Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

Samen ontwerpen, samen onderzoeken:

Ervaringen op het IJburg College(Durven, Delen, Doen)

Pieternel de Bie (IJburg College)

Sarah Blom (ILO,UvA)

Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

Missie

Alle leerlingen zoveel mogelijk laten leren, in een leergemeenschap, over zichzelf en de wereld om hen heen.

Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

Kenmerken van het IJburg College

Nieuwe school (start sept. 2006); Neemt per jaar 75 (per 2010-2011 100) leerlingen

aan met een ‘normale’ spreiding over de schooltypen;

Heeft een expliciet onderwijsconcept met 5 ontwerpprincipes en een visie op werken in een leergemeenschap;

Docenten zijn relatief jong en geselecteerd op professionele, pedagogische en vakinhoudelijke kwaliteiten.

Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

Niveaus

Basis: VMBO-B & K Gevorderd: VMBO-T Academisch: HAVO & VWO

Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

Kenmerken van de DDD Innovatie Optimale talentontwikkeling leerlingen Themaleren:

Samenwerking vakken / leergebieden; 6 thema’s per jaar (curriculum onderbouw); Sleutelbegrippen (kernconcepten); Sleutelinzichten; Vakoverstijgende, complexe eindopdracht; Generale / finale (rubrics)

Instrumenten & professionele ontwikkeling Docenten en onderzoeker onderzoeken samen.

Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

DDD-onderzoek op het IJburg College

Algemeen onderzoek (3 jaar) naar optimale talentontwikkeling aan de hand van leerlijn Mens & Maatschappij (basis Themaleren):

Diepteonderzoeken binnen thema’s met docenten

Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

Typeringvan het onderzoek

Het onderzoek is ontwikkelingsgericht; data- verzameling en evaluatie vindt plaats op verschillende niveaus:

1. Kwantitatief: leerprestaties en schoolloopbanen (o.a. VAS-toetsen) manieren van leren, motivatie en schoolbeleving (vragenlijst)

2. Ontwerpgericht: ontwikkeling van themaleren bij leergebied Mens en Maatschappij kwalitatieve diepteonderzoeken met docent-onderzoekers naar effecten bij

leerlingen

3. Vergelijkend: landelijk (toetsen) en met andere innovatieve scholen

Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

Docenten onderzoeken (’08-’09)

Diepteonderzoek 1: Hoe leren leerlingen

“sleutelinzichten?” Of: hoe beklijven sleutelinzichten optimaal? (thema (Ver)kiezen)

Uitkomst: gebruik rubrics + via sleutelvragen naar inzichten toewerken.

Diepteonderzoek 2: Verbeteren tekstbegrip en woordenschat (bij academische leerlingen) meer door het gebruik van coöperatieve werkvormen? (thema Filosofie)

Uitkomst: focus diep leren, coöperatieve werkvormen + gebruik moeilijke teksten.

Diepteonderzoek 3: Hoe ontwikkelen leerlingen hun vermogen tot historisch redeneren? (thema Geschiedenis in Europa)

Uitkomst: krachtig ontwerp thema + reflectie

Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

Inzoomen:Diepteonderzoek 2 bij Nederlands

Onderzoeksvragen:

Draagt het aanleren van leesstrategieën in coöperatieve werkvormen bij aan een verbetering van woordenschat en tekstbegrip?

En hoe zit dat voor de ‘academische’ leerlingen?

Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

Hoe hebben we dat onderzocht?

5 weken lang bij het thema Filosofie (1e en 2e jaars):4 klassen gewoon les 4 klassen les met coöperatieve werkvormen

En verder…Voortoets en natoets tekstbegrip en woorden-

schatLearner Report

Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

Coöperatieve werkvormen

Competitief leren om de beste samenvatting te maken

Expertgroepjes oefenen met verschillende leesstrategieën, daarna leergroep

Gemengde groepjes vinden hun beste hamvraag n.a.v. raadselachtig verhaal; observerend leren

Circuit met onderdelen om woordenschat en tekstbegrip

te versterken

Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

Aan de slag!

U krijgt een kort verhaal van Kader Abdolah en daarvoor gaat u een hamvraag bedenken. Dit is een vraag:

Die over de kern van het verhaal gaat

Waarover je langer wilt nadenken

Die uitnodigt tot discussie

Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

Instructie:

1. U leest het verhaaltje en bedenkt voor uzelf een hamvraag

2. Dan gaat u in een groepje van vier hamvragen uitwisselen

3. Als groep beslist u wat de beste hamvraag is

4. Die komt in het midden van de placemat, met uw eigen hamvragen aan de zijkant.

Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

Wat bleek uit de toetsen?

Alle klassen gaan evenveel vooruit, dus geen verschil tussen de gewone klassen en de samenwerkend leren-klassen

Alle niveaugroepen gaan ook vooruit, op hun eigen niveau

Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

Uitslag woordenschat:

4

4,5

5

5,5

6

6,5

7

7,5

8

voormeting nameting

basis

gevorderd

academisch

Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

Uitslag tekstbegrip:

4

4,5

5

5,5

6

6,5

7

7,5

8

voormeting nameting

basis

gevorderd

academisch

Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

Maken coöperatieve werkvormen dan geen verschil?

Uitkomst Learner Reports: experimentele klassen en academische leerlingen begrijpen en onthouden verhalen beter.

Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

Vragen?

Lessen uit onderzoek, conferentie 28-01-2010

Conclusie (voorlopig) over onderzoek op het IJburg College

De school krijgt feedback over leerprestaties en doorstroom (en daarmee gaat ze voortvarend aan de slag)

We krijgen meer inzicht in hoe leerlingen leren

We leggen voorbeelden/criteria vast van good practices waarmee we kunnen discussiëren over goed onderwijs

We denken samen na over het ontwikkelen van goed lesmateriaal

De docenten voelen zich gesteund, bijvoorbeeld door de diepteonderzoeken. Ze ervaren hoe nuttig het is systematisch te ontwikkelen en te evalueren.