tirana bank 2014 raporti vjetor
TRANSCRIPT
TIRANA BANK 2014 RAPORTI VJETOR
003[ ]
05 Fjala e Kryetarit të Bordit të Drejtorëve
06 Grupi i Pireut - Profili i Korporatës
10 Objektivat e Tirana Bank & Vështrim i përgjithshëm
16 Vështrim mbi Situatën Ekonomike
20 Treguesit kryesorë të Tirana Bank
22 Tirana Bank gjatë vitit 2014 - Produktet, Performanca e të tjera
32 Përgjegjësia Sociale e Korporatës
36 Burimet Njerëzore
40 Pasqyrat Financiare
005[ ]
Të nderuar aksionerë,Të nderuar klientë,Të nderuar partnerë,Të nderuar punonjës,
Pavarësisht nga mjedisi ekonomik i jashtëm i pafavorshëm, Shqipëria vijoi ta nxisë rritjen e stabilitetit ekonomik dhe financiar në vend në vitin 2014. Zhvillimi i qëndrueshëm dhe afatgjatë i vendit është përforcuar më shumë pas vendimit të Bashkimit Evropian për t’i dhënë Shqipërisë statusin e vendit kandidat, në muajin qershor 2014. Fakti që BE është shumë i interesuar të nxisë reformën e mëtejshme të tregut shqiptar, një treg i ri dhe me rritje të vrullshme, sjell një rritje graduale të kërkesës së brendshme si edhe të besimit të investitorëve të huaj. Megjithëse bujqësia vijon të jetë një prej sektorëve më të mëdhenj dhe më të rëndësishëm të Shqipërisë, ka një ndryshim të kursit të zhvillimit në drejtim të industrisë dhe shërbimeve, çka sjell rritje të produktivitetit në një larmi shërbimesh, që nga sektori bankar e deri tek telekomunikacioni dhe turizmi.
Në vitin 2014, ecuria e sektorit bankar është vlerësuar si e qëndrueshme. Nëse shohim në veçanti ecurinë vjetore të Tirana Bank, vëmendja është përqendruar tek likuiditeti dhe mjaftueshmëria e kapitalit. Burimi kryesor i fondeve të bankës sonë ka ardhur nga pranimi i depozitave të brendshme nga klientët biznes i madh dhe individë; në fund të vitit, depozitat e klientëve arritën vlerën 557 milion euro. Tirana Bank ka vënë në zbatim një plan të racionalizimit të biznesit dhe optimizimit të kostove, në mënyrë që të ngadalësohet dhe të zgjidhet me sukses niveli i kredive problematike, duke rritur në të njëjtën kohë nivelin dhe cilësinë e kredisë në shërbimin për klientët. Banka jonë vijon të ketë klientin në qendër dhe me mbetet tejet progresive në projektimin dhe ofrimin e shërbimeve optimale nëpërmjet financimit të ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme, ofrimit të shërbimeve bankare për klientë individë, produkteve dhe shërbimeve novatore alternative të shërbimeve bankare elektronike, të cilat u vlerësuar në veçanti nga “Global Finance” në vitin 2014. Në të njëjtën kohë, financimi i ndërmarrjeve të mëdha dhe i projekteve të infrastrukturës ka rëndësi të madhe. Edhe këtë vit, Tirana Bank është mes bankave më të mira të nivelit të dytë në Shqipëri.
Në nëntor 2014 Banka e Pireut, banka më e madhe e sistemit bankar të Greqisë, u përfshi në 120 grupet bankare më të rëndësishme të eurozonës që mbikëqyren nga Banka Qendrore Evropiane (BQE) nëpërmjet mekanizmit unik të mbikëqyrjes, duke kontribuar kështu në sigurinë dhe stabilitetin e institucioneve bankare dhe në stabilitetin e sistemit financiar evropian.
Ju mbetemi mirënjohës për besimin dhe mbështetjen tuaj dhe jemi optimist se do t’i kapërcejmë me sukses sfidat e vitit 2015.
Ioannis (Yannis) KyriakopoulosKryetar i Bordit të Drejtorëve
x= z
007[ ]TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2014[ ]
KUSH JEMI
Me seli në Athinë, Greqi, dhe me më shumë
se 21 mijë punonjës në 10 vende të botës,
kryesisht në Evropën Juglindore dhe në
Mesdheun Lindor, Grupi Bankar i Pireut u ofron
një gamë të plotë produktesh dhe shërbimesh
financiare afro 6 milion klientëve. Aktivet gjithsej
të grupit më datë 31 dhjetor 2014, arrinin 89.1
miliard €, kreditë neto 57.1 miliard € dhe
depozitat e klientëve në 54.8 miliard €.
Themeluar në vitin 1916, Grupi Bankar i Pireut
ka ushtruar aktivitet si institut privat kreditimi
për shumë dekada, ndërkohë që ka qenë në
pronësi shtetërore gjatë periudhës 1975-1991
derisa u privatizua në dhjetor 1991. Më pas
grupi është rritur vrullshëm si në madhësi ashtu
edhe në aktivitete dhe tani është banka më e
madhe në Greqi me 29 për qind të tregut për
kreditë dhe 29 për qind për depozitat.
RRUGA JONË
Krahas rritjes organike gjatë dekadave 1990-
2010, Banka e Pireut ka bërë një sërë blerjesh
dhe bashkimesh strategjike me synim krijimin e
një pranie të fuqishme në tregun e brendshëm.
Kështu, në vitin 1998 Banka përthithi aktivitetet
e “Chase Manhattan” në Greqi, mori një
pjesëmarrje kontrolluese në “Macedonia-
Thrace Bank” dhe mori në pronësi bankën e
specializuar, “Credit Lyonnais Hellas”. Në fillim
të vitit 1999, Banka mori në pronësi bankën
“Xiosbank” dhe përthithi aktivitetet e bankës
“National Westminster Bank Plc” në Greqi.
Në qershor 2000, Banka e Pireut përthithi
dy bankat e saj të nivelit të dytë në Greqi
(“Macedonia-Thrace Bank” dhe “Xiosbank”).
Në vitin 2002, Banka e Pireut bleu “Hellenic
Industrial Development Bank” (ETBAbank), e
cila u përthith në dhjetor 2003.
KAPITULLI 01
Vizioni i Grupit është zhvillimi i vazhdueshëm
i një organizate të përgjegjshme me vlera
njerëzore, ku çdo punonjës punon me aftësi,
frymëzim dhe përkushtim, duke u mbështetur
kështu tek larmia e burimeve njerëzore dhe
duke krijuar vlerë në çdo veprim
[ ]Grupi i PireutProfili i Korporatës
009[ ]TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2014[ ]
ROMANIA
BULGARIA
ALBANIA
SERBIA
UKRAINE
CYPRUS
FRANKFURT
LONDON
GREECE
EGYPT
Grupi Bankar i Pireut, në kuadër të strategjisë
së zgjerimit në tregjet e Evropës Juglindore
dhe Mesdheut Lindor, arriti së pari një
marrëveshje për marrjen në pronësi të “Pater
Credit Bank” (që u integrua brenda Grupit
në prill 2000 me emërtimin “Piraeus Bank
Romania SA”). Në vitin 2005 morëm në pronësi
“Bulgarian Eurobank” (riemërtuar si “Piraeus
Βank Bulgaria”), duke e fuqizuar praninë e
saj 12-vjeçare në Bullgari. Më pas, në vitin
2005, Grupi i Pireut hyri në tregun serb përmes
blerjes së “Atlas Bank” (riemërtuar si “Piraeus
Bank Beograd”), dhe në tregun egjiptian
përmes blerjes së “Egyptian Commercial
Bank” (riemërtuar si “Piraeus Bank Egypt”).
Së fundmi, në vitin 2007, Grupi Bankar i Pireut
e zgjeroi praninë e saj ndërkombëtare në
Ukrainë përmes blerjes së “International
Commerce Bank” (riemërtuar si “Piraeus Bank
ICB”) dhe në Qipro përmes krijimit të “Piraeus
Bank Cyprus” përmes blerjes së rrjetit të “Arab
Bank Cypriot”.
Në vitin 2012, Grupi Bankar i Pireut mori pjesën
“e mirë” të “Agricultural Bank” (aktive dhe
pasive të përzgjedhura) dhe “Geniki Bank”,
më parë shoqëri e kontrolluar e “Societe
Generale”. Në mars 2013, Grupi Bankar i Pireut
mori operacionet bankare greke të bankave
“Bank of Cyprus”, “Cyprus Popular Bank” dhe
“Hellenic Bank”. Në qershor 2013, Grupi Bankar
i Pireut mori në pronësi “Millennium Bank
Greece”, një shoqëri e kontrolluar e bankës
“BCP”. Këto transaksione përbëjnë hapa të
rëndësishëm drejt ristrukturimit të sistemit
bankar grek, ku Grupi Bankar i Pireut ka marrë
pjesë që në fillim si një shtyllë qendrore.
Në qershor 2013 Banka u rikapitalizua pas
zbatimit të përfshirjes së sektorit privat, duke
arritur nivelin më të lartë të pjesëmarrjes
private mes bankave të sistemit grek, si në
vlerë absolute ashtu edhe në vlerë relative.
Po kështu, në prill 2014, Banka e Pireut kreu
me sukses një zbatim kapitali prej 1,75 miliard
euro. Aksionet e reja iu ofruan investitorëve
institucionalë dhe investitorëve të tjerë të
veçantë jashtë vendit dhe investitorëve në
Greqi, ku në të dyja rastet u prit shumë mirë,
çka dëshmon besimin që kanë ata në të
ardhmen e Bankës së Pireut dhe të ekonomisë
greke. Raporti i mjaftueshmërisë së kapitalit
gjithsej të Grupit, sipas Basel III, ishte 12,5%,
ndërsa raporti CET-I ishte 12,4% në fund të
muajit dhjetor 2014.
Sot Grupi Bankar i Pireut e ka përfunduar
me sukses integrimin e të gjitha këtyre
operacioneve në 2012-2013 në sistemet e saj
duke u ofruar një përvojë bankare unike të
gjithë klientëve të saj.
VLERA E GRUPIT TË PIREUT
Grupi bankar i Pireut ka burime njerëzore me
trajnimin dhe përvojën e duhur. Vizioni i Grupit
është zhvillimi i vazhdueshëm i një organizate
të përgjegjshme me vlera njerëzore, ku çdo
punonjës punon me aftësi, frymëzim dhe
përkushtim, duke u mbështetur kështu tek
larmia e burimeve njerëzore dhe duke krijuar
vlerë në çdo veprim. Në përzgjedhjen dhe
përdorimin e burimeve njerëzore përdoren
kritere dhe metodika objektive, me theks të
veçantë tek ofrimi i mundësive të barabarta
dhe respekti për njerëzit. Grupi i Pireut investon
për trajnimin dhe zhvillimin e vazhdueshëm
të 21.000 punonjësve të tij, duke përdorur
masa dhe metoda novatore. Në të njëjtën
kohë ky Grup ka krijuar një mjedis pune ku
mbështetet novacioni, shkëmbimi i ideve
dhe kreativiteti dhe ku nxitet fryma e punës
në ekip. Nëpërmjet sistemeve të veçanta
të vlerësimit, Grupi siguron që rezultatet
e punonjësve të jenë në përputhje me
objektivat e Grupit, duke krijuar kuadrin
e nevojshëm për njohjen dhe shpërblimin
si në nivel individual ashtu edhe në nivel
ekipi. Komunikimi i hapur dhe mbështetja
e nevojshme e njerëzve po përmirësohet
në shumë fusha të ndryshme dhe aspekte
të ndryshme të jetës, duke siguruar që
organizata të jetë si “njerëzore, ashtu edhe
dinamike”.
Grupi Bankar i Pireut, duke ndërthurur zhvillimin
e aktivitetit tregtar me përgjegjësinë sociale,
po i fuqizon sistematikisht marrëdhëniet me
partnerët e tij social përmes aktiviteteve
konkrete, me theks të veçantë tek mbrojtja e
mjedisit dhe ruajtja e trashëgimisë kulturore.
Ky grup e ka rritur ndjeshëm ekspertizën
dhe pjesën e tregut në fushën e shërbimeve
bankare ekologjike me degë dhe produkte
të dedikuara, duke iu përgjigjur si nevojave
të bizneseve ashtu edhe të individëve. Në
të njëjtën kohë, Fondacioni Kulturor i Grupit
Bankar të Pireut kryen veprimtari kulturore,
çka bën pjesë në politikën e këtij grupi për
përgjegjësinë sociale të biznesit. Ky grup
shfrytëzon një rrjet muzesh tematikë në Greqi,
i cili po rritet vazhdimisht dhe ka për synim
sjelljen e një standardi të lartë veprimtarie
kulturore në zonat rurale të Greqisë në mënyrë
të efektshme dhe efikase.
Si një bankë udhëheqëse në Greqi, Grupi
Bankar i Pireut merr nisma që mbështetin
plane solide biznesi dhe nxisin evolucionin
e ekonomisë drejt një modeli zhvillimi të
qëndrueshëm.
Grupi Bankar i Pireut Dhjetor 2014
Aktivet 89,1 miliard €
Kredi neto 57,1 miliard €
Depozita 54,8 miliard €
Raporti CET-1 12,4%
Degë 1.142
Punonjës 21.200
Klientë 5,8 milion
[ ]TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2014[ ] 011
[ ]Objektivat & vështrim i përgjithshëm mbi
Tirana Bank
KAPITULLI 02
VËSHTRIM I PËRGJITHSHËM
1996 Tirana Bank liçencohet dhe bëhet
banka e parë private në vend.
1997 Viti i themelimit zyrtar.
1998 Tirana Bank hap degë të reja në Fier
dhe Durrës.
1999 Prezantimi i shërbimit të blerjes me
kartën VISA. Arrihen rezultatet e para pozitive
financiare.
2000 Tirana Bank hap degë të reja në Gjiro-
kastër dhe Korçë.
2001 Arrihet rritje e vrullshme, ku vlera e ak-
tiveve trefishohet në krahasim me vitin 1997.
2002 Viti i zgjerimit të rrjetit. Emetohet karta e
parë e kreditit VISA.
2003 Hapen dy agjenci të tjera të Tirana Bank.
2004 Me hapjen e shtatë degëve të tjera,
rrjeti i Tirana Bank ka 22 degë, duke u bërë
Banka me rrjetin e dytë më të madh në vend.
2005 Rrjeti i degëve zgjerohet më shumë
duke arritur numrin e 34 degëve, dhe duke
mbuluar kështu pjesën më të madhe të ven-
Rrjeti i Tirana Bank përbëhet nga 47 degë dhe 79 bankomatë të shpërndara në të gjithë Shqipërinë.
[ ]TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2014[ ] 013
1 3 5 22 34 36 39 45 47 56 56 56 56 47
VITI 1997 VITI 2014dit. Bëhet një riorganizim i madh i bankës dhe
nis një aktivitet më agresiv për shërbimet ban-
kare për klientët e vegjël.
2006 Vit i rritjes së fuqishme si në shërbimet
për biznesin e madh ashtu edhe për klientët e
vegjël, e shoqëruar me prezantimin e produk-
teve të reja. Rrjeti arrin në 36 degë, bankom-
ate në punë janë 43, ndërsa banka numëron
377 punonjës.
2007 Rrjeti i degëve arrin 39, me degë të
tjera në proces hapjeje. Rritja e fitimit neto ar-
rin në 45%, portofoli i kredive rritet me 55,9%
(për periudhën vjetore), aktivet gjithsej rriten
me 35%.
2008 Vazhdon rritja e rrjetit të degëve, teksa
numri i tyre arrin 45. Evidentohen fitime të larta
gjatë vitit 2008. Personeli i Bankës numëron
500 punonjës.
2009 Banka i nënshtrohet një riorganizimi të
plotë, me fokus te klienti dhe biznesi. Hapen
tri degë të reja, ndërsa rinovohen 22 degë
ekzistuese. Fitimet arrijnë në 13,2 milionë euro,
pavarësisht krizës. Portofoli i kredive problema-
tike dhe depozitat janë të mbrojtura.
2010 Arrihen fitime rekord, pa përfshirë fiti-
met nga këmbimi valutor. Zgjerohet rrjeti i de-
gëve, numri i të cilave arrin 56. Arrihet statusi
i vetëfinancimit, për shkak të rritjes së lartë të
depozitave. Realizohet penetrim i konside-
rueshëm në sektorin publik dhe institucional.
Bilanci mbrohet me sukses.
Tirana Bank është ndër më
të mirat sa i takon ofrimit të
shërbimeve dhe zgjidhjeve
financiare cilësore.
Objektivat tanë kryesorë janë:
• Të qëndrojmë mes
institucioneve kryesuese
financiare në tregun shqiptar;
• Të jemi ndër të parët që
ofrojnë shërbime novatore për
individë dhe biznese;
• T’u qëndrojmë pranë klientëve,
duke gjetur zgjidhje të
përshtatura sipas nevojave të
tyre;
• Të përfitojmë nga bashkimi i
forcave me Grupin Bankar të
Pireut për të ofruar vlerën më
të mirë në projektet rajonale.
[ ]TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2014[ ] 015
2011 Mbahet një rrjet i gjerë prej
56 degësh me staf të moti-
vuar dhe kujdes të veçantë
kundrejt klientëve, pa-
varësisht nga shfaqja
e shenjave të para të
krizës në tregun lokal,
e cila sigurisht që sjell
zhvendosje të prior-
iteteve. Fokus i vazh-
dueshëm në forcimin
e kapitalit dhe ndjekja
e një linje korrekte dhe
efektive menaxhimi të li-
kuiditeteve.
2012 Ka një investim të
konsiderueshëm në përparimin
teknologjik për të mbështetur infra-
strukturën e bankës. Për shembull:
zbatimi i sistemit të ri të centrali-
zuar të pagesave (PPS) në
bashkëpunim të ngushtë
me Bankën e Pireut. Rritet
standardi i platformës së shër-
bimit bankar në internet duke
futur funksione të reja dhe aplika-
cione për telefonat celular me
sistem Android dhe IOS.
BORDI I DREJTORËVE GJATË VITIT 2014
Ilias Milis
Georgios Papaioannou
Georgios Mantakas
Savvas Thalassinos
Kostandinos Paschalis
Ioanna Kouna
Bedri Çollaku
ANËTARËT E KOMITETIT EKzEKUTIV GJATË VITIT 2014
Savvas Thalassinos – Drejtor Ekzekutiv dhe CEO
Nikolaos Chaniotis – Drejtor i Rekuperimit të Kredive dhe Kredisë
Jani Gjika – Drejtor i Divizionit të Korporatave
Sotirios Kousouris - Drejtor i Divizionit Operacional
Athanasios Paloudis – Drejtor i Rrjetit të Degëve dhe SME-ve
Manjola Capo – Drejtore e Divizionit të Kredisë
2014 Tirana Bank merr çmimin si banka me
shërbimin më të mirë të internetit për klientët
në Shqipëri, për shkak të suksesit të këtij Grupi
në shërbimet bankare elektronike, vlerësuar
nga revista ndërkombëtare e sektorit bankar,
Global Finance.
Tirana Bank certifikohet për sistemin e menax-
himit të cilësisë në përputhje me standardin
ISO 9001:2008 për shërbimet bankare. Kjo
certifikatë është dhënë në përputhje me pro-
cedurat TUV AUSTRIA HELLAS në vijim të për-
pjekjeve tona për të rritur cilësinë dhe efika-
sitetin e strukturave të brendshme të bankës
dhe të shërbimeve që u ofrojmë klientëve.
2013 Realizohet një riorganizim i struk-
turës së drejtorisë qendrore, duke nënvizuar
shpërndarjen e burimeve sa i takon numrit të
punonjësve, njohurive teknike dhe praktikës
më të mirë, me fokus kryesor tek menaxhimi i
efektshëm i portofolave problematikë.
Riprezantim i shërbimeve të gjithanshme ele-
ktronike bankare në bazë të platformës no-
vatore “winbank”: winbank Web Banking,
winbank for Cards, winbank Phone
Banking, winbank Mobile Banking
dhe winbank Mobile Applications.
[ ]TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2014[ ] 017
[ ]Vështrim ekonomik
EKONOMIA BOTËRORE
Ekonomia botërore vazhdoi të rritej në vitin
2014 në të njëjtat nivele si në vitin 2013. Shkalla
e rritjes botërore ishte 1,8% si rritje e PBB-së
në vitin 2014, me parashikim për rritje më të
lartë gjatë vitit 2015. Ekonomia është fuqizuar
gjerësisht dhe pritet të përmirësohet më tej,
me një pjesë të mirë të forcës shtytëse që vjen
nga ekonomitë e përparuara. Risqet akute
janë zvogëluar, por risqet nuk janë zhdukur
plotësisht.
Masat e përshtatshme që kanë ndërmarrë
bankat qendrore kanë ndikuar ndjeshëm në
zhvillimet ekonomike. Sa i takon eurozonës
në veçanti, në vitin 2014 BQE e uli normën
bazë të interesit në 0,05% dhe vendosi të
zbatojë operacione të rifinancimit afatgjatë
për subjekte të veçanta, që synojnë t’i japin
likuiditet ekonomisë reale. Në Shtetet e
Bashkuara të Amerikës, duket se rimëkëmbja
ekonomike është vënë në baza solide. Në
Japoni, politikat ekonomike të kryeministrit Abe
mbeten ende për t’u shndërruar në fuqizim të
kërkesës private të brendshme, në mënyrë që
rimëkëmbja të ketë qëndrueshmëri afatgjatë.
Në ekonomitë e përparuara, ndër shqetësimet
madhore janë risqet që vijnë nga inflacioni i
ulët dhe mundësia e zgjatjes së shkallëve
të ulëta të rritjes ekonomike, sidomos në
eurozonë dhe Japoni.
Megjithëse boshllëqet në produkt në
përgjithësi mbeten të mëdha, politika
monetare duhet të lejojë njëfarë korrigjimi,
duke pasur parasysh konsolidimin e
vazhdueshëm fiskal. Në ekonomitë e reja të
tregut, pikat e dobëta duket se janë kryesisht
KAPITULLI 03
Në përgjithësi, treguesit e stabilitetit ekonomik dhe
financiar në Shqipëri u përmirësuan gjatë vitit 2014
dhe ky vit u karakterizua nga një politikë fiskale
konsoliduese. Nga këndvështrimi financiar, ekonomia
dhe sistemi financiar shqiptar patën progres në
vitin 2014, sa i takon përmirësimit të treguesve të
likuiditetit, rentabilitetit dhe cilësisë së aktiveve
[ ]TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2014[ ] 019
të lokalizuara. Megjithatë, rritje ekonomike
botërore vazhdon të jetë në nivel të ulët. Ajo
mbetet nën potencial, që është rreth 4 për
qind, sipas ekspertëve.
EKONOMIA SHqIPTARE
Në përgjithësi, treguesit e stabilitetit ekonomik
dhe financiar në Shqipëri u përmirësuan
gjatë vitit 2014 dhe ky vit u karakterizua
nga një politikë fiskale konsoliduese. Nga
këndvështrimi financiar, ekonomia dhe sistemi
financiar shqiptar patën progres në vitin
2014, sa i takon përmirësimit të treguesve të
likuiditetit, rentabilitetit dhe cilësisë së aktiveve.
Rritja ekonomike në vitin 2014 qe më e lartë
se një vit më parë dhe kryesisht u bazua
tek rritja e konsumit dhe investimeve private
si rezultat i rritje së besimit të bizneseve dhe
konsumatorëve, përmirësimit të bilanceve
kontabël të sektorit privat dhe rritjes së
standardeve të huadhënies. Politika e
konsolidimit fiskal solli rënie të stimulit fiskal,
ndërsa kërkesa e jashtme nuk kontribuoi në
rritjen ekonomike. Vështirësitë ekonomike tek
partnerët tregtarë të Shqipërisë nuk e kanë
favorizuar rritjen e kërkesës për mallra dhe
shërbime shqiptare, prandaj edhe rritja e
eksporteve shqiptare ka qenë e vogël.
Politika monetare dhe operacionet e
menaxhimit të likuiditetit kontribuuan në
krijimin e një mjedisi ekonomik likuid me norma
të ulëta interesi, në përgjigje të menjëhershme
ndaj risqeve për stabilitetin e çmimeve,
duke siguruar kushtet e duhura monetare
për të rritur kërkesën. Në përgjigje, kostoja e
huadhënies për sektorin privat dhe publik ra
në nivele minimale historike dhe huadhënia
në lekë u zgjerua, duke e mbështetur kështu
më mirë kërkesën e brendshme. Përdorimi në
rritje i kredisë bankare dhe rënia e kostove
të saj ndihmuan në stimulimin e kërkesës së
brendshme dhe u pasqyruan në trendin në
rënie të inflacionit bazë gjatë vitit.
Përtej nxitjes së kërkesës së brendshme,
transmetimi i stimujve monetarë në ekonomi
kontribuoi pozitivisht në treguesit financiarë.
Ngadalësimi i rritjes së kredive me probleme,
përmirësimi i likuiditetit të sistemit, ruajtja e
bilanceve kontabël të shëndosha në sektorin
financiar dhe stabiliteti i kursit të këmbimit
valutor kanë kontribuar në stabilitetin financiar
të vendit.
SEKTORI BANKAR
Ecuria e sektorit bankar gjatë vitit 2014 ishte
e qëndrueshme. Vëllimi i aktivitetit u rrit dhe
treguesit financiarë u përmirësuan. Treguesit e
likuiditetit dhe kapitalizimit vazhduan të jenë
të qëndrueshëm edhe gjatë këtij viti.
Shqetësim vijon të jetë cilësia e
portofoleve të kredive, megjithëse
ka pasur një përmirësim të vogël në krahasim
me një vit më parë. Mbulimi me provigjone dhe
me kolateral i kredive me probleme vijon të jetë
në nivele të kënaqshme. Ekspozimi i sektorit
bankar kundrejt risqeve të tregut është më pak
i kufizuar kur krahasohet me riskun e kreditimit.
Sektori bankar vazhdon të jetë segmenti kyç i
ndërmjetësimit financiar në Shqipëri.
Krahas objektivit parësor të ruajtjes së
stabilitetit të çmimeve, Banka e Shqipërisë
ka objektivat kyç të mbrojtjes së stabilitetit
financiar dhe të funksionimit të shëndetshëm
të sistemit financiar në Republikën e
Shqipërisë. Banka e Shqipërisë e ka ulur tri
herë normën bazë të interesit gjatë vitit 2014
dhe ia ka dalë mbanë ta furnizojë sistemin
bankar me likuiditetin e nevojshëm.
Në kuadër të bashkëpunimit ndërm-
jet institucioneve, si pjesë e Grupit
Këshillimor të Stabilitetit Financiar,
GKSF, gjatë tremujorit të parë të
vitit 2014, është nënshkruar një
aktmarrëveshje midis Ministrisë
së Financave, Bankës së Shq-
ipërisë, Autoritetit të Mbikëqyrjes
Financiare dhe Agjencisë së
Sigurimit të Depozitave. Në këtë
aktmarrëveshje parashikohen
kushtet e bashkëpunimit midis
institucioneve për parandalimin
dhe menaxhimin e situatave të
jashtëzakonshme në aktivitetin e
sektorit financiar.
[ ]TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2014[ ] 021
[ ]Treguesit kryesorë të Tirana Bank
Aktivet
Kredi neto
Depozita
101.708.499
39.252.338
78.083.284
93,623,945
2011
97,485,381
20122008
81,425,293
2013
101,379,321
2014
101,708,499
2010
90,558,535
2009
84,641,423
Aktivet gjithsej (në mijë lekë)
Depozita të klientëve (në mijë lekë)
2011 20122008 201320102009
72,869,39378,648,027
2014
78,083,284
55,721,49551,941,132
68,580,659 69,902,068
54,785,214
2011
50,659,319
20122008
54,503,195
2013
38,700,399
2014
39,252,338
2010
60,404,366
2009
57,163,534
Hua (në mijë lekë)
Fitimi dhe humbja para taksave (në mijë lekë)
20112008 20102009
1,567,290
1,005,422
1,668,024
703,680
-197,530
-1,302,482
-757,241
2012 2013 2014
2014
Punonjës501
2011 20122008 201320102009
460478 469 466 466
448
Rrjeti i Degëve
2011 20122008 2013 201420102009
45 47 47
56 56 56 56
17.98%Raporti i
mjaftueshmërisësë kapitalit
59.02%Raporti kredi/depozita
60.72%Raporti kosto/të ardhura
Punonjës448
[ ]TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2014[ ] 023
[ ]Tirana Bankgjatë vitit 2014
5.A SHËRBIMET BANKARE PËR KLIENTËT
INDIVIDË
Orientimi ndaj klientëve është shtylla kryesore
e punës së çdo punonjësi të Tirana Bank dhe
kështu të gjithë janë të përkushtuar kundrejt
nevojave të klientëve në aktivitetet e përditshme
të tyre. Kështu, shërbimet bankare për klientë in-
dividë janë vazhdimisht në kërkim të mënyrave
të reja shtesë për t’u qëndruar pranë klientëve
ekzistues dhe për t’iu qasur individëve të rinj me
produkte dhe shërbime tërheqëse dhe nova-
tore.
Jemi të angazhuar për diversifikimin e portofo-
lit të produkteve dhe shërbimeve tona dhe vi-
tin 2014 ka qenë një vit plot me ngjarje, me një
gamë të gjerë projektesh, produktesh dhe shër-
bimesh në përgjigje të nevojave të klientëve
për të përmirësuar se si e përjetojnë marrëd-
hënien me bankën tonë dhe për t’i rritur nivelet
e kënaqësisë së tyre.
Prioritetet kryesore gjatë vitit 2014 kanë qenë
portofolat e kredive, një përmirësim i mëtejshëm
i instrumenteve të huadhënies dhe çdo gjë e
lidhur me aktivitetin e huadhënies. Në bazë të
strategjisë, oferta jonë për klientët individë është
shqyrtuar vazhdimisht, duke gërshetuar produk-
tet e kredive me stimuj dhe zbritje të ndryshme.
Janë projektuar dhe hedhur në treg produkte
të reja të kredive për studentë dhe është rishi-
kuar ose standardizuar segmenti i shërbimeve
private bankare dhe produkte të tjera me qëllim
nxitjen e huadhënies.
Është përgatitur edhe një aplikacion i ri vlerësi-
mi për kreditë hipotekare, si një instrument për
KAPITULLI 05
Prioritetet kryesore gjatë vitit 2014 kanë qenë
portofolet e kredive, një përmirësim i mëtejshëm i
instrumenteve të huadhënies dhe çdo gjë e lidhur
me aktivitetin e huadhënies. Në bazë të strategjisë,
oferta jonë për klientët individë është shqyrtuar
vazhdimisht, duke gërshetuar produktet e kredive
me stimuj dhe zbritje të ndryshme
[ ]TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2014[ ] 025
të mundësuar një vlerësim të menjëhershëm
dhe të besueshëm të potencialit të klientit për
të përmbushur kushtet e marrjes së kredisë. Ky
aplikacion ka ndihmuar edhe në marrjen e një
informacioni më të mirë për nevojat dhe kapa-
citetet e klientëve tanë, si edhe për të marrë in-
formacion për efektivitetin e marketingut tonë.
Ky aplikacion synon të ndihmojë më tej në pro-
cesin e përpunimit të kërkesave për kredi në
çdo rast.
Depozitat kanë treguar stabilitet në vitin 2014. Ia
kemi dalë mbanë t’i menaxhojmë me mençuri
nevojat e klientëve për depozita, duke ruajtur në
të njëjtën kohë nivelin e ulët të kostove të fond-
eve. Sa i takon përpjekjeve për të nxitur shitjen
e kryqëzuar të produkteve dhe shërbimeve të
ndërthurura dhe përqendrimit tek nevojat dhe
pritshmëria në rritje e klientëve, kemi futur një
produkt të ri të quajtur “Depozita Avantazh”.
Ky produkt konsiston në një depozitë me parad-
hënie bankare së bashku me një kartë debiti
dhe me shërbimin “winbank” të ofruara si një
paketë e vetme. Ky produkt i mbështet kërke-
sat e klientëve tanë për depozita të lidhura me
mundësi marrjeje parash në çast.
Shqyrtimi i paketave të tilla si “Paketa e Pagës”
dhe futja e “Paketës Studentore” na ka vënë
në pozita më të mira për të ofruar produkte
dhe shër bime të përshtatura për këto kategori
klientësh.
Mes një sërë projektesh të tjera me klientët
në qendër, që janë realizuar vitin e fundit, më
i rëndësishmi qe përditësimi i të dhënave të
klientëve. Ky projekt na jep mundësi t’i kupto-
jmë dhe identifikojmë më mirë karakteristikat e
klientëve tanë, duke na dhënë mundësinë të
ofrojmë produkte dhe shërbime të përshtatura
për secilin segment të klientëve.
Kartat kanë vijuar në përgjithësi të rriten në
mënyrë të qëndrueshme sa i takon numrit, të
ardhurave dhe tepricës së portofolit të kartave.
Xhiroja vjetore dhe numri i veprimeve të shitjeve
janë rritur me 30%.
Tirana Bank ka hedhur me sukses në treg
produktin e ri të kartës së kreditit Visa Gold për
të gjithë klientët me të ardhura të larta dhe
klientët e shërbimeve private për individë. Visa
Gold ofron standarde më të larta, prestigj me
më shumë lirshmëri, me karakteristikat e për-
mirësuar atë saj.
Portofoli i kartave të debitit u rrit me 6% gjatë vitit
2014, duke e ruajtur kështu pozitën e bankës
sonë ndër më të mirat në treg.
Në përputhje me strategjinë e Tirana Bank,
rentabiliteti i kartave si linjë biznesi është rritur
ndjeshëm, kryesisht për shkak të rritjes së bler-
jeve në pikat e shitjeve, por edhe nëpërmjet
fushatave në nxitje të përdorimit të kartave.
winbank
Platforma elektronike me lehtësinë e shërbi-
meve bankare të ofruara përmes internetit, shi-
kim të llogarive në 24 orë në ditë dhe 7 ditët
e javës, evidenca të veprimeve me llogaritë
dhe mundësinë për të bërë lloje të ndryshme
të pagesave është një prej pikave të forta krye-
sore të shërbimeve të Tirana Bank për klientët
individë.
Në korrik 2014, Tirana Bank mori çmimin si
banka me shërbimin më të mirë të internetit
për klientët në Shqipëri, vlerësuar nga revista
ndërkombëtare e sektorit bankar, Global Fi-
nance. Ky çmim jepet si vlerësim për rezultatet e
plota të Grupit në fushën e shërbimeve bankare
elektronike. Bankat fituese janë përzgjedhur në
bazë të efektivitetit të strategjisë për tërheqjen
dhe mbajtjen e klientëve online, të shkallës së
përdorimit me sukses nga klientët të ofertave në
internet, të rritjes së numrit të klientëve online, të
gjerësisë së gamës së shërbimeve, të evidencës
së përfitimeve të prekshme që vijnë nga nismat
në internet dhe të skemës dhe gamës së op-
eracioneve të hapësirës në internet.
Gjatë vitit 2014 numri i veprimeve u rrit me 46%,
vlera e veprimeve u rrit me 138% dhe numri me-
satar për muaj i përdoruesve aktivë u rrit me
44%.
Bankomatët
Deri në fund të vitit 2014, Tirana Bank kishte
79 bankomatë (48 në mjediset e veta dhe 31
jashtë mjediseve të veta). Ky rrjet i gjerë bank-
omatësh pranon karta VISA, VISA Electron, PLUS,
pa asnjë kufizim sa i takon vendit apo bankës
së origjinës. Rrjeti i bankomatëve të Tirana Bank
është i certifikuar sa i takon kapacitetit për të lex-
uar “EMV Chip” për markën “Visa”. Ky certifikim
ofron një përparësi të konsiderueshme, duke u
ofruar mbajtësve të kartave nivelet më të larta
të sigurisë së transaksioneve. Krahas tërheqjes
së parave, në bankomatë klientët tanë mund
të ndryshojnë kodin PIN dhe të marrin një mini-
pasqyrë të llogarisë.
Gjatë vitit 2014 numri i veprimeve u rrit me 5%
dhe vlera e veprimeve u rrit me 3% në krahasim
me një vit më parë.
Pikat e shitjes me kartë
Shërbimi i pikave të shitjeve u ofron mbajtësve
të kartave mundësinë t’i përdorin kartat VISA
(debiti dhe krediti) për të kryer blerje në pikat e
shitjes me kartë dhe të bëjnë tërheqje parad-
hënie në degët tona.
Në fund të vitit 2014 rrjeti i pikave të shitjes me
kartë i Tirana Bank arriti gjithsej 302 terminalë.
Rrjeti ynë i pikave të shitjes me kartë është i pra-
nishëm në më shumë se 30 qytete, duke e ofru-
ar këtë shërbim në më shumë se 30 kategori të
ndryshme subjektesh tregtare, si hotele, agjenci
turistike, dyqane, restorante, pika karburanti, su-
permarkete dhe qendrat më të mëdha treg-
tare në vend. Gjatë vitit 2014 banka vijoi ta rrisë
ecurinë e këtij shërbimi. Numri i veprimeve u rrit
me 30% dhe vlera e veprimeve ra me 5% për
shkak të rënies së vlerës mesatare për veprim.
Qendra e thirrjeve
Një prej përparësive të shërbimit për klientët
të Tirana Bank është Qendra e thirrjeve e Tira-
na Bank me një ekip të përkushtuar që ofron
asistencë në mënyrë të vazhdueshme, 24
orë në ditë, 7 ditë në javë dhe 365 ditë në vit
(24/7/365). Me nevojat e klientëve tanë në
qendër të vëmendjes, ky ekip është i përkush-
tuar për të gjitha pyetjet që merr, duke ofruar
informacion për produktet dhe shërbimet e
bankës sipas nevojave të çdo klienti.
[ ]TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2014[ ] 027
5.C SHËRBIMET BANKARE PËR BIzNESIN E MADH
Pas organizimit të strukturave dhe departa-
menteve të bankës, viti 2014 ka qenë një vit ri-
aktivizimi dhe rivlerësimi i sektorit të klientëve të
biznesit të madh. Banka ka treguar vëmendje
të veçantë për rivendosjen e marrëdhënieve
me klientët biznes i madh duke i mbështetur
ata me financim të ri, duke ofruar shërbime
konkurruese dhe duke e pasuruar marrëd-
hënien në shumë aspekte. Të mbështetur me
personel të ri me përvojë dhe me frymën e
punës në ekip, departamenti i shërbimeve
bankare për biznesin e madh i ka arritur me
sukses objektivat ambiciozë të Bankës në këtë
sektor.
Lëvrimet e reja gjithsej për vitin 2014 arritën
shumën 29 milion euro, në përputhje me strat-
egjinë e Bankës dhe shifrat e parashikuara në
buxhet për klientët biznes i madh. Banka e ka
zgjeruar bazën e klientëve me klientë të rinj bi-
znes i madh, që janë shoqëri kryesore në sek-
5.B SHËRBIMET BANKARE PËR NVM-TË
Tirana Bank vijon t’u kushtojë rëndësi të veçantë
ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme duke
qenë se ky segment i ekonomisë përbën rreth
75% të gjithë sektorit të biznesit në Shqipëri.
Synimi kryesor i portofolit të NVM-ve gjatë vitit
2014 ishte identifikimi i nevojave të çdo klienti
dhe i ndryshimeve të tyre në kuadër të situatës
aktuale ekonomike. Për pasojë, Tirana Bank i ka
financuar nevojat e klientëve për kredi dhe ka
dhënë mbështetje dhe zgjidhje adekuate për
ata klientë NVM që përballen me vështirësi fi-
nanciare.
Ky proces ka qenë i suksesshëm dhe rezultatet
kanë ndihmuar për të përcaktuar qartë marrëd-
hënien e ardhshme midis bankës dhe klientëve
nëpërmjet ofrimit të zgjidhjeve të përshtatura
specifike të përshtatura për secilin klient të
veçantë, duke ofruar përfitime reciproke.
Një objektiv tjetër i bankës ka qenë rritja e të
ardhurave në marrëdhënien klient-bankë pa i
rritur kostot nominale të produkteve dhe shërbi-
meve të bankës. Kjo është realizuar nëpërmjet
konsultimeve të personalizuara, në përputhje
me nevojat e çdo klienti NVM.
Objektivi ynë vijon të jetë mbështetja e atyre
bizneseve që nxisin përdorimin e burimeve
të brendshme dhe krijojnë punësim të ri
duke qenë se kanë ndi-
kim pozitiv në treguesit
ekonomik dhe socialë.
.
torët përkatës të tyre. Shumica e financimit të
ri është orientuar drejt sektorëve të prodhimit
dhe prodhimit, telekomunikacionit, tregtisë
me shumicë dhe pakicë etj.
Portofoli me kredi të cilat shoqëritë e biznesit
të madh i detyroheshin Bankës në fund të vitit
2014 ishte 96 milion euro, ose 35% më shumë
se një vit më parë.
5.D RRJETI I DEGËVE
Tirana Bank ofron mbulim të konsiderueshëm
me rrjet dhe arritshmëri të lehtë për të gjithë
klientët. Rrjeti me 47 degë dhe 79 bankomatë
vijon të jetë një komponent bazë i modelit me
shumë kanale që përdor banka për shitjet. Rr-
jeti i degëve ofron një portfol të gjerë dhe të
plotë të shërbimeve dhe produkteve të Tirana
Bank për klientët individë, NVM-të, tregtarët
dhe biznesin e madh.
Shërbimet e specializuara këshillimore të
Bankës u përgjigjen nevojave të klientëve
dhe ofrojnë zgjidhje për çdo kërkesë për
shërbime bankare. Në kuadër të punës për të
optimizuar mbulimin rajonal me
rrjetin e degëve, Tirana Bank
i ndjek nga afër operacio-
net e degëve dhe anali-
zon përdorimin e tyre. Në
bazë të këtyre analizave,
banka bën ndryshime të
rrjetit për të siguruar që
degët të jenë në dispozi-
cion të klientëve kur dhe
ku kanë vërtet nevojë për to dhe që banka të
arrijë efikasitetin maksimal të punës.
Zgjerimi i bazës së klientëve tanë është përm-
bushur edhe këtë vit, nëpërmjet ofrimit të
produkteve dhe shërbimeve të dedikuara.
Në përpjekje për të përmirësuar shërbimin e
ofruar klientëve përmes rrjetit të degëve, një
prej prioriteteve tona mbetet centralizimi i
procedurave dhe proceseve. Në këtë kuadër,
personeli i rrjetit të degëve të Tirana Bank do
t’u kushtojë më shumë kohë dhe vëmendje
klientëve të rëndësishëm dhe nevojave të tyre
për shërbime bankare.
5.E THESARI
Gjatë vitit 2014, Drejtoria e Thesarit ka kon-
tribuar në mënyrë të konsiderueshme në rent-
abilitetin e bankës, duke administruar 57,3%
të aktiveve gjithsej të bankës.
Brenda kuadrit të paracaktuar të risqeve, ak-
tivitetet e thesarit sollën fitim nga investimet
me të ardhura fikse, që zënë 30,6% të aktiveve
gjithsej të Bankës. Drejtoria e Thesarit vijoi t’u
japë mundësi klientëve të marrin pjesë në
tregun e letrave me vlerë të qeverisë dhe
t’u japë atyre informacion të saktë, shërbime
këshillimore të përshtatura për investimet dhe të
likuidojë investimet e tyre sipas nevojës.
Drejtoria e Thesarit është e përqendruar në
misionin e saj për menaxhimin e riskut të likui-
ditetit dhe të stabilitetit të fondeve dhe ka vi-
juar të menaxhojë me kujdes dhe në mënyrë
parapritëse rezervat e kërkuara me ligj dhe ak-
]
[ ]TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2014[ ] 029
tivet tejet likuide, si edhe të përmbushë nivelet
e detyrueshme të raportit të likuiditetit. Thesari
ka vijuar të jetë aktiv në transaksionet e tregut
monetar me garanci në monedhën e vendit.
Sa u takon monedhave të huaja, pavarësisht
nga fakti se aktiviteti afatshkurtër ndërbankar
në euro ka qenë kryesisht me norma nega-
tive gjatë vitit 2014, teprica e likuiditetit arriti të
mbahet me norma jo negative. Kundërpalët
e thesarit në përgjithësi vijuan të jenë banka
evropiane me cilësi të lartë dhe marrëdhënien
me Bankën Qendrore e kanë mbështetur tran-
saksionet e riblerjes me garanci në formën e
obligacioneve me cilësi të lartë.
Ndjeshmëria e normave të interesit të bilan-
cit kontabël vijoi të menaxhohet nëpërmjet
strategjive të monitorimit dhe tarifimit të vazh-
dueshëm në mënyrë që të ketë detyrime të bal-
ancuara dhe që efekti i mundshëm tek rentabil-
iteti i bankës të mbahej mbi kufijtë përkatës.
Aktivitetet e këmbimit valutor vijuan të sjellin
fitime për bankën, duke pasqyruar maturi të
tregtimit dhe shitjes së valutave të huaja, me
synim vijimin e rritjes së xhiros në valutë të huaj
me klientët tanë.
Drejtoria e Thesarit e ka menaxhuar drejt rolin
kyç në Komitetin e Administrimit të Aktiveve dhe
Pasiveve nëpërmjet analizimit të zhvillimeve
makroekonomike në vend dhe në eurozonë.
Politikat standarde dhe jostandarde monetare
të Bankës Qendrore janë kthyer në propozime
strategjike për aktivitetin e bankës dhe kanë
kontribuar në drejtim të një kostoje të konsid-
erueshme të fondeve/depozitave, duke qenë
një faktor madhor të korrigjimit pozitiv të të ard-
hurave neto nga interesat të bankës.
5.F zHVILLIMET NË INFORMATIKË DHE
INFRASTRUKTURË
Tirana Bank i ka konsideruar gjithmonë zgjidhjet
e teknologjisë informatike si një faktor të rëndë-
sishëm për suksesin e vazhdueshëm të saj.
Gjatë vitit 2014 sektorët e shërbimeve financiare
u prekën më shumë se kurrë nga trendi i institu-
cioneve për të kaluar sa më shpejt në përpuni-
min e pagesave dixhitale.
Me klientin në qendër, janë zhvilluar mënyra të
reja të përpunimit të transaksioneve financiare
duke i ndihmuar klientët të kryejnë transaksione
dhe të informohen për to pa qenë nevoja të
shkojnë në një degë të bankës. Duket se tregu
është i gatshëm t’i përdorë këto mundësi të reja
të teknologjisë, për të kursyer kështu kohë dhe
mund.
Në një mjedis me kompleksitet në rritje, klientët
janë duke kërkuar produkte dhe shërbime të
thjeshta dhe të lehta në përdorim.
Është e rëndësishme të pranohet se thjeshtimi
i ndërveprimit me klientët nuk do të thotë se
produkti apo shërbimi bazë është i thjeshtë.
Çelësi është gjetja e zgjidhjeve dhe kërkimi i
mënyrave për ta zvogëluar numrin e hapave
që nevojiten, sasinë e shkresave dhe kompliki-
min e proceseve që siç janë i komplikojnë në
mënyrë të tepruar procedurat.
Përdorimi i rritur dhe novator i teknologjisë ka
qenë zgjidhja për të mbështetur kërkesat e bi-
znesit. Banka ka vijuar të investojë për infrastruk-
turën, sidomos për përmirësimin e rrjetit, për-
mirësimin e serverit dhe virtualizimin.
Në vitet e ardhshme jemi të angazhuar të për-
dorim analitiken për të vlerësuar ndërveprimin
me klientët në të gjitha kanalet, për të iden-
tifikuar nevojat, trendin dhe ankesat. Në këtë
mënyrë, banka mund të krijojë një mjedis që
nxit lidhjen midis saj dhe klientit, çka mundëson
një marrëdhënie më të thellë, një përqindje më
të madhe të portofolit dhe rritje të besimit tek
klientët në lidhje me administrimin e financave
të tyre.
5.G MENAxHIMI I RISKUT
Si një pjesë integrale e aktiviteteve tregtare të
Tirana Bank, menaxhimi i riskut merr rëndësi të
veçantë për të siguruar operacionet dhe për ta
mbajtur riskun brenda niveleve të dëshiruara.
Menaxhimi i riskut në Tirana Bank përfshin
strategji, politika, procedura, struktura dhe sis-
teme që banka i ka zhvilluar për të identifikuar,
vlerësuar, monitoruar dhe mbajtur në kontroll
ekspozimin ndaj risqeve që vijnë nga operacio-
net e saj.
Misioni kryesor i menaxhimit të riskut është:
“Krijimi i vlerës së shtuar për aksionarët nëpërm-
jet optimizimit të drejtpeshimit midis marrjes për-
sipër të riskut dhe efikasitetit të kapitalit të inves-
tuar, në interes të palëve të tjera të interesuara
(punëmarrësve, klientëve), nëpërmjet ndjekjes
së praktikave më të mira për menaxhimin e
riskut dhe drejtimin e brendshëm të shoqërisë
dhe përmbushja e detyrimeve të parashikuara
me ligj që vijnë nga autoritetet mbikëqyrëse”.
Tirana Bank i kushton vëmendje të veçantë
monitorimit dhe menaxhimit të efektshëm të
risqeve, me synim ruajtjen e stabilitetit të aktiv-
iteteve të saj. Në këtë kuadër, puna e strukturave
të bankës për monitorimin dhe rivlerësimin e strat-
egjisë së biznesit në lidhje me marrjen, monitorim-
in dhe menaxhimin e risqeve, si edhe kategoriz-
imin e klientëve dhe transaksioneve të saj sipas
nivelit të riskut, duke përcaktuar kufijtë e pran-
ueshëm të ekspozimit për çdo lloj risku, shtje-
llimin e mëtejshëm të çdo kufiri të lartpërmen-
dur, duke vendosur kufijtë për ndalim-humbjen
për aktivitetet që sjellin humbje ose duke marrë
masa korrigjuese.
Nëpërmjet një strategjie të qartë dhe menaxhi-
mit të formalizuar të risqeve, Këshilli i Administrimit
përcakton dhe u komunikon organizatave të tre-
gut filozofinë e tij në lidhje me:
• Përcaktimin e qartë të nivelit të riskut të mar-
rë përsipër nga banka;
• Udhëzimet dhe parimet kryesore të menax-
himit të riskut;
• Nivelin e dëshiruar të riskut;
• Kapacitetin për mbajtjen e riskut;
• Monitorimin e profilit të riskut;
• Strukturat bazë drejtuese dhe organizative
që lidhen me pranimin dhe menaxhimin e
riskut.
[ ]TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2014[ ] 031
Gjatë vitit 2014, Tirana Bank u kushtoi vëmend-
je të veçantë risqeve bazë me të cilat përbal-
let sistemi bankar, që nga risku i kreditimit deri
tek risqet e çmimeve të tregut, likuiditetit dhe
shfrytëzimit. Për pasojë, banka i ka përshtatur
dhe fuqizuar strukturat e brendshme të saj në
mënyrë që ta rrisë fokusin tek rikuperimi i porto-
folit të kredive me probleme dhe tek monitorimi i
rregullt në mënyrë që të ruajë cilësinë. Banka ka
krijuar edhe struktura për monitorimin e vazh-
dueshëm të likuiditetit në mënyrë që të sigurojë
nivelet e treguesve të kërkuar me ligj, ngritjen
e kapaciteteve dhe monitorimin e aftësisë
paguese të bankës dhe stabilitetin e burimeve
të fondeve, duke kontrolluar dhe pakësuar me
kujdes kostot që i shoqërojnë ato.
Në vitin 2014, banka i kushtoi vëmendje të
veçantë përmirësimit të operacioneve, duke u
përqendruar tek risku operativ dhe duke synu-
ar ta mbajë këtë risk brenda niveleve të pran-
ueshme. Janë ndërmarrë një sërë projektesh
në mënyrë që të identifikohet hapësira e mund-
shme për përmirësim dhe të merren masat e
duhura për t’i pakësuar humbjet e mundshme
që shkaktohen nga risku operativ. Si më lart, kjo
është e mundur nëpërmjet monitorimit me ku-
jdes të humbjeve operative, treguesve kryesorë
të riskut dhe vetëvlerësimit të riskut. Synojmë ta
zhvillojmë më tej fuqizimin e sistemit të kontrollit
të vazhdueshëm në vitin e ardhshëm.
5.H PËRMBUSHJA E KUADRIT LIGJOR DHE
RREGULLATOR
Roli i këtij funksioni është përmbushja e të gjithë
kuadrit rregullator bankar dhe financiar: dis-
pozitave ligjore dhe rregullatore, standardeve
profesionale dhe etike, procedurave të Grupit si
edhe mbrojtja e interesave të klientëve dhe e
reputacionit të Grupit të Pireut.
Roli i drejtorisë përkatëse pranë Tirana Bank
është përcaktimi dhe zbatimi i rregullave për të
parandaluar riskun e mosplotësimit të legjisla-
cionit, përfshirë risqet e lidhura me pastrimin e
parave dhe financimin e terrorizmit, shkeljen e
embargove, konfliktin e interesit dhe mbrojtjen
e të dhënave personale të klientëve dhe punë-
marrësve. Të gjitha këto nisma ndihmojnë në
uljen e riskut të dëmtimit të reputacionit tonë.
Drejtoria e përmbushjes së legjislacionit duhet
të sigurojë që të ekzistojnë sisteme të efektshme
për të arritur këtë përmbushje. Roli i saj është:
• të këshillojë personelin operativ duke u
dhënë mendimin e saj për transaksionet
kur kërkohet ky këshillim;
• të jetë pjesë e procesit të marketingut të
produkteve, që nga faza e projektimit deri
tek faza e shpërndarjes, dhe të nxjerrë njofti-
min e përmbushjes së normave ligjore;
• së bashku me burimet ligjore dhe njerëzore
të sigurojë identifikimin e konfliktit të intere-
sit në përputhje me politikën e Grupit për
konfliktin e interesit si edhe në përputhje me
kuadrin ligjor vendor;
• të sigurojë që punëmarrësit të trajtohen për
çështjet e përmbushjes së kuadrit ligjor dhe
rregullator;
• të sigurojë që mbrojtja e klientëve të jetë
e efektshme në çdo fazë të marrëdhënies
midis bankës dhe klientëve, që nga dhënia
e informacionit para lidhjes së kontratës, tek
dhënia më pas e këshillave dhe gjatë ko-
hëzgjatjes dhe zgjidhjes përfundimtare të
kontratës.
Për të arritur përmbushjen e kuadrit ligjor dhe
rregullator brenda Tirana Bank, funksioni i përm-
bushjes përdor këto mjete dhe burime:
• përfshirja e standardeve të përmbushjes në
procedurat e bankës;
• raportimi periodik për riskun dhe aktivitetet
e përmbushjes, duke mundësuar zbatimin
e sistemeve të përmbushjes brenda Grupit;
• softuer kundër pastrimit të parave, që përf-
shin vlerësimin e klientëve sipas profilit dhe
mjetet e monitorimit të llogarive për të zbu-
luar transaksione të pazakonta ose të dys-
himta dhe mjete për të monitoruar dërge-
sat ndërkombëtare të parave për të ekzeku-
tuar ngrirje të pasurive dhe embargo.
5.I TRANSFERIMI I FONDEVE
Transferimi i fondeve është një prej shërbimeve
kryesore të sistemit bankar. Objektivat dhe sfidat
kryesore me të cilat përballet Drejtoria e Pag-
esave janë arritja e zotësive të duhura për të
përmbushur nevojat e biznesit dhe angazhimi
për t’u marrë me ndryshimet e lidhura me zhvil-
limin e tregut.
Drejtoria e pagesave, si një hallkë e rëndë-
sishme në zinxhirin e proceseve bankare, synon
ta realizojë rolin e saj me efikasitet dhe brenda
afateve. Ajo ofron procese më të shpejta dhe
më të sigurta për klientët, krahas çmimeve të fa-
vorshme, duke qenë konkurruese në treg.
Strategjia jonë për ecurinë dhe zhvillimin kara-
kterizohet nga cilësia dhe profesionalizmi ynë.
Dëshmi për fokusin tek standardizimi dhe thjesh-
timi është edhe mbajtja e një “norme STP” prej
99%. Ky fakt ia shton vlerën vetë bankës.
Viti 2014 ka pasur një nivel të kënaqshëm ar-
ritjesh sa i takon vëllimit të transfertave, duke
mbajtur 8% të tregut.
Me qëllim që të jemi një partner i besuar për
klientët dhe që të jemi aktivë në përmbushjen
e nevojave të tyre, ne jemi fokusuar edhe tek
komunikimi interaktiv, transparenca dhe shërbi-
met e tjera të personalizuara në mënyrë që të
mbështeten individët dhe bizneset në zhvillimin
ekonomik të tyre.
Emri i bankës Kodi SWIFT Monedha
Banka e Pireut, Athinë PIRBGRAA EUR
Raiffeisen Bank, Vjenë RZBAATWW “
Deutsche Bank, Fr DEUTDEFF “
Banka e Shqipërisë STANALTR ALL
Deutsche Bankers Trust, NY BKTRUS33 USD
Raiffeisen Bank, Vjenë RZBAATWW “
Deutsche Bank, Fr DEUTDEFF GBP
Të gjitha monedhat e tjera, nëpërmjet Bankës së Pireut
Marrëdhënia me SLA
(Marrëveshje e posaçme në lidhje me emigrantët)
Banca Popolare BAPPIT22 EUR
[ ]TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2014[ ] 033
[ ]
Çdo vendim për politikat dhe praktikat tregtare,
shërbimet dhe produktet lidhet me përfitimet
për punëmarrësit, krahas politikës publike, filan-
tropizmit, vullnetarizmit dhe afrimit me komunite-
tin. Përgjegjësia sociale e korporatës është një
prej mënyrave kryesore me të cilat identifikojmë
risqet dhe mundësitë dhe të cilat luajnë një rol
me rëndësi kritike për strategjinë tonë tregtare
në lidhje me një rritje të përgjegjshme. Aktivitetet
tona për përgjegjësinë sociale të korporatës
kanë për objektiv përdorimin e aftësive, buri-
meve dhe zotësive të bankës për të mbështetur
rritjen dhe progresin e komunitetit ku punojmë.
Sa më poshtë janë disa prej projekteve sociale,
mjedisore, edukative dhe kulturore, që dësh-
mojnë përkushtimin tonë për përmbushjen e
përgjegjësisë sociale të korporatës.
AKTIVITETET SOCIALE
Në shtator 2014 Tirana Bank, në bashkëpunim
me Kryqin e Kuq Shqiptar, organizoi një nismë
për dhurim vullnetar të gjakut nga të gjithë pu-
nonjësit e saj në mbarë vendin, për të gjashtin
vit radhazi. Këto aktivitete fokusohen tek ndihma
që u jepet njerëzve në nevojë, sidomos fëmijëve
që vuajnë nga talasemia dhe leucemia.
Më 17 tetor 2014, në Ditën Ndërkombëtare
kundër Urisë, Tirana Banka iu bashkua nismës së
Kryqit të Kuq Shqiptar. “Mendoni për ata që nuk
janë si ju”. Tirana Bank shpërndau 100 kuti me
ushqime, të cilat iu dhuruan të moshuarve që
jetojnë vetëm, në zyrat e Kryqit të Kuq në Tiranë.
Ky aktivitet është pjesë e angazhimit të bankës
për të ndihmuar komunitetin ku ushtron aktivitet
dhe për të rritur ndërgjegjësimin për dhënien e
KAPITULLI 06
Përgjegjësia sociale e korporatës është pjesë
e pashkëputur e shoqërisë sonë. Tirana Bank
është e angazhuar për të përfshirë masa
sociale, mjedisore dhe kulturore në praktikat e
veta tregtare dhe për të marrë nisma, përmbi
detyrimeve ligjore që ka, me synim rritjen e
mirëqenies dhe përparimit shoqëror
Përgjegjësia Sociale e Korporatës
[ ]TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2014[ ] 035
ndihmës për njerëzit në nevojë.
Edhe këtë vit, në vend që të bliheshin dhe
shpërndaheshin dhurata për klientët dhe
partnerët e Tirana Bank, kjo shumë u dha në
mbështetje të Kryqit të Kuq Shqiptar. Fondi i de-
dikuar u përdor në mbështetje të fëmijëve në
nevojë, sidomos të jetimëve që jetojnë në ko-
munitet.
Drejtoria e Policisë Tiranë u mbështet këtë vit
përmes financimit të disa prej aktiviteteve op-
erative të saj. Tirana Bank ka kontribuar në ven-
dosjen e rendit në Tiranë dhe e ka ndihmuar Po-
licinë e Shtetit duke investuar në blerjen e jele-
këve fosforeshentë, radiomarrëseve, tabelave
rrugore dhe lyerjes së auto-veturave të policisë.
Tetori është muaji i ndërgjegjësimit për kancer-
in e gjirit, në frymën e komunitetit të bashkuar,
për nder të atyre që i kanë mbijetuar kancerit
të gjirit, dhe për të rritur ndërgjegjësimin
për hapat që mund të merren për uljen e
përhapjes së kancerit të gjirit. Edhe këtë vit
Tirana Bank iu bashkua kësaj nisme duke
mbështetur fushatat në televizion, si edhe
duke shtypur dhe shpërndarë afishe për të
nxitur ndërgjegjësimin dhe ekzaminimet. Të
gjithë punonjësit në qendër dhe në degë
dolën vullnetarë për të rritur ndërgjegjësimin
e vetë personelit, të klientëve dhe të komu-
nitetit në përgjithësi.
Në vijim të projektit social të zotit Albi Greva
për të siguruar fonde për të ndihmuar fëmijët
e lindur me HIV/AIDS, Tirana Bank organizoi
donacione vullnetare nga punonjësit e saj
dhe shoqëria e dyfishoi vlerën e mbledhur.
Festa e Birrës Korça është një prej aktiv-
iteteve më të mëdha në Shqipëri. Kjo festë
është afirmuar si një prej më të rëndësish-
meve në festivalin turistik të Qarkut Korçë.
Duke pasur parasysh rëndësinë e saj, Tirana
Bank ka vijuar ta mbështesë këtë aktivitet
të rëndësishëm me kontribute, në kuadër
të angazhimit për zhvillimin turistik të rajoni
juglindor të vendit.
AKTIVITETET KULTURORE
Tirana Bank ishte një prej sponsorëve krye-
sorë të vënies në skenë të operës “Orfeu dhe
Euridicja”, duke e sjellë këtë kryevepër tek
spektatori shqiptar, në mbështetje të aktiv-
iteteve kulturore në vend.
Traditë e Tirana Bank është edhe mbështet-
ja e disa aktiviteteve kulturore në rrethe, që
zhvillohen nga fundi i vitit.
Festivali i Verës është aktiviteti më i rëndë-
sishëm për qytetin e Pogradecit. Gjatë dy
ditëve prodhuesit vendas të verës paraqe-
sin produktet e tyre përpara një publiku të
gjerë. Në këtë aktivitet organizohen edhe
shfaqje artistike.
“Ndërmendje” është një koncert i muzikës
klasike i organizuar në qytetin e Shkodrës në
fund të vitit. Në të ka interpretime muzikore të
mrekullueshme me muzikë të kompozitorëve
klasikë vendas dhe të huaj.
AKTIVITETE EDUKATIVE
Teknologjia është shumë e rëndësishme për
rritjen e efikasitetin dhe për sigurimin e një shër-
bimi më të mirë për komunitetin. Prandaj edhe
Tirana Bank ka ndihmuar Drejtorinë Arsimore
të Pogradecit në projektin e ri të saj “Dixhitalizimi
i mësimdhënies”. Në këtë aspekt, Tirana Bank ka
sponsorizuar blerjen e një tabele ndërvepruese dix-
hitale (Tabelë inteligjente) e cila do të ndihmojë
në përditësimin e metodave të mësimdhënies.
‘Junior Achievement’ është organizata më e
madhe në botë e përfshirë në arsimimin dhe
frymëzimin e të rinjve për të marrë në konsid-
eratë ndërmarrjen e pavarur, biznesin dhe
ekonominë në përmirësim të cilësisë së jetës.
Pra, Tirana Bank e mbështet me gjithë zemër
të ardhmen e vendit: brezin e ri. “Udhëheqës
për një ditë” është një projekt i organizuar nga
organizata “Junior Achievement”, që është
përqafuar dhe mbështetur edhe nga Tirana
Bank. Një nxënëse maturante qëndroi një
ditë të plotë në zyrat qendrore të Tirana Bank.
Gjatë kësaj dite ajo qëndroi pranë Administra-
torit të Tirana Bank, zotit Savvas Thalassinos, ku
u prezantua me sektorin bankar, punën e për-
ditshme të një drejtuesi banke, detyrat e çdo
drejtorie dhe aktivitete të tjera të dobishme.
“Entertaining in English” është një nismë vull-
netare e marrë nga punonjësja e Tirana Bank,
zonja Alba Stefani. Ajo mori mbështetje nga
Tirana Bank për projektin mësimdhënës të saj
me fëmijët e fshatit SOS. Në këtë kuadër u finan-
cua furnizimi me të gjithë librat e nevojshëm
dhe materialet mbështetëse për fëmijët.
Teknologjia është
shumë e rëndësishme
për rritjen e efikasitetin
dhe për sigurimin e një
shërbimi më të mirë për
komunitetin. Prandaj edhe
Tirana Bank ka ndihmuar
Drejtorinë Arsimore të
Pogradecit në projektin
e ri të saj “Dixhitalizimi i
mësimdhënies”
[ ]TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2014[ ] 037
[ ]Burimet Njerëzore
Në këtë kuadër kemi krijuar edhe programe
të ndryshme që mundësojnë zhvillimin
profesional të punonjësve përmes vlerësimit
vjetor të punës si edhe përmes pyetësorit të
punonjësve që është bërë gjatë vitit 2014.
Krahas kësaj, një prej novacioneve të Tirana
Bank ka qenë skema e sigurimit privat e ofruar
për herë të parë për të gjithë personelin e
Tirana Bank.
Vlera njerëzore nxitet në organizatën tonë
përmes lëvizjeve të brendshme të personelit,
në bazë të parimeve të transparencës dhe
meritokracisë. Gjatë procesit të rekrutimit,
Burimet Njerëzore të Tirana Bank fokusohen
së pari tek kapacitetet e brendshme, për të
mbështetur një vlerësim më të hollësishëm të
zotësive dhe aftësive, por fokusohen edhe tek
marrja në punë e punonjësve të rinj, që luan
një rol shumë të rëndësishëm në vijimësinë e
planifikimit të punonjësve. Në diagramin më
poshtë tregohet zhvillimi i personelit gjatë vitit
2014 dhe shifrat për punësimin e personelit të
ri, ngritjen në detyrë dhe lëvizjet e personelit.
KAPITULLI 07
Drejtoria e Burimeve Njerëzore e Tirana Bank ka
si prioritet kryesor zhvillimin e vlerës njerëzore.
Kjo pasqyrohet në trajnimin e detyrueshëm për
të gjithë personelin në çdo nivel të organizatës,
drejtpërdrejt ose përmes mësimit elektronik. Kjo
është zhvilluar më tej gjatë vitit 2014
EVOLUIMI I STAFIT GJATË VITIT 2014
Punësimet e Reja 10%5%Ngritjet në Detyrë
5%Transferimet
[ ]TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2014[ ] 039
Si çdo vit, edhe këtë vit kemi bërë vlerësimin
vjetor të punës për punonjësit, që është një
instrument shumë i rëndësishëm për zhvillimin
profesional të punonjësit. Ky vlerësim vjetor ka
për synim:
• Vendosjen e kritereve të përbashkëta të
efikasitetit për organizatën
• Harmonizimin e rezultateve personale
me objektivat e organizatës
• Sigurimin e komunikimit dhe orientimit
të vazhdueshëm të punonjësve nga
eprorët e tyre
• Vlerësimin e kontributit personal të
punonjësve
PYETËSORI I PUNONJËSVE
Ky vrojtim është zhvilluar në muajin nëntor
2014. Është hera e dytë që bëhet ky vrojtim
me personelin e Tirana Bank.
Vrojtimi me pyetësor i punonjësve ka për
qëllim t’i japë mundësi personelit:
• të identifikojë nxitësit dhe pengesat që
hasin punonjësit në punën e tyre dhe
efektin që kanë këto tek angazhimi dhe
efektiviteti i tyre
• të maten nivelet e angazhimit dhe
kapaciteteve të punonjësve
• të përdoren mendimet e punonjësve për
të siguruar përmirësimin e vazhdueshëm
të mjedisit të punës dhe për të rritur
angazhimin e punonjësve
• të vlerësohet klima e organizatës dhe të
matet progresi nga vrojtimi i fundit
Është shumë e rëndësishme të përmendet se
përgjigja e personelit ishte 87%, më e larta
mes të gjitha shoqërive të Grupit të Pireut.
Skema e sigurimit privat. Është hera e parë
që është përdorur një skemë e tillë sigurimi
dhe reagimi i punonjësve ka qenë shumë
pozitiv. Ky është një tjetër përfitim shtesë për
personelin tonë dhe konsiderohet se është
shumë i rëndësishëm si element i planit të
mbajtjes së personelit që zbaton banka jonë.
Viti 2014 mund të karakterizohet si një vit i
suksesshëm për Burimet Njerëzore të Tirana
Bank. Sigurisht ne do t’i vijojmë përpjekjet
tona për të arritur më të mirën për punonjësit
tanë, në mënyrë që të garantojmë që ata
të kenë besim tek organizata për të cilën
punojnë. Gjithashtu po punojmë drejt
përmirësimit të paketave të përfitimeve dhe
mbi të gjitha për të pasur moral të lartë dhe
motivim të personelit, që janë karakteristika të
rëndësishme në punën e përditshme të çdo
punonjësi.
17.000
17.500
ORË PERSONELI TRAJNIMI TË DREJTPËRDREJTË
2013
2014
2014
36.600
Me krenari themi se, sa i takon trajnimit të
organizuar gjatë vitit 2014, kemi pasur rritje
të numrit të orëve të trajnimit, si në trajnimin
e drejtpërdrejtë ashtu edhe në mësimin
elektronik.
Numri i orëve të punës gjithsej në trajnim për
vitin 2014 u rrit me 115% në krahasim me vitin
2013.
• 2013 = 17.000 orë personeli trajnimi
• 2014 = 36.600 orë personeli trajnimi
Numri i orëve të personelit gjithsej në trajnim
elektronik për vitin 2014 u rrit me 21,5% në
krahasim me vitin 2013.
• 2013 = 14.400 orë personeli trajnimi
elektronik
• 2014 = 17.500 orë personeli trajnimi
elektronik
Zhvillimi personal, angazhimi dhe ecuria
e personelit është një aspekt i rëndësishëm
i Burimeve Njerëzore. Kjo është realizuar
nëpërmjet Programit
“Management Harvard Manager Mentor
E-Program” për nivelet e drejtimit të lartë
të Bankës, në vitin 2014. “Management
e-Academy” është organizuar në bashkëpunim
me “Harvard Business Publishing” me qëllim që
t’u ofrohen pjesëmarrësve këshilla praktike dhe
udhëzime për çështje që lidhen me realitetet e
përditshme të menaxhimit dhe biznesit dhe për
t’i strukturuar njohuritë ekzistuese në mënyrë
të shpejtë por të mirë. Qëllimi i bankës është
që kjo të kthehet në praktikë të përvitshme,
në mënyrë që t’u jepet mundësia të gjithë
drejtuesve të marrin pjesë në program.
ORË PERSONELI TRAJNIMI ELEKTRONIK
2013
14.400
[ ]TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2014[ ] 041
[ ]Pasqyrat Financiare
043[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
Përmbajtja e Pasqyrave financiare
raPorti i eksPertit kontabël të Pavarur
Pasqyra e të ardhurave dhe shPenzimeve
Pasqyra e bilancit kontabël
Pasqyra e ndryshimeve në kaPitalin neto
Pasqyra e flukseve monetare
shënimet e Pasqyrave financiare
Përmbajtje
informacion i PërGjithshëm
raPorti i audituesit
Pasqyra GjithPërfshirëse e të ardhurave
Pasqyra e Pozicionit financiar
Pasqyra e ndryshimeve në kaPital
Pasqyra e flukseve monetare
1 informacioni mbi shoqërinë
2 Përmbledhje e Politikave të rëndësishme kontabël
2.1 bazat e PërGatitjes
2.2 konvertimi i monedhës së huaj
2.3 instrumentet financiare – njohja fillestare dhe matja e mëPasshme
2.4 marrëveshjet e riblerjes dhe marrëveshjet e anasjella të riblerjes
2.5 Përcaktimi i vlerës së drejtë
2.6 zhvlerësimi i aktiveve financiare
2.7 qiraja
2.8 njohja e të ardhurave
2.9 aktive afatGjata materiale
2.10 aktive afatGjata jomateriale
2.11 zhvlerësimi i aktiveve jofinanciare
2.12 kontratat e Garancisë financiare
2.13 Pensionet dhe Përfitimet e tjera Pas Punësimit
2.14 ProviGjionet 23
2.15 tatimi mbi fitimin 23
2.17 informacioni krahasues 24
3 menaXhimi i riskut financiar 24
3.1 risku i kredisë 25
3.1.1 matja e riskut të kredisë 26
3.1.2 kontrolli i kufirit të riskut dhe Politikat e shmanGies 28
3.1.3 Politikat e zhvlerësimit dhe ProviGjionimit 29
3.1.5 kreditë dhe Paradhëniet 32
3.1.6 kreditë dhe Paradhëniet e ri-neGociuara 37
3.1.7 kolaterali i rimarrë 37
3.1.8 mjete monetare dhe Gjendje me bankën qendrore 37
3.1.9 instrumentet e borXhit, bonot e thesarit dhe
instrumente të tjerë 37
3.2 risku i treGut 38
3.2.1 risku i kursit të këmbimit 3840
3.2.2 risku i normës së interesit 40
3.3 risku i likuiditetit 43
3.3.1 ProÇesi i menaXhimit të riskut 44
3.3.2 zërat jashtë bilancit 47
3.4 vlera e drejtë e aktiveve dhe detyrimeve financiare 48
3.5 menaXhimi i kaPitali 51
4 vlerësime dhe Gjykime të rëndësishme kontabël 51
5 të ardhura nGa interesi dhe të nGjashme 53
6 shPenzime interesi dhe të nGjashme 53
7 të ardhura nGa tarifat dhe komisionet, neto 53
045[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
informacion i PërGjithshëm
bordi i drejtorëve gjatë vitit 2014
ilias milis
Georgios Papaioannou
Georgios mantakas
savvas thalassinos
kostandinos Paschalis
ioanna kouna
bedri Çollaku
zyrat e regjistruara
rr. ibrahim rugova, Po boX 2400/1
tirana, albania
audituesi
deloitte audit albania sh.p.k
rr. elbasanit, Pallati poshte fakultetit
Gjeologji - miniera, tirana, albania
tirana, albania
tel: +355 (4) 451 7920
8 fitime të tjera 54
9 të ardhura të tjera oPerative 54
10 shPenzime Për Personelin 54
11 shPenzime të tjera oPerative 55
12 shPenzime të tatim-fitimit 55
13 mjete monetare dhe Gjendje me bankën qendrore 57
14 kredi dhe Paradhënie Për bankat 59
15 kredi dhe Paradhënie Për klientët 60
16 aktive financiare të mbajtura me vlerë të drejtë në fitim ose humbje 62
17 aktive financiare të disPonueshme Për shitje 63
18 aktive financiare të mbajtura deri në maturim 64
19 aktive afatGjata jomateriale 66
20 aktive afatGjata materiale 67
21 aktive të tjera 68
22 detyrime Për bankat 68
23 detyrime Për klientët 69
24 detyrime të tjera 69
25 ProviGjione 70
26 kaPitali i PaGuar dhe Primi i aksioneve 70
27 rezerva të tjera 71
28 dividendi 72
29 mjete monetare dhe ekuivalentët e tyre 72
30 Palët e lidhura 72
31 Paraqitja e instrumenteve financiare siPas kateGorive të matjes 74
32 nGjarje Pas datës së raPortimit 75
047[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
RAPORTI I AUDITORIT TË PAVARUR
Drejtimit të Tirana Bank Sh.A.
Ne kemi audituar pasqyrat financiare bashkëngjitur të Tirana Bank Sh.a. (“Banka”), të
cilat përfshijnë pasqyrën e pozicionit financiar më 31 dhjetor 2014, pasqyrën e fitimit ose
humbjes dhe të ardhurave të tjera gjithëpërfshirëse, pasqyrën e ndryshimeve në kapital
dhe pasqyrën e flukseve monetare për vitin e mbyllur në këtë datë, si dhe një përmbledhje
të politikave bazë kontabël dhe shënime të tjera shpjeguese.
Përgjegjësia e Drejtimit për Pasqyrat FinanciareDrejtimi është përgjegjës për përgatitjen dhe paraqitjen e drejtë të këtyre pasqyrave
financiare në përputhje me Standardet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar dhe për
kontrollin e brendshëm i cili, në masën që përcaktohet nga Drejtimi, është i nevojshëm për
të bërë të mundur përgatitjen e pasqyrave financiare pa pasaktësi materiale, si pasojë e
mashtrimeve apo gabimeve.
Përgjegjësia e AuditoritPërgjegjësia jonë është që, bazuar në auditimin tonë, të shprehim një opinion mbi këto
pasqyra financiare. Ne e kryem auditimin tonë në përputhje me Standardet Ndërkombëtare
të Auditimit. Këto standarde kërkojnë që ne të përmbushim kërkesat e etikës dhe të
planifikojmë dhe të kryejmë auditimin, me qëllim që të përfitojmë siguri të arsyeshme që
pasqyrat financiare nuk kanë pasaktësi materiale.
Auditimi përfshin kryerjen e proçedurave për sigurimin e të dhënave të auditimit për vlerat
dhe deklarimet në pasqyrat financiare. Proçedurat e përzgjedhura varen nga gjykimi i
audituesit, përfshirë këtu dhe vlerësimin e rreziqeve të ekzistencës së pasaktësive materiale
në pasqyrat financiare, qoftë si rezultat i mashtrimeve apo i gabimeve. Gjatë vlerësimit të
rreziqeve, audituesi merr në konsideratë kontrollin e brendshëm në lidhje me përgatitjen
dhe paraqitjen e drejtë të pasqyrave financiare në mënyrë që të projektojë proçedurat
e auditimit, të cilat janë të përshtatshme në rrethana të caktuara, por jo për qëllimin e
shprehjes së një opinioni mbi efektivitetin e kontrollit të brendshëm të Bankës. Një auditim
përfshin gjithashtu vlerësimin për përshtatshmërinë e politikave kontabël të përdorura dhe
arsyeshmërinë e vlerësimeve kryesore të bëra nga Drejtimi, si dhe vlerësimin e paraqitjes së
përgjithshme të pasqyrave financiare.
Ne besojmë se të dhënat e auditimit që kemi marrë ofrojnë baza të mjaftueshme dhe të
përshtatshme për dhënien e opinionit tonë të auditimit.
OpinioniSipas opinionit tonë, pasqyrat financiare paraqesin në mënyrë të drejtë, në të gjitha
aspektet materiale, pozicionin financiar të Bankës më 31 dhjetor 2014 si dhe performancën
e saj financiare dhe flukset e parasë për vitin e mbyllur në këtë datë, në përputhje me
Standardet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar
Çështje të tjeraPasqyrat financiare të Bankës të përgatitura në përputhje me Standardet Ndërkombëtare
të Raportimit Financiar më dhe për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2013 janë audituar nga
një auditor tjetër, i cili ka shprehur një opinion të pakualifikuar mbi ato pasqyra më 25
qershor 2014.
Tiranë, Shqipëri Elvis Ziu
29 maj 2015 Partner angazhimi
049[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
PASQYRA E FITIMIT OSE HUMBJES DHE TË ARDHURAVE TË TJERA GJITHËPËRFSHIRËSEPër vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2014
Shënime 2014 2013
Të ardhura nga interesi 6 4,268,681 4,585,088 Shpenzime interesi 7 (1,671,289) (2,940,403)Të ardhura neto nga interesi 2,597,392 1,644,685 Provigjione për zhvlerësimin e huave dhe paradhënieve 14 (1,637,433) (1,315,316)
Të ardhura neto nga interesi pas provigjionit për zhvlerësimin e huave 959,959 329,369
Të ardhura nga tarifa dhe komisione 8 228,494 249,171 Shpenzime për tarifa dhe komisione 8 (15,711) (36,930)Të ardhura neto nga tarifa dhe komisione 212,783 212,241 Fitim nga kursi i këmbimit 130,588 236,034Të ardhura të tjera operative 25,997 52,329Shpenzime personeli 9 (581,056) (579,999)Shpenzime të tjera operative 10 (1,048,672) (988,745)Fitim / (humbje) të parealizuara nga rivlerësimi i aktiveve 17 182,210 (61,433)Shpenzime të tjera për provigjione 24 (360,578) (157,103)Zhvlerësimi dhe amortizimi 18,19 (282,235) (376,465)Humbja para tatim fitimit (761,004) (1,333,772)
Shpenzimi i tatim fitimit 11 3,763 31,290
Humbja e vitit (757,241) (1,302,482)
Të ardhura të tjera gjithëpërfshirëse, neto nga tatimi:
zëra që nuk do të riklasifikohen më pas në fitim ose humbje: - -
zëra që mund të riklasifikohen më pas në fitim ose humbje:
- Fitimi neto nga rivlerësimi i investimeve të vlefshme për shitje 26 (133,381) 176,455
- Tatimi i shtyrë nga rivlerësimi i njohur drejtpërdrejtë në të ardhurat e tjera gjithëpërfshirëse
26 18,188 (29,264)
Të ardhura të tjera gjithëpërfshirëse për vitin (115,193) 147,191
Totali i të ardhurave gjithëpërfshirëse për vitin (872,434) (1,155,291)
Shënimet shpjeguese në faqet 7 deri në 70 janë pjesë përbërëse e këtyre pasqyrave financiare. Pasqyrat financiare u miratuan nga Bordi i Drejtorëve më 29 maj 2015 dhe u firmosën në emër të tij nga:
PASQYRA E POZICIONIT FINANCIARMë 31 dhjetor 2014
Shënime 31 dhjetor 2014 31 dhjetor 2013(riparaqitur) 1 janar 2013
(riparaqitur)
AKTIVE
Arka dhe llogari me Bankën Qendrore 12 19,026,572 15,812,560 13,866,273
Hua dhe paradhënie për bankat 13 8,213,104 22,870,941 13,171,181
Hua dhe paradhënie për klientët 14 39,252,338 38,700,399 50,659,319
Investime të vlefshme për shitje 15 27,357,916 16,573,427 12,211,401
Investime të mbajtura deri në maturim 16 3,794,048 4,215,704 4,718,685
Tatim fitimi i arkëtueshëm 11 300,679 300,679 259,726
Aktive afatgjata materiale të investuara 17 1,978,927 1,155,416 754,719
Aktive afatgjata jomateriale 18 362,222 353,690 401,822
Aktive afatgjata materiale 19 737,123 869,693 1,065,802
Tatimi i shtyrë aktiv 11 13,328 27,752 25,726
Aktive të tjera 20 672,242 499,060 350,727
TOTALI I AKTIVEVE 101,708,499 101,379,321 97,485,381
DETYRIME DHE KAPITALI
Detyrime ndaj bankave 21 4,853,195 3,235,785 7,513,888
Detyrime ndaj klientëve 22 78,083,284 78,648,027 72,869,393
Detyrime të tjera 23 240,173 346,090 399,560
Provigjione 24 434,818 179,956 84,027
TOTALI I DETYRIMEVE 83,611,470 82,409,858 80,866,868
Kapitali
Kapitali i paguar 25 14,754,741 14,754,741 11,248,500
Primi i aksioneve 25 1,735,494 1,735,494 1,735,494
Rezerva të tjera 26 1,525,914 1,641,107 1,493,916
Fitimi i pashpërndarë 80,880 838,121 2,140,603
TOTALI I KAPITALIT 18,097,029 18,973,463 16,618,513
TOTALI I DETYRIMEVE DHE I KAPITALIT 101,708,499 101,379,321 97,485,381
Shënimet shpjeguese në faqet 7 deri në 70 janë pjesë përbërëse e këtyre pasqyrave financiare. Pasqyrat financiare u miratuan nga Bordi i Drejtorëve më 29 maj 2015 dhe u firmosën në emër të tij nga:
Konstantinos TsigarasShef Oficer Financiar
Tedi ZeriZv. Drejtor i Departamentit të Financës
Dritan MustafaDrejtor i Përgjithshëm Ekzekutiv i Komanduar
Konstantinos TsigarasShef Oficer Financiar
Tedi ZeriZv. Drejtor i Departamentit të Financës
Dritan MustafaDrejtor i Përgjithshëm Ekzekutiv i Komanduar
051[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
PASQYRA E NDRYSHIMEVE NE KAPITALPër vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2014
Kapitali i paguar
Primi i aksioneve
Fitimi i pashpërndarë
Rezerva të tjera
Totali i kapitalit
Më 1 janar 2013 11,248,500 1,735,494 2,140,603 1,493,916 16,618,513
Humbja e vitit - - (1,302,482) - (1,302,482)
Të ardhura të tjera gjithëpërfshirëse për vitin - - - - -
Të ardhura të tjera gjithëpërfshirëse nga
investime të vlefshme për shitje - - - 147,191 147,191
Totali i të ardhurave gjithëpërfshirëse për vitin - - (1,302,482) 147,191 (1,155,291)
Rritje në kapital (Shënimi 25) 3,506,241 - - - 3,506,241
Më 31 dhjetor 2013 14,754,741 1,735,494 838,121 1,641,107 18,969,463
Më 1 janar 2014 14,754,741 1,735,494 838,121 1,641,107 18,969,463
Humbja e vitit - - (757,241) - (757,241)
Të ardhura të tjera gjithëpërfshirëse nga
investime të vlefshme për shitje - - - (115,193) (115,193)
Totali i të ardhurave gjithëpërfshirëse për vitin - - (757,241) (115,193) (872,434)
Rritje në kapital (Shënimi 25) - - - - -
Më 31 dhjetor 2014 14,754,741 1,735,494 80,880 1,525,914 18,097,029
Shënimet shpjeguese në faqet 7 deri në 70 janë pjesë përbërëse e këtyre pasqyrave financiare. Pasqyrat financiare u miratuan nga Bordi i Drejtorëve më 29 maj 2015 dhe u firmosën në emër të tij nga:
PASQYRA E FLUKSEVE MONETAREPër vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2014
Shënime 2014 2013
FLUKSE MONETARE NGA AKTIVITETET OPERATIVE
Humbja para tatimit (761,004) (1,333,772)
Rregullime për: -
Zhvlerësim dhe amortizim 18, 19 282,235 376,465
Ndryshime në provigjionin e huave 14 1,637,433 1,315,316
Ndryshime neto nga rivlerësimi i aktiveve afatgjata materiale të investuara 17 (182,210) 61,433
Të ardhurat neto nga interesi 6,7 (2,597,392) (1,644,685)
Zëra të tjerë jomonetarë (95,690) 3,681
(1,716,628) (1,221,562)
Rritje në rezervën e detyrueshme me Bankën Qendrore 28 (23,014) (619,331)
Rritje / (rënie) në hua dhe paradhënie për klientët (1,612,694) 11,549,432
Rritje në aktive të tjera (173,182) (849,709)
Rritje / (rënie) në detyrime ndaj bankave 1,617,410 (4,278,103)
(Rënie) / rritje në detyrime ndaj klientëve (564,666) 5,708,115
Rrirje / (rënie) në detyrime të tjera 148,945 (219,572)
Interes i arkëtuar 4,282,988 4,948,118
Interes i paguar (1,955,887) (2,899,866)
Tatim fitimi i paguar - (40,953)
Paraja neto e gjeneruar nga aktivitetet operative 3,272 12,076,569
FLUKSE MONETARE NGA AKTIVITETET INVESTUESE
Blerje e aktiveve afatgjata materiale 19 (40,055) (54,798)
Blerje e aktiveve afatgjata jomateriale 18 (118,142) (79,034)
Blerje e aktiveve afatgjata investuese 17 (708,386)
Hyrje nga shitja e aktiveve afatgjata materiale - (1,608)
Hyrje nga shitja e aktiveve afatgjata investuese 67,085 -
Hyrje nga maturimi i investimeve të mbajtura deri në maturim 16 421,656 -
Blerje e investimeve të vlefshme për shitje 15 (25,824,047) (15,526,679)
Hyrje nga investimet e vlefshme për shitje 15 14,733,094 11,089,195
Paraja neto e përdorur në aktivitetet investuese (11,468,795) (4,572,924)
FLUKSE MONETARE NGA AKTIVITETET FINANCIARE
Rritje në kapitalin aksionar 25 - 3,506,241
Paraja neto e gjeneruar nga aktivitetet financiare - 3,506,241
(Rënie) /(rritje) neto në mjete monetare dhe ekuivalentët e tyre (11,465,523) 11,009,886
Mjete monetare dhe ekuivalentët e tyre më 1 janar 28 31,219,548 20,209,662
Mjete monetare dhe ekuivalentët e tyre më 31 dhjetor 28 19,754,025 31,219,548
Shënimet shpjeguese në faqet 7 deri në 70 janë pjesë përbërëse e këtyre pasqyrave financiare. Pasqyrat financiare u miratuan nga Bordi i Drejtorëve më 29 maj 2015 dhe u firmosën në emër të tij nga: Konstantinos Tsigaras
Shef Oficer FinanciarTedi ZeriZv. Drejtor i Departamentit të Financës
Dritan MustafaDrejtor i Përgjithshëm Ekzekutiv i Komanduar
Konstantinos TsigarasShef Oficer Financiar
Tedi ZeriZv. Drejtor i Departamentit të Financës
Dritan MustafaDrejtor i Përgjithshëm Ekzekutiv i Komanduar
053[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
1. INFORMACION MBI SHOqËRINËTirana Bank sh.a. është një institucion bankar që kryen veprimtarinë e saj në përputhje me
dispozitat e Ligjit 9901, datë 14 prill 2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”, dhe Ligjit 9662,
datë 18 dhjetor 2006 “Për bankat në Republikën e Shqipërisë” i amenduar, Ligji 10481, datë
17 nëntor 2011, si edhe me ligje të tjera të ngjashme. Sipas nenit 4 të statutit të saj, Banka
ka si objekt të ekzekutojë për llogari të vetë apo për llogari të palëve të tjera, çdo veprimtari
të njohur dhe të deleguar bankave nga ligji. Tirana Bank sh.a. është themeluar dhe kryen
aktivitetin e saj në Shqipëri. 96.71% të aksioneve të saj zotërohen nga Piraeus Bank S.A.
Banka ka 47 degë (2013: 53) në Republikën e Shqipërisë dhe nuk kryen aktivitet jashtë saj.
Pasqyrat financiare për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2014 u autorizuan për publikim nga
Bordi i Drejtorëve më 29 maj 2015. Miratimi i pasqyrave financiare nga aksionarët do të kryhet
në Asamblenë e Përgjithshme të Aksionerëve.
Aktiviteti kryesor
Aktiviteti kryesor i biznesit të Bankës janë veprimtaritë bankare tregtare dhe individuale në
Republikën e Shqipërisë. Banka kryen veprimtarinë e saj në sajë të një licence të plotë lëshuar
nga Banka Qendrore e Republikës së Shqipërisë (“Banka e Shqipërisë” ose “BSH”) që prej vitit
1996.
2. PËRMBLEDHJE E POLITIKAVE TË RËNDËSISHME KONTABËLPolitikat kryesore kontabël të zbatuara në përgatitjen e këtyre pasqyrave financiare paraqiten
në vijim. Këto politika janë zbatuar me konsistencë ndaj gjithë viteve të paraqitur nëqoftëse
nuk është përmendur ndryshe.
2.1 BAzAT E PËRGATITJES
Pasqyrat financiare të shoqërisë janë përgatitur bazuar në parimin e kostos historike, përveç
aktiveve financiare të vlefshme për shitje që maten me vlerën e drejtë. Pasqyrat financiare
janë paraqitur në Lekë Shqiptar të përafruar në mijëshen më të afërt (‘000 Lekë) përveç kur
shprehet ndryshe.
Pasqyrat financiare të Bankës janë përgatitur në përputhje me parimin e vijimësisë, i cili
supozon që Banka do të vazhdojë të operojë në të ardhmen e parashikueshme.
a) Pozicioni i Grupit
Piraeus Bank aktualisht operon në një mjedis të brendshëm që mbetet sfidues, megjithatë
Grupi është i mirë kapitalizuar meqë raporti i saj mjaftueshmërisë së kapitalit sipas Bazel III
arriti 12.5% në fund të dhjetorit 2014 dhe gjithashtu mban provigjionet më të larta kumulative
të raportit të kredive bruto (22.3 %) nga bankat greke.
Është vënë re se Piraeus Bank ka përfunduar me sukses në prill të vitit 2014 një rritje kapitali
prej 1.75 miliardë Euro, duke emetuar aksione të reja në një transaksion jo-parandalues. Kjo
kishte për qëllim të përmbushte kërkesat e kapitalit të testit të stresit të Bankës së Greqisë si
nga baza ashtu dhe nga një skenar i pafavorshëm, si dhe për të lejuar lirimin e plotë të 750
milionë Euro të aksioneve preferenciale të Shtetit Grek që u zhvillua në maj 2014. Veprimet
e lartpërmendura forcojnë pozicionin kapital të Bankës duke marrë parasysh zbatimin e
kërkesave të Bazel III dhe zgjerimin e pjesëmarrjes së aksionarit privat. Në të njëjtën kohë, ky
veprim i mundëson Bankës të kalojë të gjitha skenarët e Vlerësimit Gjithëpërfshirës të BQE në
vitin 2014. Fitimi para tatimit dhe provigjionet (duke përjashtuar rezultatet e tregtimit) ishin 280
milion Euro në Q4 2014, 2% më e lartë kundrejt Q3 2014 dhe deri 32% më e lartë krahasuar
me Q4 2013. Fitimi para tatimit dhe provigjionet për vitin e plotë ishin 1.04 milionë Euro.
Të ardhurat neto nga interesi të Grupit kanë vazhduar të përmirësohen nga një tremujor në
tjetrin dhe arritën 513 milionë Euro nga viti në vit dhe + 1% nga tremujori në tremujor.
Të ardhurat neto nga tarifat dhe komisionet ishin 87 milionë Euro në Q4 2014, 5% më e lartë
se baza përsëritëse vjetore. Si përqindje e aktiveve, komisionet neto ishin 48 bps, 5bps më e
lartë në krahasim me Q4 2013.
Aktivet totale të Grupit arritën në 89.1 miliardë Euro, 3% më pak kundrejt muajit dhjetor 2013,
kryesisht për shkak të reduktimit të portofolit neto të kredisë.
055[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
Depozitat e klientëve arritën në 54.8 miliard Euro, 1% më e lartë kundrejt vitit 2013, duke
shënuar një rënie të vogël kundrejt muajit shtator 2014 për shkak të pasigurisë politike, e cila
u intensifikua në muajin dhjetor 2014.
Kapitali i Grupit arriti shumën 7.3 miliardë Euro, duke vendosur raportin e levës financiare në
8%, raport shumë më i lartë se minimumi i raportit 3% të vendosur nga Komiteti i Bazelit.
b) Pozicioni i Bankës
Në kushtet aktuale, qëllimi kryesor i Bankës ka qënë likuiditeti dhe mjaftueshmëria e kapitalit.
Ashtu siç përmëndet në shënimet 23 dhe 24, burimi kryesor i fondeve të Bankës përbëhet
nga depozitat e mbledhura brenda vendit nga korporatat dhe individët.
Raporti i mjaftueshmërisë së kapitalit të Bankës (siç përshkruhet nga BSH) më 31 dhjetor
2014 është 17.98% (2013: 16.14%) dhe është më e lartë se minimumi i përcaktuar specifikisht
për Bankën nga BSH prej 15%. Për më tepër, raporti i likuiditetit të Bankës më 31 dhjetor 2014
ishte 38.15% (2013: 38%), e cila është në përputhje me nenin 71 të Rregullores së Bankës së
Shqipërisë për likuiditetin, të datës 14 tetor 2009.
Banka është në përputhje me kërkesat rregullative dhe nuk ka tejkaluar vlerën e përcaktuar
me Ligj.
c) Korrigjim i gabimeve të viteve të mëparëshme
Kolateralet e rimarra janë pasuri të patundshme të blera nga Banka në të gjithë vendin
nga zgjidhja e kredive me vonesë. Banka ka ndërmend të mbajë pronat për arkëtimin e
të ardhurave nga qiraja ose për rritje të vlerës së kapitalit (ose të dyja). Në pesë vitet e
ardhshme, tregu i pasurive të patundshme në Shqipëri pritet të rikuperohet nga një rënie
e gjatë. Këto aktive duken një investim tërheqës; ndërkohë që tregu i kredive ka rënë duke
rezultuar në tepricë likuiditeti dhe norma shumë të ulëta investimi.
Grupi ka krijuar një kompani të pasurive të patundshme në Shqipëri, Piraeus Real Estate
Tirana, e cila pritet të administrojë ose të marrë përsipër pronat duke filluar nga viti 2015.
Pavarësisht nga qëllimet e Drejtimit dhe rrethanave të tregut të pasurive të patundshme,
Banka i klasifikoi këto prona si inventar të mbajtur në aktive të tjera. Në vitin 2014 Banka
korrigjoi klasifikimin e kolateraleve të rimarrë në aktive afatgjata të investimit të matura me
vlerën e drejtë. Korrigjimi është aplikuar në mënyrë retrospektive dhe rezultoi në një riparaqitje
të kolateraleve të rimarra nga aktive të tjera (shënimi 20) në aktive afatgjata të investuara
(shënimi 17) më 31 dhjetor 2013 dhe 1 janar 2013. Meqënëse kosto e pronave përafron
vlerën e tyre të drejtë, pasi pronat janë blerë gjatë periudhave të raportimit, korrigjimi nuk ka
patur asnjë ndikim në fitimet e pashpërndara më 31 dhjetor 2013 dhe 1 janar 2013 ose në
fitim ose humbje për periudhat që përfunduan.
Rrjedhimisht, supozimi i vijimësisë është aplikuar në përgatitjen e pasqyrave financiare. Drejtimi
i ka përgatitur këto pasqyra financiare mbi një bazë vijimësie, e cila supozon se Banka do të
vazhdojë të operojë në të ardhmen e parashikueshme. Për të vlerësuar arsyeshmërinë e këtij
supozimi, Drejtimi rishikon parashikimet e flukseve hyrëse të mjeteve monetare të ardhshme
dhe mbështetjen e dhënë nga aksionarët.
Duke u bazuar në planet aktuale financiare, situatën aktuale të Bankës dhe në mbështetjen
e bankës mëmë, Drejtimi është i bindur që Banka do të jetë e aftë të vazhdojë aktivitetin
në vijimësi në një të ardhme të parashikueshme, dhe për këtë arsye ky parim përdoret për
përgatitjen e këtyre pasqyrave financiare.
Deklarata e përputhshmërisë
Pasqyrat financiare të Tirana Bank sh.a. janë përgatitur në përputhje me Standardet
Ndërkombëtare të Raportimit Financiar (SNRF) dhe interpretimet e KIRFN-së.
Politikat e kontabilitetit të miratuara janë konsistente me ato të vitit të mëparshëm financiar.
2.2 KONVERTIMI NË MONEDHË TË HUAJ
Pasqyrat financiare paraqiten në Lekë Shqiptar, e cila është monedha funksionale dhe
raportuese e Bankës.
Transaksione dhe llogari
Transaksionet në monedhë të huaj regjistrohen fillimisht në monedhën funksionale me kursin
e këmbimit në datën e transaksionit.
Aktivet dhe detyrimet monetare në monedhë të huaj janë rivlerësuar me kursin e këmbimit
në datën e raportimit. Të gjitha ndryshimet janë regjistruar si fitim ose humbje nga kursi i
këmbimit në pasqyrën e fitimit ose humbjes. Zërat jo-monetarë të matura me kosto historike
në monedhë të huaj përkthehen duke përdorur kursin e këmbimit në datat fillestare të trans-
aksioneve. Zërat jo-monetarë të matura me vlerë të drejtë në monedhë të huaj konvertohen
duke përdorur kursin e këmbimit në datën kur është përcaktuar vlera e drejtë.
Kurset e këmbimit (lekë për njësi të monedhës së huaj) për monedhat kryesore më 31 dhje-
tor 2014 dhe 2013 ishin si vijon:
2014 2013
USD 115,23 101,86
EUR 140,14 140,20
057[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
2.3 INSTRUMENTAT FINANCIARE – NJOHJA FILLESTARE DHE MATJA E MËPASSHME
a) Data e njohjes
Blerjet apo shitjet e aktiveve financiare që kërkojnë dhënien e aktiveve brenda afatit kohor të
përcaktuar në përgjithësi nga rregullore apo konventa në treg, njihen në datën e tregtimit,
domethënë në datën në të cilën banka angazhohet të blejë apo të shesë aktivin.
b) Njohja fillestare e instrumentave financiare
Klasifikimi i instrumentave financiare në njohjen fillestare varet nga qëllimi për të cilin u blenë
instrumentet financiare dhe karakteristikat e tyre. Të gjithë instrumentat financiare njihen
fillimisht me vlerë të drejtë dhe në rast të aktiveve dhe detyrimeve financiare që nuk mbahen
me vlerë të drejtë në fitim ose humbje, plus kosto transaksioni. Vlera e drejtë në njohjen
fillestare evidentohet nga çmimi i transaksionit. Një fitim ose humbje në njohjen fillestare
njihet vetëm nëse ka diferencë midis vlerës së drejtë dhe çmimit të transaksionit, gjë e cila
është e dukshme nga transaksione të tjera në treg për të njëjtin instrument financiar ose
nga një metodë vlerësimi, të dhënat e të cilës përfshijnë vetëm informacion nga tregje të
dukshme.
c) Aktive financiare të mbajtura deri në maturim
Aktive financiare të mbajtura deri në maturim janë ato instrumente të cilat përmbajnë
pagesa fikse ose të përcaktuara dhe kanë maturitet të përcaktuar dhe për të cilat banka
ka synimin dhe aftësinë për t’i mbajtur deri në maturim. Nëse banka do të shiste një shumë
rëndësishme investimesh të mbajtura deri në maturim, e gjithë kategoria duhet të klasifikohej
si e vlefshme për shitje.
Aktivet financiare të mbajtura deri në maturim maten më pas me kosto të amortizuar duke
përdorur metodën e normës efektive të interesit, duke zbritur provigjionin e zhvlerësimit. Kosto
e amortizuar llogaritet duke marrë parasysh çdo zbritje ose prim në blerje si edhe komisione
të cilat janë pjesë përbërëse e normës efektive të interesit. Amortizimi njihet në llogarinë
“të ardhura interesi” në fitim ose humbje. Humbjet që rezultojnë nga zhvlerësimi i këtyre
investimeve njihen në fitim ose humbje si humbje nga zhvlerësimi i instrumenteve financiare,
nëse ka.
d) Hua dhe të arkëtueshme
Huatë dhe të arkëtueshmet përfshijnë hua për bankat dhe hua dhe paradhënie për klientët,
të cilat janë aktive financiare me pagesa fikse ose të përcaktueshme dhe me maturitet të
përcaktuar që nuk janë të kuotuara në një treg aktiv. Ato nuk krijohen me synimin e rishitjes
së menjëhershme dhe nuk klasifikohen si aktive financiare të mbajtura për tregtim, investime
financiare të vlefshme për shitje ose aktive financiare të mbajtura me vlerë të drejtë përmes
fitimit ose humbjes. Pas njohjes fillestare, shumat e këtyre kredive njihen më pas me kosto të
amortizuar duke përdorur metodën e normës efektive të interesit, duke zbritur provigjionin për
zhvlerësim. Kosto e amortizuar llogaritet duke marrë parasysh çdo zbritje ose prim në blerje
si edhe komisione të cilat janë pjesë përbërëse e normës efektive të interesit. Amortizimi
njihet në llogarinë “Të ardhura nga interesi” në fitim ose humbje. Humbjet që rezultojnë nga
zhvlerësimi i këtyre instrumenteve njihen në fitim ose humbje si humbje nga zhvlerësimi i
huave dhe paradhënieve.
e) Aktive financiare të mbajtura me vlerën e drejtë përmes fitimit ose humbjes
Kjo kategori përfshin bono thesari të Qeverisë Shqiptare.
Aktivet financiare të mbajtura me vlerë të drejtë përmes fitimit ose humbjes janë aktive
financiare të cilat manaxhohen dhe vlerësohen për performancë bazuar në vlerën e drejtë,
në përputhje me politikën e bankës për manaxhimin e riskut. Aktivet financiare të mbajtura
me vlerë të drejtë përmes fitimit ose humbjes mbahen me vlerën e drejtë. Të gjithë elementët
e tjerë të ndryshimeve në vlerën e drejtë dhe fitimeve ose humbjeve nga ç’rregjistrimi njihen
në fitim ose humbje si të ardhura të tjera në periudhën kur ato ndodhin.
f) Aktive financiare të vlefshme për shitje
Ky klasifikim përfshin letra me vlerë investimi të cilat Banka synon t’i mbajë për një periudhë
të pacaktuar kohe dhe të cilat mund të shiten si përgjigje ndaj një nevoje likuiditeti apo
ndryshimesh në normat e interesit, kurset e këmbimit apo çmimeve të aksioneve.
Letrat me vlerë të investimit të vlefshme për shitje mbahen me vlerë të drejtë. Të ardhurat nga
interesi nga instrumentet e vlefshëm për shitje llogariten duke përdorur metodën e interesit
efektiv dhe njihen në fitim ose humbje të vitit. Dividendët nga instrumentet e kapitalit të
vlefshëm për shitje njihen në fitim ose humbje në vitin kur përcaktohet e drejta e bankës për
të marrë pagesat dhe është e mundur që dividendët do të arkëtohen. Të gjithë elementët
e tjerë të ndryshimeve në vlerën e drejtë njihen në të ardhura të tjera gjithpërfshirëse derisa
investimi çregjistrohet apo zhvlerësohet, kohë në të cilën fitimi ose humbja e akumuluar
riklasifikohet nga të ardhura të tjera gjithpërfshirëse në fitim ose humbje të vitit.
Vlera e drejtë e aktiveve financiare monetare të vlefshme për shitje shprehet në monedhë
të huaj dhe përkthehet me normën spot që mbizotëron në fund të periudhës raportuese.
Fitimet dhe humbjet nga kursi i këmbimit që janë njohur në fitim ose humbje janë përcaktuar
bazuar në koston e amortizuar të aktiveve monetare. Fitimet dhe humbjet e tjera nga kursi i
këmbimit njihen në të ardhura të tjera gjithëpërfshirëse.
Më 31 dhjetor 2014 dhe 2013 Banka klasifikon aktivet e saj financiare si të mbajtura deri
059[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
në maturim, investime të vlefshme për shitje dhe hua dhe të arkëtueshme. Banka nuk ka
klasifikuar ndonjë aktiv financiar të mbajtur me vlerën e drejtë përmes fitimit ose humbjes
gjatë periudhës raportuese.
g) Detyrime financiare
Pas matjes fillestare, borxhi dhe huamarrjet e tjera maten me kosto të amortizuar duke
përdorur metodën e normës efektive të interesit. Nuk ka detyrime financiare të matura me
vlerë të drejtë përmes fitimit ose humbjes. Çdo diferencë midis arkëtimeve minus kostot e
transaksionit dhe vlerës së riparimit njihet si shpenzim interesi në fitim ose humbje. Kosto e
amortizuar llogaritet duke marrë parasysh çdo zbritje ose prim në emetim dhe kosto që janë
pjesë integrale e normës efektive të interesit.
h) Kompensimi i instrumentave financiare
Aktivet dhe detyrimet financiare kompensohen dhe shuma neto paraqitet në pasqyrën
e pozicionit financiar kur ekziston një e drejtë ligjore për të netuar shumat e njohura dhe
ekziston synimi për shlyerje në baza kompensimi, ose për të realizuar aktivin apo shlyer
detyrimin njëkohësisht.
i) Ç’regjistrimi
Aktivet financiare ç’regjistrohen kur përfundojnë së ekzistuari të drejtat kontraktuale për
të marrë flukse monetare nga aktivi, ose kur aktivi dhe të gjithë risqet dhe shpërblimet e
pronësisë së tij janë transferuar (që domethënë, nëse të gjitha risqet dhe shpërblimet nuk
janë transferuar tërësisht, banka teston kontrollin për t’u siguruar që përfshirja e vazhdueshme
në bazë të të drejtave të mbetura nuk parandalon çregjistrimin). Detyrimet financiare
ç’regjistrohen kur ato ripaguhen ose anullohen.
2.4 MARRËVESHJET E RIBLERJES DHE MARRËVESHJET E ANASJELLTA TË RIBLERJES
Letrat me vlerë të shitura përmes marrëveshjeve për t’i riblerë në një datë të ardhshme
të specifikuar (“REPO”) nuk ç’regjistrohen nga pasqyra e pozicionit financiar. Arkëtimet
përkatëse, duke përfshirë interesin e përllogaritur, njihen në pasqyrën e pozicionit financiar
si detyrime ndaj bankave, duke pasqyruar thelbin ekonomik të kredisë bankare. Diferenca
midis çmimit të shitjes dhe të riblerjes trajtohet si shpenzim interesi dhe maturohet përgjatë
jetës së marrëveshjes duke përdorur metodën e normës efektive të interesit. Ndërkohë letrat
me vlerë të blera përmes marrëveshjeve për rishitje në një datë të ardhshme të specifikuar,
marrëveshjet e anasjella të riblerjes (‘Reverse REPO’), regjistrohen si detyrime ndaj bankave
të tjera ose hua dhe paradhënie për klientë, sipas rastit. Pagesat përkatëse të kryera, duke
përfshirë interesin e përllogaritur, njihen në pasqyrën e pozicionit financiar si detyrime ndaj
bankave. Diferenca midis çmimit të blerjes dhe atij të rishitjes trajtohet si e ardhur nga interesi
dhe maturohet përgjatë jetës së marrëveshjes duke përdorur metodën e normës efektive të
interesit.
2.5 PËRCAKTIMI I VLERËS SË DREJTË
Për instrumentat financiare që tregtohen në tregje aktive, përcaktimi i vlerës së drejtë të
aktiveve dhe detyrimeve financiare bazohet në çmimet e tregut ose kuotimet e çmimit nga
ndërmjetësit. Një instrument financiar konsiderohet si i kuotuar në treg aktiv nëse çmimet
e kuotuara janë të gatshme dhe rregullisht të publikuara në bursë nga ndërmjetës, grupe
industrish, shërbime çmimesh dhe agjenci rregullatore, dhe këto çmime përfaqësojnë
transaksione të rregullta të vërteta që kryhen me vlera të drejta. Nëse kriteret e mësipërme
nuk përmbushen, tregu konsiderohet si jo-aktiv. Treguesit që tregu nuk është aktiv janë kur
ka hapësirë të madhe midis ofertës dhe kërkesës, ose kur ka pak transaksione kohët e fundit,
një rënie të konsiderueshme në mesataren e vëllimit të tregëtimit ditor të të gjitha aksioneve
në shqyrtim në vend gjatë 5 viteve të fundit, etj.
Për të gjitha ato instrumente financiare që nuk janë të listuara në treg aktiv, vlera e drejtë
përcaktohet duke përdorur metoda të përshtatshme vlerësimi. Metoda të tilla përfshijnë
teknika të llogaritjes së vlerës aktuale, krahasimin me instrumenta të ngjashëm për të cilat
ekzistojnë çmime të publikuara dhe modele të tjera të përshtatshme. Metoda të vlerësimit
si modelet e flukseve monetare të skontuara ose modele të bazuar në transaksione duarlirë
ose konsiderata në të dhënat finaciare të investuesve përdoren për matjen e vlerës së drejtë
të strumenteve financiare për të cilët informacioni i jashtëm për përcaktimin e çmimit nuk
është i disponueshëm.
Metodat e vlerës së drejtë analizohen në nivele hierarkike siç vijon: (i) metodat e nivelit të parë
janë ato që përdorin çmime të kuotuara në tregje aktive për aktive ose detyrime identike;
(ii) metoda të nivelit të dytë përbëjnë teknika vlerësimi që përdorin të gjitha të dhënat e
observueshme për aktivin ose detyrimin, në mënyrë direkte (si çmimet) ose indirekte (që
derivojnë nga çmimet), dhe (iii) metoda të nivelit të tretë janë vlerësime që nuk bazohen
vetëm në të dhënat e observueshme të tregut (metoda kërkon të dhëna të rëndësishme të
pa observueshme).
061[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
2.6 zHVLERËSIMI I AKTIVEVE FINANCIARE
Banka vlerëson nëse ka tregues objektiv zhvlerësimi në lidhje me një aktiv financiar ose një
grup aktivesh financiare në çdo datë raportimi.
Një aktiv financiar ose një grup aktivesh financiare supozohet se janë të zhvlerësuara nëse,
dhe vetëm nëse, ekziston evidencë objektive zhvlerësimi si rezultat i një apo disa ngjarjeve
që kanë ndodhur pas njohjes fillestare të aktivit (një ‘ngjarje humbjeje’) dhe që ngjarja (ose
ngjarjet) ka një ndikim në vlerësimin e flukseve të ardhshme monetare nga aktivi financiar ose
grupi i aktiveve financiare që mund të maten me besueshmëri. Evidenca e zhvlerësimit mund
të përfshijë tregues që huadhënësi ose një grup huadhënësish po kalojnë vështirësi serioze
financiare, paaftësi paguese ose vonesa në pagimin e interesave ose të principalit, mundësia që
mund të kalojnë në likuidim ose riorganizim tjetër financiar dhe kur të dhëna të dukshme tregojnë
se ka një rënie të matshme në vlerësimet e flukseve të ardhshme monetare, si ndryshimet në
vonesa apo kushtet ekonomike që lidhen drejtpërdrejtë me paaftësinë paguese.
a) Hua dhe paradhënie për bankat dhe klientët
Për shumat e huave dhe paradhënieve për bankat dhe klientët të mbajtura me kosto të
amortizuar, banka vlerëson fillimisht nëse ekziston evidencë zhvlerësimi për aktive financiare
të cilat janë individualisht të rëndësishme, ose kolektivisht për aktive financiare që nuk janë
individualisht të rëndësishëm. Nëse banka përcakton se nuk ka evidencë objektive zhvlerësimi
për aktivet e vlerësuara individualisht, të rëndësishëm ose jo, ajo e përfshin aktivin në një
grup aktivesh financiare me karakteristika të ngjashme të rrezikut të kredisë dhe vlerëson në
mënyrë kolektive zhvlerësimin për to. Aktivet që vlerësohen individualisht për zhvlerësim dhe
për të cilat ka ndodhur një humbje zhvlerësimi, ose vazhdon të njihet, nuk përfshihen në
vlerësimin kolektiv për zhvlerësim.
Nëse ekziston evidencë objektive që ka ndodhur një humbje zhvlerësimi, shuma e humbjes
matet si diferencë midis vlerës kontabël të aktivit dhe vlerës aktuale të vlerësimit të flukseve
monetare të ardhshme (duke përjashtuar humbjet e pritshme të huasë të cilat nuk kanë
ndodhur ende). Vlera e mbetur e aktivit reduktohet me përdorimin e llogarisë së provigjionit
dhe kjo shumë njihet në fitim ose humbje.
Huatë, së bashku me provigjionin përkatës, ç’regjistrohen kur nuk parashikohen rimarrje të
ardhshme reale dhe i gjithë kolaterali është realizuar ose i është transferuar bankës. Nëse,
në një vit të mëpasshëm, shuma e vlerësuar e humbjes së zhvlerësimit rritet si pasojë e një
ngjarjeje të ndodhur pas njohjes së zhvlerësimit, humbja e zhvlerësimit e njohur më parë rritet
ose zvogëlohet në llogarinë e provigjionit.
Kur rimerret një ç’regjistrim i mëparshëm, rimarrja kreditohet në llogarinë provigjione për
zhvlerësim të huave dhe paradhënieve.
Vlera aktuale e vlerësimeve të flukseve të ardhshme monetare skontohet me normën fillestare
efektive të interesit të aktivit financiare. Nëse një kredi ka një interes të ndryshueshëm, norma
e skontimit për matjen e humbjeve të zhvlerësimit është norma aktuale e interesit. Përllogaritja
e vlerësimit të flukseve të ardhshme të një aktivi financiar me kolateral pasqyron flukset
monetare që mund të rezultojnë nga marrja e kolateralit minus kostot e marrjes dhe shitjes
së tij, qoftë marrja e mundshme ose jo.
Me qëllim vlerësimin kolektiv të zhvlerësimit, aktivet financiare grupohen në bazë të sistemit
të brendshëm të bankës për rrezikun e kredisë, i cili merr parasysh karakteristikat e rrezikut
të kredisë, të llojit të aktivit, industrisë, llojit të kolateralit, ditë-vonesat dhe faktorë të tjerë të
përshtatshëm. Flukset e ardhshme monetare nga një grup aktivesh financiare vlerësohen
kolektivisht për zhvlerësim duke u bazuar në eksperiencën historike të humbjeve të aktiveve
me karakteristika rreziku të ngjashme me ato në grup. Eksperienca historike e humbjeve
rregullohet në bazë të të dhënave të dukshme për të pasqyruar ndikimet e kushteve që
nuk ndikuan vitet në të cilat bazohet eksperienca historike e humbjeve, për të përjashtuar
ndikimet e kushteve në periudhën historike të cilat nuk ekzistojnë aktualisht. Vlerësimet
e ndryshimeve në flukset e ardhshme monetare pasqyrojnë dhe janë konsistente me
ndryshimet në të dhënat e dukshme nga viti në vit (ndryshime të tilla si normat e papunësisë,
çmimet e pasurive, gjendja e pagesave apo faktor të tjerë tregues të humbjeve në grup,
dhe shtrirja e tyre). Metodologjia dhe supozimet e përdorura për vlerësimin e flukseve të
ardhshme monetare rishikohen rregullisht për të zvogëluar çdo diferencë ndërmjet vlerësimit
të humbjes dhe eksperiencës faktike.
b) Aktive financiare të mbajtura deri në maturim
Banka vlerëson individualisht evidencën objektive të zhvlerësimit në rastin e investimeve të
mbajtura deri në maturim. Nëse ka evidencë objektive që ka ndodhur një humbje zhvlerësimi,
shuma e humbjes matet si diferencë midis vlerës së mbetur të aktivit dhe vlerës aktuale
të vlerësimeve të flukseve të ardhshme monetare. Vlera e mbetur e aktivit reduktohet dhe
shuma e humbjes njihet në fitim ose humbje.
Nëse në vitet e mëpasshme shuma e vlerësuar e humbjes nga zhvlerësimi zvogëlohet si
pasojë e një ngjarjeje të ndodhur pas njohjes së zhvlerësimit, çdo shumë e debituar më parë
kreditohet në llogarinë “Humbje nga zhvlerësimi i aktiveve financiare”.
c) Aktive financiare të vlefshme për shitje
Banka vlerëson nëse ekziston evidencë objektive që një aktiv financiar apo grup aktivesh
financiare janë zhvlerësuar në çdo datë raportimi. Në rastin e investimeve të borxhit të
klasifikuara si të vlefshme për shitje, një rënie e rëndësishme dhe e zgjatur në vlerën e drejtë
063[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
të instrumentit nën koston e tij merret parasysh në përcaktimin e zhvlerësimit ose jo të aktivit.
Humbjet nga zhvlerësimi janë njohur në fitim ose humbje në periudhën kur ato ndodhin,
si rezultat i një apo më shumë ngjarjeve (“ngjarje që sjell humbje”) që kanë ndodhur pas
njohjes fillestare të investimeve financiare të vlefshme për shtije. Humbja nga zhvlerësimi
e akumuluar – e matur si diferencë midis kostos së blerjes dhe vlerës së drejtë aktuale,
minus çdo humbje zhvlerësimi e njohur më parë në fitim ose humbje – ç’rregjistrohet nga
të ardhura të tjera gjithëpërfshirëse dhe njihet në fitim ose humbje. Humbjet nga zhvlerësimi
mbi instrumentat e kapitalit nuk rimerren dhe çdo fitim i mëpasshëm njihet në të ardhura
të tjera gjithëpërfshirëse. Nëse në periudhat e mëpasshme, vlera e drejtë e një instrumenti
borxhi të klasifikuar si i disponueshëm për shitje rritet, dhe rritja mund të lidhet objektivisht me
një ngjarje të ndodhur, pasi humbja e zhvlerësimit është njohur në fitim ose humbje, humbja
e zhvlerësimit do të rimerret nëpërmjet fitimit ose humbjes.
d) Kontrata të ristrikturuara
Kur është e mundur, banka mundohet të ristrukturojë një hua në vend që të marrë kolateralin.
Kjo mund të përfshijë shtyrjen e marrëveshjeve të ripagesës dhe një marrëveshje të re për
kushtet e kredisë. Me ri-negocimin e kushteve, kredia nuk konsiderohet më në vonesë. Drejtimi
rishikon vazhdimisht kreditë e ristrukturuara për t’u siguruar që të gjitha kriteret përmbushen
dhe pagesat e ardhshme kanë mundësi të kryhen. Kreditë vazhdojnë të jenë subjekt i një
vlerësimi individual apo kolektiv për zhvlerësim, të llogaritur duke përdorur normën efektive
fillestare të interesit të kredisë.
2.7 qIRAJA
Përcaktimi nëse një marrëveshje është ose përmban një qira bazohet në thelbin e
marrëveshjes, e cila kërkon një vlerësim nëse përmbushja e marrëveshjes është në varësi
të përdorimit të aktivit apo aktiveve specifike dhe marrëveshja transferon një të drejtë për të
përdorur aktivin.
i. Banka si qiramarrës
Qiratë financiare, të cilat i transferojnë bankës në thelb të gjitha risqet dhe përfitimet e lidhura
me pronësinë e objektit të qirasë, kapitalizohen me fillimin e afatit të qirasë me vlerën e drejtë
të pasurisë së marrë me qira ose, kur është më e vogël, me vlerën e drejtë të pagesave
minimale të qirasë dhe përfshihen në llogarinë “Aktive afatgjata materiale”, me detyrimin
përkatës ndaj qiradhënësit të përfshirë në “Detyrime të tjera”. Pagesat e qirasë ndahen midis
shpenzimit financiar dhe detyrimit të qirasë për të arritur një normë konstante interesi mbi
gjendjen e mbetur të detyrimit. Shpenzimet financiare regjistrohen drejtpërdrejtë kundrejt
të ardhurave si shpenzime interesi. Banka nuk kishte marrëveshje të rëndësishme qiraje
financiare gjatë periudhës së raportimit.
Aktivet e kapitalizuara të qirasë amortizohen përgjatë kohës më të shkurtër midis jetës së
dobishme të vlerësuar të aktivit dhe afatit të qirasë, nëse nuk ka siguri të arsyeshme që
banka do të marrë pronësinë e objektit në fund të afatit të qirasë. Detyrimet e pagesave të
qirasë së zakonshme kontabilizohen në mënyrë lineare përgjatë afatit të qirasë dhe njihen
si shpenzime të tjera operative. Kur një qira e zakonshme përfundon para se afati i qirasë të
ketë përfunduar, çdo pagesë e kërkuar nga qiradhënësi si penalitet njihet si shpenzim në
periudhën kur përfundimi ka ndodhur.
ii. Banka si qiradhënës
Kur banka është qiradhënës në një qira, e cila ne thelb nuk transferon të gjitha risqet dhe
përfitimet e pronësisë nga banka tek qiramarrësi, totali i pagesave të qirasë njihet në fitim
ose humbje të vitit (të ardhura nga qiraja – shënimi 2.8, c) në mënyrë lineare përgjatë afatit
të qirasë.
2.8 NJOHJA E TË ARDHURAVE
Të ardhurat njihen në masën që është e mundur që përfitimet ekonomike mund të maten
në mënyrë të besueshme. Kriteret specifike në vijim duhet të përmbushen që të ardhurat të
njihen.
a) Të ardhura dhe shpenzime nga interesi
Të ardhurat nga interesi përfshijnë kupona të fituar nga investimet me të ardhura të
pandryshueshme, zbritjen e maturuar dhe primin nga bonot e thesarit dhe të ardhura
interesi nga hua dhe paradhënie. Për të gjithë instrumentat financiare të matur me kosto
të amortizuar dhe instrumentat financiare të klasifikuar si të vlefshme për shitje që mbartin
interes, e ardhura ose shpenzimi nga interesat regjistrohet me normën efektive të interesit,
e cila është norma që barazon vlerën aktuale të pagesave ose arkëtimeve monetare të
ardhshme përgjatë jetës së instrumentit financiar, ose një periudhë më të shkurtër, sipas
rastit, me vlerën e mbetur neto të aktivit ose detyrimit financiar.
Përllogaritja merr parasysh të gjitha kushtet kontraktuale të instrumentit financiar (për
shembull, mundësitë e parapagimit) dhe përfshin çdo tarifë ose kosto rritëse që lidhet direkt
me instrumentin dhe janë pjesë përbërëse e normës efektive të interesit, por përjashton
humbjet e ardhshme të kredisë. Vlera e mbetur e aktivit ose detyrimit financiar rregullohet
nëse banka rishikon vlerësimet e saj të pagesave dhe arkëtimeve. Vlera e mbetur e rregulluar
llogaritet duke u bazuar në normën efektive fillestare të interesit dhe ndryshimi në vlerën e
065[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
mbetur regjistrohet si e ardhur ose shpenzim interesi. Kur vlera e regjistruar e aktivit financiar
ose e një grupi aktivesh të ngjashme financiare është reduktuar si pasojë e një humbjeje
zhvlerësimi, të ardhurat nga interesi vazhdojnë të njihen duke përdorur normën efektive të
interesit që përdoret kundrejt vlerës së re të mbetur.
Të ardhura nga tarifa dhe komisione
Banka fiton tarifa dhe komisione nga një gamë e ndryshme shërbimesh që ajo u ofron
klientëve të saj. Të ardhura nga tarifat mund të ndahen në dy kategoritë e mëposhtme:
i. Të ardhura nga tarifat për shërbime që ofrohen përgjatë një periudhe të caktuar kohe
Tarifat e fituara për kryerjen e shërbimeve përgjatë një periudhe kohe maturohen përgjatë
asaj periudhe. Këto tarifa përfshijnë të ardhura nga komisionet dhe manaxhimin e aktiveve,
tarifa për mirëbesim dhe për manaxhim dhe këshillime të tjera. Tarifat për angazhimet e
kredisë, për kredi që do të përdoren, dhe tarifa për kredi të tjera shtyhen (së bashku me kostot
rritëse) dhe njihen si rregullim i normës efektive të interesit kundrejt kredisë.
ii. Të ardhura nga tarifat për shërbime transaksioni
Tarifat që rezultojnë nga negocimi ose pjesëmarrja në negocimin e transaksioneve për një
palë të tretë – si marrëveshja e blerjes së aksioneve apo letrave të tjera me vlerë ose blerja apo
shitja e bizneseve – njihen në përfundim të transaksionit përkatës. Tarifat ose pjesët përbërëse të
tarifave që lidhen me një performancë të caktuar njihen pas përmbushjes së kritereve përkatëse.
b) Të ardhura nga qiraja
Të ardhurat nga qiraja kontabilizohen në mënyrë lineare përgjatë afatit të qirasë, dhe
regjistrohen në fitim ose humbje si të ardhura të tjera operative. Banka nuk kishte pasuri
investimi të rëndësishme në fund të vitit dhe gjatë periudhës së raportimit.
2.9 MJETET MONETARE DHE EKUIVALENTËT E TYRE
Mjetet monetare dhe ekuivalentët e tyre përfshijnë gjendjet e parasë dhe depozitat në
të parë me një maturitet fillestar tre mujor ose më pak. Për pasqyrën e flukseve monetare,
mjetet monetare dhe ekuivalentët e tyre përbëhen nga arka, llogaritë rrjedhëse me Bankën
Qendrore dhe llogaritë në të parë me bankat e tjera dhe me maturitet fillestar tre mujor ose
më pak. Rezerva e detyruar me Bankën Qendrore nuk është e disponueshme për veprimtarinë
e përditshme të bankës dhe nuk përfshihet si përbërës i mjeteve monetare për pasqyrën e
flukseve monetare. Mjetet monetare mbahen me kosto të amortizuar. Më shumë detaje për
mjetet monetare gjenden në shënimin 28.
2.10 AKTIVE AFATGJATA MATERIALE
Aktivet afatgjata materiale mbahen me kosto, duke përjashtuar kostot e shërbimeve të
përditshme, minus amortizimin dhe zhvlerësimin e akumular.
Amortizimi llogaritet duke përdorur mënyrën lineare për të zvogëluar koston e aktiveve
afatgjata materiale në vlerën e tyre të rikuperueshme përgjatë jetës së tyre të dobishme të
vlerësuar. Toka nuk amortizohet. Jetët e dobishme të vlerësuara janë si në vijim:
• Ndërtesa: deri në 20 vite
• Mobilje dhe paisje të tjera: 5 vite
• Automjete: 5 vite
• Paisje kompjuterike: 4 vite
• Përmirësime të ambienteve të marra me qira: më e shkurtra midis jetës së dobishme dhe
afatit të qirasë
Vlera e rikuperueshme e aktivit dhe jetët e dobishme rishikohen dhe rregullohen, nëse është
e nevojshme, në çdo datë raportimi.
Një zë i aktiveve afatgjata materiale ç’regjistrohet kur aktivi shitet ose kur nuk priten më
përfitime të ardhshme ekonomike nga përdorimi apo shitja e tij. Çdo fitim ose humbje nga
ç’regjistrimi i aktivit (llogaritur si diferencë midis arkëtimeve neto nga shitja dhe vlerës së
mbetur të aktivit) njihet si të ardhura të tjera operative ose shpenzime të tjera operative në
fitim ose humbje të vitit kur aktivi ç’regjistrohet.
2.11 AKTIVE AFATGJATA JOMATERIALE
Aktive afatgjata jomateriale të blera veçmas
Aktivet afatgjata jomateriale me jetë të dobishme të fundme që janë blerë veçmas
mbahen me kosto minus amortizimin e akumuluar dhe humbjet e akumuluara nga rënia
në vlerë. Shpenzimi i amortizimit njihet mbi një bazë lineare përgjatë jetës së dobishme.
Jeta e dobishme dhe metoda e amortizimit rishikohen në fund të çdo periudhe raportuese,
me efektin e ndonjë ndryshimi në vlerësim që njihet në bazë prospektive. Aktivet afatgjata
jomateriale me jetë të dobishme të pafundme që janë blerë veçmas mbahen me kosto,
minus humbje të akumuluara nga zhvlerësimi.
Aktive afatgjata jomateriale të krijuara brenda shoqërisë – shpenzime për kërkim dhe zhvillim
Shpenzimet për aktivitetet kërkimore njihen si shpenzime në periudhën kur ato ndodhin. Një
aktiv afatgjatë jomaterial i krijuar brenda shoqërisë që rrjedh nga zhvillimi (ose nga faza e
zhvillimit të një projekti të brendshëm) njihet nëse, dhe vetëm nëse, vërtetohen të gjitha zërat
e mëposhtëm:
067[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
• fizibiliteti teknik i përfundimit të aktivit jomaterial në mënyrë që të jetë në dispozicion
për përdorim ose shitje;
• qëllimi për të përfunduar aktivin jomaterial dhe ta përdorë ose shesë atë;
• aftësia për të përdorur ose shitur aktivin jomaterial;
• se si aktivi jomaterial do të gjenerojë përfitime ekonomike të mundshme në të ardhmen;
• disponueshmëria e burimeve të përshtatshme teknike, financiare dhe të tjera për të
përfunduar zhvillimin dhe për të përdorur ose shitur aktivin jomaterial; dhe
• aftësia për të matur me besueshmëri shpenzimet që i përkasin aktivit jomaterial gjatë
zhvillimit të tij.
Shuma e njohur fillimisht për aktivet jomateriale të krijuara brenda shoqërisë është shuma e
shpenzimeve të ndodhura nga data kur aktivi jomaterial plotëson për herë të parë kriteret
e njohjes të listuara më sipër. Kur nuk njihet asnjë aktiv jomaterial i krijuar brenda shoqërisë,
shpenzimi i zhvillimit njihet në fitim ose humbje në periudhën në të cilën ndodh.
Pas njohjes fillestare, aktivet jomateriale të krijuara brenda shoqërisë raportohen me kosto
historike minus amortizimin dhe humbjet e akumuluara nga rënia në vlerë, në të njëjtën
bazë si aktive jomateriale që janë të blera veçmas. Aktivet afatgjata jomateriale përfshijnë
programet e Bankës me një jetë të dobishme prej pesë vitesh.
2.12 AKTIVE AFATGJATA MATERIALE TË INVESTUARA
Aktivet afatgjata materiale të investuara janë prona të mbajtura për të fituar ardhura nga
qiraja dhe / ose për vlerësimin e kapitalit (duke përfshirë pronat në ndërtim për qëllime të
tilla). Aktivet afatgjata materiale të investuara njihen fillimisht me kosto, duke përfshirë kostot
e transaksionit. Pas njohjes fillestare, këto aktive maten me vlerën e drejtë. Të gjitha interesat
e Bankës mbi prona të mbajtura nën qiranë operative për të fituar të ardhura nga qiraja ose
për qëllime vlerësimi kapitali njihen si aktive afatgjata materiale të investuara dhe të maten
duke përdorur modelin e vlerës së drejtë. Fitimet dhe humbjet që rrjedhin nga ndryshimet në
vlerën e drejtë të aktiveve afatgjata materiale të investuara përfshihen në fitim ose humbje
në periudhën në të cilën ato lindin.
Një aktiv afatgjatë material i investuar ç’regjistrohet me nxjerrjen jashtë përdorimit ose
kur aktivi i investuar tërhiqet përgjithmonë nga përdorimi dhe kur nuk priten përfitime të
ardhshme ekonomike. Çdo fitim ose humbje që rrjedh nga ç’regjistrimi i aktivit material
të investuar (llogaritur si diferencë midis të ardhurave neto nga shitja dhe vlerës kontabël
neto) përfshihet në fitim ose humbje në periudhën kur aktivi ç’regjistrohet. Aktivet afatgjata
materiale të investuara përfshijnë kolaterale të marra nga proceset ligjore, si toka, ndërtesa
dhe ambiente biznesi, të cilat nuk përdoren nga Banka në veprimtarinë e saj kryesore.
2.13 zHVLERËSIMI I AKTIVEVE JOFINANCIARE
Banka vlerëson në çdo datë raportimi ose më shpesh, nëse ka ngjarje ose ndryshime
rrethanash që tregojnë se vlera e mbetur mund të jetë e zhvlerësuar, nëse ka tregues që një
aktiv jofinanciar mund të jetë i zhvlerësuar. Kur ka tregues të tillë, ose kur është i nevojshëm
testimi vjetor për zhvlerësim të aktivit, banka vlerëson shumën e rikuperueshme të aktivit. Kur
vlera e mbetur e aktivit (ose njësisë gjeneruese të parasë) tejkalon vlerën e rikuperueshme,
aktivi (ose njësia gjeneruese e parasë) konsiderohet i zhvlerësuar dhe ç’regjistrohet deri në
shumën e rikuperueshme.
Për aktivet me përjashtim të emrit të mirë, në çdo datë raportimi, kryhet një vlerësim për
të parë nëse ka tregues që humbjet e zhvlerësimeve të njohura më parë mund të mos
ekzistojnë më ose mund të jenë zvogëluar. Nëse ekzistojnë tregues të tillë, vlerësohet shuma
e rikuperueshme. Një humbje zhvlerësimi e njohur më parë rimerret vetëm nëse ka pasur
ndryshime në vlerësimet e kryera për të përcaktuar shumën e rikuperueshme të aktivit, që
nga njohja e fundit e humbjes së zhvlerësimit. Në këtë rast, vlera e mbetur e aktivit rritet deri
në shumën e rikuperueshme deri në masën që rritja në vlerën e mbetur të aktivit, përveç
emrit të mirë që i takon rimarrjes së humbjes nga zhvlerësimi, nuk tejkalon vlerën e mbetur
që do të vendosej (neto nga amortizimi dhe zhvlerësimi) nëse nuk do të ishte njohur humbje
nga zhvlerësimi në vitet e mëparëshme.
2.14 KONTRATA TË GARANCISË FINANCIARE
Kontratat e garancisë financiare kërkojnë që emetuesi të kryejë pagesa specifike për të
rimbursuar mbajtësin për humbje që ai ndesh si pasojë e dështimit të një huamarrësi të
caktuar në datën e detyrimit, në përputhje me kushtet e instrumentit të borxhit.
Këto garanci financiare u jepen bankave, institucioneve financiare dhe organizatave të tjera
për llogari të klientëve për të siguruar kredi, paradhënie dhe produkte të tjera bankare.
Garancitë financiare njihen fillimisht me vlerë të drejtë në datën kur garancia jepet. Pas
njohjes fillestare, detyrimet e bankës në sajë të këtyre garancive maten me vlerën më të
madhe midis matjes fillestare, minus amortizimin e llogaritur për të njohur në fitim ose humbje
tarifat e fituara në mënyrë lineare përgjatë jetës së garancisë dhe vlerësimit më të mirë të
shpenzimit të kërkuar për të shlyer çdo detyrim të garancisë financiare në datën e raportimit.
Këto vlerësime përcaktohen në bazë të eksperiencës me transaksione të ngjashme dhe
historikut të humbjeve, të mbështetur nga gjykimi i drejtimit. Çdo rritje në detyrim nga
garancitë regjistrohet në fitim ose humbje si shpenzime të tjera operative.
Garancitë dhe angazhimet financiare për të dhënë kredi, njihen fillimisht me vlerën e drejtë,
e cila evidentohet normalisht nga shuma e tarifave të marra. Kjo shumë amortizohet në
mënyrë lineare përgjatë jetës së angazhimit.
069[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
2.15 PENSIONE DHE PËRFITIME TË TJERA PAS PUNËSIMIT
Banka paguan kontribute në planet e pensioneve të punonjësve të saj sipas kërkesave
të legjislacionit vendas për sigurimet shoqërore. Detyrimet për pensione të Bankës, lidhen
vetëm me plane me kontribut të përcaktuar. Planet me kontribut të përcaktuar, të bazuar mbi
pagat, bëhen me institucionin e administruar nga Shteti (Instituti i Sigurimeve Shoqërore)
përgjegjës për pagesën e pensioneve. Banka nuk ka detyrime të mëtejshme pas pagesës së
kontributit. Kontributet përbëjnë kosto neto periodike për vitin në të cilin ato lindin dhe njihen
si shpenzime personeli në pasqyrën e të ardhurave gjithëpërfshirëse.
2.16 PROVIGJIONE
Provigjionet njihen kur banka ka një detyrim aktual (ligjor apo konstruktiv) si rezultat i ngjarjeve
të kaluara dhe ka shumë mundësi që të ekzistojë një dalje burimesh që kërkohet për të shlyer
detyrimin; dhe shuma mund të matet me besueshmëri.
Kur ka një numër detyrimesh të ngjashme, mundësia e daljes së burimeve për shlyerje
përcaktohet duke marrë në konsideratë kategorinë e detyrimit si të ishte një. Një provigjion
njihet edhe nëse mundësia e daljes së burimeve në lidhje me çdo zë të përfshirë në të
njëjtën kategori detyrimesh mund të jetë e vogël.
Provigjionet maten me vlerën aktuale të shpenzimeve që do të kërkohen për të shlyer detyrimin
duke përdorur një normë para tatimit që reflekton vlerësimet aktuale të tregut në lidhje me
vlerën në kohë të parasë dhe risqet specifike të lidhura me detyrimin. Rritja në provigjion me
kalimin e kohës njihet si shpenzim interesi.
2.17 TATIMI MBI FITIMIN
Tatimi mbi fitimin paraqitet në pasqyrat financiare në përputhje me legjislacionin shqiptar në
fuqi, në datën e raportimit. Shpenzimi i tatim fitimit përfshin tatimin aktual dhe tatimin e shtyrë
dhe njihet në pasqyrën e të ardhurave gjithëpërfshirëse nëse nuk është njohur në të ardhura
të tjera gjithëpërfshirëse kur lidhet me transaksione që njihen gjithashtu, në të njëjtën apo në
një tjetër periudhë, në të ardhura gjithëpërfshirëse.
Tatimi aktual
Aktivet dhe detyrimet aktuale tatimore për vitin në vazhdim dhe vitet e mëparëshme maten
me shumën që pritet të merret apo t’u paguhet autoriteteve tatimore. Normat tatimore dhe
ligjet tatimore që përdoren për përllogaritjen e shumës janë ato që janë në fuqi në datën e
raportimit.
Tatimi i shtyrë
Tatimi i shtyrë llogaritet kundrejt diferencave të përkohshme midis bazave tatimore të aktiveve
dhe detyrimeve dhe vlerave kontabël për raportim financiar në datën e raportimit. Detyrimet
e shtyra tatimore njihen për të gjitha diferencat e përkohshme, përveç rasteve kur detyrimi i
shtyrë tatimor rezulton nga njohja fillestare e emrit të mirë ose e një aktivi apo detyrimi në një
transaksion që nuk është kombinim biznesi dhe, në kohën e transaksionit, nuk ndikon as fitim
kontabël dhe as fitimin ose humbjen e tatueshme.
Aktivet e shtyra tatimore njihen për të gjitha diferencat e përkohshme tatimore, kreditimet
tatimore të papërdorura dhe humbjet tatimore të bartura, deri në masën që fitime të ardhshme
të mundshme, kundrejt të cilave diferencat e përkohshme të zbritshme dhe kreditimet dhe
humbjet tatimore të bartura mund të përdoren, do të jenë të disponueshme, përveç rasteve
kur aktivi tatimor i shtyrë që lidhet me diferencat e përkohshme të zbritshme rezulton nga
njohja fillestare e një aktivi apo detyrimi në një transaksion që nuk është kombinim biznesi,
dhe në kohën e transaksionit, nuk ndikon fitimin kontabël apo fitim ose humbjen e tatueshme.
Vlera e mbetur e aktiveve të shtyra tatimore rishikohet në çdo datë raportimi dhe reduktohet
në masën që nuk është më e mundur që të ketë fitim të tatueshëm të mjaftueshëm që të
lejojë përdorimin e një pjese ose gjithë aktivin e shtyrë tatimor.
Aktivet tatimore të shtyra të panjohura rivlerësohen çdo datë raportimi dhe njihen deri në
masën që bëhet e mundur të ketë fitim të tatueshëm në të ardhmen që të lejojë rimarrjen e
aktivit të shtyrë tatimor.
Aktivet dhe detyrimet e shtyra tatimore maten me normat tatimore që pritet të zbatohen në
vitin kur aktivi realizohet ose detyrimi shlyhet, duke u bazuar në normat tatimore (dhe ligjet
tatimore) në fuqi në datën e raportimit.
Aktivet dhe detyrimet tatimore të shtyra kompensohen nëse ekziston një e drejtë e rregulluar
me ligj për të netuar aktivin aktual tatimor kundrejt detyrimit aktual tatimor dhe tatimet e
shtyra lidhen me të njëjtin autoritet tatimor.
Dividendët nga aksionet e zakonshme njihen si detyrim dhe zbriten nga kapitali kur ato
miratohen nga aksionarët e bankës. Dividendët e ndërmjetëm zbriten nga kapitali kur
deklarohen dhe nuk varen më nga vendimet e bankës.
Dividendët e vitit pas datës së raportimit paraqiten si ngjarje pas datës së raportimit.
2.18 INFORMACION KRAHASUES
Informacioni krahasues paraqitet me qëndrueshmëri duke përdorur politikat kontabël të
bankës.
071[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
3. MANAxHIMI I RREzIKUT FINANCIARAktivitetet e bankës e ekspozojnë atë me rreziqe të ndryshme financiare dhe këto aktivitete
përfshijnë analizën, vlerësimin, pranimin dhe menaxhimin e një shkalle të caktuar risku
apo kombinimi risqesh. Pranimi i riskut është i rëndësishëm në biznesin financiar, dhe risqet
operacionale janë një rrjedhojë e pashmangshme e të qenurit në biznes. Synimi i bankës
është të arrijë një balancë midis riskut dhe kthimit dhe të minimizojë ndikimet e mundshme
negative në performancën financiare të bankës.
Politikat e bankës për manaxhimin e rrezikut janë hartuar për të identifikuar rreziqet, për të
përcaktuar kufijtë dhe kontrolle të përshtatshme rreziku dhe për të monitoruar rreziqet dhe
përputhjen me kufijtë nëpërmjet sistemeve të besueshme dhe të përditësuara të informacionit.
Banka rishikon rregullisht politikat e saj të manaxhimit të rrezikut dhe sistemet për të pasqyruar
ndryshimet në tregje, produkte dhe praktikat e reja më të mira.
Manaxhimi i rrezikut kryhet nga një departament risku në Bankë dhe nga politika të miratuara
nga Bordi i Drejtorëve. Bordi ofron parime të shkruara për manaxhimin e përgjithshëm të
rrezikut si dhe politika të shkruara në lidhje me fusha specifike si rreziku i kredisë, rreziku i kursit
të këmbimit, rreziku i normës së interesit dhe rreziku i likuiditetit.
Për më tepër, auditimi i brendshëm është përgjegjës për rishikimin e pavarur të manaxhimit
të rrezikut dhe ambientit të kontrollit.
Llojet më të rëndësishme të rrezikut janë rreziku i kredisë, rreziku i likuiditetit, rreziku i tregut
dhe rreziqe të tjera operacionale. Rreziku i tregut përfshin rrezikun e monedhës, të normës së
interesit dhe të çmimeve të tjera.
3.1 RREzIKU I KREDISË
Banka ekspozohet ndaj rrezikut të kredisë, i cili është rreziku që një palë tjetër të shkaktojë
humbje financiare ndaj bankës duke dështuar përmbushjen e detyrimeve ndaj bankës.
Rreziku i kredisë është rreziku më i rëndësishëm për biznesin e bankës; për këtë arsye manaxhimi
drejton me kujdes ekspozimin ndaj rrezikut të kredisë. Ekspozimet e kredisë rezultojnë kryesisht
nga aktivitetet kredidhënëse që kryesohen nga kreditë dhe paradhëniet, dhe aktivitetet e
investimit që sjellin letra me vlerë të borxhit dhe letra të tjera me vlerë në portofolin e aktiveve
të bankës. Edhe në instrumentet financiare jashtë bilancit ekziston rrezik kredie.
Manaxhimi dhe kontrolli i rrezikut të kredisë janë centralizuar në skuadrën e manaxhimit të
rrezikut në departamentin e rrezikut si në nivel lokal ashtu edhe në nivel grupi (Piraeus Bank
SA) dhe i raportohen Bordit të Drejtorëve.
Objektivar kryesorë të manaxhimit të rrezikut të kredisë janë:
1) Përcaktimi i politikave të centralizuara harmonizuar me Politikat e Grupit dhe në
përputhje me kërkesat e Bankës Qendrore;
2) Monitorimi i portofolit të Bankës;
3) Manaxhimi aktiv i rrezikut për të identifikuar dhe analizuar herët atë;
4) Krijimi i funksioneve të manaxhimit të rrezikut të pavarur nga vija tregtare e biznesit;
5) Integrimi i funksionit të manaxhimit të rrezikut në procesin e organizimit të biznesit;
6) Raportimi për rrezikun përmes organizatës.
Komiteti i Manaxhimit të Rrezikut të Kredisë është përgjegjës për:
• Zhvillimin e sistemeve dhe infrastrukturës së manaxhimit të rrezikut të kredisë: analiza
e rezultateve dhe raportimi tek drejtimi;
• Përgatitjen e Bankës për implementimin e Bazel II;
• Marrëdhëniet me Bankën e Shqipërisë (Banka Qendrore), Piraeus Bank dhe/ose
autoritete të tjera në lidhje me efektivitetin e Manaxhimit të Rrezikut të Kredisë.
Komiteti i auditimit dhe departamenti i auditimit të brendshëm ndjekin përputhshmërinë me
politikat dhe proçedurat.
3.1.1 Matja e rrezikut të kredisë
Proçedurat e përshkruara më poshtë lidhen me matjen e rrezikut të kredisë me qëllim
operacional si dhe me raportimin sipas rregullores të Bankës së Shqipërisë. Humbjet e
zhvlerësimit të huave dhe paradhënieve për raportim financiar përcaktohen duke ndjekur
proçedurat e përshkruara në shënimin 3.1.3.
(a) Hua dhe paradhënie
Në matjen e rrezikut të kredisë së huave dhe paradhënieve për klientët dhe bankat në nivel
palësh, banka pasqyron tre përbërës (i) ‘mundësinë e dështimit’ nga klienti apo palë të tjera
për përmbushjen e detyrimeve; (ii) ekspozimet aktuale ndaj palës tjetër dhe zhvillimet e
mundshme të ardhshme, nga të cilat banka ‘ekspozohet ndaj dështimit’; dhe (iii) normën e
mundshme të rimarrjes nga detyrimet e dështuara (‘dështimi i kaluar në humbje’).
(i) Banka vlerëson mundësinë e dështimit të palëve individuale duke përdorur pajisje të
brendshme të renditjes për kategori të ndryshme palësh. Ato janë krijuar nga vetë banka
dhe kombinojnë analiza statistikore me gjykimin e oficerit të kredisë të cilat konfirmohen me të
dhëna të jashtme të disponueshme, kur është e nevojshme. Klientët e bankës segmentohen
në 5 kategori. Shkalla e renditjes së bankës në vijim pasqyron gamën e mundësive të
dështimit të përcaktuar për çdo kategori. Kjo do të thotë që në parim, ekspozimet mund
të lëvizin ndërmjet kategorive me ndryshimin e vlerësimit të mundësive të tyre për dështim.
Pajisja e renditjes rishikohet dhe përditësohet sipas nevojës. Banka verifikon rregullisht
performancën e renditjes dhe fuqinë e tyre parashikuese në lidhje me dështimet.
073[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
Shkalla e renditjes së brendshme të Bankës
Renditja e Bankës Përshkrimi
A Investim
B Standard
C Monitorim i veçantë
D Nënstandard
E Të dyshimtë dhe të humbur
Kriteri për klasifikimin e aktiveve financiare në grupet A, B, C, D dhe E janë si vijon:
Aktivet financiare klasifikohen në Grupin A nëse ato u janë dhënë debitorëve të cilët
vlerësohen në renditje investimi nga vlerësues të jashtëm, për shembull Moody’s, S&P, Fitch,
pavarësisht renditjes së brendshme. Banka nuk ka klient të tillë më 31 dhjetor 2014 dhe 2013.
Aktivet financiare klasifikohen në Grupin B nëse janë kundrejt:
• Bankës së Shqipërisë dhe Qeverisë Shqiptare;
• debitorë të cilët nuk kanë mundësi dështimi dhe që ripaguajnë detyrimet e tyre
brenda maturitetit ose me vonesë deri në 30 ditë; dhe
• ekspozimet e siguruara duke vendosur kolateral të renditur si kolateral i klasit të parë.
Aktivet financiare klasifikohen në Grupin C nëse janë kundrejt debitorëve:
• flukset monetare të të cilëve vlerësohen si të përshtatshme për të përmbushur
detyrimet, pavarësisht pozicionit financiar aktual i cili vlerësohet i dobët, pa shenja të
përkeqësimit të mëtejshëm në të ardhmen; dhe
• të cilët shlyejnë detyrimet e tyre me vonesa deri në 30 ditë dhe me raste nga 31 deri
90 ditë.
Aktivet financiare klasifikohen në Grupin D nëse janë kundrejt debitorëve:
• për të cilët vlerësohet se flukset monetare nuk do të jenë të mjaftueshme për ripagesa
të rregullta të detyrimeve të matura;
• të cilët shlyejnë detyrimet e tyre me vonesa deri 90 ditë, me raste nga 91 deri 180 ditë;
• të cilët janë dukshëm me mungesë kapitalizimi;
• të cilët nuk kanë burime të mjaftueshme kapitali afatgjatë për të financuar investimet
afatgjata; dhe
• prej të cilëve banka nuk pret të marrë informacion aktual të kënaqshëm apo
dokumentim të përshtatshëm në lidhje me ripagesat e detyrimeve.
Aktivet financiare klasifikohen në Grupin E nëse janë kundrejt debitorëve:
• për të cilët ekziston një mundësi e lartë humbjeje të një pjese të aktivit financiar;
• të cilët shlyejnë detyrimet e tyre me vonesë më shumë se 90 deri 180 ditë, me raste
nga 181 deri 360 ditë;
• të cilët kanë paaftësi paguese;
• për të cilët ka filluar një lëvizje për nisje të procesit të likuidimit ose deklarimit të
falimentimit e cila është në proçes gjyqësor;
• të cilët janë në proçes reformimi ose likuidimi;
• të cilët kanë deklaruar falimentim;
• prej të cilëve nuk priten ripagesa; dhe
• me baza ligjore të diskutueshme.
(ii) Ekspozimi në dështim bazohet mbi shumat që banka pret të arkëtojë në kohën e
dështimit. Për shembull, për një kredi është vlera nominale. Për një angazhim, banka
përfshin shumën e tërhequr plus shumat e mëtejshme që mund të tërhiqen deri në
kohën e dështimit, nëse ndodh.
(i) Humbjet nga dështimi apo madhësia e humbjes paraqet pritshmërinë e bankës për
shtrirjen e humbjes kundrejt një ankese nëse ndodh dështimi. Kjo shprehet si përqindje
humbjeje për njësi ekspozimi dhe ndryshon sipas llojit të palës tjetër, llojit dhe vjetërsisë
së ankesës dhe disponueshmërisë së kolateralit dhe mjeteve të tjera zbutëse të kredisë.
(b) Letrat me vlerë të borxhit dhe të tjera
Për instrumente borxhi dhe të tjera, departamenti i riskut përdor renditje që varen nga
emetuesi, Qeveria Shqiptare. Investimet në këto letra me vlerë dhe bono thesari shikohen si
një mënyrë për të fituar cilësi dhe për të mbajtur në të njëjtë kohë një burim të disponueshëm
për të përmbushur kërkesat për fonde.
Investimet lejohen vetëm për instrumenta likuide me renditje të lartë kredie. Duke qenë se
këto instrumente kanë renditje të lartë kredie, banka nuk pret që palët do të dështojnë të
përmbushin detyrimet e tyre. Ekspozimi maksimal kundrejt rrezikut të kredisë përfaqësohet
nga shuma e çdo aktivi financiar në bilanc.
3.1.2 Kontrolli i kufirit të rrezikut dhe politikat e shmangies
Banka manaxhon, kufizon dhe kontrollon përqendrimet e rrezikut të kredisë kudo që ato
identifikohen – në veçanti, për palë individuale dhe grupe dhe për industri dhe vende.
Banka strukturon nivelet e rrezikut të kredisë që ajo ndërmerr duke vendosur kufizime mbi
shumat e pranuara të rrezikut në lidhje me një huamarrës dhe në lidhje me segmentimet
gjeografike dhe industriale. Këto rreziqe monitorohen rast pas rasti dhe janë subjekt i një
rishikimi vjetor dhe më të shpeshtë kur është e nevojshme. Kufijtë në lidhje me nivelet e rrezikut
të kredisë sipas produkteve dhe sektorëve të industrisë miratohen nga Bordi i Drejtorëve.
075[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
Ekspozimi ndaj rrezikut të kredisë manaxhohet përmes analizës së rregullt të aftësisë së
huamarrësit dhe huamarrësve të mundshëm për të përmbushur detyrimet e tyre për ripagesat
e interesit dhe principalit dhe duke ndryshuar kufijtë e kreditimit kur është e nevojshme.
Disa masa specifike për kontroll dhe shmangie paraqiten në vijim.
Kolaterali
Banka zbaton një sërë politikash dhe praktikash për të zvogëluar riskun e kredisë. Më
tradicionale mes tyre është marrja e siguruesve për paradhëniet si praktikë e zakonshme.
Banka zbaton udhëzime mbi pranueshmërinë e kategorive specifike të kolateralit ose
shmangie të rrezikut të kredisë. Llojet kryesore të kolateralit për huatë dhe paradhëniet janë:
• Paraja,garancibankaredheekompanivetëklasittëparë;
• Hipotekëmbipasuritërezidenciale;
• Pengmbiaktivetebiznesitsindërtesa,inventarë,llogaritëarkëtueshme;dhe
• Pengmbiinstrumentefinanciaresiinstrumenteborxhidhekapitali.
Huatë korporatave dhe individëve përgjithësisht janë të siguruara; paradhëniet dhe kartat e
kreditit për individët janë të siguruara me depozita dhe kolateral në rastin e klientëve kredie
deri në shumën e plotë të principalit, interesave dhe shpenzimeve të tjera. Për më tepër, në
mënyrë që të minimizohet humbja e kredisë, banka kërkon kolateral shtesë nga palët sapo
vihen re tregues për zhvlerësim për huatë dhe paradhëniet individuale përkatëse.
Instrumentet e borxhit, bonot e thesarit dhe instrumente të ngjashëm janë përgjithësisht të
pasiguruar.
Kushtëzime të lidhura me huanë
Qëllimi kryesorë i këtyre instrumenteve është sigurimi i fondeve për klientin sipas kërkesave.
Letrat e garancisë dhe ato pezull të kredisë kanë të njëjtin rrezik kredie si huatë dhe
sigurohen me po atë kolateral si huatë. Letrat dokumentare dhe tregtare të kredisë, të cilat
janë angazhime të shkruara të bankës për llogari të klientit, ku një palë e tretë autorizohet
të tërheqë shuma të specifikuara në bankë, kolateralizohen me dërgesën përkatëse të të
mirave dhe mbartin kështu më pak risk sesa një hua e drejtpërdrejtë.
Angazhimet për të zgjeruar huanë paraqesin pjesë të papërdorur të autorizimit për të
zgjeruar kredinë në formë huaje, garancie, letra kredie. Në lidhje me rrezikun e kredisë mbi
angazhimet për të zgjeruar kredinë, banka është e ekspozuar ndaj humbjes së shumës së
barabartë me angazhimin e papërdorur.
Megjithatë, shuma e mundshme e humbjes është më e vogël se angazhimet e papërdorura,
meqenëse shumë angazhime për zgjerim kredie janë të kushtëzuara në sajë të ruajtjes së
standardeve specifike të kreditimit nga klientët. Banka monitoron afatin deri në maturim të
angazhimit të kredisë duke qenë se angazhimet me afat më të gjatë kanë një shkallë më të
lartë rreziku krahasuar me angazhimet afatshkurtra.
3.1.3 Politikat e zhvlerësimit dhe provigjionimit
Sistemi i brendshëm i renditjes i përshkruar në shënimin 3.1.1 fokusohet më tepër në lidhjen
e cilësisë me kredinë nga pikëpamja e kreditimit dhe aktiviteteve investuese.
Ndryshe nga këto, provigjionet njihen vetëm për qëllime të raportimit financiar për humbje
që janë ndeshur në datën e raportimit duke u bazuar në evidencën objektive të zhvlerësimit
(shënimi 2.6).
Provigjioni i zhvlerësimit i paraqitur në bilanc në fund të vitit përftohet nga secila prej kategorive
të brendshme të renditjes. Megjithatë, shumica e provigjionit vjen nga dy renditjet e fundit.
Tabela në vijim tregon përqindjen e zërave në bilancin e bankës në lidhje me huatë dhe
paradhëniet dhe provigjionin përkatës për secilën kategori:
Renditja e Bankës
2014 2013
Hua dhe
paradhënie (%)
Niveli i
provigjionit (%)
Hua dhe
paradhënie (%)
Niveli i
provigjionit (%)
Investim - - - -
Standard 47,37 3,54 43,26 3,43
Monitorim i veçantë 13,19 3,46 14,66 4,62
Nënstandard 10,61 36,84 13,93 4,51
Të dyshimtë dhe të humbur 28,83 39,33 28,15 31,56
Totali 100.00 14,75 100.00 11,68
Pajisja e brendshme e renditjes ndihmon drejtimin të përcaktojë nëse ekziston evidencë
objektive për zhvlerësim sipas SNK 39, duke u bazuar në kriteret në vijim të vendosura nga
banka:
• Vonesa në pagesat kontraktuale të principalit ose interesit;
• Vështirësi në flukse monetare për huamarrësin (raporti i kapitalit, përqindja e të
ardhurave neto ndaj shitjeve);
• Shkelje e kushteve të kredisë;
• Fillimi i proçedurave të falimentimit;
• Përkeqësim i pozicionit konkurrues të huamarrësit; dhe
• Përkeqësim i vlerës së kolateralit.
Politika e bankës kërkon që rishikimi i aktiveve individuale financiare që janë individualisht të
077[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
rëndësishme të kryhet të paktën një herë në vit, ose më rregullisht kur kërkohet nga rrethana
specifike. Provigjionet e zhvlerësimit ndaj llogarive të vlerësuara individualisht, përcaktohen
rast pas rasti nga një vlerësim i humbjeve të ndodhura në datën e raportimit dhe aplikohen
ndaj të gjitha llogarive të rëndësishme individualisht. Vlerësimi vendos theksin tek kolaterali
i vendosur (duke përfshirë rikonfirmimin e ligjshmërisë) dhe arkëtimet e parashikuara për
llogarinë individuale.
Provigjionet e vlerësuara kolektivisht për zhvlerësim kryhen për: (i) portofole me aktive
homogjene të cilat nuk janë identifikuar si të rëndësishme individualisht; dhe (ii) humbje
të cilat kanë ndodhur por nuk janë identifikuar ende, duke përdorur eksperiencën e
disponueshme historike dhe gjykimin profesional.
3.1.4 Ekspozimi maksimal ndaj rrezikut të kredisë pa marrë parasysh kolateralin dhe
siguri të tjera të kredisëEkspozimi maksimal
2014 2013
Ekspozimet e rrezikut të kredisë lidhur me aktivet në bilanc janë si më poshtë:
Arka dhe llogaritë me Bankën Qendrore 17,515,189 14,153,253
Hua dhe paradhënie për bankat 8,213,104 22,870,941
Hua dhe paradhënie për klientët:
Hua për individë:
− Konsumatore/overdraft 2,299,432 2,416,274
− Karta krediti 194,278 218,393
− Hipoteka 7,299,523 7,593,008
9,793,233 10,227,675
Hua për korporata:
− Klientë të mëdhenj 2,812,597 1,328,267
− Sipërmarrje të vogla dhe të mesme (SME) 26,646,507 27,144,457
29,459,104 28,472,724
Totali i huave dhe paradhënieve për klientët 39,252,337 38,700,399
Aktive financiare të vlefshme për shitje 27,357,916 16,573,427
Aktive financiare të mbajtura deri në maturim 3,794,048 4,215,704
Ekspozimet e rrezikut të kredisë lidhur me aktivet jashtë bilanci janë si më poshtë:
Letër garanci 799,784 908,357
Leter krediti - 37,820
Angazhime kredie 4,292,961 1,872,949
Më 31 dhjetor 101,225,339 99,332,850
Tabela më sipër paraqet skenarin më negativ të ekspozimit të riskut të rrezikut për Bankën
më 31 dhjetor 2014 dhe 2013, pa marrë parasysh kolateralët e regjistruar apo siguruesit e
tjerë të kredisë. Për aktivet në bilanc, ekspozimet e mësipërme bazohen në vlerën e mbetur
të raportuar në bilanc.
Drejtimi është i sigurtë tek aftësia e tij për të vazhduar të kontrollojë dhe mbështesë
ekspozimin minimal ndaj rrezikut të kredisë të Bankës që rezulton nga portofoli i saj i kredive
dhe paradhënieve dhe instrumentet e borxhit si në vijim:
• 60,56% e portofolit të kredive dhe paradhënieve kategorizohet në dy gradat kryesore të
sistemit të brendshëm të renditjes (2013: 58%);
• Kreditë për SME, të cilat përfaqësojnë grupin më të madh në portofol, janë të mbrojtura
me kolateral;
• 46% e portofolit të kredive dhe paradhënieve konsiderohen pa ditëvonesa dhe të
pazhvlerësuara (2013: 47%); dhe
• Banka ka filluar zbatimin e një procesi më të vështirë përzgjedhje për dhënien e huave
dhe paradhënieve.
3.1.5 Hua dhe paradhënie
Huatë dhe paradhëniet përmblidhen si më poshtë:
31 dhjetor 2014 31 dhjetor 2013
Hua dhe
paradhënie për
klientët
Hua dhe
paradhënie për
bankat
Hua dhe
paradhënie për
klientët
Hua dhe
paradhënie për
bankat
Pa ditëvonesa dhe zhvlerësim 21,386,265 8,213,104 18,294,059 22,870,941
Me ditëvonesa por jo të zhvlerësuara 6,475,422 - 10,165,120 -
Të zhvlerësuara individualisht 18,219,611 - 15,371,437 -
Bruto 46,081,298 8,213,104 43,830,616 22,870,941
Minus: provigjion për zhvlerësim (6,828,961) - (5,130,217) -
Neto 39,252,37 8,213,104 38,700,399 22,870,941
Informacion i mëtejshëm për provigjionet e zhvlerësimit për huatë dhe paradhëniet për
bankat dhe klientët paraqitet në shënimet 13 and 14.
079[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
Hua dhe paradhënie pa ditëvonesa dhe zhvlerësim
Cilësia e kredisë së portofolit të huave dhe paradhënieve të cilat nuk janë në vonesë dhe as
të zhvlerësuara vlerësohet në bazë të sistemit të brendshëm të renditjes së bankës.
31 dhjetor 2014 Hua dhe paradhënie për klientët
Individë Korporata Totali i huave dhe
paradhënieve për klientët
Hua dhe paradhenie për bankatRenditja:
Konsumatore/ Overdrafte
Karta krediti Hipoteka
Klientë të mëdhenj SME
Investim - -, - - - - -
Standard 1,798,973 155,020 5,431,321 2,544,505 11,456,446 21,386,265 8,213,104
Monitorim i
veçantë- - - - - - -
Nënstandard - - - - - - -
Të dyshimtë dhe
të humbur- - - - - - -
Totali 1,798,973 155,020 5,431,321 2,544,505 11,456,446 21,386,265 8,213,104
31 dhjetor 2013 Hua dhe paradhënie për klientët
Individë Korporata Totali i huave dhe
paradhënieve për klientët
Hua dhe paradhenie për bankatRenditja: Konsumatore/
OverdrafteKarta krediti Hipoteka Klientë të
mëdhenj SME
Investim - -, - - - - -
Standard 1,936,603 126,259 5,712,099 854,360 9,721,222 18,294,059 22,870,941
Monitorim i
veçantë- - - - - - -
Nënstandard - - - - - - -
Të dyshimtë
dhe të humbur- - - - - - -
Totali 1,936,603 126,259 5,712,099 854,360 9,721,222 18,294,059 22,870,941
Huatë dhe paradhëniet në kategoritë nënstandarde dhe të dyshimta, u konsideruan të pa
zhvlerësuara pas marrjes në konsideratë të rikuperueshmërisë së kolateralit për klientët në
produktet hipotekë dhe kredi konsumatore.
(a) Hua dhe paradhënie me ditëvonesa por jo të zhvlerësuara
Shuma bruto e huave dhe paradhënieve që janë me vonesë por jo të zhvlerësuara është:
(i) Hua dhe paradhënie për klientët
31 dhjetor 2014 Individë
Konsumatorë/ Overdraft Hipoteka Karta krediti Totali
Ditëvonesa deri në 90 ditë 157,003 1,012,810 7,498 1,177,311
Ditëvonesa 91-180 ditë - 114,022 - 114,022
Ditëvonesa 181-360 ditë - 58,277 58,277
Ditëvonesa mbi 360 ditë - 7,937 7,937
Totali 157,003 1,193,046 7,498 1,357,547
Vlera e drejtë e kolateralit 148,467 1,176,703 3,103 1,328,273
31 dhjetor 2014 Korporata dhe SME
Ditëvonesa deri në 90 ditë 4,320,717
Ditëvonesa 91-180 ditë 497,930
Ditëvonesa 181-360 ditë 140,484
Ditëvonesa mbi 360 ditë 158,744
Totali 5,117,875
Vlera e drejtë e kolateralit 5,050,028
Totali i huave dhe paradhenieve me ditëvonesa por jo të zhvlerësuara 6,475,422
31 dhjetor 2013 Individë
Konsumatorë/ Overdraft Hipoteka Karta krediti Totali
Ditëvonesa deri në 90 ditë 310,527 1,258,333 39,857 1,608,717
Ditëvonesa 91-180 ditë 67,513 243,383 6,795 317,691
Ditëvonesa 181-360 ditë - 270,770 270,770
Ditëvonesa mbi 360 ditë - 1,019,493 1,019,493
Totali 380,515 2,791,979 46,652 3,216,671
Vlera e drejtë e kolateralit 236,683 2,791,979 32,821 3,061,483
31 dhjetor 2013 Korporata dhe SME
Ditëvonesa deri në 90 ditë 3,604,793
Ditëvonesa 91-180 ditë 3,021,315
Ditëvonesa 181-360 ditë 89,196
Ditëvonesa mbi 360 ditë 289,629
Totali 7,004,933
Vlera e drejtë e kolateralit 6,688,391
Totali i huave dhe paradhenieve me ditëvonesa por jo të zhvlerësuara 10,221,604
081[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
(ii) Hua dhe paradhënie për bankat
Nuk ka hua dhe paradhënie për bankat me ditëvonesa por jo të zhvlerësuara deri më 31
dhjetor 2014 (2013: zero).
(b) Hua dhe paradhënie të zhvlerësuara individualisht
(i) Hua dhe paradhënie për klientët
Detajimi i shumës bruto të huave dhe paradhënieve të zhvlerësuara individualisht sipas
kategorisë së bashku me vlerën e drejtë të kolateralëve përkatës të regjistruar si siguri për
bankën janë si në vijim:
Konsumatorë dhe karta krediti Korporata dhe SME Totali
31 dhjetor 2014
Hua të zhvlerësuara individualisht - 16,110,620 16,110,620
Vlera e drejtë e kolateralit - 14,064,165 14,064,165
31 dhjetor 2013
Hua të zhvlerësuara individualisht - 14,793,463 23,676,147
Vlera e drejtë e kolateralit - 13,654,410 21,416,167
Detajimi i shumës bruto të huave dhe paradhënieve të zhvlerësuara në mënyrë kolektive
sipas kategorisë së bashku me vlerën e drejtë të kolateralëve përkatës të regjistruar si siguri
për bankën janë si në vijim:
Konsumatorë dhe karta krediti Korporata dhe SME Totali
31 dhjetor 2014
Hua të zhvlerësuara kolektivisht 617,197 1,491,794 2,108,991
Vlera e drejtë e kolateralit 332,104 1,200,049 1,532,153
31 dhjetor 2013
Hua të zhvlerësuara kolektivisht 577,974 - 577,974
Vlera e drejtë e kolateralit - - -
Vlera e drejtë e paraqitur e kolateralit përcaktohet nga vlerësues vendas të çertifikuar dhe
përfaqëson vlerën e realizueshme nga pronarët ligjorë të aktivit. Manaxhimi është i mendimit
se huatë e mbuluara me kolateral janë të zhvlerësuara, sepse eksperienca ka treguar që një
pjesë e mirë e kolateralit të klientëve korporatë nuk mund të ekzekutohet për shkak të vështirësive
administrative dhe ligjore si rënia e vlerës së kolateralit në ankandet e administruara nga zyra e
përmbarimit dhe koha e nevojshme për ekzekutim. Provigjioni i zhvlerësimit pasqyron mundësinë
që manaxhimi nuk do të jetë në gjendje të ekzekutojë të drejtat dhe të rimarrë kolateralin e kredive
të dështuara. Me gjithë vështirësitë në ekzekutimin e rimarrjes së kolateralit, manaxhimi i bankës
do të ndjekë me vendosmëri borxhet e papaguara me të gjitha mjetet ligjore në dispozicion.
(ii) Efekti financiar i kolateralit në provigjion
Efekti financiar i kolateralit paraqitet duke shfaqur ndikimin e kolateralit dhe zhvillime të tjera
të provigjonit të kredive te njohur ne fund te periudhes se raportimit. Pa mbartjen e kolateralit
dhe zhvillime te tjera të kredisë, provigjoni për zhvlerësimin do të kishte efekt në prezantim me
shumat e mëposhtme:
Në 2014
Kategoritë zbritja aktuale Efekti i kolateralit Varianca
*Hua të rëndësishme të zhvlerësuara individualisht 5,677,615 8,967,637 (3,290,022)
*Hua të rëndësishme jo të zhvlerësuara individualisht 101,856 101,856 -
Hua biznesi më pak se 50,000 Euro 210,643 210,643 -
Kredi konsumatore 187,749 187,749 -
Kredi për shtëpi 513,886 513,886 -
Pasuri të patundshme 82,770 82,770 -
Karta krediti 54,441 54,441 -
Totali 6,828,960 10,118,982 (3,290,022)
Në 2013
Kategoritë zbritja aktuale Efekti i kolateralit Varianca
*Hua të rëndësishme të zhvlerësuara individualisht 4,075,006 6,685,767 (2,610,761)
*Hua të rëndësishme jo të zvhlerësuara individualisht 373,116 373,116 -
Hua biznesi më pak se 50,000 Euro 146,489 146,489 -
Kredi konsumatore - - -
Kredi për shtëpi 424,822 424,822 -
Pasuri të patundshme 56,720 56,720 -
Karta krediti 54,064 54,064 -
Totali 5,130,217 7,740,977 (2,610,761)
(iii) Hua dhe paradhënie për bankat
Nuk ka hua dhe paradhënie për bankat që janë individualisht të zhvlerësuara më 31 dhje-
tor 2014 dhe 2013.
3.1.6 Hua dhe paradhënie të ristrukturuara
Aktivitetet e ristrukturimit përfshijnë zgjatjen e marrëveshjeve të pagesës, modifikimin dhe
shtyrjen e pagesave. Llogaria e një klienti me ditëvonesë vendoset në gjendje normale pas
ristrukturimit dhe manaxhohet bashkë me llogari të tjera të ngjashme. Politikat dhe praktikat
e ristrukturimit bazohen në tregues ose kritere të cilat, sipas gjykimit të menaxhimit të bankës,
tregojnë që ka shumë mundësi që pagesa të vazhdojë. Këto politika rishikohen vazhdimisht.
Gjatë vitit 2014, Banka kishte 165 hua të ristrukturuara në shumën 4,716,661 mijë Lekë (2013:
083[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
153 hua të ristrukturuara në shumën 4,530,228 mijë Lekë) të detajuara sipas tabelës më
poshtë: 2014 2013
Gjendja e mbetur Numri i kredive Gjendja e mbetur
Konsumatore 63,315 49 42,786
Hipotekë 355,780 70 313,585
SME 293,620 17 289,712
Korporata 4,003,946 29 3,875,145
Totali 4,716,661 165 4,530,228
3.1.7 Arka dhe llogaritë me Bankën qendrore
Më 31 dhjetor 2014 dhe 2013, shumat me Bankën Qendrore dhe me bankat korrespondente
nuk ishin në vonesë dhe nuk ishin të zhvlerësuara
3.1.8 Instrumentat e borxhit, bonot e thesarit dhe instrumenta të tjerë
Investimet e mbajtura deri në maturim dhe ato me vlerë të drejtë përmes fitimit ose humbjes
përbëhen nga bono thesari dhe obligacione. Emëtuesi i këtyre instrumenteve është Qeveria
Shqiptare. Shërbimi i vlerësimit të Standard & Poor’s ka vendosur renditjen ‘BB/B’ për monedha
të huaj dhe ‘BB+/B’ për monedha vendase për këto instrumenta të Shqipërisë. Më 31 dhjetor
2014 dhe 2013 këto investime nuk ishin në vonesë dhe nuk ishin të zhvlerësuara.
3.1.9 Përqëndrimi i rrezikut të aktiveve fianciare ekpozuar me rrezikun e kredisë
(a) Sektorët gjeografik
Huatë dhe paradhëniet për bankat janë vendosur me banka të vendeve anëtare të OECD.
Të gjithë aktivet e tjera financiare janë vendosur në Shqipëri me përjashtim të aksioneve të
VISA të cilat i përkasin VISA Corporation.
(b) Sektorët e industrisë
Analiza e ekspozimit kryesor të Bankës në hua dhe paradhënie për klientët sipas industrisë
paraqitet në shënimin 14.
3.2 RREzIKU I TREGUT
Rreziku i tregut është rreziku që ndryshimet në çmimet e tregut, si normat e interesit, çmimet
e kapitalit, kurset e këmbimit dhe normat e kredisë (që nuk lidhen me ndryshimet në
gjendjen kreditore të detyruesit/emetuesit) do të ndikojnë të ardhurat e bankës ose vlerën
e pjesëmarrjeve të saj në instrumentet financiare. Objektivi i manaxhimit të rrezikut të tregut
është manaxhimi dhe kontrolli i ekspozimeve të rrezikut brenda parametrave të pranueshëm,
duke optimizuar kthimin e rrezikut.
Çështjet e rrezikut të tregut ndiqen vazhdimisht dhe rregullisht nga Komiteti i Manaxhimit të
Aktiveve dhe Detyrimeve (ALCO).
3.2.1 Rreziku i kursit të këmbimit
Banka ekspozohet kundrejt rrezikut të monedhës përmes transaksioneve në monedhë të
huaj. Banka sigurohet që ekspozimi neto të ruhet në një nivel të pranueshëm duke blerë
dhe shitur monedhë të huaj me kursin aktual kur kjo është e nevojshme për të rregulluar
çrregullimet e përkohshme.
Manaxhimi vendos limite ndaj nivelit të ekspozimit sipas monedhës, të cilat monitorohen çdo ditë.
Përqëndrimet e rrezikut të kursit të këmbimit – instrumenta financiarë brenda dhe jashtë bilancit:
Më 31 dhjetor 2014 EUR USD Monedha të tjera LEK Totali
Aktive
Arka dhe llogari me Bankën Qendrore 12,270,741 1,084,028 779,098 4,892,705 19,026,572
Hua dhe paradhenie për bankat 8,213,104 - - - 8,213,104
Hua dhe paradhenie për klientët 22,565,611 2,733,938 26,042 13,926,747 39,252,338
Investime të vlefshme për shitje 9,723,474 147,299 - 17,487,143 27,357,916
Investime të mbajtura deri në maturim 2,833,828 - - 960,220 3,794,048
Totali i aktiveve financiare 55,606,758 3,965,265 805,140 37,266,815 97,643,978
Detyrime
Detyrime ndaj bankave 2,816,346 6 45,296 1,991,547 4,853,195
Detyrime ndaj klientëve 32,698,407 3,605,539 738,053 41,041,285 78,083,284
Totali i detyrimeve financiare 35,514,753 3,605,545 783,349 43,032,832 82,936,479
Pozicioni në monedhë neto në bilanc 20,092,005 359,720 21,791 (5,766,017) 14,707,499
zërat jashtë bilancit 3,902,506 428,810 - 761,409 5,092,725
Ndjeshmëria nëse kurset e këmbimit rriten me 5% 7,592 525 74 - 8,191
Ndjeshmëria nëse kurset e këmbimit zvogëlohen me 5% (7,592) (525) (74) - (8,191)
Banka menaxhon ekspozimin e saj në monedhë të huaj duke marrë parasysh që kapitali i
saj së bashku me primin janë të emërtuar në Euro.
085[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
Ndjeshmëria e paraqitur në tabelën e mësipërme llogarit rritjen / (rënien) e fitimit para
tatimit nëse në datën e raportimit, kursi i këmbimit të Lekut rritet / (bie) me 5% në lidhje me
monedhën e huaj respektive, duke i mbajtur të gjitha variablat e tjera konstante.
Më 31 dhjetor 2013 EUR USD Monedha të tjera LEK Totali
Aktive
Arka dhe llogari me Bankën Qendrore 10,072,483 920,394 164,488 4,655,195 15,812,560
Hua dhe paradhenie për bankat 20,131,774 2,139,076 600,091 - 22,870,941
Hua dhe paradhenie për klientët 21,905,505 1,143,267 25,608 15,626,119 38,700,499
Investime të vlefshme për shitje - 110,426 - 16,463,002 16,573,428
Investime të mbajtura deri në maturim 2,832,216 - - 1,383,487 4,215,704
Totali i aktiveve financiare 54,941,978 4,313,163 790,187 38,127,703 98,173,032
Detyrime
Detyrime ndaj bankave 2,202,433 115 28,767 1,004,471 3,235,785
Detyrime ndaj klientëve 32,389,924 4,261,344 698,164 41,298,595 78,648,027
Totali i detyrimeve financiare 34,592,357 4,261,459 726,931 42,303,066 81,883,812
Pozicioni në monedhë neto në bilanc 20,349,621 51,704 63,256 (4,175,363) 16,289,220
zërat jashtë bilancit 794,836 1,219,233 - 805,057 2,819,126
Ndjeshmëria nëse kurset e këmbimit rriten me 5% 2,043 246 382 - 2,671
Ndjeshmëria nëse kurset e këmbimit zvogëlohen me 5% (2,043) (246) (382) - (2,671)
3.2.2 Rreziku i normës së interesit
Veprimtaria e Bankës është subjekt i rrezikut të ndryshimit të normave të interesit deri në
masën që aktivet që fitojnë interes (duke përfshirë investimet) dhe detyrimet që mbartin
interes maturojnë ose ndryshojnë normat në kohë ose shuma të ndryshme. Në rastin e ak-
tiveve dhe detyrimeve me normë të ndryshueshme, banka ekspozohet edhe ndaj rrezikut të
interesit bazë, e cila është diferenca në karakteristikat e riçmimit të indekseve të ndryshme
të përdorura, si norma e kursimit, LIBOR dhe llojet e ndryshme të interesit.
Aktivitetet e manaxhimit të rrezikut synojnë të optimizojnë të ardhurat neto nga interesi, deri
në masën që nivelet në normat e tregut të interesit janë konsistente me strategjinë e biznesit
të bankës. Aktivitetet e manaxhimit të rrezikut aktiv-detyrim drejtohen në kontekst të ndjesh-
mërisë së bankës ndaj ndryshimeve në normat e interesit.
Në zvogëlimin e ambienteve të normave të interesit, marzhet e fituara do të zvogëlohen kur
normat e interesit për detyrimet do të zvogëlohen me përqindje më të ulët kur krahasohen
me normat e interesit për aktivet. Megjithatë, ndikimi real do të varet nga faktorë të ndryshëm,
duke përfshirë ekonominë, ambientin dhe nivelin e inflacionit.
Banka mundohet të zvogëlojë riskun e normës së interesit duke monitoruar datat e riçmimit
të aktiveve dhe detyrimeve të veta. Për më tepër, Banka ka të drejta kontraktuale për të rishi-
kuar çdo tre muaj normat e interesit në pjesën më të madhe të portofolit të kredisë.
Tabela në vijim paraqet datat e riçmimit të normave të interesit për aktivet dhe detyrimet e
bankës. Aktivet dhe detyrimet me norma të ndryshueshme janë raportuar në bazë të datës
së ardhshme të ndryshimit të normës. Aktivet dhe detyrimet me normë fikse janë raportuar
në bazë të datave të ripagesave të skeduluara të principalit:
Më 31 dhjetor 2014Deri në 1
muaj 1-3 muaj 3-12 muaj Mbi një vitNuk
mbartin interes
Totali
Aktive
Arka dhe llogari me Bankën Qendrore 17,515,189 - - - 1,511,383 19,026,572
Hua dhe paradhenie për bankat 8,213,104 - - - - 8,213,104
Hua dhe paradhenie për klientët 9,284,293 10,036,189 19,455,751 476,105 - 39,252,338
Investime të vlefshme për shitje 2,129,350 12,524,337 9,840,463 2,863,766 27,357,916
Investime të mbajtura deri në maturim - - 3,794,048 - - 3,794,048
Totali i aktiveve financiare 37,141,936 22,560,526 33,090,262 3,339,871 1,511,383 97,643,978
Detyrime
Detyrime ndaj bankave 4,853,195 - - - - 4,853,195
Detyrime ndaj klientëve 27,137,038 10,638,375 36,985,015 3,296,482 26,374 78,083,284
Totali i detyrimeve financiare 31,990,233 10,638,375 36,985,015 3,296,482 26,374 82,936,479
Hendeku i ndjeshmërisë së interesit 5,151,703 11,922,151 (3,894,753) 43,389 1,485,009 14,707,499
Tabela në vijim përfshin periudhën krahasuese:
Më 31 dhjetor 2013Deri në 1
muaj 1-3 muaj 3-12 muaj Mbi një vit Nuk mbartin interes Totali
Aktive
Arka dhe llogari me Bankën Qendrore 14,153,253 - - - 1,659,307 15,812,560
Hua dhe paradhenie për bankat 16,276,106 6,594,835 - - - 22,870,941
Hua dhe paradhenie për klientët 10,671,159 13,141,866 14,190,753 696,621 - 38,700,399
Investime të vlefshme për shitje 955,645 3,100,357 10,740,657 1,776,768 - 16,573,427
Investime të mbajtura deri në maturim 417,207 - - 3,798,497 - 4,215,704
Totali i aktiveve financiare 42,473,370 22,837,058 24,931,410 6,271,886 1,659,307 98,173,031
Detyrime
Detyrime ndaj bankave 3,235,785 - - - - 3,235,785
Detyrime ndaj klientëve 25,279,688 11,075,675 39,940,421 2,334,968 17,275 78,648,027
Totali i detyrimeve financiare 28,515,473 11,075,675 39,940,421 2,334,968 17,275 81,883,812
Hendeku i ndjeshmërisë së interesit 13,901,413 11,761,383 (15,009,011) 3,936,918 1,642,022 16,232,725
087[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
Për shkak të veçorive të tregut Shqiptar, një shumë e madhe e depozitave të klientëve kanë
maturitet më të vogël se një muaj. Megjithatë, ndikimi i mundshëm i zhvillimit negativ në
normat e interesit reduktohet ndjeshëm në sajë të normave të ulta të interesit të vendosura
nga banka në depozitat në të parë të klientëve.
Analiza e ndjeshmërisë së normës së interesit është përcaktuar duke u bazuar në ekspozimin
e normës së interesit në datën e raportimit. Më 31 dhjetor 2014, nëse normat e interesit do të
ndryshonin me 100 pikë bazë më shumë / (më pak) duke mbajtur të pandryshuara të gjithë
faktorët e tjerë, fitimi i bankës para tatimit për periudhën 12 mujore të mbyllur më 31 dhjetor
2014 do të rritej / (zvogëlohej) përkatësisht me rreth 43,191 mijë Lek (2013: 4,202 mijë Lek).
Analiza e ndjeshmërisë së normës së interesit sipas monedhave paraqitet si më poshtë.
EUR USD Monedha të tjera LEK Totali
Më 31 dhjetor 2014
Totali i aktiveve financiare që bartin interes 43,336,017 2,881,237 26,042 32,374,110 78,617,406
Totali i detyrimeve financiare që bartin interes 35,514,753 3,605,545 783,349 43,032,832 82,936,479
Hendeku i ndjeshmërisë së interesit 7,821,264 (724,308) (757,307) (10,658,722) (4,319,073)
Ndjeshmëria kur normat e interesit rriten 100 pb 78,213 (7,243) (7,573) (106,587) (43,191)
Ndjeshmëria kur normat e interesit zvogëlohen 100 pb (78,213) 7,243 7,573 106,587 43,191
EUR USD Monedha të tjera LEK Totali
Më 31 dhjetor 2013
Totali i aktiveve financiare që bartin interes 44,869,495 3,392,769 625,699 33,416,024 82,303,987
Totali i detyrimeve financiare që bartin interes 34,592,357 4,261,459 726,931 42,303,026 81,883,773
Hendeku i ndjeshmërisë së interesit 10,277,138 (868,690) (101,232) (8,887,002) 420,214
Ndjeshmëria kur normat e interesit rriten 100 pb 102,771 (8,687) (1,012) (88,870) 4,202
Ndjeshmëria kur normat e interesit zvogëlohen 100 pb (102,771) 8,687 1,012 88,870 (4,202)
3.3 RREzIKU I LIKUIDITETIT
Risku i likuiditetit është rreziku që banka nuk është në gjendje të përmbushë detyrimet e saj
për pagesa që lidhen me detyrimet e saj financiare kur ato mbushin afatin e tyre dhe që
banka nuk është në gjendje të zëvendësojë fondet e tërhequra me fonde të reja. Pasoja
mund të jetë dështim për të përmbushur detyrimet për të ripaguar depozituesit dhe për të
përmbushur angazhimet e kredisë.
Banka zbaton një politikë të manaxhimit të rrezikut të likuiditetit që prej vitit 2003. Kjo
politikë rregullohet për të zbatuar praktikat ndërkombëtare dhe ambientet rregullatore dhe
përshtatet me aktivitetet specifike të Piraeus Bank.
Politika përcakton përkufizimet kryesore të vlerësimit dhe metodave të përcaktimit të rrezikut
të likuiditetit, përcakton rolet dhe përgjegjësitë e njësive dhe stafit të përfshirë dhe përcakton
udhëzimet për manaxhimin e krizave të likuiditetit. Politika është e fokusuar në nevojat e
pritshme për likuiditet të cilat mund të shfaqen në bazë javore apo mujore, bazuar në
skenarët hipotetikë të krizave të likuiditetit.
Për më tepër, politika përcakton një plan rezervë që do të përdoret në rastin e një krize
likuiditeti. Një krizë e tillë mund të ndodhë për shkak të një ngjarjeje të veçantë të Tirana Bank
ose një ngjarjeje gjithëpërfshirëse të tregut. Nxitësit dhe sinjalet paralajmëruese shërbejnë si
tregues se kur plani duhet të vihet në veprim. Ky plan emergjence është kryesisht i bazuar në
financimin shtesë që do të marrë nga mëma sipas kërkesës.
Tirana Bank llogarit dhe monitoron raportet e likuiditetit, raportin “aktivet likuide / totali
i detyrimeve” dhe raportin “aktivet neto afatshkurtra/totali i detyrimeve”, pasi ato janë
përcaktuar në udhëzimet e Bankës së Shqipërisë, të cilat i referohen kuadrit kontrollues të
mjaftueshmërisë së likuiditetit të bankave, nga Banka e Shqipërisë (shënimi 2.1.b).
Nivelet e këtyre raporteve të veçanta komunikohen në baza ditore në njësitë përgjegjëse të
biznesit, dhe komentet, si dhe vlerësimet përkatëse, janë të përfshira në paketën e raportimit
për anëtarët e ALCO.
ALCO ka përgjegjësi: për të hartuar strategjinë e bankës në zhvillimin e aktiveve dhe
detyrimeve, në varësi të të dhënave cilësore dhe sasiore të organizimit dhe zhvillimit të mjedisit
të biznesit, për të siguruar konkurrencën dhe efektivitet të lartë të organizatës, ruajtjen e
rrezikut të supozuar brenda kufijve të vendosur, për të menaxhuar aktivet dhe detyrimet duke
aplikuar në të njëjtën kohë një politikë të çmimeve të produkteve dhe shërbimeve.
3.3.1 Procesi i manaxhimit të rrezikut të likuiditetit
Tirana Bank njeh faktin që, në mënyrë që të jetë në gjendje të përmbushë detyrimet
menjëherë dhe pa humbje, është thelbësore që të manaxhohet efektivisht rreziku i
likuiditetit. Rreziku i likuiditetit është rreziku që një institucion financiar nuk do të jetë në
gjendje të përmbushë detyrimet në momentin kur ato maturohen, për shkak të mungesës
së likuiditetit të kërkuar.
Në përgjithësi, manaxhimi i likuiditetit është çështje e balancimit të flukseve të parasë në
grupime kohore rritëse, në mënyrë që në kushte normale, banka të vendoset në një pozicion
që mund të përmbushë të gjitha detyrimet e saj të pagesave sipas afateve të tyre.
Analiza e hendekut të likuiditetit ofron një pasqyrë të flukseve të pritshme të parasë, të cilat
rrjedhin nga të gjitha aktivet e bilancit. Flukset e mjeteve monetare janë grumbulluar dhe
përcaktuar në bazë të kohës kur ato ndodhin.
089[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
Tabela e mëposhtme analizon aktivet dhe detyrimet në periudhat kohore përkatëse bazuar
në periudhën e mbetur në datën e raportimit deri në datën kontraktuale të maturimit. Aktivet
dhe detyrimet në valutë të huaj janë konvertuar në Lekë, duke përdorur normat e kursit të
këmbimit të fundit të vitit.
Supozimet e bëra janë që pagesat e planifikuara për bankën respektohen plotësisht dhe
në kohën e duhur dhe për më tepër, të gjitha pagesat kontraktuale kryhen plotësisht – për
shembull: depozituesit do të tërheqin paratë e tyre në vend që t’i rivendosin në bankë në
datën e maturimit. Ato aktive dhe detyrime që faktikisht nuk kanë maturitete (për shembull
llogari të hapura, llogari rrjedhëse, llogari kursimi) përfshihen në grupin kohor më pak se një
muaj.
Më 31 dhjetor 2014Deri në 1
muaj 1-3 muaj 3-12 muaj 1 -5 vite Mbi 5 vite Totali
Aktive likuide
Arka dhe llogari me Bankën Qendrore 19,026,572 - - - - 19,026,572
Hua dhe paradhenie për bankat 8,213,104 - - - - 8,213,104
Hua dhe paradhenie për klientët 6,296,645 4,370,492 7,714,316 8,993,768 11,877,117 39,252,338
Investime të vlefshme për shitje 2,129,350 12,524,337 9,840,463 2,863,766 27,357,916
Investime të mbajtura deri në maturim - - 3,794,048 - - 3,794,048
Totali i aktiveve financiare 35,665,671 16,894,829 21,348,827 11,857,534 11,877,117 97,643,978
Detyrime likuide
Detyrime ndaj bankave 4,853,195 - - - - 4,853,195
Detyrime ndaj klientëve 27,163,412 10,638,375 36,985,015 3,296,482 - 78,083,284
Totali i detyrimeve financiare 32,016,607 10,638,375 36,985,015 3,296,482 - 82,936,479
Hendeku neto i likuiditetit 3,649,064 6,256,454 (15,636,188) 8,561,052 11,877,117 14,707,499
Të gjitha llogaritë rrjedhëse të klientëve përfshihen në detyrime me maturim më pak se një
muaj. Llogaritë rrjedhëse përfaqësojnë gjendje që kanë një historik dhe një devijim nga
shuma që matet nga Banka dhe hendeku është shumë më pak se sa ai negativ i paraqitur
në grupin më pak se një muaj. Çdo çështje që vjen si pasojë e mospërputhjes së likuiditetit
menaxhohet me aktivitetin ndërbankar (huamarrje, huadhënie) brenda linjave të miratuara
të kredisë.
Banka ka nje linjë krediti e cila përfshin shumën prej 175 milionë Euro që mund të tërhiqet
nga Banka në tregun e parasë (me maturitet 3 muaj nëse përdoret). Ajo ka negociuar edhe
një limit të kredisë prej 10 milionë Euro që mund të përdoret për huadhënie tregtare me afat
maturimi deri në 12 muaj, e cila mund të rritet në 3 vjet nëse 6 milionë Euro nga 10 milionë
gjithsej përdoren për të huadhënie hipotekare.
Tabela e mëposhtme përmban shifrat të periudhës krahasuese:
Më 31 dhjetor 2013Deri në 1
muaj 1-3 muaj 3-12 muaj 1 – 5 vite Mbi 5 vite Totali
Aktive likuide
Arka dhe llogari me Bankën Qendrore 15,812,560 - - - - 15,812,560
Hua dhe paradhenie për bankat 16,276,106 6,594,835 - - - 22,870,941
Hua dhe paradhenie për klientët 7,052,873 4,260,505 5,801,065 10,351,427 11,234,529 38,700,399
Investime të vlefshme për shitje 955,645 3,100,357 10,740,657 1,776,768 16,573,427
Investime të mbajtura deri në maturim 417,207 - - 3,798,497 - 4,215,704
Totali i aktiveve financiare 40,514,391 13,955,697 16,541,722 15,926,692 11,234,529 98,173,031
Detyrime likuide
Detyrime ndaj bankave 3,235,785 - - - - 3,235,785
Detyrime ndaj klientëve 25,296,963 11,075,675 39,940,421 2,334,968 - 78,648,027
Totali i detyrimeve financiare 28,532,748 11,075,675 39,940,421 2,334,968 - 81,883,812
Hendeku neto i likuiditetit 11,981,643 2,880,022 (23,398,699) 13,591,724 11,234,529 16,289,219
Tabela e mëposhtme paraqet flukset e parasë të pagueshme nga banka si detyrime
financiare joderivative sipas maturitetit të mbetur kontraktual në datën e raportimit. Shumat
e paraqitura në tabelë janë flukse kontraktuale të paskontuara të parasë, ndërsa banka
manaxhon rrezikun e pashmangshëm të likuiditetit bazuar në flukset e pritshme monetare të
skontuara.
Më 31 dhjetor 2014 Deri në 1 muaj 1-3 muaj 3-12 muaj 1-5 vite Mbi 5 vite Totali
Detyrime ndaj bankave 4,855,274 - - - - 4,855,274
Detyrime ndaj klientëve 27,150,730 10,639,053 37,214,337 3,404,207 - 78,408,327
Totali i detyrimeve financiare 32,006,004 10,639,053 37,214,337 3,404,207 - 83,263,601
Më 31 dhjetor 2013 Deri në 1 muaj 1-3 muaj 3-12 muaj 1-5 vite Mbi 5 vite Totali
Detyrime ndaj bankave 3,239,170 - - - - 3,239,170
Detyrime ndaj klientëve 25,306,556 11,118,834 40,157,699 2,441,694 - 79,024,783
Totali i detyrimeve financiare 28,545,726 11,118,834 40,157,699 2,441,694 - 82,263,953
091[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
Zëra jashtë bilancit
Më 31 dhjetor 2014Deri në 1
muaj 1-3 muaj 3-12 muaj 1-5 vite Mbi 5 vite Totali
Angazhime kredie 1,630,154 1,722,247 842,015 19,325 79,220 4,292,961
Letër garanci 9,081 130,219 660,464 - - 799,764
Letër kredie - - - - - -
1,639,235 1,852,466 1,502,479 19,325 79,220 5,092,725
Angazhime të qirasë operative - - 176,508 533,762 64,085 774,355
Totali 1,639,235 1,852,466 1,678,987 553,087 143,305 5,867,080
Më 31 dhjetor 2013
Angazhime kredie 1,146,037 104,865 523,932 17,499 80,616 1,872,949
Letër garanci 50,854 194,197 663,306 - - 908,357
Letër kredie - - 37,820 - - 37,820
1,196,891 299,062 1,225,058 17,499 80,616 2,819,126
Angazhime të qirasë operative - - 191,026 584,193 138,780 913,999
Totali 1,196,891 299,062 1,416,084 601,692 219,396 3,733,123
Letër kreditë dhe letër garancitë e dhëna për klientët angazhojnë bankën të kryejë pagesa
në favor të tyre të cilat janë të kushtëzuara në sajë të dështimit të klientit të veprojë sipas
kushteve të kontratës.
Angazhimet për të zgjatur kreditë përfaqësojnë detyrimet kontraktuale për të bërë kredi të
ripërtëritshme. Angazhimet në përgjithësi kanë datat e skadimit të përcaktuara, ose dispozita
të tjera të përfundimit.
Rrjeti i degëve të Tirana Bank përfshin 47 (2013: 56) ndërtesa të marra me qira me marrëveshje
të qirasë operative. Politika e bankës është të lidhë kontrata afatgjata nga 10 deri 20 vjet.
Kontratat rinovohen sipas negocimeve midis dy palëve që duhet të bien dakord me kushtet
e reja të kontratës.
3.4 VLERA E DREJTË E AKTIVEVE DHE DETYRIMEVE FINANCIARE
Instrumenta financiare që nuk maten me vlerën e drejtë
Tabela e mëposhtme përmbledh vlerat kontabël dhe vlerat e drejta të atyre aktiveve dhe
detyrimeve financiare që nuk janë paraqitur në pasqyrat financiare të bankës me vlerën e
tyre të drejtë.
Vlera kontabël neto Vlera e drejtë
2014 2013 2014 2013
Aktive financiare
Hua dhe paradhenie për bankat 8,213,104 22,870,941 8,213,104 22,870,941
Hua dhe paradhenie për klientët 38,700,399 38,700,399 35,730,696 35,730,696
Biznese 29,459,104 27,783,926 27,902,973 26,552,313
Individë 9,793,233 10,859,989 8,132,991 9,178,383
Instrumenta financiarë të mbajtura deri në maturim 3,794,048 4,215,704 3,840,105 3,900,502
Detyrime financiare
Detyrime ndaj klientëve 78,083,284 78,648,027 77,964,685 67,165,160
Detyrime ndaj bankave 4,853,284 3,235,785 4,853,284 3,235,785
a) Hua dhe paradhënie për bankat
Huatë dhe paradhëniet për bankat përfshijnë vendosje ndërbankare. Vlera e drejtë e
vendosjeve me normë të pandryshueshme dhe depozitat njëditore është e barabartë me
vlerën e tyre kontabël. Llogaritja e vlerës së drejtë e depozitave me norma të pandryshueshme
interesi bazohet në flukset monetare të skontuara duke përdorur normat e interesit që
mbizotërojnë në treg për borxhet me risk kreditimi dhe maturitet të mbetur të ngjashëm. Në
lidhje me depozitat në institucionet e kredisë, këto janë depozita afatshkurtra, për të cilat
interesi që bartin nuk ndryshon shumë nga normat e interesit të tregut më 31 dhjetor.
b) Hua dhe paradhënie për klientët
Huatë dhe paradhëniet nuk përfshijnë zhvlerësimin. Portofoli i kredisë i bankës ka një vlerë të
drejtë të llogaritur më të vogël se vlera kontabël për shkak të normave të interesit më të larta
mbizotëruese në treg në fund të 2013, si rezultat i krizës globale financiare. Pjesa më e madhe
e portofolit të kredive është subjekt çmimi brenda një viti.
Vlera e drejtë e kredive dhe paradhënieve për klientët është fluksi i pritur i skontuar me normat
aktuale të tregut. Normat aktuale të tregut janë normat e interesit që do të aplikoheshin në
këtë moment (në fund të vitit).
093[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
c) Aktive financiare të mbajtura deri në maturim
Vlera e drejtë e investimeve financiare të mbajtura deri në maturim përcaktohet duke
përdorur çmimet e kuotuara për instrumente të ngjashme si norma të skontimit të flukseve
të ardhshme të parasë në datën e raportimit. Investime të tilla janë afatshkurtra, dhe përsëri
norma e interesit nuk ndryshon dukshëm nga norma e interesit të tregut më 31 dhjetor 2014
dhe 2014.
d) Detyrime për bankat dhe klientët, depozita të tjera dhe huamarrje të tjera
Vlera e drejtë e përllogaritur e depozitave me maturitet të padeklaruar, e cila përfshin
depozitat pa interes, është shuma e pagueshme kur kërkohet.
Vlera e drejtë e përllogaritur e depozitave me norma interesi të pandryshueshme dhe
huamarrje të tjera të pakuotuara në një treg aktiv bazohet në flukset e skontuara të parasë
duke përdorur norma interesi për borxh të ri me maturitet të mbetur të ngjashëm. Vlera
kontabël ndryshon nga vlera e drejtë sepse normat e interesit janë më të larta se normat e
tregut më 31 dhjetor 2014, sepse në fund të vitit bankat ofrojnë norma më të larta interesi
duke konkurruar për të tërhequr depozitat.
Detyrimet për bankat i referohet kredive të marra nga mëma me një afat maturimi prej një
muaj nga data e bilancit dhe për këtë arsye vlera e tyre e drejtë konsiderohet të jetë e
përafërt me vlerën kontabël.
Instrumenta financiare të matura me vlerën e drejtë
Matja e vlerës së drejtë analizohet sipas nivelit në hierarkinë e vlerës së drejtë si më poshtë:
(i) Niveli 1 - çmimet e kuotuara (të parregulluara) në tregjet aktive për aktivet ose detyrimet
identike;
(ii) Niveli 2 – teknika vlerësimi me të gjithë materialet e tjera të verifikueshme për aktivin ose
detyrimin, drejtpërdrejtë (çmimi) ose tërthorazi (e përftuar nga çmimi); dhe
(iii) Niveli 3 – vlerësime jo të observueshme nga të dhënat e tregut.
Manaxhimi përdor gjykime në kategorizimin e instrumentave financiare duke përdorur
hierarkinë e vlerës së drejtë. Nëse metoda e matjes përdo të dhëna që kërkojnë gjykime të
rëndësishme, ajo metodë është e nivelit 3. Rëndësia e një të dhëne shikohet në tërësi për
matjen e vlerës se drejtë. Matjet e përsëritura të vlerës së drejtë janë ato që lejohen ose
kërkohen nga standartet e kontabilitetit në pasqyrën e pozicionit financiar në fund të çdo
periudhe raportuese.
Vlerat e drejta të analizuara sipas nivelit të hierarkisë dhe vlerat e përsërituar të aktiveve jo të
vlerësuar me vlerën e tyre të drejte paraqiten në tabelën që vijon:
31 dhjetor 2014
Niveli 1 Niveli 2 Niveli 3 Totali
AKTIVE FINANCIARE
Hua dhe paradhenie për bankat - - 8,213,104 8,213,104
Hua dhe paradhenie për klientët - - 39,252,338 39,252,338
Aktive financiare të mbajtura deri në maturim - 3,794,048 - 3,794,048
Aktive financiare të vlefshme për shitje - 27,357,916 - 27,357,916
DETYRIME FINANCIARE
Llogari bankare - - 78,083,284 78,083,284
Detyrime ndaj bankave - - 4,853,195 4,853,195
31 dhjetor 2013
Niveli 1 Niveli 2 Niveli 3 Totali
AKTIVE FINANCIARE
Hua dhe paradhenie për bankat - - 22,870,941 22,870,941
Hua dhe paradhenie për klientët - - 38,700,399 38,700,399
Aktive financiare të mbajtura deri në maturim - 4,215,704 - 4,215,704
Aktive financiare të vlefshme për shitje - 16,573,427 - 16,573,427
DETYRIME FINANCIARE
Llogari bankare - - 78,648,027 78,648,027
Detyrime ndaj bankave - - 3,235,785 3,235,785
3.5 MANAxHIMI I KAPITALIT
Objektivat e Bankës për manaxhimin e kapitalit, e cila është një koncept më i gjerë sesa
“kapitali” në bilanc, janë:
të jetë në përputhje me kërkesat e kapitalit të vendosura nga Banka e Shqipërisë;
të ruajë aftësinë e bankës për të vazhduar në vijimësi në mënyrë që të mund të
vazhdojë të sigurojë kthim për aksionarët dhe përfitime për grupet e tjera të interesit, dhe
të ruajë një bazë të kapitalit të fortë për të mbështetur zhvillimin e biznesit të saj.
Mjaftueshmëria e kapitalit dhe përdorimi i kapitalit rregullator janë të monitoruara çdo ditë
nga drejtuesit e bankës, duke përdorur teknika të bazuara në udhëzimet e zhvilluara nga
Komiteti i Bazelit dhe Direktivat e Komunitetit Evropian, ashtu siç janë implementuar nga
Banka e Shqipërisë, për qëllime të mbikëqyrjes. Informacioni i kërkuar dërgohet në Bankën e
Shqipërisë çdo tre muaj.
095[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
Banka e Shqipërisë kërkon që çdo bankë ose grup bankar: (a) të mbajë nivelin minimal
të kapitalit rregullator prej 1 miliardë Lekë dhe (b) të mbajë një raport të totalit të kapitalit
rregullator përmbi aktivet e ponderuara me risk (‘raporti Bazel’) në ose mbi minimumin
e pranuar në nivel ndërkombëtar prej 12% (2013: 12%). Banka e Shqipërisë ka kërkuar
specifikisht që Tirana Bank të ketë normën e mjaftueshme të kapitalit minimalisht 15%, për
shkak të pasigurive të krizës financiare në Greqi dhe ndikimit potencial të saj në Shqipëri.
Kapitali rregullator i Bankës, ashtu siç menaxhohet nga Departamenti i Riskut të Bankës, është
i ndarë në dy nivele:
Kapitali bazë: kapitali aksionar (duke i zbritur vlerat kontabël të aksioneve të thesarit),
fitimi i mbartur dhe rezervat e krijuara si përpjesëtim i fitimit të mbartur; dhe
Kapitali shtesë: borxhi i varur që kualifikohet si kapital, provigjionet e zhvlerësimeve
kolektive dhe fitimet e parealizuara nga vlerësimi i drejtë i instrumenteve të kapitalit dhe
borxhit të mbajtura si të disponueshme për shitje.
Aktivet e ponderuara me risk maten sipas një hierarkie prej katër ponderimesh risku të
klasifikuara sipas natyrës – dhe duke pasqyruar një vlerësim të risqeve përkatës të kredisë,
tregut dhe risqeve të tjera – çdo aktiv dhe palë e tretë, duke marrë parasysh kolateralët apo
garancitë e përshtatshme. Një trajtim i ngjashëm përdoret për ekspozimin jashtë bilancit me
disa rregullime për të pasqyruar natyrën e kushtëzuar të humbjeve të mundshme.
Tabela në vijim përmbledh përbërësit e kapitalit rregullator dhe raportet e bankës për vitet e
mbyllur më 31 dhjetor 2014 dhe 2013. Banka ka qenë në përputhje me të gjitha kërkesat e
jashtme në lidhje me kapitalin ndaj të cilave ka qënë subjekt në vitin 2014.
2014 2013
Kapitali bazë
Kapital i nënshkruar 16,490,344 16,490,344
Rezerva 1,374,250 1,374,250
Diferenca rivlerësimi për raportim të statutorit 700,045 707,405
Totali i kapitalit bazë 18,564,639 18,571,999
Kapitali shtesë
Detyrime të varura - -
Rezerva rivlerësimi - -
Totali i kapitalit shtesë - -
Zbritje nga kapitali rregullator (10,324,772) (10,891,797)
Totali i kapitalit rregullator 8,239,867 7,680,202
Aktive të ponderuara me rrezik
Në bilanc 45,183,000 46,462,135
Jashtë bilancit 652,545 1,135,614
Totali i aktiveve të ponderuara me rrezik 45,835,545 47,597,749
Raporti i mjaftueshmërisë së kapitalit 17.98 % 16.14 %
Raporti i mjaftueshmërisë së kapitalit llogaritet duke u bazuar në informacionin financiar të
përgatitur sipas rregullores së Bankës së Shqipërisë, të shpjeguar më sipër.
097[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
4. VLERËSIME DHE GJYKIME TË RËNDËSISHME KONTABËLBanka kryen vlerësime dhe supozime që ndikojnë shumat e raportuara të aktiveve dhe
detyrimeve brenda vitit të ardhshëm financiar. Vlerësimet dhe gjykimet vlerësohen vazhdimisht
dhe bazohen në eksperiencën historike dhe faktorë të tjerë, duke përfshirë pritshmëritë për
ngjarje të ardhshme që mendohet se janë të arsyeshme në rrethanat aktuale.
(a) Humbje nga zhvlerësimi i huave dhe paradhënieve
Banka rishikon portofolin e saj të kredisë për të vlerësuar zhvlerësimin të paktën çdo tre
muaj. Në përcaktimin nëse një humbje zhvlerësimi duhet të regjistrohet ose jo në fitim ose
humbje, banka kryen gjykime nëse ekzistojnë të dhëna të dukshme që tregojnë se ka një
rënie të matshme në vlerësimin e flukseve të ardhshme të parasë nga një portofol kredish
para se rënia të identifikohet me një kredi individuale në po atë portofol. Kjo evidencë mund
të përfshijë të dhëna të dukshme që tregojnë se ka pasur një ndryshim të pafavorshëm
në gjendjen e pagesave të kredimarrësve në një bankë, ose kushte kombëtare ose lokale
ekonomike që lidhen drejtpërdrejtë me dështim të aktiveve në një bankë. Menaxhimi përdor
vlerësime të bazuara në eksperiencën historike të humbjeve për aktivet me karakteristika
të ngjashme të riskut të kredisë dhe të evidencës objektive të zhvlerësimit në portofol kur
projektohen flukset e ardhshme të parasë.
Metodologjia dhe supozimet e përdorura për të vlerësuar si shumën ashtu edhe kohën e
flukseve të ardhshme rishikohen rregullisht për të reduktuar çdo diferencë që ekziston midis
vlerësimeve të humbjeve dhe eksperiencës faktike të humbjes. Në masën që vlera aktuale
neto e flukseve të ardhshme ndryshon me -/+5%, provigjioni i bankës do të përllogaritej
342,105 mijë Lekë më i lartë ose 310,785 mijë Lekë më i ulët (2013: 105,729 mijë Lekë më i
lartë ose 102,526 mijë Lekë më i ulët).
(b) Pozicion tatimor i pasigurtë
Pozicionet tatimore të pasigurta të Bankës rivlerësohen nga Drejtimi në fund të çdo periudhe
raportuese. Detyrimet për pozicionin e tatim fitimit përcaktohen nga Drejtimi si më i ngjashmi
që mund të jetë në mënyrë që të mos rezultojë në detyrime tatimore të tjera që mund
të ngrihen nëse pozicioni do të vihej në dyshim nga organet tatimore. Vlerësimi bazohet
në interpretime të ligjeve tatimore që janë në fuqi ose konsiderohen në fuqi në fund të
periudhës raportuese, dhe të çdo vendim gjykate të njohur ose rregulloreje. Detyrimet nga
gjoba, interesa dhe taksa të tjera përveç atyre mbi të ardhurat njihen në bazë të gjykimeve të
menaxhimit mbi shpenzimin e nevojshëm për të mbyllur detyrimin në fund të çdo periudhe
raportuese.
(c) Përcaktimi i vlerës së drejtë
Informationi mbi vlerën e drejtë të aktiveve dhe detyrimeve financiare që është përcaktuar
nga gjykime dhe nuk është bazuar në të dhëna të observueshme në treg, paraqitet në
shënimin 3.4.
099[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
5. APLIKIMI I STANDARDEVE DHE INTERPRETIMEVE TË REJA DHE TË RISHIKUARAStandardet e mëposhtme, ndryshimet e standardeve dhe interpretimeve ekzistuese të për-
caktuara nga Bordi i Standardeve Ndërkombëtare të Kontabilitetit janë efektive për periud-
hën aktuale:
• Ndryshime në SNRF 10 “Pasqyrat financiare të konsoliduara”, SNRF 12 “Dhënia e informa-
cioneve shpjeguese për përfshirje me entitete të tjera” dhe SNK 27 “Pasqyrat financiare
individuale” – Subjektet e investimeve (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo
pas datës 1 janar 2014),
• Ndryshime në SNK 32 “Instrumentat financiare: Paraqitja”– Kompensimi i aktiveve dhe
detyrimeve financiare (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 janar
2014),
• Ndryshime në SNK 36 “Zhvlerësimi i aktiveve”– Paraqitja e shumave të rikuperueshme për
aktive jofinanciare (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 janar
2014),
• Ndryshime në SNK 39 “Instrumentat financiar: Njohja dhe matja” – Risitë e derivativëve
dhe vazhdimësia e kontabilitetit mbrojtës (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo
pas datës 1 janar 2014),
• KIRFN 21 “Taksat” (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 janar 2014).
Këto ndryshime në standardet dhe interpretimet ekzistuese nuk kanë ndikuar në politikat
kontabël të Bankës.
Standarde dhe interpretime të cilat nuk janë përshtatur ende
Në datën e autorizimit te këtyre pasqyrave financiare me standartet e mëposhtme, ndry-
shime në standartet dhe interpretimet ekzistues ishin ne diskutim, por jo efektive:
• SNRF 9 “Instrumentat financiar” (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës
1 janar 2018),
• SNRF 14 “Rregullatori i llogarive të shtyra” (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo
pas datës 1 janar 2016),
• SNRF 15 “Fitimi nga kontratat me klientët” (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo
pas datës 1 janar 2017),
• Ndryshime në SNRF 10 “Pasqyrat financiare të konsoliduara dhe SNK 28
“Investimet në filiale dhe shoqëri të përbashkëta” – Shitja ose kontributet në asete midis
një investitori dhe bashkepunëtorit të tij ose bashkë-sipermarresit (efektiv për periudhat
vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 janar 2016),
• Ndryshime në SNRF 10 “Pasqyrat financiare të konsoliduara”, SNRF 12 “Dhënia e
informacioneve shpjeguese për përfshirje me entitete të tjera” dhe SNK 28 “Investimet
në Filiale dhe Shoqëri të Perbashkëta” - Subjektet e investimeve: Aplikimi i përjashtimit të
konsolidimit (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 janar 2016),
• Ndryshime në SNRF 11 “Marrëveshjet e përbashketa” – Kontabilizimi i blerjeve të interesave
në veprimtaritë bashkë-sipërmarrëse (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas
datës 1 janar 2016),
• Ndryshime në SNK 1 “Prezantimi i pasqyrave financiare” – Paraqitja e nismës (efektiv për
periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 janar 2016),
• Ndryshime ne SNK 16 “Prona, ndërtesa dhe pajisjet” dhe SNK 38 “Aktive te patrupëzuara”
- Qartësim mbi metodat e amortizmit dhe zhvlerësimit (efektiv për periudhat vjetore që
fillojnë më apo pas datës 1 janar 2016),
• Ndryshime në SNK 16 “Prona, ndërtesa dhe pajisje” dhe SNK 41 “Agrikultura” - Agrikultura:
Bimët prodhuese (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 janar 2016),
• Ndryshime në SNK 19 “Përfitimet e punonjësve” - Plani i Përfitimeve të Punëmarrësve:
Kontributet e punëmarresit (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1
korrik 2014),
• Ndyshime në SNK 27 “Pasqyrat financiare individuale” – Metoda e kapitalit në pasqyrat
financiare individuale (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 janar
2016),
• Ndryshime të standarteve “Përmiresime të SNRF-ve” (cikli 2010-2012) të cilat rezultojnë
nga përmirësimet vjetore të SNRF (SNRF 2, SNRF 3, SNRF 8, SNRF 13, SNK 16, SNK 24 dhe
SNK 38) me synim kryesor për të shmangur mospërputhjet dhe për të qartësuar terma
(ndryshimet do të aplikohen për peridhat vjetore më ose pas datës 1 korrik 2014),
• Ndryshime të standarteve “Përmirësime të SNRF-ve” (cikli 2011-2013) të cilat rezultojnë
nga përmirësimet vjetore të SNRF (SNRF 1, SNRF 3, SNRF 13 dhe SNK 40) me synim kryesor
për të shmangur mospërputhjet dhe për të qartësuar terma (ndryshimet do të aplikohen
për peridhat vjetore më ose pas datës 1 korrik 2014),
• Ndryshime të standarteve “Përmiresime të SNRF-ve” (cikli 2012-2014) të cilat rezultojnë
nga përmirësimet vjetore të SNRF (SNRF 5, SNRF 7, SNK 19 dhe SNK 34) me synim kryesor
për të shmangur mospërputhjet dhe për të qartësuar terma (ndryshimet do të aplikohen
për peridhat vjetore më ose pas datës 1 janar 2016).
Banka ka zgjedhur të mos i aplikojë këto standarte, rishqyrtime, dhe interpretime përpara
datës së tyre efektive. Përveç SNRF 9, Drejtimi parashikon se aplikimi i standardeve të tjera nuk
do të ketë ndikim material në pasqyrat financiare të konsoliduara të Bankës në periudhën
fillestare të zbatimit. Më 31 dhjetor 2014 Banka është në proçes vlerësimi të ndikimit të
adoptimit të SNRF 9.
101[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
6. TË ARDHURA NGA INTERESI
2014 2013
Depozita me bankat duke përfshirë Bankën Qendrore 288,275 354,643
Të ardhurat nga interesi nga investime të vlefshme për shitje 787,991 688,887
Të ardhura nga interesi nga investime të mbajtura deri në maturim 270,799 529,591
Interesa mbi huatë dhe paradhënie klientëve 2,563,299 2,779,987
Interesa mbi overdraftet 358,317 231,980
Totali 4,268,681 4,585,088
Të ardhurat nga interesi të llogaritura mbi aktivet financiare të zhvlerësuara gjatë vitit 2014
janë 167,344 mijë Lekë (2013: 48,126 mijë Lekë).
7. SHPENzIME INTERESI
2014 2013
Detyrime ndaj bankave 102,661 117,536
Detyrime ndaj klientëve 1,568,628 2,822,867
Totali 1,671,289 2,940,403
8. TË ARDHURA NETO NGA TARIFA DHE KOMISIONE
2014 2013
Transaksione në monedhë të huaj 4,003 3,328
Letër kredi 17,968 23,039
Transferta parash 75,377 74,537
Importe-eksporte 23,518 33,376
Tarifa të tjera të arkëtuara 107,629 114,891
Të ardhura totale nga tarifa dhe komisione 228,495 249,171
Karta krediti (3,547) (24,883)
Banka korrespondente (12,164) (12,047)
Shpenzime totale për tarifa dhe komisione (15,711) (36,930)
Të ardhura neto nga tarifa dhe komisione 212,784 212,241
9. SHPENzIME PERSONELI
2014 2013
Paga 489,159 496,793
Kontribut për fondin shtetëror të pensioneve 66,777 56,980
Sigurime shoqërore - 6,458
Shpenzime të tjera për personelin 25,120 19,768
Totali 581,056 579,999
10. SHPENzIME TË TJERA OPERATIVE
2014 2013
Tarifa për sigurimin e depozitave (ASD) 220,783 210,234
Shpenzime të qirasë operative 209,230 219,939
Shpenzime për siguri dhe mirëmbajtje 119,351 109,449
Shpenzime telekomunikacioni 106,464 104,387
Anëtarësime 97,823 78,864
Shpenzime për shërbime bazë 44,454 51,242
Reklama dhe marketing 43,076 53,261
Shpenzime të tjera sigurimi 34,267 23,681
Kancelari dhe të konsumueshme 28,575 31,409
Shpenzime udhëtimi 15,398 15,017
Tarifa dhe shpenzime të ngjashme 12,196 8,565
Të tjera 117,055 82,697
Totali 1,048,672 988,745
Gjatë aktivitetit të saj operativ, Banka hyn në marrëdhënie të qirasë operative si qiramarrës
për ambientet që përdor për degët. Marrëveshjet e qirasë operative janë në Euro dhe USD.
Pagesat minimale të qirasë sipas marrëveshjeve të paanullueshme të qirasë operative
paraqiten në shënimin 3.3.2.
103[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
11. SHPENzIMI I TATIM FITIMITPërbërësit e shpenzimit të tatim fitimit për vitet e mbyllura më 31 dhjetor 2014 dhe 2013 janë:
2014 2013
Tatimi aktual
Shpenzimi i tatimit aktual - -
Tatimi i shtyrë
Në lidhje me krijimin dhe rimarrjen e diferencave të përkohshme 3,763 31,290
Shpenzimi i tatim fitimit raportuar në fitim ose humbje 3,763 31,290
Rakordimi midis shpenzimit tatimor dhe fitimit kontabël i shumëzuar me normat vendase në
Shqipëri për vitet e mbyllur më 31 dhjetor 2014 and 2013 është si vijon:2013 2013
Humbja kontabël para tatimit (761,004) (1,333,772)
Tatim fitimi teorik me normën statutore (2014: 15%; 2013: 10%) (114,151) (133,377)
Efekti tatimor mbi diferencat e përhershme: 14,480 44,944
-Të ardhura jo të tatueshme (18,476) (3,537)
-Shpenzime të pazbritshme 32,956 48,481
Humbje fiskale të mbartura nga periudha paraardhëse 99,671 88,433
Shpenzimi i tatimit aktual - -
Tatim i shtyrë
Vlerësimi fillestar dhe kosto historike e AAM (21) (910)
Shpenzimet e nisjes dhe të kapitalizuara (3,179) (8,619)
Rregullime për zhvlerësimin e aktiveve fikse 27,559 35,599
Komisione huaje të shtyra (2,480) 5,221
Detyrime të tjera (18,116) -
Tatim i shtyrë mbi të ardhurat i njohur në fitim ose humbje 3,763 31,290
Investime të vlefshme për shitje 18,188 (29,264)
Tatimi i shtyrë mbi të ardhurat/(shpenzimet) i njohur në të ardhura të tjera gjithëpërfshirëse 18,188 (29,264)
Banka ka aktive tatimore të shtyra potenciale të panjohura në lidhje me humbjet fiskale të
mbartura nga peridha paraardhëse prej 150,937 mijë Lekë (2013: 89,317 mijë Lekë). Humbjet
fiskale të mbartura skadojnë si më poshtë:2014 2013
Humbje fiskale të mbartura që skadojnë në fund të:
- 31 dhjetor 2013 - -
- 31 dhjetor 2014 - -
- 31 dhjetor 2015 884 884
- 31 dhjetor 2016 88,433 88,433
- 31 dhjetor 2017 99,671 -
Totali i humbjes fiskale të mbartur 188,104 89,317
Norma efektive e tatimit për vitin 2014 është zero (2013: zero). Sipas legjislacionit tatimor
shqiptar, autoritetet tatimore kanë të drejtë të inspektojnë deklarimet deri në 5 vite pas
dorëzimit të tij.
Tatim fitimi i arkëtueshëm
2014 2013
1 janar 300,679 259,726
Parapagime gjatë vitit - 40,953
Shpenzimi i tatim fitimit - -
31 dhjetor 300,679 300,679
Tatim i shtyrë që përfshihet në bilanc dhe ndryshimet e regjistruara në shpenzimin e tatim
fitimit janë si më poshtë:
2014
Tatimi i shtyrë
aktivTatimi i
shtyrë pasivPasqyra e fitimit
ose humbjesAktive financiare të vlefshme për shitje
(De)/Kr (De)/Kr
Vlerësimi fillestar dhe kosto historike e AAM - 7,091 (21) -
Investime të vlefshme për shitje - 59,140 18,188
Shpenzimet e nisjes dhe të kapitalizuara - 46,133 (3,179) -
Rregullime për zhvlerësimin e aktiveve fikse 124,457 - 27,559 -
Komisione huaje të shtyra 19,351 - (2,480) -
Detyrime të tjera - 18,116 (18,116) -
Totali 143,808 130,480 3,763 18,188
Tatim i shtyrë aktiv neto 13,328 -
2013
Tatimi i shtyrë
aktivTatimi i
shtyrë pasivPasqyra e fitimit
ose humbjesAktive financiare të vlefshme për shitje
(De)/Kr (De)/Kr
Vlerësimi fillestar dhe kosto historike e AAM - 7,070 (910) -
Investime të vlefshme për shitje - 40,952 - (29,264)
Shpenzimet e nisjes dhe të kapitalizuara - 42,954 (8,619) -
Rregullime për zhvlerësimin e aktiveve fikse 96,898 - 35,599 -
Komisione huaje të shtyra 21,831 - 5,221 -
Detyrime të tjera - - - -
Totali 118,729 90,976 31,290 (29,264)
Tatim i shtyrë aktiv neto 27,752 -
105[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
12. ARKA DHE LLOGARI ME BANKËN qENDRORE
2014 2013
Arka
Kartëmonedha dhe monedha në Lekë 792,028 761,756
Kartëmonedha dhe monedha në monedhë të huaj 719,356 897,551
Totali i arkës 1,511,383 1,659,307
Llogari me Bankën qendrore
Llogari rrjedhëse
Në Lekë - -
Në monedhë të huaj 221,957 3,786,282
221,957 3,786,282
Rezerva e detyrueshme
Në Lekë 3,867,746 3,893,439
Në monedhë të huaj 3,591,591 3,539,384
7,459,337 7,432,823
Interes i përllogaritur 11,400 14,900
Totali i llogarive me Bankën qendrore 7, 692,694 11,234,005
Para në transit me bankat korrespondente 467,108 -
Llogari rrjedhëse me bankat 9,355,387 2,919,248
Interes i përllogaritur - -
Totali i llogarive rrjedhëse me bankat 9,822,495 2,919,248
19,026,572 15,812,560
Afatshkurtër 19,026,572 15,812,560
Afatgjatë - -
Rezervat e detyrueshme me Bankën Qendrore nuk janë për përdorim të përditshëm nga
Tirana Bank dhe përfaqësojnë një depozitë rezerve minimale, e cila kërkohet nga Banka e
Shqipërisë. Këto rezerva llogariten sa 10% e shumës mesatare të depozitave të muajit për të
cilat Banka u detyrohet klientëve, dhe janë si në Lekë ashtu edhe në monedhë të huaj (USD
dhe Euro).
Arka dhe llogaritë me Bankën Qendrore, me përjashtim të arkës, përfshihen në analizën e
ekspozimit maksimal ndaj rreyikut të kredisë (shënimi 3.1.4).
Normat e interesit për rezervat e detyrueshme gjatë vitit 2014 dhe 2013 janë luhatur si më poshtë:
2014Monedha Minimumi Maksimumi Metoda e llogaritjes
LEK 1.575% 2.10% 70% e kthimit të marrëveshjeve të riblerjes
USD 0% 0% -
EUR 0% 0% -
2013Monedha Minimumi Maksimumi Metoda e llogaritjes
LEK 1.75% 2.275% 70% e kthimit të marrëveshjeve të riblerjes
USD 0% 0% -
EUR 0% 0% -
Llogaritë rrjedhëse me Bankën Qendrore nuk mbartin interes. Normat e interesit për llogaritë e
tjera rrjedhëse janë të ndryshueshme. Llogaritë rrjedhëse (Nostro dhe në të parë) detajohen
si më poshtë: S&P
LT/ST 2014 2013
Llogari rrjedhëse me bankat
Raiffeisen Bank International AG A/A-1 5,289,012 4,395
Deutche Bank AG A+/A- 3,297,810 2,468,588
Deutsche Bank Trust Bank Americas A/A-1 547,833 352,380
Piraeus Bank SA CCC/C 219,252 53,313
Banco Popolare 1,480 2,896
National Westminster Bank plc A+/A-1 - 17,365
Banca Popolare di Vicenza BBB+/A-2 - 10,863
Standard Chartered Bank Frankfurt A+/A-1 - 5,041
Standard Chartered Bank New York A+/A-1 - 4,407
Totali 9,355,387 2,919,248
107[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
13. HUA DHE PARADHËNIE PËR BANKA
2014 2013
Vendosje me afat me bankat:
Rezidente 350,350 -
Jorezidente 7,847,840 15,847,779
Marrëveshje riblerje të anasjellta - 7,006,931
8,198,190 22,854,710
Interesi i përllogaritur 14,914 16,231
Totali 8,213,104 22,870,941
Afatshkurtër 8,213,104 22,870,941
Afatgjatë - -
Normat e interesit për huatë për bankat janë të pandryshueshme.
Huatë dhe paradhëniet për bankat detajohen në tabelën në vijim:
31 dhjetor 2014S&P
LT/ST Monedha Në monedhë origjinale Në Lekë ‘000
Piraeus Bank SA CCC/C EUR 56,000,000 7,847,840
Banka Kombëtare Tregtare B EUR 2,500,000 350,350
Totali 8,198,190
31 dhjetor 2013S&P
LT/ST Monedha Në monedhë origjinale Në Lekë ‘000
Piraeus Bank SA CCC/C EUR 56,500,000 7,921,300
Piraeus Bank SA (marrëveshje riblerje të anasjellta) CCC/C EUR 49,978,111 7,006,931
Piraeus Bank SA CCC/C JPY 176,000,000 170,685
San Paolo di Torino BBB+/A-2 EUR 10,000,000 1,402,000
Deutsche Bank USD 10,000,000 1,018,600
Deutsche Bank GBP 2,550,000 429,394
Societe Generale EUR 27,000,000 3,785,400
Raiffeisen Austria A/A-1 USD 11,000,000 1,120,400
Totali 22,854,710
14. HUA DHE PARADHENIE PËR KLIENTË
2014 2013
Hua për korporata 2,820,287 1,489,328
Hua për SME 32,010,184 30,435,910
Totali huave për korporata dhe SME 34,830,471 31,925,238
Hua konsumatore 2,132,721 2,321,900
Hipoteka 7,906,853 8,513,712
Overdraft 352,129 380,515
Karta krediti 249,542 244,875
Komisione huaje të shtyra (218,686) (221,231)
Interesi i përllogaritur 828,268 665,607
Hua dhe paradhenie bruto 46,081,298 43,830,616
Minus: Provigjione për humbje nga zhvleresimi (6,828,961) (5,130,217)
Totali 39,252,337 38,700,399
Afatshkurtër 18,265,175 17,114,443
Afatgjatë 20,987,162 21,585,956
Tabela në vijim tregon analizën e huave bruto (pa marrë në konsideratë komisionet e huave
të shtyra dhe interesin e akumuluar) për korporatat dhe SME-të. 2014 2013
Prodhuese 9,081,880 6,570,387
Energjitike 2,564,180 3,170,767
Tregtare 8,293,255 8,499,772
Ndërtimi 5,191,191 4,537,848
Industri të tjera 9,699,965 9,146,464
Totali i huave bruto 34,830,471 31,925,238
Normat e interesit për huatë dhe paradhëniet luhaten si më poshtë:Monedha Norma e Interesit Norma shtesë për penalitete
2014
LEK 12 muaj TRIBOR+ (2-10.2)% 3.0%
USD 12 muaj LIBOR + (4-7.0)% 3.0%
EUR 12 muaj EURIBOR+(3-7.5)% 3.0%
2013
LEK 12 muaj TRIBOR + (2-10.2)% 3.0%
USD 12 muaj LIBOR + (4-7.0)% 3.0%
EUR 12 muaj EURIBOR+ (3-7.5)% 3.0%
109[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
Lëvizja në provigjionin për humbje nga huatë dhe paradhëniet për klientët është si vijon:
2014 2013
Më 1 janar 5,130,217 5,205,956
Pakësime 61,311 (1,391,054)
Provigjioni i vitit 1,637,433 1,315,316
Më 31 dhjetor 6,828,961 5,130,217
Provigjione individuale 5,677,615 4,075,006
Provigjione kolektive 1,151,346 1,055,211
6,828,961 5,130,217
Lëvizjet në provigjionin për humbje sipas kategorive të huave gjatë vitit 2014 është si vijon:
Korporata dhe SME Konsumatore Hipoteka
Karta krediti dhe overdrafte Totali
Më 1 janar 2014 4,594,611 - 481,542 54,064 5,130,217
Pakësime 61,384 61,384
Provigjioni i vitit 1,334,497 187,749 115,114 377 1,637,737
Me 31 dhjetor 2014 5,990,492 187,749 596,656 54,064 6,828,961
Lëvizjet në provigjionin për humbje sipas kategorive të kredive gjatë vitit 2013 është si vijon:
Korporata dhe SME Konsumatore Hipoteka
Karta krediti dhe overdrafte Totali
Me 1 janar 2013 4,756,868 161,175 287,913 - 5,205,956
Pakësime (1,391,054) (1,391,054)
Provigjioni i vitit 1,228,797 (161,175) 193,629 54,064 1,315,316
Me 31 dhjetor 2013 4,545,027 - 481,542 54,064 5,130,217
15. INVESTIME TË VLEFSHME PËR SHITJE
2014 2013
Aksione të Visa-s 147,299 110,426
Obligacione qeveritare 3,279,559 1,986,685
Bono thesari qeveritare 23,931,058 14,476,316
Totali 27,357,916 16,573,427
Aksione në Visa Inc 2014 2013
Më 1 janar 110,426 78,555
Fitim nga ndryshimi i vlerës së drejtë 36,873 31,871
Më 31 dhjetor 147,299 110,426
Aksionet e mbajtura nga Banka në Visa Inc janë dhuruar nga Visa në formën e një shpërblimi
për bashkëpunim të qëndrueshëm afatgjatë me Bankën. Aksionet janë dhënë në bazë të
performancës kundrejt objektivave të të ardhurave dhe shpenzimeve për marketingun. Nuk
është njohur asnjë zhvlerësim në investimet financiare të vlefshme për shitje më 31 dhjetor
2014 (2013: zero).
Obligacione qeveritare 2014 2013
Më 1 janar 1,986,685 1,443,651
Blerje 1,539,887 800,000
Maturime (213,244) (382,989)
(Humbje) / fitim nga ndryshimi i vlerës së drejtë (33,769) 126,023
Më 31 dhjetor 3,279,559 1,986,685
Bono thesari qeveritare 2014 2013
Më 1 janar 14,476,316 10,689,195
Blerje 24,092,889 14,726,679
Maturime (14,513,435) (10,958,119)
(Humbje) / fitim nga ndryshimi i vlerës së drejtë (124,712) 18,561
Më 31 dhjetor 23,931,058 14,476,316
111[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
16. INVESTIME TË MBAJTURA DERI NË MATURIM
2014 2013
Investime në letra me vlerë
Kosto 3,749,400 4,150,600
Interes i përllogaritur 47,023 70,305
Zbritje e paamortizuar (2,375) (5,201)
3,794,048 4,215,704
Afatshkurtër 3,794,048 417,207
Afatgjatë - 3,798,497
Shuma prej 3,794,048 mijë Lekë më 31 dhjetor 2014 përbëhet nga 960,220 mijë Lekë,
investime në obligacionet e Qeverisë Shqiptare të emëtuara në Lekë dhe 2,833,828 mijë Lekë
janë investime në obligacionet e Qeverisë Shqiptare të emëtuara në Euro.
Instrumentat e Qeverisë Shqiptarë në monedhë të huaj vlerësohen si “BB/B” dhe “BB+/B”
në monedhë vendase nga “Standard and Poor’s”. Nuk ka shuma të prapambetura më 31
dhjetor 2014 (2013: zero).
Normat e interesave për obligacionet e Qeverisë Shqiptare janë të pandryshueshme.
Maturitetet e obligacioneve të Qeverisë Shqiptare janë si më poshtë: 31 dhjetor 2014
Maturimi Kosto Interesi i maturuar
zbritje e pa-amoritizuar
Vlera kontabël
Deri në 12 muaj 3,749,400 47,023 (2,375) 3,794,048
12-24 muaj - - - -
3,749,400 47,023 (2,375) 3,794,048
31 dhjetor 2013
Maturimi Kosto Interesi i maturuar
zbritje e pa-amoritizuar
Vlera kontabël
Deri ne 12 muaj 400,000 17,207 - 417,207
12-24 muaj 3,750,600 53,098 (5,201) 3,798,497
4,150,600 70,305 (5,201) 4,215,704
Lëvizjet në obligacionet e Qeverisë Shqiptare janë si në vijim:Obligacione qeveritare 2014 2013
Më 1 janar 4,215,704 4,718,685
Të maturuara gjatë vitit (400,000) (502,981)
Diferenca nga kursi i këmbimit (21,656) -
Më 31 dhjetor 3,794,048 4,215,704
17. AKTIVE AFATGJATA MATERIALE TË INVESTUARA
Aktivet afatgjata materiale të investuara përfshijnë kolaterale të marra nga Banka për
shlyerjen e huave të papaguara. Banka i mban këto aktive për qëllime vlerësimi kapitali.
Asnjë prej aktiveve nuk është dhënë me qira në vitet 2014 dhe 2013. Gjithashtu, nuk janë
kryer as riparime dhe punime mirëmbajtjeje për këto aktive në vitet 2014 dhe 2013.
31 dhjetor 2014 31 dhjetor 2013 (riparaqitur) 1 janar 2013 (riparaqitur)
Aktive afatgjata materiale të investuara 1,978,928 1,155,416 754,719
Lëvizjet në aktivet afatgjata materiale të investuara pët vitet e mbyllura më 31 dhjetor 2014
dhe 2013 janë si më poshtë:2014 2013
(riparaqitur)
Shuma në fillim të vitit 1,155,416 754,719
Blerja përmes proçeseve gjygjësore për shlyerjen e huave ndaj klientëve 700,778 1,342,098
Pakësime (59,477) (125,249)
Fitim/(humbje) nga rivlerësimi i aktiveve 182,210 (61,433)
Shuma në fund të vitit 1,978,927 1,155,416
Fitim / (humbje) të parealizuara nga rivlerësimi i aktiveve përfshirë në fitim ose humbje 182,210 (61,433)
113[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
17.1 Matja e aktiveve afatgjata të investuara të Bankës me vlerën e drejtë
Vlera e drejtë e investimeve afatgjata jomateriale të Bankës më 31 dhjetor 2014 dhe 2013
është arritur në bazë të një vlerësimi të kryer në datat respektive nga disa vlerësues të pavarur,
përfshirë zyrat administruese jo të lidhura me Bankën. Të gjithë vlerësuesit janë të regjistruar
dhe çertifikuar në përputhje me Ligjet Shqiptare. Ata kanë kualifikimet e përshtatshme dhe
eksperiencën e fundit në vlerësimin e aktiveve në vendndodhjet e përshtatshme. Vlera e
drejtë u llogarit në bazë të metodës së krahasimit me trëgun, e cila reflekton çmimet e fundit
të transaksioneve për aktive të ngjashme.
Nuk ka patur ndryshime në metodën e vlerësimit gjatë vitit. Në matjen e vlerës së drejtë të
aktiveve, përdorimi më i lartë dhe më i mirë i aktiveve është përdorimi i tyre aktual. Nuk ka
patur aktive afatgjata materiale të investuara të klasifikuara në Nivelin 1 apo Nivelin 3, dhe
as transferta mes niveleve 1, 2 dhe 3 gjatë vitit.
Detajet mbi aktivet afatgjata materiale të Grupit dhe informacioni mbi hierarkinë e vlerës së
drejtë më 31 dhjetor 2013 dhe 2014 janë si më poshtë:
31 dhjetor 2014
31 dhjetor 2013
(riparaqitur)
31 dhjetor 2013
(riparaqitur)
Niveli 2 Niveli 2 Niveli 2
Tiranë 545,830 442,423 243,407
Durrës 541,418 200,844 200,574
Elbasan 209,664 44,929 164,735
Kavajë 160,143 79,373 80,770
Të tjera 521,873 387,847 65,233
Totali 1,978,928 1,155,416 754,719
18. AKTIVE AFATGJATA JOMATERIALE Programe
Kosto:
Më 1 janar 2013 996,953
Shtesa 134,710
Më 31 dhjetor 2013 1,075,987
Më 1 janar 2014 1,075,987
Shtesa 118,142
Më 31 dhjetor 2014 1,194,129
Amortizim i akumuluar
Më 1 janar 2013 595,131
Amortizimi i vitit 127,166
Më 31 dhjetor 2013 722,297
Më 1 janar 2014 722,297
Amortizimi i vitit 109,610
Më 31 dhjetor 2014 831,907
Vlera kontabël neto
Më 31 dhjetor 2013 353,690
Më 31 dhjetor 2014 362,222
115[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
19. AKTIVE AFATGJATA MATERIALE
Toka dhe ndërtesa Automjete
Mobilie dhe pajisje elektronike
Përmirësime të ambienteve të marra me qira Totali
Kosto:
Më 1 janar 2013 709,450 152,437 1,531,361 1,094,457 3,487,705
Shtesa - 535 50,910 3,353 54,798
Pakësime - (9,343) (24,874) (51,830) (86,047)
Më 31 dhjetor 2013 709,450 143,629 1,557,397 1,045,980 3,456,456
Më 1 janar 2014 709,450 143,629 1,557,397 1,045,980 3,456,456
Shtesa - 2,104 33,925 8,400 44,429
Pakësime - (34,715) (37,747) (56,385) (128,847)
Më 31 dhjetor 2014 709,450 111,018 1,553,575 997,995 3,372,038
Amortizim i akumuluar:
Më 1 janar 2013 204,121 122,528 1,356,584 738,670 2,421,903
Amortizimi i vitit 33,839 20,156 92,801 102,503 249,299
Pakësime - (9,343) (24,335) (50,761) (84,439)
Më 31 dhjetor 2013 237,960 133,341 1,425,050 790,412 2,586,763
Më 1 janar 2014 237,960 133,341 1,425,050 790,412 2,586,763
Amortizimi i vitit 33,842 7,743 65,236 65,804 172,625
Pakësime - (33,296) (35,178) (55,999) (124,473)
Më 31 dhjetor 2014 271,802 107,788 1,455,108 800,217 2,634,915
Vlera kontabël neto
Më 31 dhjetor 2013 471,490 10,288 132,347 255,568 869,693
Më 31 dhjetor 2014 437,648 3,230 98,467 197,778 737,123
20. AKTIVE TË TJERA
31 dhjetor 2014 31 dhjetor 2013 (riparaqitur) 1 janar 2013
(riparaqitur)
Aktive të tjera financiare
Debitorë të tjerë 334,438 244,485 154,169
Karta Visa të arkëtueshme 8,314 35 852
Llogari të tjera të arkëtueshme nga klientë 47,226 59,602 31,723
Totali i aktiveve të tjera financiare 389,978 304,122 186,744
Paradhënie 907 292
Inventarë 47,655 54,461 905
Kolateralë të rimarrë vlerësuar me kosto - 1,155,416 62,344
Shpenzime të parapaguara 72,502 47,476 60,610
Aktive të tjera 161,200 92,709 40,124
Totali i aktiveve të tjera 672,242 1,654,476 1,105,446
Afatshkurtër - 300,679 259,726
Afatgjatë 672,242 1,353,797 91,001
21. DETYRIME NDAJ BANKAVE
31 dhjetor 2014 31 dhjetor 2013
Llogari rrjedhëse
Rezidente 5,114 206,699
Jorezidente 6,751 4,823
11,865 211,522
Hua
Rezidente 2,217,343 891,633
Jorezidente 2,622,481 2,131,603
4,839,824 3,023,236
Interes i përllogaritur 1,506 1,027
Totali 4,853,195 3,235,785
Afatshkurtër 4,853,195 3,235,785
Afatgjatë - -
Huatë nga bankat jorezidente lidhen kryesisht me huanë nga Banka Piraeus S.A. Greqi
(mëma), për të përmbushur nevojat e Bankës për likuiditet në Euro. Interesi i maturuar nga
huatë me bankat jorezidente për vitin 2014 është 438 mijë Lekë (2013: 628 mijë Lekë). Këto
detyrime mbartin interes të ndryshueshëm.
117[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
22. DETYRIME NDAJ KLIENTËVE
31 dhjetor 2014 31 dhjetor 2013
Korporata
Llogari rrjedhëse 5,703,825 4,072,062
Depozita me afat 2,299,084 2,840,170
Depozita të tjera 512,803 580,746
8,515,712 7,492,978
Individë
Llogari rrjedhëse / kursimi 10,443,119 8,453,344
Depozita me afat 57,921,807 60,679,500
Depozita të tjera 580,446 1,134,151
68,945,372 70,266,995
Interes i përllogaritur 595,825 870,819
Çeqe të pagueshme dhe transferta 26,374 17,275
Totali 78,083,284 78,648,027
Afatshkurtër 74,786,803 76,312,980
Afatgjatë 3,296,481 2,335,007
Shuma prej 1,155,523 mijë Lekë (2013: 665,726 mijë Lekë) e përfshirë në llogaritë rrjedhëse
është mbajtur si kolateral për angazhime të pakthyeshme. Vlera e drejtë e këtyre depozitave
përafron me vlerën e mbetur.
Depozitat me klientët mbartin interesa të pandryshueshëm.
23. DETYRIME TË TJERA
31 dhjetor 2014 31 dhjetor 2013
Dividendë të pagueshëm 98 87
Detyrime për transaksione në monedhë të huaj - 172
Shpenzime të llogaritura 66,658 85,043
Detyrime të tjera 149,531 242,207
Detyrime të tjera financiare 216,287 327,509
Tatime të tjera për t’u paguar 881 2,787
Sigurime shoqërore për t’u paguar 23,005 15,794
Totali 240,173 346,090
Afatshkurtër 240,173 346,090
Afatgjatë - -
Shpenzimet e përllogaritura përfshijnë shpenzime për shërbime bazë, shpenzime telefoni
dhe shpërblime që lidhen me vitin aktual por që do të paguhen vitin në vazhdim.
119[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
24. PROVIGJIONE
2014 2013
Më 1 janar 179,956 84,027
Pakësime (105,716) (61,173)
Provigjioni i vitit 360,578 157,102
Më 31 dhjetor 434,818 179,956
25. KAPITALI I PAGUAR DHE PRIMI I AKSIONEVE
31 dhjetor 2014 31 dhjetor 2013
Kapitali i paguar i autorizuar, i emëtuar dhe i paguar plotësisht 14,754,741 14,754,741
Primi i aksioneve 1,735,494 1,735,494
Tabela në vijim tregon strukturën e aksionerëve të bankës më 31 dhjetor 2014 dhe 2013.
Emri i aksionarit Numri i aksioneve në 2014
Përqindja më 31 dhjetor 2014
Numri i aksioneve në 2013
Përqindja më 31 dhjetor 2013
Piraeus Bank S.A Greece 496,098 98,83 496,098 98,83
Mr. Tzivelis Ioannis 5,877 1.17 5,877 1,17
Totali 501,975 100,00 501,975 100,00
Më 31 dhjetor 2014, kapitali aksionar i Bankës i autorizuar dhe i emetuar përbëhej nga
501,975 aksione me vlerë nominale 216,24 Euro (2013: 501,975 aksione me vlerë nominale
216,24 Euro) të gjitha të paguara plotësisht.
Lëvizjet në kapitalin aksionar dhe primin e aksioneve janë si më poshtë:Numri i
aksioneve Kapitali i paguar Primi i aksioneve
Më 1 janar 2013 386,363 11,248,500 1,735,494
Rritje nga kontributi i aksionarëve 115,612 3,506,241 -
Më 31 dhjetor 2013 501,975 14,754,741 1,735,494
Rritje nga kontributi i aksionarëve - - -
Më 31 dhjetor 2014 501,975 14,754,741 1,735,494
26. REzERVA TË TJERARezerva të tjera përbëhen si në vijim:
2014
Rezerva ligjore dhe të detyruara
Rezerva të vlefshme për shitje Totali i rezervave
Më 1 janar 1,389,948 251,159 1,641,107
Rivlerësimi i investimeve të vlefshme për shitje - (133,381) (133,381)
Tatimi i shtyrë mbi rivlerësimin e investimeve të vlefshme për shitje - 18,188 18,188
Më 31 dhjetor 1,389,948 135,966 1,525,914
2013
Rezerva ligjore dhe të detyruara
Rezerva të vlefshme për shitje Totali i rezervave
Më 1 janar 1,389,948 103,968 1,493,916
Rivlerësimi i investimeve të vlefshme për shitje - 176,455 176,455
Tatimi i shtyrë mbi rivlerësimin e investimeve të vlefshme për shitje - (29,264) (29,264)
Më 31 dhjetor 1,389,948 251,159 1,641,107
Rezerva ligjore është përcaktuar në bazë të rregullores së Bankës së Shqipërisë “Për kapitalin
fillestar minimal për aktivitetet e lejuara të bankave dhe degëve të licencuara të bankave të
huaja”, nr. 51, datë 22 prill 1999. Bankat dhe degët e bankave të huaja do të krijojnë rezerva
nga 1.25% deri në 2% të aktiveve të ponderuara me risk duke zbritur 1/5 e fitimit pas tatimit
dhe para se të paguhen dividendët. Rezerva e detyruar është përcaktuar në bazë të nenit 39
të statutit të bankës, i cili kërkon krijimin e rezervave duke mbajtur 5% të të ardhurave neto të
bankës pas zbritjes së humbjeve të viteve të mëparshëm. Kjo proçedurë nuk është e detyruar
nëse rezerva arrin 1/10 e kapitalit të bankës.
Rezervat ligjore dhe të detyruara nuk mund të shpërndahen.
121[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
27. DIVIDENDËAsambleja e Përgjithshme e Aksionarëve ka vendosur që të mos shpërndajë dividendë nga
fitimi i pashpërndarë më 31 dhjetor 2013. Nuk është marrë ende një vendim për fitimet e
pashpërndara më 31 dhjetor 2014.
28. MJETE MONETARE DHE EKUIVALENTËT E TYREMe qëllim të pasqyrës së flukseve monetare, mjetet monetare dhe ekuivalentët e tyre
përbëhen si në vijim:
Shënime 31 dhjetor 2014 31 dhjetor 2013
Arka 14 1,511,383 1,659,307
Llogari me Bankën Qendrore 14 221,957 3,786,283
Para në transit me bankat 14 - -
Llogari rrjedhëse me bankat 14 9,822,495 2,919,248
Hua dhe paradhënie për bankat 15 8,198,190 22,854,710
Totali 19,754,025 31,219,548
29. PALË TË LIDHURAGjatë aktivitetit të biznesit bankar, Banka kryen transaksione të ndryshme me palët e lidhura.
Palët e lidhura përfshijnë (a) Piraeus Bank S.A Greqi për llogari rrjedhëse, vendosje ndërbankare
dhe huamarrje, dhe (b) Tirana Leasing (degë e kompanisë mëmë) për hua dhe depozita.
Kompania mëmë e drejtpërdrejtë dhe përfundimtare e bankës është Piraeus Bank SA (Greqi).
31 dhjetor 2014 31 dhjetor 2013
Piraeus Bank SA Greqi
Llogari rrjedhëse 219,252 53,313
Vendosje ndërbankare 7,847,840 15,098,916
Marrëveshje riblerje me Piraeus - 7,007,096
Detyrime ndaj bankave (6,751) (4,744)
Hua të marra (2,622,481) (2,131,603)
Totali 5,437,860 20,022,978
31 dhjetor 2014 31 dhjetor 2013
Tirana Leasing (degë e Piraeus Bank SA)
Hua të dhëna (Tirana Leasing) 430,935 677,772
Detyrime ndaj Tirana Leasing (43,017) (3,874)
Totali 387,918 673,898
Drejtorët e bankës
Hua të dhëna 32,080 35,835
Depozita (36,704) (74,817)
Totali (4,624) (38,982)
Garancitë e marra nga Piraeus Bank për vitin 2014 dhe 2013 janë 6,425,977 Lekë dhe
5,834,134 Lekë (shënimi 31).
Norma e interesit e aplikuar ndaj vendosjeve me Piraeus Bank për vitin 2014 ndryshojnë nga
1.2% në 3.70% (2013 nga 0.4% në 3.95%).
Për huatë, normat e interesit për vitin 2014 ndryshojnë nga 2.20% në 3.60% (2013 nga 2.10%
në 3%).
123[ ]PASQYRAT FINANCIARE[ ]
2014 2013
Të ardhura dhe shpenzime
Piraeus Bank S.A. Greqi
Të ardhura nga interesi 172,099 250,647
Shpenzime interesi (51,367) (34,042)
Të ardhura nga tarifa dhe komisione 6 8
Shpenzime për tarifa dhe komisione (198) (373)
120,540 216,240
Tirana Leasing
Të ardhura nga interesi 16,340 7,147
16,340 7,147
Kompensime për manaxhimin kyç
2014 2013
Përfitime afatshkurtra
Paga 43,139 26,182
Shpërblime 3,392 2,962
46,531 29,144
Në kompensimet për manaxhimin kryesor përfshihen vetëm përfitimet afatshkurtra të
punonjësve (pagat dhe shpërblimet). Përfitimet pas punësimit, pagesat e bazuara ne
aksione dhe përfitimet afatgjata nuk janë të aplikueshme.
30. PARAqITJA E INSTRUMENTEVE FINANCIARE SIPAS KATEGORIVE TË MATJESTabela në vijim paraqet një akordim të kategorive të aktiveve financiare sipas kategorive të
matjes më 31 dhjetor 2014:
2014 Hua dhe të arkëtueshme
Të vlefshme për shitje
Të mbajtura deri në maturim Totali
Arka dhe llogari me Bankën Qendrore 19,026,572 - - 19,026,572
Hua dhe paradhënie për bankat 8,213,104 - - 8,213,104
Investime të mbajtura deri në maturim - - 3,794,048 3,794,048
Investime të vlefshme për shitje - 27,357,916 - 27,357,916
Hua dhe paradhënie për klientët 39,252,338 - - 39,252,338
Totali i aktiveve financiare 66,492,014 27,357,916 3,794,048 97,643,978
Aktive të tjera 389,978
Totali i aktivit 98,033,956
2013 Hua dhe të arkëtueshme
Të vlefshme për shitje
Të mbajtura deri në maturim Totali
Arka dhe llogari me Bankën Qendrore15,812,560 - - 15,812,560
Hua dhe paradhënie për bankat 22,870,941 - - 22,870,941
Investime të mbajtura deri në maturim- - 4,215,704 4,215,704
Investime të vlefshme për shitje - 16,573,427 - 16,573,427
Hua dhe paradhënie për klientët 38,700,399 - - 38,700,399
Totali i aktiveve financiare 77,383,900 16,573,427 4,215,704 98,173,031
Aktive të tjera 304,122
Totali i aktivit 98,477,153
Më 31 dhjetor 2014 dhe 2013, ndryshimet në vlerën e drejtë të letrave me vlerë tregtare
shkojnë në fitim ose humbje të periudhës, investimet e vlefshme për shitje maten me vlerë të
drejtë dhe ndryshimet në vlerën e drejtë njihen në pasqyrën e të ardhurave gjithëpërfshirëse.
Huatë dhe të arkëtueshme dhe investimet e mbajtura deri në maturim mbahen me kosto të
amortizuar.
Më 31 dhjetor 2014 dhe 31 dhjetor 2013, të gjitha detyrimet financiare të Bankës janë mbajtur
me kosto të amortizuar.
PASQYRAT FINANCIARE[ ]
31. ANGAzHIME DHE DETYRIME TË KUSHTËzUARADetyrimet e kushtëzuara dhe angazhimet përfshijnë garanci të zgjatura për klientët dhe të
marra nga Banka Piraeus. Llogaritë më 31 dhjetor 2014 dhe 2013 janë si më poshtë:
31 dhjetor 2014 31 dhjetor 2013
Të dhëna
Angazhime kredie 4,292,961 1,872,949
Letër garanci 799,764 908,357
Letër kredie - 37,820
Të marra
Garanci të marra 6,425,977 5,834,134
Çëshje gjyqësore
Çështjet gjyqësore janë të zakonshme në industrinë bankare si rrjedhojë e vetë natyrës së
biznesit.
Banka ka rregulla dhe politika formale për të administruar çështjet ligjore. Pas konsultimit me
profesionistë dhe vlerësimit të shumës së humbur, Banka bën rregullime duke marrë parasysh
efektet negative që këto çështje ligjore mund të kenë mbi pozicionin e saj financiar.
Angazhime qiraje
Banka jep me qira zyra në Tiranë, Durrës, Korçë, Vlorë, Lezhë, Elbasan, Gjirokastër, Fushë Krujë,
Shkodër, Lushnjë, Pogradec, Berat, Sarandë, Fier etj. Këto qira janë të anullueshme me njoftim
tre-mujor.
Angazhimet e qirasë klasifikohen si më poshtë:31 dhjetor 2014 31 dhjetor 2013
Deri në 1 vit 176,508 191,026
Nga 1 deri në 5 vjet 533,762 584,193
Më shumë se 5 vjet 64,085 138,780
Totali 774,355 913,999
32. NGJARJE PAS DATËS SË RAPORTIMIT Nuk ka ngjarje të tjera pas datës së raportimit që do të kërkonin rregullime ose shënime
shpjeguese shtesë në pasqyrat financiare.
TIRANA BANK 2014 ANNUAL REPORT
TIRANA BANK 2014 ANNUAL REPORT