roji welat 8

ئۆرگانی پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستانساڵی 1 | ژمارەی 8 | 2011/07/20 | نرخ: 1500 دينار | گۆڤارێکی مانگانەیە

ئۆپۆزسێونی ناو پەرلەمان و دەسەاڵت پێیان وایە نوێنەری هەموو خەڵکن!

ئۆجەالن:ئەركی کۆنفرانسی نەتەوەیی دامەزراندنی پەرلەمانی کوردستانە

چەمکی چارەسەری پرسی کورد نیشتمانپەروەری و نەتەوەی دیموکراتیکە

جەمال مولود: حکومەتی هەرێم بۆ جێبەجێکردنی ماددەی 140 هیچ زەختێک لە سەر حکومەتی ناوەندی ناکاتخۆشەویستی کوێرانە دابڕان لە هزر و کردنەوەی دەرگای هەر جۆره کۆیالایەتییەکە

هەندێک لە چاالکییەکانی یادکردنەوەی شەهید زیالن لە باشووری واڵت

کەرکوک

هەولێر

بناری قەندیل

بەغداد

~ساڵی 1 | ژماره 8

2011/07/20

خاوەنی ئیمتیاز

PÇDK کۆمیتەی ڕاگەیاندنی

سەرنووسەر

ئەکبەر شەمسۆڵاڵ جهانگیر

بەڕێوەبەری نووسین

ئارام کەریم بابان

دەستەی نووسەران

فەهمی محەمەدسۆران حسینئامینه محەمەدچنوور غەریب

دیزاین

هێژا رۆژهەاڵتی

ژمارەی متامنه

446

بۆ پەیوەندی گرتنwww.PCDK.org

[email protected]

ناو نیشانکەرکوک، بەرامبەر یانەی وەرزشی کەرکوک

چاالکی:زیالن به چاالکییه گیانبازیه که ی بوو به سیمبۆلی به رخۆدانی ژنی کورد 3

سه رۆکی پارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان سه ردانی بنه ماڵه و که س و کاری 5شه هید گیڤارای کرد

که لتور ناسنامه ی گه النه ، با ناسنامه ی خۆمان بپارێزین 7)15(ى شوبات نه بوو )16(ى شوبات بوو ! 8

دیدار و چاوپێکەوتن:رێبه ر ئۆجه الن: ئه رکی کۆنفرانسی نه ته وه یی، دامه زراندنی په رله مانی کوردستان و 9

ئاواکردنی کۆردیناسیۆنی یه کینه ی هێزه چه کداره کانه جه ماڵ مولود: حکومه تی هه رێم بۆ جێبه جێ کردنی مادده ی )140( هیچ زه ختێک 22

له سه ر حکومه تی ناوه ندی ناکات سه رۆکى شاره وانی که الر: هیچ ده ستێوه ردانێکى حیزبى له کاروباره کانم و شاره وانیدا نییه 24

خەلیل غەمگین: به هار له کوردستانه وه ده ست پێده کات 33قڕکردنی که لتووری له کۆشتن خراپتره !!! 41

وتار و راپۆرت:ئایا ئه ردۆغان و پارته که ی ئاماده ن کورد په سند بکه ن 12

دانیشتنی پێنج الیه نه که پرسه کان چاره سه ر ناکات، چونکه داخوازییه کانی جه ماوه ر 14له گه ڵ خواستی ئه و پێنج الیه نه نایه نه وه

ده وڵه ت - نه ته وه یان نه ته وه ی دیموکراتی 17له یادی شێخ سه عیدی پیراندا هێشتا پیالنگێڕی له سه ر کورد به رده وامه !! 19

تاوان دژ به سرۆشت و دژ به مرۆڤ بۆ رزگارکردن و ئاواکردنی ژیانی نوێ 24)15(ی ئاب ته نیا ده سپێکی شه ڕ نییه 26

گه نج پێشه نگی ژیانێکی ئازاده 28)14(ی ته مموز و سێ هه نگاوی شۆرشگێڕی مێژوویی له سێ ساڵ و شوێنی جیاوازدا 31

ژنان:د جڤاکا مه ده ژن به ریا خوه بکوژه هاتیه کوشتن 35

به خشین و ناسینی ئازادی ژنان له سر وشتی پیاودا نییه 38

بیرەوەری گەریال:ئه ستێره یه ک له ئاسمانی بێ سنوره وه 44

14

ئۆرگانی پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستانساڵی 1 | ژمارەی 8 | 2011/07/20 | نرخ: 1500 دينار | گۆڤارێکی مانگانەیە

ئۆپۆزسێونی ناو پەرلەمان و دەسەاڵت پێیان وایە نوێنەری هەموو خەڵکن!

ئۆجەالن:ئەركی کۆنفرانسی نەتەوەیی دامەزراندنی پەرلەمانی کوردستانە

چەمکی چارەسەری پرسی کورد نیشتمانپەروەری و نەتەوەی دیموکراتیکە

جەمال مولود: حکومەتی هەرێم بۆ جێبەجێکردنی ماددەی 140 هیچ زەختێک لە سەر حکومەتی ناوەندی ناکاتخۆشەویستی کوێرانە دابڕان لە هزر و کردنەوەی دەرگای هەر جۆره کۆیالایەتییەکە

Organî R

ageyandnî Partî Çareserî D

îmukratî K

urdistanJim

arey: 8 • Salî: 2011

شەهید شوان نورەدین یوسف »گیڤارا گیلبارت«

[email protected] | 2011/7/20 | 8 سەروتار~ | ژماره

سێ ن��ێ��وان دانیشتنی خ��ول��ی چ��وار دوای و پ��ه رل��ه م��ان ن��او ئۆپۆزسیۆنی الی��ه ن��ه ک��ه ی هه رێمی ده س��ه اڵت��داره ک��ه ی الیه نه دوو ه��ه ر کوردستان، ئێستا ئۆپۆزسیۆنی ناو په رله مان له الیه ک خاوه نی شه ش پاکێجه و له الیه کی پارتی"یش "یه کێتی، ئه وه ی که دوای تره وه پرۆژه ی هاوبه شی نوێبوونه وه و ئاینده سازییان که وتۆته ت��ۆپ��ه ک��ه ئیتر ک��ردن، پێشکه ش گ��ۆڕه پ��ان��ی ئ��ه وان��ه وه و ب��ه ت��ای��ب��ه ت��ی��ش که "یه کێتی، پارتی" ئه و سێ الیه نه یان خستۆته

به رده م سێ بژاره وه و واڵم ده خوازن.ده ڵێن؛ پرۆژه که یاندا له پارتی" � "یه کێتی ده ت��وان��ی��ن ل��ه س��ه ر پ��رۆژه ی��ه ک��ی ه��اوب��ه ش رێ��ک��ک��ه وی��ن، ک��ه ح��ک��وم��ه ت��ی ب��ن��ک��ه ف��راوان یان بگرێته وه ، پێشوه ختیش هه ڵبژاردنی و پره نسیپ به ن��وێ، سیاسی رێککه وتنێکی و ئ��ال��ی��ه ت��ی زی��ن��دوو م��ۆر ب��ک��ه ی��ن. ی��اخ��ود له چوارچێوه ی یاسا و رێساکاندا به رێوشوێنی ده سه اڵت وه کو پارتی" � گونجاودا،"یه کێتی بمێننه وه . به پێ ئه م پرۆژه یه بێت پێویسته ئه و

سێ الیه نه یه کێک له و بژارانه هه ڵبژێرن. لێره دا مافی هاواڵتیانه ، مافی رێکخراوه کانی ک��ۆم��ه ڵ��گ��ای م��ه ده ن��ی��ی��ه ، م��اف��ی الی��ه ن��ه ک��ان��ی تری سه ر گۆڕه پانی کوردستانه پێنج ئ��ه م ئایا ک��ه بپرسن الی��ه ن��ه رێ��ک��ده ک��ه ون؟ ئ��ه گ��ه ر رێ��ک��ده ک��ه ون رێکده که ون؟ چی له سه ر ئ��ه گ��ه ر رێ��ک��ن��ه ک��ه وت��ن ده رئ��ه ن��ج��ام��ه ک��ان چ��ی ده بێت؟ ئایا وه کو هه ندێک ب��ان��گ��ه ش��ه ی ب��ۆ ده ک��ه ن ج��ارێ��ک��ی ت��ر ج��ه م��اوه ر یاخود س��ه رش��ه ق��ام؟ دێ��ت��ه تر ده رفه تێکی چاوه ڕوانی ده بن؟ ئایا یه کێتی � پارتی ئ��ام��اده ی ن��وێ��ب��وون��ه وه ن بۆ ئ��ای��ی��ن��ده س��ازی؟ ئ��ه گ��ه ر ئ��ام��اده ن ل��ێ��ره ب��ه دواوه ئ��ام��اده ن ده س��ت له کاری ح��ک��وم��ه ت ب��ه س��ی��ف��ه ت��ی حزبی و بۆ خزمه تی حزب

وه رن��ه ده ن. ه��ه ر وه ک چ��ۆن ل��ه پ��رۆژه ک��ه ی خۆیاندا باسی ده که ن؟ ئایا ئاماده ن سنووری" پیره ر"هه ڵوه شێننه وه و ئیتر کۆتایی به ناوچه ی زه رد و ناوچه ی سه وز بهێنن؟ ئه مه و گه لێک پرسیاری تر که رووبه روویان ده بێته وه . له گه ڵ ئ��ه م��ه ش��دا" ک��ۆم��ه ڵ، ی��ه ک��گ��رت��وو، گ��ۆڕان" ئایا له ونه ده بنه وه ، پرسیار زۆر رووب��ه رووی و حکومه تدا له ده ب��ن ب��ه ش��دار الیه نانه ئ��ه م ده بنه به شێک له ده سه اڵت یاخود جارێکی تر زیاتر له مانه ش هه ڵده بژێرنه وه ؟ ئۆپۆزسیۆنی پرسیاره ئ��ه و رووب��ه رووی الیه نه که ه��ه ردوو ده بنه وه که ئایا بۆچی په سند ناکه ن بازنه ی ئایا ببێت؟ ف��راوان گفتوگۆ و دی��ال��ۆگ هۆکاری ئه مه بۆ هه ر دووال ده گه ڕێته وه یان یه ک الیه ن، یاخود پێیان وایه چه نده دیالۆگ ده بێت؟! نه رێنی ئه نجامی بێت، ب��ه رف��راوان گومانی تێدا نییه ، دیالۆگ به رفراوان ببێت، نوێنه ری الیه نه کانی تر، رێکخراوی مه ده نی تێیدا ج��ه م��اوه ر نوێنه رانی و که سایه تی و به شدار بن، ئاراسته باشتره ده بێت و شیمانه ی ئه نجامگرتنی زیاتر ده بێت. به هه رحاڵ ئێستا الیه نه پێنج ئ��ه و زیاتر تر کاتێکی ه��ه ر له خه ڵکن، چ��اوه ڕوان��ی و پرسیار رووب��ه رووی

ده بێت چۆن له م تاقیکردنه وه یه ده ربچن؟!دی��اره ه��ه ردوو الیه نی ده س��ه اڵت��دار له ب��ه رده م به خشیون، پێی ده رفه تدان که کۆمه ڵگا دوا خ��ۆی��ان ده س��ت��ی ل��ه ده رف��ه ت��ه ئ��ه م پێویسته ئه گه ر ده بێت وات��ا بێ پ��رۆژه ک��ه ی��ان ن��ه ده ن. ک��رداری هه نگاوی ک��ورت��دا ماوه یه کی له الیه نی به ده توانن لێره دا نه یه ت. به رهه م لێ وه ربگرن مه غریب" ل��ه "ش��ای س��وود ک��ه م��ه وه به هه ستا پێشخه رییه ک ده س��ت وه ک��و ک��ه گۆڕینی ده ستوور و که مکردنه وه ی ده سه اڵتی و په رله مان ده سه اڵتی زیادکردنی و خۆی ئه مه "ئۆپۆزسیۆنی ه��اوش��ان��ی ح��ک��وم��ه ت. ئه زموونێکی ل��ه ب��ه رده م پ��ه رل��ه م��ان"ی��ش ن��او سه ختدان، له م پرۆسه یه دا نه ک ته نیا خۆیان، ب��ه ڵ��ک��ۆ پ��رۆس��ه ی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن ب��وون��ی ن��او رێگای رێ��گ��ادای��ه . دوو ل��ه ب��ه رده م په رله مان ناوپه رله مان ئۆپۆزسیۆنی به ب��ه رده وام��دان ل��ه ده ره وه ی تێکۆشان ل��ه س��ه ر س��وورب��وون و بوونه وه په شیمان ت��ره وه له الیه کی ده س��ه اڵت، ده سه اڵتدا له به شداریکردنه و رێگایه ل��ه و

دیاره ناوپه رله مانه . ئۆپۆزسیۆنی نه مانی و کرداری هه نگاوی ئه گه ر چۆن وه ک هه ر له الیه ن ده سه اڵته وه نه نرێت، جه ماوه ر متمانه ی به ده سه اڵت نامێنێ، به هه مان شێوه ئه گه ر بکات به شداری ناوپه رله مان ئۆپۆزسیۆنی له حکومه تدا ئه وا متمانه ی جه ماوه ر له ده ست ده دات و گورزێک له هیوای جه ماوه ر ده دات. دیاره کاتێک ئه مه ده گوترێت به واتای ئه وه نییه که جه ماوه ر له گه ڵ رێککه وتندا نییه ، رێککه وتندایه ، گه ڵ له جه ماوه ر بێگۆمان له سه ر که رێککه وتنێکدایه له گه ڵ ب��ه اڵم پره نسیپ و پێوانه ی دیموکراتی، نه ک له سه ر به شکردنی و حکومه ت ل��ه ب��ه ش��داری��ک��ردن

ده سه اڵتدا.هه ر بۆیه سه ره ڕای ئه وه ی که هه موو نیگاکان ئه وه ی له به ر ب��ه اڵم دیالۆگانه ن، ئه و له سه ر و دایه دووب��ه ره له نێوان ته نیا دیالۆگانه ئه و الیه نی سێیه م ئه م پرۆسه یه دا نییه ، شیمانه ی زۆر دیموکراتی پره نسیپی له سه ر رێککه وتن لێره وه رۆڵ و گرنگی ئه و هه واڵنه ی الوازه . له ده ره وه ی ئه م دیالۆگانه ده درێت ده رده که وێت، بۆ ئه نجوومه نی"به ڵێ هه وڵه کانی به تایبه تی دی��ال��ۆگ" ک��ه ده خ��وازێ��ت دی��ال��ۆگ ف��راوان بکرێت و له نێوان دوو به ره دا قه تیس نه کرێت. هه ر بۆیه ده کرێت ئه و پرۆژه و ئالییه ته ی که ئه نجوومه نی به ڵی بۆ دیالۆگ وه کو الیه نی سێیه م پێشکه شی کردووه ببێته بژاری چواره م بۆ ئه وه ی ئه و دیالۆگ و دانیشتنانه ئه نجامی باشی لێ بکه وێته وه ، چونکه وه کو ئالییه تی گفتوگۆ پێشنیاری فراوانکردنی دانیشتنه کان ده ک��ات ب��ه م��ه رج��ێ��ک ن��وێ��ن��ه ری س��ه رج��ه م رێکخراوه کانی نوێنه ری سیاسیه کان، الیه نه مه ده نی، که سایه تی ئه کادیمی، رۆشنبیری، کۆمه اڵیه تی و ئایینی و نوێنه ری جه ماوه ری خۆپیشانده ریش له ناو دیالۆگ و دانووستاندندا دروست زیاتر متمانه ی ئه مه ش بن. به شدار

ده کات و هیوای چاره سه ری مه زن ده کات.هه ر بۆیه ده ڵێین؛ تۆپ له گۆڕه پانی ئه و پێنج ئه نجامێکی به ده خ��وازن ئه گه ر الیه نه دایه ، ئه وا گرنگه دانیشته کان؛ له ده ربچن باشه وه بژاره دا پرۆژه و سێ ئه و دوو نێوان له ته نیا چ��واره م ب��ژاری بۆ په نا و نه که ن هاتووچۆ

ببه ن.

کۆبوونه وه ی پێنج قوڵی له نێوان پاکێجه کانی "گۆڕان، یه کگرتوو، کومه ڵ" و پرۆژه ی هاوبه شی

نوێبوونه وه و ئاینده سازی"یه کێتی و پارتی"دا

یاس

سیی

ڤه رشۆ

3 ~ | [email protected] | 2011/7/20 | 8 ژماره چاالکی

زیالن به چاالکییه گیانبازیه که ی بوو به سیمبۆلی به رخۆدانی ژنی کورد

یادی شه هید زیالن به رز راده گیردرێت

ئازادى گه له که ماندا، له پێنا و زۆرن ئه و ژنانى که قاره مانه نه یان گێڕا وه به رچا و و رۆڵى له تێکۆشاندا سه رده مه کان داینه مۆی وه رچ��ه رخ��ان��ى بو ونه ته و نوێى رێ��ب��ازى و هێنانه کایه ى س��ه رده م و ش��ێ��واز و زیالن به ناسرا و زه ینه ب کناجى تێکۆشان، هه ڤاڵ یه کێکه له و ژنانه ى که ئه مڕۆ به مانیفیستۆى ژنى تێکۆشه رى گه ریال و کچه ده کرێت. به نا و ئ��ازاد )30(ی زی��الن به ناسراو کناجی زه ینه ب ک��ورد حوزه یرانی ساڵی )1996( له دژی پیالنگێری دژ به ڕێبه ری گه لی کورد عه بدواڵ ئۆجه الن، له شاری

دێرسیم چاالکیه کی فه دایی پێکهێنا.زی��الن ب��ه و چ��االک��ی��ی��ه ی، ل��ه ن��او الپ��ه ڕه ک��ان��ی بوو ک��ورددا، ئازادیی گه لی تێکۆشانی مێژووی ژنانى کورد و جیهان. بۆ به رخۆدان به سیمبۆڵی باکورى مه التیاى ش��ار له )1972( ساڵی زی��الن سه ره تایی، خوێندگای ب��ووه . له دایک کوردستان ناوه ندی، ئاماده ییو زانکۆشی هه ر له مه التیا ته واو کردووه . ساڵی )1994( له ئه ده نه ده ست به خه باتی له دێرسیم )1995( ساڵی و ده ک��ات ڕێکخستنی به شدارى ڕیزه کانى گه ریال ده بێت . له )6(ی ئایاری له س��ووری��ا، پایته ختی له شامی )1996( ساڵی دژی خوێندنگای پ��ه روه رده ی ئه ندامانی په که که ، به ئۆتۆمبێلێکی بۆمبڕێژکراو هێرشێک پێکهات ک��ورد گه لی ڕێ��ب��ه ری هێرشه ، ئ��ه و ئامانجی و سه ره تای وه ک��وو هێرشه که ب��وو. عه بدواڵئۆجه الن به ناو ئۆجه الن دژی له ناونه ته وه یی پیالنگێریی پێشهاته سه ر له مه زنییشی کاریگه ریه کی کرا، یه که مین ک��رد. سیاسی ون��اوه ن��دی سیاسیه کان ک��ه س ک��ه ده س��ت��ی ل��ه و ه��ێ��رش��ه وه ردا، زه ی��ن��ه ب بوو. زیالن ڕۆژی )30( به زیالن ناسراو کناجی مه یدانی کۆمار له ساڵى )1996( حوزه یرانى ی ڕێوڕه سمێکی به ڕێوه چوونی کاتی له دێرسیم، له له ئه نجامدا و گیانبازى چاالکییه کى سه ربازیدا ئه نجامدا )7( سه ربازى تورک کوژران و )29(ی تر بریندار بوون. بۆیه هه رساڵه له ساڵیادی چاالکییه گیانبازییه که ی شه هیدی تێکۆشانی ئازادیخوازی راده گیردرێت، پیرۆز و ب��ه رز ی��ادی گه له که مان، ئه مساڵیش له ئاستی کوردستان و ده ره وه ی واڵتدا و به تایبه تی له شاره کانی باشووری واڵتدا، ساڵو له یاد و چاالکییه گیانبازییه که ی شه هیدی نه مر کرا.

یه کێک له و شوێنانه ى که یاده کانى لێ به رێوه چو و شارى هه ولێر بو و. )16(هه مین ساڵڕۆژى چاالکییه گیانبازییه که ی شه هید زیالن به سیمینارێک له الیه ن کرایه وه ، هه ولێر شارى له ئازاد ژنانى ئه نجومه نى سیمیناره که رۆژى )2011/6/30( کاتژمێر )5(ی

له الیه ن له هۆڵی چوارچرای شاری هه ولێر ئێواره نه جیبه عومه ر جێگری سه رۆکی پارتی چاره سه ری سیمیناره که پێشکه شکرا. کوردستان دیموکراتی پاکی گیانی بۆ ڕاوه س��ت��ان ده قه یه ک به سه ره تا باسی نه جیبه عومه ر د واتر ده ستیپێکرد، شه هیدان کرد و زیالنی شه هید چاالکییه که ی له گرنگی ئاماژه ی به و په یامانه دا که زیالن له مانیفستۆکه یدا بانگه وازی بۆ ک��ردووه و ڕایشیگه یاند که هه ڤاڵ داگیرکه رانی به خ��ۆی گیانی به های به زی��الن گ��ه ل��ه ک��ه م��ان��ی ڕاگ��ه ی��ان��د؛ ئ��ه و ده س��ت��ه ی بۆ ده یشکێنین. بێته وه درێ��ژ ڕێبه رمان گه له که مان و هه ڤاڵ زیالن په یامێکی ئایدۆلۆژیانه و ڕاسته قینه ی سه لماندی پیاوساالریدا و ڕامانی په یڕه وانی به که هێزی ڕامانی ژنی ئازاد توانای به رپاکردنی هه یه کۆمه اڵیه تی ئ��ازادی شۆڕشی گه وره ترین به ئازادکردنی له پێشه نگ به روحێکی ده توانێت و ڕۆڵبگێرێت. کۆمه ڵگادا م��رۆڤ و که سایه تی نه جیبه عومه ر ووتی؛ مانیفستۆکه ی هه ڤاڵ زیالن ئ��ازاده له به رزترین بنگه ی ژیانێکی دیموکرات و که ک��ردووه گه له که ی بۆ پێشه نگایه تی ئاستدا ڕێبه رمان له هه ڵسه نگاندنه کانیدا بۆ چاالکییه که ی ده ڵێت "زیالن ڕێبه ری منه و هه ڵوێستی دان��اوه له پیا و و کۆنه په رستی ژن و کۆنه پارێزی به رامبه ر

ده س��ه اڵت��داری سیسته می له زه رب��ه ی گه وره ترین وه ک شوێنێکی ل��ه به تایبه ت پ��ی��اوس��االری��داوه . دێرسیمدا که داگیرکه ری کورد له به رزترین ئاستدا بردووه . به ڕێوه ئاسیمیالسۆنی توانه وه و سیاسه تی نه جیبه ووتی؛ زیالن سیمبۆلی ئه شقی ڕاسته قینه یه باسیشی نه جیبه ئ��ازادی��ی��ه . ئاشقانی ڕێ��ب��ه ری و ڕۆژگ��اری له کرد کۆمه اڵیه تیه کانی له قه یرانه ئه مڕۆدا، له وانه ؛ خۆسوتاندنی ژنان و بێزاری له ژیان ووتی؛ هه تا ژن و تاکه کانی کۆمه ڵگاوه له الیه ن هیچ باسی کۆمه ڵگادا له ناتوانین نه بێت ئ��ازاد ژن بۆ ڕاس��ت ژیانێکی هه تا بکه ین، ئ��ازادی��ه ک نه بێت له کۆمه ڵگادا ئه شقی ژیانیش نابێت؛ چونکه هیوا له دایک نابێت کاتێک ژن له ژیان بکێشێته وه

و به ره و مردن بڕوات. هاوکات.سیمیناره که کاتژمێر و نێوێکى خایاندو به نمایشکردنی ئازادی و تێکۆشه رانی له سه ر وێنه یه ک کۆمه ڵه ڕاستی شه ڕ له کوردستاندا که له الیه ن هۆنه رمه ندی گه نجی "جه نگیز" نه خشێنرابوون، کۆتایی پێکهات.

شاری که رکوکیش، چاالکییه که ی شه هید زیالنی پێنج شه ممه )2011/6/30( رۆژى راگ��رت. به رز دیموکراتی پارتی چاره سه ری ناوه ندی له باره گای ک��وردس��ت��ان ل��ه ش��اری ک��ه رک��وک و ل��ه کاتژمێر )5:30( پاش نێوه ڕۆ مه راسێمکی بیرهێناوه له الیه ن

ئه نجوومه نی ژنی ئازاده وه به رێوه چوو.راوه ستان خۆله کێک به مه راسیمه که س��ه ره ت��ای

شه هیدانی گیانی ده ستی ب��ۆ ئ��ازادی رێگای پ��اش و به خێرهاتنی به شداربووانی پ��ێ��ک��رد

و ژی��ان له سه ر سینفزیونێک مه راسێمه که ، نیشاندرا خه باتی، گه ریالی شه هید"زیالن" ئه نجوومه نی ئه ندامی له الیه ن پاشان و ژنان )ئااڵ محه مه د( سه باره ت به رۆڵی و که سایه تی شه هید زیالن ووته یه کی پێشکه ش کرد. ئااڵ ووتی؛ شه هید زی��الن ه��ه رچ��ه ن��ده ، ن��ه چ��ووب��ووه ئ��اپ��ۆش، رێ��ب��ه ر الی بوو یه کێک ب��ه اڵم ل��ه ک��ادی��ره ه��ه ره

Û

[email protected] | 2011/7/20 | 8 چاالکی~ | ژماره

به تواناکانی قوتابخانه ى ئاپۆیزم. فه لسه فه ى ژیانى خۆیدا له که سایه تی رزگ��اری��خ��وازی ب��زووت��ن��ه وه ی یه کانگیرکردبوو و خۆى گه یاندبووه که سایه تییه کی فیدایی. له مێژووی تێکۆشانی گه له که ماندا ژنانى کورد هه میشه توانیوویانه له قۆناخه هه ستیاره کانی مێژوودا، رۆڵی به کاریگه ر له ئه ستۆ بگرن. شه هید زیالنیش، نه ریتی به رخۆدانی له یال قاسم و به هه زاران قاره مانى تێکۆشانی رزگاریخوازی گه ل و نیشتمان

بوو.له الیه ن ئازاد ژنی ئه نجوومه نی به یاننامه ى دواتر تیایدا که خوێندرایه وه . محمه د( ره شید )شکۆفه بۆ قوڵ به خوێندنه وه یه کی زی��الن هه ڤاڵ هاتبوو؛ کۆمه ڵگا و بۆ بابه تیانه ی تێروانینی و میژوو تێگه یشتنێکی گه وهه ری بۆ فه لسه فه ی ژیانێکی مه ترسیه کانی ب��ه ب��ه رام��ب��ه ر هۆشیاری و ئ��ازاد به ڕێوه بردنی چه مکی کۆیالیه تی و چه وسانه وه ی بێ سنور دژ به ژنان و هه ستکردنی به پالنه کانی ناسنامه ی سڕینه وه ی و نێوده وڵه تی گه له کۆمه ی هه ڤاڵ گه له که مان. دیموکراتنیانه ی نه ته وه ى و گرێدان و عه شقی و بوون په یوه ست ئاستی زیالن ئاپۆه ڕێبه ر به ئ��ازادی��خ��واز ژنانی راسته قینه ی ڕاده گ��ه ی��ه ن��ێ��ت و ده س��ه اڵت��دران جیهانی ب��ه ه��ه م��وو ده ڵێت: وه ک ژنان ده بینه په رژینی پۆاڵین له ده وری ڕیبه رایه تیمان. ئێمه وه ک ئه نجومه نی ژنانی ئازاد هه ڤاڵ مه زنه ی چاالکییه به رزڕأگرتنی له گه ڵ زیالندا ده ڵین به واتاداین و تێگه یشتن له م چاالکییه ژن��ان و سه ر کۆمه ڵکوژیه ی له و ڕێگه ده توانین بهێنین و ڕه گ��ه زی جیاکاری زهنیه تێکی هه موو له به رده وامی ئازادبکه ین. ژیانێکی له پێداگری مه ده نی و چاالکڤانی و نوسه ر مه راسێمه که دا، گه رمیانی( )خه لیل ره شید( و )رابه ر رۆژنامه وان شیعرێک پ��ارچ��ه چ��ه ن��د کاکه ییه ( )ره ج��ه ب و له هونه رمه ندان، یه که هه ر له الیه ن خوێندرایه وه و تریفه خان و هونه رمه ندانی دووزخورماتوو، محمه د و ره مه زان به گۆرانی نه ته وه یی و شۆڕشگێڕی و نیشتمانی گوڕیان مه راسێمه که پاش دوو کاتژمێر؛ ئاپۆ رێبه ر ب��ژى نامرن، شه هید در وشمه کانى به

کۆتایی پێهات.له شارى سلێمانى به در وشمى"چاالکییه که ى شه هید زیالن، په یمان و بانگه شه یه کى مه زنه بۆ گه یشتن به ئ��ازادى" ی��ادی زی��الن ب��ه رز راگ��ی��را. له رۆژى )2011/6/28( کاتژمێر )5(ی دوانیوه ڕۆ، کچانی گه نجى واڵتپارێز له نووسینگه ی گۆڤاری هاوده م، مه راسیمێکى بیرهێنانه وه یان به ڕێوه برد. مه راسیمه که به خوڵه کێک رێزگرتن بۆ سه رجه م شه هیدانی رێگای ئازادی ده ستى پێکرد. له چاالکیه که دا "شیالن شاکر" سه باره ت واڵتپارێز گه نجی کچانی ن��اوی له سه ر به گرنگی که سایه ت و چاالکیه که ی هه ڤاڵ "زیالن" قسه ى کرد و ووتی؛ چاالکییه که ى هه ڤاڵ "زیالن" بۆ سه رجه م ژنان و گه لی ئازادیخوازی کوردستان بۆ به م مانیفستۆیه ک، سمبولێک، شێواز و پره نسیپی ژیانێکی ئازاد و یه کسان. بۆیه ئه مڕۆ گووتنه کانی گه له که مان سه رجه م هزری بیر و له زیالن هه ڤاڵ

ب��ووه ت��ه ه��ان��ده ری ژن��ان و گه نجانی ک��ورد تاکوو خاوه ن له ناسنامه ی ئازادی خۆیان ده ربکه ون. بۆیه قاره مانیه تیه وه په ڕی به و "زی��الن" هه ڤاڵ کاتێک بگه ینه ئ��ه وه ی بۆ ژی��ان��م، پابه ندی "زۆر ده ڵ��ێ��ت: ژیانێکی راسته قینه ، ئه م چاالکییه ئه نجام ده ده م". شیالن شاکر له درێژه ی قسه کانیدا ووتی؛ ئه مرۆ ئه م چاالکییه بووه ته هانده ری ئه و گه له ی که نکۆڵی له ناسنامه و هه بوونی ده کرا و له کوردستاندا به سه دان ژنی هێنایه ئاراوه وه که گوزارشت له خواستی

ئازادی گه له که یان و ئازادی بکه ن. له چاالکیه که دا؛ له سه ر ناوی دایکانی شه هید، دایکه "به یان"یش قسه ی کرد و ووتی؛ وه کو گه لى که خۆشحاڵین ک��ورد ژن��ان��ى به تایبه ت ک��ورد و قاره مانێکى وه ک زیالنمان هه یه به ئاستێک که هه رچوارپارچه ى کوردستان و باشورى له ئه مڕۆ محمه د" "زارا پاشان ده کرێته وه . ی��ادى کوردستان کوردستان دیموکراتى چاره سه رى پارتى ئه ندامى تیشکى خسته سه ر گرنگی چاالکیه که ی هه ڤاڵ زیالن. زارا ووتی؛ ئه و چاالکییه بووه ته هۆی ئه وه ی و ئێراده خ��اوه ن ببنه ژنان سه رجه م کوردستاندا له باوه ڕی و هێز، ئه مڕۆ به سه دان کچی کورد، ناویان "زیالن"ه . کاریگه ری چاالکی هه ڤاڵ "زیالن" تا ئه و ئاسته بوو که من کچێکی خۆمم نا و نا وه زیالن، هه ڤاڵ ئ��ازادی مانیفستۆی درێ��ژه پ��ێ��ده ری تاکوو "زیالن" بێت. له یاده که دا، چه ند به شێک له نامه کانی

شه هید زیالنیش خوێندرانه وه .

یادی زیالن له بناری قه ندیلیش به رز راگیرا و ل��ه )2011/6/30( ی��ادک��ردن��ه وه ک��ه مه راسیمی شاره وانی له ده ڤ��ه ره ک��ه ژنانی ده ی��ان به شداری به ده ستی رێزگرتن خوله کێک به و قه ندیل بناری پێکرد. پاشان له سه ر ناوی ته ڤگه ری ژنانی ئازاد نامانه ی خوێنده وه ئه و )ت��ه وار مه ال شێخ محمه د( که زیالن به ر له چاالکییه که نوسیبووی .)دێرسم مێردین( له سه رناوی پارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستانیش ئاخاوت و ووتی؛ تواندنه وه ی نه ژادی و قرکردن له ئاستێکی به رزدا به رێوه ده ب��ران، بۆیه م��ه زن��ه وه ، به قاره مانیه کی زی��الن هه ڤاڵمان رێ چاالکییه کی به واتای ئه نجام داو به هه مو و جیهانی سه رۆکمان و نزیکی ده سته ی ئه و که راگه یاند گه له که مان و گه ریالکانمان ببێته وه ئه وا به گیانمان، وه اڵمیان و ئاگرین بۆمبه یه کی ده که ینه خۆمان

ده ده ینه وه .دێرسیم ووتی؛ چاالکییه که هه ڤال زیالن ته نیا بۆ ژنان کورد نه بووه پردی گه یشتن به ئازادی، به ڵکو مێژووی له هیوا. ب��ووه جیهان ژنانی هه مو و بۆ ئازاریان چه شتووه ئێش و زیاتر ژنان مرۆڤایه تیدا، بۆیه سه رله نوێ داڕشتنه وه ی به پێشانگایه تی ژنان مێژووی که بڵێین ڕاشکاوی به ده توانین ده بێت. وه کو که سایه تیه کی که به خته وه ره مرۆڤایه تی زیالن، ره هشان، زه کییه ، ڤیان و له یالقاسم و چه ندیین قاره مانى تر به چاالکیه یه کانیان مێژووی مرۆڤاییان قۆناخێکى که ئه مڕۆشدا قۆناحى له نوسیوه ته وه .

مێژ و ویى و گرنگه پێویسته به هه لوێست و بوێره یه کی مه زنه وه له سالوه گه ری چاالکییه که ی هه ڤال زیالن سوێند نوێ بکه ینه وه که دریژه به ڕیبازه که ی زیالن

بده ین تا گه یشتن به ئازادى یه کجاره کى. له ده ڤه ری شه نگال له باره گاى باڵى ژنانى ته ڤگه رى ئێزیدى ئازادى و دیموکراتى )ته ڤدا( به کۆبو ونه وه ى ژنه یادى نا وچه که ژنانى له به رچا و ژماره یه کى تێکۆشه ر زیالن کرایه وه ، له کۆبوونه وه که دا باس له هه ڤاڵ کاریگه رى و واتاى چاالکییه که ى رۆڵ و له تێگه یشتن خ��رای��ه س��ه ر زی��الن ک��را و تیشک چاالکییه گیانبازیه که ى هه ڤاڵ زیالن و گرنگیدان به مه به ستی ه��ه ر رێ��ب��ازه ک��ه ى. درێ��ژه پ��ێ��دان��ى ب��ه کۆمه اڵیه تی، له بواره کانی، ژن��ان په وه رده کردنی ت��ه ن��دروس��ت��ی و ه��زری س��ه ردان��ی گ��ون��ده ک��ان��ی باس له گونده کانیشدا، کراو شه نگال ده ورووب��ه ری

له چاالکییه که گیانبازییه که ی زیالن کرا.

به غدادیش، چاالکییه گیانبازییه که ی شه هید زیالنی به رز راگرت

ئێراق له پایته ختی ن��ه ورۆز رۆشنبیری ن��اوه ن��دی سیمینارێکی سه باره به ڕۆلی ژنان له پێشه خستنی کۆمه ڵگادا ڕێکخست و یادی زیالنیش به رز راگیرا. ب��ه ب��ه ش��داری ده ی��ان ک��ه س، ن��اوه ن��دی رۆشنبیری نه ورۆز له پایته ختی ئێراق، له ژێر ناوی رۆلی ژن له پێشه خستن و پێشه نگایه تی کۆمه ڵگادا و به دروشمی بۆ ئازادی کۆمه ڵگایه ، سیمینارێکی ئازادی ژن

مامۆستا رووناک مه ندالوی به رێوه برد.ر و ون��اک مامۆستا رێزگرتن، خۆله کێک دواى سه رنجی راکێشایه سه ر ڕۆلی ژنان له شۆرشه کانی ووت��ی؛ ژنان و به تایبه تی گه لی کورد گه الندا و هه میشه بۆنه ته سۆته مه نی شۆڕشه کان و له هه موو به رچاویان ه��ه ره پێشه نگایه تی شۆڕشه کانیشدا به ژنه تێکۆشه رو له وانه ده توانین ئاماژه ک��ردووه ، گه ریالی شه هید زیالن، ناسراو به زه ینه ب کناجی ل��ه دژی ب��ه ف��ی��داک��ردن��ی گیانی ب��ک��ه ی��ن. زی��الن، ل��ه ه��ه ب��وون و ن��ه ت��ه وه ک��ه ی، پاراستنی دۆژم��ن��ان��ی زی��الن، ب��ۆی��ه ک��رد، کۆمه ڵگاکه ی ناسنامه ی ناسنامه گه لی کورد و ژنی کورد و ته نانه ت هه موو زیالن، ژنانیشه . چاالکییه گیانبازیه که ی شه هید بۆوه ، سیمبۆلێک بۆ ئازادی، که ژنان له پێناویدا

تێده کۆشن.هه روه ها لێدوانی ئه نجوومه نی ژنان و چه ند پارچه

شێعرێکیش خۆێندرانه وه .چاالکییه که ی ئاپۆ رێبه ر بیرهێنانه وه یه ؛ جێگای هه ڤاڵ زیالنی، وه کو چاالکییه ک له پێناو ژیانه وه ی یه که مین ده ڵت:"وه کوو و ده کات به ناو دێرسیمیش سه رچاوه ی ژیان، ئه و که سایه تی و ئه و چاالکییه ، هه رگیز له بیر ناکرێن. هه ڤاڵ زیالن له به ر ئه وه ی ئه و ب��وو، وی��ژدان ب��ڕی��ارو خ��اوه ن که سایه تیه کی چاالکییه ی پێک هێنا. که سانی خاوه ن بڕیارێکی به م��ێ��ژوو. قاره مانی ببنه ده ت��وان��ن م��ه زن، هێنده بۆچوونی من زیالن ئه و خوداوه نده یه ، که مرۆڤ له

به رامه ریدا ده بێ سه ری ڕێزو نه وازش دابنه وێنێ.


Û

سه رۆکی پارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان سه ردانی بنه ماڵه و که س و کاری شه هید گیڤارای کرد

رۆژی 2011/7/3 سه رۆکی پارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان دیار غه ریب و وه فدێکی وکاری شه هید بنه ماڵه وکه س هاوڕێ سه ردانی به هه ڤاڵ"گیڤارا"یان ناسراو یوسف نوره دین شوان

کرد.به مه به ستی ه��اوڕێ وه فدێکی و غه ریب دی��ار و کاری شه هید و که س له بنه ماڵه سه رخۆشی ل��ه واڵت ب��ه رگ��ری��ک��ار له شه ڕێکی ک��ه گیڤارا له به رامبه ر به هێزه کانی رژێمی ئیسالمی ئێران هه رێمی س��ه روه ری و ب��ه زان��دن به مه به ستی که کوردستان گیانی خۆی به خت کردبوو، سه ردانی شارۆچکه ی ته ق ته قیان کرد و له نزیکه وه چاویان به بنه ماڵه و که س وکاری شه هید گیڤارا که وت.س��ه رۆک��ی پ��ارت��ی چ��اره س��ه ری دی��م��وک��رات��ی کوردستان دیار غه ریب و وه فدی هاوڕێ، وێرای و کاری شه هید و که س له بنه ماڵه سه رخۆشی له به ر ک��رد لێیان لێبوردنیشی داوای گیڤارا، ته رمی سپاردنی به خاک ل��ه رۆژی ئ��ه وه ی که بۆنه وه ش، به م و نه بووه ئاماده گیڤاره دا شه هید شه هید ک��اری و ک��ه س و له بنه ماڵه لێبوردنی دی��ار غه ریب خ��واس��ت. یوسفی ن��وره دی��ن ش��وان باوکی له ماڵی و س��ه ره خ��ۆش��ی له مه راسێمی شه هیددا ئاخفی و ووتی؛ سه ره تا داوای لێبوردن له بنه ماڵه و که س و کاری شه هید شوان نوره دین

یوسف ده که م، له به ر ئه وه ی له مه راسێمی ناشتنی ته رمه که دا ئاماده نه بووم. ماوه یه که وه کو پارتی چ��اره س��ه ری دی��م��وک��رات��ی ک��وردس��ت��ان و چه ند الیه نی سیاسی، که سایه تی و خه ڵکێکی دڵسۆز، هه رێمی قه یرانه کانی تێپه ڕاندنی به مه به ستی کوردستان و پرسه هه ڵواسراوه کانی، ئاماده کاری کۆنفرانسی به ناوی ک��ردب��وو، کۆنفرانسێکمان ب��ه ڵ��ێ ب��ۆ دی��ال��ۆگ، ل��ه ب��ه ر ئ��ه وه ش شه هید یه ک که وته کۆنفرانسه که و هه ڤاڵمان بوونی کاته وه . ئه و کۆنفرانسه ش، گرنگ بوو، چونکه جه ماوه ری گه له که مان له م به شه ی کوردستاندا، له به رامبه ر بێ دادی و ناعه داڵه تی و گه نده ڵی، ته حه مۆڵی نه مابوو، بۆیه ش ناڕه زاییه تی ده ربڕی ده چ��وو. خ��راپ��دا به ئاقارێکی ئاراسته که شی و له به رامبه ر به به رپرسیارییه تی هه ستکردن به و توانا پێی به داوه هه وڵمان بارودۆخه که ، به بابه تیانه به شێوه یه کی قۆناخه که ده رف��ه ت، رێبازی و کار میکانیزمه ی و ده س��ت بگرینه چاره سه ری پرسه کان دیار بکه ین و پێشمان وایه به و هه مه الیه نه کۆنفرانسێکی به ستنی ب��ه و سیاسی الیه نه به الی��ه ک، هه موو به شداری و چین نوێنه رایه تی و مه ده نییه کان رێکخراوه پرسی ه��ه م ده توانین، گه له که مان توێژه کانی میکانیزمه ی هه میش و هه رێم بۆنیادنانه وه ی

بکه ین. دی��اری پرسه کانمان چاره سه ری و کار ئێستاش ب��وو. ل��ه وه دا کۆنفرانسه که ش گرنگی ئێمه وه کو کورد به گشتی له قۆناخی ده ربازبوون ئه رکه کانمان ق��ۆن��اخ��ه دا، ل��ه م ب��ۆی��ه ش دای��ن، گۆڕه پانه کاندا، له هه موو وق��ورس��ت��رن. گرانتر پێویستی به به رپرسیاریه تی و له ئه ستۆ گرتنی ئه م به گیانی گیڤارا شه هید هه یه . به رپرسیاریه تییه پ��ێ��ش��وازی ل��ه م ق��ۆن��اخ��ه ک��رد و خ��ۆی فیدای ک��رد. ل��ه واڵت ب��ه رگ��ری و نیشتمان و خ��اک رێباز و روح به ب��ه ب��ڕه ودان هه وڵده ده ین، ئێمه ش قۆناخی شه هید، خوێنی له خاوه نده رکه وتن و به شه کانییه وه و به هه موو الیه نه کان دیالۆگی به به شداری هه موو الیه ن و نوێنه رانی گه له که مان پێش بخه ین، ئه مه ش به ئه رکی خۆمان ده زانین و پێمان وایه که چاره سه ری پرسه کان ته نها به یه کی چ��اره س��ه ر پ��ارت��ێ��ک چ��ه ن��د یانیش الی��ه ن، دوو ریشه یی،ب و بنگه هی چ��اره س��ه ری ناکرێت. ه شداری هه موو که س و الیه نێکه له چاره سه رکردن شه هید به رپرسیاریه تییه . ئه ستۆی گرتنه و گیڤاراش، شه هیدی پاراستنی که رامه ت و به ها نه ته وه ییه کانه ؛ بۆیه به فیداییانه ، رۆحی خۆی

فدای، گه ل و نیشتمان ده کات. ئاخافتنه کانی ت��ری له به شێکی غه ریب، دی��ار

له ئێستا گ��ه ل��ه ک��ه م��ان ووت��ی؛ خ��ۆی��دا،


باکووری واڵت و له هه ڵبژاردنه کانی په رله مانیدا، ب��ه اڵم به ده ستخستووه ، ک��ۆرس��ی ش��ه ش و س��ی ئاکه په ، حکومه ته که ی و ت��ورک ده وڵ��ه ت��ی له بن ه��ه وڵ��ده ده ن و ناکرێت ه��ه رس پێ ئه مه یان په رله مانتارانی چوونی حقوقدا، و یاسا ن��اوی گه له که مان راسته قینه ی نوێنه رانی و ک��ورد له راستیدا بکه ن، قه ده غه تورکیا په رله مانی بۆ بێ و ئیراده بێ گه له که مان هه وڵده ده ن، ئ��ه وان به رژه وه ندییه کانی پێ به بهێڵنه وه و نوێنه رایه تی به اڵم بکه ن، مامه ڵه ک��ورددا، له گه ڵ خۆیان ئیدی گه ل هۆشیار بووه ته وه و ریزه کانی خۆیشی وه کو ئه وه ی له هه ڵبژاردنه کاندا، دیار بوو، به هێزتر له گه ڵ یه کگرتووانه ده دات، هه وڵیش ک��ردووه و بارودۆخه که دا، مامه ڵه بکه ن، به هه مان نیسبه ت گه الن ناڕه زاییه تی کوردستانیشدا، له رۆژئاوای وله نێویشیاندا، گه له که مان، هه وڵی یه کڕێزی و یه کهه ڵوێستی له به رامبه ر به حکومه ت و ده وڵه تی سووریا ده ده ن، وێرای ئه وه ش، واڵتانی ئه مریکا و رووسیه و تورکیا، ناخۆازن به په له ، حکومه ته که ی به رووخانی ده زانن بڕوخێت، چونکه به شارئه سه د له ده ستیان پێویست وه ک��و بۆشاییه که ئ��ه س��ه د، به شه ی کوردستاندا، له و و کوردیش ده رده چێت ده بێته خاوه ن ستاتۆ و هێزی رێکخستنی خۆی له م هه نگاوه ی تورکیا بۆیه پێش ده خات. زیاتر کورده کان ده ترسێت،ل ه به ر ئه وه ش هه وڵده دات له بن به رهه ڵسه تکاره کانی الیه نه کۆکردنه وه ی ناوی سووریا، کۆنفرانسی ئه نتالیاشی بۆ رێکخست و هانی الیه نه کانی مۆعارزه ، به تایبه تی ئه وانه ی که له خۆییه وه نزیکه ده دات که به ره ییه کی بێ کورد و نوێنه رانی راسته قینه ی کورد پێکبهێنن، هه رچی ده ستکه وتێک. خ��اوه ن نه بنه هه تاکۆ پاش ئێستا کورد له رۆژهه اڵتی کوردستانیشدا، ماوه ی سی ساڵ بێده نگی، هه ستاوه ته سه ر پێ و ده خوازێت، نوێنه رایه تی ئێراده ی خۆی بکات، هه ڕه شه و تۆپباران ئه و ئێرانیش رژێمی بۆیه ، و گ��ۆڕه ش��ه و س��ی��اس��ه ت��ی س��ێ��داره و گ��رت��ن و ئه شکه نجه دانه ی له به ر ئه م یه که یه . واتا هه موو به چاویان ده وڵه تیه کانیش نێو و هه رێمی هێزه کورد ن��اخ��وازن، و هه ڵنایه ت ک��ورددا هه بوونی هیچ بێت. هه بوون و ماف خ��اوه ن له هه رێمه که کامیان نه هێزه ناوخۆیی و نه هێزه نێوده وڵه تیه کان، ناخوازن کورد یه ک و خاوه ن یه کهه ڵوێست بن.

دیموکراتی چ��اره س��ه ری پ��ارت��ی وه ک��و ئێمه ش ده که ینه وه ، دووب��اره ی قۆناخه دا، له م کوردستان له گه ڵ هه موو جیاوازیه کانماندا، با یه ک بین. با هه رکاممان خاوه ن پارت و رێکخراو سه ربه الیه نێک بین، به اڵم با هه موومان له چوارچێوه ی پاراستن و به رژه وه ندی نه ته وه که ماندا خاوه ن یه ک هه ڵوێست بین و له م پێناوه شدا، پێویسته به په له بۆ پاراستنی سازدانی هه وڵی نه ته وه ییه کانمان، به رژه وه ندییه به م هه تاکۆ ب��ده ی��ن، نه ته وه ییمان کۆنفرانسی شێوه یه ش خاوه ن له رێبازی شه هیدانمان و شه هید و کوردستان ئ��ازادی که ده رک��ه وی��ن گیڤاراش

گه له که مانه .

جومعه محمه د؛ گیڤارا ئێستا ئاوێنه ی دڵی گه له که یه تی

مامی شه هید گیڤارا "جومعه محمه د فه تاح"یش نییه ، ئێمه شه هیدی گیڤارا شه هید ووت��ی، له دڵی ئ��ه و ئێستا نه ته وه یه که ، شه هیدی ئ��ه و روومه ت پاراستنی له پێناو ئه و نه ته وه ییه کدایه ، و کوردایه تیدا گیانی خۆی به ختکردووه ، ئێمه ش پێ شانازی ده که ین. شه هید گیڤارا، له هه موومان له ماڵه وه جیاوازتر بوو، ئه و خاوه ن خۆلیایه کی مه زن و دڵێکی گه وره بوو، له دڵی ئه ودا، ماڵی دنیا نا، هه بوو تایبه ت ژیانێکی و خۆشه ویستی به ڵکۆ که به وێنه کانی ده ریده بڕی، ئه و له ژیاندا، زۆر خۆشی له وێنه کێشان بوو، له پاش هه ر وێنه کیشدا، ناوی گیڤارای ده نووسی، ده یگووت، مام، پێویسته من بگه م، به م ناوه . له راستیدا، شوان، گیڤارای ئێمه گه له که ی. به گیڤارای بوو ئه و کوردانه . ده ستخۆشی گیڤارا شه هید بنه ماڵه ی وه ک��و خۆمان ئاراسته ی هه ڤااڵن و هاوڕێبازانی شه هید، هه ڤااڵنی، به راستی ده ک��ه ی��ن. ش��وان"گ��ی��ڤ��ارا" نرخی ئه و ده زانن، له به ر ئه وه ش ده زانین که ئه و شه هیدی ته نها، گه له که یه . ه��اوڕێ و شه هید ئێمه نییه . ئێمه ش خۆمان له دڵه وه ، شانازی پێوه به زۆترین گه له که مان که هیوادارین و ده که ین گیڤارای خ��ۆی. ئامانجه کانی بگاته ک��ات، دڵێ ئاوێنه واتا دڵ، وێنه ی ئێستا وێنه کێش، ده ڵێت، فه تاح، محمه د جومعه گه له که یه تی. مام پێده ڵێت، دا، له په یوه ندییه کی گیڤارا، که به هیوای ئازادی هه ر چواربه شه که ی کوردستان، ئازادی ئه و به راستی به ڵێ، یه ک. ده گینه وه ، ب��ه اڵم ده ن��ه خ��ش��ان��د، له وێنه کانیدا، گ��ه ل��ه ک��ه ی شوان، بیخوێنینه وه . نه مانده توانی به باشی ئێمه تایبه ت دونیای سه رقاڵی له ژیانیدا، هه میشه له بڕیاره که ی نه یده توانی ک��ه س ب��وو، به خۆی ئه وه یه نیشانه ی ئ��ه م��ه ش بکاته وه پاشگه زی زیندوون هه میشه گیڤارکان و "شوانه "کان که رزگاری و ئ��ازادی له پێناو ده بن به رده وامیش و نه ته وه و نیشتماندا. بۆیه شه هید شوان؛ شه هیدی

ئازادی وکه رامه تی گه لێکه .

سه الح شێخ له نگه ر؛ ئێمه له قۆناخی پاراستن و پێشخستنی ده ستکه وته کانی

نه ته وه که مانداین، شه هید گیڤاراش، سیمبۆلی قاره مانییه تی ئه م پاراستنه یه

له نگه ر"یش شێخ "س��ه الح دێرین، پێشمه رگه ی ووتی؛ و ئاخفی گیڤارادا شه هید له مه راسێمی ل��ه م ق��ۆن��اخ��ه ، گرنگتره ب��ه راس��ت��ی ش��ه ه��ی��دب��وون له هه موو قۆناخه کانی تر. شه هید هه ر شه هیده ، ره وشه ی له م که بزانین ئ��ه وه ش پێویسته ، به اڵم ره فاهیاته ی ئه و به پێ که س هه ر که ئێستادا، که هه تا ئاستێک بۆی خۆلقاوه ، گوێ به شته و نادات ژیان مه عنه وییه کانی الیه نه و روحی

خۆی به شته الوه کی و ماددییه کانه وه ، سه رقاڵ ده ک��ات، ده س��ت��ب��ه ردان ل��ه م ژی��ان��ه و ک��وڵ��ن��ه دان له به رامبه ر به الیه نه ، فریوده رییه کانی ئه م ژیانه له تێگه شتن که ئه وه یه نیشانه ی سیسته م، و هه ری له ئاستێکی به رپرسیاریه تی و قۆناخه که به رزدایه ، بۆیه ده ست له م ژیان به رده دات و هه وڵی به راستیش، ده دات، ده ستکه وته کان پاراستنی گرتن، زۆر گرنگ نییه ، گرنگ پاراستنی ئه و ئێمه ئێستاش به ده ستت خستۆوه . تۆ شته یه که تێده په ڕین، هه ستیاره دا شێوه ، به م له قۆناخێکی پاراستنی شه هیدی به راستی گیڤارا، شه هید ده س��ت��ک��ه وت��ه ک��ان��ی ن��ه ت��ه وه ک��ه م��ان��ه ، م��ن، به ش به حاڵی خۆم، شانازی پێوه ده که م و هیوادارم که بژین. روحیه ته وه ، به م نه ته وه که شمان گه نجانی پێویسته ده ڵێت؛ هه روه ها له نگه ر، شێخ س��ه الح ئێستاکه گه له که مان پاڵ نه ده نه وه و بڵێین، ئیدی هه ر شتێک ته واو بوو و رزگارمان بووه ، نه خێر و ب��ره ودان له قۆناخی کاته دا له م ئێمه نییه ، وا گه له که مانین، ده ستکه وته کانی پێشخستنی ئه م قاره مانییه تی سیمبۆلی گیڤاراش، شه هید نیشتمانه ، و ن��ه ت��ه وه شه هید بۆیه پاراستنه یه ، به دیهاتنی خه ونی شه هیدانیش، به یه کگرتوویی ی��ه ک��ڕێ��زی ه��ه م��وو ه��ێ��ز و الی��ه ن��ه ک��ان��ی و

هه رچواربه شه که ی کوردستان پێکدێت.

شه هید گیڤاراکوردستان ڕۆژه��ه اڵت��ی هێزه کانی گ��ه ری��ای نوره دین شوان یوسف ناسراو به گیڤارا، له دایکبووی )1987(ی شاری که رکه ک و ڕۆژی )28(ی حوزه یران له هه ریمی دۆڵی عایشێ، له هێرشێکی بوو. شه هید ئێراندا ڕژیمی به سه ر هێزه کانی گ��ه ری��ا ش��وان پ��اش رێ��وڕه س��ێ��م��ک��ی س��ه رب��ازی قه ره سونگور محمه د شه هید گۆڕستانی ل��ه ره وان��ه ی ئۆتۆمبیل به کاروانێکی له قه ندیل، ته رمه که ی له وێدا کراو ته ق ته ق شارۆچکه ی له الیه ن هه زاران که سه وه پێشوازی لێکراو به خاک ته رمی به رێ کردنی له رێوڕه سمه که دا، سپێدرا. شه هید گیڤارادا، ئه ندامی کۆنسه ی به رێوه به ری هه موومان ئێمه ده ڵێت؛ گابار بڕیار که جه که ، لێره دا ئێمه ی ئ��ه وه ی شه هیدانین. ق��ه رزداری ک��ۆک��ردۆت��ه وه نرخێکه ک��ه ه��ه م��وو گ��روپ و رێکخراو و هه موو نه ته وه ی کورد قه رزداریه تی. شه هید بوونی، شه هید گیڤاراش، له م قۆناخه دا، بۆ ئێمه و بزووتنه وه ی رزگاریخوازی گه له که مان، واتا و گرنگییه کی تایبه تی خۆی هه یه ، ئه ویش له قۆناخێکی به گشتی گه له که مان که ئه وه یه شوان، شه هید دایکی ده بێت. تێپه ڕ هه ستیاردا من کوڕه که ی ده ڵێت، محمه دیش جه بار ئاوات فیدا خۆی گیانی کوردستاندا ئ��ازادی ل��ه رێ ک��ردووه ، م��ن ب��ه ن��اوی ک��ورد و ک��وردس��ت��ان��ه وه شانازی پێوه ی ده که م. برای شه هید شوان، عه باس به براکه مه وه ش��ان��ازی م��ن ده ڵ��ێ��ت؛ نوره دینیش

ده که م.


که لتور ناسنامه ی گه النه ، با ناسنامه ی خۆمان بپارێزینکه ناڵ )4( گه نجان و کۆمه ڵگای کوردی به ره و هه ڵدێر ده بات

ستافی گۆڤاری هاوده م له رێککه وتی )2010/9/15( که مپینێکیان له ژێرناوی "نا، بۆ قڕکردنی که لتوری" به ئامانجی به رگریکردن له "تواندنه وه و خۆتواندنه وه و ڕاگه یاندبوو کوردی ڕه سه نی که لتوری پاکتاوکردنی )2010/11/15( هه تاکۆ وات��ا مانگ دوو م��اوه ی و مه ده نی، کۆمه ڵگای رێکخراوه کانی ئاستی له سه ر ده زگا حکومی و راگه یاندنه کان به رێوه برد. به مه به ستی که مپینه که یان ب��ه رف��راوان��ک��ردن��ی و ق��ووڵ��ک��ردن��ه وه ڕێکخراوه کان سه رجه م ڕای و پێشنیار له چوارچێوه ی به شێکی که که لتوریه ی هێرشه له و به رگریکردن بۆ زۆری ب��ه ڕێ��گ��ای دۆب��اژک��ردن��ی درام��ا ت��ورک��ی و له ژێر تریان که مپینێکی ده کرێت، په یڕه و بیانیه کانه وه )4(بێ کانڵ به سیاسه ته کانی له به رامبه ر "با ن��اوی راگه یاند. ل��ه ب��ه رواری)2011/5/15( نه بین" ده ن��گ که واب��ووه که مپینه که ش به شداربووانی ڕای چۆنکه که ناڵ چوار یه کێکه له و کانااڵنه ی که زۆرترین دراما دووباژکراوه بیانیه کان باڵوده کاته وه و باڵوکراوه کانیشی به ڵکۆ ناکات، کوردی کۆمه ڵگای به خزمه ت هیچ ره سه نی که لتوری و ره وش��ت له زۆریشی خسارێکی

کوردی و کۆمه ڵگاکه مان ده دات.

ئامانجی‌سه‌ره‌کی‌که‌مپینه‌که‌ئه وه کوردی الیه نێکی تاک و هه ر پێویسته یه که م: په سه ند بکات، نابێت هیچ که لتور و داب و نه ریتێک شارستانیه ت، که لتوری و پێکدادانی ن��اوی له سه ر نه ته وه یه کی دیکه بکاته قوربانی که لتوری که لتوری نه ته وه یه کی دی، یا بۆ به هێزکردن و سه پاندنی که لتوری که لتوری پاکتاوکاری سوککردن و ه��ه وڵ��ی خ��ۆی

به رامبه ره که ی بدات.که بسه لمێنین ئ��ه وه ده مانه وێت که مپینه ب��ه م دووه م: کۆمه ڵ�گای کورده واری خاوه ن مێژوویه کی دێرینه یه و یه کێک له ده وڵه مه ندترین نه ته وه کانی جیهانه که خاوه ن

که لتوری جیاواز و سروشتی خۆیه تی. سێیه م: ل��ه ژێ��ر ن��اوی ئ��ازادی رۆژن��ام��ه ن��ووس��ی و دیموکراسی و شارستانیه ت و تێپه ڕاندنی داب و نه ریتی پێوانه دیموکراتیه کانی نابێت باوو سونه تى کۆمه ڵ�گا، کۆمه ڵ�گا، بێ نرخ و بێ به ها بکرێن و که لتورێک له سه ر گونجاندنێکی هیچ که بسه پێنرێت کۆمه ڵ�گاکه مان

له گه ڵ که لتوری کۆمه ڵ�گای ئێمه دا نه بێت. چواره م: سه رجه م دام و ده زگا و ڕێکخراوه کان ئاگادار خۆیان دیموکراتیانه ی هه ڵوێستی تاکو ده ک��رێ��ن��ه وه ، تایبه ته " ش��ه ڕه ئ��ه و ی��ان سپ�ییه "ش��ه ڕه ئ��ه و به رامبه ر ده رببڕن و کۆمه ڵ�گاکه یان له قڕکردنی که لتوری بپارێزن

و په ره به که لتوری دیموکراتیانه ی گه له که یان بده ن.بۆ گه نجان، ژنان و ڕێکخراوه کانی سه رجه م پێنجه م: هه ستیار خ��ۆی��ان، ئ��ازادی له ناسنامه ی به رگریکردن بن، تاکو به ره و هه ڵدێر نه ڕۆن و هیچ کاتێک هێرشی نه که ن، ناوزه ند پێشکه وتن نوێکاری و به که لتوری الیه نانه له و هه ریه ک ڕاسته قینه ی لێگه ڕینی به ڵ�کو

لێگه ڕین به دوای ژیانی ئازاد و دادپه روه رانه بێت.

ئه‌نجامنامه‌ی‌که‌مپینی‌"با‌له‌به‌رامبه‌ر‌به‌سیاسه‌ته‌کانی‌کاناڵ‌)4(‌بێده‌نگ‌نه‌بین"‌

راگه‌یندرا

به رنامه کانی و دراما وایه پێیان هاواڵتیان )%72.8(ب��ه ره و ک��وردی کۆمه ڵگای و گه نجان چ��وار که ناڵ

هه ڵدێر ده به نپ��اش پێنجی ک��ات��ژم��ێ��ر ل��ه ب��ه رواری)2011/7/8( چ��وارچ��را هۆتیل له هۆلی هه ولێر ل��ه ش��اری ن��ی��وه ڕۆ ب��ه ئ��ام��اده ب��وون��ی و راگ��ه ی��ان��دن��ی به کۆنفرانسێکی و که مپینی"با ئه نجامنامه ی راگه یاندن، ده زگاکانی له به رامبه ر به سیاسه ته کانی کاناڵ چوار بێده نگ نه بین"

له الیه ن ستافی گۆڤاری هاوده مه وه راگه یندرا.ل��ه ک��ۆن��گ��ره رۆژن��ام��ه ن��وس��ی��ه ک��ه دا)پ��ه ی��وه ن��د ئ��ه ن��وه ر( سه رنوسه ری گۆڤاری هاوده م ئه نجامه کانی راپرسییه که ی گۆڤاری راپرسیه که ی به پێی رایگه یاند: و خوێندنه وه هاوده م که له شاره کانی )هه ولێر و سلێمانی و دهۆک و که رکوک و سۆران و هه ڵه بجه ی شه هید و سه یدسادق و دووزخورماتوو و کفری و چۆمان و که الر و ده ربه ندیخان و خورماڵ و عه ربه ت و سه نگه سه ر و رانیه و زه ڕایه ن( و چین له ک��ه س )697( به گشتی داوه ئه نجاممان و رێکخراو )304( و کوردستان هه رێمی توێژه کانی دام و ده زگا به شدارییان تێدا کردووه و هه شت پرسیاری

له خۆی گرتبوو.ئه نوه ر ووتی؛ له واڵمی پرسیاری ئه وه ی ئایا دراماکانی خۆشه ویستی خ��اک، گیتاناس، ن��اری��ن، )ب��ێ��ری��ڤ��ان، به رنامه ی و ئاهه نگی( گۆرانیبێژی و ق��ه ده غ��ه ک��را )ئه ڤین ژن و ژیان( له که ناڵ )4( خزمه ت به پێشخستن و به رگری کلتورو داب و نه ریتی ک��ورده واری ده که ن، به ڵی واڵمیان به له )%8.8( و نه خێر به له )88.8(

داوه ته وه .له واڵمی پرسیاری ئه و درامایانه و به رنامانه ی که ناڵ به ره و کۆمه ڵگا زۆری به شێکی ده کرێنه وه باڵو )4(خ��ۆی راده ک��ێ��ش��ت. ئ��ای��ا ئ��ه م��ه ب��ه ه��ۆی ن��اوش��ی��اری کۆمه ڵگایه و بۆشایی فکری کۆمه ڵگایه له )%69.4(

به به ڵی و )23%( به نه خێر واڵمیان داوه ته وه .ئایا که ناڵ ئه وه ی له باره ی تردا پرسیارێکی له واڵمی

و فکری له الیه نی راگه یاندنیه وه سیاسه تی به و )4(کۆمه اڵیه تی و ئه خاڵقی و نه ته وه ییه وه گه نجانی کورد به ره وه هه ڵدێر ده بات له )72.8%( به به ڵێ و له )%20(

به نه خێر واڵمیان داوه ته وه .له واڵمی پرسیاری ئه وه ی که ناڵ )4( له رێکامه کانیان ژن وه ک کااڵیه ک به کار دێنێت و ئایا ئه م که ناڵ به و ره نگه ده توانێت خزمه ت به ئازادی ژن بکات له )%80.7(

به نه خێر و له )13.4%( به به ڵێ واڵمیان داوه ته وه .له پرسیارێکی تری راپرسیه که دا له )85%( که ناڵ )4( وه ک که ناڵێکی هه ر چوار پارچه ی کوردستان نابینن و له )88.3 %( پێیان وایه ئه م سیاسه ته ی که ناڵ )4( خزمه ت به کلتوری کوردی ناکات و له )63.4%(یش پێیان وایه ئه م سیاسه ته ی که ناڵ )4( ده ستی ده ره کی راپرسیه که ب��ه ش��دارب��وان��ی )84.9%(ی ل��ه و له پشته به پێویستی ده زانن سه رجه م به رنامه و دراماکانی که ناڵ

)4( بوه ستێندرێ�ت.

که‌مپنی‌نا‌بۆ‌قڕکردنی‌که‌لتووری‌به‌رده‌وام‌ده‌بێتستافی گۆڤاری هاوده م رایده گه ێنین که که مپینه که مان لێره دا کۆتایی پێ نایه ت، چونکه پێمان وایه قڕکردنی که لتوری پڕۆسه یه کی درێژخایه نه و له سه ر ئه م بنه مایه درێژه به خه باتی که مپینه که یان به میتۆدی جیاوازتر که به گوێره ی پێداویستی و داخوازیه کانی گه ل و کۆمه ڵ�گا وه کو ڕاپرسییه یان ئ��ه م ده ده ن. پێ ب��ه رده وام��ی بێت، ده که ن ناو که مپینه که یان خه باتی دیکه ی به شێکی کوردستاندا هه رێمی له ئاستی سه رکه وتوویی به که ئه نجامیانداوه و رایده گه ێنن سه رجه م چااڵکیه کانیان بۆ قووڵ�کردن و به رفراوانکردنی که مپینه که یان ئه نجامداوه . دوو ه��ه ر ئه نجامی نزیکدا له داهاتویه کی ه��ه روه ه��ا، ئاماده پێشنیارێکدا پ��ڕۆژه ل��ه گ��ه ڵ راپرسییه که یان ده که ن و بۆ ڕای گشتی رایده گه ێنن ئاشکرای و پاشان کوردستانی هه رێمی ڕۆشنبیری وه زاره ت��ی پێشکه شی

ده که ن.


رێکخه رانی چاالکی 15ی شوبات

ل��ه ژم��اره )1( له گ��ۆڤ��ارى )4(س��ت��ار ڕاپۆرتێکى ن��او ب��ه )33-35(دا، الپ��ه ڕه ل��ه س��ه ر خ��ۆپ��ی��ش��ان��ه دان��ه ک��ان و س��ه ره ت��اى له وێدا ب��اوک��رده وه ت��ه وه ، خۆپیشاندانه کان قسه ى که سێکى به ناوى شایه تحاڵ هێناوه و ده ڵێت)ئه و که سانه ى )15(ى شوبات وتافیان ئاڕاسته ى بوون که سانه ئه و هه ر ده کێشا، لێره دا خۆپیشاندانه که یانی گۆڕى(، منیش به پێویستى ده زانم دوو سێ قسه له سه ر ئه و

به ناو ڕاپۆرته بکه م.ئه وه ده م��ه وێ��ت شتێک ه��ه ر پێش یه که م: )4(ستار ستافى له ته ک ئێمه که بێژم قسه مان کردوو وتمان ئه و وته یه ئه گه رچى بێ و هه ڵه ب��ه اڵم الت��ان بێت ڕیکۆردیش و له ده سه اڵت زۆر که سانێکى سه رچاوه یه ، پارتى و یه کێتى و حیزبه کانى دیکه وه ک ڕێزێک بۆ )سه رۆک ئاپۆ( به شدارى ئه و بده ن ڕوون��ک��ردن��ه وه بۆیه ب��وون، چاالکییه واڵم ئێمه ش با چ��اره س��ه رک��ه ن، هه ڵه که و به اڵم باشتره ، خۆتان بۆ چونکه نه نوسین؛ قسانه ئه و وتیان و بوون منه ت بێ ئ��ه وان ئێمه وه ک هى خه ڵکه و المان ڕیکۆرده ،

خۆى باومان کرده وه ته وه .ڕێ��زدار )1999( شوباتى )15(ى دووه م: عه بدوڵا ئۆجه الن له پیالنگێڕیه کدا له الیه ن هه واڵگریى)ئه مریکا- ده زگ��اى ه��ه رس��ێ ئیسرائیل- تورکیا( ده ستگیرکرا و ڕه وانه ى دورگ��ه ى ئ��ی��م��رال��ى ک��را، ک��وردان و ئ��ه و چاالکى جۆر س��ه دان به ئێستاش و کات

بۆ ئ��ێ��م��ه ش ده ب��ه ن، ب��ه ڕێ��وه ڕۆژه دا ل��ه و پرۆتێستۆکردنى و تاوانه ئه و ڕیسواکردنى ئاگاداریى به شوباتدا )15(ى له پالنه که هه ڤااڵنى پۆلیس و ئاسایش له باخى گشتى س��ل��ێ��م��ان��ی��ه وه خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��م��ان س��ازدا بۆ به رده رکى سه را، پێش ئه وه ى خۆپیشاندانه که ده ست پێبکات لیژنه یه کمان له چه ند کچ و خۆپیشاندانه که هێمنیى پاراستنى بۆ کوڕ دروس��ت��ک��رد و ه��ه م��ووان وێ��ن��ه ى ڕێ��زدار ئ��ۆج��ه الن��م��ان ل��ه ب��اڵ��ى ڕاس��ت و چ��ه پ��دا و به وردى زۆر چاودێر، بوو نووسرا له سه رى دروشمه کانمان و خۆپیشاندانه که چاودێرى که س، چه ند شاهیدیى به ته نانه ت ده کرد بڕوخێت!، ووت��ى ک��ردو ه��اوارى گه نجێک که ده ره وه ، ده رم��ان��ک��رده ل��ه ڕی��زه ک��ه ئێمه و پۆلیس هاوڕێیانى له ته ک بووین ته واو ئاسایش قسه مانکرد و ئه وان ده ستخۆشییان

له هێمنیى خۆپیشاندانه که کرد!.س��ێ��ی��ه م: ده ب��ووای��ه س��ت��اف��ى )4(س��ت��ار به تێکه ڵکردنى و بابه ته ئ��ه و سه یرى وردی��ى لێییان ڕوون��ت��ر و ب��ک��ردای��ه ب��ه رواره ک��ه ی��ان )4(ستار ن��ۆب��ه ره ى ن��ه ک بکۆڵیبایه ته وه ،

بگه نێنن و بێ به رهه مى که ن،و هاواڵتی هى قسه ئ��ه و ڕاسته چ��واره م: شایه تحاڵه ، به اڵم به رواره که و ئه و ڕووداوه ى ئه و باسى ده کات تێکه ڵ و پێکه ڵن، ئه وه ى خۆى ده ی��وی��س��ت که سێک ده ک��ات ب��اس��ى نزار محه مه د بسوتێنێت و ئه و شتانه ، ئه وه

یه کێک له سه رپه رشتیارانى خۆپیشاندانه که به شه قام له گۆڤارى له چاوپێکه وتنێکدا وردیى له ژماره کانى)198و 199(ى )4-9 ئه و ب��اس��ى )2011(دا، )4(ى 16(ى و ڕووداوان��ه ده کات و به هیچ جۆرێک ناوى )15(ى شوباتى نه بردوه ، ئه وه ى ئه وان باسی که بوو شوباتدا )16(ى له ئێواره ى ده که ن بسوتێنن خۆیان ب��وون نیاز به ک��ه س دوو کۆن پێشمه رگه یه کى گوایه و گه نجێک خۆپیشاندانیان ئاراسته ى بوون ئه وان بوون، گۆڕى له )15(ى شوبات یان ئه وانه ى )16(

ى شوبات؟.له شایه تحاڵه ئ��ه و دان��ا وام��ان پێنجه م: ب��ه رواره ک��ه دا ه��ه ڵ��ه ى ک��ردوه ، خ��ۆ ده بێت و بکردایه لێکۆڵینه وه یان )4(ستار ستافى )ته با ڕووداوه ئه و و به رواره ئه و بیانزانیبا

و موتابیقن(!ئه ێ باشه گۆڤارێک کۆمپانیایه ک ده رى بکات، گونجاوه بکه وێته هه ڵه ى له م جۆره وه ؟ ب��ۆ ڕووداوێ��ک��ى س��اده و س��اک��ار و نزیک به سه ر)تاریخ ق��ور ئ��ه ى بکه ن، هه ڵه ئ��اوا و م��ێ��ژوو، دی��رۆک(، ب��ه ڕاس��ت��ى ئ��ه گ��ه ر شوبات )15(ى بپرسیبایه که سیان له هه ر چى ڕوویدا و )16(ى شوبات چى ڕوویدا بێژم ماوه ته وه پێده وترا. ڕاستیان بێگومان باسى ده توانین ئێمه شتى زۆرترمان الیه و بکه ین، به اڵم ئه وه ى پێویسته ڕاستکردنه وه ى هه ڵه که یه نه ک چه له حانێ!. نییه ، شوره یى )هه ڵه کردن ه��ه ڵ��ه ک��ردن ل��ه نکۆڵى

شوره ییه !(.

)15(ى شوبات نه بوو )16(ى شوبات بوو !واڵمێکى سه رپێیى بۆ گۆڤارى )4(ستار

9 ~ | [email protected] | 2011/7/20 | 8 ژماره ديدار

رێبه ر ئۆجه الن: ئه رکی کۆنفرانسی نه ته وه یی، دامه زراندنی

په رله مانی کوردستان و ئاواکردنی کۆردیناسیۆنی یه کینه ی هێزه چه کداره کانه

رێبه ری گه لی کورد عبدولال ئۆجه الن، له دیدارى رۆژی )2011/6/24( ده رباره ی قۆناغی دوای په رله مان بایکۆتکردنی بریاری هه لبژاردن و هه ڵسه نگاندنى کرد و و وتى: ئه گه ر هه نگاوی په رله مان له به شداری کردن نه نرێن، کرداری بێ واتایه . به تاڵکردنه وه ی مافی په رله مانتاری خه تیب دیجله ش وه ک سه پاندنی خۆفرۆشییه . ئه گه ر نیوه ی خه ڵکی ئامه د بکه نه ژێر خاکه وه ، ئامه دییه کان ئه و بێ رێزییه قه بوڵ ناکه ن. به ده په و به ره ی ره نج بریاریاندا که بایکۆتی په رله مان پێویست بریاره که یان. بۆ هه یه ڕێ��زم بکه ن، ناو گه لدا ناکات بڕۆنه په رله مان. ده توانن له تا بریارێکه ئه مه بده ن. تێکۆشانیان به درێژه بڵێی مافدار، به نرخ، دیموکراتی و حقوقییه . ئه گه ر ده یانه وێت په رله مانتاران له په رله مان بن، ده ستوری چاره سه ری بنه مای سه ر له ده بێت بنه ڕه تی دیموکراتی، هه نگاوی کردا ری بنێن، ده بێت به حکومه ت و په رله مان بگوترێت ئایا له چوارچێوه ی کام بنه ما بچنه په رله مان، ده لێن ئه گه ر حکومه ت به لێنیکیدا، ئه وه به سه ؛ به اڵم له بنه ڕه تدا ئه وه به س نییه . ده بێت ده سه اڵتداری پێویسته بنێ. ک��رداری هه نگاوی سیاسی په رله مانتاران له شوێنێ په رله مان، شانبه شانی گه ل، سیاسه تی دیموکراتی به ڕێوه به رن و په ره

به پاراستنی ڕه وای خۆیان بده ن.ه��ه ڵ��ب��ژاردن کۆمسیۆنی و ئه که په ب��ری��اری په رله مانتاری مافی به تاڵکردنه وه ی ده رباره ی

ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر خ��ه ت��ی��ب دی��ج��ل��ه ب��ه رێ��وه چ��وو، پیالنگێرییه کی سیاسییه . پیالنگێریه کی تاریک و چه په ڵه ، س��ه ره رای ئه وه ی به ده نگی )80( هه زار ئامه دی هه لبژێدرا، په رله مانتارێتیه که ی

به تاڵکرایه وه . له که سایه تی پیالنگێری دی��ج��ل��ه دا، هه موو و ئامه د له سه ر ک��ورد ب��ه ڕێ��وه چ��وو،

سیاسی ئ��ی��راده ی تێکشکاندنی ئامانجیان بوو، الیه نی راستی بریاره که له دژی خه تیب دجله ئه وه بوو، که خۆفرۆشی سیاسی به سه ر

ئامه ددا بسه پێنن.پیالنگیڕیه ئ��ه و نێو له ئاکه په ش ده ڵێم من دایه ، بۆیه بانگێکى وا له ئامه د ده که م، ئامه د نرخه ی خۆی ئه و خ��ۆی، نرخی بۆ وه ف��اداره ده پارێزێ، نه خه تیب دیجله و نه خه ڵکی شاری ئامه د ئه و بێڕێزیه په سه ند ناکه ن. ئه گه ر نیوه ی ئه و خاکه وه ، ژێر به بکه ن ئامه دیش خاکی خۆفرۆشیه سیاسیه ى ده یسه پێنن قه بوڵ ناکات. گه لی کوردیش ئه وه هه رگیز په سه ند ناکات. وه زیر ئاکه په دا کورد هه ن، سه رۆک ناو له ئه وه ی که بێیه وت به وانی ده کات؛ ئه وه مافی خ��ۆی��ه ت��ی، ب��ه اڵم ک��وردی ئ��ازاد و ک��وردان��ی ئ��ه وه ئ��ازادی هه رگیز ت��ه ڤ��گ��ه ری دڵ��س��ۆزی په سه ند ناکه ن، ئه گه ر )5( میلیۆن که س بمرن

ئێمه راده ست بوون په سه ند ناکه ین. له گه ڵ ئێستا ه��ه ت��ا ک��ۆب��ون��ه وه ک��ان��م��ان ئێمه ئیتر ب��ه اڵم دا وه ، ئه نجام ده وڵ��ه ت شانده که ى گفتوگۆکان گه یشتو ونه ته ئاستێک که ده بێ ئاشکرا خۆیان بریاری حکومه ت په رله مان و

بکه ن و تا )15( مانگی داهاتوو ئێمه ڕاده وستین. د و و رێگا هه ن، یان چاره سه ری له سه ر بنه مای ده ستوری بنه ڕه تی دیموکراتیانه ، یانیش شه ڕی شۆرشگێرانه ی گه ل. ڕای گشتی به په ڕۆشه وه ل��ه چ��اوه ڕوان��ی زان��ی��اری��دان ک��ه دی��داره ک��ان دیداره کانی نا. یان قۆناغ دوایین گه یشتۆته لێره گرنگ و جددییه . ئه و دیدارانه گه یشتۆته قۆناغی دیاری کرا و ئیدی پرۆسه ی ئاخاوتن و وتوێژ کۆتایی هاتووه . بابه تێک نه ماوه که له سه ر شانده که بێت. نه کرا سه ر له وتوێژی له ئه نجامدا، دیداریان له گه ڵم ده وڵ��ه ت ناوی به و س��ه ب��اره ت ده ب��ێ حکومه ت ب��ه دواوه ئێستا هه فته ی له من بۆیه ب��دات، بڕیار دی��داران��ه رابردوودا بانگم له په رله مان کرد بوو. ئه گه ر ده ستوری چ��اره س��ه ری په رله مان حکومه ت و

بنه ڕه تی به بنه ما بگرن . )15( له که کردبوو په رله مان له دا وام من پێویست ئیدی ب��ه اڵم کۆببنه وه ، ح��وزه ی��ران��دا ن��اک��ات چ��اوه ڕوان��ی دام��ه زران��دن��ی حکومه ت بین. حکومه تی پێشوش توانای به ڕێوه بردنی ک��اره ک��ان��ی ه��ه ی��ه . ل��ه ب��ه ر ئ��ه وه ی خ��ۆ به خۆ پێشوو حکومه تی نێوان له نییه جیاوازیه ک و حکومه تی نوێ که داده مه زرێ. دا وا ده که م که په رله مان نه که وێته پشو وه وه ، چونکه ئێمه به قۆناغێکی مێژوویدا تێپه ر ده بین. په رله مان له سالی )1920(وه پشوی به کاره کانی نه دا. قۆناغێکی تێیداین گرنگتره . ئه گه ر حکومه ت له سه ر هێمای ده ستوری بنه ڕه تی دیموکراتی، ب��ۆ چ��اره س��ه رک��ردن��ی پ��رس��ی ک��ورد، هه نگاو نه نێت، قه یران دێته ئاراوه . ئیدی ڕوون ده بێته وه که ئامانج له دانوساندنه کانی لێره به ڕێوه ده چن دیدارێکی ته مموز )15(ى له سه رقاڵکردنه . ترم له گه ڵدا ئه نجام ده ده ن. ئه گه ر ئاشکرا ببێت شه ڕی کات ئه و نانرێ، ک��رداری هه نگاوی

Ûش��ۆرش��گ��ێ��ران��ه ی گ��ه ل ده ک��ه وێ��ت��ه گ��ه ڕ،

بریاری ئه که په و کۆمسیۆنی هه ڵبژاردن ده رباره ی به تاڵکردنه وه ی مافی په رله مانتاری له به رامبه ر خه تیب

دیجله به رێوه چوو، پیالنگێرییه کی سیاسییه . پیالنگێریه کی تاریک و چه په ڵه ، سه ره رای ئه وه ی به ده نگی )80( هه زار

ئامه دی هه لبژێدرا، په رله مانتارێتیه که ی به تاڵکرایه وه

“

“

ئا: ~

[email protected] | 2011/7/20 | 8 ديدار~ | ژماره

به اڵم ئه گه ر له )15(ى ته مموز دیدار ئه نجام کرداری هه نگاوی که ڕایبگه یه نن و بدرێت دیموکراتی چ��اره س��ه ری ب��ه پ��ه ره ده نرێنت و ده یکه م بێت له ده ستم چ��ی ک��ات ئ��ه و ده ده ن و رۆل��ی خ��ۆم ده گ��ێ��ڕم. ئ��ه و کاته ش پ��ه ره به دیموکراتی بنه ڕه تی ده س��ت��وری چ��اره س��ه ری ده ک��ه م خۆى ئ��ه ردۆغ��ان ل��ه ب��ان��گ ده درێ. شیا وترین گه مه وه ، نا و نه خاته س��ه ددام وه ک بنه ڕه تییه . ده ستورێکى چاره سه رى، چاره سه رى له به رده مان دوو رێ هه یه ، چاره سه ری به رێ دیموکراتی بنه ڕه تی ده ستورێکی رێبازی و دوومیش شه ڕی شۆڕشگێرانه ی گه ل، ئه وه ی له یه که م رێگادا واتا چاره سه ری به ده ستورێکی پرسی چاره سه ری هه یه ، وا شتێکی بنه ڕه تی ده بێ، ئاسان بنه ڕه تی ده ستورێکی به ک��ورد دی��ار ده ب��ێ ک��ه ح��ک��وم��ه ت ل��ه س��ه ر بنه ما و چۆن ب��ک��ات و چ��ی ده ت��وان��ێ پره نسیپه کان به جێیان بێنێ، له دووه مین رێگادا، ئه گه ر په ره شۆڕشگێرانه ی شه ڕی نه درێ چاره سه ری به گه ل ده که وێته پراکتیکه وه . ئه و کات ده وڵه ت نه ک )3( هه زار؛ به ڵکو )300( هه زار که س ده گرێت، نه )50( هه زار؛ به ڵکو )500( هه زار شۆڕشگێڕانه ی شه ڕی ئه گه ر ده م��رن. که س مه زن گێژاوێکی و ش��ه ڕ پێشبکه وێت، گ��ه ل ڕووده دات، ده وڵه ت ده توانێ خۆبه خۆ هه نگاوی روب��ه ڕ ووب��ون��ه وه ی کۆمسیۆنی پێویسته بنێ. ڕاستیه کان دامه زرێنرایه ، به ر له )15( ته مموز دیدارێکی تر له گه ل شاندی ده وڵه تدا ئه نجام ئه و بنرێ، به رچاو هه نگاوی ئه گه ر ده دی��ن،

کاته به پیێ ئه وه هه ڵسوکه وت ده که م. م��ن زۆر ب��ه ش��ێ��وازێ��ک��ی ک��راوه ب��ان��گ له سه رۆک وه زیر ده که م: به رێز ئه ردۆغان دۆخی ئێستا له دۆخی ئه و کاته ده چێ که سه ددام حوسین هێرشی کرده سه ر کووه یت. هه ر چۆن س��ه ددام که رێگایاندا به ریتانیا و ئه مریکا ئێستاش کرد، کویتی پاشان ئێران و هێرشی ئ��ێ��وه ره وان��ه ی س��ه ر لیبیا و س��وری��ا ده ک��ه ن. ده که ن، سه ددام دای ره وان��ه ی سه ر کوردانتان به سه ر کورددا و له دژی کوردان شه ڕی کرد. پێی ئه مریکاوه له الیه ن هێزه ی که به و ئێستا دراوه له دژی کورد شه ڕ ده کات. له بنه ڕه تدا بۆسه یه ئه و مه زنه . بۆسه یه کی)ته ڵه ( ئه مه ده بێت کراوه . ئاماده ئێوه ش بۆ له هه مانکاتدا به هه مان شێوه ی بێت. تێگه یشتن ئه وه مایه ی ب��ۆس��ه وه . ن��او خسته سه ددامیشیان س��ه ددام، له هه مانکاتدا ئه مه نامه یه کی کراوه یه بۆ ئێوه . نه که ونه ناو ئه و گه مه یه وه ، کۆتایی پێبێنن، ده ستورێکی به چاره سه ری رێ سه ر بکه ونه

بنه ڕه تی، شتێک که ئێوه بیکه ن ئه مه یه .له که سی سه ما یوجه دا که هه فته ی ڕابردوو س��ال��رۆژی گ��ی��ان ل��ه ده س��ت��دان��ی ب��وو، ی��ادی ئازادی تێکۆشانی گیانبه ختکردوانی هه موو ده که مه وه . ئه وه ی یه که م، ژن ده بێ له ڕووی

ببێ، ده بێ به هیز ئازاد و ئایدۆلۆژیه وه بیری ژن له بواری ئایدۆلۆژیدا په ره به خۆی بدات و خۆی سه رقاڵ بکات، ئه وه ی دووه مین ده بێ ژن بگاته ئه و ئاسته ی که بتوانێ خۆی رێکخستن به هێز مه سه له یه دا دوو له و ژن کاتێ بکات، بۆ ئه و کاته ده توانێ بۆ ئازادی هه نگاوێکی ڕه خنکردنێکی به ژن ئ��ازادی بنێ. گرنگ ئه نجامگیر ده کرێ باو نه ریتی ڕادیکااڵنه ی مێژووییه و گ��رن��گ و ژن م��ه س��ه ل��ه ی ب��ێ. ده سته اڵتداریه تیو بناغه ی له سه ر ب��ه ت��ه واوی ساڵه دا ه��ه زار پێنج م��ێ��ژووی ل��ه سیاسییه . ب��ه زانستیش ئ��ه وه ل��ه ه��ێ��زخ��س��ت��ووه ، ژن��ی��ان ناو له ئازادیه که ی و وه هایه ، کۆیالیه تی ژن کۆیالیه تی کێشه یه ، گه وره ترین کۆمه ڵگه دا هه نۆکه یی ژن به رچاوترین کۆیالیه تیه له ناو

کۆمه ڵگه دا.ئازادی ژن، به شکاندنه وه ى ئه و شێوازه ژیانه ی الیه نێکی هه میشه ژن پێکدێت، هه یه ک��ه به رخودانڤانی هه بوو، ژنان زۆر خه سڵه تیان هه یه پیاوان له شتدا زۆر له نین، پیاوان الی که پێشکه وتووترن، بۆ ئازادبوونی، ژن ده بێ سه ره تا خۆی بناسێ، که وتن چه نده قۆڵ بێ ده بێ بۆ

ئازادیش هێنده به رخودانی گه وره و قوڵ بێ.

قه یرانی سیاسیی تورکیا ناوه نده که ی ئاکه په یه . داوا له به ده په ده که م به

پیالن و گه مه هه ڵنه خه ڵه تێدی��داری ڕۆژی ل��ه ئ��ۆج��ه الن، ڕێ��ب��ه ر پ��ارێ��زه ران��ی، گ��ه ڵ ل��ه )2011/7/6(دا ده وڵه تی شاندی له گه ڵ دیداره کان له باره ی ده ستنیشانی و گرنگیدا زانیاریی تورکدا، بنه مای س��ه ر ب��ه ده پ��ه ل��ه پێویسته ک��ه ک��رد پڕۆتۆکۆلێک له گه ڵ حکومه تدا دانوستاندن بکات. هه روه ها تیشکی خسته سه ر گرنگی دام��ه زران��دن��ی ش��ورای ئ��اش��ت��ی و ش��ورای هاوکات بنچینه یی)بنه ڕه تی(. ده س��ت��ووری بابه تی کۆنفرانسی نه ته وه ییدا، له چوارچێوه ی کوردستانی په رله مانی دامه زراندنی داوای له کرد گه ریال هێزه کانی له داوای و کرد ئۆپه راسیۆن و هێرشه کان، خۆپاراستنی دژی

جه وهه ری خۆیان په ره پێبده ن.ته مموز )15(ی ل��ه ب��ه ر ده وڵ��ه ت ش��ان��دی دیدارێکی تریان له گه ڵمدا پێکهێناوه . پێویسته ئ��ه و پ��ڕۆت��ۆک��ۆاڵن��ه ی ل��ه دی��داره ک��ان��ی ئ��ه م نابێت؛ ک��راوه ، له سه ر گفتووگۆیان دواییه دا ئ��ه و ببینرێن. م��ۆرک��راوه پ��ه ی��م��ان��ی وه ک��وو پڕۆتۆکۆاڵنه ی پێشکه شکراون، بۆ پێشخستنی چاره سه ری و کردنه وه ی ڕێبازی ڕێککه وتن، سه ر له ده وڵ��ه ت و ئێمه چاره سه ریه . مه تنی ئه و مه تنه پێکهاتووین. ئه و پڕۆتۆکۆاڵنه بۆ هه ڵگرتنی هه نگاوی له دڵه وه و بۆ چاره سه ری ئه و الی��ه ن��ه ک��ان ئێستا ه��ه ت��ا ئ��ام��اده ک��راون. ئێمه هێشتا نه کردووه . مۆر پڕۆتۆکۆاڵنه یان

کورد ده توانن له سه ر بنه مای خۆبه ڕێوه به ری دیموکراتیک، دیدار له گه ڵ ده سه اڵتداران و ئۆپۆزسیۆندا

پێکبێنن؛ بێگومان ده بێ

له به رامبه ر هه وڵی

له ناوبردندا، له ئێستادا هێزی خۆپاراستن له رۆژئاوای کوردستان دامه زرێنن

““

11 ~ | [email protected] | 2011/7/20 | 8 ژماره ديدار

دیداره کان و خه بات قۆناغه . ئه و نه هاتووینه له باره ی ئه و پڕۆتۆکۆاڵنه دا به رده وامن.

له ب��وو. بنه ڕه تی دیدارێکی دی��دار ، دوایین دوایین دیداردا، بابه تی هه ره گرنگ که ئێمه شورای دامه زراندنی ڕێککه وتین، سه ری له سه ر ل��ه ده وڵ��ه ت ش��ان��د ی و ئێمه ئاشتیه . ڕێککه وتین. ئاشتی ش��ورای دام��ه زران��دن��ی ئ��ه م��ه ل��ه پ��ڕۆت��ۆک��ۆڵ��ه ک��ان��ی��ش��دا ه��ه ی��ه . دامه زراندنی شورای ئاشتی، هه نگاوی هه ره ده وڵه تی ده زگایه کی نه ئه و شورایه گرنگه . ڕێکخراوه کانی ل��ه ت��ه واوی ب��ه ن��ه و ده ب��ێ بۆ شورا دێ. پێک مه ده نیش کۆمه ڵگه ی ده سته به رکردنی ئاشتی، خه بات به ڕێوه ده بات. ئاشتی ش��ورای مانگێکدا، م��اوه ی له ده ب��ێ

دامه زرێنرێ.ده س��ت��ووری ش��ورای خ��اڵ��ی گ��رن��گ، دووه م بنچینه یی، ده س��ت��ووری ش��ورای بنچینه ییه . خه باتی ئاماده کردنی ده ستوورێکی نوێ به ڕێوه بنچینه یی، ده ستووری شورای ده بێ ده بات. نه بێته کالسیک ئه نجوومه نێکی وه ک��وو ئاماده کاری شورایه ئه و تێگه یشتن. مایه ی به ده په ش ده توانێ ده ستوورێکی نوێ ده کات. به خ��ۆی خه باتی و بگرێ ج��ێ ن��اوی��دا ل��ه ده بێ ب��ه رێ. ب��ه ڕێ��وه بنچینه یی ده س��ت��ووری به ده په له ناو خه باتی ئاماده کردنی ده ستووری

بنچینه ییدا شوێنی خۆی بگرێ.ق��ه ی��ران��ی س��ی��اس��ی��ی ت��ورک��ی��ا ن��اوه ن��ده ک��ه ی و پیالن به ده ک��ه م به ده په له داوا ئاکه په یه . به ده په ئ��ه وه ی دوای هه ڵنه خه ڵه تێ. گه مه ل��ه س��ه ر پ��ه ی��م��ان��ێ��ک ل��ه گ��ه ڵ ح��ک��وم��ه ت و پ��ه رل��ه م��ان بچێته ده ت��وان��ێ ڕێ��ک��ک��ه وت، سوێند بخوا. ڕێککه وتن له گه ڵ حکومه ت، بنه مای پڕۆتۆکۆله کان که له سه ر ده توانێ ده توانن یان بێ پێشکه شم کردوون پێک من به گوێره ی ڕه وشی خۆیان به ڕێککه وتنێک بگه ن. وه کوو نموونه ، ده توانن ڕه وشی خه تیب دیجله ، ئازادکردنی)5( په رله مانته ری گیراو، که جه که ، دۆزی گ��ی��راوان��ی ئ��ازادک��ردن��ی سیاسی، گیراوانی هه موو ئازادکردنی بگره گۆڕینی و به ربه ستی)%10( که مکردنه وه ی پڕۆتۆکۆڵه کانه وه ب��ه ت��ی��رۆر، دژه ی��اس��ای ده کرێ نووسراو مه تنێکی به بکرێ. زی��اد ده وڵ��ه ت ده ب��ێ و بکرێن چ��اره س��ه ر پرسه کان ڕێککه وتندا ب��ه رده م له ت��ه گ��ه ره ی��ه ک هیچ

درووست نه کات. ئاستی رێ��ب��ه رئ��ۆج��ه الن ت��ردا ل��ه ت��ه وه رێ��ک��ی نرخاند نه ته وه ییدا له پێناو کۆنفرانسی خه باتی کۆمیته ی له ئه وانه ی ده ب��ێ ڕایگه یاند، و ئ��ام��اده ک��اری��ی ک��ۆن��ف��ران��س��دا ج��ێ ده گ��رن که ب��ه وه دا ئ��ام��اژه ی و بکرێن ده ستنیشان چۆنیه تییه . به شداربوان، ژماره ی له گرنگتر خاڵ س��ێ ن��ه ت��ه وه ی��ی��دا، کۆنفرانسی له پێناو ووتبووم ئێستاش له ب��ه ر ده زان��م. به گرنگ

ک��ه خ��ه ب��ات��ی ک��ۆن��ف��ران��س، ده ک��رێ ل��ه سه ر پێشنیاری و ئاشتی پره نسیپی شه ڕ، بنه مای گرنگی هه ره ئه رکی ده ستپێبکات. کرداری ئێستا په رله مانه . دامه زراندنی کۆنفرانس، ک��ه ن��ه ک��ه ه��ه ی��ه ، ب��ه اڵم دام��ه زران��دن��ی ئ��ه و په رله مانه ، ده کرێ له سه ر بنه مای سه رله نوێ ده کرێ هه تا بێ. که نه که دامه زراندنه وه ی فه له ستینیش ڕزگاریی ڕێکخستنی مۆدێلی په رله مانه ئ��ه و ب��گ��ی��ردرێ. ن��م��وون��ه وه ک��وو هه میشه یی ئه نجوومه نێکی وه ک��وو ده توانێ

بێ.نه ته وه یی، تری خه باتی کۆنفرانسی خاڵێکی دام��ه زران��دن��ی ب��ه ڕێ��وه ب��ه ری��ی��ه ک��ه ل��ه ن��او وه کوو کابینه یه کی ده کرێ ئه وه په رله ماندا. ده سته ی شێوه یه به و ببینرێ. ئاڵته رناتیڤیش خاڵی ده ک��رێ. س��از په رله مان ب��ه ڕێ��وه ب��ه ری کۆردیناسیۆنی دام��ه زران��دن��ی سێهه مینیش کۆردیناسیۆنی ده ب��ێ چه کداریه کانه . هێزه و باشوور چه کداریه کانی هێزه یه کینه کانی نوێنه رانی ده بێ دامه زرێنرێ. تر هێزه کانی نه ته وه یی کۆنفرانسی به شداری که جه که ش

ببن. ڕێ��ب��ه ری گه لی ک��ورد ل��ه ت��ه وه ره ی��ه ک��ی ت��ردا ڕاپ��ه ڕی��ن��ی گ��ه الن��ی ل��ه س��ووری��ای نرخاند و هاوپه یمانیه تی نێوان پارته کوردیه کانی وه کوو له داوا ک��رد. ب��ه ن��او گ��رن��گ هه نگاوێکی پارته کانی ڕۆژئاوای کوردستان ده که م، درێژه به خه بات بده ن. ئه وانیش ده توانن خۆبه ڕێوبه ری ب��گ��رن. مۆدێلی ب��ن��ه م��ا ب��ه دی��م��وک��رات��ی��ک بۆ ئێمه ک��ه دیموکراتیک خ��ۆب��ه ڕێ��وه ب��ه ری ده توانن ئه وانیش ده بینین، به گونجاوی تورکیا به گوێره ی ڕه وشی سووریا، به بنه مای بگرن و به و شێوه یه په ره به چاره سه ری بده ن. ئێستا ڕوون نییه ڕه وشی سووریا به ره و کوێ ده چێ. بنه مای خۆبه ڕێوه به ری له سه ر کورد ده توانن ده س��ه اڵت��داران گ��ه ڵ له دی��دار دیموکراتیک، ده ب��ێ بێگومان پێکبێنن؛ ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��دا و له به رامبه ر هه وڵی له ناوبردندا، له ئێستادا هێزی خۆپاراستن له رۆژئاوای کوردستان دامه زرێنن.

من به بۆنه ی گیان له ده ستدانی په رله مانته ری پ��پ��ێ��ش��ووی ب��ه ده پ��ه ن��ووری ی��ام��ان، م��ه زڵ��ووم ئه ره نجی و ژماره یه ک گه ریالی تری هه په گه ، خه مگینیی خۆی ده ردبڕم و سه ره خۆشی خۆم ئاراسته ی بنه ماڵه کانیان ده که م. جه خت له سه ر ئه وه ده که مه وه که نامه وێت شه ڕ دژوارتر ببێت قوربانیه کان. ه��ه واڵ��ی ل��ه ب��اره ی خه مگینم و

خۆزگه ئه مانه ڕوویان نه دابا.ئه مڕۆدا پێڤاژۆی نرخاندنی له چوارچێوه ی سه ره تای نه و ئاگربه ست نه ئێستا ووت��ی؛ ش��ه ڕێ��ک��ی��ش��ه ، ک��ه ک��ۆت��ای��ی ب��ه پ��ێ��ڤ��اژۆی شۆڕشگێڕی ش��ه ڕی ئێمه بێنێ. بێچاالکی پێکدادانانه ی و شه ڕ ئه و ڕاگرتووه . گه لمان له وه اڵم��دان��ه وه ن چاالکی زیادتر هه ن، ئێستا

دژی یه کتر یان له ئاکامی ڕووبه ڕووبوونه وه ی هه ردووالدا پێکدێن. ده کرێ ئه مه زیاد یان که م ه��ه ر ڕه وشێکدا، له ده ب��ێ گه ریال ب��ه اڵم ب��ێ، خۆپاراستنی جه وهه ری به ڕێوه به رێ. بێگۆمان بۆوه ، بۆ کاتێ گه ریال ڕووب��ه ڕووی سه ربازان ئه وه ی گیانی له ده ست نه دا، خۆی ده پارێزێ. بۆیه پاراستنی چاالک یان پاسیڤ ناگونجێ. ده بێ گه ریال)24( سه عاته ، پاراستنی جه وهه ری به ڕێوه به رێ، واڵمی ئه و هێرشانه ش بداته وه که ده کرێنه سه ریان. له باره ی ڕه وشی بێچاالکیدا، خاوه ن بڕیار که جه که یه ، به اڵم ئه گه ر له باره ی کشانه وه ی هێزه کانی گه ریالدا بانگه وازی له خۆم سه رشانی ئه رکی من ئه وه بکرێ، من

جێبه جێ ده که م.

ئازادی ژن به ڕه خنکردنێکی ڕادیکااڵنه ی نه ریتی باو ده کرێ

ئه نجامگیر بێ. مه سه له ی ژن گرنگ و مێژووییه و به ته واوی

له سه ر بناغه ی ده سته اڵتداریه تی

و سیاسییه

“

“

[email protected] | 2011/7/20 | 8 وتار~ | ژماره

ئایا‌ئه‌ردۆغان‌و‌پــــارته‌کــــه‌ی‌ئـــــــاماده‌ن‌کــــورد‌پــــه‌سنــــد‌بکه‌ن

به هه ڵبژاردنی )2011/6/12(، کورد له باکوور پێ نایه قۆناخێکی نوێی تێکۆشانه وه ، له م هه ڵبژاردنه دا کورد سه رکه وتنێکی گه وره ی به ده ستهێنا، ئه مه ته نیا له به ر ئه وه نا که )36( کورسی به ده ستهێنا، چونکه کورسییه کانی له گه ڵ ب��ه راورد به کورسیانه ئه م پێوه ری به به ڵکۆ زۆر که مه ، تورکیا په رله مانی سیاسی و یاسایی ئه مه بۆ کورد سه رکه وتن بوو، بۆ ئه ردۆغان و پارته که ی و سیسته می تورکیاش باسیان به مڕه نگه ده توانین ئه ویش ب��وو. بنکه وتن

بکه ین:ده یخواست کورد ئاکه په یه که مدا له هه نگاوی �1که نه بوو ئاماده ئه مه بۆ په رله مانه وه ، نه که ونه ده ستوور بگۆڕێت و به ربه ستی )10%(ی هه ڵبژاردن هه ڵبگرێت؛ چونکه سوودمه ندی یه که م له م یاسایه به لیسته پارته ی ئه و یاسایه ئه م به پێ ئاکه په یه . دابه زێت و )10%( ده نگی سه رجه م تورکیا به ده ست نه هێنێت، که له م هه ڵبژاردنه دا نزیکه )5/5(میلیۆن ده نگی ده کرد. ئه وا ده نگه کان ده چێت بۆ پارته که ی تر، واته ده چێت بۆ پارته سه رکه وتووه کان. هه روه ها ده نگی زیاده و کاندیده سه ربه خۆ سه رنه که وتووه کانیش هه ڵبژاردنه دا، له م نموونه بۆ ئ��ه وان. بۆ ده چێته وه ئه م به پێ هێنا، ده نگه کانی )49,9%(ی ئاکه په رێژه یه بێت پێویسته ئاکه په نزیکه ی)274 � 275( کورسی بهێنایه ، به اڵم وه کو ده بینین )326(کورسی به ده ستهێنا. واته )51 � 52(کورسی له حه قی خۆی زیاتری بردووه . له هه ڵبژاردنی رابردوودا ئاکه په رێژه ی ده یکرده )231( که هێنا به ده ست ده نگی )%42(کورسی، به اڵم به هۆی ئه م یاسایه وه )337(کورسی )100(ک��ورس��ی ل��ه زی��ات��ر وات��ه به ده ستهێنابوو، بردبوو. ئه مه و له هه ڵبژاردنی )2002( به ناحه قی له به ر به اڵم به ده ستهێنا، ده نگه کانی )34%(ی دا ئه وه ی ته نیا ئاکه په و جه هه په توانیان رێژه ی )%10( تێپه ر بکه ن، ئاکه په )363(کورسی به ده ستهێنا. که به پێی مافی خۆی بوایه )187 � 190( کورسی به بێ کورسی )170( له زیاتر واته به رده که وت، ئه وه ی که مافی خۆی بێت بردبوونی. لێره دا ئه گه ر به ره و ئاکه په رێژه ی ده نگی ده بینین سه یر بکه ین بۆته وه . ب��ه اڵم کورسیه کانی ک��ه م س��ه ره وه چ��ووه ،

کورسیه کانی بوونه وه ی که م ئه م بۆ هۆکارێکی ئاکه په ، ئه وه بوو که کورد به کاندیدی سه ربه خۆ به شداری کرد و خۆی گه یانده په رله مان، به م هه نگاوه کورد له الیه ک به شێک له کورسیه کانی خۆیان له ئاکه په وه رگرته وه ، له الیه کی تریشه وه خۆیان گه یانده په رله مان، ئه مه له هه ڵبژاردنی رابردوودا گورزێکی بۆیه هه ر وه شاند. تورکیا ده وڵه تی و ئاکه په له ئه مجاره ئاکه په سوور بوو له سه ر ئه وه ی ئه و به ربه سته هه ڵنه گرێت و بانگه وازی بۆ کورد ده کرد که وه کو پارتی به شدار بن و مه یدانی له گه ڵدا ده خوێندن، هه تا کورد به کاردانه وه هه ڵسوکه وت بکات و به لیستی پارتی به شداری بکه ن و له م حاڵه ته شدا شیمانه ی ئه وه هه بوو ئه مجاره ش کورد رێژه ی )10%( تێپه ڕ په رله مانیان زه مینی له الیه ک کاته ئه و نه کات، له کورد چۆڵ ده کرد و له الیه کی ت��ره وه ، ئاکه په ژماره یه ک کورسی به الشی ده ست ده که وت. دیاره له م گه مه یه دا ئاکه په و ده وڵه تی تورکیا سه رکه وتوو

نه بوون و کورد سه رکه وت.2� ئامانجی دووه می ئاکه په و هاوبیره کانی ئه وه بوو که ئه گه ر کورد به کاندیدی سه ربه ۆخۆ به شداری بهێنن، )20(ک��ورس��ی نه توانن بکه ن، هه ڵبژاردن چونکه به پێ یاسای تورکیا )20( ئه ندام په رله مانت هه بێت ده توانیت فراکسیۆن دروست بکه ی، ئه مه ش ماف ده دات به فراکسیۆن که نوێنه ری له سه رجه م زیاتر ی��اخ��ود ئه ندامێک ب��ه کۆمیسیۆنه کاندا له سه رۆکایه تی نوێنه رت هه بێت. رێگه ده دات که و سکرتاریه تی په رله ماندا هه بێت. هه روه ها رێگه ت ده دات که سالۆنێکی تایبه تت هه بێت، له په رله ماندا فراکسیۆنی ک��ۆب��وون��ه وه ی هه فتانه ئ��ه وه ی ب��ۆ راسته وخۆ کۆبوونه وه که ش و بده یت ئه نجام تێدا و ده کرێت په خش ده وڵ��ه ت��ه وه ته له فزیۆنی له الیه ن هه روه ها گشتی. ڕای ده گه یه ننه هه ڵوێسته کانت بۆت هه یه وه کو فراکسیۆن له په رله ماندا له سه ر هه ر بابه ت و پرۆژه یه ک کات وه ربگریت و قسه بکه ی و جێگه ی تایبه تیشت بۆ ته رخان ده کرێت له په رله ماندا. نوێنه رانی که بینیان هاوبیرانی و ئاکه په دی��اره له م سوودیان په رله ماندا راب��ردووی له خولی کورد ده رفه تانه وه رگرت. هه ر بۆیه نه یانده خواست ئه مجاره سوود له م ده رفه ته وه ربگرن، هه ر بۆیه پێش ئه وه ی هه ڵبژاردن ده ست پێ بکات خواستیان رێگه بگرن له کاندید بوونی ژماره یه ک ئه ندامی به ره ی ره نج، ناڕه زایی ه��ۆی به ب��ه اڵم دیموکراتی، و ئ��ازادی توندی جه ماوه ری کورد و ئازادیخوازانی تورکیاوه ئه گه ر سه ربکه وتنایه کورد سه رنه که وتن؛ چونکه ب��ک��ات له و ت��ر پێشکه ش ن��ه ی��ده ت��وان��ی ک��ان��دی��دی ناوی پێشکه شکردنی کاتی چونکه جێگایانه ، بۆ ئه مه یان ئه وه ی دوای بوو. به سه رچوو کاندید

نه چووه سه ر خواستیان له پرۆسه ی ده نگدان و دوای ده نگداندا ئه م ئامانجه یان بپێکن. خۆ ئه گه ر نه توانن رێگر بن له وه ی کورد)20( ئه ندام په رله مان به ده ست بهێنێ، ئه وا رێگری بکه ن له وه ی که )28( کورسی به ده ست بهێنن؛ چونکه به پێی یاسای تورکیا ئه گه ر )5%(ی کورسیه کانی په رله مان چۆڵ بوون، ئه وا بده نه وه ئه نجام گشتی هه ڵبژاردنی یان پێویسته که ب��ده ن��ه وه ئه نجام شارانه ل��ه و هه ڵبژاردن یاخود به هه ر ئیتر ن��ه م��اون. په رله مان له ئه ندامه کانی بێت. دیاره ئه م رێژه یه ش به پێی ژماره ی هۆیه ک )28( ده کاته تورکیا په رله مانی کورسیه کانی راگه یاندنه کانی له جار زۆر بۆیه هه ر کورسی تورکیا ده یانگوت ره نگه کورد )26 -27( کورسی بهێنێ. دیاره ئه گه ر کورد ژماره ی کورسیه کانی بچێته سه روو )28(کورسییه وه ئه وا به و واتایه دێت تر یاساییه وه فشاری ل��ه رووی ده توانێت که کورد بخاته سه ر په رله مان و ناوه نده کانی ده وڵه تی تورکیا و ناوخۆ له تورکیا بکه ن، ئیستقاله ش ئه گه ر و ده بێته وه ، زۆر فشاری و ره خنه رووب��ه رووی ده ره وه ئه مه جگه له وه ی له رووی داراییه وه زیانی گه وره ی سه رنه که وتن ئامانجه شدا له م دیاره ده که وێت. به ر و به ره ی ره نج )36(کورسی به ده ستهێنا. هه ر بۆیه ئه مه ش سه رکه وتنێکی سیاسی و یاسایی بوو بۆ

کورد له تورکیا.ئه وه یه ، بکه ین باسی گرنگه که تر خاڵێکی �3به کورسی راب��ردوودا له دوو هه ڵبژاردنی ئاکه په ده یگوت هه میشه ک��ورد جه ماوه ری ده نگی به و ئ��ه وه ن��ده چونکه ک��وردی��ن؛ ن��وێ��ن��ه ری ئێمه ک��ه په رله مانتاری کوردمان هه یه و زۆری جه ماوه ری ناوچه کوردنشینه کان ده نگیان به ئێمه داوه . دیاره ئه وان نه ده که وتنه ناو ورده کارییه وه ، بۆ نمونه زۆربه ی شاره گه وره کانی کوردستان، ئێستا له )10%( بۆ زۆرب��ه ی��ان ئه وانیش و ب��ووه تورکنشین )25%(ی پیاوی ده وڵه تن و ده نگ بۆ ده سه اڵت ده ده ن، به اڵم له به ر ئه وه ی له کوردستانه وه ده نگ ده ده ن، ئاکه په ده ڵێ له و هه رێمانه من ئه وه نده م ده نگ هێناوه ، ناڵێ ده نگی کێیه ؟ هه روه ها ئه وا ده نگه کانی له سه ر ئه و پارێزگایه حیسابه و دوو به ش له سێ به شی سوپای له ده نگه کانیشیان و کورده کاندان له شاره تورکیا زۆری به شی ئه مه ش و سوپادایه کۆنترۆڵی بن بۆ ئاکه په ده چێت و له سه ر ده نگی کورد حیساب ده بێت. ئه مه و فشار و سته می )90(س��اڵ زیاتر و به کارهێنانی توانای ماددی ده وڵه ت بۆ کڕینی به کارهێنانی ئه مانه شدا له گه ڵ جه ماوه ر. ده نگی له سه ر کاریگه ریی ئامراز وه ک��و ئیسالم ئایینی ئ��ه و په یمانانه ی که ج��ه م��اوه ری ک��ورد ده ک��رد و ده یاندایه گه ل وایده کرد که ژماره یه کی هاوواڵتی

دیار غەریب

13 ~ | [email protected] | 2011/7/20 | 8 ژماره وتار

ئایا‌ئه‌ردۆغان‌و‌پــــارته‌کــــه‌ی‌ئـــــــاماده‌ن‌کــــورد‌پــــه‌سنــــد‌بکه‌نکوردیش ده نگی پێ بده ن و به مڕه نگه رێژه ی ده نگی ده ک��رد. تێپه ڕ )50%(ی له کوردستاندا ئاکه په ئه مجاره ش ده یخواست رێژه ی )50%(ی ده نگه کانی له مه شدا ئه مجاره ب��ه اڵم بهێنێ، زیاتر کوردستان بڵێ ناتوانێت ئیتر بۆیه ه��ه ر نه بوو، سه رکه وتوو من له کوردستاندا ده نگی زۆرینه ی خه ڵکم هه یه . راسته هێشتا زۆربه ی په رله مانتاری ئه م هه رێمه بۆ هه ڵبژاردنه وه یه ؛ یاسای هۆی به به اڵم ئاکه په یه ، واته گه لی به هۆی زۆری ده نگه کانیه وه . نه ک کورد له م هه ڵبژاردنه دا کارتی زه ردی دایه ئاکه په ، ه��ه روه ک چ��ۆن کارتی س��ووری دای��ه جه هه په و ئه ویش بچێت به مڕه نگه ئاکه په ئه گه ر مه هه په . سوور کارتی رووب��ه رووی ت��ردا هه ڵبژاردنێکی له

ده بێته وه .4� ده وڵه تی تورکیا و ئاکه په ده یانخواست کورد به نه ژادپه رست به ناو بکه ن و ئه مه شیان تا ڕاده یه ک بۆ چوو بووه سه ر، به اڵم له م هه ڵبژاردنه دا دروستبوونی به ره یه کی ئازادی و دیموکراتی که ره نج، به ره ی کوردستانی � تورکیایی بوو و تێیدا هه موو الیه نه الیه نی زۆر به شێکی و باکور کوردستانیه کانی چه پ و دیموکراتخوازی تورکیا کۆببوونه وه و ئه و ئه نجامه ی به ده ستیان هێنا ئاماژه بوون بۆ ئه وه ی ناتوانن کورد ئیتر ئاکه په و ده وڵه تی تورکیا که ناو له به ناو بکه ن و نه ژادپه رست وه کو الیه نێکی کوردیشدا په که که و پرسی کورد له یه کتری جیا بکه نه وه ؛ به ڵکۆ پرسی کورد و په که که وابه سته ی یه کن و له یه ک دابڕاو نیین. بێگۆمان ئه مه ش بۆ سیاسه تی کورد هه م له ناوخۆ، هه م له سه ر ئاستی

تورکیا سه رکه وتن بوو.سه رکه وتنانه ئ��ه م ن��ه ی��ت��وان��ی ئ��اک��ه پ��ه دی��اره �5بنکه وتنی هاوشێوه ی بۆیه ه��ه ر بکات، په سند که شاره وانیه کان بۆ )2009(دا هه ڵبژاردنی له سه رۆک ژماره یه ک ده ستگیرکردنی به هه ست شاره وانیه کان ئه نجومه نی ئه ندامانی و شاره وانی پ��ارت��ی کۆمه ڵگای ئ��ه و ک��ات��ه ی ب��ه رپ��رس��ان��ی و رۆژی له هێرشه شی ئه م و )TDK(دیموکراتیرۆژێک که ئه نجامدا، )2009/4/14(دا ئه نفاڵ درێژ بێچاالکی قۆناخی )که جه که ( ئ��ه وه پێش کردبووه وه . له جێگه ی ئه وه ی واڵمی ئه رێنی بداته وه هه ستا به و هێرشه . ئه مجاره ش هه ستا به هێرش بۆ یاسای پێ به ئه وه تا گه ل. ده سکه وته کانی سه ر تورکیا ئه ندامێکی په رله مان که ده نگی پێدرا له الیه نی گه له وه ئیتر کۆمیسیۆنی هه ڵبژاردن ناتوانێت هیچ لێپێچینه وه یه کی له گه ڵدا بکات و هه ر شتێک بدات، سه ر له بڕیاری په رله مان پێویسته هه بێت یان وه رده گ��رێ��ت��ه وه لێ په رله مانی حه سانه ی ئایا نا؟ وه کو ئه ندام په رله مان ده مێنێته وه یان نا؟ دوای

به ئه گه ر بچێته جێگه ی ناتوانێت ئه مه ش که س هه ڵبژاردن نه بێت له و بازنه ی که تێیدا هه ڵبژێردراوه . دیجله خه تیب به دراوه ماف یاسا ئه م به پێ واتا خۆی وه کو کاندید نیشان بدات، خه تیب دیجله ش ئه وه ی کردووه ، به پێ یاسا ده رچووه بۆ په رله مان و فۆرمی چوون بۆ په رله مانیشی وه رگرتووه ، به اڵم بڕیاریدا که دواتر کۆمیسیۆنی بااڵی هه ڵبژاردن ئه ندامێکی بیداته و وه ربگرێته وه لێ ئه ندامێتی ئاکه په ، ئه مه له دوو الوه یاسا شکاندنه . یه که م؛ دوای ده رچوون بۆ په رله مان کۆمیسیۆن بۆی نییه بڕیاریش ئه گه ر دووه م؛ ب��دات. به مڕه نگه بڕیاری ده مێنێته وه . بۆشی ب��ه جێگه که ی ئ��ه وا ب��درێ��ت ئاکه په ک��ه ده ک��ات��ه وه پشتڕاست ئ��ه وه ئ��ه م��ه ش داخ��وازی کردووه خه تیب دیجله مافی ئه ندامێتی لێ وه ربگیرێته وه . بێجگه له مه بڕیاریانداوه که ئه و )5( ئه ندامه ی تری په رله مان که ده ستبه سه رن ئازاد نه کرێن. ئه مه ش سه ره ڕای ئه وه ی هێرشه ، هه وڵدانه نه کرێت؛ ت��ه واو ئ��ه وه ی گروپی )28(ک��ه س��ی بۆ و له سه ره سیاسیان قه ده غه ی ئه ندام سێ چونکه ناتوانن ببنه ئه ندامی فراکسیۆن، دوو که سایه تیش پارتی ترن له به ر ئه مه ئه گه ر بۆ خۆیان ئه ندامی ناچار نه بن له پارتی خۆیاندا ده مێنێننه وه . ئه گه ر )6( که سیش ئازاد نه بن ئه و کاته گروپی به ده په ده بێته )25( که س و به مڕه نگه ده خوازن یه کێک له ئامانجه کانیان زۆر به شێوه یه کی ناڕه وا پێکبهێنن. ئ��ه وه ی جێگه ی دڵخۆشییه زۆرب��ه ی ڕای گشتی رۆشنبیرانی تورکیا ئه م کاره ناڕه وا په سند ناکه ن و ئاکه په تاوانبار ده که ن و هه ڵوێستی په رله مانتارانی به ره ی ره نج به ڕه وا ده بینن که "بایکۆت"یان کردووه . هاوشانی ئه مه له باشووری کوردستانیشدا ئه مجاره حزبی و حکومی به رپرسانی نوێی هه ڵوێستی له حکومه تی داوا و ته قدیرن ده بینین که جێگه ی ئاکه په ده که ن که ده ست له و هه ڵوێستانه ی به ربدات و هه نگاوی ک��رداری بنێت بۆ چاره سه ری دۆزی راستی رووی ئه وه یه که گرنگتر ل��ه وه ش ک��ورد. ئاکه په ئاشکرا بوو و ئیتر ناتوانێت بڵێ من ده خوازم، به اڵم ئارته ش یاخود ده زگایه کی تر ناخوازێت ئه م

پرسه چاره سه ر بێت. وه کو ئه نجام ده توانین بڵێین له شۆڕشی باکووری هاویشت، مه زنی هه نگاوێکی کورد کوردستاندا بوو که خه باتی شاخ و خه باتی شار ئه ویش ئه وه یاخود خه باتی پاراستن و خه باتی سیاسی و مه ده نی سیاسه ت بۆ باشی ده رفه تێکی و یه ک گه یانده کردن بۆ گه لی کورد ئافراند و تورکیای خستۆته ئاراسته ی به هه نگاو ئه وه تا یان رێگاوه ، دوو ناو چاره سه ری پرسی کورددا بنێت، که ئه مه بۆ کورد و بۆ تورکیاش سوودی ده بێت و له م بواره دا ده توانن

سوود له و پرۆسه یه وه ربگرن که له مه غریب به ڕێوه چوو، ئه وه بوو له گۆڕینی ده ستووردا دانیان نا به ناسنامه و زمان و مافه کانی گه لی ئه مازیغدا و مه غریبیش پارچه نه بوو، هه روه ها سااڵنێکی درێژه زمانی کوردیدا و ناسنامه به ن��راوه دان له ئێراقدا رێگای پێچه وانه وه به نه بووه . پارچه ئێراقیش و که نکۆڵیکردنه سیاسه تی له سه ر س��وورب��وون��ه وه

ئه مه ش ناکه وێته خزمه تی تورکیاوه .

دیاره ئاکه په نه یتوانی ئه م سه رکه وتنانه

په سند بکات، هه ر بۆیه هاوشێوه ی بنکه وتنی له هه ڵبژاردنی )2009(دا بۆ شاره وانیه کان

که هه ست به ده ستگیرکردنی

ژماره یه ک سه رۆک شاره وانی و ئه ندامانی

ئه نجومه نی شاره وانیه کان و به رپرسانی ئه و کاته ی

پارتی کۆمه ڵگای دیموکراتی)TDK( وئه م

هێرشه شی له رۆژی ئه نفاڵ )2009/4/14(دا ئه نجامدا، که رۆژێک پێش ئه وه )که جه که ( قۆناخی بێچاالکی درێژ

کردبووه وه

““

[email protected] | 2011/7/20 | 8 راپۆرت~ | ژماره

دانیشتنـــی پێنج الیه نه که پرســـه کان چـــــــاره سه ر ناکات، چونکه داخوازییه کانی جـــه مـــاوه ر لـــه گـــه ڵ خواستــــــی ئـــه و پێنج الیه نه نایه نه وه

ب��ارودۆخ��ی هه رێمی ئ��اگ��اداری��ن ه��ه م��ووم��ان وه ک کوردستان له ئاستێکدایه که پێویستی به چاکسازی بواره کاندا، له سه رجه م هه یه ریشه یی گۆڕانکارى و کوردستان الیه نه کانی سه رجه م مه به سته ش ئه م بۆ پاش به رپرسیاریه تییه وه به هه ستکردن له سۆنگه ی راویژ پڕۆژه ى خۆیان پێشکه ش کردووه و گفتوگۆو به شى زۆری پرۆژه کان شایانی هه ڵویسته له سه رکردن و جیبه جیکردنن، به اڵم له زۆربه ی پرۆژه کاندا ئالیه تی ناتوانریت و الوازه داواک��اری��ی��ه ک��ان جێبه جێکردنی بخریته بواری پراکتیکه وه . هه ر بۆیه له )2011/6/4( کۆبونه وه یه کی به رفراوان به دروشمی)نابۆ توندوتیژی و داسه پاندنی بێ چاره یی به ڵێ بۆ ئاشتی و چاره سه ری زیاتر له کۆبوونه وه که دا ئه نجامدرا. دیموکراتیانه ( پارتی و ڕێکخراوی مه ده نی و که سایه تی له )24( پ��س��پ��ۆر و ئ��ه ک��ادم��ی و ی��اس��ای��ی و ڕۆش��ن��ب��ی��ر ب��وون. ئ��ام��اده ی دیموکراتیدا و ن��ه ت��ه وه ی ل��ه ب��واری له کۆبوونه وه که دا له گه ڵ پێشکه شکردنی کۆمه ڵیک پرۆژه و بیروڕا له الیه ن ئه و الیه نانه وه و گفتوگۆ له سه ر له کۆتای کێشانه کرا. ئه م چاره سه رکردنی ئالیه تی به ناوی هه ڵبژێردرا ئه نجومه نێک ک��ۆب��ون��ه وه ک��ه دا ئه نجومه نی به ڵێ بۆ دیالۆک بۆ به رده وامکردنی ئه م جۆره خه باتانه و جێبه جیکردنی راسپارده و بڕیاره کانی کۆبونه وه و ئه نجامدانی کۆنفرانسێکی به رفراوان. هه ر بۆیه له )2011/7/2(له شاری هه ولێر له هۆڵی هۆتێل چوارچرا کۆنفرانسی دووه هه می خۆی به به شداری زیاتر له سه دو بیست که س به رێوه برد و ئه و ئه نجوومه نه ی هه ڵبژێردرابوو، ب��ه رف��راوان��ه ک��ه دا، له کۆبوونه وه که پ��رۆژه ئ��ه و و ئاماده کردبوو هاوبه شی پرۆژه یه کی و کرا له سه ر گفتوگۆی خوێندرایه وه و به خاڵ خاڵ پاشانیش، ئه نجوومه نه که له بیست و حه وت که سه وه بۆ چل و پێنج گۆڕدرا و بڕیار وایه که ئه نجوومه نه که پاش لێکۆڵینه وه یه کی ورد و هه مه الیه نه و پێداچوونه وه به پرۆژه کانی الیه نه کان، کۆنفرانسی سێیه می خۆی ببه ستیت به ئالیه تی چاره سه ری کێشه کان. له الیه کی تریشه وه هه ر دوو الیه نه که ی ئۆپۆزسیۆنی ناوپه رله مان کێشه کان چه ندین چ��اره س��ه ری له پێناو ده س��ه اڵت و کۆبوونه وه یان به رێوه بردووه و هه تاکۆ ئێستا ناوه ڕۆکی کۆبوونه وه کان چی تێدایه ، که س نازانێت و ئه نجامیش

به کوێ ده گات، دیار نییه . ئه ندامی ئه نجوومه نی بۆ دیالۆگ )عه لی مه حمود م��ح��ه م��ه د(، پ��ێ وای��ه ک��ه س��ه رچ��اوه ی س��ه ره ک��ی فه ڕمانڕه وایی سیسته می کوردستان کێشه کانی کوردستان کێشه کانی س��ه رچ��اوه ی ک��وردس��ت��ان��ه . کوردستانه وه ، فه رمانڕه وایی سته می به په یوه سته

نا س��ه رچ��اوه ی ک��ه سیاسی ئ��اب��ووری سسته می سیاسی ئ��اب��ووری سسته مێکی دادپ��ه روه ری��ی��ه ، سه رمایه داری پشت به ستوو به بازاڕی ئازاد ، له گه ڵ گه نده ڵی و عاقاڵنه حوکمڕانی ئه زموون نه بوونی ئیداری، سیاسی، ئابووری، ئه م قه یرانه نه ک واڵتانی رۆژهه اڵتی ناوه ڕاست و باکووری ئه فریقا به ڵکو به شێوازی دیکه سه رجه م جیهانی گرتۆته وه به واڵتانی ئه وروپاشه وه ، سه یری داخوازه کانی بزووتنه وه ی )15(ی مه ی ئیسپانیا بکه ن، له هه ر واڵتێک به شێوازێک

سه ری هه ڵداوه .عه لی محمود ووتی، له گه ڵ ئه وه ی که ناڕه زاییه تیه کانی و ک��رد ل��ه زی��ادب��وون رووی ج��ه م��اوه ری گه له که مان قۆناخێکی تری له ناڕه زایه تیه کان ده ربڕی، به اڵم هه تا جه ماوه ر به داواکارییه کانی وه اڵمێک هیچ ئێستا نه دراوه ته وه ، ئه وه ی هه یه دانیشتنی دووالیه نی سیاسییه که پێشتر پێکه وه فه رمانڕه وا بوونه ، دانیشتنه کان ئه وان بۆ چاره سه رکردنی کێشه کانی خۆیانه نه ک داخوازی شه رمنانه چاکسازییه کی ب��ه ده س��ه اڵت خ��ه ڵ��ک، ده یه وێت ده نگی شه قام کپ بکاته وه ، ئۆپۆزسیۆنیش دوای ئ��ه وه ی ل��ه م��ف��اوه زات ده س��ت ب��ه ت��اڵ ده رچ��وون ده یانه وێت بۆ مزایه ده و له ده ست نه دانی ده نگی شه قام هانا بۆ خه ڵک به رنه وه ، جه ماوه ریش له نێوان ئه و دوو

به رداشه هێشتا به ری راپه ڕینی نه دوریوه ته وه . عه لی محمود پێ وایه که کێشه کان به ئه و دووالیه نه ، چاره سه ر ده سه اڵت و ناوپه رله مان ئۆپۆزسیۆنی واتا ناکرێت و ده ڵێت؛" ئه و کۆبونه وانه زیاتر بۆ دابه شکردنی کێشه ی چ��اره س��ه رک��ردن��ی ب��ۆ ن��ه ک کێکه که یه ، خه ڵک، ئه گه ر مه به ست چاره سه ری کێشه ی خه ڵکه ، ئه وا خه ڵک کێشه کانی له سکی خۆیاندایه ، ئه وانه ی پۆشته کانی له تێرو هه موو گفتوگۆن مێزی له سه ر

کۆمه ڵگه ن و فڕیان به داخوازی خه ڵکه وه نییه .عه لی دی��ال��ۆگ ب��ۆ به ڵێ ئه نجوومه نی ئه ندامی محمود پێ وایه که ئه و دووالیه نه قه ت ناتوانن به ته نیا ببنه نوێنه ری ئێراده ی خه ڵک. ئێمه ش باسی دیالۆگ ده که ین، به اڵم؛ مه به ستمان ئه وه یه کێشه کانی خه ڵکی کوردستان که برسێتی و ئازادییه به شێوه ی دیالۆگ له و کۆمه ڵگا توێژێکی هیچ بکرێت، چ��اره س��ه ر دیالۆگه بێبه ش نه کرێت به پارت و الیه نی سیاسی که سایه تی و م��ه ده ن��ی کۆمه ڵگه ی رێکخراوی و سیاسی و رۆشنبیری و ج��ه م��اوه ری، به ه��ه ژاران و

به شمه ینه تانی کۆمه ڵگه وه . ئێستا ئێمه به رێگاى کۆنفرانسى به ڵێ بۆ دیالۆگ هه وڵى ده ده ین و کۆنفرانسه کانمانیش چاره سه ری کێشه کان له قۆناغی خۆڕێکخستندایه . جیاوازیه کی زۆر له نێوان ک��ۆب��وون��ه وه ی و دی��ال��ۆگ ب��ۆ به ڵێ ئه نجوومه نی ئێمه هه یه ؛ ده س��ه اڵت و ناوپه رله مان ئۆپۆزسیۆنی ده ڵێین که س په راوێز نه کرێت، هه موو پرۆژه کان بخرێنه

خه ڵک کێشه ی چاره سه ری گفتوگۆ، مێزی سه ر بکرێت و نوێنه رانیان گوێیان لێ بگرترێت، ئێمه بۆ ئه وه کار ناکه ین خۆمان نوێنه رایه تی بکه ین، به ڵکو

داواکارین نوێنه رایه تی خه ڵک به شدار بێت.میکانیزمى چاره سه رى پرسه کان له الیه ن ئه نجو ومه نى ب��ه ل��ێ ب��ۆ دی��ال��ۆگ ل��ه داه��ات��وودا ل��ه الی��ه ن خ��ودی ئه نجوومه نه که وه دیاریده کرێت؛ له وانه یه من خۆپیشاندان و پاڵه په ستۆم پێ باش بێت، یه کی دیکه دیالۆگ و دیاریکردنی راوێژکاری"ایستشاری"، به رنامه ی کاری

ئه نجوومه نی بۆ دیالۆگه .چاودێری سیاسی )عه بدواڵ مه حمود(یش پێوایه که دانیشتنه کانی ئۆپۆزسیۆنی ناوپه رله مان و ده سه اڵت ناتوانێت، کێشه کان چاره سه ر بکات؛ من ڕام وانییه که ئه م دانیشتنانه پرسه کانی خه ڵکی کوردستان چاره سه ر بکات، چونکه پرسه کانی خه ڵکی کوردستان له گه ڵ خواستی ئه م پێنج الیه نه نایه نه وه . خه ڵکی کوردستان له بنه ڕه تییه ئاڵوگۆڕی بۆ شه قام ن��اڕه زای��ه ت��ی و سیسته می سیاسی و ئیداری و شێوازی حکومڕانی، له کاتێکدا ده سه اڵت و ئه و الیه نه ئۆپۆزیسیۆنانه نه ک له گه ڵ ئه م خواسته نیین، به ڵکه به کرده وه دژایه تی ده که ن. ئه م الیه نانه ی ئۆپۆزیسیۆن ده یانه وێ به شی خه ڵکی ب��ه اڵم بپچڕن، ده س��ه اڵت له خۆیان حزبی کوردستان چاویان بریوه ته ئایندیه کی خۆشگوزه ران و پڕ ئازادی، بۆیه ئه م ئۆپۆزیسیۆنه هیچ جیاوازییه کی حزبه حکومڕانه کانی کوردستاندا له گه ڵ بنه ڕه تیان تاڕاده یه ک بتوانێت ئه گه ر دانیشتنانه ش ئه م نییه ، دوخی نێوانیان ئاسایی بکاته وه ، یان بتوانێت درز بخاته

ئا: ~

15 ~ | [email protected] | 2011/7/20 | 8 ژماره راپۆرت

دانیشتنـــی پێنج الیه نه که پرســـه کان چـــــــاره سه ر ناکات، چونکه داخوازییه کانی جـــه مـــاوه ر لـــه گـــه ڵ خواستــــــی ئـــه و پێنج الیه نه نایه نه وه

یان په رله مان، ناو ئۆپۆزیسێۆنی هێزه که ی ناو سێ بکات، مه یسه ر له حکومه تدا پێکردنیان ب��ه ش��داری به اڵم ناتوانێ پرسه کانی شه قام و خواستی خه ڵکی پرسه کانی چ��اره س��ه ری ب��دات��ه وه . وه اڵم ک��وردس��ت��ان خ��ه ڵ��ک��ی ک��وردس��ت��ان ت��ه ن��ه��ا ل��ه ڕێ��گ��ای گ��وش��اری جه ماوه رییه وه ده کرێت دابسه پێنریت، نوێنه رانی بزوتنه وه کۆمه اڵیه تیه کان و شه قام و رابه رانی ده بێ رێگای سه راسه ری و ج��ه م��اوه ری هه مه الیه نه ی خه باتێکی و بگرن به ده سته وه داخ��وازی ڕۆشنه وه و دروش��م به هێڵی خۆیان له گه ڵ ئه و حزبانه جیابکه نه وه که ته نها به دوای ئیمتیازاتی حزبی و به ته سکی خۆیانه وه ن و بۆ گوشار کارتی وه کو ته نها شه قام خواسته کانی

پچرینی به شی خۆیان به کاردێنن.که وای��ه پێ مه حمود عه بدواڵ سیاسی چ��اودێ��ری کۆمه ڵگان، به شێکی ن��وێ��ن��ه ری الی��ه ن��ه پێنج ئ��ه و ده ی��ان��ه وێ الیه نه پێنج ئ��ه م گشتی؛ کۆمه ڵگا نه وانیشانبده ن که نوێنه ری هه موو خه ڵکی کوردستانن که تێبگه ن، راستییه له و به ساده یی نیین ئاماده و الیه نی ه��ی��زو گ��ه وره ت��ره وه ل��ه وان زۆر کۆمه ڵگا سیاسی تر، کۆر و کۆمه ڵی تر، رابه رانی بزوتنه وه ناره زایه تی...له کۆمه ڵگادا زۆرن. هه روه ها ئه م الیه نانه ده ره وه ی تری سیاسیه کانی الیه نه و حزب ئیراده ی راب��ه ران��ی و خۆپیشاندانه کان نوێنه رانی و خ��ۆی��ان له مه یدانی ده ی��ان��ه وێ ب��ه ک��رده وه و ناناسن به ره سمی سیاسیدا، که ناریان بخه ن. )٣( حزبه که ی ئۆپۆزیسیۆن بوو، سروشتی کوردستان خۆپیشاندانه کانی ده ڵێن خه ڵک کردی، که چی له سه روی ئیراده ی خه ڵک و

چاالکڤانان و هه ڵسوڕاوانی، خه ریکی کۆبونه وه کانیانن. ته نانه ت تائیستا تۆمه تبارانی سه رکوت و کوشتاری به ره سمی ن��ه پ��رس��راوه ت��ه وه ، لێیان خۆپیشاندانه کان که چی ڕانه گه یه نراوه ، تۆمه ته که یان و ناوه کانیان به سه ر الشه ی له خوێن هه ڵکێشراو و به سه ر جه سته ی کون کون بووی هه ڵسوڕاوانی خۆپیشاندانه کاندا، باز ئه ده ن و دانوستانی زنجیره یی ده که ن. ئه مه ش نیشان ئه دات که ئه مانه نه به شێک نین له ده نگی نارازی شه قام، به ڵکو له بنه ڕه تدا کۆپی هه مان دوو حزبی فه رمانڕه وان و له هه مان قوماشن و نزیکایه تیه کانیان خه ڵکی به رژه وه ندیه کانی و داخوازیه کان و داوا به

کوردستانه وه نییه . له پرسه ده توانن چه نده الیه نانه ئه م ئاخۆ به سه باره ده ڵێ�ت؛ ع��ه ب��دواڵ ب��گ��ێ��ڕن؛ رۆڵ ن��ه ت��ه وه ی��ی��ه ک��ان��دا، کۆمه ڵگای بناغه یه کانی زۆر گرفته له یه کێک ق��ه واره ی ده وڵه تیه و ئه م هێز و کوردستان، نه بوونی وه اڵمدانه وه یه نییه ، بۆیان گرنگ ئه وه ی الیه نانه ش به م گرفته . گرفتی نه بوونی ده وڵه ت له کوردستان له کاتێکدایه که کوردستان به کرده وه له عێراق دابڕاوه و نایه نه وێت کوردستان خه ڵکی جۆریکیش به هیچ ئه م که چی ئیستا، عێراقی له به شێک به ببنه وه هێزانه ئاماده نین ئاوڕێک له م پرسه بده نه وه و له وه ش واوتر خواستی جیاکردنه وه ی کوردستان و پێکهێنانی ناواقعی و خه ونی شاعیرانه ، واڵتێکی سه ربه خۆ به فه نتازیای سیاسی...تاد، ناوده به ن. ته نانه ته ئاماده نین پرسی راپرسی"ریفراندوم" بکه نه مه بنای ریزگرتن له ئیراده و خواستی خه ڵکی کوردستان تابزانن خه ڵکی

کوردستان چ بڕیاریک ده دات؟ هه موو هه وڵی ئه م پینج الیه نه به و ئاقاره دایه کوردستان بکه نه وه به به شێک له عێراق که له دنیای واقعیدا هیچ زه مینه یه کی نییه ویست و خواستی له گه ڵ واقعیشدا جه نگێکه له و ره وای خه ڵکی کوردستان که ده یانه وێ سه ربه خۆ بن و خاوه نی قه واره یه کی ده وڵه تی و سیسته مێکی سیاسی پشت به ستوو به ده ورو به شداری خۆیان و بن و ببنه

واڵتێکی سکیوالری نادینی.هه روه ها پرسی ئازادی، یه کێکی تر له و مه سه النه یه بکه ن پیاده ی ناتوانن الیه نه پێنج له م هه رکام که هێنده هێزانه ئه م ئ��ازادی الی بیناسن، به ره سمی و ئه گه ر و ئه مما له هێنده هه یه ، پێشگری پاشگرو نیشتمانی، و دینی مقه ده ساتی هێنده پ��ێ��چ��راوه ، لکێنراوه ، پێوه ئه خالقی و میژوویی... و که لتوری که به کرده وه ده کاته ته لبه ندکردنی ئازادی، هه روه ها ئازادیان دژی کارنامه ی هێنده له م هێزانه هه رکام حاشا ناتوانن شێوازیک به هیچ که ت��ۆم��ارک��ردووه

له کارنامه ی خۆیان بکه ن.ناوخۆ، ش��ه ڕی له ب��ه ش��دران هه موویان هێزانه ئ��ه م واڵت��ان��ی ب��ۆ له خۆشخزمه تی ب��ه ش��دران ه��ه م��ووی��ان خۆیاندا نه یارانی له سه رکوتی هه موویان ناوچه که ، له پرسی چ بۆیه ن��اوه ، س��ه ری��ه ک خه رمانه یه کیان ئ��ازادی��ی��ه ک��ان پ��رس��ی ل��ه سیاسی ک��وردس��ت��ان و چ ده وری و ئ��ازادی سه کوتی ده وری دیموکرسیدا، و گوێنه دان به کێشه ی خه ڵکی کوردستانیان هه یه . بۆیه ئه مانه دورو نزیک نه له گه ڵ پرسی ده وڵه تسازیدان و

Ûنه له گه ڵ ریزگرتن له ئازدییه کان و مافه فه ردی

[email protected] | 2011/7/20 | 8 راپۆرت~ | ژماره

و مه ده نیه کان. چ��اره س��ه ری پ��ارت��ی کارگێڕی ده س��ت��ه ی ئه ندامی کۆنفرانسی به شداربووی و کوردستان دیموکراتی به ڵێ بۆ دیالۆگ )حسین که رکوکی( سه باره ت به به شداربوونی پارته که یان له م کۆنفرانسه دا ووتی؛ وه کو پارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان پێمان باشه ، کوردستان هه رێمی وحه ساسه ی گرنگ کاته له م وبه تایبه تی پاش رووداوه کانی )17(ی شوبات، ئیدی کوردستان هه رێمی سه ره کی پرسی که بوو دی��دار به رێوه بردنی میکانیزمه ی پرسی وکۆمه ڵگاکه مان ئیداری، سیاسی و نه بوونی چه مکێکی دیموکراتیانه و نه ته وه ییه . بۆیه پێمان وایه که پرسی هه رێمی، پرسی له و بۆیه هه ر به رێوه بردنه . بونیادنانه وه ی سیسته می قه ناعه ته داین که پرسی بونیادنانه وه ش ته نها به الیه ن و

دووالیه نێک چاره سه ر ناکرێت.کێشه کان س��ه رچ��اوه ی وای��ه ، پ��ێ ک��ه رک��وک��ی متمانه و قه بووڵکردن یه کتر عه قڵییه تی له نه بوونی ده یبینین، هه ر هه مان ئێستا ئه وه شی که به یه کتره . ئه و که وای��ه پێ ناوپه رله مان ئۆپۆزسیۆنی شته ، وتوێژه کانی جه ماوه ره و الیه نه نوێنه ری هه موو چین ده س��ه اڵت��ه ک��ه ش ب��ه ه��ه م��ان چ��ه م��ک پ��ێ وای��ه ئه و زۆرینه یه و هه ر شتێک بڵێت، پێویسته به گوێره ی ئه و دانیشتنێکی، زیاتر، دانیشتنه کانیشیان بۆیه بێت. سازش، یان رێککه وتنێکی هاوشێوه ی رێککه وتنه که ستراتیژییه که ی یه کێتی و پارتییه ، به اڵم ئه مجاره یان

دوو الیه نه نییه ، به ڵکو پێنج الیه نه یه . حسێن که رکوکی ئه ندامی ده سته ی کارگێڕی پارتی به شداربووی و کوردستان دیموکراتی چ��اره س��ه ری به گرنگی دیالۆگ، سه باره ت بۆ به ڵێ کۆنفرانسی بۆ ب��ه ڵ��ێ ئه نجوومه نی رۆڵ��ی و کۆنفرانسه ئ��ه و به م کۆنفرانسێکی من، ده ڵ��ێ��ت:"ب��ه ڕای دیالۆگیش شێوه یه و له م کاته گرنگه دا، به به شداریه کی زۆری و ژن��ان مه ده نیه کان" رێکخراوه ی سیاسی، الیه نه گه نجان" و که سایه تی رۆشنبیر و سه ربه خۆ و ئایینی پرسه که ، که ئه وه یه نیشانه ی و.... هۆنه رمه ند و پرسێکی گشتی و هه مه الیه نه یه و پێویسته هه موومان به ئه رکی دیموکراتی و نه ته وه ییانه ی خۆمان بزانین و به رپرسیاریه تی پێویست بۆ چاره سه رکردنی کێشه کانی ئێستا کۆمه ڵگاکه مان، له ئه ستۆ بگرین، بۆیه گرنگی کۆنفرانسه که ش له وه دایه که هه موو الیه نه کان پرۆژه و پێشنیاره کانی خۆیان له مه ڕ چاره سه ری و ده ربازبوون کۆنفرانسه که شدا، له و ڕوو خستیانه ئه زمه یه له م ب��ه ت��ێ��ک��رای ئ��ام��اده ک��را گشتگیر پ��رۆژه ی��ه ک��ی باس وگفتۆگو، هاوکات به ر به شداربووانیش که وته یه کیانده گرته وه . هاوبه شدا، له خاڵی به شداربووانیش به م له کۆنفرانسێکی و ئاسته دا له م به شداربوونێکی شێوه یه دا، نیشانه ی الیه نه دیموکراتی و نه ته وه یی و به رپرسیاریه تی له به رامبه ر به قۆناخه که بوو، هه ر بۆیه ئه وانه شی که به شداری کۆنفرانسه که بوون، زۆرینه یان خۆیانیان پێشنیار ده کرد له وه ی که له ئه نجوومه نه که دا، جێ بگرن، هه ر بۆیه ئه نجوومه نی کۆنفرانسی به ڵی 45که سی نزیکه ی و بوو به رفراوانتر دیالۆگ بۆ

له خۆ گرت.له پرسه جیاواز ئه نجوومه نی ئه م ووتی؛ که رکوکی ده توانێت ک��وردس��ت��ان، هه رێمی دیموکراتیه کانی پێشنیار و ب��ۆچ��وون خ��اوه ن ن��ه ت��ه وه ی��ی��دا، له ئاستی وپرۆژه بێت و ده توانێت، وه اڵم��ده ره وه ی ئه م قۆناخه ش

به زیاتریشی گرنگییه کی ئه نجوومه نی بۆیه بێت. ناوچه دابڕواوه کان و له وانه ش پرسی که رکوک دا.

حسین دیالۆگ بۆ به ڵێ کۆنفرانسی به شداربووی که رکوکی ووت��ی؛ ل��ه گ��ه ڵ ئ��ه وه ی��دا ک��ه ئ��ه و پێنج الیه نه ش، واتا ئۆپۆزسیۆنی ناوپه رله مان وده سه اڵتیش ب��ان��گ��ه��ێ��ش��ت��ک��راب��وون، ب��ه اڵم ک��ه س��ی��ان ب��ه ش��داری کۆنفرانسه که نه بوو، ئه وه ش نیشانه ی ئه وه یه که ئه و ب��ه دوای ل��ه ده ره وه ی خۆیان نیین، ئاماده دووالی��ه ن��ه ،

چاره سه ریدا بگرن.ئ��ه و ووت، ئ��ه وه ش��ی ک��ه رک��وک��ی ه��ه روه ه��ا، دان��ی��ش��ت��ن��ان��ه ی ئ��ێ��س��ت��ا ل��ه ن��ێ��وان ده س��ه اڵت و ئۆپۆزسیۆنی په رله ماندا به رێوه ده چێت، ناتوانین، وله وانه ش تر الیه نه کانی جه ماوه رو نوێنه رایه تی ژن��ان و گ��ه ن��ج��ان ب��ه دی ب��ک��ه ی. ه��ه رچ��ه ن��ده ئه رێنیش هه نگاوێکی نیشانه ی دانیشتنه که ،

کێشه کان چاره سه رکردنی هیوای ب��ه اڵم بێت، قه تیسکردنی زۆرتر دانیشتنانه ئه و که مه . زۆر ئێستاش ه��ه ت��ا خ��ۆی��ان��دا. ل��ه ن��ێ��وان پ��رس��ه ک��ان��ه دیارنییه ، ئاخۆ ئه و، پێنج الیه نه ، بۆچی ناخۆازن، و رابگه ینن گشتی رای ب��ۆ دانیشتنه کانیان هاوکاتیش، دانیشتنه کانیان به رفراوانتر بکه ن.

ئه نجوومه نی ئه ندامی عه لی(، مه مه ند )سۆما ب��ه ڵ��ێ ب��ۆ دی��ال��ۆگ و چ��االک��ڤ��ان��ی ب��واری مافه کانی ژنان پێوایه ؛ ئامانج له م پڕۆژه یه دیاره ، هه رێمى و کوردستان هه نوکه یی له سه رپرسى هه یه . قه یرانه ى ئه م و به تایبه تی کوردستانیشه هه رێمی ناڕازییه کانی الیه نه ج��ه م��اوه رو وه ک به خۆمان په یامى ئه وه یه ئامانجمان کوردستان ده سه اڵت و ئۆپۆزسیۆنی ناو په رله مان بگه یه نین.بۆ ب��ه ڵ��ێ کۆنفرانسی ئێستا ووت��ی، م��ه م��ه ن��د په ره بڕیوه و هه وڵده ده ن باشی ئاستێکی دیالۆگ له پێناو بده ن دیالۆگ ئاشتیانه و چاره سه ری به هه ر رێگریکردنی و پرسه کان چاره سه کردنی تێکدانی که به مه به ستی پێشهاتێک کێشه و ب��اری ئ��اس��ای��ش��ی ه��ه رێ��م. س��ۆم��ا پ��ێ��وای��ه که به ڵێ کۆنفرانسی له نێوان زۆر جیاوازییه کی ب��ۆ دی��ال��ۆگ و ک��ۆب��وون��ه وه ی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ی ده ڵ��ێ��ت؛ هه رچى ده س��ه اڵت��دای��ه و و پ��ه رل��ه م��ان��ی ده سه اڵته له کۆبوونه وه کاندا به رگرى له ئه جێنداى سیاسى خۆى ده کات واتا به رگری له )گه نده ڵى و له حکومه ت ناعه داڵه تى و ده ستتێوه ردانى حیزب چه ندین ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ه ه��ه رچ��ى ....ه��ت��د( و ده س��ه اڵت ک��ردووه . به پێشکه ش پ��ڕۆژه و خاڵى پێنج له گه ڵ ئێمه جیاوازى پرۆژه یه . شه ڕه واتا دووره ئه جێنداکه مان ئ��ه وه ی��ه ، ت��ر الی��ه ن��ه ک��ه ی تایبه ت ب��ه رژه وه ن��دى و حیزبایه تی له عه قڵیه تى دیالۆگ بۆ هه وڵدانه بیرکردنه وه مان ته نیا و خه ڵکى ب��ه رژه وه ن��دى نه ته وایه تیه کان و پرسه بۆ کۆنفرانسیش زۆره ی به شدارییه ئه و کوردستان، ئه و یه که پشتڕاست ده کاته وه ، هه رکه سه و پرۆژه له کۆتاییشدا، و ده رده ب��ڕێ��ت خ��ۆی ب��ی��روڕای و بۆ ده ک��رێ��ت ئ��ام��اده گشتگیر پ��رۆژه ی��ه ک��ی

چاره سه ری کێشه کان.میکانیزمى چاره سه رى پرسه کان له وه دا ده بینینه وه و چین هه موو له نێوان دیالۆگه که پێویسته که سیاسی به الیه نه کۆمه ڵگاکه ماندا، توێژه کانی نوێنه رایه تی و وحکومی مه ده نی رێکخراوه و به شداری به گشتی شه قام و ناڕازی جه ماوه ری کۆبوونه وه کان بن، ئه گه ر به م شێوه یه بێت، الیه نه ئه م به شداری ده سه اڵتیش و به رهه ڵستکاره کان کار باشتر به یه که وه ده توانین بن، ئێمه پرۆژه ی

بکه ین بۆ چاره سه ری. سۆما مه مه ند ده ڵێت؛ کارى داهاتووى ئه نجومه نى و ئه نجوومه ن کردنى ف��راوان دیالۆگ بۆ به ڵێ الیه نه کان ک��ۆک��راوه ک��ان��ی پ��رۆژه رێکخستنی و ک��ارک��ردن ل��ه س��ه ر ئ��ه و پ��رۆژان��ه و س��ه ردان��ی ه��ه م��وو الی��ه ن��ه س��ی��اس��ی و ج��ه م��اوه ری��ی��ه ک��ان��ی کۆمه ڵگاکه مانه ، هیوادارین که هه موو الیه نه کان پرسه کان نزیکی ب��ه رپ��رس��ی��اری��ه ت��ی��ه وه ب��ه روح��ی کۆمه ڵگاکه مان کێشه کانی چ��اره س��ه ری و هه نگاوی ب��ه ی��ه ک��ه وه بتوانین ه��ه ت��اک��و ب��ب��ن��ه وه

بنێین. چاره سه رئامێزانه

سه رچاوه ی کێشه کان له نه بوونی عه قڵییه تی یه کتر قه بووڵکردن و

متمانه به یه کتره . ئه وه شی که ئێستا ده یبینین، هه ر هه مان شته ، ئۆپۆزسیۆنی ناوپه رله مان پێ وایه که ئه و نوێنه ری هه موو چین وتوێژه کانی جه ماوه ره و الیه نه ده سه اڵته که ش به هه مان چه مک پێ

وایه ئه و زۆرینه یه و هه ر شتێک بڵێت، پێویسته

به گوێره ی ئه و بێت. بۆیه دانیشتنه کانیشیان زیاتر، دانیشتنێکی، سازش، یان

رێککه وتنێکی هاوشێوه ی رێککه وتنه که

ستراتیژییه که ی یه کێتی و پارتییه ، به اڵم ئه مجاره یان دوو الیه نه نییه ، به ڵکو

پێنج الیه نه یه

“

“


ده وڵه ت - نه ته وه یان نه ته وه ی دیموکراتی

م��اوه ی��ه ک��ه رۆژن��ام��ه ی ه��اواڵت��ی به ڕێز به ک��ردۆت��ه وه نه ته وه یی ده وڵ��ه ت��ی پرسی رۆژه ڤ و وه کو دۆسیه کی زیندو بیروڕای ده مه وێت منیش ده گ��ۆڕدرێ��ت��ه وه . له سه ر پرسه ئه و سه یری خۆمه وه په نجه ری له بیروڕاکانم و تێبینی و بکه م هه ستیاره ل��ه س��ه ری دی��اری ب��ک��ه م. چ��ون��ک��ه ه��ه ر کوردێک به و هیوایه یه و خه یاڵ ده کات بۆیه ش ده وڵ��ه ت. خ��اوه ن ببێته رۆژێ��ک کێ له وباره یه وه ئاسۆیه کی هیوا به خشی خۆشحاڵی مایه ی بۆته زوو ئه و پێبێت،

گه لی کورد.ل��ه م��اوه ی ئ��ه و ن��ووس��ی��ن��ه م��دا ن��ام��ه وێ��ت ک��ه س ره خ��ن��ه ب��ک��ه م، ب��ه وان��ه ی م��اوه ی به ڕێزه رۆژنامه له و له مانگێکیشه زیاتر ئ��ه وه ش نامه وێت هه مانکات ده ن��ووس��ن، ده وڵه تێکی چاوه ڕێی ئه وانه ی که بڵێم مافیان ی��ان تاوانبارن ده ک��ه ن، کوردیش له سه ر قسه م ه��ه روه ه��ا نییه ، ی��ان هه یه خه ڵکی و جوگرافیا ئایا نییه ئ��ه وه ش ک��وردس��ت��ان گ��ون��ج��اون ب��ۆ وه ه��ا شتێک هه ڵوه سته ی ده مه وێت ئ��ه وه ی ن��ا؟؟. یان سه رمایه داریه سیسته می له سه ربکه م، بژار تاکه کردۆته نه ته وه ی � که ده وڵه ت ئ��ازادی!!. به نه ته وه ێک گه یشتنی بۆ چاره ی رێگا ده وڵه تبوون ل��ه ده ره وه ی ئایا

ترنییه ، ئایا بوون به ده وڵه ت ناچاریه ؟.پێبده م لێره ده مه وێت ئاماژه ی ئه وه ی من چ جۆره چاره سه ریه ک ده توانێت کێشه ی ریشه یی، چاره سه ریه کی بگه ێنێته کورد هه مانکات خه ڵکی کوردستان دووربخاته وه له شه ڕ و پێکدادانی دوو سه دساڵی دوای، واتا ئاشتیه کی هه میشه یی له گه ڵ خۆیدا دیاری ئ��ه وه ش ده ب��ێ هه مانکات بێنێت. بکه ین؛ ده وڵه ت وه کو زهنیه ت دووریه کانی به ناوی ده وڵه ت ئایا شتێک هه یه چین؟ ئایا ده وڵ��ه ت��گ��ه ری��ه ت��ی، زهنیه تی ب��ه ب��ێ م��ێ��ژووی ده وڵ��ه ت چ خ��ێ��رو چ ش��ه ڕی ب��ۆ ک��ۆم��ه ڵ��گ��ا ه��ێ��ن��اوه ؟ چ��ون��ک��ه که ده ب��ێ یه کسه ر ده ک��ه ی��ن ده وڵ��ه ت ب��اس��ی

پرسێکی تریش له سه ری بووه ستین ئه ویش دووانه ێکن ئه وه ی له به ر ده سه اڵتداریه تیه ، پ��ێ��ک��ه وه ل��ه دای��ک ب��وون��ه . ب��ۆی��ه به بێ پێناسه ده وڵه ت ناتوانین ده سه اڵتداریه تی کاتێک س��ه ر بخه ینه ئ��ه وه ش��ی بکه ین، ک��ه ب��اس��ی ده وڵ��ه ت ده ک��ه ی��ن ده ب��ێ ئ��ه و جیاوازیه ره گه زی، چینایه تی، ئابووری و مێژووی چونکه له بیرنه که ین؛ سه ربازیه نووسراوه کان به ڵگه به گوێره ی ده وڵ��ه ت

وات��ا پێنج ه��ه زار س��اڵ��ه ی��ه ، م��ێ��ژووێ��ک��ی ده وڵه ت هه بوونی مێژووی ناتوانین ته نها سه رده می نه ته وه ی � ده وڵ��ه ت به مێژووی بکه ین. پێناسه سه رمایه داری سیسته می بۆیه پێویسته شۆڕبینه وه خواره وه و ره گ ئ��ه وک��ات ببینین، ب��اش ری��ش��ه ک��ه ی و ده بێت، رزگ��ارم��ان س��ۆزاوی��ه ک��ه له پرسه به ناوی ده وڵه ت وه کو زهنیه ت و دواڕۆژی خۆی ل��ه گ��ه ڵ چ��ی و چییه کۆمه ڵگا دێنێت؟ بۆیه من مه به ستم نییه لێره پرسی هه ڵسه نگێنم، ئایدۆلۆژیا وه ک ده وڵ��ه ت له به ر ئه وه شه زۆر درێژه ی پێناده م، به ڵکو وه ک ئه سڵی بابه ته که له ئێستا تێکۆشانی ره واک��ه ی چی پرسه ب��ۆ ک��وردا گه لی بگات؟ به ئه نجام ده ک��رێ��ت و گ��ون��ج��اوه به ئیراده ی چاره سه ریه ک چ هه مانکات ئێمه ی ئه وه تا ی��ان ده بێت؟ دروس��ت ئێمه بۆ ببین به کۆیله و مه قاش، دواتریش بێ ئه نجام ده رکه وین و کۆمه ڵگاکه شمان بێ هیوا بکه ین. بۆیه ئه وه ی ئه مڕۆ پێویسته ئاراسته له سه ر کۆمه ڵگاکه مانی زیاتر ده کرێ چاره سه ریه ک ئه ویش چ بکه ین ناوه ڕۆکه که ی ده توانین ئێمه ش پێکبێت، دیموکراتی پێوانه کانی و زهنیه ت ب��ه ئه و بکه ین ئ��ه وه ئه گه ر پڕبکه ینه وه ؟؟ هه مانکات س��ه رک��ه وت��ووی��ن، ئێمه ک��ات واڵت��ان��ی ه��ه رێ��م��ی وه ک��و م��ه ت��رس��ی��م��ان زڵهێزه مه قاشی نابینه هه روه ها نابینن، جیهانیه کان؛ چونکه له ئێستادا ده وڵه تانی له سه ر ده بینن به مه ترسی ئێمه هه رێمی داده نێن وای خاکه که یان، پارچه کردنی ک��ه ئ��ێ��م��ه ی ک��ورد ل��ه ب��ۆس��ه دای��ن ل��ه چ لێیان جیا بۆمان رێکبکه وێت ده رفه تێک ئه و زڵهێزه کانیش هه مانکاتیش ده بینه وه ، زانیوه ، ئێمه یان سایکۆلۆژیه ی الوازی��ه له شێخ به ده وڵه ت بوون ناوی له سه ر بۆیه س��ه ع��ی��د و ش��ێ��خ م��ه ح��م��وده وه ت��ا رۆژی داوه ت��ه به ده وڵه تیان ب��وون به ڵێنی ئه مڕۆ ئ��ه وان ه��ه ر له کۆتایدا ب��ه اڵم ه��ه م��ووان، سه رۆکه کانی ئێمه یان ره وانه ی به ر په تی سێداره یان کردوون، بۆیه ئه وه ی به ئیراده ی بۆ بژارێک وه ک��و ده کرێت ئه مڕۆ ئێمه

چاره سه ر دیاری بکرێت چییه ؟؟.ئه گه ر هه ندێکیش له سه ر ده وڵه ت � نه ته وه پرسی چ��اره س��ه ری ب��ۆ ب��ژارێ��ک وه ک بێت، ب��اش ل��ه وان��ه ی��ه بوه ستین ن��ه ت��ه وه ی��ی چونکه ئه وه ی ئه مڕۆ باس ده کرێت وه ک

ده وڵه ت ئه ویش به رێبازی مللیگه رای

سه ردار ستار

ئه گه ر له شوێنی ره گه زپه رستی نه ته وه یی باسی

واڵتپارێزی"نیشتمانپه روه ری" بکه ین، له شوێنی ده وڵه ت ـ نه ته وه ش باسی نه ته وه ی

دیموکراتی بکه ین، له وانه یه بتوانین ببینه هێزی چاره سه رکردنی پرسه که مان وه ک

پرسی نه ته وه ی کورد. بۆ ئه مه ش پێویسته

خۆمان له و هه سته رزگار بکه ین له به ر ئه وه ی نه بووینه ته ده وڵه ت بۆیه کێشه کانمان

چاره سه رنابن، یان له به ر ئه وه ی ده وڵه ت نین بۆیه یاسا و ده ستورمان نییه ؟

“

“

Û


ن��ه ت��ه وه ک��ان، له پرسی ب��وون��ه وه ی��ه ن��زی��ک نییه خمخۆری ده گووترێت ئ��ه وه ی وات��ا به ڵکو نه ته وه کان، پرسی چاره سه ری بۆ له و رێگایه وه کۆنتڕۆڵ کردنی هه بوونی به م په یوه ست هه ر گه اڵن، له ناو نه ته وه یه بابه ته وه ئه و پێنج پێوانه ی بۆ دروستبوونی نه ته وه ییش دانراون، له ده ره وه ی ده وڵه تێکی خستنه ژێر کۆنتڕۆڵه وه شتێکی تر نییه ،

نمونه ی un له به رچاوانه . سیسته م وه ک سه رمایه داری ده رکه وتنی و دانیشتنی له سه ر به رهه می رێنسانس و ئه وروپا، پێگه یشتووی تازه شارستانیه تی ب��ۆ پ��ه ره پ��ێ��دان��ی ه��ه ژم��وون��گ��ه رای��ه ک��ه ی ت��ه ڵ��ه ک��ه ب��ازی و ف��ێ��ڵ ل��ه رێ��گ��ای کرد خۆی لیبڕالیزمه وه ، ئایدیۆلۆژیای ده سلێبه رنه دراو زهنیه تێکی و هێزو به خزانده خ��ۆی هه مانکات خۆسه پێن، و هه موو کون و که له به ره کی جیهان، ئه نجام ئ��اب��ووری، جیهانگیری ب��ه ن��اوی ئ��ه م��ڕۆ ش��ۆڕش��ی ت��ه ک��ن��ه ل��ۆژی��ا، ئ��ازادی تاک به ئه مری ک��ردووه خ��ۆی دیموکراتی و واقیع. له سه ده ی بیسته م زۆرترین ده وڵه تی نمونه به تایبه تیش دروستبوون، نه ته وه یی نمونه ن )22( عه ره بی دراوسێمان زه قترین ئازادی و پێشکه وتن به اڵم کوا ده وڵه تن، عه ره بیه کان؟؟؟ له ده وڵه ته دیموکراتی و بووایه پێوان ده وڵه ت دروستبوونی ئه گه ر ئه و ئه مڕۆ ئ��ه ی نه ته وه یی ئ��ازادی بۆ قه یرانه چییه گه الن له سه رتاسه ری جیهان هه مووشیانه وه ل��ه س��ه رووی تێکه وتوون، ئه وه نیه ئ��ه ی بڵێین ئ��ه گ��ه ر ئ��ه م��ری��ک��ا. گه یشتوونه ته ده وڵه ته وه له سایه ی ئه وروپا ئ��ه وه ی ئ��ازادی و دی��م��وک��رات��ی��ه وه ؟ پێشکه وتنی ته نها پێشکه وتووه له ئه وروپا به ڵکو نییه ، ئ��ه وروپ��ا ده وڵ��ه ت��گ��ه رای��ه ت��ی گه النی تێکۆشاتی و به رهه م ئه نجامی گه النی به تایبه تیش و به گشتی جیهانه فه یله سوفی ئه مه ش ناوینه ، رۆژهه اڵتی پ��ێ��ک��ردوه ، ئ��ام��اژه ی ب��اش نیچه وه ک له گه ڵ به رهه می ئه و گۆڕانکاریانه ی که له سه رده می رێنیسانس به ده ستهاتوون، بۆیه خۆمان بۆ ئه وروپا ده وڵه تگه رایه تی نابێ بکه ینه نمونه ، به ڵکو ده توانین له هه ندێک زانست و پیشه سازی پێشکه وتنی الیه نی

و فکردا لێی سوودمه ندبین.ئه وکات ده توانین ئه وه بڵێین له م سه رده مه ی له سایه ی مرۆڤایه تی کۆمه ڵگای که نه ته وه که وتۆته قه یران، بۆچی � ده وڵه ت ئه و ن��او راکێشینه خ��ۆم��ان واڵت��ی ئێمه قه یران و گێژاوه ، ئایا راسته کۆمه ڵگای خ��ۆم��ان ب��ک��ه ی��ن��ه خ��ۆراک��ی ئ��ه و لیڤی ئاتیهانه ی که تۆماز هۆبز باسی ده کات،

واتا ده وڵه ت؟.

ئ��ازاد ق��ه واره ی��ه ک��ی و پێگه ه��ه ب��وون��ی شتێکه ب��ه گ��ش��ت��ی، ک��ورد گ��ه ل��ی ب��ۆ پێویست هه بوونی بڵێت ناتوانێت ک��ه س پێویستی گه لێک ه��ه ر چونکه نییه ، پێناسه ی بتوانێت تاکو هه یه به پێگه ێک ده بێ به اڵم بکات، تیا خۆی ناسنامه ی تاکو پێشه وه بخه ینه پێوانێک چ بزانین گه ره نتی چاره سه ری بکات نه ک قه یران قووڵ بکاته وه . بۆیه ئێمه ش پێویستمان به

فۆڕمیله ێک هه یه بۆ چاره سه ری؟؟ب��ۆی��ه ئ��ه گ��ه ر ل��ه ش��وێ��ن��ی ره گ��ه زپ��ه رس��ت��ی ن��ه ت��ه وه ی��ی ب��اس��ی بکه ین، واڵت��پ��ارێ��زی"ن��ی��ش��ت��م��ان��پ��ه روه ری" باسی ن��ه ت��ه وه ش � ده وڵ��ه ت ل��ه ش��وێ��ن��ی له وانه یه بکه ین، دیموکراتی ن��ه ت��ه وه ی چ��اره س��ه رک��ردن��ی ه��ێ��زی ببینه بتوانین پرسه که مان وه ک پرسی نه ته وه ی کورد. هه سته له و خۆمان پێویسته ئه مه ش بۆ نه بووینه ته ئ��ه وه ی له به ر بکه ین رزگ��ار چاره سه رنابن، کێشه کانمان بۆیه ده وڵه ت ی��ان ل��ه ب��ه ر ئ��ه وه ی ده وڵ��ه ت ن��ی��ن بۆیه ی��اس��ا و ده س��ت��ورم��ان ن��ی��ی��ه ؟ ئ��ه م��ه ئ��ه و � ده وڵه ت زهنیه تی که سایکۆلۆژیایه یه نه ته وه دروستی کردوه ، ئه گه رنا له راستیدا

شتێکی به وشێوه یه نییه .له باشووری کوردستان ئێمه ماوه ی بیست خۆجێین، به ڕێوه به رایه تیه کی خاوه ن ساڵه س��ه ره ڕای ه��ه م��وو ک��ه م��وک��وڕی��ه ک��ان��ی له الیه کیتر پێبدرێت، به رده وامی توانراوه ل��ه ده س��ت��وری )1958( س��اڵ��ی ل��ه دوای کوردی زمانی و کورد به دان ئێراقیدا نراوه ، هه مان دانپیانان به شێوه یه کی فروانتر ئه وه ی له گه ڵ ئێراقدا، نوێی له ده ستوری له دوای ساڵی )2003( ده ستڕۆی کورد هه م له کوردستان هه م له ئێراق فرواتنربووه . ئ��ه وه ی ئێستا بێ چ��اره س��ه ر م��اوه ت��ه وه و پرسی زۆرک��ه م��ه ، چاره سه ریشی ئومێدی هه روه ها داب��ڕاوه ک��ان��ه ، ناوچه و که رکوک دۆڕان��دن��ی م��وس��ڵ و ب��ێ ب��ه رن��ام��ه ی��ی بۆ ئێراقه . کورده کانی به غدا و شاره کانی تری نه بوون قناعه ت پرسی ئه مه ش ل��ه ده ره وه ی دیموکراتیانانه رێککه وتنی و به دیموکراسی هه یه ، چونکه بیرکردنه وه ی ده وڵه ت � نه ته وه ش م��اوه ی��ه ک ئێمه ک��ردب��وو وای ئێمه الی فیدراڵی دواتر ده ک��رد، ئۆتۆنۆمیمان داوای و ل��ه ه��ه ن��دێ��ک ب��ۆن��ه ش��دا ب��اس ل��ه ده وڵ��ه ت��ی سه ربه خۆ و جیابوونه وه ده که ین. بۆیه تا ئێستا ستراتیژێکی جێگریمان بۆ چاره سه ری کێشه ی نه ته وه یمان نییه له باشووری کوردستان. له به ر ئه وه ش ئه گه ر ئێمه به شێوه یه کی دیموکراتیانه و نه ته وه یی پرسیپه کانی بنه مای له سه ر و چاره سه ربکه ین پرسه که مان دیموکراتیانه

ده بێ باشتر نه بێت؟.

هه بوونی پێگه و قه واره یه کی ئازاد بۆ گه لی کورد

به گشتی، شتێکه که س ناتوانێت بڵێت هه بوونی پێویست نییه ، چونکه هه ر گه لێک پێویستی به پێگه ێک هه یه

تاکو بتوانێت پێناسه ی ناسنامه ی خۆی تیا بکات،

به اڵم ده بێ بزانین چ پێوانێک بخه ینه

پێشه وه تاکو گه ره نتی چاره سه ری بکات نه ک قه یران قووڵ بکاته وه . بۆیه ئێمه ش پێویستمان به

فۆڕمیله ێک هه یه بۆ چاره سه ری؟

““


له یادی شێخ سه عیدی پیراندا هێشتا پیالنگێڕی له سه ر کورد به رده وامه !!

به ردی بناغه ی بنیاتنانی کۆماری تورکیای دانرا، کورد گه لی له سه رخوێنی که مالیست سه ره تای ئه و کۆماره به پیالنگێڕی و دژایه تی ئێستاش ت��ا و پێکرد ده س��ت��ی ک��ورد گ��ه ل��ی و خۆپه رستی سیاسه ته ئه و له سه ر به رده وامه شۆڤێیه نیه ی که جگه له نه ته وه په رستی تورک ئازادیخواز و ده رفه تی ژیان کردن بۆ مرۆڤی هیچ به نه ته وه یی ره سه نی ناسنامه ی خ��اوه ن واڵته ی ئه و دیکه ی پێکهاته یه کی و نه ته وه نابینن، یه که م لێنراوه به ڕه وا ناوی تورکیای که ک��ورد گه لی ئ��ازادی��خ��وازی سه رهه ڵدانی به رپا که مالیست پیالنگێڕانی ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر بوو ئه و سه رهه ڵدانه بۆ که به رابه رایه تی شێخ سه عیدی پیران ده ستی به خه بات و تێکۆشان که سایه تییه کی سه عید شێخ بێگومان کرد، ئ��ای��ن��ی ب��وو و ک��اری��گ��ه ری ل��ه س��ه رخ��ه ڵ��ک��ی بۆ ک��ورد دوژمنانی بۆیه هه بوو، کوردستان ک��ورددا سه رگه لی ب��ه پیالنه کانیان ئ��ه وه ی پێشیان ل��ه م��پ��ه رێ��ک ه��ی��چ و جێبه جێبکه ن لێنه گرێت سه ره تا به پێویستیان زانیوه که سایه تییه کاریگه رییه کانی کورد پاکتاو بکه ن. هه ڵبه ته خۆیان به کرێگیراوی و نۆکه ر که ئه وانه ی ن��ه ب��ون، چونکه ه��اوک��ات ل��ه گ��ه ڵ ش��ۆڕش و سه رهه ڵدانه که ی شێخ سه عیدی پیراندا به شێک له سه رۆک خێڵه کانی کورد خیانه تیان له نه ته وه و نیشتمانی خۆیان کرد و پاڵیاندا به حکومه تی تورکیای که مالیسته وه و دژایه تی تێکۆشان و

خه باتی سه رهه ڵدانه که یان کرد. )1925( شوباتی ل��ه )15(ی که مالیسته کان پیالنه که یان و هاویشت یه که میان هه نگاوی شێخ سه ر نارده هێزێکیان به وه ی ده ستپێکرد. به کوشتدا، سه ربازیان دوو و پیران سه عیدی ئ��ه وه ی��ان ش��ه رع��ی��ی��ه ت��ی ب��ه دواوه روداوه ل��ه و پاکتاوکردن بۆ به کاربن که ده ست به خۆیاندا له باکوری کورد گه لی کۆمه ڵکوژکردنی و خاوه نی سه عید شێخ هه رچه نده کوردستان، )10(ه��ه زار ج��ه ن��گ��اوه ر ب��وو، ب��ه اڵم به چه ند زوو ه��ه ر ده ره ک��ی و ن��اوخ��ۆی��ی هۆکارێکی ل��ه دوای ک��را، خ��ام��ۆش شۆڕشه که بڵێسه ی

به شێک ئازادکردنی و م��ه زن به رخۆدانێکی ئامه د ده وروب��ه ری شارۆچکه کانی و له شار سه رئه نجام له بۆسه یه کی سه ربازه کانی ده وڵه تی ده ستی که وته به دیلی سه عید شێخ تورکدا دوژمنانی کورد، بۆ ئه وه ی زیاتر گه لی کورد فه رمانه کانی ملکه چی و بکه ن چاوترسێن خ��ۆی��ان��ی��ان ب��ک��ه ن ل��ه )1925/6/29(راب��ه ری له هاوڕێه کانیدا )47( له گه ڵ سه رهه ڵدانه که له سێداره که مالیست جه الده کانی به ده ستی

دران.سه رهه ڵدانه ی ئ��ه و خامۆشکردنی بێگومان دوژمنانی خه ونی ئازادیخواز کوردی گه لی ک��ورد گ��ه ل��ی ب��ه پ��ێ��چ��ه وان��ه وه نه هێنا ب��ه دی ه��ه م��ی��ش��ه ه��ه س��ت و س��ۆزی ن��ه ت��ه وه ی��ی و زیاتر له ناخیدا ئ��ازادی خواستی و نیشتمانی کورد دوژمنانی هه رچه نده سه ندووه ، پ��ه ره ی ئاگری تونییان سه رده مه دا له و کوردستان و شۆڕشه کانی ئازازادیخوازانی کورد که له دوای شۆڕشی سه عید شێخ سه رهه ڵدانی)1925(ی ئاگری )1927(و شۆڕشی سه یدره زای ده رسیم کوردستان، له باکوری بکه ن )1937(خامۆش کورد گه لی ئ��ازادی��خ��وازی ژیله مۆی ب��ه اڵم ئه و شۆڕشه به گڕوکڵپه وه گه شایه وه و دواجار م��ه زن��ه س��ه رب��ازی و س��ی��اس��ی و ج��ه م��اوه ری که ب��ه رف��راوان��ه ی هه مه الیه نه و کلتوری و ئێستا ده بینرێت له باکوری کوردستاندا هه موو خه ونه کانی دوژمنانی له گۆڕنا و به پێچه وانه ی وتیان شۆڤییه نیه کانی ت��ورک��ه ک��ه ئ��ه وه ی ئیدی کورد کوتایی هات و له چیای ئاگری چیمه نتۆ و دروستکرد خه یاڵییان گۆڕێکی رێژیان کرد و وتیان ئه مه گۆڕی کورده و ئیدی که یادی ئێستا سه رده رناهێنێته وه !. هه رگیز له سێداره دان و شه هیدبونی شێخ )86( ساڵه ی کورد دوژمنانی هه ڤاڵه کانێتی، و سه عید سه ره ڕای هه موو ئه و گۆڕنکاریانه ی له جیهاندا گه لی پێشکه وتنانه ی ئه و هه موو و روی��داوه کورد له ئه نجامی شۆڕش و به رخۆدانی خوی به ده ستی هێناوه له سه ر هه مان ئاوه ز و لۆژیکی رابردویان به رده وامن و هیچ په ند و ئه زمونێکییان ئه و وه رنه گرتووه ، راب��ردوو ساڵه ی هه موو له و به ناخییاندا به جۆرێک شه ڕانگێزییه ئه قڵییه ته له پیالنگێڕی بیر به رده وام و هه میشه رۆچووه رێگه ب��ه دوای ده ک��ه ن��ه وه . هه رگیز ت��ر ن��وێ چاره ی ئاشتییانه دا ناگه رێن. هه رچه ند گه لی ب��ه رده وام ده ستی ئاشتی درێ��ژک��ردووه و کورد به بنه ما ئاشتیخوازانه ی تێکوشانی هه میشه گرتووه ، )86( ساڵ تێپه ریوه به سه ر ئه و رۆژه دا

به سه رکه وتنی شۆڤییه نیه کان ت��ورک��ه ک��ه گه لی ئێستا تا له وکاته وه ده زان��ن، خۆیانی کورد ده یان هه زار قوربانی به خشیوه بۆ ئازادی تۆمارکردووه ، سه رکه وتنی داستانی ه��ه زاران که چی دوژمنان ده یانه وێت ئه و رۆژه ڕه شانه ی هێناوییانه کوردستاندا و کورد گه لی به سه ر و ب��ک��ه ن��ه وه دوب��اره ی س��ات��دا و له هه مانکات

ل��ه ی��اده وه ری گه لی ت��اوان��ک��اری��ی��ه ک��ان��ی��ان

رێککه وت نییه که له )15(ی شوباتی

)1999( به پیالنگێڕییه کی نێوده وڵه تی که چه ندین واڵتی زلهێز به شدارییان تێدا کرد رابه ری شۆڕشی نوێی باکوری کوردستان به رێز )عه بدوڵاڵ ئۆجه الن(

ده ستگیر ده کرێت و راده ستی تورکیا ده کرێته وه ، له وه ش

سه رنج راکێشتر له دوای دادگایی کردنێکی نادادپه روه رانه له )1999/6/29(بڕیاری

له سێداره دان ده سه پێنن به سه ریدا که هه مان

رۆژی له سێداره دانی شێخ سه عیده ؟!

“

“

ن/ كوردۆ شواني Û


به خه ڵکی ئ��ه وه ده یانه وێت بهێڵنه وه ، ک��ورددا کات هه ر که بڵێن کوردستان ئازادیخوازی بخوازین مێژوو دوباره ده که ینه وه ، وه ک ئاماژه م پیران سه عیدی سه رشێخ پیالنگێڕی پێکرد پێکرد )1925(ده س��ت��ی شوباتی )15(ی له هاورێکانی و سه عید ل��ه )1925/6/29(ش��ێ��خ )74(س��اڵ ل��ه دوای که چی دران، ل��ه س��ێ��داره دووباره کورد بۆ ڕه شه مێژووه ئه و ده یانه وێت

بکه نه وه !!.شوباتی )15(ی ل��ه ک��ه نییه رێ��ک��ک��ه وت که نێوده وڵه تی به پیالنگێڕییه کی )1999(کرد تێدا به شدارییان زلهێز واڵت��ی چه ندین کوردستان ب��اک��وری نوێی شۆڕشی راب��ه ری ده کرێت ده ستگیر ئۆجه الن( )عه بدوڵاڵ به رێز و راده س��ت��ی ت��ورک��ی��ا ده ک��رێ��ت��ه وه ، ل��ه وه ش کردنێکی دادگایی ل��ه دوای راکێشتر سه رنج ن��ادادپ��ه روه ران��ه ل��ه )1999/6/29(ب��ڕی��اری که هه مان ب��ه س��ه ری��دا ده سه پێنن ل��ه س��ێ��داره دان

رۆژی له سێداره دانی شێخ سه عیده ؟!بێگومان خۆپێشاندان و سه رهه ڵدانی ناڕازییانه ی چ��وارپ��ارچ��ه ی خه ڵکی بێوێنه ی و مێژویی پیالنه که یان دوژمنان نه دا رێگه ی کوردستان بڕیاری ئه و و بکه ن جێبه جێ راب��ردوو وه ک جار بۆیه که م کرده وه ، پوچه ڵ له سێداره دانه یان به تێکۆشانی له مێژوی تورکیادا گه لی کورد خۆی رێگر بوو له وه ی سه رکرده یه کی له سێداره بدرێت و شۆڕشه که شی کۆتایی پێبێت، ئه مساڵ ج��ی��اواز ل��ه )85( س��اڵ��ی راب��ردو و س��ه ره ڕای هه موو ئاسته نگیه کانی ده سه اڵتدارانی تورکیا به شێوازێکی زۆر شایسته و به رفراوان له شاری ئامه د یادی شێخ سه عید و هه ڤاڵه شه هیده کانی ده ک��رێ��ت��ه وه ؛ ی��اده ئ��ه و له کاتێکدا ک��رای��ه وه ، دوژمنانی کورد به هه مان ئه قڵییه تی رابردوویان پیالن له سه رکورد ده گێڕن و ئاسته نگی له پێش ده س��ت��وری ک��ورد و ی��اس��ای��ی م��اف��ی ڕه وای وه ک هه ر هاوواڵتیه کی تورکیا که هه یه تی دروست ده که ن، مافی هه ڵبژاردن و ده ستنیشان که نییه شتێک په رله مان بۆ نوێنه ر کردنی به کوردیش به ڵکو درابێت؛ به کورد تایبه ت وه ک خۆیشی ن��ه ت��ه وه ی��ه ک��ه ی ناسنامه پ��ێ ه��اواڵت��ی��ی��ه ک��ی ت��ورک��ی��ا ئ��ه و م��اف��ه ی هه یه نوێنه ری وه ک و ب��دات به که سێک ده ن��گ تێدا واڵت��ه ی ئ��ه و په رله مانی بینێرێته خ��ۆی ژی��ان ده گ��وزه رێ��ن��ێ��ت، ب��ه اڵم ده س��ه اڵت��داران��ی گه شه پێدانه و داد پارتی ئێستا که تورکیا و ئه ردۆغان سه رۆکایه تی ده کات وه ک بڵێی دیسان بییانه وێت مێژوو دوباره بکه نه وه رێگری ب��ۆک��ورد دروس��ت ب��واره ش��دا ل��ه و و ئاسته نگی له هه ڵبژاردنه که ی ئاشکرایه وه ک ده ک��ه ن، )12(ی حوزه یراندا گه لی کورد سه رکه وتنێکی مێژوویی تۆمارکرد، سه ره ڕای هه موو رێگری کورد ده نگده رانی پێش ئاسته نگییه کانی و که ده سه اڵتدارانی ئاکه په دروستیان ده کرد بۆ

نه توانن کورد ئازادیخوازی ده نگده ری ئه وه ی ئازادانه ده نگی خۆیان به کاربێنن، به اڵم گه لی ماندونه ناس و تێکۆشه ری باکوری کوردستان بێنن، به ده ست گه وره سه رکه وتنێکی توانییان )2007( ساڵی په رله مانی هه ڵبژاردنی له )ده ته په ( دیموکراتی کۆمه ڵگه ی پارتی دا توانی )22(نوێنه ر بنێرێته په رله مانی تورکیا، بۆ ت��ورک پیالنگێڕانی کاتیش ئ��ه و ه��ه ر ئ��ه وه ی پ��ارت��ی ک��ۆم��ه ڵ��گ��ه ی دی��م��وک��رات��ی دروست خۆی گروپی له په رله ماندا نه توانێت ئایسه ل له )ئه حمه د تورک و بکات هه ریه ک توغلوک9 مافی په رله مانتارییان لێسه ندرایه وه ، به بڕیاری پارته که شیان دوات��ر ل��ه وه ش جگه هه ڵوه شێنرایه وه ، و کرا یاساخ)قه ده غه ( دادگا ده سه اڵتدارانی ئاکه په و خودی ئه ردۆغان که چاویان به سه رکه وتنی کوردی ئازاد هه ڵنایه ت نه وه ستان؛ نایاسایانه شه وه ک��اره ب��ه ئ��ه و ه��ه ر چاالکی ک��ادری ل��ه )2000( زی��ات��ر به ڵکو ئه وه ی بۆ کرد زیندانه کان ڕاپێچی کوردیان و بکه ن بڕاو هیوا به یه کجاری کورد گه لی بگرن دیموکراتی و مه ده نی له خه باتی ڕێگه و م��ۆڕک��ی ت��ی��رۆری��ش زی��ات��ر ت��ۆخ ب��ک��ه ن��ه وه له سه رخه باتی شاخ، له ئه نجامیشدا خۆیان وه ک نوێنه ری کورد پێناسه بکه ن و کارێکی وابکه ن که کورد ناچاربکه ن وابه سته ی سیاسه ته کانی خۆشحاڵییه جێگه ی ئه وه ی به اڵم بێت، ئه وان هه موو ئه و پیالن و فشار و سیاسه ته چه وتانه واڵت له باکووری گه له که مان به تێکۆشانی که ئ��ه وه ی به پێچه وانه ی و پ��وچ��ه ڵ��ک��رای��ه وه کوردی ده کرد کوردیان شکستی چاوه ڕوانی هێنا، به ده ست مه زنی زۆر سه رکه وتنی ئازاد س��ه رک��ه وت��ن��ی گ��ه ل��ی ک��ورد ل��ه ه��ه ڵ��ب��ژاردن��ی شاره وانییه کان که )99( شاره وانی به ده ستخرا ل��ه س��ه ره��ه م��وارک��ردن��ی ده ن��گ��دان بایکۆتی و تورکیا بنه ڕه تی ده س��ت��وری خاڵێکی چه ند ئه و نمونه ی بوو، ئاکه په دا له به رژه وه ندی که کوردستانه باکوری خه ڵکی سه رکه وتنانه ی

که پیالنی پیالنگێڕانی سه روبنکرد.له هه ڵبژاردنی که سه رکه وتنه ش ئه م هه ڵبه ته بوو؛ چاوه ڕوانکراو شتێکی بینیمان ئه مساڵدا چونکه ئیراده ی سه رکه وتن و گه یشتن به ئامانج الی خه ڵکی ئازادیخوازی باکوری کوردستان رۆژ له دوای رۆژ زیاتر گه شه ده کات، زیادکردنی له تورکیا په رله مانی ب��ۆ ک��ورد نوێنه رانی )20(نوێنه ره وه بۆ )36( نوێنه ر ده سه اڵتدارانی ئ��ه وه ی له به ر ک��رد، ش��ۆک توشی تورکیای ئه وان له دوای ئه و هه موو پیالنه ی له کوردستان به ڕه وایان کردبوو چاوه ڕوانی ئه وه نه بوون کورد به ده ست شێوه یه ب��ه و سه رکه وتنێکی بتوانێت ئه نجامه که ڕاگه یاندنی له کاتێکدا بێنێت، سه عیدی شێخ ک��ه ب��وو نزیک رۆژه ل��ه ئ��ه و پیران و هه ڤاڵه کانی تێدا له سێداره دران، هه ڵبه ته تورکه کان که رۆژێکی وابه سه رکه وتنی خۆیان

ئه م سیاسه ته ی ده وڵه تی تورکیا په یڕه وی ئه کات هه مان سیاسه تی

له سێداره دانه که به سه رشێخ سه عیددا جێبه جێ کراوه ، ته نها جیاوازی ئه وه یه

له ڕابردوودا ده رفه تی

کۆمه ڵکوژکردنی گیانی بۆ دوژمنان هه بوو ئێستاکه ئه و ده رفه ته یان

نییه ، کۆمه ڵکوژی سیاسی

په یڕه وده که ن

““


ده زانن و هه میشه هه وڵی ئه وه ئه ده ن مێژووی بکه نه وه ، دوب��اره ک��ورددا گه لی به سه ر ڕه ش هه موو هه وڵێک ئه ده ن بۆ ئه وه ی نه هێڵن کورد له کاتێکی وادا ئاهه نگی سه رکه وتن بگێرێت، بۆیه به پیالنێکی تر ئاسته نگییان له پێش خۆشی و شادییه کانی خه ڵکی کوردستان دروستکرد، خه تیب دجله سیاسه تمه داری ناوداری کورد که له زیندانه وه خه ڵکی شاری ئامه د وه ک نوێنه ری خۆیان به نزیکه ی )80(ه��ه زار ده نگ هه ڵیان بژارد، حکومه تی ئاکه په زۆر بیشه رمانه مافی خۆی که سێکی و لێسه نده وه په رله مانتاری له جێی ئه و دانا!. ئه و که سه که ژنێکی سه ر به ئاکه په یه له کاتی سوێندخواردن له په رله ماندا ئه وه ی بۆ ئ��ه وه ش لێدرا بۆ زۆرترین چه پڵه ی خۆمان بۆ ده نگه کانتان ئاوها بڵێن به کورد ئه مساڵدا له هه ڵبژردنی کورد داگیرده که ین؟! ک��ه ل��ه ب��ه ره ی ره ن��ج ئ��ازادی و دی��م��وک��رات��ی په رله مانتاره ی ل��ه و)36( رێکخستبو خ��ۆی له زیندانه کانی )6(ی��ان به ده ستهێنا ده نگیان )محه مه دخه تیب به ناوه کانی ت��ورک��ی��اداب��وون ئایهان، ئیبراهیم گ��وڵ��س��ه ری��ه ڵ��درم، دی��ج��ل��ه ، فه یسه ڵ سه لمائیرماک، ئاکتاش، که مال ساری یه ڵدز( هه ریه ک له وگیراوانه که ئێستا حکومه تی و خه ڵکن هه ڵبژێردراوی نوێنه ری ئه ردۆغان ئاماده نییه ئازادیان بکات به تۆمه تی ئه ندامێتی کۆماجڤاکێن کوردستان)که جه که ( م��اف��ی ئ��ه وه ی دوای ده س��ت��گ��ی��رک��راون، به تاڵکرایه وه دیجله خه تیب پ��ه رل��ه م��ان��ت��اری له الیه ن ده سته ی بااڵی هه ڵبژاردنی تورکیاوه ، پ��ارێ��زه ره ک��ان��ی دادگ��ای ب��ااڵی ئ��ه و واڵته یان ئه رێ بڕیاری هه مان دادگ��اش به سه رکرده وه ، نه خشه پیالنه که که ده ریخست ئ��ه وه ش کرد، بۆکێشراوه و هه موو دام و ده زگاکانی ده وڵه ت

به شدارن تێیدا.سه ره ڕای چاالکی و خۆپێشاندان و ناڕه زایی و پرۆتستۆکردنی ئه و بڕیاره ی سه باره ت به خه تیب دیجله درا له الیه ن ده یان هه زارکه سه وه له شاره کانی کوردستان و بایکۆتکردن و به شداری نه کردنی ره نج ب��ه ره ی دیکه ی په رله مانتاره که ی سی ل��ه رێ��وره س��م��ی س��وێ��ن��دخ��واردن��ی پ��ه رل��ه م��ان��دا، حکومه تی ئاکه په که هه رده م باسی ئه وه ده کات کێشه ی کورد چاره سه رده کات، هیچ باکی نییه دوژمنکارانه ی سیاسه تی له سه ر پێداگری و خۆی له به رامبه رکورد ده کات، له دوای ئه و هه موو خه تیب بۆ کوردستان خه ڵکی ناره زایه تییه ی دیجله ده ریبڕی نه ک گوێی پێنه دا؛ به ڵکو زیاتر روی دزێوی خۆی ده رخست و ده مامکی فێڵ له دوای خه تیب له سه روی الدا، ته ڵه که بازی و دیجله هه ریه ک له )سه لما ئیرماک و که مال ئاکتاش و فه یسه ڵ ساری یه ڵدز(یش به هه مان شێوه مافی په رله متارییان پێڕه وا نابینن و دادگای ئه م داوه ، نه کردنیانی ئازاد بڕیاری واڵته ئه و ئه کات په یڕه وی تورکیا ده وڵه تی سیاسه ته ی

به سه رشێخ که له سێداره دانه سیاسه تی هه مان سه عیددا جێبه جێ کراوه ، ته نها جیاوازی ئه وه یه له ڕابردوودا ده رفه تی کۆمه ڵکوژکردنی گیانی ده رفه ته یان ئ��ه و ئێستاکه هه بوو دوژم��ن��ان بۆ پ��ه ی��ڕه وده ک��ه ن. سیاسی کۆمه ڵکوژی نییه ، هه ستیاردایه زۆر له قۆناغێکی تورکیا ئێستا پێویسته ده سه اڵتدارانی ئه و واڵته به شێوازێکی زۆر ژیرانه مامه ڵه له گه ڵ ئه و دۆخه دا بکه ن، ن��ادات رێگه هه رگیز ک��ورد گه لی بێگومان وه ک رابردوو گه مه به چاره نوسی بکرێت، ئه و زه مه نه تێپه ڕیوه که دوژمنان به ئاره زوی خۆیان بڕیار له سه ر چاره نووسی کوردان بده ن، ئه وه ی که له باکوور ئازادیخوازی کوردستان بزاڤی ئێستا خۆبه رێوه به رێتی پ��ڕۆژه ی ده ک��ات بۆ ک��اری دیموکراتییه ، ئه و پرۆژه یه ش به پێی ئه و زانیاریانه له چه ند راگ��ه ی��ان��راوه له میدیاکانه وه که بێت گه ڕه ک و ناوچه یه کی شاری ئامه د به فه رمی پراکتیزه کراوه و هه وڵ ئه درێت قۆناغ به قۆناغ له ته واوی باکوری کوردستاندا جێبه جێ بکرێت، ئه وه ی که ئه مێنێته وه ئه وه یه که ده وڵه تی تورکیا بۆخۆی ئه و ده رفه ته له ده ست نه دات و به ده نگ ب��ان��گ��ه وازی ئ��اش��ت��ی��خ��وازان��ه ی ک��ورده وه بێت، ده ستی له ئیمرالی دیالۆگه ی و گفتوگۆ ئه و پێکردووه ، پێویسته چیتر به شاراوه یی نه مێنێته وه و بۆ ڕای گشتی ئاشکرا بکرێت، له هه مانکاتدا ئازادکردنی خه تیب دیجله و پێنج هه ڤاڵه که ی بۆ ده وڵه ته له پێشینه ی ه��ه ره ئه رکی دیکه ی و کوردستان راسته قینه کانی نوێنه ره ئ��ه وه ی به ره ی ره نج ئه رکی خۆیان له په رله مانی تورکیادا جێبه جێ بکه ن، خۆ ئه گه ر حکومه تی ئاکه په ئه قڵییه تی هه مان له سه ر پێداگری ده وڵ��ه ت و گه لی ئه وا بکه ن، پیالنگێڕی و شه ڕانگێزی تێکۆشان تری قۆناغێکی ده بێت ناچار کورد له جێی ئێستا وای��ه پێم ب��ک��ات، پ��ێ ده س��ت هه ڵبژێردراوه کانی نوێنه ره سه رجه م خۆیدایه به ره ی ره نج که به راستی نوێنه ری گه لی کورد ئامه د له شاری تورکیان، ئازادیخوازانی و وه ک هه ر دامه زرێنن کوردستان په رله مانی ئه حمه د تورک ئه و مژاره ی خسته رۆژه ڤه وه ، به دامه زراندنی په رله مانی کوردستان له ئامه د راده گه یه نرێت جیهان هه موو بۆ په یامه ئه و که ئه گه ر ده وڵه تی تورکیا مافی ژیان کردن ئێمه به خۆبه رێوه بردن و ک��ردن سیاسه ت و خۆی ک��ورد گه لی ئ��ه وه نه بینێت، ب��ه ڕه وا چیتر و ده ئافرێنێت ب��ۆخ��ۆی ده رف��ه ت��ه ئ��ه و بێگومان ناکات. چاوه ڕوانی هیچ که سێک له کاتێکی به و ره نگه دا دوژمنانی کوردستان ناچار ده بن له گه لی شه ڕانگێزی بێنه خواره وه ب��ه م��اف��ه ڕه واک��ان��ی گ��ه ل��ی ک��ورد و و دان بنێن، تورکیادا دیکه ی بنده سته کانی گه له کوردستاندا په رله مانی راگه یاندنی له کاتی ئه وروپا واڵتانی به تایبه ت رۆژئ��اوا واڵتانی ک��ه خ��ۆی��ان ب��ه ن��اوه ن��دی دی��م��وک��رات��ی جیهان

به ته واوی بن هه ڵوێست بێ ئه گه ر ده زان��ن، داده ماڵرێت، دووروییه که یان له سه ر ده مامک ئه وه بن ئه رێنیش هه ڵوه ستی ئه گه رخاوه نی جێگه ی و ن��ێ��وده وڵ��ه ت��ی��ی��ه پ��ش��ت��گ��ی��ری��ه ک��ی ک��ورده ، گه لی هه موو رێ��زی و خۆشحاڵی دام��ه زران��دن��ی گرنگتر شت له هوو هه ڵبه ته )86( که له کاتێکدا کوردستان په رله مانی سه عیدی شێخ شه هیدکردنی ب��ه س��ه ر س��اڵ پیران و هه ڤاڵه کانیدا تێده په ڕێت، ده سکه وتێک ده بێت بۆ گه لی کورد که رۆحی نه مری ئه و شه هیدانه و هه موو شه هیدانی رێگای ئازادی و س��ه رب��ه خ��ۆی��ی ک��وردس��ت��ان ش��اد و ئ��اس��وده به ئ��ه ک��ج��اری ه��اوک��ات شکستی ده ک��ات، پیالنی هه موو دوژمنانی کورد و کوردستان

ده هێنێت.

سه ره ڕای هه موو رێگری و

ئاسته نگییه کانی پێش ده نگده رانی کورد که ده سه اڵتدارانی ئاکه په دروستیان ده کرد بۆ ئه وه ی

ده نگده ری ئازادیخوازی کورد نه توانن ئازادانه ده نگی خۆیان

به کاربێنن، به اڵم گه لی ماندونه ناس و تێکۆشه ری باکوری کوردستان توانییان

سه رکه وتنێکی گه وره به ده ست بێنن

“

“

[email protected] | 2011/7/20 | 8 چاوپێکەوتن~ | ژماره

ئه ندامی ئه نجوومه نی پارێزگای که رکوک، جه ماڵ مولود باپیر بۆ ~:

حکومه تی هه رێم بۆ جێبه جێ کردنی مادده ی )140( هــــــــیـــــــچ زه خــتێـک له ســه ر حــــکــــومــه تی ناوه ندی ناکاتکێشه کانی ئێراقیه و ده وڵه تی قانــون کــۆتایــى پێــــــبــێــت، ئێمـــه مادده ى )140( جێبه جێ ده که ین

و ئاسایشی ئیداری، ئه و گۆڕانکارییه له چوارچێوه ی ئه و به تایبه تی و که رکوکدا له شاری سیاسیه کانه ی رووداوان��ه ی که له م دواییه دا، بۆته هۆی دزین و بێ سه روشوێنی کردنی که سایه تیه ئایینی و دکتۆره کانی هاوپه یمان هێزه کانی هاوکاتیش کشانه وه ی و شاره که له ناوچه که و کاریگه رییه کانی له سه ر بارودۆخی شاری له گه ڵ چاوپێکه وتنێکی واڵت رۆژی ک��ه رک��وک به ڕێز که رکوک، پارێزگای ئه نجوومه نی ئه ندامی جه ماڵ مولود باپیر پێکهێناوه . ئه مه ی خ��ۆاره وه ده قی

دیداره که یه تی.

لێره وه ده ست پێبکه ین، ~: با سه ره تا له پێشکه وتنێکى چ ئیدارییه کان گۆڕانکاری ئاخۆ بواری خزمه تگوزارى شاره که له گه ڵ خۆیدا هێناوه ته

ئاراوه ؟- ئه و گۆرانکاریه ى که ئێوه باسی ده که ن، هیچ له ئارادا ن��ه ک��را وه و گۆرانکاریه ک هیچ راستیدا؛ له نییه ، شتێکیش نه گۆرا وه و هه ر وه کو جارانه . له مانگێک له د و و مانگ و ته نانه ت له د و و هه فته ش هه ر ته قینه وه کان ده بن و به رده وامیش ده که ن. هه ر ده ستنیشانکردن پێکدێت و رفاندنیش ده بێت، ئه مه راستى و واقیعى که رکوکه و هیچ نه گۆڕا وه . ئه وه ى که تیرۆر و رفاندن و ئیختیاره هه مووی ر و ودا وه کانیش له نا وچه ى باشورى که رکوکه . له نا وچه کانى حه ویجه و ریاز و ئه و شوێنانه یه . ئه وه ش هات پێشمه رگه نه بو وین. زاڵ به سه ریدا ئێستا هه تا چوارده ورى که رکوکى گرت باش بو و، به اڵم عه ره ب و

تورکمانه کان ناڕه زاییان نیشاندا.~: بۆ گۆڕانکاری نه بووه ؟

فه شه ل هه ر داده نێن ئه منى خوته ى هه ر بکه ن - چى نه خشه کان چونکه نابێت، س��ه رک��ه وت��وو ئه هێنێت و س��ه رک��ه وت��و و ن��ی��ن، ل��ه ب��ه ر ئ��ه وه ى ئ��ه و ک��ه س��ان��ه ى که

پیالنه کانى ئه منى داده نێن شاره زاییان نییه . ~: عه ره ب و تورکمانه کانی شاره که له م

گۆرانکارییانه ناره حه تن بۆچى؟- چونکه ئه وان ئه ڵێن پۆستی مۆدیر شورته بۆ عه ره ب بێت. نائب موحافزمان دانا بۆ عه ره ب، ئێستاش ده ڵێن مودیر شورته ش بۆ ئێمه بێت، ئه مه چۆن ئه بێت، نابێت که د و و پۆستی سیادى بۆ یه ک الیه ن بێت. تورکمان یه ک مه نسه بى وه رگرت. دا واى سه رۆکایه تى ئه نجومه نى پارێزگاریش ئه که ن. عه ره بیش نائب پارێزگاریان وه رگرت، ئێستا حه وت مه نسه بى تر مودیر شورته ، مودیر ته ربیه ، مودیر زه راعه ، مودیر به له دیه هه یه . ئه گه ر ئه وانه بگرن ئه ى ئه وانى تر بۆ کوێ بڕۆن. ئه وانیش هه قیان هه یه به ڵکو له که رکوک؛ نین زۆرینه ئ��ه وه ى که له گه ڵ ده ور وبه رى که رکوکن وه ک حه ویجه و ریاز و عه باسییه . مه رکه ز خه ڵکى له ده ستی پۆستانه ئه و ده بێت، ب��ه اڵم بێت. ده بێت ئه و که سه بزانێت که چۆن ئیداره ى بکات. ئه گه ر یه کێک خه ڵکى حه ویجه بێت و مودیر شورته ى

که رکوک بێت چۆن ئه بێت؟ مه سه له که ئه وه یه .عه ره به کان ناره حه تى هۆکارى ئایا :~ته نها ئه وه یه که که سه کان له ده ره وه دێن یان شتێکی

تر هه یه ؟نا و له ئه یانه وێت که رکوکن. ده ور وب��ه رى خه ڵکى -به رێوه به رى به رێوه به رایه تیه کان وه رب��گ��رن. که رکوکدا ئه مه ش هه مو وى وه ربگرن؛ به له دیه زه راع��ه و ته ربیه و

نابیت.ته قینه ه وه کان د وای��دا ما وه یه ى له م :~

ر و ویان له زیادبون کرد و وه بۆچى؟ هه تا ئیدارییه کان، گۆرانکارییه له سه ر گۆشارێکه -ئه وان چونکه وه ربگرن؛ پۆسته کان خۆیان بیگۆڕن و شه ش خۆیان ئێستا کردبو و. مه نسه بیان حه وت دا واى که سن له مه جلیس)ئه نجوومه ن(. مانیان گرت و ئه مه ش بۆ ماوه ی دوو مانگ داواکاریان بوو. دا واکاریه کانیان له جێی خۆیدا نه بو و، چونکه هیچ مافێکى وایان نه بو و. له به ر ئه وه ى ئه وان مافى خۆیان وه رگرتبو و. ئه وان نایب پارێزگاریان سه ند و وه . بۆیه دا واکانیان سه رکه وتو و نه بوو.

هه ر بۆیه د وایى خۆیان گه رانه وه بۆ ئه نجوومه ن. ~: له م ماوه یه دا، ئۆساما نوجه فی داوای هه رێمیکی سه ربه خۆی بۆ سووننه کان کرد، ئایا ئه و

داوایه کاریگه ری له سه ر که رکوک ده بێت؟ئه وه ی بۆ به یانی ده کرد ئه نبار هه زار تایبه تیش به -مادده ى )140( جێبه جێ نه بێت و که رکوک نه چێته وه سه ر هه رێمى کوردستان، ئێستا خۆیان دا واى هه رێمێکى سه به خۆ ده که ن. زۆر جار وتیان ئه مه دابه شکردنى ئێراقه ، ئێستا بۆ خۆیان دا واى ده که ن؟ چونکه دڵنیام که ئه مریان له ده ره وه بۆ هاتو وه بۆ دا واکردنى ئه م دا واکاریانه که هه رێمى سووننه در وست بکه ن. ده یانه وێت که هه رێمى کورد و سووننه و شیعه در وست بکه ن و که سیش نازانێت

ئه و دابه شکردنه چییه ؟ ~: مه به ستتان له ده ره وه کێیه ؟

- من به سه راحه ت ده ڵێم که له الیه ن سعودیه و سوریا وه ییه ، ئه و زه خته ده که ن که ئێراق دابه ش بکه ن. ئه وانه ئه زانن

هیچ گرانى و گرنگیه کیان نییه له جنوب.له ناوخۆدا که ئ��ه وه ی��ه له به ر ئایا :~له به رامبه ر به ناڕه زاییه کانی گه الن له ده ره وه شتێک

به ده ست بخه ن؟- ئه وان له گه ڵ ئه وه ى که خۆیشى سێ هه رێمه ده یانه وێ له گه ڵ نا وراستیش باشور و به سێ هه رێمی بیکه ن به غدا و نا وچه غه ربیه کان وه ک ئه نبار و سه الحه دین و موسل و دیاله ش له گه ڵیاندا، که رکوکیش له گه ل هه رێم ده بێت واته سێ هه رێم ده بێت له ئێراقدا. ئه گه ر ده ستیان نیم که ب��اوه ڕه دا له و به اڵم بو و، رازى په رله مان پێکرد په رله مان رازى ببێت. هه زار به یانیان ده رکرد. له به رامبه ر ئه م هه رێمه سونه یه ى که دا واى ئه که ن هه ڵوێستى ئێمه ده بێت چۆن بێت؟ ئه گه ر دیموکراسیه تت ده وێت با راپرسى به ئه گه ر پێکبێت، ریفراندۆم پارێزگایه . ئه و بۆ بێت ریفراندۆم سه رکه وتو بوو با بێته پارێزگایه کی سه ربه خۆ، ته شکیل هه یه ."هه رێم له ده ستوریشدا ئاساییه . ئه مه

خه ڵکى با بێت، ریفراندۆم به ده بێت ئ��ه وه ی ئه قاریم". هه رێمێکى که ب��ده ن ئ��ه وه بڕیارى خۆیان هه رێمه کان م��ادده ى که رکوکیش با ئێستا ده وێ��ت. سه ربه خۆیان )140(ی به پێ ژماره ی نفوس"احسائیه " ریفراندۆمی بۆ بکات. با ئه وانیش وا بکه ن. با ئه وانیش ریفراندۆم بکه ن، گه ل چى ده وێت با وا بکه ن و به مشێوه یه جێبه جێبکرێت؛ نایه ته واتاى بمێنێت. هه رێم ده بێت هه ر به اڵم مه رکه ز ئه وه ی که مه رکه ز و ئیلتیزام نییه ، به ڵکو حوکمى زاتییه مورته بیته "گرێدراو" به حکومه تى مه رکه زیه وه . با وابێت

زۆر ئاساییه . چ سووننه ، هه رێمی دروستبوونی :~

کاریگه رییه کی له سه ر شاری که رکوک ده بێت؟ب��وون��ی ه��ه رێ��م��ی��ک��ی س��وون��ن��ه ؛ هیچ - دروس��ت کاریگه رییه کى له سه ر که رکوک نابێت، به پێچه وانه وه ؛ ته تبیق"جێبه جێ" )140( م��ادده ى ئێمه ش کاته ئ��ه و ده ک��ه ی��ن و راپ��رس��ى ئ��ه ک��ه ی��ن. ئ��ه گ��ه ر خه ڵکى ش��ارى ئێمه له گه ڵ هه رێمى کوردستانین، که رکوک وتیان ئه وه له گه ڵ هه رێمى کوردستان ده بن. واته به ریفراندۆم

ئه مه یه کالیى ده که ینه وه .بۆ زه مینه یه ک ده بێته ئه مه وات��ه :~جێبه جێکردنی ماددی )140( له الیه ن کورده وه ، نه

وایه ؟له ب��ه ر هه رچه نده خۆمانه . هه قى ئه مه بێگومان -هه مو ویان ئه وه مان و وتووه و مافى خۆشمانه . که رکوک هه ر خۆى کوردستانییه له هه مو و ر و وێکه وه ئه مه سه ڵێنرا وه به تایبه ت له ر و وى مێژ و وییه وه . ئێستاش هه ر کوردستانیه ئه گه ر بیانه وێت و نه یانه وێت هه ر کوردستانییه ، به اڵم به

قسه نه که ن، ئه و کات با به ریفراندۆم بێت. کوردستانییه ، ک��ه رک��وک ئ��ه گ��ه ر :~هه رێمێکى که بکه ین ئه وان بۆچى چا وه ڕێى ئه ى سه ربه خۆ در وست بکه ن، ئینجا ئێمه ئه مه بکه ین؟

ئێمه چا وه رێ ئ��ه وان ناکه ین؛ به ڵکو ئێمه چ��ا وه ڕێ -حکومه تى ئێراق ده که ین که بارودۆخی سه قامگیر بێت. تا ئێستا وه زاره ت��ی ئه منى نییه ، هه ر رۆژه ده رده ک��ه ون ده لێن ته رشیقى وه زاره ت نییه . ئه و کێشانه ی نێوان ئێراقیه و ده وڵه تی قانون کۆتایى پێبێت، ئێمه مادده ى )140(

جێبه جێ ده که ین.ده بێت جێبه جێ ببێت، چۆن مادده یه کی ده ستورى تا ئێستا جێبه جێ نه کراوه . د واکه وتنیشی له سه ر ئه و کێشانه یه له

نێوان ئه و د و و قائمه یه . که سایه تیه کان دزی��ن��ی م��اوه ی��ه ک��ه :~ئاخۆ کێ ک��ردووه ، بوون له زیاد رووی له که رکوک له پشت دزینى که سایه تیه ئایینى و دکتۆره کانه وه ؟

- ئه وه ى د وژمنى کورده ، ئه یانه وێت بڵێن له که رکوک سه قامگیرى نییه . خۆ به ته نها له که رکوک دزى و به اڵم هه یه ؛ ئێراقدا له هه مو و نییه ، کوشتن رفاندن و که رکوکه . له سه ر ته رکیزه کان"چاودێریه کان" زیاتر ئه گه ر بلێین بۆچى دکتۆره کان له به ر ئه وه ى ئه وان ده ڵێن هه ر چونکه ده گ��رن، له خه ڵک زۆر پ��اره دکتۆره کان که سێک که ده چێته الى دکتۆره کان به )60( � )70(

ئا: شیالن شاکر

23 ~ | [email protected] | 2011/7/20 | 8 ژماره چاوپێکەوتن

ئه ندامی ئه نجوومه نی پارێزگای که رکوک، جه ماڵ مولود باپیر بۆ ~:

حکومه تی هه رێم بۆ جێبه جێ کردنی مادده ی )140( هــــــــیـــــــچ زه خــتێـک له ســه ر حــــکــــومــه تی ناوه ندی ناکاتکێشه کانی ئێراقیه و ده وڵه تی قانــون کــۆتایــى پێــــــبــێــت، ئێمـــه مادده ى )140( جێبه جێ ده که ین

هه‌زار‌دینار‌ده‌رناچێت.‌خه‌ڵکیش‌هه‌ژاره‌!!.خۆ ئ��ه ی بێت ئه مه هۆکار ئه گه ر :~له شاره کانى تر وه ک سلێمانى و هه ولێریش دکتۆره کان هه ر ئه و بڕه پاره یه وه رده گ��رن؟ ئه ى که سایه تییه

ئائینیه کان له به رچی ده دزرێن؟بڵێن‌ -‌ئه‌‌وان‌ده‌یانه‌‌وێت‌کێشه‌یه‌ک‌در‌وست‌بکه‌ن‌که‌‌ئیداره‌ى‌که‌رکوک،‌پۆلیس‌‌و‌ئاسایش‌‌و‌ئه‌منى‌فاشله‌.

~: پیالنتان بۆ رووبه روو بوونه وه ی ئه م کرده وانه تان، ئه م بکه رانی ئایا چییه ؟ کێشه کانه

ئاشکرا کردووه ؟نه‌گیرا‌وه‌‌‌و‌ ئه‌م‌کرده‌وانه‌‌ له‌سه‌ر‌ ئێستا‌که‌سێک‌ تا‌ ‌-پرسین.‌ له‌‌کێ‌ نییه‌.‌ دیار‌ نییه‌.‌هیچ‌ دیار‌ که‌سیش‌ئێستا‌ هه‌تا‌ دزاروه‌.‌ دکتۆر‌ ئ��ه‌وه‌ن��ده‌‌ بزانین.‌ له‌کوێ‌

که‌سێک‌نه‌گیرا‌وه‌.‌~: بۆچى هه تا ئێستا کارێک نه کرا وه ؟

-‌ته‌نها‌له‌‌که‌رکوک‌‌وا‌نییه‌؛‌به‌ڵکو‌له‌‌هه‌مو‌و‌ئێراقدا‌ئ��ه‌‌وه‌ى‌ موخته‌ره‌قه‌‌ چونکه‌‌ فاشله‌؛‌ ئه‌من)ئاسایش(‌ز‌وباته‌کان‌هێنایان‌زۆربه‌یان‌له‌‌کاتى‌سه‌دامدا‌ز‌وبات‌‌و‌به‌عسى‌بو‌ون‌ئێستا‌هاتو‌ون‌ده‌ڵێن‌‌وا‌ئه‌که‌م‌‌و‌‌وا‌ئه‌که‌ین‌‌و‌من‌دژى‌حکومه‌ت‌بو‌وم‌‌و‌درۆى‌‌وا‌ئه‌که‌ن.‌ئه‌‌وانه‌یان‌کرد‌و‌وه‌‌به‌‌حه‌مید‌‌و‌حه‌قید‌ئه‌‌وانه‌‌له‌کوێ‌بو‌ون‌هه‌مو‌و‌ئ��ه‌‌وان��ه‌ى‌کاتى‌س��ه‌دام��ن.‌ه��ه‌م��ووی��ان‌ه��ه‌م��ان‌گر‌وپن.‌ئێستاش‌د‌و‌و‌الیه‌نه‌‌کار‌ده‌ک��ه‌ن.‌له‌‌ژێ��ره‌‌وه‌‌شێوه‌یه‌ک‌ئیرتباتیان"په‌یوه‌ندی"‌هه‌یه‌.‌ئه‌‌وه‌ى‌له‌‌ده‌ره‌‌وه‌‌که‌‌باسمان‌کرد،‌له‌‌س��ه‌ره‌‌وه‌ش‌ئه‌ڵێت‌ئه‌‌وه‌‌من‌پیالننامه‌م‌دان��ا‌وه‌‌و‌خوته‌م‌ساز‌کردووه‌.‌ده‌ڵێن‌ئه‌‌وه‌مان‌کرد‌ئه‌‌وه‌مان‌کرد،‌بۆ‌نمونه‌‌من‌به‌یانى‌که‌‌هاتم‌بۆ‌ئێره‌‌به‌سه‌عاتێک‌گه‌یشتمه‌‌ده‌‌وام��ه‌‌ کاتى‌ که‌‌ کاتێکدا‌ له‌‌ قه‌ڵه‌باڵخییه‌‌ به‌م‌ ئێره‌.‌سه‌یاره‌کان‌ هه‌مو‌و‌ گرتو‌ویانه‌‌‌و‌ به‌غدایه‌‌ رێگه‌ى‌ ئه‌‌و‌ته‌ماشا‌ئه‌که‌ن‌و‌ئینجا‌ده‌ڵێن‌بڕۆ.‌یانى‌من‌نازانم‌ئه‌م‌هه‌موو‌قه‌له‌بالخییه‌‌بۆچییه‌؟‌ئایا‌ئیجرائاتى‌ئه‌منى‌‌وا‌ده‌بێت؟‌به‌مشیوه‌یه‌‌چى‌ده‌که‌ن،‌ده‌بێت‌کێ‌بگرن؟‌ئایا‌له‌نێوچا‌وانى‌شۆفێر‌نوسرا‌وه‌‌تیرۆرست؟‌هیچ‌‌واتاى‌ئه‌م‌گه‌ران‌‌و‌ئیجرائاتانه‌‌نییه‌.‌به‌مه‌‌ته‌نها‌توڕه‌بو‌ونى‌خه‌ڵک‌

له‌‌به‌رامبه‌ر‌خۆیان‌در‌وست‌ده‌که‌ن.‌ه��ێ��زه ک��ان��ی ک��ش��ان��ه وه ی ئ��ای��ا :~که رکوک و له سه ر کاریگه ری له ئێراق، هاوپه یمان

چاره سه رنه کراوه کان ده بێت؟-‌ره‌‌وش‌خراپ‌ئه‌بێت‌بۆچى؟‌له‌به‌ر‌ئه‌‌وه‌ى‌تیرۆریسته‌کان‌ترسیان‌له‌م‌ئه‌جیزه‌ى‌ئه‌منیه‌‌نییه‌،‌چونکه‌‌ئه‌‌وان‌ده‌زانن‌ده‌رفه‌تى‌ئه‌‌وان‌چه‌نده‌.‌چه‌نده‌‌خاڵى‌ال‌وازیان‌هه‌یه‌‌‌و‌له‌‌کوێیه‌،‌به‌اڵم‌ترسیان‌له‌‌هێزه‌کانى‌ئه‌مریکا‌‌و‌ها‌وپه‌یمانان‌هه‌یه‌.‌له‌به‌ر‌ئه‌‌وى‌ئه‌مریکیه‌کان‌نازانن‌ئه‌مه‌‌کێیه‌‌یان‌کێ‌نییه‌.‌ئایا‌ئه‌مه‌‌به‌رپرسه‌‌یان‌کێیه‌‌به‌بێ‌جیا‌وازى‌ته‌فتیش‌‌و‌گه‌رانى‌خۆیان‌ده‌که‌ن‌‌و‌ده‌یگرن‌‌و‌لێکۆلینى‌له‌گه‌ڵ‌ده‌که‌ن.‌ئه‌مریکى‌ئه‌مانه‌‌نازانن،‌به‌اڵم‌ئه‌‌وانه‌ى‌تر‌هه‌زار‌حیساب‌ده‌که‌ن.‌ئه‌جیزه‌ی‌ئه‌منى‌خۆى‌ئه‌مه‌‌ده‌کات.‌ئه‌گه‌ر‌خانوێک‌بگه‌رێن‌ده‌بێت‌بزانن‌که‌‌ئه‌مه‌‌هى‌کێیه‌‌کامه‌‌عه‌شیره‌ته‌‌و‌هتد.‌ئه‌مانه‌‌هه‌ن‌له‌کاتى‌

گه‌ران‌‌و‌لێکۆلینه‌وه‌کان.

کشانه وه ی له گه ل الیه ن هه ندێک :~هێزه کانی هاوپه یمانان و هه ندێکیش له دژین،

ڕاتان چییه ؟-‌بمێنن‌باشه‌،‌چونکه‌‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌‌وان‌نه‌مێنن‌ناهێڵن‌پێشمه‌رگه‌ش‌بێته‌‌لێره‌‌و‌ئه‌‌و‌کاته‌‌هه‌مو‌و‌شتێک‌به‌‌که‌یفى‌خۆیان‌ده‌که‌ن‌و‌ئێمه‌ش‌ناتوانین‌کارێک‌

بکه‌ین.ئه وان ده بێت ئایا ئێمه ، بۆچى :~

پاراستنى خ��ۆم��ان ی��ان بمانپارێزن ئه وانیش ئه گه ر بکه ین و خۆمان

بڕۆن ئێمه باکمان نه بێت؟-‌ئ��ه‌م��ه‌‌پ��ه‌ی��وه‌ن��دى‌ب��ه‌‌س��ه‌ره‌‌وه‌‌س��ه‌ره‌‌وه‌‌ ل��ه‌‌ هێشتا‌ چونکه‌‌ ه��ه‌ی��ه‌؛‌ئه‌گه‌ر‌ که‌‌ رێککه‌‌وتنێکى‌‌وانییه‌‌ئ��ه‌‌وان‌

بڕۆن‌پێشمه‌رگه‌‌بێنه‌‌شوێنه‌کانیان‌یان‌ئاسایشى‌کورد‌ئ��ه‌‌وه‌ش‌قبوڵ‌ ئ��ه‌‌وان‌ دێ��ن.‌بۆیه‌‌ره‌‌وشه‌که‌ش‌‌وا‌ده‌بێت.‌ناکه‌ن.‌‌واته‌‌رێککه‌‌وتن‌نییه‌‌له‌‌سه‌ره‌‌وه‌.‌با‌رێککه‌‌وتن‌هه‌بێت،‌ئه‌و‌کاته‌‌با‌هێزه‌کانى‌ئه‌مریکا‌ده‌رکه‌‌ون.‌ئێمه‌‌حه‌ز‌ناکه‌ین‌که‌‌هێزه‌کانى‌ئه‌مریکا‌هه‌تا‌هه‌تایه‌‌لێره‌دا‌

بمێننه‌وه‌؛‌به‌اڵم‌ره‌‌وش‌ئه‌مه‌‌ده‌سه‌پێنێت.~: ئێمه هه تا که ى بڵێن ره وش گونجا و

نییه ، ئایا ئێمه زۆر دره نگ نه ما وین؟-‌ئه‌‌وان‌ته‌نها‌قسه‌‌ده‌که‌ن؛‌به‌اڵم‌که‌‌ته‌نگاو‌بوون،‌ده‌ڵێن‌با‌جێبه‌جێبێت‌ نا‌ ببێت،‌یان‌ با‌م��ادده‌ى‌‌140جێبه‌جێ‌له‌سه‌ر‌ هه‌رێمه‌وه‌‌ حکومه‌تی‌ ل��ه‌الی��ه‌ن‌ گۆشارێک‌ ‌!!حکومه‌تی‌ناوه‌ندی،‌له‌سه‌ر‌جێبه‌جێکردنی‌مادده‌ی)140(‌

نییه‌.‌~: ئایا ئه و هه موو بێبه ختیه بۆچی؟

-‌ئه‌‌وه‌‌له‌‌حکومه‌تى‌هه‌رێم‌‌بپرسن.‌بۆچى‌زه‌خت‌ناکه‌ن؟‌حکومه‌تى‌ئێراق‌ته‌شکیل‌نه‌بو‌و،‌هه‌تا‌له‌‌هه‌رێم‌دانیشتن‌ناکرێت،‌ بۆ‌فه‌رز‌ ئێستا‌ دانان،‌ بۆ‌ ته‌ریقه‌یان‌ خه‌ریته‌ى‌له‌کاتێکدا‌که‌‌ده‌رفه‌تێکمان‌له‌‌ده‌ستدایه‌.‌بۆچى‌زه‌خت‌ناکه‌ن‌که‌‌ئه‌‌و‌مادده‌یه‌‌جێبه‌جێبکرێت.‌هه‌تاکه‌ى‌چا‌وه‌ڕێ‌بکه‌ن‌نازانم.‌ئێستا‌رۆڵى‌هه‌رێم‌زۆر‌گرنگه‌.‌حکومه‌تى‌

مه‌رکه‌زى‌هه‌ر‌سه‌یرى‌ده‌ستى‌هه‌رێم‌ده‌که‌ن.‌کاریگه ری تر پێش وه کو کورد ئایا :~

ماوه ؟-‌به‌ڵێ‌ده‌توانێت‌ئێستا‌ئه‌‌و‌زه‌خته‌‌له‌‌مه‌رکه‌ز‌بکات.‌الى‌ بۆ‌ بچێت‌ مه‌سعود‌ ک��اک‌ ی��ان‌ که‌‌ به‌مه‌رجێک‌مالکى‌یان‌ئه‌‌و‌بێت‌بۆ‌ئێره‌.‌بڵێن‌که‌‌تاکه‌ى‌چا‌وه‌رێ‌

بکه‌ین‌ئه‌‌و‌و‌ماده‌یه‌‌جێبه‌جێبکرێت.‌~: ئه گه ر هه ر قه بوڵیان نه کرد؟

-‌ئه‌گه‌ر‌‌وایان‌نه‌کرد‌ئه‌‌و‌کاته‌‌ده‌مێنێته‌‌وه‌‌سه‌ر‌هه‌رێم،‌ئێمه‌ش‌ ئ��ه‌‌و‌کاته‌‌ ک��رد‌ ئه‌گه‌ر‌‌وای��ان‌ بۆچونى‌من‌ به‌‌

ک��ه‌رک��وک‌گ��رێ‌ده‌ده‌ی��ن��ه‌‌وه‌‌ب��ه‌‌ه��ه‌رێ��م‌‌و‌ئ��ه‌‌وان‌چى‌ده‌که‌ن‌با‌بیکه‌ن.‌له‌‌وه‌‌زیاتر‌چاوه‌ڕوانیان‌نابێت،‌تاکه‌ى‌

چا‌وه‌ڕێیان‌بکه‌ین.‌له پشت تێکده رانه ده ستێکی ئایا :~

نائارامییه کانی شاره که وه نییه ، ئاخۆ ئه وانه کێن؟نا‌وچانه‌ی‌خۆارووی‌ له‌حه‌‌ویجه‌‌‌و‌ئه‌‌و‌ ئه‌‌وان‌زۆرتر‌ ‌-‌ئێراقه‌وه‌‌دێن‌و‌دانیشتنى‌خۆیان‌ده‌که‌ن‌‌و‌پیالن‌ده‌که‌ن‌‌و‌دابه‌ش‌ده‌بن.‌هه‌ر‌به‌م‌شێوه‌یه‌ش‌چاالکی‌تیرۆریستی‌

پێکدێنن.‌ت��ه ن��ه��ا س��ووری��ا و س��ع��ودی��ه ئ��ای��ا :~

ده ستێوه ردانی شاره که ده که ن؟تورکیاش‌ نییه‌،‌ رۆڵ��ى‌ که‌رکوک‌ له‌‌ ئێران‌ به‌ڵێ،‌ ‌-رێژه‌که‌یان‌ که‌‌ ده‌کات‌ له‌تورکمانه‌کان‌ وزه‌خت‌ گۆشار‌به‌رز‌بکاته‌وه‌‌و‌خاوه‌ن‌کاریگه‌رییان‌بکات‌و‌پۆستێکی‌زیاتر‌وه‌ربگرن.‌ئێستا‌تورکمان‌به‌شی‌خۆی،‌واتا‌دوو‌ناکات.‌ زه‌خت‌ زۆر‌ بۆیه‌‌ وه‌رگرتووه‌.‌ ئیداریان‌ پۆستی‌

مه‌سه‌له‌که‌‌ئه‌‌وه‌یه‌.‌

دانیشتووی باپیر. مه ولود جه مال پرۆفایل: ش��ارۆچ��ک��ه ی پ��ش��ده ره و ل��ه ک��ه رک��وک و سۆڤیه ته یه کێتى ده چ��و وى له دایکبو وه . ته یاراتی میکانیکی دبلۆمى که زاخستان له شوعییه ، کوتله ى به رپرسى وه رگ��رت��ووه . ئ��ێ��راق��ى و ک��وردس��ت��ان��ی��ی��ه ل��ه ئ��ه ن��ج��ووم��ه ن له )2005(دا ساڵی ل��ه و ب��ووه ن��وێ��ن��ه ران لیژنه ى اعمار و ئیستسمار و مه شاریعی تاقه نه فت و گاز و سه ناعه ره ئیسى و کاره با و ئێسستاش و ئ��اب��ووری مالیه و ل��ی��ژن��ه ى

ئه ندامى ئه نجومه نى پارێزگاى که رکوکه .

[email protected] | 2011/7/20 | 8 ژماره | ~وتار و

چاوپێکەوتن

تاوان دژ به سرۆشت و دژ به مرۆڤ بۆ رزگارکردن و ئاواکردنی ژیانی نوێ

به روخانی "ئیمپراتۆریه تی ماد" گه لی کورد دووچاری ئه سکه نده ر، "ف��ارس، داگیرکه رانی هێرشی ش��ااڵوی و نیشتمانی به ها و بوه نه وه مه غول" و روم ع��ه ره ب، نه ته وه یی و مرۆییه کانی رووبه رووی هه ڵدێری فه وتان درێغیان ک��ات هیچ داگیرکه رانه رژێمه ئ��ه و ب��ووه ، به ره نگار بۆ زه ب��روزه ن��گ له به کارهێنانی ن��ه ک��ردووه بوونه وه ی گه لی کوردو به هه موو شێوه یه ک ته قه الی و تێکبشکێنن گه له که مان به رخودانی داوه ئه وه یان شوێنه واری بوونی نه ته وه یی بسڕنه وه و له ڕیشه ده ری بێنن. مێژووی چه وسێنه رانه ی داگیرکه ری پڕه له تاوان و ده ستدرێژی و ده ست ڕه شی تاوان دژ به سرۆشت و دژ به مرۆڤ و مرۆڤایه تی و دژ به ژیان و شارستانییه ت ئه م دیاره ئه م واڵته . بوونه وه رێکی به هه ر دژ بگره و تاوانکارییه ته نها له پێناوی ئه وه بوو ئه م گه له ده سته مۆ ب��ه رده وام��ی خزمه تکارو کۆیله ی بیکه نه و بکه ن ب��ده ن، خۆیان داگیرکه ری و ت��ااڵن و روت��ان��دن��ه وه به له به رامبه ریشدا به رخودان و به گژاچوونه وه و سه رهه ڵدان دروست ده بوو، به اڵم دوای جه نگی یه که می جیهانی ئیمپریالیزمه وه ل��ه الی��ه ن کوردستان بوونی داب��ه ش و سه رهه ڵدانانه ی و به رخودان ئه و سه رجه م بۆچواربه ش له ساڵی )1925(ه وه به تایبه ت تا هه ڵگیرسانی جه نگی شێوازێکی به که بوون شێوازێک جیهانی دووه م��ی کالسیکی به رێوه چوون و ته واوی خاکی کوردستانیشی بۆ ناوچه یه که وه و له هه رێم ته نها و ن��ه گ��رت��ۆوه ت��ه وه به اڵم ده رک��ه وت��وون، و بۆته وه ب��ه رز کاتی ماوه یه کی له دواییدا که وتون و له گه ڵ قوربانیه کی زۆریش نه بۆته جێگه ی باوه ری و هیوا و ئۆمێدیان نه به خشیوه . له گه ڵ کورد کپ گه لی رزگاریخوازی بزوتنه وه ی ئه مه ش گه لی داخوازییه کانی و ئیراده له گه ڵ و نه کرایه وه به پێچه وانه ی ئه مه ش بێگۆمان کایه وه نه هاته کورد ئاواته کانی جه ماوه ر شکایه وه و دووچاری و خواست ترسناکترین کوشت و کوشتار و سیاسه تی تواندنه وه ی نه ته وایه تی و نکۆڵی ناسنامه و نه ژادی هات له الیه ن ئه وه و داگیرکه ره کانه وه رژێمه و نه ته وه ی سه رده ست له ئه نجامی بیرته سکی و پێشه نگی راپه رینه کان بووه ، ره وشی جیهانی دووه م��ی دابه شکه ری جه نگی دوای یه که می له نیوه ی ب��وو، ب��ه رده وام شێوه یه ب��ه م ک��ورد سه رهه ڵدانی و په که که به له دایکبوونی حه فتاکاندا ه��اوچ��ه رخ پێشه نگایه تیه کی و ن��وێ ب��زوت��ن��ه وه ی به رێبه رایه تی رێبه ری گه له که مان به رێز"رێبه ر عه بدوڵاڵ ئۆجه الن" له گه ڵ هاتنه مه یدانی شۆڕش، قۆناخێکی نوێی ژیان به ره نگ و به رگ و شێواز و گه وهه رێکی نوێ ده ستی پێکرد و کۆیله ی ده ستی بێگانه له گۆڕنرا و ئیدی خه بات و کار و به رخودان له دژی داگیرکه ران و له ناوچوونی گرته وه و هه ڕه شه ی مه رگ جێگه ی

ک��وڕان وکچانی کورد بۆ ژیانێکی پڕ س��ه روه ری و له وکاته شدا هه ر هه ڵدا. سه ریان م��رۆڤ شایسته ی زه ن��گ��ی م��ه رگ��ی داگ��ی��رک��ه ر و ک��ۆن��ه پ��ه رس��ت��ی و رۆڵه کانی ئ��ه وه ی دوای به ڵی لێیدا. ئیمپریالیزم کوردستان راستی و حه قیقه تی خۆیان ناسیووه راپه رین و چیاکان بوونه ته "خوێنی ده مار، گۆڕو مردوو، شه و و ئه ستێره " ئاوێته ی یه کتری بوون به جۆرێک یه کتریان که ده ستی ه��ه ر نه بونه ته وه . جیا له یه کتر و گرتووه چه کی گرتبێ ئه وا بێسڵه مینه وه یه کسه ر پشتی داوه ته شتێکی هه موو به خشینی دوژمندا ب��ه رووی و چیا به خۆیان تایبه ت هه رشتێکی ده ستبه رداری و خۆیان ئاماده ی گشتییه کان ب��ه رژه وه ن��دی ڕه چ��اوک��ردن��ی و زه وت و دزراون به هایانه ی ئ��ه و له پێناو فیداکارین ده یکه نه و سه رده ست ده خه نه خۆیان گیانی ک��راون. مێژوو گه شیان به خوێنی و ئازادیدا له رێی قوربانی و دوارۆژی ئه م نه ته وه یه یان نه خشاندووه و ده ینه خشێنن له دژی گه له که یان ب��ه رده ب��ازی ده که نه جه سته یان و یه که می ل��ه رۆژی بزوتنه وه یه ئه م دی��اره داگیرکه ر، ده ستکه وتانه ی ئه و ئه مڕۆ رۆژی تا کردنی خه بات به دیهێناون ئیسپات ده بێت دوای )87(ساڵ سیاسه تی ک��ورد ن��ه ت��ه وای��ه ت��ی بیری ت��وان��دن��ه وه ی و که مالیزم و گه یشتنی گه لی کورد تورک نه ته وه ی له بۆته ی وه ک له ناوچوون"په که که " و ت��وان��دن��ه وه به که ناری ت��ه واوی و ک��ورد گه لی به هانای ئۆمێد تروسکه ی ژیانه "ی "ب��ه رخ��ودان دروشمی و هات مرۆڤایه تییه وه ک��رده وێ��ردی س��ه رزم��ان��ی گ��ه وره و ب��چ��ووک و مێزوپۆتامیا له خاکی تر جارێکی میدیای شۆڕشی و کورد نه ته وه ی دوارۆژی به ئاراسته ی کردو گوڕ هه ڵوه شاندنه وه ی سیسته می کۆلۆنیالیستی که وته دڵی داگیرکه رانی ئیمپریالیزم و گۆڕینی ڕه وڕه وه ی مێژوو و چاره نووسی رووناک. دیاره ئه مه ش به رهه می خوێنی و س��ه رب��ه رزی ئه مه ش قاره مانه ، شه هیدی ه��ه زاره ه��ا شکۆمه ندی دایکانه که به شااڵو جگه رگۆشه ی خۆیان کردۆته دیاری و گه لێک له شه هیدان ته رمه کانیشیان بێسه روشوێنن و بێ مه زار و گڵکۆن نه دۆزراوه ته وه و درێغیان دایکان پیرۆزیانه ش ئه م هه موو س��ه ره ڕای و نه کردووه ، له په روه رده کردنی کۆرپه کان و گۆشکردنیان به گیانی قاره مانێتی. ئه بینین رۆڵه کانی گه له که مان یه ک ئااڵی له ژێر ئه مڕۆ له چواربه شی کوردستاندا ئامانج ی��ه ک له پێناو س��ه رۆک��ای��ه ت��ی��دا و ب��ی��روب��اوه ر خاکی مێزوپۆتامیا شارستانیه تی و ت��ێ��ده ک��ۆش��ن شارستانیه ت مه ڵبه ندی وه ک س��ه رب��ه رز و ئ��ازادی و به ئایدئۆلۆژیا پیرۆزه ش ئامانجه ئه و ده بوژێنێننه وه ، بۆ ده بینێته وه خۆی په که که دا له شۆڕشی به کرده وه له نوێ ژیانه وه ی گه لێکی دابه ش و په رته وازه له خۆیدا له سه ر ک��ورد مرۆڤی زانستیانه و بکات به رجه سته که لتوور و که سایه تی ره سه ن په روه رده بکات و رۆڵه کانی گه لی کورد ته یار بکات بۆ به دیهێنانی ماف و ئازادی کوردستان و به رگریکردن له هه موو مافه کانی ته واوی ناوین و جیهان به پێشه نگایه تی گه النی رۆژهه اڵتی بیروباوه ری به ئاستێکی بنچینه یه ئه م له سه ر و کورد به ته واوی که ئه خالقیه کانی بنه ما له سه ر ب��ه رزه وه مرۆڤایه تی به الیه نی"شارستانی و سرۆشتیه وه " بگرێته

خۆی بۆ ئاواکردنی ژیانێکی نوێ.

عوسمان‌عه‌زیز

سه رۆکى شـــاره وانـی کــــــــــه الر بۆ ~:

هــــــیــــــچ ده ستێـــــــــــوه ردانێـــکى حیـــزبى له کاروباره کانم و شاره وانیدا نییه

خزمه تگوزارییه کانى و پ��رۆژه له ئاگاداربون بۆ سنورى شاره وانى که الر و گێشه و گرفته کان ڕۆژى وواڵت ئه م چاوپێکه وتنه ی له گه ڵ به ڕێز)جه واد وادى سه عید(ناسراو به )سه ید جه واد(، سه رۆکى شاره وانى که الر ئه نجام داوه . به ڕێزیان باس له پرۆژه وکاره کانى خزمه تگۆزارییه کان ئاستی و ک��ه الر ش��اره وان��ى

ده کات.

~: سه ره تا با له مه وه ده ست پێکه ین بودجه ى که الر له ڕابردودا به پێى فۆرمى خۆراک بووه ئه مه ش له کاتێکدایه زۆرینه ى دانیشتوانى که الر فۆرمى خۆراکیان له ده ره وه ى که الره ، ئایا دیاری ک��ه الری بودجه ی پێوه ره به م ئێستاش

ده کرێت که زیانێکى زۆرى هه یه بۆشاره که ؟ - به ڵێ به ڕاستى منیش پشتگیرى له پرسیاره که تان ده که م. هه ر بودجه یه ک له ڕێگاى کۆبونى خۆراکه وه بێت زیانێکى گه وره یه بۆ شاره که مان. له به ر ئه وه ى ناحییه که ى ه��ه ردوو و ک��ه الر ش��ارى له ئێستادا دانیشتوانه که ى که سن. که الر)236(هه زار سه ربه ده بن، که س )188(ه��ه زار خۆى که الر مه رکه زى به اڵم به پێ فۆرمى خۆراک )72(ه��ه زار که سه ، به خانه قین ش��ارى ئێمه ئ��ه وه وه ی��ه به هۆى ئه مه ش دانیشتوى )65(ه��ه زار نزیکه ى ته نیشتمانه وه یه . دانیشتوانێکى و دیاله یه خۆراکیان فۆرمى که الر زۆریش فۆرمه که یان له که رکوکه . ئه مه ش هۆکاره به اڵم بودجه یه کى که مى هه بێت، ئه وه ى که الر بۆ ئێمه به هاوکارى ئیداره ى گه رمیان و به ڕێز پارێزگا، بکه ین، دابین که الر بۆ بودجه یه کیتر توانیومانه به اڵم ئه مه به وه ناگات که به مافى خۆمان به پێى دانیشتوان بودجه وه رگرین بۆیه منیش هاوڕاتانم که

ئه مه زیانێکى گه وره یه بۆشاره که مان.~: له سااڵنى ڕابردودا له که الر زه ویى دابه ش کرا که نادادپه روه رییه کى زۆرى تێدابوو! پێوه رێک چ به حکومه ت ب��ه دواوه له مه ئایا

زه وى دابه ش ده کات؟سنورى له شاره وانیم سه رۆکى من وه ت��ه ى له -ک��ه الردا هیچ زه وی��ی��ه ک داب��ه ش ن��ه ک��راوه ، به اڵم زه وى داوه بڕیارى وه زی��ران ئه نجومه نى له ئێستادا ئه مه کێشه و ب��ه اڵم داب��ه ش بکرێت، له ک��ه الردا ئێستا تا چونکه له که الردا؛ هه یه زۆری گرفتى وه زاره تى کشتوکاڵ هیچ زه وییه کى نه خستۆته سه ر شاره وانى ئێمه ش تا وه زاره تى کشتوکاڵ زه وى نه خاته ناتوانین زه وى دابه ش بکه ین. بۆیه سه ر شاره وانى، پێویسته هه مومان داوا بکه ین له وه زاره تى کشتوکاڵ زه وى بۆ شاره وانى ته رخان بکات ئه و کات ئێمه ش به

شێوازێکى دادپه روه رانه دابه شى ده که ین.~: ئه گه ر دابه ش کرا پێوه رتان چیه

بۆ وه رگرتنى زه وى؟

ئا:‌دێرسیم‌و‌سۆران‌که‌الری


سه رۆکى شـــاره وانـی کــــــــــه الر بۆ ~:

هــــــیــــــچ‌ده‌ستێـــــــــــوه‌ردانێـــکى‌حیـــزبى‌له‌‌کاروباره‌کانم‌و‌شاره‌وانیدا‌نییه‌و به یه کسانى ده که ین، دابه شى خاڵبه ندى به پێى -هه وڵیش ده ده ین کرێنیشینه کانى که الریش بگرێته وه .~: ئ��ای��ا ح��ی��زب ده س��ت وه ردان��ی

کاروبارى خۆت و شاره وانی ناکات؟- نه خێر، به ڕاستى هیچ ده ست تێوه ردانێکى حیزبى

له کار و باره کانم و شاره وانیدا نییه .ئێستا پ��ێ��ش م��اوه ی��ه ک ~:ب��ه اڵم له وه کرا باس وه رگ��رت دومانگیت مۆڵه تێکى به هۆى ده ست تێوه ردانى حزبه وه بووه ، ئه مه

چه نده راسته ؟بوو. تایبه ت کێشه یه کى ته نها ئ��ه وه نه خێر. -بۆیه بیکه م. پێنه بوو قه ناعه تم من بو شتێک داواى مۆڵتم کرد، بۆئه وه ى نه یکه م. من به ڕاستى ئه وه تان پێبڵێم که له ناوچه که حیزب هاوکارمه و

هه رشتێکم ویستبێت هاوکارم بوون.~: ش��ارى ک��ه الر م��ه زن ب��وو، به اڵم به هۆى هێنانه ده ره وه ى شتومه کى دوکانه کان سیماى بازاڕ تێکدراوه ، چ پالنێکتان هه یه بۆ

جوانکردنى ناو بازاڕ؟باشتان به دواداچونى دی��اره ده ک��ه م، سوپاستان -هه یه له کاره کانى شاره وانیدا. بۆیه من له ڕێگه ى گۆڤارى ڕۆژى واڵته وه داوا له هاواڵتیانى که الر ده که م سیماى جوانى شار بپارێزن؛ چونکه به ڕاستى ڕێکخستنى نه بن هاوکارمان هاواڵتیان ئه گه ر چه ند ئێمه ناکرێت. شاره وانى به به ته نها ب��ازاڕ چاودێرێک و چه ند پۆلیسکمان هه یه ، به اڵم ئه مه به س نییه ، بۆیه به بێ هاوکارى خه ڵک ناتوانین

شاره که مان بکه ینه شار.جگه ک��ه الر گه ڕه کێکى چه ند :~له زیاده ڕۆکان تا ئێستا خزمه تگورارى زۆرکه م بووه و ئاوه ڕۆى بۆ نه کراوه ، نمونه ى گه ڕه کى

ڕزگارى له شه هیدان، بۆچی، هۆکار چییه ؟چوه ته ڕزگ��اى گه ره کى ئ��اوه ڕۆک��ه ى له ئێستا -ل��ه ک��ه الر سى ب��وارى ج��ێ��ب��ه ج��ێ��ک��ردن��ه وه . ئێمه گه ڕه کمان هه یه . بیست و چوار گه ڕه ک ئاوه ڕۆى بۆ کراوه ، ته نها شه ش گه ڕه کمان ماوه ؛ ئه مه ش و ن��ه ورۆز گه ڕه که کانى ته نها باشه . نسبه یه کى که الرى نوێ و ئاواره کان و ئه نفاله کان و شاره وانى

دوو نیانه .~: هاواڵتیان له که الردا زۆر له وه نیگه رانن که سه ردانى شاره وانى ده که ن ئێوه ی لێ نیین، بۆچی. نمونه یه کێکیان خۆمم ئه مه

چواره م جارمه بێمه شاره وانى بۆ بینینت؟- شاره وانى ده زگایه کى به کار و زیندوه ؛ پێویست ده ک��ات ئێمه له ده ره وه ب��ی��ن. من خۆم ڕۆژان��ه له نیو و )8( و ت��اوه ک به یانى )7(ى کاتژمێر وایه پێم بۆیه شه قاممه کانم. له سه ر و ل��ه ده ره وه م هه ر شاره وانییه ک له سه ر شه قام نه بوو هه ر له ناو به کاربه ر و سسته شاره وانیه ئه و بوو شاره وانیدا رۆژانه قه ره بالغه ، ده زگایه کى شاره وانیش نییه .

زیاتر له )500(هاوواڵتى سه ردانى ده که ن بۆیه ئه و کێشانه ش ڕوده دات.

~: پرۆژه کانتان له ماوه ى رابردودا )2011(دا گرنگى به چ له بودجه ى باش بوو،

پرۆژه گه لێک ده ده ن؟- ئێمه چه ند بودجه یه کمان هه یه . بودجه ى په ره پێدانى پارێزگاکان و بودجه ى وه زاره تى شاره وانى و بودجه ى ئ��ی��داره ى ڕی��گ��ه ى ل��ه ئه مساڵ ه��ه ی��ه . ئاساییمان

گه رمیانه وه بودجه یه کى باشمان به ده ست خستووه هه موو ئه مساڵ خ��زم��ه ت��گ��وراری��ی��ه ک��ان. ب��ۆ که الری گه ڕه کى بۆ خزمه تگوزارییه کان کۆن ده که ین. ئاوه رۆ و قیرتاو و شۆسته .

ئ��ی��ش ه��ه م��وو وک��ارێ��ک��ی

ک��ه الره گ��ه ڕه ک��ى کۆنترین چونکه ده ک��ه ی��ن؛ بۆ شه قامێکى هه روه ها ک��ردوه . شاره که ى خزمه تى و ده روازه ى تا ب��ه رده س��وره وه گ��ه ڕه ک��ى له دوس��ای��دى و ده ک��ه ی��ن دروس��ت سلێمانیه وه ڕێگه ى له ک��ه الر قه اڵى شێروانه ش شه قامێک بۆ ش��اره وه ل��ه ده ره وه ى شه هیدانیش گه ڕه کى شه قامێکى چه ند و ده که ین ناو شاردا له په ڕینه وه و )3(پ��ردى ده که ین قیرتاو به بڕى ب��ۆک��ه الری��ش م��ۆدێ��رن قه سابخانه یه کى و چه ند و دی��ن��ار میلوێن س��ه د س��ێ و ملیاردێک

هه روه ها ده ک��ه ی��ن. دروس��ت ک��ه الردا له پارکێک ئه مساڵ نزیکه ى )30( دۆنم سه وزاییش ئاوا بکه ین.~: بودجه ی که الر ئه مساڵ به گشتی

چه نده ؟- نزیکه ى )8( ملیار دیناره .

~: دوا وته و په یامتان بۆ هاوواڵتیانی شاره که ؟

له داواک��ارم و ده ک��ه م گۆڤاره که تان سوپاسى -هاواڵتیانیش خزمه تى شاره که بکه ن بۆ ئه وه ى به

هه موومانه وه شاره که مان خاوێن ڕابگرین.

له وه ته ى من سه رۆکى شاره وانیم له سنورى که الردا هیچ زه وییه ک دابه ش نه کراوه ، به اڵم له ئێستادا ئه نجومه نى وه زیران بڕیارى داوه زه وى له که الردا

دابه ش بکرێت

“

“


)15(ی‌ئاب‌ته‌نیــــــا‌ده‌ســــــپـــێـــکی‌شــــــه‌ڕ‌نـــیـــیـــه‌

له هه لومه رجی ساڵی )1984( وردی به ئه گه ر ئه وا خۆمان به رچاوی بێنینه کوردستان باکوری ئازادیخوازانه ی خه باتی له گومانه وه و دودڵی به کورد به پێشه نگایه تی پارتیا کارکه رێن کوردستان )پ��ه ک��ه ک��ه ( ده ڕوان��ی��ن. ب��ۆچ��ێ؟ ل��ه ب��ه ر ئ��ه وه ی له به شه کانی له ک��ورد جواڵنه وه کانی که کاتێکدا دایه ، پاشه کشه له ب��ه رده وام کوردستاندا دیکه ی هێز به و سه رکه وتن له کوردستان داگیرکه رانی ب��ون��دان، گه لی ک��ورد بێ ئ��ی��راده ، ڕوخ��او و خ��اوه ن تێکشکانیه . و ش��ه ڕ ب��ه رده وام��ی ته جروبه یه کی دژی و م��ه ی��دان ه��ات��ون��ه ت��ه گه نجێک ک��وم��ه ڵ��ه داوه ت��ه ده ستیان سیسته م و ده س��ه اڵت به هیزترین له بیرکراو، نه ته وه یه کی مافی داوای و چ��ه ک

ده سته موو و ته سلیم کراو ده که ن . ئه گه ر له ڕوانگه یه کی دیکه وه سه یری کومه ڵگای کوردستان له هه موو به شه کان و پێکهاته کانی بکه ین ئه نجامه ی که گه لی ئه و ده گه ینه وردی به ئه وا کورد ته جروبه ی تاڵی تێکشکانی هه یه و زه حمه ته بتوانێ به خه باتی چه کداری بگاته ئه نجامێک و دواین ئه نجام هه ر تێکشکان ده بێ وه ک شوڕش و نه ته وه یه ک بۆ خۆی ئه مه تر. سه رهه ڵدانه کانی که بێجگه له شکه ست هیچ ئه نجامێکی له خه باته چه کداریه کانی نه گرتووه مایه ی تێگه یشتنه ، به اڵم سه رکه وتنی شکان بێ به نییه نه ته وه یه ک هیچ شکه سته کان ه��ۆک��اری دوات��ر هێنابێ، ب��ه ده س��ت

دوزراوه ته وه و سه رکه وتنی به دوادا هاتووه . له مێژووی گه لی کوردا ده یان سه رهه ڵدان هه یه ، هه یه ، چ��ه ک��دار هێزی هه یه ، چ��ه ک��داری ش��ه ڕی له الوازی هه یه ، داگیرکه ر ده س��ه اڵت��ی بۆشایی ئه نجام، که چی هه یه ، دوژمندا ده سه اڵتی و هێز کورد تێکده شکێ و جواڵنه وه که ی قه تیس ده مێنێ و دیسان له هه لوده رفه تێکی دیکه دا سه رهه ڵئه داته وه . خێرایه ی که به و بڵیم جوالنه وه کانی کورد ئه توانم چه ندین له به ر شکاون تێکێش پێکردوه ده ستیان هۆکار که له وانه یه پێویستی به بابه تێکی به رفراوان و وردکردنه وه یه کی چڕ و پڕ هه بێ. دیاره ناکرێ له کورد سه رهه ڵدانه کانی له خێراش ئاوردانه وه یه کی تا و ن��وزده و ه��ه ژده سه ده کانی کوتایه کانی له ده یه کانی هه شتای سه دساڵی بیست خۆ ببوێرین. به ئه نجامی له سه رهه ڵدانه وه کان یان جواڵنه وه زوری ناوچه یه کی له و دیاریکراو و تا یبه ت به رژه وه ندی و ستراتیژی هیچ و ئ��اراوه هاتونه ته به رته سکدا پروژه یه کیان نه بووه . خه ڵکانی کاریزمای نه ته وه ێی

به به رپرسیاره تی نه ته وه ێی و دوربینیه وه ڕیبه رایه تی و بین ک��ورت گرینگتر هه مووی له و ن��ه ک��ردوون کاتی بوون و به رده وام که وتونه ته خزمه ت الیه نێک نه ماوه که ڵکیان ئ��ه وه ی دوای و هاتوون به کار و پشتیان تێکراوه و هیچ به هره و به رهه مێکیان نه بووه . س��اڵ )1984(دا ئ��اگ��وس��ت��ی)ت��ه ب��اخ( ل��ه پ��ازده ی ڕوخاو ک��راو، ده سبه سه ر کومه ڵگایه کی ناو له و و الوازک��راودا ده س��ت��ک��ردن ب��ه ش��ه ڕی چ��ه ک��داری مه نتقی له گه ل ته نانه ت و نییه ئاسان کارێکی داسه پاویشدا یه کناگرێته وه و ئه وه قسه ی ئه و که س و تاڵ و تفت واقعی ته سلیمی که وا الیه نانه یه و پێیان و بوون کوردستان کومه ڵگای تێکشکاوی وایه کورد ناتوانی ئازاد ببێ به بێ ئه وه ی الیه نێک

هاوکاری بکات. الیه کیتره وه له کێشه که یه ، له به شیک ته نیا ئه وه هه ستیاری قوناغی سی له سه رکه وتوو تورکیای م��ێ��ژووی وه رچ��ه رخ��ان��ی روژه��ه اڵت��ی ن��اوه ڕاس��ت و یونانستان و هاوپه یمانه کانی تێکشکاندووه و به شێک هاوپه یمانی داگ��ی��رک��ردووه ، ق��وب��رس��ی واڵت��ی ل��ه هه تا هیزی له به شێکه و ئیسرائیل و ئه مریکا

ناوچه که دا له و ناتۆ ک��راوی پڕچه ک بناگوێ ئاماده شه و ده گێڕێ ئیمپریالیزم پولیسی ڕوڵ��ی ب��گ��ڕی و هه موو ل��ه ئ��ه س��ت��ووه ه��ه م��وو ئ��ه رک��ێ��ک هێشتنه وه ی بنده ست پێناو له پێکبێنێ کارێک گه لی کورد و ته نانه ت بوون و هه بونی نه ته وه یه ک به ناوی کورد له کوردستان و له بنده ستی خۆیدا، ئه م جیگایه کی هیچ له نییه ئاماده ش و ناناسی کوره ی عه رزه دا گویبیسی ناوی ئه و نه ته وه یه بێت.

کومه ڵه کوردستاندا به شیکی له یه که مجار بۆ ج��ه وان��ێ��ک ک��ۆب��ون��ه وه و ب��ڕی��اری ج��واڵن��ه وه ی��ه ک��ی نوێێاندا و بۆ ئه و مه به سته ش نه چاوه ڕووانی هێزی ده ره کی و نه چاوه ڕوانی کرانه وه ی بۆشایه ک بوون ئ��اراوه ، به ڵکو به که له ده س��ه اڵت و ناوچه دا بێته پشت ئه ستور به نه ته وه و ڕه وایه تی ماف و پێویستی ئازادی و هه روه ها به پاڵپشتی گه ل و بڕوا به خوو و کوردستان ئێره کوردستان وتیان ئیراده وه و بوون شایانی کورد گه لی و ک��راوه کولۆنی وه اڵتێکی

ئازادی و وه ده ستخستنی مافه کانیه تی. ب��ه گ��وێ��ره ی پێوستی ئ��ه و س��ه رده م��ه و ه��ه روه ه��ا نه یئتوانی ج��والن��ه وه ی��ه ک کومه ڵگا تێگه یشتنی به ڵکو ب��ک��ات، ک��ار دروش��م و ت��ێ��ئ��وری ب��ه ته نیا

پێویستی به هیزی چه کدار هه بوو.بۆر و زور چ��ه ک��داری هێزی له بیر ل��ه وک��ات��ه دا و ئ��ی��راده ل��ه بیر به ڵکو ن��ه ک��رای��ه وه ؛ ئێحساسی و چه ک هێنانی به کار زانستی و زانست و ب��اوه ڕ و هێزی چه کداری کرایه وه و سه ره تا له ئاوارته و له ئوردوگای فه له ستینیه کاندا په روه رده یان بینی و پاشان گه ڕانه وه باکوری کوردستان بۆ ده ستپێکردنی شه ڕی چه کداری، گومانی تێدا نییه هه لومه رجی باکوری کوردستان له گه ڵ فه له ستین و لوبنان زور جیاوازه و جیاواز بوو، به اڵم ئه و جه وانه کوردانه له دوای به زیاتر و فه نی شه ڕ کردن هێز و چه ک

واتای کار و ئه نجامی هه نگاوه که یانه وه بوون. به ڕێز ئوجه الن ده ڵی:" کاتێک گروپه کانی شه ڕی کورکماز مه عسوم ف��ه رم��ان��داری ب��ه چ��ه ک��داری که ئه کرده وه له وه بیرم واڵت، باکوری گه ڕانه وه له بگرن خۆ کاتژمێر )24( ته نیا بتوانن ئه گه ر ئ��ه وا کارێکی ل��ه ش��ک��ه ری داگ��ی��رک��ه ر، ه��ه م��ب��ه ر گ��ه ره وم��ان سه رکه وتنێکی و ک��ردووه گ��ه وره ی��ان

مسۆگه ر کردووه .ده ستی )1984(دا له که چه کداریه ش��ه ڕه ئه و له زیاتر به ڵکو کاتژمێر، )24( ته نیا نه پێکرد )26( ساڵ ده وامی هێنا و گه لێ ته جروبه ی نوێشی ته جروبه کان ل��ه یه کێک و هێنا خ��ۆی��دا ل��ه گ��ه ڵ به رخوه دان نییه که و چه ک هێز ئه وه ئه وه یه که و به ربه ره کانی و سه رکه وتن وه ده ست دێنێ؛ به ڵکو جه سوور ب��اوه ڕی و بیر و ڕه وایه تی و ئیراده ئ��ه وه ش��ه ڕی ل��ه ئ��ه وه ش و ب��ه رخ��ودان��ه ڕاسته قینه ی و )2008( له زاپدا به باشی ده رکه وت و هێزه کانی گریال توانیان په الماری به رفراوانی هیزی پوشته و پڕ چه کی داگیرکه ری تورک، زه مینگیر بکه ن و

هیوا گوڵ محه مه دی

له پازده ی ته باخدا “به ته قاندن

یه که م فیشه ک، شه وه زه نگی ترس و بێ باوه ڕی و خوبه ستنه وه به بێگانه شڵژا و کوردێکی نوێ،

که سایه تیه کی نوێ، مێژوویه کی نوی و خه باتێکی نوێ له

“دایک بوو


)15(ی‌ئاب‌ته‌نیــــــا‌ده‌ســــــپـــێـــکی‌شــــــه‌ڕ‌نـــیـــیـــه‌وایان لێ بکه ن که ژنراڵه کانی تورک هاواریان لێ هه ستێ و بڵێن ئیتر به چه ک کوتایی به کوردان

نایه ت. له )15( ته باخی )1984(دا فه رمانده ی ناوداری شه ڕی پارتیزانی و خاوه ن ته قێنه ری یه که م گوڵه ی هێزی هه ژێنه ری و ک��ورد گه لی ڕاچله کاندنی به کورکماز مه عسوم کوردستاندا له داگیرکه ر په له په المارداندا کاتی له ووت��ی:" هه ڤاڵه کانی گوله کانتان بێت، یه کتری له ئاگاتان م��ه ک��ه ن، به خه ساڕ مه ته قێنن و له کاتی خویدا بچنه پێش و

له کاتی خویدا پاشه کشه بکه ن". ئه گه ر چاو له به رده وامی خه باتی ئازادی باکوری واڵت ب��ک��ه ی��ن ده ب��ی��ن��ی��ن ئ��ه و ق��س��ان��ه ی ف��ه رم��ان��ده کردونی س��اڵ )27( له ب��ه ر کورکماز مه عسوم له سه ر فکر و فه لسه فه یه کی زانستیانه ی هاوچه رخ کوردستان ڕزگ��ای جواڵنه وه ی ڕیبه ری و وت��راون به ڕیز عه بدوڵاڵ ئوجه الن به رده وام ئه و فه لسه فه یه ی به بڕواتان ئه ویش، قوناغی کرده وه وه که خستوه ته له بکه ن، ئ��ازاد خۆتان که سایه تی هه بێ، خۆتان کاتی خویدا بچنه پێش و له به کار هێنانی هێزدا به

فوکار و ته دبیر بن. ئ��ه ن��ج��ام��ه ی ئ��ه و ف��ه ل��س��ه ف��ه ی��ه ش ب��و ب��ه وه ی له گروپێکی له خۆێندکاریه وه ، بچوکی گروپێکی بچوکی چه کداریه وه ، له په روه ر ده ی ئاواریه وه ببنه هیزکی به رفراوانی هونه ری، کومه اڵیه تی، ژنان، ب��ازاره ک��ان گوندنشینان، خوێندکاران، ج��ه وان��ان، کومه ڵگا الیه کی و قوژبن هه موو گشتی به و بته نێنه وه و بانگی خۆه سه ری دیموکراتیک بده ن.

پێی به ک��ورد ئاگوست)ته باخ( پ��ازده ی له به ر بێ زور ئه ویش ده ج��واڵن��ه وه خوڵقاو هه لومه رجی سه رکه وتنی ب��ۆ ف��ه ره ن��س��ا ئه ڵترناتیڤ، و پ��ان به کار ک��ورد دی��اری��ک��راودا قوناغێکی له خ��وی دێنێ، ئیمپراتوری عوسمانی کورد به کار دێنێ الی ده چێته ئینگته را خ��ۆی، ئامانجه کانی بۆ س��ه روک ه��ۆزه ک��ان��ی ک��ورد و ه��اوک��ات ک��ه به ئازادی باسی ئه کات ده سته مۆیان مه قام و پاره کوردیش دێنێته گۆڕێ، به اڵم دیار نییه که ئه و ئازادیه له سه ر چ بنه مایه که و سنوری ئازادبونه که نه بۆخۆیان کورده کانیش الیه کیتره وه له کۆێیه ، یه کخستوه خویان هیزی نه و هه یه یه کگرتویان ب��ان��گ��ه وازێ��ک��ی ه��اوب��ه ش��ی��ان ه��ه ی��ه ، بۆیه ن��ه و په یمانه کانیان له پشت ئاسانی به ئینگلیزه کان هیوایه تیدا ب��ێ و بنده ستی ل��ه ک��ورد و ئ��ه ک��ه ن به رژه وه نده یه کانی قوربانی ئه یکه نه و ده هێلنه وه گوشار ئامرازی ئه که نه کورد ڕوسه کان خۆیان، خستنه سه ر داگیرکه ره ئێرانییه کان و دوای ئه وه به ئامانجی ئابوری خۆیان ده گه ن کورد به جێ دێلن

و ئاوری لێناده نه وه . به گشتی کورد وه ک نه ته وه له قوناغه هه ستیار به بو و وه رن��ه گ��رت که ڵکی مێژویه کان هه له و به رژه وه ندیخوازه کان. هێزه ب��ه رژه وه ن��د ی قوربانی

به کوردستاندا م��ێ��ژووی درێ��ژاێ��ی ل��ه بێگومان وردی ئه و خاڵه الوازانه به رچاون که :

یه که م؛ کورد بی پانی ئازادی بووه .و یه کتر به ب��وون متمانه و ب��اوه ڕ بێ دووه��ه م؛ و زانستی فه لسه فه ی خ��اوه ن و زان��ا ڕیبه ریکی کۆمه ڵناسی نه بووه که هه موو الیه نه کان له یه ک پشتی و بکه ن پێ ب��ڕوای ئه وانیش و کۆکاته وه

بگرن. سێیهه م و گرینگتر له هه مووی خاوه ن بڕوا به خۆ و به ئیراده نه بوون و وردکردنه وه و تێگه یشتنیان له ژیانی ڕه وش��ی و ناوچه یی و جیهانی سیاسه تی

هاوچه رخیان نه بووه .به ته قاندن یه که م فیشه ک، پ��ازده ی ته باخدا له به ب��اوه ڕی و خوبه ستنه وه شه وه زه نگی ترس و بێ که سایه تیه کی ن��وێ، کوردێکی و شڵژا بێگانه نوێ، مێژوویه کی نوی و خه باتێکی نوێ له دایک

بوو. ئه وه ی له خه باتی ئازادی گه لی کورد به ڕیبه ری دواداچون، به وردکردنه وه ، جێگای ئوجه الن به ڕیز لێحاڵی بوون و تێگه یشتنه ئه وه یه ، به رده وام له گه ڵ هه موو گوشار، خه یانه تی ناوخویی و ده روه و که ند و کوسه پانی سه ر ڕیگا بۆ پێشه وه ئه چی و کاردانه وه و کرده وه و کرداری نوێ ئه خوڵقێنێ و ئه م یه که یه عه گید به که کورکماز مه عسوم که سایه تی له شه هید به ئه وه یه ئه ویش به رچاوه ، و دیار ناسراوه پێشه نگی شه ڕی چه کداری ئه و بوونی قاره مانی خه باته په ره ده گری و گیانی عه گیدی فه رمانده و پیشڕه و ده بێته هیزی په ره گری تێکۆشانی چه کداری و ده گاته ئاستی هێزی ڕزگاری کوردستان و له هیزی پاراستنی گه لدا ده بێته پروژه ی چاره سه ری

دیموکراتیک. له باکوری کوردستاندا شه ڕی چه کداری وه ک وه ک به ڵکو ن��ه گ��ی��ردرا؛ بنه ما ب��ه ئ��ای��دئ��ول��وژی ئامراز و پاڵپشتی و وه رچه رخان حیسابی بۆ کرا و گه یشته ئامانجه کانی. ئێستاش که باسی خه باتی ئازادی کورادن ده کرێ هیزی به رخوه دان و پاراستن به شیکێ جیانه کراوه یه و ئه گه ر نه ته وه یه ک هیزی

پاراستنی نه بێ ئه وا هیزی سیاسیشی نییه .که هاوکات ته باخدا پ��ازده ی کردنه وه ی یاد له یادی گیانبه ختکردوانی خه باتی ئازادی کوردستان و پێشه نگی خه باتی چه کداری فه رماندار عه گید به رخودانی مێژوی له چاو وردی به ده که ینه وه ئه و ده ک��ه ی��ن و ده گه ینه ڕاب��ردوو دووس��ه دس��اڵ��ه ی ئه نجامه ی، ئه گه ر نه ته وه یه ک بڕوای به خوی هه بێ به په نجا شه رڤان ده ست پێده کا و ده بێته ئه رته ش و له گوندێکی بچوکه وه ده ست پێده کا و ده بێته چه تری ده بێته لێکردنه وه حاشا له و کوردستان هه موو بێگومان و نیشتمان و نه ته وه ڕه وایه تی به ڵگه ی به مه نزڵگه ی سه رکه وتنیش ده گات؛ چونکه خاوه ن ئایدئولوژی ئازادی، فه لسه فه ی به رخودان و هیزی

پاراستنی ڕه وا و دیموکراتیکه .

له باکوری “کوردستاندا شه ڕی چه کداری وه ک ئایدئولوژی به بنه ما نه گیردرا؛ به ڵکو وه ک

ئامراز و پاڵپشتی و وه رچه رخان حیسابی بۆ کرا و گه یشته

ئامانجه کانی. ئێستاش که باسی

خه باتی ئازادی کورادن ده کرێ

هیزی به رخوه دان و پاراستن به شیکێ جیانه کراوه یه و

ئه گه ر نه ته وه یه ک هیزی پاراستنی نه بێ ئه وا هیزی “سیاسیشی نییه


گــــه‌نــــج‌پێشه‌نگــــی‌ژیـــــــــانــــێــــکــــــــی‌ئــــازاده‌مێژووی له سه رده مێک ه��ه ر ی��ان قۆناخێک ه��ه ر له و وات��ه ب��ووه . مۆدێرنیته یه ک خ��اوه ن مروڤایه تیدا سه رده مه دا ژیان، کردار و بیرکردنه وه به نرخ و پێوانه کانی کۆمه اڵیه تیه وه په یوه ندی راسته خۆی هه بووه . ئه وه ش وه ک پێناسه یه ک له سه ر مۆدێرنیته پێشکه ش کراوه ؛ به اڵم به درێژای مێژوو له به ر کۆمه لێک هۆکاری به نه یتوانیوه س��ه رده م ده سه اڵتێکی هیچ جۆراوجۆر پێی خواسته کانی خۆی له پێناو به رژه وه ندی ئابووری و ده س��ه اڵت��داری��دا، خ��ۆی به س��ه ر هه موو گۆڕپانی ڕه وشی و ژیانی وێژه یی، کۆمه الیه تی، سیاسی، پێشوو مۆدێرنیته کانی وات��ا داسه پێێت، کۆمه ڵگا نه یانتوانیوه کراسی خۆیان له به ر هه موو الیه نه کان و گۆرپانه کانی کۆمه ڵگا به گشت چین و توێژکانیه وه ئه و مۆدێرنیته یه ی که شانبه شانی بۆیه بکه ن. هه له الیه ن پاوانی هێز و ده سه اڵته وه هه وڵی ساز کردن و به ڕێوه بردنی دراوه ، مۆدێرنیته یه کی دیکه ی گه الن پێچه وانه ی به ب��ووه . مۆدێرنیته یه ک که ئ��ارادا له مۆدێرنیته ی ده سه اڵت، له الیه ن چین و توێژی ژێرینی کۆمه ڵگاوه به گشت ئایین و ئاینزا و خێل و کۆمه ڵ و ژن و ج��وان وه ک هه ڵوێستێک له دژی پ��اوان و پاوانخوازی ئابووری و هێز وده سه اڵت سه ریهه ڵداوه و هه وڵیداوه به گرێدانبوون به ویژدانی کۆمه ڵگا و ئه و نرخ و به هایانه ی که به هه زاران ساڵ له ئه نجامی به

کۆمه اڵیه تی بوونی مروڤه وه خۆڵقاوه ، ژیان بکات و به م پێیه ش به شێوازی ژیانی خۆی و ته سلیم نه بوونی له به رامبه ر مۆدێرنیته ی چینی ده سه اڵتدار، مه زنترین به رخۆدانی مێژوویی و تێکۆشانی ئه خالقی �� سیاسی به ڕێوه ببات، به اڵم له دوای شۆرشی پیشه سازی و ته کنۆلۆژیا، هێزی پاوانی ده سه اڵت و ئابووری توانی به به کارهێنانی ئه م به رهه مه مرۆڤییه ، قۆناخێک له " پێناسه یه ی که " گرامسی ئه و پێی به هه ژمۆنیا له هه ژمۆنیا ده یکات، به سه ر کۆمه ڵگادا بسه پێنێت و له ئه نجامدا مۆدێرنیته یه کی نوێ بێنێته ئاراوه که ئیتر به گشت مێکانیزمه کانی پاوانکردن، ده رفه تی به پێیه ب��ه م و بکات بنبڕ کۆمه ڵگا هه ناسه دانی �� نه ته وه و به ده یان دامه زراندی بیرۆکراسی، ده وڵه ت میکانیزم و پێکهاته یه ی له م چه شنه یه هه وڵی له خۆ نامۆکردنی داوه و له ئه نجامدا کۆمه ڵگای خستۆته لێوه باسی "وێبر" که ئاسنینه ی قه فه سه ئ��ه و ن��او

ده کات.درێژخایه ن هه وڵدانێکی هه موو ئه مانه راستیدا، له که ب��ووه مۆدێرنیته یه ئ��ه و کپکردنی له پێناو و نوێنه رایه تی گه الن، خێڵ و کۆمه ڵی به رخۆدانڤانی کۆمه ڵگا کردووه و له ئه نجامدا ئه و فاشیزمه ی که له ڕێگای ده وڵه ت و به به کارهێنانی توندو تیژی نه رم و وشک، هه وڵی داگیرکردنی هزر، ڕمان، ئه خالق، نرخ و گۆره پانی سیاسی �� ئابووری و ژیانی گه النی ده توانێت م��رۆڤ قۆناخه دا له و ک��ردووه . ئ��اوا داوه ، له پێناو تێکۆشانه ی گ��ه الن و ب��ه رخ��ۆدان ل��ه و ب��اس دژایه تی کردنی مۆدێرنیته ی ده وڵه ت �� نه ته وه بکات ج��وان و ژنی تایبه ت چینی به که هه موو گ��ه الن ناو کۆمه ڵگا به درێ��ژای س��ه دان ساڵی راب��ردوو به مرۆڤایه تیدا مێژووی له به رخۆدانڤانیه وه ئه وپه ڕی تۆماریان کردوه . له و سۆنگه یه وه بابه تی هه ره گرنگ که ده بێت ئاماژه ی پێ بکرێت، رۆڵ و ئه رکی جوانان که له تێکۆشانه دا بووه . لێره له چه ند خاڵێکدا تیشک ده خه ینه سه ر هۆکار و چۆنێتیه کانی سه ر سیسته م که له دژی رۆل و سروشتی جوانان په یره وی کردووه و دواتر ئه رک و به رپرسیارێتیه کانی جه وانان ده ستنیشان

ده که ین: 1� ئه وه ی که له مێژووی مرۆڤایه تیبووندا بنه مایه کی کاتێک کۆمه اڵیه تیبوونه . به شۆرشی بنه ره تییه مرۆڤه کان له به ر هه ندێک هۆکاری جۆراوجۆر دێنه نیشته جێبوون ب��ه ک��ۆم��ه ڵ و ژی��ان��ی ی��ه ک و الی بنیاد ده نرێت و هه ڵده بژێرن، کۆمه ڵگای مرۆڤایه تی جیاوازی نێوان ئاژه ڵ و مرۆڤ ده رده که وێت. ئیتر هه ر له و رۆژه وه تاکوو ئه مڕۆ ده توانین به کۆمه اڵیه تیبوون وه ک ڕمزی مانه وه ی مرۆڤ وه کو مرۆڤ بنرخێنین و " رێبه ر ئاپۆ"ش پاراستنی ئه م ره مزه وه ک "ئه خالق" و ت��اک هه ڵسوکه وتی ئ��ه خ��الق ده ک��ات. پێناسه کۆمه ڵه له پێناو پاراستنی کۆمه ڵگا و پێشخستن و ئه م هه بوونی کۆمه اڵیه تیبوونه . به به رده وامکردنی تایبه تمه ندیه بۆته سه ره کیترین مێکانیزمی خۆپارستن، له به رامبه ر ئه و مۆدێرنیته یه ی که ده وڵه ت �� نه ته وه به

کۆمه ڵگا پارچه کردنی له پێناو خۆیه وه ئایدئۆژیای �� نه ته وه پێویستی به په یره وی ده کات. واته ده وڵه ت نرح و پێوان بێ مێگه ل وه ک که کۆمه ڵگایه که ، بێت و ملی له به رده م ده سه اڵتدا هۆڕ بکات و رۆژانه به ساکاری و دڵخوازیه وه له مۆدرێنیته ی ئه ودا که خزمه ت به چینی ده سه اڵتدار و هێزی پاوانی سه رمایه ده ک��ات، جێگیر ب��ک��ات. ل��ه م چ��وارچ��ێ��وه دا ئ��ه وه ی الیه نه کانیه وه هه موو به کۆمه ڵگا داه��ات��ووی که پێکده هێنێت، توێژی جوانانه . هه ر بۆیه جوانان رۆڵێکی گرنگ و به رچاویان هه یه بۆ پووچه ڵکردنه وه ی ئه و

هه ڵدانی هێزی پاوان و ده سه اڵتی دژبه کۆمه ڵگا.2� هاوکات که مۆدێرنیته ی کاپیتالیستی هه وڵده دات، به به کارهێنانی ماسمێدیا و له قه فه سدا قه تیسکردنی خه یاڵ و بیرۆکه ی مه زنی جوانان، خوڵقێنه ری ئه وانه بێکاریگه ر سێکس و موزیک وه رزش، رێگای له بکات و له مێژوو دایانببڕێت و هاوکات له به رامبه ر بکات. به رپرسیاریان بێ و تێروانین بێ داه��ات��وودا سیسته می پیالنی کوشنده ترین و گه وره ترین ئ��ه وه ده سه اڵتداره له پێناو بنیادنانی جیهانێک که مرۆڤه کان

بێ ئیراده و الواز ده کرێن.3� هاوکات "رێبه ر ئاپو" له په رتووکی سۆسیولۆژی ئ��ازادی��دا ده ڵ��ێ��ت: "ده وڵ��ه ت و ده س��ه اڵت ته نیا کۆی رۆڵی گرنگترین به ڵکو نییه ؛ توندوتیژی ئه مرازی هێشتنه وه ی پارستن ب��ێ و هێزکردن ب��ێ ده وڵ��ه ت ن��اوی ل��ه ژێ��ر ئه مڕۆکه ک��ه ئ��ه وه ی کۆمه ڵگایه ". داده سه پێندرێت، گه الندا به سه ر نه ته وه ییدا پاراستنی به و په ره پێدان له پێناو ده س��ه اڵت��ه گه مه یه کی ته نیا و ج��وان��ان کوشتنی له ئه نجامدا که سیاسه تانه ی ده سه اڵته وه به گ��ه الن گیرۆده بوونی زیاتر هاوکات و داگیرکاری بنه مای که ئه وه یه هه ر پیشده خات.

زوڵم و زه حت پێکدێنێت.دیکه ی مێکانیزمێکی پ��ه روه رده ، سیسته می �4ده سته مۆکردنی کۆمه لگا و تواندنه وه ی جوانان له ناو ده وڵه تگه رایه . مۆدێرنیته ی هه ژمۆنیای سیسته می ه��ه وڵ��ده دن ب��ه پ��ه روه رده ی��ه ک ک��ه ج��ل��وب��ه رگ��ی ئایدیۆلۆژیای ده وڵه تییان له به ر کردووه ، هه ر له قۆناحی هه تا م��ن��دااڵن��ه وه سه رتایی فێرگه ی ده سپێکردنی به و خه یاڵه کانیان و هزرونیگا دواناوه ندی، فێرگه ی جلوبه رگانه بڕازێنه وه و دواتر ئه گه ر خه یاڵێکیش بۆ دوا رۆژ مابێت ئه وا له زانکۆکاندا ده سته مۆ ده کرێت و له ناو سیسته می بیرۆکراتی ده وڵه تدا ده توێنرێته وه . له ئه نجامی ئه و پیالنانه دا مۆدێرنیته ی کاپیتالیستی هه وڵده دات، که به ده سته مۆکردنی جوانان له رێگای ئه و مێکانیزمانه ی که له سه ره وه دا ئاماژه مان پێکرد، ئه و ل��ه دژی پێکبینێت کۆمه ڵگایه ک له جواناندا بوونه ته و هه ڵێناوه چاویان تێیدا که کۆمه ڵگایه ی هه ر کۆمه اڵیه تیه کان. به ها و نرخ پێوان، خاوه نی وه ک "رێبه ر ئاپو" له په رتووکی کۆمه ڵناسی ئازادیدا ئاماژه ی پێده کات، سیسته م ده یهه وێت گۆمه ڵگایه ک

دژی کۆمه ڵگا ئاوا بکات.لێره دا مژاری سه ره کی، ئه رک و به رپرسیارێتی له دژی

ئازاد محمود

ئه رک و به رپرسیارێتی

جوانان ئه وه یه ، ناوه ندێک بخوڵقێنن که له سیسته م و

تێروانینی په روه رده یی خۆیدا، گه یاندنی

تاک و کۆمه ڵگا به زانستێکی راسته قینه

“بکاته ئامانج

“


گــــه‌نــــج‌پێشه‌نگــــی‌ژیـــــــــانــــێــــکــــــــی‌ئــــازاده‌هه موو ئه و دیاردانه ی که مۆدێرنیته ی ده سه اڵتدار به سه ر کۆمه ڵگادا دایده سه پێنێت و هه ناسه ی لێده برێت،

ده رکه وێت؛ چییه ؟؟1ـ رێبه ر ئاپۆ ده ڵێت:" ئه و کۆمه ڵگایه ی که جوانانی له ده ست چووبێت یاخود به پێچه وانه وه ئه و جوانانه ی که کۆمه ڵگاکه یان له ده ستداوه ، نه ک ته نیا دۆراون؛

به ڵکو مافی هه بوونی خویانیش ون کردووه "له سه ر ئه و بنه مایه جوانان پێویسته له دژی ئه و هه وڵدان و بیرۆکانه خاوه ن هه ڵوێست بن، که تاک له کۆمه ڵ ــاک له ـــان، خــه یــاڵ و هـــزری ت جــیــاده کــه نــه وه و ژیهه نووکه دا قه تیس ده که ن و له میراسی رابردوو دایده بڕن

و ناهێڵێن خاوه ن ئاسۆیه ک بۆ داهاتوو بن.هه ڵوێستێک که له به رژه وندی مۆدیرنیته ی گه الندایه هه موو له دژی مێژوویی به رخۆدانی نوێنه رایه تی و دیارده ناحه زه کانی ده سه اڵت و پاوانی سه رمایه ده کات ئه خالق بۆ که پێناسه یه ی ئه و پێی )به ئه خالق و له رووخاندنی پێش ده گرێت، بنه ما به پیشکه شکرا( کــۆمــه ڵــگــاش ده گــریــت. ئـــه وه بــه واتــای هــه وڵــدانــی ــت، که ــــه ده ره وه ی ئــه و ژیــانــه دێ ژیانێکی جــیــاواز لئاپۆ" "رێبه ر دایده سه پێنێت. ده سه اڵتدار مۆدیرنیته ی ئــابــووری، سیاسی، پێکهاته و جــیــاوازه ژیانه ئــه و کۆمه اڵیه تیه له چوارچێوه ی خۆسه ری دیموکراتیکیدا پێناسه ده کات. به پێچه وانه ی ئه وه ی که زۆر که س ته نیا خۆسه ری دیموکراتیک وه ک ئۆتۆنۆمیه کی خــوســه ری تــێــده کــه ن، لێی و لــێــکــده ده نــه وه سیاسی دیموکراتیک شێوازێک له ژیان و کرداری سیاسی، ژیانی ئه ڵته رناتیڤی واته و کۆمه اڵیه تیه . ئابووری هه یی بۆ تاک و کۆمه ڵگایه که کشت دیارده کانی ژیانی کۆمه اڵیه تی له شێرپه نجه ی کاپیتالیزم رزگار

ده کات.وه رزش، )هونه ر، )s( سێ له باس ئاپۆ رێبه ر 2ـ پیشه سازیکردنی مۆسیقا، به واتا سێکس( ده کات. وه رزش و سێکس. له و چوارچێوه یه دا بابه تی دووه م خاوه ن هه ڵوێستبوونه له دژی ئه و شه ره ی که رۆژانه له رێگای ماسمێدیاوه له سه ر کۆمه ڵگا به گشتی و جوانان به تایبه تی په یره و ده کرێت. له دژی ئه و ماسمێدیایه یه که به تاڵ بۆ به ڵکو رۆح، خۆراکی وه ک نه مۆسیقا کردنی رۆح و خنکاندنی خیاڵ و هزر له ناو جیهانێک که به سێکس ده ستپێده کات و به وه ش کۆتایی پێدێت، به ها و نرخه کان ده رۆخێنێت. وه رزش له پێناو ته ندروستی له ش و هزردا به کار دێت، نه وه ک دیارده یه ک که جیهانی مرۆڤ له له شی ئه ودا زیندانی بکات و به مه ش رۆژانه له ئێگۆیسم و نارسێسیزمدا )شه یدای خۆبوون( بیانخنکێنێت و بیانپرووکێنێت. هه ر بۆیه پێویستی به ماسمێدیایه ک هه یه ، که له ژێر ئه و شه ڕه به رفراوانه رزگار بکات و ژیانێکی نوێ بخوڵقێنێت. ئه وه ش ته نیا به پێشه نگایه تی جوانان له بواری رۆشنگه ری له گشت

گۆره پانه کانی ژیاندا مسۆگه ر ده بێت.بناخه ی و فــۆرم ــه تــه وه دا که ن ــ ده وڵـــه ت له ناو 3ـ سه ربازیکردن کاپیتالیستیه ، مۆدێرنیته ی سیاسی له پێش که هه مه الیانه ( مه جبوریه تێکه )پاراستنی

هه موو جواناندا داده نرێت و وه کو خزمه ت له پێناو گه ل گوفتمانێکی به هه وڵده درێت ده کرێت. نیشتماندا و له پێناو کۆتایی مــۆری ده وڵه تگه را ناسیۆنالیستی پێویسته جــوانــان ته سلیمکردنی و ده ســتــه مــۆکــردن جوانان به کارهێنانی که دیارده یه دا، ئه و له به رامبه ر له دژی کۆمه ڵگاکه یانه ، ته سلیمبوون په سه ند نه که ن بۆ هێزێک بنیادنانی له پێناو خۆیان لێگه رینی و پــارێــزه ری نه بنه و پێکبێنن گه له که یان پاراستنی ده وڵه ت به تایبه تی بۆ گه لێکی داگیرکراو که رۆژانه سااڵنه به به ڵکو جه سته ی؛ و واڵته که ی ته نیا نه و هه وڵی کۆیله کردنی هه ست، خه یاڵ، خه ون. هزر سازدانی ده درێـــت، کۆمه ڵگاکه ی و تاک ــان، رامهێزی خۆپاراستن ته نیا هه وڵدانێکی سه ربازی نییه ؛ چوارچێوه کانی ئیتر ــوێ ن داگــیــرکــاری چونکه کۆمه ڵکۆژی کردوه ده رباس ئاشکرایان توندوتیژی ــیــت: " کــه لــتــووری پــه یــره و ده کـــه ن. رێــبــه ر ئاپو ده ڵکه لتوور، جوگرافیایه و زمان له شه ". ئه و شه ڕه ی که رۆژانه له دژی که لتووری گه لی کورد له بواره کانی مۆسیقا، ئه ده بیات)وێژه (، رۆشنبیری، زمان و ئیراده په یره و ده کرێت، له کۆمه ڵکوژیه کانی وه ک ئه نفال، مه ترسیدارتر دێرسیم و زیـــالن گه لیێ هه ڵه بجه ، و مــرۆڤــه کــان مێشکی کــه ئێستا هــۆڤــانــه تــره . و ئامانج، که ده کرێته ئاستێک هه تا ئــه وان هه ستی کۆمه ڵگای و ده کـــه ن نامۆ له خۆیان ئـــه وان ئیتر خۆیان. پاشه رۆژێکی ده که نه گه النیش داهاتووی ته نیا جێگایه ک که مه کۆی هه ڵوێست و سڕینه وه ى ــده و ــاوه ن ــه و ن ــه م شـــه ره قــرێــژه یــه ، ئ ئــاســه واره کــانــی ئگۆره پانانه یه که له و بوارانه وه دوورن له کاریکه ریه کانی کوردستان له که له کاتێککدا به تایبه ت دوژمــن که سێک گه له کۆمه ی ده ڵێت:" "رێبه ر"ئاپۆ وه ک له ئارادایه . ئه و گه له کۆمه یه که له رێگاکانی وه کو گه مارۆدانی سیاسی، ئایین، و ماسمێدیا هه وڵی بێ هیوا کردنی جه وانان و له که سایه تی ئه وانیشدا گه الن پاراستنی ناوه ندێکی ته نیا ڕه وا پاراستنی ده درێــت. له شکه ری نییه . ئه گه ر چی ئه م به شه زۆر گرنگی هه یه و یه کێک له خه باته هه ره پیرۆزه کانی گه لێکه فانۆن فرانس سه پێنراوه . ســه ردا به کۆێالیه تی که وه ک کــه ئــه لــجــه زایــری شۆڕشگێڕی و رۆشنبیر )60(کاندا له سااڵنی بنده ست گه النی تیۆریسیه نی ناسراوه ده ڵێت:" چه ک هه ڵگرتن بۆ مرۆڤی کۆیله ) ده کــات که پێسته کان ره ش له کۆیله ی بــاس ئــه و داگیرکاری و ئه پارتاید"نه ژادپه رستی" رووبـــه رووی فه ره نسا ده بوونه وه ( تیرێک و دوو نیشانه . نیشانه ی یه که م کوشتنی ئه و پیاوه سپیه داگیرکه ره یه و دواتر زانینه یه به که م خۆ هه ستی و ترس ئه و کوشتنی کۆیله دا مرۆڤی له دڵی داگــیــرکــه ره وه له الیه ن که له پێناو چه مکه ی ئه و رێبه رئاپۆ بــه اڵم؛ چێندراوه "، خزمه ت به ژیان و نرخه کانی مرۆڤانه و گه یشتن به کۆمه ڵکایه کی ئازاد و دیموکراتیک له چوارچێوه ی ڕه وا پاراستنی کـــردووه . تیۆریزه ڕه وادا پاراستنی کردارێکی کۆمه اڵیه تی له سه ر بنه مای به ربه ره کانی

و جه سته یی په الماره و هێرش ئه و گه ڵ گشت له کلتوری و راگه یاندنیه یه ، که له الیه ن هێزی پاوانی وه ک توندوتیژی نه ته وه دا ــ )له ده وڵه ت توندوتیژی مافی ده وڵه ت و ئامرازێک له پاوانی ده وڵه تدا پێناسه په پره و داگیرکراو، خاکی و گه ل له دژی ده کرێت( و ئاشتی پرسی و کۆمه ڵگا له به شی ــت. ده گــرێدیموکراسی له په رتووکی کۆمه ڵناسی ئازایدا رێبه ر ئاپۆ ده ڵێت:" کاتێک که سیاسه ت و ئه خالق نه توانن

Ûرۆڵی خویان بگێرن و واتای خۆیان له ده ست ده ده ن،

ئه رک و به رپرسیارێتی جوانانی کورد، له هه موو

جه وانانی تر له ئاستی جیهاندا قورستر و کارامه تره . ئه وه له به ر ناسنامه ی ئه تنیکی جوانانی کورد ناگوترێت؛

به ڵکو له به ر ئه وه یه که جوانانی کورد خاوه ن ئه و شانس و هه لوده رفه ت و ده ره تانه تیۆری و

الیه نی کرداریکردنی “ئه و فه لسه فه یه ن

“


بیکات، ده مێنێته وه که کۆمه ڵگا یه ک کار ته نیا ئه ویش پاراستی زاتییه . ره وشی شه ڕ، ره وشی نه بوونی ئه ساسی له سه ر ته نیا ئاشتی بۆیه ه��ه ر ئاشتیه . پاراستنی جه وهه ری ده توانێت واتا بگرێت. ئاشتیه ک که پاراستنی جه وهه ری تێدا نه بێت گوزاره له ته سلیم

بوون و کۆیله بوون ده کات".ئاشتی و ئ��ازادی ته نیا کاتێک وات��ادار ده بێت، که له سه ر بنه ماگرتنی ئیراده ی گه وهه ری له پۆزیسیۆنی له خۆ الی��ه ن هێزه چه ند ئ��ه و بێت. ب��ووون��دا هێز ب��ه ده گرێت. الیه نێکی، له شکه رییه که به درێژای مێژوو یه کێک له فاکته ره سه ره کیه کانی مانه وه ی کوردان له جۆگرافیای ئه م هه رێمدایه . زۆر الیه ن ده توانن ئه و پاراستنی سه ربازی هێزی و بکه ن چه واشه بابه ته ک��وردان وه ک��و کۆسپ ل��ه ب��ه رده م چ��اره س��ه ری پرسی کورد ده ستنیشان بکه ن، له کاتێکدا هێزی سه ربازی و پاوانی توندوتیژی بۆ ده وڵه ت به ڕه وا ده بینن و چاو له هێرشه سه ربازییه کان که به مه به ستی داگیرکاری به سه دان ساڵه له سه ر کوردستان په یره و ده کرێت ده گرن. الیه نێکی تری پارستنی ره وا خاوه ن هرز و رامان بوونه . مێژوویی، راستی له گ��وزاره که رامانێک و هرز ناسنامه یی و گوهه ری تۆ وه ک گه ل بکات و به م پێیه له گۆره پانی جیهاندا خۆ پێناسه بکه یت و سیاسه ت، ره هه نده کانی گشت و ئه ده بیات م��ێ��ژوو، ئ��اب��ووری کۆمه اڵیه تی بخولێنیت. له په رتووکی ئه شقی کورددا رێبه ر ئاپۆ ده ڵێت:" هه ر که س ئاوازێک و مۆسیقایه کی هه یه . به و ئاوازه مه زن ده بێت و باڵ ده گرێت و ده فرێت. ئیمه ش ئاواز و مۆسیقایه کی تایبه ت به خۆمان هه یه و هه ر به م ئاوازه ی که باڵ ده گرین و ده فرین". لێره دا بکرێت پێناسه که لتوور وه ک��و ده توانێت ئ��اوازه ئ��ه و و پێناسه نییه ، هه ڵپه رکێ و ته نیا گۆرانی ئه ویش تێروانینی گه لێک بۆ رابردوو و ئیستا و داهاتوویه . له کۆمه ڵگایه ک و واڵتێک که رۆژانه کۆیالیه تی، مردن و له ناو چوون داده سه پێندرێت و مرۆڤه کان زیاتر له ژیان ده ترسن هه تا مردن، ده ره تانی خۆ گه یاندن به ئاستی پاراستنی جه وهه ری و ئه و پێناسه یه ی که له که لتوور کرا دژوار و زحمه ته . هه ر بۆیه ته نیا چاره خۆ دابڕانه له و گۆڕپانه ی که ئیدی تێیدا بێ واتا و بێ نرخ کراوه . هه ر ئه مه ش کاریگه ری له سه ر رۆح، هه ست، هرز و که سایه تی و ئه و گه له داده نێت. به م هۆیه شه وه گه یشتن به ئه م ئامانجه له کوردستاندا، خۆ دابڕان له و پێوانانه یه که له ژێر کۆیالیه تیدا ساز ده بن و ده بنه پێوان بۆ بیرکردنه وه ی ژیان و کردار، ئه ساس

و گرینگه . هه ر بۆیه ژیان له نێو شۆڕشی ئازادیخوازی کوردستاندا پشتبه ستن به چیاکان مه کۆی سه ره کی خۆگه یاندن به نرخ و پێوان و هزری ئازاد له پێناو ژیانێکی ئازاد دایه . ئه گه ر زانستێک، رۆشنبێریک یان سیاسه تێک ده گرێت. واتا ن��اوه رۆک��ه وه به م ته نیا هه بێت له ئارادا ئه مانه هه ر هه موویان ده چنه چوارچێوه ی پاراستنی ره وا که ئه رک و به رپرسیارێتی ئه خالقی و سیاسی

جوانانه .له جوانان کوردستان گه ریالی هێزه کانی ئه مرۆکه و تێگه یشتنه ئ��ه و ب��ه گ��ه ی��ش��ت��وون ک��ه پێکدێت ئیمکانی ش��ۆڕش��دا، هێزکانی له ناو به جێگرتنیان بڵیین باشتر یان ده وڵ�ه ت له دژی بنیادنانی هێزێک ڕه هه نده کانیه وه گشت به داگیرکاری و ده س��ه اڵت

له پێناو پاراستنی گه لدا ده سه لمێنن.

که ئ��ه وه ی س��ه ره ڕای ده س��ه اڵت��دار سیسته می �4تاکه که سی مافه کانی و دیموکراسی بانگه شه ی ده کات، به اڵم له راستیدا هه وڵی هه ره مه زن له پێناو ته ک ناوه ندی ده دات. کۆمه ڵگا کردنی)هه مۆژن( تیپ هه ره سه ره کی بۆ پێهێنانی ئه م پرۆژه یه ناوه نده کانی په روه ده یه . له و ناوه ندانه دا له ژێر گوفتمانی)ووتنه وه ی( ی��ه ک ن��ه ت��ه وه ، ی��ه ک ئ��ااڵ، ی��ه ک زم��ان هه وڵی داسه پاندنی یه ک فکر، یه ک رامان، یه ک هیوا، ئه ندامانی ل��ه س��ه ر خ��ه ی��اڵ ی��ه ک و ئامانج ی��ه ک کۆمه ڵگا په یڕه و ده کرێت. هه ر بۆیه له سیسته مێکی به رژه وه ندیه کانی له خزمه تی زانست شێوه یه دا ب��ه م زانست له ئه نجامدا ت��واوه ت��ه وه . له ناویدا و سیسته مه ناکه وێته خزمه تی کۆمه ڵگا و مرۆڤایه تی؛ به ڵکو ده بێته ئامرازێک بۆ ده سه اڵت و ده سته مۆکردنی کۆمه ڵگا. له سه ر ئه و ئه ساسه ، په روه رده له سیسته مێکی به م ره نگه دا بێ واتایه . بۆ پووچه ڵکردنه وه ی ئه م سیاسه ته ئه رک و بخوڵقێنن که ناوه ندێک ئه وه یه ، به رپرسیارێتی جوانان گه یاندنی خۆیدا، په روه رده یی تێروانینی و له سیسته م بکاته راسته قینه زانستێکی به کۆمه ڵگا و ت��اک ئامانج. جوانان پێویسته ناوه ندێکی زانستی بۆ خۆیان ئاوا بکه ن یان ئه وانه ی که هه یه گه وره و ده وڵه مه ندی ژینگه پارێزی، و له ئه خالق زانست له وێدا که بکه ن ملیگرایی و جنسیه تپارێزی ل��ه دژی و درابێت دانه بڕ ده وڵ�ه ت بێ�ت. ئه و کاته پروه رده و زانست واتا ده گرێت راستیه دا ئه و ل��ه ده ره وه ی بخوڵقێنێت. وات��ا ده توانێت و ته نانه ت و خ��ۆف��ری��ودان��ه ته نیا ل��ه زان��س��ت، لێگه رین زانکۆکانیش رۆڵی خیانه ت له زانست و کۆمه ڵگا به رێوه

شێوازێک بنیادنانی دیموکراتیک خۆسه ری ده ب��ه ن. له په روه رده ی گه النه له ده روه ی بازنه ی په روه رده ی ده وڵه ت و زیهنێه تی ده سه اڵتپارێز. تێکۆشان له پێناو دامه زراندنی خۆسه ری دیموکرتیک هه وڵدانه له پێناو شکاندنی ئه و

بازنه ی که ته نیا پووکانه وه به دواوه یه .ئه مه راستیه کی حاشاهه ڵنه گره که هه تاکۆ ئه و رۆژه ی ژیانی �� فکری ل��ه چ��وارچ��ێ��وه ی خ��ۆی مرۆڤایه تی فاشیزم، جنسیه تپارێزی، که ده سه اڵتدار مۆدێرنیته ی میللیگه رایی، برسێتی، بێکاری، خراپبوونی ژینگه و گه رم بوونی زه وی، چینایه تی، سه رده ستی و بنده ستی، نه کات رزگ��ار ئ��ه ون، سه ره کیه کانی تابته تمه ندیه ناتوانێت به ئه و داخوازییه بگات. هه ر بۆیه تێکۆشان له پێناو پاراستنی ژیان به رێنمایه ک بۆ دواڕۆژ ئه رک و به رپرسیارێتی ئه و جوانانه یه که خاوه ن لێگه ڕینێکن بۆ کۆتایی پێهێنان به گشت دی��ارده ناحه زه کانی ناو

کۆمه ڵگای مرۆڤایه تیدا.داه��ات��وو گ��ۆرپ��ان��ی پ��ێ��ش��ک��ه ش��ک��ردن��ی ب��ه ره��ه م��ی له هه مانکاتدا ج��وان��ان��ه . مه عنه ویه کانی و م��اددی ل��ه ب��واری ک��ۆم��ه اڵی��ه ت��ی��ه وه داه��ات��وو ئ��ه و ک��ه ش و میراتی ب��ه ج��وان��ان ک��ه کۆمه اڵیه تییه یه ه��ه وای به پ��رۆژه ی هه میشه یی م��اددی و مه عنه وی خۆیان کۆمه اڵیه تیبوون و کۆمه ڵگا ده سپێرنه نه سڵی داهاتوو. و چ��ۆن ژیانێکی خوڵقاندنی م��ژاری له بۆیه ه��ه ر ئه رکێکی وه ک رۆیشتن چۆن داهاتوویه کی به به ر

کۆمه اڵیه تی له سه ر شانی جوانانه .لێره دا ئه رک و به رپرسیارێتی جوانانی کورد، له هه موو جه وانانی تر له ئاستی جیهاندا قورستر و کارامه تره . ئه وه ناگوترێت؛ جوانانی کورد ئه تنیکی ناسنامه ی له به ر ئ��ه وه ی��ه ک��ه جوانانی ک��ورد خ��اوه ن ئه و ل��ه ب��ه ر به ڵکو الیه نی و تیۆری ده ره ت��ان��ه و ه��ه ل��وده رف��ه ت و شانس هه بوونی ئه مڕۆکه فه لسه فه یه ن. ئه و کرداریکردنی گه الن ئ��ازادی��خ��وازی تێکۆشانی له ناو ئاپۆ" "رێ��ب��ه ر رزگ��ارب��وون بۆ مێژووییه ، چانسێکی له کوردستاندا تێکۆشان بۆ به ڵکو سیاسی؛ له داگیرکاری ته نیا نه له دژی ئه و هێزه هه ژمونیکه که له ئاستی جیهاندا به کاپیتالیستی مۆدێرنیته ی داسه پاندنی و په یڕه وکردن وه کو ئافه تێک)شێرپه نجه ( که وتۆته گیانی مرۆڤایه تی و نه ته نیا جه سته ی تاکه کان؛ به ڵکو گه نی کۆمه اڵیه تی و گ��رت��ووه ئامانج ب��ه رۆحیشی بیۆلۆژیکه کانی و له بواری که لتووری، رۆژانه گه وره ترین کۆمه ڵگوژی فیزیکی، وێژه یی، ئه خالقی و سیاسی له دژی گه الن و

کۆمه ڵگای مرۆڤایه تی په یڕه و ده کات.تێکۆشان له سه ر ئه ساسی فه لسه فه و رامانی "رێبه ر ئاپۆ" ته نیا جێگاگرتن له تێکۆشانی ئازادی له پێناو گه لێکدا نییه ؛ به ڵکو تێکۆشانێکه له سه ر ئه ساسی نرخ و به های هه زاران ساڵه ی مرۆڤایه تی له پێناو بنیادنانی ژیانێکی نوێ و جیهانێکی نوێ له سه ر ئاستی مرۆڤایه تیدایه . به درێژای مێژووی تێکۆشانی ئاپۆیی، هه موو الیه ن و زلهێزه کانی هه ژه مۆنیای سه رده می جیهان، له هه وڵی ئه و تێکۆشانی و به رخۆدان رووخاندنی و الوازک��ردن

بزووتنه وه ن که رێبه ر ئاپۆ رێبه رایه تی ده کات. له سه ر ده بێت ته نیا جوانان هه ستیاره دا، قۆناخه ل��ه م چۆن به کرده وه کردنی ئه رکی پێشنگایه تی خۆیان بیر بکه نه وه و ده س له هه ر چه شنه به رژه وه ندیه ک هه ڵبگرن و به وره یه کی زۆر به رزه وه تێکۆشانی خۆیان به گوڕتر له ده ستی داهاتوو بڵێین پێکه وه هوموومان با بکه ن.

تێکۆشه راندایه ...!

هه ر که س ئاوازێک و مۆسیقایه کی هه یه . به و ئاوازه مه زن ده بێت و باڵ ده گرێت و ده فرێت.

ئیمه ش ئاواز و مۆسیقایه کی

تایبه ت به خۆمان هه یه و هه ر به م ئاوازه ی که باڵ “ده گرین و ده فرین

“


)14(ی ته مموز و سێ هه نگاوی شۆرشگێڕی مێژوویی له سێ ساڵ و شوێنی جیاوازدا

خۆی ڕه ش��ه ک��ان��دا ل��ه ڕۆژه ته نها م��ێ��ژوو پرشنگدار ل��ه ڕۆژه بڵکو دووباره ناکاته وه ؛ ئه مه ش ده بێته وه . دووباره به واتاکانیشدا و هه موو توندوتۆڵی په یوه ندی گرێدراوی له گه ڵ م��رۆڤ��ه ت��وان��اک��اری و وزه روداو له ناو گ��ه ردوون ن��او ت��ری پێکهاته کانی کارلێککردنێکی به رده وامدان. رۆژی )14(له مێژووی گرنگه رۆژێ��ک��ی ته مموز ی تێکۆشانی گه النی ڕۆژئاوا و ڕۆژهه اڵتی ک��ورد. گه لی ب��ۆ به تایبه تی ن��اوه راس��ت��دا گرنگ شۆرشی سێ رۆژه دا له م چونکه قه ڵه مباز و بۆته ماییه ی ئه نجامدراوه که وه رچه رخانی گرنگ له کۆمه ڵگادا. یه که م ش��ۆڕش: ش��ۆرش��ی ف��ه ره ن��س��ا ئ��ه م شۆرشه پێشه نگایه تی ب��ه ن��ۆزده ه��ه م��دا ل��ه س��ه ده ی ل��ه دژی گ��ه الن و ئازادیخوازانه ی فکری سیسته می سه رده ست. له پێناوی سه رخستن و ب��ه رف��راوان��ک��ردن��ی ش��ۆڕش��ی ڕن��ێ��س��ان��س و ر وناکبیرى، شۆرشی فه ره نسا مۆری خۆی بڵندا. له ئاستێکی داوه پێشکه وتنانه له و د و وه م شۆرش: له ئێراقدا له )1958-7-14( شۆرش به سه رۆکایه تی عه بدولکه ریم قاسم ده کرێت و سیسته می ئیراق له ده سه اڵتێکی سیسته مێکی بۆ ده گ��ۆرێ��ت پاشایه تییه وه ده وڵه تى ئاشکرایه بردنی کۆمارى. به ڕێوه در وست به ریتانیا وه له الیه ن )1920( ئێراق ده کرێت. له چوارچێوه ى سیاسه تى ئینتیدابدا گرێده درێت به به ریتانیا وه ، عه بد ولکریم قاسم سوپاى ل��ه ن��ا و ئه فسه ره و که سایه تیه کى با وکى که ده گرێت خۆى جێگاى ئێراقدا له و فه یلییه . ک��ورده و دایکى ع��ه ره ب��ه و ک��ات��ه دا ب��ه ک��اری��گ��ه رى ف��ک��رى چ��ه پ و نه ته وه په رستی له گه ڵ کۆمه ڵێک ئه فسه رى تر کار ده که ن بۆ ئه نجامدانى کوده تا له سه ر رژێمى پاشایه تى. له ما وه ى د و وساڵدا خۆیان به رێکخستن ده که ن و کوده تا ئه نجام ده ده ن و کۆتایى به سیسته مى پاشایه تى له ئێراقدا گه النى بۆ ئه گه ر شۆڕشه ئ��ه م ده هێنن.

ئێراق واتایه کى گرنگى هه یه له و ر و وه وه که ئێراق رزگارى ده بێت له ده سه اڵتى به ریتانیا، له ر و وێکى تره وه به هۆکارى تواناکارییه کانی که سایه تى عبد ولکریم قاسم توانرا گه لێک هه نگا وى گرنگ بنرێت. ده ستورێکى کاتى ده بێته ئێراق یه که م جارى بۆ داده ڕێژرێت، خا وه ن ده ستورێکى دیموکراتى که تێیدا دان ده ڵێت ده نێت و ک��ورددا نه ته وه ى مافى به پێکهاتو ون سه ره کى نه ته وه ى د و و له ئێراق ک��ه ک��ورد و ع��ه ره ب��ه . ه��ه ر وه ه��ا رێ��گ��ا به راگه یاندنى رێکخرا و و پارتى و خه باتى کوردى ده درێت. هه ر له ده ستو وردا کاتێک باس له گه النى ئێراق ده کات باس له هه رد و و ره گه زى نێر و مێ ده کات. دیسان له و کاته دا ده کات که بارزانى مه ال مسته فاى بانگى له به غداد بێت ب��گ��ه ڕێ��ت��ه وه و ر و وس��ی��ا وه ل��ه زهنیه تى کاته دا له و بکات. کار وخه بات نه ته وه په رتى عه ره ب به سه رۆکایه تى جه مال ع��ب��د ول��ن��اس��ر ب��ه ش��ێ��وه ی��ه ک��ى ب��ه ه��ێ��ز ل��ه ن��ا و کردبو و. به رێکخستن خ��ۆى عه ره به کاندا ب��ه رۆژ رۆژ ب��ه ع��س رێکخستنى دی��س��ان له هه وڵى هێزه د و و ئ��ه م ده س��ت��ان��د، پ��ه ره ی ئه وه دابو ون عه بد ولکه ریم قاسم بهێننه سه ر هێڵى خۆیان، به اڵم نه یانتوانى ئه نجامبگرن، له گه ڵ ئێمه ده ڵێت:" قاسم عه بد ولکه ریم نه ئێراقداین، گه النى هه مو و ب��ه رژه وه ن��دى نه رۆژه��ه اڵت��ی��ه ک��ان��دا، سیاسه تى ل��ه گ��ه ڵ له گه ڵ رۆژئا واییه کانداین. ئه مه ش وایکرد سه ربه خۆ سیاسه تێکى ن��ه ری��ت و ک��ل��ت��ور و چاکسازی ب��ڕی��اری ه��ه روه ه��ا پێشبخات، سه نده وه له ئاغاکان زه وی و کشتوکاڵیدا ئه مه ش به سه ر جوتیاراندا، دابه شی کرد و ناره زای ئاغاکانی لێکه وته وه . له و ما وه یه دا دیموکراتی پارتی 1960(دا /9 /11( له له گه ڵ بارزانى به سه رۆکایه تی کوردستان ل��ه دژی و ی��ه ک��ده گ��رن ک��وردا ئاغاکانی ڕاده وه ستن بڕیاری چاکسازی کشتوکاڵی و ش��ه ڕب��ه رپ��ا ده ک��ه ن ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر به ع��ب��د ول��ک��ه ری��م ق��اس��م. ئ��ه م ش��ه ڕه ش رێگه خ��ۆش��ده ک��ات ب��ۆ ده س��ت��ێ��وه ردان��ى ده ره ک��ى یه کگرتنى ب��ه ه��ۆى ه��ه ر وه ه��ا ل��ه ئ��ێ��راق��دا، ن��اس��ری��ی��ه ک��ان و ب��ه ع��س��ی��ه ک��ان��ه وه ل��ه دژى به رێوه بردنى قاسم و ده سه اڵتى عبد ولکه ریم چه ندین پالن له دژى و له ما وه یه کى کورتدا و له )2/8/ 1963(دا کۆتایى به حوکمى عبد ولکه ریم قاسم دێت و عبد ولسه الم عارف

وه ک که سێکى نه ته وه په رستى عه ره ب دێته ئه گه ر شۆڕشه ئه م ئاشکرایه حکوم. سه ر به اڵم بێت؛ نه بو و درێژخایه نیش ما وه یه کى کۆمه ڵگاى له سه ر باشى کاریگه ریه کى سیاسى، ب��وارى له دان��ا وه به گشتى ئێراق تا ک��ه یاسایى ئ��اب��و ورى، ک��ۆم��ه اڵی��ه ت��ى، رۆژى ئه مڕۆش ئه و کاریگه ریانه ده بینرێن.ت��ه م��و وزى )14(ى ل��ه ش��ۆڕش: س��ێ��ه��ه م ب��ه رخ��ودان "در وش��م��ی ب��ه ک��ه )1982(کوردستاندا باکورى زیندانه کانى ژیانه "له پارتى ئاشکرایه هه مو وان الی به رپاکرا. شۆڕشێکى کوردستان وه ک کرێکارانى کوردستان ه��ه م��و و ئاستى ل��ه س��ه ر به هێزه فکر و نۆژه نترین به حه فتاکاندا له سه ره تاى ک��رد و وه ب��ه ک��ار وخ��ه ب��ات ده س��ت��ى فه لسه فه زه حمه تدا سه خت و زۆر له هه لومه رجێکى ده بێته وه ئاسته نگییه کان ر و وبه ڕ و وى هه مو و کورد گه لى له مێژ و وى نوێ رێگایه کى و و گ��ه الن��ى ن��ا وچ��ه ک��ه ده ک��ات��ه وه . ل��ه د واى کوردستان کرێکارانى پارتى دامه زراندنى ب��ه چ��ه ن��د س��اڵ ر و وب��ه ڕ و وى ک��وده ت��ای��ه ک��ى سه ربازى ده بێته وه له )11(ى ئه یلولى )1980( به ئامانجى تورکیا وه . حکومه تى له الیه ن سه رکوتکردنى ش��ۆڕش و پاکتا وکردنى ته وا وى بز وتنه وه شۆڕشگێڕیه کان له سه ر و وى ده ک��ات ده س��ت )PKK( ه��ه م��و وی��ان��ه وه ب��ه گ��رت��ن و زی��ن��دان��ی��ک��ردن��ى ب��ه ه��ه زاران سه رکردایه تى ئه ندامانى له نا ویاندا که س. و ده ک��ات ده ستگیر )%70(ی��ان په که که و تورکیا ده وڵ��ه ت��ى زی��ن��دان��ه وه . ده یانخاته هه تا ده س��ه اڵت��داره ک��ان سیسته مه ت��ه وا وى زیندان که بو ون ب��ا وه ڕه دا له و کاته ش ئه و به ته سلیمگرتن و ب��ۆ که مینه باشترین سه رکوتکردنى هه مو و کادرانى شۆڕشگێڕ، ب��ه اڵم ئ��ه وه ى ل��ێ��ره دا گ��رن��گ��ه ل��ه زی��ن��دان��دا پ��ێ��ش��ه ن��گ و ک��ادران��ى ئ��ای��دی��ۆل��ۆژى به دۆغ��ان، ه��ه ڤ��ااڵن)م��ه زل��وم پێشه نگایه تى د ورم��وش( خ��ه ی��رى محه مه د پیر، ک��ه م��ال به ڕێوه به رایه تى کادرانى زیندان که ئه رکى لۆژیکه ئه و خۆیان و شانى سه ر ده خه نه پێچه وانه ده که نه وه که زیندان جێگایه که بۆ ئه وه له جێگاى شۆڕشگێڕ. تاکى کوشتنى له زینداندا به رخودانى شۆڕش و مه شخه ڵى با وه ڕییه کى ئ��ی��راده و ب��ه داده گ��ی��رس��ێ��ن��ن. ئه شکه نجه هه مو و ر و وب��ه ڕ و وى پۆاڵیینه وه

ن��ا و زیندان و ز وڵ��م و زۆرداری��ی��ه ک��ان��ى

نه‌جیبه‌عومه‌ر

Û


به رخودانییه کى ل��ه ب��ه رده م رێگه ده بنه وه و دۆغان مه زلوم هه ڤاڵ ده که نه وه ، بێ وێنه بردن له نا و نکۆڵیکردن و سیاسه تى له دژى چاالکى گه وره ترین به )1982/3/21( له گ��ی��ان��ب��ازى ب��ه ک��ل��پ��ه ى ئ��اگ��رى ج��ه س��ت��ه ى ئ��اگ��رى ن��ه ورۆز ل��ه زی��ن��دان��دا ده ک��ات��ه وه به ئه گه ر ده ڵێت" ژیانه " و در وشمى"به رخودان ده بێت�ه رۆح فکر و ئه وا بگرن جه سته ئێوه و هیوا و بۆ ده بینه واڵم و ئاگر کڵپه ى ب��ا وه ڕی��ی��ه ک��ان��ى گ��ه ل��ه ک��ه م��ان. ل��ه )18(هه ڤااڵن)نه جمى، ساڵدا هه مان گواڵنى ى م��ه ح��م��ود، ئ��ه ش��ره ف، ف��ه ره��اد( ده س��ت��ى به ئاگاهێنانه وه ى له پێنا وى ده گرن و یه ک پاکتاوکاری له سیاسه تی زیندانیان هه مو و مردنێکى ئ��ازاد و ب��ه در وش��م��ى"ژی��ان��ێ��ک��ى ئه نجام گیانبازى چاالکى شه ره فمه ندانه " ت��ه م��م��وزى )14(ى ل��ه پ��اش��ان ده ده ن. ه��ه م��ان��س��اڵ��دا ه��ه ڤ��ااڵن)م��ح��ه م��ه د خ��ه ی��رى یه ڵماز، ئاکیف پ��ی��ر، ک��ه م��ال د ورم��وش، چاالکى له چوارچێوه ى چیچه ک( عه لى مردن تا مانگرتن بڕیارى توند وتیژى بێ د وژم��ن مردنى در وشمى"ئێمه به ده ده ن. بێ ژیانێکى ل��ه م��ردن ن��اک��ه ی��ن، پ��ه س��ه ن��د ب��ۆ گ��ه ل��ه ک��ه م��ان ه��ی��وا ببێته ک��ۆت��ا ک��ه ده ئ��اف��رێ��ن��ی��ن" ب��ه م��ش��ێ��وه ی��ه ئ��ه م ه��ه ڤ��ااڵن��ه ته سلیمکارى ل��ه ب��ه رده م رێگه ته نها نه ک ته وا وه تى به به ڵکو ده گرن، پاکتا وکارى و چۆک به د وژمندا ده ده ن و زیندان ده که نه له ش��ۆڕش و هه ڵگیرساندنه وه ى ن��ا وه ن��دى خوڵقاندنى ش��ۆڕش و سه رخستنى پێنا وى گرنگترین به ها و با وه ڕى بۆ گه ل و ته وا وى هه مو و له لوتکه دا مرۆڤایه تی کۆمه ڵگای بێگومان ئ��ه ن��ج��ام��ده ده ن. ف��ی��داک��اری��ه ک که به مشێوه یه به رخودانییه کى چه مکى ده بێته وه زه حمه تییه کان هه مو و ر و وب��ه ڕ و وى له مێژ و وى مرۆڤایه تیدا وێنه ى نییه . هه ڤاڵ له کاتێکدا د ورم��وش خ��ه ی��رى م��ح��ه م��ه د مانیگرتووه و نزیکى شه هید بو ون ده بێته وه من بنو وسن، گ��ۆڕه ک��ه م له سه ر ده ڵ��ێ��ت:" ق��ه رزارى ک��وردس��ت��ان��م". ه��ه ڤ��اڵ که مال پیر که به ره چه ڵه ک تورکه له دادگاى ده ڵ��ێ��ت:" بڵند ده ن��گ��ێ��ک��ى ب��ه ت��ورک��ی��ادا رزگارى گه لى تورک گرێدرا وى رزگارى مانگرتنیشدا له کاتى ک��ورده ". گ��ه ل��ى ژیاین، بۆخۆمان ئێمه ئێستا تا ده ڵێت:" بژین گه ل بۆ ب��ه د وا وه ئێستا له پێویسته شۆڕشگێڕان". هه مو و بۆ هیوا ببینه و ئ��ه م��ه ش ده ب��ێ��ت��ه ه��ۆک��ارى ئ��ه وه ى که تورکیا ده وڵه تى له قاڵبدرا وه کانى قانو ونه ناچارى ببێته وه و ه��ه ژان��دن ر و وب��ه ڕ و وى زیندان ن��ا و قانو ونه کانى که ببن ئ��ه وه ى

بگۆڕن.ن��ه ری��ت��ى ب��ه رخ��ودان ت��ه ن��ه��ا ل��ه ب��اک��ورى

به ڵکو نه بو و؛ ره ن��گ��دان��ه ه وى کوردستاندا راس��ت��ه وخ��ۆ ک��اری��گ��ه رى ل��ه س��ه ر ب��اش��ورى هه شتاکاندا له ساڵى هه بو و، کوردستانیش رژێ��م��ى ب��ه ع��س پ��ه ی��ت��اپ��ه ی��ت��ا ک��ه س��ان��ى ر و وب��ه ڕ و وى ده ک��رد و زیندان شۆڕشگێڕى قورسترین سزا و ئه شکه نجه ی ده کردنه وه ، به رخودانییه ى ئ��ه و ب��ه ک��اری��گ��ه رى ب��ه اڵم ل��ه ه��ه م��وو ک��وردس��ت��ان ب��ه ڕێ��وه ده چ��و و در وشمى"که م به کوردستانیشدا له باشورى ژیان و که ڵ ژیان" درێژه به تێکۆشاندرا. ل��ه ئ��ه ن��ج��ام��دا ده ت��وان��ی��ن ب��ڵ��ێ��ی��ن ب��ڕی��ارى ده گ��ی��ردرێ��ت. گرنگدا ل��ه رۆژى گ��رن��گ ئه مڕۆدا له رۆژى ئه م شۆڕشانه به رهه مى له کوردستاندا جیهاندا و له سه رتاسه رى گه ل ئه مڕۆ ئه گه ر ده بینرێت. به تایبه تى دیموکراتییانه ئیراده یه کى خ��ا وه ن بۆته نکۆڵیکردن و سیاسه تى رۆژب��ه رۆژ و له هه مو و پ��وچ��ه ڵ��ده ک��ات��ه وه و ل��ه ن��ا وب��ه ردن به ده ستى ئازادى زه حمه تدا هه لومه رجێکى به رهه مى بێگومان ده خوڵقێنێت، خ��ۆى نه ریت و کلتورى به رخودانی ئه م ژیانه یه . هه مو و س��ه ره ڕاى کوردستاندا له باکورى پ��ه الم��اره ه��ێ��رش و زه ح��م��ه ت��ى و زۆرى و له بوارى تورکیا حکومه تى دڕندانه کانى ئابو وریدا... یاسایى، سیاسى، سه ربازى، له سه رپێیه ب��ێ وچ��ان گ��ه ل ب��ه اڵم ه��ت��د، و پ��ێ��داگ��رى ل��ه م��اف��ى خ��ۆب��ه ڕێ��وه ب��ردن��ى له باشورى ده کات. خۆى دیموکراتیانه ى ن��اره زای��ى ده ن��گ��ى ئ��ه گ��ه ر کوردستانیشدا به گه نده ڵى و به رزده بێته وه و ال وان ژنان و زی��ادب��و ون و چینایه تى و ن��ادادپ��ه ر وه رى و به سه .! ئیتر ده ڵێت ده سه اڵتخوازى شه ڕى ئه وا ئه ویش هێز و و با وه ڕى له هه مان نه ریتى ئ��ه و شۆڕشانه ب��ه رخ��ودان��ى ف��ی��داک��ارى و

ده گرێت.تێکۆشانانه ئ��ه م ت��ه وا وى ل��ه ک��ات��ێ��ک��دا ده ن��رخ��ێ��ن��ی��ن، گ��رن��گ��ه ه��ێ��ز و و ب��ا وه ڕى خۆییمان وه ربگرین. هێزى له تواناکارى و تواناکاریه کانى به پشت شۆڕشانه ئ��ه و له مێژ و و خۆیان م��ۆرى توانیان ج��ه م��ا وه ر مێژ و ویان قه ڵه مبازى بده ن، وه رچه رخان و پێویسته ئ��ه م��ڕۆش��دا ل��ه رۆژى ئ��اف��ران��د. پێداگرى له وه بکه ینه وه که گۆڕانکارى و چاکسازى به چه ند هێز و و الیه نى سنوردار ئه نجام نادرێت، به ڵکو به به شداربو ونى هه مو و چین و توێژى کۆمه ڵگا و پێویسته هه موومان کۆمه ڵگایه کی له بونیاتنانه وه ی به شداربین ه��ا وک��ارى خواستن ب��ه ب��ێ و دی��م��وک��رات��دا نه ته وه یى ده توانین شۆڕشى ده ره ک��ى له هێزى و دیموکراتیمان له کوردستاندا سه ربخه ین و کلتورى به رخودانى زیند و و بکه ینه وه ، شۆڕشى دیموکراتیانه شمان به چه مکى خۆبه ڕێوه بردنى

دیموکراتیانه ى گه ل ده بێت.

ئه گه ر ئه مڕۆ گه ل بۆته خا وه ن ئیراده یه کى

دیموکراتییانه و رۆژبه رۆژ سیاسه تى

نکۆڵیکردن و له نا وبه ردن

پوچه ڵده کاته وه و له هه مو و

هه لومه رجێکى زه حمه تدا ئازادى به ده ستى خۆى ده خوڵقێنێت، بێگومان

به رهه مى نه ریت و کلتورى

به رخودانی ئه م ژیانه یه

““


به‌هار‌له‌کوردستانه‌وه‌‌ده‌ست‌پێده‌کاتخه لیل غه مگین: شۆڕشی ژیانه وه ، ئه رکی خۆی له پێناو چاره نووسی

هۆنه ر و که لتووری کوردیدا، به قارمانیه تی و فیداکاری پێکهێناوه

هۆنه رمه ندی کوردی رۆژئاوای کوردستان، خ��ه ل��ی��ل غ��ه م��گ��ی��ن ک��ه ب��ه گ��ۆران��ی��ی��ه ش��ۆڕش��گ��ێ��ڕی��ی��ه ک��ان��ی خ��ۆی ل��ه چ��ه رخ��ی ک��وردس��ت��ان��دا، ئ��ازادی��خ��وازی تێکۆشانی که سایه تیه کی ناسراوه . واڵمی پرسیاره کانی ~ له مه ڕ سه رهه ڵدانه کانی سوریا و رۆژئ��اوای ک��وردس��ت��ان و رووداوه ک��ان��ی

له روانگه ی هۆنه ره وه دایه وه . خه لیل غه مگین سه باره ت به پێشکه وتنه کانی ناوین"کوردستان"ه . رۆژهه اڵتی دڵی ووتی: ئ��ه م��ه ش ل��ه الی��ه ن��ی س��روش��ت��ی، ژئ��ۆل��ۆژی، ژئۆپۆلیتیک و هه میش له الیه نی مێژووییه وه که بکه ین له بیری نابێت ئێمه سه لێمنراوه . به هاری گشتیدا، ک��رده وه ی و له پراکتیک ده ستی له کوردستانه وه ناوین رۆژه��ه اڵت��ی

پێکردووه .

~: ره وشی هۆنه ری کوردی له م سااڵنه ی دواییدا، چۆن ده بینی؟

ئاستێکی ل��ه ه��ۆن��ه ر ره وش��ی بێگۆمان -کۆمه ڵگاو ره وش��ی گ��رێ��دراوی گشتیدا، ئ��اس��ت��ی گ��ۆڕان��ک��اری��ی��ه ک��ان��ه ل��ه ج��ی��ه��ان��دا. ک��ۆم��ه ڵ��گ��او دون��ی��ا ب��ه م ش��ێ��وه ی��ه ب��ه ی��ه ک��ه وه ئێمه جیهانی ئێستا چۆنکه گ��رێ��دراون، لێهاتووه . بچووکی گوندێکی به ئه ندازه ی مۆدیرنیته ی سه رمایه داری، و سه رمایه داری ده ڕن��ده ، ه��ه وڵ��ده دات، ژی��ان��ی گ��ه الن وکۆمه ڵگا، له هه رجێگاو له هه ر شوێندا بخاته ئیدی خ��ۆی��ه وه . ره کیفی و کاریگه ری بن بۆ بازاری خۆی، هیچ سنوور و یاسایه ک قازانجی و ب��ه رژه وه ن��دی، له پێناو ناناسێت. س��ه رم��ای��ه ی و ب��ژی��وی خ��ۆی، ه��ه م��وو نرخ و کاال به ک��ردووه مرۆڤایه تی وبه هایه کی

بازاڕی پێوه ده کات. ~: بۆ ئه وه ی به راستی ره وشی هۆنه ر هه ڵسه نگێنین و راستیه کان له گه ل به پێویستی بکه ین، تاوتۆی کۆمه ڵگادا بنه ڕه تیمان پره نسیپی کردنی دی��اری هه یه . که لتوور وهۆنه ر چۆن پێشده که ون، و چۆن پاش ده که ون و به جێ ده مێنێنه وه . نمونه ی ئه مانه ش سیسته م و شێوازه کانی

و که لتوور ریشه یی بنه مای کام له سه ر هۆنه ری خۆیان به رێوه ده بن؟

دوورو ب��اب��ه ت��ێ��ک��ی ئ��ه م��ه ده زان��م، م��ن -ده خ��وازم نه ش و بدوێم زۆر ناخوازم درێ��ژه ، ب��ه ش��ێ��وه ی��ه ک��ی س��اک��ار و س��ه ران��س��ه ر واڵم بده مه وه . بێگۆمان کاتێک کۆمه ڵگا خۆیان ده بنه ، له ئه نجامدا، ده ک��ه ن، به رێکخستن خاوه ن هێزو ده سه اڵت و خۆرێوه به ری. ئه مه ش

و ه��ی��وا سیسته ماتیک، ب��ه ش��ێ��وه ی بوونه . رێکخستن نزیکایه تیه کی بابه تی ک��ه سیسته مه ی ئ��ه م له سه ر له سه رکردنه ، راوه س��ت��ه چ��ه ن��د ک��وڵ��ه ک��ه ی ب��ن��ه ڕه ت��ی ئه وانه ش ک��رده . خ��اوه ن ده بێته ل��ه الی��ه ن��ی ه��زری، ئ��اب��ووری،

ئ��ی��داری، س��ی��اس��ی، ...هتد. و کۆمه اڵیه تی ئه و چوارچێوه یه ش، له م ک��ۆم��ه ڵ��گ��ای��ان��ه ش که خاوه ن ئه زموونن، زۆرن.

ئه گه ر ناویندا، له چاخی له و قۆناخانه دا، گرنگی یان سیسته مه کان، باشیان نزیکایه تییه کی ی��ان پێویستی، و ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر ب��ه ه��ۆن��ه ر نیشان ن��ه دای��ه ، ئ��ه وا ئه مڕۆ بێگۆمان نه مانده توانی باسی زۆر نرخ و به های هۆنه ریمان بکردایه و بێگۆمان زۆر کاتێک ب��وون. چوو له ناو هۆنه ریش نرخی ئێمه مێژوو ده خوێنێته وه ، سیسته مه ده سه اڵتدار به چه نده کۆمه ڵگا، به رێوه به رییه کانی و بابه تیانه نزیکی چاند نرخ و به شێوه یه کی وهۆنه ر بوونه ته وه ، له و قۆناخه دا، ژیاندنه وه ی هۆنه ر و که لتوور، بێ راوه ستان، به رده وامی ئه م نمونه ی م��اوه . ماندگار داوه و به خۆی هه یه . گه له که ماندا له مێژووی راستیه ش، شه ره فنامه دا، له بدلیسی، خانی ش��ه ره ف به گ و ئاغا پێناسه ی کاتێک بێگۆمان پێوان وه کو ده کات، له کوردستاندا وبه گزاده باسی به گ وبه گزاده و ئاستی هۆنه ری ئه و که سایه تیانه له و هه رێمانه دا ده کات. به گێک خ��اوه ن هۆنه رییه . به رهه می چه ند خ��اوه ن زانیاره . و سترانبێژ دیوان، کۆمه ڵه ، چه ند، زانیار، فێرگه ، چه ند به گاندا، هه رێمی له پسپۆر، ماڵباتی هۆنه رمه ند هه یه . به کورتی

به سیسته می کۆمه ڵگا، که ، بڵێم ده خ��وازم خۆی، له هه ر قۆناخێکی مێژووییدا، که لتوور خۆی داهاتووی بۆ به گشتی، هۆنه ری و ئه و بۆ قۆناخه ش ئه و زانیووه . پێویست به ژیانه وه ی قۆناخێکی بووه ته کۆمه ڵگایه ، باش هه موومان ئه مڕۆ هۆنه ری. زێڕینی هۆنه ر کاپیتالیسم سیسته می که ده زانین ده ک��ات. ته ماشا بازرگانی پ��اره و به چاوی به پێویستی هه ڵسوکه وته ، به م له به رامبه ر ئاواکردنی پیوان و ئه رک و به رپرسیاریه تی ئامانجی سه رمایه داری، سیسته می هه یه . داگیرکه ری بێ لۆژیکه " هه ر شتێک له پێناو ب��ه رژه وه ن��دی به گوێره ی وم��اده ی��ه . سه رمایه خۆی، بێ راوه ستان له گۆڕه پانی پێشکه وتنی ه��ۆن��ه ردا، س��ه رم��ای��ه و گ��رن��گ��ی��ی��ه ک��ی له الیه کی ده ک��ات. ده ستنیشان ل��ه ڕاده ب��ه ده ر ئه زموونێکی ئه ڵته رناتیڤ، وه ک��و ت��ره وه ، واڵته سۆسیالیستیه کان هه بوو، که جێگای بڵێم ده م��ه وێ��ت لێکۆڵنکردنه . و ب��ای��ه خ��دان هۆنه ر، هه ڵسه نگاندنی و پێشکه وتن ک��ه به گشتی، گرێدراوی کات، ده زگا و به گشتی سیسته می کۆمه ڵگایه . کۆمه ڵگایه ک که

کاتی ئه وان هه بێت، ئه وان ده توانن، تووی

ئا:‌رۆژهات‌جه‌الل‌*‌و:‌تۆڵه‌‌خه‌مگین

Û


هۆنه ری خۆیان، له زه وی به پیت دان، هه روه ها که ن، له به ریه ک نرخیش و به رهه م ده توانن بۆ باش به رهه مێکی به ئاسانی ده توانن واتا

خۆیان به ده ست بخه ن. ~: به دامه زراندنی بزووتنه وه ی ئاستی کوردستان"په که که " شۆڕشگێڕی و له کوردستاندا شۆڕشگێڕی و هۆنه ر به تایبه تی له رۆژئاوای کوردستاندا گه یشته ئاستێکی هه ره بڵند، له م قۆناخه دا، ئه وه ی که پێویسته بکرێت، له پێناو پێشخستنی ئاستێکی هه ره هۆنه ردا بۆ ئه وه ی بگاته

بڵندتر چییه ؟ - راسته که شۆڕشی ژیانه وه وه کو له ناوی له مێژووییشی قۆناخێکی دی��اره ، خ��ۆی��دا له هه روه ها ک��رده وه . ک��وردی هۆنه ری به ر به ره و ژیاندنه وه یه کی مه زن کۆمه ڵکوژییه وه و به قۆربانی و ره نج وفیداکارییه کی پیرۆزه وه ره نج له م چوارچێوه یه دا، ئێستا. هێناوه هه تا کوردستان ل��ه رۆژئ��اوای زۆر فیداکاری و شۆڕشدا، وبه های نرخ له هه بوونی و دراوه ب��ه اڵم م��ه زن��ه ، پێگه یه کی و رۆڵ خ��اوه ن به داخه وه ده ڵێم که له بیرکراوه . بۆ ئه و به شه ی به رزتر هۆنه ر ئاستی چۆن که پرسه که تان پێشدا، پرسیاره ی واڵمی له من بکه ینه وه ، چه ند خاڵێکی بنه ڕه تیم باس کرد، به اڵم لێره دا هه وڵده ده م به شێوه یه کی روونتر چه ند خاڵێک ئێمه ، بیروباوه ری به گوێره ی بکه مه وه . باس و به ده زگا پێشکه وتن و ژیاندنه وه ی هۆنه ر، دامه زراوه ی فۆنکسیۆنکار"رۆڵگێڕ" پێکدێت. ش��ۆڕش��ی ژی��ان��ه وه ، ئ��ه رک��ی خ��ۆی له پێناو کوردیدا، که لتووری و هۆنه ر چاره نووسی پێکهێناوه . ف��ی��داک��اری و به قارمانیه تی هۆنه ری رزگ��اری رێگای له کۆمه ڵکوژی کوردی دۆزییه وه ، بۆ ئه مه ش، چی پیویست بینراوه ، کردۆیه تی، به اڵم پرسگرێک وکێشه و له حیسابخواستن ئێمه ئه گه ر ئه وه یه . نه بکه وینه به خۆمان له به رامبه ر حیسابدایندا ته نها خ��اڵ��ه وه ب��ه م خ��ۆم��ان و لێگه رینه وه ، چاوێک ئێمه ئ��ه گ��ه ر ب��ک��ه ی��ن، ب��ه س��ن��وور پێوانێکی وه ک��و و بکه ین پێش له سااڵنی من، به گوێره ی هه ڵسه نگێنین، پێشکه وتن و بن که م هه م هه ڵسه نگاندنه و پیوان ئه م چاره سه رییه کان ت��ێ��ر"واڵم��ده ره وه " هه میش ناکات. سااڵنی تێکۆشان ڕابردوو، روومه ت و سه ربڵندی گه له که مانه و ئینکاریش ناکرێن. پێویسته پێشبکه وێت، ه��ۆن��ه ر ئ��ه وه ی ب��ۆ سیسته می ئێمه ی کۆمه اڵیه تی، رێکخستنی به ر بخه ینه خۆمان، بوونی به رێکخستن و راوه ستاندن هۆکاری هه روه ها، لێپرسینه وه . و ب��ن ب��ه س��ت ب��وون دی��ار ب��ک��ه ی��ن، وات��ا دام وده زگای ئه ساسی و پرۆفیشیوناڵ"زانستی" هۆنه ری کاروباری خه باته وه . کارو بکه ونه

بۆ کۆمه ڵگایه ک، کارێکی ستراتیژیک و بنگه ییه . کار وخه باتی ستراتیژیکیش، ته نیا زانستی و درێژخایه ن به رنامه سازییه کی به ده توانێ بگاته ئارمانجی هه ره گه وره . هه ر ده وڵه تێک کاتێک به رنامه سازی"پیالننامه " م��اددی ی��ان م��ه ع��ن��ه وی ئ��ام��اده ده ک��ات، بوددجه و پیالنسازی هۆنه ر وهۆنه ری خۆی هه ره میللی"نه ته وه یی" پرۆژه یه کی وه ک��و بابه ته یه . ئه م ده س��ت ده گرێته وبه ها به نرخ ل��ه گ��ه ڵ ئ��ه وه ی ک��ه ئ��ێ��م��ه ن��ه ده وڵ��ه ت و به اڵم ده وڵه تیشین، ده رفه تێکی خ��اوه ن نه ش خۆمان، هه بوونی به گوێره ی ده ک��ه م، ب��اوه ر چاره سه ری پرسی هۆنه ر، مومکن و ئاسانه . پێش هه ر شتێک زیهنییه ت پێویسته ، فکری ئه ماتۆر"ناشی" ناتوانێت دام وده زگا زانستی ئاوا بکات. ناشی بوون، ده ستپێکی زانابوونه ، ئاستێکه . ه��ه ت��ا خ��ۆی ت��ه م��ه ن��ی ب��ه اڵم پێداگری له ناشی بووندا"نه زانین"، دێته واتای راوه ستاندن و بن به ست بوون. ئێستاش راستی ئیفاده "نیشان" ت��ر شتێکی ئێمه ، ره وش��ی ده دات. ئێستا ستراتیژی بوونی ئه م گۆڕه پانه چ هه تا کۆمه ڵگا، وه ک��و ئێمه له الیه ک، ئاستێک ناسنامه ی هۆنه ر و هۆنه رمه ندبوون ده ناسین. ئه مه ش به ته نیا بابه تێکی جیاوازه . ج��ارێ��ک��ی ت��ر دووب��اره ی ده ک��ه م��ه وه ، که

چاره سه ری مۆمکنه ، و منیش ده خوازم بڵێم، نه بێ هیوام.

رۆژه��ه اڵت��ی ره وش��ی ئێوه :~رۆژئ��اوای و سوریا به تایبه تی و ناوین

کوردستان چۆن ده بینن؟ - له نێوان سااڵنی ده ربازبوودا، له الیه ن هێزی هه رێمیه کانه وه ، ده س��ه اڵت��ه و نێونه ته وه یی له سه ر مه زنیان تاوانبارییه کی و ناحه قی کوردان به رێوه بردووه . قوربانی ئه م ناحه قی و تاوانبارییه ، له ماوه ی ئه م سه دساڵه دا، گه لی کورد بووه له بن هزری زۆرداری، کۆمه ڵکوژی یه که مه ، ج��ارێ ئه مه ده ژی��ن. ئینکاردا و وئازادیدا، گۆڕانکارییه کان بای له شه پۆلی گه لی کورد و بزووتنه وه رزگاریخوازه که ی، دڵی ت��ره . به رێکخستن به هێزو ل��ه ه��ه رج��اره ئه مه ش ن��اوی��ن"ک��وردس��ت��ان"ه . رۆژه��ه اڵت��ی له الیه نی سروشتی، ژئۆلۆژی، ژئۆپۆلیتیک سه لێمنراوه . مێژووییه وه له الیه نی هه میش و له پراکتیک بکه ین که له بیری نابێت ئێمه رۆژهه اڵتی به هاری گشتیدا، ک��رده وه ی و ن��اوی��ن ل��ه ک��وردس��ت��ان��ه وه ده س��ت��ی پ��ێ��ک��ردووه . چی ئ��ه گ��ه ر له ناوچه که ، پێشکه وتنه کان مه ترسیه کانیشی له گه ڵ خۆیدا زیاد کردبێت، ئ��ازادی و رزگاریشی به اڵم زۆرت��ر چانسی له گه ڵ خۆیدا هێناوه . له ناوچه که دا، له گه ڵ ئ��ه وه ی که گه لی ک��ورد، نه ده س��ه اڵت��داره ، به اڵم خاوه ن گه وره ترین هێزی دینامیکه . خۆ به خۆ خۆیاندا، له بنه مای ده سه اڵتداره کان هێزه هه موو نه ماوه . کردنیان ب��ه رده وام چانسی و رووخ��اون گه لی کورد، له هه موو کاتێک زیاتر و له هه موو الیه نێکه وه نه کوردی به رێیه . پێویسته یه کێتی نه ته وه یی له نێوان خۆیاندا به هێزتر بکه ن، هه روه ها که شێکی به هێزه . گه لیش هیوای ب��واره دا، له م گه لێک حه ساس له ئارادایه . ئیدی له سه ر ئه ستۆی رۆژهه اڵتی ناوین، کوردی ئازاد و رێکخستن بوو هه یه ، ئیدی ئه مڕۆ ناگه ڕێته وه بۆ دوێنی. سبه ێ نه وه کو ئه مڕۆ ده بێت. له رۆژئاوای کوردستاندا، بابه تێکی ئ��ام��اده ک��ردن، ت��ه دب��ی��رک��ردن و خ��ۆ سه ره کییه . جۆش و خرۆشی گه له که مان هه یه . پێویسته به زانابوون و له م به شه ی واڵته که مان،

به دیقه ته وه ره وش به رده وام بکات. ~: پێشکه وتنی ئه رێنی و نه رێنی، هۆنه ری تێکۆشانی له سه ر کاریگه رییه کی چ

ئێوه هه یه ؟ بۆ ئێمه ، تێکۆشانی م��ێ��ژووی س��ه رت��اپ��ای -گه له که مان و له م پێناوه دا بووه . هه روه ها، هێزو

موڕاڵ و جۆش و هیوا، هۆنه ر ده خولقێنێت. ~: کاروباری داهاتووتان چییه ؟

بێت. سۆپریز)چاوه ڕواننه کراو( یه که ئه م با -پیالنسازییه ک به ئاماده کاریه کانمان هه موو ب��ه رخ��ۆدان��دا، پێشکه شی ل��ه ک��ۆم��ی"گ��روپ��ی"

گه له که مان ده که ین.

کاروباری هۆنه ری بۆ کۆمه ڵگایه ک، کارێکی ستراتیژیک

و بنگه ییه . کار وخه باتی

ستراتیژیکیش، ته نیا به به رنامه سازییه کی درێژخایه ن و زانستی

ده توانێ بگاته ئارمانجی هه ره

“گه وره

“

35 ~ | [email protected] | 2011/7/20 | 8 ژماره ژنان

د جڤاکا مه ده ژن به ریا خوه بکوژه هاتیه کوشتن

ئارمانجا خه باتێن ژنان ل باشورێ کوردستانێ وێ پسکولوجیا و گه لو؟ بینگه هه چ لسه ر به ر ب کو؟ پرسا ژنێ و گرفتێن وێ ژالیێ چ��اره س��ه رى ل ق��ادا به هدینان به ر ب ک��وده ره و

پسکولوژیا وێ به ر ب کو؟بگشتى دجڤاکا به هدینان ده پێویسته د ملێ هزرى و ژیانى ده لگورى چاند و داب و نه ریتێن گشتى بمه شى، ده نا وێ دملێ رێکخستن بویینا جڤاکى و که سایه تى دچاڤێ جڤاکێ ده تو یێ نه یێ ئه رێ کرن و ئه ڤ باور ژى بره نگه کى کلتور و نه ریت وه ک کو به ر ب پێشکه فتنێن زیهنیه تى سیسته ماتیک بره نگه کى گوهه رتن، نه هاتبه ب ب��ه ر خ��وه لگورى ده خ��وه دناڤا هه رکه سى دده مه شاندن. چما کو دمله کى ئاسمیله بونێ چانده که لگورى زیهنیه ت وه ک جڤاک ده کالسیک و پاشڤه رو دقالبه که به سته لوکى ده هێژى نه کاریه گوهه رتنان بده خوه , دمله کى دن جڤاک داکه تیه ره وشه ک وا کو پێشکه فتنان ژئالیێ چاندى و شارستانیه ت جودایى چاند و نابینه ، روژاڤا بتایبه ت والتێن بیهانى کلتورێن کو ب ناکوک بویینا هه ردو ئالى دگه ل هه ڤدو ئه و ژى ده��ه ردوو مال نده بره نگه کى نه راست، کو خوه سینگێ به ر دای��ه جڤاکى قه یرانه که جڤاک ژئالیێ پسکولوژى به ر ب پاتولوژیک بونه که پ��ڕ ج��دى دای��ه م��ه ش��ان��دن، ره وش��ا کو قوربانیێن وێ بره نگه کى گشتى هه رى داوى جوان و ژنن. وه ک تێت دیتن جڤاکێ ریه که ره ڤێ ژبو جوانان ڤه کرى هشتیه ..! کوچبه ریا به ر ب ئالیێ والتێن روژاڤا..! لێ ریا ره ڤا ژنێ ژ به رهه ما ڤێ نه ساخله مى و نه دادوه ریا زیهنیه تا جڤاکا حاکم بته نێ خوه کوژیه ، خوه کوژیا کو هه رى زێده ب واسته یا ئاگر تێت ئه نجامدان...لێ گه لو براستى

چما ئاگر؟!!. لگورى زیهنیه تا حاکم ئارمانجه ک چاره سه رى ئه کتیڤێن به رهه م و خ��ودى ئیلکه یێن خ��واز ب جڤاکى لسه ر پرسا ژنێ هه یا نها خوه دچاڤ و ژن ق��ادا بتایبه ت ده جڤاکێ زیهنیه تا و جوانان نه دایه ئه رێ کرن، کو ب وان به رهه مان باوریێ دسه رێ جڤاکێ ده بده ئافراندن و روحێ به رپرسیارتیێ دجوانان و قادا خه باتکارێن لسه ر و خولقاندن، ب��ده ج��دى بره نگه کى ژن��ێ پرسا ژئالیه کى دن ژن��ێ دوب��اره لسه ر پێ راگ��ره و بده قه بوالندن. چما دب��اورا وێ ده هه بونا وێ بته نێ خه باته کێ و کار هه ر گرێدایبونا کو لسه ر ئارمانجه ک و بینگه هه که ناڤه ندگه رى و سیاسى و حزبى و ب خوه سپارتنا ئیلکه یێن وێ،

جدیه تێ دده خوه کو ئه نجامێن نه چاره سه ریا خوه کوژیا ژنێ و زێده تر بونا ڤارێتیا جوانان دکاره مخابن بستینه . خوه چاڤکانیا سه ده مێ ژڤێ لگورى چارچوڤه یا دسپلین و سیسته ما هه یى نه ژن دکارێ خوه ده دکاره خودى به رهه م به و نه ژى گه نج خودى رول. کود ملێ خه باتا خوه ده ژى لگورى حاکمیه تا ناوه ندگه رى ببێ باورمه ندى لسه ر کار و خه باتا خوه وبێ پشتگیریێن جدى، مافێ ناوه ندگه رى، و سیاسى الیه نێن ده رڤایى خوه یێ ئیفاده و خه باتا چاره سه ریا پرسگرێکێن

روژه ڤا ژنێ نکارن ببینن.ده رڤ��ای��ى ب��ه رچ��اڤ دان��ی��ن��ا ڤ��ێ راس��ت��ی��ێ کو وێ تایبه تمه ندیێن و ژن جه وهه ر وه ک هێژى جڤاکا ل وێ مافێن و ئ��ه رک و گرنگى و باشورێ کوردستانێ لگورى فه لسه فه و بیردوزى وه که ئاپو رێبه ر مروڤاهیا په رسپه کتیڤێن و پێویست نه هاتیه ناسکرن و فێم کرن، هه ر لسه ر باشورێ و به هدینان لقادا ژنان خه باتێن ئاستا کوردستانێ بگشتى مروڤ دکاره ڤاالتیا جدیه تا ڤێ خه باتێ و خودى نه ده رکه تنا الیه نێن به رپرسیار ژ ئه نجامێن کو وه که قریزه که مه زن ئه شکه ره ل هولێ یه ببینه وبنرخینه . رێژه یا خوه کوژى و خوه سوژیێن ژنان کو هه رتم به ر ب زێده بونن کو یێن جڤاکى ب��ه رده وام��ێ��ن پرسگرێکێن و خولقێنه رێن ڤێ کاره ساتێ تێن دیتن، دجڤاکا مه

ده به رهه مێ ڤێ نه به رپرسیارى و ڤێ سیسته ما زیهنیه تیا جڤاکا نه روناکبیره . سه روه ریا فه ودالى، پاشڤه روو، و س��االرى باب زیهنیه تا سیسته ما ئاسته نگیێن دسینگێ روناکبیریا ژنێ د جڤاکێ ده و گرنگى نه دانا پسکولوژیا ژنێ لژێر زه خت و زورا هه یى لسه ر وێ ئه و ژى ل سه ر ده مێ کو بناڤێ سه دساال بیست و ئێکان سه ر ده مێ ئازادى و دیموکراسى و مافێ مروڤ و سه رده مێ ژن و رولێ وێ و گوهه رتن و پێشکه فتنێن زانستى و مروڤاهى خوه دده پێناسێ، نمونه یێن پرسگرێکێن جڤاکا مه یا به هدینانه کو حه تا ڤى سه رده مى سێ ڤ��ان د زانین تێت مانه . دالقیاى هێژى سالێن داویێ ده رێژه یا خوه کوژى و خوه سوژیا ژنان ل هه رێما مه تایبه ت به هدینان بره نگه کى بته نێ ژ 2009 بونه ، کو زی��ده ب��ه ر ب سه یر تا2010 رێژه یا ژنێن کو ل هه رێما دهوکێ ب خوه شه وتاندن مرین گهیشته )75( که سان، کو جیێ داخه که مه زنه . براستى کو گه لو چما ب ڤان هه مو سازى و رێکخستنێن جڤاکى و مه ده نى و ژنێ مافێن و م��روڤ مافێ پارێزڤانیێن و ده رحه قا تیژیا توندو لهه مبه ر سازیێن دژبه رتیا ژنێ و دروشم و جڤین و لێکولینێن لسه ر ره وشا ژنێ کو ژ ده ڤ و دفنێن ده زگایێن راگهاندنیێن هه رێما مه دوه شن، چما ئه نجام هێژى کوشتن

و شه وتین و چه وسین و بێ رێزیا لهه مبه ر

زه رده شت دهوک

Û

[email protected] | 2011/7/20 | 8 ژنان~ | ژماره

ب��ه ره ڤ��اژى ره وش��ا پێویست ب نرخێن ژنێ یه و پڕکرنا ڤاالتیا خه باتا ژنان بره نگه کى نه به رپرسیار و وه ک ئاماتور لگورى رێژه یێن به رچاڤ ره وش روژ بروژێ بێتر به ر ب خرابیێ ژى دچه ؟! پرسا کو دگرنگ بونا خوه ده به رسڤا وێ دبه دهه زاران الپه ران ده نه کاره وه ره بجى کرن، لێ دکاره ب

چه ند خاله کان الپه رێ بابه تێ بده ئیقنا کرن!.د جڤاکا مه ده بته نێ به شه که ژنان خوه خوه دیێ ئازادیێ ناڤێ لسه ر کو یێن دبینن، ئازادیێ کو ی��ا دم��ه ش��ن سیسته مه کێ لسه ر بگشتى و یه کاپیتالیسمێ ده ستێن گه مارێن به رهه ما جوداتر ژ ئالوزیا ره وشا ژنێ و کاال کرنا وێ ئازادیا ژن��ێ، حه قیقه تا ناگهینه دن وه جه که )ته قلید( لێکرنا م��ه ده ب چاڤ دجڤاکا کو و ئورژینال نه و دمه شه روژاڤ��ا شارستانیه تا نه لگورى راستیا که ساتیا ژنا ک��ورده ، یا کو ناڤه که ده هه ر ف��ه ودال یا دچاڤێ جڤاکا مه ئازادیا ژنێ و مافێ وێ راستینه یا وێ دناڤا خوه ده بره نگه کى فهوش دایه وونداکرن و بێ واته کرن و ره ش کرن، له وره سازیێن خه باتا ژنان ل باشورێ کوردستانێ نه کو بکاربن چاره سه ریان پێش بخینن به لکو به ره ڤاژى وێ حه یا راده کێ رولێ ئاسته نگیا لبه ر سینگێ هه ر ئه لترناتیڤه که ئه کتیڤ ژى دڤان سالێن بهورى ده دانه گێران، براستى کو خه باتا ژبو ژنێ چاخێ بده ستێ ژنێ نه به و ژن ژى ئاڤابویى لسه ر زیهنیه ته ک ژنانه ساالرا باب یا رێکخستنى په رگاال ژ دوور و ئاڤابویى لسه ر زیهنیه تا ده ستهالتداریێ نه به ، سه د هه لبه ت یێ ژنا جڤاکا مه یا فه ودال و پاشڤه رو جودایى ئاگر کو کلتوره که که ڤنارێ رزگاریا گه لێ کورد تێت ناسکرن وێ تو په نایه کى دن نه بینه . لێ دڤێ کو هه ر زیهنیه ته که باب ساالر ڤیا باش بزانه کو نه ئازاد بونا ژنێ د جڤاکا واته دار بنده ستیا هه رى ئێسیرتى و خێزانى ده ، یا زالم دده پێ خوه ، چاخێ دارێ زوور و ترس و حاکمیه تێ دداکه ڤه سه ر جنسێ ژنێ ته ڤایا خوه راستینه یا ب��ه ره ڤ��اژى ب جڤاکێ خوه زایا دمه شه ، ژئاالیه کى دن ژنا ب پسکولوژیه ک ژڤێ میناکێ و بێ بخوه بباوربون و لژێر دارێ نه کاره تو جارى ئاڤابویى وێ ترس و زوورێ زاروکه کێ بره نگه کى راست و ره وا په روه رده و مه زن بکه و دڤێ وه ره زانین ژى کو به رهه مێ بته نێ دبن په روه رده ییا خیزانێن ژڤێ میناکێ جڤاکا لسه ر بابه تى ڤى ل��دور مه ک��اره س��ات. کو ئه م دناڤێ ده ژیان دکن نڤیساند ژبو کو د جڤاکا مه ده هێ ژى ژن بره نگه کى گشتى بته نێ و بته نێ کو ناموسا بینگه هێ وه ک بێ لێ دیتن، تێت ده ی��ه زالم مالکیه تا لژێر کو چاخێ ئه ڤ ناموس دشه وته ، زالمێ قاشو خودیێ ناموسێ دخوه ده بهزره و ژخوه فه دى کو وبێ شه وتى.! من ناموسا ببێژه ؛ و بکه بزانه کو ژبونا وێ ژنێ هه مێزا ئاگر ژ هه مێزا ویا ب ووژدانتره و به ره ڤاژى ڤێ ب زیهنیه ته ک

پاشڤه رو و به سته لوک وێ ژنێ الییقێ ئاگرێ هه تا هه تایێ جه هنه مێ دبینن، حه یا راده کێ کو ئه و ژن الییقى فاتیحه کێ ژى نایێ دیتن.

ئه رێ گه لو د جڤاکا مه ده هه روو ژن یان تێت کوشتن یان ژى بخوه خوه دکوژن و یێن ساخ ژى روژێ هه زار جارى دشه وتن و به ر خوه ددن، پاشڤه روتیێ کو یا مه ، جڤاکا ژنا چماکو دایى ئاڤاکرن، به ریا مرنێ هاتیه کوشتن، ژبو وێ ئولداریا بباوربونا وێ هه بونا ب��اورا کو ده ژک��وک وێ مافێن و ئیراده و جه ساره ت ژێ هاتنه قوت کرن، و ته ڤى وێ دادوه رى و عه داله ته کێ ل رادورى خوه نابینه ، له وره په نایا ژنا جڤاکا مه ئینتحار و ئاگره . ئه رێ گه لو جارنا کو یه ژنێ به ده نا کوزرینا بێهنا ئه و ئ��ه و کێ یه کو وه ، لێ ب��ه ر دفنا دداک��ه ڤ��ه یا س��االن ه��ه زارا جه گه را و دل شه واتا بێهنا ژنێن ده نگ ته فسى لژێر ڤێ ده ریایا شێلوهێس بکه ، ئه و بێهنا کو هێژى خوه زایا جڤاکا مه ژێ پڕه . د جڤاکا مه ده ژن به ریا کو ببه ژن دمره ، ژبو کو شه رتێ ساخ مایینا وان بته نێ مه شا لسه ر هێال زیهنیه تا زالمه ، زالمێ کو ئه ڤ ب هه زارا ساالنه خوه وونداکریه و هه ر به نده ک ژگیانێ وى و زیهنیه تا وى ژ زولم و زوور و ده ستهالتدارى و شه هوه ت و نه فسیه ت په رستیێ لهه ڤ هاتى. له وره ژن بناڤێ خه باتا ژبو ئازادیا خوه جاره که دن هه ر بده ستێ وى زالمێ دئاڤا کرنا خوه ده ڕامایى، و ژبو وى و زیهنیه ت و ده ستهالتا وى دبه سه رخوه شه ک پایه و پله و ده ستهالتدارى شه هوه تێن دناڤا ژنێ راستیا هێال داوى هه رى و سه روه تان و و دم��ه ش��ه دن ئالیه ک ب��ه ر ب دن ج��اره ک��ه زیهنیه تا فێلبازیێن ژ دن بره نگه کى دووب��اره زالم ژن دبه قوربان. دڤێ دجڤاکا مه ده وه ره زانین کو نه ئازاد بونا ژنێ دمێژى و جه وهه را لسه ر وێ بونا بباور و ده بونێ بباور بخوه نیڤ و م��روڤ نیڤ وه ک خ��وه که ساتیا خستیه ئ��ه و خ��وه ، ئولێ لهه مبه ر ب��اورم��ه ن��د ره وشه کێ وا کو ب به ره ڤاژى خوه زایا خوه یا زیهنیه تا سه رده ست لسه ر خه تمه شا جه وهه رین ژى ژن��ێ ژب��و تێکوشینێن و خه بات دقادێن وه که نه گێرن، چما کو رولێن خوه وه ک ژن ئه زمونێن ڤان ده ه تا پازده سالێن ده رباس بویى، مه پر دیتن ژنێن کو درولێ پێشه نگتیا خه باتا کو دکوشیان تێ ژن��ان ره وای��ێ مافێ ژب��و خوه ئیراده یا ب و سیسته ماتیک بره نگه کى بخوه دناڤا ده ستهالتدارى و په روه رده یا سیسته ما و ک��رن، ئاسمیله ه��ات��ن ده س��ه رم��ای��ه داری��ێ بره نگه کى دوه هه یا کو ژنێن کرن. بایکوت لهه مبه ر تریبونان پشتا ل رادی��ک��ال ه��ه رى ناڤه ندا سازیێن خه باتێن ژنان بجى راپورتاژ و دبون و ل پێشبه رى رایا گشتى دقوریان؛ بال ژن به س بشه وتن!! و هه ر ئه و ژن هاتن دیتن کود پله و پایه یێن بلندێن ده ستهالتداریێن ده مکى و

د جڤاکا مه ده ژن به ریا کو ببه ژن دمره ،

ژبو کو شه رتێ ساخ مایینا وان بته نێ مه شا لسه ر هێال

زیهنیه تا زالمه ، زالمێ کو ئه ڤ ب هه زارا ساالنه خوه وونداکریه و هه ر به نده ک ژگیانێ وى و زیهنیه تا وى ژ زولم و زوور و ده ستهالتدارى و شه هوه ت و نه فسیه ت

په رستیێ لهه ڤ هاتى

““


بێ واته یێن رێکخستنێن حزبى و سیاسى یێن زیهنیه تا لسه ر مه شا هتد ب ستاتوپارێزى... زالم سه روه رى ب زانه بون یان نه ب زانه بون جى گرتن. بێى کو ژ هه ست و روحێ خوه یێ ژنانه وه ج بستینن و که ره م بکن و لپاش خوه بنێرن کا ژنێن والتێ مه د چ ره وش ده نه ؟! براستى ژبو ووندا نه بون و خوه پاراستنا ژنێ ژى ئه و ده ده ستهالتداریێ زیهنیه تا دقادێن کێله ک ب کێله کا زالمێ نه ئاڤا بویى، هێز و جه ساره ت و بیردوزیه ک وا دخوازه )ئاماژه ب بیردوزیا ژنێ لگورى زیهنیه تا رێبه ر ئاپو( کو پڕ ب ئه شکه ره مروڤ دبینه ده رڤایى وێ دڤێ جڤاکێ ده هه ر ریه که به ر ب چاره سه رى و ئاڤا بونا ژنێ ژ ئه ردێ تا ئاسمانان ژهه ڤدو جودایه . کو مروڤ دکاره که سایه تێن ژ وێ وه زیرا س��ه روک زیهنیه تا قالبێ د میناکێ پێشینا تورک)تانسو چیله ر( ده بده پێناسێ، ژنا کو دکاره د دیروکێ ده مه زنترین خایینا و ن��رخ و ژن��ێ راستینا که ساتیا لهه مبه ر جه وهه رێن مروڤاهیێ بنرخینه ، ژنا کو ژئالیێ زیهنیه تا زالمتیێ هاتى خاپاندن و هه رى داوى ب چاالکیا دیروکیا زیالنا مه زن، وێ روره شى و شه رمه زاریا دیروکى خوه لسه ر که ساتیا وێ

ب وێ دا قه بوالندن.لگورى په رسپه کتیڤ و راستڤه کرنێن رێبه رێ گه لێ کورد به رسڤا هه ر پرس و گرێکوره کێ د بینگه ه و هه بونا کوکا ئوبژه یێ ده ڤه شارتیه ، ژى جڤاکێ ب گرێدایى پرسگرێکه که هه ر بویینا زیهنیه تى، دڤه گه ره جودایى کالسیک کو جیێ خێزانى، جڤاکا و مالبات ئالیێ براستى ژى چما ژن دناڤێ ده دشه وته !. لێ ئاگر.!؟ حه یا کو دناڤا خه یاالن ده ژى به ، ما ره وشا ڤێ ئه نجاما ژبو جه ساره ت کێم قه ى بال پ��رس ئ��ه ڤ گ��ه ل��و؟ خ��وازه د ئینتحارى دکارن ب یێن کو به وان که سان ئاراسته یى ده رباس میناکێ ژڤێ مژارێن لسه ر سڤکى

ببن.ئاگر دبه ژبو کو هه ڤالێ هه رى نێزێ وێ هه ر به رهه ما دزانه باش ئه و ژى یان ئاگره ، ئه و خوه لیه ک لێ خوه لیه ، وێ ب��ه ده ن��ا ئاگرێ هنده ک نڤیسا ج��ه وه��ه را ببه دک��اره اک��و و به رپرسیاریا روحێ خودى و هشیار پێنوسێن و ب بێژه کو ژبو ئاگر دیروکى!. مروڤاهیا جڤاکا ده ردورێ خوه بده فێماندن کو سیته ما ووژدان��ا و ره ح��م ژ ئاگر ش��ه وات��ا هه مێزا ب هه مێزا وه خوه شتره ، ئه رێ گه لو دبێژه شه وات

بال جاره ک ته نێ به و نه هه روو سه د جار..شه واتا ژنێ گه لو ئه و ژى ب ئیراده یا وێ بخوه ئینتحارا ڤیان و حه زکرنێ یه ، ئینتحارا ژیان و هه بونێ یه ، ئینتحاره که کو ب ئاگرێ وێ مرنه که دشه وته ، ده وێ دهه بونا جیهانه ک پڕ ب واته یه کو دڤێ بره نگێن جدى لێ خوه دى ژالیێ دڤێ هه به !. لێپرسین هه به ، ده رکه تن

و وێ مافێن و ژن بناڤێ کو که سێن وان خوه وێ، لهه مبه رى تیژیا و توند دژبه رتیا دچاڤێ ڕایا گشتى ده ئه کتیڤ و دلسوژ ددن نوشاندان و دبنه خوه دى معاش و ناڤ و پله و پایه یێن بلند، ده مه کێ ته نێ ژى خافله تى نه یا ئیرادى کو ده رکه ڤه و ب هه مو هێزا خوه دتێکوشینه که بباوره خوه جنسێ مافێن ب جدى ده به .، دڤێ کو جڤاتێن هه رى رادیکال و به رپرسیاریێ روحێ خودى ژنێن ژکومه ال ریستوره سیونه که بینگه هێ لسه ر روناکبیر گشتیا ئیدولوژیا ژنێ هه ر ب وى روحێ خوه بێ و بێن لهه ڤ خ��واز ئاشتى و ژنانه یێ ملکه جیا لهه مبه ر جڤاکا فه ودال و پاشڤه رو و و سیسته ما زالم زیهنیه تا کالسیکا ژ ڤه ده ر کار ده جڤاکى مله که ده��ه ر س��االر، ب��اب و ب��اژار ل دڤ��ێ بخینن، پێش لێکولینان و باژاروکان، گوندان و کوالنان تاکو مال بمال جڤاکێن دگ��ه ل و هه بن لێکولین و س��ه ردان و رونشتن ج��دى بره نگه کى ژن��ان و خێزانى لێپرسین وه رن ئه نجام دان. چما کو دڤێ ریێ ده ه��ه ر ک��ار و خه بات و خ��وێ دان��ه ک��ا کو بکاربه ته نێ ژنه کێ ژى ژ ئاگرێ کو روژانه یێ گومان بێ بکه ، رزگ��ار دشه وتینه وێ نرخ و بوهایێ خوه لهه مبه ر وێ که دێ هه به . ژب��و کو ئ��ه ڤ بساالنه ئ��ه ڤ م��ژار دروژه ڤ��ا به الڤوکانه گه لێ مه ده سه ردێر و مانشێتێن خوه دراستیا دبینه ئه شکه ره مروڤ ئێدى و ووژدان��ێ��ن و پێنوس ب ژى م��ژارێ ڤ��ێ ده راگه هاندنى و سیاسى رانته که رولێ فروتى دایه ده رێخاندیه روژه ڤێ و ناڤه روکا بابه ت کو و شه وتاندنێ خوه به ریا ژنێ گیانێ شه واتا کو بێ ژبیراکرن. هاتیه یه وێ چاره سه ریا بێ و کرن پرس بێ چاره نڤیسیێ چمایه که کو مه ساژا ڤان ژنان ب وى ئاگرى وه ره فێم ژنێن ه��زاران ره وش��ا شه واتا ده دناڤێ و کرن باس وه ره ده دشه وتن دهوندورێ خوه دن کو بێ و س��ار گه نگه شه که و جڤین ب ک��رن، دن جاره که بقرێژ فه خره کا واته ب جه وهه رو خارنا الشێ ژنێن شه وتى ب ده ڤێ راگهاندنان ل��وێ روژێ ژنه که دن د ب��داوى تێ و ه��ه ر دشه وتن دن ژنێن ه��ه زاران و دم��ره و شه وته لژێر دارێ پاشڤه روتیا بونا خوه بتاوانا ژن و ڤێ دخ��وازم داوى هه رى دکن. ژیان جڤاک بدم مروڤاهى ئولى باوره که هه ر ب راستیێ ده خێزانى دجڤاکا ژن کو تا کو قه بوالندن ئازاد نه به و راستینه یا هه بونا نرخ و واته یا وێ دایین کو هه ست نه یێ ناسکرن و رێ نه یێ ب هه بونا خوه یا ئیرادى لسه ر په روه رده یه ک نه خێر. براستى بکه ، خوه بونا کورد لگورى نه زالم خوه دب��ه ، ج��ارى والت رزگ��ار تو نه تو نه ژى و ناسکرن تێن ماف نه دکه ، ناس ده ریه ک ژێر ناڤێ بحشتێ ل تو که سێ خودى

ناموسێ ژڤێ میناکێ دڤه به .

د جڤاکا مه ده بته نێ به شه که ژنان خوه

خوه دیێ ئازادیێ دبینن، یێن کو لسه ر ناڤێ ئازادیێ بگشتى لسه ر سیسته مه کێ دمه شن

یا کو به رهه ما ده ستێن گه مارێن یه کاپیتالیسمێ

و جوداتر ژ ئالوزیا ره وشا ژنێ و کاال کرنا وێ وه جه که

دن ناگهینه حه قیقه تا ژنێ، ئازادیا کو دجڤاکا مه ده ب چاڤ لێکرنا )ته قلید( شارستانیه تا روژاڤا

دمه شه و نه ئورژینال و نه لگورى راستیا که ساتیا ژنا کورده

““


به‌خشین‌و‌ناسیــــنــــی‌ئازادی‌ژنــــــــان‌له‌سر‌وشتی‌پیاودا‌نــــیــــیــــه‌

کچه کوردێک )200ـ ـ 300( ساڵ به ر له ئێستا بووبێت، مه زنیش چه نده ئه شقێکی خــاوه نــی به دوژمندا به رامبه ر له شه ڕی ئه مه ی رێگای په یمانی خــاوه نــی ئـــه وه ی ســــه ره ڕای بینیوه ، دیسان هه یه ، جوانی ئیراده و هێزی و مه زنه ئه شق به شه ڕه وه گرێده دات و به مجۆره ده یگرێته ده ست و ئاماژه به وه ده کات که له شه ڕدا دوای ته نیا ژیان به ڵکو نامێنێ ، ژیان له نێوچوونی ده شێ و هه یه چیاکاندا له نێو و شه ڕ له نێو به رده وام بێ. ئه مه ش فه لسه فه یه که . کچ لێره دا چ ده ڵــێ؟ ده ڵــێ:" نه ده خۆم و نه ده خۆمه وه و ته ماشای هیچ که سێکیش نه و ده گه ڕێم نه ده که م، شه ڕ ده که م و له سه ر لوتکه ی ئه م چیایانه ده مرم ". هه روه ها له وێدا مرۆڤی ئازاد و جوانمێر هه یه . جگه له ئه نجامدانی شه ڕێکی گه رده لو ول ئاسا به رامبه ر به دوژمن، بیر له هیچ شتێکی تر ناکاته وه . ئه مه ش ئازایه تی مێژووییمانه و تاکه

راستینه یه که په سندی بکه ین.ناموس چییه ؟ ئه م الوکه به سه بۆ ئه وه ی ئه م

مه سه النه روون بکاته وه .عه بدیم ده روێشی مه سه له ی من له خۆڕا واته نه دا. نیشانم و نه هێنایه وه نموونه یه ک وه ک ئــه وه بــۆ نموونه یه ئــه م نیشاندانی هــۆکــاری به ئومێد چه نده تاکه که س که ده گــه ڕێــتــه وه ، ئه شقیشدا له چوارچێوه ی ئومێده ی ئــه م بــێ، ده نێ به مرۆڤه وه پاڵ ئــه وه هێنده ی ئــه وا بێ، به دوژمنه که ی به رامبه ر مه زن شه ڕێکی که چییه ؟ عــــه دول هه ڵوێستی بــــدات، ئــه نــجــام ئاشکرایه ، شتێکی له الوک روون و ئاشکراتر لــه رووی ئه م پیاوه ده کرێ که بێ هه یه . تف هه وڵمدا کاتێ ناهێنێ! به ده ست سه رکه وتن عه بدی" "ده روێشی و زیــن" و "مــه م رووداوی شیبکه مه وه و هه ڵیسه نگێنم، خواستم سه باره ت به ڕه وشی ژیان، هه ندێ راستیتان به بیر بێنمه وه . راستینه ی باسه ، جێگای راستینه یه ک لێره دا ژیانێکی راستینه ی و تــااڵنــکــرا و گه لێکی له ده ست دراو و ژنێکی وون بوو، له مه ش خراپتر راستینه ی پیاوێکی تێکشکاو، جێگای باسه .

ده کات نوێنه رایه تی گه لێک له راستیدا کورد که له خۆشه ویستی بێبه شکراوه ! له ئاستێکی وادا له ناوبردنی خۆشه ویستی دووچاری کوشتار و هاتووه که باوه ڕ ناکرێت. له کوێ کۆتایی به دڵ و خواسته ی کوردان هاتووه ؟ چ کاتێک داخــوازیــیــه ی و دڵ ئــه م پێهاتووه ؟ کۆتایی له کورددا هه یه هی کێیه ؟ هه ست و نه سته که ی هی کێیه ؟ ئه گه ر گیانێکی هه بێت ئه م گیانه بێ و بێچاره یی چ ئه مه بیانییه ؟ کام هی ویژدانیه که ؟ بۆ نموونه چۆله که بوونه وه رێکی سروشتییه و کاتێ ده ستێکی بیانی به رکه وێ ده فڕێ و راده کات، چونکه مه ترسی ده بینێ و ده ڵێ:" ده ستێکی حه رام به ر هێالنه که م که وت یه ک ته نیا ساڵه ســه دان به درێژایی ئێمه ."راستینه ی له الیه نی نه ما له خاکیشمان شوێن راستی ئێستا گه ر داگیرنه کرێت. دوژمنه وه بڵێم، ده ڵێن: ئه ی ئێمه ژیان نه که ین؟ با بژین، و ببینین راستینه یه ئه م له هه مانکاتدا بــه اڵم چاره سه ری بکه ین. ئه گه ر چاره سه ری نه که ین خاکی له سه ر کــورد ده بینین به چی؟ ده بین خۆی نامێنی و هه رکه س راده کات و ده گری! ئه وه ته کوردستان به ته واوه تی چۆڵ کرا، ئیتر له کوردستاندا که سێکیش ته نیا لێهات وای نه ما که بڵێ:" من کوردم، من ده خوازم ئازادانه

بژیم، من به شه ره فم ".له هزر دابـــڕان کــوێــرانــه ، خۆشه ویستییه کی جۆره هه موو له به رده م ده رگــا و ئــاراوه دێنێته

کۆیالیه تییه ک ئاوه اڵ ده کاته وه .چۆله که هێالنه ی ته ماشای گوتم هه روه کو به ر هێالنه که ی ده ستی مرۆڤ بکه ن، کاتێ یان به ر هێلکه کانی بکه وێت، ئه وا چۆله که که ئه وێ چۆڵ ده کات و به جێی دێڵێ و ئیتر ناڵێ ئه وێ هێالنه مه و هێلکه کانمی لێیه ، به اڵم وه رن ته ماشا بکه ن ته نیا یه ک شوێنی هێالنه که مان، واته واڵتمان و ماڵه کانمان نه ماوه که نه ک ته نیا هه ر به ڵکو پێنه گه یشتبێ، دوژمنی ده ستی کردۆته وه پان پۆستاڵه کانیدا له ژێر شوێنێکی و جێگایه ک نه ماوه پێی نه گه یشتبێ. ئه مه ش شتێکی ئاشکرایه ، جه ندرمه یه ک، پۆلیسێک نــاو هه موو هــه روه کــو دڵــی ده خـــوازێ ده چێته ماڵێک و وه کو ده خوازێ ده ستدرێژی بۆ پیاو بێ هه مووجۆره ده کــات. ژنه که ی و کچ و ئه مه ش ده کـــات. ئابڕووییه ک بێ ــزی و ڕێله ره وشێکی ئاشکرایه . و روون راستییه کی فلس چه ند پیاوه کانمان پیاوێتی به مجۆره دا دێنێ؟ فلس چــه نــد ـــان ژن ژنێتی ده کــــات؟ به بڕیار، و ســووربــوون هه ڵوێستێکی به به ڵێ

ده کــه یــنــه وه . گفتوگۆ بــۆ ــورد ک که سایه تی که سایه تی به کۆتایی خاڵه ی ئه و له بناخه دا ــه ی ره گـــه زیـــیـــه . به ــاوه ، مــه ســه ل ــن ــێ کــــورد هره گه ز بنه مای له سه ر خێزانگه ری تایبه تیش ژنــدا، به سه ر بااڵده ستییه بنه مای له سه ر و به منداڵه کانیش به رامبه ر هه ڵوێست هه روه ها له پێشتری شێوازی هه روه ها شێوه یه . هه مان هــه ره شتی هۆزایه تییه . و خێاڵیه تی ئه مه ئه مانه هه رسکردنی و په سندکردن گرنگیش خۆی که سایه تییه ک، و کولتوورێک وه ک که سایه تی ئه گه ر که سایه تییه . بێ له خۆیدا ئه م ره وشه به الوه نه نێت و تێپه ڕی نه کات، هیچ به جه نگاوه ر. نابێت و سیاسی نابێته کاتێک پێویست مسۆگه ر ده زگایه که خێزان هه ربۆیه ده کات له نێو کۆمه ڵگای کوردستاندا چاوێکی بکرێ. له سه ر هه ڵوه سته ی و بخشێندرێ پێدا و بنه بێ بیرێکی " "خێزان من گوێره ی به ژن خستنی بۆ مه ترسیدار زۆر به شێوه یه کی راده یــه ک تا چ نازانن ئاماده کــراوه . پیاو و چ تا و تاریکی و قو واڵیی نێو که وتوونه ته

راده یه ک داڕووخان؟! ئه م کچه خوێن گه رمانه هه رکه ده گه نه ته مه نی خۆشه ویستییه کی نێو ده که ونه ساڵی هــه ژده نێوی! بکه ونه ناچارن و ترسناک کوێرانه ی چه مکێکی بێگومان داڕووخانه . ئه مه به اڵم مانای به به مجۆره کوێرانه ی خۆشه ویستی مه زن کوده تای و لێدان دووه مین به رکه وتنی دێت. خۆشه ویستییه کی کوێرانه خۆی له خۆیدا ده رگــا و ـــاراوه ئ دێنێته بیر و لــه هــزر ـــڕان دابئاوه اڵ کۆیالیه تییه ک جۆره هه موو له به رده م ده کات و به پێویستی ده بینێ . ئه مه ش به مانای که وتنێکی مه زنی هه ست و سۆز و که وتنێکی له هێزکه وتن به مانای و دێــت هــزری مه زنی ــه دوای ل بێگومان دێ. پۆکه وتن لــه پــه ل و و جووت بوون کێشه ی ئابووری و ئه و که وتنه ی وا ئه نجامێکی ــاراوه ، ئ دێته ژیاندا له ئاستی له گه ڵ خۆیان دێنن که هیچ به دوای کولتو ور و هونه ردا نه گه ڕێن و به دوای ئاستێکی باشی ژیان و جه سته یه کی باشدا نه گه ڕێن، ئه مه ش ره وشێکی زۆر خراپ و مه ترسیداره . کچێکی خوێن گه رم که ده گاته ته مه نی بیست سااڵن له نێو خــۆی به رهه مهێنه ری ره وشــی و جێگا پێهاتووه . کۆتایی و له ده ستده دات کۆمه ڵگا ــه وه لــه ڕاســتــیــنــه ی کــۆمــه ڵــگــای ئــێــمــه شــدا ئگرنگه ؛" ئایا درێژه به نه وه و ره چه ڵه کی خۆی ده دات یان نا ". له ئاستی نه ته وه ییدا کۆتایی به ره چه ڵه ک هاتووه ! له ئاستی واڵتدا، بێ واڵتی

عه‌بدوڵاڵ‌ئۆجه‌الن


به‌خشین‌و‌ناسیــــنــــی‌ئازادی‌ژنــــــــان‌له‌سر‌وشتی‌پیاودا‌نــــیــــیــــه‌له ئاستی له ئارادایه ! ل��ه واڵت به شبوون بێ و ئازادیش ره وشێکی وه ها له ئارادایه که باسیشى راستینه ی یه کێتییه ی ئ��ه م ن��اک��رێ��ت! ل��ێ��وه ده کات، په ریشانمان یه کێتیه که کۆمه ڵگامان یه کێتیه که که هێز له ده ست ده دات، هێشتا کچه سه ری هه روه کو دایه ساڵی پانزده له ته مه نی نێو ده خاته زه رده واڵ��ه ، سه ری نێو کونه بخاته خێزانێک. پیاویش که وتۆته ره وشێکی وا سه یر و سه رسوڕهێنه ر که ته واوی پیاوێتی و ناموسی خۆی له بااڵده ستی و زاڵبوون به سه ر ئه و ژنه دا ده بینێ. ئه مه ش له بچووکترین ته مه ندا ئه نجام ده درێ، ئیتر له م ته مه نه دا نه چاوه ڕوانی بیر و هزر کردن له واڵت و نه گه ڕان به دوای ژیانێکی جوان، له پیاو و ژن و منداڵه کانیشیان ناکرێ. سکی تێرکردنی له پێناو به پێچه وانه وه ت��ه واو برسی له به رده م ده رگای داگیرکه ران رۆژانه چل ته قله لێده دات. هۆکاری سه ره کی ئه و ره وشه ی نێو کرێگیراوه کانی به و ج��اش ت��ه واوی که کۆمه ڵگا و خائینه ناقۆاڵ و به ناو بانگه کانیش تێیدان، بۆ ئه م هۆکاره ده گه ڕێته وه . ئه نجامێکه که چه مکی ژیانی خێزان هێناویه ته کایه وه . هه ڵبه ته کاتێک هێشتا له ته مه نێکی خراپ و ناته ندروستی له پانزده ساڵی بکه ونه ناو په یوه ندى سێکس و په یڕه وی لێبکه ن، دووچاری شکست دێن. هه ر بۆیه ئه و خێزانانه ی ئاواکراون چاڵی له نێو و که وتن چاڵی شکستن، و ژێرکه وتن

بردنن. ناسنامه ی پیاوی کورد له راستیدا له ژن زیاتر بووه به کۆیله و، سه باره ت به مه سه له ی ژن و راستینه ی "ژن واتای ژیانه " ئاشکرایه که زۆر

بێئاگا و نه زانه .به تایبه تی ره وشی که وتووی پیاو له کوردستان منی به ره و ئه و کێشه یه راکێشاوه . به شێوه یه کی ب��ه گ��ه ل��ی ک��ورد گ��وت��م:" گشتی س��ه ب��اره ت گه لێکه کراوه به ژن ". هه ندێ که س ده خوازن ئه م گوته یه م له دژی ئێمه ش به کار بێنن. مانای ئه مه ش ئه وه بوو: هه روه کو به درێژایی مێژوو ده ستدرێژی و داگیرکاری به سه ر گه له که مان کۆتایی پێنه هاتووه و نه بڕاوه ته وه ، گه لێکه که زۆردار و داگیرکه ر هه ر گرێدراوی ب��ه رده وام تاراده یه ک ئه مه ش که ب��ووه ، ده سپۆتێک و ل��ه پ��ی��اوی ده س��ه اڵت��دار ده چ��ێ��ت. ل��ه م الی��ه ن��ه وه گ��وت��م:" ب��ه ژن��ی ک��ۆی��ل��ه ده چ��ێ " ئ��ه م��ه ش بووم پرسیارێک ده ربازی کاتێ به خشه . واتا گوتم: ئایا رۆڵی پیاوی کورد له مه دا چییه ؟ بینیم که له ره وشێکی زۆر به ئێش و ئازاردایه . کالسیکی مانای به گوێره ی بینیم هه روه ها

هێنده له پیاوانی نه ته وه کانی تر ناچێ و الیه نی زۆر جیاوازی هه یه .

ئه و پیاوه ی له ژێر کاریگه ری و فه رمانڕه وایی ئێش ت��ه وا وی داپڵۆسێنه ره کاندایه سیسته مه له ژنان و مندااڵن ده رده خ��ه ن. ئ��ازاری ئه مه و ده خ��وازێ له هه مانکاتیشدا س��ه ی��ره ه��ه روه ه��ا لێره دا خۆشه ویستییه کی هه موو س��ه رچ��اوه ی ببینێ. واته هه م لێیده دات و هه م خۆشی ده وێت و هه م فرمێسکی بۆ ده رێژێ. که سایه تییه کی و بکات ده خوازێ خۆشه ویستی ناکۆکه زۆر خۆشه ویستی له شێوازی کوشتن ده ی��ک��وژێ! به م منداڵه کانیشی بۆ هه یه . حه زکردنیدا و بینی. بێچاره زۆر پیاوه م ئه م جۆره شێوه یه یه . گرنگی ب��ه رچ��اوم هاته بێچاره یی به کاتێ شیکردنه وه و هه ڵسه نگاندنی ئه م پیاوه هێنده ی شیکردنه وه و هه ڵسه نگاندنی ژن پێویست بوو. ده ڵێن گوێره ی چه مکی کالسیک به کاتێ ژن، ب��ه رده وام ده ڵێ:" له )99%( ده بێ سۆز و ." ناموس، هه مووی هی من بێ تێڕوانین و چونکه مه ترسیداره . زۆر فه لسه فه یه ش ئه م ژنێک که له )99%(ی هه ر شتێکی هی تۆ به که ڵکی چی دێت؟ له نێو کۆمه ڵگادا بێ هیچ ده ک��ات؟ واڵتپارێزی چی به س��ه ب��اره ت شتێک بۆ واڵتپارێزی و ئازادی و رێکخستن، هه تا بۆ شه ڕ و ژیانی کۆمه اڵیه تی و ئابووری هیچ شتێکت نه هێشتۆته وه که ئه نجام بدرێ. لیمۆیه ک وه ک و خۆت له پی نێو خستوته ده یگوشیت، یاخود وه ک به رداخێکی ویسکی به رده وام لێی ده خۆیته وه . هیچ شتێک له ئارادا به کۆمه ڵگای ژنه و پیاو ئه مجۆره که نییه

ببه خشن. له ڕاستیدا پیاوانی کورد الوازترن، له به ر ئه وه ی ک��راون، ریسوا دوژم��ن��ه وه له الیه ن پیاوانه ئه م ده رب��ک��ه ون. ل��ه ژن��ان خ��اوه ن نییه هێزه یان ئ��ه و ه��ه رچ��ه ن��ده ب��ه م��ان��ای ره ه��ا وه ک��و پیاو دی��ار تایبه تی ش��ێ��وازی له رێگای له راستیدا ب��ن، سیسته مدا پێکهێنراون. پیاوێتییه کی وا جددی له واندا جێگای باس نییه ، هێزی ئه وه یان نییه نموونه بۆ بکه ن. ژنان به به رامبه ر قسه دوو هێرشێکی عه ره بان روویدا، یه که م کارێک که ئه نجامیاندا ئه وه بوو که پیاوانی کورد بخه نه نێو ره وشێکی به مجۆره وه ، واته ئه مه فه لسه فه به جه سته یی هه ندێکیان جینۆسایدێکه . و �� ئه وانه ی �� ئێستاکه ش به م شێوه یه له نێوبردن خۆیان، چڵکاوخۆری ده یانکه نه ک��ه م��ان��ه وه چڵکاوخۆریش پیاویان لێ هه ڵناکه وێ. ئاغا و

مه قاشه . و به کرێگیراوه ده ربه گه که شیان

هه ڵبژارده ترین و ده گمه نترین پیاوی

کورد به رامبه ر به ژنان کۆتایی

پێهاتووه و به زۆر و زه حمه ت ناتوانێ چه ند قسه یه کی له گه ڵدا

بکات و چۆن بجوڵێته وه . له گه ڵیدا به شێوه یه کی راست

و دروست نزیک بوون و هه ڵوه سته کردن

به رامبه ر به پێوانه کانی رێزگرتن و

خۆشه ویستی بۆ پیاوان هێنده ی تر زه حمه ت و سه خته

“

“

Û


باشترین پیاویان بیرۆکراتێکی هیچ و پووچه . دیسان ده فرۆشێ. فلس پێنج به شتێک هه ر ئه مه ک��راون. ریسوا کورد پیاوانی ده یڵێمه وه یه که مین ب��وو. عوسمانیه کانیش ش��ێ��وازی شێوازی ئه و به ژن کردنه ، فه رمانده تورکه کان سه ربازه به به رامبه ر جوان زۆر به شێوه یه کی ک��ردووه . پ��ه ی��ڕه وی��ان و جێبه جێ ک��ورده ک��ان

له ڕاستیدا به م شێوه یه یه . ئێمه دێ پیاوانی ل��ه ده س��ت ئ��ه وه ی ب��ه داخ��ه وه ت��ا )25( س��اڵ��ی )13( ل��ه ت��ه م��ه ن��ی ئ��ه وه ی��ه ئاوایی ده گه ڕێ و ده سوڕێ به ئاوایی ساڵی ژنێکی و ک��اش کۆبکاته وه پ��اره ی وه ک��و تا به و لێده دات ته قله شه ست بکه وێ. به ده ست کاتێک و ده فرۆشێ خۆی جۆرێک هه موو سێکسی له په یوه ندی ده دۆزێ��ت��ه وه کچێکیش

ره ها و چه ند منداڵێک به مالوه هیچ شتێکی وا ژیانێکی پیاوێک هیچ پێنابه خشێ ! تری پێشکه ش به ژنان ناکات که ببێته سه رچاوه ی ناشێ و ناتوانێ یه کسان، و ئ��ازاد ژیانێکی مانگێک ته نیا ب��ک��ات. ب��ه م��ج��ۆره ش ک��اری که پیاوێک هه ڵبژێردراو پیاوێکی له گه ڵ له گه ڵیدا لێیه تی حه زتان و گه ره که خۆشتان ئه شکه نجه یه . س��ه رچ��اوه ی که ده بینن بژین، لێنه کات ژیانتان کورتدا له ماوه یه کی ئه گه ر په سندی من بڵێن: ده ڵێن پێ چیم زیندان به ژن��ان ئ��ازادی ناسینی و به خشین ده ک��ه م. ده خ��وازێ به ڵکو نییه ، پ��ی��اودا ل��ه س��ر وش��ت��ی پێشبخات. زاڵبوون و بااڵده ستی مه یلی زیاتر ئێمه دا له کۆمه ڵگای ده رده ک��ه وێ ل��ێ��ره ش��دا شێوازی په یوه ندی پڕیه تی له شێواز و هه ڵوێستی پیاوی به مجۆره . هه ڵبژارده ترین و ده گمه نترین کورد به رامبه ر به ژنان کۆتایی پێهاتووه و به زۆر له گه ڵدا قسه یه کی چه ند ناتوانێ زه حمه ت و بکات و چۆن له گه ڵیدا بجوڵێته وه . به شێوه یه کی راست و دروست نزیک بوون و هه ڵوه سته کردن ب��ه رام��ب��ه ر ب��ه پ��ێ��وان��ه ک��ان��ی رێ��زگ��رت��ن و خۆشه ویستی بۆ پیاوان هێنده ی تر زه حمه ت ئه وه نزیکبوونه کانیدا له ته واوی سه خته . و به بناخه ده گرێت که زاڵ و بااڵده ست بێ و موڵکی خۆی بێت و به خۆیه وه گرێبدات راده ی��ه ک تا به نه بوو و بیکات هه روه ها و ده خوازێ به خۆیه وه گرێ بدات که بیکات ب��ه ه��ی��چ. ک��ه س��ای��ه ت��ی��ی��ه ک��ی م��ش��ه خ��ۆر کوێره گرێ ( و کۆمپلێکس ده سه پێنێ ، له ئاستێکی نه فره تی و کین و توڕه یی )ب��ێ س��ن��ووردای��ه . ب��ه رگ��ه ی ئ��ه وه ن��اگ��رێ ده ربێنی ل��ه ده س��ت موڵکه که ی یه کێک ی��ان ی��ه ک��ێ��ک ب��ه چ��اوێ��ک��ی خ��وار س��ه ی��ری بکات، له گه ڵدا قسه شی ته نانه ت و بکات ئه گه ر کاریگه ریشی لێکردبێت و په یوه ندی تایبه تییان دروست بووبێت، ئه وا ده بێته هۆی که سه ی ئه و تۆ " ده گوترێ: خوێنڕشتن. ته ماشای کچه که مت کردووه " به تایبه تیش ئه گه ر ئه مه ژنی بێت جموجۆڵیکی خراپ تاوه کو مردنیشی ده بات. ئه مه ش چه مکێکه ل��ه پ��اش��ک��ه وت��ووت��ری��ن ت��ی��ره ک��ان��ی ب��اش��ووری جار گه لێک هه روه ها نییه . ئه فریقیاشدا بینراوه که هه ڵوێستێک له باشووری ئه فریقیا ئازاد و سه ربه سته ، که چی له الی ئێمه بۆته هۆکاری کوشتن! له نێو کۆمه ڵگای ئێمه دا و موڵک به ره ه��ا زۆر شێوه یه کی به ژن له ژنه ، پیاو چ��اوی ده بینرێ. پیاو ماڵی یان ب��ێ، له سه ر چ��اوی تر یه کێکی گ��ه ر ده ستی به ر بکه وێ، ئه وکاته ده ڵێ نامووسم تا چ که به رچاو بێنینه ئه مه گه ر چوو! هۆی ده بێته کۆمه ڵگا له نێو راده ی��ه ک خوێن، کێشه کانی باڵوبوونه وه ی و باوبوون چه نده له ئاستێکی که ده بینین ئه وکاته

ره وشی راده ی��ه ک چ تا و پاشکه وتووداین باش ل��ه ئ��ارادای��ه . ل��ه رێ الدان��ی کۆمه ڵگا ده زانن له خێزانێکی گوندنشیندا چه مکێکی سێکسی په یوه ندی مه ترسیداری ره ه��ای زاڵه و کاتێ ژن ده گاته بیست سااڵن کۆتایی به شێوه یه کی سێکسی په یوه ندی پێهاتووه ! راست و دروست به کار ناهێنرێ و شتێکی له حاڵێکدا نییه . ب��اس جێگای به مجۆره خێزانی نێو به خراپه خانه یه کی ئ��ه وه م��ن خراپه خانه ی په یوه ندییه کانی ده ب��ه م. ن��او ماڵی گشتی )جێی به دره وشتی(یش هه یه . ره گه ز به رزکردنه وه ی و کردن مه زن لێره دا خۆی مێیه تی ده خوازێ ژن نییه ، له ئارادا به شێوازێکی و وروژان��دن شێوه یه کی ب��ه بێنێ، به کار به پیاو به رامبه ر خنکێنه رانه په یوه ندی ده کات پێویست له ڕاستیدا خۆی و شکۆمه ندی بنه مای ل��ه س��ه ر سێکسی نکوڵیکردن ده س��ت. بگیرێته پ��ی��رۆزی��ه وه ل��ه ژی��ان. نکوڵیکردنه ب��ه وات��ای له سێکس به اڵم به کارهێنانی ئه و په یوه ندییه سێکسیانه به شێوه یه کی خراپ به واتای به هیچ دانانی ئازادی واڵت دێ. عه یب و شوره یی له مالوه نه خۆشی و ته ڵه زگه یه بابه ته ئه م بمێنێ، و گه ل و ل��ه واڵت هه ڕه شه هه ڵوێستێکه و

ژیانمان ده کات.ده نازێ به خۆیه وه و منم ده ڵێ ژنه ی کام له ده ک��رێ ئه وه ب��اوه ڕه ، شیمانه ی به خۆ و سه رچاوه ی ببێته له هه فته یه کدا )90%(دا ئ��ه وه ت��ا ی��ان ئ��ازار و ئ��ێ��ش و ئه شکه نجه ده گ��ری! و ده ب��ێ گرێدرا و و وابه سته زۆر ده خ��وازێ و هێزه ب��ێ زۆر ئ��ه وه ت��ه یانیش ده بێته ب��ۆی��ه ه��ه ر بێنێ، ب��ه ده س��ت��ه وه هێز و هیچ شتێکی نه زانه فێڵباز. ژن ژنێکی هه یه نه زمانی ببه خشێ. پیاوی به نییه ق��س��ه ی پ��ێ��ب��ک��ات، ن��ه س��ه ب��اره ت ب��ه ژی��ان له باره یه وه گفتوگۆی فه لسه فه یه که خاوه ن بکات، نه هێزێکی وه های هه یه که بتوانێ بسه پێنێ. کێشه یه ک چ��اره س��ه رک��ردن��ی ت��ه واوی ئ��ه م��ان��ه ی ن��ی��ی��ه ! ب��ێ زم��ان��ه و به پیاوه که ی پاشکه وتووانه به خۆگرێدانی نییه . تایبه تمه ندێتییه کی هیچ ب��ه م��الوه به مه ش هه م پیاو و هه م خۆشی ده خنکێنێ.لێره دا ئه وه ده ستنیشان کرا که پێوانه یه کی به ڵکو ن��ی��ی��ه ، خ��ێ��زان پ��ت��ه وی و دروس��ت له ئارادایه . خێزان له نێوبه رانه ی پێوانه یه کی ئه م پێوانه یه له نێو به ره ی خێزانیش گه وره ترین جۆره هه موو واڵتپارێزی و له پێش کۆسپه ک��ۆم��ه ڵ��گ��ا. ئ��ازادان��ه ی پێشکه وتنێکی زیاتر شێوه یه کی به داگیرکه ریش بێگومان ئ��ه م ده زگ��ای��ه دا دێ��ت و ب��ه س��ه ر و سه ختتر هه وڵده دات ئه نجام به ده ست بێنێت، هه ر بۆیه بابه تی ده که ینه راستینه یه ئه م به بڕیاره وه

گفتوگۆ.

پێویست ده کات په یوه ندی سێکسی

له سه ر بنه مای شکۆمه ندی و

پیرۆزیه وه بگیرێته ده ست. نکوڵیکردن له سێکس به واتای

نکوڵیکردنه له ژیان. به اڵم به کارهێنانی ئه و په یوه ندییه

سێکسیانه به شێوه یه کی خراپ

به واتای به هیچ دانانی ئازادی واڵت دێ

“

“


قڕکردنی‌که‌لتووری‌له‌‌کۆشتن‌خراپتره‌!!!جیهان ئه ره ن؛ که لتوور ده توانی وه کو ئازادی به ناو بکه ی، مرۆڤ له بواری هزری و

ژیانیدا چه نده ئازاد بژین، به و ئه ندازه یه ش، خاوه ن ده وڵه مه ندییه کی که لتوورین

له سه ده ی بیستمدا قڕکردنێکی بێده نگ له سه ر کوردان به رێوه چوو. ده وڵه ته داگیرکه ره کانی سه ر کوردستان ئه وه نده سیاسه تی تواندنه وه یان له سه ر کوردان به رێوه برد که ئیدی له زمان ئ��ه وه ش بکه ن. ش��ه رم خۆیان که لتووری و مه زنه . ه��ه ری ت��راژی��ادی��ای گه لێک، ب��ۆ کۆمه ڵکۆژی فیزیکی"جه سته یی" ئه وه نده به

ئیش و ئازا نییه . ل��ه ه��ه ر چ��وارب��ه ش��ه ک��ه ی ک��وردس��ت��ان کورد گه لی کومه ڵکۆژی و نه ژادکۆژی ب��ه رده وام نه ته وه � ده وڵ��ه ت چه مکی له سه ر ده کات. هه روه ها له به رامبه ر که لتوور کوردی له ئاستێکی قڕکردن و تواندنه وه سیاسه تی رۆژی وه ک��و بۆیه ده چێت. به رێوه ب��ه رزدار ئه ندامی له گه ڵ بابه ته ئ��ه م له سه ر واڵت هۆنه ر"ته ڤ و چاند"که لتوور" کۆمیته ی )جیهان کوردستان کۆماجڤاکێن چاند"ی جیهان س��ازداوه . چاوپێکه وتنێکمان ئ��ه ره ن( ئه ره ن واڵمی پرسیاره کانمانی دایه و ووتی؛ ناتوانێت کۆمه ڵگا که بابه تێکه که لتوور ده وڵ��ه ت پێکهاتنی به بێت، ده س��ت��ب��ه رداری که لتووری خ��اوه ن کۆمه ڵگای ن��ه ت��ه وه ، �ده وڵه مه ند، هۆشیاری خۆیانی کۆمه اڵیه تی

له ده ست داوه . پێناسه چ��ۆن ک��ه ل��ت��وور :~

ده که ن؟- لێکۆلینه ران، له سه ر ئه م بابه ته لێکۆڵینی که بابه تێک ک��ردووه . به رفراوانیان و زۆر بۆ کراوه ، پێناسه تر، له هه ر شتێکی زۆرتر بابه تی که لتوور"چاند"ه . )164( پێناسه ی بۆ ئه م وشه "بابه ته " کراوه . که لتوور، وه کو وشه ، بابه ته ش، ئه م له سه ر به رفراوانه . واتایه کی رێبه ری گه لی کورد له مانیفستۆی خۆیدا، پێوانی ده ڵ��ێ��ت:" و ده ک��ات پ��ێ��ن��اس��ه ی��ه ک کردنی په سه ند پێوانی وه ک��و که لتووری، یان ئ��اواک��ردن م��رۆڤ ئ��ه گ��ه ر شته کانه . شته کان له سه ر ژیانیشی ماددی به رهه می پێناسه یه کی ده توانێت مرۆڤ بکات، زیاد که لتوور بکات. که لتوور"چاند" بۆ راس��ت م��رۆڤ��دا، ل��ه زاک��ره "ه��ۆش"ب��ی��ری ل��ه شتێکه و خ��راپ شته ه��زر، خ��ه ی��اڵ، ده مێنێته وه .

باشه کان که له ژیاندا به باش وخراپ به ناویان ده کات، زمانی مرۆڤ و هه رجۆره به رهه می وه کو که لتوور ده توانێت مه عنه وی، مرۆڤ شته ئه و وه کو که لتوور ئێمه بکات. به ناو و فکری، بیردۆزی، هۆنه ری، مه عنه وی، که مه عنه ویه کان و م��اددی شته هه موو مرۆڤ به ره نج و زه حمه تی فیزیکی"جسمی" له مێژوودا، ده که ین. پێناسه خۆلقاندوویه تی له سه ر ده وڵ��ه م��ه ن��د ه��ه ره کۆمه ڵگابوونی کوردان ده ستی له سه ر و کوردستان خاکی چاندێکی ک��وردی، که لتووری ب��ووه . ئ��اوا باڵو جیهانیشدا، له هه موو و گه ردوونییه له سه ر پێویسته کورد رۆشنبیرانی بوه ته وه . که لتووری کوردی زیاتر و به جددی تر، کار ده وڵه مه ندی خۆبه خۆ بن. هۆشیار و بکه ن کوردان و سه ره نج ڕاکێشترین به شی ئه مه ش، له بواری فۆلکلور و زمانی کوردیه . گه لی کورد، خاوه ن یه که مین که لتووری، نیشته جێ

بوونه . له پێشخستنی ژنان پێگه ی :~

که لتووردا چۆن ده بینن؟ که ئ��ه وه ی ک��وردی��دا، له کۆمه ڵگای -له پێشخستنی ئه ساسی و ریشه یی رۆڵ��ی ک��ه ل��ت��ووردا ل��ه ئ��ه س��ت��ۆ گ��رت��ۆوه ، ژن��ه . ژن

به شێوه ی ب��وون��دا، نیشته جێ ش��ۆڕش��ی ل��ه زه راع��ه ت)ک��ش��ت و ک��اڵ( و ماڵی کردنی رۆژانه یی ژیانی به رێوه به رایه تی ئ��اژه اڵن، ک��ردووه . ه��ه روه ه��ا ژی��ان��ی ک��ۆم��ه ڵ��گ��اش و ژن��ان به پێشه نگایه تی هزرییه وه له الیه نی له الیه ن دایکه وه به رێوه ده برێت. له به ر ئه مه ش، رۆڵی ک��وردی��دا، که لتووری به بنه مای له هه ری سه ره که و تایبه ت، رۆڵی که لتووری زۆرت��ر ک��وردی، که لتووری خۆداوه ندییه . له که لتووری دایک � محوه ر نزیکتره . ئه وه ش ت��ای��ب��ه ت ب��وون��ی)ج��ۆداب��وون��ی( ک��ه ل��ت��ووری ماددی له بواری بکه ن، ته ماشا کوردییه . فه قیره ، کۆمه ڵگایه کی ئێمه ، کۆمه ڵگای ده ستوورنامه کانی و پێوان ل��ه ب��واری ب��ه اڵم ژی��ان��دا، زۆر ده وڵ��ه م��ه ن��ده . ک��اراک��ت��ه ری، مێینه یه . ک��ورد، کۆمه ڵگای هۆشمه ندی و یانیش"خۆلقکاری" بوون"مێیه تی" مێ ئافراندن، که لتووری به رهه م"ئافراندن" نیشان

ده دات. که لتووره ئه م له به رامبه ر :~ده سه پێندرێت، قڕکردن ده وڵ��ه م��ه ن��ده ، له ناو هۆشمه ندی چاندی کۆمه ڵگا، چۆن

ده بردرێت؟ ل��ه دژی ه��ێ��رش��ه ک��ان ئ��ام��ان��ج��ی -

ئا: ~

Û


ک��ه ل��ت��ووره ک��ان و ق��ڕک��ردن ک��ه ل��ت��ووری؛ ئاواکردنی و تایبه ت شوێنی و جێگایه ک ده زگاکانی خۆیانه ، له سه ر بنه ما و چه مکی هه موژنگه رایی"یه کده ستکردن" که لتووره کان، یان بێ هۆشکردن وسڕکردنی کۆمه ڵگایه . زمان، گۆرانی، فۆلکلۆر، ئه ده بیات، هۆنه ر، ووتن، هزری کۆمه ڵگا به م شێوه یه قڕ ده که ن. شێوه یه دا، به م له کۆمه ڵگایه کی له ئه نجامدا ژیان شێتێک وه کو ده توانێت ته نیا مرۆڤ بکات. ئه وانه ی که ئه مه پێش ده خه ن، کێن و چین؟ ده وڵه ت، ده سه اڵتداری، چینایه تی، ئه م قڕکردنه پێش ده خه ن. هۆکاری ئه ساسی سیسته می ه��ه ب��وون��ی، ق��ڕک��ردن��ه ش، ئ��ه م

مۆدیرنیته ی سه رمایه دارییه . له گه ڵ گۆڕانکاریانه ی ئه و :~دروستبوونی ده وڵه تـ نه ته وه له که لتووری

کۆمه ڵگادا پێکهاتووه ، چین؟ شتانه ی ئ��ه و ئ��ه م��ڕۆک��ه ک��ۆم��ه ڵ��گ��ا، -به سه ریدا ن��ه ت��ه وه � ده وڵ��ه ت له رێگای ک��ه ده یبینێت. و تێده گات باشتر، داسه پێندراوه ، ئینسانی کۆمه ڵگای ک��ه ئ��ه وه ی ل��ه ب��ه ر ل��ه ب��ه ر ت��ای��ب��ه ت��م��ه ن��دی خ��ۆی س��روش��ت��ی،و په یداکردنی ه��ۆی له به ر فکراندن"هزری"

بژیوی ئاژه اڵندا، بته وێت و نه ته وێت، که لتوور له ناو خۆی و سروشت ره نگدانه وه ی ده بێته ژیانی کۆمه ڵگادا، به جێ ده کات و ده ژینێت، بێگۆمان سروشت چه نده به گیا و دارستان و مرۆڤیش بێت، ده وڵه مه ند خۆی زی��ن��ده وری به که لتووری له سروشت پارچه یه ک وه ک��و خۆی، به شداری ئه م خۆشی و شاییه ده بن. به ته نیا یه ک زمان، نه ته وه � به اڵم ده وڵ��ه ت که لتوور یه ک نه ته وه ، یه ک دی��ن، یه ک نموونه ، ده سه پێنێت. ک��ۆم��ه ڵ��گ��ادا ب��ه س��ه ر ره جه ب تورکیا، سه رۆکوه زیری ووتنه کانی یه ک، چه مکی خ��اوه ن ئه ردۆغانه ، ته یب یه ک، یه که . ئێستاش له به ر ئه وه ی ئه ردۆغان به م شێوه یه بیرده کاته وه . پێویسته به تێڕوانینی ئه ردۆغان، له تورکیادا کورد نه بێت. بۆچی؟ ب��ۆ ئ��ه وه ی ئ��ه گ��ه ر ل��ه پ��اڵ ت��ورک��ه وه ، ک��ورد زمانی ت��ورک��ی��دا، زم��ان��ی ل��ه گ��ه ڵ هه بێت، کوردی هه بێت، تورکبوون، پێکنایه ت. له به ر ئه وه ناوی خۆی له سه ریه تی، ئه ویش نه ته وه

� ده وڵه ته . هۆکاره کانی ئێوه بـــه ڕای :~مۆدیرنیته ی سیسته می پــه المــاردانــی سه رمایه داری له دژی که لتووری رۆژهه اڵت چیه و بــۆ چــی ســه رکــه وتــن بــه ده ســت

ناخات؟مۆدیرنیته یه ک، هه میشه له مێژوودا، -هه بوونی ژیانی، که لتوورێکی یان شێواز خ��ۆی ب��ه رده وام ک��ردووه . ک��اپ��ی��ت��ال��ی��زم، ش��ێ��وازێ��ک، ئ��ه خ��اق و ک��ه ل��ت��وورێ��ک��ی به هه موو له ناو ک��ردووه . ئ��اوا خۆی گوێره ی مۆدیرنیته کاندا، ئه وه ی هه ره فه قیر و هه ژاره ، مۆدیرنیته یه ک کاپیتالیزمه . مۆدیرنیته ی زۆرت��ر و ل��ه ئ��ه خ��اق له کۆمه ڵگابوون، ک��ه مرۆڤایه تی ل��ه مۆدیرنیته کان ل��ه ه��ه م��وو ب��ه دووره ، م��ۆدی��رن��ی��ت��ه ی ک��اپ��ی��ت��ال��ی��زم��ه . � ده وڵ��ه ت له چه مکی بنگه ی خۆی ئه وه ش که لتووری ئه وه نده بۆچی ده گرێت. نه ته وه په الماره کانی ئامانجی ده بێته رۆژه��ه اڵت، به رخۆدانی که ئ��ه وه ی له به ر کاپیتالیزم؟ ناوچه یه ، ل��ه م ه��ه ره گ��ه وره ی ک��ه ل��ت��ووری له به رامبه ر به کاپیتالیزم له م هه رێمه پێکدێت. ده وڵه ت و رێکخستنه کانی نزیک به ده وڵه ت، به گشتی گرێدراوی ئه م سیسته مه یه . نموونه ، له رۆژهه اڵتی له رۆژه ڤدایه ، گه لێک ئێستا که لتووری و ده وڵ��ه ت به له به رامبه ر ناوین له میسر راپ��ه ڕی��ووه . ه��ه م��وژن"ی��ه ک��ده س��ت��ی" نوکه ری و پیاوێک م��ۆب��اره ک حۆسینی به ئه مریکاوه که سایه ته ئه و بوو. کاپیتالیزم ئ��ه و س��ه ددام هه بوو. له پێش ب��وو. گ��رێ��دراو ک��ێ س��ه دام��ی م��ه زن ک��ردب��وو. رۆژئ��اوا ئ��ه وی گ��ه وره ک��ردب��وو. گ��روپ��ی س��ه رده س��ت هه موویان به م سیسته مه وه گرێدراون. شتێک چییه ؟ ن��اخ��ۆات گ��رێ به سیسته مه وه ک��ه

که لتووری سه دان ساڵه ی رۆژهه اڵتی ناوینه . ئه وه ی که زمان، باوه ری، که لتووری باو و باپیران، ئه خاقی کۆمه اڵیه تی، رۆژهه اڵتی ناوین، به رۆژئاواوه یه که گرێ ناخوات. له به ر هۆشمه ندی"هزری" که لتووری که ئ��ه وه ی وه کو کاتێک هیچ رۆژه��ه اڵت��ی، مرۆڤی مرۆڤێکی رۆژئاوایی بیرناکاته وه و ژیانیش ناکات. ته نانه ت مرۆڤ ده توانێت، که لتوور وه کو ئازادیش به ناو بکات. ئه و کاته مرۆڤ له بواری هزری، و ژیانیدا چه نده ئازاد بژین، ده وڵه مه ندییه کی خ��اوه ن ئ��ه ن��دازه ی��ه ش، ب��ه و ک��ه ل��ت��ووری��ن، ب��ه اڵم ده وڵ��ه ت � ن��ه ت��ه وه ی یه کده ستی"هه موژن" به چه مکی کاپیتالیزم کۆمه ڵگا و مرۆڤ ده کاته یه خسیری)دیلی( خۆی. که لتوور له قۆناخی ده وڵه ت � نه ته وه دا، گ��ه وه��ه ر و ج��ۆان��ی خ��ۆی ل��ه ده س��ت��داوه . کاتێک، هیچ ئه مانه شدا، هه موو له گه ڵ ک��ه ل��ت��ووری رۆژه��ه اڵت خ��ۆی راده س��ت��ی که لتووری رۆژئاوا ناکات. له به ر ئه وه ی که دایکی هه موو که لتووره کانه . شتێک لێره ، له که لتووری ناوین رۆژه��ه اڵت��ی که نییه ، پێویسته به پێچه وانه وه وه ربگرێت، رۆژئ��اوا ک��ه ، ئ��ه وروپ��ا، رۆژه��ه اڵت��ی ن��اوی��ن، بکاته بۆ خۆی. مرۆڤی رۆژهه اڵتی نموونه یه ک بیانه وێت و نه یانه وێت، ناتوانن وه کو مرۆڤێکی رۆژئاوایی بیربکه نه وه و قسه و ژیان بکه ن.

که لتوور، پێوانی ژیانه . حاکم نه ته وه ی ـ ــه ت ده وڵ :~له ناو کوردستان، هه رچواربه شی له سه ر گۆڕانکاریه کیان چ کـــورددا، کۆمه ڵگای

له که لتووری ئه واندا، پێکهێناوه ؟ ئه مڕۆکه ه��ه ت��اک��ۆ بیستم ل��ه س��ه ده ی -داگیرکه رانه . ده سه اڵتداری له بن کوردستان له چاوپێکه وتنه کانی ئاپۆش رێبه ر وه ک��و خۆیدا، هه رجاره ده ڵێت:" رۆژئاوا به و ده وڵه ته ده بێژێن، س��ه رک��وردس��ت��ان، داگ��ی��رک��ه ران��ه ی کورد هی ئێوه ن. ئێوه چی له کورد ده که ن، سیاسی، ئێمه ی به رژه وه ندی به اڵم بیکه ن، بۆ بپارێزن. هه میشه له ناوچه که ئابووری ویه که مینیشدا، بیست ل��ه س��ه ده ی ئ��ه وه ش کۆمه ڵکوژی و ژینوساید ک��رده وه ک��ان��ی ک��ۆت��ای��ی��ان پ��ێ ن��ه ه��ات��ووه و ب��ه رده وام��ه . ج��وگ��راف��ی��ای ک��وردس��ت��ان، ب��ه ئ��اس��ان��ی قڕکردنێکی فیزیکی ده ست نادات. له رووی ژم��اره وه ک��وردان خ��اوه ن رێژه یه کی زۆرن و که لتوورین. ده وڵه مه ندیه کی خاوه ن هه روه ها بوونه ته وه . ب��اوه جیهاندا له ئاستی ک��ورد نه ئاسانه فیزیکی قڕکردنی ئ��ه وه ش له به ر و ن��ه ش م��وم��ک��ن��ه . ئ��ه وه ی ک��ه ب��خ��وازێ��ت به رێت، له ناو فیزیکه وه ، له الیه نی ک��وردان پێویسته ریسکێکی گه وره له به رچاو بگرێت، له نێوان ن��ه ت��ه وه � ده وڵ��ه ت چه مکی ب��ه اڵم و که لتوور ن��ژاد، کام خۆیدا، سنووره کانی

ده وڵه تی داگیرکه ری تورکیا له سه ر

کوردان که لتووری کۆمه ڵکوژی به رێوه بردووه ، به اڵم هیچ

کاتێک ئه م راسته یه نابینێت و نابێژێت" من کوردانم قه تڵوعام کردووه "، چونکه

ناخوازێت ناوی تۆش به سه رزمانیدا بێت

“

“


به ئ��ه و که لتووری بێت، س��ه رده س��ت نه ته وه تورک له تورکیا، نموونه ، ده گرێت. بنه ما سه رده ستن. به زۆری تواندنه وه له سه ر کوردان ده س��ه اڵت��دارن، ع��ه ره ب له سووریا ده سه پێنن. و فارس له ئێران، دێنن. بۆ کوردان گۆشار ئازه ری بااڵده ستن، ئه وانیش زۆرداری له سه ر کوردان به رێوه ده بن. هه شتا ساڵه له تورکیا، کوردبوون، خۆی له خۆیدا قه ده غه یه . ئه گه ر تۆ بڵێی من کوردم، ئه وه تاوانێکی مه زنه . له ئێرانیش ره وش هه ر هه مان شته . له سووریا، هه تا ئێستا پێناسه ی که سایه تی"ناسنامه "ی هاوواڵتی بوونی، کوردان ناده ن. زۆر جاران نه ته وه قڕکردنی که لتووری وه کو � ده وڵه ت سیسته مێکی فه رمی یان، گه لێک جارانیش ب��ردووه . ب��ه رێ��وه فیزیکیشیان ق��ڕک��ردن��ی له الیه نی ئ��اش��ووری، ی��ه ه��ۆدی، ئه رمه نی، فیزیکه وه ، تواونه ته وه و له ناوبراون و ئێستاش پشتڕاست ئ��ه م��ه ج��ی��ه��ان��ی ک��ۆم��ه ڵ��گ��ای ده کاته وه ، به اڵم قڕکردنی سیسته ماتیک و نه رم به شێوه یه کی درێژخایه ن و بێده نگ له سه ر کوردان به رێوه ده به ن و که سیش له به رامبه ر به م یه که ، شتێک نابێژێت. له سه ده ی بیسته مدا، واتا بێده نگ، قڕکردنێکی ل��ه س��ه رک��وردان قڕکردنێکی که لتووری به رێوه برا. ده وڵه تی ک��وردی زمانی له سه ر ئ��ه وه ن��ده داگیرکه ر برد که کورد به رێوه تواندنه وه یان سیاسه تی خۆیان که لتووری و خۆی له زمانی ئیدی شه رم بکه ن. ئه وه ش بۆ گه لێک تراژیدیای فیزیکی کۆمکوژییه کی م��ه زن��ه . ه��ه ره

ئه وه نده به ئێش و ئازار نییه . بزووتنه وه ی ده رکه وتنی :~ده وڵ��ه ت ل��ه دژی په که که ، ئازادیخوازی ل��ه س��ه رک��وردان، داگیرکه ر ن��ه ت��ه وه ی �ک��ه ل��ت��وورێ��ک��ی چ ل��ه ن��اوک��وردان��دا،

خۆلقاندووه ؟ � ن��ه ت��ه وه چه مکی، ل��ه دژی په که که -ده وڵه ت، قڕکردن، ژینوساید، کۆمه ڵکوژی ده کات. تێکۆشان و ده رکه وت تواندنه وه و ه��ه ر رۆژه ک��وردان ده ک��وژران، ب��ه اڵم کێ ئ��ه وه ی که نه بوو. دیار ده ک��وژت، ئه وانی له دیرسیم بوون. ونیشان ناو بێ ک��وژراون، ناوی ب��ه اڵم ک��رد، قه تڵ مرۆڤیان ئه وه نده ئ��ه وێ��ش گ��ۆڕدرا و ن��اوی دی��رس��ی��م نییه . کردنه ، تۆنجه لی. ئایا به راستی تراژیدیاکی ئه و له دژی په که که له مه گه وره تر هه یه ؟ شتێکی ده رک��ه وت. مێژووییه سیاسه ته بخوازین ئێمه ئه گه ر راکێشه ، زۆر سه ره نج قه بووڵ بده ینه دۆژمنه که مان به خۆمان بیربکه یته وه ، به راستی تۆ ئه گه ر ک��ردن. ده که ی شه ڕ تۆ به اڵم نه بێت، وا پێویسته په که که ئ��ه وه ش ل��ه ب��ه ر بناسێت. ت��ۆ ک��ه هه ڵگرتنی و تراژیدیایه ب��ه م له به رامبه ر پێناسه یه ک وه ک��ۆ په که که ، سه ریهه ڵدا.

تۆڵهه ڵدانه . بزووتنه وه ی ک��راوه ، بۆی که کاتێکدا، له هه موو تۆڵهه ڵدان، بزووتنه وه ی تۆڵهه ڵدان، ده ڵ��ێ��ن، ئێمه کاتێک وون��ه . خۆبه خۆ ئێمه تۆڵه ی سه دان ساڵه ی خۆمان ئێمه گ��ووت��م��ان که ن��م��وون��ه ، وه رده گ��ری��ن. ده وڵه تی داگیرکه ری تورکیا له سه ر کوردان ب��ردووه ، به رێوه کۆمه ڵکوژی که لتووری نابینێت راسته یه ئه م کاتێک هیچ به اڵم نابێژێت" من کوردان قه تڵوعام کردووه "، و چونکه ناخوازێت ناوی تۆش به سه رزمانیدا به سه دان بکه ن، ته ماشا ئێستا به اڵم بێت، ک��ورد ل��ه خ��زم��ه ت��ی ئ��ه وان��دا ک��ار ده ک��ه ن. نموونه ، ته له فزیۆنێکی ئه وان به ناوی ته ره ته شه ش هه یه ، له دژی کوردان ئیش ده کات، به اڵم به سه دان کوردی له خۆا دوور له ناو ئه و ره وشێکی ئه وه ده ک��ه ن. کار ته له فزیۆنه دا که ئه وه یه وه کو نموونه ، تراژدیکه . زۆر، یه هۆدیه ک بچێت، خزمه تی هیتلر بکات، یه کێکی یان ره وشه . هه مان وه کو ئه وه ش ئ��ه رم��ه ن��ی، ب��چ��ێ��ت، خ��زم��ه ت��ی ده وڵ��ه ت��ی قۆناخی )1915(دا له به تایبه تی تورکیا، بکات. هیچ جیاوازیه ک له نێوانیاندا نییه . مرۆڤ کاتێک له ئه خالق، شه ره ف، نامۆس ئ��اوه ه��ا له مرۆڤ و وی��ژدان، دوورک��ه وت، ه��ه ن��دێ��ک ده ک��ه وێ��ت��ه وه . دوور ب��وون��ی��ش په که که ، ره وش��ه . ئه م هاتوونه ته کوردیش مرۆڤی که ده گرێت، ده وڵه تانه له و تۆڵه له به رامبه ر و ره وشه ئه م هێناوه ته کوردی ئ��ه و ب��ارودۆخ��ه دا، ده ب��ێ��ت ه��ۆش��م��ه ن��دی که سێک نموونه ، ک��وردی. کۆمه ڵگای گالیب ئۆغلۆ، کلیچدار ک��ه م��اڵ وه ک��و قه مه ر کیزلکایا، مۆحسین ئه نسارئۆغلۆ، گه نج، عه بدوڵقادر ئاکسوو هه ن. ئه مانه ، نۆکه ری نوێ ده وڵه تن. ده بێت، که ئه وانه کورد بکه ن، گۆرانی له به ر جلی کوردی به اڵم بکه ن، و هه ڵپه ڕکێ کوردی بڵێنه وه

به داخه وه ، ئه وان هۆشمه ندی نۆکه رانن. سیاسه تی به له به رامبه ر :~تواندنه وه ، ئێوه وه کو بزووتنه وه و ته ڤ چاند تێکۆشانێکی چۆن به رێوه ده به ن؟ له به رامبه ر ئازادیخوازی بزووتنه وه ی -هه ڵوێست خاوه ن، که لتووری قڕکردنی به و راوه س��ت��ه ی��ه ک��ی م��ه زن��ه . ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر ب��ه ق��ڕک��ردن��ی ک��ه ل��ت��ووری، ه��ه ڵ��وێ��س��ت و ب��ه رپ��رس��ی��اری��ه ت��ی ل��ه ئ��ه س��ت��ۆی ه��ه م��ووی ک��وردان��ه . وه ک��و رێ��ب��ه ر ئ��اپ��ۆش ده ڵ��ێ��ت:" ب��زووت��ن��ه وه ک��ه م��ان، ب��زووت��ن��ه وه ی��ه ک��ی ک��ه ل��ت��ووری��ی��ه ". ئ��ه گ��ه ر ئ��ه م��ڕۆک��ه ک��ورد له ئاستێکدا و راوه ستاوه خۆی پێ له سه ر ه��ه م��وو ده ژی، خ��ۆی ک��ه ل��ت��ووری ب��ه په که که ، په که که وه یه . هه بوونی له سایه ی ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر ب��ه ق��ڕک��ردن��ی ک��ه ل��ت��ووری، ئینکار له به رامبه ر هه ڵوێستێکه . ئه مڕۆکه

په که که به ته نیا ک��وردان، له ناوبردنی و وهۆنه ر چاند کۆمیته ی وه کو راوه ستاوه . ئ��ه م��ڕۆ ب��ه رێ��ک��خ��س��ت��ن ک��ردن��ی ه��ۆن��ه ری ه��ه وڵ ئێمه س��ه رق��اڵ��ی��ن. گ��ه ل��ه ک��ه م��ان��ه وه خۆمانه وه ، کاروخه باتی به هه موو ده ده ی��ن، که ک��ه ل��ت��ووری به قڕکردنی ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر له سه ر گه له که مان به رێوه ده چێت، راوه ستین. که سانێک که له بواری که لتوور و هۆنه ره وه سه رقاڵن، ده توانن له م کاره دا، پێشه نگ بن. ئێمه ش وه کو کۆمیته هیوادارین، ئه رک و ئه ستۆمان ده که وێته که به رپرسیارییه ک ل��ه ن��او ئێمه ئ��ه وه ش ب��ۆ بهێنین. پێکی تێکۆشانی ب��ه رف��راوان��دای��ن. کاروبارێکی ئێمه بۆ گه له که مان، هه ره زۆرتر بۆ ئه وه یه به رێوه به که لتووری خۆی که گه له که مان هه ر پێویسته بێگۆمان ب��ژی��ت. و بچێت که لتووری قڕکردنی له دژی کوردیکیش که لتووری ئه گه ر ئه وه ی له به ر راوه ستێت. گه لێک نه بێت، هه ست، رامان، هۆشمه ندی و عه قڵی ئه و گه له ش له ناو ده چێت. شتی ه��ه ره خ��ۆش و ب��اش، ئ��ه وه ی��ه ک��ه م��رۆڤ به زمانی خۆی، و به ناسنامه ی خۆی ئازاد

بژیت و ژیان بکات.

که لتوور وه کو شته مه عنه وی، هۆنه ری، بیردۆزی، فکری و هه موو ئه و شته

ماددی و مه عنه ویانە که مرۆڤ به

ره نج و زه حمه تی فیزیکی"جسمی" خۆلقاندوویه تی پێناسه ده که ین

“

“

[email protected] | 2011/7/20 | 8 ژماره | ~بيرةوةري

گەریال

هه ڤاڵ هێلین له ساڵی )1980( له ناوچه ی کوردستان رۆژئ��اوای له حه مکۆ دێرکه بنه ماڵه یه کی خ��اوه ن و دون��ی��اوه هاتۆته منداڵیه وه سه رده می له هه ر وه اڵتپارێزه ، و نیشتیمانی و نه ته وه یی ه��زری له گه ڵ هێلین هه ڤاڵ ده بێت، ئاشنا کوردایه تیدا ه��ه روه ک��و ه��ه م��وو ک��وردێ��ک��ی رۆژئ��اوای خۆی نه ته وه یی ناسنامه ی خ��اوه ن واڵت که ده ک��ات ئ��ه وه ئاواتی هه ربۆیه نه بوو؛ بۆ گه له ئازاد ئاسمانێکی و هێالنه یه ک و نه فره ت بخات، به ده ست سته مدیده که ی قینی به رامبه ر به داگیرکه ران و دوژمنانی ئ��ه وه ن��ده گ��ه وره ب��ووه ک��ه ب��ڕی��ار ده دات نه ته وه یی ئ��ازادی شۆڕشی ناو به شداری ب��ێ��ت، ه��ه رب��ۆی��ه س��ه ره ت��ا ده چ��ێ��ت��ه دی��ده ن��ی )ڕێبه ر ئاپۆ( له گۆڕه پانی سه رۆکایه تیدا. سه ره رای ته مه نه بچکۆله که ی هه وڵده دات له ڕامان و فه لسه فه ی ڕێبه ر ئاپۆ تێبگات. بۆ گۆڕه پانی هۆکاری چوونی بێگۆمان پێشووتر ک��ه ب��وو ئ��ه وه س��ه رۆک��ای��ه ت��ی بنه ماڵه که یان و له خێزان که سێکی چه ند ل��ه گ��ۆڕه پ��ان��ی س��ه رۆک��ای��ه ت��ی ل��ه الی ده یویست ه��ه رب��ۆی��ه م��اب��ون��ه وه ، س��ه رۆک س��ه رۆک ل��ه الی س��ه ره ت��ای��ه ک وه ک دی، بهێنێته ئاواته که ی پاشان بمێنێته وه سه ره رای هه موو ئه مانه ش بۆ ئه وه ی ئاواته له جوانه کانی چاوه بێته دی گه وره که ی چ��ی��اک��ان��ی زاگ��رۆس و ب��ۆت��ان ده ب��ڕێ��ت، هێلینی ه��ه ڤ��اڵ ل��ه ک��ات��ێ��ک ک��ه س��ێ��ک ئ��ه م کچه ده ڕوان��ی هه ستی ده ک��رد ک��ه ن��ازداره خ��اوه ن ووزه و ب��اوه ڕ و مۆڕاڵێکی ب��ه رز و ت��ای��ب��ه ت��ه ؛ س��ه ره رای ئ��ه م��ه ش هه ڵسوکه وتیدا له و به دسپلین کچێکی هێلین هه ڤاڵ هه یه ، خۆی تایبه تمه ندی له که سایه تی ئ��اپ��ۆی ڕێ��ب��ه ر که سایه تی له الیه ن به رجه سته کردبوو، ئه مه ش خۆیدا پراکتیکی و ژیانی رۆژانه ییه وه و له الیه ن هه موو که سێکه وه به دی ده کرا. ڕۆژێکیان نه بوو خ��ۆی له شوێنه که ی ڕێ��ب��ه رای��ه ت��ی هه ڤااڵنی کچیش سه رقاڵی په روه رده بوون، سه رۆکایه تی بینیان ه��ه ڤ��ااڵن ل��ه ن��اک��او ده ش��ڵ��ه ژێ��ن، ه��ه م��ووی��ان و ژووره وه ه��ات��ه سه رۆکایه تی بانگی هه موویان ده کات بۆ شوێنه که ی خۆی به اڵم له ناویاندا ئه وه ی س��ه رن��ج��ی س��ه رۆک��ی ڕاده ک��ێ��ش��ت هه ڤاڵ هێلین بوو، سه رۆکایه تی باوه شی پێدا کرد،

هه ڤاڵێتی پڕ باوه شێکی هێلینیش هه ڤاڵ سه رۆکایه تی ک��رد. س��ه رۆک��ای��ه ت��ی��دا ب��ه بکات له گه ڵ گاڵته ی هه ندێک ویستی هێلین ه��ه ڤ��اڵ ب��ه اڵم پێکه نین، بیداته و جدیه تی خۆی له به رده م سه رۆکایه تی زیاتر ته مه نی هێلین هه ڤاڵ ئه وکاته پاراست، )15( ساڵ بوو، سه رۆک ویستی هه ڤاڵ هێلین بگرێت و وه ک زۆران بازێک بیدات س��ه ره رای هێلین هه ڤاڵ ب��ه اڵم زه وی��دا، به سه رۆک به به رامبه ر جه سته به ئ��ه وه ی کورد کچێکی وه ک به اڵم بوو؛ الوازت��ر نه یهێشت و ک��رد خ��ۆی ل��ه ب��ه رگ��ری بکه وێته ئه رز"زه مین". سه رۆک گووتی:" ئه ویش شه ڕی حه قه له سه ر هێلین هه ڤاڵ ده بێت ده ک��ات، بنکه وتن و س��ه رک��ه وت��ن

شه ڕی هه مووتان به م شێوازه بێت" .زۆری داخ��وازی��ه ک��ی و س��ورب��وون دوای هه ڤاڵ هێلین سه رۆک ناچارما که ڕازی بێت، ڕێگا بدات هه ڤاڵ هێلین بچێته سه ر له ساڵی کوردستان. سه رکه شه کانی چیا هه رێمی ده چێته هێلین هه ڤاڵ )1995(هه رێمی بۆ ده په ڕێته وه له وێوه و مه تینا ب��اره گ��ای ل��ه م��ان��ه وه ی گ��ارێ، دوای زیاتر خۆی ده توانێت هه رێم فه رمانده یی و زیاتر په روه رده بکات و زیاتریش له گه ڵ ببێت. ئاشنا بوونی هه ڤاڵ به که سایه تی ل��ه و ق��ۆن��اغ��ه دا ت��ازه ب��ه ت��ازه گ��ه م��ه ی گه ریالوه . ژیانی ناو هاتبووه )شه به که ( نه ده زانی یاریه مان ئه م ئێمه ئه وه ی له به ر ناڕه حه تیمان ده چێشت؛ به اڵم هه ڤاڵ هێلین گه ڕ ده خسته خ��ۆی توانایه کی ه��ه م��وو ب��دات��ه وه ، ه��ه م��وو تۆپێک ت��اک��و واڵم��ی لێبکه ین چاوی که ده کرد له ئێمه داوای و زیاتر خۆمان به گه مه که وه گرێ بده ین. کچی هه ڤااڵنی هه میشه هێلین هه ڤاڵ ده برده سه ر ئاو و فێری مه له وانی ده کردن، ئه و کچانمان ه��ه ڤ��ااڵن��ی ل��ه زۆر ب��ه اڵم ته ڕبووی جه سته ی له شه رمیان سه رده مه خ��ۆی��ان ده ک��رد؛ ب��ه اڵم ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر ئه م ده بوو؛ چونکه توڕه هێلین هه ڤاڵ شه رمه ئێمه شه ڕکه ر بوو و ده یووت ناخۆش پێی ب��ی��ن. ه��ه ڤ��اڵ هێلین ن��اب��ێ ش��ه رم��ن��ۆک به باوه ڕیتان ئه گه ر ده یگووت:" هه میشه خۆتان نه بێت هه رگیز فێر نابن و ئه و کۆت و زنجیره ی پێوه ی به ستراونه ته وه له خۆتانی ئازادانه شێوه یه کی به ئه گه ر ڕاناماڵن، خۆتان بده نه ده م ئاوه که وه هه ستی ئه وه تان له ال دروست ده بێت که قورسایه کی زۆرتان و ئه وکاته ش که چه ک ڕه واوه ت��ه وه ، لێ

هه ست وا ده به ستن خۆتان له ته قه مه نی بکه ن که له گۆڕه پانی شه ڕدا سه رکه وتنتان به ده ست خستووه . هه ڤااڵن ئه گه ر ڕۆژێک ده که م که پێشنیار ببم به شداری کۆنگره قه ده غه له شمان ته قه مه نی سه ر هێله گی تاخم و به ئێمه ی کچان بکرێت؛ چونکه

تفه نگه وه گه لێک جوانین" .پیشووتر سه رۆکایه تی فه رمانی دابوو که هه ر ببێت شه هید هێلین هه ڤاڵ نه هێڵرێت له هێلینیان هه ڤاڵ فه رمانده کانمان بۆیه به اڵم ده هێشتنه وه ؛ شه ڕ له دوور شوێنی خاوه ن دوژم��ن به به رامبه ر هێلین هه ڤاڵ هه ربۆیه ب��وو، گ��ه وره نه فره تێکی و قین بکه ینه وه ، ه��ێ��وری ن��ه م��ان��ده ت��وان��ی ئێمه هه ڤااڵن ناچارمان که ڕه وانه ی که رتێکی ببوو م��اوه ی )3( ڕۆژێ��ک بکه ن، ت��ری که رته که ی ناو هاتبووه هێلینیان هه ڤاڵ ئێمه وه ، به م بڕیاره ئه وه نده دڵخۆش بوو که ده فڕی، گرتبوو باڵی په پوله یه ک وه ک هه ڤاڵ ناوماندا گه نگه شه کانی له هه موو و سه رۆکایه تی له باسی ته نها هێلین ئازادی ژنانی ده کرد، له هه موو کاتێکی ڕووخۆش و تر دڵخۆش هێلین هه ڤاڵ تر تر بوو، له چاوه کانیدا ئاوات و ئازادی و

مۆڕاڵ به دی ده کرا .ه��ه ڤ��اڵ هێلین ل��ه ش��ه ڕێ��ک��دا م��ه خ��اب��ن ده که وێته ناو چه مبه ری هێزی دوژمنه وه ، گ��ه ر ب��ی��وی��س��ت��ای��ه ده ی��ت��وان��ی ڕزگ��اری ناتوانێ ده ک��ات هه رچه نده ب��ه اڵم ببێت، هێلین هه ڤاڵ به جێبهێڵێت، هه ڤاڵه کانی مه هاباد هه ڤاڵ هه تاکو بچێت، ده یه وێت گوله یه کی مه خابن به اڵم بکات، ڕزگار دوژمن ده یپێکێ و له شوێنه که ی خۆیدا ده گه نه دوژمن هێزه کانی ده بێت. شه هید سه ر ته رمه که ی؛ به اڵم دڵیان نایه ت ده ست بۆ ته رمه که ی به رن، دوای ئه م کاره ساته له سه ر س��ه رۆک، ده گه هێننه هه واڵه ئه م و ده بێت توڕه زۆر س��ه رۆک هه واڵه ئه م ئ��ه وه ن��ده ک��وردس��ت��ان چیاکانی ده ڵ��ێ��ت:" سه رکه شه و هه ریمه کانیش ئه وه نده فراوانه بهێڵننه وه ، شوێنێکدا له هێلین نه تانتوانی پ��اش��ه ڕۆژی ب��ۆ ه��ه ب��وو زۆرم پیالنێکی

شه هید هێلین" .ل��ه وان��ه ی��ه ه��ه ڤ��ااڵن��م��ان ه��ه رچ��ه ن��ده ئێمه بینینه وه ؛ نایان و نه بن له المان به جه سته ده رون ل��ه ه��ه رگ��ی��ز و ه��ه رگ��ی��ز ب��ه اڵم ئێمه ه��ه رب��ۆی��ه ن��اب��ن، وون ه��زرم��ان��دا و ئاواته کانی و خواست هه ڵگری ده بینه

شه هیدانمان .

ئه‌ستێره‌یه‌ک‌له‌‌ئاسمانی‌بێ‌سنوره‌وه‌ن/‌هه‌ره‌کول‌نێرگز‌*‌و/ڕێبوار‌هه‌مه‌وه‌ندی

بناری قەندیل

تەق تەق

مەراسیمی بەخاکسپاردنی تەرمی شەهید گیڤارا گیلبارت

Organî R

ageyandnî Partî Çareserî D

îmukratî K

urdistanJim

arey: 8 • Salî: 2011

شەهید شوان نورەدین یوسف »گیڤارا گیلبارت«

roji welat 8

Documents