K AY N A K : A B D U R R A H M A N Y İ L M A Z *H A Z İ R L AYA N : A B D U R R A H M A N Ç A M * *

Uluslararası Göç: Çeşitleri, Nedenleri ve Etkileri

*Dr. El-mek: ayilmazz@hotmail.com** Erü Sosyoloji 3.Sınıf: Profil

Giriş

En genel anlamda göç: “anlamlı bir uzaklık ve etki yaratacak kadar bir süre içinde gerçekleşen bütün yer değiştirmeler olarak tanımlanabilir (Erder, 1986:9).

Bu yer değiştirmelerle maddi - manevi ögeler ve kültürlerel değerlerde beraberinde taşınmış ve çeşitli etkileşimlerle kültürleşmeler meydana gelmiştir.

Tekerleğin icadından, salgın hastalıklara kadar öğrenilen herşey dünyaya göç ile taşındı.

Kriterlerine Göre Göçler

Nedenleri (zorunlu ve gönüllü göçler)

Amaçları (çalışma veya sığınma)

Kullanılan yöntem açısından (yasal, yasadışı)

Süriye

Göç Nedeni: Zorunlu Göç

Göç Amacı: Sığınma

Göç Yöntemi: Yasal / Yaşadışı

Balkan Savaşı

Balkan Savaşı sırasıda yaşanan zorunlu göçler.

Tarihsel Süreçte Göç

Burada sömürgecilik öncesi ve sömürgecilik sonrası olarak iki basit ayrım yapılabilir.

Çünkü sömürgecilik faaliyetleriyle birlikte Batı’nın iş gücü için köle ticareti sistemli bir şekilde yapılmıştır bu yüzden sömürge öncesi göçlerden farklılık gösterir.

1810 yılına kadar Amerika’ya ithal edilen köle 7,5 milyondur.

Köleliğin sona ermesiyle birlikte, sözleşmeli işçilik (geçici

kölelik) devri başlamıştır.

I. ve II. Dünya savaşı sonrası Batı, yeniden inşa için gerekli insan gücü aramıştır ve işçi göçleri yaşanmıştır. (zorunlu)

Göçün, Göç Veren Ülkedeki Etkileri

Göç edenlerin ülkelerine aktardığı dövizler; alt yapı güçlendirmesi, sağlık hizmetleri, kriz zamanlarında ve borçlanma gibi durumlarda teminat görevi görmektedir.

Sadece döviz değil aynı zamanda göçmenler sosyal ve kültürel edinimlerin taşınmasını sağlarlar.

Yatırımların üretime dönük olmaması kısa vadeli tüketim alışkanlıklarına neden olması ve yerel yaşami etkileyecek olumsuz kültürel edinimlerin aktarılması da olumsuz yönlerden sayılabilir.

Göçün, Göç Veren Ülkelerdeki Etkileri1960’lı yıllardaki Türk işçi göçleri buna en güzel örneklerdendir. (Fazla işgücü eritildi ve sosyoekonomik girdi beklentisi oldu)

1971’de Almanya’ya giden Türk işçilerinin %47’si kalifiye elemandır.

Göç edenlerin niteliği de düşünüldüğünde bir nevi Beyin Göçü de meydana gelmiş oldu. (Eğitim ve ustalık arttıkça oraya yerleştiler ve doviz girdisi azaldı).

Ve beyin hızla koşarak uzaklaşır...

Göçün, Göç Edilen Ülkedeki Etkileri

Gelişmiş ülkelerdeki iş gücü açıkları işçi göçleriyle kapatılmış ve ekonomik açıdan avantaj sağlamışlardır. (kölelikten, sözleşmeli işçiliğe)

Kapitalizm ekonomi iyiyken iş gücü talebinde bulunmuş ve buhran dönemlerinde ilk olarak göçmenleri işten çıkarmıştır (buhran dönemlerinde güvenlik subabı olarak kullanılmıştır.)

Göçün, Göç Edilen Ülkedeki Etkileri

Merkez-çevre ülkeler arasındaki uçurum artmıştır. (kendi vatandaşlarına daha prestijli iş verirken göçmenlere ağır ya da prestiji düşük işler verilmiştir).

Göçmenlerin gittiği ülkelerde 2 temel ihtiyacı vardır: İş sahibi olma -> daha iyi bir yaşam arayışı Kültürel yönden kabul görme -> ya tamamen uyum sağlama ya da

etnik kimliğe sıkıca sarılma (burada Ezra Park asimilasyon teosrisi)

Göçün Diğer Etkileri

Küreselleşme ile birlikte göçmenlerin anavatanlarıyla olan ilişkileri de etkilendi. (asimile olacağı düşünülen göçmenler aksine

küreselleşmenin imkanlarıyla daha sıkı ilişki içine girdiler).Anavatan ve göç edilen ülke arasında devam eden

aktiviteler ve etkinlikler “ulusötecilik” kavramını ortaya çıkarmıştır (Amerika’daki Türk günleri minyatürler vs).

Bunların yanında diaspora kavramı da küreselleşme ile klasik ve modern olarak ayrılmıştır (Ermeni, Yahudi, Filistin -> klasik

diaspora; mülteci, misafir işçi, sürgün edilenler -> modern diaspora)

Göçün Transit Ülkedeki Etkileri

Düzenlenmemiş göç transit ülkelerde çeşitli izler bırakmkaya başlamıştır.

Çünkü göçmenler gidecekleri ülkeye varana kadar para biriktirme, belge hazırlama gibi durumlardan dolayı geçici de olsa transit ülkelerde kalmaktadır (etkileşim kısa ve sosyal çevre

bakımından dar olması).Terör örgütleri bundan fayda sağlar, kaçak çalışma sonucu

vergi kaybı oluşur, ülke dışına döviz çıkışına yol açar, iş bulamayan göçmenler çeşitli şuçlara bulaşır...

Sonuç

Göçler zorunlu da olsa gönüllüde olsa aslında acı süreçlerdir.

Günümüzde devletler göçü bir “güvenlik” meselesi olarak ele almaktadır oysa göç sosyal bir süreçtir.

Çözüm üretirken sadece tek boyutta “güvenlik” odaklı politika geliştirmek göçü daha acı hale getirebilmektedir.

Sosyal süreç olan göçün çok yönlü nedenleri ve ilişkileri olduğu gibi politikalarında çok yönlü olması yerinde olacaktır.

sunum bittiancak göçler devam ediyor...