ulusal yenilik ve giri imcilik sistemi - tubitak.gov.tr · cari açığı kapatma dünyanın ... 5....

31
TÜBİTAK Bili T k l ji Yük k K l 23 T l t Bilim ve T eknoloji Yüksek Kurulu 23. T oplantısı Ulusal Yenilik ve Giri şimcilik Ulusal Yenilik ve Giri şimcilik Sistemi Prof. Dr. Yücel ALTUNBAŞAK TÜBİTAK Başkanı TÜBİTAK Başkanı 27 Aralık 2011

Upload: buituyen

Post on 17-Apr-2019

220 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

TÜBİTAK

Bili T k l ji Yük k K l 23 T l tBilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 23. Toplantısı

Ulusal Yenilik ve Girişimcilik Ulusal Yenilik ve Girişimcilik Sistemi

Prof. Dr. Yücel ALTUNBAŞAKTÜBİTAK Başkanı TÜBİTAK Başkanı

27 Aralık 2011

TÜBİTAK

Ulusal Hedeflerimiz

Ulusal hedeflere ulaşabilmek için güçlü bir Ulusal hedeflere ulaşabilmek için güçlü bir Ar-Ge, yenilik ve girişimcilik sistemi gereklidir.

TÜBİTAK

Ulusal Yenilik ve Girişimcilik Sistemi… Ülke önceliklerine girdi üretir:

Ek ik k d ili

k ve

Si

stem

i Ekonomik katma değer yaratan teknolojiler

lusa

l Yen

rişim

cilik

Yetkin insan gücüU Gir Yetkin insan gücü

Ulusal Yenilik ve Girişimcilik Sistemi düzgün çalışmazsa,

Kilit teknolojileri geliştirme ve yerlileştirme

İhracatta/üretimde katma değeri

artırma

Cari açığı kapatma

Dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına girme

hedeflerine ulaşamayız.

TÜBİTAK

Ulusal Yenilik ve Girişimcilik Sistemineİlişkinİlişkin

Beş Tespit

TÜBİTAK

1.Tespit: Ar-Ge ve Yeniliğe Ayrılan Kaynaklar Arttı

ÜÜlkemizde Ar-Ge faaliyetleri yürüten sektörler:

Kaynak: TÜİK

14,7 Milyon TL 733 Milyon TLTÜBİTAK Doğrudan Ar-Ge ve Yenilik Fonları*

* 2011 sabit fiyatlarıyla (TÜBİTAK fonları, proje temelli, yarışmaya ve uzman değerlendirmesine dayalı doğrudan kamu fonlarıdır.)

TÜBİTAK

Ar-Ge Harcamalarının GSYİH’ye Oranı - Karşılaştırma

Güney Kore’nin 2014 hedefi %5, Çin’in 2020 hedefi %2,5, Finlandiya’nın 2020 hedefi %4, AB’nin 2020 hedefi %3’tür.

* Suudi Arabistan ve Endonezya dahil değildir.

Kaynak: TÜİK, OECD MSTI 2011/1, UNESCO

y ,

TÜBİTAK

Ulusal Yenilik Sistemi Olgunlaşmaya Başladı…

TÜBİTAK

2. Tespit: Politikalar Hedef-Odaklı Değil

Teknoloji Yoğunluğu

2002İhracat %

2010İhracat %

Yüksek

Ortanın Üstü

6,2

24,3

3,4

32,2

Ortanın Altı

Düşük

22,8

46,8

31,8

32,6

• Dünya markalarımız bulunmuyor.

• 1000 yayın başına düşen PCT patent başvurusu sayısı Japonya’da 324, Almanya’da 144, Türkiye’de 24’tür.*

• Yayın sayısında dünyada 18. sırada olunmasına rağmen ortalama atıf sayısı dünya ortalamasının altındadır.**

(*) Kaynak: WIPO, ISI-WoS, 2010 yılı. (**) 2010 yılı. Kaynak: TÜİK, OECD STAN Veritabanı (Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007-2013, 2010 yılı Programı)

TÜBİTAK

3. Tespit: Ar-Ge Destekleri Arttı Ama Ticarileşme Boyutu Az

131 milyon TL (%2) *

38 milyon TL (%4) **

7,5 Milyar TL (%98) *

931 Milyon TL (%96) ** 38 milyon TL (%4) 931 Milyon TL (%96)

Temel Araştırma Uygulamalı Araştırma

Deneysel Geliştirme

Teknolojinin Ticarileştirilmesi

BAPBAP

5746

100 milyon TL

Not: Teknolojinin ticarileştirilmesi için bütçe hesaplamasında KOSGEB destekleri, TTGV Ticarileştirme Desteği ve BSTB Teknogirişim Sermayesi destekleri dikkate alınmıştır.

* 2005-2010 ** 2000-2004

TÜBİTAK

4. Tespit: Mekanizmalarda Bütünsellik Eksikliği

Ulusal yenilik ve girişimcilik desteklerinin birbirlerini bütünleyecek ve sinerji yaratacak birbirlerini bütünleyecek ve sinerji yaratacak şekilde konumlandırılması gerekiyor.

TÜBİTAK

5. Tespit: Yenilik ve Girişimcilik Sistemine Kara Kutu gibi Bakılıyor

“K k ”Girdi Çıktı

“Kara kutu”Ar-Ge ve

yenilik süreciFinansal destekler

Yenilikçi ürün ve hizmetler

yenilik süreci

Öğ

?Dinamikler?

Öğrenme ve işbirliği?

?Destekler daha çok finansal destek olarak görülüyor.

Kaynak: Rosenberg, N. Inside the Black Box: Technology and Economics, 1983; Exploring the Black Box: Technology, Economics, and History, 1994 .

Destekler daha çok finansal destek olarak görülüyor.

TÜBİTAK

Ulusal Yenilik ve Girişimcilik Sistemimize Ulusal Yenilik ve Girişimcilik Sistemimize İlişkin Öneriler

TÜBİTAK

Ar-Ge ve Yenilik “Ekosistemi”

Ekosistem Nedir?Birbirine sağladığı yararlar Birbirine sağladığı yararlar sonucu süreklilik arz eden

bir bütündür. Özel bir bütündür. Özel Sektör

.Üniversiteler

İ i k lbi d ö l ktö .

Kamu Kurumları

İşin kalbinde özel sektör ve girişimciler olmalı

Özel sektörde karşılığı olmayan araştırmalar istenen çıktıları vermeyebilir.

TÜBİTAK

Ar-Ge ve Yenilik Ekosistemindeki İhtiyaçlar

Ekosistem Aktörleri

Özel Sektör Yükseköğretim ve Eğitim Sistemi Kamu kurum ve kuruluşları

Başlangıç firmaları

Büyük ölçekli şirketler

Fon sağlayıcılar

Kamu araştırma

merkezleri*İlköğretim, Ortaöğretim

KOBİ

şirketler

Politika yapıcıları

İmkan sağlayıcılar

Ortaöğretim

Ar-Ge merkezleri Teknoloji transfer ofisleri

Üniversiteler

D l i i Teknoloji transfer ofisleri

İmkan sağlayıcılar

Düzenleyici kurumlar

OSB’lerTEKMER’lerTeknoparklar Şemsiye örgütler

TÜBİTAK

Ar-Ge ve Yenilik Ekosistemi – Özel Sektör Boyutu

Ekosistem Aktörleri

Özel Sektör Yükseköğretim ve Eğitim Sistemi Kamu kurum ve kuruluşları

Başlangıç firmaları

Büyük ölçekli şirketler

Fon sağlayıcılar

Kamu araştırma merkezleriİlköğretim,

Ortaöğretim

KOBİ

şirketler

Politika yapıcıları

İmkan sağlayıcılar

Ortaöğretim

Ar-Ge merkezleri Teknoloji transfer ofisleri

Üniversiteler

D l i i Teknoloji transfer ofisleri

İmkan sağlayıcılar

Düzenleyici kurumlar

OSB’lerTEKMER’lerTeknoparklar Şemsiye örgütler Bu sektörde BTYK karar taslaklarının ilgilendirdiği aktörler

TÜBİTAK

Tipik Başlangıç Firması Döngüsü

9.

Çekirdek Sermaye Başlangıç Sermayesi Erken Aşama/ Geçiş Sermayesi Köprü Sermayesi

(OEC

D, 2

01),

sayf

a 39

al G

etiri

Hisselerin kamuya

eurs

hip

and

Inno

vatio

n

Fina

nsa y

açılması

n C

atal

yzin

g En

trepr

ene

Zaman/evreÖlüm Vadisi

of H

igh

Gro

wth

Firm

s i

Ar-Ge ve yenilik yoğunluklu şirketlerin her evrede ihtiyaçları, beklentileri ve

kt l f kl d

Kayn

ak: T

he R

ole çıktıları farklıdır.

YükseköğretimÖzel Sektör Kamu kurum ve kuruluşları

TÜBİTAK

Küçük İşletmeler için Yenilik Araştırmaları (SBIR/ABD)

Birinci Aşama “Fi ibili ”

İkinci Aşama “Ü G ”

Üçüncü Aşama “Ti il ”“Fizibilite” “Ür-Ge” “Ticarileşme”

SBIR dışından fonlarla

ürütülmektedir

Süre 6 ay

Bütçe (D l )

150.000

24 ay

1.000.000 yürütülmektedir. (Dolar)

YükseköğretimÖzel Sektör Kamu kurum ve kuruluşları

TÜBİTAK

Örnek: Aşamalı Destek Süreci ve Danışmanlık

ÜNİVERSİTE TABANLI VE BİREYSELÜNİVERSİTE TABANLI VE BİREYSELGİRİŞİMCİLİK GİRİŞİMCİLİK FAALİYETLERİFAALİYETLERİFİKİRFİKİR

ŞİRK

ETLEŞM

E

PAZAR PAZAR PAYININ PAYININ ARTIRILMASIARTIRILMASI

Fikir B

Ön Değerlendirme

Firma Başlangıç Sermayesi Desteği

Ş

Başvurusu

Danışmanlık (D1): Proje/ İş Planı

H l Eğiti i

Sermayesi Desteği Birinci Aşaması

(50.000 TL; hibe)+

İkinci Aşaması (50 000 TL hib )

Çıktı: A4 sayfasında

fikrin özetlenmesi

lı Fo

nlam

a Hazırlama Eğitimi (50.000 TL; hibe)

Danışmanlık (D3):Teknik ve pazar fizibilitesi konularında yardımcı olacakbireysel danışmanların atanması

Çıktı: Prototip Demo

Aşa

ma

TÜBİTAK 1507 Destek Programı

y şPrototip, Demo

Eş finansman yolu ile sağlanan kredi Danışmanlık (D2):

Şirket kurma/yönetme deneyimi olan (500.000 TL;

hibe oranı % 75)desteği

Şirket kurma/yönetme deneyimi olan, sektörü ve pazarı iyi bilen bireysel

danışmanların atanması

Çıktı: Nihai Ürün

YükseköğretimÖzel Sektör Kamu kurum ve kuruluşları

TÜBİTAK

Örnek: Risk Sermayesi Fonunun Oluşturulması

Çekirdek Sermaye

Başlangıç Sermayesi

Geçiş Sermayesi

Köprü Sermayesi

• Risk sermayesinin etkinleştirilmesi gerekiyor.• Başlangıç firmalarının, özellikle ilk evrelerde, d l d h b ldevletin desteğine ihtiyacı bulunuyor.

Kamunun Rolü*

TÜBİTAK gibi kurumların risk sermayesi fonu içerisinde ortak olmasıyla;

Başlangıç firmalarının ölüm vadisinden çıkışlarına yatırım yapılacak ve yurtdışından sermaye girişi artacaktır

fonu içerisinde ortak olmasıyla;

* Not: Ülke örnekleri incelemeleri kamunun bütçe payının en fazla %50 olması gerektiğini ortaya koymaktadır. OECD (2010), The role of high growth firms in catalysing entrepreneurship and Innovation.

yatırım yapılacak ve yurtdışından sermaye girişi artacaktır.

TÜBİTAK

Ar-Ge ve Yenilik Ekosistemi – Yükseköğretim ve Eğitim Boyutu

Ekosistem Aktörleri

Özel Sektör Yükseköğretim ve Eğitim Sistemi Kamu kurum ve kuruluşları

Başlangıç firmaları

Büyük ölçekli şirketler

Fon sağlayıcılar

Kamu araştırma

merkezleri*İlköğretim, Ortaöğretim

KOBİ

şirketler

Politika yapıcıları

İmkan sağlayıcılar

Ortaöğretim

Ar-Ge merkezleri Teknoloji transfer ofisleri

Üniversiteler

D l i i Teknoloji transfer ofisleri

İmkan sağlayıcılar

Düzenleyici kurumlar

OSB’lerTEKMER’lerTeknoparklar Şemsiye örgütler Bu sektörde BTYK karar taslaklarının ilgilendirdiği aktörler

TÜBİTAK

Örnek: Teknoloji Transfer Ofislerinin Desteklenmesi

Teknoloji Transfer Ofisi

Hedef: Üniversitelerde yapılan araştırmaların ticarileşmesini tetiklemek

Teknoloji TransferiÜniversite-Sanayi İşbirliği Lojistik* Destek

Fi l Üniversitelerdeki teknoloji arz portföyünün

oluşturularak girişimcilik faaliyetleri yoluyla ticarileştirilmesi

Finansal Destek

Model Teknoloji Transfer

Proje üretme kapasitesinin sanayinin ihtiyaçları doğrultusunda Danışmanlık(Ö l Ç ğ )

Model Önerisi

Teknoloji Transfer Ofisleri Desteği

y ç ğyönlendirilebilmesi

ş(Özel Çağrı)

A l kl k h l l l l f l k l l

YükseköğretimÖzel Sektör Kamu kurum ve kuruluşları

*Araştırmanın yürütülmesi için gerekli makine-teçhizat alım işlemlerinin yapılması, fonlayıcı kuruluşlara sunulacak proje önerilerinin ön incelemesinin yapılması, gümrük takibi gibi hizmetler

TÜBİTAK

Örnek: Kuluçka Merkezlerinin Desteklenmesi

Hedef: Üniversite ve teknoparklar arasında köprü kurmak

Kuluçka MerkeziFinansal Destek

ç

Araştırmacılara şirket kurma öncesi deneyim kazandırmal k M k l Model

Önerisi

deneyim kazandırma

Araştırmacıların girişimciliğinin teşvik edilmesi

Kuluçka Merkezleri Desteği

Özel Çağrı(TÜBİTAK-KOSGEB)

Danışmanlık teşvik edilmesi

Sağlanacak destekle girişimci araştırmacıların şirketleşme araştırmacıların şirketleşme

süreçlerini kolaylaştırma

YükseköğretimÖzel Sektör Kamu kurum ve kuruluşları

TÜBİTAK

Örnek: Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksleri

• Üniversitelerin girişimcilik ve yenilikçilik performanslarının ölçülmesi

• Üniversiteler arasında girişimcilik ve yenilikçilik odaklı rekabetin artması

• Dolaylı olarak yenilikçilik ve girişimciliğin gelişimine katkı yapması

Girişimci Yenilikçi şÜniversite Endeksi

1 Spin off firma sayısı

çÜniversite Endeksi

1 FSMH’den sağlanan gelir 1. Spin-off firma sayısı2. Girişimcilik dersi alan öğrenciler (%)3. Girişimcilik yarışmaları4 Teknogirişim desteği

1. FSMH den sağlanan gelir 2. Lisanslanan patent sayısı3. Çok ortaklı yürütülen yenilik

projelerinin bütçe payı (%)4. Teknogirişim desteği alan mezun sayısı

5. vb.

projelerinin bütçe payı (%)4. Üretilen prototip sayısı5. vb.

YükseköğretimÖzel Sektör Kamu kurum ve kuruluşları

TÜBİTAK

Örnek: Akademik Yükseltme Ölçütlerinin Yeniden Tasarımı

Yayınlar (Al ö li )(Alana göre normalize)

Akademik yükseltme ölçütlerinin yeniden

Patentler

ölçütlerinin yeniden tasarımı * Araştırma projelerinde proje

yürütücüsü veya araştırmacı y y şolarak görev alma* BT IK Stratejisi ve Eylem Planı

(2011-2016) kapsamında

Şirket kurmaele alınmaktadır.

YükseköğretimÖzel Sektör Kamu kurum ve kuruluşları

TÜBİTAK

Örnek: Girişimcilik Kültürünün Yaygınlaştırılması

• Girişimcilik bir hayat felsefesidir.• Girişimcilik eğitimi küçük yaşta başlamalıdırGirişimcilik eğitimi küçük yaşta başlamalıdır.• Bu kültürün yaygınlaştırılmasında herkese rol düşüyor.

Gi i i ilik k l l l i Girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması ve yeni girişimcilerin yetişmesi için politikalar tasarlanmalıdır.

•Girişimcilik Dersleri •Yarışmalar•Mini MBA Programı

Eğitim SistemiÖzel Sektör Kamu kurum ve kuruluşları

TÜBİTAK

Ar-Ge ve Yenilik Ekosistemi– Kamu Kurum ve Kuruluşları Boyutu

Ekosistem Aktörleri

Özel Sektör Yükseköğretim ve Eğitim Sistemi Kamu kurum ve kuruluşları

İlköğretim, Ortaöğretim

Başlangıç firmaları

Büyük ölçekli şirketler

Fon sağlayıcılar

Kamu araştırma

merkezleri*Ortaöğretim

KOBİ

şirketler

Politika yapıcıları

İmkan sağlayıcılar

Ar-Ge merkezleri Teknoloji transfer ofisleri

Üniversiteler

D l i i Teknoloji transfer ofisleri

İmkan sağlayıcılar

Düzenleyici kurumlar

OSB’lerTEKMER’lerTeknoparklar Şemsiye örgütlerBu sektörde BTYK karar taslaklarının

ilgilendirdiği aktörler.

* Bir sonraki BTYK toplantısında ele alınacaktır Bir sonraki BTYK toplantısında ele alınacaktır.

TÜBİTAK

Örnek: Çin’de Rüzgar Türbini Alanında Kamu Tedariki

• 2006:Ulusal politikalarda kamu tedarikin öncelikli sektörler için kullanımına vurgu• 2007: Yeniliğin aranacağı teknolojileri içeren rehberin yayınlanması

- Öncelikli alanlarda ucuz olan teklif yerine yerli yenilik kapasitesini artıran ve- Fikri mülkiyet haklarının Çin’de kaldığı tekliflerin seçilmesi

rgy

Chi

na W

ind

Ener

n A

nnua

l Rep

ort

Kayn

ak:

2010

A

ssoc

iatio

n

Çin’de 4 yılda yerli firmaların iç pazar oranı yaklaşık %30’dan %90’a yükseldi.Çin de 4 yılda yerli firmaların iç pazar oranı yaklaşık %30 dan %90 a yükseldi.

Yükseköğretim ve Eğitim SistemiÖzel Sektör Kamu kurum ve kuruluşları

TÜBİTAK

Örnek: Kamu Alım Politikalarının Ar-Ge Lehine Etkinleştirilmesi

Kamu alımlarında ve kullanım hakkı Kamu alımlarında ve kullanım hakkı tahsislerinde yeniliğin teşvik edilmesi;

• Yerli Ar-Ge ve yenilik lehine daha esnek bir sistemin oluşturulmasıy ş• Fikri mülkiyet haklarının yurtiçinde kalmasının gözetilmesi• Kritik teknolojilerin geliştirilmesinin teşvik edilmesi

Örn: Fatih Projesij

Yükseköğretim ve Eğitim SistemiÖzel Sektör Kamu kurum ve kuruluşları

TÜBİTAK

Örnek: Güdümlü Programların Açılması

Hedef: Aya insan göndermek

(1961); İnsan genom

ov

ABD Örneğiprojesi (1990)

• Apollo 11 uzay seferinin gerçekleşmesi (1969) • 25 000 insan geninin haritalaştırılması (2003) w

w.na

sa.g

o

25,000 insan geninin haritalaştırılması (2003)

ww

com

Japonya ÖrneğiHedef:

5. nesil bilgisayarlar (1981)

• İleri çip teknolojisinin geliştirilmesi ww.

fujit

su.c

(1981)

ç p j g ş

ww

UBTYS 2011-2016’da belirlenen alanlar kullanılarak sistemimizi güdümlü hale getirmek gereklidir.

Yükseköğretim ve Eğitim SistemiÖzel Sektör Kamu kurum ve kuruluşları

TÜBİTAK

Apollo Programı – Hedeflere Kenetlenme

Medikal görüntüleme, bireysel bilgisayarlar ve teflon gibi geliştirilen 1 400 teknoloji ticarileşmiştir *

• Maliye Bakanlığı

• NASA- Programın icra edilmesi

gibi geliştirilen 1,400 teknoloji ticarileşmiştir.

NASA ve

Kamu

• Maliye Bakanlığı- 25 milyar dolar

• Savunma Bakanlığı- Satürn V roketinin

g- Yönetici insan gücü

• NSF- Mühendislik projelerinin

Kurumları- Satürn V roketinin

geliştirilmesi, vb.

• Enerji Bakanlığı- Yakıt pilleri, vb.

p jdesteklenmesi

• NIH- Uzay için biyomedikal Yakıt pilleri, vb.y ç ykoşulların araştırılması

• Tasarım yetkinliği- ay gezicisi aracı • Havacılık mühendisliği

bölümlerinin yeniden yapılandırılması

* NASA. Societal impact of spaceflight. Dick, S., Laniıus, R. Eds.

TÜBİTAK

UBTYS 2011-2016 Vizyonu

“ Ürettiği bilgi ve geliştirdiği teknolojileri, ülk i l ğ ilik i ülke ve insanlığın yararına yenilikçi

ürün, süreç ve hizmetlere dönüştürebilen

Türkiye”Türkiye

İlginize Teşekkür Ederim.İlginize Teşekkür Ederim.