univerzitet u travniku fakultet za privrednu i … · za prijavu magistarskog rada potrebno je da...

UNIVERZITET U TRAVNIKU FAKULTET ZA PRIVREDNU I TEHNIČKU LOGISTIKU

NASTAVNI PLAN I PROGRAM POSTDIPLOMSKOG STUDIJA

Modeli : ( 3 + 2 ) i ( 4 + 1 )

IZ PODRUČJA DRUMSKOG I GRADSKOG SAOBRAĆAJA SA

USMJERAVAJUĆIM KOLEGIJIMA

- MENADŽMENT U SAOBRAĆAJU - BEZBJEDNOST U SAOBRAĆAJU

AKADEMSKA 2008/2009. GODINA

TRAVNIK, 2008. GODINE

FAKULTET ZA PRIVREDNU I TEHNIČKU LOGISTIKU TRAVNIK II- CIKLUS STUDIJA - MASTER STUDIJE POSTDIPLOMSKI STUDIJ IZ OBLASTI TRANSPORTNIH TEHNOLOGIJA PODRUČJA MENADŽMENT U SAOBRAĆAJU I PODRUČJA BEZBJEDNOST U SAOBRAĆAJU 1. POSTDIPLOMSKI STUDIJ UVOD

Potrebe za saobraćajem u Bosni i Hercegovini, u jednom ključnom segmentu, povećao je zahtjev za kontinuiranim prilivom diplomiranih inženjera i istovremeno nametnuo potrebu za stalnim porastom nivoa znanja. Pored ovoga, sve veće potrebe za stalnim premještanjem ljudi i dobara postavlja nove zadatke i primjenu tehničko- tehnoloških sistema i novih metoda za rješavanje sve složenijih problema. Ovo posebno pred Fakultet postavlja zahtjev za stalnim inoviranjem i unapređenjem nastavnih programa, a od studenata nakon obavljenog dodiplomskog studijastalno usavršavanje, neophodno za uspješno obavljanje sve složenijih inženjerskoh poslova.

Cilj postdiplomskog studija je da kandidatima omogući da prošire i prodube svoja znanja stečena u toku dodiplomskog studija i da se uvedu u naučnoistraživački rad, te da se osposobe za rješavanje peoblema i složenih zadataka nametnutih brzim naučnim i tehnološkim razvojem.

Utvrđivanje ranije usvojenih i sticanje novih znanja, te uvođenje u naučnoistraživački rad treba da omoguće kandidatima dobre osnove za nova naučno i tehničko- tehnološka rješenja, koja bi se primjenom savremenih metoda stalno unapređivala.

S obzirom na veliki broj diplomiranih inženjera, te stručnjaka iz drugih naučnih oblasti, duboko vjerujući u njihov potencijal potrebana za savlađivanje teškog puta ka navedenim ciljevima, kao i iskazane potrebe privrede za sistematičnim i kontinuiranim naučnim usavršavanjem svojih stručnjaka dodatni je poticaj za pokretanje postdiplomskog studija iz oblasti menadžment u saobraćaju i bezbjednosti u saobraćaju. 2. CILJ POSTDIPLOMSKOG STUDIJA

Postdiplomski studij iz oblasti područja menadžment u saobraćaju i bezbjednost u saobraćaju je specijalističko i istraživačko usavršavanje putem temeljitog i sistematskog

proučavanja i istraživanja navedene problematike uz primjenu savremenih matematičkih modela i numeričkih metoda. Cilj je ovladavanje metodama naučno- istraživačkog rada i usvajanje savremenih tehnologija, sistema upravljanja i metoda optimizacije rješenja. Ostvarenje cilja realiziraće se preko nastavnog plana i programa postdiplomskog studija u okviru kojeg će studenti upoznati i savladati:

- savremene metode nazčno- istraživačkog rada - naučne metode i postupke istraživanja saobraćajnih i transportnih, tehničko-

tehnoloških i drugih procesa - osnove teorije odlučivanja - metode i tehnike primjene savremenih saobraćajnih i transportnih procesa - razmjenu znanja i samostalni istraživački rad i praktičnu primjenu postignutih naučnih

i tehničko- tehnoloških rezultata

Stečena znanja i iskustva studenti dokazuju izradom i odbranom magistarskog rada. S obzirom na višemodalni pristup za područje menadžment i bezbijednost u saobraćaju potrebno je kod budućih postdiplomanata i istraživača razviti sposobnost sistematskog objedinjavanja znanja kroz integralne i multimodalne metode, procese i tehnologije, čime će se eliminirati usko gledanje i istraživanje, te negativni jednosmjerni uticaji pojedinačnih, izolovanih pristupa. 3. ORGANIZACIJA, USLOVI I PRAVILA POSTDIPLOMSKOG STUDIJA a) ORGANIZACIJA STUDIJA

U cilju što uspješnije realizacije programa postdiplomskog studija nastavno- naučno vijeće Fakulteta: - usvaja Pravilnik postdiplomskog studija - usvaja nastavni plan i program postdiplomskog strudija - bira prodekana postdiplomskog studija -bira voditelja iz postdiplomskog studija iz područja menadžment i bezbijednost u saobraćaju - bira nastavnike koji će voditi nastavu - imenuje sekretara- tajnika postdiplomskog studija Prodekan i/ ili voditelj postdiplomskog studija oblasti područja menadžment i bezbjednost u saobraćaju organizuje proces izvođenja studija , podnosi izvještaj Nastavno- naučnom vijeću fakulteta u toku studija , koordinira rad smjerova i nastavnika i zadužen je za uspješnost izvođenja kolegija. VODITELJSTVO POSTDIPLOMSKOG STUDIJA IZ OBLASTI TRANSPORTA TEHNOLOGIJA PODRUČJA MENADŽMENT I BEZBIJEDNOST U SAOBRAĆAJU Dekan Fakulteta: prof . dr. Asib Alihodžić Voditelj postdiplomskog studija: prof. dr. Ibrahim Jusufranić Sekretar postdiplomskog studija: dipl. pravnik Mevledin Jašarević

Vijeće postdiplomskog studija: prof. dr. Ibrahim Jusufranić, prof. dr. Relja Jovanović, prof. dr. Cariša Jovanović, prof. dr. Asib Alihodžić, prof. dr. Mišić Boško, prof. dr. Pavle Gladović, doc. dr. Vuk Bogdanović b) REŽIM STUDIJA

Postdiplomski studij se izvodi prema prihvaćenom nastavnom planu i programu , kao redovan studij. Nastava se izvodi u obliku predavanja, konsultacija, seminarskog rada, grupnog ili individualnog istraživačkog rada. Nastava postdiplomskog studija traje dvije godine ili 4 semestra. Nastava se organizovano izvodi u toku tri semestra, a u četvrtom semestru kandidat radi magistarski rad. Konkretne uvjete izvođenja nastave određuje Nastavno- naučno vijeće fakulteta i prodekan i/ili voditelj postdiplomskog studija. Konačan raspored nastave i drugih obaveza utvrđuje prodekan i/ili voditelj postdiplomskog studija nakon upisa kandidata. Status studenta postdiplomskog studija traje četiri godine. U naznačenom periodu (najranije u toku četvrtog semestra) kandidat je dužan da preda magistarski rad. Postdiplomski studij organizuje se iz grupe općih kolegija i grupe usmjeravajućih izbornih kolegija i sastoji se od ukupno devet predmeta, od kojih su obavezna tri opća kolegija, a ostala četiri se biraju. Kandidati mogu kombinovati predmete iz smjerova po ponuđenim usmjeravajućim izbornim kolegijima.

Nastava se organizuje u ukupnom trajanju od tri sedmice u semnestru. Za prvi semestar to je četvrta sedmica marta, aprila i maja. Za drugi semestar to je treća sedmica novembra, decembra i januara. Za treći semestar to je druga sedmica marta, aprila i maja. Studenti su dužni uredno pohađati nastavu i učestvovati u drugim oblicima nastave. Uredno pohađanje nastave , nastavnik potvrđuje potpisom u indeksu. Ispiti se polažu nakon ofslušanih kolegija iz pojedinih semestara, kao i nakon ispunjenja drugih obaveza vezanih za pojedini kolegij. c) PRAVILA STUDIRANJA Postdiplomski studiji su usko stručnim predmetima podijeljeni su u četiri semestra. Za svaki predmet predviđen je fond od 30 časova nastave od strane renomiranih profesora iz zemlje i inostranstva. Predavanja se održavaju, po pravilu petkom i subotom. Postdiplomske studije se ostvaruju na osnovu nastavnog plana i programa. Student se opredjeljuje za jedan od 2 naučno- stručna smjera:

1. Menadžment saobraćaja 2. Bezbijednost saobraćaja

Upis Svi diplomirani studenti saobraćajne, ekonomske, mašinske, elektrotehničke struke i

drugih srodnih fakulteta iz zemlje i inostranstva mogu konkurisati za upis na postdiplomski studij. Studenti sa nematičnih fakulteta za upis moraju polagati:

- dva predmeta, koje odredi Vijeće fakulteta za privrednu i tehničku logistiku, a zavisno od nastavnog plana fakulteta na kom je kandidat stekao diplomu VII stepena

Testiranje kandidata će se obaviti u više grupa, a sve u skladu sa obavezama samih kandidata.

Studenti matičnih fakulteta sa prosjekom ocjena u toku redovnih studija 8.00 i iznad 8.00 ne polažu prijemni ispit. Studenti sa prosjekom tokom redovnih studija manjim od 8 polažu prijemni ispit koji će odrediti Vijeće fakulteta. Učešće u izradi istraživačkih projekata kao i pokazani rezultati u praksi, također, mogu se uzeti u obzir pri regulisanju prijemnog ispita. Postupak izrade magistarskog rada Za prijavu magistarskog rada potrebno je da pored položenih ispita, studenti urade svaki pozitivno ocijenjen i prihvaćen seminarski rad iz predmeta predviđenim nastavnim planom ( student može birati dve predmeta za izradu seminarskog rada). Sticanje diplome podrazumijeva postupak:

- obrazložena prijava teme i njeno odobrenje po prethodno napisanom referatu od strane komisije koju određuje Nastavno- naučno vijeće

- pismenu ocjenu teze od strane kompetentne komisije koju određuje Nastavno- naučno vijeće

- javna odbrana pred komisijom koju određuje Nastavno- naučno vijeće Odbranom magistarskog rada kandidat stiče zvanje Master nauka saobraćaja. 5. UVJETI UPISA NA POSTDIPLOMSKI STUDIJ Pravo na upis imaju kandidati sa završenim odgovarajućim fakultetom sa najmanjom prosječnom ocjenom osam ( 8 ) u toku dodiplomskog studija. Pravo na upis imaju i kandidati sa završenim odgovarajućim fakultetom sa manjom prosječnom ocjenom, ako imaju najmanje prosječnu ocjenu osam ( 8 ) iz nastavnih predmeta dodiplomskog studija, a iz oblasti za koje kandidat bira predmete usmjeravajućeg kolegija postdiplomslog studija, najmanje dvije godine radnog iskustva, sklonosti za naučnim radom i objavljane naučne i stručne radove, uz preporuku dvaju nastavnika sa završenog dodiplomskog studija u zvanju ( najmanje ) docenta. Za upis na postdiplomski studij mogu konkurisati i kandidati sa završenim fakultetom iz drugih naučnih oblasti, ako se može procijeniti da kandidat ima znanja i predispozicije za uspješno pohađanje i završetak postdiplpmskog studija. Ovi kandidati moraju biti sa najmanjom prosječnom ocjenom osam ( 8 ) u toku dodiplomskog studija, uz polaganje prijemnog, odnosno dopunskog- diferencijskog ispita, ili kandidati sa završenim dodiplomskim studijem sa manjom prosječnom ocjenom, ako imaju najmanje prosječnu ocjenu osam ( 8 ) iz nastavnih predmeta dodiplomskog studija, a iz oblasti za koje kandidat bira predmete usmjeravajućeg kolegija postdiplomskog studija, najmanje dvije godine radnog iskustva, sklonosti za naučnim radom i objavljene naučne i stručne radove, uz preporuku dvaju nastavnika sa završenog dodiplomskog studija u zvanju ( najmanje ) docenta, uz polaganje prijemnog, odnosno dopunsko- diferencijskog ispita iz kolegija koje odredi Nastavno- naučno vijeće Fakulteta. Uz prijavu na konkurs kandidatai na propisanom obrascu podnose Sekretarijatu Fakulteta i sljedeća dokumenta:

- diplomu ili ovjeren prepis diplome o završenom dodiplomskom studiju - uvjerenje o prosjeku ocjena, odnosno dokaze o uspješnom radu u struci ( preporuke,

popis objavljenih radova i radove ) - kratku biografiju

- dokaz o poznavanju jednog svjetskog jezika - izvod iz matične knjige rođenih - izjavu o snošenju troškova postdiplomskog studija

Propisani obrazac prijave može se dobiti u Sekretarijatu Fakulteta. Prijave sa dokazima o ispunjavanju uslova za upis na postdiplomski studij dostaviti na adresu: Fakultet za privrednu i tehničku logistiku u Travniku. Postdiplomski studij iz oblasti transportnih tehnologija područja menadžment i bezbijednost u saobraćaju. Travnik, Bunar bb

Troškovi postdiplomskog studija za sticanje zvanja magistra tehničkih nauka iz oblasti saobraćaja i komunikacija su 7. 500 KM, a podmiruju se prije upisa u I, II i III semestar, i to po jednu trećinu ukupnih troškova, ili cijeli iznos odjednom, prije upisa u I semestar. U slučaju da kandidat pravovremeno ne uplati troškove studija, gubi prabo upisa sljedećeg semestra. Ako kandidat prekine studij, ostatak troškova plaća prema uslovima konkursa za generaciju s kojom nastavlja studij. Troškove izrade, ocjene i odbrane magistarskog rada i štampanja diplome podmiruje kandidat. 6. NASTAVNI PLAN Kandidat upisuje šest obaveznih predmeta općih kolegija i bira između usmjeravajućih kolegija tri predmeta. Ukupan broj upisanih predmeta je devet. Nastavni fond svakog predmeta iznosi 25 sati predavanja, vježbi, konsultacija, seminarskog rada, grupnog ili individualnog naučno- istraživačkog rada. Nasatava na postdiplomskom studiju odvija se prema utvrđenom rasporedu i obuhvata tri sedmice nastave u toku semestra. Za prvi semestar to je četvrta sedmica marta, aprila i maja.

Za drugi semestar to je treća sedmica novembra, decembra i januara. Za treći semestar to je druga sedmica marta, aprila i maja.

Nastava se organizovano izvodi u toku tri semestra, a u četvrtom semestru kandidat radi magistarski rad. 4. POSTDIPLOMSKI STUDIJ Sadržaji predmeta na postdiplomskom studiju na Fakultetu za privredu i tehničku logistiku, smjer drumski i gradski saobraćaj su programski realizovani prema preporukama strukovnih udruženja saobraćaja i iskustvenoj preksi srodnih fakulteta u okruženju, naričito Saobraćajnog fakulteta u Sarajevu, Zagrebu i Beogradu. Nastavni plan obuhvatio je sve najsavremenije aspekte saobraćaja i trendova koji danas vladaju u ovoj oblasti kao što su menadžmentski aspekt saobraćaja, softversko inženjerstvo u saobraćaju, elektronsko poslovanje u saobraćaju, digitalne aplikacije, saobraćajno- informacioni sistemi i drugo. Opredjeljujući se za postdiplomski studij pošli smo od sljedećih prednosti:

- Nastavni plan i program je prilagođen svjetskim trendovima u obrazovanju iz oblasti saobraćaja

- Polaznicima se pruža znanje koje je u skladu sa zahtjevima savremenog poslovanja - Polaznici imaju šansu da lakše i brže dođu do zaposlenja - Primijenjeni metodi studiranja su savremeni iobezbjeđuju tržišno profilisanje

magistranata, za širok spektar diplomiranih polaznika Uspjeh menadžera i inženjera kao magistranata koji se obrazuju i treniraju na Fakultetu za privrednu i tehničku logistiku predstavlja bazičnu viziju i budućnost ovog fakulteta. Postdiplomskim studijem pružamo mogućnost, kako svim diplomiranim po bolonjskom procesu, tako i onim sa praksom, da svoja znanja još više prošire i usavrše, da u potpunosti ovladaju svim tajnama upravljanja i odlučivanja i da sutra postanu eksperti za oblast menadžment i bezbijednost u saobraćaju

MODEL 3 +2 Smjer: MENADŽMENT U SAOBRAĆAJU

S E M E S T A R VII VIII

Redni broj

P R E D M E T

ECTS

ECTS ECTS

ukupno1. METODOLOGIJA NAUČNO –

ISTRAŽIVAČKOG RADA 10.00

2. OPERACIONA ISTRAŽIVANJA 10.00 3. TEORIJA ORGANIZACIJE I

MENADŽMENTA 10.00

4. STRATEŠKI MENADŽMENT U SAOBRAĆAJU

10.00

5. LOGISTIKA U DRUMSKOM SAOBRAĆAJU

10.00

6. IZBORNI PREDMET 1 10.00 Broj kredita ECTS 30.00 30.00

Ukupno ECTS ( I godina ) 60.00

S E M E S T A R Redni broj

P R E D M E T IX

ECTS X

ECTS

7. ORGANIZACIJA PREVOZA PUTNIKA I ROBA

10.00

8. IZBORNI PREDMET 2

10.00


10.00

10. MAGISTARSKI RAD 30.00 Broj kredita ECTS 30.00 30.00 Ukupno ECTS ( II godina ) 60.00

Izborni predmeti za smjer – MENADŽMENT U SAOBRAĆAJU

Prеdmеt

Prеdmеti kојi sе birајu Nаpоmеnа

MARKETING MENADŽMENT IZBОRNI 1 EKONOMIKA EKSPLOATACIJE DRUMSKOG

SAOBRAĆAJA

Studеnt birа јеdаn prеdmеt

SAOBRAĆAJNO PLANIRANJE IZBОRNI 2 UPRAVLJANJE INVESTICIJAMAI PROJEKTIMA

U SAOBRAĆAJU

Studеnt birа јеаn prеdmеt

KVALITET U TRANSPORTU PUTNIKA IZBОRNI 3 TEHNOLOŠKI PROCESI U DRUMSKOM

SAOBRAĆAJU

Studеnt birа jedan prеdmet

Smjer: BEZBIJEDNOST U SAOBRAĆAJU

S E M E S T A R VII VIII

Redni broj

P R E D M E T

ECTS

ECTS ECTS

ukupno1. METODOLOGIJA NAUČNO –

ISTRAŽIVAČKOG RADA 10.00

2. LOGISTIKA U SAOBRAĆAJU 10.00

3. INFORMACIONI SISTEMI U SAOBRAĆAJU

10.00

4. BEZBIJEDNOST U SAOBRAĆAJU

10.00

5. ANALIZA BEZBIJEDNOSTI SAOBRAĆAJA

10.00

6. IZBORNI PREDMET 1 10.00 Broj kredita ECTS 30.00 30.00

Ukupno ECTS ( I godina ) 60.00


P R E D M E T IX

ECTS X

ECTS

7. TRANSPORTNA SREDSTVA I UREĐAJI

10.00


10.00


10.00

10. MAGISTARSKI RAD 30.00 Broj kredita ECTS 30.00 30.00 Ukupno ECTS ( II godina ) 60.00 Izborni predmeti za smjer BEZBIJEDNOST U SAOBRAĆAJU

Prеdmеt


MARKETING U BEZBIJEDNOSTI SAOBRAĆAJA IZBОRNI 1

EKSPERTIZE SAOBRAĆAJNIH NEZGODA


UPRAVLJANJE BEZBIJEDNOŠĆU SAOBRAĆAJA IZBОRNI 2

PREVENTIVA U SAOBRAĆAJU


TRANSPORT PUTNIKA IZBОRNI 3

OPERACIONA ISTRAŽIVANJA Studеnt birа jedan

prеdmet

MODEL 4 +1 Smjer: MENADŽMENT U SAOBRAĆAJU ( 4+1)


P R E D M E T IX

ECTS X

ECTS

1. METODOLOGIJA NAUČNO ISTRAŽIVAČKOG RADA

10.00

2 IZBORNI PREDMET 1

10.00

3 IZBORNI PREDMET 2

10.00

4 MAGISTARSKI RAD 30.00 30.00 30.00

Ukupno ECTS ( II godina ) 60.00 Izborni predmeti za smjer – MENADŽMENT U SAOBRAĆAJU( 4+1)

Prеdmеt Prеdmеti kојi sе birајu Nаpоmеnа

STRATEŠKI MENADŽMENT U SAOBRAĆAJU IZBОRNI 1 EKONOMSKA EKSPOLATACIJA DRUMSKOG

SAOBRAĆAJA


TEORIJA ORGANIZACIJE I MENADŽMENTA IZBОRNI 2

ORGANIZACIJA PREVOZA PUTNIKA I ROBA


Smjer: BEZBIJEDNOST U SAOBRAĆAJU ( 4+1 )


P R E D M E T IX

ECTS X

ECTS


10.00

2 IZBORNI PREDMET 1

10.00

3 IZBORNI PREDMET 2

10.00

4 MAGISTARSKI RAD 30.00 Broj kredita ECTS 30.00 30.00 Ukupno ECTS ( II godina ) 60.00

Izborni predmeti za smjer BEZBIJEDNOST U SAOBRAĆAJU( 4+1)

Prеdmеt


BEZBIJEDNOST U SAOBRAĆAJU IZBОRNI 1

PREVENTIVA U SAOBRAĆAJU


EKSPERTIZE SAOBRAĆAJNIH NEZGODA IZBОRNI 2

TRANSPORT PUTNIKA


NAPOMENA : U okviru nastravnih predmeta polaznici slušaju predavanja, učestvuju u grupnom radu, prisustvuju prezentacijama i stručnim skupovima, izrađuju seminarske radove ( barem po jedan seminarski rad iz svakog predmeta), pišu i objavljuju stručne i naučne radove, a uz podršku mentora i predmetnog nastavnika.

NASTAVNI PROGRAM STUDIJA

I SEMESTAR Smjer: MENADŽMENT U SAOBRAĆAJU


Fond sati : Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici : Prof.dr. Krcić Šefket ; Prof.dr. Asib Alihodžić ; Prof.dr. Ibrahim Jusufranić ; Prof.dr. Murat Prašo ; Prof.dr. Cariša Bešić

Osnove opštih metoda saznanja. Osnove posebnih metoda saznanja. Specijalne metode Delfi i Brain-storming metoda. Učenje i saznanje učenja o istini, učenje o greškama u mišljenju, saznajni procesi predviđanja, naučno otkriće. Logika i naučni metod. Klasifikacija i definicija naučnih radova, metodi eksperimentalnih istraživanja, mjerenje greške, zaključak. Misaona struktura NIR. Kako nastaje naučno istraživačko djelo, klasifikacija radova, rad i izbor teme, plan rada, izbor literature, tehničko oformljenje rada. Razvoj nauke, tehnike i tehnologije i uticaj na razvoj društva u cjelini. Literatura:

1. Baban Lj. i dr., Primjena metodologije stručnog i znanstvenog istraživanja, Ekonomski fakultet, Osijek, 2000.

2. Kukić S., Markić B., Metodologija društvenih znanosti: Metode, tehnike, postupci i instrumenti znanstveno-istraživačkog rada, Ekonomski fakultet, Sveučilište u Mostaru, 2006.

3. Termiz Dž., Metodologija društvenih nauka, TKD Šahinpašić, Sarajevo, 2003. 4. Šamić M., Kako nastaje naučno djelo, Svjetlost, Sarajevo, 2003.

2. TEORIJA ORGANIZACIJE I MENADŽMENTA Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Ibrahim Jusufranić, Prof. dr. Asib Alihodžić

Pojam i razvoj organizacije. Tipovi organizacione strukture. Organizacija malih preduzeća. Organizacija velikih poslovnih sistema. Osnovi menadžmenta. Stilovi vođenja. Menadžment sistemi. Organizaciona kretanja ?. organizacija poslovnih funkcija Literatura:

1. Vojadin Vešović, Organizacija saobraćajnih sredstava, Ekonomski fakultet Beograd, 2002.

2. Vojadin Vešović, Menadžment u saobraćaju, Saobraćajni fakultet, Beograd, 2000. 3. V. Bulat, Teorija organizacije, ICM, Kruševac, 1997. 4. Ž. Stefanović, Organizacija preduzeća, Beograd, 1994.

3. OPERACIONA ISTRAŽIVANJA Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Sead Rešić, Prof. dr. Murat Prašo 1 Modeli operacionih istraživanja. Predmet operacionih istraživanja. Matematički modeli i njihovo modeliranje. Osnovne vrste modela. 2 Metode operacionih istraživanja. Metode postavljanja matematičkog modela. Karakteristike operacionih istraživanja. Faze rješavanja problema. Uvod u optimizaciju. Predmeti optimizacije. 3 Uvod u matematičko programiranje. Linearno programiranje kao dio matematičkog programiranja. Oblikovanje modela linearnog programiranja. Standardni oblik LP. Kanonički oblik LP. Matrični oblik LP. Vektorski oblik LP. 4 Načini prikazivanja modela linearnog programiranja. Tabelarni način prikazivanja modela LP. Grafička metoda LP. Karakteristike modela LP. Uvođenje dopunskih promjenljivih. Model linearnog programiranja u matričnom obliku. Formiranje vektorske baze. 5 Metoda simplex. Rješavanje problema LP putem simplex metode. Simplex kriterijum optimalnog rješenja. Formiranje simplex tabele. Iterativni proračun elemenata simplex tabele. LP u određivanju optimalnog programa proizvodnje. 6 Dualni model linearnog programiranja. Primjena dualni modela linearnog programiranja. Osnovni algoritam. 7 Transportni problem linearnog programiranja. Uvod u transportni zadatak. Opšti model transportnog problema. Metode određivanja bazno dopustivog rješenja. Dijagonalna metoda - metoda “sjeverozapadnog ugla”. 8 Neoptimizacione metode transportnog problema. Primjena metode sjeverozapadnog ugla u nalaženju početnog bazičnog rješenja. Metoda minimalnih cena u redovima. Metoda minimalnih cena u kolonama. Metoda minimalnih cena u matrici. Metoda Vogela. 9 Optimizacione metode transportnog problema.. Određivanje optimalnog rješenja transportnog zadatka. Primena Mo-Di metode u nalaženju optimalnog rešenja. 10 Nelinearno programiranje. Uvod u nelinearno programiranje. Primjena optimizacione metode nelinearnog programiranja 11 Dinamičko programiranje. Uvod u dinamičko programiranje. Dinamičko programiranje i model tokova u mreži. Karakteristike modela DP. Formulacija jednog problema DP. 12 Jedan model dinamičkog programiranja. Postupak rješavanja problema minimalnog toka u mreži. Postupak rješavanja problema maksimalnog toka u mreži. 13 Mrežno planiranje i upravljanje. Uvod u mrežno planiranje i upravljanje. Analiza strukture. Osnovni elementi MD. Grafičko predstavljanje MD. Analiza vremena.

14 Metoda kritičnog puta. Analiza vremena po metodi kritičnog puta CPM. Određivanje najranijeg početka i najranijeg završetka aktivnosti. Određivanje najkasnijeg početka i najkasnijeg završetka aktivnosti. Kritična aktivnost, kritični put. 15 Vremenske rezerve u mrežnom dijagramu. Određivanje vremenskih rezervi. Ukupne vremenske rezerve aktivnosti (i-j). Slobodne vremenske rezerve aktivnosti (i-j). Nezavisne vremenske rezerve aktivnosti (i-j). Uslovne ili kritične vremenske rezerve događaja (i). 16 Analiza vremena po metodi PERT. Određivanje očekivanog vremena i varijanse. Određivanje očekivanog najranijeg završetka i najkasnijeg početka aktivnosti (i-j). Određivanje očekivane vremenske rezerve i vjerovatnoće realizacije kritičnog puta. Upoređivanje proračuna parametara po metodi CPM i PERT. 17 Analiza vremena po metodi PDM. Mrežna tehnika zasnovana na PD-Precedence Diagramming strukturi. Osnovni algoritam metode metode. Prednosti PDM tehnike. 18 Heurističko programiranje. Uvod u modeliranje heurističkih problema. Primjena heurističkog programiranja. Metode heurističkog programiranja. 19 Primjena heurističkog istraživanja 1. Primjena heurističke metode uravnoteženja vremenskog kapaciteta montažne linije iznalaženjem minimalnog ciklusa montažne linije pri konstantnom broju radnih mesta. Tok iterativnih postupaka proračunavanja. Intenziteti tokova predmeta montaže. 20 Primjena heurističkog istraživanja 2. Određivanje redoslijeda poslova na bazi kvantitativnih metoda. Opšta formulacija problema i cilja raspoređivanja i lansiranja proizvoda - matematički model problema redoslijeda. 21 Primjena heurističkog istraživanja 3. Razvoj heurističke metode redoslijeda na bazi međuvremena i rezervnih vremena. Tok postupaka raspoređivanja. Postupci za poboljšanje osnovnog rješenja. Tok postupaka terminiranja. Postupak realokacije pojedinih pozicija u termin planu. Moć prezentirane metode redoslijeda. Efikasnost metode u pogledu kombinatorike. Primjena mrežnih tehnika. 22 Masovno opsluživanje ili redovi čekanja. Uvod u teoriju višekanalnog opsluživanja. Jednokanalni sistemi opsluživanja. Višekanalni sistemi opsluživanja. 23 Simulaciono modeliranje. Pojam i uloga simulacije. Podjela metoda simulacije. Monte Karlo metoda simulacija. Primjena metode Monte-Karlo u upravljanju tokovima materijala u mašinogradnji. Matrica tehnoloških aktivnosti. 24 Primjena numeričke simulacije. Primjena standardnog algoritma za identifikaciju kritičnog toka u mreži. Algoritam modeliranja slučajno promjenljivih aktivnosti. Rješavanje modela (sub)kritičnih tokova. 25 Monte Karlo metoda. Simulacija izvjesnosti završetka protočnog vremena u planiranom roku. Analiza rezultata aplikacije Monte-Karlo metode. 26 Upravljanje zalihama. Pojam i podjela zaliha. Značaj zaliha u poslovnim sistemima. Model zaliha sa konstantnom nabavkom. 27 Jedan model zaliha nabavke. Model zaliha kada je potražnja veća od nabavljenih zaliha. 28. Zalihe uravnoteženja proizvodnje. Zalihe nedovršene proizvodnje. Dijagram rada obradne linije. Broj jedinica opreme za izvođenje operacija rada sa dijagramom rada. Određivanje broja učesnika u radu. 29 Obrtne zalihe. Planiranje obrtnih i maksimalnih zaliha uravnoteženja tokom ciklusa obrtanja To. Zaključak o obrtnim zalihama. 30 Kompjutersko rešavanje modela iz operacionih istraživanja. Osnovni principi modeliranja pomoću kompjutera. Primjena softverskih alata u operacionim istraživanjima. MS Project, Mathcad, LINGO-LINDO. Literatura:

1. Vučković Ž.: Operaciona istraživanja, Ekonomski fakultet u Sarajevu, 2003. 2. Zečević A.: Operaciona istraživanja, Viša poslovna škola, Beograd, 2000. 3. Petrić J. i dr. Operaciona istraživanja I+ II i Zbirka zadataka, Naučna knjiga, Beograd, razna izdanja 4. STRATEŠKI MENADŽMENT U SAOBRAĆAJU Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Cariša Bešić, Prof. dr. Ibrahim Jusufranić, Prof. dr. Salih Bučuk Osnovni trendovi u razvoju saobraćaja. Analiza okruženja. Formulisanje strategije. Uloga menadžmenta u kreiranju tarifne politike ? . Menadžment u prevoznom procesu. Upravljanje kvalitetom usluge u transportu robe. Kvalitet prevoza putnika ? Menadžment u funkciji budućeg razvoja. Literatura:

1. Vojadin Vešović, Menadžment u saobraćaju, Saobraćajni fakultet Beograd, 1997. 2. Ibrahim Jusufranić, Osnove drumskog saobraćaja, Univerzitet u Travniku, Travnik

2007. 5. LOGISTIKA U SAOBRAĆAJU Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Ibrahim Jusufranić, Prof. Dr. Krsto Mijanović, Prof. Dr. Cariša Bešić Sticanje novih znanja o logistici kao novoj filozofiji kvaliteta usluga, tehnološke promjene u transportu i komunikacijama, zahtjevi u razvoju logističkih sistema, struktura i potreba razvoja logističkih cenatara. Logistika i niva filozofija kvaliteta usluga. Tendencije i suštinske promjene zahtijeva za novim kvaliteta usluga. Suština logistike. Funkcionalni aspekti logistike. Ekonomska funkcija logistike. Tržišna uslovljenost logistike. Performanse logističkih sistema i kvaliteta usluge. Osnovni izmjeritelji logističkih performansi. Kvalitet logističkih sistema. Kvalitet logističke usluge u funkciji kvaliteta proizvoda. Elementi kvaliteta pružanja usluga u distributivnim procesima. Specifičnost izmjeritelja strukture kvaliteta logističke usluge. Jedinstveni pokazatelji kvaliteta usluge sa aspekta kvaliteta procesa transporta. Utvrđivanje kvaliteta logističke usluge. Bitne razlike u definisanju kvaliteta usluga od kvaliteta proizvoda. Osnovna načela utvrđivanja kvaliteta logističke usluge. Savremeni postupci i tehnike analize kvaliteta logističkih procesa i lanaca. Poboljšanje logističkih procesa kroz analizu kvaliteta usluga. Veza između kvaliteta logističke usluge i troškova. Savremeni zahtjevi u oblikovanju i

razvoju logističkih sistema u funkciji obezbjeđenja kvaliteta usluge. Logistički centri kao strateški značajan faktor povećanja kvaliteta usluga. Literatura:

1. Perišić, Sistem kvaliteta usluga logistika i informatika, Institut tehničkih nauka SANU, Beograd, 2002.

2. R. Jelenska, Logistički sustavi, Ekonomski fakultet u Rijeci, Rijeka 2005. provjeri 3. I. Jusufranić, C.H. Bešić, Poslovna logistika, Fakultet za privrednu i tehničku

logistiku, Travnik 2008. ( u pripremi ) 4. Novaković , S. Božić, V., Ekonomija saobraćaja sa elementima logistike, <ekonomski

fakultet Beograd, 1996. 5. Božić, V., Robno –transportni centri, Ekonomski fakultet Beograd. 2006

6. ORGANIZACIJA PREVOZA PUTNIKA I ROBE Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Ibrahim Jusufranić, Prof. Dr. Pavle Gladović Savremene tendencije organizacije prevoza putnika i roba. Karakteristike tehničkih sredstava. Kvalitet prijevozne usluge i faktori od kojih zavisi. Planovi razvoja savremene organizacije prijevoza putnika i roba. Prognoziranje tokova putnika i roba. Upravljanje sistemom javnog gradskog putničkog prijevoza. Zahtjevi viših sistema. Elementi za upravljanje sistemom: ciljna funkcija sistema javnog gradskog putničkog prijevoza kao podsistema grada, parametri kvaliteta sistema, kriteriji optimizacije. Struktura sistema javnog gradskog putničkog prijevoza i njene karakteristike. Sistemi podrške. Odnos osnovnih i sistema podrške. Funkcionisanje sistema. Sistem upravljanja. Literatura:

1. Ibrahim Jusufranić: Osnovi drumskog saobraćaja, Univerzitet u travniku, 2007 2. Ljubomir Topenčarević: Organizacija i tehnologija drumskog transporta,

Građevinskaknjiga, Beograd 1987. 3. Pavle Gladović: Tehnologija drzumskog transporta, Novi Sad 4. Ivan Županović: Tehnologija cestovnog prijevoza, fakultet prometnih znanosti, Zagreb

1994. 7. MARKETING MENADŽMENT Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Ibrahim Jusufranić, Prof. dr. Pavle Gladović Osnovi menadžmenta. Stilovi vođenja. Menadžment sistemi. Organizaciona kretanja ?. Organizacija poslovnih funkcija. Osnovne dimenzije marketinga. Osnovne karakteristike savremenog društva. Preduzeće i tržište. Pojmovno određenje tržišta, nivoi u određivanju tržišta. Tržišni mehanizam, pojmovno određenje ponude i tražnje. Oblici tržišnog organizovanja. Marketing informacioni sistem.

Formulisanje marketing programa. Proizvod. Cijena. Distribucija. Promocija. Upravljanje marketingom. Osnovne marketing strategije. Međunarodni marketing. Literatura:

1. Vojadin Vešović, Organizacija saobraćajnih preduzeća, Ekonomski fakultet Beograd, 2002.

2. Vojadin Vešović, Menadžment u saobraćaju, Saobraćajni fakultet, Beograd, 2000. 3. V. Bulat, Teorija organizacije, ICM, Kruševac, 1997. 4. Ž. Stefanović, Organizacija preduzeća, Beograd, 1994.

8. EKONOMIKA EKSPLOATACIJE SAOBRAĆAJNIH SREDSTAVA Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Ibrahim Jusufranić, Prof. dr. Pavle Gladović, Prof. Dr. damirŠimulček Osnovna načela saobraćajne ekonomike uključujući teoriju investicija. Teorija troškova drumskog saobraćaja sa zakonitostima koje vladaju. Vrste investicija u drumskom saobraćaju. Upravljanje procesom investicija. Predinvesticione studije. Investicioni program. Finansijska ocjena investicionog programa. Nacionalna ocjena. Metodologija Svjetske banke. Finansijski sistem struktura, investicije i instrumenti. Upravljanje finansijama. Finansijski menadžment i strategija upravljanja projektom. Primjena koncepta ekonomskog upravljanja projektima u drumskom saobraćaju. Literatura:

1. Ibrahim Jusufranić, Osnovi drumskog saobraćaja, Univerzitet u Travniku, Travnik, 2007.

2. M, Adamović, Uvod u saobraćaj 1 i 2, Saobraćajni fakultet Beograd, 1999. 3. Šimulček Damir, Ekonomika prometnog sustava, Fakultet prometnih znanosti, Zagreb,

2000. 4. S. Vojvodić, Ekonomika razvoja železničkog saobraćaja, Beograd 1990.

9. SAOBRAĆAJNO PLANIRANJE Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Vuk Bogdanović, Prof. dr. Ibrahim Jusufranić, Prof. dr. Asib Alihodžić Naučni pristup saobraćajnom planiranju. Opći okvir saobraćajnog planiranja. Planiranje i uloga prostora u razvoju. Saobraćaj i saobraćajnice u prostornom planiranju. Metodologija saobraćajnog planiranja. Vrste saobraćajnog planiranja. Sektorsko planiranje saobraćaja. Prostorno planiranje saobraćaja. Projektno planiranje saobraćaja. Predviđanje prijevozne potražnje u međugradskom području. Izrada i vrednovanje plana. Teorija troškova drumskog saobraćaja. Ekonomsko vrednovanje plana. Ocjena projekta. Rizik i neizvjesnost. Pojam

održivog razvoja i njegova primjena u planiranju razvoja saobraćajnica. Primjeri saobraćajnih planova i projekata i ocjena. Literatura:

1. Nenad Jovanović, Planiranje saobraćaja, Saobraćajni fakultet Beograd, 1992. 2. J. Jović, Planiranje saobraćaja u gradovima, Saobraćajni fakultet, Beograd, 1996. 3. J. Jović, M. Popović, Zbirka riješenih zadataka iz planiranja saobraćaja, Saobraćajni

fakultet, Beograd, 1998. 4. Dr. Juraj Pađen, Metode prostorno- prometnog planiranja, Informator, Zagreb, 1978.

10. UPRAVLJANJE INVESTICIJAMA I PROJEKTIMA U SAOBARAĆAJU Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Ibrahim Jusufranić, Prof. dr. Salih Bučuk, Prof. dr. Cariša Bešić Pojam i značaj investicija. Vrste investicija. Planiranje investicija. Organizacija procesa investicija. Realizacija investicija. Investiciono vrednovanje u saobraćaju i transportu. Ekonomsko vrednovanje projekata. Ekološko vrednovanje. Literatura:

1. Vojadin Vešović, Organizacija saobraćajnih preduzeća, Saobraćajni fakultet Beograd, 2002.

11. KVALITET U PREVOZU PUTNIKA Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Ibrahim Jusufranić, Prof. dr. Pavle Gladović U okviru predmeta studenti treba da se upoznaju sa savremenim konceptima upravljanja kvalitetom, u okviru čega sa zahtjevima ISO, QS 900, ISO 14000 i modelima izvrsnosti, pitanjima vezanim za planiranje, projektovanje i realizaciju sistema kvaliteta i specifičnostima koje postoje u oblasti planiranja, projektovanja, realizacije i kontrole kvaliteta usluge u transportu putnika. Literatura:

1. Boxwel, Robert, J. Jr: Benchmarking for competetive advantage, McGraw Hill, 1994. 2. Ibrahim Jusufranić, Javni gradski prevoz putnika, Fakultet za saobraćaj i

komunikacije, Sarajevo, 2003. 3. Branković R.., Javni gradski putnički prevoz, Naučna knjiga, Beograd, 1978. 4. Kotler P,. Marketing menadžment, Informator, Zagreb, 1999. 5. Vukan Vučić, Javni gradski prevoz- Sistemi i tehnika, Naučna knjiga, Beograd, 1987.

6. Gray G. E. Hoel L. A., ”Public Transportation”, Prentice Hall, Englewood Cliffs 07632, N. J., 1995.

7. Ischikawa, ”What is Total Quality Control”, Prentice Hall, Englewood Cliffs 07632, N. J., 1995.

8. Filipović S., ”Istraživanje karakteristika stohastičke funkcije prevoznih zahteva i definisanje parametara kvaliteta funkcionisanja linije JGTP”, Doktorska teza, Saobraćajni fakultet, Beograd, 1989.

9. Stojiljković V., ”TQM modeli izvrsnosti, QS 9000”, CIM College i mašinski fakultet, Niš, 1997.

10. Grupa autora, ”Alati kvaliteta”, College i mašinski fakultet, Niš, 1997. 11. Standardi, ISO/DIS 8402, ISO 8402, 1986., ISO 9000-9004, IEC-12 Dependability

and Quality of service, International Organization for Standardisation, 1995. 12. TEHNOLOŠKI PROCESI U DRUMSKOM SAOBRAĆAJU Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Ibrahim Jusufranić, Prof. dr. Pavle Gladović Tehnološki procesi u drumskom saobraćaju. Elementi sistema. Primjena fotogrametrije kod projektovanja i izgradnje saobraćajnica. Modeli. Računarski podržani modeli za projektovanje saobraćajnica. Novi standardi za projektovanje, građenje i izvođenje puteva. Metodologija projektovanja tehnoloških procesa garažno- smještajnih objekata drumskog saobraćaja. Izbor lokacije, proračun radnih mjesta i radnr snage. Tehnologija prijevoza putnika. Odnos teghnologije saobraćaja i logistike. Modeli putovanja. Koncept hijerarhije u drumskom saobraćaju. Utvrđivanje statičkih i dinamičkih kapaciteta terminala za prijevoz putnika. Informacioni sistemi. Modeli procesa i modeli podataka. Implementacija i održavanje informacionih sistema. Literatura:

1 Ibrahim Jusufranić: Osnovi drumskog saobraćaja, Univerzitet u travniku, 2007 2 Ljubomir Topenčarević: Organizacija i tehnologija drumskog transporta,

Građevinskaknjiga, Beograd 1987. 3 Pavle Gladović: Tehnologija drzumskog transporta, Novi Sad 4 Ivan Županović: Tehnologija cestovnog prijevoza, fakultet prometnih znanosti, Zagreb

1994. 13. INFORMACIONI SISTEMI U SAOBRAĆAJU Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Muharem Kozić, Prof. dr. Vitomir Grbavac, Prof. dr. Vuk Gladanović Cilj proučavanja predmeta. Operativni sistemi ( Upravljanje procesima. Upravljanje memorijom. Statičke i dinamičke particije. Upravljanje događajima. Upravljanje datotekama. Organizacija kataloga. Prikaz operativnih sistema. ). Baze podataka ( Model entiteti- veze. Relacioni model podataka. Relacioni upitni jezici. Projektovanje relacione baze. Mrežni model podataka. Konkurentan pristup bazi. Zaštita baze od otkaza. ). Programski jezici (

Računar. Viši programski jezici/tipovi podataka, kontrolne strukture, potprogrami, struktuirano programiranje/. Objektno programiranje. Programiranje prema događajima. Programski jezik. Programiranje veze korisnika sa računarom. Kriptografija. Kompresija . Grafika. ). Informacioni sistemi ( Uvod. Razvoj informacionih sistema. Modeli podataka. Osnovni principi objektnog pristupa projektovanju. Formalni opis objektnog modela. Arhitektura savremenih informacionih sistema. Drugi načini organizacije. Alati za razvoj informacionih sistema. ). Računarske komunikacije ( Prijenos i razmjena podataka i poruka. Mrežna oprema. Kodovanje. Arhitektura mreže. Kašnjenje kroz mrežu. Medijumi sa višestrukim pristupom. Usmjeravanje poruka. Nadzor i upravljanje. Planiranje mreža. ). Računarske mreže ( Internet. Internet. Java. Internet aplikacije. ). EDI ( Uvođenje EDI tehnologije u saobraćaj. Uključivanje u mreže za međunarodnu razmjenu podataka. Elektronska pošta. Automatska identifikacija primjenom bar coda. Prenos vizuelne informacije. Direktan pristup fajlovima trgovinskog partnera. Prenos poruka napisanih na elektronskim obrascima čitljivim od strane korisnika. Elektronski prenos kataloga i EDI tehnologija. EDI tehnologija u međunarodnom transportu. Mjesto saobraćaja u EDI okruženju. Telekomunikaciona mreža i EDI tehnologija. Računarske mreže i EDI tehnologija. OPEN EDI i pravci razvoja informacionih tehnologija.teleprocesing mreže. Pravni aspekt uvođenja EDI tehnologije i zakonska regulativa. ). Informacione tehnologije u pojedinim vidovima saobraćaja i transporta. Pravni aspekt informatizacije. Praktično orjentisan pogled na informacione tehnologije. Literatura:

1. Guo B., Poling D.A., Poppe J.M., ( 1995 ) ”GIS/GPS in Transportation, Real World Experiences”, Enviromental Systems Research Institute, Inc.

2. Kennedy A.J., ( 1997 ) ”The Internet & World Wide Web”, The Rough Guide, London

3. Wynkoop S., ( 1997 ) ”Using Microsoft SQL Server 6.5”, QUE Corporation, USA 4. Lazarević B., ( 1990 ) ”Analiza metodoloških pristupa razvoju informacionih

sistema”, Laboratorija za informacione sisteme FON- a, Beograd 5. Alagić S., ( 1985 ) ”Relacione baze podataka”, Svjetlost, Sarajevo

14. BEZBIJEDNOST SAOBRAĆAJA Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Vuk Bogdanović Istorijat bezbijednosti saobraćaja, metod, predmet, cilj, etiologija, fenomenologija, sistem ČVPO. Saobraćajne nezgode ( tipovi, uzroci i posljedice nezgoda ). Pokazatelji bezbijednosti saobraćaja. Čovjek kao učesnik u saobraćaju. Vozač, vozilo, put, okolina ( ČVPO ). Uticaj elemenata saobraćajnica i saobraćajnog toka na bezbijednosti saobraćaja. Sredstva za kontroli ( redar, tahograf, fonometar, izduvni gasovi, alkometar, oprema za vršenje uviđaja ). Otkrivanje i saniranje opasnih mjesta ( crne tačke ). Unutrašnja kontrola bezbijednosti saobraćaja ( sredstva, metode, kadrovi, prevencija i efekti). Preventiva u bezbijednosti saobraćaja ( obrazovanje i vaspitanje učesnika u saobraćaju, autoškole, programi, praktična nastava ). Bezbijednost saobraćaja u vandrednim uslovima i u slučaju rata. Uloga mjera za povećanje bezbijednosti saobraćaja. Bezbijednost poslije nezgode. Analiza realnih saobraćajnih nezgoda i utvrđivanje uzroka nezgoda. Uviđaj. Vještačenje.

Literatura: 1. R. Dragač, M. Vujanić, Bezbednost saobraćaja II deo, ( u štempi ), saobraćajni

fakultet, Beograd 2. R. Dragač, bezbednost drumskog saobraćaja I, saobraćajni fakultet, Beograd, 1978. 3. R. Dragač, bezbednost saobraćaja III, Saobraćajni fakultet, Beograd, 1999. 4. M. Vujanić, Zbirka zadataka iz bezbednosti saobraćaja ( I deo ), Saobraćajni fakultet,

Beograd, 1995. 15. ANALIZA BEZBIJEDNOSTI SAOBRAĆAJA Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Vuk Bogdanović Tendencije u razvoju bezbijednosti saobraćaja. Negativne strane i posljedice odvijanja saobraćaja u pogledu bezbijednosti. Uslovi i činioci zbog kojih nastaju saobraćajne nezgode. Analiza uticaja vremenskih, klimatskih i putnih uslova na bezbijedno odvijanje saobraćaja. Uticaj obima saobraćaja, strukture i stanja vozila u saobraćajnom toku na bezbijednost saobraćaja. Uticaj obučenosti vozača, oprema puta, sistema regulisanja i kontrole saobraćaja na bezbijednost u saobraćaju. Kako se mjeri i kako se izračunava ugroženost u saobraćaju? Praćenje bezbijednosti ( ugroženosti ) u saobraćaju na osnovu prikupljenih podataka. Organizacija prikupljanja i korišćenja podataka o saobraćajnim nezgodama i posljedica od saobraćajnih nezgoda. Analiza bezbijednosti saobraćaja za specifične potrebee: DP organi i organizacije, organizacije transporta, organizacije za projektovanje i održavanje puteva, proizvodžača vozila, naučno- istraživačkih organizacija i instituta i dr. Literatura:

1. Rothe J.P., ( 1994 ) ”Beyond traffic safety ”, Transaction, New brunswick USA 2. ”Guidelines for urban safety menagement ”, ( 1990 ), Institution of Highways and

Transportation, London 3. ”Highway and traffic safety and accident research, menagement, and issues”, ( 1953 )

Washington, D.C., transportationResearch Board, National Research Council 4. Dragač R., ( 1980 ) ”Bezbednost saobraćaja II ”, Saobraćajni fakultet BU, Beograd 5. Dragač R., ( 1989 ) ”Bezbednost saobraćaja III ”, saobraćajni fakultet BU, Beograd 6. Dragač R. i dr., ( 1979 ) ”Analiza uzroka saobraćajnih nezgoda u Beogradu ”,

Saobraćajni fakultet BU, Beograd 7. Vasiljević V., ( 1980 ) ”Bezbednost saobraćaja i ostvarenje i mogućnost ”, Privredna

štampa, Beograd 8. Babkov F.V., ( 1985 ) ”Road Conditions and Traffic Safety ”, MIR, Moskva 9. Inić M., ( 1996 ) ”Okolina i saobraćajne nezgode ”, FTN, Novi Sad

16. TRNSPORTNA SREDSTVA I UREĐAJI

Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Ivan Filipović, Prof. dr. Sato Olević, Prof. dr. Mišić Boško Osnovni pojmovi. Transportna sredstva i uređaji, elementi, podsklopovi, sklopovi. Standardizacija i standardi. Tolerancije i nalijeganja. Opterećivanje elemenata i stepen sigurnosti. Trenje elemenata: trenje klizanja i trenje kotrljanja sa primjerima kod vozila. Pouzdanost elemenata, habanje i trošenje elemenata. Odnos trošenja i tolerancija. Materijali za izradu elemenata. Naprezanja i naponi uopšte. Dopušteni naponi i stepen sigurnosti. Osnovni kriterijumi pri projektovanju, izradi ieksploataciji transportnih sredstava: čvrstoća, krutost, dinamička stabilnost, habanje, zagrijavanje. Mehanizmi, prenosnici snage. Mehanizmi- definicija, osnovni pojmovi, klasifikacija. Mehanizmi- reprezenti kod transportnih sredstava. Prenosnici snage. Mehanički prenosnici. Osnovni dinamički parametri kod prenosnika. Frikcioni prenosnici. Ravanski evolventni zupčasti prenosnici. Prostorni evolventni zupčasti prenosnici: konični i pužni prenosnici. Reduktori i multiplikatori. Mjenjači, planetarni prenosnici. Kaišni i lančani prenosnici. Elementi i sklopovi prenosnika. Osovine, osovinice, vrtila. Idealan oblik osovine. Opterećenja vratila, proračun vratila, kritičan broj obrtaja vratila, laka vratila. Spojnice. Primjena kod transportnih sredstava. Ležaji: klizni i kotrljajni. Statička i dinamička moć nošenja, izbor ležaja. Opruge: osnovne ,karakteristike, primjena kod vozila. Literatura:

1. Šelmić R., Elementi transportnih sredstava i uređaja, Saobraćajni fakultet, Beograd 2000., osnovni udžbenik

2. Šelmić R., Bukumirović M., Perišić D., Elementi transportnih sredstava i uređaja- prektikum, Saobraćajni fakultet, Beograd 1991., pomoćni udžbenik

3. Sedmak S.,Elementi mašina i aparata, TMF, Beograd 1985. 4. Ercegović Đ., Mašinski elementi, ”Nauka”, Beograd 1994.

17. MARKETING U BEZBIJEDNOSTI SAOBRAĆAJA Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Vuk Bogdanović, Prof. dr. Ibrahim Jusufranić, Prof. dr. Cariša Bešić Opšti princip metodologije istraživanja u saobraćaju i transportu. Koncepcija marketinga. Strategijsko planiranje marketinške aktivnosti u bezbijednosti saobraćaja. Tehnologija i marketing u strategiji unapređenja bezbijednosti saobraćaja. Kontrola bezbijednosti saobraćaja. Statistička analiza saobraćajnih nezgoda. Specifične metode marketinga kod bezbijednosti saobraćaja. Uloga marketinga u funkciji bezbijednosti saobraćaja. Literatura:

1. M. Milosavljević, Marketing, Ekonomski fakultet Beograd 1998. 2. Kotler P., Princples of Marketing, Prentice- Hall Internacional, D&N, 1980. 3. V. Božić, Marketing u saobraćaju, Ekonomski fakultet Beograd 1971.

18. EKSPERTIZE SAOBRAĆAJNIH NEZGODA Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Vuk Bogdanović, Prof. dr. Franko Rotim -Značaj, mjesto i uloga ekspertiza saobraćajnih nezgoda: namjena, vrste, korisnici. – Rad saobraćajno- tehničkih stručnjaka na uviđaju saobraćajnih nezgoda. – Metodologija i postupci za izradu ekspertiza saobraćajnih nezgoda: sadržaj ekspertiza ( osnovni podaci, nalaz, mišljenje i zaključak ). Ekspertize nezgoda sa učešćem pješaka. Ekspertize nezgoda sa učešćem pojedinačnih vozila. Ekspertize nezgoda sa učešćem više vozila. – Metodi i postupci za utvrđivanje lica koje je upravljalo vozilom u momentu nastanka nezgode. – Metodi, postupci za utvrđivanje i procjenu štete u saobraćajnim nezgodama ( na vozilu, robi i dr. ) i štete proizvedene u eksploataciji vozila. – Rad eksperta na sudu ( tumačenje, dopuna, ekspertize ). Korišćenje povreda lica tumačenih od eksperta medicinske struke u analizi saobraćajnih nezgoda. Rad eksperata na usaglašavanju ekspertiza u sudskom postupku. – Samostalni i komisijski rad eksperata u istraživanju uzroka saobraćajnih nezgoda i mogućnosti za njihovo sprečavanje i ublažavanje posljedica. Literatura:

1. Dragač R., ( 1980 ) ”Bezbednost saobraćaja II ”, Saobraćajni fakultet BU, Beograd 2. Dragač R., ( 1989 ) ”Bezbednost saobraćaja III ”, Saobraćajni fakultet BU, Beograd 3. Danner M., (1970 ) ”Technisce analise von strassen und Verkehrunfallen ”, verlag,

Munchen 4. Baker S., ( 1965 ) ”Traffic accident invastigator’s manual for police”, the traffic

institute, N.W. University Evanston Ilinois 5. Rotim F., ( 1989 ) ”Ekspertize prometnih nezgoda i, II i III”, JAZU, Zagreb 6. Dragač R., ( 1989 ) ”Uviđaj saobraćajnih nezgoda ”, Saobraćajni fakultet Beograd

19. UPRAVLJANJE BEZBIJEDNOŠĆU SAOBARAĆAJA Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Vuk Bogdanović, Prof. dr. Franko Rotim Klasifikacija sistema upravljanja bezbijednošću saobraćaja ( klasifikacija prema vozaču, obrnuto, učesniku u saobraćaju ). Praćenje i analiza bezbijednoti saobraćaja. Čovjek kao učesnik u saobraćaju. Preventivna bezbijednost. Otkrivanje i saniranje opasnih mjesta. Preventivno djelovanje u uslovima poslije saobraćajne nezgode. Vozači. Vozilo. Put. Uviđaj. Bezbijednost saobraćaja u vandrednim uslovima. Iskustveni principi uspješnog upravljanja Literatura:

1 R. Dragač, M. Vujanić, Bezbednost saobraćaja II deo, ( u štempi ), saobraćajni fakultet, Beograd

2 R. Dragač, bezbednost drumskog saobraćaja I, saobraćajni fakultet, Beograd, 1978. 3 R. Dragač, bezbednost saobraćaja III, Saobraćajni fakultet, Beograd, 1999. 4 M. Vujanić, Zbirka zadataka iz bezbednosti saobraćaja ( I deo ), Saobraćajni fakultet,

Beograd, 1995.

20. PREVENTIVA U SAOBRAĆAJU Fond sati: Predavanja 20 + vježbe 10 Nastavnici: Prof. dr. Franko Rotim, Prof. dr. Vuk Bogdanović - Značaj preventivnog djelovanja i osnovni koncept preventive. – Način preventivnog djelovanja ( aktivna i pasivna prevencija i prevencija poslije nezgode ) po: vrstama učesnika saobraćaja, metodama za planiranje, programiranje, vođenje i vrednovanje kampanja i akcija u bezbijednosti saobraćaja, dijelovima ( fazama ) saobraćajnog procesa, području u putnom pravcu, uzrocima saobraćajnih nezgoda i faktorima rizika, opasnim mjestima. – Metodi i postupci za utrđivanje troškova od saobraćajnih nezgoda. – Metodi za procjenu efekata ostvarenih preventivnim djelovanjem na sprečavanju ugrožavanja u saobraćajnimnezgodama. – Uticaj saobraćajnih nezgoda na ugrožavanje života, rada, socijalne odnose, okolinu, materijalna dobra itd. – Saobraćajna ekološka prevencija. Literatura:

1. R. Dragač, Argumenti za i protiv upotrebe sigurnosnih pojaseva, Saobraćajni fakultet Beograd, 1984.

2. Dragač R., ( 1989 ) Bezbednost saobraćaja III, Saobraćajni fakultet Beograd, 1994. 3. R. Dragač, M. Vujanić, Bezbednost saobraćaja II deo ( u štampi ) 4. M. Đukanović, Ekološki izazov, ELIT, Beograd, 1991. 5. S. Hyden, Traffic- Conflict Tehnique For Detrming Risk, University of Malmo,

Malmo, 1979. Accident Analysis and Prev D E K A N :

Prof.dr. Asib Alihodžić

univerzitet u travniku fakultet za privrednu i … · za prijavu magistarskog rada potrebno je da...

Documents