słownik języka polskiego, part 5, n-r

Jerzy Dargiewicz S=ownik j"zyka polskiego, 2015.

xN

N znak kszta=tem podobny jest dolitery M;ma=a litera N ]n\ jest podobna do ma=ej M ]m\ i d{wi"ki te przechodz' jedne w drugie, lub uzupe=niaj' si", np. mnie.NM MN

Istanbu= Istambu=Nikolas Miko=ajnes ros. mysn"ka: m"kanied{wied{ miedwiedsp=onka, zap=on, p=onie p=omieredniow. ang.seken, sechen ang. seek pol. szukaj, UE

anglosas. dg >redniow. ang. daidei ang. day ros. deci& do lat 5-ciu sepleni', wada

wymowy, z pogranicza fizycznej;mow', dziecko fizycznie doros=e,

do lat 10-ciu nie>miali, wstydliwi;nadal dziecinni, nie posiadaj'cy wewn"trznego wzmocnienia, cecha wielu panien, nie>mia=y,

lat 1012 homoseksuali>ci;swobodnie czuj' si" w obr"biew=asnej p=ci, z ni' obcuj', duchowo, i nast"pnie fizycznie,wyobra/enia tego wieku propagowa-ne s' przez kler, pederastia; cech' niedostatek wra/liwo>ci okrucieciwie przygotowane do /ycia.Zwi'zki ma=/eci' religijnych, lecz popuszczaj'cych, nie przeg=osowa: legalizacji na swoj' stron".Argumenty homoseksualist[w, zmie-rzaj'ce do legalizacji ich zwi'zk[w, zawieraj' doz" manipulacji faktami, obliczone na niewiedz" spo=eczeci doszli do w=adzy, kr"tymi drogami; czas ukaza= prawd". W tym, gdy ludzie nie s' r[wni sobie, pod ka/dym wzgl"dem, fizycznym i intelektualnym g=osili r[wno>: dla wszystkich. Tak i tu niech wszyscy maj' prawo do zawarcia zwi'zku. R[wno>ci dla wszystkich domagaj' si" demagodzy maj'cy na uwadze sw[j osobisty cel, gdy nie kwalifikuj' si" do osi'gni"cia go normaln' drog'; lenie z natury ]skazani na n"dz"\ socjalizm wymy>lili i wprowadzili do /ycia.Kolejna bariera postawiona przez naszych przodk[w obalona, wyobra-/enia o modelu ma=/e: wybitne warto>ci do naszego spo=ecze


xO

O charakterystyczny kszta=t znaku,m[g=by by: baz' dla kilku innych, symbol otwartych ust, i pe=no>ci, kszta=t ko=a.jab=ko jab=ka,zaprosi: zaprasza:,og=osi: og=asza:,tak i zgadza: si", zgania:, i inne.Gdy A jest& liczb' mnog', wielokrotno>ci', przyrostkiem nieokre>lonym,

odpowiednikiem ang. A ]a dog\,to O jest& liczb' jeden, jedn' sztuk' czego,

pojedylonym, ten, ta,

to, tego, tym, i inne,odpowiednikiem ang. THE ]the dog\&bo albowiem ]al\bo]wiem\,alb ]dla\ % owiem ]tego\ dlatego.okrutny ang. cruel ]el arab. the,tako, takowy; tak/e& o` ^ z rodu\.

Du/e O podobne do Q, G, lecz sp[=g=o-ski Q, G nie przechodz' w samog=oski, w tym O nie przechodzi w Q ]Q jest zdecydowanie {le bo p[{no dobra-nym i dostawionym znakiem\.Ma=a litera O ]o\ jest baz' dla ma=ej E ]e\ i d{wi"ki te przechodz' jedne w drugie, najcz">ciej jednak&OAEIYU.Tak/e, w j"zykach europejskich O ]o\ przechodzi w U ]u\, przez co Polacy utrwalili w znaku ][\, z dobrym rezultatem, lecz nie do perfekcji by=a to pr[ba uchwycenia rzeczy ma=o uchwytnej, uj"cia jej w regu=".Zdzis=aw Stieber, 1979, wysnu= /e w systemie pras=owiaci j"zyko-wej, nie by=o samog=oski d=ugiej ani kr[tkiej o barwie o. Pogl'd ten, wyra-/ony ju/ dawno, by= jednak d=ugo igno-rowany. Dzi> podziela go ju/ ca=a gru-pa powa/nych j"zykoznawc[w ]Vail-lant, V. Georgijev, Bidwell, Shevelov, Mare i inni\. str. 18.Pocz'tkowo nie wierzy=em, lecz uzbrojony w uwag" obserwowa=em zmiany, i po wszystkim sk=onny jestem zgodzi: si" ze Stieberem tak/e. Powa/nie, cho: z powag' u mnie {le bo lubi" /artowa:, wi"c do powa/nych nie zaliczam si".D{wi"k i litera A jest niewsp[=miernie cz">ciej u/ywana, a O w wielu wypad-kach jest dostawione wzgl"dnie p[{no, st'd i pozosta=o>ci form E, np. cze=o czo=o, lecz nadal czelnyi bezczelny, naczelnik, staronord. syster ]siostra\ >redniow. ang. sister staroros. siestra pol. siostra, Y I IE IO, ang. toddler staroros. czad, cisel cie>la cios ]uderzenie\, wie> wiejski wioska,

wies % sna wiesna wiosna, S=awianie pol. S=owianie, lecz ros. S=awianie, ang. Slavic, nie od s=owa lecz od s=awa ]wiara\, wiele imion z przyrostkiem `s=aw, np. Stanis=aw, Miros=aw, nie ma imion `s=ow,gdy S=awianie ^ Wierni ]pobo/ni\ Ko>ci[= Prawos=awny(wierny,s=owo ]wiara\ daj" s=owo,}przyjmuj"| na s=owo ]na wiar"\,s=owo jest wi"c s=owem nowym, nie ma czasownik[w koredniow. ang.sabat pol. sobota

anglosas. hoc >redniow. ang. hook, hok, pokr. hake, prawdop. staro-nord. haki ]hak\ pol. hak

anglosas. clath ]sukno\ >redniow. ang. i ang. cloth,i staropol. clach

anglosas. god ]dobrze\ >redniow.ang. gode ang. good

anglosas. flod ]pow[d{\ >redniow.ang. flode flood } fld |

anglosas. blod ]krew\ >redniow. ang.blod, blode ang. blood } bld |,

krew krwotok krwawi:staroros. Owary Awary, plemi"mazur. os=ada os=odastaropol. dalit staropol. doletOE bezpo>rednio, tak/e E

ole


xstarofranc. bote pol. butstarofranc. rote ang. routestarofranc. cosin, cusin ang. cousin, pol. kuzynstarofranc. falcun ang. falconstarofranc. honur Am.-Eng. honor ]Brit.-Eng. honour\franc. tunnel ros. tonnelfranc. monture ]oprawa\ niem. montur mundurstaronord. torf ang. turfstaronord. Northmanthr s=aw. Urmanestaronord. klumba ang. clump, pol. klombstaronord. Jotar, Jotland Juty, Jutlandanglosas. lufu, >redniow. ang. luve, love ang. loveanglosas. hroc pol. krukanglosas. hat ]gor'cy, gor'co, pal'cy\ >redniow. ang. hoot ]hot\ mo/e i w zwi'zku pol. huta staroniem. hutta ]ku{nia\ hoot, hot % uta ]wielce, wielki\, anglosas. no s=aw.-ros. nu, pol. no ]no jak, no co\anglosas. tunne >redniowiecz.

ang. tunne, tonne ang. ton, franc. tonne, pol. tona

anglosas. cnotta skand. knutanglosas. god niem. gut, ang. good, pol. godnie>redniow. ang. stoffe ang. stuff>redniow. ang. commun ang. common>redniow. ang. bule ]byk\ >redniow. ang. bole>redniow. ang. curt cort =ac. cors, cortis,ang. God szw. Gudang. tomb }tumb|, womb }=um|, to }tu|, itp.ang. bottle, szw. butelj pol. butel(ka, ros. buty=kaang. murder pol. mord- owa:(erstwodun. ko ]krowa\ staroang. cu>redniow. holend. pompe >redniow. ang. pompe, pumpe ang. pump, pol. pompaniem. Karl gr. Carl, Karl,

=ac. Carolus, ital. Carlo, hiszp. Carlos, holend. Karel, ang.-franc. Charles, pol. Karol, wo=. korol ^ pol. kr[l

tur. su=tan pol. nazwisko So=tanperuw. kuka hiszp. cocaniem. das burdell franc. bordelniem. grobian pol. grubianinniem. lot pol. lut,niem. los pol. luzniem. lunte pol. lont,niem. rost ang. rust ]rdza\,niem. rot ]rudy\ celt. russ,

niem. schrot pol. >rut,niem. schlosser pol. >lusarz>redniow. s=aw.-lit., anglosaskiego

pochodzenia&Dowmund Dowmont,Narymund Narymont,Romund Romont

s=aw. toziemiec pol. tuziemiec,s=aw. ubrusiec pol. obruss=aw. k, ko ]do\ pol. kuros. topa: pol. tupa:wo=. chorugow s=aw. chorogowwo=. kanun pol. kanonpo=k pu=k, wo=. skora pol. sk[ra, skurawo=. Ocho/e pol. Uchaniewo=. uk=ad ]ob=o/enie podatkiem\ pol. ok=adstaropol. s=u< s=o: drzwi od szafy,

dziurka od klucza,guzik od p=aszcza,

4. wy='czenie, wyodr"bnienie,uwolnienie, zabezpieczenie,ochrona przed czym zwolniony od op=aty, podatku,ubezpieczenie od ognia,proszek od b[lu g=owy,

5. wymiar >wiadcze< lub jednost-k" obrachunkow' p=aca od sztuki, od wiersza,od tony, od metra sze>ciennego,

6. zaw[d, profesja, specjalno>: lekarz od chor[b zaka{nych,

7. por[wnanie nie gorzej od innych,wyr[/ni: si" od pozosta=ych,

8. przyr[wnanie do ` wyzywa: kogo> od leni,nawymy>la: od z=odziei,

II. po=o/enie&mieszkanie od frontu }budynku|,od strony, np. lasu, przed `, za `s` ]od`\ sub` ]pod`\, sup` ]nad`\ =ac. supportare ang. support]podparcie\.

III. w formach czasownikowych&1. czas czekam od godziny,

zaczn" od jutra,znamy si" od dziecka,

2. kierunek ruchu }ch=[d| ci'gnie od okna,

3. przyczyna g=owa p"ka od wysi=ku.

ang. to, TD, s=owotw. baz' do,to ot do od ]koncepcji 023\;pokr. po ]koncepcji s=owotw. 024\,anglosas. from, fram >redniow. ang. i ang. from,I. a ponit of departure for motion, dura-tion, distance, action, etc., czyli punkt wyj>cia dla ruchu ]rozpocz"cia ruchu\, czasu trwania, odleg=o>ci, akcji,1. beginning at

he walked from the door,2. starting with

I stayed from three to six,3. out of or coming out of

he took a comb from his pocket,4. with ]a person or thing\

the maker, sender, speaker, etc,II. distance, absence, removal, obstruc-tion, exclusion, prevention, freedom,etc., czyli odleg=o>:, nieobecno>:, wy-='czenie, zapobieganie, wolno>:, itp.1. at a place not near to,

out of contact with


xkeep away from me,he is far from home,

2. out of the whole of;out of unity or alliance with take two from four,

3. out of the possibility or use of kept me from going,

4. out of the possession or control of they released him from jail,

III. difference, distinction, etc.,as not being like he didnt know me from Adam,

IV. reason, cause, motive, etc.,by reason of, caused by he trembled from fear.

ros. iz-iz, ot-ot, po-po, s-s; is-is izvnutri ]from within\, izvne ]from without\, ot-ot ots[da-o ]from hence\, ottuda ]from thence\,ot vremeni do vremeni]from time to time\, o-o, ob-ob ]on account of\, s-s so vremeni ]since\,s dectva ]from a child\,sverxu ]from above\,snizu ]from beneth\.

Odrodzenie temat z g="bi';wg mSjp 1969& prze=omowy okres w kulturze, nauce i sztuce przypadaj'cy w zach. i >rodk. Europie g=[wnie na w. XV i XVI, znamienny laicyzacj' kultu-ry, wielkim rozwojem nauki, techniki, rozkwitem sztuki, powstaniem litera-tury narodowej oraz nawi'zywaniem do kultury staro/ytnej; renesans

W pozytywach, tj. jednostronnie troch".W sprawach j"zykowych& skonik ]Stecki by= namiestnikiem w Kro>niku, u jego ojca ukradziono ksi"g" t"\.D=u/yzny j"zykowe powoduj' zamie-szanie, do>: cz"sto. My>l Odrodzenia& zjazd uwagi z podmiotu ]1\ na w'tek uboczny, dalszy, rzecz podrz"dn', wy-ja>nienie ]2\, a potem my>lowy powr[t do podmiotu ]3\, i przez to ko


x

znak kszta=tem omal identycznydo O w ma=ej i du/ej literze.Jakob Parkosz z ?urawicy, rektor UJ 14391441, wprowadzi= polskie znaki do =acir[d nich nie by=o jednak znaku , wprowadzony najwyra{niej znacznie p[{niej.Kszta=t znaku tak przyj"ty, bo niekt[re znaki o czytane by=y dwojako& raz jako d{wi"k pisany dzisiaj przez O, a raz jako U&znak O ^ d{wi"k O, U.Dla odr[/nienia O od U, tam, gdzie O czytano }U| wprowadzono znak ^ U, przez to zwie si" U kreskowa-nym, lub U zamkni"tym, gdy U U otwartym lub U zwyk=ym.By=a to pr[ba uchwycenia w regu=" rzeczy nieuchwytnej, bo og[lnoeuro-pejskiej tendencji czytania O jako U, w ka/dym j"zyku, w r[/nych miejscach, przez to polska zasada ma wyj'tki trudne do wyt=umaczenia ]wyj'tki dowyj'tk[w\. Brzmi ona& pisze si" tam, gdzie wyraz odmienia si" na O. Na pami'tk" pochodzenia od j. s=awia tak w j. ros. bezpo>rednio pochodz'cym od j. s=awiamy, /e wymawiali>my niegdy> jako A i przez to&gr[bgrabarz, wr[ci:wraca:,dzi[bdziaba:, str[/stra/,wt[rpowtarza:,l[d ]led\blady, z(bledn':,r[/nica raznica, itd.,`[= ]og[=\ ang. all ]wszystek, ca=y, ca=kowity, ka/dy, wszelki\.Z powodu j. =acimy po cz">ci pochodzenia polskich s=[w, co u=atwi=o przej>cie na zasady rz'dz'ce nimi zwi'zane z zamian' d{wi"k[w, dzieleniem na sylaby, itp., nie dok=adnie tak, jak one powsta-wa=y by=y ='czone, i oryginalnymi pisowniami ]przenoszenie wyraz[w nie dzielone po ich ='czeniach\.Skutek& do dzi> nie bardzo wiadomo kt[re wyrazy sk'd by=y wzi"te i j"zyk nie jest do koredniow. ang.

giefan ang. gift ]dar\franc. afrappe franc. agraffefranc. peur ang. fear ]boja{


xpan(i(na(ienka(owa:(oszy:si"

dos=. rz'd]ca\, w=adca ] w=ad ^ porz'dek\ paciowy\ Mister, ]skr[tem\ Mr., ]panienka, kochanka\ mistress,]panowa:, g[rowa:, przewa/a:, g[r" bra:, w=adz' by:\ domina-te(nt, rule, reign. stan.]B[g\ God, the Lord,ros. ]m"/czyzna\ mu'hina,]w=adza\ vladenie-w=adenie,]b[g\ Gospod;-Gospod(i.

partyku=a nieodmienna cz">: mowyspe=niaj'ca w zdaniu rol" wyrazu, pomocniczego, zabarwiaj'ca znacze-niowo lub uczuciowo inne wyrazy, przez podkre>lenie, wzmacnianie, os'd, np. no, tak, /e, by, /eby, ju/, jeszcze, w=a>nie, wcale, owszem, nic, och ]li, czy, b'd{, lub, sk'd i st'd, tak/e nieodmienne, partyku=y, lecz nie maj' zabarwie Polska ma w swych granicach ]od p[=nocy, z kierunkiem zegara\& cz">: Prus ]Prusak[w Niemcy

wyt"pili po 1280, w ci'gu dekad\, cz">: ukr. Wo=ynia i Bieszczad, polsko-czesko-niemiecki l'sk, tzw. Ziemie Zachodnie, pol.-niem., tak i Pomorze.I jeszcze o Wilno na Litwie, 1919, Lw[w na Ukrainie, 1920, i czesko-pol-skie Zaolzie, 1938, Polacy pokusili si".wi"cej nr 700 Polska.Wielcy Polacy& Nicolaus Copernicus, 14731543, by= synem emigrant[w z Westfalii, przyby=ych do niemieckiego Torunia, jak Polacy, z Polski do Chicago ]na-wiasem m[wi'c, Toru< jest s=awiamierci, w Bazylei, Basile\. Dlaczego nie w Krakowie$ Bo Kopernik ekskomunikowany przez kler Ko>cio=a Rzym.-Katol. a idea prze>ladowana przez pokolenia. Nico-laus sta= si" Miko=ajem Kopernikiem bliski teraz sercu, a nazwa dzie=a& O obrotach cia= niebieskich.Zezem; dziad Miko=aja koper w'cha=, st'd zwano go Kopernikiem. Ale koper w spolszczaniu by=by posuni"ciem o jeden krok za daleko. Miejsce publikacji opuszczane lub nadmieniane, i stanowisko polskiego kleru nadmieniane, kr[tko. Bo my z klerem, ale i Kopernika te/ chcemy mie: w>r[d swoich, czyli Bogu >wieczk", i diab=u ogarek. Adam Mickiewicz, 17981855, z rodu Gieroyt[w, w Litwie, biegle pisa= po polsku, lecz z pochodzenia i duszy Litwinem by=; pisa=& Litwo, Ojczyzno

moja, ty jeste> ja zdrowie. Ile ci" trzeba ceni: ten tylko si" dowie, kto ci" straci=. ...itd. }z pami"ci cytuj"; mo/e by: r[/-nica pisowni z orygina=em|.Giedrojcie 43 km N od Wilna; Mic-kiewiczowie po Micku Paszkowiczu& Paszko Paszkowicz Bortkowicz, Mackowicz, Mickiewicz, ?danowicz.Mickiewicz Jan, Miko=aj, Feliks, i Baltazar, wymienieni w spisie 1528. Frederic Franois Chopin, 18101849, by= synem Polki i Francuza. Urodzony w ?elazowej Woli, w wieku lat 20 wyemigrowa= do Pary/a i tam komponowa= mazurki, do >mierci. Maria Curie-Sk=odowska, 18671934, zdoby=a nagrod" Nobla, dwu-krotnie, bo wyjecha=a do Pary/a; raz do spo=u z m"/em, Pierre ]18591906\, w 1903, drugi raz w 1911, po jego >mierci; w Polsce by=aby gosposi' domow' jak wszystkie inne. Karol J[zef Wojty=a, 19202005, papie/ Jan Pawe= II, jest jedynym Polakiem czystego chowu... g=o-wa Ko>cio=a Rzym.-Katolickiego, traktowana jako namiestnik Jezusa Chrystusa na ziemi; przypadek$ Duma narodu; wszystkie miasta musz' mie: jego imienia jedn' z g=[wnych arterii i obiekty jego imienia, np. szpital; wz[r do na>ladowania. B[g.Polak daleki potomek plemie-nia s'siaduj'cego ze staro/ytnymi Persami, st'd i arabska religijno>: narodu kwestia krwi. Cia=em ze Wschodu, dusz' lgnie ku Zacho-dowi oczy zwr[cone na odleg=e& Watykan, Francj" z Angli', ale nie na Niemc[w.Mentalno>: Polaka, czym Polacy /yj',>wi"to>ci narodu&1. przygotowania do >wi't ko>ciel-

nych, szczeg. Bo/ego Narodzenia i Wielkanocy,

2. Konstytucja 3 Maja, 1791,3. Powstanie Warszawskie, 1944,4. papie/ Jan Pawe= II, 19782005,5. hymn narodowy potrz'sanie

szabelk', czyli wojowanie zRosjanami i Niemcami.

Pi"ta Achillesowa Zaolzie, 1938. polski j"zyk j"zyk Polan ]z siedzi-

b' w Gnie{nie\ mazowieckiej Rusirodem spod Kijowa, i Korony ]ze stolic' w Krakowie\, z wp=ywami Niemc[w w Krakowie zamieszka=ych i >l'skich.s=aw. starobia=orus. maz. pol.Brzmienie i gramatyka wsp[lne ze starobia=oruskim, a s=ownictwo z s'siadami ze wchodniej i zachodniej strony, z zachodniej z niemieckim.W pi>miennictwie katolicka Korona u/ywa=a alfabetu i j"zyka =aci


xniem, u/ywaj'cym cyrylicy i j"zyka wo=ywiadomo>: /e przedrostkitworz' formy czasu przesz=ego&za(po(prze(wy(w(od(dobi:,

b='d w kolejno>ci liter zmi"kcza-j'cych w alfabecie polskim nie wykryty&c cz, :,s sz, >, alez {, /,gdy / jest odpowiednikiem sz, ?.

mieszane dobry ]waleczny\ zlepszy ]wi"kszy\,dobry lepszy ]stopie< wy/-szy\; b='d powsta=y w redniowieczu, nie do wyeliminowania przez to,

szereg b="dnych poja>nie< nieznane funkcje s=[w,w tym bia=y, bi:,

w Ss 1953 bez r[/nicy mi"dzysze>ci` ]sz[sta cz">:\ asze>cio` ]sze>ciokrotnie\,

jak w :wierci ]w czwartej cz">ci\ sze>cipi"dek jest 6-t' cz">ci' pi"ty ]futa, ang. foot\, nie 6-krotnej wysoko>ci, tj. ok. 1,2 m.

pochodzenie staropolskich s=[w zj"zyk[w obcych kuleje& bathuch]r"cznik k'pielowy\ ang. bath,smathtlaki ]g=adkie d=u/yce\ ang. smooth % tall, buk ]gat. drzewa\ >redniow. ang. book, i inne,

sporadycznie zdarzaj'ce si"& chaos sk=adni zdania, dr"twe, niezrozumia=e definicje,

bywa=y w Ss 1953.wi"cej Wst"p.

S=ownictwo staropolskie okresu redniowiecza kt[re wysz=o zupe=nie z u/ycia i dzi> nie wiadomo co terminy te znacz'& baruski, bracz, braczel, brocznica, brod=o, brzydzie:, byrza, czak' i czek', czubacz, fodcz, kikie:, kleszczny }odpowiedni, stosowny, J.D.|, kl"k czy k="k ]jaki> rze{biony ornament, wg Ss 1953, kluk\.

Obce s=ownictwo w j"zyku sta-ropolskim, tj. okresu redniowiecza, kt[re wysz=o zupe=nie z u/ycia, ale znaczenia s=[w uda=o mi si" ustali:&lub... tj. niepewne z kt[rego j"zyka z j"zyka holend., starofranc., lub >redniow. ang. harna> ]pancerz\; z ho-lend., niem., anglosas., lub >redniow. ang. knot ]w"ze=, supe=\, z j"zyka francuskiego ]starofranc. lub >redniow. ang.\& broszat, butynek, kartusz, kask, kiosk, klozet, knut, pa{ page ]z franc. wg Swo 1980, nieko-niecznie; silniejszy wp=yw j. ang.\,omal pewne, lecz wysz=o z u/ycia c.d. z j"zyka angielskiego& assalay, barczce, batuch, clvithy, czupecz i dzupecz, farni/, forszlam, istyk, kary, klan, klecha, klo:, kluza, k=okietliwy, koga, kroczaj, 3 miary& fodcz, =oknia i pi"dek, lafirynda, nyyeden ]ni jeden\,pyje, smathtlaki, szady ]cienisty\, szczalbatka lub szczelbatka, wep, zwarowa:; w wo=. ta= ]c=o\ toll lub niem. zoll, z j"zyka anglosaskiego& binduga, borg, brutka, kiersztr'ng ]wi>ni[wka, wi>niak\, klach ]jaka> tkanina, wg Ss 1953; sukno, wg J.D.\, z j"zyka niemieckiego& obercuch, herszt, knafel lub knefel, sadz,w wo=. z niem. gaj, gu>, le>:, herciuk, kru/a, nebel, szelk ]jedwab\.

Obce s=ownictwo w j"zyku pol-skim, dzi> istniej'ce, u/ywane& dla pogl'du, z j"zyka angielskiego&a ]='cznik, and\, baran, befsztyk, blady, brojler, bryczesy, bryg, brze-mi", buchta, buk, buta, chwast, chwila, cienki, d[= i pad[=, dratwa, drzema:, dyl'g, dzie:,brusshe ros. kust ]krzak\,lub anglosas. fyst, >redniow. ang. i ang. fist ]pi">:\ ki>:;baz' ki>ci wi'zka chrustu lub gar>:, dla pogl'du, z j"zyka anglosaskiego&bi:, blenda, brzeg, cielak, chleb, drzewo, g=ownia, ig=a, jeszcze, halka, k'kol, ki>:, =agodny, morwa, mr[z, noga, strzyc, sweter, szelk ]jedwab\, sztorc, sztyft, szukaj, /ebro. dla pogl'du, z j"zyka niemieckiego&balia, :wiek, dach, gmina, g=owa, jar-mark, jesiotr, kamasz, karbowa:, kar-tofel, kaszt, ka/dy, kegel, kibel, kicz, kielnia, kiermasz, kiks, kilof, ki>:, kit, klajster, klamoty, klapka, klej, klejnot i herb ]szlachecki\, knebel, knut, knyp i knypel, kolka, kres, kubek, kurcz", kwas, lament, latarnia, lega:, lenno, lew, =ug, meldowa:, morela, mosi'dz, obcas, oh i ah, puchar, ryba, siedem i osiem, smak(owa:, stempel, szopa, szranki, sztab, sztyft, szyper, >mier:, w"giel, wiatr, winkiel, zecer.

Zestawienie dalekie od pe=nego, pogl'd jedynie, /e podstawowe s=ow-nictwo, nadal u/ywane, jest obcego pochodzenia, i w wielu wypadkach traktowane jako rodzime, bo nie ma go w S=owniku wyraz[w obcych ]Swo1980\.

Swo 1980, jak sama nazwa wskazu-je odr"bny to aspekt ze wzgl"du na sw[j szeroki zasi"g, temat na osobne dzie=o rozmiaru s=ownika, zupe=nie zbytecznie, bo ca=e s=ownictwo j"zyka powinno by: w jednym& wsp[=czesne i staropolskie, swojskie i obce, bez stawiania granic, skoro cz"sto ich nie ma, np. mi"dzy wsp[=czesnym i staropolskim szuladkowania, dzielenia, prowadz'cego do b="d[w i nieporozumie


xCesarstwa Rzymskiego, ze stolic' w greckim Konstantynopolu\, i wp=yw j"zyka =aciciowo na podstawie pierwotnego hebrajskiego. Biblia, apokryf.

powstanie po % wsta: sta:.zbrojna pr[ba obalenia w=adzy, zwy-kle narzuconej spo=eczeciowo na pod=o/u schizmy katolicko-prawo-s=awnej, nienawi>ci w=adzy car[w w Polsce rozbiorowej, i wojen prowa-dzonych mi"dzy sob'.

bez analizy czy powiedzie si" i bez planu co dalej gdyby powiod=o si".

wywo=ane bez dokumentu na okazj"; je/eli taki gdzie jest jest mi nieznany i nie s=ysza=em o czym> podobnym.

Warszawa zburzona, szacuje si", /e ok. 150 do 200 tys. cywilnych miesz-ka


xpraw-da(y(o(id=o(nik((dom[wny(dziwy praw % da 1. istota zaprawd" }arch.| zaiste

zaprawde zaiste,praw ^ is, de ^ te TD da ^ tak, ta,sprawdzi: si" zi>ci:.prawda tak, potwierdzenie, istotnie, w rzeczy samej, rzeczy-wisto>:, pra, da, ist, /e,

2. uczciwie, szczerze, sprawiedliwie,w=a>ciwie,s=uszn-y(ie(o>:, racja prawo, ty> praw,

3. }arch.| prawo, umowa, przymierzewieczne, protolinijno>:; prawd" da: wr"czy: pismo zapewniaj'ce, list /elazny. A my prawd" dajem,...prawdu naborzde zagubi= naj-gorzej z=ama= umow" i przysi"g",

4. prawo =ad, porz'dek, rz'd; na-prawi: na=adzi:, doprowadzi: do porz'dku, przeprawi: ^ przez wod" ]woda ^ =ada\,pra ]pro\ % wo, wi: ]wadzi:\ {le prowadzi: si" nierz'd, pra ]prze\ % wo]dnik\,

5. byt odbytnica odprowadzenie,odchody,

6. praw ^ wod rozprawia: rozwodzi:,naprawia: ros. is(poprawla:,is(poprawi:,prowadzi:, dowodzi: ros. zawodit, wad, wod woda,prowadnica; zakon zasada regu=a prawo.

wo=. 1289 Volodimr= 'e rdi k memou l[di dobrya ]Wo=odimier wi"c odrz"dowa= odprawi= do niego ludzi dobrych dzielnych, walecznych\, prawo ^ rz'd.liczne z=o/enia, w tymspraw-a(dza:, prawo-wierny(wity, z prawego =o/a, przyprawa;prawowity ^ prawo % wity ]urodzony\ powi-ty(: ]urodzi:\, w odr[/nieniu od pretendent[w spoza ma=/e:, stan faktyczny,3. wiedza, g=[wnie religijna

objawiona, znajomo>: woli bo/ej.4. post"powanie zgodne z zasadami

moralnymi lub prawnymi, spra-wiedliwo>:,

5. kr'/ek izoluj'cy na kt[rym stawianogor'ce misy z potrawami.

staropol. prawdziwy rzetelny, szczery.

ang. Old Polish honest; fair,

justice.Fa=sz jest zaprzeczeniem prawdy, st'd nie mo/e by: sprawiedliwo>ci i prawo nie dzia=a w kraju Fa=szywych, bo sprawiedliwo>: i prawo oparte s' na prawdzie; sprzeczno>:.Fa=sz nieod='cznie zwi'zany jest z wiar', a wiara z krwi'. S=awianie drugimi po Arabach w religijno>ci; narody ba=wochwalc[w k=aniaj'cy si" ba=wanom, pos'gom, i obrazom. S=awianie ]Wierni\, tj. mieszkaci dworu, gdzie matka moja chcia=a posado-wi: szko=", i plany szko=y w=adze zepchn"=y w kierunku staw[w, na >cinku j' wybudowano, bo nie mo/na zaprzesta: rozpocz"tej budowy domu. Dzieci, przez pokolenia, b"d' mia=y wspomnienia z budynkiem szko=y; interes przewodnicz'cego, prywata, ponad publiczny; bezprawie w=adz.Oto Polska w ca=ej krasie, i wypadk[w bezprawia spotka=em znaczn' liczb" i do>wiadczy=em kilka na swej sk[rze.Na nic zda=a si" Konstytucja 3 Maja 1791, i wszystkie nast"pne, po niej idee w nich zawarte swoj' drog', a/ycie swoj', cz"sto w drug'.ujawni-:(enie.S=awianie ^ Wierni ^ Fa=szywi, st'dgr. orthodoxos ]prawa wiara\ prawowierny ^ prawos=awny.Prawd" m[wi"$ Prawda w oczy kole mawiaj' Polacy, trudna do prze=kni"cia mawiaj' Amerykanie& the truth is hard to swallow.Rosjanie maj' Prawd" moskiewski dziennik. Ludzie najcz">ciej m[wi' o tym, czego im akurat brakuje; biedni o z=ocie, chorzy o zdrowiu, sk=[ceni o jedno>ci Dziennik Zwi'zkowy

Zgoda, inne pismo Razem, pod-rz"dni, niedow=adni umys=owo o dominacji umys=owej, wy/szo>ci nad innymi, fa=szywi o prawdzie, itp., wi"c w kraju fa=szu Prawd" wzi"li za sztandar, cel do oci'gni"cia, a w kraju korupcji i krzywdy powsta=a partia polityczna o nazwie Prawo i Sprawiedliwo>:. Rzadkie to tam towary. Prawda$ Nie znam w innych j"zykach gazety o nazwie prawda, znaczy& tylko w Rosji ona jest....Pos=uchajmy moskiewskiej Prawdy kto zestrzeli= pasa/erski samolot Malazyjskich Linii Lotniczych, nad wschodni' Ukrain', 17 lipca 2014, lot MH17, o godz. 13&20 GMT, pro-rosyjscy separaty>ci, czy Ukrailni, element przest"pczy,latynosi patologiczni k=amcy,/[=ci na=ogowi gracze, o s=abym wzroku.Ka/da rasa ma swoje wady, prawda$Dla pe=nego obrazu tak w ca=ej masie; w indywidualnych wypadkach rzecz wygl'da r[/nie, tak, jak Polacy jako nar[d, wierz' w Boga, ale nie wszyscy, i nie ka/dy S=awianin jest fa=szywy trafiaj' si" wyj'tki. Wszyscy nale/y-my do wyj'tku, prawda$ Prawda.


xprzesilenie 1. dos=. si=' ponad

wytrzyma=o>: czego, odt'd rzeczy tocz' si" w przeciwnym kierunku, prze` ]wi"cej ni/, ponad `\ % si=a; t=um. od ty=u,2. najd=u/szy i najkr[tszy dzie< roku,21 czerwca i 21 grudnia,przesilenie letnie i zimowe, gdy& s=o: w zgodno>: z rokiem gwiezdnym;szczeg[=y na Internecie.

Mechanizm, w moim zrozumieniu&S=o& ozdobne naczynie z metalu lub ze szk=a, w kszta=cie kubka, g="bokiej czary lub kielicha, u/ywane dawniej do napoj[w; dzi> zwykle ze szlachetnego metalu lub kryszta=u, s=u/y w sporcie jako nagroda dla zawodnik[w.s=owotw. baz' niem. becher ]1. kubek, 2. puchar\, PB, d{wi"k E pisany U, ]litera\ E, lub franc. bouclier ]buk...\ puklerz ]okr'g=a, wypuk=a tarcza\,lub ang. cup czyt. wspak ]koncepcji 012 lub koncepcji 024& PB\&cup }kup| puk, puch, KCh.puk, U pol. , oraz KCh p'k, wypuk=y, puchn':, ropucha.po wszystkim, baz' niem. becher,anglosas. cuppe, ang. jar, cup,ros. kuvwin-kuwszin. na Internecie d=ugi wyw[d do znu/e-nia, z powodu niewiedzy. Piotr Sobotka z Uniwersytetu Miko=aja Kopernika popisa= si" sw' g="bok' wiedz', i zupe=nie nieceln' zarazem; rosyjskiej pisowni pogar nie znaj' rosyjskie s=owniki.d=ugie wywody s' oznak' niewiedzy i maj' na celu zaspokojenie /'dzy ciekawskiego; im d=u/sze tym mniej autor wie, zgaduje do oporu na zasadzie cyganki,pu=k ]gdzie r[wnie stek zmy>le


xwieku byy czsto wykonane ze szka, do polszczyzny zostaa za-adaptowana forma z u. Zmiana h w ch moga mie dwie przyczyny: po pierwsze, poza pograniczem ruskim, sowackim, morawskim i czeskim w wymowie nie odrniano gosek zapisywanych jako h i ch (obie wymawiano bezdwicznie), std w wyniku dziaania procesw adaptacyjnych puhacz sta si puchaczem, a puhar pucharem; po drugie moliwe, e na zmia-n ortograficzn wywary pewien wpyw wyrazy puchaty nadty, krgy lub pucha wcha, albo co chyba najbardziej prawdo-podobne pucha (dzi puszka) naczynie z wiekiem albo pokryw (wspczenie np. w terminologii kocielnej odrnia si kielich na wino od puszki na hostie, cho oba wyrazy oznaczaj do podobne przedmioty). Ten drugi rodzaj oddziaywa moglibymy nazwa atrakcj asocjacyjn, wspieraby j fakt, e niektre dawne puchary byy naczyniami z wieczkiem.

pu=k(ownik oddzia= woj[w. >redniow. ang i ang. half }haf| anglosas. healf ]cz">:, od(dzia=, ang. part, half\ staropol. huf hufiec ]ma=y huf; `iec ^ ma=y\, staroros. po=k po= ]p[=, po=owa\ % k ]na, do\.s=aw.-wo=. polk=, Jaropo=k, Swiatopo=k.jak to si" sta=o, /e pu=k pisze si" przez u zwyk=e zwanym te/ u otwartym gdy w j"zyku s=aw.-ros. wyraz odmienia si" na o ]po=k\.prawda, ano OEU, to st'd.s=aw. Swiatopo=k, Jaropo=k ]staro\pol. wi"tope=ek, Jarope=k pu=k, bo UE, , jak budiesz bedziesz, b"dziesz, i wiele innych. b="dnie na Internecie, wg Piotra Sobotki z Uniwersytetu Miko=aja Ko-pernika, fragment pisany 13.05.2015& prasowo jest dawn poyczk germask z *fulka ludzie, ludzie zbrojni, por. staro-wysoko-niemieckie folk tum (jego wsp-czesny niemiecki kontynuant to Volk nard, lud). itd.w dodatku staro-wysoko-niemiecki...staroniemiecki j"zyk wy/yn lub g[r;nie znam wysokoniemieckich s=[w z=y j"zyk polski.d=ugim wywodem, do znu/enia, zape=-nia ciekawo>: pytaj'cego si".tak i inne, w tym puchar.S=ownik Webstera nie zna s=owa fulk, ani tym bardziej fulk w znaczeniu ludzie zbrojni&starogerm. wy/yn folc ]ludzie\&1. archaic& a group of kindred tribes forming a nation, 2. the great propor-tion of the members of people that determines the group character and that tends to preserve its character form of civilization and its custom..., itd.\.fa=sz z pozycji uniwersyteckiej wiedzy czy te/ i pozycji tam.Polacy bij' pian" i w niej siedz' wy-my>laj' historie na swoje potrzeby. Nie pierwszy to znany mi wypadek.

QQ znak nie istnieje w polskiej

wersji =aciredni spos[b&U ^ ^ A L ]gr. alfa\U pokr. UU ^ ang. W +Q jest adoptowanym przez Rzymian greckim znakiem kappa ]K\ i czasem tak wymawianym.w j. =ac. d{wi"k K pisany najcz">ciej przez C i przechodzi w G. oba znaki C i G oparte kszta=tem na koncepcji O.kolejno>: litery Q w alfabecie jest r[wnie przypadkowa, rozrywa blok alfabetu ustanowiony przez Grek[w ]4 linijki po 5 znak[w\, w kt[rym ka/d' jego linijk" rozpoczyna samog=oska. wyj'tkowo niewielka liczba s=[w opisana jest przez Q.quorum niezb"dna liczba cz=onk[w

zgromadzenia dla prawomocno>ci uchwa=.

Rraz

1. chwila, moment, czas teraz ]w tym momencie\,zaraz ]za chwil"\,

2. cz"stotliwo>: dwa razy;cz"stotliwo>: czasto czas,

3. cisk, cios, 4. kwas.co(nie(na(w-raz, po raz, razem,tera-z({niejszy,pewnego razu ]czasu\,nie ninie ]teraz\, ni ]te\,razi: ]ciska:\, wyraz ]odci>ni"cie, dobitnie\, wyra{nie ]z naciskiem\.raz ra{n-o(y, razi:,iloraz, iloczyn; raz ^ czyn ^ kwas,dzie/a, zaczyn, rozczyn ]zakwas\,tudzie/ oraz, razowy kwa>ny.ros. sejhas-siejczas ]1. od razu,2. teraz; ang. 1. at once, 2. just now\.ang. 1. moment; now; times,2. throw, stroke, 3. frequency ]as 3 times\, 4. acid.

słownik języka polskiego, part 5, n-r

Documents