roji welat 5

ئۆجه‌الن: ‌ئیدی‌هیچ‌هێزێک‌ناتوانێ‌ببێته‌‌ته‌گه‌ره‌‌له‌به‌رده‌م‌ئیراده‌ی‌گه‌له‌که‌مان

ئه‌نفال‌ته‌نیا‌وشه‌یه‌ک‌نییه‌

سه‌ردانی‌ئه‌ردۆغان‌هیچ‌گۆڕانێک‌له‌سیاسه‌تی‌چه‌ندین‌ساڵه‌ی‌دژایه‌تی‌تورک‌به‌رامبه‌ر‌به‌کورد‌به‌خۆیه‌وه‌‌نابینێت

ژن،‌ناسنامه‌ی‌ژینگه‌یه‌

ئۆرگانی پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستانساڵی 1 | ژمارەی 5 | 2011/04/20 | گۆڤارێکی مانگانەیە

ئه‌نفالئه‌و‌زامه‌‌سه‌خته‌ی‌له‌جه‌سته‌م‌دایهبۆم‌ناکرێ‌له‌بیر‌هه‌تا‌هه‌تایه

‌182هه‌زار‌په‌پوله‌یده‌م‌به‌خه‌نده‌‌بووزامی‌جه‌سته‌ی‌منسه‌د‌نه‌فره‌ت‌له‌تۆئه‌ی‌ڕه‌قیبچۆن؟‌له‌ناوتدا

‌به‌سه‌دان‌الوو‌به‌ده‌یانئه‌دیب

چه‌ندان‌گه‌نج‌وپیرهه‌تاکو‌منداڵ

ئه‌و‌کۆرپه‌‌جوانه‌ینه‌بوو‌بوو‌به‌ساڵ‌ئه‌و‌کۆرپه‌‌جوانه

چۆن‌لێی‌تێک‌چوو‌ژین‌جیاتان‌کرده‌وهله‌دایکی‌شیرین‌ئێستاش‌ئه‌و‌دایکه‌هه‌ر‌چاوه‌‌ڕێیهجگه‌ر‌گۆشه‌که‌یئێستا‌له‌کوێیه‌؟به‌‌رۆژ‌و‌به‌شه‌وئه‌هێنێ‌ناویکاتێک‌به‌خه‌یاڵدێته‌‌به‌ر‌چاویوا‌هێدی‌هێدی‌دێته‌‌ماڵه‌وه

به‌به‌رگی‌کوردی‌قاتی‌شاڵه‌وه

دایکی‌به‌سه‌زمانهه‌ر‌به‌‌ده‌م‌خه‌یاڵ‌خه‌و‌ده‌یباته‌وههه‌تاکو‌خودا‌رۆژ‌ده‌کاته‌وه

ئاکۆ‌ره‌فعت

~

ساڵی 1 | ژماره 52011/04/20

خاوەنی ئیمتیاز PÇDK کۆمیتەی ڕاگەیاندنی

سەرنووسەرئەکبەر شەمسۆڵاڵ جهانگیر

بەڕێوەبەری نووسین

ئارام کەریم بابان

دیزاین

هێژا رۆژهەاڵتی

بۆ پەیوەندی گرتنwww.PCDK.org

[email protected]

ناو نیشانکەرکوک، بەرامبەر یانەی وەرزشی کەرکوک

2 شرۆڤه ی سیاسیله وه دا گومانی که س ئۆجەالن:باهیچ 3

نه بێت8 له په راوێزی سه ردانه که ی ئه ردۆغاندا

12 ئه نفال ته نیا وشه یه ک نییه ره گ��ه زی پاکتاوی پرۆسه کانی 13

له ناوچه ی کفری 15 راستینه ی نه ته وه گه رایی سه ره تایی له ئاینده یه کی که هه یه ئه وه گومانی 20

نزیکدا 22 سیاسه ت و ئه خالق

نه ته وه یی کۆنفرانسێکی ده بێت 25له نێوان هێزه سیاسیه کانی کوردستان

له کۆنفرانسی سیاسی پیاوانی پیره 27نه ته وه یی کورد ده ترسن!!

ي��ان خ��ي��ان��ةت��ك��اري رةم��زي 28نيشتمانثةروةري

29 پیرۆز کردنی له دایکبوونی سروشت و پرۆمه تۆسه کان یان

داواکان بۆ بڕوخێ ناتانه وێ ئه گه ر 30جێبه جێ ناکه ن؟!

32 ئه و ژنه ی له ژێر سێبه ری پیاودا بێت له ژن بوون

قه ندیل چیاکانی لوتکه ی له نێو 34کۆمارێک هه یه به ناوی گه ریال

پرانسیپه کانی � گه ریال بیره وه ری 36ژیانی گه ریال

38 هه واڵ40 بیاننامه

3

8

25

Organî Rageyandnî Partî Çareserî Dîmukratî KurdistanJimarey: 5 • Salî: 2011

شەهید رەجەب مەحمەد ساڵح »گوران کەالر«

[email protected] | 2011/4/20 | 5 سەروتار~ | ژماره

ب��اه��ۆزی ئ��ه وه ی دوای گ��ۆڕان��ک��اری ج��ی��ه��ان ناوینی رۆژه��ه اڵت��ی و ه��ه ژان��د ول��ه )17(ی گه یشتۆته شوباتیشه وه روداوه ک��ان الی خۆمان، له الیه ن وهه ڵوێسته کان ه��ی��واو ب��اوه ڕی ب��ۆ س��ه رده م��ێ��ک��ی ن��وێ م��ه زن��ت��ر ده ک��ه ن، ترس تریشه وه له الیه کی گومانیش ودڵ��ه ڕاوک��ه و چونکه س��ه ره��ه ڵ��ده ده ن؛ له م ماوه یه دا )9( شه هید )200( ل��ه زی��ات��ر و قوربانی بوونه ته بریندار و زامی له دایکبوونێکی هه موومان ب��ه اڵم ن��وێ، ب��ه ه��ه م��ان ه��ه س��ت و مامه ڵه یان به رپرسیارێتی ل��ه گ��ه ڵ��دا ن��اک��ه ی��ن. ل��ه م رێگا نه خشه ی پرۆژه و چه ندین ماوه یه دا ن��وێ��ن��ه ران��ی ج��ه م��اوه ر، الیه نه ل��ه الی��ه ن��ی کۆمه ڵگای رێکخراوه کانی سیاسیه کان، مه ده نی و که سایه تیه کانه وه راگه یه ندران، وخاوه نه کانیان پرۆژه کان زۆرب��ه ی ب��ه اڵم ناخوێننه وه ویه کتری داب��ڕان له یه کتری وپشتیوانی نابه ستن به یه کتری وپشت یه کتری ب��ۆ ئ��ام��اژه و ن��اک��ه ن ی��ه ک��ت��ر ناکه ن. له م ماوه یه دا په رله مانی کوردستان بڕیارێکی )17( خاڵی ده رکرد، سه رۆکی هه رێمی کوردستان چه ند جارێک لێدوانیدا س��ه ب��اره ت ب��ه وه ی ک��ه داخ��وازی��ی��ه ک��ان��ی دوای��ی وه��ه ره ده بینێت ب��ه ڕه وا ج��ه م��اوه ر )10(ی نیسان داوای کرد که دیالۆگ له چوارچێوه ی بڕیاری په رله مان وداخوازی جێبه جێکردنی بۆ ده کات کار جه ماوه ردا داخوازییه کانی جه ماوه ر، به اڵم هه تا ئێستا ده سه اڵته وه که له الیه ن هه نگاوانه ی ئه و به ڵێنانه ی بڕیارو له و که متره زۆر ن��راوه

که داویانه .و دانیشتن ج��ار چه ندین م��اوه ی��ه دا ل��ه م دی��ال��ۆگ ل��ه ن��ێ��وان پ��ارت��ی دی��م��وک��رات��ی ن��ی��ش��ت��م��ان��ی ی��ه ک��ێ��ت��ی ک��وردس��ت��ان و گۆڕان وبزوتنه وه ی له الیه ک کوردستان کۆمه ڵی و ئ��ی��س��ام��ی وی��ه ک��گ��رت��ووی

ئیسامی ئه نجام دراوه ، به اڵم له دانیشتن و دیالۆگه کاندا باس له الیه نه کانی تری پرۆژه ی به گرنگی ناکرێن، کوردستان جه ماوه رو رێکخراوه کانی مه ده نی نادرێت، باس له کۆتایی هێنان به و سزا سیاسییانه

پارتی زۆرێ��ک ئێستا هه تا که ناکرێت رووبه ڕووی مه ده نی ورێکخراوی سیاسی ده بنه وه ومامه ڵه ی یاسایی و دیموکراتیان له گه ڵدا ناکرێت. هه روه ها له گه ڵ دیالۆگ

له نێوان راگه یاندنی شه ڕی ودانوستاندندا کاریگه ریی ب��ه رده وام��ه و الی��ه ن��ان��ه دا ئ��ه و چاالکیه کانی سه ر کردۆته نیگه تیڤی ج��ه م��اوه ر. ئ��ێ��س��ت��اش س��ه رده م ب��ووه به سه رده می راگه یاندنی نه خشه رێگاکان. هه ر بۆیه جه ماوه ر مافی خۆیه تی بپرسێ هاوشێوه ی رێگاش نه خشه قۆناخی ئایا رابردوو ده بێت، ئایا ئه م قۆناخه ش چاالکی رابردوو هاوشێوه ی پرۆسه که و ودیالۆگ ب��ه رێ��وه ده چ��ێ��ت؟ دی��اره ئ��ه گ��ه ر ه��ه ر وه ه��ا بڕوات ئه وا گومانه کان زیادتر ده بن و ڕه نگه که به هیواین دیموکراتی کۆرپه یه ی ئه و

له دایک بێت، له بار بچێت.قۆناخی ببێته ق��ۆن��اخ��ه ئ��ه م ئ��ه وه ی ب��ۆ ه��ی��واو ب��وون��ی جێبه جێ و دی��م��وک��رات��ی ج��ه م��اوه ر، نوێنه رانی گرنگه ئ��اوات��ه ک��ان الی��ه ن��ه س��ی��اس��ی��ه ک��ان و رێ��ک��خ��راوه ک��ان��ی بخوێننه وه یه کتری مه ده نی کۆمه ڵگای وه ربگرن به هه ند یه کتری ونه خشه کانی نه خشه ی و کۆبکرێته وه نه خشه کان و له هه مانکاتدا ب��ک��ه ن. گ��ه اڵڵ��ه ه��اوب��ه ش ریشه یی گۆڕینی چه مکی که گرنگه گ��ۆڕان��ک��اری چه مکی بکه نه سیسته م دی��ال��ۆگ ده رگ��ای مه به سته ئ��ه م ب��ۆ و ل��ه گ��ه ڵ ده س��ه اڵت��دا دان��ه خ��ه ن. ه��ه روه ه��ا گۆڕانکاری له ئیدی ده س��ه اڵت پێویسته الیه نه جه ماوه رو وداخوازییه کانی نه ترسێ و مه ده نی رێکخراوه کانی و سیاسیه کان و وه ربگرێت به جددی خۆشی بڕیاره کانی که ئ��ه وه ی بۆ بنێت ک��رداری هه نگاوی

متمانه دروست ببێت.بنه مای له سه ر رێگاش نه خشه پێویسته م��ت��م��ان��ه دروس��ت��ک��ردن��ه وه ب��ه ی��ه ک��ت��ری و و ریشه یی گۆڕانکاری له سه ر سووربوون به شداریکردنێکی هه مه الیه نه میکانیزمی گۆڕانکاری دروست بکات. ئه گه ر نه خشه وهه ر بێت چه مکانه ئه م هه ڵگری رێگا الیه ک ئه رکی خۆی جێبه جێ بکات ئه و کاته ده توانین له رێگای نه خشه رێگایه کی گ��ۆڕان��ک��اری��ی��ه ک��ان روداوو ه��اوب��ه ش��ه وه گ��ۆڕان��ی و ئ��ارام که نارێکی بگه یه نینه ریشه یی ئه نجام بده ین، به پێچه وانه وه روداوه کان ئاراسته ی بێ چاره یی ده گرن و ئه مه ش رۆڵ وپێگه ی کورد له ئێراق و رۆژهه اڵتی ناویندا الواز ده کات و ئه مه ش شایسته ی قوربانیه کانی

گه له که مان نییه .

با‌هیچ‌که‌س‌گومانی‌له‌وه‌دا‌نه‌بێت،‌ئێدی‌هیچ‌هێزێک‌نه‌خشه‌‌رێگایه‌کی‌چۆن‌پێویسته‌؟؟ناتوانێ‌ببێته‌‌ته‌گه‌ره‌‌له‌‌به‌رده‌م‌ئیراده‌ی‌گه‌له‌که‌مان

بۆ ئه وه ی ئه م قۆناخه ببێته قۆناخی

دیموکراتی و جێبه جێ بوونی هیواو

ئاواته کان گرنگه نوێنه رانی جه ماوه ر، الیه نه سیاسیه کان و رێکخراوه کانی

کۆمه ڵگای مه ده نی یه کتری بخوێننه وه

ونه خشه کانی یه کتری به هه ند وه ربگرن

و نه خشه کان کۆبکرێته وه و

نه خشه ی هاوبه ش گه اڵڵه بکه ن

“

“

یاس

سیی

ڤه رشۆ

3 ~ | [email protected] | 2011/4/20 | 5 ژماره ديدار

ڕێبه ری گه لی کورد عه بدوڵاڵ ئۆجه الن رۆژی )2011/3/23(چاوی به پارێزه رانی که وت و ساڵوی ئاراسته ی پیرۆزبایی ملیۆنان که سی نه ورۆزی کوردستان کرد و هێرشه کانی دژ به

گه لی کوردی به زمانێکی توند ڕیسوا کرد و ده ستنیشان ده کات که ئیدی هیچ هێزێک گه لی ئ��ی��راده ی ب��ه رده م له ت��ه گ��ه ره ناتوانێ ووشیار ئاکه په ی و بکات درووس��ت ک��ورددا ه��ه وڵ��ی گێره شێوێنی ل��ه ده س��ت ک��رده وه ک��ه

به ردا.ن��ه ورۆز پیرۆزباییه کانی له ساڵو من گه ل ئه مساڵ ده که م. له کوردستان به شدار ج��ه م��اوه ری به شێوه یه کی بووه . گه لی کورد به م هه ڵوێسته ی خ��ۆی خ��اوه ن ل��ه ن��رخ��ه ک��ان��ی ده رک��ه وت. م��ن ن��ه ورۆز ل��ه ه��ه م��وو ب��ه ش��دارب��ووان��ی پیرۆز ئه مساڵ ن��ه ورۆزی ده ک��ه م. س��ه ب��اره ت ب��ه ڕێ��پ��ێ��وان��ه ک��ان��ی ب��ه ره و چاره سه ریی خێوه ته کانی دیموکراتیک له باکووری ک��وردس��ت��ان و ه��ه روه ه��ا فه رمانی به هێرشه کانی هه ڵسه نگاندو ئاکه په ش ووت��ی: ه��ه م��وو الی��ه ک ئه مساڵ ن��ه ورۆزی بینی لێکرا، پێشوازیی چ��ۆن تێکۆشانی ئاستی ئه مه ده دا. ن��ی��ش��ان ئ��ێ��م��ه ش ب��ه ره و ئێمه تێکۆشانی س��ه رک��ه وت��ن ده چ��ێ. با ه��ی��چ ک��ه س گ��وم��ان��ی ل��ه وه دا ن��ه ب��ێ��ت، ئ��ێ��دی ناتوانێ هێزێک هیچ

ببێته ته گه ره له به رده م ئیراده ی گه له که مان.ئه و هێرشانه ی ئه م دوایه ی له سه ر پیرۆزباییه کان ئ��ه وه ش ب��ه ڕێ��وه چ��وون��ه و ئاکه په به فه رمانی و هێرش تۆ پیالنگێڕیه که . و گێره شێوێنی ده ڵ��ێ��ی، پاشانیش و ده ک��ه ی گێره شێوێنی ل��ه پۆلیس ب��ه ردی��ان ه��اوی��ش��ت��ووه و، زل��ل��ه ی��ان تۆ !! ده ک��ه ی درووس��ت قیامه تێک داوه ، ساڵه )30( ملیۆنی، یه ک ئه رته شێکی به و ده ب��ه ی به ڕێوه گه له ئه و سه ر له قڕکردن کوردان ده کوژی. تۆ هه ر جۆره توندوتیژیه ک به کار دێنی و له به ر ئه وه ی به به رد و زلله قیامه تێک ده درێته وه ، هێرشانه ئه و وه اڵمی

درووست ده کرێ، ئه مه بێ ئه خالقییه .من به پێداگریی خۆم پێش له چاالکیه کانی گ��ه ری��ال ده گ��رم، ئ��ه گ��ه ر وا ن��ه ک��ه م، ڕۆژان��ه بانگ ده ده ن. له ده ست گیانیان که س سه دان من ده ک��ه م. ده وڵ��ه ت و ئاکه په له حکومه تی ده ک��ه م، ده وڵه تییه کان دام��ه زراوه له بانگ ب��ا ج��ددی ب��ن و ه��ێ��رش��ه ک��ان دژ ب��ه گ��ه ل من بکه ن. هێرشانه له و ڕێگری با ڕاگ��رن. ده ست با ئێدی ده ک��ه م��ه وه ، هوشیار ئاکه په له ب��ه ردا. پیالنگێڕییانه و گێره شێوێنی له و "هه ڕه شه ناو به بابه تی ڕاب��ردوودا، ڕۆژان��ی له ڕۆشنبیران" له ڕۆژه ڤدا ڕاده گرن. هه روه ها ڕووداوی و سه باحه ت به نگی، بابه ته کانی تاتلیسیش، گێره شێوێنین و به زانابوون له الیه ن ئه نجام که ئ��ه وه ی ک��راون. ئاماده پۆلیسه وه سیاسه توانانی ئ��ه و پیالنگێڕییه . ده درێ ئاکه په دا پیالنگێڕی له ئه نجامی که کورد خ��ران��ه زی��ن��دان و گ��ی��راوان��ی ن��ه خ��ۆش که وه ک��وو ده ک��ه ن، ب��ه رخ��ۆدان زیندانه کاندا ل��ه قاره مانی ئه م پێڤاژۆیه به ناو ده که م. هه روه ها چه تینکایای حوسێن خۆسووتاندنی چاالکی له ئه لبستان، وه کوو چاالکی دژ به تواندنه وه

به ناو ده که م. هاتنه سه رکارییه وه ، له سه ره تای هه ر ئاکه په شێواز و سیاسه تیکی نوێی له ناوبردنی گه لی ک��وردی گ��رت��ۆه ت��ه ب��ه رو ب��ان��گ��ه وازی که ده ک��ه م الیه نێک ل��ه ه��ه م��وو ف��ری��وی س��ی��اس��ه ت��ه ک��ان��ی ئاکه په نه خۆن. له ساڵی ئ��اک��ه پ��ه )2002(دا ب��ه پ��ش��ت��ی��وان��ی

ه��ه ن��دێ الی��ه ن

با هیچ که س گومانی له وه دا نه بێت، ئێدی هیچ هێزێک ناتوانێ ببێته ته گه ره له به رده م ئیراده ی گه له که مان

ئۆجه الن:

Û

[email protected] | 2011/4/20 | 5 ديدار~ | ژماره

ئه و پشتیوانی به هه ر گه یشت. به ده سه اڵت له ناوبردنی نوێی ش��ێ��وازی هه ندێ الیه نانه گۆڕی. شێوازانه ی ئه و دوات��ر گ��ه ڕ. خسته "گالدیۆ" به پشت ئ��ه وه ی له جیاتی جار ئه و هێزه کانی ب��ه پشتی ببه ستێت، "ژی��ت��ه م" و پۆلیسی مه ده نی به ست. بۆ ئه وه ی ئه نجامێک ده زگ��اک��ان��ی بێنێت، وه ده س��ت ڕێ��ب��ازه ی ل��ه و و سه ربازی الیه نی له به شێک چاپه مه نی،

ته نانه ت زانکۆکانیشی تێوه گالند. دوو چه مک که به ئامانجی له ناوبردنی گه لی کورد و ته ڤگه ره که ی ده ستیان پێکردووه ، روون

ده که مه وه . له خۆ سیاسی له ناوبردنی یه که مین: ڕێبازی )2(هه زار بێناوه رۆک به هانه ی به ده گرێت. له جیاتی کرد. زیندانه کان ڕاپێچی که سیان کرداره وه ، بیخه نه "ژیته م" ڕێگای به ئه وه ی جاره ئ��ه و ن��ادی��ار، بکه ری کوشتنی به وات��ا سیاسه ت گۆڕه پانی یاساکانه وه ، ڕێگه ی له

ووت��ه ، چه ند بیانوی به ته نها ده ب��ه ن. له ناو پێشکه وتنی ب��ه ڕێ��گ��ه ده گ��رن. م��رۆڤ��ه ک��ان له الیه کی ن��اده ن. دیموکراتیک سیاسه تی ت��ره وه ئ��ه و ک��ه س��ان��ه ی پ��ێ��ش��ت��ر الی��ه ن��گ��ری ڕێبازه کانی گالدیۆ و ژیته م بوون، له ژێر ناوی

ئه رگه نه کۆندا، ڕه وانه ی زیندانه کان کران. کردنه . سازش سیاسه تی دوهه مین: ڕێبازی توندوتیژی ڕێبازه کانی هه موو الی��ه ک له ب��ه هه نگاوی ت��ر ل��ه الی��ه ک��ی ب��ه ک��اردێ��ن��ن، زمانی کۆرسی ک��ردن��ه وه ی وه ک بچوکی نیشان وا )6( ته ره ته کردنه وه ی و ک��وردی پ��رس��ه ک��ه ی��ان چ��اره س��ه ر ک��ردووه . ده ده ن ک��ه هه موو چاره سه رییه . ئه وه ئ��ه وان، به گوێره ی ئ��ه وان ده ن��وس��ن ل��ه ڕۆژن��ام��ه ک��ان��دا رۆژێ هه ندێ ک��ردووه . چ��اره س��ه ر ک��وردی��ان پرسی ڕۆژن��ام��ه وان و ن��وس��ه ری��ش خ��اوه ن ه��ه م��ان کورد پرسی ڕاستیدا، له ب��ه اڵم هه ڵوێستن، بۆته وه . قوت له به رده مماندا چیایه ک وه ک ئه و نوسه رانه فریوی سیاسه تی سازشکارانه ی ئاکه په یان خواردووه . کاتێک من لێره وه ڕه خنه ئاراسته ی ئه و نوسه رانه ده که م، ده ڵێن ئۆجه الن ڕاستیانه ئه و هه موو گه ل ده ک��ات. هه ڕه شه

ده بینێت. ئه و بانگه شه ی له باسی هاوکات ئۆجه الن ک��ه س��ان��ه ش ک��رد ک��ه ده ڵ��ێ��ن، ئ��ه و ه��ه ڕه ش��ه ن��وس��ه ران ده ک��ات و تیشک ده خ��ات��ه سه ر له په رله مانتارانی سه ر دوایه ی ئه م هێرشه کانی به ڕێوه به رانی گوێره ی به ده ڵێت؛" و به ده په ئاکه په ، حکومه تی و نوێیه چه مکه ئ��ه و ده بوو به ر له هه ڵبژاردنه کان ئه نجامێکیان له و ده ستیان به و شێوه یه و وه ده ستخستبا سیاسه ته ئێمه یان به ناو کردبا. هه ڵبژاردن قۆناغی به هاوپه یمانی کوردانی له گه ڵ و ده ب��رد له ناو خۆیان به گوێره ی چاره سه رییه کیان خۆیاندا، ناتوانن ک��ه تیگه یشتن ب��ه اڵم ده ک��رد، ئ��اوا ئێستا تا کوردیش پرسی و له ناوبه رن ئێمه

به رده وامه ". )2002 تا 1999( سااڵنی پێڤاژۆی م��ن؛ ناتۆ هه ڵده سه نگێنم. ناوین قۆناغێکی وه کوو ته باخی)ئاب(ی ساڵی قۆناغی )15( دوای ڕۆژه��ه اڵت��ی س��ه رل��ه ن��وێ ویستی ،)1984(ئه و پێبدات. شێوه ی بکاته وه و دیزاین ناوین بابه ته تا ئێستاش له ڕۆژه ڤدایه و ده ستوه ردانی له م پارچه یه ک وه ک��وو له لیبیا ڕۆژئ��اواش ئه مریکا پیالنه کانی ده ک��ه م. ب��ه ن��او پیالنه له ده س��ت��ێ��وه ردان بۆ نێونه ته وه ییه کان هێزه و پ��رۆژه ی چواچێوه ی له ناوین، ڕۆژه��ه اڵت��ی ده چ��ن. ب��ه ڕێ��وه ناویندا ڕۆژه��ه اڵت��ی مه زنی ئه وانه ی له به رده م ئه م پڕۆژه یه دا ده بنه ته گه ره ، ی��ه ک ب��ه ی��ه ک ل��ه ن��اوی��ان ده ب��ه ن. ڕاس��ت��ی ئه مه یه که ئه م پیالنه ی له ناوبردن، به من و له که سایه تی مندا به ته ڤگه ری ئازادیی گه لی ئه مڕۆش پێکردووه . ده ستی په که که ک��ورد

ناتۆ ده کوڵێ. ناوه ڕاست ڕۆژهه اڵتی دی��اره ، قه ززافی ده یانه وێ وه رده دا. لیبیا له ده ست له ناو به رن. گه لێک واڵتی عه ره ب له ناو ئه و ته ڤگه ره دان. ئه وه تا سوریاش ده کوڵێ و له وێش ڕووداوه کان ده ستیان پێکردوون. ڕاستی ئه وه یه پێکهێنانی و ناتۆ ده ستێوه ردانی یه که م که )15( پێڤاژۆی دوای ساڵێک ،)5( خاڵی )1985( ل��ه س��اڵ��ی ،)1984( ت��ه ب��اخ��ی ی ئه رته شی پێکهاتووه . ئێمه دا به رامبه ر له دا له گالدیۆی ئه وکاته ناتۆ، تایبه تی شه ڕی نموونه ی جموجۆڵه وه . خسته په که که دژی گ��الدی��ۆی ن��ات��ۆ ل��ه ت��ورک��ی��اش، ژی��ت��ه م��ه . ئ��ه رت��ه ش و هێزی ب��ه چ��ه م��ک��ی گ��رێ��دراو سه ربازی، هه تا ساڵی )1999( به رده وام بوو. هه تا پیالنگێڕی نێوده وڵه تی )15(ی شوبات ، گالدیۆی ناتۆ، واته ژیته م ڕۆڵێکی چاالکی هه بوو، به اڵم دوای ساڵی )1999( ژیته م له کاریگه ری ڕاگیراو پێڤاژۆیه که دا ده ره وه ی

خۆی له ده ست دا. )1999(ش س��اڵ��ی پ��ێ��ش ل��ه ق��ۆن��اغ��ه ک��ان��ی الی��ه ن��گ��ه ری چ��اره س��ه ری ه��ه ب��وون. ئ��ه وان��ه ی له نێوخۆ الیه نگری چاره سه ری پرسه که بوون، نوێ قۆناغێکی دوات��ر و ک��ران بێکاریگه ر له نێوان پێکرد. ده ستی )2002(دا له ساڵی سااڵنی )1999 و 2000(دا قۆناغێکی ناوین هه بوو. ئه و قۆناغه نوێیه گرینگه و پێویسته ساڵی دوای تێگه یشتن. مایه ی ببێته باش که ده ستیپێکرد نوێ چه مکێکی )2002(له وێڕا واتا واشنتۆنه ، �� له نده ن ناوه نده که ی ب��ه ڕێ��وه ده ب��رێ��ت. م��ن، ت��ۆم��ارک��ردن��ی ن��اوی په که که ش له لیستی ترۆڕدا، به و چه مکه وه ب��ه دواوه ، )2002( له ساڵی ده ب��ه س��ت��ه م��ه وه . ئێمه ، ئاشتیخوازییه کانی هه وڵه له ئه نجامی به اڵم پێکرد، ده ستی بێچاالکی قۆناخێکی س��ه ره ڕای ئ��ه و ه��ه ڵ��وێ��س��ت��ه ش، ل��ه زۆرب��ه ی خرایه په که که ئه مریکا، و ئه وروپا واڵتانی ئ��ه وه ت��رۆری��س��ت��ی. رێ��ک��خ��راوه ک��ان��ی لیستی ده کاته وه ، ڕوونی ئه وه ش نه بوو. به هه ڵکه وت ده ک��ه ن چه مکه ئ��ه و سه رکێشی ئ��ه وان��ه ی ئێستاش هه تا ئه وروپان. واڵتانی و ئه مریکا خۆی ک��اری��گ��ه ری ئینگلیزه کان سیاسه تی دیموکراتیک، ن��ه ت��ه وه ی پێکهاته ی هه یه . خالێکی تورکیادا له گۆڕانکاری له پێناو

گرنگ و ستراتیژیکه .نییه ، ئه وه ی گرنگه که سایه تیی من لێره دا

دامه زراوه ی ڕێبه رایه تییه ڕێ��ب��ه ری گه لی ک��ورد ع��ه ب��دوڵ��ا ئ��ۆج��ه الن، پارێزه رانی به چ��اوه ی 2011/3/30 رۆژی ک��ه وت و ب��ی��روب��ۆچ��وون��ی خ��ۆی س��ه ب��اره ت ب��ه دواپ��ێ��ش��ه��ات��ه ک��ان ده خ��ات��ه ڕوو. ئ��ۆج��ه الن چ��اره س��ه ری ه��ه ڵ��دراوه ک��ان��ی له خێوه ته باسی دێموکراتیک و ڕاپه ڕینی مه ده نیانه ی گه لی له پێناو خێوه تانه ی ئه و گوتی: و کرد کورد

من، هه ڵدانی چادره کانی چاره سه ری

دیموکراتی وه ک ئاکادێمیای سیاسی به ناو ده که م. ئه و

خێوه تانه ، ئاکادیمی و خۆێندگه ن بۆ گه ل. گه ل له وێ

به ڕێوه به رانی خۆی ده خاته تاقیکارییه وه . ئامانج له سیاسه تی

دیموکراتیکیش، دیموکراتیزه کردنی

کۆمه ڵگایه

“

“


چوارچێوه ی ده که ونه هه ڵدراون، چاره سه ریدا هه ڵوێسته یه کی دیموکراتیکدا. چ��االک��ی ڕون��اک��ب��ی��ران بێتو ئ��ه گ��ه ر ده ب��ێ��ت، گ��رن��گ به سه ر دیموکراتیک خێوه ته کانی چاره سه ری دژب��ه ری ناتوانێت که سێک هیچ بکه نه وه . خێوه تانه . ئ��ه و هه ڵدانی له به رامبه ر بکات به سه ر توندوتیژی رێبازه کانی ئ��ه وه ی به بێ ب��ک��رێ��ن��ه وه ، ده ت��وان��درێ��ت ل��ه چ��وارچ��ێ��وه ی به و درێ��ژه دیموکراتیکییه کاندا چاالکییه بدرێت. مه ده نیانه یان نافه رمانییه هه ڵوێسته ئه و وه رن��ه دات��ه ده س��ت حکومه تیش پێویسته باشتره مرۆڤه کان مردنی ئایا چاالکیانه . ل��ه ئ��ه ن��ج��ام��دان��ی ئ��ه و ج��ۆره چ��االک��ی��ان��ه ؟ بکوژرێت که سێک هیچ نامانهه وێ ئێمه پرسه که چ��اره س��ه رک��ردن��ی ل��ه پ��ێ��داگ��ری��ن و به ڕێبازی دیموکراتیک. با گه ل خۆی بڕیار ده دات، چاالکیانه به و درێژه که ی تا بدات ب��ه اڵم ده ک��رێ ت��ا چ��اره س��ه رک��ردن��ی پرسه که

درێژه یان پێبدرێت. خێوه ته کانی هه ڵدانی به سه باره ت ئۆجه الن چاره سه ری ووتی؛ کوردان له بن ئه و خێوه تانه دا مافه سه ره کانییه کانیان ده خه نه ڕوو و ده کرێ ئاکادێمیای وه رچ��ه رخ��ێ��ن��ن��ه خ��ێ��وه ت��ان��ه ئ��ه و سیاسه تی دیموکراتیانه و بکرێنه ئاکادێمیای گه ل. هه روه ها ستایشی رێپێوانه به شکۆکه ی" ه��ه زاران له الین که ک��رد قه سابانی" دۆڵ��ی که سه وه پێکهاتوو گوتی: من ساڵو ئاراسته ی ئ��ه و ک��ه س��ان��ه ده ک��ه م ک��ه ب��ه ش��دارب��وون له ڕیپێوانه که دا. ده مهه وێ به م چه ند ده سته واژه یه باس له عه گید بکه م؛ ئه و، پابه ندی پرنسیپ بوو. گه ل ڕێبه ری ب��وو. تێکۆشانه که مان و بۆمان ئێمه پێوه رانه ی ئ��ه و چوارچێوه ی له یه که مین واڵت. گ��ه ڕای��ه وه ک��ردب��وو دی��اری چوارقۆڵییه که چه ته به هه ستی بوو که س نواند. هه ڵوێستی ل��ه ب��ه رام��ب��ه ری��ان��دا و ک��رد هه ڵوێسته ی ب��ه و په یوه ست بونیشی شه هید قه سابه کان" هه رێمی"دۆڵی له ده توانن بوو. بکه ن. دروس��ت عه گید ب��ۆ مۆنومێنتێک ده تواندرێت بیندرایه وه ڕوفاته که شی ئه گه ر له و مۆنۆمێنته دا به خاک بسپێردرێت. ئه گه ر دانێن. ب��ۆ سیمبولێکی ب��ا نه شبیندرێته وه ، تریش واڵتپارێزانی و ه��ه ڤ��ااڵن بۆ پێویسته

گۆڕ دروست بکرێن. ئ��ۆج��ه الن س��ه ب��اره ت ب��ه چ��االک��ی��ی��ه ک��ان��ی خۆی بۆچوونی تر، جارێکی خۆسوتاندنیش فیداین، چاالکیانه ئه و ده ڵێت؛ و ده رده بڕێت ئه و ناکات پێویست ئ��ه وه ش س��ه ره ڕای ب��ه اڵم ڕێبازانه په یڕه و بکرێن. له پێناو خاوه نده رکه وتن و ڕێ ده ب��ێ تیکۆشانه که ی، و عه گید له

ڕیبازی تر بگیردرێنه به ر.ئۆجه الن داوای له به ده په ، که جه ده و که جه که ش بۆ خۆیان پ��رۆژه ی و بگێڕن ڕۆڵ که کرد ده ستنیشانی و ب��ک��ه ن ئاشکرا چ��اره س��ه ری

ده دا، ئه نجامیان ئه و دیدارانه ی ئه و ده کات؛ نابنه مایه ی تێگه یشتن و ئه مه ی وه ها ڕوون ڕێبه رایه تییه . دامه زراوه یه کی ئێره ک��رده وه : به ته نها ده درێ��ن، ئه نجام لێره دیدارانه ی ئه و ئێره وه گرێدراون. من له سه ر ناوی که جه که ، دیداره کان تورک چه پی و که جه ده به ده په ، ئه نجام ن��اده م. ن��ه م��ن و ن��ه ئ��ه و دی��داران��ه ی مایه ی نابنه ت��ه واوی به دێنم، پێکیان لێره ئ��ه وان��ه ی ک��ه ج��ه ک��ه ، ت��ه ن��ان��ه ت تێگه یشتن. تێیناگه ن. ت��ه واوی به ب��ه ده پ��ه ش، و ئ��ه وروپ��ا هه ڵێنم. هه نگاو منن چ��اوه ڕوان��ی هه میشه م��ن ل��ه پ��اڕێ��زن��ام��ه ی خ��ۆم��دا ه��ه م��وو ڕێ و هێشتا ب��ه اڵم ک��ردن، ده ستنیشان ڕێبازه کانم به رپرسیارێتی له کرداردا چاوه ڕوانن که من هه ڵه یه . هه ڵوێستێکی ئه مه ئه ستۆ، بگرمه نییه ، م��ن که سایه تی گرنگه ئ��ه وه ی ل��ێ��ره ڕێبه رایه تییه . دام��ه زراوه ی گرنگه ئ��ه وه ی ئه نجام من گ��ه ڵ له دی��دار لێره ش ئ��ه وان��ه ی ده ده ن، ڕه وشی ڕێبه رایه تیی من باش ده زانن.

ه��ه روه ه��ا، ه��ه ڵ��وێ��س��ت��ی ده وڵ��ه ت ل��ه ب��اره ی چه ند له ده کرێ دیموکراتیکدا، چاره سه ری

دیداری داهاتوودا ڕوون ببێته وه .داوای له به ده په ، که جه ده و که جه که ش ده که م

که ڕۆڵی خۆیان بگێڕن. به ده په له مه یدانی سه ر له ده توانێ ده ک��ات، سیاسه ت یاساییدا بێنێ. پێک دیالۆگ و دی��دار خۆی ن��اوی پێڤاژۆیه دا، ل��ه و ب��ه ده پ��ه ده ب��ێ س��ه داس��ه د له بکات. ده ستنیشان خۆی هه رێمی ڕێبه رانی ده بێ ڕێباز و پڕۆژه کانی خۆی بۆ چاره سه ری چاالکیانه ی ئه و نموونه ، بۆ بکات. ئاشکرا ده توانێ به ده په یه . کاری ت��ه واو خێوه ته کان، خه باتی به ره ی دیموکراتیکیش به ڕێوه به رێ.

که جه ده ش، ده توانێ له سه ر ناوی گه ل دیدار ئه نجام بدات و شانبه شانی ڕۆشنبیران خه بات خه بات هه مان ئ��ه وروپ��اش، له ده ب��ێ بکات. به ڕێوه به رن. ده بێ به ده په ، که جه ده و که جه که ، ڕۆڵی خۆیان به باشی بگێڕن و پرۆژه ی خۆیان ڕێبه ری بکه ن. ده ستنیشان چ��اره س��ه ری بۆ )٢٠١١( ه��ه ڵ��ب��ژاردن��ه ک��ان��ی ک��ورد گ��ه ل��ی یشی نرخاند و ئاماژه ی به ده ستنیشانکردنی که هوشیاریدا و کرد دیموکرات کاندیدی ده بێ له بابه تی هه ڵبژاردنه کاندا، دابه شکردنی کاندیداتۆره کان به شێوه یه کی دادوه رانه پێک بێ و پێشنیاری کرد که له ناو کاندیده کاندا،

سووریانیش هه بن.ئۆجه الن ده رباره ی ڕاپه رینی گه ل له سوریاش له ب��ان��گ��ه وازی و ده رب��ڕی خ��ۆی بۆچوونی پێواژۆیه ئ��ه و تێکه ڵی خۆیان ک��رد ک��وردان ب��ک��ه ن. ب��ان��گ��ه وازی ل��ه ده وڵ��ه ت��ی س��وری��اش دان و بنێ دیموکراسی ب��ه ره و هه نگاو کرد ناکرێ بنێت. ک��وردا گه لی مافه کانی به گه لی ئه گه ر نه گیردرێن. له به رچاو کوردان ل��ه ڕاپه ڕینی ل��ه س��وری��ادا ڕاپ��ه ڕێ، ک��ورد ک��وردان چونکه ده بێت، به هێزتر عه ره به کان ئ��ام��اده گ��ه ل گ��رن��گ��ه ، ڕێکخستنن. خ��اوه ن ب��ک��رێ��ت. گ��ه ل��ه ک��ه م��ان ل��ه س��وری��ا ده ت��وان��ێ ده توانێ هه ڵسه نگێنێ، قۆناغه ئه و به باشی ببێته به شێک له و پێواژۆیه ی هاتۆته ئاراوه . پێویسته مافه کانی هاواڵتیبوونی گه له که مان دان��ی پ��ێ��داب��ن��درێ��ت ل��ه س��وری��ادا و ڕێ��گ��ه ی پێبدرێت ڕێکخراوه بوونی دیموکراتیانه ی خۆی ڕێکبخات. ده توانن پێکهاتنێکی دیموکراتیانه هه نگاوی ده توانێ ئه سه د به شار پێشبخه ن. ببێته شێوه یه به و و هه ڵێنێته وه دیموکراتیانه الی��ه ق��ی ی��اده وه ری ب��اوک��ی. م��ن ه��ی��وادارم دیموکراتیانه چاره سه ری له به رده م له وێ ڕێ

بکرێته وه . سه ر ڕاکێشایه سه رنجی ئۆجه الن، هاوکات، به تایبه تی ئێران، له دواییه ئه م گرتنه کانی دواب��ه دوای ن��ه ورۆز و گ��وت��ی: ئ��ێ��ران زۆر وشیار زۆر له به رامبه ریدا ده بێ مه ترسیداره ، له وێ مرۆڤه کان بکات، پێویست ئه گه ر بن. ته نانه ت و ب��ه رن چیاکان ب��ۆ په نا ده ت��وان��ن ده توانن ده ربازی باشوری کوردستان ببن. پێ ڕۆڵێکی به قۆناغه دا له م ئێران که ده چێت

ئه و له به رامبه ر پێویسته هه ستێ. خراپ

ناتۆ دوای قۆناغی )15( ته باخی)ئاب(ی ساڵی )1984(،

ویستی سه رله نوێ ڕۆژهه اڵتی ناوین دیزاین بکاته وه و

شێوه ی پێبدات. ئه و بابه ته تا ئێستاش

له ڕۆژه ڤدایه و ده ستوه ردانی

ڕۆژئاواش له لیبیا وه کوو پارچه یه ک له م

پیالنه به ناو ده که م

“

“

Û

[email protected] | 2011/4/20 | 5 ديدار~ | ژماره

مه‌ترسیانه‌‌رێوشوێنی‌پێویست‌بگیردرێته‌‌به‌ر.به‌رۆژڤکردنه‌وه‌ی‌سزای‌ به‌‌ ئۆجه‌الن‌سه‌باره‌ت‌دوایدا‌ ماوه‌یه‌ی‌ له‌و‌ تورکیا‌ له‌‌ له‌سێداره‌دان‌ناترسم.‌ ل��ه‌س��ێ��داره‌دان‌ س��زای‌ له‌‌ من‌ گوتی؛‌ئه‌گه‌ر‌خاوه‌ن‌هێزن‌با‌به‌یانی‌بێن‌و‌من‌له‌سێداره‌‌له‌سێداره‌دان،‌ سزای‌ له‌ترسی‌ نه‌ک‌ من‌ بده‌ن.‌پرسه‌که‌‌ چ��اره‌س��ه‌رک��ردن��ی‌ ل��ه‌پ��ێ��ن��او‌ ب��ه‌ڵ��ک��و‌له‌سه‌ر‌ لێره‌‌ م��ن‌ دیموکراتیک‌ ڕی��ب��ازی‌ ب��ه‌‌بۆی‌ نه‌بێت،‌ له‌سێداره‌دانیش‌ ئه‌گه‌ر‌ سه‌برم.‌ئه‌وه‌ی‌ بمرم.‌ تر‌ به‌شێوازێکی‌ لێره‌‌ من‌ هه‌یه‌‌گه‌وره‌یه‌.‌ پیالنگێڕییه‌کی‌ ده‌درێ��ت،‌ ئه‌نجام‌له‌ژێر‌ناوی‌ڕووداوه‌کانی‌ده‌ستدرێژیدا،‌سزای‌له‌سێداره‌دان‌ده‌خه‌نه‌وه‌‌ڕۆژه‌ڤه‌وه‌.‌ئه‌و‌الیه‌نانه‌ی‌به‌و‌هه‌وڵه‌‌هه‌ستاون،‌به‌‌ئاکه‌په‌‌پشتئه‌ستوورن.‌هه‌ندێ‌الیه‌نی‌ئاکه‌په‌ش‌به‌‌ڕاشکاوی‌ده‌ڵێن‌ئه‌وان‌له‌دژی‌سزای‌له‌سێداره‌دان‌نین.‌پێویسته‌‌ئه‌و‌ له‌به‌رامبه‌ر‌ به‌ده‌په‌‌ هه‌میش‌ و‌ گه‌ل‌ هه‌م‌

سیاسه‌ته‌‌وشیار‌بن.پێش‌ دیموکراتیک‌ چ��اره‌س��ه‌ری��ه‌ک��ی‌ ئ��ه‌گ��ه‌ر‌هه‌مه‌الیه‌نه‌‌ شه‌ڕیکی‌ پێڤاژۆی‌ ن��ه‌ک��ه‌وێ،‌

ده‌ستپێده‌کات‌و‌قیامه‌تێک‌هه‌ڵده‌ستێکورد‌ گه‌لی‌ ڕێبه‌ری‌ نیسان‌ شه‌شی‌ رۆژی‌له‌گه‌ڵ‌ خۆیدا‌ دیداری‌ له‌‌ ئۆجه‌الن‌ عه‌بدوڵاڵ‌دیداره‌کانی‌ سه‌ر‌ خسته‌‌ تیشکی‌ پارێزه‌راندا،‌دیداره‌کان‌ که‌‌ کرد‌ ده‌ستنیشانی‌ و‌ ئیمڕاڵی‌له‌‌ئیمڕاڵی،‌له‌‌قۆناغی‌پێشنیاری‌کرداریدان‌و‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌مه‌‌پێک‌بێ،‌ده‌کرێ‌هه‌نگاوی‌و‌ ک��ورد‌ له‌گه‌لی‌ داوا‌ بهاویژرێن.‌ ئه‌رێنی‌به‌‌ هه‌ڵبژاردنه‌کان‌ هه‌تا‌ ده‌که‌م،‌ گه‌ریالکانی‌بکه‌ن،‌ هه‌ڵسوکه‌وت‌ ڕه‌وا‌ پاراستنی‌ گوێره‌ی‌پاراستنێکی‌ هێرشه‌کاندا‌ به‌رامبه‌ر‌ له‌‌ به‌اڵم‌گ��ه‌الن��ی‌ ل��ه‌‌ ب��ان��گ‌ ‌، پێکبێنن.‌ چ��االک‌تورکیا‌ده‌که‌م:‌ئامانجی‌ئێمه‌‌له‌و‌دیدارانه‌ی‌لێڕه‌‌به‌ڕێوه‌یان‌ده‌به‌ین‌ئه‌وه‌یه‌‌که‌،‌ئێمه‌‌پرسی‌بنچینه‌یی‌ ده‌ستوورێکی‌ گوێره‌ی‌ به‌‌ ک��ورد‌هێشتا‌ ب��ک��ه‌ی��ن.‌ چ��اره‌س��ه‌ر‌ دی��م��وک��رات��ی��ک،‌ئه‌نجامێک‌ چ‌ به‌‌ دی��داران��ه‌‌ ئ��ه‌و‌ نییه‌‌ ڕوون‌ده‌گ��ه‌ن.‌گ��ه‌ل��ی‌ت��ورک��ی��ا‌ده‌ب��ێ‌ئ��ه‌م��ه‌‌ب��اش‌گوێره‌ی‌ به‌‌ چ��اره‌س��ه‌ری‌ پێشخستنی‌ بزانێ؛‌به‌‌ دیموکراتیک،‌ بنچینه‌یی‌ ده‌ستوورێکی‌دیموکراتیک‌ یه‌کێتیه‌کی‌ پێکهێنانی‌ واتای‌و‌کۆتایهێنان‌به‌‌توندوتیژی‌دێ.‌یه‌کێتی‌و‌یه‌کگرتنی‌دیموکراتیک،‌ده‌کرێ‌به‌‌گوێره‌ی‌پێک‌ دیموکراتیک‌ بنچینه‌یی‌ ده‌ستوورێکی‌بێ.‌ئه‌و‌دیدارانه‌‌ده‌بێ‌به‌و‌شێوه‌یه‌‌ببنه‌‌مایه‌ی‌ئه‌گه‌ر‌ ده‌ک��ه‌م،‌ ده‌ستنیشانیش‌ تێگه‌یشتن.‌نه‌که‌وێ،‌ پێش‌ دیموکراتیک‌ چ��اره‌س��ه‌ری��ی‌داوا‌ و‌ ده‌یدۆڕێنێ‌ الی��ه‌ک‌ هه‌موو‌ ئه‌وکات‌ئه‌و‌مه‌ترسییه‌‌ تورکیا‌ده‌که‌م‌که‌‌ له‌‌گه‌النی‌ببینن‌و‌ڕۆڵی‌مێژوویی‌خۆیان‌به‌جێ‌بێنن.

بانگ‌ ب��ێ‌و‌ دوای��ی��ن‌ده‌رف��ه‌ت‌ ئه‌مه‌‌ ده‌ب��ێ��ت‌ل��ه‌ده‌وڵ��ه‌ت��ی‌ت��ورک��ی��اش‌ده‌ک��ه‌م.‌ده‌ک��رێ‌که‌‌له‌گه‌ڵ‌ م��ێ��ژووی��ی‌ ئه‌نجامی‌ دی��داران��ه‌‌ ئ��ه‌و‌

و‌ بنرخێنێ‌ ئه‌مه‌‌ ده‌وڵ��ه‌ت‌ ده‌بێ‌ بێنن.‌ خۆیان‌گوێره‌ی‌ به‌‌ چاره‌سه‌ریه‌کی‌ بداته‌‌ ده‌رفه‌تێک‌بۆ‌ ئه‌مه‌‌ چونکه‌‌ دیموکراتیک،‌ ده‌س��ت��وری‌ب��واره‌دا‌ له‌و‌ ئه‌گه‌ر‌ ده‌رفه‌ته‌،‌ دوایین‌ ئه‌وانیش‌واتای‌ به‌‌ ئه‌مه‌‌ ب��ده‌ن،‌ نیشان‌ خۆیان‌ ئیراده‌ی‌ئه‌گه‌ر‌ دیموکراتیکه‌.‌ دواڕۆژێکی‌ ئافڕاندنی‌چ��اره‌س��ه‌ری��ه‌ک��ی‌ب��ه‌‌گ��وێ��ره‌ی‌ده‌س��ت��وورێ��ک��ی‌ن��ه‌ک��ه‌وێ،‌ پێش‌ دی��م��وک��رات��ی��ک‌ بنچینه‌یی‌هه‌مه‌الیه‌نه‌‌ ش��ه‌ڕی��ک��ی‌ پ��ێ��ڤ��اژۆی‌ ئ��ه‌وک��ات‌ده‌ستپێده‌کات،‌قیامه‌تێک‌هه‌ڵده‌ستێ.‌ئه‌وکاته‌‌ده‌بێته‌‌کاتی‌کۆتایهاتنی‌قسه‌.‌داوا‌ده‌که‌م‌که‌‌دیداره‌کان‌ڕاست‌هه‌ڵسه‌نگێنرێن‌و‌بانگ‌له‌گه‌ل‌ده‌که‌م.‌من‌گرنگی‌ده‌ده‌م‌به‌‌دیداره‌کانی‌ئێره‌.‌دای��ن.‌ ک��رداری‌ پێشنیاری‌ قۆناغی‌ له‌‌ ئێمه‌‌هه‌نگاوی‌ ده‌ک��رێ‌ ب��ێ،‌ پێک‌ ئه‌مه‌‌ ئه‌گه‌ر‌گفتوگۆ‌ ده‌م��ه‌وێ‌ م��ن‌ بێن.‌ پێک‌ ئه‌رێنی‌مایه‌ی‌ نابێته‌‌ که‌‌ بکرێ،‌ خاڵێک‌ س��ه‌ر‌ له‌‌نایه‌نم،‌ پێک‌ ئاگربه‌ست‌ لێره‌‌ من‌ تێگه‌یشتن.‌گوێره‌ی‌ به‌‌ چاره‌سه‌ریه‌ک‌ پێناو‌ له‌‌ به‌ڵکوو‌دی��م��وک��رات��ی��ک��دا‌ بنچینه‌یی‌ ده‌س��ت��وورێ��ک��ی‌ئه‌نجامیان‌ من‌ ئه‌و‌‌دی��داران��ه‌ی‌ ده‌ده‌م.‌ ه��ه‌وڵ‌دیدارانه‌دا‌ له‌و‌ گ��رێ��دراون.‌ خۆمه‌‌وه‌‌ به‌‌ ده‌ده‌م،‌بنه‌مای‌دیالۆگ‌له‌‌گه‌ڵ‌به‌ده‌په‌‌و‌قه‌ندیلیش‌ده‌که‌مه‌وه‌.‌له‌الیه‌ن‌خۆیانه‌وه‌‌ئه‌وانیش‌له‌‌پێناو‌چاره‌سه‌رکردنی‌پرسه‌که‌دا‌هه‌وڵ‌ده‌ده‌ن.‌ده‌بێ‌هه‌ر‌الیه‌نێک‌هه‌وڵ‌بدات‌ڕۆڵی‌خۆی‌ببینێ.‌خۆی‌ رێکخستنبوونی‌ ده‌ب��ێ‌ ئێمه‌ش‌ گه‌لی‌

به‌هێز‌بکات.‌من‌داوا‌له‌‌گه‌لی‌کورد‌و‌گه‌‌ریال‌ده‌که‌م،‌هه‌تا‌پاراستنی‌ هێڵی‌ گوێره‌ی‌ به‌‌ هه‌ڵبژاردنه‌کان‌ڕه‌وا‌هه‌ڵسوکه‌وت‌بکه‌ن.‌گه‌لی‌ئێمه‌‌و‌گه‌ریال‌ده‌بێ‌هه‌تا‌مانگی‌ژوئن)حوزه‌یران(‌به‌‌گوێره‌ی‌ئه‌گه‌ر‌ بکه‌ن.‌ هه‌ڵسوکه‌وت‌ ڕه‌وا‌ پاراستنی‌هێرشیان‌بکه‌نه‌‌سه‌ر‌ده‌توانن‌خۆین‌‌بپارێزن.‌ئه‌و‌پاراستنه‌،‌ده‌بێ‌پاراستنێکی‌چاالک‌بێ.‌من‌ناڵێم‌با‌هه‌تا‌مانگی‌ژوئه‌ن‌شه‌ڕی‌هه‌مه‌الیه‌نه‌‌به‌‌ هه‌ڵبژاردنه‌کان‌ هه‌تا‌ ده‌توانن‌ بخرێ.‌ پێش‌من‌ بکه‌ن.‌ هه‌ڵسوکه‌وت‌ ڕه‌وا‌ پاراستنی‌ پێی‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌که‌‌ده‌بێ‌هه‌تا‌هه‌ڵبژاردنه‌کان‌به‌م‌شێوه‌یه‌‌بێ.‌ئه‌وه‌‌به‌و‌واتایه‌‌نییه‌‌که‌‌ئاگربه‌ست‌

ڕاده‌گه‌ینین.پێوشوتر‌ له‌‌هی‌ له‌ئیمراڵی‌ ئیستا‌ دیداره‌کانی‌جووداترن.‌ڕێبه‌رایه‌تی‌من‌په‌سه‌ند‌ده‌که‌ن‌و‌ئه‌و‌دیدارانه‌‌ئه‌نجام‌ده‌ده‌ن.‌ئه‌وه‌‌قۆناخێکی‌نوێیه‌.‌دوای‌هه‌ڵبژاردنه‌کان‌خۆ‌له‌خۆ‌پێڤاژۆکه‌‌ڕوون‌چه‌ند‌ ئه‌و‌ ماوه‌.‌ مانگێکمان‌ چه‌ند‌ ده‌بێته‌وه‌.‌مانگه‌‌بۆ‌چاره‌سه‌ریه‌کی‌به‌‌پێی‌ده‌ستوورێکی‌

دیموکراتیک‌دوایین‌ده‌رفه‌ته‌.کۆمه‌ڵگای‌ کۆنگره‌ی‌ هه‌په‌گه‌،‌ که‌جه‌که‌،‌دی��م��وک��رات��ی��ک‌و‌ب��ه‌ده‌پ��ه‌ش‌ده‌ب��ێ‌ڕۆڵ��ی‌قوربانیانی‌ بخه‌ن.‌ پێش‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌خۆیان‌هاتای‌ قوربانیانی‌ تایبه‌تیش‌ به‌‌ دواییه‌‌ ئ��ه‌م‌و‌ ته‌نگه‌تاوبوون‌ ل��ه‌وێ‌ ک��ه‌‌ ده‌دات‌ نیشانی‌

من داوا له گه لی کورد و گه ریال ده که م، هه تا

هه ڵبژاردنه کان به گوێره ی هێڵی پاراستنی ڕه وا هه ڵسوکه وت بکه ن. گه لی ئێمه و گه ریال

ده بێ هه تا مانگی ژوئن)حوزه یران(

به گوێره ی پاراستنی ڕه وا هه ڵسوکه وت بکه ن. ئه گه ر

هێرشیان بکه نه سه ر ده توانن

خۆین بپارێزن. ئه و پاراستنه ،

ده بێ پاراستنێکی چاالک بێ

““


به و گه ریالیه تیه کی من هه یه . بۆشاییه ک تاکێک ه��ه ر ده ب��ێ ن��اک��ه م. ق��ب��ووڵ شێوه یه پێشه نگایه تی ڕۆڵ��ی ج��ددی، شێوه یه کی به چاوه ڕوانییه کانی که س هیچ نابێ ببینێ.

گه له که مان به فیڕۆ بدات.م��ن، س��ه ره خ��ۆش��ی ل��ه ب��ن��ه م��اڵ��ه ی )7( هاتای له که ده ک��ه م هه په گه گه ریالکه ی وبه های گه لی نرخ ئه وانه له ده ستدا، گیانیان خاوه نداریه تییان ده ب��ێ تاکێک هه ر ک��وردن. خاڵێ ڕه وا پاراستنی گه ریال بۆ بکات. لێ ملی م��ه ڕ وه ک��وو ک��ه س هیچ بنچیه نییه . تۆ ئه گه ر ڕان��اگ��رێ. ب��ه ر چه قوو له خ��ۆی له ناو ده بات، ده کوژێ و له یه کت)له به ریه ک( بپارێزی. خ��ۆت ده ب��ێ ت��ۆش هه ڵده وه شێنی، ده ب��ێ که س س��ن��ووردارن، ده رفه تی من لێره دا داوای ڕێبه رایه تی کرداریم لێ نه کات. من له ژێر هه لومه رجی گراندا ده ژیم. ده بێ ئه و باره

نه خه نه ئه ستۆی من.دووپ��ات��ی ده ک��ه م��ه وه ، ئ��ه گ��ه ر پ��رس��ی ک��ورد نه کرێت، چاره سه ر دیموکراتیک به رێبازی ئه و کات شه ڕی پاراستنی هه بوون و ئازادی ده که وێته بواری جێبه جێکردنه وه . خێوه ته کانی ئاکادێمیای وه ک دیموکراتی چ��اره س��ه ری خێوه تانه ئه و هه ڵدانی ده که م. ناودێر سیاسی ل��ه ش��ه ڕی��ک��ی پ��ێ��ش��گ��رت��ن ب��ۆ دوا ش��ان��س��ه

سه رتاسه ری)هه مه الیه نه (. ن��ه خ��ش��ه ڕی��گ��ای��ه ی ک��ه پێشتر ئ��ه و م��ن، پرسه کانی چاره سه رکردنی بۆ ڕامگه یاندووه ، ئ��ه م��ڕۆ گ��ون��ج��اوه . ئ��ه گ��ه ر پ��رس��ی ک��ورد نه کرێت، چاره سه ر دیموکراتیک به رێبازی ئه و کات شه ڕی پاراستنی هه بوون و ئازادی ئه گه ر جێبه جێکردنه وه . ب��واری ده ک��ه وێ��ت��ه بکه وینه قۆناغێکی وه ها، ئێمه ش نه مانهه وێ، ئ��ه وه ی س��ه ره��ه ڵ��ده دات. الیه نه دوو شه ڕێکی هه بوون. پاراستنی له پێناو ش��ه ڕه یه که میان پێداگرییه له سه ر هه بوون. له دژی ئه وه شه ڕه ، ب��ه ردوام��ک��ردن��ی ژیانه . ل��ه ن��اوچ��وون، ش��ه ڕی گه لی کورد ڕووبه ڕووی له ناوبردن کراوه ته وه . هه وڵ ده دا هه بوونی خۆی بپارێزێت. سه ره ڕای پاراستنی هه بوونی، گه لی کورد شه ڕ له پێناو هه ڵمه تێکی ئ��ه وه ش ده ب��ات. به رێوه ئازادیشدا ه��ه ن��گ��اوب��ه ه��ه ن��گ��اوه . وات��ا ئ��ه و ش��ه ڕه ل��ه دوو رووه وه به ڕێوه ده چێت. شه رێکی به و شێوه یه ش به واتای شه ڕێکی سه رتاسه ری دێت. ئه و شه ڕه له هه موو بانگ ده گرێت. له خۆ شاره کانیش پێکبێنن. خ��ۆی��ان ئ��ه رک��ی ده ک��ه م که سێک خۆیان، هێزی به گوێره ی شوێنه کان هه موو ده ب��ه ن. ب��ه ڕێ��وه پاراستنی ج��ه وه��ه ری ش��ه ڕی گرنگی ئه و ڕه وشه به رچاوه . ئێمه به ڕۆژانی مێژوویدا تێده په رین. پێویسته هه موو که سێک گه له که مان بکات. ئ��ام��اده خ��ۆی پێیه ب��ه و س��ه ره ڕای ب��ه رخ��ۆدان��ی��ک��ی س��ه رت��اس��ه ری، پێویسته له چوارچێوه ی ئه و )7(خاڵه ی پێشتر

خۆبه رێوه به ری پ��رۆژه ی ک��ردب��وو، پێشنیارم ب��واری بخاته ب��ه رف��راوان��ی به دیموکراتیک کردارییه وه . پێویسته به ده په و که جه ده ، ڕۆڵی هه وڵه کانیان سه ره ڕای بگێڕن. پێشه نگایه تی په رله مانتاری، پۆستی وه ده ستخستنی ب��ۆ ئه گه ر بکه ن. له گه ل خاوه نداریه تی پێویسته نه که ن، گه ل پێشه نگایه تی و خاوه نداریه تی نابێ چاوتان له پێگه ی په رله مانتاری بێت و گه ل به پابه ندبونتان په رله مانتار. ده بینه بڵێن سنورداره ، به و شێوه یه به رێوه به رایه تی ناکرێت. ڕێ��ب��ه ری گ��ه ل��ی ک��ورد ع��ه ب��دواڵ ئ��ۆج��ه الن باسیشی له ڕاپه رینی مه ده نیانه ی گه لی کورد کرد و واڵمی هێرشه که ی ئاکه په ی دایه وه که له به رامبه ر به ستنی نوێژی جومعانه ی کوردان ب��اوه ڕی ده یهه وێ گه ل ده ڵێت؛ و نواندبووی خ��ۆی ب��ه زم��ان��ی ک��وردی ده رب��ب��ڕێ��ت. گ��ه ل ده یهه وێ باوه ڕی و عیباده تی خۆی به زمانی له ئاکه په ئ��ه وه ی به هۆی بکات. ک��وردی چاره سه ری چادری هه ڵدانی چاالکییه کانی هه ڵدانی س��ه ر. ده ک��ات��ه هێرشیان ده ت��رس��ێ��ت، دواین دیموکراتیک چاره سه ری چادره کانی شانسه بۆ پێشگرتن له شه ڕیکی سه رتاسه ری. ئ��اک��ه پ��ه ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر ه��ه ڵ��دان��ی چ��ادره ک��ان��ی هێرشیان و بێزاره دیموکراتیک چ��اره س��ه ری ده کاته سه ر. ئه و چاالکییانه ڕه وا، مافدار و بکاته هێرشیان پۆلیس نابێ دیموکراتیکن، گه له پێداگری خێوه تانه ، ئه و هه ڵدانی سه ر. له چاره سه رییه کی مه ده نیانه دا. ئه و چاالکیانه یاسایی و دیموکراتیکن. هه ڵدانی خێوه ته کانی ئاشتی، بۆ پێشگرتن له شه ڕێکی سه رتاسه ری و هه ڵبژاردنه کان تا دوای��ی��ن. ه��ه ره شانسی دیموکراتیک چ��اره س��ه ری��ه ک��ی وه دی��ه��ات��ن��ی ڕۆڵی ئه و چاالکییه گرنگه و تا ئه نجامێک

وه ده ستده خرێت، پێویسته به رده ام بن. م��ن، ه��ه ڵ��دان��ی چ��ادره ک��ان��ی چ��اره س��ه ری به ناو سیاسی ئاکادێمیای وه ک دیموکراتی ده که م. ئه و خێوه تانه ، ئاکادیمی و خۆێندگه ن ب��ۆ گ��ه ل. گ��ه ل ل��ه وێ ب��ه ڕێ��وه ب��ه ران��ی خۆی سیاسه تی له ئامانج تاقیکارییه وه . ده خاته دی��م��وک��رات��ی��ک��ی��ش، دی��م��وک��رات��ی��زه ک��ردن��ی کۆمه ڵگایه . من ساڵوی خۆم ئاراسته ی گشت ئه و که سانه ده که م که به شداری ڕێپێوانی )4(هه ر له داوا و ب��وون ئامار ب��ه ره و نیسان ی ڕێکخراوه کوردیه کان تایبه تی به و تاکێک بکه ن بنه مااڵنه ل��ه و خ��اوه ن��داری��ه ت��ی ده ک��ه م، تێکۆشان کردووه . به پێشکه ش قوربانیان که ده ک��ه م س��ووری��اش کاربه ده ستانی ل��ه بانگ بنێت. ک��ورددا مافه کانی گه لی به دان که ڕێفۆرم هه نگاوی شام به ڕێوه به رایه تی ئه گه ر لێده که ن. پشتیوانی ک��وردی��ش هه ڵێنێته وه ، س��اڵوی خ��ۆم ئ��اراس��ت��ه ی ڕێ��پ��ێ��وان��ی ئ��ام��ارا ده که م، که به به شداریی ده یان هه زار که س، و گیانبه ختکردوانی ڕێپێوانه کانی ئاماراش به بیر

دێنمه وه و سه ره خۆشی له بنه ماڵه کانیان ده که م. که ده که م، گه له که مان ئاراسته ی ساڵو من به بۆنه ی )4(ی نیسانه وه ، چوونه خه لفه تی و گونده که مان و پیرۆزبایی و چاالکییان پێک که سانێک له وێ ده ک��ه م. سوپاسیان و هێنان ئێمه هه یه ، ئێمه وه سه ر به ڕه نجیان که هه ن ئه وانین. قه رزداری ئێمه ناکه ین. له بیر ئه وان نه مانده توانی ئێمه نه با، ئه وان ڕه نجی ئه گه ر ئه و ڕۆژانه مان به چاو بدیبا. له هه ر شوێنێک بنه ماڵه ی به نرخی له و شێوه یه هه ن، به اڵم ئه و بنه مااڵنه به ته نیا ده مێننه وه . مرۆڤ ده توانێ سه ر له بکاته وه ، پێوه په یوه ندییان سه رله نوێ بابه ته کان قسه بکات، پێڤاژۆی نوێیان بۆ ڕوون ئامه دیش له شێوه یه له و بنه ماڵه ی بکرێته وه . ب��ن��ه م��ااڵن��ه دا ئ��ه و گ��ه ڵ ل��ه پێویسته ه��ه ن. په یوه ندی بکرێ و خاوه نداریه تیان لێ بکرێ. له ژیانیان و نه کرێن بیر له ته نیا به ده ب��ێ ده توانن که جه ده و به ده په بکرێ. به ش گه ل بنه مااڵنه بکه ن. من باسی خاوه نداریه تی له و و به کۆمه ڵگه بوون باسی ناکه م، سیاسیبوون په یوه ندیی کۆمه اڵیه تی ده که م. له بنه مادا ئه وه له که جه ده هێشتا ب��ه اڵم که جه ده یه ، ئه رکی من نه گه یشتووه . خۆی ئه رکه کانی هه موو هێشتنه وه خ��اوه ن بێ و ته نیا به هه ڵوێستی مۆدێرنیته ی سیاسه تی و ئ��ه زم��وون وه ک��وو ده ستنیشانیشی و ده ک��ه م به ناو کاپیتالیست به گ��رن��گ��ی پێویسته ک��وردان ک��ه ده ک��ه م هه تا و ب��ده ن کۆمه اڵیه تییه کان په یوه ندییه مۆدێرنیته ی تێگه یشتن، مایه ی نه بێته ئه مه ئازادی من بۆ نابێ. هه رس دیموکراتیکیش

ژن، ئازادیی کۆمه ڵگه یه .ڕێ��ب��ه ری گ��ه ل��ی ک��ورد ل��ه ب��اره ی که ده ک��ات ده ستنیشانی هه ڵبژاردنه کانیشدا بدرێن. نیشان پاڵێوراو ئامه د )6( له ده کرێ ده کرێ پاڵێوراوی یه کگرتووی کورد هه بن و نوێنه رانی سووریانی و ئێزیدیه کانیش گرنگن.

سه باره ت به راپه ڕینی گه لی سووریاش ووتی؛ ڕیفۆرمدا له پێناو ش��ام به ڕێوه به رانی ئه گه ر ئه و کات کوردانیش پشتیوانی بنێن، هه نگاو ده که ن. ده کرێ له چوارچێوه ی ئه و ڕێفۆرمه دا، مافه کانی وه ک خۆبه ریوه به ری دیموکراتیک بۆ پێدابندرێت. دان��ی��ان که لتوری مافی و ن��م��ون��ه ، ده ت��وان��ن ش��اره داری��ی��ه ک��ان ڕاده س��ت��ی گ��ه ل ب��ک��ه ن و رێ ل��ه پ��ێ��ش خ��ۆب��ه رێ��وه ب��ه ری دیموکراتیک بکرێته وه . ده بێ مافی ناسنامه ده بێ و هه یه خ��ۆی گرنگی سوریا بدرێت. باش ئه سه د بنه ماڵه ی بگیردرێت. له به رچاو له گه ڵ هه ڵسوکه وت چ��ۆن م��ن ک��ه ده زان��ن کێشه کان ده که م. ئه گه ر مافی خۆبه رێوه به ری دی��م��وک��رات��ی��ک و م��اف��ی ک��ه ل��ت��وری دان��ی��ان هه واڵنه ل��ه و پشتیوانی ئێمه ش پیدابندرێت، ل��ه وێ ک��وردان��ی��ش رێکخراوه کانی ده ک��ه ی��ن.

پشتیوانی لێده که ن.

ديدار8 ديدار 8

کوردستان خاکی ل��ه س��ه ر ک��ه ئ��ه ردۆغ��ان بهێنێت، ک��وردس��ت��ان ن��اوی نه بێت ئ��ام��اده سه رۆکی بۆ گ��ه وه ره ی��ه به هه ڵه داچونێکی بیر وا که کورد تاکێکی هه ر یان هه رێم بکاته وه ئه ردۆغان ده یه وێت پرسی کورد له

باکوری کوردستان چاره سه ر بکات.چه ند ووشه ێک به خه یاڵی سه رۆکی هه رێم ئ��ه م کاته تان ئ��ه ردۆغ��ان��دا. پ��ێ��ش��وازی ل��ه به ناوی خۆم و خه ڵکی کوردستانه وه باش، ئه ردۆغان به ڕێز گه رمی به خێرهاتنێکی سه رۆک وه زیرانی تورکیا ده که م، هیوادارم ب��ۆ کوردستان، ب��ه ڕێ��زت��ان س��ه ردان��ه ی ئ��ه م ه��ۆک��ارێ��ک ب��ێ��ت ب��ۆ زی��ات��ر پ��ت��ه وک��ردن��ی کوردستان هه رێمی نێوان په یه وه ندیه کانی ب��واره سیاسی و ل��ه ت��ورک��ی��ا، و ده وڵ��ه ت��ی زانستیه کان و ف��ه ره��ه ن��گ��ی و ئ��اب��ووری به په یوه ستن که تر بواره کانی هه موو و

پێکه وه ژیانی ئاشتیانه ی نێوانمان.کوردستان هه رێمی وه ک��و ئێمه ب��ه ڕێ��زان ب��ه چ��اوێ��ک��ی ڕێ��زه وه ده ڕوان��ی��ن��ه ه��ه م��وو ده وڵ��ه ت��ان��ی دراوس��ێ و ل��ه س��ه ر ب��ن��ه م��ای ال ه��ه ردوو ب��ه رژه وه ن��دی��ه ک��ان��ی ڕێزگرتنی بنێین بنیاد په یوه ندیه کانمان ده ده ین هه وڵ کوردستان خه ڵکی وه ک��و ئێمه هه روه ها و پێناوی له ده ده ی��ن خۆمان ت��ه واوی هه وڵی پێکه وه ژیانی گه النی ئاشتی و پاراستنی ن��اوچ��ه ک��ه و ل��ه ه��ه م��ان ک��ات��ی��ش��دا ه��ه وڵ��ی له دیموکراسی ده ده ین که ته واوی خۆمان ئه وتۆ بااڵی ئاستێکی بگاته ناوچه که دا واڵتێکی ل��ه ن��ه ب��ێ��ت ک��ه م��ت��ر هیچی ک��ه کوردستان هه رێمی له ئێمه سوئد، وه ک��و مافی بنه ماکانی له هه موو ڕێز هه میشه بۆ ئازادیه کان ت��ه واوی و ده گرین م��رۆڤ له ئه مه ش ده که ین، دابین خۆمان گه لی پێناوی ئه وه ی که ئه م ئه زموونه ی هه رێمی په ڕینه وه ی بۆ پردێک ببێته کوردستان ت��ه واوی ده س��ه اڵت��ه س��ه رک��وت��ک��ه ره ک��ان��ی ن��اوچ��ه ک��ه ب��ه ره و دون��ی��ای دی��م��وک��راس��ی و

ئازادی و مافه کانی مرۆڤ.پێشوازی ئ��ه وه ی له گه ڵ ئه مڕۆ ب��ه ڕێ��زان،

ده ک��ه ی��ن ل��ه ب��ه ڕێ��ز ئ��ه ردۆغ��ان و وه ف��ده ی��اوه ره ک��ه ی ه��اوک��ات ب��ۆ ی��ه ک��ه م��ج��ار له کوردستان هه رێمی پایته ختی هه ولێری فڕۆکه خانه ی نێوده وڵه تی هه ولێر ده که ینه وه دروست تورکییه کان کۆمپانیا له الیه ن که کراوه ، لێره دا ده مه وێت بڵێم ئێمه وه کو هه رێمی بۆ ڕه خساندووه کارمان هه لی کوردستان، هه موو ئه و کۆمپانیایانه ی که ده یانه وێت له کوردستان کاری وه به رهێنان بکه ن، هه وڵیش بکه ین بۆ ب��ه رده وام کارئاسنیان ده ده ین که ده ستی وواڵته که مان زیاتر ئه وه ی پێناو له ئاوه دانی پێ بگات، ئه وه ی که له سه ر ئه و کۆمپانیا به ڕێزانه ش پێویسته ئه وه یه ، هه وڵی به شێوه ێکی کاره کانیان و ئیش بده ن زیاتر ت��ه واو ل��ه کاتی خ��ۆی��دا ڕێ��ک و پێک و بۆ زیاتر کاریان هه لی ئ��ه وه ی بۆ بکه ن، هه رێمی حکومه تی الی��ه ن له ڕێکبخرێت

کوردستانه وه .ب��ه ڕێ��زان ده م��ه وێ��ت ل��ه م ب��ۆن��ه ی��ه دا تیشک بابه تێکی هه ستیار که ئه ویش بخه مه سه ر له کورده کانمانه ب��را پرسی چ��اره س��ه ری گه لی که ده زان��ی��ن هه موومان تورکیادا، کورد له تورکیا سااڵنێک بوو نکوڵی لێ ده چه وسایه وه ، جۆرێک هه موو به ده ک��راو له به رامبه ر ئه وه شدا گه لی کورد سااڵنێکه پێناو ل��ه ده ک��ات خ��ه ب��ات و ده دات ه��ه وڵ ڕۆڵه ی ه��ه زاران پێناوه شدا له و و ئازادیدا گ��ه ل��ی ک��ورد ش��ه ه��ی��د ب��وون، ک��ه تاکو ن��اوچ��ه ی چ��ه ن��دی��ن ل��ه ده ب��ی��ن��ی��ن ئێستاش کۆمه ڵی به گ��ۆڕی تورکیا کوردستانی

برا کورده کانمان ده دۆزڕینه وه .ل��ێ��ره دا ده م��ه وێ��ت ب��ڵ��ێ��م پ��ێ��وی��س��ت��ه ه��ه م��وو له یه کبخه ن خۆمان هه وڵه کانی الێکمان ئاشتی چه سپاندنی زووت��ر هه رچی پێناو له م��رۆڤ مافه کانی و دیموکراسی و ناوچه که دا، هه ر له به ر ئه وه شه به پێویستی

هه موو و ئ��ه ردۆغ��ان به ڕێز به که ده زان��م پێویسته بڵێم تورکیا ده س��ه اڵت��داره ک��ان��ی له گه ڵ برا کورده کانمان له تورکیا دانوستان ئه نجام بده ن و چاره سه ری گونجاوی پرسه که له ناوخۆی واڵته که یاندا بکه ن، چونکه ئێمه ده بینین که وه کو هه رێمی کوردستان وای ئه م پرسه زیاتر پرسێکی ناوخۆی تورکیایه و ده ب��ێ��ت ل��ه ن��اوخ��ۆی خ��ۆی��ان��دا چ��اره س��ه ر ئێمه وه به په یوه ندیشی که ئه وه ی بکرێت، خۆمان ئیجابی ڕۆڵی ئاماده ین ئێمه هه یه به پرسه که چاره سه ی پێناوی له بگێڕین بێگومان که ئاشتیانه ، دیالۆگی ڕێگه ی ئ��ه م��ه س��وود و ب��ه رژه وه ن��دی ه��ه ردووالی تێدایه هه م بۆ برا کورده کانمان که خه ونی خودی بۆ هه میش ئ��ازادی��ه ، له مێژینه یان ده وڵه تی تورکیا که ده یه وێت ببێته ئه ندامی له مێژینه یانه خه ونی که ئه وروپا، یه کێتی هه ردووال ئه وه ین که ئومێدی به ئێمه ش و جارێکی مێژینه کانیان. له ئاواته بگه نه هه ولێری ب��ۆ هاتنتان ب��ه خۆشحاڵین ت��ر

پایته ختی هه رێمی کوردستان.خوێنه ری ئه زیز؛

گومانی تێدا نییه که مه به ستی سه ردانی هه ر سه رۆکێک و به رپرسی واڵتێک بۆده ره وه ی به رژه وه ندی و بۆسوود خۆی، وواڵته که ی له ده یه وێت زۆرترین سوود و واڵته که یه تی سه ر حیسابی به رامبه ره که ی بۆ واڵته که ی خۆی ده سته به ر بکات، الیه نی خانه خوێش زۆرترین که ده دات هه وڵ شێوه هه مان به له سه ر حیسابی سوود بۆ واڵته که ی خۆی ڕووه ئ��ه م��ه ش بهێنێت، ب��ه ده س��ت م��ی��وان ئاسییه که ی سه ردانی هه ر سه رکرده ێکه له ئه گه رمیوان که واتا جا سیاسه تدا، دونیای ئه وا بێت، س��ه ردان��ه ک��ه ی مه به ستی ئه مه ج��ێ��گ��ه ی خ��ۆی��ه ت��ی ک��ه خ��ان��ه خ��وێ��ش ب��ه و م��ه ب��ه س��ت��ه ل��ه س��ه ردان��ه ک��ه ی ب��ڕوان��ێ��ت و

له‌‌په‌راوێزی‌سه‌ردانه‌که‌ی‌ئه‌ردۆغاندا

سه‌فین‌میره‌

پرسی که رکوک و پرسی شه رڤانانی PKKوکورد بوونی خه ڵکی هه رێم خاڵه به هێزه کانی ناکۆکی نێوان هه ولێر و ئه نقه ڕه ن

له سه رووی هه مووشیانه وه خاڵی کورد بوون، خۆ ئه گه ر خه ڵکی هه رێم کورد نه بوونایا ئه وا تورکیا به م جۆره ده ستی نه ده خسته

ناوکارو باره کانی ئه م هه رێمه فیدڕالییه

“

“

وتار [email protected] | 2011/4/20 | 5 ژماره | ~

9 ~ | [email protected] | 2011/4/20 | 5 ژماره ديدار 9ديدارديدار ~ | [email protected] | 2011/4/20 | 5 ژماره وتار

پ��ێ��ش��وازی ل��ێ ب��ک��ات، ن��ه ک وه ک��و ئ��ه وه بۆ به ره که ت هاتووه خێرو بڕوانێت که لێی وا ئه گه ر خانه خوێ بهێنێت، وواڵت��ه ک��ه ی له سه ردانه که ی نه ڕوانێت ئه وه مانای وایه وه رگرتووه ، سیاسه تی نائاسییه که ی ڕووه هه رێمی س��ه رۆک��ی بینیمان ئ��ه وه ی وه ک��و کوردستان به و چاوه له ئه ردۆغانی ده ڕوانی ک��ه وا ئ��ه ردۆغ��ان ه��ات��ووه ب��ۆ ک��وردس��ت��ان گه لی بۆ بهێنێت به ره که ت خێرو بۆئه وه ی ک��ورد و چ��ه ن��دی��ن ج��ار س��وپ��اس��ی ک��رد له فڕۆکه خانه ی ک��ردن��ی دروس��ت ب��ه رام��ب��ه ر تورکیه کان، کۆمپانیا الی��ه ن ل��ه هه ولێر که بوو گ��وزار سوپاس ئه وه نده ش ته نانه ت سه رۆک له جیاتی بڵێت سوپاس بۆ دروست کردنی ئه م فۆکه خانه یه ووتی: سوپاس بۆ

دروست کردنی ئه م فرۆکه یه .س��ه رۆک پێویسته بڵێم؛ ده م��ه وێ��ت ل��ێ��ره دا بارزانی و هه موو تاکێکی کورد ئه وه بزانێت که وا هیچ پێویست نییه سوپاسی ئه ردۆغان کۆمپانیا که ئ��ه وه ی له به رامبه ر بکه ین چونکه کوردستان، هاتوونه ته تورکه کان خه ڵکی به خێر نه هاتوون ئ��ه وه بۆ ئ��ه وان کوردستان بکه ن، به ڵکو ئه وان هاتوون قازانج جا بخه ن، ده س��ت به کوردستان خاکی له حکومه تی سوپاسی ئه وان پێویسته که واتا

هه رێمی کوردستان بکه ن که ڕێگه یان پێ دراوه کاری وه به رهێنان بکه ن له کوردستان، ن��ه ک ئ��ه وه ی ک��ه س��ه رۆک��ه ک��ان��ی ئێمه له سه ر بکه ن هه ست وا و بکه ن سوپاسیان بارزانی ئه زیزان به ڵێ کوردستان، خاکی به وه شه وه نه وه ستا، به ڵکو له ووتاره که یدا وای چاره سه ی هه وڵی ئ��ه ردۆغ��ان که پیشاندا

پرسی کوردی داوه و ده یدات!. لێره دا هه ڵه که گه وره تره له وه ی که سوپاسی فڕۆکه خانه که ، کردنی دروس��ت بۆ ک��رد ئ��ه وی��ش ئ��ه وه ی��ه ک��ه ئ��ه وه ی ب��ارزان��ی پێی کورده گه لی فریادڕه سی ئه ردۆغان وای��ه که دووره ڕاستییه وه ل��ه زۆر ب��اک��وور ل��ه دوژمنی گه لێک بیه وێت چاره سه ری پرسی هه مان ئه و گه له بکات به شێوه ێکی تاک

الیه نه !!.بارزانی ئ��ه وه ی س��ه ره ڕای ئه زیزانم؛ به ڵێ ئ��ه ردۆغ��ان��ی ته ماشی قاره مانێک وه ک��و به ڕزگ��ارک��ه ری گه لی کوردی و ده ک��رد ده زانی له باکوری کوردستان، به اڵم جێگه ی گه لی که نه کرد ل��ه وه باسی هیچ داخ��ه ب��اک��وری ک��وردس��ت��ان سااڵنێکه ل��ه ک��ورد خه بات ده کات و خوێن ده ڕێژێت له پێناوی ئه ردۆغان که ده کرد له وه باسی ئازادیدا،

پ��رس��ی داوه ک��ورد ه��ه وڵ��ی

چاره سه ر بکات، به اڵم تیشکی نه خسته سه ر باکوری له کورد سیاسه تمه دارانی ڕۆڵی به ک��ردوه ڕۆژی��ان و ش��ه و کوردستان که دۆزی پێشبردنی ب��ه ره و پێناوی له یه ک قۆناغه ل��ه و باسی گ��ه ل��ه ک��ه م��ان، ڕه وای ئۆجه الن هاتنیعبدالڵه پێش که ن��ه ده ک��رد ناوی به نه بوو شتێک خه باتیپه که که و

گه لی کورد له باکوری کوردستان.ئه و ده زان��م به پێویست زۆر خۆشه ویستانم بکه ینه وه ڕوون خۆمان گه لی بۆ ڕاستییه که ئه وه ئه ردۆغان نییه خێر به گه لی کورد ده کات و پرسه که ی چاره سه ر ده کات، به ڵکو له ئه و یه که م فیشه که یه که ئه وه فشاری ته قاندی هه ڤاڵعه گید ١٩٨٤ ئابی ١٥ی که له ی له ده زرنگێته وه ئه مڕۆش تاکو و ئه و ئ��ه وه تورکێکدا، هه موو و ئ��ه ردۆغ��ان مانیفێسته یه که عبدالڵه ئۆجه الن له ساڵی ١٩٧٨دا به ناویڕێگه ی شۆڕسی کوردستان له هزری ئه مڕۆش تاکو و باڵوی کرده وه تاکی کوردا گه شه ده کات، ئه وه ئه و گڕه به رز دۆغانه وه هه ڤاڵمه زڵوم له که سوره یه بۆوه و تاکو ئێستاش له جه سته یڤیانجاف و هه موو تاکێکی کوردا پڕشنگ ده دات، ئه وه ئه و نه به ردیه یه که له هه ڤاڵزیالنه وه ده ستی گ��وازرای��ه وه بریتانه وه هه ڤاڵ له و پێکرد و ئ��ازاک��ان��ی گه له که مان ژن��ه ه��ه م��وو ب��ۆ ئه مڕۆش ڕۆچوه به گیانی ئامینه ئاینه و ئایسه ل توغلوک ... تاد، ئه مه ئه و هزره یه ق��ه ره ی��الن��ه وه ئ��ۆج��ه الن و جومعه و ل��ه ک��ه

Ûئ��اوێ��ت��ه ب��وو ب��ه

مندااڵنی کورد و ئااڵکانیان لە نێو شەپۆلی ئااڵکانی تورکیا دیار نەماوە

[email protected] | 2011/4/20 | 5 وتار~ | ژماره

بایده میر عوسمان و تورک مێشکیئه حمه د و سالحه الدین ده میرتاش...تاد، ئه مه هه موو له زیاتر خوێنی له که فیداکاریه یه ئه و ٣٠ه��ه زار ش��ه ه��ی��ده وه س��ه رچ��اوه ی گ��رت��ووه و ئ��ه م��ڕۆ ب��ووه ب��ه م��ه ره ک��ه ب��ی س��ووری ئازایانه ی مرۆڤه ئه و هه موو پێنوسه کانی دیاربه کرئامه د کوردستاندا دڵی ناو که له ف��ه ره��ه ن��گ��ی ک��وردی- ت��ورک��ی ده ده ن��ه ده ه ستی سه رۆککۆماری تورکیا بۆ ئه وه ی خۆیدا ڕاب��ردووی به و چاو بیگرێت شه رم قاره مانه یه داستانه ئه و ئه مه بخشێنێته وه ، ده ستی حیلوان و گوندیسیڤه رک له که پێکرد و له داستانه کانی زاپ و ئۆره ماندا تورکیایان س��وپ��ای ب��ه و دای��ه وه ڕه ن��گ��ی به اڵم بیت، ناتۆش ئه ندامی ئه رچی ووت: نییه . ک��وردت مێرخاسانی شه ڕی توانای ١٩٩١دا ساڵی که قاره مانیه تیه ئه و ئه مه له یال زانا هاواری بۆ کرد له ناو په رله مانی تورکیا و ئه مڕۆش له دارشه قه کانیسه ڤاهیر بایندردا خۆی دوباره کرده وه ، کاتێ له ناو ب��ه ڕووی دارشه قه کانی په رله ماندا هۆڵی به رز ڕاگه یاند ده زگاکانی و په رله مانتاران ک��ردووه و ووت��ی: ده وڵ��ه ت ئه مه به گه لی ناسنامه ی ئ��ه م��ه ده ب��ی��ن��ێ��ت، ڕه وا ک��ورد خۆپێشاندانێکدا له باینده ر سه ڤاهیر منه . پۆلیسی هێزه کانی الیه ن له له شاریشه رنا خ

تورکیاوه بریندار کرابوو.به ڕێزانم؛ نامه وێت له مه زیاتر له بابه ت دوور بکه ومه وه ، ئه وه ی که لێره دا مه به سته مه به په یوه ندییه ئه و ئاماژه ی پێ بکه م، ووردی واڵتی و کوردستان هه رێمی نێوان له که ت��ورک��ی��ادا ه��ه ی��ه ، ک��ه ب��ه درێ��ژای چه ندین گه وره وداکشانی هه ڵکشان ڕابردوو ساڵی پارتی حیسابی سه ر له بینیوه خۆیه وه به هه ندێ ک��وردس��ت��انPKKو ک��رێ��ک��اران��ی ناوه ی هاتنه ڕاده ی گه یشتۆته کار جار و کوردستان هه رێمی بۆ ت��ورک سوپای به رده وامیش بۆردوومانی فرۆکه و تۆپ به به اڵم پیاده یی، هێرشی جارێش هه ندێ و هه رێمی کوردستان بۆ ئه ردۆغان سه ردانی جیاوازێکی گه وره ی هه یه هه م وه ک ئه وه ی گ��ه وره ی به رپرسێکی که یه که مجاره بۆ هه رێمی س��ه ردان��ی ئ��اس��ت��ه دا ل��ه م تورکیا کوردستان ده کات، ئه گه رچی سه ردانه که شی که ده چوو بازرگانێک سه ردانی له زیاتر سه ردانی پڕۆژه کانی بکات نه ک سه رۆکی واڵتێک بۆ واڵتێکی تر، که خۆی بینیه وه ل��ه ک��ردن��ه وه ی ف��ڕۆک��ه خ��ان��ه ی ه��ه ول��ێ��ر و ڕوونتریش له ووتاره که یدا که نه ک هه روه کو بازرگانێک، به ڵکو هه ر وه کو به ڵێنده رێکی خاوه ن پڕۆژه قسه ی ده کردو ئاماژه ی ده کرد به چۆنیه تی دروست کردنی فڕۆکه خانه که کرێکار چه ند ده رب��اره ی ده دا زان��ی��اری و

کاری تیادا کردوه و له سه ر ڕووبه ری چه ند باسی که مێک پاشانیش و کراوه دروست بازرگانی گه وره ئیبراهیم تاتلتساسی کرد، به اڵم هێشتاش پێویسته لێره دا پرسیاری ئه وه بکه ین ئه رێ ئه م سه ردانه بۆ چ مه به ستێک

بوو؟ به بۆچوونی من سه ردانه که ی ئه ردۆغان هیچ به اڵم نه بوو، کوردستان هه رێمی بۆ سودی که رکوک ش��اری له تورکمان الیه نی بۆ سودی گه وره ی هه بوو که توانیان سه رۆکی به و تورکمان بدرێته شاره وانی ئه نجومه نی ڕێ��ژه ب��چ��وک��ه ی��ان��ه وه ل��ه ش��اره ک��ه دا، ل��ێ��ره دا ده ب��ێ��ت ب��وت��رێ��ت ب��ه س��ه ردان��ێ��ک��ی ئ��ه ردۆغ��ان ئه مه ڕوویدا، ئه ی که سبه ی عبدالڵه گول ده دات؟ ڕوو چ��ی ب��ک��ات ت��ر س��ه ردان��ێ��ک��ی ئه نجومه نی س��ه رۆک��ی ئه وکاته بڵێیت تۆ شاره وانی هه ولێریش نه درێت به تورکمان؟ خۆ

له هه ولێریش تورکمان ده ژین.پارێزگای که رکوک ئه و شاره ی که چه ندین ساڵه تورکیا هه وڵی بۆ ده دات تاکو دایببڕێت له بازنه ی ئه و ده سه اڵته فیدڕاڵیه ی که به پێی ده ستوور دراوه به هه رێمی کوردستان، چونکه به ده وڵه مه ند ناوچه ێکی وه ک که رکوک سه رچاوه ێکی کوردستان هه رێمی بۆ نه وت ده وڵه تێکی داه��ات��ووی ب��ۆ ه��ێ��زه گ��ه وره ی گه وره ی کوردی له ناوچه که دا که ئه مه ش به الی تورکیاوه هه رگیز قابیلی قبوڵ نییه ، نه ک له به ر ئه وه ی چه ند هه زار تورکمان له که رکوک و کوردستان ده ژین، به ڵکو ترسی ده وڵه تی کوردی خاوه ن له دامه زراندنی ئه و ن��ه وت��ی ک��ه رک��وک��ه که س��ه رچ��اوه ی وزه ی بێگومان ئه مه ده سه اڵت و گه وره ێکی زیاتر

ده دات به ده وڵه تی کوردی له ئاینده دا.ئه مه و پرسی که رکوک و پرسی شه رڤانانی خاڵه هه رێم خه ڵکی بوونی PKKوک��ورد به هێزه کانی ناکۆکی نێوان هه ولێر و ئه نقه ڕه ن بوون، له سه رووی هه مووشیانه وه خاڵی کورد نه بوونایا ک��ورد هه رێم خه ڵکی ئه گه ر خۆ نه ده خسته ده س��ت��ی ج��ۆره ب��ه م تورکیا ئ��ه وا فیدڕالییه ، هه رێمه ئه م باره کانی ناوکارو بۆ نموونه کاتێ شیعه کان له باشوور داوای هه رێمێکی فیدڕالی تایبه ت به خۆیان ده که ن نادات، باره یه وه له و لێدوانێک هیچ تورکیا ناژیت ت��ێ��دا ک��وردی هه رێمه ئ��ه و چونکه نێوان ناکۆکی به هێزی هه ره خاڵی که واتا خه ڵکی کوردبوونی خاڵی تورکیا و هه رێم به ئه مه تورکیا که کوردستانه ، هه رێمی مه ترسیێکی گه وره ده زانێت بۆ سه ر ناوخۆی ک��وردس��ت��ان ه��ه رێ��م��ی چونکه واڵت��ه ک��ه ی، تورکیا ک��ورده ک��ان��ی بۆ پاڵپشتێک وه ک و تورکیاوه ده وڵه تی له الیه ن ده کرێت سه یر گ��ه وره ی هێزێکی ن��اوه ش��داPKKوه ک له و سیاسی هاوکێشه له ڕۆڵ تورکیا نه یاری

له ساڵی 1992 کاتێ په ڕله مانی کوردستان بڕیاری فیدڕاڵی دا بۆ هه رێمی کوردستان ده وڵه تی تورک ڕازی نه بوو

به ڕامبه ر به م بڕیاره و ته نانه ت هه ڕه شه ی هێرش

کردنه سه ر هه رێمی کوردستانی ده کرد، به اڵم

دواتر هه م به هۆی فشاری ئه مریکا و هه میش به هۆی

ڕازی بوونی ئه و کاته یه کێتی نیشتیمانی کوردستان و

پارتی دیموکراتی کوردستان بۆ هاوکاریکردنی سوپای

تورکیا بۆ هێرشکردنه سه ر هێزه کانی PKK له ناوچه

سنووریه کان، تورکیا بێده نگی نواند و چه ند بنکه ێکی

سه ربازیشی له و ناوچانه دا جێگیر کرد که تاکو ئه مڕۆش بوونیان هه یه ، که واتا ئه م

فیدڕالیه ته ش له سه ر حیسابی چه ند هه زارشه هید گه ریالی

PKKبنیاد نراوه ، نه ک ئازایه تی و لێهاتوویی بارزانی

و تاڵه بانی

““

11 ~ | [email protected] | 2011/4/20 | 5 ژماره وتار

و هه ولێر نێوان دیبلۆماسییه کانی ئابوری و بۆ چ و گرژبوون بۆ چ ده گێڕێت ئه نقه ڕه له نموونه بۆ په یوه ندییانه ، ئه و بوونی باش کوردستان په ڕله مانی کاتێ 1992 ساڵی کوردستان هه رێمی بۆ دا فیدڕاڵی بڕیاری به م به ڕامبه ر نه بوو ڕازی تورک ده وڵه تی کردنه هێرش ه��ه ڕه ش��ه ی ته نانه ت و بڕیاره سه ر هه رێمی کوردستانی ده کرد، به اڵم دواتر هه میش و ئه مریکا فشاری هۆی به هه م کاته ییه کێتی ئ��ه و ب��وون��ی ڕازی ب��ه ه��ۆی دیموکراتی پارتی و کوردستان نیشتیمانی کوردستان بۆ هاوکاریکردنی سوپای تورکیا له PKK هێزه کانی سه ر هێرشکردنه بۆ ناوچه سنووریه کان، تورکیا بێده نگی نواند و ناوچانه دا له و سه ربازیشی بنکه ێکی چه ند جێگیر کرد که تاکو ئه مڕۆش بوونیان هه یه ، حیسابی له سه ر فیدڕالیه ته ش ئ��ه م که واتا گه ریالیPKKبنیاد ه��ه زارش��ه ه��ی��د چه ند بارزانی لێهاتوویی و ئازایه تی نه ک نراوه ،

و تاڵه بانی.هه رێم نێوان ئارامی که ده زانین هه موومان ڕژێمی ڕووخ��ان��ی ل��ه دوای ه��ه ر تورکیا و س��ه ددام گ��رژی زی��ات��ری ب��ه خ��ۆی��ه وه بینی جار چه ندین که ئ��ه وه ی کارگه یشته تا و ت��ورک��ی��ا ه��ه ڕه ش��ه ی ه��ێ��رش ک��ردن��ه س��ه ر ه��ه رێ��م��ی ک��وردس��ت��ان ب��ک��ات ب��ه ب��ی��ان��ووی مه به ستی به اڵم ،PKKمۆڵگاکانی لێدانی هه رێمی ئه زموونی به ینبردنی له سه ره کی کوردستان بوو نه ک گه ریالکان ئه مه به پێی چاوپێکه وتنێکی ل��ه ب��ارزان��ی قسه کانی که ناڵی ا لعربیه له و کاته دا، هه رچه نده دواتر لێدوانی له و جگه بۆوه هێور ئه م گرژیه ش ناوه ناوه ی سه رانی تورکیا، تاکو ئه م دوایییه هه ڵبژاردنی بوونه وه ی نزیک به تایبه تیش و په ڕله مانی تورکیا که له حوزه یرانی داهاتوو له پێده چیت گه لی کورد و ده درێ��ت ئه نجام باکور له م هه ڵبژاردنه دا مێژووێکی تر تۆمار بکات و به دڵنیاییه وه نوێنه ری زیاتر ڕه وانه ی به تایبه تیش ده ک��ات ت��ورک��ی��ا پ��ه رل��ه م��ان��ی زۆر ساته وه ختێکی له هه ڵبژاردنه ئه م که له مه ش جگه و ن��اوچ��ه ک��ه دای��ه هه ستیاری پله له ک��وردی��ش تاکی هۆشیاری ئاستی بااڵکانیدا و ته ڤگه ری په که که ش له ئاستی پێویستی مه سه له کان کار ده کات و زۆر به تورکیا یاریگای ده خاته تۆپه که ووریاییه وه و هه میشه ده یخاته ژێر باری په رپرسیارێکی خودی که ل��ه وه ی جگه ئه مه قۆناغه که ، نه خشه ڕووی خستنه به ئۆجه الن عبدالڵه ژێر خسته ده وڵه تی تر ئه وه نده ی ڕێگاکه ی

به رپرسیارێکی دۆخه که .به ڕێزان؛

سه رۆکی ئێستا له به ر ساڵێک ئه گه رچی ه��ه رێ��م��ی ک��وردس��ت��ان ل��ه ک��ۆن��گ��ره ێ��ک��ی

په یوه ندی ک��ه ڕاگ��ه ی��ان��د ڕۆژن��ام��ه ن��ووس��ی��دا وه رزی تورکیا و کوردستان هه رێمی نێوان وه رزی ن��اوه ت��ه پێی و تێپه ڕاندووه زستانی به هار و زۆرێک له خه ڵکی کوردستان وایان ووته یه ی سه رۆکی ئه م چاوه ڕێ ده کرد که له سه ردانه که ی ئه مجاره ی سه رۆک هه رێم ئه م و بێته وه پشتڕاست تورکیادا وه زی��ران��ی ئ��ه ردۆغ��ان دان��ن��ان��ێ��ک بێت به س��ه ردان��ه ی و کوردستان هه رێمی فیدڕاڵی ده س��ه اڵت��ی به هاری نێوان هه ولێر و ئه نقه ڕه چرۆ بکات و ئه نقه ره نێوان دیبلۆماسی په یوه ندی ئاسۆی به اڵم ببینێ، به خۆیه وه ڕووناکی هه ولێر و ب��ه پ��ێ��چ��ه وان��ه ی ه��ه م��وو ب��ۆچ��وون��ه ک��ان ئه م له گۆڕانێکی هیچ ئ��ه ردۆغ��ان س��ه ردان��ه ی کردنی دژایه تی ساڵه ی چه ندین سیاسه تی تورک به رامبه ر به کورد به خۆیه وه نه بینی، ده رکه وت ئه ردۆغاندا ووته کانی له ئه مه ش ئ��ه وان ک��ه سه لماند ئ��ه وه ی ت��ر جارێکی و کوردستان هه رێمی فیدڕالیه تی به داننانێن وشه ی نه بوو ئاماده ئ��ه ردۆغ��ان ته نانه ت و

کوردستان به ده میدا بێت!!.بڵێین: هه موومان خۆیه تی جێگای که واتا کوردستان خاکی له سه ر که ئه ردۆغانێک بهێنێت ک��وردس��ت��ان ن��اوی ن��ه ب��ێ��ت ئ��ام��اده سه رۆکی ب��ۆ گ��ه وه ره ی��ه به هه ڵه داچونێکی بیر وا که ک��ورد تاکێکی ه��ه ر ی��ان هه رێم له کورد پرسی ده یه وێت ئه ردۆغان بکاته وه

باکوری کوردستان چاره سه ر بکات.ئ��ه گ��ه رچ��ی ه��ی��چ الی��ه ن��ێ��ک��ی ف��ه رم��ی کاتی به اڵم ن��ه داوه باره یه وه له و لێدوانێکی دانانی و هه ولێر بۆ ئ��ه ردۆغ��ان گه یشتنی که سێکی تورکمان به سه رۆکی ئه نجومه نی ش��اره وان��ی ک��ه رک��وک ل��ه ی��ه ک��ک��ات��دا، ئه و میوان که ئه ردۆغانی ده سه لمێنێت ڕاستییه مه به ستی ک��ه گ��ه ی��ش��ت��ووه ئ��ام��ان��ج��ه ب��ه و ب��وو ل��ه س��ه ردان��ه ک��ه ی ب��ۆ الی ب��ارزان��ی، هاوکاته س��ه ردان��ه ک��ه ی ل��ه وه ی جگه ئه مه په ڕله مانی هه ڵبژاردنی سه روبه ندی له گه ڵ ئه وه ل��ه م س��ه ردان��ه ی��دا واڵت��ه ک��ه ی و ویستی پیشانی گه لی کورد له باکوری کوردستان پ��رس��ی ک��ورد ئ��ه وه��ه وڵ ده دات ب��دات ک��ه ووتاره که یدا کاتی له ئه مه چاره سه ربکات، به گه لی کورد خێر ئه وه ی وه کو ده رکه وت بکات ووتی ، ئیترسه رده می نکوڵی کردن له به سه ر چووه . منیش توکیا له بوونی کورد له ک��ورد له ک��ردن نکوڵی سه رده می ده ڵێم تورکیا زۆر له مێژه به سه رچووه ، نه ک ئێستا، سه رده می نکوڵی کردن له بوونی کورد ئه و ئۆجه الن عبدالڵه که به سه رچوو چرکه ساته ل��ه ن��او زان��ک��ۆی ئ��ه ن��ق��ه ره دا ب��ه مامۆستای ئه ویش ده ژی��ن تورکیادا له گه ل دوو ووت؛

گه لی تورک و کوردن. [email protected]

وه کو ئه وه ی بینیمان سه رۆکی هه رێمی

کوردستان به و چاوه له ئه ردۆغانی ده ڕوانی که وا ئه ردۆغان هاتووه بۆ کوردستان بۆئه وه ی خێرو به ره که ت بهێنێت بۆ گه لی کورد و چه ندین

جار سوپاسی کرد له به رامبه ر دروست کردنی فڕۆکه خانه ی

هه ولێر له الیه ن کۆمپانیا تورکیه کان، ته نانه ت ئه وه نده ش سوپاس گوزار بوو که

سه رۆک له جیاتی بڵێت سوپاس بۆ دروست

کردنی ئه م فۆکه خانه یه ووتی: سوپاس بۆ

دروست کردنی ئه م فرۆکه یه

““


سه روکایه تی به ئێراقی به عسی ده سه اڵتی کاتێک ئیراده ی تێکشکاندنی بۆ بڕیاریدا حوسه ین س��ه دام به ر برده په نای باشوری کوردستاندا له گه لی کورد

نامروڤانه ترین تاوان و وشه ی ئه نفالی هه ڵبژارد.بێگومان له سه رده می شه ڕی له شکری ئیسالمدا وشه ، یان واته ی ئه نفال به کار براوه و پیوه ندی به کات و سات و سه رده می خویه وه هه یه و من نامه وێ بچمه ناو ئه و باسه وه یان شرۆڤه ی ئه و ڕوداو و هۆکارانه بکه م که بونه

هوی خوڵقاندنی وشه و ده سته واژه ی ئه نفال.ئه وه ی لێره دا گرینگه ئه وه یه که بۆچی سه دام حوسه ین واڵتانی دیکتاتوره کانی هه موو هه ڵبژارد. ئه نفالی ع��ه ره ب��ی ه��ه وڵ ئ��ه ده ن و ه��ه وڵ��ی��ان داوه ل��ه هه ست و ئێحساسی وسۆزی مه زهه بی خه ڵک که ڵک وه رگرن بۆ گه یشتنه ئامانجه کانی خۆیان. سه دام حوسه ین به هه ڵبژاردنی وشه یان فه رمانی ئه نفال ویستی ڕه وایه تی به کرده وه جینایه تکارانه کانی خۆی بدات دژ به گه لی کورد و ڕای گشتی ئێراقی و واڵتانی عه ره بی به وه بخڵه تێنێ که ئه و دژی هه ڵگه ڕاوه کان له یاسا و بنه ما

مه زهه بی و ئیسالمیه کان له شه ڕدایه .زور منه ب��ه الی چییه ، ئه نفال وات��ای و ن��اوه ڕۆک گرینگ نییه و نامه وێ بگه ڕێم به دوای وه رگه ڕان له عه ره بیه وه . هه ر که گوێم له وشه ی ئه نفال ئه بێ یان له بابه تێکدا وشه ی ئه نفال ئه خوێنمه وه یه کسه ر دڕندانه ترین ئێراقیم داگیرکه ری ده سه اڵتی هه ڵسوکه وتی شێوه ی بنده ست، نه ته وه یه کی قڕکردنی هه وڵی که بیردێته وه

بێچه ک و بێ ئیمکانی خوپاراستنی دا.ئه گه ر به کورتی باسی بکه م، ئه نفال بۆ من واته ، زینده بێتاوانی کورد له گوڕه به چاڵکردنی هه زاران مروڤی به کۆمه ڵه کاندا، کوشتنی مندااڵنی ساوا، فروشتنی کچانی کورد به واڵتانی عه ره بی، وێران کردنی هه زاران گوند و شاروچکه ی کوردستان، له ناوبردنی ده یان هه زار له به شێک سروشتی شێواندنی و م��ه ڕوم��ااڵت س��ه ر

واڵته که م.ئه نفال دژی گه لی کورد له باشوری کوردستان له نێوان ساڵه کانی )1987 و 1988(دا ده ستی پێکرد و کوتایی

هات و هه شت قوناغی له خۆ گرت.به داخه وه له )1991(ه وه تا ئێستا که )2011(یه و بیست تێده په ڕی کوردستاندا باشوری ئ��ازادی سه ر به ساڵ هێشتا نه مانتوانیوه به شێوه یه کی ئاکادیمیانه و به دانانی ناوه ندگه لی لێکوڵێنه وه به دواداچونی ڕوداوه کانی ئه و قوناغه له مێژوی پڕ له کاره ساتی خومان بکه ین و ته نیا وات��ای ئیحساسی و به شیوه یه کی به وتنی وشه و ڕوکه شانه باسی ئه نفال نه که ین و به سه ریدا باز نه ده ین. ته نیا له وانه یه بکه ین گه الن مێژووی له چاو ئه گه ر و کومه ڵکوژی ڕووب��ه ڕوی که نه بێ ک��ورد گه لی قڕکردن بوه ته وه ، به اڵم له تێگه یشتنێکی خێرادا ئه گه ینه ئه و ئه نجامه ی که هیچ نه ته وه یه ک به ئه ندازه ی گه لی کورد خه مسارد نییه به رانبه ر به چاره نوسی خوی و ئه و

کاره ساتانه ی به سه ریدا هاتووه .نه ته وه یه ک نه توانێ به دواداچون بۆ ڕاستی ڕوداوه کانی مێژوی خوی بکات، ئه و نه ته وه یه چاره نوسی له وه باشتر نابێ که ئێستا هه یه تی. ئه گه ر کورد ڕیبه رایه تیه کی ئاقڵمه ندو نه ته وه یی و خاوه ن هه ڵویست و جه سوری هه بایه و

گه لی کورد له باشوری کوردستان نه بونایه ته ئ��ه گ��ه ر به رژه وه ندیخوازی ملمالنێی قوربانی ن��ێ��وان پ��ارت��ه ک��ان

سه دام ده سه اڵتی ڕوخانی دوای النیکه م ده ب��وو ئ��ه وا حوسه ین یه کسه ر ئازادی خوی ڕاگه یاندایه و خوی به

کێشه کانی به غداوه مژوڵ نه کردایه .له وانه یه هێندێ که س بڵێن هه لومه رج ناله باره یان چه ندین کاریه کانی که م و هه ڵه بۆ دیکه بیانوی و هۆکار قوناغی ئازادی ئێراق و له ده ستدانی شانسی ئازادی له هه رگیز ئ��ه وه ب��ه اڵم بێننه وه ، کوردستان ب��اش��وری م��ێ��ژوودا ف��ه رام��وش ن��اک��رێ و وه ک الپ��ه ڕه ک��ان��ی تێنه گیشتن و نه کردن خاوه نداریه تی مێژووی دیکه ی بۆ مه وجود ئیمکانی به کارنه هێنانی و هه لومه رج له قوناغێکی دیاریکراو له الیه ن کورد و به ناو ڕێبه ره کانیه وه وردی توڕه بونه وه به پێشه ڕۆژ نه وه کانی و ده مێنێته وه

ئه که نه وه .ته نیا ئه نفال به س بوو بۆ ئه وه ی کورد به کومه ڵگای له گ��ه الن ژیانی پێکه وه که بسه لمێنێ نێونه ته وه یی ئێراقه وه ن به ناوی سنورانه ی ئه و پاراستنی و ئێراقدا هه مووکات مه ترسی دووباره بونه وه ی ئه و کاره ساتانه ی هه یه و کورد ناتوانن واز له قوربانیه کانیان بێنن و ده بێ

چاره نوسی خۆیان بۆ خۆیان دیاری بکه ن.ل��ه وان��ه ی��ه ب��اس��ی ئ��ه گ��ه ر و ئ��ه ب��وو و ده ب��وای��ه ک��ردن ڕاب��ردوودا به گرینگه ب��ه اڵم ئامانج، نه مانگه یه نێته بچێنه وه و ڕاستیه کان بخه ینه به ر باس، ئه گه ر به وردی هه لمان دیسان ئه وا بکه ین هه ڵسوکه و ت وردبینیه وه و له به رده ست دایه و ئه توانین به کاری بێنین. په رله مانی ئێراق هه ڵه بجه و ئه نفالی وه ک کومه ڵکوژی له هه مبه ر کردنی په سه ند زه مینه ی و ک��ردوه په سه ند ک��وردان له الیه ن کۆمه ڵگای نێونه ته وه یه وه هه یه و کورد ئه توانن ئه نفال چه سپاندنی لوبی به تایبه ت ناوه ندی چه ندین و هه ڵه بجه وه ک کومه ڵکوژی یان ژینوساید په سه ند بکرێ و ئه وه ش ده رگا له ڕوی کورداندا ئاوه اڵ ده کات

که داواکاریه کانی خویان کراوه تر بخه نه به ر باس .بۆ ئه وه ی کورد بتوانن له ئه گه ری دامه زراندنی چه ندین ناوه ندی لوبی بۆ به ژینوساید ناساندی کورد چاالک و چاالکیه کانیان خاوه ن واتا و به رهه م بێت ئه وا ده بێ له سه ر ڕوداوه کان به داتا قسه بکه ن و لێکوڵینه وه ی ورد و زانستیانه یان له و ڕوداوان��ه هه بێ و له شاهیده کان و گێرانه وه ی قوربانیه کان که ڵک وه رگرن و به به ڵگه وه

کومه ڵگای نێونه ته وه یی ڕازی بکه ن. کاتێک کومه ڵکوژی کوردان که وته ڕوژه ڤی جیهانه وه ئه وجا ته نیا به باشوری کوردستانه وه قه تیس نامێنێ و هه موو ڕوداوه کانی گریدراوی چاره نوسی کوردان زه ق

ده بێته وه .

ئه‌نفال‌ته‌نیا‌وشه‌یه‌ک‌نییه‌

هیوا گوڵ محه مه دی

13 ~ | [email protected] | 2011/4/20 | 5 ژماره لێکۆلینەوە

به شى پێنجه م

پێنجه م/پرۆسه ى ئه نفال:-له گونده کان که روخاندنى یه که مى پرۆسه ى هاوینى له )1987(ده ستیپێکرد ساڵى به هارى به هارى ل��ه پێهات، کۆتاییان س��اڵ��دا ه��ه م��ان ساڵى )1988(دا، رژێمى به عس ده ستیکرد به پرۆسه یه کى دیکه له ژێر ناوى پرۆسه ى)ئه نفال(دا، ئ��ه م پ��رۆس��ه ی��ه ب��ه )8(ه��ه ش��ت ق��ۆن��اغ به رێوه چوو، قۆناغى یه که م له )1988/2/18( له ناوچه ى سه رگه لۆ به رگه ڵو ده ستى پێکرد که یه کێتى باره گاکانى سه رکردایه تى ئامانجیشى دووه میش قوناغى ب��وو، کوردستان نیشتمانى سێهه مى قوناغى گرته وه ، قه ره داغى ناوچه ى قه زاى بوو که ناوچه ى گه رمیان پرۆسه که ش له قۆناغه ئه م ناوچه یه ، له و به شێکه کفرى رۆژى )1988/4/7( ده ستیپێکرد له سێ قۆڵه وه ناوچه ى سه ر کرد هێرشیان به عس هێزه کانى

داوده به مشێوه یه :قۆڵى یه که م: له شارى خورماتووه وه بۆ سه رووى

چه مى ئاوه سپى.بۆ )ن��ه وج��ول(ه وه ناحیه ى له قۆڵى دووه م:

گوندى پاشته په و تااڵو.قۆڵى سێیه م: له گوندى )کۆرمۆر(ه وه

بۆ گونده کانى بنارى گل.سوپاى هێزێکى )1988/4/9(دا له ئێراق له چه ند قۆڵێکه وه هێرشیان برده زه نگه نه و جاف ناوچه کانى سه ر

به مشێوه یه :)س��ه رق��ه اڵ(ى ناحیه ى -1سه ر به کفرى رژێم هێرشى برده دواتر سه ر گوندى )عمربل( )زه نگه نه ( ه��ه رده ى ب��ه ره و

چوون.هێزێکى دیکه ى -2رژێ��م ل��ه )ک��ه الر(ه وه به ره و)تیله کۆ( هێرشیانبرد.

له ) باوه نور(ه وه به ره و گونده کانى -3)سۆفى ره حیم وعلى عوسمان(.

شێخ ب��ه ره و) )پونگه ڵه ( گ��ون��دى ل��ه -4ته ویل(.

توانى به عس سوپاى رۆژێکدا چه ند له ماوه ى هه موو گونده کانى ئه و ناوچانه داگیرو خاپوور که بکه ین ب��ه وه ئ��ام��اژه ش پێویسته ب��ک��ات، له الیه ن درشتى وردو پالنێکى پرۆسه یه ئ��ه م دارێژرابوو، حکومه تى بۆ به عسه وه حکومه تى ناوچانه ئه و دانشتوانى زۆرب��ه ى توانى به عس رێگاى له له گوندى )مله سوره ( کۆبکاته وه بینى سه ره کییان رۆڵى که موسته شاره کانه وه له رێکه وتى خ��ه ڵ��ک��ه ک��ه دا، ک��ۆک��ردن��ه وه ى ل��ه مرۆڤى هه زار )10( نزیکه ى )1988/4/14(ده ستگیربکات ن��اوب��راودا گ��ون��دى ل��ه ک��ورد و ره وان��ه ى ق��ه اڵى )ح��ه وش ک��ورک��ى( نزیک ناحیه ى قۆره توو بکات، دواتر له وێیه وه ، ره وانه ى نێرو له وێش و کردن )تۆبزاوه (یان سه ربازگاى مێ له یه کترى جیاکرده وه و دواتر گه نجه کانیان ره وان��ه ى خه ڵکه که یش پاشماوه ى و له ناوبران له باشورى ک��ران، ئێراق باشورى بیابانه کانى زنده خه ڵکانه ئه و زۆرى ژماره یه کى ئێراقیش له کچه کانى هه ندێ و به چاڵکران ره وانه ى واڵتى میسر کران، ه��ه روه ه��ا ل��ه م قۆناغه دا

س��وپ��اى رژێ��م چ��ه ک��ى

کیمیاوى له گوندى )تازه شار( به کارهێنا وتێدا خ��واره وه الى ش��ه ه��ی��دک��را، پێشمه رگه )22(قه زاى سنورى ئه نفالکراوه کان ژماره ى ئامارى

کفرى )1(

ش��ه ش��ه م/ده س��ت ب��ه س��ه راگ��رت��ن��ى زه وی��ه کشتوکاڵیه کان:

زۆربه ى زه ویه شیاوه کان بۆ کشتوکاڵ به ده ستى ده رچوونى دواى به اڵم بوو، ده ره به گه وه چینى هه ردوو بریارى ده ست به سه راگرتنى ژماره )30( له و زۆر )1970( و )1958( ل��ه و)117( به کرا دابه ش گیراو به سه ردا ده ستى زه ویانه سه ر جوتیاراندا, به م شێوه یه زه ویه کان بووه دوو جۆر. موڵک و په یوه ست. حکومه تى ئێراق دواى هه ڵوه شاندنه وه ى بریارى گونده کان روخاندنى بۆ ده رک��رد، زه وى دابه شکردنى بریاره کانى وئ��اودێ��رى کشتوکاڵى لقى ن��وس��راوى نمونه )1988/3/5( ژم��اره )2946(ل��ه سلیمانى تایبه ت به هه ڵوه شاندنه وه ى بریارى دابه شکردنى که )1972/8/13( ل��ه ژم��اره )819( که رتى زه ویه کانى دابه شکردنى به تایبه ته گوندى جوتیارانى به سه ر )129("س��ه ره ڕه ش" ناوبراودا، جێى ئاماژه یه ئه م بریاره له کاتێکدا ئ��اوادان س��ه ره ڕه ش هێشتا گوندى ده رچ��ووه ل��ه ده ره وه ى ده س��ه اڵت��ى ب��ه اڵم ب��وو، ح��ک��وم��ه ت��ی ئ��ێ��راق ب��وو، ه��ه ڵ��وه ش��ان��دن��ه وه ى دواى ل��ه ب��ری��اره ک��ان��ى داب��ه ش��ک��ردن، ح��ک��وم��ه ت ه��ه س��ت��ا ب��ه که زه ویانه ى ئه و دابه شکردنى و بوو عه ره به کان گونده نزیک ئه و جوتیارانى به سه ر دابه شکرا به ته ملیک کرا دوات��ر و گوندانه بمێنن گوند له مه رجێک به ناویان نه کریت، ده س��ت��ک��ارى س��اڵ )20( و که باکور لیژنه ى ن��وس��راوى نموونه ش ره مه زان( جێگرى سه رۆک یاسین )ته ها له )299( ژم��اره ب��وو، سه رۆکى کۆمار ناحیه ى زه ویه کانى تێدا که )2003/2/9()ک��ۆک��س(ى ه��ه ڵ��وه ش��اوه و داب��ه ش��ک��را به سه ر )100( جوتیارى عه رب، ئه م نوسراوه ئاراسته ى قه ره ته په خ��ان��ووب��ه رى ت��ۆم��ارى تێبینه رایه تى تۆمارى گشتى به رێوه به رایه تى له الیه ن کراوه و ،)2003/2/23( له ژم��اره )3843( خانووبه ر ئ��ه م��ه ل��ه الی��ه ک ل��ه الی��ه ک��ى ت��ره وه حکومه ت زه ویی به کوژانه وه ى مافى ده ستکارى هه ستا ماددى. قه ره بوویه کى به به رامبه ر کورده کان گشتى ده س��ت��ه ى ن��وس��راوى ئه مه ب��ۆ نمونه ش

له ژم��اره )25( کشتوکاڵیه کان زه وی��ه

پرۆسه کانى پاکتاوى ڕه گه زى له ناوچه ى کفری

شمال خورشید/کفری

Û

[email protected] | 2011/4/20 | 5 لێکۆلینەوە~ | ژماره

ک��وژان��ه وه ى ب��ه تایبه ته ک��ه )2001/2/4(مافى ده ستکارى بنه ماڵه ى وه یسى به گ، جێى ئاماژه یه ئه م بنه ماڵه یه له سه رده مى عوسمانى دان��ش��ت��ووى گ��ون��دى )عین ف��ارس(ى س��ه ر به

ناحیه ى قه ره ته په بوونه .حه وته م/گۆرینى ناو:

پرۆژه کانى حکومه ت له بوارى پاکتاوى ڕه گه زى نه بوو رزگار لێى ناوه کانیش نه ده زانى، سنورى هه رچۆن ناوى پارێزگاى که رکوکى گۆرى بۆ بۆ ناحیه ى )قه ره ته په (ى گۆرى ناوى )تأمیم( )قرطبه ( و ناوى به رزایه کانى )طومار( گۆریى بۆ )قمر( و ناوى قوتابخانه کانى شارى کفرى کفرى( ئاماده یى روناکى، هه تاو، )س��ی��روان،

بۆ)مکارم، مهج، منار، مکاسب(.)1( له ساڵى 2009 فۆرمێکم ئاماده م کرد وله رێگا قایمقامیه تى کفرى و به رێوبه رانى ناحیه کانه وه دابه شکرایه سه ر ئه نجومه نى گونده کان و ئه و زانیاریانه م

له رێگه ى ئه و فۆرمانه وه ده ستکه وت.

õóïybä@ôäbØòìa‹ÙÜbÑäó÷@õŠbïäaŒ@ôàŠüÐIýóÔŠóH @ˆ@

@‡äí @õìbä@

õòŠbàˆçbØòìa‹ÙÜbÑå÷@

ˆ‡äí @õìbä@òŠbàˆçbØòìa‹ÙÜbÑå÷@õ @

òìómòìaŠó

òìómòìaŠó óä@

òìómòìaŠó @


1Šóîóè@¶ì@214613…b’@Šaíš13@43@2pìíÔ@óÝÜa‡jÈ@M914Š†bÔ@îÈ77@221@3ìýbš@óØóî@M215æØím15@274@4ò‡ï@53316ììŠó@õó óÜói12@62@5óåjŽî†@M517ììŠaí‚@õó óÜói3@41@6ØóÑîóØ@õóàóy@õòŽîŠb31118Þi@‹áÈ40@191@7âbÔ@Þïà@42019ßó’@ò‹Ùi20@20@8òy@M1720‹áÈ@bnÐM@62@9Šaíb’@õóäŒûŠ†@6421ôäˆóu@‡ï7@11@10‡ïª@õóäŒûŠ†@141122b–bä6@1@11çaŠbà@ôäbØ@11010523ôn“ @õüØ356@1189@

õóïybä@ôäbØòìa‹ÙÜbÑäó÷@õŠbïäaŒ@ôàŠüÐIØüØHŒ@@

@@‡äí @õìbä@@

õòŠbàˆçbØòìa‹ÙÜbÑå÷@@

Œ@‡äí @õìbä@@@@çbØòìa‹ÙÜbÑå÷@õòŠbàˆ@@

òìómòìaŠó @@òìómòìaŠó óä@òìómòìaŠó @@òìómòìaŠó óä@

1@õ‹ÑØ@õ‡äòìbä@1@23@10@üuüÜíØ@@3@34@@2@çbi‹åØ@@16@9@11@×ì‡å–@çbi@@1@M@@3@çb“ïÝm@@5@17@12@@õŠóäóÜ@„Žï’

òŠìó @@M@@3@@

4@†íá«@òìbi@1@2@13@@ôäþŽï’Ûìí›iI@xby

æyH@@

M@@2@@

5@12@ãbàa@@M@37@14@³ÜóÜ@@M@@22@@6@õbš@õŠíÔ@@3@8@15@çbqónŽï@@M@@5@@7@ŽîŠbØ@@3@5@16@óiíÔ@@2@17@@8@òŠìó @õìa†ŠòŒ@M@75@17@ŠóÝuby@@M@@29@@9@ôn“ @õüØ@29@176@@ôn“ @õüØ@@6@112@@

õóïybä@ôäbØòìa‹ÙÜbÑäó÷@õŠbïäaŒ@ôàŠüÐIôròìb÷HŒ@

@‡äí @õìbä@


Œ‡äí @õìbä@çbØòìa‹ÙÜbÑå÷@õòŠbàˆ@

òìómòìaŠó @


òìómòìaŠó @


1ýóàŠóš@ýóÔ@4814611óäbìbmM@12@2ôäòìóà@òq@2913113òŠó @ò‹ØóiM@15@3ŠòŒóä@ëb’@õóØóåi@7216114æš‹q@æyM@5@4òŠìó @çbïÜóÈ@223915Šó@@ŽôrM@54@5Ûìí›i@çbïÜóÈ@1315416óäbƒqümM@29@6çbà‹éÔ@μàa@çbvïÜíÔ@182517@†ó¼a@õüØ@óÝïm

bÌb÷@M@15@

7ânûŠ@çb‚@M9318óÜüàŠóèM@10@8‹Øòìbi@310619ôr@óqóm46@112@9@çaŒóàòŠó’ó’ @M120óÔòŠ@ó ŠaìóèM@13@10çüØ@õóïØóm@M821ôn“ @õüØ251@1129@

õóïybä@ôäbØòìa‹ÙÜbÑäó÷@õŠbïäaŒ@ôàŠüÐIßíuìóäHŒ@

@‡äí @õìbä@


Œ‡äí @õìbä@çbØòìa‹ÙÜbÑå÷@õòŠbàˆ@

òìómòìaŠó @


òìómòìaŠó @


1ßíuíä@512311ñŠìóš6@88@2bÌb÷@ônÑÜ@M4813μbî@óäbÙÜói9@45@3bÌb÷@lòŠóÈ@M114ôïÜb10@83@4óqóm@•bi@31915Ãói@†íá«10@55@5Öïàbä@M2816póy†óà@õýóÔ1@30@6çbšóš@M517ôuaŠì†16@141@7ÚÜóq@ãíÔ@M2518‹–bä@ÞïàM@6@8ììŠaí‚@ôäaŠaì@2412119¶ì@Š‡‚1@8@9ììŠó@õóäbäŒ@21195ôn“ @õüØ180@1217@

پرۆژه کانى حکومه ت له بوارى پاکتاوى ڕه گه زى سنورى نه ده زانى، ناوه کانیش لێى رزگار نه بوو

هه رچۆن ناوى پارێزگاى که رکوکى گۆرى بۆ )تأمیم( ناوى ناحیه ى )قه ره ته په (ى گۆرى بۆ )قرگبه ( و

ناوى به رزایه کانى )گومار( گۆریى بۆ )قمر( و ناوى قوتابخانه کانى شارى کفرى )سیروان، هه تاو، روناکى،

ئاماده یى کفرى( بۆ)مکارم، مهج، منار، مکاسب(

“

“


م��رۆڤ��ای��ه ت��ی ک��ۆم��ه ڵ��گ��اک��ان��ی به گه یشتنی وه ک نه ته وه یی" ب��ۆرژوازی" هزری به قۆناخی سه ریهه ڵدا. پێشکه وتنه ئ��ه و ده رئه نجامێکی ده وڵه تی " چه مکی خۆیدا له گه ڵ ئه مه ش که سێتی نه ته وه یی"و" س��ه روه ری نه ته وه یی"و" هتد نه ته وه یی"… کولتووری "و" نه ته وه یی ن��ه ت��ه وه " چ��ه م��ک��ی" ه��ه رچ��ه ن��ده به رهه مهێنا، له قۆناخی ب��ه ر په یوه ستداره کانی چه مکه و فۆرمیله بوون ب��ه اڵم ده رکه وتبێت، ب��ۆرژوازی��ش و چوارچێوه وه رگرتنی له و قۆناخه دا دێته دی. هه ڵبه ته ئه وکاته هزری فیۆداڵێتی و ئایینی و ئایینزایی)مه زهه بگه رایی( به سه ر هه موو هزر و چاالکییه کی کۆمه ڵگادا بااڵده ست و زاڵ ببوو، به اڵم گه نده ڵبوون و رزیبوونی ستوونه کانیشی تا هه ڵده ته کاند. بنچینه که ی و پێکهاته ده هات ئه و )1878( ساڵی شۆڕشی به سه رکه وتنی لوتکه ی گه یشته رزی��ب��وون��ه و گ��ه ن��ده ڵ��ب��وون نه ته وه یی وه ک چه مک خۆی. ئیدی هزری ئ��ه و ل��ه س��ه ر ب��وو. سه قامگیر پ��راک��ت��ی��ک و هاوبه ش، وه رگرتنی"خاکی به بنچینه بنه مایه ، و ئابووری هاوبه ش و مێژوو زمانی هاوبه ش، کولتووری هاوبه ش"ی کۆمه ڵگاکان له قه واره ی

نه ته وه ییدا فۆرمیله ده بوون. بێگومان به رله وه ی قه واره و سه روه ری و که سێتی هزری بێنه کایه وه ، نه ته وه ییه کان کولتووره و خۆی ئایدیۆلۆژیایه ک وه ک نه ته وه گه رایی ده رکه وتنی له گه ڵ بۆیه ک��ردب��وو. فۆرمیله شێوازی به رهه مهێنان و په یوه ندی به رهه مهێنانی س��ه رم��ای��ه داری، ) ن��ه ت��ه وه گ��ه رای��ی (ش وه ک به مه ش ده رک��ه وت. ب��ۆرژوازی ئایدیۆلۆژیای گه لێک بیریار و تیۆریزان رۆڵیان له داڕشتن و چه که ره کردنی ئه و ئایدیۆلۆژیایه بینی و به ره و برد. له ئاکامدا له ڕووی پراکتیکیشه وه پێشه وه شوێنی نه ته وه ییه کاندا چه مکه له چوارچێوه ی

گرت و سه قامگیر بوو.که بکه ین راستینه یه ش ب��ه و ئ��ام��اژه ده ب��ێ ئ��ای��دی��ۆل��ۆژی��ای ن��ه ت��ه وه ی��ی ه��ه ر ل��ه س��ه ره ت��ای کاریگه ری له ژێر چه که ره بوونیدا و ده رکه وتن بۆیه ن��ه ب��ووه ، رزگ��ار له خۆی، ب��ه ر هزره کانی له گه ڵ نه شونماوگه شه سه ندنی ئه و ئایدیۆلۆژیایه

چ��ه م��ک و ت��ێ��ڕوان��ی��ن��ه ک��ان��ی ب��ه رل��ه خ��ۆی��ش��ی هزری کاریگه ری نموونه : بۆ بوو. کاریگه ر ب��ه رچ��او به شێوه یه کی ئایینزانی و ئایینی به سه ر قۆناخی ده رکه وتن و چه که ره بوونی ئه و نه شونما له قۆناخی ته نانه ت ئایدیۆلۆژیایه ، و گ��ه ش��ه س��ه ن��دن و ب��گ��ره ت��اڕۆژی ئ��ه م��ڕۆش هه بوونی هه ڵبه ته ده بینرێ. کاریگه رییه ئه و ک��اری��گ��ه ری��ی��ه ک��ی ب��ه م��ج��ۆره ل��ه ه��ه ر ئ��اس��ت و هزری که نایه ت واتایه به و بێت، راده ی��ه ک��دا تایبه تمه ندی و ج��ه وه��ه ر م��اخ��ۆی ن��ه ت��ه وه ی��ی چوارچێوه یه . ب��ێ و نییه خ��ۆی چه مکی و ئایدیۆلۆژیایه ک ه��ه ر وه ک به پێچه وانه وه ، و تایبه تمه ندی و ل��ه ج��ه وه��ه ر نییه ب��ێ��ب��ه ری تایبه ت و هه روه ها چوارچێوه داریشه . چه مکی ناکرێت، له کاریگه رییه کانیش نکوڵی ب��ه اڵم ته نانه ت ئه و کاریگه رییانه چ له ڕووی تیۆری و چ له ڕووی پراکتیکییه وه بووبێت، وایکردووه که ده وڵه مه ندی و به رفراوانییه ک به ئایدیۆلۆژیای یه ک ل��ه ب��ڕی ه��ه روه ه��ا ببه خشێ. ن��ه ت��ه وه ی��ی ئاراسته ، چه ندین ئاراسته ی جیاوازیشی پێدا.

پێویست هه یه دی��ک��ه ش خاڵێکی رووه وه ل��ه م ب��ه ئ��ام��اژه ک��ردن��ی ده ک��ات؛ ئ��ای��دی��ۆل��ۆژی��ای ن��ه ت��ه وه ی��ی)ن��ه ت��ه وه گ��ه رای��ی( ک��ه وت��ۆت��ه ژێ��ر کاریگه ری هزره له دایکبووه کانی دوای خۆیشی. هزری له کاریگه ری زۆر تاڕاده یه کی ئه مه ش نه ته وه ییدا ئایدیۆلۆژیای به سه ر سۆسیالیزم به شێوه یه کی به رچاو ده بینرێت. ئه و کاریگه رییه له چوارچێوه ی و بیسته م س��ه ده ی به درێژایی فۆرمیله گه الندا رزگاریخوازه کانی شۆڕشه بووه و به ئاوێته یی ئاراسته ی خۆی وه رگرتووه . کاریگه ری نه ته وه ییش ئایدیۆلۆژیای ته نانه ت خ��ۆی ب��ه س��ه ر ه��زره ل��ه دای��ک��ب��ووه ک��ان��ی دوای له گه لێک تاڕاده یه کیش و ک��ردووه خۆیشی ش��وێ��ن��دا چ��وارچ��ێ��وه و ف��ۆرم��ێ��ک��ی ب��ه ه��زر و

ئایدیۆلۆژیاکانی سه ده ی بیسته م داوه .ئه و ب��ه گ��وێ��ره ی ده ت��وان��ێ م��رۆڤ به پوختی

ده ستنیشانکردنه دووخاڵی بنه ڕه تی بخاته ڕوو:1�� ئایدیۆلۆژیای نه ته وه یی، ئه گه رچی ماخۆی جه وهه ر و سیمای تایبه تی خۆیشی بێت، به اڵم راده ی و له ئاست �� کاریگه رییه کان ل��ه ژێ��ر جیاوازدا �� ده رکه وتووه و گه شه یسه ندووه ، هه روه ها کاریگه ری توانسته کان و ره وش به گوێره ی دوای ئایدیۆلۆژیایه کی و هزر گشت به سه ر ئ��اوێ��ت��ه ب��وون و ل��ه ئ��اک��ام��دا خۆیشی ک��ردووه . به ر ئ��ای��دی��ۆل��ۆژی��ای ل��ه ن��ێ��وان تێکچڕژانێک

له خۆی و دوای خۆی به دیهاتووه .که وتبێته نه ته وه یی ئایدیۆلۆژیای چه نده ��2ئایدیۆلۆژیا دواکه وتوو ژێر کاریگه ری هزر و

و پاشڤه ڕۆکان ئه وه نده ش مۆرکی دواکه وتوویی ئه وه نده ش هه روه ها رێبزرکراوه ، و پێوه لکێندراوه رۆڵی پۆزه تیفانه ی که متربووه و که لێن که وتۆته نێوان خۆی و جه وهه ره که یه وه . چه نده ش که وتبێته ژێر کاریگه ری هزر و ئایدۆلۆژیا پێشکه وتوو و زانستییه کان، ئه وه نده ش مۆرکی پێشکه وتوویی وه رگرتووه و پۆزه تیفانه رۆڵگێڕبووه و جه وهه ری خ��ۆی پ��ێ پ��اراس��ت��ووه و ت��ۆک��م��ه ی ک��ردووه . بێت پۆزه تیفانه کاریگه ری چ له ده رئه نجامدا یاخود نێگه تیفانه ، ئاوێته بوون و تێکچڕژانێکی و ئایدیۆلۆژیاکان و هزر له نێوان دیالیکتیکی

ئایدیۆلۆژیای نه ته وه یی به دیهاتووه .و ه��زری تێکچڕژانه و ئاوێته بوون به و ئیدی ئایدیۆلۆژییه ، ئایدۆلۆژیای نه ته وه یی له سه ده ی و پێگه یشتن ئ��اس��ت��ی گ��ه ی��ش��ت��ه ب��ی��س��ت��ه م��دا و تێکۆشان میانه شدا له و خۆی. کامڵبوونی شۆڕشه رزگاریخوازه نه ته وه یی و نیشتمانییه کان ئه نجامگیربوون. زۆرب��ه ی��ان و پ��ێ��درا پ��ه ره ی��ان نه ته وه یی بنه مای له سه ر سیاسییه کان ق��ه واره چوارچێوه یه دا ل��ه و و دام��ه زران نیشتمانی و ئابووری، پێشکه وتنی جوگرافیادا له هه ندێک سیاسی، کۆمه اڵیه تی و کولتووری رێچکه ی له به رئه وه ی به اڵم وه رگرت، پێشکه وتنی خۆی جه وهه رێکی ئایدیۆلۆژیایه ، ئ��ه و له بنه ڕه تدا له بواری کاتێک بۆیه هه یه ، بۆرژوازییانه ی جێگیربوو، سیاسیانه ق��ه واره ی به کردارییدا چینی بۆرژوازی بااڵده ستی خۆی به سه ر ئه و قه وارانه دا سه پاند. به رده وامبوونی پێشکه وتن و چینه دا، ئه و بااڵده ستی له ژێر په ره سه ندنه کان فراوانبوو. و ده ستپێکرا داگیرکاری ش��ااڵوی ب��ه م��ه ش چ��ه م��ک��ی"ن��ه ت��ه وه ی س��ه رده س��ت" و "ن��ه ت��ه وه ی ژێ��رده س��ت" وه ک ق��ۆن��اخ��ێ��ک له په یوه ندی نێوان نه ته وه کان ده ستیپێکرد. هه ڵبه ته ئه مه ش تێکۆشان و شۆڕشی رزگاری نه ته وه یی لێکه وته وه . هه ر په یوه ست به م خاڵه وه ده بێ ئاماژه داگیرکارییه ش��ااڵوه ئ��ه و که بکه ین ب��ه وه ش سه ره تا له خۆرئاوای په ره سه ندووی سه رمایه داریدا ده ستیپێکرد و بۆ خۆرهه اڵتی ناوین و ئه فریقیا ش��ااڵوی ئیدی ش��ۆڕب��ۆوه . ن��اوی��ن ئاسیای و داگیرکاری و بنده ستکردنی گه ل و نه ته وه کان م��ۆری خ��ۆی ل��ه س��ێ س��ه ده ی راب��ردوودا. تا چینه و ئ��ه و ب��ااڵده س��ت��ی بیسته مدا ل��ه س��ه ده ی شااڵوه داگیرکارییه که ی گه یشته ئاستی هه ره بڵندی خۆی، که شۆڤێنیزم و فاشیزم بوو. ئیدی له الیه ک داگیرکاری فاشیزم و شۆڤێنیزم له و ئایدیۆلۆژیایه وه سه ریهه ڵدا، له الیه کی دیکه شه وه ب��ه اڵم گ��ه الن، رزگ��اری ئایدیۆلۆژیای ب��ووه

کاتێک به تایبه تی ناویندا، له خۆرهه اڵتی

راستینه‌ی‌نه‌ته‌وه‌گه‌رایی‌سه‌ره‌تایی

حه سه ن جودی

Û


گه النی ژێرده ست به تێکۆشانی رزگاریخوازانه ی ئه و بااڵده ستی چینی ب��ووه ، رزگاریان خۆیان و داگیرکاری بااڵده ستبوونیان له گه ڵ گه النه فاشیزم و شۆڤێنیزم و گه لێک شێوازی دیکه ی ک��ردووه . پ��ی��اده داپڵۆسێنه رییان سیسته می بنه ڕه تدا ل��ه ب��ااڵده س��ت��ه چینی ئ��ه و هه ڵبه ته و خانه دان فیۆداڵ، توێژاڵی له تێکه ڵه یه که له الیه کی ب��ازرگ��ان، ب��ۆرژوای و کۆمپڕادۆر دیکه شه وه ، بۆئه وه ی به رده وامی به ده سه اڵت بده ن خۆیان وابه سته ی هێز و سیسته مه ده ره کییه کان کردووه به تایبه تی له سه رده می دوو جه مسه ری جیهاندا ئه و وابه سته ییه گه یشته ترۆپکی خۆی. ئه مه ش له ئاکامدا ره وشێکی پڕ له نائارامی و ئ��اراوه . هێنایه پێکدادانی و شه ڕ و ناکۆکی گه النه ئه و به مجۆره شدا له ره وشێکی هه ڵبه ته زه مینه و پێشنه که وتن سروشتی به شێوه یه کی کۆمه ڵگاش دیموکراتیزه کردنی ده رف��ه ت��ی و ده روازه ی م��ه ت��رس��ی��دارت��ر ل��ه وه ش ن��ه ڕه خ��س��ا. ده ستێوه ردانی ل��ه ب��ه رده م ناوینی خۆرهه اڵتی ئیراده یی بێ و بێچاره یی و ک��رده وه ده ره ک��ی

گه النی سه پاند.ئه و ب��ه رام��ب��ه ر سیسته مانه ئ��ه و هه ڵوێستی گه النه ی له ژێرده ستیاندا بوون له سه ر بنه مای بێ ئیراده کردن و کۆیله کردن و چه وسانه وه بووه . بۆیه گه النی ژێرده ست به سه رهه ڵدان و یاخیبوون سیسته مانه ئه و له به رامبه ر خۆیان تێکۆشانی

ده ستپێکردووه و په ره یانپێداوه .بۆچی ده وروژێ��ن��ێ؛ خ��ۆی پرسێک ل��ێ��ره دا و سیسته م ئه و و پێشکه وتووه کان ئایدیۆلۆژیا بونیادنراون، بنه ماکانیان له سه ر ده سه اڵتانه ی ده سه اڵتی و سیسته م و ئایدیۆلۆژیا به ده ب��ن پاشڤه ڕۆ؟ له وانه یه گه لێک هۆکاری بابه تی و خودی هه بن، هه روه ها هۆکاره کان له خۆرئاوا بۆ خۆرهه اڵت جیاواز بن، به اڵم له هه موو بواره کاندا هۆکاری سه ره کی به پاشڤه ڕۆبوونیان جه وهه ری له خۆرهه اڵتی هه ڵبه ته نادیموکراسییانه یانه . به شێوه یه کی له به رئه وه ی کۆمه ڵگاکان ناویندا س��روش��ت��ی پ��ێ��ش��ن��ه ک��ه وت��وون و ه��ه ڵ��ن��ه ک��ش��اون، ب��ۆی��ه ئ��ه و ب��ۆرژوازی��ی��ه ت��ه ی چ��ه ک��ه ره ی��ک��ردووه ب��ۆرژوازی��ی��ه ت��ێ��ک��ی ب��ازرگ��ان و واب��ه س��ت��ه و به مجۆره ش بۆرژوازییه تێکی نانیشتمانییه . دیموکراسییانه . جه وهه رێکی له هه موو بێبه ریه هه روه ها له به ر زاڵبوونی کاریگه ری سه ده کانی ناوین و بااڵده ستی ئه قڵییه تی نه ژادپه رستی و ئایینی و ئایینزایی ته سک، ئه و نه ته وایه تییه ی پێشکه وتنه کانی ک��اری��گ��ه ری ل��ه ژێ��ر ک��ه خۆرهه اڵتی هاته له خۆرئاواوه سه رمایه داری ناوین، تێکه اڵوی ئه و کاریگه ری و ئه قڵییه ته

بوو. ئه مه ش له ئاکامدا:1 �� نه ته وایه تییه کی پاشڤه ڕۆی له گه ڵ خۆیدا

هێنا. 2� ئه و نه ته وایه تییه ش سیسته م و ده سه اڵتێکی پاشڤه ڕۆ و زاڵمی به سه ر واقیعی دواکه وتووانه ی

کۆمه ڵگاکانی خۆرهه اڵتی ناویندا سه پاند.3 �� له الیه کی دیکه شه وه وابه سته یی بووه بنه ما بێگومان ب��ه ده ره وه . په یوه ندییه کان لۆژیکی و ل��ه ده ره وه ی ناتوانێ به مجۆره ش سیسته مێکی هه ڵسوکه وت ده ره کییه سیسته مه ئه و بازنه ی به سه ر ده ره کییه کانه وه هێزه له الیه ن بکات که

ناوچه که دا سه پێنراوه .پاشڤه ڕۆیانه سیسته مه ئه و ئ��ه وه ی بۆیه �� 4چه سپاندوویانه : نائارامی �� شه ڕ و پێکدادان ��

بێچاره یی �� دواکه وتوویی و وابه سته ییه .ئه گه رچی ئه و سیسته مانه ی که ئه مڕۆ به سه ر گه النی خۆرهه اڵتی ناویندا سه پێنراون، له فۆرم و شێوازی ده سه اڵتی خۆیاندا جیاوازییه کیشیان و کرۆکیاندا له جه وهه ر به اڵم هه بێ، له نێواندا ن��وێ��ن��ه رای��ه ت��ی ب��ێ��چ��اره ی��ی و دواک��ه وت��ووی��ی و سیسته مانه ی ئه و ئه مه ش ده که ن. وابه سته یی چونکه مسۆگه ر، ئیفالسبوونێکی گه یاندۆته له الیه ک له گه ڵ راستینه ی ئه مڕۆ و مێژوویی خۆرهه اڵتی ناوین ناکۆکن، له الیه کی دیکه شه وه له گه ڵ ئاستی پێشکه وتن و گۆڕانکارییه کانی

تا که م راستییه ئه م یه کانگیرنابنه وه . جیهان داسه پێنراوه کانی سیسته مه گشت به سه ر زۆر ناوچه که دا ده چه سپێ. هه روه ها ئه و راستییه دوو

ئاماژه ی تریش ده به خشێ:1�� واقیعی ئه مڕۆی ناوچه که و ئه و ئاسته ی پ��ێ��ی��گ��ه ش��ت��ووه . ئ��ی��دی ب��ه ب��ن��ه ڕه ت وه رگ��رت��ن��ی له به ڕێوه بردنی نه ته وه یی - ده وڵ��ه ت چه مکی سیسته مه کان یاخود وه ک شێوازی چاره سه ری

کێشه هه ڵپه سێردراوه کان، په سندناکات.2�� هه روه ها ئه مڕۆ خۆرهه اڵتی ناوین زه مینه و توانستێکی له بارو گونجاوی دیموکراتیزه بوونی بۆ ره خساوه ، ته نانه ت ئه مه وه ک پێداویستییه ک و ناچارییه ک خۆی ده سه پێنێ. په یوه ست به م ن��ات��وان��رێ گه النی و ن��اک��رێ ئیدی خ��اڵ��ه وه ، ن��اوچ��ه ک��ه ل��ه ن��ێ��و س��ن��ووره ن��ه ت��ه وه ی��ی��ه ک��ان��دا سنووربه ند بکرێن. بۆیه پێویست به تێپه ڕاندنی چه مکی ده وڵه ت �� نه ته وه هه یه و گه یشتن به چه مکی نه ته وه ی دیموکرات و به بنه ماگرتنی بۆته گ��ه الن ن��ێ��وان ئ��ازادان��ه ی یه کێتییه کی ل��ێ��ب��ه رن��ه دراو، چونکه داخ��وازی��ی��ه ک��ی ده س��ت ئه و هه روه ها گه الن، نێوان سنووربه ندییه کانی ده کرێت، ناوچه که له گه النی سته مکارییه ی به رده وامی به نائارامی و شه ڕ و پێکدادانه کان گشت ل��ه الی��ه ک له ئاکامدا ئ��ه م��ه ش ده ده ن، ب��ه ه��ه ده ر مه عنه وییه کان و م��اددی توانسته ده چن و ده روازه بۆ دزینی خێروبیری ناوچه که له الیه کی ده ک��ات��ه وه ، ده ره وه ده ستێوه ردانی و دی��ک��ه ش��ه وه دی��ن��ام��ی��ک��ی��ی��ه ت��ی پ��ێ��ش��ک��ه وت��ن و

گۆڕانکاری ده وه ستێنێت.له خۆرهه اڵتی نه ته وه یی ئایدیۆلۆژیای ئه گه ر ن��اوی��ن��دا ب��ه ج��ه وه��ه رێ��ک��ی پ��اش��ڤ��ه ڕۆی��ان��ه داخ��وا بووبێت، پراکتیزه و ده رک��ه وت��ب��ێ��ت��ه ڕوو دابه شکراو و ژێ��رده س��ت��ه کۆمه ڵگایه کی ل��ه ت��ادواڕاده دواک��ه وت��ووی وه ک��و کۆمه ڵگای و ک��وردس��ت��ان چ��ۆن خ��ۆی خ��س��ت��ۆت��ه ڕوو؟ کورده واری کۆمه ڵگای شوێنگه ی هه رچه نده ده ک��ه وێ��ت��ه ن��ێ��وج��ه رگ��ه ی خ��ۆره��ه اڵت��ی ن��اوی��ن، و ک��وردس��ت��ان راستینه ی ل��ه ب��ه رئ��ه وه ی ب��ه اڵم کۆمه ڵگاکه ی جگه له وه ی تایبه تمه ندییه کانی له هه مانکاتدا وه رگرتووه ، ناوینی خۆرهه اڵتی ژی��اوه ، تێیدا تایبه تییه ی ره وش��ه ئ��ه و به هۆی خۆیشیه تی، تایبه تمه ندی گه لێک ماخۆی له کوردستاندا جیاوازی راستینه یه کی ئه مه ش نه ته وه گه راییه ی که ئه و بۆیه ئاراوه . هێناوه ته هه یه �� ئێستاش و بووه له ئارادا له کوردستاندا �� نێگه تیفه که یه وه و پۆزه تیف الیه نه به هه ردوو نه ته وه گه راییه له گه ڵ بنه ڕه تی جیاوازییه کی

باوه که ی خۆرهه اڵتی ناویندا هه یه .نێگه تیف جه وهه ره ه��ه ردوو تاوتوێی به رله وه ی له کوردستاندا نه ته وه گه رایی پۆزه تیڤه که ی و بکه ین، پێویست ده کات تاڕاده یه ک راستینه ی ده ستنیشان تایبه تمه ندییه کانی و کوردستان بکرێن. ئه گه ر بێتو خۆرهه اڵتی ناوین سه نته رێکی

ئه قڵییه تی نه ته وه گه رای

سه ره تایی خاوه ن که سێتییه کی مشه خۆر و

به رهه مخۆره ، تااڵنکار و چاوله ده سته .

هه ربۆیه له الیه که وه هیچ

په یوه ستبوونێکیان به خاکه وه نییه ،

له الیه کی دیکه شه وه بێ ره نج و مشه خۆرن

“

“


کوردستان ئ��ه وا جیهان، بۆ بووبێ ستراتیژی جێگا ستراتیژییه تی و ژیۆپۆله تیک له ڕووی و ده وڵه مه ندێتی خاکه که ی وه ک سه نته رێکی له الیه ک ئه مه ش ب��ووه . ناوچه که ستراتیژی وای��ک��ردووه راس��ت��ی��ن��ه ی خ��ۆره��ه اڵت��ی ن��اوی��ن بکات، به رجه سته له خۆیدا شێوه به خه ستترین له الیه کی دیکه شه وه گه لێک راستینه ی تایبه ت به خۆی پێکهێناوه . بۆیه هه میشه و له یه ککاتدا ه��ه م ن��وێ��ن��ه رای��ه ت��ی خ��ۆی و خ��ۆره��ه اڵت��ی ک��وردس��ت��ان ه��ه رب��ۆی��ه ک��ردووه . ناوینیشی هێزه هه رێمی و هێرشی له ژێر شااڵو هه میشه بااڵده ستبوون چونکه ب��ووه . جیهانییه کاندا و بااڵده ستبوونه ب��ه وات��ای ک��وردس��ت��ان��دا ب��ه س��ه ر بااڵده ستبوونیش ناویندا، خۆهه اڵتی به سه ر ب��ه س��ه ر خ��ۆره��ه اڵت��ی ن��اوی��ن��دا ب��ااڵده س��ت��ب��وون به سه ر کاریگه ربوونه که مه وه به الیه نی یاخود جیهاندا. هه ڵبه ته راستینه ی ئه و هاوکێشه یه ش و ش��ااڵو هه میشه پراکتیکییه وه ل��ه ڕووی هێناوه . خۆیدا له گه ڵ داگیرکارانه ی هێرشی کۆیالیه تی، ژێ��رده س��ت��ی، ب��ااڵده س��ت��ب��وون��ی��ش سه پاندووه . دواکه وتوویی و قڕکردن و نکوڵی بێ کۆمه ڵگایه کی و که سێتی له ئه نجامدا ئیراده ، قه ده رگه را، له هێز داماڵڕاو، له ڕاستینه ی نه ته وه یی خۆی دوور، له ڕۆح و هزر و هیوادا و وابه سته یی خ��واردوو، و شکست پارچه کراو خیانه تی پێشخستووه . ئه مانه ش بوونه ته سیما و تایبه تمه ندی ئه و که سێتی و کۆمه ڵگایه . بۆیه رووخانی ل��ه دوای کوردستان مێژووی ده کرێ کۆنفیدراسیۆنی میدیاوه به مێژووی " یاخیبوون

�� شکست " ناوزه د بکه ین.جه نجاڵه دا م��ێ��ژووه ئ��ه و پانتایی له نێو داخ��وا وه رگ��رت��ووه ؟ فۆرمیله ی چ��ۆن نه ته وه گه رایی له یاخیبوونه کانیدا هه میشه گه لێک ئه گه ر دواڕاده ت��ا ل��ه ن��ێ��وخ��ۆی��دا ه��ێ��ن��اب��ێ، شکستی تاسه ر خیانه ت و وابه سته یی پارچه بووبێت، له هێز و ئ��ی��راده ش��ک��او چ��ووب��ێ��ت، ئێسقانی داماڵراو، له به رامبه ر گشت شااڵو و هێرشه کاندا ستراتیژ، کردبێته "ی حاڵه تی"خۆپاراستن قه ده رگه رایی و بێچاره یی به ناخی هزر و رۆح له مێژوو پرۆسه ی رۆچووبێت، هیواکانیدا و سڕینه وه ی ئه و گه له به خێرایی به ڕێوه چووبێت و له گیانه ڵاڵدا بێت!! بێگومان نه ته وه گه راییه ک ک��ه ل��ه ن��ێ��و ئ��ه و راس��ت��ی��ی��ه ت��ااڵن��ه دا و ل��ه ژێ��ر پاشڤه ڕۆی نه ته وه گه راییه تێکی کاریگه ری نه ته وه گه راییه کی سه ریهه ڵدابێ، ناوچه که دا ناتوانێت و ن��اب��ێ ب��ه ب��ه ره��ه م و پ��ێ��ش��ک��ه وت��وو نوێنه رایه تی ئیراده و هیوای گه لێکی ژێرده سته هێزی نابێته ه��ه روه ه��ا ب��ک��ات، داب��ه ش��ک��راو و له گه ڵ و پێشکه وتن داینه مۆی و چاره سازی ناکۆک س��ه رده م گۆڕانکارییه کانی ره وت��ی نه ته وه گه راییه کی له بازنه ی هه روه ها ده بێت. خ��اوه ن و ده خولێته وه کۆنه په رستدا ت��ادواڕاده

جه وهه ر و رۆڵێکی نێگه تیفانه ده بێت.

ئه و نه ته وه گه راییه ی له کوردستاندا سه ریهه ڵداوه خاوه ن جه وهه ر و شێوه و رۆڵێکی به مجۆره بووه ده کرێت. پێناسه سه ره تایی" نه ته وه گه رای به " یه که م جاری بۆ (یه زاراوه ( ده سته واژه ئه و عه بدوڵاڵ رێزدار رێبه ری گه لی کورد له الیه ن و و شێواز و ماهییه ت پێناسه کراوه ئۆجه الن بۆ ده ستنیشانکردووه . نێگه تیفانه که ی رۆڵ��ه تێگه یشتن له " نه ته وه گه رای سه ره تایی" پێویست به پێناسه یه کی گشتگیر و دیاریکراو ده کات و سیاسی، ئایدیۆلۆژی، له گۆشه نیگای ده بێت ئابوورییه وه و سایکۆلۆژی س��ۆس��ی��ۆل��ۆژی، و ن��ه ت��ه وای��ه ت��ی ماهییه ته و ب��ڕوان��رێ��ت ل��ێ��ی بنه مای بکرێت، ده ستنیشان چینایه تییه که ی زه مینه و هۆکار و بخرێته ڕوو مێژووییه که ی بابه تی و خودییه کانی روونبکرێته وه ، له ئاکامدا له سه ر کاریگه رییه کانی و ئاسه وار به ئاماژه بکرێت. کورده واریدا کۆمه ڵگای و که سێتی پێویستیان ته وه رانه له و هه ریه کێک هه ڵبه ته و ق��ووڵ لێکۆڵینه وه یه کی و به لێتوێژینه وه ئه مه ئه گه رچی هه یه ، زانستییانه به رفراوانی سه رشانی ب��ن��ه ڕه ت��ی و س��ه ره ک��ی ئه رکێکی تائێستا به داخه وه به اڵم ک��ورده ، رووناکبیرانی رووناکبیران خۆیان له قه ره ی ئه و ته وه رانه نه داوه ، له م و هه یه ئه مه ش گه لێک هۆکاری خۆی تائێستا له به رئه وه شه نابێته وه !! جێگای باسه دا له الیه ن گه له که مانه وه ماهییه تی نه ته وه گه رای سه ره تایی به قووڵی و به رفراوانی نه ناسراوه . بۆیه ئه و له سه ر که مێک ده ده م ه��ه وڵ باسه دا له م

ته وه رانه بدوێم.1�� ن��ه ت��ه وه گ��ه رای س��ه ره ت��ای��ی ل��ه ڕووی و چه قبه ستوو ئه قڵییه تێکی ئایدیۆلۆژییه وه : هزریه کانی بنه ما و کورده وارییه پاشڤه ڕۆی ل��ه ف��ه ل��س��ه ف��ه ی" ق��ه ده رگ��ه رای��ی"وه س��ه رچ��اوه هیچ و پێشناکه وێت ئه قڵییه ته ئه و ده گرێت. پێشکه وتنێکیش په سند ناکات. له گۆمه ئاوێکی وه ستاو ده چێت که تادێت بۆگه نییه که ی زیاتر نابه ستێت کار و به ره نج پشت هه روه ها ده بێت. ه��ه رب��ۆی��ه هیچ ت��ااڵن��ک��اره ، و م��ش��ه خ��ۆر و په یوه ستبوونێکی به خاک و واڵت و به هاکانه وه و چاره نووسی وه رده گ��رێ��ت ل��ه ده ره وه هێز نییه . شکست هه میشه بۆیه ده لکێنێت. پێوه خۆی ره ها به شێوه یه کی و ده زانێت خۆی به قه ده ری باوه ڕی به دووباره بوونه وه ی مێژوو هه یه . ئیدی زه مه نێکی وه ک داهاتوو و ئه مڕۆ و مێژوو وه ستاو و نه جواڵو ده بینێت. تاکه ناکۆکی که له نێویدا هه بێت ناکۆکی نێوان هزر و پراکتیکه . له سه ر ئه و بنه مایانه ش هه وڵی فۆرمیله کردنی که سێتی و کۆمه ڵگا ده دات. هه روه ها ئیراده ی پیرۆز ده زانێت، بۆیه به ئیراده ی ده ره وه ی خۆی هه میشه ملکه چیه تی. ته نانه ت هیچ بنه ما و به بنه ڕه ت دیموکراسی و ئ��ازادی پێوانه یه کی

وه رناگرێت. 2�� نه ته وه گه رای سه ره تایی له ڕووی سیاسییه وه :

و یاخیبوو و ن��اوچ��ه گ��ه ری ب��زووت��ن��ه وه ی��ه ک��ی پاشڤه ڕۆ و وابه سته یه و به رژه وه ندی نه ته وه یه ک توێژێکی یاخود �� عه شیره تێکدا له به رژه وه ندی بچووکدا �� ده بینێت، په یڕوکاری ئه و لۆژیکه یه نه بیت" تۆ ده بێت بژیم ئ��ه وه ی بۆ که ده ڵێت:" ه��ه رب��ۆی��ه ش��ه ڕی ب��راک��وژی ب��ه ڕه وا و راس��ت و پارچه گه رێتی و ناوچه گه رێتی ده بینێت. مه زهه بگه رایی و ئایینی عه شیره تگه رایی ب��ه رت��ه س��ک ئ��ه و پ��ێ��وان��ه و پ��ه ن��ج��ه ره ی��ه ن که ده ڕوانێت مه سه له کان و رووداو له گشت لێیه وه و داه��ات��ووی پ��ێ ده پ��ێ��وێ��ت. داه��ێ��ن��ه ری ئه و شۆڕش ناتوانم من که که ده ڵێت:" سیاسه ته یه ب��ک��ه م، ن��اه��ێ��ڵ��م ک��ه س��ی��ش ب��ی��ک��ات " ل��ه س��ه ر ته سفیه کردن له هه وڵی هه میشه ئه وبنه مایه شۆڕشگێڕ هێزێکی گ��ش��ت ل��ه ن��اوب��ردن��ی و و ن��ی��ش��ان��پ��ه روه ردا ب��ووه . ئ��ه و ب��زووت��ن��ه وه ی��ه بۆ یه که مجار له باشووری کوردستانه وه سه ریهه ڵدا و فۆرمیله ی به بزووتنه وه و پارته کوردییه کان داوه و له بازنه ی هه مان ئه قڵییه تدا خوالونه ته وه و ده خولێنه وه ، به اڵم به شێواز و فۆرم و کراسی هه رکه سێک بنه مایه ، ئه و له سه ر ج��ی��اوازه وه . له تێکۆشانی ئ��ه گ��ه ر سیاسی الیه نێکی و و پارچه گه رێتی و ناوچه گه رێتی نه ته وایه تیدا عه شیره تگه ری و ئایینگه رایی و مه زهه بگه رایی کرده بنه مای سیاسه تی خۆی، ئه وا نوێنه رایه تی ن��ه ت��ه وه گ��ه رای س��ه ره ت��ای��ی ده ک��ه ن. ئ��ه و که س یاخود و الی��ه ن��ان��ه چ ده م��ام��ک��ی چ��ه پ��ڕه وی نه ته وه یی کراسی چ له ڕووبێت، میانڕه وییان بێت، ئایینی و مه زهه به گه رییان پۆشی یاخود

له گه وهه ردا یه کن.هه میشه سه ره تایی ن��ه ت��ه وه گ��ه رای سیاسه تی ده ژی پ��ێ��ک��دادان و ش��ه ڕ و ناکۆکی ل��ه س��ه ر چ��اره س��ه ری، هێزی نابێته کاتێک هیچ و داپڵۆسین به شێوازی ده س��ه اڵت��داری��دا له کاتی و ت��ۆق��ان��دن و ت��ی��رۆر و ده م��ک��وت��ک��ردن خۆی پێوانه و گ��ش��ت ده س��ه پ��ێ��ن��ێ��ت ب��ه س��ه ر گ��ه ل��دا پ��ێ��ودان��گ��ه ئ��ازادی��ی��ه ک��ان و دی��م��وک��راس��ی و پێی ژێر ده خاته ئه خالقییه کان و مرۆڤایه تی که س به �� سه ره تاییه کان نه ته وه گه را خۆیه وه . به کرێگیراوی و وابه سته یی �� الیه نه کانه وه و و خیانه ت به ستراتیژی بنه ڕه تی خۆیان ده زانن ب��ه ڕاس��ت و پ��ه روا جێبه جێی ده ک��ه ن و ب��ێ و فه رمان بنه مایه ، ئ��ه و له سه ر ده بینن. ره وای هێزه گوێڕاکێشانی و چ��اوس��وورک��ردن��ه وه و گه ل داخ��وازی و ئیراده له زۆر ده ره کییه کان پیرۆزتر و به هادارتر ده بینن و به دیپلۆماسییه تی به "هاوکاری" ده ستپانکردنه وه ئیدی: ده زان��ن. له سه ر رێ��ک��ک��ه وت��ن��ه ک��ان و په یمانبه ستن و گه ل دوژمنانی و ده ره کییه کان هێزه ده ستی

به "کوردایه تی" له قه ڵه م ده ده ن.به دیار خاڵیکدا چه ند خستنه ڕووی له میانه ی ده که وێت که ئه م ئه قڵییه ته چ مه رگه ساتێکی

Ûبه سه ر گه لی کوردستاندا هێناوه :


ک��وردی گه لی کێشه ی ئه قڵییه ته ئ��ه و ��1بنبه ست کردووه و له چاره سه ری دوورخستۆته وه ش��ان ب��ه ش��ان��ی ئ��ه م��ه ش ت��ا ب��ۆی��ان ک��راب��ێ��ت و شۆڕشگێڕ هێزێکی هیچ نه یانهێشتووه و ده ربکه وێ ئه لته رناتیفیش نیشتمانپه روه ری

کێشه که به ره و راسته ڕێی چاره سه ری ببات.و ش��ه ڕ ل��ه س��ه ر هه میشه ئه قڵییه ته ئ��ه و ��2ناجێگیریدا و ئ��اژاوه و ناکۆکی و پێکدادان ژیاوه و بااڵده ستی خۆی سه پاندووه . له الیه که وه له نێو ش��ۆڕش��گ��ێ��ڕه ک��ان ه��ێ��زه دژی هه میشه ل��ه الی��ه ک��ی ب��ووه ، ن��اک��ۆک��ی��دا و پیالنگێڕی دیکه شه وه خاوه ندارانی ئه و ئه قڵییه ته �� که س و الیه نه کان �� له نێوخۆشیاندا کۆک و ته با نه بوونه پاوانخوازی و ده س��ه اڵت و کورسی و ش��ه ڕی بۆیه له نێوانیاندا. په یوه ندی شێوازی بووه ته نه ته وه یی، له بری که لتووری ته بایی و ئاشتی ک��ول��ت��ووری ش��ه ڕی ب��راک��وژی و ئ��اژاوه و

ناجێگیریان خوڵقاندووه و په ره یان پێداوه ,3�� پ��ارچ��ه گ��ه رێ��ت��ی، ن��اوچ��ه گ��ه رێ��ت��ی و عه شیره تگه ری و…. هتد بونیادی ئه قڵییه تی پێکدێنن سه ره تاییه کان ن��ه ت��ه وه گ��ه را سیاسی ئاسایشی و ن��ه ت��ه وه ی��ی یه کێتی چه مکی و ن��ه ت��ه وه ی��ی و ب��ه رژه وه ن��دی ب��ااڵی ن��ه ت��ه وه ی��ی له بڕی بۆیه ده خنکێنرێت. چه مکانه دا ل��ه و ک��ه ل��ت��ووری ی��ه ک��ێ��ت��ی ن��ه ت��ه وه ی��ی و رۆح��ی ن��ه ت��ه وه ی��ی، ک��ه ل��ت��ووری پ��ارچ��ه گ��ه رێ��ت��ی و خوڵقاندووه عه شیره تگه رێتیان و ناوچه گه رێتی هه ر دژی پراکتیک به بۆیه په ره یانپێداوه . و هه ر یاخود نه ته وه یی هه وڵدانێکی و پ��ڕۆژه

ده زگایه کی نه ته وه یین.سه ره تاییه کان ن��ه ت��ه وه گ��ه را الی��ه ن��ه و هێز ��4خۆیان بااڵده ستی و مانه وه له پێناو هه میشه له گه ڵ هێزه هه رێمی و جیهانییه پاشڤه ڕۆکان ته نانه ت بوونه ، له نێو هاوکاری و رێککه وتندا و حه میدییان" وه ک"س��واره ی حاڵه تدا ل��ه زۆر ده س��ت و ملکه چ سیخوڕی ت��ۆڕی و ج��اش ل��ه س��ه ر سینگ ل��ه ڕاژه ی ه��ێ��زه ه��ه رێ��م��ی و جیهانییه پاشڤه ڕۆکاندا هه ڵسوکه وتیان کردووه . خیانه ت و به کرێگیراوی و وابه سته یی بۆیه هێز ئه و بنه ڕه تی سیاسه تی و ستراتیژ بووه ته

و الیه نانه .5�� ئه و هێز و الیه نانه دینامیکییه تی پێشکه وتن و تێکشکاندوه کۆمه ڵگایان گۆڕانکاری و ئیراده ی گه لیان پووچه ڵکردووه و هیوا و ئامانج

و داخوازییه کانی گه لیان کردۆته سه راب.6�� ئه گه ر ئه و ئه قڵییه ته که مێک ده سه اڵتیان فاشیست ل��ه ده س��ه اڵت��داره زۆر ده س��ت بکه وێته و دی��ک��ت��ات��ۆری��ه ت��ی��ی��ه ک��ان داپ��ڵ��ۆس��ێ��ن��ه رت��ر و

زۆردارترده بن.7�� نه ته وه گه رای سه ره تایی گه لێک لق و پۆپی لێبۆته وه . هه روه ها ته نیا له باشووری کوردستاندا په تایه ک گشت وه ک به ڵکو نه ماوه ، قه تیس کوردستانی گرتۆته وه . گشت هێز و الیه نه کانی

نه ته وه گه رای سه ره تایی خاوه ن هه مان ئه قڵییه ت شێوازی و فۆرمیله به ب��ه اڵم پراکتیکن، و

جیاوازه وه .3�� ن��ه ت��ه وه گ��ه رای س��ه ره ت��ای��ی ل��ه ڕووی پێوانه گشت نوێنه رایه تی سۆسیۆلۆژییه وه : و ده ک��ات عه شیره تگه رییه کان پێودانگه و خاوه نداری له دابونه ریته جێماوه کان و شێوازی په یوه ندییه کۆمه اڵیه تییه پاشڤه ڕۆکان ده کات. و پێوانه پێکهێنه ری و پارێزوان ئه قڵییه ته ئه و مه ترسیدارتر له وه ش فیوداڵییه کانه ، پێودانگه چه مکی دواکه وتووترین پێودانگی و پێوانه ده سه پێنێ نه ته وه یه کدا به سه ر عه شیره تگه رایی ئه قڵییه تی بۆیه نه ته وه . به موڵکی ده یکات و ب��ه پ��ێ چه مکه س��ه ره ت��ای��ی ن��ه ت��ه وه گ��ه رای ئه قڵییه ته ، دواکه وتووترین سۆسیۆلۆژییه کان ئه مه ش له گه ڵ خۆیدا دواکه وتووترین که سێتی له و ل��ه ب��ه رئ��ه وه ی ده ن��ێ��ت. بونیاد کۆمه ڵگا و بااڵده سته ، فیوداڵێتی ت��ادواڕاده ئه قڵییه ته دا بۆیه که سێتی عه شیره تگه ری و ناوچه گه رێتی به و ه��ه ر ئ��اراوه . هێناوه ته پارچه گه رێتی و ه��اوش��ێ��وه ی ک��ۆم��ه ڵ��گ��ای��ه ک��ی که سێتییه ش و که سێتی که ئیدی دروس��ت��ک��ردووه . خ��ۆی کۆمه ڵگایه کی به مجۆره به هزری نه ته وه گه رای هزره ئ��ه و که ده بینێ یاخود ده ب��ێ، کاریگه ر ل��ه ن��ه ش��ون��م��ا ک��ردن��دای��ه ، ئ��ه و ه��زره )ه��زری ئه قڵییه ته ئ��ه و ل��ه چ��وارچ��ێ��وه ی ن��ه ت��ه وای��ه ت��ی( وات��ه ده ک��ات. فۆرمیله ی و ده دات له قاڵب نه ته وه گه راییه ک که له بازنه ی عه شیره تگه ری ناوچه گه رێتی و پارچه گه رێتیدا ده خولێته وه ، و

پیاده ده کات.ل��ه س��ه ر ئ��ه و ب��ن��ه م��ای��ه ن��ه ت��ه وه گ��ه رای��ه ت��ی ئ��ه و عه شیره تگه ری نه ته وه گه راییه کی ئه قڵییه ته ئیدی پارچه گه رێتییه . و ناوچه گه رێتی و �� هه ڵگری ئه و نه ته وه گه راییه ، چینی فیوداڵ کۆمپرادۆر بێت یاخود بۆرژوا و ورده ب��ۆرژوای ریفۆرمیست بێ، جیاوازییه کی زێده له نێوانیاندا نابینرێ. هه ڵبه ته ئه و نه ته وه گه رایه تییه هه میشه ل��ه دژی ب��ه رژه وه ن��دی��ی��ه ب��ااڵک��ان��ی ن��ه ت��ه وه ی��ه و هه رگیز ناتوانێ نوێنه رایه تی بکات. بۆیه رێبه ر و سه رکرده کانی ئه و جۆره پارت و رێکخراوانه ، ن��ه ک وه ک رێ��ب��ه ر و س��ه رک��رده ی پ��ارت و س��ه رۆک ل��ه به ڵکو سیاسی، رێکخراوێکی عه شیره ت یاخود سه رۆک خێڵیش ده چن و وه کو سه رۆک عه شیره ت و خێڵ هه ڵسوکه وت ده که ن. و پ��ارت ئه و رێکخستنی پێکهاته ی هه روه ها یان عه شیره تگه ری پێکهاته یه کی رێکخراوانه ناوچه گه ری یاخود پارچه گه ری تێپه ڕ ناکات. به رته سکترین سۆسیۆلۆژیه وه له ڕووی ئه مه ش له نێو سیاسییه پێکهاته ی دواکه وتووترین و

کۆمه ڵگایه کدا.ئ��ه گ��ه ر ل��ه گ��ۆش��ه ن��ی��گ��ای��ه ک��ی دی��ک��ه ی ئه وا بڕوانین ئه قڵییه ته ل��ه و سۆسیۆلۆژییه وه خێڵه وه و ب��ه ع��ه ش��ی��ره ت ت��اک ده ب��ی��ن��ی��ن ک��ه

بنه مایه ش ئ��ه و له سه ر ه��ه ر و هه یه هه بوونی گوزارشت له خۆی ده کات. نه ک به هه بوونێکی که سێتییه کی ب��ه بڵێین ی��اخ��ود ن��ه ت��ه وه ی��ی به مجۆره ، به ئه قڵییه تێکی بۆیه ن��ه ت��ه وه ی��ی. و یه کێتی نه ته وه یی و که سێتی و که لتووری ئه قڵییه تی چونکه ناخوڵقێت، نه ته وه ی رۆحی نه ته وه گه رای سه ره تایی تادواڕاده گه ل پارچه و

په رته وازه ده کات.وات��ه ئ��ه و واق��ی��ع��ه ی ه��ێ��زه ده ره ک��ی��ی��ه ک��ان و به سه ر کوردستان س��ه ر بااڵده سته کانی هێزه ئه قڵییه تی س��ه پ��ان��دووی��ان��ه ، ک��وردس��ت��ان��دا قووڵتری و ده یپارێزێت نه ته وه گه رای سه ره تایی نه ته وه یه ک بۆ چوارپارچه و ده کاته وه . ئیدی هه ر و ناوچه چه ندین بۆ پارچه یه کیش هه ر

ناوچه یه کیش بۆ چه ندین عه شیره ت و خێڵ.کۆمه اڵیه تییه کانی به پێکهاته زیاتر ئه گه ر و ببینه وه ق��ووڵ ک��ورده واری��دا ک��ۆم��ه ڵ��گ��ای بکه ین، خێزان فۆرمیله بوونی له سه ر هه ڵوه سته له نێو م��رۆڤ ئه قڵییه ته دا ئه و له سایه ی ئ��ه وا ده ژی��ت، چونکه ره وش��دا ل��ه دژوارت��ری��ن خێزاندا و ده بێته "نه ته وه " ئه قڵییه ته "خێزان" ئه و به پێی له خێزاندا شتێک هه موو واته ماڵیش"واڵت". ب��ه رج��ه س��ت��ه ده ب��ێ��ت؛ ش��ه ره ف، ک��ه رام��ه ت، ئه و ئ��ه وه ی ل��ه ب��ه ر هتد. و… خۆشه ویستی بۆیه باوکساالرییه ، ئه قڵییه تێکی ئه قڵییه ته هێز نیشانه ی و بااڵده سته چه مکی"پیاوێتی" شتێکی ه��ه م��وو خ��اوه ن��ی و ئاقڵمه ندێتییه و خێزانه به ژن و منداڵ و سامانیشه وه . که چی ده ره وه ی ده سه اڵتی له به رامبه ر پیاوێتییه ئه و خێڵ ده سه اڵتی ده وڵ��ه ت، )ده س��ه اڵت��ی خێزاندا ) هتد و… حیزب ده س��ه اڵت��ی عه شیره ت، و کۆیله یه و بێ ده سه اڵته و مه حکومی نکوڵی و بێچاره ییه ، له هه مانکاتدا به سه ر ژنیشه وه ئاغا ره وشی حاڵه ته دا له و خاوه نیه تی. و سوڵتانه و ژن له نێو خێزاندا ره وشێکی تراژیدیانه یه ، چونکه ئه و گوشار و سه رکوتکردنه ی"ده سه اڵتی ده ره وه " له نێو پیاویش ئه وا ده یسه پێنێت، پیاودا به سه ر خێزان به سه ر ژندا به زیاده وه ده یسه پێنێت. ئیدی نامووسه و ش��ه رف و موڵک له الیه که وه ژن له الیه کی دیکه شه وه هه موو جۆره گوشارێکیشی له سه ره و سه رکوت ده کرێت. ئه گه ر ئه و ره وشه ده گرێت، سه رچاوه فیۆداڵێتییه وه له پێکهاته ی نه ته وه گه رای ئه قڵییه تی که کاتێک ب��ه اڵم و پێوانه گه لێک ده بێت ده سه اڵتدار سه ره تایی بنه ماکانی فیۆداڵیش تێده په ڕێنێت. ئیدی ئه و له ڕوانگه ی فیۆداڵێتییه وه ناموسه ی و شه ره ف پیرۆزترین به هایه و به ژن لکێنراوه و ته نیا ژن ئه قڵییه ته ئه و که چی لێده کات، گوزارشتی

ده توانێت بیکڕێت و بیفرۆشێت.سه ره تایی نه ته وه گه رای ئه قڵییه تی به کورتی خێزانێکی تا بڵێی ته نگ و تراژیدی ده خوڵقێنێت فیۆداڵییه کان پێودانگه حاڵه تیشدا ل��ه زۆر و تێده په ڕێنێت. له ناو ئه و خێزانه شدا که سێتییه کی


پووچه ڵ و پاشڤه ڕۆ و کڵۆڵ و بێچاره ده خوڵقێ ده ره کییه . ده سه اڵتێکی هه موو ملکه چی و هه موو خێزانیشدا"پیاوێتی" ل��ه چ��وارچ��ێ��وه ی سووکترین و نییه هیچ ژنێتی"ش و" شتێکه

به هایه .4�� ن��ه ت��ه وه گ��ه رای س��ه ره ت��ای��ی ل��ه ڕووی سایکۆلۆژییه وه : که سێتیه کی به مجۆره له سۆز و خۆشه ویستی راسته قینه داماڵراوه و سارد و له پیاودا ئه قڵییه ته ئه و هه روه ها خه مۆکییه . له ژنیشدا و ت��ادواڕاده "س��اددی" که سێتییه کی که سێتییه کی تا دواڕاده "ماسۆشی" ده خوڵقێنێت. خێزانه جۆره ئه و بڵێ ده توانێت مرۆڤ ئیدی له کۆمه ڵگای کورده واریدا بریتییه له په یمان و ڕێککه وتنی کۆمه اڵیه تییانه ی نێوان که سێتی ئه و ه��ه روه ه��ا ماسۆشی. که سێتی و س��اددی هه میشه بێت ئه قڵییه ته ئه و ماخۆی پیاوه ی له به رامبه ر ده سه اڵتی ده ره وه دا" هه ست به که می بنه مای ل��ه س��ه ر ن��اچ��اره بۆیه خ��ود" ده ک��ات، ملکه چی وابه سته ی بێت، ژنیش به ملکه چییه وه ل��ێ��ره دا چه مکی پ��ی��او ده ب��ێ��ت. واب��ه س��ت��ه ی وابه سته یی و ملکه چی به واتای هاوسه رێتی ره ها دێت. "زایه ندی �� جنس" یش له و دۆخه دا تاکه بنه ما و پێوانه ی هاوسه رێتی و په یوه ندی کۆمه اڵیه تییه . "ئه شق و خۆشه ویستی"یش له و دۆخه دا ته نیا ئه رکی پاراستنی ئه و بنه مایه ی له ئه ستۆدایه . که سێتی نه ته وه گه رای سه ره تایی بێباوه ڕه ، و ره شبین هه میشه که سێتییه کی شکستی و یاخیبوون دووباره بوونه وه ی چونکه و سیاسی و ئایدیۆلۆژی ل��ه ڕووی ب��ه رده وام، له هه موو که سێتییه ی ئ��ه و سایکۆلۆژییه وه بێچاره ی و داب��ڕان��دووه ه��ی��وای��ه ک و ئومێد کردووه ، ئه مه ش ره شبینی و بێباوه ڕی چاندووه که سێتی ق��ه ده رگ��ه رای��ی��ه ، به رهه مه که شی و قه ده رگه را به داهاتوو گه شبین نییه ، بۆیه له پێناو داهاتوودا ره نج و هه وڵ نادات و پێی وایه "ئه و

نانه نانه که ئه مڕۆ له خوانه ".5�� نه ته وه گه رای سه ره تایی له ڕووی ئابوورییه وه : خ��اوه ن س��ه ره ت��ای��ی ن��ه ت��ه وه گ��ه رای ئه قڵییه تی که سێتییه کی مشه خۆر و به رهه مخۆره ، تااڵنکار و چ��اول��ه ده س��ت��ه . ه��ه رب��ۆی��ه ل��ه الی��ه ک��ه وه هیچ له الیه کی نییه ، به خاکه وه په یوه ستبوونێکیان دیکه شه وه بێ ره نج و مشه خۆرن. که سێتییه ک که به رهه مهێن نه بێت مشه خۆربێت، که لتووری

تااڵنکاری و چاوله ده ستی ده ئافرێنێت.ن��ه ت��ه وه گ��ه را سیاسییه الی��ه ن��ه ل��ه ب��ه رئ��ه وه ی سه ره تاییه کان له ڕووی ئابوورییه وه پشت به خۆی و به جه ماوه ر نابه ستێت، ئه وا له ڕووی سیاسیشه وه ئیراده ی سیاسی خۆی و جه ماوه ریش ته سلیمی لێپان ئه و هێز و ده وڵه تانه ده کات که ده ستیان ده ڵێن:"هاوکارییان خۆیان وه ک��و و ده ک��ه ن��ه وه سه ره کی هۆکارێکی ئه مه ش لێوه رده گرین" که هێزانه یه ئه و به کرێگیراوی و وابه ستبوون چونکه ده ک��ه ن، ئه قڵییه ته ئ��ه و نوێنه رایه تی

سیاسه تیش نه بێت، سه ربه خۆ ئابووری ئه گه ر سه ربه خۆ نابێت.

ل��ه م��ی��ان��ه ی ئ��ام��اژه ک��ردن ب��ه ه��ه ن��دێ الی��ه ن و ت��ای��ب��ه ت��م��ه ن��دی ن��ه ت��ه وه گ��ه رای س��ه ره ت��ای��ی و و نێگه تیف ج��ه وه��ه ره ئ��ه وا ئه قڵییه ته که ی، راستینه مه رگه ساتییه که یمان بۆ روون ده بێته وه . هێڵه ک��رد ده ستنیشانمان ئ��ه وه ی ه��ه ڵ��ب��ه ت��ه گشتییه کانی ئه و نه ته وه گه راییه یه ، به اڵم ئه گه ر تاوتوێی زیاتر و ببێته وه قووڵتر تێیدا مرۆڤ بکات گه لێک تایبه تمه ندی و سیمای دیکه ش

ده ستنیشان ده کات.سه ره تایی له نه ته وه گه رای تێگه یشتن زیاتر بۆ نه ته وه گه رایه تییه نێگه تیفه که ی الیه نه که ��زۆر ئ��ه گ��ه ر ده ک��ات پێویست �� له کوردستان به کورتیش بێت سه باره ت به نه ته وه ی دیموکراتی به و نه ته وایه تییه پۆزه تیفه که ی الیه نه که ��له دایکبوونی ته ڤگه ری ئازادیخوازی په که که وه سه ریهه ڵداوه �� هه ندێک خاڵ ده ستنیشان بکه ین:الن��ک��ه ی م��ی��زۆپ��ۆت��ام��ی��ا ل��ه ب��ه رئ��ه وه ی �1و گه لی کوردیش مرۆڤایه تییه شارستانییه تی شارستانیه تییه یان ئه و گه النه ی له و یه کێکه بونیادناوه ، ئیدی که ئه و گه له له نزمترین ئاستی ن��ه ت��ه وه گ��ه رای له ڕاستینه ی و ده ژی��ت ژی��ان��دا له که سێتی بۆیه داماڵراوه ، خۆی مرۆڤایه تی گه لی کورددا ته واوی مرۆڤایه تی سووکایه تی له سه ر به هاکانی ژێرپێ ده خرێت. پێده کرێت و ئه و بنچینه یه کێشه ی نه ته وه یی کورد گوزراشت ده ک��ات. مرۆڤایه تییه کان کێشه ل��ه ت��ه واوی مرۆڤایه تییه کان کێشه دی��ک��ه ب��ه وات��ای��ه ک��ی

و له دژوارترین میزۆپۆتامیادا خاکی له سه ر مه ترسیدارترین ره وشی خۆیدایه .

کورد نه ته وه یی کێشه ی چ��ۆن ه��ه روه ک ��2نابینێت، پ��ارچ��ه پ��ارچ��ه کێشه یه کی وه ک به ڵکو وه ک کێشه ی ته واوی گه لی کوردستان له کێشه کانی ل��ه ه��ه م��ان��ک��ات��ی��ش��دا ده ب��ی��ن��ێ��ت، نایپچڕێنێ. ناوینیشدا خۆرهه اڵتی گه النی نه ک وات��ه چ��اره س��ه رک��ردن��ی کێشه ی ک��ورد نه ته وه دا، �� ده وڵه ت سنوورێکی له چوارچێوه ی ب��ه ڵ��ک��و ل��ه چ��وارچ��ێ��وه ی چ��ه م��ک��ی ن��ه ت��ه وه ی دی��م��وک��رات��ی و ب��ه ی��ه ک��ه وه ژی��ان��ی ئ��ازادان��ه کێشه کانی و ک��ورد کێشه ی بۆیه ده بینێت. ده بینێت. په یوه ستدار به یه که وه دیکه گه النی و دیموکراتی نه ته وه ی به دیهێنانی له به رئه وه به گونجاوترین نێوان گه الن ئازادانه ی یه کێتی

و راستترین چاره سه ری ده بینێت.په یوه ستداری نه ته وه یی کێشه ی هه روه ها ��3کێشه و ره گ��ه زی و چ��ی��ن��ای��ه ت��ی ک��ێ��ش��ه جودا له یه کتریان و ده بینێت مرۆڤایه تییه کان چاره سه ری له پێناو تێکۆشان به ڵکو ناکاته وه ، په یوه ست له هه مانکاتدا ن��ه ت��ه وه ی��ی کێشه ی ب��ک��رێ ب��ه ت��ێ��ک��ۆش��ان ل��ه پ��ێ��ن��او چ��اره س��ه ری دیکه ؛ ب��ه وات��ای��ه ک��ی دی��ک��ه ش. کێشه کانی تێکۆشان بۆ چاره سه ری ئه و کێشانه به یه که وه

و به ئاوێته یی ئه نجام ده درێن.ل��ه ج��ه وه��ه ری ن��ه ت��ه وه ی��ی ت��ێ��ک��ۆش��ان��ی �4دی��م��وک��راس��ی��ی��ان��ه ی��ه ، تێکۆشانێکی خ��ۆی��دا جه وهه رێکی خ��اوه ن ک��ورد کێشه ی چونکه

دیموکراسییانه یه .له میانه ی ئه و چه ند خاڵه دا ئه و راستییه روون ته ڤگه ری نه ته وه ییانه ی رێبازی که ده بێته وه و دیموکراسییانه ره هه ندێکی خاوه ن په که که له گه ڵ بۆیه مرۆڤدۆستیانه یه . جه وهه رێکی و ناکۆکه سه ره تایی ن��ه ت��ه وه گ��ه رای رێبازی

سه داسه د لێی جیاوازه .ن��ه ت��ه وه گ��ه رای ل��ه س��ه ر لێتوێژینه وه بێگومان بۆ هه یه به قووڵبوونه وه پێویستی سه ره تایی بیسته مدا، له سه ده ی ک��وردان مێژووی ناخی که دوای��ی، س��اڵ��ه ی )50( ئ��ه م به تایبه تی به قۆناخی په ره سه ندن و بااڵده ستی نه ته وه گه رای به سه رکه وتنی ب��ه اڵم ده ن��اس��رێ��ت. س��ه ره ت��ای��ی دیموکراسییه ت و په ره سندنی شۆڕشی ژیانه وه خوڵقاندن و گه له که مان دیموکراسییانه ی و و ک��وردان ن��ه ت��ه وه ی��ی یه کێتی پته وبوونی و تۆکمه بوونی رۆحی نه ته وه یی، هه روه ها له گه ڵ کۆنفیدرالیزمی سیسته می پێشکه وتنی ک��وردان نوێی به ستراتیژی که دیموکراتیدا ئیدی داده ن��رێ��ت، یه که م و بیست س��ه ده ی بۆ سه ره تایی ن��ه ت��ه وه گ��ه رای ه��زری و ئه قڵییه ت گه یشتۆته قۆناخی ئیفالسبوونی خۆی و چیتر ناتوانێت به رده وامی به ژیان و بااڵده ستی خۆی بدات. چونکه مه حکومی تێپه ڕاندن و که وتنه

په راوێزی مێژووه .

به ئه قڵییه تێکی به مجۆره ، که سێتی و که لتووری نه ته وه یی و یه کێتی و رۆحی

نه ته وه ی ناخوڵقێت، چونکه ئه قڵییه تی

نه ته وه گه رای سه ره تایی تادواڕاده

گه ل پارچه و په رته وازه ده کات

“

“

[email protected] | 2011/4/20 | 5 چاوپێکەوتن~ | ژماره

ن��اڕه زای��ه ت��ی ب��ه رێ��زت��ان :~بۆته که ناوه ین، رۆژهه اڵتی گه النی له ده سه اڵته هه ندێک گۆڕینی ه��ۆی

دیکتاتۆره کان چۆن ده بینی؟- دیاره له دوای کۆتایی هاتنی جه نگی سیسته می دووه��ه م ی��ه ک��ه م و جیهانی بریتانیا و ئ��ه م��ری��ک��ا و کاپیتالیزم و فه رانسا، به پێ ویستی وخۆاستی خۆیان، ن��ه خ��ش��ه ی ج��وگ��راف��ی��ای رۆژه��ه اڵت��ی ن��اوه ڕاس��ت ی��ان داڕش��ت��وه ، ه��ه ر ب��ه پێ سه رۆک ئیتر خۆیان به رژه وه ندییه کانی ئه وه ی بۆ کرد دیاری ده وڵه ته کانیشیان زیاتر ده سکه وته کانی ئه وان له هه رێمه که دا بپارێزن، ئه و ده وڵه تانه ش له ماوه ی سه ده ی خویان موتکه وه ک��وو زی��ات��ر راب��ردوودا و سپاندو خویاندا نه ته وه کانی س��ه ر به دیموکراتیه کان بوچوونه بیروڕا و سه رجه م کردنی کونترۆڵ راده ربڕین و ئازادی و کرد پاوان خه ڵکیان سامانی سه روه ت و زی��ات��ر خستیانه خ��زم��ه ت و ب��ۆ خ��وی��ان و ئه وان به واتا کاپیتالیسمه وه ، به رژه وه ندی کاپیتالیستی. ده سه اڵتی سیخوری بۆنه نه بواری دیموکراتیک و نه بواری ئازادی گه له کانی ب��ۆ سیاسیان ڕای و ب��ی��رو ئه وه ده رئه نجامی نه هێشته وه ته وه . خۆیان ل��ه م��اوه ی راب��ردوودا س��ه ره ت��ا ل��ه تونس راده ی��ه ئ��ه وه گه یشته ک��ار بڵێم ده ت��وان��م وا سیسته مه ی ئ��ه و ل��ه داه��ات��وودا ک��ه گه ل زیاتر له وه تونس له ده کرێت پێڕه و ئه و ناکات و سیسته مه ئه و ته حه مولی

س��ی��س��ت��ه م��ه ریشه یی گۆڕانکاریه کی به پیویستی له ده سه اڵت گه ل بۆیه هه یه بنه ڕه تی و توانیان که مدا ماوه یه کی له راپ��ه ڕی��ن و ده سه اڵتێکی ب��گ��ۆڕن و ده س��ه اڵت��ه ئ��ه و پێشکه وتوو دی��م��وک��رات��ی ن��ه ت��ه وه ی��ی و ب��ۆخ��ۆی��ان داب��م��ه زرێ��ن��ه ن و دوات��ر هه مان ده وڵه ته کانی بۆ وپاشان میسر بۆ ره وش تر وه کوو یه مه ن و به حرین و قه تر و ئه و ناوه ، بۆ ئه وه واڵتانه ی تریش هه نگاویی ئیتر هاتووه ئ��ه وه کاتی راستیدا له و ده وڵه تانه ئه و خود یان سیسته مه و ئه و ک��ه ه��ات��اک��وو ئ��ێ��س��ت��اک��ه ب��ه رژه وه ن��دی سیسته مه ی کاپیتالیزمیان له ناوچه که دا ناتوانه ن ئه وه پاراستووه له وه زیاتر گه الن سیستمێکی ب��ه دوا زیاتر بکه ن و قه بوڵ ببێته وه اڵم بۆ داواکاری نوێدا ده گه ڕێن ئ��ه و گ��ه الن��ه ی گ��ه ل��ه رۆژه��ه اڵت��ی

ناوه ڕاستدان.

ن��اڕه زای��ه ت��ی��ان��ه ، ئ��ه و :~گه الن چ کاریگه رییه کی هه بوو له سه ر

کوردستان؟- دی��اره ک��وردس��ت��ان��ی��ش ب��ه ش��ێ��ک��ه ل��ه و رووی ئێستاکه ک��ه گ��ۆڕان��ک��اری��ی��ه ی ک��ردۆت��ه رۆژه��ه اڵت��ی ن��اوه ڕاس��ت و ک��وردس��ت��ان��ی��ش��ی ل��ێ ب��ه ده ر ن��اب��ێ��ت، له بڵێم ده ت��ۆان��م کوردستانیش ب��اش��ووری له ک��ورد گه لی ساڵه )20( ل��ه زی��ات��ر ئه نجام راپه ڕینی کوردستان ب��اش��ووری داوه و ئیدی رژێمی به عسیان له زۆربه ی

وه رده رنا شارووشارۆچکه کانی کوردستان و گ��ه ل ب��ۆ خ��ۆی ت��ۆان��ی ل��ه ب��اش��ووری حکومه تێک پ��ه رل��ه م��ان و ک��وردس��ت��ان پێکبهێنێت. له و ماوه ی 20 ساڵه و ئه وه 8 ساڵیشه به سه ر رووخانی رژیمی به عسدا تێپه ڕده بێت، به اڵم ئه وه جێگه ی داخه که تا وه کوو ئێستا له باشووری کوردستاندا ل��ه ئ��ه ن��ج��ام��ی ع��ه ق��ڵ��ی��ه ت��ی ح��زب��گ��ه رای��ی داوکاریه کانی و پێداویستی نه تۆانراوه گه ل له بواری دیموکراتیه ت و بنه ماکانی کومه اڵیه تی دادوه ری مرۆڤ و مافی ویست ئه و نه شتۆانراوه و بکرێت دابین و خۆاسته ی که گه لی کورد سه ده یه که خه بات و قوربانی بۆ ده کات به تاێبه تی ئه وه شوینه زه وت کراوانه ئه و شوینانه ی ک��ه ده ت��ۆان��ی��ن ب��ڵ��ێ��ن ن��ه گ��ه ڕان��راوه ت��ه وه بیانگه ڕێنینه وه ، کوردستان سه رهه رێمی سه رهه رێمی کوردستان ئه وه شیان نه کراوه ، له گه ڵ ئه وه شدا باشووری کوردستانیش به ده ر نییه له و گۆڕانکارییانه . ده سه اڵتی ب��اش��ووری ک��وردس��ت��ان��ی��ش ل��ه م��اوه ی راب��ردودا ده ت��ۆان��م بلێم ه��ه م ل��ه ب��واری که لتووری ئیداری، سیاسی، گه نده ڵی دوو له الیه ن بڵێم ده ت��ۆان��م ئابوورییه وه و پارتی ده سه اڵتدا کونترۆڵ کراوه . بواری و شه رت و زه مینه یان بۆ هیچ الیه نێکی ت��ر ن��ه ه��ێ��ش��ت��ووه ت��ه وه ، دی��اره ل��ه م��اوه ی )2011/2/17( له تاێبه تی به رابردوودا گه لی که راده ی��ه ش ئ��ه و گه ێشته ک��ار ببێته وه و ده س��ه اڵت رووب��ه رووی کوردیش مافی بنه ماکانی دیموکراتیه ت و داوای

گومانی‌ئه‌وه‌‌هه‌یه‌‌که‌‌له‌ئاینده‌یه‌کی‌نزیکــــــــدا‌ئۆپۆزسیۆن‌لــه‌‌به‌ریه‌ک‌هه‌ڵبوه‌شێته‌وه‌~ سه باره ت به ناره زاییه کانی گه الن له ناوچه که و

هه رێمی کوردستان"باشووری واڵت" و ئه رک وبه رپرسیاریه تی

نه خه شه ی و چ��اره س��ه ری، پارتی و حکومه ت و الیه نه کان

چاره سه ری پارتی ئه نجوومه نی ئه ندامی له گه ل رێگا،

دیموکراتی کوردستان"شاکر مسته فا" چاوپێکه وتنێکی

چاوپێکه وتنه که یه تی. ده قی ئه مه ش س��ازداوه

21 ~ | [email protected] | 2011/4/20 | 5 ژماره چاوپێکەوتن

گومانی‌ئه‌وه‌‌هه‌یه‌‌که‌‌له‌ئاینده‌یه‌کی‌نزیکــــــــدا‌ئۆپۆزسیۆن‌لــه‌‌به‌ریه‌ک‌هه‌ڵبوه‌شێته‌وه‌ک��وم��ه اڵی��ه ت��ی و دادوه ری م��رۆڤ و به اڵم گۆرانکارییه کی ریشه یی بکات. وه ک��وو ت��ا پێدانه ئ��ام��اژه جێگا ئ��ه وه ی پارتی، 3 په رله ماندا ن��او له ئێستاکه ئۆپۆزسیون هه یه که گۆڕان و کومه ڵ و یه کگرتوون، ئه وانه ش له راستیدا تا ئێستا ب��ه ره ی له نه یانتۆانیوه پیویست وه ک��وو داواک��اری و گه لدا خۆیان رێکبخه ن و پرۆژه یه ک و بکه نه گه ل ئامانجه کانی بیخه نه به ر ده ست ده سه اڵتدارانی باشووری گۆرانکارییه کی ئ��ه وه ی بۆ کوردستان له دیموکراتیانه ریشه یی داواکاریه کی ئه نجام م��رۆڤ مافی بنه ماکانی سه ر ب��درێ��ت، ن��ه ک ده س��ه اڵت��ی��ش ت��ا وه ک��وو ئێستا وه کوو پێویست به سیاسه تی خۆیدا و ریشه یی گۆڕانکاریی ده چ��ه ێ��ت��ه وه و که ئه وه ی دیاره بدات. ئه نجام بنه ڕه تی ئازادیدا س��ه رای له )2011/2/17( له که له راستیدا به ئاقارێکی توندوتیژیدا ت��ێ��پ��ه ڕی��ی ک��رد و س��ه ره��ه ڵ��دان��ه ک��ه که ب��وو و له ت��ون��دوت��ی��ژی وه اڵم��دان��ه وه و 100 له زیاتر شه هید و 9 ده رئه نجامه دا وه کوو ئێمه لێکه وته وه . برینداری که س پارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان رووداوی 2/17 شاری له سه ره تای هه ر گه لدا ب��ه ره ی گ��ه ڵ ل��ه ئێمه سلێمانی بووین و له گه ڵ داواکاری ره وای گه لدا له شێوه یه ک هیچ به خۆمان بووین و جیانه کرده وه ئه وان وداخوازیه کانی گه ل و هه ر ده م له هه وڵی ئه وه شدا بووین که توندوتیژیانه ئ��ه و ک��ه بکه ین مه حاوله ب��ه ئ��اق��ارێ��ک��ی ت��ون��دوت��ی��ژدا ن��ه ڕۆات و ه��ه وڵ ب��ده ی��ن ب��ه ش��ی��ۆازێ��ک��ی ئاشتی چ��اره س��ه ری ده س��ه اڵت دیموکراتیانه و کێشه و داواکاریه کانی گه ل بکات بۆ ئه و پرۆژه یه کی 2/24 له ئێمه مه به سته ش 6 خ��اڵ��ی��م��ان ب��ۆ چ��اره س��ه ر ک��ردن��ی ئ��ه و کوردستان باشووری له که بادرۆخه ی رۆژنامه نووسیدا کونگره یه کی له هه یه ل��ه ش��اری ه��ه ول��ێ��ر رام��ان��گ��ه ی��ان��د و له به خاڵیماندا چه ند پرۆژه یه کی 3/13ئه نجومه نی سه رای ئازادی، هه ر ده م ئێمه چاره یه کی رێگا دۆزینه وه ی هه وڵی له ئاشتی خۆازانه و دیموکراتیانه دا بووینه .

پ��ارت��ی وه ک��و ئ��ێ��وه :~

چ��اره س��ه ری، ک��ێ ب��ه خ��اوه ن��ی داخوازییه کانی گه ل ده زانن و پرۆژه و ئه م وه اڵمده ره وه ی بۆ به رنامه یه کتان

قۆناخه هه یه ؟- له ماوه ی رابردوودا ئه و هه ڵسووکه وته ی تا بڵێم ده توانم له راستیدا ئۆپۆزسیۆنیش الی گومانی زۆر یه کجار راده ی��ه ک��ی ئۆپۆزسیون که کردووه ، دروست جه ماوه ر ب��ه ه��ه ر س��ێ ح��زب��ه ک��ه ی��ه وه گ��ۆران، ئێستاکه ت��اک��وو ک��وم��ه ڵ، ی��ه ک��گ��رت��وو، جه ماوه ردا الی به خۆیان پێویست وه کوو که ئاقارێکیتردا به به ڵکوو نه گرتووه ، ئ��ه وان��ی��ش ب��ه ئ��اق��اری ده س��ه اڵت��خ��ۆازی و تاکوو بۆیه ه��ه ر ده ڕوێ��ت، پاوانخۆازیدا ئ��ێ��س��ت��اش وه ک��وو پ��ێ��وی��س��ت ن��ه چ��وون��ه ت��ه ن��او گ��ه ل و گ��وێ ل��ه داواک��اری��ه ک��ان��ی

گه لیشیان نوێنه رایه تی ن��ه گ��ی��راوه و گ��ه ل په رله مان ده ره وه ی له به ڵکوو نه کردۆوه ، ویستوویانه بیرو ڕاو بۆچوونه کانی خۆیان له ده روه ی گه ل به سه ر ده سه اڵتدا بسه پێنه ن و گ��ۆران��ک��اری��ه ک��ان ل��ه وچ��وارچ��ێ��وه دا زه ق گومانی کاتیشدا هه مان له کردۆوه ته وه ، نزیکدا ل��ه ئ��ای��ن��ده ی��ه ک��ی ه��ه ی��ه ک��ه ئ��ه وه هه ڵبوه شێته وه ب��ه ری��ه ک ل��ه ئۆپۆزسیۆن خود یا یه کتر داواکاریه کانی له سه ر و باردۆخه ئ��ه م چاره سه رکردنی چۆنیه تی وه کوو پێویست نه گه نه یه کتر و به ره ی ئه و هه مان له هه ڵبوه شێته وه ، ئۆپۆزسیۆنه ش له گومانی تایبه تی ب��ه گ��ه ل کاتیشدا گه ل ده ره وه ی ل��ه ک��ه هه یه ئۆپۆزسیون رێکه وتن له گه ڵ ده سه اڵت ئه نجام بدات ئیهمال ن��اوه ن��ده دا له و تایبه تی به گه ل و بکرێت. بۆیه ئێمه وه کوو پارتی چاره سه ری دی��م��وک��رات��ی ک��وردس��ت��ان ده رئ��ه ن��ج��ام��ی پێویسمان به ئه و خااڵنه له به رچاو گرتنی بینی که له داهاتوودا پرۆژه یه کمان هه بێت. حکومه ت راب��ردوودا ماوه ی له هه رچه نده )17( دا به ڵێنی ک��وردس��ت��ان ه��ه رێ��م��ی خاڵه که ی جێبه جێ بکات، به اڵم به داخه وه هه تاکوو ئێستا به پراکتیکی هه نگاوێکی ن��ه ه��اوێ��ش��ت��ووه بۆ ع��ه م��ل��ی و ئ��ی��ج��اب��ی یان خود جێبه جێ ئه وه چاره سه ر کردنی کردنی ئه و خااڵنه . بۆیه ئێمه وه کوو پارتی پێویستیکی ب��ه ک��وردس��ت��ان چ��اره س��ه ری ه��ه ن��ووک��ه ی��ی و گ��رن��گ داده ن��ێ��ن ک��ه له داهاتوودا بتۆانین له گه ڵ پارت و الیه نه سیاسیانه ی که وا له ده ره وه ی ده سه اڵتدان له ه��ه روه ه��ا م��ه ده ن��ی و رێکخراوه ئ��ه و و ژن��ان گه نجان و رێکخستنه کانی گ��ه ڵ کرێکاران و کاسبکاران، جوتیاران بتۆانین چاره سه رکردنی بۆ رێگایه ک نه خشه ی ه��ه م��ان ل��ه پێشبخه ین و ب��اردۆخ��ه ئ��ه م پرۆژه یه ئه و پێشه نگایه تی ئێمه کاتیشدا ئامانجمان ه��ه روه ه��ا ده ک��ه ی��ن، و بکه ین شاروو سه رجه م له گه ل ئه نجومه نی وایه پێشبخه ێن ک��وردس��ت��ان شارۆچکه کانی به رده م بخه ێنه خۆشمان رێگای نه خشه و کوردستان هه رێمی حکومه تی په رلمان و زیاتر ئۆپۆزسیۆن ده ره وه ی له ئه وه ی بۆ بگرێت و گه ل داواکاریه کانی له گوێ گه ل داواکارییه کانی گه له وه رێگای له

وه ربگیرین و چاره سه ریه کان پێشبخرێت.

ئامانجمان وایه ئه نجومه نی گه ل له سه رجه م شاروو

شارۆچکه کانی کوردستان پێشبخه ێن و نه خشه

رێگای خۆشمان بخه ێنه به رده م په رلمان و حکومه تی هه رێمی

کوردستان بۆ ئه وه ی له ده ره وه ی ئۆپۆزسیۆن

زیاتر گوێ له داواکاریه کانی گه ل بگرێت و له رێگای گه له وه داواکارییه کانی

گه ل وه ربگیرین و چاره سه ریه کان پێشبخرێت

“

“


سیاسه ت و ئه خالق خوێندنه وه ی سیاسه ت پێش سه رده می ده سه اڵتدارییه تی و

پاش ئاوابوونی سیسته می سه رده ستی گرنگه

دوو ه��ه ر دا، م��رۆڤ��ای��ه ت��ی ل��ه م��ێ��ژووی کاراکتر"سیاسه ت و ئه خالق"کاریگه ریه کی راسته وخۆیان له سه ر ژیانی مرۆڤ هه یه و ته نانه ت له زۆر الیه نیشدا، هه ر دوو کاراکتر ئه م به کاریگه رن. ئه خالق و سیاسه ت واتا و جوداناکرێنه وه له یه کتر راستیه ش دوو به قۆناخێکی ته نها و گرێدراون به یه که وه م��ێ��ژووی��ی��دا، ن��اب��ه س��ت��رێ��ن��ه وه . ب��ێ��گ��وم��ان پێشکه وتوون. مرۆڤایه تییه وه به پێشکه وتنی خاڵێکی تری بنچینه ی ئه وه یه که نابێت بێ ئه وه ی که مێژوو بزانین، هه ڵسه نگاندنی بۆ ئه وه ی که بێ له هه مانکاتیشدا، و بکه ین ئاگاداری سیسته می سه رده ستی پیاو بین، نزیکبوونی ئه و دوو خاڵه ، که م ده مێنینه وه و ئه نجامی الیه نیشه وه ل��ه زۆر ل��ه وان��ه ی��ه ، و ناڕاست و نابه جێ به ده ست بخه ین، چونکه ئێمه له سه ره تاوه باسی ئه وه مان کرد که ئه م به پێشکه وتنی مرۆڤایه تییه وه دوو کاراکتره گرێدراون و پێشده که ون. ئه گه ر راستییه کی کاته ئ��ه و بێت، خۆیدا له جێ شێوه یه ب��ه م ببینه وه ، راستیه که نزیکی ئێمه ئه وه ی بۆ م��رۆڤ، به کۆمه ڵگابوونی ئێمه ده بێ�ت ی��ان، م��ێ��ژووی ب��ه ر ل��ه ک��ۆم��ه ڵ��گ��ای پێش سه رده ستی وێ��دا، له که ره گه زگه را بابه ته دا، له م بکه ین. لێکۆڵین نه که وتووه ، هه میش و مێژوویی زانستی له الیه ن هه م له الیه ن فۆرموله کردن و به سیسته م کردنی

سه رچاوه ییه ک له راستییه کانه وه ده وڵه مه ندو به پێز، مانیفستۆی رێبه ر مانیفستۆیانه دا، ل��ه و ئۆجه النن. ئ��ه خ��الق ب��ۆ ت��ای��ب��ه ت جێگایه کی

ده س��ت��ن��ی��ش��ان��ک��راوه . ت��ه ن��ان��ه ت نوێ خۆیدا که مانیفستۆی له سه ر کردووه به سیسته می ئ��اوای ف��اک��ت��ه ر ه��ه ر دوو ک��ردووه . ئ��ه م راس��ت��ی��ه ش، گرنگی ئه و راستیانه باشتر ونیشانی ده ک��ات ئ��اش��ک��را له الیه کی ده دات. م��رۆڤ

راستیانه ، له و خۆی بوونی نزیک ت��ره وه ، که س��ه رده س��ت سیسته می به پێچه وانه ی له یه کتر هه ستیار، و وردوو شێوه یه کی به یه کپارچه بوون ئۆجه الن، رێبه ر داده بڕێت، و په یوه ندی هه ر دوو فاکته ره که به یه که وه له مێژوودا ده ستنیشانده کات. ئه م راستیه ش به پێشکه وتنی مێژوویی ورۆژانه وه گرێده دات. خۆمانی بۆ ئێمه ش که ئ��ه وه ی بێگومان بکه ینه بنگه ، مانیفستۆه کانی رێبه رئاپۆیه . ئه م رێ��ب��ه رئ��ۆج��ه الن��دا، له مانیفستۆه کانی کاپیتالیست مۆدێرنییته ی که کائیوسه ی ک��ه وت��ۆوه ت��ه ن��اوی، ل��ه ئ��ه ن��ج��ام��ی ئ��ه و داب��ڕاوه و له ئه خالق که دێت سیاسه ته یه وه م��رۆڤ��ای��ه ت��ی رووب��ه ڕووی ب��رس��ی ب��وون، له نێوان ناکۆکی و ش��ه ڕ کۆمه ڵکۆژی، و دینی پێکدادانی گه اڵندا، و کۆمه ڵگا چه وساندنه وه ی داگیرکه ری، مه زهه بی، و بێکاری بێچاره یی، م��ن��دااڵن، و ژن��ان ئه مه ش وای کردووه پێکهاتووه . ... هتد، بێته وه . له ناوچوونه وه رووبه ڕووی دونیا که که کێشانه ی ئ��ه و ئ��ه م��ه ش، ب��ه گ��وێ��ره ی

وه ک��و ب��ۆوه ت��ه وه ، رووب��ه ڕووی کۆمه ڵگا کۆنفدرالیزمی ئه لته رناتیف سیسته مێکی پێشنیار رێبه رایه تیه وه له الیه ن دیموکراتی بنه مای ل��ه س��ه ر سیسته مه ئ��ه م ده ک��رێ��ت. ک��ۆم��ه ڵ��گ��ای ئ��ه خ��الق��ی پ��ێ��ک��دێ��ت. وات��ا داب��ڕاوه ، ئه خالق له که سیسته مه ی ئ��ه و له سه ر ک��اراک��ت��ر دوو ه��ه ر گ��ه ی��ان��دن��ه وه ، به کۆمه اڵیه تی، سیسته می راستینه ی پێچه وانه ی ئه م سیسته مه ی که هه یه . واتا گه ل و کۆمه ڵگا خۆی له سه ر داموده زگای خۆی، خۆی ئیداره ده کات و به ڕێوه ده بات. به م سیسته مه ش، ئه و دابڕانه ی که له نێوان گ��ه ل و ک��ۆم��ه ڵ��گ��ادا، پ��ێ��ک��ه��ات��ووه ل��ه ن��او ل��ێ��ره دا گرنگه و ئ��ه وه ی ک��ه ده ب��ردرێ��ت. ئه م که ئه وه یه بکه ین، له سه ر راوه سته ی دوو کاراکتره واتا" سیاسه ت و ئه خالق" چ ره هه ندێکی مێژوویان بڕیوه و هه تاکو ئێستا

چۆن به ڕێوه چوونه ؟ب��ۆ س��ی��اس��ه ت پ��ێ��وی��س��ت��ه ب��ه دوو ش��ێ��وه ، خ��وێ��ن��دن��ه وه ی ب��ۆ ب��ک��ه ی��ن، وات��ا ی��ه ک��ه م ره ه��ه ن��دی م��ێ��ژووی��ی ل��ه ق��ۆن��اخ��ی پێش قۆناخه یه ، ئه م هه میش و بوون سه رده ست سه رده ست سیسته می ئاراوه ی به هاتنه که ئێمه گ��رت��ووه . به خۆییه وه ره هه ندێکی چ وات��ای سیاسه ت، وشه یی وات��ای له زۆر ده بێت. باشتر بکه ین شرۆڤه کاراکتره ئه م ده سه اڵتدار، سیسته می پێش له سیسته می سیسته می یان سه رده ستی سیسته می واتا ئه و به کاراکتر زۆر سیاسه ت وات��ا پیاو، ئه و کۆمه ڵگای ب��ه گ��وێ��ره ی و س��ه رده م��ه ئ��اوا جه وهه رێکی خ��ۆی��دا، ل��ه گ��ه ڵ کاته کاته ئه و رێبه رئاپۆ کۆمه ڵگای کردبوو. به کۆمه ڵگای سروشتی به ناو ده کات. له م کۆمه ڵگایه دا کاراکتری سه رده ستی، ن��اب��ه راب��ه ری ده س��ه اڵت��داری��ه ت��ی، چ��ه وس��ان��دن��ه وه ، ک��ۆی��الی��ه ت��ی، ش��ه ڕی ق��ڕک��ردن، ب��ن ده س��ت��ی ژن و ...ه��ت��د ده رن��ه ک��ه وت��وون��ه ، وات��ا کۆمه ڵگا. کاراکتری نه بوونه ته ، ک��اراک��ت��ری س��ی��اس��ه ت، ل��ه س��ه ر کۆمه ڵگا، شێوه گرتنی بنه مای

جیهان ئافات


ب��ه ڕێ��وه ده چ��ێ��ت. ل��ه م ک��ۆم��ه ڵ��گ��ای��ه دا، ئامرازێکی وه ک��و کاراکتره ، ئ��ه م زۆرت��ر، کۆمه ڵگا پێویستیه کانی ب��ه ڕێ��وه ب��ردن��ی ئێستا وه ک��و ب��ێ��گ��وم��ان ب��ه ک��ارده ه��ات. به اڵم نه نرابوو، له سه ر زانستی واتایه کی له سه ر ئه م بنه مایه نزیکبوونه وه ، پێکده هات و به م شێوه یه ش به ڕێوه ده چوو. تایبه تمه ندی ک��ۆم��ه ڵ��گ��ای ئ��ه و س��ه رده م��ه ل��ه س��ه ر ئاشتی، دادپ��ه روه ری، یه کبوون، بنه مای کۆله کتیڤ"هاوبه ش" بێ ئه وه ی که به ناو به رپرس به ژیان له به رامبه ر خۆیان بکرێت، کۆکردنه وه ی بۆ نه به رهه مهێنان ده بینن، به ڵکو قۆرخکاری، وات��ا زی��اده ب��ه ره��ه م، و به گوێره ی پێویستی کۆمه ڵگا به رهه مهێنان پ��ێ��ک��دێ��ت و ل��ه ن��ێ��و ک��ۆم��ه ڵ��گ��ادا ل��ه س��ه ر تایبه تمه ندیه کانی ژن، ئاوا کردنی ژیانێک و پێشخستنی جێگای باسه . له به ر ئه وه ش، ئه مڕۆ که راستیه یه ئه و واتا یه که ئه م پۆلیتیک یان سیاسه ت، ده که ین، به ناوی تایبه تمه ندییه کانی کاراکتره و به گوێره ی به خۆییه وه بۆی و ره نگ ئه و کۆمه ڵگایه کاراکتر ب��اس��ی ئێمه کاتێک ده گ��رت. ده که ین، له هه مانکاتدا، دێته واتای ئه خالقی که تایبه تمه ندییانه ی ئه و واتا کۆمه ڵگا، ئێمه له سه روه رێزبه ندیانمان کرد که له سه ر نه نوسراون که سروشته ئه خالقی بنه مای ونه هاتوونه ته نووسینیش. ئه و کاته مرۆڤ ئه و سه رده مه ، سیاسه ت بڵێت که ده توانێت کۆمه ڵگا ئه خالقی کاراکتری به گوێره ی له و هۆکاره ش ئه و له به ر ده چێت. به ڕێوه ماوه یه کی ه��ه م مرۆڤایه تی، س��ه رده م��ه دا دوورودرێ��ژ و ه��ه م��ی��ش، ب��ه ش��ێ��وه ی��ه ک��ی ده وڵ��ه م��ه ن��د ژی��ان��ێ��ک��ی رێ��ک��وپ��ێ��ک��ی)ب��ێ ده رده س��ه ر( ب��ه ڕێ��وه ب��ردووه . ل��ه س��ه ر ئ��ه م ئ��ه س��اس��ه دا، ب��ێ��گ��وم��ان پ��ێ��ش��ه ن��گ��ای��ه ت��ی و ده ستنیشانکردنی ژن، رۆڵێکی به ربه چاوی بڵێت، که هه موو ده توانێت، هه یه . مرۆڤ پێشه نگایه تی به کۆمه ڵگابوون، پێوانی بۆ به ڕاستی ئه وه ی به اڵم ده بێت. ئاوا ژن راوه سته ش له سه ری پێویسته گرنگه و ئێمه راستیه یه ئه م کردنی پێچه وانه ی بکه ین، ک��ه ل��ه الی��ه ن س��ی��س��ت��ه م��ی ش��ارس��ت��ان��ی دیلکردن وات��ا پ��ێ��ک��ه��ات��ووه ، س��ه رده س��ت��ه وه و ده س��ت��ب��ه س��ه رک��ردن��ی ئ��ه م ک��اراک��ت��ری ده ستنیشانیمان ئێمه ک��ه کۆمه ڵگایه ی پیاوه وه ، له الیه ن که ئه وه ی پاش ک��ردووه . بنه مای سیسته می ده وڵه تگه رای سه رده ست که بنه ڕه تی خاڵی بێگومانی ک��را، ئ��اوا له سه ری راوه ستیان، ئه و پێوان و کاراکتری که ب��وون سروشتی کۆمه ڵگای ئه خالقی به ده ستخستن بوو. دیار پێوه ژنی مۆرکی

و ده س��ت��ب��ه س��ه رک��ردن��ی ئ��ه م ک��ه ل��ت��ووره به ئیشه ئه م نه هاتووه ، چونکه پێک ئاسانی بۆوه ، بابه تی تێکۆشانی گه لێکی دژوار و پیاو سیسته مێکی له ئه نجامدا، به هه یبه ت. و الیه نه وه ، له هه موو ساڵه هه زار پێنج که و ئه خالقی راستینه ی له الیه ن به تایبه تی بن، خستۆوه ته مرۆڤایه تی که کۆمه ڵگا کاریگه رییه کی دژوار، هاته ئاواکردن. له م کاراکترێک و جه وهه رێک سیسته مه دا، ئ��اوا ک��را ک��ه ه��ه رچ��ه ن��ده ش ره ن��گ��ێ��ک��ی گۆڕانکاری سه رده ستیش و ده سه اڵتداریی به سه ردا بێت، زیهنییه ت و جه وهه ری سیسته م ل��ه س��ه ر ه��ه م��ان ک��اراک��ت��ر ب��ه ڕێ��وه ده چ��ێ��ت. شتێک که سیسته مه له سه ره تاوه بۆ خۆی ئاوای کرد، به گوێره ی زیهنییه تی سیسته م، بۆ و ده ستنیشانکرد فکری بنه مایه کی بداته به کۆمه ڵگا ئ��ه وه ش بتوانێت ئ��ه وه قه بووڵکردن و کۆمه ڵگا به شداری سیسته م بکات، ئامرازی ئه وه ی سیاسی پێشخست. خ��اڵ��ێ��ک��ی ت��ری گ��رن��گ خ��ان��ه ی��ه وه ک ئه خالقی واتا کۆمه ڵگا، بنگه ی یه که ی له ناوه ڕۆکی خۆی دابڕاند و به تاڵی کرد. له ژێر ناوی حقوقدا، به شێوه یه کی نوسراوی ئه خالقی پ��ێ��وان��ی ئ��ه و ده س��ت��ن��ی��ش��ان��ک��رد. ب��وو، کۆمه ڵگا گشتی گ��وزارش��ت��ی ک��ه کۆمه ڵگای گ��ۆڕه پ��ان��ه ک��ان��ی ه��ه م��وو ل��ه گوشار، ئامرازێکی کردیه و دوورخسته وه

نادادپه روه ری و دیلکردنی کۆمه ڵگا. له هه ر سیسته می ده سه اڵتدارییه تی، قۆناخێکی سه رده ستدا، هه ر دوو کاراکتریش به گوێره ی و ناو سیسته مه ، ئه و تایبه تمه ندییه کانی ده گ��رن. به خۆیانه وه جیاواز تایبه تمه ندی ل��ه س��ه رده م��ی ک��وێ��ل��ه داری��دا، ه��ه م سیاسه ت � پاشا خزمه تی له بن ئه خالق هه میش و به گشتی دایه . نه مرود و فیرعه ون خودا، به ئامانجی په روه رده کردنی و ته سلیمگرتنی ک��ۆم��ه ڵ��گ��ا ب��ه ک��ار ده ب��ردرێ��ت. م��اف��ی ک��ۆم��ه ڵ��گ��ای س��ی��اس��ه ت ی��ان، ب��ڕی��اردان له م ئه وه ی له به ر نییه . شێوه یه کی به هیچ خۆیان خاوه نی هه موو سه رده مه دا، مرۆڤ نین. هیچ مافێکی ئه وان، به م شێوه یه نییه . مرۆڤه کان ژی��ان��ی پێویستی ک��ه ئ��ه وه ی به ژیانکردنی س��ه ب��اره ت ده ستنیشانده کات و ب��ڕی��ارده دات و کۆمه ڵگا و مرۆڤه کان به کۆمه ڵگاش به ڕێوه ی ده بات، ئه وه هێزی بێگومان خودایه . � پاشا واتا، ده سه اڵتدار ئ��ه وان��ه وه ل��ه الی��ه ن ه��ه ر ئه خالقیش پێوانی

ده ستنیشانده کرێت. ل��ه س��ه رده م��ی ده ره ب��ه گ��ای��ه ت��ی��دا، ه��ه م��ان ن��اوه رۆک خ��ۆی پ��اراس��ت. ه��ه رچ��ه ن��ده ش به اڵم گ��ۆڕاوه ، ده سه اڵتدارییه تی شێوازی داگیرکردن بۆ ئه خالق و سیاسه ت راستی ئاینی و ئ��ای��ن ب��ه ئ��اواب��وون��ی ب��ه ک��اردێ��ت. تاک خودایی، هه روه ها ئه م دوو کاراکتره ، � پاشا ئه و به ڕێوه برد. گرنگیان رۆڵێکی له ژێر ئیدی راب��ردوو، س��ه رده م��ی خ��ودای ناوی ئیمپراتۆری، سوڵتان و خانه دان، بوونه له سه ر خودا نوێنه ری یان خودا، نوێنه ری

زه وی. رووی له سه ر خودا راب��ردوودا، له سه رده می له م س��ه رده م��ه دا خودایان ب��ه اڵم ب��وو، زه وی نوێنه رو بوونه خانه دانیش و ئاسمان، برده به نزیکبوونێکی بێگومان خ��ودا. سێبه ری پێوانی به ئاواکردنی و به هێز و سیاسی راستیه ئ��ه م ب��ه ه��ێ��ز، ئ��ه خ��الق��ی گ��ه ل��ێ��ک لێره دا خاڵێکی گرنگ که ئێستا ئاواکرا. پێویسته ده ستنیشانی بکات هه یه . مرۆڤ له به رامبه ر داگیرکه رییه کی ئه وه نده به هێز، کۆمه ڵگا به خولیای گه ڕاندنه وه بۆ رابردوو ژی��ان ئ��اس��ووده و سروشتی ژیانێکی ک��ه ده کات، له نێوان ده وڵه مه ندی و دادپه روه ریدا، ئه مه ش به رخودانێکدایه . له نێو هه میشه وای ک��ردووه ، ک��ه ه��ێ��زی ده س��ه اڵت��داری ل��ه ش��ێ��وازی ده س��ه اڵت��داری��ی��ه ت��ی خ��ۆی��دا، گۆڕانکاری پێکبێنێت. وه کو نموونه ، پاشا � خودای سه رده می کوێله داری، گۆڕدران نوێنه ری وه کو خۆیانیان و خانه دان بوونه

له ناوه ڕۆکی واتا پێناسه کردن، خودا

له هه ر قۆناخێکی ده سه اڵتدارییه تی،

سیسته می سه رده ستدا، هه ر دوو کاراکتریش به گوێره ی

تایبه تمه ندییه کانی ئه و سیسته مه ، ناو و تایبه تمه ندی جیاواز به خۆیانه وه ده گرن

“

“

Û


کۆمه ڵگای سروشتی دا، پێوانی ئه خالقی ک��ه پ��ێ��وان��ی ک��ۆم��ه ڵ��گ��ای س��روش��ت��ی��ی��ه ، نه چووه . ن��او له به گشتی کاتێک هیچ مانیفستۆی ل��ه ئۆجه النیش رێ��ب��ه ر وه ک��و که قۆناخێک ده ستنیشانده کات خۆیدا، الوازک��راوه و ئ��ه خ��الق، و سیاسه ت زۆرت��ر مرۆڤ دوورخراوه ته وه ، خۆی له ناوه ڕۆکی ب��ووه ت��ه گ��ورک��ی م��رۆڤ، س��ه رده م��ی مۆدێرنییته ی سه رمایه دارییه . له م قۆناخه دا م��رۆڤ ک��ه ب��ه ڕێ��وه ده چ��ێ��ت، سیاسه تێک جیاواز به سیاسه تی ک��راوه . دیل به گشتی و به سیاسه ت ده که ن. ده سته مۆ کۆمه ڵگا بێ و ن��اوه ن��دی، ک��ورت، م��اوه ستراتیژی کۆمه ڵکۆژ، ش��ه ڕ، داگ��ی��رک��اری، کۆتا، ئ��ای��ن��زای، و ئاینی ن��اک��ۆک��ی دوژم��ن��ی، ده گ��ه ێ��ن��ن��ه ل��وت��ک��ه . ب��ه س��ی��اس��ه ت��ێ��ک که له ئه خالق به دووره ، کۆمه ڵگای رووبه ڕووی بێکاری، بێچاره یی، برسییه تی، له ناوبردن، ن��ه خ��ۆش��ی ج��ی��اواز و ب��ه رب��اوده ک��ه ن��ه وه . له به رامبه ر ئه و شتانه ش ئیدی گه یشتووه ته له به رامبه ری ناتوانێت ئیدی که ئاستێک بۆ بگرێت. ب��ه رگ��ه ناتوانێت راستیه ئ��ه م مۆدێرنییته ی سیسته می ته مه نی ئ��ه وه ی س��ه رم��ای��ه داری خ��ۆی درێ��ژت��ر ب��ک��ات��ه وه ، هه ر به ئامانجی گه یشتن بۆ سیاسه تێک" له سیاسه تی ئه خالقی بێ ڕه وای��ه "، شتێک ب��ه ڕێ��وه ده ب��ات ب��ه ره نگێکی ک��راوه ، خ��ۆی��دا زانستێکی وه ک��و ئ��ه وه ش ت��ه ن��ان��ه ت، و نزیکایه تی ب��ه و ده ک��ات. پێناسه سیاسیش مرۆڤایه تی له ئه خالقی که سیاسه تانه ی و ب��ه دوورن، سروشت و جیهان که ئێمه ی تێدا م��ه زن مه ترسییه کی رووب��ه ڕووی ده ژی��ن به رژه وه ندیخوازو سیاسه تی له به ر بۆوه ته وه . پاوانخوازی بێ سنوور، سیسته م جێگایه کی

سروشتی داگیرنه کردبێت نه ماوه .له الیه کی تره وه ، له نێو کۆمه ڵگادا، رێگای ک��ردۆوه ت��ه وه ، م��ه زن خراپبوونێکی ل��ه ب��ه رده م ئه و له بن ناتوانێت مرۆڤایه تی ئیدی که خراپییانه دا، ژیان بکات. له بازرگانی کردن به مرۆڤ بگره ، هه تا پێشخستنی سه رمایه ی سێکسی کراوه ، له سه ر جه سته ی ژن، ئه و بێ ئه خالقی که پێشده خرێت و کراوه ته کااڵی سیسته می ناوی له ژێر فرۆشتن. و کڕین ل��ی��ب��ڕاڵ��دا، ن��ام��ۆ ب��وون��ی م��رۆڤ و گ��ه الن هتد. گه لێک ... و به یه کدی له به رامبه ر پیسی و قڕێژی که ئه مڕۆکه پێکهاتوون،

گه یشتۆوه ته ئاستی لوتکه . لێڤی وه ک��و سیسته مه ی ئ��ه م رێ��ب��ه رئ��اپ��ۆ، خۆی خ��ۆی، که جانوه رێک وات��ا ئ��ات��ان، ئه وه ی گرنگه به ناو ده ک��ات. ده ب��ات، له ناو مۆدێرنییته ی سیسته می ده رک��ه وت��ن��ی

واتا ده رکه وتنیه وه ، له کاتی سه رمایه داریه ، ئه م گۆڕه پانێکی ساڵه ، )500( نزیکه ی بابه تێکی نه کردبێته ، خۆی بۆ جیهانه ی داگ��ی��رک��ه ری ن��ه ه��ێ��ش��ت��ووه . ب��ه ت��ای��ب��ه ت��ی که به سیاسه تێک یه که م، جیهانی شه ڕی رۆژهه اڵتی ده کرد، پێشه نگایه تی بریتانیا ش��ه ڕو گ��ۆڕه پ��ان��ی ب��ووه به گشتی ن��اوی��ن جیاواز به سیاسه تی ئ��اڵ��ۆزی. و ملمالنێ گه النی ن��ه ت��ه وه ، � ده وڵ��ه ت ستراتیژی و ب��ووه ئ��ه م��ه ش ب��ه ش��ه ڕدا و ل��ه دژی یه کتر رۆژهه اڵتی ئه مڕۆ هه تا که هۆکارێک ناوین له قه یرانێکی زۆر مه زندا ژیان بکات. داگیرکردنی و سه رده ستکردن به ئامانجی ن��اوی��ن، له سه ر ده وڵ��ه م��ه ن��دی رۆژه��ه اڵت��ی سیسته م ت��ه م��ه ن��ی درێ��ژک��ردن��ی ب��ن��ه م��ای ت��ره وه ل��ه الی��ه ک��ی ب��ه ڕێ��وه ده ب��ه ن. سیاسه ت ئه خالقی ن��اوه ڕۆک��ی که ئه وه یه بۆ ئه مه به سیاسه تی بکه نه وه و پووچه ڵ کۆمه ڵگا، له هه مه الیه نه ، کۆمه ڵگا تایبه تی شه ڕی مه زندایه . گه لێک گه ماڕۆییه کی ژێ��ر وه کو تر پێوانی ئه خالقی کۆمه ڵگا له ژێر مادده ی به یانیش حقوقی زانستی ناوی و داده سه پێنن له سه رکۆمه ڵگا ده ستووری، به ته واوی له بن به رژه وه ندی سه رمایه داری و

کۆمه ڵێک سه رده ستاندایه .ئ��ه م��ڕۆدا، پێشکه وتنه کانی له ئه نجامی ده س��ت��ن��ی��ش��ان��ده ک��ه ن ک��ه ئ��ی��دی ب��ه ه��ه م��وو ه��ه وڵ��دان��ی س��ی��س��ت��ه م��ی م��ۆدێ��رن��ی��ی��ت��ه ی ته مه نی خۆی ئ��ه وه ی ب��ۆ س��ه رم��ای��ه داری درێ��ژب��ک��ات��ه وه ، ک��ۆم��ه ڵ��گ��او گ��ه ل ک��ه له ژی��ان��ده ک��ه ن، ئێستا هه تا خ��ۆی سروشتی به رگه ی ئیدی که ئاستێک گه یشتووه ته پێکهێنانی سیسته م نه ماوه . ئیدی ده خوازێت دیاری خۆی به ده ستی خۆی چاره نووسی که دی��ارده ب��ێ��ت، ئیدی ئه مڕۆکه ب��ک��ات. گ��ه ی��ش��ت��ووه ت��ه ده س��ه اڵت��داری سیسته می خۆی ته مه نی کۆتایی لوتکه و ئاستی و وه ک��و رێ��ب��ه رئ��اپ��ۆش ده ڵ��ێ��ت: ق��ۆن��اخ، ئ��ه وه ش ل��ه ب��ه ر ب��ه ه��اری گ��ه الن��ه . قۆناخی کۆنفدرالیزمی سیسته می رووناکی له به ر ب��زووت��ن��ه وه ی وه ک��و ئێمه دی��م��وک��رات��ی��ک به ئه زموونێکی ک��وردس��ت��ان ئ��ازادی��خ��وازی م��ه زن ل��ه م��ێ��ژووی ت��ێ��ک��ۆش��ان��ی خ��ۆی��دا، به ها و نوێ پێشه نگایه تییه کی ده توانێت به بکات. ناوین رۆژه��ه اڵت��ی گه النی بۆ سیسته می خۆی که خۆی له سه ر بنه مای هێزی گه ل و ئه خالق که جه وهه ری خۆی له ئێمه وه رده گرێت، سروشتییه وه کۆمه ڵگای خاوه ن ببینه گه الندا، ئاینده ی له ده توانین ووتن و ئیراده . ئێمه به م شێوه یه باوه ڕده که ین

که ئه م رۆژه ش له ئێمه وه زۆر دوور نییه .

به و نزیکایه تی و سیاسه تانه ی که له ئه خالقی مرۆڤایه تی به دوورن،

سروشت و جیهان که ئێمه ی تێدا

ده ژین رووبه ڕووی مه ترسییه کی

مه زن بۆوه ته وه . له به ر سیاسه تی به رژه وه ندیخوازو پاوانخوازی بێ

سنوور، سیسته م جێگایه کی سروشتی

داگیرنه کردبێت نه ماوه

““


دی��م��وک��رات��ى، و واڵت��پ��ارێ��ز گ��ه ن��ج��ان��ى یه کێتى به ستنى بۆ ئاماده کاریان ب��وو مانگێک چه ند کۆنفرانسێکى نه ته وه یى گه نجانى کوردیان ده کرد، بۆ ئه وه ش هه ر زوو هاتنه هه رێمى باشورى کوردستان پارچه یه ى ئه م رێکخراوه کانى سه رجه م له گه ڵ و ل��ه س��ه رت��اوه ه��ه ر ک��رد، ک��وردس��ت��ان گفتوگۆیان زیاتر گرنگییه کى ده یه وێت ده رکه وت کۆنفرانس بدات، کوردستان باشورى هه رێمى گه نجانى به

ئه مه ش له کۆنفرانسدا به ته واوى ده رکه وت.ئاماده کارى، مانگێک چه ند پ��اش سه رئه نجام رۆژانى )16 و 17ى 2011( کۆنفرانسى نه ته وه یى باکورى )ئ��ام��ه د(ى ش��ارى ل��ه ک��ورد گه نجانى پارچه ى چوار گه نجانى به شدارى به کوردستان

کوردستان و ئه وروپا به سترا.س��ه ره ت��اى ده س��پ��ێ��ک��ردن��ى ک��ۆن��ف��ران��س ب��ه ی��ان��ى وه ک رۆژه ش ئ��ه م ب��وو، )2011/3/16(شه هید هه ڵه بجه ى شه هیدانى بۆ وه فادارییه ک دانرابوو، له به رئه وه ش کۆنفرانس بۆ گفتوگۆکردن ب��وو ل��ه س��ه ر کێشه ى ن��ه ت��ه وه ی��ى گ��ه ل��ى ک��ورد و داگیرکه رانه وه له الیه ن که تواندنه وه سیاسه تى

په یڕه و ده کرێت.

کۆنفرانس به خوله کێک وه ستان بۆ گیانى بێگه ردى شه هیدانى هه ڵه بجه و سه رجه م شه هیدانى کوردستان ده ستیپێکرد، پاشان فیلمێکى به ڵگه نامه یى له سه ر سیاسه تى کوشتن و له ناوبردنى گه لى کورد په خش کرا، فیلمه که باسى له سه رکوتکردنى گه لى کورد سه رکرده کانى له سێداره دانى و کۆمه ڵکوژى و کوردی ده کرد، سه ره تا به وێنه ى )شێخ سه عیدى پیران( ده ستیپێکرد، که چۆن له ساڵى )1925(سه رکردایه تى ئه وه ى به هۆى ده درێ��ت له سێداره دا و کوردستان له ده کات نه ته وه یى سه رهه ڵدانێکى داواى ئ��ازادى ده ک��ات، پاشان باسى )سه ید ره زاى چۆن شێوه هه مان به ئه ویش که کرا ده رسیم( به هۆى ئه وه ى رووب��ه ڕووى سیاسه تى کۆمه ڵکوژى و قڕکردن بۆته وه به شێوه یه کى دڕندانه له سێداره ق��ازى محه مه د( )پێشه وا وێنه ى دوات��ر ده درێ��ت، نیشاندرا له فیلمه به ڵگه نامه ییه که دا، به هه مان ئ��ازادى گه له که ى شێوه ئه ویش به هۆى ئه وه ى بۆ تێکۆشان ده کات و داواى مافى نه ته وه یى و سیاسى هه ڵه بجه باسى پاشان ده درێ��ت، له سێداره ده ک��ات کرا، که چۆن به چه کى کیمیایى لێى ده درێت و پێنج هه زار که س ده کرێته قوربانى، هه روه ها باسى کۆڕه وى گه لى باشور کرا له دژى سیاسه تى رژێمى سیاسه تى باسى دوات��ر حسێن(، )س��ه دام ئێراقى

شێوه یه کى به چۆن که کرا تورکیا حکومه تى دڕندانه رووبه ڕووى گه نجان و ژنانى کورد ده بێته وه و لێیان ده دات و سوکایه تیان پێده کات و ده یانخاته راپه ڕینى گه لى رۆژئاواى باسى زیندان، هه روه ها کوشتنى و )2004( ساڵى له ک��را کوردستان ده یان گه نجى کورد له الیه ن رژێمى سوریاوه ، به م شێوه یه له فیلمه به ڵگه نامه ییه که دا پێشینه یه کى چه وساندنه وه ى نه ته وه یى له سه ر گه لى کورد نیشانى

گه نجانى به شدار بووى کۆنفرانس درا.پ��اش��ان )ح��ام��ی��د ئ��ام��ه د( وت��ارى ک��ۆم��ی��ت��ه ى ئاماده کارى کۆنفرانسى خوێنده وه و باسى سیاسه تى رایگه یاند: و ک��رد ک��وردى گه لى ل��ه ن��اوب��ردن��ى "هێزه کانى ئیمپریالیزم کوردستانیان وه کو بازاڕێک چاره سه رى وتیشى؛ و به کارهێناوه " بازرگانى بۆ کێشه ى گه لى کورد به یه کێتى نه ته وه یى ده بێت، دیارى پاشه ڕۆژى گه لى کورد نه ته وه یى یه کێتى ده ک��ات، ب��اش��ورى ک��وردس��ت��ان ئ��ه گ��ه رچ��ى زۆر ده سکه وتى به ده ستهێناوه ، به اڵم هێشتا مه ترسى و

ده ستێوه ردانى ده ره کى داگیرکه ران هه یه .کۆنفرانسى ب��اوه ڕه دای��ن ل��ه و ئێمه وت: ئ��ه وه ش��ى بکات، کێشه زۆر چاره سه رى گه نجان نه ته وه یى له و باوه ڕه داین گه نجان له هێڵى نه ته وه یدا رۆڵێکى

گرنگیان ده بێت؟

راپۆرتێک له سه ر کۆنفرانىس نه ته وه یى گه نجاىن کورد له ئامه د

"ده بێت کۆنفرانسێکى نه ته وه یى له نێوان هێزه سیاسیه کانى کوردستان ببه سترێت"

سازگار ئیبراهیم

Û

کۆنفرانسی نەتەوەیی گەنجانی کورد لە ئامەد


دواتر )سه اڵحه دین ده میرتاش( هاوسه رۆکى پارتى ئاشتى و دیموکراتى، که به هێزترین پارتى کوردیه گه نجان وت��ى: و کرد قسه ى واڵت، باکورى له پێشخستنى له بگێڕن گرنگ رۆڵێکى ده ت��وان��ن

کوردستان و بڵندکردنى تێکۆشاندا.هه روه ها سه رۆکى پارتى ماف و ئازادى قسه ى کرد و وتى: هیوادارم ئه م کۆنفرانسه ببێته نمونه یه ک بۆ هێزه سیاسییه کانى کوردستان که به ره و یه کێتى نه ته وه یى بچن، له پێش ئێمه دا هه م پێشکه تن هه یه هه م مه ترسى هه یه ، کێشه ى کورد که وتۆته سه ر

رێگه ى چاره سه رى.دواى ئه وه په یامى )ئۆجه الن، تاڵه بانى و بارزانى( خوێندرایه وه ، که تایبه ت بۆ کۆنفرانسى نه ته وه یى ئۆجه الن په یامه که ى سه ره تا ناردبوو، گه نجانیان به ره و تورکیا ده وڵه تى رایگه یاند: و خوێنداریه وه پارتى ب��ه اڵم چ��اره س��ه رى کیشه ى ک��ورد ده چێت، داد و گه شه پێدان )ئاکه په ( ئه وه ى ناوێت و هه وڵى

فراوانکردنى پێگه ى خۆى ده دات.ئۆجه الن وتیشى: ده بێت گه نجان چاالکى خۆسوتاندن ئه نجام نه ده ن، بۆ ئه وه ى گه نجان رۆڵێکى سیاسى و کاریگه ریان هه بێت له ناو تێکۆشاندا پێویسته زۆر بخوێننه وه و زۆر گفتوگۆ بکه ن، ده بێت گه نجان هه روه ها بخوێنن، سیاسه ت و زانست فه لسه فه ى

سۆسیۆلۆژیا )کۆمه ڵناسى( و مێژوو باش بزانن.ده زان��م وت: ئ��ه وه ش��ى په یامه که یدا له ئ��ۆج��ه الن له ناو و س��ه رم��ای��ه دارى کۆیله ى بۆته ه��ه رک��ه س

هه موشیاندا گه نجان.کۆنفراسه که بۆ تاڵه بانى په یامه که ى ئه وه دواى ده یان ساڵه گه نجانى وتى: تاڵه بانى خوێندرایه وه ، کورد نه یانتوانیوه به و شێوه یه کراوه و ئاشکرا یه کتر

ببینن و باسى کێشه کانى نه ته وه که یان بکه ن.تاڵه بانى وتیشى: ئێمه له ئاستى به رپرسیارێتى ئێوه له بارودۆخه که دڵنیاین، بۆیه هیوادارم سه رکه وتوو

بن له کۆنفرانسه که دا.دواتر په یامى بارزانى خوێندرایه وه ، بارزانى وتى: بیر له دروستکردنى فیدراسیۆنێکى گه نجانى نه ته وه یى

بکه نه وه و ئاینده یه کى گه ش دروست بکه ن.ئه وه شى کۆنفرانس بۆ په یامه که یدا له بارزانى وت: ده رگاى هه ولێر به روتاندا کراوه یه بۆ سازدانى

کۆنفرانسى داهاتووى نه ته وه یى گه نجان.دواى ئه وانه ش مافى ئاخاوتن درا به به شداربووانى بابه تانه ئه و بنه مایه ش ئه و له سه ر و کۆنفرانس ده ستیشان کران که وه ک ته وه ره کانى کۆنفرانس قسه یان له سه ر ده کرا، ئه ویش زیاتر خۆى له کێشه گه نجانى که لتوریه کانى و نه ته وه یى و سیاسى

کورددا ده بینییه وه .و ن��ه ت��ه وه ل��ه س��ه ر ئ��ه وه ى کۆنفرانسه که ب��ه ه��ۆى له سه ر زیاتر گه نجانیش ئاخاوتنى بوو، نیشتمان چه وساندنه وه ى نه ته وه یى و ئه و داگیرکاریه ى له سه ر کوردستان دروست بووه ، به اڵم هه ر پارچه یه کیش قسه ى خ��ۆى پ��ارچ��ه ى کیشه کانى له سه ر زیاتر ده ک��رد. بۆ نمونه گه نجانى رۆژئ��اواى کوردستان ک��ه چۆن ده ک��رد، س��وری��ا سیاسه تى ل��ه باسیان

ناسنامه ب��ێ ک��وردی��ان ه��ه زار )300( نزیکه ى و شتێک هیچ خاوه نى ببێته ناهێڵن و ک��ردووه له سه ر خاکى خۆى وه ک بێگانه ته ماشا ده کرێت، هه روه ها باڵوکردنه وه ى سیخور له ناوچه کوردیه کان و بێکارى و کوشتنى گه نجانى کورد له سوپاى سوریادا، گه نجانى رۆژئاوا ره خنه شیان هه بوو له وه ى پارچه کانى تر هاوکارى کوردانى رۆژئاوا ناکه ن و به ته نها به جێیان هێشتوون، هه روه ها ئه وانه شى دێنه

هه رێمى کوردستان گرنگیان پێ نادرێت.قسه کانیاندا ل��ه زی��ات��ر ب��اک��وری��ش گ��ه ن��ج��ان��ى ئه و و بوروژێنن نه ته وه ییه کان کێشه ده یانویست سیاسه ته ى ده وڵه تى تورکیا و داگیرکه ران په یڕه وى ده ک��ه ن ل��ه س��ه ر ک��وردس��ت��ان زی��ات��ر ب��اس ده ک��ران، گه نجانى باکور باسیان له گرتن و زیندانیکردنى هه روه ها باکوردا، له ده ک��رد تێکۆشه ر گه نجانى ئه وه یشان ده وت که کورد وه ک نه ته وه ده کوژرێت و ده گیرێت و هێرش ده کرێته سه رى، واتا کورد بوون

الى داگیرکه ران تاوانه .که کوردستانیش ب��اش��ورى هه رێمى گه نجانى نزیکه ى )100( گه نج ده بوون له کۆنفرانسه که دا، ببوون به دوو به شه وه ، به شێکیان ده یانویست باسى سه روه ریه کان و ده ستکه وته کانى باشور بکه ن و به کوردستانى ئازاد ناوى ببه ن و ده یانگوت حکومه تى هه رێم ده سه که وتى هه موو کورده و ده بێت هه موو رێکخراوه کانى زیاتر ئه مانه بیپارێزێت، ک��ورد سه ر به پارتى و یه کێتى بوون، به شێکی تریشیان ده یانویست باسى گه نده ڵی و بێکارى و نادادپه روه رى بکه ن، هه روه ها ده یانویست باسى خۆپیشاندانه کانى خۆپیشاندانه ئ��ه و ب��ه رده وام��ى و شوبات )17(ى ده سه اڵتى دژى بکه ن گه نجان پێشه نگایه تى به حکومه تى هه رێمى کوردستان، ئه مه ش هه ندێک باشور، گه نجانى له نێوان کرد دروس��ت ناکۆکى ته نانه ت به هۆى زاڵبوونى سیاسه تى حزبه کانیان به سه ریانه وه و به هۆى ملمالنێ له نێو گه نجانى باشور ده ستنیشان نوێنه ره شه ش ئه و ل��ه وێ نه یانتوانى دواى ئه مه ش ک��راب��وو، دی��ارى بۆیان که بکه ن، ئه وه ى لیژنه یه ک دروستکرا که نوێنه رى سه رجه م پارچه کانى کوردستانى تێدا بێت بۆ ئاماده کارى نوێنه ر ش��ه ش ب��اش��ور ب��ۆ داه��ات��وو، کۆنفرانسى ده ستیشان کرا له به رئه وه ى له وێ به هۆى ملمالنێى هه ڵیان بکه ن ده ستنیشانى نه یانتوانى ده سه اڵته وه نوێنه ره کانیان ب��اش��ور ب��ێ��ن��ه وه ئ��ه وه ى ب��ۆ گ��رت بۆیان ئێستادا له ئه گه رچى بکه ن، ده ستنیشان کردن به هه شت نوێنه ر، به اڵم هێشتا نه یانتوانیوه ئه و هه شت نوێنه ره له نێوان خۆیاندا هه ڵبژێرن، ئه مه له کاتێکدا باکور و رۆژئاوا و ئه وروپا یه کى دوو نوێنه ریان بۆ ده ستنیشان کرا و هه ر له وێ نوێنه رانى

خۆیان هه ڵبژارد.یه کێک له که موکوڕییه کانى کۆنفرانس ئه وه بوو که نوێنه رى گه نجانى رۆژهه اڵتى کوردستانى تێدا نه بوو، به اڵم سه رئه نجام پاش دوو رۆژ گفتوگۆکردن کۆنفرانس گه نجان، کیشه کانى باسکردنى و ئه نجام توانرا و هات کۆتایى سه رکه وتوویى به

نامه یه ک ده ربخرێت له کۆتایى کۆنفرانسه که دا.ئه و ئه نجام نامه یه ش به تێڕوانینى گه نجانى به شدار بوو دانرا، که له )15( خاڵ پێکهاتبوو، ناوه رۆکى ئه نجام نامه که ش به م شێوه یه بوو "گه نجان له دژى ئه و سیاسه ته ى له الیه ن داگیرکه رانى کوردستانه وه هێرشه کانى و بکه ن تێکۆشان ده ک��رێ��ت پ��ه ی��ڕه و داگ��ی��رک��ه ران ب��ێ ک��اری��گ��ه ر ب��ک��ه ن، سیاسه تى بکرێت کاریگه ر بێ ک��وردى زمانى تواندنه وه ى و له هه موو شوێنێک به ک��وردى قسه بکرێت، بۆ ب��ه ر بگیرێته دیموکراتى و ئاشتى رێ��گ��ه ى زیندانیانى کورد، گه لى کێشه ى چاره سه رکردنى سیاسى له چوار پارچه ى کوردستان ئازاد بکرێن کۆنفرانسى ئۆجه الن(، )عه بدوڵاڵ ناویشیاندا له نه ته وه یى گه نجانى کورد به رده وام بێت و کۆنفرانسى ببه سترێت، ک��وردس��ت��ان ب��اش��ورى ل��ه داه��ات��وش هێزه س��ه ر بخه نه فشار گه نجان رێکخراوه کانى سیاسییه کوردییه کان تا کۆنفرانسێکى نه ته وه یى به به شدارى هێزه سیاسییه کانى سه رانسه رى کوردستان و بکرێت ق��ه ده غ��ه ب��راک��وژى ش��ه ڕى ببه سترێت، مێژووه ئه و دووب��اره ک��ردن��ه وه ى هه وڵى هێزه ى ئه و بکرێت، ریسوا و توندى شه رمه زار به بدات تاڵه هه بێت، خۆنوسینى چ��اره ى مافى ک��ورد گه لى بپارێزرێت، ده سکه وتێک وه ک باشور ئه زمونى و بکرێت ش��ه رم��ه زار ژن��ان سه ر توندوتیژیه کانى له دژى ئه و چه وساندنه وانه تێکۆشان بکرێت...هتد" به م شێوه یه به دروشمى "بژى کوردستان و شه هید

نامرن" کۆتایى به کۆنفرانس هات.ئه وه ى گرنگ بوو ئه و تارماییه نه ته وه ییه بوو که پاش دوو رۆژ له روخسارى گه نجانى به شداربوودا ده بینرا، ئه وان به ته واوى که وتبوونه ژێر کاریگه رى نه ته وه که یان له سه ر نه ته وه ییه ى چه وساندنه ئه و تێکشکاندنى بێگومان ئه مه ش ده کرێت، په یڕه و ئه و سیاسه ته یه که داکیرگه ران به سااڵنه له سه ر هیچ ده یانه وێت و ده ک��ه ن په یڕه وى ک��ورد گه لى پارچه یه ک ئاگاى له هیچ پارچه یه کى تر نه بێت، جگه له دابه شکردن و پارچه کردنى خاک، تاک و نه ته وه ى کوردیش پارچه بکه ن و به م شێوه یه ش بتوانن ساسیه ته کانى خۆیان په یڕه و بکه ن و کورد الواز بکه ن و پاشان تواندنه وه و سڕینه وه مسۆگه ر

بکه ن.به اڵم ئه وه ى گرنگه به رده وامى ئه و کۆنفرانسانه یه جیاجیاکانى پێکهاته ن��ێ��وان ل��ه بتوانرێت ک��ه به ره و به مه ش و ببه سترێت کوردیدا کۆمه ڵگه ى ئه و و بچین گشتگیر ن��ه ت��ه وه ی��ى یه کێتییه کى )100( ل��ه زی��ات��ر ک��ه تێکبشکێنین سیاسه ته ده کرێت، په یڕه و خاکه و گه ل ئه م له سه ر ساڵه سه رانسه رى له سیاسییه کان هێزه گرنگه ئ��ه وه ى کوردستاندا چاو له گه نجان و ژنان و پزیشکان به شتنى ه��ه وڵ��ى پێکه وه و بکه ن رۆشنبیران و سه رجه م تێیدا که بده ن، نه ته وه یى کۆنفرانسێکى هێزه سیاسیه کانى کوردستان به شدارى تێدا بکه ن پرسه ئاست له هه ڵوێست یه ک خاوه نى ببه ن و

نه ته وه ییه کاندا.


له نه کراوه ره سمى ئامارێکى ئێستا تا هه رچه نده ته واوى کوردستاندا بۆئه وه ى ژماره ى راست و دروستى نه ته وه ى کورد بزانرێت، به اڵم زۆر له مێژه که باس له ن��ه ت��ه وه ى ک��ورد ده ک��رێ��ت و ب��ه چ��ل ملیۆن که س ه��ه ژم��ارى ده ک��ه ن، هه ڵبه ته ک��ورد له چ��وار به شى له و ئێستا وای��ه ب��ڕوام ت��ه واى جیهاندا کوردستان و ژماره یه زۆر زیاتر بێت، ئاشکرایه که نه ته وه ى کورد ته نها نه ته وه یه که له سه ر ئه م هه سه ره یه دا که خاوه نى واڵتى سه ربه خۆ نییه و خاکه که ى به سه ر چوار واڵتدا به بێ لێکترازانه ش و دابه شکردن ئه و دابه شکراوه ، خواست و ئاره زووى خۆى بووه ، هه ر یه ک له واڵتانى جیاوازن نه ته وه ى داگیرکه رى خاکه که شى که سێ هاونیشتمانیانى له به شێک به کوردیان هه رگیز خۆیان نه زانیوه ، بۆیه هه میشه له هه وڵى پاکتاوکردن جینۆسایدکردنى و کۆمه ڵکوژ و وه کخۆلێکردن و واڵت��ان��ى ن��ه ک��ردووه ، هه میشه درێ��غ��ی��ان ک��وردان داگیرکه رى کوردستان ناکۆکییه کانى نێوان خۆیان وه ال ناوه و له سه رکوتکردن و له ناوبردنى گه لى کورددا ته با و هاوڕا بوونه ، به جۆرێک هاوهه ڵوێست بوون له له چاره یه ک رێگه ده روازه ى ئه گه ر پیالنگێڕیدا، هه ریه ک له و واڵتانه دا به دی بکرایه ئه وانى دیکه ده ستێوه ردانى راسته وخۆیان ده کرد بۆئه وه ى ئه نجامگیر نه بێ. دوژمنانى کورد ئه و راستییه باش ده زانن هه ر بگات ره واک��ان��ى م��اف��ه ب��ه ک��وردس��ت��ان به شێکى بۆیه ده بێت. دیکه ش به شه کانى له سه ر کاریگه رى ب��ه رده وام هاوکار و ه��اوڕا بوون له پیالنه کانیان بۆ نمونه ى ک��ورد، گه لى شۆڕشه کانى سه رکوتکردنى لێره دا نییه پێویست مێژوودا، له زۆره هاوپیالنییان خاکى له به شێک ئازادبوونى پێبکه ین، ئاماژه ى س��ه ره ڕاى ل��ه ساڵى )1991( ک��وردس��ت��ان ب��اش��ورى شۆڕش و قوربانیدانێکى زۆر له ئه نجامى بارودۆخى دیسان ب��ه اڵم ئ��اراوه ، هاته نێوده وڵه تیدا و هه رێمى دوژمنانى ک��ورد ئه و روداوه ی��ان پێ قبوڵ نه کرا و پیالنگێڕییه کانى و ده ستێوه ردان دیکه به شێوازێکى خۆیان به رده وام کرد، ئه و دوژمنکاریه نوێیه شیان له و مه رگه ساتانه دژوارتر بوو که له رابردوودا ئه نجامیان دابوو، دواى ئازادبوونى ئه و به شه ى کوردستان واڵتانى نیگاکانیان برسى گورگى چوار وه ک داگیرکه ر ئاڕاسته ى باشورى کوردستان کرد، پیالنه نوێیه که ى دوژمنان به گژ یه کداکردنى کوردان بوو له ناوخۆى باشورى کوردستان له الیه ک و باشور و به شه کانى تا دوژمنان سیاسه ته ى ئه و تر، الیه کى له دیکه گیانى تێیدا، ب��وون س��ه رک��ه وت��وو ب��ه رز ئاستێکى دووبه ره کى و حزبپه رستى و پارچه گه رێتى له و سااڵنه دا ب��ه رده وام تۆختر بۆوه ، هه رچه نده چوار سه ریهه ڵدا و واڵته داگیرکه ره که ى کوردستان به هۆى چاودێریکردن

نه یانده توانى جیهان زلهێزه کانى واڵته رێپێنه دانى و بکه ن، باشورى کوردستان راسته وخۆى سه ر هێرشى به اڵم له ئه نجامى پیالنه کانیاندا کارێکى وایان کرد هه ریه ک له ئێراق و ئێران و تورکیا به ره زامه ندى هێزه کانى باشورى کوردستان له شکرکێشى بکه نه سه ر ئه و خاکه ى که جێگه ى ئومێدى هه موو کورد بوو، ئه و ناکۆکى و دووبه ره کى و ملمالنێیه ى نێوان هێز و الیه نه کوردییه کانى کوردستان به گشتى، مه ودایه کى زۆرى خسته نێوان گه لى کورده وه ، خواستى دژایه تى و و یه کڕیزى له خواستى بوو زیاتر یه کتر قڕکردنى ره ق ئ��ه و بێگومان ن��ه ت��ه وه ی��ى!! یه کێتى و ته بایى ئه ستوریه له باشورى کوردستان زیاتر په ره ى سه ندبوو، چونکه دوژمنان به جۆرێک به رنامه رێژیان کردبوو بۆ پیالنه کانیان که ده رک به وه نه کرێت سه رچاوه ى پیالنه کان له کوێوه یه ، هه ڵبه ته ئه وه ش بۆ ئه و مه به سته بوو که کوردى به شه کانى دیکه ى کوردستان، وه ک

خه ڵکى که بده ن پیشان نه هامه تیانه ئه و هۆکارى باشورى گیرۆده کردبوو. له شکرکێشى و تۆپبارانکردن و بۆمباڕێژکردنى کوردستان به فڕۆکه جه نگییه کان دیکه ى به شه کانى بیانوى شۆڕشێڕه کورده کانى به کوردستان، چه نده به مه به ستى شه ڕى سه ربازى بوو له دژى نه یاره کانیان، سه د ئه وه نده بۆ لێکترازانى کوردان نێوان کورداندا، له بوو ره ق و کینه دروستکردن و ئه و ک��ردب��وو، ب��ه وه درک��ی��ان کوردستان دوژمنانى رووى به کوردستانه وه له باشورى که ده روازه ی��ه ى کورددا کراوه ته وه ، ئه گه ر ئاژاوه و پشێوى تێنه که وێت ئه نجامێکى گرنگى ده بێت بۆ گه لى کورد، ده یانزانى واتا سه رکه وتووبێت، ئه زمونه دا له و ئه گه ر ک��ورد به دان��اوه ، سه ربه خۆى کوردستانى بناغه ى ب��ه ردى پێچه وانه شه وه سه رنه که وتنى، کورد به ره و ئاڕاسته یه ک ده بات، که بۆ هه میشه نوقمى گێژاو بێت. دوژمنانى

ئه و و دایانڕشت پیالنه ى نه خشه و ل��ه و کوردستان ته ڵه زگه یه ى بۆ کوردیان دانا لێى نائومێد نه بوون، به خواستى دڵى خۆیان نیشانیان پێکا، ئێستا له دواى چه ند ساڵ نه هامه تى و به فیڕۆدانى زۆر ده سکه وتى خۆیه تى جێى به ئاگایى، و ئاگایى بێ به م��ه زن، ئاوڕێک له رابردووى خۆمان بده ینه وه و سه رجه م ئه و خاڵه الوازانه ده ستنیشان بکه ین، که زیانى نه ته وه یى به رپرسانى و ده س��ه اڵت��داران پێویسته پێگه یاندوین، رابردوو روداوه کانى له ئه زمون کوردستان دڵسۆزانه بناغه ى یه کێتى نه ته وه یى دابنێن. وه رگ��رن و به ردى به ستنى کۆنفرانسێکى نه ته وه یى له م کات و ساته دا پێویستییه کى له پێشینه یه بۆ گه لى کورد، بارودۆخى ل��ه ه��ه ر چ��وار به شه که یدا ئ��ه م��ڕۆى ک��وردس��ت��ان هه ڵوه سته ب��ه پێویستى ئاستێک ب��ه گه یشتووه له سه رکردنێکى جددى هه یه ، بۆ ئه مه ش هه موو الیه نه سیاسیه کان به رپرسیارێتى ده که وێته ئه ستۆیان و خۆ دوورگرتن له به ستنى کۆنفرانسى نه ته وه یى کوردستان ته واوى له خزمه تى نییه ، کارێکه پاساوێکى هیچ له سیاسى الیه نێکى ه��ه ر ک��ورددای��ه ، ن��ه ت��ه وه ى کوردستانى گه وره دا خاوه ن به رنامه و فیکر و ئایدیاى خه بات و کار شێوازێک به هه ریه که یان خۆیه تى، ده کات بۆ گه یستن به ئامانجه کانى، گومان له وه دا نییه له هه ر الیه نێکى سیاسى بپرسیت له پێناوى چیدا له پێناو "که ئه وه یه وه اڵم��ه ک��ه ى ده که یت؟ خه بات ئه نجام تێکۆشان و خه بات کوردستاندا و ک��ورد له پێناو له پێش که ه��ه ره خه باتى ده ده ی��ن"!! که واته ب��ه رژه وه ن��دی��ی��ه ک��ان��ى گ��ه ل��ى ک��وردا ب��ێ��ت به ستنى دێته پرسیارێک لێره دا نه ته وه ییه ، کۆنفرانسێکى ئاراوه ، ئایا هۆکار چییه که هێز و الیه نه سیاسییه کان نایه نه الى یه کتر و به رنامه یه کى کار پێکه وه داناڕێژن بۆ خه باتێکى هاوبه ش له پێناو گه یشتن به سه رجه م مافه ره واکانى گه لى کورد، ئایا ئه و ترسه چییه که الیه نه سیاسیه کان سڵى لێده که نه وه ؟! زۆربه ى نه ته وه و واڵتانى جیهان کۆمه ڵه و یه کێتى تایبه ت به خۆیان یه کێتى یه کگرتووه کان، نمونه ى)واڵته له هه یه . ئه وروپا، یه کێتى واڵتانى عه ره بى و...هتد( هاوکات خاوه نى واڵتى سه ربه خۆى خۆیشیانن، گه لى کورد که خاوه نى واڵتێکى سه ربه خۆ نییه و خاکه که ى دابه ش و داگیرکراوه ، ده کرێت خاوه نى کۆنگره یه کى نه ته وه یى بێت، بۆئه وه ى ئاریشه و پرسه کانى خۆی تێدا بخاته به ر باس و گفتوگۆ و رێگه چاره یان بۆ ده ستنیشان هیچ و خۆیه تى ره واى مافێکى ئه مه ش بکات، ئه گه ر رێگه ى، بخاته ده ست ناتوانێت دوژمنێکیش خۆى خاوه نى ئیراده بێت و ته نها بیر له به رژه وه ندى نه ته وه یى کورد بکاته وه . کۆکردنه وه ى سه رجه م بیروڕا له وه ى جگه نه ته وه یدا ده زگایه کى له جیاوازه کان کێشه ناوخۆییه کان به ر له وه ى ته شه نه بکات و ده ستى ه��اوک��ات ده ک��ات، چ��اره س��ه ر پێبگات ن��ه ی��اران��ى کۆده نگییه کى کوردانه که دوژمنان ناچار ده کات به موخاته ب بیانبینن و بۆ دیالۆگ و چاره سه رکردنى کێشه کان رووى تێبکه ن، ئه مه ش ده بێته ده سکه وتێکى زۆر ئه رێنى کاریگه رى و کورد نه ته وه ى بۆ مه زن به رچاوى ده بێت. ئه وه نده ى ئاگادار بم داخوازى به ستنى

له الیه ن ده بێت نه ته وه یى )15( ساڵ کۆنفرانسى

پیره پیاوانى سیاسى له کۆنفرانسى نه ته وه یى کورد ده ترسن !!

ن/ كوردۆ شواني

پێویسته ده سه اڵتداران و به رپرسانى کوردستان

دڵسۆزانه ئه زمون له روداوه کانى رابردوو وه رگرن

و به ردى بناغه ى یه کێتى نه ته وه یى دابنێن. به ستنى کۆنفرانسێکى نه ته وه یى له م کات و ساته دا پێویستییه کى

له پێشینه یه بۆ گه لى کورد

“

“

Û


بزاڤى ئازادیخوازى باکورى کوردستانه وه ده خرێته ڕوو، ئه و راده ی��ه ک تا )1999(دا ساڵى له هه رچه نده خواسته به دیهات و کۆنگره ى نه ته وه یى کوردستان )KNK( دامه زرا، به اڵم به داخه وه هه ر زوو به هۆى به رژه وه ندى حزبییه وه به شێک له ئه ندامانى کشانه وه ، ئ��ه م��ه ش وای��ک��رد ئ��ه و کۆنگره یه س��ه ره ڕاى ک��اره باشه کانى، که تا ئێستاش به رده وامه ، به اڵم نه بوو ب��ه و ک��ۆن��گ��ره ی��ه ى ک��ه ب��ه ف��ه رم��ى ه��ه م��وو پارته سیاسیه کان به شدارى تێدا بکه ن و جێگه ى خواست و پرسیارى دی��س��ان بێت، ک��وردس��ت��ان گه لى ه��ی��واى گرنگ ئه وه یه ، ئایا بۆچى ئه م داخوازیه ته نها له ده کرێته وه ، له سه ر جه ختى کوردستانه وه باکورى دیاره به ستنى کۆنگره یه کى به و ره نگه له به رژه وه ندى ته واوى گه لى کوردستاندایه ، هه رچه نده ئه م مژاره هه میشه له رۆژه ڤى خه باتکارانى باکوردایه ، به اڵم تا نه کراوه به دی به ده نگه وه چونێکى جددى ئێستاش ترى به شه کانى دی��ک��ه ى هێزێکى هیچ ل��ه الی��ه ن رشتبوونى و پێداگرى ئه نجامى له کوردستانه وه ، گ��ه ل��ى ب��اک��ورى ک��وردس��ت��ان ب��ۆ ئ��ه و ده س��ک��ه وت��ه نه ته وه ییه ، له ماوه ى یه ک ساڵى راب��ردوودا له سه ر بانگهێشتى پارت و رێکخراوه کانى باکور، تا ئێستا چوار کۆنفرانس له شارى ئامه د به ستراوه ، ئه وانه ش )کۆنفرانسى ژنان و هونه ر و وێژه و ته ندروستکاران و الوان( و به رنامه ى چه ند کۆنفرانسێکى دیکه ش هه یه له داهاتوودا، هه موو ئه و کۆنفرانسانه ش که له نوێنه رى زۆرب��ه ى الیه نه ب��ه س��ت��راون ئ��ام��ه د ش��ارى تێیدا کوردستان چواربه شى ه��ه ر سیاسییه کانى ب��ه ش��داری��ان ک��ردووه ، ه��ه م��وو الی��ه ک ئ��ه وه ى بۆ مایه ى کۆنفرانسه کان به ستنى ک��ه ده رک��ه وت، هیچ کات وله هه مان بوو ک��ورد گه لى دڵخۆشى خۆیدا ب��ه دواى کوردیشى نه یارانى کاردانه وه یه کى نه هێنا، که واتا به ستنى کۆنفرانسێکى نه ته وه یش که ل��ه خ��ۆ بگرێت ت��ه واوى الی��ه ن��ه س��ی��اس��ی��ی��ه ک��ان و کوردستان بۆ ده بێت مێژوویى ده سکه وتێکى هیچ کرا باس که کۆنفرانسانه ى ئه و هه روه کو ک��اردان��ه وه ی��ه ک��ى ل��ه الی��ه ن ن��ه ی��اران��ى ک��ورده وه لێ خۆماندا ناخى له که ترسه ى ئ��ه و و ناکه وێته وه دیکه هیچی پوچ له خه یاڵێکى جگه چاندومانه نییه . په ندێکی پێشینان هه یه ده ڵێت "مشته کۆڵه له دره وشه ده گه ڕێته وه " که وایه دوژمنانی کوردستان له و و سڵده که نه وه کورد نه ته وه ی له یه کگرتوویی پیالنگێڕییانه ی که به رده وام کاری له سه ر ده که ن و کوردیشدا سیاسیه کانی الیه نه وب��اوی له پرش هه میشه سه رکه وتووبون تێیدا، ئێستا که چوابه ش له چینوتوێژه کانی کوردستان کۆنفرانسی نه ته وه یییان به کاره کانیان کۆتاییان به سه رکه وتویی و به ست رێگره که ئ��ه وه ی بڵێین ده ب��ێ له کۆتاییدا هێنا، پیره کوردستان نه ته وه یی کونگره ی له به ستنی پیاوانی سیاسین!! ئه گه ر واش نییه ده فه رمون قۆڵی کوردایه تی لێ هه ڵماڵن و کۆنگره یه ک ببستن که سه رجه م الیه نه سیاسیه کانی چواربه شی کوردستان ب��ه ش��داری ت��ێ��دا ب��ک��ات و ه��ه م��و ئ��ه و کێشه و له گرتۆته وه ئیستا کوردستانی ئاڵۆزییانه ش که به رژه وه ندی گه له که ماندا به دیالۆگ و به شێوه یه کی ره ت��ک��ردن��ه وه ی و ه��ه ڵ��چ��ون ب��ه ب��ێ ئاشتیخوازانه

یه کترچاره سه ری بکه ن.

[email protected]

ئ��ه گ��ه ر چ��اوێ��ک ب��ه الپ��ه ڕه ک��ان��ی م��ێ��ژووی دوای ک��ه ده ب��ی��ن��ی��ن بخشێنێن ک��وردس��ت��ان داگ��ی��رک��ردن��ی واڵت��ه ک��ه م��ان ل��ه الی��ه ن ئ��ی��م��پ��رات��ۆری��ه ت و ه��ێ��زه س��ه رده س��ت��ه ک��ان��ی ناوچه که وه ، هه میشه له کوردستاندا چه مکی کاتێک هیچ چه مکێک ه��ه ب��ووه . ج��ی��اواز سیستمی ب��ه ن��ه ب��ووه رازی گ��ه ل��ه ک��ه م��ان داگیرکه ره و چه وسێنه ر هێزه ده س��ه اڵت��داری ب��ی��ان��ی��ی��ه ک��ان و س��ه رب��اری ئ��ه وه ی خ��اوه ن له نه بووبێت نه ته وه ییش سه رۆکایه تیه کی رابردوودا له گه ڵ ئه وه شدا خه باتێکی بێ پایان له دژی داگیرکه ری یه ک له دوای یه که کان کردووه و ئاماده بووه هه موو تواناکاری خۆی له پێناو رزگارکردنی خاک و نیشتمانه که یدا هه موو له ب��واره دا له م دیاره قوربانی. بکاته داوه هه وڵی به رده وامی به گه ل کوردستاندا و درێ��غ��ی ن��ه ک��ردووه و ه��ه ر ک��ات ئ��ام��اده ی رووب��ه ڕووب��وون��ه وه و ب��ه رخ��ۆدان ب��ووه له دژی

دوژمنان.به ت��ه واوی ب��ه دووه م چ��ه م��ک��ی ب��ه اڵم پێچه وانه ی ئه مه یه . له کوردستاندا چینێک زات��ی( به ش��ێ��وازی )بابه تی و ب��وو دروس��ت ئه م بێگومان دوژم��ن��ه وه ، خزمه ت ده که وێته چینی و فیوداڵ له هاتووه پێک چینه ش خزمه تکردنی ل��ه جگه ک��وردو س��ه رده س��ت��ی هێزه بیانییه کان و دژایه تیکردنی گه ل نه بێت ئه گه ر ن��ه ب��ووه . تر شتێکی هیچ ئامانجی شه ڕی و کورد کێشه ی باسی جار هه ندێ دژی داگیرکه رانیشیان کردبێت، له و حاڵه ته دا دیسان به رژه وه ندی ته سکی بنه ماڵه یی خۆیان ت��ره وه ب��اب��ه ت��ه ک��ان��ی ه��ه م��وو س��ه ر خستۆته پێی ژێ��ر خستۆته ن��ه ت��ه وه ی��ی��ان س��ه روه ری و و خ��زم��ه ت خ��ۆی��ان��ه وه . ب��ه ک��ورت��ی م��رۆڤ بیری نوێنه رایه تی ئه م ده سته یه بڵێ ده توانێ پاشڤه رۆی خیانه تکاری ده که ن له کوردستاندا ک��وردی ب��زوت��ن��ه وه ی بۆ ڤ��ای��رۆس بوونه ته و ئه م سیاسی و کۆمه اڵیه تی زه مینه ی هه تا بمێنێته وه هه ل و ده رفه تی چینه به کرێگیراوه کوردستان داگیرکه رانی بۆ ده ره خسێ زیاتر که هه ر جاره و به بیانویه ک ده ستی خۆیان راستی به واڵته که مان. ناوخۆی بده نه وه ر مرۆڤ گه ر ته ماشای ره فتار و کرداره کانی

زیاتر ده بینێت بکات کۆنه په رستیه باڵه ئه م داگیرکه ران ده زگاکانی و دام و سوپا له له زی��ان و ده ک��ه ن بێگانه واڵتانی خزمه تی ده ستکه وته کانی گه لی کوردستان و شۆڕشه

ره واکه ی ده ده ن.گه وره ترین بۆته ئه مڕۆشماندا رۆژگ��اری له رزگاریخوازی خه باتی ب��ه رده م له به ربه ست گه یشتۆته چینه ئه م خیانه تی و نه ته وه یی ئاسایی دیارده یه کی بۆته و لوتکه به رزترین و رۆژانه ، به بێ ئه وه ی شه رم له ڕای گشتی و گه لی کوردستان بکه ن و به رهه می چه ندین ساڵه ی خه باتی گه لی کوردستانیان وه ال ناوه ، له گه ڵ ئه وه شدا باس له نیشتمان ده که ن، به اڵم کام نیشتمان و کام نیشتمانپه روه ری، به کام پێوه ر ئه و پێوه ره ی که تا ناو مالن له زه لکاوی خیانه تدا بێت. یاخود ئه و پێوه ره ی که راستی خۆی وات��ا ده ک��ات. پێوانه نیشتمانپه روه ری ده رده ک��ه وێ��ت ک��ه هه ڵوێستێکه خ��ۆی��دا ل��ه ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر خ��ی��ان��ه ت��ک��اری��دا و ن��اوه ڕۆک��ی هێزه که ی و خ��ۆی سووربوونی بانگه وازی ڕه ق ب��ه رام��ب��ه ردا له و مه یدانه وه ده رده خ��ات��ه نابێته ببێت دروس��ت تێدا نه فره تی و کین و پێوه رێکی بنچینه یی بۆ نیشتمانپه روه رێک و هێدی ئیتر ئ��ه وا نا ئه گه ر شۆڕشگێڕێک. ده دات و ده س��ت له ن��اوه ڕۆک��ی خۆی هێدی

به ره و له ناوچوون ده چێت.

ره‌مزی‌خیانه‌تکاری‌یان‌نیشتمانپه‌روه‌ری

عوسمان‌عه‌زیز

. به راستی مرۆڤ گه ر ته ماشای ره فتار و کرداره کانی ئه م باڵه کۆنه په رستیه بکات

ده بینێت زیاتر له سوپا و دام و ده زگاکانی

داگیرکه ران خزمه تی واڵتانی بێگانه ده که ن و زیان له ده ستکه وته کانی

گه لی کوردستان و شۆڕشه ره واکه ی ده ده ن

“

“


بێ ره نجێکی به رهه می پ��ی��رۆزه ک��ان هه موونرخه ف��ی��داک��اری و به خشنده یی و ب��ه پ��ای��ان��ن، م��رۆڤ خزمه تی بێپایانی به هه موو بونه وه ره کانی ناوگه ردون ره نج و پیرۆزی که واته پیرۆزی. ناوه ندی ده بێته وه ک نیسان مانگی گ��رێ��دراون. به یه که وه ت��ه واو مانگی جه ژنی به هارو به رهه م و سه ره تای نوێبونه وه ل��ه دای��ک��ب��وون��ی ب��ه ه��ا پ��ی��رۆزه ک��ان��ه . ی��ه ک��ی نیسان و گ��ه وره جه ژنی وه ک ئاشوریه کاندا له مێژووی ده بێت ده ناسرێت. بوونی عه شتار له دایک ڕۆژی له خاکی ک��ه خ��وداوه ن��ده کێیه ؟ عه شتار بپرسین عه شق خ��وداوه ن��دی وه ک و ژی��اوه میزۆپۆتامیادا وبه ره که ت و یه کسانی ده ناسرێ�ت. هه روه ها سه رتای نیسان جه ژنی ئێزیدیه کانه و وه ک سه رچاوه ی خیرو ده ڵێن بورجه کانیش بێگومان ده ناسرێت. به ره که ت له وه رزی به هاردا که سایه تی به تواناو خۆشه ویسته کانی سروشت له دایک ده بن. لێره دا گوته یه ک ده که وێته بیرمان که ده ڵیت هه موو بونه وه ره کانی له ناوگه ردوندا و سروشت به تایبه تی توندوتۆڵدان په یوه ندیه کی له مرۆڤ. ڕێبه رئۆجه الن ده ڵێت:" عه شقی راسته قینه به واتای ئه و په یوه ندی و جۆش و خرۆشه یه که له نێوان

هه موو هه بونه کانی ناو گه ردووندایه ".به ڵێ سه ره تای مانگی نیسانیش رۆژی له دایکبوونی ئۆجه الن(ه . به ڕێز)عه بدوڵاڵ ک��ورد گه لی رێبه ری له دوای پیالنگێری نێوده وڵه تی و ده ستبه سه رکردنی ڕێبه ر ئاپۆ له و کاته به دوا ئه م ڕۆژه له الیه ن خه ڵکی به شێوه یه کی ئاهه نگ و به مه راسیم کوردوستانه وه بپرسین ل��ێ��ره دا گرنگه پ��ی��رۆز ده ک��رێ��ت. ش��ک��ۆدار ڕۆژێک هه موو وه ک هه ر پیرۆزکردنه ئه م ئایه بێگومان ده ه��ێ��ن��رێ��ت��ه وه ؟ ب��ه ب��ی��ر ل��ه دای��ک��ب��وون��ێ��ک پیرۆزکردنی و ڕێزلێنان له واتای بۆئه وه ی نه خێر. و ره ن��ج و ب��ه ره��ه م پێویسته تێبگه ین ج��ه ژن��ه ئ��ه م چونکه بناسین، ڕێ��ب��ه رئ��ۆج��ه الن تێکۆشانه کانی پیرۆزکردنی له دایکبوونی به ڕێزی به واتای ڕێزلێنانه له خوڵقاری و کاره ئافرێنه ره کانی. ته واوی جه ژنه و بۆنه پیرۆزه کانیش له گه وهه ردا به هه ند وه رگرتن م��رۆڤ ک��ه ب��ه ه��ای��ان��ه ی و ن��رخ ل��ه و ڕێزلێنانه و کردنه خاوه ندارێتی له هه مانکاتدا و ئافراندوویه تی ڵێیان. ڕێبه رئاپۆ وه ک به رهه مهێنترین و به خشه ندترین له دوای به وه فاترین منداڵی سروشتی کوردستان. و

له ناو هه موو و دووه م��ی جیهانه وه یه که م ش��ه ڕی له ناو و روناکی تروسکه یه کی وه ک تارمایه کاندا سیسته مێک بێ ره حمدا وه ک پرۆمه تۆس له پێناوی له بن و مرۆڤایه تی و ژن بۆ ڕوناکی گ��ه ران��ه وه ی له هه وره تریشقه وه ک تاریکه کاندا هه وره ره شایی به سته ڵه کی کۆیالیه تیدا و له ناوخاکی زوڵملێکراودا ره حمدانی له ناو و سه ریهه ڵدا مافپارێزێک وه ک به گروگاڵه که ی نۆلۆتیکدا ب��ه رم��اوه ی دایکێکی مۆسیقای ئاشتی لێداو له خاکی پیرۆزی پێغه مبه راندا به به رده وامکردنی شۆڕشی زیهنی حه زره تی ئیبراهیم و به زیندوکردنه وه ی که لتوری پیرۆزی کۆمه ڵگای ژنانی خۆشه ویستی و ه��ه ڤ��اڵ وه ک و دای��ک و پ��ی��اوس��االری سته می له به رامبه ر و ئ��ازادی��خ��واز ل��ه دژی ه��ه م��وو ن��اع��ه داڵ��ه ت��ی و چ��ه وس��ان��ه وه ی��ه ک کورده گه لی که نه ته وه ، ژێرده سترین له به رامبه ر وه ک ده نگێکی حه ق، بانگی ئازادی کردوو له گونده خنجیالنه که ی ئاماره به له دایکبوونی وه ک جوانترین خونچه گوڵه کان هه موو خۆر تیرێژی به هێزترین و شکۆفه یان کرد. گرنگ ده بینم تیشک بخه ینه سه ر گه وره ترین وه ک که به رهه مانه ی و تواناکار ئه و

دیاری پێشکه ش به مڕڤایه تی کردووه .ئاپۆ به ده رک��ه وت��ن��ی ده زگ��ای س��ه رۆک و رێبه ر کۆمه ڵگا بۆ ک��ردن پێشه نگایه تی و رێبه رایه تی سه رله نوێ پێناسه ی کرده وه و به لێکۆڵینه وه له مێژوو که ده یسه لمێنێ�ت ئه مڕۆ مێژو وه ک گۆشت ونینۆک له کۆمه ڵگای دای��ک گ��رێ��دراوه . چۆن به یه که وه سه رچاوه ی و کۆمه ڵگایه پێشه نگی سروشتیدا هێزو پیرۆزی و باوه رییه له سه ربنه مای فیداکاری و خزمه تی زۆر و ره نجی بێ هاوتای و به شێوه یه کی خاوه ن کێ واتا خه ڵک، ڕێبه ری ده بێته سروشتی زۆرترین به رهه مه ئه وه پێشه نگه ، به م شێوه یه ش واتای ڕێبه رایه تی هه یه ، به اڵم له سیسته می پیاوساالریدا ئه م پێوانه یه چه واشه کراو به ڕێوبه ری کۆمه ڵگا ده بنه ئه و که سانه ی که که مترین ره نج ده ده ن. ئه و ده زگایه وه ک ده زگایه کی مشه خۆری ده بینرێت، له سه ره وه به سه ر کۆمه ڵگادا. داده سه پێنێت خ��واره وه خۆی بۆ ڕێبه ر ئاپۆ به زیندوو کردنه وه ی که لتوری دایکایه تی کۆمه ڵگا، تاکه کانی به خزمه ت زۆرت��ری��ن به و ڕێبه رایه تی ده زگایه کی زیاتر له سه رۆک ئیدی ئه و ڕێبه ر سه لماندی که بونیاتنا. ڕاسته قینه ی که سه یه که هه موو ساته کانی خۆی ده خاته خزمه تی کاره کانی. ناوه ندی ده کاته گه ل ئیراده ی و گه ل ئه مه ش خۆی له خۆیدا گه ڕانه وه ی به ها پیرۆزه کانی مرۆڤایه تیه بۆ هه موو مرۆڤ و کۆمه ڵگا. به هه مان ئۆجه الن ڕێ��ب��ه ر تێکۆشانه کانی و هه نگاو شێوه به واتای گه ڕانه وه ی ئیراده یه بۆتاکه کانی کۆمه ڵگا

پێشخستنی به ئه مه ش نا. ده ڵیت به کۆیالیه تی و ئ��ه و ف��ه ل��س��ه ف��ه و ئ��ای��دئ��ۆل��ۆژی��ی��ان��ه ی ک��ه وه ک مرۆڤایه تی پێشکه شی فه یله سوفێک و بیرمه ند به ک��ردووه و به تایبه تی ک��ورد گه لی و به گشتی خستنه کاری سیسته می گه ل باشترین و نۆژه نترین سیسته می دیموکراتیانه ی گه ل ده ئافرێنێت. ڕێبه ر له ب��ه رده وام��ی خۆی به تاکێک که ئاپۆ، وه ک و داهێنان بۆ وه فداری دانه بڕاندووه ووه ک سروشت خزمه ته کانی سروشت بێ وچان به شێکی گرنگی له و کۆمه ڵکوژیانه یه که ڕێگه گرتن بۆ تێزه کانی له به رامبه ر ژینگه به ڕێوه ده چێت ته رخان کردووه . له نێوان هاوسه نگی ئاواکردنی و ژینگه پاراستنی پرنسیپی کردۆته سروشتدا و کۆمه ڵگا و ت��اک

تێکۆشان.ی��ه ک ب��اب��ه ت��ێ��ک��ی زۆر گ��رن��گ��ی��ش ک��ه ه��ی��چ له ڕێبه رایه تیه کان نه یانتوانیوه باسی لێوه بکه ن و وه ک خۆی بنرخێنن کێشه ی ژنان و جیاکاری ڕه گه زییه خراپکردووه . ژیانی هاوسه نگیه کانی ت��ه واوی که پیاوساالری سیسته می به ئاستێک ئۆجه الن ڕێبه ر که توند ڕه خ��ن��ه ی ب��ه ر داوییه تیه و شیکردۆته وه هه موو سیسته مه ده سه اڵتداره کانی گه یاندۆته ئاستی وه ک گرنگه کانی شرۆڤه له مه رگ. په له قاژه ی وه فاداری بۆ ره نجی دایک و ڕێزوخۆشه ویستی بێ به رامبه رانه ی بۆ هه موو ژنان ئایدئۆلۆژیای ڕزگاری ژنانی پێشخستووه و له سایه یدا گه وره ترین شۆڕشی ت��ه واوی که ک��ردووه ، به رپا کوردستاندا له ژنانی به هانه کانی سیسته می کۆیالیه تی هه ڵوه شاندۆته وه و ئه م هه نگاوه ش به گه وره ترین وه رچه رخانی مێژوویی م��ژده ی و مرۆڤایه تیدا مێژووی له ده ژمیردرێ�ت بۆ ڕینیسانسه و روناکبیری شۆڕشی ئاواکردنی هه ربۆیه کوردستان. کۆمه ڵگای و ژن��ان هه موو ب��ه وات��ای ڕێ��ب��ه رئ��ۆج��ه الن ل��ه دای��ک��ب��وون��ی، ڕۆژی له دایکبوونی ژنانی ئازادو ژیانه وه ی کۆمه ڵگای کوردستانه . گرێدراو به هه موو ئه م ڕاستیانه وه ئه وه ی له دایکبوونی جه ژنی ساڵیک هه موو ده بینرێت به ڕێوه ژنان و دایکان به پێشه نگایه تی ئاپۆ ڕێبه ر ده چێت و له م یاده دا له گه ڵ شه رمه زارکردنی هه موو تاکی له به رامبه ر گه له کۆمه یه کان و پیالنگێڕی ئازاد و له که سایه تی به ڕێزیدا هێرش له سه ر ئێرادی به ڕێوه ت��ه واوی مرۆڤایه تی و ژنان و گه لی کورد ده چێت. له م ڕۆژه دا له پیرۆزکردنێکی ڕۆتینی وه ک جه ژنێکی مرۆڤایه تی ڕێزلێنانه بۆ هه موو تواناکاری ڕیبه رئاپۆ، که پیرۆزه کان به ها و خوڵقکاریی و وه ک گه وره ترین دیاری به نرخ که پێشکه شی هه موو دووب��اره به واتای له هه مانکاتدا ک��ردووه مرۆڤایه تی

کردنه وه ی په یمانه بۆخاوه ندارێتی کردن له و ڕێبازه .

پیرۆزکردنی له دایکبوونی سروشت و پرۆمه تۆسه کان یان به رزڕاگرتنی به ها پیرۆزه کان

نه‌جیبه‌عومه‌ر


ئه گه ر ناتانه وێ بڕوخێ بۆ داواکان جێبه جێ ناکه ن ؟!

عبدالرحمن‌ره‌سول

مێژوویی درێ��ژای��ی به راب��ردوو سااڵنی له ده سه اڵت له ئێراقدا و به دۆزینه وه ی په ترۆڵ به تایبه تی که رکوک و به گشتی ئێراق له ل��ه وان��ه کێشه ن��او ک��ێ��ش��ه ک��ان��ی ک��ه وت��ه ئایینه و نه ته وه یییه کان و چینایه تییه کان ئێراق، ئه مه ش به هه ماهه نگی جیاوازه کانی و کاریگه ری ده وڵه تانی زلهێز و سه رمایه داری ئیمپریالیزم که هه میشه له پێناوی پاراستنی سیاسییه کانیان و ئ��اب��ووری ب��ه رژه وه ن��دی��ی��ه کێشه کانی ک��ردن��ی زۆر ل��ه ت��ه ده خ��ول��ی��ان له جیاتی ک��ردووه و ئ��ێ��راق��دا و ک��ه رک��وک به ئینسانی و ب��ن��ه ڕه ت��ی چ��اره س��ه رێ��ک��ی پێچه وانه وه زیاتر ئاڵۆزیان کردووه . ئه مه ش بۆ ئ��ه وه ب��ووه ک��ه الی��ه ن��ی س��ه رک��رده ک��ان��ی ده سه اڵتداری ئێراق و بزووتنه وه ی کوردی به سه رجه م باڵ و لقه کانیه وه داوای هاوکاری و ی��ارم��ه ت��ی ل��ه ده وڵ��ه ت��ان��ی س��ه رم��ای��ه داری ئاستی به پێی ئه وانیش ب��ک��ه ن، ئمپریالیزم مرۆڤایه تییه کانیان دژه ئامانجه ستراتیژو سااڵنی له که )ئه وانه ی خۆیان به یاریان له ئه مڕۆ و ب��وون ئۆپۆزیسیۆن ڕاب��ردوودا ئێراق و کوردستان ده سه اڵتدارن و حکومه ت به ڕێوه ده به ن( و کێشه کانی خه ڵک کردووه به پێی رۆژ به رزونزمیان به کێشه ی کوردو به تایبه تی ک��ه رک��وک و به گشتی ئ��ێ��راق کردووه هه ر بۆیه ئه نجامه که ی ئه وه ده رچووه که له رابردووه بووه و له ئێستادا ده یبینین. کێشه ئێراق ده وڵه تی دامه زراندنی له گه ڵ نه ته وه یی و چینایه تییه کان که پێشتر هه بوو ب��ه جۆرێکی ل��ه ج��ی��ات��ی چ��اره س��ه ر ک��ردن ش��اره س��ت��ان��ی��ان��ه و ل��ه چ��وارچ��ێ��وه ی ئ��ه و بۆ بانگه شه یان خۆشیان که بانگه شانه ی و م��رۆڤ مافی دابینکردنی وه ک��و ده ک��رد خه ڵکی هتد. و... دیموکراسی و ئ��ازادی خه ڵکی که رکوک و به گشتی کوردستان

له جیاتی چاره سه رێکی ڕیشه یی به تایبه تی بڕیار ئازادانه به شێوازێکی ئینسانی که و داهاتوی خۆیان دیاریکردنی چاره نووسی له بده ن، کێشه کانیان چاره سه ر بکرێت، به اڵم به پێچه وانه وه ئه و کات به زۆره ملێ و به زه بری چه ک و سه ربازی که رکوک و کوردستان لکێندرا به ده وڵه تی عه ره بی ئێراقه وه . له م به ئیمپریالیزمی ده وڵ��ه ت��ان��ی ل��ک��ان��دن��ه دا زۆر سه رمایه داری جیهانی هاوکاربون ده نا ئه وسا زه ڕیه ک باوه ڕیان به مافی مرۆڤ و ئازادی هه بایه کورد نه ده گه یشته ڕۆژانی ئه مرۆ به و ئه نفال ده گه یشت. ئینسانی مافی زۆر کیمیاباران و کوشتن و ئاواره یی و ماڵوێرانی به و چه شنه ی که له ڕابردوو له سه ر ده ستی ڕژێمه فاشیستی و دیکتاتۆره کان ڕوبه ڕووی ب��ۆوه ب��ه رێ پێ ده گ��ی��را. ئ��ه وه ی که کورد ده ڵێ )چی بچێنیت هه ر ئه وه ش ده درویه وه (، که ئه وسا کوردییه کان ناسیۆنالیسته هیزه ت��ازه ده وڵ��ه ت��ی ئ��ێ��راق دام��ه زرا وه ک��و ئێستا به رژه وه ندی حیزبی و شه خسییان خسته پێش ب��ه رژه وه ن��دی��ی��ه ک��ان��ی چ��ی��ن��ی ک��رێ��ک��ار و خه ڵک چینه چه وساوه کانی و زه حمه تکێش به گشتی و خۆشباوه ڕ بوون به هێزه ده ره کێکان به م بۆیه سه رمایه دار، زلهێزی ده وڵه تانی و پێیان ک��ردن ی��اری له جگه گه یشتن ڕۆژه ته نها یاری کردنه شدا له م نه بوو. تر هیچی و ژن��ان و زه حمه تکێش و کرێکار خه ڵکی الوان و گه نجانی ئه م واڵته بونه قوربانی و زی��ان��ی زۆری��ان ب��ه رک��ه وت. ل��ه ئ��ێ��راق��دا به به شکڵی ح��ک��وم��ه ت و ده س��ه اڵت چ��ه ن��دی��ن گۆڕدرا، به اڵم له گۆڕانی جه وهه ریدا له هه ر ج��ۆره ح��ک��وم��ێ��ک��دا ب��ه ه��ه م��ان ده س��ت��وور و یاساکانی کۆن و ئیداره ی کۆن درێژه یان به و کورد به ئێراقدا خه ڵکی چه وساندنه وه ی ع��ه ره ب و ت��ورک و ه��ه ر ج��ۆره ن��ه ت��ه وه و فه لسه فه ی ژێ��ر له و...ه��ت��د. مه زهه بێک مه زهه بی و ن��ه ت��ه وه ی��ی و ناسیۆنالیستی به شه رییه دژه ده سه اڵته جۆره به و درێژه یان ده دا، له ئه نجامدا له جیاتی کۆتایی هاتن به سه ر ل��ه ن��ه ت��ه وه ی��ه ک��ان و چینایه تی کێشه بنه مایه کی ئینسانی و له ئاکامدا کێشه کان له ده س��ه اڵت له الیه ک چونکه ب��وون، زیاتر

و ع��ه ره ب��ی ناسیۆنالیستی هێزێکی ده س��ت بوو، مه زهه بی بیروباوه ڕی به تێکهه ڵکێش که به هیچ شێوه یه ک باوه ڕیان به ئازادی و ئه و درێژایی به نه بوو. مرۆڤ مافه کانی گۆڕانێکی هه ر له گه ڵ کێشه کان مێژووه ده سه اڵت به بێ چاره سه ر ماونه ته وه . له گه ڵ ده سه اڵت فاشی، به عسی ڕژێمی ڕووخانی که وته ده ست ئۆپۆزیسیۆنه کانی دوێنێ، که و هه یمه نه و ئااڵ ژێر له زۆری��ان به شێکی ه��اوک��اری ڕژێ��م��ی ئ��ێ��ران و ده وڵ��ه ت��ان��ی تر گ��ه وره ب��وون، ه��ێ��زێ��ک ن��ه ب��وون ل��ه ن��اخ��ی چه وساوه خه ڵکی کێشه کانی و ناڕه زایه تی به ه��ات��ن ده ره وه ل��ه به ڵکو ب��ن، دای��ک ل��ه ه��اوک��اری ئ��ه م��ری��ک��ا و ه��اوپ��ه ی��م��ان��ه ک��ان ئ��ه م حیزبانه ت��ازه ی��ان وه رگ��رت. ده س��ه اڵت��ی مه زهه بی و ئایدۆلۆژیا و فکر به هه مان به رده وام تازه یان حکومه تی کۆن ده سه اڵتی ک��رد، ئ��ه گ��ه رچ��ی ب��ه ش��ێ��وه ی ڕووک��ه ش��ان��ه هه ڵبژاردنیش کرا له نێوان حیزب و هێزه کان، ب��ه اڵم ل��ه ن��اوه رۆک��دا دوورب��وو ل��ه ه��ه ر ئازاد و مه ده نی و سیکۆالر. هه ڵبژاردنێکی له دووره ده س��ه اڵت��ه ئ��ه و ب��ه رئ��ه وه ی ل��ه ده س��ه اڵت��ێ��ک��ی م��ه ده ن��ی و ش��اره س��ت��ان��ی و ده سه اڵتێکی ئازاد و شایه سته به مرۆڤه کان، بۆیه له ئه نجامدا خه ڵکی کوردستان و ئێراق ب��ه س��ه رج��ه م ن��ه ت��ه وه ک��ان و ئ��ای��ی��ن��ه ک��ان��ه وه ڕاب��ردوو، کێشه کانی ه��ه م��ان ڕووب��ه ڕووی ب��ه ڵ��ک��و زۆرج��ار ک��ێ��ش��ه ی زی��ات��ری��ش��ی��ان بۆ خوڵقێندراوه له سه ر ده ستی ئه م هێز و حیزبانه ی که ئه مرۆ له ده سه اڵتدان و حکومه ت به ڕێوه پاراستنی پروپاگه نده ی ئه مرۆ که ده ب��ه ن، ئازادی و مافه کانی مرۆڤ و دابینکردنی ده س��ه اڵت ئه وانه ی ده ک��ه ن. یاسا س��ه روه ری مرۆڤ مافه کانی خۆشیان ده ب��ه ن ب��ه ڕێ��وه پێشێل ده که ن و خه ڵکی ناڕازی ئازار ده ده ن بیرو ج��ی��اوازی س��ه ر له ده ک��ه ن زیندانیان و ڕای جیاوازی سیاسی و دژ به سیاسه ت و خۆیان، فکری و ئایدۆلۆژیا و فه رهه نگ سیسته مه و ده س��ه اڵت له و ڕه خنه یه ک هه ر گردندا به چه قویان وایه ئه وه وه کو بگری ب��ک��ه ی��ت ه��ه ن��ده ی��ان پ��ێ��ن��اخ��ۆش��ه ، ل��ه ڕاده ربڕین ئازادی باسی ڕاگه یاندنه کانیشدا


ده که ن، چه سپاندنی یاسا ده که ن که چی هه ر ده ک��ه ن، پێشێل ی��اس��ا س��ه روه ری خ��ۆش��ی��ان چ��ون��ک��ه ده س��ه اڵت ن��ه ل��ه ئ��ێ��راق و ن��ه له کوردستان باوه ریان به ده سه اڵتێکی مه ده نی و ل��ه جیاتی ب��ۆی��ه ن��ی��ی��ه ، ه��ه ر دی��م��وک��رات مافه کانی و بکه ن کێشه کان چ��اره س��ه ری خه ڵکی سته م لێکراو دابین بکه ن و واڵت له ئازادی نا و نابه رابه ری و گه نده ڵی ده ست رزگار بکه ن به پێچه وانه وه وه کو هیچ ڕووی نه دابێت و هیچ کێشه یه ک له واڵتدا نه بێت ڕووکه شانه و بریقه دار قسه ی به ده یانه وێت ئ��ه و خه ڵکه وه اڵم��ی و بکه ن ب��ه ڕێ ک��ات ن��اڕازی��ی��ه ن��اده ن��ه وه ، ک��ه ل��ه س��ه رج��ه م ش��ار و ده نگی کوردستان و ئێراق شارۆچکه کانی ن��اڕه زای��ه ت��ی ب��ه ش��ێ��وازی ج��ۆراوج��ۆر ب��ه رز کردۆته وه . له جیاتی گوێگرتن له نوێنه رانی ن��وێ��ن��ه ران��ی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان و به خ��ه ڵ��ک و به کێشه کان چ��اره س��ه ری ب��ۆ دواداچ��وون پێچه وانه وه پالنی درێژخایانی ڕێگری داده نێن و فشار بۆ خه ڵکی ناڕازی دێنن به شێوازی هه تا و ک��ردن زیندانی له ه��ه ر ج��ۆراوج��ۆر له ئێراقدا له شاره کانی هه ڕه شه ی کوشتن. و ک��وژراوه که س به ده یان خۆپیشاندانه کاندا به چه ندین که س ب��ری��ن��داره ، ک��ه س ب��ه ده ی��ان له ک��ردن به شداری سه ر له ک��راوه زیندانی سایه ی ژێر له کوردستان له خۆپیشاندان، بیست له زیاتر بۆ حکومه تی کوردیدا، که ئ��ازادی و دیموکراسی پروپاگه نده ی ساڵه ده ک��ه ن، ئ��ه وه ت��ا ل��ه ڕۆژان��ی ی��ه ک��ه م��ی ئه مرۆ هه تا )2011-2-17( خۆپیشاندانه وه به گوێره ی لێدوانی نه خۆشخانه کان ته نها له سلیمانی دا )130( بریندار هه بووه و چه ندین شه هیدیش هه بووه هه تا ئێستا ژماره یان هه شت که سه ته نانه ت یه کێکیان منداڵه ، له سلیمانی ده سوتێندرێت خۆپیشانده ران خێمه ی له شه ودا و ڕادیۆ و ته له فیزیۆنی نالیا )N R T( له له ک��ه الر له و ده سوتێندرێ سلیمانیدا ناو له و ده سوتێندرێ ده ن��گ ڕادی��ۆی ش��ه وه دا به و ده ک��وژرێ پۆلیس شه هید هه ڵه بجه ی چه ندین هاواڵتی بریندار ده بن و له هه ولێر و بزووتنه وه ی باره گاکانی ده��ۆک و س��ۆران گ��ۆران ده س��وت��ێ��ن��درێ و ت��ااڵن��ده ک��رێ و له ئامێدی ته قه له په یامنێری سپێده ده کرێ له سه یرانی له خێزانه ی و خ��ۆی گ��ه ران��ه وه ی له هه ڕه شه ته له فۆن به ڕانیه له ن��ه ورۆزدا، ئ��ه ن��دام��ێ��ک��ی ئ��ه ن��ج��وم��ه ن��ی خ��ۆپ��ی��ش��ان��ده ران په یامنێرێ س��ه ر ده کرێته هێرش و ده ک��رێ پ��ێ��داوی��س��ت��ی��ی��ه ک��ان��ی و و ک��ام��ێ��ره س��پ��ێ��ده هه ڵه بجه ل��ه ل��ێ��ده س��ن��درێ، رۆژن��ام��ه ن��ووس��ی ته له فیزیۆنی تیمی س��ه ر ده ک��رێ��ت��ه ه��ێ��رش ل��ه س��ه ر خ��ه ڵ��ک ک��ۆی��ه ل��ه ،)KNN(و هه ولێر له ده ک��رێ، زیندانی خۆپیشاندان ئ��اک��رێ و س��ۆران و ده��ۆک ب��ه ب��ی��ان��وی

جۆراوجۆر رێگری له خۆپیشاندان ده کرێ، له هه ولێر به پێ به شێک که له ڕاگه یاندنه کاندا به هۆی زینداندا گه نجێک له باڵوکراوه ته وه ئازاردان و ئه شکه نجه دانه وه پێاڵوی که سێک ماچ ده کات که ئازاری ده دا، له ڕاستی دا ده سه اڵته له ته نها ئه فکارانه و دیمه ن ئه م دیکتاتۆره کانی وه کو ڕژێمی به عسی فاشی دوێنێ و ڕژێمی ئێران و تورکیا و سووریای هه تا ده سه اڵتێکی نه ک ده وشێته وه ، ئه مرۆ به پێی م��ه ده ن��ی. و دی��م��وک��رات ک��ه م��ێ��ک له م ڕاگه یاندنه کان له زۆرێک سه رچاوه ی به رامبه ر له پێشێل کاری زۆرترین مانگه دا به کورتی و....هتد. ده کرێ رۆژنامه نووسان ئێراق چ له کوردستاندا ده سه اڵتداران چ له که ئ��ه وه ی بۆ ده یکه ن پێبکرێ هه رچییان و جاده سه ر نه یه ته هاواڵتیش یه ک ته نها س��ه ر ش��ه ق��ام ه��اوار نه کا ب��ۆ ئ��ازادی و بۆ مافه کانیان، کردنی دابین بۆ و یه کسانی باش حکومه ت به رپرسه کانی چونکه گشت ده زان��ن ئ��ه گ��ه ر ئ��ازادی و ی��ه ک��س��ان��ی و شه فافیه ت هه بێ له بودجه و دارایی وواڵتدا ئه وان به م شێوه یه ی سااڵنی ڕابردوو و ئێستا ناتوانن بۆخۆیان واڵت سه رمایه ی و داهات به ئاشکرا و نهێنی که ڵکه بکه ن بۆ خۆیانی هه ر دا. وه همی ناونیشانی ژێر له گلده نه وه به هه موالیه ک قۆناغه دا له م پێویسته بۆیه ئینسانی بیروباوه ڕی و فه لسه فه به گه شه بده ین، ئینسان به پیرۆزتر بزانین له حیزب و ده سه اڵت و پله و پایه ی حیزبی و حکومی، به گه شه الی��ه ک هه موو هه ماهه نگی به یه کسانیخوازی و ئ��ازادی��خ��وازی ت��ی��ۆری له ئازادبێ با جیا بیروڕایه کی هه ر بده ین، ده رب��ڕی��ن و گ��ه ش��ه دان ب��ه خ��ۆی. ئ��ه ل��ێ��ره وه و شاره ستانی و سیکۆالر کۆمه ڵگایه کی ئازاد دروست ده بێ، نه ک به ڕێگری و چاو سوورکردنه وه له ده رنه بڕینی ڕاکان و فکر و ب��ۆ چ��ون��ه ک��ان. ده س��ه اڵت��داران ئ��ه م��ڕۆ ئ��ه م نه فه سه ی ئازادی قبوڵ بکه ن زۆر باشتره له داهاتویی ڕۆژانی تر، چونکه ئه م کاته که بۆیان تێپه ڕی و گه شه ی ووشیاری زیاتر بوو خه ڵک ئ��ه وا مافه کان دواداچ��ون��ی ب��ه ب��ۆ ته نها به چاکسازی و هه ندێ گۆرانکاری و به ڵکو ناهێنێت، واز یاسا هه ندێ ده رکردنی و سیسته م س��ه رت��اپ��ای��ی گ��ۆڕی��ن��ی داوای نابێت به الیه وه گرنگ ده کات که ده سه اڵت وه کو نموونه ش ب��دات، بۆ باجێکیشی ه��ه ر ئه بینین له میسر و تونس ته واوی ده سه اڵتیان بۆ ت��ردان ملمالنێی له ئێستاش و گ��ۆڕی ئه وه ی وواڵته که یان به ره و وواڵتێکی مه ده نی و ئازادتر بچێت، له لیبیا و یه مه ن و به حرین هاتۆته سه رتاپا خه ڵک تورکیا، و سووریا م��ه ی��دان ب��ۆ ئ��ه وه ی ئ��اڵ��وگ��ۆر ب��ه ده س��ه اڵت ب��ه ره و ب��ک��ه ن ئ��اراس��ت��ه کۆمه ڵگا و ب��ک��رێ

باشتر، و مه ده نی و ئ��ازاد کۆمه ڵگه یه کی و به ڵێن جار هه ندێ فشار و هه ڕه شه هیچ پ��ه ی��م��ان��ێ��ک��ی ده س��ه اڵت ه��ه ن��گ��اوه ک��ان��ی��ان له ده س��ه اڵت پێویسته بۆیه هه ر ڕان��اگ��رێ. کوردستان و ئێراق به زووترین کات وه اڵمی و خۆپیشانده ران خواسته کانی و داواک��اری هه نگاوی به ب��دات��ه وه . کوردستان خه ڵکی کرداری ده ست پێبکات یه که به یه که یان. له هه مانکاتدا زۆربه جددی و کارایی ئه منێت دوور و بپارێزێت خۆپیشانده ران ئاسائیشی و چ��اوس��وور هه نگاوێکی ه��ه ر ل��ه ک��ه وێ��ت��ه وه کردنه وه و فشار هێنان بۆ هاواڵتیان له سه ر ده ک��ه ن، خۆپیشاندان ب��ه ش��داری که ئ��ه وه ی ئه وانه ی که زیندانی کراون له سه ر به شداری کردن له خۆپیشاندان فه وری ئازادییان بکات به دادگایی کردنی و فه وری ده ست بکات خه ڵکیان که ت��اوان��ب��اران��ه ی ئ��ه و ئاشکرای کوشتووه ، هێزی چه کدار به هه ر ناونیشانێک ک��ه ل��ه ن��او ی��اخ��ود چ��وارده وری ش��ار و پێویسته ک��ۆک��راوه ت��ه وه ش��ارۆچ��ک��ه ک��ان و خۆیان بگه ڕێندرێنه وه شوێنی و الببردرێن وخه ڵک ده بێته وه ئاسایی ب��ارودۆخ ئه لێره وه ش��ه ق��ام��ه ک��ان چ��ۆل ده ک��ات و چ��اوه ڕوان��ی هه نگاوه کانی تری ده سه اڵت ده کات. هه م له ک��وردس��ت��ان ه��ه م ل��ه ئ��ێ��راق��دا م��رۆڤ��ه ک��ان بۆ ئه وه ی به خته وه ر بژین و دوور له هه ر ملمالنێ مرۆڤه کان که نائینسانی و کوشنده یه کی به پێویستیان ق��ورب��ان��ی، بکرێنه ن��اره وا ب��ه هه یه ، ئینساندۆستی ڕه وت��ی به هیزبوونی ره وتی ئازادیخوازی و دادپه روه ری هه یه ، چ کورد، چ عه ره ب، چ تورک، چ ئیسالمی، دینی ب��ه چ دی��ن��ی ب��ێ چ مه سیحی، چ هه موویان هه ر ئینسانن، ئه گه ر ئینسان نه بێت له ئ��ه ت��وان��ن ه��ه ی��ه ؟؟ نرخێکیان چ ئه مانه به نرخترین له ال ئینسانیان که واڵتێکدابژین شت بێ، هه روه کو کارل مارکس گووتویه تی )گه وره ترین و به نرخترین سه رمایه مرۆڤه (. با کۆمه ڵگا ده ی��ان��ه وێ��ت که ئ��ه وان��ه ی هه موو ڕزگاربێت له ده ست نابه رابه ری و به ربه رێت و گه نده ڵی و فه سادی و نائازادی یه کگرتوانه تر بێنه مه یدان بۆ ئه وه ی ته نها مرۆڤه کانیان له ال پێناوی له ئه مه ش بێت، نرخ به و گرنگ گه ڕانه وه ی که رامه ت و به هاکانی مرۆڤه کان ئاینده ی بوونی باشتر پێناوی له ه��ه روه ه��ا ئینسانه کان و چه سپاندنی ئازادی و عه داڵه ت پێش ئینسانه کان ب��ۆ یاسایه س��ه روه ری و و حیزب به رپرسه کانی پێویسته هاواڵتیان حکومه ت له خۆیانه وه ده ست پێ بکه ن ده نا ق��س��ه ک��ردن ل��ه ه��ه ر ب��ه ڵ��ێ��ن و ب��ڕی��ارێ��ک ق��س��ه ی��ه ک��ی ه��ی��چ��ه ب��ۆ چ��اک��س��ازی و

گۆڕانکاری باشتر له واڵتدا.

[email protected]

[email protected] | 2011/4/20 | 5 ژنان~ | ژماره

ئه و ژنه ی له ژێر سێبه ری پیاودا بێت، له ژن بوون دوور ده که وێته وه

گۆڕه پانی ل��ه روو ژن، ئ��ازادی ک��ه کاتێ سیاسی ده کات، پێویسته بزانین که رووبه رووی ئ��ه وه ی که بێ به ده بێته وه . م��ه زن شه ڕێکی به ده ست سه رکه وتن سیاسیدا، له گۆڕه پانی هه میشه یی ت��ر سه رکه وتنێکی هیچ بێت، نابێت. واتای سه رکه وتنی گۆڕه پانی سیاسی، ب��وون��ی ژن��دا نییه ، به ڵکۆ ل��ه وات��ای ده وڵ��ه ت پێکهاته کانی به رامبه ر تێکۆشان واتای دێته پێکهاته کانی خوڵقاندنی پله داری. و ده وڵه ت نییه ، ل��ه ب��ن��ه ڕه ت��دا ده وڵ��ه ت س��ی��اس��ی ک��ه و ره گ��ه زی وئ��ازادی دیموکراتی ئامانجی کۆمه ڵگایه کی ژینگه یه . پله داری"چینایه تی" وده وڵه تگه رایی هیچکاتێک له گه ڵ سروشتی سیاسی، له پێکهاته ی بۆیه ناگونجێن، ژندا، پێویسته ده وڵ��ه ت��دا، وده ره وه ی به هیرارشی دژ بزووتنه وه ی ئازادی ژن، خاوه ن رۆڵی پێشه نگ کۆیالیه تی به هه ڵوه شاندنه وه ی ته نیا بێت. مسۆگه ر سه رکه وتنی سیاسیدا له گۆڕه پانی پێویستی گۆڕه پانه ئ��ه م تێکۆشانی ده ب��ێ��ت. به خه بات و پێشخستنی ژنی دیموکرات هه یه . ل��ه م ب��واره وه ک��ۆم��ه ڵ��گ��ای م��ه ده ن��ی، مافی م��رۆڤ ب��ه رێ��وه ب��ه ری ه��ه رێ��م��ی، گ��ۆڕه پ��ان��ی تێکۆشانی پێشخستنی و به رێکخستنکردن دیموکراتیه . وه کو ئه وه ی که له سۆسیالیزمی ده چێته که رێگایه ک هه بوو، بونیادنراویشدا تێکۆشانێکی ل��ه ژن، ویه کسانی ئ��ازادی دیموکراتی به رفراوان و سه رکه وتوو تێده په ڕێت. ئه گه ر بزووتنه وه ی ژن نه گات به دیموکراسی، یه کسانیش. و ب��ه ئ��ازادی ب��گ��ات ن��ات��وان��ێ��ت که کلتوره ی ئه و له گه ڵ راس��ت نزیکایه تی چاره سه ریکی ئازادیخوازی به واتا پێشناکه وێت. وتێپه ڕاندنی به تێگه شتن گشتی ناسنامه ی سیسته می په یوه ندی نێوان ژن وپیاو پێکدێت. ویاخود به شو دان به رێگای بزانرێت ده بێت پێشکه وتنێکی وه ک��و ک��راوه " پۆرنۆ"سێکسی

ناتوانێت ک��ه س هیچ ش��رۆڤ��ه ک��ردن س��ه رده م به ئه ندازه ی بنێت. پێش ب��ه روو هه نگاوێکیش پێویسته گۆڕه پانه ، ئ��ه م کۆیالیه تی ق��واڵی بکرێته و بکرێت ئازادیش به قواڵیی ده رک ژن له ئازادی ئه وانه ی بزانرێت ده بێت ئیراده . وله ئازادی خودا نه یانتوانیووه هه نگاو به رووپێش سیاسی گۆڕه پانێکی له هیچ ناتوانن بنێن، بن. پێشکه وتوو رۆڵێکی خ��اوه ن ئ��ازادی��دا، و نه یتوانێت ک��ه ئ��ازادی هه وڵدانێکی هیچ ناسنامه یه کی ئازادی راسته قینه به دی بهێنێت. نۆڕم سه ره کی"پێوانی وه ک پێویسته ئه مه ش ئ��ه و کاته ی تا ببینرێت. ئ��ازادی س��ه ره ک��ی" په یوه ندی موڵکایه تی وده سه اڵتداری له سه ر ژن هه ڵنه وه شێندرێته وه ، په یوه ندی ئازاد له نێوان ژن

و پیاودا پێشناکه وێت.ئه و ک��ورده واری��دا، کۆمه ڵگای ژنانی له ناو نیۆلۆتیکه وه له سه رده می که شوێنه وارانه ی ب��ه ک��اری��گ��ه رن. ئێستاش ه��ه ت��ا م��اون��ه ت��ه وه ، له گه ڵ ئه وه ی ژن هه موو ئازاره کانی قۆناخی شارستانی چه شتووه ، به اڵم خاوه ن ئیراده یه کی به هێزه . ئاشکرایه که دووچاری خیانه تی سه رده م بووه ته وه . هه رچه نده نه یتوانیبێت به ئاسانی خۆی له چه مکی سه رده ستی پیاو رزگاریش بکات،

به اڵم پێداگری له سه ر ئازادی خاوه ن گرنکێکی ژندا، جیهانی له ئازادکردنی ده ستڵبه رنه دراوه . وسۆزدارییه وه ئانالیتیک ژیری به یه کبوونی ده بێته یه کێک له گه ره نتییه کانی سه رکه وتنی میتۆلۆژیا، بتوانێت ژن ده ب��ێ��ت تێکۆشان. فه لسه فه ، ئاین و زانست، جارێکی تر له به رچاو بگرێت وبه ژیری ژنی ئازاده وه شرۆڤه وکرداریی له تیۆری نزیکبوونی ژن��ه وه ، به ژیری بکات. و وئ��ازاد یه کسان جیهانێکی ب��ه ره و وک��ردار ئاشتیخواز وسروشتی وهه روه ها به ره و ژیانێکی جوانمان ده بات. ژن، چین و نه ته وه و ڕه گه زی کۆنپارێزی وبه ڕیشه ین، یه که م ژێرده ستی پێویسته پێش هه ر شتێک، بۆیه وکۆیله تیه . بکرێت. ژن رزگ��اری له ئایدیۆلۆژیای ب��اس ئێمه به دوای ئافراندنی ئه م ئایدئۆلۆژیایه داین. ڕووداو دوو به یه ک به ته نیا ناتوانێت مرۆڤ شرۆڤه یه که وه ، وچه ند چاالکی دوو یه ک و له ژێر ئه م کاره دا ده رچێت. ئه گه ر به شێوه یه کی ئ��ای��دئ��ۆل��ۆژی��ای پێشکه وتنی ه��ه م��ه الی��ه ن��ه ، رزگاری ژن پێکنێت، ناتوانرێت هیچ شتێک پێویستیه کی ببێت. رزگار له خۆهه ڵخه ڵه تاندن

جددی به ئایدئۆلۆژیای رزگاری ژن هه یه .ئایدئۆلۆژیای ژن، پێش هه ر شتێک بێ خاک کشتوکاڵ بۆ خاک، کرانه وه ی پێکنایه ت. ژن��ه وه ، به هونه ری له نزیکه وه وبه رهه مهێنان ئایدئۆلۆژیای پره نسیپی که واته په یوه ندیداره . له دایک ل��ێ ک��ه خاکه یه ئ��ه و ل��ه س��ه ر ژن، پره نسیپی واڵتپارێزییه . وات��ا ده ژی��ت. ب��ووه و هه بێت، جێگای له ژیاندا ژن ئه گه ر دووه م؛ رامانی و ئ��ازاد به ئیراده ی بتوانێت پێویسته ئه م ئه گه ر بکات. له ژیان به شداری ئ��ازاده وه هه ره گوزارشتی بێت، پێک ئایدئۆلۆژیایه و خۆیی به ویستی ژن که ئه وه یه به رچاوی به بڕیاری خۆی بژی. پێویسته رێز له ئیراده ی ئه م س��ه ره ک��ی پره نسیپێکی بگیردرێت. ژن سێیه مین؛ پره نسیپ ئه مه یه . ئایدئۆلۆژیایه ئازادی ژیانێکی بۆ ئه مانه ، پێکهێنانی بۆ بێ م��رۆڤ��ی ه��ه ی��ه . به رێکخستن پێویستی رێکخستن، وه ک نه بووه و هه بوونی دیار نییه . رێکخستنی یه که م، به ژنه وه ده ستی پێکردووه ، رێکخستن زیاتر له هه رکه سێک که هێزێک بوون بکاته ئامانجی خۆی ژنه . له وانه یه پیاو رێکخستنه کانی یاخود بێت، رێکخستن بێ

ژینگه پارێز"ئه کۆلۆژی" ئه و زانسته یه که ته نیا به هه ستیاری ژنه وه

ده توانێت خۆی بگه ێنێته کۆمه ڵگا. ژن به واتایه کی تر ناسنامه ی ژینگه یه

“

“

عه‌بدوڵاڵ‌ئۆجه‌الن

33 ~ | [email protected] | 2011/4/20 | 5 ژماره ژنان

رێکخستنی ژن، پێویسته به اڵم زۆرب��ن، پیاو پێویسته بکات. هه مه الیه نه خۆی تایبه تی خۆی له هه موو بواره کانی کۆمه اڵیه تیدا په ره پێویسته ب��وون، به رێکخستن له گه ڵ پێبدات. وه ک��و گۆڕه پانی خ��ۆی ژی��ان��ی ه��ه م��وو ژن ناسنامه ی ئ��ه وه ی له به ر ببینێت. تێکۆشان ناو خراوه ته بێتێکۆشانییه وه ، به هۆکاری ژن، چواردیواره وه . کاری سه ره کی ژن بووه ته هه ویر س��ن��ووردار الوه کییه کان ب��ه ک��اره وات��ا شێالن. کراوه . بۆیه پێویسته له بواره کانی ئایدئۆلۆژی، به هێز خۆی که لتووری رێکخستن، سیاسی، ب��ه ت��ه واوه ت��ی. تێکۆشه رێکی ببێته و بکات مه حکومی نه کاته خۆی م��ردن تا پێویسته ده مه وێت بڵێت، پێویسته به خێوکردن، منداڵ هه موو و ب��اش رێکخستنکارێکی ب��ه ، ببم

کاروباره کانم تێکۆشانه .په یوه ندی ژن، له گه ڵ ژیان ئێمه به بۆچوونی ئ��ه وه ی ل��ه ب��ه ر ه��ه ی��ه . وج��وان��ی به ئیستاتێک ئێستا ژی��ان��ی خ��راپ��ی به ئاستی پ��ه ی��وه ن��دی زۆر داگ��ی��رک��ه ری له گه ڵ وپ��ه ی��وه ن��دی هه یه ده یه وێت که ژن��ه ی ئ��ه و بۆیه به کاریگه ره . کلتور هونه ر، به دڵنیاییه وه ، پێویسته ب��ژی، وئه ستاتیک پشتگوێ نه خات. له جه سته ی ژن هزر، تاجوانی له فیزیک هزر تاجوانی بگره له وتاربێژی تا رۆشنایی گیانی ژن، پێویسته گرێدراوی تیۆری، پره نسیپی ئیستاتیک بێت. ئه گه ر ئێمه ژیانێکی به م ره نگه به بنه ما بگرین، ده توانین چه کی هه ره مه زنی رزگاری به ده ست

بخه ین.ژن، ژنه ، نابێته نیو ژن یا خود نیو پیاو، به اڵم وڕه نگی پیاو سێبه ری نه بێته پێویسته لێره دا ژن راستییه که ، خ��ۆی ژن ن��ه دات. پیاویش تایبه تمه ندییه ، خ��اوه ن ژی��ان��ه . وات��ای خ��ۆی له ژن بێت، پیاودا سێبه ری له ژێر ژن��ه ی ئه و بوون دوور ده که وێته وه . ژن به ڕه نج وتێکۆشانی خۆی، خۆی ده ئافرێنێت. ئێمه ش ده توانین بڵێن سه د ده رسه د ژن، له سێبه ری پیاو نائافرێنرێت، به اڵم ئه وه ی بیه وێت وه کو پیاو بێت، نابێته ژن،

هیچ نرخێکیشی نامێنێت.له سه ده ی بیست و یه که مدا، رۆژه ڤی سه ره کی مرۆڤایه تی له الیه ن ده زگا، نوێ سیاسییه کانه وه ئه م ئ��ه وه ی بێگۆمان ده س��ت��ن��ی��ش��ان��ده ک��رێ��ت. ده ستنیشانده کات، ناکۆکییانه و په یوه ندیی وزانستیه . ته کنیکی پێشکه وتنی ئاستی هه وڵده درێت راسته قینه یه بنه ما ئ��ه م له سه ر ئه و هه ڵبسه نگێندرێته وه . له نوێیه وه ره وش که سه رتاپای ده چ��ن، به ڕێوه که گفتوگۆیانه ی له رۆژی ناوخۆی. ده گرێته بابه تێک هه موو لێنراوه ، کێشه که ی ن��اوی ته نیا ئه مڕۆماندا ده ستنیشاننه کراوه . ن��اوه ڕۆک��ه ک��ه ی ب��ه اڵم رێکخستن به رنامه که ی، ستراتیژی، شێوازی نه بووته به گشتی چاالکییه که ی وش��ێ��وازی رۆژه ڤ. مێژووی مرۆڤایه تی که له سه ربنه مای

ک��ۆی��الی��ه ت��ی ره گ��ه زی ژن وه ک��و م��ێ��ژووی به شارستانی ده ستی درۆ وش��ه ڕو زۆرداری کۆمه ڵگای چینایه تی کردبێت، به تێکۆشانی تێکۆشانه وه ، ئه م سه رکه وتنی و ژن ئ��ازادی مێژوویه کی نوێی ئازادی وئاشتی و یه کسان دی��اره ون��ووس��ی��ن. خوڵقاندن ببێته راس��ت��ی و له ئاسۆی شارستانی نوێدا، ئازادی ژن خاوه ن رۆڵێکی دیارکه ر ده بێت وسه رده می ژنی ئازاد،

ده توانێت له ئاستێکی به رزدا ژیان بکرێت.ی��ه ک��ێ��ک ل��ه ئ��ه رک��ه س��ه ره ک��ی��ی��ه ک��ان ئ��ه وه ی��ه ببنه ویه کسانی ئ��ازادی یۆتۆپیاکانی که ئه وه ی بونیانراو. کۆمه ڵگایه کی پێکهاته ی وهێزی رێگایه ئ��ه م زانستی نرخی پێویسته ئیراده ی ئازادییه . لێره دا ئێمه باس له قۆناخێک نزیکی راسته قینه خۆی ئه شقی ده که ین که ئه مه یه . دروشمه که مان ده کات. ئازاد ژیانی

حقیقه ت، ئه شقه وئه شقیش ژیانێکی ئازاده .سیسته م ئه و چانسه ی"ده رفه ته ی"ئیدی له ده ست بکرێته وه . س��ه رڕاس��ت ب��ه ری��ف��ۆرم ک��ه چ��ووه له هه موو که ژن��ه شۆڕشی پێویسته ئ��ه وه ی گۆڕه پانه کانی کۆمه اڵیه تیدا به ڕێوه ببردرێت، کۆیالیه تییه کی ژن، کۆیالیه تی چونکه ببێته ژنیش شۆڕشی پێویسته قووڵه ، ه��ه ره ق��ووڵ. ه��ه ره ئ��ازادوی��ه ک��س��ان��ی شۆڕشێکی هه میش تیۆری، له بواری هه م ژن شۆڕشی له بواری چاالکیدا، به ره و پێشچوونێکی پێویست ده کات. پێش هه رشتێک دژ به ئایدئۆلۆژیای به رده وام به شه ڕێکی پێویستی ره گه زپه ره ست، به ئه قڵیه تی ده ستدرێژی که بیست هه یه . دژ پێویستی ده چ��ێ��ت، ب��ه رێ��وه کاتژمێره وچ��وار به قووڵکردنه وه ی تێکۆشانی ئه خالقی وسیاسی ژن��ه وه ، له الیه ن هێنان منداڵ پێویسته هه یه . ب��ه ئ��ام��ان��ج��ی س��ه رده س��ت��ی وداگ��ی��رک��ه ری��ی��ه وه

ئیراده ی پێویسته بکرێته وه . ورد و مه حکوم بێت. ژندا له ده ستی به ته واوه تی هێنان منداڵ پێویسته له ئایدئۆلۆژیای خانه دانیته ی وخێزاندا شۆڕش بکرێت. له هه موویان گرنگتریش ئه وه یه به بنه ما ژن له گه ڵ ژیانی فه لسه فه ی که ژن فه لسه فه بوونه ی بێ وئ��ه م وه ربگیردرێت تێپه ڕ بکرێت. پێویسته که هێزی ژیانی له گه ڵ له منداڵ خاوه نداری به چه مکی گرێدراو ژن، له چوارچێوه یه کی زیاتر سێکسی وتێرکردنی ک��ۆم��ه اڵی��ه ت��ی، ه��اوڕێ��ت��ی، دۆس��ت��ای��ه ت��ی، و ئاشتی س��ۆزداری، ج��وان��ی، پێکهێنانی ژیان، ویه کسانی ئ��ازادی کردنی هاوبه شی زانیاری راست کۆمه اڵیه تی پێویست ده کات. هێزی له هاوسه نگی ته نیا راسته قینه ئه شقی راستی کۆمه ڵگادا، ده بینرێت. ئه و که سانه ی وده ستدرێژی کۆیالیه تی په یوه ندی له ناو که و ده س��ه اڵت��ی داب��ن، ئه شق ل��ه الی ئ��ه وان پێش ناکه وێت. ئیفالسکردنی خێزان و ئه زموونه کانی کاتێک راستیانه یه . ئه م سه لمێنه ری دۆڕاو ک��ه ژن��ی��ش ب��ه الی��ه ن��ی ک��ه م��ه وه ب��ه ئ��ه ن��دازه ی ئ��ه و ک��ات��ه ، ببێته ه��ێ��زی ک��ۆم��ه ڵ��گ��ا پ��ی��او وبێ ئاشتی ل��ه ن��او وج��وان��ی خۆشه ویستی ئاوا ئازادویه کسان به شێوه یه کی ده سه اڵتیدا به ڕێوه بردنی ئه مڕۆماندا ل��ه ڕۆژی ده کرێت. ش��ۆڕش��ی ژن ل��ه س��ه ده ی ب��ی��س��ت وی��ه ک��ه م مه رجێکی سه ره کییه . دروشمی یان ژیان یان به ربه ریت"وه حشییه ت" ئه م شۆڕشه ده سه پێنێت. پرس دیموکراتی، مۆدێرنیته ی چ��اره س��ه ری وشۆڕشی ژندا به بانگێشه وچاالکه . نه ته وه ی مۆدێرینیته ی دیموکراتی، پرۆژه کانی وا نیین به ده ستبخات، سه رکه وتن بتوانێت ژن به بێ له گه ڵ به هاوبه شی ده توانرێت، به پێچه وانه وه ژندا سه ربکه وێت. ژن له دامه زراندنی یه که مین کۆمه ڵگای ئابووریدا، پێشه نگ بووه ، ئێستاش ئه م دامه زراندنه وه ی له نوێ له سه ر، ده توانێت کۆمه ڵگایه دا، ببێته خاوه ن رۆڵێکی به کاریگه ر پیشه یی و چ��االک��ی ئ��اب��ووری، ل��ه ب��واری ئه و ژینگه پارێز"ئه کۆلۆژی" وکۆمه اڵیه تیدا. زانسته یه که ته نیا به هه ستیاری ژنه وه ده توانێت به واتایه کی ژن کۆمه ڵگا. بگه ێنێته خۆی ت��ر ن��اس��ن��ام��ه ی ژی��ن��گ��ه ی��ه . ل��ه دام��ه زران��دن��ی کۆمه ڵگای دیموکراتیدا، پێویسته به زیهنییه ت ئ��ازادی ژن ده ک��ات. مۆدێرنیته ی و ئیراده ی ژن شۆڕشی خۆیدا، له بنه مای دیموکراتی ن��ه ت��ه وه ک��ان ب��ۆ شارستانییه ته . وس��ه رده م��ی زاین، ده ستپێکی کۆمه اڵیه تیه کان، وباوه ڕییه ئه و ده ک��رێ��ت، ژن ل��ه ئ��ازادی ب��اس کاتێک ه ستیپێکردوون ئێمه وه ل��ه الی��ه ن هه نگاوانه ی له واتای ژیانی ئازاددا ببێته ده ستپێکردنێک، نه ته نیا بۆ کوردستان، به ڵکو له ژیانی ئازادی، هه موو ژنی جیهاندا، ببێته خاوه ن جێگایه ک، لێبکرێت، به ووردبینییه وه چاوی کاتێک که

ده بینین شه ڕه هه ره دژواره کانی نه ته وه یی،

تا ئه و کاته ی په یوه ندی موڵکایه تی

وده سه اڵتداری له سه ر ژن

هه ڵنه وه شێندرێته وه ، په یوه ندی ئازاد

له نێوان ژن و پیاودا پێشناکه وێت

“

“

Û

[email protected] | 2011/4/20 | 5 ژنان/وتار~ | ژماره

چینی و کۆمه اڵیه تیدا له راستینه ی ڕه گه زیدا پ��ێ��ش��ک��ه وت��ووه . وش��ه ی ره گ��ه ز وه ک��و تابۆ چه وسانه وه ی گۆڕه پانێکه ، ده ک��رێ��ت، سه یر ک��ۆم��ه اڵی��ه ت��ی ه��ه ره زی��ادی��ش خ��ۆی تێدا ده شارێته وه و به ئه خالقێکی ساخته و دروستکراو

داده نرێت وژنیش له و گۆڕه پانه دا ده دۆڕێت. به دڵنیایه وه پێچه وانه کردنی ئه م مێژووه ، له گه ڵ باشی ک��ۆم��ه اڵی��ه ت��ی ئه نجامێکی خ��ۆی��ی��دا ژن له دایکبوونی به ئازادییه وه ، لێده رده که وێت. له هه موو ده زگاکانی کۆمه ڵگادا، ئازادبوونێکی گشتی، رووناکی ودادوه ری، وه کو ناچارییه ک ده یسه پێنێت. به و ڕه نگه ژن بتوانێت هه رکه سێک تێبگه ێنێت که ئاشتی له شه ڕ به نرختره وپێویسته به واتای ژن، سه رکه وتنی رابگیردرێت. به رز س��ه رک��ه وت��ن��ی ت��اک وک��ۆم��ه ڵ��گ��ا دێ��ت. ئه م که نیشانیده دات به ئاشکرا کورته چوارچێوه وئازادی ماف له گۆڕه پانی دیموکراتیزه بووین ژندا، چه نده مێژووییه . به واتایه کی تر سه ده ی بیست ویه که م ده بێته سه رده می ژنێک که ئازاد ئه مه ده بێت. به هێز و ده بێت هۆشیار ده بێت، نه ته وه یی و چینایه تی له رزگاری دیارده یه که دیموکراتی شارستانی س��ه رده م��ی گرنگتره . ببێته سه رده مێک که ژن له هه رکاتێک زیاتر

بڵند ببێت و قازانج بکات.تێکۆشانێکی له ئه نجامی ئێمه ب��ه ب��اوه ڕی بێوچاندا، به دڵنیایه وه رۆژێک بگه ینه ، ژنێکی بهێنێته زۆردار کۆنه پارێزو پیاوی که به هێز

رێگای راست.

ژن، چین و نه ته وه و ڕه گه زی ژێرده ستی یه که م وبه ڕیشه ین،

کۆنپارێزی وکۆیله تیه . بۆیه پێش هه ر

شتێک، پێویسته باس له ئایدیۆلۆژیای رزگاری

ژن بکرێت. ئێمه به دوای ئافراندنی ئه م

ئایدئۆلۆژیایه داین

“

“

ک��وردى ن��ووى ساڵى رۆژی یه که م به یانى بۆ گه شتم که بوو ساڵم دووه م ئه مه ب��وو، په یتا.. په یتا ده ک��رد، دڵڕفێنه ناوچه ئه و توێژێکه وه و چین ه��ه م��وو ل��ه ه��اواڵت��ی��ان فیرده وسێک ده ک��رد. فیرده وسه له م رووی��ان ش��ی��ن ش��ی��ن وه ک ئ��اس��م��ان، س��ه وز س��ه وز هه ڵگۆرد وه ک به رز به رز نه وبه هار، وه ک وه ک به گڕوتین ئ��ه رارات، و زاگ��رۆس و ئاورى نه ورۆز، پۆاڵئاسا خۆڕاگر، قه شه نگ دگه ل هاوته ریب پیرۆز ب��ووک، هاوشێوه ى

دیرۆک. نازانم ... ئێستاش له سیحرى ئه م ته لیسمه ئ��ه وه ن��ده ه��اواڵت��ی��ان بۆچى ئایا نه گه یشتم ب��ڕوام واب��وو ئ��ه و شوێنه ن؟ م��ن ت��ام��ه زرۆى ناهه موارى بارودۆخى له گه ڵ ئه مساڵ که ئه وه نده کوردستان ناوچه کانى له هه ندێک ناوچه یه له و روو پارساڵ وه ک��و هاواڵتیان نه که ن، لێ ئه وه ى من بیرم لێده کرده وه نه ک هێنده ى چ��وار به قه د به ڵکو ب��وو، پێچه وانه کردبوو، ل��ه وێ رووی��ان هاواڵتیان پ��ارس��اڵ ل��ێ��ره دا ئ��ه و پ��رس��ی��اره ب��وو ک��ه منى گ��ی��رۆده ک��ردب��وو، دڵ��ن��ی��اب��وون ل��ه م��س��ۆگ��ه رک��ردن��ى

ئه منیه تى خودى هاواڵتیان خۆیان بوو. به رزانه ى چیا ئه و ب��ه ره و هێدى... هێدى.. ق��ه ن��دی��ل ه��ه ڵ��ده ک��ش��ای��ن ک��ه وه ک��و دڵ��ى به هه ستم من بوون، خۆڕاگر گه ریالیه ک ئه و خاکى و گ��ه اڵ و ب��ه رد و دار پیرۆزى دیمه نگه لێکى چه نده که ده ک��رد ک��ۆم��اره له چاوى و مندا ل��ه چ��اوى ب��وون سه رنجبه ر ئه وانه ى روویان له وێ کردبوو، ئاخر ناحه قى له وه سه رچاوه ى گرتبوو کورده کانى نه بوونم ده بینی له وێ کوردستانم هه رچوارپارچه ى کامه رانیه وه و شادى و جوان خه نده ى به و ده ئاخڤین و له والشه وه مناڵ و جه وان و پیر عه کسیان ه��ه ڤ��ااڵن ل��ه گ��ه ڵ ده ستله مالنێ ده کێشان و باوه شى گه رمیان ده کرده هێالنه ى ئ��اف��ره ت��ان��ى پشدێنى رۆح... ح��ه س��ان��ه وه ى رۆژه��ه اڵت و ک��راس و ک��ه واى ب��اش��وور و رۆژئ��اوا و باکوور ژنانى ه��ه ورى و پانتۆڵ ئ��اوێ��زان ل��ه گ��ه ڵ ک��ورت��ه ک��ى ه��ه ورام��ان و

پیره ک��اوى شه پقه و ه��ه ڤ��ااڵن، په سته کى پیاوه کانى باکوور له گه ڵ کۆت و بۆینباخى سه پێنه ر تێکه ڵ به یه کترى ببوون. ئێستاش داواى که دیده یه له به ر هه ر ئ��ه وه م دیمه نى وام��ان که ک��رد ئافره تانه ل��ه و لێبوردنمان ده بێت وت��ن پێمان چونکه گ��ه ری��الن، زانین وێنه مان له گه ڵ بگرن، ئه وانیش وتیان ئێمه ش جالنه مان ئه و جوانى بۆ به اڵم گه شتیارین، پۆشیون! ئه ى ئه گه ر ئه مه خۆشه ویستیه کى بۆ نه بێت ن��اخ هه ڵقواڵوى و ب��ه رائ��ه ت ت��ژى

هه ستى گه ریالکان پێم ناڵێن چى تره ؟ هه ر له گه ڵ گه یشتنمان به بازگه ى هه ڤااڵنى په که که له قه ندیل له گه ڵ ساو کردن پێیان بێ" پیرۆز وه جه ژنا بێن، بخێر هۆن وتین" پاسه وانمان چیاکان لوتکه له سه ر ناوه ناوه ریزیان گه شتیاران ئۆتۆمبێله کانى ده بینین، مه ترێکیش کیلۆ هه ر به درێژایى به ستبوو، گه ریالیه ک وه ک پۆلیسى هاتووچۆى الى خۆمان وه ستابوون بۆ رێککردنى ماشێنه کان و خۆشه کان شوێنه بۆ ئاراسته کردنیان و رێنماییان ده دا، به اڵم جیاوازیان ته نها فیکه بوو له گه ڵ مرووره کانى خۆمان. هه ر خێزانه ى په له کانى و ک��ه ل و که نارێک ده رۆیشته و لێنان چا به مژوولبوون ده ک��رد، تاقه ت یارى و فڕاندن ک��ۆالره و ب��رژان��دن گۆشت باله و شاهى و گۆڤه ند و وێنه گرتن له گه ڵ سروشتى خۆرسک و گوێگرتن له ستران و هۆڕنى رێگاى سه ره کیش له و الوه جممه یان ده هات، میوانه که مان که له شارێکى دووره وه ئه و ئه رێ کرد" غه ریبى قسه یه کى هاتبوو ژن و پیاوانه ى لێره خه بات ده که ن مووچه یان بیرکردنه وه به بێ منیش بێت"!! ده بێ چه ند گ��وت��م: ئ��ێ��س��ت��ا ئ��ه گ��ه ر ک��ارێ��ک ب��ک��ه ى نه ک ده ک��ه ی��ه وه مووچه که ى له بیر ته نها الى چونکه وی��ژدان، و رۆح ئاسووده بوونى نه ک مووچه یه بۆ ک��ردن خه بات خۆمان ئه وه ى نه ته وه ، و واڵت به خزمه تکردن بۆ خه نده و رووخۆشى کردبوو خۆشنوود منى ئامێزه کانى به رپرسه کانى ئه وان بوون له گه ڵ الى به رپرسه کانى به پێچه وانه ى هاواڵتیان خ��ۆم��ان ک��ه ن��ه ک روخ��ۆش ن��ی��ن ل��ه گ��ه ڵ تاکه کان به ڵکو قسه شیان له گه ڵ ناکه ن. له نه ته وه یى جه ژنى به بۆنه ى ئاهه نگه که شیاندا ن��ه ورۆز ل��ه گ��ه ڵ ده ن��گ��ى س��ازه ک��ان��ی��ان دڵى پێکه وه و ده خرۆشاند ئه وێیان گه نجه کانى

په یمانى خه باتیان دووپات ده کرده وه .ئ��ه وان وه ک��و پ��ارت��ه ک��ان��ى ئێمه ن��ه ب��وون که دروشمى و هوتاف بکه ن ساز ئاهه نگێک

له نێو لوتکه چیاکانى قه ندیل کۆمارێک هه یه به ناوى گه ریال...

که ریم سمکۆ ـ چۆمان


ب��ه ره ن��گ��ارى هه ڵبواسرێت دی��ک��ه الیه نێکى ئێستاى ب��ارودۆخ��ه ى له م به تایبه تى ببنه وه ، زوو زوو هه ڵوێستانه ئه م ته نیوه کوردستانى هه موو قه ندیل ب��ن��ارى ل��ه ب��ه رچ��اوده ک��ه ون، نه بینى گ��ه ری��ای��ه ک��م و بینین ره ن��گ��ێ��ک��م کۆششیان و هه وڵ به ڵکو بوه ستێت، دژیان له به ر ب��وون. هاونیشتیمانیان ره زامه ندى بۆ خ��ۆم��ه وه ب��ی��رم ل��ه وه ده ک��رده وه ئ��ای��ا بۆچى واناکه ن خۆمان الى پارته کانى و ئه ندامان دڵى له به ر بن وه کو گه ریاکان خۆشه ویست هاواڵتیان، ئه رێ گه لۆ ئه وه ئه و دادپه روه رى و یه کسانى و بێ جیاوازیه نییه له نێو ئه ندامانى په که که که وایکردووه رک و کینه له ناویان له ناویاندا سه رهه ڵنه دات، نه بێت و دووبه ره کى ئێمه ئه و سیسته مه سه قه ته ى به شێوه ى نه ک جیاوازى یان پله که ى به هۆى به رپرسه ى هه ر و بنه ماڵه یى جیاوازى یان سامان و سه روه ت عه شیرت، و نه ریت و داب جیاکارى یانژى راست که س له گه ڵ که سمان وایکردووه که به هۆى ب��دات ه��ه وڵ تاکێک ه��ه ر و نه بین ده سه اڵت کورسى به بگات ئه مه وه واسته ى هه ر ئیدى گشتى، سامانى گلدانه وه ى بۆ و ئه و له گه ڵ ده ک��ات��ه وه جیایان که ئه مه شه گه ریاکان بۆ که هاواڵتیان خۆشه ویسته ى هه یانه به رامبه ر به به رپرسه کانى الى خۆمان. لێره شدا ده کرێ سوود له م ئاکار و ره وشت و ئه وه ى بۆ وه ربگیرێت گه ریاکان کرده وانه ى ئه وانیش بگه ن به م پله یه و کێرڤى موحیبه تیان له هه مان بێته وه . به رز هاونیشتیمانان له الیه ن کاتدا ئه زموون له مباره یه وه وه ربگرن بۆ ئه وه ى که به رامبه ر الیه نى ره زام��ه ن��دى نه بێت هه ر

بێگومان هاواڵتیانن به ده ستى بهێنن.ئ��ه ز ه��ه رده م ل��ه روخ��س��ارى ئ��ه و گ��ه ری��ا خه یاڵیم وێناى چه ندان و راده م��ام ئافره تانه بارانى چرکه یێک هه ر ده کێشرا، ه��زردا له ده ب��ارى، بیرمدا ئاسمانى له سیناریۆیه ک به اڵم وه کو گه واڵه بارانه که ى ئه وێ نا، ئه وان روخسار ره ش و دڵ سپى، به رگ به تۆز و ناخ پاک، قژ ئاڵۆز و مێشک پاراو، بێ بۆینباخ به اڵم قسه ره وان و لوتف خۆش، هه ندێکیشیان ته مه ن بچوک و هزر مه زن، ئه وان دونیایه ک ئارامى به هه ستم و پێبه خشیم به رائه تیان ویژدانم ده کرد که له و جه نجاڵیه ى ژیان به دوورم خۆڕاگره کانى چیا لوتکه له ته ک تنێ و ده مه ئه و زیاتریش ده دی��ت��ه وه ، خۆم قه ندیلدا خۆم دۆزیه وه که رۆچوومه نێو ئه و کتێبانه ى له وێ نیشانیانداین.. به اڵم حه یفێ ئه و بارانه ى منى و دابڕاندم کتێبه کانى له عه سر پاش کتێبه کان.. پاکی خه یاڵى له کرده وه خه به ر بارانه که رانه وه ستا تاکو منى گه یانده وه ماڵه ساردو سڕه که م و کۆمارى گه ریام جێهێشت.

[email protected]

له بنارى قه ندیل هه موو ره نگێکم بینین و گه ریالیه کم نه بینى دژیان بوه ستێت، به ڵکو هه وڵ و کۆششیان بۆ ره زامه ندى هاونیشتیمانیان بوون.

له به ر خۆمه وه بیرم له وه ده کرده وه ئایا بۆچى ئه ندامان و پارته کانى الى خۆمان واناکه ن وه کو گه ریالکان خۆشه ویست بن له به ر دڵى هاواڵتیان

“

“

[email protected] | 2011/4/20 | 5 بیرەوەری گەریال~ | ژماره

پــــرانســــیــــپــــه‌کــــانــــی‌ژیــانــی‌گــه‌ریــالپرانسیپ له به شێکی زۆری ژیانی مرۆڤ هه موو پرانسیپه کان هه میشه پێکهاتووه ، هه یه ، خ��ۆی��ان ج��ی��اوازی شوێنی کاتێک سه ر له ئه گه ر پرانسیپانه ی ئه و به تایبه تی چیاکانی کوردستان گه ریال بیت زۆر جیاوازه نمونه بۆ هه یه ، خ��ۆی تایبه تی شوێنی و ڕێکردن)مه شی تاریکیدا له یه که مجار بۆ ش��ه وان��ه (، ئاگر ک��ردن��ه وه ی بێ دوک��ه ڵ بۆ سه ر لێنانی چای یه که م یه که مین، جارێ چیا، دروستکردنی یه که م نان، یه که مین جار شه هید له الته وه جار یه که م بۆ کردن، شه ڕ ی��ه ک��ه م ب��ردن��ه س��ه ری و هه ڤاڵێکت ب��وون��ی بۆ هه روه ها و الیلۆندا چادری له ناو زستان توینوێتی و برسێتی به مانه وه یه که مجار

و... هتد.مرۆڤ ژیانی که خااڵنه ن ئه و پرنسیپه کان پێکده هێنێت و هه رگیز له بیر ناچنه وه ، چونکه ئه و شتانه ی که مرۆڤ بۆ یه که مجار تێیدا بیر ل��ه و بچێته وه بیر ل��ه مه حاڵه ده ژی��ت

بکرێت.ڕۆژانی ساڵی )1994( ئه و ڕۆژانه بوو که بوو، گه ریالوه به بوونم په یوه ست سه ره تای له زم��ان هێنانمه س��ه ره وه ل��ه شتانه ی ئ��ه و به بوونمان بووم، چونکه له گه ڵ سه ره تایاندا گه ریال هه ڤااڵن ئێمه یان بۆ ئه و که مپه ڕه وانه لێده بینرا، س��ه رب��ازی پ��ه روه رده ی ک��ه ک��رد ک��ه م��پ��ه ک��ه م��ان ل��ه ه��ه رێ��م��ی"ه��ه ف��ت��ان��ی��ن" کراین شوێنه ئ��ه و ره وان��ه ی دوای��ش ب��وو، )5(هه مینی ک��ۆن��گ��ره ی کۆنفرانسی ک��ه باشیان ئه شکه وتێکی هه ڵبه ت لێده به سترا، ئاماده کردبوو بۆ هه ڤااڵن، واتا شوێنمان باش گه ریالییه مان مه شقی ئه م فه رمانده ی بوو، ڕاپ��ۆ"وه ئه حمه د فه رمانده " هه ڤاڵی له الیه ن به ڕێوه ده برا، هه ڤاڵ ئه حمه د هه موو ڕۆژێک نوێی شتی سه ربازییه وه مه شقی ب��اره ی له

فێر ده کردین.چوینه پ��س��ودان��ان مه شقی ب��ۆ ڕۆژێ��ک��ی��ان پێده شته کانه وه ، پێش ئه م مه شقه هه ڤاڵ ئه حمه د قانونه کانی و تیوری چوارچێوه ل��ه ب��اره ی سه ربازی و نزیک به ونه وه و پابه ند بوون به هه روه ها پیگوتوبوین، وانه ی پرانسیپه کانه وه له باره ی پابه ند بوون به ژیانه وه و ڕێز گرتن له ره نج و ماندوو بوون و ڕێزگرتن له مرۆڤ له م بارانه وه په روه رده ی جددی پێکردبووین.

ئه و ڕۆژه ی چوینه پێده شته کانه وه هه ر وه ک

پیشه ی هه موو جارێکی گه ریال، دابه شکراین به چه ند مه فره زه یه که وه و له یه ک جیابووینه وه ، که و پسونانه وه مه شقی به ک��رد ده ستمان نیوه ڕۆمان مۆڵه ی ب��وو، ت��ه واو ئێشه که مان هاتنه وه ه��ه م��ووی��ان م��ه ف��ره زه ک��ان وه رگ��رت، ساز لێ ن��ی��وه ڕۆی نانی که شوێنه ی ئ��ه و کرابوو، هه ڤااڵن که وتنه خواردن دروستکردن، ه��ه ن��دێ��ک ل��ه ه��ه ڤ��ااڵن س��ه رق��اڵ��ی خ��واردن دورستکردن بوون، هه ندێکی تریش سه رقاڵی ئ��ه وه ی ل��ه ب��ه ر ب��وون، منیش ک��ردن��ه وه ئاگر تازه فێری ئاگر کردنه وه ی بێ دوکه ڵ بووم مه فره زه که مان بۆ چای کردنی دورست بۆ خه ریکی ئاگر کردنه وه بووم و ئاگرم کرده وه و کترێکه م)چایدانێکم( له سه ر ئاگره که دانا، من له گه ڵ"به رچه م" که هاوڕێی منداڵیم بوو به یه که وه به شداری ناو ڕیزه کانی گه ریالمان کردبوو، ناوی هه ردوکمان بۆ هه مان که مپی مه شقی سه ربازی ده رچوبوو، له و ڕۆژانه وه ی فێری ئاگر کردنه وه ی بێ دوکه ڵ بووم من کۆتکه له هه ڤاڵ"به رچه م" و ده کرده وه ئاگرم داری کۆده کرده وه ، ئه مه دابه شکردنی ئه رک بوو له نێوان خۆماندا، له ڕاستیدا ئێمه له ناو که دابه شکردبوو ئه رکه مان ئ��ه م خۆماندا

که س فه رمانی پێنه کردبووین.مه شقی بۆ ده هێنا به کارمان شوێنه ی ئه و کاتژمێرونیوێک م��اوه ی پ��ێ ب��ه پ��س��ودان له که مپه که مانه وه ، شوێنی ل��ه ب��وو دوور باشی ئاماده پ��ه روه رده ی ئه شکه وتێکدا ناو به ڕێوه ، ده برا پێنجه م کۆنگره ی کۆنفرانسی کۆنفرانسه که ش پ��ه روه رده ی مه به سته ی به

چه ند سه د هه ڤاڵێک به شدار بوون.خواردن له شوێنی په روه رده دروست نه ده کرا، هه ڤااڵن بۆ ب��ووم لێنان چای سه رقاڵی من و ل��ه ن��اک��او گ��وێ��م��ان ل��ه ده ن��گ��ی ف��رۆک��ه ب��وو، ک��ه گ��وێ��م��ان ل��ه ده ن��گ��ی ف��رۆک��ه بوو که پێکردین فه رمانیان فه رمانده کانمان ئه م ل��ه س��ه ر ئ��ه ش��ک��ه وت��ه ک��ان��ه وه ، ن��او بچینه فه رمانه هه ڤااڵن به ره و ئه شکه وته کان که وتنه لێنان چ��ای سه رقاڵی م��ن ب��ه اڵم ڕاک��ردن، کردبووین فێریان په روه رده کانماندا له بووم، ببیت ده بێت ب��ۆدا ڕه نجت شتێک ه��ه ر که به خاوه نی، منیش بۆ ئه م چای لێنانه ڕه نج بیرم کرده وه که بوو، بوونێم چێژا ماندوو و ده ب��ێ��ت خ��اوه ن��داری��ه ت��ی ل��ه م م��ان��دوب��وون��ه ک��ه م زۆرم ناڕه حه تیه کی ئه مه شدا له گه ڵ بکه م،

چێژابوو تاکو ئاگری بێ دوکه ڵ بکه مه وه ، ئه شکه وته کان ب��ه ره و وه ستان به بێ هه ڤااڵن چاییم که کترێکه م منیش ده ک��رد، ڕای��ان ئه و ب��ه روو و ده ستمه وه گرتمه بوو لێنا تێ بۆی هه ڤااڵن که ڕاک��ردن که وتمه شوێنه له ب��وو پڕ کترێکه ئ��ه وه ی له به ر ده چ��وون، هه ڤااڵن ڕابکه م، به باشی نه مده توانی چای ئه شکه وته کان به ره و که ده کرد بانگه وازیان ڕابکه ین و ده شیان گووت که له دوای خۆتان

هیچ شتێک به جێ مه هێڵن.منیش فه رمانه ئه م له سه ر ب��وون پابه ند به په رداخه کانی مه فره زه که مانم گرته ده سته وه ، ده ستم شێوه یه ب��ه م گیرابوو ده ستم ه��ه ردوو له و ئه شکه وته که ، ب��ه ره و ڕاک��ردن به ک��رد الشه وه ، کاتێک هه ڤاڵ"به رچه م" منی بینی له دواوه ماوه م هاته الم)پیریمه وه (، چه نێک زۆرم لێکرد که بچێت بۆ ئه شکه وته که به اڵم ڕازی نه بوو، چه نێک هه وڵمدا له گه ڵی رازی که گ��ووت پێم ب��ه اڵم بهێڵێت، به جێم نه بوو بیهێنێت ترماوه وپه ڵی( ئه شیای)که ل بچێت و له وێوه بچێت بۆ ناو ئه شکه وته که و دوایش

منیش دێم به و شێوه یه ڕازیم کرد و ڕۆێ.بێته که ببینم فڕۆکه که بوو یه که مجارم بۆ ئه وه یان باسی هه ڤااڵن پێشوتر سه رمان،

ک��ردب��ووم ک��ه ف��ڕۆک��ه ه��ات��ووه و بۆردومانی که مپه کانیان

له هه روه ها کردووه ، بیره وه ری هه ندێ ه��ه ڤ��ااڵن��م خ��وی��ن��دب��ۆوه ک��ه ب��اس��ی��ان

ل��ه ب��ۆردوم��ان��ی فرۆکه کان ده کرد،

بوو جارم یه که م بۆ ک��ه ڕووب��ه ڕووی ب��ۆردوم��ان��ی ف��ڕۆک��ه

ب��ب��م��ه وه ، ده م��زان��ی که ب��ه س��ان��ای��ی ن��اگ��ه م��ه

بۆیه ه��ه ر ئ��ه ش��ک��ه وت��ه ک��ه ، له پاڵ گابه ردێکدا خۆم شارده وه ،

پ��ێ��ش ئ��ه وه ی ف��ڕۆک��ه ب��ێ��ت من دروستکردن ساندویچ)له فه ( خه ریکی

ب��ووم ب��ۆ خ��ۆم ت��ا ئ��ه و س��ات��ه ی فڕۆکه ش بوو، به ده سته وه هه ر ساندویچه که م هات من بووم خواردن ساندویچ خه ریکی له الیه که وه

37 ~ | [email protected] | 2011/4/20 | 5 ژماره بیرەوەری گەریال

له‌الیه‌که‌وه‌‌ته‌ماشای‌فڕۆکه‌کانم‌ده‌کرد.هه‌ڤاڵ"به‌رچه‌م"‌دوای‌من‌ماوه‌یه‌ک‌ڕێگاکه‌‌ده‌بڕێت،‌کاتێک‌ده‌زانێت‌من‌نه‌‌چوومه‌‌بۆ‌ئه‌شکه‌وته‌که‌‌ و‌ من‌ نێوان‌ له‌‌ ئه‌شکه‌وته‌که‌‌له‌و‌ ده‌مێنێته‌وه‌،‌ گابه‌ردێکدا‌ له‌بن‌ ئه‌ویش‌الی‌ ده‌چێته‌‌ راپ��ۆ"‌ هه‌ڤاڵ"ئه‌حمه‌د‌ کاته‌دا‌بۆچی‌ که‌‌ ده‌پرسێت‌ لێی‌ و‌ هه‌ڤاڵ"به‌رچه‌م"‌که‌‌ ده‌ڵیت‌ پێی‌ وه‌اڵم��دا‌ له‌‌ ئه‌ویش‌ له‌وێدایه‌‌چ��اوه‌ڕێ��ی‌م��ن‌ده‌ک��ات،‌ل��ه‌ن��اک��او‌گ��وێ��م‌له‌‌ده‌نگێک‌بوو‌لێی‌پرسیم‌که‌‌چی‌ده‌که‌م‌له‌‌وێ؟‌منیش‌گووتم‌که‌‌هیچ‌ناکه‌م.‌پرسیاری‌لێکردم‌که‌‌چیم‌گرتووه‌‌به‌‌ده‌ستمه‌وه‌؟‌منیش‌پێی‌ پێیه‌،‌ کتریم)چایدانێکم(‌ که‌‌ گووتم‌منیش‌ ب��ۆالم،‌ وه‌ره‌‌ و‌ بڕێژه‌‌ چایه‌که‌‌ گووتم‌بۆ‌ چێژتووه‌‌ زۆرم‌ ڕه‌نجێکی‌ که‌‌ گووت‌ پێم‌ناڕێژم،‌ چایه‌که‌‌ هه‌ربۆیه‌‌ لێنانه‌‌ چای‌ ئه‌م‌ئه‌ی‌خۆت‌له‌‌په‌روه‌رده‌کاندا‌پێت‌نه‌ده‌گووتین‌گرنگه‌کان‌ به‌ها‌ خ��اوان‌ به‌‌ ببین‌ ده‌بێت‌ که‌‌چایه‌که‌م‌ هه‌ربۆیه‌‌ بپارێزین،‌ ره‌نجه‌کانمان‌ و‌

ئه‌م‌ هه‌ڤااڵن‌ ده‌مه‌وێت‌ هه‌روه‌ها‌ ناڕێژم،‌هه‌ڤاڵ"ئه‌حمه‌د‌ بخۆنه‌وه‌،‌ چایه‌‌

راپ��ۆ"‌که‌‌زان��ی‌له‌م‌ب��اره‌ی��ه‌وه‌‌

ناتوانێت‌قه‌ناعه‌تم‌پێبهێنێت‌هه‌ر‌بۆیه‌‌ناچارما‌با‌ و‌ باشه‌‌ده‌ی‌کترێکه‌‌هه‌ڵگره‌‌ بڵێت:"‌ که‌‌

بڕۆین".پ��ێ��ش��ه‌وه‌‌ڕێ��ی‌ده‌ک��رد‌و‌منیش‌له‌‌ ل��ه‌‌ ئ��ه‌و‌ڕێکردنێکی‌ دوای‌ بوو‌ پێ‌ کترێکه‌م‌ دواوه‌‌ئه‌شکه‌وته‌که‌،‌ گه‌یشتینه‌‌ کاتژمێری‌ نیو‌پ��ه‌روه‌رده‌‌ بۆ‌ هاتبوون‌ که‌‌ کادێر‌ هه‌ڤااڵنی‌ک��ردن‌ل��ه‌گ��ه‌ل‌ه��ه‌ڤ��ااڵن��ی‌ت��ردا‌ل��ه‌ب��ه‌رده‌م‌ده‌ک��رد،‌ ئێمه‌یان‌ ته‌ماشای‌ ئه‌شکه‌وته‌که‌وه‌‌کاتێک‌ ب��وو،‌ ئێمه‌‌ ل��ه‌الی‌ دڵ��ی��ان‌ ئ��ه‌وان‌گه‌یشتینه‌‌الیان‌لێیان‌پرسین‌که‌‌بۆچی‌دوا‌گووتی:"من‌ ڕاپۆ"‌ هه‌ڤاڵ"ئه‌حمه‌د‌ که‌وتین؟‌پ��ه‌روه‌رده‌ی��ان‌ده‌ده‌م��ێ‌ئ��ه‌وان��ی��ش‌دژ‌ب��ه‌‌من‌به‌کاری‌ده‌هێنن،‌کترێکه‌ی‌گرتووه‌‌به‌‌ده‌ستێوه‌‌گووتم‌ منیش‌ نابم"،‌ ده‌ستبه‌رداری‌ ده‌ڵێت‌ و‌چایم‌بۆلێناون،‌هه‌ربۆیه‌‌ده‌بێت‌هه‌مووتان‌ببن‌به‌‌خاوه‌نی‌ڕه‌نج‌و‌ماندوو‌بوونم‌و‌چایه‌که‌م‌

چام‌ پ��ه‌رداخ��ه‌ک��ان��ه‌وه‌‌و‌دام‌بخۆنه‌وه‌.‌ ک��رده‌‌

ئه‌گه‌ر‌ گووت؛‌ پێیانم‌ هه‌روه‌ها‌ هه‌ڤااڵن،‌ به‌‌ل��ه‌‌ڕه‌نجمی‌خ��ۆم‌ده‌رن��ه‌ک��ه‌وت��م��ای��ه‌‌و‌ خ��اوه‌ن‌چایتان‌ ئێوه‌‌ ئێستا‌ برشتایه‌‌ چایه‌که‌م‌ ئه‌گه‌ر‌

نه‌ده‌خوارده‌وه‌.بووم،‌ نوێ‌ شتی‌ زۆر‌ فێری‌ که‌مپه‌دا،‌ له‌و‌هه‌ڤاڵی‌قاره‌مانمان‌هه‌ڤاڵ"ئه‌حمه‌د‌راپۆ"‌زۆر‌زۆری‌ پرانسیپێکی‌ فێری‌ فێرکردین،‌ شتی‌ت��اک��و‌ئێستاش‌ ژی��ان��ی‌گ��ه‌ری��ای‌ک��ردی��ن،‌ڕاپۆ"م‌ هه‌ڤاڵ"ئه‌حمه‌د‌ مه‌شقه‌کانی‌ هه‌موو‌ژیانی‌ پرانسیپی‌ کردومه‌ته‌‌ و‌ م��اوه‌‌ له‌یاد‌کتریگرتنه‌‌ ک��ات��ی‌ ب��ه‌اڵم‌ گ��ه‌ری��ای��ه‌ت��ی��م،‌له‌‌ ئه‌شکه‌وته‌که‌‌ ب��ه‌ره‌و‌ ڕۆشتنم‌ و‌ ده‌س��ت��م‌

بیره‌وه‌ریه‌کانمدا‌کۆمیدی‌و‌تراژیدیاشه‌.یاد‌ له‌‌ هه‌رگیز‌ ب��ی��ره‌وه‌ری��ه‌م‌ ئ��ه‌م‌ شێوه‌یه‌‌ ب��ه‌م‌ناچێت.‌هه‌ربۆیه‌‌توانیم‌له‌م‌بیره‌وه‌ریه‌مدا‌یادی‌فه‌رمانده‌ی‌شه‌هیدی‌قاره‌مان‌هه‌ڤاڵ"ئه‌حمه‌د‌

ڕاپۆ"‌بکه‌مه‌وه‌.

پــــرانســــیــــپــــه‌کــــانــــی‌ژیــانــی‌گــه‌ریــال

[email protected] | 2011/4/20 | 5 هەواڵ~ | ژماره

پ��اش س��ێ ک��ات��ژم��ێ��ر رۆژی"2011/4/13" رووناکبیری ک��ۆم��ه ڵ��ه ی ل��ه ه��ه وڵ��ی ن��ی��وه ڕۆ، له ژێر سیمینارێک کفری، له شارۆچکه ی ناوی"ئه نفال و کاریگه رییه کانی له سه ر خه ڵک و ئه رک و به رپرسیاریه تی هه نۆکه یی له رۆژی رێکخستنی به رێوه به رایه تی له الیه ن ئه مڕۆدا" ک��ف��ری پ��ارت��ی چ��اره س��ه ری دی��م��وک��رات��ی کوردستان، بۆ جێگیری پارته که ی رێکخست.

سیمیناره که به خۆله کێک راوه ستان بۆ گیانی له کاره ساته که که سانه ی ئه و هه موو پاکی له ده ستداوه گیانیان ئه نفاڵدا دڵته زێنه که ی ل��ه الی��ه ن جێگێری پ��اش��ان پ��ێ��ک��رد و ده س��ت��ی نه جیبه عومه ر چ��اره س��ه ر، پ��ارت��ی س��ه رۆک��ی که کۆمه ڵکۆژیانه ی و به ئه نفال س��ه ب��اره ت؛ بااڵده ست شارستانییه تی مێژووی به درێژایی چوون؛ به رێوه نه ته وه دا، � ده وڵه ت وئه قڵییه تی ئاخفی و وتی، کۆمه ڵکۆژی به واتای له ره گ نه ته وه ییه ک سڕینه وه ی و هه ڵکه ندن ورێشه دێت و به کار هاتووه و کاتیکێش که تێکۆشانی ئاستێکی گ��ه ی��ش��ت��ووه گ��ه الن ئ��ازادی��خ��وازی له ناوبردن و کۆمه ڵکۆژی رووب��ه رووی بڵند بۆونه ته وه . نموونه ی ئه وانه ، گه النی ئۆکرانیا، گه له که مان، و ئه رمه نیه کان و جۆله که کان ئه نفال، و هه ڵه بجه سه رده شت، له وانه "دیرسیم، فیلیه کان، س��ه ر کۆمه ڵکۆژی و ق��ه اڵدزی ل��ه الی��ه ن ئێستاش ک��ه ئ��ه وان��ه ی و قامیشلۆ رۆژان��ه به وسووریا وئێران تورکیا ده وڵه تانی

به رێوه ده برن. ج��ێ��گ��ێ��ری س��ه رۆک��ی پ��ارت��ی چ��اره س��ه ری دی��م��وک��رات��ی ک��وردس��ت��ان "ن��ه ج��ی��ب��ه ع��وم��ه ر" ئه نفالیش به قۆناخه کانی س��ه ب��اره ت پ��اش��ان؛

ئه و وت��ی؛ چ��وون ب��ه رێ��وه گه له که مان له سه ر سیاسه ته ی که له الیه ن رژێمی به عسه وه به رێوه کۆمه ڵکۆژی، و ئه نفال له چوارچێوه ی چوو، که لتوورو قه ده غه کردنی که لتوورو تێکدانی و ب��ۆوه . کوردستان دیمۆگرافیای گۆڕینی ووتی؛ ئه نفاڵ خۆی له خۆیدا، پرۆسه یه ک بوو که به چه ند قۆناخدا، تێده په ڕی و باسی ئه نفالی سه ربارزانییه کانی کرد، که له ساڵی )1983( هاوکات ک��ران، ئه نفال بارزانی ه��ه زار هه شت قۆناخ به هه شت )1988(ک��ه ئه نفالی باسی یه که می قۆناخی وتی؛ و کرد چووه به رێوه ناوچه کانی که جافایه تییه دۆل��ی ئه نفالی شوباتدا له مانگی و له خۆده گرێت سه رگه لۆ به رێوه چوو، ئه نفاڵی دووه م له قه ره داغ بو، ئه نفال و به رێوه چوو گه رمیان له ناوچه ی سێیه میش به تایبه ت له رۆژی )14-4( سی هه زار که س له وانه ژن و منداڵ ئه نفال کران. قۆناخه کانی تریش له کۆیه و که رکوک و هه ولیر وبه روربه ری به رێوه چوو. له بادینان هه شتیمیش قۆناخی و سیسته می ل��ه الی��ه ن ئ��ه ن��ف��اڵ، ئ��ه ن��ج��ام��دان��ی ب��وو بۆ ده س��ه اڵت��ه وه ، وه ک��و بن که وتنێکی تر

گه له که مان و بزووتنه وه ی ئازادیخوازه که ی.له سیمیناره که دا، تیشکخرایه سه ر هۆکاره کانی ئ��ه ن��ف��ال ک��ه ب��ه م��ه ب��ه س��ت��ی س��ه رک��وت��ک��ردن��ی گه لی ئازادیخوازانه ی تێکۆشانی بزووتنه وه ی کورد به رێوه چووه کرا و به تایبه ت له سه ر گوند والدێیه کاندا، که رۆڵی گرنگیان له تێکۆشاندا

له ئه ستۆ ده گرت. هه روه ها، سه باره ت به هه ڵه و که م وکوڕییه کانی پارته کانی ئه و سه رده مه ، که بوونه هۆکارێک پشت ئه ویش، که به عسدا، رژێمی له ده ست

داگیرکه ری تری ده وڵه تانی و به هێز به ستن سه رکوردستان و هێنانه ناوه ی ئه و هێزانه بۆ ناو له ئه نجامدا، ژماره یه ک له کوردانی ئێراق که کۆمه ڵکۆژی رووب��ه رووی رۆژه��ه الت��ی��ش��ی به رپرسیاریه تی ب��ێ ه��اوک��ات، ک��ردۆوه ت��ه وه . نه پاراستنیان و گه ل به له به رامبه ر پارته کان هۆکارێکی کۆمه ڵکۆژیانه ، ئه و له به رامبه ر ت��ری ک��ه م وک��وڕی��ه ک��ان��ی ئ��ه وان ب��وو. ه��ه ر بۆیه ، پێویسته ، وه کو گه لی کورد و بنه ماڵه و که س وکاری ئه نفال وناوچه کانی ئه نفاڵکراو، هه وڵ و وه ربگرین ده رس که موکوڕیانه ل��ه و یه کڕێزی و ک��وردان یه کێتی ک��ه ب��ده ی��ن، داوای و بکه ین به هێزتر رێکخستنه کانمان له ئاستی بکه ین نه ته واییانه هه ڵویستێکی دووباره نه بوونه وه ی ئه م شێوه کاره ساتانه له سه ر

گه له که مان. ه��اوک��ات، ره خ��ن��ه ل��ه الی��ه ن��ه ب��ه رپ��رس��ه ک��ان��ی حکومه تی هه رێمی کوردستان و الیه ن و هێزه پێویستدا، له ئاستی که گیرا په یوه ندیداره کان هه وڵی ناساندنی ئه م کۆمه ڵکۆژیانه یان نه داوه ناوخۆشدا، و نێونه ته وه یی له ئاستی به تایبه تی له هه مانکاتیشدا، بناسرێت. جینوساید وه ک��و و م��اددی ق��ه ره ب��ووی ن��اوخ��ۆدا، له سه رئاستی مه عنه وی که سوکاری ئه نفالکراوان نه کراوه ته . هاوکاتیش له سیمیناره که دا، تیشک خرایه سه ر قۆربانیان ژن له پرۆسه کانی پاکتاوی ره گه زی ئه م قۆربانیانی زۆرترین ژنان که ئه نفالدا، و کردۆه وه یه بوونه . نه جیبه وتی؛ له گه ڵ ئه وه ی ده ستی قۆربانی له ژنان زۆر ژماره یه کی که واڵتانی به له کچانیش ژماره یه ک و ئه نفالن ع��ه ره ب��ی ل��ه وان��ه ل��ه ک��ات��ی خ��ۆی��دا ب��ه میسر

له کفری سیمینارێک بۆ ئه نفال به رێوه چوو

گــەلــەکــەمــان ئێستا ڕوبەڕوی ئەنفالــی ســپـــی بــووەتــەوە

39 ~ | [email protected] | 2011/4/20 | 5 ژماره هەواڵ

فرۆشران. ئێمه ووتی؛ نه جیبه عومه ر خاڵه به م سه باره ت و ئ��ازاد ژن��ان��ی ئه نجوومه نی وه ک��و خ��ۆم��ان داوام��ان ژنانیش له رێکخراوه کانی زۆرێ��ک کوردستان هه رێمی په رله مانی و له حکومه ت ئ��ه و کچان ک��ردۆوه ، که داوای گ��ه ڕان��دن��ه وه له م ئێستا هه تاکۆ به داخه وه ، به اڵم بکرێته وه ، نه هاویشتراوه . هه نگاوێک هیچ زه م��ی��ن��ه دا، ئه مه ش که مته رخه مێکی مه زنه له ئاستی ئه نفال

وخاوه ندارییه تی که سوکاری ئه نفاکراوه کاندا.ل��ه س��ی��م��ی��ن��اره ک��ه دا، ب��ه ت��ای��ب��ه ت و رۆژدا ل��ه م ج��ێ��گ��ی��ری س��ه رۆک��ی پ��ارت��ی چ��اره س��ه ری؛ ره خ��ن��ه ی ئ��ه و پ��رۆژه ی��ه ی ه��اوس��ه رگ��ی��ری گرێت ئه نفاڵکراوان که سوکاری به کۆمه ڵه ی یه کی ئه مه هه رێمه وه ، حکومه تی که له الیه ن یه که ئه م ووت��ی؛ و گرت پێکدێت، دووساڵه بێڕێزییه له حه قی گه نجان و نه وه کانی ئه نفال و که سوکاری ئه نفالکراوه کاندا، به جێ ئه وه ی که هه ڵی کارکردن و خزمه تگۆزاری له وناوچانه و ئاسانکاری بۆ تیمارکردن و قه ره بوونکردنه وه ی که چی، ب��ک��ات��ه وه ، ئه نفاله کان ک��ه س��وک��اری ئه مه پێکدێنن. ب��ه ک��ۆم��ه ڵ ه��اوس��ه رگ��ی��ری رۆژه دا، ل��ه م نییه . ت��ر شتێکی و بێرێزییه وچ��االک��ی��ی ب��ه م��ه راس��ی��م ده ک��رێ��ت پێویستی به رفراوانی جه ماوه ری یادی ئه م رۆژ بکرێته و ئه م رۆژه یان بکرایه ته رۆژێکی ره ش له مێژووی نه ته وه که ماندا و هه وڵی ناساندنی به جینوساید کوردستان ن��اوخ��ۆ و نێونه ته وه یی له ئاستی به وانه یه ک بیانکرابایه و ب��درای��ه به گشتی هه تاکۆ خوێندن، قۆناخه کانی له وانه یه کی نه بێت ئاگا بێ له م کاره ساته نوێیش ن��وه وه ی

و له ئاستی ئه م تاوانه گه وره یه ی مرۆڤایه تیدا، بێده نگ نه بێت و ببێته ئه زموونێک له مێژووی که گه له که ماندا، ئازادیخوازانه ی تێکۆشانی چی، له رۆژی ئه نفالدا، الوانی ئه نفال، ئه نفاڵ

ده کرێنه وه . نه جیبه عومه ر؛ ووتی؛ ئێمه ی ژنان، بۆ ئه وه ی بتوانین له ئاستێکی پێویستدا، ببینه واڵمده ره وه ی له به رامبه ر به ئه نفال وله وانه ش ئه نفالی سه ر ژنان، ته نها به بڵندکردن ئاستێکی تێکۆشانی ژنان و به رێکخستن بوونی تایبه تی ژنانه که ده توانین زۆرترین ژنانه ی که ئه و وه اڵم��دره وه ی ببینه ،

ئازاریان کێشاوه له کاره ساتی ئه نفالدا.ئێستاش ک��ه کۆمه ڵکۆژییه ی ئ��ه و نه جیبه شێوه یه ب��ه م ده ب��ن��ه وه رووب��ه رووی گه له که مان هه ڵسه نگاند و وتی؛ ئێستا ئه نفالێکی سپی له سه ر گه له که مان به رێوه ده چێت، له وانه ، که مڕه نگ دووب��اره ئه مه ش نه ته وه ییه کانه . پرسه کردنی کردنه وه ی هه مان پرۆسه یه به شێوه یه کی نه رم و بێده نگ به رێوه ده چێت و پێویسته گه له که مان له به رامبه ر یه م یه که هۆشیار بێت. له باکووری واڵتدا، قڕکردنی سیاسی له به رامبه ر به نوێنه رو ده چێت، ب��ه رێ��وه گه له که مان پێشه نگاکانی واڵتپارێز شۆڕشگێڕه و الوان��ی ل��ه رۆژه��ه اڵت، ل��ه س��ێ��داره ده درێ��ن، ل��ه رۆژئ��اواش، ک��ورد، بێ ناسنامه یه و خاوه ن هیچ مافێک نییه ، لێره ش، ئه و نه ته وه یه کان. پرسه بوونه وه ی که مڕه نگ له به رامبه ر والیه نێک ه��ه رک��ه س چ��ون ک��ات به ئه نفال و کۆمه ڵکۆژی هه ڵه بجه بێده نگ بوو باسی نێوده وڵه تیه کان راگه یاندنه له ئاستی و شتێک زیاتر، کاته له و ئێستا نه ده کرا، لێوه نه گۆڕدراوه . ئه وه تا هه موو دونیا چاوی خۆی

له به رامبه ر به مافی چاره ی خۆنووسینی گه لی ک��ردۆوه . که ڕوکوێر خۆیانیان گرتۆوه و کورد کوردستانیش س��ه ر داگیرکه ره کانی دوڵ��ه ت��ه قۆربانی ده که نه ک��وردان شێوه یه ک به هه موو

ملمالنی سیاسی و ناوخۆییه کانی خۆیان.عومه ر، نه جیبه سیمیناره که دا؛ له کۆتایی س��ه ب��اره ب��ه م ق��ۆن��اخ��ه ی ئ��ێ��س��ت��ای ه��ه رێ��م��ی له ئاستی ناڕه زایانه ی شه پۆله ئه و و کورستان ده چن، به رێوه هه رێمدا شارۆشارۆچکه کانی ق��س��ه ی ک��ردو وت��ی؛ ئ��ێ��م��ه وه ک��و پ��ارت��ی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان له یه که مین داوه ه��ه وڵ��م��ان خۆپێشاندانه کانه وه دا رۆژی ئاشتیانه و به شێوه یه کی چاالکیانه ئ��ه و که به دوور له که ش وهه وایه کی توندوتیژی به رێوه له هه مانکاتیشدا و هه بێت درێژه شیان و بچن بووینه و خ��ۆم��ان هه ڵویستی پ��رۆژه و خ��اوه ن هه موو به دانیشتنێکی که بڕوایه شداین ل��ه و چ کوردستان هه رێمی نێو هێزوالیه نه کانی ئه وانه ی له په رله ماندا و چ ئه وانه شی له ده ره وه ی پ��ه رل��ه م��ان��ن و ن��وێ��ن��ه ری چ��ی��ن وت��وێ��ژه ک��ان��ی به باشی قۆناخه ئ��ه م ده ت��وان��ی��ن گه له که مان گرفتی کێشه و چ��اره س��ه ری و بکه ین تێپه ر ئه قڵیه تی به ئه مه ش بکه ین، کۆمه ڵگاکه م و به بنه ماگرتن خزمه ت و قه بووڵکردن یه کتر

دیموکراتیه ت پێکدێت. نوێنه ری له سیمیناره که دا، ئاماژه یه ، جێگای کوردۆساید و زۆرێک له پارت و رێکخراوه کانی به شدار به رچاو جه ماوه رێکی و شاری کفری بوون و رای و بیرو بۆچوونی خۆیانیان، خسته ماوه ی وسیمیناره که ش وگفتوگۆوه و به رباس

دوو ونیو کاتژمێری خایاند.

له کفری سیمینارێک بۆ ئه نفال به رێوه چوو

گــەلــەکــەمــان ئێستا ڕوبەڕوی ئەنفالــی ســپـــی بــووەتــەوە

[email protected] | 2011/4/20 | 5 بیاننامه~ | ژماره

له دایکبو ونى ساڵیادى )62(هه مین بۆنه ى به ئۆجه الن عه بد وڵاڵ به ڕێز ک��ورد گه لى رێبه رى ئه م یاده پیرۆزه له هه مو و مرۆڤایه تى به گشتى و

گه لى کورد و ژنان به تایبه تى پیرۆز بێت. بو ون کۆمه ڵگا به مرۆڤایه تى و رۆژه وه ى ل��ه و پێشکه وتووه هه ندێک که سایه تى وه ک رێبه ر و ده رک��ه وت��و ون��ه ت��ه کۆمه ڵگادا ل��ه ن��ا و پێشه نگ پێش. له یه که مین کۆمه ڵگاى مرۆڤایه تیدا که هۆکارى ب��ه دای��ک سر وشتییه کۆمه ڵگای داهێنان و س��ه رچ��ا وه ى جوانه کانى و خه سڵه ته کۆمه ڵگاى ب��ه رده وام��ى به ب��و وه ، به رهه مهێنان فێرى زانیاریه کانى ژیان کرد و وه . له سه ر بنه ماى ئه م راستیانه دایک به شێوه یه کى سر وشتى ده بێته تردا له واتایه کى پێشه نگى کۆمه ڵگا، رێبه ر و هه مو و به رامبه ر بێ فیداکاریه کى به هۆکارى کۆده بێته وه و تێدا مرۆڤایه تى به هاکانى ن��رخ و ده بێته مایه ى پیرۆزى بۆ مرۆڤایه تى. له سایه ى خا وه نى ده بێ�ته کۆمه ڵگا دایکدا پێشه نگایه تى زۆرت��ری��ن ش��ارس��ت��ان��ى، ب��ه اڵم ل��ه گ��ه ڵ هاتنى سیسته مى پیا وساالرى و کۆیالیه تى و هه ڵوه شانه وه ى سیسته مى سر وشتى دایک وه ک چۆن هه مو و پێوانه کانى مرۆڤایه تى ئاوه ژوو ده کرێن به هه مان شێوه ش پێوانه ى رێبه رایه تى و پێشه نگایه تى کردن پێچه وانه ده بێته وه . ئاراسته که ى له کۆمه ڵگادا به ڕێوه بۆ پیا وساالرى سیسته مى درێ��ژای��ى به بۆ س��ه ره وه له سه رۆکایه تى کۆمه ڵگا بردنى له کۆمه ڵگادا. به سه ر دایسه پاند و وه خ��واره وه ده رئه نجامى ئه و شێوه به ڕێوه به رایه تیه مرۆڤایه تى توند وتیژى و کۆیالیه تى و زۆرت��ری��ن ر و وب��ه ڕ و وى هه مو ویانه وه س��ه ر و وى ل��ه ب��ۆت��ه وه . چینایه تى ژن ب��ۆت��ه ق��ورب��ان��ى ی��ه ک��ه م و زۆرت��ری��ن باجى گۆڕاندنى پێنا وى ل��ه دا وه ، چه وسانه وه کانى سر وشتى و کۆمه ڵگاى گ��ه ڕان��ه وه ى کۆمه ڵگا و به خته وه رى بۆ مرۆڤایه تى گه لێک رێبه رایه تى و سر و وشتى و وه ک به شێوه یه کى سه رۆکایه تى هێزێکى رزگارکه ر ده رکه وتو ون و له ده رئه نجامى ز وڵم و زۆردارى گێڕانه وه ى له دژى تێکۆشانیان به خه ڵکه وه له الیه ن مرۆڤایه تى بۆ ر و ون��اک��ى شێوه یه کى سر وشتى بو ونه ته رێبه ر و پێشه نگ بۆ کۆمه ڵگا. رێبه رى گه لى کورد به ڕێز عه بد وڵاڵ ئۆجه النیش یه کێکه له و رێبه رایه تیه سر و وشتیه ى ده رک��ه وت��و وه کوردستاندا کۆمه ڵگاى له که س��ه رۆک و ف��ه ی��ل��ه س��وف و ب��ی��رم��ه ن��د و و وه ک نمونه یى سه ره ڕاى هه مو و تێکۆشانێکى رێبه رى ساته کانى هه مو و ئاسته نگیه کان پیالنگێڕى و

ژیانى خستۆته خزمه تى گه له وه .له ئۆجه الن ت��ه وا وى عه بد وڵاڵ نا وى ئاپۆ رێبه ر خێزانێکى هه ژار له گوندى ئاماره ى سه ربه نا وچه ى

ب��اک��ورى ر وح��اى ش��ارى گ��رێ��درا وى خه لفه تى کوردستان له )1949/4/4( له دایک بو وه ، له ته مه نێکى بچو وکدا به هۆى زیره کى و لێهاتو وییه وه تایبه تمه ندى سه رۆکایه تى تێدا ده رده که وێت. به بنیاد خۆى که سایه تى خۆى تێکۆشانى ره ن��ج و ل��ه کاریگه ریه کانى خ��ۆى ئ��ه وه ى ب��ۆ ده ن��ێ��ت و له ب��ه رده وام بپارێزێت ده س��ه اڵت��دا سیسته مى تێکۆشاندا ده بێت و شان به شانى خوێندن وه ک خانه واده که ى خۆى و ماند و ونه ناس کرێکارێکى به خێو ده کات. له کاتێک له کۆلیژى زانیستیه سیاسیه کان ده خوێنێت له گه ڵ کۆمه ڵێک ال وى حه فتاکانه وه ساڵى سه ره تاى له گه رمدا خوێن له نه بو ونه وه هه بو ون ده ئافرێنێ و به ردى بناغه ى نه ته وه یى و ش��ۆڕش��ى گ��ه وره ت��ری��ن دام��ه زران��دن��ى دیموکراتى داده نێ و پارتى کرێکارانى کوردستان قۆناغ ب��ه ق��ۆن��اغ داده م��ه زرێ��ن��ێ و )PKK(به ئاسته نگیه کان هه مو و له ڕێگه گرتن بۆ گۆڕانکارى زانستى و بابه تیانه شۆڕش ده گه یه نێته له زیندانێکی ساڵه دوانزه ماوه ی ئه وه لو وتکه . تاکه که سیدا به به رخودانیه کی بێوێنه به ره نگاری

هه موو پیالنگێرییه کان ده بێته وه .

ژنانى‌ئازادیخواز‌و‌تێکۆشه‌رئاستى ل��ه س��ه ر رێبه رایه تیه تاکه ئاپۆ رێ��ب��ه ر نا وه ندى ژن وه ک کێشه ى که جیهان هه مو و بێ وچان ده س��ت و ده گرێته کێشه کان هه مو و ب��ه رام��ب��ه ر ل��ه ئ��ازادى تێکۆشه رێکى وه ک پیا وساالرى تێکۆشانى کرد و وه . زۆر سیسته مى الیه نه شاراوه و هه مو و د ودڵى به بێ رادیکااڵنه و به ر دا وه ت��ه پیا وساالرى سیسته مى فێڵى فرت و ره خنه . له وارى کرداریشدا وێڕاى هه ڤاڵێتیه کى پاک و بێگه رد له گه ڵ ژندا گه وره ترین شۆڕشى ئازادیخوازانه ى ژنانى به رپا کرد و وه . له به رامبه ر ژن و تاکی تاک و کۆمه ڵگا ئیراده کردنى بێ پیا وى ئازادى ئافراند ووه . له به رامبه ر به مه ئه گه ر ئازادیخوازه کان هه مو و مرۆڤایه تى و هه مو و بۆ هه مو و گه النى بنده ست له سه رووى هه مو ویانه وه ژنانى مرۆڤایه تى و ت��ه وا وى ک��ورد و و گه لى بۆ ش��ک��ۆم��ه ن��د و رێ��ب��ه رێ��ک��ى ئ��ازادی��خ��واز وه ک ب��ه رده وام بۆته مایه ى هێز و و موراڵ و پیرۆز که پ��ی��ا وس��االر و سیسته مى ب��ۆ ئ��ه وا مه عنه ویات ئاسته نگ و وه ک ده س��ه اڵت��داران��ی��ش ت��ه وا وى پێشکه وتنى به تایبه تى گ��ه وره ی��ه به ربه ستێکى رزگارکردنى ژن��ان و ئازادیخوازانه ى تێکۆشانى هه ڵوه شاندنه وه ى ب��ه وات��اى کۆیالیه تى له ژن��ان هه مو و سیسته مه ده سه اڵتداره کانه ، گرێدرا و به و به ده سه اڵتداره کان ته وا وى سیسته مه راستیه ش پیالنگێرى گه وره ترین تۆڵه سه ندنه وه ئامانجى

نێوده وڵه تیان ر و وب��ه ڕ و وى که سایه تى رێبه ر ئاپۆ و ه��ه م��و و گ��ه ل��ى ک��ورد ک��ردۆت��ه وه . ه��ه ر بۆیه ده ڵێین ئ��ازاد ژنانى ئه نجومه نى وه ک و ئێمه له دایکبو ونى رێبه ر ئاپۆ به واتاى هه ڵهاتنى خۆرى ئازادیه بۆ ژنان له هه مان کاتیشدا پیالنگێڕى

نێوده وڵه تى گه وره ترین هێرشه له سه ر ژنان.به خا وه ن ئاشکرایه ژنان الى هه مو ومان ر و ون و ده رکه وتنى له رێبه رى ئازادى خۆى و به هێزبو ونى ته ڤگه ره که ى و به رخودانیه بێوێنه که ى له به رامبه ر زۆرى هێزی ئیلهام و زۆرداره ک��ان سیسته مه نا وه ڕاست، رۆژهه اڵتى گه النى هه مو و دا وه ت��ه ئه م شه پۆلى شۆڕشى دیموکراتیخوازانه ى گه النى عه ره ب به ده ر نییه له کاریگه ریه کانى بز وتنه وه ى هه مان به ژن��ان. ک��ورد و ئازادیخوازانه ى گه لى شێوه ش کاریگه ریه کانى ئه وانیش له کوردستاندا

ده بینرێت. نه وه یى شۆڕشێکى ک��وردس��ت��ان��دا ب��اک��ورى ل��ه رۆژب��ه ڕۆژ ژن��ان پێشه نگایه تى به دیموکراتى کوردستانیش ب��اش��ورى ل��ه ده ب��ێ��ت، ب��ه گ��وڕت��ر س��ه ره��ه ڵ��دان��ى ج��ه م��ا وه رى گ��ه ل ئ��ه گ��ه ر وه ک ناڕه زاییه کان ده نگه بو ونه وه ى بڵند هۆشیارى و سه رهه ڵدانانه ئ��ه م ده ت��وان��ی��ن کاتێک ببینین ئازادانه ى گه ل ئه گه ر ئیراده ى بخه ینه خزمه تى

ژنان ببنه پێشه نگى ئه م بز وتنه وانه .باشور‌ ده ڵ��ێ��ت:)ش��ۆڕش��ى‌ ئ��اپ��ۆ رێ��ب��ه ر وه ک تێکۆشانی ک��ه وای��ه پێمان ژن��ه (وه ش��ۆڕش��ى‌دیموکراتیخوازانه ی گه ل له باشورى کوردستاندا فکر و جێگیرکردنی و خ��اوه ن��ده رک��ه وت��ن ب��ه فه لسه فه ى ئایدۆلۆژیاى ڕێبه ر ئاپۆ سه رده که وێت به تایبه ت به ئایدۆلۆژیای رزگارى ژنان که له الی

به ڕێزییه وه پێشکه ش به هه موو ژنان کراوه . هه ر به م بۆنه یه وه دا وا له هه مو و ژنان و که سانی له گه ڵ ده که ین ئ��ازادی��خ��واز پ��ه ر وه ر و نیشتمان ب��ۆچ��و ون و ت��ێ��ز و و ل��ه زانیتیانه تێگه یشتنێکى ئاپۆ وه خستنه وارى رێبه ر نۆژه نى جیهانبینى دیموکراتى کۆنفیدرالیزمى سیسته مى کردارى که سیسته مى ئیراده ى ئازادانه ى گه النه ،پێشنیار نه مامى که سێک هه مو و رۆژه دا له م ده که ین کوردستاندا سر وشتى له دیموکراسى ئاشتى و

بڕوێنێت.بژى تێکۆشانى ئازادیخوازانه ى گه الن

به رێبه رایه تى رێبه رى ژنانى ئازادبژى رێبه رى راسته قینه ى گه الن رێبه ر ئاپۆ

نا بۆ هه مو و سیته مێکى پیا وساالر و پیالنگێڕ و کۆنه پارێز

ئه نجومه نى ژنانى ئازاد2011/4/4

له‌دایکبو‌ونى‌رێبه‌ر‌ئاپۆ‌هه‌ڵهاتنى‌خۆرى‌ئازادى‌ژنانه‌

41 ~ | [email protected] | 2011/4/20 | 5 ژماره بیاننامه

ئه مڕۆ وه ک��و له رۆژێکی 2003 ساڵی ک��ه ب��ه ک��ۆت��ای رژێ��م��ی ب��ه ع��س دی��اری ک��راو و گ��ه الن��ی ع��ێ��راق رزگ��اری��ان بوو ل��ه ده س��ت دی��ک��ت��ات��ۆرت��ری��ن رژێ��م، که زه وی. رووی ل��ه س��ه ر ن��ه ب��وو وێ��ن��ه ی ه��ه رچ��ه ن��ده رووخ��ان��ی رژێ��م��ی به عس ب��ه اڵم ده ره وه ب��وو، هێزه کانی ب��ه ده س��ت��ی کۆمه ڵێک له به رده م رێگای دیسانیش گۆڕانکاری کردوه ، به الیه نی ئیجابی و له وانه یه بۆ گه النی تری عێراق سلبی، له گه ڵ قه یرانی و ئ��ال��ۆزی هه ندێک قه یرانی به تایبه تیش هێنابێت، خ��ۆی ن��ه ب��وون��ی ت��ی��ره گ��ه ری و م��ه زه��ه ب��ی و بۆ گه لی کورد به اڵم خه زمه تگوزاری. ک��رده وه ، ت��ازه ی ده رف��ه ت��ی کۆمه ڵێک ئه مه ش وای کرد چه ندین هه نگاو دۆزی ره وای گه لی کورد به ره و پێشه وه به رێت، هه رێمی به ڕێوه به رانی هاتبوایه ئه گه ر ک��وردس��ت��ان ب��ه چ��اوێ��ک��ی ف��روان��ت��ر ئ��ه و ئه وا به خوێندبووایه ته وه ، پێشکه وتنانه یان زۆرفروانتر خزمه تکردنێکی ده رف��ه ت��ی

هه بوو.ئ��ه رک��ی ب��ه ع��س رووخ��ان��ی دوای زی��ات��ر ک��ه وت��ه س��ه رش��ان��ی ح��ک��وم��ه ت و الی��ه ن��ه س��ی��اس��ی��ه ک��ان��ی ک��وردس��ت��ان، ده س��ه اڵت��داره ک��ان، پ��ارت��ه به تایبه تیش ئه و نزیک به رپرسانه ب��ه داخ��ه وه ب��ه اڵم دوو به نه فسی زیاتر نه بوونه وه ، ئه رکه الیه نه کانی په راوێزخستنی ئ��ی��داره ی، ت��ر، خ��ۆن��ه دان ل��ه پ��رس��ی ی��ه ک��ێ��ت��ی لێ و له گه نده ڵی وازنه هێنان نه ته وه ی، کارنه کردن له گه نده ڵکاران، نه پرسینه وه بۆ داب��ڕاوه ک��ان ناوچه و که رکوک بۆ بۆسه ر هه رێمی کوردستان، گه ڕانه وه یان له به ر ئه و عه قلیه ت حیزبگه راو به رژوه ندی ته نگه ی که رۆژ به ڕۆژ بێ ئومێدترمان

ده کات له چاره سه کردنی کێشه کاندا. له ئه نجامی ئه و خوێندنه وه ته نگه ی بۆ رووداوه کانی دوای رووخانی به عس، بۆیه کۆمه ڵێک تووشی کۆمه ڵگای ئه مڕۆ

قه یرانیتر کرده وه ، که له ئێشتادا ده سه اڵتی بۆ ن��ه م��اوه بیانووێکی هیچ ک��وردی چاره سه ریه کی له بێجگه خزمه تکردن، ریشه یانه . چونکه ئه و ره وشه ی له عێراق ده ره وه ش هێزه کانی ب��ه ده س��ت��ی ئ��ه گ��ه ر دروست بێت و تائێستاش بڕیاری سه ره کی عێراق، به ده ستی زڵهێزه کانی جیهان بێت، به تر له گه اڵنی زۆرێ��ک ئه مڕۆ به اڵم ئیراده ی خۆیان توانیان رژێمه دیکتاتۆرو ده ره وه به کرێگیراوه کانی کۆنه په رسته بنێن، هه نگاو ئازادی به ره و و بڕووخێن زۆرێ��ک��ی��ش ل��ه رژێ��م��ه دی��ک��ت��ات��ۆره ک��ان دوو و پێنج و ده ل��ه رزێ��ت عه رشه که یان رۆژێ��ک��ی��ان م��اوه . ئ��ه م��ه ش ئ��ی��راده ی زی��ات��ری ب��ه خ��ش��ی��ه وه ب��ه گ��ه ل��ی ک��ورد ئه مه ش بۆ کوردستان، له چوارپارچه ی ئ��ه م��ڕۆ گ��ه ڵ��ی ک��ورد ل��ه ن��او چ��االک��ی مه ده نی و دیموکراتیدایه ، ئه و چاالکیانه به گشتی ئومێد به خشن، چونکه ده رفه ت گه الن به ئیراده ی گۆڕانکاریه کی بۆ

دروستبێت کراوه ته .ل��ه ب��اش��وری ک��وردس��ت��ان ئ��ه وا ب��ۆ په نجا شه قامه کانی سه ر خه ڵک ده چێت رۆژ داواکاریشی تاکه گرتووه و له ده سه اڵت جومگه ل��ه ریشه یانه یه گ��ۆڕان��ک��اری به رێوه بردنی و ده سه اڵت سه ره کیه کانی ه��ه رێ��م، ه��ه م��ان��ک��ات گ��ۆڕی��ن��ی ئ��ه و ن��اوچ��ه گ��ه ره ی��ه و حیزبگه را عه قلیه ته که تائێستا حکومی هه رێمی پێده کرێت. ئێمه پێمان وایه له 8 مین ساڵوه گه ڕی شه پۆڵه له و و به عس رژێمی رووخانی ناوچه که رووداوان��ه ی و گ��ۆڕن��ک��اری پێویست ده کات جارێکیتر ده سه اڵتدارانی هه رێمی کوردستانیش به خۆداچوونه وه ی ب��ۆ ب��ک��ه ن، چ��ون��ک��ه ل��ه ه��ه ر ئ��اڵ��ۆزی ل��ه ب��اش��ووری ک��ورد تێکچوونێکی و الیه نێک ه��ێ��زو ه��ه ر پێش ک��وردس��ت��ان ئه وان لێی به رپرسیارن، ئه و نزیکایه تیه ی کردوویانه رۆژی په نجا ئه و له ماوه ی به شی خۆپیشاندانه کان، و ل��ه ن��اڕه زای

وه اڵمدانه وه ی قۆناخه که ناکات، چونکه گۆڕانکاری له نائاسایی به قۆناخێکی

و وه رچه رخاندا تێده په ڕین.ئ��ێ��م��ه ل��ه الی خ��ۆم��ان ک��ه ل��ه س��ه ره ت��ای که ئه مڕۆ رۆژی تا دروستبوونمانه وه له به ری گه لدابووینه و به رده وامیش وه کو ده س��ه اڵت ئیجابی به رهه ڵستکارێکی خ��ۆم��ان ب��ه ن��اوک��ردوه و ب��ه و ن��ه ف��ه س��ه ش ک��ارم��ان ک��ردوه ، ئ��ێ��س��ت��اش ب��ه ه��ه م��ان ش��ێ��وه ک��اره ک��ان��م��ان ب��ه رده وام ده ک��ه ی��ن، هه رچه نده تا رۆژی ئه مڕۆش باجی بۆ رێبازه دا له م به رده وامبوون به اڵم ده ده ین، نشتمانی و دیموکراتی به ئه رکێکی ئێستا ت��ا ئ��ه م��ه ش داده ن��ێ��ی��ن. ه��ه رب��ۆ کۆنفرانسمان ک��ۆڕو پ��رۆژه و چه ندین ب��ه رای گ��ش��ت��ی و الی��ه ن��ه پ��ێ��ش��ک��ه ش ناڕه زای ره وشی له به رپرسه کان کردوه ، و خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ه ک��ان��ی��ش��دا پ��رۆژه ێ��ک��ی پێشکه ش نه خشه رێکمان و چاره سه ری ئێستاشدا ل��ه ک��ردوه ، خ��ۆپ��ی��ش��ان��ده ران پێشکه ش ب��ۆ ده ک��ه ی��ن ئ��ام��اده ک��اری ک��ردن��ی گ��ه اڵڵ��ه ن��ه خ��ش��ه رێ��ک ب��ه رای گشتی و ده س��ه اڵت و خ��ۆپ��ش��ان��ده ران ، بۆ کارکردنمان رێ��گ��ای به بێته تاکو چاره سه ر و وه رچه رخان و گۆڕانکاری

پرسه هه نووکه یه کان.ده ستکه وتی بنه مای له سه ر تێکۆشان زی��ات��ر ب��ه ده س��ت��خ��س��ت��ن و گ��ۆڕان��ک��اری ده س��ه اڵت ل��ه بترسێین ئ��ه وه ی ب��ه ب��ێ ئ��ه وا تایبه تیه کانمان، ب��ه رژوه ن��دی��ه و ده رفه ته ی ئ��ه و جارێکیتریش ده توانین له گه ڵ دروستبووه 2003ک��ه /4/9 له سه رهلدانی له ئه نجامی ده رفه ته ی ئه و ئه مڕۆی گه النه وه دروست بووه بخه ینه وه خ��زم��ه ت گ��ه ل��ه ک��ه م��ان و ی��ه ک��ری��زی و یه کێتی نێوان خۆمانی پێ پته وتربکه ین.

ده سته ی کارگێڕیپارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان

2011/4/8

8مین‌ساڵی‌رووخانی‌رژێمی‌به‌عسکۆتایی‌رژێمه‌‌دیکتاتۆره‌کانه‌


ع��ه ق��ڵ��ی��ه ت��ی پ��ی��اوس��االری ب��ه ه��ه م��وو له سه ر ک��ه ب��ه رده وام خ��ۆی دڕندایه تی ڕۆحی ژن ده خوێنێت هه موو کونجێکی هه موو به گ��رت��ۆت��ه وه و جیهانه ی ئ��ه م ش��ێ��وازه ک��ان ت��ون��دوت��ی��ژی ک��وش��ت��ن و به کااڵکردن و وله سێداره دان به رده باران

په ره به سیسته مه دڕنده که ی ده دات.ل��ه ب��ه رواری ئێستاو پێش س��اڵ پێنج ئێزیدی کوردی کچه )2006-4-7(په رده ی عه قڵیه تی ژێر له و به بێتاوان هۆڤانه به شێوه یه کی ناموسپه رستی ب��ه ب��ه رچ��اوی ه��ه م��وو ک��ه س��ێ��ک��ه وه به ردباران کراو زۆر تراژیدیایانه گیانی کێشه یه ئه م ئه وه ی له گه ڵ له ده ستدا. وه ک کێشه ی کۆمه اڵیه تی ناوزه دکرا، ئه م پشت له سیاسیش ده ستی ب��ه اڵم هێزی به تایبه تی هه بوو. مه سه له یه وه ناوخۆی هێزی پشتیوانی به ده ره کی ناوزڕاندنی بۆ ده ک��رد ک��اری��ان ئیراق کوردی ئێزیدی تاناچاری ده رکردنیان بکه ن. ئه م سیاسه ته تاڕۆژی ئه مرۆش جێگای ئ��ه وه ی بێگومان ب��ه رده وام��ه . ژنان کێشه کاندا ل��ه ت��ه واوی سه رنجه قوربانی یه که مه . بۆ شه رمه زارکردنی ئ��ه و دی��ارده ی��ه و ب��ه س��زاگ��ه ی��ان��دن��ی ن��اره زای چاالکی چه ندین تاوانباران پێش داوا و کۆنفرانس و وکه مپین ڕێکخراوه کانی ل��ه الی��ه ن ک��ران ک��ه ش دی��م��وک��رات��خ��وازو که سایه تی و ژن��ان له گه ڵ ئه مرۆشی ب��ه اڵم یاساناسه وه ، و نه گیران تاوانبار که سانی دابێ�ت

سزانه دران.رێکخراوه کانی ژنان و که سانی

ئازادیخواز ئه وه ی ئێراقدا و له باشوری کوردستان زیادبوونی ده ب��ن��ه وه ڕوب��ه روی ڕۆژان��ه ژماره ی دوعاکانه و به کوشتن و سوتاندن ل��ه ن��او کونجی ل��ه س��ێ��داره دان ج��ا چ و

ده س��ه اڵت��دارێ��ک به ده ستی ی��ان م��اڵ��دا نه بێ�ه قوربانی ژنێک ڕۆژنییه بێت عه قڵیه تی ناموسپه رستی. له ساڵی پاردا و دایک دووخوشک و سێ خوشک تائێستا به یه که وه کوژران. و و کچ و بگیرێت ژن��ک��وژێ��ک نه مانبینی بکرێ�ت دادگای خه ڵکه وه به به رچاوی و ب��ه س��زای خ��ۆی ب��گ��ات. ل��ه گ��ه ڵ یاسای کۆمه ڵێک خ��اوه ن��ی ئ��ه وه ی ک��ۆن��ه پ��ارێ��زی��ن ک��ه ت��ه واو ل��ه خ��زم��ه ت��ی ئه م خوله ی عه قڵیه تێکی کۆنگیردان. پ��ه رل��ه م��ان��ی ه��ه رێ��م��ی ک��وردس��ت��ان ی��ه ک ل��ه س��ه ر ب��ڕی��اری ئێستا ه��ه ت��ا بکه وێت�ه خزمه تی ک��ه ن��ه داوه ی��اس ژن��ان��ه وه و که مێک ئ��ازادی و م��اف که توندوتیژیانه ی ئه و بۆ ڕێگربێت ڕۆژبه ڕۆژ له زیاد بووندایه . ده سه اڵتی ئه وه ی به بێ جێبه جێکردن)حکومه ت( ناڕزاکانی ده نگه بۆ حسابێک هیچ له جیاتی ب��ه ب��ه رده وام��ی ب��ک��ات ژن��ان کوشتنی دی��ارده ی ئه م بۆ سنوردانان به به رتیل ده که ن ئازاد ژنکوژان ژنان.

و ره شوه .ئازاد ژنانی ئه نجومه نی وه ک ئێمه و رێ��ک��خ��راوی ژن��ان��ی ئ��ازادی��خ��وازی ک��وردس��ت��ان ل��ه ک��ات��ی ک��وش��ت��ن��ی ره وشه و ئه م بۆ قوڵمان به خویندنه وه ی رێ��گ��ه گ��رت��ن ل��ه ه��ه م��ووش��ێ��وازه ک��ان��ی کوشتنی ژنان له کاتی کوشتنی دوعاو هه ر ژنێک له ژێر ناوی هه ربیانویه کدا ب��ووب��ێ��ت خ��اوه ن ه��ه ڵ��وێ��س��ت ب��ووی��ن��ه و ب��ۆ ب��ه رف��راوان��ک��ردن و چ��ڕک��ردن��ه وه ی چ��االک��ی��ه ک��ان��م��ان ه��ه م��وو س��اڵ��ێ��ک کۆمه ڵیک زنجیره چاالکی و که مپین ڕاده گ��ه ی��ه ن��ی��ن. ل��ه س��ااڵن��ی ڕاب��ردوودا که س ناموسی ژن��ان ئێمه ی به ناوی له پێناوی ئازادیمانه ، ناموسمان نین ت��ێ��پ��ه ڕان��دن��ی ک��ه ل��ت��وری ده س��ت��درێ��ژی

بکه ین، بڵند ئازادیمان باتێکۆشانی له 8ی به ژنانه وه . بازرگانیکردن نابۆ که مپینێکمان ئه مساڵیشدا م��ارس��ی رأگه یاندووه به ناوی "نابۆ کۆمه ڵکوژی ده که ین ژنانیش له هه موو داوا ژنان". کۆببنه وه و که مپینه ئ��ه م ل��ه ده وری ب��اه��ه م��ووم��ان ده ن��گ��ه ن��اڕه زای��ه ک��ان��م��ان خاوه ن بۆ و یه کتری الی بگه یه نینه ده رکه وتن له هه موو ئه و ژنانه ی به بێ ت��اوان ده ک��وژرێ��ن و ه��ه ڵ��ده درێ��ن��ه ناو له هه موو رێگه گرتن بۆ زبڵدانه کان. توندوتیژی و شێوازه کانی ده ستدرێژی دژب��ه ژن��ان ب��ا ه��ه م��ووم��ان ب��ه ی��ه ک��ه وه بڵند ژنان ئازادیخوازانه ی تێکۆشانی ب��ک��ه ی��ن و س��ی��س��ت��ه م��ی پ��ی��اوس��االری خیزان و ده س��ه الت سیسته می ل��ه ن��او و ک��ۆم��ه ڵ��گ��ادا ڕی��س��واو ش��ه رم��ه زار ب��ک��ه ی��ن. ل��ه پ��ێ��ن��ج��ه م��ی��ن س��اڵ��ی��ادی به ردبارانکردن و کوشتنه تراژیدیاکه ی ئیتربه سه ده ڵێین ئێزیدیدا کچه کوردی پێشمانوایه و ژنان. کۆمه ڵکوژی بۆ ته واوی کێشه و گه نده ڵی و جیاوازی چینایه تی و زۆردارییه کان سه رچاوه ی خ��ۆی ل��ه و ع��ه ق��ڵ��ی��ت��ی ج��ی��اک��اری ڕه گ��ه زی��ی��ه وه س��ه رچ��اوه ده گ��رێ��ت که ڕۆژانه ژن ده کاته کۆیله و موڵک و کااڵ و له و ڕێگه یه وه هه موو کۆمه ڵگا ئیفلیج ده کات. هه ربۆیه جیگیرکردنی و گۆڕانکاری دیموکراتی سیسته می ڕیشه یی له چاره سه رکردنی کێشه کانی

ژنانه وه ده ست پێده کات.

نا بۆ کۆمه ڵکوژی ژنان بژی تێکۆشانی ئازادیخوازانه ی ژنان

له پێناوی ئازادی کۆمه ڵگا

ئه نجومه نی ژنانی ئازاد2011-4-8

له پێنجه مین ساڵیادی به ردبارانکردنی دوعادا،هه موومان ده ڵین ئیتربه سه بۆ کۆمه ڵکوژی ژنان

43 ~ | [email protected] | 2011/4/20 | 5 ژماره بیاننامه

دایک ئه و که سه یه که وه ک گه ردوون ئاواکه ره و وه ک سروشت به خشنده یه ، وه ک کۆی ره نجی هه موو کرێکاران ره نجده ره ، به اڵم سه ره ڕای هه موو ئه م راستیانه ته واوی مرۆڤایه تی له ناو منداڵدانی خ��ۆی��دا ه��ه ڵ��ده گ��ری��ت و ب��ه ه��ه س��ت��ی پ��ی��رۆزی دایکایه تی هه موو میهره بانی و تواناکاری ده داته بتوانێت هه یه کێ جگه رگۆشه کانی. و منداڵ دایک لێهاتوویی له دور مرۆڤه کان به رهه می خه سڵه ته له سه ربنه ما دای��ک ده س��ت. بگرێته جوانه کانی دادپه روه ری و یه کسانی و ئاشتیخوازی له سایه ی ڕێبه ری کۆمه ڵگا. و خوداوه ند ده بێته سیسته می دایک محوریدا به هه شت بۆ مرۆڤ ئاوا ده کات و گه وره ترین شارستانیه ت پێشکه ش به

هه موو مرۆڤایه تی ده کات.به رهه می هه ر شتێک له کۆمه ڵگای سروشتیدا هه بێت و مایه ی هێز و مۆراڵ بێت ده چێوێنرێت به دایک. زه رده شت ده ڵێ�ت خاک دایکه و دایکیش ده گوترێت ئیسالمدا له ئاینی نرخه . پیرۆزترین به هه شت له ژێر پێی دایک دایه ، ڕێبه رئاپۆ ده ڵێت دایک خاوه ن ره نجێکی پیرۆز و بێ به رامبه ره و

له ره نجی چل کرێکار زیاتره ( له کورده واریدا ده ڵین له پشتی هه رکه سێکی به تواناوه دایکێکی به هێز هه یه . ئه مانه هه مووی لۆژیک و زانستی ژیانن.له کاتێکدا باس له گه وره یی و تواناکارییه کانی هه ر سه رۆک و ڕێبه رێک بنرخێنرێت، پێویسته باس له ڕۆڵ و کاریگه رییه کانی دایکان بکرێت. گرێدراو کاریگه ری ده ڵێ�ت، ئاپۆ ڕێبه ر راستیانه وه به م دایکم له سه رکه سایه تی من زۆره . دایکه عوه یش و دژوار و سه خت ژیانێکی تێپه راندنی له گه ڵ ئۆجه الن. ڕێبه ر وه ک که سێکی مه زنکردنی به مرۆڤایه تی پێپشکه ش دی��اری گ��ه وره ت��ری��ن ده کات. دایکه عوه یش له )11-4-1996(کۆچی دوای کرد. ئێمه وه ک دایکانی ئاشتی باشوری کوردستان له پانزده هه مین ساڵیادی وه فاتی دایکه ڕێبه رایه تی دایکی پیرۆزه کانی نرخه عوه یشدا، به بیر ده هێنینه وه و ڕێز له هه موو ره نج و تێکۆشانی ده که ینه دایکایه تیه که ی پ��ه روه رده ی و ده گرین

وانه بۆ هه موو دایکان.گ��ه ل��ه ک��ه م��ان ده زان��ی��ی��ن ه��ه م��ووم��ان وه ک ل��ه س��ه ر پێیه و ل��ه ه��ه رچ��وارب��ه ش��ی ک��وردس��ت��ان

ت��ێ��ده ک��ۆش��ێ��ت ل��ه پ��ێ��ن��اوی م��اف��ی ن��ه ت��ه وه ی و بۆئه وه ی ڕابردوودا له ماوه ی دیموکراتییه کانی. گه ل داخ��وازی��ی��ه ک��ان��ی و ب��ه رق��ه رارب��ێ��ت ئاشتی ه��ه م��وو ب��ه ئ��اش��ت��ی دای��ک��ان��ی جێبه جێبکرێت له چوارچێوه ی وات��ادار زۆر خه باتی شێوازێک ئاشتی و دیموکراتیدا به ڕێوه ده به ن. ئێمه ش ئه مرۆ له باشوری کوردستاندا بۆ ئه وه ی ئاشتی به رقه رار گۆرانکاری پێناوی له هه وڵدانین خاوه ن بێ�ت ژنان کۆمه ڵکوژی له رێگه گرتن و بنگه هی قه بوڵکردن یه کتر که لتوری جێگیرکردنی و ره نگه ب��ه ه��ه م��وو دیموکراتیه ت ئ��اواک��ردن��ی و ده که ینه تواناکانمان ه��ه م��وو ج��ی��اوازه ک��ان��ه وه ، و هه موو دایکه عوه یش بۆ وه فاداریمان یه ک. دای��ک��ه ق��اره م��ان��ه ک��ان و دای��ک��ان��ی ش��ه ه��ی��دان، ئ��ازادی ژن، ڕه گ��ه زی ئ��ازادی ڕێبازی له سه ر کۆمه اڵیه تیه ئاشتی گه ره نتی و کۆمه ڵگایه

په ره به تێکۆشانه کانمان ده ده ین.

دایکانی ئاشتی باشوری کوردستان2011-4-11

پڕۆسه ی ئه نفال که له ساڵی )1988( له الیه ن ڕژێمی سه دامه وه به رامبه ر به گه لی کورد ئه نجام دراو تێیدا به شێکی که ک��ورد مرۆڤی )182000( له زیاتر زۆری ژن ومنداڵ بوون بێ سه رو شوێن کران، هێنده ی ئه و ژماره یه زیاتریش هه تا ئێستا له چاوه ڕوانی که س و کاریاندان، گه وره ترین تاوانه که به رامبه ر گه له که مان کۆکوژی ئ��ه م درا. ئه نجام راب��ردوودا ل��ه س��ه ده ی که سیاسه ته ی ل��ه و ب��وو به شێک جینۆسایده و داگیرکه رانی کوردستان په یڕه ویان ده کرد بۆ سڕینه وه ی نه ته وه یی گه لی کورد. کورد ته نیا ئه و ناسنامه ی تاوانه ی هه بوو که پێکهاته یه کی که لتوری تایبه تی خۆی هه یه و سیسته می جیهانی له سه ده ی بیسته مدا ئه م پێکهاته یه ی نه ده ناسی و ده یانخواست چوارچێوه ی چه مکی ی��ه ک ده وڵ��ه ت و ی��ه ک ن��ه ت��ه وه دا گه لی سه رده سته کاندا ده وڵه ته نه ته وه کانی له بۆته ی کورد کاریگه رییه هێشتا س��اڵ )23( دوای بتوێننه وه . ماوه و کوردستان کۆمه ڵگای له سه ر ده روونیه کانی بوونی روداوه جۆره ئه م بوونه وه ی دووب��اره مه ترسی هه یه ، چونکه هه تا ئێستا ده وڵه تانی سه رده ستی سه ر کوردستان و سیسته می جیهانی به هه مان چه مکی خۆیدا که له ناوه ڕۆکی ک��ارده ک��ه ن ن��ه ت��ه وه ده وڵ��ه ت له هه ر ئه مه ش و ناکات په سند جیاواز که لتوری لێده کرێت. کاره ساتی و رووداو شیمانه ی کاتێکدا ئه م کاره ساته له مێژوی مرۆڤایه تیدا نمونه ی که مه . سه دام له رژێمی وای بوو ده وڵ��ه ت نه ته وه چه مکی کرد له کاتێکدا خۆی به خاوه نی خودی ئه و میلله ته ڕه فتاری شێوه توندترین به ت��ره وه ده زانی،له الیه کی

ڕای هه مانکاتدا ده کرد،له میلله ته دا ئه و له گه ڵ بوون. بێده نگ لێی نێوده وڵه تی و هه رێمی گشتی له کاتێکدا زۆربه ی ده وڵه ته هه رێمییه کان خۆیان به موسڵمان ده زانی که چی له به رامبه ر ئه م کاره ساته نه ک هه ر بێ ده نگ بوون، به ڵکو له زۆر الیه نه وه سه دامیان ڕژێمی مه عنه وی و م��اددی هاوکاری ده کرد. جواڵنه وه ی سیاسی کوردیش له و سه رده مه دا نه یتوانی سیاسه تێکی وه ها په یڕه و بکات که ده رفه ت

بۆ رودانی کاره ساتی به و ڕه نگه که م بکاته وه . کورد که هه بوو ئه وه ده رفه تی راپه ڕینه وه ل��ه دوای و به جیهان کاره ساته ئ��ه م ناساندنی بۆ کاربکات گه ره نتییه کی نێوده وڵه تی بۆ خۆی ده سته به ر بکات. دوای ڕوخانی ڕژێمی سه دام له ساڵی )2003(دا له الیه ن هێزه هاوپه یمانه کانه وه ، ده رفه ته که باشتر بوو. له سه رانی به شێک و ده ستگیرکردنی سه دام حسین رژێمه که ی ده رفه تی ئه وه ی بۆ کورد دروست کرد که له دادگایه کی کراوه دا سیاسه تی نێوده وڵه تی دادگایی بکات، به اڵم ئه م کاره ئه نجام نه درا. دادگای بااڵی کۆکوژی تاوانێکی وه کو ته نیا ئێراق تاوانه کانی وه ک��و سه دامیشی رژێ��م��ی و ناساند ت��اوان��ه ک��ه ی ئه مه دیاری کرد. تاوانه له و دیاری به رپرس ته نیا له ئاستێکدا بۆ کورد ده سکه وتێک بوو، چونکه بۆ سه رده ستی ده وڵه تێکی سه رۆکی بوو یه که م جاری کرده وه کانیان له سه ر رژێمه که ی و کوردستان سه ر ده بوایه ب��ه اڵم بکرێن، دادگایی ک��ورد به به رامبه ر

دادگایه که له وه فراوانتر بگیرایه ته ده ست. ئێستاش که یادی )23( ساڵه ی کاره ساتی ئه نفال

ده که ینه وه ، گرنگه که حکومه تی هه رێم و سه رجه م تایبه ت رێکخراوه کانی و کوردستانیه کان الیه نه به جینۆساید کار بکه ن بۆ ئه وه ی له سه ر ئاستی نێو ده وڵه تی ئه نفال وه کو جینۆساید بناسرێت و کۆتایی به سیاسه تی نه ناسینی گه لی کورد بهێنرێت. چونکه مه ترسی ئ��ه وا نه یه ت سیاسه ته به و کۆتایی هه تا جینۆسایدی تر له سه ر گه لی کورد هه یه . ئه وه تا هه تا ئه مڕۆ له ئێراقدا مافی چاره ی خۆنوسین بۆ کورد ڕه وا نابینرێت و له سه ر ئاستی تورکیا به هه موو ڕه نگێک سیاسه تی قڕکردنی کولتوری به ڕێوه ده برێت و له سه ر ئاستی ئێران و سوریاش به شێوه ی جیاجیا ئه م سیاسه ته به ڕێوه ده برێت. بێگومان ئه م بارودۆخه هه موو کاتێک زه مینه یه بۆ دووباره بوونه وه ی کاره ساتی له وێنه ی

ئه نفال و هه ڵه بجه . ئێمه وه کو پارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان له رابردوو و ئێستاشدا کارمان کردووه و ئێستاش کار ده که ین بۆ ئه وه ی له سه ر ئاستی هه رێمی رۆژهه اڵتی ناوین و جیهان ئه و کاره ساتانه بناسرێن و گه ره نتی مه حکوم به ئه ویش بکه ین، ده سته به ر نێوده وڵه تی کردنی ئه و جۆره سیاسه ته . له سه ر ئاستی ناوخۆییش له که سوکاری ده رک��ه وت��ن خ��اوه ن بۆ ک��ارده ک��ه ی��ن که ب��ۆی��ان ژیانێک ک��ردن��ی داب��ی��ن و ئه نفاله کان

شایسته یان بێت.


2011/4/13

به‌بیرهێنانه‌وه‌ی‌دایکه‌‌عوه‌یشڕێزلینانه‌‌له‌ڕه‌نجی‌پیرۆزی‌هه‌موو‌دایکان

ئه‌نفال‌گه‌وره‌ترین‌تاوان‌بوو‌به‌رامبه‌ر‌گه‌لی‌کورد‌په‌یڕه‌و‌کرا


وه ک��و ده زان��رێ��ت ئ��ه م��رۆ رۆژه��ه اڵت��ی تیپه ڕ هه ستیاردا به قۆناخێکی ناوه ڕاست ده بێت و ئه م قوناغه ده تۆانرێت به قۆناغی به ناو گه اڵنی شۆرشی گ��ۆران��ک��اری و قۆناغه ئه م کوردیش گه لی بۆ بکه ین. قۆناغی هه یه . خۆیی تاێبه تی گرنگی گ��ۆران��ک��اری و ش��ۆرش��ی گ��ه الن ه��ه م رۆژهه اڵتی ئه مڕۆی سیاسی ستاتۆی خستۆوه ته سیاسی چه مکی ناوه ڕاست و له م گرنگه بۆیه هه ر لێکۆڵینه وه وه به ن وه ک کوردو گه لی وه کوو ئێمه کاته دا رێ��ک��خ��راوه ک��ان��ی و سیاسیه کان الی��ه ن��ه ک��وم��ه ڵ��گ��ای م��ه ده ن��ی، ک��ه س��ای��ه ت��ی و پارچه یه کدا هه ر له ک��ورد، رۆشنبیری گه ڵ له مامه ڵه به رپرسیاریه تییه وه به بده ین ه��ه وڵ و بکه ین ب��اردۆخ��ه دا ئ��ه م ک��ه ئ��ه رک��ی خ��ۆم��ان ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر ئ��ه م رۆانگه وه له م بکه ێن. جێبه جێ قۆناغه دا ئێمه باردۆخی کوردستان هه ڵبسه نگێنین، تاێبه تمه ندی پارچه یه کدا هه ر له ئه بێت خ��ۆی ه��ه ب��ێ��ت. ب��ۆ ئ��ه م ب��اردۆخ��ه ی که هه یه کوردستاندا ب��اش��ووری ل��ه ئ��ه م��رۆ ئێمه ئاماده کاری نه خشه رێیه ک ده که ین ب��ۆ ئ��ه وه ی وه ک��وو پ��ارت��ی چ��اره س��ه ری ئه م به رامبه ر له خۆمان به رپرسیاریتی قۆناغه دا جێبه جێ بکه ێن و هه وڵبده ین ئه و کوردستاندا باشووری له بنبه ستبوونه ی هه روه ها پێبهێنین، کۆتایی بووه دروست رێگه یه کی چاره سه ری بۆ ده ربازبوون له و هه وڵبده ین به بینینه وه و بوونه وه به نبه ست موده لێک بکه ینه کوردستان باشووری بیکه ینه ک��ورد و پرسی چ��اره س��ه ری بۆ کورد پرسی بۆ پشتیوانی بنکه یه ک و ل��ه پ��ارچ��ه ک��ان��ی ک��وردس��ت��ان��دا، ن��ه ک گه لی تێکوشانی بۆ الواز خاڵی ببێته ئێمه ی رۆانگه وه له و گه شتی به ک��ورد سه یری هه م باشوور هه م پارچه کانی تری کوردستانیش ده که ین، گرێدراویی ئه وه ی ئه مرۆ ده بینین له باکووری کورستان که کوردستانه گه لی گه وره ی پارچه یه کی و گه لی کورد له و پارچه ی کوردستاندا تێکوشانێکی له درێژه دوورو سااڵنێکی

تێکوشانی ئاستی ه��ه ی��ه و ب��ه رده وام��دا له مانگی و بڵند ئاستێکی گه یشتووه ته ح��وزه ی��ران��دا ئ��ام��اده ک��اری ه��ه ڵ��ب��ژاردن ده کرێت، بێگومان ئێمه ئه م هه ڵبژاردنه ش گرنگ ئه بینین بۆ گه لی کورد، چونکه له کورد گه لی تیکۆشانی پیشکه وتنی تورکیای ده وڵه تی کوردستاندا باکووری حکومه تی ب��ه اڵم ک��ردۆوه ، ت��ه ن��گ��ه ت��او ریشه یی شێۆه یه کی به نایه وێت تورکیا له پێکبێنێت ج��ددی گ��ۆران��ک��اری��ه ک��ی س��ی��اس��ه ت��ی خ��ۆی��دا و پ��ێ��داگ��ری ل��ه س��ه ر کور گه لی ک��ردن��ی نکۆڵی سیاسه تی هه ڵبژاردنه ی ئ��ه م ده ی��ه وێ��ت ده ک��ات��ه وه و که له م حوزه یرانه دا ده کرێت بکاته خاڵی ئه و خ��ۆی. ب��ۆ سیاسه تی وه رچ��ه رخ��ان به به رامبه ر عه سکه ری تیکۆشانی له گه لی کورد سه رکه وتنی به ده ستنه هێنا، بۆیه ده یه وێت له تێکوشانی سیاسیدا ئه و بۆیه هه ر بهێنێت. ده ست به سه رکه وتنه کوردستاندا باشووری له ئێمه ش گرنگه کار بکه ین بۆ ئه وه ی که ببینه پشتیوان باکووری کوردستاندا له بۆ گه له که مان پێشه نگایه تی به هاوبه ندییه ی که ئه و و پ��ارت��ی ئ��اش��ت��ی و دی��م��وک��رات��ی دروس��ت کوردستانی هاوبه ندییه کی وه ک ب��ووه ئێمه ش پشتیوانی بکه ین. به ڕای ئێمه هه م کوردستاندا، ب��اش��ووری له گرنگه جه ماوه ر و الیه نه سیاسیه کان و رێکخراوه هه ریمی حکومه تی هه م مه ده نییه کان و راسته وخۆ و شێوه یه کی به کوردستانیش ئه م ئ��ه وه ی بۆ بکه ن ک��ار ناڕاسته خۆ ئامانجه کانی بگاته بتۆانێت هاوه به ندییه هاوبه ندییه ئ��ه م ئ��ه گ��ه ر چونکه خ��ۆی، واتای به ئامانجه کانی خۆی بگاته ئه وه ی که له رووی سیاسیشه وه ده وڵه تی له ئاسته نگ ببێته ن��ات��ۆان��ێ��ت ت��ورک��ی��ا به رده م گه لی کوردا و پێش له تێکوشانی گه لی کورد بگرێت و ناچار ده بێت که به سیاسه تی خۆیدا بچێته وه و فشارێکی ده بێت، دروست بۆ زیاتریشی نێوده وڵه تی ناوخۆییه کانیدا. فشاره له گه ڵ هاوکات ده ب��ێ��ت��ه وه ئ��ه م��ه رووب��ه رووی کاتێکیش

سیاسه تی له گۆرانکاری ده بێت ناچار بۆیه هه ر گۆرانکاری. بکات و خۆیدا گۆڕانکاری له سیاسه تی ده وڵه تی تورکیا ب��ه رام��ب��ه ر ب��ه گ��ه ل��ی ک��ورد، ب��ه وات��ای له گۆرانکاری بۆ کردنه خۆش زه میته تورک چونکه نیۆده وڵه تیدا، سیاسه تی تورک ئه مریکایه ، ناتۆ و هاوپه یمانی له بوون ئه ندام بۆ کاندیده به رئه ندامه و ئه و تورکیا ده وڵ��ه ت��ی ئ��ه رووپ��ا، یه کێتی که ناوڕاستدا رۆژهه اڵتی له ده وڵه ته یه په یمانی لۆزانی له )23 بۆ 24(دا ئیمزا نکۆڵی پێمانه وه ئه و رووی له کردووه و له کورد کراوه . ئه گه ر بێت و له سیاسه تی ببێت دروست گۆرانکاری ده وڵه ته دا ئه م زه مینه ئه وه ی که ئه بێته هوکاری ئه مه بۆ گۆرانکاری له سیاسه تی نێوده وڵه تیدا ببێت، دروست کورد گه لی به به رامبه ر بێگومان ئه مه ره نگدانه وه ی خۆی له سه ر پرسی کورد له باشوور و رۆژهه اڵت و له که گرنگه بۆیه هه ر ده بێت. رۆژئ��اواش به رپرسیاریه تێکی به قوناخه دا له م ئێمه بن له بکه ین و هه ڵسووکه وت زی��ات��ره وه ناوی ئه وه ی که پارتی دادو گه شه پێدان نه که وینه ئێمه ده نێت، هه نگا و هه ندێک ناو خه فڵه تی به و ره نگه که ئێمه پشتیوانی له سیاسه تی پارتی داد و گه شه پێدان یان چونکه بکه ین، تورکیا حکومه تی خود ئه و سیاسه ته که ئه مرۆی ئه وان ده یکه ن سیاسه تێکی پراگماتیستیه ، سیاسه تێکی خه ڵه تاندنی ب��ۆ ه��ه وڵ��دان��ه رۆژان��ه ی��ی��ه ، و ف��رێ��ودان��ی گ��ه ل��ی ک��ورد و الی��ه ن��ه سیاسیه کان، هه تا وه کوو بتوانن له رێگای ئه و هه واڵنه وه بگه نه ئامانجه کانی خۆیان ئه ردوغانیش ته یب ره ج��ه ب س��ه ردان��ی و بۆ بوو تایبه ت کوردستان باشووری بۆ ئه م هه وڵه ، هه ر بۆیه گرنگه ئێمه وه کوو کورد به به رپرسیاریه ته وه به رامبه ر به ئه م

باردۆخه هه ڵسووکه وت بکه ین.


2011/4/14

پارتی چاره سه ری:

پێوسته گه له که مان له باشووری واڵت، پشتیوانی پارتی ئاشتی ودیموکراتی بن له هه ڵبژاردنه کاندا

هەندێک لە پیرۆزباییەکانی 4ی نیسان

شەنگاڵ

هەولێر

گەریال

کەرکوک بادینان

سلێمانی

Organî Rageyandnî Partî Çareserî Dîmukratî KurdistanJimarey: 5 • Salî: 2011

شەهید رەجەب مەحمەد ساڵح »گوران کەالر«

Rojî Wilat

roji welat 5

Documents