به رپرسی ژوری هه ڵبژاردنی بزوتنه وه ی گۆڕان ئاماژه به وه ده كات كه ئێس���تا له گفتوگۆدان بۆ دیاریكردنی س���ه رۆكی لیسته كه یان و ده ڵێت "تائێستا یه كالیی

نه كراوه ته وه ". ئاوێنه ، س���لێمانی : به رپرسی ژوری هه ڵبژاردنی بزوتن���ه وه ی گۆڕان "ئارام شێخ محه مه د" به ئاوێنه ی راگه یاند كه ئه وان س���ه رقاڵن بۆ ئه وه ی كه سێك بۆ

سه رۆكایه تی لیس���ته كه یان هه ڵبژێرن، ئ���ه و وتی "ئێس���تا ناتوانین ناوی هیچ كه س���ێك بڵێین بۆ راگه یاندن، چونكه

ئه وه پێچه وانه ی یاساشه ".وتیش���ی "مه رج���ه ئه وان���ه ی ده بنه كاندی���دی لیس���ته كه یان له بزوتنه وه ی

گۆڕانه وه نزیكبن".

دكت���ۆر نه جمه دی���ن كه ریم پزیش���كی مه كته بی ئه ندامی تاڵه بان���ی و تایبه تی سیاس���ی یه كێتی ده ڵێ���ت "ناچمه ناو ورده كاری ئ���ه وه ی چ���ۆن ره زامه ن���دی تاڵه بان���ی بۆ درێژكردن���ه وه ی ویالیه تی بارزانی وه رگیراوه ، به اڵم من ئاگاداربوم

كه ره زامه ندی وه رگیرا".

ئاوێنه ، كه رك���وك: نه جمه دین كه ریم به ئاوێنه دا تایب���ه ت له چاوپێكه وتنێكی رایگه یان���د ك���ه "دوای ئ���ه وه ی داواكرا م���ام جه الل ئاگاداربكرێت���ه وه له بڕیاری درێژكردنه وه ی ویالیه تی بارزانی ، فیعله ن په یوه ندی به مام جه الله وه كرا له ڕێگای ئه و كه س���انه ی له نه خۆشخانه له گه ڵین،

هه مو شته كانیان پێوتراوه ئه وانیش هه مو ش���ته كانیان بۆ مام جه الل باسكردوه و له دوایدا ته له فۆن له گ���ه ڵ خۆیدا كراوه به تایبه تی ، ئه وی���ش وتویه تی به ڵێ من ئه م شتانه م هه موی بۆ باسكراوه و رازیم

له سه ر ئه و ڕێكه وتنه ".س���ه باره ت به وه ش كه بۆچی تائێستا

جگه له چه ند كه س���ێكی دیاریكراو رێگه نادرێت كه س���ێكی تر تاڵه بانی ببینێت، نه جمه دی���ن كه ریم وتی "ئ���ه وه به پله ی یه كه م له س���ه ر خواس���تی دكتۆره كانه ، په یوه ن���دی ش���تێكه ئه م���ه ب���ه اڵم

به خێزانه كه شیه وه هه یه ".وتیش���ی "م���ن دڵگرانم ل���ه وه ی كه

ل���ه ده ڕۆژی ئ���ه م هه فته یه و له ماوه ی راب���ردودا، گ���رژی دروس���تبوه له نێوان گ���ۆڕان و یه كێتیدا، من هی���وادارم ئه م دۆخه هێم���ن ببێته وه و ئ���ه م تۆمه تانه

كه مببێته وه به رامبه ر به یه كتری ".

س����ه بعاوی ئیبراهیم زڕبرای س����ه دام به غدا له نه خۆش����خانه یه كی حس����ێن خێزانه كه ش����یان پارێزه ری ده مرێت و نزیكی كه س����ێكی "سه بعاوی ده ڵێت نی����ه له عێراق بۆ ئ����ه وه ی ته رمه كه ی عه ش����ره ته كه ی مه گه ر وه ربگرێ����ت،

به خاكی بسپێرێت".ئاوێن����ه ، به غ����دا: به دی����ع ع����ارف س����ه ركرده كانی تایبه تی پارێ����زه ری رژێمی پێش����وی عێراق له لێدوانێكیدا

به ئاوێن����ه ی راگه یاند ك����ه "پێش دو هه فت����ه ، س����ه بعاوی داوای لێك����ردم هه وڵێكی بۆ بدات بۆ ئه وه ی كوڕه كه ی ببینێت، منیش راپۆرتێكم نوس����ی بۆ وه زی����ری دادی عێراقی كه كوڕه كه ی ببینێت، چونكه كوڕه كه شی ماوه ی 3

ساڵه له زینداندایه له به غدا".به دیع عارف وتی "سه بعاوی حه زی ده كرد پێش ئه وه ی بمرێت كوڕه كه ی ببینێت و خواحافیزی یه كجاری لێبكات،

چونكه ئ����ه و ده یزانی كه به م نزیكانه ئه مرێت، دكتۆره كانی پێیانوتبو به پێی

راپۆرتی پزیشكی".وتیش����ی "دوێنێ 7/8، س����ه بعاوی م����رد، به غ����دا له نه خۆش����خانه یه كی ئه و كه س����ێكی نزیكی نی����ه له عێراق وه ربگرێت و ته رمه ك����ه ی بتوانێت كه به خاكی بسپێرێت، هه ربۆیه پێئه چێت عه ش����ره ته كه ی ئه و ئه ركه له ئه س����تۆ بگرن و له الیه ن ئه وان����ه وه ته رمه كه ی

وه ربگیرێت و به خاك بسپێردرێت".تكریت����ی ئیبراهی����م س����ه بعاوی له س����ه ره تای س����ه دام و راوێ����ژكاری ده ی����ه ی 1991دا به ڕێوه به ری ده زگای موخابه راتی گش����تی عێراق و پاش����ان به ڕێوه ب����ه ری ئه من����ی عام ب����و، ئه و ژماره 6 بو له و 55 كه سه ی له الیه ن ئه مه ریكیه كان����ه وه داواكرابون له دوای روخانی رژێمی به عس����ه وه و له س����اڵی

2005دا ده ستگیرا.

كوردس����تان نیش����تمانی یه كێت����ی هه ڕه شه ی ئه وه ی له نه وشیروان مسته فا كرد ك����ه له به رامب����ه ر باڵوكردنه وه ی ده بێت دۆكیۆمێنته رێكه یدا نوس����ینه دۆكیۆمێنته ئاشكراكردنی چاوه ڕوانی ره ش����ه كانی خ����ۆی ب����كات، یه كێتی مالزم عومه ریش����ی نارد ب����ۆ ئه وه ی به اڵم باڵونه كات����ه وه ، نوس����ینه كه ی له به رامبه ردا نه وشیروان مسته فا كۆی ئه و نوس����ینه ی بڕیاربو به زنجیره یه ك به جارێ����ك باڵوبكرێت����ه وه ، ئه ڵق����ه

باڵوكرده وه .

ئاوێنه ، س����لێمانی : ش����ه وی 7/7، دوای ئه وه ی سایتی سبه ی هه واڵێكی به نوسینێكی س����ه باره ت پێشوه ختی نه وش����یروان مس����ته فا دیكۆمێنتاری پێكهێنان����ی "پرۆس����ه ی به ن����اوی باڵوكرده وه و هه رێم؟" س����ه رۆكایه تی ئ����ه و ه����اوكات چه ن����د بڕگه یه ك����ی هه واڵه ك����ه دا له گ����ه ڵ نوسینه ش����ی باڵوك����رده وه كه باس����ی له هه وڵدانی تاڵه بانی بۆ به ده س����تهێنانی پۆستی س����ه رۆك كۆماری����ی ده ك����رد، به پێی زانیاریه كانی ئاوێنه یه كێتی به رله وه ی

له كاتژمێر دوانزه ی ش����ه ودا به توندی وه اڵمبداته وه ، مالزم عومه ری ئه ندامی پێشوی مه كته بی سیاسی راده سپێرێت ك����ه به ن����اوی ئه وان����ه وه بچێته الی نه وش����یروان مس����ته فا و داوای ئه وه ی دێكۆمێنت و نوس����ین و ئ����ه و لێبكات نامه نهێنیان����ه باڵونه كاته وه ، ئه گینا ئه وانیش كۆمه ڵێك دیكۆمێنت له سه ر ناوبراو باڵوده كه نه وه و به رله وه ی ئه وه روبدات، وا چاكه ش����ه ڕی راگه یاندنی

نێوانیان رابگرن.سه رچاوه یه كی ئاگادار له بزوتنه وه ی

هه واڵ����ی ئ����ه وه ی وێ����ڕای گ����ۆڕان س����ه ردانه كه ی م����الزم عوم����ه ری بۆ الی نه وشیروان مس����ته فا، بۆ ئاوێنه پشتڕاس����تكرده وه ، ئاماژه ی به وه كرد كه "رێكخه ری گشتی بزوتنه وه ی گۆڕان وه ك وه اڵمێ����ك بۆ ئه و هه ڕه ش����انه ، نوس����ینه كه ی ئ����ه وه ی له جیات����ی باڵوبكاته وه ، ئه ڵق����ه به زنجیره ی����ه ك دوێن����ێ 7/8 هه م����و نوس����ینه كه ی به جارێك به دیكۆمێنته كانه وه له سایتی

سبه ی باڵوكرده وه ".ئه م����ه له كاتێكدای����ه ك����ه به پێ����ی

ئاوێنه له چه ند الیه كه وه زانیاریه كانی گ����رژی و ده درێ����ت ئ����ه وه هه وڵ����ی ئاڵۆزییه كانی نێوان بزوتنه وه ی گۆڕان و یه كێتی له س����نورێكدا قه تیس بكرێت و زیاتر په ره نه سێنێت، كه هه ندێك له و هه واڵنه له الیه ن سه ركردایه تی یه كێتی

خۆیانه وه بوه .س����ه رچاوه یه ك له مباره ی����ه وه س����اڵح د.به ره����ه م له نوس����ینگه ی دوه می س����كرتێری گش����تی جێگری یه كێتی نیش����تمانی كوردس����تان بێ ئه وه ی ئه م هه واڵ����ه ره تبكاته وه یان

پشتڕاستبكاته وه ، به ئاوێنه ی راگه یاند كه "هه مو كه سێكی به په رۆش و خه مخۆر په رۆشی ئاس����اییكردنه وه ی دۆخه كه و

زیاتر ئاڵۆزنه بونی كێشه كانیه تی "."پێویس����ته وت����ی س����ه رچاوه كه هه مومان په رۆشی ئه وه بین كه زمانی راگه یاندن ش����ه ڕی موهاته رات و زبر و گرفته كان چاره سه ركردنی ئاڕاسته ی ونن����ه كات و كه لێن����ی گ����ه وره له نێو

میلله ته كه مان دروست نه كات".

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )385( سێشەممە 2013/7/9

w w w . a w e n e . c o m

12 »» 17 »»

له ماوه ی 5 مانگی ئه مساڵ 541 حاڵه تی توندوتیژی دژ به ژنان له سلێمانی تۆمارکراوه

«« 17توندوتیژیەکان ساڵ بەساڵ ڕو لەزیادبونن 12 »» 17 »»

ئیسالمیه كانی كوردستان و"حه ماس" له په یوه ندیدان

«« 2داهات و موڵکی په رله مانتاران«« 5كونسڵی گشتی فه له ستینسه رۆك فراكسیۆنه كان

پێشتر چیان هه بو، ئێستا چیان هه یه ؟

ریکالم

3 »»

4 »»

2 »»

4 »»

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار تیراژ: 4500 ته له فۆن: 3201274 ناونیشان: سلێمانی گه ڕه کی شۆڕش- به رامبه ر ئاماده یی شۆڕشی کوڕان

6 »»

18 »» 13 »»قه یرانی رۆشنبیرانی كورد وەهمی زۆرینەی پەرلەمانی

له رۆژئاوای كوردستان ده بێته

شه ڕی گه رمی هێزه كوردییه كان

جه نگی ساردی په كه كه و پارتی ..

یه كێتی هه ڕه شه ی كردو مالزم عومه ری نارد نوسینه كه ی باڵونه كاته وه نه وشیروان مسته فا به باڵوكردنه وه ی كۆی نوسینه كه ی وه اڵمده داته وه

نه جمه دین كه ریم: من ئاگادارم ره زامه ندی مام جه الل وه رگیرا

برایه كی سه دام حسێن له یه كێك له نه خۆشخانه كانی به غدا ده مرێت

ش����ه وی راب����ردو له چه ن����د س����ایت و كه ناڵێكی ته له فزیۆنه وه هه واڵی ئه وه باڵوكرایه وه كه پارتی له كۆبونه وه كه ی س����ه ركردایه تیدا ئه نجومه ن����ی به سه رپه رش����تی بارزان����ی بڕیاریداوه بۆ نه گه ڕێته وه ده ستور پڕۆژه یاسای په رله مان به ر له خس����تنه راپرسیه وه ، به اڵم وته بێژی یه كێت����ی ئه و هه واڵه ده ڵێت ناوده بات و به "هه ڵبه س����تراو"

)به الغه که ی پارتی واناڵێت(.

ئاوێنه ، سلێمانی : ئێواره ی دوێنێ 8/8، سایتی روداو دوای كۆبونه وه كه ی پارتی س����ه ركردایه تی ئه نجومه ن����ی دیموكراتی كوردستان به سه رپه رشتی بارزانی له زاری ئه ندامێكی ئه نجومه نی سه ركردایه تی پارتیه وه هه واڵی ئه وه ی "له كۆبونه وه كه دا ك����ه باڵوك����رده وه بڕیاردراوه پرۆژه یاس����ای ده س����توری بۆ نه گه ڕێته وه كوردس����تان هه رێمی ده خرێته ئه وكات����ه ی ت����ا په رله مان

ریفراندۆمه وه و ده نگی له سه ر ده درێت. كه سه رۆكی بڕیاریش����دراوه هاوكات هه رێمی كوردستان راسته وخۆ له الیه ن

خه ڵكه وه هه ڵبژێردرێت". به دوای ئ����ه وه دا چه ندین س����ایت و كه ناڵ����ی ته له فزیۆن ئ����ه م هه واڵه یان گواسته وه كه پێچه وانه ی ئه و قسانه یه یه كێتی له رۆژانی رابردودا رایگه یاندوه له گه ڵ رێكه وتنه كه ی����ان به وپێی����ه ی پارت����ی ب����ۆ درێژكردن����ه وه ی ماوه ی

س����ه رۆكایه تی بارزانی له سه ر بنه مای په رله مانه ، بۆ ده س����تور گه ڕانه وه ی ب����ۆ به دواچونی ئ����ه م هه واڵه ، ئاوێنه "ئازاد یه كێتی به وته بێژی په یوه ندی جوندیانی"یه وه ك����رد، ناوبراو وێڕای ئ����ه و هه واڵه ی به "ناڕاس����ت" ناوبرد، وت����ی "به الغه ك����ه ی پارت����ی خ����ۆی وه اڵمی ئه و س����ایت و ته له فیزیۆنانه ی داوه ته وه ، بۆیه پێویس����ت به توانجی

ئێمه ناكات".

س���ه ره تای ئ���ه م هه فته ی���ه بارزانی سه ردانی به غدای كرد، شوان قه اڵدزێی وته بێژی بزوتنه وه ی ئیس���المی یه كێك له ئه ندامانی وه فدی كوردس���تان ده ڵێت "مالیكی و بارزانی پێویستیان به یه کتره " ئاوێنه ، هه ولێر: شوان قه اڵدزێی وته بێژی له چاوپێکه وتنێکی ئیسالمی بزوتنه وه ی تایب���ه ت ب���ه ئاوێن���ه دا رایگه یان���د که "بارودۆخی هه ردوالیان به غداو هه ولێریش وا ده خوازێت بارزان���ی و مالیکی له یه ک نزی���ک بکه ونه وه ، چونک���ه به رژه وه ندی

هه ردوال و هه ردو سه ركرده شی تێدایه".ئ���ه و وت���ی كۆمه ڵێ���ك پاڵه په س���تۆ

له كوردس���تان هه ی���ه له س���ه ر بارزانی، كۆمه ڵێك پاڵه په س���تۆش له به غدا هه یه له س���ه ر مالیك���ی ، ئ���ه م نزیكبونه وه یه له سه ر ئه و ئاسته به رزه كاریگه ری هه یه بۆ ئه وه ی ئ���ه م دو الیه نه به هێزببنه وه و روبه روبون���ه وه ی س���ه ر بپه رژێن���ه

نه یارانیان.قه اڵدزێی سه باره ت به رۆڵی ئێرانیش له بارزانی و مالیکیشدا وتی نزیککردنه وه ی "رۆڵی ئێران رۆڵێكی گه وره یه له عێراقدا، هه مو گۆرانكارییه ك له عێراق كه م تا زۆر

ده ستی ئێرانی تێدایه ".

ئازاد جوندیانی: به الغه که ی پارتی ناڵێت ده ستور ناگه ڕێته وه په رله مان

گۆڕان: له گفتوگۆداین بۆ دیاریكردنی سه رۆكی لیسته كه

"مالیكی و بارزانی پێویستیان به یه کتره "

نه جمه دین كه ریم

چه ندین نوسه رو كوڕی

سه رۆك عه شره ت

ده بنه كاندیدی حیزبه كان

‌‌‌ئا:‌رامان‌عومه‌ر

حیزبه‌كانی‌كوردستان‌سه‌رقاڵی‌ده‌سستنیشانكردنی‌كاندیده‌كانی‌خۆیانن،‌هه‌ریه‌كه‌و‌میكانیزمێكی‌‌

جیاواز‌په‌یڕه‌و‌ده‌كه‌ن‌بۆ‌دیاریكردنی‌‌كاندیده‌كانیان،‌چه‌ندین‌نوسه‌رو‌هونه‌رمه‌ند‌و‌رۆژنامه‌نوس‌و‌كوڕی‌‌

سه‌رۆك‌عه‌شره‌ت‌ده‌بنه‌‌كاندیدی‌‌حیزبه‌‌گه‌وره‌كانی‌‌كوردستان.

به‌رپرسی‌ژوری‌هه‌ڵبژاردنی‌بزوتنه‌وه‌ی‌گۆڕان‌ئارام‌شێخ‌محه‌مه‌د‌ئه‌وه‌‌ده‌خاته‌ڕو‌كه‌‌چه‌ن����د‌مه‌رجێكیان‌بۆ‌هه‌ر‌كاندیدێك‌دان����اوه‌و‌له‌ب����اره‌ی‌ده‌ستنیش����انكردنی‌س����ه‌رۆكی‌لیسته‌كه‌ش����یان‌ئاماژه‌‌به‌وه‌‌ده‌دات‌كه‌‌له‌ئێستادا‌خه‌ریكی‌‌گفتگۆكردن‌و‌

یه‌كالییكردنه‌وه‌ی‌‌ئه‌و‌بابه‌ته‌ن.‌به‌رپرسی‌ژوری‌هه‌ڵبژاردنی‌بزوتنه‌وه‌ی‌گۆڕان‌ئه‌وه‌‌ده‌خاته‌ڕو‌كه‌‌ئه‌وان‌سه‌رقاڵن‌ب����ۆ‌ئه‌وه‌ی‌كه‌س����ێك‌بۆ‌س����ه‌رۆكایه‌تی‌لیس����ته‌كه‌یان‌هه‌ڵبژێرن‌و‌وتیشی‌"ئێستا‌ناتوانی����ن‌ناوی‌هیچ‌كه‌س����ێك‌بڵێین‌بۆ‌پێچه‌وانه‌ی‌ ئ����ه‌وه‌‌ چونكه‌‌ راگه‌یان����دن،‌

یاساشه‌".ئارام‌ش����ێخ‌محه‌م����ه‌د،‌له‌وه‌اڵمی‌‌ئه‌و‌پرس����یاره‌ش‌كه‌‌ئایا‌ئه‌وان‌به‌شێوه‌یه‌كی‌‌یان‌ دیاریكردوه‌‌ كاندیده‌كانیان‌ مه‌ركه‌زه‌‌پێوه‌ریان‌چی‌‌ب����وه‌،‌وتی‌‌"دو‌پێوه‌رمان‌گرتۆته‌ب����ه‌ر‌ك����ه‌‌یه‌كێكی����ان‌پێ����وه‌ری‌یاساییه‌و‌ئه‌ویتریش����یان‌ئه‌و‌پێوه‌رانه‌یه‌‌ك����ه‌‌بزوتنه‌وه‌كه‌‌داین����اوه‌،‌مه‌رجه‌‌ئه‌و‌كاندیدانه‌‌دانیش����توی‌ئه‌و‌شوێنه‌بن‌كه‌‌خۆیانی‌‌لێده‌پاڵێ����ون،‌هه‌روه‌ها‌خاوه‌نی‌

پسپۆڕی‌جیاجیابن‌له‌بواره‌كاندا".به‌پێی‌‌زانیاریه‌كانی‌‌ئاوێنه‌،‌له‌لیس����تی‌‌حیزبه‌‌گه‌وره‌كانی‌‌كوردس����تاندا‌چه‌ندین‌نوس����ه‌رو‌ش����اعیر‌و‌رۆژنامه‌نوس‌و‌كوڕی‌‌سه‌رۆك‌عه‌ش����ره‌ته‌كان‌كاندیدن‌و‌بایه‌خ‌و‌گرنگیی����ان‌پێدراوه‌،‌ب����ه‌اڵم‌هه‌ر‌حیزبه‌و‌میكانیزم����ی‌‌جی����اوازی‌‌په‌یڕه‌وكردوه‌‌بۆ‌

ده‌ستنیشانكردنی‌‌كاندیده‌كانی‌.‌‌به‌رپرس����ی‌ده‌زگای‌هه‌ڵبژاردنی‌پارتی‌"خه‌س����ره‌و‌ كوردس����تان‌ دیموكرات����ی‌‌گ����ۆران"‌ئاماده‌‌نه‌بو‌له‌باره‌ی‌ش����ێوازی‌بۆ‌ كاندیده‌كانی����ان‌ ده‌ستنیش����انكردنی‌هه‌ڵبژاردنی‌په‌رله‌مانی‌كوردس����تان‌هیچ‌زانیاریه‌ك‌به‌ئاوێنه‌‌بدات،‌ئه‌‌و‌وتی‌‌"ئه‌و‌كاندیدان����ه‌‌به‌پێی‌مه‌رج����ه‌‌حیزبیه‌كانی‌خۆمان‌و‌هه‌روه‌ها‌كه‌س����انی‌دڵس����ۆزبن‌و‌تێدابێ����ت‌ یاس����اییه‌كانیان‌ پێ����وه‌ره‌‌

دیاریكراون".له‌باره‌ی‌ئه‌وه‌ی‌كه‌‌باس‌له‌وه‌‌ده‌كرێت‌ل����ه‌دوا‌قۆناغ����دا‌كاندیده‌كان����ی‌پارتی،‌له‌الی����ه‌ن‌مه‌كته‌ب����ی‌س����ه‌رۆك‌و‌مه‌كتبی‌سیاس����یه‌وه‌‌ده‌ستنیش����انكراون،‌ناوبراو‌وت����ی‌‌"ده‌ستنیش����انكردنیان‌له‌ش����انه‌ی‌‌حیزبیه‌وه‌‌ده‌س����تپێده‌كات‌تا‌س����ه‌رۆكی‌

حیزب‌و‌هه‌مومان‌له‌وه‌دا‌به‌شدارین".به‌رپرس����ی‌ژوری‌هه‌ڵبژاردنی‌ ب����ه‌اڵم‌بزوتنه‌وه‌ی‌گۆڕان‌ئه‌وه‌ی‌‌خس����ته‌ڕو‌كه‌‌به‌پێ����ی‌رێ����ژه‌ی‌گ����ۆڕان‌كاندیده‌كانیان‌له‌ق����ه‌زاكان‌ب����ۆ‌ئه‌نجوم����ه‌ن‌دیاركراوه‌و‌كاندیده‌كانی����ان‌ ئه‌نجومه‌نه‌كانی����ش‌دیاریك����ردوه‌و‌هه‌ڵیانب����ژاردوه‌،‌هه‌روه‌ها‌نوێنه‌رایه‌تیه‌كی����ان‌دان����اوه‌‌ب����ۆ‌ناوچه‌‌نوێنه‌رایه‌تیه‌كیش����یان‌ داب����ڕاوه‌كان‌و‌دان����اوه‌‌ب����ۆ‌ره‌وه‌ن����دی‌ك����وردی‌ك����ه‌‌به‌ش����داری‌له‌لیس����ته‌كه‌دا‌بكه‌ین،‌ئارام‌ش����ێخ‌محه‌مه‌د‌ب����اس‌ل����ه‌وه‌ش‌ده‌كات‌كه‌‌ده‌بێت‌ئه‌و‌كاندیدان����ه‌‌له‌بزوتنه‌وه‌ی‌گۆڕان����ه‌وه‌‌نزیكبن‌و‌س����ه‌باره‌ت‌به‌وه‌ش‌كه‌‌ده‌وترێ����ت‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گ����ۆڕان‌هیچ‌كاندید‌ ئێستای‌‌ له‌په‌رله‌مانتاره‌كانی‌‌ كام‌ناكات،‌ئه‌و‌وتی‌"ده‌رگامان‌به‌ڕوی‌ئه‌ندام‌په‌رله‌مانه‌كانی‌پێشوشدا‌ئاوه‌اڵیه‌و‌ئه‌وان‌

ئازادن‌له‌وه‌دا".زانیاری����ه‌كان‌ به‌پێ����ی‌‌ هه‌رچه‌ن����ده‌‌بۆیان‌ بزوتنه‌وه‌كه‌‌ ئه‌ندامان����ی‌جڤات����ی‌هه‌یه‌‌راس����ته‌وخۆ‌خۆیان‌بۆ‌په‌رله‌مانی‌كوردستان‌بپاڵێون،‌كه‌‌ئه‌مه‌ش‌ناڕه‌زایی‌لێكه‌وتوه‌ت����ه‌وه‌،‌به‌اڵم‌به‌رپرس����ی‌ژوری‌هه‌ڵبژاردن����ی‌بزوتن����ه‌وه‌ی‌گ����ۆڕان‌ئه‌وه‌‌ره‌تده‌كات����ه‌وه‌،‌ئ����ه‌و‌وت����ی‌‌"ئه‌ندامانی‌جڤات‌هه‌ڵبژێردراون‌و‌پێش����تر‌به‌فلته‌ری‌هه‌ڵبژاردنی‌قه‌زاكانمان‌تێپه‌ڕیون‌و‌هه‌مو‌ئه‌ندامانی‌جڤاتی����ش‌خۆیان‌ناپاڵێون‌تا‌

ببێته‌‌مایه‌‌ناڕه‌زایی".‌

هه‌واڵ(385(‌سێشه‌ممه‌‌22013/7/9

‌ریکالم

‌‌‌ئا:‌دانا‌ره‌زگه‌یی‌‌

خوێندكارانی‌زانكۆی‌كوردستان‌نیگه‌رانن‌له‌سیسته‌می‌ئه‌و‌زانكۆیه‌و‌ناڕه‌زایی‌خۆیان‌له‌رێگه‌ی‌رۆژنامه‌ی‌ئاوێنه‌وه‌‌ئاشكرا‌ئه‌كه‌ن،‌ئه‌مه‌ش‌

به‌هۆی‌ئه‌وه‌ی‌كه‌‌‌450خوێندكاری‌ئه‌و‌زانكۆیه‌‌تاقیكردنه‌وه‌یان‌كردوه‌‌به‌اڵم‌ته‌نها‌‌15خوێندكار‌ده‌رچون‌و‌به‌وته‌ی‌خوێندكارێكی‌ئه‌و‌زانكۆیه‌‌له‌مساڵدا‌‌50

خوێندكار‌فه‌سڵ‌ده‌كرێن.س����یروان‌محه‌مه‌د‌كه‌‌ناوی‌خوازراوی‌خوێندكارێك����ی‌ئه‌و‌زانكۆیه‌یه‌‌له‌ترس����ی‌فه‌سڵكردن‌كه‌‌به‌وته‌ی‌خۆی‌هه‌ركه‌سێك‌قسه‌‌به‌خراپ‌له‌سه‌ر‌زانكۆی‌كوردستان‌بكات‌فه‌س����ڵ‌ئه‌كرێت،‌ئه‌و‌ب����ۆ‌ئاوێنه‌‌وتی"خوێندكارانی‌قۆناغی‌دوه‌م‌‌450یه‌‌به‌اڵم‌له‌و‌ژماره‌ی����ه‌‌ته‌نها‌‌15خوێندكار‌ده‌رچ����وه‌و‌بڕیاریش����دراوه‌‌‌50خوێندكار‌

سه‌رچاوه‌ی‌ له‌وه‌‌ ئه‌مه‌ش‌ فه‌س����ڵبكرێن‌گرتوه‌‌ك����ه‌‌به‌وته‌ی‌س����ه‌رۆكایه‌تی‌ئه‌و‌زانكۆی����ه‌‌هه‌ركه‌س����ێك‌له‌قۆناغی‌یه‌كه‌م‌ئاس����تی‌ب����اش‌نه‌بێت‌و‌توان����ای‌نه‌بێت‌فه‌س����ڵی‌ئه‌كه‌ن‌و‌بۆی‌نی����ه‌‌له‌و‌زانكۆیه‌‌بخوێنێت‌ئێمه‌ش‌ئه‌و‌بڕیاره‌‌به‌بڕیارێكی‌

دروست‌نازانین.سازان‌مه‌دحه‌ت‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌راگه‌یاندنی‌زانكۆی‌كوردس����تان‌ب����ۆ‌ئاوێنه‌‌ئه‌وه‌ی‌راگه‌یاندن‌ئه‌وان‌سیس����ته‌مێكیان‌داناوه‌‌كه‌‌له‌لیژنه‌یه‌كی‌به‌ریتانی‌سه‌رپه‌رش����تی‌ئه‌كات‌چ����او‌به‌نمره‌ی‌ئه‌و‌خوێندكارانه‌و‌تاقیكردنه‌وه‌كانیاندا‌ئه‌خشێنێته‌وه‌‌ئه‌گه‌ر‌خوێندكاره‌كه‌ی‌ئاستی‌الوازبو‌ئه‌وا‌ده‌بێت‌ده‌ربچێت‌له‌زانكۆ‌)فه‌س����ڵ(و‌رێژه‌كه‌یان‌

‌24خوێندكاره‌‌نه‌ك‌‌50خوێندكار.سه‌باره‌ت‌به‌كه‌وتنی‌ئه‌و‌خوێندكارانه‌ی‌ك����ه‌‌ل����ه‌‌450خوێن����دكار‌‌15خوێندكار‌ده‌رچ����ون‌ئاماژه‌ی‌ب����ه‌وه‌‌كرد‌كه‌‌ئه‌وان‌

ئێستا‌ده‌وری‌دوه‌میان‌ماوه‌‌تاقیكردنه‌وه‌‌رێژه‌كه‌‌گۆڕانكاری‌به‌سه‌ردادێت،‌ بكه‌ن‌و‌هۆكاری‌ئه‌وه‌شی‌بۆ‌ئه‌وه‌‌گه‌ڕانده‌وه‌‌كه‌‌له‌زانكۆی‌كوردس����تان‌هیچ‌هاوكاریه‌كی‌نمره‌‌نی����ه‌‌بۆ‌خوێن����دكارو‌هیچ‌به‌زه‌یی‌نی����ه‌‌كه‌‌نمره‌یه‌ك‌بدرێ����ت‌به‌خوێندكار،‌هه‌ربۆیه‌‌ئه‌و‌لیژنه‌یه‌ش‌دروستبوه‌‌كه‌‌ئه‌و‌قوتابیانه‌ی‌ئاس����تیان‌الوازه‌‌ده‌ربكرێن،‌ئه‌گه‌ر‌خوێن����دكار‌ئاس����تی‌الوازبو‌ئه‌وا‌ئه‌گ����ه‌ر‌‌20س����اڵیش‌بخوێنێت‌هه‌ر‌الواز‌ئه‌بێت‌بۆیه‌‌ئێمه‌ش‌فه‌سڵیان‌ئه‌كه‌ین‌با‌

خۆیان‌بچن‌بۆ‌زانكۆیه‌كی‌تر.عومه‌ر‌نوره‌ده‌ینی‌له‌لیژنه‌ی‌په‌روه‌رده‌و‌كوردس����تان‌ له‌په‌رله‌مانی‌ بااڵ‌ خوێندنی‌وت����ی‌"‌به‌پێی‌زانیاریه‌كان����ی‌ئێمه‌‌ئه‌و‌زانكۆیه‌‌‌تایبه‌تمه‌ندیی‌خۆی‌هه‌یه‌،‌به‌اڵم‌ئێمه‌‌كاری‌له‌سه‌ر‌ئه‌كه‌ین‌و‌به‌دواداچونی‌بۆ‌ده‌كه‌ی����ن‌تا‌بزانین‌كێش����ه‌كه‌‌له‌كام‌

الوه‌یه‌.

له زانكۆی كوردستان له 450 خوێندكار ته نها 15 خوێندكار ده رئه چن

‌ریکالم

گۆڤاری سپی

گۆڤارێکی سیاسی گشتییه

ئێستا ژماره )دوو(ی

گۆڤاره که له بازاڕدایه

‌‌‌ئا:‌هێمن‌مامه‌ند

سه‌رۆك‌فراكسیۆنه‌كانی‌‌په‌رله‌مانی‌‌كوردستان‌به‌رله‌وه‌ی‌‌بێنه‌‌په‌رله‌مان‌چیان‌هه‌بو؟‌موچه‌كانیان‌چه‌ند‌بو؟‌ئه‌ی‌‌ئێستا‌چه‌نده‌؟‌خانوه‌كانیان‌چه‌ند‌مه‌تر‌بو؟‌ئه‌ی‌‌ئێستا‌چه‌ند‌مه‌تره‌؟‌ئۆتۆمبیله‌كان‌چ‌جۆرێك‌بو؟‌ئه‌ی‌‌ئێستا‌چ‌جۆرێكه‌؟‌له‌م‌

راپۆرته‌ی‌‌ئاوێنه‌دا‌به‌شێك‌له‌سه‌رۆك‌فراكسیۆنه‌كان‌داهاتی‌‌خۆیان‌له‌دوای‌‌چوار‌ساڵی‌‌په‌رله‌مانتارییان‌ئاشكرا‌

ده‌كه‌ن.‌

سه‌رۆكی‌‌فراكسیۆنی‌‌گۆڕان:‌خه‌ریكه‌‌خانوه‌كه‌م‌ته‌واو‌ده‌بێت

كاردۆ‌محه‌مه‌د‌س����ه‌رۆكی‌‌فراكسیۆنی‌‌گ����ۆڕان‌به‌ئاوێن����ه‌ی‌‌راگه‌یاند‌كه‌‌"پێش‌ئ����ه‌وه‌ی‌‌ببم����ه‌‌په‌رله‌مانت����ار‌خه‌ریكی‌‌كاری‌‌‌حزبی‌بوم،‌ئه‌و‌‌كاته‌‌موچه‌كه‌م‌نزیك����ه‌ی‌‌دو‌ملیۆن‌و‌پێنج‌س����ه‌د‌هه‌زار‌دینار‌بو،‌به‌اڵم‌ئێس����تا‌نزیكه‌ی‌‌شه‌ش‌ملی����ۆن‌دینار‌وه‌رده‌گ����رم‌و‌له‌كۆی‌‌ئه‌و‌بڕه‌‌پاره‌ی����ه‌ش‌هه‌ندێكی‌‌بۆ‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌

گۆڕان‌ده‌گه‌ڕێنمه‌وه‌".س����ه‌باره‌ت‌به‌موڵ����ك‌و‌ماڵیش‌كاردۆ‌وت����ی‌‌"پێش‌ئ����ه‌وه‌ی‌‌بێم����ه‌‌په‌رله‌مان‌ئۆتۆمبیلێك����ی‌‌جۆری‌‌مۆنی����كام‌هه‌بو،‌به‌اڵم‌ئێس����تا‌فۆردێكم‌هه‌یه‌،‌هه‌روه‌ها‌پێش‌ئه‌وه‌ی‌‌بێمه‌‌په‌رله‌مان‌خانویه‌كی‌‌

ته‌واونه‌ك����راوم‌له‌گه‌ڕه‌كی‌‌هه‌ولێری‌‌نوێ‌‌له‌ش����اری‌‌هه‌ولێر‌هه‌بو،‌به‌اڵم‌ئێستاكه‌‌خانوه‌كه‌م‌به‌ره‌و‌ته‌واوبون‌ده‌چێت".

‌جێگری‌‌سه‌رۆكی‌‌فراكسیۆنی‌‌

كوردستانی‌:خانویه‌كی‌‌تریشم‌به‌قیست‌كڕی‌‌

ئاوێنه‌‌ماوه‌ی‌‌چوار‌رۆژ‌هه‌وڵیدا‌سۆزان‌شیهاب‌سه‌رۆكی‌‌فراكسیۆنی‌‌كوردستانی‌‌وه‌ربگرێت،‌به‌اڵم‌هه‌وڵه‌كان‌بێسوودبون،‌بۆیه‌‌عومه‌ر‌نوره‌دینی‌‌جێگری‌‌سه‌رۆكی‌‌فراكسیۆنی‌‌كوردس����تانی‌‌دواند،‌ناوبراو‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌ سه‌باره‌ت‌به‌كاری‌‌پێشوتری‌‌راگه‌یاند‌كه‌‌"پێشوتر‌مامۆستای‌‌زانسته‌‌سیاس����یه‌كان‌ب����وم‌له‌كۆلیژی‌‌یاس����او‌رامی����اری‌،‌موچه‌كه‌م‌نزیكه‌ی‌‌ملیۆنێك‌و‌پێنج‌س����ه‌د‌ه����ه‌زار‌دینار‌ب����و،‌به‌اڵم‌ئێستا‌موچه‌كه‌م‌نزیكه‌ی‌‌شه‌ش‌ملیۆن‌

دیناره‌".س����ه‌باره‌ت‌به‌و‌ئۆتۆمبیله‌ی‌‌كه‌‌پێش‌ئه‌وه‌ی‌‌بێته‌‌په‌رله‌مان‌هه‌یبو‌نوره‌دینی‌‌ئۆتۆمبیلێكی‌‌شۆفرلێتم‌ "پێش����تر‌ وتی‌‌ب����ه‌اڵم‌ئێس����تا‌وه‌ك‌خه‌ڵكی‌‌ هه‌ب����و،‌ناویان‌لێناوه‌‌"وه‌نه‌وشه‌"‌وه‌نه‌وشه‌یه‌كم‌

هه‌یه‌".سه‌باره‌ت‌به‌موڵكیش‌ئاماژه‌ی‌‌به‌وه‌كرد‌كه‌‌"پێش‌ئه‌وه‌ی‌‌بێمه‌‌په‌رله‌مان‌خانویه‌كم‌له‌به‌رامبه‌ر‌ده‌زگای‌‌ئاراس‌هه‌بو،‌به‌اڵم‌ئ����ه‌وم‌‌فرۆش����ت‌خانویێك����م‌له‌گوندی‌‌ئیتاڵی‌‌به‌قیست‌پێكڕی‌،‌هه‌روه‌ها‌پێش‌

ئه‌وه‌ی‌‌بێمه‌‌په‌رله‌مان‌وه‌كو‌مامۆستای‌‌زانكۆ‌ له‌خانوه‌كانی‌‌مامۆستایانی‌‌ زانكۆ‌خانویێكم‌به‌قیست‌كڕی‌‌و‌له‌ماوه‌ی‌‌ئه‌و‌چوار‌ساڵه‌ی‌‌په‌رله‌مانتاریم‌قیستی‌‌ئه‌و‌خانوه‌م‌ته‌واوكرد،‌واته‌‌ئێس����تا‌قیستی‌‌خانویێكم‌ته‌واوبوه‌و‌خانوه‌كه‌ی‌‌گوندی‌‌

ئیتاڵیشم‌قیسته‌كه‌ی‌‌هه‌ر‌ماوه‌".نوره‌دینی‌‌وتیشی‌‌"واته‌‌ئێستا‌خاوه‌نی‌‌دو‌خانوم،‌له‌راستیش����دا‌ئه‌گه‌ر‌موچه‌ی‌‌په‌رله‌مانت����اری‌‌نه‌بوای����ه‌‌نه‌مده‌توان����ی‌‌زانكۆ‌ مامۆستایانی‌‌ خانوه‌كانی‌‌ قیستی‌‌بده‌م،‌چونكه‌‌مانگانه‌‌هه‌زارو‌نۆس����ه‌د‌دۆالر‌قیس����تی‌‌خانوه‌كان‌ب����و،‌ره‌نگه‌‌نه‌متوانیبایه‌‌ مامۆس����تایه‌تی‌‌ به‌موچه‌ی‌‌

ئه‌و‌قیسته‌م‌ته‌واوبكردایه‌".‌

سه‌رۆكی‌‌فراكسیۆنی‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌ئیسالمی‌:‌خانویه‌كی‌‌‌120مه‌تریم‌هه‌یه‌"پێشتر‌كرێچی‌‌بوم،‌ئێستا‌خانویه‌كی‌‌‌120مه‌تریم‌هه‌یه‌"،‌ئه‌مه‌‌قسه‌ی‌‌دكتۆر‌فراكسیۆنی‌‌ س����ه‌رۆكی‌‌ وه‌رتی‌‌ ئه‌حمه‌د‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌ئیس����المی‌‌بو.‌ئه‌و‌له‌باره‌ی‌‌كاری‌‌پێش����وی‌‌وتی‌‌"پێشتر‌مامۆستای‌‌وانه‌بێژ‌ب����وم‌له‌كۆلیژی‌‌جیهانی‌‌ئه‌هلی‌‌و‌مانگان����ه‌‌به‌هه‌م����و‌كاره‌كان����م‌نزیكه‌ی‌‌دو‌ملیۆن‌و‌پێنجس����ه‌د‌ه����ه‌زار‌دینارم‌ده‌س����تده‌كه‌وت،‌به‌اڵم‌ئێستا‌موچه‌كه‌م‌نزیكه‌ی‌‌ش����ه‌ش‌ملیۆن‌دین����اره‌،‌به‌اڵم‌له‌كۆی‌‌ئه‌و‌پاره‌یه‌‌بڕێكی‌‌ده‌گه‌ڕێنمه‌وه‌‌

بۆ‌حزب".

وه‌رتی‌‌وتیش����ی‌‌"پێش‌ئ����ه‌وه‌ی‌‌بێمه‌‌ڤێكترام‌ ئۆتۆمبیلێكی‌‌جۆری‌‌ په‌رله‌مان‌هه‌بو،‌به‌اڵم‌ئێس����تا‌مۆنیكایه‌كم‌هه‌یه‌،‌هه‌روه‌ه����ا‌ئه‌وس����ا‌كرێچی‌‌ب����وم،‌به‌اڵم‌ئێس����تا‌خانویێك����ی‌‌‌120مه‌تریم‌هه‌یه‌و‌به‌رپرسیاریشم‌له‌و‌قس����انه‌و‌ئاماده‌شم‌ئ����ه‌وه‌ی‌‌له‌ئاوێن����ه‌‌ئاش����كرامكردوه‌‌بۆ‌

ده‌سته‌ی‌‌نه‌زاهه‌شی‌‌ئاشكرابكه‌م".‌

سه‌رۆكی‌‌فراكسیۆنی‌‌یه‌كگرتو:‌پێشوتر‌بێ‌ئۆتۆمبیل‌بوم

س����ه‌رۆكی‌‌فراكس����یۆنی‌‌یه‌كگرت����وی‌‌عه‌بدولعه‌زی����ز‌ عوم����ه‌ر‌ ئیس����المیش‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یان����د‌كه‌‌"پێش‌ئه‌وه‌ی‌‌بێمه‌‌په‌رله‌مان،‌س����ه‌رۆكی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌ش����ورای‌‌یه‌كگرت����وی‌‌ئیس����المی‌‌بوم‌و‌موچه‌ك����ه‌م‌ته‌نی����ا‌ملیۆنێ����ك‌دین����ار‌بو،‌ب����ه‌اڵم‌ئێس����تاكه‌‌ل����ه‌و‌موچه‌یه‌ی‌‌په‌رله‌مانتاری‌‌ك����ه‌‌وه‌ریده‌گرم،‌نزیكه‌ی‌‌دو‌ملیۆن‌و‌پێنج‌س����ه‌د‌هه‌زار‌دینارم‌بۆ‌ده‌مێنێته‌وه‌،‌چونكه‌‌له‌%60ی‌‌موچه‌كه‌م‌

بۆ‌حزب‌ده‌گه‌ڕێنمه‌وه‌".وتیشی‌‌"پێش‌ئه‌وه‌ی‌‌بێمه‌‌په‌رله‌مان‌‌سیاس����ی‌ مه‌كته‌ب����ی‌‌ ئۆتۆمبیلێك����ی‌‌یه‌كگرت����وی‌‌ئیس����المیم‌له‌الب����و،‌به‌اڵم‌ك����ه‌‌هاتم����ه‌‌په‌رله‌م����ان‌ئۆتۆمبیله‌كه‌م‌ئۆتۆمبیلێكی‌‌ ئێس����تاش‌ گه‌ڕان����ده‌وه‌،‌ج����ۆری‌‌)ئیپی����كا(م‌هه‌ی����ه‌،‌هه‌روه‌ها‌پێش‌ئه‌وه‌ی‌‌بێمه‌‌په‌رله‌مان‌خانویێكی‌‌‌300مه‌تریم‌له‌گه‌ڕه‌كی‌‌باخان‌له‌ش����اری‌‌

ب����ه‌اڵم‌ئێس����تاكه‌‌ س����لێمانی‌‌هه‌ب����و،‌خانویێكی‌‌‌200مه‌تریم‌له‌گه‌ڕه‌كی‌‌بیابان‌هه‌ی����ه‌‌ك����ه‌‌ده‌كه‌وێته‌‌پش����ت‌گه‌ڕه‌كی‌‌ئیبراهی����م‌ئه‌حمه‌د،‌واته‌‌خانوه‌كه‌م‌‌100مه‌تر‌له‌كورتی‌‌داوه‌،‌ئه‌مه‌‌حه‌قیقه‌تێكه‌و‌ئاماده‌شم‌له‌به‌رده‌م‌ده‌سته‌ی‌‌نه‌زاهه‌ش‌

هه‌ر‌ئه‌وه‌‌بڵێم".‌

‌سه‌رۆكی‌‌فراكسیۆنی‌‌سۆسیالست:‌خانوه‌كه‌مم‌ته‌واوكرد

عه‌ب����دواڵ‌حاجی‌‌مه‌حمود‌س����ه‌رۆكی‌‌فراكس����یۆنی‌‌سۆسیالس����ت‌دیموكراتی‌‌كوردستان،‌س����ه‌باره‌ت‌به‌كاری‌‌پێشوی‌‌وت����ی‌‌"پێش‌ئ����ه‌وه‌ی‌‌بێم����ه‌‌په‌رله‌مان‌كارگێڕی‌‌مه‌كته‌بی‌‌سیاسی‌‌حزب‌‌بوم،‌موچه‌كه‌م‌نزیكه‌ی‌‌دو‌ملیۆن‌و‌پێنجسه‌د‌هه‌زار‌دینار‌بو،‌به‌اڵم‌ئێستا‌موچه‌كه‌مان‌

نزیكه‌ی‌‌شه‌ش‌ملیۆنێكه‌".س����ه‌باره‌ت‌به‌موڵك‌و‌ماڵیش‌عه‌بدواڵ‌وت����ی‌"‌به‌حوكم����ی‌‌ئ����ه‌وه‌ی‌‌پێش����وتر‌من‌پێش����مه‌رگه‌ی‌‌دێرین‌ب����وم،‌پارچه‌‌زه‌وییه‌ك����م‌له‌ش����اری‌‌س����لێمانی‌‌وه‌كو‌پێش����مه‌رگه‌ی‌‌دێرین‌وه‌رگرت،‌هه‌وره‌ها‌خانویێكیشم‌هه‌بو،‌به‌اڵم‌له‌ماوه‌ی‌‌ئه‌و‌چوار‌س����اڵه‌ی‌‌په‌رله‌مانتاریم‌زه‌ویه‌كه‌م‌فرۆش����ت‌خانوه‌كه‌م‌پێ‌ته‌واوكرد،‌واته‌‌ئێستا‌خانوه‌كه‌م‌هه‌رماوه‌و‌زه‌ویه‌كه‌شم‌فرۆشتوه‌.‌ئاماژه‌ی‌‌به‌وه‌شكرد"‌پێشوتر‌دو‌ئۆتۆمبیل����ی‌‌ج����ۆری‌‌تاهۆی‌‌هه‌بوه‌و‌ئێستا‌ئۆتۆمبیلێكی‌‌وه‌نه‌وشه‌ی‌‌هه‌یه‌".

سه رۆك فراكسیۆنه كان پێشتر چیان هه بو، ئێستا چیان هه یه ؟

به‌زۆرێ����ك‌ ده‌مانچ����ه‌‌ پێدان����ی‌‌ دوای‌‌له‌كارمه‌ندان����ی‌‌هاتوچ����ۆی‌‌س����لێمانی‌،‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌هاتوچۆ‌هه‌ڵگرتنی‌‌ده‌مانچه‌‌

ده‌كاته‌‌ئیجباری‌.به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری‌‌ س����لێمانی‌:‌ ئاوێن����ه‌،‌هاتوچ����ۆی‌‌پارێزگای‌‌س����لێمانی‌‌عه‌مید‌محه‌م����ه‌د‌تاهیر‌له‌باره‌ی‌‌ئ����ه‌و‌بڕیاره‌وه‌‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند‌كه‌‌پێش����تر‌به‌شێك‌له‌كارمه‌ندانی‌‌هاتوچ����ۆ‌گله‌یی‌‌ئه‌وه‌یان‌كردوه‌‌ده‌مانچ����ه‌‌بۆ‌زۆرێك‌له‌هێزه‌كانی‌‌ناوخۆ‌دابینكراوه‌،‌به‌اڵم‌ئه‌وانی‌‌لێبێبه‌ش‌كراوه‌،‌ئه‌و‌وتی‌‌‌"ئێمه‌ش‌له‌سه‌ر‌خواستی‌‌به‌ش����ێك‌له‌كارمه‌ندان‌داوای‌‌وه‌رگرتنی‌‌ده‌مانچه‌مان‌كرد‌ئه‌وه‌بو‌به‌سوپاس����ه‌وه‌‌بریكاری‌‌وه‌زی����ری‌‌ناوخۆ‌ده‌مانچه‌ی‌‌بۆ‌كارمه‌ندانی‌‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كانی‌‌هاتوچۆ‌

دابینكرد".ئ����ه‌و‌جه‌ختی‌‌ل����ه‌وه‌ش‌ك����ردوه‌‌كه‌‌

له‌الی����ه‌ن‌ ده‌مانچه‌ك����ه‌‌ وه‌رگرتن����ی‌‌كارمه‌ندان����ی‌‌هاتوچ����ۆی‌‌س����لێمانیه‌وه‌‌ئاره‌زومه‌ندان����ه‌‌بوه‌و‌هیچ‌زۆریه‌كی‌‌تێدا‌نه‌بوه‌،‌ئه‌گه‌ر‌كه‌سێك‌نه‌یویستایه‌‌به‌زۆر‌پێماننه‌داوه‌،‌ئه‌و‌وتی‌‌"به‌اڵم‌كارمه‌ندێك‌ده‌مانچ����ه‌ی‌‌وه‌رگرتوه‌‌هیچ‌ره‌وای‌‌حه‌ق‌نییه‌،‌ده‌مانچه‌كه‌ی‌‌نه‌به‌ستێ‌‌و‌له‌ماڵه‌وه‌‌وه‌رگرتنی‌‌ ئێم����ه‌‌ هه‌ربۆی����ه‌‌ دایبن����ێ‌،‌ده‌مانچه‌كه‌م����ان‌ك����رده‌‌ئاره‌زومه‌ندانه‌،‌ب����ه‌اڵم‌ئه‌وه‌ی‌‌وه‌ریگرت����وه‌‌كه‌‌زۆرینه‌ی‌‌كارمه‌ن����ده‌كان‌وه‌ریانگرت����وه‌،‌ده‌بێ����ت‌به‌ئیجباری‌‌بیبه‌س����تێ‌،‌چونكه‌‌ده‌مانچه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌‌نه‌دراوه‌ته‌‌كارمه‌ند‌كه‌‌له‌ماڵه‌وه‌‌دایبنێ‌،‌ئه‌مه‌‌له‌قازانجی‌‌كارمه‌ندانیش����ه‌‌چونك����ه‌‌ئه‌گه‌ر‌ئ����ه‌و‌ده‌مانچه‌یه‌‌ونبێت‌یان‌هه‌ر‌كارێكی‌‌پێبكرێت‌راس����ته‌وخۆ‌كارمه‌نده‌كه‌‌توشی‌‌سزای‌‌یاسایی‌‌قورس‌

ده‌بێته‌وه‌".

به ڕێوه به ری هاتوچۆی سلێمانی هه ڵگرتنی ده مانچه

ده كاته ئیجباری

3(385( سێشه ممه ‌2013/7/9هه‌نوکه

ئا: ئاوێنه

كوردستان به ملمالنێیه كی توندو جێگۆڕكێی جوامێره كانیدا

تێده په ڕێت، به باڵوكردنه وه ی نوسینه دیكۆمێنتارێكه ی دوێنێی نه وشیروان مسته فاش، ئه م ملمالنێیه پێده نێته

قۆناغێكی نوێوه .

"مام جه الل دۆستایه تی له گه ڵ من به هێز بو"!

له رس���ته یه كێك���ه ئه م���ه سه رنجڕاكێشه كانی "له كه ناری دانوبه وه بۆ خ���ڕی ناوزه ن���گ"ی نه وش���یروان مسته فا، كه ناوبراو كاتێك په یوه ندی تۆكم���ه ی خ���ۆی له گ���ه ڵ تاڵه بانی ، له س���ه روه ختی دامه زراندن���ی یه كێتی نیش���تمانی كوردس���تاندا ده گێڕێته وه باس له و ئیلتیزامه ئه خالقی و ئه ده بیه ده كات ده یبه س���تێت به مام جه الله وه و هه ر ئه و ئیلتیزامه ش ئه و له پایته خته دڵڕفێنه كه ی نه مساوه كه خوێندكاری دوا قۆناغ���ی ته واوكردن���ی خوێندنی دكت���ۆرا ب���و، ده هێنێت���ه وه ب���ۆ نێو كێشمه كێشه سه خته كانی كوردستان و

"خه باتی شاخ"."نه وش���یروان مسته فا" كه 37 ساڵ له مه وب���ه ر له نامه یه كیدا "مام جه الل" به "قیبله ی م���وراد"ی ناوده با و دڵنیای ده كات���ه وه له وه ی ئه و چی بڵێت، ئه م له ناوه ڕاستی به سه رچاو"، "ئاماده یه و ده یه ی رابردوه وه سه ر له وه ده رناكات ئ���ه م هه ڤاڵ���ه دێرینه ی ك���ه نمونه ی "به رخودان و تێكۆشان" بو، وه ك خۆی ده ڵێت چۆن به و ئه ندازه یه ش���ه یداو كوشته ی پۆست و مه نسه ب و ده سه اڵته ، كه دیكۆمێنتاریدا له نوس���ێنێكی ئه و دوێن���ێ له س���ایتی )س���به ی( له ژێر ناونیش���انی "پرۆس���ه ی پێكهێنان���ی هه رێم؟"باڵویكرده وه ، س���ه رۆكایه تی ده رب���اره ی هه وڵدان���ی تاڵه بان���ی بۆ كۆماری س���ه رۆك پۆستی وه رگرتنی له به غدا، ده ڵێت "من زیاتر له 40 ساڵه له نزیكه وه مام جه الل ده ناسم، له هیچ قۆناغێكی ژیانیدا نه مدیوه و نه مبیستوه ئه وه نده ی ئێس���تا عاش���قی مه نسه بی حكومه ت���ی بێ و ئاماده ب���ێ قوربانی و ره نجی ده یانساڵی هاوڕێكانی، له نرخی

وه رگرتنیدا بدا".نه وشیروان مس���ته فا له و نوسینه دا

كه باس له رێكه وت���ن و كۆبونه وه كانی نێوان یه كێتی نیش���تمانی كوردستان و ده كات، كوردستان دیموكراتی پارتی پێیوای���ه "پارت���ی زیره كان���ه ، خاڵه له گفتوگۆكاندا یه كێت���ی الوازه كان���ی به قازانجی خ���ۆی به كارهێنا" و ده ڵێت "تاڵه بانی ئه یویس���ت ببێت به سه رۆك كۆمار، یه كێتی بۆ ئ���ه وه ی تاڵه بانی ببێت به س���ه رۆك كۆمار ئه بێ ده ست له زۆر ش���ت هه ڵبگرێ و واز له زۆر شت

بهێنێ بۆ پارتی ".ره نگه هه ر ئه مه ش سه ره تای دابڕانی راس���ته قینه ی ئه م دو "هه ڤاڵه " بێت له یه كتر! په یوه ن���دی نێوان تاڵه بانی و بۆ ده گه ڕێته وه مس���ته فا نه وشیروان ساڵی 1961 ئه و ده مه ی كه هه ردوكیان وه ك دو گه نج���ی چوس���ت و چ���االك تێكه ڵ به كاری سیاس���ی و بزوتنه وه ی كوردایه تی بون، له و س���ه رده مه وه تا چه ند س���اڵێك له مه وب���ه ر دو هاوڕێی زۆر نزی���ك و تێهه ڵكێش���ی یه كتربون و روداوه كاندا هه ڵوێس���ت و له زۆرب���ه ی به ش���داربون و هاوب���ه ش و پێك���ه وه به رده وامی���ش پێك���ه وه له به رامب���ه ر هه ڵوێس���تیان "نه یار"ه كانیاندا هه مو یه كانگیرب���و. ب���ه اڵم له م س���ااڵنه ی دواییدا، ره وتی روداوو پێش���هاته كان ئه م دو سه ركرده یه ی به چه ند قۆناغێك له یه كت���ر دور و دورتر خس���ته وه ، ئه م ناكۆكیی���ه ش كاتێ���ك ب���ه ره و لوتكه نه وش���یروان له 2009دا كه هه ڵكش���ا مسته فا لیستێكی جیای بۆ په رله مانی كوردستان پێكهێناو به دوای ئه وه شدا تاڵه بانی له پلنیۆمی یه كێتیدا هێرشێكی توندی كرده سه ر نه وشیروان مسته فا و له وتارێكدا ناوب���راو له به رامبه ریش���دا به ناوی "له هاوخه باتییه وه بۆ ته خوین"

به توندی وه اڵمیدایه وه . له س���ه ر خواستی دواتر هه رچه نده ئێرانی���ه كان، هه ردوكی���ان پێك���ه وه دانیش���تنه وه و ته نانه ت له "كۆبونه وه ی ج���ۆره گه یش���تنه ده باشان"یش���دا رێكه وتنێ���ك، ب���ه اڵم زۆری نه خایاند نه خۆشكه وتنی درێژخایه نی ئه مدواییه ی تاڵه بانی و مانه وه ی له نه خۆشخانه یه كی گۆڕان و نێوان په یوه ندی���ی ئه ڵمانیا،

یه كێتی گه یانده وه خاڵی سفر.دوای ئ���ه وه ی س���ه ره ڕای تاڵه بان���ی ، نه خۆش���كه وتنه كه ی نه وش���یروان مسته فا س���ه ردانی هێرۆ

Invitation for Tender Application Mercy Corps is an international non-profit NGO implementing programs in Iraq since 2003.

The subject of this Invitation to tender is to solicit price quotation from interested Hotels to Contract for Preferred Supplier Hotel in Sulaimaniyah and Erbil; Contracted hotels will be Mercy Corps>s preferred hotels and will be used for Mercy Corps activities over one year.

Successful Vendor will meet the following requirements:

1. Must be a legally registered business in Iraq 2. Must have capacity to provide accommodation, meals, meeting rooms and equipped conference halls on demand 3. Rooms must be regularly kept clean, equipped with free internet services, power and water supply 4. Have qualified and experienced staff 5. Must have a good financial standing to provide services without an advance cash payment 6. Hotel must be in a safe and secured environment and parking spaces 7. Offer should be valid for 30 days after the date of submission 8. Offer should be clearly written in the Request for price proposal and stated in USD

If you are interested to tender, please visit Mercy Corps Sulaimaniyah Office in the following Address in order to get tender package:

Sulaimaniyah, Qadam Khyr Street, Near Khala Haji Intersection, Neyaz Building, Floor 6, apartment 302.

Or call: 0770 152 4424

Deadline for application is14:00 of July 16, 2013

Invitation for Tender Application Mercy Corps is an international non-profit NGO implementing programs in Iraq since 2003.

The subject of this Invitation to tender is to solicit price quotation from interested dealers to supply one vehicle made in USA to support its program in Iraq.

Item: Vehicle Category: Transportation Type of Vehicle: SUV Origin: USA ONLY Production Year Not lower than 2013

Successful Vendor will meet the following requirements: 1. Must be a legally registered business in Iraq 2. Must supply vehicles made in the USA only 3. Have qualified and experienced mechanics 4. Have sufficient filters and spare parts in stock 5. Offer should be valid for 30 days after the date of submission 6. Offer should be clearly written in the Request for Quotation and stated in USD 7. Have a maintenance facility in country )indicate location of facility( 8. Can provide manufacturer’s certificate for made in USA vehicles 9. Can provide a warranty certificate for the purchased vehicles

If you are interested to tender, please visit Mercy Corps Sulaimaniyah Office in the following Address in order to get tender package:Sulaimaniyah, Qadam Khyr Street, Near Khala Haji Intersection, Neyaz Building, Floor 6, apartment 302.

Or call: 0770 152 4424Deadline for application is14:00 of July 16, 2013

نه وشیروان مسته فا و مام جه الل.. جێگۆڕكێی دو جوامێر

Reklam Reklam

حه مه تۆفیق ره حیم: 2003 یه كه م

كه س بوم چومه به غدا

یه كێت���ی ش���ه وی 7/7، له به رامبه ر نوس���ینه كه ی باڵوكردنه وه ی هه واڵی وه اڵمێكی مس���ته فادا، نه وش���یروان تون���دی له ژێر ن���اوی "نه وش���یروان مسته فا.. هه میش���ه پیالن و بوختان" دایه وه ، كه وه اڵمێكی هه ڕه ش���ه ئامێز بو ب���ۆ ناوبراو كه "باڵوكردنه وه ی ئه و دۆكیۆمێنتان���ه كاردانه وه و لێكه وته ی خ���ۆی ده بێ و ئه گ���ه ر نه وش���یروان مس���ته فا ملمالنێكه بباته ئه و ئاسته و به و بێ په رواییه سنوره كانی ئه خالقی سیاس���ی ببه زێنێ، ده بێ چاوه ڕوانی ره شه كانی دۆكیۆمێنته ئاشكراكردنی خۆی بكا كه دڵنیاین تاكو ئێستا الی به ش���ێكی زۆری خه ڵكی كوردس���تان

ئاشكرانین".له به شێكی ئه م وه اڵمه دا هاتوه "ئه و له به غدا نه وشیروان مس���ته فا كاته ی بڕیاربه ده س���تی یه كێتی بو، الیه نگری ئ���ه وه ی نه كرد كه كه س���ایه تییه كانی به رگری و وه زی���ری ببن���ه یه كێت���ی ده ره وه ی عێراق، به اڵم زۆر په رۆش���ی ئه وه بو محه مه د تۆفیق ره حیمی زاوای ببێته وه زیرو هه رواش���ی كردو دوجار زاواك���ه ی كرده وه زیری پیشه س���ازی

عێراق". له په یوه ندیه كدا حه مه تۆفیق ره حیم، به ئاوێن���ه ی راگه یاند كه "پێویس���ته رای گش���تی كوردس���تان ئه وه بزانن ئه وكاته ی س���ه دام روخا، مام جه الل داوای لێكردم بۆ وه زیری رۆش���نبیری نه مكرد، ب���ۆ په یوه ندییه كان داوایكرد وتم نایكه م، هه ر له سه ر داوای ئه ویش

بوم به وه زیری پیشه سازی ".وتیش���ی "یه كه م كه س ب���وم له ناو یه كێتیدا دوای 2003 كه رژێمی سه دام روخ���ا چومه به غ���داوه ، دوای منیش نه وش���یروان مس���ته فا دوه م ك���ه س بو، ئه وكاته ی م���ن چوم، كه م كه س جورئه تی ده كرد بچێته به غدا و پۆست وه ربگرێت، ئیتر بۆچی ئه م مه سه له یه

بخرێته ئه و خانه یه وه ؟".

تاڵه بانی و بارزانی و نه وش���یروان، له م چه ند س���اڵه ی رابردودا سێكوچكه ی سه ره كی سیاسه ت بون له كوردستاندا، ئه وان هه ریه كه و س���ه ر به ش���وێنێكی جوگرافی هه رێمن و به رده وام پاڵپاڵێن و

زۆرانبازییانه .پێش���تر بارزانی له گ���ه ڵ تاڵه بانی ناكۆك بو، تاڵه بانیش له گه ڵ بارزانی به هه مانش���ێوه ، ب���ه اڵم نه وش���یروان

له گه ڵ هه ردوكیان ناكۆكه ، هه رسێكیان زۆرانبازی ئه وه یانه كه كامیان خاوه نی بڕیاری سیاسی هه رێمی كوردستان بێت، س���ێكوچكه یه دا له م جموجوڵێك هه ر به گومانه وه س���ه یر ده ك���رێ و چه ندین راڤه و ش���یكاری جیاوازی بۆ ده كرێت، نزیكببنه وه ، له ی���ه ك دوانیان هه ركات سێهه میان هه ست ده كات له دژی ئه وه .

ئێستا له سایه ی غیابی كاره كته رێكی س���ه ره كی س���ه ر ش���انۆی سیاس���یدا

ك���ه تاڵه بان���ی 80 س���اڵه ، خه ریكه به ره و سێكوچكه ی سیاسه تی كوردی زۆرانبازی نه وشیروان مسته فای ته مه ن 69 ساڵ و مه سعود بارزانی ته مه ن 67 س���اڵ ده چێت، كه له هه مو ش���تێكدا ناكۆكن و دانوی���ان به یه كه وه ناكوڵێ ، پێش���بینی ئه وه ش ده كرێت كه له گه ڵ نزیكبون���ه وه ل���ه واده ی ئه نجامدان���ی زۆرانبازیه كه ی���ان هه ڵبژاردن���دا

توندتربێته وه .

سێكوچكه ی سیاسه تی كوردی

ئیبراهی���م ئه حمه دی ك���رد، كه به الی وه ك له وكاته دا له چاودێرانه وه زۆرێك پش���تگیرییه ك بۆ ناوبراو لێكدرایه وه ، به هۆی ئه و ملمالنێیه ی كوتله و كه سه له غیابی یه كێتی ده ستڕۆش���توه كانی

تاڵه بانیدا هه یانه .ئاوێن���ه ، زانیاریه كان���ی به پێ���ی له س���ه ره تای ئه مس���اڵی 2013ه وه كه تاڵه بانی نه خۆشكه وت، ئه و ئاڕاسته یه له ناو بزوتن���ه وه ی گۆڕاندا زاڵ بو، كه پێویس���ته ده ره تانی ئه وه بۆ یه كێتی تاڵه بانیدا، له غیابی كه بڕه خسێنرێت ئه م هێزه بكه وێته س���ه ر پێی خۆی و له نێو كوتله كانیش���دا زیاتر پشتگیری

هێ���رۆ ئیبراهیم ئه حم���ه د بكرێت، بۆ ئ���ه وه ی به هێوریی یه كێت���ی له پارتی گه مه دوات���ر به اڵم دوربكه وێت���ه وه . سیاسیه كانی هێرۆ ئیبراهیم ئه حمه د و س���ه ركرده كانی دیكه ی ئ���ه م حیزبه ، نه وش���یروان گ���ۆڕان و بزوتن���ه وه ی مسته فای رێكخه ری ئه م بزوتنه وه یه ی به یه كجاری له یه كێت���ی هیوابڕاو كرد، به ئه ندازه ی���ه ك كه له م���اوه ی كه متر نه وشیروان ئه مه دوجاره له مانگێكدا، مس���ته فا باس���ی ئه وه ده وروژێنێ كه تاڵه بانی له پێناوی پۆست و پله وپایه و مه نسه بی "سه رۆك كۆماری"دا "ناوچه قوربان���ی ره ن���ج و جێناكۆك���ه كان و

هاوڕێكانی " هه رزانفرۆش كردوه .به ملمالنێ���ی كوردس���تان ئێس���تا تون���دو جێگۆڕكێ���ی جوامێره كانی���دا نوسینه به باڵوكردنه وه ی تێده په ڕێت، دیكۆمێنتارێكه ی دوێنێی نه وش���یروان مس���ته فاش، ئه م ملمالنێیه پێده نێته قۆناغێك���ی نوێ���وه و ت���ا ل���ه واده ی ئه نجامدانی هه ڵبژاردنیش نزیكبینه وه ، هێزه سیاس���یه كانی كوردستان زیاتر له یه ك دورده كه ونه وه ، ره نگه ئه مجاره قه ب���اره ی ناكۆكیه كانی نێوانیش���یان له و زۆرێك گه وره بێت، به ئه ندازه یه ك سنورانه ببه زێنێت كه پێشتر هه مویان

به "هێڵی سور"یان داده نا.

تاڵه بانی بارزانی نه وشیروان

هەنوکە(385( سێشه ممه 42013/7/9

ئا: سۆران كامه ران

دكتۆر نه جمه دین كه ریم پزیشكی تایبه تی تاڵه بانی و پارێزگاری كه ركوك و

ئه ندامی مه كته بی سیاسی یه كێتی ، له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت

"درێژكردنه وه ی ماوه ی سه رۆكایه تی بارزانی ، پێشنیاری پارتی بوه و ئێمه ش

ڕازیبوین له سه ری ".

ته ندروستی تاڵه بانی

ئاوێنه : با سه ره تا سه باره ت به و مشتومڕه ره زامه ندی ده رباره ی كه ده س���تپێبكه ین درێژكردنه وه ی ب���ۆ له ئارادایه تاڵه بان���ی به حوكمی بارزانی ، ماوه ی س���ه رۆكایه تی ئه وه ی تۆ دكتۆری ناوبراوی له ڕێگه ی كێوه قسه له گه ڵ مام جه الل كراوه و ره زامه ندی

وه رگیراوه ؟نه جمه دین كه ریم: ناچمه ناو ورده كاری ئه وه ی چۆن ره زامه ندی وه رگیراوه ، به اڵم من ئاگاداربوم كه داوای ئه وه كرا مام جه الل ئاگاداربكرێته وه و فیعله ن په یوه ندی له گه ڵ مام جه الل كراوه له ڕێگای ئه و كه س���انه ی له گه ڵین، هه مو شته كانیان له نه خۆشخانه پێ وتراوه ئه وانیش هه مو ش���ته كانیان بۆ مام جه الل باس كردوه و له دوایدا ته له فۆن له گ���ه ڵ خۆیدا ك���راوه به تایبه تی ، ئه ویش وتویه تی به ڵێ من ئه م شتانه م هه موی بۆ

باسكراوه و رازیم له سه ر ئه و ڕێكه وتنه .ئاوێنه : واته تۆ ئاگاداری ؟

نه جمه دین كه ریم: به ڵێ من ئاگادارم.ئاوێنه : باشه زۆرجار گوێمان له وه بوه كه ته ندروستی مام جه الل روله باشییه ، به اڵم بۆچی جگه له چه ند كه س���ێكی دیاریكراو رێگه نه دراوه مام جه الل ببینرێت، ئایا ئه م رێگه نه دانه له سه ر خواستی پزیشكه كانه

یان خواستی هێرۆخان؟نه جمه دین كه ریم: به پله ی یه كه م له سه ر خواس���تی دكتۆره كان���ه ، ئ���ه وان هه ندێ )ڕیستركشنیان( له س���ه ری داناوه بۆ ئه و كه س���انه ی كه بیبینن، به اڵم ئه مه شتێكه هه ی���ه ، به خێزانه كه ش���یه وه په یوه ن���دی خێزانه كه ش گ���وێ له دكتۆره كه ڕاده گرێت ك���ه دكت���ۆره كان بڵێ���ن هێش���تا كاتی به قس���ه یان ده بێ���ت نه هات���وه ئ���ه وه بكرێت، به اڵم م���ن وه ك دكتۆرێك ئه گه ر بڕیارێك ب���ده م به خێزانه ك���ه ده ڵێم و ئه و خێزانه ش بڕیاری خۆی ده دات، من ئاگادارم كه مام جه الل ته ندروستی باشه و به رده وامه له س���ه ر به كارهێنان���ی چاره س���ه ره كانی و ب���ۆ هه ی���ه باش���ی ئیس���تیجابه یه كی ئ���ه و عیالجانه ی پێیده درێت، پێویس���تی له كات���ی خۆی���دا دكتۆره كانی به كات���ه و

بڕیارده ده ن.

درێژكردنه وه ی ویالیه تی بارزانی ئاوێنه : وه ك ئاش���كرایه درێژكردنه وه ی م���اوه ی س���ه رۆكایه تی بارزان���ی له الیه ن ئێوه ی یه كێتیه وه پێشنیاركرا، ئایا پێشتر

ره زامه ندی بارزانی بۆ وه رنه گیراوه ؟نه جمه دی���ن كه ری���م: په یوه س���تكردنی س���ه رۆكایه تی م���اوه ی درێژكردن���ه وه ی هه رێم به مه س���ه له ی گه ڕانه وه ی ده س���تور بۆ په رله مان و هه مواركردنه وه ی و س���ازانی نیشتیمانی ، پێش���نیاری ئێمه بوه و پارتی ڕازیب���وه له س���ه ری ، ئ���ه و وه ف���ده ی كه هاتن له گه ڵ ئێمه قس���ه یانكرد ده رباره ی درێژكردنه وه ی ماوه ی سه رۆكایه تی هه رێم، ئێمه ڕازیبوین له س���ه ری ، پێشنیاره كه هی

پارتی بوه .ئاوێن���ه : ئای���ا درێژكردن���ه وه ی ماوه ی

سه رۆكایه تی پێشنیاری ئێوه نه بوه ؟نه جمه دب���ن كه ریم: پێش���نیاری پارتی

بوه ، به اڵم ئێمه ڕازیبوین له سه ری .ئاوێن���ه : ئه ی گره نتی چی���ه كه پارتی هه مواركردنه وه ی په رله مانی و به سیستمی

ده ستور ڕازیبێت؟نه جمه دی���ن كه ریم: ئ���ه وه بڕیارێكه كه په رله م���ان داوێت���ی له به رده م س���ه رۆكی

هه رێمدایه ، ئه گه ر سه رۆكی هه رێم ئیمزای بكات ده بێت به یاسا و ده بێت ئه و پرۆسه یه

ده ستپێبكات و به ڕێوه بچێت.ئاوێنه : هه س���تناكه ن پ���اش ڕازیبونتان له س���ه ر واده ی درێژكردن���ه وه ی م���اوه ی به ش���ێك بارزان���ی ، س���ه رۆكایه تی لێتان یه كێتی له سه كردایه تی و جه ماوه ری

نیگه رانن؟نه جمه دین كه ریم: ه���ه ر بڕیارێك بده ی له وانه یه تۆ نه توانی سه د ده ر سه د هه مو خه ڵكه كه له گه ڵ ئه و بڕیاره دا بێت، به اڵم لێ���ره دا ت���ۆ وه ره س���ه یری به رژه وه ندی كوردستان بكه به گشتی ، من به رژه وه ندی كێش���ه ی به ته نه���ا، ناڵێ���م یه كێتی���ش س���ه رۆكایه تی هه رێم هێمن���ی بكه یته وه و دوایخه یت له وه باش���تر نیه كه قه یرانێك و كێش���ه یه كی سیاسی دروس���تبێت نه زانی چ���ی ده كه یت؟ دواتر ئێمه چۆن ده توانین یه كێتی وه ك هه ڵبژاردن���دا له لیس���تێكی بێینه خواره وه به لیس���تێكی س���ه ربه خۆ كه كاك مه سعود س���ه رۆكی هه رێم بێت و هه ڵوێس���تی ئێمه پش���تیوانی ئه و بێت بۆ سه رۆكایه تی هه رێم؟ ئه گه ر له 21ی ئه یلولدا هه ڵب���ژاردن ئه نجامبدرێت چ���ۆن ده توانی

له الی���ه ك ڕی���كالم بۆ لیس���ته كه ی خۆت و كاندیده كان���ی خۆت بكه ی���ت و له الیه كیش ڕه خن���ه له پارت���ی بگریت كه پێویس���ت ده كات ڕه خن���ه ی لێبگری���ت چونكه ئه وه مونافسه ی هه ڵبژاردنه ئه و شتانه هه موی ئاس���اییه ، به اڵم له هه مانكاتدا بۆ سه رۆكی ئه و پارته ش ریكاڵم بكه ی ؟! واته دو شتی ناكۆك ناكرێت پێك���ه وه . له وه ش گرنگتر ئه وه یه ك���ه ئێمه له قه یراندای���ن له وانه یه ماوه ی درێژكردنه وه ی سه رۆكایه تی هه رێم له دو ساڵ كه متر بێت له وانه یه ساڵێك بێت له وانه یه به شه ش مانگ ته واوبێت، له وانه یه كاك مه سعود ئه گه ر بچێت بۆ به غدا و ببێت به س���ه رۆك كۆمار ئه م مه س���ه له یه خۆی

كۆتایی دێت.ئه وه م���ان وه اڵم���ی باش���ه ئاوێن���ه : ده س���ت نه كه وت ك���ه پێتوانییه مه كته ب سیاس���ی بۆته هۆی ئه وه ی به م بڕیاره ی

جه ماوه ره كه ی له خۆی بتۆرێنێت؟نه جمه دین كه ریم: م���ن له گه ڵ ئه وه نیم كه قاعیده ی یه كێتی له مه كته ب سیاس���ی عاجزب���وه ، م���ن ناڵێم مه كته ب سیاس���ی هه مو ش���تێكی به باش���ی كردوه و هه ڵه ی نه ك���ردوه ، هه ڵه ك���راوه ، له وانه ی���ه هه مو ش���تێك سه د ده ر س���ه د نه كرابێت، به اڵم به شێوه یه كی گش���تی جه ماوه رو قاعیده ی یه كێت���ی له گه ڵ س���ه ركردایه تی یه كێتیه ، ب���ه اڵم قاعیده ی یه كێتی ماف���ی هه یه كه شتی بۆ ڕونبكرێته وه ، بۆیه ئێستا ئه ركی سه رشانی ئێمه وه ك سه ركردایه تی ئه وه یه ڕێكخس���تنه كان، له گه ڵ له مه ڵبه نده كاندا له گ���ه ڵ كادێره كانمان���دا دابنیش���ین ئه م مه سه له یان بۆ رونبكه ینه وه كه چۆن بوه ؟ بۆچی بوه ؟ بۆچی سودی هه یه ؟ بۆ ئه وه ی ئه وانیش بتوانن بچنه ناو خه ڵكه وه ، دواتر ئه ركی ئێمه یه بچینه ناو مه ڵبه نده كان بۆ ئه ندام و الیه نگران���ی خۆمانی رونبكه ینه وه كه ئ���ه م كاره ی كردومانه كارێكی باش���ه كراوه و كارێكی خراپ نیه و له به رژه وه ندی خه ڵكی كوردس���تانه به گشتی ، ئه مه زیاتر نزیكم���ان ده خات���ه وه له یه ك ل���ه وه ی كه

دورمانبكاته وه و ببین به دوژمنی یه كتر.ئاوێنه : ئه گه ر ده س���تور بگه ڕێته وه بۆ په رله م���ان و هه مواربكرێت���ه وه و بارزانیش جارێكیتر ماف���ی خۆكاندیدكردنی هه بێت، ئێ���وه وه ك یه كێت���ی هه ڵوێس���تتان چی

ده بێت؟ده س���تور كه ری���م: نه جمه دی���ن بڕیارده دات ده س���تور هه مواربكرێت���ه وه ، چۆن بێت، تا ئێس���تا ئێم���ه چاوه ڕوانی هه مواركردنه وه ی ده س���تورین و ده س���تور كه بڕیاری له س���ه ردا، ئیتر پشتیوانیكردن له هه ر كاندیدێك له هه ر كه س���ێك بۆ هه ر پۆستێك ده كه وێته سه ر ئه و ڕێكه وتننامه ستراتیجیه ی كه له نێوان پارتی و یه كێتیدا

ده كرێ���ت ی���ان له نێ���وان یه كێت���ی و هه ر حیزبێكی دیكه دا ده كرێت.

گۆڕان و یه كێتی ئاوێنه : بزوتنه وه ی گۆڕان ده ڵێت ئێوه و پارت���ی له ڕێكه وتنه ك���ه ی ئه مجاره تان���دا ب���ۆ درێژكردنه وه ی ماوه ی س���ه رۆكایه تی نه وش���یروان خودی گ���ۆڕان و بارزان���ی ، مس���ته فاتان كردوه ته ئامانج، ئه م گرژی و

ئاڵوزییه ی نێوان ئێوه و گۆڕان بۆ؟نه جمه دین كه ریم: م���ن دڵگرانم له وه ی كه له ماوه ی ئه م هه فته ی���ه و له ده رۆژی راب���ردودا، گ���رژی دروس���تبوه له نێ���وان گۆڕان و یه كێت���ی، من هیوادارم ئه م دۆخه هێمنبێت���ه وه و ئه م تۆمه تان���ه كه مبێته وه به رامبه ر به یه كتری ، ئێمه ش���تێكمان زۆر خراپ���ه كه ناكۆكی سیاسیش���مان ده بێت جاری وا هه یه ناوی شه خس���ی تێده كه ی ، ك���ه ن���اوی شه خس���ی تێده ك���ه ی زیاتر له به رئه وه ده مێنێت���ه وه و قوڵده بێت���ه وه ، من داوا له هه مو الی���ه ك ده كه م نه ك هه ر یه كێتی و گۆڕان به ڵكو الیه نه كانی دیكه ش، كه مه سه له ی شه خسی و تایبه تی نه هێننه ناو كێش���ه سیاس���ێكانه وه ، با مه س���ه له سیاس���ێكان به جی���ا باس بكه ی���ن، به اڵم وه ره سه یری ئه و روداوانه ی دوایی بكه كه بۆته هۆی ئه وه ی هه ردوال یه كتر تۆمه تبار ده ك���ه ن، هه یه له ناو یه كێتیش���دا ده ڵێت گۆڕان ته نها مه به ستی ئه وه یه كه یه كێتی بش���كێنێت، گۆڕانی���ش ده ڵێ���ت یه كێتی گۆڕان و كاك نه وشیروان ده شكێنێت، به اڵم تۆ وه ره سه یری بكه داخوازی ئۆپۆزسیۆن چی بوه ، داخوازییان ئه وه بوه س���ه رۆك له په رله م���ان هه ڵبژیردرێ���ت و سیس���تمی بۆ ده س���تور گه ڕان���ه وه ی په رله مان���ی و یه كێتی له سه ربكرێت، سازانی په رله مان و له گه ڵ پارتی له سه ر ئه م دو شته ڕێكه وتوه و هه ردوكی كراوه ، كه سودی هه مو كوردی تێدایه و دورمانده خاته وه له گرژی و ئاڵۆزی و

گه ڕانه وه بۆ دو ئیداره یی .نه وش���یروان ڕابردودا له ماوه ی ئاوێنه : مس���ته فا چ���اوی به تۆو چه ن���د مه كته ب سیاس���یه كی تر كه وتوه ، له و دانیشتنانه دا

باسی چی كراوه ؟نه جمه دی���ن كه ری���م: م���ن دانیش���تنی تایبه تیم له گه ڵ كاك نه وش���یروان هه بوه و حه زیشناكه م باس���ی كۆبونه وه ی تایبه تی

بكه م.

كه ركوك و کێشه کانیئاوێنه : باشه له كه ركوك پارتی دیدێكی ڕه خنه گرانه ی هه یه به رامبه ر به ئیداره كه ی

تۆ، تا چه ند ئه م ڕه خنانه ره وان؟نه جمه دی���ن كه ری���م: پارت���ی حیزبێكه له خه بات و دورودرێژه مێژویه ك���ی خاوه ن

هه ی���ه س���ه ره كی رۆڵێك���ی ئه م���ڕۆ له به ڕێوه بردنی كوردس���تان، م���ن لێره دا كێش���ه م له گه ڵ پارتی نیه به پێچه وانه وه من دۆستم زۆره له ناو پارتی و خه ڵكی ناو پارتی هه یه نه ك ئه ندامی خواره وه به ڵكو كادری پێشكه وتویان هه یه كه دێن شكات و س���كااڵیان هه یه له چه ند كه سێك كه وه ك سه ركردایه تی پارتی لێره دانراون، ئه وانه ئه و رۆڵه س���لبییه ده بینن ده رباره ی ئه و پێشكه وتنانه ی له ئیداره ی كه ركوك هه یه و من به هیچ ش���ێوه یه ك س���ڵ له و ره خنانه ناكه م���ه وه ، چونكه ده زان���م به رژه وه ندی تایبه تی چه ند كه سێكه كه له ناو پارتیدان، ئه گین���ا خه ڵك���ی كه رك���وك به قاعیده ی پارتیش���ه وه ده زانن ئێمه چ���ی ده كه ین و

خه ریكی چین و پشتیوانیشمان لێده كه ن.ئاوێن���ه : ده نگۆیه ك باڵبۆت���ه وه كه تۆ خ���اوه ن پڕۆژه یه كی بۆ ئ���ه وه ی كه ركوك

بكه یته هه رێمێكی سه ربه خۆ؟نه جمه دین كه ریم: ئه مه نه بۆچونی منه و له به رئه وه ی نه بۆچون���ی حیزبه كه ش���مه ، خه ڵكی كه ركوك بڕیارده دات چی ده كرێت، ته نه���ا ی���ه ك ش���ت ئاین���ده ی كه ركوك

دیاریده كات ئه ویش ماده ی 140ه .

بارزانی له به غدائاوێن���ه : هاوكات له گه ڵ س���ه ردانه كه ی بارزانی���دا بۆ به غ���دا، هه ن���دێ له ناوه نده سیاسیه كان باس له وه ده كه ن كه بارزانی ده یه وێت ببێت به سه رۆك كۆماری داهاتوی عێ���راق، ئه وه نده ی تۆ بارزانی بناس���یت

كارێكی به وجۆره ده گرێته ئه ستۆ؟نه جمه دی���ن كه ری���م: ئ���ه و ده نگۆی���ه هه یه ، به اڵم له كاك مه س���عود خۆی هیچم نه بیس���توه ، به اڵم ئ���ه و ده نگۆی���ه له ناو پارتیش���دا هه ی���ه ، له ناو س���ه ركردایه تی پارتی���ش له ئاس���تێكی به رز ئه و قس���ه یه ده كرێ و ته نانه ت ئه و بابه ته له گه ڵ الیه نی دیكه ی عێراقی ش���یعه و سوننه باسكراوه ، به پێی ئه و زانیاریان���ه ی من هه مه له گه ڵ

واڵتانی ده وروبه ریش باسكراوه .ئاوێن���ه : كاتێك كه بارزانی س���ه ردانی به غدای ده كرد، تۆ به ڕه شبینیه وه بۆچونی كورد به گفتوگۆكردنی به رامب���ه ر خ���ۆت له گ���ه ڵ به غدا ده ربڕی ، ئه م ره ش���بینیه ت

له چیه وه سه رچاوه ی گرتوه ؟نه جمه دی���ن كه ری���م: ده وڵه تی یاس���او مالیكی سه رۆك وه زیران ده یه وێت كاته كه به رێته س���ه ر هه تا هه ڵبژاردنی په رله مانی ت���ازه ده كرێت، ده یان���ه وێ ئه م حكومه ته بمێن���ێ و ئێرانیش ده یه وێت ئه م حكومه ته بمێنێ تا ئه و كاته ، مه به ستم ئه وه یه ئه م كێش���انه هیچی چاره سه رناكرێت تاكو ئه م حكومه ته ماوه و ت���ا هه ڵبژاردنی نوێ و تا

حكومه تێكی نوێ دروست ده بێت.

ته‌ندروستی‌‌تاڵه‌بانی‌‌له‌زاری‌‌پزیشكه‌‌تایبه‌ته‌كه‌یه‌وه‌..

نه جمه دین كه ریم: من ناڵێم مه كته ب سیاسی هه مو شتێكی به باشی كردوه و هه ڵه ی نه كردوه

ئێمه شتێكمان زۆر خراپه كه ناكۆكی

سیاسیشمان ده بێت ناوی شه خسی

تێده كه وێت، كه ناوی شه خسیشی تێكه وت

زیاتر ناكۆكیه كه قوڵده بێته وه ،

له به رئه وه من داوا له یه كێتی و گۆڕان

ده كه م كه مه سه له ی شه خسی و تایبه تی نه هێننه ناو كێشه

سیاسێكانه وه

ئا: ئاوێنه

سه ره تای ئه م هه فته یه بارزانی سه ردانی به غدای كرد، شوان قه اڵدزێی وته بێژی بزوتنه وه ی ئیسالمی یه كێك له ئه ندامانی وه فدی كوردستان، له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت "رۆڵی

ئێران رۆڵێكی گه وره یه له عێراقدا، هه مو گۆرانكارییه ك له عێراق كه م تا زۆر

ده ستی ئێرانی تێدایه ".

ئاوێن���ه : له س���ه ردانه كه ی س���ه رۆكی ك���ه مه س���ه له گرنگتری���ن هه رێم���دا زیات���ر له گفتوگۆكانی وه ف���دی هه رێم و ده سه اڵتدارانی به غدا بایه خی پێدرا، چی

بو؟س���ه ردانه دا له م قه اڵدزێ���ی : ش���وان ك���ه دوای ماوه یه ك���ی زۆره س���ه رۆكی ب���ۆ به غ���دا، هه رێ���م ئه نجامی���ده دات پێ���وه په رۆش���ییه كی گرنگ���ی و دیارب���و ب���ۆ چاره س���ه ركردنی كێش���ه ره نگه نێوانیان، هه ڵپه س���ێردراوه كانی بارودۆخه كه ی ه���ه ردوالش هه م هه رێم و

هه م به غدا پێویس���تی به وه بێت كه ئه و دو سه رۆكه لێكتێگه یشتنێكیان هه بێت بۆ چاره س���ه ری كێشه كان، ئه وان جه غتیان ده كرده وه و گفتوگ���ۆ گرنگیی له س���ه ر مالیكی���ش بڕیاری���دا پێ���ش ره م���ه زان س���ه ردانی هه ولێر بكات و كۆبونه وه كان

به رده وامبن. ئاوێنه : مالیكی و بارزانی گله یی چییان

له یه كتر كرد؟ش���وان قه اڵدزێی : ئ���ه وان هه ردوالیان گله ییان ئه وه ی���ان ده كرد كه بۆچی ئه و لیژنانه ی دان���راون كاره كانیان دیارنییه ، ئ���ه و ش���ه ش لیژنه ی���ه ی په یوه ندییان به نه وت و غازو ده س���تورو پێش���مه رگه و چه ن���د بوارێكی تره وه هه ی���ه ، هه ردوال پێیانوابو ك���ه ئه م جۆره دانیش���تنانه

به شێك له گومانه كان ده ڕه وێنێته وه .ل���ه و گفتوگۆیانه دا باس���ی ئاوێن���ه : س���وننیه كان و پارێزگا خۆپیش���اندانی

دۆخی سوریا نه كرا؟ش���وان قه اڵدزێی : باس ل���ه وه كرا كه ئ���ه و ئاڵۆزییانه ی س���وریا و میس���ریش به دڵنیاییه وه كاریگه ری له سه ر عێراقیش

ده بێ���ت، بۆیه به پێویس���ت زان���را ئه و كێش���انه ی عێراق چاره س���ه ربكرێن، تا ئ���ه وه ی له واڵت���ان روده دات كاریگه ری

له سه ر عێراق نه بێت.ئاوێنه : بۆ نمونه هه ڵوێس���تی بارزانی ئه وه بو كه پشتگیریی ئۆپۆزیسیۆن یان

رژێمی سوریا نه كرێت؟شوان قه اڵدزێی : نه خێر باسی شتێكی

به وجۆره نه كرا.ئاوێنه : ئه ی ده رباره ی خۆپیش���اندانی سوننه كان، مالیكی داوایه كی رونی هه بو

له وه فدی كوردی ؟ش���وان قه اڵدزێی : به گشتی باس له وه كرا كه پێویسته خزمه تگوزاری له عێراق په ره یپێبدرێ���ت، له گفتوگۆكانمان له گه ڵ ع���ه الوی وت���ی ئ���ه وه چه ندی���ن مانگه خۆپیش���اندان له پارێزگاكا س���وننه كانی بچوكترین ب���ه اڵم به رده وام���ه عێ���راق داواكارییان جێبه جێ نه كراوه و مه سه له ی

تائیفی په یڕه و ده كرێت. ئاوێنه : باسی درێژكردنه وه ی ویالیه تی سه رۆكایه تی یان بون به سه رۆك كۆماریی

بارزانی باس نه كرا؟

ش���وان قه اڵدزێی : له هیچ دانیشتنێكدا باسی ئه وه نه كرا.

ئاوێنه : ئایا له م س���ه ردانه یدا بارزانی هی���چ كۆبونه وه یه كی تایبه ت���ی و نهێنی

له گه ڵ كه س و الیه نه كاندا هه بو؟ ش���وان قه اڵدزێ���ی : نه خێ���ر، به اڵم بۆ نیوه ڕۆك���ه ی له س���ه ر خوانی س���ه رۆك وه زیرانی عێراق، ته نها چه ند كه س���ێكی نوجێفی و ئوس���امه وه ك دیاریك���راوی عه مم���ار حه كیم و ئیبراهی���م جه عفه ری و

ئه وانه به ته نها له سه ر مێزێك بون.به گش���تی ئه گ���ه ر باش���ه ئاوێن���ه : چ هه ڵبس���ه نگێنیت، س���ه ردانه ئ���ه م

ده سكه وتێكی بۆ كورد تێدابو؟ش���وان قه اڵدزێی : ده سكه وته كان شتی دیارنی���ن تا ئاماژه ی���ان پێبكه ین، به اڵم ئه و كێش���انه ی هه بون وه ك���و هه ڵمه تی راگه یاندن له نێوان به غداو هه رێم نه ماوه و گه رموگوڕ په یوه ندیی���ه كان س���ه ردان و

ده كاته وه .ئاوێنه : به بڕوای ت���ۆ وه ك ئه ندامێكی وه ف���دی ك���وردی ، چ���ی له پش���ت ئه م نزیكبونه وه یه ی نێوان بارزانی و مالیكییه

كه ساڵێك له مه وبه ر یه كتریان به دیكتاتۆر تۆمه تبارده كردو ئێستا ده ڵێن براین؟

بارودۆخی به دڵنیایی قه اڵدزێی : شوان هه ردوالی���ان، به رژه وه ن���دی ه���ه ردوال و هه ردو سه ركرده ش���ی تێدایه ، كۆمه ڵێك پاڵه په ستۆ له كوردستان هه یه ، كۆمه ڵێك پاڵه په ستۆ له به غدا هه یه له سه ر مالیكی ، ئه م نزیكبونه وه یه له س���ه ر ئه و ئاس���ته ب���ه رزه كاریگه ری هه ی���ه بۆ ئه وه ی ئه م دو الیه نه به هێزببنه وه و بپه رژێنه س���ه ر

روبه روبونه وه ی نه یارانیان.ل���ه م رۆڵێك���ی ئێ���ران چ ئاوێن���ه :

نزیكبونه وه یه دا هه یه ؟شوان قه اڵدزێی : رۆڵی ئێران به ئاشكرا دیارنیی���ه ، ب���ه اڵم رۆڵێك���ی گه وره ی���ه له عێراقدا، هه مو گۆرانكارییه ك له عێراق ك���ه م تا زۆر ده س���تی ئێران���ی تێدایه ، به تایبه ت���ی كه زۆربه ی ئ���ه و الیه نانه ی گفتوگۆی���ان له گ���ه ڵ كرا ش���یعه بون، هه رچه نده به ڕای من پێویستبو سه ردانی حیزبی ئیسالمی عێراقیش بكرایه و وه فدی كوردی له گه ڵ ئه یاد سامه رائی و ئه وانیش

كۆبونه وه ی هاوبه شی ئه نجامبدایه .

"مالیكی و بارزانی پێویستیان به یه کتره "گفتوگۆیه‌ك‌له‌گه‌ڵ‌‌ئه‌ندامێكی‌‌وه‌فدی‌‌كوردستان

نه جمه دین كه ریم

كۆمه ڵێك پاڵه په ستۆ له كوردستان و له به غدا

له سه ر بارزانی و مالیكی هه یه ،

ئه م نزیكبونه وه یه كاریگه ری هه یه

بۆ ئه وه ی ئه م دو الیه نه بپه رژێنه

سه ر روبه روبونه وه ی نه یارانیان

ئا: نزار گزالی

نه زمی حه زوری كونسڵی گشتی فه له ستین له هه ولێر له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت "دكتۆره تایبه ته كه ی

عه ره فات به ڕه چه ڵه ك كورده ".

زۆرج����ار ئاش����كرایه وه ك ئاوێن����ه : په یوه ندیی����ه ئابورییه كان ده كه ونه پێش قه باره ی سیاس����ییه كان، په یوه ندیی����ه ئاڵوگ����ۆڕی بازرگان����ی س����ااڵنه ی نێوان فه له ستین و هه رێمی كوردستان چه نده ؟

نه زمی حه زوری: تائێس����تا ئه و بابه ته به رێكخستنی په یوه ندی چونكه ناڕونه ، سروش����تی په یوه ندی����ه دوالیه نیه كان����ی نێوانمان هه یه ، په نا به خوا به رنامه یه كی تۆكمه مان ده بێت هه وڵیشی بۆ ده ده ین بۆ ئه وه ی ببێته میكانیزمێك بۆ پته وكردن و دروستكردنی په یوه ندی ئابوری به تایبه تی له روی بازرگانیه وه ، هه رچه نده له ئێستادا په یوه ندی بازرگانی هه یه ، به اڵم له س����ه ر ئاس����تی تاكه كه س����ی وه ك����و كۆمپانیاو دام����ه زراوه كان كه له رێگه ی پێش����انگه هه ولێر. هاتونه ته نێوده وڵه تیه كان����ه وه هه روه ه����ا كۆمپانیاكانی����ش مه به س����تم پێیانڕاگه یاندوی����ن هات����ون ئه وان����ه ی ك����ه گه ش����بینن به جوڵ����ه ی بازرگان����ی هه رێ����م، ئه مه ش واده كات ئ����ه و وێنه یه بگوازنه وه بۆ كۆمپانیاكانی فه له ستین تا هانیانبده ن بۆ ئه وه ی زیاتر بێنه هه رێم، هه روه ها له چه ند رۆژی رابردودا شاندێكی بازرگانانی فه له س����تینی ك����ه پێكهاتبو ل����ه )16( ب����ازرگان، هاتن����ه هه رێم����ی كوردس����تان و چه ندین دی����داری فه رمی و نیمچه فه رمیمان بۆ سازدان و كاریگه ری باشی هه بو، ئێمه ش وه كو كونسڵخانه ی گشتی فه له س����تین هه وڵی زیاتر ده ده ین بۆ ئ����ه وه ی قه باره ی ئاڵوگۆڕی بازرگانی

نێوانمان زیاد بكات.ئاوێنه : ئه و فه له ستینیانه ی له هه رێمی كوردس����تانن زیاتر له كام ش����اری هه رێم

نیشته جێن و ژماره یان چه نده ؟ئامارێكی تائێس����تا حه زوری: نه زمی دروس����ت له به رده س����تدا نی����ه ، ب����ه اڵم رێژه ك����ه ده گاته )300( كه س و به س����ه ر ش����اره كاندا دابه ش����بون، كه زۆرینه یان له هه ولێرن. تائێستا ئێمه له سه روبه ندی رێكخس����تنی ره وه ن����دی فه له س����تینین، ره وه ندی فه له ستینیش دابه شبۆته سه ر چه ند به ش����ێك، به ش����ێكیان به بنچینه له عێراقیش هه ر نیشته جێبون و له عێراق له دایكبون، ئه وانه ی كه دوای نس����كۆی 1948 هاتن����ه عێراق و له عێ����راق مانه وه پێ����ش جه نگی عێ����راق ژماره یان )35( هه زار كه س بو، به اڵم ئێستا ئه و رێژه یه پاشه كش����ه ی كردوه و ره نگه ته نها )6( ه����ه زار كه س مابێت كه به س����ه ر به غداو به سره و موسڵ دابه شبون، ژماره یه كیش له وان����ه هاتونه ته وه هه رێ����م، ئه و جۆره خێزانانه به پێی یاس����ای ئه وسای عێراق له هه مو ج����ۆره ئه رك و ماف و ئیمتیازێك له گه ڵ عێراقیه كان هاوبه شن ته نها مافی به ده ستهێنانی ره گه زنامه نه بێت، ئێستا له رێگ����ه ی الیه نه په یوه ندی����داره كان كار له س����ه ر ئه وه ده كه ین بۆ رێكخس����تنی دۆخ����ی ره وه ندی فه له س����تینی، چونكه به شێكی زۆری ئه و فه له ستینیانه ی عێراق به ڵگه نامه كانیان له ده ستداوه و به ربه ستی زۆر هه ی����ه ب����ۆ نوێكردن����ه وه و دوب����اره به ده ستهێنانی ئه و به ڵگه نامانه ، له هه رێمی كوردستانیش به هه مانشێوه له گه ڵ الیه نه

فه رمیه كان كار له س����ه ر ئه وه ده كه ین بۆ پارێزراوبێت، هاواڵتیانمان مافی ئه وه ی ك����ه هه م����و جارێك به رپرس����انی هه رێم ده رگایان كه دوپاتكردۆت����ه وه ئه وه یان وااڵیه بۆ فه له ستینیه كان، چونكه ئێمه و چه ڵه مه و له ته ن����گ و هاوبه ش����ین كورد س����ه ختیه كان. بۆیه هه وڵمانداوه له گه ڵ الیه نه فه رمیه كان ئاسانكاری بكه ین، بۆ ئه وه ی مافی كاكردن و نیش����ته جێبونیان هه بێت. ره وه ندی فه له س����تینی هه میشه ناوب����راوه ، هێڤیخ����وازم به به رهه مهێ����ن هه بێ����ت و روڵی����ان له كوردس����تانیش نمونه یه كی باش����ترو باشتر نیشانبده ن، به ش����ه كانی دیكه ش ئه و فه له ستینیانه ن كه بۆ كارك����ردن هاتونه ته هه رێم له گه ڵ كۆمپانیا جیهانی����ه كان واته بۆ كاركردن

لێره ن. ئاوێن����ه : ئای����ا فه له س����تین ك����وردی

تێدایه ؟نه زم����ی حه زوری: بێگومان به ش����ێك له رۆڵه كانی گه لی فه له س����تین به بنه چه و نه ژاد ك����وردن، ئ����ه و ژماره ی����ه له گه ڵ تێپه ڕبون����ی كات كه ڵه كه ی����ان ك����ردوه ، به تایب����ه ت ئ����ه و كوردانه ی ك����ه له گه ڵ هاتنه ئه یوبی س����ه اڵحه دینی سه ركرده له پیرۆزیه كانی به رگیریان فه له س����تین و بۆی����ه ك����رد، له فه له س����تین ئیس����ام ژماره یه ك����ی زۆری ئه وان����ه باڵوه یانكرد له ش����اره جیاوازه كانی فه له س����تین وه ك ق����ودس و خه لی����ل و غ����ه ززه ، ژماره یه ك له خێزانه كوردیه كان تائێستاش نازناوی كوردی����ان هه یه وه ك )كوردی و ئه یوبی و زاخۆو ت����اد..( هه روه ها به ش����ێوه یه كی فه رمی الیه نه فه له س����تینیه ئاگاداره كان پێیانڕاگه یاندم كه گه ڕه كێكی گه وره هه یه بنه ماڵه ی پێیانده ڵێن له ش����اری خه لیل ئه یوبی����ه كان ك����ه له بنچین����ه دا كوردن و تائێستاش به دابونه ریته كورده واریه كانی خۆیان ناسراون و له بۆنه كاندا جلی كوردی ده كه نه به ر، هه روه ه����ا دیوانێكیان هه یه به ناوی دیوانی ئه یوبی و هه ر ئه وان بون كه تیپی تۆپی پێی هه ولێریان میوانداری كرد كاتێك سه ردانی فه له ستینیان كرد.

ئاوێن����ه : باس ل����ه وه ده كرێت كوردی رێكخ����راوی له ن����او هه ب����وه عێراق����ی له عه ره فاته وه ئازادیبه خشی فه له ستینی نزیكبون و كاریان له گه ڵ كردوه ، بۆ نمونه

خالید سه الم، ئایا وایه ؟ژماره یه كی به ڵ����ێ، حه زوری: نه زمی زۆری كورد له ریزی شۆڕشی فه له ستینی

به ش����دارییانكردوه ، له وان����ه هه ندێكیان جه نگاوه رب����ون ب����ۆ به ره نگاربون����ه وه ی ئیس����رائیل، به تایبه ت له ئوردن و سوریاو باش����وری لوبن����ان، هه ندێ����ك ل����ه و برا هه روه ه����ا شه هیدیش����كران. كوردان����ه په یوه ن����دی شۆڕش����گێرانی كورد له گه ڵ یاس����ر عه ره فات و نه م����ر س����ه ركرده ی خوالیخۆشبو دكتۆر جۆرج حه به ش هه ر درێژه ی هه بو، هه میش����ه ئه و كوردانه ی كه هاتبونه فه له س����تین به شۆڕش����گێڕو نه به رد ناسراوبون، ته نانه ت به مدواییانه برای یه كێك له و شه هیده كوردانه ی كه له فه له س����تین ش����ه هیدبوه و هه ر له وێش به خاكسپێردراوه خه ڵكی دهۆكه ، هاتنه الم به ڵینمپێدان كه گه ڕامه وه س����ه ردانی گۆڕه كه ی بكه م و زانیاری زیاتری ده رباره كۆبكه م����ه وه . م����ن له رێگ����ه ی ئاوێنه وه رایده گه یه ن����م كه ه����ه ر خێزانێكی كورد شه هیدبوبێت له فه له س����تین رۆڵه كه یان چونكه ئاگادارمانبكه ن����ه وه ، هیوادارین كار له سه ر ئه وه ده كه ین دیواری نه مران فه له س����تین گش����تی له كونس����ڵخانه ی له هه ولێر بكه ینه وه و ناوی ئه و كوردانه ی كه له پێناو فه له س����تین به درێژایی مێژو شه هیدبون هه ڵبواسین. هه روه ها له روی رۆشنبیریشه وه كار له سه ر ئه وه ده كه ین ناوی ئ����ه و ش����اعیرانه كۆبكه ینه وه كه فه له س����تینان ناوی له نوس����ینه كانیاندا

هێناوه و ناوی ئه وانیش به رز رابگرین.ئاوێن����ه : ئای����ا دكت����ۆره تایبه ته كه ی عه ره فات "ئه شره ف كوردی "، كورده یان

ئه م نازناوه ی له شتێكی تره وه هاتوه ؟نه زمی حه زوری: به ڵێ، ئه وه ی كه من گوێبیس����تی بوم ئه و پیاوه به ره چه ڵه ك ك����ورده ، وه كو پێش����تریش وت����م هه ر بنه ماڵه یه ك یان خێزانێك له فه له س����تین كه نازن����اوی كوردی����ان هه بێ����ت ئه وه

به ره چه ڵه ك كوردن.ئاوێنه : ئایا له س����ه ر ئاستی شه خسی مه حمود فه له ستین په یوه ندی سه رۆكی عه ب����اس له گ����ه ڵ س����ه ركرده كانی كورد

چۆنه ؟په یوه ندیه ك����ی ح����ه زوری: نه زم����ی مێژوی����ی و گرنگه ، س����ه رۆك ئه بو مازن فه له س����تینی و س����ه ركرده ی یه ك����ه م عه ره بی بو كه س����ه ردانی كوردس����تانی ك����رد به ش����ێوه یه كی فه رمی له س����اڵی )2009( و له الی����ه ن س����ه رۆك بارزانیه وه پێش����وازی لێكرا، ئه مه ش بوه بنچینه ی په یوه ندییه ك كه له راس����تیدا هه ر بونی

هه ب����وه ، چونكه بارزان����ی په یوه ندیه كی توندوتۆڵ����ی له گ����ه ل یاس����ر عه ره فات و دكتۆر جۆرج حه به ش و به ش����ێكی زۆری سه ركرده فه له ستینیه كان هه بو، هه روه ها كه س����ه رۆك بارزانی ب����ه مردنی )هانی به فه خامه تی په یوه ندی زانی حه سه نی( س����ه رۆك ئه بو مازن كردو پرس����ه نامه ی فه خامه تی به هه مانش����ێوه ئاراسته كرد، تاڵه بانی����ش په یوه ندیه ك����ی توندوتۆڵ و مێژویی له گه ڵ سه ركرده كانی فه له ستین هه بوه ، له ئێستاشدا به ڕێز ئه بو مازن رێزو خۆشه ویستیه كی زۆری هه یه بۆ سه رۆكی له گه ڵی فه رمیه كانم له دانیشتنه هه رێم و هه میش����ه دوپاتیده كاته وه ، جگه له وه ی ئ����ه و په یوه ندیه له بۆنه كاندا هه میش����ه جه ختی له س����ه ر ده كرێت����ه وه . هه روه ها من ده مه وێت وێنه یه ك����ی كۆنی بارزانی له گه ڵ س����ه ركرده ی نه مر یاسر عه ره فات ك����ه له ئه رش����یفی مندا هه ی����ه له رێگه ی رۆژنامه كه تان����ه وه باڵوبكرێته وه . بارزانی هه میشه جه ختی له سه ر ئه وه كردۆته وه كه هه مو كاتێك فه له ستینیه كان جێگه ی كار ئێمه ش به خێرهاتن����ن، رێزگرت����ن و له سه ر پته وكردنی زیاتری ئه وه ده كه ین و هیواداری����ن له ئ����ه رزی واقعی����ش الیه نه فه رمی����ه كان هاوكاری زیاترو زیاتر بكه ن له روی نیشته جێبون و كار راییكردنی ئه و فه له ستینیانه ی كه له هه رێمی كوردستانن. هه روه ها ده بێت ئه وه ش له بیرنه كه ین كه جه نابی بارزانی خۆی له رۆژی كردنه وه ی

كونسڵخانه ی فه له ستین ئاماده بو.ئاوێنه : ئایا سه ركرده كانی فه له ستین و كوڕه كانیان پڕۆژه ی بازرگانیان له هه رێمی

كوردستان هه یه وه ك باس ده كرێت؟له راس����تیدا ح����ه زوری: نه زم����ی هی����چ فه له س����تینی س����ه ركرده كانی پرۆژه یه كی����ان نیه و هیچ ده س����ته یه كی فه رم����ی فه له س����تینی پرۆژه ی����ان نی����ه له هه رێمی كوردس����تان، تائێستا ئه وه ی كه هه بوبێت ته نها ش����تی تاكه كه سیه و ئ����ه و بازرگان����ه فه له س����تینیانه ی ك����ه بازرگانی ده كه ن دورو نزیك په یوه ندیان به الیه نه فه رمیه كانی فه له ستینه وه نیه ، له فه له س����تینیش هه ندێكیان ته نان����ه ت

نیشته جێنین.ئاوێنه : قسه ی ئه وه هه یه بزوتنه وه ی حه م����اس په یوه ن����دی له گ����ه ڵ هێ����زه ئیس����امیه كانی كوردس����تان هه یه ، ئه م

په یوه ندییه چۆنییه ؟نه زم����ی حه زوری: ره نگ����ه ئه وه ته نها قس����ه و ده نگۆش نه بێت و راس����تی بێت، ئه وی����ش به وپێیه ی هه مو هێ����زو حزبه په یوه ن����دی ده ك����رێ ئیس����امیه كان راس����ته وخۆیان له نێوان هه بێت. ده كرێ ئیس����امیه كانی ئێره په یوه ندیان له گه ڵ موسڵمانه كانی ئه ندونوسیا هه بێت. بۆیه من په یوه ندی نێوان هێزه ئیسامیه كانی كوردس����تان و حه م����اس به كارێكی نامۆ نابینم. جگه له وه من له گه ڵ به ش����ێكی زۆری س����ه ركرده و الیه نه ئیسامیه كانی به ش����ێوه یه كی دانیشتوم، كوردس����تان گشتی هه مویان له گه ڵ فه له ستینن، ئه وان هیوای یه كڕیزی و یه ك ماڵی بۆ فه له ستین ئه وه ش����ت ده مه وێت ب����ه اڵم ده خوازن. بۆ رونبكه مه وه تائێس����تا له سه ر ئاستی ره سمی ئێمه وه كو كونسڵخانه ی گشتی فه له س����تینی نه مانزانی����وه كه وه فدێكی بزوتنه وه ی حه ماس س����ه ردانی هه رێمی ئیس����امیه كانی كوردس����تانی كردبێت و

بینیبێت.

بەشی یەکەم

دوای ئەوەی نوس���ینێکم لەو الپەڕەدا لەفەیس���بوک کە ب���رای ئازی���ز کاک گەیان نەژاد دەیباتەڕێوە باڵوکردەوە. کاک س���یروان عەبدول، نوس���ینێکی لەس���ەر هەمان نوس���ین باڵوکردەوە، بەناونیشانی »کێن ئەوانەی ناهێڵن زوو زوو ش���ۆک بین؟«. بەپێویستم زانی، بەشێک لەنوس���ینەکەی و لەو خااڵنەدا کە بەباش���ی دەزان���م، وەاڵمبدەمەوە. لەنوسینەکەمدا گەرچی راستەو ڕاست دەمی قسەم لەسیروان عەبدولە، بەاڵم وەاڵمەکەم بۆ ژمارەیەک لەرۆشنبیرانی دیکەش���ە کە لەس���ەر هەم���ان ئاوازو بەهەمان لۆژیک و عەقڵییەت دەخوێنن. گەرچی خودی نوسینەکەی کاک سیروان بەتەنی���ا وەریبگرین، ڕەنگە ش���ایەنی وەه���ا ماندووبوونێک نەبێت، بەاڵم ئەو عەقڵییەتەی لەپش���ت نوسینەکەوەیە، ئ���ەو مۆدێل���ە لەرۆش���نبیریی قاندراو بەس���ادییزمی ئایدۆل���ۆژی کە بکەری دەمامکی ئەو نوس���ینانەن، ئەمجۆرە دڵسۆزی و وەتەنپەروەرییە ساختەیەی، ئ���ەم ش���ێوانە لەنوس���ین دەیکەن���ە دەی���دەن مارک���ە وەک س���ەریان و ئەمج���ۆرە خۆی���ان، لەناوچاوان���ی لەداڕشتن کە لەش���ێواندن و داتاشین و گرێی سایکۆلۆژی و ئایدۆلۆژی چنراوە، هۆکارێک���ن بێدەنگبوونی هەمیش���ەیی لێی���ان، فەرامۆش���کردنی بەردەوامیان کارێکی هەڵە بێت... ڕاستە دەرگیریی زۆر لەگەڵ ئەم نوس���ینانەدا دەش���ێت زیان���ی بەرچ���او بەه���ەر نوس���ەرێک فەرامۆش���کردنی ب���ەاڵم بگەێنێ���ت، زۆری���ش بەخش���ندەیی ب���ەردەوام و بەرپرس���یارێتییەکی ب���ەر دەمانخاتە تێکدان و ئ���ەو بەرامبەر س���ەختەوە، لەخۆیانگرت���ووە. زۆرەی ش���ێواندنە م���ن گەرچی ئەمج���ۆرە نوس���ینانەم بەگش���تی بەبای فەرامۆشی سپاردوە، بەاڵم ج���ار جار بۆ دەرخس���تنی ئەو وێرانە فیکری و سیاسییەی لەپشتیانەوە ڕادەوەستێت، بەگرنگی دەزانم بەرامبەر

هەندێکیان بێینە دەنگ.

فەنتازیای ئایدۆلۆژی �� خوێندنەوەی هەڵە �� زیادکردنی خەیاڵی

لەس���ەرەتاوە کاک س���یروان عەبدول حەکی���م قس���ەکەرێکی قیاف���ەی ڕوویدەم���ی دەکاتە من و وەردەگرێت و بەمجۆرە دەس���ت پێ���دەکات »بۆ من دەردەکەوێ���ت )وەک نیی���ە، دی���ار ب���ۆ تۆ خۆش���ت دیار نیی���ە( کە ئایا تێزی تۆ لەو دەق���ەدا بەدیارییکراویی چییەو بۆچی پێتوایە پێویس���ت ناکات کەس بەوە شۆک بێت کە ئەم هەفتەیە دەزگای پەرلەم���ان بۆ پێش���ێلکردن و بێحیس���ابکردنی<<نۆرمیدیموکراتیی دەستاودەستکردنی دەسەاڵت<<بەکار هێنرا«. ئەمجۆرە دەستپێکردنەی کاک سیروان کە گوایە تێزی نوسینەکەی من دیار نییە، نە بۆ خۆم و نە بۆ ئەویش، فێڵێکی س���ادەو سەرەتاییە، بۆئەوەی ئ���ەوالوەو بخاتە م���ن نوس���ینەکەی خۆی نوس���ینێکی خەیاڵی دابتاشێت و خ���ۆی نوس���ینەی ئ���ەو لەس���ەر بدوێ���ت ن���ەوەک بابەتی بەردەس���ت و

نوسراوی من.بەڕێزی���ان چ���وار خاڵی گرت���ووە کە بەدەرەنجامگیری خۆی پێیانگەیشتووە و قس���ە لەو چ���وار ئەگ���ەرە فەنتازییە دەکات کە لەوانەیە لەپش���ت مەبەستی منەوە ب���ن. لەدەرەنجامگیری یەکەمدا کاک س���یروان نوس���یویە »یەک���ەم: بۆی هەی���ە تۆ مەبەس���تت ئەوە بێت کە ئەو دۆخە هی���چ چاری نییە، بۆیە پێویست ناکات ش���ۆک بین و تەنانەت پێویستیش ناکات ئیتر ئەوەندە بیری خۆمان���ی بهێنین���ەوە کە ئ���ەو دۆخە دیکتاتۆرییەتە چونکە »دیکتاتۆرییەت لەکوردس���تاندا خ���ۆی پەنجا س���اڵە ه���ەر هەی���ەو ت���ازە چەن���د زۆرینەی بێت و بەدەس���تەوە پەرلەمانیش���مان تەنانەت دەقی دەستوری کوردستانیش بەدڵی خۆمان بنووسینەوە، ستراکتوری ه���ەر لەکوردس���تاندا دەس���ەاڵت ناگۆڕێت و دیس���انەوە پەنجا ساڵی تر دیکتاتۆری ناشیرینتر لەدیکتاتۆرەکانی

ئەمڕۆ دروست دەبنەوە«.

چارە هەیە یان چارە نییەلەنوسینێک دەرەنجامگیری ئەوەی بۆ بگری���ن، ی���ان دەبێ���ت بگەڕێین���ەوە س���ەر نوس���ینەکە یان هی���چ نەبێت بۆ نوس���ەردا ت���ری لەنوس���ینەکانی بەڵگ���ەو ئەرگومێن���ت بگەڕێین. هیچ نوس���ەرێک نییە ڕێ���زی عەقڵی خۆی و خوێن���ەر بگرێت، ڕێ���گا بەخۆی بدات بێئەوەی بخاتەڕوو، دەرەنجامگیرییەک بگەڕێتەوە س���ەر تێکستێک یان چەند تێکستێکی نوسەر. ئەلف و بای نوسین و بەدواداچوون ئەوەیە لەسنووری ئەوەدا بمێنێتەوە کە نوسەر دەیڵێت. نوسەرێک بۆیە هەموو ژیانی دەنوس���ێت و بابەت دەگۆڕێت و ژان���ر دەگوازێتەوە، چونکە ئ���ەوەی دەیەوێت بیڵێت لەیەک جێگاو یەک بابەتدا جێگای نابێتەوە. سەرەتا من دەپرس���م کاک س���یروان لەکوێی نوس���ینەکەی مندا خوێندییەوە کە من دەڵێم »چارە نیی���ە«. لە چ دێڕێک و ل���ە چ جێگایەکدا ئ���ەو دەرەنجامەی مەرجی س���ەرەتاییترین بەدەستهێنا. خوێندنەوە ئەوەیە بزانیت نوس���ینێک لەس���ەر چیی���ە، بابەتەک���ەی چییە، س���نووری قس���ەکانی لەکوێدان... من لەو تێکستەدا کەم و زۆر باسم لەبوون و نەبوونی چ���ارە نەکردوە. پرس���یاری نوسینەکەی من ئەوە نییە کە چارە هەیە یان نیی���ە، لەبەرئەوەی من لەبنەڕەتدا بەوجۆرە بی���ر لەچ���ارە ناکەمەوە تا لەتێکس���تێکی وا بچوکدا وەک وانەی کێش���ەیەک و س���ەرەتایی پۆلێک���ی چارەکەی ڕیزبکەم و هەستمە سەرپێ و ئاسوودەکردبێت، خۆم ویژدانی بەدرۆ ب���ەوەی وابزان���م ، کێش���ەی دونیاو ڕوو، خس���تۆتە لەوتارێکدا چارەکەیم ئەمە عەقڵییەتی کەسانی وەک سیروان عەبدولە ن���ەوەک من. من هیچ کات وا نابینم نوسەرێک ڕێزی خوێنەری خۆی بگرێ���ت، هێند ریاکار بێ���ت پێتبڵێت، من لەنوس���ینێکدا هەم کێشەکان و هەم چارەسەرییەکانتان پێدەڵێم. ئەمە تەنیا لەو نوسەرە بچوکانە دەوەشێتەوە، کە وادەزانن حیزب چۆن پەیمانی بەهەشت ئەوانی���ش دەدات، بەئەندامەکان���ی فەرمانیانە پەیمانی بەهەشت و چارەی سیحراوی بەخوێنەرەکانیان بدەن. هەر لەو دێڕانەوە دیارە کاک سیروان سەر بە چ کولتوورێکی نوسین و بیرکردنەوەیە و ل���ە چ دوکەڵدانێکی ئایدۆلۆژی هاتۆتە

دەرەوە.

)385( سێشه ممه 2013/7/9کوردستانی

به‌ختیار‌عه‌لی‌ده‌ینوسێت

خۆگێلکردن وەک ستراتیژسیروان عەبدول وەک نمونە

كونسڵی گشتی فه له ستین له هه ولێر:ئیسالمیه كانی كوردستان و "حه ماس" له په یوه ندیدان

5

نه زمی حه زوری

سه رکرده کانی فه له ستین هیچ

پرۆژه یه کی بازرگانییان له هه رێمی

کوردستاندا نیه

19 »»19 »»

من گەرچی کونسڵی فه له ستین: ده مه وێت ئه م وێنه كۆنه ی بارزانی له گه ڵ سه ركرده ی نه مر یاسر عه ره فات كه له ئه رشیفی مندا هه یه بۆ یه که مجار له رێگه ی رۆژنامه كه تانه وه باڵوبكرێته وه ئەمجۆرە نوسینانەم

بەگشتی بەبای فەرامۆشی

سپاردوە، بەاڵم جار جار بۆ دەرخستنی ئەو وێرانە فیکری و

سیاسییەی لەپشتیانەوە ڕادەوەستێت،

بەگرنگی دەزانم بەرامبەر هەندێکیان

بێینە دەنگ

‌‌‌ئا:‌سۆران‌كامه‌ران

لیوا‌هه‌ڵۆ‌نه‌جات‌حه‌مزه‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌ئاسایشی‌‌)پارتی‌(‌كه‌ركوك‌له‌م‌

گفتوگۆیه‌ی‌‌ئاوێنه‌دا‌ده‌ڵێت‌"زۆر‌الم‌گرنگ‌نیه‌‌به‌غدا‌به‌فه‌رمیمان‌بزانێت‌چونكه‌‌حكومه‌تی‌‌عێراق‌له‌گه‌ڵ‌زۆر‌

ده‌زگای‌‌كورد‌كێشه‌ی‌‌هه‌یه‌‌نه‌ك‌ته‌نها‌ئاسایش".

له‌هه‌ڵكه‌ندنی‌‌ باس‌ ماوه‌یه‌كه‌‌ ئاوێنه‌:‌كه‌ركوك‌ به‌ده‌وری‌‌ ده‌كرێت‌ خه‌نده‌قێك‌پێتانوای���ه‌‌ئه‌م‌خه‌نده‌قه‌‌چاره‌س���ه‌ری‌‌

دۆخی‌‌ئه‌منی‌‌بكات؟لیوا‌هه‌ڵۆ:‌هه‌ڵكه‌ندنی‌‌خه‌نده‌ق‌رۆڵی‌‌به‌مه‌رجێك‌ ئه‌منیه‌ت‌ له‌پاراستنی‌‌ هه‌یه‌‌دواتر‌پارێزگاری‌‌لێبكرێت‌به‌اڵم‌ناتوانێت‌

به‌ته‌نها‌تیرۆر‌بنه‌بڕبكات.ئاوێنه‌:‌گرنگی‌‌ئه‌م‌خه‌نده‌قه‌‌له‌چیدایه‌‌

وا‌هێنده‌‌باس‌ده‌كرێت؟لی���وا‌هه‌ڵ���ۆ:‌هه‌ندێ���ك‌بابه‌ته‌ك���ه‌‌له‌ڕاگه‌یاندن‌گه‌وره‌كرا‌به‌اڵم‌به‌ڕاس���تی‌‌هه‌بێت‌و‌ پاس���ه‌وانی‌‌ ئ���ه‌م‌خه‌نده‌ق���ه‌‌بازگه‌كان‌چاكبكرێت‌وه‌‌عه‌ناسری‌‌باشی‌‌لێ‌‌بێت‌رۆڵی‌‌باشی‌‌ده‌بێت‌له‌پاراستنی‌‌

كه‌ركوك.‌ئاوێنه‌:‌بۆچ���ی‌‌عه‌ره‌به‌كانی‌‌كه‌ركوك‌واهه‌س���ت‌ده‌كه‌ن‌ئه‌م‌خه‌نده‌قه‌‌له‌دژی‌‌

ئه‌وان‌دروست‌ده‌كرێت؟لیوا‌هه‌ڵ���ۆ:‌هه‌ندێ���ك‌له‌عه‌ره‌به‌كان‌ده‌ڵێن‌خه‌ن���ده‌ق‌وات���ه‌‌جیاكردنه‌وه‌ی‌‌كه‌ركوك‌وه‌‌دانانی‌‌سنوره‌‌به‌بێ‌‌ئه‌وه‌ی‌‌تێبگ���ه‌ن‌ئه‌مه‌‌بابه‌تێك���ی‌‌ئه‌منیه‌‌نه‌ك‌سیاسی‌‌س���نوری‌‌كورد‌چیای‌حه‌مرینه‌‌كه‌ركوك‌ پیشه‌س���ازی‌‌ ناوچ���ه‌ی‌‌ نه‌ك‌هه‌ندێكی‌تر‌تێگه‌یشتن‌پێویستیان‌نیه‌‌

بۆیه‌‌دژی‌‌ده‌بن.ئاوێنه‌:‌ئێوه‌‌وه‌ك‌ئاسایش���ی‌‌پارتی‌‌له‌كه‌ركوك‌بۆچی‌‌كاتێك‌باس‌له‌شكستی‌‌ب���واری‌‌ئه‌من���ی‌‌ده‌كرێ���ت‌خۆتانی‌‌لێ‌به‌دورده‌گرن؟‌مه‌به‌س���تتان‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌بڵێن‌س���لكی‌‌ئه‌م‌ش���اره‌‌الیه‌نێك‌تێدا‌

بااڵده‌سته‌و‌ئێوه‌‌به‌رپرس‌نین؟لی���وا‌هه‌ڵ���ۆ:‌نه‌خێر‌ئێم���ه‌‌خۆمان‌

به‌دورناگری���ن‌به‌اڵم‌كارێك���ی‌‌باش‌نیه‌‌له‌نێ���وان‌)11(‌ده‌زگای‌‌ئه‌من���ی‌‌هه‌مو‌به‌رپرس���یاریه‌تی‌‌بخرێته‌‌ئه‌ستۆی‌‌ئێمه‌‌له‌كاتێكدا‌كه‌‌پۆلیس‌و‌سوپاو‌پێشمه‌رگه‌‌به‌هه‌زاران‌ك���ه‌س‌له‌م‌ش���اره‌ن،‌ئێمه‌‌یارمه‌تی‌‌هه‌مو‌الی���ه‌ك‌ئه‌ده‌ین‌و‌به‌پێی‌‌پش���كی‌‌خۆمان‌زیات���ر‌رۆڵمان‌هه‌بوه‌و‌

هه‌مو‌هاواڵتیانی‌‌كه‌ركوك‌ده‌زانن.ئاوێن���ه‌:‌س���ه‌رۆكی‌‌لیژن���ه‌ی‌‌ئه‌منی‌‌كه‌رك���وك‌بۆچون���ی‌‌ئێ���وه‌ی‌‌ب���ه‌الوه‌‌

گرنگه‌؟لیوا‌هه‌ڵۆ:‌ده‌زگای‌‌ئاسایش‌به‌شێكی‌‌گرنگه‌‌له‌جێبه‌جێكردن���ی‌‌پالنی‌‌ئه‌منی‌‌بۆی���ه‌‌پارێ���زگار‌گرنگ���ی‌‌پێئ���ه‌دات‌و‌كاره‌كانمان‌له‌رابردودا‌ش���اهێده‌‌ئه‌گه‌ر‌به‌قسه‌ی‌‌ ئه‌بێت‌ بیه‌وێت‌سه‌ركه‌وتوبێت‌

هه‌مو‌الیه‌ك‌بكات.ئاوێنه‌:‌ماوه‌یه‌ك‌له‌مه‌وبه‌ر‌وتت‌شتێك‌نیه‌‌ناوی‌‌پالنی‌‌ئه‌منی‌‌بێت؟ئه‌م‌قسه‌یه‌ت‌له‌چیه‌وه‌‌سه‌رچاوه‌ی‌‌گرتوه‌؟دواتر‌ئه‌گه‌ر‌شتێك‌نیه‌‌ناوی‌‌پالنی‌‌ئه‌منی‌‌بێت‌له‌م‌شاره‌‌دانیشتنه‌كانی‌‌لیژنه‌ی‌‌ئه‌منی‌‌تێدا‌

باسی‌‌چی‌‌ده‌كرێت؟لی���وا‌هه‌ڵ���ۆ:‌ئ���ه‌م‌قس���ه‌یه‌م‌له‌وه‌‌سه‌رچاوه‌ی‌‌گرتوه‌‌كه‌‌كه‌س‌موتابه‌عه‌ی‌‌پێویس���تی‌‌نه‌بو‌به‌اڵم‌ئێستا‌بارودۆخه‌‌گۆڕاوه‌و‌سه‌نته‌ری‌‌دژه‌‌تیرۆر‌باره‌گای‌‌بۆ‌كراوه‌ته‌وه‌و‌نوێنه‌رمان‌له‌وێ‌‌كار‌ده‌كات‌دانیشتنه‌كان‌دو‌هه‌فته‌‌جارێكه‌و‌وێنه‌ی‌‌بڕیاره‌كان‌بۆ‌به‌ڕێ���ز‌)نوری‌‌مالیكی‌(و‌وه‌زاره‌ت���ی‌‌دیفاع‌و‌ناوخۆ‌ده‌ڕوات‌ئه‌وان‌ئ���اگادارن‌له‌ناوه‌رۆكی‌‌دانیش���تنه‌كان‌و‌پێموای���ه‌‌رۆڵ���ی‌‌هه‌یه‌‌ب���ه‌اڵم‌دوپاتی‌‌ده‌كه‌م‌ده‌بێت‌موتابه‌عه‌‌زیاتربێت‌نه‌ك‌

بڕیاردان.ئاوێنه‌:‌ئاسایش���ی‌‌ئێ���وه‌‌فه‌رمییه‌و‌دانپێنراوه‌‌له‌الیه‌ن‌حكومه‌تی‌‌ناوه‌نده‌وه‌؟‌هی���چ‌كۆنتاكێك‌هه‌یه‌‌له‌نێ���وان‌ئێوه‌و‌یه‌كنه‌گرتنی‌‌هه‌ردو‌ یه‌كێتی‌؟‌ ئاسایشی‌‌ئاسایش���ی‌‌یه‌كێتی‌‌و‌پارتی‌‌له‌م‌ش���اره‌‌

به‌سلبی‌‌نه‌شكاوه‌ته‌وه‌؟لی���وا‌هه‌ڵ���ۆ:‌فه‌رم���ی‌‌بێت‌ی���ان‌نا‌كه‌ركوك‌ له‌پاراستنی‌‌ به‌ش���دارین‌ ئێمه‌‌هاوبه‌ش���ین‌له‌بڕی���اره‌كان‌و‌من‌زۆر‌الم‌

گرن���گ‌نیه‌‌به‌غ���دا‌به‌فه‌رمیمان‌بزانێت‌چونك���ه‌‌حكومه‌تی‌‌عێ���راق‌له‌گه‌ڵ‌زۆر‌ده‌زگای‌‌كورد‌كێشه‌ی‌‌هه‌یه‌‌نه‌ك‌ته‌نها‌ئاس���ایش‌وه‌ك‌پێش���مه‌رگه‌و‌م���اده‌ی‌‌140و‌بودج���ه‌‌س���ه‌رجه‌م‌دواتری‌‌كورد‌له‌كه‌ركوك،‌له‌گه‌ڵ‌ئاسایشی‌‌)ی.ن.ك(‌هاوبه‌ش���ین‌و‌باش���ترین‌په‌یوه‌ندیم���ان‌په‌یوه‌ندی‌‌ ئاسایش‌ یه‌كنه‌گرتنی‌‌ هه‌یه‌و‌به‌ئێم���ه‌وه‌‌نی���ه‌‌له‌كه‌رك���وك‌بڕیاره‌كه‌‌ته‌نها‌ یه‌كنه‌بونمان‌ ئێمه‌یه‌‌ له‌سه‌ره‌وه‌ی‌‌

ناوه‌‌رۆژانه‌‌كاره‌كانمان‌پێكه‌وه‌یه‌.ئاوێن���ه‌:‌پس���پۆڕانی‌‌ب���واری‌‌ئه‌منی‌‌ده‌ڵێن‌یه‌كێ���ك‌له‌خراپبونه‌كانی‌‌دۆخی‌‌ئه‌من���ی‌‌كه‌ركوك‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌زیاتر‌له‌‌13ده‌زگایی‌‌ئه‌منی‌‌هه‌یه‌و‌په‌یوه‌ندییان‌نیه‌‌

له‌گه‌ڵ‌یه‌كتر؟لی���وا‌هه‌ڵۆ:‌هه‌ندێك‌ل���ه‌و‌ده‌زگایانه‌‌هی���چ‌هێزیكی���ان‌نی���ه‌و‌ته‌نه���ا‌چه‌ند‌ئه‌فس���ه‌رێكن‌به‌تایبه‌ت‌ئه‌وانه‌ی‌‌س���ه‌ر‌به‌عێراق‌په‌یوه‌ندیان‌هه‌یه‌‌به‌اڵم‌هه‌ندێك‌ل���ه‌م‌ده‌زگایانه‌‌له‌ترس���ی‌‌به‌غدا‌ناوێرن‌هه‌بێت‌ له‌گه‌ڵمان‌ ئاشكرایان‌ په‌یوه‌ندی‌‌جی���اوازی‌‌بڕی���اری‌‌به‌غ���داو‌كه‌ركوك‌و‌

سه‌روی‌‌ئێمه‌‌گرفتی‌‌دروستكردوه‌.ئاوێنه‌:‌ماوه‌ی‌‌ده‌‌ساڵه‌‌دۆخی‌‌ئه‌منی‌‌ئه‌م‌ش���اره‌‌چاره‌س���ه‌رنه‌كراوه‌؟‌بڕوات‌وانیه‌‌كورد‌له‌مه‌له‌فی‌‌ئه‌منی‌‌ئه‌م‌شاره‌‌

شكستیهێنابێ؟لی���وا‌هه‌ڵۆ:‌مه‌له‌ف���ی‌‌ئه‌منی‌‌هه‌موی‌‌به‌ده‌س���ت‌ك���ورد‌نی���ه‌و‌م���ه‌رج‌نی���ه‌‌فه‌رمان���ده‌ی‌پۆلیس‌ك���ورد‌بێت‌ئیتر‌هه‌مو‌هێزی‌‌پۆلیس‌دڵسۆزبن‌و‌هه‌روه‌ها‌ده‌زگاكانی‌‌تریش‌جاری‌‌وایه‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌ده‌زگایه‌ك‌كورده‌‌به‌اڵم‌هه‌مو‌پێكهاته‌ی‌‌ت���ری‌‌ده‌زگاكان‌ع���ه‌ره‌ب‌و‌توركمان���ه‌‌ئه‌وه‌ی‌‌م���ن‌بزانم‌هه‌ر‌ئه‌وه‌نده‌‌ده‌كرێت‌كه‌‌ك���راوه‌و‌نه‌بونی‌‌مه‌ش���ق‌و‌جیهازی‌‌ته‌كنه‌لۆجی‌‌پێویس���ت‌و‌كه‌موكوڕیه‌كان‌مه‌له‌ف���ی‌‌ به‌ته‌واوه‌ت���ی‌‌ ك���ردوه‌‌ وای‌‌ئه‌منی‌‌چاره‌س���ه‌ری‌‌نه‌بێت،‌كراوه‌بونی‌‌پارێزگاكانی‌‌ به‌روی‌‌ كه‌ركوك‌ س���نوری‌‌دیاله‌و‌تكریت‌و‌موس���ڵ‌بوه‌ته‌‌هۆكاری‌‌س���ه‌ره‌كی‌‌و‌هاتن���ی‌‌هاواڵتیانی‌‌عه‌ره‌ب‌به‌لێشاو‌له‌ناوچه‌‌گه‌رمه‌كان‌بۆ‌كه‌ركوك‌

ئاڵوزی���ی‌‌دروس���تكردوه‌‌ئه‌گ���ه‌ر‌باس‌له‌فش���اری‌‌دوه‌ل���ی‌‌و‌ئیقلیم���ی‌‌و‌گروپه‌‌له‌سه‌ر‌كه‌ركوك‌ بكه‌ین‌ تیرۆریستیه‌كان‌

هێشتا‌وه‌زع‌باشه‌.ڕازین،‌ له‌ده‌س���ه‌اڵته‌كانتان‌ ئاوێن���ه‌:‌مه‌به‌س���تم‌ئه‌وه‌یه‌‌ك���ه‌‌بڵێم‌ئێوه‌‌وه‌ك‌ده‌زگایه‌كی‌‌ئه‌منی‌‌ده‌سه‌اڵتان‌پێدراوه‌؟‌سه‌رۆكی‌‌لیژنه‌ی‌‌ئه‌منی‌‌هیچ‌ڕێگریه‌كی‌‌

نه‌كردوه‌‌له‌كاره‌كانتان؟لیوا‌هه‌ڵۆ:‌ئێمه‌‌ده‌س���ه‌اڵتی‌‌س���ه‌د‌له‌سه‌دمان‌نیه‌‌به‌اڵم‌ئه‌وه‌ی‌‌پێمانكرابێ‌‌ئه‌منی‌‌ لیژن���ه‌ی‌‌ س���ه‌رۆكی‌‌ كردومانه‌،‌هاوكارب���وه‌و‌گرفت���ی‌‌دروس���تنه‌كردوه‌‌په‌یوه‌ندی‌‌ ئه‌من���ی‌‌ بابه‌ت���ی‌‌ چونك���ه‌‌به‌پاراس���تنی‌‌هاواڵتیان‌هه‌یه‌،‌هه‌موان‌

هاوڕاین‌له‌سه‌ر‌پاراستنی‌‌هاواڵتیان.ئاوێن���ه‌:‌نوس���ه‌رێك‌ده‌ڵێ���ت‌ئه‌گه‌ر‌له‌س���لێمانی‌‌دۆخی‌‌ئه‌من���ی‌‌خراپ‌بێت‌ڕه‌خنه‌‌ئاراس���ته‌ی‌‌یه‌كێت���ی‌‌ده‌كرێت‌و‌ئه‌گه‌ر‌له‌هه‌ولێریش‌خراپبێت‌ئاڕاسته‌ی‌‌ئاراس���ته‌ی‌‌ له‌كه‌ركوك‌ ب���ه‌اڵم‌ پارتی‌،‌

هه‌ردوكیان؟لیوا‌هه‌ڵۆ:‌بارودۆخی‌‌كه‌ركوك‌س���ه‌د‌له‌س���ه‌د‌جی���اوازه‌‌له‌ده���ۆك‌و‌هه‌ولێرو‌

س���لێمانی‌،‌ئێ���ره‌‌بارودۆخه‌ك���ه‌‌ته‌نها‌كورد‌لێی‌‌به‌رپرس‌نیه‌‌به‌ش���ێكی‌‌زۆری‌‌په‌یوه‌سته‌‌به‌به‌غداو‌كێشه‌كانمان‌ئه‌وه‌یه‌‌به‌چاوی‌‌ هاواڵتیان‌ هه‌رێ���م‌و‌ حكومه‌تی‌‌هه‌ولێرو‌س���لێمانی‌‌س���ه‌یری‌‌كه‌ركوك‌ده‌كه‌ن‌و‌هه‌مان‌چاوه‌ڕوانییان‌له‌ئاسایش‌هه‌یه‌‌ك���ه‌‌له‌هه‌ولێرو‌س���لێمانی‌‌هه‌یه‌،‌به‌دڵنیاییه‌وه‌‌كه‌ركوك‌شتێكی‌‌جیاوازه‌‌نه‌ك‌به‌غ���دا‌چه‌ندین‌الیه‌ن���ی‌‌كوردی‌‌و‌عه‌ره‌ب���ی‌‌و‌توركمان���ی‌‌لێ���ره‌‌ته‌داخول‌

له‌بابه‌تی‌‌ئه‌منی‌‌ده‌كه‌ن.كۆنگره‌یه‌ك���ی‌‌ كاتێ���ك‌ ئاوێن���ه‌:‌رۆژنامه‌نوانی‌‌ده‌كرێت‌له‌الیه‌ن‌سه‌رۆكی‌‌لیژن���ه‌ی‌‌ئه‌منی‌)پارێ���زگاری‌‌كه‌ركوك(‌بۆچی‌‌ته‌نها‌ئاسایشی‌‌یه‌كێتی‌‌و‌پۆلیس‌

تێیدا‌به‌شداره‌و‌ئێوه‌‌نابینرێن؟لی���وا‌هه‌ڵۆ:‌بۆ‌ئه‌م‌بابه‌ته‌‌پرس���یار‌له‌خ���ۆی‌‌بك���ه‌ن،‌نازان���م،‌بانگناكرێم‌و‌ره‌نگه‌‌هۆكاری‌‌دیك���ه‌ش‌هه‌بێت‌كه‌س‌ناتوانێ���ت‌ئێمه‌‌په‌راوێزبخ���ات‌چونكه‌‌له‌س���اڵی‌‌)2003(‌تا‌ئه‌م���ڕۆ‌هاواڵتیان‌شه‌هیدمان‌ ‌)52( چیمانكردوه‌و‌ ده‌زانن‌پێش���كه‌ش‌به‌كه‌ركوك‌كردوه‌و‌ده‌ڵێین‌

خۆزگه‌‌وانه‌بوایه‌.

كارێكی‌‌باش‌نیه‌‌له‌نێوان‌)11(‌ده‌زگای‌‌ئه‌منی‌‌هه‌مو‌به‌رپرسیاریه‌تی‌‌بخرێته‌‌ئه‌ستۆی‌‌ئێمه‌،‌له‌كاتێكدا‌كه‌‌پۆلیس‌و‌

سوپاو‌پێشمه‌رگه‌‌به‌هه‌زاران‌كه‌س‌له‌م‌

لیوا‌هه‌ڵۆاشاره‌ن

كوده تا یان چی؟یه‌ك‌ ده‌ڵێ:"س����ته‌مكاریی‌ لۆك‌ جۆن‌ش����ێوه‌ی‌نیی����ه‌،‌به‌ڵك����و‌هه‌ركاتێك‌س����ه‌ركوتكردن‌و‌ ب����ۆ‌ ده‌س����ه‌اڵت‌برس����یكردنی‌خه‌ڵك‌به‌كارهێنرا،‌ئه‌وه‌‌"..سته‌مكاریی‌ سته‌مكاریی..‌ ده‌بێته‌‌نه‌ئای����ن‌و‌ ئیتنی����ك،‌ نه‌نیش����تیمان‌و‌ئایدیۆلۆژی����ای‌هه‌ی����ه‌،‌بۆی����ه‌‌ئه‌گه‌ر‌س����ته‌مكاره‌كان‌ مۆم����ی‌ په‌یك����ه‌ری‌كۆبكرێن����ه‌وه‌،‌ له‌مۆزه‌خانه‌یه‌ك����دا‌تێكه‌ڵه‌یه‌ك‌له‌دیكتاتۆره‌‌عه‌سكه‌رتارو‌عه‌لمانییه‌كان،‌ دیندارو‌ مه‌ده‌نییه‌كان،‌ده‌بینی����ن‌و‌ س����ه‌رۆكه‌كان‌ پاش����او‌له‌جیاوازییه‌كان����ی‌ به‌روتبونه‌وه‌ی����ان‌پێناس‌و‌زه‌مه‌ن‌و‌پۆش����اك،‌هه‌مویان‌هه‌م����ان‌ن����اخ‌و‌بیركردن����ه‌وه‌،‌مێژوی‌ده‌س����ه‌اڵتیان‌ره‌نگڕێژ‌ده‌كات.‌ره‌نگه‌‌ئه‌م����ه‌‌ده‌روازه‌یه‌ك����ی‌گونج����او‌بێت‌ب����ۆ‌ئه‌وه‌ی‌له‌ڕێیه‌وه‌‌قس����ه‌‌له‌س����ه‌ر‌میس����ر‌ ئه‌مدوایی����ه‌ی‌ روداوه‌كان����ی‌بكه‌ین؛‌كه‌‌ئێس����تا‌جه‌ده‌لێكی‌توندی‌روداوه‌كان‌ پێناس����ه‌كردنی‌ له‌س����ه‌ر‌هێناوه‌ت����ه‌‌گۆڕێ،‌ك����ه‌‌ئاخۆ‌ئه‌وه‌ی‌رویدا‌كوده‌تایه‌‌یان‌راس����تكردنه‌وه‌ی‌ره‌وتی‌ش����ۆڕش‌؟..ئه‌وه‌ی‌ده‌سه‌اڵتی‌مورس����ی‌روخاند،‌عه‌س����كه‌ر‌بو‌یان‌خه‌ڵ����ك‌؟..‌پێموای����ه‌‌ج����ارێ‌زوه‌‌به‌رگ����ی‌كوده‌تا‌به‌ب����ه‌ری‌روداوه‌كه‌دا‌بكه‌ین،‌هێش����تا‌ده‌ره‌نجام����ه‌كان‌دوا‌قس����ه‌ی‌خۆیان‌نه‌كردوه‌‌كه‌‌پێناسی‌روداوه‌كه‌مان‌ب����ۆ‌یه‌كالبكه‌نه‌وه‌،‌دیار‌نییه‌‌ئاخۆ‌س����ه‌ره‌نجام‌كامه‌‌ئیراده‌،‌هی‌شه‌قام‌یان‌هی‌سه‌بازگه‌،‌ده‌بێته‌‌بڕیارده‌ری‌ناو‌كۆش����ك‌و‌ئۆفیسه‌كانی‌

ده‌سه‌اڵت؟..‌مێژوی‌نزیكی‌واڵتانی‌عه‌ره‌بی‌پڕیه‌تی‌له‌و‌حاكم‌و‌گوتاربێ����ژه‌‌ده‌مگه‌رمانه‌ی‌به‌ناوی‌شۆڕش����ه‌وه‌‌ به‌جلی‌مه‌ده‌نی‌و‌ده‌ی����ان‌س����اڵ‌حوكم����ی‌واڵته‌كانیان‌كرد،‌ب����ه‌اڵم‌ئه‌وه‌ی‌دواج����ار‌بڕیاری‌له‌وه‌دا‌كه‌‌ئه‌وان‌شۆڕش����گێڕبون‌یان‌كوده‌تاچ����ی،‌ك����رده‌وه‌‌خۆس����ه‌پێن‌و‌ن����ه‌ك‌ ب����ون،‌ س����ته‌مكارییه‌كانیان‌جلوبه‌رگ‌و‌ئیدیعا‌به‌تاڵه‌كانیان..‌ئه‌مه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌ئێس����تای‌میسریش‌واریده‌؛‌له‌دوای‌زیاتر‌له‌ساڵێك‌خۆپیشاندان‌و‌ناڕه‌زایی‌خه‌ڵك‌به‌رامبه‌ر‌سیاس����ه‌ته‌‌نادیموكراتی‌و‌نامه‌ده‌نییه‌كانی‌ئیخوان،‌هه‌روا‌دوای‌ئه‌وه‌ی‌مورس����ی‌بێباكانه‌‌له‌ه����اوارو‌هوتافی‌ملیۆن����ان‌خه‌ڵك،‌له‌سه‌ر‌به‌ئیخوانیكردنی‌دامه‌زراوه‌كانی‌ده‌وڵه‌ت‌و‌ئیهانه‌كردنیان‌هه‌ر‌به‌رده‌وام‌ب����و،‌ئینجا‌س����وپا‌به‌ده‌نگه����ات،‌كه‌‌به‌ده‌نگیش����هات،‌نه‌خش����ه‌رێگای‌ب����ۆ‌هه‌ڵبژاردنی‌پێشوه‌خت‌و‌پێكه‌وه‌ژیانی‌پێكهات����ه‌كان‌و‌‌بنیاتنان����ه‌وه‌ی‌واڵت‌له‌سه‌ر‌بنه‌مای‌ده‌ستورێكی‌كۆكه‌ره‌وه‌‌راگه‌یاند،‌بۆ‌ده‌بێ‌ه����ه‌ر‌ته‌نیا‌له‌به‌ر‌ئ����ه‌وه‌ی‌جل����ی‌خاكیی����ان‌له‌به‌ردایه‌،‌به‌كوده‌تاچ����ی‌ناویان‌بنرێ‌؟!..‌ئه‌ی‌هه‌ر‌ئه‌و‌سوپایه‌‌نه‌بو‌له‌دوای‌روخانی‌موباره‌كی����ش‌م����اوه‌ی‌ئینتیقالیی����ان‌راده‌س����تی‌ئیخوان����ه‌كان‌ك����رد‌؟‌خۆ‌نه‌بو،‌ ك����وڕی‌س����ه‌ربازگه‌‌ مورس����ی‌ب����ه‌اڵم‌له‌م����اوه‌ی‌س����اڵێكی‌ته‌مه‌نی‌كردی‌ هه‌رچی‌ س����ه‌رۆكایه‌تییه‌كه‌یدا،‌له‌دژی‌ق����ه‌زاو‌ده‌س����تورو‌په‌رله‌مان‌و‌له‌پێناوی‌ هه‌موی‌ راده‌ربڕین،‌ ئازادیی‌یه‌كڕه‌نگكردن����ی‌كۆمه‌ڵ����گاو‌ده‌وڵه‌ت‌بو‌له‌ن����او‌ته‌لبه‌ندی‌س����ه‌ربازگه‌یه‌كی‌ئیخوانیی����دا،‌ئێ‌ئ����ه‌و‌له‌یه‌كه‌م‌رۆژی‌ده‌س����تیكرد‌ ده‌س����تبه‌كاربونییه‌وه‌‌ش����ه‌رعیه‌ته‌‌ ئ����ه‌و‌ به‌بنكۆڵكردن����ی‌ش����انازیی‌ تائێس����تاش‌ ئینتخابییه‌ی‌پێ����وه‌‌ده‌كات.‌ل����ه‌دوای‌هه‌ڵبژاردنی‌په‌رله‌مان����ه‌وه‌‌ئاس����تی‌جه‌ماوه‌رێتیی‌ئیخوان‌یه‌كجار‌له‌كه‌میدا‌كه‌‌دواتر‌هه‌م‌له‌هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ی‌سه‌رۆكایه‌تیی‌و‌هه‌م‌له‌هه‌ڵبژاردنی‌رێكخراوه‌‌پیشه‌ییه‌كاندا‌هه‌ڵبژاردنی‌ شه‌رعیه‌تی‌ ره‌نگیدایه‌وه‌و‌زو‌هه‌ڵوه‌ری.‌بۆی����ه‌‌ئه‌وه‌ی‌له‌ماوه‌ی‌رابردودا‌ئیخوانه‌كانی‌میس����ر‌كردیان،‌ش����ێوه‌یه‌كی‌دیكه‌‌بو‌له‌سته‌مكاریی،‌ب����ا‌له‌گوت����ارو‌پاش����خانی‌فكری����ی‌و‌زه‌مه‌نی‌ده‌سه‌اڵتدارێتییه‌كه‌یان‌له‌وه‌ی‌موب����اره‌ك‌جیاوازبوبێت،‌به‌اڵم‌له‌یه‌ك‌بنه‌چه‌وه‌‌سه‌رچاوه‌‌ده‌گرن‌كه‌‌ئه‌ویش‌س����ته‌م‌و‌خۆس����ه‌پاندنه‌،‌یه‌كێكی����ان‌به‌ناوی‌نیشتیمانپه‌روه‌ری‌و‌به‌سندوقی‌پڕكراو‌له‌كارتی‌)به‌ڵێ(‌بۆ‌س����ه‌رۆك،‌ئاینپه‌روه‌ری‌و‌ به‌ناوی‌ ئه‌ویدیكه‌شیان‌له‌و‌)به‌ڵێ(یانه‌ی‌ به‌تاڵبو‌ س����ندوقی‌به‌‌)ب����راكان(‌دران،‌به‌اڵم‌نه‌یانتوانی‌برایه‌تیی‌هه‌مو‌كۆمه‌ڵگا‌بكه‌ن.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

تایبه‌ت)385(‌سێشه‌ممه‌‌662013/7/9

kawamuhamad@yahoo.com

52

به ڕێوه به ری ئاسایشی )پارتی ( كه ركوك: هه ڵكه ندنی خه نده ق ناتوانێ تیرۆر بنه بڕبكات

‌‌‌ئا:‌ئاكۆ‌حه‌مه‌د‌رابی‌‌‌‌‌‌‌‌

چه‌ند‌هه‌فته‌یه‌كه‌،‌گرژی‌‌و‌ئاڵۆزی‌‌نێوان‌ئه‌و‌هێزانه‌ی‌‌سه‌ر‌به‌"په‌كه‌كه‌"ن‌له‌گه‌ڵ‌‌ئه‌و‌هێزانه‌ی‌‌سه‌ر‌به‌"پارتی"ن،‌له‌رۆژئاوای‌‌كوردستان‌توندتر‌ده‌بێته‌وه‌،‌له‌عاموداو‌چه‌ند‌ناوچه‌یه‌كی‌‌دیكه‌ش‌ئه‌م‌ناكۆكیانه‌‌كوشتار‌و‌خۆپیشاندانی‌‌لێكه‌وته‌وه‌،‌ئه‌لپارتی‌‌"كه‌‌هێزێكی‌‌

نزیك‌له‌پارتی‌‌دیموكراتی‌‌كوردستانه‌"،‌‌PYDبه‌تاكڕه‌وی‌تۆمه‌تبارده‌كات،‌PYDش‌گروپه‌‌چه‌كداره‌كانی‌‌ئه‌و‌

حیزبه‌‌به‌"چه‌ته‌"‌ناوده‌بات،‌به‌رپرسی‌‌په‌یوه‌ندیه‌كانی‌‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌په‌كه‌كه‌‌‌PYD"ئه‌حم����ه‌د‌ده‌نی����ز"‌ده‌ڵێ����ت‌"

گه‌وره‌ترین‌هێزی‌‌رۆژئاوای‌‌كوردستانه‌و‌ئێستا‌نزیكه‌ی‌‌80%ی‌‌خه‌ڵكی‌‌ئه‌و‌به‌شه‌ی‌‌كوردستان‌ئه‌ندام‌و‌دۆست‌و‌

الیه‌نگری‌‌PYDن".‌

‌‌به‌رپرس����ی‌‌په‌یوه‌ندیه‌كانی‌‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌په‌كه‌ك����ه‌،‌ئه‌حم����ه‌د‌ده‌نی����ز‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند‌كه‌‌خه‌ریكه‌‌نه‌خش����ه‌ی‌‌سیاسی‌‌رۆژهه‌اڵتی‌‌ناوه‌ڕاست‌گۆڕانكاری‌‌به‌سه‌ردا‌دێ����ت‌و‌ئه‌وانیش‌به‌گرنگی����ه‌وه‌‌ده‌ڕواننه‌‌ئه‌و‌پرس����ه‌و‌چاودێری‌‌دۆخه‌كه‌‌ده‌كه‌ن.‌به‌گش����تیش‌ده‌رفه‌تی‌‌گرن����گ‌بۆ‌كورد‌دروستبوه‌.‌بۆیه‌‌هه‌ر‌له‌و‌چوارچێوه‌یه‌دا،‌ئێستا‌رۆژئاوای‌‌كوردستان‌به‌بارودۆخێكی‌‌هه‌ستیاردا‌ره‌تده‌بێت‌و‌هه‌قه‌‌به‌وریاییه‌وه‌‌مامه‌ڵ����ه‌ی‌‌له‌ته‌ك����دا‌بكه‌ی����ن.‌هه‌روه‌ك‌رونیش����یكرده‌وه‌‌كه‌‌پێویسته‌‌كورد‌ئه‌و‌ده‌رفه‌تانه‌ی‌‌كه‌‌دێنه‌‌پێش����ه‌وه‌‌له‌كیس‌خۆی‌نه‌دات‌و‌پێویس����ته‌‌ئه‌و‌ده‌رفه‌تانه‌‌بۆ‌ك����وردو‌به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانی‌‌گه‌لی‌‌كورد‌به‌كاربێنی����ن.‌تاك����و‌كوردیش‌وه‌ك‌هه‌ر‌گه‌لێكی‌‌سه‌ر‌ئه‌م‌زه‌مینه‌،‌له‌سه‌ر‌خاكی‌‌ب����ه‌اڵم‌به‌بۆچونی‌‌ خۆی‌‌به‌ئازادی‌‌بژی،‌ده‌نیز‌ئێس����تا‌له‌خۆرئاوای‌‌كوردس����تان،‌هه‌ندێك‌هێزی‌‌ك����وردی‌‌وه‌ك‌ناحه‌زانی‌‌گه‌لی‌‌ك����ورد‌ره‌فت����ار‌ده‌ك����ه‌ن‌و‌ئه‌وان‌

نایانه‌وێت‌كورد‌له‌و‌به‌ش����ه‌ی‌‌كوردستان‌به‌و‌مافانه‌ی‌‌خۆی‌‌بگات‌و‌ئه‌وان‌به‌دوای‌‌به‌رژه‌وه‌ندییه‌كان����ی‌‌خۆی����ان‌كه‌وت����ون.‌نه‌ته‌وه‌كه‌یان،‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌كان����ی‌‌ نه‌ك‌ب����ه‌اڵم‌وه‌ك‌ناوبراو‌هێم����ای‌‌بۆ‌ده‌كات‌كه‌‌"هه‌ندێ����ك‌هێزو‌گروپی‌‌كوردی‌‌ئه‌وه‌‌ه����ه‌زم‌ناكه‌ن‌و‌به‌و‌لۆژیكه‌‌كارده‌كه‌ن‌كه‌‌ئه‌گ����ه‌ر‌ئه‌وان‌نه‌بن‌ئه‌وه‌‌نابێت‌كه‌س����ی‌‌

دیكه‌‌هه‌بێت".‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌ په‌یوه‌ندیه‌كانی‌‌ به‌رپرس����ی‌‌په‌كه‌ك����ه‌‌ئه‌وه‌ش����ی‌‌خس����ته‌رو‌ك����ه‌‌بۆ‌به‌مه‌به‌س����تی‌‌ نی����ازه‌و‌ ئه‌و‌ هێنان����ه‌دی‌‌له‌باربردنی‌‌ئ����ه‌و‌زه‌مینه‌یه‌ی‌‌كه‌‌هاتۆته‌‌پێش����ه‌وه‌،‌ئه‌و‌هێ����زو‌گروپانه‌‌خه‌ریكی‌‌خۆی����ان‌ نه‌ته‌وه‌ك����ه‌ی‌‌ دژی‌‌ پیالن����ن‌به‌فیتی‌‌دوژمنان����ی‌‌گه‌له‌كه‌مان‌و‌واڵتانی‌‌ده‌ره‌كی‌،‌ئه‌و‌وتی‌‌"واته‌‌ئێستا‌پیالنێك‌

له‌رۆژه‌ڤدای����ه‌و‌ده‌خ����وازن‌ئ����ه‌و‌پیالنه‌‌س����ه‌ربخه‌ن.‌به‌اڵم‌خۆش����به‌ختانه‌‌گه‌لی‌‌ئێمه‌‌ئه‌و‌كه‌س‌و‌الیه‌نانه‌‌باش‌ده‌ناسێت‌و‌ناهێڵت‌ئه‌و‌پیالنانه‌یان‌سه‌ربگرێت‌و‌ئه‌و‌جموجۆاڵنه‌ش‌ناڕه‌واو‌نامه‌شروعن‌و‌بۆیان‌

ناچێته‌سه‌ر".‌ئه‌م‌قس����انه‌ی‌‌به‌رپرسه‌كه‌ی‌‌په‌كه‌كه‌،‌وه‌ك‌ئاماژه‌یه‌كن‌بۆ‌چه‌ند‌هێزو‌گروپێكی‌‌رۆژئاوای‌‌كوردستان‌كه‌‌به‌شێكیان‌نزیكن‌‌PYDله‌پارتی‌‌دیموكراتی‌‌كوردس����تان‌و‌تۆمه‌تباریان‌ده‌كات‌به‌ده‌ست‌تێكه‌ڵكردن‌له‌گه‌ڵ‌توركیاو‌دروس����تكردنی‌‌پش����ێوی‌‌

له‌رۆژئاوای‌‌كوردستان.‌PYDزۆرجار‌سكااڵی‌‌ئه‌وه‌‌ده‌كرێت‌كه‌‌ی‌‌نزیك‌له‌په‌كه‌ك����ه‌،‌ده‌رفه‌تی‌‌كاركردن‌به‌هێزه‌‌سیاس����یه‌كانی‌‌دیكه‌ی‌‌رۆژئاوای‌‌كوردس����تان‌نادات،‌ده‌نیز‌ده‌ڵێت‌"هه‌مو‌

ئ����ه‌و‌قس����انه‌‌دورن‌له‌راس����تیه‌وه‌".‌ئه‌و‌وتی‌‌"به‌اڵم‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌شدا‌هه‌قیقه‌تێك‌هه‌یه‌‌كه‌‌پێویس����ته‌‌هه‌موم����ان‌بیزانین‌و‌‌PYDدانیپێدابنێین،‌ئه‌ویش‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌گه‌وره‌ترین‌هێزی‌‌خۆرئاوای‌‌كوردستانه‌و‌گه‌لی‌خۆرئاوای‌‌كوردستانیش‌پشتگیری‌‌ده‌كه‌ن‌و‌ده‌توانم‌بڵێم‌كه‌‌ئێستا‌نزیكه‌ی‌‌80%ی‌‌خه‌ڵكی‌‌ئه‌و‌به‌ش����ه‌ی‌‌كوردستان‌

ئه‌ندام‌و‌دۆست‌و‌الیه‌نگری‌‌PYDن".‌ده‌نیز‌جه‌خت‌له‌س����ه‌ر‌ئه‌وه‌‌ده‌كاته‌وه‌‌ك����ه‌‌"‌كۆمه‌ڵه‌‌ك����ه‌س‌و‌الیه‌نێ����ك‌دژی‌‌PYDن‌و‌بۆ‌ئه‌و‌مه‌به‌سته‌ش‌كه‌وتونه‌ته‌‌بانگه‌شه‌كردن‌دژی‌‌PYD.‌ئه‌م‌كارانه‌ش‌به‌به‌رنامه‌و‌پالن‌ئه‌نجامده‌درێت،‌هه‌ڵبه‌ته‌‌ئه‌مه‌ش‌ئاڵۆزی‌‌دروستده‌كات.‌به‌تایبه‌ت‌‌PYDئ����ه‌و‌هێزانه‌‌مه‌به‌س����تیانه‌‌ك����ه‌‌له‌به‌رچ����اوی‌‌خه‌ڵ����ك‌و‌دونیا‌ناش����یرین‌س����ه‌رناگرێت.‌چونكه‌‌ ئه‌م����ه‌ش‌ بكه‌ن.‌ئامانج����ی‌‌ئه‌وان����ه‌‌دیاره‌‌كه‌‌پاراس����تن‌و‌ته‌سكی‌‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌‌ ده‌س����ته‌به‌ركردنی‌‌

حزبایه‌تیه‌و‌هیچی‌‌تر".‌س����ه‌یری‌‌ "ئه‌گ����ه‌ر‌ وت����ی‌‌ ده‌نی����ز‌سیاس����ه‌ته‌كانیان‌بكه‌ی����ن،‌ده‌بینین‌كه‌‌ئه‌و‌هێزو‌گروپانه‌‌هه‌میشه‌‌سپی‌‌به‌ره‌ش‌وێنا‌ده‌كه‌ن،‌ئه‌گینا‌ئێمه‌ش‌دان‌به‌وه‌دا‌

ده‌نێین‌كه‌‌كه‌م‌و‌كورتی‌‌هه‌یه‌".‌ناوبراو‌له‌درێژه‌ی‌‌قس����ه‌كانیدا‌باس����ی‌‌له‌وه‌ش����كرد‌كه‌‌گه‌لی‌‌ك����ورد‌له‌رۆژئاوای‌‌كوردس����تان‌هه‌م����و‌هه‌قیقه‌ته‌كان����ی‌‌بۆ‌ئ����ه‌و‌ده‌مانه‌ی‌‌ ده‌ركه‌وت����وه‌.‌به‌تایبه‌ت‌هێرش‌له‌حه‌له‌ب‌و‌ئه‌شره‌فیه‌و‌سه‌رێكانی‌‌دروس����تبو،‌ئ����ه‌و‌هێزانه‌‌له‌ك����وێ‌بون‌و‌خه‌ریك����ی‌‌چ����ی‌ب����ون؟‌ئ����ه‌وده‌م‌ئه‌وه‌‌هێزه‌كان����ی‌‌‌PYDب����ون‌ك����ه‌‌ئه‌رك����ی‌‌هاواڵتیان����ی‌‌ كوردس����تان‌و‌ پاراس����تنی‌‌كوردیان‌گرته‌‌ئه‌ستۆ.‌سه‌باره‌ت‌به‌وه‌ی‌‌بۆچی‌‌‌PYDڕێگه‌‌به‌دروس����تبونی‌‌هێزی‌‌دیكه‌ی‌‌چه‌كداری‌‌نادات؟‌ئه‌و‌به‌رپرسه‌ی‌‌په‌كه‌ك����ه‌‌رونیده‌كاته‌وه‌‌كه‌‌ئه‌وه‌‌كارێكی‌‌هه‌ڵه‌ی����ه‌و‌نابێت‌و‌ناكرێ����ت‌كه‌‌دو‌هێزی‌‌چه‌ك����داری‌‌ئاوابكرێن.‌چونك����ه‌‌به‌وته‌ی‌‌

ده‌نی����ز‌له‌ئه‌گ����ه‌ری‌‌دروس����تبونی‌‌هێزی‌‌دیكه‌ی‌‌چه‌كداری‌،‌ئه‌وه‌‌ره‌وشی‌‌كوردان‌ئاڵۆز‌ده‌بێ����ت.‌"‌چونكه‌‌ئێمه‌‌پێمانوایه‌‌ئه‌مه‌‌دوباره‌كردن����ه‌وه‌ی‌‌هه‌مان‌ئه‌زمونی‌‌باش����وری‌‌كوردس����تانه‌‌ك����ه‌‌هه‌ركه‌س‌و‌حزبێك‌خاوه‌نی‌‌له‌ش����كرو‌هێزی‌‌تایبه‌ت‌كارێك����ی‌‌ ئه‌م����ه‌ش‌ ك����ه‌‌ به‌خۆیه‌ت����ی‌.‌هه‌ڵه‌ی����ه‌و‌ئێمه‌‌ناخوازین‌ئ����ه‌م‌ئه‌زمونه‌‌دوباره‌بكه‌ینه‌وه‌.‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌له‌دۆخێكی‌‌وه‌هادا‌هه‌ر‌حزبه‌و‌هه‌ركه‌سه‌‌بۆ‌خۆیان‌و‌له‌پێن����او‌به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانیان‌كارده‌كه‌ن.‌لۆژیكێكی‌‌هه‌ڵه‌و‌مه‌ترسیداره‌".‌ ئه‌مه‌ش‌ئه‌و‌وتی‌‌"ئێمه‌‌پێمانوایه‌‌جگه‌‌له‌هه‌رێمی‌‌كوردستان،‌له‌هیچ‌واڵتێكی‌‌دونیا‌شتێكی‌‌له‌و‌ش����ێوه‌یه‌‌نیه‌،‌له‌هه‌مو‌دونیا‌ده‌یان‌حزبی‌‌جیاواز‌له‌چوارچێوه‌ی‌‌یه‌ك‌واڵتدا‌دروس����ت‌ده‌بن،‌ب����ه‌اڵم‌بۆ‌مه‌س����ه‌له‌ی‌‌هێزو‌س����وپا‌ئه‌وه‌‌لۆژیكێكی‌‌نادروسته‌و‌پێویسته‌‌یه‌ك‌هێزو‌یه‌ك‌له‌شكر‌هه‌بێت‌كه‌‌ئه‌ویش‌هی‌‌هه‌مو‌گه‌ل‌بێت‌و‌پاراستنی‌‌هه‌مو‌گه‌لی‌‌له‌ئه‌ستۆ‌بێت.‌كه‌‌له‌ئێستادا‌یه‌په‌گه‌ی‌‌س����ه‌ر‌به‌‌په‌یه‌ده‌‌به‌باشی‌‌ئه‌و‌

ئه‌ركه‌‌جێبه‌جێده‌كات".‌زۆرج����ار‌هێزه‌كان����ی‌‌یه‌په‌گه‌ی‌‌س����ه‌ر‌به‌په‌یه‌ده‌،‌تۆمه‌تبارده‌كرێن‌به‌هێرشكردنه‌‌س����ه‌ر‌خه‌ڵك‌و‌س����ه‌ر‌حزب����ی‌‌ئه‌لپارتی‌‌كوردس����تان،‌ دیموكراتی‌‌ له‌پارتی‌‌ نزیك‌ل����ه‌م‌روه‌وه‌‌به‌رپرس����ی‌‌په‌یوه‌ندییه‌كانی‌‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌په‌كه‌كه‌‌هه‌م����و‌ئه‌و‌تۆمه‌تانه‌‌ره‌تده‌كاته‌وه‌و‌به‌قس����ه‌ی‌‌بێبنه‌ما‌ناویان‌

ده‌بات.‌ده‌نی����ز‌وتی‌‌"ده‌مه‌وێ����ت‌دواجار‌ئه‌وه‌‌بڵێم‌كه‌‌جگه‌‌له‌وه‌ی‌‌سیاس����ه‌تی‌‌توركیا‌له‌و‌به‌ش����ه‌ی‌‌كوردستاندا‌س����ه‌ركه‌وتنی‌‌به‌ده‌س����تنه‌هێنا،‌هاوكات‌رژێمی‌‌سوریاو‌ئۆپۆزس����یۆنیش،‌هیچیان‌سه‌رنه‌كه‌وتن،‌به‌اڵم‌ك����ورد‌به‌ئیراده‌و‌هێ����زی‌‌خۆیه‌وه‌‌له‌رۆژئ����اوای‌‌كوردس����تان‌ت����ا‌راده‌یه‌كی‌‌به‌ده‌س����تهێناوه‌و‌ س����ه‌ركه‌وتنی‌‌ ب����اش‌توانیویه‌تی‌‌هه‌مو‌پیالن‌و‌به‌ربه‌س����ته‌كان‌

تێكبشكێنێت".‌

په‌كه‌كه‌:هه‌ندێك‌هێزی‌‌كوردی‌‌وه‌ك‌

ناحه‌زانی‌‌گه‌لی‌‌كورد‌ره‌فتار‌ده‌كه‌ن

جه نگی ساردی په كه كه و پارتی ..له رۆژئاوای كوردستان ده بێته شه ڕی گه رمی هێزه كوردییه كان

PYDچه‌کدارێکی‌

پارێزگارێكی‌‌خه‌واڵوره گ و ریش���ه ی ب���ۆ بنه ماڵه یه ك���ی ئاینی ناسراوی ش���اره كه ی ده گه ڕێته وه ، كه چی جل���ی ئاینی له به رن���اكات، ته مه نی )47( ساڵه و ده وترێت )12( ساڵه توشی خه مۆكی بوه و رۆژانه )18( كاژێر ده خه وێت، كه چی ئه نجومه نی پارێزگای ناس���رییه به پارێزگار

هه ڵیبژارد: یه حیا محه مه د ناسریی .ئه نجومه ن���ی )2013/6/16( رۆژی پارێ���زگای ناس���رییه به زۆرین���ه ی ده نگی ئه ندامانی )17 ده ن���گ(، یه حیا محه مه د باق���ر عه باس���ی ته مه ن )47( س���اڵی به پارێزگار هه ڵبژارد. ناوبراو كوڕی پێنجه می ئایه تواڵ محه مه د باقر ناسرییه ، كه یه كێك له زانا ئاینیه ناسراوه كانی باشوری عێراق. هه رچه ن���ده ریش���ه ی بنه ماڵه كه ی ئاینیه ، به اڵم خ���ۆی جلی مۆدێ���رن له به رده كات و ده خوازێت ده سكه وت و مێژویه ك بۆ خۆی و

خێزانه كه ی تۆمار بكات.یه حی���ا، به كالۆریۆس���ی له قانون هه یه . له س���ه رده می رژێم���ی به عس���دا له گ���ه ڵ ئێ���ران ب���ه ره و عێراق���ی خێزانه ك���ه ی جێهێشتوه ، پاشان چوه ته سویدو تاساڵی )2003( ل���ه وێ گیرس���اوه ته وه . به پێ���ی هه ندێك ماڵپ���ه ری عێراقی ، یه حیا ماوه ی )12( س���اڵه دوچاری نه خۆشی خه مۆكی هاتوه ، به جۆرێك ئه و كاته ی له سوید ژیاوه به هۆی نه خۆش���یه كه ی موچه ی سۆسیالی نه خۆش���ی خه واڵوی وه رگرتوه ، هه روه ها هه یه و به رده وام هه ستی پێده كات و رۆژانه

"18" كاژێر ده خه وێ .هه روه ه���ا ب���اس له وه ده كرێت ب���ه ر له روخانی رژێمی به ع���س، له خوێندنگایه كی ئه هلی س���ه ر به ره وه ندی عێراقی له سوید، بوه ت���ه مامۆس���تای عه ره ب���ی ، ده وام له و خوێندنگایه ته نها رۆژانی ش���ه ممه هه بوه ، به اڵم ئیداره ی خوێندنگاكه به هۆی الوازی

كه سایه تیه وه ده ریكردوه .دوای روخان���ی رژێمی به عس له س���اڵی عێ���راق و ب���ۆ گه ڕاوه ت���ه وه )2003(په یوه ندیك���ردوه به حیزبی ده عوه ی نوری ئه میندارێتی له نوسینگه كه ی و مالیكیه وه و گشتی ئه نجومه نی وه زیران ده ستبه كاربوه ، حكومه ت و راوێ���ژكاری بوه ت���ه پاش���ان دواتری���ش بوه ت���ه ئه ندام���ی ئه نجومه نی به ناوی برایه ك���ی له ئێستاش���دا پارێزگا. ش���ێخ محه مه د مه هدی ئه ندامی پارله مانی

عێراقه .شاری ناس���رییه )375 كم( ده كه وێته باش���وری به غداده وه . رۆژی )2013/5/4( س���ه ربه خۆی ب���ااڵی كۆمیس���یۆنی هه ڵبژاردنه كانی عێ���راق، ئه نجامی كۆتایی پارێزگاك���ه ی ئه نجومه ن���ی هه ڵبژاردن���ی راگه یان���د، هه ڵبژاردنه ك���ه رۆژی )4/20( ئه نجام���درا. به پێ���ی ئه نجامه كه لیس���تی ده وڵه ت���ی قان���ون یه كه م ب���وه و له كۆی )31( كورس���ی ئه نجومه نه كه ، ده كورسی به ده س���تهێناوه ، به دوای���دا هاوپه یمان���ی مه واتینی عه مم���ار حه كیم دێت كه حه وت كورسی بردۆته وه ، پاش���ان ره وتی سه در به پێنج كورس���ی و كوتله ی ته زامون س���ێ كورسی و وه فای نیشتیمانی سێ كورسی و هاوپه یمانی گردبونه وه ی نیش���تیمانی دوو كورسی و هاوپه یمانی مه ده نی دیموكراسی كورس���یه ك. ب���ه اڵم به ماوه یه كی كه م دوو ئه ندامی ره وتی س���ه در جیابونه وه و چونه

پاڵ ده وڵه تی قانون.ره وت���ی الیه نگران���ی )6/20( رۆژی س���ه در له پارێزگاك���ه ل���ه دژی پارێزگاری نوێ خۆپیش���اندانیان ئه نجام���دا، به وته ی نه خۆش���ی پارێزگاره كه خۆپیش���انده ران ده رون���ی هه ی���ه و رۆژان���ه )18( كاژێ���ر

ده خه وێت. پارله مانتاری عێراق و دانیشتوی ناسرییه محه مه د ئه ل���كاش، داوا له س���ه رۆكایه تی كۆماری عێراق ده كات، به رله وه ی مه رسومی ده ستبه كاربونی پارێزگاری نوێ ده ربكات، ره وان���ه ی لیژنه یه ك���ی پزیش���كی ده رونی

بكات و له بڕوانامه كه شی بكۆڵێته وه .پارێزگای ناس���رییه ژماره ی دانیشتوانی دوو ملی���ۆن ك���ه س ده بێت، له ئێس���تادا گرفت���اری چه ندی���ن كێش���ه یه ، له وان���ه كه م���ی خزمه تگ���وزاری بنه ڕه ت���ی و زۆری گه نده ڵی ، ئه م���ه جگه له بێكاری گه نجان و به جۆرێ���ك ه���ه ژاری ، ته شه نه س���ه ندنی به پێی هه ندێك داتاو س���ه رژمێری ، دووه م هه ژارتری���ن پارێزگای عێراقه . س���ه رباری ئه وانه حیزب���ه كان و خێڵ���ه كان به ته واوی كۆنترۆڵی فه رمانگه و ده زگا هه ستیاره كانی شاره كه یان كردوه . ئه وه له كاتێكدایه ئه م شاره خاوه نی سامانێكی نه وتی زه به الحه ، كه به پێنج ملی���ار به رمیل ده خه مڵینرێت و حكوم���ه ت گرێبه س���تی له گ���ه ڵ چه ن���د كۆمپانیایه كی گه وره ی جیهانیدا كردوه تا

وه به رهێنانی تێدا بكه ن.

7 )385( سێشه ممه 2013/7/9 عێراق

پرۆفایل

ئا: سۆران كامه ران

پارله مانتاره عێراقیه كان بۆچونی جیاوازییان له باره ی درێژكردنه وه ی

ماوه ی سه رۆكایه تی بارزانیه وه هه یه ، پارله مانتارێك به پێچه وانه ی

ده ستوری ده زانێت، پارله مانتارێكی دیكه ش پێیوایه هه نگاونانه

به ره و دیكتاتۆرییه ت. هه روه ها سه رۆكی لیستی ئه حراری سه ر

به وتی سه دریش ده ڵێت "به هیواین درێژكردنه وه ی واده ی سه رۆكایه تی

هه رێم له ڕێگه ی سازانه وه بێت".

پارله مان���ی ،)2013/6/30( رۆژی كوردستان له كه ش���ێكی پڕ له بارگرژی له نێوان پارله مانتارانی ئۆپۆزس���یۆن و ده سه اڵتدا، پڕۆژه یاسای درێژكردنه وه ی م���اوه ی پارله مان���ی كوردس���تانی بۆ دو مان���گ، واته ت���ا )2013/11/1( و س���ه رۆكایه تی هه رێمیشی بۆ دوو ساڵ

واته تا )2015/8/19( درێژكرده وه .سه ر ئه حراری لیس���تی س���ه رۆكی به ره وت���ی س���ه در به ه���ا ئه عره جی ، به ئاوێنه ی راگه یاند به پێویستی ده زانن درێژكردن���ه وه ی واده ی س���ه رۆكایه تی هه رێمی كوردستان "له ڕێگای سازانه وه بێت و هه م���وو الیه ن���ه كان پێی رازی

بن".له ب���اره ی ئ���ه و ده نگۆیان���ه ی ك���ه ده وترێت مالیك���ی و بارزانی رێكه وتون واده ی درێژكردن���ه وه ی له س���ه ر س���ه رۆكایه تیان، له كاتێكدا پارله مانی عێراق یاسای دیاریكردنی ماوه ی هه ر سێ سه رۆكایه تیه كه ی عێراقی بۆ دوو خول په س���ه ند كردوه ، ئه عره جی ، كه سه رۆكی لیژنه ی نه زاهه یه له پارله مانی عێ���راق، ده ڵێ���ت "مه س���ه له ی هه رێم جیاوازه له گ���ه ڵ عێراق، چونكه ئه وان خاوه ن ده س���تور نین، ب���ه اڵم عێراق ده ستوری هه یه و یه كێك له بڕگه كانی زۆر به ڕونی ده ڵێت سه رۆك وه زیران له دوو خول زیاتر مافی خۆكاندیدكردنی نیه و

ئه مه ش هیچ ته فسیرێك هه ڵناگرێ".كوردستان پارله مانی یاس���ایه كه ی

م���اوه ی درێژكردن���ه وه ی ه���ۆكاری ئه وه ی ب���ۆ گه ڕاندۆته وه پارله مان���ی بڕیاروایه )2013/9/21( هه ڵبژاردن بۆ پارله مانی كوردستان خولی چواره می بكرێت، ئه م خوله ش له )2013/8/20( ته واوده بێت، بۆ ئه وه ی هیچ بوارێك بۆ به تااڵیی یاسایی له هه رێمدا نه ڕه خسێت پارله مانی ئه ندامان���ی هه ڵبژاردنی تا ن���وێ و گرێدانی دانیش���تنی یه كه می ، ئ���ه م یاس���ایه ده رچوێن���را. هه روه ها س���ه رۆكایه تی ماوه ی درێژكردنه وه ی هه رێم���ی گه ڕاندۆته وه بۆ به رژه وه ندی گشتی ، به اڵم به بۆچونی پارله مانتارێك

ئه و یاسایه دژی ده ستوری عێراقه . پارله مانتاری لیستی عێراقیه ی سپی جه مال به تیخ، بۆ ئاوێنه ی رونكرده وه س���ه رۆكایه تی ماوه ی درێژكردنه وه ی هه رێ���م "رون و ئاش���كرایه پێچه وانه ی هۆكاره كه شی یاس���ایه ". ده س���تورو گه ڕانده وه بۆ ئه وه ی له یاس���ادا ماوه ی

س���ه رۆكایه تی به دوو خول دیاریكراوه ، هه ر خولێكیش چوار س���اڵه ، هه روه ها ده ڵێ���ت "درێژكردن���ه وه ی ماوه ی هه ر ده ستوره ، پێچه وانه ی سه رۆكایه تیه ك چونكه س���ه رۆكایه تی ته نه���ا بۆ دوو خول���ه ". نیگه رانیش���ه ل���ه وه ی ك���ه عێراق به ره و ئ���ه وه ده چێت "خه ریكه له پۆست و كورسی ده س���به ردانه بون

ده بێته كلتور".پارله مانتارێك���ی لیس���تی ده وڵه تی یاسای نوری مالیكی ، داوا له سه رۆكی هه رێ���م ده كات واژو له س���ه ر یاس���ای درێژكردنه وه ی ماوه ی سه رۆكایه تیه كه ی نه كات، چونكه پێیوایه درێژكردنه وه كه

هه نگاونانه به ره و دیكتاتۆرییه ت.پارله مانتاری عێراق له س���ه ر لیستی ده وڵه تی قانون س���ه لمان موس���ه وی ، رایگه یان���د "درێژكردن���ه وه ی م���اوه ی س���ه رۆكایه تی هه رێم���ی كوردس���تان بۆ دوو س���اڵی دیكه ، هه نگاوه به ره و

داواده كات هه روه ه���ا دیكتاتۆریه ت". "ئاوڕێك پارله مانی كوردستان ده كات بداته وه ". پاشان ده ڵێت له دیموكراتی "ئێمه چ���اوه ڕوان ده كه ین س���ه رۆكی هه رێم یاساكه واژو نه كات و پابه ندبێت به ده س���تاو ده س���تكردنی ئاشتیانه ی

ده سه اڵته وه ".ن���او كورده كان���ی پارله مانت���اره پارله مانی عێراقیش به هه مان نه فه سی له باره ی له كوردستان حیزبه كانیانه وه درێژكردن���ه وه ی واده ی س���ه رۆكایه تی هه رچ���ی ده دوێ���ن، هه رێم���ه وه به كارێك���ی گۆڕان���ه پارله مانتاران���ی نایاس���ایی ده زان���ن و پارله مانتاران���ی

پارتیش پشتیوانی لێده كه ن.گۆڕان فراكس���یۆنی پارله مانت���اری ئام���اژه مس���ته فا، له تی���ف حاك���م ماوه ی درێژكردن���ه وه ی ب���ه وه ده كات پارله م���ان و س���ه رۆكایه تی هه رێم "بۆ هه موالیه كی سه لماند كه دیموكراسیه ت

له كوردس���تاندا بونی نیی���ه ". هۆكاری ئه م بۆچونه شی ده گێرێته وه بۆ ئه وه ی س���ه رۆكی پارله مان ئه ندامی مه كته بی سیاسی یه كێتیه و جێگره كه شی پارتیه ، ئ���ه و پ���ڕۆژه یاس���ایه یان به فه رمانی حیزبه كانیان و له ده ره وه ی پارله مانه وه بۆ هاتوه "به بێ ئه وه ی هیچ به ڵگه یه كی

یاسایی هه بێت رێگه ی پێبدات".دیموكراتی پارت���ی پارله مانتارێكی كوردستان له پارله مانی عێراق ناوبردنی ده نگدان له سه ر ئه و دوو پڕۆژه یاسایه به كوده ت���ا ره تده كات���ه وه و به كارێكی

دیموكراسی ده زانێت.پارله مانتاری هاوپه یمانی كوردستان )پارتی ( شوان محه مه د ته ها، ده ڵێت "ده نگدانه كه ی پارله م���ان كوده تا نیه به رجه سته كردنی به سه ر ده س���تورداو رای زۆرینه ی���ه و ده نگدانه ك���ه كارێكی دیموكراتیه ، ره نگده ره وه ی ئه و واقیعه سیاسیه كه هه رێمی كوردستانی تێدا

ده ژێت".له الی���ه ن خۆی���ه وه ، پارله مانت���اری پێش���وی عێراق و پس���پۆڕی یاس���ای س���ه اڵحه دین، له زانكۆی ده س���توری له رونكردنه وه یه كدا زه هاوی د.سیروان له په یجه كه ی خۆی له تۆڕی كۆمه اڵیه تی فه یسبوك، باس له وه ده كات پاش شه ش رۆژ له دیراس���ه كردنی ب���ۆ ئه و پرۆژه یاس���ایه ی كه په رله مانی كوردس���تان ئه و گه یش���توه ته له س���ه ردا، ده نگی قه ناعه ته ی كه "ئه و كاره نایاس���اییه و پێچه وانه ی ئه و رێكاره یاساییانه یه كه له سیستمی یاسای په رله مان )ژماره هه موارك���راو(دا 1992ی س���اڵی 1ی ماده كانی )54،59، به تایبه ت هاتووه

.")71له باره ی ئ���ه وه ی بڕیاره كه به ده نگی زۆرین���ه ده رچ���وه ، زه ه���اوی ئاماژه به وه ده كات زۆرینه مافی خۆیه تی یاسا ده ربكات، ب���ه اڵم "نابێت به پێچه وانه ی رێكاری یاس���ایی و كاری دامه زراوه یی و نه ریتی په رله مان���ی بێت، نابێت ئێمه ه���ه ر له س���ه ره تاكانی دروس���تكردنی واڵته كه مان كار به پێچه وانه ی یاس���ا

بكه ین".

ئا: بارام سوبحی

فتوای مه رجه عێكی شیعه ، رێكه وتنی نێوان الیه نه سیاسیه كانی پارله مانی عێراق، له سه ر په سه ندكردنی پڕۆژه

یاساكان به شێوازی یه ك سه به ته هه ڵده وه شێنێته وه ، هه مو الیه نه كانیش

ده نگدان له سه ر پڕۆژه كان مه رجدار ده كه ن به ده نگدان له سه ر ئه و یاسایانه ی پێشنیاریان كردوه .

پارله مانتارێكی كوردیش رایده گه یه نێت پارله مان ره نگه بتوانێت ته نها چوار

پڕۆژه یاسا په سه ند بكات.

رۆژی چوارشه ممه ی رابردو، سه رۆكی پارله مان���ی عێ���راق و س���ه رۆكی كوتله سیاسیه كانی ناو پارله مان به مه به ستی په له كردن له په سه ندكردنی پڕۆژه یاسا گرنگ و پێویس���ته كان كۆبونه وه . رۆژی عێراق پارله مانی بڕی���ارده ری )7/3(ده س���ته ی رایگه یاند خالیدی محه مه د س���ه رۆكایه تی پارله م���ان و س���ه رۆكی كوتله كان رێكه وتون له سه ر تێپه ڕاندنی ئ���ه و قانونان���ه ی ناكۆكیان له س���ه ره به ش���ێوه ی یه ك س���ه به ته ، واته هه مو قانونه كان پێكه وه بخرێنه ده نگدانه وه . به اڵم رۆژی هه ینی نوێنه ری مه رجه عی ئه حمه د له كه رب���ه ال ش���یعه كان بااڵی سافی ، دژایه تی خۆی بۆ ئه و بیرۆكه یه راگه یاندو ئه و هه ن���گاوه ی به "كارێكی مه ترس���یدار" ناوبرد، به م���ه ش هه وڵی

الیه نه سیاسیه كان له باربرا.دیارتری���ن ئ���ه و پ���ڕۆژه قانونانه ی ناكۆكیان له س���ه ره بریتین له : قانونی دادگای ب���ااڵی فیدراڵی ، قه ده غه كردنی حیزبی به ع���س، قانون���ی حیزبه كان، ژێرخان���ی ئابوری ، لێبوردنی گش���تی ، فیدراڵ���ی ، ئه نجومه ن���ی پێكهێنان���ی لێپرسینه وه و قانونی هه مواركردنه وه ی ده ستبه س���ه راگرتنی دادپ���ه روه ری ، موڵك و ماڵی س���ه رانی به عس، قانونی

نه وت و غاز، قانونی دیاریكردنی سنوری پارێزگاكان.

كوردو سنوری پارێزگاكانجێگری س���ه رۆكی پارله مانی عێراق عارف ته یف���ور، رایگه یاند پش���تیوانی له بیرۆك���ه ی ی���ه ك س���ه به ته ده كه ن، به مه رجێك قانونی دیاریكردنی سنوری

پارێزگاكانی تێدابێت.هاوپه یمانی پارله مانتاری به بۆچونی كوردس���تانی ئازاد ئه بوبه كر، "نه بونی له نێوان الیه نه سیاس���یه كاندا متمانه " هانده ر بوه بۆ په یڕه وكردنی ش���ێوازی ئاماژه ی به وه ش���دا ی���ه ك س���ه به ته . ئاراس���ته یه كی گش���تی له پارله مان���دا هه ب���وه بۆ په یڕه وكردنی ئه و ش���ێوازه "به اڵم هه مو الیه نه كان له س���ه ری رازی نه بوون". راش���یگه یاند ئ���ه و ماوه یه ی له به رده م كاری پارله ماندا ماوه "ته نها به ش���ی په سه ندكردنی س���ێ یان چوار

قانون ده كات".

ده سكه وت و له مپه رعێ���راق، پارله مانتاران���ی به وت���ه ی م���اوه ی له ئێس���تادا له به رئ���ه وه ی پارله مان ب���ه ره و ته واوب���ون ده چێت و هه ڵبژاردنه كان نزی���ك ده بنه وه ، الیه نه سیاس���یه كان نایانه وێ���ت ده س���كه وت بده ن���ه یه كت���ر ب���ۆ تێپه ڕاندن���ی ئه و قانونانه ی پێش���نیاریان كردوه . الیه نی س���نوری دیاریكردنی پڕۆژه ی كوردی ده نگدان كردوه و پێشنیار پارێزگاكانی له سه ر هه ر پڕۆژه یه كی مه رجدار كردوه به ده نگدان له سه ر ئه م پڕۆژه یه . لیستی ده وڵه ت���ی قان���ون پ���ڕۆژه ی ژێرخانی ئابوری پێش���نیاركردوه ، ره وتی سه درو به ش���ێك له عێراقیه لێبوردنی گشتیان موته حیدونی لیس���تی پێشنیاركردوه ، نوجه یفی���ش قانون���ی قه ده غه كردن���ی

حیزبه تایفیه كانی پێشنیاركردوه .

ده وڵه تی قانون سازانی ده وێتپارله مانتاری ده وڵه تی قانون محه مه د كوتله كه ی رایده گه یه نێ���ت س���ه یهود، بیرۆكه ی یه ك سه به ته به "كارێكی هه ڵه ده زانێت، هه رچه نده هه ندێك الیه ن به و ئاراسته یه دا ده ڕۆن". داواشده كان سازان له س���ه ر پڕۆژه یاساكان بكرێت و پاشان

له پارله مان ده نگی له سه ر بدرێت.له قانونی سه یهود، به گرنگیه وه باس ژێرخان���ی ئاب���وری ده كات و ره خنه ش له هه ندێ���ك الیه ن ده گرێ���ت كه رێگرن له به رده م په س���ه ندكردنی ئ���ه و پڕۆژه قانونان���ه ی ك���ه ئێس���تا له پارله مانن. له باره ی ئه وه ی كه ئه وانیش له به رانبه ر په سه ندكردنی ژێرخان رێگرن له ده نگدان له س���ه ر پڕۆژه كانی تر، ده ڵێت "له دژی په سه ندنه كردنی ژێرخان، ئێمه كۆسپ ناخه ین���ه ب���ه رده م هی���چ قانونێك���ی

پێویست".

عێراقیه : كوتله كان ناچارده كرێنپارله مان���ی عێ���راق له م���اوه ی ئه م پارله مانت���اری به وت���ه ی خوله ی���داو لیس���تی عێراقیه و بڕیارده ری پارله مان محه م���ه د خالی���دی تائێس���تا )190( قانونی په س���ه ندكردوه ، ئه وه ش دوای ئه وه ی خوێندن���ه وه ی یه كه م و دوه میان بۆ كراوه و هه ندێكیش���یان رێكه وتنیان له سه ر كراوه و پاش���ان په سه ندكراون. خالیدی ده ڵێت "ب���ۆ تێپه ڕاندنی هه مو ئه و قانونانه ی په یوه ندی راسته وخۆیان به ژیانی هاواڵتیان���ه وه هه یه ، بیرۆكه ی یه ك س���ه به ته و له یه ك رۆژدا له س���ه ر حیسابی گه لی عێراق، ره تده كه ینه وه ".

له الی���ه ن خۆیه وه ، وته بێژی لیس���تی دژایه تی ده مه لوجی ، مه یسون عێراقیه خ���ۆی ب���ۆ بیرۆك���ه ی یه ك س���ه به ته ئ���ه وه ی به پاس���اوی راده گه یه نێ���ت، "چونك���ه بۆ ناچاركردن���ی كوتله كانه ، ئ���ه و قانونانه ی ب���ۆ په س���ه ندكردنی

له به رژه وه ندییان نییه ". هه روه ها لیستی ده وڵه تی قانونی فه رمانڕه وا به به رپرسی له ده رنه چواندن���ی ده زانێ���ت یه ك���ه م نه وت و فیدراڵی و دادگای قانونه كان���ی غ���ازو حیزب���ه كان، وتیش���ی "ئه وه ش

ره فتارێكی نادروسته ".

مه رجه كانی موته حیدونیه كێك���ن موته حی���دون لیس���تی له پێكهاته كانی لیستی عێراقیه و له الیه ن ئوسامه نوجه یفی سه رۆكی پارله مانه وه محه م���ه د ده كرێ���ت. س���ه رۆكایه تی ئیقیبال ئه ندامی لیس���تی موته حیدون، بۆ دژایه ت���ی خۆی له به یاننامه یه ك���دا بیرۆكه ی یه ك س���ه به ته راده گه یه نێت، به تایبه ت���ی ئه گ���ه ر بێت���و قانونه كانی ته جریمكردن���ی گش���تی ، لێبوردن���ی به عس، دیاریكردنی سنوری پارێزگاكان پێك���ه وه بخرێنه ده نگدان���ه وه ، چونكه به دۆسیه ی په یوه س���تن قانونانه "ئه و مه ترسیداره و چه ندین بڕگه ی پێویستی

به هه مواركردنه وه یه ".قانونه كان ده زانێت به باشی ئیقبال، هه م���وار بكرێ���ن و گفتوگ���ۆ به جی���ا بكرێنه وه ، پاشان سازانی له سه ر بكرێت به ش���ێوه یه ك "به رژه وه ندی هه موالیه ك "به مه رجێك وتیش���ی به دیبهێنێ���ت". ده نگ به ته جریمكردنی به عس ده ده ین، ده بێ���ت قانون���ی قه ده غه كردنی پارته

تائیفیه كان ده ربچێت".

مه واتن: حكومه ت كه مته رخه مه لیستی مه واتنی س���ه ر به ئه نجومه نی ب���ااڵی ئیس���امی ، له س���ه ر زاری باقر جه بر زوبه یدی س���ه رۆكی لیسته كه وه ، ره خن���ه له حكومه ت ده گرن كه چه ندین پارله مان كه جێبه جێنه كردوه ، قانونی ده ریك���ردوه . زوبه ی���دی ده ڵێت "ئێمه رازی نی���ن به ی���ه ك س���ه به ته ، به ڵكو قانونه كان به ی���ه ك ی���ه ك ده مانه وێت

په سه ند بكرێن".

پارله‌مانتارێك:‌درێژكردنه‌وه‌ی‌‌ماوه‌ی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌بارزانی‌‌پێچه‌وانه‌ی‌‌ده‌ستورو‌یاسایه‌

پارله‌مانی‌‌عێراق‌له‌سه‌ر‌یه‌ك‌سه‌به‌ته‌ش‌رێكناكه‌ون

بارزانی فۆتۆ: بڕیار نامیق

جه مال به تیخ: سه رۆكایه تی ته نها

بۆ دوو خوله، به اڵم خه ریكه

ده سبه ردانه بون له پۆست و كورسی

ده بێته كلتور

"نه بونی متمانه " له نێوان الیه نه سیاسیه كاندا

هانده ر بوه بۆ په یڕه وكردنی شێوازی یه ك

سه به ته

به مه رجێك ده نگ به ته جریمكردنی به عس ده ده ین، ده بێت قانونی قه ده غه كردنی

پارته تائیفیه كان ده ربچێت

ئا: شاهۆ ئه حمه د

به هۆی پێنه دانی پێشینه ی خانوبه ره و قه رزی بچوك له الیه ن حوكمه تی هه رێمی كوردستانه وه كاریگه ری ئابوری له سه ر كارگه كانی بلۆك دروست كردوه و ئابوریناسێكیش

ده ڵێت "بارودۆخی هه رێمی كوردستان به ره و مه ترسییه كی گه وره ده ڕوات".

خاوه ن كارگه یه ك����ی بلۆك له ده ڤه ری بیتوێن ئاماژه به وه ده كات كه له ئێستادا زۆر فرۆش����یان بل����ۆك كارگه كان����ی كه مبۆته وه ئه مه ش وا ده كات زۆر كه متر

به رهه مبهێنین به به روارد به رابردو.به ختی����ار مه ولود خاوه ن����ی كارگه ی بیتوێن له ده ڤ����ه ری بلۆك����ی جوتی����ار ئ����ه وه ی بۆ ئاوێنه رونكرده وه كه "پێش دروستبونی ئه و قه یرانه ئابوریه رۆژانه زیاتر له 32 گه اڵبه بلۆكیان ده فرۆش����ت، به اڵم له ئێس����تادا رۆژان����ه ته نیا 2 بۆ 3 گه اڵبه ده فرۆش����ن". ناوبراو ئه وه ش����ی خس����ته رو كه هه ر به هۆی دروستبونی

ئه و دۆخ����ه وه چه ندی����ن كارگه ی بلۆك كردوه وای ئه وه ش شكس����تیانهێناوه ، كارگ����ه كان دابخ����ه ن و چیت����ر بل����ۆك

به رهه منه هێنن.خاوه ن����ی كارگ����ه ی بلۆك����ی جوتیار ئاماژه ی به وه ش����دا، هه ر ب����ه و هۆیه وه چه ندین كرێكار له ئێس����تادا بێكار بون، كه بژێوی ژیانیان له سه ر كاركردن بوه

له و كارگانه دا.ئابوریناس����ێكیش ئاماژه به وه ده كات له ئێس����تادا هه رێمی كوردستان به هۆی دابه زین����ی ئاس����تی ئاب����وری ب����ه ره و دۆخێكی مه ترسی ده ڕوات، ئۆباڵی ئه م كێشه یه شی خسته ئه ستۆی حكومه تی

هه رێم.ئابوریناس و مامۆس����تا ئه میر ئه حمه د له وباره یه وه ئاوێن����ه ب����ۆ له لێدوانێكی وتی "ئاس����تی ئابوری ن����ه ك له ده ڤه ری بیتوێن و پشده ر به ڵكو له هه مو هه رێمی كوردس����تان دابه زیوه ، ئه مه ش هۆكاری ده ره ك����ی و ناوخۆیی هه یه ك����ه بریتیه له بێمتمانه ی����ی خه ڵ����ك به حكوم����ه ت و پێنه دان����ی قه رزی بچ����وك و چوڵكردنی

گون����ده كان و گرینگین����ه دان به كه رت����ی كشتوكاڵی "

ناوبراو له و بڕوایه دا پێنه دانی پێشینه ی خانوبه ره به هاواڵتیان له الیه ن حكومه تی هه رێمی كوردس����تان كاریگ����ه ری زۆری له س����ه ر ئابوری هه رێم دروس����تكردوه ، چونكه وه ك ئه و وتی "خه ڵك ئه و توانا مادی����ه ی نیه ، كه ه����ه م زه وی بكڕێت و هه م خانوش دروستبكات، بۆیه خه ڵكی كه متر خانو دروست ده كات، كه خانوش كه م دروس����تكرا ئاش����كرایه كارگه كانی به رهه مهێنانی بل����ۆك كاریان به به راورد

به رابردو كه متر ده بێت".نه شارده وه ئه وه شی ئابوریناسه ئه و كه نائارامی سیاس����ی و شڵه ژانی دۆخی هه رێمی كوردس����تان كاریگ����ه ری زۆری له سه ر ئابوری كوردستان دروستكردوه ، وای ك����ردوه كڕین و فرۆش����تن له هه مو

بواره كاندا كه مبكاته وه .ئ����ه و باس����ی ل����ه وه ش ك����رد ئ����ه و ناجێگری����ه ئابوریه ، جیاوازی چینایه تی له كۆمه ڵگه دا دروستكردوه ، "به شێوه یه ك له هه رێمدا چینێك ته نی����ا بیر له بژێوی

ژیان����ی ده كات����ه وه چینێكی����ش ته نها بیر له دروس����تكردنی ڤێلالو زیادكردنی سه روه ت و س����امانه كه ی ئه مه ش دۆخی كوردس����تان به ره و ئاقارێكی مه ترسیدار ب����ردوه ، له داهاتوش����دا كاریگه ریه كانی

زیاتر ده رده كه وێت".ئه می����ر ئه حم����ه د هێمای به وه ش����دا له ئێس����تادا و له هه رێم����ی كوردس����تاندا باس له ه����ه زاران ملیاردێر ده كرێ�ت كه به شێك له وانه سه روه ت و سامانه كانیان له خزمه تی میلله ت به كارناهێنن، به ڵكو هه رێم����ی ل����ه ده ره وه ی پرۆژه كانی����ان كوردس����تان ده كه نه وه ، ئه و ئابوریناسه وتیشی "هه ركاتێك خواست به رزبۆیه وه ئه وكات����ه خس����تنه روش به رزده بێته وه ، ب����ه اڵم هه ركاتێك خواس����ت كه مبێته وه ئه وا خستنه روش كه مده بێته وه هه ربۆیه له ئێس����تادا كارگه كانی بلۆك فرۆشیان كه مبۆته وه و خواس����ت كه مبوه ، دواجار ئ����ه و كارگانه ناچارب����ون به رهه مهێنان كه مبكه نه وه به ش����ێوه یه ك ك����ه زیانی

مادیان پێنه گه یه نێت".ته نیا ئاب����وری ئاس����تی دابه زین����ی

بلۆك كارگه كانی له س����ه ر كاریگ����ه ری دروست نه كردوه ، به ڵكو زۆرێك له خه ڵكی بێكار كردوه كه بژێوی ژیانیان له س����ه ر ئه و پیشه یه بوه ، له وباره یه وه كرێكارێك ك����ه پێش����تر له یه كێ����ك له كارگه كانی بل����ۆك كاری ك����ردوه ده ڵێت "ئێس����تا كارگه كان����ی بلۆك كرێكاری����ان ناوێت و ئێمه ش بژێ����وی ژیانمان له س����ه ر ئه م ئیشه بوو ئه و كه سانه ی ئێستا له كارگه كار ده كه ن هه موی خزم و كه س����وكاری خ����اوه ن كارگه كانن و جێگایه ك بۆ ئێمه

نه ماوه ".له ب����اره ی چاره س����ه رێكیش ب����ۆ ئه م ئه می����ر مامۆس����تا هه رێ����م دۆخ����ه ی "ئاوه دانكردن����ه وه ی وت����ی ئه حم����ه د به خزمه تگوزاری گرینگیدان گونده كان و له گونده كان و كردنه وه ی كه رتی تایبه ت و پێدانی پێش����ینه ی خانوب����ه ره و قه رزی بچوك به خاوه ن كاره كان، به مش����ێوه یه ده توانی����ن له م قه یران����ه رزگارمانبێت، ئه گه ر ئه مانه نه كرێت وه كو له سه ره تادا ئاماژه م پێدا كوردستان به ره و دۆخێكی

مه ترسیدار ده ڕوات".

ئابووری(385( سێشه ممه 2013/7/9 8ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌

پێنه دانی پێشینه ی خانوبه ره ، كارگه كانی بلۆكی بێكار كردوه

ئا: ئاسۆ سه راوی

"له 90%ی كۆمپانیا بیانیه كان ئه و كارانه ده كه ن كه به كۆمپانیا

ناوخۆییه كانی خۆشمان ده كرێت". به ڕێوه به ری تۆماری كۆمپانیاكان

له سلێمانی وه ها ده ڵێت.

به ش���ێك له به ڵێن���ده ران و كۆمپانیا ناوخۆی���ه كان، ره خنه ی ئه وه ده گرن، كه زۆرێ���ك له و كۆمپانی���ا بیانیانه ی له كوردس���تان كارده ك���ه ن، هه م���ان ئه و كاران���ه ده كه ن ك���ه به كۆمپانیا له كاتێكدا ده كرێ���ت، ناوخۆیه كانیش كارگێڕی ده س���ته ی ئه ندامێكی وه ك لقی س���لێمانی یه كێت���ی به ڵێنده ران ده ڵێ���ت "پێویس���ت بو ته نه���ا ئه و كارانه ی���ان پێبدرێت ك���ه به كۆمپانیا ناوخۆیه كان ناكرێت، ئه وه ش به مه رجی له گه ڵ كۆمپانیا به هاوبه ش���ی ئه وه ی

ناوخۆیه كان جێبه جێی بكه ن".به ڕێوه به ری تۆم���اری كۆمپانیاكانی سلێمانی س���ۆران ئه حمه د ئیسماعیل له لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه ئاماژه به ژماره ی كۆمپانیا بیانیه كان ده كات كه به وته ی ئ���ه و به ب���ه رده وام له كه مبون���ه وه دان به جۆرێ���ك "له كۆی زیات���ر له 2هه زار له هه رێم���دا بیان���ی كۆمپانی���ای له ئێس���تادا زیاتر له نیوه یان نه ماون"، زۆرینه ی ئه وان���ه ش كه نه ماون به ره و واڵته كانیان رۆیش���تونه ته وه ، ئێرانی و توركی���ن، به بڕوای ئه و به ش���ێك له و كۆمپانی���ا بیانیانه ی روی���ان له هه رێم وه های���ان س���ه رمایه یه كی ك���ردوه نه ب���وه تابتوان���ن له هه رێم���دا كاریان ده س���تبكه وێت "به شێك له و كۆمپانیا له به رئه وه ی بیانیانه ی دێنه هه رێ���م، وه های���ان س���ه رمایه یه كی خۆی���ان ناچار ده س���تناكه وێت، ئیشیان نییه دیاره خۆیان، واڵته كانی ده گه ڕێنه وه ئه وانه به خه ونێكی زۆره وه رو له هه رێم ده كه ن، ب���ه اڵم وه كو هه مو واڵته كانی تر كه خۆیان س���ه رمایه یه كی وه هایان

نه بێت ناتوانن به رده وامبن".تۆماری به ڕێوه ب���ه ری به بۆچون���ی ه���ه ر پێویس���ته كۆمپانی���اكان، كۆمپانیایه كی بیانی دێته كوردس���تان پله به ن���دی بۆ بكرێت، ئ���ه و كارانه ی پێش���یانده درێت له و جۆره كارانه بێت كه به كۆمپانی���ا ناوخۆیه كان ناكرێت، گه وره و پ���ردی دروس���تكردنی وه ك تونێل و میترۆو هێڵی ش���ه مه نده فه ر و وێس���تگه ی كاره بای گه وره و چه ندین پرۆژه ی گ���ه وره ی تریش، به اڵم وه ك ئ���ه و ده ڵێ���ت "ل���ه 90%ی كۆمپانی���ا

به كۆمپانیا ده كه ن، كارێك بیانیه كان ناوخۆیه كانی خۆشمان ده كرێت".

كۆمپانی���ا به ژم���اره ی س���ه باره ت بیانیه كانیش له س���لێمانی كه له رابردو زیاتر ل���ه 500 كۆمپانیا بوه وه ك ئه و جه ختی له س���ه ر ئه وه ك���رده وه له و

ژماره یه ئێستا نیوه یان ماون.ده س���تكه وتنی كار له الی���ه ن ئ���ه و س���ه رچاوه یه كی وه ك كۆمپانیانه وه ، ئاگادار له كاروباری كۆمپانیا بیانه یه كان،

ب���ۆ ئاوێنه ی باس���كرد، په یوه س���ته ب���ه دورو نزیك���ی ئ���ه و كۆمپانیایانه له حیزبه ده سه اڵتداره كانی هه رێم وه ك ئه و س���ه رچاوه یه وتی "ده ستكه وتنی كار بۆ كۆمپانیا بیانیه كان په یوه ندی ب���ه دورو نزیكییانه وه هه ی���ه له حیزبه به نمونه هه رێ���م، ده س���ه اڵتداره كانی هه ن���دێ كۆمپانی���ای بیان���ی ته نه���ا له هه ولێر و دهۆك كاری ده ستده كه وێت، چونك���ه ل���ه و پارت���ه وه نزیك���ن كه

ده س���ه اڵتداره له و دو شاره دا، هه ندێ كۆمپانیاكانی تریش ته نها له س���نوری ئیشیان ده س���تده كه وێت، س���لێمانی چونك���ه له حیزب���ی ده س���ه اڵتداره وه زانیاریه كانی به پێ���ی ه���ه ر نزیكن". ئه و س���ه رچاوه یه "به شێك له كۆمپانیا بیانیه كان بۆ ده ستكه وتنی كاری باش، ناچاربون كه سانی ده سترۆیشتوی ناو حیزبه كان له الی خۆیان به موچه یه كی

باش دابمه زرێنن".

به دیك���راوه ، له راب���ردودا ئ���ه وه ی كاتێك بیانیه كان له كۆمپانیا هه ندێك ئیش���ێكیان دراوه تێ ، ن���ه ك ته واویان نه ك���ردوه و رۆیش���تون، به ڵكو پاره ی حكومه تی هه رێمیشیان له گه ڵ خۆیان بردوه ، نمونه ی ئه مه ش له نه خۆشخانه ی كۆمپانیایه كی قه ره وێڵه ییه ك���ه و 400ئیس���پانی كه پرۆژه ی نیشته جێبونی له سلێمانیدا جێبه جێ ده كرد به دیكرا، هۆكاری ئه وه به بڕوای سۆران ئه حمه د

بۆ الوازی ئه و گرێبه ستانه ده گه ڕێته وه ك���ه له گه ڵ ئ���ه و كۆمپانی���ا بیانیانه ده كرێت، سۆران وتی "پێم سه یره كه ده ڵێن ف���ان كۆمپانیای بیانی پاره ی ئه وه رۆیش���ت، خ���وارد و حكومه تی مانای ئه وه یه ئه و گرێبه سته ی له گه ڵ ئه و كۆمپانیایه ك���راوه زۆر الوازبوه ، ئه گه ر گرێبه سته كان له سه ر بنه مایه كی یاسایی پته و بكرێن هیچ كۆمپانیایه ك

ناتوانێ پاره ی حكومه ت به رێت".به بڕوای ئه ندامی ده سته ی كارگێڕی لقی س���لێمانی یه كێت���ی به ڵێنده ران، پێش���ه وا عومه ر، پێویسته ته نها ئه و بدرێت بیانیه كان به كۆمپانی���ا كارانه كه به كۆمپانی���ا ناوخۆیه كان جێبه جێ نه كرێت، ب���ه اڵم وه ك ئه ویش جه ختی له س���ه ركرده وه زۆرێ���ك له كۆمپانی���ا بیانیه كان هه مان ئ���ه و كارانه ده كه ن ناوخۆیه كانی���ش به كۆمپانی���ا ك���ه ده كرێت، ئه و وتیش���ی "ئه و كارانه ش بیانیه كان به كۆمپانی���ا به ته نه���ا كه كۆمپانیا له گه ڵ پێویس���ته ده كرێت، به یه كه وه به هاوبش���ی ناوخۆی���ه كان پێیانبدرێت، چونكه ئه و كاته كۆمپانیا ناوخۆیه كانی���ش س���ود له ئه زمون���ی كۆمپانی���ا بیانی���ه كان وه رده گ���رن". له باره ی ئه و بۆچون���ه ش كه ده وترێ كۆمپانی���ا بیانیه كان كاریان جوانتره و باش���تره و كوالێتی به رزتره ، به به راورد به كۆمپانی���ا ناوخۆیه كان ناوبراو ئه و بۆچونه ره تده كاته وه و ده ڵێت "هه رگیز ئ���ه و بۆچونه راس���ت نیی���ه ، چونكه ناوخۆیه كان، ئێم���ه وه ك كۆمپانی���ا ئه و كوالێتی���ه ی جێبه جێ ده كه ین كه حكوم���ه ت داوای ده كات، وات���ه ئێمه جێبه جێكاری كوالێتیه كه ین كه لێمان داوا ده كرێت، نه ك خۆمان كوالێتیه كه

دیاری بكه ین".به پێ���ی وت���ه ی س���ه رۆكی یه كێتی هاورده و ناردنكارانی كوردستان شێخ مس���ته فا عه بدولره حمانیش له ئێستادا له هه مو هه رێمی كوردس���تاندا زیاتر له 2650 كۆمپانیای بیانی بواری بازرگانی هه ی���ه ، له و ژماره ی���ه ش نزیكه ی 600 كۆمپانیایه ك له س���نوری سلێمانیدایه ، ش���ێخ مس���ته فا عه بد ولره حمان رۆڵی ئ���ه و كۆمپانی���ا بیانیان���ه ی له بواری بازرگان���ی كارده كه ن به رز ده نرخێنێ ، به وه ی بونه ته هۆی بوژانه وه ی بواری باسی به نمونه ش له هه رێمدا بازرگانی له دو حاڵ���ه ت كرد و وت���ی "كارگه ی ده رمان كه له هه رێمدایه نیوه ی زیاتری ئه رده نیه كان خاوه نین، به هه مان شێوه كارگه ی ئاسنیش كه له هه ولێره %25

هی قه ته ریه كانه ".

"ده ستكه وتنی كاری كۆمپانیا بیانیه كان، په یوه ندی به دوریی و نزیكییانه وه هه یه له حیزبه ده سه اڵتداره كانی هه رێم"

به شێك له كۆمپانیا بیانیه كان بۆ ده ستكه وتنی كاری باش، ناچاربون

كه سانی ده سترۆیشتوی ناو حیزبه كان له الی خۆیان به موچه یه كی باش

دابمه زرێنن

پێم سه یره كه ده ڵێن فان كۆمپانیای بیانی پاره ی حكومه تی خوارد و رۆیشت،

ئه وه مانای ئه وه یه ئه و گرێبه سته ی له گه ڵ ئه و كۆمپانیایه كراوه

زۆر الوازبوه

شاری سلێمانی فۆتۆ: ئاوێنه

جاران رۆژانه زیاتر له 32 گه اڵبه

بلۆكمان ده فرۆشت، به اڵم له ئێستادا ته نیا 2 بۆ 3

گه اڵبه ده فرۆشین

9 (385( سێشه ممه 2013/7/9 لۆکاڵ

ئا: ئاسۆ سه راوی

ئه گه ر ژنێك، بۆ هه ر پۆستێكی بااڵ له هه رێمدا خۆی كاندیدبكات هیچ رێگریه ك هه یه ؟ بۆ تائێستا بیرت

له وه نه كردۆته وه ژنانیش وه كو پیاوان بۆ پۆسته بااڵكان كاندیدیان

هه بێت؟ له شه وێكدا چه ند جارێك ئه م پرسیارانه به بیری شیالن حمه

نوری دا هات، هه ربۆیه بۆ رۆژی دواتر له گه ڵ به شێك له هاوڕێكانی گفتوگۆی له وباره یه وه كرد و سه ره نجام گه یشتنه

بڕیارێك.

له ئێس���تادا كۆمه ڵێ���ك له چاالكوانی ئه وه دان، له گفتوگۆی ژنان، مافه كانی هه ركاتێ هه ڵبژاردنی س���ه رۆكی هه رێم ك���را ئه وانی���ش كاندیدێك���ی ژنیان بۆ ئه و پۆس���ته هه بێت، سه رۆكی یه كێتی پیاوانی���ش، نه ی���اری بۆچونێكی وه ها نیی���ه و ده ڵێت "المان ئاس���اییه ئه گه ر ژنێك س���ه رۆكی هه رێم بێت، یان هه ر پۆستێكی بااڵیان له هه رێمدا پێبدرێت"

گه یش���تنی ژنێك به پۆس���تی هه ره بااڵی واڵت، له دنی���ادا نمونه ی كه مه و له سه ر ئاستی رۆژهه اڵتی ناوه ڕاستیش تائێس���تا بونی نه بوه ، به اڵم به ش���ێك له ژنان له هه رێمی كوردستان به و هیوایه ده ژین، رۆژێك بگه نه پۆس���تێكی بااڵ هه نگاویشیان یه كه م له هه رێمه كه یاندا، له قۆناغ���ی ن���اوه و له وباره ی���ه وه

لێكۆڵینه وه دان.شیالن حه مه نوری چاالكوانی بواری مافه كان���ی ژنان، یه كێك���ه له و ژنانه ی خه ونی بون به س���ه رۆكی هه یه ، به اڵم ئ���ه وه ی بۆ ئه و ئێس���تا رێگره كه میی ته مه نه كه یه تی كه نه گه یشتۆته 40ساڵ، بون له مه رجه كانی یه كێ���ك چونك���ه به س���ه رۆك له هه رێمدا گه یش���تنه به و ته مه نه ، له به رئه وه ، ئه و ناتوانێ بۆ ئه و پۆسته خۆی كاندید بكات. هه رچه نده پێشتر ئاماده سازیی له وباره یه وه كردبو "مێرده كه م و باوكیشم پشتگیرییانكردم، ب���ۆ ئ���ه و پاره یه ش ك���ه داوا ده كرێت له كات���ی خ���ۆ كاندیدك���ردن بدرێت���ه كۆمیسیۆن به نیازبوم پارچه یه ك زه وی بۆ بفرۆش���م، به اڵم له ئێستادا مه رجی ته مه نه ك���ه بۆ من رێگ���ره ". به اڵم ئه و هێشتا ده ستبه رداری ئه و خه ونه نابێت و پشتگیری چه ند هاوكارێكی تر ده كات،

تا خۆی���ان كاندید بك���ه ن، هه رچه نده له الشی رونه ، هه ركاتێك هه ڵبژاردن بۆ ئه و پۆسته كرا، له یه كه م جاردا ژنان ده رناچن، ب���ه اڵم وه ك خۆی جه ختی له س���ه ر ده كاته وه ، له ج���اری یه كه مدا ئ���ه وان ته نها مه به س���تیانه ئه و بڕوایه له الی تاك���ی كوردی دروس���ت بكه ن كه ژنانی���ش ده توانن بۆ پۆس���تێكی وه ها خۆیان كاندید بكه ن "په رۆش���ی بردنه وه م���ان هه ی���ه ، ب���ه اڵم له وه ش دڵنیاین، كه له یه كه م جاردا ژنان ناتوانن

ئه و پۆسته بااڵیه به ده ستبێنن"شیالن باسی له وه ش كرد كه له گه ڵ هاوكاره كانی كه مپینێكیان بۆ پاڵپشتی ژن���ان له وه رگرتن���ی پۆس���ته بااڵكان راگه یان���دوه و هاوكات داواش���یانكردوه یاس���ای هه رس���ێ س���ه رۆكایه تیه كه ی

هه رێ���م به جۆرێك هه مواربكرێته وه ، كه سه رۆكه كان دو جێگری هه بێت و یه كێك

له جێگره كانی ژنێك بێت.ئ���ه و ره خن���ه ی له حكومه تیش گرت به وه ی كه مترین فرس���ه ت ده داته ژنان له وه رگرتنی پۆس���ته بااڵ حكومیه كان، بااڵی ئه نجومه ن���ی بون���ی له ب���اره ی كاروب���اری خانمانیش ك���ه ده زگایه كی حكومیه بۆ گرنگیدان به ژنان دامه زراوه ، ش���یالن بۆچونێكی پێچه وانه ی هه یه ، رایده گه یه ن���ێ كه ئه و ئه نجومه نه ته نها میكیاجێك���ه ده س���ه اڵت كردویه تی تا بڵێت گرنگی به ژنان ده دات، ئه و وتیشی "ئه نجومه نی ب���ااڵی كاروباری خانمان به ته وافوق���ی حیزب���ی دروس���تكراوه ، هه م���و ئه وانه ش كه له وێن به پۆس���تی دام���ه زراون، گش���تی به ڕێوه ب���ه ری

كه چی تائێس���تا له پاش دو ساڵ جگه له دانه یه كی���ان نه بێت هیچیان فه رمانی ئیدارییان نییه ، ئه مه به ده ر له چه ندین گرفتی تر كه بۆ ده زگاكه دروستكراوه ، له به رئ���ه وه بونی ئه و ئه نجومه نه ته نها

بۆ چاوبه سته له ژنان".به پێچه وانه ی ئه و بۆچونه په خش���ان زه نگه نه ئه مینداری گشتی ئه نجومه نی بااڵی كاروباری خانمان، ره تیده كاته وه ك���ه ده زگاكه ی���ان به ته وافوقی حیزبی دامه زرابێ���ت "به رێكه وتێك���ی ج���وان زۆرینه ی بیروبۆچونه جیاوازه كانی تێدا الیه نگیری نییه كه س���یش كۆبۆته وه ، حیزبێك نه بێت، راسته ئاسته نگیشمان بۆ دروستده كرێت، به اڵم گرنگ ئه وه یه ئێمه كۆڵناده ین و به رده وامین". له باره ی پش���تگیریكردنی ده زگاكه بۆ ژنێك كه

خۆی كاندید بكات بۆ هه ر پۆس���تێكی بااڵ له هه رێمدا ئ���ه و هێما به وه ده كات به ناوی ئه نجومه نه كه یانه وه قسه ناكات، به اڵم وه كو خۆی پشتگیری ته واوی ئه و بۆچونه ده كات كه ژنان هه نگاو بهاون

بۆ وه رگرتنی پۆسته بااڵكان. سه رۆكی یه كێتی پیاوانی كوردستان بورهان عه لی نه یاری بۆچونێكی وه ها نییه ژنان پۆس���تی بااڵیان پێبدرێت و ده ڵێت "المان ئاساییه ژنێك سه رۆكی هه رێم بێت، یان هه ر پۆستێكی بااڵیان له هه رێم���دا پێبدرێت"، ب���ه اڵم له گه ڵ ئه وه ش���دا بۆچون���ی وایه به ش���داری له وه رگرتنی پۆس���تدا له هه رێمدا ژنان له ئاس���تێكی باش���دایه ، بۆ پشتگیری ئ���ه و بۆچونه ش���ی پش���ت به راپۆرتی كۆمیسیۆن و واڵتانی ئه وروپا ده به ستێ

یه كێت���ی راپۆت���ه ی ئ���ه و "به پێ���ی ئه وروپا كه الی من هه یه ، به ش���داری ژن���ان له كاروباری سیاس���ی له هه رێمدا له ئاس���تێكی باش���دایه ، ئه گه ر سه یری په رله مان���ی كوردس���تانیش بكه ین كه هه مو یاساكان له وێوه ده رده چن، ژنان

به شداریه كی باشیان هه یه ".س���ه رۆكی یه كێتی پی���اوان جه خت له وه ش ده كاته وه ك���ه به پێی راپۆرته ئاس���تی له س���ه ر نێوده وڵه تیه كانیش له كاروباری ژن���ان به ش���داری جیهان سیاس���یدا كه مت���ره ، وه ك ئه و ده ڵێت "له سه ر ئاستی جیهان، له سێ له وانه ی به شداری سیاس���ه ت ناكه ن، دوانیان ئافره ت���ه ، كه وات���ه خ���ۆی له خۆی���دا سروش���تی مێینه وای���ه ، كه متر حه ز

به به شداری سیاسی ده كه ن".

ئه وكاته ی ژنێك سه رۆكی هه رێم ده بێت سه رۆكی یه كێتی پیاوان: ئاساییه ژنێك سه رۆكی هه رێم بێت

به شداری ژنان له خۆپیشاندانێکدا فۆتۆ: ئاوێنه

داوامانكردوه یاسای هه رسێ

سه رۆكایه تیه كه ی هه رێم به جۆرێك هه مواربكرێته وه ،

كه سه رۆكه كان دو جێگری هه بێت و

یه كێك له جێگره كانی ژنێك بێت

ئا: ئاسۆ

"ره مه زان ته نها مانگێكه ، كه چی هه ندێك له خه ڵكی فه رده یه ك برنجی 50كیلۆیی و كارتۆنێك دۆشا وو چه ند

ته نه كه یه ك رۆن و چه ندین شتی تریشی به یه كه وه بۆ ده كڕن". به ڕێوه به ری چاودێریی بازرگانی سلێمانی به و

جۆره ره خنه له هه ندێك له و هاواڵتیانه ده گرێت و به به شێك له هۆكاری گرانییان ده زانێ "هه ندێ له هاواڵتیان به و جۆره

ده بنه هۆكاری گرانی و كه مبونه وه ی خۆراك له بازاڕه كاندا".

سااڵنه له گه ڵ هاتنی مانگی ره مه زان و گه لێ���ك له بۆنه كانی تری���ش، گرانبون و كه مبون���ه وه ی خۆراك و كااڵ بۆ ماوه یه ك الیه ن���ه به دیده كرێ���ت، له بازاڕه كان���دا په یوه ندیداره كانی���ش، هه ر له ئێس���تاوه هه ڕه ش���ه ی لێپێچین���ه وه ی توند ده كه ن له گه ڵ هه ر فرۆشیارێك كه خۆراك و كااڵ به گران بفرۆشێ ، سه رۆكی ژوری بازرگانی سلێمانیش مژه ده داته هه موان و ده ڵێت "له م مانگه دا چاوه ڕوان���ی هه رزانی بن،

نه ك گرانی ".به ڕێوه ب���ه ری چاودێری���ی بازرگان���ی سلێمانی سۆران عه بدولغه فور له دیدارێكی

ئاوێنه جه خت له وه ده كاته وه ، به ش���ێك له هاواڵتیان هۆكاری گرانی و كه مبونه وه ی خۆراك���ن له مانگ���ی ره م���ه زان و زۆرێك

له بۆنه كانی تریش.لیژنه كانیان به ب���ه رده وام ئه وان ك���ه له بازاڕ و ش���وێنه گش���تیه كاندا ده گه ڕێن بۆ رێگرتن له دیارده ی گرانی ولێپێچینه وه له فرۆشیارانی سه رپێچیكار ده كه ن باس له وه ده كات، ئه وه ی له ئێستادا هه ستی پێده كه ن وه ك س���ه ره تای ئ���ه و مانگه به ش���ێك له هاواڵتی���ان كه وتونه ته بازاڕ خۆراكی چاوه ڕواننه كراو به ش���ێوه یه كی زۆر بۆ ئه و مانگه ده كڕن، به جۆرێك كه بۆته جێی س���ه رنجی ئه وان "ئوم مانگه 30رۆژه ، كه چ���ی به ش���ێك له هاواڵتیان به شی مانگ و نیوێك خۆراك و پێداویستی به یه كه وه ده كڕن، دیاره ئه وه ش گرانی و ماوه یه ك ب���ۆ خ���ۆراك كه مبون���ه وه ی دروس���ت ده كات كه سه ره نجام له هه ندێ ش���وێن فرۆشیار ئیس���تیغاللی دۆخه كه ده كات و ئه وه ش گرانیی لێده كه وێته وه ". هه ربۆیه داوا له هاواڵتیان ده كات، النیكه م پێداویس���تی 10 رۆژێك به یه كه وه بكڕن، نه ك مانگ و نیوێك "بۆ چاره سه ری ئه وه په نامان ب���ۆ زۆر الیه ن ب���ردوه ، له وانه داوامان له مامۆستایانی ئایینی كردوه كه ل���ه و مانگه دا رێنمایی له وباره یه وه بده نه

هاواڵتیان، به جۆرێك كه بۆخۆیان نه بنه هۆكارێكی گرانی ".

بازرگانی چاودێریی به ڕێوه به ره ك���ه ی س���لێمانی ئه وه شی خس���ته رو سه رباری لیژنه كانی رۆژانه ی���ان و بونی لیژنه یه كی هاوبه ش���ه كانی لیژن���ه له گ���ه ڵ تریش قایمقامیه تی س���لێمانی ، ه���ه ر له پێناو رێگرت���ن له گرانی و ئیس���تغاللی كڕیاران له مانگ���ی ره مه زان���دا لیژنه یه كی تریان دروس���تكردوه كه ئێواران ده چنه بازاڕو شوێنه گشتیه كان "له م مانگه دا لیژنه ی ئێوارانیش���مان دروستكردوه ، هاواڵتیان و هه م���و الیه كی���ش دڵنی���ا ده كه ینه وه ،

لێپێچینه وه كانمان توندتر ده كه ین".

ئاوێنه له گه ڵ دیداره ك���ه ی له درێژه ی سۆران عه بدولغه فور هێمای به وه شدا كه ماوه یه ك پێ���ش ره مه زان، نرخی زۆرێك له خ���ۆراك و كااڵ و كه لوپه له كانیان له ناو بازاڕ و ش���وێنه گش���تیه كان وه رگرتوه ، تا له رۆژانی مانگ���ی رامه زاندا نرخه كان به راورد بكه ن، ئ���ه و وتی "ئه گه ر نرخی ه���ه ر كااڵ و خۆراكێ���ك به رزبوبێت���ه وه ، به دواچون���ی ب���ۆ ده كه ی���ن، س���ه ره تا ئه گ���ه ر ده پرس���ینه وه له هۆكاره ك���ه ی هه ب���و به فرۆش���یاره كه وه په یوه ن���دی راس���ته وخۆ توندترین س���زای ده ده ین، ئه گه ر په یوه ندی به ویشه وه نه بو سه روی خۆمان ئاگادارده كه ینه وه تا له وباره یه وه

به دواداچ���ون بك���ه ن، چونك���ه زۆرجار خۆراكه كان له ش���وێنی هاتنیانه وه گران به فرۆشیارانی په یوه ندی ئه وه ش ده بن،

ناوم هه رێمه وه نییه ".ئه و رێنمایی ئه وه ش���ی دایه هاواڵتیان هه ر كاتێك و له هه رش���وێنێكی س���نوری پارێزگای سلێمانی سه رپێچیی گرانییان به دیكرد ئه وا راسته وخۆ له رێگای ژماره ی ئاگاداری���ان 07701450755 مۆبایل���ی

بكه نه وه .ئ���ه و له كردن���ه وه ی باس���ی ئ���ه و چێش���تخانه و چایخان���ه و كافتریا و هه مو ئ���ه و ش���وێنانه ش ك���رد ك���ه له مانگی ره مه زان���دا ده كرێنه وه ، ب���ه وه ی ده بێت به جۆرێك داپۆش���راوبێت شوێنه كانیان ئه و تایبه تمه ندیه كانی له پی���رۆزی و رێز مانگه بگرن، وه ك خۆشی وتی ته نها دو مه رجیان بۆ ئه و ش���وێنانه هه یه "یه ك نرخه كانیان گران نه ك���ه ن و وه كو پێش ره مه زان خزمه تگوازیه كانیان پێش���كه ش بك���ه ن و ه���اوكات له رۆژانی جه ژنیش���دا ش���وێنه كانیان به روی گه شتیاراندا كراوه بێت، هه ر ش���وێنێك پێچه وانه ی ئه وه ی كرد به دڵنیایی���ه وه لێپێچینه وه ی له گه ڵ

ده كرێت و به پێی یاسا سزا ده درێت".ل���ه الی خۆش���یه وه س���ه رۆكی ژوری محه مه د س���یروان س���لێمانی بازرگانی

گه ش���بینه به وه ی كه هیچ گرانیه ك له م مانگ���ه دا له الیه ن بازرگان���ه وه ناكرێت، به پێچه وان���ه وه ئ���ه و م���ژده ی هه رزانی به هاواڵتیان ده دات و ده ڵێت "رێنماییه كی باش���ی بازرگانه كانمان كردوه كه كااڵ و خوارده مه نی پێویست بهێنن، به جۆرێك ئێم���ه چاوه ڕێی هه رزانیی���ان لێده كه ین ن���ه ك گران���ی ، زۆرینه ش���یان په یمانی ئه وه یان به ئێمه داوه ت���ا پێیان بكرێت خۆراك و كااڵكانیان هه رزان بكه ن، ئه گه ر تێبینی بكه ن ره مه زانی ساڵی رابردوش به هه مانش���ێوه هیچ جۆره شتێكی وه ها

له و مانگه دا گران نه بو".ژوری س���ه رۆكی زانیاریه كانی به پێی بازرگانی سلێمانی ، زۆرێك له بازرگانه كانی س���لێمانی ، خۆراكێكی وشكه ی باشیان بۆ ئ���ه م مانگ���ه عه مبارك���ردوه ، وه ك ئه و ده ڵێت "له بابه تی خۆراكی وش���ك ئه وه نده ی ئاگاداربی���ن عه مبارێكی باش كراوه ، ئه وه ی ده مێنێته وه میوه هاته ، كه به ش���ێكی به هۆی پێگه یشتنی به رهه می قه ده غه ك���راوه ، هاتن���ی ناوخۆیی���ه وه هی���وادارم ب���را جوتی���اره كان بتوان���ن به نرخێك���ی گونجاو پێداویس���تی ناوخۆ له و به رهه مان���ه دابین بكه ن، كه به هۆی هاورده كردنی به ئ���ه وان زیاننه گیان���دن

قه ده غه كراوه ".

ئایا ره مه زان مانگی گرانیه ؟الیه نه په یوه ندیداره كان ده ڵێن توندترین سزا بۆ گرانفرۆشان دیاریكراوه سه رۆكی ژوری بازرگانی سلێمانی : چاوه ڕوانی هه رزانی بن، نه ك گرانی

له م مانگه دا لیژنه ی ئێوارانیشمان دروستكردوه ، هاواڵتیان و هه مو الیه كیش دڵنیا ده كه ینه وه ، لێپێچینه وه كانمان

توندتر ده كه ین

C M Y K

‌ره‌نگاڵه(385( سێشه ممه 2013/7/9 rangalayawene@gmail.comrangalayawene@gmail.com ‌11ره‌نگاڵه (385( سێشه ممه 2013/7/9

گاکاوڕ

ئیش���وكاره كانتان بن ره نگه ئاگاداری روب���ه روی زه ره ری زۆر ببنه وه چونكه ده وروبه رت���ان دوژمن���ی زۆری لێی���ه ، پێویس���ته له و كه س���انه ئاگاداربن بۆ

دوركه وتنه وه له كێشه .

له وانه یه هه واڵێكی خۆش���ت به ده ست بگات، ئه و كارانه ی ك���ه ئه نجامتداوه به باش���ی بۆت ده گه ڕێته وه ، باشتروایه خێزانه كه ت���ان ب���ۆ خ���ۆش كات���ی

ته رخانبكه ن.

ره نگه ئه م رۆژان���ه كاتێكی باش بێت بۆ به سه ربردنی چه ند ئیشێكی گه وره ، ئاگاداری ئه وه به پێویسته رای كه سانی

تریش وه ربگریت.

ره نگ���ه ئه م ماوه یه به درێژی رۆژه كانت س���ه رقاڵی كێش���ه ی كاره كانت بیت و هی���چ پش���ویه كت نه بێت، ئ���اگاداری ته ندروس���تیتبه ره نگ���ه توش���ی په تا

ببیت.

پێویس���ته به ره ن���گاری ئه و كێش���انه ببیته وه كه ماوه یه كه به رۆكی گرتوی ، به ته واوه ت���ی خۆت گۆش���ه گیركردوه و ئه مه ش ئه بێته هۆی ئه وه ی كه زۆرینه ی

كاره كان به سه رتدا كه ڵه كه ببێت.

ره نگ���ه هه س���ت به ئیهمالییه ك بكه یت له الی���ه ن هاوكاره كه ت���ه وه له ش���وێنی كاره ك���ه ت، هه وڵبده زیاتر كۆمه اڵیه تی بی���ت و زیاتر به روخۆش���ی گفتوگۆیان

له گه ڵ بكه یت.

هه ست به بێتاقه تی ئه كه یت، ئه م ماوه یه كێش���ه كان زیاتر به س���ه رتدا كه وتون، هه وڵب���ده هیچ كارێكی ن���وێ ئه نجام به دوارۆژته وه په یوه ن���دی نه ده یت كه

هه بێت.

به تۆ پێویستی زۆر خۆشه ویسته كه ت هه ی���ه هه ندێ كات���ی زیاتری بده رێ ، هه ست زیاتر ته ندروس���تیه وه له روی زوتره هه رچی ده كه ی���ت به ماندوێتی

پشو وه ربگره .

ئاگات له خۆت نیه خه ریكه توڕه بونه كانت بێزارده كات، باشتروایه ده وروبه ره كه ت هی���چ پرۆژه یه ك ئه نج���ام نه ده یت ئه م

ماوه یه و دان به خۆتدا بگره .

له گ���ه ڵ خێزانه كانتان ئه م ماوه یه زۆرت���ر ل���ه ده ره وه ن زیاتر كاتتان به كاروب���اری ب���ازاڕه وه به س���ه ر ئه ب���ه ن، ب���ه اڵم ئ���اگاداری باری

داراییتان بن.

ره نگ���ه زاڵبی���ت به س���ه ر هه مو ئه و كێشانه ی كه له نێوان تۆو هاوكاره كه ت نێوانت���ان، كه وتۆت���ه ماوه یه ك���ه هاوڕێكانت���ان زۆر هاوكارتان ده بن بۆ

ئه و ئاشتبونه وه یه .

قرژاڵدوانه‌‌

ئه و س���ه فه ره ك���ه به ته مابویت له گه ڵ به هۆیه كی بده یت ئه نجامی هاوڕێكانت نادیار دواده خرێت، هه وڵبده خۆت له و دودڵیه دوربخه یته وه با ده وروبه ره كه شت

بێتاقه ت نه بن.

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

له‌فه‌یسبوکه‌وه‌

ئا: كارزان دوكانی

قه اڵی دوكان یان قه اڵی پاشاكۆره ، قه اڵیه كی مێژوییه و ده كه وێته قه زای دوكانه وه به دوری چه ند كیلۆمه ترێك له سه نته ری قه زاكه وه ، دوری قه زاكه

له سلێمانییه وه 70كم و له كۆیه وه 40كم ده بێت، ناوی قه اڵكه ده گه ڕێته وه بۆ

میر محه ممه د پاشای میری ئه ماره تی سۆران، چونكه ئه م قه اڵیه دواسنورو

شورای میرنشینه كه ی بوه ، كه پایته ختی میرنشینه كه ی ره واندوز

بو، له نێوان سااڵنی )1837-1815( به رده وام بو.

قه اڵكه ، ده كه وێته س���ه ر گردێك كه به رزییه كه ی 130 مه تره له سه ر قه راغی زێی بچ���وك )ئاوی دوكان( به س���ه ر زێیه ك���ه دا ده ڕوانێ���ت، له نزیك گوندی بیناسازییه كه ی )سارتكه (، ش���ێوازی زۆر س���اده یه و جیاوازه له م سه رده مه ،

شێوازێكی چوارگۆش���ه ییه ، ئه ستوری )170س���م( ده ره وه ی دی���واری ده بێ���ت و ئ���ه م ئه س���تورییه له نهۆمی دوه مدا كه مده بێته وه بۆ )35 س���م(، ش���ێوازه كه ی له بیناس���ازیی سه ربازی له دیواره كان���ی هه روه ه���ا ده چێ���ت، كونه مه ته رێزی ده ره وه ی���دا چه ندی���ن قه باره جیاواز هه یه ، دیواری رۆژئاوای 16م درێژه و 8 كونه مه ته رێزی تێدایه ، به اڵم زۆربه ی ئه م به شه ی روخاوه ، الی روخاوه ، هه رچی به ته واوی باكوریشی الی رۆژه���ه اڵت و باشوریش���یه تی 17م

درێژن.ئ���ه م كونه مه ته رێزانه بۆ مه به س���تی پاسه وانی و به رگریكردن دروستكرابون، چوار بورجی ش���ێوه بازنه ی���ی هه یه كه به س���ه ر هه رچوارالی دیواره كانیدا دابه ش ب���وون، ئه م قه اڵیه دو ده رگای هه ی���ه ، یه كیان له به ش���ی رۆژهه اڵته و گ���ه وره ی قه اڵكه یه ، ده رگای ده رگای دوه م كه وتۆته به شی رۆژئاوای قه اڵكه و

پانییه كه ی 170سم و به رزییه كه ی له به ر روخانی دیاری ناكرێت.

قه اڵكه دو نهۆمه ، نهۆمی یه كه می 5 ژوره و نهۆمی دوه میش هه مان دیزاینی هه یه ، حه وش���ه ی قه اڵك���ه كه وتوه ته ناوه ڕاسته وه و ژوره كان چوارده وریانداوه ئ���ه م ش���ێوازه ش ل���ه م س���ه رده مه دا نابینرێ���ت، پێپلیكانه یه ك به به رزی 1م وه ك رێگه ی س���ه ركه وتن ب���ۆ نهۆمی

دوه م كه وتوه ته ناو حه وشه كه وه .له ناوه ڕاس���تی حه وشه كه دا حه وزێك هه یه كه له به ردی ناڕێك دروستكراوه باران، ئاوی گلدانه وه ی به مه به س���تی پانییه كه ی درێژی حه وزه كه 7.95م و 410س���م، هه روه ها له به ش���ی باشوری قه اڵك���ه بیرێكی ئاو هه یه كه ئێس���تا به ه���ۆی قوڵ���ه و 1.5م نزیك���ه ی قواڵییه كه ی ناتوانرێ���ت پڕبون���ه وه ی دیاری بكرێت. ئه م بیره بۆ مه به ستی دابینكردنی ئ���اوی خواردنه وه له كاتی گه م���ارۆی دوژمن���دا به كارهات���وه ، تا

دوژمن نه توانێت گه مارۆی ئاویان بخاته سه ر.

كه لوپه ل���ه پێكهێنه ره كانی س���اده ن خۆیان له به ردی خڕو ناڕێك و قوڕو گه چ و قسڵ ده بیننه وه ، به داخه وه هیچ وێنه و نه خش و نیگارێكی له سه ر نه كێشراوه تا بزانرێت له چ ساڵێكی فه رمانڕه وایی میر محه ممه ددا دروس���ت كراوه ، مانه وه ی ئه م قه اڵیه وه ك شوێنه وارێكی مێژویی مان���ه وه ی كه ڵچه ری نه ته وه یه كه به اڵم به داخ���ه وه به ه���ۆی ئاوڕلێنه دانه وه ی له الی���ه ن الیه ن���ه په یوه ندیداره كانه وه له ب���ه رده م هه ڕه ش���ه ی له ناوچوندایه ، پێویس���ته به ڕێوه به رایه تی شوێنه واری ش���اره وانی س���ه رۆكایه تی سلێمانی و دوكان نۆژه نی بكه ن و وه ك ناوه ندێكی كه ڵكی گه ش���توگوزاری شوێنه واری و لێببینرێت. كه ئه گه ر كه مێك بایه خی پێبدرێت به دڵنیایه وه سودی ئابوریشی هه م بۆ حكومه ت و هه م بۆ دانیشتوانی

ناوچه كه ده بێت.

10

هه مومان ده زانین كه له م���ڕۆدا گرنگیدان به خۆم���ان چه ن���د ده وری هه یه له گش���ت بواره كانی رۆژانه مانداو، به پێی پێویس���ت و زیاتری���ش گرنگی ده ده ی���ن به جلوبه رگ و خۆگۆڕی���ن و ته نانه ت س���تایلی خۆگۆڕینی

تایبه ت به خۆشمان، تایبه ته .كاڵوی���ش ه���ه روه ك پارچه كان���ی تری جلوب���ه رگ زۆر گرنگی پێ���دراوه ته نانه ت به ش���ێوه یه كی وه ها كه دیزاینه ری تایبه ت به خۆی���ان هه یه ، ئه وه ی زۆر له به رچاومانه )Royalty( ك���ه خێزانه پاشانش���ینه كانله ش���اژنی گ���ه وره ... هت���د، وه ك داب���و نه ریتێك و س���تایلێكی تایب���ه ت به خۆیان و پۆسته كه یان، زۆرترین به كارهێنه ری كاڵون، )Elizabeth II ( خانمی شاژنی به ریتانیباشترین نمونه یه ، دوای ئه وانیش ئه كته رو گۆرانی بێژه جیهانییه كان، به اڵم كه سانی

ئاسایی كه مترینیانن له به كارهێنانی كاڵو.ئێمه لێ���ره وه پێتانده ڵێی���ن كه یه كێك له پارچ���ه هه ره جوانه كان و به س���وده كانی ئ���ه م وه رزه كاڵوه ، ج���ا گ���ه ر خانمی���ت یاخود پیاو بۆ پاراستنی قژت و نه سوتانی

له تیشكی خۆر ده توانی كاڵو به كاربهێنیت، به اڵم به ش���ێوازێكی ن���وێ و گونجاو له گه ڵ

جلوبه رگه كه تدا:• خانمی به ڕێز گه ر عه زیی درێژو پێاڵوی ف���ات له ب���ه رو له پێكرد ئه وا پێویس���تت به كاڵوێك���ی گ���ه وره و )مش���بك( هه یه ،

به دڵنیاییه وه له گه ڵ جانتایه كی گه وره .• خانمی به ڕێز ئه گه ر پانتۆڵی كاوبۆی و ب���ۆدی و پێاڵوێكی ب���ه رزت له پێكرد، ئه وا پێویس���ت به جۆره كاڵوی كه نیسه ی هه یه ، كه بچوكن و پێشه كه یان له دواوه ی كاڵوه كه

كه مێك درێژتره .دڵنیاب���ن پێویس���ته پیاوانی���ش •به پێ���ی بتوان���ن ت���ا له جلوبه رگی���ان خۆگۆڕینه كه ی���ان كاڵو هه ڵبژێ���رن، ئه گه ر ش���ۆرت و كابۆت���ان له به رك���رد دڵنیاب���ن ئه گه ر كاس���یكی و، كاڵوی له هه ڵبژاردنی نا كاسكێت به ڕێكخستنی له گه ڵ جله كانت

باشترینه .تۆش خۆت بێبه ش مه كه چونكه ره نگه یارمه تیت راوێ���ژكاری و ته نه���ا كه مێ���ك

پێویست بێت.

گۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ fashion دیزاینه ر و راوێژكاری "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

safeen

.arif@

yahoo.

com

Twitte

r @Safe

enArif

كاڵو ... پارچه یه كی بچوكه و به كارهێنانی زۆر گرنگه !

قه‌اڵكه‌ی‌‌پاشاكۆره‌‌له‌دوكان‌له‌ناوده‌چێت

خه‌ڵکی‌ئێستا

ئا: شاهۆ ئه حمه د

مام عه زیز پیاوێكی به سااڵچوی شاری كۆیه یه ، ئه و بۆ ماوه ی زیاتر له 40

ساڵه له بواری تۆڕی ئاودا به بێ وچان خزمه ت ده كا و وه كو خۆشی ده ڵێت

" هه میشه خۆشه ویستی بۆ كاره كه ی وای لێده كات به رده وامبێت له سه ر

خزمه ته كانی به شاری كۆیه ".

عه زیز مس���ته فا ته مه نی 63 ساڵه و خه ڵك���ی گوندی كانی كورده ی س���ه ر به قه زای كۆیه یه و له ساڵی 1968 ژیانی هاوس���ه ری پێكهێن���اوه خاوه نی پێنج منداڵه )دو كوڕو سێ كچ( له گه ڕه كێكی هه ژارنشینی شاری كۆیه نیشته جێیه .

له گێڕان���ه وه ی عه زی���ز م���ام 40 له ماوه ی كاركردنی بیره وه ریه كانی

ساڵی رابردو بۆ ئاوێنه ئه وه ی خسته رو زۆر جار له ئه نجامی كاركردنی توش���ی كێش���ه و گرفت بۆت���ه وه و له كاره كه ی دورخراوه ته وه و كۆسپی هاتوه ته پێش به اڵم به ه���ۆی لێهاتویی له ئیش���ه كه و ش���اره زایی له بواره كه ی گه ڕێنراوه ته وه بۆ س���ه ر كاره كه ی، ئه و زۆرجار به بێ به رامبه ر كاریك���ردوه ئه وه ش ته نیا بۆ

خزمه تی شاری كۆیه .خه ڵكی كۆیه ش���ایه تی بۆ ئه و پیاوه ده ده ن كه چه ند دڵس���ۆزانه كاره كانی له وباره یه وه ناوب���راو راده په ڕێنێ���ت، وتی "له م���اوه ی كاركردنم له تۆڕی ئاودا هی���چ كاتێ���ك خیان���ه ت و دزی و فێڵم نه كردوه و پ���اره ی حه رامم نه خواردوه ، هیچ كاتێكیش كه مته رخه میم له كاره كه م نه كردوه و زیان���م بۆ هیچ كه س نه بوه ، ئه وه ته نیا خ���ۆم واناڵێم به ڵكو هه مو

خه ڵكی ش���اری كۆیه ش���ایه تحاڵیم بۆ ده ده ن.

به كه س���ێكی روخۆش و مام عه زی���ز قسه خۆش���ی ش���اری كۆیه ناس���راوو پی���اوه ئ���ه م كۆی���ه ش هاواڵتیان���ی به ئه زمونه ی���ان خۆش���ده وێت و وه ك���و خۆش���یان باس���یده كه ن م���ام عه زیز ه���ه رده م ب���ه ده م داواكاری هاواڵتیان و كێش���ه و گرفته كانیان چوه له هه ركات و

ساتێكدا بوبێت .مام عه زیز ده ڵێ�ت چه ندینجار هه وڵی ئه وه ی داوه خۆی خانه نشین بكات به اڵم به هۆی دڵسۆزی و لێهاتویی له كاره كه ی رێگ���ه ی پێنه دراوه خۆی خانه نش���ین بكات و له الیه ن چه ندین كه س���ی شاری مام له خانه نش���ینكردنی رێگ���ه كۆیه

عه زیز گیراوه .

میدیاكانی كوردس���تان و جیهان باس ده كه ن، هاوس���ه رگیری حاڵه تی له دو ئه نجامدراوه و عێراق له كوردستان و كه ته مه نی هه ردو كاكی زاوا 126 س���اڵ

له دو بوكه كه زیاتره .ك���ه یه كه می���ان هاوس���ه رگیری له كوردس���تاندا له الی���ه ن پیاوێك���ه وه به ناوی مام ش���یخ ره ئوف له دایكبوی له گه ڵ ساڵی 1936ه و هاوس���ه رگیری له دایبكوی ك���ه كچێك���دا ئه نجامداوه 1990و 56 س���اڵ جیاوازی ته مه نیانه ، بوكه خ���ان به ره گه ز عه ره ب���ه و زاواش خه ڵكی گوندی باقانی سه ر به ناحیه ی

خه له كانه .هاوسه رگیری دوه میان كه ده نگدانه وه ی جیهانیی هه بوه ، له نێوان پیاوێكی 92

س���اڵه و كچێكی 22 س���اڵدا بوه ، زاوا ناوی محه مه د ئه لجمعییه و له باره ی ئه و هاوس���ه رگیرییه وه به ئاژانسی )فرانس پرێس( ی راگه یاند: "به م هاوسه رگیرییه زۆر دڵخۆشم، وا هه ست ده كه م ته مه نم

20 ساڵه ".هاوس���ه ره تازه كه ی ئه و پیاوه ناوی مونا مخل���ف ئه لجبورییه و ته مه نی 22 س���اڵه ، له باره ی هاوس���ه رگیرییه كه وه ده ڵێت: "به م هاوسه رگیرییه دڵخۆشم و هیوادارم بتوانم مێرده كه م دڵخۆشبكه م و منداڵه كانی رازیبكه م". له به رامبه ر ئه م زۆر ره خنه یه ك���ی هاوسه رگیریه ش���دا له راگه یاندنه كانه وه ئاڕاسته ی زاوا كراو ئه وی���ش له به رامبه ردا وتی "عه ش���ق و

ئه ڤین ته مه ن و سنوری بۆ نیه ".

ئه ندامێكی مه كته بی سیاس���یی یه كێتی ده ڵێ���ت هه ندێك كه س وه ك به قاڵ وان ده گه ڕێن بۆ هێلكه كڕین، له به رامبه ریشدا پرس���یاری ئه وه ده كرێ���ت به قاڵ كه ی پیش���ه ی هێلكه كڕین���ه ؟ ، چاالکوانی بزوتنه وه ی گۆران، مام رۆسته م بازیانی به ئاوێن���ه ی وت "ئه وه ئاس���تی ئه ندام مه کته ب سیاسیه کانه بۆیه هه مو رۆژێک

ته نازول ده که ن بۆ پارتی".ده نگۆیانه ی ئ���ه و له وه اڵمدان���ه وه ی

باس له بونی كێش���ه ده ك���ه ن له كاتی دیاریكردن���ی كاندیده كان���ی یه كێت���ی رێكخس���تنه كانیانه وه له الی���ه ن له گه رمیان ، ئەندامی مەكتەبی سیاسی و گەرمیان���ی مەڵبەن���دی لێپرس���راوی كوردس���تان، نیش���تمانیی یەكێتی���ی مەحمود س���ەنگاوی بەPUKmedia ی راگەیاندوه : "لەگەرمیان هیچ پشێویەك نەبوە و ئەو سایتانە وەك بەقاڵ-ن، ماڵ بەماڵ دەگەڕێن ب���ۆ ئەوەی هێلكەیەك

هەبێت و بیكڕن".دوای باڵوبون���ه وه ی ئ���ه و هه واڵه ش له په یجی تایبه تی PUKmedia له تۆڕی هاواڵتیه ك له فه یس���بوك، كۆمه اڵیه تی له ش���وێنی كۆمێنت���ی ئ���ه و هه واڵه دا پرسیاری ئه وه ده كات "جا باشه به قاڵ

كه ی ئیشی هێلكه كڕینه ؟" له لێدوانێکی تایبه تیشدا بۆ رۆژنامه ی ئاوێنه مام رۆسته م ده ڵێت "ئه و براده ره له خۆیه وه سه یری خه ڵکی تر ده کات".

یه‌ك‌سه‌ده‌‌زیاتر‌له‌بوكه‌خان‌گه‌وره‌ترن‌

مه حمود سه نگاوی: هه ندێك میدیا وه ك به قاڵ وان هێلکه ده کڕن

مام‌رۆسته‌م:‌بۆیه‌‌حاڵی‌مه‌کته‌ب‌سیاسیه‌کان‌جوانه‌

پیاوێك‌‌40ساڵ‌خزمه‌تی‌ئاو‌ده‌كات

وێرانه ی قه اڵی پاشاكۆره له قه زای دوکان فۆتۆ: کارزان

ئه كته ر هێرۆ جوان محه مه د، ئاماژه به وه ده دات له نوێترین كاریدا به شداری زنجی���ره درامایه كی ك���ردوه كه بڕیاره

له مانگی ره مه زاندا په خشبكرێت.له وباره یه وه هێرۆ جوان، به رۆژنامه ی ئاوێن���ه ی راگه یاند ك���ه وه ك ئه كته ر به شداری زنجیره درامایه كی كردوه ، كه بڕی���ار وایه له مانگی ره مه زان له كه ناڵی په خش���بكرێت و كوردسات ئاس���مانی كاری دراماك���ه زنجی���ره وتیش���ی: كۆمپانیای مه ستی فیلمه و نه جم هۆگر كاری ده رهێنان���ی بۆ ده كات و خۆش���م وه ك ئه كت���ه ر به ش���داریم تێداكردوه . له باره ی ناوه ڕۆكی زنجیره دراماكه شه وه ناوبراو ئاماژه ی به وه دا هه ر ش���ه وێكی ره مه زان باس���ی به س���ه رهاتێكی ژیان دراماكه ش زنجیره سیناریۆی ده كه ن و

كاوه میرزا ئه حمه ده . هێرۆ جوان محه مه د، له دایكبوی ساڵی 1983ی شاری س���لێمانیه و په یمانگای هونه ره جوانه كانی ته واوكردوه ، تائێستا 15 كاری نواندنی ك���ردوه و دواهه مین كاری���ش ده رهێنانی ش���انۆی "جه نگی

ژنێك" بوه .

هێرۆ‌به‌سه‌رهاته‌كانی‌ژیان‌ده‌گێڕێته‌وه‌

مام عه زیز فۆتۆ: شاهۆ

بوک و زاواکه ی شاری تکریت

مه حمود سه نگاوی مام رۆسته م

C M Y K

‌ره‌نگاڵه(385( سێشه ممه 2013/7/9 rangalayawene@gmail.comrangalayawene@gmail.com ‌11ره‌نگاڵه (385( سێشه ممه 2013/7/9

گاکاوڕ

ئیش���وكاره كانتان بن ره نگه ئاگاداری روب���ه روی زه ره ری زۆر ببنه وه چونكه ده وروبه رت���ان دوژمن���ی زۆری لێی���ه ، پێویس���ته له و كه س���انه ئاگاداربن بۆ

دوركه وتنه وه له كێشه .

له وانه یه هه واڵێكی خۆش���ت به ده ست بگات، ئه و كارانه ی ك���ه ئه نجامتداوه به باش���ی بۆت ده گه ڕێته وه ، باشتروایه خێزانه كه ت���ان ب���ۆ خ���ۆش كات���ی

ته رخانبكه ن.

ره نگه ئه م رۆژان���ه كاتێكی باش بێت بۆ به سه ربردنی چه ند ئیشێكی گه وره ، ئاگاداری ئه وه به پێویسته رای كه سانی

تریش وه ربگریت.

ره نگ���ه ئه م ماوه یه به درێژی رۆژه كانت س���ه رقاڵی كێش���ه ی كاره كانت بیت و هی���چ پش���ویه كت نه بێت، ئ���اگاداری ته ندروس���تیتبه ره نگ���ه توش���ی په تا

ببیت.

پێویس���ته به ره ن���گاری ئه و كێش���انه ببیته وه كه ماوه یه كه به رۆكی گرتوی ، به ته واوه ت���ی خۆت گۆش���ه گیركردوه و ئه مه ش ئه بێته هۆی ئه وه ی كه زۆرینه ی

كاره كان به سه رتدا كه ڵه كه ببێت.

ره نگ���ه هه س���ت به ئیهمالییه ك بكه یت له الی���ه ن هاوكاره كه ت���ه وه له ش���وێنی كاره ك���ه ت، هه وڵبده زیاتر كۆمه اڵیه تی بی���ت و زیاتر به روخۆش���ی گفتوگۆیان

له گه ڵ بكه یت.

هه ست به بێتاقه تی ئه كه یت، ئه م ماوه یه كێش���ه كان زیاتر به س���ه رتدا كه وتون، هه وڵب���ده هیچ كارێكی ن���وێ ئه نجام به دوارۆژته وه په یوه ن���دی نه ده یت كه

هه بێت.

به تۆ پێویستی زۆر خۆشه ویسته كه ت هه ی���ه هه ندێ كات���ی زیاتری بده رێ ، هه ست زیاتر ته ندروس���تیه وه له روی زوتره هه رچی ده كه ی���ت به ماندوێتی

پشو وه ربگره .

ئاگات له خۆت نیه خه ریكه توڕه بونه كانت بێزارده كات، باشتروایه ده وروبه ره كه ت هی���چ پرۆژه یه ك ئه نج���ام نه ده یت ئه م

ماوه یه و دان به خۆتدا بگره .

له گ���ه ڵ خێزانه كانتان ئه م ماوه یه زۆرت���ر ل���ه ده ره وه ن زیاتر كاتتان به كاروب���اری ب���ازاڕه وه به س���ه ر ئه ب���ه ن، ب���ه اڵم ئ���اگاداری باری

داراییتان بن.

ره نگ���ه زاڵبی���ت به س���ه ر هه مو ئه و كێشانه ی كه له نێوان تۆو هاوكاره كه ت نێوانت���ان، كه وتۆت���ه ماوه یه ك���ه هاوڕێكانت���ان زۆر هاوكارتان ده بن بۆ

ئه و ئاشتبونه وه یه .

قرژاڵدوانه‌‌

ئه و س���ه فه ره ك���ه به ته مابویت له گه ڵ به هۆیه كی بده یت ئه نجامی هاوڕێكانت نادیار دواده خرێت، هه وڵبده خۆت له و دودڵیه دوربخه یته وه با ده وروبه ره كه شت

بێتاقه ت نه بن.

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

له‌فه‌یسبوکه‌وه‌

ئا: كارزان دوكانی

قه اڵی دوكان یان قه اڵی پاشاكۆره ، قه اڵیه كی مێژوییه و ده كه وێته قه زای دوكانه وه به دوری چه ند كیلۆمه ترێك له سه نته ری قه زاكه وه ، دوری قه زاكه

له سلێمانییه وه 70كم و له كۆیه وه 40كم ده بێت، ناوی قه اڵكه ده گه ڕێته وه بۆ

میر محه ممه د پاشای میری ئه ماره تی سۆران، چونكه ئه م قه اڵیه دواسنورو

شورای میرنشینه كه ی بوه ، كه پایته ختی میرنشینه كه ی ره واندوز

بو، له نێوان سااڵنی )1837-1815( به رده وام بو.

قه اڵكه ، ده كه وێته س���ه ر گردێك كه به رزییه كه ی 130 مه تره له سه ر قه راغی زێی بچ���وك )ئاوی دوكان( به س���ه ر زێیه ك���ه دا ده ڕوانێ���ت، له نزیك گوندی بیناسازییه كه ی )سارتكه (، ش���ێوازی زۆر س���اده یه و جیاوازه له م سه رده مه ،

شێوازێكی چوارگۆش���ه ییه ، ئه ستوری )170س���م( ده ره وه ی دی���واری ده بێ���ت و ئ���ه م ئه س���تورییه له نهۆمی دوه مدا كه مده بێته وه بۆ )35 س���م(، ش���ێوازه كه ی له بیناس���ازیی سه ربازی له دیواره كان���ی هه روه ه���ا ده چێ���ت، كونه مه ته رێزی ده ره وه ی���دا چه ندی���ن قه باره جیاواز هه یه ، دیواری رۆژئاوای 16م درێژه و 8 كونه مه ته رێزی تێدایه ، به اڵم زۆربه ی ئه م به شه ی روخاوه ، الی روخاوه ، هه رچی به ته واوی باكوریشی الی رۆژه���ه اڵت و باشوریش���یه تی 17م

درێژن.ئ���ه م كونه مه ته رێزانه بۆ مه به س���تی پاسه وانی و به رگریكردن دروستكرابون، چوار بورجی ش���ێوه بازنه ی���ی هه یه كه به س���ه ر هه رچوارالی دیواره كانیدا دابه ش ب���وون، ئه م قه اڵیه دو ده رگای هه ی���ه ، یه كیان له به ش���ی رۆژهه اڵته و گ���ه وره ی قه اڵكه یه ، ده رگای ده رگای دوه م كه وتۆته به شی رۆژئاوای قه اڵكه و

پانییه كه ی 170سم و به رزییه كه ی له به ر روخانی دیاری ناكرێت.

قه اڵكه دو نهۆمه ، نهۆمی یه كه می 5 ژوره و نهۆمی دوه میش هه مان دیزاینی هه یه ، حه وش���ه ی قه اڵك���ه كه وتوه ته ناوه ڕاسته وه و ژوره كان چوارده وریانداوه ئ���ه م ش���ێوازه ش ل���ه م س���ه رده مه دا نابینرێ���ت، پێپلیكانه یه ك به به رزی 1م وه ك رێگه ی س���ه ركه وتن ب���ۆ نهۆمی

دوه م كه وتوه ته ناو حه وشه كه وه .له ناوه ڕاس���تی حه وشه كه دا حه وزێك هه یه كه له به ردی ناڕێك دروستكراوه باران، ئاوی گلدانه وه ی به مه به س���تی پانییه كه ی درێژی حه وزه كه 7.95م و 410س���م، هه روه ها له به ش���ی باشوری قه اڵك���ه بیرێكی ئاو هه یه كه ئێس���تا به ه���ۆی قوڵ���ه و 1.5م نزیك���ه ی قواڵییه كه ی ناتوانرێ���ت پڕبون���ه وه ی دیاری بكرێت. ئه م بیره بۆ مه به ستی دابینكردنی ئ���اوی خواردنه وه له كاتی گه م���ارۆی دوژمن���دا به كارهات���وه ، تا

دوژمن نه توانێت گه مارۆی ئاویان بخاته سه ر.

كه لوپه ل���ه پێكهێنه ره كانی س���اده ن خۆیان له به ردی خڕو ناڕێك و قوڕو گه چ و قسڵ ده بیننه وه ، به داخه وه هیچ وێنه و نه خش و نیگارێكی له سه ر نه كێشراوه تا بزانرێت له چ ساڵێكی فه رمانڕه وایی میر محه ممه ددا دروس���ت كراوه ، مانه وه ی ئه م قه اڵیه وه ك شوێنه وارێكی مێژویی مان���ه وه ی كه ڵچه ری نه ته وه یه كه به اڵم به داخ���ه وه به ه���ۆی ئاوڕلێنه دانه وه ی له الی���ه ن الیه ن���ه په یوه ندیداره كانه وه له ب���ه رده م هه ڕه ش���ه ی له ناوچوندایه ، پێویس���ته به ڕێوه به رایه تی شوێنه واری ش���اره وانی س���ه رۆكایه تی سلێمانی و دوكان نۆژه نی بكه ن و وه ك ناوه ندێكی كه ڵكی گه ش���توگوزاری شوێنه واری و لێببینرێت. كه ئه گه ر كه مێك بایه خی پێبدرێت به دڵنیایه وه سودی ئابوریشی هه م بۆ حكومه ت و هه م بۆ دانیشتوانی

ناوچه كه ده بێت.

10

هه مومان ده زانین كه له م���ڕۆدا گرنگیدان به خۆم���ان چه ن���د ده وری هه یه له گش���ت بواره كانی رۆژانه مانداو، به پێی پێویس���ت و زیاتری���ش گرنگی ده ده ی���ن به جلوبه رگ و خۆگۆڕی���ن و ته نانه ت س���تایلی خۆگۆڕینی

تایبه ت به خۆشمان، تایبه ته .كاڵوی���ش ه���ه روه ك پارچه كان���ی تری جلوب���ه رگ زۆر گرنگی پێ���دراوه ته نانه ت به ش���ێوه یه كی وه ها كه دیزاینه ری تایبه ت به خۆی���ان هه یه ، ئه وه ی زۆر له به رچاومانه )Royalty( ك���ه خێزانه پاشانش���ینه كانله ش���اژنی گ���ه وره ... هت���د، وه ك داب���و نه ریتێك و س���تایلێكی تایب���ه ت به خۆیان و پۆسته كه یان، زۆرترین به كارهێنه ری كاڵون، )Elizabeth II ( خانمی شاژنی به ریتانیباشترین نمونه یه ، دوای ئه وانیش ئه كته رو گۆرانی بێژه جیهانییه كان، به اڵم كه سانی

ئاسایی كه مترینیانن له به كارهێنانی كاڵو.ئێمه لێ���ره وه پێتانده ڵێی���ن كه یه كێك له پارچ���ه هه ره جوانه كان و به س���وده كانی ئ���ه م وه رزه كاڵوه ، ج���ا گ���ه ر خانمی���ت یاخود پیاو بۆ پاراستنی قژت و نه سوتانی

له تیشكی خۆر ده توانی كاڵو به كاربهێنیت، به اڵم به ش���ێوازێكی ن���وێ و گونجاو له گه ڵ

جلوبه رگه كه تدا:• خانمی به ڕێز گه ر عه زیی درێژو پێاڵوی ف���ات له ب���ه رو له پێكرد ئه وا پێویس���تت به كاڵوێك���ی گ���ه وره و )مش���بك( هه یه ،

به دڵنیاییه وه له گه ڵ جانتایه كی گه وره .• خانمی به ڕێز ئه گه ر پانتۆڵی كاوبۆی و ب���ۆدی و پێاڵوێكی ب���ه رزت له پێكرد، ئه وا پێویس���ت به جۆره كاڵوی كه نیسه ی هه یه ، كه بچوكن و پێشه كه یان له دواوه ی كاڵوه كه

كه مێك درێژتره .دڵنیاب���ن پێویس���ته پیاوانی���ش •به پێ���ی بتوان���ن ت���ا له جلوبه رگی���ان خۆگۆڕینه كه ی���ان كاڵو هه ڵبژێ���رن، ئه گه ر ش���ۆرت و كابۆت���ان له به رك���رد دڵنیاب���ن ئه گه ر كاس���یكی و، كاڵوی له هه ڵبژاردنی نا كاسكێت به ڕێكخستنی له گه ڵ جله كانت

باشترینه .تۆش خۆت بێبه ش مه كه چونكه ره نگه یارمه تیت راوێ���ژكاری و ته نه���ا كه مێ���ك

پێویست بێت.

گۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ fashion دیزاینه ر و راوێژكاری "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

safeen

.arif@

yahoo.

com

Twitte

r @Safe

enArif

كاڵو ... پارچه یه كی بچوكه و به كارهێنانی زۆر گرنگه !

قه‌اڵكه‌ی‌‌پاشاكۆره‌‌له‌دوكان‌له‌ناوده‌چێت

خه‌ڵکی‌ئێستا

ئا: شاهۆ ئه حمه د

مام عه زیز پیاوێكی به سااڵچوی شاری كۆیه یه ، ئه و بۆ ماوه ی زیاتر له 40

ساڵه له بواری تۆڕی ئاودا به بێ وچان خزمه ت ده كا و وه كو خۆشی ده ڵێت

" هه میشه خۆشه ویستی بۆ كاره كه ی وای لێده كات به رده وامبێت له سه ر

خزمه ته كانی به شاری كۆیه ".

عه زیز مس���ته فا ته مه نی 63 ساڵه و خه ڵك���ی گوندی كانی كورده ی س���ه ر به قه زای كۆیه یه و له ساڵی 1968 ژیانی هاوس���ه ری پێكهێن���اوه خاوه نی پێنج منداڵه )دو كوڕو سێ كچ( له گه ڕه كێكی هه ژارنشینی شاری كۆیه نیشته جێیه .

له گێڕان���ه وه ی عه زی���ز م���ام 40 له ماوه ی كاركردنی بیره وه ریه كانی

ساڵی رابردو بۆ ئاوێنه ئه وه ی خسته رو زۆر جار له ئه نجامی كاركردنی توش���ی كێش���ه و گرفت بۆت���ه وه و له كاره كه ی دورخراوه ته وه و كۆسپی هاتوه ته پێش به اڵم به ه���ۆی لێهاتویی له ئیش���ه كه و ش���اره زایی له بواره كه ی گه ڕێنراوه ته وه بۆ س���ه ر كاره كه ی، ئه و زۆرجار به بێ به رامبه ر كاریك���ردوه ئه وه ش ته نیا بۆ

خزمه تی شاری كۆیه .خه ڵكی كۆیه ش���ایه تی بۆ ئه و پیاوه ده ده ن كه چه ند دڵس���ۆزانه كاره كانی له وباره یه وه ناوب���راو راده په ڕێنێ���ت، وتی "له م���اوه ی كاركردنم له تۆڕی ئاودا هی���چ كاتێ���ك خیان���ه ت و دزی و فێڵم نه كردوه و پ���اره ی حه رامم نه خواردوه ، هیچ كاتێكیش كه مته رخه میم له كاره كه م نه كردوه و زیان���م بۆ هیچ كه س نه بوه ، ئه وه ته نیا خ���ۆم واناڵێم به ڵكو هه مو

خه ڵكی ش���اری كۆیه ش���ایه تحاڵیم بۆ ده ده ن.

به كه س���ێكی روخۆش و مام عه زی���ز قسه خۆش���ی ش���اری كۆیه ناس���راوو پی���اوه ئ���ه م كۆی���ه ش هاواڵتیان���ی به ئه زمونه ی���ان خۆش���ده وێت و وه ك���و خۆش���یان باس���یده كه ن م���ام عه زیز ه���ه رده م ب���ه ده م داواكاری هاواڵتیان و كێش���ه و گرفته كانیان چوه له هه ركات و

ساتێكدا بوبێت .مام عه زیز ده ڵێ�ت چه ندینجار هه وڵی ئه وه ی داوه خۆی خانه نشین بكات به اڵم به هۆی دڵسۆزی و لێهاتویی له كاره كه ی رێگ���ه ی پێنه دراوه خۆی خانه نش���ین بكات و له الیه ن چه ندین كه س���ی شاری مام له خانه نش���ینكردنی رێگ���ه كۆیه

عه زیز گیراوه .

میدیاكانی كوردس���تان و جیهان باس ده كه ن، هاوس���ه رگیری حاڵه تی له دو ئه نجامدراوه و عێراق له كوردستان و كه ته مه نی هه ردو كاكی زاوا 126 س���اڵ

له دو بوكه كه زیاتره .ك���ه یه كه می���ان هاوس���ه رگیری له كوردس���تاندا له الی���ه ن پیاوێك���ه وه به ناوی مام ش���یخ ره ئوف له دایكبوی له گه ڵ ساڵی 1936ه و هاوس���ه رگیری له دایبكوی ك���ه كچێك���دا ئه نجامداوه 1990و 56 س���اڵ جیاوازی ته مه نیانه ، بوكه خ���ان به ره گه ز عه ره ب���ه و زاواش خه ڵكی گوندی باقانی سه ر به ناحیه ی

خه له كانه .هاوسه رگیری دوه میان كه ده نگدانه وه ی جیهانیی هه بوه ، له نێوان پیاوێكی 92

س���اڵه و كچێكی 22 س���اڵدا بوه ، زاوا ناوی محه مه د ئه لجمعییه و له باره ی ئه و هاوس���ه رگیرییه وه به ئاژانسی )فرانس پرێس( ی راگه یاند: "به م هاوسه رگیرییه زۆر دڵخۆشم، وا هه ست ده كه م ته مه نم

20 ساڵه ".هاوس���ه ره تازه كه ی ئه و پیاوه ناوی مونا مخل���ف ئه لجبورییه و ته مه نی 22 س���اڵه ، له باره ی هاوس���ه رگیرییه كه وه ده ڵێت: "به م هاوسه رگیرییه دڵخۆشم و هیوادارم بتوانم مێرده كه م دڵخۆشبكه م و منداڵه كانی رازیبكه م". له به رامبه ر ئه م زۆر ره خنه یه ك���ی هاوسه رگیریه ش���دا له راگه یاندنه كانه وه ئاڕاسته ی زاوا كراو ئه وی���ش له به رامبه ردا وتی "عه ش���ق و

ئه ڤین ته مه ن و سنوری بۆ نیه ".

ئه ندامێكی مه كته بی سیاس���یی یه كێتی ده ڵێ���ت هه ندێك كه س وه ك به قاڵ وان ده گه ڕێن بۆ هێلكه كڕین، له به رامبه ریشدا پرس���یاری ئه وه ده كرێ���ت به قاڵ كه ی پیش���ه ی هێلكه كڕین���ه ؟ ، چاالکوانی بزوتنه وه ی گۆران، مام رۆسته م بازیانی به ئاوێن���ه ی وت "ئه وه ئاس���تی ئه ندام مه کته ب سیاسیه کانه بۆیه هه مو رۆژێک

ته نازول ده که ن بۆ پارتی".ده نگۆیانه ی ئ���ه و له وه اڵمدان���ه وه ی

باس له بونی كێش���ه ده ك���ه ن له كاتی دیاریكردن���ی كاندیده كان���ی یه كێت���ی رێكخس���تنه كانیانه وه له الی���ه ن له گه رمیان ، ئەندامی مەكتەبی سیاسی و گەرمیان���ی مەڵبەن���دی لێپرس���راوی كوردس���تان، نیش���تمانیی یەكێتی���ی مەحمود س���ەنگاوی بەPUKmedia ی راگەیاندوه : "لەگەرمیان هیچ پشێویەك نەبوە و ئەو سایتانە وەك بەقاڵ-ن، ماڵ بەماڵ دەگەڕێن ب���ۆ ئەوەی هێلكەیەك

هەبێت و بیكڕن".دوای باڵوبون���ه وه ی ئ���ه و هه واڵه ش له په یجی تایبه تی PUKmedia له تۆڕی هاواڵتیه ك له فه یس���بوك، كۆمه اڵیه تی له ش���وێنی كۆمێنت���ی ئ���ه و هه واڵه دا پرسیاری ئه وه ده كات "جا باشه به قاڵ

كه ی ئیشی هێلكه كڕینه ؟" له لێدوانێکی تایبه تیشدا بۆ رۆژنامه ی ئاوێنه مام رۆسته م ده ڵێت "ئه و براده ره له خۆیه وه سه یری خه ڵکی تر ده کات".

یه‌ك‌سه‌ده‌‌زیاتر‌له‌بوكه‌خان‌گه‌وره‌ترن‌

مه حمود سه نگاوی: هه ندێك میدیا وه ك به قاڵ وان هێلکه ده کڕن

مام‌رۆسته‌م:‌بۆیه‌‌حاڵی‌مه‌کته‌ب‌سیاسیه‌کان‌جوانه‌

پیاوێك‌‌40ساڵ‌خزمه‌تی‌ئاو‌ده‌كات

وێرانه ی قه اڵی پاشاكۆره له قه زای دوکان فۆتۆ: کارزان

ئه كته ر هێرۆ جوان محه مه د، ئاماژه به وه ده دات له نوێترین كاریدا به شداری زنجی���ره درامایه كی ك���ردوه كه بڕیاره

له مانگی ره مه زاندا په خشبكرێت.له وباره یه وه هێرۆ جوان، به رۆژنامه ی ئاوێن���ه ی راگه یاند ك���ه وه ك ئه كته ر به شداری زنجیره درامایه كی كردوه ، كه بڕی���ار وایه له مانگی ره مه زان له كه ناڵی په خش���بكرێت و كوردسات ئاس���مانی كاری دراماك���ه زنجی���ره وتیش���ی: كۆمپانیای مه ستی فیلمه و نه جم هۆگر كاری ده رهێنان���ی بۆ ده كات و خۆش���م وه ك ئه كت���ه ر به ش���داریم تێداكردوه . له باره ی ناوه ڕۆكی زنجیره دراماكه شه وه ناوبراو ئاماژه ی به وه دا هه ر ش���ه وێكی ره مه زان باس���ی به س���ه رهاتێكی ژیان دراماكه ش زنجیره سیناریۆی ده كه ن و

كاوه میرزا ئه حمه ده . هێرۆ جوان محه مه د، له دایكبوی ساڵی 1983ی شاری س���لێمانیه و په یمانگای هونه ره جوانه كانی ته واوكردوه ، تائێستا 15 كاری نواندنی ك���ردوه و دواهه مین كاری���ش ده رهێنانی ش���انۆی "جه نگی

ژنێك" بوه .

هێرۆ‌به‌سه‌رهاته‌كانی‌ژیان‌ده‌گێڕێته‌وه‌

مام عه زیز فۆتۆ: شاهۆ

بوک و زاواکه ی شاری تکریت

مه حمود سه نگاوی مام رۆسته م

یه كێك له دیارترین كێشه هۆشه كییه كانی م���رۆڤ ئه وه یه كه توانس���ت و ئیدراكی هه س���تپێكراوه كانی یه كجار سنورداره ، به جۆرێك زۆرجار هه ست به هه لومه رجێك ده كات له وه هم���دا كه ته واو پێچه وانه ی واقیع���ه ، بۆی���ه بیناك���ردن و هه ڵچنین له سه ر ئه م جۆره وه همانه ته واو مرۆڤ به ره و هه ڵدێرو نشێوو ده بات و ئه زمونی

لێره وه ده كات���ه وه .. س���فر به ته واوی دنیای سیاس���ه ت، به وپێی���ه ی خاوه ن سروش���تێكی داینامیك���ی و گونج���اوه بۆ قه ب���اره جی���اوازه كان، كه واته زۆر س���انایه كه ئه و هونه ری به ڕێوه بردنه سه ربكێشێته نێو جومگه جیاوازه كانی كۆمه ڵگه ی ك���وردی و كارلێكی دوالیزم روب���دات له نێوانیاندا، چونكه كۆمه ڵگه به هۆی فاكته ری سیاسییه وه فۆڕمێكی نوێ پێشكه ش به كۆی ره گه زه ژیارییه كاتیشدا، له هه مان ده كات و مرۆییه كان سیاسه ت ده بێته پره نسیپ و بونیاتنه ری دیدێك���ی ئایدیۆلۆژییان���ه ی ج���ودا كه خاوه ن س���یماو ش���ه قڵی ئه م كۆمه ڵی

كورده وارییه ی پێوه بێت.. ئه گ���ه ر فراوانتر ته ماش���ای ئه ركی له و به دڵنییایه وه بكه ی���ن، رۆش���نبیر س���نوره باوه ده رده چی���ن كه ده ڵێت: ئه ركی رۆش���نبیر تێكشكاندنی نه ریت و نۆرمه باوه كان���ی كۆمه ڵگه یه .. چونكه هه ندێجار ئه م فۆرمه ت���ه واو پێچه وانه ده بێته وه ، به جۆرێك ئه ركی رۆش���نبیر ده بێت���ه به رگریك���ردن له خ���ودی ئه و نه ریتانه .. له م س���ه روبه نده دا گروپێك رۆش���نبیر به دیده كه ی���ن )ئه گه رچ���ی ده س���ت له په نجه كان���ی ژماره ی���ان ب���ۆ دامه زراندن تێپه ڕن���اكات(، هه وڵ ده ده ن نه ك شێواندن، خه می گه وره یان

داهێنانه ن���ه ك تێپه ڕان���دن، ره خنه ی روش���نبیریی به ئه رك���ی دروس���تكه ر خۆی���ان ده زانن ن���ه ك روخێنه ر.. بۆیه زۆر ئاس���اییه به الیانه وه ك���ه بازنه ی خزمه تكردنیان له م دی���ده فیكرییه وه ، فراوانبكه ن و ئه وه ی گرنگ بێت له الیان خزمه تكردن���ی میلله ت بێت نه ك تاقم و

كوتله گه رایی..ئه م تێڕوانینه زۆر جیاوازه له تێڕوانینی حیزبی )ی.ن.ك( بۆ رۆشنبیر، چونكه له الی ئه وان رۆش���نبیر ئه و كه سه یه كه توان���ای خوێندنه وه و ئیم���ای كوردی هه بێت و بتوانێت ئه لفوبێ فێری خه ڵك بكات و له كایه ی سیاسییدا قسه بكات )جا راوبۆچونی هه رچۆنێك بێت(، هه میشه ده بێ���ت چاوه ڕوانی سیاس���ه تمه دارانی ئ���ه و حیزبه بێ���ت ئافه رین���ی بكات و، به رۆش���نبیر ناوزه ندی بكات و مه دالیای بكه ن و به یه خه دا ئایدۆلۆژی���ای فیكرو بیخات���ه ری���زی پێش���ه وه ی كاندیدانی خۆی���ان.. ئ���ه وه ی ده گ���وزه رێ له ناو كایه ی سیاسیی كوردستاندا، داینامێكی یه كج���ار بێده نگ���ه ، چونكه هه میش���ه روده دات كرۆكییه ك���ه وه له ره هه ن���ده نه ك له روخس���اردا، بۆیه خوێندنه وه ی ئه و روداوه سیاس���ییانه ی له گۆڕه پانی كوردس���تاندا روده ده ن هه رگی���ز ئه وه نیی���ه ك���ه رۆش���نبیرانی ئ���ه و الیه نه لێره وه لێده كه ن. گوزارشتی سیاسییه ده گه ینه ئه و حه قیقه ته ی كه ناسنامه ی رۆشنبیر له الی ئه م حیزبه ناسنامه یه كی كاس���یكییه و توانای جوڵه ی حه قیقی نییه و تائێس���تاش له مێژوی نزیكی ئه م حیزبه دا گۆڕانكاریی به سه ردا نه هاتوه ، بۆیه تاكه هه ڵ���ه ی مێژویی ئه م حیزبه به یه كچاو ته ماش���اكردنی ئه م توێژه یه كه پێیده ڵێ���ن رۆش���نبیرو كه مهێزیی���ه له به رامبه ر پێناس���ه كردن و دیاریكردنی ره هه نده كانی ئه ركی رۆشنبیرو، ده رچون له و بازنه ته قلیدیه ی كه رۆڵی سیاسیی رۆشنبیر ئه بێت په راوێزبخرێت و ئه وه ی به سیاس���ییه ك ده چێته ڕێ���وه هه رگیز

رۆشنبیرێك ناتوانێت ئه دای بكات!له سه ده كانی ناوه ڕاسته وه تا هه نوكه ، مشتومڕی ئه وه له ئارادایه كه كۆمه ڵگه كام سیاس���ی و كام ئه هل���ی ئه خاق و كه لت���ور ده بێت به ڕێ���وه ی به رن؟ كام پیش���ه له وی دیكه مه زنت���ره و كامیان جێ���ی بڵندیی���ه زیات���ر؟ ئه مانه تێزی مش���تومڕی بابه تی هه ن���دێ له بیریارو فه یله س���وفه كان بون.. ت���ا ئه و كاته ی هه ندێكیان توش���ی جۆرێك له بێهیوایی بون و خه ڵكی ره شۆكیان كردبوه پێوه ر

بۆ بارته قای شته كان.كه وات���ه رۆش���نبیر وه ك چینێك���ی بونیادبنرێ���ن و ده بێ���ت كۆمه ڵگ���ه هه راش���بكرێن، نه ك گیانی دژایه تییان تێدا بچێنرێ و چاكی و خراپیان گرێبدرێ به هه ڵهاتنیان له واقیع و سیاسه تی گشتی واڵت.. ئه وه ی ئ���ه م رۆڵه ش ده بینێت ده س���ه اڵته ، ه���ه ر ئه وی���ش ده توانێت ئ���ه و به ه���ا ره مزیی���ه بگه ڕێنێته وه بۆ رۆش���نبیرو، ئاش���نای بكات به ئه رك و مافه كان���ی خۆی و، ئه و ناس���نامه یه ش نه داته هه مو كه سێكی قه ڵه م به ده ست. ئه م���ڕۆ له گۆڕه پان���ی سیاس���یی ئه م )ی.ن.ك( )به تایبه ت���ی(، ش���اره دا ده بو سیاس���ییه وه ، له روی بااڵده سته له روی سۆسیۆلۆژیشه وه هه لومه رجێكی وای بخوڵقاندایه ك���ه پێگه ی حه قیقی رۆش���نبیری وه ك خ���ۆی دابنایه نه ك به رگێك���ی تایبه تی ئاماده ك���راو ببڕێ به به ری هه ركه سێك كه )خۆی( ناوینا

رۆشنبیر.ئه رك���ی ه���ه ره گرنگ���ی رۆش���نبیر قس���ه كردنه له س���ه ر حه قیق���ه ت به بێ

ره های���ی، چونك���ه ره های���ی مۆرك���ی رۆش���نبیریی له هه ڵگری ئه و دروشمانه ده س���ه نێته وه ، ئ���ه وه رۆش���نبیره كه هه میشه جۆرێك له قه له قی ده هێڵێته وه و به موتڵه قی حوكم به سه ر هیچ دیارده و )ی.ن.ك( ده بێت ن���ادات.. الیه نێكدا سوپاس���گوزاری ئه م تایپه رۆش���نبیره بێت، چونكه به بێ داواكاری و چاوبڕینه ناراسته وخۆ به ش���ێوه یه كی ده ستیان، بیرۆك���ه ی چه ندی���ن ئیلهامبه خش���ی ن���اوازه ن و خۆی���ان ده كه ن���ه خاوه نی هه میش���ه )ی.ن.ك( سودی میلله ت و له راو س���ه رنجیان بینیوه ، به اڵم ئه وه ی گرفته هیچ كات به م سوده یان نه زانیوه و كه سانێكی دیكه یان هێناوه ته پێشێ كه له ئاستێكی كه لتوری و نیشتمانپه روه ریی

زۆر نزمدا بون.)ی.ن.ك( ده بێت دان به و حه قیقه ته دا بنێت، كه له كاتی خۆیدا، هه مو ئه وانه ی له پارت���ی ت���ۆران چونه نێو باوه ش���ی ئ���ه وه وه ، پاش���تریش هه م���و ئه وانه ی له یه كێتی تۆران چون���ه نێو ریزه كانی گۆڕانه وه ، بۆیه ئ���ه و ده نگانه ی گۆڕان له هه ڵبژاردنه كان���دا هێنای ئه وه ده نگی توڕه ی���ی ئه وانه بون كه له یه كێتی تۆرا

بون.

رۆشنبیرو هه لومه رجی راگه یاندنی )ی.ن.ك(

مێژوی راگه یاندنی )ی.ن.ك( به گشتی ده توانین بكه ین به سێ قۆناغه وه :

یه كه م: قۆناغی سه رهه ڵدانی شۆڕشی ن���وێ، ك���ه درێژك���راوه ی راگه یاندنی س���ه رده می ئه یلول و هه ژمونی سیاسی ئه و س���ه رده مه بو تیای���دا )ی.ن.ك( له قۆناغی بنیادنان���دا بو، هه وڵی ده دا سیاسی و له فه رهه نگی جودا ش���تێكی پرۆگرامی شۆڕشگێڕانه پێشكه ش بكات، گه ره كی بو به جۆرێكی دیكه واقیعه كه بخوێنێت���ه وه و هه ندێ تێزی نوێ بخاته سه ر رابردوی شۆڕش و بنه واشه ی نوێ و به رنامه ی نوێ فۆرمه ل���ه بكات.. بۆیه رۆشنبیرانی ئه و ماوه یه ته واو سیاسیی بون و هه مو داكۆكردنێكیان چڕكردبۆوه

له مه وداكانی )ی.ن.ك(.دوه م: قۆناغی پراكتیكی نێو شۆڕشی

نوێی )ی.ن.ك(: له م قۆناغ���ه دا )ی.ن.ك( به وریایی و واقعی له گ���ه ڵ مامه ڵه ی لێهاتوی���ه وه راگه یاندن���دا ده ك���رد تا ئه و ئاس���ته ی كاری له بۆچون و هه ڵسوكه وتی خه ڵكی ناوچه ك���ه كردب���و.. ئ���ه وه ی لێ���ره دا ده مه وێ بیخه مه ڕو ئ���ه و حاڵه ته یه كه ئه مڕۆ هه ندێ رۆشنبیرانی ئۆپۆزیسیۆن تێیدا راگه یاندنیان���ه وه له ده زگاكان���ی به هه ڵه داچ���ون و واده زان���ن كه هه مان زه مه نی چل یا س���ی س���اڵ له مه وبه ره چۆنی���ان ب���وێ خه ڵكی ب���ه و ئاقاره دا به رن.. ئه و سه رده مه هه رشتێك بوترایه ئه چوه سه ر بۆ ش���ۆڕش، ئه گه ر چوار بكرای���ه چل و ته نها گرتن���ی دو پارچه چه ك گ���ه وره بكرایه ته وه بۆ بیس���ت پارچه چه ك و گۆڕینی جۆرو قه باره یان به دڵ���ی خۆیان.. بۆیان ئه چوه س���ه ر، چونكه ئ���ه و كات نه حكومه تی به عس ئ���ه و هه وااڵنه ی ده گه یان���ده خه ڵك و، ن���ه ده زگای راگه یاندنی س���ه ربه خۆی ئه وت���ۆ هه بون ك���ه ئ���ه و واقعه وه ك خ���ۆی بگه یه نێ���ت، له هه مانكاتدا ئه و راگه یاندنه ی ئه وس���ا كاریگه ری ئیجابی زۆرباشی هه بو له سه ر خه ڵك، هه میشه پشتوپه نای شۆڕش بو له نێو خه ڵكدا... به اڵم ئه و سیاس���ه تی راگه یاندنه ی ئه و سه رده مه هه رگیز ناش���ێت بۆ ئێستا، هه لومه رج���ه كان ته واو گ���ۆڕاون! هه ر له گۆڕانی هه لومه رجی سیاس���ییه وه تا

ده گاته بونی ده یان كه ناڵی راگه یاندنی بینراوو بیس���تراوو نوس���راو كه زومی كامێراكانی���ان به به رده وام���ی ئاماده یه

له سه ر هه ر روداوێك كه روده ده ن.

سێیه م: قۆناغی دوای راپه ڕین:ئیجابیانه ی هه ن���گاوه ل���ه و یه كێك به تایبه تی���ش ك���وردی و ده س���ه اڵتی یه كێت���ی ن���ای ب���ه ره و فراوانكردن���ی ره هه نده كانی راگه یاندن بو، به اڵم به دو ئاراس���ته دا، ئاراس���ته یه كی ئیجابی كه خۆی له كردنه وه ی به شه كانی راگه یاندن بینیی���ه وه له زانك���ۆو په یمانگاكان���دا، ك���ه خۆی س���لبیش، ئاراس���ته یه كی له فراوانكردن���ی بازنه ی )رۆش���نبیری( رۆژنامه نوس���اندا بینیی���ه وه ، ب���ه وه ی هه ركه س هه س���تاو دو رسته ی خسته س���ه ر روپ���ه ڕی رۆژنامه ی���ه ك ئی���دی به رۆژنامه نوس ناوزه ندی كرد، بێئه وه ی س���ه لبییه كانی! ده رئه نجامه گوێبداته

پاش���ان دوای په یدابونی ئۆپۆزس���یۆن مه فهومه كه ته واو ش���ێوا، ئه م زاراوه یه ده وت���را به یه كێ���ك )رۆژنامه ن���وس( كه به راس���ت و چه پ قس���ه ی ناشرین به حكوم���ه ت و داموده زگاكان���ی بڵێت، بگرێ���ت، ناڕه خت���ه ره خن���ه ی ك���ێ تۆخت���ره و رۆژنامه نوس���ێكی ئ���ه وه نیش���تمانپه روه رتره و زیات���ر به ته ن���گ

خه می گه ل و واڵته كه یه وه هاتوه .هه نوكه چه ن���د به ره یه كی راگه یاندن له نێو گۆڕه پانی سیاس���یی كوردستاندا ب���ه دی ده كرێ، كه هه ریه كه یان، ئه گه ر ته واو لێیوردبینه وه ، سه رس���وڕهێنه ره و س���ه رت له قودره ت���ی خوا ده س���وڕمێ كه چۆن ئه م ره نگ���ه جیاوازانه له یه ك

حیزبدا گردبونه ته وه ! هێشتنه وه ی رۆشنبیر ئه كی لێره وه ، ئ���ه و قه له قه مه عریفییه ی���ه كه بنه مان روبه ره كان���ی ن���وێ و بونی���ادی ب���ۆ تێگه یشتن شیكردنه وه و پرسیاركردن و ت���ه واو فراوانده كه ن. هه روه ك ده خوازم ك���ه )ی.ن.ك( پ���رۆژه ی پۆلێنكردنی بۆی ئه ساڵه ت گێڕانه وه ی رۆش���نبیرو به ئه ركێكی نه ته وه یی و نیشتمانی خۆی

بزانێت.

*مامۆستای زانكۆو سه رنوسه ری گۆڤاری )سردم العربی(

له ب���ه رده م بازاڕی نیش���تمان له هه ولێر س���ه دان ه���ه زار خه ڵك رژابونه س���ه ر ش���ه قام، پله ی گه رما 42 بو، من ئه و قه ره باڵغییه ی س���ه رای ئازدیم به چاوی خۆم بینیبو، بۆیه هه ڵوێستمگۆڕاو وتم:

به ڕاستی له سلێمانیتان برده وه .زوم���ی كامێ���را نه یده توان���ی هه مو وێنه كه داگیرب���كات و قه ره باڵغییه ك���ه وه كخ���ۆی بگوێزێت���ه وه ، له م���او الی خۆپیش���انده ره كانه وه هێزی زێڕه ڤانی و هێزه كانی پیاده و س���وپای كوردستان وه س���تابون، ئ���ه و هێزان���ه ئه وه ن���ده دیمه نی���ان جوانب���و، بوبون���ه به رگی

جیه���ان، به ناوبانگه كان���ی گۆڤ���اره له نێویان���دا هێزی ژن���ان هه بو، ئاویان له وخانم���ه یه كێ���ك دابه ش���ده كرد، ده یوت: له به رخۆی���ه وه پێش���مه رگانه به ك���ۆی زوخاڵبم، ئه وه بۆ زوتر نه هاتم ئاو دابه ش بكه م بۆ ئه و خه ڵكه ره ش و روته ی كه داوای به رقه راربونی یاس���او ماڵئاوایی له س���ه رۆك ده كه ن. نێوه ندی قه اڵ به دروشمی ئازادی رازابوه وه ... بو به دو بو به س���ێ رۆژ... ب���ۆ به چوار... سه رۆك هه ر النه چو، وته بێژه كه ی وتی: به یانی س���ه رۆك وته یه كتان پێشكه ش له وتاره كه یدا هاتو س���ه رۆك ده كات.. هیچ ئاماژه یه كی بۆ ئ���ه وه تیانه بو كه ته واوبوه و س���ه رۆكایه تییه كه ی ماوه ی ده ست له پۆسته كه ی هه ڵده گرێ ... رقی ئه مجاره یان زیاترب���و، خه ڵك توڕه یی

دوای نوێ���ژی هه ین���ی له هه مو كوچه و كۆاڵنێك له شارو شارۆچكه كانه وه خه ڵك رژانه س���ه ر شۆسته و ش���ه قامه كان... وه زیری كاروباری پێشمه رگه لێدوانێكی داو وت���ی: خۆت���ان ده زان���ن س���وپا بێایه نه و ئه گه ر سه رۆك واز له كورسی حوك���م نه هێن���ێ ئێمه س���ه عات نۆی ش���ه و به كاتی هه ولێر ده ستبه س���ه ر ی ده كه ی���ن... به یانی س���ه عات نۆو نیو بو له جی���ڕه ی موبه ریده ك���ه ی ماڵه وه خه به رم بوه وه .. یه كسه ر رامكرد رۆنی یه غدانم كڕی تێمكردو وتم با خه وه كه م نه زڕێ ... هه رچی���م كرد، ئه ما...ئه وال سودی نه بو... هه س���تام ته له فونم بۆ هاوپیش���ه یه كی خۆمكردو خه وه كه م بۆ گێڕایه وه ، وتی: به خوا به داڵغه ی میسره

خه وتوی هیچ نیه و هیچیش نابێت..

بیروڕا)385( سێشه ممه 122013/7/9 birura.awene@gmail.com

”کەرام���ەت“ەوە بەن���اوی لەکتێبێک���دا هێک���س دۆن���ا ئەمریک���ی دەرونناس���ی دەڵێت: ”ئەگ���ەر بێکەرامەتی مرۆڤ بکات لەتبوو، پارچەپارچ���ەو بەبوونەوەرێک���ی ئەوا کەرامەت ئ���ەو پارچانە کۆده کاتەوەو دەمانکاتەوە بەم���رۆڤ“. دەکرێت مێژووی ئێمە، کۆمەڵ���گای بیس���تەمی س���ەدەی مێژووی داگیکردن و بێمافکردن و بێڕێزیکردن بەرامبەر بەمرۆڤی ئ���ەم کۆمەڵگایە، وەک مێژووی پەالماردان و ش���کاندنی کەرامەت، یان مێژووی هه وڵدان ب���ۆ بێکەرامەتکردن تەماش���ابکەین. گەر ئ���ەو بۆچوونەی دۆنا هێکس لەسەر پەیوەندی نێوان بێکەرامەتی و لەتلەتب���وون و پارچەپارچەبوون���ی ناوەکی مرۆڤ راس���تبێت، ئ���ەوا دەکرێت مێژووی س���ەدەی بیس���تەمی کۆمەڵ���گای ئێم���ە وەک مێ���ژووی هه وڵدان���ی ب���ەردەوام بۆ پارچەپارچەکردن���ی ناوەکی مرۆڤی ئێمەو ب���ۆ لەتلەتکردنی ئەو مێژووی هه وڵ���دان مرۆڤە وێنابکەین، ت���ا رادەی هه وڵدان بۆ سڕکردنی هه ستکردنی ئەم مرۆڤە بەبوونی مرۆڤان���ەی خۆی وەک بوونێکی یەکگرتوی پارچەپارچەنەب���وو. بوونەوەرێ���ک خاوەن

رێزو خاوەن بەها.بێنرخکردن���ی بێمافک���ردن و مێ���ژووی بەردەوام���ی تاکەک���ەس و گروپەکانی ئەم کۆمەڵگایە بەدرێژایی س���ەدەی بیس���تەم، مانای دەس���تدرێژیکردنێکی ب���ەردەوام بۆ س���ەر مرۆڤبوونی ئ���ەم مرۆڤ���ەو رێگرتن لەهه س���تکردنی ئەم مرۆڤە بەیەکپارچەیی دەرون���ی و رەم���زی و سیاس���ی و ئەخاقی خۆی. رێگرتن لەوەی خۆی وەک مرۆڤێکی کام���ڵ و خ���اوەن ن���رخ و بەهاو قورس���ایی ببینێت و رێزگرتنی بۆخۆی گەش���ەبکات بۆ رێزگرتنی ماف و دروس���تکردنی دونیایەک نرخ���ی مرۆڤ بەها س���ەرەکییەکانی بێت. دەکرێ���ت هه موو ش���ۆڕش و بەرگرییەکانی ئەم مرۆڤ���ە وەک هه وڵدانێک بۆ دەرچوون لەو دۆخی لەئینسانخس���تنە وێنابکەین کە کەرامەتەوە بریندارکردن���ی لەش���کاندن و لەدایکدەبێت، وەک دۆخی تۆڵەی کەرامەت لەو هێزانەی کاریان ش���کاندنی کەرامەتە. بەم مانایە مێژووی س���ەدەی بیس���تەمی مرۆڤ���ی ئێمە مێ���ژووی گەڕانیەتی بەدوای وەدستهێنانەوەی کەرامەتێکی بریندارکراودا، مێژووی هه وڵدانی ئەم مرۆڤەیە بۆ دانپیانان پیایدا وەک کەس���ێکی خ���اوەن کەرامەت،

خاوەن رێزو حیساببۆکراو.بەبۆچوون���ی م���ن کەرام���ەت، بەپلەی پەیوەن���دی مرۆڤە پەیوەندییە، یەک���ەم، بەمرۆڤەکان���ی ت���رو بەدەوروبەرو بەخودی خۆی���ەوە. پەیوەندییەکە تیایدا نرخ و بەهاو قورس���ایی مرۆڤ وەک م���رۆڤ پارێزراوە، حیساببۆکردن و گوێپێدان و مشورخواردن و دانپیانان بەهای س���ەرەکییە، ناس���ینەوەو مامەڵەکردن���ی ب���ەهای ناوەک���ی ئەوانیتر چۆنایەتی پەیوەندییەکانە. کەرامەت تەنها نیش���اندانی رێ���ز نیی���ە، کورتنابێتەوە بۆ رێزگرتن بەتەنها، بەڵکو مشورخواردنێکی بەردەوامیش���ە بۆ مرۆڤبوونی مرۆڤ خۆی، مرۆڤ وەک بەهایەکی سەربەخۆ. کەرامەت پەیوەندی بەوەوە نییە کەس���ێک نووسەر ی���ان هونەرمەن���د، یاریزان ی���ان دارتاش، فیتەر یان سیاس���ییەکی باشە یان خراپە، بەڵک���و پەیوەن���دی بەوەوە هه ی���ە ئەوانە هه مووی���ان مرۆڤن، مرۆڤن وەک پێدراوێکی ئەبس���تراکت. ئەوانە هه مووی���ان دەتوانن ”کردەوە“ی خراپیان هه بێت و کردەوەکانیان ش���ایانی رێزلێنان نەبێت، بەاڵم پێویستە ”مرۆڤبوون“یان هه میشە شوێنی گوێپێدان و

مشورخواردن و حیساببۆکردنبێت.کردن���ی کەرامەت بەیەکێ���ک لەچەمکە س���ەرەکییەکانی دونیای ئێم���ە تەنها بۆ پڕکردنەوەی ئەو هه موو بۆشاییە ئەخاقی و سیاس���ی و رەمزییان���ە نییە ک���ە بێمافی و بێڕێزی داگیرکەران بەرامبەر بەم کۆمەڵگایە هه وڵدانیش���ە بەڵک���و دروس���تیکردون، ب���ۆ کۆتاییهێن���ان ب���ەو پارچەپارچبوونە ناوەکییانەش کە ئینسانی ئێمەی لەناوەوەی خۆی���دا لەتوپ���ەت کردوە. دروس���تکردنی بۆشایی و پارچەپارچەبوونی ناوەکی تەنها لەڕێ���گای بەکارهێنان���ی توندوتیژیی���ەوە نەب���ووە، تەنها ب���ەهۆی گرت���ن و لێدان و راونان و کوش���تن و بێماڵ���ی و بێحاڵیکردنی ماتریالییەوە پیادەنەکراوە، بەڵکو پرۆسەی قووڵ و رەمزی دەرون���ی و بریندارکردنێکی بۆ لەپشتەوەبووە. هه وڵدان بەردەوامیشی کەرامەت ش���کاندنی مرۆڤ ت���ەنها لەوەدا س���نووردار نییە ئێس���قانەکانی بشکێنن و جەستەی پڕبکەن لەبرین، بەڵکو لەڕێگای ئەو تەماش���انەکردنی رێزنەگرتن و کردەی بەهادار، بوونەوەرێکی وەک کەسەشەوەیە

وەک کەس���ێک ب���ەردەوام پەراوێزبخرێت، سوکایەتیپێبکرێت، ئیهانەو بێنرخبکرێت، وەک س���نوورداربکرێت، ئازادییەکان���ی بوون���ەوه ری بچووک تەماش���ابکرێت، باس لەگەمژەی���ی و گەلحۆیی بکرێت هتد... ئەم وایانکردوە بەرفراوان���ە پەالمارە فش���ارو وێناکردنەکان���ی ئینس���انی ئێم���ە بۆخۆی پڕبێ���ت لەبرینی فیزیای���ی و رەمزی قووڵ، دادپەروەری و ئ���ازادی و لەبریندارکردن���ی مافەوە بیگ���رە، بۆ بریندارکردنی ویژدانی و رۆحی، تا بەبریندارکردنی زمان و جلوبەرگ و بۆنەی نیشتیمانی و شوناسی دەستەجەمعی س���ەدەی لەماناکان بەمانای���ەک دەگات. مرۆڤی مامەڵەکردنی س���ەدەی بیس���تەم ئێمەیە وەک بوونەوەرێکی بچووک و بێنرخ و مرۆڤێکە دروس���تکردنی بێڕێز، س���ەدەی

بیمارو پارچەپارچەو بریندار. لەبیس���ت س���اڵی راب���ردوودا ئەزموونی حوکمڕان���ی ک���وردی ش���تێکی ئەوت���ۆی لەپێکهاتی ئەم مێ���ژووە بیمارو پڕ برینە نەگۆڕی���وە. بەپێچەوانەوە ئ���ەم ئەزموونە بیم���اری و بری���ن و پارچەپارچەبوونی نوێی دروس���تکردوە، بری���ن و پارچەپارچەبوونی النەبردوە، ئەو برینانەی لەسەدەی بیستەمدا و کەرامەت���ەوە بەچەمک���ی لەپەیوەندی���دا لەدونی���ای دەرەکی و ناوەکی مرۆڤی ئێمەدا دروس���تبوون، لەمڕۆدا لەباتی ساڕێژکردن، هه م ش���ێوازو دەرکەوتی تریان وەرگرتوە، ه���ه م قوواڵیی نوێش���یان پێبەخش���راوە. لەبیست س���اڵی رابردوودا کۆمەڵگای ئێمە پڕکراوە لەملمانێ���ی توندوتیژو فرەالیەن، کۆمەاڵیەت���ی و سیاس���ی و لەملش���کانی ئەخاق���ی، لەدروس���تکردنی مرۆڤ���ی پلە دوو و پلە س���ێی بێماف، لەدابەشکردنێکی نرخ نایەکسانی نائەخاقی و نائینس���انی و ژیان و لەپەالماردانی بەس���ەر مرۆڤەکاندا، هێزی چەندان چاوەڕوانییەکانی گوزەران و ژمارەیەک���ی لەکوش���تنی کۆمەاڵیەت���ی، گەورەی ژنان و چەوساندنەوەی بەردەوامی هتد...بەکورت���ی الوازەکان، مرۆڤ���ە کۆمەڵگای ئێمە پڕە لەبێدادی کۆمەاڵیەتی و پێش���ێلکاری یاس���ایی و چەوس���اندنەوەی سیاس���ی، پ���ڕە لەچەپاندن���ی ئەخاقی و کۆمەاڵیەتی و فەرهه نگی، دەیان و س���ەدان میکانیزم���ی بێنرخکردن���ی مرۆڤ���ی تێدا چێنراوە. ل���ەم کۆمەڵگایەدا بریندارکردن و پێشێلکردنی کەرامەتی مرۆڤ یاسایە نەک رێکەوت، بەش���ێکە لەئاکاری بااڵدەس���ت، ن���ەک روداوێک���ی الوەکی. ئەوەش���ی ئەم گش���تە وێران���ە ئاراس���تەدەکات و ب���ووە بەیاس���ای س���ەرەکی ملمانێ���کان، ی���ان النیک���ەم ب���ووە بەو ب���ەها س���ەرەکییەی مەس���ەلەی ئاراس���تەدەکات، ملمانێکان شکاندنی کەرامەتی بەرامبەرە نەیارو الوازو نادۆس���تەکانە، بریندارکردن���ی مرۆڤبوونی مرۆڤ���ەکان و بێنرخکردنی بەهاکانیانە. ئەم دۆخەش دۆخێکی دروس���تکراوو رێکخراوو دروستکردنی لێی مەبەست پانبۆدانراوە، مرۆڤێکە روانینی بۆ خ���ۆی روانینبێت بۆ گەمژە، بێن���رخ، بچووک، بوونەوەرێک���ی پ���ڕ لەهه س���تکردن ب���ەالوازی و بەهیچیی و بێتوانایی. ئەوەی لەم سیاس���ەتی بێڕێزی و بێکەرامەتیەدا ئامادەیە کارکردنە بۆ ئەوەی مرۆڤ���ەکان بەرلەوەی رێزی���ان بۆ یەکتری نەمێنێ���ت، رێزی���ان بۆخۆی���ان نەمێنێت، خۆیان بەکەس���ێک نەزانن شایستەی رێزو خاوەنی کەرامەتبن. بەکورتی ئەو رۆحەیان تێدابچێنرێت کە گەم���ژەو گەلحۆو نەزانن، پێبکرێت، ئاساییبێت سوکایەتییان پێیان کێش���ەنەبێت گەر وەک بوونەوەری بێنرخ

تەماشاو مامەڵەبکرێن.

دەربارەی کەرامەت

به دوالیزمیكردنی رۆشنبیر له الی حیزب

لەم کۆمەڵگایەدا بریندارکردن و پێشێلکردنی

کەرامەتی مرۆڤ یاسایە نەک رێکەوت،

بەشێکە لەئاکاری بااڵدەست، نەک روداوێکی الوەکی

د.دانا ئه حمه د مسته فا

ئه مڕۆ هه ندێ له رۆشنبیرانی ئۆپۆزیسیۆن به هه ڵه داچون و

واده زانن كه هه مان زه مه نی

چل یان سی ساڵ له مه وبه ره چۆنیان بوێ خه ڵكی به و

ئاقاره دا به رن

ده بێت )ی.ن.ك( سوپاسگوزاری ئه م

تایپه رۆشنبیره بێت، به بێ چاوبڕینه ده ستیان، هه میشه

سودی له راو سه رنجیان بینیوه ، به اڵم ئه وه ی گرفته

هیچ كات به م سوده یان نه زانیوه

ئیرحه ل.! خۆتان ده زانن سوپا بێایه نه و ئه گه ر سه رۆك

واز له كورسی حوكم نه هێنێ ئێمه سه عات

نۆی شه و به كاتی هه ولێر ده ستبه سه ر ی

ده كه ین

ئازاد جه الل

رێبین هه ردی

یەکێ���ک لەهەڵ���ە ه���ەرە گەورەکانی لەدیموکراس���ی، تێگەیش���تن یەكێ���ک ب���ۆ کورتکردنەوەیەت���ی لەرەگەزەکان���ی، لەب���ری بینین���ی وەک بابەکی ئێران���ی نوس���ەری گش���تێک. ئەحم���ەدی ئەڵێ���ت یەکێ���ک لەباوترین دیموکراس���یە یەکس���انکردنی هەڵەکان بەهەڵبژاردن���ی ئ���ازادو کردن���ی ئ���ەم هەڵەی لەخۆیدا. بەئامانجێک رەگەزەیە گەوره ی خراپ تێگەیشتن لەدیموکراسی ئەوەی���ە وابزانی���ن تەنه���ا هەڵبژاردنەو تەنها گرنگترین شت لەهەڵبژاردنیش���دا بەدەس���تهێنانی زۆرین���ەی دەنگە. لەم وێن���ە هەڵەی���دا دیموکراس���ی وا وێنە ئەکرێت کە تەنها پێشبڕکێیەکی دەوریە لەنێوان چەند هێزێکدا بۆ بەدەستهێنانی زۆرینەی دەنگ و لەدوای، مسۆگەرکردنی

زۆرینەشەوە حوکمرانیکردن. دیموکراس���ی فەلس���ەفەی ب���ەاڵم هەڵبژاردنی ئازادو حوکمرانی زۆرینە نیە، بەڵکو دابەشکردنی دەسەاڵت و رێگەگرتنە لەچڕبونەوەی دەس���ەاڵت لەدەست یەک هێزدا، بیرۆکەی س���ەرەکی دیموکراسی لەچاودێریکردنی دەس���ەاڵت و رێگەنەدان بەچربونەوەی لەدەستی هێزێک و گۆرانی بەردەوامی دەسەاڵتدارانە تاکو نەتوانن بۆ ماوەیەکی زۆر لەسەر حوکم ب�مێننەوەو ببن���ە مەترس���ی ب���ۆ ئ���ازادی و مافی خەڵک. بێهودە نیە کۆڵەکەی س���ەرەکی جیاکردن���ەوەی لەس���ەر دیموکراس���ی هەرس���ێ دەس���ەاڵتی جیبەجێک���ردن و یاسادانان و دادوەری لەیەکتر دامەزراوە. بیرۆک���ەی س���ەرەکی ئەوەی���ە هەریەک لەم دەس���ەاڵتانە چاودێری یەک بکەن و دادگایەکی سەربەخۆش هەبێت کە هەموو الیەک بتوانێت ب���ۆی بگەڕێتەوە لەکاتی س���ەرهەڵدانی هەرکێش���ەو ناکۆکیەکدا. راس���تە یەکێ���ک لەئامرازەکان���ی ئ���ەم سیستەمە هەڵبژاردنی دەوریە کە تیایدا بردەوە، دەنگدەرانی زۆرینەی هەرکەس هەر ئەویش ب���ۆ ماوەیەک���ی دیاریکراو هەڵەیەکی ب���ەاڵم ئ���ەکات، حوکمرانی گەورەیە گەر ئەم ئامرازە لەچوارچێوەی فەلس���ەفەی دیموکراس���یدا نەبینین کە دابەش���کردنی دەس���ەاڵت و رێگەگرتن���ە لەچربونەوەی دەسەاڵت لەدەست کەسێک یان هێزێکدا. بەمانایەکی تر دیموکراسی بەهەڵبژاردنی ئ���ازادو حوکمرانی زۆرینە بەجیاکردنەوەو بەڵک���و ناناس���رێتەوە، ریگرت���ن دەس���ەاڵت و دابەش���کردنی لەچڕبونەوەی دەس���ەاڵتدا ئەناسرێتەوە. زۆرن ئەو ئەزمونان���ەی هەڵبژاردنی تیا حوکمرانیەک بەزۆرینە ئەدرێت و ئەنجام دائەمەزرێ���ت، ب���ەاڵم چەندان فرس���ەخ

لەدیموکراسیەوە دورن. بەاڵم ئەم دیدە هەڵەیە بۆ دیموکراسی وەک هەڵبژاردن و بەدەستهێنانی زۆرینە، تەنانەت هەی���ە. دێرین���ی مێژویەک���ی فەیلەسوفێکی وەک مارکسیش لەنوسینە دۆخ���دا لەهەندێ���ک س���ەره تایەکانداو وا تەماش���ای دیموکراس���ی ئەک���رد کە ئەتوانێت رێگەیەکی ئاش���تیانە بێت بۆ گەیشتنی چینی پرۆلیتاریا بەحوکمرانی. لە ١٨٨٠ دا لە "پێشەکیەک بۆ بەرنامەی نوس���ی فەڕەنس���ا" کرێکاری حیزب���ی "چەکی کرێکاری فەرەنسا بەدەستهێنانی رای گشتیە کە ئەبێت لەئامرازێکی چینی بااڵدەستەوە، ببێتە ئامرازێک بۆ رزگاری چینی کرێکار" . لەیەکێک لەوتارەکانیدا لەئەمس���تردام لەکۆنگرەی نێونەتەوەیی ١٨٨٢دا رایگەیان���د: " ئێمە نکوڵی لەوە ناکەین ک���ە لەواڵتەکانی وەک ئەمەریکاو ئینگلتەرا ) و رەنگە هوڵەنداش( ئەکرێت ئاش���تیانە لەئامرازی بەس���ودوەرگرتن بەئامانج بگەی���ن"، مارکس خەیاڵی الی ئەوەبوو رەنگە بکرێت لەش���وێنێکدا کە دیموکراسی هەیە چینی کرێکار بتوانێت زۆرینەی دەنگەکان بباتەوەو دەس���ەاڵت بگرێتە دەس���ت. واتە دیموکراسی وەک پەیژەیەک بۆ گرتنە دەس���ەاڵتی چینی کرێکار ئەبینی و هەرکاتێکیش ئەم چینە دەسەاڵتی گرتە دەست، ئیتر دیموکراسی

وەک سیستەمێک نامینێت. ب���ەاڵم رەنگە مەترس���یترین ئەزمونی سیاس���ی کە ئەم دیدەی بۆ دیموکراسی ک���رد بەش���تێکی واقع���ی، نازیەکان���ی ئەڵمانی���او هیتلەری س���ەرۆکیان بێت. نازی���ەکان لەئەنجام���ی هەڵبژاردنیک���ی ئ���ازادو بەزۆرینەی دەنگ هاتنە س���ەر کورسی دەسەاڵت. بەاڵم هەر ئەوەندەی دەس���ەاڵتی گرتە دەس���ت، س���ەرجەم دیموکراس���ی سیس���تەمی کۆڵەکەکانی

روخان و رژێمێکی تۆتالیتاری ترس���ناکی دامەزران���د کە هەنوکە ب���ووە بەرەمزی ستەمکاری و کوشتارو تاوانی جینۆساید. نازیەکان تا ئەو شوێنە دیموکراسیان بۆ گرنگ بوو کە بیانگەیەنێتە سەر کورسی دەس���ەاڵت و هەر ئەوسا بەناوی زۆرینەی کۆمەڵگاوە کە دەنگ���ی پێداون، هەموو ئەو رێ و ش���وێن و یاسایانە دەربکات کە چنگی لەدەس���ەاڵت توندترو نەیارەکانی

لەمەیدان دەرئەکات. سیاس���یەکانی لەئەزمون���ە زۆری���ک خۆرهەالت���ی ناوەڕاس���ت و واڵت���ە تازە پێگەیش���توەکانیش بەش���ێوازێکی دی، هەم���ان دید ب���ۆ دیموکراس���ی دوبارە واڵتانەدا ل���ەم لەزۆری���ک ئەکەن���ەوە. هەڵب���ژاردن ئەنجام ئەدرێت و زۆرینەیەک دێتە س���ەر حوکم کە بردنەوەکەی وەک بردنەوەیەکی ئەبه دی تەماش���ا ئەکات و دەنگدانی���ش پێ���ی وەک وەکالەتێک���ی کراوە لەالی���ەن هاواڵتیانەوە ئەبینێت بۆ ئ���ەوەی چی ئەوێ بیکات. بەراس���تیش ک���ەم س���تەمکاری ئ���ەم ناوچەیە هەیە بەن���اوی نەهاتبێ���ت و بەهەڵب���ژاردن بردن���ەوەی هەڵبژاردنیش���ەوە پێگ���ەی خۆی بۆ ماوەیەک���ی درێژ لەحوکمرانیدا نەچەس���پاندبێت. زۆرینەی دەنگ ئەبێتە بیانویەک بۆ ئ���ەوەی براوەی هەڵبژاردن کراوەی وەکالەتێک���ی ئ���ەوەی بەناوی خەڵک���ی بۆ حوکمرانی پێیە، هەموو ئەو کارانە ئەکات کە تەنه���ا لەبەرژەوەندی خۆی ومانەوەی و هێزەکەیەتی. لەراستیدا هەر ئەم جۆرە عەقڵەیەتەیە کە بەردەوام لەقەیرانی جیاوازدا ئەژی و توشی چەندان گرفت و کێشەی سیاسی گەورە ئەبێت.

رەنگە یەكێک لەهەڵە س���ەرەکیەکانی ئیخوان موس���لمینی میس���ر و دوو هێزە سیاسیە بااڵدەستەکەی کوردستانیش هەر بگەڕێتەوە بۆ ئەم روانینە. دیموکراس���ی کورس���یەکانی زۆرینەی بردنەوەی واتە پەرلەم���ان و دواتر تەماش���اکردنی ئەمە وەک وەکالەتێکی ک���راوە بۆ تاکرەوەی لەبریارو دەس���ەاڵتداو ئەنجامدانی هەموو ئەو ش���تانەی کە تەنه���ا لەبەرژەوەندی بەم ئیخوان���ەکان تایبەت���ی خۆیان���ە. لۆژیکە دەستورێکیان تێپەراند کە تەنها الیەنگرانی خۆیان رازیبون پێی و بەمەش قەیرانێکی وا سیاس���یان خوڵقاند کە تا هەنوکەش میس���ر رزگاری نەبووە لێی، دوو هێزە سیاس���یەکەی کوردس���تانیش لۆژیک دەس���تورێکی خراپیان بەهەمان ئامادەکردو، زۆر بەناڕەوایی دوو ساڵیان بۆ س���ەرۆکایەتی سەرۆکێک تازەکردەوە کە هەش���ت س���اڵە س���ەرۆکەو دەورەی خ���ۆی تەواوب���ووە. ئ���ەوان زۆرین���ەی کورسیەکانیان هەیەو بریاریش بەزۆرینە ئەدرێ���ت. بەبێ ئەوەی لەوە تێبگەن کە مەرج نیە ئەوەی زۆرینەی کورسیەکانی ب���رد، لەهەمانکاتدا زۆرین���ەی کۆمەڵگا بێت و ئەش���ێت لەو ماوەیەدا کە حوکمی کردووە، هەزاران دەنگدەری دۆڕاندبێت. هێز کە لەهەڵبژاردندا دەنگی هێنا، مەرج نیە تا ٤ ساڵەکە تەواو ئەکات، خاوەنی هەم���ان دەنگ بێ���ت. لەبەرئەوە هەموو سیس���تەمێکی دیموکراس���ی راستەقینە دیموكراسی کورت ناکاتەوە بۆ هەڵبژاردن و بەڵکو دەنگەکان، زۆرین���ەی بردنەوەی ئەیبەس���تێتەوە بەفراوان بونی بەشداری سیاس���ی و رێگەن���ەدان بەچربون���ەوەی دەس���ەاڵت لەدەستی کەس یان تاقم یان

هێزێکدا.

13 )3٨5( سێشه ممه ٢٠١3/7/9 birura.awene@gmail.comبیروڕا

وەهمی زۆرینەی پەرلەمانی

ئ���ەم رۆژانە جارێکیت���ر هەولێر بۆنی گەنجێکی خێرلەخۆ کروزی جەس���تەی نەدیوی بردە کەشکەاڵنی فەلەک، سەدان و هەزاران ویژدانزیندو سەریانکرد بەپرسەی ش���ارەکەیان و بێئومێ���دی گەنجێک���ی سەرەخۆش���یان لەدایک و باوکێکی تری ج���ەرگ س���وتاو ک���رد، نمونەیەکیتری زیندوی���ی نیش���انی هەمو دنی���ادا کە ن���ەک خەڵکانێک���ی زۆر لەکوردس���تان بەرەو مەرگی ش���ێنەیی هەنگاو دەنێن و کوش���ندەکان و نەخۆش���یە بەرب���اوی تەندورستی پێداویس���تییەکانی نەبونی لەچاوەڕوانی مەرگ رایاندەگرێت و سەدان خێزان لەنان و ژیانی بەیانی دڵنیا نیە ! بەڵکو کەسانێک هەن خراپی وەزعیەت و گوزەرانیانی گەیاندۆتە ئاستێک ئامادەن بەش���ێوەیەکی تراژیدی کۆتایی بەژیان و

هەناسەدانی خۆیان بهێنن .بەه���اری ژیان���ی کوژاندن���ەوەی کۆتاییهێن���ان لەهەولێ���رو گەنجێ���ک بەهەم���و هی���واو ئاواتەکان���ی ک���ە ٢3 س���اڵە ئاخی بۆ هەڵدەکێش���ێت،لەبەر ژی���ان و پێداویس���تیەکانی نەبون���ی دەس���تنەکەوتنی کار،ئەم رۆژانە هاواری توڕەیی و نارەزایەت���ی خەڵکی بەرامبەر ناعەدالەت���ی و نایەکس���انی و نەبون���ی و س���ەروەت و بەرزترکردەوە، برس���یەتی س���امانی بەرپرس���ان و کۆش���ک و ڤێالو

قەسرو قەمەرەو پرۆژە بازرگانیەکانیان و شێوەی ژیانی منداڵەکانیان، بوە باس و میواندارییەکانی دانیش���تن و خواس���ی ش���ار، هەم���وان بەڕق���ەوە نمونەکانی ژیانی نەهامەتی دەیان و س���ەدان خێزان لەگ���ەڕەک و بندیوارەکان باس���دەکەن، بەاڵم پرس���یاری جدی لێرەدا ئەوەیە، ڕاناچلەکێ و بۆ کوردس���تان کۆمەڵگای شەقامەکان ناکەن بەشوێنی نارەزایەتی لەوەزعیەتێک جگە لەمەرگ و نەخۆشی و خۆزگەو بەگۆڕس���پاردنی نائومێ���دی و ناتوانێت واڵت گەنجان���ی خولیاکان���ی ش���تێکیترمان نیش���انبدات؟! دەبێ���ت ش���اهێدی بینینی جەستەی خۆڵەمێشی چەند سەنگەرو بەنازیتر بین،تا بتوانین بگری���ن و بەدەس���تەوە ش���ەقامەکان پێیانبڵێین ئیتر بەس���ەو بوەستن، ئەو هەمو قوربانیەمان نەدا تا ئێوە شاهانە بژی���ن و گەنجەکانیش���مان لەبەر نەبونی تیکەیەک نان ببن بەخۆڵەمێش؟! دەبێت چەند نەوەیترو چەند خولیتر لەچاوەڕوانی دەنگە ن���ارازی و ئۆپۆزس���یۆنەکان بین چەن���د س���ەنگەرو بەنازیتر جەس���تەی ناس���کیان وش���ک ببێتەوە، خۆ ئەوان گێژیان کردین بەعەدالەتی کۆمەاڵیەتی و دەرهێنانی سامان لەدەستی کەمینەیەکی

کەم؟! گی���ان و هەناس���ەدانی ئینس���انەکان لەکوردس���تان بۆ هێندە بێن���رخ کراوە ئاگ���ری گەورەت���رە ل���ەوە چ���ی ؟! لەپایتەخت���ی گەنجێ���ک، جەس���تەی یەکێ���ک لەدەوڵەمەندترین خاکی دنیادا بەبەرچاوی هەمومان بڵێسە بسەنێت؟! ئەی بۆ کۆمەڵگای کوردستان لەبەرامبەر ئەو کارەساتانە راناچلەکێ ،بەشی هەرە زۆری خەڵ���ک بەموچەیەکی کەم و ژیانی مەم���رەو م���ەژی دەیگوزەرێنن و داهاتی بێش���وماریش دەرژێت���ە گیرفانی تەنها چەند کەس و بنەماڵەیەک؟! بەرپرسانی شار چۆن ش���ەرمەزارنابن و رویان هەیە بچن���ەوە دەوام و ن���او خەڵ���ک؟! چۆن

دەتوانن لەرۆیاڵ پااڵس و ش���یراتۆنەکان منداڵەکانیان بک���ەن و وەرزش مەل���ەو خوێندن���گا ش���ویفات و بنێرن���ەوە تایبەتیەکان���ی ئەمەریک���ی و س���ویدی و بەریتانی؟! دوای ئەو هەمو کارەس���اتە تراژیدییان���ە جارێکیتر چۆن رویان هەیە ش���انازییەکانمان س���ەرەوەری و باسی ب���ۆ بکەن لەکاتێکدا لەباس���ی ئازادییدا کەوتین���ە دوای ئەفغانس���تان و کفن���ی سەردەشت هێشتا هەر سپییەو وێنەکانی هێش���تا لەنێ���و چ���اوو دڵ و دەرون���ی لەناعەدالەتی و دەچێ���ت، دێت و خەڵک برس���یەتی کەوتینە بەرامبەر س���ۆماڵ ئاگری جەس���تەی سەنگەرو خۆڵەمێشی بۆنی بەناز هێش���تا لەنێو لوت و کاسەی

س���ەرمان گێژی کردوین، کە برسیەتی و بێزاری کار دەس���تنەکەوتن هێندە تینی ئامادەبون خۆش���ترین و بۆ هێناب���ون و ناسکترین ساتەکانی تەمەنیان بەدەستی

خۆیان کورتبکەنەوە.دەبێت ئەوانەی تەمەنی گەنجییان بۆ ئازادی ئەو مەملەکەتە بەخش���ی، ئێستا بێنە مەیدان و بەدەس���ەاڵتدارانی ش���ار بڵێ���ن، ئێمە قوربانیمان بەش���یرینترین ساتەکانی ژیانمان کە گەنجییە نەدا، تا واڵت ببێت���ە جەهەنەم بۆ نەوەکانمان و بەهەر قیمەتێک بێت تەنانەت خۆکوژییش گەنج���ان و الوانم���ان هەوڵ���ی راکردن و خۆدەربازکردن بدەن. دەبێت پێیانبڵێین ئێم���ە م���اڵ و من���داڵ و خێزانەکانم���ان سەرگەردان نەکرد تا ئێستا منداڵەکانی ئێوە وەک منداڵ���ی فیرعەونەکان بژین و رابوێرن، بەش���ی ه���ەرە زۆری منداڵی لەس���ەنگەرو چارەنوس���یان خەڵکیش

بەنازو سەردەشت،باشتر نەبێت .ژیان و گیانی مرۆڤەکان هێڵی سورەو دەس���ەاڵتدارانەوە لەالیەن بێنرخکردنی باج���ی گ���ەورەی بەدواوەی���ە، هەموان ماف���ی ژی���ان و خۆش���ی و رەفاهیەتمان هەیە، ئەگەر س���امانێک هەیە دەبێت بۆ هەموان بێت چونک���ە هەموان خاوەنی ئەو واڵت���ەن، دەبێت هەم���وان لەمافە بەهرەمەندبن ئازادیی���ەکان مەدەن���ی و چونکە هەم���وان قوربانیاندا لەپێناوی، کە ئەمانەش س���ەرەتاترین و ساکارترین ماف���ی خەڵک���ە، ئەوان���ەی پێچەوانەی برس���ی و خەڵکی مامەڵەیانکرد ئەم���ە تینوی ئازادی والتەکەیان لەنێو زێراب و کونەکان بەردبارانیان کردن. رۆژ لەدوای رۆژ نارەزایەتی و توڕەیی خەڵک دژی ئەو ناعەدالەتی و بێمافییە ش���ێوەو شیوازی جیاواز بەخۆیەوە دەبینێت، بەداخەوە کە قوربانی بەگیان و ژیانی خودی مرۆڤەکان بۆتە شێوازێک کە هەرگیز ئەمە رێگاچارە نیە بۆ دەرچون لەو وەزعیەتەو گەیشتن

بەماف و ئازادییەکان.

کۆمەڵگا بۆ ڕاناچڵەکێ؟!

به شدار عوسمان

دەبێت پێیانبڵێین ئێمە ماڵ و منداڵ و

خێزانەکانمان سەرگەردان نەکرد

تا ئێستا منداڵەکانی ئێوە وەک منداڵی

فیرعەونەکان بژین و رابوێرن، بەشی هەرە

زۆری منداڵی خەڵکیش چارەنوسیان لەسەنگەرو

بەنازو سەردەشتباشتر نەبێت

نیوی س���ه ده و مێ���ژوی به درێژای���ی راب���ردو، زێ���ڕی ره ش رۆڵ���ی به رچاوی هه ب���وه له دیاریكردنی ره فت���ارو بڕیاری سیاس���ه تمه داران له هه ر شوێنێك بوبن. ئه م ماده یه له یه ككاتدا له پش���ت گه شه و ئه زمون���ی وێرانكردنه وه ی���ه . له پش���ت ئه مه ریكاو به ریتانیا به رامبه ر به ئه زمونی عه ره ب و كورد له هه رێمی كوردس���تان دو حیكایه تی جیاواز له سه ر دیوه ڕه شه كه ی

ئه م زێڕه ده گێڕنه وه .زێڕی ڕه ش یه كێكه له وه سفه باوه كانی نه وت. زێڕ واتای شتێكی به نرخ، به به ها، هه رچی وشه ی "ڕه ش"ه له م وتاره دا دیوه تاریكه كه ی نه وته ، نه ك ڕه نگی ماده كه . ئه گ���ه ر له دی���وه رون���اك و به نرخه كه ی تا ئه دیسۆنی نه وته وه ده س���تپێبكه ین، كۆتایی له چاره ك���ی ئه مه ریكی زان���ای س���ه ده ی نۆزده كاره بای دۆزیه وه ئه وه ن���ه وت بو هه ر له س���ه ره تای دۆزینه وه ی له ئه مه ریكا له ناوه ڕاستی سه ده ی نۆزده وه مرۆڤ���ی له تاریك���ی رزگارك���رد. ئه گه ر ره نگبو نه بونایه به رهه مه كان���ی نه وت و هینری فۆرد له سه ره تای سه ده ی بیست كۆمپانی���ای فۆردی دروس���ت نه كردایه ، ئه وروپا ئه مه ریكاو ش���ه مه نده فه ره كانی نه ده كه وتنه س���ه ر س���كه ، فڕۆكه كانیان كااڵكانی���ان نه ده بین���ی و، ئاس���مانی له دوای باونه ده بونه وه . ساڵ به جیهاندا ساڵ، نه وت بو به بڕبڕه ی پشتی گه شه ی پیشه س���ازی له ئه مه ریكا، به پیشه سازی بڕبڕه یه دا ئه م به س���ه ر چه كیش���ه وه و، كۆمه ڵگه له كۆمه ڵگه یه كی ده ره به گایه تی گواسترایه وه دواكه وتوه وه كش���توكاڵی لێره ب���ۆ كۆمه ڵگه یه كی پیشه س���ازی. ب���ه دواوه ، به تایبه تتر ل���ه دوای جه نگی جیهان���ی یه كه مه وه ، كه م پیشه س���ازی

هه بو پێویستی به نه وت نه بێت. به اڵم دیوه ڕه شه كه ی نه وت له زۆر كاتدا له به نرخی ئه م ته اڵی���ه ی كه مكردۆته وه . به جیهان���داو ئه مه ری���كا س���وڕانه وه ی دونیا له زلهێزه كانی زۆر نزیكبون���ه وه ی لێیه وه له كات���ی جه نگه كاندا له رویه كه وه به ه���ۆی هه بونی نه وت ب���وه . ره فتاری روه وه له هه ن���دێ سیاس���ه تمه داران

وابه س���ته ی بون و نه بونی ن���ه وت بوه ، شه ڕه نگێزی سیاس���ی نه بونیدا له كاتی ئه مه ریكا به ریتانیاو گه ر به رهه مهێناوه . نه وت���ی پێویس���تیان هه بوای���ه ره نگبو شوێنپێی سیاسیه كانیان و كۆمپانیاكانیان بابه گوڕگوڕ موس���ڵ و له س���ه ر خاك���ی ل���ه ١9٢5 و ١9٢7 ج���ێ نه مای���ه ، كه ه���ه زاران و ملیۆن���ان مرۆڤ���ی كردۆت���ه هه نگاوی له گه ڵ هه میش���ه ش قوربانی. سیاس���ه تمه داراندا حیكایه ت و خورافه ی بێبنه ما ده بیستین و ده بنه راستی له الی زۆرینه . له و س���ااڵنه دا هاتنی به ریتانیاو دوای���ی ئه مه ری���كا وه ك ش���ه ریكه به ش )سه رباری فه ره نس���اش( به ناوی گه ڕان ب���ه دوای نه وت���دا نه بو، به ڵك���و پێدانی په یمانی "س���ه ربه خۆیی سیاس���ی دوای جه نگ" ده رگای سنوره كانی له به رده مدا

وااڵكردن. له مێژوی هاوچه رخی نزیكتردا، به شێك له په الم���اری عێراق له الیه ن ئه مه ریكاوه ، واته به ش���ێك ل���ه و دڕنده ییه ی له جۆرج بوشدا بینرا به "گه ڕان به دوای نه وت"دا لێكده درێته وه . جێفری ساشی پرۆفیسۆری ئابوری له زانكۆی كۆلۆمبیا له وتارێكیدا له )پرۆجێكت سایندیكه یت( به ناوی )نه وت مۆتیڤی ئه مه ریكایه بۆ جه نگ( رای وایه هێنانی دیموكراسی بۆ عێراقێك له ٢٠٠3 ه وه زیاتر له )٢٠( بیس���ت هه زار كه س سااڵنه تیایدا كوژراوه درۆیه كی گه وره یه وه ك درۆی بون���ی "چه ك���ی كۆمه ڵكوژ" عێراق بۆیاننه دۆزرایه وه . ئێس���تاش كه دوه مین گه وره ترین واڵتی س���ه ر زه وییه له یه ده كی نه وتداو نه ده كرا س���ڕبكرێت، ب���ه اڵم گرفته كه ئه وه ب���و دیكتاتۆرێكی وه ك س���ه دام له جڵه و ده رچوبو. جێفری ناهه قی نیه ، له گوگڵ بپرس���ه بۆ زانینی هاورده ی ن���ه وت و به ئاس���انی ده بینیت واڵته یه كگرتوه كانی ئه مه ریكا له )٢٠١٢(دا نزیك���ه ی ل���ه )٤٠%(ی پێداویس���تی له س���اڵی)١99٢- هاورده كردوه ، نه وتی ٢٠١١( رێژه ی ه���اورده ی نه وتی له مه ش دڕنده س���ه دامی ئه گ���ه ر به رزترب���وه . هێنده ی ئه میره دیكتاتۆره كانی سعودیه مه یلی ملكه چبونی ب���ۆ رۆژئاوا هه بوایه ده گونجا تائێس���تاش بمای���ه . دڕنده یی سه دام زه خیره ی سیناریۆی هێرشكردنه سه ر عێراق بو، به اڵم مه به ست و ئاكامی ئه م هێرش���ه تائێستا ئه وه یه كه عێراقی بۆ ن���ه وت له ناردن���ی كورتكردۆت���ه وه

به ش���ه كانی تری جه س���ته ی سیس���تمه نێونه ته وه ییه ك���ه ، به تایبه ت���ی به ش���ه به كارهێنانی له گ���ه ڵ رۆژئاواییه ك���ه ی، گ���ه ده و زه وقی ع���ه ره ب له عێراق و كورد له هه رێ���م بۆ س���اغكردنه وه ی كااڵكانیان

دوای گه یشتنی پاره ی نه وت. كه وات���ه ئه گ���ه ر ئه مه ری���كا نه وت���ی پێویستی هه بوایه بۆ گه شه ی پیشه سازی ره نگبو بوش���ی سه رۆكی ئه مه ریكا پێنج هه زار س���ه ربازی ئه مه ریكی له )٢٠٠3(ه وه به كوش���ت نه دایه . به اڵم الیه نیكه م رۆژئ���اوا فه خ���ر ده كات ب���ه وه ی نه وتی له گه ش���ه ی پیشه س���ازیدا به كارهێناوه و سه رتاس���ه ری روش���ه وه له هه ن���دێ ئێمه ؟ ئه ی مرۆڤایه تی سودمه ندكردوه . نه وت وه ك ماده ی خاو بونی هه یه به اڵم وه ك تاقانه ی���ه ك مایه وه و نه په ڕیه وه بۆ به ش���ه كانی تری پیشه س���ازی، ئێمه ی كشتوكاڵی ده ره به گایه تیه كی له قۆناغی دواكه وتوه وه گواس���ته وه بۆ ئابورییه ك دابینكردنی به ژیانی خۆیی و له درێژه دان داه���ات ته نی���ا پش���ت به نه وت���ی خاو ببه س���تێت، ئابوریه ك ك���ه پێیده وترێت ئاب���وری ره یع���ی. به ش���ێك له مه یل���ی ب���ۆ هه یمه نه و ئێمه سیاس���ه تمه دارانی حس���ابی له س���ه ر خۆبه هه موش���تزان

ته نیا كۆمه ڵگه تاكه كانی س���ه یركردنی وه ك ئامرازی ستایش���كردنی ئه وان یان پارێزگاریكردن له پایه و سه المه تی ئه وان ده گه ڕێته وه بۆ ئ���ه وه ی نه وت تاقانه یه و گیرفان���ی حكومه ت و حزب له توانایدایه پڕبكات. بااڵده س���تی سامانی سروشتی واده كات داه���ات س���ه رچاوه ی وه ك خزمه تكردنی س���امانی مرۆیی فه رامۆش بكرێ���ت. ئ���ه وه له كرۆك���ی ده وڵ���ه ت و حكومه ت���ی كرێخۆر )ره یع���ی( دایه كه سه نته ری ده سه اڵت به هێز ده كات له سه ر حسابی بچوككردنه وه ی هێزی به شه كانی تری كۆمه ڵگه ، بێئه وه ی پێویست بكات ئه م ده وڵه ته ئیش���تیراكی بێت )بڕوانه

سعودیه ی عه ره بی ئیسالمی(. راس���ته ، ده بێت داهاتی نه وت بخه ینه خزمه ت���ی كش���توكاڵ و گه ش���توگوزارو ژێرخانی ئابوری، لێره ش���ه وه به شداری بونیادنانی ده وڵه تی له پرۆس���ه ی بكات ره نگاوره ن���گ. ئابوریه ك���ی ك���وردی و به اڵم ك���ه نه وت و ئاب���وری كرێخۆر ئه و ج���ۆره سیاس���ه تمه داره به رهه مبهێنێت له خه می نه وتی زیات���رو داهاتی زیاتردا بێ���ت، پێویس���تی به داهات���ی خه ڵك و به خه ڵكه كه ش���ی نه بێت – مه گه ر وه ك ئامراز- چۆن ئه م ئیشه ده كات؟ هه یمه نه ی نه وت به سه ر ئابوریدا هه ندێجار جۆرێك له ناسیۆنالیس���تی بێبه رهه م بااڵده س���ت ده كات. ئه م جۆره بو له ناسیۆنالیس���تی بێبه رهه م ئه و نه ته وانه ی په شیمانكرده وه كه ژێرده س���ته یی داگیركه ریان گۆڕیه وه به ده وڵه ت���ی خۆیان، هه ر ئه زمونی تاڵی له هه ندێ له ناوچه كه دا نه وتیشه واڵتانی ئاس���تدا خه ونی ب���ون به ده وڵه تی الی

میلله تانی بێده وڵه ت لێڵكردوه . زۆر قورس���ه له ئابوریه ك���دا كه نه وت تاقانه ی���ه ب���اوه ڕ به ت���اك و كۆمه ڵگ���ه فه رمانبه ران و خ���ۆی و له خه می بهێنیت به ڕێوه به ره له ب���ری ب���ن كارمه ندان���دا گش���تیه كان و وه زیره كان و سه ركرده كان و چاوه ڕێبی���ن ی���ان خاوه ن���كاره كان، به داهات���ی واڵت���ه وه وه به رهێنان بكرێت هێش���تا هاوبه ش. نه ته وه یی له پرۆژه ی بۆ هێمان جیه���ان خۆپیش���اندانه كانی س���ه ره تای قۆناغێك كه مرۆڤ هیچیتر قبوڵ���ی ن���اكات ل���ه ده ره وه ی بڕیاردان بێت، ئامرازبێت بۆ پاراس���تنی سیستم به كااڵكاندا خۆش���ی له كۆتاییهێنان یان

كۆتایی بێت.

زێڕی ڕه ش و ره فتاری سیاسه تمه داراند.نیاز نه جمه دین

هه یمه نه ی نه وت به سه ر ئابوریدا هه ندێجار

جۆرێك له ناسیۆنالیستی بێبه رهه م بااڵده ست

ده كات

لەزۆریک لەم واڵتانەدا هەڵبژاردن ئەنجام

ئەدرێت و زۆرینەیەک دێتە سەر حوکم کە

بردنەوەکەی وەک بردنەوەیەکی ئەبه دی

تەماشا ئەکات و دەنگدانیش پێی وەک

وەکالەتێکی کراوە لەالیەن هاواڵتیانەوە ئەبینێت بۆ ئەوەی چی ئەوێ بیکات

تایبه تی گرنگییه كی رۆشنبیری گشتی هه ی���ه له ژیان���ی مرۆڤ���دا به تایب���ه ت ب���ۆ فێرخوازان���ی زانك���ۆو نێوه ن���دی زانس���ته په روه رده یی���ه كان، چونك���ه به هۆی���ه وه فێرخواز ئاراس���ته ده كرێت ب���ۆ به ده س���تهێنانی زانیاری راس���ت و زانس���تییه كان چه مك���ه پێكهێنان���ی زانس���تی و توێژین���ه وه ی له رێگ���ه ی

ئامرازه كانییه وه .پێكهێنان���ی ئه و ج���ۆره فێرخوازانه وه ك ئامانجێك���ی گرن���گ له خوێندنی زانك���ۆدا به دور له خواس���ت و ویس���تی خ���ودی فێرخواز به دیهێنانی قورس���ه زانس���تی بیركردنه وه یه ك���ی ب���ۆ فێربونی ش���اره زایی پالن، مه نهه جی، ته وزیفكردنی و پۆلێنكردن، رێكخستن و به رهه مهێنانی زانیارییه كان، ئه وه ش ئه و فێربونه یه كه تاكی خوێنه ر له رێگه یه وه روبه روی كێشه جۆربه جۆره كانی ژیانی پێده بێت���ه وه ، چونك���ه ژی���ان بریتییه له روبه روبونه وه ی به رده وام به روی كێشه و زه حمه تییه كان���دا وه له رێگه ی فێربونی فێرخ���وازه وه بۆ زانین���ی مه نهه جیانه بێالیه ن زانس���تی و م���ه ودای له هه ردو ره نگدانه وه ی تێك���ه ڵ و به ش���ێوه یه ك هه بێ���ت له ره فتاره كانی���دا ده توانێ���ت پێببێته وه ، ژیانی كێشه كانی روبه روی زانستیانه له وه ی ش���اره زاییه كی جگه كه ڵه كه ده كات كه ره نگدانه وه ی ده بێت

له هه ڵویسته كانیدا. فێربونی مه نهه جیه ت له بیركردنه وه دا بیركردن���ه وه ی له فێربون���ی بریتیی���ه ره خنه گران���ه له خ���ودی بیركردنه وه كه خۆی كه به هۆیه وه فێرخواز ده توانێت

س���تراتیجه وه له روی بیركردنه وه كانی رێكبخات���ه وه به ره و باش���تر. بێگومان به ربه س���ت و رێگرییه كانی به رده م ئه م به ده س���تهاتنه ق���ورس و زۆره له وانه : هه ڵئاوسانی ژماره ی فێرخوازان، كه می س���ه رچاوه كان له كتێبخانه داو ناخۆشی ش���وێن و فش���اری كات. هه مو ئه وانه ده بێته هۆی الوازی زانینی مه نهه جیانه ، به ده ر له وه رۆش���نبیری گشتی ده بێته یه كێك له و مه سه له خوازراوانه ی بونیان له ته كنیكی و پ���ڕ له جیهانێكی هه ی���ه تازه گه رییانه ی به رده وام له گۆڕانكاریدا، به اڵم له گه ڵ ئه وه شدا رۆشنبیری گشتی به پێداویس���تییه گرنگ���ه كان ده زانرێت له بیرو هۆشی هه ركه سێكدا گه ر ئاستی

خوێندنه كه ی هه رچه ندێك بێت .بون���ی پێواری رۆش���نبیری گش���تی به گشتی له نێوه ندی زانكۆداو به تایبه ت له نێ���و فێرخوازاندا بۆت���ه دیارده یه كی به رچ���او كه بێگومان ه���ه ر وه ك چۆن كاریگه ری و له پشته وه یه هۆكارگه لێكی ئاس���ه واری خراپی زۆری���ش به خۆیه وه راكێ���ش ده كات، چونكه ن���ه ك ته نها

هۆكاره كان گرێدراوی قۆناغی ئێس���تای په یوه ندیدار به نێو سستمی خوێندنه وه هه بێ���ت له زانكۆكان���دا، به ڵكو درێژه ی قۆناغه كانی پێ���ش زانكۆیه به هۆكاری

جۆربه جۆری كه ڵه كه بوه وه .

هۆكاره كانی الوازی رۆشنبیری له نێو فێرخوازانی زانكۆدا

هۆكاره كان فره هۆكارن كه هه ندێكی بابه تی���ن و هه ندێك���ی دیك���ه هۆكاری خۆیی���ن و له هه م���ان كات���دا گرێدراوی قۆناغ���ه جیاوازه كانی ژیانی مرۆڤه كانه بایه خدان و ب���ۆ ده گه ڕێته وه له وان���ه : سه رقاڵی زۆرێك له فێرخوازان به زنجیره دۆبالجك���راوو گۆرانییه كانه وه كه بۆته كلتورێكی په روه رده یی و فێركاری له رێی ته قلیدی ش���ێوازی راگه یاندنه كانه وه ، وانه وتنه وه ی مامۆستایان، باوه ڕنه بون و به رۆش���نبیربون، متمانه نه ب���ون كه س���وكاری ره تكردن���ه وه ی له دیداره له به ش���داربونیان فێرخوازان رۆش���نبیرییه كانداو تێڕوانینی هه ندێك له وانه به ڕوانینیان له رۆش���نبیری ته نها

وه ك خۆشی.به دیوێكی تردا به گش���تی هۆكاره كان ده گه ڕێنه وه بۆ دو ئاڕاسته یه كه میان: به به راورد ته كنه لۆجیا گه شه س���ه ندنی له گه ڵ سااڵنی پێشتر له رێی ئینته رنێت و كه ناڵه ئاسمانییه كان كه به داخه وه هه مو ئه و شۆڕشه زانیارییانه یارمه تیده ربون له دورخس���تنه وه ی گه نجان له سه رچاوه وایلێكردن راسته قینه كانی رۆشنبیرییه ته نه���ا بایه خ و كاتیان بۆ س���ه یركردنی زنجیره بێگانه كان و الیه نه خۆشییه كان بێت. جگه له كه م درككردنی فێرخوازان له كاتێك���دا زانكۆی���ی به رۆش���نبیری ئاشناكردنی فێرخواز به ژینگه و ئاكاری پیرۆزی و گرنگێتی زانكۆ گرنگێتی خۆی هه یه ، مه سه له یه كی دیكه په یوه ندیداره به دوركه وتنه وه له خوێندنه وه له كۆمه ڵگه فێرخواز چونك���ه رۆژهه التییه كان���دا، پێش قۆناغی زانكۆ بایه خ به خوێندنه وه رۆش���نبیری له كوێوه بۆی���ه ن���ادات، به ده س���تهێنابێت تا بتوانێت كاریگه ری

به سه ر كۆمه ڵگه كه یه وه هه بێت. به فێرخوازی كۆمه ڵگ���ه پێویس���تی رۆش���نبیر به ش���ێوه یه ك ك���ه بتوانێت كارلێك بخولقێنێت له نێوان رۆشنبیربونی گشتی و الیه نه پس���پۆرییه كه یدا له روی كاریگه رێتی گرنگێت���ی و ئه كادیمییه وه خۆی هه یه ، بۆیه پێویس���ته له ئاستی زیات���ری بایه خ���ی گش���تیدا ت���اك و پێبدرێت، ئه مه ش له بونی ژینگه یه كه وه س���ه رچاوه ده گرێت كه هانده ر بێت بۆ خوێندنه وه و توێژینه وه و ش���یكاركردن و باش، به ئاراس���ته ی ده رئه نجام���ه كان بۆ ئه م���ه ش زانكۆ یه كه م ش���وێنه كه بتوانێت ئ���ه و ژینگه یه فه راهه م بكات و ببێته هانده ر بۆ فێرخوازان بۆ بایه خدان ئه مه و له روی رۆشنبیرییه وه ، به خۆیان جگه له كاركردنی سس���تمی په روه رده به گش���تی پێ���ش قۆناغی زانك���ۆ، كه پێكه وه قۆناغ���ه كان بێگومان هه م���و یارمه تی���ده رو ته واوكه رن بۆ بونیادنانی فێرخوازێكی رۆش���نبیر تا له پاڵ الیه نه هاواڵتییه ك���ی وه ك پس���پۆرییه كه یدا

رۆشنبیر رۆڵی هه بێت له بونیادناندا.

"ڤێس���تیڤاڵی نێونه ته وه یی شیعر"، له ١١ ت���ا ١٥ی مانگی حوزه یرانی رابردو له ڕۆت���ه ردام ب���ه رده وام ب���و، یه كێك كه جێی سه رنجی له به ش���داربوه كانی هه م���وان ب���و، ش���اعیرو ڕۆش���نبیری گه وره ی س���وری ئه دین���ۆس بو. ئه و له ڕێگه ی شیعره جوان و مێشك رونی و له بواری گرنگی ڕۆڵێكی كرانه وه یه وه ، ڕۆش���نگه ری جیهانی عه ره بیدا بینیوه ، ئه دۆنی���س بۆ زۆرێك له ڕۆش���نبیران و ئازادیخ���وازان، وه كو هێم���او پاڵه وان س���ه یرده كرێت . له میان���ه ی پرۆگرامی ڤێستیڤاڵه كه دا، فیلمێكی دوكۆمێنته ری به ناوی "نیش���تمانی ون" پیشاندرا، كه تێكه ڵه یه ك بو له خوێندنه وه ی هۆنراوه و

ژیانی ئه ده بی و فكریی ئه و.ئه وه ی جێی سه رنجی هه موان بو، له و ڤێستیڤاڵه دا، ئه دۆنیس له گفتوگۆكانیدا ژیانی بارودۆخ���ی له س���ه ر بوێران���ه سیاس���ی، كۆمه اڵیه تی و فكری جیهانی عه ره بیی���ه كان كۆمه ڵ���گا ئیم���ڕۆی ده دوا، بێگومان���ی نییه ئازادی به یان، هونه رو پێشكه وتنی بۆ هه لومه رجێكه داهێنان. ب���ۆ داینه مۆیه كه ئ���ه ده ب، گ���ه ر ئازادی نه بێت ئاس���ته مه بوار بۆ ڕۆش���نگه ری دروس���تببێت. ئه دۆنیس له س���ه ر ژیان���ی خ���ۆی دواو ئاماژه ی ب���ه وه كرد كه چ���ۆن ئ���ازادی بیروڕا ڕۆڵی له س���ه ر ژیان و چاالكی ئه ده بی و فكری ئه و بینیوه به جۆرێك كه س���ێ ج���ار له دایكبونی به خۆی���ه وه بینیوه : له دایكبون���ی یه ك���ه م ك���ه له گوندێك له سوریا بوه ، له ناو خێزانێكی جوتیاری له دایكبونی هه ڵهێناوه . ئاسایی چاوی دوه م���ی ده گه ڕێته وه بۆ ئ���ه و كاته ی كه كۆچ���ی كردوه بۆ لوبن���ان و له وێ په یوه ست بوه به مه ڵبه ندی ڕۆشنبیری و ئ���ه ده ب و فكر ، توان���او لێهاتوییه كانی

خۆی دۆزیوه ته وه و پێشیخس���توه ، بۆ له دایكبۆته وه ، له پاریس جاری سێهه م كه به ش���ێوازێك هه ستیكردوه ده رگای

هه مو جیهانی به ڕودا كراوه ته وه . ش���اعیر له قسه وباسه كه یدا، ئاماژه ی بۆ خاڵێك كرد ك���ه له مێژوی ئه ده بی عه ره ب���دا ش���اعیره گ���ه وره كان دژی ده س���ه اڵتی ئایین ب���ون، ئه بونه واس، ئه بو عه الی معه ڕی و مه نسوری حه الج، ئه و كه هاته سه ر قسه كردن ده رباره ی بارودۆخی كۆمه ڵگای ئێستای عه ره بی وت���ی "هی���چ میلله تێك به ئه ن���دازه ی كوش���تارو ش���ه ڕو تامه زرۆی عه ره ب وێرانك���ردن نییه "، ئ���ه و په نجه ی بۆ ئه وه ش ڕاكێش���ا كه "میلله تی عه ره ب له له ناوچوندای���ه ، یان به ره و له ناوچون ده چێ���ت، پێده چی���ت هه ر ب���ۆ ئه وه كرابن كه یه كت���ری له ناوبه رن، كه چی بۆ خه ڵكی ت���ر ملكه چ و كۆیله ن، به اڵم

بۆخۆیان وه ك گ���ورگ، هه ر خه ریكی كوشتار په الماردانی یه كتر و وێرانكردن و

شه ڕو ئاژاوه ن".ئه و وتی "پانتایی مێژوی سیاس���ی و ئاین���ی عه ره ب له مێژوی ڕۆش���نبیری و كۆمه اڵیه تی گه وره ترو زیاتره ، هه ربۆیه گوزه رده كه ن و ڕاب���وردودا له روناك���ی تام���ه زرۆی گه ڕان���ه وه ن ب���ۆ ڕابوردو. به اڵم ناكرێت م���رۆڤ له یه ككاتدا هه م

ڕابوردوخوازو هه م داهاتوخواز بێت".وتیش���ی "جیهانی ش���یعرو ئه ده ب و هونه ر، ڕۆشنبیرییه كه له سه ر جیاوازی و فره یی و كرانه وه به نده ، له هه ر ڕژێمێكدا ئایین پێكه وه گرێبدرێن و ده س���ه اڵت و به پێی ته فس���یرو په ن���دو ئامۆژگاری و فه رموده ، یاسا دابڕێژرێن، ڕۆشنبیریی ده وه ستێت، ئازادی ئه وپه ڕی سنوردار ده كرێ���ت و ده رفه تێ���ك ب���ۆ داهێنان

نامێنێته وه ".

ئه وه ی رۆژی 30 حوزه یران رویدا له هۆڵی په رله مان روداوێکی ئاڵۆزبو. خوێندنه وه ی پێویس���ت ده كات قسه له س���ه ر چه ندین ئاس���تی جی���اواز بکه ی���ن له په یوه ن���دی یاسا، ده س���ه اڵت و خه ڵک، ده س���ه اڵت و پێکهات���ه ی ناوه ك���ی حی���زب، ملمالنێی قۆرغک���ردن و زۆری تر. ئه م نوس���ینه بۆ تیشکخستنه سه ر یه كێک له م ره هه ندانه یه

که په یوه ندی یاساو توندوتیژیه. گه رچ���ی یاس���ا بۆخ���ۆی هه ڵگ���ڕی بڕێک���ی زۆر له توندتیژی���ه، وه ك واڵته ر بنیامین و جۆرجیو ئه گامبین و جاک درێدا پێمانده ڵێن، به اڵم له به رامبه ر توندوتیژی ره ه���ادا یاس���ا جۆرێکه له رێکخس���تنی کۆمه اڵیه ت���ی و سیاس���ی ب���ۆ توندتیژی. ئه م رێکخس���ته له چه ندین شێوازی وه ك هاوسه نگی، ره وایه تی، گه شتن به ئامانجی ئاسایشدا، شێوازی خۆی وه رده گرێت. به جۆرێک درێدا باس له هێزی یاسا ده کات، ئه گامبین بانگه شه ی ئه وه ده كات که یاسا وه ك یاری پێبکرێت بۆئه وه ی بتوانرێت له هێزه ناوه كیه كه ی به تاڵ بکرێته وه. دیاره کێشه ی گه وره ی یاسا ئه وه یه که ره وانیه، به ڵکو هێزه. یاس���ا بریارێکه که له گه ڵ بریاردانیدا ده بێته هێزو ده س���ه پێنرێت. ئه م بریاره له سه ر بنه مای ره وایی نایه ته

ئاراوه.ئه وه ی ئێمه له س���ایه ی ئه م دیدانه دا ده مانه وێت قس���ه ی له سه ر بکه ین، ئه و دۆخ���ه س���ه یره یه که له کوردس���تان له رۆژانی راب���وردودا هاته ئ���اراوه. ئایا چ په یوه ندیه ك هه یه له نێوان هێزو یاس���او خواس���تی س���ه پاندن. ئه گه ر رووداوه كه به خێرای���ی بگێڕینه وه. ل���ه په رله مان، که جێگای دارش���تنی یاسایه، یاسایه ك دارێ���ژرا، به بێ ئه وه ی هی���چ بنه مایه كی یاس���ایی هه بێت، به بێ ئه وه ی په رله مان ئ���ه و ده س���ه اڵته ی هه بێ���ت. چونکه له ده س���توردا ئه و توانایه نه به خش���راوه ته په رله م���ان به کارێکی وه ها هه س���تێت، ئه م���ه ئه م بریاره ی په رله مان ئه كاته دژه ده ستوری. گه ر په رله مان دژه ده ستوربێت ئیتر هی���چ مانایه ك بۆ هی���چ کردارێکی ده ستوری و یاسایی و ش���ه رعی نامێنێت. ئه م یاس���ا دارێژراوه، ک���ه هیچ نیه جگه له جۆرێک له نمایش���ی هێزو توندوتیژی، ئامانجی ئه وه بوو ک���ه ره وایی به کارێک بدات که به هی���چ پێوه رێک ره وایی نیه. به کورتی خه ڵکانێک هه ستان به کارێکی یاسایی، که یاس���ا رێگه ی پێنه داون، دژ به یاسا. یه كه م هه نگاو توندتیژیه دژ به یاس���ا. پاشان لێره دا یاس���او توندوتیژی ئاوێزان���ی یه كترده بن. به جۆرێک یاس���ا له کاتی نه بوونیش���یدا دێته بوون. که واته ده بێ���ت بگه رێنه وه ب���ۆ ئارگومێنته كه ی درێدا که یاس���ا هێزی هه ی���ه. ئه وه ی له په رله م���ان رویدا به كاربردنی هێزبو دژ به یاس���ا له روپۆشی یاسادا. ئه م هێزه یان ئ���ه م توندتیژیه یاریه کی س���تالینیانه یه. ل���ه س���ه رده می س���تالیندا، هه روه ها له س���ه رده می س���ه ددامدا، که س���انێک که بریاری له سێداره دانیان ده رچوبایه ئه وا ناچار ده كران که دانبنێن به تاوانه ئه نجام نه دراوه كانیان���دا. چونکه ب���ۆ ئه ته كێتی ده س���ه اڵت وه ها باش���بو که سزا له سه ر بنه م���ای تاوان ئه نجامبدات، ئه گه ر هاتوو که س���ێک هیچ تاوانێکی نه بو ئه وا ده بێت ناچاربکرێ���ت ک���ه خ���ۆی وه ك تاوانبار ببینێت، چونکه ده س���ه اڵت به تاوانباری ده بینێ���ت. به هه مان پێوه ر ده س���ه اڵتی هه رێم خواستیان ئه وه بو کارێکی نایاسایی ئه نجامبده ن، به اڵم بۆ ئه ته كێتیان وه هایان پێباش���بو که به یاس���ایی بکرێت، بۆیه په رله مانیان ناچارک���رد، یان به كارهێنا، بۆ دروس���تکردنی ئه م روپۆشه ساخته ی یاس���ا. که وات���ه وه ك ل���ه میتۆده كه ی ستالین و س���ه ددام، هێز ره وایی خۆی به زۆر به ره���ه م ده هێنێت له رێگای ئامرازه

به ناو یاساییه كانیه وه. ئه م کرداره ناش���ه رعیه له گه ڵ خۆیدا چه ندی���ن بواری سیاس���ی و کۆمه اڵیه تی و حکوم���داری القه ئه كات. به یاس���ایه كی نه بو، له ناوه ندێکی یاساییدا )په رله مان(، که پاش ئه م کرداره، یاس���اییبوونه كه ی پوچ ده بێته وه، به زه بری هێز، یاسایه ك ب���ۆ هه ڵده کوڵێنێ���ت، داده رێژرێ���ت، درێژه دان به سیسته می حوکم، که مافی نی���ه. ده بینین ئه م هه موو درێژه پێدانی توندتیژیه له ئه نجامدا شه رعیه تی هه موو

شتێک به تاڵده كاته وه. ئه وه ی ترس���ناکه له م پرۆسه یه دا ئه و تێکچون یان ئاوێزانبونه ی هێزو یاس���ایه. له میانه ی سیسته می حوکمدا، هیوایه ك هه ی���ه که هێز به پێی یاس���ا رێکبخرێت،

بۆئه وه ی هیچ نه بێت له توندوتیژیه كه ی، ی���ان ل���ه ناره وای���ی توندتیژیه كه ی که م بکرێته وه. ب���ه اڵم لێره دا هه مو ش���تێک پێچه وانه ده بێته وه. یاس���ا به فش���اری هێز ده بێته ئامرازێکی هێز بۆ سه پاندنی

خواستی هێز. له هه ر کۆمه ڵگایه كدا نه توانرا په یوه ندی نێوان هێزو یاس���ا به جۆرێک دابرێژرێت که یاس���ا ببێت���ه هۆی س���نوردارکردن و رێکخستنی هێز؛ ئه وا هێز ده بێته شێوازی بااڵی پیاده كردنی ده سه اڵت و به رێوه بردنی

کۆمه ڵگا.کاتێ���ک هێز ده بێته بااڵده س���ت، ئه وا ماف، رێکخس���تن، س���ه قامگیری، ئیتر ره وای���ی، رێ���ز، پێکه وه بون���ی مرۆڤانه، دادپ���ه روه ری، هه مو به وپ���ه ڕی خێرایی ونده بن. بااڵده س���تی هێز یانی پشێوی. کاتێ که هێز بااڵده س���ته ئه وا هه میش���ه ملمالن���ێ هه یه له نێوان س���ه رچاوه کانی هێزدا. ل���ه بااڵیی هێزدا ئه و جۆره دۆخه کۆمه اڵیه تی���ه دێت���ه ئ���اراوه ک���ه هه مو که سێک له هه مو که سێکی تر ده ترسێت، هیچ که س���ێک، هیچ ش���تێک له ئه ماندا نیه. دۆخی ئاسایش نایه ته ئاراوه. به هێز هه مو ش���تێک ده بات بۆخۆی بێ هێزیش ده بێت یان هه وڵ بۆ به ده س���تهێنانی هێز

بدات یان بۆ هه میشه کۆیله بێت.

کاتێک که هێ���ز بنه م���ای ره وایه تیه، دیدێک ک���ه بنه مای دونیابینی نازیه کانه، وه ك ل���ه کتێبی به هه مان ناونیش���ان که له الیه ن نوسه ری رانجه ر رێدبێرد )دیاره که ناوێکی خوازراوه( نوسراوه. ئه م ده قه بانگه ش���ه یه بۆ زاڵبون، ب���ۆ توندتیژی، ب���ۆ رق-لێبونه وه ی ئه وان���ه ی که الوازن، یان له ملمالنێکان���دا الوازده كرێن. به اڵم سروش���تی هێز وه هایه که س���ه قامگیری پێوه دیارنیه، چونکه به هێز هه میش���ه له هه وڵی به هێزبونی زیاتردایه. له ئه نجامدا به هۆی فش���اره وه ده گاته الوازی، ئیتر بێهێ���زه كان ی���ان خاوه نهێ���زه که مه کان ده رده که ون. له دونیای نێوده وڵه تیدا ئه م

پرینسیپه بااڵیه.کوشتی یاسا له رێگای هێزه وه لێدانێکی گه وره یه ل���ه خه ون و ئامان���ج و داهاتوی کۆمه ڵ���گای کوردی. ئ���ه وه ی کۆمه ڵگای کوردی پێویس���تی پێیه ت���ی الوازی یان رێکخس���تنی هێزه كانه له به رامبه ر بااڵیی یاسا. به اڵم کاتێک هێز به ئاره زوی خۆی یاس���ا دێنێت و ده با، نمایش���ی ده كات و فه رامۆش���ی ده كات، ئه وا ل���ه ئه نجامدا هێ���ز ده بێته تاکه ش���ێوازی په یوه ندی. کاتێک که هێز تاکه شێوازی په یوه ندیه، ئه وا دۆخی سروش���تی دێته ئاراوه. ئه و دۆخه ی که فه یله سوفی ئینگلیز هۆبز به دۆخی گورگ-بونی مرۆڤ بۆ مرۆڤ ناوی

ده بات.وه ك هه س���تی پێده كرێت ئه وه ی رویدا ب���وه مایه ی ش���ۆک، حه په س���ان له ناو زۆرینه ی خه ڵكیدا. ش���ۆک و حه په سانێک که له هه مو ش���تێک زیاتر پێویس���ته بۆ روبه روبونه وه. ئ���ه وه ی مایه ی نیگه رانیه ئه وه ی���ه ک���ه ده س���ه اڵت زۆر ل���ه دوای خه ڵكه وه ی���ه، زۆر نه یار ب���ه خه ڵكه، به جۆرێک پێویستی به کوده تایه بۆ زاڵبون به سه ر خواستی خه ڵكدا. گه ر کوده تای 30 ی حوزه ی���ران هێ���ز بکاته بنه ما ئه وا حه په سان و ناس���ه قامگیری و پش���ێوی و خه س���ڵه ته كانی ده بێت���ه توندوتی���ژی کۆمه ڵگای کوردی. دۆخێکی وه ها که س تیایدا ب���راوه نیه. به بێ حوکمی یاس���ا قس���ه كردنه له هه ر جۆرێک له مه ده نیه ت

بێهوده یه.

بیروڕا)38٥( سێشه ممه 1420١3/7/9

ده‌ینوسێت

کوده تا: دوانه ی هێزو یاسا

birura.awene@gmail.com

زانكۆ به رهه مهێنه ری مرۆڤی رۆشنبیره !

ئه دۆنیس وای وت..هیچ‌میلله‌تێك‌‌به‌ئه‌ندازه‌‌ی‌عه‌ره‌ب‌تامه‌زرۆی‌شه‌ڕو‌كوشتار‌نییه‌

کوشتی یاسا له ڕێگای هێزه وه

لێدانێکی گه وره یه له خه ون و ئامانج و

داهاتوی کۆمه ڵگای کوردی

كنێر عه بدواڵKner_abdullah@yahoo.com

بێریڤان جه مال حه مه سه عید

فێرخواز پێش قۆناغی زانكۆ

بایه خ به خوێندنه وه نادات، ئیتر

له كوێوه رۆشنبیری به ده ستهێنابێت تا بتوانێت كاریگه ری

به سه ر كۆمه ڵگه كه یه وه هه بێت؟

زۆرێك له فێرخوازان به زنجیره

دۆبالجكراوو گۆرانییه كانه وه

سه رقاڵن كه بۆته كلتورێكی په روه رده یی و

فێركاری له رێی راگه یاندنه كانه وه

ئه دۆنیس و نوسه ری بابه ته که

پانتایی مێژوی سیاسی و ئاینی عه ره ب له مێژوی ڕۆشنبیری و كۆمه اڵیه تی

گه وره ترو زیاتره ، هه ربۆیه له روناكی

ڕابوردودا گوزه رده كه ن و تامه زرۆی گه ڕانه وه ن

بۆ ڕابوردو

میلله تی عه ره ب له له ناوچوندایه ، یان

به ره و له ناوچون ده چێت، پێده چیت

هه ر بۆ ئه وه كرابن كه یه كتری له ناوبه رن، كه چی

بۆ خه ڵكی تر ملكه چ و كۆیله ن

15 (385( سێشه ممه 2013/7/9 tandrostyawene@gmail.comتەندروستی

نه‌شته‌رد.گۆران عەبدواڵ دەینوسێت

ئاوس���انی ئه ژن���ۆ به ه���ۆكاری جیاواز دروست ده بێت، ئاوسانی ئه ژنۆ به هۆی ئاوتێ���زان و زۆربون���ی بڕی ئ���ه و ماده دروس���ت ل���ه و جومگه یه دایه لینجه ی

ده بێت.ئ���ه و م���اده لینج���ه ی ن���او جومگ���ه چه ند به بڕی سروش���تی به شێوه یه كی سیس���یه ك هه ی���ه له ئه ژن���ۆی هه م���و كه سێكدا به هۆی خانه كانی ناو روپۆشی synovial( جومگه ك���ه پێیانده وترێتmembrain( دروس���ت ده بێت، كاتێك ك���ه بڕی ئه م ماده لینج���ه زیادده كات پێیده وترێ���ت )ئاوتێزان���ی ئه ژنۆ( كه

له وانه یه به هۆی هه وكردنه وه بێت.له وانه ی���ه هه وكردنه كه به ش���ێوه یه كی گش���تی له له ش���دا دروس���تبێت، وه كو نه خۆش���یه كی ڤایرۆس���ی كه له وانه یه دروستكردبێت، له ئه ژنۆش���دا ئاوسانی

یاخ���ود له وانه یه ته نها خ���ودی ئه ژنۆ هه ویكردبێت.

ده رخستنی ئه و جۆره نه خۆشیه به هۆی )MRI یان X.RAY( گرتنی ئه شیعه ییاخود له ڕێگه ی پشكنین ده رده كه وێت، یان پزیش���كی پسپۆر به سرنج هه ندێك ل���ه و م���اده لینج���ه ی ن���او جومگه كه ده رده هێنێت و ده ینێرێت بۆ تاقیگه به و شێوه یه پزیشك بۆی ده رده كه وێت كه ئایا له جومگه دا هه وكردن هه یه یان نا.

ڤیتامین ئه نزیم و له كێشه كانی هه ندێك ئه توانن هۆكارێك بن بۆ ئه و نه خۆشییه له جومگه ی وه كو كۆبونه وه ی كالسیۆم

ئه ژنۆدا.زۆربه ی جار كێشه كانی وه ك )به سته رو ژێیه كان���ی ئه ژنۆ، س���ه وه فانی ئه ژنۆ، سوڕانی ئه ژنۆ (ئه بنه هۆكارێك بۆ ئه م

حاڵه ته .

سودی رۆژوگرتن رایانگه یاندوه زانایان زۆری بۆ س���ه رجه م ئه ندامانی جه سته هه ی���ه له كۆئه ندامی هه رس���ه وه تاوه كو دڵ، ره نگه ئ���ه و ئه ندامان���ه بپارێزێت

له چه ندین نه خۆشی .

سوده كانی رۆژو بۆ له ش چین؟یه كێ���ك ل���ه و ئه ندامان���ه ی ل���ه ش كه رۆژۆگرتن سودی بۆی هه یه كۆئه ندامی هه رسه . له كاتی رۆژوگرتن ده ردراوه كانی گه ده كه مت���ر ده ڕێژرێ���ن، چونكه ئه و بون���ی خواردن له كات���ی ده ردراوان���ه ده ڕێژرێ���ن. له وكاتانه ش ك���ه خواردن له گه ده دا نابێت ئ���ه و كۆئه ندامه زیاتر هه س���ت به ئیس���راحه ت ده كات و زیاتر رایانگه یاندوه توێژین���ه وه كان چاالكه . رۆژو ترش���ه لۆكی گ���ه ده رێك���ده كات و ناهێڵیت زیادبكات و به مه ش توش���بون به برینی گ���ه ده كه مده كاته وه . هه روه ها پش���ویه كی ب���اش ده دات به په نكریاس چونك���ه كاری په نكری���اس ئه وه یه كه مادده ی ئه نس���ۆلین بڕژێنێته سه ر ئه و خواردنه ی كه ده خورێت كاتێك خواردن بخورێ���ت په نكریاس ئه و مادده یه زیاتر ده ڕژێت به مه ش په نكریاس زیاتر هه ست به ماندوبون ده كات له كاتی زیاد رشتنی ئه و مادده یه به ش���ێوه ی شه كر له خوێن كۆده بێت���ه وه و به تێپه ڕبون���ی كاتی���ش

كه سه كه توشی شه كره ده بێت.

تەندروستی سیاسەت بۆ واڵتێکی تەندروست

درێژکردنەوەی ویالیەتی س���ەرۆکی هەرێم و هەڵبژاردن���ی دیزەبەدەرخۆنەکردن���ی پارێزگاکان و هێش���تنەوەی هەڵبژاردنەکانی ناڕون���ی، بەتەمومژی���ی و پەرلەم���ان کارتێک���ردن و ئاکامی کوش���ندەیان دەبێت لەسەر تەندروستی و سیستمەکەی. دەکرێت لەسەر س���ێ ئاستی سەرەکی ئەو ئاکامانە

راڤەبکەین و بخوێنینەوە. ئاس���تی یەک���ەم پەیوەن���دی بەچەمک���ی رادەربڕین و بەش���داری سیاس���یەوە هەیەو کارلێکی ئەو چەمکە لەگەڵ تەندروس���تی تاکەکەس���ەکان و دەرون���ی جەس���تەیی و دەریانخس���توە توێژینەوەکان کۆمەڵ���گا. ک���ە ئ���ەو کۆمەڵگایان���ەی تا ئاس���تێکی م���رۆڤ و ماف���ی دیموکراس���ی و ف���راوان ئازادی دەس���ەاڵت و دەستاودەس���تکردنی تەندروستترن فەراهەمکردوە رادەڕبرینیان کۆمەڵگایانەی ئ���ەو لەگ���ەڵ بەب���ەراورد کە ئەو مافانە پێش���ێل ئەک���ەن. هەڵبەت ئەم ب���ەراوردە ئاس���ت و کواڵیتی خزمەتی تەندروستیش���ی خس���توەتە بەرچاو. واتە ئەگ���ەر دو کۆمەڵ���گا هەب���ن و ه���ەردوک ی���ەک سیس���تم و ی���ەک ئاس���ت کواڵیتی هاواڵتیانی بەاڵم هەبێت، خزمەتگوزارییان واڵتی یەک���ەم ئازادبن و پەراوێزێکی فروانی رادەڕبرینی���ان ب���ۆ فەراهەمکرابێت و واڵتی دوەم بەپێچەوانەوە، ئەوا هاواڵتیانی واڵتی یەکەم تەندروس���تتر دەبن. ئەم راس���تیە تەمەندرێ���ژی و تەندروس���تبونی رێژەی���ی س���ەرکردەکانی الی خۆمانی���ش بەبەراورد لێکدەدات���ەوە. ئاس���ایی بەهاواڵتیان���ی سەرکردەکان نەک تەنها بوارێکی فراوانیان هەیە بۆ رادەڕبری���ن بەڵکو راکانیان دەبن بەیاساو فەرمان، بەاڵم هاواڵتیانی ئاسایی کۆبونەوەیان دەنگ���دان و خۆپیش���اندان و لێ���زەوت دەکرێت. دیارە ئەم���ە جگە لەو راستیەی کە سەرکردە سیاسیەکانی ئێمە لەکوێی دنیا بیانەوێ���ت دەتوانن خزمەتی تەندروس���تی وەربگرن، ب���ەاڵم هاواڵتیانی ئاس���ایی دەبێت بەو سیس���تمە س���ەقەتە رازیبن کە خودی ئەو سەرکردانە بەمیرات

بۆیانجێهێشتون. لەئاس���تی دوەم���دا، کارتێکردن���ی ئ���ەم نەکردن���ەی درێژکردن���ەوەو دواخس���تن و هەڵب���ژاردن خۆی لەبەتااڵنب���ردن و دزینی ماف���ی هاواڵتیاندا دەبینێت���ەوە لەبڕیاردان لەس���ەر فۆرمەلەک���ردن و جێبەجێک���ردن و چاالکیی���ە سیاس���ەت و هەڵس���انگاندنی تەندروستیەکاندا لەمەودا لۆکالێیەکانی ئەو خزمەتەدا. ئەوەی چەس���پاوە لەسیاسەت و سیس���تمی تەندروس���تیدا ئەوەی���ە ک���ە هاواڵتیان باش���تر لەهەر کەس���ێکی دیکە دەزان���ن بەرژەوەندییەکانی���ان لەکوێدایە. بۆیە سیس���تمی المەرکەزییەت و دابەزاندنی دەس���ەاڵتەکان بۆ خوارەوە بوە، بەیەکێک لەمۆدێل���ە باوەکان���ی دنیای سیاس���ەت، نەک تەنها لەبواری تەندروس���تیدا، بەڵکو لەبوارەکان���ی تریش���دا. بەاڵم لەزۆرێ���ک بێبەش���کردنی هاواڵتی���ان لەهەڵبژاردن���ی نوێنەرەکانی���ان لەئەنجومەنی پارێزگاکان، جیهانێک دورماندەخاتەوە لەالمەرکەزییەتی زیاترو نزیکترمان دەکاتەوە لەسەنتیرالیزم و دەردەکان���ی لەگەڵی���دا دواتری���ش تەنه���ا ئۆپۆریتاری���زم. دیکتاتۆری���ەت و نابەرپرسدا، س���ەنتریالی لەسیس���تمێکی وەزیرێ���ک ئازاییەتی ئ���ەوەی تێدا دەبێت کە هەڕەش���ەی گواس���تنەوە بۆ پێنجوێن لەپزیشكێک یا کارمەندێکی شارێکی دیکە بکات وەکو سزادانێک بەرامبەر بەهەڵەیەکی

ئەو کارمەندو پزیشکە. لەس���ەر ئاس���تی س���ێیەم، دواخس���تنی هەڵبژاردنەکانی سەرۆکایەتی و پارێزگاکان و پەرلەمانێک���ی نادیاربون���ی هەڵبژاردن���ی ت���ازە، پ���رۆژەو بەرنامەو پالن���ە تازەکان دوادەخات و کێشەو سەقەتی و بێبەرنامەیی و کارەساتەکانی سیستمی تەندروستی وەکو خۆیان دەهێڵێتەوە. دواخستنی هەڵبژاردن و نەهێشتنی هیوایەک بۆ گۆڕانکاری سیاسیی، کۆلێ���راو بەس���ەرهەڵدانەوەی یەکس���انە س���کچون و رشانەوەو کوش���تنی نەخۆش و کوێرکردنی چ���اوی هاواڵتیان و دواکەوتنی پرۆژە تەندروستیەکان و تااڵنکردنی داهاتی تەندروس���تی...هتد. دواج���ار ئ���ەو هەمو نەخۆش���یانە، ئەوەندەی بەهۆی کۆمەڵێک ڤایرۆس و بەکتیریای سیاسیەوە رودەدەن، هێن���دە دەرئەنجام���ی ه���ۆکاری بایۆلۆژی نی���ن. خ���ۆ س���ەرقاڵکردن بەڤای���رۆس و بەکتیری���او پیس���وپۆخڵیە بایۆلۆژییەکان، کارێک���ی بێهودەیە ئەگەر بێتو س���ەرچاوە ڤایرۆس و ئەو باڵوبونەوەی سەره کییەکەی بەکتیریای���ە بنبڕنەکرێ���ن کە س���ەرچاوەو

هۆکارو پاڵنەرگەلێکی سیاسین. هەم���و نەخۆش���یەک دو ه���ۆکاری هەیە، یەکێکیان بایۆلۆژیەو ئەویتریان سیاس���ی. ت���ا ه���ۆکارە سیاس���یەکان چارەنەکرێن، بایلۆژیەکان ه���ۆکارە بەره نگاربون���ەوەی بەتەنها مەحاڵە بتوانێت تەندروس���تیەکی

سەقامگیر بۆ هاواڵتیان مسۆگەربکات.

هۆكاره كانی ئاوسانی ئه ژنۆ

جگه ره كێشان هۆكاری 78%ی

شێرپه نجه ی سییه كانه

پزیش���كانی ب���واری نه خۆش���ێكانی ش���ێرپه نجه ئام���اژه به وه ده كه ن كه ش���ێرپه نجه ی س���ییه كان به یه ك���ه م ش���ێرپه نجه دێت له نێ���و جۆره كانی به هۆیه وه ك���ه نه خۆش���ییه كه تری زۆرترین كه س گیان له ده ست ده ده ن. شاره زایان باس له وه ده كه ن هۆكارێكی س���ه ره كی بۆ نه خۆشی شێرپه نجه ی هه روه ها جگه ره كێش���انه . سییه كان ش���اره زایان ب���اس ل���ه وه ش ده كه ن جگه ره و به رهه مه كانی توتن هۆكاری چه ندین جۆری تری ش���ێرپه نجه ن بۆ ئه ندامه كان���ی تری ل���ه ش، نوێترین لێكۆڵینه وه ئاماژه به وه ده كات به هۆی جگ���ه ره وه به م رێژان���ه ئه ندامه كانی

له ش توشی شێرپه نجه ده بن:-1- 78% شێرپه نجه ی سییه كان2- 5% شێرپه نجه ی سورێنچك

3- 3% شێرپه نجه ی قوڕگ4- 3% شێرپه نجه ی منداڵدان

5- 3% شێرپه نجه ی ده م6- 3% شێرپه نجه ی میزه ڵدان

7- 2% شێرپه نجه ی گه ده 8- 1% ش���ێرپه نجه ی خوێ���ن و ملی

منداڵدان9- 2% شێرپه نجه ی گورچیله

10-4% شێرپه نجه ی په نكریاس

ئا: دكتۆر دلێر

تەندروستیەکی باشی دەم و ددان یارمەتیت ئەدات لەڕێگەگرتن لەکێشەکانی دەم و ددان، زۆر

جار پالگ و کلسی ددان هۆکاری سەرەکین بۆ نەخۆشیەکانی پوک و

کلۆربونی ددان. پالگی ددان بریتیە لەنیشتویەکی سپی نەرم کە لەسەر

روی ددانەکان دەنیشێت. کاتێک دروست دەبێت کە بەکتریا یەکبگرێت

لەگەڵ پاشماوەی خواردن و لیکی ناودەم. پالگی ددان چەندین جۆر

بەکتریای تێدایە ئەتوانیت پالگی ددان البەیت بەباشترکردنی تەندروستی

دەم و ددانەکانت.

کلس���ی ددان هەندێ جار پێیدەوترێت تارتار، لەئەنجامی رەقبونی پالگی ددان دروست دەبێت تەنها الی پزیشکی ددان

الدەبرێت بەئامێری تایبەت.

کلۆربونی ددانکلۆربونی ددان کاتێک بەش���ێکی ددان کوندەبێ���ت، س���ەرەکیترین ه���ۆکاری کلۆربونی ددان مانەوەی پالگە لەسەر روی ددان، بەکتریای ناو پالگ کارلێک دەکات لەگەڵ ش���ەکری ن���او خۆراک و ترش���ی دروس���ت دەکات، ئەو ترشیە دەبێتە هۆی شیبونەوەی مینای ددان، ئەگەر ددانی کلۆرت هەبێت پێویس���تە

پڕیبکەیتەوە.

نەخۆشیەکانی پوکمانای هەوکردنی شانەکانی دەوروبەری ددانەکانە، زۆربەی نەخۆشیەکانی پوک پەیوەن���دی بەپالگی ددان���ەوە هەیە، پالگ���ی ددان چەندین ج���ۆر بەکتریای

تێدایە.

بۆچی تەندروستی ددانەکان گرنگە؟

تەندروستی دەم و ددان رێبەرێکە بۆ تەندروستی گشتی

ئەگەر چاو پەنجەرەی مێشک بێت ئەوا دەم و ددان پەنجەرەی لەشە. بارودۆخی تەندروس���تی دەم و ددان کلیلێک���ە بۆ دەرخس���تنی تەندروستی گشتی لەشی

مرۆڤ. پەیوەن���دی ددان تەندروس���تی دەم و هەی���ە بەتەندروس���تی ئۆرگانەکان���ی ت���رەوە جگە لەدەم خۆی، هەندێ جار لەناو نەخۆش���یەکان نیشانەی یەکەم دەم���دا دەردەکەوێت لەهەندێ حاڵەتی

تردا هەوکردنی دەم کاریگەری دەبێت لەسەر ئۆرگانەکانی تر.

پەیوەندی نێوان تەندروستی دەم ددان و تەندروستی گشتی

دەمی مرۆڤ ئاس���ایی بەکتریای تێدایە، مرۆڤ دەتوانێت بەپاک و خاوێن راگترن تەندروستی دەم و ددانی بپارێزێت، وەک ش���تنی ددان���ەکان و بەکارهێنانی پەتی ددان، لیکی ناو دەم کلیلی بەرگریە دژی بەکتریاو ڤایرۆس. کە جۆرە ئەنزیمێکی تێدایە بۆ تێکشکاندنی بەکتریا بەچەند

بەکتری���ا ب���ەاڵم جۆرێک���ی جی���اواز، زیانبەخشەکان ئەتوانن گەورەببن و گەشه

بکەن و زیان بەتەندروستی بگەیەنن.کاتێ���ک پوک���ت تەندروس���تە بەکتریا ناتوانێت بچێتە ناو جۆگەلەکانی خوێن. بەاڵم پوکی نەخ���ۆش یارمەتیدەرە بۆ ئەوەی بەکتریا بچێتە ناو جۆگەلەکانی خوێ���ن. هەندێ دەرم���ان کاریگەرییان هەیە لەس���ەر کەمبون���ەوەی لیکی ناو دەم و گۆڕین���ی بارودۆخی ن���او دەم و بەئاس���انی ئەدەن بەکتریا یارمەت���ی

بچێتە ناو جۆگەلەکانی خوێن.

رۆژوگرتن ئه گه ری توشبون به برینی گه ده كه مده كاته وه

ئه و په روه رده یه ی كه س په روه رده

ناكات!

ئاراس عوسمان

شوناسی په روه رده كه م تا زۆر ئه وه یه كه تێكه ڵێكی دابه ش بوه به سه ر چه ند كه سێكدا، به حوكمی غیابی په روه رده ی ته ندروست و زانستی له رابردودا، ئه وه ی په روه رده ی���ی دامه زراوه یه ك���ی وه ك تایبه ت ته ماشای كراوه وه كو قوتابخانه له ده س���ت فێركردن په روه رده و زیاتر دای���ك و باوك و خێزان و س���ه رگه وره ی تی���ره و خێڵه كاندا ب���وه له قۆناغێكداو ره نگه دیوی پێش���كه وتنی بواره كه ش بوبێت به هۆكاری زیاتر نه ره خس���اندی گرنگیدان لێهاتویی و پێداویستیه كان و به ب���واری پ���ه روه رده ك���ه جۆرێ���ك بینی���وه به خۆی���ه وه له كۆیله یه ت���ی

سیستمه كه .ئ���ه وه ی دوای تێپه ڕاندنی قۆناغه كانی له هۆش���یاری و جۆرێ���ك پ���ه روه رده تۆختكردن���ه وه ده دات���ه ده س���تمان، ئایدۆلۆژی خێزانی و ژینگه ی به س���ه ر خێڵ و چوارچێوه ته قلیدیی و خێزانیه كه ده رچوه ، ره نگه ته كنه لۆژیا هۆكارێكی زو گه یش���تنی بواره كان بێت، گومان له وه دا نیه كه پێش���كه وتن و ملمالنێی نێوان ه���ه ر واڵت و قاره ی���ه ك جیاواز له به هێزی بواری سیاس���یه كه ی بواری په روه رده كه یه ت���ی ، یاخود به واتایه كی روبه روبونه وه بتوانرێ���ت ره نگه دیكه به رامبه ر هێزو س���امانی واڵتێك بواری داهێنانی له به رئه وه ی بێت، په روه رده زانست و بابه تێكی پێشكه وتو ده توانێت رێگربێ���ت و ده م���ی گولل���ه و چه ك���ه مه ترسیداره كان بگرێت، له كاتێكدا مێژو نیشانیداوه كه دوای هه مو جه نگه كان دیس���ان قۆناغی نوێبونه وه و بنیاتنانی ده ستپێده كاته وه ، كۆمه ڵگایه ك واڵت و هونه رو پێش���كه وتن زیاتر ده خزێنرێته به رباخه ڵی سیس���تمی پ���ه روه رده وه ، ئه وه ی كه توانیویه تی پیاوێكی گه وره دروست بكات یاخود له ناخ و تێفكرینی پی���اوه گه وره كانیش���دان ئاماده گ���ی هه بوه ، به نێو فلته ری بوارو سیسمتی

په روه رده رۆیشتوه . وه ل���ێ ئ���ه وه ی مه به س���تمه ده م���ی بكه ین یه كانگی���ر له گ���ه ڵ خامه كه ی هه رێم���ی پ���ه روه رده ی ب���واری مێ���ژوی به درێ���ژای كوردس���تانه ، په روه رده و شۆڕش���ه كانه وه ، خه بات و له كلتوری ب���ون خوێن���دن به ش���ێك مێژوو كاره كانی���ان هه ر له ئه دیبه كان و مزگ���ه وت و پێش���وی ش���اعیره كانی حوج���ره كان، رۆژانێك په ناگه ی ئه وان بون بۆ بره ودان به خواس���ت و ویستی به رزكردنه وه ی ئاست و بااڵنسی زانستی هه ر تاكێك له وان���ه ، به اڵم ره نگه ئه و سیس���تمی په روه رده ی چه ند ساڵێكه و ئێس���تا له كوردس���تان ده گوزه رێ���ت، ده ره نجامێك���ی ب���اش و خاوه نداریه كی لێنه كرابێ���ت ك���ه بتوانێ���ت خزمه تی داهاتوی نه وه یه ك و داهێنانێكی هه بێت، له وانه س���ااڵنه ده بینی چه ندین ملیۆن دینارو دۆالر خه رج ده كرێت بۆ كه رت و سلكی په روه رده ، به اڵم ده ره نجامه كان ئه وه م���ان پێناڵێن، ب���ۆ نمونه له 5000 هه زار گوندو الدێ 4500 یان وێرانكراوه له الی���ه ن رژێمه كانی دژ به گه لی كورد، ك���ه ئه مان���ه به فیل���م و دیكۆمێنته ری نیشانده درێت و شانازی پێوه ده كرێت، باشه پرسیاره كه ئه وه یه تائێستا بۆچی له یادو بۆنه نه ته وه یی و ماڵوێرانیه كانی كورد كه نیشانمانده ده نه وه ، نه توانراوه قوتابخانه ی���ه ك ك���ه ته نه���ا دو كه س جێگ���ه ی ده بێت���ه وه نۆژه نبكرێته وه ! له گ���ه ڵ چه ن���دی بێ���كاری و ده رچوی چاپ و هه ڵه ی په یمان���گاكان و زانكۆو نوس���ینی چاپكردنی چه ندان كتێبن و دواتر س���وتاندیان.. هت���د، له كاتێكدا لێپرس���ینه وه یه كی نه بینی كه س���مان له گ���ه ڵ بكرێت!، بۆیه ئ���ه وه ی هه یه یاریی���ه ی كاتی���ه به ده س���تی حزب���ه به می���زاج و ده س���ه اڵتداره كانه وه ، جه وله ك���ردن ه���ه روه ك كاره كانی ترو بواره كانی تر سیس���تمی پ���ه روه رده ، به ب���ێ ك���ه س و خه مخۆریه ك���ی جدی ئه نفال ن���ه وه ی منداڵێكی ه���ه روه ك یان هه ر منداڵێك���ی بێالنه ره وره وه ی نادیاری ژیان له گه ڵ خۆی په لكێش���ی

ده كات!

هه رجاره و که سێک ده ینوسێت

ته‌خته سپیخوێندن(385( سێشه ممه 162013/7/9 xwindnyawene@gmail.com

ئا: ئاراس عوسمان

له ماوه ی پێشودا هه ریه ك له زانكۆكانی هه ولێرو سلێمانی ، فێستیڤاڵی

ده رچوانی ئه نجامدا بۆ خوێندكارو قوتابیانی دوا قۆناغه كانی خوێندن،

مه حمود عوسمانیش باس له وه ده كات كه هیچ رێنماییه كیان بۆ

نه هاتوه بۆ دامه زراندنی ساڵی 2013.

ئارام حس����ێن، ده رچوی ئه مس����اڵی به ش����ی ئابوری زانكۆی سه الحه دینی ش����اری هه ولێره و بۆچون����ی وایه كه " له و كاته ی ده س����ت به خوێندن كراوه له قۆناغه كان����ی س����ه ره تاوه جۆرێ����ك له گه شبینی هه بوه به وه ی كه فێركردن و جیاكردن����ه وه ی زۆر ش����ت له یه ك����دی به اڵم له ب����ه رده م مرۆڤه كان����دا، هه یه دواتر به ت����ه واوی تێده گه یت كه بۆچی خوێندومانه ؟ ئه نجامه كه ی چیه و چۆن جۆرێك بێگومان لێگی����راوه ؟ رێزمان

له بێزاری هه یه له م قۆناغه دا".حه مه ره ش����ید، كه ری����م ئ����اواره ده رچوی ئه مس����اڵی زانكۆی سلێمانی به ش����ی كیمیای����ه و باس����ی له وه كرد" خوێندكارانی زانكۆ زۆرینه یان گه شبین نی����ن به خوێندنه كه ی����ان، له به رئه وه ی تواناو ئاس����تی دیارنیه و داهاتوی����ان ب����ه رز گرنگ نیه لێهاتوی����ی و نمره ی ئه وه ن����ده ی خزم����ی به رپرس����ێك یان نزیك حزبی خاوه ن ده سه اڵت بیت بۆ به رگوێمان ئێستا ئه وه ی دامه زراندن، ده كه وێت كه گوایه بۆ ئه مس����اڵ كه س دانامه زرێ����ت و ده بێت ماوه ی س����اڵێك

له ماڵه وه بێكاربین". سه رۆكی لیژنه ی بااڵی دامه زراندن له سلێمانی مه حمود عوسمان رایگه یاند" دامه زراندن����ی 2013 میالكات����ی ب����ۆ بڕی����اره 15 هه زار ك����ه س دابمه زرێت، دامه زراندن ئێمه كه پێیانراگه یاندوین ئه نجومه ن����ی ئێم����ه ئه نجامبده ی����ن و ڕاژه مان راس����پاردوه ، به اڵم تائێس����تا نه هاتوه ، ب����ۆ رێنماییه كم����ان هی����چ له س����اڵی 2012 له و كات����ه ی فۆرممان دامه زراندن بااڵی لیژنه ی دابه ش����كرد ئ����ه وكات وتی����ان دابه ش����كردنه كه با دواتر بگرێت����ه وه ، 2012 ده رچوان����ی گله یی زۆرێك له ده رچوه كانی س����ااڵنی لیژنه ی پارله مان و گه یش����ته پێش����و بااڵی دامه زراندن و حكومه ت، باس����یان ل����ه وه كرد كه چ����ۆن ده بێ����ت فۆرم بدرێ����ت به كه س����انێك ك����ه مانگێكه زانك����ۆو په یمانگای����ان ته واوك����ردوه و خه ڵكانێكیش هه ی����ه له 2009 تا2011

دواتر بۆی����ه دانه مه زراون، تائێس����تا له رێگه ی پارله مانتاره كانه وه وه زاره تی پ����ه روه رده بڕیاریدا ئ����ه و ده رچوانه ی

2012 فۆرمیان پێنه درێت". هه روه ه����ا له ماوه كان����ی پێش����ودا دامه زراندن����ی یه كه م����ی له قۆناغ����ی 2012دا )4( ه����ه زار و )789( ك����ه س دامه زرێنراون كه )2( هه زار و )45(یان ده رچوی زانكۆ ب����ون و هه زار و )595(ی ده رچوی په یمان����گا بون و )176( ئاماده یی و )937( كه سیش ده رچوی ك����ه خاوه ن����ی بڕوانام����ه ی ناوه ندی و خوارتر ب����ون دام����ه زراون، له قۆناغی دوه مدا، توانراوه ناوی )540( دامه زراو بۆ وه زاره ته كان����ی حكومه تی هه رێمی پارێ����زگای له س����نوری كوردس����تان كه )216(یان رابگه یه نرێت س����لێمانی ده رچوی زانكۆ بون و )324( خاوه نی بڕوانام����ه ی دبل����ۆم ب����ون، له قۆناغی دامه زراو ناوی )306( سێیه میش����دا، راگه یه نراوه كه )121( ده رچوی زانكۆ و )دو( په یمان����گا و ده رچ����وی )105)خاوه ن بڕوانام����ه ی ئاماده یی و )78( كه س����ی تریش به بڕوانامه ی ناوه ندی و

خوارتره وه دامه زراون. خوێن����دكار ئ����ارام حس����ێن زیاتر دواو وتی : به راس����تی ئه وه ی ئێس����تا چیرۆكێك����ی ده بێت����ه ده بینرێ����ت راسته قینه بۆ به رده م ئه و خوێندكارو قوتابیان����ه ی كه له قۆناغ����ه كۆتاكانی

خوێندن����ن و جۆرێك له نائومێدی رویان لێ����ده كات، به وه ی هاوڕێ و دۆس����ت و ك����ه س و كاره كانی����ان ده بین����ن ك����ه دوای نزیك����ه ی 25 س����اڵ له خوێندن، ئه نجامه كه ی ده بیته پێش����مه رگه یان كارمه ندی فه رمانگه یه ك یان كاركردن ب����ازاڕه كان، له كاتێكدا ئه م له دوكان و ش����وێنانه رێزم هه یه بۆ پیش����ه كه یان ك����ه ده توانرێن به ب����ێ بڕوانامه ش كار بكه یت، ب����ه اڵم ده بین����ی زۆرێك له و كه سانه پرسیاریان لێده كه یت ده رچوی زانكۆكان����ی كوردس����تانن و به هۆكاری نیه ، پاڵپش����تیه كی گه وره یان ئه وه ی دانه مه زراون بۆی����ه ده توانم ئه وه بڵێم نائومێدیه ك����ی گ����ه وره ل����ه الی چینی خوێن����دكارو قوتابیان هه یه به تایبه تی زانك����ۆكان، كه ئه مه ش وا ده كات هیچ دڵس����ۆزیه كت بۆ كاره كه ت نه مێنێت و هه ست به خاوه ن بڕوانامه یه ك نه كه یت ك����ه بتوانێ����ت له ئاین����ده دا خزمه تی

واڵته كه ی بكات. ئاواره هێم����ای به وه كرد" ماوه یه ك زانك����ۆ خوێندن����ی ئ����ه وه ی پێ����ش ته واوبكه یت پێویس����ته هه وڵبده یت بۆ كاركردن له نێو دوكان و چێشتخانه كان یان كرێكاری بكه یت، له ئێستادا بۆخۆم كرێ����كاری ده ك����ه م و رۆژی ئاهه نگ����ی قوتابیان����ی خوێن����دكارو ده رچون����ی زانكۆی س����لێمانی خه ریكی كرێكاری بوم، چونك����ه ده زانم بژێوی ئه و رۆژه

بۆ من گرنگتره نه ك ده رخستنی ئێمه و پیاهه ڵدانی وشه و رسته یه كی گه وره ی بێكردار له الیه ن به رپرسه كانی حزبی و

حكومیه وه ". ش����نۆ مه حمود، ده رچ����وی زانكۆی دامه زراندنیه وه له ب����اره ی س����لێمانیه وتی : من هیچ باوه ڕم به شتێك نه ماوه سیس����تمی به ن����اوی له كوردس����تاندا له ده رچوه یه كێكم چونكه په روه رده ، به اڵم به رزه وه ، به نمره ی یه كه مه كان و كه سه حزبی و واس����ته ی له به رئه وه ی ده سترۆیشتوه كانمان نیه ماوه ی پێنج ساڵه دانه مه زراوم و له ماڵه وه دانیشتوم، ره نگه بۆ كوڕێ����ك زۆر قورس نه بێت چه ند س����اڵێك دانه مه زرێت و بتوانێت كارێك بكات، به اڵم بۆ ئێمه ی ره گه زی كچان ق����ورس بێت و توش����ی هه زاران

نه خۆشی خه مۆكی ببین. ئام����اژه ی عوس����مان مه حم����ود به وه ش����كرد" ئ����ه وه ی ل����ه و ماوه یه دا ناوه كانیان هاتوه ته وه زیاده ی قه زاكان بوه له سنوری سلێمانی و گه رمیان كه 27 هه زار فۆرم پڕكراوه ته وه و ده رچوی كۆلێ����ژو په یمانگاكان����ن، 15 هه زاریان جی����اواز 2012ن س����اڵی ده رچ����وی 2008 ئه وانه ی سااڵنی له ئیكماله كان و و به ره و س����ه ر 12 هه زار بون فۆرمیان وه رگرتوه ، ئه و كه سانه ی له الی ئێمه وه دام����ه زراون ته ح����ه دا ده كه ین یه كێك

له وانه به واسته دامه زرابێت.

ئا: ئاكۆ حه مه د رابی

به ڕێوه به رێكی ئاماده یی و چه ند مامۆستایه ك ره خنه له بڕیاره كانی

وه زاره تی په روه رده ده گرن و پێیانوایه كه كه س سه ر له بڕیاره كانی ئه و

وه زاره ته ده رناكات. ره خنه و گله یی ئه و مامۆستایانه وه ك ئاماژه یه كه بۆ ئه و بڕیارانه ی كه وه زاره تی ناوبراو داویه تی سه باره ت به ئه زمونه كانی

قۆناغی ئاماده یی. وته بێژی وه زاره تی په روه رده ش رایده گه یه نێت كه به و شێوه نیه كه باس ده كرێت گوایه وه زاره ت زۆر بڕیار ده دات كه چی

كه س سه ری لێده رناكات "ئه وانه ی ئه و قسانه ده كه ن با كه مێك خۆیان ماندوبكه ن و په یوه ندییه ك به سه روی

خۆیانه وه بكه ن بۆ ئه وه ی باش له بڕیارو ڕێنماییه كان بگه ن".

دوای گرێدانی كۆنگره یی په روه رده یی له كۆتایی مانگی ئایاری ساڵی 2007 تا ئێستا چه ندین بڕیارو ڕێنمایی ده رچون و پاش���ان ره فزكراونه ت���ه وه و جێبه ج���ێ نه ك���راون، مامۆس���تا كاروان وه یس���ی به ڕێوه به ری ئاماده یی س���ه ركه وت، بۆ ئاوێن���ه ی رونكرده وه ”ب���ه و حاڵه و به م

ش���ێوه یه ده بێت ئێم���ه ی به ڕێوه به ری قوتابخان���ه ئاماده ییه كان هه ر خه ریكی گۆڕین���ی تۆم���اری نمره كانم���ان بین، چونكه وه زاره ت ه���ه ر ده مه و بڕیارێك ده رده كات و بڕی���اری پێش خۆی ره فز ده كات���ه وه ، وه زاره تی پ���ه روه رده زۆر بڕیارو ڕێنمای���ی ده رده كات و كه مترینی

جێبه جێده كات". مامۆس���تا كاروان باسی له وه شكرد " دره نگ گه یش���تنی بڕیاره كان و هاوكات بڕیارو ڕێنمایی و راس���پارده كانیش وه ك پێویست رونناكرێنه وه ، ته نانه ت زۆرجار سه رپه رش���تیارو به شی ئه زمونه كانیش وتویانه ئێمه ش باش لێی حاڵی نابین، بۆیه من تێناگ���ه م ڕۆژێك ده ڵێن پۆلی دوازده و تاقیكردنه وه له س���ه ر 75نمره ده ك���ه ن ڕۆژێكی دیكه ده ڵێن له س���ه ر 70نم���ره و رۆژێك���ی دیك���ه ش ده ڵێن هه روه كو جاران تاقیكردنه وه كان له سه ر

100نمره ده كرێن".مامۆس���تای ئاماده یی، زاتی سه عید له لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه باس���ی له وه كرد كه وه زاره تی په روه رده له بێ پالنیه كی گ���ه وره دا ده گوزه رێنێ���ت، هه ربۆیه ش ده بینی���ن بڕیاره كان���ی ئ���ه و وه زاره ته ل���ه كات و س���اتی گونج���اوی خۆی���ان ده رناكرێ���ن، ئاخر چ���ۆن ده بێت بڕیار

له نێ���و تاقیكردن���ه وه كان ده ربچێ���ت، ئه ی مه گ���ه ر ئه مه بێپالنی و بێئه زمونی

وه زارت نه بێت چی ده گه یه نێت؟. زات���ی بۆچونی وایه كه پێویس���ته " له س���ه ره تای س���اڵی نوێی بڕیاره كان

خوێندنه وه ده ربكرێن، تاكو خوێندكاران هه ر ل���ه زوه وه لێیئاگادارب���ن، هه روه ها پێویس���ته بڕیاره كانیش له گه ڵ واقیع و ژینگه ی كوردس���تاندا گونجاوبن، نه ك به پێچه وان���ه وه ، چونكه ئه گه ر كارێكی نه گ���ه ن و زو بڕی���اره كان وابكرێ���ت و خوێن���دكار لێیئ���اگادار نه بێت و له گه ڵ ئ���ه وا خوێندكار واقی���ع نه گونجێ���ن، به م جۆره بێئومێ���دو مه ئیوس ده بێت

له بڕیارو ڕێنماییه كان".ه���اوكات مامۆس���تا چنار ره س���وڵ، ب���ڕوای وایه كه " ه���ه ر وه زیرێكی نوێ كه ده س���تبه كار ده بێ���ت بڕیاری نوێ ده رده كات، ده ستبه كاربونه كه ی له گه ڵ پێویس���ته هه ر بڕیارێك كه ده درێت بۆ مه به س���تی به ره وپێش���بردنی پرۆسه ی په روه ده و خوێندن و به رژه وه ندی گشتی خوێندكاران بێت، نه ك بۆ دامركاندنه وه یی

ناڕه زایه تی خوێندكاران".له الیه ن خۆی���ه وه وته بێژی وه زاره تی پ���ه روه رده ، هاجه ر داود، له لێدوانێكیدا بۆ ئاوێنه ئ���ه وه ی رونكرده وه كه " به و ج���ۆره نیه كه ب���اس ل���ه وه ده كرێت گوایه وه زاره ت بڕیاری زۆر ده رده كات، چونكه له دوای س���اڵی 2007ه وه جگه یه ك ڕاگرتنی رونكردنه وه و له ڕێنمایی و دو بڕی���ار، ئه وه هی���چ بڕیارێكی دیكه

ل���ه وه زاره ت ده رنه چوه ، ئ���ه وه ی دیكه هه موی ڕێنمای���ی و رونكردنه وه بوه بۆ

بڕیاره كانی پێشتر".هاجه ر داود هێمای بۆ ئه وه ش���كرد " ڕێنماییه كان راسپارده و بڕیارو زۆربه ی الی ئێمه ده رده چێت زو باڵوده كرێته وه و له وێشه وه ده نێررێت بۆ په روه رده كان و ب���ۆ قوتابخانه كان، ئه م���ه جگه له وه ی وه زاره تی سایتی له ڕاگه یاندنه كان و كه په روه رده ش باڵویده كه ینه وه ، به اڵم كه خوێندنگه ی���ه ك دره نگ پیێده گات، یان خوێندكارێك یان چه ند مامۆس���تایه ك لێیبێئ���اگان ئ���ه وه نابێته پێ���وه ر بۆ ئ���ه وه ی بڵێین كه بڕی���اره كان دره نگ ده گ���ه ن، ئێم���ه 100ه���ه زار قوتابیمان ك���ه ئ���ه وه ش ده رب���اره ی هه ی���ه ، بڕی���ارو ڕێنمایی���ه كان وه ك پێویس���ت رونناكرێن���ه وه ، وته بێ���ژی وه زاره ت���ی په روه رده رایگه یاند " پێم س���ه یره كه ئه م جۆره قس���انه ده كرێ���ن، بۆیه با هه ر به ڕێوه به ڕێك یان مامۆستایه ك كه له بڕیارو ڕێنمایی���ه ك ناگات، ده توانێت په یوه ندی به به ڕێوه به ری په روه رده كه ی یان ب���ا په یوه ندی به سه رپه رش���تیارو به ئێم���ه وه ب���كات و ئ���ه وكات له ه���ه ر ڕێنماییه ك ی���ان بڕیارێك بڕگه یه ك���ی

نه گه یشتبن بۆیان رونده كه ینه وه ".

"پێش ته واوکردنی زانکۆ خه می دۆزینه وه ی کارمانه و ده ستمان له دامه زراندن شۆردوه "

"وه زاره تی په روه رده خاوه نی بڕیاری خۆی نیه و هه ر ساتێك بڕیارێك ده رده كات"

له به رئه وه ی واسته ی حزبی و كه سه

ده سترۆیشتوه كانم نیه ماوه ی پێنج ساڵه

دانه مه زراوم و له ماڵه وه دانیشتوم

کۆمه ڵێک ده رچوی زانکۆ له ئاهه نگی ده رچونیان له زانکۆ له ئینته رنێته وه

هه ر بڕیارێك که ده درێت ده بێت بۆ

به ره وپێشبردنی په روه ده و خوێندن و به رژه وه ندی گشتی

خوێندكاران بێت، نه ك بۆ دامركاندنه وه ی

ناڕه زایه تی خوێندكاران

17 (385( سێشه ممه 2013/7/9 komalayatyawene@gmail.comکۆمه‌اڵیه‌تی

ئا: سارا قادر

لەماوەی شەش ساڵی ڕابردودا توندوتیژیەکان ساڵ بەساڵ ڕوی لەزیادبون کردوە بەجۆرێک کە

لەماوەی ساڵی 2007 بۆ ساڵی 2012، سێ هێندەو زیاتر زیادیکردوەو تەنها لەماوەی پێنج مانگی ئەمساڵدا لەناو

پارێزگای سلێمانی 5٤1 حاڵەتی توندوتیژی جۆراوجۆر تۆمارکراوە.

بەپێ���ی ئامارێکی فەرمی کە لەالیەن بەڕێوەبەرێتی بەدواداچونی توندوتیژی س���لێمانی تۆمارکراوە، س���اڵ بەساڵ ئامارەکان���ی توندوتیژی ڕو لەزیادبونە بەجۆرێک کە لەساڵی 2007 تەنها ٦77 حاڵەتی توندوتی���ژی تۆمارکراوە بەاڵم لەساڵی 2012 ئەم ڕێژەیە بەرزدەبێتەوە ب���ۆ 192٤ حاڵەت واتە ڕێژەکە س���ێ توێژەران زیادیک���ردوە. زیاتر هێندەو ڕای جیاوازی���ان هەی���ە لەس���ەر ئەم بابەتە هەندێکیان زیادبونی ئەم ڕێژەیە دەگێڕنەوە بۆ ئەوەی کە نە دەزگاکانی حکومەت و نە هیچ کام لەڕێکخراوەکانی ژنان توانیویانە بەباش���ی و بەجدی کار بۆ کەمکردنەوەی ئەو کێش���ەیە بکەن، هەندێک���ی تریان ڕای���ان وایە کە جگە لەو هۆکارانە متمانەکردن بەدامودەزگا ئەمنیەکان و پۆلی���س زیادیکردوە بۆیە سکااڵ زۆرتر تۆمار دەکرێت و ئامارەکان ڕو لەزیادبونە. بەپێی ئامارەکە لەساڵی 2007 (٦77( حاڵەت���ی توندوتی���ژی هەب���وە، لە 2008دا بوە بە )991(، لە 2009دا بەرزبۆت���ەوە بۆ )1183( ، لە 2010 بۆت���ە 1٦17، لە 2011دا بوە بە 1٦73 بەاڵم لەهەم���و رێژەکان بەرزتر 2012 یە کە کە بەرزبۆتەوە بۆ 1923و تەنها لەماوەی پێنج مانگی ئەمس���اڵدا

5٤1 حاڵەت تۆمارکراوە. بەپێی ئەو ئامارەی کە لەبەڕێوەبەرێتی تۆمارکراوە توندوتیژیەکان جۆراوجۆرن کە پۆلێنکراوە بەس���ەر چ���وار جۆری جیاوازدا کە کوژراو، سوتاو،س���کااڵ، توندوتیژی سێکس���ی و هەر پۆلەشیان بەس���ەر چەند لقێکی تردا دابەشبون و زۆرێ���ک ل���ەو ڕێژان���ە بەرزبون���ەوەی بەرچاویان بەخۆوە بینیوە لەوانە لێدان کە لە 2007 (17٦( حاڵەت تۆمارکراوە ب���ەاڵم لەس���اڵی 2012 ئ���ەم ڕێژەیە بەرزبۆت���ەوە ب���ۆ ٦٦7 حاڵەت و تەنها لەماوەی پێنج مانگ���ی 2013 (210(، حاڵ���ەت تۆمارک���راوە. دوەمین رێژەی

بەرزی توندوتیژی هەڕەش���ەکردنە کە لەس���اڵی 2007دا )185( حاڵەت بوە بەاڵم لە 2012دا بەرزبۆتەوە بۆ )555( لەو حاڵەت. دەرمانخواردن یەکێکیترە حاڵه تانه ی کە ت���اک بەرامبەر خودی خۆی بەکاریدەهێنێ���ت بەاڵم بێگومان هەرکەس کارێکی خۆکوژی ئەنجامبدات ڕەنگ���ە جۆرێ���ک لەهاندان���ی لەالیەن دەوروبەرەوە تێدابێت بۆیە بەتوندوتیژی دادەنرێت و لەس���اڵی 2007دا تەنها ٦ حاڵ���ەت تۆمارک���راوە بەاڵم لەس���اڵی 2012 رێژەک���ەی بەرزبۆت���ەوە بۆ ٤9 حاڵ���ەت و لەپێنج مانگ���ی 2013 (9( حاڵەت تۆمارک���راوە. لەگەڵ زیادبونی

ڕێژەی توندوتیژیەکان بەگش���تی بەاڵم چەن���د حاڵەتێکی توندوتیژی هەیە کە ڕوی لەکەم���ی کردوە لەوانە کوش���تن لە 2007دا )32( حاڵ���ەت بوە، بەاڵم ل���ە2012 دابەزی���وە ب���ۆ )9( حاڵەت بەهەمانشێوە سوتان لە 2007دا )138( حاڵەت بوە بەاڵم لە 2012 بوە بە 7٦ حاڵەت. خۆس���وتان لە 2007دا )٤3( حاڵەت بوە دواتر ل���ە 2012 دابەزیوە بۆ 30 حاڵ���ەت . بەاڵم لەمانگی یەکی 2013دا 5 حاڵەتی سوتان هەبوە دواتر

بەرزبۆتەوە بۆ 19 حاڵەت. ئەژین محەمەدی توێژەری کۆمەاڵیەتی بەرزبون���ەوەی ئەم ڕێژانەی توندوتیژی

زۆر بەنائاسایی لەقەڵەمدەدات و پێیوایە کە نە دامودەزگاکانی حکومەت بەجدی هەوڵ بۆ کەمکردنەوەی ئەو کێش���ەیە ن���ە ڕێکخراوەکان���ی ژنانیش دەدەن و وەک پێویس���ت کاری خۆی���ان کردوە " زۆرب���ەی ڕێکخراوەکانی ژنان ماوەی چەن���د ساڵیش���ە ه���ەر نەیانتوانیوە خۆشیان بەرنامەی ئەجێنداو تەنانەت تازەبکەنەوە چ جای ئەوە بتوانن بەجدی کار بۆ ئەم مەسەلەیە بکەن، لەراستیدا هەندێک ل���ەو ڕێکخراوانە کار بۆ ژنان دەکەن بۆ پارە پەیداکردن و س���ەفەرو چونە دەرەوەی خۆیان و هیچی تر بۆیە ڕەوش���ی ژن لەوە باشتر نابێت. گۆنا

محەمەد توێژەرێکی تری کۆمەاڵیەتیەو ئەژینەوە ڕوداوەکان بەپێچەوانەی ئەو دەبینێ���ت و زیادبون���ی توندوتیژیەکان دەگێرێت���ەوە ب���ۆ متمان���ەی خەڵکی بەپۆلیس و دەزگاکان بۆیە س���كااڵکان زۆرت���ر بوە " لەهەم���و کۆمەڵگەیەکدا توندوتی���ژی هەی���ە، بەحوکمی ئەوەی توندوتیژین کۆمەڵگەیەک���ی ئێم���ەش بەژنانیش بەرامبەر توندوتیژی کەواتە الی ئێمە زۆرترەو بونی ئەم دەزگایانەش دەکات���ەوە کەمت���ر توندوتیژی���ەکان دەزگاکان���ی دادگاو مەرج���ەی ب���ەو جێبەجێکردن بەباشی کارەکانی خۆیان

بکەن".

توندوتیژیەکان ساڵ بەساڵ ڕو لەزیادبونن

هه موم���ان ب���اش ده زانی���ن به رێزتان به رده وام داکۆکی له مافی تاک ده که ن و به دیهێنان���ی یه کس���انی و دادپه روه ری مه به ستی س���ه ره کیتانه له کۆمه ڵگه دا، له ژێ���ر س���ایه ی حکومه ت���ی ب���ه اڵم هه رێمی کوردس���تان و ئااڵ پیرۆزه که ی، چه ند که س���ێک بۆ ب���ۆ به رزبونه وه ی پل���ه ی وه زیفی و به رژه وه ن���دی خۆیان چه ند که س���ێکیان فێرک���ردوه خه ڵکی پێدێنن تریاکی���ان هه ڵده خڵه تێی���ن و بۆ سه ر س���نور هه رخۆشیان مه فره زه ده به ن و ده یانگرن ، به و جۆره رایگشتی و به رێزتان چه واش���ه ک���راوه ، که گوایا

ئه وان بازرگانی ماده هۆشبه ره کانن.جه نابی سه رۆک، چه ندین جار گوێبیست ده بین که ئێوه به تون���دی به ره نگاری ئه و کاره قێزه ونه ده بن، بڕیاره کانتان له س���ه ر چاومانه . به اڵم باوه ر بفه رمون ئێمه ئه و تاوانباره نین که له سه ر چه ند گرام تریاک بیست ساڵ زیندانی بکرێین، ئێمه هه ڵخه ڵه تاوین، کۆمه ڵێک ئێمه یان کردوه پلیکان و په یژه بۆ س���ه رکه وتنی خۆی���ان، بازرگانیی���ان به ژیانمان���ه وه کردوه و سودێکی زۆریان ده ستکه وتوه ، هه ڵس���وکه وتی ئه و که سانه بۆته هۆی ئازیزمان ن���اوی کوردس���تانی ئه وه ی بکه وێته ری���زی واڵتانی پێش���ێلکاری مافی مرۆڤ و ئه شکه نجه گه ری دیناوه .

که ده یسه لمێنن به به ڵگه وه به کورتی و تاچ راده یه ک مافمان خوراوه :

1- که س���انێک له ئێم���ه هیچ���ی پێوه نه گیراوه هه ر ئه وکه سه ی سیناریۆکه یان بۆ داڕشتوین، هه رخۆشیان له مه حکه مه س���وێندی ناره وایان له سه ر خواردوین، چه ن���د مانگ ل���ه ژوری تاکه که س���ی، ئه ش���که نجه ی رۆح���ی و جه س���ته یی، وه رگرتن���ی ئیفاده و په نجه مۆر به چاوی به ستراو، مافی پارێزه ری سه ربه خۆمان پێن���ه دراوه ، ئه گه ر ب���وش دوای هه مو

ئاماده کاریێک و لێکۆڵینه وه یه ک بوه.2- هی���چ کام له ئێم���ه مخه ده راتم���ان

کاره شیان ئه و پێشینه ی نه فرۆشتوه و نییه ، که یه کێک له مه رجه کانی بازران

دوباره بونه وه یه .3- الیه ن���ی به رامب���ه ر به ئێم���ه خۆی هان���ده ره بۆ تاوانکردن، به پێی یاس���ا هانده ربێت تاوانب���اره ، یه ک موجیر 7

که سی به گرتنداوه .٤- ئه گه ر بازرگانی ماده ی هۆش���به رین واتا فرۆش���یارین ئه ی کێ کڕیاره ، بۆ ک���ه س به ناوی کری���ار ناگیرێن و ته نیا فرۆش���یار له زیندانه ، یان���ی تریاک بۆ

مه ئمور دێت بۆ ئه وه ی بگیرێت.5- موجیره کان دوای به ده س���ته وه دانی ئێم���ه ی���ا داده مه زرێن ی���ان خه اڵتی ماده ی ده کرێن، ئه فس���ه ره کان پله یان به رزده کرێته وه ، یانی کرین و فرۆش���تن

به ئێمه کراوه !له ماوه ی چه ند ساڵی رابردودا به رێزانی لیژنه ی مافی مرۆڤ���ی په رله مان دوای چوار جار سه ردانیکردنمان راپۆرتێکی تێر و ته سه لیان الیه سه باره ت به راستی

قسه کانمان.چ���وار س���اڵ زیاتره زیاتر ل���ه 20 جار له راگه یه ندنه کانه وه هانامان بۆ جه نابت هێناوه ، بۆ ئه وه ی لیژنه یه کی پسپۆر و یاساناس سه ردانمان بکات و له نزیکه وه بێت، نه هامه تیه کانم���ان گوێبیس���تی که س" "ده لێتانده پارێینه وه ئێستاش له که سوکارمان بێنه خزمه تی به رێزتان ب���ۆ رونکردنه وه ی راس���تیه کان تائێوه دڵنیابن که زوڵمی گه وره مان ده رهه ق

کراوه ".هه ربۆیه چاوه روانده بین دوای ئه و هه موو ساڵه له نه هامه تی مافمان بۆ بگێرنه وه الیه نیک���ه م ئهێم���ه فه وتای���ن با ژن و منداڵه کانمان ش���یرازه یان تێکنه چێت، ئه گه ریش ئێمه راستگۆ نه بین ئاماده ین

تا هه تاهه تایه له زیندادا بین.

کۆمه ڵێک زیندانی مه عه سکه ر سه المی سلێمانی

رێزدار: سه رۆکی هه رێمی کوردستان، جه نابی کاک

مه سعود بارزانی

زۆربەی ڕێکخراوەکانی ژنان ماوەی

چەند ساڵە هەر نەیانتوانیوە تەنانەت ئەجێنداو بەرنامەی

خۆشیان تازەبکەنەوە چ جای ئەوە بتوانن

بەجدی کار بۆ ئەم مەسەلەیە بکەن

له ماوه ی 5 مانگی سه ره تای 2013دا (5٤1( حاڵه تی توندوتیژی دژ

به ژنان له سلێمانی تۆمارکراوه

ژنان قوربانی سه ره کی توندوتیژی ناو خێزانن

ئا: رامان عومه ر

دۆالر فرۆشه كانی سلێمانی سااڵنه روبه روی كوشتن و په الماردان و بردنی

پاره كانیان ده بنه وه و خاوه نی نوسینگه یه كی ئاڵوگۆڕی دۆالریش

ئاماژه به وه ده دات كه له دوای كاتژمێر 5:30 كه س ناوێرێت له بازاڕه كه دا

بمێنێته وه .

به پێچه وان���ی زۆر كه س���ه وه دۆالر فرۆش���ه كان ده بێ���ت رۆژانه له ترس���ی گیان���ی خۆیان و پاره كانی���ان به یانیان دره نگ بچن���ه س���ه ر كارو ئێوارانیش زوتر ده س���ت له كاره كه ی���ان هه ڵبگرن، ئارام عه ب���دواڵ، كه ماوه ی 10 س���اڵه كاری ئاڵگۆڕكردنی دراو ده كات و دۆالر ده كڕێت و ده فرۆش���ێت، ئه وه ده خاته ڕو زۆرجار خۆی و هاوپیش���ه كانی روبه روی په الم���اردان و دزی و دواكه وتن���ی پیاو به وهۆیه وه وتیش���ی: ده بنه وه و خراپ مۆڵه ت���ی چ���ه ك هه ڵگرتن���م هه ی���ه و به رده وام چه كم پێی���ه ، ئێوارانیش كه ده ڕۆمه وه كه س���ێكی ترم له گه ڵدایه بۆ ئه وه ی كه س گێچه ڵم پێ نه كات، ئارام كه س���اڵی پار براده ره ك���ه ی له جاده ی مه ول���ه وی كه هه مان پیش���ه ی كردوه ، له الی���ه ن دو كه س���ه وه ده كوژرێت و دو

جانتا پاره كه شی ده برێت.ن���ازم عه زی���ز، كوڕێكی ئه س���مه ری ته مه ن 30 س���اڵه و كارو پیشه ی له سه ر مێزێك���ی بچوكه ، وه ك خ���ۆی ده ڵێت كاره كه ی خراپ نیه ، به اڵم چاوی ته ماح له س���ه ری زۆره . نازم عه زیز، پیش���ەی دۆالر فرۆش���تنه ، ب���ه اڵم ئ���ه و كاره ی بۆته مه ترسی، خۆی ده ڵێت: به یانیان دره نگ دێ���م و ئێوارانیش ده بێت پێش ئه وه ی تاری���ك دابێت بڕۆمه وه ، چونكه ئه گ���ه ر هه یه رێ���م پێبگیرێ���ت و جگه ئه گه ری لێده س���ه نن و پاره كه م له وه ی كوشتنیشم زۆره ، نازم وه ك خۆی باسی ده كات ناچ���اره پاره یه ك���ی زۆر له گه ڵ خۆی بهێنێت و ده ڵێت: ئیشه كه ی ئێمه به حوكم���ی ئه وه ی ك���ه ئاڵوگۆڕكردنی دراوه تا پاره مان زۆر پێبێت ده سهاتی

باشترمان ده بێت.

هه فت���ه ی راب���ردوش دوای ئ���ه وه ی فرۆش���ێكی دۆالر پێده گیرێت، رێگه ی سلێمانی چوار ده فته ری لێده سێنرێت و دوات���ر ئه نجامده رانی تاوانه كه هه ڵدێن و ه���ۆكاری ئه نجامدان���ی ئ���ه و تاوانه ش به قس���ه ی ژماره یه ك دۆالرفرۆش له به ر ئه وه ب���وه ئه و دۆالر فرۆش���ه دره نگ گه ڕاوه ته وه بۆ ماڵ���ه وه . له و باره یه وه هاوكار عه بدولڕه حمان، كه 1٤ س���اڵه كاری ئاڵوگۆڕ ی دراو ده كات و ئێس���تا نوس���ینگه یه كی ئاڵوگ���ۆڕی دراوی له و ب���ازاڕه دا هه ی���ه ، له ب���اره ی بونی ئه و مه ترسیانه شه وه كه روبه رویان ده بێته وه ئه وه ده خاته رو كه ئه و كه سانه ی خاوه نی دوكانن كه متر مه ترسییان توش ده بێت و وتیش���ی: له دوای كاتژمێر 5:30 كه س ناوێرێ���ت له بازاڕه ك���ه دا بمێنیته وه ، بۆ ئه وه ی توشی گرفت نه بێت، ئه وانه شی روب���ه روی مه ترس���ی ده بن���ه وه زیاتر ده س���تگێڕه كانن. چونكه ئه وان ناچارن به رده وام رۆژانه پاره كه یان به ده سته وه بێت نه ك له قاسه دا هه ڵیبگرن، ئه وه ش بۆته هۆی ئه وه ی له الیه ن خه ڵكی تره وه چاودێ���ری بكرێن و له ه���ه ر ده رفه تێكدا

بێت زه فه ریان پێببرێت.

رێب���وار محه مه د، كه م���اوه ی زیاتر ل���ه ده س���اڵه كاری فرۆش���تنی دۆالرو كارت���ی پڕكردنه وه ی مۆبای���ل ده كات ئاماژه به وه ده دات كه مه ترسی زۆریان له سه ره و ده ڵێت: زۆرجار له به ر ترسی ئه وه ی پاره كه م نه به ن ناچارم له كۆاڵنه ب���ڕۆم، یان قه ره باڵغه كان���ه وه بێ���م و پاره كه م ده خه مه توره كه یه كی برنجه وه بۆ ئه وه ی كه س هه س���ت نه كات پاره ی زۆرم پێیه . رێب���وار وه ك خۆی ده ڵێت زۆر به ئاگایانه هاتوچۆ ده كات و تائێستا توشی مه ترسیه كی ئه وتۆ نه بوه ، به اڵم وتیش���ی: زۆر براده رم توش���ی گێچه ڵ

بونه ته وه و پاره كه یان لێسه ندراوه .به شێك له كاره كانی ئه م دۆالرفرۆشانه له گه ڵ بازاڕی دۆالره كه ی شاری سلێمانی یه كانگی���ره ، ئ���ه م ب���ازاڕه ده كه وێته س���لێمانیه وه و ش���اری ناوجه رگ���ه ی بازاڕێكی زۆر كۆن و وێرانه ، ئه وانه ی له م بازاڕه دا كارده كه ن ئاماژه به وه ده ده ن مامه ڵه كانی���ان ته نها له س���ه ر بنه مای متمانه وه س���تاوه و هیچ زه مانێكی تێدا نی���ه "ئه گ���ه ر متمانه نه بێ���ت". هۆی ئه مه ش به هۆی رێكنه خس���تنی بازاری دراوه وه یه ، س���اڵی پار دانیش���تویه كی

ش���اری س���لێمانی له م ب���ازاڕه دا دوای كۆكردنه وه ی 11 ملیۆن دۆالر له م بازاڕه دا له ئیشه كه یدا پێراگه یاندبون كه ئه وه ی ئیفالسی كردوه و ئاماده بو ته نها نیوه ی پاره ك���ه به خاوه نه كانی���ان بدات���ه وه ، ئه م ج���ۆره چیرۆكانه ب���ه رده وام له م بازاڕه دا روده ده ن، ئه وانه ی له م بازاڕه دا كارده ك���ه ن ئاماژه ب���ه وه ده ده ن به م ده وڵه مه ندبون، كه س چه ندین هۆیه وه چونكه كه س نیه لێپرسینه وه یان له گه ڵدا بكات. له وباره یه وه خاوه نی نوسینگه ی ئاڵوگۆڕكردن���ی دراوه كه ئاماژه ش به وه ده دات كه بازاڕه كه یان زۆر په ڕوپوته و به كه ڵكی ئ���ه وه نایه ت ئه و كاره ی تێدا بكه ن و وتی "ئه و بازاڕه خاوه نێكی نیه كه سه رپه رش���تی بكات و نه هیڵێت به و ده رده بڕوات" هه روه ها ناوبراو ئه وه ش ده خاته رو كه كاری بازاڕه كه یان هه موی له س���ه ر متمانه ی���ه و له كات���ی رودانی گرفتیشدا هیچ به ڵگه یه كی یاسایی نیه كه پێشكه شی دادوه ری بكه ن و وتیشی به و هۆی���ه وه چه ندین خه ڵ���ك پاره ی خوراوه و زه ره ری تێدا كردوه ، به اڵم خۆ ئه گه ر ئه و متمانه یه ش نه بێت كاره كانی

بازاڕه كه ناڕوات به ڕێوه .

دۆالر فرۆشه كانی سلێمانی روبه روی په الماردان ده بنه وه

زۆرجار له به ر ترسی ئه وه ی

پاره كه م نه به ن ناچارم له كۆاڵنه قه ره باڵغه كانه وه

بێم و بڕۆمدیمه نێک له بازاڕی دۆالره که ی سلێمانی فۆتۆ: رامان عومه ر

►

tawaryawene@gmail.com (385( سێشه ممه 2013/7/9 ته وه ره یه ک بۆ گفتوگۆ: قه یرانی رۆشنبیران

2-1

له و رۆژه وه ی ئه ق���ڵ كاری پێكراوه ، زه مینه ی بۆ بواری داهێنان و روناكبیری و ئاڵ���ۆزی زۆر له جیهان���ی تێگه یش���تن سروش���ت ره خس���اندوه ، له س���ه رده می قابیل و هابیله وه تا س���ه دان هه زار ساڵ دواتر، تێگه یش���تن له سروشت كرچ و كاڵ بو، نیوت���ن بۆ یه كه مجار له مێژودا بانگی ئه وه ی هه ڵدا كه ئیتر سروشت به ته واوی قابیلی تێگه یش���تنه . به اڵم خودی ئه قڵ له و رۆژه وه ده س���تی به كاراكردنی خۆی كردوه ، كه ملمالنێی نێوان قابیل و هابیل قوڵبوه وه و دواییش قابیل هابیلی كوشت و ئیتر ئه قڵ دۆزینه وه ی رێگای شاردنه وه ی ته رمی هابیلی بۆ قابیل دروستكرد، هه ر ئه قڵیش ب���و ورده ورده به دوای هۆكاری كوشتنی هابیل چو، چونكه ئه وه ئه ركی ئه قڵه ئه و واقیعه ساكاره مان بۆ له بنه چه وه شیبكاته وه كه له كوێوه هاتوه و بۆ كوێش هابیل كوشتنی هه ڵگرتوه . س���ه ریخۆی له الیه ن براكه یه وه دو هۆكاری س���ه ره كی بون، یه كه می���ان ملمالنێی چینایه تی بو دوه میشیان پێشبڕكێی جنس )سێكس(ی بو، هه مو سه رچاوه مێژوییه كان جه خت له وه ده كه نه وه شه ڕی نێوان قابیل و هابیل ی���ان چینایه تی بوه یان جنس���ی بوه و ل���ه م دو خاڵه به ده رنه ب���وه ، ئیتر دوای ئه م مێژوه زۆر درێژه ، له س���ه ده ی هه ژده قوڵبونه وه ی ئه قڵ وایكرد ئه و س���ه ده یه به س���ه ده ی ئه قڵ ن���اوزه د بك���رێ، كه رۆشنگه ری تیایدا تاویسه ند. له و كاته وه تا ئه مڕۆ كێش���ه كانی هه مو دونیاش له م دو خاڵ���ه به ده رنین كه قابی���ل هابیلی

له سه ر كوشتوه . ئه ده ب و فه لس���ه فه دو ش���تی زۆر س���ه یرن، به پێچه وان���ه ی پێش���كه وتنی كۆمه اڵیه تیی���ه وه و جول���ه ده كه ن و هیچ كۆمه اڵیه تییه وه به پێش���كه وتنی خۆیان نابه س���تنه وه ، به پێچه وانه ی زانس���ته وه كه زانس���ت به رده وام له گه ڵ پێشكه وتنی ده چێت، به ره وپێش���ه وه كۆمه اڵیه تی���دا ب���ه رده وام فه لس���ه فه ش ئه گ���ه ر له ماوه ی بوای���ه ، له به ره وپێش���ه وه چون راب���ردودا، س���اڵی ل���ه )2000( زیات���ر هه م���و فه یله س���وفه كانی دونی���ا خۆیان به ئه فاڵتون���ه وه ماندو نه ده كردو ته نانه ت ئه فاڵتونه وه فه لس���ه فه كه ی له په راوێزی خۆیان نه ده كرد به فه یله س���وف، ماوه ی (2300( ساڵه ئه فاڵتون چوه ته ناو زیهنی هه مو فه یله سوفه كانی دوای خۆیه وه به یارو نه یاره كانیی���ه وه .. ئه ده بی���ش هه ر وایه ، ئه گه ر ئه ده ب به رده وام له پێشكه وتنبایه ، ئه لیاده و ئۆدیس���ای هۆمیرۆس تا ئێستا هۆمیرۆس نه ده ب���ون و زین���دو ئه وه نده بیرده چوه وه ، ئه وكات���ه ی نالی و مه حوی شیعری كالس���یكیان داڕشت، كورد زۆر له ئێس���تا دواكه وتوتر بو، به اڵم هێش���تا جگه له )ش���ێركۆ بێكه س( كه س له نالی و مه ح���وی تێنه په ڕاندوه و ش���اعیره هه ره بااڵكانی ئیمڕۆمان )شێركۆ(ی لێده رچێ، له دامێنی نالی و مه حوی و گۆرانه وه شیعر ده نوسن. ئه گ���ه ر زۆر بۆ دواوه نه گه ڕێینه وه ، ده توانین بڵێین له قۆناخی شه سته كانه وه تا كۆتایی سه ده ی بیست نوسه رانی كورد دو جۆر بون، نوسه رانی چه پ و ماركسی به تایبه ت له هه شتاكان به دواوه هه ندێجار پێیانده وت���را عه لمانی، له نێ���و بژارده ی رۆشنبیریش به ته قه دومی ناوزه د كرابون. به شه كه ی تریش نوسه رانی ناسیۆنالیست )نه ته وه یی( بون. به اڵم هه میشه نوسه ره چه پ و ماركسیسته كان به ژماره زیاتربون ناسیۆنالیس���ت، نوس���ه رانی له به رامبه ر ب���ۆ داهێنانیش چه پ و ماركسیس���ته كان به هره مه ندتربون. به تایبه ت له س���ه ره تای هه شتاكاندا به ته واوی زاراوه ی ته قه دومی چ���ه پ و كه س���ایه تییه پ���اڵ خراب���وه ماركسیس���ته كان و زاراوه ی ره جعیش بۆ كه سایه تییه نه ته وه ییه كان به كارده هێنرا. یان دیموكراس���ی نوس���ه رانی بێگومان ئیس���المی سیاس���ی هه ر زۆر كه مبون ته نان���ه ت ت���ا دوای راپه ڕین���ی به هاری 1991 ش���تێكی ئه وتۆ ب���ۆ ئه مانه نه بو، به ڵكو ل���ه دوای راپه ڕینه وه ئیس���المی سیاسی هاته پێش���ه وه و له به رامبه ریشیدا

دیموكراسی جێگه ی خۆی كرده وه . به اڵم له دوای سه ده ی بیست، ئه م جۆره

لێكهه ڵوه شایه وه و پۆلینكردنه ی سه ره وه ت���ر ره نگڕێژكرای���ه وه ، بۆ به جۆرێك���ی ماركسیس���ت نوس���ه رانی چه پ و نمونه له گ���ه ڵ ناسیۆنالیس���ته كان پێیانده وترا عه لمانی، له به رامبه ریش���دا ئه وانه ی سه ر به ئیس���المی سیاس���ی بون هه ر به ناوی ئیسالمی سیاسی ناوزه دكران )ئه گه رچی سه ره تا به ژماره و به قه ڵه می به بڕشت زۆر كه مبون(. به ره ی عه لمانییه كه تا راده یه كی دیارو به رچاو له ژێ���ر كولتوری رۆژئاوادا بو، به ره ی ئیسالمی سیاسییه كه ش له ژێر كولتوری عه ره بی-ئێرانی –توركی دا بوه )له باس���ێكی تردا به وردی ده چمه سه ر

ریشه ی سه رهه ڵدانی هه ردو به ره كه (. رۆشنبیرانی كورد به گشتی له سااڵنی شه سته كان و حه فتاكان و هه شتاكان زیاتر له و بیست س���اڵه ی دوایی كه به حیساب كه ش و هه وای ئ���ازادی بوه به اڵم كه متر توانیویانه گوزارش���ت له كاره س���اته كان و له ئێش و ئازاری خه ڵ���ك بكه ن، ئه وكات راس���ته رۆش���نبیری گش���تیی ئاوه ه���ا به رباڵوو به رفراوان نه بو، به اڵم ش���اعیرو چیرۆكنوس���ه كانمان ویژدانی���ان زیندوتر بو، بۆیه روئیاشیان فراوانترو ئاینده ییتر ب���و. له س���ه ر پارچه ش���یعرێك راپێچی گرتوخانه ده ك���ران، بێگومان رۆژێكیش له پاداشت نه ده كرده وه ؟ محه مه د بیریان س���اڵح دیالن و هه ردی و كامه ران موكری و زۆران���ی دیكه ، هه ڵوێس���ته كانیان له نێو مێ���ژوی خه بات���ی سیاس���ی گه له كه یان زۆر به رچ���اوه ، ته نان���ه ت له بواره كان���ی تری هونه ریش ب���ۆ نمونه محه مه د جه زا نمونه یه كی زۆر زیندوه . )فرانسو جیزو(

ی مێژونوسی فه ڕه نسی له ناوه ڕاسته كانی سه ده ی نۆزده نوسیبوی )به رپرسیارێتی رۆش���نبیر به رزكردنه وه ی راس���تییه كانه

به ڕوی ده سه اڵتدا(. رۆش���نبیرانی ك���ورد له س���لێمانی و پێویس���ته هه ولێ���رو كه ركوك و دهۆك، یه كه مجار له گرفتی خۆیان بدوێن، چونكه رۆش���نبیرانی كورد ئه م���ڕۆ له قه یرانێكی پێویس���تیان زوه هه رچ���ی قوڵ���دان، له گرفت���ی هه ی���ه به گردبونه وه ی���ه ك خۆی���ان بدوێن و له س���ه ر دروس���تكردنی هاوئاهه نگیی���ه ك رێكبك���ه ون، به تایبه ت له م قۆناخه دا كه زۆر پێویسته رۆشنبیر قسه ی خۆی هه بێت. به اڵم وه ك سارته ر ده ڵێت "به شێوه یه كی گشتی رۆشنبیران به پێی سروش���تی خودی خۆیان الوازن، به رهه مهێن نین و تاكه هۆكاری گوزه رانیان ئه و موچه یه یه كه وه ریده گرن و هه مان ئه و پرسه شه كه توانای به رگریكردن له خۆیان چ له كۆمه ڵگای مه ده نی یان له كۆمه ڵگای سیاس���یدا لێزه وت���ده كات، بۆیه ش راراو ناكارامه ن، چونكه ده سه اڵتی ئابوری یان

كۆمه اڵیه تیان نییه ". هه ڵبه ت سارته ر به هۆی ئه و هه ڵوێسته جه ساره تئامێزه ی، له ساڵی 1964 خه اڵتی نۆبڵی ره تكرده وه كه پێیبه خشرا. ده یان هه ڵوێستی سیاسیشی ئاشكراكردوه ، وه ك دژی ش���ه ڕی ئه مه ریكا به رامبه ر ڤێتنام، ته نان���ه ت به هۆی هێرش���ی ئه مه ریكا بۆ س���ه ر گه لی ڤێتنام، ئه و داوایه ی زانكۆی )كۆرنێ���ل(ی ره تكرده وه ب���ۆ وه رگرتنی به مامۆس���تایی. ئه م���ه جگ���ه ل���ه وه ی له به رامبه ر فه ڕه نس���ا دژی سیاس���ه تی داگیركردنی جه زائیردا وه ستاو به شداری چه ندین خۆپیشاندانی له دژی دیگۆل كرد، دژی س���ۆڤیه ت وه ستا له به رامبه ر هه ردو داگیركردنی چیكۆسلۆفاكیاو ئه فغانستان و ده یان نمونه ی دیكه ی ئ���ه و پیاوه ئازاو فه یله سوفه له به رده ستن. مه گه ر سارته ر نه بو س���اڵی 1969 له گه ڵ بێرتراند راسل دادگایه كی ل���ه دژی تاوانه كانی ئه مه ریكا له ڤێتنام دامه زراند. هه ر سارته ر بو له ناو به )س���ارته ری چه پڕه وه كان خوێندكاره سور( ناسرابو، له والیشه وه له ناو بۆرژواو به )ش���ێرپه نجه ی ناسیۆنالیس���ته كان س���ور( ناس���رابو. ئه و نمونانه م ته نها بۆ ئ���ه وه هێنای���ه وه رۆش���نبیر ته نها له ناو نابێته ئه ده ب���ی و هونه رییه كان���دا ده قه رۆش���نبیر، به ڵكو هه ڵوێسته كان سنورو ئاستی رۆش���نبیر دیاریده كه ن. رۆشنبیر به گشتی و له م هه رێمه ی خۆمان به تایبه تی له به رئه وه ی ده س���ه اڵتی ئاب���وری نییه ، ناشتوانێ گوزارش���تی حه قیقی له روداو و به سه رهاته مه رگه س���اتئامێزه كان بكات. رۆشنبیری موچه خۆری حیزب له ئه سپێك ده چێ كه لغاوكرابێت. به اڵم رۆش���نبیری س���اخته بونه وه رێكی خۆفرۆش���ه ، بۆیه رۆش���نبیری واقیعبین ب���ه رده وام له گه ڵ

رۆشنبیری ساخته دژ و ناكۆكه . پێموایه كێشه كه به ته نها ده سه اڵتی سیاس���ی و حزبی سیاس���ی نییه ، راسته دوای راپه ڕین���ی به ه���اری 1991 حزبی به دروس���تكردنی ته نان���ه ت سیاس���ی حیزبه كارتۆنییه كانیش���ه وه بونه بنكه ی ئیمتیازات به خشینه وه و قۆرخكردنی هه مو ده ستكه وته كان بۆ خۆیان و ته خشانكردنی س���امانی نیش���تمانیمان، به اڵم به گشتی رۆش���نبیرانیش هه رزو ئ���ه و به یعه ته یان

به سه ركرده كان به خشی، ئه مه گه وره ترین هه ڵه ی رۆش���نبیران بو، ته نانه ت یه كێتی نوسه رانی كورد كه هێشتا له سه روبه ندی به س���تنی كۆنگره ی راپه ڕین بو له 1991 له شه قاڵوه ، رونبو كه هه ركه سه و هه ڵپه ی ده كرد له به رپرسێكی حیزبی نزیكبێته وه ، تا ئه و سه نگ و ده نگه ی هه یانبو هه مویان له ده ستدا. من ناڵێم ده بو دژایه تی به ره ی كوردس���تانی و حیزبه كانی دیكه ی غه یری ب���ه ره ی كوردس���تانییان بكردایه ، به اڵم نه ده بو بش���بن به ماش���ه به ده ستی ئه و

به رپرسه نادیدانه وه .دو بیس���ت و ئ���ه و له م���اوه ی س���اڵه ی رابردودا س���ه دان كاره س���ات و رویانداوه ، كوردس���تانه له م مه رگه سات رۆشنبیرانیش به گشتی هه روه كو خه ڵكه ساده و ساویلكه كه ته نها ته ماشاكاربون، ته نان���ه ت نه یانتوانی���وه رۆڵێكی به رچاو له ژیانی فیكری و سیاسی و كۆمه اڵیه تیشدا ببینن. ئه مه نه ك ته نها له روی هه ڵوێستی داهێنانی له روی به ڵكو نیش���تمانیانه وه كه وتونه ت���ه هونه ریش���ه وه ئه ده ب���ی و له شه سته كان و ترسناك. پاشه كشه یه كی حه فتاكان و هه شتاكانی سه ده ی بیسته م، له هه ر ده یه یه كدا گوێبیس���تی قۆناخێكی ئه ده بی به مانا فراوانه كه ی )جا ش���یعر بوای���ه یان چیڕۆك، یان ش���انۆ( ده بوین ، ب���ه اڵم له دوای راپه ڕین���ه وه ، كه زیاتر له 22 ساڵه خاوه نی هیچ قوتابخانه یه كی فیكری-فه لس���ه فی نی���ن، ره خنه یه ك���ی جیدیش له هیچكام له بواره كانی سیاسی و ئابوری واڵت، یان باری كۆمه اڵیه تی و...ئاس���ۆیه ك نابینی���ن به وج���ۆره هت���د به ئاینده م���ان ببه خش���ێ. هه ڵبه ت ئه مه ناكرێ ئاوا به س���وك و س���انایی تێپه ڕێ، به ڵك���و پێویس���تی به لێكۆڵینه وه ی ورد هه ی���ه . له گ���ه ڵ شكس���تی 1967/6/5 گه ڕانه وه ی رۆشنبیرانی عه ره ب بۆ رابردو ده ستیپێكردو په رچه كرداری به كۆمه ڵیان هه بو، ته نانه ت دژایه تیكردنی ئه مه ریكاو رۆژئاواش���یان قوڵترك���رده وه ، كه چ���ی شكستی گه وره ی ئاداری 1975ی خۆمان، كه هیچی له شكس���ته كه ی عه ره ب كه متر نه بو، رۆش���نبیرانی كورد هه ر وجودیان نه بو.. گرفتی گه وره ی رۆشنبیرانی كورد به ته نها ئه وه نی���ه ، له ماوه ی رابردودا تا په راوێزكراو گۆش���ه گیرو رۆڵێكی ئێستا ده بینن، به ڵكو گرفتی هه ره گه وره ئه وه یه له ك���ۆی ئه و هه مو روداو و پێش���كه وتن و هه ڵكشان و داكشانه ی له ماوه ی 22 ساڵی رابردودا به سه ر كوردستاندا هاتوه و دێت، رۆشنبیران به گش���تی له به رژه وه ندی ئه و هێزانه ن كه هێ���زی نه زانین و ده مارگرژی و خه ڵك هێزان���ه ش ئ���ه و س���ه ره ڕۆییه . متمان���ه ی پێیاننه م���اوه و ت���ه واو لێیان نه مانتوانیوه ئێم���ه هێش���تا توڕه ی���ه . ب���ۆ كۆنكرێتیم���ان خوێندنه وه یه ك���ی فه لس���ه فه و فیكری رۆژئ���اواش هه بێت.

به واتایه كی دیك���ه زۆربه ی هه ره زۆرمان ئه گه ر نه شڵێم هه مومان قوتابییه كی زۆر ته مبه ڵی خوێندنه وه ی فیكرو پێشكه وتنی رۆژئاواین به تایبه ت له ماوه ی ئه و 500-400 ساڵه ی دواییدا. من ده زانم گۆڕینی فیكر یان قورتاربونمان له و كولتورو كه له پوره س���ه قه ته ی ك���ه به رهه می پاش���ماوه ی س���ه ده تاریكه كانه ، هه ر وا سوك و سانا نییه ، م���اوه ی درێژخایه نی ده وێت، به اڵم گرفته كه لێره دایه له ماوه ی ئه و 22 ساڵه ی نه كردوه به به رنامه مان كاری رابردوشدا، بۆ ئه وه ی له و دۆخه ش���ێواوه تێپه ڕین، رۆش���نبیرانی ئێم���ه له گه ڵ ئ���ه و كه می لوتبه رزن ئه وه نده ژماره ش���یان، كه چی هه ریه كه و له ئاوازێك ده خوێنن، له كاتێكدا نه ته وه یه كی���ان په یام���ی به حیس���اب هه ڵگرت���وه كه ت���ا ئه و چركه س���اته ش له سه ر مێژوی خۆی نوستوه و له خه وێكی

زۆر قوڵیشدایه .پۆلێنێك���ی حه زمده ك���رد زۆر رۆش���نبیرانی كوردم بكردایه وه ك چۆن ده توانم رۆشنبیرانی عه ره ب تا راده یه ك پۆلێنبكه م، بۆنمونه ته ها حوسێن و فوئاد زه كه ریا سه ر به قوتابخانه ی ئه قاڵنیه تن، ته هتاوی یه كه مین رۆش���نگه ری سه له فی بو، حه س���ه ن حه نه فی س���ه له فییه تێكی چه پڕه وه ،..هتد. به اڵم رۆشنبیرانی كورد جگه له وه ی زۆر كه من و به شی ئه و هه مو قوتابخان���ه و رێچكه فیكرییان���ه ناكه ن، سنورداره ، به رهه مه كانیش���یان هاوكات ئه ب���ێ كه ی كه س���ێكی وه ك���و )جۆرج ته رابیشی( كه رۆشنبیرێكی زۆر گه وره ی عه ره به ، زۆری���ش به جورئه ته ، له ناومان دروس���تببێت و نوكی تی���ژی ره خنه كانی له رۆشنبیره كانمان، هه ریه ك بخاته سه ر من به هۆی جۆرج ته رابیش���ییه وه توانیم بناس���م. باش���تر حه س���ه ن حه نه ف���ی رۆش���نبیرانی ئێمه ده یانه وێ ده سه اڵت و ئۆپۆزیس���یۆن له یه ككات���دا قایلبك���ه ن. ئه مه ش جگ���ه له سه رلێش���ێواوی هیچی دیكه ناگه یه نێ. )حه س���ه ن حه نه فی(ش زۆری كرد بۆ ئه وه ی ئیخوان موس���لمین چه پ���ڕه وو ماركسیس���ت و له الی���ه ك و لیبڕاڵ���ه كان له الیه كیت���ره وه قایلبكات، به اڵم )حه نه فی(ش له ناخی خۆیدا توشی

ناكۆكییه كی قوڵ هات و سه رنه كه وت. له 22 س���اڵی رابردودا دوای ئه وه ی هه رێمێ���ك به ناوی كوردس���تانه وه توانی ئیداره ی خۆی بكات، به اڵم ده س���ه اڵتی سیاس���ی له الیه ك و خودی رۆشنبیرانیش له الیه ك���ی دیك���ه وه ، نه یانتوان���ی )یان ئ���ه و هه وڵه یان نه دا( ك���ه پردێك له گه ڵ رۆش���نبیرانی رۆژئاوادا دروس���ت بكه ن، له كاتێكدا به ش���ێك له رۆشنبیرانی كورد ئێستایش���ی له گه ڵدابێ له رۆژئاوا ده ژین. ئه م���ه به پێچه وانه ی ئه فریقیاو ئاس���یاو ت���ا راده ی���ه ك له س���ااڵنی حه فت���اكان و هه شتاكانی عه ره ب، ئه فریقیاو ئاسیا دوای جه نگی جیهان���ی دوه م توانیان زۆرترین پێوه ن���دی به هێ���ز له گه ڵ رۆش���نبیران و رۆژئاوا هونه ریی رۆش���نبیری و نوخبه ی دروس���تبكه ن. ئه مه له كاتێكدا زه مینه ی دروس���تكردنی ئه و پێوه ندیی���ه ی نێوان رۆش���نبیرانی كورد و رۆژئاوا زۆر له بارترو گونجاوترب���و له ه���ی ئاس���یاو ئه فریقیا له گه ڵ رۆژئاوا، ئه ویش به هۆی ئه و هه مو مه ینه ت و كاره س���اته گه ورانه ی به س���ه ر كورددا هاتبو، هه ر له گۆڕی به كۆمه ڵ تا كیمیاباران و ئه نفال و هه ر به ته نها هه ڵه بجه بۆ خۆی ده توانرا زۆر كاری له سه ربكرێ، به اڵم دوای ئه وه ی وا چاره گه سه ده یه ك به سه ر ئه م كاره ساته ی هه ڵه بجه ره تبوه ، كه چی هه وڵه كان هێشتا نه زۆكن و هه وڵی جیدی نابینرێن. دروس���تكردنی پێوه ندی به رۆش���نبیرانی ك���ورد رۆش���نبیرانی رۆژئ���اواوه مانای ئه وه نیی���ه ده بێ ئه و رۆشنبیرانه ی رۆژئاوا رازیبن به سیاسه تی حكومه تی هه رێمه وه ، به ڵكو دروستكردنی ئه و پرده له و ئاس���ته بااڵیه به مه به ستی به كولتورو ئاش���نابونیانه ئاڵوگۆڕكردن و

ته نانه ت نه ریت و ئاكاری كورد.عێ���راق له حوكمڕانێت���ی جه واهی���ری رازی نه ب���و، قه بان���ی و ئه دۆنیس و زۆری دیك���ه نه یانتوان���ی له ژێر ده س���ه اڵتێكی دیكتاتۆریانه بژین، به اڵم هه ریه كه و ببونه ئه س���تێره یه كی پڕش���نگدار بۆ ئاسمانی واڵته كه ی���ان و گه له كه یان ش���انازی پێوه ده ك���ه ن. ئه دۆنی���س تا له به ی���روت بو، زۆر جی���اواز بو له گه ڵ ئه و س���ه رده مه ی كه له فه ره نس���ا گیرسایه وه . هاشم ساڵح بێگومان نه بوای���ه ، له پاری���س ئه گ���ه ر نه ده ب���و به و نوس���ه ره ی ئه م���ڕۆ، ته یب تیزینی له شه س���ته كان به ره و به ریتانیاو دواتر ئه ڵمانیا رۆیی، حه س���ه ن حه نه فی له زانكۆی سۆربۆن وه رگرت، دكتۆراكه ی بۆیه ئه و وته یه راسته كه ده ڵێت زۆرجار ژینگه رۆڵ له دروس���تبونی فه یله س���وفدا ده بین���ێ. ب���ه اڵم ئێمه ی ك���ورد ده یان نوسه رو به ناو خوێنه وارمان بۆ ئه وروپاو رۆژئاوا كۆچیانك���رد، كه چی به رهه مێكی ئه وتۆی لێش���ین نه ب���و. گروپی ره هه ند،

وه كو قۆناخی ئه ده بی روانگه بگره له ویش بچوكترو خێراتر و كه مبه رهه متر له به ریه ك هه ڵوه ش���ایه وه ، ماوه یه كه مه ریوان وریا قانع وه كو رۆش���نبیرێكی كورد زۆرترین قسه ی له سه ر دۆخی هه رێمی كوردستان هێش���تا مه ریوانی���ش ب���ه اڵم هه ی���ه ، له سه ره تای رێگای نوسینی فه لسه فیدایه ، چونكه هێشتا نه یتوانیوه به ته واوی خۆی له روداوی رۆژ قورتار بكات و بۆچونه كانی خ���ۆی به جۆرێ���ك موتوربه ب���كات كه ببن به نوس���ینی چه ند گرێ س���ه ده یه ك )چه ن���د ده یه ی���ه ك(. مه ری���وان كاتێك له پرس���ێكی گرنگی وه كو پرسی سه رۆك ده دوێ ته نها پێویس���تی به وه نییه ته نها له ره فت���ارو گوفت���اری س���ه رۆك بدوێ، راس���ته كردارو گوفتاری سه رۆك گرنگن بۆ قسه له سه ركردن، به اڵم پێویسته ئه و قسه له س���ه ركردن و هه ڵس���ه نگاندنه ببنه بنه م���او بنه چه و هه وێنی نوس���ینێك كه فه لس���ه فی فیكری و ناوه رۆكێكی فۆڕم و به خۆوه بگرێ���ت و نوس���ینێك بێت وه كو ش���ه ڕاب چه ن���د ك���ۆن بێ���ت ئه وه نده به هادارتر بێت و تامه زرۆی خوێنه ر زیاترو به هێزتر بكات. مه ری���وان له گه ڵ ئاراس فه تاح���ی هاوڕێی پێكه وه و به هاوبه ش���ی پێڕه وكردنه ئ���ه م ده دوێن، له پرس���ێك زۆر كۆنه ، مارك���س و ئه نگلس، هه روه ها ماك���س هۆرهایم���ه رو ئه دۆرن���ۆ، زۆری دیكه پێكه وه بابه ت و كتێبیان نوس���یوه . مه ری���وان ئه گ���ه ر هه ڵس���ه نگاندنه كانی به شێوه یه كی زیاتر فیكری قوڵتربكاته وه ، بچوێنین، كوردی به بلیخانۆفی ده توانین ئه و بلیخانۆفه ی كه نوس���ینه كانی دوای یه ك سه ده له سه ر به لشه فیك تائێستاش پێشبینییه كانیش���ی زۆرب���ه ی زیندون و شۆڕشی ئۆكتۆبه رو شۆڕش���ی له س���ه ر سۆشیالیس���تی راست ده رچون. مه ریوان ئه گه ر زیاتر خۆی به تێكهه ڵكێشانی فیكر له گه ڵ ئ���ه و سیاس���ه ته ی گرتویه تیه به ر ت���ری ب���كات، مه ریوانێك���ی خه ری���ك

لێده رده چێ���ت. به تایب���ه ت ئێس���تا ئه و ئه وروپی ده زانێ. له ئه وروپایه و زمانێكی خۆ عه ره به كانیش هه ر وان تا له س���وریا یان له میس���ر بون ش���ایانی باسی ئێمه نه ب���ون، ب���ه اڵم ئه وه تا ئێس���تا بونه ته بابه تێكی گرنگ نه ك بۆ عه ره ب به ته نها به ڵك���و ب���ۆ نه ته وه كانی تری���ش، به اڵم پێش���كه وتنه ئه و نه یتوانیوه مه ری���وان به خۆوه ببینێ، هه رچه ن���ده هه وڵه كانی دیارن. به نوس���ینه كانیه وه له مباره یه وه با بچمه ناو چه ند نمونه یه كی زه قتره وه ، فه یله سوفه كانی س���ه رده می رێنینسانس رۆش���نگه ری و س���ه رده می به گش���تی و ده بینین به تایبه تی، رۆش���نگه ری دوای به روتی)مجرد( س���ه یری دیارده یه كی جا نامۆبێ یان نامۆ نه بێ نه یانكردوه ، به ڵكو چه ندی���ن بابه تگه ل���ی زۆر گرنگی له گه ڵ گرێده ده ن. نمونه یه كی زۆر ساده با سه یری قوتابخانه ی فرانكفۆرت بكه ین، ئایا كاتێ هیتله ر رق���ی له به رامب���ه ر هزرڤانه كانی فرانكفۆرت هه ڵگرت ئاوا به زه قی و به روتی بێگومان باس���ی هیتله ری���ان كردب���و؟ نه خێر، به ڵكو باسی دۆخێكی ترسناكیان ده ك���رد ك���ه ل���ه دوای ش���ه ڕی یه كه می توش���ی كرێكاری بزوتنه وه ی جیهان���ی شكست بوبو، له والیش���ه وه سۆشیالیزم چه قیبه س���تبوو س���ۆڤیه ت له یه كێت���ی بیرۆك���ه ی سۆش���یالیزم له ی���ه ك واڵتدا تریش���ه وه ، له الیه ك���ه ی دروس���تبو، كۆم���اری ڤایم���ار روخابوو، فاش���یزم و نه خشه یانده كێش���ا. له ئه وروپا نازی���زم هه مو ئ���ه و قوتابخانه ی���ه ی فرانكفۆرت،

ك���ه ده توانین بڵێین ت���ا راده یه كی زۆر كتێبه كه ی وش���یاری و ل���ۆكاش و جۆرج وش���یاری چینایه تی ببون���ه بنه مایه كی گرنگ بۆ بونیادنانی ئ���ه و قوتابخانه یه . ئه و لۆكاشه ی هه ر له سه ره تاوه ماركسی بو به اڵم به چاویلكه ك���ه ی ماكس ڤێبه رو زیمێ���ل و دواتری���ش به چاویلكه ی كانت و هی���گڵ ماركس���یبو. فرانكفۆرت باس���ی ل���ه و دۆخه ئاڵ���ۆزه ده كرد كه به س���ه ر ئه وروپادا ده ه���ات به گه ڕانه وه بۆ كانت و هیگڵ و ماركس، به مه ش نازییه كان ته واو هه راس���ان ببون، ناچ���ار ئه ندامانی ئه و قوتابخانه یه سه ریانهه ڵگرت و بۆ ئه مه ریكا رۆیشتن نه ك سۆڤییه ت. ئادۆرنۆ مێژوی هێنابوه به ر باس و په نجه ی خس���ته سه ر به په یوه ندی گرێدان���ی )ئۆدیس���ۆس(و له گه ڵ پرس���ی دونی���ای مۆدێرنی كرده كێشه ی قوربانیدان له الیه ن مرۆڤه كانه وه . كارل پۆپ���ه ر دور له فرانكفۆرتیش���ه وه ، كه چ���ی دوژمنانی كۆمه ڵگ���ه ی كراوه ی له رێگای هیراكلیوتس و ئه فالتون و هیگڵ و ماركسه وه شه ن وكه و كرد. نمونه ی دیكه زۆرن له مباره ی���ه وه . ئه م���ه مانای ئه وه نییه من خوانه خواسته دژی مه ریوان بم یان نوس���ینه كانی به هه ند نه خوێنمه وه ، به پێچه وان���ه وه م���ن ت���ا راده یه كی زۆر مه ریوان به باش���ترین نوسه ری فیكری - كۆمه ڵناسی سیاسی ده بینم له سه رده می ب���ه اڵم به تواناترینیان���ه ، ئه مڕۆمان���داو ئه مه ش ده س���تپێكێكه ب���ۆ ئاینده یه كی نزیك كه ئیتر نوسینی رۆشنبیرانی كورد پێویسته خۆی له هه ندێ ته پ و تۆزی رق و س���ۆز، دابماڵێ كه به داخه وه ئه و په تایه وه كو م���ار به نوس���ینه كانمانه وه ئااڵون و ده بینرێ���ن، ك���ه ئه مه كاری رۆش���نبیر نیی���ه . ئه مه جگ���ه ل���ه وه ی مه ریوان و ئاراس و هه ندێك له برایانی دیكه ش زیاتر گوفتاری���ان هه یه نه ك ك���ردار. ئه مه ش رێ���ك پێچه وان���ه ی به ش���ێكی یه كج���ار -18 س���ه ده ی فه یله س���وفه كانی زۆری 19ن. مه ریوان ئه مه ب���اش ئه زانێ بۆیه نمونه ناهێنمه وه . ئه گه ر شه ڕی جیهانی یه كه م و شكس���تی بزوتنه وه ی كرێكاری و لۆكس���مبۆرگ و... رۆزا تیرۆركردن���ی نه بونایه ره نگ���ه قوتابخانه ی فرانكفۆرت له 1922 ه���ه ر دروس���تنه بوایه و یه كێكی وه كو ماركۆزیش ئ���اوا رادیكاڵ نه بوایه . به اڵم ل���ه م هه رێم���ه ی ئێم���ه دا، به الی مه ریوان و هاوڕێكانییه وه كوێی په س���ندو به رزن، بكوژرێن، ده ربه ده ربكرێن، بخرێنه گرتوخانه وه ، مه ریوان و هاوڕێكانی ناتوانن قوتابخانه یه ك���ی ره خنه گران���ه ی فیكری له غوربه ته وه حه واڵه ی هه رێمی سه رده م كوردس���تان بكه ن. سه یركه ن )ماركۆز(، به س���ودوه رگرتن له مارك���س و ل���ۆكاش و فرۆید هونه ری جوانناسی خسته خزمه تی قوتابیان���ی له راپه ڕین���ی ئه خالق���ه وه و 1968یش په نجه ی نوسینی له سه ر دڵی قوتابیی���ه كان بو. )ئه ری���ك فڕۆم( هات مارك���س و فرۆی���دی تێكه ڵبه یه كتر كرد و فه لس���ه فه یه كی موته كامیل���ی بۆ به ره و پێش���ه وه چونی مرۆڤایه تی لێدروستكرد، گه ش���بینی مارك���س و ره ش���بینی فرۆید نه خۆش���ی كۆمه ڵگای ت���ر به دیوه كه ی ماركس و تاكی نه خۆشی فرۆیدی خسته ژێر لێكۆڵینه وه . گه شبینی)لۆكاش( به رامبه ر ئ���ه م هه م���و روداوه كاره س���اتئامێزه ی به سه ر ئه وروپادا هاتن، وره ی به رخودان و خه ڵكه كه ، دڵی خس���ته وه شۆڕشگێڕی ب���ه اڵم به فیكر. من ب���ه ش به حاڵی خۆم حه زمده ك���رد مه ریوان وه ك���و بلیخانۆف بوای���ه كه چۆن ره خنه ی له لینین گرتوه ، سه یركه ن ئه و هه ڵسه نگاندنه ی بلیخانۆف بۆ لینینی كردوه ، تا ئێس���تا دوای یه ك سه ده كه سێكی تر ئاوه ها به وردی هه مو دی���وو روه كانی لینینی نه خس���تۆته ژێر تیش���كی لێكۆڵینه وه ، پێش���بینییه كانی به شێكی ئۆكتۆبه ر ده رباره ی شۆڕش���ی ده رچ���ون، راس���ت زۆری یه كج���ار به راوردكردنی كامینیف له گه ڵ زینۆفیف و له والش���ه وه تیشكخستنه سه ر بوخارین و پێمانده ڵێ���ت ت���ر، زۆری ترۆتس���كی و بلیخانوف گه وره ترین نوس���ه ری فیكری شۆڕش���ی روس���ی بوه . ماركس و نیتچه به وجۆره له به رامبه ر ئایین نه ده وه س���تان ئه گه ر ئایین له سه رده می ئه وان كاره ساتی نه خولقاندبا، ئاخر كڵێسا هیچ تاوانێكی ت���ر نه مابو تا به ن���اوی ئایینه وه بیكات، پاش���اكان به ناوی ئایین���ه وه گه وره ترین له خه ڵكه ك���ه ده كرد، زوڵم و س���ته میان چ���ی زوڵم و زۆر هه بو له پێناوی مانه وه ی شه رعیه تیش���یان ده یانك���ردو خۆی���ان پێده دا، له كوردستانیش له نیوه ی دوه می حه فتاكانی س���ه ده ی راب���ردو تا كۆتایی هه شتاكان كه هاوكات بو له گه ڵ روخانی دیواری به رلین، ئه و رۆشنبیره ی ماركسی نه بوای���ه ، به پێش���كه وتنخواز دانه ده نراو بیری ناسیۆنالیس���تی و ئایینی و ته نانه ت هه م���و ئ���ه و فه لس���ه فانه ی ده ڕژانه نێو س���ه رمایه داری فیك���ری س���ه رچاوه ی

به كۆنه په رست له قه ڵه م ده دران.

قه یرانی رۆشنبیرانی كورد18

رۆشنبیرانی ئێمه ده یانه وێ

ده سه اڵت و ئۆپۆزیسیۆن له یه ككاتدا قایلبكه ن

ئه مه ش جگه له سه رلێشێواوی

هیچی دیكه ناگه یه نێ

رۆشنبیرانی ئێمه له گه ڵ كه می ژماره شیان،

كه چی ئه وه نده لوتبه رزن هه ریه كه و

له ئاوازێك ده خوێنن، له كاتێكدا

به حیساب په یامی نه ته وه یه كیان

هه ڵگرتوه كه تا ئه و چركه ساته ش

له سه ر مێژوی خۆی نوستوه و له خه وێكی زۆر

قوڵیشدایه

فوئاد سدیق

(385( سێشه ممه 2013/7/9 19تایبه‌ت

دیکتاتۆریەت: شۆک یان خۆخەڵەتاندندوای ئ����ەوەی کاک س����یروان لەڕێگای فەنتازی����او خەیااڵت����ی خۆی����ەوە بۆی دەرک����ەوت کە من دەڵێم چ����ارە نییە، هەنگاوێکی تر دەچێتەپێش����ێ و دەڵێت »بەوەدا چ����ارە نییە کەواتە من دەڵێم ئەس����ڵەن پێویست ناکات بیر بکەینەوە کە دیکتاتۆریی����ەت هەیەو دەبێت لەبیر خۆش����مانی بەینەوە کە دیکتاتۆرییەت هەی����ە«. لەکوێ����دا م����ن وامگووتووە؟ بەدڵنیایی����ەوە ل����ەو تێکس����تەو هی����چ وام بۆچوون����ی تریش����دا جێگایەک����ی نەدرکاندوەو ئەوجۆرە لەدەرەنجامگیری بەتێڕوانی����ن و بەمێژووی نوس����ینی من نامۆیە، ئەمە نوس����ینەکەی من نییە کە دەدوێت، بەڵکو خەیااڵتی کاک سیروان خۆیەتی، س����ەری کەس����ێکە لەکونجی ئایدۆلۆژی و دانیشتووەو کێشە خۆیەوە س����ایکۆلۆژییەکانی فشاری بۆ دەهێنن و خەیااڵتی خۆشی پێدەبەخشن. بیرۆکەی س����ەرەکی من ل����ەو نوس����ینەدا لەوەدا دیکتاتۆرییەت بڵێ����م، کورتدەبێت����ەوە کاتێک تووش����ی ش����ۆکمان دەکات، کە هێندە ساویلکە بین هەستمان نەکردبێت کە دیکتاتۆرییەتە. یان هەستمانکردبێت دیکتاتۆرییەتە بەاڵم هەر هێندە کاڵفام بین، نەزانین دیکتاتۆرییەت چی دەکات، یاخود بش����زانین دیکتاتۆر چی دەکات، بەاڵم ب����اوەڕ بەعەقڵی خۆمان نەکەین و بەئومێدی ئ����ەوە بژین کە نەیکات. ئەو بەرەنگاریی من نوسینەکەی کێشەیەی بیرک����ردن و کێش����ەی دەبێت����ەوە، بیرنەکردن����ی دیکتاتۆرییەت نییە، ئەمە کێش����ەیەکی وەهمییە س����ەری سیروان عەبدول خ����ۆی چنیوێتی و دوورو نزیک نییەو منەوە بەبابەتەک����ەی پەیوەندی

مەگەر لەجەنابی شەیتان بپرسین کاکی ڕەخنەگرمان ئەمەی لەکوێ کڕاندوە، کە پێدەچێت تا ئێستا فێرنەبووبێ لەسەر ئەو شتانە بنوسێت کە دەیانخوێنتەوە. م����ن ل����ەو نوس����ینەدا بەپێچەوان����ەی بەروونی عەبدولەوە س����یروان بۆچونی دەزانم دەڵێم چ����ی، لەوێدا ڕووی دەمم لەتێزەیەکە ک����ە دووبارەبوونەوەی بۆتە کێش����ەیەکی راس����تەقینە. بەبڕوای من کێش����ەیەکی گەورەیە ڕۆشنبیری واڵتی ئێمە تا ئێستا گومانیان لەسەقامگیری و دیکتاتۆرییەت بەردەوام����ی دێرین����ی و هەبێت. پرس����یارەکە لێرەدا هەر ئەوە نییە، ئای����ا دیکتاتۆریی����ەت هەیە یان نییە، بەڵک����و کردنی ئەم پرس����یارەو بەوجۆرە وەک لەڕۆژی 30 ی حوزەیراندا هێنابێت، هەرەس����ی دیموکراس����ییەت نیشانەیەکی تراژیدیایە بۆ تێنەگەیشتن و تەنیا ئەم����ە لەمێ����ژوو، خۆدزین����ەوە شۆکێکی ئاسایی نییە، بەڵکو شۆکێکە لەجەهلی رەهای سیاسی و کۆمەاڵیەتی و مێژووییەوە هاتووە. ئەمە هەر ش����ۆک نیی����ە، بەڵک����و کەوتنە خوارەوەش����ە بۆ زەل����کاوی تێنەگەیش����تن و نەبینین و خۆخەڵەتان����دن. کاک س����یروان ئازادە بۆ خ����ۆی چەن����د دەتوانێت تووش����ی ش����ۆک ببێ����ت، ب����ەاڵم ش����ۆکی کاک س����یروان هەر ش����ۆک نییە، ه����ەر ئەو دەمامک����ە ڕیاکارانەیەی غەمخۆری نییە کە هەندێک لەس����ەری دەکەن، ش����ۆک نیشانەیە بۆ عەقڵییەت و جیهانبیینیەکی دیاریکراو. سیروان عەبدول دەتوانێ تا مردن خەریکی ئەو ش����ێرو خەتە بێت و بپرسێت دیکتاتۆرییەت هەیە یان نییە، نیو دیکتاتۆرە ی����ان چارەکە دیکتاتۆر یاخ����ود دیکتاتۆری ت����ەواو. من لەوێدا

دەڵێم کە جۆرە پرسی وا هەموو بنەما عەقڵ����ی و مەنتیق����ی و ئەخالقییەکان����ی خۆی ونک����ردوە. دیکتاتۆرییەت لێرەیە، لێرەبووە، لەگەڵیدا ژیاوین و گەورەبووین، توانیوێت����ی ببێت����ە بەش����ێک لێم����ان، توانیوێتی دەمامکەکان بکاتە سەر، نە بەرهەمی ئەمڕۆیەو نە بەرهەمی دەزگاو ئەنس����تتیوتێکە، توانیوێت����ی لەبەرگی ئایدۆلۆژی����ی جی����اواز جی����اوازدا بێتە پێش����ێ، مۆرکی تەنیا مۆرکی حیزبی و لەسەروسەکوتی بەڵکو نییە، دەوڵەتی مارکس����ی و ناسیونالیس����ت و تێ����زی ئیسالمیش����دا هاتۆتە پێش. پرسیارەکە چیت����ر ئ����ەوە نییە ک����ە دیکتاتۆرییەت هەیە ی����ان نییە، لەدەوڵەت و پەرلەماندا چ����ی دەکات یان نای����کات. ئەوەی ئەم پرس����یارە دەکات یان هی����چ لەمێژووی سیاسی ئێمە نازانێت، یان رۆشنبیرێکی بێباب����ەت و ب����ێ فیک����رو ب����ێ ڕوانینەو بەدی����ار رووداوەکانەوە دادەنیش����ێت تا مەرحەمەتی پارتی و یەکێتی بەس����ەریدا خراپەکانی ل����ەکارە کارێ����ک دەبارن و خۆی����ان دەکەن و بابەتێکی بۆ نوس����ین پێدەبەخشن. ش����ۆک لێرەدا بەرگێکی وەه����ا بێخەت����او پاک نییە، رۆش����نبیر لەبەریب����کات و بتوان����ێ وەک قەدی����س خۆی بپەڕێنێتەوە، ش����ۆک ئاماژەیە بۆ ئەوەی هیچ ش����تێک لەمێژووی سیاسی ئێمە فێرنەبووی����ت، ئاماژەیەکە کە تۆ تا هێش����تا وادەزانی پەرلەمان لەهەرێم کەرەس����تەیەکی ژیانی دیموکراس����ییە. وەاڵم����ی م����ن ک����ە لەدەیان نوس����ین و ئەوەیە، داومەت����ەوە ئەدەبی����دا کاری دیکتاتۆریی����ەت لێرەیە، ب����ەاڵم خودی تێگەیش����تن لەدیکتاتۆریی����ەت کارێکی ئاس����ان نییە، وێناکردن و خوێندنەوەی

کۆتایی لەوەدا سیس����تمەکەی ناوەکی نای����ەت بڵێی����ن »بەڵ����ێ دیکتاتۆریەت لێرەیەو بابچین بیڕوخێنین«. ئەوەی من باس����یدەکەم ئەوەیە وەزیفەی ڕۆشنبیر لەودیو ئەو پرسیارەوە دەست پێدەکات، وەاڵمەک����ەش حەتم����ەن، ئ����ەو وەاڵمە سیاسییە، کلێشەییە، سەتحیە نییە کە

لەدەمی کاک سیروان دەیبیستین.س����یروان کاک دووەم����دا لەخال����ێ نوس����یوێتی دووەم: کەسێک بۆی هەیە وا لەو قس����انەت تێبگات ک����ە تۆ داوا دەکەیت بەخۆفەرزکردنی دەس����ەاڵتدارە خۆفەرزک����ەرەکان هەڵنەچی����ن چونکە هی����چ بەرهەم����ی نابێ����ت و چارەس����ەر ئەوەیە بەشۆڕش����ێک هەمووی ژێرەوژێر بکەین و بەجۆرێکی ت����ر ئەو کۆمەڵگایە

دابڕێژینەوە. ئەوەی دەرەنجامگیری وابکات، کەسێکە نە ئەو نوسینەی منی خوێندۆتەوە، نە نوسینێکی پێشتری منی خوێندۆتەوە، نە بەرەهایی دەزانێت لەبیس����ت و چوار س����اڵی رابوردوودا لەدونیای نوس����ینی من����دا چ ب����اس ب����ووە، کاک س����یروان عەب����دول خۆش����ی ش����انمونەی نایابی ئەو جۆرە بێئاگایانەیە. کاک س����یروان بەرێزت لەکامە رس����تەو کامە نوسینی منەوە ئەم دەرەنجام����ەت گرت کە من بڵێم با بەخۆفەرزکردنی دەس����ەاڵتداران هەڵنەچی����ن و ئەم����ە هی����چ بەرهەم����ی نابێت؟. مەبەستی نوسینەکەی من ئەو رس����تەیەیە »دیکتاتۆرییەت راستییەک نییە، گوم����ان هەڵبگرێ����ت«. من لەو نوسینەمدا ئەمەم گەیاندوەو هیچی تر، ڕەخن����ەم لەوانە گرت����ووە کە گومانیان لەوێدا هەیە، دیکتاتۆریی����ەت لەبوونی نەباس����م لەوە کردوە ش����ۆڕش بکەین

یان نەیکەین، نە باس����م ل����ەوە کردوە کە دیکتاتۆر خۆی س����ەپاند دانیشین و هی����چ نەکەین، ن����ە گووتووم����ە چارە هەی����ە یان نییە، ئەمان����ە هەموو کلک و بەڕێزتانە خستووتانەتە تایبەتی گوێی سەر تێکس����تەکەو دوورو نزیک بابەتی ئەو نوس����ینە نین، من ن����ە لێرەداو نە لەهیچ کتێب و هیچ نوسینێکی تریشمدا شتێکم بەو مانایە گەیاندوە، بڵێم ئەوە دیکتاتۆرەو خۆی فەرزکردوەو تەواو با دابنیشین، تۆ ئەوەت لەکوێ دەرەنجام هێن����اوە، ئەوەی����ان نازان����م. خ����ودی ئ����ەم خاڵ����ە نیش����انەیەکی زەقە کە چ پاشاگەردانییەکی میتۆدی و بێنەزمییەک لەخوێندنەوەدا، سروشتی بیرکردنەوەی

ئێوەی داگیرکردوە. لەخاڵی سێهەم و چوارەمدا کاک سیروان هی����چ ناڵێت، پتر ل����ەوە دەچێ لەگەڵ خۆی����دا قس����ەبکات تا لەگ����ەڵ من یان لەسەر قس����ەکردن بۆیە تێکستەکەدا، ناوەرۆکی ئەو دوو خاڵە دەنێمە س����ەر لەگەڵ بەش����ەکانی تەوەرەکانی دیکەو

دیکەدا وەاڵمیاندەدەمەوە.خەیاڵ����ی و فەنتازی����ا ئ����ەم دوای داتاش����ینە هەاڵنە، دوای ئەم ش����ێوازە س����ەیرو س����ەمەرەیە لەخوێندن����ەوەو دەرەنجامگی����ری، بەس����ەر کۆمیدیترین س����یروان نوس����ینەکەی پەرەگراف����ی عەبدولدا دەکەوین. بەڕێزیان نوسیویانە »وەک دەبینی����ت ت����ۆ لەی����ەک دەقدا بەچ����وار تەبریری یەک لەیەک جیاوازتر ئارگیومێنت بۆ ئەوە دەکەیت کە بۆچی پێویست ناکات ش����ۆک بین. نەک هەر ئەم����ە، بەڵکو گرنگە ئ����ەوە ببینین کە ئ����ەو چ����وار تەبریرە نەک ه����ەر تێزی جیاوازن لەیەکتر، بەڵکو موتەناقیزیشن

لەگ����ەڵ یەکتر، کەچی ت����ۆ لەدەقێکدا پێ����ی کەس����یش کۆیاندەکەیت����ەوەو

نازانێت«. کاک سیروان ئەم چوار خاڵە فەنتازییە دایڕش����توەو نوس����یوێتی و خ����ۆی کە دەریهێن����اون، خۆی����ەوە لەخەیااڵت����ی بەڕاس����تی الی ب����ووە بەتێ����زی من... کاک س����یروانی بەڕێ����ز بیریچۆتەوە کە ئەوانە گەر کۆکن ی����ان ناکۆک هیچیان نە بەڕس����تە، نە بەخاڵ، نە بەوێرگوڵ، ن����ە بەدەاللەتی نزیک، ن����ە بەمیتافۆر پەیوەندیان بە نوسینەکەی منەوە نییەو هەم����ووی دەرەنجامگیرییەکی بێبنەمان کە ئەو دایتاشیون ... نەک هەر ئەوە، نە بەدێڕێک، نیو دێڕێک، وش����ەیەکیش بەڵگەیەک یان ڕس����تەیەکی پاڵپش����تی دەرنەهێن����اوە من����دا لەنوس����ینەکەی قس����ەکانی خۆی پێ پشتراستبکاتەوە، دەرەنجامگیریانە ئ����ەم بیس����ەلمێنێت دوورو نزیک پەیوەندییان بەتێکستەکەی منەوە هەیە. هۆکەشی ڕوون و ئاشکرایە، نوس����ینەکەی من هیچ ڕستەیەکی تێدا نییە، ئەم خەیاڵپاڵوانە پشتراستبکاتەوە. پرسیارەکەی من ئێستا ئەوە نییە کاک س����یروان لەڕووی سیاس����ییەوە دەڵێت چی، بەڵکو ئەوەیە ئەمە کارەسات نییە ئەمە نوسینی ئەکادیمییەکی کورد بێت. ئەمە میتۆدی و شێوازی دەرەنجامگیری و مامەڵەکردنی بێت لەگەڵ تێکس����تدا... هەر خ����ودی ئ����ەو چەن����د پەرەگرافە بەس����ە مرۆڤ بزانێت ئ����ەم عەقڵییەتە ل����ە چ کارەس����اتێکی مەنهەج����ی و لە بێتواناییەک����ی پاش����اگەردانییەک و چ بیرکردنەوەدا دەژی، کارەساتێک ڕێگای ئ����ەوەی لێدەگرێت دوورو نزیک بتوانێت

لەهیچ تێکستێک نزیک ببێتەوە.

خۆگێلکردن‌وەک‌ستراتیژ...‌سیروان عەبدول وەک نمونە...‌پاشماوه‌

له كوردس���تانیت ئه وه نده ی ئاوێنه : چ شتێك زیاتر س���ه رنجی راكێشاویت

له هه رێمی كوردستاندا؟ك���ه ئ���ه وه ی ح���ه زوری: نه زم���ی س���ه رنجی راكێش���اوم و من به جێگه ی الیه نی ده زان���م رێزگیرانی ش���انازی و ئه منیه . هاواڵتیانی هه رێمی كوردستان له پاراس���تنی ماڵ و موڵكی���ان دڵنیان، هه روه ها بوژانه وه ی ئابوری و گه ش���ه ی بیناس���ازی و الیه نی بازرگانی و الیه نی هاتنی ئه م هه م���و واڵتانه بۆ هه رێمی ئه وانه هۆكاره كه ی كوردس���تان هه مو سه قامگیری الیه نی ئه منیه . كوردستان بۆته جێگه ی تێڕوانینی زۆربه ی واڵتان. الیه نێكی دیكه ی زۆر جوان ئه وه یه كه میلله تی كوردی تێڕوانێكی زۆر جوانی هه ی���ه بۆ ژی���ان، م���ن له نه ورۆزه كاندا هه س���ت به وه ده كه م كه خه ڵكی كورد تینوی شادییه ، ئه و شادیه ی كه چه ندین س���اڵه نه یتوانیوه به و شێوه یه به هۆی چه وسانه وه گوزارشتی لێبكات، من كه ده چمه پاركی س���امی عه بدولڕه حمان هه س���ت ده ك���ه م پیرو گه ن���ج و منداڵ گوزه رده كه ن، به خه ن���ده وه هه م���وی دوباره ده ڵێم هه مو ئه وانه گرنگیه كه یان ب���ۆ الیه نی ئه من���ی ده گه ڕێت���ه وه كه گرنگه ئێوه ی كورد به هه مو شێوه یه ك پارێزگاری لێبكه ن، چونكه ئه زمونێكی جوانی ناوچه كه یه ، جگه له وانه خه ڵكی كوردستان عه شقی ژیانن، ئه مه ش جێی

گه شبینی و دڵخۆشیه .

ئاوێن���ه : وه ك فه له س���تینییه ك رات به رامب���ه ر به دامه زراندن���ی ده وڵه ت���ی

كوردی چییه ؟نه زمی حه زوری: ئێمه وه كو میلله تی فه له س���تین و میلله تی كورد هاوبه شین له چه رمه س���ه ریه كان، ئێمه له و روه وه ده ڵێ���م زوڵمی مێژویی ت���ا دونیا ماوه به ریتانیاو له س���ه ر قس���ه به ره ش���ی نه وه كان���ی ده كات، چونكه به ریتانیا نس���كۆی میلله ت���ی ك���وردو میلله تی فه له س���تینی بوه له رێگه ی س���ایكس بیك���ۆ، میلله تی كوردی مافی خۆیه تی س���ه رجه م مافه كانی هه بێت بۆ ئه وه ی پیاده ی ئازادی خ���ۆی بكات و بڕوانێته داهاتو، هه رچه نده هۆكاره بابه تیه كان رێگه یان نه داوه كه ئه و فره خوازیاریه ی میلله تی كوردی هه یه تی بێته دی، به اڵم ك���ه ده بینرێ س���ه ركردایه تی ئه وه ی هه ڵوێس���ته كانی له رێگ���ه ی ك���وردی پابه نده به عێراق تا ئه و كاته ی ده ستور كاری پێبكرێت، بۆیه ده وڵه تی كوردی خواس���تی میلله تی ك���ورده نه وه كانی هه وڵ���ی ب���ۆ ده ده ن و كوردیش وه كو میلله ت مێ���ژوو كلتوری خ���ۆی هه یه ئه مه واده كات زیاتر بڕواننه خواس���ت و هیواكانی���ان له داهات���و، له گه ڵ هه مو ئه وانه دا ئێمه واده بینین كه هه رچه نده میلله تی كورد مافی خۆیه تی كه پیاده ی ژیانی خۆی بكات له چوارچێوه ی عێراق، به اڵم له وه بێبه ش نه كرێت كه تێڕوانینی

هه بێت بۆ داهاتوو خواسته كانی.

به ڕێزان له رۆژنامه ی ئاوێنه

)383( ژم���اره رۆژنامه که ت���ان له ب���ه رواری )2013/6/25(هه واڵێکی ناڕاستی باڵوکردۆته وه له الپه ڕه ی )2( به ناونیشانی )به ڕێوه به رایه تی که له پورو هونه ری میللی سریانی فه رمانبه ره کانی به زۆر ده بات بۆ زنجیره کۆڕێک(، به اڵم له س���ایتی رۆژنامه که تان به شێوه یه کی تر باڵوکراوه ته وه . بۆ راس���تکردنی ئه م

هه واڵه پێتان راده گه یه نین که :به ڕێوه به رایه ت���ی وه ک���و 1.ئێم���ه که له پورو هونه ری میللی س���ریانی هیچ شوێنێک هیچ ئاڕاسته ی نوسراوێکمان یان به شێک له فه رمانگه که مان نه کردووه

بۆ ئاماده بو نیان له هیچ شوێنێک.2. به ڕێوه به رایه تی که له پورو هونه ری

میللی سریانی یه کێکه له فه رمانگه کانی به ڕێوه به رایه تی گش���تی رۆش���نبیری و هونه ری س���ریانی که به ڕێوه به ره که ی به ڕێ���ز )د.س���عدی المالح(ه ، گش���ت ل���ه وان رێنماییه کان���ی فه رم���ان و

وه رده گرێت.به ڕێوه به رایه تی گش���تی زنجیره .3کۆڕێکی���ان هه ب���وو، به نوس���راوێکی فه رم���ی الی ئ���ه وان ئاگادارکراین که له م ئاماده بن فه رمانبه ره کانمان گشت چاالکییه ب���ه اڵم به ڕێوه به ری که له پور ئام���اده نه بووه له م ک���ۆڕه . تکایه بۆ راس���تکردنی هه واڵه که ت���ان. له گ���ه ڵ

رێزدا....فاروق حنا عتو

به ڕێوه به ری که له پورو هونه ری میللی سریانی

ژماره: 1164 فه رمانگه ی دانوسانی سلێمان2 ڕێكه وت: 2013/7/8 كارگێری خۆیی

‌ئاگاداری‌به پێی ئه و داوایه ی كه له الیه ن داواكار پێشكه ش به م فه رمانگه یه كراوه له الیه ن )خلیل حه مه كریم حه مه ( له )2013/6/30( خاوه نی كۆمپانیای )ده شتی بابه گوڕگوڕ بۆ بازرگانی گش���تی و پاكردنه وه ی رۆنی ئامێری به كارماتوو/ سنوردار(، داوای تۆماركردنی ئه و ئامێرانه ی ك���ردوه كه له ئامێری میكانیكی ژماره )65( س���اڵی )1953( باڵوی ده كه ینه وه هه ر كه سێ خۆی به په یوه ندیدار یا خاوه نی هه ری���ه ك ل���ه و ئامێران���ه داده نێ له م���اوه ی )15( پانزه رۆژدا س���ه ردانی ئه م فه رمانكه یه بكات، به پێچه وانه وه به ناوی داواكاره وه تۆمارده كرێت و بڕوانامه ی

پێده درێت له گه ڵ رێزدا.. هاوبه شه كان

عثمان حه مه مسته فا میران كمال محمود

ئامێره كان 1. دوو تانكی رۆنی پیس به قه باره / 5 /4م × 6م | 95000 لیتری

3م×3م \ 91000لیتری له گه ل حه وزی رۆنی پیس 5م×6م ×3،5كاره بای ئیرانی _ ژماره _ 002596

2. دوو كوره ی كوالندنی رۆن _ ئیرانی _ ژماره 002597 3. تانكی رونی كوالو _ ئیرانی ژماره 002598

4. تانكی گازاویل _ ئیرانی ژماره 002598 5. دوو كۆندتیسه |بۆ ساركردنه وه _ ئیرانی ژماره 002600

6. دوو تانكی بۆ جیا كردنه وه ی ئاوو گاز _ ئیرانی ژماره 002601 7. دوو تانكی بۆ ساردكردنه وه ی رۆنی كوالو _ ئیرانی ژماره 002602

8.تانكی بۆتێكه ل كردنی رۆن و ئه سید _ ئیرانی ژماره 00263 9.ته نكی ماده ی ئه سیدو گیڕنه وه ی پیسیه كان _ ئیرانی ژماره 002604

10. تانكی رۆنی پاك دوای ئه سید _ ئیرانی ژماره 002605 11. كوره ی تێكه الو كردن _ ئیرانی ژماره 002606

12.یه ك تانكی بۆماده ی فاك _ ئیرانی ژماره 00607 13. تانكی سارد كردنه وه ی رۆن _ ئیرانی ژماره 002608

14.تانكی گازاویل _ ئیرانی ژماره 002609 15 . یه ك تانكی رۆنی پاك پیش فلته ر ڤاكیوم _ ئیرانی ژماره 002610

16 . یه ك تانكی ئه سید _ ئیرانی ژماره 00261117. دوو تانكی بۆ جیا كردنه وه ی ئاووڕۆنی سوك _ ئیرانی ژماره 002612

18 . دوو ئامێری فلته ر پرێس 24 به لوعه یی _ ئیرانی ژماره 001690 19. كۆمپرێسه ری هه وا _ هندی _جۆر ELGI ژماره 13565

20. یه ك تانكی رۆنی پاك دوای ئه سیدون ك _ ئیرانی ژماره 002613 21. س���ێ تانكی تێكه ل كردن مه وادی پۆلیمه رو له گه ل خه الته _ ئیرانی ژماره

00261422. دوو تانكی رۆنی ئاماده كراو _ ئیرانی ژماره 002615

23. تانكی خاك زه ن له كه ل گیڕبۆكس و ماتۆر _ ئیرانی ژماره 00365224 . تانكی كۆندیسه ر _ ئیرانی _ ژماره 003653

25. ئامێری پڕكردن و كه بس كردنی ده به _ ئیرانی ژماره 4005

دادنوس سۆران یادگار ره شید

ئیسالمیه‌كانی‌كوردستان‌و‌له‌شه‌ڕی‌‌تفه‌نگه‌وه‌‌"حه‌ماس"‌له‌...‌پاشماوه‌

بۆ‌شه‌ڕی‌‌ده‌نگ! سامان عه ال

ئه وا، زیاد له بیس���ت ودو ساڵ به سه ر ته مه نی حوكمڕانی خۆماڵیدا تێده په ڕێت، ده سه اڵتێك كه بۆن و ره نگی كوردی لێنیشتوه ، حوكمڕانیه ك كه به ) رواڵه ت(، سه رتاپا به مۆركی كورده واری و به ئاوازی كوردی سه ما ده كاو رازێندراوه ته وه ، ئه م ده س���ه اڵتداریه به شیری بزنه مارۆ گۆشكراوه و به دۆینه و كه شكی خۆماڵی بااڵی كرد، ئه م ده س���ه اڵته ی كه پڕاوپڕه له بۆنه و به ها كورده واریه كان، ئه وا ته مه نی پێی نایه س���ه رده مێكی دیكه و له ماوه ی ته مه نی نزیك له چاره كه س���ه ده یه كی خۆیدا، ده ستی بۆ هه مو شێوازه كانی حوكمڕانی و ملمالنێ برد، یه كه م ئه زمونی خۆی ، له پاش پێكهێنانی یه كه م كابینه ی حوكمرانێتیه كه یه وه ، به ده نگی گولله و ناڵه ی ئاربیجی و ش���ریخه ی بیكه یس���ی تاقیكرده وه ، له به ره به یانێكی به هاریدا حوكمڕانی كوردی پێی نایه قۆناغێكی نوێ له خه باتی سیاس���ی و نه پس���اوه ی ده س���ه اڵتداری خۆیه وه ، كه ئه ویش ده ستپێكردنه وه ی جه وله یه كی نوێی شه ڕی ناوخۆ بو، به اڵم له كات وس���اتێكی جیاواز له ج���اران، زه مه نێك، گه ر تا دوێنێ بنبه ردو ئه ش���كه وته كان و بناری ش���اخه كان جێی س���ه نگه ر بون، ئه مجاره یان كوچه و كواڵنی ش���ار بویه شوێنی سه نگه رگرتن له یه كدی ، گه ر تا دوێنێ ئه وان هیچ ئه زمونێكی باش���یان له جه نگی ش���اخ به رامبه ر ی���ه ك وه رنه ده گرت، ئه وا دیس���ان ئه زمونی شه ڕی براكوژی شاخیان كرده ئه زمونی جه نگی كۆمه ڵكوژی ش���ار، براكان له پێناوی بااڵده ستی و خۆسه پاندندا، س���ااڵنێك كه وتنه وێزه ی یه كتری و خه ڵكی هه ژارو نه داری كوردس���تان، گه ر تا دوێنێ سێبه ری دره خت و كانیاوه كانیان له خوێنی یه كتردا س���ورده كرد، ئه وا ئه وڕۆ شه قامه كانی شاریان پڕك���رد له جؤگه له ی خوێن، ئه وه ی پاش ده س���ه اڵتداری س���ته مكاری به عس، به هه رش���ێوه یه ك بو، سه ری به سه المه تی ده ركرد، ئه مان له بری ئه و ئازاریاندا، برسی و ئاواره یانكرد، له زیندانه تاریك و نهێنیه كاندا توندیان كرد و بێسه رو شوێن كرا، بوختان و س���وكایه تیان پێكرد، براكان له به رخاتری به رژه وه ندی ته س���كی خۆی���ان و خێزان و حزبه كانی���ان، رێگاكانی پڕنه هامه ت���ی غوربه تیان به خه ڵكی ئاواره پڕك���رده وه ، كوچه و كoاڵنه كانی غورب���ه ت به گه نجی كه نفته و بێئومێد به خاك و نیشتمان، ئاوه دانكرانه وه ، ناڵه و هاواری خه ڵكی داماوو ماندو گه یشته كه شكه اڵنی فه له ك و كه چی ئه وان هیچیان نه بیست، دێهاته كان هێنده ی تر بونه وێرانه و ش���اره كان پڕبون له چه كدارو چاوس���وركه ره وه ، ئه وان پاش ئه وه ی كه ئیت���ر هیچ نه ما به رامبه ر به یه كدی بیكه ن و هیچ رێگایه كیش نه ما تاقیبكه نه وه ، به ناچاری و له سایه ی )زه بری زه مانه دا( ده ستیان خسته وه نێو ده ستی یه كترو نامه ی برایه تیان س���ه رله نوێ و بۆ جارێكی تر مۆر كرده وه ، ئه وان له سه ركوتی چه كداری���ه وه بۆ گیانی یه ك���دی، به هه ردوالو به یه كده س���ت، كه وتنه وه وێزه ی خه ڵكی ، هه رجاره و به ش���ێوازێك و به فێل و ته ڵه كه یه ك، ده س���تی ده سه اڵتداری خۆیان بااڵكرده وه ، ئه وان ژیرانه له بری كوش���تنی جه س���ته ی یه كتری ، كه وتنه كوش���تنی رۆح و گیانی به ها ئینسانی و نیش���تمانیه كان، ئه وان له بری درێژه دان به ش���ه ڕی یه كدی ، ئه مجاره وه ك برا، پێكه وه كه وتنه دابه ش���كردنی سامان و ماڵی نیشتیمان، ژێرزه مین و باڵه خانه هه وربڕه كانیشیان پڕكرد، خاك و ئاسمان به تااڵنچون، ئه وان ئه مجاره یان ئه زمونێكی باش���یان وه رگرت، كوردس���تانیان له ش���ه ڕی تفه نگه وه گواسته وه بۆ ))قۆناغێكی مێژویی ((، كه ئه ویش قۆناغی ش���ه ڕی ده نگه ، ئه وان باش فێری ئه وه ش بون كه له ))خه باتی دیموكراتی (( كۆكردن���ه وه ی ده نگدا، له چنین���ه وه ی هه زاران ده ن���گ، به ملیۆنان دۆالر زیاتر ده چێته وه سه ر خه زێنه ی نوستویان، ئه وان چاكیش ده زانن كه چۆن مامه ڵه ی ئ���ه م جه نگه نوێیه ده كه ن كه جه نگی به ده س���تهێنانی ده نگه ، ئه وان چه ندین ساڵ له س���ایه ی تفه نگه كانیان ژیان، ئێستاش ده یانه ویت هێنده ی تر له سایه ی ده نگدا بژین، ئه وان ئێس���تا پرۆسه ی هه ڵبژاردنیان كردۆته سه نگه رێكی تازه و گه مه یه كی نوێی سیاسی و بۆ هه میشه ش له پشتی سندوقه كانی ده نگدانیشه وه ، زرینگه ی تفه نگه كان ئاماده ن، تارمایی و سێبه ری تفه نگه كان به رده وام ئه و هێزه ئاماده ن كه هه رس���اتێك بخوازێ ، به ده نگ���ی گولله یه ك، ))به قیڕه ی قازێك(( ده مانبه نه وه بۆ س���ه ره تا، بۆ سه ره تای سااڵنی ش���ه ڕی نه گریسی ناوخۆ. بۆ

خۆسه پاندنه وه ی سه رله نوێ له سایه ی هێزی چه كداریدا.

ونبوون

ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )سه ربه ست محمد میرزا( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه.

ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی س���لیمانی ونبوه به ناوی )ئ���ازاد حه مه باقی ( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه.

مۆله تێكی شوفێری تایبه ت ونبوه به ناوی )محمد رضا قادر( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه.

ناسنامه یه كی فه رمانبه ران ونبوه به ناوی )په ری محمد فوزی( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه.

رونکردنه‌وه‌

ریکالم

ریکالم

نوێنه‌ری‌ئاوێنه‌‌له‌ئه‌وروپاشوان‌حه‌مه‌‌ـ‌نه‌رویج004799004729

hamashwan.awene@yahoo.noAweneکوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی سۆرانی مامە حەمە، عەبدولستار تاھیر، سەردەشت عوسمان

خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

w w w . a w e n e . c o m