taäp san muÏc luÏc: thoÂng tin phaÙp quy haÏt nhaÂn · taäp san thoÂng tin 1 soá 2 naêm...

1Taäp san THOÂNG TIN PHAÙP QUY HAÏT NHAÂNSoá 2 naêm 2014

TRONG SOÁ NAØY

CUÏC AN TOAØN BÖÙC XAÏ HAÏT NHAÂNTaäp san

THOÂNG TIN PHAÙP QUY HAÏT NHAÂNSoá 2-2014

Hoäi ñoàng bieân taäp

Chuû tòchPGS.TS. VÖÔNG HÖÕU TUAÁN

Phoù Chuû tòchKS. LEÂ QUANG HIEÄP

UÛy vieânTS. ÑAËNG THANH LÖÔNG

TS. LEÂ CHÍ DUÕNGTS. LEÂ MINH TUAÁN

UÛy vieân thö kyùThS. ÑINH NGOÏC QUANG

Ban bieân taäpTröôûng ban

ThS. ÑINH NGOÏC QUANG

UÛy vieânTS. DÖÔNG QUOÁC HUØNGTS. NGUYEÃN NÖÕ HOAØI VI

ThS. LEÂ KIM DUNGThS. NGUYEÃN AN TRUNG

ThS. LÖU NAM HAÛIKS. NGUYEÃN VAÊN NOÏI

UÛy vieân thö kyùCN. NGUYEÃN THÒ LAN ANH

Thieát keá noäi dung vaø trình baøy bìa:

MUÏC LUÏC:TS. Leâ Ñình Tieán - Thöù tröôûng Boä khoa hoïc vaø Coâng ngheäXaây döïng cô sôû haï taàng phaùp quy haït nhaân phuïc vuï trieån khai döï aùn ñieän haït nhaân Ninh Thuaän ............................................. 2

Tin töùc, söï kieän10 söï kieän noåi baät veà hoaït ñoäng phaùp quy haït nhaân cuûa Vieät Nam naêm 2013............................................................. 4

Hoaït ñoäng cuûa Cô quan phaùp quy haït nhaân quoác giaVöông Höõu Taán: Keát quaû noåi baät naêm 2013 vaø nhieäm vuïtroïng taâm naêm 2014 cuûa Cuïc ATBXHN ..................................... 8Ñinh Ngoïc Quang: Hoaøn thieän heä thoáng vaên baûn quy phaïm phaùpluaät veà an toaøn böùc xaï vaø haït nhaân............................................ 17Nguyeãn Vieät Huøng: Khai baùo vaø caáp pheùp trong lónh vöïc naênglöôïng nguyeân töû hieän nay ........................................................... 21Döông Quoác Huøng: Hoaït ñoäng thanh tra ñaûm baûo an toaøn haït nhaân trong giai ñoaïn löïa choïn ñòa ñieåm vaø xaây döïng NMÑHN ................................................................ 26Nguyeãn Vaên Noïi: Xaây döïng naêng löïc vaø toå chöùc hoaït ñoäng hoã trôï kyõ thuaät veà an toaøn böùc xaï, öùng phoù söï coá vaø phoùng xaï moâi tröôøng ............................................................................ 31Döông Hoàng Anh: Hoaït ñoäng cuûa Hoäi ñoàng An toaøn haït nhaân quoác gia - moät naêm nhìn laïi ..........................34

Nghieân cöùu vaø trao ñoåiLeâ Chí Duõng: Moät soá suy nghó veà toå chöùc thaåm ñònh an toaøn ñòa ñieåm vaø döï aùn ñaàu tö nhaø maùy ñieän haït nhaân taïi Vieät Nam .............................................................................. 38Nguyeãn An Trung: Tính kieåm chöùng trong coâng ngheä ñieän haït nhaân theo quan ñieåm cuûa Cô quan Naêng löôïng nguyeân töû quoác teá ...................................................................................... 43Nguyeãn Nöõ Hoaøi Vi: Moät vaøi suy nghó veà thöïc hieän thanh saùt haïtnhaân taïi Vieät Nam ..................................................................... 52

Kinh nghieäm quoác teáTraàn Ñaïi Phuùc: Toå chöùc vaø hoaït ñoäng quaûn lyù nhaø nöôùc cuûa Cô quan phaùp quy haït nhaân Phaùp ...................................... 56Löu Nam Haûi: Toå chöùc vaø hoaït ñoäng quaûn lyù nhaø nöôùc cuûa Cô quan phaùp quy haït nhaân Nga ............................................... 59

Phoå bieán vaên baûn quy phaïm phaùp luaätNguyeãn Hoàng Nhung: Vaên baûn quy phaïm phaùp luaät veà an toaøn öùcxaï, an toaøn haït nhaân ban haønh trong naêm 2013 ......................63

Trang ñòa phöôngLeâ Vöông Quang, Sôû KH&CN Ñoàng Nai: Hoaït ñoäng quaûn lyù an toaønböùc xaï treân ñòa baøn tænh Ñoàng Nai .......................................... 67

In taåi Cöng ty TNHH In vaâ TM Trûúâng XuênSöë lûúng: 500 cuöën

Khöí saách: 20,5x29cmIn xong vaâ nöåp lûu chiïíu quyá I/2014

2 Taäp san THOÂNG TIN PHAÙP QUY HAÏT NHAÂN Soá 2 naêm 2014

TEÂN CHUYEÂN MUÏC

XAÂY DÖÏNG CÔ SÔÛ HAÏ TAÀNG PHAÙP QUY PHUÏC VUÏ TRIEÅN KHAIDÖÏ AÙN ÑIEÄN HAÏT NHAÂN NINH THUAÄNTrong việc triển khai chương trình điện hạtnhân nói chung cũng như thực hiện mộtdự án điện hạt nhân cụ thể; các vấn đềbảo đảm an toàn, an ninh và không phổbiến hạt nhân luôn luôn được coi là nhữngưu tiên hàng đầu. Chính vì vậy, việc xâydựng cơ sở hạ tầng pháp quy phục vụtriển khai dự án điện hạt nhân Ninh Thuậnđã và đang nhận được sự quan tâm củaChính phủ, của Cơ quan Năng lượng quốctế (IAEA) cũng như của các nước đối tácnhư Nga, Nhật Bản,…

Trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng phápquy, thiết lập khung pháp luật – xây dựngcơ quan pháp quy và phát triển nguồn lựclà các yếu tố quan trọng, cần phải đượchoàn thiện không ngừng; trong đó việc xâydựng khung pháp luật cần phải đi trướcmột bước.Luật Năng lượng nguyên tử được thôngqua năm 2008, các Nghị định của Chínhphủ, Quyết định của Thủ tướng Chính phủvà Thông tư của các Bộ về cơ bản đã tạodựng được khung pháp luật cho việc triểnkhai Chương trình điện hạt nhân. Tuynhiên chúng ta còn thiếu các quy định chitiết, đặc biệt là các yêu cầu kỹ thuật. Ngày19/02/2013, Thủ tướng Chính phủ đã phê

duyệt Kế hoạch xây dựng văn bản quyphạm pháp luật phục vụ chương trình điệnhạt nhân giai đoạn 2013-2020 tại công vănsố 248/TTg-KTN. Bộ Khoa học và Côngnghệ (KH&CN) và các Bộ liên quan đangtích cực thực hiện Kế hoạch này. Năm2013, Bộ KH&CN đã ban hành Thông tưquy định việc áp dụng tiêu chuẩn và quychuẩn kỹ thuật về an toàn hạt nhân tronglựa chọn địa điểm, thiết kế, xây dựng, vậnhành và tháo dỡ tổ máy ĐHN (Thông tư số21/2013/TT-BKHCN ngày 12/ 9/2013).Việc công nhận áp dụng các tiêu chuẩnquốc tế và nước ngoài là biện pháp khả thinhất để khắc phục sự thiếu hụt về kiếnthức, hiểu biết, kinh nghiệm xây dựng cáctiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về an toànhạt nhân và sự căng thẳng về thời gian.

Việt Nam đã tham gia vào hầu hết các điềuước quốc tế về an toàn hạt nhân, khôngphổ biến hạt nhân: Năm 2012 tham giaCông ước Bảo vệ thực thể vật liệu hạtnhân, phê chuẩn Nghị định thư bổ sung(AP) của Hiệp định thanh sát (SA); Năm2013 gia nhập Công ước chung về Antoàn quản lý nhiên liệu đã qua sử dụng vàAn toàn quản lý chất thải, ký tắt Hiệp địnhhợp tác hạt nhân dân sự với Hoa Kỳ (Hiệp

TS. LEÂ ÑÌNH TIEÁNThöù tröôûng Boä Khoa hoïc vaø Coâng ngheä



định 123). Việc tham gia này là bằngchứng sinh động cho thấy Chính phủ ViệtNam luôn luôn tôn trọng cam kết chỉ sửdụng năng lượng nguyên tử vào mục đíchhòa bình và luôn luôn đặt an toàn lên vị trísố 1 trong việc ứng dụng năng lượngnguyên tử; tạo cơ sở thuận lợi để đẩymạnh hợp tác quốc tế nói chung và tiếpnhận công nghệ hạt nhân nói riêng.Cũng như trong mọi lĩnh vực khác, conngười pháp quy hạt nhân là yếu tố quyếtđịnh sự thành bại. Vì đây là một lĩnh vựcquản lý nhà nước tương đối mới nênchúng ta vẫn đang vừa thiếu vừa yếu vềtrình độ và kinh nghiệm chuyên môn, phápluật, quản lý. Thực hiện Đề án “Đào tạovà phát triển nguồn nhân lực trong lĩnhvực năng lượng nguyên tử” (Được phêduyệt theo Quyết định số 1558/QĐ-TTgngày 18/8/2010 của Thủ tướng Chínhphủ), Bộ KH&CN đã chủ trì phối hợp vớicác Bộ, ngành, địa phương liên quan tổnghợp thống kê hiện trạng, dự báo nhu cầunhân lực cho dự án điện hạt nhân, baogồm nhân lực cho quản lý. Bộ KH&CNcũng đã tranh thủ mọi nguồn tài chính từNgân sách nhà nước và trợ giúp quốc tếđể để tổ chức các khóa học ở trong vàngoài nước nhằm nâng cao trình độ chocán bộ quản lý, nhất là khả năng soạnthảo văn bản và năng lực thẩm định antoàn. Tuy nhiên, nguồn nhân lực quản lýhiện đang là một thách thức không nhỏ dochúng ta còn chưa có một “chiến lược conngười” một cách bài bản và một cơ chếđặc thù để giải bài toán về tuyển dụng, sửdụng, đãi ngộ. Được sự giúp đỡ của Liênbang Nga, Trung tâm khoa học kỹ thuật

hạt nhân với một lò phản ứng nghiên cứumới đang được chuẩn bị khởi công xâydựng. Nơi đây sẽ là địa chỉ đào tạo hàngđầu cho việc phát triển nguồn nhân lựcđiện hạt nhân.

Hiện nay, hai dự án nhà máy điện hạt nhân(NM ĐHN) Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2đang được Chủ đầu tư là Tập đoàn Điệnlực Việt Nam (EVN) phối hợp cùng với cácđối tác Liên bang Nga và Nhật Bản tíchcực triển khai. Dự kiến trong năm 2014 tớiBộ KH&CN sẽ thẩm định về nội dung antoàn hạt nhân trong Hồ sơ phê duyệt địađiểm và Hồ sơ phê duyệt Báo cáo đầu tưcủa Dự án NM ĐHN. Cục An toàn bức xạvà hạt nhân (ATBXHN) sẽ trực tiếp thựchiện nhiệm vụ này. Đây là một nhiệm vụkhó khăn, phức tạp.

Điều đáng mừng là Cục ATBXHN đã cónhiều cố gắng, đang dần dần từng bướcđảm đương nhiệm vụ của một cơ quanquản lý nhà nước về an toàn, an ninh vàkhông phổ biến hạt nhân; trong đó nhiềumảng công tác đã ổn định, dần dần đi vàonề nếp. Tuy nhiên so với yêu cầu hiện tạithì vẫn còn khoảng cách lớn. Cục AT-BXHN cần có những biện pháp quyết liệtđể tổ chức triển khai nhiệm vụ, đặc biệtquan tâm đến đội ngũ cán bộ quản lý antoàn điện hạt nhân. Năm 2014 tới Cục AT-BXHN không nên dàn trải mà cần phải tậptrung nguồn lực vào nhiệm vụ trọng tâm làxây dựng văn bản quy phạm pháp luật;thẩm định an toàn hạt nhân; thực hiện điềuước quốc tế và đặc biệt là quan tâm pháttriển nguồn nhân lực.


TIN TÖÙC, SÖÏ KIEÄN

VEÀ HOAÏT ÑOÄNG PHAÙP QUY HAÏT NHAÂNCUÛA VIEÄT NAM NAÊM 2013

10SÖÏ KIEÄN NOÅI BAÄT

1. Hoaït ñoäng söûa ñoåi Luaät Naêng löôïngnguyeân töû (NLNT): Ban soaïn thaûo Döï aùn LuaätNLNT söûa ñoåi ñaõ hoïp phieân thöù nhaát ngaøy16/4 döôùi söï chuû trì cuûa Boä tröôûng NguyeãnQuaân, Tröôûng ban soaïn thaûo vaø ñaõ ra caùc keátluaän ñeå chæ ñaïo cuï theå vieäc tieáp tuïc hoaønthieän Luaät NLNT söûa ñoåi. Cuïc ATBXHN ñaõ toåchöùc nhieàu phieân hoïp Toå bieân taäp ñeå hoaønthieän döï thaûo Luaät NLNT söûa ñoåi vaø chuaån bònoäi dung cho phieân hoïp thöù hai cuûa Ban soaïnthaûo. Cô quan Naêng löôïng nguyeân töû quoác teá(IAEA) ñaõ giuùp thaåm ñònh, ñaùnh giaù hieäntraïng cuûa Luaät NLNT naêm 2008 vaø coù nhieàukhuyeán caùo boå ích cho vieäc hoaøn thieän döïthaûo Luaät NLNT söûa ñoåi.

2. Hoaøn thaønh khung vaên baûn quy phaïmphaùp luaät cho ñieän haït nhaân vaø xaây döïng caùcvaên baûn phuïc vuï pheâ duyeät ñòa ñieåm vaø döïaùn ñaàu tö nhaø maùy ñieän haït nhaân: Ngaøy 19thaùng 2 naêm 2013, Phoù Thuû töôùng, Tröôûngban chæ ñaïo Nhaø nöôùc Döï aùn ñieän haït nhaânNinh Thuaän ñaõ pheâ duyeât Keá hoaïch soaïn thaûocaùc vaên baûn quy phaïm phaùp luaät phuïc vuïtrieån khai döï aùn ñieän haït nhaân Ninh Thuaän(Quyeát ñònh soá 248/QÑ-TTg). Treân cô sôû Baûnkeá hoaïch naøy, naêm 2013, caùc Boä, ngaønh lieânquan ñaõ cô baûn hoaøn thaønh keá hoaïch soaïnthaûo vaên baûn quy phaïm phaùp luaät ñaùp öùngyeâu caàu trieån khai döï aùn ñieän haït nhaân.

Soá 2 naêm 2014


3. Hoaït ñoäng cuûa Hoäi ñoàng An toaøn haïtnhaân quoác gia (ATHNQG): Trong naêm 2013Hoäi ñoàng ATHNQG ñaõ toå chöùc hoïp 2 phieânvôùi caùc nghò quyeát ñöôïc ban haønh ñeå chæ ñaïocoâng taùc xaây döïng caùc chính saùch quoác gia veàan toaøn haït nhaân vaø trieån khai coâng taùc thaåmñònh an toaøn cho döï aùn ñieän haït nhaân NinhThuaän. Vaên phoøng Hoäi ñoàng ATHNQG ñaõñöôïc thaønh laäp vaø ñi vaøo hoaït ñoäng. Ngaøy 14-15/3, ñoaøn coâng taùc cuûa Hoäi ñoàng ATHNQGdo Boä tröôûng Nguyeãn Quaân daãn ñaàu kieåm tratình hình thöïc hieän khaûo saùt ñòa ñieåmNMÑHN Ninh Thuaän.

4. Coâng taùc chuaån bò thaåm ñònh baùo caùophaân tích an toaøn döï aùn ñieän haït nhaân NinhThuaän: Cuïc ATBXHN ñaõ thaønh laäp caùc nhoùmchuyeân gia ñeå giuùp vieäc nghieân cöùu ñaùnh giaùcaùc baùo caùo cuûa tö vaán Nhaät Baûn vaø Nga veàkhaûo saùt ñòa ñieåm vaø laäp döï aùn ñaàu tö, toåchöùc caùc ñoaøn chuyeân gia tö vaán ñi khaûo saùtñòa ñieåm vaø laøm vieäc vôùi chuû ñaàu tö ñeå laømroõ caùc vaán ñeà trong nghieân cöùu khaûo saùt ñòañieåm nhaø maùy ñieän haït nhaân Ninh Thuaän 1vaø Ninh Thuaän 2. Cuïc ñaõ cô baûn chuaån bòxong döï thaûo hoà sô môøi thaàu tö vaán quoác teá hoãtrôï Cuïc thaåm ñònh baùo caùo phaân tích an toaøntreân cô sôû caùc yù kieán tö vaán cuûa chuyeân giaIAEA vaø chuaån bò thuyeát minh nhieäm vuï hoãtrôï coâng taùc chuaån bò vaø toå chöùc thaåm ñònhbaùo caùo phaân tích aùn toaøn döï aùn ñieän haïtnhaân Ninh Thuaän 1 vaø Ninh Thuaän 2 chogiai ñoaïn pheâ duyeät ñòa ñieåm vaø pheâ duyeätdöï aùn ñaàu tö.

5. Coâng taùc chuaån bò xaây döïng tieàm löïc

cho phaùt trieån daøi haïn Cuïc ATBXHN: Cuïcñaõ hoaøn thaønh baùo caùo ñeà aùn phaùt trieån Côquan phaùp quy haït nhaân quoác gia vaø ñeà aùnQuy hoaïch ñaøo taïo phaùt trieån nguoàn nhaân löïccuûa Cuïc ñeán naêm 2020 trình Hoäi ñoàng ATH-NQG vaø ñaõ nhaän ñöôïc söï chæ ñaïo cuï theå ñeå

tieáp tuïc hoaøn thieän caùc ñeà aùn naøy. Ñoàng thôøiCuïc cuõng phoái hôïp vôùi Toå chöùc phaùt trieånñieän haït nhaân quoác teá cuûa Nhaät Baûn (JINED)hoaøn thieän döï aùn ñaàu tö phaùt trieån naêng löïckyõ thuaät cuûa Cuïc baèng nguoàn vieän trôï ODAcuûa Nhaät Baûn treân cô sôû chæ ñaïo cuûa Boätröôûng trong buoåi laøm vieäc vôùi Boä tröôûngMETI cuûa Nhaät Baûn. Cuïc cuõng ñaõ tích cöïcchuaån bò noäi dung cuûa ñeà aùn taêng cöôøng naênglöïc quaûn lyù nhaø nöôùc veà an toaøn böùc xaï vaøhaït nhaân cuõng nhö Keá hoaïch phaùt trieån haïtaàng an toaøn cho chöông trình ñieän haït nhaânquoác gia vaø ñang chæ ñaïo xaây döïng Keá hoaïchphaùt trieån haï taàng an ninh cho chöông trìnhñieän haït nhaân quoác gia. Coâng taùc ñaøo taïophaùt trieån nguoàn nhaân löïc cuûa Cuïc vaãn tieáptuïc ñöôïc toå chöùc thöïc hieän toát trong khuoânkhoå caùc döï aùn hôïp taùc quoác teá ña phöông(IAEA, EC) vaø song phöông (Nhaät Baûn, HoaKyø, Nga, Phaùp, Haøn Quoác). Naêng löïc hoã trôïkyõ thuaät veà an toaøn böùc xaï vaø öùng phoù söï coácuõng ñöôïc taêng cöôøng phuïc vuï toát nhu caàucuûa Cô quan phaùp quy vaø laøm dòch vuï chocaùc cô sôû coù lieân quan.

6. Toå chöùc thaønh coâng caùc hoäi nghò lôùn veàphaùp quy haït nhaân ôû taàm quoác gia vaø khuvöïc: Ngaøy 18/7, Hoäi nghò toång keát 10 naêmcoâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùc veà ATBXHN vôùisöï tham gia cuûa treân 350 caùn boä caùc sôûKH&CN, caùc cô sôû böùc xaï. Ngaøy 19/7 laànñaàu tieân Hoäi nghò toaøn quoác caùn boä phuï

5Taäp san THOÂNG TIN PHAÙP QUY HAÏT NHAÂN



traùch ATBX ñöôïc toå chöùc vôùi söï tham döï cuûacaùn boä phuï traùch ATBX cuûa 100 cô sôû böùcxaï ñieån hình trong lónh vöïc öùng duïng böùc xaïtrong y teá, coâng nghieäp, noâng nghieäp, taøinguyeân vaø moâi tröôøng vaø caùc vieän nghieâncöùu veà naêng löôïng nguyeân töû treân caû nöôùcñeå chuaån bò cho vieäc ñònh kyø toå chöùc haøngnaêm theo khu vöïc töø naêm 2014. Ngaøy 18vaø 19/7 , laàn ñaàu tieân toå chöùc thaønh coângHoäi nghò phaùp quy haït nhaân laàn thöù nhaát vôùisöï tham döï cuûa treân 300 ñaïi bieåu, trong ñoùcoù treân 50 khaùch quoác teá. Hoäi nghò ñaõ thoángnhaát hai naêm moät laàn seõ toå chöùc Hoäi nghòphaùp quy haït nhaân toaøn quoác coù söï tham giacuûa caùc ñaïi bieåu quoác teá vaø caùc nöôùc trongkhu vöïc. Nhaân dòp caùc hoäi nghò naøy, CuïcATBXHN ñaõ xuaát baûn 3 aán phaåm quantroïng: Baùo caùo quoác gia naêm 2012 veà coângtaùc quaûn lyù nhaø nöôùc veà an toaøn böùc xaï vaøhaït nhaân, Taäp san Thoâng tin phaùp quy haïtnhaân vaø Tuyeån taäp caùc vaên baûn quy phaïmphaùp luaät trong lónh vöïc NLNT.

7. Hoaït ñoäng hôïp taùc quoác teá ôû taàm quoácgia coù nhöõng söï kieän ñaëc bieät quan troïngtrong naêm 2013: Thaùng 9/2013, Taïi Ñaïi hoäiñoàng laàn thöù 57 cuûa IAEA, Vieät Nam ñöôïcbaàu laøm Chuû tòch Hoäi ñoàng thoáng ñoác cuûaIAEA. Ngaøy 10/10/2013, theo uûy quyeàn cuûaThuû töôùng Chính phuû Nguyeãn Taán Duõng, Boätröôûng Boä Ngoaïi giao Phaïm Bình Minh ñaõthay maët Chính phuû nöôùc Coäng hoøa Xaõ hoäichuû nghóa Vieät Nam cuøng Ngaøi Ngoaïi tröôûngHoa Kyø John Kerry, thay maët Chính phuû Hôïpchuûng quoác Hoa Kyø ñaõ kyù taét baûn Hieäp ñònhhôïp taùc söû duïng hoøa bình naêng löôïng haïtnhaân giöõa Vieät Nam vaø Hoa Kyø (hay coøn goïilaø Hieäp ñònh 123). Thaùng 10/2013, Vieät

Nam ñaõ tham gia Coâng öôùc chung veàan toaøn quaûn lyù chaát thaûi phoùngxaï vaø nhieân lieäu haït nhaân ñaõ

qua söû duïng. Ngaøy

28/11/2013, taïi Haø Noäi, Baûn Ghi nhôù veàHôïp taùc söû duïng Naêng löôïng nguyeân töû vìmuïc ñích hoøa bình ñaõ ñöôïc kyù keát giöõa BoäKH&CN Vieät Nam vaø Boä Ngoaïi giao Lieânhieäp Vöông quoác Anh vaø Baéc Ai-len.

8. Hôïp taùc quoác teá cuûa Cuïc vôùi caùc ñoái taùccuõng ñöôïc môû roäng vaø phaùt trieån: Naêm 2013ñaùnh daáu nhieàu böôùc tieán môùi trong quan heähôïp taùc vôùi cô quan phaùp quy haït nhaân cuûacaùc nöôùc, trong ñoù coù vieäc kyù gia haïn Thoaûthuaän hôïp taùc veà trao ñoåi thoâng tin kyõ thuaätvaø hôïp taùc trong lónh vöïc ATHN vôùi Uyû banPhaùp quy haït nhaân Hoa Kyø (US.NRC), kyù 02Baûn ghi nhôù hôïp taùc vôùi Vieän Kieåm soaùt vaøkhoâng phoå bieán vuõ khí haït nhaân cuûa HaønQuoác (KINAC) vaø Cô quan Phaùp quy haïtnhaân Slovakia (UJD). Naêm 2013, Cuïc AT-BXHN ñaõ toå chöùc 02 ñoaøn coâng taùc ñeán laømvieäc taïi Laøo veà trieån khai thöïc hieän keá hoaïchhôïp taùc song phöông giai ñoaïn 2013-2014

Soá 2 naêm 2014

HOAÏT ÑOÄNG CUÛA CÔ QUAN PHAÙP QUY HAÏT NHAÂN QUOÁC GIA

Taäp san THOÂNG TIN PHAÙP QUY HAÏT NHAÂN

nhaèm hoã trôï Laøo xaây döïng heä thoángVBQPPL, phaùt trieån nguoàn nhaân löïc vaø hoãtrôï kyõ thuaät phuïc vuï coâng taùc quaûn lyù ATBX.Ñaëc bieät, trong chuyeán coâng taùc taïi Laøo cuoáinaêm 2013, Cuïc ñaõ hoã trôï baïn trong phaùt hieänvaø xöû lyù nguoàn phoùng xaï naèm ngoaøi söï kieåmsoaùt, coù aûnh höôûng ñeán söùc khoûe cuûa ngöôøidaân Laøo ñöôïc phía baïn ñaùnh giaù cao. Ngaøy30/5, Cuïc ATBXHN ñaõ toå chöùc buoåi toaï ñaømvôùi chuyeân gia Vieät kieàu veà ATHN vaø coângngheä ÑHN. Ngaøy 9-10/12/2013, Cuïc AT-BXHN ñaõ chuû trì toå chöùc Hoäi thaûo xaây döïngchöông trình nghieân cöùu phoái hôïp vaø Hoäithaûo Hôïp taùc ñaøo taïo phaùt trieån nguoàn nhaânlöïc giöõa VN vaø Vöông quoác Anh strong lónhvöïc NLNT. Trong naêm 2013 Cuïc ñaõ toå chöùctreân 40 söï kieän hôïp taùc quoác teá vaø ñoùn treân400 löôït chuyeân gia ñeán laøm vieäc taïi VieätNam vaø cöû gaàn 400 löôït caùn boä ñi coâng taùcnöôùc ngoaøi.

9. Hoaøn thieän heä thoáng quaûn lyù chaát löôïngcuûa Cuïc theo tieâu chuaån ISO vaø caûi tieán ñoåimôùi coâng taùc caáp pheùp: Naêm 2013 Cuïc ñaõñöôïc Toång cuïc Tieàu chuaån ño löôøng chaátlöôïng caáp chöùng nhaän ISO cho heä thoángquaûn lyù chaát löôïng. Cuïc ñaõ xöû lyù vaø caáp treân1300 giaáy pheùp, chöùng chæ caùc loaïi baûo ñaûmñuùng thôøi gian, ñoåi môùi quy trình vaø naângcao chaát löôïng xöû lyù caùc hoà sô xin caáp giaáypheùp, chöùng chæ. Ñaëc bieät naêm 2013 Cuïc ñaõtoå chöùc caáp caùc giaáy pheùp phuïc vuï thöïc hieänchöông trình chuyeån ñoåi nhieân lieäu cuûa loøphaûn öùng haït nhaân Ñaø laït. Laàn ñaàu tieân Cuïctieán haønh coâng taùc kieåm tra chaát löôïng caùcñôn vò laøm dòch vuï veà ño lieàu böùc xaï trong caûnöôùc ñeå baûo ñaûm caùc dòch vuï naøy baûo ñaûmchaát löôïng phuïc vuï khaùch haøng.

10. Hoaït ñoäng thanh tra an toaøn böùc xaïvaø haït nhaân cuõng nhö hoaït ñoäng thanh saùthaït nhaân ñöôïc thöïc hieän coù nhieàu keát quaûnoåi baät: Naêm 2013 coâng taùc thanh tra ñöôïc

tieáp tuïc duy trì vaø ñaëc bieät coù caùc hoaïtñoäng thanh tra laàn ñaàu tieân ñöôïc thöïc hieänñoái vôùi loø phaûn öùng haït nhaân Ñaø Laït vaøBan quaûn lyù döï aùn ñieän haït nhaân NinhThuaän. Caùc ñoaøn thanh tra naøy ñaõ goùpphaàn baûo ñaûm cho coâng taùc quaûn lyù antoaøn böùc xaï vaø haït nhaân ôû loø phaûn öùng haïtnhaân Ñaø Laït vaø Ban quaûn lyù döï aùn ñieän haïtnhaân Ninh Thuaän ñöôïc tuaân thuû toát hôn.Hoaït ñoäng thanh saùt haït nhaân ñöôïc tieáp tuïcthöïc hieän toát, ñaëc bieät Cuïc ñaõ thöïc hieän toátvieäc khai baùo vaø toå chöùc cho caùc ñoanthanh saùt cuûa IAEA ñeán caùc cô sôû haït nhaâncuûa Vieät Nam sau khi Nghò ñònh thö boåsung (AP) ñöôïc pheâ chuaån. Naêm 2013 cuõngñaùnh daáu vieäc thöïc hieän toát hoaït ñoängthanh saùt haït nhaân phuïc vuï cho chöôngtrình chuyeån ñoåi nhieân lieäu cuûa loø phaûnöùng haït nhaân Ñaø Laït g

7



KEÁT QUAÛ NOÅI BAÄT NAÊM 2013 VAØ NHIEÄM VUÏ TROÏNG TAÂM NAÊM 2014

CUÛA CUÏC AN TOAØN BÖÙC XAÏ VAØ HAÏT NHAÂNPGS. TS. Vöông Höõu Taán - Cuïc trưởng Cục ATBXHN

Cuïc An toaøn böùc xaï vaø haït nhaân (ATBXHN) laø cô quan ñöôïc giao traùch nhieäm giuùp Boä Khoa hoïcvaø Coâng ngheä (KH&CN) thöïc hieän chöùc naêng quaûn lyù nhaø nöôùc veà an toaøn, an ninh vaø thanh saùthaït nhaân ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng trong lónh vöïc naêng löôïng nguyeân töû (NLNT). Vôùi noã löïc cuûa gaàn100 caùn boä, coâng chöùc, vieân chöùc vaø ngöôøi lao ñoäng, trong naêm 2013, Cuïc ATBXHN ñaõ ñaït ñöôïcnhöõng keát quaû noåi baät nhö sau:

1. XAÂY DÖÏNG VAÊN BAÛN QUY PHAÏMPHAÙP LUAÄT, HÖÔÙNG DAÃN PHAÙP QUYVAØ TIEÂU CHUAÅN AN TOAØN

- Thuû töôùng Chính phuû ñaõ ban haønhQuyeát ñònh soá 248/QÑ-TTg pheâ duyeät keáhoaïch ban haønh caùc vaên baûn quy phaïm phuïcvuï trieån khai döï aùn ñieän haït nhaân NinhThuaän töø nay ñeán naêm 2020.

- Toå chöùc xaây döïng, trình ban haønh 3Thoâng tö vaø vaø chuaån bò hoà sô trình ban haønhcaùc döï thaûo Thoâng tö khaùc trong Keá hoaïchnaêm 2013. Ñaõ ban haønh 5 tieâu chuaån an toaøntrong löïa choïn ñòa ñieåm nhaø maùy ñieän haïtnhaân (NMÑHN). Nhö vaäy veà cô baûn caùc vaênbaûn quy phaïm, höôùng daãn phaùp quy vaø tieâuchuaån an toaøn phuïc vuï cho pheâ duyeät ñòañieåm vaø döï aùn ñaàu tö nhaø maùy ñieän haït nhaân(NMÑHN) ñaõ cô baûn ñöôïc ban haønh ñaày ñuû.

- Thaønh laäp Ban soaïn thaûo vaø Toå bieân taäpLuaät Naêng löôïng nguyeân töû (NLNT) (söûa ñoåi)vaø chuû trì, phoái hôïp vôùi caùc cô quan, ñôn vòkhaùc toå chöùc hoïp Ban soaïn thaûo, Toå bieân taäpvaø laøm vieäc vôùi chuyeân gia Cô quan Naênglöôïng nguyeân töû quoác teá (IAEA) ñeå xaây döïng

döï thaûo Luaät NLNT (söûa ñoåi).

- Ñaõ kieän toaøn laïi Ban tieâuchuaån an toaøn böùc xaï vaø

haït nhaân nhaèm phuïc vuï cho coâng taùc xaâydöïng caùc tieâu chuaån an toaøn phuïc vuï döï aùnñieän haït nhaân Ninh Thuaän vaø döï aùn loø phaûnöùng nghieân cöùu môùi.

- Thaønh laäp Phoøng Tieâu chuaån an toaønñeå giuùp Cuïc ATBXHN quaûn lyù veà caùc tieâuchuaån an toaøn trong lónh vöïc NLNT, ñaëc bieättieâu chuaån an toaøn cho NMÑHN.

2. TOÅ CHÖÙC VAØ CAÛI TIEÁN COÂNG TAÙC CAÁPPHEÙP CHO CAÙC HOAÏT ÑOÄNG TRONGLÓNH VÖÏC NLNT ÑAÙP ÖÙNG YEÂU CAÀUPHUÏC VUÏ CHO HOAÏT ÑOÄNG SAÛN XUAÁT,KINH DOANH CUÛA CAÙC DOANHNGHIEÄP NGAØY MOÄT TOÁT HÔN

- Xaây döïng, ban haønh vaø aùp duïng heäthoáng quaûn lyù chaát löôïng theo tieâu chuaånquoác gia TCVN ISO 9001:2008 cho 4 quytrình thuû tuïc haønh chính hoaït ñoäng caáp giaáypheùp, giaáy ñaêng kyù vaø chöùng chæ nhaân vieânböùc xaï. Töøng böôùc caûi tieán ñaåy maïnh heäthoáng kieåm soaùt chaát löôïng trong hoaït ñoängcaáp pheùp, giaûm thieåu caùc thuû tuïc haønh chính,giaûm thôøi gian thaåm ñònh caáp pheùp, hoã trôïcho caùc doanh nghieäp trong hoaït ñoäng kinhdoanh, saûn xuaát;

- Caûi tieán coâng taùc quaûn lyù caùc nguoànphoùng xaï, quaûn lyù hoaït ñoäng xuaát nhaäp khaåu



vaø vaän chuyeån nguoàn phoùng xaï, coâng taùc khaibaùo nguoàn phoùng xaï. Taêng cöôøng caùc yeâu caàuveà baûo ñaûm an toaøn ñoái vôùi caùc cô sôû söû duïngnguoàn böùc xaï tieán tôùi ñaït chuaån chung cuûaquoác teá;

- Laàn ñaàu tieân toå chöùc kieåm tra chaátlöôïng dòch vuï ñoïc lieàu keá caù nhaân taïi caùc côsôû laøm dòch vuï ño lieàu böùc xaï. Töøng böôùc taêngcöôøng chaát löôïng coâng taùc quaûn lyù keát quaûñoïc vaø quaûn lyù lieàu chieáu xaï ngheà nghieäp cuûanhaân vieân böùc xaï ôû quy moâ toaøn quoác;

- Ñeà xuaát caùc nhieäm vuï nghieân cöùu xaâydöïng caùc quy trình, thuû tuïc vaø ñieàu kieän baûoñaûm an toaøn phuïc vuï cho caùc loaïi hình caáppheùp caàn phaûi ñöôïc hoaøn thieän trong naêmtieáp theo;

- Tính ñeán 15/12/2013, ñaõ caáp 521 giaáypheùp, 27 giaáy ñaêng kyù hoaït ñoäng dòch vuï hoãtrôï öùng duïng naêng löôïng nguyeân töû vaø 659chöùng chæ ñaøo taïo. Trình laõnh ñaïo Boä kyù banhaønh 36 giaáy pheùp.

- Duy trì nguoàn thu phí vaø leä phí caáppheùp phuïc vuï cho hoaït ñoäng cuûa Cuïc, tínhñeán ngaøy 30/11/2013 toång thu phí vaø leä phícaáp pheùp ñaït 4,422 tyû ñoàng. Ñaây laø nguoànlöïc quan troïng ñeå taêng cöôøng nguoàn nhaân löïccho hoaït ñoäng cuûa Cuïc.

3. HOAÏT ÑOÄNG THANH TRA ÑÖÔÏC TIEÁPTUÏC DUY TRÌ TOÁT CAÛ ÔÛ TRUNG ÖÔNGVAØ ÑÒA PHÖÔNG, ÑAËC BIEÄT LAÀN ÑAÀUTIEÂN TIEÁN HAØNH THANH TRA VIEÄCBAÛO ÑAÛM AN TOAØN HAÏT NHAÂNTRONG HOAÏT ÑOÄNG KHAÛO SAÙT, ÑAÙNHGIAÙ, THU THAÄP SOÁ LIEÄU VEÀ ÑÒA ÑIEÅMXAÂY DÖÏNG NHAØ MAÙY ÑIEÄN HAÏTNHAÂN NINH THUAÄN.

Ñaây laø moät moác quan troïng trong coângtaùc quaûn lyù chöông trình ñieän haït nhaân quoácgia. Laàn ñaàu trieån khai moät cuoäc thanh tra vôùiquy moâ lôùn vaø ñoái töôïng thanh tra quan troïng,keát quaû thu ñöôïc ñaõ giuùp chæ ra nhöõng thieáusoùt, vöôùng maéc trong coâng taùc quaûn lyù cuûa

ñôn vò, goùp phaàn naâng cao coâng taùc ñaûm baûoan toaøn cho nhaø maùy ñieän haït nhaân.

- Naêm 2013, Cuïc ATBXHN ñaõ toå chöùcthöïc hieän ñöôïc 12 ñôït thanh tra theo keáhoaïch vaø 05 ñôït thanh tra ñoät xuaát treân ñòabaøn 17 tænh/thaønh phoá. Cuï theå, naêm 2013 ñaõtieán haønh thanh tra 62 cô sôû böùc xaï trong caûnöôùc trong ñoù: Coâng nghieäp (33 cô sôû, chieám53,2%), y teá (11 cô sôû, chieám 17,7%), nghieâncöùu ñaøo taïo (6 cô sôû, chieám 9,7%), öùng duïngböùc xaï trong vaøng-baïc (7 cô sôû, chieám11,3%), dòch vuï naêng löôïng nguyeân töû (3 côsôû, chieám 4,8%) vaø cô sôû haït nhaân (02 cô sôû,chieám 3,2%). Ñoaøn thanh tra ñaõ laäp bieânbaûn xöû lyù vi phaïm haønh chính ñoái vôùi 4 ñônvò vaø chuyeån hoà sô cho Thanh tra Boä KHCNvaø Thanh tra Sôû KHCN caùc tænh/thaønh phoá raquyeát ñònh xöû phaït vi phaïm haønh chính vôùitoång soá tieàn laø 24 trieäu ñoàng

- Coâng taùc Thanh tra ñaõ xöû lyù kòp thôøicaùc ñôn thö phaûn aùnh cuûa coâng daân, caùc trö-ôøng hôïp lieàu chieáu cao, caùc daáu hieäu maát antoaøn trong coâng taùc baûo ñaûm an toaøn böùc xaïvaø caùc thoâng tin hoaït ñoäng böùc xaï khoâng coùgiaáy pheùp.

- Naêm 2013, Cuïc ATBXHN ñaõ tieán haønhthanh tra vôùi noäi dung chuyeân saâu veà an toaønhaït nhaân ñoái vôùi Loø phaûn öùng nghieân cöùu haïtnhaân (Ñaø Laït). Ñoaøn Thanh tra ñaõ coù caùckhuyeán caùo saùt vôùi thöïc teá hoaït ñoäng cuûa loøvaø coù yù nghóa ñoái vôùi vieäc taêng cöôøng coângtaùc baûo ñaûm an toaøn haït nhaân ñoái vôùi Loøphaûn öùng nghieân cöùu haït nhaân.

- Coù theå noùi hoaït ñoäng thanh traATBXHN naêm 2013 laø moät ñieåm moác ñaùnhdaáu veà hoaït ñoäng thanh tra an toaøn haït nhaânñoái vôùi nhaø maùy ñieän haït nhaân noùi rieâng vaøcoâng taùc quaûn lyù an toaøn haït nhaân noùi chung.

- Hoaït ñoäng thanh tra ñaõ phaùthieän vaø ruùt ra caùc baøi hoïc quantroïng cho coâng taùc quaûn lyùnhaø nöôùc nhö sau:


- Heä thoáng quaûn lyù ñaûm baûo an toaøn böùcxaï cuûa nhieàu ñôn vò hoaït ñoäng böùc xaïchöa ñöôïc quan taâm ñaày ñuû vaø chöañöôïc toå chöùc hieäu quaû.

- Vieäc toå chöùc theo doõi lieàu chieáu xaï caùnhaân coù nhieàu tieán boä so vôùi nhöõng naêmtröôùc ñaây. Tuy nhieân, taïi nhieàu ñôn vò söûduïng böùc xaï vieäc theo doõi lieàu chieáu xaïcaù nhaân vaãn chöa ñöôïc thöïc hieännghieâm tuùc, ñaày ñuû theo ñuùng quy ñònhcuûa Phaùp luaät;

- Tình traïng lieàu chieáu cao taïi caùc ñôn vòsöû dung böùc xaï nhöng khoâng ñöôïc xöû lyùvaø laøm roõ nguyeân nhaân vaãn coøn khaù phoåbieán, ñaëc bieät taïi caùc ñôn vò chuïp aûnhphoùng xaï coâng nghieäp tieán haønh ngoaøihieän tröôøng;

- Vieäc khai baùo vaø xin caáp giaáy pheùp tieánhaønh coâng vieäc ñaõ coù nhieàu chuyeån bieántích cöïc, nhöng vaãn coøn nhieàu tröôûnghôïp söû duïng thieát bò böùc xaï, nguoànphoùng xaï khoâng coù giaáy pheùp hoaëc giaáypheùp ñaõ heát haïn.

- Vi phaïm phoå bieán cuûa caùc ñôn vò xuaátnhaâp khaåu thieát bò coù chöùa nguoàn phoùngxaï laø khoâng baùo caùo vôùi Cuïc ATBXHNtình traïng xuaát nhaäp khaåu nguoàn theonhö ñieàu kieän ñaõ ñöôïc ghi trong Giaáypheùp hoaëc sau khi nhaäp khaåu nguoànphoùng xaï khoâng tieán haønh xin giaáy pheùpsöû duïng theo quy ñònh.

- Hoaït ñoäng thanh tra cuõng phaùt hieän racaùc thieáu soùt, baát caäp trong coâng taùc quaûn lyù,caùc quy ñònh coøn chöa phuø hôïp trong caùcvaên baûn quy phaïm phaùp luaät thuoäc lónh vöïcnaêng löôïng nguyeân töû töø ñoù ñöa ra caùc ñeàxuaát kieán nghò nhaèm taêng cöôøng hieäu quaûcuûa coâng taùc quaûn lyù trong lónh vöïc an toaønböùc xaï vaø an toaøn haït nhaân, naâng cao yù thöùc

chaáp haønh phaùp luaät vaø baûoñaûm an toaøn ñoái vôùi caùc ñôn

vò söû duïng böùc xaï vaø caùccô sôû haït nhaân.

4. TOÅ CHÖÙC THÖÏC HIEÄN TOÁT CAÙC ÑIEÀUÖÔÙC QUOÁC TEÁ ÑAÕ KYÙ KEÁT VAØ NGHIEÂNCÖÙU ÑEÀ XUAÁT THAM GIA CAÙC ÑIEÀUÖÔÙC QUOÁC TEÁ TRONG LÓNH VÖÏCNLNT. ÑEÁN THAÙNG 10/2013 HAÀU HEÁTCAÙC ÑIEÀU ÖÔÙC QUOÁC TEÁ VEÀ AN TOAØN,AN NINH VAØ KHOÂNG PHOÁ BIEÁN HAÏTNHAÂN VIEÄT NAM ÑAÕ THAM GIA.

- Thöïc hieän toát hieäp ñònh thanh saùt haïtnhaân vôùi IAEA cho loø Ñaø Laït vaø caùc cô sôûnghieân cöùu cuûa Vieän KHKTHN vaø VieänCNXH.

- Caùc khai baùo veà caùc hoaït ñoäng haïtnhaân theo yeâu caàu cuûa Nghò ñònh thö boå sungvôùi IAEA sau khi AP ñöôïc pheâ chuaån ñaõ ñöôïcnoäp cho IAEA ñuùng thôøi haïn, vôùi chaát löôïngtoát. Tieáp nhaän 02 tieáp caän boå sung cuûa IAEAtrong khuoân khoå cuûa AP, theå hieän söï minhbaïch cuûa Vieät Nam trong caùc hoaït ñoäng haïtnhaân.

- Ñaûm baûo chöông trình chuyeån ñoåinhieân lieäu cuûa loø phaûn öùng haït nhaân Ñaø Laïttöø nhieân lieäu ñoä giaøu cao sang söû duïng nhieânlieäu ñoä giaøu thaáp thöïc hieän theo ñuùng quyñònh cuûa Hieäp ñònh Thanh saùt.

- Thaùng 10/2013 Vieät Nam ñaõ tham giacoâng öôùc chung veà an toaøn quaûn lyù chaát thaûiphoùng xaï vaø nhieân lieäu haït nhaân ñaõ qua söûduïng, ñaây laø ñieàu öôùc cuoái cuøng veà an toaøn,an ninh vaø khoâng phoå bieán haït nhaân trongkhuoân khoå cuûa IAEA maø Vieät Nam ñaõ thamgia.

5. ÑAÅY MAÏNH HÔÏP TAÙC QUOÁC TEÁ VEÀ ANTOAØN BÖÙC XAÏ VAØ HAÏT NHAÂN, LAÀNÑAÀU TIEÂN MOÄT SOÁ VAÊN BAÛN HÔÏP TAÙCÔÛ CAÁP QUOÁC GIA VAØ CAÁP CÔ QUANPHAÙP QUY HAÏT NHAÂN ÑAÕ ÑÖÔÏC KYÙKEÁT

- Hieäp ñònh hôïp taùc haït nhaân daân söï vôùiHoa Kyø (Hieäp ñònh 123) ñaõ ñöôïc kyù taét, môû racô hoäi cho söï hôïp taùc giöõa Vieät Nam vaø HoaKyø trong lónh vöïc NLNT.




- Hôïp taùc veà söû duïng hoøa bình NLNT ñaõñöôïc kyù keát giöõa Boä KH&CN vôùi Ñaïi söù quaùnVöông quoác Anh vaø sau ñoù ñaõ trieån khai ngaymoät soá hoaït ñoäng hôïp taùc veà nghieân cöùu, ñaøotaïo.

- Hôïp taùc giöõa Cuïc ATBXHN vaø Vieän Anninh vaø khoâng phoå bieán haït nhaân cuûa HaønQuoác (KINAC) ñaõ ñöôïc kyù keát.

- Hôïp taùc giöõa Cuïc ATBXHN vaø Cô quanphaùp quy haït nhaân Slovakia (UJD) ñaõ ñöôïc kyùkeát.

- Trieån khai coù keát quaû thoûa thuaän hôïptaùc veà an ninh caùc nguoàn phoùng xaï hoaït ñoäcao giöõa Cuïc ATBXHN vaø Phoøng thí nghieämTaây Baéc Thaùi Bình Döông (Boä Naêng löôïngHoa kyø) vaø treân cô sôû ñoù hai beân ñaõ ñoàng yùkeùo daøi thoûa thuaän hôïp taùc cho giai ñoaïn2014-2016.

- Trieån khai coù keát quaû caùc chöông trìnhhôïp taùc phaùp quy haït nhaân vôùi IAEA, Nga,Nhaät Baûn, Hoa Kyø vaø caùc nöôùc khaùc goùpphaàn phuïc vuï coâng taùc xaây döïng vaên baûn quyphaïm vaø ñaøo taïo caùn boä. Trong naêm 2013 coù263 löôït caùn boä cuûa Cuïc ATBXHN ñöôïc cöûñi ñaøo taïo vaø tham gia caùc hoäi nghò, hoäi thaûoôû nöôùc ngoaøi, ñoàng thôøi Cuïc cuõng ñaõ toå chöùccho 126 caùn boä cuûa caùc cô quan coù lieân quanñöôïc tham döï caùc hoäi thaûo vaø thaêm quankhoa hoïc ôû nöôùc ngoaøi, tieáp nhaän 353 chuy-eân gia nöôùc ngoaøi ñeán laøm vieäc taïi Cuïc. Ñoàng

thôøi Cuïc ñaõ toå chöùc 33 hoäi thaûo trong nöôùcvaø 16 ñoaøn vaøo trong khuoân khoå caùc chöôngtrình hôïp taùc quoác teá.

6. XAÂY DÖÏNG NAÊNG LÖÏC THAÅM ÑÒNHAN TOAØN VAØ CHUAÅN BÒ TOÅ CHÖÙCCOÂNG TAÙC THAÅM ÑÒNH BAÙO CAÙOPHAÂN TÍCH AN TOAØN DÖÏ AÙN ÑIEÄNHAÏT NHAÂN NINH THUAÄN ÑÖÔÏC QUANTAÂM ÑAÀU TÖ VAØ COÙ NHÖÕNG KEÁT QUAÛ

- Nghieân cöùu, ñaùnh giaù hoà sô xin caáppheùp vaän chuyeån nhieân lieäu HEU ñaõ chaùycuûa Vieän Nghieân cöùu haït nhaân (NCHN) ÑaøLaït chuyeån traû veà Nga ñoàng thôøi cöû caùn boätham gia ñaûm baûo an toaøn trong quaù trình vaänchuyeån. Xöû lyù baùo caùo cuûa Vieän NCHN ÑaøLaït veà caùc söï coá daäp loø phaûn öùng haït nhaânnghieân cöùu (söï coá tuoät daây caùp daãn ñoäng vaømaát tín hieåu chæ thò vò trí thanh ñieàu khieån).Laäp baùo caùo vaø göûi tôùi Heä thoáng IRSRR (Inci-dent Reporting System for Research Reactors)cuûa IAEA;

- Hoã trôï cho hoaït ñoäng cuûa Hoäi ñoàng Antoaøn haït nhaân quoác gia vôùi vieäc toå chöùc thaønhcoâng 2 phieân hoïp cuûa Hoäi ñoàng vaø toå chöùc 2ñoaøn chuyeân gia vaøo ñaùnh giaù coâng taùcnghieân cöùu ñòa ñieåm Döï aùn Ñieän haït nhaânNinh Thuaän, ñoàng thôøi toå chöùc nhieàu cuoächoïp chuyeân moân giöõa caùc chuyeân gia VieätNam, chuyeân gia Nhaät Baûn trong vaán ñeànghieân cöùu, khaûo saùt ñòa ñieåm.

- Toå chöùc 5 nhoùm chuyeân moân nghieâncöùu, ñaùnh giaù sô boä Hoà sô baùo caùo phaân tíchan toaøn pheâ duyeät ñòa ñieåm vaø döï aùn ñaàu töcuûa NMÑHN Ninh Thuaän 2.

- Thöôøng xuyeân toå chöùc caùc sinh hoaïthoïc thuaät veà caùc vaán ñeà lieân quan tôùi an toaønhaït nhaân nhö: Phöông phaùp xaây döïng boä döõlieäu tham chieáu chuaån hoùa cho ñaùnh giaù antoaøn, moâ hình vaø thuaät toaùn söû duïng trongchöông trình RELAP 5, phaân tích söï coá LOCAcho loø VVER1000 söû duïngchöông trình tính toaùnCATHARE2 vaø RELAP5,



giôùi thieäu veà phöông phaùp BEPU, toång hôïpcaùc tai naïn lieân quan tôùi traïng thaùi tôùi haïn,v.v..

- Toå chöùc ñaøo taïo veà thaåm ñònh caùc baùocaùo phaân tích an toaøn maãu vôùi söï giuùp ñôõ cuûachuyeân gia nöôùc ngoaøi ñeán töø JNES, IRSN,GRS, v.v.

- Xaây döïng baùo caùo quoác gia Coâng öôùcAn toaøn haït nhaân, nghieân cöùu ñaët caâu hoûi chocaùc quoác gia cuõng nhö traû lôøi caùc caâu hoûi cuûacaùc quoác gia ñoái vôùi Vieät Nam;

- Chuaån bò hoà sô môøi thaàu tö vaán nöôùcngoaøi giuùp cô quan phaùp quy thaåm ñònh baùocaùo phaân tích an toaøn cho giai ñoaïn pheâduyeät ñòa ñieåm vaø pheâ duyeät döï aùn ñaàu tö cuûaDöï aùn ñieän haït nhaân Ninh Thuaän.

7. COÂNG TAÙC AN TOAØN BÖÙC XAÏ, ÖÙNGPHOÙ SÖÏ COÁ VAØ QUAÛN LYÙ PHOÙNG XAÏMOÂI TRÖÔØNG TIEÁP TUÏC ÑÖÔÏC TAÊNGCÖÔØNG

Coâng taùc an toaøn böùc xaï:

- Xaây döïng “Thoâng tö lieân tòch BoäKH&CN vaø Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôønghöôùng daãn baûo ñaûm an toaøn böùc xaï trongthaêm doø, khai thaùc vaø cheá bieán quaëng phoùngxaï”; “Thoâng tö höôùng daãn ñaùnh giaù phoângphoùng xaï neàn khu vöïc ñòa ñieåm nhaø maùyñieän haït nhaân”.

- Cöû caùn boä tham gia vieäc ñaûm baûo antoaøn trong vaän chuyeån nhieân lieäu haït nhaân töøloø phaûn öùng haït nhaân Ñaø Laït ra saân bay ñeåchuyeån veà LB Nga.

- Tham gia thaåm ñònh baùo caùo phaântích an toaøn cho giai ñoaïn löïa choïn ñòa ñieåm(thaùo dôõ nhaø maùy ñieän haït nhaân); Tham giathöïc hieän ñeà taøi KC.05/11-15 “Baûo veä böùc xaïvaø thaùo dôõ nhaø maùy ñieän haït nhaân”.

- Phoái hôïp vôùi phoøng ñaïo taïo xaây döïngheä thoáng chöông trình ñaøo taïoATBX cho caùc loaïi hình ñoái vôùi

caùn boä quaûn lyù vaø nhaân vieânböùc xaï.

Coâng taùc öùng phoù söï coá:

- Xaây döïng vaø trình ban haønh Thoâng tö24/2012-BKHCN veà vieäc “Höôùng daãn laäp vaøpheâ duyeät keá hoaïch öùng phoù söï coù böùc xaï, söïcoá haït nhaân caáp tænh vaø caáp cô sôû”.

- Xaây döïng “Thoâng tö quy ñònh yeâu caàuveà vieäc chuaån bò vaø thöïc hieän öùng phoù söï coáböùc xaï vaø haït nhaân”.

- Toå chöùc Hoäi ñoàng thaåm ñònh ñöôïc 6Keá hoaïch öùng phoù söï coá böùc xaï, haït nhaân caáptænh, ñaõ yeâu caàu caùc tænh hoaøn thieän ñeå trìnhLaõnh ñaïo Boä KH&CN pheâ duyeät. Thaåm ñònh,Pheâ duyeät treân 30 Keá hoaïch öùng phoù söï coáböùc xaï caáp cô sôû.

- Hoã trôï, phoái hôïp vôùi caùc sôû KH&CNtænh Quaûng Ngaõi, tænh Sôn La, tænh Taây Ninh,tænh Quaûng Ninh xaây döïng keá hoaïch öùng phoùsöï coá böùc xaï, haït nhaân caáp tænh.

- Phoái hôïp toå chöùc Hoäi thaûo veà öùng phoùsöï coá böùc xaï haït nhaân taïi TP. Hoà Chí Minh vaøtaïi caùc tænh Quaûng Ninh, Baéc Kaïn.

Coâng taùc quaûn lyù phoùng xaï moâi tröôøng:

- Thöôøng xuyeân ño vaø löu giöõ suaát lieàuphoùng xaï moâi tröôøng taïi Haø Noäi.

- Tö vaán cho tænh Ñoàng Nai, Sôn La,Quaûng Ninh veà vieäc xaây döïng traïm quan traécphoùng xaï moâi tröôøng.

- Hoaït ñoäng dòch vuï hoã trôï kyõ thuaät an



toaøn böùc xaï, phoùng xaï moâi tröôøng vaø ñaøo taïo:Toå chöùc toát caùc hoaït ñoäng dòch vuï hoã trôï kyõthuaät an toaøn böùc xaï, phoùng xaï moâi tröôøng vaøñaøo taïo an toaøn böùc xaï.

8. HOAÏT ÑOÄNG THOÂNG TIN COÙ NHIEÀUKHÔÛI SAÉC, TAÏO ÑÖÔÏC UY TÍN VAØ AÛNHHÖÔÛNG CUÛA CUÏC ATBXHN ÑOÁI VÔÙITRONG NÖÔÙC VAØ QUOÁC TEÁ

- Laàn ñaàu tieân toå chöùc thaønh coâng Hoäinghò phaùp quy haït nhaân toaøn quoác laàn thöùnhaát vôùi söï tham döï cuûa treân 300 ñaïi bieåu,trong ñoù coù treân 50 khaùch quoác teá, Hoäi nghòcaùn boä phuï traùch an toaøn moät soá cô sôû böùc xaïñieån hình vaø Hoäi nghò toång keát 10 naêm coângtaùc quaûn lyù nhaø nöôùc veà an toaøn böùc xaï vaøhaït nhaân.

- Laàn ñaàu tieân coâng taùc thi ñua khenthöôûng trong lónh vöïc quaûn lyù nhaø nöôùc veà antoaøn böùc xaï vaø haït nhaân ñöôïc toå chöùc.

- Laàn ñaàu tieân xuaát baûn Taäp san Phaùpquy haït nhaân, Tuyeån taäp caùc vaên baûn quyphaïm phaùp luaät phuïc vuï coâng taùc quaûn lyùnhaø nöôùc veà an toaøn böùc xaï vaø haït nhaân.

- Laàn ñaàu tieân xaây döïng Baùo caùo quoácgia haøng naêm veà coâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùcveà an toaøn böùc xaï vaø haït nhaân.

- Trang thoâng tin ñieän tuû cuûa Cuïc ñöôïcduy trì ñeàu ñaën vaø ñaõ coù treân 4 trieäu löôït ngöôøitruy caäp trang thoâng tin ñieän töû cuûa Cuïc.

- Cuïc ñaõ cung caáp cho Trang thoâng tinñieän töû cuûa Boä treân 36 tin, vöôït quaù yeâu caàucuûa Boä.

- Duy trì toát heä thoáng thö ñieän töû trongñieàu kieän coøn raát khoù khaên veà cô sôû haï taàngthoâng tin, goùp phaàn phuïc vuï toát hoaït ñoängcuûa Cuïc.

9. HOAÏT ÑOÄNG ÑAØO TAÏO PHAÙT TRIEÅNNGUOÀN NHAÂN LÖÏC ÑÖÔÏC QUAN TAÂMVAØ THU ÑÖÔÏC NHIEÀU KEÁT QUAÛ

- Toå chöùc caùc khoùa ñaøo taïo cho caùn boäcuûa Cuïc töø nguoàn ngaân saùch theo ñeà aùn 1558

vaø nguoàn ngaân saùch söï nghieäp khoa hoïc cuûaCuïc naêm 2013: Theo keá hoaïch ñöôïc BoäGD&ÑT pheâ duyeät taïi Quyeát ñònh soá5265/QÑ-BGDÑT ngaøy 27/11/2013, Cuïc ñaõtoå chöùc trieån khai Khoaù ñaøo taïo Phaân tích söïcoá vôõ oáng nöôùc voøng 1 do TS. Traàn Ñaïi Phuùcgiaûng daïy vaø Khoaù ñaøo taïo do Cuïc phoái hôïpvôùi JNES toå chöùc. Xaây döïng Thuyeát minh keáhoaïch ñaøo taïo nhaân löïc phuïc vuï chöông trìnhñieän haït nhaân cuûa Cuïc naêm 2014 vaø ñaõ ñöôïcLaõnh ñaïo Boä cho pheùp ñöa vaøo Keá hoaïch ñaøotaïo chung cuûa Boä KHCN naêm 2014 göûi BoäGiaùo duïc vaø Ñaøo taïo.

- Toå chöùc caùc khoùa ñaøo taïo toå chöùc ôûtrong vaø ngoaøi nöôùc baèng nguoàn kinh phí taøitrôï quoác teá: Khoùa hoïc EC veà Heä thoáng caùc tieâuchuaån chaâu AÂu (nhieäm vuï soá 1 vaø 3); Hoäi thaûoveà pheâ duyeät ñòa ñieåm vaø caáp pheùp xaây döïngNMÑHN vôùi KINS; caùc Khoùa ñaøo taïo veà thaåmñònh baùo caùo phaân tích an toaøn, ñaøo taïochöông trình tính toaùn RELAP5, phaân tích söïcoá nghieâm troïng thuoäc döï aùn Pilot Program;Hoäi thaûo veà Vai troø cuûa ñieän haït nhaân vôùi phaùttrieån; Khoùa hoïc veà Höôùng daãn ñoïc baùo caùophaân tích an toaøn SAR (JNES), Hoäi thaûo veàcoâng ngheä loø ATMEA1, Khoùa hoïc veà ñaáu thaàuñeå chuaån bò cho vieäc môøi thaàu tö vaánquoác teá, Khoùa hoïc PSA, Hoäi thaûoveà kieåm tra chaát löôïng saûnxuaát caùc thaønh phaàn cuûa



VVER100 cuûa Nga do Rostechnadzor toå chöùc;Hoäi thaûo veà tieâu chí löïa choïn coâng ngheä ñoáivôùi vieäc xaây döïng vaø vaän haønh thaønh coângnhaø maùy ñieän haït nhaân cuûa Vieät Nam do GE-Hitachi toå chöùc; Hoäi thaûo Giôùi thieäu coângngheä MPWR+ do Mitsubishi coâng nghieäpnaëng toå chöùc; Hoäi thaûo veà phaân tích an toaøntaát ñònh do Rostechnadzor toå chöùc; ...

10. COÂNG TAÙC TOÅ CHÖÙC VAØ CAÙN BOÄÑÖÔÏC CHUÙ TROÏNG ÑAÙP ÖÙNG YEÂU CAÀUPHAÙT TRIEÅN CUÛA CUÏC CHO GIAI ÑOAÏNMÔÙI

- Hoaøn thieän vaø trình ban haønh Ñieàu leätoå chöùc vaø hoaït ñoäng môùi cuûa Cuïc ñaùp öùngyeâu caàu phaùt trieån trong moät soá naêm tröôùcmaét, trong ñoù coù vieäc hình thaønh theâm caùcñôn vò quaûn lyù vaø ñôn vò söï nghieäp hoã trôïcoâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùc veà an toaøn böùc xaïvaø haït nhaân.

- Böôùc ñaàu trieån khai xaây döïng ñeà aùnxaùc ñònh vò trí vieäc laøm cho caùc ñôn vò tröïcthuoäc nhaèm hoaøn thieän chöùc naêng, nhieäm vuï,cô caáu toå chöùc vaø döï kieán nhaân löïc cuûa Cuïclaøm cô sôû cho vieäc xaây döïng qui hoaïch vaø keáhoaïch ñaøo taïo nhaân löïc cho Cô quan phaùpquy haït nhaân quoác gia ñeán naêm 2020.

- Tieáp tuïc hoaøn thieän ñeà aùn chuyeån ñoåicaùc ñôn vò söï nghieäp cuûa Cuïc sang hình thöùctöï chuû theo Nghò ñònh 115.

- Tieáp tuïc hoaøn thieän ñeà aùn phaùt trieånCuïc thaønh Cô quan phaùp quy haït nhaân quoácgia ñoäc laäp, hieäu quaû, coù naêng löïc vaø thaåmquyeàn ñeå trình xin yù kieán Boä vaø Chính phuû.

- Vôùi söï tö vaán cuûa ñoái taùc Nhaät Baûn,ñaõ cô baûn hoaøn thaønh noäi dung kyõ thuaätcuûa döï aùn ñaàu tö ODA veà taêng cöôøng naênglöïc kyõ thuaät cho Cô quan phaùp quy haïtnhaân quoác gia.

- Boå sung theâm nguoàn nhaân löïc cho caùcñôn vò trong Cuïc, trong ñoù coùnhaân löïc laøm veà coâng taùc caùn

boä, treân cô sôû söû duïngnguoàn thu phí, leä phí baûo

ñaûm ñuùng cheá ñoä, khoâng bò phaûi noäp traû laïingaân saùch nhaø nöôùc nhö naêm tröôùc.

11. COÂNG TAÙC KEÁ HOAÏCH VAØ QUAÛN LYÙTAØI CHÍNH

- Cuïc ñaõ laøm toát coâng taùc nghieäm thucaùc ñeà taøi, nhieäm vuï 2012 vaø chæ ñaïo saùt saovieäc trieån khai thöïc hieän caùc nhieäm vuï khoahoïc vaø coâng ngheä naêm 2013 ñaõ ñöôïc Laõnhñaïo Boä pheâ duyeät. Cuïc ñaõ toå chöùc kieåm trañònh kyø caùc ñeà taøi vaø ñoân ñoác caùc chuû nhieämñeà taøi toå chöùc thöïc hieän theo ñuùng tieán ñoä ñaõñaêng kyù; trieån khai thöïc hieän vaø veà cô baûnñaûm baûo ñuùng tieán ñoä ñaõ ñaêng kyù cho 02 ñeàtaøi ñoäc laäp caáp Nhaø nöôùc; 1 ñeà taøi thuoäcChöông trình KC.05/11-15 vaø 12 ñeà taøi,nhieäm vuï caáp Boä; Trieån khai thöïc hieänNhieäm vuï Nghò ñònh thö vôùi Laøo. Thaùng4/2013, moät Ñoaøn caùn boä cuûa Cuïc ñaõ sangLaøo ñeå thöïc hieän caùc nhieäm vuï ñaõ ñöôïc pheâduyeät;

- Cuïc ñaõ toå chöùc xaây döïng thuyeát minhvaø phoái hôïp thöïc hieän vieäc xeùt duyeät thuyeátminh, thaåm ñònh taøi chính ñeå trình Boä raQuyeát ñònh vaø ñöôïc Hoäi ñoàng KHCN thoângqua 1 ñeà taøi caáp nhaø nöôùc thuoäc Chöông trìnhKC05/11-15 vaø 13 ñeà taøi caáp Boä döï kieán thöïchieän naêm 2014.

- Hoaøn thaønh coâng taùc Kieåm toaùn naêmtaøi chính 2012 cuûa Kieåm toaùn nhaø nöôùc; xaâydöïng vaø trieån khai thöïc hieän caùc keát luaän cuûaKieåm toaùn Nhaø nöôùc ñoái vôùi hoaït ñoäng taøichính naêm 2012 Cuïc;

- Cuïc ñaõ xaây döïng vaø thöïc hieän keáhoaïch thu, chi ngaân saùch naêm 2013 vaø caùckeá hoaïch ñieàu chænh, boå sung nhieäm vuï trongnaêm vaø keá hoaïch thu, chi caùc nguoàn thu hôïpphaùp baûo ñaûm ñuùng vôùi caùc cheá ñoä, chínhsaùch cuûa Nhaø nöôùc. Cuïc ñaõ coá gaéng thöïchaønh tieát kieäm, caân ñoái caùc nguoàn ñeå ñaûmbaûo ñaày ñuû caùc ñònh möùc söû duïng kinh phíhaønh chính cho caùc hoaït ñoäng cuûa Cuïc;

- Laàn ñaàu tieân ñaõ toå chöùc coâng taùckieåm keâ taøi saûn cuûa Cuïc laøm cô sôû cho vieäc

TEÂN CHUYEÂN MUÏCHOAÏT ÑOÄNG CUÛA CÔ QUAN PHAÙP QUY HAÏT NHAÂN QUOÁC GIA


thanh lyù vaø chính thöùc baøn giao taøi saûn chocaùc ñôn vò.

Cuïc ATBXHN ñaõ hoaøn thaønh toát caùcnhieäm vuï troïng taâm naêm 2013, ñaùp öùng kòpthôøi caùc yeâu caàu phuïc vuï coâng taùc quaûn lyùnhaø nöôùc veà an toaøn böùc xaï vaø haït nhaân ôûVieät Nam. Maëc duø, trong giai ñoaïn oån ñònh côcaáu toå chöùc, ñoäi nguõ caùn boä coøn thieáu vaønguoàn löïc taøi chính cho caùc nhieäm vuï phaùpquy cuûa Cuïc coøn thieáu, song vôùi söï noã löïc coágaéng cuûa toaøn theå caùn boä nhaân vieân, trongthôøi gian tôùi, Cuïc ATBXHN seõ coá gaéng phaánñaáu hoaøn thaønh caùc nhieäm vuï ñöôïc giao. Veàphöông höôùng, nhieäm vuï coâng taùc naêm 2014,Cuïc taäp trung vaøo:

1. Chuaån bò vaø toå chöùc thaåm ñònh baùo caùophaân tích an toaøn trong hoà sô pheâ duyeätñòa ñieåm vaø hoà sô pheâ duyeät döï aùn ñaàutö nhaø maùy ñieän haït nhaân Ninh Thuaän 1vaø Ninh Thuaän 2.

2. Trieån khai thöïc hieän döï aùn Luaät NLNTsöûa ñoåi, trong ñoù taäp trung chænh söûa caùcquy ñònh veà cô quan phaùp quy haït nhaânñoäc laäp, coù naêng löïc vaø thaåm quyeàn, quyñònh veà caáp pheùp, thanh tra, öùng phoù söïcoá vaø boài thöôøng thieät haïi haït nhaân.Hoaøn thaønh vaø trình ban haønh ñeà aùntaêng cöôøng naêng löïc quaûn lyù nhaø nöôùcveà an toaøn böùc xaï vaø haït nhaân.

3. Pheâ duyeät vaø toå chöùc trieån khai thöïc hieänÑeà aùn ‘Keá hoaïch tuyeån duïng vaø ñaøo taïophaùt trieån nguoàn nhaân löïc cuûa CuïcATBXHN ñeán naêm 2020’.

4. Pheâ duyeät vaø ñaøm phaùn döï aùn ODA ñaàutö phaùt trieån naêng löïc kyõ thuaät cuûa CuïcATBXHN töø nguoàn vieân trôï cuûa Chínhphuû Nhaät Baûn.

5. Xaây döïng vaø toå chöùc thöïc hieän keá hoaïchchi tieát phaùt trieån haï taàng an toaøn quoácgia, chöông trình baûo ñaûm chaát löôïngtrong hoaït ñoäng cuûa Cuïc theo höôùng daãncuûa IAEA vaø kinh nghieäm cuûa cô quanphaùp quy caùc nöôùc.

6. Nghieân cöùu söûa ñoåi boå sung veà phí vaøleä phí caáp pheùp phuïc vuï cho trieån khaidöï aùn ñieän haït nhaân, loø nghieân cöùu vaøcaùc hoaït ñoäng khaùc trong lónh vöïc naênglöôïng nguyeân töû.

7. Nghieân cöùu hoaøn thieän heä thoáng caùc vaênbaûn quy ñònh veà ñaøo taïo caáp chöùng chæan toaøn böùc xaï, chöùng chæ nhaân vieân böùcxaï vaø chöùng chæ haønh ngheà dòch vuï hoãtrôï öùng duïng naêng löôïng nguyeân töû.

8. Kieän toaøn quaûn lyù hoaït ñoäng dòch vuï hoãtrôï öùng duïng naêng löôïng nguyeân töû, hoaïtñoäng xuaát nhaäp khaåu vaø vaän chuyeånnguoàn phoùng xaï, chuaån ño löôøng böùc xaïvaø phoùng xaï moâi tröôøng.

9. Taêng cöôøng coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùoduïc, phoå bieán phaùp luaät veà an toaøn böùcxaï vaø haït nhaân cho caùc toå chöùc, caù nhaânñöôïc caáp giaáy pheùp, chöùng chæ trong lónhvöïc naêng löôïng nguyeân töû; naâng cao chaátlöôïng hoaït ñoäng thoâng tin tuyeân truyeànbao goàm AÁn phaåm Thoâng tin phaùp quyhaït nhaân, Baùo caùo quoác gia veà coâng taùcquaûn lyù nhaø nöôùc trong lónh vöïc an toaønböùc xaï vaø haït nhaân, Trang thoâng tin ñieäntöû vaø caùc hoaït ñoäng thoâng tin khaùc.

10. Taêng cöôøng naêng löïc quaûn lyù nhaø nöôùcveà an ninh vaø thanh saùt haït nhaân, xaâydöïng Keá hoaïch chi tieát phaùt trieån cô sôûhaï taàng an ninh haït nhaân quoác gia, quyñònh phaân coâng traùch nhieäm quaûn lyù anninh giöõa caùc cô quan coù lieân quan,phaân coâng traùch nhieäm trieån khai thöïchieän caùc ñieàu öôùc quoác teá veà an toaøn, anninh vaø khoâng phoå bieán haït nhaân.

11. Xaây döïng caùc keá hoaïch hôïp taùc cuï theå giöõaCuïc vaø caùc ñoái taùc nöôùc ngoaøi trong naêm2014 theo caùc thoûa thuaän ñaõ ñöôïc kyù keát,ñieàu phoái hieäu quaû hoaït ñoäng hôïp taùc quoácteá vôùi caùc ñoái taùc theo chöông trình ñaõñöôïc thoáng nhaát, chuaån hoùa tieâuchuaån cöû caùn boä ñi ñaøo taïonöôùc ngoaøi veà chuyeânmoân vaø ngoaïi ngöõ.



12. Hình thaønh caùc nhoùm chuyeân moân hoãtrôï kyõ thuaät cho cô quan phaùp quy haïtnhaân veà an toaøn böùc xaï, an toaøn haïtnhaân, an ninh haït nhaân, thanh saùt haïtnhaân, öùng phoù söï coá, phoùng xaï moâitröôøng vaø chuaån ño löôøng böùc xaï; toåchöùc sinh hoaït hoïc thuaät ñònh kyø cuûacaùc nhoùm theo nhieäm vuï chính trò ñöôïcgiao; coù keá hoaïch ñaøo taïo cho caùn boäcaùc nhoùm chuyeân moân kyõ thuaät.

13. Taêng cöôøng ñoäi nguõ caùn boä chuyeân moânphuïc vuï xaây döïng heä thoáng vaên baûn quyphaïm phaùp luaät, hình thaønh caùc nhoùmchuyeân moân trong lónh vöïc phaùp cheá;kieän toaøn boä phaän xaây döïng vaø quaûn lyùcaùc tieâu chuaån an toaøn haït nhaân.

14. Cuûng coá vaø taêng cöôøng naêng löïc cho hoaïtñoäng veà vaên phoøng, toå chöùc caùn boä, vaênthö, löu tröõ, haønh chính, quaûn trò, xaâydöïng boä maùy laøm coâng taùc keá hoaïch,ñaàu tö, xaây döïng cô baûn vaø kieän toaøn heäthoáng keá toaùn.

15. Taêng cöôøng ñaøo taïo chuyeân moân vaønghieäp vuï cho caùn boä thanh tra cuûa

Cuïc vaø toå chöùc thöôøng xuyeân hoaïtñoäng thanh tra chuyeân ngaønh an toaønböùc xaï vaø haït nhaân, ñaëc bieät cho caùccô sôû haït nhaân.

16. Thöïc hieän vôùi chaát löôïng cao caùc ñeàtaøi, ñeà aùn nghieân cöùu phuïc vuï coâng taùcquaûn lyù nhaø nöôùc veà an toaøn böùc xaï vaøhaït nhaân.

17. Taêng cöôøng hoaït ñoäng dòch vuï kyõ thuaätveà ñaøo taïo, an toaøn böùc xaï, öùng phoù söïcoá vaø phoùng xaï moâi tröôøng baûo ñaûm söïtaêng tröôûng veà nguoàn thu cuûa dòch vuï naøykhoâng thaáp hôn naêm 2013.

18. Caäp nhaät, hoaøn thieän vaø trieån khai thöïchieän coâng taùc quy hoaïch caùn boä laõnhñaïo Cuïc vaø caùc ñôn vò tröïc thuoäc.

19. Pheâ duyeät ñeà aùn 115 cuûa caùc ñôn vò söïnghieäp cuûa Cuïc.

20. Khaéc phuïc caùc haïn cheá veà coâng taùcquaûn lyù taøi chính maø Kieåm toaùn Nhaønöôùc ñaõ löu yù trong ñôït kieåm toaùn naêm2012 cuûa Cuïc g


HOAØN THIEÄN HEÄ THOÁNG VAÊN BAÛN QUY PHAÏM PHAÙP LUAÄTVEÀ AN TOAØN BÖÙC XAÏ VAØ HAÏT NHAÂN

ThS. Ñinh Ngoïc Quang - Tröôûng Phoøng Phaùp cheá vaø Thoâng tin, Cuïc ATBXHN


Naêm 2013 kheùp laïi cuøngvôùi moät soá keát quaû ñaùngghi nhaän maø Cuïc An toaøn

böùc xaï vaø haït nhaân(ATBXHN) trong vieäc tieáp

tuïc hoaøn thieän heä thoángvaên baûn quy phaïm phaùp

luaät (QPPL) phuïc vuï coângtaùc quaûn lyù nhaø nöôùc veà

an toaøn, an ninh vaø thanhsaùt haït nhaân; ñaëc bieät laøvieäc soaïn thaûo vaø trình

ban haønh caùc vaên baûntrong khung phaùp luaät

phuïc vuï döï aùn ñieän haïtnhaân Ninh Thuaän. Döôùi

ñaây laø ñieåm qua vaøi neùtcaùc keát quaû ñaõ ñaït ñöôïcvaø nhöõng thuaän lôïi, khoù

khaên vaø thaùch thöùc trongvieäc hoaøn thieän heä thoángvaên baûn QPPL veà an toaøn,an ninh vaø thanh saùt haït

nhaân.

I. KEÁT QUAÛ COÂNG TAÙC XAÂY DÖÏNG VAÊN BAÛN QPPL NAÊM 2013

Thöïc hieän phaân coâng cuûa Laõnh ñaïo Boä Khoa hoïc vaøCoâng ngheä (KH&CN), Cuïc ATBXHN ñaõ chuû trì, phoái hôïp vôùicaùc ñôn vò lieân quan ôû trong vaø ngoaøi Boä toå chöùc xaây döïngKeá hoaïch xaây döïng vaên baûn quy phaïm phaùp luaät phuïc vuïchöông trình ñieän haït nhaân (ÑHN) giai ñoaïn 2013-2020.Ngaøy 19/02/2013, Thuû töôùng Chính phuû ñaõ ban haønh vaênbaûn soá 248/TTg-KTN pheâ duyeät baûn Keá hoaïch naøy (sau ñaâygoïi taét laø Keá hoaïch 248). Theo Keá hoaïch 248, trong giai ñoaïn2013-2020 Boä KH&CN caàn ban haønh 17 vaên baûn QPPL caápboä (Thoâng tö).

Ñöôïc Laõnh ñaïo Boä giao chuû trì trieån khai Keá hoaïch 248,Cuïc ATBXHN ñaõ xaây döïng vaø trình ban haønh 3 thoâng tö cuûaBoä tröôûng Boä KH&CN, cuï theå nhö sau:

- Thoâng tö höôùng daãn thöïc hieän quy ñònh veà khai baùocuûa Nghò ñònh thö boå sung cuûa Hieäp ñònh giöõa nöôùcCHXHCN Vieät Nam vaø Cô quan Naêng löôïng nguyeân töû quoácteá veà vieäc aùp duïng thanh saùt theo Hieäp öôùc khoâng phoå bieánvuõ khí haït nhaân (Thoâng tö soá 17/2013/TT-BKHCN ngaøy30/7/2013);

- Thoâng tö quy ñònh quy trình, thuû tuïc kieåm tra, thanh traan toaøn haït nhaân trong quaù trình khaûo saùt, ñaùnh giaù ñòa ñieåmnhaø maùy ÑHN (Thoâng tö soá 20/2013/TT-BKHCN ngaøy06/9/2013);

- Thoâng tö quy ñònh vieäc aùp duïng tieâu chuaån vaø quychuaån kyõ thuaät veà an toaøn haït nhaân trong löïa choïn ñòa ñieåm,thieát keá, xaây döïng, vaän haønh vaø thaùo dôõ toå maùyÑHN (Thoâng tö soá 21/2013/TT-BKHCN ngaøy12/ 9/2013).



Coù theå noùi caùc Thoâng tö treân vaø 5 tieâuchuaån quoác gia (TCVN) veà an toaøn haït nhaânphuïc vuï cho löïa choïn ñòa ñieåm nhaø maùyÑHN (ñaõ ñöôïc coâng boá naêm 2013) ñaõ ñaùpöùng töông ñoái kòp thôøi yeâu caàu trieån khai döïaùn ÑHN Ninh Thuaän.

Naêm 2014, Cuïc ATBXHN seõ baét ñaàutrieån khai vieäc thaåm ñònh Baùo caùo phaân tíchan toaøn trong hoà sô pheâ duyeät ñòa ñieåm vaø döïaùn ñaàu tö cuûa hai nhaø maùy ÑHN Ninh Thuaän1 vaø Ninh Thuaän 2. Ñeå thöïc hieän nhieäm vuïnaøy, Cuïc ATBXHN caàn phaûi aùp duïng caùc tieâuchuaån, quy chuaån kyõ thuaät cuûa Lieân bang Ngavaø Nhaät Baûn phuø hôïp vôùi caùc quy ñònh taïiThoâng tö soá 21/2013/TT-BKHCN ngaøy12/9/2013 neâu treân; ñoàng thôøi söû duïng Thoângtö 13/2009/TT-BKHCN ngaøy 20/5/2009 cuûaBoä KH&CN höôùng daãn ñaùnh giaù sô boä veà antoaøn haït nhaân ñoái vôùi ñòa ñieåm nhaø maùyÑHN trong giai ñoaïn quyeát ñònh chuû tröôngñaàu tö, Thoâng tö 28/2011/TT-BKHCN ngaøy

28/11/2011 cuûa Boä KH&CN quyñònh caùc yeâu caàu veà an toaøn haït

nhaân ñoái vôùi ñòa ñieåm nhaømaùy ÑHN vaø 5 tieâu chuaån

quoác gia (TCVN) veà an toaøn haït nhaân trongvieäc löïa choïn ñòa ñieåm gaén vôùi ñieàu kieän cuûaVieät Nam. Ñaây laø caùch laøm khaû thi nhaát trongkhi chuùng ta coøn thieáu caùc chuyeân gia coù kinhnghieäm xaây döïng caùc tieâu chuaån, quy chuaånkyõ thuaät veà an toaøn haït nhaân.

Cuøng vôùi 3 thoâng tö ñaõ ban haønh keå treân,Cuïc ATBXHN cuõng tích cöïc xaây döïng vaøhoaøn thieän döï thaûo, hoà sô trình ban haønh caùcthoâng tö: Thoâng tö quy ñònh noäi dung Baùo caùophaân tích an toaøn trong hoà sô ñeà nghò pheâduyeät Baùo caùo nghieân cöùu khaû thi nhaø maùyÑHN; Thoâng tö höôùng daãn quy trình thuû tuïcthaåm ñònh an toaøn ñòa ñieåm nhaø maùy ÑHN;Thoâng tö höôùng daãn quaûn lyù chaát thaûi phoùngxaï, nguoàn phoùng xaï ñaõ qua söû duïng; Thoâng töquy ñònh veà vieäc chuaån bò vaø öùng phoù söï coáböùc xaï, haït nhaân.

Cuïc ATBXHN ñaõ cöû caùn boä tham giasoaïn thaûo, ñoàng thôøi nghieân cöùu goùp yù chonhieàu vaên baûn QPPL trong (vaø ngoaøi) khuoânkhoå Keá hoaïch 248 do caùc ñôn vò khaùc trongBoä (Cuïc NLNT, Vieän NLNT Vieät Nam) hoaëcdo caùc Boä khaùc (Coâng an, Coâng Thöông, Taøinguyeân – moâi tröôøng, Xaây döïng,...) chuû trì



Song song vôùi vieäc thöïc hieän Keá hoaïch248 laø vieäc thöïc hieän Keá hoaïch xaây döïng vaênbaûn QPPL cuûa Boä KH&CN naêm. Trong naêm2013 Cuïc ATBXHN ñaõ chuû trì xaây döïng döïthaûo, hoaøn thieän hoà sô trình ban haønh 2 thoângtö lieân tòch: Thoâng tö höôùng daãn baûo ñaûm antoaøn böùc xaï trong y teá (lieân tòch vôùi Boä Y teá);Thoâng tö höôùng daãn baûo ñaûm an toaøn böùc xaïtrong thaêm doø, khai thaùc vaø cheá bieán quaëngphoùng xaï (lieân tòch vôùi Boä Taøi nguyeân vaø Moâitröôøng); vaø Thoâng tö höôùng daãn yeâu caàu ñoáivôùi ngöôøi phuï traùch an toaøn, coâng vieäc phaûicoù ngöôøi phuï traùch an toaøn vaø yeâu caàu ñaøo taïoveà an toaøn böùc xaï ñoái vôùi nhaân vieân böùc xaï.

Cuïc ATBXHN cuõng ñang hoaøn thieän döïthaûo ñeå trình Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeätÑeà aùn hoaøn thieän vaø taêng cöôøng naêng löïc cuûaheä thoáng quaûn lyù nhaø nöôùc veà phaùt trieån vaøöùng duïng naêng löôïng nguyeân töû vaø baûo ñaûman toaøn, an ninh.

II. SÖÛA ÑOÅI, BOÅ SUNG LUAÄT NAÊNGLÖÔÏNG NGUYEÂN TÖÛ NAÊM 2008

Luaät Naêng löôïng nguyeân töû (NLNT) hieänhaønh ñaõ bao haøm töông ñoái ñaày ñuû caùc noäidung theo thoâng leä quoác teá. Tuy nhieân, coøn

moät soá quy ñònh trong Luaät NLNT chöa phuøhôïp vôùi caùc khuyeán caùo cuûa IAEA vaø thoâng leäquoác teá. Trong quaù trình thöïc hieän LuaätNLNT, ñaõ boäc loä moät soá baát caäp.

Keá hoaïch söûa ñoåi, boå sung Luaät NLNT ñaõñöôïc ñöa vaøo Chöông trình xaây döïng luaät,phaùp leänh cuûa Quoác hoäi nhieäm kyø Khoùa XIII(Nghò quyeát soá 20/2011/QH13 ngaøy26/11/2011). Laø cô quan ñöôïc giao chuû trìthöïc hieän Ñeà aùn, Cuïc ATBXHN ñaõ thöïc hieänmoät soá hoaït ñoäng sau:

- Ñeà xuaát Laõnh ñaïo Boä ban haønh quyeátñònh thaønh laäp Ban Soaïn thaûo vaø Toå bieân taäpñeà aùn Luaät söûa ñoåi, boå sung moät soá ñieàu cuûaLuaät NLNT (Quyeát ñònh soá 699/QÑ-BKHCNngaøy 02/4/2013);

- Toå chöùc nghieân cöùu caùc vaán ñeà caànchænh söûa, boå sung vaø caàn xin yù kieán BanSoaïn thaûo.

- Toå chöùc nhieàu ñôït laøm vieäc vôùi chuyeângia Cô quan NLNT quoác teá (IAEA) taïiHaø Noäi vaø Vieân ñeå tham vaán veàcaùc noäi dung caàn söûa ñoåi,boå sung trong Luaät.



- Toå chöùc hoïp Ban Soaïn thaûo vaøo ngaøy06/4/2013 vaø ngaøy 09/8/2013.

- Toå chöùc Ñoaøn coâng taùc cuûa UÛy banKhoa hoïc, coâng ngheä vaø moâi tröôøng Quoác hoäiñi khaûo saùt vieäc chænh söûa trong Luaät NLNTtaïi Anh vaø Hoa Kyø.

Nhöõng noäi dung chính caàn söûa ñoåi, boåsung trong Luaät NLNT laø: Giaûi thích töø ngöõ;Caáp pheùp cho nhaø maùy ÑHN; ÖÙng phoù söïcoá böùc xaï, söï coá haït nhaân; Quaûn lyù chaátthaûi phoùng xaï, nguoàn phoùng xaï vaø nhieânlieäu haït nhaân ñaõ qua söû duïng; Traùch nhieämdaân söï ñoái vôùi thieät haïi haït nhaân vaø ñaëcbieät laø Thaønh laäp moät cô quan quaûn lyù nhaønöôùc baûo ñaûm tính ñoäc laäp, coù ñuû thaåmquyeàn vaø nguoàn löïc ñeå thoáng nhaát quaûn lyùan toaøn, an ninh vaø khoâng phoå bieán haïtnhaân ñoái vôùi caùc öùng duïng NLNT noùichung vaø caùc döï aùn ÑHN noùi rieâng. Beâncaïnh ñoù caàn phaûi quy ñònh theâm nhieàu vaánñeà ñeå baûo ñaûm tính ñaày ñuû cuûa moät boä luaäthaït nhaân toång hôïp theo khuyeán caùo cuûaIAEA nhö: An ninh haït nhaân; Thanh saùt haïtnhaân; Thanh tra;…

Do ñoù, vieäc söûa ñoåi, boå sung Luaät NLNTlaø raát caàn thieát, nhaèm caùc muïc tieâu:

- Khaéc phuïc nhöõng baát caäp, vöôùng maéc,khoâng khaû thi boäc loä trong quaù trình thöïc thiLuaät;

- Boå sung, ñaûm baûo quy ñònh ñaày ñuû caùcnoäi dung cô baûn theo yeâu caàu quaûn lyù, phuøhôïp vôùi luaät phaùp quoác gia vaø thoâng leä quoácteá;

- Ñaûm baûo tính phuø hôïp, tính thoáng nhaátcuûa Luaät NLNT vôùi Hieán phaùp naêm 2013, caùcñaïo luaät coù lieân quan, vôùi caùc ñieàu öôùc quoácteá ñang coù hieäu löïc maø Vieät Nam ñaõ kyù keáthoaëc tham gia.

III. NAÊM 2014 – KHOÙ KHAÊN VAØ THAÙCHTHÖÙC

Naêm 2014 laø moät naêm khaù naëng neà ñoáivôùi nhieäm vuï hoaøn thieän heä thoáng vaên baûnQPPL ñeå phuïc vuï coâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùcveà NLNT. Tröôùc heát laø vieäc khaån tröông ñaåymaïnh thöïc hieän Ñeà aùn söûa ñoåi, boå sung LuaätNLNT naêm 2008. Tieáp ñoù phaûi tieáp tuïc soaïnthaûo vaø nghieân cöùu, chuaån bò soaïn thaûo caùcvaên baûn QPPL sau khi ñöôïc Laõnh ñaïo BoäKH&CN pheâ duyeät. Ñeå thi haønh caùc vaên baûnQPPL ñaõ coù hieäu löïc, caàn phaûi xaây döïng môùihoaëc nghieân cöùu, trình Laõnh ñaïo Boä KH&CNban haønh quyeát ñònh coâng nhaän aùp duïng caùctieâu chuaån, quy chuaån kyõ thuaät quoác teá hoaëcnöôùc ngoaøi coù lieân quan. Trong naêm 2014-2015, Cuïc ATBXHN ñaõ ñöôïc giao xaây döïng11 tieâu chuaån veà an toaøn haït nhaân cho thieátkeá nhaø maùy ÑHN. (Quyeát ñònh soá 4075/QÑ-BKHCN ngaøy 26//12/2013 cuûa Boä tröôûng BoäKH&CN).

Ñaây quaû laø moät thaùch thöùc voâ cuøng tolôùn. Cuïc ATBXHN hieän ñang thieáu moät ñoäinguõ chuyeân gia coù kieán thöùc vaø kinh nghieämveà chuyeân moân vaø phaùp luaät ñeå ñaûm ñöôngtroïng traùch chuû trì trong vieäc xaây döïng vaênbaûn QPPL; trong khi caùc caùn boä cuûa CuïcATBXHN ñang phaûi caêng söùc vaø quaù taûi chocaùc nhieäm vuï keá hoaïch thuoäc chöùc naêng vaøraát nhieàu caùc nhieäm vuï ñoät xuaát phaùt sinhkhaùc.

Hy voïng raèng vôùi söï giuùp ñôõ nhieät tìnhcuûa coäng ñoàng quoác teá (ñaëc bieät laø IAEA, Lieânbang Nga vaø Nhaät Baûn), cuøng vôùi söï quantaâm cuûa Chính phuû, Ban Chæ ñaïo nhaø nöôùcdöï aùn ñieän haït nhaân Ninh Thuaän vaø söï hoã trôïcuûa caùc caùn boä quaûn lyù, chuyeân gia kyõ thuaättrong caû nöôùc, Cuïc ATBXHN seõ nhaän ñöôïcmoät cô cheá ñaëc thuø ñeå coù theå taäp hôïp nguoànlöïc hoaøn thaønh traùch nhieäm xaây döïng khungphaùp luaät cho coâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùc veàNLNT./.


KHAI BAÙO VAØ CAÁP PHEÙP TRONG LÓNH VÖÏCNAÊNG LÖÔÏNG NGUYEÂN TÖÛ HIEÄN NAY

Nguyeãn Vieät Huøng, Trưởng phòng Cấp phép - Cuïc ATBXHN

Luaät Naêng löôïng nguyeân töû (NLNT) ñöôïc Quoác hoäi khoùa XII ban haønh vaø coù hieäu löïc thi haønhtöø ngaøy 01 thaùng 01 naêm 2009. Luaät NLNT quy ñònh veà caùc hoaït ñoäng trong lónh vöïc naênglöôïng nguyeân töû vaø baûo ñaûm an toaøn, an ninh trong caùc hoaït ñoäng ñoù. Luaät NLNT ñaõ coùrieâng 01 chöông quy ñònh veà Khai baùo vaø Caáp pheùp trong ñoù coù caùc quy ñònh veà caáp giaáypheùp cho caùc cô sôû böùc xaï vaø caùc hoaït ñoäng tieán haønh coâng vieäc böùc xaï. Trong ñoù, LuaätNLNT cuõng ñaõ ñeà ra yeâu caàu veà vieäc quy ñònh thuû tuïc khai baùo vaø caáp pheùp ñoái vôùi caùchoaït ñoäng tieán haønh coâng vieäc böùc xaï cuõng nhö caáp ñaêng kyù hoaït ñoäng dòch vuï hoã trôï naênglöôïng nguyeân töû.

Ñaùp öùng yeâu caàu naøy, ngaøy 22/7/2010, Thoâng tö soá 08/2010/TT-BKHCN cuûa Boä tröôûng BoäKhoa hoïc vaø Coâng ngheä (KH&CN) höôùng daãn veà vieäc khai baùo, caáp giaáy pheùp tieán haønh coângvieäc böùc xaï vaø caáp chöùng chæ nhaân vieân böùc xaï. Ñoàng thôøi, Cuïc An toaøn böùc xaï vaø haïtnhaân (ATBXHN) - Cô quan caáp pheùp coù thaåm quyeàn cuûa Vieät Nam trong lónh vöïc naøy cuõngñaõ thöïc hieän quy trình, thuû tuïc caáp pheùp theo quy trình ñöôïc ban haønh trong Heä thoángkieåm soaùt chaát löôïng (ISO 9001:2008).


1. QUY ÑÒNH CUÛA LUAÄT NLNT.

Luaät NLNT ñaõ quy ñònh roõ caùc vaán ñeà lieân quan ñeán caáp pheùp cho caùc cô sôû böùc xaï vaøcaùc hoaït ñoäng tieán haønh coâng vieäc böùc xaï.

Luaät NLNT khaúng ñònh taàm quan troïng cuûa vieäc caáp pheùp taïi khoaûn 3 Ñieàu 12 – Nhöõnghaønh vi bò nghieâm caám: Tieán haønh coâng vieäc böùc xaï maø chöa ñöôïc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùccoù thaåm quyeàn caáp giaáy pheùp theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. Töø ñoù coù theå thaáy raèng vieäc thieátlaäp ñaày ñuû, hôïp lyù, coù heä thoáng ñoái vôùi caùc quy ñònh lieân quan ñeán caáp pheùp tieán haønh coângvieäc böùc xaï laø quan troïng vaø caàn thieát.

Lieân quan ñeán caùc quy ñònh naøy, Luaät NLNT cuõng ñaõ ñöa ra caùc quy ñònh taïi: Ñieàu 18quy ñònh veà coâng vieäc böùc xaï; Ñieàu 34, 35, 36 quy ñònh veà cô sôû böùc xaï; vaø Ñieàu 72, Ñieàu73, Ñieàu 74, Ñieàu 75, Ñieàu 76, Ñieàu 77, Ñieàu 78, Ñieàu 79 quy ñònh veà khai baùo vaø caáp pheùp

Luaät NLNT ñaõ ñònh nghóa vaø ñöa ra caùc khaùi nieäm cuï theå ñoái töôïng aùp duïng caùc quy ñònhnaøy nhö coâng vieäc böùc xaï, cô sôû böùc xaï cuõng caùc loaïi hình giaáy pheùp, thôøi haïn caáp pheùp,… trong ñoù: quy ñònh veà giaáy pheùp tieán haønh coâng vieäc böùc xaï taïi Ñieàu 72; quyñònh veà thôøi haïn cuûa giaáy pheùp tieán haønh coâng vieäc böùc xaï taïi Ñieàu 73; quyñònh veà ñieàu kieän caáp pheùp taïi Ñieàu 75; quy ñònh veà caùc loaïi hoà sô xin



caáp pheùp taïi Ñieàu 76; quy ñònh veà thaåmquyeàn, trình töï, thuû tuïc caáp pheùp taïi Ñieàu 77;quy ñònh veà Söûa ñoåi, boå sung, gia haïn, caáplaïi giaáy pheùp taïi ñieàu 78; quy ñònh veà thu hoàigiaáy pheùp taïi Ñieàu 79.

2. QUY ÑÒNH CUÛA CAÙC VAÊN BAÛNHÖÔÙNG DAÃN THI HAØNH LUAÄT

Thoâng tö 08/2010/TT-BKHCN (Thoâng tö08) ñaõ quy ñònh vaø höôùng daãn khaù cuï theå veàcaáp pheùp ñoái vôùi caùc cô sôû böùc xaï, cô sôû tieánhaønh coâng vieäc böùc xaï bao goàm caû caùc bieåumaãu khai baùo, maãu baùo caùo ñaùnh giaù an toaøn,phaân tích an toaøn.

Phaïm vi ñieàu chænh cuûa Thoâng tö 08lieân quan ñeán caáp pheùp aùp duïng cho vieäccaáp, gia haïn, söûa ñoåi, boå sung vaø caáp laïi giaáypheùp tieán haønh coâng vieäc böùc xaï: Vaän haønhthieát bò chieáu xaï; Söû duïng thieát bò böùc xaï; Söûduïng chaát phoùng xaï; Saûn xuaát chaát phoùng xaï;Cheá bieán chaát phoùng xaï; Löu giöõ chaát phoùngxaï; Xöû lyù, löu giöõ chaát thaûi phoùng xaï, nguoànphoùng xaï ñaõ qua söû duïng; Xuaát khaåu chaátphoùng xaï, vaät lieäu haït nhaân nguoàn, vaät lieäuhaït nhaân, thieát bò haït nhaân; Nhaäp khaåu chaátphoùng xaï, vaät lieäu haït nhaân nguoàn, vaät lieäuhaït nhaân, thieát bò haït nhaân; Ñoùng goùi, vaänchuyeån chaát phoùng xaï, vaät lieäu haït nhaânnguoàn, vaät lieäu haït nhaân; Vaän chuyeån chaátphoùng xaï, vaät lieäu haït nhaân nguoàn, vaät lieäuhaït nhaân quaù caûnh laõnh thoå Vieät Nam; Xaâydöïng cô sôû böùc xaï; Thay ñoåi quy moâ vaø phaïmvi hoaït ñoäng cô sôû böùc xaï; Chaám döùt hoaïtñoäng cô sôû böùc xaï; Caáp chöùng chæ nhaân vieânböùc xaï ñaûm nhieäm caùc coâng vieäc quy ñònhtaïi khoaûn 1 Ñieàu 28 Luaät NLNT.

Thoâng tö 08 ñaõ quy ñònh roõ veà danh muïchoà sô ñeà nghò caáp pheùp töông öùng vôùi töøng

ñoái töôïng, loaïi hình caáp pheùp cuïtheå vaø höôùng daãn caùc noäi dung

trong töøng danh muïc töôngöùng nhö: Hoà sô ñeà nghò caáp

giaáy pheùp vaän haønh thieát bò chieáu xaï, söû duïngthieát bò böùc xaï vaø söû duïng chaát phoùng xaï -Ñieàu 10; Hoà sô ñeà nghò caáp giaáy pheùp söûduïng thieát bò X-quang chaån ñoaùn trong y teá -Ñieàu 11; Hoà sô ñeà nghò caáp giaáy pheùp saûnxuaát, cheá bieán chaát phoùng xaï - Ñieàu 12; Hoàsô ñeà nghò caáp giaáy pheùp löu giöõ chaát phoùngxaï - Ñieàu 13; Hoà sô ñeà nghò caáp giaáy pheùp töïxöû lyù, löu giöõ nguoàn phoùng xaï ñaõ qua söû duïng– Ñieàu 14; Hoà sô ñeà nghò caáp giaáy pheùp xöûlyù, löu giöõ chaát thaûi phoùng xaï, nguoàn phoùngxaï ñaõ qua söû duïng taïi kho löu giöõ chaát thaûiphoùng xaï quoác gia hoaëc cô sôû laøm dòch vuï xöûlyù, löu giöõ chaát thaûi phoùng xaï, nguoàn phoùngxaï ñaõ qua söû duïng – Ñieàu 15; Hoà sô ñeà nghòcaáp giaáy pheùp xuaát khaåu chaát phoùng xaï, vaätlieäu haït nhaân nguoàn, vaät lieäu haït nhaân, thieátbò haït nhaân – Ñieàu 16; Hoà sô ñeà nghò caápgiaáy pheùp nhaäp khaåu chaát phoùng xaï, vaät lieäuhaït nhaân nguoàn, vaät lieäu haït nhaân, thieát bòhaït nhaân – Ñieàu 17; Hoà sô ñeà nghò caáp giaáypheùp ñoùng goùi, vaän chuyeån vaø vaän chuyeånquaù caûnh chaát phoùng xaï, chaát thaûi phoùng xaï,vaät lieäu haït nhaân nguoàn, vaät lieäu haït nhaân –Ñieàu 18; Hoà sô ñeà nghò caáp giaáy pheùp xaâydöïng cô sôû böùc xaï - Ñieàu 19; Hoà sô ñeà nghòcaáp giaáy pheùp thay ñoåi quy moâ, phaïm vi hoaïtñoäng cô sôû böùc xaï - Ñieàu 20; Hoà sô ñeà nghòcaáp giaáy pheùp chaám döùt hoaït ñoäng cô sôû böùcxaï - Ñieàu 21; Hoà sô ñeà nghò caáp chöùng chænhaân vieân böùc xaï - Ñieàu 22.

Thoâng tö 08 cuõng quy ñònh: thaåm quyeànvaø thuû tuïc caáp giaáy pheùp vaø chöùng chæ nhaânvieân böùc xaï (CCNVBX) töông öùng cho töøngloaïi hình coâng vieäc böùc xaï; thôøi haïn cuûa giaáypheùp vaø CCNVBX; gia haïn vaø söûa ñoåi boåsung, caáp laïi giaáy pheùp, caáp laïi CCNVBX –Ñieàu 25, Ñieàu 29 .

3. QUY ÑÒNH CHUNG CUÛA HEÄ THOÁNGKIEÅM SOAÙT CHAÁT LÖÔÏNG TRONGCAÁP PHEÙP



Quy ñònh chung cuûa heä thoáng kieåmsoaùt chaát löôïng trong vieäc caáp pheùp hieän nayaùp duïng ñoái vôùi vieäc thaåm ñònh hoà sô caáppheùp cuûa toå chöùc, caù nhaân tieán haønh coângvieäc böùc xaï noäp hoà sô theo quy ñònh taïiThoâng tö soá 08/2010/TT-BKHCN ngaøy22/7/2010 cuûa Boä tröôûng Boä KH&CN Höôùngdaãn veà vieäc khai baùo, caáp giaáy pheùp tieánhaønh coâng vieäc böùc xaï vaø caáp chöùng chænhaân vieân böùc xaï. Cuï theå, quy ñònh vieäc thaåmñònh caáp pheùp ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng nhö:

- Thaåm ñònh caáp giaáy pheùp vaän haønh thieátbò chieáu xaï;

- Thaåm ñònh caáp giaáy pheùp söû duïng thieátbò böùc xaï khaùc;

- Thaåm ñònh caáp giaáy pheùp saûn xuaát chaátphoùng xaï;

- Thaåm ñònh caáp giaáy pheùp cheá bieán chaátphoùng xaï;

- Thaåm ñònh caáp giaáy pheùp löu giöõ chaátphoùng xaï;

- Thaåm ñònh caáp giaáy pheùp söû duïng chaátphoùng xaï;

- Thaåm ñònh ñeå caáp giaáy pheùp thaêm doø,khai thaùc, cheá bieán quaëng phoùng xaï;

- Thaåm ñònh caáp giaáy pheùp xöû lyù, löu giöõchaát thaûi phoùng xaï;

- Thaåm ñònh caáp giaáy pheùp xöû lyù, löu giöõ

nguoàn phoùng xaï ñaõ qua söû duïng;- Thaåm ñònh ñeå caáp giaáy pheùp xaây döïng

cô sôû böùc xaï;- Thaåm ñònh ñeå caáp giaáy pheùp thay ñoåi

quy moâ, phaïm vi hoaït ñoäng cuûa cô sôûböùc xaï;

- Thaåm ñònh ñeå caáp giaáy pheùp chaámdöùt hoaït ñoäng cô sôû böùc xaï;

- Thaåm ñònh ñeå caáp giaáy pheùp nhaäp khaåu,xuaát khaåu chaát phoùng xaï;

- Thaåm ñònh ñeå caáp giaáy pheùp ñoùng goùi,vaän chuyeån vaät lieäu phoùng xaï;

- Thaåm ñònh ñeå caáp giaáy pheùp vaän chuyeånvaät lieäu phoùng xaï quaù caûnh laõnh thoå VieätNam;

- Thaåm ñònh ñeå caáp giaáy ñaêng kyù hoaïtñoäng dòch vuï hoã trôï öùng duïng naêng löôïngnguyeân töû.

4. ÑAÙNH GIAÙ TÌNH HÌNH THÖÏC THI,AÙP DUÏNG CAÙC QUY ÑÒNH CUÛALUAÄT NLNT

a. Caáp Giaáy pheùp tieán haønh coâng vieäc böùcxaï vaø chöùng chæ nhaân vieân böùc xaï

Giaáy pheùp tieán haønh coâng vieäc böùc xaïcaáp pheùp cho caùc cô sôû böùc xaï vaø caùc hoaïtñoäng tieán haønh coâng vieäc böùc xaï ñöôïc quyñònh taïi Ñieàu 18 bao goàm: Vaän haønh thieát bòchieáu xaï goàm maùy gia toác; thieát bò xaï trò; thieátbò chieáu xaï khöû truøng, xöû lyù vaät lieäu vaø söûduïng caùc thieát bò böùc xaï khaùc; Saûn xuaát, cheábieán chaát phoùng xaï; Löu giöõ, söû duïng chaátphoùng xaï; Thaêm doø, khai thaùc, cheá bieánquaëng phoùng xaï; Laøm giaøu urani; cheá taïonhieân lieäu haït nhaân; Xöû lyù, löu giöõ, choân caátchaát thaûi phoùng xaï, nguoàn phoùng xaï ñaõ quasöû duïng vaø nhieân lieäu haït nhaân ñaõ qua söûduïng; Xaây döïng, thay ñoåi quy moâ vaø phaïm vihoaït ñoäng, chaám döùt hoaït ñoäng cuûa cô sôû böùcxaï, cô sôû haït nhaân; Söû duïng vaätlieäu haït nhaân ngoaøi chu trìnhnhieân lieäu haït nhaân; Nhaäpkhaåu, xuaát khaåu chaát phoùng

Hoaït ñoäng hieäu chuaån, kieåm ñònh chaát löôïng caùc thieát bò ghi ño böùcxaï nhaèm naâng cao chaát löôïng, ñoä tin caäy cuûa thieát bò ñaûm baûo an toaøn



xaï, vaät lieäu haït nhaân nguoàn, vaät lieäu haït nhaânvaø thieát bò haït nhaân; Ñoùng goùi, vaän chuyeånvaät lieäu phoùng xaï; Vaän chuyeån vaät lieäu phoùngxaï quaù caûnh laõnh thoå Vieät Nam; Vaän haønhtaøu bieån, phöông tieän khaùc coù ñoäng cô chaïybaèng naêng löôïng haït nhaân; Hoaït ñoäng khaùctaïo ra chaát thaûi phoùng xaï.

Trong thöïc teá cho thaáy hoaït ñoäng chuyeånnhöôïng, mua baùn chaát phoùng xaï vaãn xaûy ratrong thöïc tieãn nhöng hieän khoâng ñöôïc quyñònh ñeå kieåm soaùt.

Ñoái vôùi giaáy pheùp tieán haønh coâng vieäcböùc xaï - vaän chuyeån vaät lieäu phoùng xaï ñöôïcquy ñònh taïi Ñieàu 63 quy ñònh toå chöùc caùnhaân göûi haøng phaûi coù traùch nhieäm xin caáppheùp. Quy ñònh chöa thöïc söï khaû thi vaø phuøhôïp hoaøn toaøn trong tröôøng hôïp toå chöùc caùnhaân xin giaáy pheùp nhaäp khaåu chaát phoùng xaïvaø sau ñoù ñoàng thôøi xin giaáy pheùp vaän chuyeånchaát phoùng xaï.

Ñoái vôùi caáp chöùng chæ nhaân vieân böùc xaïñöôïc quy ñònh taïi Ñieàu 28. Trong thöïc teá coùnhöõng loaïi hình nhö: nhaân vieân pha cheá döôïcchaát phoùng xaï taïi caùc khoa Y hoïc haït nhaâncuûa caùc beänh vieän; nhaân vieân söû duïng caùcthieát bò ño haït nhaân di ñoäng (ví duï nhö: thieátbò ño ñoä aåm, ñoä chaët neàn ñöôøng, ñaát ñaù, beâtoâng; thieát bò khoan thaêm doø dò chaát Karota)khoâng ñöôïc quy ñònh phaûi coù chöùng chæ nhaânvieân böùc xaï. Tuy nhieân, ñoái vôùi caùc nhaân vieântreân khi tieán haønh coâng vieäc böùc xaï suaát lieàuhoï nhaän ñöôïc cao töông töï nhö chuïp aûnhphoùng xaï coâng nghieäp.

b. Veà thôøi haïn cuûa giaáy pheùp

Ñieàu 74 Luaät NLNT ñaõ ñöa ra ñöôïcthôøi haïn cuûa caùc loaïi giaáy pheùp tieán haønhcoâng vieäc böùc xaï töông öùng theo ñaëc thuø cuûatöøng loaïi coâng vieäc nhö: Giaáy pheùp nhaäpkhaåu, xuaát khaåu nguoàn phoùng xaï coù möùc ñoänguy hieåm döôùi trung bình ñöôïc caáp chonhieàu chuyeán haøng coù thôøi haïn möôøi hai

thaùng; Giaáy pheùp nhaäp khaåu,xuaát khaåu nguoàn phoùng xaï coù

möùc ñoä nguy hieåm töø trungbình trôû leân, vaät lieäu haït

nhaân, thieát bò haït nhaân ñöôïc caáp cho töøngchuyeán haøng coù thôøi haïn saùu thaùng; Giaáypheùp cho toå chöùc, caù nhaân nöôùc ngoaøi vaänchuyeån vaät lieäu phoùng xaï quaù caûnh laõnh thoåVieät Nam; giaáy pheùp cho taøu bieån, phöôngtieän khaùc coù ñoäng cô chaïy baèng naêng löôïnghaït nhaân cuûa nöôùc ngoaøi hoaït ñoäng treân laõnhthoå Vieät Nam coù thôøi haïn saùu thaùng; Giaáypheùp cho taøu bieån, phöông tieän khaùc coù ñoängcô chaïy baèng naêng löôïng haït nhaân cuûa toåchöùc, caù nhaân trong nöôùc coù thôøi haïn möôøinaêm; Giaáy pheùp vaän haønh loø phaûn öùng haïtnhaân nghieân cöùu, vaän haønh nhaø maùy ñieän haïtnhaân coù thôøi haïn möôøi naêm; Giaáy pheùp vaänhaønh thieát bò chieáu xaï coù thôøi haïn naêm naêm;Giaáy pheùp tieán haønh coâng vieäc böùc xaï khaùccoù thôøi haïn ba naêm.

Tuy nhieân, vaãn coøn thieáu quy ñònh ñaëcthuø cho loaïi giaáy pheùp tieán haønh coâng vieäcböùc xaï - vaän chuyeån chaát phoùng xaï. Vì neáuhieåu nhö quy ñònh taïi khoaûn 7 Ñieàu 74 thìthôøi haïn cuûa giaáy pheùp vaän chuyeån chaátphoùng xaï laø 3 naêm. Ñieàu naøy khoâng phuø hôïpvôùi caùc khuyeán caùo quoác teá vaø thöïc tieãn coângvieäc. Neân ñeà xuaát thôøi haïn cuûa giaáy pheùp naøylaø 12 thaùng (rieâng ñoái vôùi caùc cô sôû laøm dòchvuï hoã trôï - vaän chuyeån caùc döôïc chaát phoùngxaï thì xem xeùt caáp pheùp nhö laø moät hoaïtñoäng dòch vuï hoã trôï naêng löôïng nguyeân töû -caáp daïng ñaêng kyù vaø thôøi haïn giaáy pheùp laø 3naêm).

c. Veà ñieàu kieän caáp giaáy pheùp

Ñieàu kieän caáp pheùp ñöôïc quy ñònh taïiÑieàu 75, trong ñoù quy ñònh töông ñoái ñaày ñuûnhö: Ñöôïc thaønh laäp theo quy ñònh cuûa phaùpluaät. Coù ñaày ñuû naêng löïc haønh vi daân söï; Tieánhaønh coâng vieäc böùc xaï phuø hôïp vôùi chöùcnaêng hoaït ñoäng; Coù ñoäi nguõ nhaân löïc, cô sôûvaät chaát - kyõ thuaät phuø hôïp; Ñaùp öùng ñuû caùcñieàu kieän baûo ñaûm an toaøn, an ninh ñoái vôùitöøng coâng vieäc böùc xaï cuï theå theo quy ñònhcuûa Luaät naøy; Hoaøn thaønh hoà sô, thuû tuïc xincaáp giaáy pheùp theo quy ñònh cuûa Luaät naøy vaøquy ñònh khaùc cuûa phaùp luaät coù lieân quan.

Tuy nhieân, thöïc teá aùp duïng vaø thi haønhcho thaáy quy ñònh taïi ñieåm c khoaûn 1 Ñieàu



75 “Coù ñoäi nguõ nhaân löïc, cô sôû vaät chaát - kyõthuaät phuø hôïp” vaø ñieåm c khoaûn 2 Ñieàu 75“Coù trình ñoä chuyeân moân phuø hôïp” vaãn coønchöa roõ raøng, chöa coù vaên baûn höôùng daãn cuïtheå: nhö theá naøo laø coù ñuû ñoäi nguõ nhaân löïc?(bao nhieâu ngöôøi töông öùng vôùi töøng loaïi hìnhlaø ñuû?) vaø trình ñoä kyõ thuaät hoaëc chuyeân moânnhö theá naøo laø phuø hôïp? caàn yeâu caàu caùc loaïivaên baèng, chöùng chæ naøo? do ai caáp? thôøi haïnbao laâu?

d. Veà thaåm quyeàn, trình töï, thuû tuïc caáp pheùp

Thaåm quyeàn, trình töï, thuû tuïc caáp giaáypheùp ñöôïc quy ñònh taïi Ñieàu 77 trong ñoù quyñònh: thaåm quyeàn caáp giaáy pheùp; thôøi haïnxem xeùt caáp giaáy pheùp; thôøi haïn traû lôøi töøchoái caáp giaáy pheùp.

Caùc quy ñònh naøy vaãn coøn coù baát caäp,khoù trieån khai aùp duïng trong thöïc teá. Chaúnghaïn nhö: theo Ñieàu 77 thì thôøi gian xöû lyù hoàsô ñoái vôùi loaïi hình caáp giaáy pheùp vaänchuyeån nguoàn phoùng xaï laø saùu möôi ngaøy.Ñoái vôùi loaïi hình giaáy pheùp vaän chuyeånnguoàn phoùng xaï thì coù nhöõng tröôøng hôïp sau:tröôøng hôïp xin giaáy pheùp vaän chuyeån nguoànphoùng xaï ñeå vaän chuyeån nguoàn phoùng xaï töøñòa ñieåm naøy tôùi ñòa ñieåm khaùc; tröôøng hôïpxin giaáy pheùp vaän chuyeån keøm theo giaáypheùp nhaäp khaåu hoaëc xuaát khaåu nguoàn phoùngxaï; tröôøng hôïp xin giaáy pheùp vaän chuyeån keømtheo giaáy pheùp söû duïng nguoàn phoùng xaï. Nhövaäy, ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp hoà sô vaän chuyeånñi keøm vôùi hoà sô nhaäp khaåu, xuaát khaåu hoaëcsöû duïng thì seõ ñöôïc xöû lyù theo thôøi haïn cuûacaùc loaïi hình giaáy pheùp treân. Coøn tröôøng hôïpxin giaáy pheùp ñeå vaän chuyeån nguoàn phoùngxaï töø ñòa ñieåm naøy sang ñòa ñieåm khaùc maøquy ñònh thôøi gian xöû lyù hoà sô laø saùu möôingaøy thì chöa thöïc söï hôïp lyù.

5. TOÀN TAÏI VAØ KHOÙ KHAÊN TRONGQUAÙ TRÌNH THAÅM ÑÒNH CAÁP PHEÙPHIEÄN NAY

Hieän nay, kinh teá xaõ hoäi ngaøy caøng phaùttrieån, vieäc höôùng daãn cuûa vaên baûn phaùp quynoùi chung vaø lieân quan ñeán hoaït ñoäng caáppheùp noùi rieâng nhieàu luùc coøn khoù aùp duïng vì

nhieàu loaïi hình, thieát bò môùi xuaát hieän maø vaênbaûn chöa coù quy ñònh lieân quan. Do ñoù caùcvaên baûn naøy caàn phaûi ñöôïc xem xeùt, caäpnhaät, söûa ñoåi vaø boå sung ñònh kyø theo chu kyøphaùt trieån cuûa kinh teá xaõ hoäi.

Vieät Nam hieän coøn ñang thieáu caùcquy ñònh veà höôùng daãn caáp pheùp noùi chungcuõng nhö thaåm ñònh caáp pheùp noùi rieâng ñoáivôùi caùc loaïi hình hoaït ñoäng öùng duïng naênglöôïng nguyeân töû môùi phaùt sinh theo xu höôùngphaùt trieån cuûa kinh teá xaõ hoäi; caùc thuaät ngöõ(noäi dung, noäi haøm) veà caùc hoaït ñoäng öùngduïng naêng löôïng nguyeân töû chöa thoáng nhaátvôùi caùc quy ñònh cuûa vaên baûn phaùp luaät hieänhaønh quy ñònh veà baûo ñaûm an toaøn, an ninhñoái vôùi caùc hoaït ñoäng öùng duïng naêng löôïngnguyeân töû hieän nay.

Cuï theå, caùc quy ñònh vaø vaên baûnhöôùng daãn hieän nay môùi chæ quy ñònh veà caùchoaït ñoäng tieán haønh coâng vieäc böùc xaï, cô sôûböùc xaï theo quy ñònh taïi Ñieàu 18 – Coâng vieäcböùc xaï, Ñieàu 34 – Cô sôû böùc xaï cuûa LuaätNLNT. Coøn thieáu caùc quy ñònh ñoái vôùi vieäcthaåm ñònh an toaøn, an ninh trong caùc hoaïtñoäng lieân quan ñeán cô sôû haït nhaân (Ñieàu 34),loø phaûn öùng nghieân cöùu vaø nhaø maùy ñieän haïtnhaân.

6. ÑEÀ XUAÁT VAØ KIEÁN NGHÒ

Quy ñònh hieän haønh veà hoaït ñoäng caáppheùp trong thaåm ñònh an toaøn, an ninh cuûaVieät Nam vaãn coøn nhöõng baát caäp, thieáu xoùtvaø caàn thieát phaûi tieáp tuïc trieån khai tìm hieåuvaø nghieân cöùu ñeå ñeà xuaát söûa ñoåi, boå sungcaùc quy ñònh naøy.

Moät soá noäi dung caàn nghieân cöùu vaø boåsung caùc quy ñònh veà thaåm ñònh nhö:

- Thaåm ñònh veà an toaøn, an ninh ñoái vôùicaùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán cô sôû haïtnhaân;

- Thaåm ñònh veà an toaøn, an ninh ñoái vôùicaùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán loø phaûn öùngnghieân cöùu;

- Thaåm ñònh veà an toaøn, an ninh ñoái vôùicaùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán nhaø maùyñieän haït nhaân. g



HOAÏT ÑOÄNG THANH TRA BAÛO ÑAÛM AN TOAØN HAÏT NHAÂN TRONG GIAI ÑOAÏN LÖÏA CHOÏNÑÒA ÑIEÅM VAØ XAÂY DÖÏNG NHAØ MAÙY ÑIEÄN HAÏT NHAÂN(PHAÀN 1- CÔ SÔÛ PHAÙP LYÙ)

TS. Döông Quoác Huøng, Chaùnh thanh tra - Cuïc ATBXHN

Thôøi gian gaàn ñaây nhieàu quoác gia ñaõ theå hieän söïquan taâm tôùi söï phaùt trieån ñieän haït nhaân (ÑHN)hoaëc môû roäng chöông trình ñieän haït nhaân ñaõ coù

cuûa mình. Moät soá Quoác gia môùi chæ tuyeân boá yùñònh trieån khai chöông trình ñieän haït nhaân, moätsoá Quoác gia khaùc thaäm chí ñaõ kyù caùc hôïp ñoàngxaây döïng caùc nhaø maùy ñieän haït nhaân (NMÑHN)

môùi.

Caùc chuaån an toaøn cuûa Cô quan Naêng löôïngnguyeân töû quoác teá (IAEA) xaùc ñònh 7 giai ñoaïn

chính trong quaù trình caáp pheùp cho voøng ñôøi cuûa1 cô sôû haït nhaân goàm: löïa choïn ñòa ñieåm, thieátkeá, xaây döïng, pheâ duyeät vaän haønh, vaän haønh,

thaùo dôõ vaø loaïi boû cô sôû haït nhaân khoûi vieäc kieåmsoaùt cuûa cô quan phaùp quy. Vaán ñeà thôøi söï hieännay ñöôïc nhieàu Quoác gia quan taâm chuû yeáu taäp

trung vaøo vaán ñeà xaây döïng moät quy trình thanhtra phaùp quy cho vieäc löïa choïn ñòa ñieåm vaø quaù

trình xaây döïng, laép ñaët NMÑHN. Muïc tieâu cuûathanh tra phaùp quy laø cung caáp moät söï ñaûm baûoôû möùc ñoä cao ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng ñaõ ñöôïc caáp

pheùp tuaân thuû caùc quy ñònh phaùp luaät vaø thoûamaõn caùc muïc tieâu an toaøn chung.

Hieän coù raát ít caùc höôùng daãn vaø yeâu caàu mangtính quy ñònh baét buoäc cuûa IAEA ñoái vôùi vieäc xaây

döïng caùc NMÑHN môùi vaø thanh tra phaùp quytrong giai ñoaïn xaây döïng. Caùc höôùng daãn cuûa

IAEA chæ môùi theå hieän caùc chöùc naêng phaùp quychung vôùi nhöõng ñieåm nhaán haïn cheá ñoái vôùi

nhöõng döï aùn xaây döïng NMÑHN môùi hoaëc vôùi caùcvaán ñeà caàn xem xeùt ñeå xaây döïng moät chöông

trình phaùt trieån ÑHN. Maëc duø vaäy, caùc khía caïnhan toaøn quan troïng cuõng nhö caùc vaán ñeà then

choát gaén lieàn vôùi vieäc baét ñaàu moät chöông trìnhÑHN cuõng ñaõ ñöôïc IAEA xaùc ñònh vaø ñöôïc trình

baøy nhö döôùi ñaây.

THAÅM QUYEÀN PHAÙP LYÙ

Heä thoáng vaên baûn quy phaïm phaùp luaät ñoáivôùi hoaït ñoäng thanh tra

Kinh nghieäm theá giôùi cho thaáy raèng coângchuùng hy voïng caùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán caùccô sôû haït nhaân phaûi ñöôïc quaûn lyù ôû möùc ñoä antoaøn cao. Maëc duø ñôn vò ñöôïc caáp giaáy pheùp coùtraùch nhieäm chính trong vieäc minh chöùng choñieàu naøy, coâng chuùng chôø ñôïi Cô quan phaùp quyhaït nhaân ñoùng moät vai troø ñoäc laäp trong vieäc ñaûmbaûo raèng ñôn vò ñöôïc caáp pheùp, treân thöïc teá, laømnhöõng gì hoï tuyeân boá seõ laøm ñeå ñaûm baûo an toaøn.Trong khuoân khoå phaùp lyù, cô quan phaùp quy ñöôïcchôø ñôïi seõ tieán haønh thanh tra vaø kieåm tra caùchoaït ñoäng vaø naêng löïc cuûa ñôn vò ñöôïc caáp giaáypheùp ñeå buoäc ñôn vò ñöôïc caáp pheùp tuaân thuû caùcquy ñònh phaùp luaät. Ñeå tieán haønh caùc hoaït ñoängthanh tra, kieåm tra vaø xöû lyù vi phaïm, cô quan quaûnlyù caàn coù ñuû thaåm quyeàn phaùp lyù ñeå thöïc hieäncaùc hoaït ñoäng naøy.

Moät trong nhöõng böôùc ñi ñaàu tieân trong vieäcxaây döïng moät chöông trình haït nhaân toaøn dieän laøChính phuû caàn thöïc hieän moät ñaùnh giaù toång theåkhung phaùp lyù caàn thieát ñeå hoã trôï vieäc vaän haønhan toaøn vaø giaùm saùt hieäu quaû cuõng nhö caáp giaáypheùp cho moät NMÑHN.

Ñaùnh giaù naøy caàn xem xeùt xem lieäu cô quanphaùp quy ñaõ coù ñaày ñuû caùc quy ñònh ñeå trieån khaicaùc cuoäc thanh tra vaø ñöa ra caùc hình thöùc xöû lyùvi phaïm phuø hôïp chöa. IAEA ñaõ bieân soaïn moätsoá taøi lieäu (GSR- Phaàn1, GS-G-3.1, vaø SSG-16)moâ taû caùc yeâu caàu vaø khuyeán caùo chi tieát veà vaitroø vaø traùch nhieäm cuûa moät cô quan phaùp quy haït



nhaân trong ñoù coù hoaït ñoäng thanh tra. Ñaùnhgiaù cuõng caàn xem xeùt lieäu caùc boån phaän,vai troø vaø traùch nhieäm cuûa caùc beân ñaõ ñöôïcphaân ñònh roõ raøng vaø cô quan phaùp quy coùthaåm quyeàn, quyeàn löïc vaø söï ñoäc laäp caànthieát ñeå hoaøn thaønh caùc boån phaän cuûa mìnhhay chöa.

Ñeå phoái hôïp vôùi caùc cô quan coù chöùcnaêng khaùc nhau trong vaán ñeà baûo ñaûm antoaøn, ñaùnh giaù naøy cuõng caàn xem xeùt ñeánkhung phaùp lyù hieän haønh, caùc boä luaät coù moáilieân heä tôùi Chöông trình ÑHN. Chaúng haïnnhöõng cô quan coù thaåm quyeàn, lieân quantrong vieäc thanh tra caùc cô sôû cheá taïo hoaëcthanh tra thieát bò chòu aùp löïc, moái lieân heä vôùiheä thoáng toøa aùn, v...v...

Veà giao dieän phaùp cheá, ñaùnh giaù caànxem xeùt tôùi caùc chöùc naêng, söï phaân chia traùchnhieäm, thaåm quyeàn cuûa caùc cô quan nhaø nöôùccoù lieân quan; moái töông quan coâng taùc trongnhöõng toå chöùc naøy vaø moät quy trình ñeå giaûiquyeát caùc vaán ñeà tranh caõi, neáu naûy sinh.

Khung phaùp lyù phaûi quy roõ traùch nhieämhaøng ñaàu ñoái vôùi an toaøn cuûa moät NMÑHNthuoäc veà ñôn vò coù giaáy pheùp vaø caùc hoaïtñoäng phaùp quy khoâng laøm giaûm traùch nhieämcuûa ñôn vò coù giaáy pheùp ñoái vôùi an toaøn. Côquan phaùp quy coù traùch nhieäm xaây döïngkhung phaùp quy ñoái vôùi moät chöông trìnhÑHN, hoï coù traùch nhieäm ban haønh caùc giaáypheùp vaø kieåm tra, thaåm ñònh vieäc tuaân thuûcaùc vaên baûn phaùp quy hieän haønh. Khungphaùp lyù caàn cung caáp caùc quyeàn löïc caàn thieátcho cô quan phaùp quy bao goàm, nhöng khoângbò giôùi haïn, nhöõng noäi dung nhö sau:

- Thieát laäp vaø ban haønh caùc vaên baûn phaùpquy, caùc höôùng daãn laøm cô sôû cho coângtaùc thanh tra;

- Quyeàn truy caäp töï do vaøo baát kyø cô sôûnaøo laø ñoái töôïng thanh tra vaø caùc coângtrình lieân quan ñeå thöïc heän muïc tieâu

thanh tra;

- Yeâu caàu vieäc chuaån bò baùo caùo, noäp baùocaùo vaø truy caäp tôùi caùc hoà sô vaø taøi lieäucuûa ñôn vò vaän haønh vaø caùc nhaø thaàu cuûahoï khi caàn thieát;

- Tìm kieám söï hôïp taùc vaø hoã trôï cuûa caùccô quan nhaø nöôùc vaø caùc toå chöùc tö vaáncoù naêng löïc hoaëc trình ñoä lieân quan tôùicoâng taùc thanh tra phaùp quy;

- Trao ñoåi thoâng tin, thoâng baùo caùc phaùthieän, caùc khuyeán caùo vaø caùc keát luaän töøcaùc cuoäc thanh tra phaùp quy tôùi caùc côquan nhaø nöôùc hoaëc caùc beân coù lieânquan khaùc, keå caû tôùi caùc quan chöùc caápcao, tuøy thuoäc vaøo möùc ñoä quan troïngcuûa vaán ñeà;

- Quyeàn yeâu caàu ñôn vò vaän haønh phaûithöïc hieän caùc haønh ñoäng khaéc phuïc caùcthieáu soùt vaø ngaên chaën söï taùi dieãn cuûachuùng, quyeàn caét giaûm caùc hoaït ñoänghoaëc döøng hoaït ñoäng cuûa ñôn vò khi caùckeát quaû cuûa moät cuoäc thanh tra hoaëc caùcñaùnh giaù phaùp quy khaùc chæ ra raèng vieäcbaûo veä ngöôøi lao ñoäng, coâng chuùng vaømoâi tröôøng coù theå laø chöa ñaày ñuû.

Caùch tieäm caän phaùp quy ñoái vôùi hoaïtñoäng thanh tra

Caùc tieâu chuaån an toaøn IAEA ñaõ chæ racaùc muïc tieâu chung cuûa thanh tra phaùp quy,tuy nhieân, möùc ñoä cuï theå seõ do moãi Quoác giatöï xaùc laäp. Ñeå xaùc ñònh caùc phöông thöùc tieämcaän phaùp quy, taøi lieäu SSG-16 cung caáphöôùng daãn veà phaïm vi vaø ñoä saâu cuûa coângtaùc thanh tra. Phaïm vi coù theå bao goàm taát caûcaùc caáu truùc, heä thoáng vaø caùc boä phaän ñöôïcphaân loaïi theo möùc quan troïng ñoái vôùi antoaøn hoaëc caùc phaïm vi coù theå bò giôùi haïn theoquy ñònh cuûa cô quan phaùp quy.Coøn veà ñoä saâu cuûa thanhtra, ôû moät soá Quoác gia cô



quan phaùp quy taäp trung ñieåm nhaán vaøo vieäcñaùnh giaù vaø kieåm toaùn heä thoáng quaûn lyù vaøñieàu haønh cuûa caùc ñôn vò vaän haønh vaø caùcnhaø cung caáp cuûa hoï. ÔÛ moät soá Quoác giakhaùc, cô quan phaùp quy thöïc haønh vieäc pheâduyeät caùc nhaø cung caáp lieân quan, ñi keømtheo caùc cuoäc kieåm toaùn vaø thanh tra caùc heäthoáng quaûn lyù cuûa hoï. Quyeát ñònh löïa choïnphöông thöùc tieäm caän phaùp quy caàn phaûi döïatreân caùc ñieàu kieän cuûa Quoác gia vôùi muïc tieâuñeå cô quan phaùp quy hoaøn thaønh traùch nhieämphaùp lyù cuûa mình. Phöông thöùc tieäm caän caànphaûi ñöôïc trao ñoåi vôùi caùc ñöông ñôn trongtöông lai vaø caùc beân lieân ñôùi khaùc. Söï khaùcnhau trong tieäm caän phaùp quy nhö vaäy coù theåñöôïc thaáy qua caùc ví duï cuûa caùc Quoác giathaønh vieân IAEA vôùi caùc neùt ñaëc thuø cuûachöông trình thanh tra xaây döïng cuûa hoï.

Khung phaùp quy quoác gia cho coâng taùcthanh tra

Trong giai ñoaïn töø Pha 2 ñeán Pha 3 ñöôïcneâu trong taøi lieäu SSG-16, “Establishing a Sa-fety Infrastructure for a National NuclearPower Programme”, cô quan phaùp quy quoácgia phaûi xaây döïng vaø ban haønh moät khungphaùp quy cho vieäc thanh tra phaùp quy töôngxöùng vôùi caùc quy ñònh phaùp luaät cuûa quoác giamình. Phaàn lôùn caùc quoác gia, khung phaùp quycô sôû cho vieäc thanh tra vaø quaù trình caáppheùp ñöôïc thieát laäp ôû daïng caùc quy ñònhphaùp quy, coøn caùc quy ñònh chi tieát ñöôïc thieátlaäp trong caùc taøi lieäu cuûa heä thoáng quaûn lyùnhö caùc chöông trình, quy trình, caåm nang,v.v...

Caùc quoác gia höôùng ñeán chöông trìnhñieän haït nhaân coù theå xem xeùt nhöõng ñieàudöôùi ñaây khi xaây döïng khung phaùp quy cho

hoaït ñoäng thanh tra cuûa mình:

i. Khung phaùp lyù cuûaQuoác gia:

ii. Caùc tieâu chuaån an toaøn vaø caùc höôùngdaãn an ninh cuûa IAEA;

iii. Khung phaùp lyù vaø caùc aùp duïng thöïc tieãncuûa caùc quoác gia khaùc vôùi caùc heä thoángvaø quy trình ñaõ thieát laäp;

iv. Söï keát hôïp cuûa nhöõng noäi dung treân.

Khuoân khoå phaùp quy caàn xaùc ñònh roõ caùcquyeàn vaø thaåm quyeàn cuûa caùc thanh tra vieân;phaïm vi cuûa cuoäc thanh tra; quy ñònh veà caùccuoäc thanh tra ñöôïc thoâng baùo, khoâng ñöôïcthoâng baùo, ñöôïc leân keá hoaïch vaø ñoät xuaát;caùc cuoäc thanh tra ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng cuûanhaø thaàu chính vaø nhaø thaàu phuï, ôû trong nöôùcvaø ôû nöôùc ngoaøi, taïi caùc nhaø xöôûng cuûa caùcnhaø thaàu chính vaø nhaø thaàu phuï; quy ñònh veàcaùc cuoäc thanh tra kyõ thuaät vaø thanh tra haønhchính; traùch nhieäm cuûa ngöôøi ñöôïc caáp giaáypheùp nhö baûo ñaûm söï tieáp caän, khoâng caûn trôûvaø cung caáp moïi thoâng tin caàn thieát cho caùnboä cuûa cô quan phaùp quy, cöû nhaân vieân coùmaët ñeå trao ñoåi vaø giaûi trình; caùc quy ñònh veàtraùch nhieäm baùo caùo nhöõng vaán ñeà chöa tuaânthuû, caùc söï kieän, v.v...

Ñôn vò ñöôïc caáp pheùp khoâng ñöôïc caûntrôû vieäc truy caäp cuûa caùc thanh tra vieân taïibaát cöù thôøi ñieåm naøo; tuy nhieân, caùc caùn boäthanh tra caàn chuù yù tôùi caùc ñieàu kieän vaänhaønh coù lieân quan ñeán an toaøn. Vieäc baûo ñaûman toaøn coù theå daãn ñeán vieäc truy caäp bò chaämlaïi. Ngoaøi ra, trong caùc tröôøng hôïp “caàn phaûibieát”, ñôn vò caáp pheùp khoâng ñöôïc laáy lyù dohaïn cheá veà maët an ninh ñeå caûn trôû vieäc truycaäp cuûa thanh tra vieân.

Caùc yeâu caàu phaùp quy caàn phaûi coù saüntröôùc khi caùc hoaït ñoäng phaùp quy seõ ñöôïctieán haønh trong Pha 3. Caùc quy ñònh phaùpquy cuï theå coù theå aûnh höôûng ñeán quy trìnhñaáu thaàu caàn phaûi ñöôïc thieát laäp ôû giai ñoaïncuoái cuûa Pha 2.



CAÙC NHAÂN TOÁ KHAÙC

Ñôn vò ñöôïc caáp pheùp laø taâm ñieåm cuûachöông trình giaùm saùt phaùp quy

Trong Taøi lieäu Neàn taûng veà An toaøn cuûaIAEA, nguyeân taéc ñaàu tieân khaúng ñònh ñôn vòñöôïc caáp giaáy pheùp coù traùch nhieäm haøng ñaàuveà an toaøn vaø khoâng theå chuyeån traùch nhieämnaøy cho ngöôøi khaùc. Ñôn vò ñöôïc caáp pheùpchòu traùch nhieäm ñoái vôùi taát caû caùc hoaïtñoäng, bao goàm caû hoaït ñoäng ñöôïc thöïc hieänbôûi caùc nhaø thaàu, ngöôøi baùn haøng vaø nhaøcung caáp. Ñôn vò ñöôïc caáp pheùp caàn ñaûmbaûo raèng caùc quy ñònh trong heä thoáng quaûn lyùbao goàm ñaûm baûo chaát löôïng vaø vaên hoùa antoaøn ñöôïc thöïc hieän thoâng suoát trong chuoãicung öùng. Toå chöùc vaän haønh vaø ñôn vò xaâydöïng, caàn theo doõi lieân tuïc vieäc xaây döïng antoaøn caùc coâng trình, caùc caáu truùc, heä thoángvaø boä phaän coù lieân quan tôùi an toaøn caû taïi ñòañieåm vaø taïi caùc nhaø maùy cheá taïo, ñeå ñaûm baûoraèng vieäc xaây döïng laø phuø hôïp vôùi thieát keá ñaõñöôïc duyeät.

Moái quan heä giöõa Ñôn vò ñöôïc caáp pheùpvaø cô quan phaùp quy caàn phaûi côûi môû vaø döïatreân tính chuyeân nghieäp. Caùc cô phaùp quycaàn thöïc hieän chöùc naêng cuûa mình, ví duï nhövieäc xaùc minh thoâng qua hoaït ñoäng thanh tra,vôùi moät thaùi ñoä nghieâm khaéc.

Do ñoù, chöông trình thanh tra phaùp quycaàn xaùc minh vieäc thöïc hieän hieäu quaû cuûa heäthoáng quaûn lyù cuûa ñôn vò ñöôïc caáp pheùp ôû taátcaû caùc giai ñoaïn trong voøng ñôøi cuûa moät cô sôûvôùi söï taäp trung ñaëc bieät vaøo vieäc giaùm saùtcaùc nhaø thaàu tham gia vaøo vieäc thieát keá, xaâydöïng, laép ñaët vaø baûo trì. Cô quan phaùp quycaàn taäp trung vaøo taát caû caùc hoaït ñoäng quantroïng ñoái vôùi an toaøn. Cô quan phaùp quy thöïchieän vieäc thaåm ñònh ñoäc laäp raèng caùc yeâu caàuñaõ ñöôïc ñaùp öùng vôùi söï nhaán maïnh vaøo vieäcñôn vò ñöôïc caáp pheùp ñaõ nhaän thöùc traùchnhieäm chính cuûa mình ñoái vôùi an toaøn trong

quaù trình löïa choïn ñòa ñieåm, thieát keá, xaâydöïng, pheâ duyeät vaän haønh vaø chuyeån sanggiai ñoaïn vaän haønh NMÑHN.

Ñoái vôùi moãi döï aùn, moät noäi dung quantroïng khaùc laø xem xeùt caùc thoûa thuaän giöõangöôøi ñöôïc caáp pheùp, nhaø thaàu vaø caùc toåchöùc coù lieân quan khaùc vaø kinh nghieäm cuûahoï trong vieäc thöïc hieän caùc vai troø töông öùngcuûa mình. Kinh nghieäm coù theå ñöôïc söû duïng töø caùcdöï aùn tröôùc vôùi phaïm vi töông töï ñeå cung caáp thoângtin cho Chöông trình thanh tra phaùp quy.

Vai troø phaùp quy trong caùc cuoäc thanhtra nhöõng ngöôøi baùn haøng vaø chuoãi cung öùngcaàn phaûi ñöôïc taäp trung taêng cöôøng vaøo xaùcminh vieäc thöïc hieän coù hieäu quaû heä thoángquaûn lyù cuûa ngöôøi baùn thieát bò. Khung phaùpquy caàn coù caùc quy ñònh caùc nhaø thaàu vaø nhaøcung caáp baùo caùo caùc khuyeát taät cuûa saûnphaåm. Giaùm saùt phaùp quy caàn quan taâm tôùicaùc quy ñònh naøy.

Moái quan heä giöõa Thaåm ñònh vaø Ñaùnhgiaù vaø Thanh tra phaùp quy

Caùc quaù trình phaùp quy goàm thaåm ñònhvaø ñaùnh giaù cuõng nhö caùc cuoäc thanh tra ñeàucoù söï töông hoã chaët cheõ vôùi nhau. Keát quaû cuûamoãi quaù trình ñöôïc söû duïng nhö döõ lieäu ñaàuvaøo cho caùc quaù trình khaùc.

Nhìn chung, caùc quaù trình thaåm ñònh vaøñaùnh giaù thöôøng ñöôïc trieån khai tröôùc quaùtrình thanh tra vaø keát quaû cuûa coâng taùc thaåmñònh vaø ñaùnh giaù ñöôïc xaùc minh trong quaùtrình thanh tra, chaúng haïn vieäc caáp giaáy pheùplaø moät ví duï. Tuy nhieân, keát quaû cuûa moät quaùtrình thanh tra cuõng coù theå ñöôïc ñöa vaøo quaùtrình thaåm ñònh vaø ñaùnh giaù. Ñieàu naøy ñaëcbieät quan troïng trong tröôøng hôïp quaù trìnhcaáp pheùp ñöôïc tieán haønh theo töøng coângñoaïn hoaëc khi söû duïng caùc ñieåm döøngtrong quaù trình xaây döïng vaø pheâduyeät vaän haønh. Trong moïitröôøng hôïp, keát quaû cuûa caùc



quaù trình naøy coù theå coù taùc ñoäng tröïc tieáp ñeánquaù trình caáp pheùp vì muïc ñích toång theå cuûataát caû caùc quaù trình phaùp quy laø ñeå xaùc minhsöï tuaân thuû vôùi caùc giaáy pheùp ñaõ ñöôïc caáp vaøcaùc taøi lieäu duøng laøm cô sôû cho vieäc caáp pheùpchaúng haïn nhö baùo caùo phaân tích an toaøn(SAR). Sô ñoà döôùi ñaây cho thaáy söï töông hoãcuûa caùc quaù trình phaùp lyù naøy. Thoâng tin chitieát veà thaåm quyeàn vaø caùc taøi lieäu ñeå laøm côsôû cho vieäc caáp pheùp ñöôïc quy ñònh taïihöôùng daãn an toaøn SSG-12 IAEA, Quy trìnhcaáp pheùp caùc Cô sôû haït nhaân.

Neáu caùc ñieåm döøng ñöôïc thieát laäp nhömoät phaàn cuûa quaù trình caáp pheùp cho caùcböôùc nhaát ñònh trong thieát keá, cheá taïo, xaâydöïng vaø pheâ duyeät vaän haønh, thì Chöôngtrình thanh tra phaùp quy caàn phaûi tính ñeáncaùc ñieåm naøy ñeå coù söï phoái hôïp vôùi Thaåmñònh vaø Ñaùnh giaù nhaèm muïc ñích xaùc minhcaùc keát quaû coâng vieäc cuõng nhö söï saün saøngcuûa ñôn vò vaän haønh ñeå ñöôïc pheùp tieáp tuïctrieån khai caùc böôùc tieáp theo.

Söï hôïp taùc vôùi caùc cô quan phaùp quykhaùc

Quy ñònh 14 trong GSR Phaàn 1 yeâu caàuraèng “Chính phuû phaûi thöïc hieän caùc nghóa vuïquoác teá töông öùng cuûa mình, thuùc ñaåy hôïp taùcquoác teá ñeå taêng cöôøng an toaøn treân toaøn caàu.”Ñeå giaûi thích theâm, GSR caùc ñoaïn trong Phaàn

1 ôû phaàn 3.2 (e) chæ ra caùc chöùcnaêng cuûa cô cheá an toaøn toaøn

caàu, ngoaøi caùc noäi dungkhaùc, caàn coù “ Söï hôïp taùc

ña phöông vaø song phöông nhaèm naâng caoan toaøn baèng caùc bieän phaùp tieáp caän haøi hoøacuõng nhö ñeå taêng cöôøng chaát löôïng vaø tínhhieäu quaû cuûa vieäc thaåm ñònh vaø thanh tra antoaøn.

ÔÛ caáp Quoác gia, Chính phuû caàn thieát laäpcaùc cô cheá hôïp taùc song phöông vaø ñaphöông vôùi caùc Quoác gia thaønh vieân khaùc ñeåtaêng cöôøng an toaøn toaøn caàu vaø ñeå taïo neàntaûng cho cô quan phaùp quy haït nhaân tham giavaøo caùc hieäp ñònh vaø caùc thoûa thuaän hoaëcthoâng qua caùc daïng thöùc khaùc cuûa söï hôïp taùcvôùi caùc cô quan phaùp quy cuûa caùc Quoác giathaønh vieân khaùc.

Caùc cô quan phaùp quy coù theå tìm kieámsöï hôïp taùc vaø phoái hôïp vôùi caùc cô quan phaùpquy cuûa caùc quoác gia ñang vaän haønh caùc nhaømaùy töông töï hoaëc nhaø maùy tham chieáu, ñaëcbieät laø caùc cô quan phaùp quy cuûa nöôùc baùncoâng ngheä nhaø maùy ñeå hoïc hoûi kinh nghieämvaø thöïc tieãn töø phía hoï. Caùc cô cheá chínhthöùc khaùc nhau nhö bieân baûn ghi nhôù, thoûathuaän vaø caùc bieân baûn laøm vieäc coù theå ñöôïcsöû duïng ñeå thieát laäp moät söï hôïp taùc vaø phoáihôïp nhö vaäy. Caùc lónh vöïc hôïp taùc vaø phoáihôïp coù theå bao goàm ñaøo taïo caùn boä cuûa côquan phaùp quy, hoã trôï xaây döïng heä thoáng vaênbaûn thanh tra vaø cung caáp caùc dòch vuï tö vaántrong quaù trình thanh tra.

Kinh nghieäm cuûa moät soá cô quan phaùpquy ñaõ kyù caùc thoûa thuaän vôùi cô quan quaûn lyùcuûa quoác gia baùn thieát bò ñeå thöïc hieän caùccuoäc thanh tra ngöôøi baùn haøng vaø vieäc cheátaïo thieát bò taïi nöôùc baùn thieát bò. Trong nhöõngtröôøng hôïp naøy, caàn coù söï thoûa thuaän ñeå ñaûmbaûo raèng traùch nhieäm toaøn boä ñoái vôùi caùccuoäc thanh tra, baùo caùo vaø ra quyeát ñònhthuoäc veà cô quan phaùp quy cuûa quoác gia nôimaø nhaø maùy seõ ñöôïc laép ñaët vaø vaän haønh.Traùch nhieäm naøy khoâng theå bò ñaåy cho côquan phaùp quy cuûa quoác gia baùn thieát bò.

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

[1] Development of a Regulatory Inspection Programmefor a New Nuclear Power Plant Project, IAEA, 2012

Hình 1: Moái quan heä giöõa Thaåm ñònh vaø Ñaùnh giaù vaø Thanh traphaùp quy



Do tính öu vieät vaø hieäu quaû thöïc teá cuûavieäc söû duïng naêng löôïng nguyeân töû(NLNT) neân öùng duïng naêng löôïng

nguyeân töû vaøo caùc lónh vöïc kinh teá laø löïachoïn cuûa nhieàu nöôùc phaùt trieån cuõng nhö caùcnöôùc ñang phaùt trieån, ñaëc bieät laø vieäc söû duïngñieän haït nhaân. Tuy nhieân, beân caïnh nhöõngöu ñieåm khoâng theå phuû nhaän cuûa vieäc söûduïng NLNT laø nhöõng nguy cô xaûy ra söï coáböùc xaï, haït nhaân keøm theo. Nhöõng baøi hoïcñaét giaù töø söï coá haït nhaân cuûa Nhaø maùy ñieänhaït nhaân Chernobyl ôû Ukraine (naêm 1986),Nhaø maùy ñieän haït nhaân Fukushima cuûa NhaätBaûn (naêm 2011) laø söï caûnh baùo nghieâm khaéccho nhaân loaïi veà söï caån troïng trong vieäc söûduïng NLNT.

NLNT ñaõ ñöôïc söû duïng taïi Vieät Nam töøgiöõa theá kyû 20 vaø ngaøy caøng ñöôïc söû duïngroäng raõi trong nhieàu lónh vöïc nhö y teá, coângnghieäp, noâng nghieäp, khai khoaùng, nghieâncöùu… Ñeå naâng cao hieäu quaû söû duïng NLNTtrong caùc ngaønh kinh teá, Chính phuû ñaõ banhaønh nhöõng quyeát ñònh quan troïng lieân quanñeán öùng duïng NLNT nhö: Quyeát ñònh soá906/QÑ-TTg ngaøy 17/5/2010 veà vieäc Pheâduyeät ñònh höôùng quy hoaïch phaùt trieån ñieänhaït nhaân ôû Vieät Nam giai ñoaïn ñeán naêm2030, Quyeát ñònh soá 957/QÑ-TTg ngaøy24/6/2010 veà vieäc Pheâ duyeät Quy hoaïch toångtheå phaùt trieån öùng duïng NLNT vì muïc ñíchhoøa bình ñeán naêm 2020, Quyeát ñònh soá127/QÑ-TTg ngaøy 20/01/2011 veà vieäc Pheâ

duyeät Quy hoaïch chi tieát phaùt trieån öùng duïngböùc xaï trong coâng nghieäp vaø caùc ngaønh kinhteá - kyõ thuaät khaùc ñeán naêm 2020, Quyeát ñònhsoá 899/QÑ-TTg ngaøy 10/6/2011 veà vieäc Pheâduyeät Quy hoaïch chi tieát phaùt trieån öùng duïngböùc xaï trong khí töôïng thuûy vaên, ñòa chaátkhoaùng saûn vaø baûo veä moâi tröôøng ñeán naêm2020. Nhöõng quyeát ñònh treân ñaõ giuùp vieäcöùng duïng NLNT ôû Vieät Nam coù nhöõng phaùttrieån ñoät phaù, nhaát laø vieäc xaây döïng nhaø maùyñieän haït nhaân (NMÑHN) ñaàu tieân ôû VieätNam taïi tænh Ninh Thuaän ñang ñöôïc gaáp ruùtchuaån bò.

Nhaèm ñaûm baûo an toaøn, hieäu quaû chovieäc söû duïng NLNT, Quoác hoäi, Chính phuûcuõng ñaõ quan taâm, thuùc ñaåy xaây döïng heäthoáng cô sôû phaùp lyù, phaùp quy cho lónh vöïcNLNT. Ngaøy 12/6/2008, Luaät NLNT cuûa VieätNam ñöôïc ban haønh laøm cô sôû cho caùc hoaïtñoäng trong lónh vöïc NLNT vaø ñaûm baûo antoaøn, an ninh trong caùc hoaït ñoäng ñoù. Ngaøy31/8/2010, Chính phuû ban haønh Quyeát ñònhsoá 1630/QÑ-TTg veà vieäc pheâ duyeät “Quyhoaïch maïng löôùi traïm quan traéc vaø caûnh baùophoùng xaï moâi tröôøng quoác gia ñeán naêm2020”. Ngaøy 5/3/2012, Chính phuû ban haønhQuyeát ñònh soá 265/QÑ-TTg veà vieäc Pheâduyeät Ñeà aùn “Taêng cöôøng naêng löïc nghieâncöùu – Trieån khai vaø hoã trôï kyõ thuaätphuïc vuï phaùt trieån öùng duïngNLNT vaø ñaûm baûo an toaøn,an ninh”. Veà quaûn lyù nhaø

XAÂY DÖÏNG NAÊNG LÖÏC VAØ TOÅ CHÖÙC HOAÏT ÑOÄNGHOÃ TRÔÏ KYÕ THUAÄT VEÀ AN TOAØN BÖÙC XAÏ,

ÖÙNG PHOÙ SÖÏ COÁ VAØ PHOÙNG XAÏ MOÂI TRÖÔØNGKS. Nguyeãn Vaên Noïi, Phoù giaùm ñoác Trung taâm HTKT



nöôùc trong lónh vöïc NLNT, treân cô sôû ñieàu leämôùi cuûa Boä Khoa hoïc vaø Coâng ngheä, Cuïc Antoaøn böùc xaï vaø haït nhaân (ATBXHN), CuïcNaêng löôïng nguyeân töû Vieät Nam vaø VieänNaêng löôïng nguyeân töû Vieät Nam cuõng ñaõ vaøñang xaây döïng ñieàu leä môùi ñeå ñaùp öùng nhieämvuï ñöôïc giao trong thôøi gian tôùi.

Cuïc ATBXHN maëc duø môùi ñöôïc thaønhlaäp ñöôïc 10 naêm nhöng ñaõ taïo ñöôïc maïnglöôùi quaûn lyù nhaø nöôùc veà an toaøn böùc xaï khaép63 tænh, thaønh. Taïi caùc Sôû Khoa hoïc coângngheä (KH&CN) ñeàu coù ñôn vò, caùn boä phuïtraùch (quaûn lyù) an toaøn böùc xaï. Caùc caùn boäphuï traùch an toaøn böùc xaï taïi caùc ñòa phöôngñeàu ñöôïc Cuïc ATBXHN hoã trôï naâng cao kieánthöùc veà an toaøn böùc xaï, öùng phoù söï coá, ñöôïctrang bò caùc thieát bò ño böùc xaï neân ñaõ giuùpcaùc Sôû KH&CN laøm toát (ôû caùc möùc ñoä khaùcnhau) coâng taùc ñaûm baûo an toaøn böùc xaï taïiñòa phöông. Haøng naêm, caùc Sôû KH&CN ñeàucoù baùo caùo veà coâng taùc an toaøn böùc xaï, thanhtra, caáp pheùp göûi Cuïc cung caáp nhöõng thoângtin coù tính thöôøng nieân veà an toaøn böùc xaï vaøquaûn lyù an toaøn böùc xaï cuûa caû nöôùc ñeå coùnhöõng keá hoaïch phuø hôïp hôn cho coâng taùccuûa Cuïc trong naêm keá tieáp. Vieäc xaây döïngñöôïc maïng löôùi quaûn lyù an toaøn böùc xaï taïicaùc tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc Trung öông coùtheå xem laø thaønh coâng noåi baät cuûa Cuïc

ATBXHN trong lónh vöïc quaûn lyù nhaø nöôùc veàan toaøn böùc xaï, haït nhaân. Cuïc ATBXHNngay töø nhöõng naêm ñaàu thaønh laäp ñaõ xaâydöïng cho mình ñôn vò hoã trôï kyõ thuaät an toaønböùc xaï vaø ñeán naêm 2008 thì thaønh laäp Trungtaâm Hoã trôï kyõ thuaät an toaøn böùc xaï vaø öùngphoù söï coá (Trung taâm HTKT) tröïc thuoäc Cuïc.Trung taâm Hoã trôï kyõ thuaät an toaøn böùc xaï vaøöùng phoù söï coá coù tö caùch phaùp nhaân, coù condaáu rieâng vaø ñöôïc môû taøi khoaûn noäi, ngoaïi teätaïi Ngaân haøng vaø Kho baïc nhaø nöôùc ñeå giaodòch. Trung taâm HTKT sau 6 naêm thaønh laäpñaõ phaùt trieån caû veà löïc löôïng laãn naêng löïc.Caùc caùn boä cuûa Trung taâm ñaõ ñöôïc tham döïnhieàu khoùa ñaøo taïo veà an toaøn böùc xaï, öùngphoù söï coá do IAEA hoaëc caùc toå chöùc quoác teákhaùc toå chöùc neân kieán thöùc chuyeân moân ñaõñöôïc naâng leân ñaùng keå. Trung taâm cuõng ñaõñöôïc trang bò nhieàu thieát bò chuyeân ngaønhhieän ñaïi phuïc vuï coâng taùc an toaøn böùc xaï,öùng phoù söï coá vaø phoùng xaï moâi tröôøng. Töøngaøy thaønh laäp ñeán nay caùc caùn boä cuûa Trungtaâm ñaõ chuû trì vaø tham gia thöïc hieän nhieàunhieäm vuï KHCN lieân quan ñeán an toaøn böùcxaï vaø öùng phoù söï coá nhö: Ñeà taøi caáp Boä“Ñieàu tra, khaûo saùt ñieåm cô sôû coâng nghieäpphaùt thaûi Norm vaø Tenorm. Ñeà xuaát giaûi phaùpquaûn lyù”, “Nghieân cöùu xaây döïng Soå tay höôùngdaãn öùng phoù söï coá böùc xaï cho löïc löôïng öùng



phoù ban ñaàu”, “Nghieân cöùu xaây döïng höôùngdaãn kyõ thuaät vaø tieâu chuaån ñaùnh giaù möùcphoâng phoùng xaï moâi tröôøng phuïc vuï döï aùnñieän haït nhaân vaø loø phaûn öùng haït nhaânnghieân cöùu”; Ñeà taøi caáp nhaø nöôùc “Nghieâncöùu, xaây döïng keá hoaïch öùng phoù söï coá böùcxaï vaø haït nhaân caáp quoác gia”, “ Nghieân cöùuxaây döïng quy trình ñaùnh giaù lieàu beänh nhaânvaø ñieàu tra khaûo saùt ñieåm lieàu beänh nhaântrong X quang chaån ñoaùn”, “Thoâng tö quyñònh yeâu caàu veà vieäc chuaån bò vaø thöïc hieänöùng phoù söï coá böùc xaï vaø haït nhaân”, “Thoângtö lieân tòch Boä KH&CN vaø Boä Taøi nguyeân vaøMoâi tröôøng höôùng daãn baûo ñaûm an toaøn böùcxaï trong thaêm doø, khai thaùc vaø cheá bieánquaëng phoùng xaï”. Vieäc thöïc hieän caùc nhieämvuï noùi treân moät maët goùp phaàn xaây döïng caùcvaên baûn quy phaïm phaùp luaät veà an toaøn böùcxaï, öùng phoù söï coá, maët khaùc goùp phaàn naângcao kieán thöùc veà an toaøn böùc xaï, öùng phoù söïcoá cho caùc caùn boä cuûa Trung taâm. Trung taâmHTKT coøn phoái hôïp vôùi nhieàu tænh, thaønhthöïc hieän caùc nhieäm vuï KHCN veà an toaønböùc xaï, öùng phoù söï coá vaø ñaõ hoã trôï xaây döïngKeá hoaïch öùng phoù söï coá böùc xaï cho TP HoàChí Minh, TP Haûi Phoøng vaø caùc tænh: KhaùnhHoøa, Laïng Sôn, Sôn La, Quaûng Ngaõi, TaâyNinh. Vôùi söï giuùp ñôõ cuûa IAEA vaø caùc toå chöùcquoác teá khaùc, Trung taâm HTKT ñaõ phoái hôïpvôùi caùc ñôn vò lieân quan toå chöùc nhieàu cuoäcdieãn taäp veà öùng phoù söï coá böùc xaï taïi VieätNam. Trung taâm cuõng ñaõ phoái hôïp vôùi caùc SôûKH&CN ñòa phöông toå chöùc dieãn taäp öùng phoùsöï coá böùc xaï taïi ñòa phöông nhö Haø Noäi, LaïngSôn, Sôn La. Caùc caùn boä cuûa Trung taâm cuõngñaõ tham kieán, tö vaán goùp yù cho caùc cuoäc dieántaäp öùng phoù söï coá böùc xaï taïi moät soá ñôn vòcuûa Boä Quoác phoøng vaø moät soá cô sôû böùc xaïtrong caû nöôùc.

Ñoái vôùi lónh vöïc phoùng xaï moâi tröôøng,Trung taâm HTKT ñöôïc trang bò moät heä thieát bòño suaát lieàu moâi tröôøng töï ñoäng, lieân tuïc caäpnhaät döõ lieäu. Trong naêm 2011, ngay khi xaûyra söï coá ñieän haït nhaân taïi nhaø maùy Fukus-

hima (Nhaät Baûn), Trung taâm ñaõ cung caáp döõlieäu ño phoùng xaï haøng ngaøy taïi traïm ño ôû HaøNoäi cho Boä KH&CN ñeå thoâng tin cho coângchuùng. Vôùi thaønh tích naøy, Trung taâm vaøGiaùm ñoác Trung taâm ñaõ ñöôïc taëng baèng khencuûa Boä tröôûng Boä KH&CN. Trung taâm cuõngñöôïc trang bò moät heä thieát bò laáy maãu khí,maãu ñaát, heä ño phoâng thaáp phuïc vuï nhieämvuï ño phoùng xaï moâi tröôøng.

Trong döï thaûo ñieàu leä môùi cuûa CuïcATBXHN, Cuïc seõ coù 2 Trung taâm Hoã trôï kyõthuaät an toaøn böùc xaï vaø phoùng xaï moâi tröôøng;1 Trung taâm öùng phoù söï coá böùc xaï, haït nhaân.Ñaây laø moät söï ñieàu chænh hôïp lyù veà boä maùycuûa Cuïc ñeå thöïc hieän toát hôn coâng taùc ñaûmbaûo an toaøn böùc xaï, phoùng xaï moâi tröôøng vaøöùng phoù söï coá cho vieäc xaây döïng nhaø maùyñieän haït nhaân ôû Vieät Nam trong töông lai gaànvaø vieäc khôûi ñoäng thöông maïi nhaø maùy ñieänhaït nhaân cuûa Trung Quoác ôû Phoøng Thaønh, saùtbieân giôùi Vieät Nam, vaøo naêm 2014. CuïcATBXHN ñaõ saün saøng phoái hôïp vôùi VieänNaêng löôïng nguyeân töû Vieät Nam trong vieäcthöïc hieän döï aùn maïng löôùi traïm quan traécphoùng xaï vaø chuaån bò cho coâng taùc quaûn lyù,khai thaùc döõ lieäu cuûa maïng löôùi traïm quantraéc phoùng quoác gia.

Nhieäm vuï xaây döïng naêng löïc vaø toå chöùchoaït ñoäng hoã trôï kyõ thuaät an toaøn böùc xaï, öùngphoù söï coá vaø phoùng xaï moâi tröôøng cuûa CuïcATBXHN noùi rieâng vaø cuûa Vieät Nam noùichung ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû ñaùng ghinhaän. Tuy nhieân, ñeå ñaùp öùng nhieäm vuï naøytrong giai ñoaïn tôùi (giai ñoaïn xuaát hieän nhaømaùy ñieän haït nhaân ôû saùt bieân giôùi vaø trongnöôùc) thì vieäc naâng cao naêng löïc caû veà conngöôøi vaø trang thieát bò cho caùc ñôn vò hoã trôïkyõ thuaät caàn ñöôïc ñaëc bieät quan taâm. Raátmong Chính phuû, Boä KH&CN vaø caùc cô quanchöùc naêng chuù troïng ñaàu tö naâng cao naênglöïc moät caùch thoûa ñaùng cho caùc ñôn vò Hoãtrôï kyõ thuaät an toaøn böùc xaï, öùng phoù söï coá vaøphoùng xaï moâi tröôøng. g



HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HOÄI ÑOÀNG AN TOAØN HAÏT NHAÂN QUOÁC GIADöông Hoàng Anh, Hoäi ñoàng ATHNQG

Giôùi thieäu

Hoäi ñoàng An toaøn haït nhaân quoác gia(ATHNQG) laø cô quan tö vaán giuùp Thuû töôùngChính phuû trong chæ ñaïo, giaûi quyeát nhöõngvaán ñeà quan troïng, lieân ngaønh veà baûo ñaûman toaøn haït nhaân. Ñoàng thôøi, Hoäi ñoàng cuõngthöïc hieän chöùc naêng thaåm ñònh laïi caùc baùocaùo thaåm ñònh an toaøn döï aùn ñieän haït nhaâncuûa Cuïc An toaøn böùc xaï vaø haït nhaân(ATBXHN).

Hoäi ñoàng goàm coù 11 thaønh vieân töø caùcBoä: Khoa hoïc vaø Coâng ngheä, Coâng Thöông,Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng, Coâng an, Quoácphoøng vaø Y teá. Boä tröôûng Boä Khoa hoïc vaøCoâng ngheä (KHCN) laø Chuû tòch Hoäi ñoàng.

Baøi vieát naøy ghi laïi moät soá hoaït ñoäng chuûyeáu cuûa Hoäi ñoàng trong moät naêm qua.

Caùc phieân hoïp cuûa Hoäi ñoàng

Ñeán nay Hoäi ñoàng ñaõ hoïp ñöôïc 3 phieân:

Phieân hoïp laàn thöù nhaát ngaøy 11/7/2012,Hoäi ñoàng ñaõ nghe coâng boá Quyeát ñònh thaønhlaäp, thaûo luaän döï thaûo Quy cheá hoaït ñoäng,thaûo luaän vaø thoâng qua Keá hoaïch laøm vieäccuûa Hoäi ñoàng, nghe caùc baùo caùo chuyeân ñeàsau ñaây:

- Baùo caùo veà tieán ñoä khaûo saùt ñòa ñieåm vaøchuaån bò baùo caùo nghieân cöùu khaû thi cuûa Döïaùn ñieän haït nhaân Ninh Thuaän cuûa ñaïi dieänchuû ñaàu tö (EVN);

- Baùo caùo veà caùc yeâu caàu lieân quan tôùixaây döïng cô sôû haï taàng an toaøn cho

chöông trình ñieän haït nhaânquoác gia cuûa ñaïi dieän Cuïc

ATBXHN.

Hoäi ñoàng ñaõ thaûo luaän veà caùc nhieäm vuïcuûa Hoäi ñoàng theo quy ñònh trong Luaät Naênglöôïng nguyeân töû vaø thoâng qua caùc keát luaänchính cuûa Phieân hoïp laàn thöù nhaát. Hoäi ñoàngñoàng yù vôùi keá hoaïch toå chöùc ñoaøn coâng taùclaøm vieäc taïi ñòa ñieåm khaûo saùt xaây döïng nhaømaùy ñieän haït nhaân Ninh Thuaän 1 vaø 2. Hoäiñoàng nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa vieäcxaây döïng cô sôû haï taàng an toaøn cho chöôngtrình ñieän haït nhaân theo höôùng daãn cuûa IAEA(taøi lieäu SSG-16). Hoäi ñoàng giao cho CuïcATBXHN laø Cô quan thöôøng tröïc cuûa Hoäiñoàng chuaån bò Chöông trình haønh ñoäng quoácgia veà baûo ñaûm an toaøn böùc xaï vaø haït nhaânñeán naêm 2020, trong ñoù coù moät soá chính saùchquan troïng veà an toaøn phuïc vuï chöông trìnhñieän haït nhaân quoác gia, ñeå coù theå sôùm trìnhThuû töôùng Chính phuû. Hoäi ñoàng thoáng nhaáttaäp trung chuaån bò caùc nhieäm vuï quan troïng,bao goàm caùc nhieäm vuï veà xaây döïng chínhsaùch lieân quan tôùi an toaøn: Chính saùch veàquaûn lyù chaát thaûi phoùng xaï, Chính saùch veàquaûn lyù nhieân lieäu haït nhaân ñaõ qua söû duïng,Chính saùch veà laøm giaøu vaø taùi cheá… vaø caùcnhieäm vuï veà thaåm ñònh an toaøn löïa choïn ñòañieåm, pheâ duyeät döï aùn ñaàu tö döï aùn nhaø maùyñieän haït nhaân Ninh Thuaän.

MOÄT NAÊM NHÌN LAÏI



Coù theå noùi, Phieân hoïp laàn thöù nhaát cuûaHoäi ñoàng ñaõ coù nhöõng keát luaän ñònh höôùng roõraøng cho hoaït ñoäng theo ñuùng chöùc naêng,nhieäm vuï cuûa Hoäi ñoàng. Trong ñoù, noåi baät laøvai troø phoái hôïp lieân ngaønh cuûa Hoäi ñoàngtrong vieäc tö vaán nhöõng vaán ñeà veà chínhsaùch, phuïc vuï cho vieäc phaùt trieån an toaønñieän haït nhaân ôû nöôùc ta.

Phieân hoïp laàn thöù hai ngaøy 27/11/2012,Hoäi ñoàng ñaõ nghe baùo caùo veà Keá hoaïch xaâydöïng vaên baûn quy phaïm phaùp luaät do BoäKHCN chuaån bò, phuïc vuï cho vieäc trieån khaidöï aùn ñieän haït nhaân. Hoäi ñoàng ñeà nghò caùcBoä, ngaønh lieân quan tích cöïc chæ ñaïo trieånkhai thöïc hieän Keá hoaïch ñaõ ñöôïc thoâng quavaø daønh nguoàn kinh phí caàn thieát cho coângtaùc naøy trong naêm 2013, ñoàng thôøi nghieâncöùu ñeà xuaát chænh söûa, boå sung caùc luaät coùlieân quan phuïc vuï cho trieån khai döï aùn ñieänhaït nhaân Ninh Thuaän.

Moät trong nhöõng nguyeân nhaân laøm choLuaät Naêng löôïng nguyeân töû (ban haønh naêm2008) chöa coù ñöôïc ñaày ñuû caùc quy ñònh ñoàngboä, thoáng nhaát cho vieäc phaùt trieån ñieän haïtnhaân laø do caùc quy ñònh chöa roõ raøng cuûa caùcluaät coù lieân quan, chöa coù caùc quy ñònh lieânngaønh ñaëc thuø vôùi ñoái töôïng caàn quaûn lyù ñaëcbieät laø nhaø maùy ñieän haït nhaân. Ví duï nhö veàphaân ñònh traùch nhieäm quaûn lyù nhaø nöôùc cuûacaùc Boä ñoái vôùi nhaø maùy ñieän haït nhaân; vaán ñeàthoáng nhaát quaûn lyù nhaø nöôùc veà an toaøn, moâitröôøng, ñaàu tö, xaây döïng, öùng phoù söï coá, v.v.khi phaùt trieån ñieän haït nhaân. Vì vaäy, raát caànphaûi coù söï phoái hôïp cuûa caùc Boä coù lieân quankhi raø soaùt caùc quy ñònh cuûa heä thoáng phaùpluaät hieän haønh, thoâng qua hoaït ñoäng cuûa Hoäiñoàng An toaøn haït nhaân quoác gia.

Phieân hoïp laàn thöù hai cuûa Hoäi ñoàng, caêncöù kieán nghò cuûa Ñoaøn kieåm tra coâng taùckhaûo saùt cuûa chuû ñaàu tö vaø tö vaán taïi ñòa ñieåmdöï kieán xaây döïng nhaø maùy ñieän haït nhaânNinh Thuaän, ñaõ coù nhöõng ñeà xuaát cuï theå. Víduï nhö caùc ñeà xuaát: taäp trung nghieân cöùu laømsaùng toû coù hay khoâng caùc tieâu chí loaïi tröø theoyeâu caàu an toaøn haït nhaân ñoái vôùi ñòa ñieåm

nhaø maùy ñieän haït nhaân; yeâu caàu trieån khaicoâng taùc khaûo saùt dieän roäng ñeå coù theå ñaùnhgiaù ñöôïc ñoä nguy hieåm ñoäng ñaát vaø soùng thaànñoái vôùi ñòa ñieåm döï kieán xaây döïng nhaø maùyñieän haït nhaân; v.v.. Hoäi ñoàng cuõng ñaõ coù yùkieán veà moät soá noäi dung khaùc coù lieân quanñeán vieäc phaùt trieån an toaøn caùc öùng duïng haïtnhaân ôû nöôùc ta.

Phieân hoïp laàn thöù ba ngaøy 23/7/2013,Hoäi ñoàng ñaõ nghe baùo caùo kieåm tra laïi veà tìnhhình trieån khai thöïc hieän döï aùn ñieän haït nhaânNinh Thuaän; keát quaû khaûo saùt ñòa ñieåm cuûañoaøn coâng taùc cuûa Hoäi ñoàng do Boä tröôûng BoäKHCN laøm tröôûng ñoaøn (thaùng 3/2013); baùocaùo veà vieäc thueâ tö vaán quoác teá thaåm ñònh antoaøn ñòa ñieåm vaø pheâ duyeät baùo caùo phaân tíchan toaøn; döï thaûo caùc tieâu chí an toaøn trong löïachoïn coâng ngheä ñieän haït nhaân cuûa Vieät Nam.

Hoäi ñoàng ñaõ coù yù kieán nhö sau:

- Khi xaây döïng cô sôû thieát keá caàn aùp duïngcaùc yeâu caàu vaø höôùng daãn taêng cöôøng an toaøntheo khuyeán caùo cuûa Cô quan Naêng löôïngnguyeân töû quoác teá (IAEA) vaø coäng ñoàng haïtnhaân quoác teá sau söï coá Fukushima;

- Kieán nghò Hoäi ñoàng thaåm ñònh Nhaønöôùc veà söï caàn thieát phaûi thueâ tö vaán nöôùcngoaøi hoã trôï thaåm ñònh pheâ duyeät ñòa ñieåm vaødöï aùn ñaàu tö cho döï aùn ñieän haït nhaân ñaàutieân taïi Vieät Nam; toå chöùc vieäc thueâ tö vaáncaàn coù söï phoái hôïp giöõa caùc cô quan ñeå baûoñaûm thoáng nhaát, hieäu quaû, traùnh choàng cheùo;trong tröôøng hôïp caàn thieát phaûi tham vaán yùkieán cuûa chuyeân gia tö vaán IAEA vaø chuyeângia tö vaán cuûa Coäng ñoàng chaâu AÂu (EC);

- Tieáp tuïc nghieân cöùu vaø khaån tröông xaâydöïng boä tieâu chí laøm cô sôû ñeå löïa choïn coângngheä ñieän haït nhaân cho nhaø maùy ñieän haïtnhaân Ninh Thuaän 1 vaø Ninh Thuaän 2;

- Khaån tröông xaây döïng heä thoáng caùctieâu chuaån veà an toaøn haït nhaân, ñaùpöùng tieán ñoä cuûa döï aùn ñieän haïtnhaân Ninh Thuaän 1 vaøNinh Thuaän 2.



Phieân hoïp laàn thöù tö ngaøy 17/12/2013,Hoäi ñoàng ñaõ nghe caùc baùo caùo veà tình hìnhthöïc hieän Nghò quyeát cuûa phieân hoïp laàn thöù3; khaûo saùt ñòa ñieåm vaø laäp döï aùn ñaàu tö nhaømaùy ñieän haït nhaân Ninh Thuaän 1 vaø NinhThuaän 2; xaây döïng vaø phaùt trieån cô sôû haï taàngan toaøn phuïc vuï phaùt trieån ñieän haït nhaân cuûaVieät Nam; Chính saùch quoác gia veà quaûn lyùnhieân lieäu haït nhaân ñaõ qua söû duïng vaø chaátthaûi phoùng xaï; xaây döïng vaø phaùt trieån Côquan phaùp quy haït nhaân quoác gia cuûa VieätNam; quy hoaïch ñaøo taïo phaùt trieån nguoànnhaân löïc cho Cô quan phaùp quy haït nhaânquoác gia cuûa Vieät Nam vaø döï kieán Keá hoaïchcoâng taùc naêm 2014 cuûa Hoäi ñoàng An toaøn haïtnhaân quoác gia.

Hoäi ñoàng ñaõ coù yù kieán nhö sau:

- Veà xaây döïng vaø phaùt trieån cô sôû haï taàngan toaøn vaø an ninh phuïc vuï phaùt trieån ñieänhaït nhaân cuûa Vieät Nam: giao Cuïc An toaønböùc xaï vaø haït nhaân nghieân cöùu laäp keá hoaïchchi tieát, baùo caùo taïi phieân hoïp laàn thöù 5 cuûaHoäi ñoàng;

- Veà xaây döïng vaø phaùt trieån Cô quanphaùp quy haït nhaân quoác gia cuûa Vieät Nam:ñoàng yù veà söï caàn thieát, nhöng caàn tieáp tuïcnghieân cöùu ñeå coù loä trình phuø hôïp; tröôùc maét,giao Cuïc An toaøn böùc xaï vaø haït nhaân ñeà xuaátnhöõng noäi dung caàn thieát cho döï thaûo söûa ñoåiLuaät Naêng löôïng nguyeân töû, ñeà xuaát caùc döï

aùn quan troïng cho phaùt trieån côquan phaùp quy haït nhaân cuûaVieät Nam, trong ñoù coù döï aùn

ODA;

- Veà chính saùch quaûn lyù chaát thaûi phoùngxaï vaø nhieân lieäu haït nhaân ñaõ qua söû duïng:giao Vieän Naêng löôïng nguyeân töû Vieät Namtieáp tuïc nghieân cöùu ñeå ñöa ra ñeà xuaát cuï theå,coù theå trình Laõnh ñaïo pheâ duyeät.

Caùc ñoaøn coâng taùc khaûo saùt ñòa ñieåm

Ñoaøn coâng taùc khaûo saùt laàn thöù nhaátcaùc ngaøy 18-19/7/2012, Ñoaøn khaûo saùt coùcaùc chuyeân gia ñòa chaát, ñòa chaán thuoäc VieänHaøn laâm khoa hoïc Vieät Nam, Boä Taøi nguyeânvaø Moâi tröôøng vaø ñaïi dieän Cuïc ATBXHN ñaõcoù 2 ngaøy laøm vieäc vôùi ñaïi dieän chuû ñaàu tö(EVN), tö vaán Nga vaø Nhaät Baûn; nghe trìnhbaøy kyõ caùc noäi dung khaûo saùt, nghieân cöùu cuûatö vaán theo hoà sô, cuõng nhö tìm hieåu cuï theåcaùc ñieåm khoan thaêm doø, caùc daáu veát phaùtloä ñòa chaát, caùc vò trí ñaët thieát bò khaûo saùt,v.v.. Ñoaøn coâng taùc do Thöù tröôûng Boä Khoahoïc vaø Coâng ngheä Leâ Ñình Tieán vaø Thöùtröôûng Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng Buøi CaùchTuyeán laøm tröôûng ñoaøn.

Ñoaøn coâng taùc khaûo saùt laàn thöù hai caùcngaøy 14-15/3/2013, do Boä tröôûng Boä KHCN -Chuû tòch Hoäi ñoàng laøm Tröôûng ñoaøn. Thamgia ñoaøn coù Thöù tröôûng Boä KHCN Leâ ÑìnhTieán, Thöù tröôûng Boä Coâng Thöông Leâ DöôngQuang, ñaïi dieän caùc Boä: Taøi nguyeân vaø Moâitröôøng, Y teá, Quoác phoøng, Coâng An, Keá hoaïchvaø Ñaàu tö, ñaïi dieän Cuïc ATBXHN vaø caùcchuyeân gia ñòa chaát, ñòa chaán. Ñoaøn cuõng coùsöï tham gia cuûa 03 chuyeân gia quoác teá thuoäcUÛy ban chaâu AÂu (EC) hieän ñang hoã trôï CuïcATBXHN veà taêng cöôøng naêng löïc thaåm ñònhan toaøn trong khuoân khoå Döï aùn hôïp taùcVN3.01/09.

Caùc chuyeân gia tham gia ñoaøn coâng taùcñaõ coù yù kieán cuï theå vôùi chuû ñaàu tö (EVN) veàvieäc laáy maãu ôû caùc ñôùi daäp vôõ nghi laø ñöùt gaõyñeå phaân tích thaønh phaàn vaät chaát vaø xaùc ñònhtuoåi; ñeà xuaát hôïp taùc giöõa tö vaán Nga, NhaätBaûn vaø caùc chuyeân gia Vieät Nam ñeå cuøng giaûiquyeát nhöõng noäi dung chuyeân moân coù lieânquan; coù keát luaän phuø hôïp veà caùc vaán ñeà ñöùtgaõy, ñoäng ñaát vaø soùng thaàn, ñaëc bieät ôû khuvöïc giao nhau cuûa laân caän hai ñòa ñieåm.


Caùc chuyeân gia Vieät Nam cuõng löu yù chuûñaàu tö (EVN) veà vieäc: yeâu caàu tö vaán Nga söûduïng heä thoáng chuyeân gia ñoäc laäp cuûa caùc côquan chuyeân moân Nga chöù khoâng chæ caùcchuyeân gia Vieät Nam trong ñaùnh giaù veà ñoängñaát vaø soùng thaàn töø caùc keát quaû nghieân cöùukhaûo saùt ñòa ñieåm; yeâu caàu caùc ñôn vò tö vaánNga vaø Nhaät Baûn söû duïng thoáng nhaát moät soáñònh nghóa vaø aùp duïng thoáng nhaát moät soá tieâuchuaån, tieâu chí, ñoàng thôøi vôùi vieäc aùp duïngcaùc vaên baûn quy phaïm phaùp luaät, tieâu chuaåncuûa Vieät Nam.

Ñoaøn coâng taùc khaûo saùt laàn thöù ba caùcngaøy 21-23/11/2013 ñöôïc thöïc hieän theo caùcnoäi dung veà khí töôïng, thuûy vaên, haûi vaên.Ñoaøn coù caùc chuyeân gia thuoäc Boä Taøi nguyeânvaø Moâi tröôøng, Tröôøng Ñaïi hoïc Khoa hoïc töïnhieân Haø Noäi, Tröôøng Ñaïi hoïc Thuûy lôïi vaøñaïi dieän Cuïc ATBXHN. Ñoaøn ñaõ laøm vieäc vôùiñaïi dieän chuû ñaàu tö (EVN), ñaïi dieän tö vaánNga vaø Nhaät Baûn. Ñoaøn ñaõ nghe baùo caùotheo hoà sô vaø thaêm caùc traïm khaûo saùt khítöôïng, thuûy vaên, haûi vaên taïi ñòa ñieåm.

Caùc chuyeân gia Vieät Nam ñaõ coù yù kieánveà vieäc laép ñaët thieát bò ño, ñaët nhieàu caâu hoûiñeå tö vaán Nga vaø Nhaät Baûn laøm roõ hôn veà quytrình thu thaäp soá lieäu, moâ hình vaø ñaùnh giaùsai soá cuûa caùc keát quaû khaûo saùt.

Kieán nghò, keát luaän

Kieán nghò

Moät naêm qua, hình thöùc hoaït ñoäng cuûaHoäi ñoàng chuû yeáu taäp trung vaøo thaûo luaän yùkieán taïi caùc phieân hoïp vaø toå chöùc coâng taùc

khaûo saùt taïi ñòa ñieåm. Saép tôùi, xin kieán nghòHoäi ñoàng coù caùc hình thöùc hoaït ñoäng theonhoùm chuyeân gia, trong ñoù chuù troïng caùcnhoùm chuyeân gia theo chöùc naêng, nhieäm vuïcuûa caùc Boä. Ví duï: caàn coù nhoùm chuyeân giaveà thaåm ñònh an toaøn haït nhaân (thuoäc traùchnhieäm cuûa Boä KHCN), thaåm ñònh baùo caùoñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng (Boä Taøi nguyeânvaø Moâi tröôøng), thaåm ñònh nhöõng noäi dung veàan ninh (Boä Coâng an), veà öùng phoù söï coá (BoäQuoác phoøng), veà phoøng choáng vaø ñieàu trò caùcbeänh do nhieãm xaï (Boä Y teá). Vieäc hình thaønhcaùc nhoùm chuyeân gia naøy, moät maët seõ taêngcöôøng ñoùng goùp tröïc tieáp cuûa caùc thaønh vieânHoäi ñoàng laø ñaïi dieän caùc Boä, maët khaùc laøphoái hôïp ñoàng boä hôn hoaït ñoäng xaây döïng côsôû haï taàng veà an toaøn haït nhaân cuûa caùc Boä,ngaønh coù lieân quan.

Theo quy ñònh cuûa Luaät Naêng löôïngnguyeân töû vaø Nghò ñònh soá 70/2010/NÑ-CPngaøy 22/6/2010 cuûa Chính phuû Quy ñònh chitieát vaø höôùng daãn thi haønh moät soá ñieàu cuûaLuaät Naêng löôïng nguyeân töû veà nhaø maùy ñieänhaït nhaân, Hoäi ñoàng An toaøn haït nhaân quoácgia coù traùch nhieäm thaåm ñònh laïi caùc keát quaûthaåm ñònh an toaøn haït nhaân cuûa CuïcATBXHN. Chaéc chaén Hoäi ñoàng seõ daønhnhieàu thôøi gian ñeå trao ñoåi yù kieán vaø coù keáhoaïch cuï theå thöïc hieän traùch nhieäm naøy.

Keát luaän

Trong boái caûnh Döï aùn ñieän haït nhaânNinh Thuaän ñöôïc trieån khai thöïc hieän khi maøcô sôû haï taàng kinh teá xaõ hoäi, khoa hoïc coângngheä coøn ôû möùc thaáp, heä thoáng vaên baûn quyphaïm phaùp luaät coøn thieáu, kinh nghieäm veàhaït nhaân gaàn nhö chöa coù gì, thì vai troø cuûaHoäi ñoàng vôùi caùc thaønh vieân laø ñaïi dieän Laõnhñaïo caùc Boä, ngaønh coù lieân quan tröïc tieáp ñeánan toaøn ñieän haït nhaân laø heát söùc caàn thieát.Hoaït ñoäng cuûa Hoäi ñoàng taäp trung vaøo nhöõngñieåm troïng yeáu khi trieån khai Döï aùn, coù taùcduïng thuùc ñaåy vieäc trieån khaiñoàng boä caùc hoaït ñoäng phaùttrieån haï taàng cô sôû an toaønhaït nhaân ôû nöôùc ta. g

NGHIEÂN CÖÙU VAØ TRAO ÑOÅI



MOÄT SOÁ SUY NGHÓ VEÀ TOÅ CHÖÙC THAÅM ÑÒNH AN TOAØN ÑÒA ÑIEÅMVAØ DÖÏ AÙN ÑAÀU TÖ NHAØ MAÙY ÑIEÄN HAÏT NHAÂNTAÏI VIEÄT NAM

TS. Leâ Chí Duõng, Phoù cuïc tröôûng Cuïc ATBXHN

I. TIEÁN ÑOÄ TRIEÅN KHAI DÖÏ AÙN ÑIEÄNHAÏT NHAÂN NINH THUAÄN

Chuû tröông vaø tieán ñoä trieån khai döï aùnñieän haït nhaân Ninh Thuaän ñöôïc theå hieäntrong caùc vaên baûn quan troïng cuûa Ñaûng vaøNhaø nöôùc ta ([1]-[3]). Theo ñoù:

- Quoác hoäi pheâ duyeät chuû tröông phaùttrieån Döï aùn ñieän haït nhaân Ninh Thuaän, döïkieán “Khôûi coâng xaây döïng Nhaø maùy ñieän haïtnhaân Ninh Thuaän 1 vaøo naêm 2014, ñöa toåmaùy ñaàu tieân vaän haønh vaøo naêm 2020” vaøgiao “Chính phuû baùo caùo Quoác hoäi quyeátñònh thôøi ñieåm khôûi coâng xaây döïng Nhaø maùyñieän haït nhaân Ninh Thuaän 2”;

- Thuû töôùng Chính phuû chaáp thuaän Keáhoaïch toång theå thöïc hieän Döï aùn, phaân chiaDöï aùn Ñieän haït nhaân Ninh Thuaän thaønh 2 ñeàaùn vaø 7 döï aùn thaønh phaàn.

Sau söï coá Fukushima, maëc duø khoâng coùthay ñoåi veà chuû tröông ñöa ñieän haït nhaân vaøoVieät Nam, nhöng keá hoaïch cuï theå thì coùnhöõng thay ñoåi caàn thieát, nhaèm baûo ñaûm thôøigian cho vieäc thieát laäp haï taàng an toaøn haïtnhaân theo khuyeán caùo cuûa Cô quan Naênglöôïng nguyeân töû quoác teá (IAEA). Vò trí nhaømaùy ñieän haït nhaân coù theå seõ ñöôïc ñieàu chænhso vôùi döï kieán ban ñaàu ñeå baûo ñaûm caùc nguy

haïi thieân nhieân nhö luït loäi, soùngthaàn neáu xaûy ra taïi khu vöïc bôø

bieån Ninh Thuaän cuõng seõkhoâng gaây nguy hieåm cho

hoaït ñoäng cuûa nhaø maùy trong töông lai. Caùcñaëc ñieåm ñòa chaát, ñòa chaán, khí töôïng, thuûyvaên, haûi vaên, v.v. taïi ñòa ñieåm döï kieán ñöôïcñaùnh giaù kyõ löôõng.

Theo Baùo caùo soá 1049/BC-UBKHCNMT13 ngaøy 29/10/2013 cuûa UÛy banKhoa hoïc, Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng cuûaQuoác hoäi thaåm tra veà tình hình thöïc hieän caùcdöï aùn quan troïng quoác gia, trong ñoù coù Döï aùnñieän haït nhaân Ninh Thuaän [4], “Döï aùn Nhaømaùy ñieän haït nhaân Ninh Thuaän 1 seõ chæñöôïc khôûi coâng chính thöùc sau khi ñöôïc caáppheùp. Nhö vaäy, ñeán naêm 2014 seõ chæ coù theåkhôûi coâng caùc coâng trình haï taàng phuïc vuï thicoâng nhö ñöôøng giao thoâng, ñieän, nöôùc. Vaømeû beâ toâng ñaàu tieân cho taâm loø phaûn öùng chæñöôïc ñoå sôùm nhaát vaøo cuoái naêm 2017, ñaàunaêm 2018 khi thieát keá kyõ thuaät ñöôïc duyeät vaøcoù giaáy pheùp xaây döïng. Theo tính toaùn sô boä,tieán ñoä cuûa Döï aùn Nhaø maùy ñieän haït nhaânNinh Thuaän 2 cuõng xaáp xæ tieán ñoä cuûa Döï aùnNhaø maùy ñieän haït nhaân Ninh Thuaän 1”.

Tröôùc ñaây ñaõ coù yù kieán lo ngaïi veà vieäc“eùp tieán ñoä”, nghóa laø nhöõng yeáu toá “yù chí” coùtheå coù taùc ñoäng giaûm nheï nhöõng yeâu caàu veàbaûo ñaûm an toaøn. Nhöng vieäc chuaån bò kyõlöôõng, thaän troïng cuûa Chính phuû vaø hoaït ñoänggiaùm saùt chaët cheõ cuûa Cô quan chuyeân moâncuûa Quoác hoäi thôøi gian qua cho thaáy, VieätNam ñang thöïc hieän nhöõng böôùc ñi theochuaån möïc quoác teá.



II. HÖÔÙNG DAÃN CUÛA IAEA, KINHNGHIEÄM QUOÁC TEÁ VAØ HIEÄN TRAÏNGCUÛA VIEÄT NAM

Caùc taøi lieäu [5], [6] cuûa IAEA höôùng daãnsöï caàn thieát vaø caùch thöùc xaây döïng haï taàng antoaøn cho vieäc trieån khai döï aùn ñieän haït nhaânôû moät quoác gia; laøm roõ nhöõng vaán ñeà lieânquan ñeán thieát laäp khung toå chöùc quaûn lyù nhaønöôùc, khung phaùp lyù vaø phaùp quy cho vieäcbaûo ñaûm an toaøn. Taøi lieäu [7] höôùng daãn vieäcthaåm ñònh an toaøn cho caùc cô sôû vaø hoaït ñoängtrong lónh vöïc haït nhaân, trong ñoù coù nhaø maøyñieän haït nhaân. Treân cô sôû caùc taøi lieäu cuûaIAEA, coù theå ñeà xuaát nhieàu vieäc caàn thöïchieän tröôùc khi chính thöùc khôûi coâng xaây döïngnhaø maùy ñieän haït nhaân, nhöng noåi baät nhaátlaø hai vieäc troïng taâm: hoaøn thieän heä thoángvaên baûn quy phaïm phaùp luaät ñaày ñuû, ñoàngboä vaø phaùt trieån nhaân löïc phaùp quy toái thieåucaàn thieát cho vieäc thaåm ñònh an toaøn.

Veà heä thoáng vaên baûn quy phaïm phaùpluaät, chuùng ta noùi nhieàu veà vieäc caàn coù khungvaên baûn quy phaïm phaùp luaät, ñònh höôùng chovieäc laäp keá hoaïch döï thaûo vaø ban haønh caùcvaên baûn cuï theå. Nhöng theá naøo laø “khung vaênbaûn quy phaïm phaùp luaät” thì haàu nhö chöacoù yù kieán thoáng nhaát thoûa ñaùng. Döôùi ñaây,taùc giaû muoán ñöa ra moät phöông phaùp tieápcaän veà vaán ñeà naøy.

Chuùng ta coù theå xem laïi caáu truùc hìnhthaùp caùc vaên baûn höôùng daãn cuûa IAEA nhötrong hình döôùi ñaây

Treân cuøng cuûa hình thaùp laø caùc nguyeân taécan toaøn cô baûn, möùc thöù hai laø caùc yeâu caàu,möùc thöù ba (möùc thaáp nhaát) laø caùc höôùng daãn.

Caáu truùc naøy gôïi yù xaây döïng khung vaênbaûn cho Vieät Nam bao goàm caùc nguyeân taécbaûo ñaûm an toaøn (muïc tieâu caàn ñaït), caùc yeâucaàu baûo ñaûm an toaøn (baét buoäc phaûi tuaân thuû)vaø caùc höôùng daãn (khoâng baét buoäc).

Muïc tieâu caàn ñaït caàn ñöôïc hieåu theonghóa roäng hôn 10 nguyeân taéc cô baûn ñöôïcquy ñònh trong taøi lieäu [8] cuûa IAEA. Hay noùicaùch khaùc, ngoaøi 10 nguyeân taéc cô baûn nhölaø muïc tieâu cô baûn nhaát cho caùc hoaït ñoängbaûo ñaûm an toaøn öùng duïng naêng löôïngnguyeân töû, caàn xaùc ñònh nhöõng muïc tieâurieâng, nhöõng muïc tieâu ñaëc thuø. Ví duï: coù theåtham khaûo caùc nguyeân taéc (muïc tieâu) thaåmñònh an toaøn trong taøi lieäu [9]. Theo taøi lieäunaøy, caùc nguyeân taéc (muïc tieâu) ñöôïc phaânloaïi thaønh caùc nhoùm: nguyeân taéc chung,nguyeân taéc trong laõnh ñaïo vaø quaûn lyù, nguyeântaéc trong thaåm ñònh phaùp quy ñoái vôùi hoà sô antoaøn, nguyeân taéc trong thaåm ñònh phaùp quyñòa ñieåm, caùc nguyeân taéc coâng ngheä, v.v..

Nhö vaäy, böôùc ñaàu tieân trong vieäc xaâydöïng khung vaên baûn cho Vieät Nam laø phaûitoång hôïp ñöôïc moät caùch ñaày ñuû caùc nguyeântaéc, bao goàm nguyeân taéc chung vaø nguyeân taécrieâng, ñaëc thuø nhö neâu treân.

Böôùc thöù hai laø toång hôïp caùc yeâu caàu.Vieäc naøy coù theå thöïc hieän theo sô ñoà phaânloaïi döôùi ñaây cuûa IAEA: caùc yeâu caàu an toaønchung ôû coät beân traùi, caùc yeâu caàu ñaëc thuø ôûcoät beân phaûi

Böôùc thöù ba laø döï kieán caùc vaên baûn caàncoù caùc quy ñònh nguyeân taéc, caùc yeâu caàu baétbuoäc phaûi tuaân thuû. Ví duï: caùc nguyeân taéc coùtheå quy ñònh trong luaät, nghò ñònh; caùc yeâucaàu coù theå quy ñònh trong thoâng tö, quy chuaånkyõ thuaät.

Nhöõng böôùc tieáp theo lieân quan tôùicaùc höôùng daãn maø noäi dung caànñöôïc theå hieän trong caùc tieâuchuaån Vieät Nam (TCVN).



Nhö vaäy, xaây döïng khung vaên baûn quyphaïm phaùp luaät neân ñöôïc hieåu laø ñeà xuaátcaùc nguyeân taéc, yeâu caàu vaø loä trình caàn coùcaùc vaên baûn phaùp luaät, phaùp quy theå hieänñaày ñuû caùc nguyeân taéc, yeâu caàu baûo ñaûm antoaøn haït nhaân.

Veà nhaø maùy ñieän haït nhaân, hieän chuùng tacoù Luaät Naêng löôïng nguyeân töû 2008, Nghòñònh 70/2010/NÑ-CP ngaøy 22/6/2010 Quyñònh chi tieát vaø höôùng daãn thi haønh moät soáñieàu cuûa Luaät Naêng löôïng nguyeân töû veà Nhaømaùy ñieän haït nhaân, 01 thoâng tö veà ñòa ñieåm,01 thoâng tö veà thieát keá vaø 01 thoâng tö veà noäidung baùo caùo phaân tích an toaøn (SAR). Toånghôïp caùc nguyeân taéc, yeâu caàu baûo ñaûm an toaønhaït nhaân ñaõ coù trong caùc vaên baûn naøy, thaáyngay laø chuùng ta coøn thieáu nhieàu, neân coøn coùnhieàu vieäc phaûi laøm trong xaây döïng vaên baûnquy phaïm phaùp luaät.

Veà phaùt trieån nhaân löïc, maëc duøThuû töôùng Chính phuû ñaõ pheâduyeät Ñeà aùn 1558, nhöng khi

ñöôïc trieån khai thöïc hieän,

Ñeà aùn ñaõ khoâng chuù troïng ñuùng möùc ñeánphaùt trieån nhaân löïc cho cô quan quaûn lyù nhaønöôùc veà an toaøn böùc xaï vaø haït nhaân (Cuïc Antoaøn böùc xaï vaø haït nhaân), trong khi caùc nguoànñaøo taïo khaùc cho cô quan naøy laïi chöa ñoàngboä, neân ñeán nay ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù antoaøn haït nhaân vaø caùn boä kyõ thuaät tham giathaåm ñònh an toaøn coøn raát thieáu vaø yeáu.

Trong hoà sô pheâ duyeät ñòa ñieåm (SAD) vaøbaùo caùo khaû thi (FS) döï aùn ñieän haït nhaânNinh Thuaän coù hai boä taøi lieäu thuoäc traùchnhieäm thaåm ñònh cuûa Cuïc An toaøn böùc xaï vaøhaït nhaân vaø Boä Khoa hoïc vaø Coâng ngheä. Ñoùlaø Baùo caùo toång quan veà löïa choïn ñòa ñieåmvaø Baùo caùo phaân tích an toaøn (SAR).

Baùo caùo toång quan veà löïa choïn ñòa ñieåmcoù caùc noäi dung quy ñònh taïi khoaûn 2 Ñieàu20 Nghò ñònh 70, bao goàm: Toång quan veà quaùtrình löïa choïn ñòa ñieåm; Soá toå maùy, coângngheä, quy moâ coâng suaát döï kieán xaây döïng taïiñòa ñieåm xin pheâ duyeät; Vieäc ñaùp öùng caùctieâu chí baûo ñaûm an toaøn haït nhaân ñoái vôùi ñòañieåm löïa choïn.



Baùo caùo SAR cho pheâ duyeät ñòa ñieåm coù 5noäi dung (quy ñònh taïi ñieåm e khoaûn 1 Ñieàu 21)vaø cho pheâ duyeät FS coù 12 noäi dung (quy ñònhtaïi ñieåm d khoaûn 1 Ñieàu 22 Nghò ñònh 70).

Ñieàu 12 Nghò ñònh 70 cuõng quy ñònh roõtraùch nhieäm thaåm ñònh baùo caùo SAR nhö sau:

- Cô quan an toaøn böùc xaï vaø haït nhaân toåchöùc thaåm ñònh baùo caùo SAR;

- Cô quan an toaøn böùc xaï vaø haït nhaân coùtheå thueâ hoaëc môøi caùc toå chöùc, caù nhaân trongvaø ngoaøi nöôùc coù ñuû naêng löïc vaø kinh nghieämtham gia thaåm ñònh moät phaàn hoaëc toaøn boänoäi dung baùo caùo SAR.

Tuy nhieân, duø coù thueâ hoaëc môøi tö vaánthì vaãn coù nhöõng phaàn vieäc cô quan an toaønböùc xaï vaø haït nhaân phaûi töï thöïc hieän. Taøi lieäutaïi cuoäc hoïp ngaøy 12/11/2013 taïi Haø Noäi cuûacaùc chuyeân gia ATMEA (Phaùp vaø Nhaät Baûn)cho bieát nhöõng kinh nghieäm coù lieân quan:

- ÔÛ giai ñoaïn thaåm ñònh ñòa ñieåm, giaûñònh laø 12 thaùng, caàn coù khoaûng 11-14 caùnboä quaûn lyù thaåm ñònh coù hieåu bieát vaø naênglöïc quaûn lyù veà khoa hoïc traùi ñaát (2 ngöôøi, baogoàm: ñòa chaán vaø thuûy vaên), khí töôïng (1ngöôøi), quan traéc moâi tröôøng (2 ngöôøi, baogoàm: y vaät lyù vaø taùc ñoäng ñoái vôùi quaàn theåñoäng thöïc vaät), baûo veä böùc xaï (2 ngöôøi, baogoàm: phaùt taùn phoùng xaï theo khoâng khí vaønöôùc), nguy haïi do con ngöôøi gaây ra (1-2ngöôøi), öùng phoù söï coá (1-2 ngöôøi) vaø quaûn lyùchung veà döï aùn thaåm ñònh (2-3 ngöôøi);

- ÔÛ giai ñoaïn thaåm ñònh döï aùn ñaàu tö, giaûñònh laø 6 thaùng, caàn coù khoaûng 14-17 caùn boäquaûn lyù thaåm ñònh coù hieåu bieát vaø naêng löïcquaûn lyù veà tieáp caän an toaøn (2-3 ngöôøi, baogoàm: phaân loaïi an toaøn; caùc nguyeân lyù baûoveä theo chieàu saâu, döï phoøng, ña daïng, ñoäclaäp…), söï coá cô sôû thieát keá (1-2 ngöôøi), söï coánghieâm troïng (1 ngöôøi), maët baèng nhaø maùy(1 ngöôøi), kieán truùc caùc heä thoáng chaát loûngchuû yeáu (2-3 ngöôøi), caùc heä thoáng ñieän vaø töïñoäng (2 ngöôøi), coâng trình daân duïng (2 ngöôøi,bao goàm: thieát keá choáng ñoäng ñaát, APC) vaøquaûn lyù chung veà döï aùn thaåm ñònh (3 ngöôøi).

Nhöõng soá lieäu treân laø yeâu caàu cho thaåmñònh moät toå maùy, moät coâng ngheä. Trongtröôøng hôïp Vieät Nam caàn thaåm ñònh hai toåmaùy, hai coâng ngheä khaùc nhau, thì soá ngöôøiphaûi gaáp ñoâi. Nghóa laø caàn khoaûng 20 caùn boäquaûn lyù thaåm ñònh ñòa ñieåm vaø 30 caùn boäquaûn lyù thaåm ñònh döï aùn ñaàu tö.

Hieän taïi, Cuïc An toaøn böùc xaï haït nhaâncoù ñöôïc 50% soá caùn boä ñuû naêng löïc tham giaquaûn lyù thaåm ñònh, soá coøn laïi phaûi môøi töøVieän Naêng löôïng nguyeân töû Vieät Nam vaø moätsoá Vieän nghieân cöùu chuyeân ngaønh veà khoahoïc traùi ñaát, khí töôïng… Gaàn nhö toaøn boä soáchuyeân gia hoã trôï kyõ thuaät trình ñoä cao phaûimôøi töø caùc toå chöùc quoác teá.

Taïi Thoâng baùo soá 210/TB-VPCP ngaøy08/6/2012 cuûa Vaên phoøng Chính phuû, PhoùThuû töôùng Hoaøng Trung Haûi - Tröôûng Ban Chæñaïo döï aùn ñieän haït nhaân Ninh Thuaän ñaõñoàng yù cho pheùp “thueâ tö vaán trong vaø ngoaøinöôùc coù ñuû naêng löïc vaø kinh nghieäm hoã trôïCuïc An toaøn böùc xaï vaø haït nhaân thaåm ñònhmoät phaàn hoaëc toaøn boä noäi dung Baùo caùophaân tích an toaøn haït nhaân” phuïc vuï pheâduyeät ñòa ñieåm vaø döï aùn ñaàu tö nhaø maùy ñieänhaït nhaân Ninh Thuaän 1 vaø Ninh Thuaän 2.

III. ÑEÀ XUAÁT, KIEÁN NGHÒ

Ñeå trieån khai vieäc thueâ tö vaán quoác teáthaåm ñònh an toaøn, coù raát nhieàu vieäc maø côquan chuû trì vieäc thueâ tö vaán quoác teá caàn phaûitieán haønh chuaån bò tröôùc, trong vaø sau khi keátthuùc vieäc môøi tö vaán quoác teá. Nhöõng nhieämvuï chuû yeáu bao goàm:

a) Kieåm tra tính ñaày ñuû cuûa caùc vaên baûnquy phaïm phaùp luaät, höôùng daãn phaùp quy vaøtieâu chuaån an toaøn caàn thieát;

b) Kieåm tra tính hôïp leä, ñaày ñuû cuûa hoàsô; yeâu caàu boå sung thoâng tin, taøi lieäu theoquy ñònh;

c) Kieåm tra noäi dung Hoà sô pheâ duyeät ñòañieåm (SAD) vaø Döï aùn ñaàu tö (FS)Nhaø maùy ñieän haït nhaân NinhThuaän 1 vaø Ninh Thuaän 2,xaùc ñònh nhöõng noäi dung



thaåm ñònh caàn ñöa vaøo Hoà sô môøi thaàu tö vaánquoác teá thaåm ñònh an toaøn SAD vaø FS;

d) Trình pheâ duyeät Hoà sô môøi thaàu tö vaánquoác teá thaåm ñònh an toaøn;

ñ) Toå chöùc ñaáu thaàu, chaám thaàu, ñaømphaùn vaø kyù Hôïp ñoàng toång thaàu tö vaán quoác teá;

e) Phoái hôïp vaø giaùm saùt vieäc thöïc hieänHôïp ñoàng toång thaàu tö vaán quoác teá ñaõkyù, Hôïp ñoàng cuûa Toång thaàu tö vaán quoácteá vôùi caùc nhaø thaàu phuï vaø chuyeân gia tövaán ñoäc laäp;

g) Kieåm tra, xaùc nhaän Keát quaû thaåm ñònhan toaøn cuûa toång thaàu tö vaán quoác teá;

h) Hoaøn chænh Baùo caùo Keát quaû thaåmñònh an toaøn SAD vaø FS; baùo caùo Hoäi ñoàngAn toaøn haït nhaân quoác gia vaø trình Boä tröôûngBoä Khoa hoïc vaø Coâng ngheä göûi Hoäi ñoàngThaåm ñònh nhaø nöôùc;

k) Toå chöùc thanh lyù Hôïp ñoàng ñaõ kyù vôùiToång thaàu tö vaán quoác teá.

Ñeå thöïc hieän ñöôïc caùc nhieäm vuï neâutreân, caàn thieát phaûi coù cô cheá ñaëc thuø trongvieäc baûo ñaûm taøi chính, huy ñoäng vaø khuyeánkhích nhöõng caùn boä coù naêng löïc toaøn taâm,toaøn yù cho vieäc thöïc hieän nhieäm vuï.

Ñaây laø vieäc töôûng nhö ñôn giaûn, nhönglaïi ñang gaëp raát nhieàu trôû ngaïi trong hoaøncaûnh cuûa nöôùc ta hieän nay.

IV. KEÁT LUAÄN

Döï aùn Nhaø maùy ñieän haït nhaân NinhThuaän 1 vaø Ninh Thuaän 2 laø döï aùn nhaø maùyñieän haït nhaân ñaàu tieân ñöôïc chuaån bò trieånkhai taïi nöôùc ta. Ñaây laø döï aùn ñaëc bieät quantroïng, thuoäc loaïi döï aùn, coâng trình quan troïngquoác gia trình Quoác hoäi quyeát ñònh chuûtröông ñaàu tö; Döï aùn ñöôïc trieån khai thöïchieän trong ñieàu kieän cô sôû haï taàng kinh teá xaõhoäi, khoa hoïc coâng ngheä coøn ôû möùc thaáp, heäthoáng vaên baûn quy phaïm phaùp luaät coøn thieáu,

kinh nghieäm veà haït nhaân gaànnhö chöa coù gì.

Trong khi ñoù, ñieän haït

nhaân coù yeâu caàu raát ñaëc thuø veà an toaøn, cuïtheå laø: khi xaûy ra söï coá thì yeáu toá taâm lyù raátnaëng neà, neáu laø söï coá nghieâm troïng nhö ôûTreùc-noâ-böl hoaëc Fukushima thì phaïm vi taùcñoäng vaø quy moâ caàn thieát cho vieäc khaéc phuïchaäu quaû haàu nhö khoâng döï ñoaùn ñöôïc tröôùc.Nhöõng yeáu toá ñaëc thuø naøy ñoøi hoûi phaûi coù taàmnhìn vaø chính saùch quaûn lyù ñaëc bieät. Coùchuyeân gia quoác teá khuyeân raèng, ñeå coù ñöôïccô quan phaùp quy ñoäc laäp, coù naêng löïc hieäuquaû, quoác gia caàn thöïc hieän cuoäc caùch maïngveà heä thoáng quaûn lyù nhaø nöôùc; ñeå coù ñöôïc haïtaàng an toaøn haït nhaân caàn thieát, quoác giaphaûi coù baûo ñaûm ñaëc thuø veà nhaân löïc vaø taøichính cho hoaït ñoäng phaùp quy haït nhaân.

Nhìn laïi 4-5 naêm chuaån bò vöøa qua, keå töøkhi coù Keát luaän soá 21-KL-TW ngaøy25/02/2008 cuûa Boä Chính trò vaø Nghò quyeátsoá 41/2009/QH12 ngaøy 25/11/2009 cuûaQuoác hoäi, duø nhöõng ngöôøi trong cuoäc coù “soátruoät”, nhöng ña soá ñeàu tin vaøo nhöõng chuyeånbieán tích cöïc trong nhaän thöùc vaø haønh ñoängbaûo ñaûm cho thaønh coâng cuûa döï aùn ñieän haïtnhaân ñaàu tieân ôû Vieät Nam.

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO[1] Keát luaän soá 21-KL-TW ngaøy 25/02/2008 cuûa Boä

Chính trò veà vieäc xaây döïng Nhaø maùy ñieän haït nhaânNinh Thuaän 1 vaø Ninh Thuaän 2, toång coâng suaát4000 MW.

[2] Nghò quyeát soá 41/2009/QH12 ngaøy 25/11/2009 cuûaQuoác hoäi pheâ duyeät chuû tröông phaùt trieån Döï aùnñieän haït nhaân Ninh Thuaän.

[3] Coâng vaên soá 460/TTg-KTN ngaøy 18/3/2010 cuûa Thuûtöôùng Chính phuû chaáp thuaän Keá hoaïch toång theå thöïchieän Döï aùn Ñieän haït nhaân Ninh Thuaän.

[4] Baùo caùo soá 1049/BC-UBKHCNMT13 ngaøy29/10/2013 cuûa UÛy ban Khoa hoïc, Coâng ngheä vaøMoâi tröôøng cuûa Quoác hoäi thaåm tra veà tình hình thöïchieän caùc döï aùn quan troïng quoác gia, trong ñoù coù Döïaùn ñieän haït nhaân Ninh Thuaän.

[5] Establishing the Safety Infrastructure for a NuclearPower Programme (SSG-16). IAEA, Vienna, 2011.

[6] Govermental, Legal and Regulatory Framework forSafety” (GSR Part 1). IAEA, Vienna, 2010.

[7] Safety Assessment for Facilities and Activities (GSRPart 4). IAEA, Vienna 2009.

[8] Fundamental Safety Principles (SF-1). IAEA, Vienna2006.

[9] Safety Assessment Principles for Nuclear Facilities(SAPs). HSE, 2006 Edition.


TÍNH KIEÅM CHÖÙNG TRONG COÂNG NGHEÄ ÑIEÄN HAÏT NHAÂN THEO QUAN ÑIEÅM CUÛA CÔ QUAN NAÊNG LÖÔÏNG NGUYEÂN TÖÛ

QUOÁC TEÁThS. Nguyeãn An Trung, Tröôûng phoøng An toaøn haït nhaân,

Cuïc ATBXHN


I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG

Keå töø ngaøy 27/6/1954 khi laàn ñaàu tieânLieân Xoâ (cuõ) ñöa vaøo vaän haønh thöông maïithaønh coâng loø phaûn öùng haït nhaân naêng löôïngñaàu tieân treân theá giôùi taïi thaønh phoá Obninsk,coâng ngheä ñieän haït nhaân (ÑHN) ñaõ coù hôn50 naêm phaùt trieån vaø tröôûng thaønh.Vôùi tínhkhaû thi veà maët kyõ thuaät, öu ñieåm veà kinh teá vaøkhaû naêng goùp phaàn giaûm thieåu phaùt thaûi khínhaø kính, ÑHN ñaõ chieám öu theá trong caùncaân cung caáp ñieän naêng toaøn caàu. Hieän nay,hôn 430 loø phaûn öùng naêng löôïng haït nhaânñang vaän haønh taïi 31 quoác gia (hôn 70 toåmaùy ñang trong quaù trình xaây döïng), ñaùp öùng11% toång nhu caàu ñieän naêng treân theá giôùi [5].Trong soá hôn 10 loaïi loø hieän ñang ñöôïc söûduïng vaø nghieân cöùu phaùt trieån treân toaøn theágiôùi, coù 3 tröôøng phaùi phaùt trieån chính: loøphaûn öùng nöôùc aùp löïc (PWR, goàm 3 tröôøngphaùi chính laø Hoa Kyø, Chaâu AÂu vaø Nga), loøphaûn öùng nöôùc soâi (BWR) vaø loø nöôùc naëngkieåu CANDU.

Xeùt veà maët theá heä, cho ñeán nay, ñaõ coù 3theá heä coâng ngheä ñöôïc xaây döïng vaø khai thaùcsöû duïng. Caùc nhaø maùy ñieän haït nhaân(NMÑHN) hieän ñang hoaït ñoäng treân theá giôùiña soá thuoäc theá heä thöù II. Ñoái vôùi caùc döï aùnÑHN taïi haàu heát caùc quoác gia ñang hoaëc coù

keá hoaïch xaây döïng ñeàu choïn giaûi phaùp xaâydöïng caùc coâng ngheä theá heä III hoaëc III+ (keáthöøa caùc ñaëc tính thieát keá öu vieät cuûa theá heäthöù II, vaän duïng caùc kinh nghieäm xaây döïngvaø vaän haønh caùc NMÑHN cuøng vôùi tieán boäkhoa hoïc coâng ngheä trong caùc ngaønh muõinhoïn nhö coâng ngheä thoâng tin, ñieàu khieån töïñoäng, khoa hoïc vaät lieäu, cô khí v.v.). Veà maëtan toaøn, öu vieät cuûa caùc NMÑHN theá heä môùi(theá heä III vaø III+) so vôùi caùc NMÑHN ñangvaän haønh (theá heä II) laø aùp duïng caùch tieáp caänan toaøn thuï ñoäng, giaûm bôùt phuï thuoäc vaøo canthieäp cuûa con ngöôøi khi coù truïc traëc hoaëc söïcoá. Theá heä loø töông lai (theá heä IV) ñang ñöôïcnghieân cöùu, thieát keá vaø thöû nghieäm vôùi muïctieâu coù tính caùch maïng veà an toaøn, kinh teá,giaûm nguy cô phoå bieán vuõ khí haït nhaân vaøgoùp phaàn giaûi quyeát vaán ñeà chaát thaûi phoùngxaï. Döï kieán theá heä töông lai naøy seõ ñöôïcthöông maïi hoùa vaøo sau naêm 2030.

Nhaèm ñaùp öùng nhu caàu vaø ñaûm baûo anninh naêng löôïng trong giai ñoaïn môùi, ngaøy25/11/2009, Quoác hoäi khoùa XII, kyø hoïp 6 ñaõthoâng qua Nghò quyeát 41/2009/QH12 chopheùp xaây döïng hai NMÑHN ñaàu tieân taïi tænhNinh Thuaän vaø khaúng ñònh coângngheä cho caùc NMÑHN naøylaø coâng ngheä loø nöôùc nheï



caûi tieán, theá heä loø hieän ñaïi nhaát, ñaõ ñöôïckieåm chöùng, baûo ñaûm tuyeät ñoái an toaøn vaøhieäu quaû kinh teá taïi thôøi ñieåm laäp döï aùn ñaàutö. Theo ñoù, phía Nga döï kieán ñeà xuaát coângngheä VVER vôùi caùc phieân baûn AES91,AES92 vaø AES2006. Phía Nhaät döï kieán ñeàxuaát 4 coâng ngheä ABWR, MPWR+, AP1000vaø ATMEA1 (chi tieát neâu taïi Baûng 1). Caùccoâng ngheä naøy ñeàu thuoäc theá heä III hoaëc III+vôùi caùc ñaëc tính veà an toaøn cuõng nhö khaûnaêng vaän haønh ñöôïc caûi tieán thoâng qua nhieàunaêm kinh nghieäm vaän haønh taïi caùc NMÑHNcuûa nhoùm caùc quoác gia coù neàn ñieän haït nhaântieân tieán nhaát treân theá giôùi. Ñeå coù theå ñöa ramoät löïa choïn phuø hôïp cho coâng ngheä seõñöôïc söû duïng taïi hai NMÑHN ñaàu tieân taïiVieät Nam, beân caïnh caùc yeáu toá veà an toaøn,

kinh teá, khaû naêng vaän haønh, khaû naêngchuyeån giao coâng ngheä, vaán ñeà xöû lyù thaûiphoùng xaï, v.v. thì tính kieåm chöùng cuûa coângngheä ñang ñöôïc caùc cô quan coù traùch nhieämphía Vieät Nam xem xeùt moät caùch thaän troïngnhaát. Hieän taïi coù raát nhieàu quan ñieåm ñöôïcñöa ra veà khaùi nieäm tính kieåm chöùng (löu yùlaø khaùi nieäm “tính kieåm chöùng” chöa ñöôïcluaät hoùa). Moãi quan ñieåm ñeàu coù caùi lyù cuûanoù vaø moãi quoác gia coù theå töï ñöa ra moät ñònhnghóa veà tính kieåm chöùng phuø hôïp vôùi chieánlöôïc laâu daøi cuõng nhö ñaëc ñieåm vaø naêng löïckhoa hoïc – kyõ thuaät cuûa quoác gia. Baøi vieátnaøy xin ñöa ra moät caùch nhìn chung nhaát veàtính kieåm chöùng trong coâng ngheä NMÑHNtheo quan ñieåm cuûa Cô quan Naêng löôïngnguyeân töû quoác teá (IAEA).

Coâng ngheä Loaïi loø phaûn öùng Coâng suaát ñieän (MWe) Heä thoáng an toaøn

NMÑHN VVER AES91 PWR 1000 Thuï ñoäng/chuû ñoäng

Ninh Thuaän 1 VVER AES92 PWR 1000 Thuï ñoäng/chuû ñoäng

VVER AES2006 PWR 1200 Thuï ñoäng/chuû ñoäng (ñaëc tính thuï ñoängnhieàu hôn so vôùi 2 phieân baûn AES91/92)

NMÑHN ABWR BWR 1350 Chuû ñoäng

Ninh Thuaän 2 MPWR+ PWR 955 Thuï ñoäng/chuû ñoäng

AP1000 PWR 1180 Thuï ñoäng

ATMEA1 PWR 1180 Thuï ñoäng/chuû ñoäng

Baûng 1. Caùc coâng ngheä NMÑHN hieän ñang ñöôïc ñeà xuaát cho Vieät Nam

II. CAÙC YEÁU TOÁ KHI XEM XEÙT TÍNHKIEÅM CHÖÙNG CUÛA COÂNG NGHEÄTHEO QUAN ÑIEÅM CUÛA IAEA

Khaùi nieäm veà tính kieåm chöùng ñöôïc ñöara taïi taøi lieäu höôùng daãn cuûa IAEA Nu-

clear Energy Series No. NP-T-2.1 “Common User

Considerations (CUC) by

Developing Countries for Future NuclearEnergy Systems: Report of Stage 1” [1]. Caànphaûi noùi roõ, IAEA khoâng coù moät khaùi nieämmang tính quy ñònh veà tính kieåm chöùng, bôûicoù leõ vieäc ñöa ra moät khaùi nieäm cuï theå seõ khoùcoù theå nhaän ñöôïc söï ñoàng thuaän töø quoác gia,caùc taäp ñoaøn, coâng ty tham gia thieát keá, cheátaïo, xaây döïng, laép ñaët, vaän haønh NMÑHNbôûi nhöõng lôïi ích vaø muïc tieâu thöông maïi. Taøi



lieäu NP-T-2.1 chæ ñöa ra khuyeán caùo cho caùcquoác gia khi xem xeùt tính kieåm chöùng cuûacoâng ngheä NMÑHN. Theo ñoù, tính kieåmchöùng cuûa coâng ngheä neân ñöôïc xem xeùt ôû caûhai yeáu toá sau ñaây [1]:

(a) Tính kieåm chöùng cuûa toaøn boä NMÑHN.Tính kieåm chöùng naøy ñöôïc theå hieänthoâng qua moät vaøi naêm vaän haønh cuûaNMÑHN töông töï vôùi hoà sô vaän haønh toát;

(b) Tính kieåm chöùng cuûa caùc thaønh toá, baogoàm: boä phaän, caáu truùc, kyõ thuaät phaântích vaø thieát keá, caùc ñaëc tính vaän haønhvaø baûo trì vaø kyõ thuaät xaây döïng. Caùcthaønh toá naøy ñaõ ñöôïc kieåm chöùng thoângqua:

- Moät vaøi naêm vaän haønh cuûa NMÑHNñang hoaït ñoäng, hoaëc;

- Caùc cô sôû thöû nhieäm (tyû leä 1:1 hoaëc nhoûhôn), hoaëc;

- Moät vaøi naêm vaän haønh trong caùc lónhvöïc coâng nghieäp khaùc (ví duï nhö taïi caùc nhaømaùy ñieän söû duïng nhieân lieäu hoùa thaïch).

Ngoaøi ra coøn coù hai yeáu toá khaùc lieânquan tröïc tieáp, ñaûm baûo tính kieåm chöùng chomoät coâng ngheä [1]:

(c) Nhaø cung caáp coâng ngheä ÑHN neân caûitieán thieát keá döïa treân ñaùnh giaù cô sôû döõlieäu hieän coù veà kinh nghieäm vaän haønhtreân caû hai phöông dieän: kinh nghieämvaän haønh toát cuõng nhö caùc nguyeân nhaângaây söï coá hoaëc döøng loø khoâng theo keáhoaïch;

(d) Heä thoáng NMÑHN neân ñöôïc caáp pheùp/caáp chöùng chæ hoaëc coù khaû naêng ñöôïccaáp pheùp/caáp chöùng chæ taïi quoác gia xuaátkhaåu.

Muïc III vaø IV döôùi ñaây seõ phaân tích cuïtheå töøng yeáu toá cuûa tính kieåm chöùng coângngheä.

III. TÍNH KIEÅM CHÖÙNG CUÛA TOAØN BOÄNMÑHN

Coù hai vaán ñeà ñöôïc xem xeùt ñoái vôùi tínhkieåm chöùng cho toaøn boä heä thoáng NMÑHN,bao goàm: (1) vaøi naêm vaän haønh cuûa NMÑHNtöông töï; vaø (2) hoà sô vaän haønh toát.

Coâng ngheä VVER (hay coøn goïi laøWWER) [5] laø coâng ngheä loø aùp löïc ñöôïc phaùttrieån bôûi Lieân Xoâ (cuõ) (hieän taïi laø Taäp ñoaønOKB Gidropress, Nga) vôùi caùc phieân baûnñöôïc bieát tôùi laø VVER-440, VVER-1000 vaøVVER-1200 vaø caùc phieân baûn ñang ñöôïcphaùt trieån gaàn ñaây laø MIR-1200 (ñöôïc phoáihôïp thieát keá vôùi Coâng ty SKODA JS nhaèm ñaùpöùng caùc yeâu caàu cuûa Chaâu AÂu), VVER-1500(phaùt trieån töø VVER-1000 coù boå sung caûi tieántöø thieát keá VVER-1200) vaø VVER-TOI (coønñöôïc goïi laø phieân baûn AES2010). Hai phieânbaûn AES91, AES92 thuoäc nhoùm VVER-1000(theá heä loø III) hieän ñang ñöôïc vaän haønh taïiTianwan-1 vaø 2, Trung Quoác (2 toå maùyAES91) vaø ñang trong quaù trình xaây döïng taïiKudankulam NPP, AÁn Ñoä (2 toå maùy AES92).Phieân baûn VVER-1000 hieän ñang ñöôïc vaänhaønh taïi Nga cuõng nhö moät soá quoác gia treântheá giôùi. Phieân baûn AES2006 thuoäc nhoùmVVER-1200 (theá heä loø III+) hieän ñang ñöôïcxaây döïng taïi Leningrad-2, Nga (ñöôïc phaùttrieån töø AES91) vaø Novovoronezh-2, Nga(ñöôïc phaùt trieån töø AES92) vaø döï kieán ñi vaøohoaït ñoäng naêm 2014.

Nhö vaäy coù theå thaáy caùc phieân baûnAES91, AES92 vaø AES2006 ñaõ ñöôïc xaâydöïng töø moät neàn taûng kinh nghieäm vaän haønhraát nhieàu naêm cuûa nhoùm coâng ngheä VVER.Taïi thôøi ñieåm laäp döï aùn ñaàu tö (döï kieán naêm2014), caùc phieân baûn naøy ñeàu döï kieán seõbaét ñaàu vaän haønh taïi moät soá NMÑHN treântheá giôùi. Thôøi ñieåm toå maùy ñieän haït nhaânñaàu tieân cuûa Vieät Nam ñi vaøohoaït ñoäng (döï kieán sau naêm2020) thì ñaõ coù kinh



nghieäm trong moät vaøi naêm vaän haønh cuûanhaø maùy töông töï.

ABWR laø coâng ngheä loø nöôùc soâi theá heä IIIñöôïc phaùt trieån töø coâng ngheä BWR bôûi Hita-chi Nuclear Enegy GE vaø Toshiba, Nhaät Baûn.Hieän taïi coâng ngheä ABWR ñang ñöôïc vaänhaønh taïi caùc NMÑHN Kashiwazaki-kariwa-6 (töø 11/1996), Kashiwazaki-kariwa-7 (töø7/1997), Hamaoka-5 (töø 1/2005) vaø Shika-2(töø 3/2006) vaø ñang ñöôïc xaây döïng taïi Shi-mane-3, Ooma, TEPCO Higashidoori-1,LUNGMEN-1/2. MPWR+ ñöôïc phía NhaätBaûn cho raèng ñoù laø coâng ngheä theá heä III ñöôïcphaùt trieån döïa treân coâng ngheä PWR töø 15 toåmaùy ñieän ñang vaän haønh taïi Nhaät Baûn. Coângngheä MPWR+ ñöôïc xem laø töông ñöông vôùi toåmaùy Tomari-3 ñöôïc vaän haønh töø thaùng12/2009. AP1000 laø coâng ngheä loø nöôùc aùp löïcthuoäc theá heä III ñöôïc phaùt trieån döïa treân neàntaûng AP600 bôûi Weshinghouse, aùp duïng trieätñeå nguyeân lyù an toaøn thuï ñoäng. Caû hai phieânbaûn AP1000 vaø AP600 ñeàu chöa ñöôïc vaänhaønh treân theá giôùi. AP1000 hieän ñang ñöôïcxaây döïng taïi Trung Quoác HAIYANG-1/2,SANMEN-1/2 (4 toå maùy, toå maùy ñaàu tieân döïkieán baét ñaàu vaän haønh naêm 2014) vaø taïi HoaKyø Vogtle-3/4, VC Summer-2/3 (4 toå maùy, döïkieán baét ñaàu vaän haønh vaøo 2016-2017).ATMEA1 laø coâng ngheä loø nöôùc aùp löïc theá heäIII+ ñöôïc phaùt trieån döïa treân neàn taûng APWRcuûa Misubishi vaø EPR cuûa AREVA. Caû haicoâng ngheä APWR vaø EPR hieän chöa ñöôïc vaänhaønh ôû baát kyø quoác gia naøo treân theá giôùi. HieänEPR ñang ñöôïc xaây döïng taïi Olkiluoto 3 (PhaànLan), Flamanville 3 (Phaùp) – 2 toå maùy naøy döïkieán ñi vaøo vaän haønh naêm 2015-2016 vaø 2 toåmaùy taïi Taishan-1/2 (Trung Quoác) döï kieán ñivaøo vaän haønh sau 2014. APWR hieän ñangñang trong quaù trình thaåm ñònh an toaøn taïiTsuruga3/4 (hieän ñang bò trì hoaõn vaø khoâng coù

keá hoaïch cuï theå cho thôøi ñieåmvaän haønh thöông maïi). ATMEA1

hieän ñaõ daønh ñöôïc hôïp

ñoàng ñaàu tieân ñeå xaây döïng 4 toå maùy taïiNMÑHN Shinop (Thoå Nhó Kyø) vôùi keá hoaïch toåmaùy ñaàu tieân ñi vaøo vaän haønh thöông maïinaêm 2023.

Keá hoaïch xaây döïng Ñang xaây döïng Ñang vaän haønh

ABWR 14 5 4

MPWR+ 0 0 1

ATMEA1 4 0 0

AP1000 12 8 0

Baûng 2.

Hieän traïng khai thaùc moät soá coâng ngheä hieän nay treân theá giôùi [8]

Nhö vaäy coù theå thaáy coâng ngheä ABWRvaø MPWR+ veà cô baûn töông ñoàng vôùi moät soáNMÑHN ñang vaän haønh taïi Nhaät Baûn. Coângngheä ATMEA1 laø coâng ngheä mang tính caûitieán (evolutionary design) döïa treân thieát keácaùc nhaø maùy PWR cuûa AREVA vaø MHI ñangvaän haønh taïi Phaùp, Nhaät vaø moät soá quoác gia.Coâng ngheä AP1000 laø coâng ngheä mang tínhcaùch maïng (revolutionarydesign) vôùi söï ñôngiaûn hoùa vaø söû duïng trieät ñeå nguyeân lyù antoaøn thuï ñoäng.

Neáu so saùnh giöõa caùc loaïi loø phaûn öùngtheo nguyeân lyù khaùc bieät thì tyû troïng ñieän haïtnhaân [5] cuûa coâng ngheä PWR laø 61%, BWRlaø 21% vaø CANDU laø 7%. Do ñoù coù theå thaáycoâng ngheä PWR ñöôïc phaùt trieån döïa treân kinhnghieäm vaän haønh nhieàu naêm nhaát.

Nhö vaäy coù theå noùi trong caùc coâng ngheäñöôïc ñeà xuaát cho NMÑHN Ninh Thuaän 2,thì ngoaøi hai coâng ngheä ñöôïc phaùt trieån töøNhaät Baûn coù theå ñaùp öùng tieâu chí vaøi naêmvaän haønh ôû moät NMÑHN töông töï, hai coângngheä coøn laïi khoâng ñaùp öùng ñöôïc tieâu chínaøy.

Taát nhieân, tính kieåm chöùng ñöôïc theåhieän thoâng qua moät vaøi naêm vaän haønh cuûaNMÑHN töông töï caàn ñöôïc hieåu khoâng cöùng



nhaéc. Caùc thieát keá cho loø phaûn öùng haït nhaânmôùi ñöôïc xem laø töông töï vôùi nhaø maùy ñangvaän haønh caàn coù moät soá ñaëc tính caûi tieán veàthieát keá nhaèm taêng cöôøng tính an toaøn vaøkinh teá nhö coù nhieàu heä thoáng, boä phaän döïphoøng vaø ña daïng hôn hay caùc heä thoáng ñöôïcñôn giaûn hoùa baèng caùch söû duïng caùc thieát bòcaûi tieán.

Vaán ñeà hoà sô vaän haønh toát khoâng coùnghóa laø NMÑHN trong suoát thôøi gian vaänhaønh khoâng xaûy ra caùc truïc traëc hay söï coánhoû. Vieäc ñuùc ruùt baøi hoïc kinh nghieäm quacaùc truïc traëc hay söï coá seõ ñöôïc ghi nhaän ñeåñöa vaøo thieát keá môùi laø raát caàn thieát. Thöïc teácho thaáy caùc baøi hoïc kinh nghieäm ñöôïcnghieân cöùu trong suoát nhöõng naêm qua ñöôïcñuùc ruùt töø tai naïn Chernobyl (4/1986) hayTMI-2 (3/1979) ñaõ ñöôïc ñöa vaøo trong vieäccaûi tieán thieát keá, taêng cöôøng an toaøn cho caùctheá heä NMÑHN sau naøy nhö vieäc giaûm thieåusöï phuï thuoäc vaøo thao taùc cuûa con ngöôøi, söïra ñôøi cuûa boong-ke loø coù chöùc naêng giam giöõphoùng xaï (hieän nay noù coøn ñoùng vai troø baûoveä maùy bay ñaâm trong caùc thieát keá môùi) haycaùc heä thoáng ñaëc tröng an toaøn kyõ thuaät chongaên ngöøa vaø giaûm thieäu haäu quaû söï coánghieâm troïng (severe accident). Tai naïn taïiNMÑHN Fukushima-Daiichi (3/2011) cuõnglaø moät dòp ñeå theá giôùi ñaùnh giaù laïi veà quanñieåm cuõng nhö tieâu chuaån veà an toaøn ñaëc bieätlieân quan tôùi caùc moái nguy haïi töø töï nhieâncuõng nhö söï keát hôïp cuûa caùc nguy haïi naøy.Ñaây chính laø noäi dung (neâu taïi ñieåm c muïcIII) ñöôïc IAEA xem xeùt nhö laø moät trongnhöõng yeáu toá khi xem xeùt tính kieåm chöùng.Khi ñaùnh giaù thieát keá cuûa NMÑHN, cô quanphaùp quy haït nhaân caàn ñaùnh giaù hoà sô ghinhaän cuõng nhö phaân tích vieäc aùp duïng caùcbaøi hoïc kinh nghieäm naøy.

Caàn löu yù, beân caïnh yeâu caàu veà tínhkieåm chöùng, moät trong caùc vaán ñeà quan troïngkhaùc ñöôïc Quoác hoäi Vieät Nam ñaët ra ñoù laø“theá heä loø hieän ñaïi nhaát”. Coù veû nhö hai vaán

ñeà naøy raát khoù ñeå coù theå tìm ñöôïc tieáng noùichung neáu xeùt theo yeáu toá “tính kieåm chöùngcuûa toaøn boä heä thoáng”. Do ñoù, ñeå phuø hôïpvôùi tình hình thöïc tieãn cuûa Vieät Nam, cuõngnhö caân nhaéc haøi hoøa giöõa caùc vaán ñeà ñeå ñaïtñöôïc muïc tieâu an toaøn laø moät öu tieân haøngñaàu, thì yeáu toá naøy caàn ñöôïc xem xeùt meàmdeûo vaø bao quaùt hôn, cuï theå:

- Neân xem xeùt yeáu toá “tính kieåm chöùngcuûa toaøn boä heä thoáng” vôùi möùc ñoä öu tieânthaáp hôn so vôùi yeáu toá thöù hai cuûa tính kieåmchöùng “tính kieåm chöùng cuûa caùc thaønh toá”;

- Caùc vaán ñeà ñöôïc Quoác hoäi ñaët ra ñeåxem xeùt taïi thôøi ñieåm laäp Döï aùn ñaàu tö, tuynhieân maëc duø moät soá coâng ngheä coù theå khoângñaùp öùng ñöôïc yeáu toá “tính kieåm chöùng cuûatoaøn boä heä thoáng” nhöng: (1) seõ ñöôïc vaänhaønh taïi caùc nhaø maùy töông töï trong moät vaøinaêm taïi thôøi ñieåm NMÑHN ñaàu tieân cuûa VieätNam baét ñaàu vaän haønh; hoaëc (2) ñöôïc caùc côquan phaùp quy haït nhaân taïi caùc quoác gia coùneàn ñieän haït nhaân phaùt trieån (taïi Phaùp, HoaKyø, Nga, Nhaät hay Haøn Quoác) caáp giaáy pheùp/chöùng chæ cho thieát keá cuõng caàn ñöôïc xemxeùt moät caùch tích cöïc.

IV. TÍNH KIEÅM CHÖÙNG CUÛA CAÙCTHAØNH TOÁ

Tính kieåm chöùng cuûa caùc thaønh toá, baogoàm: heä thoáng, boä phaän, caáu truùc, kyõ thuaätphaân tích vaø thieát keá, caùc ñaëc tính vaän haønhvaø baûo trì vaø kyõ thuaät xaây döïng. Nhö vaäy coùtheå taïm chia caùc thaønh toá naøy thaønh 2 nhoùm[3]: (1) nhoùm tính kieåm chöùng cuûa heä thoáng,caáu truùc, boä phaän; vaø (2) nhoùm tính kieåmchöùng lieân quan tôùi quaù trình bao goàm thieátkeá, caáp pheùp, cheá taïo, xaây döïng vaø laép ñaët,kieåm tra vaø vaän haønh thöû, vaän haønh vaø baûodöôõng. Raát khoù ñeå coù theå ñaùnh giaù, so saùnhmoät caùch ñaày ñuû giöõa caùc coâng ngheä khaùcnhau trong vieäc ñaùp öùng caùc tieâuchí naøy, do ñoù phaàn vieát döôùiñaây chæ ñöa ra moät soá ví duïmang tính minh hoïa.



4.1. Tính kieåm chöùng cuûa heä thoáng, caáu truùcvaø boä phaän

Ñieàu 14, Thoâng tö soá 30/2012/TT-BKHCN ngaøy 28/12/2012 cuûa Boä KHCN yeâucaàu veà an toaøn haït nhaân ñoái vôùi thieát keáNMÑHN quy ñònh phaûi aùp duïng thieát keá ñaõñöôïc kieåm chöùng cho caùc haïng muïc quantroïng veà an toaøn (tröôøng hôïp khoâng ñaùp öùngñöôïc thì phaûi söû duïng haïng muïc coù chaátlöôïng cao vôùi coâng ngheä ñaõ ñöôïc ñaùnh giaùchaát löôïng vaø thöû nghieäm). Tính kieåm chöùngôû ñaây ñöôïc hieåu laø caùc heä thoáng, caáu truùc vaøboä phaän ñaõ ñöôïc söû duïng ôû moät NMÑHNhoaëc moät cô sôû coâng nghieäp (nhö nhaø maùynhieät ñieän) ñang vaän haønh hay taïi moät cô sôûthöû nhieäm ôû tyû leä 1:1 hoaëc nhoû hôn.

Tính kieåm chöùng cuûa heä thoáng, caáu truùcvaø boä phaän cuûa NMÑHN coù theå ñöôïc xemxeùt tôùi troïng soá veà möùc ñoä quan troïng cuûachuùng trong hoaït ñoäng cuûa NMÑHN [3]: (1)söû duïng cho quaù trình vaän haønh bình thöôøng;(2) söû duïng cho ñieàu kieän baát thöôøng vaø ñieàukieän söï coá; vaø (3) söû duïng cho ñieàu kieän söï coánghieâm troïng.

Veà cô baûn, ATMEA1 laø nhaø maùy toå hôïpcaùc heä thoáng, caáu truùc, boä phaän caáu thaønh coùthaønh tích vaän haønh toát trong nhieàu naêm vaänhaønh ôû caùc nhaø maùy ñieän haït nhaân cuøng loaïi.ATMEA1 [3] söû duïng heä thoáng quan troïng veàan toaøn nhö heä cô daãn ñoäng thanh ñieàu khieån(CRDM) töø loø phaûn öùng KONVOI cuûa Ñöùc,thanh ñieàu khieån vôùi thieát keá vaø vaät lieäu baèngAg-In-Cd vaø B4C töông töï nhö caùc nhaø maùyPWR cuûa Phaùp, bình sinh hôi (SG) töông töïnhö söû duïng cho EPR vaø hieän ñang söû duïngcho coâng ngheä N4 cuûa Phaùp, bôm nöôùc laømmaùt loø phaûn öùng (RCP) töông töï nhö bôm hieän

ñang söû duïng taïi N4, v.v. Bình tíchnöôùc khaån caáp thuï ñoäng (Accu-mulator) caûi tieán cuûa ATMEA1

laø moät thieát keá môùi chöa

töøng ñöôïc trang bò cho caùc nhaø maùy PWRhieän haønh nhöng ñaõ ñöôïc thöû nghieäm hoaønchænh vaø pheâ chuaån (validation) thoâng quacaùc chöông trình thöû nghieäm ñoái vôùi APWR.

AP1000 [6] söû duïng haàu heát caùc thieát keávaø boä phaän cuûa AP600 maø ñöôïc kieåm chöùngthoâng qua caùc nhaø maùy PWR cuûa Westing-house hoaëc trong caùc chöông trình thöûnghieäm ñaëc bieät. Thuøng loø phaûn öùng, vuønghoaït vaø caùc boä phaän beân trong vuøng hoaïtñöôïc thieát keá töông töï nhö caùc nhaø maùy PWRcuûa Westinghouse ñang hoaït ñoäng.

4.2. Tính kieåm chöùng lieân quan tôùi caùc quaùtrình

a) Tính kieåm chöùng trong quaù trìnhthieát keá

Ñieàu 14, Thoâng tö soá 30/2012/TT-BKHCN quy ñònh cô quan, toå chöùc thieát keáNMÑHN phaûi coù quy ñònh veà quaù trình thieátkeá cho caùc haïng muïc quan troïng veà an toaønphuø hôïp vôùi quy chuaån kyõ thuaät, tieâu chuaånquoác gia coù lieân quan, kinh nghieäm coângngheä vaø caùc giaûi phaùp kyõ thuaät ñaõ ñöôïc ñaõñöôïc kieåm chöùng.

Ngoaøi caùc vaán ñeà neâu treân, tính kieåmchöùng trong quaù trình thieát keá coøn ñöôïc phaûnaùnh qua vieäc nhaø thieát keá aùp duïng moät caùchhieäu quaû caùc nguyeân lyù cô baûn veà an toaøn nhöbaûo veä nhieàu lôùp (DiD), tieâu chí sai hoûng ñôn,sai hoûng cuøng nguyeân nhaân, tieâu chí ñoäc laäp,ña daïng vaø döï phoøng ñoái vôùi caùc caáu kieänquan troïng veà an toaøn, nguyeân lyù ALARAtrong vieäc giaûm lieàu, caùc khaùi nieäm töï an toaøn(fail-safe), khaùi nieäm roø tröôùc khi vôõ (leak-be-fore-break), v.v.

Nguyeân taéc phaân nhoùm caùc caáu kieänquan troïng veà an toaøn cuõng nhö phaân nhoùmchoáng ñoäng ñaát phaûi tuaân thuû theo quy ñònhcuûa quoác gia. Moãi quoác gia söû duïng moät heä



thoáng phaân nhoùm rieâng. AÙp duïng caùch phaânnhoùm cuûa caùc quoác gia coù neàn ñieän haït nhaânphaùt trieån ñaûm baûo moät möùc ñoä tin caäy cao.

Caùc phaân tích an toaøn taát ñònh ñoái vôùicaùc traïng thaùi baát thöôøng trong quaù trình vaänhaønh (AOO), söï coá trong thieát keá (DBA), söï coángoaøi thieát keá (DBE) hay söï coá nghieâm troïng(SA) vaø phaân tích an toaøn xaùc suaát (möùc 1, 2vaø 3) phaûi ñöôïc thöïc hieän treân caùc chöôngtrình tính toaùn, boä cô sôû döõ lieäu vaø moâ hìnhtính toaùn ñaõ ñöôïc kieåm tra vaø xaùc minh(V&V). Chöông trình ñaûm baûo chaát löôïng choquaù trình kieåm tra vaø xaùc minh ñoùng moät vaitroø quan troïng.

Thieát keá AP1000 [6] ñaùp öùng ñöôïc caùctieâu chí an toaøn taát ñònh vaø xaùc suaát vôùi ñoädöï tröõ an toaøn lôùn. Phaân tích an toaøn ñöôïchoaøn thaønh vaø ghi nhaän trong Taøi lieäu kieåmsoaùt thieát keá (DCD) vaø Phaân tích an toaøn xaùcsuaát (PRA). Chöông trình thöû nghieäm AP600toaøn dieän cuõng nhö boå sung moät soá thöûnghieäm cho AP1000 ñaõ cho thaáy nhöõng ñaëctính caûi tieán ñaõ thöïc hieän theo ñuùng thieát keávaø phaân tích.

b) Tính kieåm chöùng trong quaù trìnhcaáp pheùp

Tính kieåm chöùng trong quaù trình caáppheùp ñöôïc hieåu laø thieát keá ñaõ ñöôïc hoaëc laøcaáp pheùp, hoaëc laø caáp chöùng chæ bôûi cô quanphaùp quy haït nhaân caùc quoác gia coù neàn ñieänhaït nhaân phaùt trieån, nhö Myõ, Nga, Nhaät Baûn,Phaùp hay Haøn Quoác. Quy trình caáp pheùp cuûacaùc quoác gia naøy ñaõ ñöôïc ghi nhaän thoâng quavieäc caáp pheùp cho nhieàu NMÑHN tröôùc ñoù,cuõng nhö vieäc söû duïng caùc yeâu caàu an toaøn,caùc quy ñònh vaø tieâu chuaån cuûa quoác gia vaøcaùc toå chöùc quoác teá (nhö yeâu caàu cuûa IAEA,yeâu caàu cuûa Hieäp hoäi Chaâu AÂu – EUR), cuõngnhö caùc tieâu chuaån kyõ thuaät cuûa caùc hieäp hoäi,caùc toå chöùc quoác teá ñöôïc ghi nhaän nhö IEEE(The Institute of Electrical and Electronics En-

gineers), NEMA (National Electrical Manu-facturers Association) Standards hay ASME(American Society of Mechanical Engineers),v.v.

Vieäc söû duïng caùc caùc chöông trình tínhtoaùn, boä cô sôû döõ lieäu vaø moâ hình tính toaùn ñaõñöôïc kieåm tra vaø xaùc minh (V&V) trong vieäcthaåm ñònh, ñaùnh giaù an toaøn laø heát söùc caànthieát.

Moät trong nhöõng yeáu toá ñöôïc IAEA ñeàcaäp tôùi khi ñaùnh giaù tính kieám chöùng laø heäthoáng NMÑHN neân ñaõ ñöôïc caáp pheùp/ caápchöùng chæ hoaëc coù khaû naêng ñöôïc caáppheùp/caáp chöùng chæ taïi quoác gia xuaát khaåu(neâu taïi ñieåm d, muïc III). Ñoái vôùi moät quoácgia môùi baét ñaàu chöông trình ñieän haït nhaânnhö Vieät Nam raát caàn söï khaúng ñònh cuûa quoácgia xuaát khaåu ñieän haït nhaân veà tính an toaøncuûa coâng ngheä ñöôïc xuaát khaåu. Do ñoù vieäccoâng ngheä coù ñöôïc giaáy pheùp/chöùng chæ antoaøn cuûa cô quan phaùp quy quoác gia xuaátkhaåu (hoaëc cuûa moät quoác gia coù neàn ñieän haïtnhaân phaùt trieån) taïi thôøi ñieåm quyeát ñònh löïachoïn coâng ngheä laø heát söùc caàn thieát. Yeáu toá“coù khaû naêng ñöôïc caáp pheùp/chöùng chæ” tieàmaån ruûi ro maø Vieät Nam khoâng neân chaáp nhaän.Taïi thôøi ñieåm löïa choïn coâng ngheä, neáu moätcoâng ngheä ñöôïc xem xeùt ñang ñöôïc xaây döïngngay taïi chính quoác (nhö AP1000, VVER hayEPR, v.v.) thì söï baûo ñaûm cuûa quoác gia xuaátkhaåu laø raát coù giaù trò.

VVER-1200 (V-491) [7] ñaõ ñöôïc cô quanphaùp quy haït nhaân Nga Rostehnadzor caáppheùp ñaùp öùng theo caùc yeâu caàu vaø quy ñònhcuûa Nga cuõng nhö caùc khuyeán caùo cuûa IAEAvaø EUR.

AP1000 ñaõ ñöôïc caáp chöùng chæ (cirtifi-cate) thieát keá bôûi US NRC, ñoàngthôøi thieát keá chi tieát cuûa moät soánhaø maùy AP1000 cuõng ñaõñöôïc caáp pheùp xaây döïng.



Thieát keá cuûa ATMEA1 ñaõ ñöôïc Cô quanphaùp quy haït nhaân Phaùp (ASN) vaø Canada(CNSC) thaåm ñònh vaø ñaùnh giaù döïa treân caùcquy ñònh cuûa quoác gia cuõng nhö caùc yeâu caàuan toaøn cuûa IAEA vaø EUR.

c) Tính kieåm chöùng trong quaù trình cheátaïo, xaây döïng vaø laép ñaët

Yeáu toá kieåm chöùng trong xaây döïng lieânquan tôùi Phöông phaùp xaây döïng, kyõ thuaät xaâydöïng vaø vaät lieäu xaây döïng nhaèm naâng caochaát löôïng xaây döïng, giaûm chi phí xaây döïngvaø toái öu hoùa thôøi gian keå töø khi baét ñaàu chuaånbò maët baèng cho tôùi khi hoaøn thaønh xaây döïngNMÑHN. Thoâng thöôøng, vieäc xaây döïng caùccaáu truùc vaø toøa nhaø cuûa moät NMÑHN ñöôïcphaân thaønh caùc nhoùm [4] ñaûo haït nhaân (nu-clear island), ñaûo tua-bin (turbine island) vaøphaàn caân baèng (Balance of Plant). Yeáu toá kieåmchöùng naøy lieân quan tôùi vieäc aùp duïng caùccoâng ngheä xaây döïng ñaëc bieät cho caùc nhoùmkhaùc nhau (ñaëc bieät quan troïng ôû nhoùm ñaûohaït nhaân), chöông trình quaûn lyù döï aùn tíchhôïp, chöông trình ñaûm baûo chaát löôïng, quytrình kieåm tra vaø thöû nghieäm trong quaù trìnhxaây döïng vaø laép ñaët. Vieäc aùp duïng caùch tieápcaän cheá taïo vaø laép ñaët theo töøng boä phaän (mo-dularization) nhaèm giaûm thieåu thôøi gian xaâydöïng ñöôïc aùp duïng raát hieäu quaû hieän nay.

Yeáu toá kieåm chöùng naøy cuõng lieân quantôùi vieäc söû duïng caùc chöông trình moâ phoûng3-D (hoaëc 4-D goàm 3-D + thôøi gian) hoã trôïcho vieäc moâ phoûng vaø gheùp noái caùc caáu phaàncho moät NMÑHN hoaøn chænh. Vieäc söû duïnghieäu quaû caùc coâng cuï moâ phoûng naøy coøn giuùpgiaûm thieåu thôøi gian treã treân hieän tröôøngthoâng qua vieäc löôøng tröôùc caùc vaán ñeà khi xaâydöïng vaø laép ñaët [4].

Khi xem xeùt tôùi yeáu toá kieåmchöùng naøy caàn caân nhaéc vaø luaän

chöùng vôùi yeâu caàu söû duïng

caùc coâng ngheä xaây döïng tieân tieán nhaát.

Kieåm tra trong quaù trình xaây döïng thoângqua caùc quy trình, phöông phaùp vaø trang thieátbò söû duïng ñeå kieåm tra cuõng laø moät yeáu toá cuûatính kieåm chöùng.

Boong-ke loø cuûa coâng ngheä ATMEA1 söûduïng loaïi boong-ke loø beâ-toâng döï öùng löïc(Pre-stressed concrete containment vessel –PCCV) laø loaïi boong-ke ñöôïc söû duïng roäng raõitreân theá giôùi (57 nhaø maùy taïi Phaùp, 5 nhaømaùy taïi Nhaät vaø caùc nôi khaùc) vôùi chöùc naênggiam giöõ phoùng xaï vaø chòu ñöôïc taûi maùy bayñaâm, cuõng nhö choáng ñöôïc taûi do hoûa hoaïnhay noå beân trong [3].

Coâng ngheä xaây döïng cho VVER-1200 (V-491) ñaûm baûo thôøi gian xaây döïng moät toå maùy(baét ñaàu töø meû beâ-toâng ñaàu tieân cho tôùi khihoøa löôùi ñieän) khoâng vöôït quaù 54 thaùng [7].Thôøi gian naøy ñöôïc phía Nhaät döï kieán choñieàu kieän Vieät Nam naøy ñoái vôùi ABWR laø 48thaùng (trong khi kinh nghieäm toái ña laø 54thaùng taïi nhaø maùy Hamaoka-5), ñoái vôùiMPWR+ laø 56 thaùng (trong khi kinh nghieämtoát ña laø 65 thaùng taïi nhaø maùy Tomari-3, keùodaøi hôn bình thöôøng do chuû ñaàu tö ñeà nghòdöøng xaây döïng vaøo muøa ñoâng) ñoái vôùiATMEA1 laø 56 thaùng vaø ñoái vôùi AP1000 laø54 thaùng [9].

4.4. Tính kieåm chöùng trong quaù trình vaänhaønh, kieåm tra vaø baûo döôõng

Trong quaù trình vaän haønh, tính kieåmchöùng ñöôïc theå hieän thoâng qua chu trình naïpñaûo nhieân lieäu, quaûn lyù chaát thaûi phoùng xaï,quy trình vaän haønh, quy trình vaän haønh trongtröôøng hôïp söï coá (EOP), v.v. nhaèm giaûm lieàuchieáu xaï cho nhaân vieân böùc xaï, toái öu hoùaquaù trình vaän haønh, taêng hieäu suaát nhieät söûduïng nhieân lieäu haït nhaân, giaûm thieåu chaátthaûi phoùng xaï sinh ra, nghieân cöùu vaø ñuùc ruùt



caùc baøi hoïc kinh nghieäm trong quaù trình vaänhaønh, haïn cheá vieäc xaûy ra traïng thaùi baátthöôøng trong quaù trình vaän haønh (AOO) hayñeå xaûy ra vieäc leo thang tôùi moät tình traïngtraàm troïng hôn.

Tính kieåm chöùng trong quaù trình kieåmtra, baûo döôõng ñöôïc theå hieän qua vieäc söûduïng caùc quy trình kieåm tra vaø baûo döôõng,quy trình ñaûm baûo chaát löôïng, caùc kyõ thuaätvaø trang thieát bò kieåm tra baûo döôõng ñaõ ñöôïcbieát ñeán, ñöôïc söû duïng roäng raõi cuõng nhö ñaõñöôïc pheâ chuaån (validated) nhaèm naâng caochaát löôïng coâng vieäc, giaûm thieåu thôøi giankieåm tra vaø baûo döôõng cuõng nhö ñaûm baûo antoaøn cho nhaân vieân tieán haønh nhieäm vuï. Vaánñeà kieåm tra, baûo döôõng coøn ñöôïc phaûn aùnhthoâng qua thieát keá cuûa NMÑHN nhö ñaûm baûoche chaén, coù ñuû khoâng gian thao taùc, thieát keágiuùp ñôn giaûn hoùa caùc thao taùc, cho pheùpkieåm tra thöû nghieäm ngay trong quaù trìnhñang vaän haønh. Ñaëc bieät thieát keá caàn chopheùp söû duïng caùc robot ñeå coù khaû naêng tieápcaän vaøo kieåm tra taïi nhöõng nôi coù phoùng xaïcao (ATMEA1 söû duïng A-UT machine ñeåkieåm tra caùc veát nöùt trong thuøng loø aùp löïc,ECT Robot ñeå kieåm tra caùc oáng cuûa bình sinhhôi hay söû duïng thieát bò Automated UT nhoûgoïn vaø linh hoaït ñeå kieåm tra ñöôøng oáng).Trong quaù trình kieåm tra cuõng caàn aùp duïngcaùc phaûn hoài kinh nghieäm nhaèm caûi thieäntính chính xaùc cuûa keát quaû ño hay giaûm lieàuchieáu ngheà nghieäp cho nhaân vieân tieán haønhcoâng vieäc böùc xaï.

V. KEÁT LUAÄN

Coù nhieàu caùch tieáp caän ñeå ñaùnh giaù tínhkieåm chöùng cuûa moät coâng ngheäNMÑHN.Moãi quoác gia, tuøy thuoäc vaøo chieánlöôïc phaùt trieån ñieän haït nhaân cuõng nhö naênglöïc khoa hoïc vaø kyõ thuaät thöïc teá cuûa mình ñeåñöa ra moät khaùi nieäm cho phuø hôïp. Khaùinieäm tính kieåm chöùng phaûi ñöôïc xem xeùt moät

caùch linh hoaït vôùi vieäc aùp duïng nhöõng tieánboä khoa hoïc vaø kyõ thuaät môùi, tieân tieán cuûatheá giôùi ñoái vôùi an toaøn vaø hieäu quaû hoaït ñoängcuûa NMÑHN.

Döïa treân caùc khuyeán caùo cuûa IAEA, aùpduïng vôùi ñieàu kieän thöïc tieãn cuûa VieätNam,taùc giaû cho raèng moät coâng ngheä ñöôïcxem xeùt laø ñaõ ñöôïc kieåm chöùng neáu ñaùp öùngmoät trong caùc yeâu caàu sau:

- Ñaõ vaän haønh thöông maïi trong moät vaøinaêm vôùi hoà sô vaän haønh toát; hoaëc

- Ñaõ ñöôïc caáp chöùng chæ/caáp pheùp bôûicô quan phaùp quy cuûa nöôùc xuaát xöù vaø coù caùcthaønh toá (bao goàm boä phaän, caáu truùc, kyõ thuaätphaân tích vaø thieát keá, caùc ñaëc tính vaän haønhvaø baûo trì vaø kyõ thuaät xaây döïng) ñaõ ñöôïc kieåmchöùng thoâng qua: (1) moät vaøi naêm vaän haønhcuûa NMÑHN ñang hoaït ñoäng; hoaëc (2) caùccô sôû thöû nhieäm (tyû leä 1:1 hoaëc nhoû hôn);hoaëc (3) moät vaøi naêm vaän haønh trong caùc lónhvöïc coâng nghieäp khaùc.

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO1. IAEA, Nuclear Energy Series No. NP-T-2.1 “Com-

mon User Considerations (CUC) by DevelopingCountries for Future Nuclear Energy Systems: Reportof Stage 1”, 2009;

2. http://www.world-nuclear.org;3. Baøi trình baøy cuûa ATMEA, AREVA vaø MITSUBISHI

HEAVY INDUSTRIES “ATMEA1 reactor, A ProvenGeneration III+ Reactor” VARANS, Hanoi, Nov 12,2013;

4. IAEA, Nuclear Energy Series No. NP-T-2.5 “Cons-truction Technologies for Nuclear Power Plan”, 2011

5. http://en.wikipedia.org/wiki/Main_Page;6. IAEA, Status report 81 - Advanced Passive PWR (AP

1000), 04/4/2011;7. IAEA, Status report 108 - VVER-1200 (V-491),

08/01/2011;8. Baùo caùo Thieát keá cô sôû (Basic Design) cuûa JAPC.9. JAPC, Chapter 4, Technology selection and techno-

logical solutions (Ninh Thuan 2 Nuclear Power PlantProject).



MOÄT VAØI SUY NGHÓ VEÀ VIEÄC THÖÏC HIEÄNTHANH SAÙT HAÏT NHAÂN TAÏI VIEÄT NAM

TS. Nguyeãn Nöõ Hoaøi Vi, Tröôûng phoøng Kieåm soaùt haït nhaân, Cuïc ATBXHN

Thanh saùt haït nhaân laøhoaït ñoäng cuûa cô quan quaûnlyù Nhaø nöôùc nhaèm kieåm soaùtcaùc hoaït ñoäng lieân quan tôùisöû duïng, xuaát khaåu, nhaäpkhaåu, löu giöõ vaø vaän chuyeånvaät lieäu haït nhaân theo Hieäpöôùc Khoâng phoå bieán vuõ khíhaït nhaân. Caùc hoaït ñoäng naøynhaèm phaùt hieän vaø ngaênngöøa söï chuyeån ñoåi muïc ñíchsöû duïng vaät lieäu haït nhaân ñeåcheá taïo vuõ khí haït nhaân.

Ñeå caùc hoaït ñoäng kieåmsoaùt nhaân ñaït ñöôïc hieäu quaû,naêm 2008, Boä Khoa hoïc vaøCoâng ngheä ñaõ thaønh laäpPhoøng Kieåm soaùt haït nhaântrong cô caáu toå chöùc cuûa CuïcAn toaøn böùc xaï vaø haït nhaân(ATBXHN). Vieäc chuyeån hoaïtñoäng thanh saùt haït nhaân töømoät cô quan nghieân cöùu vaøphaùt trieån sang cô quan quaûnlyù Nhaø nöôùc laø moät böôùcquan troïng trong vieäc taêngcöôøng quaûn lyù nhaø nöôùc tronglónh vöïc naøy.

Chæ sau vaøi thaùng nhaäntraùch nhieäm quaûn lyù nhaønöôùc hoaït ñoäng thanh saùt haïtnhaân, Cuïc ñaõ laøm ñöôïc moätvieäc toàn ñoïng trong 2 naêm (töønaêm 2005) laø thieát laäp caùcñòa ñieåm ngoaøi cô sôû (haïtnhaân). Ñieàu naøy ñaõ cuûng coáloøng tin cuûa Cô quan Naênglöôïng nguyeân töû quoác teá(IAEA) vaøo thieän chí cuûa VieätNam. Cuïc cuõng ñöôïc IAEAñaùnh giaù laø laøm vieäc coù tínhchuyeân nghieäp cao, vaø do ñoùIAEA ñaõ hoã trôï thieát bò ñeåCuïc ATBXHN thieát laäp keânhthoâng tin baûo maät göûi caùc baùocaùo cho IAEA theo quy ñònhcuûa Hieäp ñònh Thanh saùt.

Tuy nhieân, coù moät thöïcteá phaûi thöøa nhaän laø maëc duøHieäp ñònh Thanh saùt coù hieäulöïc taïi Vieät Nam töø naêm1990, nhöng cho ñeán nay,Vieät Nam môùi chæ ñaùp öùngñöôïc caùc yeâu caàu cô baûn theonghóa vuï quoác teá, chöa chuûñoäng trong vieäc thöïc hieän caùc

yeâu caàu naøy ñeå baûo ñaûm ñuûkhaû naêng kieåm chöùng caùchoaït ñoäng thanh saùt cuûa IAEAkhi caàn. Theâm vaøo ñoù, caùccaáp laõnh ñaïo chöa chuù yùhoaëc chöa nhaän thöùc ñuùng veànhu caàu cuûa chính chuùng tatrong hoaït ñoäng thanh saùt haïtnhaân, nhaèm baûo ñaûm phaùthieän kòp thôøi neáu vaät lieäu haïtnhaân bò laáy troäm hoaëc söûduïng sai muïc ñích, traùnh bòcaùc phaàn töû xaáu lôïi duïng; caápcô sôû thì chöa coù hieåu bieát roõraøng veà hoaït ñoäng thanh saùthaït nhaân cuõng nhö caùc nghóavuï quoác teá vaø yeâu caàu trongnöôùc maø cô sôû phaûi thöïchieän.

Theâm vaøo ñoù, Vieät Namñaõ pheâ chuaån Nghò ñònh thöboå sung cho Hieäp ñònh Thanhsaùt, vôùi phaïm vi roäng hôn sovôùi Hieäp ñònh Thanh saùt, baogoàm caùc hoaït ñoäng nghieâncöùu lieân quan ñeán chu trìnhnhieân lieäu haït nhaân, caùc côsôû coù hoaït ñoäng saûn xuaát



hoaëc xuaát nhaäp khaåu thieát bòvaø vaät lieäu phi haït nhaân ñöôïcñaëc bieät cheá taïo ñeå söû duïngtrong loø phaûn öùng haït nhaân,nhaø maùy laøm giaøu, taùi cheánhieân lieäu haït nhaân. Ngoaøira, IAEA cuõng coù nhieàuquyeàn hôn trong vieäc tieáp caänthoâng tin vaø tieáp caän cô sôûhaït nhaân cuõng nhö caùc cô sôûcoù lieân quan ñeán chu trìnhnhieân lieäu haït nhaân.

Nhö vaäy, ñeå vöøa thöïchieän toát nghóa vuï quoác teá vöøañaùp öùng caùc yeâu caàu trongnöôùc, caàn thieát phaûi vöøa xaâydöïng môùi, vöøa taêng cöôøng côsôû haï taàng cho hoaït ñoängthanh saùt haït nhaân, ñoàng thôøicoù keá hoaïch ñaøo taïo, naângcao hieåu bieát veà hoaït ñoängthanh saùt haït nhaân cuûa caùccaáp. Vieäc ñoåi môùi coâng taùcthanh saùt haït nhaân phaûi ñaïtñöôïc hai muïc tieâu sau:

a) Muïc tieâu quoác gia:nhaèm keá toaùn vaø kieåm soaùtvaät lieäu haït nhaân trong nöôùcvaø goùp phaàn vaøo phaùt hieänvieäc maát maùt, di dôøi hoaëc söûduïng baát hôïp phaùp vaät lieäuhaït nhaân, vaät lieäu haït nhaânnguoàn; kieåm soaùt caùc vaät lieäuvaø thieát bò ñöôïc ñaëc bieät cheátaïo ñeå söû duïng trong chu trìnhnhieân lieäu haït nhaân; kieåmsoaùt caùc hoaït ñoäng nghieâncöùu, trieån khai lieân quan ñeánchu trình nhieân lieäu haïtnhaân;

b) Muïc tieâu quoác teá: laømcô sôû cho IAEA thöïc hieänthanh saùt haït nhaân theo Hieäpñònh Thanh saùt vaø Nghò ñònhthö boå sung cuûa Hieäp ñònh.

Ñeå ñaït ñöôïc hai muïctieâu treân, coâng taùc thanhsaùt haït nhaân caàn phaûiñöôïc ñoåi môùi ôû caùc noäidung sau:

1. Caáp pheùp

Taïi thôøi ñieåm hieän taïi,vieäc caáp pheùp cho caùc hoaïtñoäng trong lónh vöïc haït nhaânmôùi chæ döøng ôû caáp pheùpnhaèm baûo ñaûm an toaøn böùcxaï, an toaøn haït nhaân; vieäc sôûhöõu vaät lieäu haït nhaân, vaät lieäuhaït nhaân nguoàn, thieát bò haïtnhaân chæ caàn phaûi khai baùo.Do ñoù, vieäc kieåm soaùt caùc côsôû coù vaät lieäu haït nhaân, vaätlieäu haït nhaân nguoàn, thieát bòhaït nhaân theo quy ñònh cuûaHieäp ñònh thanh saùt vaø Nghòñònh thö coøn bò haïn cheá. Coùñieåm thuaän lôïi hieän nay laø Côquan quaûn lyù nhaø nöôùc veàthanh saùt haït nhaân cuõng laø côquan coù thaåm quyeàn trongvieäc pheâ duyeät thieát keá vaøxaây döïng cô sôû haït nhaân. Tuynhieân, caùc quyñònh veà keátoaùn vaø

Chuyeân gia IAEA aùp duïng nieâm phong vaø xaùc ñònh ñoä laøm giaøu cuûa thanh nhieân lieäu taïi Loø phaûn öùng Ñaø Laït


KINH NGHIEÄM QUOÁC TEÁ

kieåm soaùt vaät lieäu haït nhaânlaïi chöa ñöôïc theå cheá hoùatrong quaù trình pheâ duyeät.

Vì vaäy, ñeå ñaûm baûo muïcñích cuûa hoaït ñoäng thanh saùthaït nhaân, caàn coù söï caûi toåtrong heä thoáng vaên baûn quyphaïm phaùp luaät veà caáp pheùp,trong ñoù ñöa noäi dung thanhsaùt haït nhaân vaøo laø moät yeâucaàu hoaëc ñieàu kieän trong giaáypheùp. Ví duï, caùc quy ñònhtrong tröôøng hôïp naøy coù theåbao goàm caû vieäc noäp vaø thaåmñònh caùc thoâng tin taïi caùc giaiñoaïn thieát keá vaø xaây döïngcuûa cô sôû haït nhaân ñeå baûoñaûm raèng caùc bieän phaùp keátoaùn vaø kieåm soaùt phaûi ñöôïctích hôïp vaøo thieát keá vaø ñöôïcpheâ duyeät tröôùc khi vaät lieäuhaït nhaân ñöôïc ñöa vaøo cô sôûhay tröôùc khi cô sôû baét ñaàuhoaït ñoäng.

2. Thanh tra

Caùc hoaït ñoäng thanh trahieän nay chuû yeáu taäp trungvaøo thanh tra an toaøn böùc xaïvaø ôû möùc ñoä naøo ñoù thanh traan toaøn haït nhaân. Vieäc thanhsaùt haït nhaân môùi chæ ñöôïcquy ñònh veà nguyeân taéc taïiQuyeát ñònh soá 45/QÑ-TTg vaøtreân thöïc teá cuõng chöa coùhoaït ñoäng thanh saât trong

nöôùc, ngoaøi vieäcdöïa treân keát quaû

thanh saùtcuûa IAEA.

Veà nguyeân taéc, thanh saùt haïtnhaân seõ phaûi:

- Xem xeùt thoâng tin thieátkeá trong hoà sô xin caáp pheùpvaø xem xeùt vieäc thöïc hieänhoaït ñoäng thanh saùt haït nhaâncuûa cô sôû ñeå xaùc ñònh naênglöïc cô sôû xin caáp pheùp trongvieäc thöïc hieän caùc chöùc naêngkeá toaùn vaø kieåm soaùt;

- Tieán haønh thanh trañònh kyø taïi cô sôû sau khi cô sôûbaét ñaàu vaän haønh ñeå xaùcñònh lieäu vieäc thöïc hieän keátoaùn vaø kieåm soaùt vaät lieäu haïtnhaân coù ñaït ñöôïc caùc yeâucaàu cuûa giaáy pheùp. Cô quancoù thaåm quyeàn cuõng coù theåcaàn yeâu caàu cô sôû phaân tíchcaùc khaû naêng coù theå maát, söûduïng baát hôïp phaùp hay maátcaép vaät lieäu haït nhaân vaø xaâydöïng caùc bieän phaùp ñeå laømgiaûm hoaëc loaïi boû caùc khaûnaêng naøy.

- Cô quan coù thaåm quyeàncuõng caàn tieán haønh thanh trañeå xaùc minh caùc phaùt hieäncuûa sô sôû thoâng qua caùc pheùpño ñoäc laäp ñoái vôùi doøng vaätlieäu vaø kieåm keâ, döïa treân keáhoaïch laáy maãu ñaïi dieän ñeåphaùt hieän caùc sai soùt, giaû maïovaø sai leäch, vaø ñeå xaùc minhñoä chính xaùc cuûa caùc pheùpño cuûa cô sôû.

Nhö vaäy, hoaït ñoängthanh tra trong lónh vöïc naøy

khaùc haún so vôùi thanh tra veàan toaøn böùc xaï vaø an toaøn haïtnhaân, vaø do ñoù caàn coù quyñònh, cô cheá rieâng cho hoaïtñoäng thanh saùt haït nhaân.

3. Cöôõng cheá

Nhaèm ñaûm baûo vieäctuaân thuû caùc yeâu caàu tronghoaït ñoäng thanh saùt haïtnhaân, ngoaøi vieäc thanh tra,cuõng caàn coù caùc bieän phaùpcöôõng cheá. Caùc bieän phaùpnaøy coù theå bao goàm: Caùc yeâucaàu ñoái vôùi xaây döïng vaø caáppheùp hoaït ñoäng; Caùc ñieàukieän thu hoài, ñình chæ hay söûañoåi giaáy pheùp xaây döïng hoaëcvaän haønh caùc cô sôû, vaø xöû lyù,söû duïng hay chuyeån giao vaätlieäu haït nhaân; Xaùc ñònh caùchaønh vi vi phaïm; Caùc bieänphaùp cöôõng cheá.

Ñeå thöïc hieän toát caùc noäidung treân, caàn phaûi xaâydöïng caùc nguoàn löïc cuõngnhö haï taàng cô sôû kyõthuaät, bao goàm:

1. Ñaøo taïo

Ñeå ñaûm baûo hoaït ñoängthanh saùt haït nhaân ñöôïc toát,caàn ñaøo taïo cho caùc caùn boächòu traùch nhieäm veà keá toaùnvaø kieåm soaùt vaät lieäu haïtnhaân, caû ñoái vôùi cô quanquaûn lyù laãn cô sôû. Treân thöïcteá, caùc caùn boä thöïc hieän hoaïtñoäng thanh saùt haït nhaân chöañöôïc ñaøo taïo veà thanh saùt,ngoaøi caùc khoùa taäp huaán côbaûn do IAEA toå chöùc. Do ñoù,



caàn xaây döïng chöông trìnhñaøo taïo cuï theå cho töøng loaïihình caùn boä nhö caùn boä cuûacô quan quaûn lyù, caùn boä cuûacô sôû haït nhaân.

2. Xaây döïng cô sôû vaät chaát

Hieän taïi, löïc löôïng caùnboä thöïc hieän hoaït ñoäng thanhsaùt haït nhaân coøn raát moûng vaøkhoâng coù moät trang thieát bònaøo ñeå thöïc hieän hoaït ñoängthanh saùt haït nhaân. Do ñoù,ñeå chuû ñoäng trong caùc hoaïtñoäng thanh saùt, cuõng nhökieåm chöùng caùc hoaït ñoängthanh saùt cuûa IAEA, caàn trangbò caùc thieát bò caàn thieát chocô quan quaûn lyù nhaø nöôùc veàthanh saùt haït nhaân.

Ngoaøi ra, theo quy ñònhcuûa Hieäp ñònh Thanh saùt vaøNghò ñònh thö boå sung, quoácgia caàn noäp caùc baùo caùo keátoaùn vaät lieäu haït nhaân, vaätlieäu haït nhaân nguoàn cuõngnhö caùc khai baùo veà hoaïtñoäng haït nhaân coù taïi quoác

gia. Ñeå coù ñöôïc caùc thoâng tinnaøy, cô quan coù thaåm quyeànseõ phaûi thu thaäp, toång hôïp,phaân tích caùc baùo caùo cuûa côsôû. Do ñoù, caàn phaûi coù moätcô sôû döõ lieäu löu tröõ ñeå xöû lyùthoâng tin nhaän ñöôïc töø caùc côsôû, töø ñoù xaây döïng baùo caùoquoác gia ñeå noäp cho IAEA.

3. Xaây döïng phoøng thínghieäm phaân tích phuïcvuï hoaït ñoäng thanh saùthaït nhaân

Theo Hieäp ñònh thanhsaùt vaø Nghò ñònh thö boå sung,IAEA coù quyeàn laáy maãu moâitröôøng ñeå töø ñoù phaân tích xaùcñònh loaïi vaät lieäu haït nhaân coùtrong cô sôû cuûa moät quoác gia.Ñeå coù theå ñoái chöùng vôùi caùckeát quaû phaân tích cuûa IAEA,ta caàn xaây döïng phoøng thínghieäm coù ñuû naêng löïc ñeåphaân tích caùc maãu vi löôïngcuûa caùc nguyeân toá nhö plu-toni, urani, thori vôùi ñoä chínhxaùc cöïc kyø cao. Hieän nay, tañaõ coù moät soá phoøng thí

nghieäm phaân tích ôû moät soávieän nghieân cöùu nhö VieänKhoa hoïc Vieät Nam, VieänCoâng ngheä Xaï Hieám, nhöngñeàu chöa ñaùp öùng ñöôïc yeâucaàu naøy. Do ñoù, trong töônglai, caàn xaây döïng moät phoøngthí nghieäm phaân tích phuïc vuïcho hoaït ñoäng thanh saùt haïtnhaân treân cô sôû caùc phoøng thínghieäm ñaõ coù hoaëc xaây döïngmoät phoøng thí nghieäm rmôùi.Phoøng thí nghieäm naøy cuõngcoù theå seõ thöïc hieän vieäc giaùmñònh haït nhaân, phuïc vuï coângtaùc baûo ñaûm an ninh haïtnhaân.

4. Thöïc hieän hoaït ñoängnghieân cöùu

Hoaït ñoäng thanh saùt haïtnhaân söû duïng caùc bieän phaùpkeá toaùn vaø kieåm tra nhaèmmuïc ñích goùp phaàn phaùt hieänneáu vaät lieäu haït nhaân bò laáycaép, di dôøi, söû duïng traùipheùp. Caùc bieän phaùp naøythöôøng laø caùc bieän phaùp lieânquan ñeán heä thoáng ño löôøng,heä thoáng giaùm saùt. Ta cuõngcaàn coù caùc chöông trìnhnghieân cöùu vaø phaùt trieån ñeåtöøng böôùc aùp duïng caùc bieänphaùp naøy. Caùc hoaït ñoängnghieân cöùu cuõng coù theå taäptrung vaøo caùc bieän phaùpgiaùm saùt nhö ca-meâ-ra theodoõi, daáu nieâm phong, nhaèmtöøng böôùc chuû ñoäng trong caùchoaït ñoäng thanh saùthaït nhaân.



TOÅ CHÖÙC VAØ HOAÏT ÑOÄNG QUAÛN LYÙ NHAØ NÖÔÙCCUÛA CÔ QUAN PHAÙP QUY HAÏT NHAÂN PHAÙP

TS. Traàn Ñaïi Phuùc

Cô quan An toaøn haït nhaân“ASN” (Autoriteù de SreteùNucleùaire) laø moät côquan haønh chính ñoäc laäpcuûa Phaùp, thay maët chochính phuû, ñaûm baûonhieäm vuï kieåm soaùt antoaøn haït nhaân (ATHN) vaøbaûo veä böùc xaï (BVBX) ôûPhaùp (ñoái vôùi ngöôøi laoñoäng trong lónh vöïc haïtnhaân, moâi tröôøng vaø daânchuùng) vaø truyeàn thoângcho daân chuùng tronglónh vöïc haït nhaân.

TOÅ CHÖÙC

ASN ñöôïc thaønh laäpbôûi Ñaïo luaät soá 2006-686ngaøy 13/6/2006 veà tínhminh baïch vaø an toaøn haïtnhaân , “Luaät TSN” (Transpa-rence et la S#reteù Nucleùaire).

Ñöôïc taïo laäp theo SaùchII vaø V cuûa Boä luaät Moâitröôøng, ASN vôùi quyeàn haïnmôû roäng,ñaõ thay cho Vaênphoøng Trung öông veà An toaøncô sôû haït nhaân “SCSIN” (Ser-vive Central de S#reteù desInstallations Nucleùaires) ñöôïcthaønh laäp trong thaäp nieân70 vaø trôû thaønh Cuïc An toaøncô sôû haït nhaân “DSIN” (Di-rection de la S#reteù des Ins-tallations Nucleùaires) vaøonaêm 1991 vaø Toång Cuïc Antoaøn haït nhaân vaø baûo veä böùcxaï “DGSNR” (Direction Geù-neùrale de la S#reteù Nucleùaireet de la Radioprotection) vaøonaêm 2002.

ASN bao goàm caùc Vaênphoøng Trung öông lieân quanñeán quaûn lyù caáp cao vaø caùcPhoøng ban chöùc naêng ñoáivôùi caùc lónh vöïc nhö: loøphaûn öùng hat nhaân vôùi nöôùc

laøm maùt döôùi aùp suaát, nhaømaùy ñieän haït nhaân, chu trìnhnhieân lieäu, vaän chuyeån chaátphoùng xaï, böùc xaï ion hoùa vaøy teá, quan heä quoác teá, vv..Vaø taïi caùc ñòa phöông, ASNcoù 11 vaên phoøng “DRIRE”(Division Regionale de l’In-dustrie, de Recherche et del’Environment) treân toaønlaõnh thoå quoác gia: Bordeaux,Caen, Chalons-en-Champagne, Dijon, Lille,Lyon, Marseille, Nantes, Or-leùans, Paris vaø Strasbourg.

Ñeán ngaøy 31/12/2012,ASN coù hôn 471 nhaân vieân.Trong naêm 2012, ngaân saùchleân tôùi 75,6 trieäu Euros.Ngoaøi ra, 84 trieäu Euros ñaõñöôïc chi vaøo naêm 2012, chohoã trôï kyõ thuaät cuûa Vieän Baûoveä böùc xaï vaø An toaøn haïtnhaân “IRSN” (Institut deRadio-protection et de S#reteùNucleùaire).

Gioáng nhö caùc cô quanhaønh chính ñoäc laäp khaùc ôûPhaùp cuõng nhö ôû nhieàunöôùc, ASN ñöôïc ñieàu haønhbôûi moät hoäi ñoàng quaûn trò coù5 uyû vieân coù chöùc naêng ñònhnghóa ra chính saùch toång quaùt



cuûa ASN veà maët ATHN vaøBVBX. Hoäi ñoàng quaûn trò ñaàutieân ñöôïc thaønh laäp naêm2006, goàm:

Ba uûy vieân ñöôïc boånhieäm bôûi Toång thoáng Coänghoøa

Moät uûy vieân ñöôïc boånhieäm bôûi Chuû tòch Thöôïngvieän

Moât uûy vieân ñöôïc boånhieäm bôûi Chuû tòch Quoáchoäi

Nhieäm kyø cuûa caùc thaønhvieân Hoäi ñoàng laø 6 naêm vaøkhoâng ñöôïc gia haïn. Caùc uûyvieân thöïc hieän nhieäm vuï moätcaùch ñoäc laäp vaø khoâng chòubaát kyø aûnh höôûng naøo töøchính phuû hoaëc baát kyø ngöôøinaøo hoaëc toå chöùc naøo khaùc.

CHÖÙC VUÏ

Nhieäm vuï ASN xoayquanh ba lónh vöïc “cô baûn”:quy ñònh phaùp quy, kieåm soaùtvaø truyeàn thoâng daân chuùngtrong nhöõng lónh vöïc lieânquan ñeán coâng ngheâ haïtnhaân.

Trong lónh vöïc quy ñònhphaùp quy, ASN coù nhieäm vuthieát laäp caùc quy ñònh, ñöara yù kieán cuûa mình cho chínhphuû ñoái vôùi nhöõng döï thaûonghò ñònh, thoâng tö , höôùngdaãn hoaëc ñöa ra nhöng quyeátñònh vaø quy ñònh coù tínhchaát kyõ thuaät ñeå hoaøn thaønhcaùc ñieàu khoaûn cuûa öùng duïngcaùc nghò ñònh. Nhöõng quyeátñònh naøy phaûi ñöôïc chaápthuaän bôûi caùc boä tröôûng chòu

traùch nhieäm veà ATHN vaøATBX. ASN cuõng chòu traùchnhieäm caáp giaáy pheùp cho caùccô sôû haït nhaân « INB » (Ins-tallation Nucleùaire de Base),vaän chuyeån chaát phoùng xaï vaøtrong lónh vöïc y teá, coângnghieäp vaø nhöõng cô sôûnghieân cöùu.

Trong lónh vöïc kieåmsoaùt, ASN coù traùch nhieämkieåm tra vieäc tuaân thuû caùcquy taéc vaø quy ñònh maø caùccô sôû hoaëc nhöõng hoaït ñoängphaûi ñaùp öùng. ASN ñaûm baûoraèng ngöôøi söû duïng chaátphoùng xaï, caùc nhaø khai thaùcINB hoaëc chuû sôû höõu vaät lieäuphoùng xaï thöïc hieän ñaày ñuûtraùch nhieäm vaø nghóa vuï veàBVBX vaø ATHN. Traùchnhieäm chính cho caùc hoaïtñoäng ruûi ro thuoäc veà ngöôøithöïc hieän. Nguyeân taéc naøy aùpduïng ñoái vôùi taát caû söï kieåmsoaùt cuûa ASN.

Trong lónh vöïc truyeànthoâng, ASN coù traùch nhieämthoâng tin cho coâng chuùng,ñaëc bieät laø thoâng tin trongcaùc tình huoáng khaån caáphoaëc coù söï coá. Trong tìnhhuoáng nhö vaäy, ASN coù traùchnhieäm coâng boá thoâng tin veàtình traïng an toaøn cuûa caùc côsôû lieân quan vaø khaû naêngphaùt taùn caùc chaát phoùng xaïra moâi tröôøng cuõng nhö ruûi roñoái vôùi söùc khoûe con ngöôøi vaømoâi tröôøng .

Ngoaøi ra, trong tröôønghôïp khaån caáp, ASN ñöôïcgiao theâm 4 nhieäm vuï:

Kieåm soaùt nhöõng bieänphaùp thöïc hieän bôûi caùc nhaøñieàu haønh;

Ñöa ra lôøi khuyeân choChính phuû, ôû caáp quoác giavaø ñòa phöông (tænh);

Tham gia vaøo vieäc phoåbieán thoâng tin;

Ñaûm baûo chöùc naêng Côquan coù thaåm quyeàn trongkhuoân khoå coâng öôùc quoác teáveà thoâng baùo nhanh vaø hoãtrôï.

NHÖÕNG LÓNH VÖÏC KIEÅMSOAÙT BÔÛI ASN.

“Luaät TSN “ ngaøy13/6/2006, ñöôïc xaây döïngtrong Saùch II vaø V cuûa Boä luaätMoâi tröôøng , ñaõ taêng cöôøngchöùc naêng vaø quyeàn haïn cuûaASN, ñaëc bieät laø trong ñieàukieän xöû phaït. Theo ñoù, ASN :

- Ñöôïc tö vaán veà baát kyøvaên baûn phaùp lyù ñöôïc ñeà xuaátlieân quan ñeán ATHN vaø caùcquy ñònh chính xaùc caùc quyeátñònh coù tính chaát kyõ thuaät;

- Caáp giaáy pheùp thaùodôõ caùc INB;

- Kieåm soaùt caùc cô sôûvaø hoaït ñoäng haït nhaân, ñöara caùc bieän phaùp cöôõng cheávaø caùc bieän phaùp xöû phaït caànthieát vaø ñöa ra caùc haønh ñoängkhaån caáp, coù hoaëc khoâng coùsöï chaáp thuaän cuûa chính phuû;

- Baùo caùo caùc hoaïtñoäng cuûa mình,nhieäm vuï,tình traïng



veà ATHN vaø ATBX taïi Phaùpthoâng qua Baùo caùo haøng naêmñöôïc göûi ñeán Quoác hoäi,Chính phuû vaø Toång thoângCoäng hoøa;

- Ñaët vaø theo doõi caùctraïm quan traéc thöôøng tröïc veàBVBX trong caû nöôùc;

- Tham gia thoâng tincho daân chuùng “trong lónhvöïc coù thaåm quyeàn”;

tham gia vaø toå chöùc öùngphoù söï coá lieân quan ñeán tainaïn daãn ñeán söï phaùt taùnnhöõng chaát phoùng xaï ra moâitröôøng.

NHÖÕNG NHIEÄM VUÏ KIEÅMSOAÙT BÔÛI ASN

ASN kieåm soaùt taát caû caùccô sôû haït nhaân daân söï ( INB )töø quaù trinh thieát keá ñeán quaùtrinh ngöøng hoaït ñoäng,nhöõng trang thieát bò döôùi aùpsuaát (BCCN ”Bureau de Con-troâle des Chaudieøre Nu-cleùaire), quaûn lyù phoùng xaï vaøvaän chuyeån caùc chaát phoùngxaï thaûi veà maët ATHN vaøATBX . ASN cuõng kieåm soaùttaát caû caùc cô sôû coâng nghieäp,nghieân cöùu vaø caùc cô sôû y teásöû duïng vaät lieäu phoùng xaï, veàmaët “baûo veä böùc xaï”.

ASN VAØ CAÙC TOÅ CHÖÙCQUOÁC TEÁ VEÀ ANTOAØN HAÏT NHAÂN

Döïa treân kinh nghieämcuûa mình vôùi moät trong

nhöõng cô sôû haïtnhaân lôùn nhaát

vaø ña daïng

nhaát treân theá giôùi, ASN goùpphaàn vaøo söï hình thaønh cuûamoät ñænh cao ôû chaâu AÂu veàcaùc vaán ñeà ATHN, an toaønquaûn lyù chaát thaûi vaø quaûn lyùnhieân lieäu ñaõ qua söû duïng vaøBVBX . Hieäp hoäi «WENRA»(Western European NuclearRegulators Association), ñöôïcthaønh laäp theo saùng kieán cuûaChuû tòch ASN , hieän bao goàmtaát caû nhöõng ngöôøi ñöùng ñaàucô quan an toaøn chaâu AÂu (baogoàm caû Thuïy Só). Caùc toå chöùcquoác teá khaùc (HERCA (Headsof the European Radiologicalprotection Competent Autho-rities), IAEA, NEA) hôïp taùcchaët cheõ vôùi ASN ñeå khuyeánkhích aùp duïng treân toaøn theágiôùi caùc tieâu chuaån veà antoaøn moät caùch hieäu quaû hôn.Tai naïn Fukushima ñaõ nhaánmaïnh ñeán söï caàn thieát hôïptaùc giöõa caùc quoác gia vaø giöõacaùc cô quan cuûa caùc nöôùc.

ASN thoâng tin cho coângchuùng vaø caùc cô quan lieânquan qua taïp chi « Controâle »vaø trang web cuûa ASN.Nhöõng keât qua ñaït ñöôïc vaøtình traïng veà ATHN vaø ATBXôû Phaùp ñöôïc giôùi thieäu trongtaâp chi moãi naêm vaø ñöôïc göûicho caùc cô quan Chính phuûlieân quan.

KEÁT LUAÄN

Ngoaøi caùc nhaân vieân cuûamình, ASN coøn kyù hôïp ñoàngvôùi chuyeân gia cuûa caùc toåchöùc khaùc ôû Phaùp. Ñeán ngaøy31/12/2012, ASN coù hôn471 chuyeân gia beân ngoaøi,nhö:

Caùc chuyeân gia kyõ thuaätcuûa caùc quaân ñoaøn (kyõ sö), yteá (baùc só, döôïc só, kyõ sö, kyõthuaät veä sinh), haønh chính;

Chuyeân gia cuûa caùc toåchöùc nhaø nöôùc (CEA, IRSN,AP-HP, ANDRA);

Chuyeân gia khaùc, ñaëcbieät trong caùc lónh vöïc phaùpluaät, baûo veä böùc xaï vaø truyeànthoâng.

ASN laø moât cô quanphaùp quy coù uy tín ñoái vôùicaùc ñoái taùc nöôùc ngoaøi treântheá giôùi. Döïa treân kinhnghieäm cuûa mình vôùi moättrong nhöõng cô sôû haït nhaânlôùn nhaát vaø ña daïng nhaát treântheá giôùi, ASN goùp phaàn vaøosöï hình thaønh moät ñænh cao ôûchaâu AÂu veà caùc vaán ñeà antoaøn haït nhaân, an toaøn quaûnlyù chaát thaûi vaø quaûn lyùnhieân lieäu ñaõ qua söû duïng vaøbaûo veä böùc xaï nhu WENRAvaø HERCA. Nhieàu nöôùc nhöTrung Quoác, Haøn Quoác, NamPhi, Bæ, v.v ñaõ coù moät côquan phaùp quy theo cô caáu toåchöùc töông töï nhö ASN. VieätNam coù theå hoïc hoûi nhöõngkinh nghieäm cuûa Phaùo trongvieâc caûi tieán cô quan phaùpquy cuûa mình.

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO1/ http.//www.asn.fr2/ Decret du 9 Novembre 2012.

N) 262 du 10. Novembre 20103/ Loi N° 2006-686 aø la transpa-

rence et aø la seùcuriteù enmatieø-renucleùairedu 13 juin 2006 relative.

4/ Tran Dai Phuc: ASN organiza-tion, Cuïc ATBXHN. 2009



1. CÔ QUAN GIAÙM SAÙT VEÀ MOÂITRÖÔØNG, COÂNG NGHEÄ VAØ HAÏTNHAÂN CUÛA LIEÂN BANG NGA (ROSTECH-NADZOR)

Rostechnadzor ñöôïc thaønh laäp naêm2004 theo Saéc leänh cuûa Toång thoáng Lieân bangNga. Ñeán naêm 2008, Rostechnadzor trôûthaønh cô quan tröïc thuoäc Boä Taøi nguyeân vaømoâi tröôøng. Tuy nhieân, ñeán naêm 2010, Ros-technadzor laïi trôû thaønh moät cô quan tröïcthuoäc Chính phuû.

a) Chöùc naêng, quyeàn haïn

Rostechnadzor laø cô quan thöøa haønh cuûaChính phuû Lieân bang thöïc hieän chöùc naêngxaây döïng vaø thöïc hieän chính saùch nhaø nöôùcvaø kieåm soaùt phaùp quy trong caùc hoaït ñoängthuoäc phaïm vi ñöôïc giao, caùc hoaït ñoäng giaùmsaùt coâng nghieäp vaø haït nhaân. Rostechnadzorcuõng coù chöùc naêng kieåm soaùt vaø giaùm saùt antoaøn ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng söû duïng ñaát goác,an toaøn coâng nghieäp, an toaøn trong vieäc söûduïng naêng löôïng haït nhaân (ngoaïi tröø caùc hoaïtñoäng phaùt trieån, saûn xuaát, thöû nghieäm, vaänhaønh vaø choân thaûi vuõ khí haït nhaân vaø caùc côsôû naêng löôïng haït nhaân quaân söï), an toaøn cuûacaùc cô sôû vaø maïng löôùi ñieän vaø nhieät (ngoaïitröø caùc cô sôû vaø maïng löôùi gia ñình), an toaøncuûa caùc heä thoáng kyõ thuaät thuûy nhieät (ngoaïi

tröø caùc heä thoáng kyõ thuaät thuûy nhieät haøng haûivaø caùc heä thoáng döôùi söï giaùm saùt cuûa caùc côquan chính phuû ñòa phöông), an toaøn saûnxuaát, löu giöõ vaø söû duïng caùc vaät lieäu noå coângnghieäp vaø caùc chöùc naêng ñaëc bieät trong lónhvöïc an toaøn nhaø nöôùc thuoäc phaïm vi ñaõ ñeàcaäp.

Rostechnadzor laø:

Cô quan phaùp quy ban haønh caùc quyñònh an toaøn ñoái vôùi vieäc söû duïng naêng löôïngnguyeân töû (Cô quan giaùm saùt phaùp quy lieânbang trong lónh vöïc söû duïng naêng löôïngnguyeân töû);

Cô quan phaùp quy trong lónh vöïc an toaøncoâng nghieäp (Cô quan giaùm saùt phaùp quy lieânbang trong lónh vöïc an toaøn coâng nghieäp);

Cô quan giaùm saùt naêng löôïng nhaø nöôùclieân bang;

Cô quan giaùm saùt kyõ thuaät coâng trình nhaønöôùc lieân bang;

Cô quan phaùp quy theo Coâng öôùc an toaønhaït nhaân vaø Coâng öôùc chung veà an toaøn quaûnlyù nhieân lieäu haït nhaân ñaõ qua söû duïng vaø antoaøn quaûn lyù chaát thaûi phoùng xaï, cuõng nhö laøcô quan phaùp quy coù ñuû naêng löïc cuûa Lieânbang Nga theo Phaàn boå sung cuûa Coâng öôùc

TOÅ CHÖÙC VAØ HOAÏT ÑOÄNG QUAÛN LYÙ NHAØ NÖÔÙCCUÛA CÔ QUAN PHAÙP QUY HAÏT NHAÂN LIEÂNBANG NGA

ThS. Löu Nam Haûi, Tröôûng phoøng Hôïp taùc quoác teá, Cuïc ATBXHN



baûo veä thöïc theå vaät lieäu haït nhaân.

Rostechnadzor thöïc hieän kieåm soaùt vaøgiaùm saùt:

Vieäc tuaân thuû caùc quy ñònh vaø tieâu chuaånñoái vôùi vieäc söû duïng naêng löôïng nguyeân töû,caùc ñieàu kieän cuûa giaáy pheùp ñoái vôùi caùc hoaïtñoäng trong lónh vöïc söû duïng naêng löôïngnguyeân töû;

An toaøn haït nhaân, phoùng xaï, coângnghieäp vaø chaùy noå (taïi caùc cô sôû naêng löôïngnguyeân töû);

An ninh cuûa caùc cô sôû haït nhaân, caùcnguoàn phoùng xaï, vaät lieäu haït nhaân vaø caùc côsôû löu giöõ chaát phoùng xaï, caùc heä thoáng kieåmtoaùn vaø kieåm soaùt vaät lieäu haït nhaân, phoùngxaï vaø chaát thaûi phoùng xaï;

Vieäc thöïc hieän caùc cam keát quoác teá cuûaLieân bang Nga trong lónh vöïc an toaøn söû duïngnaêng löôïng nguyeân töû;

Vieäc tuaân thuû caùc yeâu caàu an toaøn coângnghieäp trong thieát keá, xaây döïng, vaän haønh vaøbaûo trì vaø ñoùng cöûa caùc cô sôû saûn xuaát nguyhieåm; saûn xuaát, laép ñaët, ñieàu chænh, baûo trìvaø söûa chöõa caùc thieát bò kyõ thuaät söû duïngtrong caùc cô sôû saûn xuaát nguy hieåm;

Vieäc tuaân thuû caùc yeâu caàu an toaøn trongcoâng nghieäp ñieän;

Vieäc thöïc hieän an toaøn caùc coâng vieäclieân quan tôùi söû duïng ñaát goác;

Vieäc tuaân thuû caùc yeâu caàu an toaøn chaùynoå ñoái vôùi caùc cô sôû ngaàm;

Vieäc tuaân thuû cuûa caùc chuû cô sôû coù caùcheä thoáng kyõ thuaät thuûy nhieät vaø caùc toå chöùcvaän haønh caùc heä thoáng ñoù (ngoaïi tröø caùc heä

thoáng kyõ thuaät thuûy nhieät haønghaûi vaø caùc caáu truùc döôùi söï giaùmsaùt cuûa caùc cô quan chính phuû

ñòa phöông) ñoái vôùi caùc quy

ñònh vaø tieâu chuaån aùp duïng cho caùc heä thoángkyõ thuaät thuûy nhieät;

Vieäc tuaân thuû caùc yeâu caàu cuûa luaät phaùplieân bang Nga trong lónh vöïc quaûn lyù chaát thaûiphoùng xaï;

Vieäc thu hoài kòp thôøi nhieân lieäu ñaõ bòchieáu xaï cuûa caùc loø phaûn öùng haït nhaân hoaëccaùc saûn phaåm taùi cheá ñoái vôùi quoác gia cungcaáp trong ñoù Lieân bang Nga coù hôïp ñoàngquoác teá nhaäp khaåu trôû laïi nhieân lieäu ñaõ chieáuxaï vôùi muïc ñích löu giöõ taïm thôøi vaø taùi cheádöôùi caùc ñieàu kieän thu hoài caùc saûn phaåm taùicheá;

Vieäc tuaân thuû caùc yeâu caàu veà hieäu suaátnaêng löôïng, caùc yeâu caàu veà söï saün saøng ñoáivôùi caùc coâng cuï kieåm toaùn ñoái vôùi caùc nguoànlöïc söû duïng trong suoát thôøi gian thieát keá, xaâydöïng, caûi taïo, kieåm tra kyõ löôõng ñoái vôùi caùctoøa nhaø vaø coâng trình;

Vieäc thöïc hieän thanh tra naêng löôïng baétbuoäc trong caùc thôøi gian xaùc ñònh;

Vieäc tuaân thuû caùc quy ñònh veà yeâu caàukyõ thuaät trong phaïm vi hoaït ñoäng ñaõ xaùcñònh.

Theo luaät lieân bang Nga, Rostechnadzorthöïc hieän caáp pheùp cho caùc hoaït ñoäng tronglónh vöïc naêng löôïng nguyeân töû cuõng nhö caáppheùp cho caùc hoaït ñoäng khaùc theo thaåmquyeàn.

Ngoaøi ra Rostechnadzor coøn coù chöùcnaêng:

Thieát laäp caùc tieâu chuaån phaùt thaûi chaátphoùng xaï cho pheùp lôùn nhaát ra moâi tröôøng khívaø nöôùc;

Ñaêng kyù caùc cô sôû saûn xuaát nguy hieåmvaø duy trì heä thoáng ñaêng kyù nhaø nöôùc ñoái vôùicaùc cô sôû naøy;

Thöïc hieän thanh tra caùc toå chöùc, caù nhaânvieäc tuaân thuû caùc yeâu caàu cuûa luaät phaùp lieânbang, caùc quy ñònh phaùp quy, tieâu chuaån vaøquy taéc trong caùc phaïm vi hoaït ñoäng ñaõ xaùcñònh;


PHOÅ BIEÁN VAÊN BAÛN QUY PHAÏM PHAÙP LUAÄT

b) Cô caáu toå chöùc cuûa Rostechnadzor

c) Nhaân vieân cuûa Rostechnadzor

Theo thoáng keâ vaøo thaùng 2/2012, soálöôïng nhaân vieân thuoäc Boä maùy trung öông cuûaRostechnadzor laø khoaûng 733 ngöôøi vaøkhoaûng 9015 ngöôøi laøm vieäc taïi caùc cô quangiaùm saùt lieân khu. Trong ñoù soá löôïng nhaânvieân thöïc hieän chöùc naêng thanh tra vaø giaùmsaùt tính tôùi ñeán cuoái naêm 2012 taïi caùc côquan giaùm saùt khu vöïc laø 6880 ngöôøi (chieám76,3% toång soá nhaân vieân), vôùi 660 ngöôøi laømnhieäm vuï thanh tra, giaùm saùt haït nhaân.

2. CÔ QUAN HOÃ TRÔÏ KYÕ THUAÄT (TSO)

Rostechnadzor coù hai toå chöùc hoã trôï kyõthuaät laø Trung taâm Khoa hoïc – Kyõ thuaät veà antoaøn böùc xaï vaø haït nhaân (SEC NRS), vaø Lieânñoaøn an ninh cung caáp hoã trôï kyõ thuaät chocaùc hoaït ñoäng phaùp quy (FSUE VO “Safety”).Ngoaøi ra, Rostechnadzor coøn coù caùc phoøngthí nghieäm phaân tích phuïc vuï cho coâng taùcquaûn lyù phaùp quy.

2.1 Trung taâm Khoa hoïc – Kyõ thuaät veà antoaøn böùc xaï vaø haït nhaân (SEC NRS)

a) Chöùc naêng vaø nhieäm vuï cuûa SEC NRS

Trung taâm Khoa hoïc – Kyõ thuaät veà antoaøn böùc xaï vaø haït nhaân (Scientific and En-gineering Center for Nuclear and RadiationSafety – SEC NRS) laø cô quan hoã trôï phaùp quytrong lónh vöïc an toaøn böùc xaï vaø haït nhaân cuûaNga vôùi chöùc naêng vaø nhieäm vuï sau:

Nghieân cöùu vaø phaùt trieån öùng duïng trongphaïm vi hoaït ñoäng ñaõ ñöôïc xaùc ñònh;

Thöïc hieän ño ñaïc kyõ thuaät, thí nghieämvaø caùc ño ñaïc khaùc trong phaïm vi hoaït ñoängñaõ ñöôïc xaùc ñònh;

Kieåm tra, nghieân cöùu, thöû nghieäm, thaåmñònh vaø caùc daïng ñaùnh giaù khaùc, xaây döïngvaø duy trì cô sôû döõ lieäu trong phaïm vi hoaïtñoäng ñaõ ñöôïc xaùc ñònh;

Caùc hoaït ñoäng ñaùnh giaù an toaøn ñoái vôùicô sôû naêng löôïng nguyeân töû, bao goàm:

- Thaåm ñònh an toaøn haït nhaân, an toaønböùc xaï vaø an toaøn chaùy noå ñoái vôùi caùc cô sôûnaêng löôïng nguyeân töû vaø caùc hoaït ñoäng cuûacaùc cô sôû naøy;

- Thaåm ñònh (ñaùnh giaù vaø caáp giaáy chöùngnhaän) cho caùc chöông trình maùy tính (phaànmeàm) söû duïng trong ñaùnh giaù an toaøn böùc xaïvaø haït nhaân cho caùc cô sôû naêng löôïng nguyeântöû;

- Kieåm tra, nghieân cöùu, thöû nghieäm,thaåm ñònh vaø caùc daïng ñaùnh giaù khaùc ñoái vôùicaùc vaät lieäu, vaät chaát, coâng ngheä, thieát bò, quytrình saûn xuaát, toøa nhaø vaø caáu truùc, thieát keá vaøcaùc taøi lieäu kyõ thuaät vaø caùc cô sôû lieân quan.

Hoã trôï cung caáp thoâng tin vaø kyõ thuaät chochöùc naêng vaø nhieäm vuï cuûa Rostechnadzortrong lónh vöïc söû duïng naêng löôïng nguyeân töû(xaây döïng quy ñònh phaùp luaät vaø kieåm soaùtphaùp quy);

Tieáp nhaän, löu tröõ, xöû lyù vaø phaân tíchthoâng tin lieân quan ñeán an toaøn trong lónh vöïcsöû duïng naêng löôïng nguyeân töû;

Nhieäm vuï vaø chöùc naêng khaùc theo quycheá cuûa Trung taâm.

b) Cô caáu toå chöùc vaø nguoàn nhaânlöïc

Hieän taïi SEC NRS coù

Caùc cô quan giaùm saùt khu vöïc vaø lieân khu veà an toaøn böùc xaï vaø haïtnhaân (MTU)



258 caùn boä bao goàm 8 tieán syõ khoa hoïc vaø45 caùc chuyeân ngaønh khaùc nhau.

Cô caáu toå chöùc cuûa SEC NRS bao goàm:

Caùc ñôn vò chöùc naêng: xaây döïng vaên baûnquy phaïm phaùp luaät, raø soaùt, nghieân cöùu, ñaøotaïo, ñaùnh giaù caùc chöông trình tính toaùn vaøboä phaän hôïp taùc quoác teá.

Caùc ñôn vò kyõ thuaät an toaøn cho caùc côsôû: nhaø maùy ñieän haït nhaân, cô sôû naèm trongchu trình nhieân lieäu, taøu chaïy baèng naênglöôïng nguyeân töû vaø caùc cô sôû nghieân cöùu haïtnhaân.

2.2. Lieân ñoaøn an ninh cung caáp hoã trôï kyõthuaät cho caùc hoaït ñoäng phaùp quy (FSUEVO “Safety”)

FSUE VO “Safety” laø cô quan kyõ thuaät vaøthanh tra lôùn nhaát cuûa Nga trong lónh vöïcgiaùm saùt caùc cô sôû vaø ngaønh coâng nghieäpnguy hieåm, vaø laø moät trong nhöõng toå chöùc hoãtrôï kyõ thuaät lôùn nhaát Chaâu AÂu cho caùc côquan phaùp quy quoác gia trong lónh vöïc ñieänhaït nhaân daân söï.

Nhieäm vuï cuûa FSUE VO “Safety” laø thuùcñaåy phaùt trieån an toaøn cuûa heä thoáng naênglöôïng haït nhaân cuûa Nga vaø ñaûm baûo an toaønböùc xaï vaø an toaøn haït nhaân cuûa caùc cô sôû haïtnhaân ñaõ hoaëc ñang ñöôïc xaây döïng ôû nöôùcngoaøi theo thieát keá cuûa Nga vôùi söï hoã trôï cuûacaùc toå chöùc cuûa Nga do Rostechnadzor (tieànthaân laø Gosatomnadzor cuûa Nga) ñieàu phoáihoaëc chæ ñaïo.

Chöùc naêng cuûa FSUE VO “Safety” laø hoãtrôï kyõ thuaät vaø khoa hoïc cho Cô quan thöïchieän chöùc naêng phaùp quy trong caùc phaïm visau:

- An toaøn trong söû duïng naêng löôïngnguyeân töû;

- An toaøn cuûa caùc heä thoáng kyõ thuaät thuûynhieät;

- An toaøn coâng nghieäp;- An toaøn trong caùc hoaït ñoäng söû duïng

taàng ñaát goác;- An toaøn trong saûn xuaát, löu giöõ vaø söû

duïng caùc vaät lieäu noå coâng nghieäp.



1. NGHÒ ÑÒNH SOÁ107/2013/NÑ-CP CUÛACHÍNH PHUÛ QUYÑÒNH VEÀ XÖÛ PHAÏT VIPHAÏM HAØNH CHÍNHTRONG LÓNH VÖÏCNAÊNG LÖÔÏNGNGUYEÂN TÖÛ

Nghò ñònh soá107/2013/NÑ-CP cuûa Chínhphuû ban haønh ngaøy20/9/2013 coù hieäu löïc töøngaøy 15/11/2013. Nghò ñònhnaøy thay theá Nghò ñònh soá111/2009/NÑ-CP ngaøy11/12/2009 quy ñònh veà xöûphaït vi phaïm haønh chínhtrong lónh vöïc naêng löôïngnguyeân töû.

Nghò ñònh107/2013/NÑ-CP ñöôïc banhaønh nhaèm cuï theå hoùa hìnhthöùc vaø möùc xöû phaït ñoái vôùicaùc haønh vi vi phaïm haønhchính ñöôïc quy ñònh trongcaùc vaên baûn phaùp luaät veà an

toaøn böùc xaï, haït nhaân vaø baûoñaûm an ninh nguoàn phoùngxaï, vaät lieäu haït nhaân ñöôïcban haønh gaàn ñaây. Ngoaøi ra,caùc quy ñònh veà möùc xöû phaït,thaåm quyeàn xöû phaït vi phaïmhaønh chính cuõng ñöôïc ñieàuchænh bôûi Nghò ñònh107/2013/NÑ-CP ñeå phuøhôïp vôùi Luaät Xöû lyù vi phaïmhaønh chính naêm 20/6/2013.

Troïng taâm cuûa Nghò ñònhlaø Chöông 2 – Caùc haønh vi viphaïm haønh chính, hình thöùcxöû phaït vaø bieän phaùp xöû phaïttrong lónh vöïc naêng löôïngnguyeân töû. Chöông naøy chiacaùc haønh vi vi phaïm thaønhboán nhoùm: caùc haønh vi viphaïm veà khai baùo, caáp giaáypheùp; caùc haønh vi vi phaïmveà an toaøn böùc xaï vaø haïtnhaân; caùc haønh vi vi phaïmveà an ninh nguoàn phoùng xaï,vaät lieäu haït nhaân, thieát bò haït

nhaân; caùc haønh vi vi phaïmveà hoaït ñoäng dòch vuï hoã trôïöùng duïng naêng löôïng nguyeântöû vaø haønh vi caûn trôû hoaïtñoäng thanh tra, kieåm tra. Möùcphaït tieàn toái ña ñoái vôùi caùnhaân laø 1 tyû, möùc phaït tieànñoái vôùi cuøng moät haønh vi viphaïm haønh chính cuûa toåchöùc baèng 02 laàn möùc phaïttieàn ñoái vôùi caù nhaân vaø möùcphaït tieàn toái ña ñoái vôùi toåchöùc laø 2 tyû ñoàng.

Chöông 3 cuûa Nghò ñònhquy ñònh veà thaåm quyeàn xöûphaït vi phaïm haønh chính cuûathanh tra vieân chuyeân ngaønhkhoa hoïc vaø coâng ngheä, chuûtòch uûy ban nhaân daân caùccaáp, coâng an nhaân daân, haûiquan vaø thanh tra chuyeânngaønh khaùc. Theo quy ñònh,Chaùnh Thanh traBoä Khoa hoïc vaøCoâng ngheä,

VAÊN BAÛN QUY PHAÏM PHAÙP LUAÄTVEÀ AN TOAØN BÖÙC XAÏ, AN TOAØN HAÏT NHAÂNBAN HAØNH TRONG NAÊM 2013

ThS. Nguyeãn Hoàng Nhung, Phoù tröôûng phoøng Phaùp cheá vaø thoâng tin, Cuïc ATBXHN

Trong naêm 2013, moät soá vaên baûn quy phaïm phaùp luaät trong lónh vöïc naêng löôïng nguyeân töû ñaõ ñöôïc ban haønh nhaèm cuï theåhoùa caùc quy ñònh cuûa Luaät Naêng löôïng nguyeân töû vaø taïo cô sôû phaùp lyù cho vieäc quaûn lyù nhaø nöôùc veà an toaøn böùc xaï vaø an

toaøn haït nhaân. Baøi vieát naøy nhaèm muïc ñích giôùi thieäu caùc vaên baûn phaùp luaät tröïc tieáp ñieàu chænh caùc vaán ñeà veà an toaønböùc xaï, an toaøn haït nhaân ñaõ ñöôïc ban haønh trong naêm 2013 vaø toùm taét moät soá quy ñònh coát loõi cuûa caùc vaên baûn ñoù.



Cuïc tröôûng Cuïc An toaøn böùcxaï vaø haït nhaân, Chuû tòch UÛyban nhaân daân caáp tænh coùthaåm quyeàn phaït tieàn ñeánmöùc toái ña laø 1 tyû ñoàng.

2. THOÂNG TÖ SOÁ26/2013/TT-BLÑTBXHBAN HAØNH DANHMUÏC COÂNG VIEÄCKHOÂNG ÑÖÔÏC SÖÛDUÏNG LAO ÑOÄNG NÖÕ

Thoâng tö soá 26/2013/TT-BLÑTBXH do Boä Lao ñoängThöông binh vaø Xaõ hoäi banhaønh ngaøy 18/10/2013 vaø coùhieäu löïc töø ngaøy 15/12/2013.

Thoâng tö ñaõ ban haønhdanh muïc goàm 77 coâng vieäckhoâng ñöôïc söû duïng lao ñoängnöõ do aûnh höôûng ñeán söùckhoûe, chöùc naêng sinh ñeû vaønuoâi con cuûa lao ñoäng nöõ.Thoâng tö quy ñònh khoângñöôïc söû duïng lao ñoäng nöõ coùthai hoaëc nuoâi con döôùi 12thaùng tuoåi laøm coâng vieäc tieápxuùc tröïc tieáp vôùi nguoàn phoùngxaï kín vaø nguoàn phoùng xaï hôû;laøm vieäc vaø tieáp xuùc tröïc tieápvôùi chaát phoùng xaï trong caùccô sôû haït nhaân; cô sôû cheábieán quaëng phoùng xaï; cô sôûxöû lyù vaø quaûn lyù chaát thaûiphoùng xaï vaø nguoàn phoùng xaïñaõ qua söû duïng; cô sôû khaithaùc quaëng coù caùc saûn phaåmtrung gian hoaëc chaát thaûiphoùng xaï treân möùc mieãn tröø;tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi döôïcchaát phoùng xaï taïi caùc khoa yhoïc haït nhaân hoaëc caùc cô sôûy teá coù söû duïng döôïc chaát

phoùng xaï trong ñieàu tròvaø khaùm chöõabeänh (Muïc 40

Phaàn B Phuï

luïc ban haønh keøm theoThoâng tö). Nhö vaäy, Thoâng tönaøy ñaõ giaûm bôùt haïn cheátrong vieäc söû duïng lao ñoängnöõ laøm coâng vieäc böùc xaï sovôùi Thoâng tö soá40/2011/TTLT-BLÑTBXH-BYT ngaøy 28/12/2011 vìThoâng tö soá 40 caám hoaøntoaøn vieäc söû duïng lao ñoäng nöõlaøm coâng vieäc tieáp xuùc vôùinguoàn phoùng xaï hôû vaø caámvieäc söû duïng lao ñoäng nöõ coùthai hoaëc nuoâi con döôùi 12thaùng tuoåi laøm coâng vieäc tröïctieáp tieáp xuùc vôùi nguoàn phoùngxaï. Quy ñònh môùi cuûa Thoângtö soá 26/2013/TT-BLÑTBXHhoaøn toaøn phuø hôïp vôùi thöïctieãn, nhu caàu cung öùng, söûduïng lao ñoäng trong caùcngaønh coù öùng duïng naênglöôïng nguyeân töû hieän nay vaøvaãn ñaûm baûo thieân chöùc sinhñeû, nuoâi con cuûa lao ñoäng nöõ.

Thoâng tö soá 26/2013/TT-BLÑTBXH yeâu caàu ngöôøi söûduïng lao ñoäng phaûi raø soaùtcaùc coâng vieäc lao ñoäng nöõñang laøm döïa theo danh muïccaùc coâng vieäc khoâng ñöôïc söûduïng lao ñoäng nöõ ban haønhvaø treân cô sôû ñoù coù keá hoaïchsaép xeáp, ñaøo taïo laïi hoaëcchuyeån ngheà, chuyeån coângvieäc phuø hôïp vôùi söùc khoûecuûa lao ñoäng nöõ.

3. THOÂNG TÖ SOÁ16/2013/TT-BKHCNBAN HAØNH QUYCHUAÅN KYÕ THUAÄTQUOÁC GIA VEÀ MAÏNGLÖÔÙI QUAN TRAÉC VAØCAÛNH BAÙO PHOÙNGXAÏ MOÂI TRÖÔØNGQUOÁC GIA

Thoâng tö soá 16/2013/TT-

BKHCN ngaøy 30/7/2013 cuûaBoä Khoa hoïc vaø Coâng ngheäñaõ ban haønh Quy chuaån kyõthuaät QCVN 10:2013/BKHCN veà maïng löôùiquan traéc vaø caûnh baùo phoùngxaï moâi tröôøng quoác gia.

Theo Quy chuaån, maïnglöôùi quan traéc vaø caûnh baùophoùng xaï moâi tröôøng quoác gialaø heä thoáng caùc Traïm quantraéc vaø caûnh baùo phoùng xaïmoâi tröôøng vuøng, ñòa phöông,cô sôû vaø Trung taâm Ñieàuhaønh, laø nôi coù chöùc naêngquaûn lyù, ñieàu phoái hoaït ñoängcuûa toaøn boä maïng löôùi quantraéc vaø caûnh baùo phoùng xaïmoâi tröôøng quoác gia, phuïc vuïñieàu haønh öùng phoù söï coá böùcxaï, söï coá haït nhaân.

Quy chuaån quy ñònhTraïm vuøng phaûi naèm trongkhu vöïc coù maät ñoä daân cötöông ñoái cao, coù toång dieäntích maët baèng toái thieåu3000m2, vaø phaûi ôû vò trí coùtheå ñoùn nhaän ñöôïc caùc chaát oânhieãm phoùng xaï lan truyeàn töøcô sôû haït nhaân ñeán ñieåmquan traéc. Traïm ñòa phöôngphaûi coù toång dieän tích maëtbaèng toái thieåu 500m2. Traïmcô sôû phaûi naèm trong khu vöïcxung quanh cô sôû haït nhaân,caùch chaân oáng thaûi khí moätkhoaûng caùch nhaát ñònh:100m, 300m, 500m, 1000m,3000m, 5000m, 10000m,20000m vaø taïi caùc ñöôøngbieân giôùi cuûa cô sôû; vò trí ñaët


TRANG ÑÒA PHÖÔNG

Traïm cô sôû phaûi töông ñoáibaèng phaúng, cao raùo, coù haïtaàng cô sôû thuaän tieän, tieápcaän deã daøng, dieän tích maëtbaèng toái thieåu 30m2.

Ngoaøi ra, caùc yeâu caàu veàyeâu caàu nhaân löïc, cô sôû vaätchaát, trang thieát bò chính cuûacaùc traïm vaø Trung taâm ñieàuhaønh cuõng nhö kyõ thuaät quantraéc vaø caûnh baùo phoùng xaïcuõng ñöôïc quy ñònh cuï theåtrong Quy chuaån.

4. THOÂNG TÖ SOÁ21/2013/TT-BKHCNQUY ÑÒNH VIEÄC AÙPDUÏNG TIEÂU CHUAÅNVAØ QUY CHUAÅN KYÕTHUAÄT VEÀ AN TOAØNHAÏT NHAÂN TRONGLÖÏA CHOÏN ÑÒA ÑIEÅM,THIEÁT KEÁ, XAÂYDÖÏNG, VAÄN HAØNHVAØ THAÙO DÔÕ ÑOÁI VÔÙITOÅ MAÙY ÑIEÄN HAÏTNHAÂN

Thoâng tö soá 21/2013/TT-BKHCN ngaøy 12/9/2013 cuûaBoä Khoa hoïc vaø Coâng ngheäquy ñònh vieäc aùp duïng tieâuchuaån vaø quy chuaån kyõ thuaätveà an toaøn haït nhaân trong löïachoïn ñòa ñieåm, thieát keá, xaâydöïng, vaän haønh vaø thaùo dôõñoái vôùi toå maùy ñieän haït nhaâncoù hieäu löïc töø ngaøy01/11/2013.

Theo Thoâng tö, caùc tieâuchuaån, höôùng daãn, taøi lieäu kyõthuaät veà an toaøn haït nhaân ñoáivôùi toå maùy ñieän haït nhaânñöôïc aùp duïng theo nguyeântaéc töï nguyeän, ngoaïi tröø caùctieâu chuaån, höôùng daãn, taøi

lieäu kyõ thuaät ñöôïc vieän daãntrong quy chuaån kyõ thuaätquoác gia hoaëc vaên baûn quyphaïm phaùp luaät cuûa VieätNam. Caùc tieâu chuaån, höôùngdaãn, taøi lieäu kyõ thuaät veà antoaøn haït nhaân ñoái vôùi toå maùyñieän haït nhaân ñöôïc aùp duïngphaûi baûo ñaûm tính ñoàng boävaø tính khaû thi ôû Vieät Nam.Tröôøng hôïp aùp duïng tieâuchuaån, höôùng daãn, taøi lieäu kyõthuaät quoác teá, tieâu chuaån khuvöïc hoaëc tieâu chuaån nöôùcngoaøi, phaûi öu tieân aùp duïngphieân baûn môùi nhaát.

Veà thuû tuïc aùp duïng, chuûñaàu tö döï aùn ñieän haït nhaâncoù traùch nhieäm laäp hoà sô ñeànghò coâng nhaän aùp duïng tieâuchuaån, quy chuaån vaø göûi 02boä hoà sô ñeán Boä Khoa hoïc vaøCoâng ngheä qua Cuïc An toaønböùc xaï vaø haït nhaân tröôùc khiaùp duïng. Hoà sô ñeà nghò coângnhaän aùp duïng tieâu chuaån,quy chuaån goàm coù coâng vaênñeà nghò coâng nhaän aùp duïng;danh muïc tieâu chuaån, quychuaån ñeà nghò coâng nhaän aùpduïng; ñoái vôùi tieâu chuaån,höôùng daãn, taøi lieäu kyõ thuaätquoác teá, khu vöïc vaø nöôùcngoaøi, phaûi coù baûn dòch tieángVieät vaø baûn dòch tieáng Anhcho phaàn noäi dung söû duïng;thuyeát minh söï ñaùp öùng cuûacaùc tieâu chuaån, quy chuaån sovôùi caùc nguyeân taéc aùp duïngtieâu chuaån, quy chuaån. CuïcAn toaøn böùc xaï vaø haït nhaântoå chöùc thaåm ñònh hoà sô vaøtrình Boä Khoa hoïc vaø Coângngheä keát quaû thaåm ñònh.Trong thôøi haïn 6 thaùng keå töøngaøy nhaän hoà sô hôïp leä, caên

cöù vaøo keát quaû thaåm ñònh, BoäKhoa hoïc vaø Coâng ngheä ravaên baûn veà vieäc coâng nhaänaùp duïng tieâu chuaån, quychuaån.

7. THOÂNG TÖ SOÁ20/2013/TT-BKHCNQUY ÑÒNH QUYTRÌNH, THUÛ TUÏCKIEÅM TRA, THANHTRA AN TOAØN HAÏTNHAÂN TRONG QUAÙTRÌNH KHAÛO SAÙT,ÑAÙNH GIAÙ ÑÒA ÑIEÅMNHAØ MAÙY ÑIEÄN HAÏTNHAÂN

Thoâng tö soá 20/2013/TT-BKHCN ngaøy 06/9/2013 cuûaBoä Khoa hoïc vaø Coâng ngheäcoù hieäu löïc töø ngaøy21/10/2013.

Thoâng tö quy ñònh caùccô quan coù thaåm quyeàn thanhtra an toaøn ñòa ñieåm nhaø maùyñieän haït nhaân laø Thanh traBoä Khoa hoïc vaø Coâng ngheä,Cuïc An toaøn böùc xaï vaø haïtnhaân vaø Thanh tra Sôû Khoahoïc vaø Coâng ngheä caùc tænh,thaønh phoá tröïc thuoäc trungöông. Noäi dung thanh tra baogoàm thanh tra hoaït ñoängkhaûo saùt, thu thaäp soá lieäu taïithöïc ñòa vaø thanh tra chöôngtrình baûo ñaûm chaát löôïng.Thanh tra hoaït ñoäng khaûo saùt,thu thaäp soá lieäu taïi thöïc ñòa laøthanh tra vieäc thöïc hieän keáhoaïch khaûo saùt, chöông trìnhbaûo ñaûm chaát löôïng maø toåchöùc, caù nhaânkhaûo saùt ñaõgöûi Boä

Ninh Thuaän (Döï aùn ñieän haït nhaân ñaàu tieân cuûa Vieät Nam



Khoa hoïc vaø Coâng ngheä; vieäctuaân thuû caùc quy trình dongöôøi khaûo saùt thieát laäp; vieäcsöû duïng, kieåm tra, hieäuchuaån, baûo döôõng trang thieátbò, duïng cuï trong khaûo saùt,ñaùnh giaù ñòa ñieåm; naêng löïc,trình ñoä chuyeân moân cuûanhaân vieân thöïc hieän caùc coângvieäc lieân quan ñeán hoaït ñoängkhaûo saùt, ñaùnh giaù ñòa ñieåm;vieäc quaûn lyù maãu vaät, taøi lieäutaïi thöïc ñòa ñöôïc thöïc hieänñuùng theo quy trình vaøchöông trình baûo ñaûm chaátlöôïng ñaõ ñöôïc thieát laäp; vieäclaäp vaø kieåm soaùt caùc loaïi hoàsô; vieäc giaùm saùt ñoái vôùi caùchoaït ñoäng khaûo saùt taïi thöïcñòa. Thanh tra chöông trìnhbaûo ñaûm chaát löôïng laø thanhtra chöông trình baûo ñaûmchaát löôïng trong hoaït ñoäng

khaûo saùt vaø ñaùnh giaù ñòañieåm ñaõ ñöôïc thieát laäp; vieäcthieát laäp vaø thöïc hieän caùc quytrình, quy phaïm veà phöôngphaùp tieán haønh, noäi dung,khoái löôïng, chaát löôïng coângvieäc khaûo saùt, thu thaäp, phaântích, minh giaûi vaø ñaùnh giaù soálieäu ñoái vôùi caùc yeâu caàu baûoñaûm an toaøn haït nhaân; vieäcthieát laäp vaø thöïc hieän caùc quyñònh quaûn lyù vaø baûo ñaûmchaát löôïng ñoái vôùi hoaït ñoängkhaûo saùt, ñaùnh giaù nhaèm xaùcñònh caùc thoâng soá laøm cô sôûcho thieát keá hoaëc coù theå aûnhhöôûng ñeán hoaït ñoäng cuûa caùcboä phaän, heä thoáng, caáu truùclieân quan ñeán an toaøn cuûanhaø maùy ñieän haït nhaân; vieäcgiaùm saùt ñoái vôùi caùc hoaïtñoäng khaûo saùt, thu thaäp döõlieäu, phaân tích, minh giaûi vaø

ñaùnh giaù soá lieäu, keå caû caùchoaït ñoäng do nhaø thaàu thöïchieän ñaõ ñöôïc trieån khai, thöïchieän ñaày ñuû vaø hieäu quaû.

Ngoaøi ra, Thoâng tö coønquy ñònh Boä Khoa hoïc vaøCoâng ngheä, Cuïc An toaøn böùcxaï vaø haït nhaân coù theå tieánhaønh hoaït ñoäng kieåm tra antoaøn ñoái vôùi hoaït ñoäng khaûosaùt, ñaùnh giaù ñòa ñieåm nhaømaùy ñieän haït nhaân, caên cöùyeâu caàu coâng taùc quaûn lyùnhaø nöôùc veà ñaûm baûo antoaøn trong löïa choïn ñòañieåm. Vieäc kieåm tra an toaønphaûi coù quyeát ñònh baèng vaênbaûn vaø quyeát ñònh kieåm traphaûi ñöôïc thoâng baùo cho toåchöùc, caù nhaân ñöôïc kieåm traít nhaát 03 ngaøy laøm vieäctröôùc khi tieán haønh kieåm tra.



HOAÏT ÑOÄNG QUAÛN LYÙ AN TOAØN BÖÙC XAÏTREÂN ÑÒA BAØN TÆNH ÑOÀNG NAI

Leâ Vöông Quang - Sôû KH&CN Ñoàng Nai

Vôùi chöùc naêng quaûn lyùnhaø nöôùc veà an toaøn böùc xaïñeå ñaûm baûo caùc cô sôû hoaïtñoäng lieân quan ñeán böùc xaï vaøphoùng xaï tuaân thuû theo caùcquy ñònh cuûa phaùp luaät, SôûKhoa hoïc vaø Coâng ngheäÑoàng Nai luoân taêng cöôøngcoâng taùc quaûn lyù an toaøn böùcxaï baèng caùc hoaït ñoäng thoângtin tuyeân truyeàn, toå chöùc taäp

huaán vaø thanh kieåm tra ñònhkyø.

Trong giai ñoaïn 2007-2012, tænh Ñoàng Nai coù 120cô sôû böùc xaï vaø phoùng xaï;trong ñoù coù 103 cô sôû böùc xaïhoaït ñoäng trong lónh vöïc y teá,17 cô sôû hoaït ñoäng trong lónhvöïc coâng nghieäp. 103 cô sôûböùc xaï hoaït ñoäng trong lónh

vöïc y teá coù 178 thieát bò böùcxaï ñöôïc Sôû Khoa hoïc vaø Coângngheä caáp pheùp hoaït ñoäng keåtöø naêm 2007 ñeán nay. Ngoaøira treân ñòa baøn tænh Ñoàng Naicoøn coù 26 thieát bò böùc xaï, 44nguoàn phoùng xaï trong lónhvöïc coâng nghieäp ñöôïc CuïcAn toaøn böùc xaï vaø haït nhaâncaáp pheùp hoaït ñoäng.

Theo thoáng keâ môùi nhaát,hieän nay soá cô sôû böùc xaï ñaõñöôïc Sôû caáp pheùp vaø coønñang hoaït ñoäng goàm 91 cô sôû(sôû höõu 166 thieát bò böùc xaï),trong ñoù coù 64 cô sôû böùc xaïtö nhaân, 27 cô sôû böùc xaïthuoäc quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc,bao goàm: 34 phoøng khaùm ñakhoa (04 PKÑK thuoäc quaûn lyùnhaø nöôùc), 24 beänh vieän (05beänh vieän tö nhaân, trong ñoùcoù 03 beänh vieän chuyeânkhoa: Raêng haøm maët, chaánthöông chænh hình, phuï saûn),07 trung taâm y teá, 15 phoøngnha khoa (01 phoøng nha khoathuoäc quaûn lyù nhaø nöôùc), 11cô sôû x-quang tö nhaân. Xaõ hoäingaøy caøng phaùt trieån thì vieäcñöa vaøo söû duïng caùc trangthieát bò hieän ñaïi trong chaånñoaùn hình aûnh phuïc vuï y hoïcngaøy caøng phoå bieán. Do ñoù,vieäc quaûn lyù an toaøn böùc xaïtrôû neân caàn thieát hôn.

Trong naêm 2012Sôû Khoa hoïc vaøCoâng ngheä

Thaåm ñònh caáp pheùp X-Quang

OÂng Phaïm Vaên Saùng Giaùm ñoác Sôû KH&CN Ñoàng Nai phaùt bieåu khai maïc lôùp taäp huaán xaâydöïng keá hoaïch öùng phoù söï coá ATBX treân ñòa baøn tænh Ñoàng Nai



Ñoàng Nai ñaõ ñeà xuaát xaâydöïng keá hoaïch öùng phoù söï coáATBX caáp tænh vaø ñöôïc UÛyBan Nhaân Daân tænh Ñoàng Naipheâ duyeät. Hieän taïi, Sôû ñaõtrieån khai vaø hoaøn thaønh 80%tieán ñoä ñeà ra trong keá hoaïchöùng phoù söï coá böùc xaï, döï kieánñeán thaùng 12/2013 Sôû trieånkhai hoaøn taát coâng taùc xaâydöïng keá hoaïch öùng phoù söï coáan toaøn böùc xaï treân ñòa baøntænh. Ñoái vôùi coâng taùc höôùngdaãn laäp vaø pheâ duyeät keáhoaïch öùng phoù söï coá böùc xaï,söï coá haït nhaân caáp cô sôû theoThoâng tö 24/2012/TT-BKHCNngaøy 04/12/2012 cuûa BoäKhoa hoïc vaø Coâng ngheä, ñeánthôøi ñieåm hieän nay Sôû Khoahoïc vaø Coâng ngheä Ñoàng Naiñaõ trieån khai hoaøn taát Thoângtö 24/2012/TT-BKHCN ñeáncaùc cô sôû böùc xaï trong y teá vaøcoâng nghieäp, thöïc hieän pheâduyeät keá hoaïch öùng phoù söï coáböùc xaï caáp cô sôû cho 22 cô sôûy teá vaø tö vaán cho 04 cô sôûböùc xaï coâng nghieäp.

Ñeå vieäc quaûn lyù an toaønböùc xaï hoaït ñoäng theo ñuùng

quy ñònh, SôûKhoa hoïc vaø

Coâng ngheäÑoàng Nai

luoân luoân xaùc ñònh nhaân toácon ngöôøi giöõ vai troø trungtaâm, vì vaäy Sôû thöôøng xuyeânthöïc hieän caäp nhaät kieán thöùccho caùc caùn boä chuyeân moânvaø quaûn lyù phuï traùch an toaønböùc xaï treân ñòa baøn tænh theoñònh kyø haøng naêm thoâng quavieäc phoái hôïp vôùi VieänNghieân cöùu haït Nhaân Ñaø Laïtvaø Trung taâm Haït Nhaân Tp.Hoà chí Minh, toå chöùc caùc lôùptaäp huaán veà an toaøn böùc xaïnhaèm caäp nhaät kieán thöùc chocaùc nhaân vieân laøm vieäc taïicaùc cô sôû böùc xaï treân ñòa baøntænh Ñoàng Nai. Chæ tính rieângtrong naêm 2013, Sôû ñaõ phoáihôïp toå chöùc 02 lôùp taäp huaánan toaøn böùc xaï daønh cho y teá,coâng nghieäp, thu huùt 107 hoïcvieân cuûa 47 cô sôû böùc xaï y teávaø 39 hoïc vieân cuûa 11 cô sôûböùc xaï coâng nghieäp tham döï.Qua ñoù Sôû ñaõ caáp 91 chöùngchæ nhaân vieân böùc xaï chonhaân vieân phuï traùch an toaønböùc xaï treân toång soá 336 nhaânvieân böùc xaï ñang hoaït ñoängtrong 91 cô sôû böùc xaï y teá.

OÂng Phaïm Vaên Saùng,Giaùm ñoác Sôû Khoa hoïc vaøCoâng ngheä cho bieát, nhaèmtuyeân truyeàn, phoå bieán caùcqui ñònh phaùp luaät veà an toaøn

böùc xaï haït nhaân, ñoàng thôøinaâng cao yù thöùc tuaân thuûphaùp luaät cuûa caùc caù nhaân, toåchöùc söû duïng, quaûn lyù caùcthieát bò böùc xaï vaø nguoànphoùng xaï, töø naêm 2005,Thanh tra Sôû ñaõ toå chöùc caùccuoäc thanh tra ñònh kyø haøngnaêm. Qua caùc ñôït thanh,kieåm tra cho thaáy, vi phaïmthöôøng thaáy trong lónh vöïc antoaøn böùc xaï hieän nay nhö:khoâng khai baùo vôùi cô quannhaø nöôùc coù thaåm quyeàn veànhöõng thoâng tin ñaõ thay ñoåiso vôùi hoà sô caáp giaáy pheùpnhö teân phaùp nhaân, nhaânvieân phuï traùch an toaøn, ñòachæ cô sôû; moät soá cô sôû tieánhaønh coâng vieäc böùc xaï nhaännguoàn böùc xaï môùi nhöng chöakhai baùo, thöïc hieän khai baùokhoâng ñuùng thôøi gian theoquy ñònh. Nhìn chung, caùc viphaïm ít nghieâm troïng neânÑoaøn thanh tra chæ tieán haønhxöû phaït moät soá cô sôû, chuû yeáulaø khuyeán caùo, nhaéc nhôû, quyñònh thôøi gian yeâu caàu ñôn vòkhaéc phuïc caùc sai soùt.

Vôùi nhöõng keát quaû ñaïtñöôïc, naêm 2013, Sôû Khoahoïc vaø Coâng ngheä Ñoàng Naiñaõ ñöôïc Boä Khoa hoïc vaøCoâng ngheä taëng Baèng khen vìñaõ coù thaønh tích xuaát saéctrong coâng taùc quaûn lyù antoaøn böùc xaï vaø haït nhaân giaiñoaïn 2008-2012. Vôùi söïkhích leä naøy, trong thôøi giantôùi, Sôû Khoa hoïc vaø Coângngheä Ñoàng Nai seõ luoân coágaéng thöïc hieän toát vaø chaëtcheõ hôn nöõa trong coâng taùcquaûn lyù an toaøn böùc xaï, ñeåphaùp luaät veà naêng löôïngnguyeân töû thöïc söï ñi vaøocuoäc soáng./.

Taäp huaán an toaøn böùc xaï

taäp san muÏc luÏc: thoÂng tin phaÙp quy haÏt nhaÂn · taäp san thoÂng tin 1 soá 2 naêm...

Documents