yasama dÖnemİ yasama yilitoplam turist rehberi sayısının en az yüzde yirmisinin valiliğe...

Gökhan-

TÜRKÝYE BÜYÜK MÝLLET MECLÝSÝ

YASAMA DÖNEMİ YASAMA YILI

24 2

SIRA SAYISI: 257

Turist Rehberliği Meslek Kanunu Tasarısı ileBayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu

Raporu(1/490)

EGEMENLİK KAYITSIZ ŞARTSIZ MİLLETİNDİR

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 257)

Gökhan

İÇİNDEKİLER Sayfa

� Kanun Tasarıları Yenileme Tezkeresi ve Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4

� 1/490 Esas Numaralı Tasarının

- TBMM Başkanlığına Sunuş Yazısı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5

- Genel Gerekçesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5

- Madde Gerekçeleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7

� Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Raporu . . . . . . . . .10

� Muhalefet Şerhleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13

� Tasarı Metni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

� Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonunun Kabul Ettiği Metin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

– 3 –

T.C.Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 21/10/2011Genel Müdürlüğü

Sayı: B.02.0.KKG/101-30/3336

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINAÖnceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 77 nci maddesi

uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi BakanlarKurulu’nca uygun görülmüştür.

Gereğini arz ederim.Recep Tayyip Erdoğan

Başbakan

LÝS TEEsas No. Hüküm süz Sayýlan Kanun Tasarýlarýnýn Adý :1/517 Ticarî Sır, Banka Sırrı ve Müşteri Sırrı Hakkında Kanun Tasarısı1/575 Devlet Sırrı Kanunu Tasarısı1/582 Çoğaltılmış Fikir ve Sanat Eserlerini Derleme Kanunu Tasarısı1/603 Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Tasarısı1/787 Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu Tasarısı1/992 Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı1/996 Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı1/1026 Turist Rehberliği Meslek Kanunu Tasarısı

– 4 –


Gökhan

T.C.Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 23/3/2011Genel Müdürlüğü

Sayı: B.02.0.KKG.0.10/101-220/1043

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINAKültür ve Turizm Bakanlığı’nca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulu’nca

8/11/2010 tarihinde kararlaştırılan “Turist Rehberliği Meslek Kanunu Tasarısı” ile gerekçesiilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.Recep Tayyip Erdoğan

Başbakan

GENEL GEREKÇE4848 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 13 üncü

maddesinin (m) bendi gereğince; rehberlik kursları açmak, rehber adaylarının seçme sınavlarını yapmak,rehberlerin çalışma usul ve esaslarını düzenlemek, rehberlerin bilgilerinin güncellenmesine yönelikeğitim programları ve diğer çalışmaları gerçekleştirmek, rehberlikte uzmanlaşmayı sağlamak, denetimleryapmak, belgesiz rehberliği önlemek, rehberlik hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesineyönelik gerekli tedbirleri almak veya bu görevlerin meslek kuruluşları, üniversiteler, ilgili kurum vekuruluşlar ile işbirliğiyle veya Bakanlığın denetim gözetimi altında bunlarca yapılması suretiyleyürütülmesini sağlamak Kültür ve Turizm Bakanlığının görev alanına bırakılmıştır.

Bu amaçla hazırlanan ve 25/11/2005 tarihli ve 26004 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğegiren Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliği ile turist rehberlerinin çalışma usul ve esaslarıdüzenlenmiştir.

Gerek turist rehberlerinin yaşadıkları sorunlar gerekse mesleğin ülkemiz tanıtımında taşıdığı önemmesleğin ve meslek mensuplarının hak ve yükümlülüklerinin kanuni bir zeminde ayrıntılı biçimdedüzenlenmesini zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle Tasarı ile turist rehberliği mesleğinin icrasına, korunmasınave turist rehberlerinin iş ve işlemlerinin yürütülmesine ilişkin temel düzenlemeler yapılmaktadır.

HAVALE EDİLDİĞİ KOMİSYONLAR(1/490)

ESAS Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu

TALİ Adalet Komisyonu

– 5 –


Gökhan

Ülkemizde turist rehberleri 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek KuruluşlarıKanununa göre kurulmuş bulunan odalar şeklinde örgütlenmişlerdir. Gerek mesleki örgütlenmedeyaşanan sıkıntılar gerekse Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliğinin meslek ile ilgilidüzenlemelerindeki eksiklikler turist rehberliği mesleğinin ve mesleki örgütlenmesinin yenidendüzenlenmesi ihtiyacını doğurmuştur. Diğer taraftan, 5362 sayılı Kanunun ilgili düzenlemelerinin turistrehberliğinin ülkemizin turizmi ve tanıtımı konusunda önemli ve hassas bir mesleki faaliyet olmasınındoğurduğu genel ve kapsayıcı meslek örgütlenmesi gereğiyle bağdaşmadığı görülmüştür. Bu nedenleTasarı ile hem mesleğe ilişkin düzenlemeler yapılmakta hem de turist rehberleri odaları ile turistrehberleri odaları birlikleri kurularak yeni bir mesleki örgütlenmeye gidilmekte, böylece turistrehberlerine ilişkin iş ve işlemlerin daha etkin ve süratli bir şekilde yürütülmesi amaçlanmaktadır.

Tasarı ile ayrıca mesleğin kültür ve turizm alanındaki politikalara uygun biçimde icrasındaki kamuyararı ve turist rehberlerinin ülkemiz tanıtımında taşıdığı önem nedeniyle Kültür ve Turizm Bakanlığına,turist rehberliği hizmeti ile ilgili birçok hususta ve kurulacak olan meslek kuruluşlarının her türlü işlem,eylem ve hesapları üzerinde gözetim ve denetim yetkisi tanınmıştır.

Yukarıda belirtilen hususlar çerçevesinde hazırlanan Tasarı ile, tüm turist rehberlerini kapsayacakmeslek kuruluşlarının kurulmasının sağlanması ve yürürlüğe konulacak yönetmelik ile mesleğinhukuksal altyapısının mesleğin özelliklerine uygun şekilde oluşturulması amaçlanmıştır.

– 6 –


Gökhan

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1- Madde ile, Kanunun amaç ve kapsamı belirlenmiştir.

Madde 2- Madde ile, Kanunda yer alan bazı terimler açıklanmıştır.

Madde 3- Madde ile, turist rehberliği mesleğine kabul için aranan koşullar, mesleğe kabul içinbaşvuru usulü ve mesleğe haksız yere kabul edilmiş olanlar veya mesleğe kabulü engelleyen bir suçtanhüküm giyenler ile mesleğe engel hali ortaya çıkanların meslekten çıkarılması düzenlenmiştir. Maddeninbirinci fıkrasının (c) bendi ile, üniversitelerin turist rehberliği bölümlerinin önlisans, lisans veya yükseklisans mezunları ile üniversitelerin turist rehberliği bölümleri dışındaki diğer alanlarındaki lisansdüzeyinde mezunlarının maddede belirtilen şartlarla mesleğe kabulü mümkün kılınmıştır. Kültür veTurizm Bakanlığının gözetimi ve denetimi altında birlikler tarafından düzenlenecek turist rehberliğisertifika programına ilişkin usul ve esaslar yönetmelik ile düzenlenecek, hangi dillerde kurs açılacağı iseturizm sektörünün ihtiyaçları da dikkate alınarak birliklerin ve Türkiye Seyahat Acentaları Birliğininortak önerileri ve Bakanlığın onayı ile belirlenecektir.

Madde 4- Madde ile, mesleğin icrası, odaya üyelik ve meslek sicillerinin tutulmasına ilişkin usulve esaslar düzenlenmiştir. Mesleğin niteliği ve mevcut uygulamalar dikkate alınarak mesleğin serbestmeslek şeklinde veya 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine tabi olarak yürütülmesi öngörülmüştür. Ancak1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanununun seyahat acentalığı faaliyeti içintanıdığı münhasır hak ve yetkiler dikkate alınarak, turist rehberlerinin seyahat acentalığı faaliyetiniteliğini taşıyacak şekilde faaliyette bulunmaları yasaklanmıştır. Bu nedenle turist rehberleri tur, pakettur, ulaşım veya konaklama gibi seyahat acentalığı faaliyeti niteliğinde olmamak koşuluyla yalnızcaturist rehberliği hizmeti sunabileceklerdir.

Madde ile, rehberlerin odaya üye olma zorunluluğu getirilmiş ve rehberler mesleğin fiilen icra edilipedilmediğine bağlı olarak aktif ve pasif rehberler olarak ikiye ayrılmıştır. Mesleği fiilen icra etme hakve yetkisine sahip olan aktif turist rehberlerine çalışma kartı alma zorunluluğu getirilmiştir.

Yönetmelikte düzenlenecek usul ve esaslar çerçevesinde mesleğin Türkçe olarak da icraedilebilmesine olanak tanınmıştır. Ayrıca turist rehberlerinin, mesleğe ilişkin özelliklerini göstermeküzere reklam ve tanıtım yapmalarına izin verilmiştir.

Maddede meslek sicillerinin tutulmasından sorumlu kuruluşlar olarak turist rehberleri odalarıbelirlenmiş, ancak sicil işlemlerinin ilgili birliğe bildirilmesi, birlik tarafından veri tabanı oluşturulmasıve bu veri tabanının Kültür ve Turizm Bakanlığının kullanımına açık olması öngörülmüştür.

Madde 5- Madde ile, disiplin cezaları ve soruşturma usulü düzenlenmiştir. Disiplin cezaları uyarma,kınama, meslekten geçici men ve meslekten çıkarma cezası olarak belirlenmiştir. Maddede bu cezalarıgerektiren fiiller ayrı ayrı sayılmıştır. Ayrıca disiplin soruşturmasının başlatılma usulü belirlenerek, fiilinilgili birliğe bildirilmesinden itibaren bir yıl içinde disiplin soruşturmasının sonuçlandırılması gerekliliğidüzenlenmiştir. Disiplin soruşturmasına ilişkin diğer usul ve esaslar ise yönetmelikte düzenlenecektir.

Madde 6- Madde ile, turist rehberliği taban ücretlerinin birlikler ile Türkiye Seyahat AcentalarıBirliğinin görüşleri alınarak Kültür ve Turizm Bakanlığınca yıllık olarak belirlenmesi yönündedüzenleme yapılmış ve turist rehberlerinin taban ücret tarifesinde belirlenen ücretin altında rehberlikhizmeti sunmaları yasaklanmıştır. Ayrıca madde ile, yazılı turist rehberliği sözleşmesi yapma zorunluluğugetirilmiştir. Her iki yükümlülüğe aykırı davranış ise ayrı ayrı ilgili birlik tarafından verilecek ve bubirlik bütçesine kaydedilecek olan idari para cezası yaptırımına bağlanmıştır.

– 7 –


Gökhan

Madde 7- Madde ile, mesleğin korunması amacına yönelik olarak düzenlemeler yapılmış ve budoğrultuda mesleğin korunmasına aykırı nitelikte fiiller yasaklanarak idari para cezası yaptırımınabağlanmıştır. Kanuna göre verilen idari para cezaları 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümleriçerçevesinde verilecek ve tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde tahsil edilecektir. Ayrıca madde ile,Kanunun gerektirdiği turist rehberliği hizmetleri ile ilgili her türlü denetimin, yönetmelikle belirlenenusul ve esaslar çerçevesinde Kültür ve Turizm Bakanlığı veya meslek kuruluşları tarafından yapılacağıve bu denetimlerde işbirliği yapılması amacıyla ihtiyaç duyulması veya Türkiye Seyahat AcentalarıBirliğinin talebi halinde Türkiye Seyahat Acentaları Birliğinden temsilci alınabileceği yönündedüzenleme yapılmıştır.

Madde 8- Madde ile, turist rehberleri odaları ile odaların üst kuruluşu olan birlikler kurulmasıöngörülerek turist rehberliği alanında yeni meslek kuruluşlarının kurulması hedeflenmiştir. Turistrehberleri odalarının ve birliklerinin kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları olduğu ve odalarınbirliğin üyesi olduğu yönünde düzenleme yapılmıştır. Kanunun amacı doğrultusunda Kanun hükümleridışında meslek kuruluşu kurulması yasaklanmıştır. Madde ile, sınırları içinde en az yüzelli turistrehberinin yerleşim yerinin bulunduğu her ilde, elli rehberden az olmamak üzere, il bazında kayıtlı olantoplam turist rehberi sayısının en az yüzde yirmisinin valiliğe başvurusu üzerine odalar ve Türkiyegenelinde kayıtlı toplam meslek mensubu sayısının yüzde otuzuna sahip odaların Kültür ve TurizmBakanlığına yapacakları başvuru üzerine ise birlikler kurulabilecektir. Odaların yetki çevresi coğrafiolarak yakın iller ve çalışma bölgesi dikkate alınarak Bakanlık tarafından belirlenecektir. Birliğinyönetim kurulunca oda bulunmayan illerde temsilcilik kurma hakkı ile talepleri halinde odalaratemsilcilik kurma yetkisinin verilebileceği düzenlenmiştir. Madde ile ayrıca, bazı illerde en az yüzelliturist rehberinin yerleşim yerinin bulunmadığı düşünülerek, mesleki örgütlenmenin etkin olabilmesi içinBakanlık tarafından bölgesel odaların da kurulmasına imkan tanınmıştır.

Madde 9- Madde ile, Kültür ve Turizm Bakanlığının meslek kuruluşları üzerindeki denetim yetkisidüzenlenmiştir. Bakanlığın meslek kuruluşlarının her türlü iş, işlem, faaliyet ve hesaplarını denetlemeyetkisini haiz olduğu ve meslek kuruluşlarının bu denetim esnasında her türlü bilgiyi vermek ve belgeyigöstermekle yükümlü oldukları yönünde düzenleme yapılmıştır.

Madde 10- Madde ile, meslek kuruluşlarının organları sayılarak organların oluşturulma usulleri,seçimlerine ilişkin esaslar ile görev ve yetkileri belirlenmiştir. Meslek kuruluşlarının organlarının çalışmausul ve esaslarının belirlenmesi yönetmelik ile düzenlenecektir.

Madde 11- Madde ile, meslek kuruluşlarının gelirleri ve giderleri belirlenmiş ve Kanunda öngörülensınırlar dahilinde odaların gelirlerinin bir kısmının ilgili birliğe aktarılması öngörülmüştür. Meslekkuruluşlarının Kanun ve diğer mevzuat uyarınca öngörülen görevlerini yerine getirmek üzere gerekengiderleri bütçelerinde belirlenen veya yönetim kurullarında belirtilen şekilde yapabilmeleri yönündedüzenleme öngörülmüştür. Ayrıca meslek kuruluşlarının amaçlarını gerçekleştirmek için yapabileceklerihukuki işlemler düzenlenmiştir.

Madde 12- Madde ile, Kanuna dayanılarak çıkarılacak yönetmeliğin meslek kuruluşlarının görüşüalınarak Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulacağı hükme bağlanmıştır.

Madde 13- Madde ile, Kanun ile yürürlükten kaldırılan ve değiştirilen hükümler belirtilmiştir.

– 8 –


Gökhan

Geçici Madde 1- Madde ile, halihazırda mesleği icra etme hak ve yetkisine sahip olanlar ile bu hakve yetkiyi kazanma imkanına hukuken sahip olanların hak ve yetkilerinin korunmasına ilişkindüzenlemeler yapılmıştır. Rehberlik kimlik kartına sahip olanlar ile Bakanlık tarafından açılmış bulunankursa kayıtlı kursiyerlerin hakları maddede belirtilen koşulları taşımak kaydıyla korunmuştur. Madde ile,rehberlik kimlik kartına sahip iken, vize yükümlülüğünü yerine getirmemesi veya kamu kurum vekuruluşlarında çalışması ya da tabi oldukları ilgili mevzuat gereği başka iş veya hizmet yasağına rağmenmesleği fiilen icra etmeleri nedeniyle meslekten men edilenlerin, meslekten çıkarılanların veya rehberlikkimlik kartı iptal edilenlerin maddede belirtilen koşulları taşımak ve belli bir süre içinde başvurudabulunmak kaydıyla yeniden mesleğe kabul edilmesi yönünde düzenleme yapılmıştır.

Geçici Madde 2- Madde ile, odaların ilk genel kurullarının altı ay içinde yapılacağı ve her odanıngenel kurulunun oluşumuna kadar oda üye sayısının en az yüzde yirmisinin noter onaylı imzaları ileKültür ve Turizm Bakanlığına yapacakları başvuru üzerine Bakanlıkça geçici yürütme kuruluoluşturulması yönünde düzenleme yapılmıştır. Söz konusu kurul genel kurul iş ve işlemleri kapsamındayönetim kurulu yetkilerini haiz bulunmaktadır. Odaların genel kurullarının oluşumuna kadar yürütmekurullarının görevlerini yerine getirmesinin önemine binaen gerekli görülen hallerde Bakanlığa geçiciyürütme kurulu üyelerini değiştirebilme yetkisi tanınmıştır.

Geçici Madde 3- Madde ile, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte 5362 sayılı Esnaf ve SanatkarlarMeslek Kuruluşları Kanununa göre kurulmuş olan rehberlik meslek kuruluşlarının tüzelkişiliklerininsona ereceği yönünde düzenleme yapılmıştır. Söz konusu düzenlemeye göre; o ilde ilk kurulan odanıntüzelkişilik kazanması ile 5362 sayılı Kanuna göre kurulmuş olan mevcut rehber odalarınıntüzelkişilikleri sona erecektir. Bu kuruluşların tüm alacak, borç ve malvarlıklarının o ilde Kanunhükümlerine göre kurulacak odalara kayıtlı turist rehberi sayısının, il bazında kayıtlı toplam turist rehberisayısı oranına göre devredileceği yönünde düzenleme yapılmıştır.

Geçici Madde 4- Madde ile, Kanun hükümlerine göre yeni taban ücret tarifesi belirlenene kadarmevcut taban ücret tarifesinin geçerli olduğu hükme bağlanmıştır.

Madde 14- Yürürlük maddesidir.

Madde 15- Yürütme maddesidir.

– 9 –


Gökhan


FATMA

Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu RaporuTürkiye Büyük Millet Meclisi

Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu 22.5.2012Esas No: 1/490Karar No: 7

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINAKültür ve Turizm Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca Türkiye Büyük Millet Meclisi

Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 25/10/2011 tarihinde esas komisyon olarak Komisyonumuza, talikomisyon olarak da Adalet Komisyonuna havale edilen 1/490 esas numaralı "Turist Rehberleri MeslekKanunu Tasarısı", geçtiğimiz dönem görüşülemediği için hükümsüz olmuş, ancak Hükümetin21/10/2011 tarihli yazısı ile İçtüzüğün 77’nci maddesine istinaden yenilenmiştir. Tasarı,Komisyonumuzun 15/5/2012 tarihinde yaptığı yedinci toplantısında; Hükümeti temsilen Kültür veTurizm Bakanı Ertuğrul GÜNAY ile Kültür ve Turizm, Maliye, Adalet, Çalışma ve Sosyal GüvenlikBakanlıkları, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği, Turist Rehberleri Birliği ile Türkiye Esnaf veSanatkarları Konfederasyonu temsilcilerinin katılımlarıyla incelenip görüşülmüştür.

Tasarı ile, turist rehberliği mesleğine kabule, meslek içi eğitime ve mesleğin icrasına, turistrehberleri odaları ile turist rehberleri odaları birliklerinin kuruluşuna, organlarının niteliklerine veseçimlerine, organlık niteliğini yitirme hal ve usullerine, görev ve yetkilerine, çalışma usullerine, üyeleriile olan karşılıklı hak ve yükümlülüklerine, gelir ve giderleri ile bütçelerine, Kültür ve TurizmBakanlığının mesleğe ilişkin görev ve yetkilerine, meslek kuruluşlarıyla işbirliğine ve turist rehberliğimeslek kuruluşlarının Bakanlıkça denetlenmesine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmektedir. Tasarınıngerekçesinde ise, Ülkemizde turist rehberlerinin 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve SanatkarlarMeslek Kuruluşları Kanununa göre kurulmuş bulunan odalar şeklinde örgütlendiği, meslekiörgütlenmede yaşanan sıkıntılar ile Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliğinin meslek ile ilgilidüzenlemelerinde yer alan eksikliklerin turist rehberliği mesleğinin ve mesleki örgütlenmesinin yenidendüzenlenmesi ihtiyacını doğurduğunu, 5362 sayılı Kanunun ilgili düzenlemelerinin turist rehberliğininülkemizin turizmi ve tanıtımı konusunda önemli ve hassas bir mesleki faaliyet olmasının doğurduğugenel ve kapsayıcı meslek örgütlenmesi gereğiyle bağdaşmadığını ve bu nedenle de Tasarı ile hemmesleğe ilişkin düzenlemeler yapıldığını hem de turist rehberleri odaları ile turist rehberleri odalarıbirlikleri kurularak yeni bir mesleki örgütlenmeye gidildiğini, böylece turist rehberlerine ilişkin iş veişlemlerin daha etkin ve süratli bir şekilde yürütülmesinin amaçlandığı belirtilmiştir.

Tasarının tümü üzerinde Hükümet adına yapılan sunuş konuşmasında Kültür ve Turizm BakanıErtuğrul GÜNAY; turizm sektörünün hem Türkiye hem de dünya açısından temel ve çok önemli birsektör haline geldiğini, bu öneme binaen Türkiye’nin son 20 – 25 yıldır turizme oldukça önem verdiğinive bu sayede bu süre içerisinde yaşanan başta ekonomik krizler olmak üzere sıkıntılara karşın Türkiye’deturizmin gelişmesine devam ettiğini, 2011 yılı itibarıyla 31 milyondan fazla turistin ülkemizi ziyaretettiğini ve bu ziyaretlerden yüklü miktarlarda gelir elde edildiğini, turizmi Türkiye’de başta kültür,kongre, kış sporları, termal ve benzeri alanlarda çeşitlendirerek tüm ülke sathına yaymaya çalışıldığını,turizmle ilgili çalışan tüm birimlerin ve kurumların standartlarının yükseltilmeye çalışıldığını, budoğrultuda Türkiye’nin tanıtımında önemli bir yeri olan turist rehberlerinin yasal bir zemine oturtulması,artan rehber sayısına paralel olarak mesleğe ilişkin kalite ve standartlarının belirlenmesi, turist rehberliğimesleğinin tanımı, çerçevesi, denetimi ve bu denetim neticesinde mesleğini gereği gibi yapmayanlarauygulanacak yaptırımların düzenlenmesi ve turist rehberleri odaları ile turist rehberleri odaları birliklerişeklinde yeni mesleki örgütlenmelere gidilerek turist rehberliği mesleğinin geliştirilmesi amacıylaTasarının hazırlandığını belirtmişlerdir.

– 10 –

Tasarının tümü üzerindeki görüşmelerden sonra maddelerine geçilmesi kabul edilmiştir.Tasarının 1’inci maddesi aynen kabul edilmiştir.Tasarının 2’nci maddesi, birinci fıkrasında yer alan “Aktif turist rehberi” ibaresi “Eylemli turist

rehberi” şeklinde, “Pasif turist rehberi” ibaresi ise “Eylemsiz turist rehberi” şeklinde değiştirilmek veyapılan bu değişikliğe istinaden Tasarı metninde yer alan “aktif turist rehberi” ve “pasif turist rehberi”ibarelerinin “eylemli turist rehberi” ve “eylemsiz turist rehberi” olarak redaksiyona tabi tutulmaksuretiyle kabul edilmiştir.

Tasarının 3’üncü maddesi, birinci fıkrasının (c) bendinde ülkesel ve bölgesel rehberlerin sertifikaprogramlarına katılmaları ile gerektiği hallerde belirlenen bölgelerde sertifika programı açılmasıamacıyla değişiklik yapılması ve aynı maddenin birinci fıkrasının (e) bendinin sonuna “bu Kanuna veya21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununa muhalefetten mahkumolmamak” ibaresi eklenerek söz konusu kanunlara muhalefetten mahkum olmanın mesleğe kabuleengellemesi yönünde düzenleme yapmak suretiyle kabul edilmiştir.

Tasarının 4’üncü maddesi, dördüncü fıkrasının son iki cümlesinin madde metninden çıkarılması veyerlerine “İstisnasız tüm aidat alınmayacak haller, Birlik tarafından belirlenir” cümlesinin kabul edilmesisuretiyle kabul edilmiştir.

Tasarının 5’inci maddesi, birinci fıkrasının (c) bendinin 5 numaralı alt bendinde “davranışlarda”ibaresinden sonra gelmek üzere “veya seyahat acentalığı niteliğinde faaliyette” ibaresinin bu niteliktefaaliyette bulunulmasının meslekten geçici men cezası yaptırımına bağlanması amacıyla eklenmesi veaynı fıkranın (c) bendine rehberlerin aynı yıl içerisinde iki kez kınama cezası ile cezalandırılmasınınmeslekten geçici men cezaları arasında düzenlenmesi amacıyla yeni bir alt bent eklenmek suretiyle kabuledilmiştir.

Tasarının 6’ncı maddesi kanun yapım tekniğine uyum sağlanması açısından redaksiyona tabitutulmak suretiyle kabul edilmiştir.

Tasarının 7’nci maddesi Tasarının 2’nci maddesinde yapılan değişikliklere uyum sağlamasıamacıyla redaksiyona tabi tutulmak suretiyle kabul edilmiştir.

Tasarının 8’inci maddesi, birinci fıkrasında yer alan ve “yüzde otuz” olarak belirlenen oranın ülkegenelinde çok sayıda birlik kurulmasına yol açabileceği ve bu durumun uygulamada yetki karmaşasıyaratabileceği gerekçesiyle “yüzde otuzüç” olarak değiştirilmesi ve ikinci fıkrasında yer alan oda kurmakiçin yapılacak başvuru için “elli turist rehberi” asgari koşulu kaldırılarak, belirlenen ilde kayıtlı toplammeslek mensubu sayısının “yüzde yirmisi” olarak belirlenen oran “yüzde otuzüç” olarak değiştirilmesisuretiyle kabul edilmiştir.

Tasarının 9’uncu maddesi aynen kabul edilmiştir.Tasarının 10’uncu maddesi, dördüncü fıkrasında yapılan değişiklik ile genel kurulun toplanma

usulüne ilişkin düzenleme yapılması ve altıncı fıkrasının (c) ve (ç) bentlerinde yapılan değişiklik ileseçimlerde eşitliğin, temsilde adaletin ve geniş tabanlı temsilin sağlanması bakımından; üyelerinaralarında gruplar oluşturularak bu grupların listelerinde de aday olabilecekleri yönündeki düzenlemeninkaldırılması ve her üyenin aralarında gruplar oluşturmaksızın bağımsız olarak ve eşit şartlar altındaseçime katılabilmesi yönünde değişiklik yapılması suretiyle kabul edilmiştir.

Tasarının 11’inci maddesi, birinci fıkrasının (g) bendinin “Aidat, ceza ve diğer gelirler” olarakyeniden düzenlenmesi suretiyle kabul edilmiştir.

Tasarının 12’nci maddesi aynen kabul edilmiştir.Tasarının 13’üncü maddesi, madde başlığının madde metninde yürürlükten kaldırılan hüküm

bulunmaması nedeniyle “Değiştirilen hükümler” olarak düzeltilmesi suretiyle kabul edilmiştir.

– 11 –


FATMA

Tasarının geçici 1’inci maddesi aynen kabul edilmiştir.Tasarının mevcut geçici 2’nci ve geçici 3’üncü maddeleri Tasarı metninden çıkarılmıştır.Tasarıya seçim ve devir işlemlerini düzenleyen yeni geçici 2’nci madde eklenmiştir.Tasarının mevcut geçici 4’üncü maddesi, geçici 3’üncü madde olarak aynen kabul edilmiştir.Tasarının 14’üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.Tasarının 15’inci maddesi aynen kabul edilmiştir.Tasarının tamamı, kanun yapım tekniği ve yazım kurallarına uygunluk sağlanması ve Genel Kurulda

yapılan uygulamaya paralellik oluşturmak amacıyla redaksiyona tabi tutulmuş, “Mevzuat HazırlamaUsul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” doğrultusunda tümüyle gözden geçirilmiştir.

İçtüzüğün 45’inci maddesi uyarınca Genel Kurul çalışmalarında Bayındırlık, İmar, Ulaştırma veTurizm Komisyonunu temsil etmek üzere Gaziantep Milletvekili Derya BAKBAK ile İstanbulMilletvekili Osman BOYRAZ özel sözcü seçilmişlerdir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.Başkan Sözcü Üye

İdris Güllüce Yaşar Karayel Ali Halamanİstanbul Kayseri Adana

(Muhalefet şerhim ektedir)Üye Üye Üye

Mehmet Metiner Tülay Selamoğlu Hasan Hami YıldırımAdıyaman Ankara Burdur

Üye Üye ÜyeZülfü Demirbağ Muhyettin Aksak Derya Bakbak

Elazığ Erzurum Gaziantep(Bu raporun özel sözcüsü)

Üye Üye ÜyeHacı Bayram Türkoğlu Durmuş Ali Torlak Haluk Eyidoğan

Hatay İstanbul İstanbul(Muhalefet şerhim ektedir) (Muhalefet şerhim ektedir)

Üye Üye ÜyeOsman Boyraz Oktay Saral Aydın Şengül

İstanbul İstanbul İzmir(Bu raporun özel sözcüsü)

Üye Üye ÜyePelin Gündeş Bakır İlyas Şeker İdris Yıldız

Kayseri Kocaeli Ordu(Muhalefet şerhim ektedir)

Üye Üye ÜyeSakine Öz Demir Çelik Doğan Şafak

Manisa Muş Niğde(Muhalefet şerhim ektedir) (Muhalefet şerhim ektedir)

– 12 –


FATMA


özlem-

MUHALEFET ŞERHİ

15.05.2012 tarihinde Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu'nda esas olarak görüşülüpkabul edilen Turist Rehberliği Meslek Kanunu Tasarısı, turist rehberlerinin yaklaşık 8 yıldır bekledikleribir düzenlemedir. Bu kanunun komisyonumuzdan geçmesi ve genel kurula inmesi rehberler ve turizmsektörü adına ayrı bir sevinç kaynağı olmuştur.

Genel itibariyle tasarı, komisyona uzlaşma ile gelmiştir. Komisyonda Cumhuriyet Halk Partisisözcüleri olarak tasarı maddeleri üzerinde 12 değişiklik önergesi verdik. Bu önergelerden 3 tanesi Kültürve Turizm Bakanı'nın da olumlu görüşüyle, oy birliğiyle kabul edildi. Ancak; birlik ve odaların kurulmasıile ilgili düzenlemelerde partimizin görüşü komisyon tarafından uygun bulunmadı.

Temel olarak karşı çıktığımız iki düzenleme;

Madde 2 : Bu maddenin "c" ve "ı" fıkralarında yer alan "birliklerini" ibarelerinin "birliğini" olarakdeğiştirilmesini komisyon görüşmelerinde teklif ettik. Gerekçemizde; Aynı ilde birden fazla Odakurulmasına ve ülke çapında birden fazla birlik kurulmasına olanak veren düzenlemenin, güçsüz meslekkuruluşlarını etkisiz, tüm rehberleri temsil etmeyen birliklerin kurulmasına, karar almada ve uygulamadahantallığa, uyumsuzluğa ve meslek mensuplarının siyasi nedenlerle ayrışmalarına yol açacağını belirttik.Meslek kuruluşlarının amacı olan meslek birlik ve dayanışma, mesleğin geliştirilmesi amaçlarındanuzaklaşacağını, Anayasa'nın 135'inci maddesinde de belirtildiği gibi, kamu kurumu niteliğindeki meslekve üst kuruluşları; mesleğin müşterek ihtiyaçlarının karşılanması, mesleğin genel menfaatlere uygunolarak icrasının sağlanması, mesleki disiplinin sağlanması için oluşturulmuş kuruluşlar olduğunu ileterek,aynı mesleğe ait birden fazla Birliğin olduğu örneğin ülkemizde olmadığını komisyon görüşmelerindedile getirdik.

Madde 8 : Bu maddenin l'inci fıkrasında vermiş olduğumuz önerge ile ülkemizde sadece bir tanerehber odaları birliğinin kurulması gerektiğini komisyonda dile getirdik. Kamu kurumu ve meslekkuruluşu niteliğinde birden fazla meslek birliğinin kurulabilmesine olanak sağlayan bu fıkrada, önceliklebirliklerin uygulamalarda farklılık göstermesiyle, müteakiben meslek ihtiyaç ve çözüm önerilerindegerekli olan "birlik olabilme" yeteneğini kaybetmesi ile devam edeceğini, tüm rehberleri temsil etmeyen,sadece bir kısım rehberlerin parça parça farklı birliklerce temsil edildiği bir meslek birliği, faaliyetiniaktif ve verimli şekilde devam ettiremeyeceği gibi uzun soluklu da olamayacağı tarafımızdanbelirtilmiştir. Ülke genelinde birden fazla odalar birliğinin oluşması, sürekli bir mutabakat arayışınaneden olacağından, kurumları hantallaştıracaktır.

Her ne kadar değişiklik önergemiz kabul edilmese de birliklerin kurulabilmesi için gereken, Türkiyegenelinde kayıtlı toplam meslek mensubu sayısının yüzde 30'u, Bakanlık tarafından verilen bir önergeile yüzde 33'ü olarak değiştirilmiştir.

Aynı maddenin 2'nci fıkrasında vermiş olduğumuz bir başka önerge ise; aynı ilde birden fazla odakurulamayacağına yöneliktir. Meslek odalarının kuruluş amacı, mesleği icra edenlerin bir araya gelerekmesleki sorunlara çözüm getirmek, mesleki faaliyeti meslek ehline sahip kişilerce en iyi biçimde icraedilmesini sağlamaktır. Bir ilde birden fazla kamu kurumu niteliğinde meslek odasının kurulmasınamüsaade etmek, bu mesleği icra edenleri bir araya getirme amacına aykırı olacaktır. Birlik haline

– 13 –

gelemeyen rehberlerin de meslek sorunlarını sağlıklı şekilde tartışma ve çözüm bulabilme yetkisi deortadan kalkacaktır. Ayrıca meslek odalaranın zamanla farklı uygulamalar içerisine girmesi, üyelerarasında bilgi karmaşasına neden olabilecektir. Bu durum, meslek odalarının tüm enerjisini meslekisorunları ve bunların çözümüne harcamasına engel olacaktır.

Bu fıkrada da Bakanlık bir önerge ile il bazında kayıtlı olan toplam turist rehberi sayısının yüzde20'sini yüzde 35'i olarak değiştirmiştir. Bakanlığın bu maddede vermiş olduğu önergeler turist rehberlerive Cumhuriyet Halk Partisi komisyon üyeleri tarafından kabul görmüş fakat yeterli olmadığı dilegetirilmiştir.

Sonuç itibariyle; tam bir mutabakat olmasa bile, yıllar sonra böyle bir düzenlemenin komisyondangeçerek, genel kurula getirilmesi olumludur. Cumhuriyet Halk Partisi olarak yine de çeşitliçekincelerimiz vardır. Genel kurulda bu çekincelerimizi vereceğimiz önergeler ile ülke gündeminetaşıyacağız.

Haluk Eyidoğan Sakine Öz İdris Yıldız

İstanbul Manisa Ordu

Doğan Şafak

Niğde

– 14 –


özlem-

MUHALEFET ŞERHİ

1/490, esas numaralı Turist Rehberliği Meslek Kanunu Tasarısının; bir Meslek Kanunu Tasarısındanziyade, Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı bir birimin kuruluş tasarısı gibi bir algı oluşturduğu, budurumun ise genel anlamda Anayasa'nın 135' inci maddesi ile çeliştiği kanaatindeyiz.

Kanun genelinde turist rehberlerinin tüzel kişiliğe haiz kuruluşlar olarak, yani meslek odaları olarakfaaliyet göstereceği ifade edilmekle birlikte, tasarı incelendiğinde kurulacak meslek birliğinin ya daodanın, tamamen Bakanlık tekelinde faaliyet göstermelerinin hedeflendiği açıkça görülmektedir.

Her konuda Bakanlık izni ya da onayı, veya denetimi aranmaktadır. Bu husus tüzel kişiliğe sahipolmanın özüne ters olmakla birlikte, kurulacak odaların da tamamen siyasallaşmasına neden olacaktır.

Bu çerçevede Tasarının geneline baktığımızda ilk göze çarpan en büyük sorun, Bakanlığa verilenyetkinin çok fazla olmasıdır.

Örneğin; Kamu Kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının tamamında ilgili oda ya da birliktarafından verilmekte olan Ruhsatnamenin, Tasarıda Tanımlar başlıklı ikinci maddenin birinci fıkrasının(g) bendinde bu yetki Bakanlığa verilmiştir.

Kamu Kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında belge verme yetkisi, kuruluşun Oda ve Birliğininonayı ile olması; Anayasa'nın 135' inci maddesinde yer alan Kamu Kurumu niteliğindeki kuruluşları veüst kuruluşlarına verilen "mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak" ibaresiyle bağdaşması açısındanönemlidir.

Ayrıca mesleğe kabul başvurusunun da doğrudan odalar kanalıyla Birliğe yapılması gerekirken,Tasarının 3' üncü maddesinin 2' nci fıkrasında mesleğe kabul başvurusunun Bakanlığa yapılması,Bakanlığın denetim yetkisinden çok karar alma yetkisine sahip olmasına neden olacaktır.

Bu da, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu yetki çerçevesinin ruhuna ters olup, ayrıcabürokratik işlemleri de artıracaktır. Diğer taraftan odaların yetki alanlarını da daraltacaktır. Bu durum isesiyasi ayrımcılığı da beraberinde getirecektir. Dolayısıyla diğer kamu kurumu niteliğindeki meslekikuruluşlarda olduğu gibi, başvurunun odalar kanalıyla birliğe yapılması daha doğru olacaktır.

Yine meslekten çıkarma hususu da, birlik ve odaların yapacağı soruşturma sonucu, Bakanlığınonayı alınarak yerine getirilmesi daha yerinde bir karar olacaktır.

Diğer bir husus ise; Üye kaydının Bakanlıkça yapılmasıdır. Kanun Tasarısındaki bu hüküm; Yetkisizbir Turist Rehberleri Odaları Birliğinin kurulacağı anlamını taşımaktadır.

Bu tip kamu kurumu niteliği taşıyan birliklerde genel uygulama, kurum kendi üye kaydını yapmaktave ilgili Bakanlığa bildirimde bulunmaktadır.

Bu bağlamda 4' üncü maddenin 2' nci fıkrasında yer alan yetkinin, Bakanlığa değil de, TuristRehberleri Odaları Birliğine verilmesi gerektiği açıktır.

Yine, 4' üncü maddenin 3' üncü fıkrasında yer alan aralıksız sekiz yıl süreyle eylemsiz turist rehberiolanların, eylemli turist rehberi olabilmeleri için Bakanlık tarafından yapılan sınavda başarılı olmalarıhükmünün yer alması yanlıştır.

Tasarının 4' üncü maddesinin 3' üncü fıkrasında belirtilen bu sınavın içeriği açık olarakbelirtilmemekle birlikte, dil sınavını işaret ettiği düşünülmektedir.

– 15 –


özlem-

Ancak bu sınavın, daha net izahı gerekmektedir. Örneğin sınavın iki aşamalı olması, bunlardanyazılı sınavın içeriği de açıkça belirtilerek ÖSYM tarafından yapılması, turist rehberliği mesleğinde enönemli kriterlerden biri olan gramer bilgisinden ziyade, yabancı dilde konuşma veya pratik bilginin dahaöne çıkması nedeniyle mülakatın da Turist Rehberleri Odaları Birliğince yapılması daha doğru olacaktır.

Tasarıda diğer önemli gördüğümüz ve düzeltilmesi gereken yanlışlık ise; Kamu kurumu niteliğindebirden fazla meslek birliğinin kurulmasıdır. Bu düzenleme sektörde birçok sorunları ve ikilikleriberaberinde getirecektir.

Nasıl ki Tabipler Birliği ve her ildeki Tabip Odası tek ise, Turist Rehberleri Odaları Birliği'nin veillerdeki Turist Rehberleri Odalarının da tek olması, kamu yararı açısından önemlidir.

Çünkü illerde birden fazla odanın ve genelde de birden fazla Birliğin kurulması, kamu tüzelkişiliğine sahip kurum olmanın özüne terstir.

O nedenle aynı ilde birden fazla oda kurulmasına ve ülke çapında birden fazla Birlik kurulmasınaimkan veren bu yasal düzenleme; güçsüz meslek kuruluşlarının, etkisiz ve tüm rehberleri temsil etmeyenbirliklerin kurulmasına, karar almada ve uygulamada hantallığa, uyumsuzluğa ve meslek mensuplarınınsiyasi nedenlerle ayrışmalarına yol açacaktır.

Bu durum, Kamu Kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının amacı olan; mesleki birlik vedayanışma ile mesleğin geliştirilmesi amaçlarından da uzaklaştıracaktır. Dolayısıyla bu durum,uygulamada birçok sorunu da beraberinde getirecektir.

Öncelikle meslek odalarının kuruluş amacı; ilgili mesleği icra edenlerin bir araya gelerek, meslekisorunlarına çözüm getirmek, mesleki faaliyeti meslek ehline sahip kişilerce en iyi biçimde icra edilmesinisağlamaktır.

Ancak Tasarı ile; yasal bir Birlik haline gelemeyen rehberleri, bu tasarı ile bir yandan yasal halegetirirken, diğer taraftan meslek sorunlarını sağlıklı bir ortamda tartışma ve çözüm bulabilme yetisiortadan kaldırılmaktadır.

Bu durum ise, kurulacak olan Turist Rehberleri Meslek Odalarının tüm enerjisini mesleki sorunlarıve bunların çözümüne harcamasına engel olacaktır.

Dolayısıyla diğer mesleki birlik ve odaların yapısı ile benzer bir yapının oluşturulması tasarınınamacı ve kamu yararı açısından önemlidir.

Sonuç olarak, Anayasa'nın 135' inci maddesine ve tasarı gerekçesine aykırılık taşıyan hükümlerinyer alması ile yukarıda belirttiğimiz diğer nedenlerle 1/490 esas numaralı Turist Rehberliği MeslekKanunu Tasarısının bu haline karşıyız.

Ali Halaman Durmuşali TorlakAdana İstanbul

– 16 –


özlem-

– 17 –


BAYINDIRLIK,İMAR,ULAŞTIRMAVETURİZMKOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

TURİST REHBERLİĞİ MESLEK KANUNUTASARISI

BİRİNCİ BÖLÜMAmaç, Kapsam ve Tanımlar

MADDE 1- Komisyonumuzca aynen kabuledilmiştir.

TanımlarMADDE 2- (1) Bu Kanunun uygulanma-

sında;a) Bakanlık: Kültür ve Turizm Bakanlığını,b) Birlik: Turist rehberleri odaları birliklerini,c) Çalışma kartı: Eylemli turist rehberlerine,

kayıtlı oldukları oda tarafından bir yıl süreylegeçerli olmak üzere mesleği fiilen icra edebile-ceklerine ilişkin olarak verilen izin belgesini,

ç) Eylemli turist rehberi: Çalışma kartısahibi olup fiilen turist rehberliği hizmeti sunmahak ve yetkisine sahip turist rehberini,

d) Eylemsiz turist rehberi: Ruhsatnamesahibi olup, çalışma kartı olmayan turistrehberini,

e) Meslek: Turist rehberliği mesleğini,f) Meslek kuruluşları: Turist rehberleri odaları

ve birliklerini,g) Oda: Turist rehberleri odalarını,

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

TURİST REHBERLİĞİ MESLEK KANUNUTASARISI

BİRİNCİ BÖLÜMAmaç, Kapsam ve Tanımlar

Amaç ve kapsamMADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; turist

rehberliği mesleğine kabule, mesleğin icrasına veturist rehberliği meslek kuruluşlarının kuruluş veişleyişine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

(2) Bu Kanun; turist rehberliği mesleğinekabule, meslek içi eğitime ve mesleğin icrasına,turist rehberleri odaları ile turist rehberleriodaları birliklerinin kuruluşuna, organlarınınniteliklerine ve seçimlerine, organlık niteliğiniyitirme hal ve usullerine, görev ve yetkilerine,çalışma usullerine, üyeleri ile olan karşılıklı hakve yükümlülüklerine, gelir ve giderleri ilebütçelerine, Kültür ve Turizm Bakanlığınınmesleğe ilişkin görev ve yetkilerine, meslekkuruluşlarıyla işbirliğine ve turist rehberliğimeslek kuruluşlarının Bakanlıkça denetlenmesineilişkin usul ve esasları kapsar.

TanımlarMADDE 2- (1) Bu Kanunun uygulan-

masında;a) Aktif turist rehberi: Çalışma kartı sahibi

olup fiilen turist rehberliği hizmeti sunma hak veyetkisine sahip turist rehberini,

b) Bakanlık: Kültür ve Turizm Bakanlığını,c) Birlik: Turist rehberleri odaları birliklerini,ç) Çalışma kartı: Aktif turist rehberlerine,

kayıtlı oldukları oda tarafından bir yıl süreylegeçerli olmak üzere mesleği fiilen icra edebile-ceklerine ilişkin olarak verilen izin belgesini,

d) Meslek: Turist rehberliği mesleğini,e) Oda: Turist rehberleri odalarını,f) Pasif turist rehberi: Ruhsatname sahibi

olup, çalışma kartı olmayan turist rehberini,g) Ruhsatname: Mesleğe kabul koşullarını

taşıyan turist rehberlerine Bakanlık tarafındanverilen belgeyi,

– 18 –


ğ) Ruhsatname: Mesleğe kabul koşullarınıtaşıyan turist rehberlerine Bakanlık tarafındanverilen belgeyi,

h) Turist rehberi: Bu Kanun hükümleri uya-rınca mesleğe kabul edilerek turist rehberliğihizmetini sunma hak ve yetkisine sahip olangerçek kişiyi,

ı) Turist rehberliği hizmeti: Seyahat acentalığıfaaliyeti niteliğinde olmamak kaydıyla kişi veyagrup halindeki yerli veya yabancı turistlerin geziöncesinde seçmiş oldukları dil kullanılarak ülkeninkültür, turizm, tarih, çevre, doğa, sosyal veyabenzeri değerleri ile varlıklarının kültür ve turizmpolitikaları doğrultusunda tanıtılarak gezdirilmesiniveya seyahat acentaları tarafından düzenlenenturların gezi programının seyahat acentasının yazılıbelgelerinde tanımladığı ve tüketiciye satıldığışekilde yürütülüp acenta adına yönetilmesini,

ifade eder.İKİNCİ BÖLÜMTurist Rehberliği

Mesleğe kabulMADDE 3- (1) Turist rehberi unvanı

mesleğe kabulle kazanılır ve mesleğe kabul içinaşağıdaki koşullar aranır.

a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.b) Başvuru tarihi itibarıyla onsekiz yaşını

doldurmuş olmak.c) Üniversitelerin turist rehberliği bölümle-

rinin önlisans, lisans veya yüksek lisans prog-ramlarından mezun olmak veya üniversitelerinturist rehberliği bölümü dışındaki diğer bölüm-lerinden en az lisans düzeyinde mezun olduktansonra, birliklerin ve Türkiye Seyahat AcentalarıBirliğinin ortak önerileri ve Bakanlığın onayıylaturizm sektörünün ihtiyaçları da dikkate alınarakbelirlenen dillerde, gerektiği hallerde belirlenenbölgelerde, yönetmelikle kurs ve sınavlara ilişkinbelirlenen usul ve esaslar çerçevesinde Bakanlığıngözetimi ve denetimi altında birlikler tarafındandüzenlenen ülkesel veya bölgesel turist rehber-liği sertifika programını başarıyla tamamlamak.

(Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve TurizmKomisyonunun Kabul Ettiği Metin)

ğ) Turist rehberi: Bu Kanun hükümleriuyarınca mesleğe kabul edilerek turist rehberliğihizmetini sunma hak ve yetkisine sahip olangerçek kişiyi,

h) Turist rehberliği hizmeti: Seyahat acentalığıfaaliyeti niteliğinde olmamak kaydıyla kişi veyagrup halindeki yerli veya yabancı turistlerin geziöncesinde seçmiş oldukları dil kullanılarak ülkeninkültür, turizm, tarih, çevre, doğa, sosyal veyabenzeri değerleri ile varlıklarının kültür ve turizmpolitikaları doğrultusunda tanıtılarak gezdirilmesiniveya seyahat acentaları tarafından düzenlenenturların gezi programının seyahat acentasının yazılıbelgelerinde tanımladığı ve tüketiciye satıldığışekilde yürütülüp acenta adına yönetilmesini,

ı) Meslek kuruluşları: Turist rehberleriodaları ve birliklerini,

ifade eder.İKİNCİ BÖLÜMTurist Rehberliği

Mesleğe kabulMADDE 3- (1) Turist rehberi unvanı

mesleğe kabulle kazanılır ve mesleğe kabul içinaşağıdaki koşullar aranır.

a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.b) Başvuru tarihi itibarıyla onsekiz yaşını

doldurmuş olmak.c) Üniversitelerin turist rehberliği bölüm-

lerinin önlisans, lisans veya yüksek lisans program-larından mezun olmak veya üniversitelerin turistrehberliği bölümü dışındaki diğer bölümlerindenen az lisans düzeyinde mezun olduktan sonra,birliklerin ve Türkiye Seyahat Acentaları Birliğininortak önerileri ve Bakanlığın onayıyla turizmsektörünün ihtiyaçları da dikkate alınarak belir-lenen dillerde, yönetmelikle kurs ve sınavlarailişkin belirlenen usul ve esaslar çerçevesindeBakanlığın gözetimi ve denetimi altında birliklertarafından düzenlenen turist rehberliği sertifikaprogramını başarıyla tamamlamak.

(Hükümetin Teklif Ettiği Metin)

– 19 –


ç) Birliklerin ve Türkiye Seyahat AcentalarıBirliğinin ortak önerileri ve Bakanlığın onayı ilebelirlenen yabancı dillerden birinde, Bakanlığıngözetim ve denetimi altında yapacağı veyakonusunda uzmanlaşmış kamu kurum veyakuruluşlarına yaptıracağı yabancı dil sınavındabaşarılı olmak veya yönetmelikle belirlenenyabancı dil yeterlik belgelerinden birine sahipolmak.

d) Birlikler tarafından Bakanlığın gözetim vedenetimi altında düzenlenen uygulama gezisinitamamlamak ve gezi sonunda yapılan sınavdabaşarılı olmak.

e) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk CezaKanununun 53 üncü maddesinde belirtilen sürelergeçmiş olsa bile kasten işlenen bir suçtan dolayıbir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına yada affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğinekarşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzeninişleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşısuçlar, Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk,zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık,sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas,ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesatkarıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığıdeğerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından;bu Kanuna veya 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılıKültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununamuhalefetten mahkûm olmamak.

f) Daha önce meslekten çıkarılmamış olmak.(2) Mesleğe kabul başvurusu Bakanlığa

yapılır. Bakanlık, otuz gün içinde gerekli incele-meleri yapar, başvuruyu kabul ettiği takdirderuhsatnameyi düzenler, başvuruyu reddettiğihallerde ret kararını gerekçesi ile birlikte başvurusahibine bildirir.

(3) Mesleğe kabul koşullarını taşımamalarınarağmen mesleğe kabul edilmiş olanlar, mesleğekabulü engelleyen bir suçtan hüküm giyenler ilemesleğe engel hali ortaya çıkanlar Bakanlık kararıile meslekten çıkarılır.


ç) Birliklerin ve Türkiye Seyahat AcentalarıBirliğinin ortak önerileri ve Bakanlığın onayı ilebelirlenen yabancı dillerden birinde, Bakanlığıngözetim ve denetimi altında yapacağı veyakonusunda uzmanlaşmış kamu kurum veyakuruluşlarına yaptıracağı yabancı dil sınavındabaşarılı olmak veya yönetmelikle belirlenenyabancı dil yeterlik belgelerinden birine sahipolmak.

d) Birlikler tarafından Bakanlığın gözetimve denetimi altında düzenlenen uygulamagezisini tamamlamak ve gezi sonunda yapılansınavda başarılı olmak.

e) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk CezaKanununun 53 üncü maddesinde belirtilen sürelergeçmiş olsa bile kasten işlenen bir suçtan dolayıbir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına yada affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğinekarşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzeninişleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşısuçlar, Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk,zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık,sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas,ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesatkarıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığıdeğerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından;ayrı ayrı olmak üzere bu Kanuna veya 21/7/1983tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat VarlıklarınıKoruma Kanununa muhalefetten dolayı birdefadan fazla mahkûm olmamak.

f) Daha önce meslekten çıkarılmamış olmak.(2) Mesleğe kabul başvurusu Bakanlığa

yapılır. Bakanlık, otuz gün içinde gerekli in-celemeleri yapar, başvuruyu kabul ettiği takdirderuhsatnameyi düzenler, başvuruyu reddettiğihallerde ret kararını gerekçesi ile birlikte başvurusahibine bildirir.

(3) Mesleğe kabul koşullarını taşımamalarınarağmen mesleğe kabul edilmiş olanlar, mesleğekabulü engelleyen bir suçtan hüküm giyenler ilemesleğe engel hali ortaya çıkanlar Bakanlık kararıile meslekten çıkarılır.


– 20 –


Mesleğin icrası, odaya üyelik ve mesleksicilleri

MADDE 4- (1) Meslek, bu maddedebelirtilen usul ve esaslar çerçevesinde serbestmeslek şeklinde veya 22/5/2003 tarihli ve 4857sayılı İş Kanunu hükümlerine tabi olarak icraedilebilir.

(2) Turist rehberlerinin yerleşim yerininbulunduğu ilde kurulmuş odalardan birine, yerleşimyeri olan ilde oda kurulmamışsa en yakın ildekurulmuş odalardan birine üye olmaları zorunludur.Hangi odaların hangi illerdeki turist rehberlerini üyeolarak kaydedebilecekleri Bakanlıkça belirlenir.Turist rehberleri birden fazla odaya üye olamaz.Turist rehberlerinin oda üyeliğine kabulü içinmesleğe kabul edilerek ruhsatname almış vemesleğe kabul koşullarını kaybetmemiş olmalarıgerekir.

(3) Eylemli ve eylemsiz turist rehberlerininad, soyad ve sicil numaraları ilgili birliğin resmiinternet sitesinde yayınlanır. Meslek sadeceeylemli turist rehberleri tarafından icra edilebilir.Eylemli turist rehberi olabilmek için bir yılsüreyle geçerli olan çalışma kartının alınmasızorunludur. Odaya üyelik koşullarını kaybetmişveya odaya karşı yükümlülüklerini yerinegetirmemiş olanlara çalışma kartı verilmez.Çalışma kartı almayan veya eylemsiz turistrehberi olarak kalmak üzere yazılı beyandabulunan turist rehberleri eylemsiz turist rehberiolarak sicile işlenir. Eylemsiz turist rehberleri,meslek kuruluşları organlarının seçimlerinde oykullanamaz ve bu organlarda görev alamazlar.Aralıksız sekiz yıl süreyle eylemsiz turist rehberiolarak kalanların eylemli turist rehberiolabilmeleri için, Bakanlık tarafından yapılansınava katılarak başarılı olmaları gerekir.

(4) Eylemli turist rehberlerinin ödeyecekleriaidat, onaltı yaşını doldurmuş olanlar içinbelirlenen aylık asgari ücretin brüt tutarınınyüzde yirmisinden fazla olamaz. Eylemsiz turistrehberleri, eylemli turist rehberlerinin ödediği


Mesleğin icrası, odaya üyelik ve mesleksicilleri

MADDE 4- (1) Meslek, bu maddedebelirtilen usul ve esaslar çerçevesinde serbestmeslek şeklinde veya 22/5/2003 tarihli ve 4857sayılı İş Kanunu hükümlerine tabi olarak icraedilebilir.

(2) Turist rehberlerinin yerleşim yerininbulunduğu ilde kurulmuş odalardan birine, yerleşimyeri olan ilde oda kurulmamışsa en yakın ildekurulmuş odalardan birine üye olmaları zorunludur.Hangi odaların hangi illerdeki turist rehberlerini üyeolarak kaydedebilecekleri Bakanlıkça belirlenir.Turist rehberleri birden fazla odaya üye olamaz.Turist rehberlerinin oda üyeliğine kabulü içinmesleğe kabul edilerek ruhsatname almış vemesleğe kabul koşullarını kaybetmemiş olmalarıgerekir.

(3) Aktif ve pasif turist rehberlerinin ad,soyad ve sicil numaraları ilgili birliğin resmiinternet sitesinde yayınlanır. Meslek sadece aktifturist rehberleri tarafından icra edilebilir. Aktifturist rehberi olabilmek için bir yıl süreyle geçerliolan çalışma kartının alınması zorunludur. Odayaüyelik koşullarını kaybetmiş veya odaya karşıyükümlülüklerini yerine getirmemiş olanlaraçalışma kartı verilmez. Çalışma kartı almayanveya pasif turist rehberi olarak kalmak üzereyazılı beyanda bulunan turist rehberleri pasifturist rehberi olarak sicile işlenir. Pasif turistrehberleri, meslek kuruluşları organlarınınseçimlerinde oy kullanamaz ve bu organlardagörev alamazlar. Aralıksız sekiz yıl süreyle pasifturist rehberi olarak kalanların aktif turist rehberiolabilmeleri için, Bakanlık tarafından yapılansınava katılarak başarılı olmaları gerekir.

(4) Aktif turist rehberlerinin ödeyecekleriaidat, onaltı yaşını doldurmuş olanlar için belir-lenen aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde yir-misinden fazla olamaz. Pasif turist rehberleri,aktif turist rehberlerinin ödediği aidatın beşte birioranında aidat öder. Turist rehberleri ilgili birlik


– 21 –


aidatın beşte biri oranında aidat öder. Turistrehberleri ilgili birlik tarafından yıllık olarakbelirlenen oda aidatını iki eşit taksit halinde üyesibulundukları odaya öderler. Süresi içindeödenmeyen aidatlar kanuni faizi ile birlikte genelhükümlere göre tahsil edilir. İstisnasız tüm aidatalınmayacak haller, Birlik tarafından belirlenir.

(5) Meslek sadece çalışma kartında belirtilenyabancı dillerde veya yönetmeliğin izin verdiğihallerde Türkçe olarak hukuka ve meslek etikilkelerine uygun olarak icra edilir. Turist rehberlerimesleki onur ve itibarla bağdaşmayan herhangibir faaliyet veya eylemde bulunamazlar. Mesleğinicrasında Türkiye’nin kültür, turizm, tarih, çevre,doğa, sosyal ve benzeri değerlerinin ve varlıkla-rının, Bakanlığın kültür ve turizm politikalarıdoğrultusunda tanıtılması esastır. Meslek etikilkeleri yönetmelikle belirlenir.

(6) Turist rehberleri, tur, paket tur, ulaşımveya konaklama gibi seyahat acentalığı faaliyetikapsamına giren hizmetleri vermemek koşuluylayalnızca turist rehberliği hizmeti sunabilir vemesleğe ilişkin nitelik ve özelliklerini göstermeküzere yönetmelikle belirlenen usul ve esaslarçerçevesinde reklam ve tanıtım yapabilir.

(7) Meslek sicilleri, odalar tarafından tutulurve sicil işlemleri gecikmeksizin ilgili birliğebildirilir. Birlik veri tabanı oluşturur ve bu veritabanını Bakanlığın kullanımına sunar.

Disiplin cezaları ve soruşturma usulüMADDE 5- (1) Mesleğini bu Kanun hüküm-

lerine uygun olarak icra etmeyen ve meslek kural-ları ile etik ilkelerine uymayan turist rehberlerihakkında aşağıdaki disiplin cezaları uygulanır.

a) Uyarma cezası; mesleğin icrasında dahadikkatli davranması gerektiğinin turist rehberineyazılı olarak bildirilmesidir. Uyarma cezasıaşağıdaki hallerde verilir.

1) Meslek icra edilirken çalışma kartının veyaturist rehberliği sözleşmesinin bulundurulmaması.


tarafından yıllık olarak belirlenen oda aidatını ikieşit taksit halinde üyesi bulundukları odayaöderler. Süresi içinde ödenmeyen aidatlar kanunifaizi ile birlikte genel hükümlere göre tahsiledilir. Kamu kurum ve kuruluşlarında asli vesürekli görevlerde çalışan veya ilgili mevzuat-larında başka iş ve hizmet yasağı olan pasif turistrehberleri aidat ödemezler. İlgili birlik tarafındanaidat alınmamasına da karar verilebilir.

(5) Meslek sadece çalışma kartında belirtilenyabancı dillerde veya yönetmeliğin izin verdiğihallerde Türkçe olarak hukuka ve meslek etik il-kelerine uygun olarak icra edilir. Turist rehberlerimesleki onur ve itibarla bağdaşmayan herhangi birfaaliyet veya eylemde bulunamazlar. Mesleğin ic-rasında Türkiye'nin kültür, turizm, tarih, çevre,doğa, sosyal ve benzeri değerlerinin vevarlıklarının, Bakanlığın kültür ve turizm politi-kaları doğrultusunda tanıtılması esastır. Mesleketik ilkeleri yönetmelikle belirlenir.

(6) Turist rehberleri, tur, paket tur, ulaşımveya konaklama gibi seyahat acentalığı faaliyetikapsamına giren hizmetleri vermemek koşuluylayalnızca turist rehberliği hizmeti sunabilir vemesleğe ilişkin nitelik ve özelliklerini göstermeküzere yönetmelikle belirlenen usul ve esaslarçerçevesinde reklam ve tanıtım yapabilir.

(7) Meslek sicilleri, odalar tarafından tutulurve sicil işlemleri gecikmeksizin ilgili birliğebildirilir. Birlik veri tabanı oluşturur ve bu veritabanını Bakanlığın kullanımına sunar.

Disiplin cezaları ve soruşturma usulüMADDE 5- (1) Mesleğini bu Kanun hüküm-

lerine uygun olarak icra etmeyen ve meslek kural-ları ile etik ilkelerine uymayan turist rehberlerihakkında aşağıdaki disiplin cezaları uygulanır.

a) Uyarma cezası; mesleğin icrasında dahadikkatli davranması gerektiğinin turist rehberineyazılı olarak bildirilmesidir. Uyarma cezasıaşağıdaki hallerde verilir.

1) Meslek icra edilirken çalışma kartının veyaturist rehberliği sözleşmesinin bulundurulmaması.


– 22 –


2) Meslek icra edilirken çalışma kartınıngörünür şekilde taşınmaması.

b) Kınama cezası; mesleğini icra ederkenkusurlu davrandığının turist rehberine yazılıolarak bildirilmesidir. Kınama cezası aşağıdakihallerde verilir.

1) Tüketicinin yanıltılması suretiyle iş alın-ması.

2) Fiilin niteliği ve sonuçları itibarıyla dahaağır bir disiplin cezasını gerektirmediği hallerdeişin taahhüde aykırı olarak ifa edilmesi.

3) Meslek etik ilkelerine aykırı davranılması.4) Turist rehberliği sözleşmesi yapmadan

veya taban ücretin altında çalışılması.5) Uyarma cezasının uygulandığı tarihten

itibaren altı ay içinde ikinci kez uyarma cezasıgerektiren bir fiilin işlenmesi.

c) Meslekten geçici men cezası; turistrehberinin mesleği icra etmesinin bir aydan biryıla kadar yasaklanmasıdır. Meslekten geçicimen cezası aşağıdaki hallerde verilir.

1) 14/9/1972 tarihli ve 1618 sayılı SeyahatAcentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanu-nunun 30 uncu maddesinin üçüncü fıkrası hü-kümleri saklı kalmak üzere haklı veya zorunlu birneden olmaksızın turun süre ve güzergahınındeğiştirilmesi.

2) Yetkililerce yapılan denetimlerde bilgivermekten kaçınılması.

3) Gerçeğin gizlenmesi, yalan veya eksikbilgi verilmesi.

4) Turist gruplarına veya turistik kuruluşlarakasıtlı olarak zarar verilmesi.

5) Turizm meslek kuruluşlarına, yöneticile-rine, çalışanlarına veya mesleğe karşı güven veitibarı zedeleyecek veya turizme zarar vereceknitelikte haksız söz ve davranışlarda veya seya-hat acentalığı niteliğinde faaliyette bulunulması.

6) Kanuni istisnalar saklı olmak üzere,mesleğin çalışma kartı alınmadan veya çalışmakartında belirtilen dil veya diller dışında icraedilmesi.


2) Meslek icra edilirken çalışma kartınıngörünür şekilde taşınmaması.

b) Kınama cezası; mesleğini icra ederkenkusurlu davrandığının turist rehberine yazılıolarak bildirilmesidir. Kınama cezası aşağıdakihallerde verilir.

1) Tüketicinin yanıltılması suretiyle işalınması.

2) Fiilin niteliği ve sonuçları itibarıyla dahaağır bir disiplin cezasını gerektirmediği hallerdeişin taahhüde aykırı olarak ifa edilmesi.

3) Meslek etik ilkelerine aykırı davranılması.4) Turist rehberliği sözleşmesi yapmadan

veya taban ücretin altında çalışılması.5) Uyarma cezasının uygulandığı tarihten

itibaren altı ay içinde ikinci kez uyarma cezasıgerektiren bir fiilin işlenmesi.

c) Meslekten geçici men cezası; turistrehberinin mesleği icra etmesinin bir aydan biryıla kadar yasaklanmasıdır. Meslekten geçicimen cezası aşağıdaki hallerde verilir.

1) 14/9/1972 tarihli ve 1618 sayılı SeyahatAcentaları ve Seyahat Acentaları BirliğiKanununun 30 uncu maddesinin üçüncü fıkrasıhükümleri saklı kalmak üzere haklı veya zorunlubir neden olmaksızın turun süre ve güzergahınındeğiştirilmesi.

2) Yetkililerce yapılan denetimlerde bilgivermekten kaçınılması.

3) Gerçeğin gizlenmesi, yalan veya eksikbilgi verilmesi.

4) Turist gruplarına veya turistik kuruluşlarakasıtlı olarak zarar verilmesi.

5) Turizm meslek kuruluşlarına, yöneticile-rine, çalışanlarına veya mesleğe karşı güven veitibarı zedeleyecek veya turizme zarar vereceknitelikte haksız söz ve davranışlarda bulunul-ması.

6) Kanuni istisnalar saklı olmak üzere,mesleğin çalışma kartı alınmadan veya çalışmakartında belirtilen dil veya diller dışında icraedilmesi.


– 23 –


7) Bölgesel turist rehberlerinin, bölgesidışında turist rehberliği faaliyetinde bulunması.

8) Seçimlerin bu Kanuna ve bu Kanunuyarınca belirlenen kurallara uygun şekildeyapılmasının engellenmesi.

9) Aynı yıl içinde iki kez kınama cezasıalınması.

ç) Meslekten çıkarma cezası; ruhsatnamesiningeri alınarak turist rehberi unvanının kaldırılmasıve turist rehberinin oda üyeliğinden silinmesidir.Meslekten çıkarma cezası aşağıdaki hallerde verilir.

1) Ülke yararına ve milli onura aykırıhareket, söz ve davranışlarda bulunulması.

2) İki kez seyahat acentalığı niteliğindefaaliyette bulunulması.

3) Turist rehberi unvanı, ruhsatname veyaçalışma kartı kullanılarak suç işlendiğinin veyaişlenmesine yardım edildiğinin mahkeme kararıylatespit edilmesi.

4) Mesleğe ilişkin iş ve işlemlerde sahte belgekullanılması veya yalan beyanda bulunulması.

5) Meslekten geçici men cezası uygulananilk fiilin işlendiği tarihten itibaren beş yıl içindetoplamı iki yılı aşacak şekilde meslekten geçicimen cezası gerektiren fiillerin işlenmesi.

6) Kanuni istisnalar saklı olmak üzere,çalışma kartı almadan turist rehberliği hizmetisunulduğunun iki kez tespit edilmesi.

(2) Meslekten geçici men veya çıkarma ce-zası alanlara ilişkin bilgiler ilgili birlik tarafındangecikmeksizin Türkiye Seyahat Acentaları Birli-ğine bildirilir.

(3) Uyarma ve kınama cezasını gerektirenhallerde üye olunan odanın yönetim kurulu;meslekten geçici men ve meslekten çıkarmacezasını gerektiren haller ile oda ve birlikorganlarının üyelerinin fiillerinde ise ilgili birlikyönetim kurulu tarafından resen veya odayönetim kurulunun başvurusu üzerine ilgili birlikdisiplin kurulu tarafından disiplin soruşturmasıbaşlatılır. Fiilin ilgili birliğe bildirilmesindenitibaren bir yıl içinde disiplin soruşturmasısonuçlandırılır. Disiplin soruşturmasına ilişkindiğer usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.


7) Bölgesel turist rehberlerinin, bölgesidışında turist rehberliği faaliyetinde bulunması.

8) Seçimlerin bu Kanuna ve bu Kanunuyarınca belirlenen kurallara uygun şekildeyapılmasının engellenmesi.

ç) Meslekten çıkarma cezası; ruhsatnamesiningeri alınarak turist rehberi unvanının kaldırılmasıve turist rehberinin oda üyeliğinden silinmesidir.Meslekten çıkarma cezası aşağıdaki hallerdeverilir.

1) Ülke yararına ve milli onura aykırıhareket, söz ve davranışlarda bulunulması.

2) İki kez seyahat acentalığı niteliğindefaaliyette bulunulması.

3) Turist rehberi unvanı, ruhsatname veyaçalışma kartı kullanılarak suç işlendiğinin veyaişlenmesine yardım edildiğinin mahkemekararıyla tespit edilmesi.

4) Mesleğe ilişkin iş ve işlemlerde sahte belgekullanılması veya yalan beyanda bulunulması.

5) Meslekten geçici men cezası uygulananilk fiilin işlendiği tarihten itibaren beş yıl içindetoplamı iki yılı aşacak şekilde meslekten geçicimen cezası gerektiren fiillerin işlenmesi.

6) Kanuni istisnalar saklı olmak üzere,çalışma kartı almadan turist rehberliği hizmetisunulduğunun iki kez tespit edilmesi.

(2) Meslekten geçici men veya çıkarmacezası alanlara ilişkin bilgiler ilgili birliktarafından gecikmeksizin Türkiye SeyahatAcentaları Birliğine bildirilir.

(3) Uyarma ve kınama cezasını gerektirenhallerde üye olunan odanın yönetim kurulu;meslekten geçici men ve meslekten çıkarmacezasını gerektiren haller ile oda ve birlikorganlarının üyelerinin fiillerinde ise ilgili birlikyönetim kurulu tarafından re'sen veya odayönetim kurulunun başvurusu üzerine ilgili birlikdisiplin kurulu tarafından disiplin soruşturmasıbaşlatılır. Fiilin ilgili birliğe bildirilmesindenitibaren bir yıl içinde disiplin soruşturmasısonuçlandırılır. Disiplin soruşturmasına ilişkindiğer usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.


– 24 –


Turist rehberi ücretleriMADDE 6- (1) Taban ücret tarifesi, birlikler

ile Türkiye Seyahat Acentaları Birliğinin görüşlerialınarak Bakanlık tarafından net ücret üzerindenbelirlenir ve her yıl 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılıVergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesihükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yenidendeğerleme oranından az olmamak kaydıylaartırılarak en geç aralık ayında, izleyen takvimyılının başından itibaren yürürlüğe girmek üzereBakanlık tarafından ilan edilir.

(2) Turist rehberleri, taban ücret tarifesindebelirlenen ücretin altında turist rehberliği hizmetisunamazlar. Taban ücret altında çalışılabileceksosyal ve kamusal nitelikli turist rehberliğihizmetleri yönetmelikle belirlenir.

(3) Turist rehberlerinin tur için belirlenenücreti ihtiva eden yazılı turist rehberliği sözleşmesiyapmaları zorunludur. Haklı nedenlerin bulunduğuhallerde ve daha sonra yazılı olarak düzenlenmekkaydıyla e-posta, faks, telefon mesajı ve benzeriyollarla sözleşme yapılabilir.

(4) Tur için yazılı sözleşme yapmayan veyataban ücretin altında ücret ile çalışan turistrehberi, ilgili birlik tarafından her bir fiil için ayrıayrı olmak, birlik bütçesine gelir kaydedilmek veüç günlük taban ücretinden az olmamak üzereturun toplam süresine karşılık gelen taban ücretkadar idari para cezasıyla cezalandırılır.

Mesleğin korunmasıMADDE 7- (1) Turist rehberliği hizmetleri

sadece turist rehberleri tarafından sunulur. Başkasıfat veya unvanlarla icra edilen ancak bu Kanunuyarınca turist rehberliği niteliği taşıyan her türlühizmetin yürütülmesinde mesleği icra etmekoşullarını taşıyan kişiler çalıştırılır. Kamu kurumve kuruluşlarının resmi faaliyetlerinde turistrehberliği hizmeti verecek ruhsatname sahibi birkamu görevlisinin görevlendirilmiş olması halindeayrıca turist rehberi bulundurulması zorunludeğildir.


Turist rehberi ücretleriMADDE 6- (1) Taban ücret tarifesi, birlikler

ile Türkiye Seyahat Acentaları Birliğiningörüşleri alınarak Bakanlık tarafından net ücretüzerinden belirlenir ve her yıl 4/1/1961 tarihli ve213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit veilan edilen yeniden değerleme oranından azolmamak kaydıyla artırılarak en geç Aralıkayında, izleyen takvim yılının başından itibarenyürürlüğe girmek üzere Bakanlık tarafından ilanedilir.

(2) Turist rehberleri, taban ücret tarifesindebelirlenen ücretin altında turist rehberliği hizmetisunamazlar. Taban ücret altında çalışılabileceksosyal ve kamusal nitelikli turist rehberliğihizmetleri yönetmelikle belirlenir.

(3) Turist rehberlerinin tur için belirlenenücreti ihtiva eden yazılı turist rehberliği sözleşmesiyapmaları zorunludur. Haklı nedenlerin bulunduğuhallerde ve daha sonra yazılı olarak düzenlenmekkaydıyla e-posta, faks, telefon mesajı ve benzeriyollarla sözleşme yapılabilir.

(4) Tur için yazılı sözleşme yapmayan veyataban ücretin altında ücret ile çalışan turistrehberi, ilgili birlik tarafından her bir fiil için ayrıayrı olmak, birlik bütçesine gelir kaydedilmek veüç günlük taban ücretinden az olmamak üzereturun toplam süresine karşılık gelen taban ücretkadar idari para cezasıyla cezalandırılır.

Mesleğin korunmasıMADDE 7- (1) Turist rehberliği hizmetleri

sadece turist rehberleri tarafından sunulur. Başkasıfat veya unvanlarla icra edilen ancak bu Kanunuyarınca turist rehberliği niteliği taşıyan her türlühizmetin yürütülmesinde mesleği icra etmekoşullarını taşıyan kişiler çalıştırılır. Kamu kurumve kuruluşlarının resmi faaliyetlerinde turistrehberliği hizmeti verecek ruhsatname sahibi birkamu görevlisinin görevlendirilmiş olması halindeayrıca turist rehberi bulundurulması zorunludeğildir.


– 25 –


(2) Bu Kanun kapsamı dışında hangi adaltında olursa olsun turist rehberliği niteliğindebir faaliyet yürütülmesine hak kazandıracakeğitim programları düzenlenemez veya belgeverilemez. Bu hükme aykırı hareket edenlerhakkında Bakanlık tarafından fiilin ağırlığı ilesüresi dikkate alınarak beşbin Türk Lirasındanonbeşbin Türk Lirasına kadar idari para cezasıuygulanır. Bu fiillerin işlenmesi durumu mesleğeengel hal oluşturur.

(3) Ruhsatname sahibi olmadan turistrehberliği hizmeti sunanlar bu fiilin tekrarıhalinde mesleğe kabul edilmez.

(4) İkinci fıkrada yasaklanan fiilleri işleyenlerile ruhsatname sahibi olmadan veya meslektengeçici olarak men edilmiş veya çıkarılmış olmasınarağmen turist rehberliği hizmeti sunanlar, birliktarafından veya ilgili mülki idare amirlerincefaaliyetten men edilir ve durum en geç üç güniçinde Cumhuriyet savcılığına bildirilir.

(5) Eylemsiz turist rehberlerinden turistrehberliği hizmeti sunanlar, Bakanlık tarafındanbinbeşyüz Türk Lirası idari para cezası ilecezalandırılır.

(6) Bu Kanuna göre verilen idari para cezalarıtebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde tahsil edilir.Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde idaripara cezaları hakkında 30/3/2005 tarihli ve 5326sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanır.

(7) Turist rehberliği hizmetleri ile ilgili olarakbu Kanunda öngörülen her türlü denetim,yönetmelikle belirlenen usul ve esaslarçerçevesinde Bakanlık veya meslek kuruluşlarıtarafından yapılır. Denetimlerde işbirliği yapılmasıamacıyla ihtiyaç duyulması veya Türkiye SeyahatAcentaları Birliğinin talebi halinde TürkiyeSeyahat Acentaları Birliğinden temsilci alınabilir.Bakanlık ve meslek kuruluşları gerek gördüğündekolluk güçlerinden yardım alır.


(2) Bu Kanun kapsamı dışında hangi adaltında olursa olsun turist rehberliği niteliğindebir faaliyet yürütülmesine hak kazandıracakeğitim programları düzenlenemez veya belgeverilemez. Bu hükme aykırı hareket edenlerhakkında Bakanlık tarafından fiilin ağırlığı ilesüresi dikkate alınarak beşbin Türk Lirasındanonbeşbin Türk Lirasına kadar idari para cezasıuygulanır. Bu fiillerin işlenmesi durumu mesleğeengel hal oluşturur.

(3) Ruhsatname sahibi olmadan turistrehberliği hizmeti sunanlar bu fiilin tekrarıhalinde mesleğe kabul edilmez.

(4) İkinci fıkrada yasaklanan fiilleri işleyenlerile ruhsatname sahibi olmadan veya meslektengeçici olarak men edilmiş veya çıkarılmış olmasınarağmen turist rehberliği hizmeti sunanlar, birliktarafından veya ilgili mülki idare amirlerincefaaliyetten men edilir ve durum en geç üç güniçinde Cumhuriyet savcılığına bildirilir.

(5) Pasif turist rehberlerinden turist rehberliğihizmeti sunanlar, Bakanlık tarafından binbeşyüzTürk Lirası idari para cezası ile cezalandırılır.

(6) Bu Kanuna göre verilen idari para cezalarıtebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde tahsil edilir.Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde idaripara cezaları hakkında 30/3/2005 tarihli ve 5326sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanır.

(7) Turist rehberliği hizmetleri ile ilgili olarakbu Kanunda öngörülen her türlü denetim,yönetmelikle belirlenen usul ve esaslarçerçevesinde Bakanlık veya meslek kuruluşlarıtarafından yapılır. Denetimlerde işbirliği yapılmasıamacıyla ihtiyaç duyulması veya Türkiye SeyahatAcentaları Birliğinin talebi halinde TürkiyeSeyahat Acentaları Birliğinden temsilci alınabilir.Bakanlık ve meslek kuruluşları gerek gördüğündekolluk güçlerinden yardım alır.


– 26 –


ÜÇÜNCÜ BÖLÜMMeslek Kuruluşları

Meslek kuruluşlarının nitelikleri, kurulmasıve görevleri

MADDE 8- (1) Bu Kanunda belirtilengörevleri yapmak ve yetkileri kullanmak veodaların üst kuruluşu olmak üzere tüzelkişiliğesahip ve kamu kurumu niteliğinde meslekkuruluşu niteliğinde birlikler, Türkiye genelindekayıtlı toplam meslek mensubu sayısının yüzdeotuzüçüne sahip odaların Bakanlığa yapacaklarıbaşvuru üzerine kurulabilir. Birden fazla meslekbirliği kurulabilir. Başvuru ile ilgili usul veesaslar yönetmelikle düzenlenir.

(2) Sınırları içinde en az yüzelli turistrehberinin yerleşim yerinin bulunduğu her ilde, oilde kayıtlı toplam meslek mensubu sayısınınyüzde otuzüçünün valiliğe başvurusu üzerinetüzel kişiliğe sahip ve kamu kurumu niteliğindemeslek kuruluşu olan oda kurulabilir. Odalarınmerkezleri kuruldukları ildir. Aynı ilde birdenfazla oda kurulabilir. Odaların yetki çevresicoğrafi olarak yakın iller ve çalışma bölgesidikkate alınarak Bakanlık tarafından belirlenir.Ancak oda olmayan illerde en az elli turistrehberinin oda merkezinin bulunacağı ili belirtenbaşvurusu üzerine Bakanlık tarafından tüzelkişiliğesahip kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşuolan bölgesel odalar kurulabilir. Odalar, birliğinüyesidir. Üye sayısı ellinin veya il bazında kayıtlıolan toplam turist rehberi sayısının en az yüzdeyirmisinin altına düşen odalar, bu durumun tespitedildiği tarihten itibaren altı aylık süre sonunda dadevam etmesi halinde; iki mali yıl üst üstebilançosu menfi bakiye veren odalar ise ikincibilançonun açıklanmasını müteakiben ilgili birlikyönetim kurulunun kararıyla kapatılarak tasfiyeedilir ve tasfiye sonucunda kalan malvarlığı ilgilibirliğe devredilir. Bölgesel odalar, odalarhakkındaki hükümlere tabidir.


ÜÇÜNCÜ BÖLÜMMeslek Kuruluşları

Meslek kuruluşlarının nitelikleri, kurulmasıve görevleri

MADDE 8- (1) Bu Kanunda belirtilengörevleri yapmak ve yetkileri kullanmak veodaların üst kuruluşu olmak üzere tüzelkişiliğesahip ve kamu kurumu niteliğinde meslekkuruluşu niteliğinde birlikler, Türkiye genelindekayıtlı toplam meslek mensubu sayısının yüzdeotuzuna sahip odaların Bakanlığa yapacaklarıbaşvuru üzerine kurulabilir. Birden fazla meslekbirliği kurulabilir. Başvuru ile ilgili usul veesaslar yönetmelikle düzenlenir.

(2) Sınırları içinde en az yüzelli turistrehberinin yerleşim yerinin bulunduğu her ilde, elliturist rehberinden az olmamak üzere, il bazındakayıtlı olan toplam turist rehberi sayısının en azyüzde yirmisinin valiliğe başvurusu üzerine,tüzelkişiliğe sahip ve kamu kurumu niteliğindemeslek kuruluşu olan odalar kurulabilir. Odalarınmerkezleri kuruldukları ildir. Aynı ilde birden fazlaoda kurulabilir. Odaların yetki çevresi coğrafiolarak yakın iller ve çalışma bölgesi dikkatealınarak Bakanlık tarafından belirlenir. Ancak odaolmayan illerde en az elli turist rehberinin odamerkezinin bulunacağı ili belirten başvurusuüzerine Bakanlık tarafından tüzelkişiliğe sahipkamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olanbölgesel odalar kurulabilir. Odalar, birliğinüyesidir. Üye sayısı ellinin veya il bazında kayıtlıolan toplam turist rehberi sayısının en az yüzdeyirmisinin altına düşen odalar, bu durumun tespitedildiği tarihten itibaren altı aylık süre sonunda dadevam etmesi halinde; iki mali yıl üst üstebilançosu menfi bakiye veren odalar ise ikincibilançonun açıklanmasını müteakiben ilgili birlikyönetim kurulunun kararıyla kapatılarak tasfiyeedilir ve tasfiye sonucunda kalan malvarlığı ilgilibirliğe devredilir. Bölgesel odalar, odalarhakkındaki hükümlere tabidir.


– 27 –


(3) Meslek kuruluşlarının görev ve yetkilerişunlardır:

a) Üyelerinin müşterek ihtiyaçlarını karşıla-mak ve mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak.

b) Mesleğin genel menfaatlerine ve ulusalturizm ve tanıtım politikalarına uygun olarak ifaedilmesini ve gelişmesini sağlamak.

c) Meslek mensuplarının birbirleri ve halklaolan ilişkileri ile mesleğin icrasında dürüstlüğüve güveni hakim kılmak üzere; meslek etiğini vedisiplini korumak, turist rehberleri arasındakihaksız rekabetin önlenmesi hususunda gereklitedbirleri almak, turist rehberlerinin yetiştirilmesiiçin kurs, seminer ve eğitim programlarıdüzenlemek, meslek konusunda araştırma veincelemeler yapmak.

ç) Bakanlıkça istenilen konularda görüşbildirmek.

d) Bu Kanun ve ilgili mevzuatta belirtilengörevleri yerine getirmek.

(4) Birlik, odalara sınırlarını açıkça belirlemekşartıyla yetki devri yapabilir.

(5) Birlik yönetim kurulu, oda bulunmayanillerde temsilcilik açabilir veya talepleri halindeodalara temsilcilik açma yetkisi verebilir.

(6) Meslek kuruluşları, faaliyetlerini gerek-tiğinde turizm sektöründeki özel veya resmikurum ve kuruluşlarla işbirliği içerisinde yürüte-bilir.

(7) Bakanlık, turist rehberliği hizmetleri veilgili her türlü faaliyetin bu Kanun ve ilgilimevzuatta belirtilen usul ve esaslar çerçevesindeicra edilmesini sağlamak ve mevzuata aykırışekilde icra edilmesini önlemek amacıyla,gerektiğinde meslek kuruluşlarıyla işbirliğiyaparak gerekli tedbirleri alır.

(8) Birlikler, faaliyet alanı ile ilgili ulusal veuluslararası kuruluşlara üye olabilir.

(9) Bu Kanun hükümleri dışında meslekkuruluşu kurulamaz.


(3) Meslek kuruluşlarının görev ve yetkilerişunlardır:

a) Üyelerinin müşterek ihtiyaçlarını karşılamakve mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak.

b) Mesleğin genel menfaatlerine ve ulusalturizm ve tanıtım politikalarına uygun olarak ifaedilmesini ve gelişmesini sağlamak.

c) Meslek mensuplarının birbirleri ve halklaolan ilişkileri ile mesleğin icrasında dürüstlüğüve güveni hakim kılmak üzere; meslek etiğini vedisiplini korumak, turist rehberleri arasındakihaksız rekabetin önlenmesi hususunda gereklitedbirleri almak, turist rehberlerinin yetiştirilmesiiçin kurs, seminer ve eğitim programlarıdüzenlemek, meslek konusunda araştırma veincelemeler yapmak.

ç) Bakanlıkça istenilen konularda görüşbildirmek.

d) Bu Kanun ve ilgili mevzuatta belirtilengörevleri yerine getirmek.

(4) Birlik, odalara sınırlarını açıkçabelirlemek şartıyla yetki devri yapabilir.

(5) Birlik yönetim kurulu, oda bulunmayanillerde temsilcilik açabilir veya talepleri halindeodalara temsilcilik açma yetkisi verebilir.

(6) Meslek kuruluşları, faaliyetlerini gerek-tiğinde turizm sektöründeki özel veya resmikurum ve kuruluşlarla işbirliği içerisinde yürüte-bilir.

(7) Bakanlık, turist rehberliği hizmetleri veilgili her türlü faaliyetin bu Kanun ve ilgilimevzuatta belirtilen usul ve esaslar çerçevesindeicra edilmesini sağlamak ve mevzuata aykırışekilde icra edilmesini önlemek amacıyla,gerektiğinde meslek kuruluşlarıyla işbirliğiyaparak gerekli tedbirleri alır.

(8) Birlikler, faaliyet alanı ile ilgili ulusal veuluslararası kuruluşlara üye olabilir.

(9) Bu Kanun hükümleri dışında meslekkuruluşu kurulamaz.


– 28 –


MADDE 9- Komisyonumuzca aynen kabuledilmiştir.

Meslek kuruluşlarının organları, seçimleri,görev ve yetkileri

MADDE 10- (1) Odaların organları genelkurul, yönetim kurulu ve denetim kurulu;birliklerin organları genel kurul, yönetim kurulu,denetim kurulu ve disiplin kuruludur.

(2) Oda genel kurulu, en az altı aydır ey-lemli olan oda üyesi turist rehberlerinden; birlikgenel kurulu oda başkanları ile her oda genel ku-rulunun kendi üyeleri arasından her elli üyesi içinbir delege olmak ve üç yıl görev yapmak üzereseçeceği delegelerden oluşur. Ayrıca, delege sa-yısı kadar, delege sıfatının yitirildiği hallerde se-çilme sıraları esas alınarak o görev döneminitamamlamak üzere yedek delege seçilir.

(3) Meslek kuruluşları genel kurullarınıngörev ve yetkileri şunlardır:

a) Yönetim kurulunun geçmiş dönem faali-yetleri ile bilançosunu gösteren raporun, bilançogelir ve gider hesaplarının okunup müzakere edi-lerek kabulü veya reddine, yönetim kurulununibra edilip edilmemesine ve denetim kurulu ra-porunun okunarak kabul edilip edilmemesine vedenetim kurulu üyelerinin ibra edilip edilmeme-sine karar vermek.

b) Yeni dönem çalışma programının veyönetim kurulu tarafından hazırlanan tahminibütçenin görüşülerek kabulüne veya reddine kararvermek.

c) İhtiyaç duyulan taşınmazların satın alın-ması veya mevcut taşınmazların satılması veyaüzerinde ipotek dahil ayni hak tesis edilmesi hu-susunda yönetim kuruluna yetki vermek.

ç) Sermaye şirketi, kooperatif veya vakıfkurma ya da kurulu bulunanlara katılma kararıalmak.


Denetim ve gözetimMADDE 9- (1) Bakanlık, meslek kuru-

luşlarının her türlü iş, işlem, faaliyet ve hesaplarınıdenetleme yetkisini haizdir. Meslek kuruluşlarıdenetim esnasında her türlü bilgiyi vermek ve bel-geyi göstermekle yükümlüdür.

Meslek kuruluşlarının organları, seçimleri,görev ve yetkileri

MADDE 10- (1) Odaların organları genelkurul, yönetim kurulu ve denetim kurulu;birliklerin organları genel kurul, yönetim kurulu,denetim kurulu ve disiplin kuruludur.

(2) Oda genel kurulu, en az altı aydır aktifolan oda üyesi turist rehberlerinden; birlik genelkurulu oda başkanları ile her oda genel kurulununkendi üyeleri arasından her elli üyesi için birdelege olmak ve üç yıl görev yapmak üzereseçeceği delegelerden oluşur. Ayrıca, delegesayısı kadar, delege sıfatının yitirildiği hallerdeseçilme sıraları esas alınarak o görev döneminitamamlamak üzere yedek delege seçilir.

(3) Meslek kuruluşları genel kurullarınıngörev ve yetkileri şunlardır:

a) Yönetim kurulunun geçmiş dönem faali-yetleri ile bilançosunu gösteren raporun, bilançogelir ve gider hesaplarının okunup müzakere edi-lerek kabulü veya reddine, yönetim kurulununibra edilip edilmemesine ve denetim kurulu ra-porunun okunarak kabul edilip edilmemesine vedenetim kurulu üyelerinin ibra edilip edilmeme-sine karar vermek.

b) Yeni dönem çalışma programının veyönetim kurulu tarafından hazırlanan tahminibütçenin görüşülerek kabulüne veya reddinekarar vermek.

c) İhtiyaç duyulan taşınmazların satınalınması veya mevcut taşınmazların satılması veyaüzerinde ipotek dahil ayni hak tesis edilmesihususunda yönetim kuruluna yetki vermek.

ç) Sermaye şirketi, kooperatif veya vakıfkurma ya da kurulu bulunanlara katılma kararıalmak.


– 29 –


d) İş, işlem veya faaliyetleri nedeniyle hukukiveya cezai sorumluluğu tespit edilen organ üyelerihakkında dava açılmasına ve bunların görevdekalıp kalmamasına karar vermek.

e) Yönetim kurulu tarafından sunulan hu-susları görüşüp karara bağlamak.

f) Olağan toplantılarda, katılanların beşte biritarafından görüşülmesi, gündemden çıkarılmasıveya gündeme alınması önerilen konuları gündemealmak, gündemden çıkarmak veya görüşerekkarara bağlamak.

g) Bu Kanun ve diğer mevzuatla verilengörevleri yerine getirmek.

(4) Genel kurul, genel kurul üyelerinin dörttebirinin noter onaylı yazılı başvurusu üzerineyönetim kurulu tarafından olağanüstü toplantıyaçağrılır. Olağanüstü toplantıda çağrıda belirlenengündem dışında görüşme yapılamaz. Olağanüstütoplantıyla ilgili her türlü işlem ve faaliyetleryönetim kurulunca yürütülür. Yönetim kurulununhaklı nedenlerle bu görevi yerine getirememesihalinde bu işlem ve faaliyetlerin kimler tarafındanyürütüleceği odalarda birlik tarafından, birlikteise Bakanlık tarafından belirlenir.

(5) Meslek kuruluşlarının genel kurullarınınçalışma usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.

(6) Başkanların seçimine ve yönetim kurul-larının oluşumuna ve çalışmasına ilişkin usul veesaslar aşağıda gösterilmiştir.

a) Meslek kuruluşlarının yönetim kurulları,başkan dahil olmak üzere beş asıl üyeden oluşur.Oda yönetim kurullarında asıl üye sayısı odayaüye her ikiyüz turist rehberi için birer kişi artırılır,ancak yönetim kurulu asıl üye sayısı başkan dahilolmak üzere dokuzu aşamaz. Başkan ve yönetimkurulu üyeleri üç yıllık süre için seçilir.

b) Oda başkanları ile oda yönetim kurulununasıl ve yedek üyeleri oda genel kurulu tarafındanoda üyesi eylemli turist rehberleri arasından,birlik başkanı ile birlik yönetim kurulunun asıl veyedek üyeleri birlik genel kurulu tarafından birlikgenel kurul üyeleri arasından seçilir.


d) İş, işlem veya faaliyetleri nedeniyle hukukiveya cezai sorumluluğu tespit edilen organ üyelerihakkında dava açılmasına ve bunların görevdekalıp kalmamasına karar vermek.

e) Yönetim kurulu tarafından sunulan husus-ları görüşüp karara bağlamak.

f) Olağan toplantılarda katılanların beşte biritarafından görüşülmesi, gündemden çıkarılmasıveya gündeme alınması önerilen konuları gündemealmak, gündemden çıkarmak veya görüşerekkarara bağlamak.

g) Bu Kanun ve diğer mevzuatla verilengörevleri yerine getirmek.

(4) Meslek kuruluşlarının genel kurullarıyılda bir kez Ekim ayında olağan olarak toplanır.Genel kurul; yönetim kurulu, denetim kuruluveya genel kurul üyelerinin dörtte birinin noteronaylı yazılı başvurusu üzerine yönetim kurulu;odalarda haklı ve geçerli sebeplerin varlığı ha-linde birlik; birlikte ya da odalarda haklı ve ge-çerli sebeplerin varlığı halinde ise Bakanlıktarafından olağanüstü toplantıya çağrılır. Olağan-üstü toplantıda çağrıda belirlenen gündemdışında görüşme yapılamaz. Olağanüstü top-lantıyla ilgili her türlü işlem ve faaliyetler yöne-tim kurulunca yürütülür. Yönetim kurulununhaklı nedenlerle bu görevi yerine getirememesihalinde bu işlem ve faaliyetlerin kimler ta-rafından yürütüleceği odalarda birlik tarafından,birlikte ise Bakanlık tarafından belirlenir.

(5) Meslek kuruluşlarının genel kurullarınınçalışma usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.

(6) Başkanların seçimine ve yönetim ku-rullarının oluşumuna ve çalışmasına ilişkin usulve esaslar aşağıda gösterilmiştir.

a) Meslek kuruluşlarının yönetim kurulları,başkan dahil olmak üzere beş asıl üyeden oluşur.Oda yönetim kurullarında asıl üye sayısı odayaüye her ikiyüz turist rehberi için birer kişi artırılır,ancak yönetim kurulu asıl üye sayısı başkan dahilolmak üzere dokuzu aşamaz. Başkan ve yönetimkurulu üyeleri üç yıllık süre için seçilir.


– 30 –


c) Seçimlerde her üyenin aday olma hakkıvardır. Oy pusulalarında aday olanların adları al-fabetik sıraya göre sıralanır. Oy pusulaları aday-ların adları yanına işaret konacak kare şeklindekikutulara yer verilmek suretiyle çoğaltılır ve ilçeseçim kurulu mührü ile mühürlendikten sonra kul-lanılır. Oylar pusulada yer alan adaylardan seçile-cek üye veya temsilcilik sayısınca adayın ismiyanındaki kutu işaretlenmek suretiyle kullanılır.Oy verme işlemi, gizli oy, açık tasnif esaslarınagöre yapılır. Üye listesinde adı yazılı bulunmayanmeslek mensupları oy kullanamaz. Oylar, oy ve-renin kimliğini resmi kuruluşlarca verilen belgeyleispat etmesinden ve listedeki isminin karşısındakiyeri imzalamasından sonra kullanılır. Oylar, üze-rinde ilçe seçim kurulu mührü bulunan ve oyverme sırasında sandık kurulu başkanı tarafındanverilen zarflara konulmak suretiyle kullanılır. Se-çilecek kişi sayısından fazla adayın işaretlendiğiveya mühürsüz oy pusulası ve zarfla kullanılanoylar geçersiz sayılır.

ç) Seçime katılan adayların adları alt alta vealdıkları geçerli oy adlarının hizalarına yazılır.Adayların aldıkları oylar en büyükten en küçüğedoğru sıralanır. Asıl ve yedek üyelikler, adaylararakamlarının büyüklük sırasına göre tahsisolunur. Sona kalan üye veya temsilcilik içinoyların eşit olması halinde, bunların arasında adçekilmek suretiyle tahsis yapılır.

d) Yönetim kurulları en az ayda bir keztoplanır. Başkanlık sıfatı dahil yönetim kuruluüyeliği ölüm, istifa, görevi yerine getirmeye engelhastalık, meslekten çıkarma veya mazeretsiz olaraküç kere üst üste toplantıya katılmama hallerindesona erer. Başkanlık sıfatının yitirildiği hallerde,yönetim kurulu asıl üyeleri kendi aralarından görevsüresini tamamlamak üzere bir başkan seçer.Başkan seçilen asıl üyenin yerine seçilme sırasınagöre birinci yedek üye asıl üyelik sıfatını kazanır.Birlik başkanı seçilen oda başkanı oda başkanlığısıfatını yitirir. Aynı kişi, üst üste iki dönemden fazlabaşkan olarak seçilemez. Yönetim kurulu asıl veyayedek üyelerinin, kurulun karar yeter sayısınınaltına düşmesi sonucunu doğuracak şekilde istifasıhalinde üç ay içinde yapılacak seçimlere kadarodalar birlik, birlik ise Bakanlık tarafındangörevlendirilen üç kişilik kurul tarafından yönetilir.


b) Oda başkanları ile oda yönetim kurulununasıl ve yedek üyeleri oda genel kurulu tarafındanoda üyesi aktif turist rehberleri arasından, birlikbaşkanı ile birlik yönetim kurulunun asıl ve yedeküyeleri birlik genel kurulu tarafından birlik genelkurul üyeleri arasından seçilir.

c) Seçimlerde, üyeler bağımsız aday olabi-lecekleri gibi, aralarında oluşturacakları gruplarınlistelerinden de aday olabilirler. Oy pusula-larında, grup listelerinden aday olanlar ilgili grupismi altında, bağımsız adaylar ise ayrıca listelenir.Oy pusulaları, hangi organ üyeliği için hangigrup ya da bağımsız adaya oy verileceğini gös-terecek şekilde hazırlanır, grup isimlerinin vebağımsız adayların adları yanına işaret konacakkare şeklinde kutulara yer verilmek suretiyleçoğaltılır ve ilçe seçim kurulu mührü ile mühür-lendikten sonra kullanılır. Oylar pusulada yeralan grup ya da bağımsız adayların ismiyanındaki kutu işaretlenmek suretiyle kullanılır.Oy verme işlemi, gizli oy, açık tasnif esaslarınagöre yapılır. Üye listesinde adı yazılı bulunma-yan meslek mensupları oy kullanamaz. Oylar,oy verenin kimliğini resmi kuruluşlarca verilenbelgeyle ispat etmesinden ve listedeki ismininkarşısındaki yeri imzalamasından sonra kullanılır.Oylar, üzerinde ilçe seçim kurulu mührü bulunanve oy verme sırasında sandık kurulu başkanıtarafından verilen zarflara konulmak suretiylekullanılır. Mühürsüz oy pusulası ve zarfla kul-lanılan oylar geçersiz sayılır.

ç) Seçime katılan grupların ve bağımsızadayların adları alt alta ve aldıkları geçerli oyhizalarına yazılır. Grupların oy sayıları, önce bire,sonra ikiye, sonra üçe şeklinde devam edilmeksuretiyle, yedekler dahil üye sayısına ulaşıncayakadar bölünür. Elde edilen paylar ile bağımsızadayların aldıkları oylar ayrım yapılmaksızın enbüyükten en küçüğe doğru sıralanır. Asıl ve yedeküyelikler, gruplara ve bağımsız adaylara rakamlarınbüyüklük sırasına göre tahsis olunur. Son kalan üyeveya temsilcilik için oyların eşit olması halinde,bunlar arasında ad çekilmek suretiyle tahsis yapılır.Üyelerin gruplara tahsisi oy pusulasında yer verilensıralamaya göre yapılır.


– 31 –


(7) Meslek kuruluşlarının yönetim kurulla-rının görev ve yetkileri şunlardır:

a) Genel kurul kararlarının gereğini yerinegetirmek.

b) Genel kurul gündemini hazırlamak vegenel kurulu toplantıya çağırmak.

c) Yıllık bilanço, faaliyet raporu ve tahminibütçeyi hazırlayıp genel kurula sunmak.

ç) Bütçe içinde ödenek aktarmak.d) Gerekli hallerde başkanın teklifi üzerine

sınırları açıkça belirtilmek kaydıyla meslekkuruluşunu münferit olarak temsil edecek üyeleriyetkilendirmek.

e) Genel kurulun verdiği yetki dahilindetaşınmazlara ilişkin alım, satım, ipotek dahil aynihak tesisi ve mülkiyete ilişkin benzeri işlemleriyapmak.

f) Faaliyetler için gereksinim duyulan taşın-mazları kiralamak ve gerekli hallerde kira söz-leşmesini feshetmek.

g) Faaliyetler için gereksinim duyulan taşı-nırları satın almak veya kiralamak, mevcutlarısatmak veya kiralamak.

ğ) Üyelik işlemlerini denetlemek.h) Üyelerin mesleki faaliyetlerini denetlemek

ve tüketici şikayetlerini değerlendirmek.ı) Sosyal tesisler kurmak ve işletmek.i) Bu Kanun ve diğer mevzuatla verilen

görevleri yerine getirmek.(8) Yönetim kurulları üye tam sayısının salt

çoğunluğu ile karar alır. Yönetim kurullarınınçalışma usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.

(9) Denetim kurullarının oluşumuna veçalışmasına ilişkin usul ve esaslar aşağıdagösterilmiştir.

a) Meslek kuruluşlarının denetim kurulları,ilgili genel kurul üyeleri arasından, üç yıl içinseçilen üç asıl ve üç yedek üyeden oluşur. Denetimkurulları ilk toplantılarında kendi üyeleri arasındanbir başkan seçer. Denetim kurulları en az ayda birtoplanır ve yaptıkları denetim sonuçlarını üç aydabir yönetim kuruluna ve dönem sonunda da genel


d) Yönetim kurulları en az ayda bir kez top-lanır. Başkanlık sıfatı dahil yönetim kurulu üye-liği ölüm, istifa, görevi yerine getirmeye engelhastalık, meslekten çıkarma veya mazeretsiz olaraküç kere üst üste toplantıya katılmama hallerindesona erer. Başkanlık sıfatının yitirildiği hallerde,yönetim kurulu asıl üyeleri kendi aralarındangörev süresini tamamlamak üzere bir başkanseçer. Başkan seçilen asıl üyenin yerine seçilmesırasına göre birinci yedek üye asıl üyelik sıfatınıkazanır. Birlik başkanı seçilen oda başkanı odabaşkanlığı sıfatını yitirir. Aynı kişi, üst üste ikidönemden fazla başkan olarak seçilemez. Yöne-tim kurulu asıl veya yedek üyelerinin, kurulunkarar yeter sayısının altına düşmesi sonucunudoğuracak şekilde istifası halinde üç ay içindeyapılacak seçimlere kadar odalar birlik, birlik iseBakanlık tarafından görevlendirilen üç kişilikkurul tarafından yönetilir.

(7) Meslek kuruluşlarının yönetim kurul-larının görev ve yetkileri şunlardır:

a) Genel kurul kararlarının gereğini yerinegetirmek.

b) Genel kurul gündemini hazırlamak vegenel kurulu toplantıya çağırmak.

c) Yıllık bilanço, faaliyet raporu ve tahminibütçeyi hazırlayıp genel kurula sunmak,

ç) Bütçe içinde ödenek aktarmak.d) Gerekli hallerde başkanın teklifi üzerine

sınırları açıkça belirtilmek kaydıyla meslekkuruluşunu münferit olarak temsil edecek üyeleriyetkilendirmek.

e) Genel kurulun verdiği yetki dahilindetaşınmazlara ilişkin alım, satım, ipotek dahil aynihak tesisi ve mülkiyete ilişkin benzeri işlemleriyapmak.

f) Faaliyetler için gereksinim duyulantaşınmazları kiralamak ve gerekli hallerde kirasözleşmesini feshetmek.

g) Faaliyetler için gereksinim duyulantaşınırları satın almak veya kiralamak, mevcutlarısatmak veya kiralamak.


– 32 –


kurula rapor halinde sunar. Denetim kurulu üyeliğiölüm, istifa, görevi yerine getirmeye engel hastalık,meslekten çıkarma veya mazeretsiz olarak üst üsteüç toplantıya katılmama hallerinde sona erer. Budurumda, yedek üyelerden en fazla oy alan üyedenetim kurulunca yazılı olarak göreve çağrılır.Denetim kurulu asıl veya yedek üyelerinin,kurulun karar yeter sayısının altına düşmesisonucunu doğuracak şekilde istifası halinde ilkgenel kurul toplantısına kadar odalarda birlik,birlikte Bakanlık tarafından bir denetçi atanır.

b) Denetim kurulları, olağan genel kurultoplantısından en az bir ay öncesinde ve başkanınuygun göreceği diğer tarihlerde denetim yapar.Yapılan her denetim sonucunda bir denetim raporudüzenlenir. Denetim raporu sadece hukuka ve malikurallara uygunluk hususlarında oy çokluğuyladüzenlenir, muhalif üyeler gerekçelerini raporaeklemek zorundadır. Denetim raporları genelkurul toplantısından en az bir hafta önce genelkurul üyelerinin incelemesine sunulur ve genelkurulda okunur. Denetim kurullarının çalışma usulve esasları yönetmelikte belirlenir.

c) (b) bendi hükümleri saklı kalmak kay-dıyla denetim kurulları oyçokluğuyla alacaklarıkararlarla, hukuka ve mali kurallara uygunluğunadair tereddüt duydukları hususları yönetim kuru-luna bildirir.

(10) Birlik disiplin kurulu, aday olan veyagenel kurul üyelerince aday gösterilen genelkurul üyeleri arasından üç asıl ve iki yedek, genelkurul üyelerince aday gösterilen avukat veyahukuk fakültesi öğretim üyeleri arasından iki asılve bir yedek olmak üzere birlik genel kuruluncaüç yıl için seçilen beş asıl ve üç yedek üyedenoluşur. Asıl üyelerin üyelik sıfatını yitirdiğihallerde yedek üyeler seçilme usulüne göreseçilme sıraları esas alınarak asıl üye sıfatınıkazanır. Birlik disiplin kurulu, turist rehberlerinindisiplin işlemlerini bu Kanun ve ilgili mevzuattaöngörülen usul ve esaslar çerçevesinde yürütür.Birlik disiplin kurulu üye tam sayısının saltçoğunluğuyla karar alır. Birlik disiplin kurulunungörev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul veesasları yönetmelikte belirlenir.


ğ) Üyelik işlemlerini denetlemek.h) Üyelerin mesleki faaliyetlerini denetlemek

ve tüketici şikayetlerini değerlendirmek.ı) Sosyal tesisler kurmak ve işletmek.i) Bu Kanun ve diğer mevzuatla verilen

görevleri yerine getirmek.(8) Yönetim kurulları üye tam sayısının salt

çoğunluğu ile karar alır. Yönetim kurullarınınçalışma usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.

(9) Denetim kurullarının oluşumuna veçalışmasına ilişkin usul ve esaslar aşağıdagösterilmiştir.

a) Meslek kuruluşlarının denetim kurulları,ilgili genel kurul üyeleri arasından, üç yıl içinseçilen üç asıl ve üç yedek üyeden oluşur. Denetimkurulları ilk toplantılarında kendi üyeleri arasındanbir başkan seçer. Denetim kurulları en az ayda birtoplanır ve yaptıkları denetim sonuçlarını üç aydabir yönetim kuruluna ve dönem sonunda da genelkurula rapor halinde sunar. Denetim kurulu üyeliğiölüm, istifa, görevi yerine getirmeye engel hastalık,meslekten çıkarma veya mazeretsiz olarak üst üsteüç toplantıya katılmama hallerinde sona erer. Budurumda, yedek üyelerden en fazla oy alan üyedenetim kurulunca yazılı olarak göreve çağrılır.Denetim kurulu asıl veya yedek üyelerinin,kurulun karar yeter sayısının altına düşmesisonucunu doğuracak şekilde istifası halinde ilkgenel kurul toplantısına kadar odalarda birlik,birlikte Bakanlık tarafından bir denetçi atanır.

b) Denetim kurulları, olağan genel kurultoplantısından en az bir ay öncesinde ve başkanınuygun göreceği diğer tarihlerde denetim yapar.Yapılan her denetim sonucunda bir denetim ra-poru düzenlenir. Denetim raporu sadece hukukave mali kurallara uygunluk hususlarında oy çok-luğuyla düzenlenir, muhalif üyeler gerekçelerinirapora eklemek zorundadır. Denetim raporlarıgenel kurul toplantısından en az bir hafta öncegenel kurul üyelerinin incelemesine sunulur vegenel kurulda okunur. Denetim kurullarınınçalışma usul ve esasları yönetmelikte belirlenir.


– 33 –


(11) Meslek kuruluşu organlarına seçilenlerinorgan üyeliği, oda üyeliğinin veya turist rehberisıfatının kaybedilmesi halinde sona erer.

(12) Seçimler aşağıdaki usul ve esaslaragöre yapılır.

a) Organ üyelerinin seçimleri, bu Kanundayazılı usul ve esaslara göre gizli oyla ve yargıgözetimi altında yapılır.

b) Genel kurullar tarafından seçim yapılanhallerde, genel kurula katılma hakkına sahipolanları gösteren liste, toplantının gündemi, yeri,günü, saati ile çoğunluk olmadığı takdirdeyapılacak ikinci toplantıya ilişkin hususlarıbelirten bir yazı ilgili yönetim kurulu tarafındanüç nüsha olarak ve toplantı tarihinden en az otuzgün önce, ilgili meslek kuruluşunun merkezininbulunduğu yer ilçe seçim kurulu başkanlığınasunulur. Bir yerde birden fazla ilçe seçim kurulubulunduğu takdirde görevli ilçe seçim kurulu, ilseçim kurulunca belirlenir. İlçe seçim kurulubaşkanlığı, gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleride getirtip incelemek suretiyle varsa noksanlarıtamamlattırdıktan sonra genel kurula katılmahakkına sahip olanları belirleyen listeyi başvurutarihini izleyen on gün içinde onaylar. Bu süreiçinde onay verilmemesi halinde sunulan listekesinleşmiş sayılır. Onaylanan veya kesinleşmişsayılan liste, ilgisine göre birlik veya odanınmerkezindeki ilan tahtasında ve elektronikortamda yedi gün süreyle ilan edilir. Birlik genelkurulları tarafından seçim yapıldığı takdirde aynısüre içinde odalara yazılı bildirim yapılır. İlansüresini veya yazılı bildirim halinde bildirimiizleyen üç gün içinde ilçe seçim kuruluna itirazedilebilir. İtirazlar ilçe seçim kurulu tarafındanincelenir ve en geç yedi gün içinde kesin olarakkarara bağlanır. Bu suretle kesinleşen listelerseçimin yapılacağı meslek kuruluşuna gönderilir.

c) Yönetim kurulunca seçim yapılan hallerde,toplantıdan yedi gün önce seçimi yapan meslekkuruluşunun merkezinin bulunduğu ilçe seçimkurulu başkanlığına başvurulur.


c) (b) bendi hükümleri saklı kalmakkaydıyla denetim kurulları oyçokluğuyla alacak-ları kararlarla, hukuka ve mali kurallara uygun-luğuna dair tereddüt duydukları hususlarıyönetim kuruluna bildirir.

(10) Birlik disiplin kurulu, aday olan veyagenel kurul üyelerince aday gösterilen genelkurul üyeleri arasından üç asıl ve iki yedek, genelkurul üyelerince aday gösterilen avukat veyahukuk fakültesi öğretim üyeleri arasından iki asılve bir yedek olmak üzere birlik genel kuruluncaüç yıl için seçilen beş asıl ve üç yedek üyedenoluşur. Asıl üyelerin üyelik sıfatını yitirdiğihallerde yedek üyeler seçilme usulüne göreseçilme sıraları esas alınarak asıl üye sıfatınıkazanır. Birlik disiplin kurulu, turist rehberlerinindisiplin işlemlerini bu Kanun ve ilgili mevzuattaöngörülen usul ve esaslar çerçevesinde yürütür.Birlik disiplin kurulu üye tam sayısının saltçoğunluğuyla karar alır. Birlik disiplin kurulunungörev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul veesasları yönetmelikte belirlenir.

(11) Meslek kuruluşu organlarına seçilenlerinorgan üyeliği, oda üyeliğinin veya turist rehberisıfatının kaybedilmesi halinde sona erer.

(12) Seçimler aşağıdaki usul ve esaslaragöre yapılır.

a) Organ üyelerinin seçimleri, bu Kanundayazılı usul ve esaslara göre gizli oyla ve yargıgözetimi altında yapılır.

b) Genel kurullar tarafından seçim yapılanhallerde, genel kurula katılma hakkına sahipolanları gösteren liste, toplantının gündemi, yeri,günü, saati ile çoğunluk olmadığı takdirdeyapılacak ikinci toplantıya ilişkin hususlarıbelirten bir yazı ilgili yönetim kurulu tarafındanüç nüsha olarak ve toplantı tarihinden en az otuzgün önce, ilgili meslek kuruluşunun merkezininbulunduğu yer ilçe seçim kurulu başkanlığınasunulur. Bir yerde birden fazla ilçe seçim kurulubulunduğu takdirde görevli ilçe seçim kurulu, ilseçim kurulunca belirlenir. İlçe seçim kurulu


– 34 –


ç) Seçimde görevli hâkimlere 26/4/1961tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümlerive Seçmen Kütükleri Hakkında Kanuna göreücret ödenir. Bu ücret ve diğer seçim giderleri,ilgili meslek kuruluşu tarafından karşılanır.

d) Seçimler sırasında görevli hâkime veyasandık kurulu başkanı veya üyelerine karşı işlenensuçlar kamu görevlisine karşı işlenmiş sayılır.

e) Seçimlere ilişkin diğer usul ve esaslaryönetmelikte düzenlenir.

(13) Meslek kuruluşu organlarının üyelerineyapılan ödemeler yönetmelikle belirlenir.

(14) Turist rehberleri, odaların yönetim vedenetim, birliklerin ise yönetim, denetim vedisiplin kurullarından sadece birinde görevalabilirler.

(15) Organ üyeleri; organ üyeliklerine seçimdışında, kendilerini, eşlerini veya üçüncü dereceyekadar kan ve kayın hısımlarını ilgilendirenkonuların görüşüldüğü toplantılara katılamaz veoy kullanamazlar. Bu hallerde toplantı çoğunluğusağlanamazsa yedek üyeler sırasıyla davetedilerek toplantı çoğunluğu sağlanır.

(16) Meslek kuruluşları amaçları dışındaherhangi bir faaliyette bulunamazlar. Kuruluşamaçları dışında faaliyet gösteren veya bu Ka-nunda belirtilen asli görevlerini Bakanlığın uya-rısına rağmen yerine getirmeyen meslekkuruluşlarının sorumlu organlarının görevlerineson verilmesine Bakanlığın veya bu kuruluşlarınbulundukları yer Cumhuriyet savcılığının istemiüzerine o yerdeki asliye hukuk mahkemesincekarar verilir. Görevlerine son verilen organlarınyerine bu Kanun ve ilgili mevzuattaki usul veesaslara göre en geç üç ay içinde yapılacak genelkurul toplantısına kadar, odalar birlik tarafından,birlik ise Bakanlık tarafından görevlendirilen üçkişilik kurul tarafından yönetilir. Görevlerine sonverilen organ üyelerinin her türlü hukuki ve cezaisorumlulukları saklıdır. Organların bu fıkra hü-kümleri gereğince görevlerine son verilmesineneden olan ve mahkeme kararında belirtilen ta-sarrufları hükümsüzdür.


başkanlığı, gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleride getirtip incelemek suretiyle varsa noksanlarıtamamlattırdıktan sonra genel kurula katılmahakkına sahip olanları belirleyen listeyi başvurutarihini izleyen on gün içinde onaylar. Bu süreiçinde onay verilmemesi halinde sunulan listekesinleşmiş sayılır. Onaylanan veya kesinleşmişsayılan liste, ilgisine göre birlik veya odanınmerkezindeki ilan tahtasında ve elektronikortamda yedi gün süreyle ilan edilir. Birlik genelkurulları tarafından seçim yapıldığı takdirde aynısüre içinde odalara yazılı bildirim yapılır. İlansüresini veya yazılı bildirim halinde bildirimiizleyen üç gün içinde ilçe seçim kuruluna itirazedilebilir. İtirazlar ilçe seçim kurulu tarafındanincelenir ve en geç yedi gün içinde kesin olarakkarara bağlanır. Bu suretle kesinleşen listelerseçimin yapılacağı meslek kuruluşuna gönderilir.

c) Yönetim kurulunca seçim yapılan hallerde,toplantıdan yedi gün önce seçimi yapan meslekkuruluşunun merkezinin bulunduğu ilçe seçimkurulu başkanlığına başvurulur.

ç) Seçimde görevli hâkimlere 26/4/1961tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümlerive Seçmen Kütükleri Hakkında Kanuna göreücret ödenir. Bu ücret ve diğer seçim giderleri,ilgili meslek kuruluşu tarafından karşılanır.

d) Seçimler sırasında görevli hâkime veyasandık kurulu başkanı veya üyelerine karşı işlenensuçlar kamu görevlisine karşı işlenmiş sayılır.

e) Seçimlere ilişkin diğer usul ve esaslaryönetmelikte düzenlenir.

(13) Meslek kuruluşu organlarının üyelerineyapılan ödemeler yönetmelikle belirlenir.

(14) Turist rehberleri, odaların yönetim vedenetim, birliklerin ise yönetim, denetim ve disiplinkurullarından sadece birinde görev alabilirler.

(15) Organ üyeleri; organ üyeliklerine seçimdışında, kendilerini, eşlerini veya üçüncü dere-ceye kadar kan ve kayın hısımlarını ilgilendirenkonuların görüşüldüğü toplantılara katılamaz veoy kullanamazlar. Bu hallerde toplantı çoğunluğusağlanamazsa yedek üyeler sırasıyla davet edile-rek toplantı çoğunluğu sağlanır.


– 35 –


(17) Meslek kuruluşlarının hukuki temsilcileribaşkanlarıdır. Başkanın teklifi üzerine yönetimkurulu kendi üyeleri arasından en fazla iki başkanyardımcısı seçer. Başkan yardımcıları başkanınverdiği yetki dahilinde veya başkanın yokluğuhalinde başkanın görevlerini yerine getirirler.Başkan, genel kurul ile yönetim kurulununyetkileri saklı olmak üzere, meslek kuruluşu adınadüzenlenen taahhütname, sözleşme ve vekalet gibimeslek kuruluşunu hukuken bağlayan hukukiişlemleri yapmaya yetkilidir. Başkan bu yetkisininbaşkan yardımcılarından birinin, yönetimkurulunun bir üyesinin veya genel sekreterinimzasıyla müşterek olarak kullanılmasına kararverebilir.

(18) Meslek kuruluşları bünyesinde kurulanhizmet birimleri ile bunların görev ve yetkileri,genel kurul tarafından karara bağlanır. İdari iş-leri yürütmek üzere bir genel sekreter, en fazlaiki genel sekreter yardımcısı ile yeterli sayıda ça-lışandan oluşan genel sekreterlik oluşturulur.Genel sekreter başkanın teklifi üzerine yönetimkurulu tarafından, genel sekreter yardımcıları isegenel sekreterin teklifi üzerine başkan tarafındanatanır. Genel sekreterin yürüteceği iş, sorumlu-luk, görev ve yetkileri yönetim kurulu tarafından,genel sekreter yardımcılarının ise genel sekretertarafından belirlenir. Başkan, idari işlere ilişkintek başına sahip olduğu karar ve imza yetkilerin-den gerekli gördüklerini genel sekretere devre-debilir. Hizmet birimlerinde çalıştırılan personelinücretleri ile mali ve sosyal hakları yönetim kurulutarafından belirlenir.


(16) Meslek kuruluşları amaçları dışındaherhangi bir faaliyette bulunamazlar. Kuruluşamaçları dışında faaliyet gösteren veya buKanunda belirtilen asli görevlerini Bakanlığınuyarısına rağmen yerine getirmeyen meslekkuruluşlarının sorumlu organlarının görevlerineson verilmesine Bakanlığın veya bu kuruluşlarınbulundukları yer Cumhuriyet savcılığının istemiüzerine o yerdeki asliye hukuk mahkemesincekarar verilir. Görevlerine son verilen organlarınyerine bu Kanun ve ilgili mevzuattaki usul veesaslara göre en geç üç ay içinde yapılacak genelkurul toplantısına kadar, odalar birlik tarafından,birlik ise Bakanlık tarafından görevlendirilen üçkişilik kurul tarafından yönetilir. Görevlerine sonverilen organ üyelerinin her türlü hukuki ve cezaisorumlulukları saklıdır. Organların bu fıkrahükümleri gereğince görevlerine son verilmesineneden olan ve mahkeme kararında belirtilentasarrufları hükümsüzdür.

(17) Meslek kuruluşlarının hukuki temsilcileribaşkanlarıdır. Başkanın teklifi üzerine yönetimkurulu kendi üyeleri arasından en fazla iki başkanyardımcısı seçer. Başkan yardımcıları başkanınverdiği yetki dahilinde veya başkanın yokluğuhalinde başkanın görevlerini yerine getirirler.Başkan, genel kurul ile yönetim kurulununyetkileri saklı olmak üzere, meslek kuruluşu adınadüzenlenen taahhütname, sözleşme ve vekalet gibimeslek kuruluşunu hukuken bağlayan hukukiişlemleri yapmaya yetkilidir. Başkan bu yetkisininbaşkan yardımcılarından birinin, yönetimkurulunun bir üyesinin veya genel sekreterinimzasıyla müşterek olarak kullanılmasına kararverebilir.

(18) Meslek kuruluşları bünyesinde kurulanhizmet birimleri ile bunların görev ve yetkileri,genel kurul tarafından karara bağlanır. İdari işleriyürütmek üzere bir genel sekreter, en fazla ikigenel sekreter yardımcısı ile yeterli sayıdaçalışandan oluşan genel sekreterlik oluşturulur.Genel sekreter başkanın teklifi üzerine yönetim


– 36 –


Meslek kuruluşlarının gelir ve giderleriMADDE 11- (1) Meslek kuruluşlarının

gelirleri şunlardır:a) Düzenledikleri belgeler için alınan ücretler.b) Sosyal, kültürel ve eğitim faaliyetlerinden

elde edilen gelirler.c) Bağış ve yardımlar.ç) Yayın gelirleri.d) Yapılan hizmetler karşılığı alınan ücretler.e) Taşınır ve taşınmaz sermaye iratları,

iştirak ve şirket kârları ve döviz gelirleri.f) Kamu kurum ve kuruluşlarından alınan

destek ve yardımlar.g) Aidat, ceza ve diğer gelirler.(2) Odaların bir takvim yılı içinde elde

ettikleri gelirden, yüzde yirmiyi aşmayacakoranda birlik genel kurulu tarafından belirlenentutar birliğe gelir olarak kaydedilir.

(3) Meslek kuruluşları bu Kanun ve diğermevzuat uyarınca öngörülen görevlerini yerinegetirmek üzere gereken giderleri, bütçelerindebelirlenen veya yönetim kurullarında belirtilenşekilde yapabilirler.

(4) Meslek kuruluşları, kuruluş amaçlarınıgerçekleştirmek için taşınır ve taşınmaz almaya,satmaya, inşa, ifraz, tevhit ve rehnetmeye, bursvermeye, bağış ve yardımda bulunmaya, sosyalfaaliyetleri desteklemek ve özendirmek amacıylayardım yapmaya, bu Kanun hükümleri çerçeve-sinde şirket veya vakıf kurmaya ya da kuruluşirketlere iştirak etmeye, derneklere ve koopera-tiflere üye olmaya ve benzeri hukuki işlemleriyapmaya yetkilidir.


kurulu tarafından, genel sekreter yardımcıları isegenel sekreterin teklifi üzerine başkan tarafındanatanır. Genel sekreterin yürüteceği iş, sorumlu-luk, görev ve yetkileri yönetim kurulu tarafından,genel sekreter yardımcılarının ise genel sekretertarafından belirlenir. Başkan, idari işlere ilişkintek başına sahip olduğu karar ve imza yetkilerindengerekli gördüklerini genel sekretere devredebilir.Hizmet birimlerinde çalıştırılan personelin üc-retleri ile mali ve sosyal hakları yönetim kurulutarafından belirlenir.

Meslek kuruluşlarının gelir ve giderleriMADDE 11- (1) Meslek kuruluşlarının

gelirleri şunlardır:a) Düzenledikleri belgeler için alınan ücretler.b) Sosyal, kültürel ve eğitim faaliyetlerinden

elde edilen gelirler.c) Bağış ve yardımlar.ç) Yayın gelirleri.d) Yapılan hizmetler karşılığı alınan ücretler.e) Taşınır ve taşınmaz sermaye iratları,

iştirak ve şirket kârları ve döviz gelirleri.f) Kamu kurum ve kuruluşlarından alınan

destek ve yardımlar.g) Diğer gelirler.(2) Odaların bir takvim yılı içinde elde

ettikleri gelirden, yüzde yirmiyi aşmayacakoranda birlik genel kurulu tarafından belirlenentutar birliğe gelir olarak kaydedilir.

(3) Meslek kuruluşları bu Kanun ve diğermevzuat uyarınca öngörülen görevlerini yerinegetirmek üzere gereken giderleri, bütçelerindebelirlenen veya yönetim kurullarında belirtilenşekilde yapabilirler.

(4) Meslek kuruluşları, kuruluş amaçlarınıgerçekleştirmek için taşınır ve taşınmaz almaya,satmaya, inşa, ifraz, tevhit ve rehnetmeye, bursvermeye, bağış ve yardımda bulunmaya, sosyalfaaliyetleri desteklemek ve özendirmek amacıylayardım yapmaya, bu Kanun hükümleri çerçeve-sinde şirket veya vakıf kurmaya ya da kuruluşirketlere iştirak etmeye, derneklere ve koopera-tiflere üye olmaya ve benzeri hukuki işlemleriyapmaya yetkilidir.


– 37 –


DÖRDÜNCÜ BÖLÜMÇeşitli ve Son Hükümler

MADDE 12- Komisyonumuzca aynenkabul edilmiştir.

Değiştirilen hükümlerMADDE 13- (1) 16/4/2003 tarihli ve 4848

sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilat veGörevleri Hakkında Kanunun 13 üncü maddesininbirinci fıkrasının (m) bendi aşağıdaki şekildedeğiştirilmiştir.

“m) Turist rehberliğine ilişkin mevzuathükümleri ile verilen görevleri ve denetimleriyapmak, turist rehberliği mesleği ve turistrehberliği hizmetleri alanında kültür ve turizmpolitikalarının gerektirdiği tüm tedbirleri almak,turist rehberleri odaları birliklerini ve turistrehberleri odalarını her türlü iş, işlem, faaliyet vehesapları bakımından denetlemek.”

(2) 14/9/1972 tarihli ve 1618 sayılı SeyahatAcentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanu-nunun 27 nci maddesinin birinci fıkrasının (a)bendine aşağıdaki alt bent eklenmiştir.

“5- Tur için yazılı rehberlik sözleşmesiyapmayan veya taban ücretin altında ücret ilerehber çalıştıran seyahat acentasına her bir fiiliçin ayrı ayrı olmak üzere bin Türk Lirası.”

GEÇİCİ MADDE 1- Komisyonumuzcaaynen kabul edilmiştir.


DÖRDÜNCÜ BÖLÜMÇeşitli ve Son Hükümler

YönetmelikMADDE 12- (1) Turist rehberliği niteliğin-

deki hizmet veya faaliyetler, meslekte uzmanlıkve ilgili sertifika programlarının düzenlenmesineilişkin usul ve esaslar, turist rehberliği hizmetineyönelik sözleşmelerde bulunması gerekli asgarihususlar, disiplin, sicil, ruhsatname ve çalışmakartlarına ilişkin hususlar ile bu Kanunun uygu-lanmasına ilişkin diğer hususlar meslek kuru-luşlarının görüşü alınarak Bakanlık tarafındanyürürlüğe konulan yönetmelik ile düzenlenir.

Yürürlükten kaldırılan ve değiştirilenhükümler

MADDE 13- (1) 16/4/2003 tarihli ve 4848sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilat veGörevleri Hakkında Kanunun 13 üncü maddesininbirinci fıkrasının (m) bendi aşağıdaki şekildedeğiştirilmiştir.

"m) Turist rehberliğine ilişkin mevzuathükümleri ile verilen görevleri ve denetimleriyapmak, turist rehberliği mesleği ve turistrehberliği hizmetleri alanında kültür ve turizmpolitikalarının gerektirdiği tüm tedbirleri almak,turist rehberleri odaları birliklerini ve turistrehberleri odalarını her türlü iş, işlem, faaliyet vehesapları bakımından denetlemek."

(2) 14/9/1972 tarihli ve 1618 sayılı SeyahatAcentaları ve Seyahat Acentaları BirliğiKanununun 27 nci maddesinin birinci fıkrasının(a) bendine aşağıdaki alt bent eklenmiştir.

"5- Tur için yazılı rehberlik sözleşmesiyapmayan veya taban ücretin altında ücret ilerehber çalıştıran seyahat acentasına her bir fiiliçin ayrı ayrı olmak üzere bin Türk Lirası."

Saklı tutulan haklarGEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Kanunun

yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla rehberlik kimlikkartına sahip olanların hakları, bu Kanunun3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (e) ve(f) bentlerinde öngörülen koşulları taşımaları ve bu


– 38 –



Kanuna göre kurulan ilgili odaya kuruluştarihinden itibaren altı ay içinde kaydolmalarışartıyla saklıdır. Ancak başvuruda bulunanrehberlerin rehberlik kimlik kartları ruhsatnameile değiştirilir.

(2) Bölgesel rehberlik kimlik kartına sahipolan rehberler, bu Kanuna göre kurulan ilgiliodaya kuruluş tarihinden itibaren altı ay içindekaydolmak şartıyla sadece rehberlik kimlikkartında belirtilen bölgede, dil veya dillerdefaaliyet gösterebilirler.

(3) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihteBakanlık tarafından açılmış olan rehberlikkurslarına kaydolanlar, süresine ve niteliğinebakılmaksızın bu eğitimi tamamlamaları ve buKanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasındaöngörülen koşulları taşımaları kaydıyla mesleğekabul edilir.

(4) Ülkesel veya bölgesel rehberlik kimlikkartına sahip iken, vize yükümlülüğünü yerinegetirmemesi veya kamu kurum ve kuruluşlarındaçalışmaları ya da ilgili mevzuatları gereği başkaiş ve hizmet yasağı nedeniyle meslekten menedilenler, meslekten çıkarılanlar veya rehberlikkimlik kartı iptal edilenler, bir yıl içindeBakanlığa başvurmaları, bu Kanunun 3 üncümaddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (e)bentlerinde öngörülen koşulları taşımaları veBakanlık tarafından yapılan sınavda başarılıolmaları kaydıyla mesleğe kabul edilir.

Geçici yürütme kuruluGEÇİCİ MADDE 2- (1) Odaların ilk genel

kurulları, altı ay içinde yapılır. Bu süre içinde odaüyesi rehberlerin en az yüzde yirmisinin noteronaylı imzaları ile Bakanlığa yapacaklarıbaşvuru üzerine, ilk oda genel kuruluna yönelikiş ve işlemler, başvuruyu yapan turist rehberleriarasından beş asıl ve üç yedek üyedenBakanlıkça oluşturulan ve genel kurul iş veişlemleri kapsamında yönetim kurulu yetkilerinihaiz geçici yürütme kurulu tarafından yürütülür.Geçici yürütme kurulunun oluşması ile oda


– 39 –


Seçim ve devir işlemleriGEÇİCİ MADDE 2- (1) Bu Kanunun yü-

rürlüğe girdiği tarihte 7/6/2005 tarihli ve 5362 sa-yılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek KuruluşlarıKanununa göre kurulmuş bulunan rehberlik mes-lek kuruluşları, tüm alacak, borç ve malvarlıkla-rıyla birlikte bu Kanun hükümlerine tabi rehberodası niteliğini kazanırlar ve faaliyetlerini buKanuna tabi olarak yürütürler. Bu kuruluşların buKanun uyarınca yapılması gerekli organ seçimleri,bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibarenüç ay içinde yapılır. Bu kuruluşlar borçtan arîmalvarlıklarının yüzde yirmisini veya buna kar-şılık gelen nakit meblağı Birlik organlarının seçi-mini izleyen üç ay içinde birliğe devrederler.

(2) Bu Kanunda öngörülen seçimler, bu Ka-nunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıliçinde tamamlanır. Birliğin genel kurulu ve yö-netim kuruluna verilen görevler, bu süre içinde,birinci fıkra uyarınca oda niteliğini kazanan


tüzelkişilik kazanır. Yürütme kurulu, asıl üye tamsayısının salt çoğunluğu ile karar alır. Yürütmekurulunun asıl üyeliğinin boşalması halindesıradaki yedek üye asıl üye sıfatını kazanır.Bakanlık gerekli gördüğü hallerde yürütmekurulu üyelerini değiştirebilir.

Devir işlemleriGEÇİCİ MADDE 3- (1) 7/6/2005 tarihli ve

5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar MeslekKuruluşları Kanununa göre kurulmuş olanrehberlik meslek kuruluşlarının tüzelkişilikleribu Kanun uyarınca o ilde kurulan ilk odanıntüzelkişilik kazanması ile sona erer. Bu meslekkuruluşlarının tüm alacak, borç ve malvarlıkları,odalara kayıtlı turist rehberi sayısının, il bazındakayıtlı toplam turist rehberi sayısına oranınagöre, o ilde bu Kanun hükümlerine göre altı ayiçinde kurulan odalara, Bakanlıkça kurulankomisyon tarafından devredilir.

(2) Devir işlemi kapsamında yapılacakişlemler harçtan, düzenlenen kağıtlar ise damgavergisinden muaftır.


– 40 –


rehberlik meslek kuruluşlarının başkanlarındanoluşan ve üye sayısının çoğunluğuyla toplanıpkarar alan bir kurul tarafından yerine getirilir.

(3) Bu Kanun uyarınca yapılan devir işlemlerikapsamında yapılacak işlemler her türlü vergi veharçtan, düzenlenen kağıtlar ise damga vergisindenistisnadır.

Taban ücret tarifesiGEÇİCİ MADDE 3- (1) Bu Kanun hüküm-

lerine göre yeni taban ücret tarifesi belirlenenekadar mevcut taban ücret tarifesinin uygulanma-sına devam olunur.




Taban ücret tarifesiGEÇİCİ MADDE 4- (1) Bu Kanun

hükümlerine göre yeni taban ücret tarifesibelirlenene kadar mevcut taban ücret tarifesininuygulanmasına devam olunur.

YürürlükMADDE 14- (1) Bu Kanun yayımı

tarihinde yürürlüğe girer.YürütmeMADDE 15- (1) Bu Kanun hükümlerini

Bakanlar Kurulu yürütür.


Recep Tayyip ErdoğanBaşbakan

Devlet Bak. ve Baþb. Yrd. Devlet Bak. ve Baþb. Yrd. Devlet Bak. ve Baþb. Yrd.C. Çiçek B. Arınç A. Babacan

Devlet Bakaný V. Devlet Bakaný Devlet BakanýF. N. Özak H. Yazıcı F. N. Özak

Devlet Bakaný Devlet Bakaný Devlet BakanýM. Z. Çağlayan F. Çelik E. BağışDevlet Bakaný Devlet Bakaný Adalet Bakaný

S. A. Kavaf C. Yılmaz S. ErginMillî Savunma Bakanı İçişleri Bakaný Dışişleri Bakaný V.

M. V. Gönül B. Atalay H. YazıcıMaliye Bakaný Millî Eğitim Bakaný Bayındırlık ve İskân Bakanı

M. Şimşek N. Çubukçu M. DemirSağlık Bakanı Ulaştırma Bakaný Tarım ve Köyişleri Bakaný

R. Akdağ B. Yıldırım M. M. EkerÇalışma ve Sos. Güv. Bakaný Sanayi ve Ticaret Bakanı En. ve Tab. Kay. Bakaný

Ö. Dinçer N. Ergün T. YıldızKültür ve Turizm Bakaný Çevre ve Orman Bakaný

E. Günay V. Eroğlu

yasama dÖnemİ yasama yilitoplam turist rehberi sayısının en az yüzde yirmisinin valiliğe...

Documents