ENGELLİĞİN ENGELLİĞİN OLUŞUM OLUŞUM

NEDENLERİ NEDENLERİ

1 – Doğum öncesi :1 – Doğum öncesi : KalıtımKalıtım Annenin yaşıAnnenin yaşı Annenin beslenmesiAnnenin beslenmesi Kullandığı ilaçlarKullandığı ilaçlar İçki, sigara, uyuşturucu gibi maddelerin İçki, sigara, uyuşturucu gibi maddelerin

kullanımıkullanımı ZehirlenmelerZehirlenmeler Radyasyona maruz kalmaRadyasyona maruz kalma Psikolojik sorunlarPsikolojik sorunlar Annenin geçirdiği hastalıklar (ilk aylar)Annenin geçirdiği hastalıklar (ilk aylar) Kazalar, travmalarKazalar, travmalar Anne-bebek arasındaki kan uyuşmazlığıAnne-bebek arasındaki kan uyuşmazlığı Kromozom anomalileriKromozom anomalileri

2 – Doğum sırası : 2 – Doğum sırası : Erken – geç doğumErken – geç doğum Kordon dolanmasıKordon dolanması Güç ve riskli doğumGüç ve riskli doğum Vakum – forseps gibi aletlerin Vakum – forseps gibi aletlerin

özellikle uzman olmayan özellikle uzman olmayan kişilerce kullanılmasıkişilerce kullanılması

Doğum sırası kazalarDoğum sırası kazalar

3 – Doğum sonrası :3 – Doğum sonrası : Enfeksiyona maruz kalmaEnfeksiyona maruz kalma Ateşli hastalıklar (menenjit, Ateşli hastalıklar (menenjit,

beyin iltihabı)beyin iltihabı) Yanlış – geç müdahaleYanlış – geç müdahale Kazalar – travmalarKazalar – travmalar Beslenme bozuklukları (yetersiz Beslenme bozuklukları (yetersiz

ve dengesiz beslenme)ve dengesiz beslenme) Fiziksel istismar ve ihmalFiziksel istismar ve ihmal

ZİHİNSEL ZİHİNSEL ENGELLİLİK ENGELLİLİK

DURUMLARI VE DURUMLARI VE NEDEN OLAN NEDEN OLAN ETMENLERETMENLER

1 – Hidrosefali :1 – Hidrosefali : Beyin zarı ile kafatası arasında Beyin zarı ile kafatası arasında

serebro spinal denilen sıvının serebro spinal denilen sıvının fazlaca birikmesi durumudur. fazlaca birikmesi durumudur. Beyinin gelişimine bu sıvının Beyinin gelişimine bu sıvının olumsuz etkisiyle zeka geriliği olumsuz etkisiyle zeka geriliği görülürgörülür..

2 – Mikrosefali :2 – Mikrosefali : Kafatasının normalden küçük Kafatasının normalden küçük

olma durumudur. Sebebi tam olma durumudur. Sebebi tam bilinmemekle birlikte kalıtsal bilinmemekle birlikte kalıtsal yönünün olduğu söylenmektedir.yönünün olduğu söylenmektedir.

3 – Fenilketanüri (PKU):3 – Fenilketanüri (PKU): Bir metabolizma bozukluğu Bir metabolizma bozukluğu

sonucunda görülür. Vücutta sonucunda görülür. Vücutta biriken, dışarı atılamayan biriken, dışarı atılamayan fenilasit beyinde birikir ve fenilasit beyinde birikir ve beyinin gelişmesini olumsuz beyinin gelişmesini olumsuz etkiler.etkiler.

4 – Down sendromu (DS) :4 – Down sendromu (DS) : Kromozom anomalisidir. 23 çift Kromozom anomalisidir. 23 çift

kromozomun 46 olması yerine kromozomun 46 olması yerine 47 olması durumunda ortaya 47 olması durumunda ortaya çıkar. Belirgin fiziksel özellikleri çıkar. Belirgin fiziksel özellikleri : çekik gözlülük, kalın dudak, : çekik gözlülük, kalın dudak, büyük dil, kısa parmaklar, kısa büyük dil, kısa parmaklar, kısa ve kalın boyun. Neşelidirler ve ve kalın boyun. Neşelidirler ve sosyal uyumları oldukça iyidir. sosyal uyumları oldukça iyidir. Taklit becerileri oldukça Taklit becerileri oldukça gelişmiştir.gelişmiştir.

5 – Cerabral Palsy (CP) : 5 – Cerabral Palsy (CP) : Beyin felci merkezi sinir sistemi Beyin felci merkezi sinir sistemi

bozukluğu olarak ta tanımlanır. bozukluğu olarak ta tanımlanır. Her derece zeka geriliğine neden Her derece zeka geriliğine neden olabilir. Bu çocuklar içerisinde olabilir. Bu çocuklar içerisinde çok üstün zekalı olanlar da vardır. çok üstün zekalı olanlar da vardır. Beynin hangi bölgelerinin Beynin hangi bölgelerinin etkilendiği ile ilişkili bir etkilendiği ile ilişkili bir durumdur.durumdur.

Klinik ve Klinik ve psk. psk.

Eğitimciler Eğitimciler 1994 1994 destek destek modeli modeli

Hafif = ZB Hafif = ZB = 50-70/75 = 50-70/75

Eğitilebilir Eğitilebilir Aralıklı Aralıklı destek destek

Orta = ZB Orta = ZB = 50-25/30 = 50-25/30

ÖğretilebiliÖğretilebilir r

Sınırlı Sınırlı destek / destek / yoğun yoğun destek destek

Ağır = ZB = Ağır = ZB = 25/30 25/30

Ağır Ağır Yaygın Yaygın destek destek

YAYGIN GELİŞİMSEL YAYGIN GELİŞİMSEL BOZUKLUKBOZUKLUK

Otizm :Otizm : Yaşamın ilk 3 yılı içinde Yaşamın ilk 3 yılı içinde ortaya çıkan ve yaşam boyu devam ortaya çıkan ve yaşam boyu devam eden nöropsikiyatrik, gelişimsel bir eden nöropsikiyatrik, gelişimsel bir sendromdur. Otistiklerde özellikle sendromdur. Otistiklerde özellikle iletişim ve sosyal etkileşim yetileri iletişim ve sosyal etkileşim yetileri şiddetli bozukluk gösterir. şiddetli bozukluk gösterir.

Sözel ve sözel olmayan iletişimde Sözel ve sözel olmayan iletişimde bozukluk (ekolali)bozukluk (ekolali)

Takıntılı ve tekrarlayıcı davranışlar, Takıntılı ve tekrarlayıcı davranışlar, ilgi alanının kısıtlılığı ve darlığıilgi alanının kısıtlılığı ve darlığı

Rett Sendromu :Rett Sendromu : Genellikle kızlarda Genellikle kızlarda görülen gelişimsel bir bozukluktur. En görülen gelişimsel bir bozukluktur. En önemli özelliği normal bir doğum ve ilk 5 önemli özelliği normal bir doğum ve ilk 5 ayki normal gelişimi takiben kafa ayki normal gelişimi takiben kafa büyümesinin giderek durması ve kafa büyümesinin giderek durması ve kafa çapında görülen küçülmedir. Belli bir amaca çapında görülen küçülmedir. Belli bir amaca yönelik olarak ellerini kullanmaktan yönelik olarak ellerini kullanmaktan vazgeçmeleri ve tipik el hareketleri (çamaşır vazgeçmeleri ve tipik el hareketleri (çamaşır yıkıyormuş gibi) ile ayırt edilebilir. İlk 1 yıl yıkıyormuş gibi) ile ayırt edilebilir. İlk 1 yıl içinde bu kişilerin toplumsal iletişimleri içinde bu kişilerin toplumsal iletişimleri bozulur, daha ileri yaşlarda eğer yürümeye bozulur, daha ileri yaşlarda eğer yürümeye başlamışlarsa yürümeleri de bozulur. başlamışlarsa yürümeleri de bozulur. Konuşmaları gelişmez veya gecikir. Zeka Konuşmaları gelişmez veya gecikir. Zeka özürleri belirgindir. Epilepsi nöbetleri sıktır özürleri belirgindir. Epilepsi nöbetleri sıktır ve EEG leri daima bozuktur.ve EEG leri daima bozuktur.

Asperger Sendromu :Asperger Sendromu : Otizmden ayırt edici özellik Otizmden ayırt edici özellik olarak zamanında konuşmaya olarak zamanında konuşmaya başlar ve tipik olarak aşırı başlar ve tipik olarak aşırı bilgiçlik ve el becerilerinde özel bilgiçlik ve el becerilerinde özel sorunlar görülür. Normal ve sorunlar görülür. Normal ve üstün zekaya sahiptirler. üstün zekaya sahiptirler. Davranış sorunları olur. Özbakım Davranış sorunları olur. Özbakım sorunları olmaz. Jest, mimik sorunları olmaz. Jest, mimik kullanmada sorunları vardır. kullanmada sorunları vardır.

DİKKAT EKSİKLİĞİ DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE VE HİPERAKTİVİTE

BOZUKLUĞUBOZUKLUĞU

Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Gelişim düzeyine uygun olmayan Gelişim düzeyine uygun olmayan dikkat eksikliği, ataklık ve aşırı dikkat eksikliği, ataklık ve aşırı hareketlilikten oluşmaktadır. DEHB hareketlilikten oluşmaktadır. DEHB olan kişilerin tümünde dikkat olan kişilerin tümünde dikkat problemine rastlanırken yalnızca bir problemine rastlanırken yalnızca bir kısmında aşırı hareketlilik durumu kısmında aşırı hareketlilik durumu görülmektedir. görülmektedir.

Aşırı hareketlilik durumu ile birlikte Aşırı hareketlilik durumu ile birlikte olan dikkat eksiliği (DEHB)olan dikkat eksiliği (DEHB)

Dikkat eksikliği bozukluğu (DEB)Dikkat eksikliği bozukluğu (DEB)

ÖĞRENME ÖĞRENME BOZUKLUĞUBOZUKLUĞU

Merkezi sinir sisteminin işleyiş Merkezi sinir sisteminin işleyiş bozukluğuna bağlı olduğu bozukluğuna bağlı olduğu varsayılmakta ancak nedeni tam varsayılmakta ancak nedeni tam olarak bilinmemektedir. Çocuğun olarak bilinmemektedir. Çocuğun okuma, matematik ya da yazılı okuma, matematik ya da yazılı anlatım testlerindeki başarısının, anlatım testlerindeki başarısının, zekasından ve sınıf düzeyinden zekasından ve sınıf düzeyinden düşük olmasıdır.düşük olmasıdır.

DİL VE KONUŞMA DİL VE KONUŞMA BOZUKLUĞUBOZUKLUĞU

Çocukların gelişimlerinde Çocukların gelişimlerinde beklenen aşamalarda gecikmeler beklenen aşamalarda gecikmeler olması, konuşmanın dikkati olması, konuşmanın dikkati konuşana çekecek kadar konuşana çekecek kadar normalden çok farklılık normalden çok farklılık göstermesi, iletişimin bozulduğu göstermesi, iletişimin bozulduğu koptuğu durumlardır. koptuğu durumlardır.