QUAN HEÄ PHAÙP LUAÄT XAÕ HOÄI CHUÛ NGHÓA

Noäi dung

I- Khaùi nieäm quan heä phaùp luaätII- Thaønh phaàn cuûa quan heä

phaùp luaät

III- Các điều kiện làm phát sinh, thay đổi, chất dứt quan hệ pháp luật

I- Khaùi nieäm quan heä phaùp luaät

1. Ñònh nghóa quan heä phaùp luaät

2. Ñaëc ñieåm cuûa quan heä phaùp luaät

3. Phaân loaïi quan heä phaùp luaät

1- Ñònh nghóa quan heä phaùp luaät

☏ Quan heä phaùp luaät laø caùc quan heä xaõ hoäi ñöôïc caùc quy phaïm phaùp luaät ñieàu chænh laøm cho caùc beân tham gia coù quyeàn vaø nghóa vuï phaùp lyù.

2- Ñaëc ñieåm cuûa quan heä phaùp luaätCho caùc quan heä xaõ hoäi sau:

1, Coâng daân A (nam giôùi, 20 tuoåi) vaø coâng daân B (nöõ giôùi, 18 tuoåi), coøn ñoäc thaân, thương yeâu nhau, cùng nhau tới nhà thờ tổ chức lễ cưới.

2, Chị X (45 tuổi) làm nội trợ, ra chợ mua rau muống.

3, P là kỹ sư xây dựng, 30 tuổi, tôùi cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn ñaêng kyù thaønh laäp doanh nghieäp tö nhaân.

Haõy xaùc ñònh: Ñaâu laø quan heä phaùp luaät? Ñieåm khaùc bieät giöõa quan heä phaùp luaät vôùi caùc quan heä xaõ hoäi khaùc?

✄Nhaän xeùt

Mang tính giai cấp sâu sắcQuan heä

phaùpluaät Nội dung của QHPL được

cấu thành bởi quyền & NVụ Plýđöôïc ñaûm baûo thöïc hieän

bôûi nhaø nöôùc

Là loại quan hệ xã hội có ý chí

3- Phaân loaïi quan heä phaùp luaät

Caên cöù vaøo ñaëc ñieåm, tính chaát cuûa quyeàn vaø nghóa vuï giöõa caùc beân tham gia

QHPL ñôn giaûn

Quyeàn, nghóa vuï moät chieàu

QHPL phöùc taïp

Quyeàn, nghóa vuï song phöông

Phaân loaïi quan heä phaùp luaät (tiếp)

Caên cöù vaøo ñaëc tröng cuûa söï taùc ñoäng

QHPL ñieàu chænh

Hình thaønh töøQPPL ñieàu chænh

QHPL baûo veä

Hình thaønh töø QPPL baûo veä

Phaân loaïi quan heä phaùp luaät

Caên cöù vaøo tính chaát, nghóa vuï phaùp lyù

QHPL tích cöïc QHPL thuï ñoäng

Chuû theå thöïc hieännghóa vuï baèng

khoâng haønh ñoäng

Chuû theå thöïc hieän nghóa vuï baèng haønh vi tích cöïc

II- Thaønh phaàn cuûa quan heä phaùp luaät

1- Chuû theå cuûa quan heä phaùp luaät

2- Noäi dung cuûa quan heä phaùp luaät

3- Khaùch theå cuûa quan heä phaùp luaät

1- Chuû theå cuûa QHPL

* Khaùi nieäm

Coù naêng löïcchuû theå

Tham gia QHPL

Caù nhaân,Toå chöùc

Chuû theåcuûa QHPL

* Naêng löïc chuû theå cuûa QHPL

Goàm hai yeáu toá:+ Naêng löïc phaùp luaät: laø khaû

naêng chuû theå coù caùc quyeàn hoaëc nghóa vuï phaùp lyù nhaát ñònh theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.

+ Naêng löïc haønh vi: laø khaû naêng cuûa chuû theå baèng haønh vi cuûa mình tham gia quan heä phaùp luaät vaø thöïc hieän quyeàn, nghóa vuï phaùp lyù theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.

* So saùnh NLPL vaø NLHVYeáu toá Gioáng

nhauKhaùc nhau

Naêng löïcphaùp luaät

-Laø khaû naêng cuûa chuû theå- Theo quy ñònh cuûa phaùp luaät

NLPL: khaû naêng coù quyeàn, nghóa vuï

Naêng löïc haønh vi

NLHV: khaû naêng baèng haønh vi cuûa mình thöïc hieän quyeàn vaø nghóa vuï

Thôøi ñieåm xuaát hieän, chấm dứt caùc yeáu toá thuoäc naêng löïc

chuû theå của cá nhân Yeáu toá

Thời điểm

Naêng löïc phaùp luaät

Naêng löïc haønh vi

Xuất hiện Thoâng thöôøng laø töø luùc ñöôïc sinh ra

-Ñoä tuoåi-Khaû naêng nhaän thöùc

Chấm dứt Khi cá nhân đó chết

Khi cá nhân chết hoặc theo quy định của pháp luật

Thôøi ñieåm xuaát hieän, chấm dứt caùc yeáu toá thuoäc naêng löïc

chuû theå của tổ chức Yeáu toá

Thời điểm

Naêng löïc phaùp luaät

Naêng löïc

haønh vi

Xuất hiện - Xuất hiện đồng thời khi tổ chức được thành lập hợp pháp;

- Phạm vi: theo quy định của PL

Chấm dứt Khi tổ chức chấm dứt sự tồn tại: (giải thể, phá sản v.v..)

2- Noäi dung cuûa QHPL

Quyeàn chuû theå

- Khaû naêng thöïc hieän haønh vi nhaát ñònh do quy phaïm phaùp luaät töông öùng quy ñònh.

- Khaû naêng yeâu caàu chuû theå khaùc toân troïng quyeàn, nghóa vuï; chaám döùt haønh vi caûn trôû quyeàn, nghóa vuï.

- Khaû naêng yeâu caàu cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn can thieäp, baûo veä quyeàn, lôïi ích

Noäi dung cuûa QHPL (tiếp)

Nghóa vuï chuû theå- Phaûi thöïc hieän moät soá yeâu caàu nhaát

ñònh do QPPL xaùc ñònh nhaèm ñaùp öùng yeâu caàu cuûa chuû theå khaùc.

- Kieàm cheá khoâng thöïc hieän haønh vi bò caám

- Phaûi chòu traùch nhieäm phaùp lyù khi xöû söï khoâng ñuùng quy ñònh cuûa phaùp luaät

3- Khaùch theå cuûa QHPL

Chuû theå höôùng tôùikhi tham gia

QHPL

Lôïi ích

vaät chaát

Lôïi ích

tinh thaàn

Lôïi íchchính trò

xaõ hoäi

III- Các yếu tố làm phát sinh, thay đổi, chất dứt quan hệ pháp luật

Xem xét các tình huống sau:Tình huống 1: Năm 1990, trường hợp nhiễm HIV

đầu tiên được phát hiện Việt Nam. Năm 1995, anh C (quê ở tỉnh A) thấy sức khỏe có dấu hiệu giảm sút bèn đi làm một số xét nghiệm và nhận được kết luận đã bị nhiễm HIV. Quá đau xót và hận đời, C thực hiện hành vi cố ý lây truyền HIV cho người khác.

Theo anh (chị), giữa C và nhà nước có phát sinh quan hệ pháp luật hình sự hay không? Tại sao?

Tình huống 2

2, Năm 1993, anh K và chị H tổ chức lễ cưới nhưng do công việc bận rộn, đi làm xa quê nên không đăng ký kết hôn. Tháng 01/2004, chị H về quê, rủ anh K về cùng để đăng ký thì K nói bận không về được, vả lại không cần thiết phải đăng ký vì đã có 2 mặt con với nhau. H không yên tâm nên đã nhờ một người quen tới UBND xã, tự nhận là K để ký vào giấy đăng ký kết hôn cho mình. Sau đó H về kể lại với K, K rất tức giận, giữa hai người phát sinh mâu thuẫn. Thời gian sau, họ gửi đơn ra tòa xin ly hôn.

Theo anh (chị), giữa K và H có phát sinh quan hệ vợ chồng hay không? Tại sao?

Tình huống 3

Ông M là giám đốc Công ty TNHH An Khang. Ông M có người hàng xóm là N, bị bệnh tâm thần dạng nhẹ nhưng tính tình hiền lành. Thấy gia đình anh N khó khăn, M đã ký một hợp đồng lao động tuyển dụng N làm nhân viên tạp vụ. Một hôm làm việc, do sơ suất, N đã làm vỡ màn hình máy tính trong phòng hành chính của công ty.

Theo đồng chí, giữa N và Công ty TNHH An Khang có phát sinh quan hệ pháp luật lao động, quan hệ pháp luật về bồi thường thiệt hại hay không? Tại sao?

III- Các yếu tố làm phát sinh, thay đổi, chất dứt quan hệ pháp luật

1- Quy phạm pháp luật2- Năng lực chủ thể3- Sự kiện pháp lý:

- Khái niệm sự kiện pháp lý - Phân loại sự kiện pháp lý

- Khaùi nieäm söï kieän phaùp lyù

Söï kieän phaùp lyù laø:

Nhöõng ñieàu kieän,

hoaøn caûnh, tình huoáng cuûa

ñôøi soáng thöïc teá

Ñöôïc quy ñònh trong quy phaïm phaùp luaät

Vieäc xuaát hieän hay bieán maát cuûa noù

gaén lieàn vôùi söï phaùt sinh, thay ñoåi hoaëc chaám döùt

quan heä phaùp luaät

Phaân loaïi söï kieän phaùp lyù

- Tieâu chí yù chí:

Söï bieán Haønh vi