V.l.n.r : Louisa, oom van Fochville, Danie, Lettie en Peet van Staden, Henning, Elsie (dogter), Andre (skoonseun)

Voor: Kleindogter.

24 Junie 2012 - ons het „n afspraak met Peet van Staden

Ek en Louisa het van Stilfontein af na Van der Bijlpark gery en met Ben Raubenheimer af-gespreek om mekaar laatoggend daar by Peet-hulle te kry. Dit was „n koue bewolkte Sondag oggend maar groot was die verrassing toe die kaggel in sy musiekkamer by ons aankoms reeds hoog brand en die lekker warm gesellige atmosfeer ons be-groet. Voordat ons nog behoorlik gesit het, het Peet my eers sy ongelooflike diskoteek gewys. Hierdie vertrek, met rakke van die dak tot op die vloer is van hoek tot kant vol ou 33⅓ spoed langspeel plate, netjies gerangskik volgens titels en genres. In die vertrek langsaan is al die ou 78 spoed plate - ook op rakke van die dak tot op die vloer ingeryg. Die derde vertrek is nog vol stapels ou 78 spoed plate wat nog uitgesorteer moet word. Maar tussen die ouer tegnologie, is daar ook sy rekenaar, platespelers en CD‟s – dis hier waar hy die ou 78 spoed plate (nadat dit skoongewas is met skottelgoed seep en water) elektronies op die rekenaar sit wat al die krappe en geruis uithaal. Dis ook in hierdie kamer waar Peet hom voorberei vir sy Radio Overvaal uitsendings elke 2 de Saterdag van die maand.

8

Tradisionele Boeredansverenining Jaargang 3, Uitgawe 2 van 2012

So klink die klanke van

Tradisionele Boeremusiek

Danie Scheepers

So klink die klanke van Tradisionele Boeremusiek (vervolg)

Nadat ek my onderkaak van die vloer opgetel het en die toer deur sy “heiligdom“ verby was, het

ons in die lekker warm, beroemde, gesellige Musiek kamer ons tuisgemaak.

Intussen het Peet se skoonseun al begin om vleis te braai en het ons om „n glasie wyn begin met

die onderhoud.

Wat is Tradisionele Boeremusiek

Op „n lekker ontspanne manier kon Peet gesels.

Hy sê: “tradisionele boeremusiek is eg akoesties, outyds, tradisionele kultuur musiek. Die spesi-

fieke aanslag en die spesifieke instrumente wat jy gebruik om dit te doen, maak die verskil tus-

sen Tradisionele Boeremusiek en Boeremusiek.

Tradisionele Boeremusiek is „n eiesoortige musiek met sy eiesoortige klank, sy eie aanslag sy

eie manier van speel.

Hoe lyk die samestelling van ‘n outydse boereorkes

Alle instrumente moet akoesties wees anders kry jy net gewone Boeremusiek en nie Tra-

disionele Boeremusiek nie. Hy noem musiekinstrumente soos bv. die viool, serfyntjie, kitare,

ukelele, mondfluitjie, boerekonsertina en die teekasbas as die algemeenste instrumente in die

orkes.

Die kitaar is van die belangrikste instrumente in so „n orkes want dit gee die ritme aan. Jy speel

die kitaar oophand, deur en verby, dan kry jy die spesifieke klank en sterk ritme.

Soos wat die onderhoud vorder, was dit nie „n moeilike gevolgtrekking om te maak dat Peet nie

net „n absolute voorliefde vir tradisionele boeremusiek het nie, maar ook „n ongelooflike uitge-

breide kennis daaroor opgebou het.

En wat sal „n kuier dan nou wees sonder „n heerlike stukkie braaivleis met „n string bykosse op

die spyskaart, afgesluit met lekker lemoen poeding en vla. Aan tafel is daar gesels en gelag en

met die innerlike versorg, was dit tyd vir musiek maak.

Henning het weggespring op die klavier en toe deel hy en Peet die “verhoog” - Peet met sy

tweery knoppies akkordeon en Henning met sy konsertina en kitaar.

Voor ons moes groet, het ek „n kykie gekry hoe musiek van ou 78 spoed plate op die rekenaar

gesit word en met bietjie redigering uiteindelik klink soos „n splinternuwe opname. Natuurlik is

fotos ook geneem en toe klop daar besoekers van Fochville aan sy deur - „n oom en tante wat

die Sondagmiddag gou vir Peet nog ou 78 spoed plate bring.

Wat „n wonderlike voorreg om saam met Peet en sy gesin te kuier in „n huis waar die klanke van

Tradisionele Boeremusiek nog vir baie jare gehoor sal word.

9

Tradisionele Boeredansverenining Jaargang 3, Uitgawe 2 van 2012

10

Tradisionele Boeredansverenining Jaargang 3, Uitgawe 2 van 2012

O n s M o n u m e n t e :

D i e Ta a l m o n u m e n t i n d i e P a a r l

Hierdie monument staan ook bekend as die Tweede Taalmonument. Die Eerste

Taalmonument is opgerig te Burgersdorp in 1893.

As mens so hard gestry het vir iets kosbaars, verdien dit seker „n monument. Op

10 Oktober 1975 is „n monument ter ere van ons taal naby die Paarl opgerig. Dit

was juis in die Paarl wat die GRA gestig is. Die simbolike vna die monument is

kortliks soos volg:

Toe 12 Suid-Afrikaanse argitekte uitgenooi is om die beoogde

monument te ontwerp, is hulle die volgende riglyne gegee:

1. Simboliese monument wees

2. Sterk belyne en moet van ver af sigbaar wees.

3. Visuele aspek is van belang.

4. Die funksionele speel geen rol nie.

5. Materiaal en afwerking moet duursaam wees.

Op 31 Desember is Mnr Jan van Wijk se ontwerp gekies.

Die drie kleiner suile links van die tra-

paantrede verteenwordig tale en culture

van die weste waaruit Afrikaans ont-

staan het. Die suile word korter soos

hulle invloed afgeneem het.

Die podium met die drie rondings

daarop verteenwoordig tale en kulture

van Afrika hier teenwoordig tydens die

wordings– en groeiproses van Afrikaans.

Die enkel klein suil op die trapaantrede

erken die bydrae wat die oosterse tale

(Maleis) gemaak het.

Die hoofsuil is Afrikaans vandag. Dit is bo

oop wat daarop dui dat die taal steeds

groei. Direk onder en binne die hoofsuil

is „n borrelende fontein wat verdere groei

simboliseer.

In dieselfde lewegewende waterpoel

staan die Republieksuil, gerig na die

hinterland van Afrika, in „n houding

van tweespraak.

By die trapaantrede is die

geskiedkundige woorde van

J H (Onze Jan) Hofmeyer in

brons letters aangebring: “Dit is ons erns”.

Dit is woorde wat beroemd geword het in die stryd om die erken-

ning van Afrikaans.

Die groot suil is 57 meter hoog en die monument is gebou van ge-

hamerde gegote beton wat mooi saamselt met die rotse van Paarl-

berg.

Die monument het twee jaar geneem om te voltooi teen „n koste van

R713 000. Hierdie geld was afkomstig van donasies van skole,

maatskappye, die destydse SWA, provinsies en ander donateurs.

Die inwyding is bygewoon deur sowat 40 000 mense.

In sy Edele B J Vorster se rede het hy gesê dat jou taal inhoud ana

jou lewe gee. Dit gee stukrag en trots in die uur van jou oorwin-

ning.

Vandag word daar steeds begeleide toere aangebied en daar is selfs

„n koffiewinkel - ”Die Volksmond” waar jy iets na die toer kan ge-

niet.

Skakel vandag nog en maak „n afspraak vir jou gratis toer van hier-

die baken van Afrikaans - ONS taal.

Tel: 021 863 4809

Epos: bestuur@taalmonument.co.za