معادن افغانستان - ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد

10/28/14 معادن افغانستان - ویکی پدیا، دانشنامٔھ آزاد

fa.wikipedia.org/wiki/معادن_افغانستان 1/6

الجورددر افغانستان از ٢۵٠٠ سال به اینطرف

استخراج می شود

معادن ذغال سنگ شباشک دره صوف

معادن افغانستان

از ویکی پدیا، دانشنامٔه آزاد

افغانستان برخی از پیچیده ترین و متنوع ترین زمین شناسی را در خود دارد. درین کشور قدیمی ترین سنگھااز دوره

آرچین ٣٨٠٠ میلون سال قبل و سنگھای از دوره پروتوزوئیک (٢۵٠٠- ۵٧٠ میلون سال قبل ) فنیروزوئیک ۵٧٠ الی ١٫۶

میلون سال قبل الی امروز دیده میشود. این کشور ھمچنین دارای سابقه طوالنی و پیچیده تکتونیکی دارند. دالیل آن تا

حدود رابطه میگیرد به موقعیت آن در انتھای غربی ھیمالیا، تصادم نیم قاره ھند، تشکیل کوه ھای ھندوکش وغیره

مسایل میباشد. بدین لحاظ ذخایر معدنی افغانستان از نوع ماگمایی، پگماتیک، کار بونیتک، اسکارن، ھیدروتورمال،

دگرگونی [متحوله] و رسوبی میباشد. این کشوربنسبت کوھستانی بودنش دارای ذخایر معدنی متنوع و فراوان

میباشد. [١] . طبق اظھارات اخبار اندیپندد و سروی جیولوژی ایاالت متحده امریکا ارزش نفت و گاز افغانستان

٢٢٢،٨٩٢،٣۵٠،٠٠٠ دالر وارزش معادن افغانستان ٩٠٨،٩۴٨،٠٠٠،٠٠٠ دالر ارزش مجموعی آن ١١٣١٨۴٠٣۵٠٠٠٠ دالر یا

١١٣١٫٨۴٠ تریلیون دالر میباشد.[٢] افغانستان از لحاظ معادن غنی و دارای معادن متعدد میباشد. تحقیقات

زمین شناسی به اثبات رسانیده است که در افغانستان ۴٠٠ نوع منرال و سنگ معدنی شناخت گردیده است.[٣] در این

اواخر گروھی از ناسا آمریکا با وسایل اشعه لیزر توانستند معادن عمق کوه ھا و زمینھای افغانستان را کشف

عکسبرداری و تثبیت تقریبی نمود. تا فعًال ٢٨۶ معدن فلزات ۵ میدان گازی در شمال، تیل مایع وسایر معدنیات کشف

شده است. معدن فلزات افغانستان به تنھایی وجود ندارد بلکه به فیصدی پیدا می شود مثًال مس در ٢۴٠ نوع سنگ پیدا

می شود. زیادترین آن در بورنیت CuFeS4 دارای اعیار(۶٣٫٣%)مس و متباقی آھن و سلفر است. در افغانستان معدن که

که نسبت به دیگر عناصر زیاده وجود دارندعبارتند از معدن آھن حاجیگک دارای ١٫٨میلیارد تن آھن، معادن طال در چھار

منطقه یعنی معدن طال زرکشان غزنی، معدن طال بدخشـان، معدن طال خاک ریز قندھار، معدن طال تخار، معادن

کرومیت در حصارک لوگرو و در لسوالی زنه خوان غزنی وغیره مناطق، معادن ذغال سنگ در یازده محل از جمله ۵ معدن

آن قابل استخراج میباشد، معدن الجوردبدخشان دارای ١٣٠٠تن الجورد در سرسنگ بدخشان، معدن مس عینک

لوگردارای ذخایر آھن ١١٫٣ میلون تن، ذخایر نفت وگاز شمال ١٫٨ ملیار مترمکعب و ذخایر نفت و گاز ھرات ھلمند کتواز،

معادن سرب و روی در ھشت محل و معادن مرمر «سفید و رنگه» می باشد. عالوه براین دراین کشور معدن یورانیوم

خانشین دروالیت ھلمند، تیتانیوم، لیتیم در نمکسار ھرات، کنر وتخار، معادن آھن در ١٠٠محل، مس در دوازد محل،

المونیم والیت زابل معدن نقره، منیزیم، قلعمیباشد. افغانستان دارای منرالھای کم بھا و قیمت بھا نیز است. منرالھای

قیمتی از قبیل کورندم امیتس توپاز، یاقوت در دو ناحیه، اکومارین لعل در شغنان بدخشان، عقیق سیاه و رنگه، گرانیت،

زمرد پنجشیر فیروزه، بیرایت، تورمالین (شاه مقصود) میباشد. ھکذا معادن نمک این کشور در اندخوی فاریاب، دولت آباد

و تالقان و نمکسار ھرات، میباشد. عالوه براین دارای معادن فلورایت، گچ، چونه، باروت،، گوگرد کوه البرز مزارشریف،

موادخام سمنت، تالک در ننگرھار، ابرک، گانزیت، برلیم نیوبیوم سزیوم روبیدیوم، سنگ سلیت، معدن بیروچ والیت

نورستان، معدن بیرات در غوربند و پروان، معدن سیماب در والیت غور، فلورامیت ارزگان، سنگ رخام در ھلمند، معادن

مولیدین در زابل، بغالن و لوگر، معدن بریل در والیت کنرھار، معدن تنـتال در نورسـتان، بارایت سنگالن ھـرات، معدن

شاه مقصود در ماھیـپر کابل، وغیره دارا می باشد که تعداد آن تا ھنوز کشف نشده است. البته ضخامت پوست زمین

درنواحی پامیر الی ٧۵ کیلومتر در نواحی ھموار ۵٠ کیلومتر ضخامت رسوبات از چند صد متر الی ٢٠ کیلومتر می باشد

که مواد معدنی در میان اینھا به شکل مواد کانی و رسوبی وجود دارد. تا اکنون تقریبًا از این معادن بھره برداری

نشده است.

محتویات

١ تاریخچه٢ سنگھای قیمتی در افغانستان

٣ معادن مس در افغانستان۴ معادن آھن در افغانستان۵ معادن نقره در افغانستان

۶ ذخایر نفت و گازافغانستان٧ معادن نمک افغانستان

٨ معادن سنگ مرمر در افغانستان٩ معادن گوگردافغانستان

١٠ معادن عناصر کمیاب افغانستان١٠٫١ برلیم

١٠٫٢ معادن لیتیم١٠٫٣ تنتالیم و نیوبیم١١ معادن فلزات افغانستان

١٢ معادن المونیم١٣ سیماب

١۴ وضع امنیتی در معادن افغانستان١۵ مقاله ھای مرتبط به معادن افغانستان

١۶ پانویس

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lapis_lazuli_block.jpg?uselang=fa

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%BA%DB%8C%D8%B1_%D9%81%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D9%86%D9%85%D9%88%D8%AF%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1%D9%87_%D8%B5%D9%88%D9%81.jpg

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%AA

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D9%84%D8%A7

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86_%D8%A2%D9%87%D9%86_%D8%AD%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%AF%DA%A9

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B0%D8%BA%D8%A7%D9%84_%D8%B3%D9%86%DA%AF

http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86_%D9%85%D8%B3_%D8%B9%DB%8C%D9%86%DA%A9

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86_%D9%84%D8%A7%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AF%D8%A8%D8%AF%D8%AE%D8%B4%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86_%DB%8C%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%88%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B1%D8%A8_%D9%88_%D8%B1%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%AA%DB%8C%D9%85

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%88%D9%85

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%85

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B1%D9%87

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D8%B2%D8%A7%D8%A8%D9%84

http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AA

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%82%DB%8C%D9%82

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B4%D8%BA%D9%86%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%B9%D9%84

http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%BE%D8%A7%D8%B2

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%A8

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%85%DA%A9

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%B1%D8%AF

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D9%88%D9%85

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%85

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%85

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%85

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%B1

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%A8

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D9%88%D8%B1%D8%A8%D9%86%D8%AF

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%84



زمرد پنجشیر

یکی از محصوالت

معدنی

افغانستان است

١٧ منابع

تاریخچه

معدن شناسی یکی از مشاغلی است که از ٣٠٠٠ سال پیش تااکنون رواج داشته و مصری ھا درمجسمه چشمان آخناتون و ملکه نفریتیت از الجورد افغانستان استفاده

کرده اند. در آن زمان مردم معدن طال، آھن، مرمر، الجورد، یاقوت و فیروزه را میشناختند واز آن زیوراالت میساختند. از گذشته ھای دور الجورد، طال و نمک در بدخشان، مس

و آھن در قندھار و کابل استخراج می گردید. در قرون وسطی و در اوایل قرن ٢٠ نیز طال در منطقه مقر، نقره و زمرد در والیت پنجشیر، معادن متعدد آھن و سایر فلزات در

نقاط مختلف و ھمچنین زغال سنگ در شمال و بخش مرکزی، نفت وگاز در مناطق شمال افغانستان، ھلمند قندھار و خوست کشف شده است. درقرن ١٨ پس از انقالب

صنعتی در اروپا جھان کشایان غرض کشف معادن افغانستان باستان شناسان و معادن شناسان خودرا تحت نامھای سیار و یا نام دیگر گسیل داشتن. برای اولین بار زمین

شناسان انگلیسی(گریس باخ و ھایدن) در افغانستان مرکزی وشمالی مشاھداتی انجام دادند وبعدھا زمین شناسان فرانسوی، (فیورون و ھمکاران) در سالھای

١٩٢۶-١٩۵١ مناطقی در اطراف کابل را نقشه برداری زمین شناسی نمودند. در دھه ١٩۵٠ با تاسیس ریاست تفحص نفت و گاز مرحله مھمی از مطالعات زمین شناسی

افغانستان آغاز شد. در ١٩۵٨ زمین شناسان افغانی با ھمکاری کارشناسان روسی جستجوبرای کشف نفت و گاز طبیعی را با موفقیت به پایان رساندند. در این مطالعات

برای اولین بار ساختار زمین شناسی منطقه با تھیه نقشه ھای زمین شناسی ھمراه شد. در سالھای ١٩۵٨ تا ١٩۶١ زمین شناسان فرانسوی(منزیه و الپاران) حوالی

کابل را نقشه برداری نمودند و از ١٩۵٩ زمین شناسان آلمان غربی به کمک عکسھای ھوایی کار تھیه نقشه زمین شناسی تمام نیمه جنوبی کشور را (با مقیاس

١٠٠٠٠٠٠:١)آغاز نمودند. در ١٩۶٣ ریاست “تفحص مواد مفیده جامد” تاسیس شد که در ١٩۶۵ به ریاست ”جیولوجی و معادن“ تغیر نام یافت. در این ریاست با ھمکاری

زمین شناسان روسی، اکتشاف، ارزیابی و تخمین ذخایر معدنی زغالسنگ، سنگ آھن، طال و الجورد آغاز گردید. در نتیجه ھمین تفصحات معادن بزرگی ھمچون “ معدن

آھن حاجیگک“ در منطقه بامیان و حوزه بزرگ زغال سنگ از پلخمری در «شمال تا نزدیکی ھرات» در غرب و مواد با ارزش دیگر ھمچون باریت، بریلیوم و... کشف گردید. از

١٩۶۵ مطالعات زمین شناسی وسیع و مھمی در مورد اکتشاف مواد معدنی مھمی چون سرب، روی(جست) مس، طال باریت، ابرک، سولفور، فسفریت ھا، سینابر، زغال

سنگ، آبھای معدنی، نمک طعام و مواد ساختمانی صورت گرفت. در ١٩٧٣ ارزیابی جدیدی در مورد معدن بزرگ “ارگونیت“ در حاشیه جنوب غربی کشور و معادن مھم باریت

در شمال ھرات مورد اکتشاف قرار گرفت. در ١٩٧۴ در منطقه لوگر(جنوب کابل)کمر بند مس دار بزرگی(مس عینک) کشف شد. مھمترین مطالعات زمین شناسی

افغانستان با تھیه نقشه زمین شناسی سراسر افغانستان در مقیاس ۵٠٠٠٠٠:١ و ھمچنین تھیه نقشه تکتونیکی کشور در دھه ١٩٧٠ به انجام رسید. از ١٩٧۶ تا اوایل

دھه ٨٠ گزارشات و مطالعات قبلی بصورت کتابھا و مقاالت متعددی منتشر شده، از جمله “ تکتونیک افغانستان“ اثر و. ا. سالوین(١٩٧۶)، جیولوجی افغانستان اثر ولفارت و

ویتکینت(١٩٨٠) و “جیولوجی و مواد معدنی افغانستان“ که توسط یک تیم روسی و افغانی بدنبال تھیه نقشه سراسری زمین شناسی افغانستان تدوین و به زبان روسی

و انگلیسی در مسکو به چاپ رسید(١٩٨٠). در دھه ٨٠ با تشدید جنگھا در افغانستان مطالعات زمین شناسی عمده و سراسری متوقف شد و لی کارھای پراکنده و

موردی مخصوصا روی معادن کشف شده و بزرگ نزدیک به مرکز کشور توسط متخصصین روسی دنبال گردید اما نتایج این مطالعات در دست نیست و احتماًال در روسیه حفظ

شده است. در دھه ٩٠ کارھای زمین شناسی بکلی تعطیل شد و ساز مان زمین شناسی و معدن افغانستان در اثر جنگ آسیب جدی یافت. تنھا در ١٩٩۵ گری

باورساکس(جواھر شناس آمریکایی) با ھمکاری بونیتا چمبرلن کتاب جالب “سنگھای قیمتی افغانستان“ را منتشر نمودند که در واقع جدید ترین اثر قابل توجه در زمینه

زمین شناسی و مواد معدنی این کشور می باشد. در سال ٢٠٠٢، با آغاز دوران جدید در افغانستان به نظر می رسد که دوران مھمی برای مطالعات زمین شناسی

افغانستان در راه باشد.. درین اواخرکمپنی ناسا امریکا با وسایل اشعه الیزر توانستن معادن عمق کوھا وزمین افغانستان را نقشه برداری سروی وتثبیت نمود. این سروی

و عکاسی به مصارف ٣٠٠ میلون دالر موفقانه به پایان رسید.

سنگھای قیمتی در افغانستان

سنگھای قیمتی را در افغانستان بنام احجار کریمه، احجار قیمتی یا منرالھای قیمتی می گویند. استخراج این سنگھا از چند ھزار سال قبل الی امروز

توسط اھالی محل صورت می گیرد. منرالھای بارزش معموًال در قسمت شرقی و شمال شرقی افغانستان زیاده متبلور شده اند. این منرالھا زیاده در

والیتھای پنجشیر بدخشان نورستان وقسمتھای ھندوکش مرکزی وجود دارد. منرالھای و سنگھای رسوبی باارزش افغانستان عبارتند از فلوریت

گانزیت سپایر یاقوت سرخ و کبود، لعل بدخشان گارنیت امارالت اکومارین زمرد بیروچ انواع کورندم می باشد. منرالھای و سنگھای نیمه قیمتی عبارتند

از الجورد توپاز تورمالین و کوارتز می باشد. چھار معدن مھم این کشور یعنی معادن پنجشیر، یاقوت جگدلک، لعل بدخشان و نورستان بشکل غیر فنی

استخراج شده به بازار ھندوستان و مارکیت پاکستان بفروش می رسد.

معادن مس در افغانستان

درحدود ٣٠٠ رسوبات مستند مس در افغانستان وجود دارد ولی تا فعًال در ١٢ معادن مس تحقیقات صورت گرفته است. معادن مس در والیتھای لوگر، ھرات، فراه، کاپیسا،

فندھار، زابل و معادن جنوب افغانستان عبارتند از معادن مس عینک جوھر و دربند می باشد. تخمینًا افغانستان دارای ۶٨۵٠٠میلون تن مس دارند.[۴] معادن مس افغانستان

که به مقیاس کوچک و بلند دارای سنگھای مس دار می باشند قرار ذیل اند:

معدن مس بلخاب سرپل .١معدن مس در کوتل خاواک پنجشیر .٢

معدن مس فرنجل غوربند .٣معدن مس جیرعلی پنجشیر و تاواخ پنجشیر .۴

معدن مس کوه چراغانی کھنه خمار والیت میدان در ۶٠ کیلومتری کابل .۵معدن مس لوگر در منطقه گلدره .۶

معدن مس گل دره کوھدامن .٧معدن مس کوتل قلیچ عالقه کھمرد بامیان .٨

معدن مس ارغنداب، توخی قندھار .٩معدن مس دربند والیت کابل .١٠

معدن مس گلوغه فراه اعیار ١فیصدباسرب روی و آھن .١١معادن مس دربند کابل طول زون ٧ کیلومتر عرض اکیلومتر زیاده از٨٠ میلون تن .١٢

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Beryl-130023.jpg?uselang=fa

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AF

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D9%84%DA%A9%D9%87_%D9%86%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AA%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%AE%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%AF%D8%AE%D8%B4%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%85%DA%A9

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87

http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%85%D8%B1

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%87%D9%86


http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%D9%86%D8%AC%D8%B4%DB%8C%D8%B1

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%B1%D8%AF


http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%D8%B1

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%87%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B3%D8%AA


http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%84%D9%85%D9%86%D8%AF

http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%B2

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%81%D8%AA

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%BA%D8%A7%D9%84_%D8%B3%D9%86%DA%AF

http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%81%D9%88%D8%B1

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%A8

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87


http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B4

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B2

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D8%B3%D8%A7

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%87

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A7%D8%A8%D9%84

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%BA%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%A8



ھنر کندن کاری روی مس

و طال یکی از فن

افغانھاست

معادن آھن حاجیگک در والیت لوگر افغانستان

ساحه پھن حاجیگک حدود ١۵٠ سال آھن خواھد داد

معدن مس شھدا ھرات ۵ملیون تن اعیار١٫١ مس طول ١۵٠-٢۴٠٠متر ضخامت ٢٫۴-٨متر .١٣معدن مس دره علیسنگ بغالن ٢٠٠متر طول عرض٣٠متر معیار٠٫١ مس با سرب وجست .١۴

اوخان کشان فاریاب طولزون ٢٫۵ کیلومترعرض ٢٠-٢٧٠ مترعیار ٠٫١-١٫۵ %مس با سر وجست .١۵معدن مس کنداالن والیت زابل ذخیرهC1+C2 دارای ٣٧٠٠تن مس ٣٫٨% وسایر عناصر معدنی .١۶

ھکذا در معدن طال زرکشان والیت غزنی وغیره محل به تناسب کم وجود دارد.

معادن آھن در افغانستان

تا فعًال در ١٠٠ محل معادن فیرس مشاھده گردیده است. ذخایر مجموعی معادن آھن افغانستان بیشتر از بیلون تن می باشد. معادن آھن افغانستان بطور عموم دارای معیار

بلند یعنی۴٧- ۶٢% می باشد که در جمله معادن کم مصرف پر کیفیت و کم نظیر شمرده می شود. معادن آھن درافغانستان در بدخشان پنجشیر

غوربند بامیان حاجیکگ بھسود الل سرچنگل یکاولنگ وغور وھم در قندھار، میمنه، ھرات، ارزگان، پکتیا از اھمیت زیاد برخور دار می باشد. در

١٠٠ کیلومتری شمال قندھار منطقه خاکریز معدن بزرگ آھنی با ظرفیت ٣ میلیون تن واقع شده است. ھمچنین معدن آھنی در ٩ کیلومتری

شھر جبل السراج قرار دارد. بزرگترین معادن آھن آسیای مرکزی معدن آھن حاجیگک در والیت بامیان و در ١٣٠ کیلومتری شمال غرب کابل

قراردارد. در چند کیلومتری این معدن یک ذخیره عظیم آھک (برای گداختن آھن) وجود دارد. پس از حاجی گک دومین معدن آھن افغانستان

ھمردیف با حاجیگک است معادن آھن سایه دریا می باشد. معدن آھنگران بامیان الی ۶۵فیصد آھن دارد. سومین معادن آھن افغانستان که با

سایه دریا رقابت می کند معادن دھانه درغوشتک است که ۴٧ فیصد آھن دارد. چھارمین معادن بزرگ آھن افغانستان الل سرجنگل است که

ھمردیف حاجیگک است. معادن آھن افغانستان به مقیاس کوچک ویا بلند آھن دارد بصورت فھرست وار به شرح زیر است:

آھن حاجیگگ بامیان .١آھن ارغنداب .٢

آھن سرخ کوتل ھرات .٣آھن بھارک بدخشان .۴

معدن آھن دامنه کوه پغمان در باالی حصه کوتی .۵آھن کوه جبل السراج .۶

آھن ده سبز کوه خاک لمبه .٧آھن کوتل خاواک پنجشیر .٨

آھن قول منار .٩آھن کوه قلعه خواجه صاحب .١٠

آھن کوه شاخ برتنی .١١آھن لولنج غوربند .١٢

آھن دره میاداد .١٣آھن رخه پنجشیر .١۴

آھن کوه دشت لوگر .١۵آھن کوه قمچین باف میدان .١۶

آھن دره پنجشیر .١٧آھن کو اله بله .١٨

آھن پارند در بازارک پنجشیر .١٩آھن کرم جدران .٢٠

آھن کوه شاقول و شیرداغ .٢١آھن سیاه تپه و فراخلوم بھسود .٢٢

آھن زرد شنوار .٢٣آھن کوه شاه مسعود قندھار .٢۴

آھن کوه بچه کرخ ھرات .٢۵آھن سیاه مشرقی .٢۶آھن گلستان فراه. .٢٧

در اکثریت معادن فوق تحقیقات ابتدائی صورت گرفته تاھنوز مقدار آن دقیق تثبیت نگردیده است. بعضی ازین معاد غیر

اقتصادی نیز است.

معادن نقره در افغانستان

مھمترین معادن نقره افغانستان (طالی سفید) در ارتفاعات بدخشان، منطقه پنجشیر، در سیم کوه ھرات، خاکریز

قندھار، غوربند و عالقه ھزارجات و در رگه ھای معدن سرب بی بی گوھر (قندھار) ومقداری در معدن مس عینک

مشخص گردیده است.

ذخایر نفت و گازافغانستان

نوشتار اصلی: نفت و گاز در افغانستان

نخستین عملیات حفاری جھت اکتشاف نفت و گاز در افغانستان در سال ١٩۵۶ انجام شده است بطوری که در سال ١٩۵٩ منجر به اکتشاف میدان نفتی انگوت در والیت

سرپل گردید. در فاصله سالھای ١٩۵٩ تا ١٩۶۶ پنجاه حلقه چاه اکتشافی دیگر نیز در این حوضه حفر گردید که باعث اکتشاف ٣ میدان گازی بزرگ یتیم تاق (١٩۶٠)، خواجه

گوگردک (١٩۶١) و خواجه برھان (١٩۶۴) شد.[۵]

طبق مطالعات چندین ساله متخصصین روسی و افغانی از سال ١٩۶۶ تا ١٩٨١ دست کم دو میدان نفتی کوچک، یک میدان گازی بزرگ (جرقدوق) و دو میدان گازی دیگر

کشف شده است که عمدتًا در بخش شمالغربی کشور می باشد.

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Seljuq_Ewer.jpg?uselang=fa

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%86_%D8%A2%D9%87%D9%86_%D8%AD%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%AF%DA%A9.JPG

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%86_%D8%AD%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%AF%DA%A9_23.JPG

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DA%A9%D8%AA%DB%8C%D8%A7

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%85%D9%86%D9%87


http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D9%88%D8%B1

http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%D9%84%D9%86%DA%AF


http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%AC

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%BA%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%A8

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%AC


http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%AF%D8%AE%D8%B4%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D9%88%D8%B1%D8%A8%D9%86%D8%AF


http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%81%D8%AA_%D9%88_%DA%AF%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D8%B3%D8%B1%D9%BE%D9%84

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%86%D9%81%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%88%D8%AA&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87_%DA%AF%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%AF%DA%A9&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%DB%8C%D8%AA%DB%8C%D9%85_%D8%AA%D8%A7%D9%82&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js



از جمله عناصر کمیاب

لتیم بمقادیر زیاد در

افغانستان وجود دارد

حوضه شمال قسمتی از حوضه عظیم نفت و گاز آمودریا می باشد که از نظر میزان ذخیره در بین ١۵٢ حوضه نفتی و گازی کشف شده جھان در رده پانزدھم قرار دارد. این

حوضه ۵١۵ ھزار کیلومتر مربع وسعت دارد و در چھار کشور افغانستان، ایران، ترکمنستان و ازبکستان گسترش دارد. بر اساس مطالعات انجام شده می توان مجموع ذخایر

نفت و گاز شمال کشور افغانستان را اعم از ذخایرکشف شده و کشف نشده که قابل استحصال می باشند به صورت زیر تعیین نمود. درسالھای ١٩٨٠ روسھا مجموعًا

ذخایر معادن افغانستان را ٩۵ میلون بشکه وقابل استخصال را ٣٠٠ میلون بشکه تخمین نموده بود. ولی بعدًا این ارقام اضافه شده است.

مجموع ذخایر کشف شده نفت ١٫٨ بیلون بیلر تیل خام در بین مزارشریف و شبرغان وجود داردمجموع ذخایر نفت قابل استحصال ١۵۶٩ میلیون بیرل

مجموع ذخایر کشف شده گاز در حدود ۴۴۴ بیلون متر مکعبمجموع ذخایر گاز مایع۵۶٢ بیلون متر مکعب گاز مایع

دراین اواخر تحقیقاتی که توسط سازمان امریکائی ناسا انجام گرفت مشخص شد در افغانستان بیشتر از ١٠٠ حوضه نفت و گاز وجود دارد. تاکنون در افغانستان بیشترین

تحقیقات انجام شده در پنج حوضه نفت خیز صورت گرفته که دوحوضه آن در شمال آمو، یک حوضه آن در ھلمند، یک حوضه در ھرات و یک حوضه آن در کتواز والیت پکتیکا

قرار دارد.

معادن نمک افغانستان

معادن نمک طعام در اندخوی، تاقچه خانه تالقان، نمکسار ھرات، مغور غزنی و غیره می باشد. تولیدات نمک افغانستان دریک سال ١٣٠٠٠ تن می باشد. نمک تاقجه خانه

تخار دارای آیودین می باشد.[۶]- [٧]

معادن سنگ مرمر در افغانستان

یکی از سنگھای نیمه قیمتی که در تزئین وتعمیرات کار می گیرند مرمر است. ھم اکنون در حدود ٣۵ نوع سنگ مرمر با ۴۵ رنگ مختلف در معادن کشور قابل دریافت بوده

که ارزش مجموعی آن بالغ بر ١۵٠ میلیارد دالر تخمین زده شده است.

انواع مرمر سفید خوگیانی، «مرمر سفید چشت ھرات»، «مرمر کریمی سمنگان»، مرمر سیاه کابل، مرمر فوالدی وردگ، مرمر شیرچائی سالنگ، مرمر سبز تره خیل و

کاریز میر و مرمر سرخ کندھار از جمله مرغوبترین نوع سنگ ھای مرمر اند که داری جنسیت میده دانه بوده و بعد از صیقل و پالش کاری شفافیت و جالی خاص را نشان

می دھند. تا اکنون در افغانستان مانند فابریکه حریق شده حجاری و بتون کابل دیگر کدام فابریکه وجود ندارد که سنگ مرمر را به ظرفیت کشور قطع و پالش کنند. آمار و

ارقام احصایوی نشان می دھد که ٨٠ درصد سنگ ھای مرمر و گرانیت افغانستان به منظور پروسس و پالش به کشور پاکستان به قیمت ۴٠ دالر فی تن منتقل می گردد، که

بعد از پروسس با قیمت ٣٠٠ دالر فی تن دوباره باالی افغانستان به فروش می رسد.[٨]

معادن گوگردافغانستان

معادن سلفر در افغانستان در میان آبھای گرم معدنی و بشکل جامد می باشد. مھمترین معادن سولفور افغانستان در والیت بلخ، اشکاشم بدخشان و نزدیکی والیت

ننگرھار وجود دارد.

معادن عناصر کمیاب افغانستان

معادن عناصر کمیاب عبارتند از [پگماتیت] لیتیم نیوبیوم سزیم روبیدیم، بریلیم تنتالیم و کدمیوم می باشد. این عناصر در گسترده پگماتیت به مقادیر کم و زیاد وجود دارد اگر

دریک محل الی ده تن وجود داشته باشد معدن گفته می شود. از جمله معادن لیتیم بریلم تانتالیوم و نبیوم در افغانستان نسبتًا زیاده از دیگر عناصر کم یاب وجود دارد. طور

عموم ۴٩ معادن این عناصر در میان سنگھای پگماتیتیک وجود دارند. تحقیقات در مورد این عناصر در سالھای ١٩۶٠-١٩٧٠صورت گرفته است است که نا کافی است ضرورت

است تا تا در مورد تحقیقات الزم صورت گیرد. ذخایر تننالیم ونیوبیم درمعدن نیالو(والیت لغمان) وساحات نورستان ونقاط دیگرکمربند پگماتیت خیز از اھمیت بلند برخورد

داراست. معیار لیتیم در افغانستان از ١٫۵ تا ٢٫٨ فیصد می باشد.[٩]

برلیم

درگستره کمربند پگماتیت خیز افغانستان در والیت لغمان و جالل آباد وجود دارند. تشکیل این معادن متعلق بدوره اولیگوشویز یا ابتدا مرحله کریتوشویز مگمات می باشد.

ترسبات مھم این ماده در دره پیچ دارای کرستل ھای به اندازه ۴٠ سانتی مترمی باشد که از نوع c1+c2 می باشد. این معادن دارای ١٢٠٠٠ تن «بیرل» بوده که از جمله

١۴٨٠ تن آن برلیم اکساید می باشد.

معادن لیتیم

به درازای ٨۵٠ تا ٩٠٠کیلومتر(ازھلمند تا ننگرھار، لغمان تا ارزگان و اشکاشم) باپھنای ١۵٠ تا ٢٠٠کیلومتر تثبیت شده است. دھا انباشته ھای

معدنی این فلز به مقیاس معدن درمحدوده این گستره تشکیل گردیده است. مانند معدن جامنک، درومگل، پسگوشته ومعادن دیگر واقع والیت

نورستان که ذخایراوکساید لیتیم درین معادن ازپنجصد تا یک میلیون تن می باشد. معادن درومگل وجامنک (والیت نورستان) که ذخایر بیش

ازچھارملیون تن «اوکساید لیتیم» را دارند که دارای اھمیت زیادی میباشد. اگرچه کانادا نیز یگانه کشورپگماتیت خیزجھان است ودارای مقدار

زیاد اوکساید لیتیم می باشد اما ذخایر این فلزات درافغانستان نسبت به کانادا بیشتراست. ذخایربیریلیم نیز درپگماتیت ھای افغانستان به حد

قابل مالحظ گسترش دارد.

تنتالیم و نیوبیم

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lithium_paraffin.jpg?uselang=fa

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86



http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DA%A9%D8%AA%DB%8C%DA%A9%D8%A7

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B2&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js


http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%84%D9%85%D9%86%D8%AF

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D9%85%D8%B1_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D9%85%D8%B1_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF_%D8%AE%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D9%86%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%B1

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D8%A8%D9%84%D8%AE

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%81%D9%88%D8%B1

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%85

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D9%85

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B2%DB%8C%D9%85

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%AA%DB%8C%D9%85

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D9%84%D8%BA%D9%85%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%85

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86



در یازده معادن که لیتم و برلیم دارند این دو عنصر به آنھا یکجا وجود دارد. سه معدن دیگر آن در والیت پروان و بدخشان موجود می باشد. ذخایر بزرگ این ماده درمنطقه نیله

والیت لفمان در میان سنگھای پگماتیت بطول ۴ کیلومتر وعرض ۴ متر می باشد قرار دارند. درین ذخیره گاه معادن تنتالیوم نیبیوم لیتیم برلیم سیزیم روبدیم و قلع نیز وجود

دارند.

معادن فلزات افغانستان

در افغانستان الی اکنون ٢٨۶معدن فلزات را کشف نموده اند. معادن فلزات در زیاده نقاط افغانستان وجود دارد. تا فعًال ١٢ معدن مس چھار معادن طال، پنج معادن نقره،

معادن کروم در ١۴ محل، سرب وروی در ھشت محل، ۴ معدن مولی بودیم ٧ معادن المونیم ٨٩ معادن آھن با فیصدی سایر عناصر، معادن قلعی ونکل درین کشور کشف و

مورد مطالعه قرار گرفته است.

معادن المونیم

در افغانستان تا فعًال ھفت معادن المونیم کشف گردیده است. بوکسایت ھا منبع اصلی المونیم می باشد که در تشکالت احجار دریافت می گردد. لیترایت و کارست در کشور

ما مماثل آن در شیله «او به تو» والیت زابل و منطقه نالک ساحه تاله والیت بغالن به مشاھده رسیده است. ذخیره معادن متذکره بطور مجموعی مقدار ۵،۴ میلیون تن

متریک بوده و فیصدی مواد معدنی به ۵٠ % می رسد. معدن لیترایت والیت بغالن حجم بزرگتر داشته با دریافت انرژی بیشتر برقی در کشور پراسس المونیم در این دوساحه

میسر می باشد.

سیماب

الی فعًال شش معادن سیماب در افغانستان کشف گردیده است. این معادن در ساحات جنوب غربی کشور در اثر تبخیر چشمه ھای آب گرم تشکل نموده است. ذخیره

تقریبی غیر منکشفه ان در حدود ٣٢٠٠٠ تن متریک می باشد. دو ساحه دیگر در منطقه افغانستان مرکزی و ساحات شرقی کشور مماثل تشکالت باال منطقه سیماب دار

(Hg) را نشان می دھد. ســاحات یاد شده در اثر تحقیقات مـزید از موجودیـت تشــکالت نقره (AU) و طال (AG) نیز آگاھی می دھد.

وضع امنیتی در معادن افغانستان

با وجودیکه اداره پولیس در سراسر افغانستان وجود دارد باآنھم نقش قومندانھای محلی در استخراج معادن عاری از اھمیت نیست. دربعضی معادن تا ھنوز حاکمیت دولتی

تامین نگردیده و مردم خودسرانه معادن را استخراج نموده به پاکستان قاچاق می نمایند. غرض جلوگیری ازین خودسری وزارت معادن تا فعًال ٧٠٠٠ پولیس را در معادن

موظف ساخته است. ولی باوجود آنھم قاچاق وقتل وکشتار در معادن وجود دارد.

مقالھ ھای مرتبط بھ معادن افغانستان

انرژی در افغانستان .١معادن ذغال سنگ افغانستان .٢

معادن طال در افغانستان .٣معدن آھن حاجیگک .۴

معدن مس عینک .۵معدن یاقوت در افغانستان .۶

دره صوف .٧وزارت معادن افغانستان .٨نفت و گاز در افغانستان .٩

پانویس

(http://www.bgs.ac.uk/AfghanMinerals/geology.htm) جیولوجی افغانستان نوشته ریاست سروی جیولوژی افغانستان ↑ .١(http://www.defense.gov/news/d2010614slides.pdf) گزارش سروی جیولوژی امریکا در مورد ارزش معاد افغانستان ↑ .٢

(http://moec.gov.af/Content/files/Mining%20Sector%20Strategy-%20Dari.pdf) گزارش وزارت معادن در مورد تعدادذخایر معادن افغانستان ↑ .٣(http://www.bgs.ac.uk/AfghanMinerals/docs/Copper_A4.pdf) پوتانشیل معادن مس افغانستان نوشته ریاست سروی و معادن افغانستان ↑ .۴

↑ [کینگستون و کالرک١٩٩۵] .۵(http://www.nationsencyclopedia.com/Asia-and-Oceania/Afghanistan-MINING.html) تولیدات نمک افغانستان در یک سال ↑ .۶

↑ معدن بزرگ تخار که بنام تاقچه خانه یاد می شود در وبگاه ستراتیژی تولیدات منطقوی .٧(http://web.archive.org/web/20101007053915/http://www.aisa.org.af/files/publications/brochures/ProvincialProfiles/Takhar.pdf)

(http://www.bgs.ac.uk/AfghanMinerals/docs/IndustrialMineralsFinalArticle.pdf) احیا و باز سازی افغانستان بخش سنگ مرمر در افغانستان ↑ .٨(http://www.bgs.ac.uk/afghanminerals/raremetal.htm) معادن عناصر کمیاب در افغانستان ↑ .٩

منابع

ویکی پیدیا انگلیسی معادن افغانستان ویکی پیدیا فارسی انرژی در افغانستانمعادن آھن و افغانستان صفحه ٩ نوشته سید موبین شاھدر وبگاه سرمایه گزاری در معادن

(http://web.archive.org/web/20101007055718/http://www.aisa.org.af/files/investmentopp/english/Mining.pdf) [١]

http://www.bgs.ac.uk/downloads/browse.cfm?) [٢] جیو لوژی ومنابع منرالھا در افغانستان نوشته تو سط عبداله در وبگاه سروی و جیو لوژی معادن انگلستان(sec=7&cat=83

منرالھا معادن احجار قیمتی جیولوژی وساختمان افغانستان در وبگاه ریاست سروی و معادن افغانستان

http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%85



http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%86_%D8%B0%D8%BA%D8%A7%D9%84_%D8%B3%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%86_%D8%B7%D9%84%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86


http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86_%D9%85%D8%B3_%D8%B9%DB%8C%D9%86%DA%A9

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86_%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%87_%D8%B5%D9%88%D9%81

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%86_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%81%D8%AA_%D9%88_%DA%AF%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://www.bgs.ac.uk/AfghanMinerals/geology.htm

http://www.defense.gov/news/d2010614slides.pdf

http://moec.gov.af/Content/files/Mining%20Sector%20Strategy-%20Dari.pdf

http://www.bgs.ac.uk/AfghanMinerals/docs/Copper_A4.pdf

http://www.nationsencyclopedia.com/Asia-and-Oceania/Afghanistan-MINING.html

http://web.archive.org/web/20101007053915/http://www.aisa.org.af/files/publications/brochures/ProvincialProfiles/Takhar.pdf

http://www.bgs.ac.uk/AfghanMinerals/docs/IndustrialMineralsFinalArticle.pdf

http://www.bgs.ac.uk/afghanminerals/raremetal.htm

http://web.archive.org/web/20101007055718/http://www.aisa.org.af/files/investmentopp/english/Mining.pdf

http://www.bgs.ac.uk/downloads/browse.cfm?sec=7&cat=83



https://fa.w[نمایش] ikipedia.org/w /index.php?title=%D8%A 7%D9%84%DA %A F%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A 7%D8%A A _%D8%A 7%D9%81%D8%BA %D8%A 7%D9%86%D8%B3%D8%A A %D8%A 7%D9%86&action=edit) ن • ب • و

[٣] (http://www.bgs.ac.uk/AfghanMinerals/)* معادن افغانستان نوشته شبکه اطالعات خبری افغانستان در وبگاه [۴]

(http://www.afghanpaper.com/info/joghrafia/maaden.htm)

معادن و منرالھای افغانستان نوشته اداره بین المللی سروی و جیو لوژی امریکا

(http://geopubs.wr.usgs.gov/open-file/of02-110/of02-110.pdf) [۵]

جیولوجی و منابع منرالھای افغانستان نوشته تحقیقات ریاست سروی جیولوژی افغانستان و اتحاد شوروی وقت در وبگاه سروی جیولوژی انگلیس [۶](http://geopubs.wr.usgs.gov/open-file/of02-110/of02-110.pdf)

نفت و گاز در افغانستان ارزیابی توسط اداره سروی وجیولوژی ایالت متحده امریکا

(http://afghanistan.cr.usgs.gov/oil-and-natural-gas) [٧]

(http://www.mbendi.com/indy/oilg/as/af/p0005.htm) [٨] نفت و گاز در افغانستان در وبگاھایم بندیمعادن کمیاب نوشته دکتور عبدالسالم ظفری در وبگاه

(http://www.acsf.af/reportsHTML/zafari1.html) [٩]

معلومات عمومی در مورد معادن افغانستان نوشته ریاست سروی جیولوژی افغانستان

[١٠] (http://www.bgs.ac.uk/afghanminerals/docs/afghan_supp_final.pdf) معادن سیماب وامونیم نوشته دوکتور میر محمد محفوظ ندائی مورخ پنجشنبه ٢٩ جنوری

٢٠١٠ در دانشنامه آریانا

موضوعات افغانستان

Index • Outline

تاریخ

Durrani Empire • • خالصه تاریخ • دوره پیشااسالمی • خراسان بزرگ • حمله اعراب • تاریخ اعراب در افغانستان • حمله مغول • دودمان ھوتکی

European influence • • جنگ اول افغان و انگلیس • جنگ دوم افغان و انگلیس • جنگ سوم افغان و انگلیس • Third Battle of Panipat • Battle of Jamrud

Reigns of Nadir Shah and Zahir Shah • Daoud's Republic • جمھوری دموکراتیک • جنگ شوروی • از ١٩٩٢ • حمله ٢٠٠١

سیاست

دولت

Administrative divisions • قانون اساسی جمھوری اسالمی افغانستان • لویه جرگه • رئیس جمھور افغانستان • حامد کرزی • معاون اول رئیس جمھور افغانستان •

Elections in Afghanistan • احمد ضیا مسعود • کریم خلیلی • وزیران کابینه افغانستان • شورای ملی افغانستان • مشرانو جرگه • ولسی جرگه

(فھرست حزب ھای سیاسی افغانستان) • List of Afghanistan Governors • Afghan Supreme Court • Chief Justice of Afghanistan • حقوق بشر در افغانستان •

LGBT rights • سیاست خارجی افغانستان

جمعیتدین • مردم پشتون • تاجیک ھا • پارسیوان • قزلباش • مردمان ھزاره • ازبک ھا • ترکمن ھا • مردم بلوچ • مردمان نورستانی • Arabs • فارسی افغانستان •

زبان ھای افغانستان

جغرافیای طبیعی

مسائل محیط زیستیAdministrative divisions • والیت ھا • ولسوالی ھا • شھرھا • فھرست آتشفشان ھای افغانستان

افغانی • انرژی • معدن کاری • Taxation • گردشگری • ھروئین • رتبه بندی ھای بین المللیاقتصاد

جامعه

فرھنگموسیقی • ادبیات • پشتونوالی • آشپزی • آموزش و پرورش • War rugs • Islamic Holiday • Postage stamps and postal history of Afghanistan • پرچم • المپیک

InfrastructureTransport in Afghanistan • Kabul-Kandahar Highway • Kandahar–Herat Highway • Trans-Afghanistan Pipeline • فھرست فرودگاه ھای افغانستان •

Afghan railway history • Communications in Afghanistan • ھواپیمایی آریانا

Category • Portal • WikiProject

«http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=معادن_افغانستان&oldid=13155852» برگرفته از

این صفحه آخرین بار در ٢۴ اوت ٢٠١۴ ساعت ٢٣:۵١ تغییر یافته است.ھمٔه نوشته ھا تحت مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر شرایط استفاده را بخوانید.

ویکی پدیا® عالمتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی بنیاد ویکی مدیا است.

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://www.afghanpaper.com/info/joghrafia/maaden.htm

http://www.bgs.ac.uk/AfghanMinerals/

http://geopubs.wr.usgs.gov/open-file/of02-110/of02-110.pdf

http://geopubs.wr.usgs.gov/open-file/of02-110/of02-110.pdf

http://afghanistan.cr.usgs.gov/oil-and-natural-gas

http://www.mbendi.com/indy/oilg/as/af/p0005.htm

http://www.acsf.af/reportsHTML/zafari1.html

http://www.bgs.ac.uk/afghanminerals/docs/afghan_supp_final.pdf



http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8_%D9%85%D8%B1%D8%A8%D9%88%D8%B7_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=Durrani_Empire&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%88%D8%AA%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_(%D9%BE%D8%B3_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)#.D8.AD.D9.85.D9.84.D9.87_.D9.85.D8.BA.D9.88.D9.84

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D8%A8_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_(%D9%BE%D8%B3_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)#.D8.AD.D9.85.D9.84.D9.87_.D8.A7.D8.B9.D8.B1.D8.A7.D8.A8

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_(%D9%BE%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D8%B5%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=European_influence_in_Afghanistan&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AA%D9%84

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=Third_Battle_of_Panipat&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=Battle_of_Jamrud&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_(%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B1_%D8%AA%D8%A7%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86)

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D8%B5%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=Reigns_of_Nadir_Shah_and_Zahir_Shah&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%88%D9%84_%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF_%DA%A9%D8%B1%D8%B2%DB%8C

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D8%B1%DA%AF%D9%87

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=Subdivisions_of_Afghanistan&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=Elections_in_Afghanistan&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%B3%DB%8C_%D8%AC%D8%B1%DA%AF%D9%87

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%AC%D8%B1%DA%AF%D9%87

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B6%DB%8C%D8%A7_%D9%85%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=List_of_Afghanistan_Governors&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=Afghan_Supreme_Court&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=Chief_Justice_of_Afghanistan&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AD%D8%B2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=LGBT_rights_in_Afghanistan&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=History_of_Arabs_in_Afghanistan&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%B2%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B4

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%88%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%84_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A2%D8%AA%D8%B4%D9%81%D8%B4%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%88%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=Subdivisions_of_Afghanistan&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%86

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=Taxation_in_Afghanistan&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%DB%8C_(%D9%88%D8%A7%D8%AD%D8%AF_%D9%BE%D9%88%D9%84)

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%BE%DB%8C%DA%A9

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%DA%86%D9%85_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=War_rugs&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=Islamic_Holiday&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=Postage_stamps_and_postal_history_of_Afghanistan&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D9%88_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%BE%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%DB%8C

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=Transport_in_Afghanistan&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=Kabul-Kandahar_Highway&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=Kandahar%E2%80%93Herat_Highway&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=Trans-Afghanistan_Pipeline&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%A2%D9%87%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=Communications_in_Afghanistan&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%A7

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:Afghanistan&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Portal-puzzle.svg?uselang=fa

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Symbol_question.svg?uselang=fa

http://en.wikipedia.org/wiki/WikiProject_Afghanistan

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Folder_Hexagonal_Icon.svg?uselang=fa

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%86_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&oldid=13155852

http://wikimediafoundation.org/wiki/Terms_of_Use

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:Text_of_Creative_Commons_Attribution-ShareAlike_3.0_Unported_License

http://www.wikimediafoundation.org/

معادن افغانستان - ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد

Documents