Üniversite hastaneleri• En ileri düzeyde Üçüncü Basamak sağlık hizmeti veren, • Tıp fakültesi öğrencilerine ve araştırma görevlisi uzman hekim

adaylarına uygulama imkanı sağlayan, • Sağlık alanında araştırmalar yapan,• Yeni tedavi yöntemleri geliştiren ve tıp alanında alet ve

cihazların geliştirilmesi sektöre kazandırılması, gibi yenilikleri insanlığa kazandırma gayreti içerisindeki sağlık kuruluşlarıdır.

Finansal Tehditler• Merkezi Bütçe mali yardımının yetersizliği,• İleri uzmanlık ve teknolojide maliyetlerin artışı,• SUT fiyatlarının değişmemesi,• SGK kesinti oranlarının yüksekliği,• Yasal ödemeler (BAP ve Hazine Payı),• Mal, hizmet alımları ve İhale sürecine ilişkin zorluklar,• Personel sorunları,• Fark alınmaması,• Öğretim üyesi kaçışı,• Artan eğitim finansmanı,• Frekans artışının durması,• Hasta seçiciliğinin zayıflaması veya olmaması

Merkezi Bütçe mali yardımının yetersizliği

• Üniversite hastanelerinin döner sermaye gelirleri neden olarak gösterilip, finansman ihtiyaçlarının önemli bir kısmı döner sermaye gelirleri ile karşılanmaya yönlendirilmiş durumdadır,

• Hastaneler, elektrik, su, yakıt, gıda, ilaç, tıbbi cihaz, demirbaş gibi ihtiyaçlarının büyük bir kısmını bu gelirleriyle karşılamaktadırlar

İleri uzmanlık ve teknolojide maliyetlerin artışı

• Diğer araştırma merkezlerinin giderlerinin tamamı merkezi bütçeye konulan ödeneklerden karşılanırken üniversite hastaneleri kendi kaderine terk edilmiştir.

• Sağlık sektöründe teknolojik alandaki gelişmelere uyum sağlamak, modern teknoloji ürünü olan tıbbi cihaz, alet ve malzemelere sahip olmakla mümkündür. Yeterli finans kaynağı olmazsa bu mümkün değildir.

• SGK sağlık hizmet kalitesinin artışına veya gelişmesine değil, sadece sunulup sunulmadığına bakmaktadır. Teknolojik iyileştirme için bir öngörüsü yoktur.

SUT fiyatlarının değişmemesi• Yaklaşık 6000 işlemin ücretinde 6 yıldır artış sağlanmadı,• Üniversite hastanelerine bazı kalemlerde yalnızca %10 fazla

ödeme,• Öğretim üyelerinin özellere kaçışı,• Yüksek maliyetler nedeniyle paket aşımı,• Tıbbi malzeme fiyatları ve stok zararları,

Yasal ödemeler (BAP ve Hazine Payı),

• Üniversite döner sermaye işletmeleri, elde ettikleri net tahsilatların %5 inden az olmamak üzere, üniversite yönetim kurulunun belirlediği bir oranda ki kısmını bilimsel araştırma fonuna aktarır. Zarar veya borcu artsa da bu değişmez. Daha sonra herhangi bir nedenle (vergi, tazminat, SGK’nın geriye dönük kesintileri gibi) geri ödenen miktar araştırma fonu ve hazine payından düşülmelidir.

• Esasen bilimsel araştırmalar üniversite genelinde yapılmaktadır. Bilimsel araştırmalar devletlerin politikası olmalı ve merkezi yönetimce finanse edilmelidir.

Mal, hizmet alımları ve ihale sürecine ilişkin zorluklar

• Yasal olarak belli bir süreci takip etmek suretiyle mal ve hizmet alımı yapabilirler (4734, EKAP).

• Özellikle açık ihale usulü ile yapılan alımlarda en küçük bir itiraz, o mal ve hizmetin alımını haftalar ve hatta aylar sonraya bırakabilmektedir.

• Üniversite hastanelerinde kullanılan bazı tıbbi cihaz ve malzemeler belirli firmalar tarafından satılmaktadır. Tekelleşmiş piyasa pahalı fiyatlara neden olmaktadır.

• Mal ve hizmet alımlarında KDV ödenmesi ancak tahsil edilememesi,

Personel sorunları• Dekanlık-Başhekimlik-Anabilim Dalı Başkanları• Öğretim üye ve görevlisi istihdamının hastane hizmet ihtiyacına

göre değil, eğitim ve bilimsel faaliyet ihtiyacına göre yapılması,• Temel Bilimler (personel ihtiyacı, ek ödeme, inşaat ve malzeme

giderleri),• Araştırma görevlisi tahsisi ve planlamasının Sağlık Bakanlığı

tarafından yapılması,• Hemşire sayılarında yetersizlik, Sağlık Bakanlığı’nın açtığı kadrolar

nedeniyle personel kaçışı, • 4-B personel giderleri,• Sabit ödeme veya DENGE tazminatı giderleri,

Fark alınmaması• 2011 yılında SGK üzerinden yapılan hoca farkı yardımları (%10)

2012 yılında yapılmadı,

• Yeni düzenleme olacak mı?

• “Hastalar profesör ya da doçente tedavi olmaları halinde fark ödeyecek. Her türlü tedavide doçentlerde üst sınır 60 Türk Lirası, profesörlerde 100 lira olacak!”

Öğretim üyesi kaçışı• Özel sektörün hizmet hacmi ve hasta portföyü yüksek öğretim

üyelerini yüksek ücretlerle kendi bünyelerine katma politikası (Üniversite hastaneleri özel sektöre uzman yetiştirebilir, ancak öğretim üyesi yetiştirme zorunluluğu yoktur),

• Ayrılanlar nedeniyle hizmet nitelik ve niceliğinde azalma ciro düşüşü,

Artan eğitim finansmanı• Tıp Fakültesi ve diğer fakülte ve yüksek okulların öğrencilerine

yönelik eğitim maliyeti

• Temel bilimler maliyeti

• Eğitim öğretim nedeniyle yüksek malzeme kullanımı maliyeti

• Araştırma görevlilerinin yetişmesi

Frekans artışının durması• Performans sistemi ve hizmet sayısında artışla finanse edilen

mevcut yapı artık doyma noktasına gelmiştir,

• Fiyatlandırma değişmedikçe ciro artışı mümkün olmayacaktır,

• Ciro artmadıkça giderler finanse edilemeyecek borçluluk oranları yükselecektir.

Hasta seçiciliğinin zayıflaması veya olmaması

• Kamuoyu, siyasetçi ve bürokrat baskısı,

• Tıbbi müdahalede son nokta olması,

• Piyasanın süzgecinden geçen ve maliyeti yüksek hastaların gönderilmesi,

• Acil hastaların finansman zorlukları,

• Özel hastane sayısının artması ve gelir kaygısı nedeniyle her türlü işlemin yapılması ve işlem sonrası takipleri kendilerinin yapmaması,

• Bakım hastalarının üniversite hastanesine yönlendirilmesi,

Boğuluyoruz!

Finansal Çözümler• Maliyetlerin kontrolü,

• Ortalama yatış süresinin düşürülmesi,

• Çeşitlendirme,

• Fiyat belirlenmesinde etkinlik,

• Ortak mal ve hizmet alımları,

• 4-B Maaş ve sabit ödemelerin özel bütçeden karşılanması,

• SUT fiyatlarının artırılması,

• DRG temelli ödeme sistemi

ERÜ HASTANELERİAÇIKLAMA (D)

2011 YILI 2012 YILI

TOPLAM AYAKTAN YATAN TOPLAM AYAKTAN YATAN

Hasta Yatak SayısıYoğun Bakım Yatak Sayısı

1,255210 (%17)

1299213 (%16)

Yatan Hasta Oranı 18.70% 19.36%

Hasta Sayısı 15% 648,422 121,393 16% 728,267 141,021

Ortalama Kalış Süresi 4.57 gün 4.15 gün

Kapasite Kullanım Oranı 96.16% 96.37%

Hasta Yatış Günü Çamaşır Yükü 2.58 kg 2.68 kg 

Hasta Yatış Günü Tıbbi Atık Yükü 1.31 kg 1.18 kgBorç Gelir Oranı (Toplam borç/aylık gelir) 17% 18%

Ek Ödeme Oranı (A) 26% 26%

YILLARA GÖRE YATAN HASTA ORANI VE ORTALAMA YATIŞ SÜRESİ

2008 2009 2010 2011 20120.0%

2.0%

4.0%

6.0%

8.0%

10.0%

12.0%

14.0%

16.0%

18.0%

20.0%

13.4% 13.6%

15.9%

18.7%19.4%

YATAN HASTA ORANI (%)

YATAN HASTA ORANI (%)

2008 2009 2010 2011 20120.00

1.00

2.00

3.00

4.00

5.00

6.00

7.00

6.34

5.26

4.70 4.574.15

ORTALAMA YATIŞ SÜRESİ

ORTALAMA YATIŞ SÜRESİ

2008 2009 2010 2011 201275.00

80.00

85.00

90.00

95.00

100.00

84.3 83.54

93.21

95.1896.37

DOLULUK ORANI (%)

DOLULUK ORANI (%)

2008 2009 2010 2011 20120

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

35,000

40,000

45,000

50,000

31,177

37,666 39,38342,670

45,399

AMELİYAT SAYISI

AMELİYAT SAYISI

YILLARA GÖRE DOLULUK ORANI VE AMELİYAT SAYILARI

MAAŞ+EK ÖDEME/GELİR

2008 2009 2010 2011 201240000000

60000000

80000000

100000000

120000000

140000000

160000000

180000000

200000000

220000000

MAAŞ+EK ÖDEMEGELİR

YILLARA GÖRE MAAŞ+EK ÖDEME/GELİR ve BORÇ/GELİR

ORANI

2008 2009 2010 2011 201230.00

35.00

40.00

45.00

50.00

55.00

MAAŞ+EK ÖDEME/GELİR

2008 2009 2010 2011 201205

101520253035404550

BORÇ/GELİR

BORÇ/GELİR

2008 2009 2010 2011 20126000

6500

7000

7500

8000

8500

9000

9500

10000

10500

BAP%5

YILLARA GÖRE BAP Payı

25

ÖLÇÜT RiSK

Toplam net borcunun/ortalama tahakkuka oranı 2 ve üzeri olan kurumlar 1.DERECE

Toplam net borcunun/ortalama tahakkuka oranı 1,5 ile 2 arası olan kurumlar 2.DERECE

Toplam net borcunun/ortalama tahakkuka oranı 1 ile 1,5 arası olan kurumlar 3.DERECE

Toplam net borcunun/ortalama tahakkuka oranı 0,5 ile 1 arası olan kurumlar 4.DERECE

Toplam net borcunun/ortalama tahakkuka oranı 0,5 ve altı olan kurumlar 5.DERECE

Döner Sermayeli işletmelerin Finansal Risk Derecelendirmesi

Sonuç olarak, • 2003 yılından beri uygulanan sağlıkta dönüşüm programı

neticesinde;

– Verimli, karlı, yüksek kurumsal ve kişisel performansı öngören programda üniversite hastaneleri SUT-GELİR-GİDER kıskacında sıkışmış ve döner sermaye işletmeleri riskli hale gelmiştir.

– Üniversite hastanelerinin maddi kar gözetmeyen, eğitim ve bilimselliği ön planda tutan ve en üst düzeyde tıp hizmetini sunan kurumlar haline gelmesi hedeflenmelidir.

Finansal sorunlar nedeniyle açı ayarlanamadı!