veiðislóð 4. tbl 2011

tímarit um sportveiði og tengt efniVEIÐISLÓÐ

4. 2011

Það er ekki tilviljun að Sage flugustangirnar eru þær vinsælustu í úrvalsflokki flugustanga. Að margra mati eru flugustangirnar frá Sage þær bestu á markaðnum. Því mótmælum við ekki. Allar Sage flugustangir eru hannaðar og þróaðar af flugveiðimönnum og framleiddar í Seattle í Bandaríkjunum. Að kasta fyrir fisk og veiða með Sage er einstök upplifun. Allir fluguveiðimenn verða að eiga að minnsta kosti eina Sage stöng.

Allar Sage stangir eru með lífstíðarábyrgð frá framleiðanda!

VINSÆLASTA FLUGUSTÖNGIN. ÞAÐ ER EKKI TILVILJUN

SÍÐUMÚLI 8 - SÍMI 568 8410

“ONEtm” SERIES - Verð 109.990,-Hröð stöng. Kröftug hleðsla sem auðveldar lengdar og nákvæmnisköst.

Z-AXIS ROD SERIES - Verð 99.990,-Hröð stöng. Kröftug hleðsla sem auðveldar lengdar og nákvæmnisköst.

99 ROD SERIES - Verð 99.990,-Mið-hröð stöng. Djúp hleðsla. Sérhönnuð til að bera þungar flugur og túpur.

VXP ROD SERIES - Verð 74.990,-Mið-hröð stöng. Kraftmikil og fínleg stöng fyrir allar aðstæður.

FLIGHT ROD SERIES - Verð 59.990,-Mið-hröð stöng. Góð alhliða flugustöng.

VANTAGE ROD SERIES - Verð 39.990,-Mið-hröð stöng. Góð byrjendastöng á góðu verði.

“The ONE” er komin!BEST FRESHWATER ROD- International Dealer Show í New Orleans 2011

BEST SALTWATER ROD- International Dealer Show í New Orleans 2011

BEST ROD- Efftex 2011

frá ritstjórn

Tímaritið Veiðislóð kemur nú út í fjórða skiptið á jafn mörgum mánuðum. Fjórða blað af sex sem tilraunin okkar samanstendur af. Fljótlega munum við setjast niður og athuga okkar gang. Ætlum við að halda þessu áfram í framhaldinu, eða gera eitthvað annað? Þetta er ritað í byrjun september og sumarið sama sem búið, veðurfar og náttúran að breytast.

Margir farfuglar flognir, laxinn orðinn leginn að stórum hluta. Sjóbirtingur að byrja að ganga,

gæsatíminn byrjaður og hreindýratíminn líka. Lesendur munu sjá hér að í fyrsta skipti er

í bland við annað efni um skotveiðar. Þannig verður þetta framvegis, en áherslur alltaf þó

breytilegar eftir því hvar vertíðin stendur hverju sinni.

Allt stefnir í sæmilegt laxveiðisumar, gott silungsveiðisumar, sjóbleikjuvertíð sem var sums

staðar góð en annars staðar mörkuð hnignun tegundarinnar. Óvíst enn með sjóbirtings-

vertíðina. Vonum þó það besta þar.Við óskum lesendum okkar og veiðimönnum öllum góðri

haustvertíð. Vonandi að hjól eigi eftir að væla og skot að hæfa.

Guðmundur Guðjónsson, ritstjóriHeimir Óskarsson, útlit og umbrot

Jón Eyfjörð Friðriksson, greinaskrif.

Það er ekki tilviljun að Sage flugustangirnar eru þær vinsælustu í úrvalsflokki flugustanga. Að margra mati eru flugustangirnar frá Sage þær bestu á markaðnum. Því mótmælum við ekki. Allar Sage flugustangir eru hannaðar og þróaðar af flugveiðimönnum og framleiddar í Seattle í Bandaríkjunum. Að kasta fyrir fisk og veiða með Sage er einstök upplifun. Allir fluguveiðimenn verða að eiga að minnsta kosti eina Sage stöng.

Allar Sage stangir eru með lífstíðarábyrgð frá framleiðanda!

VINSÆLASTA FLUGUSTÖNGIN. ÞAÐ ER EKKI TILVILJUN


“ONEtm” SERIES - Verð 109.990,-Hröð stöng. Kröftug hleðsla sem auðveldar lengdar og nákvæmnisköst.

Z-AXIS ROD SERIES - Verð 99.990,-Hröð stöng. Kröftug hleðsla sem auðveldar lengdar og nákvæmnisköst.

99 ROD SERIES - Verð 99.990,-Mið-hröð stöng. Djúp hleðsla. Sérhönnuð til að bera þungar flugur og túpur.

VXP ROD SERIES - Verð 74.990,-Mið-hröð stöng. Kraftmikil og fínleg stöng fyrir allar aðstæður.

FLIGHT ROD SERIES - Verð 59.990,-Mið-hröð stöng. Góð alhliða flugustöng.

VANTAGE ROD SERIES - Verð 39.990,-Mið-hröð stöng. Góð byrjendastöng á góðu verði.

“The ONE” er komin!BEST FRESHWATER ROD- International Dealer Show í New Orleans 2011

BEST SALTWATER ROD- International Dealer Show í New Orleans 2011

BEST ROD- Efftex 2011

FermingarBrúðkaupAfmæli

Árshátíðir FundirMóttökur

veisluþjónusta

Búðakór 1 • 203 Kópavogi • Sími 820 7085 • [email protected]

Lystaukandi veislur

6 Stiklað á Stóru Farið í máli og myndum yfir gang mála á veiðislóðum síðustu vikurnar.

10 Veiðistaðurinn Við kynnumst hér urr-iðasvæðinu í Laxá í Laxárdal í fylgd Ásgeirs Steingríms-sonar.

18 Veiðistaðurinn Varmá/Þorleifslækur er vanmetin veiðiá, aðeins steinsnar frá höfuðborgar-svæðinu.

24 Fluguboxið Valgarð Ragnarsson kann á sjóbirtinginn og hér sýnir hann okkur helstu stór-fiskafluguna sína.

28 Fluguboxið Það getur verið blátt áfram sorglegt hversu margar góðar flugur týnast og gleymast.

32 Fluguboxið Nils Folmer Jörgensen var iðinn við stórlaxa í sumar.

34 Viðtal Veiðislóð ræddi í sumar við Rick Rosenthal margverð-launaðan kvikmyndatöku-mann og Deirdre Brennan framleiðanda, um magnaða kvikmynd, Lost at Sea, sem þau eru að vinna um hver afdrif laxa verða í úthafinu.

44 Skotveiði Sumum getur þótt það frekar snúið að stíga sín fyrstu skref á skotveiði-brautinni.

48 Hreindýraveiðar Axel Eyfjörð Friðriksson rifjar upp fyrsta hreindýrið.....

51 Lífríkið Ólafur Karl Nielsen segir okkur eitt og annað um ástand rjúpnastofnsins.

52 Neoprenið góða Lárus Gunnsteinsson heldur áfram að fræða okkur um allt millli himins og jarðar um vöðlur, eðli þeirra, hirðingu og fleira. Núna er það neoprenið.

54 Ljósmyndun Ljósmyndagallerí mánaðar-ins er núna í höndum Svövu Bjarnadóttur og óhætt að segja að kvenleg sýn er á myndum hennar.

72 Strandveiði Þorsteinn Geirsson er að kortleggja strandveiðikosti á Íslandi og þeir eru bæði magnaðir og ótæmandi.

78 Útivst – ferðalög í óbyggðum Við ræddum við Pál Ásgeir Ásgeirsson höfund Hálend-ishandbókarinnar sem hefur nýlega verið endurútgefin.

86 Villibráðareldhúsið Við leituðum í smiðju Klúbbs matreiðslumeistara og fundum girnilegan silungarétt sem ugglaust mætti nota lax í einnig.

88 Veiðisagan Þuríður Björg Wiium veiddi stærsta laxinn í Hofsá.

92 Lífríkið Við kynnumst hinu marg-slungna rándýri minknum.

96 Einu sinni var Já, einu sinni voru hreindýr á Reykjanesskaganum. Í Einu sinni var, rifjum við upp nokkrar sögur af hreindýra-skyttum á Reykjanesinu.

100 Græjusíður Hér kennir margra grasa úr veiðibúðum þeim sem með okkur starfa.

efnið

stiklað á STÓRU

6 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2011

Laxveiðinni var afar misskipt í ágúst. Nokkrar ár á austan verðu landinu stefndu í metveiði, Svalbarðsá,

Breiðdalsá og Selá í Vopnafirði. Svalbarðsáin náði metinu áður en við fórum í loftið með þetta 4. tölublað. Á sama tíma var veiði sums staðar afar róleg. Og síðan var þetta allt þar á milli.

7

Nils Folmer Jörgensen var drjúgur í stórlöxunum í sumar og þessi 104 cm hængur úr Hafralónsá var hans þriðji yfir 100 cm í sumar.

flokkurstiklað á stóru

Helst voru það Dalaárnar og nokkrar á vestanverðu Norður-

landi sem voru slakar. Ekki laxlausar, langt frá því, en ekki að gefa

meðalveiði, hvað þá meira. Aðrar ár voru í þokkalegu til góðu lagi.

Sunnanlands gerðist allt mjög seint og það var ekki fyrr en í ágúst

að t.d. Rangárnar fóru almennilega í gang. Víðast voru ár seinar í

gang vegna vorkulda að talið er. Nú er haustið að ganga í garð og

september er mánuður sem hefur hrest upp á veiðitölur síðustu

árin að því síðasta undanskyldu, en í fyrra komu haustrigningar allt

of seint. Við sjáum hvað setur þetta árið og spyrjum að leikslokum.

Á silungsveiðisviðinu þá fjaraði rólega undan vatnaveiðinni

líkt og gerist gjarnan í ágústmánuði. Veiðivötn héldu þó ágætis

dampi og víða voru menn að fá fín skot þó að þetta væri að logn-

ast rólega útaf.

Sjóbleikjan var sums staðar afar liðfá, en annars staðar var meira

af henni. Alls staðar gekk hún mjög seint og að venju var köldu

vori og snemmsumri kennt um. Sjóbirtingsveiði virtist lofa góðu,

því fyrstu skotin í Vestur Skaftafellssýlu voru óvenjulega kröftug í

ágúst, hvað sem það leiðir af sér. Vestanlands var enn niðursveifla

í sjóbirtignsgöngum. En leyfum myndunum að tala sínu máli:

1 Björgvin Viðarsson, nefndur Krauni, með 25 punda hængtröll úr Laxá í Aðaldal, Nesveiðum. Mynd af www.svfr.is

2 Spænsk veiðikona með fallegan feng úr Norðlingafljóti. Mynd Jóhannes Sigmarsson.

3 Richard Crosby veiddi þennan tæplega 20 punda hæng í Svartabakka í Straumfjarðará.

4 Mögulega stærsti lax sumarsins til þessa, Gunnar Helgason með 107 cm 26 punda bolta úr Presthyl í Laxá í Aðaldal.

5 Sjóbirtingurinn kom víða í ágúst. Hér er Gunnar Óskarsson með óvænta hrúgu úr Fossálum. Mynd af www.svfk.is

6 Gréta Guðbrandsdóttir með fallegan rígvænan smálax úr Soginu. Mynd Kjartan Antonsson.

7 Þekktur bandarískur veiðimaður, John Teeney, með 101 cm tuttugu pundara úr Selá. Mynd frá Streng.


Veiðin í Veiðivötnum var góð, hér er sá stærsti, 12 punda úr Hraunvötnum. Mynd Bryndís Magnúsdóttir, fengin af veidivotn.is

Jóhann Hafnfjörð veiddi þennan glæsilega 20 punda lax í Víðidalsá.

1

2

54

3

6 7

11

Laxá í Laxárdal

Paradís á jörðuNeðri hluti hins heimsfræga urriðasvæðis Laxár í Suður

Þingeyjarsýslu er kennt við hinn ægifagra Laxárdal.

Þar er áin breið og mikil og með þungum, tiltölulega

jöfnum straumi. Gróðurfar er með ólíkindum og fuglalíf

fjölskrúðugt. Urriðinn sem byggir þennan hluta Laxár er

líklega sá stærsti að meðaltali sem finnst í ánni. Það er

því ekki að undra að Laxá í Laxárdal þyki vera paradís á

jörðu, séð með augum stangaveiðimanna.

Við tekur nú yfirferð yfir veiðistaði í Laxá

sem teljast til Laxárdals, en í dalnum er

áin mjög ólík í eðli sínu því sem menn

kynnast í Mývatnssveit. Fylgdarmaður

okkar í Laxárdal er Ásgeir Hermann

Steingrímsson trompetleikari og flugu-

veiðimaður með meiru. Hann hefur

áratuga reynslu af bökkum Laxár og er

leiðsögumaður við ána, jafnvígur á öll

svæði, á sumri hverju.

Ásgeir er að upplagi Húsvíkingur og

lesendur kunna ef til vill sumir að setja

Ásgeir í ákveðið samhengi þegar þess

er getið að hann á bróðir sem heitir

Birgir Steingrímsson og er magnaður

veiðimaður og leiðsögumaður á bökkum

Laxár einnig. Afi þeirra var alnafni Birgis

og var Birgir eldri einn af stofnendum

Húsavíkurdeildar Laxárfélagsins ásamt

þeim bræðrum Benedikt og Snorra

Jónssonum. En það er saga sem tilheyrir

annarri öld og öðru tölublaði. Tilheyrir

sérstakri bók ef út í það er farið, en það er

önnur…..

Ásgeir vill fara með okkur niður vestur-

bakka Laxár fyrst og síðan eystri bakk-

ann. Hann getur þess að umræða sé

í gangi að fella Hamarssvæðið inn í

Laxárdal og landfræðilega sé það skyn-

samlegt, hvað svo sem verður.

En áður en yfirreiðin hefst tekur Ásgeir

fram að hann muni ekki nefna alla veiði-

staði, aðeins þá sem skipta máli og öllum

sé hollt að athuga sinn gang þegar farið

er með Laxá á þessum slóðum, að urriði

getur verið nánast hvar sem er og sjálfur

veiði hann mest orðið í Laxá með þeim

hætti að rölta bara bakkana og veiða

nærri landi. Og ætli menn að vaða, kasta

þá fyrst yfir svæðið þar sem vaða skal og

alls ekki að vaða sérlega langt. Góð regla

veiðistaðurinn

1

2


13

Laxá í Laxárdal

sé að þegar maður er kominn í ríflega

miðjan legg, hvað þá upp undir hné, þá

er von á fiski. “Sjálfur veiði ég mest orðið

á þurrflugur og veð lítið. Þurrfluguveiði

hefur mjög sótt á í Laxárdal, en það er

einnig fengsælt að nota straumflugur og

andstreymisveiddar púpur. Allt fer þetta

eftir aðstæðum hverju sinni og menn

verða að finna sjálfir út hvað hentar best.

Þá vil ég nefna það, að það er afar erfitt

fyrir ókunnuga að koma til veiða í Laxár-

dal án þess að njóta fulltingis kunnugra.

Það getur algerlega skipt sköpum og ég

þekki fjölda dæma um að jafnvel vanir

menn hafa komið, ætlað að finna út úr

þessu sjálfir og farið heim með öngulinn

í óæðri endanum.”

Efst eru Ljótsstaðir. Þar er efst Æsufit þar

sem veiðist í svokölluðum svifum með

bökkum. Áin er frekar stríð á þessum

slóðum. Næstur er Varastaðahólmi, afar

sterkur veiðistaður og fornfrægur að

sögn Ásgeirs. Er veitt “norður úr honum”

eftir að vaðið hefur verið frá bílastæðinu,

út í efra hornið. Þar fyrir neðan kemur

klasi veiðistaða sem gjarnan eru nefndir

undir einu nafni, Ljótsstaðabakkar. Á

þessum kafla er talað um Hvíthólspoll,

Garðspoll, Kofastreng og Ljótsstaðaeyri.

“Þetta eru allt góðir staðir og best að

veiða frá bakkanum. Áin er illvæð þarna

og fiskur nærri landi á löngu svæði,”

segir Ásgeir.

Áin er síðan áfram stríð þar til hún

kemur að Beygjunni sem er einn af

“gömlu fornfrægu veiðistöðunum,” eins

og Ásgeir segir. Hann segir að Stefán

heitinn Jónsson fréttamaður, sem þekkti

svæðið eins og handarbökin á sér, hafi

sagt um Beygjuna að það væri dauft í

ánni ef ekki væri lífsmark þar. Þarna er

vaðið aðeins út, en ekki of langt”. Þarna

fyrir neðan er brot á ánni og þar er staður

sem heitir Nauteyri, “fallegur staður og

gjöfull” að mati Ásgeirs og er veitt bæði

ofan og neðan við brotið.

Þar fyrir neðan er Ferjuflói og gefur

nafnið til kynna að áin sé hér að breyta

aðeins um eðli. Hún er ekki eins stríð,

straumur er hægari og jafnari og áin

breikkar mikið. Ferjuflói er einn af stóru

veiðistöðunum í Laxárdal og veiðist þar

“bakka á milli” eins og Ásgeir orðar það.

Á veiðistöðum eins og Ferjuflóa þurfa

veiðimenn tíðum að finna hvernig þeir

best geta lifað í sátt og samlyndi því á

slíkum stöðum er einnig veitt frá önd-

verðum bakka og hér er talsvert vaðið.

Miðlínuregla er aldrei annað en viðmið,

því miklu frekar er miðað við miðlínu

megináls, sem getur legið mun nær öðru

landinu heldur en hinu og svo geta verið

fleiri álar.

Ferjuflói er samfellt veiðisvæði eina

tvo kílómetra og er talað um veiði-

staðina Hagakíl, Háahraun, Sláttu, Flúðir,

Merkivík, Jóelsbakka, Grjótbakka og svo

endar flóinn í Djúpadrætti sem er ein-

hver frægasti og besti veiðistaðurinn í

Laxárdal. Þá er þetta svæði allt annálað

stórfiskasvæði. Þar niður af eru Þverár-

hólmar og Pollnesáll, sem Ásgeir segir

“óskaplega fallegan”, en að sama skapi

viðkvæman veiðistað, kannski vegna

þess að þar er skjól fyrir norðanáttinni

sem er svo oft blásandi um Laxárdal.

Það var í Merkivík sem Ásgeir setti í sama

urriðann með klukkustundar millibili.

Þetta var fallegur um það bil 4 punda fisk-

ur sem tók fyrst MME en náði að krækja

taumnum í grjót og slíta eftir nokkrar

góðar rokur. Ásgeir fór síðan niður með

á og reyndi eitthvað fyrir sér, en var

kominn í Merkivíkina aftur klukkustundu


veiðistaðurinn

síðar og setti þá í sama fiskinn á Hopper

þurrflugu. Ekki var um að villast, MME

paddan var í öðru kjaftvikinu með taum-

stubb, Hopperinn í hinu.

Ljótsstaðaveiðum lýkur svo með

Slæðunni sem er enn einn stórveiði-

staðurinn, “einn af þessum fornfrægu og

veiðist þar bakka á milli.”

Nú taka við Halldórsstaðaveiðar. Þar er

fyrst um það bil kilómeters langur kafli

þar sem áin rennur fremur hröð og

býður ekki upp á stóra veiðistaði. Helst

að fiskar fáist á stangli í litlum holum

og gjótum, en fáir stunda það því neðar

taka við frægir veiðistaðir. Á þeim kafla

hefur áin hægt aftur á sér, en veiði-

svæðið byrjar um það bil á móts við Hall-

dórsstaðabæinn. Þar er veiðistaðurinn

Slátta og byrjar þar um kilometers langt

veiðisvæði sem nær niður fyrir Hall-

dórsstaðahólma. Á því svæði er talað um

m.a. Nautatanga og Sauðatanga. Þetta er

öflugt veiðisvæði og fást oft stórir fiskar

á þessum slóðum.

Birningsstaðaveiðar taka nú við og þar

er hinn fornfrægi Birningsstaðaflói, en

þar er áin hvað breiðust í öllum dalnum,

hátt í 200 metrar að mati Ásgeirs. Eins

og títt er um hina stóru staði Laxárdals,

þá er reynt að afmarka bakkahluta með

nafngiftum. Þannig er talað um Ytra-

Vað, Ullarnef og fleiri nöfn, uns áin smá

þrengist aftur og fellur í Sogið, sem er

djúpur og mikill veiðistaður skammt frá

veiðihúsinu að Rauðhólum.

Hér staldraði Ásgeir við til að lauma með

einni merkilegri veiðisögu. Ásgeir hefur

orðið: “Þessi saga byrjar eiginlega við

Steinbogaey á veiðisvæðinu í Mývatns-

sveit, en þar höfðum við Gunnlaugur

Kristjánsson verið að veiðum daginn

áður. Veiðin þann daginn er ekki í frásög-

ur færandi en dagurinn minnistæðastur

fyrir þær sakir að Gunnlaugur tapaði þar

tveimur fluguboxum. Hann áttaði sig

ekki á því hvar hann hefði glatað þeim og

við leituðum talsvert en án árangurs.

En daginn eftir vorum við sem sagt

komnir á Birningsstaðasvæðið, Þarna

henti það mig að setja í tvo fiska í einu.

Lítill urriði tók fluguna og ég gerði þá það

sem ég geri stundum til að losna við titti,

að ég gaf allt slakt. Vonaði að það myndi

losna úr þeim litla, en þess í stað synti

hann með lykkju yfir hausinn á mun

stærri fiski og var glíman við hann hörð.

Sá ég fljótlega að litli urriðinn lá þvert

á hausinn á þeim stóra og hafði hann

sig lítt í frammi. Um síðir losnaði stóri

urriðinn úr snörunni, en í land kom litli

titturinn, allur kraminn og steindauður.

En á meðan á þessu stóð var Gunnlaug-

ur úti í flóanum að kasta. Allt í einu sér

hann eitthvað fljóta upp að löppunum

á sér, beygir sig niður og tekur það upp.

Var þetta þá ekki annað fluguboxana

sem hann týndi upp í Mývatnssveitinni

næstum því sólarhring áður. Búið að

reka alla þessa kílómetra niður ána og

síðan upp að fótunum á eigandanum 23

klukkustundum eftir að hann uppgötv-

aði að boxið væri horfið úr vasanum!

En við erum komin að Soginu, sem er

einn af “þessum stóru og mögnuðu”

veiðistöðum í Laxárdal. Hér er brú yfir

ána og er Sogið ofan hennar, í þrenging-

unni. Algengt er að menn veiði þennan

stað með hröðum og öflugum sökkbún-

aði, enda er straumur hér mikill svo og

dýpi og því mikilsvert að koma flugunni

hratt niður áður en hún nær að slá upp

að landi eftir hvert kast.

Gore-tex gerir gæfumuninn.

Gore-tex öndunarfilman

ber höfuð og herðar yfir

aðrar öndunarfilmur bæði

hvað varðar vatnsheldni og

útöndun.

Simms notar Gore-tex Per-

formance-Shell og Gore-tex

Pro-Shell í vöðlur og jakka.

Engar málamiðlanir. Simms

er málið

ÞÚ FÆRÐ SIMMS EINNIGHJÁ VEIÐIMANNINUM


ALLIR VEIÐIMENN ÞEKKJA SIMMS GÆÐI!

Veiðibúð allra landsmanna á netinu. veidimadurinn.is

1


2 3

4

17

Laxá í Laxárdal

Neðan brúar eru fyrst nokkrir minni

háttar veiðistaðir eins og Laugarhvamm-

ar og Bæjarpollur, en fæstir staldra við

þar heldur fara beint í Árgilsstaðaflóa

sem er síðasti “stóri” veiðistaðurinn. Og

mjög góður. Neðan hans eru staðir og

síðan uppistöðulónið sjálft. Sumir veiða

þar og þar er vissulega veiðivon.

En nú höldum við aftur upp með á, Ás-

geir ætlar að segja okkur frá veiðistöðum

frá austurbakkanum.

Fyrst eru veiðistaðir frá jörðum Hóla og

Árhóla. Þetta er norðan við Varastaða-

hólma sem áður var nefndur. Hér segir

Ásgeir að veiðistaðir séu víða, en svæðið

sé erfitt og lítið veitt sökum hrauns og

skóglendis. Gegnt Beygjunni sem áður

var nefnd er hins vegar vænlegur staður,

Húsapollar. Þá er komið að Ferjuflóa

hinum sama og áður var nefndur og er

veiddur frá eystri bakka ekki síður en

þeim vestari. Á móti Hagakíl á öndverð-

um bakka er Nestá, fallegur stórfiska-

staður en þar er erfitt að vaða. Hér niður

af er áin hraðari og lakari til veiða heldur

en vesturbakkinn, utan að Pollahvammar

á móts við Jóelsbakka er líklegur. Endar

síðan flóinn í Djúpadrætti eins og frá var

greint í umfjöllun um vesturbakkann.

Djúpidráttur er einnig sterkur og stór

veiðistaður að austan og þar eru afmark-

aðir blettir með nöfnunum Bárnavík og

Ysti Bakki, en það svæði nær samfellt að

Merkjahólma, en þar eru landamerki. Á

þessum slóðum er bæði veitt frá landi

og einnig vaðið aðeins út. Algengt er að

hér sé var fyrir vindi, uppitökur og þurr-

flugumöguleikar.

Nú erum við komin í umráðasvæði

Árhvamms og Kasthvamms og fyrsti

veiðistaður þar frá austurbakka er

Slæðan, hin sama og áður var getið, stór

og mikill veiðistaður landa á milli. Þaðan

rennur áin síðan fremur hröð og ekki

eru eiginlegir veiðistaðir fyrr en komið

er að Geitanefi sem er um það bil á móts

við Sláttu og Halldórsstaðahólma sem

áður var getið í landi Halldórsstaða. Þetta

er mjög stór og lygn veiðistaður sem er

samfelldur allt ofan í Strákál, sem eru

einhverjir 3-400 metrar. Því næst fellur

þetta allt saman við Birningsstaðaflóa

sem áður var getið og er veiddur bakka á

milli. Frá austurlandinu eru nöfn eins og

Bakkahorn á móts við Ytra-Vað, Álftanef

á móts við Ullarnefi og síðan endar þetta

ofan í Sogi líkt og við hinn bakkann og

er Sogið einnig drjúggóður veiðistaður

frá austurlandinu. Gildir það sama hérna

megin og hinu megin, að sökkva flug-

unni hratt og vel.

Neðan við brú er Rauðhólakvísl um það

bil 200 metra frá veginum og ágætur

veiðistaður sem fáir reyna. Þarna er

auðveitt og neðar eru einnig prýðis-

góðir veiðistaðir á borð við Heygarðsnes,

Kerlingarbakka og Mangapoll. Loks er

komið í Árgilsstaðaflóa sem áður var

getið. Hann er mikill veiðistaður hérna

megin ekki síður en hinu megin, en

neðst á honum er Hellan. Þar þrengist

áin nokkuð og er þar hraunhella mikil

í botni. Þar sem hellan byrjar er góður

veiðistaður , en neðan við Árgilsstaðaflóa

eru lítt reyndir veiðistaðir eins og Prest-

hólmi og Presthólmakvísl og loks lónið

sem einstaka veiðimaður hefur dálæti á

og býður vissulega upp á veiðivon.

Lýkur þá lýsingu Ásgeirs Steingríms-

sonar á helstu veiðistöðum Laxárdals.

1 Ásgeir með‘ann á.

2 Að mörgu leyti dæmigerð mynd fyrir Laxárdalinn.

3 Glæsilegur urriði hjá Ásgeiri..

4 Um að gera að æfa sig á trompettið, enda góður hljómburður í hrauninu.


Varmá/Þorleifslækur er lítil bergvatnsá sem rennur um Ölfusið niður í Ölfusá skammt ofan við Hraunssand. Varmá á sér langa sögu sem mengað og rislítið veiðivatn og fékk gjarnan viðurnefni eins og Þarmá með skírskotun til ólesturs í klóakmálum Hvergerðinga, en áin rennur einmitt í gegn um þorpið. Þar hafa og orðið mengunarslys, logsjóðandi vatni hleypt einu sinni frá ullarþvottastöð, klórslysið fræga þegar gríðarlegt magn af klór lak í ána frá sundlauginni í Hveragerði og síðan var lengi eftirlitslítið fiskeldi á bökkum árinnar neðan við Þjóðveg 1. En einhvern vegin rakst áin í gegnum þetta allt saman og í raun er hér um stórmerkilega veiðiá að ræða. Og afar gjöfula.

veiðistaðurinn

Varmá/Þorleifslækur

Ómissandi valkostur

19


Áin kemur upp í Hengladölunum og

tínast til nokkrar sprænur. Fiskur kemst

alla leið til þeirra þar sem þær húrra úr

jarðhitadölunum þar efra. Þar lengst

upp frá, nokkru ofan við bílastæðið

þar sem lengst verður ekið upp dalinn,

veiddi góðkunningi okkar eitt sinn 6

punda birting með því að andstreymis-

veiða púpu. Rétt þar fyrir neðan er

fall egur ármótahylur þar sem tveir lækir

mætast. Mikið af smáurriða þar, en líka

möguleiki á birtingi.

Þar neðan við eru bæði golfvöllur og

skeiðvöllur og eðli málsins samkvæmt

er áin þá farin að renna um sléttlendi.

Þarna hlykkjast áin og víða eru vænlegir

hyljir og strengir. Þeir heita alls ekki allir

einhverjum nöfnum, einn þeirra heitir

þó því einkennilega nafni Einkahylur.

Vitum við um fleiri en eitt dæmi þess

að menn hafa sleppt honum af því að

þeir héldu að hann væri í einkaeign!

Einkahylur er fallegur hylur þar sem

fiskur er sagður taka best upp af og út

af gamla brúarstólpanum. Rétt neðan

við Einkahyl kvíslast áin og þar sem þær

pota sér saman aftur er fallegur hylur

sem heldur fiski í góðu vatni. Út af gras-

totu neðarlega er best að setja í fisk.

Hér neðan við fer áin ofan í grunnt

gil sem nær alveg niður undir þorpið.

Efst í því er fossinn Baula og þar segja

kunnugir að talsvert geti legið af fiski.

Það er erfitt að veiða Baulu í miklu

vatni, betra í minna vatni og þar hafa

menn bæði verið fyrir ofan og skautað


Ómissandi valkostur


veiðistaðurinn

flugum, eða staðið neðan við hylinn

og veitt andstreymis. Síðan eru smá-

strengir niður undir brú við efri kant

gistiheimilisins Frost og Funa. Neðan

við göngubrúna er fallegur strengur

með hyl. Þar getur fiskur víða verið

og sérstaklega við stein réttneðan við

miðjan streng. Næst er góður staður,

í góðu vatni, sem er nánast hægt að

kasta í úr heita pottinum á gistihúsinu.

Þar fyrir neðan er komið niður að stíflu

og rétt ofan hennar er einn afar fallegur

veiðistaður sem heitir Funi, með skír-

skotun til hvissandi hvera í árfjörunni

og klettaveggjunum að austan. Er mjög

sérstakt að standa þarna og kasta með

þetta stöðuga hviss í eyrunum og klett-

arnir allir ljósskellóttir vegna jarðhitans

og efnasamsetninga af völdum hans.

En þarna er ljómandi falleg breiða sem

fiskur leggst gjarnan á eftir að hafa farið

„upp“ stífluna.

Hvers vegna „upp“ stífluna? Jú, það er

vegna þess að fiskurinn gerir einmitt

það. Þetta er 3-4 metra hár stífluveggur,

nánast snarbrattur og enginn fiskvegur.

Áin safnast í uppistöðu fyrir ofan og

húrrar niður yfir stíflubrúnina. Lítið ef

vatn er lítið, en mikill kraftur og mikið

vatn þegar rignt hefur hressilega. Og

þótt ótrúlegt megi virðast, þá kemst

birtingurinn upp þennan straumþunga

þverhnípta vegg. Það er þvílík upplifun

að horfa á það sjónarspil, að það kallar

fram gæsahúð áhorfenda. Krafturinn

og djöfulgangurinn þegar birtingarnir,

stórir sem smáir, láta sig vaða upp úr

strengpottum undir veggnum, smella í

flauminn og reyna að taka til sporðsins.

Orðið „túrbó“ fær nýja merkingu að

horfa upp á slíkt! Margir fljúga til baka,

en þeir reyna alltaf aftur. Og aftur og

aftur, þangað til þeir komast upp. Þar

sem áin byrjar að breikka út í uppi-

stöðuna, leggjast þeir meðfram kletti og

tökur þar geta verið æsilegar, ef menn

fylgja flugunni og sjá birtingana þjóta

útúr skugganum og hremma agnið

með látum á frekar grunnuvatni.

Neðan við stífluna og Funa rennur áin

í mörgum smáum strengjum niður í

þorpið og það er veiðivon þar hér og þar

í góðu vatni. A.m.k. einn ágætur hylur

þar sem heldur fiski, en síðan er það

fossinn sem allir Hvergerðingar þekkja

og er mikill fiskipottur. Þar safnast

oftast fljótlega mikið af fiski og getur

verið sjónarspil að horfa þar ofan í, því

margir eru verulega stórir. Menn reyna

að standa fyrir ofan og neðan, en flugan

fær sjaldnast gott rennsli og þetta er

einn af þeim stöðum þar sem menn

geta stðið út í eitt án þess að fá högg

þrátt fyrir að allt sé morandi af birtingi.

Einstaka maður hefur komist upp á

lagið og veitt vel, en svo koma þessi

Einar Falur Ingólfsson með einn af þessum risaurriðum sem áin er fræg fyrir. Mynd gg.

21


óvæntu skot þar sem menn kannski átt-

uðu sig ekki almennilega á því hvað það

var sem þeir gerðu, og gerði gæfumun-

inn! Yfirleitt hefur Fossinn því gefið á

heildina litið vel í lok hverrar vertíðar.

Það eru smástrengir frá Fossinum og

niður að þjóðvegarbrú, en neðan brúar

taka við stórveiðistaðir. Þar erum við

líka komin á það svæði sem leyft er að

veiða á vorin. Ofan brúar er lokað þar til

komið er fram á sumar.

Fyrst er að nefna sannkallaðan Hornhyl

niður með bergi skammt neðan vegar.

Þar er oft fiskur, en lítið reynt vegna

nálægðar hinna frægu Stöðvarhylja.

Það eru síðan strengir á leiðinni til

fyrirheitna landsins, en flestir flýta sér

hratt þangað. Fyrst er Stöðvarhylur, þétt

undan stöðinni og í framhaldi Stöðvar-

breiða sem er nokkuð löng og endar

með broti.

Hér veiða menn aðallega á vorin og

þá bæði birtinga á leið niður og síðan

staðbundna urriða sem sumir hverjir

eru svo stórir að það er næstum grín. Á

hverju vori veiðast all nokkrir 10 til jah,

16-18 punda. Eflaust eru menn eitthvað

að setja í sömu fiskana því öllum fiski

skal sleppt í ánni, en það breytir því ekki

að tilvist þessara ógnarmiklu fiska gerir

þetta svæði frekar heillandi þó svo að

mörgum þyki lítil reisn yfir veiðistöð-

unum sem slíkum vegna nálægðar

stöðvarinnar. Og það er einmitt stöðin

sem laðar þessi tröll að og gerir þeim

kleift að stækka og fitna jafn mikið og

raun ber vitni. Þetta er sama fyrirbærið

og í Minnivallalæk, urriðinn kemst

þarna í fóðurafganga í frárennslinu og

kýlir vömbina. Einn helsti tökustaður-

inn er eimitt á Stöðvarbreiðu, beint

niður af frárennslisrörinu!

Neðan við Stöðvarsvæðið er víða veiði-

legt. Stuttur gangur er að göngubrúm

þar sem miklir pottar eru fyrir neðan.

Veiðivon þar góð og síðan er þekkt að

menn fara niður með öllum bökkum og

geta rekið í fisk hvar sem er. Kunnugir

segja meira að segja sérstakan bleikj-

ustofn í Grímslæk sem kemur í ána

lengst niður á sléttlendinu.

En Varmá/Þorleifslækur, sérstaklega

neðan þjóðvegar er einnig þekkt

fyrir stærri kokteila. Þar veiddist árlega

slangur af regnbogasilungi, sem eflaust

hefur sloppið frá fiskeldinu. Sumt af

þessum regnboga gekk til sjávar og

Ísland átti allt í einu sinn eigin „steal-

head“stofn. Ólafur sérstakur saksóknari

veiddi þann stærsta sem var góð 14

pund ef við munum rétt. Þessum fiski

hefur hins vegar fækkað mikið og sést

nú lítið. Þá er þarna að koma og fara

Stefán Kristjánsson með eina af risableikjunum sem finnast í ánni. Mynd Stefán Sigurðsson.


veiðistaðurinn

torfa af risavöxnum bleikjum sem al-

mennt er talið að séu afkomendur eld-

isfiska sem einnig sluppu frá stöðinni!

Sumar af þessum bleikjum hafa verið

yfir 10 pund. Heyrst hefur af fiskum

allt að 14 pundum. Þegar menn voru

að setja í þessi kvikindi með léttum

græjum voru þeir dregnir upp og niður

alla á. Þá er þarna flundra, komin langt

frá sjó. Eitt sinn óð skrásetjari þessa

texta yfir brotið neðst á Stöðvarbreiðu

og botninn fór bara allur af stað! Tugir

af smákolum þar á ferð.

Loks eru nokkrir laxar í þessari á og

þeir ganga í það minnsta inn að fossi

og líklega lengra. Fiskifræðingar hafa

fundið þau hraðvöxnustu laxaseiði

sem fundist hafa á Íslandi rétt neðan

við heitan læk sem kemur út í Varmá

ofarlega í byggðinni. Seiðin voru að ná

sjógönguþroska á ríflega einu ári og

er vafalaust að jarðhitinn hefur valdið

því hversu skilyrði fyrir þessi seiði eru

góð. Fyrrum fór orð af meiri laxgengd í

ánni, a.m.k. sum sumur og eitt sumarið,

fyrir einhverjum áratugum, veiddust

tveir laxar í ánni sem voru vel yfir 20

pundum. Sá stærri 26 pund! Slíkt er nú

varla til lengur, en teljarinn sem settur

var neðarlega í ána eftir klórslysið fyrir

þremur árum hefur mælt allt að 90 cm

langa göngufiska á leið upp ána. Líklega

trúa því flestir að þar séu eldgamlir

sjóbirtingar á ferð.

Af þessari umfjöllun má ráða að Varmá/

Þorleifslækurer um margt merkileg og

sérstök á. Frá sjónarhóli veiðimanna á

höfuðborgarsvæðinu þá er það frábært

að geta skroppið í góða veiði í straum-

vatni á innan við hálftíma. Og oft og

iðulega með litlum fyrirvara.

Varmá er gjöful og spennandi, ef menn

geta horft fram hjá nálægðinni við

byggðina í Hveragerði. Enn fremur ef

menn geta horft fram hjá því að flugan

er eina leyfilega agnið og skylt er að

sleppa öllum fiski aftur í ána.

Varmá er gríðarlega fjölbreytt, lengst

niður frá nánast langur skurður, síðan

hyljir á sléttlendi er ofar dregur, m.a.

hinn frægi og umtalaði Stöðvarhylur

ásamt Stöðvarbreiðu, síðan er gil með

hinum fallega Reykjafossi í miðju þorp-

inu og síðan kyngimagnað gil við og

upp af Frosti og Funa...loks sléttlendi aft-

ur með fallegum bakkahyljum. Þar upp

frá eru mikilvægar hrygningarstöðvar

sjóbirtingsins og þær munu hafa stuðlað

að því að tjónið af klórslysinu varð ekki

verra og meira en raun bar vitni, slysið

varð í vetrarbyrjun þegar allur sá fiskur

sem hrygnir þar efra var kominn upp

eftir og lenti því ekki í klórnum.

Varmá/Þorleifslækur er ómissandi val-

kostur fyrir stangaveiðimenn á suðvest-

anverðu landinu. Þangað er hægt að

skreppa dagstund, oft með litlum fyrir-

vara alveg frá apríl og fram í október.

Það er alltaf eitthvað að gerast, alltaf von

á einhverju spennandi og skemmitlegu.

fluguboxið

Sjóbirtingstíminn fer í hönd

Stórveiðimaður segir frá leynivopninu sínuNú fer sjóbirtingstíminn í hönd og þá gleðjast margir. Margir stangaveiðimenn hafa uppgötvað að sjóbirtings-veiðar gefa laxveiði lítið eftir þótt síður sé, fiskurinn er síst ómerkilegri og fyrir utan jú, að það er algengt að veiði-menn séu með hærri meðalþyngd úr sjóbirtingstúrnum heldur en úr laxveiðiturum sumarsins. Þá er birtingurinn dyntóttur og skemmtilegur og ef það má hirða eitthvað til að taka heim þá er hann ekki síðri til neyslu en lax eða bleikja. Flestir sem reynt hafa, þykir skemmtilegast að taka birtinginn á flugu og sums staðar er annað agn beinlínis óheimilt. Þær eru ýmsar sjóbirtingsflugurnar og í eðli sínu eru þær flestar ólíkar laxaflugunum þó að fiskarnir séu náskyldir. Margar eru vel þekktar, en okkur langaði til að kynnast einhverju nýju og heyrðum því í hörðum sjóbirt-ingsmanni að nafni Valgarð Ragnarsson.

Valgarð er leigutaki Húseyjarkvíslar í

Skagafirði og í þá á gengur margur stór

sjóbirtingurinn. Valli leiðsegir einnig

veiðimönnum víða um land og reynir

að veiða eins mikið sjálfur og frekast

er kostur. Þeir sem horft hafa á mann-

inn að veiðum velkjast ekki í vafa um

tvennt: 1)Hann er með veiðidellu...og 2)

Hann kann að veiða. Hann féllst á sýna

okkur þá flugu sem hann hefur veitt

nánast alla sína stærstu sjóbirtinga á.

25

Hún er búin að vera til í „10 til 15 ár“ og

er mikið notuð af ákveðnum vinahópi,

en ekki sérlega mikið þar fyrir utan.

„Hún er eftir Ingó bakara, eða Ingólf

Davíð Sigurðsson og við höfum alltaf

bara bókað á Zonker sem er skírskotun

til efnis í flugunni. Ég ætla bara að taka

mig til núna og skýra fluguna form-

lega Gollann fyrst að við erum að fjalla

um hana svona opinberlega. Þetta er

mögnuð fluga sem við notum ýmist

sem eins til tveggja tommu brasstúpu

eða sem straumflugu með keiluhaus,

oftast númer 2 og 4. Við notum í hana

Crystal Chanel, oftast svart og rautt,

en líka stundum silfur. Zonkerinn er

svart kanínuskinn, stélið grænt. Síðan

erum við með gular eða hvítar gúmmí-

lappir. Ég las einhvers staðar að þessar

gúmmílappir gæfu frá sér einhver

hljóð. Ekki veit ég nánar um það, en

hitt er að þær gæða fluguna talsverðu

lífi í vatninu. Aðferðarfræðin er ekki

flókin.Ég veiði mjög djúpt, oftast með

10-300. Kasta þvert, menda og flugan

sekkur hratt, jafnvel alveg niður á botn

og þegar rekið er um það bil hálfnað

byrja ég að strippa og strippa hratt. Hún

skýst þá til baka rétt yfir botninum.

Birtingurinn liggur oftast djúpt á vorin

og haustin og það þarf að sækja niður til

hans. Þetta svínvirkar og á þessa flugu

hef ég veitt nánast alla mína stærstu

sjóbirtinga, bæði í Húseyjarkvísl og

einnig Tungufljóti þar sem ég veiði líka

mikið. Þetta eru að vísu stórar ár og víða

sandbotn þar sem maður er með þessa

aðferð. Smærri vatnsföll myndu kalla

á hægari sökkhraða og svo verður líka

alltaf að taka mið af botnlaginu. Ef það

eru festur þá þarf að hafa þær í huga og

veiða eftir því.“

Hvað meinar Valli þegar hann talar um sína stærstu birtinga?„Sá stærsti í Tungufljótinu kom eitt

vorið fyrir nokkrum árum. Setti í hann

við brúna yfir Fljótið. Hann var 96 cm

og þó að um vorfisk væri að ræða þá

var hann vel þykkur og eflaust vel yfir

20 pundum. Stærsti birtingurinn í

Húseyjarkvísl var 89 cm, sílspikaður

geldfiskur. Þá hef ég veitt fullt af 70 til

80-plús sentimetra fiskum í báðum

ánum og þá stærstu nánast alla á Goll-

fluguboxið Gollinn

ann. Margir af þeim hafa verið geld-

fiskar og finnst manni það með miklum

ólíkindum hvað þeir eru stórir án þess

að vera kynþroska. Manni hefur dottið í

hug að þetta sé kannski eins og í Þing-

vallavatni, að þessir stóru urriðar sleppi

jafnvel úr hrygningu til að hvíla sig og

næra sig. Það er jú mótsagnakennt að

landa kannski 89 cm geldfiski og síðan

rétt á eftir 3 punda sláp!

Ég nota líka talsvert þessar þekktu

sjóbirtingsflugur, Black Ghost, Flæðar-

mús og síðan bæði svartan og appels-

ínugulan Nobbler. Set þær líka ýmist á

brasstúpur eða straumfluguöngla með

keilu. En ég hnýti þær allar með blý-

eða tungstenaugum til að kýla þær hratt

niður,“ segir Valgarður Ragnarsson.

26 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • maí 2011

Join the CULT

Hrygnan ehf.Síðumúla 37Sími: 581-2121

www.hrygnan.is

flokkur

Blue Charm

Yfirburðafluga sem er varla notuð lengur

fluguboxið

Fyrir ekkert allt of mörgum árum síðan var laxafluga ein nánast alltaf í

efsta sætinu yfir gjöfulustu flugurnar. Ár eftir ár, sama hvaða á um var

rætt. Alltaf sat þessi fluga efst. Nú til dags er hún varla notuð. Sést varla í

veiðibókum og kúrir nú orðið helst í einhverjum eldri boxum veiðimanna

sem sjaldnast koma upp úr töskunum. Þetta er Blue Charm sem svo

sannarlega má muna sinn fífil fegri, en er án nokkurs vafa alveg jafn góð

fluga í dag og hún var í gær!

Þarna sátu þær einráðar, Blue Charm

efst, Black Doctor alltaf skammt undan.

Svo voru Thunder and Lightning, Hairy

Mary, Sweep og öll þessi kunnuglegu

nöfn. Það komu tískuflugur, Mudd-

lerar, hárflugur og menn fóru að hitsa.

En Blue Charm hélt alltaf sínu. En

síðan fóru tímar að breytast. Frances

kom fram á sjónarsviðið. Síðan hafa

komið í einhvers konar röð, Snælda,

Sunray, hitstúpur og allar þessar flugur

eru í mýmörgum litar- og útfærsluaf-

brigðum. Þær fljóta, sökkva, sökkva hratt

eða skauta í yfirborðinu. Síðan er heill

her af smáum flugum á þríkrókum sem

ætlaðir eru til að veiða á strippi og í litlu

og viðkvæmu vatni. Það er varla tími

lengur til að hugsa aftur til gömlu góðu

daganna og leyfa Blue Charm að fara

eins og nokkrar bunur yfir hyl.

Blue Charm er sannarlega ein af gömlu

djásnunum. Í Flugubók Jóns Inga

Ágústssonar frá árinu 1997 stendur

þetta: „Var hönnuð um miðja 18 öldina

og er án vafa ein vinsælasta laxafluga

veraldar. Hefur verið notuð hérlendis

frá upphafi fluguveiði og var gjarnan

fengsælust. Hún er enn yfirleitt á blaði

yfir gjöfulustu flugurnar í fjölmörgum

ám. Önnur útfærsla er til af Blue Charm

eftir George M.Kelson, en hún er með

vínrauðu silki (flos) í búk og svartri

Berlínarull um hausinn.“

Ekki eru þó allir sáttir við þessa sögu-

skýringu, því í Laxaflugubók Lárusar

Karls Ingasonar sem kom út árið 2007

stendur að flugan sé ein af hinum klass-

ísku gömlu ensku flugum. Og að talið sé

að hún hafi verið hönnuð fyrst á 15. öld



af Colin Simpson sem var atvinnuhnýt-

ari sem lærði handbrögðin hjá föður

sínum Alex Simpson.

En hvað um það, vinsæl var hún og

gjöful með afbrigðum. Og kannski

einmitt vegna þess að hún hefur þetta

látlausa og einfalda yfirbragð sem ein-

kennir svo margar afburðagóðar flugur.

Í bók Lárusar Karls er mikil lofrolla um

fluguna frá Þórarni Sigþórssyni sem allir

laxveiðimenn á Íslandi þekkja. Hann

er einn fengsælasti laxveiðimaður hér

á landi sem enn dregur andann og vel

má vera að enginn núlifandi veiðikappi

hafi landað jafn mörgum löxum um

daganna. Þórarinn var þó lengst af best

þekktur fyrir leikni sína við maðkveiðar,

en flugan flaut alltaf með og með ár-

unum færði hann sig meira yfir í flugu-

veiði. Og þá fékk Blue Charm þennan

líka háa sess. Þórarinn segir: „Ef ég

mætti velja aðeins eina flugu til að taka

með mér í laxveiðiferð, þá stæði valið á

milli Blue Charm og rauðrar eða svartrar

Frances. Ég veiddi í mörg ár á besta tím-

anum í Norðurá með vini mínum Ing-

ólfi Ásgeirssyni. Við veiddum feiknalega

vel og flesta laxana á Blue Charm. Hún

virkar einmitt best um hásumarið, eða

a.m.k. gildir það um Suðvesturlandið.

Mín stærsta stund með Blue Charm kom

þó í Selá í Vopnafirði við hyl sem heitir

Krókur. Þar horfði ég upp á röð eftir röð

af stórlöxum sem litu ekki við neinu. En

þegar ég kastaði á þá long tail afbrigði

af Blue Charm voru 3-4 á eftir flugunni

í hverju kasti og áður en ég vissi var

kvótinn kominn!“

Árið 1997 gaf NASF/Orri Vigfússon út

fjáröflunarbókarkver sem bar heitið

Worlds Best Flies. Bókin var í litlu broti

og ómyndskreytt, en efni hennar var

stórt og mikið samansafn af textum frá

vinum og vandamönnum NASF-sjóðs-

ins, þar sem viðkomandi upplýstu um

eftirlætislaxaflugu sína og hvers vegna

viðkomandi fluga var í hásætinu. Ótrú-

lega margir nefndu Blue Charm, enda

var hún enn feikna vinsæl árið 1997. Hér

eru nokkrar umsagnir:

Hansbjorg Dietiker frá Sviss: Blue

Charm er uppáhaldsflugan mín vegna

þess að á hana veiddi ég minn fyrsta lax

í Errif ánni á Írlandi.

Andrew Douglas-Home frá Skotlandi:

Ég veiddi tólf fyrstu laxa mína á Blue

fluguboxið

31

Charm, í apríl 1960 og apríl 1961, þá 10

og 11 ára gamall.

Uffe Elleman-Jensen, Danmörku: Ég

fékk minn stærsta lax á Íslandi á Blue

Charm, 17 punda í Laxá í Aðaldal og auk

þess er blár eftirlætisliturinn minn.

Dr.Derek Mills , Skotlandi: Blue Charm

er klassísk fluga og einföld. Nota má

hana í ýmsum stærðum með góðum

árangri í flestum ám í Skotlandi frá mai

og fram í september. Litir hennar minna

á hafið og tærar, hreinar bergvatnsár.

Matthías Johannessen, Íslandi: Ég veiddi

tvo 17 punda laxa í sömu vikunni, í Þverá

og Langá, á sömu Blue Charm fluguna.

Steingrímur Hermannsson, Íslandi:

Þetta er erfið spurning. Ég á svo marg-

ar eftirlætisflugur, næstum því má

segja að það sé ný fluga á hverju sumri

þau 47 ár sem ég hef veitt lax á flugu.

En á Blue Charm veiddi ég minn fyrsta

lax 12 ára gamall og allar götur síðan

mun fleiri laxa heldur en aðrar flugur

hafa gefið mér.

Svo mörg voru þau orð. Það mætti

kannski fara að grafast fyrir um afdrif

Blue Charm flugnanna í veiðitöskunum,

því hún er án efa enn í mörgum þeirra.

Ritstjóri var aldrei að kaupa Blue Charm

og veiddi árum saman á aðrar flugur.

En dag einn fyrir mörgum árum varð

Antonio Ruiz Ochoa, Toni, á veginum.

Toni veiddi um árabil í Langá ásamt

vinum og fjölskyldu. Dvaldi hópurinn

við ána í 3-4 vikur á hverju sumri. Þetta

var áður en áin var leigð í heilu lagi og

Spánverjarnir veiddu í löndum Ána-

brekku og Langárfoss. Toni gaf ritstjóra

að skilnaði þrjú eintök af Blue Charm

sem hann sagði hópinn yfirleitt moka

Blue Charm

Látum hér fylgja til gamans uppskrift af nútímalegri hárfluguútgáfu af BC. Uppskriftin er úr flugubók Jóns Inga. Menn geta hrært í þessari uppskrift að vild að sjálfsögðu, en hér kemur þetta:

Öngull: 6-16 hefðbundnir (sem þýðir væntanlega að eigin vali)

Tvinni: Svartur Danville

Broddur: Ávalt silfur, gult flos

Stél: Hausfjöður af gullfashana

Loðkragi: Svartlituð strútsfjaðrarfön

Vöf: Ávalt silfur

Búkur: Svart flos

Skegg: Ljósblálituð hanahálsfjöður

Vængur: Hár úr gráu íkornaskotti

Haus: Svartur (nú, eða brúnn! Og af hverju ekki að prófa að hafa hausinn rauðann?)

Það ætti að vera hægt að gera BC hitstúpu, BC strippara á smáum þríkrók og meira að segja BC keilutúpu, sbr velgengni sem flugur á borð við Black and Blue og Green Butt hafa notið. Áfram Blue Charm!

upp laxi á. Þetta var dálítið sérstök Blue

Charm, því hún var með brúnum haus.

Dettur manni þá í hug að í viðtali við

Sigurð Héðinn í síðasta tölublaði Veiði-

slóðar, að hann nefndi spænska flugu-

hnýtarann Bella Martinez sem hafði alla

fluguhausa sína brúna. Ritstjóri fór að

nota þessar flugur. Gaf eina einhverjum,

veiddi aðra síðan þangað til að hún var

orðin trosnuð og ónýt af laxakjöftum.

Þegar stefndi í það sama með þá þriðju

og síðustu var henni lagt í hvíldar- og

hressingar fluguboxið og því er hér

mynd af brúnhausa-afbrigðinu.

fluguboxið

Ljót fluga sem gefur bara stórlaxa!Við vorum á vordögum með nokkur sýnishorn á vefnum okkar votnogveidi.is af Pro Tube túpuflugunum sem Nils Folmer Jörgensen hefur hannað ýmsar magnaðar flugur eftir. Og fyrir skemmstu greindum við frá því að hann hefði hannað eina nýja sem gaf honum við fyrstu notkun tvo sannkallaða stórlaxa í Hafralónsá, annan 104 cm og hinn 98 cm.

Nils segir: „Veiðin hafði verið á rólegu

nótunum og veiðimennirnir, ég með-

talinn, að berjast við að ná einum og

einum fiski. Á síðustu kvöldvaktinni

var ég búinn að vera fisklaus ansi lengi

í túrnum, þrátt fyrir að hafa reynt alls

konar aðferðir og afbrigði af þeim. Ég

var staddur við hyl einn ofarlega í ánni

og eins og hefur hent mig ótrúlega oft í

seinni tíð, þá varð risalax á vegi mínum.

Efst í hylnum, þar sem straumurinn

var stríður, fékk ég góða töku en laxinn

festi sig ekki. Ég var frekar leiður yfir því

að klúðra tækifærinu loksins þegar það

gaf sig, en gaf laxinum þó kortér til að

jafna sig. Kastaði þá aftur og laxinn tók

um leið. Fyrst hélt ég að þetta væri bara

venjulegur lax, en þegar hann tók roku

undan strengum og sýndi sig var ekki

um að villast að ég var kominn með

tröll á hinn endann. Hann æddi niður í

næsta hyl og síðan aftur til baka, en það

gekk allt að óskum og laxinum landaði

ég í fyllingu tímans. Þetta var glæsi-

legur hængur, 104 cm.

Síðasta morguninn var ég með sömu

fluguna í hyl númer 13. Laxinn negldi

fluguna og brjálaðist um leið. Æddi fram

og aftur og síðan niður úr hylnum og

þurfti ég að elta hann niður í hyl númer

11. Á þeirri leið eru klettar og þurfti ég

að gefa laust á meðan ég prílaði á eftir

laxinum. Þegar komið var í hyl 11 hófst

bardaginn aftur af fullum krafti og þá

tókst laxinum að brjóta stöngina mína.

En sem betur fer var fljótlega eftir það

svo mjög af honum dregið að ég gat

gripið í tauminn og stýrt fiskinum að

bakkanum. Þar greip ég hann, losaði úr

honum, mældi hann og sleppti síðan

aftur. Þetta var líka hængur, 98 cm og

mjög þykkur. Sannkölluð veiðisaga á

ferðinni hérna. Mikil dramatík.


33

Báðir þessir laxar tóku nýja flugu sem

er ljót og kalla ég hana Ugly Hann. Hún

hefur aðeins gefið tvo laxa til þessa, en

meðalstærðin er svakaleg. En talandi

um að rekast reglulega á risalaxa. Þetta

var minn þriðji yfir 100 cm í sumar og

í fyrra fékk ég fjóra slíka. Alveg hreint

brjálað að lenda stanslaust í þessum

tröllum.“

Síðan sagði Nils okkur frá flugunni og

tilurð hennar. Hann sagði að hugmynd-

in væri fengin hjá Pot Belly Pig og þetta

væri fluga sem hann notaði einvörð-

ungu í mjög sterkum straumi. „UH er

smíðuð til að kasta yfir strenginn þar

sem hún sekkur hratt og kemst undir

meginstrauminn áður en hann hrífur

hana með sér, enda er hann oft stríðari í

efri lögunum heldur en neðar.

Ugly Hann

Hnýtingin:

Túpa: Pro Tube Flexi Tube, hvort heldur er glær eða svört

Þynging: Pro Tube Drop Weight (þyngingin)

Pro Tube Sonic Disc - svartur

Buck Tail: Appelsínugult, gult og svart

Skeggin: Appelsínugult, gult og svart

Búkur: kopar

Tinsel: Gull

„Klær“ : Hani - Fire Orange

Flash: Crystal Flash

Augu: Frumskógarhani - appaelsínugul


Rick Rosenthal á tökustað.Ljósmynd: Deirdre Brennan

35

Týndur í úthafinu Verður Atlantshafslaxinum bjargað?

Á nýliðnu sumri var staddur hér á landi hópur kvkmynda-

gerðarmanna frá írska fyrirtækinu Castletown Productions.

Í hópnum var einn fremsti kvikmyndatökumaður veraldar á

sviði náttúrulífsmynda, Rick Rosenthal, sem hefur unnið til

tveggja Emmyverðlauna og hefur komið að kvikmyndun á

heimsþekktum þáttaröðum á borð við Blue Planet og Planet

Earth hjá BBC og Great Migrations hjá National Geographic

Television. Hópurinn vinnur nú að gerð risaverkefnis sem er

kvikmyndin Lost at Sea og fjallar um Atlantshafslaxinn, líf hans

og hættur þær sem að honum steðja. Hópnum til halds og

trausts á meðan á Íslandsdvölinni stóð var Lax-á, en fyrirtæki

Árna Baldurssonar er einn af styrktaraðilum Castletown vegna

myndarinnar. Veiðislóð ræddi við bæði Deirdre Brennan,

forsprakka Castletown Productions og Rick Rosenthal kvik-

myndatökumann.

viðtal


viðtal

Hópurinn fór vítt og breytt um landið

í fylgd Árna Baldurssonar og Hörpu

Hlínar Þórðardóttur. Fóru tökur m.a.

fram við Tungufljót í Árnessýslu,

Svartá, Víðidalsá, Haffjarðará og víðar.

Hópurinn var ánægður með aðstöðuna

og tækifærin sem hér buðust, en við

báðum Deirdre fyrst að segja okkur um

tilurð myndarinnar.

„Sem barn eyddi ég sumrum á bú-

garði afa og ömmu sem að stóð við

ós Shannon árinnar. Fylgdist þar með

veiðimönnum á laxveiðum úr litlum

bátum. Strax á barnsaldri heillaðist ég

af laxinum, þessum fallega, stóra og

sterka fiski sem var að koma aftur til

heimahaga sinna í Shannon eftir langt

ferðalag í úthafinu. Lífsstarf mitt við

kvikmyndagerð hefur gert mér kleift

að koma þessari hrifningu á framfæri,

þ.e.a.s. með gerð náttúrulífskvikmynda,

að segja sögur úr náttúrunni með kvik-

mynd. Fyrsta myndin sem ég gerði var

um einn sjaldgæfasta fugl veraldar, Ber-

muda skrofuna, og tilraunir eins manns

til að bjarga henni frá útrýmingu.

Leikstjóri þeirrar myndar, Eamon de

Buitlear, leiddi mig í allan sannleikann

um lífshlaup laxins í framhaldinu. Hann

kynnti mig fyrir Ken Whelan Íra sem

var í þann mund að hleypa af stokkun-

um gríðarlega stóru og metnaðarfullu

átaki til að bjarga villtum laxastofnum.

Yfir kvöldverði í New York talaði Ken af

svo miklum tilfinningahita um verk-

efnið að ég smitaðist gersamlega og

þarna um kvöldið fæddist hugmyndin

að „Lost at Sea“. Ég kynnti mér betur

sögu hnignandi laxastofna, hnignun

sem byrjaði á sjöunda áratugnum og

stendur enn. Hvernig laxarnir tína

tölunni í hafinu og alla þá vísinda-

vinnu sem unnin hefur verið til þess

að grafast fyrir um afdrif þeirra. Mér

fannst þessi saga verða meira og meira

heillandi, hvernig barátta manna við

að bjarga laxastofnun hefur opnað fyrir

enn meiri þekkingu sem tengist ekki

aðeins laxastofnun heldur lífríkinu öllu

í hafinu og hvernig það tvinnast saman.

Það eru margir úti á örkinni sem hafa

sterkar tilfinningar gagnvart villtum

laxastofnum og margir úr þeim hópi

koma að fjármögnun myndarinnar.“

Deirdre Brennan, framleiðandi myndarinnar.Ljósmynd: Martin Silverstone

37

Deirdre Brennan og Rick Rosenthal

Stórt verkefni varð enn stærra ekki satt?„Jú. Eins og ég gat um áðan þá var Lost

at Sea í fyrstu ætlað að fjalla um SAL-

SEA-Merge verkefnið sem er fjölþjóðleg

rannsókn sem ætluð er að kortleggja

ferðir laxa um Norður Atlantshafið,

hvaða leiðir laxarnir fara, hvað þeir

éta og hvar og hvað það er í umhverfi

þeirra sem hefur breyst í þá veru að

laxarnir tína tölunni. En fljótlega varð

okkur ljóst að ef við ætluðum aðs egja

alla söguna þá urðum við að heimsækja

árnar, upphaf og endi á ævi laxins. Við

hófumst handa í Evrópu, en ákváðum

síðan að ná utan um allt útbreiðslu-

svæði Atlantshafslaxins og nú er svo

komið að kvikmyndin mun ná yfir allt

konungsríki þessa konungs fiskanna,

Norður Ameríku, Evrópu, Skandinavíu,

Ísland og ekki síst Grænland, þar sem

laxar koma frá báðum heimsálfum,

blandast þar í áturíkum sjó og éta í 1,2

eða 3 ár áður en þeir snúa til heima-

haga sinna á ný. Það sem setur þessa

mynd á skör yfir aðrar er að við getum

sagt sjávarsöguna sem aldrei hefur

verið sögð. Við getum það vegna hinna

mikilvægu rannsókna sem gerðar hafa

verið á sjávarferðum laxins hin allra

síðustu ár.“

Þetta hlýtur að kosta stórar fjárhæðir? –Hvernig farið þið að?„Já, svona kvikmynd er risavaxið verk-

efni og henni verður ekkert rumpað af.

Við þurfum að kynnast allri sögunni

við allar árnar sem við heimsækjum, í

öllum löndunum. Hitta fólk sem kemur

við sögu, hópa og samtök sem hafa

reynt að bjarga stofnum. Finna út hvað

ógnar laxastofnum á hinum marg-

breytilegustu stöðum. Því tekur þetta

lengri tíma en margt annað sem hægt

væri að taka sér fyrir hendur, en á móti

kemur að við munum geta sagt mjög

djúpa og vel ígrundaða sögu. Fjárlögin

fyrir kvikmyndina eru 500þúsund

Evrur. Við náum endum saman með

samningagjörð við ýmsa styrktaraðila

sem við vinnum náið með. Dæmi um

það er The Atlantic Salmon Federation.

Aðrir aðilar eru t.d. veiðifélög, líffræði-

stofnanir og jafnvel veiðileyfasalar á

borð við Lax-á á Íslandi. Við erum búin

með um það bil 40 prósent af tökum

og þurfum því að bæta heilmiklu við

okkur fyrir utan jú alla ritstjórnarvinnu.

Deirdre Brennan setti í sinn fyrsta lax í ferðinni og þreytir hann hér undir handleiðslu Árna Baldurssonar og Stefáns Sigurðssonar.Ljósmynd: Martin Silverstone


Við erum samt sem áður komin á það

stig í vinnslunni að ganga til samninga

við dreifingaraðila og ljósvakafyrirtæki.

Þetta er viðskiptamódel sem við höfum

unnið eftir alveg síðan að við gerðum

fyrstu myndina um Bermuda-skrofuna

og virkar vel. Á sínum tíma kom t.d.

írska ljósvakafyrirtækið RTE að mynd-

inni á svipuðu vinnslustigi, með þeim

kom aukin velta og RTE sýndi síðan

myndina all nokkrum sinnum. Við

erum því enn opin fyrir fleiri styrktar-

og samstarfsaðilum.“

Hvenær ætlið þið að ljúka við myndina?„Planið er að klára hana á næsta ári,

2012.“

Hvenær munið þið sýna myndina og hvar?„Við komum með myndina til þeirra

staða þar sem við tókum upp efni. Þar

verður hún kynnt og sýnd. Ísland er eitt

af okkar helstu löndum þannig að við

vonumst til að geta komið með hana

til Íslands næsta sumar. Myndin verður

einnig sýnd völdum áhorfendahópum

í ýmsum borgum og einnig notuð til

kennslu. Þá munum við kynna mynd-

ina á náttúrulífs- og heimildamynda-

messum og gerum okkur miklar vonir

um að í framhaldinu kaupi sjónvarps-

stöðvar sýningarrétt. Útgáfa DVD diska

er einnig inni í myndinni. Vefsvæðið

okkar verður notað til að áhugasamir

geti fylgst með allri framvindu mála.“

viðtal

Deirdre Brennan og Rick Rosenthal við Haffjarðará.Ljósmynd: Martin Silverstone

39

Hvernig er þér innanbrjósts eftir að hafa ferðast um hin ýmsu lönd og kynnst laxinum af eigin raun?„Þegar ég fór af stað með þessa kvik-

mynd var ætlunin að segja frá þessari

dýrðarskepnu sem hefur fækkað svo

mjög og rannsóknum þeim sem fram

hafa farið á því hvað það er sem veldur.

Það sem hefur kannski komið mér

hvað mest á óvart er hin ómælanlegi

eldhugur fjölmargra sem að ég hef hitt.

Fólk beggja vegna hafsins, veiðirétt-

areigendur, veiðimenn, vísindamenn,

allir eru fullir eldmóðs, sjá hættuna

og hafa gripið til sinna ráða. Sú aukna

vitneskja sem fengist hefur um sjávar-

slóðir laxa getur skipt sköpum í barátt-

unni til að hjálpa laxinum að rétta sig

af. Að geta sagt söguna gæti því leitt af

sér eitthvað gott.“

Það má sjá af myndum sem við höfum undir höndum frá ferð ykkar að þú ert að þreyta lax. Var þetta þinn fyrsti, eða ertu alvön?„Þetta var fyrsti laxinn minn og hversu

frábært var að fá hann hér á Íslandi.

Mér fannst þetta mjög skemmtilegt, en

ég hefði viljað sleppa laxinum ef hann

hefði ekki slitið sig lausan þegar ég

ætlaði að landa honum. Árni sagði mér

samt að laxinn teldi, því hann hefði náð

að snerta tauminn. Ég veit ekki, ég hefði

kannski verið neydd til að drepa hann

og fara í gegnum þessa seremóníu að

bíta veiðiuggann af. Ég var í veiðihúsi

þegar tveir krakkar úr stórfjölskyldu

sem var að veiða voru látnir bíta uggana

af og kyngja þeim. Ég er ekki viss um að

ég hefði verið til í það!“


Við Tungufljót, Deirdre Brennan, Rick Rosenthal, Árni Baldursson og Katya Shirokov skiptast á skoðunum.Ljósmynd: Martin Silverstone


viðtal

Sjávarlíffræðingur skiptir yfir í kvikmyndatökur

Rick Rosenthal er þekktur í sínum ranni.

Maður með tvenn Emmy-verðlaun fyrir

kvikmyndun. Aðal myndasmiðurinn á

stórvirkjum á borð við BBC þáttaröðina

Planet Earth. Maður sem hefur unnið

náið með náttúrulífshetjum á borð við

David Attenborough. Rick er menntaður

sjávarlíffræðingur, er frá Bandaríkj-

unum, og starfaði sem slíkur til margra

ára. Eftir hann liggja skýrslur og rann-

sóknarniðurstöður í stórum stíl. En

hann fann hjá sér aðra köllun.

„Ég var reyndar byrjaður að kafa mér

til skemmtunar á yngri árum, en það

var þegar ég áttaði mig á því að það var

enginn að lesa allar þessar rannsóknar-

skýrslur sem ég sendi frá mér, þegar ég

fann að tími var kominn til að breyta til.

Ég vildi koma þessum heillandi heimi

undirdjúpanna inn á borð til almenn-

ings með þeim hætti að eftir yrði tekið.

Ég man vel enn þá svipinn á banka-

stjóranum þegar ég sótti um lán til að

kaupa fyrstu myndavélina. Hann var

bara hinn vingjarnlegasti og hélt mig

ætla að kaupa eitthvað ósköp venjulegt,

en brosið stirðnaði þegar ég nefndi

upphæðina. Ég var nefnilega á höttun-

um eftir vönduðum upptökugræjum,“

sagði Rick í samtali við Veiðislóð.

Um kvikmyndina Lost at Sea sagði hann: „Þetta er hugarfóstur Deirdre´s. Hug-

myndin er hennar og hún var byrjuð

með þetta verkefni þegar við hittumst.

Ég hitti hana í Kanada og hún sagði

mér að hún væri með kvikmynd í

burðarliðnum þar sem laxaseiðin væru

elt úr ánni til hafs til að grennslast fyrir

um afdrif þeirra. Þetta heillaði mig og

fljótlega var kominn stærri rammi á

verkið. Þetta smellpassar við það sem

mér finnst sjálfum skemmtilegast að

gera. Ferill minn við kvikmyndun í

undirdjúpunum hefur að stóru leyti

snúist um að mynda lífríkið úti á

rúmsjó. Það er svið sem ég hef tileinkað

mér og ég hef unnið í slíku návígi og

gert kvikmyndir um hvali, túnfiska og

fleira og fleira.“


41

Rick Rosenthal mundar vélina.Ljósmynd: Martin Silverstone


viðtal

Um Íslandsdvölina: „Það var magnað að koma hingað. Fyrir

utan að vinna þessa kvikmynd með

Deirdre, þá höfum við aðstoðarkona

mín Katya Shirokov, séð hér eitt og

annað sem við myndum vilja koma

aftur til að vinna. En burtséð frá því þá

var Íslandsdvölin hreinasta ævintýri.

Hér eru gífurlega fallegar ár og mikill

eldmóður í því fólki sem við kynntumst.

Tökum sem dæmi Árna Baldursson.

Hann fór með okkur um allt og líf hans

virðist vera eitt óþrjótandi og sam-

hangandi ævintýri. Hann var talsvert í

mynd hér og það þurfti ekki að leikstýra

honum. Hann eiginlega tók stjórnina

og sagði alla réttu hlutina, á réttan hátt

og á réttum tíma. Skemmtilegur náungi

og myndast vel. Ég óska honum góðs

gengis, við lukum verki okkar á Íslandi

og ævintýrið hans heldur áfram!“

Um áhrif sem Lost at Sea gæti haft: „Vonandi mikil. Myndin ætti í það

minnsta að fá fólk til að hugsa aðeins

um hvað er í gangi í lífríkinu og hvað

það gæti hugsanlega gert. Það er margt

sem þarf að gera. Norðmenn eru t.d.

ekkert að hjálpa til. Þeir gera ekkert með

sjókvíaeldið sitt, það leikur bara lausum

hala, og þeir banna ekki netaveiði í

sjónum. Helmingurinn af ánum þeirra

eru orðnar laxlausar af þessum sökum

og fleirum. Í Main þarf að rífa stíflur. Í

Fundyflóa í Nova Scotia er umfangs-

mikið sjókvíaeldi sem fer hratt vaxandi

með tilheyrandi lúsafaraldri, mengun

og sjúkdómum. Það er svo mikil pólitík

í þessu, forgangsröðunin virðist vera

svo augljós, en stjórnvöld eru með

annað á prjónunum. Hagsmunagæsla,

skeytingarleysi. Menn verða að spyrja

sig: Hvað vilja stjórnvöld? Það þarf að

forgangsraða. Íslendingar gera margt

vel og margur gæti lært af þeirri veiði-

stjórnun og umhverfisvöktun sem hér

viðgengst. Við töluðum meðal annars

við Orra Vigfússon formann NASF og

þar voru skilaboðin skýr. Vísindarann-

sóknir eru góðar og gildar, en ef að

netaveiðar í hafinu eru ekki bannaðar

umsvifalaust þá er þetta bara búið.“

Um að taka upp efni á Íslandi: „Fyrir mér er þetta mikið adrenalínmál.

Að komast í návígi við fisk eða sjávar-

spendýr, mynda það og fanga um leið

eitthvað magnað við lífsmynstur þess.

Uppgötva eitthvað nýtt, ekkert jafnast á

við það. Að vinna á Íslandi var magnað.

Árnar eru stórkostlega fallegar og tær-

leikinn ótrúlegur. Það gerði verkefnið

að sama skapi erfiðara því maður varð

að fara sér hægt og læðast að „bráðinni“.

Í Kanada eru árnar dökkar, alls ekki svo

tærar. Hér eru þær algerlega hið gagn-

stæða þannig að það eru hreinir töfrar

að fara í árnar hér, jafnvel með þrífót til

að bíða við botninn, gjarnan á bak við

steina, eftir réttu augnablikunum. Að

komast í návígið, jafnvel þó það sé ekki

nema laxaseiði sem taka á myndina af.“

Rick Rosenthal.Ljósmynd: Deirdre Brennan

43

Infinity


NÝJA NORSKA STÓRFISKASTÖNGIN FRÁ HENRIK MORTENSEN

45

Skotveiði Ármann Höskuldsson

Fyrstu skrefin vefjast fyrir sumum en það er ekki flókið að byrjaÞað er enginn vafi á því að úti í þjóðfélaginu er fólk, konur og karlar, sem vilja gjarnan leggja fyrir sig skotveiði, en vita kannski ekki alveg hvar og hvernig eigi að stíga fyrsta skrefið. Hvað þá fyrstu skrefin. Allir þurfa að byrja einhvers staðar og margir eru svo heppnir að þekkja einhverja velviljaða skotveiðimenn. Annað hvort innan fjölskyldu eða í vinahópnum. En það eru ekki allir svo heppnir. Þetta ætti þó ekki að vefjast fyrir neinum, sú varð niðurstaða okkar eftir að hafa rætt við Ármann Höskuldsson eldfjallafræðing og veiðimann af guðs náð, bæði með stöng og byssu. Ármann er meðstjórnandi í stjórn Skotvís, hefur setið þar í 5-6 ár og meðal annars gegnt embætti ritara.

Um leið og við viðruðum þessa spurn-

ingu við Ármann var hann ekki lengi

að svara með einu orði: Skotreyn. „Fyrir

byrjendur, hafi þeir engan í tengsl-

anetinu til að virkja, þá er einfaldlega

að fara á æfingarsvæði Skotreynar.

Svæðið er á Álfsnesi, frábærlega hannað

æfingasvæði fyrir vana sem óvana og

þar er einnig góður húsakostur. Best

er fyrir fólk að fara á vef Skotreynar,

www.skotreyn.is og kynna sér það sem

þar er í boði. Þar eru opnunartímar

og upplýsingar um námskeið og aðra

þjónustu sem stendur til boða. Skotreyn

er angi af Skotvís og allt er þetta batterí

sem heldur utan um hagsmuni skot-

veiðimanna. Ævinlega þegar svæði

Skotreynar stendur opið, er þar að

finna mjög færa og reynslumikla skot-

veiðimenn sem eru boðnir og búnir til

að hjálpa hverjum sem þangað sækir,

hvort heldur menn eru skráðir eða ekki,“

sagði Ármann, og hélt áfram:

„Það sem Skotreynarmenn munu segja

nýliðum, eftir að hafa frætt þá um

skotvopn og skotveiðar á almennum

nótum, er að þeir leiti til Lögreglustjóra-


Hversu dýrt er að fara í skotveiði....

stofnkostnaður? „Það þarf ekki að vera

svo ýkja mikið. Fyrsta vopn, fatnaður,

gps-tæki. Eins og ég segi, fyrsta byssan

þarf ekki að vera dýrt vopn. Það væri

möguleiki að koma sér í gang fyrir 200

til 250þúsund krónur.“

En það er síðan ekki nóg....hvar eiga

menn síðan að veiða? Sífelld fjölgar

skotveiðimönnum og það þrengist um

veiðislóðirnar.... „Best er auðvitað að

reyna að smeygja sér inn í hóp kunn-

ingja sem stunda þetta eitthvað. Fá að

fljóta með þeim eða leita leiðsagnar. Ef

það er ekki tiltækt þá hafa flestar fjöl-

skyldur meiri eða minni sambönd út

á land. Það eiga allri einhver tengsl við

landsbyggðina og menn verða að vera

duglegir að spyrjast fyrir. Það er líka

hægt að kíkja á mjög góðan umræðuvef

sem rekinn er af www.hlad.is . Umræð-

an þar á það að vísu til að vera svolítið

groddaleg, en almennt þá er það fínn

staður til að fá ráð og leiðsögn. Hægt er

enn fremur að senda fyrirspurnir inn á

www.skotvis.is og eitt af því sem mætti

spyrja um þar, er út í skotfélög sem er

að finna út um allt land. Fá uppgefið

hverjir eru í stjórnum þeirra félaga og

hika ekki við að vera með fyrirspurnir til

þeirra aðila. Þetta kann að hljóma flókið,

en er ekki svo. Þetta eru tiltölulega

fáir aðilar sem geta gefið miklar upp-

lýsingar og með ólíkindum hvað hægt

er að fræðast margt á stuttum tíma hjá

reynslumiklum einstaklingum. Síðan,

þegar menn komast í fyrsta túrinn þá

fer um leið að safnast í reynslubankann.

Auðvitað er fyrsta skrefið oft erfiðast, en

ef það er ekki stigið, þá gerist ekki neitt.“

embættisins og skrá sig þar í námskeið

fyrir skotvopnaleyfi. Það eru nokkur

kvöld þar sem farið er yfir margt og

mikið, m.a. grunnreglur um útivist, líf-

fræði veiðidýra, tegundir, veiðitíma, lög

og reglur sem viðkoma skotveiðum,

meðferð vopna o.m.fl. Að þessu loknu er

gengist undir próf og ef að menn klúðra

því þá liggur fyrir að viðkomandi hefur

ekkert með byssuleyfi að gera. Þegar

menn hafa staðist prófið fá þeir útgefið

leyfi til að kaupa eða fá lánað vopn. Sumir

vilja fá lánað fyrst á meðan þeir finna út

hvort að þetta er eitthvað fyrir þá eða ekki.

Þetta er svokallað A-leyfi og gildir fyrir 22

kalibera riffil og einfaldar haglabyssur.

Með þetta leyfi ganga menn áður en þeir

geta sótt um næsta stigs leyfi, sem gildir

fyrir öflugri vopn. Þá erum við komnir út

í hreindýrariffla og þess háttar. Menn fara

því ekki beint á hreindýr þó þeir hafi lokið

grunnkúrsinum. Síðan eru tvö stig þar

fyrir ofan sem eru fyrir enn öflugri vopn

og eru þau aðeins fyrir reglulega proffa.

Það eru ný vopnalög í pípunum á Alþingi

þannig að ég ætla ekki að segja hvernig

staðan er með hoppið frá fyrsta leyfi yfir í

næsta að sinni.“

En kaupa menn bara vopnið sem er

ódýrast? „Margir gera það og það er viss

lógík í því að það borgi sig ekki að kaupa

dýrt vopn í byrjun. Það eru til mjög góðar

einfaldar ein- og tvíhleypur og það er

staðreynd, eða a.m.k. algengt að menn

vandi sig betur ef þeir vita að þeir eru með

fá skot tiltæk. Hins vegar geta byssur orðið

nokkuð persónulegar að því leyti að þær

þurfa að henta þeim sem notar þær. Þær

þurfa að falla rétt að líkamanum og það er

ekki víst að ódýra byssan geri það. Sumir

láta breyta skeftunum, sérsmíða þau. Jói

byssusmiður er sérfræðingur í því og sér-

fræðingarnir hjá Skotreyn geta lika veitt

nauðsynlega ráðgjöf í þeim efnum.“

skotveiði Ármann Höskuldsson

Sérhannaðar flautur fyrir grágæs og heiðagæs

49

hreindýraveiðar Axel Eyfjörð Friðriksson

Minning um fyrsta dýriðÉg hef stundað hreindýraveiðar í nokkur ár ásamt tveimur félögum mínum, þeim Bolla Pétri, sóknarpresti í Laufási og Þorláki, útgerðar manni á Skagaströnd. Við ræðum þessar veiðar í hvert sinn sem við hittumst og minnum okkur á þessar ánægjulegu ferðir mánaðarlega, þegar hver og einn okkar leggur inn á sameiginlegan hreindýrasjóð okkar félaganna.

Þetta hafa verið afar skemmtilegar

ferðir þar sem við höfum kynnst mörgu

skemmtilegu fólki og fengið að njóta

þeirrar náttúrufegurðar sem Fljótsdals-

hérað býr yfir.Fyrsta ferðin er að sjálfsögðu

mjög minnisstæð. Við sóttum allir um og

Bolli Pétur fékk úthlutað kú á svæði 1.

Við ákváðum að halda til veiða strax

eftir Verslunarmannahelgi til þess að

lenda ekki í veiðimannaröðinni sem

oft skapast eftir 20. ágúst. Við gistum á

Hótel Eddu á Eiðum í góðu yfirlæti.

Leiðsögumaðurinn okkar var Gunnar

Guttormsson bóndi að Litla Bakka í Hró-

arstungu eða Gunni Gutt eins og hann

er alltaf kallaður. Gunnar

er handhafi skírteinis nr

1 fyrir leiðsögn á hrein-

dýraveiðar og kallar sig

að sjálfsögðu hreindýra-

skyttu númer 1. Gunnar

er kominn á níræðisaldur

og hann fer ennþá með

okkur til veiða enda er

hann ungur í anda og í

fínu formi.

Í þetta sinn var Gunnar með tvær aðrar

skyttur sem áttu að fella tvö dýr á und-

an okkur. Við félagarnir sátum í góðu

yfirlæti yfir morgunverðinum á Hótel

Eddu á Eiðum þegar við fengum boð

frá Gunnari um að vera komnir upp á

gamla veginn upp að Kárahjúkum um

hádegi. Hann var búinn að finna hjörð

og hann reiknaði með að skytturnar

tvær yrðu búnar að fella dýrin sín tvö

mjög fljótlega. Við biðum ekki boðanna

og rukum af stað. Þorláki fannst hins

vegar pallurinn á bílnum sínum ekki

vera boðlegur fyrir hreindýrsskrokk

og því var komið við á þvottaplani til

þess að þrífa pallinn. Ákafinn við þrifin

var svo mikill og æsingurinn við að

komast af stað að pallhúsglugginn á

bílnum brotnaði í duft. Það hélt þó ekki

fyrir okkur vöku, þar sem við litum svo

á að þetta væri bara betra því það næði

þá að lofta betur um skrokkinn og kæla

hann betur.

Um hádegi vorum við mættir upp á

veginn og við okkur blöstu Hafra-

hvammagljúfur í allri sinni dýrð. Veðrið

var samt frekar leiðinlegt, þokusuddi


hreindýraveiðar Axel Eyfjörð Friðriksson

hann var farinn að sjá ansi illa og þegar

niðurtalningin byrjaði var allt í móðu.

„Þrír, tveir, einn, Bang!!!!!“ Viti menn það

lágu tvö dýr en eitt sat!! Það var dýrið

hans Bolla. Aðalsteinn var fljótur að átta

sig, sýndi snör handtök og aflífaði dýrið

nokkrum sekúndum síðar.

Þannig var það, fyrsta dýr okkar veiði-

félaganna var fallið og presturinn mjög

ánægður með veiðina. Hefð er fyrir því

að þegar veiðimaður fellir fyrsta dýrið

sitt taki hann bita af lifrinni. Það verður

aldrei sagt að okkar maður hafi verið

himinlifandi yfir þessari hefð en hann

lét sig hafa það og kyngdi lifrarbitanum.

Samstundis var fært í tal að felldur hefði

verið tarfur niðri á fjörðum sem reyndist

vera fullur af berklum! Litarhaft Bolla

tók nú að breytast og í stað rjóðra kinna,

mátti sjá fölva líða yfir andlit hans. Það

var ekki laust við að lifrarbitinn hafi farið

illa í hann en eftir að hafa rennt niður

góðum sopa af veiðivatni náði hann

aftur sínum eðlilega húðlit.

Þá var velt innan úr og gert að dýrinu,

það sett á pallinn hjá Gunnari og

farið með það til Hjartar í Skóghlíð.

Við hældum Þorláki á hvert reipi fyrir

þrifnaðinn, það væri ekkert slor að geta

ekið skrokknum á tandurhreinum

bílpallinum niður í byggð. Í Skóghlíð er

rekið vottað sláturhús og þar var gert að

dýrinu fyrir okkur að það sett í neyt-

endapakkningar. Veiðimennirnir þrír

voru ánægðir þegar þeir kvöddu Fljóts-

dalshéraðið þetta árið og staðráðnir í að

sækja allir um að ári.

Axel Eyfjörð Friðriksson

og rigning. Við hittum Gunnar og

komumst fljótt að því að margt getur

farið á annan veg en ætlað er í upphafi.

Ekkert hafði gengið að koma skyttunum

tveimur í færi við hjörðina og þær áttu

því eftir að fella bæði dýrin. Það var ekki

um annað að ræða en bíða en bið er afar

algeng við veiðar á hreindýrum.

Þarna sátum við í bílnum með nýþrifna

pallinn og ræddum lífsins gagn og

nauðsynjar þegar við sáum að hjörðin

kom askvaðandi í áttina til okkar og

nam staðar í haglabyssufæri við bílinn. Í

sömu andrá renndi annar leiðsögumað-

ur upp að okkur með þrjár skyttur. Þar

var á ferðinni Aðalsteinn frá Vaðbrekku,

mikill vinur Gunnars og skytturnar hans

máttu fella tvö dýr. Hann átti ekki orð

yfir að við skyldum ekki vera búnir að

munda riffilinn og fella kúna og varð svo

æstur að hann bauðst til þess að taka á

okkur ábyrgð. Bolli hringdi í Gunnar og

spurði hann hvort skytturnar hans tvær

væru búnar að fella dýrin tvö. Svarið

var stutt: „NEI“. Eftir samræður Gunnars

og Aðalsteins var svo afráðið að Aðal-

steinn færi með sínar skyttur, auk okkar

að hjörðinni. Þá var það ljóst, biðin var á

enda og nú skyldi málið klárað.

Það var ekki laust við að hjartað í okkur

færi að slá örlítið örar. Við læddumst að

hjörðinni með vindinn í fangið því lykt-

arskyn hreindýra er slíkt að þau finna

strax þefinn af veiðimönnum reyni þeir

að læðast að þeim undan vindi. Eftir

að hafa gengið og hlaupið hálfbognir,

skriðið á fjórum fótum og á maganum

komumst við svo í ágætt færi, móðir og

másandi. Þá var að velja dýr til að fella

og svo var ákveðið að talið yrði niður

frá þremur og svo hleypt af. Bolli skyldi

fella kúna sína en hann notar gleraugu.

Uppgufun, hiti og sviti varð til þess að

51

lífríkið Rjúpan

Hauststofn rjúpunnar 40% af því sem hann var í fyrraFyrir skemmstu birtist í dagblaði frétt þess efnis að hert hefði á niður-sveiflu rjúpnastofnsins, sem hófst 2010/2011 samkvæmt Ólafi Karli Nielsen fuglafræðingi og helsta sérfræðingi Íslands í rjúpum, vegna hins kalda árferðis í vor og framan af sumri. Þetta hefur leitt til þess að tillögur hafa komið frá Náttúrufræðistofnun til Umhverfisráðuneytis þess efnis að takmarka beri rjúpnaveiðar.

Ólafur sagði í samtali við Veiðislóð

að hnignun rjúpunnar hefði byrjað

eftir síðasta ár þegar stofninn var í

hámarki víða um land. Í frétt sem

birt var á vef Náttúrufræðistofnunar

s.l. vor stóð m.a. eftirfarandi:

„Rjúpnatalningar Náttúrufræði-

stofnunar Íslands vorið 2011 sýna

fækkun um nær allt land. Rjúpn-

astofninn á Vestfjörðum, Norður-

landi og Austfjörðum var í hámarki

vorið 2010. Fækkunin er hröð sér-

staklega á Norðausturlandi þar sem

stofninn helmingaðist á milli ára. Á

Suður-, Suðvestur- og Vesturlandi

virðist stofninn hins vegar hafa

verið í hámarki vorið 2009. Þar sýna

talningar nú fækkun eða kyrrstöðu

2010 til 2011. Samandregið fyrir öll

talningasvæði var meðalfækkun

rjúpna 26% á milli áranna 2010 og

2011. Mat á veiðiþoli rjúpnastofnsins

mun liggja fyrir í ágúst í kjölfar

mælinga á varpárangri rjúpna,

afföllum 2010 til 2011 og veiði 2010.“

Nýlega kom einnig fram að fálka-

stofninn væri í hámarki og þekkt

er að hann sveiflast í takt við

rjúpuna. Þetta mun þá leiða af sér

fækkun fálka?

„Fálkastofninn sveiflast í takt við

rjúpnastofninn en með hniki þannig

að mest er um óðalsbundna fálka

2-4 árum á eftir hámarki í stærð

rjúpnastofns. Samkvæmt þessu á

fálkum að byrja að fækka eftir 2013-

2014 og ná sér ekki aftur af stað fyrr

en seint á þessum áratug og þá í

kjölfar aukningar rjúpunnar.“

Pistillinn að ofan byggðist á taln-

ingu rjúpna á lykilstöðum víða um

land og tók ekki með í reikninginn

varpárangur rjúpna sem var með

lakasta móti, ekki hvað síst á norðan

– og norðaustanverðu landinu.

Við spurðum Ólaf nánar út í

stöðuna nú þegar það mat á

varpárangri liggur að mestu fyrir.

Hann sagði:

„Ég er aðeins kominn með mæling-

ar af Norðausturlandi, Austurlandi

og Suðvesturlandi, Norðausturland

sker sig úr, mjög lélegt, hin svæðin

eru mun betri. Geri ráð fyrir að þetta

nái yfir þau svæði þar sem vorhretin

voru hvað hörðust, á Norðurlandi og

Norðausturlandi. Þetta eru reyndar

þau svæði sem fóstra flestar rjúpur

á Íslandi.“

Eru menn að fara að sjá lítið

af rjúpu í haust?

„Fækkunin í varpstofni skiptir mestu

máli hér, léleg ungaframleiðsa bætir

í fallið. Hauststofninn núna er um

40% af því sem var í fyrra, þannig að

það munar um minna.“

neoprene

Neoprane vöðlur og fatnaður.

„Meðhöndlun og geymsla á Neoprene-

vöðlum er ekki mjög erfið en fyrst og

fremst er að þurrka þær og þvo, á milli

veiðitúra. Þvo þær bara með venjulegu

þvottarefni og bara með köldu eða volgu

vatni. Skola síðan vel og hengja þær upp

á böndunum á meðan þær eru að þorna

við eðlilegan stofuhita. Snúa þeim svo

við og geyma hangandi á hvolfi. Til þess

er got að eiga vöðluhanka.

Verst er að geyma allar vöðlur í brotum,

böglaðar saman því þá springur

gúmmíið og endist mun skemur. Líf-

tími vöðla fer eftir geymslu og með-

ferð. Einnig aldri gúmmísins í flíkini.

Venjulegur líftími er ca 3-5 ár en fer eftir

notkun og geymslu auðvitað. Þegar farið

er í veiðitúr er mjög gott að hafa þær í

pokum eða töskum, hnjask og högg frá

öðrum hlutum getur skaddað gúmmíið

og marið það sem er á milli nylonlagana.

Í flestum tilfellum er ekki erfitt að gera

við vöðlur en það fer eftir meðferð.

Borðar eru límdir á sauma og sam-

skeyti. Mikið notað er Aquasure límið

eða svipað sem er polyurethan lím sem

þenur síg í úveggi gatssins við komu í

súrefni.”

Svo mörg voru þau orð Lárusar og

rétt að taka mark á þessu. Fátt er verra

í veiðitúr en að finna fyrir bleytunni

læðast um fótlegg og niður í sokka. Sér-

staklega þegar kalt er í veðri og veiði-

dagurinn kannski bara rétt að byrja!


Nú er haustið. Haustveiðin í laxinum, sjóbirtingurinn að koma og oft er þetta ávísun á kalsadaga. Rigningu, rok, jafnvel frost á morgnanna og svo framvegis. Margir leggja þá Gore tex vöðlunum og léttari öndunarfatnaði og taka fram Neoprenið í staðinn, enda eru það meiri kuldaflíkur. Engin spurning um það. Í fróðleikshorni sínu að þessu sinni tekur Lárus Gunnsteinsson hjá Skóstofunni fyrir Neprene, vöðlur og fatnað og fer í gegnum eðli þess og viðhald.

53

Lárus Gunnsteinsson

Ljósmyndagalleríið að þessu sinni er í höndum Svövu Bjarnadóttur sem er áhuga-

ljósmyndari, stangaveiðikona og fjármálastjóri hjá Verkfræðistofunni Mannvit.

Eins og áður, þá hafa ljósmyndarar þeir sem birt hafa gallerí hjá okkur frjálsar

hendur með hvaða og hvernig myndir eru birtar og er óhætt að segja að kvenleg

sýn er á myndasafni Svövu. Svava bjó til sex ára aldurs á Gufuskálum á Snæfells-

nesi og segir því að þakka að hún sé náttúrubarn og hafi tengst náttúrunni sterkum

böndum sem barn.

Fyrir tíu árum fór hún óvænt í fyrsta veiðitúrinn sinn þegar vinahópur hennar bauð

henni í forföllum annarrar. Svava hafði aldrei veitt áður, en sló til. Ferðinni var heitið

í Eystri Rangá og innan tíu mínútna var 8 punda lax kominn á land. Eftir það varð

ekki aftur snúið. Hún er meðlimur í „Útgerðarfélaginu Árdísi“ sem telur um 70

veiðikonur ásamt þess að vera í öðrum minni hóp.

Svava segir: „Ég er áhugaljósmyndari og hér eru nokkrar myndir eftir mig. Þegar

ég var yngri ætlaði ég að verða myndlistarkona en endaði í viðskiptafræði og fjár-

málum (sem eru skapandi þótt ótrúlegt megi virðast). Nú fæ ég útrás fyrir sköpun

á nýjan hátt. Ég hef ómælda ánægju af því að „veiða“ falleg augnablik og ekki sakar

að tengja saman ánægjuna af því að njóta náttúrunnar og þess að veiða hvort sem

það eru laxar eða myndir. Ég á þó við eitt vandamál að stríða, þegar ég er komin

með veiðistöngina í hendurnar vill myndavélin gleymast.

Það hefur tekið mig nokkur ár að koma mér upp ljósmyndagræjum, en í dag nota

ég Canon EOS 5D Mark II og linsurnar mínar eru: 16 – 35 mm, 24 – 70 mm og

70 – 200 mm allar f 2,8. Ég nota svo Lightroom og Photoshop til að vinna myndirnar.

Ég hef þó það markmið að fara ekki langt frá raunveruleikanum í myndvinnslunni.”

55

Svava Bjarnadóttir

Fer ekki langt frá raunveruleikanum

ljósmyndun

57

Hofsá, foss 1


Hendi stoltrar veiðikonu, Hofsá

Silver Doctor frá Veiðiflugum

Góður hópur í við Laxfoss í Norðurá

63

Rjúkandi í Straumfjarðará


Veiðivinkonur úr Árdísunum á góðri stundu við veiðihúsið í Staumfjarðará

65

Veiðivinkonur úr Árdísunum á góðri stundu við veiðihúsið í Staumfjarðará

Dóttir mín, Berglind Una, nýbúin að landa maríulaxinum í Ytri Rangá.

Kvöldkyrrð við Búðaós


Miðnætti í Skarðsvík við Gufuskála

69

Miðnætti í Skarðsvík við Gufuskála


Leiðsögumaðurinn leiðbeinir veiðikonu í Straumfjarðará

Græjurnar á bílnum

71

Leiðsögumaðurinn leiðbeinir veiðikonu í Straumfjarðará

Græjurnar á bílnum


„.....þá er hér alveg óheyrilegt magn af fiski“Vissulega er ákveðin vakning hér innanlands um þá mögu-leika sem strandveiði býður uppá. Þó má fastlega búast við því að þeir séu æði margir í röðum stangaveiðimanna sem gera sér þó enga hugarlund um hvað hér er á ferðinni. Sem sé, útivist í stórbrotnu umhverfi, fjölbreyttur afli og síðast en ekki síst ókeypis matur og lítil fjárfesting. Maður að nafni Þorsteinn Geirsson hefur vasast í því í seinni tíð að kort-leggja strandveiðimöguleika við Íslandsstrendur í samstarfi við fjárfesta. Þorsteinn segist vera á eftir útlendingum, en strandlengjan sé nægilega löng og fiskmagnið miklu meira en nóg til að allir geti fengið sneið af kökunni.

strandveiði

73

Þorsteinn Geirsson

„.....þá er hér alveg óheyrilegt magn af fiski“Við tókum hús á Þorsteini, sem er ann-

ars fluguveiðimaður fram í fingurgóm-

ana. Þorsteinn byrjaði á að segja þetta:

„Við höfum verið að vinna samkvæmt

ítarlegri verkáætlun. Rýnum í hvað þarf

helst að vera og bæta, hvar er fiskur,

hvernig fiskur, aðgengi, veiðitími,

aðferðarfræðin. Þetta er ekki ósvipað

því að maður komi á árbakka sem er

manni ókunnugur. Áin lítur vel út en

maður þekkir hana ekki og þarf að finna

veiðistaði og læra inn á leyndardóma

hennar. Hvað strandveiðina hér varðar,

þá vinnum við ekki út frá því að hér sé

allt saman gjöfulast, fallegast og flott-

ast, heldur samkvæmt plani. Við erum

að athuga með grunnskilyrði og þá

skipta hlutir eins og jarðfræði máli, eins

hvort að það er aðgrunnt eða aðdjúpt.


1

2 3 4

5

6

75

strandveiði Þorsteinn Geirsson

Við Noregsstrendur er t.d. 100 metra

dýpi bara um leið og þú horfir niður

af klöppunum. Hér er þetta öðru vísi,

miklu aðgrynnra og þá þarf að meta

veiðiskapinn út frá því, en sú strand-

veiði sem við erum að kortleggja er

þessi sem stunduð er með stóru stöng-

unum, 15 feta lurkunum, ofurlínunum

og tilheyrandi. Mest er þetta beituveiði,

en það er hægt að nota flugu líka.“

Og hvernig er búið að ganga?„Virkilega vel, en þó er margt óunnið.

Ég er búinn að fara í alla landsfjórðunga

í fylgd áhugamanna um strandveiði

og þeir eru ótrúlega margir. Hefur

fjölgað mikið eftir hrun, því eins og ég

segi, þetta er lítil fjárfesting og ókeypis

matur. Ég meina hvað kostar kíló af

fiski út úr búð í dag? Enda hefur áhug-

inn vaxið gríðarlega og nú er svo komið

að verkefnið hefur spurst út og ég er

mikið spurður hvar vænlegt sé að veiða

og hvernig eigi að bera sig að. Maður

reynir að gefa ráð, en við erum enn að

kortleggja þetta. Það þarf að finna hvar

dýpið er, hvar heppilegi botninn er.

Það má ekki vera mikill þari, þá hverfur

beitan. Ef það er mikið grjót þá situr allt

fast. Hvenær veiðist og hvar? Þetta eru

spurnignar sem við erum að leita svara

við og það kostar mikla vinnu og úttekt.

Það væri freistandi að ljúka slíkri vinnu

á stuttum tíma, en það er ógerningur.“

Þú segir frekar oft „við“, hverjir eru þessir „við“ og hvað gengur ykkur til með þessu verkefni?„Þessir „við“ má segja að séu fjárfestar.

Þetta eru landeigendur og fleiri aðilar í

ferðaþjónustu og ferðaskrifstofan Iceland

Pro Travel. Svo hefur Icelandair einnig

komið að þessu verkefni. Það er ekkert

launungarmál að við stefnum að því að

flytja inn erlenda veiðimenn. Ég hef farið

utan og kynnt strandveiði á Íslandi

hjá erlendum veiðiklúbbum og á sölu-

sýningum. Við erum tilbúnir með ýmsa

pakka. Komið hefur í ljós að markhópur-

inn er gríðarlega stór, eða um 25 milljónir

manna vítt og breytt. 98 prósent þessa

hóps eru karlmenn og afar algengt form

á þessu er að þeir taka sér viku til tíu daga

frí til strandveiða sem undanfara að því

að fara síðan eitthvað annað hefðbundn-

ara með fjölskyldum sínum. Þetta eru

svokölluð Angling Hollidays. Vestfirðing-

arnir hafa verið að gera frábæra hluti með

sjóstangaveiðina og nú er svo komið að

þeir eru uppseldir tvö ár fram í tímann.

Raunin er hins vegar sú að strandveiðin

er miklu stærri markaður. Svo er þetta

heilsársveiði og þó að hér séu frekar fáar

tegundir, kannski tuttugu eða svo, þá er

hér alveg óheyrilegt magn af fiski.“

En hvers vegna Ísland þótt hér sé mikið af fiski. Einhvers staðar hafa allir þessir veiðimenn verið að vasast í sinni veiði?„Eins og ég segi, það er óheyrilegt magn

af fiski hérna við strendurnar. Sums stað-

ar þar sem menn standa við strandveiðar

þakka þeir fyrir að fá fisk og fisk. Síðan

er það annað sem eykur á þessi gríðar-

legu sóknarfæri og það er þessi hlýnun

sjávar. Fiskur er víða að hverfa og þoka

sér norður. Gott nærtækt dæmi um það

er makríllinn. Þetta hefur valdið því hin

seinni ár, að strandveiðimenn hvaðan-

æva að hafa streymt til Noregs. Það er

hins vegar miklu dýrara en að koma til

Íslands og ströndin miklu lengri. Þegar

við erum búnir að staðsetja þetta frá a til ö

og merkja staði inn á kort með aðgengis-

upplýsingum þá er miklu fýsilegra að

koma hingað til lands og stunda þessar

veiðar, ekki hvað síst vegna þess að hér er

miklu meira af fiski en víðast hvar annars

staðar. Með þessari vinnu erum við í raun

að votta strandveiðar á Íslandi.“

1 Ufsinn getur orðið vel stór og er geggjaður á stöng. Sumir taka hann á flugu og ekkert slær út þann djöfulgang.

2 Steinbíturinn er þungur í taumi, en er þeim mun betri að éta!

3 Þorsk er víða að finna í strandveiðinni.

4 Það veiðast margar tegundir, ein slík er lýsan sem fáir þekkja en er góð á grillið!

5 Um háfinn fjölluðum við í síðasta blaði, vinsældir hans fara ört vaxandi.

6 Mikið fjör, þetta hlýtur að vera gaman!


Stundum er talað um að stangaveiði í söltu sé fremur tilþrifalítil og helst fyrir kappsfulla sjóstangaveiðikappa....„Það eru allir fiskar misjafnir og grund-

vallaratriði í þessu er að menn eru í

góðri útivist í fallegri náttúru að veiða

sér til matar. Hitt er svo annað mál að

margir sjófiskar eru geysilega skemmti-

legir á stöng. Tökum sem dæmi ufsann

sem er í hrygningu í apríl til mai. Viti

menn um slóðir hans þá er hægt að

lenda í ógleymanlegu fjöri. Hann fékk

ekki viðurnefnið sjólax fyrir ekkert og

hann getur orðið mjög stór. Hann er

brjálaður á færi, sterkur og hraðsyndur

með afbrigðum. Þá þykir ekki leiðinlegt

að setja í væna lúðu og svo voru þið

með viðtal í síðasta blaði ykkar við strák

á Hellu sem stundar að veiða háf á

sendinni suðurströndinni. Háfurinn er

mjög vinsæll stangaveiðifiskur erlendis,

en hann er orðinn afar sjaldgæfur.

Hann heitir Spur Dog og þar sem menn

veiða hann ytra þykir gott að fá 1 til 3 á

viku. Strákurinn á Hellu, Reynir Frið-

riksson, lærði þetta einmitt á kynningu

sem ég hélt. Ég tók þá 24 háfa á tveimur

klukkustundum og þetta eru upp í

meterslangar skepnur.“

Og hvað er svo næst?„Vest Norden og sölumessur í haust.

Við erum ekki búnir með alla vinnuna,

en erum tilbúnir að auglýsa og selja.

Við höfum þegar greitt fyrir götu

margra erlendra veiðimanna og um-

mæli þeirra sumra segja alla söguna.

Einn sagðist ekki vita hvort ætti að kalla

strandveiðina hérna himnaríki eða

helvíti því hann setti svo linnulaust í

fisk að það var engan frið að fá. Annar

sagði eftir fyrsta daginn að hann yrði

að taka sér frí daginn eftir því hann réði

varla við svona atgang! Eftir því sem við

aukum við þekkingu okkar mun þetta

spyrjast út. Hugmyndin með þessu var

upprunalega að búa eitthvað atvinnu-

skapandi til eftir að kreppan skall á. Hér

er svo sannarlega tækifæri til slíks og

það tækifæri skal tekið föstum tökum.“

Þorsteinn og samstarfsaðilar hans hafa

sett upp vefinn www.catch.is þar sem

starfsemin er kynnt og veiðiskapurinn

sem í boði er tíundaður. Þar má sjá

að hópurinn múlbindur sig ekki við

strandveiði, heldur kynnir einnig fersk-

vatnsveiði og skotveiði.

strandveiði

Lax-, silungs- og skotveiði

Hrútafjarðará, Breiðdalsá, Jökla,

Tungulækur, Minnivallalækur

og Fögruhlíðará

www.strengir.is


Félagar úr Fjallafólki, sem er hópur Fjallaleiðsögumanna, er hér á Baulu í Norðurárdal s.l. haust. Mynd Heimir Óskarsson.

Páll Ásgeir Ásgeirsson

79

Kaldir og bjartir haustdagar á fjöllum eru engu líkir að fegurðÍsland er engu líkt og útivistarfólk kynnist landinu eins og engir aðrir. Það er misjafnt hvað fólk fæst við í útivistinni. Sumir veiða, aðrir spila golf, aðrir ganga eða aka um fjöll og öræfi. Einn í þeim hópi er Páll Ásgeir Ásgeirsson sem séð hefur útivistarfólki landsins fyrir Hálendishandbókinni þar sem hann lýsir fjölmörgum jeppaleiðum um hálendis- og eyðibyggðir á skemmtilegan hátt í máli og myndum. Eigi alls fyrir löngu kom bókin út í þriðju prentun, svo mjög eru vinsældir hennar. Við heyrðum í Páli......

útivist

1

2 3

4

81

útivist Páll Ásgeir Ásgeirsson

Okkur langaði áður en lengra væri

haldið að heyra hjá Pálmi hvað kom

hugmyndinni að bókinni af stað. Hann

svaraði því svona: „Hálendishandbókin

varð til þeim hætti að um aldamótin

var ég að vinna í litlu útgáfufyrirtæki

sem bar nafnið Skerpla. Eigandi þess,

Þórarinn Friðjónsson, eignaðist jeppa

og hóf að stunda fjallaferðir. Hann

fékk hugmyndina að því að gera leið-

sögubók um hálendið fyrir jeppamenn

og útivistarfólk. Ég tók verkið að mér og

bókin kom fyrst út sumarið 2001. Góðar

undirtektir komu sumpart á óvart. Ég

fór úr landi um líkt leyti og bókin fór í

dreifingu og er það talsvert minnisstætt

að Þórarinn hringdi í mig réttri viku

síðar og sagði mér að fyrsta prentun

væri á þrotum og ekkert lát á eftirspurn-

inni. Ég var þá staddur í Tékklandi og

þóttu þetta nokkur tíðindi og góð.“

Hvað hefur selst af þessari bók?„Hálendishandbókin hefur komið út

þrisvar sinnum á tíu árum og hver út-

gáfa nokkuð endurbætt og uppfærð. Ég

hef ekki nákvæmar tölur á takteinum en

veit þó að eitthvað á þriðja tug þúsunda

eintaka hafa selst á þessum tíma.“

Ertu sjálfur lengi búinn að ganga með þessa ferðabakteríu? - hvað kveikti í þér?„Ég ólst upp í afskekktri sveit og nánu

sambandi við náttúruna. Ég stundaði

útilegur og fjallgöngur frá því að ég

komst á unglingsár og hef gert til þessa

dags. Þegar ég gerði Hálendishand-

bókina var ég búinn að skrifa eina

leiðsögubók fyrir göngumenn um

fjórar gönguleiðir á hálendi Íslands.

Þegar vinna við gerð bókarinnar hófst

hafði ég átt jeppa í tæplega áratug og

ferðast víða um hálendið oft í ferð með

kunnugum fjallaförum. Hvað vekur

ferðabakteríuna er erfitt að segja. Ég

hef stundum sagt að það að alast upp í

fáfarinni og afskekktri sveit sé til þess

fallið að kveikja í manni löngun til að

vita hvað er bak við fjöllin.“

Hvað er það sem heillar svo mjög við öræfin og óbyggðirnar og hvaða slóðir eru eftirlæti þitt?„Hin ósnortnu víðerni heilla mig en það

gera líka fornar eyðibyggðir, fáfarnar

slóðir og náttúran í sinni endalausu og

ótæmandi fjölbreytni. Maður sækir út

í náttúruna til þess að öðlast sálarró og

innri frið og hlaða sig orku. Þannig getur

dagsferð á Esjuna þar sem höfuðborgin

er í sífellt í augsýn gefið manni kraft og

innblástur rétt eins og erfiðar fjallgöngur

á fáfarna tinda eða langar göngur fjarri

mannabyggðum og öllu sem minnir

á manninn. Úti undir berum himni er

maðurinn í sínu náttúrulega umhverfi

og þar vakna í brjósti hans skilningarvit

og vitundarlíf sem annars er slökkt á.

Þannig er maðurinn hann sjálfur úti í

náttúrunni og þangað sækir maður kraft

og gleði. Ég á alltaf svolítið erfitt með að

svara spurningunni hvaða slóðir eða

staður séu í mestu dálæti hjá mér. Ég

hef ferðast mjög víða um Ísland á öllum

árstímum og hrífst alltaf jafnmikið. Þó

verð ég að segja að töfrar Hornstranda

hafa gert mig háðan því landsvæði og ég

leita þangað aftur og aftur. Ég hef einnig,

sérstaklega á seinni árum, ferðast mjög

mikið um Fjallabak og það landsvæði er

síkvik uppspretta nýrra náttúruundra

og hættir aldrei að koma manni á óvart.

Þar hef ég á undanförnum árum komið

á staði sem ég hafði ekki getað ímyndað

mér að væru til á Íslandi.“

Síðan er komin þriðja útgáfan af bók-inni, við gerum ráð fyrir að það sé eitt-hvað nýtt í henni....hvað er það helst?„Í þessari þriðju útgáfu bókarinnar var

1 Á Eyðislóðum. Myndir 14 eru úr safni Páls Ásgeirs Ásgeirssonar.

2 Jeppi í Lónsöræfum.

3 Einn með sjálfum sér í óbyggðum.

4 Göngurykið skolað af í tjörn í Svartahnjúksfjöllum.


Gengið á Hvannadalshnjúk eftir Virkisjökulsleið. Mynd Heimir Óskarsson.


útivist

aðallega horft til þess að uppfæra upp-

lýsingar um leiðir og aðstöðu á ýmsum

stöðum. Vegakerfi hálendisins breytist

eitthvað á hverju ári og sumstaðar

koma nýjir skálar, leiðir verða greiðfær-

ari eða torfærari eða brú er sett þar sem

áður var vað og svo framvegis. Að þessu

sinni var fáu nýju bætt við en þó er sagt

til vegar að nokkrum áhugaverðum

stöðum sem ekki var bent á í fyrri út-

gáfu. Af því er mér minnisstæðast ferð

okkar inn í Hveragil sem er við jökul-

rönd austan Kverkfjalla. Þar er hægt

að baða sig undir snarpheitum fossi í

þröngu gili og sérstöku. Því hafði verið

haldið fram að lítið þýddi að leita baðs

þarna á sumrin því kalt leysingavatn

lækkaði svo hitann í ánni. En með því

að fara síðsumars þegar leysing er að

baki og nætur orðnar kaldar má komast

þarna í einstaka upplifun.“

Nú er haustið að ganga í garð...er það ekki rakinn tími til að fara um fáfarn-ar slóðir og skoða óbyggðirnar? – og viltu mæla með einhverjum leiðum sérstaklega....nefna kannski tvær til þrjár og þá hvers vegna?„Kaldir og bjartir haustdagar á fjöllum

eru engu líkir að fegurð. Í náttúrunni

allri ríkir sérstakt andrúmsloft hnign-

unar og dauða. Farfuglar eru þagnaðir

eða á förum og gróður sölnar og það er

hausthljóð í vindinum. En loftið er tært

og víðsýni meira á haustin en oft gefur

á sumardögum og því sérlega gaman að

halda til fjalla á þessum árstíma. Sumar

leiðir eru og betur færar á haustin en

sumrin því lágt er orðið í vötnum og

slóðir orðnar vel þurrar.

Ég hef farið margar haustferðir á fjöll

því þetta er oft góður tími til rann-

sóknarleiðangra því annríki sumarsins

er að baki og ráðrúm til að skoða betur

það sem sást í sjónhending í sumar.

Dæmi um afar skemmtilega haustferð

á fjöllum væri að fara inn á Hruna-

mannafrétt, inn í Leppistungur og

Kerlingarfjöll. Kannski hittir maður

bændur í smalamennsku eða drekkur

kaffi með gæsaveiðimönnum í myrkum

fjallaskála og kemst að einhverju nýju.

Að ganga um Kerlingarfjöll er sannur

gleðigjafi og á björtum haustdegi

hægt að sannreyna sjálfur hvort það sé

rétt sem sagt er að það sjáist til sjávar

bæði í suðri og norðri af hæsta tindi

þeirra Snækolli. Í Kerlingarfjöllum hafa

smájöklar hopað mjög hratt síðasta

áratuginn og því getur þar sums staðar

að líta land sem fáir hafa séð og er ef til

vill nýlega komið undan jökli.

Á haustdegi væri líka gaman að aka

gegnum Langavatnsdal á Mýrum og

upp í Sópandaskarð að norðan og koma

niður Dali. Þarna eru sumarhagar sauð-

fjár og gaman fyrir gamlan sveitamann

að sjá vel fram gengna dilka rorrandi í

mónum. Vilji maður komast í snertingu

við öræfaþögn og kyrrð eins og hún

gerist hvað dýpst er gott að aka norður

Sprengisand á svölum haustdegi og

stíga út snemma morguns í Laugafelli

og horfa á hin björtu hvel Hofsjökuls í

morgunljósinu.

Við þetta má svo bæta að sjálfur ætla ég

að fara inn á Fjallabak næst þegar spáir

virkilega vel og fara fótgangandi frá

brúnni við Innri-Emstruá austur fyrir

Stórkonufell að stórum nafnlausum

fossi í Fremri-Emstruánni sem kom

undan jökli fyrir nokkrum árum. Þetta

mikla náttúruundur hef ég aldrei séð

nema úr fjarlægð en langar mikið til að

koma að fótskör hans.“

Páll Ásgeir Ásgeirsson

Umsóknarfrestur til að sækja um veiðileyfi í forúthlutun fyrir veiðisumarið 2012 er til 20. september nk. Fyrirkomulag forúthlutunar verður með svipuðu sniði og sl. sumar og í samræmi við samþykktar úthlutunarreglur þar um. Í forúthlutun geta allir sótt um veiðileyfi, félagsmenn sem utanfélagsmenn og fyrirtæki.

Hægt er að skila inn skriflegum umsóknum til skrifstofu SVFR, Háaleitisbraut 68 eða með tölvupósti til [email protected].

Umsóknarfrestur er til 20. september 2011.

Eftirfarandi ársvæði og tímabil eru til forúthlutunar:

LEIRVOGSÁ 8. júlí – 11. ágúst

NORÐURÁ I 21. júní – 8. ágúst

NORÐURÁ II 6. júlí – 8. ágúst

HÍTARÁ I 8. júlí – 5. ágúst

LAXÁ Í AÐALDAL – NESSVÆÐIÐ 1. júlí – 20. september

LANGÁ Á MÝRUM 3. júlí – 24. ágúst

LAXÁ Í LAXÁRDAL 31. maí – 31.ágúst

LAXÁ Í MÝVATNSSVEIT 31. maí – 31.ágúst

STRAUMAR 23. júní – 4. ágúst

LAXÁ Í DÖLUM 18. júlí – 23. ágúst

Athygli skal vakin á því að allt tímabilið er til úthlutunar á urriðasvæðunum í Laxárdal og Mývatnss-

veit, en þau leyfi sem eftir standa fara í félagsúthlutun í janúar næstkomandi. Félagsmenn eru hvattir

til að sækja um, þótt allt tímabilið sé í forúthlutun munu þeir njóta félagsaðildar sinnar við úthlutun.

Að lokinni úthlutun þarf að greiða staðfestingargjald (25%) af verði veiðileyfa.

Verðskrá liggur fyrir hjá SVFR.

Í forúthlutun gildir sama verð fyrir alla og því er ekki um afslátt til félagsmanna að ræða. Félagsmenn

þurfa ekki að nota A-umsókn sína í forúthlutun. Stangaveiðifélag Reykjavíkur hvetur félagsmenn til

að sækja um veiðidaga á forúthlutunartíma. Jafnframt er forsvarsmönnum veiðihópa bent á að

senda inn fyrirspurnir og umsóknir en mikil eftirspurn er eftir veiðidögum hjá félaginu á forúthlutun-

artíma. Þess má geta að í fyrsta sinn er gefin út söluskrá fyrir umrædd veiðileyfi, og fæst hún á

rafrænu formi á heimasíðu Stangaveiðifélags Reykjavíkur á www.svfr.is

www.svfr.is

Forúthlutun veiðileyfa fyrir sumarið 2012

Klúbbur matreiðslumeistaravillibráðareldhúsið

Einfalt og á allra færi

Grilluð silungsflök með grænmetisstrimlumÞað er svo margt hægt að gera við silung og lax að það er hættulegt! Nú styttist þó í að við segjum frá uppskriftum að gæs, rjúpu og hrein-dýri, en endum lax- og silungsvertíðina með þessari skemmtilegu uppskrift sem hvort heldur er má vera forréttur eða aðalréttur. Þessi uppskrift er í Grillbók Hagkaupa frá árinu 1997. Það er Klúbbur mat-reiðslumeistara sem skrifaður er fyrir bókinni en ekkert nafn er sér-staklega nefnt við hlið þessarar uppskriftar.

Í bókinni stendur þessi eðal setning: Ekta veiðimannaréttur – tilvalið að elda á árbakkanum. Sjálfsagt gera þetta flestir heima. Talað er um að magnið henti fjórum sem forrétt eða tveimur sem eru svangir. Það er líka auðvelt að setja þennan rétt upp sem aðalrétt.

• Fjögursilunsgflök,100grömmhvert (þau mega vera stærri og fleiri)

• ¼blaðlaukur(þaðerreyndaraldreiofmikiðafblaðlauk, má vera heill okkar vegna. Jafnvel tveir)

• Tværgulrætur

• Einnrauðlaukur

• ½grænpaprika(Hafahanabaraheila!)

• Safiúreinnisítrónu.

• Saltogpipar

• Tværmatskeiðarolífuolía

• Álbakki!

• Skerið grænmetið í strimla.

• Smyrja bakkann með olíu.

• Flökin fara á bakkann með roðið niður.

• Sítrónusafinn yfir, salt og pipar.

• Grænmetið yfir flökin. Grillið lokað og eldað í ca 10 mínútur.

Að því loknu á fiskurinn að vera tilbúinn, en ef flökin eru stærri heldur en talað er um, þá að sjálfsöðgu tekur þetta einhverjar mínútur í viðbót.

Grillbókin nefnir að brauð og íslenskt smjör sé hið besta meðlæti með þessu. Eflaust rétt, en með silungi myndum við sjálfir aldrei annað en sjóða nýjar ís-lenskar kartöflur. Helst rauðar með silungi.

Þá er þetta tilbúið. Frábær réttur tilbúin.


hráefni aðferð

My

nd

irn

ar t

ók

Hei

mir

Ósk

arss

on

89

Hann var óþarflega þrjóskur fannst mér þessi

veiðisaga

Konur eru alltaf að gera sig meira gildandi í stangaveiðinni og þær eru miklu fleiri en margan karlinn grunar. Ein heitir Þuríður Björn Wiium Árnadóttir, Vopnfirðingur og nemi við Háskóla Íslands, sem hefur starfað í veiðihúsinu við Hofsá síðustu sumur, eða frá 2008. Þegar þessar línur voru settar á blað undir lok ágúst átti Þuríður annan af tveimur stærstu löxunum úr Hofsá á þessu sumri, gríðarlegan hæng sem var 102 cm og með ummál upp á 51 cm. Án nokkurs vafa 23-24 punda tröll.

Við heyrðum í Þuríði, eða Þuru, eins

og hún er kölluð: „Ég get nú ekki sagt

að ég sé vön að veiða, fer svona þegar

tækifæri gefast og hef bullandi áhuga á

því að verða betri og er öll að koma til!

Ég byrjaði ekki að pæla í þessu af viti fyrr

en ég byrjaði að vinna í kringum þetta

en áhuginn og vitneskjan eykst með

hverjum deginum! Hef veitt nokkra laxa

og alla yfir 75 cm.

Ég hef veitt aðallega í Hofsá og nokkrum

sinnum í Sunnudalsá, ásamt nokkrum

vötnum. Bíð eftir tækifærum til að veiða

annarsstaðar!“

Uppáhaldsveiðistaðurinn og aðal flugan?„Ég held að uppáhaldsveiðistaðurinn

minn sé pottþétt efsta svæðið í Hofsá þó

að ég hafi aldrei fengið fisk þar. Fegurðin

er ómetanleg og veiðistaðirnir frábærir.

Ég er ekki enn búin að eignast uppá-

haldsflugu, það kemur með tímanum,

en ég hef tvisvar fengið risafiska á Black

and Blue! Ég elska alla veiði og fylgist

líka mikið með fótbolta og tónlist, það

eru helstu hobbyin.“

Hefðirðu ekki viljað fá risann upp á vegg?„Nei ég sá alls ekki eftir því að hafa sleppt

honum, eða sleppa löxum yfirleitt. Ég

myndi sjá mikið meira eftir því að drepa

þá, þó að laxinn sé jú góður á bragðið.“

Hvernig er annars að vinna í veiði-húsi og þurfa að hlusta á allar þessar sögur af öðrum að veiða? „Það er eiginlega allt frábært við það

að vinna i veiðihúsi og í kringum lax-

veiðina á hverju sumri. En það besta við

vinnuna er sennilega þegar það losnar

stöng eina og eina vakt og mér er sagt

að drífa mig út að veiða. Það gerist ekki

oft, en þegar það gerist þá er það alltaf

ólýsanlega gaman.“

Þuríður Björg Wiium Árnadóttir


veiðisaga

Og veiðisagan?„Já. Hún byrjaði mjög rólega vaktin

hja okkur Konráði Guðjónssyni, veiði-

félaga mínum og veiðileiðsögumanni

við Hofsá, þann 19. águst í rigningu og

kulda. Við sáum í rauninni ekki mikið líf

fyrr en í þriðja veiðihyl, Rauðalækjarhyl,

þegar við sáum, það sem að við héldum

að væri meðalstóran fisk, stökkva.

Við prufuðum átta flugur, og reistum

hann sjö sinnum. Við reistum á Black

Brahan nr 14 einu sinni, Blue Boy nr 14

fjórum sinnum og micro hitch tvisvar.

Þetta var skemmtun sem krafðist virki-

lega mikillar þolinmæði. Við höfðum

kastað í langan tíma og vorum um það

bil að gefast upp, þegar hængurinn ákvað

loksins að nú væri rétta flugan komin,

Black and Blue micro cone, með öngul

nr. 16. Það var vissulega léttir og sigurtil-

finning að finna loksins fyrir honum.

Ég sagði við Konráð að þessi væri nú

ekki jafn stór og sá sem ég fekk seinast,

sem var 89 cm. Það var ekki fyrr en ég

var búin að vera með hann á í um það

bil hálftíma, að hann stökk aftur og ég

sá hvað hann var í rauninni stór. Hann

var óþarflega þrjóskur fannst mér þessi,

og hreyfði sig sem minnst. Ég var með

einhendu og réði alls ekkert við hann, en

reyndi að þreyta hann og stýra honum

í “mark”, en ekki með neinum einasta

árangri. Eftir 40 mínútur var þreytan hjá

mér sjálfri farin að segja verulega til sín

og við skiptum og Konráð tók við stöng-

inni. Á hárréttum tíma ákvað laxinn að

þjóta af stað, niður að broti og niður á

næsta veiðisvæði, og Konráð á eftir með

stöngina á lofti. Ég sá á eftir honum

hlaupa um 400 metra niður eftir og rölti

á eftir þeim glottandi.

Það var ekki fyrr en eftir klukkutíma

og korter að við náðum loksins að hafa

hann. Þreytan, svitinn og þolinmæðin

algjörlega þess virði. Hann mældist 102

cm að lengd, 51 cm i ummál og vilja

menn meina að það séu um 23 pund.

Við slepptum honum að sjálfsögðu eftir

átökin og hann staldraði við hjá okkur

augnablik áður en hann lagði í hann

aftur upp ána, sallarólegur og sennilega

hissa að vera á lífi.

Þessi stutta vakt sem byrjaði rólega,

endaði í algjöru ævintýri, og i rauninni

fengum við allt í einum pakka. Að mínu

mati er það alls ekki magnið sem gleður

í laxveiði, heldur ævintýrið á bak við

hvern fisk.“

Þuríður Björg Wiium Árnadóttir

91

Söluvefur sem aldrei sefurBestu verðin - Sértilboð í hverri viku

- fjöldi veiðsvæða um land allt

lífríkið

Minkar Með afbrigðum duglegir tækifærissinnarMinkar verða á vegi flestra veiðimanna fyrr eða síðar á ferlinum og

sumir hitta þá fyrir oftar en einu sinni og oftar en tvisvar. Minkurinn

er eins og allir vita, aðskotadýr í íslenskri náttúru og er talinn hafa valdið

talsverðum skaða, enda er hann duglegur að draga sér björg í bú og á

það til að drepa meira heldur en hann síðan getur nýtt sér.

Veiðislóðarmenn hittu Reyni Berg-

sveinsson minkaveiðikempu að störfum

vestur á Skógarströnd í síðasta mánuði.

Var hann að vitja um minkasíu, sem

er stórtækt minkaveiðitæki sem hann

hefur þróað og heggur gríðarleg skörð í

minkastofna þar sem því er beitt.

Minkasíurnar eru ný gerð af minkagildr-

um sem Reynir hefur fundið upp, en

þær samanstanda af röri úr steinsteypu

sem lokað er með járnrist í annan end-

ann. Í hinum endanum er einnig járnrist

en með einskonar stút eða leiðara sem

minkurinn syndir eftir inn í síuna og

drukknar strax. Sían er lögð í minkaslóð

og er höfð undir vatnsborði til að dýrið

drukkni strax og það er komið í óefni.

Aðalkosturinn við þessa gerð af gildrum

er að ekki þarf agn í þær. Þá veiða þær

jafnt og þétt allan ársins hring

Reynir hóf að gera tilraunir með þetta

nýja veiðitæki haustið 2002 en þá hafði

hann stundað minkaveiðar í hálfa öld.

Það réð úrslitum um að þróun minkasí-

unnar hófst að Vegagerðin styrkti Reyni

í upphafi. Í framhaldinu kom stuðningur

Framleiðnisjóðs landbúnaðarins, Æðar-

ræktarfélags Íslands og umhverfisráðu-

neytisins. Sían er höfð undir vatnsborði

á minkaslóð og minkur sem fer í hana

á ekki afturkvæmt heldur drukknar

strax. Sían er svo stórtæk, að yfirleitt eru

fleiri en einn minkur í hverri síu þegar

vitjað er um. Flestir hafa verið ellefu í

sömu síu. Vitjað er um síurnar nokkrum

sinnum á ári og aðkoman ekki alltaf

kræsileg, eins og sú sem blasti okkur

við Setbergsána. Úr síunni dró Reynir

dragúldnar leifar af tveimur minkum,

eða það sýndist okkur a.m.k. Hann sagði

okkur að víða væri allt of mikið um

mink og hann stæði lífríki fyrir þrifum.

Hann taldi að ef sett væri meira fé til

minkaveiða þá mætti halda

stofninum vel niðri og

veiðitölur þar sem síur

hans hefðu verið

notaðar sýndu

það vel og

sönnuðu.


Minkurinn er annars duglegt skaðræð-

iskvikindi en sá íslenski á uppruna til

minka sem fluttir voru inn frá Norður

Ameríku, en fyrstu dýrin, þrjú talsins,

komu til landsins haustið 1931 og voru

reyndar keypt af norskum loðdýrabænd-

um. Minkabúin voru fyrst tvö talsins,

en fjölgaði hratt úr því. Fyrstu mink-

arnir sem sluppu sannanlega komust

út í náttúruna haustið 1932, þannig að

ekki tók það langan tíma! Það bú var

í Grímsnesi, en í framhaldinu sluppu

minkar af fleiri búum og fljótlega urðu

menn þess varir að þeir voru að spjara

ágætlega sig í náttúrunni. Enda nægt

æti fyrir þá og fuglar og fiskar kunnu

ekkert á þetta nýja rándýr í hverfinu.

1939 var byrjað að veita fé fyrir drepna

minka. Landnámi minka lauk þegar þeir

komu í Öræfasveitina um 1975. Þeir voru

reyndar fljótir í austur, en komust ekki

yfir sandana miklu og urðu því að fara

hringveginn norður og niður Austfirði til

að komast í Öræfin.

93

Minkar

Forfeður íslenskra minka voru upp-

runalega veiddir í Mississippi dalnum

og við Hudson flóa. Þeir voru fremur

smáir, en íslenska útgáfan stækkaði.

Það er þekkt, íslenska hagamúsin er t.d.

sú stærsta sem fyrirfinnst. Það er ekki

skrýtið að dýrið fjölgi sér hratt, því bæði

kynin verða kynþroska á fyrsta ári og

það er síðan mikið havarí um fengitím-

ann. Steggir fara þá um og vaða inn á öll

þau óðul sem fyrir verða, læðurnar verja

þau, nema um fengitímann þegar það er

blaktandi hjarahurð fyrir alla steggi. Það

er sjaldgæft að kynþroska minkalæða sé

hvolpalaus að vori og hinir ýmsu hvolp-

ar einnar læðu geta átt ýmsa feður.


Að fengitíma loknum eru steggirnir

ekki velkomnir á óðalið lengur og læðan

rekur þá burt af grimmd. Fyrir vikið þarf

læðan að sjá sjálf um öll aðföng til handa

hvolpunum og er þá mikið álag á henni.

Sem kann að valda því hveru stórtækur

minkurinn getur verið ef hann fær til

þess tækifæri. Mörg dæmi eru um það

þegar minkar komast í kríu-, lunda- eða

æðarvörp, að þeir drepa alla þá unga

sem þeir komast yfir og raða þeim upp

á góðum stað. Þetta getur verið mikið

forðabúr, svo mikið að iðulega kemst

minkurinn aldrei yfir að nýta það allt.

Sögur af minkum í hænsnakofum geta

verið af sama toga, en leitt hefur einnig

verið að því getum að brjálæðisgangur-

inn í hænsnunum trylli minkinn sem

telji sér ógnað og því linni hann ekki lát-

unum fyrr en allar púturnar eru dauðar.

Það er fæðuval minka sem er veiði-

mönnum svo hugleikið. Minkurinn er

undantekningalítið nærri vatni, ýmist

sjó eða fersku vatni. Fæðuvalið fer eftir

því hvort heldur er búið við ferkst vatn

eða salt. Þetta hefur verið rannsakað,

t.d. við Grindavík þar sem fjöruminkar

sóttu mest í fjöru- og grunnsævisfiska á

borð við marhnút, keilubróðir og sprett-

fisk. Hluta ársins voru sandsíli, hornsíli,

hrognkelsi og ufsaseiði líka étin, auk

fiska sem lifa dýpra en ráku dauðir á

land. Fuglar voru og teknir og voru

um fimmtungur fæðunnar. Voru það

bæði veiddir fuglar og hræ sem dýrin

nýttu sér. Mest var um fugla máfaættar

og var krían þar drjúg á matseðlinum,

enda sóttu dýrin nokkuð í kríuvarp í

nágrenninu. Þá voru minkarnir miklir

tækifærissinnar, áttu marflær, þanglýs

og smá krabbadýr. Kom jafnvel fyrir að

þeir nældu sér í stæðilega trjónukrabba

eða bogkrabba. Dæmi um sjálfsbjargar-

viðleitnina er greni þar sem læða var

drepin ásamt hvolpum við fjörukamb.

Þar höfðu rottur lifað villtar um árabil og

í greninu fundust tugir dauðra rotta.

Ferskvatnsminkar voru eitt sinn rann-

sakaðir við Sogið og Álftavatn. 60

prósent ársneyslunnar voru laxfiskar og

hornsíli, laxfiskarnir oftast smáir ein-

staklingar, eða undir 16 cm. Voru þessir

fiskar étnir samhliða. Einn og sami

minkasaurinn sem skoðaður var reynd-

ist innihalda 40 hornsílakvarnir auk

nokkurra úr silungaseiðum. Við komu

farfugla kom meiri vídd í fæðuvalið og

sóttu minkar þá helst í egg og unga

skógarþrasta og þúfutitlinga. All nokkuð

einnig í andarunga. Þegar ungar fóru

að geta forðað sér minnkaði aftur hlut-

lífríkið

Lax á afréttarsvæði Langár sem væntanlega minkur hefur étið innan úr. Mynd gg.

95

deild fugla, en fleira mátti nýta sér, t.d.

grófu minkar upp bú hunangsflugna í

skóginum og átu upp til agna. Hagamýs

voru einnig étnar og í vaxandi mæli er

kom fram á haust, enda er stofn þeirra

þá stærstur. Þá voru alls konar skordýr

og þess háttar étin til lystauka á meðan

slíkt var í boði.

Fyrir utan mannskepnuna virðast mink-

ar ekki eiga marga náttúrulega óvini.

Þeir eru mjög ofarlega í fæðukeðjunni

hér á landi. Menn hugsa sér að ernir og

fálkar gætu veitt mink, en sjálfsagt er

lítið um svoleiðis. Snæuglur eru svo fáar

að þær teljast varla með. Af slóðum í snjó

hafa menn stundum séð hvernig refir

fylgja slóð minks og krafsið síðan sést

Minkar

við muna minkagrenisins. Eðli málsins

samkvæmt kemst rebbi þó ekki inn í

greni minksins. En ef hann fyndi hann

á förnum vegi gæti minkurinn verið í

vanda staddur. Dæmi eru um að refir

hafi fært yrðlingum minkahræ heim að

greni, en hvort þeir veiddu dýrin sjálfir

eða hirtu þá upp dauða er ekki víst.

Reynir Bergsveinsson með minka sem hann tók úr síu við Setbergsá í ágúst s.l. Mynd gg.

einu sinni var

„....og var lífi þessa fjalla- kóngs þar með lokið“

Bók Ólafs segir magnaða sögu og hér

ætlum við að leyfa okkur að fara í kafla

sem heitir: Eyðing hreindýranna á

Reykjanesskaga – Veiðisögur þaðan, og

birta úr honum dálítið. Þetta er fróðleg

lesning og enn fremur er textinn sem

slíkur athyglisverður í þá veru að í

honum sést hversu langt menn geta

gengið í notkun á kommusetningu án

þess að fara yfir strikið:

„Aldrei mun það vitað, hve mörg hrein-

dýrin urðu á Reykjanesskaganum, þá

flest voru, og sennilegt er, að engin

tilraun hafi nokkru sinni verið gerð til

að fá sem næst úr því skorið. Líklegt

má þó telja, án þess að nokkuð verði nú

um það fullyrt, að á blómaskeiði þeirra,

hafi þau skipt þar hundruðum. Ég hef

frá árunum 1860-1875 fengið nokkuð

öruggar frásagnir þriggja veiðimanna,

sem séð munu hafa flest dýr saman

á þessu tímabili. Ekki mun þetta hafa

verið á einu ári, og ekki var þetta heldur

á einni slóð. Einn þessara hópa sást á

stað, sem nefna mætti austurslóðir, þ.e.

á Ölfusafrétti vestanverðum. Sæmundur

Eiríksson bóndi að Vindheimum í Ölfusi,

sennilega önnur mesta hreindýraskytta

Árnessýslu, a.m.k. á þeim árum, sá eitt

sinn nálægt Meitlum hreindýrahóp,

sem hann, eftir því sem næst komst,

taldi að hefðu verið í 70 til 75 dýr. Annar

stór hópur hreindýra sást á miðslóðum,

þ.e. við Vörðufell, suðaustur frá Kleifar-

vatni. Það var faðir minn og fjórir aðrir

Hafnfirðingar, sem sáu þennan hóp, og

sagði faðir minn mér, en svo vildi til, að


Árið 1960, eða fyrir 51 ári síðan kom út á vegum Bókaútgáfu Menningarsjóðs bókin Hreindýr á Íslandi þar sem Ólafur Þorvaldsson skráði sögu hreindýra á Íslandi á árunum 1771 til 1960. Það vita það kannski ekki allir í dag, að á meðan menn deila um hvort eigi að flytja hreindýr frá Austfjörðum til Vest-fjarða, gætu menn skoðað reynslu sem er af hreindýrahjörðum á öðrum stöðum en á hálendi Austurlands, því fyrrum voru hjarðir á Reykjanesi og einnig í Arnarfelli við Þingvallavatn. Á síðarnefnda staðnum var þó aðeins um nokkur dýr að ræða. En þessir stofnar, ef það er hægt að tala um stofna, eru löngu horfnir í tímans haf.

hann komst lang næst hópnum, að þar

hefðu verið sem allra næst 70 dýr. Þriðji

hópurinn, sem telja má allstóran, sást

á vesturslóðum, þ.e. ofanvert við Keili,

og mun það hafa verið það vestasta,

sem þau héldu sig, svo að nokkru nam,

og það þó ekki nema einhvern hluta úr

vetrinum. Sá, sem þennan hóp sá, var

hinn mikli veiðimaður Guðmundur

Hannesson, síðast lengi bóndi á Ísólfs-

skála í Grindavík. Í hópi þessum voru

35 dýr, eftir því sem sonur hans, Guð-

mundur bóndi á Ísólfsskála, segir í bréfi

um þetta efni – og bætir við: „og var það

lang mesta, sem hann sá samankomið

um sína daga.“ Þetta var á árunum milli

1860 og 1870. Guðmundur á Skálanum,

en undir því nafni var hann alþekktur

um Suðurland, var talinn mesta hrein-

dýra- og refaskytta þar frá 1860 og fram

undir aldamótin síðustu.

Það, sem hér verður frá sagt um eyð-

ingu hreindýranna á suðurslóðum af

mannavöldum, þ.e. með skotum, hef ég

97

Hreindýr á Reykjanesinu

að nokkru frá mönnum, sem einu sinni

eða oftar tóku þátt í þeim veiðiferðum

og ég ungur hlýddi til þegar þeir síðar

sögðu frá þeim ferðum. Annað er til

mín komið frá mönnum, sem gagn-

kunnugir eða mjög nákomnir voru

þeim þremur mönnum nítjándu aldar-

innar, sem flest hreindýr munu hafa

að velli lagt á þessu svæði Það má segja,

að menn þessir stæðu all vel að vígi til

þessara veiða, þar eð þeir bjuggu svo

að segja sinn á hverjum jaðri þessara

hreindýraslóða og höfðu því dýrin á

milli sín. En annað, sem verður minnst

á í þessu sambandi, liggur enn fjar-

lægur hvað tímann snertir og er því

kannski orðið eitthvað þjóðsögublandið,

en mun þó nokkur fótur fyrir.

Á tímabili því, sem hreindýrin voru

ófriðuð eða lítt friðuð, munu þau á

hverju ári hafa verið skotin af ýmsum

mönnum úr Árnes- og Gullbringusýslu,

þ.e. höfuðstöðar þeirra lágu aðallega um

þessi sýslumörk.


einu sinni var

Mun nú lítillega getið þeirra þriggja

manna, sem á síðari helmingi síðustu

aldar voru mestar hriendýraskyttur

á Suðurlandi. Allir þessir menn lifðu

blómaskeið hreindýranna hér sunn-

anlands og lifðu allir fram um síðustu

aldamót.

Gleggstar og áreiðanlegastar sagnir hef

ég af Guðmundi Hannessyni á Ísólfs-

skála í Grindavík og eru þær að mestu

til mín komnar frá syni hans, Guð-

mundi, sem einnig býr á Ísólfsskála. Er

hann glöggur maður og sannorður. Fátt

eitt þessara sagna verður rakið hér, en

þær fáu, sem sagðar verða lýsa nokkuð

leikni hans og veiðikeppni, en ekki síður

snarræði hans og karlmennsku, og kom

engum á óvart, sem hann þekkti, svo

orðlagður var hann fyrir afl og hreysti.

Svo sem áður er á minnst, sá Guð-

mundur eitt sinn 35 hreindýr í einum

flokki. Var það fyrir ofan Keili. Þetta var

á jólaföstu. Dýrin lágu út um allt á sléttu

og því vonlaust að komast í skotfæri við

þau. „Varð því að reka þau upp og sjá,

hvað vildi verða.“ Dýrin tóku á rás og

höfðu stefnu á Trölladyngju. Hljóp þá

Guðmundur í veg fyrir þau og kom eftir

nokkur hlaup skoti á hópinn. Eitt dýr-

anna féll við skotið, og þótti Guðmundi

lítið. Hleypur hann á slóð þeirra og sér

blóð í brautinni, leggur byssu sína hjá

hinu fallna dýri og hleypur eftir hópn-

um. Brátt dregst eitt dýranna aftur úr, og

sér hann, að annar lærleggur þess muni

brotinn fyrir ofan hækil, „því að fóturinn

slóst ýmist upp á bak eða undir kvið.“

Þegar hann nálgaðist dýrið, sem var stór

tarfur, snýr það á móti Guðmundi og

ber hornin fyrir sig. Var nú illt í efni, þ.e.

hann var byssulaus, en dýrið sótti allfast

á. Báðar hendur varð hann að hafa á

hornum þess sér til varnar. Eftir nokkrar

stympingar freistar Guðmundur þess að

ná til hnífs úr vasa sínum, en á meðan

varð hann að halda dýrinu með annarri

hendi. Þegar hann hafði náð hnífnum

upp, þá mænustakk hann dýrið, og var

lífi þessa fjallakóngs þar með lokið. Þetta

afrek Guðmundar flaug víða. Fleiri út-

gáfur voru af sögu þessari, en þetta mun

sú rétta vera. Hún er sögð, svo að aðrar,

sem hér á eftir fara, af syni hans, Guð-

mundi, sem fyrr er nefndur.

Eitt sinn skaut Guðmundur hreindýr

uppi á Fagradalsfjalli, sem er suðvestur

frá Keili. Dýr þetta bar hann í snæri á öxl-

inni, hausinn og byssuna í fyrir, í mikilli

ófærð niður á Vatnsleysuströnd. Hann

hafði verið hættur að hvíla sig af ótta við,

að hann hefði sig ekki á fætur aftur með

byrði sína. Þess skal getið til skýringa,

að vegalengdin mun vera ekki minna

en þriggja stunda gangur í góðu færi og

mest yfir brunahraun að fara. Þetta þótti

mjög frækilega unni. Þegar framan-

skráðar sögur gerðust, bjó Guðmundur í

Bræðragerði á Vatnsleysuströnd.

Að síðustu get ég hér einnar veiðiferðar

Guðmundar, sem sýnir m.a. heppni

hans. Á höfuðdag, þ.e. 29. ágúst, var

Guðmundur uppi í Brennisteinsfjöllum

að leita hreindýra. Gekk honum illa að

finna þau sökum þess, hve lítið var þá

orðið af þeim. Loks sá hann þrjú og hæfði

tvö í sama skoti. Þessi dýr flutti hann

á hestum til Hafnarfjarðar. Þar lágu þá

tvö herskip, og keyptu skipsmenn bæði

dýrin. Fyrir þetta skot fékk hann 100 dali.

„Það voru miklir peningar þá.“

Matseðilldagsins

NJ@

RANGA.DK

græjur ofl.

SAGE ONE - Mesta bylting í flugustöngum frá því grafítið kom til sögunnar.Hún er loksins komin á markaðinn. Sage One hefur verið í þróun í þrjú ár og margir voru farnir að bíða óþreyju-fullir enda hafði kvisast út að eitthvað algjörlega nýtt og áður óþekkt væri í vinnslu í smiðju Sage í Seattle.

Sá er þessar línur skrifar var svo lán-samur að fá að kasta með stönginni undir handleiðslu Jerry Siem í Bandaríkjunum í janúar á þessu ári er þróunarvinna var á lokastigi. Mér var strax ljóst að mikilla tíðinda væri að vænta frá Sage þegar stöngin sem þá var enn nafnlaus kæmi á markaðinn. Um leið og pantanaglugginn var opnaður lagði Veiðihornið inn pöntun og komu fyrstu stangirnar til landsins uppúr miðjum ágúst og voru það jafnframt fyrstu Sage One stangirnar sem komu á markað í Evrópu.

Sage One hefur nú þegar sópað að sér verðlaunum og viðurkenningum á helstu sýningum í Evrópu og Bandaríkjunum.

Hvað er það sem gerir Sage One sérstaka? Á síðustu árum hafa komið á markað nýjar límblöndur sem notaðar eru til að binda saman koltrefjar (grafít) . Þessar límblönd-ur hafa opnað nýjar víddir í þróun og vinnslu koltrefja. Stangarsmiðir Sage hafa nýtt sér nýja möguleika sem skapast hafa og þróað vinnslu koltrefja á þann veg að hægt er að „pressa“ sem mest af „líminu“ úr grafítmottunum þannig að trefjarnar liggja þéttar saman. Með þessu verður stöngin bæði grennri og léttari. Helsta byltingin er þó sú að sökum þess hve trefjarnar liggja þétt saman liggja þær allar samsíða og línulega. Við þessa breytingu verður stöngin mun nákvæmari en ella enda er hægt að punktkasta af mikilli nákvæmni með Sage One af löngu færi en það hefur undir-ritaður reynt sjálfur í laxveiði nú síðsumars.

Þetta sést glögglega á myndbandi sem sjá má hér (sjá tengil hér neðst)

Eftir ítarlegar prófanir okkar á Sage One fjölskyldunni spáum við því að Sage One muni slá í gegn í vor þegar veiði hefst á ný og þá ekki síst One 697 (9,7 fet fyrir línu #6) og One 7100 (10 fet fyrir línu 7).

Sage One er ekki bara ótrúlega ná-kvæm heldur er hér á ferð gríðarlega kraftmikil stöng sem ber vel þyngri flugur og gott er að kasta með í vindi.

Við mælum með Rio Outbound Short línunni á Sage One.

Undirritaður leyfir sér að taka svo djúpt í árinni að fullyrða að Sage One sé mesta bylting í flugustöng-um síðan koltrefjarnar (grafítið) kom til sögunnar.

Úr fróðleikshorni Veiðihornsins Ólafur Vigfússon


Smelltu á myndina til að skoða kynningarmyndskeiðhttp://vimeo.com/26791493

Vafrað á barinn hjá VeiðiflugumÞað er alveg magnað og með miklum ólíkindum hvað hægt er að sökkva sér ofan í flugubari veiðibúð-anna hér á landi. Ef menn ætla ekki að versla, þá er bannað að skoða. Við litum á barinn hjá Veiðiflugum á Langholtsveginum og völdum þar nokkrar flugur sem hentað gætu með ágætum í haustveiðina. Þar gat m.a. að líta nokkrar nýlundur. Kíkjum á þetta....

Dreka SnældaÞetta er óárennilegt kvikindi og greinilegt að fyrir gúmmílöppunum eru engar flugur heilagar. Notkun gúmmílappa á alls kyns flugur fer vaxandi og nú eru þær komnar á Snælduna. Í Veiðiflugum fundum við þrjú afbrigði, tvö þeirra af vel þekktu Snælduformi. Hinu svarta og hinu „þýska“, sem er eflaust sú gjöfulasta. Eins og sjá má á myndunum þá er litur gúmmílappanna í stíl við megin-liti túpunnar. Þessar flugur eru, eins og flestar aðrar flugur í Veiðiflugum, hnýttar af Jóni Inga Ágústssyni og hans fólki í Tælandi. Dreka Snælda virðist vera réttnefni á þessar flugur því þær eru algerir drekar. Það er komin talsverð reynsla á þær í ár, sérstaklega nú síðsumars og hefur rótveiðst á þær. Má nefna í ám á borð við Rangárnar báðar, Norðurá, Grímsá og Norðlingafljót.

Þriðja útfærslan sem við kipptum með okkur í stúdíóið er Kopar Snælda með gúmmílöppunum góðu og voru innanbúðar-menn í Veiðiflugum á því að af afbrigðunum þremur hefði þessi kopardreki reynst skæðastur. Sögð var sönn veiðisaga frá sumrinu. Tveir veiðimenn voru að veiða á Breiðunni í Blöndu. Var annar þeirra hinn kunni kappi Þórarinn Sigþórsson, en nafn félagans á öndverðum bakka liggur á milli hluta. Þeir þeyttu báðir flugu og félaginn á móti setti í hvern laxinn af öðrum á meðan Þórarinn varð ekki var. Eins og þeir vita sem þekkja Þórarinn þá á svoleiðis ekki við hann, þannig að hann kallaði yfir til félaga síns og spurði hann hvaða flugu hann væri með. Dreka Snældu með koparbúk var svarið. Þórarinn kleip þá fluguna af taum sínum og þeytti línu sinni yfir til fé-lagans og kallaði, blessaður hnýttu eina á hjá mér! Félaginn greip tauminn, fór í boxið, sótti eina og hnýtti á hjá Þórarni og lagði hana

síðan í vatnið og Þórarinn byrjaði að strippa hana yfir til sín til að hefja veiðar. En flugan náði aldrei yfir til hans, því lax rauk á hana eftir nokkur stripp og eftir það gekk Þórarni ekki síður veiðiskapurinn en öðrum.

Intruder NobblerÞetta er hálfgerður vanskaplingur við fyrstu sýn. Nobbler vissulega, en í stað venjulegs fluguönguls, hangir örsmá einkrækja á stuttum nælon-taum aftan úr flugunni og augað er auk þess bogið niður. Að þessu viðbættu eru stórar ógnvekjandi appelsínugular gúmmílappir við skeggrótina og spírandi út úr kvið flugunnar. Heldur „krípí“ fyrirbæri og ekki komin reynsla enn sem komið er. „Hún er tiltölulega ný úr væsinum hjá Jóni Inga og að stíga fyrstu skrefin, þetta er hálfgerður intruder finnst manni,“ sagði Hilmar í Veiði-flugum um þessa flugu.

BjarniRaunar heitir þessi alls ekki Bjarni. Hilmar og hans menn vissu ekki til að hún héti neitt! En þeir sögðu hana ekki nýja af nálinni og helst væri hún kennd við Bjarna Júlíusson formann SVFR sem mun hafa veitt á þessa flugu vinstri hægri, bæði sjóbirting, sjóbleikju og jafnvel lax á ögurstundum þegar annað hefur brugðist. Þetta er stuttur kubbur með fyrirferðarmiklum og blýþungum silfruðum haus. Það er eflaust fremur leiðinlegt að kasta henni, en hún sekkur eins og grjót ofan í dýpið. Í fljótu bragði sýnist þessi fluga vera góður valkostur fyrir þá veiðimenn sem vilja áberandi flugu sem sekkur hratt í haustvatnið, en án þess að verið sé að hrekkja fiskinn með allt of stóru númeri.

Black Ghost – venjuleg og SunburstEkkert nýtt af nálinni hér, ein traustasta fluga sem gerð hefur verið. Sú al-ljósa með marabúvæng, sú rauða hin svokallaða Sunburst. Báðar með tungstenhaus og veiða djúpt. Þessi fluga er alltaf jafn sterk, hvort heldur er vor, sumar eða haust og hún veiðir allar sortirnar, lax, bleikju og urriða, sjógenginn fisk jafnt sem staðbundinn.

Gamla klassíkinÁ þessum síðustu og verstu, þegar

endalausar nýjungar í afbrigðum og tegundum dynja yfir veiðimenn, yljar það alltaf miðaldra og eldri veiði-menn að sjá gömlu góðu klassísku flugurnar ganga aftur í nútímalegri gervum. Gott að sjá að þær eru ekki gleymdar og grafnar, enda geta þær veitt enn þann dag í dag, alveg eins og þær gátu veitt hér fyrrum. Eftir að hafa hangið nokkuð lengi á barnum í Veiðiflugum rákum við augun í þær þessar, Silver og Black Doctor settar upp sem flottúpur með marabú-væng og hæfilegum skammti af glimmer. Vantaði bara Blue Doctor til að fullkomna gleðina við að hitta fyrir þessa gömlu vini. Sú þriðja hérna er svo sem ekki ein af þessum gömlu góðu klassísku bresku flugum, en klassísk er hún samt sem áður. Klassísk íslensk, því þetta er flottúpuafbrigði af Laxá blá Þórðar Péturssonar, fluga sem gerði garðinn fyrst frægan í Laxá í aðaldal og hefur síðan reynst vel í nánast öllum þeim laxveiðiám sem henni hefur verið kastað í. Frægðarsól Laxár bláar reis um tíma svo hátt að hún rataði inn á fluguverðlista Orvis. En hér er hún sem sagt komin sem flottúpa frá Tælandi og ekki ólíklegt að hún geti rótfiskað í þessum búningi rétt eins og þeim gamla góða.

101

græjur ofl.

Óþarfi að mölva stöngina við bílinn

Mikill kastmeistari afhjúpar allt

Jafnvel gamlir hundar læra að sitja!

Veiðimönnum tekst að mölva stangir sínar á afar fjölbreytilegan hátt. Svæsnasta dæmið sem við höfum heyrt var af veiðimanni í Kanada sem vildi fá nýja stöng hjá framleiðanda vegna þess að að hann braut þá gömlu við að vejra líftóru sína er grá-björn einn vasklegur sótti að honum. En sannast sagna þá brotna flestar stangir við bílinn, ótrúlegt en satt.

Menn eru að setja saman við bílinn eða rabba um daginn og veginn er þeir hittast við veiðimannaslóðann. Leggja þá stangirnar upp að bíl eða á jörðina við hlið þeirra. Síðan er skellt á þær hurðum, stigið ofan á þær eða guð má vita. Vesturröst er með lítið apparat til sölu sem tryggir öryggi stanga fyrir bílhurðum og vöðluskóm veiðimanna. Sjá myndina, þetta er einfaldlega lítill segull sem smellur á bílinn og styður stöngina mjúklega. Engin hætta á ferðinni!

Fluguveiðimenn geta lengi við sig þekkingu bætt og þeir sem eru að stíga sín fyrstu skref, gera best í því að læra af sönnum meisturum. Nýlega kom út DVD diskur með bandarísku fluguveiðikonunni Joan Wulff sem hefur 60 ára reynslu af fluguköstum og kennslu í farteskinu.

Á þessu 90 mínútna prógrammi sýnir Joan öll grundvallar-atriðin og fer enn fremur djúpt í saumana á allrar handar afbrigðum og úrræðum sem fluguveiðimenn þurfa að geta tileinkað sér. Á löngum ferli hefur frúin auk þess sankað að sér ógrynni ráða sem hún geymir undir rifi hverju og fá áhorfendur að njóta góðs af. Joan ýmist kennir þetta beint í æð við straumvatn, ellegar að vönduð tölvugrafík er nýtt til fullnustu. Þessi DVD diskur fæst í Vesturröst og er mikill fengur fyrir luguveiðimenn.

Jafnvel vönum flugukösturum hættir til að missa samhæfingu milli fram-kasts og bakkasts. Í Vesturröst fæst afskaplega einfalt lítið tæki sem getur skipt sköpum. Tryggt nýbyrjuðum réttu handtökin frá byrjun og hefur um leið afsannað að ekki sé hægt að kenna gömlum hundum að sitja!

Royal Wulff wristlock heitir fyrir-bærið og kemur frá fyrirtæki þeirra goðsagnakenndu laxveiðihjóna Lee og Joan Wulff. Hafa þau notað ól þessa við flugukastkennslu um árabil með frábærum árangri. Þetta er góður einfaldur aukahlutur sem getur lagað köst, sérstaklega bakast, sem skiptir öllu máli því ef bakkastið er ekki gott þá verður framkastið það ekki heldur. Ólin kemur í veg fyrir að stöngin falli of aftarlega. Ein stærð passar á alla. Bætir kastið örugglega.


græjur ofl.

Sérhæfðar flautur fyrir grágæs og heiðagæs

Byssuskápar á áður óþekktu verði

Veiðihúsið Sakka flytur inn eitt og annað, en gæsaskyttur geta glaðst yfir gæsaflautunum sem fyrirtækið flytur inn og eru sérhæfðar flautur fyrir annars vegar grágæs og hins vegar heiðagæs. Flautur þessa svínvirka og reynslan af þeim er afskaplega góð.

Kjartan Lorange, sem er titlaður „skytta“ hjá Já.is stýrir Sökku og hann sagði okkur að grágæsaflautan hefði komið fram fyrir fimm árum og væri hún afsprengi samvinnu Danans Denis Poulsen og Banda-ríkjamannsins Buck Gardner, sem einnig er hönnuður og framleiðandi að veiðiflautum. Þeir sameinuðust um að framleiða fyrstu sérhæfðu grágæsaflautuna, en fram að því höfðu menn notast við flautur sem voru svo sem brúklegar, en náðu ekki „tónsviði“ grágæsa með þeim hætti sem þessi flauta gerir. Hún heitir Greylag Hammer, en Hammer er nafnið á línunni. Áður voru t.d. Mallard Hammer (stokkönd), Canada Hammer (Kanadagæs)Speck Hammer (blesgæs) og fleiri.

Fyrir tveimur árum kom síðan Pink Foot Hammer, sérhönnuð flauta fyrir heiðagæs og er Kjartan hönnuður hennar. „Fyrra árið var ég meira og minna að ná saman þeim eigin-leikum sem góð heiðagæsaflauta þarf, tónsviðinu og þeim skærleika sem þarf til að ná til fugla í þessum miklu víðáttum sem menn eru að eltast við heiðagæsina í,“ sagði Kjartan. Og bætti við, að reynslan af flautunni væri afar góð. „Hún skilar þeim tónum sem ég leitaði eftir og vanir jafnt sem óvanir eiga létt með að nota hana með góðum árangri,“ bætti Kjartan við.

Veiðihornið hefur látið smíða einfalda og ódýra skotvopnaskápa sem uppfylla þó vinnureglur lögreglu um viðurkenningu slíkra skápa.

Þriggja mm stál er í veggjum og hurð. Kólfalæsing er á hurð og innfelldar lamir. Þá eru skáparnir gataðir á baki til veggfestinga. Skáp-arnir eru fáanlegir í tveim stærðum. Annars vegar eru það skápar fyrir 5 byssur og hins vegar fyrir 7 byssur. Allir skáparnir eru með læsanlegu innra hólfi.

Hér eru á ferð einfaldir en traustir skápar á ótrúlega góðu verði en

minni skápurinn kostar aðeins 38.900 og sá stærri 48.900. Þá er þeim sem festa kaup á skotvopnum í Veiðihorninu boðinn um helmingsaf-sláttur og fæst þá minni skápurinn á 19.950 krónur og sá stærri á 24.950 krónur.

Á þessum síðustu og verstu tímum er vert að benda stangaveiðimönn-um á að byssuskápar sem þessir eru ekki vitlaus varúðarráðstöfun þegar kemur að því að geyma verðmætar flugustangir og hjól en við heyrum æ oftar af veiðimönnum sem tapað hafa veiðibúnaði sínum í hendur innbrotsþjófa.

103

græjur ofl.


D-laga stangarskefti sem vekur athygli

Stealth Amphibia - efni sem leysir önnur af hólmi

Vision er eitt af þessum þekktu veiðivörumerkjum sem skotið hafa upp kollinum á Norðurlöndunum. Veiðibúðin Hrygnan í Síðumúlanum, eign Kristínar Reynisdóttur, er einmitt umboðsaðili Visiongræjanna hér á landi og kennir ýmissra grasa, enda lætur þetta fyrirtæki sér fátt

Það er stöðugt verið að þróa sólana undir vöðluskónum. Það sem virkar úti í vatninu virkar kannski ekki eins vel í blautu grasi, t.d. filtið sem kunnugt er, menn standa í fæturnar úti í á, en fá síðan byltur í brekkunni á leiðinni að næsta hyl. Í Hrygnunni fást nú vöðluskór með nýju efni sem gæti leyst öll hin af hólmi smátt og smátt. Það er frá Vision og er kallað Stealth Amphibia.

Hér er um að ræða gúmmísóla sem eru stamari heldur en gengur og gerist og grípa því betur, hvort heldur gengið er í drullu, í vatna-gróðri eða á hálum klöppum. Hjá Vision halda menn því fram að SA bæti svo mjög gæðin, að það muni leysa önnur efni af hólmi. Síðan er það talið SA til ómældra tekna, ofan á annað, að drulla og gróður úr ánni loðir illa við það, ekki eins og t.d. á filti, og því skolist allt saman jafn óðum af SA og því sé til muna ólíklegra að bakteríur og fleira berist með filtsólum frá einni veiðiá til þeirrar næstu. Hér sé því um um-hverfisvæna viðbót að ræða.

óviðkomandi. Á tímum þegar ýmsir framleiðendur hafa verið að hanna nýja hluti í stangarsmíðum, hafa Visionmenn komið með sitt eigið stangarskefti sem þeir kalla D-Shape.

D-Shape verður best lýst með því að vísa til myndarinnar og hreinlega

Og ef að áðurtalið dugar ekki, þá endist SA helmingi betur og lengur heldur en venjulegt filt.

prófa, en Kristín segir að skaftið sé svo þægilegt og geri stöngina svo meðfærilega að um algera byltingu sé að ræða. Skeftið má kannski segja að sé í laginu, að upplagi, eins og stafurinn D, en það er sýnt hér á flugustangalínunni Venus sem Vision framleiðir. Þær eru smíðaðar

til að þola notkun í söltum sjó ekki síður en í fersku vatni, eru allar 9 feta langar en misþungar og fyrir hinar ýmsu línur. Þær eru millihraðar til hraðar og þykja henta nánast öllum þeim aðstæðum sem menn geta lent í hér á leikvelli vindanna.

FermingarBrúðkaupAfmæli

Árshátíðir FundirMóttökur

veisluþjónusta

Búðakór 1 • 203 Kópavogi • Sími 820 7085 • [email protected]

Lystaukandi veislur

VEIÐISLÓÐtímarit um sportveiði og tengt efni

Útgefandi:GHJ útgáfa ehf.

Ritstjórn:Guðmundur Guðjónsson, ritstjóriHeimir Óskarsson, útlit og umbrotJón Eyfjörð Friðriksson, greinaskrif

Netfang: [email protected]

veiðislóð 4. tbl 2011

Documents