tehlikeli atıkların yönetimi - marmara...

Tehlikeli Atıkların Yönetimi

Aydın Selek

Endüstriyel Atık Planlama Şefi

TEHLİKELİ ATIK YÖNETİMİ 2017

İçerik

Tehlikeli Atık Nedir?

Mevzuat

Tehlikeli Atık Yönetiminden Sorumlu Taraflar

Atık Üreticisinin Yükümlülükleri

MoTAT

Muhtemel Tehlikeli Atıklar

Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Atıkları

Geçici Depolama

Ambalajlama

Tehlikeli Atıkların Taşınması

Atık Sevkiyatı ve Bertaraf

Tehlikeli Atık Nedir?

• Genel tanımı: İnsan sağlığına ve çevreye zarar verebilecek, tutuşabilen ve enfeksiyon yapıcı gibi özelliklerle, tahriş edici, zararlı, toksik, kanserojen, korozif gibi tehlikeli kabul edilen özelliklerden birini veya birden fazlasını gösteren atıklara denir.

• Yönetimleri özel yöntemler gerektiren atık yağ, tıbbi atıklar, PCB/PCT içeren atıklar, atık akü-pil ve elektronik atıklar gibi tehlikeli atıklar Özel Atık olarak tanımlanmakta olup, ayrıca yönetmelikleri bulunmaktadır.

Mevzuat

Yasal Düzenlemeler

• 2872 sayılı Çevre Kanununda;

Her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili

yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak

doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek, depolamak, taşımak

ve benzeri faaliyetlerde bulunmak yasaktır. (Madde 8)

Üretim, tüketim ve hizmet faaliyetleri sonucunda oluşan atıklarını alıcı

ortamlara doğrudan veya dolaylı vermeleri uygun görülmeyen tesis ve

işletmeler ile yerleşim birimleri atıklarını yönetmeliklerde belirlenen

standart ve yöntemlere uygun olarak arıtmak ve bertaraf etmekle veya

ettirmekle ve öngörülen izinleri almakla yükümlüdürler.(Madde 11)

hükümleri yer almaktadır.

Tehlikeli Atık Yönetiminden Sorumlu Taraflar

BAKANLIK

VALİLİKLER ATIK

ÜRETİCİSİ

Atık Üreticisinin Yükümlülükleri

Atık

Üreticisi

Tehlikeli

Atıkların

Yönetimi

Atık yönetim planını hazırlamak

Atıkları kaynağında ayrı toplamak

Atıkları geçici depolamak

Atıkları ayrı taşımak

Personeli eğitmek

Bertaraf harcamalarını karşılamak

Tehlikeli atık miktarını kayıt altına almak

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı MoTAT Sistemi

Nasıl Üye Olunur?

• https://online.cevre.gov.tr adresine girilir. 1

• Kayıt Başlangıç sayfasından yeni Firma/İşletme türü seçilir. 2

• Firma/İşletme bilgileri; vergi numarasına "Vergi Numarasına Göre Kontrol Et" düğmesine tıklanarak alınır

3 • Tesisler sayfasında mevcut olan "Firma Tesis" bilgileri

kaydedilir. Başvuru formu çıktısıyla, "Tesisin ya da İşletmenin" bulunduğu il müdürlüğünden onay alınır.

4 • Onay işlemi tamamlandıktan sonra Çevre Bilgi

Sistemine kullanıcı adı ve şifreniz ile giriş yapıp MoTAT’a erişebilirsiniz.

5

https://online.cevre.gov.tr/

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı MoTAT Sistemi Nakliye başvurusu için üyelik bilgileriniz ile MoTAT’a giriş yaparak “Atık

Yönetim Uygulaması > Atık Gönderim İşlemleri > Taşıma Talebi Ekleme” yolu izlenmelidir.

İstaç websitesinde yer alan Nakliye Talep Formu’nun doldurulması iletişim bilgilerinize erişim açısından önem arz etmektedir.

Çevre bilgi sistemine daha önce üye olduysanız mevcut kullanıcı bilgileriniz ile MoTAT’a giriş yapabilirsiniz.

Atık üreticisi MoTAT üzerinden taşıma talebi oluştururken atık miktarının

belirlenmesi için “en yakın kantar” seçeneğini, atık işleme tesisi için ise 29813 kodlu “İstaç Kömürcüoda Tesisleri” seçeneğini işaretlemelidir.

Atık üreticisinin başvurusuna istinaden Taşıma Kontrol Numarası (TKN) oluşur. Nakliyeci firma atık üreticisinin atıklarını yüklerken mobil cihaz üzerinden TKN ile Taşıma Doğrulama Numarasını (TDN) eşleştirir.

Muhtemel Tehlikeli Atıklar

ATIK KODU ATIK TANIMI BERTARAF YÖNTEMİ AÇIKLAMASI

160506 Laboratuvar kimyasalları karışımları dahil tehlikeli

maddelerden oluşan ya da tehlikeli maddeler içeren laboratuvar kimyasalları

R13 Ara Depolama

R1 ile R12 arasında belirtilen işlemlerden herhangi birine tabi tutuluncaya kadar atıkların

stoklanması (atığın üretildiği alan içinde geçici depolama, toplama hariç)

150202 Tehlikeli maddelerle kirlenmiş emiciler, filtre malzemeleri (başka şekilde tanımlanmamış ise yağ filtreleri), temizleme

bezleri, koruyucu giysiler

R13 Ara Depolama



150110 Tehlikeli maddelerin kalıntılarını içeren ya da tehlikeli

maddelerle kontamine olmuş ambalajlar R13

Ara Depolama



080111 Organik çözücüler ya da diğer tehlikeli maddeler içeren atık

boya ve vernikler R13

Ara Depolama



080409 Organik çözücüler ya da diğer tehlikeli maddeler içeren atık

yapışkanlar ve dolgu macunları R13

Ara Depolama



100321 Tehlikeli maddeler içeren diğer partiküller ve tozlar (öğütücü

değirmen tozu dahil) R13

Ara Depolama



050603 Diğer Zifler R13

Ara Depolama


stoklanması (atığın üretildiği alan içinde geçici depolama,toplama hariç)

120109 Halojen içermeyen emilsiyon ve solüsyonları R13

Ara Depolama



080317 Tehlikeli maddeler içeren atık baskı tonerleri R13

Ara Depolama



200133

16 06 01, 16 06 02 veya 16 06 03?un altında geçen pil ve akümülatörler ve bu pilleri içeren sınıflandırılmamış karışık

pil ve akümülatörler

R13 Ara Depolama



160213 16 02 09’dan 16 02 12’ye kadar olanların dışındaki tehlikeli

parçalar içeren ıskarta ekipmanlar R13

Ara Depolama



20 KASıM 2014 TEHLİKELİ ATIK YÖNETİMİ EĞİTİMİ

EVSEL NİTELİKLİ ATIKLAR

(20 03 ve 15 01)

A: Genel Atıklar

20 03 01

B: Ambalaj Atıkları

15 01 01, 15 01 02, 15 01 04, 15 01 05, 15 01 06, 15 01 07

Sağlıklı insanların bulunduğu kısımlar, hasta olmayanların muayene edildiği bölümler, ilk yardım alanları, idari birimler, temizlik hizmetleri, mutfaklar, ambar ve atölyelerden gelen atıklar:

B, C, D, E, F ve G gruplarında anılanlar hariç, tıbbi merkezlerden kaynaklanan tüm atıklar.

Tüm idari birimler, mutfak, ambar, atölye v.s den kaynaklanan tekrar kullanılabilir, geri kazanılabilir atıklar:

o kağıt

o karton

o mukavva

o plastik

o cam

o metal v.b.

TIBBİ ATIKLAR

(18 01 ve 18 02)

C: Enfeksiyöz Atıklar

18 01 03* ve 18 02 02*

D: Patolojik Atıklar

18 01 02

E: Kesici Delici Atıklar

18 01 01 ve 18 02 01

Enfeksiyöz ajanların

yayılımını önlemek için

taşınması ve imhası özel

uygulama gerektiren atıklar:

Başlıca kaynakları;

Mikrobiyolojik

laboratuvar atıkları

o Kültür ve stoklar

o İnfeksiyöz vücut sıvıları

o Serolojik atıklar

o Diğer kontamine

laboratuvar atıkları (lam-

lamel, pipet, petri v.b)

Kan, kan ürünleri ve

bunlarla kontamine

olmuş nesneler

Kullanılmış ameliyat

giysileri (kumaş, önlük

ve eldiven v.b)

Diyaliz atıkları (atık su

ve ekipmanlar)

Karantina atıkları

Bakteri ve virüs içeren

hava filtreleri,

Anatomik atık

dokular, organ ve

vücut parçaları ile

ameliyat, otopsi

v.b. tıbbi

müdahale

esnasında ortaya

çıkan vücut

sıvıları:

Ameliyathaneler

, morg, otopsi,

adli tıp gibi

yerlerden

kaynaklanan

vücut parçaları,

organik

parçalar,

plasenta, kesik

uzuvlar v.b

(insani patolojik

atıklar)

Biyolojik

deneylerde

kullanılan kobay

leşleri

Enfekte deney

hayvanı leşleri,

organ parçaları,

kanı ve bunlarla

temas eden tüm

nesneler

Batma, delme sıyrık

ve yaralanmalara

neden olabilecek

atıklar:

enjektör iğnesi,

iğne içeren diğer

kesiciler

bistüri

lam-lamel

cam pastör pipeti

kırılmış diğer cam

v.b

TEHLİKELİ

ATIKLAR

F: Tehlikeli Atıklar

18 01 06*, 18 01

08*,

18 01 10*, 18 02

05*,

18 02 07*

Fiziksel veya

kimyasal

özelliklerinden

dolayı ya da

yasal nedenler

dolayısı ile özel

işleme tabi

olacak atıklar

Tehlikeli

kimyasallar

Sitotoksik ve

sitostatik

ilaçlar

Amalgam

atıkları

Genotoksik ve

sitotoksik

atıklar

Farmasötik

atıklar

Ağır metal

içeren atıklar

Basınçlı

kaplar

RADYOAKTİF

ATIKLAR

G: Radyoaktif Atıklar

Türkiye Atom

Enerjisi Kurumu

mevzuatı

hükümlerine göre

toplanıp

uzaklaştırılır.

MarmaraÜniversitesi Tıp Fakültesi Atıkları

Geçici Depolama

Geçici Depolama Nedir?

Atıkların

- Ara depolama,

- Geri kazanım,

- Bertaraf,

- Tesis içinde tekrar kullanımı öncesinde geçici depolanması.

- Geçici Depolama İzni en fazla 6 ay süreyle verilir.

Nerede Yapılır?

- Tesis içinde,

- Üreticiye ait uygun bir alanda.

Geçici Depolama

Kurulacak geçici depolama alanının;

• Üstü kapalı ve her türlü dış etkenden atıkları koruyacak nitelikte olması,

• Atıkların hepsinin etiketli olması,

• Her bir atığın depoya giriş tarihinin, miktarının ve atık kodunun belirtilmiş olması,

• Geçici depolama alanından sorumlu personelin belirlenmiş olması,

• Zeminin geçirimsiz olması,

• Sızma veya dökülmelere karşın absorban maddelerin bulundurulması,

• Sızma ve dökülme durumunda atıkları toplayacak bir drenaj kanalının bulunması,

• Yangın gibi her türlü acil duruma karşı güvenlik tedbirlerinin alınmış olması,

• Dışarıdan içeri izinsiz olarak girişe izin vermeyecek yapıda olması

gerekmektedir.

Geçici Depolama

Olumsuz Örnekler

Geçici Depolama

İyi Örnek

Ambalajlama

30 ve 60 LİTRELİK VARİL İÇİNDE %90

DOLULUK ORANINDA SIZDIRMAZ

KİLİTLİ KAPAK OLACAKTIR

Ambalajlama

UYGUNSUZ ATIK GELİŞ ŞEKİLLERİ

Ambalajlama

ÖRNEK AMBALAJLAMA SÜRECİ

Ambalajlama

UYGUN ÖRNEK AMBALAJLAR

ÖRNEK ATIK ETİKETİ

Tehlikeli Atıkların Taşınması

Tehlikeli atıklar

Lisanslı araçlarla taşınmak zorundadır.

Valiliklerce; atık taşıyacak araç ve firmalara lisans verilirken;

Araç için TSE uygunluk belgesi,

Şoförler için ADR eğitim sertifikası

Ulaştırma Bakanlığından alınmış yetki belgesi

aranmaktadır.

Başvurularda istenilen bilgi ve belgeler yönetmelik Ek-18’de yer

almaktadır.

Atık Sevkiyatı ve Bertaraf

Atık miktarları belli bir seviyeye ulaştığında (örneğin ayda bir kez) lisanslı bertaraf tesislerine gönderilmelidir. Bu süre altı ayı geçmemelidir.

Yükleme aşamasında yetkin ve yeterli personel bulundurulmalıdır.

İlginiz için teşekkür ederim.

Endüstriyel Atık Müdürlüğü 444 8 500

[email protected]

tehlikeli atıkların yönetimi - marmara...

Documents