ttk -tobb kitap cilt 01

TRKYE ODALAR VE BORSALAR BRL

THE UNION OF CHAMBERS AND COMMODITY EXCHANGES OF TURKEY

Gereke, Karlatrmal Maddeler, Komisyon Raporlar, nergeler ve Karlatrmal Tablolar ile

TRK TCARET KANUNU(TCAR LETME, TCARET RKETLER KIYMETL EVRAK HKMLER) CLT: I (Madde 1 - 849)

Dr. A. Bumin DORUSZ Av. znur ONAT Dr. Funda TUNEL TRALP

Temmuz 2011

TOBB Yayn No: 2011/138 ISBN: 978-9944-60-939-5 (TK.) 978-9944-60-940-1 (1.C)

BASKI VE CLT AFAROLU MATBAASI Kazm Karabekir Caddesi Altuntop han No: 87 / 7 SKTLER / ANKARA Tel: 0312 384 54 88 Faks: 0312 384 54 98 E-mail: [email protected] www.afsaroglu.com.tr

Sunu

SUNU Kresel krizin ardndan dnyada yeni bir rekabet haritas ekilleniyor. Bu yeni ortama uyum salayan lkelerin daha hzl bydn, daha fazla zenginletiini gryoruz. Dolaysyla, risklerin ve frsatlarn farknda olarak, bu yeni ortama uygun, yeni bir byme hamlesi balatmalyz. 2010 ylnda yakaladmz yksek byme performansmz, daha da kuvvetlendirerek devam ettirmeliyiz. Trkiyede ekonomiyi byten, yatrmlar ve istihdam salayan zel sektrmzdr. Bu yzden zel sektr glendirecek her adm, gndemin esas maddesi olmaldr. Ekonomimizin kurumsal altyapsn glendirecek iki temel kanuni dzenlemenin (Ticaret ve Borlar Kanunu) Mecliste iktidar ve muhalefet partilerimizin ibirliiyle yasalam olmasn, bu erevede atlm fevkalade nemli admlar olarak gryoruz. Yeni Ticaret ve Borlar kanunlar, sanayicinin, tccarn, esnafn anayasas konumundadr. Hem bu yasal dzenlemelerin gereklemesi, hem de bu srete siyasette salanan diyalog ve uzlama, i dnyamza byk moral vermi, yeni baarlara ulama mcadelemizde bizleri motive etmitir. 1956 ylndan beri yrrlkte bulunan 6762 sayl Trk Ticaret Kanunu, dnya ve Trkiye ekonomisindeki gelimelere bal olarak mevcut ihtiyalara karlamada yetersiz kalyor. Ocak 2011 tarihli TBMM genel kurulunda kabul edilen ve kademeli ekilde 2012de yrrle girecek olan Trk Ticaret Kanunu ile Trkiye ekonomisinde yeni bir dnem balayacaktr. Genel kurullarn elektronik ortamda yaplmas, web sitesi kurma zorunluluu, birok yazmalarn elektronik ortamda yaplmasna imkn salayan ve e-Trkiye iin de nemli bir adm olacak Trk Ticaret Kanunu, lkemizde ticari hayat adeta yeniden ina edecektir. Uluslararas standartlarda kurallar ticari hayata hkim olacak. irketlerimizin zellikle KOBlerin bu yeni dneme uyum salamas iin nemli hazrlklar yapmas gerekiyor. Bu hazrl yapmayan veya geciktiren irketlerimizse kresel rekabette zorlanacaklardr. Yaynladmz bu kitapla, Trk Ticaret Kanununa hazrlk iin irketlerimize yardmc olmay amalyoruz. Ayrca Trkiye genelinde dzenlediimiz bir dizi konferans ile de mteebbislerimizi bu konuda bilgilendiriyoruz.

TRK TCARET KANUNU

dnyamzn en iyi ekilde bilgilendirilmesi amacyla bu kitabn hazrlanmasn salayan sayn Bumin DORUSZe, sayn znur ONATa ve sayn Funda Tunel TRALPe camiamz adna yrekten teekkrlerimizi sunuyorum. Camiamza ve lkemize faydal olmas dileklerimle M. Rifat HSARCIKLIOLU TOBB Bakan

nsz

NSZ (YEN TCARET KANUNU VE GES SREC) 6762 sayl Trk Ticaret Kanunu Prof. Dr. Hirsch tarafndan hazrlanarak 29.6.1956 tarihinde kabul edilmi ve 1.1.1957 tarihinde yrrle girmitir. Bu Kanun, zamann en iyi Kanunlarndan olmakla ve gnmze kadar yaklak 54 yldr Trk ticari hayatn dzenleyen temel Kanunlardan biri olmakla beraber, gelien teknoloji ve deien ticari koullar nedeniyle gnmz ihtiyalarna yeterince cevap verememeye balamtr. laveten Avrupa Birlii sreci iersinde uyum ihtiyacnn da gndeme gelmesiyle, yeni bir Kanun hazrlanmas zarureti ortaya kmtr. Bu ihtiyacn ba gstermesi nedeniyle de Trk Ticaret Kanununun yeniden yazlmas amacyla 8.12.1999 tarihinde Adalet Bakanl bnyesinde akademisyenler, yksek yarg mensuplar, eitli kurum, kurul ve kurulularn temsilcilerinden oluan bir komisyon kurulmutur. Prof. Dr. nal Tekinalpin bakanlnda yaklak be yl alan bu Komisyon tarafndan oluturulan Tasar Tasla 24.2.2005 tarihinde kamuoyuna ve ilgili evrelerin grne sunulmu ve gelen grler de nazara alnarak revize edilmek suretiyle 9.11.2005 tarihinde Kanun Tasars olarak Trkiye Byk Millet Meclisine sunulmutur. nce Adalet Komisyonunca oluturulan Alt Komisyonda incelenen ve rapora balanan Tasar, daha sonra Adalet Komisyonunda grlm ve 3.5.2007 tarihinde Komisyon tarafndan kabul edilmitir. Tasar bylece Genel Kurula sevk edilmise de, genel seimler dolaysyla kadk olmutur. Ancak Tasar, TBMM Tznn 77. Maddesine istinaden Bakanlar Kurulunca 27.9.2007 tarihinde yenilenmi ve 22. Dnem Adalet Komisyonu Rapor ve Metni tzn anlan maddesi uyarnca Adalet Komisyonunca tekrar aynen kabul edilmitir (TBMM Adalet Komisyonunun 11.1.2008 tarih ve E.1/324 K.10 sayl Karar). Tasar nihayet 13.1.2001 tarihinde TBMM Genel Kurulunda 6102 Kanun numaras ile kabul edilmi ve Sayn Cumhurbakannn imzalamalar neticesinde 14.2.2011 gnl ve 27846 sayl Resmi Gazetede yaymlanmtr. Yeni, 6102 sayl Trk Ticaret Kanunu 1 Temmuz 2012 tarihinde yrrle girecektir. Tasarnn Genel Gerekesinde, bu Tasarya niin ihtiya duyulduu, dzenlemelerin hangi temel gerekeler esas alnarak hazrland, ilgili Avrupa Birlii dzenlemeleri ve Tasarya esas alnan kaynaklar ok kapsaml bir ekilde aklanmtr. Eskisine nazaran nemli lde temel felsefe ve yaklam deiiklii ieren Yeni Ticaret Kanunu, bu yeni yaklamlar nda zellikle irketler hukukunda ticari yaantnn aktrleri konumundaki sermaye irketlerini yeniden oluturmak-

TRK TCARET KANUNU

tadr. Bu da halen mevcut irketlere, uyum konusunda nemli ykmllkler getirmektedir. Yeni Kanun genel olarak 1.7.2012 tarihinde yrrle girecekse de bu ykmllklerin bir ksm iin tannan sre, Kanunun yaym ile birlikte balam bulunmakta, bir ksm iin 1.1.2013 tarihinde, bir ksm iin ise 1.7.2013 tarihinde balayacaktr. Yeni Kanunun gerek felsefesinin kavranabilmesi, yeterince anlalabilmesi ve baarl ekilde uygulanabilmesi gerek uyum srecinin baar ile atlatlabilmesi, Kanunun oluum almalar ile birlikte deerlendirilmesine baldr. Bu amala bu almada her Kanun maddesi, madde gerekesi ve Yasama Organnda gerek Adalet Komisyonunda gerekse nergeler yolu ile Genel Kurulda yaplan deiikliklerle birlikte verilmitir. Adalet Komisyonu Raporu olarak, sonraki Komisyonca aynen benimsenmi olmas dolaysyla 3.5.2007 tarihli Komisyon Raporu esas alnmtr. Bu Rapor, zaten Alt Komisyon Raporu esas alnarak hazrland ve ou dzenlemede Alt Komisyon Raporundan alntlarla dzenlendii iin, Alt Komisyon Raporu ayrca tekrar verilmemitir. te yandan, kitabn hacmini gereksiz yere daha da bytmemek amacyla Genel Kurulda verilen, ancak kabul edilmeyen nergeler, kitaba alnmamtr. Kabul edilen nergelerin tespitinde, temel kaynak olarak Genel Kurul tutanaklarndan yararlanlm olunmakla birlikte, Murat Grelin genel kurul almalar srasnda verilen nergeleri derleyen ve Banka ve Ticaret Hukuku Dergisinin 26. Cildinin 4. Saysnda yaynlanan almasndan da yararlanlmtr. Ayrca her maddenin altna, karlatrlabilme olana salanabilmesi amacyla 6762 sayl halen yrrlkte olan Kanunun ilgili maddesine yer verilmitir. Ancak eitli akademisyenler, kurum veya kurulularca yaymlanan Kanunlar arasnda baz kelime farkllklar grldnden, bu konuda 6762 sayl Kanunun yaymland 9.7.1956 tarihli Resmi Gazetede yer alan metin esas alnmtr. Bu nedenle baslarak satlan birok Kanunda yer alan olmayan, mteallik, komisyon, hukuken, vastasyla, dolaysyla, bulunmayan vb ifadelerin yerine orijinal metinde yer alan olmyan, mtaallik, komsyon, hukukan, vastasiyle, dolayisiyle, bulunmyan vb. ifadelere yer verilmitir. Ayrca gei sreci asndan nem tamas dolaysyla 6103 sayl Trk Ticaret Kanununun Yrrl Ve Uygulama ekli Hakknda Kanun da kitaba eklenmitir. Ve nihayet Kitabn sonuna eski ve yeni kanunun madde numaralarn karlatrma tablosu eklenerek, okuyucuya bir karlatrma kolayl daha salanmaya allmtr. 6762 sayl Kanundan 6102 sayl Kanuna gei aamasnda, zellikle sermaye irketlerince yaplmas gereken baz ilemler sz konusudur. Gerek 6102 gerek

nsz

6103 sayl Kanunda iaret edilen bu ilemler, nem dereceleri de dikkate alnarak aada listelenmeye allmtr. u Anonim ve limited irketler Kanunun yaymndan itibaren yl iinde sermayelerini bu kanunda yazl tutarlara ykseltmek zorundadrlar. Aksi halde infisah etmi saylrlar (6103 sayl Kanun md. 20/1). Bu maksatla yaplacak genel kurul toplantlarnda toplant nisab aranmayacaktr. Kararlar toplantda mevcut oylarn ounluu ile karar verilecektir. 6762 sayl TTKnn imtiyazl pay sahibi kurullarna ilikin hkmleri de (md.389) uygulanmayacaktr (6103 sayl Kanun md.20/2). u Anonim ve limited irketler ana szlemelerini yeni TTKnn yaymndan itibaren 18 ay iinde yeni TTK ile uyumlu hale getirmek durumundadrlar. Bu uyum yaplmad takdirde, yeni TTK hkmleri, ana szleme hkmlerinin yerine resen geecek ve ana szleme hkmymcesine uygulanacaktr (6103 sayl Kanun md. 22). u Anonim ve limited irketlerin tek orta/pay sahibi gerek/tzel kii, Kanunun yrrlnden itibaren 15 gn iinde ynetim kurulu/mdre bildirimde bulunacak (noter kanalyla) ve onlar da 7 gn iinde durumu tescil ettireceklerdir. (6103 sayl Kanun md. 23) u Anonim ve limited irketlerin ortaklar irkete olan borlarn Kanunun yrrlnden itibaren yl iinde nakdi deme ile kapatmak zorundadr. (6103 sayl Kanun md. 24). Aksi halde irket alacakllar irkete borlu orta takip yoluyla irketten alacaklarn tahsil edebileceklerdir. Ayrca borcunu kapatmam borlu ortaa 300 gnden az olmamak zere adli para cezas verilecektir (TTK md.562). u TTK yrrle girdii tarihte grevde bulunan A.. Ynetim kurulu yeleri ile limited irket mdrleri grevlerine, boalma, ayrlma hali hari, sreleri sonuna kadar devam edeceklerdir. Ancak tzel kiiyi temsilen seilmi olanlar, Kanunun yrrle giriinden itibaren ay iinde istifa edecekler ve yerlerine tzel kii veya bakalar seilecektir. Boalma, ayrlma halleri ile tzel kiinin istifas ile boalacak yelie atamalar, artk Yeni Kanuna gre yaplacaktr. u Tm ortaklarn hep birlikte mdr sfatyla idareci ve temsilci olduu Limited irketlerde, Kanunun yaym tarihinden aylk sre iinde yeniden mdr belirlemesinin yaplmas gerekmektedir. (6103 sayl Kanun md. 25, TTK md.623) u Anonim ve limited irketlerin ana szlemelerinde, genel kurul / ortaklar kurulu toplant / karar nisaplarnda 6762 sayl Kanunun uygulanaca belirtilmi veya 6762 sayl Kanuna atf yaplmsa, bu irketler yeni TTKnn yrrle

TRK TCARET KANUNU

girmesinden itibaren 6 ay iinde ana szlemelerini TTKya uygun hale getirmek zorundadrlar. Bu maksatla yaplan genel kurullarda 6762 sayl Kanundaki nisaplar uygulanacaktr. 6 ay iinde bu yolda bir deiiklik yaplmazsa, yeni TTK hkmleri artk resen uygulanacaktr. Ancak mevcut ana szlemede arlatrlm nisaplar ngrlmse ve bu nisaplar yeni TTK md. 421. maddesinde ngrlen nisaplardan ar ise bu nisaplarn uygulanmasna devam edilebilecektir. u TTKnn yrrle girmesinden nce atanm zel denetiler, henz raporlarn vermemilerse, raporlarn artk yeni TTKya gre hazrlayacaklardr. Ancak bu denetiler tazminatsz/yaptrmsz ekilde grevlerinden ayrlabilirler (6103 sayl Kanun md. 27). u Sermaye irketleri bir internet sitesi amak, irketin internet sitesi zaten mevcutsa belli bir blmn yeni TTKnn belirledii hususlara ayrmak zorundadrlar. Bu sitede bulunmas gereken bilgiler ise yeni TTKnn 1524. maddesinde ayrntl olarak saylmtr. Ayrca bu irketler, yeni TTKnn amalarna zglenmi olarak yaynladklar bilgileri ynlendirilmi mesaj eklinde yaynlayacaklar ve yaynladklar ynlendirilmi mesajlarn bir rneklerini yaynlandklar tarih ve saati de gstermek suretiyle noter tasdikli bir deftere sra numaras ile kaydedeceklerdir. irketlere internet sitesi oluturma ve ynlendirilmi mesajlar orada yaynlama ykmll ngren yeni TTKnn 1524. maddesi, 1.7.2013 tarihinde yrrle girecektir. Dolaysyla sermaye irketlerine Kanunun yrrle giriinden itibaren bir yllk bir hazrlk sresi tannmtr. Hi phesiz ki bu yeni Kanunun da zaman ierisinde yanllklar, eksikleri, Trk ticari yaantsna uyumsuz ynleri ortaya kacak ve zaman ierisinde yasa koyucu tarafndan Kanuna gerekli mdahaleler yaplacaktr. Ancak bir Kanunun baarl olup olmadn belirleyen temel lt uygulamadr. te, bu kitabn amac da Kanunu her yn ile ortaya koyarak Trk ticari yaamnn birebir iindeki giriimcilere klavuzluk yapmaktr. Bu kitabn ortaya kmasnda nclk yapan ve bizlerden desteini bu konuda hi esirgemeyen Trkiye Odalar ve Borsalar Birliine ve zellikle Bakan Sayn M. Rifat HSARCIKLIOLUna, Bakan Yardmcs Sayn Halim METEye, Yayn Mdr Sayn Recep ENe ve kitabn dizilmesinde youn emei bulunan Faruk AFAR ve kitabn gnna kmasn salayan Afarolu Matbaas alanlarna da teekkrlerimizi sunuyoruz. 10.06.2011 A. Bumin DORUSZ Av. znur ONAT Dr. Funda Tunel TRALP

indekiler

TRK TCARET KANUNU BALANGIMadde 1: Madde 2: Madde 3: Madde 4: Madde 5: Madde 6: Madde 7: Madde 8: Madde 9: Madde 10: A) Kanunun uygulama alan I- Ticari hkmler ............................................................... 93 II- Ticari rf ve det ........................................................... 93 III-Ticari iler ....................................................................... 94 IV- Ticari davalar ve deliler ................................................ 95 1. Genel olarak ..................................................................... 95 2. Ticari davalarn grlecei mahkemeler ....................... 98 B) eitli hkmler ............................................................ 101 I- Zamanam .................................................................... 101 II- Teselsl karinesi ............................................................ 101 III- Ticari ilerde faiz ......................................................... 102 1. Oran serbestisi ve bileik faizin artlar ....................... 102 2. Uygulanacak hkmler ................................................. 105 3. Faizin balangc ............................................................. 106 BRNC KTAP Ticari letme BRNC KISIM Tacir Madde 11: Madde 12: A) Ticari iletme ................................................................. 106 1. Btnlk ilkesi ............................................................... 106 B) Tacir ................................................................................ 110 I- Gerek kiiler .................................................................. 110 1. Genel olarak ................................................................... 110 2. Kk ve kstllar .......................................................... 110 3. Ticaret yapmaktan menedilenler ...................................111 4. Esnaf ................................................................................ 112 II- Tzel kiiler ................................................................... 113 III- Donatma itiraki .......................................................... 115 C) Tacir olmann hkmleri .............................................. 116 I- Genel olarak .................................................................... 116 II- zel olarak ..................................................................... 118 1. Ticari i karinesi ............................................................. 118 2. cret isteme hakk ......................................................... 119 3. Fatura ve teyit mektubu ................................................ 120 4. cret ve szleme cezasnn indirilmesi ....................... 121 5. Ticari sat ve mal deiimi ........................................... 121

Madde 13: Madde 14: Madde 15: Madde 16: Madde 17: Madde 18: Madde 19: Madde 20: Madde 21: Madde 22: Madde 23:

i

TRK TCARET KANUNU

KNC KSIM Ticaret Sicili Madde 24: Madde 25: Madde 26: Madde 27: A) Kurulu ........................................................................... 125 I- Genel olarak .................................................................... 125 II- Ynetim .......................................................................... 128 III- Tzk ........................................................................... 129 B) Tescil ................................................................................ 130 I- artlar ............................................................................. 130 1. stem ................................................................................. 130 2. lgililer ............................................................................. 132 3. stemin ekli .................................................................... 132 4. Sre .................................................................................. 133 5. Deiiklikler .................................................................... 134 II- Sicil mdrnn grevleri ........................................... 134 1. nceleme grevi ve geici tescil ...................................... 134 2. Tescile davet ve ceza ....................................................... 136 3. tiraz ................................................................................ 137 III- Aklk .......................................................................... 138 IV- Sonular........................................................................ 139 1. Tescil ve ilann nc kiilere etkisi ........................... 139 2. Grne gven ............................................................. 140 3. Sorumluluk ..................................................................... 142 NC KISIM Ticaret Unvan ve letme Ad Madde 39: A) Ticaret unvan ................................................................ 143 I- Kullanma zorunluluu.................................................... 143 1. Genel olarak ................................................................... 143 2. Tescil ................................................................................ 145 II- Ticaret unvannn ekli ................................................. 147 1. Gerek kiiler .................................................................. 147 2. Tzel kiiler ..................................................................... 147 a) Kolektif ve komandit irketler ...................................... 147 b) Anonim, limited ve kooperatif irketler ....................... 148 c) Tacir saylan dier tzel kiiler ve donatma itiraki ... 149 d) Ortak hkmler ............................................................. 150 3. Ekler ................................................................................ 150 4. Ticaret unvannn devam .............................................. 151 5. ubeler ............................................................................ 152 6. Ticaret unvannn devri ................................................. 153


Madde 40: Madde 41: Madde 42: Madde 43: Madde 44: Madde 45: Madde 46: Madde 47: Madde 48: Madde 49:

ii

indekiler

Madde 50: Madde 51: Madde 52: Madde 53:

III- Ticaret unvannn korunmas...................................... 153 1. lke ................................................................................... 153 2. Bildirim ve ceza .............................................................. 154 3. Unvanna tecavz edilen kimsenin haklar .................. 155 B) letme ad ...................................................................... 156 DRDNC KISIM Haksz Rekabet


A) Genel olarak .................................................................. 157 I- Ama ve ilke .................................................................... 157 II- Drstlk kuralna aykr davranlar, ticari uygulamalar ....................................................................... 159 B) Hukuki sorumluluk........................................................ 169 I- eitli davalar ................................................................. 169 II- altrann sorumluluu ............................................. 172 III- Basn, yayn, iletiim ve biliim kurulularnn sorumluluu ....................................................................... 172 IV- Kararn ilan ................................................................. 175 V- Zamanam ................................................................... 176 VI- htiyati tedbirler .......................................................... 177 C) Ceza sorumluluu ......................................................... 178 I- Cezay gerektiren fiiller ................................................. 178 II- Tzel kiilerin cezai sorumluluu ............................... 180 BENC KISIM Ticari Defterler

Madde 64: Madde 65: Madde 66: Madde 67: Madde 68:

Madde 69: Madde 70: Madde 71: Madde 72: Madde 73: Madde 74:

A) Defter tutma ve envanter ............................................. 180 II- Defterlerin tutulmas .................................................... 186 III- Envanter ....................................................................... 187 IV- Envanteri kolaylatrc yntemler ............................ 189 B) Al bilanosu, ylsonu finansal tablolar ................... 191 I- Genel hkmler ............................................................... 191 1. Dzenleme ykm ....................................................... 191 2. Dzenlemeye ilikin ilkeler ............................................ 192 3. Dil ve para birimi ........................................................... 192 4. mza ................................................................................. 193 II- Kalemlere ilikin ilkeler ................................................ 193 1. Tamlk ve mahsup yasa ............................................... 193 2. Bilanonun ierii .......................................................... 194 3. Aktifletirme yasa ........................................................ 195

iii

TRK TCARET KANUNU

Madde 75: Madde 76: Madde 77: Madde 78: Madde 79: Madde 80: Madde 81: Madde 82: Madde 83: Madde 84: Madde 85: Madde 86: Madde 87: Madde 88:

4. Karlklar ....................................................................... 196 5. Dnem ayrc hesaplar .................................................. 196 6. Sorumluluk ilikileri ...................................................... 197 III- Deerleme ilkeleri ........................................................ 197 1. Genel deerleme ilkeleri ................................................ 197 2. Varlklar ile borlarn deerleme lleri .................... 199 3. ktisap ve retim deerleri ............................................ 200 4. Deerlemeyi basitletirici yntemler ............................ 201 C) Saklama ve ibraz ............................................................ 201 I- Belgelerin saklanmas saklama sresi .......................... 201 II- Hukuki uyumazlklarda ibraz ................................... 204 III- Uyumazlklarda suret alnmas ................................ 205 IV- Defterlerin tmyle incelenmesi ................................ 205 V- Grnt ve veri tayclara aktarlm belgelerin ibraz .................................................................................... 206 VI- Ticarete yeni balayanlar iin uygulama ................... 207 VII- Trkiye Muhasebe Standartlar Kurlunun yetkisi ..207 ALTINCI KISIM Cari Hesap

Madde 89: Madde 90: Madde 91: Madde 92: Madde 93: Madde 94: Madde 95: Madde 96: Madde 97: Madde 98: Madde 99: Madde 100: Madde 101:

A) Tanm ve ekil ................................................................. 210 B) Hkmleri....................................................................... 210 I- Genel olarak .................................................................... 210 II- zel durumlar................................................................ 212 1. Ticari senetler ................................................................. 212 2. cret ve giderler ............................................................. 213 3. Hesap dnda kalan alacaklar ...................................... 214 III- Bakiye ............................................................................ 214 1. Belirlenmesi .................................................................... 214 2. Faiz ................................................................................. 215 3. Bileik faiz ve szleme ile belirlenebilecek hkmler .. 216 IV- Btnlk ilkesi ............................................................. 217 C) Cari hesabn sona ermesi .............................................. 218 I- Genel olarak .................................................................... 218 II- lm ve kstllk hali ................................................... 218 D) Bakiyenin haczi ............................................................. 219 E) Zamanam .................................................................... 220

iv

indekiler

YEDNC KISIM Acentelik Madde 102: Madde 103: Madde 104: Madde 105: Madde 106: Madde 107: Madde 108: Madde 109: Madde 110: Madde 111: Madde 112: Madde 113: A) Genel olarak ................................................................... 221 I- Tanm .............................................................................. 221 II- Uygulama alan ............................................................. 222 III- nhisar .......................................................................... 223 B) Acentenin yetkileri ......................................................... 223 I- Genel olarak .................................................................... 223 II- zel ve yazl yetki gerektiren hller .......................... 224 III- Szleme yapma yetkisi .............................................. 225 IV- Yetkisizlik ...................................................................... 225 C) Acentenin borlar ......................................................... 226 I- Genel olarak .................................................................... 226 II- Haber verme ykmll .......................................... 227 III- nlemler ...................................................................... 228 IV- deme borcu ................................................................. 229 D) Acentenin haklar .......................................................... 230 I- cret ................................................................................. 230 1. crete hak kazandran ilemler .................................... 230 2. crete hak kazanma zaman ......................................... 232 3. cretin miktar ............................................................... 234 4. cretin deme zaman ................................................... 235 II- Olaanst giderlerin karlanmas ............................ 236 III- Faiz isteme hakk.......................................................... 236 IV- Hapis hakk .................................................................. 236 E) Mvekkilin borlar ....................................................... 237 F) Acentelik szlemesinin sona ermesi ............................ 238 I- Sebepleri .......................................................................... 238 II- Denkletirme istemi ....................................................... 240 III- Rekabet yasa anlamas ............................................ 243 KNC KTSAP Ticaret irketleri BRNC KISIM Genel Hkmler Madde 124: Madde 125: Madde 126: Madde 127: A) Trleri ............................................................................ 244 B) Tzel kiilik ve ehliyet ................................................... 245 C) Uygulanacak kanun hkmleri .................................... 246 D) Sermaye koyma borcu ................................................... 246 I- Konusu ............................................................................. 246


v

TRK TCARET KANUNU

Madde 128: Madde 129: Madde 130: Madde 131: Madde 132: Madde 133: Madde 134:

Madde 135: Madde 136:

Madde 137: Madde 138: Madde 139: Madde 140: Madde 141: Madde 142: Madde 143: Madde 144: Madde 145:

Madde 146: Madde 147: Madde 148: Madde 149: Madde 150: Madde 151: Madde 152: Madde 153: Madde 154: Madde 155: vi

II- Hkm ............................................................................ 248 1. Genel olarak .................................................................... 248 2. Temerrt faizi .................................................................. 250 3. Sorumlu olma .................................................................. 251 4. Karineler ......................................................................... 252 5. Faiz ve cret alma hakk ................................................ 253 E) Ortaklarn kiisel alacakllar ....................................... 254 F) Birleme, blnme ve tr deitirme ........................... 255 I- Uygulama alan ve kavramlar........................................ 255 1. Uygulama alan................................................................ 255 2. Kavramlar........................................................................ 256 II- Birleme .......................................................................... 257 1. Genel hkmler............................................................... 257 a) lke.................................................................................... 257 b) Geerli birlemeler ......................................................... 259 c) Tasfiye halinde bir irketin birlemeye katlmas......... 260 d) Sermayenin kayb veya borca batklk hlinde birlemeye katlma.............................................................. 261 2. Ortaklk paylar ve haklar ............................................ 262 a) Ortaklk paynn ve haklarnn korunmas .................. 262 b) Ayrlma akesi ................................................................. 264 3. Sermaye artrm, yeni kurulu ve ara bilano............. 266 a) Sermaye artrm ............................................................. 266 b) Yeni kurulu .................................................................... 267 c) Ara bilano....................................................................... 267 4. Birleme szlemesi, birleme raporu ve denetleme .... 269 a) Birleme szlemesi......................................................... 269 aa) Birleme szlemesinin yaplmas................................ 269 bb) Birleme szlemesinin ierii ..................................... 269 b) Birleme raporu .............................................................. 270 c) Birleme szlemesinin ve birleme raporunun denetlenmesi ........................................................................ 272 5. nceleme hakk ve malvarlnda deiiklikler............. 273 a) nceleme hakk ................................................................ 273 b) Malvarlndaki deiikliklerle ilgili bilgiler ............... 274 c) Birleme karar .............................................................. 275 6. Kesinlemeye ilikin hkmler ...................................... 277 a) Ticaret siciline tescil........................................................ 277 b) Hukuki sonular ............................................................. 278 c) lan.................................................................................... 279 7. Sermaye irketlerinin kolaylatrlm ekilde birlemesi ............................................................................. 280 a) Uygulama alan ............................................................... 280

indekiler



Madde 167: Madde 168: Madde 169: Madde 170: Madde 171: Madde 172: Madde 173: Madde 174:




b) Kolaylklar ...................................................................... 281 8. Alacakllarn ve alanlarn korunmas ...................... 282 a) Alacaklarn teminat altna alnmas .............................. 282 b) Ortaklarn kiisel sorumluluklar ve i ilikilerinin gemesi ................................................................................. 284 III- Blnme ........................................................................ 286 1. Genel hkmler............................................................... 286 a) lke.................................................................................... 286 b) Geerli blnmeler ......................................................... 288 c) irket paylarnn ve haklarnn korunmas .................. 289 2. Blnmenin uygulanmasna ilikin hkmler ............ 290 a) Sermayenin azaltlmas .................................................. 290 b) Sermaye artrm............................................................. 292 c) Yeni kurulu .................................................................... 292 d) Ara bilano ...................................................................... 293 3. Blnme belgelerini denetleme ve inceleme hakk ...... 294 a) Blnme szlemesi ve blnme plan .......................... 294 aa) Genel olarak .................................................................. 294 bb) Blnme szlemesinin ve blnme plannn ierii . 295 b) Blnmenin dnda kalan malvarl........................... 296 c) Blnme raporu .............................................................. 297 aa) erii ............................................................................. 297 bb) Blnme szlemesinin veya blnme plannn ve blnme raporunun denetlenmesi ................................ 298 d) nceleme hakk ................................................................ 299 e) Malvarlndaki deiikliklerle ilgili bilgiler ................ 300 4. Blnme karar ............................................................... 300 5. Korunmaya ilikin hkmler......................................... 301 a) Alacakllarn korunmas................................................. 301 aa) ar .............................................................................. 301 bb) Alacaklarn teminat altna alnmas ........................... 302 b) Sorumluluk...................................................................... 303 aa) Blnmeye katlan irketlerin ikinci derecede sorumluluu ........................................................................ 303 bb) Ortaklarn kiisel sorumluluu ................................... 304 6. ilikilerinin gemesi..................................................... 304 7. Ticaret siciline tescil ve geerlilik .................................. 306 IV- Tr deitirme............................................................... 307 1. Genel hkmler............................................................... 307 a) lke.................................................................................... 307 b) Geerli tr deitirme .................................................... 308 c) Kolektif ve komandit irketlerin tr deitirmelerine ilikin zel dzenleme ......................................................... 309

vii

TRK TCARET KANUNU


Madde 192: Madde 193: Madde 194: Madde 195: Madde 196: Madde 197: Madde 198: Madde 199: Madde 200: Madde 201: Madde 202: Madde 203: Madde 204: Madde 205: Madde 206: Madde 207: Madde 208: Madde 209: Madde 210:

2. irket paynn ve haklarnn korunmas ....................... 310 3. Kurulu ve ara bilano ................................................... 311 4. Tr deitirme plan ....................................................... 312 5. Tr deitirme raporu .................................................... 312 6. Tr deitirme plannn ve tr deitirme raporunun denetlenmesi ........................................................................ 313 7. nceleme hakk ................................................................ 314 8. Tr deitirme karar ve tescil ....................................... 314 9. Alacakllarn ve alanlarn korunmas ....................... 316 V- Ortak hkmler ............................................................. 316 1. Ortaklk paylarnn ve ortaklk haklarnn incelenmesi ........................................................................... 316 2. Birlemenin, blnmenin ve tr deitirmenin iptali ve eksikliklerin sonular.................................................... 317 3. Sorumluluk ...................................................................... 319 VI- Ticari iletme ile ilgili birleme ve tr deitirme ..... 320 G) irketler topluluu......................................................... 322 I- Hkim ve bal irket ...................................................... 322 II- Pay ve oy oranlarnn hesaplanmas ............................ 327 III- Karlkl itirak ........................................................... 329 IV- Bildirim, tescil ve ilan ykmllkleri ....................... 329 V- Bal ve hkim irketlerin raporlar............................. 332 VI- Bal irketler hakknda bilgi alma ............................ 335 VII- Haklarn donmas ...................................................... 335 VIII- Sorumluluk ................................................................ 337 1. Hkimiyetin hukuka aykr kullanlmas ...................... 337 2. Tam hkimiyet hlinde ................................................... 342 a) Talimat ............................................................................. 342 b) stisna............................................................................... 343 c) Bal irketin organlarnn irkete ve pay sahiplerine kar sorumsuzluu ............................................................ 344 d) irket alacakllarnn dava hakk.................................. 344 IX- eitli hkmler ........................................................... 345 1. zel denetim .................................................................... 345 2. Satn alma hakk ............................................................ 346 3. Gvenden doan sorumluluk ......................................... 347 H) Sanayi ve Ticaret Bakanlnn dzenleme ve denetleme yetkisi ................................................................. 347

viii

indekiler

KNC KISIM Kolektif irket BRNC BLM irketin Nitelii Ve Kuruluu Madde 211: Madde 212: Madde 213: Madde 214: Madde 215: Madde 216: A) Tanm .............................................................................. 350 B) Szleme .......................................................................... 351 I- ekil .................................................................................. 351 II- Zorunlu kaytlar ............................................................ 351 III- Noksanlklar ................................................................. 352 C) Tescil ................................................................................ 353 I- Ykmllk ..................................................................... 353 II- Ykmlln yerine getirilmemesi ........................... 354 KNC BLM Ortaklar Arasndaki likiler Madde 217: Madde 218: A) Szleme serbestisi ......................................................... 354 B) irketin ynetimi ............................................................ 355 I- Ynetimin kime ait olduu ............................................ 355 1. Genel olarak .................................................................... 355 2. Grevden alma ................................................................ 356 a) irket szlemesiyle atama ............................................. 356 b) Ortaklar kararyla atama .............................................. 356 3. Ynetim ilerinde yalnz bana veya birlikte hareket 357 4. Dier ortaklarn itiraz ................................................... 358 II- Ynetimin kapsam ........................................................ 358 III- Faiz verme borcu.......................................................... 359 C) Denetim ........................................................................... 360 D) Oy hakk ve kararlar ..................................................... 361 E) Kr pay hakk ve zarara katlma ................................ 362 I- Finansal tablolarn karlmas ...................................... 362 II- Ortan istemleri............................................................ 363 III- Zarar pay ..................................................................... 364 F) Rekabet yasa ................................................................ 365 I- Kural ................................................................................ 365 II- Aykr hareket ................................................................ 365


ix

TRK TCARET KANUNU

NC KISIM irketin Ve Ortaklarn nc Kiilerle likileri Madde 232: Madde 233: Madde 234: Madde 235: Madde 236: Madde 237: Madde 238: Madde 239: Madde 240: Madde 241: Madde 242: A) Tzel kiiliin kazanlmas ............................................ 366 B) Temsil .............................................................................. 367 I- Kapsam ............................................................................ 367 II- Hkmleri ...................................................................... 368 III- Temsil yetkisinin kaldrlmas ..................................... 368 C) irket alacakllarnn durumu ...................................... 369 I- Ortaklarn kiisel sorumluluu ...................................... 369 II- Sorumluluun derecesi .................................................. 370 III- Mahkeme karar........................................................... 371 IV- flas ................................................................................. 371 1. irketin iflas .................................................................... 371 2. irketin ve ortaklarn iflas ............................................ 372 3. Ortaklarn haklar .......................................................... 373 V- Takas................................................................................ 373 DRDNC KISIM irketin Sona Ermesi Ve Ortan Ayrlmas Madde 243: A) Sona erme ....................................................................... 374 I- Sebepleri........................................................................... 374 1. Genel olarak .................................................................... 374 2. stisnalar .......................................................................... 376 3. Hakl sebepler .................................................................. 377 4. zel durumlar ................................................................. 378 a) Sermaye koyma borcunun yerine getirilmemesi ......... 378 b) Karine .............................................................................. 379 5. Kiisel alacakllarn durumu.......................................... 379 a) irket sresinin uzatlmas hlinde itiraz hakk .......... 379 b) Haciz ve irketin feshini isteme hakk .......................... 380 II- Hkmleri ...................................................................... 381 1. Tescil ve ilan ..................................................................... 381 2. Ortaklarn ynetim haklarnn sona ermesi ................. 382 3. Geici ynetim ................................................................. 382 B) Ortaklarn irketten ayrlmas ...................................... 383 I- zel durumlar ................................................................. 383 1. Ortan lm ................................................................. 383 2. Ortan iflas .................................................................... 385 3. Hakl sebepler .................................................................. 385 4. Fesih ihbar ...................................................................... 386


x

Madde 254: Madde 255: Madde 256:

indekiler


5. ki kiilik irkette ............................................................ 387 a) Hakl sebeplerin varlnda ........................................... 387 b) Dier sebeplerin varlnda ........................................... 388 II- Hkmler ....................................................................... 389 1. Tescil ................................................................................ 389 2. Ayrlan ortan pay ........................................................ 390 a) Hesaplama ekli ............................................................. 390 b) deme ekli ..................................................................... 390 c) deme zaman ................................................................. 391 d) Tamamlanmam iler .................................................... 391 e) Zamanam ..................................................................... 392 f) zel durumlar.................................................................. 393 g) Zamanamnn kesilmesi ............................................... 393 BENC BLM Tasfiye

Madde 267:



A) Genel hkmler ............................................................. 394 I- Szleme serbestisi ......................................................... 394 1. Kural ................................................................................ 394 2. Ortaklarn kararlarna uyma zorunluluu .................. 394 II- Tzel kiiliin devam.................................................... 395 III- flas ................................................................................ 396 IV- irketin alacakllarnn rhan hakk ........................ 396 B) Tasfiye memurlar .......................................................... 397 I- Genel olarak..................................................................... 397 II- Seim ve atama .............................................................. 397 III- Grevden alma ............................................................. 398 1. Tasfiye memuru olan ortaklar........................................ 398 a) Sona ermeden nce atama ............................................. 398 b) Sona ermeden sonra atama ........................................... 399 2. Ortak olmayan tasfiye memurlar ................................. 400 3. Mahkemece atanan tasfiye memurlar .......................... 400 IV- lem biimine ilikin hkmler .................................. 401 1. Birlikte hareket ............................................................... 401 2. Devir yasa ve vekil etme .............................................. 401 3. Temsil ............................................................................... 402 4. Yanz bana hareket ....................................................... 403 5. Yetkilerin geniletilmesi veya daraltlmas ................... 403 V- Tescil ve ilan ................................................................... 404 VI- cret .............................................................................. 404 VII- Sorumluluk .................................................................. 405

xi

TRK TCARET KANUNU

Madde 286: Madde 287: Madde 288: Madde 289: Madde 290: Madde 291: Madde 292: Madde 293: Madde 294: Madde 295: Madde 296: Madde 297: Madde 298: Madde 299: Madde 300: Madde 301: Madde 302: Madde 303:

C) Tasfiye ileri .................................................................... 406 I- Koruma nlemleri .......................................................... 406 II- Defter tutma ykmll ........................................... 407 1. Balang envanteri ve bilanosu ................................... 407 2. Defterler ........................................................................... 408 3. Son bilano....................................................................... 408 4. Saklama zorunluluu ...................................................... 409 III- Tasfiyenin amac ........................................................... 409 IV- Yeni iler ........................................................................ 410 1. Kural ................................................................................ 410 2. stisna ............................................................................... 410 V- Varlklarn paraya evrilmesi ....................................... 411 1. Ayr ayr sat ................................................................... 411 2. Toptan sat ...................................................................... 411 3. Parann yatrlmas ......................................................... 412 VI- Borlarn denmesi ...................................................... 412 VII- Ortaklarn ek demeleri............................................. 413 VIII- Tasfiyeden arta kalann datlmas ....................... 413 1. Geici demeler .............................................................. 413 2. Son datma ..................................................................... 414 IX- Ortaklarn denetleme hakk ........................................ 414 1. Bilgi isteme hakk ............................................................ 414 2. Defterleri inceleme hakk ............................................... 415 X- Tasfiyenin sonu ............................................................... 415 NC KISIM Komandit irket BRNC BLM irketin Nitelii ve Kuruluu


A) Tanm ............................................................................. 416 B) Uygulanacak hkmler ................................................. 417 C) Szleme .......................................................................... 417 I- Yorum ............................................................................... 417 II- Komanditerlerin sermaye koyma borcu...................... 418 KNC BLM Ortaklar Arasndaki likiler

xii


A) Szleme serbestisi ......................................................... 418 B) Komanditerlerin hukuki durumu ............................... 419 I- Ynetim ............................................................................ 419

indekiler


II- Denetleme ....................................................................... 420 III- Rekabet yasa.............................................................. 421 IV- Kr ve zarar .................................................................. 421 1. Genel olarak ................................................................... 421 2. Geri verilmesi zorunlu olmayan faizler ve kr paylar 422 a) Usulne gre tahakkuk ettirilmi olanlar..................... 422 b) Usulsz tahakkuk ettirilmi olanlar ............................. 423 V- Ortakln geici ............................................................. 423 1. Devir hlinde ................................................................... 423 2. lm hlinde ................................................................... 424

NC BLM irketin Ve Ortaklarn nc Kiilerle Olan likileri Madde 317: Madde 318: Madde 319: Madde 320: Madde 321: Madde 322: Madde 323: Madde 324: Madde 325: Madde 326: Madde 327: A) Uygulanacak hkmler ................................................. 424 b) irketin temsili ............................................................... 425 C) Komanditer ortan sorumluluu ................................ 426 I- Genel olarak..................................................................... 426 II- stisnalar ......................................................................... 426 1. Ad irketin unvannda bulunan komanditer ............... 426 2. irket adna ilemde bulunan komanditer ................... 426 III- Alacakllarn durumu .................................................. 428 1. Takip imkn .................................................................... 428 2. Sermayenin azaltlmas................................................... 428 3. flas ................................................................................... 429 a) irketin iflas ................................................................... 429 b) Komanditelerin sorumluluu ........................................ 430 c) Komanditerin iflas ......................................................... 430 4. Takas................................................................................. 431 DRDNC BLM irketin Sona Ermesi Ve Tasfiye Madde 328: A) Uygulanacak hkmler ................................................. 431

xiii

TRK TCARET KANUNU

DRDNC KISIM Anonim irket BRNC BLM Genel Hkmler, Kurulu Ve Temel lkeler Madde 329: Madde 330: Madde 331: Madde 332: Madde 333: Madde 334: Madde 335: Madde 336: Madde 337: Madde 338: Madde 339: Madde 340: Madde 341: Madde 342: Madde 343: Madde 344: Madde 345: Madde 436: Madde 347: Madde 348: Madde 349: Madde 350: Madde 351: Madde 352: Madde 353: Madde 354: Madde 355: Madde 356: xiv A) Genel hkmler ............................................................. 432 I- Tanm ............................................................................... 432 II- zel kanunlara bal anonim irketler ........................ 433 III- Ama ve konu ............................................................... 434 IV- En az sermaye tutar .................................................... 434 V- Devletin gzetimi ........................................................... 436 1. zin .................................................................................... 436 2. Kamu tzel kiilerinin ynetim kurulunda temsili ...... 437 B) Kurulu ........................................................................... 439 I- Kurucu ilem ................................................................... 439 II- Kurulu belgeleri ........................................................... 439 III- Kurucular ..................................................................... 440 1. Tanm................................................................................ 440 2. Asgari say ........................................................................ 441 IV- Esas szleme ................................................................ 443 1. erik ................................................................................ 443 2. Emredici hkmler ......................................................... 446 V- Taahhdn onaylanmas ............................................... 447 VI- Ayni sermaye ................................................................. 448 1. Ayni sermaye konulabilecek malvarl unsurlar ....... 448 2. Deer bime ..................................................................... 449 VII- Pay bedellerinin denmesi ......................................... 451 2. deme yeri....................................................................... 452 3. Halka arzedilecek paylar................................................ 453 VIII- Primli paylar.............................................................. 454 IX- Kurucu menfaatleri...................................................... 456 X- Kurucular beyan .......................................................... 458 XI- Halka arz taahhd ..................................................... 459 XII- lem denetisi raporu ................................................ 460 XIII- Kurulutan nce pay taahhdnn devri ............... 462 XIV- Fesih davas ................................................................ 462 XV- irketin tescili ve ilan ................................................. 464 XVI- Tzel kiiliin kazanlmas ....................................... 466 C) Kanuna kar hile........................................................... 467

indekiler


D) Temel ilkeler ................................................................... 469 I- Eit ilem ilkesi ................................................................ 469 II- Pay sahiplerinin irkete borlanma yasa.................. 469 KNC BLM Ynetim Kurulu

Madde 359:



Madde 380: Madde 381: Madde 382: Madde 383: Madde 384:

A) Genel olarak ................................................................... 470 I- Atama ve seim ................................................................ 470 1. yelerin says ve nitelikleri ........................................... 470 2. Belirli gruplarn ynetim kurulunda temsil edilmesi .. 473 3. Sigorta .............................................................................. 475 4. Grev sresi ..................................................................... 476 II- yeliin boalmas ......................................................... 476 III- Grevden alma ............................................................. 477 B) Ynetim ve temsil ........................................................... 478 I- Genel olarak..................................................................... 478 1. Esas ................................................................................... 487 2. Grev dalm ................................................................. 479 3. Ynetimin devri ............................................................... 479 4. Ticari mmessil ve vekiller............................................. 482 5. zen ve ballk ykmll ....................................... 482 II- Temsil yetkisi .................................................................. 484 1. Genel olarak .................................................................... 484 2. Kapsam ve snrlar .......................................................... 486 3. mza ekli ......................................................................... 488 4. Tescil ve ilan ..................................................................... 488 III- Grevler ve yetkiler ..................................................... 489 1. Genel olarak ................................................................... 489 2. Devredilemez grev ve yetkiler ...................................... 490 3. Sermayenin kayb, borca batk olma durumu ............. 492 a) ar ve bildirim ykm ............................................. 492 b) flasn ertelenmesi ........................................................... 496 4. Riskin erken saptanmas ve ynetimi............................ 497 5. irketin kendi paylarn iktisap veya rehin olarak kabul etmesi ........................................................................ 499 a) Genel olarak .................................................................... 499 b) Kanuna kar hile ........................................................... 503 c) Yakn ve ciddi bir kaybn nlenmesi ............................. 504 d) stisnalar .......................................................................... 505 e) vazsz iktisap .................................................................. 507 f) Elden karma.................................................................. 508

xv

TRK TCARET KANUNU

Madde 385: Madde 386: Madde 387: Madde 388: Madde 389: Madde 390: Madde 391: Madde 392: Madde 393: Madde 394: Madde 395: Madde 396:

g) Aykr iktisap halinde elden karma ............................ 509 h) Sermayenin azaltlmas .................................................. 510 ) Sakl tutulan hkmler ................................................... 510 i) Kendi paylarn taahht yasa ...................................... 511 j) Haklarn kullanlmas ..................................................... 513 IV- Ynetim kurulu toplantlar ....................................... 514 1. Kararlar ........................................................................... 514 2. Batl kararlar................................................................... 517 3. Bilgi alma ve inceleme hakk.......................................... 519 4. Mzakereye katlma yasa ............................................ 521 V- Ynetim kurulu yelerinin mali haklar ...................... 523 VI- irketle ilem yapma, irkete borlanma yasa ....... 523 VII- Rekabet yasa ............................................................ 524 NC BLM Denetleme


A) Genel olarak ................................................................... 526 B) Konu ve kapsam ............................................................. 527 C) Deneti ............................................................................ 531 I- Seim, grevden alma ve szlemenin feshi .................. 531 II- Deneti olabilecekler...................................................... 535 D) braz ykm ve bilgi alma hakk ............................... 538 E) Denetim raporu .............................................................. 539 F) Gr yazlar ................................................................. 541 G) Denetilerin sr saklamadan doan sorumluluu ....... 546 H) irket ile deneti arasndaki gr ayrlklar ............ 548 I) Topluluk ilikileri iin zel deneti denetimi ................ 549 DRDNC BLM Genel Kurul


Madde 411: xvi Madde 412: Madde 413:

A) Genel olarak ................................................................... 550 B) Grev ve yetkileri ........................................................... 552 C) Toplantlar ...................................................................... 554 D) ar................................................................................ 555 I- Yetki .................................................................................. 555 1. Yetkili ve grevli organlar .............................................. 555 2. Azlk.................................................................................. 556 a) Genel olarak .................................................................... 556 b) Mahkemenin izni ............................................................ 558 II- Gndem .......................................................................... 558

indekiler


Madde 426: Madde 427: Madde 428: Madde 429: Madde 430: Madde 431: Madde 432: Madde 433: Madde 434: Madde 435: Madde 436: Madde 437: Madde 438: Madde 439: Madde 440: Madde 441: Madde 442: Madde 443: Madde 444: Madde 445:

III- arnn ekli ............................................................... 559 1. Genel olarak .................................................................... 559 2. Genel kurula katlmaya yetkili olan pay sahipleri ....... 560 3. arsz genel kurul ........................................................ 562 E) Toplantnn yaplmas .................................................... 563 I- Hazr bulunanlar listesi .................................................. 563 II- Toplant ve karar nisab ................................................ 566 III- Toplant bakanl ve i ynerge................................ 566 IV- Toplantnn ertelenmesi ................................................ 567 V- Esas szleme deiikliklerinde toplant ve karar nisaplar ............................................................................... 568 VI- Tutanak.......................................................................... 571 VII- Kararlarn etkisi ......................................................... 572 VIII- Bilanonun onaylanmasna ilikin karar ................ 573 F) Pay sahibinin kiisel haklar.......................................... 574 I- Genel kurula katlma ...................................................... 574 1. lke .................................................................................... 574 2. irkete kar yetkili olma................................................ 575 3. Pay sahibinin temsili ...................................................... 576 a) Genel olarak .................................................................... 576 b) Organn temsilcisi, bamsz temsilci ve kurumsal temsilci ................................................................................. 577 c) Tevdi eden temsilcisi ....................................................... 581 d) Bildirge ............................................................................ 583 e) Bildirim ............................................................................ 584 4. Birden ok hak sahibi ..................................................... 585 II- Yetkisiz katlma .............................................................. 586 III- Oy hakk........................................................................ 587 1. lke .................................................................................... 587 2. Oy hakknn doumu ...................................................... 589 3. Oydan yoksunluk ............................................................ 590 IV- Bilgi alma ve inceleme hakk ....................................... 591 V- zel denetim isteme hakk ........................................... 595 1. Genel kurulun kabul..................................................... 595 2. Genel kurulun reddi ....................................................... 597 3. Atama ............................................................................... 598 4. Grev ................................................................................ 598 5. Rapor................................................................................ 600 6. leme konulma ve aklama .......................................... 601 7. Giderler ............................................................................ 601 G) Genel kurul kararlarnn iptali .................................... 602 I- ptal sebepleri .................................................................. 602

xvii

TRK TCARET KANUNU


II- ptal davas aabilecek kiiler....................................... 603 H) Butlan.............................................................................. 604 I) eitli hkmler .............................................................. 606 I- lan, teminat ve kanun yolu............................................ 606 II- Kararn yrtlmesinin geri braklmas.................... 607 III- Kararn etkisi ............................................................... 608 IV- Ktniyetle iptal ve butlan davas aanlarn sorumluluu ........................................................................ 608 BENC BLM Esas Szlemenin Deitirilmesi BRNC AYIRIM Genel Olarak



A) lke................................................................................... 609 B) Usul .................................................................................. 610 I- Sanayi ve Ticaret Bakanlnn izni ve genel kurul karar.................................................................................... 610 II- mtiyazl pay sahipleri zel kurulu .............................. 610 III- Tescil .............................................................................. 613 KNC AYIRIM zel Deiiklikler

Madde 456:

Madde 457: Madde 458: Madde 459: Madde 460: Madde 461: Madde 462: Madde 463: Madde 464: Madde 465: Madde 466: Madde 467: xviii Madde 468:

A) Sermayenin artrlmas.................................................. 614 I- Ortak hkmler .............................................................. 614 1. Genel olarak .................................................................... 614 2. Ynetim kurulunun beyan ............................................ 615 3. Denetleme raporu............................................................ 616 II- Sermaye taahhd yoluyla artrm .............................. 617 1. Esas sermaye sisteminde................................................. 617 2. Kaytl sermaye sisteminde............................................. 617 3. Rhan hakk .................................................................. 620 III- kaynaklardan sermaye artrm ............................. 622 IV- arta bal sermaye artrm........................................ 625 2. Snrlar ............................................................................. 627 3. Esas szlemedeki dayanak ............................................ 627 4. Pay sahiplerinin korunmas ........................................... 629 5. Deitirme veya alm hakkn haiz bulunan kiilerin korunmas ............................................................................ 630 6. Sermaye artrmnn gerekletirilmesi ........................ 630 a) Haklarn kullanlmas, sermaye taahhd ................... 630

indekiler


b) Uygunluun dorulanmas ............................................ 632 c) Esas szlemenin uygun duruma getirilmesi ................ 633 d) Ticaret siciline tescil ....................................................... 634 7. Esas szlemeden karma ............................................. 634 B) Esas sermayenin azaltlmas.......................................... 635 I- Karar ................................................................................ 635 II- Alacakllara ar........................................................... 637 III- Kararlarn yerine getirilmesi ...................................... 638 ALTINCI BLM Pay ve Sermaye Koyma Borcu BRNC AYIRIM Pay


A) Genel hkmler ............................................................. 640 I- Asgari itibari deer ......................................................... 640 II- Paylarn blnememesi ................................................. 641 B) mtiyazl paylar .............................................................. 642 I- Tanm ................................................................................ 642 II- Oyda imtiyazl paylar .................................................... 643 KNC AYIRIM Pay Bedelini fa Borcu ve fa Etmemenin Sonular


A) lke................................................................................... 646 B) demeye ar ............................................................... 648 C) Temerrt ......................................................................... 649 I- Sonular ......................................................................... 649 II- Iskat usul ...................................................................... 650 YEDNC BLM Menkul Kymetler BRNC AYIRIM Pay Senetleri

Madde 484:


A) Ortak hkmler I- Trler ............................................................................... 651 1. artlar .............................................................................. 651 2. Dntrme ..................................................................... 651 II- Pay senedi bastrlmas .................................................. 652 III- Pay senetlerinin ekli ................................................... 654

xix

TRK TCARET KANUNU


IV- Ypranm pay senetleri ............................................... 655 B) Hamiline yazl pay senetlerinin devri.......................... 655 C) Nama yazl paylarn ve pay senetlerinin devrinde ilke ........................................................................................ 656 D) Devrin snrlandrlmas ................................................ 656 II- Esas szlemeyle snrlama .......................................... 658 1. lkeler ............................................................................... 658 2. Borsaya kote edilmemi nama yazl paylar ................. 659 a) Red sebepleri ................................................................... 659 b) Hkmleri ....................................................................... 662 3. Borsaya kote edilmi nama yazl paylar ...................... 663 a) Red sebepleri ................................................................... 663 b) Bildirme ykm............................................................ 665 c) Haklarn geici ................................................................ 666 d) Red sresi ........................................................................ 669 III- Pay defteri ..................................................................... 669 1. Kayt ................................................................................. 669 2. Kaydn silinmesi .............................................................. 671 3. Bedellerinin tamam denmemi nama yazl paylar... 671 KNC AYIRIM ntifa Senetleri


A) karlma ........................................................................ 672 B) Hkmleri....................................................................... 673

NC AYIRIM Borlanma Senetleriyle Alma ve Deitirme Hakkn eren Menkul Kymetler Madde 504: Madde 505: Madde 506: A) Genel kurul kararyla .................................................... 674 B) Ynetim kurulu kararyla ............................................. 675 C) Snr ................................................................................. 675 SEKZNC BLM Kr, Kazan ve Tasfiye Pay Madde 507: Madde 508: Madde 509: xx Madde 510: A) Kr ve tasfiye pay hakk ............................................... 676 I- Genel olarak..................................................................... 676 II- Hesaplama biimi .......................................................... 677 B) Kr pay, hazrlk dnemi faizi ve kazan pay ........... 678 I- Kr pay ........................................................................... 678 II- Hazrlk dnemi faizi ..................................................... 679

indekiler


III- Kazan paylar ............................................................. 680 C) Geri alma hakk ............................................................. 680 I- Ktniyet hlinde ............................................................ 680 II- irketin iflas hlinde..................................................... 681 DOKUZUNCU BLM irketin Finansal Tablolar, Yedek Akeler

Madde 514: Madde 515: Madde 516: Madde 517: Madde 518: Madde 519: Madde 520: Madde 521: Madde 522: Madde 523: Madde 524: Madde 525: Madde 526: Madde 527: Madde 528:

A) Anonim irketlerin finansal tablolar ve ynetim kurulunun yllk faaliyet raporu ....................................... 682 I- Hazrlama ykm ......................................................... 682 II- Drst resim ilkesi ......................................................... 682 III- Ynetim kurulunun yllk faaliyet raporu ................. 682 B) irketler topluluunun finansal tablolar ve yllk faaliyet raporu ........................................................... 685 I- Uygulanacak muhasebe standartlar............................. 685 II- Ynetim kurulunun yllk faaliyet raporu ................... 685 C) Yedek akeler.................................................................. 686 I- Kanuni yedek ake .......................................................... 686 1. Genel kanuni yedek ake ................................................ 686 2. irketin iktisap ettii kendi pay senetleri iin ayrlan yedek ake ve yeniden deerleme fonlar ......................... 687 II- irketin istei ile ayrd yedek ake .......................... 688 1. Genel olarak .................................................................... 688 2. alanlar ve iiler lehine yardm akesi ..................... 689 III- Kr pay ile yedek ake arasndaki ilgi ..................... 690 D) eitli hkmler............................................................. 691 I-lan ..................................................................................... 691 II- Yabanc irketlerin Trkiye ubeleri ........................... 692 III- zet finansal tablolar.................................................. 692 IV- Sr saklama ykm..................................................... 692 E) zel hkmler ................................................................ 692 ONUNCU BLM Sona Erme ve Tasfiye

Madde 529:


A) Sona erme ....................................................................... 694 I- Sona erme sebepleri ........................................................ 694 1. Genel olarak .................................................................... 694 2. zel hller ........................................................................ 696 a) Organlarn eksiklii........................................................ 696 b) Hakl sebeplerle fesih ..................................................... 698 II- Hkmleri ...................................................................... 699 1. Tescil ve ilan .................................................................... 699

xxi

TRK TCARET KANUNU



2. Sonular .......................................................................... 700 III- flas hlinde tasfiye....................................................... 701 IV- irket organlarnn durumu ........................................ 702 B) Tasfiye .............................................................................. 702 I- Tasfiye memurlar ........................................................... 702 1. Atama ............................................................................... 702 2. Grevden alma ................................................................ 704 3. Aktifleri satma yetkisi ..................................................... 705 4. Yetkilerin snrlandrlmas ve geniletilmesi ................ 706 II- Tasfiye ileri .................................................................... 707 1. lk envanter ve bilano ................................................... 707 2. Alacakllarn arlmas ve korunmas ......................... 708 3. Dier tasfiye ileri ............................................................ 710 4. Tasfiye sonucu datma ................................................... 712 5. Defterlerin saklanmas.................................................... 713 III- irketin unvannn sicilden silinmesi.......................... 714 IV- Uygulanacak dier hkmler ...................................... 714 C) Ek tasfiye......................................................................... 715 D) Tasfiyeden dnlmesi ..................................................... 717 ONBRNC BLM Hukuki Sorumluluk


xxii

A) Sorumluluk hlleri ......................................................... 719 I- Belgelerin ve beyanlarn kanuna aykr olmas ............ 719 II- Sermaye hakknda yanl beyanlar ve deme yetersizliinin bilinmesi...................................................... 720 III- Deer biilmesinde yolsuzluk ...................................... 721 IV- Halktan para toplamak ................................................ 722 V- Kurucularn, ynetim kurulu yelerinin, yneticilerin ve tasfiye memurlarnn sorumluluu .................................... 724 VI- Denetilerin ve ilem denetilerinin sorumluluu ..... 727 B) irketin zarar ................................................................ 728 I- Genel olarak..................................................................... 728 II- flas halinde .................................................................... 729 III- Teselsl ve bavuru ...................................................... 730 IV- bra................................................................................. 735 1. brann etkisi ................................................................... 735 2. Kurulu ve sermaye artrmnda ibra ........................... 736 V- Zamanam .................................................................... 737 VI- yetkili mahkeme .......................................................... 738

indekiler

ONKNC BLM Cezai Sorumluluk Madde 562: Madde 563: A) Sular ve cezalar ............................................................ 738 B) Soruturma ve kovuturma usul ................................ 741 BENC KISIM Sermayesi Paylara Blnm Komandit irket Madde 564: Madde 565: Madde 566: A) Tanm ............................................................................. 741 B) Uygulanacak hkmler ................................................. 742 C) Kurulu ........................................................................... 743 I- Esas szleme ................................................................... 743 1. ekil .................................................................................. 743 2. erii ............................................................................... 743 II- Kurucular ....................................................................... 744 III- Uygulanacak hkmler ............................................... 744 D) Ynetim ........................................................................... 745 I- Uygulanacak hkmler .................................................. 745 II- Grevden alnma .......................................................... 745 III- Rekabet yasa.............................................................. 746 ALTINCI KISIM Limited irket BRNC BLM Tanm ve Kurulu Madde 573: Madde 574: Madde 575: Madde 576: Madde 577: Madde 578: Madde 579: Madde 580: Madde 581: Madde 582: A) Kavram ........................................................................... 747 B) Ortaklarn says............................................................. 748 C) irket szlemesi ............................................................ 750 I- ekil .................................................................................. 750 II- erik ............................................................................... 750 1. Zorunlu kaytlar .............................................................. 750 2. irket szlemesinde ngrlmeleri artyla balayc olan hkmler ..................................................................... 751 3. Ayni sermaye, ayni devralmalar ve zel menfaatler .... 753 4. Emredici hkmler ......................................................... 753 D) Sermaye .......................................................................... 754 I- En az tutar ....................................................................... 754 II- Ayni sermaye .................................................................. 755 III- Mal bedelleri ve kurucu menfaatleri .......................... 755


xxiii

TRK TCARET KANUNU


E) Esas sermaye paylar ..................................................... 756 F) ntifa senetleri ................................................................. 757 G) Kurulu ........................................................................... 758 I- Kurulma an .................................................................... 758 II- Tescil................................................................................ 758 1. stem ................................................................................. 758 2. Tescil ve ilan ..................................................................... 760 III- Tzel kiilik................................................................... 762 KNC BLM irket Szlemesinin Deitirilmesi



A) Genel olarak ................................................................... 762 B) zel deiiklikler............................................................ 763 I- Esas sermayenin artrlmas ........................................... 763 1. lke .................................................................................... 763 2. Rhan hakk .................................................................. 764 II- Esas sermayenin azaltlmas ......................................... 765 NC BLM Ortaklarn Hak ve Borlar



xxiv


A) Esas sermaye paynn ilemlere konu olmas ............. 766 I- Genel olarak .................................................................... 766 II- Pay defteri ...................................................................... 767 III- Esas sermaye paynn geii hlleri ............................ 768 1. Devir ................................................................................. 768 2. Miras, eler arasndaki mal rejimi ve icra .................... 770 3. Gerek deerin belirlenmesi .......................................... 772 4. Tescil ................................................................................. 772 IV- Birden fazla ortaa ait esas sermaye pay, bu pay zerinde eitli haklar ........................................................ 773 1. Payl mlkiyet .................................................................. 773 2. ntifa ve rehin hakk ....................................................... 774 B) Geri verme yasa .......................................................... 774 C) Ortaklarn sorumluluu ................................................ 775 D) Ek deme ve yan edim ykmllkleri ....................... 776 I- Ek deme ykmll .................................................. 776 1. Kural ................................................................................ 776 2. Ykmlln srmesi .................................................. 777 3. Geri deme....................................................................... 779 II- Yan edim ykmll ................................................. 779

indekiler


III- Sonradan ngrlme ................................................... 780 E) Kr pay ve ilgili dier hkmler ................................. 781 I- Kr pay ve yedek akeler .............................................. 781 II- Faiz yasa ve hazrlk dnemi faizi ............................. 782 III- Finansal tablolar ve yedek akeler ............................. 782 IV- Haksz alnan kr paylarnn geri verilmesi ............... 783 F) irketin kendi esas sermaye paylarn iktisab ............ 783 G) Ballk ykmll ve rekabet yasa ..................... 785 H) Bilgi alma ve inceleme hakk ........................................ 786 I) zkaynaklarn yerini tutan dnler............................ 786 DRDNC BLM irketin Organlar

Madde 616: Madde 617: Madde 618: Madde 619: Madde 620: Madde 621: Madde 622: Madde 623:


A) Genel kurul ..................................................................... 787 I- Yetkiler ............................................................................. 787 II- Genel kurulun toplanmas ............................................ 790 1. ar ................................................................................. 790 2. Oy hakk ve hesaplamas ................................................ 792 3. Oy hakkndan yoksunluk ............................................... 793 III- Karar alma.................................................................... 793 1. Olaan karar alma .......................................................... 793 2. nemli kararlar .............................................................. 794 IV- Genel kurul kararlarnn butlan ve iptali ................. 795 B) Ynetim ve temsil ........................................................... 796 I- Mdrler .......................................................................... 796 1. Genel olarak .................................................................... 796 2. Mdrlerin birden fazla olmalar ................................. 798 II- Grevler, yetkiler ve ykmllkler ...

ttk -tobb kitap cilt 01

Documents