Kunst, wetenschap en techniek

BeeldendDe bouw van de Notre Dame in Parijs is begonnen in 1163. Het heeft tot 1345 geduurd tot de kathedraal klaar was. De Notre Dame was een van de eerste gotische kathedralen. Het is gebouwd als symbool van Parijs als hoofdstad van Frankrijk.Het is en hele grote kathedraal. Hij is bijna 130 meter lang en 35 meter hoog. De torens hebben zelfs een hoogte van 69 meter. Het hoogste punt is de spits, die 90 meter hoog is. Maar de spits is pas veel later gebouwd, in de 19de eeuw toegevoegd door de architect Viollet-le-Duc. Dit kwam door de restauratie die hij deed aan de kathedraal. Door de grootte was het het grootste religieuze gebouw van de 12de eeuw.

De kathedraal is gebouwd met een skeletstructuur. Zo kon de kerk hoger en lichter worden gemaakt. Door de skeletstructuur werd er voor gezorgd dat de druk niet naar buiten werd gedrukt. Hierdoor kon het ook de hoogte van 35 meter halen. De muren werden dunner, waardoor er ruimte kwam voor ramen. Als je de kathedraal binnen kwam, kreeg je bijna een mystieke ervaring door het bijzondere licht dat door de ramen naar binnen viel. Dit had een speciale betekenis. Volgens de theologie heeft elk wezen een klein licht dat de geest verlicht. Als je Gods woord volgt, wordt het lichtje steeds puurder. Hierdoor kom je steeds dichter tot het meest pure licht, God. Doordat er zoveel licht naar binnen viel werden de mensen verblind door het licht. Daarom werd het licht verminderd door het gebruik van glas-in-loodramen. Dit gaf een hemelse sfeer, want je kon niet meer precies zien waar het licht vandaan kwam. De afbeeldingen die werden gemaakt in de glas-in-loodramen waren Bijbelse taferelen. Ze waren bedoeld om de gelovigen kennis over de Bijbel bij te brengen, omdat veel mensen niet konden lezen.

Dit was ook zo met de sculpturen die buiten in de portalen van de kathedraal waren aangebracht. Ook met het sculptuur waren er grote veranderingen. Men had een natuurlijkere manier van uitbeelden. Hierdoor kwamen de beelden meer naar de mensen toe. Ook kwam er meer beweeglijkheid in de beelden. Het belangrijkste was dat het eer deed aan God1.

De architectuur was belangrijker dan de beeldhouwkunst.

Naast de glas-in-loodramen waren er ook roosvensters gemaakt. Deze geven licht in het donker. Ze worden boven de ingangen van de kathedraal of kerk geplaatst.

Dit is het westelijk roosvenster. Het vertelt het verhaal van de geboorte van Christus, de aankondiging in de binnenste cirkel, en middenin Maria met het Kind.

Men was bang voor instorting en daarom werden er luchtbogen geplaatst. De Notre-Dame is een van de eerste

gebouwen met luchtbogen. Luchtbogen dienden om de zijwaartse druk van de hoge gewelven op te vangen.

1 http://users.telenet.be/robertdelva/cd%20parijs/gotiek.htm

Muziek

Toen de kathedraal gebouwd werd, kwam er ook een school, l’École de Notre-Dame. Op deze school kreeg men les in de liturgie en in religieus gezang.

Door de vorm van de kathedraal was er een mooi geluid. Hierdoor kwam er vraag naar een ander soort muziek dan de muziek die er al bestond. Ook ontstond er een nieuwe manier van zingen. Het koor ging verschillende stemmen tegelijk zingen. In veel muziek van deze school zingen de laagste stemmen de lange noten, en de hoge stemmen zingen korte nootjes. Het werden nieuwe melodieën zonder nieuwe tekst, de hoge stemmen. Dit verschil werd ook opgetekend, en zo had je de eerste muzieknotatie.

De belangrijkste namen van l’École de Notre-Dame waren Léonin en Pérotin. Zij zijn genoemd in een boek door een student die bij hen in de leer was. Hun composities bestaat uit tweestemmige of driestemmige organa (stemmen). Het werd gezongen tijdens feestelijke erediensten, naast de Gregoriaanse gezangen. In afwisseling met elkaar.Pérotin is de componist van de eerste organum quadruplum, de vierstemmige polyfonie. Het is in ieder geval het oudste stuk dat is overgeleverd. Dat komt doordat het is genoteerd en bewaard is gebleven. Pérotin wordt ook gezien als de grondlegger van het motet, een stuk dat alleen door zangers wordt uitgevoerd. De muziek van Léonin en Pérotin vertegenwoordigen de Ars Antiqua, de oude school.

Later kwam er ook een orgel in de kathedraal. Het geluid paste er goed bij. Het eerste orgel was een kleine orgel dat goed samenging met het zingen van het koor. Later speelde het orgel een belangrijke rol in de liturgische en de muzikale geschiedenis. Ook droeg het bij aan de schoonheid van de diensten.Voordat het orgel er voor vast stond was er een klein draagbaar orgeltje in de kathedraal. Het werd bespeeld tijdens processies. Eigenlijk was het meer een houten kistje met pijpjes en een blaasbalgje voor de lucht.

Theater

Het theater wat in de Middeleeuwen werd gespeeld stamde vaak af van verhalen die in de kerk waren verteld. In het begin waren het passie- en paasspelen. Ze beeldden het lijden en de opstanding van Christus uit. Iets later werd het leven van Maria en andere heiligen belangrijker en kwamen er ook toneelstukken over de levens van de heiligen. In het begin werden de stukken nog in de kerk gespeeld. Maar uiteindelijk verdween dit naar buiten. Dit kwam door het grote aantal mensen die op zo’n stuk afkwamen, maar ook omdat theater zondig was. Theater stelt vaak het lot van de mens centraal, terwijl de kerk God centraal stelt. Maar de heiligenvertellingen mochten wel gespeeld worden.

Buiten de kerk speelde men op het kerkplein op podia, maar soms ook op wagens. Het theater werd steeds meer spektakel. Men kon vliegen en het decor werd ook steeds rijker. Het wereldlijke toneel was kleiner, want zij hadden minder geld te besteden. De kerk maakte er geld voor vrij.

Of dit ook geldt voor de Notre Dame in Parijs, weet ik niet. Ik kan hier weinig informatie over vinden.

Dans

Dans was al eeuwenlang een gebruik om de goden te eren. Dit was in de Vroege Middeleeuwen niet anders. Men deed een rondedans tijdens het zingen van een psalm, dat was heel gewoon. Iedereen danste samen.Het dansen was eigenlijk een heidens gebruik; Tijdens het Kerstfeest dansten ze met lichtjes en met carnaval verkleedde de mensen zich. Op de dagen van Allerheiligen en Allerzielen danste men op de begraafplaats.Veel van de dansen werden verboden, want dansen was zondig. Dit idee kwam op rond de Middeleeuwen. Kerkvader St. Augustinus was een van de eerste en een van de felste tegenstanders van de dans. Dansen was zondig om dat het de aandacht richt op het lichaam. Het lichaam werd binnen het christendom gezien als een omhulsel voor de ziel, die niet besmet mocht worden. Als je toe zou geven aan lichamelijke verleidingen, dansen dus, zou de ziel worden besmet en men zou verdoemd zijn. Daarnaast waren de dansen eigenlijk heidens, en dat mag niet.De dans verbieden ging nog niet zo gemakkelijk. De kerk probeerde daarom om de dans om te buigen. Het waren geen dansen meer, maar het werden processies, waarbij het beeld van een heilige werd rondgedragen. De dansen werden hierdoor veel statiger en plechtiger, men mocht niet meer met veel levenslust dansen en lichamelijk contact was er ook niet meer bij.

Echter kwamen in de elfde eeuw de dodendansen voor. Als er iemand begraven werd, of tijdens feestdagen gingen mensen dansen. Deze dansen begonnen vaak op het kerkhof. De mensen in de Middeleeuwen waren bang voor de dood, daarom dat ze gingen dans. De dansen waren woest, en men was in een soort trance. Ze daagden de doden ook uit door te dansen op hun graven, en door het woeste springen werden ze minder bang.

Ook in de Notre Dame werd dans verboden, het werd namelijk in elke kerk verboden. Maar in hoeverre dans nog heeft doorgeleefd in de kathedraal is niet te achterhalen. Ook niet precies welke vernieuwingen er waren op het gebied van dans.

http://www.encyclo.nl/begrip/roosvenster http://www.stadsverkenner.com/parijs/notredamehttp://www.architectenweb.nl/aweb/archipedia/archipedia.asp?ID=392http://www.notredamedeparis.fr/spip.php?article380http://www.notredamedeparis.fr/spip.php?rubrique77http://www.notredamedeparis.fr/spip.php?article410 http://www.klavierles.nl/geschiedenis2.html

www.Danstijd.slo.nl 2

Winston, R., Winston, C., Notre-Dame, Arnoldo Mondadori Editore, 1976.

De dertiende eeuw, het hoogtepunt der kerkelijke macht, was ook de bloeitijd der scholastiek. Nu ontstonden de universiteiten, waarvan Bologna (alleen voor het recht), Parijs en Oxford de oudste zijn. De pas gestichte bedelorden wierpen zich met grote energie op de theologische vraagstukken. De wedijverende scholen der Dominicanen en der Franciscanen hadden hun leerstoelen in Parijs en Oxford. Maar de sterkste stoot tot nieuwe bezinning betekende de ontdekking der volledige werken van Aristoteles, die men door bemiddeling der Arabieren in Spanje ontving. Voor het eerst maakten de middeleeuwen kennis met een logisch gesloten en heel de werkelijkheid omvattende wereldbeschouwing,die niet op de bodem der openbaring was gegroeid, maar vrucht was van het natuurlijk redelijk denken. Dit denken, tot nu toe slechts formeel gehanteerd, kreeg nu een eigen inhoud. En de nieuwe taak der scholastiek werd: Augustinus’ theologie en Aristoteles’ filosofie te verbinden tot één groots, hemel en aarde omspannend stelsel. Het thema der vroege scholastiek werd nu op hoger plan herhaald en voortgezet. Gemakkelijk was dat niet. Aristoteles was geen christen. In zijn stelsel was geen plaats voorzonde en genade, voor openbaring en geloof. De domini-caan Albertus Magnus (omstreeks 1250) verchristelijkte Aristoteles en maakte hem pasklaar als onderbouw en vormbeginsel der theologie. Dat ging niet zonderombuiging der oorspronkelijke gedachten. Maar dat zag men niet, daar men vast overtuigd was van de harmonie tussen rede en openbaring.

http://www.deboodschapvandebijbel.nl/doc/kerkgeschiedenis.b.org.htm#h32

Bovendien werd de kathedraal een pelgrimsoord door de drie belangrijke relikwieën die er tot op de dag van vandaag bewaard worden: de doornenkroon van Christus, een deel van het heilige kruis en één van de nagels waarmee Christus gekruisigd werd.

Tijdens de bouw van de kathedraal werd de vierde kruistocht gehouden om de heilige stad Jeruzalem terug te veroveren. Door de kruistochten was de kerk verstrikt geraakt in de politieke … dat de geestelijkheid