STOMASTOMA veve HEMHEM RELREL KKBAKIMIBAKIMI

Haz rlayan: erife aml bel / Ac badem Kad ky HastanesiYatan Hasta Kat Klinik E itim Hem iresi

Haz rlanma Tarihi: 20 Aral k 2011

SS NDND RR MMSS STEMSTEM

Sindirim sistemi a z ileba lay p ans ile sonlan r.Temel grevi ise;

Sindirim,Emilim,Besinlerin ayr t r lmas ,saklanmas veBo alt md r.

SS NDND RR M SM S STEMSTEM

Sindirim a z ile ba lar

zofagus ile besinler mideyeiner.

Midedeki besinler gastriksekresyonlar ile kar r buradadepolan r.

Yava bir ekilde ince ba rsa abo alt l r.

NCE BANCE BA IRSAKLARIRSAKLAR

nce ba rsak duedonum,jejenum ve ileum olmak zere3 k s mdan olu ur.

Temel grevleri;

Sindirimin tamamlanmasBesinlerin emilimiHormonlar ve intestinals v lar n sal nmas d r.

KALIN BKALIN BAA IRSAKLARIRSAKLAR

Kal n ba rsak;

Assendan ( kankolon),Dessendan (inen

kolon),Sigmoid kolonRektumdan olu ur.

STOMASTOMAStoma; Yunanca dan gelenbir kelime olup a kl kveya a z anlam na gelir.

Ba rsak stomas iseba rsa n kar n duvar na

zla lmas r.

STOMA ASTOMA AILMA NEDENLERILMA NEDENLER

Kolorektal yaralanmalarAnorektal kanserlerlseratif kolit, Crohn hastalKolon t kanakl klarDo umsal ba rsak anomolileriCiddi pelvis yan klarKolon tmrleri gibi durumlarda stoma uygulanmaktad r

STOMASTOMA EE TLERTLER

Stomalar geici ya da kal olabilir.

Geici stomalar, stoma a lmas gerektiren durum ortadankalkt ktan sonra kapat rlar.

Kal stomalar da ise ans kullan lmad iin d lamalemi stoma arac ile olmaktad r ve ya am boyu stoma

kalmaktad r.

Ba rsak stomalar ;*Kolostomi

leostomi olarak ikiye ayr r.

LEOSTOMLEOSTOMleostomi; nce ba rsa n

son blmnn kar n duvar nazla lmas r.

leostomi de d haldedir,miktar fazlad r. eri indekikimyasallar nedeni stomaetraf ndaki deri kolayca tahriolabilir.

KOLOSTOMKOLOSTOMKolostomi; Kolon lmeninin kar n duvar na a zla lmas

lemidir. Kolostomiler bulunduklar ba rsak blmne gredrt ekilde incelenebilir.

KOLOSTOMKOLOSTOM

Assendan ( kan) kolonkolostomileri:

sindirim enzimlerindenzengindir ve yarhaldedir. Stoma evresikolayl kla tahri olabilir.

Transvers (Yatay) kolonkolostomileri: yada daha kat haldedir.

KOLOSTOMKOLOSTOM

Desendan ( nen) KolonKolostomileri: Suyunbyk bir k sm emildi i iin

yar kat ya da kathalde olacakt r.

Sigmoid KolonKolostomileri:normal k vam ndad r, suyuntamam sigmoid kolonagelinceye kadar emilmi tir.Kal stomalarda tercihedilir.

STOMANINSTOMANIN ZELLZELL KLERKLER

Normal bir stoma k rm ya yak n,parlak, a n i k sm na benzergrnmdedir ve cilttenyksektedir.

Ameliyat sonras erken dnemdestoma demlidir, sonra dem azal r.

Stoma evresindeki deri normalderi grnmndedir.

Stomada sinir ular bulunmadiin a hissedilmez.

STOMANIN DESTOMANIN DE ERLENDERLEND RR LMESLMES

Stoma de erlendirilirken;

Grnm: (siyaha yak n, pembe k rm ya yak n, siyah nekroze)

ap : (mm)

evresi: (Normal ya da deri tahri i)

Gaitan n zelli i : (normal k vamda, diyare, konstipe)

Torba ekli: (tekli effaf torba, tekli opak torba, iftli effaf torba)

Ynnden de erlendirilmeli ve kay t edilmelidir.

Prolapsus (Stomada d a do ru sarkma olu mas )

Retraksiyon (Bir organ ya da dokunun, destek grevi yapan badokudaki anormal o almaya ba olarak klmesidir.

Stenoz (darl k)

Nekroz (bir veya daha fazla say da hcrenin, dokunun ya da organ ngeri dn msz hasar grmesi sonucu grlen patolojik lmdr)

Fistl (cilt ile ba rsak aras nda tnel olu mas r)

Dermatit (epidermis ve st dermisin zararl say lan bir uyarana karverdi i yan tt r, inflamasyondur)

STOMA KOMPLSTOMA KOMPL KASYONLARIKASYONLARI

prolapsus retraksiyon stenoz

nekroz fistl dermatit

STOMA TORBA VE ADAPTSTOMA TORBA VE ADAPTRRSS STEMLERSTEMLER

Tek paral sistem:Torba ve adaptrbirliktedir.

ki Paral sistem: Torbave adaptr birbirindenayr r

STOMA BAKIMISTOMA BAKIMI

Haz rlanacak malzemeler:AdaptrTorba vr k Ulu makasPasta, cilt bariyeri..Gazl bezIl k sup TorbasStoma lm cetveli

STOMA BAKIMISTOMA BAKIMI

Hasta ile gr lerek torbade imi planlan r ve hastaya uygunbir ortam haz rlan r.

Eller y kand ktan sonra stomadakitorba ve adaptr kart r.

Stoma evresi k su ile slat lmgazl bez ile kirli blgeden temizblgeye do ru silinir.

Stoman n de erlendirilmesi yap r.

STOMA BAKIMISTOMA BAKIMI

Stoma ap stoma cetveli ile llr.

Derinin tahri ini nlemek amac ileadaptr ap n stoma ap nammkn oldu unca yak n olmassa lan r.

En uygun mesafe stoma ap ileadaptr ap aras ndakimesafenin 2 mm olmas r.

STOMA BAKIMISTOMA BAKIMI

llen stoma ap na uygunekilde adaptr ap kesilir.

Adaptrn yap kansm ndaki ka t kald r ve ism na pasta srlr. Pasta

derinin d ile temasengeller.

STOMA BAKIMISTOMA BAKIMI

Adaptrdeki delik stomay kapsayacak ekilde adaptrcilde yerle tirilir.

Adaptr ile daha iyi yap aca ndan parmaklar adaptrevresinde yar m dakika gezdirilir.

STOMA BAKIMISTOMA BAKIMI

Torba klemplenir ve gaz filtresitak r.

Gaz filtresi kokuyu engellemekamac ile kullan r.

STOMA BAKIMISTOMA BAKIMITorba adaptre yerle tirilir.

Hafif ekilde ekilerek yerle ipyerle medi i kontrol edilir.

At klar uygun ekilde at r.

Eller y kan r.

Stoma de erlendirmeformuna ve hem ire izlemformuna kay t edilir.

STOMALI HASTAYA YAKLASTOMALI HASTAYA YAKLA IMIM

Stoma;hastan n beden imaj nda de iklik yaratman nnda hastada bir ok endi e ve korkuya neden

olmaktad r.Hastalar n bir o u ameliyat sonras dnemde stomablgesine bakmamakta, anksiyete ve korkuya amaktad rlar.Gnlk i leri, sosyal aktiviteleri, yemek yeme, banyo,giyinme gibi birok temel konu ile ilgili endi e ta rlar.

STOMALI HASTAYA YAKLASTOMALI HASTAYA YAKLA IMIM

Ameliyattan 2-3 gn sonra hasta /yak nlar n stomayabakmalar iin cesaretlendirilmelidir.

Hasta iin uygun ortam haz rlanmal ve hastaydestekleyebilecek aile yeleri de bak m sreci iineal nmal r.

Hasta/yak nlar n endi e ve korkular hastay btnclde erlendirilerek haz rlanm itim plan ile giderilebilir.

STOMALI HASTA ESTOMALI HASTA E TT M BAM BA LIKLARILIKLARI

Stoman n fizyolojik mekanizmasDeri temizli i ve cilt bakTorba de imiBanyoGnlk aktivitelerGiyinmeBeslenmeKar la labilecek problemlerCinsel ya amHamilelikbadet

DERDER TEMTEM ZLZL -- CC LT BAKIMILT BAKIMI--BANYOBANYO

Hastaya banyo engelinin olmad , suve sabunun stomaya zarar vermedi ive suyun stoma iine kamayacaanlat lmal r.

Hasta torbal ya da torbas zbanyo yapabilir.

Stoma etraf ndaki cildin derisi ile aynekilde olmas gerekti i ve d

nt ndan pasta yard ile cildinnas l korunaca anlat lmal r.

BESLENMEBESLENME

Hastaya zel bir diyet nerilmediyse hasta istedi i her eyiyiyip iebilir. Hastalara beslenme ile ilgili u nerilersunulabilir;

Gazl ieceklerden ka lmal r.

Dehidratasyon bulgular anlat lmal r.

Diyetle ilgili k tlamalar hasta deneme yan lma yoluylazamanla kendisi de bulacakt r.

Gnde 2-3 litre su iilmelidir.

Yiyecekler iyice i nenerek yenmelidir.

Kilo takibi yap lmal , kilo al p verilmekten ka lmal r.

lk kez denenecek besinler azar ve yava yenmelidir

Konstipasyon nleyici diyet bilgisi verilmelidir.

BESLENMEBESLENME

GAZGAZ

Stomal hastalar gaz n kontrolnsa layamazlar. Hastalara gaz ve kokuyu kontrolalt na alacak nerilerde bulunulmal r.

Hasta yemeklerini dzenli yemelidir.

Gaza neden olan fasulye,nohut, st rnleri,lahanagibi besinlerin kontroll yenmesi gaz kontroledebilir.

KOKUKOKU

Hastalar ok fazla koku olaca d nerek byk endi eta rlar.

Torbada kullan lan filtre kokuyu engelleyecektir.

So an,sar msak,bal k, yumurta,peynir ve kuru baklagillerkokuyu artt ran g dalard r.

Yo urt, nane ekeri, maydanoz gibi besinler kokuyubask larlar

FF ZZ KSEL AKTKSEL AKT VV TETEStomal hasta yzebilirYry yapabilirBoks, gre , a rl k kald rma gibi sporlarnerilmezHastaya spor ncesi torbas n bo altmasnerilir.

SEYAHATSeyahat etme konusunda herhangi bir engelyokturHastaya seyahat ncesi torbas bo altmasve yan nda stoma malzemeleri ta masgerekti i anlat r.

HAMHAM LELLEL KK BADETBADETStomal hastalar doktorkontrolnde hamilekalabilirler veemzirebilirler.

leostomili hastalardado um kontrol hap inceba rsaktan emilece i iinkullan ile ilgili hekimiile gr lmelidir.

Stoma abdeste ve ibadeteengel olmazStoma oru tutmayaengel de ildir. ftarlardafazla yemek yemek ishalgibi sorunlara nedenolabilir.Orucun fazla s kayb naneden olacahat rlat lmal r

CC NSEL YANSEL YA AMAM

Hastalar vcutlar nda olu an de iklikten , gaz vekokudan dolay endi e duyarlar.Hastaya ve e ine cinsel ili kinin stomaya zararvermeyece i anlat lmal r.Cinsel ili ki s ras nda kk torba veya stoma kebikullan labilir.Ya ad klar endi e ve korkular n zamanla azalacabunun iin kendilerine zaman tan malar gerekti ihat rlat lmal r.

ACAC L DURUMLARL DURUMLAR

Hastaya stomadan d gelmemesi, kar nda lik,distansiyon,Gemeyen diyare,Stomadan kan gelmesi,Stoma etraf ndaki deride k zar kl k ya da renkde ikli inde,Stoman n ieri kamas ya da ba rsa n stoma ileberaber d ar kmas gibi durumlarda sa kkurulu una ba vurmas sylenmelidir.

SONUSONU OLARAK,OLARAK,

Stomal hasta verilen e itim sonras nda;

Stoma bak ile ilgili sorular sormal ve bak ma kat lmal ,Gnlk ya am nas l dzenleyece i ile ilgili fikiredinebilmi olmal ,Torba ve adaptr de imini yapabiliyor olmal ,Deri temizli ini biliy