Hemogram kağıdı bize ne anlatır?

Uz.Dr.Güven Yılmaz ………………………….

lökositozLökosit sayısının mm3 de 10 000 üzerinde

olmasıdır.(hemogram cihazının referans aralığına göre 11 000 olabilir.)

Güncel hematoloji pratiğinde NötrofiliLenfositozMonositozEozonofili olarak değerlendirilir.

Nötrofili Mutlak nötrofil sayısının 7500 mm3 üzerinde

olmasıdır.(sayısı yüzdesi değil)Nötrofillerin vücutta 3 havuzu bulunmaktadır1-kemik iliği havuzu2-damar duvarında vasküler endotel havuzu3-dalak havuzuGünlük olarak 1,5 x10 üzeri 9 granülosit

üretilir.

Toplam nötrofillerin %75’i kemik iliği havuzundadır.

sadece %3 ü damar havuzunda yer almaktadır.

Dalak havuzu ise %2 den azdır.Kemik iliği+damar+dalak %78 yapıyor.Kalan %20!!!!!!!!!

Kalan %20 si ise mitotik ve post mitotik havuzda bulunmaktadır.

Sitümülasyonla olan artmanın devamını sağlar.

Granülositler kanda 9 gün,dokuda ise 1-4 gün kalırlar…

Kemik iliği deposundan kana geçmesi uyaranlarla 4-5 saat almaktadır.

Nötrofili sınıflamasıAkut nötrofili;1-fiziksel

(soğuk,sıcak,egzersiz,ağrı,anestezi,kanama bulantı,kusma vb.)

2-emosyonel (panik!!!!,depresyon,stress.heyecan vb)

3-İnflamasyon ve doku nekrozu;(yanık,elektrik çarpması,hipotermi,emboli,zehirlenme vb.)

4-ilaçlar ve toksinler;G-CSF(fılgrastim-lenograstim)Epinefrin-seratonin-histaminKarbon monoksit,etilen glikol,beta agonistler, fenitoinMETOKLORPROPAMİD(METPAMİD)Steroidler,sigara, yılan zehiriAşılar

Kronik nötrofili;1-enfeksiyonlar;(özellikle kronik enf.Osteomyelit,tüberküloz,endokardit,2.inflamasyon;kolit,İBH,dermatit,hepatit,gut,

nefrit,vaskülit,ARF)3-maligniteler;meme,AC,beyin,renal ca vb.4-metabolik;DKA,eklampsi,tirotoksikoz,Cushıng hast.5-ilaç ve hormonlar;akut nötrofili yapan

ilaçlara ek olarak LİTYUM…..

Herediter: Down send.konjenital diğer send.)İdiyopatikHematolojik nedenler:*lenfomalar*lösemiler(KML başta olmak üzere)*MDS,Asplenizm,splenektomi,ITP,KMPH,Hem

oliz vb*kronik idiyopatik nötrofili!!!!!!!!!!(tartışmalı)

Ne yapalım:*anamnez FM önceliklidir.*periferik yayma elzemdir.PY ile yukarıda sayılan hematolojik

nedenlerin olduğu ya da olmadığı rahatlıkla söylenebilir.

kronik idiyopatik nötrofili!!!!!!!!!!(haricinde)*diğer nedenler içinse anamnez ve FM

bulgularına göre devam edilmelidir.

Lökomoid reaksiyon;KML ile ayrımı önemlidir.Nötrofil sayısı 50 000 üzerindedir.

Birçok klinisyen bunu kabül etmemekle beraber hematolojide bu rakam 100 000 olabilir.)

Periferik kanda myeloid öncüller(hatta blast) görülebilir ve ayırıcı tanı zorlaşabilir.

Burada LAP skoru önemlidir.(KML de düşük tür.Ayrıca sitogenetik inceleme de ayrımı

sağlayabilir.

Nedenleri;1-enfeksiyonlar;*Sepsis,pnömoni,osteomyelit,ampiyem,EBV,

CMV,Tüberküloz vb.2-Maligniteler:özellikle kemik met.olan

AC,meme,prostat.üriner..3-Şiddetli kanama ve hemoliz4-septik abortus,eklampsi,DKA,Alkolik

KC,Akut glomerulonefrit,RA,Ciddi cilt hastalıkları(pemfigus dermatitis herpetiformis)

Nötropeni;Periferik kanda nötrofil sayısının 1500 altında

olmasıdır.1000-1500 arası hafif500-1000 arası orta<500 ciddi nötropeni olarak sınıflandırılır.

Febril nötropeni:Nötrofil sayısının 500 altında olması veya

500-1000 arasında iken düşmesi bekleniyorsa+

Ateşin 38,5 üzerinde veya ardışık (yarım saat)38 c üzerinde ölçülmesi durumudur.Gerçek bir dahiliye acilidir.Etyoloji için zaman harcanmaz ve kültür

alınarak hemen tedaviye başlanır.

Lenfositoz,Periferik kanda lenfosit sayısının mm3 de

4000 üzerinde kemik iliğinde 9000 üzerinde olmasıdır.

Mutlak lenfositoz;lenfosit sayısının artmasıRölatif lenfositoz:lenfosit sayısı normal

olmasına rağmen nötropeniden dolayı yüzde oranının yüksek olmasıdır.

Periferik kandaki lenfositlerin %85 T lenfosittir.

Görüldüğü gibi reaktif nedenler oldukça fazladır.

Özellikle çocukluk dönemlerinde reaktif nedenler ön planda iken yaşlı grupta KLL ön plandadır.

Persistan poliklonal B hücreli lenfositozYoğun sigara içen genç ve orta yaşlı

kadınlarda sık görülen bir sendromdur.Asemptomatiktir.Nadiren ateş,halsizlik ve kilo kaybına yol

açabilir.Lenfosit sayısı 5 000 altındadır ve flow

sitometrik inceleme ile lenfositlerin monoklonal olmadığının gösterilmesi gereklidir.

Spesifik tedavisi yoktur.

Benign monoklonal B hücreli lenfositozLenfosit sayısı 5 000 altında olan ve herhangi

bir semptomu olmayan genç insanlardır.Sigara öyküsü genelde yoktur.Flow incelemesi ile artan lenfositlerin B

lenfosit olduğu ve monoklonal olduğu gösterilir.

KLL öncülü bir durumdur.(MGUS a benzer bir durumdur.)

Yıllık lenfosit sayısının takibi yeterlidir.

Ne yapalım:Anamnez ve FM ilk adımdır.(özellikle ilaç

alışkanlığı ve sigara kullanımı önemlidir.Periferik yayma:KLL,ALL gibi malignitileri

kolayca tanımamızı sağlar.Reaktif nedenlere yönelik incelemeler

yapılmalıdır.Özellikle LAP ve splenomegali varlığı çok

önemlidir.(KLL,ALL)

Monositoz;Periferik kanda monosit sayısının 1000 mm3

üzerinde olmasıdır.Monositoz yapan nedenlerin%50 si hematolojik hastalıklara bağlı%10 u kollajen vasküler hastalıklar%8 non-hematolojik malignitelerKalan %30 ise diğer nedenlerdir.

Eğer bir hastada sebat eden monositoz varsa mutlaka aklımıza maligniteler gelmelidir.

Non-hematolojik malignitelerde nedeni bilinmeyen monositoz mevcuttur.

Ancak yinede monositozu olan her hastaya (EBV dışında) kemik iliği incelemesi yapılmalıdır.

Bu nedenle monositozlu hastalar hematolojiye yada onkolojiye yönlendirilmelidir.

Ancak gençlerde (40 yaş altında mutlaka EMN düşünülmelidir.

Eozonofili;Periferik kanda eozonofil sayısının 600 mm3

üzerinde olmasıdır.Hafif eozonofili 600-1500 arasıOrta derece eozonofili 1500-5000 arasıCiddi eozonofili 5000 üzerinde olmasıdır.Sayısı steroid düzeyine bağlı olduğundan

ölçümler sabah yapılmalıdır.

Klonal ezonofili nedenleri;*akut veya kronik eozonofilik lösemi*eozonofilik MDS*KMPH*Hiper eozonofilik sendrom(HES)HES tanısı için;1-kanda 6 ay veya daha uzun eozonofil artışı2-end organlarda hasar(kalp,Cilt,AC, böbrek)3-eozonofil artışının klonal olmadığının

gösterilmesi

Bunların dışında kanda eozonofil normal olduğu halde dokuda infiltrasyon olduğu durumlarda vardır.

*Eozonofilik sellülit(Well’s hastalığı)* Eozonofilik pnömoni(Löffler’s send.)*Eozonofilik fascitis(Schulman’s send)* Eozonofilik pankreatit*Eozonofilik Ascites ve özafajit*Eozonofilik gastroenteritis

BAZOFİLPeriferik kanda en az

bulunan hücrelerdir.Normal yaymada %0-1

oranında dır.Kanda ömrü saatler olduğu

halde dokuda daha uzun yaşarlar(mast hücresi)

Mast hücreleri özellikle epitel doku altında ve kan damarlarında bulunurlar.

Histamini hem sentez hem de depolama yeteneğine sahiptirler.

Bazofili nedenleri;İnflamatuar ve allerjik hastalıklar;IgE artışı

ile seyreden durumlarÜlseratif kolit atağındaCiddi allerjilerde reaktif olarak artarlar.Hematolojik hastalıklar(çok daha fazladır)*KML(sınıflamasında ve evrelemesinde

kullanılır.)*akut bazofilik lösemiAML-M3 ve AML M4 de

Enfeksiyonlarda(çok nadir)*su çiçeği, ınfluenza,ve tüberküloz(hafif

derecede)*endokrin bozukluklar;DM,östrojen

alımı,mixödem,Çok nadiren DEA olgularında.

Monositopeni ,eozonopeni ve bazopeni terimleri kullanılmaz.

Çünkü monosit,eozonofil ve bazofillerin düşük olmasının klinik ve lab.olarak bir anlamı gösterilememiştir.

Ancak lenfopeni olması önemlidir.Özellikle HIV vakalarındaki artış nedeni ile

bu daha da önem kazanmıştır.(özellikle CD+4 lenfositler.

Son söz;Lenfopenisi olan olguda(tedavi altında

değilse) mutlaka kollajen doku hastalığı(SLE) akla gelmelidir.

Hemogram kağıdı incelenirken yüzde değerler değil mutlak değerler dikkate alınmalıdır.

5000 ‘in %10’u=50012000’in %10’u=1200 oysa her ikiside %10Ama 500 monosit normal değerken 1250

monosit patolojik bir sonuçtur.

Teşekkürler,,,,,,