�างานประสานกนของกลามเนอ

6) ชงชามลกษณะเปนเชอกแขวนลงมาจากกงไม ทอนไม หรอราวเหลก ผกตดกบทนงทอาจนงได 1-2 คน ความสงของชงชามผลตอรศมการแกวงวาตองการใหแกวงไดใกลหรอไกลเพยงใด การเลนชงชาชวยใหเดกไดใชแรงขอมอ แขน และไดฝกการทรงตว

7) ราวปนปาย สวนมากเปนโลหะตอเปนทรงสเหลยมแนวตรงและแนวขวางหลายชน ความสงขนอยกบอายของเดกทเลน การเลนปนปาย หอยโหน ชวยใหเดกไดออกก�าลงแขน ขา และการท�างานประสานกนของกลามเนอ

8) อโมงคท�าดวยโลหะขนาดใหญ เชน ถงน�ามน วางขวางตามทยดและมบนไดทางขนลง การลอดอโมงคชวยใหเดกไดใชกลามเนอบรเวณแขน ขา ล�าตว และการท�างานประสานกนของกลามเนอ

การจดกจกรรมกลางแจง นอกจากการจดใหเดกเลนเครองเลนในสนามดงกลาวแลว ยงสามารถใหเลนในลกษณะอนๆ ไดอก เชน การเลนขามเครองกดขวาง การเลนเกมกลางแจง การเลนการละเลนพนบาน การเลนน�าเลนทราย การเลนบานจ�าลอง เปนตน

สรปไดวา การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานกลามเนอใหญ เปนการจดกจกรรมและประสบการณเพอสงเสรมและกระตนความแขงแรงของกระดกและกลามเนอบรเวณล�าตว หวไหล แขน และขา ซงสามารถจดกจกรรมไดอยางหลากหลาย เชน กจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะ กจกรรมกลางแจง เปนตน กจกรรมดงกลาวเดกจะมโอกาสไดฝกการทรงตว ไดออกก�าลงกาย ไดใชอวยวะเคลอนไหวบรเวณแขน ขาเพอใหท�างานไดประสานสมพนธกน และการทเดกจะสามารถใชกลามเนอดงกลาวไดอยางมประสทธภาพจ�าเปนตองมเครองเลนชนดตางๆ ทปลอดภย เหมาะสมกบวย และชวยใหเดกไดใชกลามเนอดงกลาวไดอยางหลากหลายและสนกสนาน


ใหอธบายและยกตวอยางการจดประสบการณและสอทชวยใหเดกไดฝกใชกลามเนอบรเวณแขน ขา ล�าตว หวไหล มอ ใหท�างานประสานสมพนธกน


กจกรรมทชวยกระตนใหกระดกมความแขงแรงและชวยใหเดกไดฝกการใชกลามเนอใหญบรเวณล�าตว หวไหล แขนและขาไดดทสด คอ การใหวงเลนในสนามกลางแจง และไดเลนเครองเลนในสนาม เชน เครองเลนปนปาย อโมงค ชงชา ไมกระดก เปนตน การเลนในสนามและเครองเลนตางๆ เดกไดวง กระโดด กลงมวนตว ปนปาน เดนทรงตว มดลอด ซงจะชวยใหกลามเนอใหญสวนตางๆ ไดเคลอนไหว และท�างานไดอยางประสานสมพนธกน ท�าใหการเคลอนไหวรางกายของเดกมความคลองแคลว วองไว และกระฉบกระเฉง

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ




ดานกลามเนอเลก

การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานการใชกลามเนอเลกและการประสานสมพนธ เปนหนาทโดยตรงของพอแม ผปกครอง และคร ทตองศกษาและท�าความเขาใจเกยวกบลกษณะพฒนาการและความสามารถในการใชกลามเนอเลกและการประสานสมพนธของเดกวยน ถงแมวาความสามารถ ดงกลาวจะเกดขนและพฒนาไปตามขนตอนของพฒนาการและอายของเดกทเพมมากขน แตการทเดกจะมทกษะและความสามารถในการใชและควบคมกลามเนอเลกไดอยางด จ�าเปนตองไดรบการสงเสรมและพฒนาจากบคคลทอยใกลชดในการจดกจกรรม จดหาอปกรณของเลนและเครองเลนเพอใหเดกไดฝกใช ลองผดลองถกเพอใหสามารถควบคมกลามเนอเลกบรเวณมอ ขอมอ และนวมอใหท�างานประสานสมพนธกน ซงจะเปนพนฐานส�าคญของการอานและการเขยนในอนาคตของเดก ในการจดประสบการณเพอพฒนากลามเนอเลกและการประสานสมพนธใหแกเดกปฐมวยมจดมงหมายทส�าคญ ดงน

1. เพอพฒนาความสามารถในการใชกลามเนอเลกบรเวณขอมอ มอ และนวมอ2. เพอพฒนาความสามารถในการควบคมการเคลอนไหวของกลามเนอเลกบรเวณขอมอ มอ และ

นวมอและการสมผสรบรใหท�างานไดอยางประสานสมพนธกนส�าหรบการจดประสบการณและการใชสอเพอสงเสรมความสามารถในการใชกลามเนอเลกและการ

ประสานสมพนธของเดกใหบรรลวตถประสงคดงกลาว สามารถจดกจกรรมได ดงตวอยางตอไปน1. กจกรรมสรางสรรค เปนกจกรรมทชวยใหเดกไดใชกลามเนอเลก และแสดงออกทางอารมณ

ความรสก ความคดสรางสรรคและจนตนาการโดยใชศลปะ เชน การวาดภาพระบายส การปน การฉก-ปะ การตด-ปะ การพมพภาพ การรอย การสาน การประดษฐ หรอกจกรรมลกษณะอนทเดกไดคดสรางสรรคทเหมาะกบวย เชน การเลนพลาสตกสรางสรรคหรอตวตอ การเลนสรางจากแผนพลาสตกหรอแทงไม การสรางรปจากกระดานปกหมด เปนตน จากการปฏบตกจกรรมดงกลาว เดกจะไดฝกทกษะการใชกลามเนอเลกบรเวณขอมอ ฝามอ และนวมอในการหยบสงของ อปกรณ เครองมอ ดนสอ สเทยน การจบกรรไกร ตดกระดาษ การใชฝามอนวดแปงหรอคลงแปงโดใหนมกอนปน การใชปลายนวมอหยบวสดมารอย ประดษฐเศษวสด หรอฉกกระดาษเพอน�ามาปะตดใหเปนรปตามจนตนาการ รวมทงการหยบหนงยางหรอเสนไหมพรมมารอยบนหมดทปกบนกระดานเพอสรางสรรคเปนรปตางๆ ตามจนตนาการ ในการหยบจบสงของตางๆ ขณะท�ากจกรรม ตองอาศยการท�างานทประสานสมพนธกนของตาและกลามเนอเลกบรเวณมอ ซงจะชวยใหเดกพรอมทจะอานและเขยนเมอโตขน กจกรรมสรางสรรคสามารถจดไดหลากหลายลกษณะดงตวอยางตอไปน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


1) การวาดภาพระบายส เปนกจกรรมการสรางภาพ 2 มต ทเดกเขยนตามความรสกนกคดของตนเองใหเปนสญลกษณ ลวดลายตางๆ แทนการพด อปกรณทใชไดแก ดนสอ และสชนดตางๆ พกน ชอลก เชอกจานผสมส กระดาษชนดตางๆ เปนตน ใหเดกฝกใชมอและการประสานสมพนธกลามเนอมอและตาในการควบคมการใชดนสอ สไม สเทยน ลากเสน ฝกการวาดภาพและระบายสเปนรปทรงและ รปรางตางๆ

2) การปน เปนการน�าเอาวสดอปกรณ เชน ดนเหนยว ดนน�ามน แปงโด ขเลอยผสมแปงเปยก ฯลฯ มาปนใหเปนรปรางหรอคน สตว สงของตางๆ ตามความคดและจนตนาการของเดก โดยเรมจากการคลงแปงใหเปนเสน ปนเปนแผน ปนเปนกอนกลมหรอสเหลยม ปนตามเรองราวหรอนทานทไดฟงตามจนตนาการ

3) การประดษฐ เปนการน�าเอาสงของ เศษวสด และวสดเหลอใช เชน เศษผา ไหมพรม เชอกฟาง กลองกระดาษชนดและขนาดตางๆ หลอดกาแฟ แกนกระดาษทชช เปนตน น�ามาประดษฐและตกแตงใหเปนสงของทมรปรางตามความคดของเดกอยางอสระ เชน ประดษฐเปนของเลน ของใช เปนตน และอาจใชวสดอนๆ มาประกอบหรอตกแตงเพมเตมเพอใหงานสมบรณขน เชน เศษไหมพรม หลอดกาแฟ เศษผา รวมถงงานกระดาษเสนทใชกาวประกอบใหเปนรปรางสามมต

4) การปะตด (collage) การฉกปะ ตดปะ การปะตดเปนกจกรรมทใชกระดาษหรอวสดตางๆ มาตดซอนกนบนกระดาษหรอผา โดยอาจฉกหรอตดกระดาษเปนชน หรอไมตองฉกถากระดาษมขนาดไมใหญจนเกนไป ในการปะตด อาจปะตดเปนภาพออกมาหรอเพยงน�ากระดาษมาตดซอนๆ กนเทานนกได ส�าหรบการฉกปะและตดปะ ท�าไดหลายวธ อาจฉกกระดาษเปนชนเลกๆ น�ามาตดเรยงตอกน หรออาจฉกกระดาษเปนรปเรขาคณต ฉกตามความคดจนตนาการ บางคนอาจฉกหรอใชกรรไกรตดใหเปนรปตางๆ เชน สตว ผลไม ของเลน เปนตน แลวน�ามาประดษฐเปนภาพหรอใชเปนสวนประกอบในการประดษฐภาพอนกได กระดาษทใชไมควรแขงหรอเหนยวเกนไป เชน กระดาษสมน กระดาษหนงสอพมพ ใบโฆษณาสนคา กระดาษวารสารตางๆ เปนตน

5) การวาดภาพดวยนวมอ เปนการใชนวมอวาดและระบายสบนกระดาษ หรอผาผนใหญใหเปนภาพตามความคดและจนตนาการ

6) การเลนสราง เปนการใชวสดและอปกรณ เชน พลาสตกสรางสรรคหรอตวตอ แผนยางพารา แทงไม กระดานปกหมดและไหมพรม เปนตน มาสรางเปนสงตางๆ หรอน�าไหมพรมมาเกยวบนกระดานปกหมดเปนภาพตางๆ ตามจนตนาการ

1.1 แนวทางการจดกจกรรมสรางสรรค ในการจดกจกรรมสรางสรรค ส�านกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2547, น. 59) ไดเสนอแนวทางในการจดกจกรรมไวดงน

1) จดเตรยมวสดอปกรณในการท�ากจกรรม โดยพยายามจดหาวสดทองถนมาใชเปนอนดบแรก

2) ใหค�าแนะน�า/อธบายและสาธตวธใชวสดอปกรณทถกตองใหเดกเขาใจกอนปฏบตกจกรรม เชน การใชพกนหรอกาว

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3) ใหเดกท�ากจกรรมสรางสรรคประเภทใดประเภทหนงรวมกนในกลมยอย เพอฝกใหเดกรจกการวางแผน และท�างานรวมกบผอน

4) แสดงความสนใจในงานของเดกทกคน และควรน�าผลงานของเดกทกคนหมนเวยนจดแสดงทปายนเทศ

5) หากพบวามเดกสนใจท�ากจกรรมอยางเดยวตลอดเวลา เชน วาดภาพอยางเดยว ครควรกระตนเราและจงใจใหเดกเปลยนท�ากจกรรมอนบาง เพราะกจกรรมแตละประเภทพฒนาเดกแตละดานแตกตางกน และเมอเดกท�าตามทแนะน�าได ควรใหแรงเสรมทกครง

6) เกบผลงานทแสดงความกาวหนาของเดกเปนรายบคคลในแฟมสะสมผลงาน เพอเปนขอมลประกอบการพจารณาความกาวหนาทางพฒนาการของเดก

1.2 สอทใชในการจดกจกรรมสรางสรรค การปฏบตกจกรรมสรางสรรคทจะชวยใหเดกไดฝกการใชและควบคมกลามเนอเลกและการสมผสรบรใหประสานสมพนธกนไดอยางมประสทธภาพจ�าเปนตองมสอทงทเปนวสดและอปกรณทเดกตองใชประกอบการท�ากจกรรมตามประเภทของงานศลปะสรางสรรค (กตยา เกาเอยน, 2551, น. 53-56) ดงน

1) วสดขดเขยน สรางภาพ และทดลองสชนดตางๆ เชน สเทยน สชอลก สน�า สโปสเตอร สผสมอาหาร สจากธรรมชาต สฝน สเมจก ดนสอส พกน กระดาษ เปนตน

2) วสดส�าหรบงานพมพ งานพมพใชวสด 3 ประเภท ไดแก2.1) วสดส�าหรบพนพมพ เชน กระดาษ ผา ไม เปนตน2.2) แมพมพ เปนการใชพนผวของวสดหรอเศษวสดตางๆ มาพมพ เชน

นวมอ มอ ตรายางเปนรปสตว สงของ สญลกษณประจ�าตวเดก เปนตน2.3) สทใชในงานพมพ ใชไดหลายชนดขนอยกบวธพมพ เชน สโปสเตอร

สเทยน สน�า เปนตน3) วสดงานประดษฐเปนวสดทใหเดกใชประดษฐดวยวธตางๆ ตามจนตนาการ เชน

กระดาษ และเศษวสดตางๆ กรรไกร แปงเปยก กาว เปนตน4) วสดส�าหรบงานปน เชน ดนเหนยว ดนน�ามน แปงโด ดนกระดาษ เปนตน

นอกจากวสดอปกรณทเดกตองใชท�ากจกรรมศลปะสรางสรรคแลว ยงมวสดส�าหรบใหเดกเลนสราง เชน แทงไม แทงพลาสตก แผนยางพารา กระดานปกหมด เปนตน วสดอปกรณดงกลาวครตองจดเตรยมหรออาจใหเดกชวยจดหามาบางสวนได เชน เศษวสด วสดเหลอใช ถานและดอกไมทจะมาท�าสจากธรรมชาต วสดและอปกรณควรมความหลากหลายและพอเพยงส�าหรบเดก และควรจดวางไวในททเดกสามารถหยบใชไดดวยตนเอง วสดอปกรณบางอยางทเดกยงไมเคยใช หรอยงใชไมถกตอง ครตองอธบายและสาธตใหเดกเขาใจและสามารถใชไดอยางถกตองดวยตนเองกอนน�าไปใช

2. กจกรรมการเลนนวมอ เปนกจกรรมการเคลอนไหวกลามเนอเลกบรเวณมอ นวมอ และขอมอ ทอาจเปนการเคลอนไหวอยางอสระตามจนตนาการ หรอเคลอนไหวประกอบค�าคลองจอง การเลานทาน การรองเพลง ฯลฯ การเลนนวมอเปนการแตงนวและขยบนวประกอบค�าคลองจอง หรออาจแตงนวเปน ตวละคร แลวขยบนวตางๆ เลนตามบทบาทตวละครในนทานกได กจกรรมการเลนนวมอชวยตอบสนอง

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ความตองการตามธรรมชาตของเดกวยนทชอบการเคลอนไหวและใชจนตนาการ และทส�าคญชวยใหเดกไดบรหารกลามเนอท�าใหสามารถใชมอไดอยางคลองแคลวและประสานสมพนธกน ครสามารถน�าการเลนนวมอมากระตนความสนใจของเดก ชวยใหเดกสงบและมสมาธในการท�ากจกรรมไดดวย

2.1 แนวทางการจดกจกรรมการเลนนวมอ การจดกจกรรมการเลนนวมอทครสวนมากนยมจดกนคอ การใหเดกเคลอนไหวนวมอประกอบการทองค�าคลองจอง และประกอบการเลานทาน ซงมแนวทางการจดกจกรรมไดดงน

1) พจารณาเลอกค�าคลองจอง/นทานทเหมาะส�าหรบการใหเดกเคลอนไหวนวมอประกอบ ขณะทองค�าคลองจองหรอฟงนทาน

2) ฝกทองค�าคลองจองและจ�าเนอหาของนทานใหได เนองจากขณะจดกจกรรมครตองเคลอนไหวนวมอประกอบการทองค�าคลองจอง/เลานทาน ท�าใหตองมสมาธจดจออยกบการเคลอนไหวนวมอและดแลเดกใหมสวนรวมในกจกรรมอยางทวถง

3) คดทาทางการเคลอนไหวนวมอใหสอดคลองกบเนอหาของค�าคลองจอง/นทานทจะเลาใหเดกฟง ซงทาทางการเคลอนไหวควรตองใชนวมอใหครบทกนว และทาการเคลอนไหวนวมอตองไมเรวหรอมความซบซอนทยากเกนวยของเดก

4) ในกรณทเดกยงเคลอนไหวนวมอไดไมคลอง ตองฝกใหเดกเคลอนไหวอยางอสระเพอเตรยมความพรอมกอนการทองค�าคลองจอง/เลานทาน

5) ควรสาธตใหเดกดเปนตวอยางกอน จากนนจงใหเดกท�าไปพรอมกบคร6) เมอเดกท�าไดแลว อาจใหเดกคดทาทางประกอบค�าคลองจองเองตามจนตนาการ

2.2 สอทใชประกอบการจดกจกรรมการเลนนวมอ ในการจดกจกรรมการเลนนวมอ ความสามารถขยบและบงคบกลามเนอบรเวณมอ นวมอ และขอมอเปนสงส�าคญ เนองจากเปนเสมอนอปกรณประกอบการปฏบตกจกรรม หากเดกยงไมสามารถบงคบได ครอาจเรมจากการใหเดกไดฝกการเคลอนไหวและควบคมกลามเนอเลกบรเวณดงกลาวอยางอสระกอน หากจะใหเดกเคลอนไหวนวมอประกอบ ค�าคลองจอง ตองเลอกค�าคลองจองสนๆ ทเดกสามารถจดจ�าได ใชภาษางายแกการท�าความเขาใจ และตองมลกษณะเปนรปธรรมทสามารถคดทาทางประกอบได เชนเดยวกบนทานทตองไมยาว มตวละครทเปนตวเอกไมมาก เปนตน

สรปไดวา การจดประสบการณเพอพฒนาความสามารถในการใชกลามเนอเลก เปนการจดกจกรรมทใหเดกไดมโอกาสฝกใชและควบคมการท�างานของกลามเนอเลกบรเวณขอมอ มอ และนวมอ รวมทงการใชการสมผสรบรใหท�างานประสานสมพนธกน ซงสามารถจดกจกรรมไดอยางหลากหลาย เชน กจกรรมสรางสรรค กจกรรมการเลนนวมอ เปนตน ในการจดกจกรรมดงกลาววสดและอปกรณนบเปนสงส�าคญ ดงนนครตองจดเตรยมและจดหาใหมความหลากหลายและเพยงพอตอความตองการของเดก และตองอธบายและสาธตใหเดกเขาใจและทดลองใชจนเดกสามารถท�าไดดวยตนเอง

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



ใหอธบายและยกตวอยางการจดประสบการณและสอทใชในการสงเสรมการใชกลามเนอบรเวณมอ ขอมอ และนวมอใหประสานสมพนธกบตา


การจดกจกรรมเพอสงเสรมการใชกลามเนอบรเวณมอ ขอมอ และนวมอ และการใชสมผสรบรใหกลามเนอท�างานประสานสมพนธกบตา ตองเปนกจกรรมทเดกไดใชมอโดยเฉพาะบรเวณปลายนวหยบจบสอและวสดอปกรณเพอปฏบตกจกรรม ซงมหลายกจกรรม เชน การรอยวสด การปน การประดษฐเศษวสด การสรางภาพจากกระดานหมด การวางแทงไมตอกนเพอสรางเปนสงตางๆ ตามจนตนาการ เปนตน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตอนท 9.3

การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานรางกาย


หวเรอง9.3.1 การประเมนเดกปฐมวยดานสขภาพอนามย9.3.2 การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานการใชกลามเนอใหญ9.3.3 การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานการใชกลามเนอเลก

แนวคด1. การประเมนเดกปฐมวยดานสขภาพอนามย เปนการประเมนลกษณะทางกาย การเจรญ

เตบโตและภาวะโภชนาการ รวมถงพฤตกรรมดานสขนสยและการดแลรกษาความปลอดภยของตนเองและผอน ซงสามารถประเมนไดทงวธการสงเกตและบนทกพฤตกรรม การสมภาษณ และการใชเครองมอเฉพาะ ส�าหรบเครองมอทใชในการประเมนมทงแบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม แบบสมภาษณ และเครองมอเฉพาะ ทงเครองชงน�าหนกและวดสวนสง และปรอทวดไข

2. การประเมนเดกปฐมวยดานการใชกลามเนอใหญ เปนการประเมนความสามารถในการใชและควบคมกลามเนอบรเวณแขน ขา ล�าตว หวไหล และการประสานสมพนธของกลามเนอทใชในการเคลอนไหวรางกาย ซงสามารถประเมนไดทงวธการสงเกตและบนทกพฤตกรรม และการใชแบบทดสอบเชงปฏบต ส�าหรบเครองมอทนยมใชในการประเมนมทงแบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม และแบบทดสอบเชงปฏบต

3. การประเมนเดกปฐมวยดานการใชกลามเนอเลก เปนการประเมนความสามารถในการใชและควบคมกลามเนอบรเวณมอ ขอมอ นวมอ และการใชสมผสรบรในการประสานสมพนธของกลามเนอทใชในการหยบจบและท�ากจกรรมตางๆ ในชวตประจ�าวน ซงสามารถประเมนไดทงวธการสงเกตและบนทกพฤตกรรม และการทดสอบเชงปฏบต เครองมอทนยมใชในการประเมนคอแบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม และแบบทดสอบเชงปฏบต

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


วตถประสงคเมอศกษาตอนท 9.3 จบแลว นกศกษาสามารถ1. อธบายวธการและยกตวอยางเครองมอทใชในการประเมนสขภาพอนามยของเดกปฐมวยได2. อธบายวธการและยกตวอยางเครองมอทใชในการประเมนพฒนาการดานการใช

กลามเนอใหญของเดกปฐมวยได3. อธบายวธการและยกตวอยางเครองมอทใชในการประเมนพฒนาการดานการใช

กลามเนอเลกของเดกปฐมวยได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



การประเมนเดกปฐมวยดานสขภาพอนามย

การประเมนสขภาพอนามยของเดกเปนสงจ�าเปนทพอแม ผปกครอง และครจะตองกระท�าเปนประจ�าอยางสม�าเสมอ เพอชวยเหลอเดกไดอยางทนทวงทเมอพบความผดปกตตางๆ ทเกดขน และยงสามารถปองกนหรอบรรเทาความรนแรงทจะเกดขนได การประเมนสขภาพอนามยเดกนนจะตองสงเกตโดยใชประสาทสมผส คอ ตา ห และจมก ใหเปนประโยชนในการเกบรวบรวมขอมล ในเรองนจะกลาวถงขอบขาย วธการประเมน และเครองมอทใชในการประเมนสขภาพอนามยเดกปฐมวย ดงมรายละเอยด ตอไปน

1. ขอบขายของการประเมนดานสขภาพอนามยเดกปฐมวย ประกอบดวย การประเมนลกษณะทางรางกาย การประเมนการเจรญเตบโตและภาวะโภชนาการ การประเมนพฤตกรรมสขนสยและความปลอดภย ซงมรายละเอยด ดงน

1.1 การประเมนลกษณะทางรางกาย ตองเรมจากการตรวจดสภาพรางกายทวไปกอนวาเดกมสขภาพแขงแรงสมบรณ แจมใส สนใจตอสงแวดลอม เดน วงไดตามปกต นอนหลบเปนปกต การประเมนลกษณะทางรางกายทวไป ดงตวอยางตอไปน

1) ลกษณะรางกายทวไป ขนาดตวเหมาะสมกบอาย อวยวะสวนตางๆ ของรางกายสมบรณครบถวนและมสดสวนปกต ศรษะไมลบเลก

2) ผม สะอาด ไมมกลน หนงศรษะไมมตมหนอง ไมมเหา3) ห สะอาด ไมมกลน ไมมน�าไหลออกมา มลกษณะการไดยนเปนปกต4) ดวงตา เปนประกายสดใส ไมเปนโรคตาแดง ตาแฉะ มลกษณะการมองเหนเปน

ปกต 5) รมฝปาก เกลยง มสชมพไมซด ไมแหงไมแตก และไมมแผลทรมฝปากและ

มมปาก 6) ฟน ไมเปนโรคฟนผ ฟนไมด�ามลกษณะเหลอแตตอ ไมมเลอดออกตามไรฟน7) อนามยชองปาก ไมมกลนเหมนรนแรง ไมเปนแผลในปาก8) ผวหนง เกลยง ไมเหยวยนหรอแหงกวาปกต ไมมตมหนองหรอผนแดงผดปกต

ไมตกสะเกด 9) เลบ สะอาด เกลยง มลกษณะเปนมน ไมแหง 10) มอและเทา สะอาด ไมมอาการเขยวทปลายมอปลายเทา

1.2 การประเมนการเจรญเตบโตและภาวะโภชนาการ เปนการประเมนการเปลยนแปลงลกษณะโครงสราง ขนาดรางกาย และสวนตางๆ ของรางกายทงกระดก กลามเนอ ระบบประสาทและสมอง น�าหนกตว ความสงขนาดของศรษะทมการเปลยนแปลงไปตามอายทเพมมากขน เดกวยนอยในชวงท

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


โครงสรางทางรางกายและอวยวะตางๆ มการเจรญเตบโตอยางรวดเรว ดวยเหตนเดกจงตองการสารอาหารทถกตองเหมาะสมเพยงพอกบความตองการของรางกายในแตละวย การประเมนภาวะโภชนาการของเดกสวนมากจงเปนการประเมนจากน�าหนกและสวนสงของเดกเทยบกบเดกในวยเดยวกน

1.3 การประเมนพฤตกรรมสขนสยและความปลอดภย เปนการประเมนพฤตกรรมทเปนสวนหนงของการท�ากจวตรประจ�าวนทเดกปฏบตอยางถกตองตามหลกสขภาพและอนามยอยางสม�าเสมอจนเกดความเคยชนทงในดานการดแลรกษาความสะอาดของอวยวะสวนตางๆ ของรางกาย เสอผาเครองนงหม และสงของเครองใช รวมตลอดถงการระมดระวงเรองความปลอดภยของตนเองและผอนจากโรคตดตอและการเกดอบตเหตขณะเลนและปฏบตกจกรรมตางๆ สงผลใหเดกมสขภาพอนามยทแขงแรงสมบรณ

2. วธการประเมนสขภาพอนามยเดกปฐมวย ในการประเมนสขภาพอนามยเดกปฐมวยสามารถประเมนไดหลายวธ แตทนยมใชกนมากทสดม 3 วธ ดงน

2.1 การสงเกตและบนทกพฤตกรรม เปนการสงเกตลกษณะทางรางกายและพฤตกรรม สขนสยทเดกแสดงออกในสภาพการณทเปนธรรมชาตโดยทเดกไมรตว แลวบนทกพฤตกรรมดงกลาว ในแบบสงเกตพฤตกรรมทพฒนาขน ในการสงเกตพฤตกรรมเดกควรสงเกตหลายครงในหลากหลายสถานการณเพอใหแนใจวาเปนพฤตกรรมทแทจรงของเดก

2.2 แบบสมภาษณ เปนแนวค�าถามทครใชในการสนทนาหรอสอบถามขอมลเกยวกบเดกเพมเตม โดยอาจสมภาษณจากตวเดกเอง พอแม ผปกครอง หรอบคคลทเกยวของทสามารถใหขอมล เกยวกบเดกไดเพอความครบถวนสมบรณของขอมลทจะน�ามาใชประกอบการพจารณาตดสนใจเรองใด เรองหนงเกยวกบเดก

2.3 การใชเครองมอเฉพาะ การประเมนการเจรญเตบโตและภาวะโภชนาการของเดกปฐมวยมหลายวธทตองใชประกอบกน เชน การชงน�าหนก การวดสวนสง การวดเสนรอบวงศรษะ เสนรอบวงอก และเสนรอบวงกงกลางตนแขน ความหนาของไขมนใตผวหนง เปนตน บางวธตองใชเครองมอเฉพาะทางทตองไดรบการฝกจากผเชยวชาญ ซงไมเหมาะทพอแม ผปกครอง และครจะใชในการประเมนเดก วธทงายทไดรบความนยมอยางมากในการประเมนการเจรญเตบโตและภาวะโภชนาการเดกในเบองตน ไดแก การชงน�าหนก การวดสวนสง และการสอบถามประวตเกยวกบการรบประทานอาหาร โดยม รายละเอยดในการด�าเนนการ ดงน

1) การชงน�าหนก ควรวางเครองชงบนพนทเรยบ พรอมทงตรวจสอบหรอปรบเครองชงใหเปนศนยกอนทกครง (วธการปรบหรอตรวจสอบเครองชงใหศกษาจากหนงสอคมอของเครองชงแตละเครอง) นอกจากนควรมการตรวจสอบความเทยงตรงของเครองมอชงอยางนอยปละ 2-3 ครง ควรใหเดกถอดเสอผาสวนใหญ รองเทา และเขมขดออก ในการนบอายเดกจะนบเปนเดอนโดยค�านวณจากวน เดอน ปเกด จนถงวนทชงน�าหนก (ใชจดกงกลางของเดอนเปนหลก คอ เศษของเดอนทนอยกวา 15 วน หรอ 15 วนเตมใหตดทง ถาเกน 15 วน ใหนบเปน 1 เดอน)

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


2) การวดสวนสง ใหเดกถอดรองเทาและยนตรงบนพนราบโดยใหสนเทา กน ไหล และศรษะชดผนงหรอเครองวด แลวใชแผนโลหะเลอนวางชดสวนบนสดของศรษะ แลววดสวนสงจากพนถงจดบนศรษะ ส�าหรบการนบอายเดก ค�านวณจากวนเดอนปเกด จนถงวนวดสวนสง ค�านวณแบบเดยวกบทใชในกรณของการชงน�าหนก

3) การใชปรอทวดไขในกรณทตรวจรางกายเดกและพบวาเดกมไข ควรวดอณหภมรางกายดวยปรอทวดไขทนท เดกทมอายต�ากวา 6 ป ควรวดปรอททางรกแร เพราะไมท�าใหเดกกลวและปองกนการกดกลนหรอส�าลกปรอท ปกตอณหภมทวดทางรกแรจะต�ากวาทวดทางปาก 0.5 องศาเซลเซยส และต�ากวาวดทางทวารหนก 1 องศาเซลเซยส อณหภมปกตจะอยระหวาง 35.9-37.2 องศาเซลเซยส ถาพบความผดปกตใดๆ ทเกดขนกบเดก ใหรบสงรกษาตอทนท พาณ สตกะลน (2533, น. 199) ไดกลาวถงแนวทางการใชปรอทวดไขไวดงน

3.1) ดงปรอทออกจากปลอก ลางฟอกสบท�าความสะอาดปรอทกอนใช3.2) ตรวจดน�าปรอททมองเหนเปนสตะกวเงามน ซงอยในชวงกลางเปนแนว

ยาวตามตวปรอทแกว ถายงมองเหนอยสงเกนกระเปาะ ใหจบโคนแทงแกวปรอทใหแนนแลวสลดแรงๆ 2-3 นาท เพอใหน�าปรอททงหมดไหลตกลงไปในกระเปาะซงอยสวนปลายของแทงแกวปรอท แลวจง เรมวด

3.3) สอดปลายปรอทสวนทเปนปลายแหลมไวใตรกแรขางใดขางหนง หนบไวนาน 2-3 นาท แลวจงเอาออก

3.4) อานตวเลขอณหภมทน�าปรอทไหลขนมา คอ อณหภมความรอนภายในรางกายผปวย

3.5) ท�าความสะอาดปรอทดวยน�าสบ ลางแลวเชดใหแหง แลวสลดปรอทเกบในปลอก

3. เครองมอทใชในการประเมนสขภาพอนามยเดกปฐมวย ในการประเมนสขภาพอนามยเดกสามารถใชเครองมอประเมนไดหลายชนด แตทนยมใชกนโดยทวไปม 2 ชนด ดงน

3.1 แบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม ในการประเมนสขภาพอนามยเดกปฐมวยสวนมากจะใชแบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม ดงตวอยางตอไปน

1) แบบบนทกลกษณะทางรางกายของเดก ทตองมการบนทกขอมลลงในแบบบนทก ทงความผดปกตตางๆ ทตรวจพบ หรอโรคประจ�าตว ตลอดจนการแพยา ดงตวอยางตอไปน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตารางท 9.3 ตวอยางแบบบนทกลกษณะทางรางกายของเดกปฐมวย

ชอ-นามสกล................................................................. วนทประเมน ...............................................................ชอผประเมน ................................................................. ครงท .........................................................................

ลกษณะทางรางกาย ปกต ผดปกต หมายเหต

ลกษณะรางกายโดยทวไปผมดวงตาอนามยชองปากรมฝปาก ฟนหมอเลบผวหนงเทา

การแพยา/อาหาร:

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


2) แบบบนทกคาน�าหนกและสวนสง ในการประเมนภาวะโภชนาการและการเจรญเตบโตของเดกดวยการชงน�าหนก และวดสวนสง พอแม ผปกครอง และครจ�าเปนตองบนทกคาน�าหนก และสวนสงของเดกหรอเดกแตละคนลงในแบบบนทกทสรางขน ดงตวอยางในตารางท 9.4 แลวน�าตวเลขเหลานนเปรยบเทยบกบคาเฉลยน�าหนกและสวนสงทศกษาจากเดกไทยของ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข (2543) ในภาคผนวกทายหนวย

ตารางท 9.4 ตวอยางแบบบนทกคาน�าหนกและสวนสงของเดกปฐมวย

ชอผบนทกขอมล................................................................................................................................................

ชอ-นามสกล

ครงท 1 (วนเดอนป) ครงท 2 (วนเดอนป)

อาย

(ป/เดอน)

น�าหนก

(ก.ก.)

สวนสง

(ซม.)

อาย

(ป/เดอน)

น�าหนก

(ก.ก.)

สวนสง

(ซม.)

1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3) แบบสงเกตพฤตกรรมสขนสยและการรกษาความปลอดภย เปนการประเมนพฤตกรรมทเดกปฏบตตนอยางถกตองตามหลกสขภาพและอนามยอยางสม�าเสมอจนเกดความเคยชน สงผลใหเดกมสขภาพอนามยทแขงแรงสมบรณ ซงสวนมากจะใชการสงเกตพฤตกรรมตามแบบสงเกต ทพฒนาขน ดงตวอยางตอไปน

ตารางท 9.5 ตวอยางแบบสงเกตพฤตกรรมดานสขนสยและความปลอดภยของเดกปฐมวย

ค�าชแจง ใหสงเกตพฤตกรรมของเดกตามรายการพฤตกรรมทก�าหนดให โดยใสเครองหมาย ✓ ลงในชองระดบพฤตกรรมตามทสงเกตเหน

ชอ-นามสกล................................................................. วนทประเมน ...............................................................ชอผประเมน ................................................................. ครงท .........................................................................

ขอท รายการพฤตกรรม ระดบพฤตกรรม

ท�าไดดวยตนเอง ครตองเตอนบาง

1. การลางมอ

1.1 ลางมอหลงจากเลนเสรจ

1.2 ลางมอกอนรบประทานอาหาร

1.3 ลางมอหลงเขาหองน�า

1.4 ลางมอเมอเปอนเปรอะ

1.5 เชดมอหลงจากลางมอ

2. การเลนเครองเลนสนาม

2.1 เลนเครองเลนไดถกวธ

2.2 เขาแถวรอเลนตามล�าดบกอนหลงไมแยงกนเลน

2.3 แจงครเมอพบเหนของเลนช�ารด

2.4 ใหค�าแนะน�าเพอนทเลนเครองเลนไมถกตอง

2.5 ไมเลนโลดโผนเสยงตอการเกดอบตเหต

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3.2 แบบสมภาษณ ในกรณทพบวาเดกมอาการแสดงของการขาดสารอาหาร หรอมประวตทสงสยวาจะเปนโรคขาดสารอาหาร การสอบถามประวตเกยวกบการรบประทานอาหารของเดกจะม สวนชวยใหมขอมลเพมเตมประกอบการพจารณาและแกไขปญหาได ในการสอบถามประวตเกยวกบ การรบประทานอาหารของเดกอาจตงค�าถามได ดงตวอยางตอไปน

1) วนนไดรบประทานอาหารอะไรมาบาง................................................................................................................................................................................................................................

2) ปกตรบประทานอาหารอะไรทบาน รบประทานปรมาณมากนอยเทาใด............... ...............................................................................................................................................................

3) อาหารทชอบรบประทาน คอ อะไร และอาหารทไมชอบรบประทาน คอ อะไร...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4) จ�านวนมออาหารทรบประทานเมออยบาน และเวลาทรบประทานอาหารแตละมอ ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

นอกจากการสอบถามเดกเกยวกบการรบประทานอาหารทบาน ยงอาจสอบถามผปกครองเพมเตม รวมทงใหผปกครองชวยจดบนทกรายการอาหารทเดกรบประทานตลอดสปดาหทผานมาดวยกได

สรปไดวา การประเมนสขภาพอนามยของเดกปฐมวยตองประเมนใหครอบคลมลกษณะทางกาย การเจรญเตบโตและภาวะโภชนาการ รวมถงพฤตกรรมดานสขนสยและความปลอดภย ซงการประเมนสขภาพอนามยดงกลาวอาจใชวธการประเมนไดทงการสงเกตและบนทกพฤตกรรม การสมภาษณ และการใชเครองมอเฉพาะ โดยอาจใชเครองมอไดหลากหลาย เชน แบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม แบบสมภาษณ และเครองมอเฉพาะประเภทเครองชงน�าหนก เครองวดสวนสง และปรอทวดไข เปนตน


ใหอธบายวธการและยกตวอยางเครองมอทใชในการประเมนสขภาพอนามยของเดกปฐมวย


การประเมนสขภาพอนามยของเดกปฐมวยทครตองประเมนเปนประจ�าอยางตอเนอง คอ การประเมนความสะอาดและความผดปกตของอวยวะสวนตางๆ ของรางกาย ทครตรวจรางกายเดกตอนเชากอนเขาหองเรยน ในการประเมนดงกลาวอาจใชแบบบนทกลกษณะทางรางกายเปนเครองมอ โดยใสรายชออวยวะของรางกายทตองการประเมนในแบบบนทก เพอใหครใชเปนเอกสารในการบนทกขอมลทไดจากการสงเกตอวยวะดงกลาว หากมความผดปกตเกดขนกบอวยวะสวนใดสวนหนง สามารถบนทกรายละเอยดในแบบบนทกได เพอเปนขอมลเบองตนในการชวยเหลอเดก

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานการใชกลามเนอใหญ

การประเมนดานการใชกลามเนอใหญของเดกปฐมวย เปนการใชเครองมอชนดตางๆ เกบรวบรวมขอมลเกยวกบความสามารถในการบงคบกลามเนอทใชในการเคลอนไหวรางกาย หรอทเกยวของกบ การเคลอนไหวอวยวะทส�าคญของรางกาย และการประสานสมพนธ เชน การเดน การวง การกระโดด การทรงตว เปนตน แลวน�าขอมลดงกลาวมาเปรยบเทยบกบเกณฑทก�าหนด เพอตดสนเกยวกบความสามารถดานการใชกลามเนอใหญของเดกวาเปนไปตามวยหรอไม เพยงใด ซงการประเมนการใชกลามเนอใหญของเดกปฐมวยโดยทวไปจะใชการสงเกตพฤตกรรมขณะทเดกเลนเครองเลนในสนาม หรอเลนกลางแจง ในสภาพการณทเปนธรรมชาต ขณะเดยวกนอาจใชการทดสอบความสามารถดานการใชกลามเนอใหญ ในสถานการณทสรางขน หรอทเรยกวา การทดสอบเชงปฏบต ในกรณทการเลนตามปกตของเดกไมแสดงใหเหนถงการใชกลามเนอใหญทตองการประเมนอยางชดเจน ในเรองนจะกลาวถงขอบขาย วธการประเมน และเครองมอทใชในการประเมนความสามารถในการใชกลามเนอใหญของเดกปฐมวย ดงรายละเอยด ตอไปน

1. ขอบขายของการประเมนดานการใชกลามเนอใหญของเดกปฐมวย ประกอบดวยการประเมนความสามารถในการใชกลามเนอใหญบรเวณล�าตว แขน ขา หวไหลในการเคลอนไหวรางกายในลกษณะทหลากหลาย เชน การเดน การวง การกระโดด การปนปาย การถบจกรยานสามลอและสองลอ การโยน การรบ การขวาง การปา การคลาน การมดลอด เปนตน ดงรายละเอยดทกลาวไวในเรองท 9.1.3

2. วธการประเมนดานการใชกลามเนอใหญของเดกปฐมวย การประเมนความสามารถในการใชกลามเนอใหญของเดกปฐมวยในแตละชวงวยทครสวนมากนยมใชม 2 วธ ดงน

2.1 วธการสงเกตและบนทกพฤตกรรม เปนวธทใชกนมากทสด เนองจากท�าไดไมยงยากและชวยใหไดขอมลทเปนพฤตกรรมการใชกลามเนอใหญของเดกในสภาพการณทเปนธรรมชาต ไดเหนพฤตกรรมตามสภาพจรงขณะทเดกเลนเครองเลน เลนเกมการละเลน เลนบานจ�าลอง เลนน�าเลนทราย หรอวงเลนอยางอสระในสนาม ในการสงเกตพฤตกรรมของเดก ควรสงเกตการใชกลามเนอใหญของเดกในลกษณะตางๆ ทหลากหลาย เชน การเดน วง กระโดด มวนตว กลงตว เปนตน เพอใหสามารถประเมนความแขงแรงของกระดก และการประสานสมพนธของการใชกลามเนอใหญบรเวณแขน ขา ล�าตว หวไหล ขณะเคลอนไหวรางกายไดอยางครอบคลม

2.2 วธการทดสอบเชงปฏบต เปนวธประเมนความสามารถในการใชและควบคมการเคลอนไหวของกลามเนอใหญทงการเคลอนไหวแขน ขา การทรงตว และการประสานสมพนธโดยใช แบบทดสอบเปนเครองมอในการวดดวยการสรางสถานการณหรอก�าหนดเงอนไขหรอสงทตองการใหเดกปฏบตในระยะเวลาทก�าหนด แบบทดสอบทใชกบเดกวยนควรมลกษณะเหมอนการเลน กจกรรมทใชสอบควรเปนเสมอนกจกรรมการเลนเกมหรอการเลนในสนาม เพอใหเดกรสกเหมอนก�าลงเลนไมใชท�าแบบ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ทดสอบ ในการด�าเนนการทดสอบครตองอธบายค�าสงใหเดกเขาใจกอนใหเดกปฏบต เพอใหแนใจวาทเดกปฏบตไมไดหรอไมถกตอง เปนเพราะเดกท�าไมไดจรงๆ ไมใชเกดจากการไมเขาใจค�าสง

3. เครองมอทใชในการประเมนดานการใชกลามเนอใหญของเดกปฐมวย ในการประเมนการใชกลามเนอใหญของเดกปฐมวย พอแม ผปกครอง และครสวนมากนยมใชเครองมอ 2 ชนด ดงตอไปน

3.1 แบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม เปนเครองมอทพอแม ผปกครอง และครใชในการสงเกตพฤตกรรมการใชกลามเนอใหญของเดกปฐมวยและบนทกขอมลทไดจากการสงเกตขณะทเดกเลนหรอท�ากจกรรมตางๆ แบบสงเกตพฤตกรรมมหลายชนดใหเลอกใชไดตามจดประสงคของการสงเกตแตละครง ตงแตแบบบนทกพฤตกรรม ทเปดโอกาสใหบนทกขอมลการใชกลามเนอแขน ขา ล�าตวเชงลกทครตอง การศกษา แบบสงเกตพฤตกรรมแบบส�ารวจรายการ และแบบสงเกตพฤตกรรมแบบมาตรประมาณคา ดงตวอยางตอไปน

1) แบบบนทกพฤตกรรม ใชบนทกขอมลทไดจากการสงเกตพฤตกรรมการใช กลามเนอใหญในลกษณะตางๆ ของเดกในสถานการณการเลนทแตกตางกน เพอชวยใหไดขอมลเกยวกบความสามารถในการใชและควบคมกลามเนอสวนตางๆ ของรางกายเดก สถานการณรอบตวเดก หรอปญหาบางอยางทเกดขนกบเดกไดดยงขน โดยอาจบนทกพฤตกรรมทวๆ ไปของเดกแตละคนทสงเกตเหนอยางตรงไปตรงมาโดยไมใสความคดเหน หรออาจบนทกพฤตกรรมการใชกลามเนอทมลกษณะเฉพาะจากเหตการณใดเหตการณหนงขณะทเลน ในการบนทกพฤตกรรมเดกอาจมการบนทกภาพหรอเสยงประกอบเพอใหไดขอมลเกยวกบพฤตกรรมเดกทแสดงออกไดสมบรณและชดเจนมากขน และใสความคดเหนของผสงเกตลงในชองการแปลความดงตวอยางในตารางท 9.6 ตอไปน

ตารางท 9.6 ตวอยางแบบบนทกพฤตกรรมเดกปฐมวย

ชอ ด.ช./ด.ญ. ........................................................................................ อาย....................ป....................เดอนผสงเกต...............................................................................วนทสงเกต.................................ครงท....................พฤตกรรมทตองการสงเกต.................................................................................................................................

สถานทและเวลา พฤตกรรมหรอเหตการณทสงเกต การแปลความ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


2) แบบสงเกตพฤตกรรมแบบส�ารวจรายการ(checklist) เปนเครองมอทชวยใหพอแม ผปกครอง และครไดขอมลวาเดกสามารถใชกลามเนอใหญปฏบตกจกรรมตางๆ ไดหรอไม หรอเดกแสดงพฤตกรรมทพอแม ผปกครอง และครคาดหวงไวหรอไม เชน ท�าได-ไมได ปฏบต-ไมปฏบต ม-ไมม ปรากฏ-ไมปรากฏ เปนตน แบบสงเกตพฤตกรรมดงกลาวสามารถพฒนาขนเองโดยการเขยนรายการพฤตกรรมหรอกจกรรมของพฒนาการดานทตองการสงเกตตามคณลกษณะตามวยหรอทฤษฎพฒนาการดานใดดานหนง รายการพฤตกรรมทสงเกตควรครอบคลมพฤตกรรมทงหมดทเดกปฐมวยระดบอายนนๆ สามารถท�าได ดงตวอยางตอไปน

แบบสงเกตพฤตกรรมการใชกลามเนอใหญของเดกปฐมวย (อาย 5-6 ป)

ชอเดก...................................................................................................... อาย....................ป....................เดอนผสงเกต...............................................................................วนทสงเกต.................................ครงท....................พฤตกรรมทตองการสงเกต: ความสามารถดานการใชกลามเนอใหญในการเคลอนไหวรางกาย การทรงตว และ

การประสานสมพนธค�าชแจง ใหสงเกตพฤตกรรมตามรายการตอไปน ถาพบใหใสเครองหมาย ✓ ลงในชอง ( ) ถาไมพบ ไมตอง

ท�าเครองหมายใดๆ( ) ยนขาเดยวได 8 วนาท( ) เดนบนกระดานทรงตวโดยไมใชแขนชวย( ) เดนตอเทาไปขางหนาบนกระดานทรงตวได ( ) เดนสลบเทาขน-ลงบนไดได ( ) วงออมหลกไดโดยไมโดนหลกและไมลม ( ) เดนหนาและเตะลกบอลได ( ) โยนลกบอลไดไกลประมาณ 2 เมตร ( ) รบลกบอลดวยมอทงสองโดยไมใชล�าตวชวย ( ) เคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกายไปตามเพลงได( ) กระโดดสองเทาไดไกลประมาณ 20 เซนตเมตร ( ) กระโดดเทาคไดสง 15 เซนตเมตร ( ) กระโดดขาเดยวอยางตอเนองไดประมาณ 10 ครง

3) แบบสงเกตพฤตกรรมแบบมาตรประมาณคา (rating scale) เปนแบบสงเกตพฤตกรรมทมลกษณะคลายแบบส�ารวจรายการ แตกตางกนตรงทแบบมาตรประมาณคามระดบคณภาพ หรอความเขมขนของพฤตกรรมทสงเกต ซงมตงแต 3-5 ระดบ เชน ท�าไดทกครง ท�าไดบาง ท�าไมได หรอท�าไดมากทสด ท�าไดมาก ท�าไดปานกลาง ท�าไดนอย ท�าไดนอยทสด เปนตน ดงนนในการสงเกตพฤตกรรมการใชกลามเนอใหญของเดกปฐมวย พอแม ผปกครอง และครตองพจารณาและตดสนใจอยางรอบคอบวาพฤตกรรมเดกทแสดงออกมานนจดอยในอนดบใด เพอใหไดขอมลทมความนาเชอถอ ดงตวอยางตอไปน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตารางท 9.7 ตวอยางแบบสงเกตพฤตกรรมการใชกลามเนอใหญของเดกปฐมวย (อาย 5-6 ป)

ชอเดก...................................................................................................... อาย....................ป....................เดอนผสงเกต...............................................................................วนทสงเกต.................................ครงท....................พฤตกรรมทตองการสงเกต: ความสามารถดานการใชกลามเนอใหญและการประสานสมพนธในการเคลอนไหว

อวยวะสวนตางๆ ของรางกาย และการทรงตว ค�าชแจง ใหสงเกตพฤตกรรมตอไปน แลวท�าเครองหมาย ✓ ลงในชองระดบพฤตกรรมตามทสงเกตเหน ดงน

3 หมายถง สงเกตพฤตกรรมพบทกครง2 หมายถง สงเกตพฤตกรรมพบบอยครง1 หมายถง สงเกตพฤตกรรมพบบางเวลา

รายการพฤตกรรมระดบพฤตกรรม

หมายเหต 3 2 1

1. เดนขน-ลงบนไดสลบเทาไดคลองแคลว2. วงอยางรวดเรวและหยดไดทนท หมนตวเลยวไดคลอง3. กระโดดขามสงกดขวางได4. กระโดดขาเดยวไปขางหนาตอเนองกนไดไกล5. กระโดดควบแบบมาวงไดคลอง6. เตะลกบอลกะระยะไดด7. ปนเครองเลนสนามแกวงตวไดด 8. ถบจกรยานสามลอหลบสงกดขวางได

3.2 แบบทดสอบเชงปฏบต เปนการประเมนความสามารถในการใชกลามเนอใหญบรเวณแขน ขา ล�าตว และหวไหลใหประสานสมพนธในการเคลอนไหวอวยวะสวนตางๆ ของรางกาย ดวยการก�าหนดกจกรรมและ/หรอวธการปฏบตกจกรรมทเดกตองใชกลามเนอในสวนทตองการประเมนใหเดกท�าภายในเวลาทก�าหนด และมการก�าหนดเกณฑการใหคะแนนทชดเจน เพอใหสามารถประเมนการใชกลามเนอใหญของเดกไดอยางครอบคลม ดงตวอยางแบบทดสอบ (สมคด พรมจย, 2557, น. 6-28) ดงตอไปน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตวอยางแบบทดสอบวดความสามารถในการใชกลามเนอใหญของเดกปฐมวย ขอ 1. การเขยงปลายเทาขนสดและเหยยดแขนทงสองขางตงเหนอศรษะ เปนความสามารถของ

กลามเนอใหญเกดความตงตว แสดงถงความแขงแรงของกลามเนอบรเวณแขนและขาวธการทดสอบ

1) เดกยนล�าตวตรง เทาชด2) คอยๆ เหยยดแขนทงสองขางไปเหนอศรษะ พรอมกบเขยงปลายเทาขนไปสงทสด3) การเหยยดแขนทงสองขาง เดกตองใชแขนทงสองแนบชดใบหทงสองขาง ฝามอ

ทงสองขางหนเขาหากนเกณฑการใหคะแนน

1) ให 1 คะแนน ถาเดกท�าไดในระยะเวลา 10 วนาท โดยไมโอนเอนสายจะลม2) ให 0 คะแนน ถาเดกท�าไมได มอาการโอนเอนสายไปมาและขาสนเหยยดขา

ทงสองขางไมตงกอนหมดเวลา

สรปไดวา การประเมนดานการใชกลามเนอใหญ เปนการประเมนความสามารถในการใชและควบคมกลามเนอบรเวณแขน ขา ล�าตว และหวไหล ใหท�างานประสานสมพนธกนในการเคลอนไหวรางกาย ซงสามารถประเมนได 2 วธ คอ 1) การสงเกตและบนทกพฤตกรรม ซงเปนวธทนยมใชมากทสด และ 2) การทดสอบเชงปฏบต ส�าหรบเครองมอทใชในการประเมนการใชกลามเนอใหญม 2 ชนด ไดแก 1) แบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม ทงทเปนแบบบนทกพฤตกรรม แบบสงเกตพฤตกรรมแบบส�ารวจรายการ และแบบสงเกตพฤตกรรมแบบมาตรประมาณคา และ 2) แบบทดสอบเชงปฏบต ทใหเดกปฏบตกจกรรมทตองใชกลามเนอใหญทงแขน ขา ล�าตว และหวไหลตามทก�าหนด


ใหอธบายวธการและยกตวอยางเครองมอทใชในการประเมนการใชกลามเนอใหญของเดกปฐมวย


การประเมนความสามารถในการใชกลามเนอใหญของเดกปฐมวยสวนมากใชวธการสงเกตพฤตกรรมการใชกลามเนอบรเวณหวไหล ล�าตว แขนและขาในการเคลอนไหวขณะเลนอสระ หรอเลนเครองเลนในสนามในสภาพการณธรรมชาต วาสามารถใชงานไดอยางประสานสมพนธกนอยางคลองแคลว วองไวไดอยางเหมาะสมกบวยหรอไม เครองมอทใชประกอบการสงเกตมหลายชนดใหเลอก เชน แบบบนทกพฤตกรรม แบบสงเกตพฤตกรรมแบบส�ารวจรายการ แบบสงเกตพฤตกรรมแบบมาตรประมาณคา เปนตน หรออาจใชแบบทดสอบใหเดกปฏบตใหดกไดเชนกน เครองมอแตละชนดมลกษณะเดนและจดมงหมาย ในการใชไมเหมอนกน พอแม ผปกครอง และครตองศกษาและท�าความเขาใจเพอใหสามารถเลอกใชไดอยางเหมาะสม

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานการใชกลามเนอเลก

การประเมนการใชกลามเนอเลก เปนการใชเครองมอชนดตางๆ เกบรวบรวมขอมลเกยวกบความสามารถในการใชและควบคมกลามเนอเลกบรเวณขอมอ มอ นวมอ การใชสมผสรบรในการประสานสมพนธของกลามทใชในการหยบ จบ ขดเขยน การรอย การใชกรรไกร การสาน แลวน�าขอมลดงกลาวมา เปรยบเทยบกบเกณฑทก�าหนดเพอพจารณาวาเดกมพฒนาการและความสามารถในการใชกลามเนอเลกสมวยหรอไม อยางไร ซงการประเมนการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวยโดยทวไปนยมใชวธการสงเกตพฤตกรรมขณะทเดกท�ากจกรรมตางๆ ในชวตประจ�าวน และการชวยเหลอตนเองในกจวตรประจ�าวน ในกรณทการใชกลามเนอเลกในบางลกษณะ เดกไมแสดงพฤตกรรมออกมาอยางชดเจนในสภาพการณทเปนปกตในชวตประจ�าวน พอแม ผปกครอง และครอาจสรางสถานการณหรอก�าหนดกจกรรมใหเดกปฏบต หรอทเรยกวา การทดสอบเชงปฏบตกได ในเรองนจะกลาวถงขอบขาย วธการประเมน และเครองมอทใชในการประเมนการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวย ดงรายละเอยดตอไปน

1. ขอบขายของการประเมนการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวย ประกอบดวยการประเมนความสามารถในการใชกลามเนอเลกและการประสานสมพนธของกลามเนอบรเวณขอมอ มอ และนวมอ ในการท�ากจวตรประจ�าวนและท�ากจกรรมตางๆ เชน การหมนลกบดเปด-ปดประต การรดซป การตดกระดม การจบหยบแกวน�า การจบกรรไกรตดกระดาษ การหยบลกปดรอยเชอก การจบดนสอลากเสนหรอ วาดภาพ เปนตน ดงรายละเอยดทกลาวไวในเรองท 9.1.3

2. วธการประเมนการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวย การประเมนความสามารถในการใช กลามเนอเลกของเดกปฐมวยทพอแม ผปกครอง และครสวนมากนยมใชม 2 วธ ดงน

2.1 วธการสงเกตและบนทกพฤตกรรม เปนวธทนยมใชในการประเมนการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวยมากทสด เปนวธทมประสทธภาพทจะชวยใหไดขอมลเกยวกบพฤตกรรมการใชมอ ขอมอ นวมอ การใชสมผสรบรในการประสานสมพนธของกลามเนอมอและตาในสภาพการณทเปนธรรมชาต ขณะเดกท�ากจกรรมตางๆ อยางตอเนอง โดยพอแม ผปกครอง และครคอยเฝาสงเกตพฤตกรรมเดกพรอมทงบนทกขอมลลงในแบบสงเกต

2.2 วธการทดสอบเชงปฏบต เปนวธการหนงทสามารถใชวดความสามารถในการใช กลามเนอเลกบรเวณมอ ขอมอ นวมอ และการประสานสมพนธของกลามเนอมอกบการสมผสรบรในการปฏบตกจกรรมตางๆ ลกษณะของแบบทดสอบทเหมาะกบการใชวดความสามารถในการกลามเนอเลกของเดกปฐมวย ควรเปนแบบทดสอบทก�าหนดกจกรรมซงเปนสวนหนงของกจวตรประจ�าวนหรอกจกรรมประจ�าวน ทเดกท�าเปนปกตทกวนอยแลวใหเดกปฏบตภายในเวลาทก�าหนด โดยมพอแม ผปกครอง และครบอกวาจะใหท�าอะไรหรอสาธตใหดเปนตวอยาง เชน การลากเสน การใชกรรไกรตดกระดาษ การลากเสนตามแบบ การคบวสด เปนตน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3. เครองมอทใชในการประเมนการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวย ในการประเมนการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวย พอแม ผปกครอง และครสวนมากนยมใชเครองมอ 2 ชนด ดงตอไปน

3.1 แบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม เปนเครองมอทพอแม ผปกครอง และครใชประกอบการสงเกตพฤตกรรมการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวยขณะทเลนหรอท�ากจกรรมตางๆ ซงมหลายชนดขนอยกบจดมงหมายของการสงเกตและลกษณะของขอมลทตองการ ตงแตแบบบนทกพฤตกรรม ทเปดโอกาสใหสงเกตและบนทกขอมลทเปนรายละเอยดของการใชกลามเนอมอ ขอมอ และนวมอ ในสถานการณเฉพาะทครตองการศกษาไดอยางอสระ แบบสงเกตพฤตกรรมแบบส�ารวจรายการ และแบบสงเกตพฤตกรรมแบบมาตรประมาณคา ดงตวอยางตอไปน

1) แบบบนทกพฤตกรรม เปนวธการหนงของการเกบขอมลพฤตกรรมการใช กลามเนอเลกของเดกปฐมวยจากสถานการณจรงขณะท�ากจกรรมตางๆ ทงทท�ากจกรรมเปนกลมและรายบคคล การบนทกพฤตกรรมการใชกลามเนอบรเวณมอ ขอมอ และนวมอชวยใหครสามารถเกบรองรอยขอมลจากการสงเกตไดอยางละเอยด ขอควรระวงส�าหรบการใชวธการบนทกพฤตกรรม คอ ตองจดบนทกขอมลตามสภาพจรงทเกดขนอยางตรงไปตรงมาตามทไดเหนหรอไดยนโดยไมใสความรสกหรอความคดเหนลงไป โดยแยกการตความและแปลความออกมาจากพฤตกรรมทสงเกตได ถาพอแม ผปกครอง และครสามารถบนทกภาพหรอเสยงประกอบการบนทกพฤตกรรมได จะชวยใหมขอมลประกอบการแปลความหรอตความหมายของพฤตกรรมเดกไดแมนย�ามากขน ชวยใหสามารถวางแผนการพฒนาและชวยเหลอเดกตอไปได ตอไปนเปนแบบบนทกพฤตกรรมเดกปฐมวยทพอแม ผปกครอง และครอาจน�าไปปรบใชได

ตารางท 9.8 ตวอยางแบบบนทกพฤตกรรมเดกปฐมวย

การสงเกตครงท............................ชอเดก....................................................นามสกล...............................................อาย............ป ชน..........................วนท............................... เวลา............................สถานการณทสงเกต........................................................ สถานทสงเกต............................................................

พฤตกรรม ความคดเหนของผสงเกต ขอเสนอแนะ

ลงชอ ........................................................... ต�าแหนง .......................................................

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


2) แบบสงเกตพฤตกรรมแบบส�ารวจรายการ(checklist) เปนเครองมอทจะชวยใหพอแม ผปกครอง และครไดขอมลวาเดกสามารถใชและควบคมกลามเนอเลก การสมผสรบรใหประสานสมพนธกนในการใชมอหยบจบ หรอท�ากจกรรมตางๆ ไดหรอไม โดยในแบบสงเกตจะมรายการพฤตกรรมการใชกลามเนอเลกในลกษณะตางๆ ของเดกใหพอแม ผปกครอง และครสงเกต หากพบวาเดกมพฤตกรรมตามรายการทก�าหนดไว ใหบนทกพฤตกรรมดงกลาวลงในแบบสงเกต ดงตวอยางตอไปน

ตารางท 9.9 ตวอยางแบบสงเกตพฤตกรรมการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวย (อาย 5-6 ป)

ชอเดก..................................................................................................... อาย....................ป....................เดอนผสงเกต...............................................................................วนทสงเกต.................................ครงท....................พฤตกรรมทตองการสงเกต: ความสามารถดานการใชกลามเนอเลกและการประสานสมพนธในการใชมอหยบจบ

สงของและท�ากจกรรมตางๆ ค�าชแจง ใหสงเกตพฤตกรรมตามรายการในแบบบนทก แลวใสเครองหมาย ✓ ลงในชองพฤตกรรมตามทสงเกตเหน

รายการพฤตกรรมพฤตกรรมทสงเกตเหน

หมายเหตท�าได ท�าไมได

1. โยนลกบอลคลายผใหญ ยนเทาออกมาใชแขนเหวยงลก2. รบลกบอลทกระดอนขนจากพนไดดวยมอทงสอง3. ตอแทงไมบลอกเปนรปบนไดได4. หยบลกกวาดใสขวด 10 เมด ไดในเวลา 18-20 วนาท5. ตอภาพตดตอ 7-15 ชนได6. ตดกระดาษตามเสนโคงได7. เขยนรปสามเหลยมตามแบบได8. พบและรดสนกระดาษไดคลองแคลวหลายทบ9. วาดภาพคนมศรษะ ตา ขา ปาก ล�าตว เทา จมก แขน คอ มอ ผม

3) แบบสงเกตพฤตกรรมแบบมาตรประมาณคา (rating scale) เปนแบบสงเกตพฤตกรรมทชวยใหพอแม ผปกครอง และครสามารถประเมนไดวาเดกมความสามารถในการใชกลามเนอเลกบรเวณมอ ขอมอ นวมอ และการสมผสรบรไดอยางประสานสมพนธกนในการหยบ จบ รบ โยน และท�ากจวตรประจ�าวนไดมากนอยเพยงใด ในการสงเกตพฤตกรรมอาจเปนการสงเกตในขณะทเดกเลนหรอท�ากจกรรมตามปกต หรออาจสรางสถานการณใหเดกปฏบตหรอท�ากจกรรมตามทก�าหนดใหกได ระดบของการประเมนพฤตกรรมเดกปฐมวยอาจเปน 3 ระดบ หรอ 5 ระดบกได ขนอยกบจดประสงคของการประเมน และลกษณะของพฤตกรรมทตองการประเมน ยงระดบของการประเมนมมากขนเทาใด ยงไดรายละเอยดของระดบความเขมขนหรอคณภาพของการใชกลามเนอเลกของเดกมากขนเทานน ขณะเดยวกนตอง

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตระหนกวาการประเมนทมระดบพฤตกรรมหลายระดบตองใชความระมดระวงและมความรอบคอบมากขน เกณฑการประเมนแตละระดบตองเหนความแตกตางของพฤตกรรมไดอยางชดเจน ในเรองท 9.3.2 ได ยกตวอยางแบบสงเกตพฤตกรรมแบบมาตรประมาณคา 3 ระดบไปแลว ในเรองนจะขอยกตวอยางแบบสงเกตพฤตกรรมการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวยแบบมาตรประมาณคา 5 ระดบ เพอใหนกศกษาไดเหนตวอยางทหลากหลายดงน

ตารางท 9.10 ตวอยางแบบสงเกตพฤตกรรมการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวย (อาย 4-5 ป)

ชอเดก..................................................................................................... อาย....................ป....................เดอนผสงเกต...............................................................................วนทสงเกต.................................ครงท....................พฤตกรรมทตองการสงเกต: ความสามารถดานการใชกลามเนอเลกและการประสานสมพนธในการใชมอหยบจบ

สงของและท�ากจกรรมตางๆ ค�าชแจง ใหสงเกตพฤตกรรมตอไปน แลวท�าเครองหมาย ✓ ลงในชองระดบพฤตกรรมตามทสงเกตเหน ความถ

ของพฤตกรรมทสงเกตไดใชเกณฑ ดงน5 หมายถง ท�าไดตามทก�าหนดทกครง4 หมายถง ท�าไดตามทก�าหนดบอยครง3 หมายถง ท�าตามทก�าหนดไดบางไมไดบาง2 หมายถง ท�าตามทก�าหนดไดเปนบางครง1 หมายถง ท�าตามทก�าหนดไดนอยมาก

รายการพฤตกรรม ระดบพฤตกรรม

หมายเหต 5 4 3 2 1

1. โยนลกบอลไดไกลขนตามแนวระนาบ เทาอยกบท2. รบลกบอลดวยแขน ขณะขอศอกอยหนาล�าตว แตอาจยงกะระยะไมถก3. ตอแทงไมบลอกเปนรปตามแบบได4. ใชมอหยบลกกวาดใสขวดได 5. ตอภาพตดตอ 6–9 ชนได6. ตดกระดาษตามเสนตรงได7. เขยนรปสเหลยมจตรสตามแบบได8. พบและรดสนกระดาษตามแบบได9. วาดภาพคนมศรษะ ตา ขา ปาก ล�าตว เทา จมก

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3.2 แบบทดสอบเชงปฏบต เปนการประเมนความสามารถในการใชกลามเนอเลกบรเวณมอ ขอมอ นวมอ และการประสานสมพนธของกลามเนอมอกบการสมผสรบรในการท�ากจวตรประจ�าวนหรอท�ากจกรรมตางๆ ดวยการก�าหนดกจกรรมทตองใชกลามเนอเลกใหเดกท�า เชน การลากเสน การใชกรรไกรตดกระดาษ การลากเสนตามแบบ การคบวสด เปนตน พรอมก�าหนดเกณฑการใหคะแนนอยางชดเจน ในบางกจกรรมทอาจยากแกการอธบายใหเดกเขาใจได ครอาจตองท�าตวอยางใหเดกดกอน ดงตวอยาง (สมใจ ตงนกร, 2531) ตอไปน

ตวอยางแบบทดสอบวดความสามารถในการใชกลามเนอเลก

ขอท 1 หยบกอนกรวดกลมเกลยงขนาดเสนผาศนยกลางประมาณ 1 เซนตเมตร จ�านวน 10 กอน ใสขวดพลาสตกใส ปากกวาง ภายในเวลา 15 วนาท

วธทดสอบ

ผทดสอบเทกอนกรวดใสถาด แลวพดกบเดกวา “ใหหนหยบกอนกรวดใสขวดทละกอนจนครบ 10 กอน” (ภายในเวลา 15 วนาท)

เกณฑการใหคะแนน

ให 3 คะแนน เมอเดกสามารถหยบกอนกรวดใสขวดไดอยางคลองแคลวครบ 10 กอน และทนเวลาทก�าหนด

ให 2 คะแนน เมอเดกสามารถหยบกอนกรวดใสขวดไดครบ 10 กอน ตามเวลาทก�าหนดให 1 คะแนน เมอเดกใชเวลาเกนกวาทก�าหนดในการหยบกอนกรวด 10 กอนใสขวด

ขอท 2 พบกระดาษได 3 ทบ ตามแบบ

วธทดสอบ

ผทดสอบหยบกระดาษรปสเหลยมจตรสขนาด 8 12 นว ขนมา แลวบอกใหเดกสงเกตด ผทดสอบ

พบกระดาษตามรอยจดไขปลาและกรดรอยพบ ชใหเดกด แลวสงกระดาษทมจดไขปลาในลกษณะเดยวกนใหเดกพบตามรอย 3 ทบ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


เกณฑการใหคะแนน

ให 3 คะแนน เมอเดกสามารถพบกระดาษตามรอยไดอยางคลองแคลว โดยจดมมตรงกนและกรดรอยพบไดเรยบ ไมมรอยยบหรอฉกขาด

ให 2 คะแนน เมอเดกสามารถพบกระดาษตามรอยได แมวามมจะไมจดกนมากนก กรดรอยพบไดและไมฉกขาด

ให 1 คะแนน เมอเดกสามารถพบกระดาษตามรอยได แมวาจะพบไมตรงตามรอยจดไขปลาทก�าหนดไวและมมไมจดกน

สรปไดวา การประเมนการใชกลามเนอเลก เปนการประเมนความสามารถในการใชและควบคมกลามเนอบรเวณมอ ขอมอ นวมอ และการใชสมผสรบรในการประสานสมพนธของกลามเนอทใชในการหยบจบและท�ากจกรรมตางๆ ในชวตประจ�าวน ซงสามารถประเมนได 2 วธ คอ 1) การสงเกตและบนทกพฤตกรรม ซงเปนวธทนยมใชมากทสด และ 2) การทดสอบเชงปฏบต ส�าหรบเครองมอทใชในการประเมนการใชกลามเนอเลกม 2 ชนดเชนกน ไดแก แบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม ซงมทงแบบบนทกพฤตกรรม แบบสงเกตพฤตกรรมแบบส�ารวจรายการ และแบบสงเกตพฤตกรรมแบบมาตรประมาณคา และ 2) แบบทดสอบเชงปฏบต ทเปนแบบทดสอบใหเดกปฏบตตามสถานการณหรอกจกรรมทก�าหนดใหเดกปฏบต เพอใหสามารถประเมนการใชกลามเนอเลกไดอยางครอบคลม


ใหอธบายวธการและยกตวอยางเครองมอทใชในการประเมนการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวย


การประเมนการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวยเปนการเมนความสามารถในการใชและควบคมกลามเนอบรเวณขอมอ มอ และนวมอ และการใชสมผสรบรใหท�างานประสานสมพนธในการหยบ จบ ยกเพอท�ากจกรรมตางๆ ซงการประเมนสวนมากใชการสงเกตพฤตกรรมขณะเดกท�ากจกรรมประจ�าวนตามปกตหรอสถานการณทสรางขน ในการสงเกตพฤตกรรมอาจใชเครองมอไดหลายอยาง เชน แบบบนทกพฤตกรรม แบบสงเกตพฤตกรรมแบบส�ารวจรายการ แบบสงเกตพฤตกรรมแบบมาตรประมาณคา เปนตน หรออาจใชแบบทดสอบดวยการใหเดกปฏบตกจกรรมตามทก�าหนดกได การจะใชเครองมอชนดใดขนอยกบวตถประสงคในการประเมนและลกษณะของขอมลทตองการ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


บรรณานกรม

กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. (2543). ตารางแสดงนาหนกและสวนสงทควรจะเปนในชวง อาย 0-19 ปตามเกณฑมาตรฐานการเจรญเตบโตของเพศชายและเพศหญง. สบคนจาก http://www.jintana.mns.ac.th/pontape/p5-1.html

กนตภณ วชยทา. (2559). ผลการใชเกมกลางแจงโดยใชสมองเปนฐานทมตอสมรรถภาพทางกลไกของเดกปฐมวย โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม. (วทยานพนธไมไดตพมพ) สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, นนทบร.

กตยา เกาเอยน. (2551). ผลการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคโดยใชแนวคดของวลเลยมสทมตอความคดสรางสรรคของเดกปฐมวย. (วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ) แขนงวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยราชภฏนครศรธรรมราช.

เกรก ยนพนธ. (2543). การเลานทาน (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: สวรยาสาสน.เกยรตวรรณ อมาตยกล. (2546). การศกษาแบบนโอฮวแมนนส. ใน การเรยนรของเดกปฐมวย (พมพครงท 2).

ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต กรงเทพฯ: เซเวน พรนตง กรป.ชวน วสาสะ. (2558). มหศจรรยแหงนทาน กจกรรมทชวยสรางบรรยากาศแหงความอบอนใหเกดขนในครอบครว.

สบคนจาก http://www.aksaraforkids.com/news_detail.php?id=114&idgroup=3.ดษฎ บรพตร ณ อยธยา. (2535). วธสอนนาฏศลปเบองตน. กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ.พรพไล เลศวชา. (2552). ความลบสมองลกนอย. ส�านกงานวชาการและมาตรฐานการศกษาส�านกงานคณะ

กรรมการการศกษาขนพนฐาน. กระทรวงศกษาธการ.พชร ผลโยธน. (2554). การจดการเรยนรทสอดคลองกบการท�างานของสมอง. ใน ประมวลสาระชดวชาวทยาการ

การจดการเรยนร (พมพครงท 2) หนวยท 11 (น. 11-1 ถง 11-52). นนทบร: ส�านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

. (2555). การวดประเมนพฒนาการเดกปฐมวย. ใน ประมวลสาระชดวชาหลกการและแนวคดทาง การปฐมวยศกษา (ฉบบปรบปรงครงท 1) หนวยท 9 (น. 9-1 ถง 9-66). นนทบร: ส�านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

พชร ผลโยธน และดวงเดอน ศาสตรภทร. (2555). การวดประเมนพฒนาการเดกปฐมวย. ใน ประมวลสาระ ชดวชาหลกการและแนวคดทางการปฐมวยศกษา หนวยท 9 (น. 9-1 ถง 9-66). นนทบร: ส�านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

พาณ สตกะรณ. (2533). สขภาพเดกปฐมวยและสวสดศกษา. ใน เอกสารการสอนชดวชาฝกอบรมครและ ผเกยวของกบการอบรมเลยงดเดกปฐมวย หนวยท 4 (น. 181-226). นนทบร: ส�านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

เยาวพา เดชะคปต. (2540). การจดการศกษาสาหรบเดกปฐมวย (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: แมค.วระศกด ธรรมคณานนท. (2555). ใหลกเลนกฬาหรออานหนงสอด. วารสารแมและเดก. 35(485) กรกฎาคม,

หนา 75.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ศรประภา พฤทธกล. (2556). ของเลนและเครองเลนส�าหรบเดกปฐมวย. ใน เอกสารการสอนชดวชาการเลน ของเลน และเครองเลนสาหรบเดกปฐมวย หนวยท 10 (น. 10-1 ถง 10-51). นนทบร: ส�านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

สมคด พรมจย. (2557). เครองมอการวดและประเมนพฤตกรรมเดกปฐมวย. ใน เอกสารการสอนชดวชา การประเมนและสรางเสรมพฤตกรรมเดกปฐมวย หนวยท 6 (น. 6-1 ถง 6-65). นนทบร: ส�านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

สมใจ ตงนกร. (2531). ความสามารถในการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวยในโครงการอนบาลชนบททไดรบ การจดกจกรรมสรางสรรคแตกตางกน. (วทยานพนธไมไดรบการตพมพ) คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, กรงเทพมหานคร.

ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษาแหงชาต. (2553). หนงสอดสาหรบเดก 6 เดอน-6 ป: โครงการหนงสอเลมแรก Book Start. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟก จ�ากด.

ส�านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2547). คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 (สาหรบเดกอาย 3-5 ป). กรงเทพมหานคร ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

อดศกด ผลตผลการพมพ. (2556). ความปลอดภยในการเลน ของเลน และเครองเลนของเดกปฐมวย. ใน เอกสารการสอนชดวชา การเลน ของเลน และเครองเลนสาหรบเดกปฐมวย หนวยท 5 (น. 5-1 ถง 5-54). นนทบร: ส�านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

Gallahue, David L.(1987). Developmental Physical Education for Today's Elementary School Children. New York: Macmillan ; London : Collier Macmillan

Morrison, George S. (2017). Fundamentals of Early Childhood Education (8th ed.). New York: Pearson/Merrill Prentice Hall.

Mulroy, M.T., Bothell, J. and Gaudio, M. (2004). First Steps in Preventing Childhood Lead Poisoning: The Role of Child Care Practitioners. Young Children. 59(2) March, pp. 20-26.

Turner, Jeffrey S. and Donald B. Helms. (1997). Lifespan Development (2nd ed.). Tokyo: Holt, Rinehart, and Winston.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

ภาคผนวก

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตารางแสดงเกณฑมาตรฐานน�าหนกและสวนสงของเดกตงแตแรกเกด ถง 19 ป

อาย เพศชาย เพศหญง

ป เดอน น�าหนก (กก.) สวนสง (ซม.) น�าหนก (กก.) สวนสง (ซม.)

1234567891011121314151617

01 2 3 4 5 6 7 891011 0 0 000 0 0000000 0 0 00

2.8-3.93.4-4.74.2-5.54.8-6.45.3-7.15.8-7.86.3-8.46.8-9.07.2-9.57.6-9.9

7.9-10.38.1-10.68.3-11.0

10.5-14.412.1-17.213.6-19.915.0-22.616.6-25.418.3-28.820.0-32.221.5-36.623.6-40.825.6-45.228.1-50.031.6-51.635.6-58.740.1-61.943.8-64.246.3-65.8

47.6-53.150.4-56.253.2-59.155.7-61.9 58.1-64.660.4-67.1

62.4-69.2 64.2-71.365.9-73.267.4-75.0

68.9-7670.2-78.271.5-79.782.5-91.5

89.4-100.895.5-108.2102.0-115.1 107.7-121.3112.8-127.4117.4-133.2121.8-138.3126.2-143.4130.5-149.4135.1-156.9140.9-164.4147.3-170.0153.5-173.2158.3-175.9160.4-177.2

2.7-3.73.3-4.43.8-5.24.4-6.04.9-6.75.3-7.35.8-7.96.2-8.56.6-9.06.9-9.37.2-9.8

7.5-10.27.7-10.59.7-13.711.5-16.513.0-19.214.4-21.716.1-24.717.7-28.719.3-32.521.2-37.423.4-42.126.1-46.5

29.4-50.233.0-53.136.3-55.238.6-56.540.1-57.240.8-57.6

46.8-52.949.4-56.052.0-59.054.4-61.856.8-64.558.9-66.960.9-69.1 62.6-71.164.2-72.865.5-74.566.7-76.167.7-77.668.8-78.980.8-89.988.1-99.2

95.0-106.9101.1-113.9

107.4-120.8112.4-126.8117.0-132.4121.9-139.1 127.1-146.1132.9-152.6138.8-156.9143.5-160.2147.0-162.3148.4-163.5149.1-164.0149.5-164.2

1819

00

48.1-66.9 48.9-67.4

161.4-177.5161.7-177.6

41.3-57.741.7-57.8

149.8-164.2149.8-164.2

แหลงทมา: กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. (2543). ตารางแสดงนาหนกและสวนสงทควรจะเปนในชวง อาย 0-19 ปตาม เกณฑมาตรฐานการเจรญเตบโตของเพศชายและเพศหญง. สบคนจาก http://www.jintana.mns.ac.th/pontape/ p5-1.html

หน่วยที่ 9...

Documents