topserw - czerwona księga

44
PODRĘCZNIK BEZPIECZNEGO UŻYTKOWANIA PŁYNÓW ŁATWOPALNYCH CZERWONA KSIĘGA OS EDYCJA 2009 1-1 ISO 9001:2001

Upload: topserw-sj

Post on 11-Mar-2016

242 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Topserw Katalogi 2009 - Czerwona Księga

TRANSCRIPT

Page 1: Topserw - Czerwona Księga

PODRĘCZNIK BEZPIECZNEGO UŻYTKOWANIA PŁYNÓW ŁATWOPAlNYCh

CZERWONA KSIĘGA

OS

EDYC

JA 2

009

1-1

I S O 9 0 0 1 : 2 0 0 1

Page 2: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

2 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

WSTĘP

SPIS TREśCI

WSTĘP 3

PRZEChOWYWAnIE 4

Przechowywanie beczek i pobieranie płynów 5

Szafy zabezpieczające do przechowywania

materiałów niebezpiecznych 9

TRAnSPORT 13

Pojemniki zabezpieczające do transportu płynów 13

Tabela substancji chemicznych 19

UżYTkOWAnIE 20

Specjalne pojemniki do czyszczenia i dozowania 21

USUWAnIE 23

Sprzęt do bezpiecznego usuwania odpadów 24

ZASTOSOWAnIA ZEWnĘTRZnE 26

Schowki zabezpieczające i pojemniki na niedopałki 28

CZĘść TEChnICZnA 27

STOSOWnE PRZEPISY 30

TABElA ZAgROżEnIA POżAROWEgO 35

lISTA kOnTROlnA BEZPIECZEŃSTWA 40

MATERIAłY źRóDłOWE 41

Page 3: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 3TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

WSTĘP

BEZPIECZNE UŻYTKOWANIE PŁYNÓW ŁATWOPAlNYCh I SIlNIE ŁATWOPAlNYCh

Bądź Bezpieczny!

każdemu pożarowi można zapobiec, poza rzadkimi przypadkami klęsk żywiołowych. Dlatego stworzyliśmy Czerwoną księgę.

W księdze zamieszczono opisy stosowania sprzętu i metod pozwalają-cych na istotne zmniejszenie ryzyka występowania pożarów powodowa-nych lub rozprzestrzenianych przez zapłon płynów łatwopalnych bądź silnie łatwopalnych. Podane tutaj informacje pomogą uniknąć wielu groźnych pożarów i strat zarówno w ludziach, jak i majątku.

W księdze tej użyto podziału cieczy palnych na „łatwopalne” i „zapalne” stosowanego w prawodawstwie USA (patrz strona 30). W Polsce sto-suje się inny podział kategorii palności oraz inne oznaczenia: np. cie-cze łatwopalne – R10, ciecze wysoce łatwopalne – F oraz ciecze skraj-nie łatwopalne – F+. Ciecze obydwu kategorii palą się szybko i inten-sywnie, a w pewnych warunkach stają się wybuchowe, co może prowa-dzić do szybkiego rozprzestrzenienia się ognia i wymknięcia się pożaru spod kontroli. Dalej w księdze będzie stosowane wspólne pojęcie pły-nów łatwopalnych, które obejmuje obydwie wyżej wymienione kategorie.

Bezpieczne użytkowanie i przechowywanie tych płynów wymaga stoso-wania odpowiedniego sprzętu i metod postępowania. Wymagane środ-ki zostały określone przez national Fire Protection Association (nFPA), FM global (FM), Underwriters laboratories Inc. (Ul) oraz przez przepi-sy stanowe i lokalne, i ich stosowanie jest wymagane przez przepisy Oc-cupational Safety and health Administration (OShA) (amerykański od-powiednik przepisów BhP). (Wszystkie opisane w tej księdze urządzenia i akcesoria można znaleźć w katalogach produktów, które dostarczamy na życzenie zainteresowanych.)

Page 4: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

4 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

Przewód uziemiający

Odpowietrznik

Bezpieczny kurek

Przedłużacz kurka

Podstawka beczki

Przewód wyrównawczy

Pojemnik zabezpieczający

Misa zbierająca wycieki

PRZEChOWYWAnIE

Page 5: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 5TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

PRZEChOWYWAnIE

BEZPIECZNE PRZEChOWYWANIE BECZEK I POBIERANIE PŁYNÓW

Znajdujące się wewnątrz budynków pomieszczenia do masowego skła-dowania płynów łatwopalnych podlegają wymaganiom w zakresie kon-strukcji, aranżacji i wyposażenia, jak również ilości składowanych ma-teriałów, które wykraczają poza zakres niniejszej publikacji. Specyfika-cje takich pomieszczeń można znaleźć w publikacjach nFPA i lokalnych przepisach pożarowych. Dotyczą tego także właściwe przepisy OShA.

Zakładając odpowiednią konstrukcję pomieszczenia dalsze rozważa-nia skupiają się na zalecanych metodach postępowania i wymaganym sprzęcie umożliwiającym bezpieczne przechowywanie i pobieranie cie-czy do użytku zakładowego.

Pobieranie płynów z beczek może odbywać się za pomocą dwóch me-tod: wypływ grawitacyjny i pompowanie.

Metoda wypływu grawitacyjnego

W metodzie tej stosuje się bezpieczny kurek, który wymaga ustawie-nia beczki w pozycji poziomej. Odpowiednie urządzenie, takie jak koły-ska lub podstawa do beczek, ułatwiają ustawienie beczki w pozycji do pobierania płynu i pozwalają na jej przechowywanie w tej pozycji. Meto-da wypływu grawitacyjnego wymaga stosowania odpowietrznika beczki, zasobnika na rozlany płyn, przewodu wyrównawczego między beczką a napełnianym pojemnikiem, oraz przewodu uziemiającego, podłączone-go do beczki i pobliskiego punktu uziemienia, jak np. rura wodociągu z zimną wodą. niektóre przepisy zabraniają stosowania tej metody. nale-ży sprawdzić to w lokalnych przepisach.

Metoda pompowa, stosowana do beczek ustawionych pionowo, także wymaga użycia odpowiednich połączeń wyrównawczych i uziemiają-cych. na rynku oferowanych jest wiele pomp przeznaczonych do tego celu, przy czym niektóre z nich wyposażone są w wąż przewodzący, sta-nowiący zabezpieczenie przed zapłonem pompowanego płynu.

W przypadku konieczności tymczasowego przechowywania becz-ki przed zamontowaniem kurka lub pompy, zaleca się zainstalowanie odpowiedniego uziemienia oraz odpowietrzenia beczki. Przy pobiera-niu płynów łatwopalnych lub zapalnych z jednego pojemnika do drugie-go należy pamiętać o połączeniu tych pojemników i ich uziemieniu, aby wyeliminować możliwość wystąpienia wyładowania elektrostatycznego,

które może spowodować zapłon par cieczy. Dokładne informacje doty-czące zalecanych metod postępowania odnośnie eliminowania ładun-ków elektrostatycznych podano w przepisach nFPA 77, Zalecane prak-tyki postępowania z ładunkami elektrostatycznymi.

Uziemienie i połączenie wyrównawcze

gromadzenie się ładunku elektrostatycznego na pojemnikach i ludziach jest groźnym źródłem wyładowań elektrostatycznych, które mogą być przyczyną powstania pożaru płynów łatwopalnych w czasie ich przele-wania lub użycia.

Przy przelewaniu płynów łatwopalnych z beczek do pojemników należy wykonać między nimi połączenie wyrównawcze, które zapewni wyrów-nanie potencjałów elektrostatycznych między pojemnikami, a tym sa-mym zapobiegnie powstawaniu wyładowań, które mogą doprowadzić do zapłonu par cieczy.

Uziemienie. Podłączenie wszystkich pojemników do uziemienia jest za-lecaną metodą zapobiegania powstawaniu ładunków elektrostatycz-nych. Przewody uziemiające należy podłączyć do każdej beczki oraz punktu uziemienia, oraz pozostawić na miejscu tak długo, jak długo beczka znajduje się w pomieszczeniu.

Połączenie wyrównawcze to po prostu zwykły przewód łączący pojem-nik zawierający płyn, z pojemnikiem, do którego płyn jest pobierany. Po-łączenie to zapewnia wyrównanie potencjałów obydwu pojemników, a tym samym eliminację możliwości powstania wyładowań elektrosta-tycznych między tymi pojemnikami. Przed rozpoczęciem napełniania pojemnika z kurka umieszczonego w beczce należy podłączyć do po-jemnika przewód, który został uprzednio podłączony do beczki.

najważniejsze jest zapewnienie połączenia metal-metal między ma-teriałem konstrukcyjnym pojemnika a przewodami wyrównawczymi i uziemiającymi. Miejsce podłączenia tych przewodów musi być czyste, wolne od brudu i rdzy, i musi zapewniać dobry kontakt z odkrytym me-talem pojemnika.

Ograniczanie wycieków

Przy przelewaniu płynów zawsze istnieje ryzyko rozlania pewnej ich ilo-ści. W celu uniknięcia wypadków wynikających z poślizgnięcia i upadku, oraz aby uchronić posadzkę pomieszczenia zakładowego, przewody od-pływowe i wody gruntowe przed zanieczyszczeniem, należy zastosować różne środki zapobiegające rozlaniu płynu w trakcie jego przelewania. Pod kurkiem każdej beczki należy umieścić misę zbiorczą, której zada-niem jest zbieranie cieczy wypływającej ze zużytego lub uszkodzonego kurka. Misy te są to pozbawione pokryw pojemniki, które mogą posia-dać perforowaną wkładkę zapobiegającą kontaktowi zgromadzonego w nich płynu z zewnętrznymi źródłami zapłonu.

Do zapobiegania dużym wyciekom stosuje się zgodne z przepisami EPA palety i podstawy do beczek o pojemnościach 110 i 200 litrów.

Page 6: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

6 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

PRZEChOWYWAnIE

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

kurki do beczek

Bezpieczne kurki do pobierania płynów ła-twopalnych z beczek mają automatycz-ne zamknięcie i wyposażone są w wymienne uszczelki. Wewnętrzne pułapki przeciwognio-we szybko odprowadzają ciepło, chroniąc za-wartość beczki przed ogniem.

W ofercie znajduje się kilka bezpiecznych kur-ków. Jeden z nich to standardowy kurek sztyw-ny, wykonany z mosiądzu. Pozostałe dwa to kurki obrotowe wykonane z mosiądzu lub stali nierdzewnej. kurki te można szczelnie wkręcić w otwór beczki, a następnie wyregulować usta-wienie kurka tak, aby był ustawiony dokład-nie pionowo. Cecha ta pozwala uniknąć groź-nych wycieków wynikających z przekręcenia i zerwania gwintu otworu w beczce, lub niedo-kręcenia kurka dla uzyskania jego prawidłowej pozycji pionowej. Wszystkie kurki 3” nPT po-siadają dopuszczenie FM i mogą być blokowa-ne na kłódkę, aby zapobiec nieupoważnionemu poborowi płynu z beczki.

Oferowane są także węże przedłużające, któ-re są wkręcane w wylewkę kurka, i pozwalają na zmniejszenie ryzyka rozlania płynu, a tak-że tworzą połączenie elektryczne między becz-ką a pojemnikiem, o ile oczywiście zapewniony jest bezpośredni kontakt metal-metal.

Płyny o wyższej lepkości, dla których standar-dowy kurek 3” nPT jest zbyt mały, mogą być pobierane za pomocą bezpiecznego zawo-ru odcinającego wkręcanego w otwór becz-ki o średnicy 2”. Zawory odcinające wykona-ne są z mosiądzu i posiadają dopuszczenie FM do użycia przy płynach niekorozyjnych o lepko-ści 2000 SSU lub wyższej (lepkość podobna, jak dla oleju silnikowego 30W).

Przewody antystatyczne dla beczek reduku-ją zagrożenie stwarzane przez ładunki elek-trostatyczne. Oferowane są w postaci elastycz-nych przewodów gołych lub izolowanych, z końcówkami w formie krokodylków, zacisków ręcznych, zacisków C lub rurowych.

Powyżej: kurek z certyfikatem bezpieczeństwa wyposażony jest w wewnętrzną pułapkę przeciwogniową, która zapobiega przedostawaniu się ognia do wnętrza beczki.

Powyżej: Odpowietrznik zamontowany na beczce ustawionej w pozycji poziomej z ręcznym uwalnianiem podciśnienia. Uwalnianie nadciśnienia odbywa się automatycznie.

Page 7: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 7TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

PRZEChOWYWAnIE

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

Odpowietrzanie beczek

Beczki zawierające płyny łatwopalne wymagają odpowietrzania w celu uwalniania ciśnienia narastającego w wyniku wzrostu temperatury oto-czenia, a także dla rozładowania podciśnienia powstającego w beczce podczas pobierania z niej płynów lub w przypadku jej nagłego ochło-dzenia. Ciśnienie lub podciśnienie może spowodować uszkodzenie po-jemnika. W przypadku pożaru szkody wynikające z wycieku lub wybu-chu beczki, w której nastąpił nadmierny wzrost ciśnienia, są niemożli-we do oszacowania.

Beczka wyposażona w kurek do pobierania płynu musi posiadać tak-że zawór odpowietrzający, dopuszczony do użytkowania przy danym ro-dzaju płynów, i zamontowany w drugi otwór beczki. Zadziałanie odpo-wietrznika następuje przy wzroście podciśnienia do wartości ok. 0,35 bara i zatrzymuje się po spadku ciśnienia do bezpiecznej wartości po-niżej tego poziomu.

W przypadku pożaru lub wystąpienia innych skrajnie niekorzystnych warunków termicznych ciśnienie wewnątrz beczki może narastać szyb-ciej, niż czas zadziałania zaworu odpowietrzającego wyposażonego w mechanizm sprężynowy. W takiej sytuacji następuje zadziałanie zaworu bezpieczeństwa wbudowanego w odpowietrznik, którego zadaniem jest szybkie uwolnienie wysokiego nadciśnienia powstałego w beczce, aby zapobiec jej rozerwaniu. Uwalnianie podciśnienia jest niezbędne dla za-pewnienia płynnego pobierania cieczy z beczki oraz dla zabezpieczenia beczki przed zapadnięciem się boków i wyciekiem.

Oferujemy dwa rodzaje odpowietrzników do beczek, obydwa z dopusz-czeniem FM. Jeden zapewnia automatyczne uwolnienie nadciśnienia i podciśnienia. Drugi automatycznie uwalnia nadciśnienie oraz posiada ręcznie sterowany mechanizm uwalniania podciśnienia.

Akcesoria do beczek

Transportowanie pełnych beczek o wadze do 27 kg może być trudne, a użycie sprzętu zmechanizowanego często jest niemożliwe ze względu ograniczoną przestrzeń manewrową. Skutecznym rozwiązaniem prze-mieszczania beczek jest stalowa kołyska oraz polietylenowa podstawa z kółkami, która dodatkowo stanowi zabezpieczenie na wypadek wycie-ku z beczki.

Są także inne rodzaje akcesoriów, które ułatwiają korzystanie z beczek. W celu maksymalnego opróżnienia beczki ustawionej poziomo stosu-je się adapter syfonowy. Oferowane są także urządzenia umożliwiają-ce określenie poziomu płynu w beczce, np. polietylenowy wskaźnik pły-wakowy do beczek stojących lub żeliwny wskaźnik napełnienia do be-czek leżących.

Powyżej: Odpowietrznik na pionowo ustawionej beczce zapewnia auto-matyczne uwolnienie zarówno pod- jak i nadciśnienia. klucz wykona-ny z nieiskrzącego stopu metali pozwala na bezpieczne odkręcenia kor-ka beczki.

Podstawa z kółkami ułatwia transport ciężkich beczek

Przydatne akcesoria: kołyska, adapter syfonowy z kurkiem i misa zbiorcza

Wskaźnik napełnienia informuje o ilości płynu pozostałego w beczce.

Różne przewody antystatyczne

Wskaźnik pływakowy wysuwa się ostrzegając, że beczka jest prawie pełna

Page 8: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

8 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

PRZEChOWYWAnIE

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

konstrukcja szaf zapewnia ograniczenie temperatury wewnętrznej do nie więcej niż 163°C w przypadku wystawienia szafy na działanie 10-minutowej próby ogniowej zgodnie z określoną przez przepisy nFPA 251 standardową krzywą przebiegu temperatury względem czasu.

Specjalnie zaprojektowane szafy zabezpieczające chronią ludzi i mienie przed pożarem spowodowanym przez substancje lotne, paliwa płynne, roz-puszczalniki i inne chemikalia. Wszystkie szafy zabezpieczające spełniają wymagania określone przez specyfikacje OShA i nFPA, oraz zostały prze-badane i dopuszczone do użycia przez niezależną instytucję FM global.

Page 9: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 9TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

PRZEChOWYWAnIE

SZAfY ZABEZPIECZAjąCE DO PRZEChOWYWANIA PŁYNÓW NIEBEZPIECZNYCh W ZGODZIE Z PRZEPISAmI

niemal każdy zakład pracy posiada i stosuje płyny łatwopalne lub zapal-ne. niezależnie od profilu działalności, czy jest to zakład produkcyjny lub przetwórczy, firma handlowa, czy laboratorium, zawsze można zmniej-szyć ryzyko pożaru dzięki przechowywaniu płynów niebezpiecznych w szafach zabezpieczających.

Szafy zabezpieczające spełniają jednocześnie kilka ważnych zadań. Pierwszym i najważniejszym jest zapewnienie ognioodpornego po-mieszczenia zamkniętego do przechowywania pojemników z płynami łatwopalnymi, co przyczynia się do ochrony ludzi i mienia przed groźny-mi skutkami pożaru. Szafy ułatwiają oznaczenie, uporządkowanie i roz-dzielenie niebezpiecznych płynów. Często mogą być ustawione w bezpo-średnim sąsiedztwie miejsca użycia ich zawartości, co pozwala na wy-eliminowanie częstego przynoszenia niebezpiecznych płynów z maga-zynu centralnego.

W celu zapewnienia czytelnej identyfikacji zawartości szafy oznaczane są widoczną naklejką ostrzegawczą: „łatwopalne – nie zbliżać się z ogniem”. naklejki są odblaskowe i zapewniają dodatkowe zabezpiecze-nie. Po oświetleniu naklejki latarką w warunkach zadymienia lub awarii oświetlenia pracownicy lub interweniujący strażacy szybko orientują się co do miejsca przechowywania niebezpiecznych materiałów.

Ostatnią funkcją szafy zabezpieczającej jest zapewnienie ochrony ich groźnej potencjalnie zawartości przed użyciem przez osoby do tego nie-upoważnione. Do zamykania szaf oferowane są kłódki w wersjach z róż-nymi kluczami, kluczami podobnymi lub kluczem nadrzędnym.

konstrukcja szafy zabezpieczającej

Wymagania konstrukcyjne względem szaf zabezpieczających zamiesz-czone są w rozdziale 30 przepisów nFPA, Płyny łatwopalne i zapalne, oraz w różnych przepisach OShA. Szafy te muszą posiadać podwójne ściany wykonane z blachy stalowej 1 mm z izolacyjną pustką powietrzną o szerokości 38 mm od góry, od dołu, z boków i w drzwiach szafy.

Dodatkowe wymagania określają, że wszystkie spoiny muszą być spa-wane, nitowane lub uszczelniane innymi, równie skutecznymi metoda-mi, oraz że drzwi muszą być wyposażone w trzypunktowy system zam-kowy. Ponadto, próg drzwi powinien być uniesiony na wysokość co naj-mniej 51 mm nad dno szafy, a na drzwiach powinna znaleźć się naklejka „łatwopalne – nie zbliżać się z ogniem”.

Odpowiednio do kryteriów określonych przez nFPA i OShA niezależne instytucje badawcze, takie jak FM i Ul określiły procedury badań mają-cych na celu sprawdzenie skuteczności ochrony zapewnianej przez sza-fę do przechowywania płynów łatwopalnych. Szafa jest uważana za bez-pieczną jeśli jej konstrukcja zapewnia ograniczenie temperatury we-wnętrznej do nie więcej niż 163°C w przypadku wystawienia szafy na działanie 10-minutowej próby ogniowej zgodnie z określoną przez prze-pisy nFPA 251 standardową krzywą przebiegu temperatury względem czasu.

Wentylacja

Szafy zabezpieczające wyposażone są w dwa otwory wentylacyjne z wbudowanymi pułapkami przeciwogniowe z korkami, zwykle umiesz-czone po bokach szafy: jeden znajduje się wysoko, a drugi nisko. Prze-pisy nFPA 30 nie wymagają jednak wentylacji szafy dla celów ochro-ny przeciwpożarowej. Przepisy mówią natomiast, że w przypadku braku

wentylacji otwory wentylacyjne należy zamknąć dostarczonymi w kom-plecie korkami. należy także dodać, że w przypadku stosowania wenty-lacji jej przewody powinny być poprowadzone bezpośrednio na zewnątrz budynku, ale w taki sposób, aby nie wpływały niekorzystnie na funkcjo-nowanie szafy i były zgodne z wymaganiami właściwych instytucji nad-zorczych.

W celu ustalenia, czy dana szafa wymaga zastosowania wentylacji nale-ży skontaktować się z inspektorem Straży Pożarnej, którego decyzja jest w tym względzie wiążąca. należy także skonsultować się z lokalnym in-spektorem BhP, firmą ubezpieczeniową oraz osobą odpowiedzialną w całym zakładzie za zagadnienia bezpieczeństwa.

Zabezpieczenie sejsmiczne

W regionach, gdzie zdarzają się trzęsienia ziemi, lub po prostu dla po-prawy stabilności szafy, oferowany jest zestaw wsporników mocujących szafę do podłogi lub ściany. Stosowany zestaw wsporników nie może wymagać wiercenia w szafie, ponieważ naruszyłoby to warunki szczel-ności jej podwójnych ścianek, które zapewniają ochronę przeciwpożaro-wą, a także związanego z tym dopuszczenia FM.

Uziemienie

Pomimo, iż przepisy federalne nie wymagają stosowania uziemienia, stalowe szafy zabezpieczające wyposażone są w złącze do uziemienia, zwykle znajdujące się u dołu prawej ścianki szafy. Przy przechowywaniu płynów łatwopalnych zawsze zalecane jest uziemienie szafy, o ile jest to tylko możliwe. Bezwzględnie konieczne jest uziemienie szafy oraz wyko-nanie połączeń wyrównawczych w przypadku wykonywania przy pojem-nikach znajdujących się w szafie czynności wymagających przelewania płynów, np. pompowanie z beczki do pojemników, lub wlewanie zużytych płynów do beczki przez lejek.

Page 10: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

10 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

PRZEChOWYWAnIE

1. Podwójne ściany z blachy stalowej 1 mm z izolacyjną pustką po-wietrzną o szerokości 38, zapewniające odporność na wypadek po-żaru.

2. Całkowicie spawana konstrukcja zapewnia długotrwałe zachowa-nie geometrii szafy, zwiększa bezpieczeństwo w razie pożaru dzię-ki redukcji szczelin powietrznych.

3. Silnie odblaskowa naklejka „łatwopalne – nie zbliżać się z ogniem” ostrzega o zawartości szafy i poprawia jej widoczność po oświetle-niu latarką w sytuacji zadymienia w czasie pożaru. Dolna naklejka odblaskowa ostrzega strażaków w przypadku unoszącego się wy-żej zadymienia ograniczającego widoczność.

4. Zaokrąglone narożniki drzwi zmniejszają ryzyko przypadkowego zaczepienia.

5. W szafach z drzwiami wyposażonymi w samozamykacz, drzwi utrzymywane są w pozycji otwartej przez łącznik topliwy. W przy-padku pożaru łącznik topi się w temperaturze 74°C, co powoduje automatyczne zamknięcie drzwi dla ochrony zawartości szafy. Sza-fy dwudrzwiowe są tak zbudowane, by drzwi zamykały się samo-czynnie w prawidłowej kolejności.

6. Trzypunktowy system sworzni zamkowych ze stali nierdzewnej za-pewnia łatwe, bezpieczne w razie awarii, pewne zamknięcie drzwi oraz posiada wysoką odporność na ciepło.

7. Zagłębiona w drzwiach szafy klamka zmniejsza ryzyko zaczepie-nia przez przechodzących ludzi i pozwala na założenie kłódki lub zamknięcie kluczem, aby chronić zawartość przed dostępem osób nieupoważnionych.

8. Półki są lekko pochylone, aby kierować groźne wycieki do tyłu i na dół szafy do szczelnej misy zbiorczej. Półki mają bezpieczną no-śność dopuszczalną 159 kg i odpowiadają normom AnSI.

9. Spawane haki półek zatrzaskują się na miejscu, aby zapewnić sta-bilność i bezpieczeństwo dla ustawionych na półkach pojemni-ków oraz pozwalają na regulację wysokości ustawienia półek co 76 mm..

10. Złącze uziemienia pozwala na podłączenie przewodu antysta-tycznego dla uziemienia szafy. Opcjonalne wsporniki sejsmiczne umożliwiają przymocowanie szafy do podłoża lub ściany, zapew-niając jej wyższą stabilność i odporność na wstrząsy.

11. Dwa otwory wentylacyjne z pułapkami przeciwogniowymi, zamy-kane korkami.

12. Szczelna misa zbiorcza o głębokości 51 mm pozwala na groma-dzenie wyciekających niebezpiecznych płynów.

13. Regulowane nóżki umożliwiają wypoziomowanie szafy na nierów-nych powierzchniach.

ElEmENTY DECYDUjąCE O BEZPIECZEńSTWIE SZAfY

11

12

10

13

Szafa zgodna z wymogami OShA 29 CFR 1910.106 i nFPA 30, rozdział 9.5

Sprawdzone i zatwierdzone przez Factory global pod względem bezpieczeństwa pożarowego.

Page 11: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 11TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

PRZEChOWYWAnIE

NA CO NAlEŻY ZWRÓCIć UWAGĘ PRZY WYBORZE SZAfY ZABEZPIECZAjąCEj

Szafy zabezpieczające oferowane są w bogatej gamie kolorów, kształ-tów i układów drzwi. Poza wyborem szafy spełniającej wymagania nFPA, OShA i posiadającej dopuszczenie FM należy także uwzględnić inne zagadnienia.

Charakterystyka chemicznanależy po pierwsze określić, jakie substancje chemiczne będą przecho-wywane w danej szafie. Przegląd karty charakterystyki substancji nie-bezpiecznej (Material Safety Data Sheet – MSDS) pozwoli ustalić warun-ki przechowywania danej substancji. W celu zapobieżenia emisji tok-sycznych gazów oraz pożarom należy rozdzielić substancje chemiczne, które nie mogą być przechowywane razem. należy zapoznać się ze spo-sobem oznaczania substancji chemicznych oraz przepisami i normami dotyczącymi tej kwestii. Dla ułatwienia dostępu do kart charakterysty-ki substancji niebezpiecznych można obok szafy zabezpieczającej usta-wić szafkę zawierającą karty dotyczące substancji przechowywanych w danej szafie.

Jednym z czynników do rozważenia jest sposób reagowania substancji chemicznej z materiałem konstrukcyjnym szafy. na przykład, w przy-padku kwasów niepalnych i płynów korozyjnych materiałem konstruk-cyjnym musi być polietylen lub laminat drewniany. Jednakże do mniej agresywnych płynów korozyjnych, które posiadają cechy palności zaleca się zastosowanie szafy wykonanej ze stali odpornej na chemikalia z pół-kami wyposażonym we wkładki z polietylenu. Szafy wykonane ze stali są odpowiednie do przechowywania płynów łatwopalnych, a wybór odpo-wiedniego koloru pozwala na prawidłowe organizowanie i segregowanie różnych rodzajów płynów. Jeżeli przepisy nie określają koloru szafy, za-leca się stosowanie do zwyczajowo przyjętej kolorystyki (patrz poniżej).

Przepisy i kwestie bezpieczeństwaJak już wcześniej podano, kryteria konstrukcji szafy muszą odpowia-

dać wymaganiom podanym przez nFPA i OShA. W niektórych rejonach, gdzie wymaga się stosowania do Międzynarodowych przepisów przeciw-pożarowych (IFC) lub przepisów nFPA 1, stosuje się Jednolite przepi-sy przeciwpożarowe (UFC), które wymagają, aby drzwi do szafy, w której przechowywane są płyny łatwopalne, były dobrze zamocowane i wypo-sażone w automat samozamykający.

Szafy zabezpieczające oferowane są w formie jednodrzwiowej i dwu-drzwiowej: z zamknięciem ręcznym lub automatycznym. Ekonomiczna wersja z drzwiami zamykanymi ręcznie pozwala na ich otwarcie pod ką-tem 180° i wymaga ręcznego zamknięcia drzwi. W wersji z drzwiami za-mykanymi automatycznie odpowiedni mechanizm po zwolnieniu zamy-ka drzwi. łączniki topliwe utrzymują drzwi w pozycji otwartej, ale na wy-padek pożaru, przy przypadkowym pozostawieniu drzwi otwartych, łącz-niki w temperaturze 74°C ulegają stopieniu i drzwi automatycznie za-mykają się.

W niektórych krajach przepisy przeciwpożarowe wymagają stosowania szaf z drzwiami samozamykającymi się, należy więc przy wyborze sza-fy skonsultować się ze specjalistą ds. ochrony przeciwpożarowej. Drzwi samozamykające pozwalają na uniknięcie ryzyka „czynnika ludzkiego”, czyli ewentualnego zapomnienia zamknięcia drzwi szafy. Jest to więc wersja zalecana przy konstruowaniu dobrego programu bezpieczeń-stwa ogólnego dla całego zakładu. Dodatkowo, mechanizm samozamy-kacza, który jest ukryty w górnej ścianie szafy, pozwala na pełne wyko-rzystanie dostępnej przestrzeni jej wnętrza.

niezależnie od tego, czy wybierzemy wersję z drzwiami zamykanymi ręcznie, czy automatycznie, system trzypunktowego zamka zatrzasko-wego stanowi istotny element uzupełniający bezpieczeństwo, gdyż nie wymaga od użytkownika ręcznego przekręcenia klamki w celu zamknię-cia szafy. Trzypunktowy zamek zatrzaskowy wykonany jest ze stali nie-rdzewnej i zapewnia skuteczne zamknięcie oraz charakteryzuje się wy-soką odpornością na ciepło.

Wszystkie szafy wyposażone są w system trzypunktowego zamka za-trzaskowego, spełniają wymagania OShA i nFPA, a większość z nich po-siada także dopuszczenie FM.

W nIEkTóRYCh kRAJACh WYMAgAnE JEST STOSOWAnIE DRZWI SA-MOZAMYkAJĄCYCh SIĘ.

należy w tej sprawie skonsultować się ze specjalistą ds. ochrony prze-ciwpożarowej.

żółty do płynów łatwopalnych Zielony do pestycydów i insekty-cydów

Czerwony do farb, barwników i innych płynów zapalnych

Srebrny lub neutralny do wypo-sażenia laboratoriów

niebieski do płynów korozyjnych Biały lub szary do odpadów lub schowków stojących na zewnątrz

Page 12: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

12 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

PRZEChOWYWAnIE

Pojemność szafyPrzepisy OShA ograniczają ilość płynu łatwopalnego przechowywane-go poza szafą zabezpieczającą lub wewnątrz pomieszczenia magazyno-wego. Władze lokalne oraz instytucje ubezpieczeniowe mogą wymagać stosowania szaf do przechowywania płynów w ilości mniejszej niż wy-mogi OShA. Zdrowy rozsądek nakazuje jednak, aby nawet najmniejsze ilości płynów łatwopalnych przechowywać w szafach, a nie na stołach warsztatowych, pod nimi, lub w innych miejscach, gdzie płyny te mogą stanowić zagrożenie pożarowe i mogą zwrócić uwagę inspektorów stra-ży pożarnej.

Przy wyborze szafy zabezpieczającej należy ustalić, jaka pojemność jest wymagana dla spełnienia aktualnych potrzeb oraz ewentualnie dla po-trzeb, jakie pojawią się w przyszłości.

Szafy zabezpieczające do przechowywania płynów łatwopalnych mają pojemności od 15 do 454 litrów. Przepisy OShA mówią także, że w jednej szafie nie można przechowywać więcej niż 227 litrów płynów łatwopal-nych klasy I i II, oraz nie więcej niż 454 litry płynów klasy III. Jednakże w wersji przepisów nFPA 30 na rok 2008 podano, że ilość płynów klasy I, II i IIIA przechowywanych w jednej szafie nie może przekroczyć 454 litrów. Różnice między różnymi przepisami podkreślają tylko istotność konsul-towania ze specjalistami kwestii zgodności z wymogami przepisów w zakresie przechowywania i użytkowania płynów łatwopalnych.

W rozdziale 9.6 przepisów nFPA 30 podano, że całkowita ilość płynów łatwopalnych klas I, II i IIIA w grupie szaf nie powinna przekroczyć mak-symalnej dopuszczalnej ilości dla danego obszaru, która jest ustalana na podstawie ilości ludzi przebywających w danym obszarze, gdzie zlo-kalizowane są szafy. Patrz Tabela na stroni2 29. Maksymalna dopusz-czalna ilość wynosi 454 litry dla płynów łatwopalnych klasy IB i IC. Ilość ta może być podwojona w przypadku przechowywania w szafach zabez-pieczających z certyfikatem bezpieczeństwa oraz w pojemnikach zabez-pieczających. Maksymalna ilość 454 litrów może być także podwojona, jeżeli budynek jest wyposażony w automatyczną instalację tryskaczo-wą, zgodną z przepisami nFPA 13. Zwiększenia maksymalnych dopusz-czalnych ilości kumulują się w obydwu sytuacjach. Zatem w powyższym przypadku maksymalna dopuszczalna ilość płynów klas IB i IC wynosi 1816 litrów, gdy uwzględnić normalne zagęszczenie ludzi, obecność in-stalacji tryskaczowej zgodnej z nFPA 13, oraz przechowywanie płynów łatwopalnych w szafach zabezpieczających oraz pojemnikach zabezpie-czających .Ponieważ dopuszczalne ilości oraz inne kwestie dotyczące przecho-

wywania płynów łatwopalnych mogą być różnie określanie przez róż-ne przepisy, (np. OShA, nFPA i inne przepisy pożarowe), konieczne jest konsultowanie się w tej sprawie z odpowiednimi instytucjami, zajmują-cymi się bezpieczeństwem pożarowym.

niezależnie jednak od kwestii uregulować prawnych, należy szczególnie dokładnie rozważyć kwestie rodzaju przechowywanych pojemników oraz ich rozmieszczenie. na rynku dostępnych jest wiele rodzajów pojemni-ków o różnych kształtach i charakterystyce, w tym pojemniki zabezpie-czające, małe pojemniki oraz beczki, przechowywane w pozycji piono-wej lub poziomej.

Zabezpieczenia i inne zagadnienia związane z bezpieczeństwemW celu uniemożliwienia dostępu osobom nieupoważnionym do przecho-wywanych w szafach materiałów, szafy wyposażone są w odpowiednie zamknięcia. Szafy posiadają dwa klucze i przystosowane są do zakłada-nia kłódek, które stanowią widoczne dla każdego zabezpieczenie przed dostępem osób niepowołanych. Dostępne są kłódki z kluczami różny-mi, silnie ograniczające zakres osób mających dostęp do szafy, kłód-ki z kluczem nadrzędnym oraz kłódki z kluczami równorzędnymi, dla zwiększenia wygody pracowników korzystających z szafy. Fabrycznie przygotowany uchwyt do kłódki pozwala uniknąć konieczności wierce-nia w drzwiach szafy, w celu założenia klamry do kłódki, co stanowi po-gwałcenie dopuszczenia FM oraz pogorszenie właściwości przeciwpo-żarowych szafy.

W celu oznaczenia zawartości płynów łatwopalnych szafa zabezpiecza-jąca posiada dużą naklejkę „łatwopalne – nie zbliżać się z ogniem”. na-klejki na szafach wykonane są z materiału odblaskowego. Po oświe-tleniu latarką w ciemności są doskonale widoczne i z dużej odległości ostrzegają o zawartości szafy. naklejki umieszczone są strategicznych punktach, u góry i u dołu, a ich grafika jest opracowana pod kątem za-pewnienia czytelności dla strażaków, którzy badają teren po pożarze lub czołgają się w warunkach silnego zadymienia.

Inną kwestią, jaką należy rozważyć przy wyborze szafy zabezpieczającej, są półki o odpowiedniej nośności i wytrzymałości zgodnej z normą AnSI. Dodatkową zaletą półek jest ich konstrukcja, pozwalająca na kierowanie wyciekających płynów do tyłu szafy, a dalej w dół, do misy zbiorczej. na-leży także uwzględnić jakość wykonania szafy, która wpływa na jej trwa-łość i bezawaryjną eksploatację. Szafy posiadają 10-letnią gwarancję.

Page 13: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 13TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

TRAnSPORT

POjEmNIKI ZABEZPIECZAjąCE DO TRANSPORTU PŁYNÓW

Pojemniki zabezpieczające do przechowywania i transportu płynów

Pojemniki zabezpieczające na płyny, zaopatrzone w odpowiednie certy-fikaty, to najpowszechniej stosowane w zakładach środki bezpieczeń-stwa w zakresie transportu i przechowywania płynów, a przy tym praw-dopodobnie najmniej rozumiane pod względem ich konstrukcji i speł-nianych funkcji.

Podstawową funkcją pojemnika zabezpieczającego jest ograniczanie emisji łatwopalnych par płynów, a dodatkowo stanowią one bezpieczne i wygodne środki przenoszenia, dozowania i składowania płynów łatwo-palnych w ilości do 19 litrów.

Pojemniki te muszą się charakteryzować następującymi cechami:1. Szczelność;2. Automatyczne uwalnianie par przy nadciśnieniu od 0,2 do 0,35

bara w celu zabezpieczenia przed rozerwaniem pojemnika (lub wy-buchem w razie pożaru);

3. Zabezpieczenie przed przedostaniem się ognia do płynu łatwopal-nego przez otwór wylewowy;

4. Automatyczne zamknięcie pojemnika po nalaniu lub wylaniu pły-nu.

Poza ochroną przed ogniem i wybuchem pojemniki zabezpieczające muszą być wytrzymałe na uszkodzenia i zużycie w normalnej eksplo-atacji, muszą zapewniać łatwe nalewanie, wylewanie i transportowanie płynów, a także ułatwiać identyfikację zawartości. normy OShA doty-czące przenośnych pojemników na płyny łatwopalne o temperaturze za-płonu mniejszej lub równej 27°C wymagają stosowania pojemników w kolorze czerwonym z żółtym paskiem wokół lub oznaczenia identyfika-cji zawartości pojemnika. Wszystkie pojemniki zabezpieczające posia-dają żółty pasek i objęte są 10-letnią gwarancją.

nasza oferta obejmuje wiele różnych typów pojemników zabezpiecza-jących oraz pełną gamę ich pojemności. Pozwala to na wybór pojem-nika najlepiej odpowiadającego wymogom konkretnego zastosowania. Wśród oferowanych pojemników można wymienić pojemniki Typ I i Typ II, pojemniki wykonane ze stali ocynkowanej lub z tworzyw sztucznych, i pojemniki wyposażone w kurek, pojemniki laboratoryjne i z szerokim otworem wlewowym. Wszystkie pojemniki posiadają dopuszczenia Ul i FM.

niżej podane są podstawowe dane, które należy uwzględnić przy wybo-rze pojemników.

mechanizm otwierania i zamykania pokrywki w pojemnikach zabez-pieczających jest sprężynowy i samozamykający, dzięki czemu zapew-nia szczelne zamknięcie otworu wylewowego oraz odprowadzanie nad-ciśnienia z wnętrza pojemnika. Rączka może być zintegrowana z me-chanizmem otwierania pojemnika lub może być oddzielna. konstrukcja rączki ma duży wpływ na wygodę przenoszenia i użytkowania pojemnika zabezpieczającego . najlepiej, jeśli rączka ma mocowanie wahliwe, co pozwala na równomierne rozłożenie obciążenia oraz zapewnia ochronę pokrywki, kiedy pojemnik stoi nie używany. Pozwala to także na otwar-cie pokrywki bez stosowania dodatkowych, kłopotliwych łączników me-chanicznych.

Sprężyna dociska pokrywkę do uszczelki umieszczonej na gnieździe po-krywki znajdującym się na korpusie pojemnika, dzięki czemu zapewnio-na jest szczelność pojemnika. napięta sprężyna dociska pokrywkę do uszczelki, ale umożliwia uwolnienie nadciśnienia par zgromadzonych wewnątrz pojemnika.

Siatkowa pułapka przeciwogniowa umieszczona wewnątrz wylewki stanowi podstawowy element ochrony zawartości przed przedostaniem się ognia. Pułapki przeciwogniowe w pojemnikach zabezpieczających mają odpowiednią długość i zaopatrzone są w siatkę o dużej powierzch-ni zapewniającą szybkie nalewanie i wylewanie płynu.

Pułapka przeciwogniowa działa w ten sposób, że szybko rozprasza ciepło pochodzące od ognia, dzięki czemu wewnątrz pojemnika pa-nuje temperatura niższa od punktu samozapłonu płynu. należy poin-struować pracowników, aby nie usuwali ani nie przebijali siatek puła-pek przeciwogniowych. każdy otwór wykonany w siatce może zmienić jej właściwości rozpraszania ciepła i zakłócić skuteczność działania pu-łapki przeciwogniowej.

Pojemność znamionowa. nie wolno napełniać pojemników zabezpie-czających ponad ich pojemność znamionową, która jest oznaczona szwem łączącym korpus pojemnika z jego górną częścią, lub oznaczo-na granicą pojemności w pojemnikach z tworzyw sztucznych. Przepeł-nienie pojemnika może spowodować groźne wylanie się płynu z wylewki w razie wzrostu temperatury.

Dopuszczenia. Pojemniki zabezpieczające są projektowane w taki spo-sób, aby spełniały wymagania przepisów OShA i nFPA. Dodatkowo większość z nich posiada dopuszczenia niezależnych instytucji badaw

Page 14: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

14 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

TRAnSPORT

Kolory: Przy stosowaniu płynów łatwo lub zapalnych użycie niewłaściwego płynu może przyczy-nić się do uszkodzenia urządzeń, a nawet prowadzić do poważnych katastrof. Stosowanie kolorów identyfikacyjnych pozwala organizować i segregować płyny, aby uniknąć wypadków.

OShA wymaga, aby płyny łatwopalne o temperaturze zapłonu poniżej 27°C były przechowywa-ne w czerwonych pojemnikach z żółtym paskiem. W przemyśle przyjęto stosowana następującej konwencji: czerwony = benzyna, żółty = olej napędowy (diesel), niebieski = nafta i zielony = olej.

Pojemniki zabezpieczające typ I są to typowe jednootworowe pojemniki, powszechnie wykorzy-stywane do transportu, przechowywania i dozowania płynów łatwopalnych, i występują w pojem-nościach od 0,5 litra do 19 litrów. Justrite produkuje pojemniki Typ I ze stali ocynkowanej w wielu pojemnościach oraz z tworzyw sztucznych w najczęściej używanych pojemnościach.

Pojemniki zabezpieczające Typ I są przeznaczone zasadniczo do napełniania naczyń o dużych otworach wlewowych, takich jak zbiorniki do płukania lub czyszczenia. Można jednak wyposa-żyć je w dodatkowy lejek umożliwiający nalewanie do naczyń o mniejszych otworach wlewowych.

Pojemnik zabezpieczając hybrydowy typ II D.O.T. Jeden otwór do napełniania i wylewa-nia, oraz rama ochronna z rurek chroniąca po-krywkę pojemnika w transporcie. Spełnia wy-magania pojemników do przewozu drogowe-go (D.O.T.).

Style bezpieczeństwa. Różne typy pojemników zabezpieczających są często definiowane przez budowę pokrywki oraz metody nalewania i wy-lewania płynów.

Pojemnik zabezpieczający typ I. Jeden otwór do napełniania i wylewania do większych na-czyń.

Pojemnik zabezpieczający typ II. Dwa otwo-ry: jeden z wężem do wylewania do mniejszych naczyń; drugi do napełniania pojemnika.

Pojemnik zabezpieczający hybrydowy typ II. Jeden otwór do napełniania i wylewania, za-opatrzony w wąż umożliwiający dokładne kie-rowanie strumienia płynu.

czerwony – benzyna

zielony – olejniebieski – nafta

żółty – olej napędowy (diesel)

Trójkąt ognia przedstawia trzy podstawowe elementy, jakie muszą być równocześnie obecne, aby podtrzymać palenie się ognia. Elementy te to ramiona „trójkąta ognia”. Pojemnik zabezpieczając jest zaprojektowany w taki sposób, aby wyeliminować jeden lub więcej elementów potrzebnych do powstania ognia: ciepło, tlen i paliwo.

Elementy kontrolujące:Ramię trójkąta:Pułapka przeciwogniowa, pokrywka samozamykająca

Szczelna pokrywka z uszczelką

Pokrywka samozamykająca, szczelna pokrywka z

uszczelką

Ciepło

Paliwo

Paliwo

Ciep

ło

TlenTlen

Page 15: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 15TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

TRAnSPORT

ElEmENTY DECYDUjąCE O BEZPIECZEńSTWIE POjEmNIKA

Widok przekroju pojemnika za-bezpieczającego Typ I

Prawidłowe podłączenie uziemienia i połączenia wyrównawczego zapobiega powstawaniu wyładowań elektrostatycznych, które mogą być przyczyną wybuchu lub pożaru.

Przewód uziemiający podłącza się do elementu uziemionego, np. metalowej rury wodociągowej lub listwy uziemienia.

Przewód wyrównawczy łączy pojem-nik z naczyniem odbiorczym.

Szczelna pokrywka z uszczelką kontroluje pary i chroni przed rozlaniem płynu. Sprężynowy mechanizm dociska pokrywkę i zamyka automatycznie po zwolnieniu

Szczelna pokrywka z uszczelką kontroluje pary i chroni przed rozlaniem płynu

Pokrywka uwalniająca nadciśnienie

Pułapka przeciwogniowa

żółty pasek z ostrzeżeniem

Pojemnik posiada dopuszczenia: FM, Ul, UlC

Page 16: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

16 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

TRAnSPORT

Pojemniki zabezpieczające Typ II posiadają wężyk podłączony do wy-lewki, zapewniający łatwe napełnianie pojemników o małych otworach. konstrukcja ta wymaga drugiego otworu w pojemniku, który służy za odpowietrznik, a także pełni funkcję otworu do napełniania pojemnika. Wylewka wyposażona jest w zawór zamykający oraz pułapkę przeciwo-gniową. Zarówno zawór zamykający jak i otwór do napełniania (funkcjo-nujący jako odpowietrznik) otwierane są jednym, wspólnym mechani-zmem. hybrydowa wersja tradycyjnego pojemnika Typ II z dwoma otwo-rami posiada jeden otwór do wylewania i napełniania, ale zachowuje zalety właściwe dla Typu II wraz z łatwym, kontrolowanym wylewaniem płynu. Obydwa rodzaje pojemników Typ II oferowane są z wężykami wy-lewowymi o średnicy 16 mm lub 25 mm.

Pojemniki zabezpieczające Typ II z metalowym korpusem dostępne są w szerokiej gamie pojemności. Spełniają wymagania przepisów OShA i nFPA oraz posiadają dopuszczenia FM, Ul i UlC. Wszystkie modele są dobrze przystosowane do kontrolowanego przelewania paliwa lub in-nych płynów łatwopalnych do naczyń o małych otworach wlewowych, takich jak zbiornika paliwa i pojemniki do dozowania.

metalowe pojemniki laboratoryjne to pojemniki zabezpieczające wy-posażone w samozamykające się wylewki, i przeznaczone do przelewa-nia płynów łatwopalnych do mniejszych naczyń. Oferujemy modele sto-łowe z dolnym zaworem, oraz model kołyskowy, z podstawą umożliwia-jącą przechylanie pojemnika. Model stołowy posiada zawór do grawita-cyjnego pobierania płynu umieszczony blisko podstawy, oraz otwór gór-ny do napełniania i odpowietrzania. Model kołyskowy wyposażony jest w mocną ramę do pochylania pojemnika, a na górnej powierzchni po-siada wylewkę i drugi otwór, służący do napełniania i odpowietrzania.

Przewody antystatyczne z uchwytami krokodylkowymi są popularnym środkiem uziemiania pojemników. krokodylki mają ostre ząbki, dzięki czemu wbijają się w materiał obudowy i umożliwiają uzyskanie kontaktu metal-metal.

Elastyczny wężyk wylewki

Pokrywka wylewki szczelnie zamykana me-chanizmem sprężynowym

Otwór do napełniania i odpowie-trzania pojemnika

Pułapki przeciwogniowe

żółty pas ostrzegawczy

Widok pojemnika zabezpie-czającego Typ II w przekroju

Pojemniki te zalecane są do napełniania rurek kontrolnych, małych bu-teleczek oraz innych naczyń o małym otworze wlewowym. Modele sto-łowe oferowane są w pojemnościach 4, 11 i 19 litrów, a model kołyskowy ma pojemność 19 litrów. Do wylewki można podłączyć elastyczny wężyk metalowy, zapewniający lepszą kontrolę nad dozowaniem płynu.

Page 17: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 17TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

TRAnSPORT

Pojemniki zabezpieczające z tworzyw sztucznych

Pojemniki zabezpieczające z tworzyw sztucznych są oryginalnym opra-cowaniem przeznaczonym do obsługi płynów łatwopalnych. Posiadają one szczególny zakres zastosowań oraz wiele zalet względem pojem-ników metalowych i wypełniają istotną lukę w programie bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych. Spełniają wymagania OShA i posia-dają stosowne dopuszczenia.

korpus pojemnika wykonany jest z grubego polietylenu o wysokiej gę-stości, charakteryzującego się wysoką odpornością na korozyjne che-mikalia. Pojemniki z tworzyw sztucznych posiadają unikalną, węglową wkładkę przewodzącą w żebrowaniu, umożliwiającą prawidłowe podłą-czenie uziemienia i połączeń wyrównawczych.

Pojemniki te są znacznie bardziej odporne na intensywną eksploatację niż typowe pojemniki metalowe. Charakteryzują się wyższą odpornością na wgniecenie, przebicie i upadek niż pojemniki metalowe, i dłużej za-chowują dobry wygląd dzięki temu, że są barwione w masie, a nie malo-wane, jak pojemniki metalowe. Ich wytrzymałość sprawia, że stanowią idealny element programu eksploatacji płynów niebezpiecznych na bu-dowach, a także w zakładach przemysłowych. Ze względu na ich wyso-ką odporność na działania płynów korozyjnych stanowią popularne roz-wiązanie stosowane w laboratoriach.

W celu prawidłowego uziemienia pojemnika z tworzyw sztucznych przewód antystatyczny podłączany jest do wierzchniej strony pojemnika (wyposażonej w specjalną wkładkę przewodzącą) oraz do pojemnika odbiorczego Drugi przewód antystatyczny łączy pojemnik odbiorczy z uziemieniem.

Przewodząca wkładka wę-glowa wtopiona jest w że-bro wzmacniające wierzch pojemnika i tworzy prawi-dłową ścieżkę przewodzą-cą, zapewniającą przepro-wadzenie uziemienia mię-dzy metalowymi elemen-tami pokrywy pojemnika a pułapką przeciwognio-wą umieszczoną w otworze wylewki.

Page 18: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

18 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

TRAnSPORT

Metalowe elementy osprzętu montowanego na pojemnikach z tworzyw sztucznych posiadają zabezpieczenie galwaniczne lub wykonane są ze stali nierdzewnej, odpowiednio do wymagań klienta. Wewnętrzne pułap-ki przeciwogniowe w pojemnikach z tworzyw sztucznych wykonane są z metalu lub stali nierdzewnej, zależnie od stylu pojemnika. Elementy ze stali nierdzewnej zapewniają najwyższą odporność na korozję.

Przy narażeniu na działanie silnego ognia górna część pojemnika mięk-nie, topi się i zapada do wewnątrz. Pary uwolnione z powierzchni płynu zapalają się, podobnie jak pary wydobywające się z każdego pojemni-ka zabezpieczającego w obecności ognia. Jednakże korpus z tworzywa sztucznego nie topi się i nie pęka poniżej poziomu płynu, znajdującego się w pojemniku. W ten sposób płyn nie wydostaje się na zewnątrz i nie przyczynia się do rozprzestrzenienia ognia.

W zakresie użytkowania płynów korozyjnych w przemyśle i laborato-riach pojemniki zabezpieczające z tworzyw sztucznych idealnie zastę-pują droższe pojemniki ze stali nierdzewnej lub względnie kruche po-jemniki ceramiczne lub szklane.

Pojemniki zabezpieczające z tworzyw sztucznych Typ I oferowane są w pojemnościach 9 i 19 litrów z okrągłym korpusem, oraz w pojemno-ściach 2 i 4 litry z owalnym korpusem. Drugi rodzaj pojemników jest bar-dzo popularny w zastosowaniach laboratoryjnych, ponieważ pięć pojem-ników owalnych nie zajmuje więcej miejsca niż trzy okrągłe o tej samej pojemności. Wszystkie modele posiadają dopuszczenie FM.

Pojemniki z tworzyw sztucznych na zużyte płyny oferowane są w pojem-nościach 8 i 19 litrów, posiadają szeroki otwór wlewowy do zbierania zu-żytych płynów łatwopalnych.

Pojemniki zabezpieczające z tworzyw sztucznych o owalnym kształcie zajmują mniej miejsca niż popularne pojemniki okrągłe i znalazły zastosowanie w wielu laboratoriach, gdzie służą do przechowywania płynów o wysokiej czystości.

Page 19: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 19TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

TRAnSPORT

Substancja chemiczna

Materiał pojemnika

Stal ocynko-wana

PolietylenStal nie-rdzewna

kwas octowy nz good good

Aceton Słaba Dostateczna good

Acetonitryl Dostateczna Dobra Dostateczna

Anilina Dobra Dobra Dobra

Benzen Dostateczna Dostateczna Dobra

Cykloheksan Dobra Dostateczna Słaba

Cykloheksanon Dobra nz Słaba

Etanol Dobra Dobra Dobra

Octan etylowy Dobra Dostateczna Dobra

Eter etylowy Dobra Dostateczna Dobra

glikol etylenowy Dobra Dobra Dobra

Olej opałowy Dobra nz Dobra

Benzyna Dobra Dostateczna Dobra

heptan Dobra Słaba Dobra

heksan Dobra nz Dobra

kwas chlorowodoro-wy 37%

nz Dobra nz

Alkohol izopropylo-wy 70%

nz Dobra Dobra

nafta Dobra nz Dobra

Metanol Dobra Dobra Dobra

Metyloetyloketon Dobra Dostateczna Dobra

Metyloizobutyloketon Dobra Dostateczna Słaba

Chlorek metylenowy nz nz Dobra

Pentan Dobra nz Dobra

Eter naftowy Dobra Słaba Dobra

Toluen Dobra Dostateczna Dobra

Trójchloroetylen nz nz Dobra

Terpentyna Słaba Słaba Dobra

ksylen Dobra Dostateczna Dobra

TABElA ODPORNOśCI ChEmICZNEj POjEmNIKÓW ZABEZPIECZAjąCYCh

nz – nie zalecane

Ostrzeżenie: Powyższa tabela podana jest wyłącznie dla wygody czy-telników i nie może zastępować prawidłowego zrozumienia charakte-ru substancji chemicznych oraz ich właściwego użytkowania, ani też nie zastępuje uregulowań związanych z BhP, ochroną środowiska i prze-pisów regulujących użytkowanie substancji chemicznych. Więcej infor-macji można uzyskać od producenta konkretnej substancji chemicznej. Mieszanie różnych chemikaliów i ich stężeń może negatywnie wpłynąć na ich przydatność i zgodność. Powyższa tabela nie stanowi żadnej gwa-rancji, ani wyrażonej wprost ani rozumianej pośrednio, odnośnie sto-sowności użycia danego rodzaju pojemników.

Page 20: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

20 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

UżYTkOWAnIE

Miseczka umieszczona na tłoku pojemnika posiada siatkową pułapkę przeciwogniową. naciśnięcie na miseczkę powoduje wypływ płynu z pojemnika na miseczkę, gdzie można bezpiecznie zwilżyć szmatkę.

na wierzchu pojemnika znajduje się perforowana miseczka z zawieszeniem sprężynowym. Dodatkowy koszyk na małe przedmioty ułatwia ich zanurzenie w rozpuszczalniku do czyszczenia.

Okrągły pojemnik stołowy do mycia posiada łącznik topliwy, zamykający pokrywę w razie pożaru

Samozamykająca, otwierana pedałem pokrywa pojemnika do mycia ogranicza ulatnianie się par i odcina zawartość od zewnętrznych źródeł ognia.

Page 21: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 21TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

UżYTkOWAnIE

niemal każdy zakład pracy posiada i stosuje płyny łatwopalne lub zapal-ne. Często rozpuszczalników używa się do czyszczenia lub do czynności obsługowych na linii produkcyjnej. Przepisy OShA wymagają przecho-wywania płynów łatwopalnych w zamkniętych pojemnikach. W spełnie-niu tego wymogu pomagają specjalne pojemniki posiadające dopusz-czenie FM.

Pojemniki tłokowe do zwilżania ściereczek do czyszczenia

Pojemniki tłokowe posiadające dopuszczenie FM są najlepszym środ-kiem zwilżania tkanin używanych w przemyśle do czyszczenia elemen-tów maszyn i urządzeń. Pojemnik posiada pompkę tłokową, na której szczycie znajduje się miseczka zaopatrzona w siatkową pułapkę prze-ciwogniową. Po umieszczeniu ściereczki na miseczce i naciśnięciu jej płyn wypływa na miseczkę i zwilża tkaninę. Po zdjęciu ściereczki nad-miar płynu spływa z powrotem do pojemnika. Pojemniki mają korpu-sy wykonane ze stali ocynkowanej lub polietylenu, oferowane są w róż-nych wielkościach, w kolorach czerwonym lub żółtym, które ułatwia-ją rozróżnienie płynów lub przydział pojemników do różnych zespołów pracowniczych.

Pojemniki warsztatowe do czyszczenia

Dopuszczone przez FM pojemniki warsztatowe do czyszczenia służą do zwilżania oraz płukania małych elementów oraz zwilżania dużych ka-wałków tkanin.

Perforowana miseczka zawieszona na sprężynowym mechanizmie obejmuje całą szerokość otworu pojemnika. Pozom płynu łatwopalne-go znajduje się poniżej miseczki, której sitko służy jednocześnie jako pułapka przeciwogniowa. Po naciśnięciu miseczki umieszczony na niej duży kawałek tkaniny jest zwilżany przez płyn, a po zwolnieniu nacisku miseczka powraca do położenia górnego i nadmiar płynu odpływa z po-wrotem do pojemnika.

Podobnie dzieje się, gdy położymy na miseczce drobne elementy i na-ciśniemy na miseczkę – elementy są zwilżane przez płyn, którego nad-miar po zwolnieniu nacisku spływa z powrotem do pojemnika. Dla wy-gody obsługi pojemnika oferowany jest dodatkowy koszyk, do którego można włożyć drobne elementy i zanurzyć na chwilę w płynie, następ-nie wyjąć i przenieść na inne stanowisko pracy. Pojemniki warsztato-we do czyszczenia oferowane są w kilku wielkościach i pojemnościach.

Pojemniki do płukania i mycia z dopuszczeniem FM

Pojemniki do zanurzania lub mycia części w płynach łatwopalnych ofe-rowane są w formie pojemników stołowych i stojących na podłodze. Po-jemniki stojące o pojemności 42 litry oraz 84 litry wyposażone są w sa-mozamykającą pokrywę, otwieraną pedałem. Pneumatyczny wspornik nie dopuszcza do opadnięcia pokrywy po jej otwarciu.

Pojemniki stołowe do mycia i zanurzania posiadają okrągły korpus i po-jemności do 30 litrów. Obydwa typy pojemników mają ręcznie otwiera-ne pokrywy, które po otwarciu pozostają w pozycji otwartej. W razie po-żaru łącznik topliwy, który topi się w temperaturze 74°C powoduje au-tomatyczne zamknięcie pokrywy dla odcięcia dostępu ognia do jego za-wartości.

kosze do zanurzania w pojemnikach ułatwiają szybkie mycie i płukanie niewielkich elementów. Użytkownik wkłada elementy do kosza, wkłada kosz do płynu poruszając nim kilkakrotnie, aby wzmóc działanie czysz-czące rozpuszczalnika, po czym podnosi kosz do pozycji ociekania.Wszystkie elementy czyszczone w pojemnikach z płynami łatwopalnymi, niezależnie od tego, czy są to małe części wkładane do kosza, czy więk-sze, wkładane ręcznie, muszą być pozostawione do odcieknięcia przed ostatecznym wyjęciem z pojemnika.

napełnianie i opróżnianie pojemników do mycia i zanurzania musi być wykonywane przy użyciu pojemników zabezpieczających przeznaczo-nych na płyny łatwopalne. Do napełniania i uzupełniania płynu w pojem-nikach do mycia stosuje się zwykłe pojemniki zabezpieczające na pły-ny łatwopalne, a do ich opróżniania wykorzystuje się pojemniki do zbie-rania płynów zużytych, posiadające odpowiednio duże otwory wlewowe.

Pojemniki dozujące

Pojemniki dozujące są wygodnym środkiem podawania niewielkich ilo-ści płynów łatwopalnych. Butelka dozująca z polietylenu z wężem ze stali nierdzewnej pozwalają na takie ukształtowanie węża, aby umoż-liwić podanie płynu do trudno dostępnego miejsca. Wystarczy ścisnąć pojemnik, aby nalać odpowiednią ilość płynu na ściereczkę lub element.

Pojemniki z tworzyw sztucznych posiadające dopuszczenie FM pozwala-ją na łatwe nalanie płynu na powierzchnię roboczą lub do małego naczy-nia, jak np. zlewka laboratoryjna. Mosiężny zawór dozujący jest szczelny i zamyka się samoczynnie po zwolnieniu spustu, co pozwala kontrolo-wać ilość podawanego płynu i ograniczać ewentualne wycieki.

BEZPIECZNE UŻYCIE PŁYNÓW ŁATWOPAlNYCh DO CZYSZCZENIA

Page 22: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

22 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

USUWAnIE

Bezpieczne gromadzenie odpadów

Sprzęt i metody gromadzenia odpadów są po-dobnie ważne w programach zapobiegania po-żarom, jak procedury bezpieczeństwa w trans-porcie i użytkowaniu chemikaliów. Płyny ła-twopalne mogą w istocie stać się bardziej nie-bezpieczne, gdy zostaną zanieczyszczone, a zaolejone i łatwopalne odpady stwarzają za-grożenia, jakie nie występują w przypadku nie-używanych tkanin i papieru.

Odpady płynów łatwopalnych należy gromadzić i transportować z zastosowaniem odpowied-nich pojemników i przy przestrzeganiu okre-ślonych procedur. Użycie pojemników, takich jak np. otwarte misy lub wiadra, nie posiadają-cych odpowiednich dopuszczeń do celów tym-czasowego przetrzymywania odpadów między punktem ich użycia a miejscem usuwania, jest nie tylko sprzeczne z przepisami OShA, ale także stwarza istotne zagrożenie pożarowe.

Usuwanie płynów łatwopalnychBeczki na odpady, w których gromadzone są zużyte płyny łatwopalne, wymagają odpowied-niego uziemienia, a także wykonania połą-czenia wyrównawczego między pojemnikiem, z którego płyn jest wlewany do beczka a lej-kiem umieszczonym w otworze beczki. Użycie odpowiednio zaprojektowanego, bezpieczne-go lejka, ułatwia przelewanie płynów do becz-ki i znacznie zwiększa bezpieczeństwo tej ope-racji. Bezpieczny lejek wyposażony jest w rur-kę z pułapką przeciwogniową, która służy ab-sorbowaniu i rozpraszaniu ciepła, i odgradza wszelkie zewnętrzne źródła zapłonu (jak np. iskry od narzędzi elektrycznych, wyładowania elektrostatyczne, papierosy) od łatwopalnej za-wartości beczki. Zamocowana na zawiasie po-krywa lejka otwierana jest na czas nalewania, a następnie zamykana, aby zmniejszyć emisję par płynów zawartych w beczce. Pokrywa lej-ka posiada łącznik topliwy, który w razie po-żaru automatycznie zamyka lejek, gdy pokry-wa zostanie przypadkowo pozostawiona w po-zycji otwartej.

łącznik topliwy topi się w warunkach pożaru, co powoduje zamknięcie pokrywy Przewód

wyrównawczy łączy pojemnik z lejkiem

Przewód uziemiający łączy beczkę z uziemieniem

Odpowietrznik zapewnia uwalnianie podciśnienia i nadciśnienia

Page 23: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 23TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

USUWAnIE

Duże stalowe bezpieczne lejki posiadają dopuszczenie FM i mogą być dla zabezpieczenia zamykane na kłódkę. Rurki z pułapkami przeciw-ogniowymi mogą mieć długość 152 mm lub 813 mm i charakteryzują się szybkim przepływem cieczy. Dla płynów łatwopalnych i niepalnych o zwiększonej lepkości oferowany jest lejek z pełną rurką mosiężną o otwartym zakończeniu i długości 838 mm, która wprowadza płyn wprost do dna beczki. Oferowany jest także lejek o małej pojemności, przezna-czony do wiader 19-litrowych.

Pojemniki zabezpieczające do usuwania odpadów posiadają duży otwór ograniczający możliwość rozlania płynu podczas napełniania. Po-krywa pojemnika ma blokadę pozycji otwartej oraz wbudowaną pułapkę przeciwogniową, chroniącą przed przedostaniem się ognia do zawarto-ści pojemnika. Pokrywę można łatwo zamknąć jednym palcem i po za-mknięciu funkcjonuje ona jako odpowietrznik, chroniący pojemnik przed rozerwaniem lub wybuchem.

Wykonane z tworzyw sztucznych pojemniki do usuwania odpadów nale-ży połączyć przewodem wyrównawczym z pojemnikiem metalowym na czas przelewania z tego pojemnika lub do niego. Dodatkowo, pojemni-ki te można używać zarówno do płynów korozyjnych, jak i łatwopalnych. Dopuszczenie FM posiadają zarówno pojemniki 8-, jak i 19-litrowe.

Pojemniki zabezpieczające na odpady z szybkozłączami doskonale na-dają się do zbierania zużytych płynów z urządzeń hPlC (Wysokospraw-na chromatografia cieczowa). Pojemniki te posiadają dopuszczenie FM i zapobiegają typowym dla powszechnie stosowanych butelek szklanych wypadkom przewrócenia lub stłuczenia, a przy tym pozwalają na stwo-rzenie zamkniętego systemu usuwania zużytego płynu bezpośrednio do pojemnika zabezpieczającego. Szybkozłącze (wykonane ze stali nie-

rdzewnej lub polietylenu) pozwala szybko i bezpiecznie odłączyć pojem-nik od procesu hPlC bez konieczności odłączania rurek znajdujących się w urządzeniu hPlC. Zawór w szybkozłączu zapobiega uwalnianiu par lub rozlaniu rozpuszczalnika w czasie zbierania płynu oraz jego usu-wania. Pojemniki hPlC oferowane są w wielkościach 4, 8 i 19 litrów, po-siadają dopuszczenie FM, i mogą być wyposażone w dodatkowe złącza, odpowiednie do wybranego zastosowania.

lejki o dużej średni-cy do beczki zabez-pieczającej posiada-ją końcówki o różnej długości i pozwala-ją na łatwe groma-dzenie odpadów roz-puszczalników bez rozlewania i zanie-czyszczania środo-wiska.

Akcesoria do pojemników hPlC zwiększają wygodę ich użytkowania i poprawiają bezpieczeństwo. Rozgałęziacz pozwala na bezpieczne zbieranie zużytych płynów z kilku urządzeń, a dodatkowy filtr pozwala na ograniczenie ulatniania się par i zapachów.

Page 24: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

24 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

USUWAnIE

USUWANIE SZmAT NASąCZONYCh ROZPUSZCZAlNIKAmI

Pojemniki na zaolejone odpady stosuje się wszędzie tam, gdzie w użyciu znajdują się ścierki, szmaty i tkaniny nasączone olejami lub rozpuszczalnikami. Szmaty zawierające roz-puszczalniki, rozcieńczalniki, olej lniany, kleje łatwopalne oraz inne płyny łatwopalne, stwa-rzają poważne zagrożenie pożarowe w przy-padku nieprawidłowego usuwania po użyciu. Specjalnie zaprojektowane pojemniki na za-olejone odpady chronią zakład przez pożarem, który może powstać w wyniku samozapalenia lub niedbałego obchodzenia się z papierosami.

Samozamykająca pokrywa skutecznie odgra-dza zawartość pojemnika od możliwości za-prószenia ognia. nawet jednak w przypadku zapalenia się zawartości pojemnika ogień po zamknięciu pokrywy jest automatycznie zdu-szany i wygaszany.

na wytworzenie odpowiedniej ilości ciepła ini-cjującego samozapalenie zawartych w pojem-niku odpadów wpływa ich ilość zgromadzona w pojemniku, dostępność powietrza oraz czas składowania odpadów w pojemniku. Pierw-szą i najbardziej oczywistą zasadą bezpieczeń-stwa jest częste opróżnianie pojemnika – „co najmniej raz dziennie, pod koniec zmiany”, jak podaje OShA.

W celu ograniczenia wzrostu temperatury we-wnątrz pojemnika jego podstawa jest nieco uniesiona ponad podłoże oraz wyposażona w otwory wentylacyjne, co umożliwia cyrkulację powietrza pod dnem i odprowadzanie nadmia-ru ciepła.Pojemniki na zaolejone odpady oferowane są w kilku wielkościach i posiadają dopuszcze-nie FM.

Pokrywy zabezpieczające do beczek to prosty środek pozwalający na zmianę zwykłej becz-ki z otwieranym wiekiem na bezpieczny po-jemnik do gromadzenia łatwopalnych śmie-ci, odpadów lub nasączonych rozpuszczalnika-mi szmat. Samozamykająca pokrywa w czasie użycia pozostaje otwarta, a w przypadku poża-ru łącznik topliwy powoduje jej automatyczne zamknięcie. Oferujemy wiele rodzajów pokryw do beczek posiadających dopuszczenia FM, w tym także pokrywy z uszczelkami ogranicza-jące emisję par węglowodorów, zgodnie z wy-mogami amerykańskich agencji EPA i nESAM.

Pokrywa zamyka się po zwolnieniu pedału, aby ograniczyć dostęp tlenu i zapobiec pożarowi.

Otwory w podstawie pozwalają na cyrkulację powietrza i odprowadzanie ciepła

Różne kolory pojemników ułatwiają segrega-cję odpadów

Samozamykająca pokrywa beczki z łącznikiem topliwym

Page 25: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 25TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

USUWAnIE

USUWANIE ODPADÓW NIEOlEjOWYCh

Pojemniki na odpady Cease-fire® zostały tak zaprojektowane, aby samoczynnie wygaszały przypadkowe zapalenia odpadów papierowych oraz innych, nie zawierających rozpuszczalni-ków. Oferowane pojemniki posiadaja dopusz-czenie FM i dostępne są w kilku wielkościach i kolorach. na wierzchu pojemnika znajduje się duży, zagłębiony w niszy otwór do wrzucania śmieci. gaz i dym pochodzące od palącego się wewnątrz ognia unoszą się do góry pod kra-wędź otworu, po czym kierowane są z powro-tem na dół, do rejonu ognia, odcinając dopływ tlenu i wygaszając ogień w ciągu kilku sekund.

Zbieranie zużytych płynów łatwopalnych

Zabezpieczające pojemniki do zlewania płynów łatwopalnych posia-dają szeroki lejkowaty wlot, umożliwiający zlewanie rozpuszczalników z pojemników do czyszczenia oraz z pojemników stołowych, bez ryzy-ka rozlania lub rozprysku płynu. Perforowana pułapka przeciwogniowa umieszczona w podstawie lejka pozwala na swobodny spływ rozpusz-czalników do pojemnika, ale chroni jego zawartość przed źródłami za-płonu. Pojemniki posiadają dopuszczenie FM i oferowane są w wielko-ściach 11 i 19 litrów.

jak pojemnik „Cease-fire®” wygasza ogień

1.Ogień zaczyna płonąć i dym unosi się w górę2.niszowaty kształt otworu kieruje dym z powrotem w dół3.Dopływ tlenu jest odci nany i ogień gaśnie.

Page 26: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

26 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

ZASTOSOWAnIA ZEWnĘTRZnE

PRZEChOWYWANIE mATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCh NA ZEWNąTRZ

Przepisy wymagają, aby pojemniki zawierające materiały niebezpieczne, jak np. wiadra i becz-ki 200-litrowe, były gromadzone na zewnątrz, zabezpieczone przed bezpośrednim działa-niem światła słonecznego, deszczu, śniegu oraz innych czynników atmosferycznych, któ-re mogą powodować rdzewienie lub starzenie pojemników. należy zapewnić także system ograniczania wycieków, który zatrzyma wszel-kie wyciekające płyny, stanowiące zagrożenie dla środowiska.

Zewnętrzne schowki zabezpieczające, służące do bezpiecznego przechowywania płynów ła-twopalnych, muszą spełniać określone wyma-gania konstrukcyjne określone przez nFPA, UFC i EPA. Ponieważ wymagania te mogą się zmieniać, należy w tej sprawie skonsultować się z lokalnymi władzami, które wskażą wła-ściwe metody zabezpieczenia określonych ma-teriałów. Zewnętrzne schowki zabezpieczające oferowane są w czterech wielkościach, miesz-czących od 2 do 14 beczek. Wszystkie posiada-ją dopuszczenie FM.

Niedopałki papierosówZewnętrzne pojemniki na niedopałki pozwala-ją utrzymać czystość oraz zapobiegają zagro-żeniom pożarowym powodowanym przez nie-dopałki papierosów. Samogasząca konstruk-cja pojemnika ogranicza dostęp tlenu do jego wnętrza, dzięki czemu każdy wrzucony niedo-pałek szybko ulega zgaszeniu. niedopałki gro-madzone są w wyjmowanym, wewnętrznym zasobniku z blachy stalowej, który należy regu-larnie opróżniać.

Pojemnik posiada dopuszczenie FM i wykona-ny jest z tworzywa sztucznego i oferowany w różnych kolorach i stylach.

W celu upewnienia się, czy materiały niebezpieczne są prawidłowo przechowywane, należy skonsultować się z lokalnym specjalistą ds. ochrony przeciwpożarowej.

Pojemnik na niedopał-ki Cease-Fire® posia-da innowacyjną kon-strukcję, ograniczającą ryzyko pożaru.

Page 27: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 27TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

CZĘść TEChnICZnA

CO NAlEŻY WIEDZIEć O OGNIU

Ogień to prawdopodobnie jedno z najbardziej przydatnych zjawisk przy-rodniczych odkrytych przez człowieka. ludzie pierwotni nauczyli się ko-rzystać z ognia wytwarzanego naturalnie przez pioruny, materiał wulka-niczny oraz inne zjawiska naturalne. Współcześnie ogień stanowi istot-ny czynnik rozwoju cywilizacji. żywność, energia, transport, przetwór-stwo przemysłowe, opieka zdrowotna, rolnictwo i program kosmicz-ny – wszystkie te obszary życia są uzależnione od wykorzystania ognia.

Praktycznie każdy człowiek ma okazję poznać wyjątkowe korzyści uzy-skiwane za przyczyną ognia, a jednocześnie jest świadom wysokiego za-grożenia, jakie niesie ze sobą to zjawisko. Pożary w przemyśle i domach mieszkalnych stanowią ogromny problem cywilizacyjny. W USA w 2006 roku miało miejsce ponad 1,5 miliona pożarów, wskutek których prawie 20000 osób straciło życie. Oznacza to pożar co niemal 3 minuty. W celu zrozumienia, jak można uniknąć tych katastrof, przedstawiamy poniżej kilka podstawowych zasad dotyczących ognia.

Czym jest ogień?Ogień został zdefiniowany jako uwolnienie energii pod widoczną po-stacią, wynikające z szybkiego utleniania paliwa. Określony przedmiot płonie, gdy ciepło uwalniane z niego w sposób egzotermiczny w reakcji utleniania staje się widoczne dla oka.

klasyczny trójkąt ognia ilustruje trzy składniki, których połączenie pro-wadzi do powstania ognia. Trzy ramiona trójkąta ognia reprezentują pa-liwo, tlen i ciepło. Powietrze dostarcza tlenu do spalania. Ilość ciepła wymaganego do zapłonu jest różna, w zależności od charakterystyki pa-liwa, i może być wprowadzana za pomocą różnych źródeł, w tym iskry elektrycznej lub pochodzącej z tarcia, otwartego ognia lub elementów grzejnych. Paliwo do każda substancja, która podtrzymuje palenie po początkowym dostarczeniu inicjującej dawki ciepła.

Może to być papier, drewno lub inny materiał palny klasy A, gaz ziem-ny lub z butli, albo pary benzyny, nafty, oleju napędowego itd. W praktyce zastosowanie teorii trójkąta ognia polega na wyeliminowaniu jednego z czynników, stanowiącego ramię trójkąta.

księga ta zajmuje się płynami łatwopalnymi. Co sprawia, że są tak nie-bezpieczne? Jakie ich cechy muszą podlegać szczególnej kontroli? Po pierwsze należy mieć świadomość, że to nie sam płyn stanowi problem. To jego pary, które powstają nad płynem, mieszają się z powietrzem, i płoną, gdy płyn zostanie podgrzany co najmniej do temperatury zapłonu, a następnie zapalony. Pary płynu stanowią więc jedno z ramion trójkąta ognia. Zapłon łatwopalnych par płynów następuje często tak gwałtow-nie, że jest określany mianem eksplozji. Powstaje wtedy nagle ogromna ilość niszczącego ciepła i silnego światła.

Rozdzielanie czynników trójkąta ognia przez sprzęt do zabezpiecza-nia płynówSprzęt zabezpieczający, wykorzystywany do przechowywania, transpor-tu i rozdziału płynów, jest zaprojektowany w taki sposób, aby separo-wać i kontrolować jeden z czynników stanowiących ramię trójkąta ognia.

Podstawową funkcją sprzętu zabezpieczającego do płynów łatwopal-nych jest jego oddzielenie i zamknięcie na wypadek wystąpienia czynni-ka zapłonu w otoczeniu. Do tego sprzętu można zaliczyć m.in. pojemni-ki zabezpieczające, szafy zabezpieczające i pojemniki stołowe, pojemni-ki do płukania i mycia, pojemniki na odpady i inne.

Rozpraszanie ciepła w celu zapobieżenia osiągnięcia przez pary pły-nu temperatury ich samozapłonu to jedna z istotnych cech sprzętu za-bezpieczającego. Pułapki przeciwogniowe powszechnie stosowane są w pojemnikach zabezpieczających, kurkach wylewowych, pojemnikach stołowych i innych rodzajach sprzętu opisanego powyżej w tej księdze. Pułapka przeciwogniowa występuje w postaci siatki lub sitka i pozwa-la na zapalenie par ulatniających się z cieczy, ale rozprasza ciepło tego palenia, aby nie przedostało się ono do wnętrza pojemnika, gdzie może spowodować zapłon lub wybuch.

Zamknięcie dopływu tlenu to kolejna funkcja pojemników zabezpiecza-jących. kiedy pokrywa samozamykającego się pojemnika opada, powo-duje zduszenie ognia poprzez odcięcie dopływu tlenu do paliwa. Samo-zamykające się pokrywy lejków oraz pojemników zabezpieczających re-alizują tę samą funkcję. Pojemniki na odpady zaolejone także wyposa-żone są w samozamykające się pokrywy.

Charakterystyka płynów łatwopalnychAby dobrze zrozumieć zagrożenia stwarzane przez płyny łatwopalne, procedury kontrolne, oraz dla ułatwienia interpretacji tabel przedsta-wionych na stronach 35-39, należy najpierw przedstawić objaśnienie kil-ku zasadniczych terminów.Ciepło

Paliwo

Paliwo

Paliwo

Ciep

łoCi

epło

Tlen

Tlen - Powietrze

Trójkąt ognia

Iskry mechaniczne, iskry elektro-statyczne, otwarty płomień, palenie tytoniu, ciepło z tarcia, piorun

A. Ciała stałe: papier, drewno, two-rzywo sztuczne, włóknaB. Płynny: płyny łatwopalne, pary np. benzyny, olej jadalny, zmywacz do paznokciC: gazy: gaz ziemny, propan, butan

Do powstania ognia mu-szą być obecne wszyst-kie trzy ramiona trój-kąta.

Usunięcie jednego, dowolnego ra-mienia trójkąta ognia, zapobiega jego powstaniu.

Przykłady:

Page 28: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

28 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

CZĘść TEChnICZnA

Podział na płyny łatwopalne i zapalne. Płyn łatwopalny to płyn o tem-peraturze zapłonu poniżej 37,8°C, którego ciśnienie par nie przekracza 2,8 bara przy temperaturze 37,8°C. Płyn zapalny, to taki, którego tempe-ratura zapłonu jest większa lub równa 37,8°C. Szczegółowa klasyfikacja podana jest na Wykresie 1.

Pary. W każdym płynie występuje stały ruch cząsteczek. Wraz ze wzro-stem temperatury cząsteczki przyspieszają i niektóre z nich osiągają energię, umożliwiającą wzniesienie się ponad powierzchnię płynu w po-staci jego par.

kiedy pary płynu mieszają się z powietrzem może wystąpić sytuacja umożliwiające ich zapłon, zależnie od składu mieszanki powietrze/pary.

Temperatura zapłonu to najniższa temperatura, przy której powsta-je ilość par wystarczająca do wytworzenia mieszanki zapalnej z powie-trzem w pobliżu powierzchni płynu lub wewnątrz stosowanego naczy-nia. na Wykresie 2 przedstawiono przykłady typowych płynów łatwopal-nych / zapalnych.

Temperatura samozapłonu to minimalna temperatura, do której należy ogrzać mieszaninę par płynu i powietrza, aby spowodować samoczyn-ne zapalanie się mieszaniny, albo podtrzymać palenie się tej mieszani-ny niezależnie od obecności początkowego źródła zapłonu. Do zapale-nia mieszanki par z powietrzem wystarczy bardzo mała powierzchnia i bardzo krótki czas przyłożenia źródła ciepła. Iskra wyładowania elek-trostatycznego trwa kilka tysięcznych części sekundy i styka się zaled-wie z kilkoma cząsteczkami mieszaniny pary/powietrza, ale to wystarczy do podniesienia temperatury mieszaniny powyżej punktu samozapłonu.

Zakres palności (wybuchowości) płynu łatwopalnego to procentowy udział par płynu w powietrzu, wyrażony w stosunku objętościowym, przy którym może wystąpić zapłon – patrz Wykres 3. np. dla benzyny zakres wybuchowości wynosi od 1,4% do 7,6%. Oznacza to, że każde stężenie par benzyny w powietrzu mieszczące się w tych granicach, ulegnie za-płonowi w dowolnej temperaturze zbliżonej lub przekraczającej tempe-raturę zapłonu, gdy pojawi się źródło zapłonu o temperaturze stykowej w zakresie od 260°C do 426,6°C (temperatura samozapłonu).

liczby wyznaczające zakresy wybuchowości podane są dla normalnych warunków atmosferycznych (ciśnienie, temperatura). Zakres wybucho-wości może ulec znacznemu przesunięciu w przypadku innej tempera-tury i ciśnienia otoczenia. Wzrost temperatury rozszerza zakres wybu-chowości. Różnice dla zmian ciśnienia zależą od rodzaju płynu łatwo-palnego, jednakże znaczny spadek ciśnienia ogólnie wpływa na zwęże-nie zakresu wybuchowości.

klasa IIIB

klasa IIIA

klasa II

klasa IC

klasa IB, temp. wrzenia

37,8°C lub wyższa

klasa IA, temp. wrzenia niż-

sza od 37,8°C

Płyn zapalny

Definicja

Płyn łatwopalny

Wykres 1: Klasyfikacja według temperatury zapłonu

Wykres 2: Typowe płyny łatwopalne / zapalne

klasa IIIB(przy lub powyżej 93,3°C)

Olej smarujący, turbi-nowy, płyn hydrauliczny, płyn przekładniowy

204°C121-232°C

Klasyfikacja

Klasyfikacja

Temperatura wrzenia

Substancja chemiczna Temperatura zapłonu

204°C121-232°C

184°C

149°C151-304°C

144°C149°C

36°C35°C

80°C56°C

38-204°C

66-132°C70°C

40°C38-72°C

17°C35°C

-9°C-20°C

-43 - -38°C

<-40°C-45°C

Ciężki olej opałowy nr 6Anilina

Benzyna lakowanafta (olej opałowy nr 1)

ksylenTerpentyna

MetyloetyloketonAcetonBenzyna

PentanEter etylowy

klasa IIIA(przy lub powyżej 60°C)

klasa II(przy lub powyżej 37,8°C)

klasa IB(poniżej 22,8°C)(wrze przy lub powyżej 37,8°C)

klasa IA(poniżej 22,8°C)wrze poniżej 37,8°C)

klasa IC(przy lub powyżej 22,8°C)

Wykres 1: Zakres wybuchowości płynów łatwopalnych

1% 5% 9%

0,7

0,9

1,4

1,5 7,8

7,6

6,7

5,0Olej opałowy nr 1 210°C(klasa II)

ksylen 463°C(klasa IC)

Benzyna 280-456°C(klasa IB)

Pentan 260°C(klasa IA)

Płyn i temperatura samozapłonu

mieszanka uboga mieszanka bogata

Page 29: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 29TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

CZĘść TEChnICZnA

Ciężar właściwy płynu łatwopalnego jest istotny z punktu widzenia ochrony przeciwpożarowej, ponieważ pozwala na wstępną ocenę jego zachowanie w obecności wody lub innych płynów w warunkach pożaru. Wiele płynów łatwopalnych o ciężarze właściwym mniejszym od 1 (lżej-sze od wody) jest także nierozpuszczalnych w wodzie. W sytuacji pożaru takiego płynu woda jako środek gaśniczy może być nieskuteczna.

Ciśnienie par to ciśnienie wywierane przez pary zgromadzone nad po-wierzchnią płynu w zamkniętym pojemniku. Wywołane jest przez paro-wanie i stabilizuje się w zamkniętym pojemniku do wartości charaktery-stycznej dla danego płynu. Ciśnienia par płynów łatwopalnych są istot-nym czynnikiem uwzględnianym w zapobieganiu pożarom. Określają one względną prędkość parowania: im wyższe ciśnienie par – tym więk-sza prędkość parowania i tym większa możliwość ucieczki par przy każ-dym otwarciu pojemnika. Bezwzględne ciśnienie par płynów wynosi z definicji poniżej 2,8 bara przy 37,8°C. Materiały o wyższym ciśnieniu par

przy temperaturze 37,8°C uważane są za gazy.

Temperatura wrzenia płynu do temperatura, przy której ciśnienie par płynu zrównuje się z ciśnieniem atmosferycznym.

Gęstość par, jak zwykle określa się w ochronie przeciwpożarowej, to masa określonej objętości gazu w stosunku do masy równej objętości powietrza przy tej samej temperaturze i ciśnieniu. liczba większa od 1 oznacza, że gaz jest cięższy od powietrza. Oznacza to, że ulatniające się pary będą opadały w dół i gromadziły się przy podłoży, przemieszczając się wraz ze strumieniami powietrza wokół sprzętów, narożników, w dół schodów lub szybów wind, i gromadziły się w najniższych obszarach da-nej konstrukcji budowlanej. W przypadku pozostawienia otwartego źró-dła tych par i ich stałego rozpływania się wewnątrz budynku, iskra wy-stępująca w dowolnym miejscu strumienia tych par może zainicjować pożar, który obejmie niemal natychmiast cały budynek.

DefinicjeDotyczące procedur i sprzętu stosowanego do płynów łatwopalnych

Dopuszczenie: Jeśli nie podano inaczej, dopuszczenie oznacza uznanie danego sprzętu za przydatny do określonego celu przez jedną z agencji badawczych: Underwriters laboratories Inc., FM global.

Połączenie wyrównawcze: Wykonanie połączenia metalu z metalem, zwykle za pomocą przewodu, między dwoma pojemnikami, w celu wy-eliminowania powstawania wyładowań elektrostatycznych między nimi.

Obszar kontrolny: Budynek lub część budynku, w którym dopuszczo-ne jest przechowywanie płynów łatwopalnych, ich dozowanie, obsługa i użytkowanie, w ilościach nie przekraczających maksymalnej dopusz-czalnej wartości.

fm Global (fm): Amerykańska, niezależna agencja badawcza, powo-łana przez instytucje ubezpieczeniowe, badająca produkty pod kątem spełniania wymogów bezpieczeństwa w zakresie użytkowania zgodnym z przeznaczeniem. Produkty spełniające te wymagania otrzymują znak „dopuszczenia FM”.

Uziemienie: Wykonanie połączenia elektrycznego między pojemnikiem a ziemią, zwykle za pomocą przewodu elektrycznego, w celu zapobiega-nia powstawaniu wyładowań elektrostatycznych.

Wewnętrzny magazyn płynów: Pomieszczenie lub budynek przezna-czony na przechowywanie płynów w pojemnikach lub przenośnych zbiornikach, oddzielone od innych rodzajów działalności.

Zatwierdzenie: Zamieszczenie na liście produktów zatwierdzonych do użycia urządzeń, materiałów lub usług, dokonywane przez organizację mającą jurysdykcję w zakresie oceny danych produktów lub usług, oraz dokonującą okresowych kontroli produkcji zatwierdzonego sprzętu lub materiałów, lub okresowego przeprowadzania oceny usług, które to za-mieszczenie określa, iż dany sprzęt, materiał lub usługa spełniają wy-magania odnośnych norm lub zostały przebadane pod kątem przydat-ności do określonego celu.

maksymalna dopuszczalna ilość (mDI): Dla celów nFPA 30: ilość płynu łatwopalnego, jakiego przechowywanie jest dozwolone w obszarze kon-trolnym. Patrz nFPA 30, Tabela 9.6.1.

Kodeks NfPA 30: kodeks opracowany przez nFPA i obejmujący bez-pieczne przechowywanie oraz użytkowanie płynów łatwopalnych.

Normy OShA 1910.106: Wymagania określone przez Departament Pra-cy, Bezpieczeństwa i Zdrowia ustalające kryteria zgodności z Ustawą o bezpieczeństwie i zdrowiu w pracy z 1970 roku (dotyczy USA).

Spontaniczne spalanie: Samozapłon wynikający z reakcji chemicznej i wzrostu temperatury w materiale odpadowym.

Underwriters laboratories (Ul): Amerykańska, niezależna agencja badawcza, badająca produkty pod kątem spełniania wymogów bezpie-czeństwa w zakresie użytkowania zgodnym z przeznaczeniem. Produkty spełniające wymagania otrzymują znak „Ul listed” (zatwierdzone przez Ul).

Tabela 9.6.1 z nFPA 30, wydanie 2008*źródło: Tabela 34.1.3.1 z nFPA 5000, wydanie 2006.) Uwagi:(1)Ilości mogą być zwiększone o 100%, gdy materiały przechowywane są w dopuszczonych szafach do przechowywania płynów lub pojem-nikach zabezpieczających, zgodnie z przepisami przeciwpożarowymi. Tam, gdzie stosuje się Uwagę 2, dopuszczone jest sumaryczne zwięk-szenie dla obydwu uwag.(2)Ilości mogą być zwiększone o 100%, gdy budynek, w którym przecho-wywane są płyny, wyposażony jest w automatyczny system tryskaczo-wy, zgodny z nFPA 13, normą dotyczącą instalacji tryskaczowych. Tam, gdzie stosuje się Uwagę 1, dopuszczone jest sumaryczne zwiększenie dla obydwu uwag.(3)nie zawierające więcej niż maksimum dozwolone dla obszaru kontro-lnego indywidualnie dla płynów łatwopalnych klasy IA, IB lub IC.(4)Ilości nie są ograniczone dla budynków, w których przechowywane są płyny, wyposażonych w automatyczny system tryskaczowy, zgodny z nFPA 13, normą dotyczącą instalacji tryskaczowych.

mDI dla płynów łatwopalnych w obszarze kontrolnym

IA

IB & IC IA, IB, IC

połączone

115

460 460

460

1265 50600

1, 2

1, 2 1, 2, 3

1, 2

1, 2 1, 4

II

IIIA IIIB

Klasy płynów Uwagilitry

mieszanka uboga

Płyny łatwopalne

Płyny zapalne

Page 30: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

30 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

STOSOWnE PRZEPISY

WYCIąGI Z PRZEPISÓW I NORm

FEDERAlnE PRZEPISY OShA 29

1910.106(a)(5)Temperatura wrzenia jest to temperatura, przy której płyn wrze w ci-śnieniu bezwzględnym 1 bar (760 mm hg). Jeżeli nie jest znana tem-peratura wrzenia danego materiału lub mieszaniny, która nie ma stałe-go punktu wrzenia, do celów niniejszego tekstu przyjmuje się 10% tem-peratury destylacji wykonywanej zgodnie z normatywną metodą desty-lacji produktów ropopochodnych, ASTM D-86-62, określoną w rozdzia-le 1940.6.

1910.106(a)(12)Obszar pożarowy to obszar budynku oddzielony od pozostałej części bu-dynku konstrukcją o wytrzymałości ogniowej równej co najmniej 1 go-dzina, i wyposażonej w otwory komunikacyjne prawidłowo zabezpieczo-ne przez urządzenia o wytrzymałości co najmniej 1 godzina.

1910.106(a)(14)Temperatura zapłonu to minimalna temperatura, przy której płyn wy-dziela pary w naczyniu testowym w ilości wystarczającej do wytworzenia zapalnej mieszaniny z powietrzem w pobliżu powierzchni płynu, i okre-ślana w następujący sposób: I) Dla płynów o lepkości mniejszej niż 45 SUS w temperatu-rze 37,8°C i nie zawierających zawieszonych cząstek stałych, oraz nie wykazujących tendencji do tworzenia błony powierzchniowej w trakcie testów, stosuje się procedurę standardową przeznaczoną dla badania temperatury zapłonu w testerze zamkniętym (ASTM D-56-70), określo-nym w rozdziale 1910.6. II) Dla płynów o lepkości większej lub równej 45 SUS w tempe-raturze 37,8°C i zawierających zawieszone cząstki stałych, lub wykazu-jących tendencje do tworzenia błony powierzchniowej w trakcie testów, stosuje się procedurę standardową przeznaczoną dla badania tempera-tury zapłonu w testerze zamkniętym Pensky-Martens (ASTM D-93-71), z wyjątkiem metod opisanych w Uwadze 1 do rozdziału 1.1 normy ASTM D-93-71, które stosuje się do odpowiednich materiałów wymienionych w tej Uwadze. Poprzednie normy ASTM są określone w rozdziale 1910.6. III) Dla płynów, które stanowią mieszaninę związków chemicz-nych o różnych lotnościach i temperaturach zapłonu, zbiorczą tempera-turę zapłonu określa się za pomocą procedury podanej w paragrafie (a)(14)(I) lub (II) tego rozdziału dla płynu występującego w takiej formie, w jakiej został dostarczony. Jeżeli temperatura zapłonu, określona zgod-nie z tym testem, wynosi 37,8°C lub więcej, należy wykonać dodatkowe badanie temperatury zapłonu na próbce płynu wyparowanej w 90% swej początkowej objętości, i za temperaturę zapłonu mieszaniny przyjmuje się niższa wartość wynikającą z tych dwóch badań. IV) nadtlenki organiczne, które przechodzą samoczynnie przy-spieszający proces rozkładu termicznego, wyłącza się z metod określa-nia temperatury zapłonu podanych w tym podpunkcie.

1910.106(a)(18)Płyn zapalny to płyn o temperaturze zapłonu większej lub równej 37,8°C. Płyny zapalne dzielone są na dwie klasy zgodnie z następującą klasyfi-kacją: (I) Płyny klasy II to płyny, których temperatura zapłonu jest większa lub równa 37,8°C, ale niższa od 60°C, z wyjątkiem mieszanin, których składniki mają temperaturę zapłonu większą lub równą 93,3°C, a których objętość stanowi 99% lub więcej całkowitej objętości miesza-niny. (II) Płyny klasy III to płyny, których temperatura zapłonu jest większa lub równa 60°C. Płyny klasy III dzielone są na dwie podklasy: (II)(a) Płyny klasy IIIA to płyny, których temperatura zapłonu jest większa lub równa 60°C, ale niższa od 93,3°C, z wyjątkiem mieszanin, których składniki mają temperaturę zapłonu większą lub równą 93,3°C, a których objętość stanowi 99% lub więcej całkowitej objętości miesza-niny. (II)(b) Płyny klasy IIIB to płyny, których temperatura zapłonu jest

większa lub równa 93,3°C. Punkt ten nie dotyczy płynów klasy IIB. W miejscach, gdzie użyto określenia „płyny klasy III”, należy to rozumieć jako płyny klasy IIIA. III) Jeżeli płyn zostanie podgrzany do temperatury odległej o 16,7°C od jego temperatury zapłonu, należy go traktować zgodnie z wy-maganiami dotyczącymi kolejnej, niższej klasy.

1910.106(a)(19)Płyn łatwopalny to płyn, którego temperatura zapłonu jest niższa od 37,8°C, z wyjątkiem mieszanin, których składniki mają temperaturę za-płonu większą lub równą 37,8°C, a które stanowią 99% lub więcej całko-witej objętości mieszaniny. Płyny łatwopalne określane są mianem pły-nów klasy I. Płyny klasy I podzielone są na trzy następujące klasy: (I)klasa IA obejmuje płyny o temperaturze zapłonu mniejszej niż 22,8°C i temperaturze wrzenia mniejszej niż 37.8°C. (II)klasa IB obejmuje płyny o temperaturze zapłonu mniejszej niż 22,8°C i temperaturze wrzenia większej lub równej 37.8°C. (III)klasa IC obejmuje płyny o temperaturze zapłonu większej lub równej 22,8°C i mniejszej niż 37.8°C.

1910.106(a)(35)Dopuszczone, o ile nie zaznaczono inaczej, dopuszczone lub zatwier-dzone przez upoważnione, krajowe laboratorium badawcze. W punkcie 1910.7 podano definicję upoważnionego, krajowego laboratorium ba-dawczego.

1910.106(d)„Pojemnik i przenośny zbiornik” (I) Ogólnie: Punkt ten dotyczy tylko przechowywania płynów ła-twopalnych lub zapalnych w beczkach lub innych pojemnikach (z wyjąt-kiem aerozoli łatwopalnych) o pojemności nie większej niż 230 litrów oraz zbiornikach ruchomych o pojemności nie przekraczającej 2500 li-trów. (II) Wyjątki: Punkt ten nie dotyczy następujących: (II)(a) Przechowywanie pojemników w zakładach masowych, sta-cjach serwisowych, rafineriach, zakładach chemicznych i destylator-niach. (II)(b) Płyny klasy I lub klasy II w zbiornikach pojazdów silnikowych, samolotów, łodzi lub agregatów silnikowych przenośnych i stacjonar-nych; (II)(c) Farby łatwopalne lub zapalne, oleje, lakiery i podobne mie-szaniny używane do malowania lub konserwacji, o ile nie są przechowy-wane przez okres dłuższy niż 30 dni; (II)(d) napoje pakowane w pojemniki indywidualne o pojemności nie większej niż 3,8 litra.

OShA 29 CfR 1910.106(e)(2)(III):Oddzielenie i zabezpieczenie. Miejsca, w których płyny łatwopalne są przelewane z jednego zbiornika lub pojemnika do drugiego, powinny być oddzielone od miejsc wykonywania innych czynności w budynku poprzez zapewnienie odpowiedniej odległości lub konstrukcyjnie, za pomocą przegrody o odpowiedniej odporności ogniowej. należy zapewnić drenaż lub inne środki służące zbieraniu rozlanych i wyciekających płynów. na-leży zapewnić odpowiednią wentylację grawitacyjną lub mechaniczną.

OShA 29 CfR 1910.106(d)(4)(V):Przechowywanie w wewnętrznych pomieszczeniach magazynowych. W każdym pomieszczeniu magazynowym należy utrzymywać jedno wolne przejście o szerokości co najmniej 90 cm. Pojemniki o pojemności po-wyżej 114 litrów nie powinny być składowane piętrowo. Rozlewanie pły-nów powinny być wykonywane wyłącznie za pomocą pompy dopuszczo-nej do tego celu lub samozamykającego kurka.

OShA 29 CfR 1910.106(e)(2)(IV)(d):Płyny łatwopalne można pobierać lub wprowadzać do naczyń, pojem-ników lub zbiorników przenośnych w obrębie budynku wyłącznie za po-mocą zamkniętego układu hydraulicznego, z pojemników zabezpiecza-jących, za pomocą urządzenia pobierającego od góry, albo grawitacyj-nie, z pojemnika lub zbiornika przenośnego, za pomocą dopuszczonego

Page 31: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 31TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

STOSOWnE PRZEPISYdo tego celu zaworu samozamykającego. Przelewanie lub przepompo-wywanie płynów z pojemnika lub zbiornika za pomocą sprężonego po-wietrza jest zabronione.

OShA 29 CfR 1910.106(d)(2)(ii):Wentylacja awaryjna. każdy przenośny zbiornik należy wyposażyć w jedno lub więcej urządzeń umieszczonych w górnej części i zapewniają-cych odpowiednią wentylację awaryjną, w celu ograniczenia wzrostu ci-śnienia wewnętrznego w sytuacji pożaru do wartości 0,7 bara lub 30% ciśnienia rozerwania zbiornika; przyjmuje się wartość mniejszą. Całko-wita wydajność wentylacji nie powinna być mniejsza niż podana w punk-tach (b)(2)(V)(c) lub (e) niniejszego rozdziału. należy stosować co naj-mniej jeden odpowietrznik uruchamiany ciśnieniem o minimalnej wy-dajności 168 m3 powietrza o ciśnieniu atmosferycznym (1 bar, 15,5°C). Odpowietrznik należy nastawić na zadziałanie przy nadciśnieniu nie mniejszym niż 0,34 bara. W przypadku stosowania odpowietrzników to-pliwych, powinny być uruchamiane przez elementy powodujące ich za-działanie w temperaturze nie mniejszej niż 149°C.

OShA 29 CfR 1910.106(e)(6)(II):Uziemienie. Płyny klasy I nie powinny być przelewane do pojemników, jeżeli wylewka i pojemnik nie są elektrycznie połączone. Jeżeli metalo-wa płyta podłogowa, na której stoi pojemnik w czasie napełniania, jest elektrycznie podłączona do wylewki, albo wylewka jest połączona z po-jemnikiem w czasie operacji przelewania za pomocą przewodu wyrów-nawczego, to można uważać, że warunki niniejszego punktu zostały spełnione.

OShA 29 CfR 1910.106(e)(2)(II)(b): Chwilowe przechowywanie lub użycie płynów łatwopalnych. (b) Ilość płynu, jaka może znajdować się poza pomieszczeniem ma gazynowym lub szafą magazynową w budynku lub w innym dowolnym obszarze pożarowym budynku, nie powinna przekraczać: (1) 95 litrów płynów klasy IA w pojemnikach (2) 455 litrów płynów klas IB, IC, II lub III w pojemnikach (3) 2500 litrów płynów klas IB, IC, II lub III w jednym pojemniku ruchomym

OShA 29 CfR 1910.106(d)(3)(I&II): Projekt, konstrukcja i pojemność szaf magazynowych – (I) Pojem-ność maksymalna.W szafie magazynowej można przechowywać nie więcej niż 225 litrów płynów klas I lub II, i nie więcej niż 450 litrów płynów klasy III. (II)(a) Odporność ogniowa. Szafy magazynowe należy projekto-wać i budować w taki sposób, aby ograniczyć wewnętrzną temperatu-rę do nie więcej niż 163°C w przypadku wystawienia szafy na działanie 10-minutowej próby ogniowej z zastosowaniem standardowej krzywej czas/temperatura, określonej w Standardowych metodach prób ognio-wych konstrukcji budowlanych i materiałów, nFPA 251-1969. W czasie próby wszystkie złącza i szwy powinny pozostać szczelne, a drzwi cał-kowicie zamknięte. Szafy należy wyraźnie oznakować napisem „łatwo-palne – nie zbliżać się z ogniem”.(a) Szafy metalowe wykonane zgodnie z poniższym opisem będą uważa-ne za zgodne z wymogami. ścianki dolna, górna, boczne oraz drzwi sza-fy powinny być wykonane z blachy stalowej o grubości 1 mm i posiadać podwójne ścianki z pustką powietrzną o szerokości 3,8 cm. Złącza po-winny być nitowane, spawane lub uszczelnianie za pomocą innych, rów-norzędnych środków. Drzwi należy zaopatrzyć w zamek trzypunktowy; drzwi ponadto należy umieścić na wysokości co najmniej 5,2 cm ponad poziomem dna szafy. (II)(b) Szafy drewniane wykonane zgodnie z poniższym opisem będą uważane za zgodne z wymogami. ścianki dolna, górna i boczne sza-fy powinny być wykonane z dopuszczonej do tego zastosowania sklej-ki o grubości co najmniej 2,5 cm, która nie pęka, ani nie ulega rozwar-stwieniu w warunkach pożaru. Wszystkie złącza powinny być obrobio-ne profilowo i zamocowane w dwóch kierunkach za pomocą wkrętów do drewna z łbem płaskim. Jeżeli stosuje się nie więcej niż jedne drzwi, to należy wykonać obrobiony profilowo zakład o szerokości nie mniej-szej niż 2,5 cm. Zawiasy należy zamontować w taki sposób, aby nie tra-ciły swej zdolności nośnej w wyniku obluzowania lub wypalenia śrub w

warunkach próby ogniowej.

Międzynarodowy kodeks Przeciwpożarowy ^:

3404.3.2 Szafy do przechowywania płynów.Jeżeli w innych punktach tego kodeksu wymaga się, aby pojemniki na płyny były przechowywane w szafach, to szafy te, i sposób przechowywa-nia w nich, powinny być zgodne z warunkami określonymi w punktach od 3404.3.2.1 do 3404.3.2.3.

3404.3.2.1.1 materiały. Szafy powinny być zatwierdzone do użycia zgod-nie z Ul 1275, albo wykonane z dopuszczonego drewna lub metalu, zgodnie z następującymi warunkami:

1. Szafy metalowe nie posiadające zatwierdzenia powinny być wykona-ne z blachy stalowej o grubości co najmniej 1,12 mm. Szafy, włącznie z drzwiami, powinny posiadać podwójne ścianki z pustką powietrzną o szerokości 38 mm. Złącza powinny być nitowane lub spawane i powin-ny być szczelne.

3404.3.2.1.2 Oznaczanie. Szafy należy zaopatrzyć w czytelną tabliczkę z napisem wykonanym czerwonymi literami na kontrastującym tle, o na-stępującej treści:

łatwopalne – nIE ZBlIżAć SIĘ Z OgnIEM.

3404.3.2.1.3 Drzwi. Drzwi powinny być solidnie zamocowane, samoza-mykające i wyposażone w trzypunktowy zamek.

3404.3.2.1.4 Dno. Dno szafy powinno być szczelne dla płynów do wyso-kości co najmniej 51 mm.

nFPA 1 Jednolity kodeks Przeciwpożarowy – Wydanie 2006:

60.1.2.23 Szafy do przechowywania materiałów niebezpiecznych.(d.) Drzwi powinny być solidnie zamocowane, samozamykające i wyposa-żone w zamek zatrzaskowy.

kodeks nFPA 30 – Wydanie 2008:

9.5.1 Objętość płynów klasy I, klasy II i klasy IIIA, przechowywanych w pojedynczej szafie nie powinna przekroczyć 460 litrów.

9.5.2 Całkowita objętość płynów klasy I, klasy II i klasy IIIA w grupie szaf nie powinna przekroczyć maksymalnej dopuszczalnej ilości płynów ła-twopalnych dozwolonych do składowania w obszarze kontrolnym, odpo-wiednio do zagęszczenia ludzi w miejscu, gdzie znajdują się szafy.

9.5.4 nie wymaga się w tych przepisach, aby szafy musiały być wentylo-wane dla celów ochrony przeciwpożarowej.

9.5.4.1 Przy braku wentylacji wszystkie otwory szafy powinny być za-mknięte i uszczelnione za pomocą odpowiednich korków, dostarczanych w komplecie z szafą lub zalecanych przez producenta.

9.5.4.2 Jeżeli szafa z jakiegokolwiek powodu wyposażona jest w wen-tylację, to otwory wentylacyjne szafy powinny być podłączone do kana-łów wentylacyjnych prowadzących bezpośrednio na zewnątrz budynku. Powinno być to wykonane w taki sposób, aby nie zakłócić parametrów ochronnych szafy i zachować zgodność z wymaganiami odpowiednich przepisów.

Page 32: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

32 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

STOSOWnE PRZEPISY

kanadyjski kodeks Przeciwpożarowy (nFC) Wydanie 1995, punkt 4.2.10.5 mówi, że szafa musi być zgodna z UlC-C1275.

UlC/ORD-C1275-841.1 Wymagania te dotyczą szaf do przechowywania pojemników z płyna-mi, przeznaczonych do przechowywania płynów łatwopalnych i dopusz-czonych do użytkowania przez odpowiednie punkty nFC.

1.2 Szafy są badane pod kątem określenia ich wytrzymałości na stan-dardowy pożar trwający 10 minut, który nie powinien spowodować po-wstania wewnątrz szafy temperatury przekraczającej temperaturę oto-czenia o 139°C.

OShA 29 CfR 1910.1200(g)(8):Pracodawca powinien w miejscu pracy przechowywać kopie wymaga-nych kart charakterystyk materiałów niebezpiecznych (MSDS) doty-czących wszystkich niebezpiecznych chemikaliów, i powinien zapewnić ich łatwą dostępność dla pracowników każdej zmiany roboczej w obrę-bie ich stanowisk pracy. (Dostęp elektroniczny, mikrofisze i inne środ-ki alternatywne dla kopii papierowych są dozwolone, o ile nie stanowi to utrudnienia dostępu dla pracowników w ich miejscach pracy.)

OShA 29 CfR 1910.106(a)(29):Określenie „pojemnik zabezpieczający” powinno oznaczać pojemnik do-puszczony do określonego użycia, o pojemności nie większej niż 19 li-trów, wyposażony w samozamykającą pokrywę oraz zamknięcie wylew-ki, oraz zaprojektowany w taki sposób, aby bezpiecznie uwalniać nad-miar wewnętrznego ciśnienia przy wystawieniu pojemnika na działanie ognia.

1910.106 (d)(2)(III)(b)Tabela h-12 – Maksymalne dopuszczalne pojemności pojemników i przenośnych zbiorników

Płyny łatwopalne Płyny zapalne

Typ pojemnika klasa IA klasa IB klasa IC klasa II klasa III

Szkło lub do-puszczone two-rzywo sztuczne

0,57 ltr 0,95 ltr 3,78 ltr 3,78 ltr 3,78 ltr

Metal (z wyjąt-kiem DOT)

3,78 ltr 18,9 ltr 18,9 ltr 18,9 ltr 18,9 ltr

Pojemniki za-bezpieczające

7,56 ltr 18,9 ltr 18,9 ltr 18,9 ltr 18,9 ltr

Beczki metalo-we (typ DOT)

227 ltr 227 ltr 227 ltr 227 ltr 227 ltr

Dopuszczone zbiorniki prze-

nośne2500 ltr 2500 ltr 2500 ltr 2500 ltr 2500 ltr

Uwaga: Pojemniki zwolnione z wymagań: (a) lekarstwa, napoje, żyw-ność, kosmetyki i inne powszechne towary konsumpcyjne, o ile są za-pakowane zgodnie z powszechnie przyjętymi praktykami, nie podlegają wymaganiom 29 CFR 1910.1 06(d)(2)(I) and (II).

kalifornijska Rada Zasobów Powietrznych (CARB), Tytuł 13 Przepisów kodeksu kalifornijskiego: 2467.2

Standardy charakterystyki przenośnych pojemników na paliwa oraz wy-lewek zabezpieczających przed rozlaniem(2) Automatycznie zamyka się i uszczelnia po wyjęciu ze zbiornika doce-lowego, i pozostaje całkowicie zamknięta, gdy nie podaje paliwa.

2467.3 Zwolnienia(c) Artykuł ten nie dotyczy pojemników zabezpieczających, spełniających wymagania podane w kodeksie Przepisów Federalnych, rozdział 17, ty-tuł 29, podczęść F.

DOT 49 CFR Części od 100 do 177:

Wszystkie pojemniki DOT posiadają oznaczenie Un - 1 A1 / Y1.2/100

OShA 29 CfR 1910.106(e)(2)(II): Chwilowe przechowywanie lub uży-cie płynów łatwopalnych:Pojemniki: Płyny łatwopalne lub zapalne należy przechowywać w zbior-nikach lub zamkniętych pojemnikach.

OShA 29 CfR 1910.106(a)(9):Pojemnik zamknięty jest rozumiany według definicji tutaj podanej jako pojemnik zamykany za pomocą pokrywki lub innego urządzenia, dzię-ki któremu ani płyn ani jego pary nie mogą wydostawać się na zewnątrz przy normalnej temperaturze.

OShA 29 CfR 1910.106 (e)(2)(IV)(a):Płyny łatwopalne, gdy nie są w użyciu, należy przechowywać w pojem-nikach zakrytych.

OShA 29 CfR 1926.252(e):(e) Wszelkie odpady rozpuszczalnikowe, zaolejone szmaty oraz płyny ła-twopalne należy do czasu usunięcia z miejsca pracy przechowywać w pojemnikach ognioodpornych.

OShA 29 CfR 1910.125(e)(4)(II&III):Szmaty oraz inne materiały zanieczyszczone płynami po wykonywa-niu czynności zamaczania lub powlekania należy bezpośrednio po uży-ciu umieszczać w dopuszczonych do tego celu pojemnikach na odpady, a zawartość tych pojemników należy usuwać pod koniec każdej zmia-ny roboczej.

OShA 29 CfR 1910.106(e)(9)(III): Opady i pozostałości. łatwopalne materiały odpadowe i pozostałości obecne w budynku lub obszarze roboczym należy ograniczać do mini-mum, przechowywać w zakrytych metalowych pojemnikach i codzien-nie usuwać.

OShA 29 CfR 1910.144: Oznaczanie zagrożeń fizycznych za pomocą ko-lorów(a) Identyfikacja koloru – (1) Czerwony. Czerwony jest to podstawowy kolor służący do oznaczania niebezpieczeństwa. Pojemniki zabezpie-czające lub inne pojemniki przenośne przeznaczone do przechowywa-nia płynów o temperaturze zapłonu mniejszej lub równej 26,7°C, pojem-niki stołowe na płyny łatwopalne (otwarte kubki testowe), z wyjątkiem pojemników transportowych, należy malować na kolor czerwony wraz z dodatkową, widoczną identyfikacją w formie żółtego paska wokół po-jemnika lub nazwy zawartości czytelnie umieszczonej lub namalowanej na pojemniku kolorem żółtym.

Page 33: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 33TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

STOSOWnE PRZEPISY

OShA 29 CfR 1910.123(d):Pojemnik do zamaczania oznacza pojemnik, w którym przechowywa-ny jest płyn inny niż woda, i który służy do zamaczania lub powlekania. Przedmiot może być zanurzony (lub częściowo zanurzony) w pojemni-ku do zamaczania lub może być zawieszony w parach wypływających z pojemnika.

OShA 29 CfR 1910.125(f)(3)(I):Oryginalną pokrywę można zastąpić pokrywą zamykaną przez dopusz-czone do tego celu urządzenie automatyczne służące do automatycz-nego gaszenia ognia, o ile pokrywa może też być uruchomiona ręcznie.

EPA 40 CfR 63:krajowe (dot. USA) normy emisji zanieczyszczeń powietrza (nEShAP) są regulowane przez Agencję ochrony środowiska (EPA) na podstawie Ustawy o czystości powietrza z 1990, punkt 112(d) – która opracowała normy ochrony zdrowia publicznego poprzez wymóg kontroli emisji ze źródeł niebezpiecznych zanieczyszczeń powietrza. Podczęść GG: Krajowe normy emisji dla przemysłu lotniczego i zakła-dów przetwórczych (NESAm).Punkt 63.741 – Oznaczenie źródeł:(1)(I) Wszelkie czynności ręcznego czyszczenia stanowią odnośne źró-dła.

Punkt 63.742 – Definicje:Operacja czyszczenia oznacza wycieranie ręczne, użycie pistoletu natry-skowego oraz płukanie.

Operacje wycierania ręcznego oznaczają usuwanie zanieczyszczeń, ta-kich jak brud, smar, olej i powłoki, ze statku powietrznego lub jego czę-ści, poprzez fizyczne ich usunięcie za pomocą takich środków, jak szma-ta, papier lub tampon bawełniany, które zostały uprzednio zwilżone roz-puszczalnikiem do czyszczenia.

Rozpuszczalnik do czyszczenia to płynny materiał służący do ręcznego wycierania, spryskiwania pistoletem natryskowym lub płukania.

Zakład lotniczy oznacza zakład, który produkuje, przerabia lub napra-wia jakiekolwiek ilości firmowych, cywilnych lub wojskowych statków powietrznych lub ich części.

Punkt 63.744 – Normy dotyczące operacji czyszczenia: (a) Metody utrzymania porządku. (1) Bezpośrednio po użyciu umieścić w worku lub zamkniętym pojemniku nasączoną rozpuszczalnikiem szma-tę, papier lub inny materiał chłonny używany do czyszczenia statków po-wietrznych. Dopilnować, aby te worki i pojemniki były zawsze zamknięte, z wyjątkiem czynności ich napełniania lub opróżniania. Stosować wor-ki i pojemniki o takiej budowie, jaka uniemożliwi wydostawanie się par rozpuszczalników na zewnątrz. (2) świeże i używane rozpuszczalniki do czyszczenia stosowane w operacjach czyszczenia w zakładach lotni-czych należy przechowywać w zamkniętych pojemnikach.

Poprawki do Ustawy o czystości powietrza z 1990 roku wprowadziły krajowe normy emisji niebezpiecznych związków organicznych dla za-nieczyszczeń powietrza, znane jako Reguła hOn. EPA zaleca ogranicza-nie tych „ulatniających się emisji”.

EPA 40 CfR 264.173: Postępowanie z pojemnikami.

(a) Pojemnik mieszczący niebezpieczne odpady musi być zawsze za-mknięty w czasie przechowywania, z wyjątkiem chwil dodawania lub usuwania odpadów.(b) Pojemnik mieszczący niebezpieczne odpady nie może być otwiera-ny, przestawiany lub przechowywany w sposób, który może spowodować jego przebicie lub przeciekanie.

kodeks nFPA 30 – Wydanie 2008*

Rozdział 14 – Schowki do przechowywania materiałów niebezpiecz-nych.14.1 Zakres. niniejszy rozdział dotyczy przechowywania płynów w prze-nośnych, modułowych, prefabrykowanych schowkach magazynowych, zaprojektowanych i wyprodukowanych w celu przechowywania materia-łów niebezpiecznych w następujących naczyniach:

(1)Pojemniki o pojemności nie przekraczającej 450 litrów każdy

(2)Zbiorniki ruchome o pojemności 2500 litrów każdy

(3)Tymczasowe zbiorniki masowe o pojemności nie przekraczające 3000 litrów każdy.

14.2 Definicje dotyczące rozdziału 14. (Zarezerwowane)

14.3 Wymagania ogólne.

14.3.1 Schowki do przechowywania materiałów niebezpiecznych, które są wykorzystywane do przechowywania płynów, powinny spełniać wymagania podane w rozdziale 9.

14.3.2 Punkty 14.4 i 14.5 dotyczą przechowywania płynów łatwopal-nych i zapalnych w schowkach na materiały niebezpieczne (dalej zwa-nych schowkami), które są umieszczone na zewnątrz budynków.

14.4 Projekt i konstrukcja schowków do przechowywania materiałów niebezpiecznych.

14.4.1 Projekt i konstrukcja schowka powinny spełniać wymagania odpowiednich przepisów lokalnych i krajowych, oraz podlegają dopusz-czeniu do stosowania przez odpowiednio do tego upoważnioną instytu-cję.

14.4.2 Ruchome konstrukcje prefabrykowane, które zostały spraw-dzone, zatwierdzone lub oznakowane przez instytucję upoważnioną do nadzoru nad przechowywaniem materiałów niebezpiecznych, są do-puszczone do stosowania.

14.4.3 Schowki nie powinny mieć całkowitej powierzchni podłogi większej niż 140 m2.

14.4.4 niedozwolone jest pionowe ustawianie schowków.

14.4.5 Jeżeli wymagane są podłączenia i wyposażenie elektryczne, powinny być one zgodne z wymogami podanymi w rozdziale 7 i punkcie 9.12.

14.4.6 Jeżeli wewnątrz schowka dozwolone jest przelewanie płynów, czynności te powinny być wykonywane zgodnie z wymaganiami podany-mi w rozdziale 18.

14.4.7 należy zapewnić wentylację w sposób zgodny z wymaganiami podanymi w punkcie 9.14.

14.4.8 Schowki powinny być wyposażone w system gromadzenia wy-cieków, aby zapobiec wypływowi płynów z wnętrza konstrukcji w sytu-acjach awaryjnych.

14.4.8.1 System gromadzenia wycieków powinien mieć pojemność od-powiadającą 10% pojemności pojemników dozwolonych do przechowy-wania w schowku, lub pojemność równą pojemności największego po-jemnika, z tym, że przyjmuje się wartość większą.

Page 34: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

34 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

STOSOWnE PRZEPISY

14.5 miejsca wyznaczone na schowki do przechowywania materiałów niebezpiecznych.

14.5.1 Schowki należy lokalizować w miejscu do tego dozwolonym i specjalnie wyznaczonym.

14.5.2 Miejsce wyznaczone należy urządzić w taki sposób, aby za-pewnić zachowanie minimalnych odległości podanych w Tabeli 14.5.2 między schowkami, od schowka do linii granicy własności terenu, ist-niejącej lub możliwej do zabudowania, oraz od schowka do najbliższego skraju drogi publicznej bądź ważnego zabudowania tego samego tere-nu.

Tabela 14.5.2.2 Miejsca wyznaczone

Minimalna odległość między schowkami [m]

Powierzchnia miejsca wyzna-czonego [m2]

Między poszcze-gólnymi schow-

kami

Od schowka do granicy tere-

nu, która jest lub może być zabu-

dowanab

Od schowka do najbliższe-go skraju drogi publicznej bądź ważnego zabu-dowania tego samego tere-

nub,c

<=100 1,5 3 1,5

>9 i <=45 1,5 6 3

>45 and <=135d 1,5 9 6

Uwaga: Jeżeli schowek posiada wytrzymałość ogniową nie mniejszą niż 4 godziny i nie jest wymagana wentylacja deflagracyjna zgodnie z punk-tem 9.15, to wszystkie odległości podane w tabeli 14.5.2 mogą być po-minięte.

a Ograniczenia powierzchni wyznaczonego miejsca mają na celu rozróż-nienie względnej wielkości, a tym samym i liczby schowków, które są do-zwolone do ustawienia w jednym wyznaczonym miejscu.

b Odległości dotyczą terenów, które posiadają ochronę przed naraże-niem na czynniki ryzyka, jak zdefiniowano w 3.3.42 nFPA 30. Jeżeli wy-stępują czynniki ryzyka i taka ochrona nie istnieje, odległości należy po-dwoić.

c Jeżeli ściana zewnętrzna budynku narażonego na czynniki ryzyka zwrócona do wyznaczonego miejsca posiada odporność ogniową równą 2 godziny, i ściana ta nie ma otworów powyżej obszaru terenu w odległo-ści 3 m poziomo, i nie ma otworów poniżej obszaru terenu w odległości 15 m poziomo od wyznaczonego miejsca, to odległości można zmniej-szyć do połowy wartości podanych w tabeli, z tym, że nigdy nie mogą one być mniejsze od 1,5 m.

d Jeżeli pojedynczy schowek posiada całkowitą powierzchnię podło-gi wymagającą powierzchni terenu większej niż 135 m2, lub jeśli kilka schowków przekracza limit 135 m2, to należy zwrócić się do właściwej instytucji o dopuszczenie tych odległości.

14.5.3 Po dopuszczeniu wyznaczonego miejsca do użytkowania nie należy go zmieniać bez zezwolenia właściwej instytucji.14.5.4 Istnieje możliwość ustawienie większej liczby schowków w wyznaczonym miejscu, pod warunkiem jednak, że zostanie zachowana odległość między poszczególnymi schowkami, określona w Tabeli14.5.5 Jeżeli dopuszczone do użytku wyznaczone miejsce jest do-stępne dla ludzi z zewnątrz, to należy je zabezpieczyć przed dostępem osób niepowołanych.

Page 35: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 35TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

TABElA ZAgROżEnIA POżAROWEgO

nazwa chemicz-na Wzór (synonim)

nr CAS

klasa nFPA 30/ OShA

Tem-peratu-

ra zapło-nu °C

Tempe-ratura samo-

zapłonu °C

granice palno-ści w % obj.

Cię-żar wł.

(woda=1)

gęstość par (po-

wie-trze=1)

Tem-peratu-ra wrze-nia °C

Rozpusz-czalność w

wodzie

Metody gasze-

nia

Określenie zagrożenia

Dolna górna Szko-dliwy

Palny nie-stabil-

ny

Aldehyd octo-wy Ch3ChO (Ace-taldehyd) (Etanal)

75-07-0

IA -39 175 4 60 0,8 1,5 21 Tak 1 5 2 4 2

Uwaga: Polimeryzuje. Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebez-piecznych

Aceton Ch3COCh3 (Dwumetyloketo-n)-(2-Propanon)

67-64-1

IB -20 465 2,5 12,8 0,8 2 56 Tak 1 5 1 3 0

Acetonitryl Ch3Cn (Cyjanek metylu)

75-05-8

6 (oc) 524 3 16 0,8 1,4 82 Tak 1 5 2 3 0

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

Akroleina Ch2:Ch-ChO (Aldehyd

akrylowy) 107-02-8

IB -26220 nie-stabilny

2,8 31 0,8 1,9 52 Tak 1 5 4 3 3

Uwaga: Może polimeryzować wybuchowo. Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

Alliloamina Ch2:ChCh2nh2

(3-Aminopropylen) 107-11-9

IB -29 374 2,2 22 0,8 2 53 Tak 1 5 4 3 1

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

Octan amylowy Ch3COOC5h11

(Octan 1-pentylu) zwykły 628-63-7

IB 16 21 360 1,1 7,5 0,9 4,5 149 Słaba 1 5 1 3 0

Anilina C6h5nh2 (Aminobenzen) (Fenyloamina)

62-53-3

IIIA 70 615 1,3 11 1 3,2 184 Słaba 5 0

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

Benzen C6h6 (Benzol) 71-43-2

IB -11 498 1,2 7,8 0,9 2,8 80 nie 1 1 3 0

Patrz nFPA w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

Tlenek butadienu Ch2:ChChOCh2

(Tlenek winyloety-lenu) 930-22-3

IB <-50 0,9 2,4 66 3 2

2-Butanon Patrz - Metyloetyloketon

Alkohol butylowy Ch3(Ch2)2Ch2Oh (1-Butanol) (kar-binol propylowy)

(Metanol propylo-wy) 71-36-3

IC 37 343 1,4 11,2 0,8 2,6 117 nie 1 5 2 3 0

Chlorek butylowy C4h9CI (1-Chloro-

butan) 109-69-3IB -9 240 1,8 10,1 0,9 3,2 77 nie 1 1 3 0

Dwusiarczek węgla CS2 Bisiarczek wę-

gla 75-15-0

IB -30 90 1,3 50 1,3 2,6 46 nie 4 3 4 0

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

WłAśCIWOśCI łAtWOpAlnYCh płYnóW, gAzóW I lOtnYCh CIAł StAłYCh OrAz StWArzAnE przEz nIE zAgrOżEnIA pOżArOWE

Tabele przedrukowane za pozwoleniem nFPA na podstawie Podręcznika ochrony przeciwpożarowej i postępowania z materiałami niebezpiecz-nymi.Odniesienia do metod gaszenia oraz określenia zagrożeń można znaleźć w materiałach oryginalnych.

Page 36: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

36 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

TABElA ZAgROżEnIA POżAROWEgO

WłAśCIWOśCI łAtWOpAlnYCh płYnóW, gAzóW I lOtnYCh CIAł StAłYCh OrAz StWArzAnE przEz nIE zAgrOżEnIA pOżArOWE

Tabele przedrukowane za pozwoleniem nFPA na podstawie Podręcznika ochrony przeciwpożarowej i postępowania z materiałami niebezpieczny-mi.Odniesienia do metod gaszenia oraz określenia zagrożeń można znaleźć w materiałach oryginalnych.

nazwa chemicz-na Wzór (synonim)

nr CAS

klasa nFPA

30/ OShA

Tempe-ratura zapło-nu °C

Tempe-ratura samo-zapło-nu °C

granice palności w % obj.

Cię-żar wł.

(woda=1)

gęstość par (po-

wie-trze=1)

Tempe-ratura

wrzenia °C

Roz-pusz-czal-

ność w wodzie

Metody gasze-

nia

Określenie zagrożenia

Dolna górna Szkodli-wy

Palny niesta-bilny

kolodion C12h16O-6(nO3)4- C13h17O-7(nO3)3 Roztwór ni-

trocelulozy w rozpusz-czalnikach organicz-

nych 9004-70-0

IA <-18 170 1,9 48 0,8 2,6 35 1 5 2 4 0

Patrz Roztwór nitrocelulozy i Piroksyliny w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

Cykloheksan C6h12 (heksahydroben-

zen) (heksametylen) 110-82-7

IB -20 245 1,3 8 0,8 2,9 82 nie 1 1 3 0

Cykloheksanon C6h10O (keton pime-

linowy) 108-94-1II 44 420 1,1@100 9,4 0,9 3,4 156 Słaba 5 1 2 0

Alkohol denaturo-wy Skład oficjalny

(CD-5) (CD-5A) (CD-1 0) (SD-1) (SD-2B) (SD-3A) (SD-1 3A) (SD-17) (SD-23A) (SD-30) (SD-39B) (SD-39C) (SD

-40M)

IB

16 16-17 15,5-16 9-15 14 13 15 <-7 16 2 15 16 15

15

399 0,8 1,6 79 Tak 1 5 0 3 0

Eter dibutylowy (C4h9)2O (1-Butoksy-butan) (Eter butylowy)

142-96-1

IC 25 194 1,5 7,6 0,8 4,5 141 nie 1 1 5 3 1

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

1,2-Dichloroetylen CI-Ch:ChCI (sym-Dichlo-

roetylen) 540-59-0

IB 2 460 5,6 12,8 1,3 3,4 48 nie 4 1 3 2

Uwaga: Istnieje w postaci izomerów cis i trans.

Olej napędowy nr 1-D 68334-30-5

II38 Min.

lub wym.

nie 1 2 0

Dietyloamina (C2h5)2nh 109-89-7

IB -23 312 1,8 10,1 0,7 2,5 57 Tak 5 1 3 3 0

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

2,2-Dimetylobu-tan (Ch3)3CCh2Ch3 (neoheksan) 75-83-2

IB -48 405 1,2 7 0,6 3 50 nie 1 2 3 0

2,3-Dimetylopentan Ch3Ch(Ch3) 565-

59-3IB <-7 335 1,1 6,7 0,7 3,5 90 nie 1 2 3 0

Page 37: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 37TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

TABElA ZAgROżEnIA POżAROWEgO

WłAśCIWOśCI łAtWOpAlnYCh płYnóW, gAzóW I lOtnYCh CIAł StAłYCh OrAz StWArzAnE przEz nIE zAgrOżEnIA pOżArOWE

Tabele przedrukowane za pozwoleniem nFPA na podstawie Podręcznika ochrony przeciwpożarowej i postępowania z materiałami niebezpieczny-mi.Odniesienia do metod gaszenia oraz określenia zagrożeń można znaleźć w materiałach oryginalnych.

nazwa chemicz-na Wzór (synonim)

nr CAS

klasa nFPA

30/ OShA

Tempe-ratura zapło-nu °C

Tempera-tura sa-

mozapło-nu °C

granice palności w % obj.

Ciężar wł. (woda=1)

gęstość par (po-

wie-trze=1)

Tempe-ratura

wrzenia °C

Roz-pusz-czal-

ność w wodzie

Metody gasze-

nia

Określenie zagrożenia

Dolna górnaSzkodli-

wyPalny

niesta-bilny

p-Dioksan OCh2Ch2OCh2Ch2 (Dwutlenek dietyle-

nu) 123-91-1

IB 12 180 2 22 1 3 101 Tak 1 5 2 3 1

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

Eter dwuwinylowy (Ch2:Ch)2O (Eteny-loksyeten) (Eter wi-

nylowy) 109-93-3

IA <-30 360 1,7 27 0,8 2,4 28 nie 1 0 4 2

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

Etanol Patrz Alkohol etylowy

Octan etylowy Ch3COOC2h5 (Es-

ter octowy) (Eter octowy) (Octan etylu)

141-78-6

IB -4 426 2 11,5 0,9 3 77 Słaba 1 5 1 3 0

Alkohol etylo-wy C2h5Oh (Alko-hol zbożowy, spiry-

tus koloński, etanol) 64-17-5

IB 13 363 3,3 19 0,8 1,6 78 Tak 1 5 2 3 0

Patrz także Alkohol etylowy i Woda w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebez-piecznych

Etyloamina, 70% C2h5nh2 (Amino-

etan) 75-04-7

IA <-18 385 3,5 14 0,8 1,6 17 Tak 1 5 5 3 4 0

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

Chlorek etylowy C2h5CI (Chloroetan)

(Eter chlorowodo-rowy) (Eter solny)

75-00-3

IIIB -50 519 3,8 15,4 0,9 2,2 12 Słaba 1 2 4 0

glikol etylenowy hO-C2h4Oh (1,2-Eta-

nodiol) (glikol) 107-21-1

IA 111 398 3,2 1,1 197 Tak 5 2 2 1 0

Tlenek etyleno-wy Ch2OCh2 (Tle-nek dimetyleno-wy) (1,2-Epoksy-

etan) (Oksiran) (EO) 75-21-8

IA -29 429 3 100 0,9 1,5 11 Tak 1 3 4 3

Uwaga: Pary wybuchowe. Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

Eter etylowy C2h5OC2h5 (Eter dietylowy) (Tlenek

dietylowy) (Eter) (Tle-nek etylowy) 60-29-7

IA -45 180 1,9 36 0,7 2,6 35 Słaba 1 5 1 4 1

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

Olej opałowy nr 1 (Paliwo odrzutowe A)

(nafta) (Range Oil) 8008-20-6

38-72 210 0,7 5 <1 151-301 nie 2 2 0

Page 38: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

38 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

TABElA ZAgROżEnIA POżAROWEgO

WłAśCIWOśCI łAtWOpAlnYCh płYnóW, gAzóW I lOtnYCh CIAł StAłYCh OrAz StWArzAnE przEz nIE zAgrOżEnIA pOżArOWE

Tabele przedrukowane za pozwoleniem nFPA na podstawie Podręcznika ochrony przeciwpożarowej i postępowania z materiałami niebezpieczny-mi.Odniesienia do metod gaszenia oraz określenia zagrożeń można znaleźć w materiałach oryginalnych.

nazwa chemicz-na Wzór (synonim)

nr CAS

klasa nFPA

30/ OShA

Tempe-ratura

zapłonu °C

Tempe-ratura samo-

zapłonu °C

granice palności w % obj.

Cię-żar wł.

(woda=1)

gęstość par (po-

wie-trze=1)

Tem-peratu-ra wrze-nia °C

Roz-pusz-

czalność w wo-dzie

Meto-dy ga-sze-nia

Określenie zagrożenia

Dolna górna Szkodli-wy

Palny niesta-bilny

Benzyna C5h12 do C9h20 56-60 Okta-nów 73 Oktany 92 Oktany 100 Okta-

nów 8006-61-9

IB-43 -43

-38280 456 1,4 7,6 0,8 3,0-4,0 38-204 nie 1 1 3 0

Uwaga: Wartości mogą się znacznie różnić dla różnych rodzajów benzyny.

heptan Ch3(Ch2)5Ch3

142-82-5IB -4 204 1,05 6,7 0,7 3,5 98 nie 1 1 3

1,4-heksadien Ch3Ch:ChCh-

2Ch:Ch2 (Allilo-propenyl) 592-45-0

IB -21 2 6,1 0,7 2,8 66 nie 1 1 3 0

heksan Ch3(Ch2)4Ch3

(Wodorek heksylu) 110-54-3

IB -22 225 1,1 7,5 0,7 3 69 nie 1 3 0

Alkohol izo-propylowy 88%

(Ch3)2ChOh (Izo-propanol) (kar-binol dimetylo-

wy) (2-Propanol) 67-63-0

IB 12 14 399 2 12,7@93 0,8 2,1 83 Tak 5 1 1 3 0

Paliwa odrzuto-we JP-4

IB-23 do

–1240 1,3 8

0,75-0,18

60-270 nie 1 3 3 0

nafta Patrz Olej opałowy nr 1.3Olej smarowniczy do turbin (Olej do

turbin)204 371 <1 nie 2 0 1 0

Metanol Patrz Alkohol metylowyAlkohol metylowy Ch3Oh (Metanol) (Alkohol drzewny) (Spirytusy kolum-bijskie) 67-56-1

IB 11 464 6 36 0,8 1,1 64 Tak 1 5 1 3 0

Metylocykloheksan Ch2(Ch2)4ChCh3

(Cykloheksylo-metan) (heksa-hydroksytoluen)

108-87-2

IB -4 250 1,2 6,7 0,8 3,4 101 nie 1 1 3 0

Chlorek metyle-nowy Ch2CI2 (Di-

chlorometan) 75-09-2

Brak 556 13 23 1,3 2,9 40 Słaba 2 1 0

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

Eter metylowoety-lowy Ch3OC2h5 (Metyloetyloeter)

540-67-0

IA -37 190 2 10,1 0,7 2,1 11 Tak 1 5 1 4 1

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

Metyloetyloke-ton C2h5COCh3 (2-Butanon) (ke-ton metylowo ety-

lowy) 78-93-3

IB -9 404 1,4@93 11,4@93 0,8 2,5 80 Tak 1 5 1 3 0

Page 39: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 39TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

TABElA ZAgROżEnIA POżAROWEgO

WłAśCIWOśCI łAtWOpAlnYCh płYnóW, gAzóW I lOtnYCh CIAł StAłYCh OrAz StWArzAnE przEz nIE zAgrOżEnIA pOżArOWE

Tabele przedrukowane za pozwoleniem nFPA na podstawie Podręcznika ochrony przeciwpożarowej i postępowania z materiałami niebezpieczny-mi.Odniesienia do metod gaszenia oraz określenia zagrożeń można znaleźć w materiałach oryginalnych.

nazwa che-miczna Wzór (synonim) nr

CAS

kla-sa nFPA

30/ OShA

Tem-peratu-

ra zapło-nu °C

Tem-peratu-

ra samo-zapłonu

°C

granice palności w % obj.

Cię-żar wł.

(woda=1)

gęstość par (po-

wie-trze=1)

Tem-peratu-ra wrze-nia °C

Roz-pusz-

czalność w wo-dzie

Metody gasze-

nia

Określenie zagrożenia

Dolna górna Szkodli-wy

Palny niesta-bilny

Metyloizo-butyloketon Ch3COCh-2Ch(Ch3)2 (hekson) (4-Mety-

lo-2-Pentanon) 108-10-1

IB 18 448 1,2@93 8,0@93 0,8 3,5 118 Słaba 5 1 1 3 0

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

Ciężka ben-zyna Regular

8032-32-4

IB -2 232 0,9 6 <1 100-160 nie 1 1 3 0

Uwaga: Temperatura zapłonu i samozapłonu są różne u różnych producentów.

nitroetan C2h5nO2 79-

24-3

IC 28 414 3,4 1,1 2,6 114 Słaba 4 5 2 3 3Uwaga: Może wybuchać przy podgrzewaniu. Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania

materiałów niebezpiecznychParaldehyd (Ch3ChO)3 123-63-7

36 238 1,3 -1 4,5 124 Słaba 1 5 2 3 1

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

Pentan Ch3(Ch2)3Ch3

109-66-0IA <-40 260 1,5 7,8 0,6 2,5 36 nie 1 1 4 0

Eter naftowy (Frakcja ropy

naftowej) (naf-ta, Ropa nafto-wa) 64475-85-0

<-18 288 1,1 5,9 0,6 2,5 35-60 nie 1 1 4 0

Aldehyd propio-nowy Ch3Ch-2ChO (Propa-nal) 123-38-6

IB -30 207 2,6 17 0,8 2 49 Słaba 1 5 2 3 2

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

Tlenek pro-pylenowy

OCh2ChCh3 75-56-9

IA -37 449 2,3 36 0,83 2 35 Tak 1 5 3 4 2

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

Toluen C6h5Ch3 (Me-

tylobenzen) (Fenylome-tan) (Toluol)

108-88-3

IB 4 480 1,1 7,1 0,9 3,1 111 nie 1 2 3 0

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

(Toluol) Patrz To-

luenTrójchloroety-len CIhC:CCI2

79-01-6

Brak 4208@25

7,8@10010,5@25 52@100

1,5 4,5 87 nie 2 1 0

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznychTerpentyna 9005-90-7

IC 35 253 0,8 <1 149 nie 1 1 3 0

Eter etylo-wowinylowy

Ch2:ChOC2h5 (Etylowinylo-

eter) 109-92-2

IA <-46 202 1,7 28 0,8 2,5 36 nie 1 5 2 4 2

o-ksylen C6h4(Ch3)2 (1,2-Dimety-lobenzen) (o-

ksilol) 95-47-6

IC 17 463 0,9 6,7 0,9 3,7 144 nie 1 2 3 0

Patrz nFPA 49 w Podręczniku ochrony przeciwpożarowej w zakresie użytkowania materiałów niebezpiecznych

Page 40: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

40 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

lISTA kOnTROlnA BEZPIECZEŃSTWA

lIStA kOntrOlnA bEzpIECzEńStWA

Poniższa lista stanowi podsumowanie wymagań odnośnie sprzętu wy-maganego do bezpiecznego przechowywania i użytkowania płynów ła-twopalnych, którego stosowanie jest niezbędne dla zmniejszenia zagro-żeń pożarowych oraz wypełnienia obowiązków wymaganych przepisami.

Przechowywanie - Beczki• Odpowietrznikbezpieczeństwanakażdejbeczce(przechowywanej

w pozycji pionowej lub poziomej)• Przewody uziemiające podłączone od każdej beczki do uziemienia• Przewody wyrównawcze łączące pojemniki w czasie operacji prze-

lewania płynów• Zapewnienie styku metal-metal dla uzyskania skuteczności uzie-

mienia / wyrównywania potencjałów• Samozamykający kurek / wylewka na każdej beczce, z której pobie-

rane są płyny• Podstawa lub paleta zbierająca wyciekający z beczki płyn

Przechowywanie – Szafy zabezpieczające• Specjalne szafy dopuszczone do przechowywania niebezpiecznych

płynów w obszarach magazynowych i roboczych• Materiały konstrukcyjne szafy dostosowane do przechowywanych

materiałów• Wielkość szafy odpowiadająca aktualnym i przyszłym potrzebom

przechowywania materiałów• Chemikalia prawidłowo posegregowane i składowanie w szafach o

odpowiednich kolorach• Zinwentaryzowanie chemikaliów i udostępnienie kart charaktery-

styki materiału niebezpiecznego• korki na podwójnych odpowietrznikach (o ile odpowietrzanie nie

jest wymagane przez odpowiednie przepisy)• Przewody antystatyczne podłączone do styku uziemienia szafy i

uziemienia zewnętrznego• kotwienie szaf do podłoża w miejscach o zwiększonej aktywności

sejsmicznej• Zabezpieczenie zawartości szafy za pomocą kłódki założonej na

klamkę (wiercenie w ścianach szafy unieważnia jej certyfikat bez-pieczeństwa)

• Wszystkie elementy i zespoły szafy w pełni sprawne: łączniki topli-we na drzwiach samozamykających, drzwi zamykają się całkowicie i zatrzaskują na 3-punktowy zamek, szczelne i nienaruszone wkła-dy do półek, stabilne i nie przeciążone półki

Transport – Pojemniki zabezpieczające• Zastosowanie pojemników Typ I do przechowywania i przelewania

płynów łatwopalnych• Stosowanie pojemników o różnych kolorach do identyfikacji różne-

go rodzaju płynów• Pojemniki Typ II z wężykami do kontroli przelewania do małych na-

czyń• Stosowanie połączeń uziemiających i wyrównawczych przy przele-

waniu płynów• Stosowanie pojemników DOT w transporcie drogowym• Stosowanie pojemników z tworzyw sztucznych do płynów korozyj-

nych lub wymagających wysokiej czystości• Pojemniki z kurkiem do dozowania płynów na stołach roboczych

Użycie – Pojemniki specjalne• Pojemniki tłokowe do zwilżania szmat do czyszczenia• Pojemniki stołowe do namaczania małych elementów• Pojemniki do mycia i odciekania stosowane w czyszczeniu elemen-

tów• Duże pojemniki stojące i stołowe do mycia dużych części i zespo-

łów• Dozowniki obsługiwane jedną ręką do podawania małych ilości

płynów

Usuwanie – Pojemniki na odpady• Bezpieczne lejki do zbierania płynów odpadowych w beczkach• Stosowanie połączeń uziemiających i wyrównawczych przy przele-

waniu płynów• Stosowanie pojemników zabezpieczających przeznaczonych do

zbierania małych ilości zużytych płynów• Pojemniki na odpady z szybkozłączami do zbierania zużytych pły-

nów w chromatografii hPlC• Stosowanie pojemników zabezpieczających na odpady zaolejone

przeznaczonych do gromadzenia szmat/ścierek zawierających roz-puszczalniki

• Stosowanie pokryw do beczek przeznaczonych do gromadzenia odpadów łatwopalnych

• Stosowanie pojemników Cease-Fire® do zbierania zużytego pa-pieru i śmieci oraz odpadów nie zawierających rozpuszczalników

• Stosowanie pojemników zabezpieczających do zlewania rozpusz-czalników z pojemników do mycia lub płukania

Zastosowania zewnętrzne• Bezpieczne gromadzenie niedopałków papierosów w specjalnie

zaprojektowanych pojemnikach• Przechowywanie beczek z niebezpiecznymi materiałami w specjal-

nych, dopuszczonych do tego celu schowkach

Zalecenia

Poniżej przedstawiamy kilka zasad, które należy przestrzegać przy użyt-kowaniu płynów łatwopalnych.1. Zapoznać się z charakterystyką materiału niebezpiecznego – kar-

ta charakterystyki2. Zapamiętać, że to nie płyn płonie, ale niewidoczne pary unoszące

się nad nim3. Zapewnić odpowiednią wentylację, unikać miejsc o ograniczonym

dostępie, gdzie mogą się gromadzić pary4. Usunąć potencjalne źródła zapłonu5. Rozważyć możliwość zakrycia lub zamknięcia pojemników6. Wykonać prawidłowe połączenia wyrównawcze i uziemiające przy

przelewaniu płynów7. Utrzymywać porządek: przechowywać płyny posegregowane, w

sposób zorganizowany i bezpieczny, zgodnie z przepisami przeciw-pożarowymi

8. Stosować sprzęt posiadający odpowiednie dopuszczenia9. nie spoczywać na laurach. Materiały łatwopalne i zagrożenia z

nimi związane do bardzo poważne sprawy.10. Pamiętać o zasadzie „Trójkąta ognia” i zapewnić zgodność użytko-

wanych urządzeń oraz stosowanych praktyk z odpowiednimi prze-pisami i procedurami ograniczającymi zagrożenia pożarowe.

Page 41: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

EDYCJA 2009 1–1 | 41TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWAwww.topserw.eu

MATERIAłY źRóDłOWE

Od ponad 100 lat klienci korzystają z oferowanych innowacyjnych rozwiązań pozwalających chronić pracowników, zmniejszać zagrożenia pożaro-we oraz zwiększać wydajność pracy. Opracowany system S.T.U.D. (PTSU - przechowywanie, transport, stosowanie i usuwanie) to darmowo roz-powszechniany program prezentujący zalecenia bezpiecznego użytkowania materiałów niebezpiecznych oraz ogólnej poprawy wydajności pracy.

Page 42: Topserw - Czerwona Księga

Podręcznik bezpiecznego użytkowania płynów łatwopalnych

42 | EDYCJA 2009 1–1TOPSERW – POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

www.topserw.eu

Materiały źródłowe

1. American national Standards Institute (AnSI) - www.ansi.org2. California Air Resources Board (CARB) Title 13 - www.arb.ca.gov3. Department of Transportation (DOT) - www.dot.gov4. Environmental Protection Agency (EPA) 40 CFR - www.epa.gov5. FM global (FM) - www.fmglobal.com ^ International Code Council (ICC) -www.iccsafe.org A International Fire Code© Section 3404.3.26. Justrite Manufacturing Company-www.justritemfg.com7. national Fire Code of Canada (nFC) - www.nationalcodes.ca8. national Fire Protection Association (nFPA) - www.nfpa.org * nFPA 30, Flammable Combustible liquids Code - 2008 Edition ** nFPA 1, Uniform Fire Code™ - 2006 edition *** Fire Protection guide to hazardous Materials, 13th ed.9. national Institute for Occupational Safety & health (nIOSh) - www.cdc.gov/niosh10. Occupational Safety and health Administration - www.osha.gov (OShA 29 CFR 1910 (.106, .123, .125, .144, .1200 and 1926.252)11. OShA/EPA Occupational Chemical Database - www.osha.gov/web/dep/chemicaldata/12. Underwriters laboratories - www.ul.com13. Underwriters laboratories of Canada - www.ulc.ca

*Cytaty są przedrukowane za pozwoleniem nFPA 30-2008, Flammable and Combustible liquids Code, Copyright ©2008 national Fire Protection Association. nie jest pełne i oficjalne stanowisko nFPA na dany temat – stanowisko nFPA jest w całości przedstawione w kompletnych normach nFPA.**Cytat jest przedrukowany za pozwoleniem nFPA 1-2006, Uniform Fire Code, Copyright ©2008, national Fire Protection Association. nie jest pełne i oficjalne stanowisko nFPA na dany temat – stanowisko nFPA jest w całości przedstawione w kompletnych normach nFPA.***Tabele są przedrukowane za pozwoleniem nFPA Fire Protection guide to hazardous Materials, 13th Edition, Copyright ©2001 national Fire Pro-tection Association.^Cytat pochodzi z 2006 International Fire Code Section 3404.3.2. Części tej publikacji pochodzą z 2006 International Fire Code, International Code Council, Inc., Country Club hills, Il. Reprodukcja za pozwoleniem. Wszelkie prawa zastrzeżone.

niniejszy materiał stanowi publikację edukacyjną i promocyjną i nie może być uważany za poradę odnośnie bezpieczeństwa lub przepisów prawa w odniesieniu do żadnego z podanych faktów lub warunków. Treść tej publikacji ma służyć jedynie jako ogólna informacja i nie jest przeznaczona do

stosowania w jakiejkolwiek konkretnej sytuacji.

Page 43: Topserw - Czerwona Księga

KATAlOGI

2009• BEZPIECZNA PRACA • BEZPIECZNY RUCH • BEZPIECZNA OBSŁUGA I SKŁADOWANIE •

• BEZPIECZNE NARZĘDZIA I LATARKI • SYSTEM ZNAKOWANIA I IDENTYFIKACJI•• SYSTEMY SAMROWANIA OILSAFE® • PIERWSZA POMOC •

Możliwość zamówienia bezpłatnych katalogów w wersji papierowej bądź CD

pod numerem infolinii

0 801 000 501

Page 44: Topserw - Czerwona Księga

TEl +48 22 771 04 56 +48 22 761 11 80fAX +48 22 771 93 [email protected]

TEl +48 33 810 14 82 +48 33 810 14 92 fAX +48 33 829 48 [email protected]

ODDZIAŁ POŁUDNIE43-300 bielsko-białaul. Warszawska 153/210

TOPSERWStanisław Echilczuk, Mirosław kuziuk Spółka Jawna05-220 zielonka, ul. Marecka 66

TEl +48 22 771 94 22 +48 22 771 94 25fAX +48 22 771 94 [email protected]

TEl +48 58 622 33 53 +48 58 622 33 56fAX +48 58 664 22 [email protected]

ODDZIAŁ CENTRUm05-220 zielonkaul. Marecka 66

ODDZIAŁ PÓŁNOC81-035 gdyniaul. b. krzywoustego 12/5

nazywam się radek porada zachęcam do zapoznania się również z naszymi innymi katalogami:• bezpieczna praca• bezpieczne narzędzia i latarki• bezpieczna obsługa i składowanie• System znakowania i identyfikacji• System smarowania Oil Safe• pierwsza pomoc

I S O 9 0 0 1 : 2 0 0 1