کتنه لنډه ته بهیر ودې داقتصادي دافغانستان1382-1392

: کونکي شیرزاد وړاندي ربي فضل: استاد عباد الرښود نور حمیدالله دکتور پوهنوال

1394کال:

جمهوریت اسالمي افغانستان دوزارت کړو زده لوړو د

پوهنتون کابل دپوهنځی اقتصاد

پروګرام ماسټر ۍد

منځپــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــګیر ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــانګه اندازه د ودې اقتصادي دکتنه ته شاخصونو

جوړښت تقاضا د

جوړښت عرضې د

پایله

وړاندیزونه

ماخذونه

تولیداتو : ناخالصو کورنیو حقیقي په وده اقتصاديزیاتوالی کې

04/15/2023 3

ناخالص کورني اسمي افغانستان دتولیدات) افغانۍ) ملیون په

04/15/2023 4

1381

1382

1383

1384

1385

1386

1387

1388

1389

1390

1391

1392*

کال

2002/03

2003/04

2004/05

2005/06

2006/07

2007/08

2008/09

2009/10

2010/11

2011/12

2012/13

2013/14

202,531

240,671

267,310

327,745

375,152

518,614

541,113

632,717

746,859

896,162

1,086,198

1,197,168

کورني ناخالص په) تولیدات

) افغانۍ ملیون

ناخالصو کورنيو اسمي د افغانستان د ٪ په وده تولیداتو

04/15/2023 5

1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392*0.00

5.00

10.00

15.00

20.00

25.00

30.00

15.85

9.97

18.44

12.64

27.66

4.16

14.4815.28

16.6617.50

9.27

کــــــــــــــــــــــــــــــــــلونه

ه پ

هود

٪

GDP Deflator

04/15/2023 61382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392* -

50

100

150

200

250

300

110 119

133 139

166 169 169

193

213

233 241

ناخالص کورني حقیقي افغانستان د( تولیدات افغانۍ) ملیون په

04/15/2023 7

1381

1382

1383

1384

1385

1386

1387

1388

1389

1390

1391

1392*

کال

2002/03

2003/04

2004/05

2005/06

2006/07

2007/08

2008/09

2009/10

2010/11

2011/12

2012/13

2013/14

202,530

219,195

224,329

246,542

269,126

312,441

319,728

374,801

386,930

420,519

466,481

496,528

کورني ناخالص تولیدات

و ۱۳۸۱) ی ب د ل کا) بنسټ پر

ناخالصو کورنیو حقیقي د٪ تولیداتو وده

1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392*0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

16.0

18.0

20.0

8.2

2.3

9.99.2

16.1

2.3

17.2

3.2

8.7

10.9

6.4

کـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــلونه

هود

٪

اسمي : د د وده GDPپرتله اووده GDPحقیقي

1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392*0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

8.2

2.3

9.99.2

16.1

2.3

17.2

3.2

8.7

10.9

6.4

15.85

9.97

18.44

12.64

27.66

4.16

14.4815.28

16.6617.50

9.27

٪د اسمي کورنیو ناخالصو تولیداتو وده ٪د حقیقي کورنیو ناخالصو تولیداتو وده

نفوس افغانستان د

04/15/2023 10

1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392* -

5.00

10.00

15.00

20.00

25.00

30.00

21.80 22.20 23.20 23.60 24.10 24.50 25.00 25.50 26.00 26.50 27.00 27.50

1.83

4.50

1.72 2.12 1.66 2.04 2.00 1.96 1.92 1.89 1.85

نفوس په ملیون نفر د نفوسو وده%

کــــــــــــــــــــــــلونه

ه پ

ه ود

و ارف

نن

ولی

م ٪

ناخالص کلنی سر سړی$ USتولید

1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392* -

100

200

300

400

500

600

700

800

900

207 221 242 281

313

426 426

505

629

709

780 772

کـــــــــــــــــــــــــــــــــــــلونه

روال ډ

يايیک

مر اپه

کورنیو : او نفوسو د پرتلهوده تولیداتو ناخالصو

1382

1383

1384

1385

1386

1387

1388

1389

1390

1391

1392

* -

5.00

10.00

15.00

20.00

25.00

1.83 4.50

1.72 2.12 1.66 2.04 2.00 1.96 1.92 1.89 1.85

8.2

2.3

9.9 9.2

16.1

2.3

17.2

3.2

8.710.9

6.4

٪د نفوسو وده ٪د کورنیو ناخالصو تولیداتو وده

هود

٪

جوړښت تقاضا د

04/15/2023 141382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392* -

200,000

400,000

600,000

800,000

1,000,000

1,200,000

1,400,000

1,600,000

1,800,000

354,788 396,314 483,687

542,902

717,356 698,245 801,814

1,001,738

1,222,307

1,568,072

1,705,612

Domestic داخلي جذبقابلیت Absorption Ability

04/15/2023 15

د او تولیدات ناخالص کورنيوړتیا جذب کورني

1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392* -

200,000

400,000

600,000

800,000

1,000,000

1,200,000

1,400,000

1,600,000

1,800,000

354,788 396,314

483,687 542,902

717,356 698,245

801,814

1,001,738

1,222,307

1,568,072

1,705,612

240,671 267,310 327,745

375,152

518,614 541,113

632,717

746,859

896,162

1,086,198

1,197,168

کورني ناخالص تولیدات ) اسمي( قابلیت جذب داخلي

04/15/2023 16

د کې تولیداتو ناخالصو کورنیو په ٪ ونډه لګښتونو استهالکي

1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392*0

20

40

60

80

100

120

140

160

136131

126120 120

123

110 111104

9692

127 121

116 109 109

113

99 97 91

84 81

9 10 10 11 10 10 11 14 12 12 12

٪په کورنیو ناخالصو تولیداتو کې د مجموعي استهالکي لګښتونو ونډه ٪په کورنیو ناخالصو تولیداتو کې د خصوصي استهالکي لګښتونو ونډه ٪په کورنیو ناخالصو تولیداتو کې د دولتي استهالکي لګښتونو ونډه

نهسل

٪

04/15/2023 17

د کې تولیداتو کورنیو ناخالصو پهونډه )% ( سپما

1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392*

-40

-30

-20

-10

-

10

20

-36

-31

-26

-20 -20

-23

-10 -11

-4

4

8

جوړښت عرضې د

04/15/2023 19

د کې تولیداتو کورنیو ناخالصو په ٪ ونډه سکتورونو بیالبیلو

1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 -

10.00

20.00

30.00

40.00

50.00

60.00

41.05

33.28 34.23 32.66 33.62

27.75

31.11

27.76 26.98 25.39 24.58

20.89

24.51 25.21 26.17 25.16 25.62

21.17 20.57 21.58 20.51 19.72

35.83

39.47 37.68 38.09 38.68

43.99 44.28

48.02 47.82 50.28

51.75

زراعت صنعت خدمات

پـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ـــــــــــــــــــــــایله کتو ۱۳۸۲د په ته بهیر ودې اقتصادي د افغانستان د راهیسي کالاقتصادي افغانستان د کې کلونو دغو په چې جوتیږي دا سره،

زیاترو په او وه کې حالت په تغییر او نوسان د همیشه ودهیو سره ودې اقتصادي له سلنه لوړه انفالسیون د کې کلونو

. وه ځايتر او وه کې حالت په زیاتوالي د همیشه وړتیا جذب کورني د

. تر وه لوړه تولیداتو ناخالصو پورې، ۱۳۹۱کورنیو کالوو لوړ تولیداتو ناخالصو کورنيو تر همیشه لګښتونه استهالکيد خو وه کې حالت منفي په همیشه سپما ناخالصه کورن ۍاو

په لپاره ځل له ۱۳۹۱لومړي تولیدات ناخالص کورني کې کالحالت مثبت سپما ناخالصې کورن او لوړ لګښتونو ۍاستهالکي

. کړ غورهد وو، والړ مرستو بهرنیو په ډیره تر اقتصاد افغانستان د چې دا

په افغانستان د فعالیت کمپنیو لوژیستیکي او امنیتي ستروپه ونډه سکتور د خدماتو د کې تولیداتو ناخالصو کورنیو

ناخالصو کورنیو په اوسمهال چې کړه لوړه توګه بېساريپورته سلنې پنځوس تر ونډه سکتور د خدماتو د کې تولیداتو

ده.

وړاندیزونه

خنډ • ستر ټولو تر وړاندی پر ودې اقتصادي د کې افغانستان په . دي ) ....( بریښنا بنسټونه، بیخ امنیت، لکه عوامل ساختاريپلي او طرحه پروګرامونه موثر کې برخو دغو په باید دولت

کړي د • افغانستان د شي کولی استخراج کانونو د توګه، شفافه په

. توګه شفافه پوره په باید کانونه راولي حرکت په انجن اقتصادشي استخراج او وړاندی ته ۍداوطلب

م • از ل ې د ه ر ا پ ل ې ن و څ ه د و ل ا ګو ن ا پ و ی ن ر ه ب و ا و ی ن ر کو دشي واچول الره پر پروګرامونه

او • شي وارزول سره له باید پالیس پولي او مالي حکومت ۍدله کې هیواد په چې شي راوړل کې په تغییرات داسې

وکړي مرسته سره ودې اقتصادي

اخځلیکونه

حمیدالله، )• عباد، ماکرو(. ۱۳۹۳نور اقتصاداول چاپ پیشرفته،

• . .www cso org ادارې مرکزي د داحصائیېویبسایټ

• . .www worldbank org بانک نړیوال دویبسایټ

• . .www adb org بانک پرمختیايي اسیايي دویبسایټ