Üst ekstremİte radyografİlerİ 1

T.C. MLL ETM BAKANLII

RADYOLOJ

ST EKSTREMTE RADYOGRAFLER-1725TTT067

Ankara, 2011

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme materyalidir. Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir. PARA LE SATILMAZ.

NDEKLERAIKLAMALAR................................................................................................................ v GR .................................................................................................................................. 1 RENME FAALYET1 ................................................................................................ 3 1. SKAPULA A-P RADYOGRAFS .................................................................................. 3 1.1. Skapula A-P Radyografisinin Amac ......................................................................... 3 1.2. Skapula A-P Radyografisi ekim Teknii ................................................................. 3 1.2.1. Hasta Hazrl ................................................................................................... 3 1.2.2. Kaset Seimi ...................................................................................................... 3 1.2.3. Pozisyon Teknii ............................................................................................... 4 1.2.4. Merkezi In....................................................................................................... 5 1.2.5. Teknik Faktrler ................................................................................................ 5 UYGULAMA FAALYET............................................................................................. 6 LME VE DEERLENDRME ................................................................................. 10 RENME FAALYET2 .............................................................................................. 11 2. SKAPULA LATERAL RADYOGRAFS ..................................................................... 11 2.1. Skapula Lateral Radyografisinin Amac .................................................................. 11 2.2. Skapula Lateral Radyografisi ekim Teknii .......................................................... 11 2.2.1. Hasta Hazrl ................................................................................................. 11 2.2.2. Kaset Seimi .................................................................................................... 11 2.2.3. Pozisyon Teknii ............................................................................................. 11 2.2.4. Merkezi In..................................................................................................... 12 2.2.5. Teknik Faktrler .............................................................................................. 12 UYGULAMA FAALYET........................................................................................... 14 LME VE DEERLENDRME ................................................................................. 16 RENME FAALYET3 .............................................................................................. 17 3. KLAVKULA P-A RADYOGRAFS ........................................................................... 17 3.1. Klavikula P-A Radyografisinin Amac .................................................................... 17 3.2. Klavikula P-A Radyografisinde ekim Teknii ....................................................... 17 3.2.1. Hasta Hazrl ................................................................................................. 17 3.2.2. Kaset Seimi .................................................................................................... 17 3.2.3 Pozisyon Teknii .............................................................................................. 17 3.2.4. Merkezi In..................................................................................................... 18 UYGULAMA FAALYET........................................................................................... 20 LME VE DEERLENDRME ................................................................................. 22 RENME FAALYET4 .............................................................................................. 23 4. KLAVKULA A-P RADYOGRAFS ........................................................................... 23 4.1. Klavikula A-P Radyografisinin Amac .................................................................... 23 4.2. Klavikula A-P Radyografisinde ekim Teknii ....................................................... 23 4.2.1. Hasta Hazrl ................................................................................................. 23 1.2.2. Kaset Seimi .................................................................................................... 23 4.2.2. Pozisyon Teknii ............................................................................................. 23 4.2.3. Merkezi In..................................................................................................... 24 4.2.4. Teknik Faktrler .............................................................................................. 24 UYGULAMA FAALYET........................................................................................... 26 LME VE DEERLENDRME ................................................................................. 28

i

RENME FAALYET5 .............................................................................................. 29 5. AKROMOKLAVKULAR EKLEM RADYOGRAFS ............................................... 29 5.1. Akromioklavikular Eklem Radyografisinin Amac .................................................. 29 5.2. Akromioklavikular Eklem Radyografisinde ekim Teknii ..................................... 29 5.2.1. Hasta Hazrl ................................................................................................. 29 5.2.2. Kaset Seimi .................................................................................................... 29 5.2.3 Pozisyon Teknii .............................................................................................. 29 5.2.4. Merkezi In..................................................................................................... 30 5.2.5. Teknik Faktrler .............................................................................................. 30 UYGULAMA FAALYET........................................................................................... 32 LME VE DEERLENDRME ................................................................................. 34 RENME FAALYET6 .............................................................................................. 35 6. STERNOKLAVKULAR EKLEM ANTEROR OBLK RADYOGRAFS .................. 35 6.1. Sternoklavikular Eklem Anterior Oblik Radyografisinin Amac............................... 35 6.2. Sternoklavikular Eklem Anterior Oblik Radyografisi ekim Teknii....................... 35 6.2.1. Hasta Hazrl ................................................................................................. 35 6.2.2. Kaset Seimi .................................................................................................... 35 6.2.3. Pozisyon Teknii ............................................................................................. 35 6.2.4. Merkezi In..................................................................................................... 36 6.2.5. Teknik Faktrler .............................................................................................. 36 UYGULAMA FAALYET........................................................................................... 37 LME VE DEERLENDRME ................................................................................. 39 RENME FAALYET7 .............................................................................................. 40 7. OMUZ A-P RADYOGRAFS ...................................................................................... 40 7.1. Omuz A-P Radyografisinin Amac .......................................................................... 40 7.2. Omuz A-P Radyografisi ekim Teknii .................................................................. 40 7.2.1. Hasta Hazrl ................................................................................................. 40 7.2.2. Kaset Seimi .................................................................................................... 40 7.2.3. Pozisyon Teknii ............................................................................................. 40 7.2.4. Merkezi In..................................................................................................... 42 7.2.5. Teknik Faktrler .............................................................................................. 42 UYGULAMA FAALYET........................................................................................... 43 LME VE DEERLENDRME ................................................................................. 45 RENME FAALYET8 .............................................................................................. 46 8. OMUZUN A-P ABDUKSYON RADYOGRAFS ....................................................... 46 8.1. Omuzun A-P Abduksiyon Radyografisinin Amac................................................... 46 8.2. Omuzun A-P Abduksiyon Radyografisi ekim Teknii........................................... 46 8.2.1. Hasta Hazrl ................................................................................................. 46 8.2.2. Kaset Seimi .................................................................................................... 46 8.2.3. Pozisyon Teknii ............................................................................................. 46 8.2.4. Merkezi In..................................................................................................... 47 8.2.5. Teknik Faktrler .............................................................................................. 47 UYGULAMA FAALYET........................................................................................... 49 LME VE DEERLENDRME ................................................................................. 51 RENME FAALYET9 .............................................................................................. 52 9. OMUZ AKSYAL RADYOGRAFS ............................................................................ 52 9.1. Omuz Aksiyal Radyografisinin Amac .................................................................... 52

ii

9.2. Omuz Aksiyal Radyografisinde ekim Teknii ....................................................... 52 9.2.1. Hasta Hazrl ................................................................................................. 52 9.2.2. Kaset Seimi .................................................................................................... 52 9.2.3. Pozisyon Teknii ............................................................................................. 52 9.2.4. Merkezi In..................................................................................................... 53 9.2.5. Teknik Faktrler .............................................................................................. 53 UYGULAMA FAALYET........................................................................................... 54 LME VE DEERLENDRME ................................................................................. 56 RENME FAALYET10 ............................................................................................ 57 10. TRANSTORASK OMUZ VE HUMERUS RADYOGRAFS .................................... 57 10.1. Transtorasik Omuz ve Humerus Radyografisinin Amac ........................................ 57 10.2. Transtorasik Omuz ve Humerus Radyografisinde ekim Teknii .......................... 57 10.2.1. Hasta Hazrl ............................................................................................... 57 10.2.2. Kaset Seimi .................................................................................................. 57 10.2.3. Pozisyon Teknii ........................................................................................... 58 10.2.4. Merkezi In ................................................................................................... 58 10.2.5.Teknik Faktrler ............................................................................................. 58 UYGULAMA FAALYET........................................................................................... 60 LME VE DEERLENDRME ................................................................................. 62 RENME FAALYET11 ............................................................................................ 63 11. EKSTERNAL HUMERUS ROTASYONUYLA OMUZ A-P RADYOGRAFS ......... 63 11.1. Eksternal Humerus Rotasyonuyla Omuz A-P Radyografisinin Amac .................... 63 11.2. Eksternel Humerus Rotasyonuyla Omuz A-P Radyografisinde ekim Teknii ...... 63 11.2.1. Hasta Hazrl ............................................................................................... 63 11.2.2. Kaset Seimi .................................................................................................. 63 11.2.3. Pozisyon Teknii ........................................................................................... 64 11.2.4. Merkezi In ................................................................................................... 64 11.2.5. Teknik Faktrler ............................................................................................ 65 UYGULAMA FAALYET........................................................................................... 66 LME VE DEERLENDRME ................................................................................. 68 RENME FAALYET12 ............................................................................................ 69 12. NTERNAL HUMERUS ROTASYONU LE OMUZ A-P RADYOGRAFS ............. 69 12.1. nternal Humerus Rotasyonu ile Omuz A-P Radyografisinin Amac ...................... 69 12.2. nternal Humerus Rotasyonu ile Omuz A-P Radyografisi ekim Teknii .............. 69 12.2.1. Hasta Hazrl ............................................................................................... 69 12.2.2. Kaset Seimi .................................................................................................. 69 12.2.3. Pozisyon Teknii ........................................................................................... 70 12.2.4.Merkezi In .................................................................................................... 70 12.2.5. Teknik Faktrler ............................................................................................ 71 UYGULAMA FAALYET........................................................................................... 72 LME VE DEERLENDRME ................................................................................. 74 RENME FAALYET13 ............................................................................................ 75 13. HUMERUS A-P RADYOGRAFS ............................................................................. 75 13.1. Humerus A-P Radyografisinin Amac ................................................................... 75 13.2. Humerus A-P Radyografisi ekim Teknii ........................................................... 75 13.2.1. Hasta Hazrl ............................................................................................... 75 13.2.2. Kaset Seimi .................................................................................................. 75

iii

13.2.3. Pozisyon Teknii ........................................................................................... 75 13.2.4. Merkezi In ................................................................................................... 77 13.2.5. Teknik Faktrler ............................................................................................ 77 UYGULAMA FAALYET........................................................................................... 78 LME VE DEERLENDRME ................................................................................. 80 RENME FAALYET14 ............................................................................................ 81 14. HUMERUS LATERAL RADYOGRAFS .................................................................. 81 14.1. Humerus Lateral Radyografisinin Amac ............................................................... 81 14.2. Humerus Lateral Radyografisi ekim Teknii ....................................................... 81 14.2.1. Hasta Hazrl ............................................................................................... 81 14.2.2. Kaset Seimi .................................................................................................. 81 14.2.3. Pozisyon Teknii ........................................................................................... 81 14.2.4. Merkezi In ................................................................................................... 82 14.2.5. Teknik Faktrler ............................................................................................ 82 UYGULAMA FAALYET........................................................................................... 84 LME VE DEERLENDRME ................................................................................. 86 MODL DEERLENDRME........................................................................................... 87 CEVAP ANAHTARLARI ................................................................................................. 89 NERLEN KAYNAKLAR........................................... Hata! Yer iareti tanmlanmam. KAYNAKA .................................................................................................................... 93

iv

AIKLAMALAR AIKLAMALARKOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE NKOUL YETERLK 725TTT067 Radyoloji Radyoloji Teknisyenlii st Ekstremite Radyografileri-1 Rntgen yntemiyle direkt skapula, klavikula, omuz ve humerus radyografi ekimleri ile ilgili bilgilerin verildii renme materyalidir. 40/16 n koulu yoktur. st ekstremite radyografileri ekmek Genel Ama renci, Radyasyon Gvenlii Mevzuatna uygun olarak radyoloji laboratuvarnda gerekli ara ve gere salandnda; skapula, klavikula, omuz ve humerus radyografilerini tekniine uygun olarak ekebilecektir. Amalar 1. Skapula A-P radyografisi ekebileceksiniz. 2. Skapula Lateral radyografisi ekebileceksiniz. 3. Klavikula P-A radyografisi ekebileceksiniz. 4. Klavikula A-P radyografisi ekebileceksiniz. 5. Akromioklavikular eklem radyografisi ekebileceksiniz. 6. Sternoklavikular eklem P-A oblik radyografisi ekebileceksiniz. 7. Omuz A-P radyografisi ekebileceksiniz. 8. Omuzun A-P abduksiyon radyografisi ekebileceksiniz 9. Aksial Omuz radyografisi ekebileceksiniz. 10.Transtorasik Omuz ve Humerus radyografisini ekebileceksiniz. 11.Eksternal Humerus rotasyonu ile Omuz A-P radyografisi ekebileceksiniz. 12.nternal Humerus rotasyonu ile Omuz A-P radyografisi ekebileceksiniz. 13.Humerus A-P radyografisi ekebileceksiniz. 14.Humerus Lateral radyografisi ekebileceksiniz.

MODLN AMACI

v

ETM RETM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

Donanm: Rntgen cihaz, kaset, film, kurun nlk, gzlk, troit koruyucu, dozimetre, gonadal koruyucu vb. ara-gerecin bulunduu radyasyon gvenlik nlemleri alnm radyoloji laboratuar, projeksiyon cihaz, VCD negateskop, st ekstremite radyografileri. Ortam: Radyoloji laboratuvar Modln iinde yer alan her faaliyetten sonra verilen lme aralar ile kazandnz bilgileri lerek kendi kendinizi deerlendireceksiniz. retmen, modln sonunda, lme arac (test, oktan semeli, doru-yanl, v.b) kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri lerek deerlendirecektir.

LME VE DEERLENDRME

vi

GR

GRSevgili renci, Bu modl sonunda, st Ekstremite Radyografileri-1 modlne ait st ekstremite radyografilerinin ekimi ile ilgili bilgi ve becerileri kazanacaksnz. Bu bilgi ve becerileri kazanrken radyasyondan korunma nlemlerini alacak ve tekniine uygun radyografi ekim ilemi gerekletireceksiniz. leriki aamalarda alacanz modllerle bu modlden edindiiniz yeterlilikler; salk alannda radyoloji teknisyeni olarak altnzda ekeceiniz radyografilerde; daha gvenilir tan konulmas, tedavi uygulanmas, hasta memnuniyetinin salanmas ve lkemizdeki z kaynaklarmzn daha etkin kullanlmas asndan ok nemli katklar salayacaktr.

1

2

RENME FAALYET1 RENME FAALYET1AMABu renme faaliyetini baaryla tamamladnzda skapula A-P radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz.

ARATIRMASkapula A-P radyografisini eitli kaynaklardan aratrarak, rapor haline getirip snf ortamnda tartnz.

1. SKAPULA A-P RADYOGRAFS1.1. Skapula A-P Radyografisinin AmacSkapula A-P radyografisi travma, (kk ve krklar) enfeksiyon ve dier kemik lezyonlarnn (metabolik, endokrin, tmral) tehis edilmesi amacyla ekilir.

1.2. Skapula A-P Radyografisi ekim TekniiSkapula A-P radyografisinde, aadaki ekim teknikleri uygulanmaktadr.

1.2.1. Hasta HazrlHasta, ismi okunarak radyografi ekimi iin inceleme odasna alnr. ekilecek radyografiyle ilgili bilgi verilir. Hamilelik durumu sz konusu olan hastalar uyarlarak radyografi ekimi yaplmamaldr. Hastaya, belden st tarafndaki giysi ve artefakt oluturabilecek nesnelerin kendisi veya refakatisi tarafndan karlmas ve nlk giymesi iin hazrlk kabinine girmesi sylenir. Radyasyondan koruyucu nlemler alnr. Hastann zerinde, grnty etkileyecek herhangi bir nesne kalmadndan emin olunur. Bu modlde yer alan dier faaliyetlerde de hasta hazrl ayn ekilde yaplr.

1.2.2. Kaset SeimiHasta hazrlanrken radyografi iin 24x30 cm ebadndaki kaset, nlanmam film dolabndan alnr ve bucky tepsisine (tablasna) yerletirilir. Sa tarafna R veya sol tarafna L iareti konur. Dijital rntgen cihazlar ile yaplan radyografi ekimlerinde grnt, dedektrler aracl ile oluturulduu iin kaset kullanlmamaktadr.

3

1.2.3. Pozisyon TekniiSkapula A-P radyografisi ekimi iin masada, alternatif ve ayakta pozisyon teknikleri uygulanr. Masada Skapula A-P Radyografi ekimi Pozisyon Teknii

Hasta, masa zerine supin (srt st) pozisyonda yatrlr. Radyografisi ekilecek skapulann kasete paralel olmasn salamak iin dier omuz 20-30 kaldrlr. Radyografisi ekilecek taraftaki dirsee fleksiyon, kola ve ele i rotasyon yaptrlp el belin altna yerletirilir. Kaset, skapulay iine alacak ekilde ayarlanr. Alternatif Pozisyon

Hasta, masaya supin pozisyonunda yatrlr. Radyografisi ekilecek skapulann masaya paralel olmas iin dier omuz 20-30 kaldrlr. Altna yastk konarak desteklenir. Ayn taraftaki kol 90 abduksiyona, dirsek fleksiyona getirilir. Kola d rotasyon yaptrlarak n kol masann zerinde olacak ekilde pozisyon verilir. Kasetin st kenar omzun stne, d kenar ise cilt kenarn 4 cm geecek ekilde ayarlanr. Ayakta Skapula A-P Radyografi ekimi Pozisyon Teknii

Hasta, yz tpe dnk ve radyografisi ekilecek skapulas statife temas eder ekildedir. Radyografisi ekilecek skapulann kasete paralel olmasn salamak iin dier omuz 20-30 kaldrlr. Radyografisi ekilecek taraftaki kol aa uzatlp ie rotasyon yaptrlr. Kasetin st kenar omzun stne, d yan kenar ise cildi 4 cm geecek ekilde ayarlanr (Bkz.Fotoraf1.1) .

Fotoraf 1.1: Skapula A-P radyografisi pozisyonu

4

1.2.4. Merkezi InKasetin ortasna filme dik olarak santralize edilir. Ayakta ekilen radyografide ise kasetin ortasna horizantal konumda gelen nla santralize edilir. Diyafram, radyografisi ekilecek blgeyi iine alacak ekilde ayarlanr.

1.2.5. Teknik FaktrlerKv Ortalama Deer 70 mAs Ortalama Deer 10 115

Film Ebatlar

Bucky

FFM(cm)

24x30

Evet

Exposure yapmadan nce hastann konumu son bir kez daha gzlenir. Hastaya nefesini tut ve hareket etme komutu verilir ve exposure dmesine baslr. Exposure ileminden hemen sonra hastaya, rahat nefes al komutu verilerek radyografi ilemi sonlandrlr. ekilen bu radyogramdaki grnt, film banyo ve bask ilemlerinden sonra meydana gelir. Grntnn oluturulmas ile ilgili kazanmlar, Film Banyo ve Bask Teknii Dersi (10.snf) Radyolojide Banyo ve Bask Modlnde alnacaktr (Bkz Resim1.1).

Resim 1.1: Skapula A-P radyogram

5

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYETAadaki ilem basamaklarn tamamladnzda skapula A-P radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz. lem Basamaklar neriler Mutlaka dozimetre taknz.

alma esnasnda uygun kurunlu nlk kullannz. Radyasyondan alnz. korunma nlemlerini

zellikte

Hastann radyografisi ekilecek blgesine uygun kurun nlk, gzlk, troid ve gonad koruyucu kullannz. Hastalarn radyografi ncesi hazrln radyografi odalarndaki kabinlerde yapmasn salaynz. Hasta zerindeki giysi ve artefakt Hastann belden yukarsndaki giysileri, oluturabilecek nesnelerin hasta veya kolye vb. grnty olumsuz etkileyecek refakatileri tarafndan karlmasn nesneleri kartnz. salaynz. Radyografi ileminden nce hasta zerinde grnty etkileyecek herhangi bir nesne kalmadnda emin olunuz. Hastann, nlk giymesini salaynz.

Hastann kullanaca nln temiz olmasn salaynz.

6

Hastann vcut yapsna gre uygun ebatlarda kaset seiniz. 24X30 cm ebatlarnda kaset seiniz.

Kaseti, bucky tepsisine enlemesine yerletiriniz.

(tablasna) Bucky kullanlmas gereken radyografilerde, kumanda masas zerindeki bucky dmesini kullanarak bucky sistemini devreye sokmay unutmaynz. Hastay masaya almadan nce tp orta hat izgisine ayarlayp sabitletiriniz Bucky tepsisine yerletirilen kaseti sabitletiriniz. aretin, inceleme blgesinin dnda kalmasna dikkat ediniz.

Kasetin sa tarafna R veya sol tarafna L iareti koyunuz.

Hastay supin pozisyonunda masaya alnz.

Vertebral kolonun masann orta hattna gelmesine dikkat ediniz

Radyografisi ekilecek scapulann kasete paralel olmasn salamak iin dier Scapulann kasete omzu masadan 20-30 kaldrarak altna dikkat ediniz. yastk koyup destekleyiniz.

paralel

olmasn

7

Radyografisi ekilecek taraftaki dirsee fleksiyon, kola i rotasyon yaptrp eli belin altna yerletiriniz. Kaseti, scapulay iine alacak ekilde ayarlaynz. Alternatif pozisyon iin masaya supin pozisyonunda yatrlan hastann, radyografisi ekilecek scapulasnn kasete paralel olmasn salamak amacyla dier omzunu 20-30 kaldrarak altna yastk koyup destekleyiniz. Radyografisi ekilecek taraftaki kol 90abduksiyonda, dirsek fleksiyonda olacak ekilde kola d rotasyon yaptrp n kol masann zerinde olacak ekilde pozisyon veriniz. Kasetin st kenar omzun stne, d kenar cilt kenarn 4 cm geecek ekilde ayarlaynz.

Radyografi ekilecek taraftaki dirsee fleksiyon, kola i rotasyon yaptrlm, ve elin belin altna konulmu olmasna dikkat ediniz. Scapulay kasete ortalaynz.

Scapulann kasete paralel dikkat ediniz.

olmasna

Radyografisi ekilecek taraftaki kolun 90 abduksiyonda olmasna dikkat ediniz. Scapulann kaseti ortaladndan emin olunuz.

Hastann radyografisi ayakta ekilecekse Hastaya ayakta Skapula A-P hastaya yz tpe bakar ve radyografisi radyografisi ekmek iin statifin nne ekilecek skapula statife temas eder alnz. ekilde pozisyon veriniz. Radyografisi ekilecek taraftaki skapulann kasete paralel olmasn Sakapulann kasete paralel olmasna salamak iin dier omuz 20-30 dikkat ediniz. kaldrlp radyografisi ekilecek taraftaki kola ie rotasyon yaptrp aa uzatnz. Kasetin st kenarn omzun stne, d Sakapulay iine alacak ekilde kaseti kenarn ise cildi 4 cm geecek ekilde ayarlaynz. ayarlaynz. Radyografik uygulamalarda kaliteli Film foks mesafesini (FFM) 115 cm grnt elde etmek amacyla standart ayarlaynz. FFM deerleri kullannz. Merkezi nn scapulaya, dik olarak Merkezi n dik olarak kasetin ortasna santralize edilmi olmasna dikkat santralize ediniz. ediniz. Ayakta radyografi ekiminde horizantal Merkezi nn filme dik gelmesine konumdaki merkezi n, kasetin dikkat ediniz. ortasna santralize ediniz.

8

Diyafram ayar yapnz.

Diyafram ayarn, istenen radyografi blgesiyle snrl tutunuz.

Doz ayar yapnz. Uygun Kv yapnz. ve mAs ayarlamasn

Radyografi alnrken hastaya "nefesini tut ve hareket etme" komutu veriniz.

Komutu veremeden nce hastay yapaca eylem konusunda bilgilendiriniz. Exposure yaparken kurunlu paravan arkasnda durunuz.

Exposure dmesine basnz.

Exposure yapmadan nce hastann konumunu son bir kez daha gzleyiniz. Exposure ileminin iki aamada geekletiini unutmaynz.

Exposure ileminden hemen sonra hastaya rahat nefes al komutu veriniz.

9

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRMEAadaki sorular dikkatlice okuyarak doru seenei iaretleyiniz. 1. Skapula A-P radyografsinde, FFM ka cm olmaldr? A) 110 cm B) 118 cm C) 115 cm D) 125 cm E) 105 cm Radyografisi ekilecek scapulann kasete paralel olmasn salamak iin aadakilerden doru olan iaretleyiniz? A) Hastann vcudu tam lateral pozisyona getirilmeli B) Radyografisi ekilmeyecek skapulann bulunduu omuz 20-30 kaldrarak altna yastk koyup desteklenmeli C) Radyografisi ekilecek skapulann bulunduu omuz 20-30 kaldrarak altna yastk koyup desteklenmeli D) Dier omzu 60-70 kaldrarak altna yastk koyup desteklemeli E) Hibiri

2.

Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz. 3. 4. Radyografisi ekilecek taraftaki dirsee ., kola yaptrp eli belin altna yerletirerek pozisyon veriniz. Her iki pozisyonda da kasetin st kenar., d kenar ise ..geecek ekilde ayarlanr. 5. Ayakta radyografi ekiminde merkezi n, ..olarak gelen nla santralize ediniz.

DEERLENDRME Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

10

RENME FAALYET2AMA

RENME FAALYET2

Bu renme faaliyetini baaryla tamamladnzda skapula lateral radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz.

ARATIRMASkapula lateral radyografisini eitli kaynaklardan aratrarak rapor haline getirip snf ortamnda tartnz.

2. SKAPULA LATERAL RADYOGRAFS2.1. Skapula Lateral Radyografisinin AmacSkapula lateral radyografisi travma, (kk ve krklar) enfeksiyon ve dier kemik lezyonlarnn (metabolik, endokrin, tmral) tehis edilmesi amacyla ekilir.

2.2. Skapula Lateral Radyografisi ekim TekniiSkapula lateral radyografisinde, aadaki ekim teknikleri uygulanmaktadr.

2.2.1. Hasta HazrlHasta hazrl, birinci renme faaliyetindeki (skapula A-P radyografisi) gibidir.

2.2.2. Kaset SeimiHasta hazrlanrken radyografi iin 24x30 cm ebadndaki kaset, nlanmam film dolabndan alnr ve bucky tepsisine yerletirilir. Sa tarafna R veya sol tarafna L iareti konur. Dijital rntgen cihazlar ile yaplan radyografi ekimlerinde grnt, dedektrler aracl ile oluturulduu iin kaset kullanlmamaktadr.

2.2.3. Pozisyon TekniiSkapula radyografisi ekimi iin masada ve ayakta pozisyon teknikleri uygulanr. Masada Skapula Lateral Radyografi ekimi Pozisyon Teknii

Hasta, masa zerine yz st (pron) pozisyonda yatrlr. Radyografisi ekilecek taraftaki dirsek fleksiyon, abduksiyon ve i rotasyona getirilir. Radyografisi ekilecek skapula filme dik oluncaya kadar hastann vcudunun dier tarafna destek konularak kaldrlr. Kaset skapulay ortalayacak ekilde ayarlanr.

11

Ayakta Skapula Lateral Radyografi ekimi Pozisyon Teknii

Hasta ayakta statifin nne alnr. Radyografisi ekilecek skapulann bulunduu omuz, 60 anterior oblik pozisyonda statifteki bukiye temas ettirilir. Radyografisi ekilmekte olan tarafn n kolu dier taraftaki omzun zerine konur. Humerus gs duvarna mmkn olduunca yaklatrlr. Radyografisi ekilmeyecek taraftaki kol, ne doru uzatlr. Kaset, skapulay ortalayacak ekilde ayarlanr (Bkz Fotoraf 2.1).

Fotoraf 2.1: Skapula lateral radyografisi ekim pozisyonu

2.2.4. Merkezi InMasada skapula lateral radyografisini ekerken merkezi n, skapulann i kenar seviyesine kasete dik olacak ekilde santralize edilir. Ayakta skapula lateral radyografisini ekerken merkezi n, skapulann i kenar seviyesine horizantal konumda dik olarak santralize edilir. Diyafram, radyografisi ekilecek blgeyi iine alacak ekilde ayarlanr.

2.2.5. Teknik FaktrlerFilm Ebatlar 24x30 Bucky Evet Kv Ortalama Deer 70 mAs Ortalama Deer 10 FFM(cm) 115

12

Exposure yapmadan nce hastann konumu son bir kez daha gzlenir. Hastaya, nefesini tut ve hareket etme komutu vererek exposure dmesine baslr. Exposure ileminden hemen sonra hastaya rahat nefes al komutu verilerek radyografi ilemi sonlandrlr. Film banyo ve bask ilemlerinden sonra aadaki radyogram elde edilir (Bkz. Resim2/1).

Resim 2.1: Scapula lateral radyogram

13

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYETAadaki ilem basamaklarn tamamladnzda, skapula lateral radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz. lem Basamaklar Radyasyondan alnz. korunma nlemlerini neriler Radyasyondan uyunuz. korunma kuralarna

Hastann belden yukarsndaki giysileri, kolye vb. grnty olumsuz etkileyecek nesneleri karttrnz.

Hastalarn radyografi ncesi hazrln radyografi odalarndaki kabinlerde yapmasn salaynz. Hasta zerindeki giysi ve artefakt oluturabilecek nesnelerin hasta veya refakatileri tarafndan karlmasn salaynz. Hastann kullanaca nln temiz olmasn salaynz Hastann vcut yapsna gre uygun ebatlarda kaset seiniz.

Hastann nlk giymesini salaynz. 24x30 cm ebatlarnda kaset seiniz.

Kaseti, bucky yerletiriniz

tepsisine

Bucky kullanlmas gereken radyografilerde kumanda masas zerindeki bucky dmesini kullanarak bucky sistemini devreye sokmay enlemesine unutmaynz. Hastay masaya almadan nce tp orta hat izgisine ayarlayp sabitletiriniz Bucky tepsisine yerletirilen kaseti sabitletiriniz. dnda

Kasetin sa tarafna R veya sol tarafna aretin inceleme blgesin L iareti koyunuz. kalmasna dikkat ediniz.

Hastay, pron (yz st) pozisyonda Skapulann masa orta hattna gelmesine masaya yatrnz. dikkat ediniz. Radyografisi ekilecek taraftaki dirsei Dirsee doru pozisyon verdiinizden fleksiyon, abduksiyon ve i rotasyona emin olunuz.. getiriniz. Radyografisi ekilecek skapula filme dik Skapulann kasete dik olmasn oluncaya kadar hastann vcudunun salaynz. dier tarafna destek koyarak kaldrnz.

14

Kaseti skapulay ortalayacak ekilde ayarlaynz.

Kaseti radyografisi ekilecek blgeyi tam iine alacak ekilde ayarlaynz.

Masada skapula lateral radyografisini ekerken merkezi n skapulann i Merkezi nn filme dik gelmesine kenar seviyesine, kasete dik olacak dikkat ediniz. ekilde santralize ediniz. Ayakta radyografi ekimi iin skapulay Statifi tekniine uygun kullannz. statifin orta hattna yerletiriniz. Hastann ayakta radyografi ekimi iin radyografisi ekilecek skapulann Omuza verilen ann doru olmasna bulunduu omzu 60 anterior oblig dikkat ediniz. pozisyonunda statifteki bukili yzeye veya kasete temas ettiriniz. Radyografisi ekilmekte olan tarafn n kolunu dier taraftaki omzun zerine Humerusun gs duvarna koyunuz, humerusu ise gs duvarna yaklamasn salaynz. yaklatrnz. iyice

Kaseti, skapulay ortalayacak ekilde Kasetin radyografisi alnacak blgeyi ayarlaynz. iine almasna dikkat ediniz. Her iki pozisyon iin de FFMyi 115 cm ayarlaynz. Radyografik uygulamalarda kaliteli grnt elde etmek amacyla standart FFM deerleri kullannz.

Merkezi n; ayakta skapula lateral Merkezi nn filme horizantal konumda radyografisini ekerken skapulann i dik olarak santralize edilmi olmasna kenar seviyesine horizantal konumda dikkat ediniz. dik olarak santralize ediniz. Diyafram ayar yapnz. Doz ayar yapnz. Radyografi alnrken hastaya, nefesini tut ve hareket etme komutu veriniz. Exposure dmesine basnz. Diyafram ayarn istenen radyografi blgesiyle snrl tutunuz. stenen radyografiye uygun Kv ve mAs ayarlamasn yapnz. Komutu veremeden yapaca eylem bilgilendiriniz. nce hastay konusunda

Exposure dmesine basarken yaplan ilemleri uygulaynz..

15

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRMEAadaki sorular dikkatlice okuyarak doru seenei iaretleyiniz. 1. Skapula lateral radyografisinde hangi ebatlarda kaset kullanlr? A) 30x40 cm B) 24x30 cm C) 18x24 cm D) 35x35 cm E) 30x43 cm Ayakta Skapula Lateral Radyografisi iin yanl olan iaretleyiniz? A) Kaset bucky tepsisine enlemesine yerletirilir B) Radyografisi ekilmekte olan tarafn n kolu dier taraftaki omzun zerine konur, humerus ise gs duvarna mmkn olduunca yaklatrlr. C) Kaseti, skapulay ortalayacak ekilde ayarlanr. D) FFM 115 cm ayarlanr. E) Radyografi alnrken hastaya solunum yaptrlr.

2.

Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz. 3. 4. Radyografisi ekilecek taraftaki dirsek . , ve i rotasyona getirilir. Hastann ayakta radyografi ekiminde, radyografisi ekilecek skapulann bulunduu omzu . pozisyonunda statifteki buckye veya kasete temas ettirilir. 5. Masada skapula lateral radyografisini ekerken merkezi n skapulann .. kasete tam dik olacak ekilde santralize edilir.


16

RENME FAALYET3 RENME FAALYET3AMABu renme faaliyetini baaryla tamamladnzda klavikula P-A radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz.

ARATIRMAKlavikula P-A radyografisini eitli kaynaklardan aratrarak rapor haline getirip snf ortamnda tartnz.

3. KLAVKULA P-A RADYOGRAFS3.1. Klavikula P-A Radyografisinin AmacKlavikula P-A; travma ,(kk ve krklar) enfeksiyon ve dier kemik lezyonlarnn (metabolik, endokrin, tmral) tehis edilmesi amacyla ekilmektedir.

3.2. Klavikula P-A Radyografisinde ekim TekniiKlavikula P-A radyografisinde, aadaki ekim teknikleri uygulanmaktadr.


3.2.2. Kaset SeimiHasta hazrlanrken radyografi iin 24x30 cm ebadndaki kaset nlanmam film dolabndan alnr ve bucky tepsisine yerletirilir. Sa tarafna R veya sol tarafna L iareti konur. Dijital rntgen cihazlar ile yaplan radyografi ekimlerinde grnt, dedektrler aracl ile oluturulduu iin kaset kullanlmamaktadr.

3.2.3 Pozisyon TekniiKlavikula P-A radyografisi ekimi iin masada ve ayakta pozisyon teknikleri uygulanr. Masada Klavikula P-A Radyografi ekimi Pozisyon Teknii

Hasta, masa zerine pron (yz st) pozisyonda yatrlr. Radyografisi ekilecek taraftaki klavikula kaste paralel oluncaya kadar hastaya rotasyon yaptrlr. Ba, br tarafa evrilir. Kaset, radyografisi ekilecek klavikula 4 cm lateraline gelecek ekilde ayarlanr. Doru pozisyonda ekilmi radyografide, klavikulann tamam grlmelidir (Bkz.Fotoraf 3.1).

17

Ayakta Klavikula P-A Radyografi ekimi Pozisyon Teknii

Hasta, ayakta statifin nne alnr. Yz statife, srt tpe dnk olarak radyografisi ekilecek taraftaki klavikula kasete paralel oluncaya kadar dier omuz bir miktar statiften uzaklatrlarak pozisyon verilir. Ba, radyografisi ekilmeyecek omuz tarafna evrilir. Kaset, radyografisi ekilecek klavikulann 4 cm lateraline gelecek ekilde ayarlanr.

Fotoraf 3.1: Klavikula P-A radyografisi ekim pozisyonu

3.2.4. Merkezi InMasada radyografi ekimi iin omuz ile vertebral kolonun tam ortasnda; klavikulann ortasna, kasete dik olacak ekilde santralize edilir. Ayakta radyografi ekimi iin klavikulann ortasna, kasete dik olacak ekilde santralize edilir. Diyafram, radyografisi ekilecek blgeyi iine alacak ekilde ayarlanr.

3.2.5.Teknik FaktrlerFilm Ebatlar 24x30 Bucky Evet Kv Ortalama Deer 66 mAs Ortalama Deer 8 FFM(cm) 115

Exposure yapmadan nce hastann konumu, son bir kez daha gzlenir. Hastaya nefesini tut ve hareket etme komutu vererek exposure dmesine baslr. Exposure ileminden hemen sonra hastaya, rahat nefes al komutu verilerek radyografi ilemi sonlandrlr.

18

Film banyo ve bask ilemlerinden sonra aadaki radyogram elde edilir (Bkz. Resim:3.1).

Resim 3.1: Klavikula P-A radyogram

19

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYETAadaki ilem basamaklarn tamamladnzda klavikula P-A radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz. lem Basamaklar Radyasyondan alnz. korunma nlemlerini neriler Radyasyondan uyunuz. korunma kuralarna


Hastalarn radyografi ncesi hazrln radyografi odalarndaki kabinlerde yapmasn salaynz. Hasta zerindeki giysi ve artefakt oluturabilecek nesnelerin hasta veya refakatileri tarafndan karlmasn salaynz. Radyografi ileminden nce hasta zerinde grnty etkileyecek herhangi bir nesne kalmadnda emin olunuz. Hastann kullanaca nln temiz olmasn salaynz. Hastann vcut yapsna gre uygun ebatlarda kaset seiniz.

Hastann nlk giymesini salaynz 24x30 cm ebatlarnda kaset seiniz.

Kaseti, bucky yerletiriniz.

tepsisine

Bucky kullanlmas gereken radyografilerde kumanda masas zerindeki bucky dmesini kullanarak enlemesine bucky sistemini devreye sokmay unutmaynz. Bucky tepsisine yerletirilen kaseti sabitletiriniz. aretin inceleme blgesin kalmasna dikkat ediniz. dnda


Masada radyografi ekimi iin hastay Hastay masaya almadan nce tp orta masa zerine pron (yz st) pozisyonda hat izgisine ayarlayp sabitletiriniz. yatrnz. Radyografisi ekilecek taraftaki klavikula kasete paralel oluncaya kadar Radyografisi ekilecek klavikulann hastaya rotasyon yaptrnz, ba br kasete paralel olmasn salaynz. tarafa evriniz.

20

Kaseti , radyografisi ekilecek klavikula Kaseti radyografisi ekilecek klavikulay 4 cm lateraline gelecek ekilde iine alacak ekilde ayarlaynz. ayarlaynz. Ayakta radyografi ekimi iin hastay, ayakta statifin nne alnz. Radyografisi ekilecek klavikulay statifin orta hattna gelecek ekilde pozisyon veriniz.

Hastaya; yz statife, srt tpe dnk olacak ekilde, radyografisi ekilecek Radyografisi ekilecek klavikulann taraftaki klavikula kasete paralel kasete paralel olmasna dikkat ediniz. oluncaya kadar dier omzunu bir miktar statiften uzaklatrp pozisyon veriniz. Kaseti, radyografisi ekilecek Kaseti radyografisi ekilecek klavikulay klavikulann 4 cm lateraline gelecek iine alacak ekilde ayarlaynz. ekilde ayarlaynz. FFMyi 115 ayarlaynz. cm olacak ekilde Radyografik uygulamalarda kaliteli grnt elde etmek amacyla standart FFM deerleri kullannz.

Merkezi n; yatarak radyografi ekimi iin omuz ile vertebral kolonun tam Merkezi n dik olarak kasetin ortasna ortasnda klavikulann ortasna, kasete santralize edilmesine dikkat ediniz.. dik olacak ekilde santralize ediniz. Merkezi n; ayakta radyografi ekimi Merkezi n horizantal konumda kasete iin klavikulann ortasna, kasete dik dik olacak ekilde santaralize ediniz. olacak ekilde santralize ediniz. Diyafram ayar yapnz. Doz ayar yapnz. Radyografi alnrken hastaya, nefesini tut ve hareket etme komutu veriniz. Diyafram ayarn istenen radyografi blgesiyle snrl tutunuz. stenen radyografiye uygun Kv ve mAs ayarlamasn yapnz. Komutu veremeden yapaca eylem bilgilendiriniz. nce hastay konusunda


Exposure dmesine basarken, yaplan ilemleri uygulaynz.

21

LME VE DEERLENDRMELME VE DEERLENDRME Aadaki sorular dikkatlice okuyarak doru seenei iaretleyiniz.1. Klavikula P-A radyografisinde, hangi ebatlarda kaset kullanlr? A) 30x40 cm B) 35x35 cm C) 18x24 cm D) 28x30 cm E) 24x30 cm Klavikula P-A radyografisinde, FFM ka cm olmaldr? A) 115 cm B) 118 cm C) 100 cm D) 125 cm E) 105 cm Klavikula P-A radyografisi iin kaset nasl ayarlanmaldr? A) Kaset, radyografisi ekilecek klavikulann 4 cm lateraline gelecek ekilde ayarlanr. B) Kaset, radyografisi ekilecek klavikulann 4 cm altna gelecek ekilde ayarlanr C) Kaset, radyografisi ekilecek klavikulann 15 cm zerine gelecek ekilde ayarlanr D) Kaset, radyografisi ekilecek klavikulann 10 cm lateraline gelecek ekilde ayarlanr E) Hibiri

2.

3.

Aadaki cmleleri dikkatlice okuyarak bo braklan yerlere doru szc yaznz. 4. Klavikula P-A radyografisi iin doru pozisyonda alnan radyografide, klavikulann grlmelidir. 5. Ayakta edilmelidir. klavikula P-A radyografisinin ekiminde merkezi n, .....................................................................................

santralize


22

RENME FAALYET4 RENME FAALYET4AMABu renme faaliyetini baaryla tamamladnzda klavikula A-P radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz.

ARATIRMAKlavikula A-P radyografisini eitli kaynaklardan aratrarak rapor haline getirip snf ortamnda tartnz.

4. KLAVKULA A-P RADYOGRAFS4.1. Klavikula A-P Radyografisinin AmacKlavikula A-P; travma, (kk ve krklar) enfeksiyon ve dier kemik lezyonlarnn (metabolik, endokrin, tmral) tehis edilmesi amacyla ekilmektedir.

4.2. Klavikula A-P Radyografisinde ekim TekniiKlavikula A-P radyografisinde, aadaki ekim teknikleri uygulanmaktadr.



4.2.2. Pozisyon TekniiHasta, masa zerine supin pozisyonda yatrlr. Radyografisi ekilecek taraftaki klavikula, kasete paralel oluncaya kadar hastaya rotasyon yaptrlp yastk vb. desteklenir. Radyografisi ekilecek taraftaki kol gvdenin yannda el ayas yukar bakacak ekilde uzatlr. Klavikulann masaya iyi temas etmesi iin ba, radyografisi ekilmeyen tarafa evrilir. Kaset klavikulann 4cm lateraline gelecek ve klavikulay ortalayacak ekilde ayarlanr (Bkz. Fotoraf 4.1).

23

Fotoraf 4.1: Klavikula A-P radyografisi ekim pozisyonu

4.2.3. Merkezi InKlavikulann ortasna, 5 kauda-kranial ayla santralize edilir. Diyafram, radyografisi ekilecek blgeyi iine alacak ekilde ayarlanr.


Exposure yapmadan nce hastann konumu son bir kez daha gzlenir. Hastaya, nefesini tut ve hareket etme komutu vererek exposure dmesine baslr. Exposure ileminden hemen sonra hastaya, rahat nefes al komutu verilerek radyografi ilemi sonlandrlr. Film banyo ve bask ilemlerinden sonra aadaki radyogram elde edilir (Bkz Resim4/1).

24

Resim 4.1: Klavikula A-P radyogram

25

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYETAadaki ilem basamaklarn tamamladnzda klavikula A-P radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz. lem Basamaklar Radyasyondan alnz. korunma nlemlerini neriler Radyasyondan uyunuz . korunma kuralarna


Hastalarn radyografi ncesi hazrln radyografi odalarndaki kabinlerde yapmasn salaynz. Hasta zerindeki giysi ve artefakt oluturabilecek nesnelerin hasta veya refakatileri tarafndan karlmasn salaynz. Radyografi ileminden nce hasta zerinde grnty etkileyecek herhangi bir nesne kalmadnda emin olunuz. Hastann kullanaca nln temiz olmasn salaynz Hastann vcut yapsna gre uygun ebatlarda kaset seiniz.

Hastann nlk giymesini salaynz

24x30 cm ebatlarnda kaset seiniz.


tepsisine

Bucky kullanlmas gereken radyografilerde kumanda masas zerindeki bucky dmesini kullanarak bucky sistemini devreye sokmay enlemesine unutmaynz. Hastay masaya almadan nce tp orta hat izgisine ayarlayp sabitletiriniz Bucky tepsisine yerletirilen kaseti sabitletiriniz. aretin inceleme blgesin kalmasna dikkat ediniz. Klavikulann masann gelmesine dikkat ediniz orta dnda

Kasetin sa tarafna R veya sol tarafna L iareti koyunuz. Hastay, supin pozisyonunda masaya alnz.

hattna

26

Radyografisi ekilecek taraftaki klavikula kasete paralel oluncaya kadar Pozisyonu doru verdiinizden emin hastaya rotasyon yaptrlp yastk vb. olunuz. destekleyiniz. Radyografisi ekilecek kolu, gvdenin Ba, radyografisi ekilmeyen tarafa yannda el ayas yukar bakacak ekilde evirerek gzlerin radyasyondan uzatnz ve ba, radyografisi ekilmeyen korunmasn salaynz. tarafa eviriniz. Kaseti, klavikulann 4cm lateraline Kasetin klavikulann lateral ve medial gelecek ekilde ve klavikulay ularn iine alacak ekilde ortalayacak ekilde ayarlaynz. yerletirilmesine dikkat ediniz. FFMyi 115 ayarlaynz. cm olacak ekilde Radyografik uygulamalarda kaliteli grnt elde etmek amacyla standart FFM deerleri kullannz.

Merkezi n, klavikulann ortasna Ay doru verdiinizden emin olunuz. 5kaudo-kranial ayla santralize ediniz. Diyafram ayar yapnz. Doz ayar yapnz. Radyografi alnrken hastaya, nefesini tut ve hareket etme komutu veriniz. Diyafram ayarn istenen radyografi blgesiyle snrl tutunuz. Uygun Kv ve mAs ayarlamasn yapnz. Komutu veremeden yapaca eylem bilgilendiriniz. nce hastay konusunda



27

LME VE DEERLENDRMELME VE DEERLENDRMEAadaki sorular dikkatlice okuyarak doru seenei iaretleyiniz. 1. Klavikula A-P radyografisinde, hastann bann radyografisi ekilmeyen tarafa evrilmesinin amac nedir? A) Klavikulann medial ucunun daha iyi grnmesi B) Klavikulann masaya daha iyi temas etmesi ve gzn radyasyondan korunmas C) Klavikulann filme ortalanmas D) Klavikulann filmde lateral ucunun daha iyi grnmesi E) Hibiri Klavikula A-P radyografisinde, merkezi n nereye ka derecelik ve hangi yndeki ayla santralize edilmelidir? A) Klavikulann lateraline 5 kaudo-kranial ayla B) Klavikulann ortasna 15 kranio-kaudal ayla C) Klavikulann ortasna 5 kaudo-kranial ayla D) Klavikulann lateraline 15 kaudo- kranial ayla E) Klavikulann ortasna 5 kranio-kaudal ayla

2.

Aadaki cmleleri dikkatlice okuyarak bo braklan yerlere doru szc yaznz. 3. Klavikula A-P radyografisinde hastaya, klavikula. kadar hastaya rotasyon yaptrlmaldr. 4. 5. Klavikula A-P radyografisinde kaset, radyografisi ekilecek klavikulann gelecek ekilde ve clavikulay .ekilde ayarlanmaldr. Klavikula A-P radyografisinde FFM, ...............................cm olmaldr.


28

RENME FAALYET5 RENME FAALYET5AMABu renme faaliyetini baaryla tamamladnzda akromioklavikular eklem radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz.

ARATIRMAAkromioklavikular eklem radyografisini eitli kaynaklardan aratrarak, rapor haline getirip snf ortamnda tartnz.

5. AKROMOKLAVKULAR EKLEM RADYOGRAFS5.1. Akromioklavikular Eklem Radyografisinin AmacAkromioklavikular eklem radyografisi travma, (kk, ksmi kk ve krklar) enfeksiyon ve dier kemik lezyonlarnn (metabolik, endokrin, tmral) tehis edilmesi amacyla ekilmektedir.

5.2. Akromioklavikular Eklem Radyografisinde ekim TekniiAkromioklavikular uygulanmaktadr. eklem radyografisinde, aadaki ekim teknikleri



5.2.3 Pozisyon TekniiHastaya; ayakta yz tpe, srt statife dnk olarak pozisyon verilir. Radyografisi ekilecek taraftaki omza, statife temas edecek ekilde 10 rotasyon yaptrlr. Radyografide Akromioklavikular eklem subluksasyonu (ksmi kk: Eklem balarnn tmyle birbirinden ayrlmad kklar) aratrlyorsa hastann her iki eline 1.5 kg arlk verilerek radyografi ekimi gerekletirilir. Kaset, klavikulann lateral ve medial ularn iine alacak ekilde ayarlanr (Bkz.Fotoraf 5.1).

29

Fotoraf 5.1: Akromioklavikular eklem radyografisi ekim pozisyonu

5.2.4. Merkezi InHorizantal konumda radyografisi ekilecek taraftaki klavikulann d ucuna, kasete dik olacak ekilde santralize edilir. Diyafram, radyografisi ekilecek blgeyi iine alacak ekilde ayarlanr.


Exposure yapmadan nce hastann konumu son bir kez daha gzlenir. Hastaya, nefesini tut ve hareket etme komutu vererek exposure dmesine baslr. Exposure ileminden hemen sonra hastaya rahat nefes almas komutu verilerek radyografi ilemi sonlandrlr. Film banyo ve bask ilemlerinden sonra aadaki radyogram elde edilir (Bkz. Resim 5.1).

30

Resim 5.1: Akromioklavikular eklem radyogram

31

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYETAadaki ilem basamaklarn tamamladnzda radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz. lem Basamaklar Radyasyondan korunma nlemlerini Radyasyondan alnz. uyunuz. akremioklavikular eklem

neriler korunma kuralarna

Hastalarn grafi ncesi hazrln grafi odalarndaki kabinlerde yapmasn salaynz. Hasta zerindeki giysi ve artefakt Hastann belden yukarsndaki oluturabilecek nesnelerin hasta veya giysileri, kolye vb. grnty olumsuz refakatileri tarafndan karlmasn etkileyecek nesneleri karttrnz.. salaynz. Radyografi ileminden nce hasta zerinde grnty etkileyecek herhangi bir nesne kalmadnda emin olunuz. Hastann nlk giymesini salaynz. 18X24 cm ebatlarnda kaset seiniz. nln temiz olmasn salaynz. Hastann vcut yapsna gre uygun ebatlarda kaset seiniz.

Bucky kullanlmas gereken radyografilerde kumanda masas zerindeki bucky dmesini kullanarak bucky sistemini Kaseti bucky tepsisine enlemesine devreye sokmay unutmaynz yerletiriniz. Hastay masaya almadan nce tp orta hat izgisine ayarlayp sabitletiriniz Bucky tepsisine yerletirilen kaseti sabitletiriniz. Kasetin sa tarafna R veya sol tarafna aretin inceleme blgesin L iareti koyunuz. kalmasna dikkat ediniz. dnda

Hastay masaya almadan nce tp orta Hastaya; ayakta ve yz tpe, srt hat izgisine ayarlayp sabitletiriniz. statife dnk olarak pozisyon verilir. Hastann radyografisi ekilecek omzunu statifin orta hattna ayarlaynz. Radyografisi ekilecek taraftaki omza statife temas edecek ekilde 10 Ay doru verdiinizden emin olunuz. rotasyon yaptrnz.

32

Radyografide Akromioklavikular eklem subluksasyonu aratrlyorsa Hastann eline arlk vermeyi ihmal hastann her iki eline 1.5 kg arlk etmeyiniz. vererek radyografi ekimini gerekletiriniz Kaseti, klavikulann lateral ve medial ularn iine alacak ekilde Klavikulay kasete ortalaynz. ayarlaynz. FFMyi 115 ayarlaynz. cm olacak ekilde Radyografik uygulamalarda kaliteli grnt elde etmek amacyla standart FFM deerleri kullannz.

Merkezi n, yatay (horizontal) konumda radyografisi ekilecek Merkezi nn dik olarak kasetin ortasna taraftaki klavikulann d ucuna, santralize edilmesine dikkat ediniz. kasete dik olacak ekilde santralize ediniz. Diyafram ayar yapnz. Doz ayar yapnz. Radyografi alnrken hastaya soluunu tutturunuz. Exposure dmesine basnz. Diyafram ayarn istenen blgesiyle snrl tutunuz. radyografi

Uygun Kv ve mAs ayarlamasn yapnz. Komutu veremeden nce hastay yapaca eylem konusunda bilgilendiriniz. Exposure dmesine basarken, yaplan ilemleri uygulaynz.

33

LME VE DEERLENDRMELME VE DEERLENDRMEAadaki sorular dikkatlice okuyarak doru seenei iaretleyiniz. 1. Akremioklavikular eklem radyografisinde hangi ebatlarda kaset kullanlr? A) 24x30 cm B) 30x40 cm C) 35x35 cm D) 18x24 cm E) 10x20 cm Aadakilerden hangisi, akremioklavikular eklem radyografisinde yaplan ilemler arasnda deildir? A) Kaset, bucky tepsisine enlemesine yerletirilir. B) Hastaya; ayakta yz statife, srt tpe dnk olarak pozisyon verilir. C) Hastaya; radyografisi ekilecek taraf statife temas edecek ekilde 10 rotasyon yaptrlr. D) Merkezi n diyafram ile snrlandrlr. E) Radyografi alnrken hastaya solunumunu tutturulur.

2.

Aadaki cmleleri dikkatlice okuyarak bo braklan yerlere doru szc yaznz. 3. Radyografide, akromioklavikular eklem subluksasyonu aratrlyorsa hastann, ..radyografi ekimi gerekletirilir. 4. 5. Kaset; klavikulann lateral ve ...iine alacak ekilde ayarlanr. Merkezi n,.....radyografisi ekilecek taraftaki .kasete dik olacak ekilde santralize edilir.


34

RENME FAALYET6 RENME FAALYET6AMABu renme faaliyetini baaryla tamamladnzda sternoklavikular eklem anterior oblik radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz.

ARATIRMASternoklavikular eklem anterior oblik radyografisini eitli kaynaklardan aratrarak rapor haline getirip snf ortamnda tartnz.

6. STERNOKLAVKULAR EKLEM ANTEROR OBLK RADYOGRAFS6.1. Sternoklavikular Eklem Anterior Oblik Radyografisinin AmacSternoklavikular eklem anterior oblik radyografisi travma, (kk ve krklar) enfeksiyon ve dier kemik lezyonlarnn (metabolik, endokrin, tmral) tehis edilmesi amacyla ekilir.

6.2. Sternoklavikular Eklem Anterior Oblik Radyografisi ekim TekniiSternoklavikular Eklem Anterior Oblik Radyografisinde, aadaki ekim teknikleri uygulanmaktadr.



6.2.3. Pozisyon TekniiHasta, pron pozisyonunda masaya yatrlr. Sol taraf sternoklavikular eklem radyografisi iin sa taraf, sa taraf sternoklavikular eklem radyografisi iin sol taraf 20-30 ykseltilerek vcudun oblik pozisyonda olmas salanr. Kaset, sternoklavikular eklemi ortalayacak ekilde ayarlanr (Bkz Resim 6.1).

35

Fotoraf 6.1: Sternoklavikular eklem anterior oblik radyografisi ekim pozisyonu

6.2.4. Merkezi InFilme dik olarak 4. torakal vertebra hizasna, kasetin ortasna santralize edilir. Diyafram, radyografisi ekilecek blgeyi iine alacak ekilde ayarlanr.


Exposure yapmadan nce hastann konumu son bir kez daha gzlenir. Hastaya, nefesini tut ve hareket etme komutu vererek exposure dmesine baslr. Exposure ileminden hemen sonra hastaya rahat nefes almas komutu verilerek radyografi ilemi sonlandrlr. Film banyo ve bask ilemlerinden sonra aadaki radyogram elde edilir (Bkz. Resim 6.1).

Resim 6.1: Sternoklavikular eklem anterior oblik radyografisi

36

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYETAadaki ilem basamaklarn tamamladnzda sternoklavikular eklem anterior oblik radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz. lem Basamaklar Radyasyondan alnz. korunma nlemlerini neriler Radyasyondan uyunuz. korunma kuralarna


Hastalarn radyografi ncesi hazrln radyografi odalarndaki kabinlerde yapmasn salaynz. Hasta zerindeki giysi ve artefakt oluturabilecek nesnelerin hasta veya refakatileri tarafndan karlmasn salaynz. Radyografi ileminden nce hasta zerinde grnty etkileyecek herhangi bir nesne kalmadnda emin olunuz. Hastann kullanaca nln temiz olmasn salaynz. Hastann vcut yapsna gre uygun ebatlarda kaset seiniz.

Hastann nlk giymesini salaynz.

18x24 ebatlarnda kaset seiniz.

Kaseti, bucky yerletiriniz

tepsisine

Bucky kullanlmas gereken radyografilerde kumanda masas zerindeki bucky dmesini kullanarak enlemesine bucky sistemini devreye sokmay unutmaynz. Bucky tepsisine yerletirilen kaseti sabitletiriniz. dnda


Hastay, pron pozisyonunda masaya yatrnz.

Hastay masaya almadan nce tp orta hat izgisine ayarlayp sabitletiriniz. Radyografisi ekilecek taraf masa orta hattna ortalaynz.

37

Sol taraf sternoklavikular eklem radyografisi iin sa taraf, sa taraf sterno Pozisyonu doru verdiinizden emin klavikular eklem radyografisi iin sol olunuz. taraf 20-30 ykselterek vcudun oblik pozisyonda olmasn salaynz. Kaseti sternoklavikular eklemi ortalayacak ekilde ayarlaynz. Kaseti radyografisi alnacak blgeyi tam iine alacak ekilde ayarlaynz. Radyografik uygulamalarda kaliteli grnt elde etmek amacyla standart FFM deerleri kullannz.

FFMyi 115 cm olarak ayarlaynz.

Merkezi n filme dik olarak 4. tora-kal Merkezi nn dik olarak kasetin vertebra hizasna, kasetin ortasna ortasna santralize edilmesine dikkat santralize ediniz. ediniz. Diyafram ayar yapnz. Doz ayar yapnz. Radyografi alnrken hastaya, nefesini tut ve hareket etme komutu veriniz. Diyafram ayarn istenen radyografi blgesiyle snrl tutunuz. Uygun Kv ve mAs ayarlamasn yapnz. Komutu veremeden yapaca eylem bilgilendiriniz. nce hastay konusunda



38

LME VE DEERLENDRMELME VE DEERLENDRMEAadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz. 1. 2. ( ( ) Sternoklavikular Eklem Radyografisinde 24x30 cm ebatlarnda kaset kullanlr. ) Sternoklavikular Eklem Radyografisinde hasta pron pozisyonunda masaya ) Kaset sternoklavikular eklemi ortalayacak ekilde ayarlanr.

yatrlr ve 20-30 oblig pozisyonunda olmas salanr. 3. (

Aadaki cmleleri dikkatlice okuyarak bo braklan yerlere doru szc yaznz. 4. 5. Merkezi n, filme dik olarak ......hizasna, kasetin ortasna santralize ediniz. Radyografi alnrken hastaya, ........................................... tutturunuz.


39

RENME FAALYET7 RENME FAALYET7AMABu renme faaliyetini baaryla tamamladnzda omuz A-P radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz.

ARATIRMAOmuz A-P radyografisini eitli kaynaklardan aratrarak rapor haline getirip snf ortamnda tartnz.

7. OMUZ A-P RADYOGRAFS7.1. Omuz A-P Radyografisinin AmacOmuz A-P radyografisi; travma, (kk ve krklar) enfeksiyon ve dier kemik lezyonlarnn (metabolik, endokrin, tmral) tehis edilmesi amacyla ekilmektedir.

7.2. Omuz A-P Radyografisi ekim TekniiOmuz A-P radyografisinde, aadaki ekim teknikleri uygulanmaktadr.



7.2.3. Pozisyon TekniiMasada omuz A-P radyografisi ekimi iin masada ve ayakta pozisyon teknikleri uygulanr. Masada Omuz A-P Radyografi ekimi Pozisyon Teknii

Hasta supin pozisyonunda masaya yatrlr. Radyografisi ekilecek taraftaki kol gvdenin yanna ekstansiyonda uzatlr. El ayas yukar bakar durumdadr. Kar taraf omuz, omuz yaplarndaki obliklii ortadan kaldrmak amacyla masadan 30-40 kaldrlr. Hastann ba, radyogarafisi ekilmeyecek tarafa evrilir. Kaset, omzu iine alacak ekilde ayarlanr. Radyografide, tuberculum majus humeri grlmelidir. Mukayese iin kar tarafda ekilebilir (Bkz. Fotoraf 7.1).

40

Ayakta Omuz A-P Radyografi ekimi Pozisyon Teknii

Hasta, ayakta statifin nne alnr. Radyografisi ekilecek tarafataki omuz, statife temas ettirilir. Ayn taraftaki kol, gvdenin yanna ekstansiyonda uzatlr. El ayas ne bakar durumdadr. Kar taraf omuz, omuz yaplarndaki obliklii ortadan kaldrmak amacyla statiften 30-40 uzaklatrlr. Hastann ba, radyogarafisi ekilmeyecek tarafa evrilir. Kaset, omzu iine alacak ekilde ayarlanr. Radyografide tuberculum majus humeri grlmelidir. Mukayese iin kar tarafda ekilebilir (Bkz. Fotoraf 7.2).

Fotoraf 7.1: Omuz A-P radyografisi masada ekim pozisyonu

Fotoraf 7.2: Omuz A-P radyografisi ayakta ekim pozisyonu

41

7.2.4. Merkezi InMerkezi n omuz eklemine kasete tam dik olacak ekilde santralize edilir. Diyafram, radyografisi ekilecek blgeyi iine alacak ekilde ayarlanr.


Exposure yapmadan nce hastann konumu son bir kez daha gzlenir. Hastaya, nefesini tut ve hareket etme komutu vererek exposure dmesine baslr. Exposure ileminden hemen sonra hastaya, rahat nefes almas komutu verilerek radyografi ilemi sonlandrlr. Film banyo ve bask ilemlerinden sonra aadaki radyogram elde edilir (Bkz. Resim7.1).

Resim 7.1: Omuz A-P radyogram

42

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYETAadaki ilem basamaklarn tamamladnzda omuz A-P radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz. lem Basamaklar Radyasyondan alnz. korunma neriler

nlemlerini Radyasyondan korunma kuralarna uyunuz Hastalarn radyografi ncesi hazrln radyografi odalarndaki kabinlerde yapmasn salaynz. Hasta zerindeki giysi ve artefakt Hastann belden yukarsndaki giysileri, oluturabilecek nesnelerin hasta veya kolye vb. grnty olumsuz refakatileri tarafndan karlmasn etkileyecek nesneleri karttrnz. salaynz. Radyografi ileminden nce hasta zerinde grnty etkileyecek herhangi bir nesne kalmadnda emin olunuz. Hastann nlk giymesini salaynz. 24x30 cm ebatlarnda kaset seiniz. Hastann kullanaca nln temiz olmasn salaynz. Hastann vcut yapsna gre uygun ebatlarda kaset seiniz.

Kaseti bucky yerletiriniz.

tepsisine

Bucky kullanlmas gereken radyografilerde kumanda masas zerindeki bucky dmesini kullanarak enlemesine bucky sistemini devreye sokmay unutmaynz. Bucky tepsisine yerletirilen kaseti sabitletiriniz. dnda


Hastay, supin pozisyonunda masaya yatrnz.

Hastay masaya almadan nce tp orta hat izgisine ayarlayp sabitletiriniz. Radyografisi ekilecek omuz masann orta hattna gelecek ekilde hastaya pozisyon veriniz. Mukayeseli omuz ekilecekse vertebral kolon masann orta hattna gelecek ekilde hastaya pozisyon veriniz.

43

Radyografisi ekilecek taraftaki kolu Radyografi ekimlerinde pozisyonu tam gvdenin yanna ekstansiyonda uzatnz, uygulayp detaylar iyi veren bir el ayasn yukar bakar duruma getiriniz. radyografi elde ediniz. Kar taraf omzu, masadan 30-40 Obliklii nlemek iin ay doru kaldrnz. verdiinizden emin olunuz. Hastann ban radyografisi ekilmeyecek tarafa eviriniz. Kaseti omzu ayarlaynz iine alacak Hastann ban radyasyondan unutmaynz. evirerek gzleri koruduunuzu

ekilde Kasetin, radyografisi istenen blgeyi kesmemesine dikkat ediniz.

Hastay ayakta statifin nne alnz. Omzun, statife ortalanmasna dikkat Radyografisi ekilecek tarafataki omuzu ediniz. statife temas ettiriniz. Radyografisi ekilecek taraftaki kolu Pozisyonu gvdenin yanna ekstansiyonda uzatnz. gsteriniz. El ayasn ne bakar duruma getiriniz. Kar taraf kaldrnz. Kaseti omzu ayarlaynz. FFMyi 115 ayarlaynz. omzu iine statiften alacak 30-40 doru vermeye zen

Omuz yaplarndaki obliklii ortadan kaldrmak iin ay doru verdiinizden emin olunuz.

ekilde Radyografide, tuberculum majus humerinin grlmesini salaynz. ekilde Radyografik uygulamalarda kaliteli grnt elde etmek amacyla standart FFM deerleri kullannz. Merkezi nn, dik olarak kasetin ortasna santralize edilmesine dikkat ediniz. Diyafram ayarn, istenen radyografi blgesiyle snrl tutunuz. Uygun Kv yapnz. ve mAs ayarlamasn nce hastay konusunda

cm

olacak

Merkezi n, omuz eklemine, kasete tam dik olarak santralize ediniz. Diyafram ayar yapnz. Doz ayar yapnz. Radyografi alnrken hastaya, nefesini tut ve hareket etme komutu veriniz. Exposure dmesine basnz.

Komutu veremeden yapaca eylem bilgilendiriniz.


44

LME VE DEERLENDRMELME VE DEERLENDRMEAadaki sorular dikkatlice okuyarak doru seenei iaretleyiniz. 1. Omuz A.P radyografisinde, hastann radyografisi ekilmeyecek omzu, masadan ne kadar kaldrlmaldr? A) 15-20 B) 20-25 C) 18-24 D) 24-30 E) 30-40 Omuz A.P radyografisi iin hangi ebatlarda kaset kullanlmaldr? A) 30x40 cm B) 24x30 cm C) 10x15 cm D) 35x35 cm E) 30x50 cm

2.

Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz. 3. ( ) Radyografisi ekilecek taraftaki kol gvdenin yanna ekstansiyonda uzatlr, El ) Masada omuz A.P radyografisi ekilirken merkezi n, omuz eklemine kasete ) Omuz A.P radyografisinde tberklm majus humeri grlmelidir.

ayas yukar bakar durumdadr. 4. 5. ( ( tam dik olarak santralize edilir.


45

RENME FAALYET8 RENME FAALYET8AMABu renme faaliyetini baaryla tamamladnzda omuzun A-P abduksiyon radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz.

ARATIRMAOmuzun A-P abduksiyon radyografisini eitli kaynaklardan aratrarak, rapor haline getirip snf ortamnda tartnz.

8. OMUZUN A-P ABDUKSYON RADYOGRAFS8.1. Omuzun A-P Abduksiyon Radyografisinin AmacOmuzun A-P abduksiyon radyografisi travma, (kk ve krklar) enfeksiyon ve dier kemik lezyonlarnn (metabolik, endokrin, tmral) tehis edilmesi amacyla ekililir.

8.2. Omuzun A-P Abduksiyon Radyografisi ekim TekniiOmuz A-P Abduksiyon Radyografisinde, aadaki ekim teknikleri uygulanmaktadr.



8.2.3. Pozisyon TekniiHasta, masaya supin pozisyonda yatrlr. Radyografisi ekilecek taraftaki kol, ban yannda yukar doru uzatlr. Dirsek fleksiyona getirilir. Kaset aksiller ukuru ortalayacak ekilde ayarlanr (Bkz. Resim 8.1).

46

Fotoraf 8.1: Omuzun A-P abduksiyon radyografisi ekim pozisyonu

8.2.4. Merkezi InMerkezi n aksiller ukura, filme tam dik olarak santralize edilir. Diyafram, radyografisi ekilecek blgeyi iine alacak ekilde ayarlanr.


Exposure yapmadan nce hastann konumu son bir kez daha gzlenir. Hastaya, nefesini tut ve hareket etme komutu vererek exposure dmesine baslr. Exposure ileminden hemen sonra hastaya, rahat nefes al komutu verilerek radyografi ilemi sonlandrlr. Film banyo ve bask ilemlerinden sonra aadaki radyogram elde edilir (Bkz. Resim8.2).

47

Resim 8.1: Omuzun A-P abduksiyon radyogram

48

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYETAadaki ilem basamaklarn tamamladnzda radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz. lem Basamaklar Radyasyondan alnz. korunma nlemlerini omzun A-P abduksiyon

neriler Radyasyondan uyunuz. korunma kuralarna


Hastalarn grafi ncesi hazrln grafi odalarndaki kabinlerde yapmasn salaynz. Hasta zerindeki giysi ve artefakt oluturabilecek nesnelerin hasta veya refakatileri tarafndan karlmasn salaynz. Radyografi ileminden nce hasta zerinde grnty etkileyecek herhangi bir nesne kalmadnda emin olunuz. Hastann kullanaca nln temiz olmasn salaynz. Hastann vcut yapsna gre uygun ebatlarda kaset seiniz.



tepsisine

Bucky kullanlmas gereken radyografilerde kumanda masas zerindeki bucky dmesini kullanarak bucky sistemini devreye sokmay enlemesine unutmaynz. Hastay masaya almadan nce tp orta hat izgisine ayarlayp sabitletiriniz Bucky tepsisine yerletirilen kaseti sabitletiriniz. aretin inceleme blgesin kalmasna dikkat ediniz. dnda


Hastay, supin pozisyonunda masaya yatrnz.

Hastay masaya almadan nce tp orta hat izgisine ayarlayp sabitletiriniz. Radyografisi ekilecek taraftaki omuzun, masann orta hattna gelmesine dikkat ediniz.

49

Radyografisi ekilecek taraftaki kolu, Radyografi ekimlerinde pozisyonu tam ban yannda yukar doru uzatnz, uygulayp detaylar iyi veren bir dirsei fleksiyona getiriniz. radyografi elde ediniz. Kaseti, aksiller ukuru ekilde ayarlaynz. FFMyi 115 ayarlaynz. cm ortalayacak Kasetin radyografisi alnacak blgeyi iine almasna dikkat ediniz. ekilde Radyografik uygulamalarda kaliteli grnt elde etmek amacyla standart FFM deerleri kullannz.

olacak

Merkezi n aksiler ukura, filme tam Santralizasyonu kasetin ortasna yaparak dik olarak santralize ediniz. iyi bir detay elde ediniz. Diyafram ayar yapnz. Diyafram ayarn istenen radyografi blgesiyle snrl tutunuz. Uygun Kv ve mAs ayarlamasn yapnz. Komutu veremeden yapaca eylem bilgilendiriniz. Exposure.yaparken uygulaynz. nce hastay konusunda

Doz ayar yapnz. Radyografi alnrken hastaya, nefesini tut ve hareket etme komutu veriniz.


yaplan

ilemleri

50

LME VE DEERLENDRMELME VE DEERLENDRMEAadaki sorular dikkatlice okuyarak doru seenei iaretleyiniz. 1. Omzun A-P Abduksiyon Radyografisinde hangi ebatlarda kaset kullanlr? A) 35x35 cm B) 25x25 cm C) 18x24 cm D) 28x35 cm E) 30x40 cm Omzun A-P Abduksiyon Radyografisinde yaplan ilemler arasnda deildir? A) Hasta supin pozisyonunda masaya yatrlr. B) Radyografisi ekilecek taraftaki kol ban yannda yukar doru uzatlr.Dirsee ekstansiyonda pozisyon verilir. C) Kaset, aksiller ukuru ortalayacak ekilde ayarlanr. D) Merkezi n, diyafram ile snrlandrlr. E) FFM 115 cm olacak ekilde ayarlanr.

2.

Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz. 3. 4. ( ( ) Radyografisi ekilecek taraftaki omuz masann orta hattna gelecek ekilde ) Omzun A-P Abduksiyon Radyografisinde merkezi n aksiller ukura, filme tam ) Radyografi alnrken hastaya, derin nefes al, tut ve hareket etme komutu

hastaya pozisyon verilir.

dik olarak santralize edilir. 5. ( verilir.


51

RENME FAALYET9 RENME FAALYET9AMABu renme faaliyetini baaryla tamamladnzda omuz aksiyal radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz.

ARATIRMAOmuz aksiyal radyografisini eitli kaynaklardan aratrarak, rapor haline getirip snf ortamnda tartnz.

9. OMUZ AKSYAL RADYOGRAFS9.1. Omuz Aksiyal Radyografisinin AmacOmuz Aksiyal Radyografisi travma (kk ve krklar), enfeksiyon ve dier kemik lezyonlarnn (metabolik, endokrin, tmral) tehis edilmesi amacyla ekilir.

9.2. Omuz Aksiyal Radyografisinde ekim TekniiOmuz aksiyal radyografisinde aadaki ekim teknikleri uygulanmaktadr.



9.2.3. Pozisyon TekniiHasta masa zerine supin pozisyonunda yatrlr. Radyografisi ekilecek taraftaki kol, 90 abdksiyonda ve da rotasyondadr. Kaset, arkadan desteklenerek omzun zerinde dik duracak ekilde yerletirilir. Hastann ba dier tarafa evrilir (Bkz.Fotoraf 9.1).

52

Fotoraf 9.1: Omuz aksiyal radyografisi pozisyonu

9.2.4. Merkezi InMerkezi n gs n duvarna paralel olacak ekilde hafif mediale alandrlarak horizontal konumda aksiller ukura santralize edilir. Diyafram, radyografisi ekilecek blgeyi iine alacak ekilde ayarlanr.

9.2.5. Teknik FaktrlerFilm Ebatlar 18x24 Bucky Hayr Kv Ortalama Deer 65 mAs Ortalama Deer 7 FFM(cm) 115

Exposure yapmadan nce hastann konumu son bir kez daha gzlenir. Hastaya nefesini tut ve hareket etme komutu vererek exposure dmesine baslr. Exposure ileminden hemen sonra hastaya, rahat nefes al komutu verilerek radyografi ilemi sonlandrlr. Film banyo ve bask ilemlerinden sonra aadaki radyogram elde edilir (Bkz Resim 9.1).

Resim 9.1: Omuz aksiyal radyogram

53

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYETAadaki ilem basamaklarn tamamladnzda omuz aksiyal radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz. lem Basamaklar Radyasyondan alnz. korunma nlemlerini neriler Radyasyondan uyunuz. korunma kuralarna


Hastalarn grafi ncesi hazrln grafi odalarndaki kabinlerde yapmasn salaynz. Hasta zerindeki giysi ve artefakt oluturabilecek nesnelerin hasta veya refakatileri tarafndan karlmasn salaynz. Radyografi ileminden nce hasta zerinde grnty etkileyecek herhangi bir nesne kalmadnda emin olunuz. Hastann kullanaca nln temiz olmasn salaynz. Hastann vcut yapsna gre uygun ebatlarda kaset seiniz.

Hastann nlk giymesini salaynz. 18X24 cm ebatlarnda kaset seiniz. Kaseti, masa yerletiriniz. zerine

enlemesine Kaseti doru yerletirdiinizden emin olunuz. aretin inceleme blgesin kalmasna dikkat ediniz. dnda

Kasetin sa tarafna R veya sol tarafna L iareti koyunuz. Hastay supin pozisyonunda masaya yatrnz.

Radyografisi ekilecek taraftaki omzun, masann orta hattna gelmesine dikkat ediniz.

Radyografisi ekilecek taraftaki kolu 90 Pozisyonu doru verdiinizden emin abdksiyona ve da rotasyona getiriniz. olunuz. Kaseti arkadan destekleyerek omuzun Kasetin radyografisi alnacak blgeyi zerinde dik duracak ekilde iine almasna dikkat ediniz. yerletiriniz.

54

Hastann ban dier tarafa eviriniz.

Hastaya doru pozisyonda radyografi ekerken radyasyondan korunmasn da salaynz. Radyografik uygulamalar kaliteli grnt elde etmek amacyla standart FFM deerleri kullannz.

FFMyi 115 ayarlaynz.

cm

olacak

ekilde

Merkezi n gs n duvarna paralel olacak ekilde hafif mediale Merkezi nn alandrlmasna dikkat alandrlarak horizantal konumda ediniz. aksiller ukura santralize ediniz. Diyafram ayar yapnz. Diyafram ayarn istenen radyografi blgesiyle snrl tutunuz. Uygun Kv ve mAs ayarlamasn yapnz. Hastaya komutu veremeden nce yapaca eylem konusunda bilgilendiriniz. Exposure dmesine basarken, yaplan ilemleri uygulaynz.

Doz ayar yapnz. Radyografi alnrken hastaya, nefesini tut ve hareket etme komutu veriniz.


55

LME VE DEERLENDRMELME VE DEERLENDRMEAadaki sorular dikkatlice okuyarak doru seenei iaretleyiniz. 1. Aadakilerden yanl olan iaretleyiniz. A) Anterior- vcudun n kesimi B) D rotasyon-da doru dndrme C) Abduksiyon-ilgili organn vcudun merkezine yaklamas D) Medial- ilgili vcut blgesinin orta sagittal dzleme yakn olan kesimi E) Abduksiyon-ilgili organn vcudun merkezine uzaklamas Omuz aksiyal radyografisinde yaplan ilemler arasnda olmayan aadakilerden hangisidir? A) Hasta supin pozisyonunda masaya alnr. B) Kaset bucky tepsisine enlemesine yerletirilir. C) Hastann ba br tarafa evrilir. D) Merkezi n diyafram ile snrlandrlr. E) Santralizasyon kasetin ortasna yaplarak iyi bir detay elde edilir.

2.

Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz. 3. ( ) Omuz aksiyal radyografisinde kaset, arkadan desteklenerek omuz zerinde dik ) Merkezi n gs n duvarna paralel olacak ekilde hafif mediale alandrp ) Omuz aksiyal radyografisinde 18x24 ebatlarnda kaset kullanlr.

duracak ekilde masa zerine yerletirilir. 4. 5. ( ( horizantal nla aksiller ukura santralize edilir.


56

RENME FAALYET10 RENME FAALYET10AMABu renme faaliyetini baaryla tamamladnzda transtorasik omuz ve humerus radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz.

ARATIRMATranstorasik omuz ve humerus radyografisini eitli kaynaklardan aratrarak rapor haline getirip snf ortamnda tartnz.

10. TRANSTORASK OMUZ VE HUMERUS RADYOGRAFS10.1. Transtorasik Omuz ve Humerus Radyografisinin AmacTranstorasik omuz ve humerus radyografisi, travmada, (kk ve krklar) hasta kolunu aamayacak kadar yaral olduu durumlarda, enfeksiyon ve dier kemik lezyonlarnn (metabolik, endokrin, tmral) tehis edilmesi amacyla ekilir.

10.2. Transtorasik Omuz ve Humerus Radyografisinde ekim TekniiTranstorasik Omuz ve Humerus Radyografisinde, aadaki ekim teknikleri uygulanr.



57

10.2.3. Pozisyon TekniiHasta ayakta statifin nne alnr. Radyografisi ekilecek omuz ve humerus lateral olarak statife temas ettirilir. Radyografisi ekilecek taraftaki kol olabildiince aa indirilir. Dier taraftaki kol ise ban zerine kaldrlarak olabildiince ykseltilir. Bylece radyografisi ekilmeyen omzun ve humerusun, ekilen tarafa superpose (st ste gelme) olmas nlenmi olur. Kasetin st kenar radyografisi ekilecek taraftaki caput humerinin 6 cm zerine ayarlanr (Bkz. Fotoraf 10.1).

Fotoraf 10.1: Transtorasik omuz ve humerus radyografisi pozisyonu

10.2.4. Merkezi InMerkezi n 10 kauda-kranial a ile kasetin tam ortasna santralize edilir. Diyafram, radyografisi ekilecek blgeyi iine alacak ekilde ayarlanr.

10.2.5.Teknik FaktrlerFilm Ebatlar 24x30 Bucky Evet Kv Ortalama Deer 80 mAs Ortalama Deer 15 FFM(cm) 115

58

Exposure yapmadan nce hastann konumu son bir kez daha gzlenir. Hastaya, derin nefes al tut ve hareket etme komutu vererek exposure dmesine baslr. Ayrca; hastann nefes almas durumunda, radyografisi ekilecek taraftaki kol solunumdan etkilenmeyecek ekilde sabitlenebiliyorsa exposure yapld anda hastaya solunum yaptrlmas superpose olan kostalarn silik kmasn ve omuzdaki yaplarn daha iyi grnmesini salayacaktr. Bu ilem yaplrken uzun exposure sresi seilmelidir. Exposure ileminden hemen sonra hastaya rahat nefes almas komutu verilerek radyografi ilemi sonlandrlr. Film banyo ve bask ilemlerinden sonra aadaki radyogram elde edilir (Bkz. Resim10.1).

Resim 10.1: Transtorasik omuz ve humerus radyogram

59

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYETAadaki ilem basamaklarn tamamladnzda transtorasik omuz ve humerus radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz. lem Basamaklar Radyasyondan alnz. korunma nlemlerini neriler Radyasyondan uyunuz korunma kuralarna


Hastalarn radyografi ncesi hazrln radyografi odalarndaki kabinlerde yapmasn salaynz. Hasta zerindeki giysi ve artefakt oluturabilecek nesnelerin, hasta veya refakatileri tarafndan karlmasn salaynz. Radyografi ileminden nce hasta zerinde grnty etkileyecek herhangi bir nesne kalmadnda emin olunuz. Hastann kullanaca nln temiz olmasn salaynz. Hastann vcut yapsna gre uygun ebatlarda kaset seiniz.


Bucky kullanlmas gereken radyografilerde, kumanda masas zerindeki bucky dmesini kullanarak bucky sistemini devreye sokmay Kaseti, bucky tepsisine boylamasna unutmaynz. yerletiriniz Hastay masaya almadan nce tp orta hat izgisine ayarlayp sabitletiriniz Bucky tepsisine yerletirilen kaseti sabitletiriniz. Kasetin sa tarafna R veya sol tarafna L iareti koyunuz. Hastay, ayakta statifin nne alnz. aretin inceleme blgesin kalmasna dikkat ediniz dnda

Hastay statife almadan nce tp, orta hat izgisine ayarlayp sabitletiriniz.

60

Radyografisi ekilecek omzu ve humerusu lateral olarak statife temas Radyografisi ekilmeyen omzun ve ettiriniz. Radyografisi ekilecek taraftaki humerusun ekilen tarafa superpose kolu olabildiince aa indiriniz. Dier olmasn engelleyiniz. taraftaki kolu ise ban zerine kaldrlarak olabildiince ykseltiniz. Kasetin st kenarn, radyografisi Kasetin radyografisi alnacak blgeyi ekilecek taraftaki caput humerinin 6 cm tam iine alacak ekilde olmasna dikkat zerine ayarlaynz. ediniz. FFMyi 115 ayarlaynz. cm olacak ekilde Radyografik uygulamalarda kaliteli grnt elde etmek amacyla standart FFM deerlerini kullannz.

Merkezi n, tpe10 kaudo-kranial a verilerek kasetin tam ortasna santralize Tp alandrmay unutmaynz. ediniz. Diyafram ayar yapnz. Diyafram ayarn istenen radyografi blgesiyle snrl tutunuz. Uygun Kv ve mAs ayarlamasn yapnz. nce hastay konusunda

Doz ayar yapnz.

Radyografi alnrken hastaya, derin Komutu veremeden nefes al tut ve hareket etme komutu yapaca eylem veriniz. bilgilendiriniz. Exposure dmesine basnz.

Exposure yaparken yaplan ilemleri uygulaynz

61

LME VE DEERLENDRMELME VE DEERLENDRMEAadaki sorular dikkatlice okuyarak doru seenei iaretleyiniz. 1. Transtorasik omuz ve humerus radyografisinde hangi ebatlarda kaset kullanlr? A) 35x35 cm B) 25x25 cm C) 18x24 cm D) 24x30 cm E) 30x40 cm Transtorasik omuz ve humerus radyografisiyle ilgili yanl olan iaretleyiniz? A) Hastay statife almadan nce tp orta hat izgisine ayarlanp sabitletirilir. B) Film fokus mesafesi 115 cm olacak ekilde ayarlanr. C) Transtorasik omuz ve humerus radyografisi ekspiryumda ekilir. D) Hastann radyografisi ekilecek taraftaki kolu olabildiince aa indirilir, dier taraftaki kol ise ban zerine kaldrlarak olabildiince ykseltilir. E) Merkezi n, radyografisi alnacak blge byklnde diyaframlar ile snrlandrlr.

2.

Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz. 3. 4. 5. ( ( ( ) Transtorasik omuz ve humerus radyografisinde kasetin st kenar, caput ) Merkezi n tpe10 kranio-kaudal a verilerek kasetin tam ortasna santralize ) Transtorasik omuz ve humerus radyografisi pozisyonunda radyografi ekimi,

humerinin 6 cm zerine gelecek ekilde ayarlanr.

edilir. hasta radyografisi ekilecek kolunu kaldramad durumlarda tercih edilir.


62

RENME FAALYET11 RENME FAALYET11AMABu renme faaliyetini baaryla tamamladnzda eksternal humerus rotasyonuyla omuz A-P radyografisini tekniine uygun olarak ekebileceksiniz.

ARATIRMAEksternal humerus rotasyonu ile omuz A-P radyografisini eitli kaynaklardan aratrarak, rapor haline getirip snf ortamnda tartnz.

11. EKSTERNAL HUMERUS ROTASYONUYLA OMUZ A-P RADYOGRAFS11.1. Eksternal Humerus Rotasyonuyla Omuz A-P Radyografisinin AmacEksternal humerus rotasyonuyla omuz A-P radyografisi, travma, (kk ve krklar) enfeksiyon ve dier kemik lezyonlarnn (metabolik, endokrin, tmral) tehis edilmesi amacyla ekilir.

11.2. Eksternel Humerus Rotasyonuyla Omuz A-P Radyografisinde ekim TekniiEksternal humerus rotasyonuyla omuz A-P radyografisinde, aadaki ekim teknikleri uygulanmaktadr.


11.2.2. Kaset SeimiHasta hazrlanrken radyografi iin 24x30 cm ebadndaki kaset nlanmam film dolabndan alnr ve bucky tepsisine yerletirilir. Sa tarafna R veya sol tarafna L iareti konur. Dijital rntgen cihazlar ile yaplan radyografi ekimlerinde grnt, dedektrler aracl ile oluturulduu iin kaset kullanlmamaktadr.

63

11.2.3. Pozisyon TekniiEksternal Humerus Rotasyonuyla Omuz A-P Radyografisi ekimi iin masada ve ayakta pozisyon teknikleri uygulanr. Masada Eksternal Humerus Rotasyonuyla Omuz A-P Radyografi ekimi Pozisyon Teknii

Hasta, supin pozisyonunda masaya yatrlr. Radyografisi ekilecek taraftaki omuz masann orta hattna ayarlanr, kol gvdenin yannda ekstansiyonda uzat

Üst ekstremİte radyografİlerİ 1

Documents