اس��تفاده زیب��ا ش��ناختی و تف��ریحی آب بعن��وان یکی از مص��ارف آب در ه��ر اجتم��اع می باشد.استفاده از محیط های آبی طبیعی و یا مصنوعی بعنوان شناگاهها از دیر ب��از م��ورد توجه انسان بوده است .بطوریکه امروزه ش��نا بعن��وان ی��ک فع��الیت تف��ریحی و ورزش��ی مفید از نظر جسمی و روحی در نظر گرفت��ه می ش��ود.در کش��ور م��ا روزب��ه روز ب��ه این اماکن خصوصا از طرف بخش خصوص�ی اف�زوده می ش��ود.توج��ه ب��ه مس��ائل و ج��وانب بهداشتی استخرهای شنا برای تامین سالمت و رف��اه اف��راد ش��ناگر بس�یار مهم اس��ت.از موارد بهداشتی مهم در این زمینه توجه به کیفیت آب مصرفی می باشد.بطوریک��ه منب��ع آب مصرفی باید دارای ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و میکروبی مناسب بوده و در ط��ول س��ال ازآب این ویژگیه��ا در ح��د مطل��وب حف��ظ گ��ردد.در اس��تخرهای ش��نا ب��دن انس��ان مستقیما با آب در تماس خواهد بود.همچنین غوطه ور ش��دن در آب ممکن اس��ت ب��اعث ورود آب به دهان ،بینی ،گوش و چشم گردد.لذا در صورت آلودگی شیمیایی و میک��روبی

.ب��ر روی آب اس���تخرها آزمایش��ات انتق��ال بیماریه��ا را ب��ه هم��راه خواه��د داش��ت . میک��روبی (کلیف��رم،گرماپ��ای،اس��ترپتوکوک،ه��تروتروف،پس��ودوموناس،انتروکوکه��ا و

شود )و کدورت و کلرسنجی انجام میPHاستافیلوکوکها

مقررات بهداشتي :استفاده از وسايل شخصي ) كاله ، مايو، حوله( توسط هر فرد بصورت اختصاصي

دوش گرفتن قبل از ورود به استخر و بعد از خروج از استخرقرار دادن پاها در حوضچه كلر قبل از ورود به استخر و بعد از خروج از استخر

رعايت نظافت و بهداشت فردي توسط شناگران   توجه به تذكرات مسؤلين و همكاري با ناجيان غريق

استاندارد ملی ایران9412

–آب استخرهای شنا ویژگی های میکروبیولوژی

Swimming pool water–Microbiological specifications

مؤسسۀ+ استاندارد و تحقیقات صنعتی ایرانبه نام خدا

آشنایی با مؤسسۀ+ استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران gاستانداردوتحقیقات صنعتی ایران به موجب بند یک مادۀ gقانون اصالح قوانین3مؤسسۀ

تنه��ا1371و مقررات مؤسسۀg استانداردو تحقیقات ص��نعتی ای��ران، مص��وب بهمن م��اه مرجع رسمی کشوراست ک��ه وظیف��ه تع��یین ، ت��دوین ونشراس��تانداردهای ملی)رس��می(

ایران را به عهده دارد. تدوین اس��تاندارد در حوزهه��ای مختل��ف در کمیس��یون ه��ای ف��نی م��رکب از کارشناس��ان مؤسسه صاحب نظران مراکز ومؤسسات علمی، پژوهشی، تولی��دی و اقتص��ادی آگ��اه و مرتبط انجام میشود وکوششی همگ��ام ب��ا مص��الح ملی و ب��ا توج��ه ب��ه ش��رایط تولی��دی، فناوری و تجاری است که از مشارکت آگاهان��ه و منص��فانۀg ص��احبان ح��ق و نف��ع، ش��امل تولیدکنندگان، مصرف کنندگان، صادرکنندگان و واردکنن��دگان، مراک��ز علمی و تخصص��ی، نهادها، سازمانهای دولتی وغیردولتی حاصل میشود. پیش ن��ویس اس��تانداردهای ملی ای ران بر ای نظرخواهی به مراجع ذینفع و اعضای کمیسیون های فنی مرب��وط ارس��ال می شود و پس از دریافت نظرها و پیشنهادها در کمیتۀg ملی مرتبط ب ا آن رشته طرح و در

صورت تصویب به عنوان استاندارد ملی )رسمی( ایران چاپ و منتشر می شود. پیش نویس استانداردهایی که مؤسسات و سازمانهای عالقهمند و ذیصالح نیز ب��ا رع��ایت ضوابط تع��یین ش��ده تهی��ه میکنن��د درکمیت��ۀg ملی ط��رح و بررس��ی و درص��ورت تص��ویب،

بهعنوان استاندارد ملی ایران چاپ و منتشر میشود بدی نترتیب، اس��تانداردهایی ملی تلقی می ش��ود ک��ه ب��ر اس��اس مف��اد نوش��ته ش��ده در

gملی اس��تاندارد مرب��وط ک��ه مؤسس��ه5استاندارد ملی ایران شمارۀ gت��دوین و در کمیت��ۀ استاندارد تشکیل میدهد به تصویب رسیده باشد.

مؤسس��ۀg اس��تاندارد و تحقیق��ات ص��نعتی ای��ران از اعض��ای اص��لی س��ازمان بین المللی و س��ازمان بین��المللی ان��دازه(IEC) الکتروتکنیک المللی کمیس��یون بین(ISO)اس��تاندارد

در(CAC)است و به عنوان تنه��ا راب��ط کمیس��یون ک��دکس غ��ذایی(OIML)شناسی قانونی کشور فعالیت میکند. در تدوین استانداردهای ملی ایران ضمن توج��ه ب��ه ش��رایط کلی و

نیازمن���دیهای خ���اص کش���ور، از آخ���رین پیش���رفتهای علمی، ف���نی و ص���نعتی جه���ان والمللی بهره گیری میشود.-استانداردهای بین

مؤسسۀg استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران میتواند با رعایت موازین پیش بینی شده در قانون ، ب��ر ای حم��ایت ازمص��رف کنن��دگان، حف��ظ س��المت و ایم��نی ف��ردی و عم��ومی،

محیطی و اقتص��ادی، اج��رای-حصول اطمینان از کیفیت محصوالت و مالحظ��ات زیس��ت بعض��ی از اس��تانداردهای ملی ای��ران را ب��رای محص��والت تولی��دی داخ��ل کش��ور اقالم وارداتی، با تصویب شورایعالی استاندارد، اجباری نمای��د. مؤسس��ه می توان��د ب��ه منظ��ور

محصوالت کشور، اجرای استاندارد کااله�ای ص�ادراتی و حفظ بازارهای بین المللی برای درجه بندی آن را اجباری نماید . همچنین بر ای اطمینان بخشیدن به استفاده کنندگان از خدمات سازمانها و مؤسس�ات فع�ال در زمین�ۀg مش�اوره ، آم�وزش ، بازرس�ی ، مم�یزی وصدورگواهی سیستم های م��دیریت کیفیت و م��دیریت زیس��ت محیطی، آزمایش��گاهها و مراکز کالیبراس یون)واسنجی(وسایل سنجش ، مؤسسۀg اس��تاندارد اینگون��ه س��ازمانها و

ارزی��ابی میکن��د و در ص��ورت مؤسسات را بر اساس ضوابط نظام تأیید ص��الحیت ای��ران احراز شرایط الزم، گواهینامۀg تأیید صالحیت به آنها اعطا و بر عملک��رد آنه��ا نظ��ارت می کند. ترویج دستگاه بین المللی یکاها، کالیبراسیون وسایل س��نجش، تع��یین عی��ار فل��زات

تحقیقات کاربردی برای ارتقای سطح اس��تانداردهای ملی ای��ران از دیگ��ر گرانبها و انجاموظایف این مؤسسه است.

میکروبیولوژی آب استخر پیش گفتار ک��ه بوس��یله کمیس��یون" و یژگی های میکروبیول��وژی – آب استخرهای شنا " استاندارد

ف��نی مربوط��ه تهی��ه و ت��دوین ش��ده و در یکص��د و بیس��ت و یکمین اجالس��یۀg کمیت��ه ملی م��ورد تص��و یب ق��رار گرفت��ه اس��ت،20/6/86استاندارد میکروبیولوژ ی و بیولوژی مورخ

ق��انون اص��الحی ق��وانین و مق��ررات موسس��ۀg اس��تاندارد و3اینک باستناد بند ی��ک م��اده ب��ه عن��وان اس��تاندارد رس��می ای��ران1371تحقیقات صنعتی ای��ر ان مص��وب بهمن م��اه

منتشر میشود. برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیش��رفتهای ملی و جه��انی در زمین��ه ص��نایع، عل��وم و خ��دمات،اس��تانداردهای ملی ای��ران در مواق��ع ل��زوم تجدی��دنظر خواه��د ش��د و هرگون��ه پیشنهادی ک��ه ب��رای اص��الح ی��ا تکمی��ل این اس��تاندار ده��ا برس��د در هنگ��ام تجدی��دنظر در

کمیس��یون ف��نی مرب��وط م��ورد توج��ه واق��ع خواه��د ش��د . بن��ابراین ب��رای مراجع��ه ب��هاستانداردهای ملی ایران باید همواره از آخرین چاپ وتجدیدنظر آنها استفاده کرد.

در تهیه و تدوین این استاندارد سعی شده اس��ت ک��ه ض��من توج��ه ب��ه ش��رایط موج��ود و نیازهای جامعه در حد امکان بین این استاندارد و اس��تانداردها ی بین المللی و اس�تاندارد

ملی کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود.مقدمه

آب استخرهای شنا نه تنها دریافت کنن��ده م��واد دفعی ب��دن مانن��د ترش��حات بی��نی، ب��زاق دهان، عرق ،مواد مدفوعی، ادرار و پوست مرده بدن می باشد، بلکه گرد و خاک موجود بر روی پوست و انواع لوسیون ها و ک��رم ه��ای مختل��ف ب��دن ن��یز ممکن اس��ت وارد آب

شده و بهداشت شناگران را به مخاطره اندازد. در استخرهای شنا عالوه بر احتمال بلع آب آلوده توسط شنا گران، چشم، گوش و مجار ی تنفسی نیز به طور مستقیم با آب در تماس هستند و در صورت کافی نب��ودن مراح��ل تص��فیۀg آب اس�تخر ،عالوه ب��ر مس�مومیت ه��ای گوارش��ی س��بب بیم��اری ه�ای پوس�تی ، عف��ونت چش��م ، گ��وش و دس��تگاه تنفس ن��یز می ش��ود. بن��ابر این انج��ام آزم��ون ه��ای

مکروبیولوژی آب استخر شنا بر ای تعیین کیفیت بهداشتی آب ضروری است .ویژگی های میکروبیولوژی– آب استخرهای شنا

هدف1 هدف از تدوین این استاندارد، تعیین ویژگی های میکروبیولوژی آب اس��تخرهای ش��نا می

باشد. دامنۀg کاربرد2

این استاندارد برای استخرهای مصنوعی سر پوشیده و روباز کاربرد دارد. مراجع الزامی3

مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است ک��ه در متن این اس��تاندارد ب��ه آنه��ا ارج��اع دادهشده است .

بدین ترتیب آن مقرارت ، جزیی از این اس��تاندارد محس��وب می ش��ود . درم��ورد مراج��ع دارای تاریخ چاپ و/یا تجدید نظر، اصالحیه ها و تجدید نظرهای بع��دی این م��دارک م��ورد نظر است. معهذا بهتراست کاربران ذینفع این استاندارد، امکان کاربرد آخ��رین اص��الحیه ها و تجدید نظرهای الزامی زیررا مورد بررسی قرار دهند در م��ورد مراج��ع ب��دون ت��اریخ

چاپ و /یا تجدید نظر ، آخر ین چاپ و /یاتجدید نظر آن مدارک الزامی ارجاع داده ش��دهمورد نظر است . استفاده از مر اجع زیر برای کاربرداین استاندارد الزامی است.

جستجو و شمارش کلیفرم ها در آب ب��ه1375 : سال 3759استاندارد ملی ایران 1-3ای.روش چندلوله

جس��تجو و ش��مارش اس��ترپتوکک ه��ای1374 : س��ال 3620استاندارد ملی ای��ران 2-3مدفوعی در آب به روش صافی غشایی

آب - روش شناس��ایی و ش��مارش1385 : س��ال 8869اس��تاندارد ملی ای��ران 3-3سودوموناس آئروژینوزا

شمارش میکروارگانیسم های قابل– آب 1379 : سال 5271استاندارد ملی ایران 4-3کشت

آب- شناس��ایی و ش��مارش ژیاردی��ا و1382 : س��ال 6987اس��تاندارد ملی ای��ران 5-3کریپتوسپوریدیوم به روش

ایمونوفلورسانس- روش آزمون میکروبیولوژی اصطالحات و تعاریف4

در این استاندارد اصطالحات و/ یا واژه ها با تعاریف زیر به کار می رود: تصفیۀg آب استخر1-4

، ، ص�اف س�ازی ، گن�دزدایی تصفیۀg آب اس�تخر ه�ای ش��نا، ش��امل گ�ردش م�داوم آب می باشد. pH افزودن آب تازه و تنظیم

گندزدایی آب استخر2-4 و پرت��و ، ازن زنی ، ب��رم زنی کاربرد روش ها ی شیمیایی و ف��یزیکی مانن��د کل��ر زنی

بر ای ازبین بردن یا غیر فعال کر دنم یکروارگانیسم های بیماری زا می باشد فرابنفش میزان کلر آزاد باقیمانده 3-4

عبارت است از میزان کل��ر باقیمان��ده پس از زم��ان تم��اس مناس��ب ب��ر ای از بین ب��ردن گزارش می شود(p.p.m)میکروارگانیسم ها در آب که بر حسب میلی گرم در لیتر

کلیفرم 4-4 گروهی از باکتر ی های هواز ی و بی هوازی اختیاری، گرم منفی، بدون اس��پور )ه��اگ( و تخمیر کنند ۀgالکتوز هستند. این باکتری ها ساکن رودۀg بزرگ انسان و حیوانات می باشند

.

کلیفرم های گرماپای 5-4 است که قادر به تخم یر قند الکتوز ، تو لید4-4منظور کلیفرم ها ی تعر یف شده در بند

درجۀg سلسیوس می باشند . کلیفرم های گرماپ��ا ی ش��امل45 تا 44اسید وگاز دردمای است. و سیتروباکتر ، آنتروباکتر گونه ها ی اشر شیاکلی کلبسیال

اشریشیاکلی6-4 در45 ت��ا 44 است که در دما ی 5-4- منظور کلیفرم های گرماپای تعر یف شده در بند

D-ß - متی��ل امبلی ف��ر یل4جۀg سلس��یوس از تریپتوف��ان تولی��د این��دول ک��رده و ت��رکیب

( راهیدرولیز می کنند. MUGگلوکوز ید) زیستگاه طبیعی این باکتر ی رود ۀg بزرگ انسان و حیوانات خونگرم بوده و - 1 یادآوری

معموال قادر به تکثیردر محی��ط آبی نیس��تند. بن��ابراین وج��ود آنه��ا در آب نش��انگر آل��ودگی.مدفوعی جدید است

باکتری های هتروتروف 7-4 با کتری هایی هستند که بر خالف باکتری ه��ای ات��وتروف، منب��ع ان��رژی آنه��ا از م��واد آلی

است . آنتروکوک های روده ای 8-4

تمباکتری های ساکن رود ۀg بزرگ انسان و سا ی��ر حیوان��ات خ��ونگرم اس��ت ک��ه مق��او زیادی در بر ابرشرایط نامناسب محیط از خو د نشان می دهد و وجود آنه��ا در آب ح��تی در غیاب ا شرشیاکلی نشانگر آلودگی مدفوعی است . این باکتر ی ه��ا ب��ه ن��درت در آب

تکثیر می یابند و از اشرشیاکلی پایدارتر هستند. سودوموناس آئروژینوزا 9-4

باکتری های گرم منفی، میله ای ش��کل، متح��رک، کات��االز مثبت و ه��وازی هس��تند ک��ه در ب�ه خ�وبی رش�د می کنن�د. این ب�اکتری ه�ا8ت�ا pH 8/5 درج�ۀg سلس�یوس و37دمای

گستردگی زیادی در محیط های طبیعی دارند و بیماریزای فرصت طلب هستند. استافیلوکوکوس 10-4

جنسی از خانواد ۀg میکروکوکاسه ،گرم مثبت ، غیرمتحرک ، کاتاالز منفی و هوازی ت��ا بی درج��ۀg سلس��یوس اس��ت .37هواز ی اختیاری هستند که دما ی بهینه ب ای رشد آن ه��ا

/رشد کرده و روی محیط آگار خون86 و فعا لیت آبی5/4 بیشتر ازpH این باکتر ی ها دردار همو لیز تیپیک ایجاد می کنند.

ویژگی ها ۵ ب��ا توج��ه ب��ه اهمیت بس��یار ز ی��اد ت��ک یاختگ��ان انگلی در آب مانن��د ژیاردی��ا وی��ادآوری -

کریپتوسپوریدیوم و به دلیل مقاومت باال ی آن ها در برابر گندز دائی معمول آب استخر ، پیشنهاد می شود که در صورت مهیا بودن ابزار و وسا ی�ل آزم��ا یش�گاهی، آزم�ون ت��ک

انجام شود.1382 سال6987یاختگان انگلی مطابق با استاندارد ملی ایران میلی گرم در لیتر150میزان قلیائیت کل آب استخرهای شنا نباید بیش از -� 1یادآوری

باشد. می باشد8تا2/7 مناسب برای آب استخر شناpH محدودۀg - 2یادآوری باشدNTU /5کدورت آب استخرشنا نباید بیش از - 3یادآوری -�� 4یادآوری میلی گ��رم در3 ت��ا 1میزان کلر آزاد باقیمانده در آب استخرهای شنا بای��د

لیتر باشد.روش های آزمون

شمارش باکتری های هتروتروف1-6 :5271آزمون شمارش باکتر ی های هتروتروف با ید مطابق با استاندارد ملی ایران

انجام شود.1379سال اشریشیا کلی و کلیفرم های گرما پای2

آزمون ا شریشیاکلی و کل یفرم های گرماپا ی با ید مطابق استانداردملی ایران انجامشود.1375 : سال 3759

استافیلوکوکوس 3 آزمون استافیلوکوکوس باید مطابق با استاندارد ملی ایران ...... انجام شود.

آنترو کوک های روده ای4-6 1374 : س��ال 3620ای باید مطابق با استاندارد ملی ایران .آزمون آنتروکوک های روده

انجام شود. سودوموناس آئروژینوزا5-6

1385 : س��ال 8869آزمون سودوموناس آئروژینوزا باید مطابق با استاندارد ملی ایران انجام شود.پیوست الف

گندزدائی آب استخرهای شنا مواد شیمیایی استفاده شده برای گندزدایی آب استخرهای شنا بیش�تر کل��ر و ب�ه م�یزان کمتر برم و یداست. همچنین در برخی از موارد ممکن است از گ��از ازن ک��ه ی��ک اکس��ید

کنند ۀg قوی می باشداستفاده گردد ، ولی به دلیل نداشتن با قیمان��ده و تجزی��ه س��ر ی��ع، چندان مناسب نمی باشد . کاربردپرتو فر ابنفش نیز به دلیل محدود یت نف��وذ در آب ه��ا

ی دارای کدورت ، بر ای گندزدایی آب استخرهای شنا به تنهایی پیشنهاد نمی شود. کلرزنی معمولی و میزان کلر باقیمانده در حالت عادی روی ب��رخی از کیس��ت ه��ای ت��ک یاختگان انگلی مانند ژیاردیا و کریپتوس پوریدیوم مؤثر نبوده و حتما باید همراه ب��ا ص�اف

ساز ی انجام شود.راهنمای کنترل بهداشتی آب

استخرهای شنا1385مقدمه

استفاده های زیباشناختی و تفریحی آب، بعنوان یکی از مصارف آب در هراجتماع می باشد. استفاده از محیط های آبی طبیعی و یا مصنوعی بعنوان شنا گاهها از دیرباز مورد

توجه انسان بوده است. بطوریکه امروزه شنا بعنوان یک فعالیت تفریحی و ورزشیمفید از نظر جسمی و روحی در نظر گرفته می شود.

در کشور عزیز ما ایران روز به روز به این اماکن مخصوص از طرف بخش خصوصیافزوده می شود.

توجه به مسائل و جوانب بهداشتی استخرهای شنا برای تأمین سالمت و رفاه افراد شناگر بسیار مهم است . ازمواردبهداشتی مهم در این زمینه توجه به کیفیت آب

مصرفی می باشد. بطوریکه منبع آب مصرفی باید دارای ویژگی های فیزیکی ، شیمیایی و میکروبی مناسب بوده و درطول استفاده از آب این ویژه گی ها در حد مطلوب حفظ

گردد.در استخرهای شنا بدن انسان مستقیما با آب در تماس خواهد بود .

همچنین غوطه ور شدن در آب ممکن است باعث ورود آب به دهان،بینی، گوش و چشم گردد . لذا در صورت آلودگی شیمیایی و میکروبی انتقال بیماریها را به همراه خواهد

داشت. کنترل بهداشتی آب استخرهای شنا جهت حفظ سالمت افراد شناگر وجلوگیری از انتقال بیماریها دارای اهمیت است . همچنین حفظ جنبه های ظاهری و زیباشناختی و خوش��ایند

بودن آب برای مصرف کننده مهم است.

در کشور عزیز ما امر نظارت بر مسائل بهداشتی اس��تخرهای ش��نا ازجمل��ه نظ��ارت ب��ر بهداش��ت آب آنه��ا ب��ر عه��ده متخصص��ین بهداش��ت محی��ط در مراک��ز بهداش��تی وزارت

بهداشت درمان و آموزش پزشکی می باشد. متخصصین بهداشتی با استفاده از دستورالعمل ها و استانداردهای موجود در این زمین��ه

باید نظارت مستمری بر استخرهای شنا داشته باشند. این راهنما که با همکاری و پشتیبانی معاونت س��المت وزارت بهداش��ت درم��ان آم��وزش

اطالع��اتی در زمین��هۀgپزش کی ، مرکز سالمت محیط و کار تهیه شده اس��ت، دربردارند روش های مناسب کنترل بهداشتی آب استخرهای شنا میباشد . اطالعات ارائه ش��ده در این راهنما از دو جنبه دارا ی اهمیت است . اوال مجموعه ای نسبتا جامع ب��رای اس��تفاده کارشناس��ان بهداش��ت محی��ط در س��طح کش��ور اس��ت و عالوه ب��ر ان می توان��د بعن��وان

راهنمائی برای استفاده صاحبان و بهره برداران از استخرهای شنا تلقی گردد. رعایت نکات ارائه شده در این مجموعه در رابطه با کیفیت آب، عالوه برب��رآورده ش��دن هدف اصلی یعنی حفظ سالمت افراد اجتماع، می تواند به عملکرد مطل��وب این ام��اکن، جلب افراد بیشتر و همچنین حفظ تأسیسات و تجهیزات استخر، کم�ک نمای�د . بطوریک�ه کیفیت مناسب آب می تواند،باعث دوام و عمربیشتر تأسیسات و تجهیزات گ��ردد . امی��د

است اینمجموعه تا حد امکان بتواند نیازهای موجود و این رابطه را پاسخگوباشد.

کلیات1 استخرهای شنا1 1

استخر شنا به حجم مشخصی از آب اطالق می شود که معم��وال در ی��ک فض��ا ب��ا ابع��اد و مشخص محصور شده است . آب استخرها معم��والاز من��ابع آب آش��امیدن هس��تندۀgانداز

که با اضافه ک��ردن م��واد گن��دزدا تص��فیه ش��ده ان��د.آب اس��تخرهای ش��نا ممکن اس��ت از چش��مه ه��ای آب گ�رم و یاآبه��ای ش��ور هم ت��امین گ��ردد. اس��تخرهای ش��نا را معم��وال ب��ه

استخرهای مصنوعی و استخرهای نیمه مصنوعی طبقه بندی می نمایند. اس��تخرهای مص��نوعی اغلب از مص��الحی مانن��د بت��ون، ف��والد، آلومی��نیوم وف��ایبر گالس و دارای پوششی از ونیل می باشند. اس��تخرها ب��ه ص��ورت اس��تخرهای ب��ا آب گردش��ی ب��ا فیلتراسیون و گندزدایی یا بندرت )اگراج��اره داده ش��ود( فق��ط ب��ا گن��دزدایی ب��ه ص��ورت

استخرهای پر و خالی شونده یا استخرهای با جریان م��داوم ط��راحی و به��ره ب��ردای میگردند.

استخرهای شنا با آب شور باید الزامات و استانداردهای مشابه استخرهای آب شیرین رارعایت نمایند.

استخرهای شنا را به صورت زیر طبقه بندی می نمایند. ( fill and draw pool)استخرهای پر و خالی شونده

این استخرهای با آب تازه پر شده ، برای دوره زمانی مش��خص مورداس��تفاده ق��رار می گیرد، سپس آب تخلیه شده، استخر تمیز می گردد ومجددا آب گیری می شود . استفاده از این استخرهای بخ��اطر مص��رف زی�اد آب ، مش��کالت در حف�ظ نظ�افت و آل�ودگی آب

توصیه نمی شود ودربعضی از کشورها استفاده از آنها ممنوع شده است.(Recirculating swimming pool) استخرهای با گردش آب

در این استخرها آب توسط پمپ، از سیستم تصیفه عبور نموده و بعداز گندزدائی مجددا به استخ ر برگشت داده میشود. آب از دست رفته توسط تبخیر، ریخت و پاش و پاشیده شدن آب به اطراف، و آب شستشوی معکوس صافی ها با آب تازه جایگزین می گ��ردد. این اس��تخرها اگ��ر بط��ور مناس��ب به��ره ب��رداری ش��وند از نظ��ر بهداش��تی به��ترین ن��وع استخرها هستند که حداکثر تعداد افراد می توانن��د در ی��ک دوره زم��انی در آن ش��نا کنن��د. اتالف آب در این استخرها حداقل است ومصارف سوخت برای گرم نمودن آب نیز پائین

است.(flow – through pool) استخرهای با جریان مدام آب

استخرهایی هستند که بطور مرتب جریانی از آب تازه قابل قبول، بدون تص��فیه ب��ه آنه��ا وارد می شود که این امر، باعث می گردد به همان میزان آب بصورت سرریز از استخر

خارج گردد. گرچه در این اس��تخرها، آل��ودگی باکتری��ایی ک��اهش می یاب��د، ولی بطورکام��ل از اس��تخر

خارج نمی شود. س��اعت آب اس��تخر24میزان آلودگی باقیمانده در این استخرها به تعداد دفع��اتی ک��ه در

تعویض می شود، بستگی دارد.Q) لی��تر آب احتی��اج خواه��د داش��ت . 1500 بر طبق قانون رقیق شدن هر فرد حدود =

23/5 T2)

نف��رمی توانن��د از این17 نف��ر و دره��ر س��اعت 420بنابراین با این حجم آب در ه��ر روز استخر استفاده نمایند . استخرهای با جریان مداوم نیازبه حجم باالیی از آب کنترل شده تمیز دارند . همچنین کنترل شدیدی برتعداد شناکنندگان باید اعمال گ��ردد . ک��ه این ام��ر معموال امکان پذیرنمی باشد. بعنوان یک معیار راهنما به ازای هر ش��ناگر د ر روز م��یزان

لیتر می باشد.1500آب رقیق سازی برابر اهمیت بهداشتی آب استخرهای شنا1-2-

خطرات میکروبی استخر شنا محل بس��یار مناس��بی ب��رای انتق��ال بیماریه��ای پوس��تی و عف��ونی می باش��د. اهمیت بهداشتی آب استخرهای ش��نا در رابط��ه ب��ا کیفیت میک��روبی و ش��یمیایی آب می باشد. بعلت اینکه در ی��ک م��دت زم��ان محدودتع��داد زی��ادی از اف��راد همزم��ان از اس��تخر استفاده می کنند، بنابراین استخرهای شنا همیشه با مسائل و خطرات بهداشتی هم��راه

می باشند. چنانچه اگر آب ت�أمینی ب�رای اس��تخر ک�امال س��الم هم باش�د ، ورود ح�تی مق�ادیر ج�زئی باکتریهایی پاتوژن توسط شناگران ا حتمال خطر عفونت را بهم��راه دارد . آب ش��ناگاهها اگر چه به مصرف شرب نمی رسند اما درصورت تماس ب��ا ب��دن انس��ان ی��ا بل��ع اتف��اقی موجب انتقال بیماری به انسان می شود. بخصوص در م��واردی ک��ه آب دارای باقیمان��ده

مواد گندزدای فعال)مانند کلر( به مقدار کافی نباشد. این خطر بیشتر می شود.از بین بیماریهای منتقله می توان به بیماریهای زیر اشاره نمود.

تب تیفوئید، دیسانتری، تراخم، لیپتوسپیروزیس، انتقال کرم های حلقوی و دیگ��ر عف�ونت های پوستی، شیستوزومیاریس، خارش شناگران، بیماریهای دستگاه تنفسی مثل عفونت

سینوس ها عفونت گوش و گلو. باکتریهای شاخص آلودگی مدفوعی عمدتا کلیفرم های مقاوم به ح��رارت می باش��د ولی

Eس��ایر میکروارگانیس��م ه��ا ش��امل س��ودموناس . coli ،ی��اآئروژینوزا ،کلس��تریدیوم استرپتوکوکهای م��دفوعی و مایکوب��اکتریوم مورنی��وم )عام��ل عف��ونت ه��ای پوس��تی( می

باشند. مایکوباکتریوم مورنیوم باعث ایجاد عفونت ه ای مختلف چش��م، گ��وش،پوس��ت و عام��ل

میلی / اس��تفاده می نماین��د می1گرانولوما در افرادی که از استخرهای ش��نای عم��ومی

گ��رم در لی��تر مق��اوم اس��ت س��ایر عف��ونت ه��ای5گردد. این ارگانیسم در کلر باقیمان��ده باکتریایی و ویروسی ازجمله تب، ورم ملتحمه چشم در شناگران مشخص شده است.

بیماریهای ناشی از ویروس ه��ا ش��امل آدن��وویروس ه��ا، وی��روس هپ��اتیت ن��ورواک و اک��و ش��ده توس��ط آدن�وویروس ه��اAویروس می باشد. ولی فراوانی همه گیریه�ای گ�زارش ،

بیشتر می باشد. عالئم ناشی ازآدنوویرو س ها شامل عف��ونت گل��و، پل��ک ه��ا و ن��اراحتی ملتحم��ه و حل��ق . درص��ورتیکه عالئم عف��ونت ه��ای ناش��ی از س��ایر وی��روس ه��ا، ته��وع،

استفراغ ،سردرد، اسهال و تب می باشد. ، دو ب��اکتری مرتب��ط ب��ه هم می باش��ند ک��ه اخیراهم��ه گ��یری157شیگال و اشرش��یاکلی

،157ناشی از آن در استخرهای شنا گزارش شده است . عالئم عفونت با اشرشیاکلی )استفراغ و تب در بیشتر موارد است . وی��ژگی ، شامل اسهال خونی و سندرم اورمیک

HUS �)همولیتی��ک کم خ�ونی همولیتی��ک و نقص کلی��وی ح��اد اس��ت و ف�راوانی آن بیش�تر دراطفال و نوجوانان و سالخوردگان می باشد. عالئم عفونت از شیگالشامل اسهال، تب

و استفراغ می باشد.لیپتوسپیرا و لژیونال پنوموفیال نیز می توانند از طریق آب شناگاههامنتقل شوند.

Acute)ی�ا AGIاز طریق Gastrointestinal Ilness �)بیم�اری گوارش��ی ح�ادآب ش�ناگاهها انتقال می یابد . خارش پای شناگران که شیستوزومای غیرانس��انی عام��ل آن اس��ت ن��یز منتقل می شود. عفونت پای ورزشکاران که عامل آن گونه ای قارچ تریکوفیتون)عفونت

Athlet’s)درالبالی foot)انگشتان پا ایجاد می شود( می باشد از طریق شنا در آب آل��وده منتقل می شود.

خطر بیماریهای مرتب��ط ب��ا پروتوزئره��ا در اس��تخرهای ش��نا عم��دتا ب��ه دوانگ��ل ژیاردی��ا و کریپتوس��پوریدیوم مرب��وط می ش��ود. این دو ارگانیس��م دارای کیس��ت ب��وده و مق��اومت باالیی نسبت به شرایط نامساعد محیط وگندزداها دارند . ه��ر دو آنه��ا در مق��ادیر کم هم عفونت زا بوده و به میزان زی��اد توس��ط اف��راد آل��وده دف��ع می ش��وند. عالئم عف��ونت ب��ا ژیاردی��ا ش��امل اس��هال، ق��ولنج، ک��اهش اش��تها، خس��تگی و ته��وع و عالئم عف��ونت

باکریپتوسپوریدیوم اسهال، استفراغ، تب و دردهای شکمی است. ژیاردیاالمبلیا بوسیله بلعیدن و فرو بردن احتمالی آب آل��وده اس��تخرهای ش��نا منتق��ل می

شود.

نگلریا فاولری از پروتوزوئرهائی می باشد که از آبهای آلوده واستخرهای شنا ج��دا ش��ده در1965و می تواند عامل بیماری مننگو آنسفالیت آمیبی گ��ردد ک��ه اولین ب��ار در س��ال

استرالیا گزارش گردید . روز که این آمیب به بدن وارد می شود می توان��دباعث م��رگ گ��ردد.5 تا 4اغلب بعد از

این پروتوزوئر از طریق غشاهای موکوسی به بی��نی وارد میش��ود و ب��ه سیس��تم اعص��اب مرکزی می رسد. این بیماری بیشتردر اثر شنا کردن و ش��یرجه رفتن در اس��تخرهای آب گرم در آمریکاگزاش شده است آکانتاموبا، آمیب دیگ��ری اس��ت ک��ه س��بب عف��ونت ح��اد

یامزمن ولی با شدت کمتر از نگلریا می گردد.خطرات شیمیایی

کیفیت شیمیایی آب استخرهای شنا، مواد شیمیایی مورد استفاده درتص��فیه آب اس��تخر، مواد حاصل از واکنش این مواد، بخصوص گندزداهابا مواد آلی و معدنی م��و ج��ود در آب خام و مواد آزاد شده از شناگرهامانند باقیمانده مواد پاک کننده، مواد آرایشی، ترشحات ب��دن ش��ناگران)ع��رق، ادرار و ...( از جمل��ه م��واردی اس��ت ک��ه خط��رات ناش��ی از موادشیمیایی را بدنبال دارد . در بخش های بعد در رابطه با م��واد تولی��دی ناش��ی از گن��د

زدائی بحث میشود. کیفیت آب استخرهای شنا2

کیفیت آب استخرهای شنا توسط بعضی از پارامتره��ای ش��یمیائی،ف��یزیکی و بیول��وژیکیتعیین می شود. مهمترین این پارامترها در زیرمورد بحث قرار می گیرد.

مشخصه های شیمیائی2-1-خصوصیات شیمیایی مهم آب استخرهای شنا بشرح زیر می باشد:

pH متغ�یر14 ت�ا 0بین pH اس��یدی و ب�ازی آب را نش�ان می ده�د ، ۀg درج�pHبعنوان منهای

باشد. لگاریتم غلظت یون های+[ H]باشد در آب است می توصیه شده اس��ت. / مناس��ب ب��رای7معموال آبهای موجود در طبیعت pH 5 ۀgدرمحدود

ph 2-8آب اس��تخرهای ش��نا PH،پ��ائین: خورن��دگی ، از دس��ت رفتن کل��ر، ایج��اد ل��ک مشکالت ناشی ازتحریک و سوزش چشم و پوست شناگران.

PHب��اال: رس��وب گ��ذاری، ک��اهش ک��ارآئی کل��ر ،ک��در ش��دن مش��کالت ناش��ی ازآب استخر (حالت ابری) ، تحریک و سوزش چشم و پوست.

ان��دازه گ��یری س��نجی و ب��ا pHآب اس��تخر توس��ط کیت ه��ای مخص��وص ب��ه روش رن��گ ش��ود ک��هی س��نج توص��یه مpH استفاده از معر ف فنل رد صورت میگیرد. در آزمایش��گاه

صدم واحددقت دارد تاpHاستفاده از روش الکترود توسط دستگاه (T): قلیائیت کل(P)قلیائیت فنل فتالئین قلیائیت: توانائی آب در

در آبهای طبیعی معموال، کربنات، بیکربن��ات و هیدروکس��یل عوامل ایجاد کننده قلیائیت حالت در آب وجود داشته باشند . 5عوامل ممکن است به هستند . این

برای اندازه گیری قلیائیت کل از روش تیتراسیون با اسید و معرف متیل اورانژ استفادهمی شود.

CaCo قلیائیت را با واحد 3 mg/ Lگزارش می نمایند. برای اندازه گ��یری قلی��ائیت فن��ل تیتراسیون با اسید و معرف فنل فتالئین استفاده می شود. فتالئین نیز از روش

pH 3 تا 4/5قلیائیت آب معموال بین، HCO3می باشد بر اساس نتایج تیتراسیون قلیائیت فنل فتالئین وقلیائیت کل ومی توان عامل ایجادکنن��ده

قلیائیت در آب را تعیین نمود. mg/L 150 وح��داکثر50میزان قلیائیت توص��یه ش��ده جهت آب اس��تخرهای ش��نا ح��داقل

CaCO3 .می باشد پائین: خورندگی، ایجاد لک و رنگ pHمشکالت ناشی از قلیائیت کم

:رسوب گذاری و کدر شدن آب استخر باال pHمشکالت ناشی از قلیائیت زیاد : پدی��ده ای ک��ه ب��اعث رس��وب ص��ابون می گ��ردد و آبه��ای س��خت ایج��اد سختی آ ب

رسوب)بخصوص در تأسیسات حرارتی ( می نماین��د. س��ختی آب ناش��ی از ک��اتیون ه��ایCaCO3چند ظرفیتی در اب بخصوص کلسیم ومنیزیوم سختی بر حس��ب mg/Lگ��زارش

می شود می باشد. سختی کل: اندازه گیری تمام کاتیون های مولد سختی در آب می باشد.

و مع��رف اری��وکرومT برای اندازه گیری سختی از روش حجمی یا تیتراسیون با محل��ول استفاده می شود. EDTAبالک

سختی کلسیم : سختی مربوط به کاتیون کلسیم در آب که معموال دراکثر آبها یون غالب در تولید سختی می باشد. روش انداز ه گیری روش ومعرف موراکسیاد اس��ت . م��یزان

نیتراسیون با محلول کلسیم در تع��یین ش��اخص اش��باع ی��ا پای��داری آب در EDTAسختی استخرهای شنااهمیت دارد.

سختی منیزیوم : س��ختی مرب��وط ب��ه ی��ون من��یزیوم در آب . س��ختی ک�ل منه��ای س��ختیکلسیم می باشد.

سختی کربناته یا سختی موقت : کاتیون ه��ای کلس��یم و من��یزیوم مولدس��ختی هم��راه ب��ا آنیون بیکربنات و کربنات را سختی موقت گویند . این نوع سختی در اث��ر ح��رارت از بین

می رود. سختی غیرکربتاته یا دائم : کاتیون ه��ای کلس��یم و من��یزیوم هم��راه ب��اآنیون ه��ای غ��یر از

کربتان و بیکربنات سختی دائم نامیده می شود. توصیه شده میباشد. CaCO3 mg/L 200 300 محدود ه سختی اب استخرهای شنا

مشکالت ناشی از سختی کم: خورندگی، تحریک پوست، لک دار نمودن.مشکالت ناشی از سختی زیاد: رسوبگذاری، کدر شدن آب استخر

افزودن م��واد ش��یمیایی ب��ه آب اس��تخر : اف��زودن م��واد ش��یمیایی ب��ه آب اس��تخر، ب��رای تصفیه، گندزد ایی مبارزه با عوامل میکروبی مزاحم مثل جلبک ها و عوامل پایدار کنن��ده می تواند باعث تغی��یر خصوص��یات ش��یمیایی آب گ��ردد ک��ه در این رابط��ه در بخش ه��ای

مربوطه به تفصیل بحث خواهد شد. مشخصه های فیزیکی )ظاهری(:2 2

مشخصه های فیزیکی آب استخرهای شنا که اغلب به عنوان مشخصه های ظ��اهری ن��یز ذکر می شود بسیار مهم می باشد. زیرا این خصوصیات معم��وال بط��ور مس��تقیم توس��ط

استفاده کنندگان از استخرقابل تشخیص می باشد.Temperature دمای آب

در استخرهای سرپوشیده، کنترل دمای آب اس��تخر و محی��ط اس��تخر ) دارای اهمیت می هوای استخر گرمتر از دمای آب استخر توص��یه ش��ده3cباشد. دمای هوای استخر حدود میباشدبرای استفاده عموم دمای آب استخر نبای��د28-26است . دمای آب پیشنهاد شده

بیشتر گردد29از Clarity شفافیت آب

ش��فافیت آب اس��تخر از مهم��ترین وی��ژگی ه��ای ظ��اهری آب اس��تخرهای ش��نامی باش��د.شفافیت آب استخرهای شنا از جنبه زیر اهمیت دارد.

عدم وجود ذرات معلق و کلوئیدی که مانع تم��اس مس��تقیم و مناس��ب عام��ل گن��دزدا ب��امیکروارگانیسم می شود.

افراد قادر باشند عمق آب استخر را تخمین بزنند و از وجود خطرات احتمالی به آسانیمطلع شوند و بتوانند با اطمینان خاطر در آب شنانموده و شیرجه بزنند.

ایجاد شرایط دلپذیر، خوشایند و مطلوب در آب استخر و جنب��ه ه��ای زیباش��ناختی ب��رایاستفاده کنندگان.

عوامل ایجاد کننده کدورت یعنی مواد معلق، ذرات کلوئی��دی موج��ود درآب ی��ا ورودی ب��ه آب از طریق استفاده کنندگان ا زاستخر، ب��اعث ایجادک��دورت و کم ش��دن ش��فافیت آب

رنگ یا حالت ابری در استخر باعث ک��اهشۀgاستخر می گردد. همچنین عوامل ایجادکنند شفافیت آب استخرمی شود. فیلتراسیون نامناسب آب ، زیاد بودن قلی��ائیت آب ، ایج��اد

رنگ می تواند کاهش شفافیت آب را باعث گردد. ب��ه رن��گ س��یاه و س��فید ب��هۀgبرای تعیین شفافیت و زالل بو دن آب استخر از ی��ک ص��فح

Secchi) سانتی متر استفاده میشود15قطر disc)این ص��فحه وق��تی از اط��راف اس��تخر نگاه شود، در عمیق ترین نقطه استخرباید براحتی دیده شود.

برای اندازه گیری کدورت از دستگاه کدورت سنج استفاده می شود . اساس اندازه گیری کد ورت در این دستگاه تفرق نور توسط عوامل ایجاد کننده کدورت

می باشد. colour رنگ

رنگ از خصوصیات ظاهری مهم در آب استخرهای شنا تلقی می شود. رنگ ممکن است ناشی از آهن)رنگ قرمز متمای��ل ب��ه قه��وه ای( منگ��نز)رن��گ قه��وه ای متمایل به سیاه( و یا رنگ سبز آبی ناشی از خوردگی مس در آب ایجاد شود. هم چ��نین رشد جلبک ها باعث ایجاد الیه های بیولوژیکی و تولید رنگ س��بز ی��ا قه��وه ای در آب می گردد. پایش و خذف رنگ از آب استخر مهم می باشد. زی��را رن��گ از نظ��ر مقب��ولیت آب توسط استفاده کنندگان و ک��اهش ش��فافیت آب مهم می باش��د. از نظ��ر اس��تانداردتغییر

غیرعادی رنگ آب استخر نباید ایجاد شود. قاب��ل مش��اهدهۀgروغن های معدنی در آب می تواند ب��اعث الی�� روغن های معد نی :

در سطح آب و یا ایجاد بو در آب شوند بنابراین از نظراستاندارد روغن های معدنی نبای��د با غلظتی در آب وجود داشته باشندکه باعث ایج��اد الی��ه ه��ای روغ��نی قاب��ل مش��اهده در

سطح آب می گردند.

دترژنت ها بعنوان عوامل فعال سطحی می توانن��د در آب ایج��اد ک��فدترژنت ها: 5- نموده و کیفیت آب را تقلیل دهند. همچنین دترژنت ها نبایددارای غلظتی باشند که ایج��اد

کف در آب بنمایند.: مشخصه های میکروبی آب استخرهای شنا 2-3

سالم ازاستخرهای ش��ناۀgکیفیت میکروبی آب استخرهای شنا مهمترین عامل در استفاد می باشند. عالوه بر سالم بودن منبع آب از نظرمیکروبی، پایش و نگه�داری س��المت آب

ا ز نظر میکروبی مهم می باشند. جهت سالم سازی آب از نظر میکروبی تصفیه و گندزدایی آب ورودی به استخرهای شنا

ضرورت دارد. اکثر میکروارگانیسم هائی که در آب استخرهای شنا یافت می شوند،خطرن��اک نیس��تند . در فرایند تصفیه و گندزدایی تمام میکروارگانیسم هاکه شامل باکتریها، ویروس ها ، آلک ها و قارچ ها می باشند، نابودمی شوند . اما هدف رسیدن به نقطه ای است که ن��ابودی

تمام باکتریهای خطرناک را در برمی گیرد. ترشحات دهان ، بینی ، پوست و دفع ادرار منابع اصلی ارگانیسم ه��ایی مانن��د باکتریه��ا و

ویروس ها هستند که می توانند بیماری ایجاد نمایند. جهت پایش و کنترل کیفیت میکروبی آب استخرهای ش��نا،میکروارگانیس��م ه��ائی بعن��وان شاخص در نظ��ر گرفت��ه می ش��ود. و جائیک��ه تجه��یزات آزمایش��گاهی مناس��ب در اختی��ار باشد، نمونه های آب بای��د جم��ع آوری ش��ده و ح��داقل یکب��ار در هفت��ه ب��رای آزمایش��های میکروبی موردآزمایش قرار گیرند . این شاخص های میکروبی شامل : مجم��وع کلیف��رم ها،کلیفرم های مقاوم به حرارت یا اشر ش��یاکلی، ش��مارش بش��قابی، ب��اکتری اس��تافیلو

کوکوس آرئوس و سودوموناس آئروژینوس میباشد. نکته مهم دیگر در کیفیت میکروبی آب استخرهای شنا وجودمیکروارگانیسم های م��زاحم بخصوص رشد جلبک ها میباشد. جلبک هابا رشد خود باعث ایجاد ک��دورت، رن��گ و ب��و در

آب استخر می گردند. آلگ های میکروسکوپی برای بقا نیاز به رطوبت و مواد غذایی دارند ودر استخرهای ش��نا می توانند آزادانه در آب شناور باشند و یا به مناقذو یا شکافهای سطح اس��تخر بچس��بند، وجود نور خورشید یادی اکسیدکربن، مواد معدنی، ترکیبات ازت دار، نیتروژن اتمس��فر و

سایرمواد غذایی آلی برای رشد آلگ ها الزم است . آلگ ها به دلیل پنهان کردن

باکتریها سبب رشد آنها و م��انع از ت��اثیر ض��دعفونی کنن��ده ه��ا و ی��ا ت��أخیردر اث��ر آنه��ا ب��ر باکتریها می شوند. در ضدعفونی استخرهایی که رشدآلگ ها در آنها وجود دارد اس��تفاده از کلر به علت واکنش هائی که انجام می شود سبب ایجاد بو و کدورت و تغییر رن��گ در

ل��زج لغزن��ده ای می کن��د ک��ه می توان��د ح��وادثی راۀgآب شده، همچنین باعث تولید م��ادایجادکند

رشد زیاد آلگ ها میزان کلر مورد نیاز برای ضدعفونی را افزایش می دهد ت��ا ج��ائی ک��ه س��طح معم��ولی کل��ر آزاد نمیتوان��د آل��گ ه��ا را از بین ب��برد و الزم اس��ت کل��رزنی م��ازاد)سوپرکلریناسیون( استخر با افزایش کلر آزاد باقیمانده باالتر از حد معمول انجام شود.

-کنترل کیفیت و سالم سازی آب استخرهای شنا3 کنترل کیفیت آب استخرهای ش��نا بنح��وی ک��ه س��المت ش��ناگران حف��ظ ش��ده و از نظ��ر خصوصیات فیزیکی، ظاهری و جنبه های زیباشناختی، آب مقبولیت الزم ب��رای ش��ناگران داشته باشد، دارای اهمیت است . جهت کنترل کیفیت آب استخرهای شنا توجه به موارد

زیر ضروری می باشد. -کیفیت آب خام مصرفی1- نوع استخر از نظر جریان )پر و خالی شونده، جریان مداوم، جریان چرخشی(2-گندزدائی و سالم سازی آب از نظر میکروبی3- کنترل جلبک45- pHکنترل خورندگی و -کنترل شفافیت آب استخر6- کنترل آهن و منگنز7- کنترل درجه حرارت آب استخر8- تصفیه و سیستم باز چرخش آب9 کیفیت آب خام مصرفی3-1-

بهتر اس��ت آبی ک�ه ب�ه عن��وان آب تغذی��ه کنن��ده اس��تخر اس��تفاده می ش��وددارای کیفیت مطلوب با توجه به معیاره��ا و اس��تانداردهای ذک��ر ش��د ه باش��د و نی��از ب��ه تص��فیه آب در

حداقل ممکن باشد . بنابراین بطور کلی منبع آب تازه استخر به صورت زیر توصیه شدهاست.

استفاده منابع آب شهری اگر در دسترس باشد یا منبع آب آشامیدنی قابل قبول. استفاده از رودخانه ها یا دریاچه های موجود یا آب شور برای استخرهای آب ش��ود اگ��ر

آب تمیز باشد از طریق فیلتراسیون قابل استفاده است. استفاده از منابع آب زیرزمینی با توسعه چاه یا چشمه ها در صورت ضرورت

نوع استخر از نظر جریان:3-2- همانگونه که قبال بیان گردید، استخرهای شنا ا ز نظر ن��وع جری��ان ورودی و خ��روجی ب��ه استخرهای پر و خالی شونده استخرهای ب��ا گ��ردش آب و اس��تخرهای ب��ا جری��ان م��داوم طبقه بندی می شوند. نوع بهره برداری از استخرهای ش�نا، عالوه ب�ر ت�أثیر ب�رکمیت آب

مصرفی برکیفیت آب داخل استخر تأثیر زیادی را می گذارد. در استخرهای پرو خ��الی ش��ونده کن��ترل کیفیت آب اس��تخر مش��کل واحتم��ال آل��ودگی و انتقال بیماری توسط این استخرها زیاد می باشد. وگرچه در کشور م��ا در بعض��ی نق��اط هنوز مورد استفاده قرار می گیردولی ساخت و استفاده از این نوع استخرها باید ممنوع

گردد. در استخرهای با گردش آب ، برای تأمین کیفیت مناسب آب، تص��فیه وس��الم س��ازی آب

برگشتی از نظر میکروبی حائز اهمیت زیاد می باشد. اگر کنترل کیفیت آب از نظر بهداشتی و بهره ب��رداری از این استخرهامناس��ب باش��د. از

نظر بهداشتی بهترین نوع استخرها محسوب می شوند. هم چنین حداقل اتالف آب در این استخرها وجود دارد . توجه به تصفیه آب در این گون��ه

استخرها مهم می باشد. د راستخرهای با جریان مداوم، که بطور مرتب جری��انی از آب خ��ام قاب��ل قب��ول و اغلب بدون تصفیه به آنها وارد می شود و به همان میزان آب بصورت سرریز از استخر خ��ارج می گردد بن��ابراین در این اس��تخرهاکیفیت آب ورودی و پ��ایش کیفیت آب داخ��ل اس��تخر

دارای اهمیت می باشد.

گندزدائی و سالم سازی آب از نظر میکروبی:3-3-

کلر، برم، ی��د،(UV)برای گندزدایی آب استخرهای شنا روشهای متعددی مانند استفاده از ۀgسیانورات های کل��ره و المپ ه��ای اش��عه م��اوراء بنفش اس��تفاده میش�ود. گرچ�ه گزین��

مناسب تر که با وسعت بیشتری کاربرددارد کلر و تا ح�دودی ب��رم می باش��د. س��یانورات های کلره توسط بعضی از مراجع اجازه داده نشده است . استفاده از المپ های اش��عه

ماورا بنفش ب��ر ک��ارایی(UV)ب��ه خ��اطر ع��دم بج��ا گذاش��تن باقمیان��ده گن��دزدا و ت��أثیر زی��اد ک��دورت

آن ،محدود می باشد . ید به طور گسترده استفاده نشده است . شنای س��رباز ،UV ولی گزارشات حاکی از کاربرد رضایت بخش این ماده در استخرهای

بوده است . پایداری ید از کلر بیشتر است . اش��عه هم��راه ب��ا پراکس��ید هی��دروژن ب��رای گندزدایی استخرهای شنا بطور مؤثربکار رفته است . برم به ش��کل کلری��د ب��رم ب��ا آب و آمونیاک واکنش نموده و تشکیل برم آمین ه��ا را می ده��د ک��ه گزارش��ات ارجحیت ای ن ترکیب برای از بین بردن باکتریها و ویروس ها نسبت به کلرآمین ه��ا را نش��ان می ده��د. بهر حال کلر ترکیب شیمیایی انتخابی برای گن��دزدایی آب اس��تخر می باش��د. کل��ر ممکن

است به شکل گاز فشرده شده )مایع(محلول هیپوکلریت سدیم درصد، یا هیپوکلریت کلس��یم پ��ودر ی��ا ق��رص35تا 25 درصد، هیپوکلریت لیتیوم15 یا 12 درصد مورد استفاده قرار می گیرد.65

میلی گرم درلیترمیباشد. ولی0,6نگهداری کلر آزاد باقیمانده در دسترس در حد حداقل میلی گرم در لیتر نیاز می باش��د. کل��ر آزاد قاب��ل3 تا 1اغلب در عمل کلرباقیمانده آزاد

مجموع کلر به شکل اسید هیپوکلروس گندزدای قویتری نسبت(� HOCL)دسترس و یون دارد. pH بههیپوکلریت آب و دمای آب بستگی -( OCL)می باشد. ترکیب HOCLبه

میلیگرم در لیترنگه داشته شود . رقیق س��ازی ی��ا100 و 30 غلظت سیانورات باید بین میلی گرم در لیتر بیشتر گردد . الزم است.100جایگزینی آب وقتی غلظت سیانورات از

س��یانوراتها ب��ا عث تغی��یرات در ان��دامهای کب��د و کلی��ه حیوان��ات گزارش ش��ده اس��ت کهآزمایشگاهی و تحریک و سوزش چشم می گردد.

آمونیوم آلوم یا آمونیاک آزاد نباید مورد استفاده قرار گیرد . چ��ون نگه��داری کل��ر آزاد در دس�ترس در آب اس�تخر غ�یر عملی می گ�ردد ، چ�ون آمونی�اک ب�ا کل�ر واکنش نم�وده و تشکیل کلر آمین ها یا کلر ترکیبی را میدهد. کلر باقیمانده ترکیبی یک گندزدای با اثر کند می باش��د و درب��اکتری کش��ی اس��تخرهای ت��أثیر بس��یار کمی دارد . وق��تی کل��ر ترکی��بی

میلی گرم در لیتر برسد باید توسط کلرزنی / باقیمان��ده قوی��تر ک��ه ب��اعث20کلرآمین به گذشتن از نقطه شکست کلرزنی شود به کلر آزادباقیمانده رسید.

کلرآمین ها همچنین ب�اعث ایج�اد بوه��ای کل��ره ش��ده و همچ��نین ایجادتحری��ک و س�وزش ۀgچشم می نمایند. وقتی عمل کل��رزنی مازادانج��ام می ش��ود، تمهی��دات الزم ب��رای تهوی��

جهت تری کلری��د نی��تروژن ش��کل گرفت��ه، ک��ه ب��دبو و خاص��یت(Superchlorination)کافی انفجاری دارد .

باید در نظر گرفته شود . کلرزنی آب حاوی آهن)به شکل محلول ( ب��اعث ب��درنگ ش��دن آب و ایجاد لک در دیوارهای استخر می گردد. بنابراین درص��ورت وج��ود آهن و منگ��نز در

آب، باید از آب حذف شوند. 3اگر از برم به عنوان ماده گندزدا استفاده شود، غلظت برم باقیمانده دراس��تخر براب��ر

میلی گرم در لیتر توصیه شده است . برم خالص درحرارت اطاق دارای ر نگ قرمز5تا تیره با بوئی شدیدا تحریک کننده است .

این ماده به سادگی به شکل دمه درآمده، سمی و بسیار خورنده می باشد. این ماده یکگندزدای بسیار مؤثر می باشد. برم معموال به شکل جامد در دسترس می باشد.

فرآورده های جانبی ناشی از کلر زنی آب استخر3-4- ت��اکنون نش��ان میده��د ک��ه کلروف��رم و1970نتایج تحقیقات انجام شده از اواسط دههء

دیگر تری هالومتان ه��ا ک��ه در خالل کل��ر زنی ش��کل می گیرن��د ، مهم��ترین آالین��ده ه��ای شیمیائی آلی هستند که کیفیت راتحت الشعاع قرار می دهند . گر چه کل��ر زنی همج��نین می تواند مسئول ایجاد ترکیبات متنوع دیگر نظیر اسیدهای هالو استیک ، هالونیتری��ل ه��ا

الوآلدئیدها و کلروفنل ها گردد. تری ها لومتان ها شامل تری کلرو متان، دی برومو کلرو متان، دی کل��رو برومومت��ان، و

هالو استیک اس��ید شناس��ائی ش��ده اس��ت ک��ه می9تاکنون حدود . بروموفرم می باشد تواند از کلرزنی به آبهای دارای ناخالصی های آلی بوج��ود آین��د . از این می��ان دو ت��رکیب خطرناک اسیدکلرواس��تیک و اس��ید ت��ری کل��رو اس��تیک دارای ا همیت بیش��تری هس��تند . اطالعات موجود در رابطه با خطرات بهداشتی این ترکیبات بیش��تر از طری��ق مطالع��ات

% این ترکیبات ف��رار ب��وده،30انجام شده در آب آشامیدنی می باشد. ولی چون حدود وترکیبات تری هالومتان ) عمده ترکیبات تولی��دی( اغلب فرارهس��تند ،بن��ابراین از طری��ق تماس های پوستی و تنفسی نیز خطرات آنها به اثبات رسیده است . بن��ابراین اس��تحمام

و شنا ن��یز می توان��د ب��اعث ج��ذب پوس��تی و تنفس��ی این ترکیب��ات گ��ردد. ل��ذا روش��های جلوگیری از تولید کمتر این ترکیبات و تهویهء مناسب هوای محیط استخر در دف��ع آل��وده

کنندهای بیولوژیکی و شیمیائی بویژه این ترکیبات از اهمیت زیادی بر خورداراست کنترل جلبک ها3-5-

جلبک ها با رشد و تکثیر در استخر باعث ایجاد الیه های لزج و لغزن��ده جلبکی در دی��واره ها و کف استخر می گردن��د. رش��د جلب��ک ه��ا در اس��تخر،ک��اهش ش��فافیت آب، اف��زایش

pHمصرف کلر، تولید بوهای نامطبوع وآب را در پی خواهد داشت رش�د جلب ک ه�ا ب�ر

افزایش س��ریع دردی��واره ه��ا و ک��ف ب��ا نف�وذ ب��ه داخ��ل درزه��ا و ش��کاف ه��ا و چس��بیدن آنها،تمیز سازی و حذف جلبک ها را ب��ا مش��کل مواج��ه می نمای��د. به��ترین وس��اده ت��رین روش کنترل، جلوگیری و ممانعت از رشد و توسعه جلبک ه��امی باش��د ک��ه این ام��ر می

میلی گرم در لیتر در آب استخر در0/6تواند با ن گهداری کلر آزاد باقیمانده حداقل برابر تم��ام اوق��ات حاص��ل گ��ردد . این مس��ئله را نمی ت��وان بوس��یله چ��رخش متن��اوب و

کلرسیناسیون انجام داد. اگر مشکل رشد جلبکی بروز نماید روش��های کن��ترلی متف��اوتی وج��وددارد. این روش ه��ا شامل کلریناسیون سخت، تصفیه با سولفات مس،تصفیه ب��ا کواترن��اری آمونی��وم، تخلی��ه استخر و سائیدن دیواره ها و کف توسط برس های استیل یا نایلونی توسط محلول کل��ر

غلیظ،سود سوز آور یا محلول سولفات مس و تلفیقی از این روشها می باشد. سود سوزآور باعث سوزش ش��دید می گ��ردد. بن��ابراین اس��تفاده از آن توس��ط اش��خاص

غیرمتخصص توصیه نمی شود. همراه با بازچرخش و فیلتراسیون در جلوگیری و تخریب رشد های جلبکی در استخرهای

شنا مؤثر می باشد. سولفات مس زمان زیادی است که بعنوان عامل دارای توانائی کن��ترل رش��د جلب��ک ه��ا، شناخته شده است بلورهای سولفات مس براحتی میتوانند در آب اس��تخرهای ش��نا ح��ل گردند. بلورهای سولفات مس را در یک کیسه پارچه ای از جنس کرباس می ریزند و در پیرامون استخر حرکت می دهند. خطراتی در رابطه بااستفاده از س��ولفات مس هم��راه با بعضی از آبها وجود دارد، اگر آب دارای قلیائیت باال باشد، رسوبی ش��یری رن��گ ش��کل می گیرد . همچنین درآبهای دارای سولفور ی��ا س��ولفید هی��دروژن واکنش نم��وده و تولی��د

رنگ سیاه می نماید.

اگر در این رابطه مشکلی وجود دارد می توان با آزمایش مقداری از آب در یک سیس��تم به رفتار آب در اضافه نمودن س��ولفات مس پی ب��رد .غلظت ه��ای ب��االی س��ولفات مس

منجر به رنگ بری موی افراد می گردد .بنابراین آب استخرهایی که غلظت زیاد سولفات مس دارند باید رقیق گردد.

ترکیبات کواترناری آمونیوم نیز برای کنترل آلگ ها توصیه شده اند وبعضی نتایج مطلوب و رضایت بخش نیز تا بحال گزارش شده است .ولی باید از کاربرد م��یزان اض��افه آن در

آب بخاطر ایجاد کف اجتناب شود. خورندگی و رسوب گذاری pHکنترل

تنظیم کلریناسیون غیر مداوم یا غ��یر ک��افی بخ��اطر رش��دهای جلبکی در نتیج��ه اف��زایش می افتد. اتفاقPHناگهانی در

به سرعت پائین می افتدpH اگر آلوم استفاده شود منجر به افتتصحیح نشود منجر به خوردگی و تحریک و سوزش می گردد. pH اگر

آب کنترل نشود آلوم در استخرشکل لخته ظاهر می شود.pH همچنین اگر آب معموال کربنات سدیم)سودا اش( به آب استخر اضافه می ش��ود.وpH برای باال بردن

این عمل بوسیله پمپ تزریق کننده محلول انجام می شود. محلول شیمیائی را اغلب به قسمت مکش پمپ چرخش آب وارد می نمایند. هیدروکسید سدیم)س��ود س��وز آور( ن��یز نتایج مطل��وبی درب��ردارد. ام��ا این م��اده می توان��د ب��اعث س��وختگی ه��ای ش��دید گ��ردد . بنابراین استفاده از ان توصیه نمی شود. مگر آنکه افراد واجد ص��الحیت وآم��وزش دی��ده

بس��یار ب��اال رود ولیpH وجود داشته باشند. بیکربن��ات س��دیم همچ��نین ب��اعث می گ��رددمعموال هدف از کاربرد آن افزایش قلیائیت کل آب است.

بی سولفات سدیم نیز توص��یه می ش��ود و اس��تفاده از آن ایمن ت��ر می باش��د . پ��ودر آن رادر آب مخلوط می نمایند . در اطراف استخر پاشیده می شود یا به مکش پمپ اضافه می شود . اسیدها باید با احتی��اط حم�ل ش��ود . هیچ موق��ع آب ب��ه اس��ید اض��افه نش��ود و بطور آرام اسید به آب اضافه گردد . با اضافه کردن اس��ید ب��ه آب، قلی��ائیت ک��اهش می

یابد. تنظیم قلیائیت:

قسمت قلیائیت /1کلر به شکل اسیدهیپوکلروس و اسید هیپوکلریک با قلیائیت موجود در آب واکنش می دهد. این قلیائیت ب�ا اض�افه نم�ودن قلی�ائیت ب�ر حس�ب کربن��ات کلس�یم

جبران می شود. به عبارت دیگرکلریناسیون با استفاده از هیپ��وکلریت س��دیم ی��ا کلس��یم مقداری قلی��ائیت ب��ه آب اض��افه می نمای��د. ب��رای اف��زایش قلی��ائیت ب��ر حس��ب کربن��ات

گرم بیکربن��ات680کلسیم،می توان از بیکربنات سدیم استفاده نمود . بطوریکه افزودن میلی گرم در لی��تر قلی��ائیت را اف��زایش10 مترمکعب آب، 38 گالن یا 10000سدیم به

گ��رم850اونس ) 30میلی گرم در لیتر قلی��ائیت، اف��زودن 10میدهد. برای کاهش دادن میلی گ��رم در لی��تر120 و 80بی سولفات سدیم الزم است. قلیائیت متی��ل اوران��ژ بین

حفظ گردد. کنترل رسوب گذاری و ایجاد خورندگی

تعیین حالت پایداری آب، برای جلوگ�یری از ایج�اد رس�وب ی�ا ایجادخورن�دگی توس�ط آب اهمیت زیادی دارد. به منظ��ور ت��أمین آبی ک�ه تمای��ل ب��ه رس��وب گ��ذاری و خورن��دگی آن

بر حسب کربنات کلسیم، قلیائیت کل بر pHحداقل باشد، تعادل بین سختی کلسیم آب حسب کربن��ات کلس��یم وض��رورت دارد. ب��دین منظ��ور النگل��یر شاخص��ی را تحت عن��وان

Saturation)شاخص برای پیش بینی حالت تعادل آب پیش��نهاد Index ��)اش��باع آب نم��وده است که بدین منظور کاربرد دارد.

(PHa) حقیقی آبpHتعیین از رابط��ه زی��رPHs الزم اس��ت. اش��باع آب(pHs) برای تعیین این شاخص، ان��دازه گ��یری

بدست می آید: PHs = Pca + Palk + C

که در این رابطه:mg/L CaCO3 منهای لگاریتم غلظت کلسیم بر حسب = Pca

mg/L CaCO 3منهای لگاریتم بر حسب غلظت قلیائیت = Palk

=Cضریبی است که به م��یزان جام��دات آب و درج��ه ح��رارت بس��تگی دارد و از طری��ق جداول یا نمودارهای مربوطه تعیین می شود.

Is = PHa – PHs

تمایل آب به رسوب گذاری و خورندگی حداقل است.Is = 0گرچه با Is < 0آب تمایل به خورندگی دارد.

Is > 0آب تمایل به رسوب گذاری دارد.

مثال : اگر مشخصات نمون��ه آبی ب��ه ش��رح زی��ر باش��د . ش��اخص اش��باع آب را محاس��بهIsنمائید.

درجه سانتی گراد49درجه حرارت : میلی گرم در لیتر کربنات کلسیم120سختی کلسیم

میلی گرم در لیتر کربنات کلسیم100قلیائیت متیل اورانژ میلی گرم در لیتر210کل جامدات

pHa 8 حقیقی( برابر )از نمودار:

Pca = 2/92Palk = 2/7C = 1/ 7pHs =7/33

Is = 8 – 7/32 = 0/68 و آب کمی رسوب گذار کنترل شفافیت آب استخر:3 7

کیفیت فیزیکی آب (زالل بودن و شفافیت آن) توسط تست هائی که قبالتوضیح داده شد و از طریق مشاهده نمودن آب تعیین می شود. شفافیت آب استخر بوسله فیلتراس��یون مداوم حفظ می شود. در جاهائیکه فیلترهای شنی یا آنتراسیتی استفاده می شود، آل��وم ماده شیمیایی است که معموال برای انعقاد و گرفتن مواد معل��ق، ذرات کلوئی��دی و رن��گ درآب استفاده می شود. برای حصول به��ترین نتیج��ه، عالوه ب��ر این، ب��رای آل��وم بای��د در

کن��ترل بخ��وبی ب�ا آب ب�از چرخش�ی pHمقادیر کم کنترل شده ب�ه آب تزری�ق ش�ده و ، مخلوط می گردد. یکی از راههای انجام این عم��ل اف��زودن س��ولفات آلومی��نیوم ب��ه ی��ک تانک واکنش یا به آب جبرانی استخر می باش��د و بع��د آن را ب��ه قس��مت مکش پمپ، در ج�ایی ک��ه اختالط ک�املی ب��ا آب عب��وری پی��دا می نمای��د، وارد می نماین��د. بطوریک��ه قبال

کیل��وگرم(1ازرسیدن آب به فیلترها فلوکوالسیون اتفاق می افتدو بط��ور معم��ول م��یزان/�� 8 تا 1 مترمکعب( / 38 گالن ) 10000آلوم در آب استخر اس��تفاده36 پوند ) 4 تا 3 میشود.

کنترل آهن و منگنز:3-8-

اگر آهن یا منگنز در آب مورد اس��تفاده ب��رای تغذی��ه ا س��تخر ی��ا آب ج��برانی ب��ه اس��تخر موجود باشد، باعث تیرگی و سیاه شدن و امکان ایج��اد ل��ک دردیواره��ای اس��تخر خواه��د شد. بخصوص وقتی کلر به آب اضافه می ش��ود. این م��ورد بای��د قب��ل از اس��تفاده از آب

مورد بررسی قرار گیرد. اف��زوده می35 اونس ) 1 درصد ب��ه ح��دود ی��ک لی��تر آب / 5 گرم( هیپوکلریت سدیم 28

ساعت تیرگی در آب ایجاد شد،آهن و یا منگنز در آب وج��ود2شود، اگر در عرض یک تا دارد. که باید از آب جدا شود.

درجه حرارت آب استخر:3 9 گرمتر از دم��ای آب3در استخرهای سرپوشیده شنا، مطلوب است که دمای آب و هوای

در اس��تخر توص��یه ش��ده اس��ت . اس��تخرهای3استخر کنترل گردد . دم��ای ه��وا در ح��دود سرباز در آب و هوای گرم نیازب��ه چ��رخش دادن آب ی��ا اف��زودن مق��ادیر زی��ادی یخ ب��رای جلوگیری از گرم شدن زیاد آب دارد . هوادهی به شکل اسپری نمودن آب ب��از چرخش��ی

همچ��نین ازمیشود.10 تا 5به استخر می تواند باعث پائین آوردن دمای استخر به میزان آب سرد به عنوان جایگزین آب جبرانی،تجهیزات تبادل حرارتی و برج ه��ای س��رد کنن��ده

می تون استفاده نمود. فراتر رود.و شنا کردن یا حمام گرفتن طوالنی مدت در آبیc 2985 F دمای آب نباید از

که دمای آن بیش از این مقدار باشد باعث ایجاد ناتوانی و ضعف در فرد می گردد. دقیق��ه10ایجاد خستگی و مشکالت تنفسی در زمان کوت��اه، باعث 40شنا نمودن در آبیا کمترخواهد شد.

سیستم باز چرخش و فیلتراسیون آب3 10 جهت کنترل کیفیت آب استخر بخصوص استخرهای با جریان آب بازچرخشی، تصفیه آب دارای اهمیت است . این تصفیه عمدتا شامل ص��اف نم��ودن )فیلتراس��یون( هم��راه ب��ا و

بدون تصفیه شیمیائی است . هدف عمده از تصفیه آب استخر ن گه��داری آب در ی��ک ش��رایط مطل��وب وس��الم ب��رای استفاده شناگران می باشد. این هدف ویژه را می توان باتوجه به نیازها ی زی��ر در نظ��ر

گرفت: نگ��ه داش��تن آب، ع�اری از عوام��ل بیم��اریزا و مض��رنگه داش��تن آب ع�اری از رش��دهای جلبکی اطمینان از عدم وجود مواد سمی و تحریک کنن��ده ب��رای ش��ناگران درآب اس��تخر

جلوگیری از تشکیل و ایجاد ب��و و طعم ن��امطلوب در آب جلوگ��یری از خ��وردگی اط��راف اس��تخر، اتص��االت و تجه��یزات جلوگ�یری از ایج��اد رس��وب جلوگ��یری از ایج��اد ک��دورت و ت��یرگی و حف��ظ ش��فافیت آب اس��تخردر اس��تخر ب��ا سیس��تم ب��ازچرخش آب م��یزان آب

ساعت آب استخر تعویض گ��ردد . ب��رای8 تا 6چرخشی باید بنحوی باشد که معموال هر ساعت12استخرهای خصوصی که شناگران کمتری استفاده می نمایند.

ممکن است قابل قبول باشد. ورودی های آب بهتر است در چهار جانب استخر، ح��داقل سانتی متر ( زیر سطح آب باشد .30 اینچ ) 12

س��اعت ی��ا کم��تر در4زهکش های استخر باید جهت تخلیه کامل استخر ترجیحا در م��دت نظر گرفته شود. زهکش ها نباید مستقیما به سیستم جمع آوری اتصال داده شود.

تجهیزات جانبی سیستم باز چرخش آب شامل گرم کننده آب با کنترل حرارتی اتوماتی��ک برای استخرهای سربسته و بعضی استخرهای روبازمی باش��د. مح��ل گ��رم کنن��ده آب در خروجی آب از فیلتر و ورود آن به استخر می باشد. برای شستشوی فیل��تر از آب س��ر د

استفاده می گردد. ترمومتر در نزدیک ورودی باشد. نصب یکc 40دمای آب ورودی به استخر نباید بیش از

آب به استخر الزم است. میلی م��تر جهت گ�رفتن م��و وآش��غال ض��روری می3نصب توری با سوراخ های کمتر از

باشد. جهت حذف آالیند ه ها، بخصوص آالینده های معلق و کلوئیدی قبل از بازگردش آب ، آب مورد نظر فیلتر می گردد.توانایی یک سیستم برای تمیز نگه داشتن ی��ک اس��تخر بس��تگی

ماسه )شبکه شنی( یا به اندازه آبکش ها، ابعاد لوله ها، تعدادکفۀgبه اندازه فیلتر، انداز گیرها، تعداد ورودیها، نسبت گردش و مشخصات پمپ دارد . این عوامل از اس��تخری ب��ه استخر دیگر و بسته به شکل و نوع استخرمتفاوت است همچنین ت��راکم، سرپوش��یده ی��ا

12 تا 6روباز بودن استخر از جمله عوامل مهم می باشد. مدت گردش آب می تواند از ساعت باشد.

وقتی سیستمی طراحی می شود ظرفیت آن باید با توجه به ظرفیت سایراجزاء سیستم در نظر گرفته شود. همیشه یک پمپ متناسب با نیازهای یک فیلتر انتخاب می شود. مثال برای میزان فیلتراسیون معقول در هرفوت مربع از س��طح فیل��تر ب��ا ی��ک فش��ار معین ب��ا

ظرفیت پمپاژ طراحی شده برای شستشو باید متناس��ب باش��د اگ��ر این مس��ائل رع��ایتنشود اشکاالت پیاپی در سیکل فیلتراسیون بروز می کند.

انواع فیلترهاانواع فیلترهای متداول مورد استفاده در تصفیه آب استخرهای شنا

شامل:تحت فشار یا خالء( دیاتومه ای( شنی

هر کدام از فیلترها مزایا و مع�ایبی دارن�د، هزین�ه ان�رژی، هزین�ه ه�ای ش��یمیائی، م��یزانمصرف آب، گنجایش سیستم تصفیه و هزینه های اولیه همگی متغیر هستند.

انواع فیلترهای شنی و ثقلی و فشار بهره برداری آس��ان دارن��د.معه�ذا آب مص��رفی آنه��ا % آب استخر در خالل تصفیه در داخل سیستم ه��در می رود ک��ه10باالست یعنی حدود

% از آب استخر است.1با فیلترهای دیاتومه ای و شنی با سرعت باال این میزان تنها هزینه های انرژی فیلترهای دیاتومه ای خالء و شنی تحت فشار تقریب��ابرابر اس��ت، لیکن

انواع دیاتومه ای تحت فشار و شنی با سرعت باالهزینه های دو برابر دارند.فیلترهای دیاتومه ای

برای استخرهای ش��نا1945فیلترهای دیاتومه ای یا دیاتومه ای خاکی اولین بار در سال استفاده شدند . گرچه در استخرهای ش��نای خصوص��ی بس��یار مت��داول اس��ت ولی ب��رای

استخرهای عمومی فقط در استرالیاجدیدا آغاز شده است.الف ثقلی سریع

ب تحت فشارج با سرعت باال

فیلترهای دیاتومه ای طوری طراحی شده اند که پودر دیاتومه را در ی��ک فض��ای تخلخلی وارد می کنند . فیلتر به خودی خود آب را تصفیه نمی کندبلکه این عملیات توسط کم��ک

فیلتر )دیاتومه های خاکی ( انجام می شود . از آنجا که ضروری است که دیاتومه های خاکی در تمام الیه هاض��خامت یکس��انی داش��ته باش��ند ط��راحی فیلتره��ای دیاتوم��ه ای بس��یار مهم اس��ت. این فیل��تر از فس��یل بقای��ای جانوران ریز آبی که دیاتومه نامیده می شوند تش��کیل ش��ده اس��ت. این فس��یلها در زی��ر میکروسکوپ به نحوباور نکردنی نازک و مانند دریچه های شفاف و یا به شکل صدفهایی

بااشکال متف��اوت و هندس��ی دی��ده می ش��وند . این دیاتوم�ه ه�ا چن��ان ریزن��د ک�ه ان�دازهمتوسط بیش از هزار عدد از آنها برابر یک اینچ می شود.

تحت شرایط مناسب نور، درجه حرارت و مواد غذایی این گیاهان رشدخوبی می کنن��د و در طول دوره ژئولوژیکی گذشته انواع متعددی ازاسکلت ه��ای این ج��انوران در من��اطق مختلفی از کره زمین تولید شده است. ه��ر اس��کلت دارای س��اختار، خل��ل و ف��رج دارای

تقریبا شیبیه به سیلیکات خالص می باشد. نوع فیلتری که ب��رای اس��تخرهای ب��زرگ اس��تفاده می ش��ود متش�کل ازتانکه�ای عم�ودی استوانه ای که داخل آن عناصر فیلترهای لوله ای توخالی معلق هس��تند، آب اس��تخر ک��ه وارد تانک می شود از میان دیاتومه ها عبور کرده و از طریق لوله ها به خروجی جری��ان یافته وسپس به استخر برمی گ��ردد. این لول��ه ه��ا در ان��واع گون��اگون و اش��کال مختل��ف س��اخته میش��وند. مت��داولترین آن اکس��ید آلومی��نیم متخلخ��ل یاس��یلندرهای فل��زی فل��زی

متخلخل است که به شکل لوله های پالستیکی ،هسته فلزی و به شکل مارپیچ است. وقتی آب استخر در داخل فیلتر به گردش درمی آید ذرات معلق جدامی ش��وند. معم��وال آنق��در ذرات معل��ق در آب هس��ت ک��ه ورودی کوچ��ک )ن��ازک( س��طوح را مس��دود کن��د و افزایش فش��ار بس��یار س��ریع و ک��اهش جری��ان آب را ب��اعث ش��ود. ب��ه این خ��اطر اغلب استخرها از طریق تغذیه مقدار کمی دیاتومه اضافی به سیستم هایش��ان عم��ل می کنن��د

که دارای تصفیه موفق تر می شوند. گرچه با این فیلترها می توان میزان فیلتراسیون باالیی د اشت، میزان فیلتراسیون باالتر

گ��الن در ف��وت مرب��ع در3ت��ا ح��داکثر 1در سیلیکاتهای کوتاهتری بدست می آید. م��یزان 5دقیقه با میزان / فیلتراسیون

است.12شستشوی معکوس – گالن در دقیقه در فوت مربع امکان پذیر 10فیلترهای شنی ثقلی سریع:

این نوع فیلترها اساسا تشکیل شده است از بستری تمیز از دانه های شن که از بعض��ی معادن و صخره ها تهیه می شوند. و به منظور جداکردن نهایی ذرات معلق، مانن��د آل��وم

گالن در فوت مرب��ع در3به فیلتر اضافه می شود. سرعت فیلتراسیون معمول در حدود دقیقه است.

شستشوی فیلترها:

یکی از مهمترین عملیات، شستشوی فی لترهاست و آن وقتی اس��ت ک��ه ارتف��اع آب در صافی افزایش پیدا کند یا وقتی که آب خروجی کیفیت مطلوبی نداشته باشد . شستش��و شامل قطع جریان ورودی آب، بازکردن شیر خ��روجی جری��ان آب ورودی و س��پس ورود آب تمیز دراستخر در جهت معکوس می باش��د. این عم��ل از طری��ق سیس��تم لول��ه ک��ف

گالن12استخر صورت می گیرد. اغلب سازندگان توصیه می کنند. میزان شستشو باید در دقیقه در فوت مربع فیلتر باشد.

میزان جریان شستشو باید ب��ه ق��دری باش��د ک��ه بس��تر ش��نی را منبس��ط نم��وده و ذرات کوچک آلودگی را ازسیستم خارج نماید حالت مؤثربستر شنی وقتی است که بستر شنی

% منبس��ط گ��ردد . ب��ه منظ��ور جلوگ��یری از ه��در رفتن ش��ن در عملی��ات40ح��دود % از عم��ق فیلتراس��یون الزم اس��ت .50شستشوی معکوس سطح آزاد حداقل معادل

عملیات عادی فیلتراسیون شنی سریع نسبتا س��اده می باش��د. ولی بعض��ی از مش��کالت باید از طریق نظارت بر عملکرد فیلتر تعیین اصالح شوند. مثال حضورگلوله ه��ای گلی در شن نشانگر تصفیه ناکامل است و یا وجود شکاف دربس��تر ش��ن نش��انگر این اس��ت ک��ه دانه های شن با م��اده دیگ��ری ک��ه در آب اس��ت بهم بچس��بند و ک��ارائی فیل��تر را ک��اهش میدهند. توزیع غیر یکنواخت آب اغلب در این حالت مشاهده می شود . و یا نش��انگر این اس��ت ک��ه لول��ه های��ا مجراه��ا مس��دود ش��ده ان��د و این در اث��ر ب��روز شکس��تگی در ک��ف گیرهاایجاد می شود. احتم��ال از دس��ت رفتن ش��ن در خالل شستش��وی معک��وس را می توان با جمع آوری و مشاهده نمونه هایی که از آب تصفیه شده گرفته می شود بررس��ی کرد ، در صورت مشاهده چنین شرایطی بایدکامال بررسی کرد تا ع�ل ت برط��رف ش��ود فیلترهای فشاری مشابه فیلترهای شنی تند معمولی است با این تفاوت که ک��امال داخ��ل

یک تانک استیل محفوظ و نگهداری می شوند و کل سیستم تحت فشار عمل می کن��د. واح��دهای

فیلتر در این نوع به فضای باالیی کمتری نیاز دارند. اما به همان اندازه فیلترهای ثقلی به سطح نیاز دارند. فیلترهای تحت فش��ار بای��د مجه��ز به فشارسنج در ورودی و در خروجی لول��ه ه��ا باش��ند ت��امیزان کمب��ود فش��ار فوق��انی ی��ا تحتانی در آن مشخص شود . اشکال عمده فیلتره��ای فش��اری در این اس��ت ک��ه اپرات��ور

قادر نیست عملیات فیلتراسیون را مشاهده کند.

ذرات شن متراکم و یا به صور ت دانه های گ��ل درمی آین��د و ب��ه نحوناخوش��ایندی ب��دون دخالت اپراتور شکل می گیرند. سوپاپهای اطمینان هوا در این فیلترها ضروری اند و باید در باالی بدنه فیلتر تعبیه شوندتا کل ه��وا را پس از تص��فیه )شستش��وی معک��وس( ی��ا در

فاصله زمانی منظم تخلیه کنند.لخته سازی با آلوم

فیلتره��ای ثقلی س��ریع )تن��د( و ش��نی تحت فش��ار بای��د س��طوحی پوش��یده ازالی��ه ژالتین هیدروکسید آلومینیوم داشته باشند تا هرگونه خاک و شن و ذرات کلوئیدی موجود در آب را به جای ماندن در داخل ذرات شن ازبستر ش��نی خ��ارج کنن��د . عالوه ب��ر خ��ارج ک��ردن مواد معلق این الیه، جلبکهارا نیز می زدای��د و م��واد رنگی و باکتریه��ای موج��ود در آب را

نیز جداAl2(SO4)3)می کند 18 H2O)آلوم یا سولفات آلومی��نیوم یکی از کوآگوالنته��ای بس��یار .

رایج است از آنجا که این ماده اسیدی است نیازمند قلیائیت موجود در آب می باش��د، ت��اواکنش منجر به تشکیل لخته های هیدروکسید آلومینیم گردد.

الزم اس��ت ک��ه آل��وم را بع��د از شستش��وی معک��وس اض��افه ک��نیم. مق��دار الزم ب��رای فیلتراسیون مناسب بستگی به تجربه و طراحی فیلتر دارد . به عنوان یک راهنمایی کلی

او نس آلوم برای هر فوت مربع در سطح فیلتر نیاز است. این ماده باید به صورت2 4 ساعته به ورودی فیلتر اضافه شود.2 تا 1 % یا کمتر در یک دوره 10محلول

کاهش یابد ک��ه5/�� 5 آب به زیر pHاگر آلوم خیلی سریع به آب اضافه شود ممکن است در این سطح فالک تشکیل نمی شود اما از میان فیلترهاعبور می کند. در هر حال وق��تی

باال می رود و باعث تولید فالک آلوم در آب وpH این آب با آب استخر مخلوط می شودکدورت و تیره شدن آب می گردد.

در عملکرد معمول استخر، شستشوی فیلتر بطور متوسط باید هفته ای یک ب��ار ص��ورتگیرد که این بسته به میزان بار استخر اندازه فیلترها ومیزان گردش آب دارد.

رقیق سازی متوالی مهم است ب��دانیم ک��ه تم��ام آب اس��تخر تنه��ا از طری��ق گ��ردش در سیس��تم فیلتراس��یون تصفیه نمی شود.و وقتی فیلتراسیون شروع می ش��ود ابت��داآب ک��ثیف خواه��د ب��ود و آب کثیف داخل استخر با آب برگشتی فیلترشده و رقی��ق می گ��ردد. و پ��االیش آب بواس��طه

رقیق سازی متوالی انجام می شود. مثال در استخری که حاوی مقدار معینی گ��ل ورودی % آن در گردش دوم جدا می شود 86 % در گردش اول و 67است حدود

پر کردن اولیه استخر شنا3-11- اگر استخری به منظور تعمیرات خالی ش��ده ی��ا اولین ب��اری اس��ت ک��ه قراراس��ت در آن فصل آن را پر کنند وی��ا ب��ه نظ��ر میرس��د آب م��ورد اس��تفاده ب��رای پ��ر ک��ردن آن کیفیت نامناسب دارد و د ر اغلب موارد رسد آب به قرمز تیره گرائی��ده و مق��دار قاب��ل ت��وجهی کدورت دارد . اگر چ��نین آبی رابخ��واهیم ب��ا روش فیلتراس��یون ش��فاف و تص��فیه نم��ائیم چندین روز به طول می انجامد و شستشوی فیلترها نیز باید روزان��ه چن��د مرتب��ه ص��ورت

گیرد. در چنین حاالتی روش سریعتر شفاف کردن آب استفاده ازفلوکوالسیون با آلوم به شرح

زیر است: کیل��وگرم3,5 کیل��و گ��رم س��ود س��وز آور یا1,7 مقدار قلیائیت آب را ب��ا اض��افه ک��ردن 1

­ ب تنظیم کنید.50بیکربنات سدیم برای هر متر مکعب آ متر مکعب با حل کردن درآب و توزیع آن در50 پاوند برای هر 3,5 آلوم را به میزان 2-

دقیقه روش��ن باش��ند ت��ا هنگ��امی ک��ه10کل سطح آب استخراضافه نمایند . پمپ ها نیز آلوم کامال با آب مخلوط شده و تولیدفالک نمایند.

پمپ ها را خاموش نموده و اجازه دهید فالک رشد کن��د و در خالل ش��ب توس��عه یاب��د.3صبح روز بعد رسوبات ته نشین شده را با پمپ های مکنده خارج کنید.

از روش فیلتراسیون معمول و کلرزنی به آب اس��تفاده ک��رده درانته��ای روز آب ب��رای4استفاده آماده است.

نظارت بهداشتی بر آب استخرهای شنا4 نظ��ارت بهداش��تی ب��ر اس��تخرهای ش��نا از جنب��ه ه��ای مختل��ف دارای اهمیت می باش��د . نظارت ب��ر س��اختمان اس��تخر، تجه��یزات و تس��هیالت جن��بی اس��تخر، نظ��افت عم��ومی و رعایت نکات بهداشت عم�ومی و محی��ط هم�ه دارای اهمیت می باش�د. همچ�نین یکی از موارد مهم نظارت بر استخرشنا، نظارت بهداشتی بر آب آن می باشد. این نظارت بای��د از ط��رف م��أمورین بهداش��تی انج��ام گ��یرد . ه��دف از نظ��ارت بهداش��تی آب اوال حف��ظ

بع��دحفظ ش��رایطۀgسالمت شناگران و جلوگ��یری از انتق��ال بیماریه�ای منتقل��ه و در وهل�� بهداشتی آب از نظر فیزیکی و مطلوبیت آب از نظر ظ��اهری و مس��ائل زیباش��ناختی آب

می باشد. بطوریکه شناگران از آبی با کیفیت مناسب بهداشتی و ظ��اهری تم��یز، زالل وخوشایند استفاده نمایند.

برنامه نظارت فعالیت های زیر را در برمی گیرد: منبع آب خام

سیستم پاالیش، تصفیه و بازچرخش آب عملیات مربوط به کنترل آب استخر توسط بهره برداران استخر

آب استخر منبع آب خام:4-1-

آب خام استخر باید ماهیت بهداشتی و تمیز داشته باشد و همانگونه که ذکر شد از منابع آب آش��امیدنی )در ص��ورت امک��ان ( آبه��ای س��طحی وزیرزمی��نی تم��یز و غ��یرآلوده و محافظت شده استفاده گردد . بازدید،نظارت و پ��ایش آب خ��ام میتوان��د در برنام��ه ه��ای

نظارت مورد مالحظه قرار گیرد. آزمایش میکروبی آب براساس شاخص کلینوم ها و کلینوم های گرم��ا پ��ای در این زمین��ه مهم است . نظارت اولیه در این زمینه کافی می باش��د و دوره ه��ای نظ��ارت بع��دی می

تواند طوالنی مدت باشد. سیستم پاالیش تصفیه و بازچرخش آب4-2-

نظارت بر سیستم پاالیش،تصفیه و ب��ازچرخش3با توجه به مطالب ارائه شده در بخش آب . از نظر تناسب سیستم، عدم وجود نقص ومشکالت و اطمینان از عملکرد مطل��وب آنها و چرخش منظم آب با دوره زمانی مناسب با توجه به نوع استخر و تع��داد ش��ناگران

ضرو رت دارد.نظارت بر کنترل آب استخر توسط بهر ه برداران از استخر: 4-3-

ناظر بهداشتی باید بطریقی اطمینان حاصل نماید که دست اندرکاران استخر، نسبت ب��ه تأمین آب سالم و بهداشتی اقدام و به آن متعهدمی باش��ند. این ام��ر در بازدی��دهای دوره ای و بدون اطالع قبلی، و بامشاهده عملیات انجام شده بر روی آب، بخصوص در زمین��ه سالمسازی آب از نظ��ر بهداش��تی، نب��ود نقص در عملک��رد سیس��تم ه�ای تص��فیه وس��الم ۀgس��ازی ، ورودی ه��ا و خ��روجی ه��ای آب اس��تخر و همچ��نین س��وابق موج��ود در زمین��

اطالعات ثبت شده مربوط به نتایج آزمایشهای انجام ش��ده ب��ر روی نمون��ه ه��ای آب میباشد.

آزمایشهای الزم جهت نظارت بر آب استخرهای شنا4-4- در بازدی��دهای دوره ای جهت نظ��ارت ب��ر آب اس��تخر، نمون��ه ه��ای آب توس��ط ن��اظرین

بهداشتی برداشت شده و مورد آزمایش قرار می گیرد. ، آزمایشهای معمول شامل، کلر آزاد، کلر ک��ل درج��ه ح��رارت و pHقلیائیت، کدورت، ،

آزمایشهای میکروبی می باشد. معموال برای اندازه گیری کلر آزاد و کلر کل ومقایس��ه کنن��ده ه��ای pHدر آب استخر از

رنگی (کمپراتور) استفاده می شود. اس��اس روش آزم��ایش ب��ا این کمپراتوره��ا مقایس��ه شد ت رنگ ایجاد شده ب��ا اف��زایش مع��رف ب��ه نمون��ه و مقایس��ه آن ب��ا دیس��کهای رنگی

کالیبر شده می باشد. کمپراتورهای مورد استفاده برای هر تستی متفاوت و دارای دیسکهای رنگی ب��ا رنجه��ای مختلف می باشد. بهتر است محلولهای مصرف درشروع هر فصل دوباره تهیه شود زیرا در طول فصل محلولها ممکن است تحت تأثیر نور خورشید و یا در حین استفاده توس��ط اپراتورآلوده گشته و از کیفیت آن کاسته شود بنابراین برای نگه��داری ش��رایط خ��وب در استخرهای شنا باید از معرف های س�الم و ت�ازه ب�رای انج�ام تس�تها اس��تفاده نم�وده ت�ا

سبب اشتباه در قرائت نتایج نشود. عالوه بر محلولهای معرف سایر مواردی که سبب توسعه رنگ اشتباه می شوند عبارتن��د از: روش تست اشتباه، کثیف بودن ظروف شیشه ای ودیسکهای کمپراتور، خطای درجه

حرارت و ناخالصیها مانند آهن، منگنزو نیترات ها. نمونه جمع آوری شده باید فورا به آزمایشگاه ارسال و تستهای الزم ب��دون ت��أخیر انج��ام شود در طول این دوره باید از تابش خورشیدمحفوظ بمانند تا در قرائت نتایج اشتباه رخ ندهد . برای انجام تست بااستفاده از کمپراتور بای��د تم��ام لول��ه ه��ای آزم��ایش ودیس��کها تمیز باشند وبا نمونه آب قبل از استفاده شستشو داده شوند همچنین چ��ون امک��ان دارد اپراتور در طول دوره نمونه برداری مواد شیمیایی را نگهداری کرده باشد قب��ل از انج��ام

آزمایش باید دستهای خود را بشویند. از آنجائیکه با ناخالص هائی مانند منگنز، آهن و یا نیترات ها در آب وجود داشته باش��ند و ممکن است سبب اشتباه در خواندن نتایج وگ��زارش اش��تباه گ��ردد از این رو الزم اس��ت

که با انجام تست شاهد چک شوند. اندازه گیری کلر باقیمانده و کلر کل:

DPD برای اندازه گیری کلر باقیمانده و کل رایج ترین روش می باشد که مصرف آن به شکل محلول و یا قرص موجود می باشد.

ب��ا روش��های مربوط��ه می DPDبا توجه به بروشورهای شرکت سازنده و دس��تورالعمل توان مقدار کلر باقیمانده، کلر کل، کل ترکی�بی و مق�دارکلرآمین ه�ای ترکی�بی را ان�دازه

گیری و قرائت نمود. همچنین می توان برای دقت زیاد از کمپراتورهایی که دارای س��ل ه��ای بزرگ��تری باش��ند استفاده کرد زیرا تغییر رنگ برای عمق بیشتر و حجم بیشتر محلول واضح تر و آسان تر گ��زارش می ش��ود. به��ترین روش ودقی��ق ت��رین روش همین مق��دار کل��ر در آب روش نیتراسیون آمپرومتریک می باشد که با اندازه گیری میزان جریان در ی��ک محل��ول ب��افری انجام می شود و در این روش فرمهای مختلف کل��ر در آب )آزاد ک��ل مون��وکلرآمین، دی

پی پی ام در نمون��ه قاب��ل0/01کل��رآمین و ت��ری کل��ر آمین( ب��ا دقت خیلی زی��اد کم��تر از اندازه گیری می باشد . این وسیله برای انجام عملی��ات نی��از ب��ه ی��ک منب��ع ان��رژی دارد و

زمان الزم برای انجام آزمایش طوالنی تر از روشهای کمپراتور نمی باشد. همچنین این وسیله باید در شرایط تمیز و عاری از آلودگی نگهداری ش��ود و دقت زی��ادی در جهت حفظ و نگهداری آن اعم�ال ش��ود این روش ب�رای انج��ام کاره�ای تحقیق��اتی در

سطح گسترده کاربرد دارد. pH اندازه گیری

pHمی تواند روی کارایی ض��دعفونی کنن��ده ه��ا، س��طوح اس��تخر، تجه��یزات ث��ابت فل��زی استخر، لوله ها، پمپ ها و شناگران اثر نماید .

در محلوله��ای اس��یدیpH ساده ترین روش برای ان��دازه گ��یری pHکه استفاده از کاغذ قرمز و در محلولهای قلیائی آبی می باشد .برای خن��ثی ک��ردن کل��ر موج��ود تیوس��ولفات

آزمایشگاهی توصیه می شود و بعد از انجام تس��ت کل��ر باقیمان��ده سدیم با درجه خلوص ش��ود. یک کریستال کوچک تیوس��ولفات بای��د ب��ه ظ��رف نمون��ه ب��رداری آب اض��افه فقط

تیوسولفات سدیم یک عنصر قلیائی است و از اضافه ک��ردن زی��ادآن بای��د اجتن��اب ک��رد . گرم آن در یک لیتر آب مقطر با خلوص1می توان به جای کریستال تیوسولفات سدیم از

پی پی ام5استفاده نمود. ی��ک قط��ره از این محل��ول می توان��د 3آزمایشگاهی / محلول خنثی نماید.pH میلی لیتر آب را بدون تأثیر بر روی15کلر آزاد در

اندازه گیری کدورت:

هدف از اندازه گیری کدورت، برقراری شفافیت در آب می باش��د و ب��ه گون��ه ای ک��ه دریک مسیر عالمت یا ویژگی خاصی در عمیق ترین قسمت آن قابل رویت باشد.

هدف از برقراری شفافیت در اب بر پایه سه اصل استوار اس��ت.ع��دم وج��ود ذراتی ک��همانع از تماس مستقیم ضدعفونی کننده بامیکروارگانیسم می شود.

افراد قادر باشند عمق را تخمین بزنن��د و از وج�ود خط�رات احتم�الی ب�ه آس�انی مطل��عشوند و بتوانند با اطمینان خاطر در آب شنا کنند.

ایجاد شرایط دلپذیر، خوشایند و مطل��وب در آب اس��تخر ب��رای اس��تفاده کنن��دگان ب��رایاندازه گیری آب استخرهای شنا از دستگاه کدورت سنج استفاده میشود.

با توجه به درجه حرارت مناسب آب استخر که قبال درمورد آن بحث گردید ،دمای آب- اندازه گیری و کنترل دمای آب استخردارای اهمیت است. برای ان��دازه گ��یری دم��ای آب

از دماسنج استفاده میشود . سانتی متری داخل آب فرو برده و50 تا 40دماسنج را در زیر سطح آب در عمق حدود

دمای آب را اندازه گیری می نمایند. از مهمترین ویژه گیهائی که بایدنظارت ب��ر آن- آزمایشهای میکروبی آب استخر :

وجود داشته باشد ویژه گیهای میکروبی آب می باشد . آزمایشهای مهم ش��امل ش��مارش کلی ب��اکتری ه��ای ه��تروتروف ) ش��مارش بش��قابی( ، مجموع کلیفرم ها ، کلیفرم های مقاوم به ح��رارت ) م��دفوعی(،س��ودوموناس آئروژن��وزآ میباشد . تعیین استرپتوکوکهای مدفوعی نیزمی تواند مد نظر ق��رار گ��یرد. دس��نورالعمل مربوط به این آزمایشات دردسترس کارشناس��ان آزمایش��گاه ه��ای میکروبیول��وژی آب و

فاضالب می باشد. نمونه برداری:

30نمونه برداری برای انجام آزمایش��ات ب��اکتریولوژی و ش��یمیایی آب اس��تخر از ارتف��اع سانتیمتری از سطح آب باید انجام شود وموقعیت نمونه برداری باید از نزدیکی محل40

خروج آب از استخر ونمون��ه ه��ایی هم از اط��راف و من��اطق داخلی اس��تخر ) كم عم��ق، نیمه عمیق وعمیق( و نقاطی که باالترین تراکم و تعداد شناگران را دارد جم��ع آوری می شوند، تا بتوان اطالعات مفید و باارزشی از کیفیت آب استخر ارائه نمود. نمونه برداری از آب استخر باید به طور دوره ای انجام شود تاکارایی اثر تصفیه و ضدعفونی کننده ه��ا

بر آب ا ستخر را مشخص نماید .

آزمایشات روتین باید در شروع فعالیت روزانه استخر انجام شود و هرسه س��اعت یکب��ارکه استخر بسته می شود نیز انجام گردد.

نمونه برد اری باید در ظروف مناسب از نظر جنس و حجم انجام شود. برای آزمایش��ات شیمیائی ظروف باید کامال تمیز عاری از آلودگی بوده و کامال باآب مقطر آبکشی گ��ردد. و عالوه بر این برای آزمایشهای میکروبی ظروف بایداستریل باشد و برای خن��ثی س��ازی

کلر باقیمانده از تیو سولفات سد یم استفاده شود.1ضمیمه

چه موقع باید استخر را تعطیل کرد. زمانی که استخر به مواد مدفوعی و یا استفراغ آلوده می شود.1- زمانی که آب استخر بسیار کدر و حالت اب��ری دارد و ک��ف اس��تخر ازکن��اره ه��ا قاب��ل2-

رویت نباشد. عدم تعادل شیمیائی آب. اگر ویژگی شیمیائی آب استخر غیرمتعادل گ��ردد ب��ه نح��وی3-

که نتوان با تغییرات وتنظیمات جزئی آن را اص�الح نم��ودو الزم می باش��د مق�ادیر زی��ادیمواد شیمیایی اضافه گردد، استخر بایدبسته شود.

نتایج آزمایشهای بیول��وژیکی رض��ایت بخش نباش��د (ج��ز آزم��ایش ک��ل کلیف��رم ه��ا)ب��ا4- 100 عدد استافیلوکوک آئروس در 50 حضوربیش از E . coliازمایش مجدد تأئید شود.

ی��ا بیش��تر س��ودوموناس250، بیش از SPCی��ا HPC میلی لیتر نمون��ه. 1میلی لیتردر میلی لیتر نمونه100آئروژنوس در

نقص های مکانیکی6- عدم عملکرد مناسب پمپ ها بنحوی که قادر به ادامه کار بطور مؤثرنباشند.7-

2ضمیمه تمیز نمودن و گندزدایی استخرهای آلوده شده به مواد مeeدفوعی ،اسeeهالی

و استفراغالف( آلودگی با مواد مدفوعی

وقتی مدفوع در استخر مشاهده گردد، فورا باید همه افراد را ازاستخر خارج نمود.1- مواد مدفوعی را توسط وسیله مالقه مانند خارج نموده و در ت��والت دف��ع می نماین��د.2-

وسیله مورد نظر را تمیز نموده و گندزدایی می نمایند.

میلی گ��رم در10 با روش سوپرکلریناسیون ، محل آلوده استخر را حداقل با کل��ر آزاد3- دقیقه گندزدایی میکنند.15لیتر و حداقل زمان

3 تا 1قبل از اینکه به شناگران اجازه برگشت به استخر داده شود، کلرباقیمانده به - 4میلی گرم در لیتر کاهش داده میشود.

ب) آلودگی به مواد اسهالی یا استفراغ وقتی مواد اسهالی یا استفراغ مشاهده گردد . فورا باید تمام افراد رااز استخر خارج1-

نمود. اگر ممکن است، مسئول حادثه مشخص شده و در صورت نیازتقاضای دکتر ب��رای او2-

بنمایند. پمپ چرخش آب و دیگر تزریق کننده های شیمیائی خاموش گردد.3- مواد اسهالی و استفراغ با وسیله ای مالقه مانند خارج و در توالت دفع ش��ود. وس��یله4-

تمیز و گندزدایی شود. میلی گرم در لیتربرای دو س��اعت و50 با روش سوپرکلریناسیون و حداقل با غلظت 5-

میلی گرم در لیتر با یک ساعت ونیم زمان تماس گندزدایی اس��تخر110نیم و با غلظت انجام شود.

روشن نمودن پمپ برگشت آب و تزریق کننده های شیمیائی6- 3 ت��ا 1 قبل از اینکه به شناگران اجازه ورود داده شود، میزان کل��ر آزادباقیمان��ده ب��ه 7-

میلی گرم در لیتر کاهش داده شود.3ضمیمه

مشکالت و نواقص در جدول زیر به طور خالصه مش��کالت و ن��واقص معم��وال ک��ه ممکن اس��ت دررابط��ه ب��ا

کیفیت آب ایجاد شود، همچنین عوامل مسبب آن و راههای اصالح آن ارائه شده است.توصیه الزم برای اصالح علت یا علل مشکل مشکل

c آب و ه��وای گ��رم آفت��ابی دم��ای اس��تخر ب��اال , باالۀgنگهداری کلر آزاد موجود در محدود

چ��ک ک��ردن ران��دمان پمپ ، م��یزان جری��ان بررس��ی26/7نگهداری دمای آب پائین ت��ر ازشود.

5گردش ضعیف آب استخر(نقاط مرده در استخر)حف��ظ کل��ر آزاد در دس��ترس ب��االتر ازppmدر طول شب، ساییدن دی��واره ه��ا س��پس تخلی��ه آنه��ا. اف��زودن جلب��ک کش و حفظ

pHباال پایین بودن کلر آزاد در دسترس سوپرکلریناسیون حفظ کلر آزاد و ترکیبی در ح��د غلظت های توصیه شد.

ترکیبی باشد.(TAC )بیشتر کل کلر در دسترس بصورت کلر رشد جلبکجلبک سبز

دیواره های لیزلکه های جلبکی

جلبک سیاه گندزدایی و خارج کردن افرادی که این مشکل را دارن��د ق��ارچ ه��ای روی ک��ف اس��تخر و

سطوح حمام و اتاقک دوشمصرف کلر باال

افزایش تزریق میزان تزریق کم اگر ظرفیت کلریناتور کافی نیست، هیپوکلریت بطور دس��تی تق�ویت ش��ود. نی��از ب�ه کل��ر زیادتر از حد معمول واحد کلرزنی را خاموش و چک کنید خ��وردگی ی��ا گ��رفتگی سیس��تم

ppm 50کلرزنی اسید سیانوریک (فقط در استخر سرباز( افزایش میزان تثبیت کننده تا

میزان کم ماده تثبیت کنندهکلر باقیمانده کم

خاموش کردن کلریناتور، رقیق سازی، هوادهی، نور خورشید افزودن عوامل حذف کننده کلر

کلر مورد نیاز بخاطر افزایش تزریق کلر کاهش می یابد.رقیق سازی میزان تثبیت کننده باال

کلر باقی مانده خیلی باال سوپرکلریناسیون جهت کاهش کلر ترکیبی موجود اگر م��زمن باش��د نص��ب سیس��تم ازن

زنی، رقیق سازی چک کردن یا تعمیر فیلترها و اجزای آن در استخرهایی که صافی دیاتومه ای ب��ه ک��ار می

روددیاتومه ها در استخر دیده می شوندآب کدر و حالت ابری دارد

تخلیه یا فیلتراسیون آب درصورت نی��از اف��زودن آل��وم ب��ه جهت تق��ویت رس��وب گ��ذاری، گردد 6اجازه داده شود که در طول شب

قبل از اضافه کردن آلوم. / 7 باالتر ازPH رسوب گذاری کاملعلت اغلب ناشی از آهن به شکل رسوب است

اب حالت ابری با رنگ قرمز فهوه ای و تخلیه رسوبات از استخر یونهای فلزی در آب رنگ قهوه ای ناشی از7/8 تاpH افزایش

آهن، رنگ آبی ناشی از مس و سیاه به علت منگنز است.آب رنگی: قهوه ای ، آبی و سیاه

(معم����وال بع����د از پرک����ردن اولی����ه اس����تخر)سوپرکلریناس����یون ش����کوفایی جلبکی سوپرکلریناسیون، آهن محلول را به رسوب قرمز فهو ه ای تب��دیل می کن��د وس��پس می

توان آن را تخلیه کردآهن به شکل محلول درآمده استرقیق سازی باالتر از حد تثبیت

رقیق سازی استفاده نامناسب از برم شستشوی معکوس شستشوی معکوس ناکافی فیلتر

ناکافی عملکرد فیلترۀg عملکرد فیلتر دورۀgافزایش دورآب سبز رنگ و حالت ابری

افزایش زمان شستشوی معکوس، افزایش م��یزان شستش��وی معک��وس،اف��زودن م��وادشیمیایی آهک زدا، تعویض شن فیلتر

ppm 120افزایش قلیائیت کل تا 80–قلیائیت کل کم

آب خورنده ایجاد خورندگی، ایجاد لکه دراتصاالت، پمپ، لوله گرم پاکسازی اس��تخر، توق��ف گ��ردش

پمپ و توقف، تزریق کننده های شیمیایی، حدف م��واد ب�ا چ�ربی گیره��ا و وس��ایل مربوط��ه، تخلی��ه آب اس��تخربه مج��اری فاضالب، سوپر کلریناسیون، پاکسازی تجهیزات و سطوح بااستفاده از محلول کلروتخلیه

قسمتی از آب استخر و پر کردن با آب تازهسبزینگی

استفاده از تیوسولفات سدیم یا منتظر شوید تا کلر آزاد در دسترس کاهش یابد.تشکیل رسوب روی دیواره های استخر یا تجهیزات

دبی چربی گیر را چک کنی��د ودی��واره ه��ای اس��تخر رانسرریز شناور را چک کنید و میزابسائید

کفروبی نامناسببا صابون و آب گرم قبل از وارد شدن به استخر بدن را بشوئید

دیواره های استخر را بساییدروغن های بدن و روغن مو و پوست بدن مورد استفاده توسط شناگران

کف استخر( scum)روی دیواره های - پیش نویس استانداردهای کشوری آب استخر های شنا4ضمیمه

پیش نویس استاندارد میکروبی آب استخرهای شنامیلی لیتر شمارش کلی باکتری ها 1 عدد در 200

میلی لیتر100شمارش کل کلیفرم ها صفر عدد در میلی لیتر100کلیفرم های مدفوعی صفرعدد در

میلی لیتر100سودوموناس آئروژنوزا منفی در ----- --- - ----- --- - ----- --- - ----- --- - ----- --- - ----- --- - ---

روزه ش�مارش در ه�ر میلی لی�تر30 % نمون�ه ه�ا در ی�ک دوره 15 نبای�د در بیش از 1-باشد.200بیش از

5 روزه در روش چن��د لول��ه ای از 30 % نمون��ه ه��ا در ی��ک دوره 15 نباید در بیش از 2- میلی50میلی لیتری یکی مثبت باشد. یا در روش صافی غش��ائی ی��ک کل��نی در 10لوله

لیتر وجودداشته باشد.­ب مانند ژیارد یا و کریپتوسپورید یوم به جهت با توجه به اهمیت تک یاخته گان انگلی در آ مقاومت باالی آنها در مقابل گند زدا ئی معمول آب استخرهای شنا ، پیش��نهاد می گ��ردد

درصورت مهیا بودن امکا نات آ زما یشگاهی مورد آزمون و ارزیا بی قرار گیرد.4بقیه ضمیمه

پیش نویس استاندارد فیزیکی و شیمیائی آب استخر----- --- - ----- --- - ----- --- - ----- --- - ----- --- - ----- --- - --

نباشد)150 میلی گرم بر لیتر بر حسب کربنات کلسیم باشد(بیش از50قلیائیت کل باید pHمیباشد8-2/7 مناسب برای آب استخرهای شنا محدوده بين

­ب استخرهای شنا نباید بیش از باشدNTU 5کدورت آ

میلی گرم در لیتر باشد. 1-5/3کلر آزاد باقیمانده در آب استخر شنا باید بین----- --- - ----- --- - ----- --- - ----- --- - ----- --- - ----- --- - ---

:منابع1. Salvato J.A, Nemerow N.L, Agardy F.J, “Environmental Engineering”.

Fifth edition. John Viley & Son, Inc, USA, 2003.

2. World Health Organization ‘Guidlines for safe recreational- water

environments, Volume 2 : Swimming pools, spas and similar recreational –

water environments. WHO. 2000.

3. Salvato J.A. “Environmenal and Sanitary Engineering”, forth edition,

John Viley & Son, Inc, USA 1998.

4. Department of Health and Community Services, Disease Control and

Epidemiology Division, Public Pools, Water quality and record keeping

standards, USA, 2002.

5. Bryce Lang A.STC “The Fundamentals of private pool operation and

chemical treatment”. 2004.

6. Lovibond and Tintometer Companies "The Lovibond handbook of

swimming pool and SPA water Treatment” 1st edition Germany. 2002.

7. APHA, AWWA, WEF "Standard Methods for the examination of water

& wastewater” USA, 1998.

8. Van Dusen K, Fraser G. "Swimming pool program study, Department of

social and health Services, Olympia, WA, October 1977.

9. Bitton, G. “Wastewater Microbiology” John wilcy & Sons. In, pub.

(1999).

مقررات گندزدائی و بهره برداری از گذد زداها، ناش��ر، واعظی ف- صید محمدی ع 10-1382سه استاد، تهران ،

بین���ای مطل���ق پ، کیفیت و وی���ژه گیه���ای بهداش���تی اس���تخرهای ش���نا، ج���زوه11- آموزشی،وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ، معاونت سالمت ، مرک��ز س��المت

1383محیط و کار ،