rozwÓj gospodarczy polski...
TRANSCRIPT
ROZWÓJ GOSPODARCZY POLSKI 1918-2018
Cecylia Leszczyńska
Uniwersytet Warszawski
Seminarium PTS, 13.04.2018 r.
UTWÓR OBJĘTY PRAWAMI AUTORSKIMI.
POWIELANIE, ROZPOWSZECHNIANIE ORAZ
WYKORZYSTYWANIE W CZĘŚCI LUB CAŁOŚCI
ZASTRZEŻONE DO DECYZJI AUTORKI PREZENTACJI.
TREŚĆ
DRUGA RZECZPOSPOLITA; WYZWANIA, PROJEKTY MODERNIZACYJNE I ICH REALIZACJA
OKRES POWOJENNY: W NOWYCH GRANICACH, W NOWYM USTROJU, WIELKA ZMIANA SPOŁECZNA
PO ROKU 1989: INTEGRACJA Z UE, WYZWANIA XXI WIEKU
PODSUMOWANIE: SPOJRZENIE NA GOSPODARKĘ W LATACH 1918 -2018
II RP: „KRAJ Z TRZECH POŁÓWEK” ZŁOŻONY
TERYTORIUM 388,6 TYS. KM2
69% B. ZABÓR ROSYJSKI (W TYM B. KRÓLESTWO 31%)
20% B. GALICJA
11% B. ZABÓR PRUSKI
LUDNOŚĆ 26,9 MLN (1921)
42% B. KRÓLESTWO POLSKIE
(11,2 MLN)
15% WOJ. WSCHODNIE
(4,1 MLN)
28% B. GALICJA
(7,6 MLN )
15% B. ZABÓR PRUSKI
(3,9 MLN)
II RZECZPOSPOLITAKraj z „trzech połówek” złożony
Wyzwania
• Unifikacja i integracja (infrastruktura, struktury)
• Redukcja dysproporcji (POLSKA A, B, C)
• Industrializacja i unowocześnienie przemysłu
Ograniczenia/bariery
• Niestabilność polityczna, kontekst międzynarodowy
• Kapitał ludzki
• Koniunktura i kapitały (inflacja, wielki kryzys)
II RP: UNIFIKACJA: PRAWO I INSTYTUCJE
Unifikacja prawa gospodarczego (skarbowego, bankowego, wekslowego, giełdowego itd. do 1933 roku)
Unifikacja prawa powszechnego karnego, cywilnego itd.
Unifikacja instytucji: sądownictwo, administracja publiczna, system szkolny, szkoły wyższe
Autonomia województwa śląskiego
II RP: INTEGRACJA GOSPODARKI
Dostosowanie infrastruktury do nowego terytorium: przykład sieć kolejowa (1930)
Przełamanie postzaborowego podziału pracy: Wielkopolska eksporterem netto żywności do państwa niemieckiego, importowała stamtąd produkty
przemysłu.
Górny Śląsk powiązany był z rynkiem niemieckim.
Królestwo Polskie – struktura przemysłu w istotnej części dostosowana do popytu na rynkach wschodnich.
POLSKA A, B, C
Polska A (14 mln ludności) – obszary na zachód od Wisły - prawie 90% produkcji przemysłowej.
Polska B (10,8 mln ludności) – między Wisłą Bugiem plus b. Galicja wschodnia - 10% produkcji przemysłowej.
Polska C (7,2 mln ludności) – na wschód od Bugu - pozbawiona większych zakładów przemysłowych.
DEMOGRAFIA [ŹRÓDŁO: OBLICZENIA WŁASNE NA PODSTAWIE HISTORIA POLSKI W LICZBACH, T. I PAŃSTWO.
SPOŁECZEŃSTWO , GUS WARSZAWA 2003]
0
5
10
15
20
25
30
35
40
191
9
192
0
192
1
192
2
192
3
192
4
192
5
192
6
192
7
192
8
192
9
193
0
193
1
193
2
193
3
193
4
193
5
193
6
193
7
193
8
w p
rom
ilach
Współczynnik urodzeńWspółczynnik zgonówWspółczynnik przyrostu naturalnego
Liczba ludności:
• 27,2 mln - 1921
• 32,1 mln - 1931
• 34,8 mln - 1939
MIASTO I WIEŚ
1921 1931 1938
ludność wiejska (ponad 70%)
20,3 mln 23,2 mln 24,4 mln
ludność miejska (30%)
6,6 mln 8,7 mln 10,5 mln
w miastach powyżej 10 tys. ludności
6,5 mln tj. 20% ludności kraju (1931)
SEKTORY I, II, III
Zawodowo czynni:
rolnictwo:
1921 - 74%,
1931 – 65%
przemysł i górnictwo:
1921 - 9,4%,
1931 - 16,3%
Państwa
Sektor I Sektor II Sektor III
Około
1920
około
1930
Około
1920
około
1930
Około
1920
około
1930
Polska 73,8 65,2 9,1 16,6 26,1 18,2
Bułgaria 82,4 80,0 8,1 8,0 9,5 12,0
Finlandia 68,8 64,6 12,8 14,7 18,4 20,7
Hiszpania 56,1 51,9 20,9 24,0 23,0 24,1
Węgry 58,2 53,0 24,7 24,1 17,1 22,9
Włochy 56,1 46,8 31,0 30,8 12,9 22,4
Szwecja 40,9 36,0 30,8 32,1 28,3 31,9
Francja 41,5 35,6 29,3 33,2 29,2 31,2
Austria 31,9 32,3 33,3 35,2 34,8 32,5
Czechosłowacja 40,3 36,9 36,8 37,2 22,9 25,9
Niemcy 30,5 28,9 41,3 40,4 28,2 30,7
Wielka Brytania 7,1 5,9 47,5 40,8 45,4 53,3
Belgia 21,8 17,3 48,0 47,6 30,2 35,1
Źródło: Mitchell, International Historical Statistics, 144-161; Demographic Yearbook, 1948.
ANALFABETYZM
Autor zdjęcia: Leszek Nabiałek; źródło: Rzeczpospolita; http://archiwum.rp.pl/artykul/993140-Likwidacja-zapoznien.html
Analfabetyzm
w 1931 r.
ogółem
23%
ANALFABETYZM POLSKA NA TLE INNYCH PAŃSTWNIEUMIEJĄCY CZYTAĆ I PISAĆ W WIEKU 7 LAT I WIĘCEJ
Kraje
Około 1920 Około 1930
Polska 34,6 23,1
Rumunia . 45,5
Bułgaria 46,6 39,7
Hiszpania 42,8 23,6
Włochy 26,8 23,1
Finlandia 30,1 15,9
Węgry 13,4 9,1
Belgia 7,9 5,9
Francja 8,0 5,1
Czechosłowacja 8,4 4,1
Szwecja 3,4 0,1
Źródło: Historia Polski w liczbach. Polska w Europie, GUS Warszawa 2014, s. 190.
STRUKTURA SPOŁECZNO-ZAWODOWA: 1927-1931
564,9 190,01315,7
3329,5
5290,0
3217,2
15550,1
360,00
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
w t
ysią
ca
ch
Źródło: C. Leszczyńska, Ł. Lisiecka, Zróżnicowanie dochodów w Polsce międzywojennej, w: Oblicza nierówności społecznych, red. J. Klebaniuk,
Warszawa 2007.
DOCHÓD KONSUMOWANY NA 1 OSOBĘ – 1929
810
1,9 0,64,5
11,317,9
63,8
0
10
20
30
40
50
60
70
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
Prz
ecię
tny d
la c
ałe
jpop
ula
cji
Żyją
cy z
zysków
i w
oln
ezaw
ody Zie
mia
nie
Pra
cow
nic
y u
mysło
wi
Dro
bnom
ieszczaństw
o
Rob
otn
icy p
oza
roln
ictw
em
Mała
wła
sność r
oln
aro
botn
icy r
oln
i
w %w
zł
Dochód konsumowany rocznie na 1 osobę Odsetek populacji
Źródło: C. Leszczyńska, Ł. Lisiecka, Zróżnicowanie…
Zróżnicowanie dochodowe 1929 r.
Źródło: C. Leszczyńska, Ł. Lisiecka, Zróżnicowanie…
Ogółem Samodzielni
poza rolnictwem
Rolnicy Robotnicy
rolni
Pracownicy najemni
robotnicy umysłowi państwowi
Zawodowo czynni w tys.
8546 1100 3150 1600 1100 477 546
Dochód na zawodowo czynnego
średnia arytmetyczna
2502 5455 2133 745 2080 5080 3850
Mediana
1690 2356 1910 630 1805 3940 3360
Dominanta
1590 836 1700 473 1350 2840 3100
Procent ogólnej liczby posiadaczy dochodów mający połowę dochodów
18 10 32 30 28 24 -
Wskaźnik Giniego
0,48 0,60 0,25 0,27 0,32 0,36 -
INFLACJA I REFORMY STABILIZACYJNE 1924 R.
Źródło: E. Taylor, Inflacja polska, Poznań 1926
Lata Stopa inflacji w układzie miesięcznym
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
1919 22,2 9,1 12,5 14,3 -2,8 16,7 12,3 42,5 25 17,9 86,7 43
1920 30,8 10,4 -1,8 16,1 -0,6 -21,4 33,9 12,8 26,2 10,2 71,4 15,7
1921 33,9 12,7 -8,6 0,4 23,8 104,2 0,7 36,2 130 -52,7 15,8 -18,6
1922 17,9 17,9 -4,7 5,4 -1,8 17,4 29,3 42 2,8 59,5 22,5 2,8
1923 100,3 25,6 -5,5 10,2 13,4 96,7 89,2 26,6 40,6 360,6 119,3 80,3
1924 45,9 -0,5 0 0
KRYZYS 1925-1926: KRYZYS FINANSOWY, RECESJA W GOSPODARCE
Załamanie złotego jesień 1925 Kryzys 1925
Źródło: C. Leszczyńska, Polska polityka pieniężna i walutowa w latach 1924-1936, Warszawa 2013.
WIELKI KRYZYS: DNO KRYZYSU W 1933 R.
Kraj Produkcja
przemysłowa
Obroty hz Zatrudnienie
w wielkim
i średnim
przemyśle
Kursy akcji
przemysłowych
1928=100
Niemcy 62 40 66 46
USA 68 25 74 43
Polska 70 38 64 21
Francja 77 35 84 57
Włochy 81 40 79 52
Anglia 94 35 . 73
Japonia 126 41 91 177
Źródło: Mały Rocznik Statystyczny 1939, GUS Warszawa 1939, s. 3-6.
GŁĘBOKOŚĆ POLSKIEJ DEPRESJI: PKB
70
80
90
100
110
120
130
1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936
19
29
=1
00
Polska
Anglia
Czechosłowacja
Finlandia
Francja
Holandia
Niemcy
Węgry
Włochy
Źródło: B. R. Mitchell, International Historical Statistics. Europe 1750-1993, 1998; A. Maddison, The World
Economy. Historical Statistics, OECD 2006.
KRYZYS: BŁĘDY I DOGMATY – CELOWA DEFLACJA
Wskaźnik cen hurtowych w krajach „dewaluacyjnych” i „złotych” latach 1929-1936 a
a Przeciętne roczne.
Źródło: Monthly Bulletin League of Nations, 1936 (October).
50
55
60
65
70
75
80
85
90
95
100
1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936
1929=
100
Polska
Anglia
Austria
Belgia
Bułgaria
Czechosłowacja
Finlandia
Francja
Holandia
Niemcy
Węgry
Włochy
DEFLACJA; DOGMAT WALUTY ZŁOTEJ
0
10
20
30
40
50
60
70
80
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
%
mln
zł
Podaż pieniądza (M0) i pokrycie emisji w latach 1924-1939
Bilety i natychmiast płatne zobowiązania (npz)
Złoto, waluty i dewizy
Pokrycie biletów bankowych i npz rezerwami złota, walut i dewiz w %
Źródło: C. Leszczyńska, Polska polityka…
PRZELUDNIENIE AGRARNE (OKOŁO 1930)
Kraj Ludność utrzymująca się z rolnictwa
ogółem w tym ludność zbędna
w tys. w %
Polska a 19347 4837 25,0
Rumunia 13069 4012 30,7
Jugosławia 10629 3837 36,1
Bułgaria 4088 1349 33,0
Albania 800 387 48,4
Czechosłowacja 4812 +38 +0,8
Estonia 626 +63 +10,1
Węgry 4472 434 9,7
Łotwa 1036 +122 +11,8
Litwa 1657 +36 +2,2
Źródło: W. Roszkowski, Land Reforms in East Central Europe after World War One (w oparciu o: Dudley Kirk, Europe’s Population
in the Interwar Years, New York 1946, 1946, s. 30; Annuaire Statistique Agricole 1931/32, Rome 1933, s. 43-99).
REFORMA ROLNA 1925
Cel – poprawa wadliwej struktury agrarnej
Utworzono 0,7 mln nowych gospodarstw i działek. Ziemia pochodziła z latyfundiów powyżej 1000 ha (ich obszar zmniejszył się o ponad 2 mln ha) oraz z gruntów państwowych.
Skorzystali głównie małorolni (nabyli 64% gruntów, bezrolni 20%, pełnorolni 6 %, nie rolnicy 10 %).
Wzrósł zasób ziemi gospodarstw poniżej 50 ha (z 19,6 mln ha do 22,5 mln ha).
Nie zmieniło to jednak w sposób znaczący struktury gospodarstw chłopskich.
STRUKTURA AGRARNA (1935)
0-2 ha3%
2-5 ha11%
5-10 ha17%
10-20 ha14%
20-50 ha7%
ponad 50 ha
48%
Powierzchnia zajmowanej ziemi
0 do 2 ha
29%
2 -5 ha33%
5-10 ha25%
10-20 ha10%
20-50 ha2%
50 - 100 ha0%
ponad 100 ha
1%
Liczba gospodarstw
Źródło: Historia Polski w liczbach. T. II Gospodarka (okres 1918-2000), GUS Warszawa 2006.
TRADYCYJNY I NOWOCZESNY - PRZEMYSŁ
Wyszczególnienie Produkcja czysta 1935
w mln zł w %
Ogółem 3128 100,0
Włókienniczy i odzieżowy 618 19,8
Spożywczy 450 14,4
Chemiczny 411 13,1
Górniczy 400 12,8
Metalowy 373 11,9
Hutniczy 211 6,7
Energetyczny (elektrownie) 181 5,8
Mineralny 143 4,6
Drzewny 113 3,6
Papierniczy 83 2,6
Elektrotechniczny 81 2,6
Źródło: Z. Landau, J. Tomaszewski, Gospodarka Polski międzywojennej, t. III, Warszawa 1982, s. 45.
ZRÓŻNICOWANIE PRZESTRZENNE PRZEMYSŁU
Województwa Zatrudnienie w przemyśle
na 1000 ludności w 1936 r.
Polska 20,4
Śląskie 82,4
Łódzkie 48,3
Kieleckie 33,6
Krakowskie 22,3
Poznańskie 20,7
Pomorskie 15,6
Warszawskie 13,4
Lwowskie 9,6
Białostockie 9,8
Pozostałe województwa od 3,3% do 6,4%)
Źródło: Materiały do badań nad gospodarką Polski, cz. I, 1918-1939, Warszawa 1955, s. 166.
PRODUKCJA ENERGII ELEKTRYCZNEJ
Państwa 1925 1938 1925 1938
w mld kWh 1925=100 na 1 mieszkańca w kWh
Polska 1,3 3,7 285 44 105
Rumunia 0,2 1,1 550 12 55
Węgry 0,4 1,0 250 48 110
Hiszpania 1,6 3,3 206 72 128
Niderlandy 1,0 2,4 240 135 276
Włochy 6,5 15,1 232 160 348
Czechosłowacja 2,0 5,4 270 141 355
Austria 2,3 3,0 130 343 448
Francja 10,2 19,3 189 251 460
Wielka Brytania 11,3 30,7 272 250 645
Finlandia 0,5 2,8 560 143 778
Niemcy 20,3 55,2 272 324 794
Szwecja 3,7 8,2 222 611 1302
Źródło: Mały Rocznik Statystyczny 1939, Warszawa 1939, s. 128; International Statistical Yearbook 1926, 1930/31, 1938/39, 1939/40, Geneva 1927-1940.
BILANS II RPŹRÓDŁO: OPRACOWANIE WŁASNE
Wyszczególnienie 1929 1938
1913=100
PKB na 1 mieszkańca 74 84
Produkcja przemysłu przetwórczego (czysta) 169 206
1921=100
produkcja przemysłowa i budowlana 177 211
PAŃSTWO – ETATYZM
Spuścizną II RP stało się przekonanie, iż bez silnego wsparcia ze strony państwa i podjęcia programu inwestycyjnego finansowanego ze środków publicznych, możliwości modernizacji gospodarki nie będą możliwe.
Wzrost i tak silnej pozycji sektora państwowego.
Rosnąca rola państwa w sektorze bankowym, zarówno na rynku depozytów jak i kredytów, a zwłaszcza kredytu długoterminowego.
PO 1945 R.: KRAJ Z DWÓCH POŁÓWEK ZŁOŻONY
Terytorium 312 tys. km2
68% tzw. ziemie dawne
(211 tys. km2)
32% tzw. ziemie zachodnie i północne
(101 tys. km2)
Ludność: 1946: 23,9 mln
1950: 24,6 mln
22,1 mln zamieszkiwało w 1939 r.
na „ziemiach dawnych”
2,1 mln zamieszkiwało w 1939 r. na
terytorium, które weszło do ZSRR
0,4 mln zamieszkiwało w 1939 r. na innym
terytorium
Wielka zmiana społeczna
Struktura narodowościowa
INTEGRACJA I UNIFIKACJA
Integracja i unifikacja: przeniesienie prawa polskiego i instytucji na obszary ziem zachodnich i północnych
Zasiedlanie ziem zachodnich i północnych
Stan w XII 1950
Ludność w
tys.
w tym pochodząca z:
ziem
dawnychz innych
obszarów
Polska 24614 22101 2513
Ziemie dawne 19012 18264 748
Ziemie zach. i płn.5602 3837 1765
REPATRIACJE, PRZESIEDLENIA LUDNOŚCI 1944 -1949
Wyszczególnienie Ogółem –
przemieszczenia
ze
Wschodu
W tym
Polacy
w tys.
Ogółem 1518 1330
Litewska Republika ZSRR 197 178
Białoruska Republika ZSRR 274 269
Ukraińska Republika ZSRR 788 743
Inne republiki ZSRR 259 140
Liczbę wysiedlonych z Polski Niemców szacuje się na 3156 tys.
NOWY USTRÓJ GOSPODARCZY
Reforma rolna 1944-1946 i likwidacja gospodarskich ziemiańskich
Grunty przejęte na cele parcelacji 13,8 mln ha (w tym na ziemiach dawnych 4,4 mln ha).
Parcelacji poddano 6,0 mln ha (na ziemiach dawnych 2,0 mln ha).
Liczba utworzonych i powiększonych gospodarstw 1 mln (na ziemiach dawnych 0,5 mln).
Nacjonalizacja przemysłu 1946 i likwidacja prywatnych przedsiębiorstw zatrudniających ponad 50 robotników
Do końca 1948 r. upaństwowiono 5870 przedsiębiorstw, w tym 2951 poniemieckich.
Bitwa o handel 1947-1949 i likwidacja prywatnego handlu
NOWY USTRÓJ GOSPODARCZY
Nacjonalizacja banków i koncentracja systemu w pięciu bankach z NBP na czele
Nieudana próba kolektywizacji rolnictwa
Nowy system zarządzania gospodarką (ministerstwa, zarządy, przedsiębiorstwa)
Planowanie, system nakazowo-rozdzielczy
NARODOWY BANK POLSKI JAKO MONOBANK
0%
20%
40%
60%
80%
100%
1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1987
Narodow y Bank Polski
Bank Inw estycyjny
Bank Rolny łącznie z spółdzielniami oszczędnościow o-pożyczkow ymi (od 1970 r.
BGŻ)Pozostałe
POLSKIE UPRZEMYSŁOWIENIE – KONTEKST MIĘDZYNARODOWYDYNAMIKA PRODUKCJI PRZEMYSŁOWEJ
Źródło: World Bank.
PLANY I ICH REALIZACJA W STOSUNKU DO ZAŁOŻEŃ
Plan Dochód
narodowy
Produkcja
przemysłowa
Produkcja
rolna
Płaca
realna
1950-1955 -38,8 +13,4 -37,0 -42,0
1956-1960 -8,3 +10,4 -3,5 -0,9
1961-1965 -5,4 +0,5 -7,7 -15,0
1966-1970 0 +5,5 -7,5 -2,0
1971-1975 +20,0 +14,0 -1,6 +21,9
1976-1980 -32,0 -28,0 -18,1 -18,0
KRYZYSY PRL I PRÓBY REFORM
Kryzys 1956 roku i Rada Ekonomiczna
Kryzys końca lat 1960 i koncepcja selektywnego rozwoju
Nietrwały cud gospodarczy Edwarda Gierka, kryzys 1976 i manewr gospodarczy
Kryzys początku lat 1980. „Solidarność” i stan wojenny
Kryzysy drugiej połowy lat 1980. i upadek systemu
KRYZYS LAT 1980. NIERÓWNOWAGI, INFLACJA
100
120
140
160
180
200
220
1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988
Wskaźnik cen towarów i usług nabywanych przez ludność (rok poprzedni =100)
KRYZYS GOSPODARCZY KOŃCA LAT 1980. PRZEŁOM 1989
Nowy system instytucjonalny
System bankowy: podział NBP (banki „dziewiątki”), prywatyzacja, kapitał zagraniczny
Rynek finansowy: giełda, fundusze, nowe podmioty
Deregulacja rynku dóbr i usług
Prywatyzacja w sektorze przemysłowym
POLITYKA ANTYINFLACYJNA NBP
Rok
Inflacja w % Przyrost podaży pieniądza
w mld zł
Założona Faktyczna Założony Faktyczny
1990 95,0 249,3 4,1 10,3
1991 32,0 60,4 8,5 9,0
1992 36,9 44,3 12,7 15,0
1993 32,2 37,6 15,0 14,8
1994 23,0 29,5 15,5-16,9 21,4
1995 17,0 21,6 17,1 26,9
1996 17,0 18,5 23,0 30,5
1997 13,0 13,2 27,4-28,6 39,8
a W 1990 r. – pieniądz krajowy, od 1991 r. agregat M2.
Źródło: R. Kokoszczyński, Współczesna polityka pieniężna w Polsce, PWE Warszawa 2004.
POLITYKA ANTYINFLACYJNA W LATACH 1998-2007
Lata Bezpośredni cel inflacyjny Inflacja faktyczna
w %
1998 9,5 8,6
1999 8,0-8,5 (zmieniony na 6,6-7,8) 9,8
2000 5,4-6,8 8,5
2001 6,0-8,0 3,6
2002 5,0 ± 1 (zmieniony na 3,0 ±1) 0,8
2003 3,0 ±1 1,7
2004
2,5 ±1
4,4
2005 0,7
2006 1,4
2007 4,0
PRZYWRACANIE RÓWNOWAGI – DEZINFLACJA LAT 1990.
Kurs złotego w relacji do USD1995 200020052010
cena dolara USA w PLN2,4684,3463,2343,015
100
110
120
130
140
150
160
170
180
1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
Wskaźnik cen towarów i usług nabywanych przez ludność(rok poprzedni =100)
STOPY PROCENTOWE W STOSUNKU ROCZNYM
0
10
20
30
40
50
60
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Kredyt lombardowy w banku centralnym
Stopa redyskonta weksli w banku centralnym
Stopa dyskontowa weksli w głównych bankach komercyjnych - najwyższa
Stopa dyskontowa weksli w głównych bankach komercyjnych - najniższa
GOSPODARKA LAT 1990.
70
80
90
100
110
120
130
140
150
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
Produkt krajowy brutto, ceny towarów i usług, wynagrodzenia i liczba bezrobotnych (rok poprzedni =100)
poziom PKB ceny towarów i usług liczba bezrobotnych przeciętne miesięczne wynagrodzenia realne brutto
POLSKA CZŁONKIEM UE
5 kwietnia 1994 r. Polska złożyła formalny wniosek o członkostwo
w czerwcu 1995 r. na szczycie w Cannes opublikowano wykaz wymogów dla przyszłych członków zwany Białą Księgą. Znalazł się w niej m. in. zbiór dyrektyw (przepisów unii) regulujących zasady funkcjonowania systemu bankowego.
W grudniu 1997 r. podjęto decyzję o oficjalnym rozpoczęciu negocjacji, co miało miejsce w marcu 1998 r.
W latach 1998 –2000 dokonano przeglądu polskiego prawa z punktu widzenia jego zgodności z regulacjami wspólnotowymi (przystosowywanie polskiego prawa rozpoczęło się wcześniej, teraz oceniano na ile dokonane zmiany są wyczerpujące, gdzie zaś należy je kontynuować).
1 maj 2004 r. uzyskanie przez Polskę pełnego członkostwa w UE
Przekonanie, że Polska stanie się członkiem UGW, stąd działania w celu spełnienia kryteriów konwergencji.
DOCHÓD (DN) PER CAPITA POLSKA=100 [ŹRÓDŁO: OBLICZENIA WŁASNE NA PODSTAWIE RÓŻNYCH ŹRÓDEŁ ].
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
1913 1924 1938
Austria Bułgaria Czechosłowacja Finlandia Grecja Portugalia Węgry Włochy
PKB PER CAPITA
Kraje 1920 1929 1938
w GK USD’ 1990
Rumunia 828 1152 1242
Bułgaria 589 1180 1595
Hiszpania 2177 2739 1790
Polska 678 2117 2182
Węgry 1709 2476 2655
Grecja 1918 2342 2677
Czechosłowacja 1933 3042 2882
Włochy 2587 3093 3316
Austria 2412 3699 3559
Finlandia 1846 2717 3589
Francja 3227 4710 4466
Szwecja 2802 3869 4725
Niemcy 2796 4051 4994
Niderlandy 4220 5689 5250
Wielka Brytania 4548 5503 6266Na podstawie: A. Maddison, The World Economy, t. 1. Millenial Perspective, s. 94, 100; t. 2. Historical Statistics, s. 440-441, 446, OECD 2006.
PKB PER CAPITA Kraje 1950 1980 1990 2000
w tzw. international Geary Khamis dollar z 1990 r.
Polska 2447 5740 5113 7215
Holandia 5996 14700 17262 21591
Francja 5270 15103 18093 20808
Szwecja 6738 14936 17695 20321
Finlandia 4253 12948 16866 20235
Austria 3706 13760 16905 20097
Wielka Brytania 6907 12928 16430 19817
Włochy 3502 13153 16313 18740
Niemcy 3881 14113 15929 18596
Hiszpania 2397 9492 12055 15269
Czechosłowacja 3501 7982 8513 8630
Węgry 2480 6306 6459 7138
Bułgaria 1651 6044 5597 5365
Rumunia 1182 4135 3511 3002
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
1981-1985 1986-1990 1991-1995 1996-2000 2001-2005 2006-2010
w
%
Finlandia Francja Niemcy Węgry Włochy Polska Rumunia Hiszpania Szwecja Wielka Brytania
DYNAMIKA PKB W LATACH 1981 -2010 – ŚREDNIE ROCZNE W %