6 ิจัยเชิงทดลอง -...

26
6 การวิจัยเชิงทดลอง Experimental Research บทนํา การวิจัยเชิงทดลอง (Experimental Research) เปนกระบวนการคนหาความจริง ทฤษฎี หลักการ เทคโนโลยี หรือองคความรูใหม โดยใชวิธีการทางวิทยาศาสตรที่มุงเนนการศึกษา ความเปลี่ยนแปลงของตัวแปรที่เกี่ยวของภายใตเงื่อนไขที่มีการควบคุมโดยกระบวนการวิจัย เพื่อ ศึกษาพฤติกรรมหรือสถานการณดังกลาวนั ้นวาเปนสาเหตุของการเปลี ่ยนแปลงหรือไม โดยวิธีการ เปรียบเทียบความแตกตางของตัวแปรที่เปลี่ยนไป ที่เกิดขึ ้นในสภาพปกติ กับพฤติกรรมที่เกิดขึ ้น ในสภาพที่ถูกควบคุม เพื ่อสรุปผลความจริงที่คนพบ ซึ่งสามารถนําไปใชอธิบายพฤติกรรมตาง ในเชิงเหตุผลไดอยางชัดเจน การวิจัยเชิงทดลองจึงเปนการศึกษาวิจัยจากสาเหตุไปหาผล เพื ่อ ศึกษาวาตัวแปรที่เกี ่ยวของนั้นเปนสาเหตุที่ทําใหเกิดผลเชนนั ้นจริงหรือไม กลาวโดยสรุปไดวา การวิจัยเชิงทดลองเปนการวิจัยเพื ่อหาความสัมพันธเชิงเหตุผลของปรากฏการณตาง ซึ่งไดรับ การยอมรับวาเปนการวิจัยที่ใหผลความเชื่อถือดีที่สุด โดยเฉพาะการวิจัยทางดานวิทยาศาสตรและ เทคโนโลยี เนื ่องจากการวิจัยเชิงทดลองถือวามีบทบาทอยางมากในการพัฒนาและสรางสรรค องคความรูใหม เพื่อนําไปสูการพัฒนาเพื่อเอื ้อประโยชนตอการประกอบภารกิจและการดํารง ชีวิตของมนุษยในสังคมปจจุบัน นวัตกรรมใหม ที่มนุษยไดคิดคนและพัฒนาขึ้น เพื ่อใชในการประกอบอาชีพหรือใชในการ ดํารงชีวิตประจําวันในสมัยปจจุบัน ลวนเกิดจากการวิจัยทางดานวิทยาศาสตรที่อาศัยกระบวนการ ทดลองที่เปนระบบและสามารถพิสูจนไดในเชิงเหตุผล ไมวาจะเปนการคนพบทางการแพทย ทีตองอาศัยกระบวนการวิจัยเชิงทดลองอยางตอเนื่องในระยะเวลานาน เพื่อพัฒนาวัคซีนใหม ที่หยุดยั ้งการแพรระบาดของเชื ้อโรคสมัยใหมที่ไมเคยปรากฏในตําราทางการแพทยมากอน หรือ การคนควาเทคโนโลยีทางการทหาร เพื ่อพัฒนาอาวุธยุทโธปกรณสมัยใหมในการใชเพื ่อสันติภาพ ของการอยูรวมกันของมนุษยโลก รวมทั้งการคนพบทางดานเทคโนโลยีคอมพิวเตอรสมัยใหม ทีสงผลใหมนุษยทุกคนมีคุณภาพชีวิตที ่ดีขึ ้น ลวนเกิดจากการวิจัยเชิงทดลองทั้งสิ้น สาระสําคัญของการวิจัยเชิงทดลอง สาระสําคัญของการวิจัยเชิงทดลอง มีดังนี1. วัตถุประสงคของการวิจัยเชิงทดลอง วัตถุประสงคทั่วไปของการวิจัยเชิงทดลอง มีดังนี1.1 เพื ่อคนหาขอเท็จจริงของสาเหตุที่ทําใหเกิดผลหรือพฤติกรรมตาง

Upload: others

Post on 20-Jan-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

6 การวจยเชงทดลอง Experimental Research

บทนา การวจยเชงทดลอง (Experimental Research) เปนกระบวนการคนหาความจรง ทฤษฎหลกการ เทคโนโลย หรอองคความรใหม ๆ โดยใชวธการทางวทยาศาสตรทมงเนนการศกษาความเปลยนแปลงของตวแปรทเกยวของภายใตเงอนไขทมการควบคมโดยกระบวนการวจย เพอศกษาพฤตกรรมหรอสถานการณดงกลาวนนวาเปนสาเหตของการเปลยนแปลงหรอไม โดยวธการเปรยบเทยบความแตกตางของตวแปรทเปลยนไป ทเกดขนในสภาพปกต กบพฤตกรรมทเกดขนในสภาพทถกควบคม เพอสรปผลความจรงทคนพบ ซงสามารถนาไปใชอธบายพฤตกรรมตาง ๆ ในเชงเหตผลไดอยางชดเจน การวจยเชงทดลองจงเปนการศกษาวจยจากสาเหตไปหาผล เพอศกษาวาตวแปรทเกยวของนนเปนสาเหตททาใหเกดผลเชนนนจรงหรอไม กลาวโดยสรปไดวา การวจยเชงทดลองเปนการวจยเพอหาความสมพนธเชงเหตผลของปรากฏการณตาง ๆ ซงไดรบการยอมรบวาเปนการวจยทใหผลความเชอถอดทสด โดยเฉพาะการวจยทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย เนองจากการวจยเชงทดลองถอวามบทบาทอยางมากในการพฒนาและสรางสรรคองคความรใหม ๆ เพอนาไปสการพฒนาเพอเออประโยชนตอการประกอบภารกจและการดารง ชวตของมนษยในสงคมปจจบน นวตกรรมใหม ๆ ทมนษยไดคดคนและพฒนาขน เพอใชในการประกอบอาชพหรอใชในการดารงชวตประจาวนในสมยปจจบน ลวนเกดจากการวจยทางดานวทยาศาสตรทอาศยกระบวนการทดลองทเปนระบบและสามารถพสจนไดในเชงเหตผล ไมวาจะเปนการคนพบทางการแพทย ทตองอาศยกระบวนการวจยเชงทดลองอยางตอเนองในระยะเวลานาน เพอพฒนาวคซนใหม ๆ ทหยดยงการแพรระบาดของเชอโรคสมยใหมทไมเคยปรากฏในตาราทางการแพทยมากอน หรอการคนควาเทคโนโลยทางการทหาร เพอพฒนาอาวธยทโธปกรณสมยใหมในการใชเพอสนตภาพของการอยรวมกนของมนษยโลก รวมทงการคนพบทางดานเทคโนโลยคอมพวเตอรสมยใหม ทสงผลใหมนษยทกคนมคณภาพชวตทดขน ลวนเกดจากการวจยเชงทดลองทงสน สาระสาคญของการวจยเชงทดลอง สาระสาคญของการวจยเชงทดลอง มดงน 1. วตถประสงคของการวจยเชงทดลอง วตถประสงคทวไปของการวจยเชงทดลอง มดงน 1.1 เพอคนหาขอเทจจรงของสาเหตททาใหเกดผลหรอพฤตกรรมตาง ๆ

Page 2: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

140 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

1.2 เพอศกษาความสมพนธระหวางสาเหตและผลของตวแปรหรอเหตการณตาง ๆ 1.3 เพอนาผลการวจยไปประยกตสรางสรรคทฤษฎ หลก กฎ เทคโนโลย องคความรหรอเทคนคใหม ๆ 1.4 เพอวเคราะหหรอคนหาขอบกพรองของระบบ เพอนาขอมลไปพจารณาปรบปรงแกไขระบบใหมประสทธภาพยงขน 1.5 เพอนาผลการทดลองไปใช (Available on : www.watpon.com) 2. องคประกอบของการวจยเชงทดลอง ในการวจยเชงทดลองโดยสวนใหญจะประกอบดวยกลมตวอยาง 2 ประเภท ไดแก 2.1 กลมทดลอง (Experimental Group) ใชตวยอวา E หมายถง กลมตวอยางทไดรบการทดลอง (Treatment) ในการกระทาตามแบบแผนการทดลอง (Experimental Design) ทกาหนดไวลวงหนา 2.2 กลมควบคม (Control Group) ใชตวยอวา C หมายถง กลมตวอยางทมลกษณะเหมอนกลมทดลองทงจานวนและคณสมบตทว ๆ ไป แตไมไดรบการทดลอง ถกปลอยใหเปนไปตามสภาพแวดลอมปกตทเปนอยเดม เพอประโยชนในการเปรยบเทยบพฤตกรรมตาง ๆ กบกลมทดลองทถกกระทา 3. ตวแปรทใชในการวจยเชงทดลอง ตวแปรทใชในการวจยเชงทดลอง ประกอบดวยตวแปร 4 ชนดดงน 3.1 ตวแปรอสระหรอตวแปรตน (Independent Variable) หมายถง ตวแปรทคาดวาเปนตนเหตหรอสาเหตทสงผลใหตวแปรอน ๆ เกดการเปลยนแปลง บางครงจงเรยกวา ตวแปรการทดลอง (Experimental Variable) ใชตวยอวา X 3.2 ตวแปรตาม (Dependent Variable) หมายถง ตวแปรทคาดวาจะเปนผลมาจากตวแปรอสระหรอตวแปรตนหรอเปนตวแปรทมการเปลยนแปลง อนเนองมาจากอทธพลหรอการกระทาของตวแปรอสระหรอตวแปรตน ใชตวยอวา Y 3.3 ตวแปรเชอมโยง (Intervening Variable) เรยกอกอยางหนงวา ตวแปรสอดแทรก หรอตวแปรภายใน หมายถง ตวแปรทเกดขนจากพฤตกรรมใด ๆ ในระหวางดาเนนการทดลองทมผลตอพฤตกรรมทแสดงออกมา ซงในการวจยจะควบคมตวแปรชนดนไดยาก สวนใหญเกดขนจากภายในบคคลทงทางบวกและทางลบ ไดแก ความวตกกงวล ความทะเยอทะยาน การปรบตว การจงใจ และความใสใจ เปนตน 3.4 ตวแปรแทรกซอน หรอตวแปรภายนอก (Extraneous Variable) หมายถง ตวแปรทเกดขนระหวางกระบวนการดาเนนการทดลองทอาจมอทธพลตอการทดลอง โดยทผวจยไมตองการใหเกดขนหรอไมตองการทราบ อยางไรกตามผวจยสามารถกาหนดวธการควบคมตวแปรชนดนไดเชนกน จงเรยกอกอยางหนงวา ตวแปรควบคม (Control Variable) ตวแปรแทรกซอนอาจเกดขนไดจากสงตาง ๆ ดงน

Page 3: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

การวจยเชงทดลอง 141

3.4.1 เกดจากกลมตวอยางหรอกลมประชากรทใชในการทดลอง ทาใหเกดตวแปรแทรกซอนไดมากมาย เชน เพศ อาย ความรพนฐาน ระดบการศกษา อาชพ เชอชาต บคลกภาพ สตปญญา สภาพครอบครว และเจตคต เปนตน 3.4.2 เกดจากวธดาเนนการทดลองเกบขอมล วธดาเนนการทดลองและการทดสอบตวแปรตาง ๆ อาจมตวแปรแทรกซอนเกดขนได เชน คณภาพของเครองมอทใช เวลาทเกบขอมล สภาพแวดลอม การควบคมคณภาพ ลกษณะและวธการเกบขอมล เปนตน 3.4.3 เกดจากแหลงภายนอก สภาพแวดลอมภายนอกกมสวนทาใหเกดตวแปรแทรกซอนในการวจยเชงทดลองไดเชนกน เชน ความรอน แสง เสยง สถานท บรรยากาศ และสภาพแวดลอม เปนตน ตวแปรแทรกซอนจากแหลงภายนอกนสามารถควบคมไดงายกวาตวแปรแทรกซอนทเกดจากสภาพอน ๆ 4. สถานทในการทดลอง สถานทในการทดลอง ไดแก หองประลอง (Laboratory) หรอสถานทจรง โดยทวไปการดาเนนการทดลอง มกกระทาในหองประลองหรอหองทดลองทมการเตรยมการและควบคมสภาพแวดลอมไวอยางเหมาะสม เพอควบคมไมใหเกดตวแปรแทรกซอนขน ตลอดจนมความสะดวกในการเกบขอมล สามารถบนทกพฤตกรรมตาง ๆ ของกลมตวอยางขณะดาเนนการทดลอง อยางไรกตาม ในปจจบนนการวจยเชงทดลองในสถานทจรงกาลงมบทบาทและไดรบความนยมมากขน เรยกวา การวจยเชงทดลองภาคสนาม (Field Experiment Research) โดยทผวจยไดเขาไปสงเกตการเปลยนแปลงทเกดขนกบกลมทดลองในสถานทจรง แทนทจะนากลมทดลองไปเกบขอมลในหองประลอง ทาใหไดบรรยากาศของการทดลองทแทจรง (ปารชาต. 2546 : 184) 5. ประโยชนของการวจยเชงทดลอง ประโยชนของการวจยเชงทดลอง มดงน 5.1 ทาใหทราบถงองคประกอบ ทเปนสาเหตทแทจรงของปรากฏการณหรอพฤตกรรมตาง ๆ ไดอยางชดเจน 5.2 เปนการวจยทเหมาะสาหรบสาขาวชาทเปนศาสตรบรสทธ (Pure Science) เชน วทยาศาสตร เทคโนโลย และวศวกรรมศาสตร เปนตน 5.3 ผลจากการวจยเชงทดลอง สามารถนามาชวยพฒนาการศกษาใหดยงขน ทาใหผวจยมความรกวางขวางและแตกฉานขนในสาขาททาการวจย นอกจากนยงทาใหทราบจดออนของการศกษาในสาขาวชาทเกยวของ 5.4 เปนพนฐานของการศกษาและวจยในระดบลก เพอมงพฒนาและสรางสรรคทฤษฎ องคความร และเทคโนโลยใหม ๆ ททนตอการเปลยนแปลงของกระแสโลก โดยเฉพาะทางดานเทคโนโลยในสาขาททนสมย เชน นาโนเทคโนโลย (Nano Technology) เทคโนโลยคอมพวเตอร และเทคโนโลยเครอขายคอมพวเตอร เปนตน

Page 4: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

142 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

การดาเนนการวจยเชงทดลอง การวจยเชงทดลอง มเปาหมายเพอการศกษาอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตนทมตอตวแปรตาม การดาเนนการวจยจงตองพสจนประเดนตาง ๆ ทสาคญ 3 ประการ ไดแก 1. เพอพสจนวาตวแปรอสระหรอตวแปรตนเกดขนกอนตวแปรตาม ถาไมสามารถพสจนไดวาตวแปรอสระหรอตวแปรตนเกดกอนตวแปรตาม กจะไมสามารถอางหรอสรปไดวาตวแปรอสระหรอตวแปรตน เปนสาเหตทมอทธพลตอการเปลยนแปลงของตวแปรตาม (เนองจากตวแปรตาม จะไมมอทธพลใด ๆ ตอตวแปรอสระหรอตวแปรตน) 2. เพอพสจนวา ตวแปรอสระหรอตวแปรตนกบตวแปรตาม มความสมพนธกนในเชงหลกการ ในกรณทตวแปรทงสองไมมความสมพนธกน กจะไมสามารถพสจนไดวาตวแปรใดเปนเหตและตวแปรใดเปนผล 3. เพอพสจนวาการเปลยนแปลงของตวแปรตาม ตองเปนผลมาจากการเปลยนแปลงของตวแปรอสระหรอตวแปรตน ไมใชเกดจากการเปลยนแปลงของตวแปรอน ดงนน จงตองควบคมไมใหตวแปรแทรกซอนหรอตวแปรอน ๆ เขามามอทธพลตอตวแปรตาม (ปารชาต. 2546 : 185) ขอบกพรองทเกดขนจากการดาเนนการวจยเชงทดลอง มดงน 1. กลมตวอยางสงผลใหการวจยคลาดเคลอน เชน กลมตวอยางแตละกลมมคณลกษณะทแตกตางกนมาก เชน ความรพนฐาน สตปญญา ประเพณ และวฒนธรรม เปนตน 2. ขาดการควบคมตวแปรแทรกซอนทรดกมและไดผล ผลการทดลองทเกดขนจงไมไดเปนผลมาจากการทดลองทแทจรง 3. แบบแผนการทดลอง (Experimental Design) ทเลอกใชในการดาเนนการทดลอง ขาดความเทยงตรงทงภายในและภายนอก (Internal and External Validity) เชน ไมสามารถตรวจ สอบสมมตฐานไดครบทกขอ กลมตวอยางไมเปนตวแทนของประชากรทแทจรง และเครองมอขาดความเชอมนและความเทยงตรง เปนตน จงสงผลใหขอมลทไดขาดความเชอมนและความเทยงตรง ทาใหผลการทดลองเกดความคลาดเคลอน 4. เลอกใชสถตไมสอดคลองกบขอมล 5. การสรปผลการทดลองขาดความเชอมน เนองจากการควบคมและการวางแผนไมรดกม (Available on : www.watpon.com) การควบคมตวแปรแทรกซอนในการวจยเชงทดลอง ในการดาเนนการวจยเชงทดลองโดยทวไปมกจะมตวแปรแทรกซอนเกดขนไดเสมอ ผวจยจะตองควบคมตวแปรตาง ๆ ไมใหมอทธพลตอการเปลยนแปลงของตวแปรตาม อนเนองมาจากตวแปรอสระหรอตวแปรตนทกาลงศกษาอย เพอจะไดทราบวาตวแปรตามเปนผลมาจากอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตนอยางแทจรง ไมไดเปนผลมาจากตวแปรอน ๆ ทไมเกยวของ

Page 5: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

การวจยเชงทดลอง 143

ดงนน ในการวจยเชงทดลองจงจะตองพยายามควบคมตวแปรแทรกซอน เพอปองกนมใหสงผลตอการเปลยนแปลงของตวแปรตาม การควบคมตวแปรแทรกซอนนยมใชหลกการควบคมทเรยกวา Max-Min-Con Principle ดงตอไปน (Available on : www.watpon.com) 1. เพมความแปรปรวนทเปนระบบใหมากทสด (Maximized Systematic Variance) เปนการควบคมตวแปรแทรกซอน โดยการเพมความแปรปรวนระหวางกลมหรอความแปรปรวน อนเนองมาจากการทดลองใหสงสด ทาไดโดยการกาหนดวธการทดลองใหกบกลมทดลองและกลมควบคมใหแตกตางและเปนอสระซงกนและกน รวมทงควบคมเวลาและสภาพแวดลอมของการทดลองใหเหมาะสม เพอใหสามารถกระทากบตวแปรอสระหรอตวแปรตนใหสงผลตอตวแปรตามมากทสด 2. ลดความแปรปรวนของความคลาดเคลอน (Minimized Error Variance) เปนการควบคมตวแปรแทรกซอน โดยทาใหคาความแปรปรวนของความคลาดเคลอนมคานอยทสดหรอเปนศนย ซงความคลาดเคลอน จาแนกออกได 2 ชนด ไดแก 2.1 ความคลาดเคลอนแบบระบบ (Systematic Error) เปนความคลาดเคลอนทมผลตอกลมตวอยางทงกลมอยางเทาเทยมกน เชน ความบกพรองของเครองมอวด และการจบเวลาทดสอบผดพลาด เปนตน ซงผวจยสามารถแกไขและควบคมความคลาดเคลอนเหลานได โดยการดาเนนการพฒนาและควบคมเครองมอหรอสภาพการณตาง ๆ ใหดและมประสทธภาพสงสด 2.2 ความคลาดเคลอนแบบสม (Random Error) เปนความคลาดเคลอนทเกดกบกลมตวอยางบางสวน ทาใหเกดความไมเทากนของโอกาสในการเกดขนของตวแปรแทรกซอน เชน ความเหนอย ความประมาท เลนเลอ การเดาคาตอบ ความสนใจ อารมณ และสขภาพรางกาย เปนตน ความคลาดเคลอนชนดนสามารถแกไขโดยใชกฎการแจกแจงปกต (Normal Distribution Law) เพอคานวณหาคาสถตทกระทากบความคลาดเคลอนชนดน 3. ควบคมตวแปรแทรกซอนทสงผลอยางมระบบ (Control Extraneous Systematic Variance) เปนการควบคมหรอกาจดตวแปรอน ๆ ทไมเกยวของกบการทดลองออกไป เพอใหตวแปรตามทเกดขนเปนผลมาจากอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตนเทานน มวธการกระทาดงน 3.1 การสม (Randomization) เปนการสมกลมตวอยางจากกลมประชากรโดยใหมคณสมบตดานตาง ๆ เทาเทยมกน และเพอใหกลมทดลองและกลมควบคมมคณสมบตไมแตกตางกน จงจะสามารถควบคมตวแปรแทรกซอนได ซงวธนถอวาเปนวธทดทสดในทางปฏบต ตลอดจนยงชวยเพมคาความเทยงตรงภายใน (Internal Validity) ของงานวจยอกดวย โดยอาจใชเทคนคการสมดงตอไปน 3.1.1 การนบหมายเลข ในกรณทตองการแบงกลมตวอยางออกเปน 2 กลม ไดแก กลมทดลองและกลมควบคม เชน ผวจยอาจใชวธการนบหมายเลข 1 และ 2 โดยผทไดหมายเลข 1 เปนกลมทดลอง สวนผทไดหมายเลข 2 เปนกลมควบคม

Page 6: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

144 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

3.1.2 การจบฉลาก เชนเดยวกบการนบหมายเลขแตใชวธการจบฉลากหมายเลข 1 และ 2 แทน ซงไดผลเหมอนกน แตทงสองวธนจะตองมนใจวากลมตวอยางเปนตวแทนของกลมประชากรทแทจรง โดยมคณสมบตและลกษณะเฉพาะดานเทาเทยมกน 3.2 การเพมตวแปร (Add to the Design) ในกรณทการควบคมตวแปรแทรกซอนบางตวทาไดยาก กใหเอาตวแปรนนเพมเขาไปโดยถอวาเปนตวแปรตนทจะตองศกษาดวย 3.3 การจบค (Matching) เปนการใชกลมตวอยาง 2 กลมทมคณสมบตเหมอนกน คอ ใหมลกษณะของตวแปรแทรกซอนในระดบทเทาเทยมกน การจบคม 2 แบบ ไดแก 3.3.1 จบกลม (Matched Group) เปนการจดใหทง 2 กลมมคณสมบตเหมอนกน โดยไมคานงถงวาสมาชกในกลมจะมจานวนเทากนหรอไม ซงทาไดโดยการสมกลมตวอยางแตละกลมแลวนาทง 2 กลมหรอหลาย ๆ กลมมาทดสอบความแตกตางของคาเฉลยและความแปรปรวน ถาพบวาแตกตางกนกตองจดกลมใหมเพอไดกลมตวอยางทมคาเฉลยทไมแตกตางกน ซงทาไดยากในทางปฏบต 3.3.2 จบครายบคคล (Matched Subjects) เปนการจดใหบคคลทมความเหมอนกนหรอเทาเทยมกนมาจบคกน แลวแยกออกเปนคนละกลม ทาเชนนจนไดครบตามจานวนทตองการ กจะไดกลมตวอยาง 2 กลมทมคณสมบตเหมอนกน นา 2 กลมนมาทดสอบนยสาคญทางสถตเพอศกษาความแตกตางของคาเฉลย และความแปรปรวนเชนเดยวกบการจบกลม 4. การใชสถต (Statistical Control) เทคนควธการทางสถตทสามารถนามาควบคมตวแปรแทรกซอนไดกคอ การวเคราะหความแปรปรวนรวม (Analysis of Covariance) จะสามารถปรบคณสมบตทแตกตางกนของกลมตวอยางได ทาใหผลทปรากฏเปนผลจากการทดลองเทานน 5. การตดทง (Elimination) เปนการกาจดตวแปรทคดวามสวนเกยวของกบการทดลองออกไป เชน ถาผวจยคดวาความสนใจเกยวของกบการทดลองและจะไมเอามาเปนตวแปรอสระหรอตวแปรตน จาเปนจะตองตดตวแปรนออกไป วธการนกคอคดเลอกกลมตวอยางทมความสนใจเหมอน ๆ กน เปนตน แบบแผนการทดลอง (Experimental Design) แบบแผนการทดลอง (Experimental Design) หมายถง รปแบบ ขนตอน หรอกระบวนการในการทดลอง เพอศกษาผลอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตนทมตอตวแปรตามในการวจยการวจยเชงทดลองสวนใหญจงจะตองมการกาหนดแบบแผนการทดลองไวกอน เพอใชเปนแนวทางในการออกแบบเครองมอ การแบงกลมตวอยาง การเกบขอมล และการวเคราะหขอมล ซงจะสงผลไปยงการคนหาคาตอบเพอทดสอบสมมตฐาน ตามประเดนปญหาของการวจยทกาหนดไว แบบแผนการทดลองจงมประโยชนตอผวจยโดยตรง เพอใชในการวางแผนการวจยใหดาเนนไปตามกระบวนการวจยอยางเปนระบบ ไมออกนอกกรอบแนวทาง และไดผลตรงตามวตถประสงคของการวจย

Page 7: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

การวจยเชงทดลอง 145

แบบแผนการทดลองมดวยกนหลายแบบ การเลอกใชแบบแผนการทดลองจะขนอยกบลกษณะของการเกบขอมล และกลมตวอยาง รวมทงความตองการของผวจยเอง แบบแผนการทดลองทนยมใชในการวจยเชงทดลองทว ๆ ไป จาแนกออกเปน 4 กลม ดงตอไปน (Available on : www.sytsma.com และ http://web.cortland.edu) 1. แบบแผนการทดลองขนตน (Pre-Experimental Design) ไดแก 1.1 One-Shot Case Study 1.2 One Group Pretest Posttest Design 1.3 Static Group Comparison 2. แบบแผนการทดลองจรง (True-Experimental Design) ไดแก 2.1 Posttest-Only Control Group Design 2.2 Pretest Posttest Control Group Design 2.3 Solomon Four Group Design 3. แบบแผนการทดลองกงการทดลอง (Quasi-Experimental Design) ไดแก 3.1 Quasi-Equivalent Control Group Design 3.2 Time Series Design 3.3 Multiple Time Series Design 4. แบบแผนการทดลองอน ๆ ไดแก 4.1 One-Shot Repeated Measures Design 4.2 Randomized Groups Repeated Measures Design 4.3 Latin Square Design สาหรบสญลกษณทใช มดงตอไปน E หมายถง กลมทดลอง (Experimental Group) C หมายถง กลมควบคม (Control Group) X หมายถง การทดลองหรอการกระทา (Treatment) O1 หมายถง การสงเกต (หรอการวดผล) กอนการทดลอง (Pre-Observation) O2 หมายถง การสงเกต (หรอการวดผล) หลงการทดลอง (Post-Observation) R หมายถง การสม (Random) แบบแผนการทดลองขนตน (Pre-Experimental Design) แบบแผนการทดลองขนตน (Pre-Experimental Design) เปนแบบแผนขนพนฐานของการวจยเชงทดลอง เพอใชในการวางแผนการทดลองโดยมงเนนการศกษาการเปลยนแปลงของตวแปรตาม อนเนองมาจากอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตน แบงออกเปน 3 แบบ ไดแก

Page 8: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

146 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

1. One-Shot Case Study วธการทดลอง : E - X O2 แบบแผนการทดลองแบบ One-Shot Case Study มงเนนการวจยเชงทดลองกบกลมทดลองเพยงกลมเดยวเทานน โดยดาเนนการทดลองแลวศกษาผลทเกดขนกบตวแปรตามวาเกดการเปลยนแปลงหรอไม อยางไร ปญหาของแบบแผนการทดลองแบบนกคอ ไมมกลมควบคมและไมมการทดสอบกอนการทดลอง ผลทเกดขนกบตวแปรตามจงคาดเดาไดยากวาเปนผลเกดจากอทธพลใด ตวอยางเชน ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนผานเวบชวยสอนวชาการโปรแกรม ถาใชแบบแผนการทดลองแบบ One-Shot Case Study จะไมมการทดสอบกอนบทเรยน แตมการทดสอบหลงบทเรยน ดงนน ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเกดจากการเรยนผานเวบชวยสอน (X) จงสรปไมไดแนนอนวาเกดจากประสทธภาพของเวบชวยสอนหรอเกดจากผเรยนทเปนกลมทดลอง (E) ทอาจจะมความรเรองการโปรแกรมมาเปนอยางดแลวกได ทาใหเปนจดออนของแบบแผนการทดลองแบบน แตแบบแผนการทดลองนสามารถดาเนนการทดลองไดงาย มขนตอนไมยงยาก ในการวจยเชงทดลองทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยเฉพาะการพฒนาระบบใหม ๆ ทไมตองการกระบวนการทดลองทยงยากและซบซอนมากนก สามารถใชแบบแผนการทดลองแบบนได โดยนาระบบทพฒนาขนไปทดลองใชกบกลมตวอยางทเปนกลมทดลองเพยงกลมเดยวในระยะเวลาหนง หลงจากนนจงทาการสงเกตผลหลงการทดลอง และรายงานผลการคนพบ 2. One Group Pretest Posttest Design วธการทดลอง : E O1 X O2 แบบแผนการทดลองแบบ One Group Pretest Posttest Design มงเนนการดาเนนการทดลองกบกลมทดลองเพยงกลมเดยว แตดาเนนการสงเกต (Observation) ผเขารวมการทดลองกอนและหลงการทดลอง (O1 และ O2) หลงจากนนจงนาผลทไดจากการวดหรอการสงเกตไปเปรยบเทยบกน เพอทดสอบดวาแตกตางกนหรอไม อยางไร ตวอยางเชน ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนผานเวบชวยสอนวชาการโปรแกรม ถาใชแบบแผนการทดลองแบบน แสดงวามการสงเกตกอนและหลงการเรยนดวยบทเรยนผานเวบ (X) จานวน 2 ครงดวยกน ซงในกรณน O1

อาจเปนแบบทดสอบกอนบทเรยน (Pretest) และ O2 อาจเปนแบบทดสอบหลงบทเรยน (Posttest) จงสามารถนาคะแนนจากการสงเกตทง 2 ครงไปเปรยบเทยบกน ผลคะแนนทเพมขนอาจจะสรป ไดวาเปนผลมาจากอทธพลของบทเรยนผานเวบททาการทดลอง อยางไรกตามการเปลยนแปลงทเกดขน กอาจไมสามารถสรปไดอยางเตมทวาเปนผลมาจากการทดลองเพยงประการเดยว เนองจากอาจมปจจยอน ๆ แทรกเขามาดวยกได เชน ประสบการณ

Page 9: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

การวจยเชงทดลอง 147

ของกลมทดลองทมความรเพมขน เนองจากมตวแปรทางดานเวลามาเกยวของดวย หรอกลมทดลองอาจไดรบขอมลจากแหลงอน ๆ ขณะทาการทดลองดวยกได เนองจากแบบแผนการทดลองแบบนกระทากบกลมตวอยางเพยงกลมเดยวเทานน ไมมการเปรยบเทยบผลการทดลองกบกลมอน ๆ แตอยางใด ซงอาจจะเปนขอดอยของแบบแผนการทดลองแบบน แตถาเปรยบเทยบกบแบบแผนการทดลองแบบ One-Shot Case Study จะเหนไดวา แบบแผนการทดลองแบบนสามารถกาจดตวแปรแทรกซอนไดดกวา เนองจากมการสงเกตทงกอนและหลงการทดลอง 3. Static Group Comparison วธการทดลอง : E - X O2 C - - O2 แบบแผนการทดลองแบบ Static Group Comparison เปนการแบงกลมตวอยางออกเปน 2 กลม ไดแก กลมทดลอง (E) และกลมควบคม (C) ทาการทดลองเฉพาะกลมทดลองโดยไมมการวดหรอสงเกตใด ๆ กอนการทดลอง สวนกลมควบคมไมไดถกกระทาใด ๆ เพยงแตตองมการควบคมตวแปรแทรกซอนไมใหสงผลใด ๆ ตอตวแปรตาม หลงจากเสรจสนการทดลองแลวจงทาการวดหรอสงเกต (O2) เพอเปรยบเทยบความแตกตางระหวางกลมทดลองกบกลมควบคมเพอสรปผลอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตนทมตอตวแปรตาม ขอจากดของแบบแผนการทดลองแบบนกคอ ไมมการวดหรอสงเกตใด ๆ กอนการทดลองเชนเดยวกนกบแบบแผนการทดลองแบบ One-Shot Case Study จงสรปผลของการเปลยนแปลงไดยากวา การเปลยนแปลงทเกดขนของตวแปรตามนนเปนผลมาจากอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตนทเกดจากการกระทาในการทดลองหรอไม แตกมขอดกวาแบบแผนการทดลองแบบ One-Shot Case Study โดยทสามารถนาผลการทดลองของกลมทดลองไปเปรยบเทยบกบกลมควบคมได ตวอยางเชน การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนผานเวบชวยสอนวชาการโปรแกรม ถาใชแบบแผนการทดลองแบบน จะตองแบงผเรยนออกเปน 2 กลม ไดแก กลมทดลอง (E) ซงเปนกลมทเรยนดวยเวบชวยสอน และกลมควบคม (C) ซงเปนกลมทเรยนดวยวธปกต (เชน สอนโดยผสอน) ภายหลงจากเสรจสนการทดลองจะมการสงเกตผลการทดลองทง 2 กลม ในทนหมายถง การทดสอบหลงบทเรยน (O2) ซงสามารถนาผลการทดสอบหลงบทเรยนของผเรยนทง 2 กลมไปเปรยบเทยบกนได ผลการเปรยบเทยบการทดสอบหลงบทเรยนจะไดขอสรปถงความแตกตางของเวบชวยสอนวาใหผลแตกตางจากการเรยนดวยวธปกตหรอไม

Page 10: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

148 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

แบบแผนการทดลองจรง (True-Experimental Design) แบบแผนการทดลองจรง (True-Experimental Design) มงเนนการวจยเชงทดลองแบบเตมรปแบบ กลาวคอ มการสมกลมตวอยางเพอใหเกดการกระจายของกลมทดลองและกลมควบคม ใหครอบคลมประชากรทงหมด รวมทงมการควบคมตวแปรอสระหรอตวแปรตน และมการสรางกลมเพอเปรยบเทยบผลการทดลอง แบงออกเปน 3 แบบไดแก 1. Posttest-Only Control Group Design วธการทดลอง : ER - X O2 CR - - O2

แบบแผนการทดลองแบบ Posttest-Only Control Group Design มชอเรยกอกอยางหนงวา Random Group Design มลกษณะคลายกบแบบแผนการทดลองแบบ One-Shot Case Study แตเพมกลมควบคมในการทดลองอก 1 กลม โดยทง 2 กลมเกดจากการสมจากกลมประชากรทมคณลกษณะคลายกน และมจานวนเทากน ดาเนนการทดลองโดยใหกลมทดลอง (ER) ไดรบการทดลอง (X) สวนกลมควบคม (CR) ไมไดรบการกระทาใด ๆ ภายหลงจากเสรจสนการทดลองจงใหทง 2 กลมถกวด (O2) ดวยเครองมอวด เพอเปรยบเทยบผลทเกดขนระหวางกลมทดลองกบกลมควบคม ซงเปนการเปรยบเทยบผลทเกดขนระหวางกลม สวนผลทเกดขนภายในกลมทดลองและกลมควบคม จะไมสามารถศกษาในสวนนได เนองจากไมมการวดกอนการทดลอง (O1) การสรปผลการทดลอง ทาไดโดยการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางกลมทดลองกบกลมควบคม โดยวดผลจากอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตน เพอศกษาผลทเกดขนของ ตวแปรตามของกลมควบคมกบกลมทดลองวาแตกตางกนหรอไม อยางไร แตปญหาสาคญของแบบแผนการทดลองนกคอ การทไมมการสงเกตหรอการวดกอนการทดลอง (O1) เพอทดสอบความแตกตางทเกดขนกอนและหลงการทดลองของกลมทดลองกบกลมควบคม ทาใหไมสามารถสรปผลไดอยางชดเจนถงผลของการเปลยนแปลงทเกดขน อยางไรกตามแบบแผนการทดลองแบบนกสามารถนาผลของตวแปรตามทเกดจากกลมทดลองไปเปรยบเทยบกบกลมควบคมได ซงมขอดกวาแบบแผนการทดลองแบบ One-Shot Case Study ปญหาประการสาคญของแบบแผน การทดลองแบบนอยทการสมกลมตวอยางในขนแรก ทจะตองสรางความมนใจถงการกระจายของกลมตวอยางทงในกลมทดลองและกลมควบคม เพอใหผลการวจยสามารถพยากรณไปยงประชากรทแทจรงได 2. Pretest Posttest Control Group Design วธการทดลอง : ER O1 X O2 CR O1 - O2

Page 11: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

การวจยเชงทดลอง 149

แบบแผนการทดลองแบบ Pretest Posttest Control Group Design มงเนนการทดลองกบกลมตวอยางทเกดจากการสมจากกลมประชากรจานวน 2 กลมดวยกน ไดแก กลมทดลอง (ER) และกลมควบคม (CR) โดยใหกลมตวอยางทมคณลกษณะเหมอนกนไดมโอกาสไดเขารวมทง 2 กลมอยางเทาเทยมกน กอนเรมกระบวนการทดลองทง 2 กลมจะถกวดหรอสงเกตกอน (O1) หลงจากนนจงเรมกระบวนการทดลอง โดยทกลมทดลองจะถกกระทา (X) ในขณะทกลมควบคมไมไดถกกระทาใด ๆ หลงจากเสรจสนกระบวนการทดลองแลว จงใหทง 2 กลมถกวดอกครงหนง (O2) แลวนาผลการทดลองไปเปรยบเทยบกน ตามตวอยางทผานมาแลว การหาผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนผานเวบชวยสอนวชาการโปรแกรม หากใชแบบแผนการทดลองแบบน จะตองแบงกลมตวอยางโดยวธสมออกเปน 2 กลมจานวนเทา ๆ กน แลวใหทง 2 กลมทาแบบทดสอบกอนบทเรยนพรอม ๆ กน หลงจากนนจงใหกลมทดลองถกกระทาโดยใหศกษาบทเรยนผานเวบชวยสอน ในขณะทกลมควบคมใหเรยนดวยวธปกต หลงจากจบบทเรยนซงเปนการทดลองแลวจงใหทง 2 กลม ทาแบบทดสอบหลงบทเรยน แลวนาผลคะแนนทง 2 กลมไปเปรยบเทยบกนเพอสรปผลการทดลอง หากพบวากลมทดลองมความแตกตางจากกลมควบคม โดยกลมทดลองมคาเฉลยของคะแนนสงกวากลมควบคม กอาจจะสามารถสรปไดวา ผลทเกดขนอาจเกดจากอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตน ทกระทากบกลมทดลอง ซงไดแก เวบชวยสอน นนเอง แบบแผนการทดลองแบบน เปนแบบแผนทไดรบความนยมในการวจยเชงทดลองมากอกแบบหนง เนองจากสามารถกาจดตวแปรแทรกซอนไดดกวาแบบแผนการทดลองทผานมาแลว สามารถเปรยบเทยบผลทเกดขนไดทงภายในกลมและระหวางกลม อกทงยงสามารถประยกตใชไดกบกลมตวอยางหลาย ๆ กลม เพอเนนการศกษาปจจยตาง ๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงทเกดขน ตวอยางเชน E1R O1 X1 O2 E2R O1 X2 O2 E3R O1 X3 O2 CR O1 - O2

โดยท X1 เปนการทดลองโดยกระทาแบบหนง เชน เวบชวยสอนแบบปกต สวน X2 และ X3

อาจเปนการทดลองทแตกตางออกไป แตอยภายใตสภาพแวดลอมเหมอน ๆ กน เชน เวบชวยสอนแบบมลตมเดย (X2) และเวบชวยสอนแบบไฮเปอรมเดย (X3) เปนตน หลงจากนนจงนาผล ไปเปรยบเทยบกนทง 4 กลม ทาใหไดกระบวนการวจยทหลากหลายมากขน สามารถทดสอบสมมตฐานการวจยไดหลายประเดน เพอเนนความสาคญของการทดลองในลกษณะตาง ๆ

Page 12: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

150 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

3. Solomon Four Group Design วธการทดลอง : E1R O1 X1 O2 C1R O1 - O2 E2R - X1 O2 C2R - - O2

แบบแผนการทดลองแบบ Solomon Four Group Design เปนการทดลองทผนวกแบบแผนการทดลองแบบ Pretest Posttest Control Group Design กบ Posttest-Only Control Group Design เขาดวยกน โดยแบงกลมตวอยางออกเปน 4 กลมจานวนเทา ๆ กน ไดแก กลมทดลองและกลมควบคมอยางละ 2 กลม โดยใชวธการสมเพอกระจายกลมตวอยางใหมโอกาสไดเขารวมในกลมตาง ๆ อยางเทาเทยมกน และดาเนนการทดลองครงเดยวพรอม ๆ กนตามแบบแผนการทดลองทแสดงไว เพอใหเกดความมนใจวาสามารถควบคมตวแปรแทรกซอนและปญหาอน ๆ ไดทงหมด โดยมเฉพาะกลมทดลอง 2 กลมเทานนทไดรบการทดลอง สวนกลมควบคมอก 2 กลม ไมไดถกกระทาใด ๆ หลงจากเสรจสนการดาเนนการทดลองแลว จงทาการวดหรอการสงเกตผลกอนสนสดกระบวนการ แลวนาผลทไดไปเปรยบเทยบกนภายในกลมหรอเปรยบเทยบกนระหวางกลมทง 4 ตามสมมตฐานทตงไว ตามแบบแผนการทดลองแบบนสามารถตงสมมตฐานไดหลายขอ ทาใหไดประเดนของการวจยทหลากหลายมากยงขน ขอจากดของแบบแผนการทดลองแบบ Solomon Four Group Design กคอ จะตองเตรยมกลมตวอยางทมคณลกษณะเหมอนกนเปนจานวนมาก และตองเกดจากการสมจากกลมประชากร ทาใหการวจยบางเรองไมสามารถหาจานวนประชากรไดเพยงพอ ตามตวอยางทผานมาแลว การหาผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนผานเวบชวยสอนวชาการโปรแกรม หากใชแบบแผนการทดลองแบบน จะตองแบงกลมตวอยางโดยวธสมออกเปน 4 กลมจานวนเทา ๆ กน เปนกลม E1R, C1R, E2R, และ C2R การดาเนนการทดลอง ขนแรกให 2 กลมแรก (E1R และ C1R) ทาแบบทดสอบกอนบทเรยนพรอม ๆ กน สวน 2 กลมหลง (E2R และ C2R) ไมไดดาเนนการใด ๆ หลงจากนนจงใหกลมท 1 (E1R) และกลมท 3 (E2R) ซงทง 2 กลมเปนกลมทดลองถกจดกระทาโดยใหศกษาบทเรยนผานเวบชวยสอน ในขณะทกลมควบคมอก 2 กลมไดแก กลมท 2 (C1R) และกลมท 3 (C2R) ใหเรยนดวยวธปกต หลงจากจบบทเรยนซงเปนการทดลองแลว จงใหทง 4 กลมทาแบบทดสอบหลงบทเรยนพรอมกน แลวนาผลคะแนนทง 4 กลมไปเปรยบเทยบกนเพอสรปผลการทดลอง ทาใหสามารถตงสมมตฐานการทดลองไดหลายประเดน เพอศกษาผลทเกดขนจากการใชเวบชวยสอนในแงมมตาง ๆ ตามความตองการ

Page 13: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

การวจยเชงทดลอง 151

แบบแผนการทดลองกงการทดลอง (Quasi-Experimental Design) แบบแผนการทดลองกงการทดลอง (Quasi-Experimental Design) เปนแบบแผนการทดลองทมงเนนการดาเนนการใด ๆ เพอควบคมตวแปรอสระหรอตวแปรตน กบ การสรางกลมควบคมเพอเปรยบเทยบผลการทดลอง โดยไมมการสมใหกลมตวอยางแตอยางใด แบงไดดงน 1. Quasi-Equivalent Control Group Design วธการทดลอง : E O1 X O2 C O1 - O2 แบบแผนการทดลองแบบ Quasi-Equivalent Control Group Design มลกษณะคลายกบแบบแผนการทดลองแบบ Posttest-Only Control Group Design แตแบบแผนการทดลองแบบนมงเนนการวจยกงทดลองโดยมกลมควบคมอก 1 กลม ทมจานวนเทากน เพอใชเปรยบเทยบผลการทดลอง กอนเรมการทดลองจะมการวดหรอสงเกตกลมตวอยางทกกลม หลงจากนนจงทาการ กระทากบกลมทดลอง สวนกลมควบคมไมไดถกกระทาใด ๆ เชนเดยวกนกบแบบแผนการทดลองแบบ Posttest-Only Control Group Design ภายหลงเสรจสนการกระทาแลวจงทาการวดหรอสงเกตกลมตวอยางทง 2 กลม แลวนาผลไปเปรยบเทยบความแตกตางระหวางกลม ถาหากพบความเปลยนแปลงใด ๆ เกดขน กสามารถสรปไดวาเปนผลมาจากตวแปรอสระหรอตวแปรตน ซงกคอผลจากการทดลองนนเอง ขอจากดของแบบแผนการทดลองแบบนกคอ การทไมไดมการสมกลมตวอยางใหมโอกาสเทาเทยมกนในการเขารวมกลมทดลองและกลมควบคมในชวงเรมตน ทาใหเกดความแตกตางของกลมตวอยางทอาจสงผลไปยงผลการทดลองได แตกตางจากแบบแผนการทดลองแบบ Posttest-Only Control Group Design ซงประชากรทง 2 กลมเกดจากการสมมาจากประชากรกลมเดยวกนทมคณลกษณะคลายคลงกน อยางไรกตามแบบแผนการทดลองแบบนจะกระทาไดงายกวา จงเหมาะสาหรบประชากรจานวนนอย ๆ โดยไมสามารถคดเลอกเปนกลมตวอยางโดยวธการสมได 2. Time Series Design วธการทดลอง : E O10 O11 O12 X O20 O21 O22 แบบแผนการทดลองแบบ Time Series Design เปนการวจยกงทดลองโดยเกบขอมลหลายครงในชวงเวลาทตางกนทงกอนและหลงการทดลอง ทาใหทราบพฒนาการของกลมทดลองในชวงเวลาทตางกน ตวอยางเชน การศกษาพฒนาการเรองการเขยนโปรแกรมของผเรยน ซงกอนทจะทาการทดลอง เรมตนดวยการวดหรอสงเกตผเรยนเปนระยะ ๆ คอ 6 เดอน (O10) 3 เดอน (O11) และ 3 วน (O12) กอนการเขารบการฝกอบรมการเขยนโปรแกรม ภายหลงจากเสรจสนการกระทา (X) ซงหมายถงการฝกอบรม กทาการวดหรอสงเกตผเรยนเปนระยะ ๆ

Page 14: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

152 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

เชนเดยวกนกบกอนฝกอบรมอก 3 ครงดวยกน คอ 3 วน (O20) 3 เดอน (O21) และ 6 เดอน (O22) หลงจากนนจงนาขอมลไปวเคราะห จะทาใหทราบพฒนาการของกลมทดลองวามการเปลยนแปลงอยางไร ซงสอดคลองกบการวจยเชงทดลองทเนนการศกษาในเชงพฒนาการ ปญหาของแบบแผนการวจยแบบนกคอ การเกบขอมลหลายครงอาจจะทาใหเกดความออนไหว (Sensitization) ของกลมทดลอง ทาใหรตววาผวจยตองการวดอะไร นอกจากนการทไมมกลมควบคมเพอเปรยบเทยบผลการวจย ทาใหขาดหลกฐานเพอยนยนถงความเปลยนแปลงทเกดขนวาเกดจากการกระทา (X) เพยงประการเดยวเทานน รวมทงยงเกดความเบอหนายในการวดหรอสงเกตเปนจานวนหลายครงทงระยะกอนและระยะหลงการทดลองอกดวย แบบแผนการทดลองแบบนนยมใชในการทดลองทางการแพทย เชน การทดลองการใหยาขนานใหมแกผปวย โดยมการเฝาตดตามอาการของผปวยเปนระยะ ๆ กอนและหลงการใหยา เพอตดตามผลทเกดขน กบผปวยวามการเปลยนแปลงอยางไรในระยะเดยวกน ทงกอนและหลงกระบวนการรกษาโดยการใหยา หลงจากนนกจะสามารถสรปผลการรกษาพยาบาลและอาการขางเคยงทอาจจะเกดขนได 3. Multiple Time Series Design วธการทดลอง : E O10 O11 O12 X O20 O21 O22 C O10 O11 O12 - O20 O21 O22 แบบแผนการทดลองแบบ Multiple Time Series Design เปนการวจยกงทดลองโดยเกบขอมลหลายครงในชวงเวลาตางกนและมกลมควบคม มลกษณะใกลเคยงกบแบบแผนการทดลองแบบ Time Series Design เพยงแตเพมกลมควบคมในกระบวนการทดลอง แตไมไดกระทาใด ๆ กบกลมควบคม โดยมการวดหรอสงเกตทงกลมทดลองและกลมควบคมเปนระยะ ๆ กอนการทดลอง ภายหลงเสรจสนการทดลองแลวจงมการวดหรอสงเกตเปนระยะ ๆ อกครงหนง แลวนาผลการทดลองไปเปรยบเทยบกนทงกอนและหลงการทดลอง รวมทงการเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองกบกลมควบคม ขอไดเปรยบของแบบแผนการทดลองแบบนกคอ สามารถเปรยบเทยบความแตกตางทเกดขนไดระหวางกลมทดลองกบกลมควบคม แมวากลมตวอยางไมไดเกดจากการสมกตาม ซงถาหากพบความแตกตางระหวางกลมทดลองกบกลมควบคม กจะสามารถสรปไดวาเปนผลมาจากการทดลอง จากตวอยางเดมทในกรณของแบบแผนการทดลองแบบ Time Series Design ในการทดลองการรกษาพยาบาลผปวย โดยการเฝาตดตามอาการของผปวยเปนระยะ ๆ กอนและหลงการใหยา เพอตดตามผลทเกดขนกบผปวยวามการเปลยนแปลงอยางไรในระยะเดยวกน ทงกอนและหลงกระบวนการรกษาพยาบาล ถาเปนแบบแผนการทดลองแบบนกแสดงวาจะมการเปรยบเทยบกบกลมควบคมอกกลมหนง ซงเปนผปวยทมอาการเหมอนกน และมจานวนเทากน

Page 15: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

การวจยเชงทดลอง 153

แตไมมการใหยาใด ๆ โดยจะมการเฝาตดตามผลการเปลยนแปลงเปนระยะ ๆ เชนเดยวกนกบกลมทดลองทไดรบการรกษาพยาบาลโดยการใหยา หลงจากนนจงนาผลไปสรปเปรยบเทยบกน แบบแผนการทดลองอน ๆ แบบแผนการทดลองอน ๆ ทใชในการวจยเชงทดลองทวไป ไดแก 1. One-Shot Repeated Measured Design วธการทดลอง : E - X O2 X O2 X O2 แบบแผนการทดลองแบบ One-Shot Repeated Measured Design เปนแบบแผนการทดลองทประยกตมาจากแบบแผนการทดลอง One-Shot Case Study โดยการทดสอบซากบกลมทดลองกลมเดมอก 2 ครง ภายใตสภาพแวดลอมทเหมอนเดม โดยทาการวดหรอสงเกตผลภายหลงจากการทดลองในแตละครงแลวนาผลไปเปรยบเทยบกน เพอศกษาพฒนาการของกลมทดลอง พรอมทงศกษาความเชอมนของการทดลอง ถาหากผลการวดหรอการสงเกตผลหลงการทดลองในครงหลงดกวาครงแรก ๆ กอาจจะสรปไดวา กลมทดลองมพฒนาการทกาวหนาขน ซงเปนผลมาจากการทดลองทกระทาซา ๆ กนนนเอง ปญหาของแบบแผนการทดลองแบบนกคอ ไมมกลมควบคมเพอเปรยบเทยบผลจากการทดลอง ทาใหไมสามารถสรปลงไปไดอยางชดเจนวา พฒนาการทกาวหนาขนเปนผลมาจากการทดลองเพยงประการเดยวหรอไม เนองจากกระบวนการทดลองมถง 3 ขนตอน ในระหวางการดาเนนการทดลอง กลมทดลองอาจจะไดรบความรจากแหลงขอมลอน ๆ ดวยกได แบบแผนการทดลองแบบนสวนใหญจะพบมากในการวจยเชงทดลองทางการแพทย เชน การรกษาพยาบาล โดยการใหยาขนานเดมซา ๆ แกผปวยเปนระยะ ๆ หลายครง แลววดผลทเกดขนหลงการใหยาแตละครงวามการเปลยนแปลงอยางไร เพอศกษาผลทเกดขนกบผปวยวามอาการตอบสนองอยางไรตอปฏกรยาของยาขนานเดมทใหซา ๆ กน 2. Randomized Groups Repeated Measures Design วธการทดลอง : ER - X1 O2 X1 O2 X1 O2 CR - X2 O2 X2 O2 X2 O2 แบบแผนการทดลองแบบ Randomized Groups Repeated Measures Design ประยกตมาจากแบบแผนการทดลองแบบ One-Shot Repeated Measures Design โดยดาเนนการทดลองในลกษณะเดยวกนแตเพมจานวนกลมควบคมอก 1 กลมทมจานวนเทากน เพอใชในการเปรยบเทยบผลจากการทดลอง กลมตวอยางทง 2 กลม ไดมาจากการสมจากกลมประชากรทม คณลกษณะเหมอนกน ทาใหกลมตวอยางมโอกาสเขารวมกลมทง 2 เทาเทยมกน

Page 16: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

154 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

การสรปผลการทดลอง สามารถทาไดทงการเปรยบเทยบภายในกลมทดลองและกลมควบคม และ การเปรยบเทยบระหวางกลมตามสมมตฐานทตงไว พรอมทงยงสามารถศกษาพฒนาการของการเปลยนแปลงทเกดขนไดดวย แตขอจากดของแบบแผนการทดลองแบบนกคอ ใชเวลามากในการทดลองจนจบกระบวนการ แบบแผนการทดลองแบบ Randomized Groups Repeated Measures Design สวนใหญจะพบมากในการวจยเชงทดลองทางการแพทย เชนเดยวกบแบบแผนการทดลองแบบ One-Shot Repeated Measures Design เชน การรกษาพยาบาลโดยการใหยาขนานเดมซา ๆ แกผปวยหลายครง แลววดผลทเกดขนหลงการใหยาแตละครงวามการเปลยนแปลงอยางไร เพอศกษาผลทเกดขนกบผปวยทงการเปรยบเทยบภายในกลมทดลองดวยกน และการเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองกบกลมควบคมทไดรบการรกษาพยาบาลอกวธหนง เชน การใหยาตางขนานกน ซงทงสองกลมเกดจากการสมมาจากผปวยทมอาการของโรคเดยวกน 3. Latin Square Design วธการทดลอง : E1R - X1 O2 X2 O2 X3 O2 E2R - X2 O2 X3 O2 X1 O2 E3R - X3 O2 X1 O2 X2 O2 ชอ Latin Square เปนลกษณะของตาราง n x n ทใชแทนเปนสญลกษณใด ๆ เมอประยกตเปนแบบแผนการทดลองแบบ Latin Square Design จงเปนการวจยเชงทดลองทมงเนนการทดลองหลาย ๆ อยางกบกลมทดลอง โดยสลบการทดลองแตละกลมใหไดรบการกระทา (X1, X2 และ X3) จนครบทงหมดในการดาเนนการทดลอง โดยมการวดหรอสงเกตผลหลงการกระทาทกครง เพอศกษาการเปลยนแปลงทเกดขนจากอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตน ทกระทากบกลมทดลองทเกดจากการสม การสรปผลการทดลองโดยใชแบบแผนการทดลองแบบ Latin Square สามารถเปรยบเทยบการเปลยนแปลงทเกดขนไดในแตละกลมทดลอง พรอมทงยงสามารถศกษาพฒนาการทเกดขนจากการสลบการกระทากบกลมทดลอง เพอศกษาวาหากดาเนนการทดลองอยางใดอยางหนงกอน-หลงจะใหผลหรอแสดงพฤตกรรมใด ๆ ออกมาบาง แบบแผนการทดลองแบบนจงเหมาะสาหรบการวจยเชงทดลองทางการแพทย เชน การรกษาพยาบาลโดยการใหยาหลาย ๆ ขนานแกผปวยทเกดจากการสมมาจากผปวยทมอาการของโรคเดยวกน โดยแบงออกเปนหลายกลมแลวใหยาตางขนานกนแตละกลม แลวสงเกตผลทเกดขนทละขน ๆ วาผปวยมอาการอยางไร หลงจากนนจงสลบการใหยาแตละกลม ๆ จนครบทกกลม เพอสงเกตผลทไดทกครงทมการสลบการทดลอง ผลทเกดขนจะไดขอสรปของการทดลองทเกยวกบการรกษาพยาบาลโดยการใหยาแตละขนาน

Page 17: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

การวจยเชงทดลอง 155

อยางไรกตามสามารถนาแบบแผนการทดลองแบบ Latin Square Design นไปใชกบการวจยเชงทดลองสาขาอน ๆ ไดเชนกน การวจยแบบไมทดลอง (Non-Experimental Research) การวจยแบบไมทดลอง (Non-Experimental Research) หมายถง การศกษาวจยเพอคนหาคาตอบของปญหาการวจย โดยใชวธการเกบขอมลทมอยในสภาพการณจรงหรอขอมลทเปน อยตามธรรมชาต ไมไดเปลยนแปลงหรอสรางใหมแตอยางใด รวมทงไมมการกระทาใด ๆ เพอดาเนนการทดลองแลววดหรอสงเกตพฤตกรรมตาง ๆ ทเปลยนแปลงไป การวจยแบบไมทดลอง มวตถประสงคเพอศกษาคนควาเกยวกบคณลกษณะของกลมประชากรหรอเพอศกษาเปรยบเทยบ ตลอดจนเพอหาความสมพนธของตวแปรทเกยวของของเหตการณทเกดขนในอดต ปจจบน หรออนาคต โดยทผวจยไมไดจดกระทาใด ๆ กบกลมตวอยาง จาแนกออกได 3 รปแบบ ไดแก 1. การวจยเชงสารวจ (Survey Research) เปนวธการศกษาคนควาเพอหาขอเทจจรงจากกลมตวอยางเพออธบายหรอคาดคะเนสภาพการณตาง ๆ ทเกดขน โดยใชวธการเกบรวบรวมขอมลจากแบบสอบถาม การสมภาษณ การสงเกต หรอวธการอน ๆ เพอใหไดมาซงขอมลจรงทเปนปจจบน ขอดของการวจยเชงสารวจกคอ สามารถทาไดหลายลกษณะ เกบขอมลไดเปนจานวนมาก แตขอจากดกคอ ลกษณะของขอมลทไดจะเปนขอมลโดยรวม ไมใชขอมลเชงลก และเสยคาใชจายคอนขางสงหากดาเนนการกบประชากรกลมใหญ การวจยเชงสารวจจดวาเปนการวจยทไมซบซอน กระทาไดงาย แตอาจพบกบปญหาบางในการดาเนนการเกบรวบรวมขอมล 2. การวจยแบบยอนรอย (Ex-Post Facto Research) เปนการศกษาคนควาความ สมพนธของตวแปรอยางนอย 2 ตวขนไป จากเหตการณหรอสภาพการณทเกดขนตามธรรมชาต เพอมงหาคาตอบวา ตวแปรทเกยวของเหลานนมความสมพนธกนอยางไรและมความสมพนธกนในเชงบวกหรอลบ สามารถทาวจยไดกวางขวางโดยศกษาจากประชากรกลมเดยวกนหรอหลายกลมเพอเปรยบเทยบกน วธการเกบรวบรวมทาไดไมจากดขนกบความสนใจในตวแปรนน ๆ ซงโดยมากใชกบวธททาการวจยเชงทดลองไมได ปญหาของการวจยแบบยอนรอยกคอ ไมสามารถอธบายความเปนเหตเปนผลของการเปลยนแปลงทเกดขนกบตวแปรทเกยวของได เนองจากไมไดมการจดกระทากบตวแปรตนและ ไมมการสมกลมตวอยางเหมอนกบการวจยเชงทดลอง 3. การศกษารายกรณ (Case Studying Research) เปนการศกษาคนควาทเนนการ ศกษาอยางละเอยดและลกซงทงเปนรายบคคลและรายกลม เพอวเคราะหเหตของปญหาตาง ๆ ตามประเดนปญหาของการวจยทนาสนใจ พรอมทงหาวธแกปญหาดงกลาว โดยมการนาทฤษฎ หลกการและองคความรทเกยวของมาใชในการวเคราะหขอมลทไดจากการศกษาอยางมเหตผล ม

Page 18: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

156 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

การรวบรวมขอมลทเปนระบบ และจดการกบขอมลโดยใชสถตทนาเชอถอ พรอมทงมการสรปผลทไดจาการศกษาคนควาทเปนประโยชนตอการคนพบการเปลยนแปลงหรอพฤตกรรมใหม ๆ ทเปนประโยชนตอการศกษา (รายละเอยดของการวจยทง 3 ประเภทน ไดกลาวมาแลวในบทท 1 และบทท 4) ตวอยางแบบแผนการทดลองในการวจยเชงทดลอง ò การศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเรยนดวยบทเรยน คอมพวเตอรกบผเรยนดวยวธปกตในวชาระบบปฏบตการ ระดบ ปวส. หลกสตร กระทรวงศกษาธการ A Comparative Study for Learning Achievement of Students by using a Computer Instruction and Students by studying a Normal Classroom on Operating System Subject, High Level Certificate on Vocational Program, Ministry of Education วตถประสงค : 1. เพอพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรวชาระบบปฏบตการ ระดบ ปวส. หลกสตร กระทรวงศกษาธการ 2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเรยนดวยบทเรยน คอมพวเตอรกบผเรยนดวยวธปกตในวชาระบบปฏบตการ ระดบ ปวส. หลกสตรกระทรวงศกษาธการ 3. เพอหาความพงพอใจของผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขน สมมตฐานการวจย : 1. ประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรวชาระบบปฏบตการทพฒนาขน มคาสงกวา 1.00 ตามสตรของเมกยแกนส 2. ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขน มคาเฉลยสงกวาผเรยนทเรยนดวยวธปกต 3. ความพงพอใจของผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขนมคาเฉลย อยในเกณฑด คาอธบาย : ประเดนปญหาของการวจยในหวเรองนแบงออกเปนหลายดาน ไดแก การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอร การหาประสทธภาพของบทเรยน การหาผลสมฤทธทางการเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร การหาผลสมฤทธทางการเรยนดวยวธปกต และการหาความพงพอใจ ซงสามารถนามากาหนดเปนตวแปรอสระหรอตวแปรตนและตวแปรตามสาหรบการศกษาเปรยบเทยบ ตามสมมตฐานของการวจยไดดงน

Page 19: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

การวจยเชงทดลอง 157

1. ประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรวชาระบบปฏบตการทพฒนาขน มคาสงกวา 1.00 ตามสตรของเมกยแกนส สมมตฐานทางสถต : H0 : µ ≤ 1.00 H1 : µ > 1.00 µ = คาเฉลยของผลหารระหวางคะแนนแบบทดสอบหลงบทเรยนกบ แบบทดสอบกอนบทเรยนของกลมทดลอง ตวแปรอสระหรอตวแปรตน : บทเรยนคอมพวเตอร ตวแปรตาม : ประสทธภาพของบทเรยนตามสตรของเมกยแกนส 2. ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขน มคาเฉลยสงกวาผเรยนทเรยนดวยวธปกต สมมตฐานทางสถต : H0 : µ1 ≤ µ2 H1 : µ1 > µ2 µ1 = คาเฉลยของผลสมฤทธของกลมผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร µ2 = คาเฉลยของผลสมฤทธของกลมผเรยนทเรยนดวยวธปกตในชนเรยน ตวแปรอสระหรอตวแปรตน : บทเรยนคอมพวเตอร ตวแปรตาม : ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน 3. ความพงพอใจของผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขน มคาเฉลยอยในเกณฑด (คาเฉลยเกน 3.50) สมมตฐานทางสถต : H0 : µ ≤ 3.50 H1 : µ > 3.50 µ = คาเฉลยของความพงพอใจของผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร ตวแปรอสระหรอตวแปรตน : บทเรยนคอมพวเตอร ตวแปรตาม : ความพงพอใจของผเรยน แบบแผนการทดลอง : ประเดนสาคญของการวจยหวขอเรองนกคอ การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนระหวางผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรกบผเรยนทเรยนดวยวธปกต ดงนน กลมตวอยางในการวจยครงน จงประกอบดวยกลมทดลองและกลมควบคม ซงจะตองเปนกลมตวอยางทสมมาจากประชากรกลมเดยวกน ไดแก นกศกษาระดบ ปวส. หลกสตรกระทรวงศกษาธการ แบบแผนการทดลองทเปนไปได กคอ Pretest Posttest Control Group Design หรอ Posttest-Only Control Group Design อยางไรกตามแบบแผนการทดลองทนาจะเหมาะสมทสดในกรณน

Page 20: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

158 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

กคอ Pretest Posttest Control Group Design เนองจากสามารถเปรยบเทยบผลของการศกษาไดชดเจนกวา ในทนจงเลอกใชแบบแผนการทดลองดงกลาว โดยมวธการทดลองดงน ER O1 X O2 CR O1 - O2

เมอ ER หมายถง กลมทดลอง ซงเปนผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขน CR หมายถง กลมควบคม ซงเปนผเรยนทเรยนดวยวธปกต O1 หมายถง การวดหรอการสงเกตกอนการทดลอง ในทนคอการทดสอบกอนบทเรยน O2 หมายถง การวดหรอการสงเกตหลงการทดลอง ในทนคอการทดสอบหลงบทเรยน การดาเนนการทดลองและการเกบขอมล : 1. สมผเรยนออกมา 2 กลมเทา ๆ กนโดยวธจบฉลากหมายเลข 1 และ 2 หรอใชวธอน ๆ โดยผเรยนทจบฉลากไดหมายเลข 1 ใหเปนกลมทดลอง (E) และผเรยนทไดหมายเลข 2 ใหเปนกลมควบคม (C) 2. ใหทงสองกลมทาการทดสอบกอนบทเรยนโดยใชแบบทดสอบชดเดยวกนในเวลาพรอมกน ภายใตสภาพแวดลอมเหมอนกน เพอวดผลกอนการทดลอง (O1) และบนทกผลคะแนนไว 3. จดใหกลมทดลองไดเรยนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขน สวนกลมควบคมใหเรยนดวยวธปกตในชนเรยน โดยมผสอนภายใตสภาพแวดลอมทางการเรยนแบบปกต 4. ภายหลงเสรจสนการเรยน ใหผเรยนทงสองกลมทาการทดสอบหลงบทเรยนโดยใชแบบทดสอบชดเดยวกนในเวลาพรอมกน เพอวดผลหลงการทดลอง (O2) และบนทกผลคะแนนไว 5. นาผลทไดจากการทดลองมาทาการวเคราะหขอมลเพอสรปผลการวจย ดงน 5.1 สมมตฐานขอท 1 การหาประสทธภาพของบทเรยนตามสตรของเมกยแกนส หาไดจากคาเฉลยระหวางแบบทดสอบหลงบทเรยนกบแบบทดสอบกอนบทเรยน (O2/O1) จากกลมทดลอง โดยใชคาเฉลย 5.2 สมมตฐานขอท 2 การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรกบวธปกต ทาไดโดยการนาคาเฉลยจากการทาแบบทดสอบกอนบทเรยนและหลงบทเรยนระหวางกลมทดลองกบกลมควบคมเปรยบเทยบกน โดยใช t-test หลงจากนนจงสรปผลการเปรยบเทยบความสมพนธดงกลาว ผลการเปรยบเทยบจะเปนไปตามสมมตฐานของการวจยหรอไมนน ขนอยกบอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตน ในทนกคอบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขน ถาบทเรยนมประสทธภาพเกนกวา 1.00 ตามสตรของเมกยแกนส ซง สอดคลองตามสมมตฐานขอท 1 (ยอมรบ H1 และปฏเสธ H0) กมความเปนไปไดทจะทาใหกลมทดลองมผลสมฤทธทางการเรยนสงขนกวากลมควบคมทเรยนดวยวธปกต หมายความวา ยอมรบ H1 และปฏเสธ H0

Page 21: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

การวจยเชงทดลอง 159

6. จดใหกลมทดลองทาแบบสอบถามวดความพงพอใจ ในการเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร เพอหาความพงพอใจของผเรยนตามสมมตฐานขอท 3 การวจยเชงทดลองในระยะตอไป : จากหวขอเรองดงกลาวน สามารถทาการวจยในขนตอไปได เพอศกษาเปรยบเทยบในเชงลกเกยวกบการทดลองโดยใชแบบแผนการทดลองเดม โดยพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรใหแตกตางกนหลายรปแบบ เพอทาการศกษาอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตนทสงผลตอ ตวแปรตามวาจะใหผลแตกตางกนอยางไร ในทนสมมตใหมการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรเปน 4 รปแบบ และประยกตใชแบบแผนการทดลองแบบเดมดงน E1R O1 X1 O2 E2R O1 X2 O2 E3R O1 X3 O2 E4R O1 X4 O2 CR O1 - O2

เมอ E1R หมายถง กลมทดลอง 1 เรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรแบบธรรมดา (X1) E2R หมายถง กลมทดลอง 2 เรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรแบบมลตมเดย (X2) E3R หมายถง กลมทดลอง 3 เรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรผานเวบ (X3) E4R หมายถง กลมทดลอง 4 เรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรแบบเรยนรรวมกน (X4) CR หมายถง กลมควบคม เรยนดวยวธปกต O1 หมายถง การวดหรอการสงเกตกอนการทดลอง ในทนคอการทดสอบกอนบทเรยน O2 หมายถง การวดหรอการสงเกตหลงการทดลอง ในทนคอการทดสอบหลงบทเรยน จากแบบแผนการทดลอง สามารถกาหนดสมมตฐานการวจยไดหลายประเดน ซงขนอยกบความสนใจของผวจยทจะศกษาเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองคใด เพอศกษาวาบทเรยน คอมพวเตอรรปแบบใดททาใหผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากน หรอจะทาการเปรยบเทยบกบกลมควบคมทเรยนดวยวธปกตกได เพอใหไดขอสรปในเชงลกเกยวกบรปแบบของตาง ๆ ของบทเรยนคอมพวเตอร สามารถนาผลการวจยเชงทดลองไปพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรทสงผลตอคณภาพของการเรยนการสอนไดในขนตอไปได ตวอยางของสมมตฐานมดงน 1. ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรแบบมลตมเดย มคาเฉลยสงกวาผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรแบบธรรมดา H0 : µ1 ≤ µ2 H1 : µ1 > µ2 2. ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรผานเวบ มคาเฉลยสงกวาผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรแบบธรรมดา

Page 22: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

160 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

H0 : µ3 ≤ µ1 H1 : µ3 > µ1 3. ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรแบบเรยนรรวมกน มคาเฉลยสงกวาผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรแบบธรรมดา H0 : µ4 ≤ µ1 H1 : µ4 > µ1 4. ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรแบบเรยนรรวมกน มคาเฉลยสงกวาผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรแบบมลตมเดย H0 : µ4 ≤ µ2 H1 : µ4 > µ2 5. ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรแบบเรยนรรวมกน มคาเฉลยไมแตกตางจากผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรผานเวบ H0 : µ4 ≠ µ3 H1 : µ4 = µ3 นอกจากน ยงสามารถศกษาอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตนทสงผลตอตวแปรตาม โดยเปรยบเทยบกบกลมควบคมทไมไดถกกระทาใด ๆ ได โดยสามารถกาหนดสมมตฐานการวจยไดหลายประเดนตามแบบแผนการทดลองทกาหนด ò การพฒนาระบบฐานขอมลองคความรเพอใชสนบสนนการตดสนใจในการบรหาร องคกรธรกจขนาดยอม A Development of Knowledge-Based System for Decision Supporting on Administration in Small Enterprise Organization วตถประสงค : 1. เพอพฒนาระบบฐานขอมลองคความรเพอใชสนบสนนการตดสนใจในการบรหาร องคกรธรกจขนาดยอม 2. เพอหาประสทธภาพของระบบทพฒนาขน โดยใชเทคนค Whitebox Testing 3. เพอเปรยบเทยบความพงพอใจของผใชระบบ ระหวางระบบทพฒนาขนใหมกบ ระบบดงเดม สมมตฐานการวจย : 1. ประสทธภาพของระบบฐานขอมลองคความรเพอใชสนบสนนการตดสนใจในการ บรหารองคกรธรกจขนาดยอมทพฒนาขน จากการประเมนดวยเทคนค Whitebox Testing มคาเฉลยไมตากวาระดบด (มคาเฉลยเกน 3.50) 2. ความพงพอใจของผใชระบบทพฒนาขนใหม มคาเฉลยสงกวาระบบดงเดม

Page 23: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

การวจยเชงทดลอง 161

คาอธบาย : ประเดนปญหาของการวจยของหวขอเรองนแบงออกเปน 3 ดาน ไดแก การพฒนาระบบฐานขอมลองคความรเพอใชสนบสนนการตดสนใจในการบรหารองคกรธรกจขนาดยอม การหาประสทธภาพของระบบทพฒนาขน และการเปรยบเทยบความพงพอใจของผใชระหวางระบบทพฒนาขนใหมกบระบบดงเดม สามารถนามากาหนดสมมตฐานไดดงน 1. ประสทธภาพของระบบฐานขอมลองคความรเพอใชสนบสนนการตดสนใจในการ บรหารองคกรธรกจขนาดยอมทพฒนาขน จากการประเมนดวยเทคนค Whitebox Testing มคาเฉลยไมตากวาระดบด (มคาเฉลยเกน 3.50) สมมตฐานทางสถต : H0 : µ ≤ 3.50 H1 : µ > 3.50 µ = คาเฉลยของกลมตวอยางทเปนผเชยวชาญ จากการประเมนผลระบบโดย ใชแบบสอบถามดวยเทคนค Whitebox ตวแปรอสระหรอตวแปรตน : ระบบฐานขอมลองคความร ตวแปรตาม : ประสทธภาพของระบบจากการประเมนดวยเทคนค Whitebox 2. ความพงพอใจของผใชระบบทพฒนาขนใหม มคาเฉลยสงกวาระบบดงเดม สมมตฐานทางสถต : H0 : µ1 ≤ µ2 H1 : µ1 > µ2 µ1 = คาเฉลยของความพงพอใจของผใชทมตอระบบทพฒนาขนใหม µ2 = คาเฉลยของความพงพอใจของผใชทมตอระบบดงเดม แบบแผนการทดลอง : เนองจากประเดนสาคญของการวจยหวขอเรองนกคอ การพฒนาระบบฐานขอมลองคความรเพอใชสนบสนนการตดสนใจในการบรหารองคกรธรกจขนาดยอม การหาประสทธภาพของระบบทพฒนาขน และการเปรยบเทยบความพงพอใจของผใช ระหวางระบบทพฒนาขนใหม กบ ระบบดงเดม แสดงวากลมตวอยางทใชในการวจยแบงออกเปน 2 กลม ไดแก 1) กลมผเชยวชาญ ซงเปนผประเมนประสทธภาพของระบบทพฒนาขนโดยใชเทคนค Whitebox (ตามสมมตฐานขอท 1) และ 2) กลมผใชระบบ (ตามสมมตฐานขอท 2) ซงจะตองเปนกลมตวอยางทเคยใชระบบฐานขอมลองคความรเพอใชสนบสนนการตดสนใจระบบดงเดม ในทนกคอ ผบรหารหรอผทมสวนเกยวของในการตดสนใจบรหารองคกรธรกจขนาดยอม ดงนน แบบแผนการทดลองทนาจะเปนไปไดสาหรบการทดสอบสมมตฐานขอท 2 กคอ One-Shot Case Study หรอ One Group Pretest Posttest Design ในทนจงเลอกใชแบบแผนการทดลอง One-Shot Case Study เนองจากเปนการทดลองกบผใชเพยงกลมเดยวและมขนตอนไมยงยาก โดยมแบบแผนการทดลองดงน

Page 24: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

162 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

E - X O2 E หมายถง กลมทดลอง ซงเปนกลมผใชระบบทพฒนาขน O2 หมายถง การวดหรอการสงเกตหลงการทดลอง ในทนคอการวดความพงพอใจ การดาเนนการทดลองและการเกบขอมล : การหาประสทธภาพของระบบ (ตามสมมตฐานขอท 1) : 1. คดเลอกผเชยวชาญทมคณลกษณะเหมาะสมทจะเปนผประเมนระบบทพฒนาขน ในทนไดแก โปรแกรมเมอรทมความรความสามารถดานการโปรแกรม เนองจากการประเมนระบบดวยเทคนค Whitebox Testing จะตองประเมนภายในตวโปรแกรม เกยวกบโครงสราง อลกอรทม และตวโปรแกรม สาหรบจานวนผเชยวชาญทตองการขนอยกบความประสงคของผวจย แตไมควรนอยกวา 10 คน 2. นาสงระบบทพฒนาขนไปใหผเชยวชาญทดลองใชเปนรายบคคล ภายในเวลาทผวจยกาหนดขนหรอใชวธนดหมายวนเวลา ใหผเชยวชาญทกคนไดใชระบบทพฒนาขนพรอมทงใหศกษาภายในตวโปรแกรม ณ สถานททเตรยมไว หลงจากนนจงใหตอบแบบสอบถามเพอประเมนประสทธภาพของระบบดวยเทคนค Whitebox Testing 3. นาผลทไดจากการตอบแบบสอบถามมาทาการวเคราะหขอมลเพอสรปผลการวจย ตามสมมตฐานขอท 1 การหาความพงพอใจของผใชระบบ (ตามสมมตฐานขอท 2) : 1. คดเลอกผใชระบบ ไดแก ผบรหารหรอผทมสวนเกยวของในการตดสนใจบรหารองคกรธรกจขนาดยอม โดยจะตองเปนผทเคยใชระบบดงเดมทมอย เพอประเมนความพงพอใจในการใชระบบทพฒนาขนใหมเปรยบเทยบกบระบบดงเดม ซงมจานวนไมตากวา 30 คน 2. ตดตงระบบทพฒนาขนใหมใหผใชระบบทดลองใชภายในเวลาทกาหนด โดยใหทดลองใชระบบพรอม ๆ กนทกคน หลงจากนนจงใหผใชตอบแบบสอบถามเพอประเมนความพงพอใจทมตอระบบทพฒนาขนใหม เพอวดผลหลงการใชงาน (O2) เปรยบเทยบกบระบบดงเดม 3. นาผลทไดจากการตอบแบบสอบถามมาทาการวเคราะหขอมลเพอสรปผลการวจย ตามสมมตฐานขอท 2 การวจยเชงทดลองในระยะตอไป : จากหวเรองดงกลาวน สามารถทาการวจยในขนตอไปได เพอศกษาเปรยบเทยบในเชงลกหรอเปลยนแบบแผนการทดลองใหม เชน เลอกใชแบบแผนการทดลองแบบ One Group Pretest Posttest Design หรอ Pretest Posttest Control Group Design เปนตน โดยจดใหมการสงเกตหรอการทดสอบกอนการทดลอง เพอเปรยบเทยบผลกอนการใชระบบและหลงการใชระบบ นอกจากนอาจเลอกใชแบบแผนการทดลองแบบอน ๆ จะทาใหการวจยมความหลากหลายและไดขอสรปทเดนชดขน เกยวกบผลของระบบฐานขอมลองคความรเพอใชสนบสนนการตดสนใจในการบรหารองคกรธรกจขนาดยอมทพฒนาขนใหม

Page 25: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

การวจยเชงทดลอง 163

บทสรป การวจยเชงทดลอง เปนการวจยทจดกระทากบตวแปรอสระหรอตวแปรตนแลวศกษาผลทเกดขนกบตวแปรตาม อนเปนผลมาจากอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตน โดยเปรยบเทยบกบกลมทไมไดจดกระทา มการควบคมตวแปรภายนอกเพอใหผลลพธทไดจากการทดลองเปนผลมาจากตวแปรอสระหรอตวแปรตนทไดจากการกระทาอยางแทจรง วตถประสงคของการวจยเชงทดลองกเพอหาความสมพนธเชงเหตผลของตวแปรทงสองและเพอพสจนทฤษฎ ลกษณะสาคญของการวจยเชงทดลองกคอ มการสม มการทดลอง และมการควบคม การวจยเชงทดลองนบวาเปนรากฐานของการพฒนาทฤษฎ หลกการ องคความรและเทคโนโลยใหม ๆ สามารถนาผล การวจยไปประยกตเพอสรางสรรคเทคโนโลยและนวตกรรมใหม ๆ โดยยดผลการวจยเชงทดลองทไดเปนแนวทางในการพฒนา แบบแผนการทดลอง เปนแนวทางการทดลองทกระทากบกลมตวอยางทใชในการวจยเชงทดลอง เปนแนวทางทบงบอกถงขนตอนการดาเนนการทดลอง เพอใหไดมาซงผลลพธทเกดขน กบตวแปรตาม แบบแผนการทดลองจาแนกออกได 4 กลม ไดแก 1) แบบแผนการทดลองขนตน แบงออกเปน One-Shot Case Study, One Group Pretest Posttest Design และ Static Group Comparison 2) แบบแผนการทดลองจรง แบงออกเปน Posttest-Only Control Group Design, Pretest Posttest Control Group Design และ Solomon Four Group Design 3) แบบแผนการทดลองกงการทดลอง แบงออกเปน Quasi-Equivalent Control Group Design, Time Series Design และ Multiple Time Series Design และ 4) แบบแผนการทดลองอน ๆ เชน One-Shot Repeated Measures Design, Randomized Groups Repeated Measures Design และ Latin Square Design การเลอกใชแบบแผนการทดลองในการวจยเชงทดลอง ขนอยกบขอมล กลมตวอยางและความสนใจของผวจยทจะทาการศกษาคนควา เพอใหไดผลการวจยตามความตองการทสอดคลองตามวตถประสงคและสมมตฐานของการวจย แบบฝกหดทายบท จงตอบคาถามตอไปน 1. การวจยเชงทดลอง มประโยชนอยางไรตอการวจยทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ 2. การดาเนนการวจยเชงทดลอง มงเนนการพสจนอะไรบาง 3. แบบแผนการทดลอง มประโยชนตอการวจยเชงทดลองอยางไร 4. แบบแผนการทดลอง One Group Pretest Posttest Design มจดออนทใด 5. ใหอธบายแบบแผนการทดลอง Solomon Four Group Design 6. แบบแผนการทดลอง Time Series Design มจดเดนทใด 7. แบบแผนการทดลองทเหมาะสมกบการวจยทางการแพทย คอแบบใด

Page 26: 6 ิจัยเชิงทดลอง - dsd.go.thhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/06...การทดลอง (Treatment) ในการกระท าตามแบบแผนการทดลอง

164 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

8. จงยกตวอยางการใชแบบแผนการทดลองกบการวจยทางดานเทคโนโลยสารสนเทศมา 1 หวขอเรอง พรอมทงระบขอด-ขอเสยของแบบแผนการทดลองดงกลาว 9. จงออกแบบ แบบแผนการทดลอง ใหสอดคลองกบหวขอเรองการวจยและวตถประสงคตอไปน 9.1 การพฒนาระบบสารสนเทศสาหรบการบรหารสาหรบผบรหารสถานศกษา วตถประสงค : 1. เพอพฒนาระบบสารสนเทศสาหรบการบรหาร 2. เพอหาความพงพอใจของผบรหารทมตอระบบทพฒนาขน 9.2 การสงเคราะหวงจรปรบแตงความถเสยงเพอใชพฒนาเวบไซต วตถประสงค : 1. เพอสงเคราะหวงจรปรบแตงความถเสยง 2. เพอทดสอบระบบทพฒนาขน โดยเปรยบเทยบกบวงจรเดมทมอย 9.3 การพฒนาเทคนคการบบอดไฟล MP3 แบบ A วตถประสงค : 1. เพอพฒนาเทคนคการบบอดไฟล MP3 แบบ A 2. เพอเปรยบเทยบขนาดกบไฟลเดม โดยจะตองมขนาดลดลงไมตากวา 25% 9.4 การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน 3 กลมทมความสามารถ ทางการเรยนแตกตางกน ในการใชบทเรยน m-Learning วชาระบบฐานขอมล วตถประสงค : 1. เพอพฒนาบทเรยน m-Learning วชาระบบฐานขอมล 2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนระหวางผเรยน 3 กลมทมความ สามารถทางการเรยนแตกตางกน 3. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนระหวางผเรยนกลมเกง กบเกณฑ มาตรฐานทกาหนดไวทคาเฉลยเทากบ 3.00 9.5 การเปรยบเทยบดานเวลาเฉลยในการคนหาขอมลของฮารดดสคยหอเดยวกน จานวน 3 รน กบโปรแกรมภาพเคลอนไหวขนาด 25 MB วตถประสงค : 1. เพอเปรยบเทยบดานเวลาเฉลยในการเขาถงขอมลของฮารดดสคจานวน 3 รน กบโปรแกรมภาพเคลอนไหวขนาด 25 MB 2. เพอวเคราะหผลทไดเปรยบเทยบกบแผนขอมล (Data Sheet) ทไดจาก ฮารดดสคยหออน ๆ ทมขนาดความจเทากน 10. จากขอ 9 จงกาหนดสมมตฐานทางการวจยและสมมตฐานทางสถต ใหครอบคลมวตถ ประสงคการวจยทกประเดน