>>> SAYI 43

Herhangi bir say›y› kaç›rd›¤›n›zda, bunu abone bölümümüzden temin etmeniz ve “Herkes ‹çin Bilgisayar”› eksiksiz olarak biriktirmeniz mümkün.En temelden bafllayan bilgi düzeyi ileri düzeylere kadar yükselecek. Böylece “Herkes ‹çin Bilgisayar” her düzeyden kullan›c› için “eksiksiz” bir baflvuru kayna¤› olacak.

Bilgisayar›n›zla ilgili her türlü sorun için“Herkes ‹çin Bilgisayar” Destek Telefonu

0 800 211 61 17Saatleri: 9.30 - 11.00, 13.00 - 14.30

Abone Servisi0 800 211 61 18

TEMEL B‹LG‹LER

PROJELER

INTERNET

MULTIMEDIA VE E⁄LENCE

PÜF NOKTASI

INTERNET’TE CEP TELEFONU S‹TELER‹.ÇEfi‹TL‹ CEP TELEFONU S‹TELER‹N‹N ADRESLER‹.

VER‹ ‹ND‹RMEN‹N ‹NCEL‹KLER‹.INTERNET’TEN DAHA VER‹ML‹ FAYDALANMAK.

FRONTPAGE ‹LE ÇALIfiMAK (4)FRONTPAGE ‹LE WEB S‹TES‹ TASARIMI.

PROGRAM KISAYOLLARI OLUfiTURMAK.KISAYOL OLUfiTURMANIN FARKLI YÖNTEMLER‹.

WINDOWS

YAZILIMLARIN TAR‹HÇES‹.B‹LG‹SAYAR PROGRAMLARININ GEL‹fi‹M‹.

LCD MÖN‹TÖRLER.YEN‹ TEKNOLOJ‹DEN YEN‹ ÜRÜNLER.

REALPLAYER NASIL KULLANILIR?REALPLAYER’‹N ÇEfi‹TL‹ ÖZELL‹KLER‹.

ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (17)WINDOWS 98 ‹Ç‹N ÖNEML‹ ‹PUÇLARI.

44. SAYIDA NELER VAR?

TEMEL B‹LG‹LERVER‹ YEDEKLEME.

WINDOWSWINDOWS DOSYA YAPISI.

PROJELERTEK SAYFADA ÇOK SÜTÜNLA ÇALIfiMAK.BOfi D‹SK ALANINI TESP‹T ETMEK.

INTERNET‹LG‹NÇ INTERNET SAYFALARI.FRONT PAGE ‹LE ÇALIfiMAK (5).ÜCRETS‹Z WEB TASARIM YAZILIMLARI.

MULTIMEDIA VE E⁄LENCEPLAYSTATION 2

PÜF NOKTASIÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (XVIII)

Vogel Yay›nc›l›k Piyalepafla Bul. Zincirlikuyu Cad. Ün ‹fl Merkezi No: 231/3

80380 Kas›mpafla-‹STANBULTel: (212) 297 17 24 Faks: (212) 297 17 33

Genel Yay›n Yönetmeni: Gökhun Sungurtekin (Sorumlu), Yaz› ‹flleriMüdürü: Mahmut Karsl›o¤lu, Editör: M. Berker Güngör, Grafik Tasar›m: Murat Çelik, Vogel Sat›fl Müdürü: Gönül Morgül, Müflteri Temsilcisi: YelizKoyun, Pazarlama Müdürü: Güler Okumufl, Abone Sorumlusu: AsuBozyayla, Da¤›t›m: Cem Cenker, Üretim: Turgay Tekatan, Vogel Yay›nc›l›kLtd. fiti. Genel Müdürü: Hermann W. Paul, Genel Müdür Yard›mc›s›: BesteÖzerdem, Vogel Yay›nc›l›k Ltd. fiti. Ad›na Sahibi: Gökhun Sungurtekin,Renk Ayr›m›-Film Ç›k›fl ve Bask›: As›r Matbaac›l›k Ltd. fiti., Da¤›t›mB‹RYAY A.fi.

16 Ekim’de Bayilerde

Kaç›rmay›n!

TEMEL B‹LG‹LERLCD MON‹TÖRLER

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER 213

>>>

LCD MON‹TÖRLERGeliflen teknoloji sayesinde daha hafif ve ince monitörlere kavuflabilece¤iz.

Günümüzden 20 y›l öncesine dek bilgisayarlargünlük yaflamdan ziyade bilim-kurgu filmlerininayr›lmaz bir parças› gibi görünmekteydiler. Tabiiki büyük kurulufllar›n ofislerindeya da askeri ve uzay çal›flmalar›alan›nda bu cihazlardan yayg›nolarak yararlan›lmaktayd›. An-cak güçlü ve h›zl› masaüstü bilgi-sayarlar›n›n birgün gelip te gün-lük hayat›n ayr›lmaz bir parças›olmaya bafllayaca¤›na ço¤u in-san pek ihtimal vermiyordu.

Ancak geliflen teknoloji bilgi-sayarlar› günlük hayat›m›zasoktu¤u gibi, daha önceden sadece film-lerde görmeye al›flt›¤›m›z daha bafl-ka pek çok yenili¤i de bize sundu,hala da sunmaya devam ediyor. Bu yeniliklerdenbiri de "LCD" tabir edilen yeni ve oldukça farkl›bir teknoloji ile üretilmekte olan monitörlerdir.Fakat bu tan›m sizleri yan›ltmas›n, çünkü her nekadar "LCD" kelimesi al›fl›lm›fl "katot tüplü" moni-törlerden farkl› olan daha ince ve hafif ve ayg›tla-r› tan›mlamak için kullan›l›yor olsa da, asl›ndabunlar da kendi içlerinde çok farkl› s›n›flara ayr›-l›rlar. Bu bölümde bunlar› da inceleyece¤iz, ancaköncelikle "katot tüplü" denilen monitörlerin nas›lçal›flt›¤›n› hat›rlatal›m.

Katot tüplü monitörler basit olarak içinde özelgazlar›n bulundu¤u tüplerin kullan›lmas›yla üreti-lirler. Bu tüplerin dar ucunda bir elektron topu,genifl taraf›nda ise elektron bom-bard›man› sonucu ›fl›k saçan özelkaplanm›fl yüzeyler bulunur. Butür monitörler neredeyse 20. yüz-y›l›n bafl›ndan beri gelifltirilmekteve çok farkl› alanlarda kullan›l-maktad›rlar. Televizyonlar ve bil-gisayar monitörleri bu alan-lardan sadece iki tanesidir.

Günümüzde çok ileri tek-noloji ile üretilen geliflmiflkatot tüplü monitörlere

günlük hayat›n hemen her an›nda rastlamakmümkündür, çünkü çok say›da ve düflük maliyetle

üretilebildiklerinden hemen her-kesin al›m gücü dahilindedirler.Fakat en geliflmiflleri bile olduk-ça büyük bir yer kaplamaktad›r,üstelik a¤›rl›klar› tafl›nmalar›nabüyük bir engeldir. Ayr›ca nadi-ren bile olsa içlerindeki yüksekenerji gerilimi yüzünden tehlikeyaratabilmektedirler, bunun yan›s›ra çok düflük bir miktar radyas-yon da saçarlar. Bilimadamlar›tüm bu olumsuzluklar› ortadankald›ran bir görüntüleme ayg›t› ta-sarlamak için çok u¤raflm›fl, sonun-da LCD teknolojisi ile yeni bir al-

ternatif sunmay› baflarm›fllard›r.

Ekran›n son derece düz olabilmesisayesinde görüntü kayb› en aza düflürülebil-di¤inden, 15 inçlik LCD monitörlerin aktifgörüntüleme alan› neredeyse 17 inçlik ka-tot tüplü monitörlere eflittir.

>>>

I < >INFO

214 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER

TEMEL B‹LG‹LER LCD MON‹TÖRLER

<<<

LCD NED‹R?LCD asl›nda ‹ngilizce "Liquid Crystal Display"

kelimelerinin bir k›saltmas›d›r. Y›llar önce ilk de-fa hesap makinelerinde kullan›lmaya bafllanan buteknolojis›v› durumdaki özel kristallerin elektrikak›mlar›na tepki vermesi prensibiyle çal›fl›r. Kü-

çük hücreleriçine yerleflti-rilmifl olankristal eriyikle-ri ald›klar›elektriklegruplanarak›fl›k geçirmeye-cek bir dokuolufltururlar.Bunun sonu-cunda her hüc-reye farkl› birelektrik ak›m›vererek ekran-

da belirli bir görüntüoluflturabilmek müm-kün olmaktad›r. Bu

türden siyah-beyaz ekranlara bugün hesap maki-neleri, kol saatleri, uzaktan kumanda ve di¤er ay-g›tlar›n üzerinde bulunan kontrol panellerinderastlayabilirsiniz. Ancak bu türden LCD gösterge-ler ayr›ca bir ›fl›kland›rma olmadan karanl›ktaokunamazlar, çünkü kendileri bir ›fl›k üretmemek-tedirler.

Ancak tabii ki bir monitör ya da televizyon ek-ran› çok daha renkli, karmafl›k ve büyük görüntü-leri göstermek zorundad›r, bu yüzden de temelLCD uygulamalar›ndan çok daha ileri teknolojilerkullan›lmak zorundad›r. Bugün üretilmekte olanLCD monitörler geliflmiflekran kartla-r›ndan gelendijital sinyal-leri herhangibir sorunlakarfl›laflma-dan görün-tüleyebil-mektedir-ler.

Bu da LCD ekranlar›n pek çok günlük uygulama-da rahatl›kla kullan›labilmesine imkan tan›mak-tad›r.

Ne var ki baz› durumlarda LCD monitörler ye-tersiz kalabilmektedir. Mesela düflük kapasiteligrafik kartlar›n›n gönderdi¤i yetersiz sinyaller enpahal› monitörleri bile yan›ltabilmekte ve görüntükalitesini bozabilmektedirler. Bu tür problemleriönlemek için tafl›nabilir bilgisayarlarda kullan›lanekranlar ve di¤er LCD monitörlerde al›fl›lm›flVGA ba¤lant›s›ndan ziyade DVI ad› verilen özelbir ba¤lant› portu kullan›l›r. Bu ba¤lant› tafl›nabi-lir bilgisayarlarda standard olarak kullan›lmaklaberaber, di¤er PC monitörlerinde VGA ile birlikteyeralmakta, e¤er istenirse kullan›c› taraf›ndan se-çilebilmektedir. Ne var ki bir PC üzerindeki he-men her ekran kart› DVI ba¤lant› portuna sahipolmayabilir, bu da kullan›c›n›n seçeneklerini k›s›t-layacakt›r.

Bugün en yayg›n kullan›lan LCD türü monitörlerde TFT (Thin Film Transistor)teknolojisine yer verilmektedir. Bu yöntemyüksek görüntü kalitesi sa¤lamakta amaüretimi zor oldu¤undan pahal›ya mal ol-maktad›r. Ayr›ca bu tür monitörlerde k›smibozulma ihtimali de yüksektir. >>>

I < >INFO

TEMEL B‹LG‹LER LCD MON‹TÖRLER

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER 215

>>>

LCD MON‹TÖRLER‹N FAYDALARILCD monitörler pek çok konuda al›fl›lagelmifl

katot tüplü (CRT) monitörlerden daha avantajl›-d›rlar. Öncelikle bu tür monitörler çok düflükenerji tüketimine sahiptirler, bu yüzden büyükelektrik tasarrufu sa¤larlar. Ayr›ca fazla enerjitüketmedikleri için haliyle afl›r› ›s›nma gibi bir so-runlar› da yoktur, bu yüzden çok daha derli toplu

bir yap›ya sahip olacak biçimde tasar-lanabilirler. Baz› LCD

monitörlerin ekrankal›nl›¤› birkaçsantimetreyi afl-mamaktad›r.LCD monitörle-rin ço¤u yap›-lar› itibariylemasaüstünde

CRT olanlardançok daha az bir yerkaplar, hatta gere-

kirse duvara bile as›-labilirler. Bu da özellikle ça-

l›flma alan›n›n az ve de¤erli oldu¤u durumlardaonlar› çok faydal› k›lar.

LCD monitörlerin bir baflka faydas› da, radyas-yon ve manyetik alanlar yaymad›klar› için kulla-n›c›lar›n sa¤l›¤› üzerinde olumsuz bir etki yapma-malar›d›r. Ayr›ca bu tür monitörler yine ayn› se-bepten etraftaki di¤er cihazlar›n çal›flmas›n› etki-lemez ve onlar taraf›ndan da etkilenmezler. Buayg›tlar›n kullan›c› sa¤l›¤› üzerindeki bir baflkaiyi etkisi de, CRT monitörlerdeki gibi bir ekranyenileme ifllemi yapmadan çal›flt›klar› için devam-

l› net ve temiz bir görüntü sa¤lamalar›, böyleceinsan gözünü yormamalar›d›r.

LCD MON‹TÖRLER‹NE ZAYIF YANLARIHer ne kadar LCD türü monitörler ilk bak›flta

CRT türünden her alanda daha üstünmüfl gibi gö-rünse de, asl›nda durum böyle de¤ildir, bu cihaz-lar›n da pek çok zay›f yanlar› vard›r. Bunlardanilki bugün piyasada bulunan pek çok LCD monitö-rün ayn› fiyat seviyesindeki CRT tüpler kadar h›zl›çal›flmamas›d›r. Çok geliflmifl ve pahal› olan bir-kaç modelin d›fl›nda hemen tüm LCD monitörlerözellikle oyunlar ya da filmler gibi yüksek h›zdaoynat›lan görüntüleri tam anlam›yla göstermekteyetersiz kalmaktad›rlar. Bu durum bilgisayar›ndayüksek süratteki görüntüleri yüksek kalitede sey-retmek isteyenler için önemli bir sorun teflkil et-mektedir.

Bunun yan›s›ra LCD türü monitörlerin hemenher modeli oldukça hassas ve kolay bozulabilenbir yap›ya sahiptir. Bu durum özellikle üretiminoldukça zor ve pahal› olmas› anlam›na gelir, tabiiki müflteriye de yans›maktad›r. Günümüzde en altseviyedeki teknolojiyle üretilmifl 15 inç LCD mo-nitörler bile 500 USD ve üzerinde fi-yatlarla sat›lmakta-d›r.

Genellikle LCD monitörlerin yüzeylerison derece hassast›r ve özellikle baz›lar›-

n›n ekranlar› en küçük dokunmayla bile bo-zulabilir. Bu yüzden kullan›c›lar›n çok dik-katli olmalar› gereklidir. >>>

I < >INFO

216 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER

TEMEL B‹LG‹LER LCD MON‹TÖRLER

<<<

FARKLI TEKNOLOJ‹LERYaz›m›z›n bafllar›nda piyasada LCD ortak ad›

alt›nda pek çok farkl› teknolojiyle üretilmifl olanmonitör modeli bulundu¤una de¤inmifltik. fiimdibu teknolojilerden en yayg›n olanlar›na k›saca de-¤inece¤iz. Piyasada bulabilece¤iniz LCD türü mo-nitörler büyük ihtimalle bunlardan birini kullana-rak üretilmifl olacaklard›r.

PLASMABugün piyasada bulabilece¤iniz en geliflmifl LCD

s›n›f› televizyon ve monitörler "Plasma" teknolojisikullan›larak üretilmifl olanlard›r. Bu tür ayg›tlarCRT ve LCD türü cihazlar›n tümiyi yanlar›n› bünyelerinde topla-maktad›rlar. Plasma ekranlarinan›lmaz kalitede görüntü üre-tebilmekte, son derece ince vehafif yap›da olabilmektedir.Ancak bu ayg›tlar›n maliyetibugün için inan›lmaz yüksek-tir, maalesef ço¤u kullan›c›için bu tür bir ayg›t edinebil-mek hayalden öteye geçeme-mektedir.

OELSony taraf›ndan gelifltirilen OEL (Organic Elect-

roluminescent) teknolojisi al›fl›lm›fl LCD ayg›tlar-dan çok daha geliflmifl bir sistemdir. OEL kullan›-larak üretilen ekranlar neredeyse bir kredi kart›inceli¤inde olabilmekte, ayr›ca çok daha yüksekçözünürlüklerde ve kalitede görüntüler sa¤layabil-mektedirler. Bu tür ekranlar› oluflturan piksellerinkendileri ›fl›k ürettikleriiçin, daha eski teknoloji

LCD ekranlarda oldu¤u gibi bir arka plan ›fl›klan-d›rmas›na ihtiyaç duyulmaz. OEL ekranlar›n tica-ri üretiminine 2003 y›l›nda bafllanmas› beklen-mektedir.

LCOSS›v› kristal eriyi¤i teknolojisinin farkl› bir versi-

yonu olan LCOS teknolojisi InViso firmas› tara-f›ndan gelifltirilmifltir. ‹lk olarak eShade sanal or-tam gözlüklerinde kullan›lan bu teknoloji sayesin-de, çok küçük bir alanda oldukça yüksek kalitedegörüntü elde edilebilmektedir. LCOS teknolojisin-

de kullan›lan s›v› kristal eriyi-¤inde silikona da yer verilmek-tedir.

TFT202Günümüzde en yayg›n olarak

kullan›lmakta olan LCD tekno-lojisi TFT (Thin Film Transistor)olarak bilinmektedir. Bu yön-temde ekrandaki her piksel üçtemel renkteki hücrelerden olu-flur ve bunlar gerekti¤i orandauyar›larak istenen renk derinli¤i

sa¤lan›r. TFT monitörler oldukça ka-liteli görüntüler sa¤larlar, ancak üretil-

meleri zor ve pahal›d›r.

Burada baz› LCD monitör üreticilerininweb adreslerini veriyoruz:

www.samsungmonitor.comwww.acercm.comwww.necmitsubishi.comwww.eiza.comwww.dell.comwww.ibm.comwww.pcstuff.philips.com >>>

I < >INFO

>>>

WINDOWSYAZILIMLARIN TAR‹HÇES‹

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● WINDOWS 136

>>>

YAZILIMLARIN TAR‹HÇES‹Bilgisayar dünyas›ndaki geliflme sadece donan›m sektöründe yaflanmamaktad›r.

Bir bilgisayar› oluflturan iki önemli parçan›n ol-du¤unu önceki bölümlerde de vurgulam›flt›k. Bun-lardan ilki donan›md›r, bu tan›m bir bilgisayar›oluflturan ve onun çal›flmas›nda rol oynayan tümparçalara verilen genel bir isimdir. ‹kinci önemliparça ise yaz›l›md›r, bu da genel olarak bilgisa-yarlar›n neyi nas›l yapaca¤›n› bilmesini sa¤layanprogramlara verilen isimdir. ‹lk bilgisayar›n orta-ya ç›k›fl›ndan beri her iki parça da geliflmeye de-vam etmifltir.

‹lk bilgisayar 1944 y›l›nda çal›flmaya bafllam›flolan ENIAC isimli dev ayg›tt›r. Bu ayg›t yaklafl›kolarak 40 ton a¤›rl›¤›nda ve küçük bir bina bü-yüklü¤ündeydi. Çal›fl›rken harcad›¤› enerjininmiktar› o dönemde bir flehrin günlük elektrik tü-ketimine efl miktardayd›. Ancak bu ilkel dev her-hangi bir kontrol paneline ya da iflletim sisteminesahip de¤ildi. Ancak çok basit ifllemleri yapabilenayg›t›n çal›flabilmesi için içindeki elektrik ba¤lan-t›lar›n›n farkl› flekillerde ba¤lanarak "programlan-mas›" gerekiyordu.

1950’Li y›llara dek yap›lan di¤er bilgisayarlarda bundan daha farkl› bir yap›da de¤illerdi. Her-fleyden önce bu ayg›tlar›n devaml› veri depolaya-bilecekleri bir haf›za sistemleri yoktu, bu yüzdenayn› anda sadece tek bir ifllem üzerinde çal›flabili-yordu. Ayn› sebepten dolay› ifllenecek olan bilgilerayg›tlara delikli kartlar gibi somut araçlarla giri-liyor, sonuçlar da derhal ka¤›t üzerine dökülereksaklan›yorlard›. Ayr›ca bir kez verileri yükleyipçal›flt›rmaya baflland›ktan sonra bu sistemleremüdahale etmek söz konusu de¤ildi.

Bilgisayarlar uzun y›llar bu flekilde varl›klar›n›sürdürdüler, ancak zaten birkaç üniversite ve as-keri kurulufl d›fl›nda bu cihazlara rastlamakmümkün de¤ildi. Üretilmeleri ve çal›flt›r›lmalar›son derece zahmetli, ayr›ca bir o denli de yoru-cuydu. Bunlar›programlamak veçal›flt›rmak içinpek çok uzmanagerek oluyordu.Herhangi birprogramlama dilikullan›lmad›¤›n-dan, daha karma-fl›k programlaryüklemek ve çal›fl-t›rmak mümkünde¤ildi.

Bugün kullanmaya al›fl›k oldu¤umuziflletim sistemleri ya da fare gibi kontrolayg›tlar›n›n icad› ve kullan›lmas› ilk bilgi-sayarlar›n ortaya ç›kmas›ndan çok sonragerçekleflmifltir. >>>

I < >INFO

137 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● WINDOWS

WINDOWS<<<

YAZILIMLARIN TAR‹HÇES‹

Çok daha küçük yap›l› olan ve devaml› uzmanla-r›n gözetimine ihtiyaç duymayan ilk bilgisayarlar1958 y›l›ndan itibaren kullan›lmaya baflland›lar.Bu ayg›tlar manyetik bantlar gibi veri depolamayöntemlerini kullanarak al›nan ve ifllenen verilerisaklayabiliyorlard›. Ayr›ca yap›lar› sayesinde ol-dukça esnek bir programlanabilirli¤e sahiplerdi.Öyle ki daha önceki ayg›tlar›n tersine, çal›flmaktaolan bir uygulama tamamland›¤›nda otomatikolarak bir yenisini yükleyip üzerinde ifllem yap-maya geçebiliyorlard›.

Bu yeni bilgisayarlar›n ortaya ç›kmas›yla bera-ber COBOL gibi ilk programlama dillerinin dekullan›lmaya baflland›¤› görüldü. Bu diller bilgi-sayarlar›n yap›s›nda herhangi bir de¤ifliklik yap-maya gerek kalmadan çok daha karmafl›k ifllem-lerin yap›labilmesine izin veriyordu. Ancak yinede 1964 y›l›na dek bilgisayarlar basit ifllemleryapmak ve veri tabanlar› oluflturmaktan baflka birfley yapam›yorlard›.

1964 y›l› yeni nesil bilgisayarlar›n do¤ufluna ta-n›kl›k etti. Bunlar eski bilgisayarlar›n aksine va-kum tüpleri de¤il, entegre devreler ve ifllemcilerkullan›larak üretiliyorlard›. Bu teknoloji halengünümüzde de kullan›lmakta olan›n taban›n› olufl-turmufltur ve özellikle programc›lara büyük birkolayl›k sa¤lam›flt›r. Zaman içinde bilgisayarlaraklavye, monitör ve fare gibi çeflitli kontrol ayg›t-lar›n›n da eklenmesiyle kullan›c›lar›n ayg›tlar›ylaaralar›nda olan iletiflim daha da art›r›lm›flt›r.

Seksenli y›llar bilgisayar donan›mlar›n›n ol-du¤u kadar, programlama dillerinin de h›zlageliflti¤i bir dönem oldu. Bilgisayarlar›n veriiflleme ve depolama kaabiliyetlerinin artmas›sayesinde programc›lar daha geliflmifl yaz›-l›mlar haz›rlama imkan› buldular. Bir nokta-da yaz›l›mlar›n geliflimi donan›mlar›n önünegeçti ve bundan sonra ifller al›fl›lm›fl›n tersinedöndü. Özellikle doksanl› y›llar donan›m pi-yasas›ndaki geliflmelerin yaz›l›mlar›n gittikçedaha da artan ihtiyaçlar›n› karfl›layabilmekamac›na yönelmesine sahne oldu.

YAZILIM VE DONANIMDonan›m piyasas›ndaki geliflme ve çeflitlenme sonucunda gittikçe artan bir uyuflmazl›k sorunu yaflanmaya bafllad›. Bunuaflabilmek için ço¤u donan›m firmas› kendi yaz›l›mlar›n› da gelifltirmeye bafllad›. IBM, SONY ve APPLE gibi firmalar›nbu hareketi daha sonra ki y›llarda yaz›l›m ve donan›m sektörlerindeki belirli standardlar›n da belirlenmesinde büyük roloynad›.

WINDOWS

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● WINDOWS 138

>>>YAZILIMLARIN TAR‹HÇES‹

APPLE‹lk ürünlerini 1976 y›l›nda kullan›c›lar›n be¤eni-

sine sunan Apple asl›nda oldukça düflük maliyetlive kullan›fll› bilgisayarlar üretebilmek amac›n›güdüyordu. Ancak bu firman›n kurucular› k›sa sü-rede yaz›l›ma da önem verilmeden bu hedefe ula-fl›lamayaca¤›n› anlad›lar. Çünkü zaten yeni flekil-lenmekte olan ev ve ofis kullan›c›lar› piyasas›ndaonlar›n ürettikleri bilgisayarlara göre yaz›l›m ha-z›rlayabilecek kapasitede pek fazla firma mevcutde¤ildi.

Bunun üzerine Apple kendi donan›mlar›na uygunve ihtiyaçlar› karfl›layacak yaz›l›mlar› da haz›rla-maya bafllad›. Bugün her PC kullan›c›s›n›n vazgeçilmez olarak gördü¤ü fare gibi donan›mlar›nyan› s›ra, grafik kullan›c› arabirimli iflletim sis-temlerini de ilk defa Apple tasarlam›fl ve hayatageçirmifltir. Ancak bu yenilikler belki Apple’›n bi-le beklentilerini aflarak zaman içinde PC türü bil-gisayarlarda kullan›lan standardlar› belirlemifller-dir. Nitekim bugün Windows türü bir iflletim sis-temi ya da faresi olmayan bir PC düflünülemez.

IBMDünyadaki ilk büyük bilgisayar üreticisi olan fir-

ma efsanevi IBM’dir. IBM çok uzun y›llar bu ko-nudaki liderli¤ini sürdürmüfl, baflta büyük kuru-lufllar olmak üzere dünyan›n pek çok yerindekimüflterileri için her boydan bilgisayar› üretmifltir.Bu alandaki liderli¤ini korumak isteyen firmakendi sistemlerinde kullan›lacak olan yaz›l›mlar›nbelirli standardlara uymas›n› sa¤lam›flt›r. T›pk›Apple gibi onlar da bilgisayarlar için belirli birstandard oluflturmufl, daha sonra piyasaya ç›kan

bilgisayarlar›n kendi çizgilerini takip ederek"IBM Uyumlu" olmas›n› sa¤lam›fllard›r.

IBM kiflisel kullan›c›lara yönelik ilk PC türü bil-gisayar›n› 1981 y›l›nda piyasaya sürmüfltür. App-le’›n baflar›s›n› gören ve bu piyasadan pay almakisteyen IBM gereken yaz›l›mlar› gelifltirmesi içino zamanlar yeni ve tan›nmam›fl bir firma olanMicrosoft ile anlaflm›flt›r. PC’lerine Microsoft ta-raf›ndan gelifltirilen MS-DOS iflletim sistemini uy-gulayan firma, bu sis-temin Apple taraf›n-dan gelifltirilen Ma-cOS kadar baflar›l› ol-mamas›ndan ötürüuzun süre istedi¤i ba-flar›ya ulaflamam›flt›r.

Bugün kullan›lan geliflmifl grafikarabirimli iflletim sistemleri her ne kadarçok mükemmel olmasalar da, geçmifltekiyaz›l›mlarla k›yasland›klar›nda kullan›c›la-ra ne denli büyük kolayl›k sa¤lad›klar› or-taya ç›kmaktad›r. >>>

* < >‹PUCU

139 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● WINDOWS

WINDOWS YAZILIMLARIN TAR‹HÇES‹

<<<

MICROSOFT‹lk defa 1981 y›l›nda IBM’in PC s›n›f› bilgisa-

yarlar› için DOS iflletim sistemini haz›rlayarakad›n› duyuran bu firma, Bill Gates taraf›ndan ki-flisel bir giriflim olarak kurulmufltu. Uzun müd-det DOS sisteminin yeni versiyonlar›-n› piyasaya süren Microsoft,1987 y›l›nda ilk Windows iflletimsistemini tan›tt›. Yap›sal olarakMacOS ile büyük benzerlikler gös-teren bu sistemin ilk sürümü kulla-n›c›lar aras›nda büyük hayalk›r›k-l›¤› yaratt›. Ve bu hayalk›r›kl›¤› da-ha sonra ki sürümlerle de pek gi-derilemedi.

Ancak Windows 95 iflletim siste-mi Microsoft’un bu alandaki bafla-

r›s›zl›¤›n› giderdi. Takip eden Windows sürümlerigittikçe daha da geliflen ve kullan›c›ya yeni im-kanlar sunan yap›lar›yla IBM uyumlu PC pazar›-n›n en çok talep edilen yaz›l›mlar› haline geldiler.

Ancak Microsoft sadece iflletim sistem-leri tasarlayan bir firma de¤ildir, bu-

nun d›fl›nda da PC yaz›l›mlar›piyasas›na pek çok ürün sun-mufltur. Özellikle ev ve ofis

ortam›nda kullan›lmaküzere haz›rlanm›fl Micro-

soft yaz›l›mlar› bugün enrevaçta olan programlardan-

d›r. Microsoft özellikle son y›l-larda çok genifl bir pazar olanoyun piyasas›na da bir hayli etkili

bir biçimde girmifltir.

‹fiLET‹M S‹STEMLER‹Asl›nda grafik kullan›c› arabirimli iflletim sistemine sahip olan ilk bilgisayar Xerox taraf›ndan üretilen Altu modelidir. An-cak bu bilgisayar o dönem için çok yüksek bir mebla¤ olan 40,000 USD fiyat›yla sat›ld›¤›ndan ancak birkaç üniversite veresmi kurum sat›n alabilmifltir. Bunun d›fl›nda bilgisayar dünyas›nda en yayg›n rastlayabilece¤iniz iflletim sistemleri flun-lard›r:

MS DOS (PC DOS): ‹lk IBM PC’lerle birlikte ortayaç›kan bu iflletim sistemi belki de en bilinen sistemdir.Hiçbir grafik özelli¤i bulunmayan bu sisteme do¤rudankullan›c› taraf›ndan komutlar yaz›larak hükmedilirdi.Windows iflletim sisteminin yayg›nlaflmas›yla beraberkullan›mdan tamamen kalkt›.

UNIX: Bell Labs taraf›ndan büyük bilgisayar sistemle-ri için gelifltirilen bu iflletim sistemi zaman içinde kifli-sel sistemlerde de kullan›lm›flt›r. Bugün büyük sistem-lerde kullan›lan Solaris ve NeXTstep gibi geliflmifl sis-temler UNIX tabanl›d›rlar.

MacOS 7: ‹lk Apple bilgisayarlarla birlikte piyasayaç›km›fl olan bu sistem oldukça köklü bir geçmifle sa-hiptir. Zaman içinde gelifltirilen sistem bugün halenkullan›lmaktad›r.

MS WINDOWS: Microsoft taraf›ndan DOS iflletim sis-teminin yerini almak üzere haz›rlanm›fl olan bu siste-min ilk versiyonlar› pek baflar›l› olamam›flt›r. Ancak95 ve sonras›ndaki sürümler istenen baflar›y› kazan-m›fl, bugün IBM uyumlu PC türü bilgisayar sahipleritaraf›ndan en çok kullan›lan yaz›l›m haline gelmifltir.

>>>

PROJELERPROGRAM KISAYOLLARI OLUfiTURMAK

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER 133

>>>

PROGRAM KISAYOLLARIOLUfiTURMAKS›k kulland›¤›n›z programlar için kendiniz de

k›sayollar oluflturabilirsiniz.

Bu bölümde s›k kulland›¤›n›z ama masaüstündek›sayolu bulunmayan programlar için nas›l k›sa-yol oluflturabilece¤inizi görece¤iz. Bu k›sayollarsayesinde her defas›nda menüler aras›nda kaybol-madan bir t›klamayla istedi¤iniz uygulamay› ça-bucak çal›flt›rabilirsiniz. Afla¤›daki ad›mlar› izle-meniz yeterlidir.

Ad›m 1:Öncelikle "Bafllat" tuflu menüsünden "Program-

lar" k›sm›na girin. Aç›lan alt menüden k›sayololuflturmak istedi¤iniz program›n ad›n›n üzerinegelin. Bundan sonra sol fare tufluna bas›n ve bas›-l› tutarak simgeyi masaüstüne sürükleyin. Böyleceh›zl› bir biçimde k›sayolu oluflturmufl olacaks›n›z.

Ad›m 2:Windows 98 iflle-

tim sisteminin"görev çubu¤u"bölümüne de k›-sayollar ekle-meniz müm-kündür. Bura-ya k›sayol eklemekmasaüstünüzdekikalabal›¤› azal-tacak ve size ça-l›flma alan› açacakt›r. Bunu yapmakiçin bir önceki ad›mda oldu¤u gibik›sayol oluflturmak is-tedi¤iniz progra-m›n simgesini"Programlar"menüsü içinde yada masaüstünde-ki yerinde bulunve fareyi üzerinegetirin. Bundansonra sol fare tu-fluyla tutup sü-rükleyerek sim-geyi ekran›n altk›sm›ndaki görevçubu¤una tafl›y›nve b›rak›n.

Windows 95 kullan›c›lar› için masa-üstüne bir k›sayol eklemek çok daha zor birifllemdir. Bunun için "Bafllat" tuflu menüsün-den "Ayarlar" k›sm›na girmeniz, buradaki"Görev Çubu¤u" seçene¤i içindeki "GeliflmiflAyarlar" tufluna t›klayarak ilgili k›sma ulafl-man›z gereklidir. Ancak bundan sonra bu-radaki listeden program ad›n› seçmek ve"Kopyala" komutunu vermek suretiyle bu ifl-lemi gerçeklefltirebilirsiniz. >>>

I < >INFO

134 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER

PROJELER<<<

PROGRAM KISAYOLLARI OLUfiTURMAK

Ad›m 3:E¤er masaüstüne herhangi bir belgeyi açan bir

k›sayol yerlefltirmek isterseniz, bunun için önce-likle masaüstüne sa¤ tuflla t›klayarak ilgili menü-yü açman›z gereklidir. Aç›lan menüden "Yeni" fl›k-k› alt›nda bulunan "K›sayol" seçene¤ine t›klay›n.Bundan sonra ekrana gelecek olan diyalog pence-resi içinde belgenin bulundu¤u yeri belitrmeniz ve

onaylaman›z yeterlidir. E¤er belgenin tamyerini bilmiyorsan›z, o zaman "Gözat" seçe-ne¤i size bilgisayar›n›zdaki sabit disklerdebulunan dosyalar› gözden geçirme f›rsat› ve-recektir. Buradan arad›¤›n›z dosyay› bulupüzerine t›klayarak seçebilirsiniz.

Ad›m 4:Bilgisayar›n›zdaki herhangi bir konumda

bulunan belge ya da program›n masaüstünek›sayolunu oluflturmak için kullanabilece¤i-niz bir di¤er yöntem de "sürükle-b›rak" iflle-minden faydalanmakt›r. Bu sayede sadecemasaüstüne de¤il, isted¤iniz herhangi biryere k›sayol atayabilirsiniz. Öncelikle k›sa-yolunu oluflturmak istedi¤iniz dosyay› bulunve bunun üzerine sa¤ fare tufluyla t›klay›n.Tuflu bas›l› tutaraksimgeyi masaüstü-ne sürükleyin veorada tuflu b›rak›n.Aç›lan menüden"Buraya k›sayololufltur" seçene¤inet›klay›n, ifllem ger-çekleflecektir.

Ad›m 5:E¤er masaüstündeki ya da görev çubu¤un-

daki k›sayol simgelerini belirli bir düzenesokmak istiyorsan›z, bunu tutup sürükleye-rek yapabilirsiniz. Bu ifllemin otomatik ola-rak yap›lmas›n› da sa¤layabilirsiniz. Masa-üstüne sa¤ tuflla t›klay›n ve aç›lan menüden"Simgeleri düzenle" alt menüsü içinde bulu-nan "Otomatik düzenle" fl›kk›na t›klay›n.Böylece ifllem kendili¤inden gerçeklefltirile-cektir. >>>

INTERNET

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 257

>>>INTERNET’TE CEP TELEFONU S‹TELER‹

INTERNET’TE CEP TELEFONU S‹TELER‹Bu bölümde cep telefonlar› ile ilgili olarak haz›rlanm›fl web sitelerinden

baz›lar›n›n adreslerine yer veriyoruz.

www.club.nokia.comE¤er Nokia marka cep telefonu kulla-

n›yorsan›z, o zaman bu sitede bulunanNokia Club’a üye olarak sunduklar› im-kanlardan faydalanabilirsiniz. Buradatelefonunuz için melodilerden logolaradek pek çok farkl› hizmete eriflmenizmümkündür.

www.ringaringtone.comBu site pek çok farkl› telefon markala-

r› için haz›rlanm›fl melodiler ve logolarabünyesinde yer vermektedir. Ayr›ca seslimesaj kullan›c›lar› için de pek çok özelseçenek mevcuttur, ancak maalesef bun-lar genellikle ‹ngilizce’dir.

www.apnaguide.com/category/1939E¤er yeni bir telefon sat›n almay› dü-

flünüyorsan›z, önce bu siteyi bir ziyaretetmeniz faydan›za olabilir. Bu adrestefarkl› marka ve modellerden pek çok ceptelefonunun ayr›nt›l› incelemelerini bula-bilirsiniz.

www.electricwords.com/cell/rindex.html

E¤er Nokia, Motorola ya da Sagemmarka cep telefonu kullan›yorsan›z, ozaman bu sitede cihaz›n›zla ilgili olduk-ça ilginç bilgiler bulabilirsiniz. Ancaktabii ki amatör olarak haz›rlanm›fl busayfalardaki tüm bilgilerin do¤rulunugaranti etmek mümkün de¤ildir.

http://cellphones.about.com‹flte yeni bir cep telefonu al›rken dan›-

flabilece¤iniz bir baflka web sitesi daha,burada hemen tüm markalar hakk›ndabilgi bulabilirsiniz. Ayr›ca cihaz sahiple-riyle fikir al›flverifli yapabilece¤iniz birsohbet alan› da mevcuttur.

http://phoneybusiness.comCep telefonu kullanma adab› üzerine

bilgi edinmek istiyorsan›z, bu siteyi ziya-ret etmenizi öneririz. Bu sitede ayr›cacep telefonlu yaflam›n esprili yönüne ilifl-kin bölümler de bulabilmeniz mümkün-dür.

258 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET

INTERNET INTERNET’TE CEP TELEFONU S‹TELER‹

<<<

http://www.turkgsm.cjb.net/Tasar›m olarak çok baflar›l› olmasa da

532-533-535-536-542-543-546-552-555 ile bafllayan telefonlara s›n›rs›zSMS gönderebilme imkan› sunan bu si-tede bunun d›fl›nda çok da fazla bir içe-rik yok. Seri ilanlar bölümü ise ziyaret-çilere ücretsiz ilan verme flans› tan›yor.

http://www.basari.com.trTürkiye’de ki büyük iletiflim firmalar›n-

dan biri olan Baflar›’n›n sitesinden de ta-mamen ücretsiz SMS gönderilebiliyor.Sat›fl› yap›lan çeflitli telefonlar›n tan›t›m-lar›n›n da yer ald›¤› firman›n sitesindendi¤er mobil iletiflim hizmetlerine de ula-fl›labiliyor.

http://www.melodilerim.comCep telefonunuzdaki melodilerden s›k›l-

d›n›z m›? Bu durumda istedi¤iniz her zilibulabilece¤iniz bu site yard›m›n›za kofla-cakt›r. Üye olman›z kofluluyla yerli ya-banc› her melodiyi cep telefonunuza ata-bilece¤iniz site en popüler flark›larla dasürekli yenileniyor.

http://www.kontor.com.tr/Gecenin bir vakti e¤er kontörünüz bi-

terse art›k bir sonraki gün dükkanlar›naç›lmas›n› beklemek zorunda de¤ilsiniz.Bu site telefonunuza mesaj yolu ile kon-tör yükleyebilmenize yard›mc› oluyor.Aria, Telsim, Turkcell gibi tüm operatör-ler de destekleniyor.

http://www.grafiklerim.com/Melodilerim.com ile ayn› firmaya ait

olan bu web sitesi ise cep telefonlar›n›z›nekranlar›ndaki operatör logolar›n› dahae¤lenceli olanlarla de¤ifltirmenize olanaktan›yor. Yine üyelik sistemi ile çal›flan busistemden yararlanmak için de kredi kar-t›n›z› kullanman›z gerekiyor.

http://www.numaram.com/Site oldukça ilginç bir hizmet veriyor.

Türkiye’de henüz sadece tek bir gsm ope-ratörünün vermeye bafllad›¤› numaran›z›anlaml› bir isim olarak alabilme hizmeti-nin benzerini sa¤layan numaram.com’daborsa bölümünden ilginç telefon numara-lar› da sat›n al›nabiliyor.

http://www.kvk.comA¤›rl›kl› olarak mobil iletiflim alan›nda

faaliyet veren bir di¤er büyük firma olanKVK’n›n sitesinde de sat›lan ürünlerintan›t›mlar› yer al›yor. Ayr›ca siteden buürünlerin sat›n al›nabilmesinin d›fl›ndaonline teknik destek al›nabilmesi demümkün oluyor.

http://www.smsrehberi.comOldukça renkli ve canl› bir site. Cep te-

lefonu ve SMS konusunda ihtiyac›n›zolan her tür bilgiyi size sunabiliyor. A¤›r-l›kl› olarak de¤iflik konu bafll›klar› alt›n-da cepten mesaj olarak atabilece¤inizde¤iflik ve ilginç mesajlara yer veriyor.Linkler de oldukça baflar›l›.

http://www.cepsayfam.com/çerik olarak baflar›l› ama tasar›m ola-

rak oldukça zay›f bir site. Tamamen me-tinden oluflan siteden cep telefonlar› üze-rine SMS, logo, melodi ve benzeri konu-larda ücretsiz ulaflabilece¤iniz sitelereulaflabiliyorsunuz. Sitede bulunan ceptelefonu hileleri de oldukça ilginç.

INTERNETVER‹ ‹ND‹RMEN‹N ‹NCEL‹KLER‹

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 259

>>>

VER‹ ‹ND‹RMEN‹N ‹NCEL‹KLER‹Bu bölümü Internet üzerinden dosya indirmenin inceliklerine ay›rm›fl bulunuyoruz.

Internet günümüzde her türden bilgiye rahatl›k-la ulaflabilece¤iniz bir ortam olarak gittikçe vazgeçilmez bir konum almaktad›r. Gerçekten de busanal dünyada akla gelebilecek her konuda bilgimevcuttur, üstelik bunlara her zaman eriflebilirsi-niz. Ne var ki Internet eriflim h›zlar› henüz hertürden dosyan›n bulundu¤u sitede incelenebilmesi-ne imkan verecek denli yüksek say›lmaz. Üstelikbazen buldu¤unuz verileri farkl› ifllerde kullan-mak üzere kendi bilgisayar›n›za aktarmak ta iste-yebilirsiniz. Ne olursa olsun, s›k s›k Internet’tenkendi bilgisayar›n›za farkl› boyutlarda dosyalar›transfer etmeniz gerekecektir. Ancak bunu yapar-ken baz› hassas detaylara dikkat etmemek uzunvadede paradan ve zamandan büyük zarar etme-nize sebep olabilir. Burada dikkat edilmesi gere-ken hususlar› gözden geçirece¤iz.

Internet üzerindeki bir siteden bilgisayar›n›zaveri aktar›rken dikkat etmeniz gerekenilk husus ba¤lant› saatidir. Gerçektende oldukça h›zl› bir ba¤lant› türü kul-lan›yor olabilirsiniz, ancak Internett›pk› bir otoban gibi belirli kalabal›ksaatlere sahiptir. Bu saatlergenellikle sabahlar›d›r,çünkü insanlar ifllerinegidip e-posta mesajlar›-na bakmakta ya da habersitelerinde dolaflmaktad›rlar. Buyüzden sabah saatleri Internet’in en yo¤un çal›flt›-¤› saatlerdir ve ayn› hat üzerine yüklenen çok sa-y›daki kullan›c› kaç›n›lmaz olarak eriflim süratinidüflürecektir. Bu yüzden kendi ülkeniz ya da yak›nbir bölgede bulunan bir web sitesinden dosya al-

mak için mesai bafllang›-c›ndaki saatler genelliklepek uygun de¤ildir.

Yerel trafi¤in yan› s›rahesaba katman›z gerekenbir di¤er unsur da ba¤lan-makta oldu¤unuz siteninbulundu¤u bölgenin yerelsaatidir. Dünyan›n di¤erucunda yer alan bir websitesi sizden farkl› bir za-man diliminde bulunaca-¤›ndan, buradaki trafik tefarkl› seviyede olacakt›r.E¤er sizinle ba¤lanmakistedi¤iniz site aras›ndaçok büyük bir saat fark›varsa, iflinizi buna göreplanlaman›z yerinde ola-cakt›r. Ba¤lanaca¤›n›z si-tenin bulundu¤u ülkedekisaati de hesaba katman›z›ve buna göre hareket et-menizi öneririz.

260 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET

INTERNET VER‹ ‹ND‹RMEN‹N ‹NCEL‹KLER‹

<<<

‹kinci önemli husus ba¤land›¤›n›z sitedenbilgilerinizi hangi yolla indirdi¤inizdir. Pekçok kullan›c› dosyalar› internet browserprogram›n›n sundu¤u basit seçenekleri kul-lanarak indirmeyi tercih eder. Ne var ki buasl›nda oldukça yanl›fl bir seçimdir. Çünküen küçük hatada ya da ba¤lant› kesilmesin-de browser ba¤lant›y› yitirecek ve dosyay›en bafl›ndan tekrar yüklemeye bafllaman›zgerekecektir. Özellikle büyük çapl› dosyalar-da bu tam bir kay›p olabilir.

Peki bunu nas›l önleyebilirsiniz? Bunun ikiyolu mevcuttur, bunlardan ilki daha önce dedergimizde bahsetti¤imiz FTP programlar›-n› kullanman›zd›r. FTP programlar› sayesin-de bir dosyay› ba¤lant›n›z kesintiye u¤rasabile daha sonra tekrar kay›p vermeden in-dirmeye devam edebilirsiniz. FTP program-lar›n›n d›fl›nda bir de dosya takip program-lar› vard›r, bunlar indirilen dosyalar› takipederek aksama an›nda veri kaybedilmesiniönlerler. Ancak bu ikinci program türünündo¤ru çal›flabilmesi için ba¤lan›lan web si-tesi taraf›ndan desteklenmesi gereklidirki bu da her zaman olmaz.

Bilgisayar›n›za bir veri indirmeden ön-ce flüphesiz ilgili web sitesine ulaflman›zgereklidir. E¤er veri al›flverifli yapt›¤›n›z

siteler s›k s›k u¤rad›¤›n›z adreslerse, o zaman ab-z› basit önlemler alarak eriflimi h›zland›rabilirsi-niz. Bunun için Internet browser uygulaman›z›n"Geçici Internet Dosyalar›" klasörünün kapasitesi-ni geniflletmeniz faydal› olabilir. "Internet Seçe-nekleri" alt›nda bulunan ayarlar sayesinde ziyaretedilen sayfalar› oluflturan bilgilerin kopyalar›n›nsabit diskinizde depolanmas›n› sa¤layarak, birsonraki eriflimin süresini k›saltabilirsiniz. Bu site-nin aç›lmas›n› ve veri transferinin daha çabukbafllamas›n› sa¤layaca¤›ndan size bir hayli zamankazand›racakt›r.

Internet’ten dosya indirirken yararla-nabilece¤iniz en iyi FTP uygulamalar›ndanbiri LeechFTP program›d›r. Bu program›http://stud.fh-heilbronn.de/~jdebis/leechftp/adresinde bulabilirsiniz. >>>

I < >INFO

FTP uygulamalar› ayn› anda birden fazla dosyay› indirmenize de imkan tan›rlar.

>>>

< < <

INTERNETFRONT PAGE ‹LE ÇALIfiMAK (4)

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 261

>>>

FRONT PAGE ‹LE ÇALIfiMAK (4)Bu bölümde bir web sitesinin temel yap›s›n›n nas›l oluflturulaca¤›n› görece¤iz.

fiu ana kadar olan bölümlerden MS Front Pageile çal›flman›n temel prensiplerini az çok kavra-m›fl oldu¤unuzu tahmin ediyoruz. Gerçekten deFront Page di¤er MS Ofis uygulamalar›na özellik-le arabirim olarak oldukça benzemektedir, bu dakullan›m› nispeten kolay k›lmaktad›r.

fiu ana dek bu uygulama ile bir web sayfas› ha-z›rlaman›n temel prensipleri üzerinde durduk.fiimdi ise bir web sitesinin nas›l haz›rlanaca¤›nabakaca¤›z. Bir web sitesi birden fazla sayfadanoluflur, ancak Front Page yard›m›yla bu yap›y› ra-hatl›kla kurabiliriz.

YEN‹ S‹TE OLUfiTURMAKÖncelikle Front Page uygulamas›n› çal›flt›r›n.

"File" seçene¤i menüsünden önce "New", ard›ndanda "Web" fl›klar›na t›klay›n. Bu aflamada aç›lacakolan "New" adl› diyalog penceresi size kullanabile-ce¤iniz pek çok sihirbaz (Wizard) ve flablon(Templates) seçene¤i sunacakt›r. Ayr›ca yine bura-dan web sitenizi sabit disk üzerinde nereye kayde-dece¤inizi ve ne flekilde adland›raca¤›n›z› da seçe-bilirsiniz. Burada "One Page Web" flablonunu se-çin ve daha sonra klavyeden "TAB" tufluna bas›n.

"TAB" tufluna basarak site ad› ve kay›t konumusat›rlar›na geçeceksiniz, burada da boflluklar› uy-gun gördü¤ünüz flekilde doldurun.

GENEL S‹TE YAPISITabii ki bir web sitesi haz›rlarken hemen herke-

sin akl›nda öncelikle sayfa tasar›m›n› ilgi çekicibir biçimde düzenlemek vard›r. Fakat öte yandanbir sitenin birden fazla sayfadan oluflaca¤› ve busayfalar›n birbirlerine düzgün bir biçimde ba¤lan-malar› gerekti¤i de unutulmamal›d›r. Sitenin ge-nel yap›s›n› oluflturmak için Front Page’in "Navi-gation" fonksiyonu size büyük kolayl›k sa¤laya-cakt›r.

Bu fonksiyonu devreye sokabilmek için, "Views"araç çubu¤unda bulunan "Navigation" tufluna t›k-laman›z yeterlidir. Bundan sonra Front Page "Na-vigation" moduna geçecek ve size sitenizde bulu-nan tüm sayfalar›n birbirleriyle ne fle-kilde iliflkilendirildiklerini grafikolarak gösterecektir. Ancak flu anadek sadece bir sayfa haz›rlam›fl ol-du¤unuz için, o sayfa otomatikolarak sitenizin ana sayfas› (HomePage) olarak atanacakt›r. Bunuekrandaki küçük bir ev simgesin-den de anlayabilirsiniz, ayr›ca is-terseniz bu sayfay› daha sonra birbaflkas›yla de¤ifltirebilirsiniz.

fiablon (Template) ve sihirbazlar(Wizard) size çok daha iyi sayfalar haz›rla-makta yard›mc› olacak biçimde tasarlan-m›fllard›r. fiablonlardan sayfa düzenini be-lirlemekte, sihirbazlardan ise sayfa içeri¤i-ni do¤ru yerlefltirmekte faydalan›l›r.

>>>

I < >INFO

262 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET

INTERNET FRONT PAGE ‹LE ÇALIfiMAK (4)

<<<

Navigation modunda çal›fl›rken, ayn› zamandabununla ilgili araç çubu¤unu da ekranda görebi-lirsiniz. Bunu sürükleyerek ekranda istedi¤iniz biryere tafl›man›z mümkündür. Site düzenini olufltur-mak için araç çubu¤undaki "New Page" tuflunat›klay›n›z. Bunu yapt›¤›n›zda Front Page ana say-fan›z›n hemen alt›nda "New Page 1" ad›yla birsayfa daha oluflturacakt›r. Burada unutmaman›zgereken önemli bir unsur vaard›r, o da bu sayfala-r›n gerçek web sayfalar› olmad›¤›d›r. Bunlar sa-dece sizin taraf›n›zdan yerlefltirilecek olan sayfa-lar›n yerlerini belirleyen iflaretlerdir.

Navigation durumundayken seçili olan sayfamavi, di¤erleri ise sar› renkle gösterilir. "TAB" tu-fluna basarak yap› içindeki di¤er sayfalar aras›n-da dolaflabilir, böylece istedi¤iniz de¤ifliklikleriyapabilirsiniz. Aç›lm›fl yeni sayfaya "TAB" tufluyard›m›yla girin ve sayfa ismini girin. Bu flekildeyap› içine yerlefltirmek istedi¤iniz tüm sayfalar›isimlendirdikten sonra, ENTER tufluna bas›n›z.Bu tufla basmak, TAB tuflunun aksine, sizi di¤ersayfaya götürmez ancak o sayfa içinde yapm›fl ol-du¤unuz de¤iflikliklerin kaydedilmesini sa¤lar. Se-çili durumdaki sayfalar› seçilmemifl hale getirmekiçin Navigation penceresi d›fl›ndaki herhangi birnoktaya fareyle t›klaman›z yeterlidir.

WEB S‹TES‹NE SAYFA G‹RMEKHaz›rlamakta oldu¤unuz web sitesine d›flar›dan

herhangi bir web sayfas› ya da baflka bir belge gi-rebilmeniz de mümkündür. Bunu yapabilmek içinNavigation modundayken ana sayfan›z›n üzerineçift t›klayarak "Page" görünümünün aç›lmas›n›sa¤lay›n. Bu sayfa flablon yard›m›yla oluflturul-mufltu ve halen içine herhangi bir veri girilmedi-¤inden bofl durumdad›r. Araç çubu¤u üzerindeki"Folder List" fl›kk›na t›klay›n, ard›ndan "Insert" se-çene¤i menüsünden "File" fl›kk›n› seçin. Böyleceklasör penceresini gizleyecek ve sayfaya bir dosyayerlefltirmenizi sa¤layacak olan diyalog penceresi-ni açm›fl olacaks›n›z. Buradan sayfa içine girmekistedi¤iniz herhangi bir unsuru bulup yerlefltirebi-lirsiniz. ‹fllemi tamamlad›ktan sonra "Save" tuflu-na basarak de¤iflikli¤i onaylay›n.

Navigation modundayken h›zl› birbiçimde yeni bir sayfa oluflturmak içinCTRL+N k›sayol tufllar›n› kullanabilirsiniz.Bu komut halen seçili durumdaki sayfan›nalt›nda yeni bir sayfa oluflturacakt›r.

>>>

I < >INFO

>>>

MULTIMEDIA VE E⁄LENCEREALPLAYER NASIL KULLANILIR?

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE 105

>>>

REALPLAYER NASIL KULLANILIR?Önceki say›m›zda RealPlayer uygulamas›n›n genel özelliklerine de¤inmifltik.

Bu bölümde ise RealPlayer ile nas›l çal›flaca¤›-n›z› görece¤iz. RealPlayer daha önce de detayl›olarak anlatt›¤›m›z gibi piyasada pek çok örne¤ibulunan multimedya çal›c› yaz›l›mlar›ndan biridir.Bu uygulamay› benzerlerinden farkl› k›lan birkaçözellik vard›r. Bunlardan ilki özellikle kendisi içintasarlanm›fl ".RA" format›ndaki ses ve video dos-yalar›n› çal›flt›rabilecek tek program olmas›d›r.Bu yüzden e¤er ".RA" format›nda kaydedilmifl birdosyay› açmak istiyorsan›z bu çal›c›ya ihtiyac›n›zolacakt›r.

Bu uygulaman›n bir di¤er özelli¤i de öncelikliolarak Internet üzerinden gelen veri dosyalar›-n› daha yüklenirken çalabilmesidir. Ancaktabii ki bu flekilde görüntülenmesi iste-nen multimedya dosyalar›n›n da uygunbiçimde haz›rlanm›fl olmas›gereklidir. ".RA" ekli dosya-lar özellikle bu flekilde görün-tülenmek üzere haz›rlanm›fl "Stre-aming" tabir edilen dosyalard›r. Re-alPlayer çal›c›s› baflka dosya türlerinide çalabilecek kapasitede bir yaz›l›md›r,ancak esas özelli¤i "Streaming" dosyalar›

ifllemeye yönelik olarak haz›rlanm›fl olmas›ndangelir.

RealPlayer’›n Internet üzerinde iki farkl› sürü-münü bulabilmek mümkündür. Bunlardan "Basic"sürümü ücretsiz olup, en temel çal›c› fonksiyonla-r›na sahip olacak flekilde haz›rlanm›flt›r. Bu sü-rüm istendi¤i kadar süre kullan›labilir, ancak pekçok önemli fonksiyona sahip de¤ildir. Daha gelifl-mifl olan sürümü ise ücretsiz de¤ildir, ancak pekçok ekstra özelli¤e sahip olmas› nedeniyle Inter-net üzerinde s›kça dolaflan kullan›c›lar›n ifline da-ha fazla yarayabilir.

RealPlayer’›n hangi sürümünü indirirsenizindirin, kurulum esnas›nda bir konuya

özellikle dikkat etmeniz gereklidir. Oda bu uygulaman›n oldukça rahats›zedici say›labilecek bir ticari yakla-fl›mla haz›rlanm›fl oldu¤udur. RealP-

layer kuruldu¤u bilgisayarda kendisin-den baflka mevcut olan tüm çal›c›lar›

devre d›fl› b›rakmaya çal›fl›r. E¤erkurulum esnas›nda dikkatli olunmaz

ve seçenekler özenle iflaretlenmezse bu durumoldukça can s›k›c› sonuçlara yol açabilir.

106 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE

<<<MULTIMEDIA VE E⁄LENCE REALPLAYER NASIL KULLANILIR?

REALPLAYER ‹LE DOSYA ÇALIfiTIRMAKRealPlayer ile bir dosya açabilmek asl›nda ol-

dukça kolay bir ifllemdir. Herfleyden önce RealP-layer program›n›n herhangi bir sürümünün bilgi-sayar›n›za kurulmuflolmas› gereklidir. SizInternet ba¤lant›n›z›sa¤lay›p herhangi birweb sayfas›ndaki uy-gun ba¤lant›ya t›kla-d›¤›n›zda, sitedenbilgisayar›n›za birkod gönderilir. Bukod bilgisayar›n›zagönderildi¤inde Re-alPlayer çal›c›s› dev-reye girer ve çal›flmaya bafllar.

Bu noktada çok önemli bir unsurun alt›n›çizmek isteriz, o da RealPlayer ile çal›flt›r›-lan dosyalar›n öncelikle sabit disk üzerinekaydedilmesi gerekli de¤ildir. Ço¤u zamanbu ifllem gerçekleflmez, bundan esas amaçseyredilen video klibin ya da dinlenen sesdosyas›n›n kopyalanarak yay›lmas›n› önle-mektir.

RealPlayer devreye girdikten sonra karfl›-daki web sitesi ile haberleflir ve dosya al›flve-rifli bafllat›l›r. Burada kullan›lan "Streaming"ad› verilen teknoloji çal›flt›r›lmak istenendosyan›n küçük veri paketlerine bölünerekayr› ayr› gönderilmesi ifllemine dayan›r. Re-alPlayer gelen veri paketlerini al›r ve bunlar› uy-gun biçimde birlefltirmeye bafllar. Bu ifllem dosya-n›n çal›flt›r›lmaya bafllanmas›ndan önce k›sa birsüre devam eder, o esnada bir duraklama yaflan›r.Bu duraklaman›n sebebi gelen veri paketlerininInternet ba¤lant›s›ndaki olas› bir kesilmeye karfl›

depolanmas›ndan kaynaklan›r. Bu iflleme "Buffe-ring" ad› verilir ve asl›nda bilgisayar alan›nda Re-alPlayer d›fl›nda hemen her yerde kullan›lan biryöntemdir. "Buffering" ifllemi asl›nda sadece ilk

bafla de¤il, tüm dosya trans-feri esnas›nda sürer, yanisiz asl›nda birkaç saniyeönce gelmifl olan veri pa-ketlerini ekranda görüyorolursunuz.

RealPlayer ile al›nan dosyalar› genellikle kaydetme imkan›n›z›n olmad›¤›n-dan bahsetmifltik. Asl›nda bu program›n li-sansl› sürümünü kullan›yorsan›z böyle birfley yapma flans›n›z mevcuttur. Ancak "SaveAs..." komutunu de¤il, bu uygulamaya hasolan "Record" komutunu kullanman›z gere-kecektir.

>>>

I < >INFO

RealPlayer Guide size Internet üzerinde en iyi multi-medya klipleri bulma imkan› tan›r.

< < <

MULTIMEDIA VE E⁄LENCE

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE 107

>>>REALPLAYER NASIL KULLANILIR?

RealPlayer genel arabirim olarak hemen her bil-gisayarda bulunan Internet browser programlar›-na oldukça büyük bir benzerlik gösterir. Arabirimüzerinde ileri, geri tufllar› ve di¤er benzer kont-roller yer al›r. RealPlayer seyredilen "Streaming"kliplerin adreslerini kendi veri taban›na kaydetti-¤inden, bu tufllar ve geçmifl ba¤lant›lar listesi yar-d›m›yla ayn› kliplere tekrar çabucak ula-flabilmek mümkündür.

Bunun haricinde RealPlayer "Favori-tes" klasörü içinde s›k s›k ziyaret edilensitelerin adreslerini s›n›fland›rarak de-polaman›za da müsaade etmektedir.Peki bu ne ifle yarar? Haber sitelerigibi baz› web adresleri olaylarla ilgili"Streaming" video ve ses dosyalar›nas›k s›k yer vermektedir. E¤er siz debunlar› devaml› ziyaret ediyor-san›z, o zaman listenize ekle-yerek eriflimi daha da kolay-laflt›rabilirsiniz. Ayr›ca RealPlayeraraç çubu¤unda bulunan "adres" sat›r› sayesinde,tam web adresini bildi¤iniz herhangi bir ba¤lant›-ya içinde bulundu¤u web sitesine hiç girmeden deulaflabilmeniz mümkün olmaktad›r.

RealPlayer ile bir ses ya da video dosyas›n› ça-l›flt›rd›¤›n›zda, yeni bir ba¤lant›ya t›klayana deken son aç›lm›fl olan ba¤lant› aktif durumda kala-cakt›r. Çal›flt›r›lan dosya fazla büyük de¤ilse tabii

ki bir müddet sonra çal›flt›rma ifllemi sona ere-cektir. Ancak baz› sitelerde bu dosyalar devaml›beslenirler, yani daimi olarak bir "canl›" yay›n sözkonusudur. Bu durumda RealPlayer gelen verileriaçmaya siz vazgeçene dek devam edecektir.

RealPlayer çal›c›s› "Streaming" ve"Buffering" teknolojilerini temel alarak çal›-flan bir uygulamad›r. Bu sayede Internetüzerinden gelen veri paketlerini uzun süreyüklenmesini beklemeden çal›flt›rabilmekte-dir. Ancak çal›flman›n pürüzsüz yürüyebil-mesi için Internet ba¤lant›s›n›n da oldukçadengeli olmas›nda yine de fayda vard›r.

>>>

I < >INFO

Radio Tuner tuflu sizi aktif durumdaki Internet radyolar›na ba¤layabilir.<<<

MULTIMEDIA VE E⁄LENCE REALPLAYER NASIL KULLANILIR?

<<<

108 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE

INTERNET RADYOLARIGünümüzde pek çok radyo ve televizyon istasyo-

nu yavafl yavafl yay›nlar›n›n bir k›sm›n› da Inter-net kanal›yla yapmaya bafllam›flt›r. Tabii ki eriflimsüratleri artt›kça bu konudaki geliflmeler de iler-leyecektir, ancak daha flimdiden Internet üzerin-den yay›n yapan pek çok radyo istasyonu mevcut-

tur. RealPlayer uygulamas› size bu is-tasyonlar› dinleyebilme imkan›

da tan›r. Çünkü tüm bu ka-nallar "Streaming Media"teknolojisini kullanarakyay›n yaparlar. Bu yay›n-larda aktar›lan veri pa-ketlerinin bir bafl› ya dasonu yoktur, çal›c›n›z yay›-

na hangi veri paketini yaka-larsa oradan kat›l›r.

RealPlayer standardolarak tan›nm›fl pek

çok istasyonun adre-sini içerir. Ancak

e¤er siz dahafazlas›n› bulmakisterseniz, o za-

man bu konuda Re-alPlayer.Com adresin-den yararlanabilirsi-

niz. Bu site ayn› zamanda RealPlayer uygulama-s›n› gelifltiren ve pazarlayan firman›n ana web si-tesidir. Ancak firma sadece çal›c›y› satmakla kal-maz, ayn› zamanda kullan›c›lar›n RealPlayer ilefaydalanabilecekleri sitelerin adreslerini de sa¤-lar. Bu siteden eriflti¤iniz pek çok farkl› web site-sinin adresini de RealPlayer adres listenize ekle-yebilirsiniz.

RealPlayer ile çal›flt›r›lan ses dosyalar›do¤rudan çal›c› bünyesinde aç›l›rken, videodosyalar› çal›c›n›n entegre edilmifl oldu¤ubir browser sayfas› içinde de görüntülenebi-lir. Ayn› durum hemen hemen televizyon veradyo yay›nlar› için de geçerlidir. >>>

I < >INFO

Daha önce de belirtti¤imiz gibi RealPlayer sadece RA eklidosyalar› de¤il, baflkalar›n› da çalabilir. ‹flte bunlar›n birlistesi:

RM, RA, RAM: RealAudio/RealVideo Streamed veri dos-yas›.RT: RealText Streamed metin dosyas›.RP: RealPix Streamed resim dosyas›.GIF, JPG, PNG: Çeflitli resim dosyalar›.MP3: Ses dosyas›.MPG, MPEG: Standard video ve audio dosyalar›.WAV, AIFF: Ses dosyalar›.AVI: Kendinden codecli video dosyas›.MI, MIDI, RMI: "MIDI" ses dosyalar›.

Favori site adreslerinizi buradan düzenleyebilir-siniz.

< < <

>>>

PÜF NOKTASI

ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (17)

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PÜF NOKTASI 41

>>>ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (17)

RENKL‹ E-POSTA MESAJLARIS›radan bir e-posta mesaj›n› çok daha

renkli ve nefleli bir hale getirebilmek eli-nizdedir. Bunun için ihtiyac›n›z olan tekfley her zaman e-posta al›flveriflinde kul-land›¤›n›z Outlook Express program›d›r.Outlook Express gönderilen e-posta me-sajlar›n›n arka planlar›na resimler yer-lefltirebilme yetene¤ine sahiptir, ancaktabii ki bu resimleri görebilmek için al›-c›lar›n da Outlook Express kullan›yor ol-

mas› gereklidir. Aksitaktirde bu fonksiyondüzgün çal›flmayacak-t›r.

Bir mesaj›n arka pla-n›na resim yerlefltire-bilmek için önceliklegönderilen e-postalar›nHTML format›nda kod-lanmas›n› sa¤laman›zgerekecektir. Bu basit

ayar› yapabil-mek için önceOutlook Exp-ress’i çal›flt›-r›n, ard›ndaaraç çubu¤unda bulunan"Araçlar" seçene¤ine t›klay›n.Aç›lan menüden "Seçenekler"fl›kk›na t›klad›¤›n›zda çok par-çal› bir diyalog penceresi ekra-na gelecektir. Bu pencerede"Gönder" etiketli k›s›ma girin,buradan "Posta Gönderme Bi-çimi" seçene¤ini "HTML" ola-rak de¤ifltirin. Daha sonraonaylay›p pencereyi kapat›n.

fiimdi yeni bir mesaj haz›rla-

mak için araç çubu¤undaki "Yeni Posta"tufluna t›klay›n. Aç›lan yeni posta mesaj›penceresindeki araç çubu¤undan "Biçim"fl›kk›n› seçin. Alt menüden "Arka Plan"seçene¤i üzerine gelin. Buradaki alt me-nüden de "Resim" seçene¤ine t›klay›n.Aç›lacak olan diyalog sat›r› yard›m›ylayerlefltirilmesini istedi¤iniz resim dosya-s›n› bulun ve onaylay›n. Ayn› flekilde ar-ka plana ses ya da renkler de ekleyebi-lirsiniz.

EXCEL SAYFALARINormalde Excel ile çal›flmaya bafllar-

ken yeni bir belge oluflturdu¤unuzda, bubelgenin içinde 3 adet çal›flma sayfas›bulunur. Ancak bu her zaman için ihtiya-c›n›z olan say› olmayabilir. Yeni Excelbelgelerinin daha fazla çal›flma sayfas›y-la oluflturulmas›n› istiyorsan›z, o zamanküçük bir ayarla bunu halledebilirsiniz.

Öncelikle araç çubu¤undaki "Araçlar"seçene¤i menüsünden "Seçenekler" fl›kk›-na t›klay›n. Aç›lacak olan diyalog pence-resinde "Genel" etiketli k›s›ma girin.Burada "Yeni çal›flma kitab›ndaki say-falar" adl› komut sat›r›n› bulun ve için-deki de¤eri istedi¤iniz gibi de¤ifltirin.Sonra de¤iflikli¤i onaylay›p pencereyikapat›n. Art›k yeni Excel belgeleri ayar-lad›¤›n›z say›da sayfayla oluflturulacak-t›r.

42 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PÜF NOKTASI

PÜF NOKTASI ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (17)

<<<

EKRAN AYARLARIE¤er çal›flma esnas›nda s›k s›k ekran

çözünürlü¤ü ya da renk derinli¤i gibiayarlar› de¤ifltiriyorsan›z, o zaman bun-lara h›zl› ulaflabilmenize yard›mc› olma-s› aç›s›ndan ilgili k›sayolu açman›zdafayda vard›r. Bunu açabilmek için masa-üstünde bofl bir yere sa¤ fare tufluyla t›k-lay›n, aç›lan menüden de "Özellikler" fl›k-k›na t›klay›n. Burada karfl›n›za ç›kan di-yalog penceresindeki "Ayarlar" etiketlibölüme girin ve "Geliflmifl" tufluna t›kla-y›n. Karfl›n›za ç›kacak olan yeni pence-rede "Ayarlar simgesini görev çubu¤undagöster" adl› komut kutusunu iflaretli halegetirin, ard›ndan de¤ifliklikleri onaylay›ptüm pencereleri kapat›n. Bundan sonrak›sayol simgesi ekrandaki saatin yan›ndagörüntülenecektir.

NE NED‹R?Bazen Windows ile çal›fl›rken arka ar-

kaya çok fazlapencere açmakdurumundakalabilirsiniz.Bunun sonu-cunda ekran›nalt k›sm›ndakigörev çubu-¤unda birikenetiketler veüzerlerindekitan›mlar oku-namayacakdenli s›k›flabi-lir. Burada yapabilece¤i-niz iki fley vard›r. Bunlar-dan ilki fare imlecinikimli¤ini ö¤renmek iste-di¤iniz etiketin üzerindeyaklafl›k bir dakika kadartutun. Bunun sonucundaWindows yard›m fonksi-

yonu otomatik olarak devreye girecek,fareyi tuttu¤unuz yerde küçük sar› birkare belirerek size oradaki etiketi ta-n›mlayacakt›r. Ayr›ca görev çubu¤unusol fare tufluyla tam kenar›ndan tutupçekerek boyutunu ayarlaman›z ve etiket-leri s›k›fl›kl›ktan kurtarman›z da müm-kündür.

KAYBOLAN S‹MGELERKimi zaman Windows ile u¤rafl›rken

bilerek ya da kazayla masaüstünde yeralmakta olan simgeleri ortadan kaybede-bilirsiniz. Bu durumda pani¤e kap›lma-n›za gerek yoktur, çünkü bunlar› kolaycageri getirebilirsiniz. Hemen WindowsGezgini yard›m›yla sabit diskinizde bulu-nan "Windows\Inf" klasörüne girin ve bu-rada "Shell.inf" adl› dosyay› bulun. Budosya üzerine sa¤ tuflla t›klay›p aç›lanmenüden "Yükle" seçene¤ini seçin, t›kla-

y›n. Birkaç saniye sonra masaüstünüzde-ki simgeler yenilenmifl olacakt›r.S‹L‹NMEYE KARfiI

Bilgisayar›n›z›n bafl›nda oturmufl çal›-fl›rken olabilecek en kötü fleylerden birinedir dersiniz? Tabii ki içinde önemlibelgeler bulunan bir klasörü yanl›fll›klasilmek! Sak›n bunun sizin bafl›n›za gel-meyece¤ini düflünmeyin, yorgunluk veuykusuzluk bu gibi basit görünen hatala-r›n s›k s›k tekrarlanmas›na sebep olabil-mektedir.

Peki buna karfl› nas›l bir önlem alabi-lirsiniz? Öncelikle önemli dosyalar›n›z›nher zaman bir yede¤ini al›n, ayr›ca butür dosyalar› asla masaüstü gibi kolaycabir yanl›fll›¤a kurban gidebilecekleri yer-lerde b›rakmay›n. Önemli dosyalar›n eli-nizin alt›nda olmas› gerekiyorsa, bunlar›bar›nd›rabilece¤iniz en iyi yer masaüs-tündeki "Belgelerim" klasörünün içidir.Çünkü bu klasör Windows taraf›ndan si-linmeye karfl› korunur, bu da yanl›fll›kyapma ihtimalini çok düflürür. Ancakunutmay›n ki klasörün kendisini silmekmümkün olmasa bile, içindekileri ayr›casilmek ya da tafl›mak olas›d›r. >>>