tiếp cận peptit và Đồng Đẳng hóa

8/18/2019 Tiếp Cận PEPTIT Và Đồng Đẳng Hóa

1/60

Bookgol.com

1 Biên Soạn: MOD Bookgol Nhật Trƣờ ng - fb.com/NhatHoang.YDS


2/60

Bookgol.com


Giới thiệu tài liệu:

¦Đây là tập tài liệu mình muốn gửi đến các bạn học sinh đang học vàôn tập về BÀI TOÁN PEPTIT. Không dấu gì các bạn, khi trƣớc mìnhlà một học sinh “trung bình” với môn Hóa, rất sợ giải dạng BT này,

thời gian trôi dần, tích lũy đƣợc một số kinh nghiệm và những phƣơng pháp hay và hiệu quả nên mình đã không còn ngại với nó nữa.

Dƣới đây mình đã soạn ra chuỗi 3 Phƣơng Pháp mình tâm đắc cùngmột số kinh nghiệm trong các bài tập vận dụng để truyền tải đến cácbạn nội dung về các bài toán PEPTIT.

¦R iêng với Đồng Đẳng Hóa(Đ- Đ- H) là một phƣơng pháp xử lí peptit

khá là mới, mình đã nghĩ ra trong lúc làm một bài toán hidrocacbonkhá hay! Nghe có vẻ không liên quan nhƣng thực ra trong bài toán

PEPTIT, nó cũng có thể xem là một điểm mạnh trong việc xử lí dạngbài tập này.

¦ C ác bạn hãy chú ý và theo dõi kĩ càng và nắm bắt thật tốt kiến thứcđể có thể chinh phục đƣợc bài toán PEPTIT trong đề thi ĐH nhé !


3/60

Bookgol.com


¦ Đây là tập peptit bản I -2015, đƣợc sự góp ý của các thầy cô, anh chị ,mình sẽ tái bản 1* với những chỉnh sửa lỗi và nội dung phù hợp với xuhƣớng hiện tại . Nội dung sẽ đƣợc giữ nguyên lại.

¦ Trùng ngƣng hóa: Khắc phục lỗi “biện luận” và góp thêm những dạngbài mới giúp bạn mở rộng tƣ duy hơn về nó !

¦ Đồng đẳng hóa: Nhận đƣợc nhiều phản hồi tốt từ mọi ngƣời nên mình sẽ giữnguyên cấu trúc và thêm vào đó là phần phân tích thêm các câu hỏi bài tập về havà khó !

Và hứa hẹn với các bạn 1 điều rằng ! Nếu bạn nào Đang Lo Ngại về dạng ESTE

PEPTIT ; Dạng bài peptit có chứa Glutamic hay Lysin thì hãy đừng lo ! Bản Đồng Đẳng Hóa 2.0 sẽ đƣợc phát hành ngay sau khi mình hoàn thiện nó thậthoàn hảo để gửi đến các bạn !

G00DLUCK

╢Phần I: Giới thiệu chung về PEPTIT ╢Phần II: Đôi nét chung về các Phƣơng Pháp TiếpCận

»Trùng ngƣng hóa

»Tạo lập ĐIPEPTIT

»Đồng ĐẳngHóa (Đ-Đ-H)

╢Phần III: Mở rộng ý tƣởng sử dụng Đ-Đ-H Hữu Cơ cùng Bài Tập Nângcao ╢PhầnIV: Bài tập tự luyện


4/60

Bookgol.com


╣PHẦN MỘT : Giới thiệu chung về PEPTIT

I) Khái niệm và phân loại 1. Khái niệm. - Liên kết của nhóm CO và nhóm NH giữa hai đơn vị α-amino axit, đƣợc gọi là liên kết peptit.

Ví dụ: Gly – Gly :2 2 2

LKpeptit

NH – H C – CO – NH – CH – COOH

-Peptit là những hợp chất hữu cơ có chứa từ 2 đến 50 gốc α-amino axit liên kết với nhau bằng liên kết pe ptit.

*Học về peptit, các định nghĩa cơ bản trên chắc hẳn các bạn đều rõ cả, nhƣngmình vẫn sẽ nêu rõ và có các điểm lƣu ý về các định nghĩa trên:

+Thứ nhất: α-aminoaxit là các aminoaxit có nhóm – NH2 liên kết với C ởvị trí α.

Nhắc lại thứ tự vị trí C tr ong aminoaxit:

...C – C – C – C – C – C – COOH

+Thứ hai: Có 5 α-amino axit thƣờng gặp và bắt buộc phải nhớ , đó là:

Tên gọi Công thứcphân tử

Tên gọi tắt KLPT

Glyxin C2H5O2 N Gly 75

Alanin C3H7O2 N Ala 89

CHUYÊN ĐỀ: PEPTIT & CÁC PHƢƠNG PHÁP TIẾP CẬNGIỚI THIỆU VỀ PHƢƠNG PHÁP ĐỒNG ĐẲNG HÓA


5/60

Bookgol.com


Valin C5H11O2 N Val 117

Lysin C6H14O2 N2 Lys 146

Axit Glutamic C5H9O4 N Glu 147

+ Thứ ba: Các dạng bài tập trong đề Đại Học và các đề thi thử đều chủyếu khai thác về 3 chất tiêu biểu đó là: Gly, Ala và Val. Các bạn phải đặc biệtlƣu ý điểm này !

2. Phân loại

- Dựa vào số liên kết và số mắt xích ngƣời ta chia peptit ra làm 2 loại:

+ Oligopeptit: Gồm các peptit có từ 2 đến10 gốc α-amino axit.

+ Polipeptit: Gồm các peptit có từ 11 đến 50 gốc α-amino axit.

II: Tính chất vật lý và tính chất hóa học cơ bản. 1.

Tính chất vật lý: Các peptit thƣờng ở trạng thái rắn, có nhiệt độ nóng cháy cvà dễ tan trong nƣớc. ( Do liên kết – CO- NH là liên kết ion)

2. Tính chất hóa học:

- Tính chất đặc trƣng của Peptit là thủy phân đƣợc trong môi trƣờng kiềm vàmôi trƣờng axit. Có thể nói hai tính chất này đã tạo nên khá nhiều tình huống

bài tập thú vị và hay cho dạng bài Thủy Phân PEPTIT ( sẽ có ở phần sau ).

»»Thủy phân hoàn toàn: **Trong môi trƣờng axit

Ví dụ: Gly-Gly-Gly + 2H2O to,H 3Gly

*Tổng quát: Xn + (n-1) H2O to,H nX** Trong môi trƣờng axit vô cơ đun nóng

Ví dụ: NH2 －CH2 － CO－ NH－CH(CH3) － COOH + H2O + 2HCl

to Cl- NH3+ － CH2 － COOH + CH3 － CH(NH3+Cl-)－ COOH


6/60

Bookgol.com


*Tổng quát: Xn + (n-1)H2O + nHCl to nR-CH(NH3+Cl-)COOH

(!) Chú ý: Thực chất, phản ửng thủy phân peptit trong môi trƣờng axit vô cơ đun

nóng xảy ra theo trình tự : • Xn + (n-1) H2O to,H n R-CH(NH2)-COOH

nR-CH(NH2)-COOH + nHCl → nR -CH(NH3+Cl-)-COOH

**Trong môi trƣờng kiềm

→Trong môi trƣờng kiềm (Ví dụ NaOH, KOH,...) sau khi thủy phân ra các mắt xích, chứ-COOH trong các α-amino axit tác dụng với kiềm tạo thành sản phẩm là muối, chứ khôncòn là bản chất α-amino axit nhƣ ban đầu.

Ví dụ: Gly-Ala + 2NaOH → Muối(của Gly và Ala) + H2O

NH2 －CH2 － CO－ NH－CH(CH3) － COOH + 2NaOH

to NH2 － CH2 － COONa + CH3 － CH(NH2)－ COONa + H2O

*Tổng quát: Xn + nNaOH to nR-CH(NH2)-COONa + H2O

»»Thủy phân không hoàn toàn:

Ví dụ: Gly-Ala-Ala-Gly + 3H2O to,H Gly-Ala + Ala-Gly

*Tổng quát:An-Bm. + (n+m-1)H2O to,H An + Bm

- Ngoài ra đối với các peptit có từ 2 liên kết peptit trở lên có thể tham gia phảnứng màu Biure( Phản ửng tạo màu tím đặc trƣng với Cu(OH) 2 /OH

- .


7/60

Bookgol.com


╣PHẦN HAI: Giới thiệu về dạng bài tập PEPTIT – Các phƣơng pháp đặc biệt giải các dạng bài tập hay vkhó !

Nhƣ chúng ta đã biết, PEPTIT đã và đang làm mƣa làm gió trong các đề thi Đại Họccũng nhƣ các đề thi thử hiện nay. Theo mức độ bài tập liên quan đến PEPTIT thƣờng đềcập, ta có 2 mảng bài tập chính:

+ Mức độ vận dụng lý thuyết, xử lý linh hoạt

+ Mức độ vận dụng cao về lý thuyết, kỹ năng và xử lý các dạng bài phức tạp v giá trị

Ở phần này, mình sẽ dẫn ra cho các bạn về dạng thứ 2, cũng là dạng hay và khó nhất riêng dạng 1, các bạn có thể tham khảo kỹ hơn trong sách giáo khoa hoặc các sách bàitập cơ bản.

Trong năm 2015, mình đã tham khảo đƣợc một số Phƣơng pháp hay và khá đặc biệt đtiếp cận dạng bài tập Peptit này, mình sẽ trình bày ngắn gọn và xúc tích nhất có thể đểcác bạn có thể hiểu và nắm bắt đƣợc và cùng tìm ra ƣu-nhƣợc điểm riêng của chúng

Trong từng phƣơng pháp mình sẽ phân tích và đƣa ra các ví dụ minh họa, song songvới một ví dụ sẽ là một bài tập tự luyện nâng cao tƣơng tự đi kèm (BTNC), mình muốncác bạn tự mở rộng tƣ duy hơn, cần suy nghĩ và bắt tay thực hiện thật tốt !


8/60

Bookgol.com


PHƢƠNG PHÁP 1:GỘP CHUỖI PEPTIT BẰNG CÁCH

TRÙNG NGƢNG HÓA

*****

Phƣơng pháp này đƣợc mở rộng và biết đến trong đề ĐH -kB2014, năm đó nó đƣợc xem là câukhó nhất của bộ đề.

Thực sự nhƣ vậy nhƣng khi ngƣời ta biết đến PP gộp chuỗi thì mọi chuyện dƣờng nhƣ khdễ dàng. Điều gì khiến nó đặc biệt đến vậy?

Liệu Phƣơng pháp này có rõ ràng và chuẩn xác không? Mình sẽ trình bày và giải thíccơ sở của phƣơng pháp này cho mọi ngƣời cùng tham khảo.

+ Ở phần định nghĩa ở tr.1 mình đã nêu, Liên kết peptit đƣợc tạo thành khi cắt 1 H trong NH 2 và 1-OH trong –COOH →liên kết – CO – NH – (liên kết peptit),đồng thời giải phóng 1-H 2O

H – NH- + -CO – OH → -NH – CO - + H2O

(Cứ 1 liên kết peptit đƣợc hình thành sẽ giải phóng 1 phân tử H 2O)

+ Điểm đặc biệt là trong phân tử peptit ở đầu và đuôi của mỗi chuỗi vẫn còn tồn tạ

1 gốc –NH2 và 1 gốc – COOH , nên với nhiều chuỗi peptit khác nhau, ta có thể trùnngƣng hóa chúng ( trên sự giả định) để tạo thành một chuỗi Peptit hoàn chỉnh

H ƣớng dẫn giải

+ Tỉ lệ mol 1 : 1

Trùng ngƣng: OHYXYX 23232

Ví dụ 1: Cho hai chuỗi peptit: đipeptit X2 : Gly-Ala và tripeptit Y3: Ala-Val-Ala , hãytrùng ngƣng hóa chúng theo các tỉ lệ mol sau:


9/60

Bookgol.com


PTTN : OHAla-Val-Ala-Ala-Gly Ala-Val-AlaAla-Gly 2

+Tỉ lệ mol 2 : 1

Trùng ngƣng: OH2YXXYX2 232232

PT: O2HAla-Val-Ala-Ala-Gly-Ala-GlyAla-Val-AlaAla-2Gly 2

Hƣớ ng d ẫ n gi ải

Theo phƣơng pháp đã nêu, ta có quá trình gộp chuỗi peptit sau:

Giả sử trong X là 3 peptit A,B,C có tỉ lệ mol 1:1:3 A + B + 3C

E

C]-C-C-B-[A + 4H2O

Thủy phân X cũng nhƣ thủy phân (E+4H2O)

k 23k )716()AlaGly(7

16

07,0

16,0

Val

Ala=[Số mắc xích]

→ k 23k )716()AlaGly( = [Số mắt xích]Với k=1. Ta có ngay [Số mắt xích] = 23

Ví dụ 2 : Hỗn hợp X gôm 3 peptit đều mạch hở có tỉ lệ mol tƣơng ứng là 1:1:3. Thủy phân hoàn toàn m gam X thu đƣợc hỗn hợp sản phẩm gồm 0,16 mol Alanin và 0,07 mValin. Biết tổng số liên kết của ba peptit trong X nhỏ hơn 13. Tìm m.

A.18,47 B.19,19 C.18,83 D.20

(Trích đề tuyển sinh ĐHK B-2

Đá án B


10/60

Bookgol.com


→PT thủy phân: 2E 22H O 16Ala 7 Val

2 2

mol mol mol

E 4H O 18H O 16Ala 7 Val

0,18 0,16 0,07

♥Chắc chắn các bạn sẽ thắc mắc tại sao k=1 , mà không xét k=2. Mình sẽ giải trình nh sau, trong đề thi Đại Học, hệ số k sẽ không quá lớn, nếu các bạn không có nhiều thờ gian thì cứ thử k=1;2;.. thì sẽ ra rất nhanh! Còn với thi tự luận, chúng ta nên biện luậchặt chẽ nhƣ sau, tuy mất chút thời gian nhƣng nếu ta biết thì mọi chuyện sẽ rất dễ dàng

Ta có cách biện luận sau:

Giả sử:

+X có 12mx , Y và Z có 2mx → k min

+X và Y có 2mx, Z có 12mx → k max

1k 7,1k 87,012.32).11(k 232).31(12.1

Cách biện luận nhƣ trên đƣợc gọi là: “Giả lập tạo k” - Các bạn chú ý !

Hƣớng dẫn giải

k 27mx10:9:8V:A:G1:Val

9,0:Ala

8,0:Gly

Z

Y

X

mol

mol

mol

tpht

Vídụ 3: Thủy phân hoàn toàn m gam hỗn hợp 3 peptit X, Y, Z có tỉ lệ mol lần lƣợt 2:3:5 thu đƣợc 60 gam glyxin, 80.1 gam alanin và 117 gam valin. Biết tổng số liên k

peptit trong X, Y và Z là 6 và số liên kết mỗi peptit là khác nhau. Tính giá trị của m

A.226,5 B.257,1 C.255,4 D.176,5

(Trích đề thi thử THPT Quỳnh Lƣu- Nghệ An 201

Đáp án A


11/60

Bookgol.com


Với tổng số liên kết là 6, số liên kết trong mỗi peptit là khác nhau:

+GS 12,1275*)13(3*)12(2*)11(3:

2:

1:

max k k k mx

Z

Y

X

lk

lk

lk

Với bài này, không cần xét đến K min chúng ta có thể cố định đƣợc giá trị của k

+Trùng ngƣng hóa: OH9EZ5Y3X2 2

gamVal AlaGly O H mmVal AlaGlyO H O H E 5,226.7,1109817]9[ 2,,22


mol

mol

mol

tpht

6,0:Val

k 9mx3:4:2V:A:G8,0:Ala

4,0:Gly

Y

X

Giả sử: 3k k 9301).11(4).16(mx1:Y

6:Xmaxlk

lk

Giả sử: 2k k 9151).16(4).11(mx6:Y

1:Xminlk

lk

3;2 k

Ví dụ 4: Thủy phân hoàn toàn m gam hỗn hợ p A gồm peptit X và peptit Y (đƣợ c tr ộn

theo tỉ lệ mol 4:1) thu đƣợ c 30 gam glyxin; 71,2 gam alanin và 70,2 gam valin. Biếttổng số liên k ết peptit có trong 2 phân tử X và Y là 7. Giá tr ị nhỏ nhất của m có thể là:

A. 145. B. 146,8. C. 151,6. D. 155.

Đáp án A


12/60

Bookgol.com


+Trùng ngƣng hóa: OH4EYX4 2

kVal kAlakGlyO H k O H E 342)149(]4[ 22

*Nhận thấy với k càng lớn, lƣợng H 2O tham gia pƣ càng nhiều nên để mmin thì lƣợng H 2

phải lớn nhất. Tức k = 3 * gam

O H Val AlaGly mmm 145222,,min

Hƣớ ng d ẫ n gi ải :

*Chú ý: V ớ i d ạng bài toán đốt cháy peptit, ta có lƣợ ng O2 cần dùng để đố t cháy chu peptit đúng bằng lƣợ ng O2 cần dùng để đốt cháy lƣợ ng mắt xích tƣơng ứ ng cấ u t ạo nê peptit đó.

*Chúng ta có thể đặt ra câu hỏi: “Tại sao nhƣ vậy ?” Sau đây mình sẽ tr ả l ờ i cho cábạn :

PEPTIT An đƣợ c câu tạo từ các mắt xích X theo Phản ứng trùng ngƣng sau:

OH)1n(A...XXX 2nn

Ví d ụ 5: Đốt cháy một lƣợng peptit X đƣợ c tạo bở i từ một loại a-aminoaxit no chnhóm – NH2 và 1 nhóm – COOH cần dùng 0,675 mol O2, thu đƣợ c N2; H2O và 0,5CO2. Đun nóng m gam hỗn hợ p E chứa 3 peptit X, Y, Z đều mạch hở có tỉ lệ mol tƣ

ứng 1 : 4 : 2 vớ i 450 ml dung dịch NaOH 1M (vừa đủ), cô cạn dug dịch sau phản ứngđƣợ c 48,27 gam hỗn hợ p chỉ chứa 2 muối. Biết tổng số liên k ết peptit trong E bằngGiá tr ị m là

A. 30,63 gam B. 36,03 gam C. 32,12 gam D. 31,53 ga

Đáp án D


13/60

Bookgol.com


OHCO

OH

OXOHCOOA

OH)n1(X.nA

22

t

2

a

222

t

a

2n

2n

o

mol

o

mol

Vậy ! Ta có điều cần chứng minh !

*Tiến hành giải:

+X cấu tạo từ α-aminoaxit: CnH2n+1O2 N - Đốt X cũng nhƣ đốt mắt xích, ta có:

Valin5n0.5NO0.5)H(nnCOO)75,0n5,1( NOHC 22

5,0

2

0,675

2212nn

molmol

+

mol

mol

11,0

34,0

iômuVal

Gly:cóhh267,107

45,0

27,48M (vì M muối Gly=97)

k 45mx11:34Val:Gly

+Giả sử: 1k 47,1k k 45664.152.21.2mx14:Y

1:Z

1:X

max

lk

lk

lk

+Trùng ngƣng hóa:

mol

mol

11,0

34,0

tpht

2Val

GlyOH6E2Z4YX

22 2 ,[ 6 ] 38 34 11 31,53 gam

Gly Val H O E H O H O Gly Val m m m


14/60

Bookgol.com


PHƢƠNG PHÁP 2: XỬ LÍ HỖN HỢP PEPTIT BẰNG

TẠO LẬP ĐIPEPTIT

*****

*****

Đây là một phƣơng pháp khá là mạnh để xử lí peptit mà mình học đƣợc trên trangmoon.vn. Ngƣời đƣa ra ý tƣởng phát triển phƣơng pháp này là anh Phạm Hùng Vƣơng

(MOD của moon.vn ).

Khi bắt tay vào giải BT peptit, các bạn hẳn sẽ chóng với những bài tập dƣờng nhƣ phbiện luận, suy nghĩ rất khủng để tạo ra một bài giải đúng, chuẩn và hợp lí. Nhƣng khi họ

ĐIPEPTIT, bạn có thể tìm thấy đƣợc những con đƣờng dẫn đến mấu chốt giải bài toáncực kì hay và đơn giản mà không phải biện luận quá phức tạp. Đây cũng chính là điều m

A.Vƣơng muốn giúp chúng ta tiếp cận gần hơn với PEPTIT bằng PP ĐIPEPTIT.

Các bạn nên chú ý một điểm, thực ra giải bài toán peptit không nên cố định một

phƣơng pháp nào cả, vì thế sẽ rất máy móc, do đó các bạn nên học và nắm rõ phƣơng pháp ĐIPEPTIT để hiểu sâu và rộng hơn và dạng bài PEPTIT từ đó chọn ra cách tối ƣuhóa hƣớng tiếp cận của bản thân.

BTNC: Hỗn hợ p M gồm peptit X, peptit Y và peptit Z chúng cấu tạo từ cùng một loại

amino axit và có tổng số nhóm – CO-NH- trong ba phân tử là 11. Vớ i tỉ lệ nX : nY :nZ = 4 : 6 : 9, thủy phân hoàn toàn m gam M thu đƣợ c 72 gam glyxin; 56,96 gamalanin và 252,72 gam Valin. Giá tr ị của m và loại peptit Z là

A. 283,76 và hexapeptit B. 283,76 và tetrapeptit

C. 327,68 và tetrapeptit D. 327,68 và hexapeptit

Đáp án: D


15/60

Bookgol.com


*Ta quy ƣớc kí hiệu nhƣ sau:

+Đipe ptit X : X2

Tổng quát: + Chuỗi peptit X có n mắt xích : Xn

Ta có các PT thủy phân X2 và Xn:

2 2 1

n 2 1

X 1H O 2X 1

X n 1 H O nX 2

Nhân hai vế của (1) với n và nhân hai vế của (2) với 2. Ta đƣợc

nX2 + nH2O → 2nX12Xn + 2(n-1)H2O →2nX1 →nX2+nH2O = 2Xn + 2(n-1)H2O

n 2 22X n 2 H O nX

Điểm lợi thế khi ta quy về ĐIPEPTIT:

+ Đipeptit có Công thức tổng quát là: C n H 2nO2 N 3

→ Xử lí các dạng bài tập rất linh hoạt, nhất là đối với bài toán đốt

cháy )nn( OHCO 22

+ Rất dễ tiếp cận các dạng bài liên quan đến hỗn hợp peptit đƣợc tạo thành từ

các mắt xíchα-amino axit no, mạch hở, gồm 1 nhóm – NH2 và 1 nhóm – COOH.

Để tìm hiểu và học hỏi sâu hơn về ĐIPPEPTIT, các bạn có thể truy cập link:http://moon.vn/ThongBao1/ThongBao1.aspx?NewsID=4364&MenuId=322

Trong link này có VIDEO bài giảng cùng bài tập đính kèm rất hay ! Các bạn chú ý theodõi !

3. Ví dụ minh họa

http://moon.vn/ThongBao1/ThongBao1.aspx?NewsID=4364&MenuId=322http://moon.vn/ThongBao1/ThongBao1.aspx?NewsID=4364&MenuId=322


16/60

Bookgol.com



Theo lối xử lí đipeptit, quy cả hai quá trình đều là m gam X.

PT: m (gam) 2X1 − 1H2O → X2 2O 0,24 mol H2O

m (gam) 3X1 − 2H2O → X3 2O 0,22 mol H2O

* 2X3 + ( 3 – 2 = 1 ) H2O 3X2 (0,24-0,22=0,02 mol) 0,06mol → nX1=0,12

mol

*[0,12mol

] 2X1mol

mol mol

0,

O2

3

0,24 H2O 1H2O 0,06

+Trong X có SốH =0,3*2

0,125 →X1 là Gly

→m=0,12*75 = 9 gam → A

Ví dụ 1: X là 1α-amino axit , với m gam X ngƣời ta điều chế ra m1 gam đipeptit X2.Từ 2m gam X lại điều chế đƣợc m2 gam tripeptit X3.Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn m1 gam X2 thu đƣợc 0,24 mol H2O, đốt cháy hoàn toàn m2 gam X3 thì thu đƣợc 0,44 molH2O. Giá trị của m gần nhất với :

A.9,01 gam B.8,05 gam C.10,00 gam D.9,65 gam

Đáp án A


17/60

Bookgol.com



Theo lối xử lí đipeptit, quy cả hai quá trình đều là m gam X.

PT: m (gam) 2X1 − 1H2O → X2 2O 0,24 mol H2O

m (gam) 3X1 − 2H2O → X3 2O 0,22 mol H2O

* 2X3 + ( 3 – 2 = 1 ) H2O 3X2 (0,24-0,22=0,02 mol) 0,06mol → nX1=0,12

mol

*[0,12 mol] 2X1mol

mol mol

0,

O2

3

0,24 H2O 1H2O 0,06

+Trong X có SốH =0,3*2

0,125 →X1 là Gly

→m=0,12*75 = 9 gam

Ví dụ 2: X là 1α-amino axit , với m gam X ngƣời ta điều chế ra m1 gam đipeptit X2.Từ 2m gam X lại điều chế đƣợc m2 gam tripeptit X3.Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn m1 gam X2 thu đƣợc 0,24 mol H2O, đốt cháy hoàn toàn m2 gam X3 thì thu đƣợc 0,44 molH2O. Giá trị của m gần nhất với :

A.9,01 gam B.8,05 gam C.10,00 gam D.9,65 gamĐáp án A


18/60

Bookgol.com



* Chú ý: Đây là dạng bài tậ p Hay và Khó. Khai thác sự linh hoạt nhạy bén về kĩ

năng sử dụng linh hoạt phối hợ p giữa ĐL-BTNT ,Tạo lập ĐIPEPTIT và kĩ năng songhiệm bằng table.

*Giải: Gọi chung hỗn hợ p peptit là An, ta quy về đipeptit A2: CnH2n N2O3

molO

KK trong

2mol

ĐIPEPTITtrong

2

mol

2

a

2

a

2

232n2n578,1

4

032,7n N7,032

N332,0 N

OH

COOO NHC

2

mol

mol

+BT Oxi: mol504,1aa2a1,758.20,332.3

+ 288,46)O N.(332,0a14m 32O NHC 32n2n

+BTKL khi đốt An:gam43,768m0,332.283,192)(2m1,758.32m

Ví d ụ 3: Hỗn hợ p A gồm 3 peptit X, Y, Z (MX < MY < MZ) có tỉ lệ mol tƣơng ứng là

2:15:7 đƣợ c cấu tạo từ gly, ala và val và mX = 51,819%mA. Thủy phân m gam hỗn hợ pA trong 400ml NaOH 1,66M vừa đủ thu đƣợ c dung dịch X chứa 3 muối, trong đó có0,128mol muối của alanin. Mặt khác nếu đốt cháy hết m gam H trong không khí (vừađủ)) thu đƣợ c CO2 và H2O có tổng khối lƣợ ng là (2m+3,192) gam và 7,364 mol khí N2. Nếu cho Z tác dụng vớ i dung dịch HCl dƣ thì khối lƣợ ng muối có phân tử khối nhỏnhất thu đƣợ c là:

A.5,352 gam B.1,784 gamC.3,568 gam D.7,316 gam

Đáp án A


19/60

Bookgol.com


mol

molgamOHmol

gam

mol

gam

22n

008,0a

2483n

14,0~52,2m332,0

288,46

a24

768,43

nAOH)2n(A2

2

3X Gly:X189a5,7

m51819,0M ; Giả sử Y có a mắt xích ; Z có b mắt xích

5 b

4a3.12,0664,0 b016,0a056,0

; hay A gồm:

mol5

mol4

mol3

016,0:Z

056,0:Y

12,0:Gly

Mặt khác, tính nhanh ta có số mol các mắt xích lần lƣợ t là:

molmolmol 016,0128,052,0

Val,Ala,Gly ;

+Giả sử Y có n gly; Z có m Gly:

0,056m 0,016n 0,52 0,12*3 m 2;n 3

KL muối cần tìm là: 0,016.3.(75+36,5) = 5,352 gam


20/60

Bookgol.com


PHƢƠNG PHÁP 3: ĐỒNG ĐẲNG HÓA

Trong bài toán HỮU CƠ

***Trƣớc khi đi vào “Bài toán PEPTIT, mình sẽ trình bày cho các bạn hiểu Đ- Đ-H là g Nó có cơ sở nhƣ thế nào? Những bào tập liên quan đến nó ? Những hạn chế và nhƣng ƣđiểm mà nó mang lại ? ***

Đ-Đ-H

Đây là một phƣơng pháp theo mình khá là hay và linh hoạt trong việc xử lí dạng toán Hữu cơ, mới xuất hiện trong năm 2015 do bạn Nhật Trƣờng(SV ĐH Y DƢỢC HCM ) đã soạn ra. Tuy cơ sở của nó là một phƣơng pháp không hề mới, nhƣng phát triển sâu rộngcác vấn đề của nó mang lại có thể giúp ích rất nhiều cho các bạn học sinh yêu thích bộ

môn HÓA HỌC.

Các bạn đã biết định nghĩa về “Đồng đẳng” , các chất thuộc cùng một dãy đồng đẳngcó tính chất tƣơng tự Tại sao gọi là “Đồng đẳng hóa”? Câu tên Đồng đẳng hóa đƣợc đra do cơ sở của nó, với một chuỗi các chất phức tạp, gồm 5-10- ,... Rất nhiều các chấtkhác nhau và cùng dãy đồng đẳng, nếu theo lý thuyết thì ta phải tính cụ thể khối lƣợngtừng phần tử trong hỗn hợp và bắt đầu tính toán, nhƣng khi ta Đ- Đ- H hỗn hợp, cắt toànbộ CH 2 của các chất “Lớn” thành các phần tử trong dãy đồng đẳng có KLPT “ Nhỏ” hơ

thì chỉ còn lại 2 chất mà thối (đó là chất “Nhỏ” và CH 2.


21/60

Bookgol.com


Chúng ta sẽ đi xét các trƣờng hợp cơ bản mà Đ-Đ-H có thể ảnh hƣởng.

Chuỗi các dãy ĐỒNGĐẲNG đơn giản

Phân tích sơ bộ ĐỒNG ĐẲNG HÓA

4 2 6 4 10

6 14 2 2

, , ,

,... n n

CH C H C H

C H C H

Ankan24 CH,CH

2 4 3 6

6 12,... n 2n

C H ,C H ,

C H C H

Anken2 4 2 2C H ,CH CH

3 4 4 6 n 2n 2C H ,C H ,...C H Ankin

(Không chứa C 2 H 2 )

3 4 2C H ,CH

(n 2) (m 3)

n 2n m 2m 2

(k 1)

k 2k 2

C H ;C H ;

C H

Ankan,Anken,Ankin (không chứa C 2 H 2 )

4 2 4 3 4 2CH ,C H ,C H ,CH

3

n 2n 1

HCOOH,CH COOH,

...C H COOH

Axit no, đơn chức,

mạch hở 2CH

HCOOH

3

2 1 2 1

,... n n m m HCOOCH

C H COOC H Este no, đơn chức, mạch hở

2

3

CHHCOOCH

3

2 1

, ,

...n n

HCHO CH CHO

C H CHO Andehit no, đơn chức,

mạch hở, có chứaHCHO

23 CH,CHOCH

HCHO

2 2

, , ,

... n n

Gly Ala Val

NH C H COOH

Amino axxit no,

đơn chức, mạch hở,

1-COOH;1-NH 2 2CH

Gly


22/60

Bookgol.com


( 4)

2 2 1

,

,... t

t t k k k

Gly Gly Ala

Ala Ala Ala Val

C H N O

Peptit tạo bởi các mắt xích amino axxit no,

đơn chức, mạch hở,

1-COOH;1-NH 2 2

k

CH

)Gly....GlyGly(

*Vẫn còn nhiều trƣờng hợp khác trong Hữu cơ mà có thể nhìn nhận đƣợcvấn đề bằng Đ-Đ-H.

Tuy nhiên mình xin Lƣu ý với các bạn rằng muốn sử dụng có hiệu quả

Đ-Đ-H, ta nên hiểu bản chất bài toán và áp dụng các cách giải thật hiệuquả, không nhất thiết bài này chúng ta giải một cách thì bài sau chúng ta

cũng có thể áp dụng tƣơng tƣ! Không ! Nhất quyết các bạn phải linh hoạt,nhanh nhẹn trong việc tƣ duy giải Hóa.

* Ngoài ra, trong việc xử lí các bài tập hữu cơ chức nhóm chức, ta có thể xửlí chúng theo các cách thức đặc biệt tƣơng tự nhƣ Đ-Đ-H

+Cắt nhóm chức ( -COO; -COOH; -CHO;...)

+Cắt các nhóm đặc biệt trong bài toán đốt cháy ( H-O-H[H2O] ; -COO[CO2] ,...)

+Cắt thành phần nguyên tố (CH, C, H, H2O, CO2, CO, ...)

*****


23/60

Bookgol.com


Đ-Đ-H & BÀI TOÁN PEPTIT

PP này lấy nền tảng từ việc cắt nối chuối peptit để biến một chuổi phức tạp các peptthành 1 chuỗi peptit cực kì đơn giản và dễ xử lí .

Ở phần ví dụ, các bạn hãy theo dõi thật kĩ đề bài và cách dẫn dắt vấn đề cả mình vào Đ- Đ- H thì mình tin chắc các bạn sẽ nắm rõ nó rất nhanh !

Để có thể biết đƣợc Phƣơng pháp này mạnh nhƣ thế nào!

Có sức lan rộng đến những dạng bài nào ? Mình sẽ phân tích sâu, và nêu rõ cơ sở để cábạn có thể hiểu một cách chi tiết nhấ t !

+ Nhƣ mình đã đề cập ở PHẦN MỘT và có lƣu ý rằng, trong đề ĐH cũng nhƣ cđề thi thử, hầu nhƣ các bài toán về PEPTIT đều khai thác vào 3 chất chủ yếu là Glyxin,

Alanin và Valin.

+Điểm chung của 3 chất trên là: Đều cùng thuộc 1 dãy đồng đẳng của Gly( α-aminoaxit no, mạch hở, 1 nhóm – NH 2 , 1 nhóm – COOH)

→Dựa vào điểm chung đó, ta có các phép tách sau:

2

2

CH3GlyVal

CH1GlyAla

GlyGly

→Với chuỗi peptit tạo từ Gly, Ala, Val ,... ( các α-aminoaxit no, mạch hở, 1 nhóm – NH 2 , nhóm –COOH) thì ta hoàn toàn có thể cắt nhóm CH 2 ra khỏi mạch để tạo ra chuỗi peptichỉ có mắt xích Gly.

+Xây dựng công thức tổng quát:

*Chuỗi peptit có k mắt xích Gly:

k 1k 2 5 2 2 2k 3k 2 k 1 3k 2 k 2k Gly C H (C H ON)O N .HH O C H N OO

2 3 k 2CTTQ : (C H ON) .H O

Các công thức tính cơ bản dùng trong Đ- Đ-H:

Ta có:mol Gly mol

2 3 k 2 2 5 2tpht

mol mol

2 2

(C H ON) .H O: a C H O N : x a.k peptit

CH : y CH : y

(k là hệ số mắt xíc


24/60

Bookgol.com


+Khối lƣợng peptit: x

m 57x 18a 14y 57x 18 14yk

+Đốt cháy hoàn toàn peptit cũng nhƣ đốt cháy hoàn toàn các mắt xích, cần lƣợnO2 là:

2

2 22

2,25O

2 5 2 2 2

O O/O1,5O

2 2 2

C H O N CO H On 2,25x 1,5y hay n 4,5x 3y

CH CO H O

+ Khi t hành thục phƣơng pháp, chúng ta sẽ tự suy ra các công thứctính riêng cho bản thân , cực kì nhanh và hiệu quả ! Đây là một trongnhững thế mạnh của phƣơng pháp !

+Với các ví dụ , mình sẽ đƣa ra những điều lƣu ý cho các bạn về phƣơng phápnày

Lƣu ý với các bạn rằng Đ-Đ-H không chỉ áp dụng trong các bài toán peptit, mà bất kì bài toán hữu cơ nào liên quan đến “Dãy đồng đẳng” cùng với sự linh hoạt khéo léo củamỗi ngƣời mà ta sẽ biết cách ứng dụng nó nhƣ thế nào thật hiệu quả, vấn đề này mình sẽtrình bày ở các ví dụ liên quan.

Với các bài tập peptit, các bạn hẳn rất sợ hãi, có bạn bỏ luôn cả phần này vì sợ “Khổ”,khổ nhất là phần “Biện luận”, mình mong rằng khi biết đến Đ-Đ-H các bạn sẽ bỏ đi nhữnsuy nghĩ trên và chinh phục đƣợc câu PEPTIT trong đề thi ĐH.

* Lƣu ý: Các bạn có nghĩ rẵng đối với các α-aminoaxit nhƣ Lys và Glu có thể Đ- Đ- H đƣchúng về Gly đƣợc không nhỉ? Các bạn hãy suy nghĩ về điều này trong phần Đ- Đ-H mìn

đã nêu và câu trả lời của mình chắc chắn là .... !!!“Các bạn đoán xem nhé”


25/60

Bookgol.com


Hƣớng dẫn giải: Ta bỏ hẳn dữ kiện 2 peptit X,Y, ta làm trực tiếp nhƣ sau:

*Theo Đ-Đ-H, ta có: E trở thành2k 3k 2 k 1 k

2

Peptit Gly : C H O N (0,16mol)

CH

(K là hệ s

mắt xích)

*Thủy phân E2 2

Gly Gly

Ala Gly CH CH

(!)2Ala CH

n n

→Muối của Gly và Ala ta cắt CH2 từ Ala ra , ta đƣợc muối của Gly: C2H4O2NaN (0,9

CH2 ( x mol

*Ta có Gly

peptit

n 0,9k 5,625n 0,16

(*)

→E :(mol)

2k 3k 2 k k 1

(mol)

2

[30,73t]gam

C H N O : 0,16

CH : x

2

mol)

2O

(mol)

(

69,31t gam

2

[ ]

0CO :

H O : 0, 2

,32k+x

4k x 0,16

(t là hệ số tỉ

lệ)

*Ta có PT tỉ lệ: 2 2

E

CO H O

m 30,73m 44.(0,32k x) 18.(0,24k x 0,16) 69

0,16. 57k ,31

18 14x

+Vớ i k=5,625 (*); Sử dụng Casio ta dễ dàng tìm đƣợ c: Alax 0,52 n

Ví dụ 1(Đề minh họa BGD-2015): Đun nóng 0,16 mol hỗn hợp E gồm hai peptit X( CxHyOzN6) và Y(CnHmO6Nt) cần dùng 600ml dung dịch NaOH1,5M chỉ thu đƣợcdung dịch chƣa a mol muối của glyxin và b mol muối của alanin. Mặt khác đốt cháy30,73 gam E trong O2 vừa đủ thu đƣợc CO2, H2O và N2, trong đó tổng khối lƣợng của

CO2 và nƣớc là 69,31 gam. Giá trị a:b gần nhất với:

A.0,730 B.0,810 C.0,756 D.0,962


26/60

Bookgol.com


+ Bảo toàn Na:Glyn 0,9 0,52 0,38 →

a 0,380,73 A

b 0,

5

2

Hƣớ ng d ẫ n gi ải : Các chất là:

momol

mol2

gam

mol

5,044

18.1,032.15,019n

2

1,0

2

15,0:O

19

2

1,0

2

22

222

22

22

2

COOH

CO

CO

H

CO.CO.HCOOHOHC

)CO.(HCOOHHOOC

)CO.(HCHOOHC

CO.HHCOOH

CO.HHCHO

50m gam

Ví dụ 2(Trích NT-YDS): Đốt cháy hoàn toàn 17 gam hỗn hợ p X gồm 5 chất hữu co

no, mạch hở (các chất có số C 2 chỉ chứa các nhóm chức -CHO và -COOH), và cótổng số mol là 0,1 mol, trong 3,36 lít khí O2 lấy vừa đủ. Sau phản ứng thu đƣợ c hỗnhợp khí và hơi, dẫn toàn bộ hỗn hợp này qua nƣớc vôi trong dƣ, sau phản ứng thuđƣợ c bao nhiêu gam k ết tủa ?

A. 50gam B.60gam C.70gam D.80gam ►Chú ý: Đây là dạng bài “Cắt nhóm chức” mà mình có lƣu ý phía trên, và Đ-Đ-Hcũng bắt nguồn từ phƣơng pháp này. Phía trên là một bài toán cơ bản. Ta xử lý nhanh:

Ví dụ 3: Đun nóng 45,54 gam hỗn hợp E gồm hai peptit X ( CxHyOz N6) vàY(CnHmO6 Nt) cần dùng 580ml dung dịch NaOH 1M chỉ thu đƣợc dung dịch chứamuối natri của glyxin và valin. Mặt khác đốt cháy hoàn toàn cùng lƣợng E trên trongO2 vừa đủ thu đƣợc hỗn hợp CO2 ,H2O và N2, trong đó tổng khối lƣợng của CO2 vàH2O là 115,18 gam. Công thức phân tử của peptit X là:

(Đề thi thử Moon.vn)

A. 17 30 6 7C H N O B. 21 38 6 7C H N O C. 24 44 6 7C H N O D. 18 32 6 7C H N O


27/60

Bookgol.com


Hƣớng dẫn

Hƣớng 1: Quy đổi thành gốc Axyl và H2O

E là :

)1(54,45x18)29n14(58,0mOH

NOHC gamE

x

2

58,0

1n2n

mol

mol

E + O2 tƣơng đƣơng:

11,0x

58:191n)1(Cùng

)2(18,11522,5x18n96,35m

OHCOOH

NOHC

gamOHCO

29,0xn58,0

2

n58,0

2

O

x

2

58,0

1n2n

22

molmol

2

mol

mol

HPT:

763821

2

O NHC

33

YXmol

Val

YXmol

Gly

ValGly(

ValGly

NaOHValGly

molY

molX

NaOH

OHYX

)Val()Gly(:Xn2n325,0n

n3n333,0n

58

191n

)n

n5n2

nnn

08,0n

03,0n

ny5x6

11,0nnn

Hƣớng 2: Đồng Đẳng Hóa

)1(54,45x14k

58,0.1857.58,0mCH

OH.)ONHC(:E gamE

x

2

k 58,0

2k 32

mol

mol

E + O2 tƣơng đƣơng:


28/60

Bookgol.com


)2(

OHCO

xk

58,087,0

2

x16,1

2

O

x

2

k 58,0

2k 32 x62k

44,107,66mOHCO

CH

OH)ONHC(E22

molmol

2

mol

mol

(1 & 2)

YXmol

Gly

YXmol

Val

Valmol

Y

X

YXmol

YX

n3n333,0n

n2n325,0nn375,0x

08,0n

03,0n58,0n5n6mà;11,0

k

58,0n

1158k

Tƣơng tự ta có đáp án là : C21H38 N6O7 ( B )

Theo mình, nếu đề thi khai thác hẳn đến mảng Lys hoặc Glu thì bài toán đó sẽ rất Hay Khó! Đòi hỏi bạn phải biếa cách Biện Luận theo lối tƣ duy hóa học để đi đến đáp áchính xác, mảng này nếu BGD có khai thác vào xu thế năm nay mình sẽ cố gắng soạthêm 1 tập riêng cho chuyên đề đó ! Các bạn yên tâm và học nhé !

* * * * *

Dƣới đây là câu trả lời cho câu hỏi mình đã đề cập ở phần trên : Glu và Lyschúng ta phải Đ-Đ-H ra sao ?

Ta có phân tích sau:

NHC

2

CO

2

94

2

HNCH4GlyLys

]COO[CH2GlyGlu

Với từng mắt xích khác nhau mà ta có các cách biến đổi tƣơng đƣơng, mặc dù hơi cốđịnh nhƣng nó sẽ hỗ trợ đƣợc phần nho nhỏ nào đó trong việc chinh phục Bài Toán

PEPTIT trong đề thi ĐH của các bạn.


29/60

Bookgol.com


Bài toán PEPTIT có rất nhiều PP HAY VÀ ĐẶC BIỆT khác để xử lí, các bạn có thểtham khảo ở thầy cô, bạn bè:

+ PHƢƠNG PHÁP TRUNG BÌNH

+PHƢƠNG PHÁP QUY VỀ PEPTIT TƢƠNG ĐƢƠNG

+PHƢƠNG PHÁP QUY VỀ MẮT XÍCH AMINOAXIT TƢƠNG ỨNG

+PHƢƠNG PHÁP ÁP DỤNG ĐỘ BẤT BÃO HÒA ,...

Lƣu ý với các bạn, phía trên là các phƣơng pháp để mọi ngƣời có thể tham khảo và mrộng TƢ DUY GIẢI TOÁN PEPTIT cho bản thân, không cố định phải thành thạo duynhất 1 Phƣơng Pháp rồi bài nào cũng có thể giải bằng 1 PP đó. Đ- Đ- H , ĐIPEPTIT HA

TRÙNG NGƢNG HÓA, chúng là những hƣớng đi mới cho mọi ngƣời, cũngt ƣơng tự nhƣtrong một bài tập Vô cơ, thay vì dùng BT (e) ta có thể dùng BTNT hay BTKL hoặc kếthợp cả 3 PP vào một bài tập.Học và tìm hiểu, các bạn sẽ tìm ra đƣợc những điểm mạnh,điểm hay và điểm yếu của mỗi phƣơng pháp trên.


30/60

Bookgol.com


╣PHẦN BA : MỞ RỘNG Ý TƢỞNG SỬ DỤNG Đ-Đ-HVÀ CÁC BÀI TẬP VẬN DỤNG CƠ BẢN

*****

►Chú ý: Bài t ập này khá cơ bản của peptit, chỉ khó xử lí ở chỗ phải thật cẩ n thận, thậtchắ c chắn để làm ra đƣợ c k ế t quả chính xác nhấ t vớ i các d ữ kiện và đáp án nhtrên.

►Hƣớ ng dẫn giải:-Phần m gam:

*Theo Đ-Đ-H: hh muối sau gồm:mol

2

m

2

l

2

o :

NH CH COONa :

y

x

CH

;hh

A:

[mol]

2k 3k 2 k k 1

mol

2

C H N O : xa 1, ak CH :y

+Ta có : molHCl Gly Nan n n .1,2 2,2x x 5,775

Bài 1:Thủy phân hoàn toàn m gam một hỗn hợ p A gồm 3 chuỗi oligopeptit có số lik ết lần lƣợ t là 9, 3, 4 bằng dung dịch NaOH (dƣ 20% so với lƣợ ng cần phản ứng), t

đƣợ c hỗn hợ p Y gồm muối Natri của Ala (a gam) và Gly (b gam) cùng NaOH dƣ. Cvào Y từ từ đến dƣ dung dịch HCl 5.5 M thì thấy HCl phản ứng tối đa hết 2,31 lít. Mkhác khi đốt cháy hoàn toàn 40,27 gam hỗn hợ p A trên cần dùng vừa đủ 34,44

O2(đktc), đồng thời thu đƣợ c hỗn hợp khí và hơi vớ i 2 2CO H Om m 37,27gam .Tỉ lệ ag ần nh ấ t là

A.888

5335 B.

999

8668 C.

888

4224 D.

999

9889


31/60

Bookgol.com


xm (57x 18 ) 14y 329,175 103,95a 1 (14y

k )

+Đốt A cũng nhƣ đốt các mắt xích:

O2

mol

2 5 2

O/

mol2

C H O N : 5,775

n 4,5* x 3y 25,9875 (23y

CH : y

)

mol [mol]

2

mol

2 2

mol

2

11,55 8,6625 5,775a

O[mol]

2k 3k 2 k k 1 2 2

CO O Hmol

2 2

y y

O

2

C H N O :5,775a 2kCO (1,5k 1)H Om m 352,275

: y 1CO 1H OCH

-Phần 40,27 gam:+Ta có các tỉ lệ thức sau:

Ala Gly Ala

(1) 40, 27 329,175 103,95a 14y

(2) 3,075 25,9875 3y 11 121y n n 5,775 n

(2) 3,075 25,9875 3y 15 24

(3) 37,27 352,275 26y 103,95a

Bài 2:Hỗn hợ p X gồm ).COOH)(OH(CH,)COOH(,)OH(HC 22242 Cho m gam X phản ứng với K dƣ tạo 0,3 mol khí. Biết m gam X phản ứng vừa hết vớ i 0,3 mol NaOH. Đốt cháy hết m gam X r ồi cho hấ p thụ hết toàn bộ sản phẩm cháy vào 500mldung dịch Ca(OH)2 1M thấy khối lƣợ ng dung dịch thay đổi a gam. Giá tr ị thay đổi là:

A.Giảm 11,4 gam B.Tặng 11,4 gamC.Giảm 5,5 gam D.Giảm 2,8 gam


32/60

Bookgol.com


►Chú ý: Bài toán cắt mạch hữu cơ nhƣ phần lƣu ý mình đã trình bày, Đ-Đ-H có cơ sdựa trên PP này.

►Hƣớ ng dẫn giải:

* molCOOH

mol

OH

3,0n

3,0n

Tách :

molmol

2

mol

mol

6,0

2

6,0

2

O

3,0

3,0

2

22

2

2242

OHCOCOOH

OHCH

COOHOHCH)COOH)(OH(CH

COOH2)COOH(

OHCH2)OH(HC

*Ta có biểu thức : D08,2100).nn()mm(a222 COOHOHCO

►Chú ý: Trong bài này sẽ áp dụng triệt để các công thức cơ bản của Đ-Đ-H, vớ i cáchtruyền thống có vẻ bài này sẽ xử lý hơi nặng một chút. Và Đ-Đ-H các bạn sẽ thấy nó linh hoạt nhƣ thế nào vớ i dạng này.


*Theo Đ-Đ-H:Các mắt xích:

KOHn

mol

2 5 2

mol

2

0,12 8C H O N :0,12 k

0,045 3CH : y

Bài 3: Đun nóng 0,045 mol hỗn hợ p X chứa hai peptit Y, Z cần vừa đủ 120ml KOH1M, thu đƣợ c hỗn hợ p T chứa 3 muối của Gly , Ala và Val trong đó muối của Glychiếm 33,832% về khối lƣợ ng (biết Y hơn Z một số liên k ết peptit). Mặt khác, đốtcháy hoàn toàn 13,68 gam X cần dùng 14,364 lít O2(đktc) thu đƣợ c hỗn hợp khí và hơitrong đó tổng khối lƣợ ng của CO2 và H2O là m gam. Phần trăm khối lƣợ ng muối củaAla trong T có giá tr ị g ần nh ấ t vớ i:

A.50% B.51% C.52% D.53%


33/60

Bookgol.com


*Ta có:X

18xm (57x ) 14y 7,65 14y

k

2

2

mol

2 3 k 2 O

2 2 O/Omol

2

(C H ON) .H O:0,045 peptit : CO H O n 4,5x 3y 0,54 3y

CH : y

*Ở phần 13,68gam, ta có:2

X

O/O

m 13,68 7,65 14yy 0,105

n 1,2825 0,54 3y

mmuối mgam gam mol

2 4 2 2 Gly0,12.C H O KN 0,105.CH 15,03 m 5,085 ~ 0,045

Ta có HPT:m

2

Ala Val KOH Gly

Ala AlaAla Val CH

n n n n 0,075

n 0,06 % 50,7% B1n 3n n 0,105

Bài 4(Trích Đề ĐH quốc gia BGD-2015):Cho 0,7 mol hỗn hợp T gồm hai peptit mạchhở X (x mol) và Y (y mol), đều tạo bởi glyxin vàalanin . Đun 0,7 mol T trong lƣợngdƣ dung dịch NaOH thì có 3,8 mol NaOH phản ứng và đều thu đƣợc m gam muối. Mặtkhác, nếu đốt cháy hoàn toàn x mol X hoặc y mol Y thì thu đƣợc cùng số mol CO2.Biết tổng số nguyên tử Oxi trong hai phân tử X và Y là 13, trong X và Y đều có số liênkết peptit không nhỏ hơn 4. Giá trị của m là:

A.396,6 B.409,2 C.340,8 D.399,4

►Chú ý: Câu PEPTIT của đề ĐH -2015 không quá phứ c t ạ p, xử lí r ấ t nhẹ nhàng bằ ngnhiề u cách.

►Hƣớng dẫn giải:


34/60

Bookgol.com


*Gọi 2 peptit lần lƣợt là:n

m

X

Y

(n, m:Số mắt xích)

→

X Y

n,n 5

(O ) (n 1) (m 1) 13

n m 11 n 6; m 5

+Đặt6

5

X

NaOHY

n a a b 0,7 a 0,3hpt

6a 5b n 3,8n b b 0,4

+Theo Đ-Đ-H, cứ 1Ala→1Gly+1CH2 , hay eAla→eGly+eCH2

→ Tiến hành Đ-Đ-H hỗn hợp:2

2

O6 6 2 2

O

5 5 2 2

X Gly k[CH ] (12 k)CO

Y Gly t[CH ] (10 t)CO

→k 412 k 4 16

0,3*(12 k) 0,4*(10 t)t 210 t 3 12

2

mol

CHn 0,3*4 0,4*2 2

*Hỗn hợp sau phản ứng gồm:

mo

mol

2 2

gam

2

l

CH (NH )COONa :3,8m 3,8*97 2*14 396,6

: 2CH

A

Bài 5: Cho 0,7 mol hỗn hợp T gồm hai peptit mạch hở X (x mol) và Y (y mol), mỗi peptđều tạo bởi glyxi n, alanin vàval . Đun 0,7 mol T trong lƣợng dƣ dung dịch NaOH thì có3,9 mol NaOH phản ứng và thu đƣợc m gam muối. Mặt khác, nếu đốt cháy hoàn toàn 0,7mol X thì thu đƣợc thể tích CO2 chỉ bằng ¾ lần lƣợng CO2 khi đốt 0,7 mol Y. Biết tổng nguyên tử Oxi trong hai phân tử X và Y là 13, trong X và Y đều có số liên kết peptit khônhỏ hơn 4. Giá trị của m gần nhất là:

A.444,0 B.439,0 C.438,5 D.431,


35/60

Bookgol.com


►Chú ý: Tƣơng tự câu PEPTIT-2015, ra mở r ộng ý tƣở ng giải bài toán trong chuỗ i cóthêm Val.


*Gọi 2 peptit lần lƣợt là: n

m

X

Y

(n, m:Số mắt xích)

→X Y

n,n 5

(O ) (n 1) (m 1) 13

n m 11 n 5; m 6

+Đặt6

5

X

NaOHY

n a a b 0,7 a 0,3

hpt 5a 6b n 3,9n b b 0,4

+Theo Đ-Đ-H: 2

21Val

1Ala 1G

1

ly 1CH

Gly 3CH

→ Tiến hành Đ-Đ-H hỗn hợp:2

2

O

5 5 2 2

O

6 6 2 2

X Gly k[CH ] (10 k)CO

Y Gly t[CH ] (12 t)CO

→k 510 k 3 15

t 812 t 4 20

2

mol

CHn 0,3*5 0,4*8 4,7

*Hỗn hợp sau phản ứng gồm:

m

m

o

o

gl

l

2 2

am

2

CH (NH )COONa :3,9m 3,9*97 4,7*14 444,1

CH : 4,7

A

Bài 6: X là hỗn hợp các trieste đƣợ c tạo bở i Glixerol cùng hỗn hợ p Z gồm các axicacboxylic (E,F,G; ME


36/60

Bookgol.com


dịch giảm 94,5 gam . Mặt khác, lƣợ ng E trên phản ứng vừa đủ vớ i 800 ml KOH 1M đunnóng thu đƣợ c dung dịch F chứa m gam muối, và hơi ancol. Hơi ancol này khi đi qua

bình đựng natri dƣ thì giải phóng 5,04 lít H2 (đktc). Biết các phản ứng xảy ra hoàn toànvà muối natri của Y tham gia quá trình vôi tôi xút thu đƣợ c khí nhẹ, đốt trong không khtạo sản phẩm không làm đục nƣớc vôi trong dƣ. % khối lƣợ ng muối kali của Y trong F

g ần nh ấ t vớ i :

A.63% B.60% C.66% D.70%

►Chú ý: Đ- Đ- H với hỗn hợp ESTE. Phát triển ý tƣởng từ phƣơng pháp Đ- Đ- H (đã trìnbày ở P.2) để xử lý bài tập liên quan đến “Dãy đồng đẳng” phức tạp .

►Hƣớ ng dẫn giải: * Muối Natri Axit Y qua vôi tôi xút →Tạo khí, đốt khg tạo CO2 Khí là H2→YHCOOH * Axit thuộc dãy Đồng đẳng của axit acrylic →Z : H2C=CH-COOH + CH2

* Chúng ta biết: Axit +Ancol Este + H 2O Este = Axit+Ancol - H 2O

* HH trên Glyxerol + Axit H2O

mol

3

mol

mol

mol

8 3 2 3 2

2 3

2

: x : y

C H O 3H O C H : 0,15

HCOO

: z

HC H COOH

CH

* Ta thấy bài toán trên có 3 dữ kiện, đồng thời ta cũng quy về đƣợc ba ẩn số(x;y;

Lập hệ 3pt! +mE = 0,15.38 46x 72y 14z 56,1 (1)

+

mol

COOHOHn n x y 0,8 (2)


37/60

Bookgol.com


* Đốt E:

2

2

2

Omol mol mol

3 8 3 2 3 2 2 2

O mol mol

2 2

O mol mol

2 3 2 2

2

mol

mol

: x

: y

C H O 3H O C H : 0,15

0,45 CO 0,15 H O

HCOOH x CO x H O

C H COOH 3y C O 2y H O

CH

2mol

Ta co'

O mol m

ol2

2z CO z : z H O

2

2

CO

H O

n 0,45 x 3y z

n 0,15 x 2y z

+ Dẫn CO2 và H2O vào Ca(OH)2dƣ, ta có

mdd giảm

=3 2 2CaCO CO H O

m [m m ]

= 56*(0,45 x 3y z) 18*(0,15 x 2y z) 94,5 (3)

*Giải (1),(2),(3) ta có: x 0,6 ; y 0,2 ;z 0,6 0,6*(46 38)

62,37%0,6*(46 38) 0, 2*(72 38) 0,6*14

%HCOOK

A

Bài 7: Hỗn hợp E gồm 3 chuỗi peptit X,Y,Z đều mạch hở(đƣợc cấu tạo từ các mắt xíchGlyxin và Lysin) có số mắt xích không nhỏ hơn 2.Chia hỗn hợp làm hai phần không bằnnhau, phần một có khối lƣợng 14,88 gam đem thủy phân hoàn toàn trong dung dịch KOH1M dƣ, thấy dùng hết 180ml , sau phản ứng thu đƣợc hỗn hợp muối F chứa a mol muốiglyxin và b mol muối lysin. Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn phần còn lại thu đƣợc tỉ lệ thểtích giữa khí cacbonic và hơi nƣớc thu đƣợc là 1. Tỉ lệ a/b gần nhất với:

A.2,67 B.3,20 C. 2,70 D.3,33

►Chú ý: Bài toán này đã xuất hiện LYS ! Một mấu chốt khá đặc biệt. Nếu bạn nào chorằng Đ- Đ- H chỉ áp dụng đƣợc với (Gly-Ala-Val) thì hãy xem với Gly, mình sẽ xử lí ra sanhé !


38/60

Bookgol.com


*Áp dụng Đ- Đ- H với phân tích sau: Lys:

6 14 2 2 2 5 2 2 4 9C H O N C H O N 4CH 1NH Gly C H N


*Theo Đ-Đ-H:

2 4 2F hh Peptit E 2k

m

3k

mol

ol

C H O NaN4 9 h

4 94

h

9

(Gly) : n :0,18Lys Gl C H

: xC H N

y 1.C H N

Gly Gly C H N

*Ta có: E0,18 3,24

m (57k 18). 71x 14,88 71x 4.62 (1)k

k

*Ta nhận thấy đốt hh E với khối lƣợng nào đều cho tỉ lệ2

2

CO

H O

V

1V Đốt phần 1 cũng sẽ

có KQ trên !

2 2

2

2

O CO2k 3k 2 k k 1 2

O

H O4 2

2

9 2

n 0,36 4xC H N O 2k[CO

0,18n 0,27C H N

] (1,5k 1)[H O]

] 4[CO 4,5[H O]k

+2 2CO H O

0,18

V V 0,5x 0,09k (2)

*Giải (1) và (2) Lysin Gly Lys n 0,18 nx 0 0,1316 a,0484 bn

a / b 2,71 C

Bài 8: Hỗn hợ p X gồm.COOHCCOHC,COOHCCHOOC,CHOCCOHC Cho m ga

X tác dụng vớ i dung dịch AgNO3 trong nƣớc amoniac dƣ (Đun nóng nhẹ) thu đƣợ c 43gam Ag. Mặt khác m gam hỗn hợ p X tác dụng vớ i NaHCO3 dƣ thu đƣợ c 11,648 lít CO(đktc). Thêm m’ gam glucozo vào m gam hỗn hợp X sau đó đem đốt cần V lít O2(đktcsản phẩm sinh ra đƣợ c hấ ph tụ vào bình đựng Ba(OH)2 dƣ thu đƣợ c 614,64 gam k ết tủGiá tr ị của m+m’ và giá trị V là


39/60

Bookgol.com


A. 94,28gam-60,032 B. 96,14gam-60,928C. 88,24gam-60,032 D. 86,42gam-60,928

►Hƣớ ng dẫn giải: Ta c

C

COOHCHOCBA

CBCOOH

CACHO44,14*36,0n;36,0

2

nnn

nn252,0n

nn22,0n

;

*Tiến hành cắt nhóm chứ

X :

OHCOOH

C:Glucozo;

C

COOH

CHO

2

12,3

2

O

X2

X

72,0)2,052,0(44,1

52,0

2,0

mol

2

mol

mol

mol

mol

mol

+BT (C

gam24,88)1812.(68,112.72,052,0.452,0.29'mm68,1x

+BT (O) : Clít032,60V68,22

n.2n5,0n5,1n molCCOOHCHOO

Bài 9: Hỗn hợ p X gồm CHOCHOHOHCH,)CHO(,CHOOHCH,CHOCH 2223 tron

đó tỉ lệ số nhóm .11

24OH

CHO Cho m gam hỗn hợ p X tác dụng vớ i dung dịch

AgNO3/NH3 dƣ thu đƣợc 103,68 gam Ag. Đốt cháy hết 16,62 gam X cần 13,272 lít O2 (đktc) thu đƣợ c 9,18 gam H2O. Giá tr ị của m là

A.25,06 gam B.20,56 gam C.22,16 gam D.19,39 gam


40/60

Bookgol.com


►Hƣớ ng dẫn giải:Ta có: 22,0n48,0n OHCHO

+Cắt X:

yx48,0ny12x1544,17m

y:CH

x:CH

O;CHO

Cmol

2

mol

3

22,0n48,0 OHmol

;

+Trong 16,62gam X, BTKL 6,0n2CO

*Ta có các tỉ lệ: C16,22m08,0y

24,0x

n2

n

6,0

n

6,0

n

62,16

m

gam

OH

HC

CX

2

Bài 10: Hỗn hợp A gồm HCOOH và axit Y1;Y2 đều no, đơn chức, mạchhở(MY1.


41/60

Bookgol.com


Đòi hỏi khả năng tƣ duy ở các tình huống nhƣ:+Đốt muối và các Hiệu sô(CO2,H2O,...)+Vôi tôi xút hỗn hợ p+Phản ứng este hóa, phản ứng thủy phân hoàn toàn nhƣng có một bên chất tham

gia dƣ

+Biết cách xử lí khéo léo tình huống dẫn sản phẩm cháy vào nƣớ c vôi trong

►Hƣớ ng dẫn giải: Chia đôi hỗn hợ p A làm 2 phần bằng nhau, ta Đ-Đ-H hỗn hợ p:

mol Axit

d mo

3

3

2

3KOH2 3

3 8 32 32 32

2 mol2

3 8 3 2

mol n0,0875

HCOOHKOHHCOOH

xCH COOHHCOOK CH COOH

CHaxit :CH COOK C H COOH

hh E C H OC H COOHC H COOK CH

CHCH : z

ancol : C H O H O

+Phần 1:Xử lí nhanh: 2

mol mol mol

O

2 2 2 3

0,3125 0,3375 0,15

F CO H O K CO

(Chú Ý: hh C g ồm K 2CO3;CO2;H 2O )

Ta có HPT:

K

H

Y Z T

n x y 0,3 x 0,175

n x 3y 2z 0,675 y 0.125z 0,0625n n n y 0,125

+Phần 2: Vớ i molHCl KOH HCOOHn n 0,075 n 0,1

Ta có: 2 32 2 2 3

3

mol

C H COOK

CO H O C H COOK KOH mol

CH COOK

n 0,05n n 0,025 n n

n 0,075

gam

Fm 35,15

hh tham gia PƢ vôi tôi xút:


42/60

Bookgol.com


o

molmol 22

4mol mol ga3 4 Ni,t hh

2 6mol molhh2 3 2 4

2 4

mol mol2 22

H :0,1 xH :0,1HCOOK : 0,1

CH : 0,075CH COOK:0,075 CH : 0,075 m 3,675

C H : xn 0C H COOK:0,05 C H : 0,05

C H : 0,05 x

CH : 0,0625 CH : 0,0625 CH : 0,0625

,225

2

hhhh H HC

hh

mM 18,375 x 0,025 n 0,075 m 3,525

n

A Câu 11: Hỗn hợ p X gồm CnH2n-1CHO; CnH2n-2(CHO)2 ; CnH2n-2(COOH)2 ; CnH2n3(CHO)(COOH)2. Cho m gam hỗn hợ p X tác dụng vớ i dung dịch AgNO3/NH3 dƣ thuđƣợ c 56,16 gam k ết tủa bạc. Trung hòa m gam hỗn hợ p X cần dùng 30gam dung dịch

hỗn hợp NaOH 12% và KOH 5,6%. Đốt m gam hỗn hợ p X cần dùng (m+7,29) gam O2Giá tr ị g ần nh ấ t của m là

A.19,84 B.20,16 C.19,36 D.20,24

►Hƣớ ng dẫn giải: *Bài toán cắt tách nhóm chức:

Dồn mạch và tiến hành phân tích nhƣ sau: molOHCOOH

mol

AgCHO

12,0nn

26,0n

2

1n


43/60

Bookgol.com


molCHO

2

mol

2

n 2n-1 2 n

n 2n-2 2 2 n

n 2n-2 2 2 n 2

n 2n-3 2 2 n 2

n 0,26

C ân`CháyO

C ân`x"Cut" Cháy2 O

C H CHO (CH ) CO

C H (CHO) (CH ) 2CO

C H (COOH) (CH ) 2CO

C H (CHO)(COOH) (CH ) CO 2CO

0,26CO n 0,13

2

CH n 1,5

molCOOH

X

2

n 0,12

x

CO

*Ta có: Cgam02,19m

29,7m32*)x5,113,0(m

14

56,12mxn

2

2

O

CH

Câu 12: (Trích ĐH Vinh lần IV 2015):Thủy phân hoàn toàn m gam hỗn hợ p M gồmtetrapeptit X và pentapeptit Y (đều mạch hở ) bằng dung dịch KOH vừa đủ, r ồi cô cạncẩn thận thì thu đƣợ c (m+11,42) gam hỗn hợ p muối khan của Val và Ala. Đốt cháy hoàntoàn muối sinh ra bằng một lƣợ ng oxi vừa đủ thu đƣợ c K 2CO3; 2,464 lít N2(đktc) và50,96 gan hỗn hợ p gồm CO2, H2O. Phần trăm khối lƣợ ng của Y trong hỗn hợ p M có th ểlà:

A.55,24% B.54,54% C.45,98% D.64,59%

►Chú ý: Dạng bài t ậ p peptit khá hay của năm 2015 về thủ y phân muối và đố t muố i của

aminoaxit. N ế u bạn nào tinh ý thì sẽ phát hiện đƣợ c nhiều điểm tƣơng đồng của việc đố tmuối aminoaxxit và đố t aminoaxit. Việc này các bạn hãy suy nghĩ nhé!


44/60

Bookgol.com


►Hƣớng dẫn giải: 2 N N

n 0,11mol n 0,22mol ; Ta có: 2

2

Ala Gly 1CH

Val Gly 3CH

[ Đ-Đ-H] → hh muối gồm muối của Gly và nhóm CH 2: mol2 2

mol

2

CH NH COOK :0,22

CH : x

*Đốt muối:

2 2O O

2 4 2 2 22 2 2[1,5]CO 2H O ;0,22 [mo

C H O KN CH

l]

CO H O

0,33 0,44 x x x

→2 2 2CO H O CH

(m ) 0,33.44 0,44.18 62x 50,96 x 0,46 n

2

Ala Val Gly Ala

Ala Val CH Val

n n n n 0,1hpt :

1n 3n n n 0,12

→ m = 19,88 gam (*)

+ BTKL: m+56*0,22 = (m+11,42) + 18*nH2O nH2O=0,05 = n peptit

+Gọi4

5

molX peptit

molY N

n a a b n 0,05 a 0,03n b 4a 5b n 0,22 b 0,02

*Gọi số mắt xích Ala trong X4 là n ; Ala trong Y5 là m .

+Ta có:Ala

m 2n 0,03m 0,02n 0,1 3m 2n 10

n 2

→ M

5 2

457

3

Y : Ala Val


45/60

Bookgol.com


Y

0,02.457%m 45,98% C

19,88

Câu 13: Tại một phòng thí nghiệm, một sinh viên đang nghiên cứu về các phản ứng thủy phân sinh học và phản ứng thủy phân hóa học dƣớ i sự quan sát của ông giáo sƣ. Trongquá trình có công đoạn anh ta đƣợ c giao việc tiến hành thủy phân đến hoàn toàn một hỗnhợp peptit đơn giản E (chƣa biết khối lƣợ ng và thành phần chính xác) gồm hai peptit X vY có số liên k ết peptit chẳn bằng 690ml dung dịch NaOH 1M, chỉ thu đƣợ c hỗn hợ p muốnatri của glyxin (a gam) và alanin (b gam). Để xác định giá tr ị chính xác gần nhất của a v b, giáo sƣ bảo anh ta tiến hành, chia hỗn hợ p E thành 2 phần không bằng nhau:-Phần 1: Đốt cháy hoàn toàn trong O2 (dƣ),thu đƣợ c hỗn hợ p sản phẩm vớ i

2 2 2CO H O Nm 1,8.m 2,61997m

-Phần 2:Tiế p tục đốt cháy đến hoàn toàn trong O2(dƣ), thu đƣợ c hỗn hợ p sản phẩm, dẫnhỗn hợ p sản phẩm lần lƣợt qua bình I đựng H2SO4(đặc, dƣ) và bình II chứa Ca(OH)2(dƣthấy khối lƣợng bình II tăng 2,7205 lần so vớ i bình I.

Khi xác định đƣợc a và b , anh ta thu đƣợ c giá tr ị g ần nh ấ t củaa

b là:

97 99 97 B. C.

94 D.

96A

94.11 10

►Chú ý: Đây là dạng “Bài toán thự c hành, một d ạng bài thƣờ ng g ặ p trong các bài thimôn V ật Lý hay Toán H ọc, vớ i Hóa H ọc thì có l ẽ khá ít xuấ t hiện.

Dạng bài này chủ yế u mô phỏng về mặt lý thuyế t nên nhữ ng câu t ừ khá dàidòng nên khi xử lí bài toán ta hãy chắ t l ọc d ữ kiện và xử lí nhanh nhấ t có thể , vthƣờ ng nhữ ng bài t ậ p thế này không hề quá phứ c t ạp để xử lí nó.

►Hƣớ ng dẫn giải: “ Chia làm 2 phần không bằ ng nhau” , nhƣng ta nhận định thấy cádữ kiện về mối liên hệ giữa các sản phẩm cháy đều là dữ liệu theo“ TỈ LỆ” , nên đốt bất kì hỗn hợp nào cũng cho ra kết quả trên. Nê

ta quy về đốt hỗn hợp E ban đầu, không cần chia ra :


46/60

Bookgol.com


*Theo Đ-Đ-H, hh muối sau gồm:mol

2 4 2

mol

2

C H O NaN : 0, 69

CH : y

hay các mắt xích

là:gly mol

2 5 2

mol2

C H O N :0,69

CH : y

mol [mol] mol

2

2

mol mol

1,38 1,035 0,69a 0,345

Omol

2k 3k 2 k k 1 2 2 2

Omol

2 2 2

y y

C H N O : 0,69a 2kCO (1,5k 1)H O k / 2 NE

CH : y C O OH

2 2 2

2 2

CO H O N

CO H O

m 1,8.m 2,61997m 22,356a 11,6y 1,877HPT : y 0,3

m 2,7205m 0 33,788a 4,969y 10,037

Gly Ala

a 97n 0,69 n 0,37 B

b 96

Câu 14: Hỗn hợ p T gồm 0,05 mol hai chuỗi oligopeptit X và Y(tỉ lệ mol 2:3, đƣợ c cấutạo từ các α-amino axit no, mạch hở , chứa 1 nhóm – NH2 , 1 nhóm – COOH). Thủy phânhoàn toàn hỗn hợ p T trên trong 400ml dung dịch NaOH 1M thu đƣợ c dung dịch A. Côcạn A lấy sản phẩm thu đƣợc đem nung trong không khí đến khối lƣợng không đổi thđƣợ c hỗn hợ p các sản phẩm B ( r ắn, khí và hơi). Cho toàn bộ B vào nƣớc vôi trong dƣthì thấy khối lƣợ ng dung dịch giảm 17,37 gam. Biết đốt cháy hoàn toàn 0,05 mol T cầndùng hết 21,336 lít O2. X không th ể là:

A.Tripeptit B.Pentapeptit C.Hexapeptit D.Nonapeptit

►Chú ý: Bài này mình đã đƣa vào 1 phƣơng trình nghiệm nguyên để mở rộng dạng bà“Nhiều nghiệm” cho dạng bài PEPTIT, ứng dụng triệt để Đ- Đ-H và MODE-TABLE.


47/60

Bookgol.com


►Hƣớng dẫn giải: Ta có: nX = 0,02mol ; nY = 0,03mol

*Theo Đ-Đ-H, ta cắt mạch hh sau phản ứng thủy phân, đƣợc các sản phân tƣơng ứng(có thể có NaOHDƣ ).

2

[mol] [mol][mol]

mol

2 4 2O

2 2 3 2 2

1,5x y 0,5z 2x y 0,5z0

mol

mo ,5x 0 zl ,5

C H O NaN :x

CH Na CO C : y O H O

Na

zOH :

(số mol tính theo B

Nguyên tố)

+BT Na: molx z 0,4 (1)

*Chú ý khi cho B vào Ca(OH)2 dƣ thì tạo kết tủa CaCO3 bởi Na2CO3 và CO2 !

mdd giảm =3 2 3 2 2

CaCO [Na CO CO H O]m m

45x 38y 40z 17,3 )7 (2

*Chú ý lƣợng O2 cần đốt chuỗi peptit và lƣợng O2 để đốt các mắt xích là nhƣ nhau. +Ta có:

Đốt:

m

m

ol2

ol2

21,5y O

2,25x OGly mol

2 5 2 2 2 mol

O

2 2

mol

2

C H O : x CO

CH

H On 2,25x 1,5y 0,9525

CO : y OH

*Giải (1);(2);(3)x 0,33y 0,14

z 0,07

*Gọi số mắt xích trong X là n, trong Y là m. Ta có PT sau:

Gly0,02n 0,03m n 0,33 2n 3m 33

+Sd “Mode-table” hoặc “nhẩm”,ta đƣợc :

(3;9) Tripeptit

(n;m) (6;7) X Hexapeptit(9;5) Nonapeptit

B


48/60

Bookgol.com


Câu 15: Hỗn hợ p A gồm Ala – Val, pentapeptit mạch hở X, hexapeptit mạch hở Y trong

đó số mol Ala – Val bằng tổng số mol X và Y. Để tác dụng vừa đủ vớ i 0,24 mol hỗn hợ pA cần 445 ml dung dịch hỗn hợp NaOH 0,75M và KOH 1,25M thu đƣợ c dung dịch chchứa các muối của alanin và valin. Đốt 123,525 gam hỗn hợp A thu đƣợ c tổng khốlƣợ ng CO2 và H2O là 341,355 gam. Phần trăm khối lƣợ ng X trong hỗn hợ p A là

A.39,24% B.38,85% C.40,18% D. 37,36%

►Chú ý: Vớ i Bài tậ p này mình sẽ giải theo cách tr ắc nghiệm mình thƣờ ng xài, nên r NHANH + NGẮ N GỌ N !

Bạn nào thắc mắc hãy ĐẶT BÚT & SUY NGHĨ sẽ HIỂU tại sao


B%85,34a1477,61

)CH11Gly(*07,0X%

14m

11n

m05,0n07,047,1a355,341

a6243,136

525,123

a1477,61:TL

OHCOCH

Gly

Gly

Gly

:HĐĐ

255

a6243,136m

a055,2

,0[]24,05,1*89,0[MOL

2

a78,1

]a48,0[]2*89,0[MOL

2

O

a1477,61

mOH*24,0ONHC*89,0m

a48,0

2

05,0

6

07,0

5

12,0

2

)O2H2CO(

molmol

2

2CH232

mol

mol

mol

Câu 16: X là một α-aminoaxit no mạch hở chứa 1 nhóm – NH2 và 1 nhóm –COOH. Đunnóng a mol X thu đƣợ c hỗn hợ p A gồm tripeptit mạch hở Y và tetrapeptit mạch hở Z vớ itỉ lệ số mol Y : Z = 8 : 3. Đốt hỗn hợ p A cần 0,945 mol oxi thu đƣợc 12,33 gam H2O. Đhỗn hợ p B gồm a mol một α-aminoaxit R no mạch hở chứa 1 nhóm – NH2 và 1 nhóm – COOH; 0,25a mol Y và 0,5a mol Z sau đó hấ p thụ sản phẩm cháy vào dung dịchBa(OH)2 dƣ thu đƣợ c 567,36 gam k ết tủa. Phần trăm khối lƣợ ng R trong hỗn hợ p B là

A.26,50% B.32,12% C.35,92% D. 26,61%


49/60

Bookgol.com


►Hƣớ ng dẫn giải:Sơ đồ Đ-Đ-H:

+mol

mol

1,89mol

2

mol

11a36

0,685O

3 36 [O ]11

2

H O42

x

a 0,184,5*a 3* x nY GlyH O HPT x 0,36

11a1,5*a x nZCH 36 X Gly

+

mol

mol

2

mol

mol

a 0,18

2,88

O

3 11 23

0,75a 0,1354

2

5,5a 0,99

C R

11 23

R R

Y Gly CO1: 2

Z

CH

112,88 0,135. .2 0,993n 5 Val

0,18

0,18.Val%R 32,12%

0,18.Val 0,135.Gly 0,99.CH


50/60

Bookgol.com


Câu 17: A là hỗn hợ p chứa Gly, Ala và Val theo một tỉ lệ nhất định. Trùng ngƣng mhỗn hợp A đến hoàn toàn thu đƣợ c (1,5m-98,175) gam hỗn hợ p B gồm 3 peptit X, Y,Z . Đốt cháy hoàn toàn lƣợng B trên thu đƣợ c 80,325 gam H2O .Biết A tác dụng hoàn

toàn vớ i 2 lít NaOH 1M thu đƣợ c 199,4 gam chất r ắn . Tỉ lệ khối lƣợ ng Gly có trongA và khối lƣợ ng B là:

( Mod Bookgol: Nhật Trƣờ ng – YDS)

A.29,64% ; 129,525 gam B. 39,52% ; 129,525 gam

C.69,17% ; 151,80 gam D. 29,64%; 129,525 gam

►Hƣớ ng dẫn giải Đáp án B Bài này đƣợ c xem là một dạng “Nhậ p Môn Của PEPTIT” nhƣng ở mức độ Vậndụng cao !

Đồng đẳng hóa nhƣ sau:

mol

mol

2 4 2mol

r¾n2 NaOH mol2mol

A2 mol d-

x C H O NaNm 57x 14y 80(1)x Gly

A R¾n y CHm 75x 14yy CH

(2 x) NaOH

Đốt cháy B cũng nhƣ đốt các mắt xích, tƣơng đƣơng:

2

mol 2

mol

2 3

B AOmol

2 2

H Omol 1,5x a y2

x C H ONm 57x 18a 14y 1,5m 98,175

B a H O H O (2)n 1,5x a y 4,8

y CH

Từ

(1) và (2) ta giải đƣợ c nghiệm:mol mol gam

A

mol gamB

x 1,8 ;y 1,2 m 151,8

a 0,5625 m 129,525

Giờ suy xét với đề bài, ta đã hế t d ữ kiện để giải tiế p mGly, chỉ còn một cách đó ll ợ i d ụng số liệu để biện luận k ế t quả ! Các bạn chú ý nhé !


51/60

Bookgol.com


22 Gly Ala Val CH Ala Val

T 2

Gly

A Ala 1CH n 1,8 (n n );vµ n n 3n

Val 3CH

2CH Gly GlyT n 3T 0,4 T 1,2 0,6 n 1,4 45 m 105

Vậy !

Gly Gly B29,644% % m 69,17% B %m 39,52%;m 129,525gam

►Hƣớ ng dẫn giải Đáp án A

Lƣu ý, trong bài tậ p này:

*Biện luận “Xoay vòng” một cách tinh t ế

*S ố liệu đơn giản, không phứ c t ạ p hóa vấn đề

*Khai thác triệt để Đồng Đẳ ng Hóa !

Đồng đẳng hóa nhƣ sau :

mol

mol

2 4 20,82 NaOH mol

mol

2

0,82 C H O NaNA 0,82.97 14x 96,06 x 1,18

x CH

Câu 18: Hỗn hợ p A gồm Alal-Val-X, hexapeptit Y và peptit Z (444 > MY > MZ >400) có tỉ lệ mol lần lƣợt là 3 : 2 : 4. Đốt cháy hoàn toàn A thu đƣợc 46,62 gam hơinƣớ c. Nếu thủy phân hoàn toàn A trong 0,82 mol NaOH với lƣợ ng vừa đủ thì thu

đƣợ c 96,06 gam 3 muối của Gly, Ala và Val. Nếu đốt cháy lƣợ ng 1 mol Y hoặc 1 molZ thì lƣợ ng CO2 là không đối và Y hay Z đều cấu tạo từ Gly, Ala và ValVậy tỉ lệ số mol Gly : Ala : Val trong muối tƣơng ứng là:

( Mod Bookgol: Nhật Trƣờ ng – YDS)

A.14 : 11 : 16 B.13 : 11 : 16C.10 : 19 : 12 D.10 : 18 : 13


52/60

Bookgol.com


2

mol mol

2 3

Omol mol mol

2 2 6

mol mol

2 n

0,82 C H ON 0,06 Ala Val X

A a H O 2,59 H O a 0,18 A 0,04 Y

1,18 CH 0,08 Z

Ta có: Gly Ala Val X Y moln 5

Z

n 3n 6nn 5 Z Z (0,08 )

n

Bƣớ c quan trọng ! Biện Luận:

Y

6 6 2

Y Y Z

Y ZZ

5 5 2

Z

M 430 14kY Gly kCH

C 12 k 444 M M 400; Víi d÷ kiÖn:C CM 403 14t

Z Gly tCHC 10 t

2trong X

Ala Val X

6 k 2,8t 7 8 9

10,07 t 6,9k 5 6 7

t k 2

1,18 (0,04.5 0,08.7)CH 4 3 X : Val Ala Val Valn

+ 6Y có 25CH Y chỉ có thể là: 3 2Gly Ala Val

+ 5Z có 27CH Z chỉ có thể là: 2 2Gly AlaVal

mol

mol

mol

0,28 Gly

A 0,22 Ala Gly : Ala : Val 14 :11:16 §¸p ¸n A

0,32 Val


53/60

Bookgol.com


MODE-TABLELƣu ý nhỏ với các bạn trƣớc khi đi vào phần luyện tập: Trong các lời giải dƣớđây, sẽ có 1 cụm từ khá là khó hiểu với đa số các bạn đó là “ Dùng MODE

TALE” để nhẩm nghiệm. Mặc dù không liên quan đến kiến thức Hóa Học nhƣnđây là một trong các kĩ năng giải Hóa các bạn có thể TRANG BỊ thêm cho bảthân mình.

Bạn nào có hứng thú thì hãy xem tham khảo để mở rộng kiến thức nhé !

Đơn giản dùng MODE-TABLE giúp chúng ta có kĩ năng tốt và đặc biệt là giúpTiết kiệm thời gian - Xử lý dữ liệu nhanh - Tránh sai sót thiếu nghiệm khi làm bài.

Mình xin trình bày ngắn gọn nhƣ sau:

PT Đƣờng thẳng : Y = aX + b với a, b là các hằng số. Vậy với mỗi giá trị của X sẽ có Y tƣơng ứng.

Nghe đơn giản nhƣng để lập ra các giá trị X phù hợp với một bai Hóa thì sẽ kháhẳn.

Ta đi vào một ví dụ nhỏ để biết cách áp dụng nhé :

Ví dụ 1: Hỗn hợp A (lỏng) gồm 0,5 mol 2 ankan có tỉ lệ mol là 2:3. Ffoots cháhoàn toàn A thu đƣợc 3,6 mol CO2. Tìm CTPT 2 ankan:

Giải: Gọi số C trong 2 ankan tƣơng ứng là X và Y tƣơng ứng số mol ankan l( 0,2mol ; 0,3mol ).

BT Cacbon: 0,2X 0,3Y36 2X

2X 33,6 Y 36 Y3

Vớ i hh A là hỗn hợ p lỏng nên 5 ≤ X ≤ 10Tiến hành MODE-TABLE khi đã đủ dữ liệu điều kiện:

(Sử dụng Casio 570ES , Casio 570ES – PLUS , ...)

+Bấm MODE – Chọn mục 7: TABLE Trên màn hình sẽ có biểu thức: f(x)= | ( Đây chính là Y của ta )

+Nhậ p biểu thức tƣơng ứng của Y vào:36 2X

Y3


54/60

Bookgol.com


+Bấm “=” , hiện mục Start ? (bắt đầu) →Nhậ p 5

+Bấm “=” , hiện mục End ? (K ết thúc) → Nhậ p 10

+Bấm “=”, hiện Step. Tiế p tục bấm “=” sẽ hiện ra 1 bảng Giá tr ị [ X ; f(x) ]

+Nhìn vào đây các bạn sẽ chọn đƣợ c các cặ p nghiệm thỏa là: ( 6 ;8 ) hoặc ( 9 ; 6)

Phía trên là1 ví d ụ nh ỏ để các b ạn hi ểu khái quát sơ về ch ức năng cơ bản c ủMODE-TABLE. Ngoài ra, v ới phƣơng thứ c làm tr ắc nghi ệm, vi ệc gi ả l ập m bi ể u th ứ c F(x) còn m ột ch ức năng rất “Thần thánh” đó là thử đáp án cấ p t ố c !

N ế u b ạn nào mu ố n bi ế t v ề phƣơng thứ c này hãy ch ủ động l iên h ệ v ớ i mình quđị a ch ỉ : www.fb.com/NhatHoang.YDS

╣PHẦN BỐN: BÀI TẬP TỰ LUYỆN(từ cơ bản đến nâng cao) Ng uồn: Sƣu tầm

*****

Câu 1: X là một α-Aminoaxit no, chứa 1 nhóm -COOH và 1 nhóm -NH2. Từ m gam Xđiều chế đƣợ c m1 gam đipeptit. Từ 2m gam X điều chế đƣợ c m2 gam tripeptit. Đốt cháym1 gam đipeptit thu đƣợc 0,3 mol nƣớc. Đốt cháy m2 gam tripeptit thu đƣợ c 0,55 molH

2O. Giá tr ị của m là

A. 11,25 gam. B. 13,35 gam.

C. 22,50 gam. D. 26,70 gam.

Câu 2: X và Y lần lƣợt là các Tripeptit và Tetrapeptit đƣợ c tạo thành từ cùng một aminoaxit no mạch hở , có một nhóm – COOH và một nhóm – NH2. Đốt cháy hoàn toàn 0,1 molY thu đƣợ c sản phẩm gồm CO2, H2O, N2, trong đó tổng khối lƣợ ng của CO2 và H2O là47,8 gam. Để đốt cháy hoàn toàn 0,3 mol X cần vừa hết bao nhiêu mol O2 ?

A. 1,875 mol. B. 2,025 mol.

C. 2,800 mol. D. 3,375 mol.

Câu 3: Đốt cháy hoàn toàn 9,92 gam hỗn hợ p gồm peptit X và peptit Y (đều đƣợ c tạo từcác amino axit no chỉ chứa một nhóm -COOH và -NH2) bằng lƣợ ng oxi vừa đủ thu đƣợ c

http://www.fb.com/NhatHoang.YDShttp://www.fb.com/NhatHoang.YDShttp://www.fb.com/NhatHoang.YDShttp://www.fb.com/NhatHoang.YDS


55/60

Bookgol.com

55 Biên Soạn: MOD Bookgol Nhật T

tiếp cận peptit và Đồng Đẳng hóa

Documents