یادداشتعمر سربازی اجباری در ایران به پایان رسیده است- مجید محمدیسربازي اجباري سلب آزادي و انتخاب- محمد خالد رامزی

گفتگوکارایی سربازی اجباری در بلوغ اجتماعی-سعید پیوندیاجبار سیستماتیک، مانع رشد جامعه است- شادی قدیریانسربازی اجباری،تبعیض جنسیتی است- رویا کاشفی

طرح فوق از آثار شاهرخ حیدری برای کمپین است.ویژه نامه کمپین نه به سربازی اجباری- شماره 1

صاحب امتیاز:گروه دانشجویان و دانش آموختگان لیبرال ایران

مرکز ایرانی مطالعات لیبرالیسم

توضیح:ویژه نامه حاضر مجموعه یادداشتها و گفتگویی هایی پیرامون به نه تر در کمپین پیش ایران است که در اجباری سربازی سه شامل شماره این است.. شده منتشر اجباری سربازی با شادی قدیریان، سعید پیوندی و رویا کاشفی و دو گفتگو یادداشت از مجیدی محمدی و محمد خالد رامزی در خصوص این همچنین است. افغانستان و ایران در اجباری سربازی شماره شامل ترجمه دو قطعنامه کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل در خصوص حق برخورداری از مخالفت سربازی به دلیل با خدمت سربازی برای مخالفت مانیفست جهانی و وجدانی اجباری است. عالقه مندان می توانند یادداشت ، گفتگو و آثار خود را در زمینه آسیب شناسی سربازی اجباری برای انتشار

به کمپین نه به سربازی اجباری ارسال کنند.

ایمیل:sarbazi.ekhtiari@gmail.com

کمپین نه به سربازی اجباری:www.facebook.com/na.be.sarbazi.ejbari

به ۱۳۰۳ سال در اجــباری ســربازی خدمــت الیحه مجلس تصویب به روحانیان و فئودال ها مخالفت رغم

چهارم شورای ملی رسید.

سال مصوب عمومی وظیفه خدمت قانون چهارم ماده ایران در عمومی وظیفه خدمت که می کند بیان ۱۳۶۳دوره و می شود تقسیم دوره چهار به که است سال ۳۰نخست خدمت ضرورت شامل ۲ سال می شود. هم اکنون

طول خدمت وظیفه در ایران ۲۱ ماه است.

خدمت زمینه در جهان کشور های به گذرا نگاهی با اما وظیفه عمومی در می یابیم که اکثر این کشور ها راه دیگری ۱۲۳( جهان کشورهای درصد ۶۱ کرده اند؛ انتخاب را از )۶۰ کشور( ۳۰ درصد ندارند؛ اجباری کشور( سربازی ترکیب نیروهای داوطلب و اجباری استفاده می کنند و در تنها ۹ درصد )ایران و ۱۶ کشور دیگر( سربازی اجباری به

مدت بیش از یک سال را به اجرا می گذارند.

حال پرسش اصلی این است که در شرایطی که در بسیاری کشور ها با توسل به سربازگیری حرفه ای، از طرفی به حق انتخاب و آزادی فردی شهروندان احترام گذاشته می شود و از سوی دیگر زمینه ایجاد ارتش قوی فراهم آمده و از اتالف وقت و آسیب های روانی به جوانان خودداری شده است، تداوم قانون خدمت سربازی اجباری در ایران برای نزدیک به ۹ دهه، چه نتایج مثبتی با خود به همراه داشته

است؟

»مرکز ایرانی مطالعات لیبرالیسم« و گروه »دانشجویان و دانش اموختگان لیبرال ایران« با تاکید بر انتخاب آزادانه ی به اقدام کشور، نظامی نیروی تقویت و ایرانی جوان و است کرده اجباری« به سربازی »نه کمپین راه اندازی این میان دست هم کاری و هم یاری همه ی گروه ها و در

شخصیت ها را به گرمی می فشارد.

یادداشتعمر سربازی اجباری در ایران به پایان رسیده است/ نوشته مجید محمدی/صفحه1

سربازی اجباری سلب آزادی و انتخاب/ نوشته محمد خالد رامزی/صفحه3

گفتگوکارایی سربازی اجباری در بلوغ اجتماعی/ گفتگو با سعید پیوندی/صفحه5

اجبار سیستماتیک، مانع رشد جامعه است/ گفتگو با شادی قدیریان/صفحه7سربازی اجباری،تبعیض جنسیتی است/ گفتگو با رویا کاشفی/صفحه9

قطعنامهخودداری از خدمت سربازی به دالیل وجدانی/ قطعنامه 59/1989 /صفحه 11

مخالفت با سربازی اجباری/ قطعنامه 83/1995/ صفحه 13مانیفست در مخالفت با خدمت سربازی و نظامی گری/ صفحه 15

عمر سربازی اجباری در ایران به پایان رسیده استمجید محمدی

سربازی اجباری پدیده ای است متعلق به دوره ی آغاز شکل گیری دولت - ملت های جدید. در این دوره، دولت ها نیاز داشتند ارتش ملی خود را از نقطه ی صفر شکل دهند اما از لحاظ مالی و اداری و آموزشی قدرت تشکیل ارتشی کامال حرفه ای که قادر باشد همه ی ماموریت های محوله را در زمان جنگ و صلح به انجام برساند نداشتند. همچنین ارتش ها آن چنان مکانیزه نشده بودند که نیروی انسانی تنها بخشی از کار را بر عهده بگیرد. همه ی امور باید توسط نیروی انسانی )بیشتر غیر متخصص و غیر حرفه ای( انجام می شد. به عنوان مثال، بیل مکانیکی و لودری وجود نداشت و نیروی کار باید سنگر می ساخت و جاده درست می کرد تا نیرو ها در امان بمانند یا تحرک داشته باشند. بخش حرفه ای ارتش درصد بسیار اندکی از نیروی انسانی آن

را تشکیل می داد.

در چنین شرایطی نیروی انسانی غیر متخصص با آموزش کوتاه مدت می توانست از پس بسیاری از کار ها بر بیاید. بدون سربازی اجباری برای جوانان تازه بالغ، نمی شد این نیروی انسانی پرانرژی، غیر متخصص، و ارزان را برای آمادگی ارتش یا درگیر شدن در جنگ در اختیار داشت. به همین دلیل، دولت ها هزینه ی نارضایی عمومی از سربازگیری اجباری را تحمل کرده هر سال، ده ها هزار و بعد ها صد ها هزار جوان

)مذکر( را به استخدام کوتاه مدت ارتش در می آوردند.

غیر از بعد نظامی، سربازگیری در دولت-ملت های جدید، ُبعدی اجتماعی و سیاسی نیز داشت. در دو سال )کمتر یا بیشتر( این جوانان در معرض تبلیغات سیاسی و باال- از و دستور اعمال زور با هم که حاکمان می خواستند -آن منش و روشی بود تنبیه بر مبتنی بیشتر که نظامی در این دو سال، جوانان در قرار می گرفتند. می آموختند که زندگی اجتماعی در قالب دولت-ملت )عمدتا اقتدارگرا(، یعنی اطاعت از مافوق و تن در دادن به قوانینی که اعمال یا عدم اعمال یا فرار از آن ها در دست

کسانی است که زور را در اختیار دارند.

امروز پس از حدود یک قرن که از شکل گیری ارتش مدرن در بسیاری از کشور ها می گذرد سربازی اجباری کارکرد خود را هم از ُبعد نظامی و هم از ُبعد اجتماعی و

سیاسی از دست داده است به دالیل زیر:

حال در دنیای در حتی ارتش ها، پیاده نظام و شده اند مکانیزه توسعه، تعیین کننده نقشی بدنی نیروی و بازی تهاجم و بازدارندگی در و تانک که همان طور نمی کند. ماشین گرفت، را اسب جای خودرو بسیاری جای نیز روبات و کامپیو تر و است گرفته را انسانی نیروهای از

1

مکانیزه و تخصصی شدن دفاع و جنگ

و شده اند مکانیزه توسعه، حال در دنیای در حتی ارتش ها، و بازدارندگی در تعیین کننده نقشی بدنی نیروی و پیاده نظام تهاجم بازی نمی کند. همان طور که تانک و خودرو جای اسب را گرفت، ماشین و کامپیو تر و روبات نیز جای بسیاری از نیروهای برای که بی سرنشین هواپیماهای )مثل است گرفته را انسانی شناسایی و بمباران مورد استفاه قرار می گیرند(. حتی در دوران ایران و عراق که نیروی زمینی و پیاده نظام در آن نقشی جنگ موشک باران ها، نفت کش ها، جنگ مثل پدیده هایی داشت، جدی بمباران تاسیسات زیربنایی و جنگ الکترونیک در سرنوشت جنگ

نقشی محوری بازی کردند.

اکثر دولت ها به ویژه آن ها که درآمد نفتی یا رشد اقتصادی باالیی حرفه ای ارتش یک هزینه های پس از خوبی به می توانند دارند ظرفیت های هم ایران، نظامی نیروهای نمونه عنوان به برآیند. آموزشی کافی دارند و هم، منابع مالی کافی برای تامین نیروی

انسانی تمام وقت و حرفه ای.

نشانه ی گویای مکانیزه شدن ارتش ها از جمله در ایران آن است که ارتش و سپاه، دیگر کار یدی کافی برای پر کردن وقت سربازان وظیفه و غیرمتخصص ندارند و غیر از دوره ی آموزشی، حدود حتی سپاه و ارتش می رود. هدر جوانان این وقت از سال دو خود را ملزم نمی بینند بودجه ی کافی برای تامین لباس و بهداشت کنند. تامین هستند مکلف بدان قانونا که سربازان این غذای و نیروهای مسلح منابع خود را در جاهای دیگری مصرف می کنند. بسیاری وقت که رسیده نکته این به نیز مسلح نیروهای ستاد تلف سپاه و ارتش در تحصیل کرده و متخصص نیروهای از می توانند دولتی دستگاه های از بسیاری رو این از و می شود سربازان تحصیل کرده از کار شناسی ارشد به باال را در خدمت

بگیرند و این به جای دوره ی سربازی آن ها حساب شود.

ارتش ها امروز عمدتا به نیروی انسانی متخصص و ورزیده در حوزه های اطالعاتی، فنی و رزمی نیاز دارند و این ظرفیت ها با آموزش نظامی دو ماهه ایجاد نمی شود. آموزش رزمی عمومی به عنوان یکی از ضرورت های دفاعی نیز بالضروره نیازی به انجام دوره ی دو ساله ی سربازی ندارد و می توان آن را جداگانه برای همه ی شهروندان اعم از زن و مرد انجام داد و هر از چند سال آن را تجدید کرد. جنگاوری در نظام تقسیم کار کنونی یک حرفه است و نه یک فعالیت همگانی و داوطلبانه. البته در شرایط اضطراری،

هم خدمت وظیفه معنا پیدا می کند و هم فعالیت داوطلبانه.

جنگ از پس سال های در اسالمی جمهوری نظامی استراتژی ایران و عراق اخیر چهار بعد داشته است: ۱( حضور در مناطق بحرانی و بی ثبات منطقه )لبنان، نوار غزه، افغانستان، یمن، سوریه ایجاد و بزرگ قدرت های برای دردسر ایجاد جهت عراق( و تهدید ایجاد و توان موشکی تقویت )۲ داخل، در امن حاشیه ی در فاصله های چند هزار کیلومتری کشور برای بازدارندگی و نیز تهدید، ۳( پی گیری جدی برنامه ی اتمی که حداقل ظرفیت ساخت بمب اتمی را درکشور ایجاد می کند، و ۴( تقویت و تحکیم قدرت

حزب پادگانی در داخل برای حفاظت از رژیم.

غیر عادی جوانان از متشکل پیاده نظامی و اجباری، سربازان خودی هیچ جایی در این استراتژی ندارد و برای تداوم آن باید یافت. یا راهبردهای نظامی از کشور از دفاع دالیل دیگری غیر مقامات رژیم خود شاهد فرار سربازان در ماه های پایانی رژیم

پهلوی بوده اند و بر این نیرو ها اتکا نخواهند کرد.

تغییر معنای اجتماعی سربازی

اجتماعی کردن جمعیت در دولت های اقتدارگرا و غیر اقتدارگرای اوقات فعالیت های عمومی، آموزش نظام در عمدتا امروز انجام می شود و دوره ی سربازی فراغت و رسانه های همگانی است. داده دست از قلم رو این در را سابق تعیین کننده ی نقش روستایی جوانی برای خورشیدی چهل تا بیست دهه های در بود از خانواده و مزرعه فاصله گیری تنها دوره ی که سربازی سربازی یک مقطع مهم در اجتماعی شدن بود اما امروز شخصیت

جوانان تاثیر بسیار اندکی از دوره ی سربازی می گیرد.

هر از و است ایدئولوژیک نظامی که اسالمی جمهوری حتی فرصتی برای تبلیغ و آموزش ایدئولوژیک استفاده می کند دیگر به سربازی به عنوان دوره ای مناسب برای القای ایدئولوژی خود نگاه نمی کند. مقامات رژیم به رسانه های دولتی و مراکز آموزشی از یک سو و فیلترینگ و پارازیت و سانسور از سوی دیگر بیشتر اتکا دارند تا استفاده از دوره ی سربازی اجباری. حتی بخشی از فرماندهان نظامی سابق که مشی اقتدارگریانه دارند لغو سربازی محسن که حد آن تا نمی دانند نظام برای تابو یک را اجباری رضایی فرمانده سپاه در دوران جنگ این موضوع را به یکی از

وعده های انتخاباتی خود تبدیل می کند.

تداوم سربازی اجباری در ایران امروز نه به دلیل خطر حمله ی نظامی و نه به دلیل کارایی این نظام در آموزش و پرورش نیروی انسانی در حوزه ی دفاعی بلکه به دلیل بحران اشتغال در کشور است. در کشوری که در هشت سال دولت احمدی نژاد به روایت کار شناسان ساالنه ۱۴ هزار شغل و به روایت مرکز آمار ساالنه ۷۸ هزار شغل ایجاد شده حکومت نمی خواهد صد ها هزار جوان ۱۸ ساله )فارغ التحصیل دبیرستان یا ترک تحصیل کرده( یا ۲۲ ساله )فارغ التحصیل دانشگاه( را پر از انرژی و معترض به شرایط موجود و بدون امید به آینده در خیابان ها رها کند. این جمعیت می تواند برای حکومت مشکل سیاسی درست کند. دو سال هم که آن ها درگیر سربازی باشند برای حکومت غنیمت است. دلیل دیگر برای تداوم سربازی اجباری شرمندگی حکومت از برقراری نظام

کاستی در کشور در کنار شعارهای عامه گرایانه و عدالت طلبانه مقیم افراد سوی از سربازی خرید دلیل همین به دقیقا است. شد. لغو داشتند را آن تمکن ثروتمندان که کشور داخل در تقاضاکنندگان برای مشاغل سربازی حرفه ای عمدتا اقشار فقیر این به را فرزندان خود ثروتمندان، و قدرتمندان و بود خواهند بخش نخواهند فرستاد. این امر یکی دیگر از ابزارهای مدعاهای اینکه از حکومت گرفت. خواهد حکومت از را مساوات گرایانه قوای برای استخدام به آن ها میان از و باشند فقیری اقشار سرکوب بپردازد خشنود است اما نمی خواهد این اقشار فقیر آن این امکان را را حکومت ثروتمندان تلقی کنند. سربازی اجباری برای حکومت فراهم می آورد که ادعا کند نگاهی مساوی به فقیر

و غنی دارد.

2

سربازي اجباري سلب آزادي و انتخابمحمد خالد رامزی

با تمجید و قدر داني از دوستان فرهیخته ایرانی که کمپین خوبی را از طریق شبکه اجتماعی فیس بوک پیرامون متوقف ساختن سربازی اجباری در جوامع ایکه هنوز هم روش سربازگیری معمول است از جمله کشور ایران براه انداخته اند. من نیز می خواهم دیدگاه خود را با در نظر داشت تجاربی که در کشور خود یعنی افغانستان مالحظه کرده ام بیان نمایم. هر چند خوشبختانه در روزگاری که من به عنوان یک جوان زند گی می کنم دیگر از سربازی اجباری در افغانستان خبری نیست و این روش تقریبا از سالهای 1۳71 که اردوی حکومت طرفدار شوروی سابق با تسلط یافتن گروه های جنگی مجاهدین فرو پاشید دیگر وجود ندارد. ولی قصه ها و چشم برای ملی وظیفه یک عنوان به اجباری سربازی ایکه دوران از زیادی های دید اتباع ذکور کشور فرض بود سینه به سینه نقل گردیده و تجسم کلی ای را تمام از مشکالت گوناگون این روش بدست می دهد که اینک بطور فشرده به هریک آن

پرداخته می شود:

1. مطابق قانون وقت افغانستان سن سربازی که از آن بنام سن »خدمت مکلفیت عسکری« نام برده شده است از 18 سال به بعد قید گردیده بود. مسلمًا جوانان در کشور های فقیری مانند افغانستان در چنین سنی حتی از رشد کامل بدنی و تجارب زنده گی بی بهره اند، بسیاری ها حتی تحصیالت ثانوی خود را هم در چنین سنی تکمیل نکرده اند و شمولیت اجباری آنها به اسربازی باعث آسیب های روحی و ی

عقب افتادن از تخصیالت بود.

موسسه عضو رامزی، خالد محمد حقوقی و اقتصادی مطالعات افغانستان و فعال مدني و حقوق بشري

3

سنین در داشتند بهره خوب مادی امکانات از که ها برخی .۲فوق عالقه می داشتند تا خانواده تشکیل دهند و کشانیدن انها به سربازی امید ها و ارزو های تشکیل خانواده را از انها می گرفت

و چه بسا که در شرایط جنگی امید بازگشت انها نیز اندک بود.

واپسین حکومت دست در سالهای که اجباری گیری 3. سرباز گردید هم سال 35 سنین تا افراد مشمول ها شوروی نشانده بحران بزرگ اجتماعی را در کشور بوجود آورد زیرا میزان تلفات اردو بیش از حد زیاد بود و بدینگونه باز مانده گان آنها بنوعی برای ماهوار هزینه به عالوه بودند. گذاشته نظام بر دوش بار نیز را بزرگی سیاسی فشار شده تلف سربازان های خانواده برای نظام و جو عمومی سیاسی کشور وارد نمود که در نتیجه را ملیون ها شهروند کشور یافت و افزایش ها میزان مهاجرت فقط بخاطر فرار از سربازی اجباری بسوی کشور های همسایه ایران و پاکستان تمجبور ساخت که هنوز هم این کشور ها بار

مشکالت این کمیت بزرگ مهاجرین افغان را تحمل می نمایند.

۴. سرباز گیری اجباری به اشکال مختلف آزادی گشت و گذار، آزادی مشارکت سیاسی ، آزادی بیان و انتخاب شغل و حرفه را از مردم سلب نموده بود بطور ایکه در هر جا پست های بازرسی مزاحم جوانان گشته و آنها را برای مالحظه اسناد و مدارک سنی اقتصادی و قرار میدادند. فرصت های آذار اذیت و شان مورد رشد استعداد ها هم با طبع از جوانان گرفته شده بود زیرا در شرایط اجبار به خدمت سربازی هیچ اولویت دیگری برای حیات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و اقتصادی شهر وندان برای نظام قابل قبول و پذیرفتنی نبود بجز از گسیل جوانان به صفوف نظام

و دور از کانون های گرم خانواده گی آنها.

5. سربازی اجباری به عنوان یک تعامل و عرف متداول در طی قرون و اعصار گذشته همواره کتله های بزرگ انسانی را چشم یا هم رهبران یکه تاز و بسته در خدمت نظام های دیکتاتور و خونخواری قرار داده است که تاریخ بشریت شاهد استعمال آن ها بمنظور ویرانگری و إبقا در اریکه قدرت بوده است. سربازی های نمونه سابق شوروی هیتلری، فاشیزم دوران در اجباری و بشریت ضد بر انسانی نیروی استفاده سوء این از بارزی استحکام دیکتاتوری های خود کامه و ضد حقوق بشری میباشند. مزایای سربازی داوطلبانه در کشور خودم افغانستان را می توانم

مختصراًچنین توضیح دهم:

۱. احترام به حق انتخاب

به اساس این حق شهروندان افغان که سن قانونی خودرا تکمیل صحی و جسمی لحاظ از صورتیکه در میتوانند باشند کرده توانایی اجرای وظایف محاربوی و نظامی را داشته باشند بطور و نموده مراجعه ملی اردوی جذب و جلب مراکز به داوطلبانه اردو ایکه شرایط قانونی را حایز باشند به صفوف در صورت به اکراه به جبر و اینکه از افغان فرد امروز هیچ شامل گردند. دوره خدمت سربازی مکلف باشد از نظام و دولت شاکی نیست زیرا حق انتخاب او را آزادی بخشیده است که سربازی با همه مشکالت آن که در یک کشور در حال بحران و بد امنیتی مانند افغانستان قرار دارد بپذیرد و یا هم به امور دیگری اشتغال ورزد.

۲. فراهم شدن زمینه های بهتر ارتقای سطح تعلیمی ، تحصیالت عالی و انکشاف علمی

با محو سربازی اجباری امروز جوانان افغانستان می توانند در صورتیکه تمایل و امکانات الزم را داشته باشند تعلیم و تحصیالت عالی خودرا تا هر سطحی که بخواهند به پیش برند که بدینوسیله در یک فاصله زمانی بسیار اندک از فرو پاشی حکومت طرفدار شوری و با وجود بحران های داخلی امروز جوانان مستعد افغان با استفاده از این فرصت و حق انتخاب دیگر در کوچه و بازار مورد اذیت و بازپرس اسناد و مدارک قرار نمی گیرند و توانسته نایل عالی مدارج خیلی خوب تحصیلی و حتی تحصیالت با اند

گردند.

3. زمینه های رشد اقتصادی

برای اقتصادی تشبثات های زمینه اجباری سربازی ختم با گریز یا و سربازی اجرای عدم دیگر و گردیده فراهم جوانان از سربازی مانع مسافرت های تجارتی نبوده جمعیت بزرگی از بازرگانان جوان افغان در داد وستد کاال های تجارتی در منطقه

فعال استند.اخیرا باید گفت که در نتیجه از بین رفتن سربازی اجباری دیگر آن فضای ترس و رعب از نظام و نیز فرار از کشور بمنظور گریز از سربازی از بین رفته است و مردم حتی فکر هم نمی کنند که زمانی اعضای خانواده های شان تحت چه شرایط دشواری به سربازی اجباری برده می شدند چه بسا که بسیاری ها رفتند و

دیگر هر گز بر نگشتند.

مختلف اشکال به اجباری گیری سرباز مشارکت آزادی گذار، و گشت آزادی و شغل انتخاب و بیان آزادی ، سیاسی

حرفه را از مردم سلب نموده بود

4

سعید پیوندی در مصاحبه با کمپین نه به سربازی اجباری:

سربازی اجباری، کارایی در شکل دادن بلوغ اجتماعی ندارد

عبدالرضا احمدی-یکی از اهداف کمپین “ نه به سربازی اجباری” انتشار نظرات کارشناسان از طریق گفتگو و یادداشت است. سعید پیوندی، جامعه شناس در

گفتگویی که در ادامه می خوانید به بررسی مفهوم و کارکرد سربازی وظیفه در دهه اخیر می پردازد وی در خصوص سربازی وظیفه و اجباری معتقد است”

کارایی جامعه پذیری جوانان در دوران جدید از طریق سربازی اجباری از میان رفته است.”

فلسفه سربازی از نظر جامعه شناسی

سعید پیوندی در خصوص مفهوم سربازی می گوید:”یکی از دالیل سربازی وظیفه در همه کشورهای دنیا آن بود که فرد با گذراندن یک دوره آموزش نظامی

قادر باشد تا در زمانی که کشور مورد تهدید نظامی قرار گرفت، بتواند به ارتش بپیوند اما در حال حاضراین دوران پشت سر ماست، در ارتش امروز تعداد نیروی انسانی دیگر مالک اصلی برای قدرتمند بودن ارتش محسوب نمی شود واز طرفی دیگر به علت رشد فناوری جنگاوری دیگر سرباز بودن، یادگیری به کارگیری یک

تفنگ نیست،

در شناس جامعه پیوندی، سعید خوانید می ادامه در که گفتگویی سربازی کارکرد و مفهوم بررسی به وی پردازد می اخیر دهه در وظیفه اجباری و وظیفه سربازی خصوص در پذیری جامعه کارایی است” معتقد طریق از جدید دوران در جوانان است رفته میان از اجباری سربازی

5

بلکه باید یک سرباز از دانش فنی و تخصصی برخوردار گردد، از همین رو در تمام دنیا در سی ساله اخیر شاهدیم که کشورهای مختلف دنیا سربازی اجباری به شکل سنتی را رها کرده اند و به اشکال دیگر خدمت سربازی که بیشتر یک فعالیت مدنی است و نه یک فعالیت نظامی روی اورند و یا بطور کل آن را کنار گذاشته اند . امروز می توانیم بگوییم که از نظر تاریخی عملکرد سربازی اجباری از بعد جامعه شناسانه و سیاسی در عمل معنایش را از به اشکال دیگر آن مثل فعالیت های مدنی باید دست داده و ما

برای جوانان روی اوریم و یا بطور کل آن را فراموش کنیم

آسیب شناسی سربازی اجباری

از دوران خدمت ناشی پیوندی در خصوص آسیب های سعید وظیفه می گوید:”دردو قرن گذشته تالش بر این بوده که سربازی بدانند و فکر را یک عمل مثبت در فرآیند جامعه پذیری جوانان کنند جوان بعد از دوره تحصیالت چه در دبیرستان و دانشگاه برای آنکه یاد بگیرد، وارد جامعه شود به گذراندن دوران خدمت ارتش عملکرد زمینه در که تغییراتی با زمان هم دارد.اما نیاز بوجود آمده می توان گفت در عمل ادامه چنین نوع سربازی به

نوعی باعث هدر دادن عمر جوانان است.

برای اینکه موقعی این کار می توانست مفید باشه که اوال خدمت وظیفه نتیجه مثبتی برای جامعه داشت و از طرفی خود جوانان به سربازی به رفتن طریق از که داشتند را احساس این هم کشورشان خدمت می کنند وقتی این موارد نیست و این دوره به عنوان دوره اجباری و از روی اکراه توسط جوانان پذیرفته شده است در عمل هیچ دستاوردی را به همراه نخواهد داشت. همچنین تجربه کشورهای مختلف نشان می دهد زندگی در سربازخانه تولید با و گاهیبا سرکوب جواننا برای جوانان نظامی و محیط خشونت و سرکوفت ها در عمل می تواند تبدیل به تجربه ای منفی

برای جوانان باشد.

بلوغ اجتماعی و جامعه پذیر بودن در دوران خدمت

محیط یک در جوان حضور تاثیر خصوص در پیوندی سعید بسته نظامی به بهانه جامعه پذیر بودن جوان می گوید:”تاثیرات منفی این تجربه به خصوص وقتی توسط خود جوانان و جامعه خواهد روحی فشار باعث عمل در نشود تلقی مثبت عمل یک شد.همچنین تفکر اینکه یادگیری نظامی برای فرآیند بلوغ اجتماعی مهم است در روند های جامعه پذیری شهروندان یک جامعه نکته

منفی است.فقط که سربازی در کشورهایی اجباری در سربازی از طرفی این دارد.زیرا وجود جنسیتی گرایش یک است مردانه عملی برداشت دراین کشورها وجود دارد که زنان از آنجا که در این

فرآیند بلوغ شرکت ندارند پس به نوعی “شهروند ثانی هستند

فرآیند بلوغ اجتماعی در کشورهای توسعه یافته

پیوندی در خصوص نحوه شکل گیری بلوغ اجتماعی شهروندان در کشورهای توسعه یافته و کشورهای که سربازی اجباری را کنار گذاشته اند می گوید:”در حقیقت خدمت سربازی تنها تجربه

کشورهای محدودی نیست،

این شاهد مختلف اشکال به ما باستان یونان دوران از بلکه سربازی بودیم .در واقع سربازی شکلی از تعهد فرد به جامعه اش بوده است ، بنابراین پذیرفتن این تعهد از طرف افراد به نوعی بطوریکه است. آمده می شمار به بزرگساالن دنیای به ورود به عنوان یک بزرگسال را فرد تعهد جامعه این پذیرفتن از بعد کنار در واقعی بطور کرد کار این آورد.بنابراین به حساب می موارد منفی سربازی وجود داشته است. کشورهایی که سربازی اجباری را کنار گذاشته اند و همچنین نگران این کار کرد بودند و می خواستند برای شهروندانشان جایگزینی مناسب پیدا کنند داوطلبانه و فعالیت های فعالیت های عمرانی و با را این حالت های کمک های دوره مثل کردندد. جایگزین جمعی و اجتماعی اولیه و یا عمرانی که افراد در یک شبکه اجتماعی از شهروندان آن را یاد می گیرند.بنابراین فرایند جامعه پذیری شهروندان از طریق یک عمل اجتماعی جمعی در یک دوره زمانی به مراتب کوتاه تر بوجود می آید .همچنین باید این را هم در نظر گرفت که این عمل هم بعد انسانی تر دارد و هم آن مشکالت و موارد منفی سربازی را ندارد. نباید فراموش کنیم که چنین روشی ۱5 سال قبل انقالب ایران در ایران تحت نام سپاه دانش و ترویج ابادانی برای تبدیل سربازی اجباری به یک فعالیت جمعی مدنی شروع شده بود که

متاسفانه بعد از انقالب دیگر هیچگاه پیگیری نشد.

نقش خانواده و سیستم اموزش پرورش در #بلوغاجتماعی

و آموزش نقش خانواده و سیستم پیوندی در خصوص سعید میگوید:”درحقیقت افراد اجتماعی بلوغ گیری شکل در پرورش از دوران سنتی انتقالی ایران که در یک دوره در جوامعی مثل به دوران جدید است. متاسفانه در خصوص این نقش به اندازه کافی بحث صورت نگرفته است. متاسفانه امروز امر بالغ شدن در کنار خانواده و سیستم اموزشی برای جوانان امری پر تنش به حساب می آید.بالغ شدن مسئله رابطه بین نسل ها را پیش می کشد وقتی نسلی می خواهد از دوران کودکی و نوجوانی وارد دوران بزرگسالی شود همیشه رابطه اش با نسل های دیگر رابطه حساسی می شود، بطور مثال تنش و بحران های فردی و جمعی در قالب شورش و مشکالتی که فرد در حوزه فردی برای ورود باید که این دست مشکالت هستند از دارد بزرگسالی دنیای به مورد توجه ویژه خانواده و سیستم آموزش پرورش قرار گیرد که متاسفانه همانطور که گفتم در ایران نه خانواده و نه سیستم خانواده انکه جای به و دهند نمی اهمیت مهم این به اموزشی محیط آرام برای گذار جوان به بزرگسالی گردد مرکز تالقی نسل و محیطی بحرانی بدل شده است بطوریکه این تنشها باعث گردیده تا فرد دوران بلوغ خود را در خانواده با تنشهای بسیار سپری “ اسیب شناسانه در زمینه به کاری نیاز امروز ما کند. جامعه چگونه بزرگ سال شدن” و “چگونگی گذار از دوران نوجوانی به دوران بزرگسالی” و اتعیین وظایف هر کدام از نهادهای متولی جامعه پذیر بودن کودکان مثل خانواده سیستم اموزشی و رسانه

ها و تشکل های جوانها و انجمن ها دارد.

6

شادی قدیریان در مصاحبه با کمپین نه به سربازی اجباری:

اجبار سیستماتیک ، مانع رشد جامعه است

که ایرانی، عکاس ، قدیریان شادی ایران، در او انفرادی های نمایشگاه بلژیک، آلمان، ایتالیا، فرانسه، آمریکا، هندوستان، دوبی، ترکیه، برگزار شده است، به گفته خودش«زندگی در جنگ« و » نگاه زنانه« به جنگ را هدف خود در کند، می عنوان جنگ درباره آثارش

عبدالرضا احمدی- جنگ، یکی از مفاهیمی است که هنرمندان سعی به انتقاد و اعتراض آن از طریق هنر دارند. شادی قدیریان ، عکاس ایرانی، که نمایشگاه های انفرادی او در ایران، بلژیک، آلمان، ایتالیا، فرانسه، آمریکا، هندوستان، دوبی، ترکیه، برگزار شده به جنگ را هدف خود در نگاه زنانه« « به گفته خودش«زندگی در جنگ« و است، آثارش درباره جنگ عنوان می کند، او در گفتگویی با »#کمپین #نه #به #سربازی #اجباری« از آثارش و همچنین سربازی اجباری در ایران می گوید. الزم به ذکر است ادامه که بعضی از آثار ایشان اخیرا در صفحه کمپین نیز منتشر شده است و در

مجموعه کامل سه آلبوم ایشان نیز منتشر خواهد شد.

خانم قدیریان در خصوص آلبوم » Nil, Nil« و هدفش از انتشار این آلبوم به کمپین می گوید:

این مجموع عکس چهار، پنج سال پیش با دغدغه من به جنگ تهیه شد، سالها موضوع این به ام کاری کارنامه در بودم مایل بسیار ، بود کرده مشغول مرا ذهن جنگ موضوع بپردازم . دغدغه من به عنوان یک عکاس این بود که در وهله اول نگاهی به » مفهوم جنگ« فارغ از جغرافیایی که به وقوع می پیوند داشته باشم، نگاه انتقادی به

مفهوم جنگ در دنیای ما.

7

وقتی به این موضوع بیشتر دقت کردم به ذهنم رسید تصاویری که از جنگ دیده ایم بیشتر دنیای مردانه جنگ را نمایش داده و کمتر به این موضوع از دید یک زن نگاه شده است. معموال وقتی جنگ رخ می دهد، بیشتر این مردان هستند که برای رویایی جنگ به میدان می روند، اما این همه جنگ نیست بلکه معموال در خانه، زنانی هستند که منتظرند و این انتظار هم بخشی از جنگ است، البوم »هیچ، هیچ« نگاه من در بخشی که کمتر دیده شده است،

نگاهی زنانه به جنگ بود.

متاسفانه ما شهروندانی هستیم که همیشه درگیر جنگیم، تجربه ایم و همسایگانمان مدام در جنگ هستند. گویی ما جنگ داشته همه چیز را از جنگ می دانیم ،گویی گفتن و شنیدن از جنگ برای ما عادی شده است.ویژگی که شاید برای یک شهروند اروپایی عادی و معمولی نیست. سالهاست که به نوعی درگیر جنگیم و این جنگ با همه مهیب بودنش گویی در نگاه ما عادی است. به همین خاطر »زندگی با جنگ » و اثراتی حضور و زندگی در جنگ دومین هدفی بود که خواستم در این تصاویر نشان دهم . من در سال انتشار این اثر ، آن را به جانبازان عزیز کشورم تقدیم کردم،

کسانیکه که هنوز دارند با جنگ زندگی می کنند .

خانم قدیریان در خصوص سربازی اجباری در زمان صلح می گوید:

نام«My Press Photo« منتشر کردم به من مجموعه عکس را ببرم. ارتش و سربازی به سمت را پیکان که سعی کردم نوک اینکه ما چرا در دنیا ارتش و سربازی داریم. ما به عنوان والدین با فرستادن فرزندانمان به خدمت سربازی، آنها را آماده می کنم این این بود، چرا به عنوان هنرمند برای زمان جنگ، سوال من آموزش، چرا کاربرد اسلحه، اگر جنگ بد است چرا ما آن را در زمان صلح به طور اجبار به جوانان یاد می دهیم و تمرین می

کنیم.

قدیریان در خصوص زنان و مادرانی و کسانی که به نوعی یک سرباز را بدرقه می کنند می گوید:

در کنار شریک یک جوان به عنوان دوست و یا همسر بگذارید به حساسیت ها و احساسی مادر در بدرفه فرزند خود به »سربازی اجباری« در زمان صلح بگویم، مادر همیشه سعی می کند تمام با کند می سعی کند، صرف بچه شدن بزرگ برای را توان وسواس هر امکانی را برای بچه اش تهیه کند. اما زمانی می رسد که فرزند را باید برای دوسال به خدمت اجباری بفرسد. در این مواقع سعی کند تا به هر ترفندی از رفتن فرزندش جلوگیری کند، از ایران زمین آن را دارند این مقاومت که مطمئنم همه مادران کجاست یا فرهنگ این خدمت جا نیافتاده است و یا این دغدغه پدر و مادر ا از سر نگرانی برای امری بی فایده برای فرزندش است. حتی شنیده ام پدر و مادر طالق می گیرند تا فرزند به سربازی نرود. به نظرم امروز وقت ان است که این موضوع ریشه یابی

شود و بطور جدی آسیب شناسی شود.

در خصوص«اجبار« در فمنیسم عنوان،یک به قدیریان خانم جامعه می گوید:

این تعالی برساند. به تواند جامعه را اجبار هیچگاه نمی اصوال از اولین اصول انسان شناسی است، هر وقت کسی را مجبور یا منع از انجام کاری می کنید، خیلی سریع به آن واکنش نشان می دهد، شاید اگر سربازی اجباری نبود بسیاری دواطلبانه خواهان شرکت در آن بودند و کارایی آن هم بیشتر بود یا مسائل دیگر مثل #حجاب و بطور کل هر منع و اجباری، بطور مثال من فرزندی هفت ساله دارم که به عنوان مادر هر وقت ان را از کاری منع و اجبار می کنم، عکس العمل و مقاومت انرا می بینم، و عالقه اش به تجربه انچه از آن منع می شود، این رویه است که هر فرد با آنو در هر منع و اجباری روبروست، مطمئنم هرگاه ما مجبور به یا از کاری منع شویم ،هیچگاه به رشد و تعالی کاری شویم و

نخواهیم رسید.

تخصصی سایت اولین مدیر اکنون هم قدیریان خانم توضیح: برای است. ) www.fanoosphoto.com ( ایران عکاسی مشاهدۀ عکسهای او و دریافت اطالعات بیشتر راجع به فعالیتها کنید. مراجعه ایشان سایت به توانید می وی های نمایشگاه و

) www.shadighadirian.com(

به را جامعه تواند نمی هیچگاه اجبار تعالی برساند. این از اولین اصول انسان شناسی است، هر وقت کسی را مجبور یا منع از انجام کاری می کنید، خیلی سریع

به آن واکنش نشان می دهد،

8

رویا کاشفی در مصاحبه با کمپین نه به سربازی اجباری:

سربازی اجباری در ایران، تبعیض جنسیتی است

بشر، حقوق فعال کاشفی، رویا کمیته سرپرست و زنان حقوق فعال پژوهشگران انجمن در بشر حقوق پرداختن ضمن ایشان است، ایران »تبعیض به اجباری« »سربازی به جنسیتی« و«سربازی زنان« می پرازند.

عبدالرضا احمدی-گفتگویی که در ادامه خواهید خواند، گفتگو با رویا کاشفی، فعال حقوق بشر، فعال حقوق زنان و سرپرست کمیته حقوق بشر در انجمن پژوهشگران جنسیتی« »تبعیض به اجباری« »سربازی به پرداختن ایشان ضمن است، ایران

و«سربازی زنان« می پرازند.

تبعیض جنسیتی چیست؟چه میزان قوانین ایران بار جنسیتی دارند؟

تبعیض جنسیتی یعنی اینکه به دلیل اتفاق تولد گروهی از جمعیت از عدم برابری رنج ببرند، حق و حقوق برابر در هیچ عرصه ای نداشته باشند ، شهروند درجه دو باشند و گروه دیگری به دلیل جنسیت خود از مزایا و امتیازات مثبتی برخوردار حتی چون برمیگردد تولد از قبل به برابری عدم این ما ایران در اتفاقا باشند. علیه جنین مونث هم تبعیض وجود دارد و در صورت از بین رفتنش دیه کمتر و نابرابر پرداخته خواهد شد. ریشه این عدم برابری را باید در هویت دینی و ماهیت ایدئولوژیک حکومت اسالمی دید که در ماده ۴ قانون اساسی تعریف شده است و می گوید » کلیه قوانین و مقررات مدني، جزایي، مالي، اقتصادي، اداري، فرهنگي، نظامي، سیاسي و غیر اینها باید بر اساس موازین اسالمي باشد. این اصل بر اطالق با عموم همه اصول قانون اساسي و قوانین و مقررات دیگر حاکم است و تشخیص این امر بر عهده فقها شوراي نگهبان است«. متاسفانه در تشخیص این امر و در

عمل، قوانینی که وضع شده اند تبعیض قانونی علیه زنان را بوجود آورده است.

به عنوان یک مدافع حقوق بشر نظرتان در باره »سربازی اجباری«چیست؟

من قبل از انقالب بدنیا آمده ام و اگر انقالب نشده بود با کمال میل به سربازی به کنار کشورم و در گوشه دانش« »سپاه با تا میکردم را تالشم تمام میرفتم. سوادآموزی بپردازم. این عشق و رویای بچگی من بود و نگاهی کامال رمانتیک از«اجبار« و تعلیم نظامی و جنگ و به پدیده »سربازی« داشتم و در رویای من خشونت خبری نبود. یعنی در ذهن کودکی ام این تعریف را از سربازی نداشتم و سربازوظیفه را فردی می شناختم که »داوطلبانه« در پیشرفت و ساختن کشورش البته واقعیت بجز این بود و هست و هر زمانی که »اجبار« باشد سهیم می بود. به آگاهی با امروز که بینیم می میاید. بوجود »مقاومت« و هست هم »اکراه« مشکالت »سربازی اجباری« و تالش برای معافیت به هر ترتیب و قیمتی، مسئوالن

بحث »خوشایندسازی سربازی« را به عنوان راه حل مطرح میکنند.

9

اما اگر به امروز خودم و مدافع حقوق بشر بودنم برسم با آگاهی هستم. مخالف آن با تردید بدون سربازی بودن »اجباری« به بر تاکید ابزار حقوق بشری اعالمیه جهانی حقوق بشر و دیگر آزادی فکر، وژدان، عقیده و بیان دارند که اجباری کردن سربازی

دقیقا نقطه مقابل آن قرار دارد.

تبعیض نوعی را اجباری سربازی توان می جنسیتی دید از جنسیتی دانست؟

در ایران امروز ما سربازی فقط برای مردان است و از این نظر و یک جامعه سالم در باشد. می تبعیض جنسیتی از نوعی بله به پافشاری اگر و دارد وجود برابر مسئولیت و حقوق برابر حقوق برابر میکنیم باید قبول وظیفه و مسئولیت برابر هم بکنیم. اما ما تا آن جامعه سالم و برابر راه بسیار طوالنی در پیش داریم.

تحقق برای معموال که ایدئولوژیکی پیچیدگی رسد می نظر به حقوق زنان مانع تراشی می کند چرا این قوانین سربازی در این

سالها بازنگری نشده است؟

همه میدانیم که روش بهره گیری از سربازان وظیفه و عدم رعایت نا رضایتی حد تا چه بکارگیری سربازان در انصاف و عدالت و بی اعتمادی بوجود آورده است. همه ما با نگرانی ها، بحران روحی و عاطفی و تلف شدن نزدیک به دو سال زندگی جوانان مملکتمان آشنا هستیم. از سرنوشت مردان نامرئی جامعه مان که با ترس و وحشت در سخت ترین شرایط مادی و روحی زندگی میکنند بی خبر نیستیم و همدردیم که آنان همان سربازان غایب

و بدون کارت معافی و یا پایان خدمت هستند.

بازنگری هم مردان برای حتی سالهاست ما سربازی قوانین نشده است اما با آگاهی به مشکالت عملی و اجرایی و مقاومت جامعه زمزمه هایی برای نیاز به بازنگری در آن شنیده می شود. انتظامی، نیروهای مختلف بوسیله متعددی های ساالنه همایش نظامی و قضایی در چند سال گذشته برگزار شده که به آسیب شناسی مشکالت پرداخته و ایده »خوشایند سازی سربازی« هم اگر بازنگری هم در قوانین البته از همین جا شروع شده است. بشود به هیچ عنوان فکر نمیکنم »اجباری« بودن آن عوض شود و یا امکاناتی فراهم شود که زنان هم به خدمت سربازی فراخوانده شوند. حضور زنان سرباز نیاز به یک انقالب فکری در برخورد فراوان! زمانی که تحمل دختر و از جامعه دارد و پول نیمی با پسر دانشجو با هم نیست فکر پادگان مختلط در حال حاضر از

محاالت است.

البته باید توجه داشت که عدم حضور زنان در سربازی به معنی حفظ نیست. نظامی و انتظامی نیروهای در زنان حضور عدم حکومت آنجاییکه از و دارد نیاز را خودش ابزار مطلق قدرت بنیادی های پایه از بودن حالل و حرام بحث حاکم مذهبی ساختاری و فکریش می باشد در برخورد با زنانی که این تبعیض را نمی پذیرند و به عنوانین مختلف با آن مقابله میکنند نیاز به مامور زن دارد تا با آنها برخورد کند. همه ما با خواهران بسیجی که حجاب را در بدو ورود به اماکن دولتی و آموزشی کنترل می

کنند آشنا هستیم.

و خشونت پر برخورد صحنه از که هایی وعکس تجربه .دستگیری زنان در میدان هفت تیر به دست زنان مامور در ۲۲ خرداد ۱3۸5 دیدیم درحافظه ما باقی مانده است. اما باز کردن راه برای تعلیم »زنان مامور حکومتی« راه را برای حضور انتظامی و نظامی دیگر زنان باز کرده وباید امیدوار بود که یواش یواش برای زنانی که مایل به این حرفه هستند صحنه عوض می شود.

اختیاری سربازی تحقق به زنان جامعه کردن کمک میزان چه می تواند بستری برای تحقق حقوق زنان در ایران بوجود آورد؟

نمی دانم که در ایران امروز و حکومت فعلی چقدر پدیده سربازی چون باشد موثر زنان حقوق تحقق برای میتواند اختیاری همانطور که گفتم هر چقدر که زن اختیار هم کند با تفکر حاکم نمیتواند به صفوف سربازان بپیوندد چون مشکل در جای دیگری برابری بر ایران پایه حرکت جنبش زنان آنجاییکه از اما است. در آزادی برای تالش تردید بدون است شده مستقر آزادی و انتخاب خدمت نظام هم حرکتی به سوی جامعه ای سالم و برابر

می باشد که از اهداف جنبش زنان دور نیست.

از گیری بهره روش که میدانیم همه و عدالت رعایت عدم و وظیفه سربازان تا چه حد بکارگیری سربازان انصاف در بوجود آورده اعتمادی بی و نا رضایتی است. همه ما با نگرانی ها، بحران روحی و عاطفی و تلف شدن نزدیک به دو سال

زندگی جوانان مملکتمان آشنا هستیم.

10

قطعنامه کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل:

خودداری از خدمت سربازی به دالیل وجدانی

خودداری از خدمت سربازی به دالیل وجدانی/قطعنامه 59/1989

کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد

مخالف با سربازی فردی است که بر اساس آزادی فکر، وجدان و/یا دین خواهان حق خودداری از انجام خدمت نظامی است. به طور کلی وضعیت مخالف با #سربازی تنها در زمینه سربازگیری اجباری لحاظ می شود و قابل اعمال به نیروهای نظامی

داوطلب نیست.

تعریف بین المللی مخالفت با سربازی در ۸ مارس ۱۹۹5 به بیان قطعنامه ۸3/۱۹۹5 نظامی خدمت گذراننده »اشخاص که #متحد سازمان#ملل بشر حقوق کمیسیون

نباید از حق مخالفت با خدمت سربازی بازداشته شوند« گسترده تر شد.

خودداری از خدمت سربازی به دالیل وجدانیقطعنامه 5۹/۱۹۸۹

کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد

و بشر حقوق که دارند تعهد عضو کشورهای ی کلیه که آن بر مجدد تاکید با آزادیهای اساسی را ترویج کرده و مورد حمایت قرار دهند و به تعهداتی که تحت اسناد مختلف بین المللی حقوق بشری، منشور سازمان ملل و حقوق بشردوستانه

برعهده گرفته اند عمل کنند.

بدون ازنظر دورکردن بندهای 3 و ۱۸ اعالمیه ی جهانی حقوق بشر که حق زیستن، آزادی و امنیت شخصی و حق آزادی تفکر، وجدان ]آسوده[ و مذهب را اعالم می

دارند.

با درنظرداشتن آنکه در قرارداد بین المللی حقوق مدنی و سیاسی به رسمیت شناخته شده که هرکس حق آزادی تفکر، وجدان ]آسوده[ و مذهب را دارد.

همچنین با در نظر داشتن قطعنامه های مجمع عمومی که مجمع در آن سال ۱۹۸5 را به عنوان »سال بین المللی جوانان: مشارکت، توسعه، صلح« نامگذاری کرد، که در آن مجمع اظهار کرد که افراد جوان بایستی با درک و روحیه ای ]مملو[ از آرامش، عدالت و احترام برای همه ی اشخاص تربیت شوند، و یادآوری قطعنامه مصوب ۱۲ مارس ۱۹۸۱، که به نیاز به درکی بهتر از شرایطی که تحت آنها بتوان بر اساس

وجدان، خدمت نظامی را مورد اعتراض قرار داد، اشاره داشت.

با توجه به نقش مهم جوانان در ترویج صلح بین الملل و همکاری و نیز حقوق بشر و آزادیهای اساسی،با یادآوری قطعنامه ی مجمع عمومی مصوب ۲0 دسامبر ۱۹۷۸ که در آن مجمع حق همه ی افراد برای امتناع از خدمت در ارتش یا نیروهای انتظامی

برای به اجرا درآوردن تبعیض نژادی را به رسمیت شناخته است .

با ابراز اعتقاد ]راسخ[ که تالشهای منسجم و صادقانه از سوی همه ی کشورها با هدف ازبین بردن قطعی تهدید به جنگ، حفظ صلح بین المللی، تحقق حق استقالل و توسعه ی همکاری بین المللی برطبق منشور ملل متحد نهایتا به ایجاد شرایطی منجر

خواهد شد که تحت آنها خدمت سربازی غیرضروری خواهد شد.با یادآوری قطعنامه ی مصوب ۱0 مارس ۱۹۸۷، که در آن از کشورها خواست تا بپذیرند که خودداری از خدمت سربازی به دالیل وجدانی را به عنوان اعمال مشروع

حق آزادی تفکر، وجدان و دین تلقی کنند که توسط بیانیه ی حقوق بشر

11

و پیمان بین المللی حقوق سیاسی و مدنی برسمیت شناخته شده و توصیه کرد که دولتها با اعمال این حق از زندانی کردن افراد

بپرهیزند.

با یادآوری گزارش کمیته ی فرعی در مورد مسئله ی خودداری از خدمت سربازی به دالیل وجدانی که منعکس کننده ی استانداردها و هنجارهای بین المللی مربوطه گنجانده شده در اسناد مختلف حقوق بشر بوده و قانون کشور در رابطه با کارکرد اجباری یا

داوطلبانه ی خدمت سربازی را شرح می دهند.

با درنظرگرفتن این امر که گرچه در قانون داخلی برخی کشورها به از خدمت سربازی با برسمیت شناختن خودداری رابطه در امکان درعمل اما نشده، تصریح ای ماده هیچ وجدانی دالیل ارتش و گاهی خدمات شهروندی خدمت غیررزمی درچارچوب

آلترناتیو را فراهم می کنند.

با اذعان به اینکه خودداری از خدمت سربازی به دالیل وجدانی از ناشی عمیق اعتقاد ازجمله وجدانی علل و اصول از ناشی

انگیزه های دینی، یا نظایر آن است.

دالیل به سربازی خدمت از خودداری برای هرکس حق .1و وجدان تفکر، آزادی حق مشروع اعمال عنوان به وجدانی مذهب، آنطورکه در ماده ی 18 از بیانیه ی جهانی حقوق بشر و نیز ماده ی 18 از قرارداد بین المللی حقوق سیاسی و مدنی مطرح

شده، را برسمیت می شناسد.

2. از دولتها می خواهد که قانونی را تصویب کرده و اقداماتی به هدف معاف کردن از خدمت سربازی براساس اعتقاد صادقانه به

خودداری از خدمت سربازی به دالیل وجدانی را درپیش گیرند.

درآنجا که اجباری خدمت سربازی نظام دارای دولتهای به .۳هنوز چنین ماده ای به تصویب نرسیده، این توصیه را خاطرنشان می کند که آنها با به خاطر داشتن تجربه ی برخی کشورها در این از خدمات مختلفی اشکال کنندگان وجدانی به خودداری مورد، سازگار وجدانی خودداری دالیل با که کنند ارائه را آلترناتیو

باشند و اینکه از زندانی کردن چنین افرادی خودداری نمایند.

بایستی آلترناتیو خدمات از اشکالی چنین که کند می تاکید .۴ماهیت غیررزمی یا مدنی داشته، در جهت مصالح عمومی بوده و

بدون ماهیت تنبیهی باشند.

که کند می توصیه متحد ملل سازمان عضو کشورهای به .5اگر تابحال چنین نکرده اند، در چارچوب نظام قانونی داخلیشان، هیئتهای تصمیم گیرنده ی بیطرف و مستقلی که وظیفه ی تعیین از خدمت سربازی در نبودن خودداری وجدانی یا معتبر بودن

یک پرونده ی خاص را برعهده دارند را دایر نمایند.

از دبیرکل می خواهد که متن قطعنامه ی فعلی را به کلیه ی .6کشورهای عضو سازمان ملل متحد ارسال نماید.

هفتم، و چهل نشست در که خواهد می دبیرکل از همچنین .7اطالعات و دولتها سوی از شده مطرح نظرات درنظرگرفتن با مسئله ی خودداری با رابطه در دارد، می دریافت که بیشتری

وجدانی از خدمت سربازی گزارشی را به کمیسیون ارائه نماید.

8. تصمیم دارد که این امر را بطورگسترده تر در نشست چهل و هفتم تحت عنوان دستور جلسه ی:»نقش جوانان در ترویج و از از جمله مسئله ی خودداری وجدانی بشر، از حقوق حمایت

خدمت سربازی« بررسی نماید.

جلسه ی پنجاه و پنجم، 8 مارس 1989

بر که است فردی سربازی با مخالف دین و/یا وجدان فکر، آزادی اساس انجام خدمت از خواهان حق خودداری نظامی است. به طور کلی وضعیت مخالف سربازگیری زمینه در تنها #سربازی با به اعمال قابل و می شود لحاظ اجباری

نیروهای نظامی داوطلب نیست.

12

قطعنامه کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل:

مخالف با خدمت سربازی

تعریف بین المللی مخالفت با سربازی در 8 مارس 1995 به بیان قطعنامه 8۳/1995 کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد که »اشخاص گذراننده خدمت نظامی نباید

از حق مخالفت با خدمت سربازی بازداشته شوند« گسترده تر شد.

مخالف با سربازی فردی است که بر اساس آزادی فکر، وجدان و/یا دین خواهان حق خودداری از انجام خدمت نظامی است. به طور کلی وضعیت مخالف با سربازی تنها در زمینه سربازگیری اجباری لحاظ می شود و قابل اعمال به نیروهای نظامی

داوطلب نیست.

در ادامه ترجمه متن این قطعنامه را می توانید مطالعه کنید.

خودداری از خدمت سربازی به دالیل وجدانی

8۳/1995 قطعنامه کمیسیون حقوق بشرکمیسیون حقوق بشر

و بشر حقوق که دارند تعهد عضو کشورهای ی کلیه که آن بر مجدد تاکید با آزادیهای اساسی را ترویج کرده و مورد حمایت قرار دهند و به تعهداتی که تحت اسناد مختلف بین المللی حقوق بشری، منشور سازمان ملل و حقوق بشردوستانه

برعهده گرفته اند عمل کنند.

با درنظرداشتن آنکه در اعالمیه ی جهانی حقوق بشر و قرارداد بین المللی حقوق امنیت مدنی و سیاسی به رسمیت شناخته شده که هرکس حق زیستن، آزادی و

شخصی و نیز حق آزادی تفکر، وجدان ]آسوده[ و مذهب دارد.

درچارچوب غیررزمی خدمت امکان کشورها برخی که امر این درنظرگرفتن با ارتش و گاهی خدمات شهروندی آلترناتیو را فراهم می کنند، گرچه در قانون داخلی شان در رابطه با برسمیت شناختن خودداری از خدمت سربازی به دالیل وجدانی

هیچ ماده ای تصریح نشده است

با اشاره به تفسیر عمومی شماره ی 22 )۴8(کمیته ی حقوق بشر در مورد ماده ی 18 از قرارداد بین المللی حقوق سیاسی و مدنی که در آن کمیته درکنار دیگر موارد، این نظر را بیان کرد که حق خودداری از خدمت سربازی به دالیل وجدانی را می توان از ماده ی 18 استنباط کرد و اینکه وقتی این حق توسط قانون یا در عمل اعتقادات ماهیت اساس بر کنندگان وجدانی بین خودداری برسمیت شناخته شد، خاصشان هیچ گونه تبعیضی نمی بایست وجود داشته باشد و اینکه همچنین هیچ گونه تبعیضی نمی بایست برعلیه خودداری کنندگان وجدانی به خاطر خودداری از

انجام خدمت سربازی وجود داشته باشد.

با علم به آنکه افرادی که در حال انجام خدمت سربازی هستند ممکن است به دالیل وجدانی از خدمت سربازی خودداری کنند.

با اذعان به اینکه خودداری از خدمت سربازی به دالیل وجدانی ناشی از اصول و علل وجدانی ازجمله اعتقاد عمیق ناشی از انگیزه های دینی، اخالقی، بشردوستانه

یا نظایر آن است.

بر که است فردی سربازی با مخالف دین و/یا وجدان فکر، آزادی اساس انجام خدمت از خواهان حق خودداری نظامی است. به طور کلی وضعیت مخالف سربازگیری زمینه در تنها #سربازی با به اعمال قابل و می شود لحاظ اجباری

نیروهای نظامی داوطلب نیست.

13

1. توجه را به حق هرکس برای خودداری از خدمت سربازی به دالیل وجدانی به عنوان اعمال مشروع حق آزادی فکر، وجدان و مذهب، آنطورکه در ماده ی 18 از بیانیه ی جهانی حقوق بشر و نیز ماده ی 18 از قرارداد بین المللی حقوق سیاسی و مدنی مطرح

شده، جلب می نماییم.

2. تایید می کنیم که افرادی که در حال انجام خدمت نظامی هستند را نبایستی از حق خودداری از خدمت سربازی به دالیل وجدانی

مستثنی نمود.

اند، نکرده چنین تابحال اگر که داریم درخواست دولتها از .۳قانون را به تصویب رسانده و اقداماتی با هدف معاف کردن از خدمت سربازی بر اساس اعتقاد صادقانه به خودداری از خدمت

سربازی به دالیل وجدانی درپیش گیرند.

۴.مصرانه از دولتها می خواهیم که در قانونشان بین خودداری باورهای ماهیت اساس بر از خدمت سربازی کنندگان وجدانی خودداری برعلیه همچنین و نشوند قائل تبعیض خاصشان کنندگان وجدانی سرشناس برای امتناع از انجام خدمت سربازی

تبعیض روا ندارند.

درآنجا که اجباری خدمت سربازی نظام دارای دولتهای به .5هنوز چنین ماده ای به تصویب نرسیده، این توصیه را خاطرنشان مختلفی اشکال وجدانی کنندگان خودداری به آنها که کنیم می از خدمات آلترناتیو را ارائه کنند که با دالیل خودداری وجدانی سازگار باشند و اینکه از زندانی کردن مخالفان سربازی وجدانی

خودداری نمایند.

بایستی آلترناتیو خدمات از اشکالی چنین که کند می تاکید .6ماهیت غیررزمی یا مدنی داشته، در جهت مصالح عمومی بوده و

بدون ماهیت تنبیهی باشند.

7.اذعان می کند که برخی دولتها ادعاهای خودداری وجدانی از خدمت سربازی را بدون بازجویی معتبر دانسته و از کشورهای عضوی که چنین نظامی ندارند درخواست دارد که در چارچوب بیطرف ی گیرنده تصمیم طرفهای و داخلیشان، قانونی نظام خودداری نبودن یا بودن معتبر تعیین ی وظیفه که مستقلی و را برعهده پرونده ی خاص از خدمت سربازی در یک وجدانی

دارند، چنین نظامی را برقرار سازند.

8. اهمیت دسترسی به اطالعات درمورد حق خودداری وجدانی از خدمت سربازی و شیوه ی بدست آوردن جایگاه خودداری کننده ی وجدانی برای کلیه ی اشخاص ذیربط و متاثر از خدمت

سربازی را تصریح مینماییم.

9. از دبیرکل می خواهیم که متن قطعنامه ی فعلی را به کلیه ی کشورهای عضو ملل متحد ارسال نموده و حق خودداری وجدانی از خدمت سربازی را در زمره ی فعالیتهای عمومی سازمان ملل متحد، ازجمله ]برنامه ی[ دهه ی ملل متحد برای آموزش حقوق

بشر بگنجاند.

10. تصمیم دارد که این امر را بطورگسترده تر در نشست پنجاه و سوم تحت یک مورد دستور جلسه با عنوانی جدید:»مسئله ی

خودداری وجدانی از خدمت سربازی« بررسی نماید.

جلسه ی شصت و دوم، 8 مارس 1995

بر که است فردی سربازی با مخالف دین و/یا وجدان فکر، آزادی اساس انجام خدمت از خواهان حق خودداری نظامی است. به طور کلی وضعیت مخالف سربازگیری زمینه در تنها #سربازی با به اعمال قابل و می شود لحاظ اجباری

نیروهای نظامی داوطلب نیست.

14

یکی از اولین اسنادی که در جهان برای مخالفت با »نظامی گری« منتشر شده است. مانیفستی است که توسط زیگموند فروید، آلبرت انیشتن، تویوهیکو هاکاوا، توماس هر است. شده تهیه خود زمان مشاهیر از دیگر تن چند و راسل برتراند مان، برای پایدار« »صلح و بشر« »حقوق بسط برای ایده آلی نوشتاری متن این چند همه انسان ها است اما این نوشتار یکی از اسنادی است که باعث شد بسیاری از کشور ها خدمت وظیفه اجباری را لغو و ارتش حرفه ای را که در وقت ضرورت به

کار می آید، ایجاد کنند.

کشور 105 شامل که جهان کشورهای در صد 5۳ از بیش در حاضر حال در هم چون ایران مان، همسایه کشورهای ندارد. وجود اجباری وظیفه خدمت است

افغانستان و عراق و عربستان هم از این جمله هستند.

مانیفست در مخالفت خدمت سربازی و سیستم نظامی

به نام انسانیت

برای سعادت همه شهروندان غیر نظامی که در خطر جنایت جنگی هستند، بخصوص زنان و کودکان، و برای خاطر مادر طبیعت که زخم خورده مانور های نظامی و

جنگ ها است.

ما امضا کنندگان تقاضای برچیده شدن خدمت سربازی به عنوان یکی از مهم ترین و سرنوشت ساز ترین گام ها برای خلع سالح عمومی را داریم.

برای جهان در که اسنادی اولین از شده منتشر »نظامی گری« با مخالفت است. مانیفستی است که توسط زیگموند فروید، آلبرت انیشتن، تویوهیکو هاکاوا، توماس مان، برتراند راسل و چند تن دیگر

از مشاهیر زمان خود تهیه شده است.

مانیفست درمخالف با خدمت سربازی

15

ما پیام انسان گرایان قرن بیستمی را به یاد می آوریم:

و اجباری وظیفه نظام سیستم با ارتش که ماست باور »این لشکر های انبوه از افسر ها یک خطر سنگین برای صلح می باشد. خدمت سربازی اجباری شامل یک نظام تخریب شخصیت انسانی آموزش های پادگانی، زندگی می باشد. آزادی برنده ازبین و به توجه بدون نظامی فرمان های از کورکورانه اطاعت نظامی، احمقانه و غیر منصفانه بودنشان، و آموزش های نظامی برای قتل عام، به گور سپارنده احترام فردی، دموکراسی و حیات انسان است. این تحقیر شرافت یک انسان است که مجبور شود از جان خود دست بشوید و یا برخالف می لش جان دیگری را بگیرد یا بدون باور به عدالت در رفتارش کاری را انجام دهد. حکومتی که به خود حق می دهد شهروندانش را مجبور به جنگ رفتن کند، در دوران صلح نیز هرگز به ارزش زندگی شهروندانش و سعادت زندگی آنان توجهی نمی کند. عالوه بر این، با سربازگیری اجباری آنان تاثیرپذیر ترین سن روح خشونت طلبی در جان مردان در ریشه می دواند. در آموزش های نظامی برای جنگ مردان جوان به

مرور جنگ را اجتناب ناپذیر و حتی مطلوب می انگارند.«

نظامی گری به سمت را افراد »خدمت سربازی شخصیت فردی سوق می دهد و این شکلی از بردگی است. اینکه برخی ملت ها این سیستم را تحمل می کنند یک نشانه دیگر از اثر ناتوان کننده این سیستم می باشد. آموزش نظامی هنر کشتار را به جسم و جان بقای و است آموزش جنگ نظامی آموزش می آموزد. انسان ها روح جنگ را تداوم می بخشد و مانع ایجاد میل به صلح می شود.

از را خود که می نمائیم تشویق را انسان ها همه ما سان بدین سیستم نظامی گری رها کنند و روش های مقاومت غیر خشونت کینگ لو تر مارتین و گاندی ماهاتما افکار راستای در را آمیز درخواست نمایند. همانگونه که آن ها خواستند: نرفتن به خدمت نظامی )توسط سربازان اجباری و سربازان حرفه ای(، نافرمانی با همکاری عدم جنگ، مالیات هزینه برابر در مقاومت مدنی،

تحقیقات نظامی، تولیدات نظامی و تجارت اسلحه.

در عصر جنگ الکترونیک و دستکاری رسانه ها بر طبق وجدانمان نمی توانیم منکر مسئولیت خود برای کنش به موقع شویم. اکنون زمان آن است که ذهنمان و اجتماعمان را از نظامی گری بزدائیم

تا بر ضد جنگ و هر آمادگی برای آن سخن بگوئیم.

اکنون زمان کنش است. اکنون زمان خالقیت و زندگی در راهی است که جان دیگران را نجات دهد.

کمپین نه به سربازی:

www.facebook.com/na.be.sarbazi.ejbari

سایت بامداد خبر:

http://bamdadkhabar.com

افراد فردی شخصیت سربازی خدمت و می دهد سوق نظامی گری سمت به را برخی اینکه بردگی است. از این شکلی ملت ها این سیستم را تحمل می کنند یک نشانه دیگر از اثر ناتوان کننده این سیستم

می باشد.

16