pustaka.unpad.ac.idpustaka.unpad.ac.id/wp-content/uploads/2011/06/mangle-20110617... · pasanggiri...

2
o Selasa 0 Rabu Kamis 0 Jumat o Sabtu 4567 B 9 10 11 20 21 22 23 24 25 26 12 13 o Mar OApr OMei .Jun OJul 0 Ags .. D rama haleuang Lutung Kasarung ,karya Sayudi kungsi dikasetkeun ku Dasentra taun 1981. Harita Purbasari disoraan· ku Nina Sopandi, Purbararang ku Enah Sukaenah, Lutung Kasarung ku Yus Wiradiredja, Aki jeung Nini Panyumpit ku Barman Syahyana jeung Tati Muhtar, ari Prabu Tapa' Ageung, Indrajaya jeung Juru Pantun dirangkep ku Dr. Dadang Sulaeman. Kabeh age para panern- bang nu keur meujeuhna nyong- colang di lingkungan Tembang Sunda harita. Tanggal 29 Mei 2011 ku gawe bareng antara Dasentra, Unit Kesenian Unpad jeung KADAMAS sempalan Lutung Kasarung dipentaskeun di Aula Universitas Pajajaran' dina wangu- 10 Ku: HD. Bastaman nan konser. Ternana "Baranang Bentang Harepan ngaderes Lutung Kasarung dina Tembang Sunda Canjuran" olahan Ubun Kubarsah saparakanca. Tilupuluh taun sabada medal kasetna, Lutung Kasarung kakara disampiungkeun deui lain waktu sakeudeung. Tangtu para perne- ran "baheula" rata-rata geus "kapala lima" ka luhur, malah aya panern- bang, pamirig jeung sponsorna geus ngarantun, kaasup Sayudi nu nulis naskahna. Lila teu dipentaskeunana muga-rnuga bae lain indikasi minim- naperhatian urang kana seni tradisi. Konser Lutung Kasarung teh diluluguan langsung ku Rektor Unpad, Prof. Dr. Ganjar Kurnia, diolah apik ku Ubun Kubarsah nu dirojong ku para konsultan Enip Sukanda, Dian Hendrayana jeung Neneng Dinar salaku pakar jeung praktisi tembang Sunda. Para panembang jeung pamirigna aya 26 urang mangrupa kolaborasi antara para pinunjul pasanggiri tembang Sunda Damas jeung panernbang-panembang petingan ti Bandung, Sumedang, Tasik, Garut,' Subang jeung Ciamis dipirig para pamirig nonoman nu papada asak latihan. Munasabah pintonanana sam- pulur. Sim kuring nu carang nungkulan pagelaran seniSunda age milu ngacungkeun dua jempol kana konser Lutung Kasarung di Unpad teh. Kakurangan sautak-saeutik mah teu matak nurunkeun ajen. Geura urang sawang saliwat. Nyi Juru Pantun, Rosyanti juara umum PTSC 2009, ti awal ne pi ka ahir konsisten mulusna, boh sora, tehnik jeung ngajiwaanana. Milu ngaleketey basa Rosyanti ngagalindengkeun dina lagu Putri Layar Purbararang ilang bedangna terus ngagabrug nyium dampal suku Purbasari. Kitu deui Ki Juru Pantun, Ujang Supratna, sanajan mimitina mah kawas nu kauger teu- ing ku padika jeung dongkari mamaos, saterusna mah bisa leuwih bebas ngekspresikeun "jiwa pantun", Cacak bari ngukus mah bleg bae tukang pantun enyaan. Malah waktu nyambat "hung ahung .... Lutung Kasarung" dipirig rampak, muringkak. Kari Mulyana, pinunjul PTSC 2009, nu sorana agem tur kalem payus nyoraan raja sepuh Prabu Tapa Ageung jeung J aksa Nagara nu wibawa. Kitu deui Rika Dewi Prajana nu nyoraan Niti Suari jeung Sunan Ambu sora deudeuhna payus jadi sora indung nu miasih jeung garwa nu sarwa tumut ka caroge bari hariwang Purbararang kabarerang teu kapilih jadi ratu. Nana Warna lebah nyoraan Lengser bakal leuwih hade mun rada aya sora heureuyna, siga basa nyoraan Aki Balangantrang (lain Aki Panyumpit? Pen.) payus pisan jadi aki-aki taweh- woh rada cunihin. Kaigelan deui ku Elis Rosliani nu jadi bojona, tap is niru sora nini-nini cerewed teu lesot sisig. Rada ditelek-telek ku sim kuring mah naha Elis ngahaleuangna bari ngaheungheum sisig kitu? Sidik henteu! Hilman mah nu sorana halimpu asa "bageur teuing" pikeun ngagarnbar- keun purunyusna Indrajaya nu dina pantun majar "di nu lenggik meuting, di nu montok mondok, mahugi ku ali beusi, janari dipundut deui". Mangle No. 2327 IUlplag Humea Oaped 2011

Upload: lamdung

Post on 06-Mar-2019

268 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

o Selasa 0 Rabu • Kamis 0 Jumat o Sabtu

4 5 6 7 B 9 10 1120 21 22 23 24 25 26

12 13

oMar OApr OMei .Jun OJul 0 Ags

..

Drama haleuang LutungKasarung ,karya Sayudikungsi dikasetkeun ku

Dasentra taun 1981. HaritaPurbasari disoraan· ku NinaSopandi, Purbararang ku EnahSukaenah, Lutung Kasarung ku YusWiradiredja, Aki jeung NiniPanyumpit ku Barman Syahyanajeung Tati Muhtar, ari Prabu Tapa'Ageung, Indrajaya jeung JuruPantun dirangkep ku Dr. DadangSulaeman. Kabeh age para panern-bang nu keur meujeuhna nyong-colang di lingkungan TembangSunda harita. Tanggal 29 Mei 2011ku gawe bareng antara Dasentra,Unit Kesenian Unpad jeungKADAMAS sempalan LutungKasarung dipentaskeun di AulaUniversitas Pajajaran' dina wangu-

10

Ku: HD. Bastaman

nan konser. Ternana "Baranang Bentang Harepan ngaderes LutungKasarung dina Tembang Sunda Canjuran" olahan Ubun Kubarsahsaparakanca. Tilupuluh taun sabada medal kasetna, Lutung Kasarungkakara disampiungkeun deui lain waktu sakeudeung. Tangtu para perne-ran "baheula" rata-rata geus "kapala lima" ka luhur, malah aya panern-bang, pamirig jeung sponsorna geus ngarantun, kaasup Sayudi nu nulisnaskahna. Lila teu dipentaskeunana muga-rnuga bae lain indikasi minim-naperhatian urang kana seni tradisi.

Konser Lutung Kasarung teh diluluguan langsung ku Rektor Unpad,Prof. Dr. Ganjar Kurnia, diolah apik ku Ubun Kubarsah nu dirojong kupara konsultan Enip Sukanda, Dian Hendrayana jeung Neneng Dinarsalaku pakar jeung praktisi tembang Sunda. Para panembang jeungpamirigna aya 26 urang mangrupa kolaborasi antara para pinunjulpasanggiri tembang Sunda Damas jeung panernbang-panembang petinganti Bandung, Sumedang, Tasik, Garut,' Subang jeung Ciamis dipirig parapamirig nonoman nu papada asak latihan. Munasabah pintonanana sam-pulur. Sim kuring nu carang nungkulan pagelaran seniSunda age milungacungkeun dua jempol kana konser Lutung Kasarung di Unpad teh.Kakurangan sautak-saeutik mah teu matak nurunkeun ajen. Geura urangsawang saliwat.

Nyi Juru Pantun, Rosyanti juara umum PTSC 2009, ti awal nepi ka ahirkonsisten mulusna, boh sora, tehnik jeung ngajiwaanana. Milu ngaleketeybasa Rosyanti ngagalindengkeun dina lagu Putri Layar Purbararang ilangbedangna terus ngagabrug nyium dampal suku Purbasari. Kitu deui KiJuru Pantun, Ujang Supratna, sanajan mimitina mah kawas nu kauger teu-ing ku padika jeung dongkari mamaos, saterusna mah bisa leuwih bebasngekspresikeun "jiwa pantun", Cacak bari ngukus mah bleg bae tukangpantun enyaan. Malah waktu nyambat "hung ahung .... Lutung Kasarung"dipirig rampak, muringkak. Kari Mulyana, pinunjul PTSC 2009, nu soranaagem tur kalem payus nyoraan raja sepuh Prabu Tapa Ageung jeung J aksaNagara nu wibawa. Kitu deui Rika Dewi Prajana nu nyoraan Niti Suarijeung Sunan Ambu sora deudeuhna payus jadi sora indung nu miasihjeung garwa nu sarwa tumut ka caroge bari hariwang Purbararangkabarerang teu kapilih jadi ratu. Nana Warna lebah nyoraan Lengser bakalleuwih hade mun rada aya sora heureuyna, siga basa nyoraan AkiBalangantrang (lain Aki Panyumpit? Pen.) payus pisan jadi aki-aki taweh-woh rada cunihin. Kaigelan deui ku Elis Rosliani nu jadi bojona, tap is nirusora nini-nini cerewed teu lesot sisig. Rada ditelek-telek ku sim kuring mahnaha Elis ngahaleuangna bari ngaheungheum sisig kitu? Sidik henteu!Hilman mah nu sorana halimpu asa "bageur teuing" pikeun ngagarnbar-keun purunyusna Indrajaya nu dina pantun majar "di nu lenggik meuting,di nu montok mondok, mahugi ku ali beusi, janari dipundut deui".

Mangle No. 2327

IUlplag Humea Oaped 2011

Kumaha Purbasari? Dini Andrianti nu sakaterang mibanda sora plastiskatitenan teu pati optimal ngebrehkeun emosi jeung dinamisasina, kawasnu nyengker maneh dina suasana "nyeri" wungkul bari nyumput dina alus-na galindeng. Kawasna bakal leuwih ekspresif mun make dareuda (basaditundung), luhlah (dipentes nyaatan leuwi) jeung keuheul (digonjaklutung "lebar teuing ku eimata, bisina kaburu murag, kuma mun kaaladeungeun, meureun loba nu kaduyung"). Salaku panembang potensial,Dini pasti bisa ngajiwaan rupa-rupa suasana emosi tur bakal tapisngebrehkeunana asal daek ngalatih pede alias pereaya diri. Buktina basaDini (baea: Purbasari) ngembarkeun parobahan hukum nagara nu mupushukum pati kaluar wibawana. .

Bentang pagelaran harita ceuk sim kuring mah Ani Sukmawati nu' hasilngagambarkeun karakter Purbararang nu judes, sirikan, gede ambekjeungbarangasan. Dina pantun mah majar "urat nganteng dina tarang, tanda-ning jelema bedang". Ti awal lalakon Ani tapis nyoraan Purbararangmu rang maring pedah teu kapilih jadi ratu, pokna: "Sia inji wani-wani,narima haneengan aing, puguh rama pilih kasih, teu ngaragap hateanak..." nu dirojong ku peta jeung ekspresi raray nu luyu. Komo mundilakna leuwih seukeut jeung bari tutunjuk mah nyoraanana bakalleuwihekspresif. Atuh waktu sumolondo neda pertobat bari ngaras sampeanPurbasari matak ngangres. Nu teu pati ebreh teh basa .oeon tepak toeljeung Indrajaya, sora Ani kurang ngagoda (seductive). Dina pantun mahebreh Purbararang teh putri leumpeuh yuni gampang kapelet ku nu kasep,eontona basa lar Guruminda nu nyamur jadi Guriang Kawung Luwukngaliwat, gancang dipegat pokna: "oo.nyakamijalma nu lenjang, nun ram-pes geura sindangan,nya kami jalma nu denok, nun rampes geura pondo-,kan.;", Tapi meureun kurang genitna Ani (baea: Purbararang), sabab geusapal masing teu digoda ge Indrajaya mah sok keukeureuweut.

Dina pagelaran ieu peranan rampak 15 panembang petingan kacidagedena, lagu-laguna saperti Onde-onde, Waru Doyong, Pucung Tandakmawa hegar kana lalaguan Cianjuran nu umumna linduk. Contona baengagambarkeun Lengser kaseglong din a Renggong Sumedang, kieu: "Sisigkaseglong buneelik, ketag-ketig ketag-ketig, gejlok sisig nenggor anjing,kojor sapada harita". Kuma teu rek pejet, apan sisigna ge gedena "tandinganak munding".

Aya sawatawis hal nu didugikeun dina ieu sawangan. Kahiji, konserLutung Kasarung nurdirojong ku para nonoman ti unggal wilayah ngaleu-ngitkeun anggapan seni tembang Cianjuran teu kalandep ku generasingora. Kahariwang teh diganti ku gede hate yen seni adiluhung moalmuguran, tapi bakal hirup subur di lingkungan budaya Sunda,

Kadua, pagelaran Lutung Kasarung di Unpad ngebrehkeun perhatiankana pantun salaku seni tradisi nu kiwari rada kamornorekeun, malahkawasna mah kurang dipiwanoh ku generasi ngora. Kitu deui pagelaranbudaya di kampus perguruan tinggi mah sajaba nambahan ajen jeungningkatkeun "martabat" kana pintonan, oge leuwih jembar aweuhananaka masyarakat menengah ka luhur nu potensial ngarojong mekarna senibudaya.

Katilu, kaeida hadena upama konser Lutung Kasarung di-"roadshow"-keun ka wilayah-wilayah di Jawa Barat sangkan dipiwanoh tur nimbul-keun motivasi pikeun mekarkeun potensi budaya di wilayah sewang-sewangan.

Kaopat, konser Lutung Kasarung mangrupa ajang silaturahmi, gawebareng, silih pikawanoh, silih hargaan jeung silih eangkokpangarti antarapara seniman-galindeng generasi nonoman ti unggal wilayah sangkan jadipangdorong pikeun babare~n mekarkeu~~ni galindeng tradisi, husus-na tembang eianjuran. Nga~twatan generasi i,onoman nu jembar, terbuka,toleran tur daek diajar ti nu sejen In~~Allah bakal nyirnakeun sikepheureut nu nganggap keureutan, tineak, gaya jeung pola galindengpaguronna mibanda "tripang" nyaeta: pangaslina, pangbenerna, pang-

Mangle No. 2327

hadena.Kalima, dina konser Lutung

Kasarung lalaguan jeung eara nga-galindengkeunana umumna taat-asas kana padika tembang cianju-ran. "Mamaos teuing" atuhpibasaeunana.Lali yen lebah dialogmah kudu ekspresif jeung ayadinamikana, diantarana dina soraharus jeung harewos, ganeangjeung an ea nyarita (baea: nga-haleuang). Upamana dina ambekteu nanaon sora rada nerag jeungresag -saeutik mah, teu kudusalawasna halimpu. Atuh temponage bisa diatur, teu kudu inyepleskawas mamaos. Contona, asaleuwih payus "hoangngngng.;sunan pamajikan" make tempo,batan ngaguluyur "hoang sunanpamajikan". Purbasari ge moalpamali make Inghak, nu ulah tehmake desah!

Ciputat, 3Juni 2011

11

-------- -