sprawy instytutu geografii i rozwoju regionalnego · biuletyn informacyjny instytutu geografii i...
TRANSCRIPT
Sprawy Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego
W dniu 14 grudnia 2012 odbyła się obrona rozprawy doktorskiej mgr Tymoteusza Sawińskiego nt.
Dynamika ruchu powietrza w jaskiniach o różnych cechach środowiska. Praca została przygotowa-
na pod merytoryczną opieką dr hab. prof. UWr. Jerzego L. Pyki. Recenzentami byli: prof. dr hab.
Wiaczesław Andrejczuk z Uniwersytetu Śląskiego oraz dr hab. prof. UAM Grzegorz Rachlewicz
z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. W wyniku pozytywnych recenzji oraz dyskusji nad roz-
prawą Tymoteusz Sawiński uzyskał tytuł doktora nauk o Ziemi. Warto podkreślić liczne pochwały
i wyrazy uznania dla Autora pracy zarówno recenzentów jak i zgromadzonych na rozprawie osób.
W dniu 25 stycznia o godzinie 12:15 odbędzie się publiczna obrona rozprawy doktorskiej mgr
Wojciecha Zalewskiego Prezentacja krajobrazu kulturowego na mapach w różnej skali. Promoto-
rem rozprawy jest dr hab., em. prof. UWr. Wiesława Żyszkowska. Przed obroną z rozprawą będzie
można zapoznać się w Bibliotece Instytutu.
Wydany został kolejny, 25 tom Rozpraw Naukowych
Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego. Jest to
opracowanie Edyty Pijet-Migoń pt. Zmiany rynku
lotniczych przewozów pasażerskich w Polsce po akce-
sji do Unii Europejskiej, które powstało w oparciu
o rozprawę doktorską pod tym samym tytułem,
obronioną w naszym Instytucie. Książka poświęcona
jest procesom deregulacji i liberalizacji transportu
lotniczego oraz ich konsekwencjom, globalizacji tego
transportu i tworzeniu aliansów lotniczych. Zagad-
nienia rozpatrywane są w aspekcie przestrzennym.
Publikacja ukazała się sumptem własnym autorki.
Jest ona w całości dostępna na stronie internetowej
IGRR (zakładka publikacje).
Nr 1 (23) Styczeń
2013
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 1 (23) 2013
W dniach 11–12 grud-
nia 2012 r. gościł
w naszym Instytucie
(na zaproszenie prze-
wodniczącej Oddziału
Wrocławskiego Pol-
skiego Towarzystwa
Geograficznego – dr
Elżbiety Orłowskiej)
prof. Gideon Biger
z Izraela (Faculty of
Humanity, Dept. of
Geography and Human
Environment, Tel Aviv
University). Profesor
wygłosił dwa wykłady:
1. Religious traditions in Judaism – w dniu 11 grudnia dla studentów III roku st. lic. – w ramach
przedmiotu Geografia religii.
2. The Boundaries of Israel-Palestine, Past, present and future – w dniu 12 grudnia dla studentów
II roku mgr, specjalizacja regionalna i turystyczna – w ramach przedmiotu Geografia polityczna II.
Prof . Biger jest geografem i historykiem – specjalistą w zakresie geografii politycznej i historycz-
nej; ekspertem naukowym d/s granic Izraela (m.in. w latach 2000-2001 uczestniczył w amerykań-
sko-izraelskich pokojowych negocjacjach z Syria i władzami Autonomii Palestynskiej); współauto-
rem Israeli – Palestinian peace plans, 2004, visiting profesorem w Department of Geography,
University of Maryland, College Park, USA oraz University of Melbourne, Australia; wykładowcą
i przewodnikiem wycieczek naukowych w Uniwersytecie Trzeciego Wieku. Jest także prze-
wodniczącym i członkiem licznych towarzystw naukowych (Israel Society of Military History, Inter-
national Association of Wood Anatomists, Israel Historical Society, Special Committee on the
Historical Changes in Spatial Organization of International Geographic Union, Institute of British
Geographers, Israel Geographic Society, Society of Napoleonic Researches (actual chair) i innych.
Prof. Biger jest autorem licznych książek, monografii, artykułów naukowych i popularnonauko-
wych, felietonów. Do najważniejszych publikacji profesora należą:
1. The Encyclopedia of International Boundaries, Fact on Files, New York, 1995.
2. An Empire in the Holy Land, St. Martin Press, New York, 1994.
3. Ideology and landscape in historical perspective (ed., with Alan R.H. Baker), Cambridge Univer-
sity Press, 1992.
4. The boundaries of modern Palestine, Routledge Curzon, 2004..
5. The history of Tel Aviv, 3 volumes, (with Y. Shavit), Tel Aviv University, 2001–2008.
6. Green Dress for a country – the history of afforestation in Palestine (with N. Liphschitz, 2003).
7. A multi boundaries country – the first 100 years of the boundaries of modern Israel, Ben Guri-
on University Press, Beer Sheva, 2001 (Hebrew).
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 1 (23) 2013
Sprawy Zakładowe
Zakład Geografii Regionalnej i Turystyki
W VI edycji Konkursu Teraz Polska Promocja na najlepszą pracę magisterską dotyczącą promocji
Polski wyróżnienie Polskiej Organizacji Turystycznej przyznano absolwentowi IGRR Damianowi
Werczyńskiemu za pracę pt. Stan, uwarunkowania i perspektywy rozwoju turystyki archeologicz-
nej w Polsce na wybranych przykładach. Praca została przygotowana pod kierunkiem dr. hab.
Krzysztofa Widawskiego i w ramach wyróżnienia zostanie wydana w formie e-booka przez wy-
dawnictwo Texter. Uroczyste rozstrzygnięcie konkursu odbyło się 5 grudnia 2012 r. w Minister-
stwie Gospodarki w Warszawie podczas konferencji Polskie Puzzle. Marka Polska w oczach mło-
dych Polaków.
Konkurs Teraz Polska Promocja organizowany jest przez Fundację Polskiego Godła Promocyjnego
oraz Polską Agencję Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A. i Polską Organizację Turystyczną.
Służy popularyzacji tematyki gospodarczej promocji Polski w świecie, wśród studentów, grona
akademickiego i szeroko rozumianej opinii publicznej. Konkurs objęty jest Honorowym Patrona-
tem szeregu ministerstw, m.in. Ministra Sportu i Turystyki.
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 1 (23) 2013
Zakład Geomorfologii
Ożywioną działalność wydawniczą kontynuuje Karkonoski Park Narodowy. W grudniu ukazały się
dwie kolejne książki przybliżające i popularyzujące problematykę przyrodniczą Karkonoszy, przy-
gotowane przez pracowników Zakładu. Książka Karkonosze – skały i krajobraz (100 s., 117 ilustra-
cji) autorstwa prof. Piotra Migonia przedstawia skalne tworzywo Karkonoszy, ewolucję budowy
geologicznej masywu, rozwój rzeźby terenu od początków ery kenozoicznej do dzisiaj, a także
prezentuje charakterystyczne formy rzeźby obecne w Karkonoszach. Książka Panoramy Karkono-
szy (70 s., 30 panoram) autorstwa dr Marka Kasprzaka zawiera fotografie krajobrazu wraz z krót-
kimi komentarzami dotyczącymi przyrody nieożywionej KPN.
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 1 (23) 2013
Dr Andrzej Traczyk, dr Marek Kasprzak oraz mgr Kacper Jancewicz (Zakład Kartografii) opracowali
cyfrową mapę geomorfologiczną Karkonoszy. Mapa powstała na zamówienie Karkonoskiego Par-
ku Narodowego w ramach realizowanego projektu Karkonosze w INSPIRE – wspólny GIS w ochro-
nie przyrody – Harmonizacja danych przestrzennych Karkonoskiego Parku Narodowego (PL)
i Krkonošského národního parku (CZ). W odróżnieniu od podobnych, nielicznych zresztą opraco-
wań, mapę wykonano całkowicie w środowisku GIS. W pracy posługiwano się oprogramowaniem
QGIS, Global Mapper, a do edycji kartograficznej programem ArcGIS. Podczas tworzenia mapy
korzystano z cyfrowego modelu wysokości (DEM) wygenerowanego na podstawie danych LiDAR
(rozdzielczość 0,6 x 0,6 m) oraz ortofotomap z różnych nalotów. W wersji drukowanej mapy na
dwóch arkuszach w skali 1:20 000 zawarto ok. 40 wydzieleń form rzeźby z uwzględnieniem ich
podziału genetycznego i wiekowego.
Mapa geomorfologiczna Karkonoszy, wydruk oryginalnie w skali 1:20 000.
Zróżnicowanie kolorystyczne podkładu mapy oznacza klasy nachyleń stoków.
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 1 (23) 2013
Zakład wzbogacił się o nowy przyrząd do prowadzenia terenowych pomiarów wytrzymałości skał –
Equotip Piccolo 2. Urządzenie cechuje się większą dokładnością niż dotąd powszechnie stosowany
młotek Schmidta, pozwala też na dokonywanie pomiarów na mniejszych i trudniej dostępnych
powierzchniach skalnych.
Equotip Piccolo 2 (skala rzeczywista).
Zakład Kartografii
W dniach 11–12 grudnia w Zakładzie Kartografii gościł prof. dr hab. Wiesław Kosek. Celem wizyty
były konsultacje naukowe i wspólna praca nad przygotowaniem artykułu na temat roli oscylacji
półrocznej i rocznej w generowaniu asymetrycznych zmian poziomu oceanu powodowanych przez
bardzo silne epizody ENSO. Pierwszym autorem przygotowywanego artykułu jest Małgorzata
Świerczyńska, magistrantka Zakładu Kartografii, a drugim współautorem z Zakładu Kartografii jest
dr hab. Tomasz Niedzielski. Badania realizowane są w ramach projektu Homing Plus Fundacji na
rzecz Nauki Polskiej pod kierownictwem dra hab. T. Niedzielskiego.
Zakład Zagospodarowania Przestrzennego
Dr Sylwia Dołzbłasz odbyła w dniach 10–14 grudnia 2012 r. wizytę studyjną na Uniwersytecie
Radbound w Nijmegen (Holandia). Docelowym zakładem w strukturze Uniwersytetu był Depart-
ment of Geography, Spatial Planning and Environment. Podczas pobytu na Uniwersytecie w Nij-
megen przeprowadzono rozmowy odnośnie systemu kształcenia oraz pracy naukowej na Uniwer-
sytecie i generalnie w Holandii z prof. Henk van Houtum (kierownik Nijmegen Centre for Border
Research). Podczas pobytu na Uniwersytecie Radbound wzięto, w charakterze obserwatora, udział
w zajęciach w ramach magisterskich kursów specjalizacji Human Geography, Spatial Planning oraz
Environmental Sciences – m.in. Globalising Cities and Hinterlands, Borders and Identities in Eu-
rope, European Spatial Planning, Political and Geographical Conflict Resolution, Qulitative Meth-
odology. Dodatkowo przeprowadzono rozmowy z mw. dr. K. Varro, dhr. dr. ir. L. Smith, dhr. dr.
B.M.R. van der Velde, dhr. dr. O.T. Kramsch, dhr. prof. dr. A. Lagendijk. Ponadto zapoznano się
z apleczem naukowo-dydaktycznym Uczelni goszczącej – m.in. biblioteki uniwersyteckiej, salami
dydaktycznymi.
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 1 (23) 2013
Dodatkowo podczas pobytu dr Sylwia Dołzbłasz uczestniczyła w wyjeździe terenowym studentów
do enklawy belgijskiej w Holandii Baarle-Nassau i Baarle-Hertog.
W czasie wizyty studyjnej wzięto także udział w wykładzie w ramach cyklu Alexander von Hum-
boldt Lecture, przeprowadzonym przez prof. Don Mitchell (University of Syracuse, USA) pt. Mak-
ing What Kind of City – and Whose – Work? The Push for Policing-Centered Community Cohesion
and Its Implications for the Right to the City.
Rozmowy z prowadzącymi zajęcia, uczestnictwo w zajęciach dydaktycznych oraz obserwacja
warsztatu pracy dydaktyków z Department of Geography, Spatial Planning and Environment po-
zwoliła zwrócić uwagę na sposoby przekazywania wiedzy i wykorzystywane pomoce dydaktyczne.
Zdobyta wiedza pozwoli wdrożyć nowe i efektywne metody i techniki kształcenia na UWr.
Koło Naukowe Studentów Geografii
,,Wycieczka do wnętrza Ziemi’’ (M. Jaskólski)
4 stycznia dziewięciu członków koła naukowego studentów geografii pod opieką dra M. Kasprzaka
wzięło udział w wyjeździe terenowym do kopalni Polkowice-Sieroszowice (szyb Jan Wyżykowski
w miejscowości Kaźmierzów). Po krótkim szkoleniu BHP oraz przyodzianiu gwarkowej odzieży
zjechaliśmy z prędkością 12m/sec na głębokość tysiąca metrów pod powierzchnię Ziemi. Następ-
nie 12-sto osobowym Landroverem przemierzaliśmy kilometry kopalnianych chodników – prze-
transportowano nas do przodka wydobycia miedzi. W czasie jazdy, w miarę oddalania się od szybu
zjazdowego i pokonywania coraz to nowych skrzyżowań oraz śluz, radykalnie rosły temperatura
(do 33 oC) oraz wilgotność powietrza (~99%), stając się na przodku trudne do wytrzymania.
Przewodnikiem naszej wycieczki był pan S .Zagrodnik, nadsztygar górniczy z wieloletnim doświad-
czeniem. Pewnie prowadził nas w półmroku niskimi korytarzami. Stukając laską to w strop, to
w spąg, sprawdzał ich kondycję i tłumaczył nam tajemnice górniczego fachu. Mieliśmy okazję po-
znać „strzałowych” w ich specjalnym pojeździe wypełnionym materiałem wybuchowym, widzieli-
śmy pracujące wiertnice, kotwiarkę wstrzeliwującą w strop zabezpieczające kotwy, spychy oraz
punkt wysypu urobku. Brodząc w kałużach i zapadając się w wilgotnym, czerwonawym piasku,
mieliśmy złudzenie, że właśnie cofnęliśmy się o ćwierć miliarda lat – w spągu chodników odsłaniał
się piaskowiec z kompleksu czerwonego spągowca, oglądaliśmy bogate w rudę miedzi (głównie
w chalkozyn) pokłady łupków, warstwy szarych piaskowców oraz dolomit w stropie chodników.
Wyczerpani i spoceni wsiedliśmy do Landroverów i udaliśmy się do położonego wyżej rejonu wy-
dobycia soli kamiennej. Pokłady soli w tej kopalni mają przeciętną miąższość 75 m, a w wyniku
eksploatacji surowca powstają pustki o rozmiarach wielkich hal. Przy wydobyciu soli używa się
specjalnych kombajnów. Higroskopijne właściwość soli oraz mniejsza głębokość, mimo wyższej
temperatury (~37 oC), tworzyły kojący klimat. Mógł przeszkadzać jedynie nieustający, słony smak
w ustach, potęgowany każdym następnym wdechem. Po uszczknięciu na pamiątkę bryły z kryszta-
łami soli, wyjechaliśmy na powierzchnię. Wypiliśmy przydziałowe mleko, skorzystaliśmy z łaźni
i wróciliśmy pełni wrażeń do Wrocławia.
Składamy podziękowania Dyrekcji Kopalni oraz panu S. Zagrodnikowi za możliwość zwiedzenia obiektu.
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 1 (23) 2013
Wiertnica podczas pracy w przodku – wydobycie rudy miedzi.
Eksploatacja soli kamiennej, na fotografii widoczny fragment kombajnu przy ścianie eksploatacyjnej.
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 1 (23) 2013
Wyrobisko korytarzowe (chodnik) wydrążony w soli kamiennej.
Kilometry podziemnych wyrobisk korytarzowych pokonuje się samochodami terenowymi.
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 1 (23) 2013
Opracowanie: Marek Kasprzak [email protected] Wrocław, 11 stycznia 2013 r.
Materiały dotyczące spraw Instytutu i spraw poszczególnych Zakładów prosimy nadsyłać do końca każdego
miesiąca na adres e-mail M. Kasprzaka.