roji welat 10

48
ی کوردستان دیموکراتسەری ئۆرگانی پارتی چارە مانگانەیە گۆڤارێکی| دينار1500 نرخ:| 2011 / 09 / 20 | 10 ژمارەی| 1 ساڵین دهداتهڵوێستهکاکخستنی ه یههوڵیۆنفرانسێکدا ه لهچهند کPÇDK هرێمی کوردستانهتی هه، ئامانج حکومه نه پهکهکه و نه پهژاک و ئێران تورکیاێرشهکانی ئامانجی هقدهسی:. سهعید ئه دیه و شانازیگای رێزێرشهکان جێ دژی ه ری کوردستان له وی گهلهکهمان لهباشوهتیهکان ڕهزای نال بایک: جهمیهژێنرێتهانی پێبها، دهکرێت جیبدا روویدی ئا21 له قهندیلی لهبناریوه ئه کوردۆشوانی: ژیانهدا زانستیهمانکاته؛ زانستی ژنه و له ژنۆلوژی نییهناریهک لهسهر رێبهر ئۆجه هیچ زانیکهی دوو مانگه نزی~

Upload: roji-wilat-34

Post on 22-Mar-2016

241 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

Roji Welat 10

TRANSCRIPT

Page 1: Roji Welat 10

ئۆرگانی پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستانساڵی 1 | ژمارەی 10 | 2011/09/20 | نرخ: 1500 دينار | گۆڤارێکی مانگانەیە

‌PÇDKله‌چه‌ند‌کۆنفرانسێکدا‌هه‌وڵی‌یه‌کخستنی‌هه‌ڵوێسته‌کان‌ده‌داتد.‌سه‌عید‌ئه‌قده‌سی:‌ئامانجی‌هێرشه‌کانی‌تورکیا‌و‌ئێران‌نه‌‌په‌که‌که‌‌و‌نه‌‌په‌ژاکه‌،‌ئامانج‌حکومه‌تی‌هه‌رێمی‌کوردستانه‌

جه‌میل‌بایک:‌ناڕه‌زایه‌تیه‌کانی‌گه‌له‌که‌مان‌له‌باشووری‌کوردستان‌له‌دژی‌هێرشه‌کان‌جێگای‌رێزو‌شانازییه‌کوردۆشوانی:‌ئه‌وه‌ی‌له‌بناری‌قه‌ندیل‌له‌‌21ی‌ئابدا‌روویدا،‌ده‌کرێت‌جیهانی‌پێبهه‌ژێنرێت

ژنۆلوژی؛‌زانستی‌ژنه‌‌و‌له‌هه‌مانکاتدا‌زانستی‌ژیانه‌

نزیکه‌ی‌دوو‌مانگه‌‌هیچ‌زانیاریه‌ک‌له‌سه‌ر‌رێبه‌ر‌ئۆجه‌الن‌نییه‌

~

Page 2: Roji Welat 10

مانیفستۆی شارستانێتی دیموکراتیکشارستانی قه یرانی " ناوی به تورکی و عه ره بی کوردی، زمانه کانی به دیموکراتیک شارستانێتی مانیفستۆی په رتووکی چواره می به رگی له خۆرهه اڵتی ناوین و چاره سه ری شارستانێتی دیموکراتی" له نوسینی به ڕێز "عه بدوڵاڵ ئۆج ئاالن" چاپی یه که می له ته مموزی "2011" که وته به ر دیدی خوێنه ران، ئه م کتێبه له "506" الپه ڕه پێکهاتووه و به گه شتی باس له کلتوور و قه یرانه کانی شارستانی دیموکراتیک له خۆرهه اڵتی ناوین و چاره سه رییه کانی شارستانێتی دیموکراتیک ده کات و هاوکات له شه ش به شی سه ره کی به ناوه کانی " ده روازه ، مێژووی گه ردوون)جیهان(

ی و خۆرهه اڵتی ناوین، ته نگه ژه و کێشه و به رخودانه مێژووی و لێگه ڕینه کانی چاره سه ری له کۆمه ڵگای خۆرهه اڵتی ناویندا و مۆدێرنیته ی ئه روپا و هێزه هه ژموونگه را نوێیه کان له سیسته می ناوه ندی شارستانیدا و قه یران له کۆمه ڵگای خۆرهه اڵتی ناوین و چاره سه ری شارستانێتی

دیموکراتیانه " پێکهاتووه .جێگه‌ی‌ئاماژه‌‌پێدانه‌‌به‌رگی‌پێنجه‌می‌په‌رتووکی‌مانیفستۆی‌شارستانێتی‌دیموکراتیک‌به‌‌زمانی‌تورکی‌که‌وتووه‌ته‌‌به‌‌دیدی‌خوێنه‌ران.خوێنه‌رانی‌به‌رێز‌ده‌توانن‌به‌رگی‌چواره‌می‌مانیفستۆی‌شارستانێتی‌دیموکراتیک‌له‌کتێبخانه‌کانی‌باشووری‌کوردستان‌دابین‌بکه‌ن.

Page 3: Roji Welat 10

~ساڵی 1 | ژماره 10

2011/09/20

خاوەنی ئیمتیاز

PÇDK کۆمیتەی ڕاگەیاندنی

سەرنووسەر

ئەکبەر شەمسۆڵاڵ جهانگیر

بەڕێوەبەری نووسین

ئارام کەریم بابان

دەستەی نووسەران

فەهمی محەمەدسۆران حسینئامینه محەمەدچنوور غەریب

دیزاین

هێژا رۆژهەاڵتی

ژمارەی متامنه

446

بۆ پەیوەندی گرتنwww.PCDK.org

[email protected]

ناو نیشانکەرکوک، بەرامبەر یانەی وەرزشی کەرکوک

شرۆڤەی سیاسی:ده سه اڵت له هه رێمی کوردستاندا به چی ئاراسته یه کدا هه نگاو ده نێت؟! 2

راپۆرتە هەواڵ:2 مانگه له ژیان و ته ندروستی رێبه ر ئۆجه الن هیچ زانیاریه ک نییه 3

ئه نجامنامه ی راگه یه ندراوی کۆبوونه وه ی" له پێناو سه قامگیری ئاشتی و چاره سه ری دیموکراتی دۆزی کورد" 4جه ژنی ئێمه ، خاوه نداری له شه هیدانی رێگای ئازادییه 6

رۆژی )1(ی ئه یلوول؛سه ره ڕای رێگریه کان کاروانانی ئاشتی سه ردانی بناری قه ندیلیان کرد 9ده ڤه ری بادینانیش جه ژنی نه کرد 11

ته ق ته ق چله ی قاره مانانی به رخودانی داستانی قه ندیلی به رز راگرت 12به ستنی کۆنفرانسی نه ته وه یی کورد و یه کینه ی پاراستنی هاوبه شی، په که که و په ژاک و پێشمه رگه گفتۆگو کرا 15ئه گه ری به رپابوونی شه ڕێکی مه زن له نێوان کوردان و ده وڵه ته ده سه اڵتداره کان له ئارادایه 17

ئه گه ر ئه وان بیر له مۆدێلی سریالنکا ده که نه وه ، ئه وا ئێمه ش کوردستانیان لێ ده که ین به ڤێتنام 18ئاماری مانگی ره مه زانی ئاکه په 19

دیدار و چاوپێکەوتن:هاژە سلێمان: هاوکاتی هێرشه کانی ئێـران په الماری کورده کانی جه له وال و سه عدییه ده درێت 20به هه موو شێوه یه ک کار ده کرێت بۆ بێ هێزکردن و بێ کاریگه رکردنی ستاتۆی کورد له ئێراقدا 27

وتار:دڵه ڕاوکێی ده وڵه تی تورکیا 25

کۆکوژیه که ی قه ندیل له نێوان هه ڵوێست و بێده نگیدا؟!! 30ساڵی )2011( ده بێته به هاری کورد یا خود پاییز 32

ته نگه ژه ی کوردستان و بیرکردنه وه یه کی ستراتیژیی!! 33گه ریالکان چى بکه ن؟! 34

بۆمباباران و له شکرکێشی یان ترس له شۆڕش 35گۆڕانکاری ریشه یی له رۆژهه اڵتی ناویندا پێویسته 36

فه رمانده یه کی هه میشه زیندوو، گولله یه کی ئاگـرین 37ئاگربه ستى په ژاک و کاردانه وەکانى دواى ئاگربه ست 38

ئێران و تورکیا به پاڵپشتی ناتۆ و ئه مه ریکا جزائیرێکی تر بۆ کورد ئاوا ده که ن 39

ژنان:ژنۆلۆژى چییه ؟ 40

له پێناو کورداندا تیۆرییه کی نوێی ئـه شق ده خوڵقێنین 42

بیرەوەری گەریال:له کوێ بم بۆ من سه ر بڵندیه ئه گه ر بتوانم سه رکه وتن بۆ رێکخستن به ده ست بخه م 44

9

ئۆرگانی پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستانساڵی 1 | ژمارەی 10 | 2011/09/20 | نرخ: 1500 دينار | گۆڤارێکی مانگانەیە

‌PÇDKله‌چه‌ند‌کۆنفرانسێکدا‌هه‌وڵی‌یه‌کخستنی‌هه‌ڵوێسته‌کان‌ده‌داتد.‌سه‌عید‌ئه‌قده‌سی:‌ئامانجی‌هێرشه‌کانی‌تورکیا‌و‌ئێران‌نه‌‌په‌که‌که‌‌و‌نه‌‌په‌ژاکه‌،‌ئامانج‌حکومه‌تی‌هه‌رێمی‌کوردستانه‌

جه‌میل‌بایک:‌ناڕه‌زایه‌تیه‌کانی‌گه‌له‌که‌مان‌له‌باشووری‌کوردستان‌له‌دژی‌هێرشه‌کان‌جێگای‌رێزو‌شانازییه‌کوردۆشوانی:‌ئه‌وه‌ی‌له‌بناری‌قه‌ندیل‌له‌‌21ی‌ئابدا‌روویدا،‌ده‌کرێت‌جیهانی‌پێبهه‌ژێنرێت

ژنۆلوژی؛‌زانستی‌ژنه‌‌و‌له‌هه‌مانکاتدا‌زانستی‌ژیانه‌

نزیکه‌ی‌دوو‌مانگه‌‌هیچ‌زانیاریه‌ک‌له‌سه‌ر‌رێبه‌ر‌ئۆجه‌الن‌نییه‌

~

شه هیدانی 2011/8/21 هێرشه دڕنده کانی ده وڵه تی تورکیا له کورته ک

Organî R

ageyandnî Partî Çareserî D

îmukratî K

urdistanJim

arey: 10 • Salî: 2011

Page 4: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره | ~

ده سه اڵت له هه رێمی کوردستاندا به چی ئاراسته یه کدا هه نگاو ده نێـت؟!

س��اڵ��ی)2011( به به هاری گ��ه الن ن��اوه زه د کرا، ناوین و گه لی زۆرب��ه ی گه النی رۆژه��ه اڵت��ی ناڕه زایی له باشووردا م��اوه ی��ه ک بۆ کوردیش خۆیان نیشاندا. ئه م گۆڕانکارییانه ی ناوچه که و جیهان و خۆپیشاندان و ناڕه زاییه کانی جه ماوه ریش له هه رێمی کوردستاندا "هه رچه نده دواتر به حزبی ناچار کوردستانی هه رێمی ده س��ه اڵت��ی ک��را" کرد که به خۆیدا بچێته وه . ئه مه ش جه ماوه ری خستۆته ناو چاوه ڕوانیه که وه و ده پرسێت ئایا ئه و ره نگێک به چی ده س��ه اڵت چوونه وه ی به خۆدا

ده بێت. سه ره کیدا بابه تی ل��ه دوو هه میشه ل��ه راب��ردوودا ده س����ه اڵت ره خ��ن��ه ده ک����را، ی��ه ک��ه م: ن��ه ب��وون��ی سیاسه تێکی نه ته وه یی و سه ربه خۆ و بااڵده ستی ئه جیندای حزبی و په یوه ندییه حزبیه کان به سه ر که وایده کرد ئه مه ش و نه ته وه ییدا ئه جیندای ده س��ه اڵت ئاراسته ی ره خنه ج��ه م��اوه ر زۆرب��ه ی بکات بۆ ئه وه ی که کار بۆ بابه ته نه ته وه ییه کان ناکات و خۆی له هه ژموونی ئه و هێزه هه رێمی و جیهانیانه رزگار ناکات و ئه وه نده ی گوێڕایه ڵی ئ��ه وان ئه جیندای به گرنگی و هێزانه یه ئ��ه و به داخوازییه کانی گرنگی ئه وه نده نیو ده دات، جه ماوه ری کوردستان نادات. هه ر بۆیه ئه مڕۆ بزانێت ئه وه یه چاوه ڕوانی به تامه زرۆوه جه ماوه ر

یان ده چێته وه به خۆیدا ده س���ه اڵت ب���واره دا ل��ه م فه رامۆش هێزانه ئه و هه ژموونی ده توانێت نا؟ هه ڵسوکه وت نه ته وه یی و سه ربه خۆ و بکات ده بێته وه په شیمان به پێچه وانه وه یاخود بکات؟! له و هه ڵوێستانه ش که رۆژانێک له چوارچێوه ی به رژه وه ندی نه ته وه یی و گشتیدا نیشانی دابێت؟ دیموکراتیزه به ره و بوو بابه ت؛ هه نگاونان دووه م ک��ردن��ی دام���وده زگ���اک���ان���ی ه���ه رێ���م، چونکه له ناوخۆشدا پێوانی دیموکراتی و مافی مرۆڤ وه کو پێویست ره چاو نه ده کرا و گه نده ڵی سیاسی، ئیداری و ئابووری به ته واوی شۆڕبوو بووه وه بۆ ناو هه موو ده زگاکانی حکومی و حزبی. هه ر بۆیه جه ماوه ر چاوه ڕوانن که له م بواره دا هه نگاوه کانی ده سه اڵت ببینن، هه تا بزانن ده سه اڵت به ڕاستی هه نگاو ده نێت؟ یاخود ده خوازێت جه ماوه ر سارد به رێککه وتنێکی حاڵه تدا له باشترین و بکاته وه پێنج قۆڵی له جێگه ی دوو قۆڵی ئه نجام ده دات.

دیاره سه باره ت به بابه تی یه که م، ئه و لێدوانانه ی که له به هاردا له الیه نی نوسینگه ی سه رۆکایه تی ئه نجامدانی ب��ه س���ه ب���اره ت دران، ه��ه رێ��م��ه وه و ئه مساڵدا له پاییزی نه ته وه یی کۆنفرانسی کوردستانیه کان الیه نه زۆربه ی دانیشتنه کانی پێشتر که لێدوانانه ی ئه و و یه کتردا له گه ڵ ره خنه ی ده دراو هه رێمه وه سه رۆکی له الیه نی

زلهێزه کان و دراوس���ێ ده وڵه تانی له سیاسه تی ئازادییه کانی و به ماف دان چونکه ده گ��رت؛ ک����ورددا نانێن ج���ه م���اوه ری دڵ��خ��ۆش ده ک���رد، له الیه نی دوای��ی��ه ی ئ��ه م لێدوانانه ی ئ��ه و ب��ه اڵم دووب��اره جێگه له چه ند هه رێمه وه سه رۆکایه تی بوونه وه و لێدوانه کانی نێچیرڤان بارزانی جێگری س��ه رۆک��ی پ��ارت��ی دی��م��وک��رات��ی ک��وردس��ت��ان و و هه رێم نێوان دواییه ی ئه م دانوستاندنه کانی تورکیا گومان الی جه ماوه ر و ئێران و هه رێم دروست ده که ن که ده سه اڵت هه نگاوی ئه رێنی بنێت. هاوکات ده رکردنی بڕیاره کانی سه رۆکی هه رێم و هه ڵوێسته کانی سه ره تای حکومه ت و په رله مانی کوردستان هیوایه کی الی جه ماوه ر دروست کرد که ده سه اڵت چاکسازی ناوخۆیی و دیالۆگ کاتی درێژبوونه وه ی به اڵم بکات، بڕیاره کان زۆری به شێکی نه بوونی جێبه جێ له مه شیاندا که گومانه وه ناو ده خاته جه ماوه ر

ده سه اڵت جددی بێت. ب��ه ه��ه رح��اڵ ده س��ه اڵت��ی ک���وردی ئ��ه م��ڕۆ له ناو به هۆشیارییه وه زۆر پێویسته و رێگادایه دوو ه��ه ڵ��س��وک��ه وت ب��ک��ات؛ چ��ون��ک��ه ل���ه م ک��ات��ه دا بچوکترین هه ڵه زیانی زۆر له گه ڵ خۆیدا دێنێ

و دواتریش په شیمان بوونه وه دادمان نادات.

یاس

سیی

ڤه رشۆ

ده رکردنی بڕیاره کانی سه رۆکی هه رێم و

هه ڵوێسته کانی سه ره تای حکومه ت و په رله مانی کوردستان هیوایه کی

الی جه ماوه ر دروست کرد که ده سه اڵت چاکسازی ناوخۆیی بکات، به اڵم

درێژبوونه وه ی کاتی دیالۆگ و جێبه جێ نه بوونی به شێکی زۆری بڕیاره کان جه ماوه ر ده خاته ناو گومانه وه که

له مه شیاندا ده سه اڵت جددی بێت

“سەروتار

Page 5: Roji Welat 10

3 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره راپۆرتە هةواڵ

ئیمراڵی دوورگه ی ژیان و به رخۆدان؛

٢ مانگە له ژیان و ته ندروستی رێبه ر ئۆجه الن هیچ زانیاریه ک نییه

هێرشه له دوای یه که کانی رژێمی ئێران و تورکیا بۆ سه ر گه لی ک��ورد ب��ه رده وام��ه و دواب���ه دوای ئوپه راسیۆنه کانی ئێران و تورکیا بۆ سه ر باشووری ل��ه ن��اوه ی ک��ه به ربه ستانه ی ئ��ه و و ک��وردس��ت��ان له الیه ن ئ���اراوه دێته گشتی به کوردستانیش ئه و ده سه اڵته داگیرکه رانه وه ئه وه ده رده خات که هه میشه له هه وڵی قه ڕکردنی ئه م گه له ن و هیچ شیۆازیکی چاره سه ری جێگه له شه ڕ و به ئامانج نیشتمانه ن ئه م رۆڵه کانی که گه ریال گرتنی ناگرنه به ر و هه موو واڵتانی کاربه ده ستیش که بوونه ته سکۆی ئازادی و بانگه شه ی دیموکراسی له ئاستی ئه م پێشێلکارییانه دا بێده نگن و هاوکات گه لی رێبه ری هه وڵه کانی هه موو س���ه ره ڕای ئاشتی له پێناو ئۆجه الن( به رێز)عه بدوڵاڵ کورد م��اوه ی )50( بۆ ئه وه ده بینین دیموکراسیدا و رۆژ ده چێت که به هیچ شیۆازێک رێگه ی به پارێزه ره کانی نادرێت بیبینن و به بیانوی جۆراوجۆر وه کو که شی ناله باری ئاو و هه وا و خراپ بوونی هه فتانه ی ئاسایی دی��داری ئیمراڵی که شتی هیچ و ک��راوه ئاسته نگ له گه ڵدا پ��ارێ��زه ران��ی زانیارییه ک له سه ر ژیان و ته ندروستی نازانرێت. جێگه ی ئاماژه پێدانه ئه وه بۆ )17(هه مین جاره

سه ردانی پارێزه رانی له الیه ن دۆزگه ری دوورگه ی ئیمرالییه وه ره د ده کرێته وه ، بۆیه ده تۆانین بڵێن ئه مه راسته وخۆ به واتای ده ستپێکردنی شه ڕه له دژی ک���وردان، ه��ه ر وه ک چ��ون ن��ووس��ه ری ت��ورک، یاشار ئه رئۆغڵوویش گۆشه گیری له سه ر ئۆجه الن ناودێر کورد گه لی له سه ر گۆشه گیری وه کو ده کات و ده ڵێت:" ده وڵه ت ده بینێت گه لی کورد هه ڵده گرن، هه نگاو ئاشتیانه ، چاره سه ری به ره و هه ر بۆیه حکومه تی ئاکه په ده یه وێ کۆتایی به م پێڤاژویه بێنێ. هه ر وه ک ئاشکرایه هه بوونی رێبه ر ئۆجه الن هه ستیارترین و گرنگترین بوونه بۆ بزوتنه وه ی ئازادی و گه لی کورد، بۆیه ده سه اڵتی )akp( رێبه ری گه لی کوردی کردۆته ئامانج و له هه وڵی گۆشه گیرکردنی ئه ودایه بۆ ئه وه ی پرسی کورد رێڕه وی چاره سه ری ئاشتیانه ی تێپه ڕ بمێنیته وه . هه ڵواسراوه یی به هه روه ها و نه کات هه رچه نده رێبه ری گه لی کورد به رێز)عه بدوڵاڵ پارێزه رانی له گه ڵ دی��داری له دوایین ئۆجه الن( له )27(ی مانگی ته مموزدا رایگه یاندبوو که له به ر هه لومه رجی خراپی ژیانی و پێکنه هاتنی داواکارییه کانی ئه و ئیدی شتێک که بیکات له و ه��ه ر ئ��ه و خ��ۆی ده کشێنێته وه و و ن��ه م��اوه

له گه ڵ ئاسایی چاوپێکه وتنی ئێدی ماوه یه وه پارێزه رانی رووبه رووی ئاسته نگی کاربه ده ستانی کوردیش گه لی و ب��ووه ت��ه وه تورکیا ده وڵ��ه ت��ی نگرانی ژیان و ته ندروستی رێبه ر ئۆجه النن و داوا ده که ن که ده ستبه جێ کۆتایی به م گۆشه گیریه بێنن و ل���ه م پ��ێ��ن��اوه ش��دا، ل��ه ن��او ک��وردس��ت��ان و و ژن��ان ئاشتی، دایکانی کوردستان ده ره وه ی و که سایه تی نوسه ران و رۆشنبیران و گه نجان نیشان خۆیانیان ناڕه زایه تی سیاسه تمه داران، و داوه و ته نانه ت له گۆنگره ی دووه هه می به ده په دا، وه کو ئۆجه الن، به رێبه ر له به رامبه ر هه ڵوێست له دژی شه ڕ و به ئاشتی له به رامبه ر هه ڵوێست له به لجیکا و گه نجانیش ک��را ن���اوه زده ک��وردان به مه به ستی ئاگادارکردنه وه ی )cpt( "کۆمیته ئه و ن��اوه ن��دی له ئه شکه نجه "باره گای ب��ه رگ��ری

دامه زراوه یان له برۆکسل داگیرکرد.خۆرهه اڵتی هه ستیاره ی قۆناغه له م هه روه ها؛ ن��اوی��ن گ��ه ل��ی ک���ورد ئ����ازادی رێ��ب��ه ر ئ��اپ��ۆ و ته بایی و ئاشتی و دیموکراتی خۆبه رێوه به ری و مرۆڤانه ته واوه تی به خواستێکی که ده وێ ره وایه و ناتۆانرێت هیچ هێزێک بێته رێگر له م

پێناوه دا.

گۆشه‌گێری‌سه‌ر‌ئیمرالی،‌گۆشه‌گیری‌سه‌ر‌گه‌لی‌کورده‌

Page 6: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 راپۆرتە هةواڵ~ | ژماره

هه ولێر ل��ه ش��اری )2011-9-4( رۆژی کۆبونه وه یه کی به رفراوان و نیوه ڕۆخوانێک به بۆنه ی رۆژی ئاشتی جیهانیه وه له الیه ن )پارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان(ل��ه پ��ێ��ن��اوی دروش���م���ی ب���ه س���ازک���را ه وه کۆتاییهێنان به هێرشه کانی تورکیا و ئێران چاره سه ری و ئاشتی سه قامگیرگردنی و

له کوردستاندا. دیموکراتیانه که س )130( ب��ه ب��ه ش��داری ک��ۆب��ون��ه وه ک��ه ئ��ه ن��دام و سیاسیه کان پ��ارت��ه ل��ه ن��وێ��ن��ه ری پ��ه رل��ه م��ان و رێ��ک��خ��راوی م��ه ده ن��ی ژن��ان و رۆژنامه وان رۆشنبیرو که سایه تی و الوان یاسای و ئاینی و ئه کادمی که سانی و و ش�������اره زا ل���ه ب������واری پ���رس���ی ئ��اش��ت��ی ب��ه ڕێ��وه چ��وو. دیموکراتیدا ن��ه ت��ه وه ی��ی و الیه ن لە وتارێک کۆبونه وه که سه ره تای س���ه رۆک���ی پ���ارت���ی ه���ه ڤ���اڵ دی��ارغ��ه ری��ب و به خێراهاتن ک��ه وێ��ڕای ک��را پێشکه ش به کۆمه ڵیک ئاماده بوان کردنی سوپاسی گرنگی خ��س��ت��ه س��ه ر ت��ی��ش��ک��ی زان���ی���اری ئ��ه م ق��ۆن��اخ��ه ب��ۆ گ��ه ل��ی ک���ورد و هه موو تێکۆشان ناوه ڕاست رۆژهه اڵتی گه النی

و ه��ه وڵ��ه ئ��اش��ت��ی��خ��وازه ک��ان��ی گ��ه ل��ه ک��ه م��ان به تایبه ت کوردستان له هه رچوارپارچه ی هه روه ها کوردستاندا رۆژهه اڵتی و باکور ناڕه زای خۆپیشاندانه کانی خه ڵکی گرنگ نرخاند و گووتی؛ خۆپیشاندانی گه له که مان هه ڵوێستێکی ب��ه ک��وردس��ت��ان ل��ه ب��اش��وری نه ته وه یانه وه وه اڵمی ده وڵه تانی هێرشکاریان دایه وه له هه مانکاتدا حکومه ت و په رله مانی ب��ه اڵم ه��ه ب��وو، هه ڵوێستیان کوردستانیش الوازب�����وون و ب��ه ش��ی وه اڵم����دان����ه وه ی ئ��ه م بۆ گفتوگۆکانمان ئێمه ناکات. قۆناخه چاالکیه کان ک��ۆک��ردن��ه وه ی و یه کخستن و باشتر ئاستێیکی ب��ۆ بڵندکردنیانه و سه رکه وتنمان ئه رکه کانمان، پێکهێنانی به یه کخستنی ه��ه س��ت��ی��اره دا ق��ۆن��اخ��ه ل��ه م ئاماده بوانه وه له الیه ن پاشان هه وڵه کانمان. و سیاسیه کان پارته له نوێنه ری هه ریه ک خۆیان راوبۆچوونی به شداربوو که سایه تی به رفراوانی به له کۆبونه وه که دا ده رب��ڕی. به گشتی جیهان ره وش��ی له سه ر گفتوگۆ و ه��ه رێ��م��ی رۆژه����ه اڵت����ی ن����اوه ڕاس����ت و تیشک ک��راو گۆڕانکاریه کان شه پۆڵی

بزوتنه وه ی و کوردستان رۆڵی سه ر خرایه ئازادیخوازه که ی له دیاریکردنی ئاراسته ی کۆبونه وه که دا له گ��ۆڕان��ک��اری��ان��ه دا. ئ��ه و سیاسه تی له به رده وامکرنی باس به گشتی ن��ک��ۆڵ��ی��ک��ردن و ل��ه ن��اوب��ردن ک���را ل��ه الی��ه ن ده وڵ��ه ت��ان��ی س���ه رده س���ت ل��ه ک��وردس��ت��ان��دا و فشارانه ئ��ه و ب��ه رده وام��ک��ردن��ی س���ه ره ڕای قۆناخێکی ن��او پێیناوه ته ک���ورد گ��ه ل��ی هه ندێک توانیوویه تی و گرنگه وه و نوێ ده سکه وتی نه ته وه ی و دیموکراتی به ده ست بهێنێ�ت له سایه ی ئه و تێکۆشانه جه ماوه ری و سیاسی و سه ربازیانه وه که له چوارچێوه ی ده ه��ێ��ن��ێ��ت. ب���ه ک���اری ره وادا پ��اراس��ت��ن��ی له کۆبونه وه که دا به به رفراوانی باس له هه وڵه ئازادیخوازی بزوتنه وه ی ئاشتیخوازه کانی کوردستان رۆژه��ه اڵت��ی و له باکور ک��ورد کرا، به اڵم له الیه ن هه ریه ک له ده وڵه تانی وه اڵم شێوه یه ک به هیچ ئێرانه وه و تورکیا ئاشتیخوازی هه وڵه به تایبه تی نه دراوه ته وه رێ��ب��ه ری رێ��گ��اک��ان��ی نه خشه و پ���رۆژه و ئۆجه الن( )عه بدوڵاڵ به ڕێز ک��ورد گه لی ل��ه پ��ێ��ن��اوی ئ��اش��ت��ی و چ��اره س��ه ری��ی��ه ک��ی

ئه نجامنامه ی راگه یه ندراوی کۆبوونه وه ی" له پێناو سه قامگیری ئاشتی و چاره سه ری دیموکراتی دۆزی کورد"

Page 7: Roji Welat 10

5 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره راپۆرتە هةواڵ

هێرشی له هه مانکاتدا دی��م��وک��رات��ی��ان��ه دا. که س��ه رده س��ت ده وڵ��ه ت��ان��ی گشتگیرانه ی وه ک کۆنسێپتێکی شه ڕخوازانه ی ده وڵه تی تورکیا و ئێران و پشگیری هه ندێک هێز و الیه ن له ناوحکومه تی ئێراق هه ڵسه نگێندران. هۆکاری بنگه هی هێزی سه رده ست ئاماده ی گۆڕانکاری نین و جارێکی تر ده خوازن به شه ڕو له شکرکێشی درێژه به ته مه نی خۆیان ده که ن ته ڤگه ر خۆیان هێزی هه موو بده ن له گۆڕانکاریه کانی رۆژهه اڵتی ئه وه ی بۆ و نه بێت رۆڵ خ���اوه ن ک���ورد ن��اوه ڕاس��ت��دا له دیزاینکردنه وه ی هه رێمه که دا کورد نه بێته به گرنگیه کی گرنگ. پێگه یه کی خاوه ن ئازادیخوانه ی له تێکۆشانی ب��اس زۆره وه کرا کوردستان به شه کانی له هه موو کورد له تێکۆشان بڵند ئاستێکی گه یشتۆته که له ده رئه نجامی گه له که مان ئ��ه م��ڕۆی و سه ربازی و سیاسی ج��ه م��اوه ری خه باتی گه وره ترین ڕه وادا پاراستنی له چوارچێوه ی ئۆپۆزسیۆنی هێزی کاریگه رترین ب��ه و باس ه��ه روه ه��ا رۆڵ���ه ، خ���اوه ن و پۆزه تیڤه ئاواکردنی له پێناوی که هه واڵنه کرا له و و هێز هه موو له الیه ن نه ته وه ییه وه یه کێتی پارت و الیه نی سیاسی له هه رچوار به شی کوردستان پێشکه وتووه . ئه م هه واڵنه له الیه ن وه ک له کوردستاندا سه رده ست ده وڵه تانی مه ترسی ده بینرێ�ت. ره خنه له پشگیریه کانی واڵته یه کگرتوه کانی ئه مریکا بۆ هێرش و بۆردومانه کانی ده وڵه تی تورکیا به تایبه تی ئ��ه م��ری��ک��ا ده ره وه ی وه زی������ری ل���ێ���دوان���ی له خۆشکردنی گ����ه وه ره به شێکی وه ک سیاسه تی وه ک و ش��ه رم��ه زارک��را ش��ه ڕ به رژه وه ندی خوازانه ی و له پێناوی راگرتنی رۆژه��ه اڵت��ی سیاسیه کانی هاوسه نگیه ن���اوه ڕاس���ت ل��ه چ��وارچ��ێ��وه ی م��رام��ه ک��ان��ی سیاسه ته له هه مانکاتدا به ناوکراو. خۆیاندا و ئ��ێ��راق ل��ه ئه مریکا پراگماتیسته کانی باشوری کوردستان به بیرهێنرایه وه که هیچ کوردان له به رژه وه ندی هه نگاوی کاتێک نه ناوه و کوردیان کردۆته قوربانی سیاسه ت و به رژه وه ندیه کانی خۆیان. هه روه ها تیشک خرایه سه ر شه ڕ و ئالۆزی و کوشتاره کانی ناوچه ی به تایبه تی کرا دابڕاوه کان ناوچه حکومه تی خه می بێ جه له وال سه عدیه و ئێراق و زیادکردنی فشار وه ک ته واوکردنی ئه و هێرشانه نرخێندرا. له کۆبونه وه که دا زۆر ب��ۆردوم��ان له به رامبه ر ن���اڕه زای به توندی بۆسه ر له شکرکێشی و ت��ۆب��اران��ک��ردن و کوردستان هه رێمی سنوریه کانی ناوچه راب��ردوودا له ماوه ی تێیدا که پێشکه وتوو زیاد له )15( که سی سڤیل بوون به قوربان. هه بوونی هێزه کانی گه ریالی پارتی ژیانی

پارتی کرێکارانی کوردستان وه ک ئازادو سه رده سته وه ده وڵه تی هه ردوو له الین بیانوو هه ڵسه نگێنراو بێبنگه بیانویه کی وه ک ت��ۆب��اران��ک��ردن و ب��ۆردوم��ان��ک��ردن��ی ئ��ه و ناوچانه ی که به هیچ شێوه یه ک گه ریالی ل��ێ ن��ی��ه وه ک ن��اوچ��ه ک��ان��ی چ��ۆم��ان و س��ی��ده ک��ان و ح��اج��ی ئ���ۆم���ه ران ب��ه ن��م��ون��ه له الیه ن ئه ڵوه ن ئاوی گرتنه وه ی هێنرایه وه ، م��اوه ی ب��ۆ ئ��ێ��ران��ه وه ئیسالمی ک��ۆم��اری به هانه ی وه ک هه مووی ئه مانه ساڵێک، به رده وامکردنی شه ڕ و بێ کاریگه رکردنی گ��ه ل��ی ک����ورد ل���ه و گ���ۆران���ک���اری���ان���ه دا و سه رکوتکردنی بزوتنه وه ئازادیخوازییه که ی ئاراسته ی ره خنه به توندی زۆر و نرخێندرا ه���ه م���وو ئ���ه و ل��ێ��دوان��ان��ه ک���را ک���ه ب��ه ب��ێ بۆ حسابکردن و لێکۆلینه وه یه ک هیچ دیموکراتیانه ی و نه ته وه یی ب��ه رژه وه ن��دی لێدوانانه کانی له پشگیری ک��ورد گه لی ده که ن کوردستان داگیرکه ری ده وڵه تانی له که سایه تی هه ندێک له الیه ن به تایبه ت وه کو ئه مه ش سیاسیه وه الیه نی و به رپرس داواک���را و ب��ی��ن��را م��ه ت��رس��ی��دار مه یلێکی ئه و به هه موو پێداچونه وه زووه که هه رچی ناکه ونه که بکرێ�ت لێدوانانه و هه ڵویست خ��زم��ه ت��ی ب���ه رژه وه ن���دی گ��ه ل��ه ک��ه م��ان��ه وه . پشگیری ب��ووان��ه وه ئاماده هه موو له الیه ن ته واوی ئه و چاالکی و رێپێوانه جه ماوه ریانه کوردستانه وه باشوری له باکورو که کرا

ئه نجامدرا له دژی ئه و هێرشانه .گه یشته کۆبونه وه گفتوگۆکاندا له کۆی

ئه م راسپاردانه ی خواره وه : پ��ێ��وی��س��ت��ه ه���ه م���وو چ���االک���ی و -1ن���اڕه زای���ه ک���ان ل���ه ب���اش���وری ک��وردس��ت��ان��دا ل��ه چ��وارچ��ێ��وه ی چ��االک��ی دی��م��وک��رات��ی��ان��ه ئه نجامدانی ل��ه پ��ێ��ن��اوی و ک��ۆب��ک��رێ��ت��ه وه چاالکی به رفراوان و به کاریگه ر و یه کگرتوو بێنه که مپینه کان هه موو هه مه ڕه نگ و ه��ه م��وو ف��ی��دراس��ی��ۆن��ی و ی��ه ک��ت��ری الی له هیچ که مپینه کان دروست بکرێت. رێگه نه گیردرێت دیموکراتیانه چ��االک��ی��ه ک��ی له الیه ن ئاسایش و داموده زگای حکومییه وه هێرشه کانی شه رمه زارکردنی له پێناو که

تورکیا و ئێراندا ئه نجامده درێت.په رله مانه وه له الیه ن بڕیارانه ی ئه و -2گیراوه له )25-8-2011( له الیه ن جه ماوه ره وه بکه وێ�ته ئ��ه وه ی بۆ دروستبکرێ�ت فشار بۆ ت��ای��ب��ه ت��ی ب��ه ج��ێ��ب��ه ج��ێ��ک��ردن��ه وه واری ده رکردنی ته واوی بنکه و باره گا سه ربازی و هه وڵگیریه کانی ده وڵه تی تورکیا و ئێران

له هه رێمی کوردستاندا.سکااڵ ن��ێ��وده وڵ��ه ت��ی ل���ه دادگ���ای -3ئێران و تورکیا ده وڵ��ه ت��ی ه���ه ردوو ل��ه س��ه ر

تۆماربکرێت.ل��ه س��ه ر ک��ه ی��س��ی ش��ه ه��ی��دک��ردن��ی -4که سانی سڤیل له الیه ن رێکخراوه مه ده نیه کان و پارته سیاسیه کان و که سایه تی چاالکی مه ده نیه وه سکااڵ له دادگای الهای تۆمار

بکرێت له سه ر ده وڵه تی تورکیا و ئێران.پ��ێ��وی��س��ت��ه ح��ک��وم��ه ت��ی ه��ه رێ��م��ی -5بێت رادیکاڵ هه ڵویستی خاوه ن کوردستان و به ئاشکرا هێرشه شه ڕخوازیه کانی هه ردوو بکات. ره خ��ن��ه ئ��ێ��ران و تورکیا ده وڵ��ه ت��ی سیاسیه کانی و دیبلۆماسی هه وڵه هه موو و هێرشانه ئ��ه و راگرتنی بۆ گ��ه ڕ بخاته به رژه وه ندی له چوارچێوه ی سیاسه ته کانی چونکه بێت، دیموکراتیانه دا و ن��ه ت��ه وه ی پشگیریکردنی و نه ته وه یی سیاسه تێکی به کورد گه لی ئ��ازادی��خ��وازان��ه ی بزوتنه وه ی له به شه کانی تردا ده توانین ده سکه وته کانمان ل��ه ب��اش��وری ک��وردس��ت��ان��دا ب��پ��ارێ��زی��ن و ئه و ترمان دیموکراتیانه ی و ن��ه ت��ه وه ی مافه ماوه ته وه ، به هه ڵواسراوه ی که به ده ستبهێنین بگێرێ�ت ئاشته وای رۆڵ��ی له هه مانکاتدا له چاره سه رکردنی دۆزی ڕه وای گه له که مان ل��ه ه��ه ر س��ێ پ���ارچ���ه ی ت���ری ک��وردس��ت��ان چاره سه رییه کی و ئاشتی به شێوه یه کی

دیموکرایتانه .ل��ه پ��ێ��ش��خ��س��ت��ن��ی چ����اره س����ه ری بۆ -6به شه کانی ل��ه ه��ه م��وو کێشه کان ه��ه م��وو گه لی رێبه ری ڕێگای نه خشه کوردستان له پێناوی به ڕێز )عه بدوڵاڵ ئۆجه الن( کورد چاره سه رییه کی و ئاشتی به رقه رارکردنی

به بنه مابگیردرێت. دیموکراتیانه ه��ێ��ز و الی��ه ن��ی س��ی��اس��ی ه��ه م��وو -7ت��وان��اک��اری��ه ک��ان��ی��ان ب��خ��ه ن��ه ی���ه ک و ک��ار نه ته وه یی کۆنفرانسی س��ازدان��ی بۆ بکه ن ستراتیجیه تێکی داڕش��ت��ن��ی ل��ه پ��ێ��ن��اوی و ک��وردی ماڵی یه کخستنی و نه ته وه یی ناوخۆی و ئه مه ش ده بێته بنگه ئاشته وایی ژیانکردنی ب��ه ی��ه ک��ه وه و ئ��اش��ت��ه وای��ی ب��ۆ گه لی کورد له گه ڵ گه النی هه رێمه که و و

ئاشتیانه . پێشخستنی چاره سه رییه کی په الماردانه کانی و هێرش ئه گه ر -8به رده وام بکات، حکومه تی ئێران تورکیا و به هه موو چاو پێویسته کوردستان هه رێمی په یوه ندی دیبلۆماسی و سیاسی و بازرگانی هه ردوو له گه ڵ بخشێنێ�ته وه ئابوریه کانی و له کۆمپانیا رێ��گ��ه پێویسته و ده وڵ���ه ت���دا سنوری و بگیردرێت سه فاره تاکه نیان و

بازرگانی و ئابوری له گه ڵیاندا دابخرێت.

ده سته ی کارگێڕیپارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان

2011/9/6

Page 8: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 راپۆرتە هةواڵ~ | ژماره

رۆژی رۆژان��������������ی)2011/8/31-30(، ی��ه ک��ه م و دووه م�����ی ج����ه ژن، س��ه رۆک��ی کوردستان دیموکراتی چاره سه ری پارتی و وه ف��دێ��ک��ی ه���اوڕێ���ی ل���ه ه��ه ڤ��ااڵن��ی پارته که ی بنه ماڵه ی شه هیدان و هه ڤااڵنی

تێکۆشه ری به سه رکرده وه .دیموکراتی چاره سه ری پارتی سه رۆکی و جه ژنه وه رۆژان��ی به بۆنه ی کوردستان بنه ماڵه کانیان و له شه هیدان خ��اوه ن��داری هێرش ئ��ه و به بۆنه ی له هه مکانکاتدا و و پ��ه الم��ارو ده س��ت��درێ��ژی��ی��ان��ه ی ک��ه له م و گه له که مان له سه ر هه ستیاردا قۆناخه کوردانه وه سه ربه خۆی و ئ��ازاد ئیراده ی شه هیدانی ب��ن��ه م��اڵ��ه ی ب��ه ڕێ��وه ده چ��ێ��ت، له گوندی گیلبارات(و ته ق)گیڤارا ته ق پارتیزانی( بنه ماڵه ی )کاروان گردخه به ر شه هیدانی بنه ماڵه ی که رکوکیش له و بیستی گوێ له نزیکه وه و به سه رکرده وه داخوازییه کانی که س و کار و بنه ماڵه ی ش��ه ه��ی��دان��ی رێ���گ���ای ئ���ازادی���خ���وازی و

نه ته وه یی و به رگریکه ر له نیشتمان بوو.سه ردانی پاش هه ڤااڵنی و غه ریب دیار ب��ن��ه م��اڵ��ه ی ش��ه ه��ی��د "گ��ی��ڤ��ارا" چ��ووه ن��ه گ��ۆڕس��ت��ان��ی ش��اره ک��ه و ل��ه س��ه ر م���ه زاری ش��ه ه��ی��د"گ��ی��ڤ��ارا گ���ی���ل���ب���ارت"دا چ��ه ن��د ئه م له به ر ووت���ی:" و ک��رد ئاخاوتنێکی تێپه ڕده بێت تێدا گه له که مانی قۆناخه ی و ل��ه ه��ه م��ان��ک��ات��دا ل��ه ب��ه ر ئ���ه و ه��ێ��رش و پیالنگێڕییه هه رێمی و نێوده وڵه تیه ی له سه ر گه له که مان و ئه و ده ستدرێژییانه ی له الیه ن سه رکوردستان داگیرکه ره کانی ده وڵه ته ب���ه ڕێ���وه ده چ���ێ���ت، ئ���ێ���ران���ه وه ت��ورک��ی��ا و شه هیدان م��ه زاری له سه ر ئاماده بوونمان ب���ه س���ه رک���ردن���ه وه ی ک���ه س و ک���ار و و بنه ماڵه ی شه هیدان، ئه رکێکی نیشتمانی و نه ته وه یی و دیموکراتیانه یه ، چونکه له م کاته دا هه ستیاره دا، دووپاتکردنه وه ی سۆز و په یمانمان له گه ڵ شه هیدان و به تایبه تی له رۆژی جه ژندا و به رده وام کردنی رێبازی و هه م خوێنی شه هیدان ده توانێت، ئه وان، و ده سکه وته کانمان پاراستنی هه میش گه له که ماندا ئ��ازادی له هه مانکاتیشدا، ل���ه گ���ه ڵ خ���ۆی���دا ب��ێ��ن��ێ��ت. ب���ۆی���ه ئ���ه و قاره مانیه تیه ی شه هید گیڤارا له به رامبه ر رۆحی نیشانه ی نواندی، به داگیرکه ری له هه رچواربه شی گه له که مانه یه کبوونی

پاراستنی له هه مانکاتیشدا، و کوردستان خوێنی به رهه می که ده سکه وتانه یه ئه و دی��ار گ��ه ل��ه ی��ه ". ئ��ه م ه����ه زاران شه هیدی غ��ه ری��ب س��ه رۆک��ی پ��ارت��ی چ��اره س��ه ری تری له به شێکی کوردستان دیموکراتی په الماره کانی و هێرش ئاخفتنه کانیدا؛ ده وڵ�����ه ت�����ه داگ����ی����رک����ه ره ک����ان����ی س���ه ر ووت��ی:" به بیرهێنایه وه و کوردستانیشی ل��ه ه��ه رچ��وارب��ه ش��ی گ��ه ل��ه ک��ه م��ان ئێستا کوردستان بۆته خاوه ن ده سکه وت و ئه مه ش ده کات، ناڕه حه ت دوژمنانی گه له که مان به م هێرش و په المارانه ی تورکیا و ئێران، به رن له بار ده سکه وته کانمان ده یانه وێت، ئ��ازادی ئیراده ی و خۆڕاگری رۆح��ی و کوردان بشکێنن. له بنه مای ئه م هێرشانه دا، له هه رچواربه شی ک��ورد گه لی دژایه تی کوردستاندا، شاراوه یه ". هاوکات؛چاالکیه له باشووری گه له که مان ناڕه زایه تیه کانی کوردستان و ده ره وه ی واڵت و به شه کانی هۆشیاربوونه وه وه کو کوردستانیش، تری یه کبوونی و مه ترسیه کان له به رامبه ر ن����ه ت����ه وه ی����ی ب����ه ن����اوک����ردو ووت���ی���ش���ی:" خ��ۆی، چاالکییانه ی ب��ه م گه له که مان ناکات قه بووڵ ته سلیمبوون که نیشانیدا شه هیدان ره نجی و له ده سکه وت خاوه ن و و مافی ره وای خۆی ده رده که وێت، بۆیه شانازی رێ��زو جێگای چاالکیانه ، ئ��ه م پشتیوانی دوای���ی، هه تا گه له که مانه و ل��ه چ��االک��ی ن���اڕه زای���ه ت���ی گ��ه ل��ه ک��ه م��ان

داگیرکه ره کانی ده وڵه ته له دژی ده که ین سه رکوردستان له وانه ، تورکیا و ئێران".

پێویسته کاک نێچیرڤان رووی خۆی له ده وڵه ته داگیرکه ره کان بکات هه تا بۆ چاره سه ری ئاشتیانه هه نگاو بنێن

بارزانی نێچیرڤان لێدوانه کانی به بۆنه ی په که که و پ��ه ژاک با گووتبووی" که وه کو ئه وانی و ب��ه رده ن له چه ک ده س��ت تورکیا و ئ��ێ��ران هێرشه کانی ه��ۆک��اری ب��ه ن��اوک��ردب��وو. دی��ار غ��ه ری��ب، ره خ��ن��ه له م به خزمه ت که گرت لێدوانانه ی شێوه یه شێوه له م که سیش و ناکه ن گه له که مان خۆشحاڵ هه ڵسه نگاندنانه ی و ل��ێ��دوان شێوه یه ب��ه م لێدوانێکی ووت��ی:" ناکات. داگیرکه ر ئامانجی نییه ، خۆیدا له جێ گ��ه ل��ی ک����ورده ب��ه گ��ش��ت��ی. پ��ه ک��ه ک��ه و ئه و و ناعه داڵه تی به رهه می په ژاکیش داگیرکه ران له الیه ن که چه وساندنه وه یه ده ب��ه ن. ب��ه ڕێ��وه ی گه له که ماندا ب��ه س��ه ر که ئ��ه وه ی به جێگای نێچیرڤان ک��اک داوایان و بکات له دوژمنان خۆی رووی بکه ن، پرسی کورد لێبکات، چاره سه ری داگیرکه رانی دڵی ه��ه وڵ��ده دات، که چی ک��وردس��ت��ان دڵ��خ��ۆش ب��ک��ات، ئ��ه م شێوه لێدوانانه ، خزمه ت به گه له که مان ناکات و گه له که مانیش که یف خۆش نابن به م شێوه له هه مانکاتیشدا، و ئاخافتنانه و لێدوان به رده وام بوو و ووتی:" ئه ی باشه ، کۆشتن و سه عدییه کوردانی ده ربه ده رکردنی و

له رۆژانی جه ژندا، پارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان له گه ڵ بنه ماڵه ی شه هیداندا بوو

جه ژنی ئێمه ، خاوه نداری له شه هیدانی رێگای ئازادییه

Page 9: Roji Welat 10

7 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره راپۆرتە هةواڵ

جه له والو و که م کردنه وه ی ئاوی سیروان و وشککردنی ئاوی ئه ڵوه ن و گیره شێوێنی ناوچه دابڕاوه کان و که رکوک له پرسی نێچیرڤان، ک���اک ک��ێ��ی��ه ؟ ل��ه ئ��ه س��ت��ۆی بکات ئ��ێ��ران و له تورکیا روو پێویسته دیبلۆماسییه وه و سیاسی له رێگای و ئ��ه و ده وڵ��ه ت��ان��ه که گ��وش��ار بخه نه س��ه ر ئاشتیانه و دیموکراتیانه پرسی به رێگای

کورد چاره سه ربکه ن".به دانیشتنی دوو قۆڵی، یان پێنج قۆڵی پرسه کان چاره سه ر ناکرێت

ه��اوک��ات س��ه رۆک��ی پارتی چ��اره س��ه ری، هه رێمی سه رۆکی ده ستپێشخه رییه کانی ک���وردس���ت���ان ب���ه ڕێ���ز م��ەس��ع��ود ب���ازران���ی گفتوگۆکان ل��ه م��ه ڕب��ه رده وام��ک��ردن��ه وه ی ب��ۆ چ��اره س��ه ری و ده رب���ازی ک��ردن��ی ئه م ت��ه ن��گ��ه ژان��ه ی ه��ه رێ��م��ی ک��وردس��ت��ان��ی سه رۆکی بڕیاره کانی وتی:" گرتووه ته وه پێویسته تێدایه . ئیجابی الیه نی هه رێم ده رب��ازب��وون و چ��اره س��ه ری هه وڵی به په له کوردستانی هه رێمی ته نگه ژانه ی ل��ه و ت��ه ن��ی��ووه ت��ه وه ب��درێ��ت و ب��ه پ��ه ل��ه ک��ار بۆ پارتی وه ک��و ئێمه ، بکرێت. چ��اره س��ه ری له م ده ربازبوون بۆ پرۆژه مان چاره سه ری خزمه تگوزاری ئیداری، سیاسی، قه یرانه رای گشتی پێشکه شی و... ئابووری و کردوو و ئێستاش دووپاتی ده که ینه وه که دانیشتنێکی له قه یرانانه دا، ده ربازبوون بۆ ب���ه رف���راوان و ب��ه ب��ه ش��دارب��وون��ی ه��ه م��وو مه ده نییه کان، رێکخراوه سیاسی، الیه نه گه ل، توێژه کانی و چین نوێنه رایه تی

... و ئایینی و ئه کادیمی که سایه تی ب��ه رف��راوان ئه نجوومه نێکی س��ازدان��ی و چاره سه ری هه وڵی شێوه یه به م ده توانین به دانیشتنی دوو نه بێت، وا ئه گه ر بده ین، قۆڵی، یان پێنج قۆڵی پرسه کان به گشتی چ���اره س���ه ر ن��اک��رێ��ت. ل��ه ه��ه م��ان��ک��ات��دا؛ دیموکراتی چاره سه ری پارتی سه رۆکی کوردستان له سه ر مه زاری شه هید گیڤارا شه هیدانی خوێنی ئ��ه وه ی بۆ وت��ی، دا رێگای ئازادی کوردستان و گه له که مان ه��ه وڵ��ی ب��ه پ��ه ل��ه پێویسته دی، بێنینه به ستنی کۆنفرانسی نه ته وه یی و داڕشتنی

ستراتیژییه تی نه ته وه یی بدرێت.ب���اوک���ی ش��ه ه��ی��د گ���ی���ڤ���اراش، ن���وره دی���ن ک��وڕه ک��ه ی ل��ه س��ه رگ��ۆڕی ئیبراهیمیش له پێناو کوڕه که م ووت��ی:" ک��ردو قسه ی به ختکرد، خ���ۆی گ��ی��ان��ی گ��ه ل��ه ک��ه ی��دا کات ب��ه زووت��ری��ن گه له که مان ه��ی��وادارم ئازادییه . که خۆی ئامانجه کانی بگاته له رۆژانی تورکیا داگیرکه ری ده وڵه تی ج���ه ژن���ی���ش���دا، ه��ێ��رش��ه ک��ان��ی ب���ۆ س��ه ر گه له که مان و خاکه که مان راناوه ستێنێت. ئه و ده وڵه ته ، هیچ شتێک له نرخ و به ها تێنه گه یشتووه . کۆمه ڵگا هاوبه شه کانی و ئ��اش��ت��ی رۆژی، ک��ه ج����ه ژن رۆژی دوژمنه کانمان برایانه یه ژیانی پێکه وه ده وڵه تی به رده وامن. له هێرشه کانیان هه ر ئ��ه و ت��ێ��ن��اگ��ات. ه��ی��چ شتێک ت��ورک��ی��ا به ئیسالم په یوه ندییه کی هیچ ده وڵ��ه ت��ه ، پێویسته بۆیه نییه . ئیسالمییه ته وه و ش��ه رم��ه زار ری��س��واو شێوه یه ک به هه موو

بکرێت.ژنانی رێکخراوی به ڕێوه به ری ئه ندامی مه زاری له سه ر ره شیدیش شکۆفه ئازاد، ش��ه ه��ی��د گ��ی��ڤ��ارا گ��ی��ل��ب��ارت��دا ئ��اخ��ف��ی و ووت������ی:" ش��ه ه��ی��د گ���ی���ڤ���ارا ش��ه ه��ی��دی نه ته وه ییه کانه ، به ها و ن��رخ پاراستنی هه موو ئه رکی یادکردنه وه که شی بۆیه نیشتمان و خ��اک دڵ��س��ۆزی کوردێکی و ن���ه ت���ه وه ی���ه . ئ��ێ��م��ه ب��ه س��ای��ه ی س���ه ری گه یشتوونه ته ئه مڕۆ شه هیدانه وه ، ئ��ه و ئ��ه م ئ��اس��ت��ه . ب��ۆی��ه خ���اوه ن ده رک��ه وت��ن��ی��ش و له نرخ ده رک��ه وت��ن��ه خ��اوه ن له شه هیدان،

ده سکه وته کانی گه له که مان.هیوادارم بتوانم به دیهاتنی خه ونی

ئازادی کوردستان له سه ر مه زارییه وه بۆی باس که م

دیموکراتی چاره سه ری پارتی سه رۆکی و هه ڤااڵنی سه ردانی گوندی کوردستان گرد خه به ریان کردو که س و کاری شه هید دیار ب��ه س��ه رک��رده وه . پارتیزانیان ک��اروان شه هید ک��اری و ک��ه س له گه ڵ غه ریب دڵسۆزی دایکی به تایبه ت و ک��اروان��دا دانیشت. دایکی شه هید کاروان، ووتی:" به زووترین و بن هیوادارم که سه رکه وتوو داگیرکه ران له ده ستی کوردستان ک��ات رزگ����اری ب��ێ��ت و خ��ه ون��ی ک���وڕه ک���ه م و و بێته دی هه موو شه هیدانی کوردستان کوڕه که م، م��ه زاری له سه ر بتوانم منیش رزگ���اری ک��ه ئ��اوات��ه ک��ان��ی به دیهاتنی

کوردستانه بۆی باس بکه م.شه هیدان، ووت��ی؛ غه ریب(یش Û)دی��ار

Page 10: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 راپۆرتە هةواڵ~ | ژماره

رێگای رزگارو ئازادیان به ئێمه نیشانداوه ، ئ��ێ��م��ه ئ���ه گ���ه ر ب��م��ان��ه وێ��ت ب����ه ئ����ازادی و ب��ه ک��ه رام��ه ت ب��ژی��ن، ب���ه رده وام���ی رێ و شه هیدانی و ک����اروان ش��ه ه��ی��د رێ��ب��ازی رۆژه دا، له م یادکردنه وه شیان کوردستانه . له گه ڵ که سۆزه یه ئه و دووپاتکردنه وه ی بۆیه نوێکردنه وه یه تی. داوم��ان��ه و شه هید پێویسته بۆ به دی هاتنی خه ونی شه هیدان، هه وڵی پته وکردنی رێزه کانی کورد بده ین.

یادکردنه وه ی شه هیدان له م رۆژه پیرۆزه دا، شانازییه کی مه زن بوو بۆ من

شه هیددا بنه ماڵه ی ه��ه ردوو له سه ردانی به ڕێز )دانا جه الل(ی، رۆشنبیرو نووسه ری کوردیش جێ ده گرێت، دانا له په یامێکدا بۆ بنه ماڵه ی شه هید گیڤارا ووتی:" به خته وره م ب��اوک و ل���ه رۆژی ج��ه ژن��دا، له گه ڵ که تێکۆشه رێکی وک��اری ک��ه س و بنه ماڵه قاره مان و شه هیدێکی نه ته وه ییدا، داده نیشم ژیانمه ؛ کاتی خۆشترین من بۆ ئه مه و هه تا ک���وردی ئێمه ک��ه ئ���ه وه ی چونکه رامانیگرتووه ، پێ له سه ر هێناوه و ئێستا ئێستاش ده سکه وتانه ی ئه م و شه هیدانن خۆڕاگری و شه هیدان خوێنی به رهه می ئ���ه وان���ه ل�����ه دژی داگ���ی���رک���ه ری، ب��ۆی��ه ئێمه به های و ن��رخ گه وره ترین شه هیدان ی��ادک��ردن��ه وه ش��ی��ان کۆمه ڵگاکه مانن، و ل��ه م رۆژه پ��ی��رۆز و ب��ه ن��رخ��ه دا، ئ��ه رک��ه و به رپرسیاریه تی هه ر تاکێکی کورده و که س وکارو بنه ماڵه ی شه هیدانیش جێگای رێزو ووتی، ج��ه الل، دان��ا ئێمه ن. خۆشه ویستی یادکردنه وه ی شه هیدان له م رۆژه پیرۆزه دا،

شانازییه کی مه زن بوو بۆ من، به ش به حاڵی شه هیدانی سه ربه رزی به بنه ماڵه ی خۆم،

ئازادیخوازی کوردستان سه ربڵندم.پێویسته پاڵپشتی خۆڕاگری

گه له که مان له بناری قه ندیل بین و به چاالکییه کانمان پیالنه کانی

داگیرکه ران مایه پووچ بکه ینسه رۆکی ج�����ه ژن)2011/8/31(، رۆژی کوردستان دیموکراتی چاره سه ری پارتی و هه ڤااڵنی رێکخستنی شاری که رکوک که س و بنه ماڵه شه هیدان، کۆمیته ی و ئازادیخوازی رێگای شه هیدانی و کاری گه له که مان و هاوکات، بنه ماڵه ی گه ریال ت��ێ��ک��ۆش��ه ره ک��ان��ی ل���ه ش���اری ک��ه رک��وک بنه ماڵه کاندا، له سه ردانی به سه رکرده وه . هه ڤااڵنی و د ک( چ )پ س��ه رۆک��ی هاوڕێی جه ختیان له سه ر خاوه نداریه تیکردنی ش��ه ه��ی��دان و رێ��ب��ازه ک��ه ی��ان��ی��ان ک����رده وه و ل��ه ه��ه م��ان��ک��ات��دا، ب��اس��ی��ان ل��ه م ق��ۆن��اخ��ه ی ئێستادا کرد که گه له که مانی تێدا تێپه ڕ ده بێت و سه ره نجیان راکێشایه سه ر هه ستیار له م ک��ورد تاکی به پرسیاریه تی و ب��وون

قۆناخه دا.له سه ردانی بنه ماڵه ی شه هیداندا، سه رۆکی جه ختی ت��ر جارێکی چ��اره س��ه ری پ��ارت��ی له سه ر ئه وه کرده وه که ئێمه به شه هیدانمانه وه ، ئێستا هه تا ئه وه ی که و هه یه هه بوونمان ئێمه ی گه یاندووته ئه م قۆناخه ، شه هیدانی کوردستانه و رۆحی خۆڕاگری گه له که مانه به پێداگری قه ندیل، له بناری ئێستا که ئازادییه کانی گه له که مان، و له سه ر ماف

ده یه وێت به ئازادانه بژیت و سه ری خۆی بۆ هیچ داگیرکه رێک شۆڕناکات. دوژمنان و داگیرکه رانی سه رکوردستان، ده یانه وێت، ده سکه وته کانمان له باربه رن و به م شێوه یه ش، له سه رکوردستان خۆیان ده سه اڵتداریه تی ئه و پێوسته پێبده ن. درێ��ژه گه له که مان و که گ��ه ل��ه ک��ه م��ان ب���ه رخ���ودان���ه ی و رۆح ئ��ه م��ڕۆک��ه ل��ه ب��ن��اری ق��ه ن��دی��ل خ��ۆڕاگ��ری ناڕه زایه تیه کانمان چاالکییه به ده ک��ات، له شارو به تایبه تی و کوردستان له ئاستی کوردستاندا ب��اش��ووری شارۆچکه کانی پ��ه ره ی ب��ه رف��راوان��ت��ره وه ، به گوڕوتینێکی پ��ێ��ب��ده ی��ن و ب��ب��ی��ن��ه پ��اڵ��پ��ش��ت ب���ۆ ئ��ه و خ���ۆڕاگ���ری���ه ی ج����ه م����اوه ری ق��ه ن��دی��ل و له چیاکان کورد تێکۆشه ره کانی گه ریال ئامانجه کانی ش��ێ��وه ی��ه ک ب��ه ه��ه م��وو و داگیرکه ران مایه پووچ بکه ین. بۆ ئه وه ش و نه که ین ده رێغی دێ��ت له ده ستمان چی پێداگری و ده سکه وته کانمان له پاراستنی ل����ه ئ����ازادی گ��ه ل��ه ک��ه م��ان ب���ێ دوودڵ����ی ئه یلول، یه کی ئازادی رێپێوانی به شداری بین قه ندیل به روو جیهانی ئاشتی رۆژی و ئااڵی ئازادی و ئاشتی به رز بکه ینه وه نیشانی گه له که مانیش به دوژمنانی و له ماف ده س���ت هه رگیز ئێمه ک��ه ب��ده ی��ن و ئ����ازادی و ک��ه رام��ه ت��م��ان ب��ه رن��اده ی��ن. له به سه رکردنه وه کانیشدا؛ هه روه ها سه ردانی که رکوک، کۆنی پارێزگای سه رۆکی ب��ه ڕێ��ز)ع��ه ب��دول��رح��م��ان م��س��ت��ه ف��ا( ک���را و له نزیکه وه بارودۆخی ناوچه که و کوردستان

و باشووری کوردستانیش هه ڵسه نگێندرا.

Page 11: Roji Welat 10

9 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره راپۆرتە هةواڵ

رۆژی )1(ی ئه یلوول؛ سه ره ڕای رێگریه کان کاروانانی ئاشتی سه ردانی بناری قه ندیلیان کرد

کاروانانی ئاشتی که له سه ر بانگه وازی پارتی له ژێر و کوردستان دیموکراتی چ��اره س��ه ری پێداگری و ئاشتی ئ���ااڵی ب��ه رزک��ردن��ه وه ی کورد پرسی ئاشتیانه ی چ��اره س��ه ری له سه ر به رخۆدانی له پاڵپشتی جه ماوه ری به رێپێوانی و قه ندیل بناری ج��ه م��اوه ری خۆڕاگریانه ی داکۆکی له م رۆژه دا له سه ر رێبازی ئاشتی و شه رمه زارکردنی له هه مانکاتدا، و دیموکراتی ه���ه وڵ���ه داگ���ی���رک���اری���ی���ه ک���ان���ی ده وڵ���ه ت���ان���ی به سه رکردنه وه ی هاوکات و ئێران و تورکیا که سی حه وت که مسته فا" بنه ماڵه ی"حسێن ئاسمانییه کانی ل��ه ه��ێ��رش��ه ب��ن��ه م��اڵ��ه ی ئ���ه و ب��وون، شه هید تورکیا داگیرکه ری ده وڵ��ه ت��ی رووی����ان ل��ه ق��ه ن��دی��ل ک��رد و خ��ێ��م��ه ی"چ��ادری" له گوندی قه ندیلیان بناری جه ماوه ری ئاشتی به رێپێوانێکی و به سه رکرده وه بۆکریسکانیان ئێمه قه ندیل، بژی به دروشمی و ج��ه م��اوه ری قه ندیل به رناده ین، قه ندیل ناسنامه ی کوردانه ، باکوور، باشوور، کورد، گه لی یه کێتی بژی رۆژهه اڵت، یه ک ئامانج و یه ک خه بات به ره و شاره وانی قه ندیل که وتنه رێ و پاشان شوێنی له هێرشه کانی مه ده نییه ی شه هیده حه وت ئه و به تاجه ب��وون، شه هید داگیرکه ردا تورکیای گوڵینه یه ک ساڵوکرد و ده نگی ئاشتیان به رز مافی پێداگری ل��ه س��ه ر جه ختیان و ک���رده وه ئاشتیانه ی چاره سه ری و گه له که مان ره وای

کرده وه .

قه ندیل ماڵی هه موومانه و پێویستی به پاراستن و خاوه نداری هه موو الیه کیش ده کات

له چادری ئاشتی که له الیه ن جه ماوه ری بناری ه��ه ڵ��دراب��وو، بۆکریسکان گ��ون��دی و قه ندیل به خێرهاتنی قه ندیل بناری شاره وانی جێگری بناری قه ندیل ده کات و بۆ ئاشتی کاروانانی له سه ر ناوی جه ماوه ری بناری قه ندیل، سوپاس و پێزانینی خۆی پێشکه شی رێپێوه رانی کاروانانی ئاشتی کرد. جێگری شاره وانی قه ندیل؛ ده ڵێت ب��ن��اری ل��ه ج��ه م��اوه ری ئ��ێ��وه ، پاڵپشتی ک���ه :" ئازادیخوازی رێگای تێکۆشه رانی و قه ندیل گه له که مان، باوه ڕی و خۆڕاگریمان له به رامبه ر ب��ه داگ��ی��رک��ه ران و دوژم��ن��ان��ی گ��ه ل��ه ک��ه م��ان له ئاستی ک��ه ه���ی���وادارم و ده ک����ات ب��ه ه��ێ��زت��ر حکومه ت و په رله مان و سه رۆکایه تی هه رێمی به ده رکه وێت کرداریانه هه ڵوێستی کوردستان، ش��ه رم��ه زاری و ئیدانه کردن له چوارچێوه ی و تێپه ڕێن له به رامبه ر به ده ستدرێژییه کانی ده وڵه ته داکۆکی و سه رکوردستان داگیرکه ره کانی له دۆزی ڕه وای گه له که مان بکه ن له به شه کانی تری کوردستانیشدا. جه ماوه ری بناری قه ندیل، مێژوویه کی دوورودرێژیان هه یه ، ئه وه ش مێژووی و دوژم��ن��ان ل��ه دژی خۆڕاگرییه و ب��ه رخ��ودان تێکۆشانه ب��وون��ی م���ه زن و ش���ۆڕش الن��ک��ه ی

بۆیه ، ک��وردس��ت��ان��دا، ه��ه رچ��وارالی له ئاستی ئه مه نرخ و به هایه که که پێویسته هه رکه سه و هه موومانه ماڵی قه ندیل لێبکات. خاوه نداری هه موو وخ���اوه ن���داری ب��ه پ��اراس��ت��ن پێویستی و له ئاستی که مته رخه می ده ک���ات، الیه کیش و له نرخ ده رکه وتنه به واتای قه ندیل پاراستنی به هاکانی گه له که مان و به فیڕۆچوونی قۆناخ و کوردستان له ئاستی ده ستکه وته کانییه تی و

ناوچه که شدا.

قه ندیل و جه ماوه ره که ی و گه ریال هیوا و داهاتووی گه له که مانن

س��ه رۆک��ی پ��ارت��ی چ���اره س���ه ری دی��م��وک��رات��ی ک��وردس��ت��ان، ب��ه ڕێ��ز )دی���ار غ��ه ری��ب(؛ رۆژی ج��ی��ه��ان��ی ئ��اش��ت��ی ل��ه ه��ه م��وو ئ��اش��ت��ی��خ��وازان��ی پیرۆز ئاشتیخوازی کوردی گه لی و جیهانی کرد و هیوای خواست که له م رۆژه دا، ئاشتی و ناوین رۆژهه اڵتی به تایبه تی و جیهاندا له

کوردستاندا به رقه رار بێت.دی���ار غ���ه ری���ب، س��ه ره ن��ج��ی راک��ێ��ش��ای��ه ، س��ه ر به رخودانی جه ماوه ری بناری قه ندیل و گه ریال قاره مانه کانی کوردستان و ده ڵێت:" به رخودانی که قه ندیل بناری جه ماوه ری خۆڕاگریانه ی جێگای ن��اوچ��ه ی��ه ، ئ��ه م مێژوویی میراتێکی له گه ڵ قه ندیل بۆ گه له که مان، شانازییه رێزو

Ûئه وه ی که النکه ی شۆڕشه یه ک له دوای

Page 12: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 راپۆرتە هةواڵ~ | ژماره

یه که کانی کوردستان بووه ، له هه مه مانکاتیشدا، جێگای په ره سه ندنی تێکۆشانی ئازادیخوازانه ی ن��ه ت��ه وه ک��ه م��ان ب����ووه ، ئ��ێ��س��ت��اش ج��ارێ��ک��ی تر ئه م النکه ی هه وڵده ده ن دوژمنانی گه له که مان هیوامان بێ و بشێوینن له گه له که مان هیوایه بکه ن، به اڵم ئه وه باش بزانن که هه تاکو گه ریال تێکۆشه ر و قاره مانه کانی کوردستان و گه لی بن، ناوچه یه دا له م قه ندیل بناری خۆڕاگری ن��ات��وان��ێ��ت، ک���وردان هیچ ک��ه س و الی��ه ن��ێ��ک ب��ێ ه��ی��وا ب��ک��ات، ق��ه ن��دی��ل و ج��ه م��اوه ره ک��ه ی و گه له که مانن داه��ات��ووی و هیوا گه ریال و هه ر گه لێکن. چ��اره ن��ووس ده ستنیشانکه ری چ���اوه وه ب���ه م پێویسته الی��ه ن��ێ��ک��ی��ش و ک���ه س به م و بکات پێگه که ی و قه ندیل ته ماشای ش��ێ��وه ی��ه ش ئ���ه رک و ب��ه رپ��رس��ی��اری��ه ت��ی خ��ۆی له به رامبه ر به مێژوو و چاره نووسی گه له که مان به جێ بهێنێت. دوژمنانی گه له که مان ته نانه ت له رۆژانی مانگی ره مه زان و رۆژی عه ره فه شدا، هیچ نرخ و به هایه کیان بۆ گه له که مان دانه ناو رۆڵه به نرخ و زه حمه تکێشه کانی گه له که مانیان له باکووری و ک���رده وه کوشتوبڕ رووب���ه ڕووی ب��ه ده پ��ه ی ئه نجوومه نی ئه ندامی ک��وردس��ت��ان سه ر هێرشی کرد، قه تڵ چوقوڕجه یان شاری و کرد قه ندیلیان بناری جه ماوه ری و گه ریال و و مه ده نیان شه هید خست تاوان بێ خه ڵکی به کاتژمێرانیش فرۆکه سیخوریه کانی ئه مریکا تورکیا بۆ ده گوازێته وه ئیستخباراتی زانیاری کوردستان شاخه کانی و گ��ه ری��ال و ئ��ێ��ران و بۆردمان ده که ن. ئه مه ش ئه و نرخ و به هایه یه که

به گه لی کوردیان ڕه وا بینیووه . به اڵم سه ره ڕای هه موو ئه م ده ستدرێژی و بێ رێزییه ی له حه قی گه له که ماندا ده کرێت، بزوتنه وه ی ئازادیخوازی گه له که مان و جه ماوه ری خۆڕاگر و تێکۆشه ری ئاشتی جیهانیدا ده ستی له رۆژی نه ته وه که مان رێگای به ده یه وێت و ده کاته وه ، درێژ ئاشتی ئ��اش��ت��ی و دی��م��وک��رات��ی��ان��ه پ��رس��ه ک��ان��ی خ��ۆی ئه م بکات. چاره سه ر ده وڵه تانه دا ئه م له گه ڵ شار به نوێنه رایه تی که ئاشتی ک��اروان��ان��ه ی کوردستانیش ب��اش��ووری ش��ارۆچ��ک��ه ک��ان��ی و کرد. قه ندیلیان بناری ج��ه م��اوه ری س��ه ردان��ی ب��ۆی��ه ج��ارێ��ک��ی ت��ر داوا ل���ه ه���ه ردوو ده وڵ��ه ت��ی تورکیا و ئێران ده که ین، رێگا چاره ی ئاشتیانه بگرنه به ر و له هه مانکاتیشدا، داوا له حکومه ت، کوردستان هه رێمی سه رۆکایه تی و په رله مان ده که ین که گوشار بخه نه سه ر ئه م ده وڵه تانه و په یوه ندییه دیبلۆماسی و ئابوورییه کانی خۆیان ئه کته رێکی ببنه ، بتوانن هه تاکو گه ڕ بخه نه

چاره سه ری له پرسی گه له که ماندا.

ئه گه ر په ژاک و په که که هۆکاری تۆپباران و هێرشه ئاسمانییه کان بن، ئه ی کێ

هۆکاری ئه نفال و کیمیاباران و کۆڕه وه کانه س��ه رۆک��ی پ��ارت��ی چ���اره س���ه ری؛ ووت��ه ک��ان��ی ن��ێ��چ��ی��رڤ��ان ب��ارزان��ی��ش��ی ره خ��ن��ه ده ک����ات که گوتبووی، با په که که و په ژاک چه ک دانێن و تۆپباران هۆکاری په که که ، و پ��ه ژاک و بۆ تورکیان شه ڕکه ره کانی فرۆکه هێرشی سه ر باشووری کوردستان و وتی؛ ئه وه جێگای

به به رپرسیاریه تیه کی ده کرد پێویستی ره خنه یه ، باشتر هه ڵوێست بکرێت. کاک نێچیرڤان بارزانی به جێگای ئه وه ی که رووی خۆی له ده وڵه تانی هه نگاوی پێویسته که بکات ئێران و تورکیا بنێن دا له واڵته که یان پرسی کورد چاره سه ری بگرن، گه له که مان له داخوازییه کانی گوێ و ئازادیخوازی بزوتنه وه ی به پێچه وانه وه که چی گ��ه ل��ه ک��ه م��ان ده ک��ات��ه ئ��ام��ان��ج. ه��ه رک��ه س و بزانێت، ب��اش ی��ه ک��ه ئ��ه م پێویسته الی��ه ن��ێ��ک و ناعه داڵه تی به رهه می په که که ، و په ژاک تورکیایان. و ئێران ده وڵه تانی زۆری و زۆڵ��م ب��ۆ خ��ۆش��ی چه ک هیچ ک��ه س و الی��ه ن��ێ��ک ناکات. ئه گه ر به کارناهێنێت و روو له چیاکان بپرسین، پێویسته ب��ن، ئ��اوه ه��ا تێڕوانینه کان هه ڵه بجه له کاره ساته کانی به رپرسه ئاخۆ، کێ کۆڕه وه کانی و بارزانیه کان جینۆسایدی و ئه گه ر کوردستاندا، له باشووری گه له که مان وایه که چه کدانان و چه ک هه ڵگرتن ئه وه نده پاراستنی بۆ ئێستا ئێمه باشه ، ئه ی ئاسانه ، سه عدییه و جه له وال پێویسته چی بکه ین؟ سنووره ده ستکرده کانی دوژمنان و داگیرکه ران، ئیدی ته ماشای چ��اوه به م پێویسته نه ماوه . واتایان دونیا و گۆڕانکارییه کانی جیهان بکرێت. ئێمه نابێژین که چه ک چاره سه ری پرسه کانه ، به اڵم ئه گه ر پێویستیه که ، ره وا پاراستنی بۆ چه ک ره وای به مافی دان نه ته وه که مان دوژمنانی واتای خۆبه خۆ چه ک ئیدی بنێن، کورداندا و ده بینرێت که ئ��ه وه ی ئێستا به اڵم نامێنێت. هۆکاره بۆ تۆپباران و هێرشی تورکیا و ئێران،

Page 13: Roji Welat 10

11 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره راپۆرتە هةواڵ

ده ڤه ری بادینانیش جه ژنی نه کرد ئاسایشیش رێگری ده کات له چاالکی کۆمیته ی دژ به داگیرکه ری سه رکوردستان

تۆپبارانه کانی ده ستپێکردنه وه ی له گه ڵ ه��ه ر ب��ۆ س���ه ر هه رێمی ت��ورک��ی��ا ئ��ێ��ران و رژێ��م��ی چ��اره س��ه ری پ��ارت��ی رێکخستنی ک��وردس��ت��ان، رێزه بادینان، له ده ڤه ری کوردستان دیموکراتی مه به سته ش ئه و بۆ و رێکخست چاالکیه کیان س��ه ردان��ی زۆرب���ه ی پ��ارت و الی��ه ن��ه سیاسی و رێکخراوه کانی کۆمه ڵگه ی مه ده نی و زۆربه ی ده زگا حکومیه کان و که سایه تی رۆشنبیر کرا، به تایبه تی پاش شه هید بوونی بنه ماڵه ی"سۆلین" ئاستێکی گه یشته ده ڤ��ه ره ک��ه نه فره تی و کین به رزتر. هه ر بۆیه له به رواری )2011/8/22(له گه ڵ رێکخراوه کانی کۆمه ڵگه ی مه ده نی و که سایه تی رۆشنبیر و ئه کادیمی، کۆمیته یه کی)16(که سی به ناوی" دژی داگیرکه ری کوردستان" راگه ێندرا. جۆربه جۆری چاالکی چه ندین کۆمیته که ش خۆپیشاندانێکی ل�����ه )2011/8/23( پێکهێنا. جه ماوه ری رێکخرا و هه تا به رده رکی پارێزگای له مه ڕ و درێ��ژه ی کێشا ده��ۆک ئه نجوومه نی ئێران و ت��ورک��ی��ا داگ��ی��رک��ه ری��ی��ه ک��ان��ی هێرشه پێشکه شی ن���اڕه زای���ه ت���ی ی��اداش��ت��ن��ام��ه ی��ه ک��ی ل��ه درێ��ژه ی ه��ه ر ک���را. پ��ارێ��زگ��ا ئه نجوومه نی

چاالکییه که ی کۆمیته ی دژ به داگیرکه ری سه ر کوردستان رۆژی )2011/8/24 به پێشه نگایه تی کۆما گه نجانی واڵتپارێزی باشووری کوردستان رێپێوانێکی جه ماوه ری به ناوی قه ڵغانانی زیندوو وارگه ی و میدیا پاراستنی هه رێمه کانی به ره و گه ریالکان پێکهات، هه رچه نده له الیه ن هێزه کانی ئاسایش و بازگه کانیان ئاسته نگیشیان دروستکرد، به اڵم به سه رکه وتوویی چاالکییه که یان پێکهێنا. ناوچه ی بچنه ده یانوویست واڵتپارێز گه نجانی ئاسته نگیان به گشتی ئه مجاره یان ب��ه اڵم زاپ؛ له به رواری لێکرا. رێگرییان و دروستکردن بۆ خۆپیشاندانێکی زاخۆ له قه زای )2011/8/26(له خۆپیشاندانه کاندا، پێکهات. ج���ه م���اوه ری رێگرتنی و ن���اڕه زای���ه ت���ی ن��ه ب��ێ��ت، ب��ه زه ق��ی��ش به دی به گشتی هه رێمی کوردستان حکومه تی بامه ڕنێدا. له چاالکییه که ی به تایبه تی ده ک��را سه ره ڕای هه موو ئه وانه ش کۆمیته ی سه رلێدان و په یوه ندییه کانی "دژبه داگیرکه ری سه رکوردستان" بۆ مۆڵه ت وه رگرتن، به اڵم رێگریان کرد و رێیان نیازپاکی له م نه دا که چاالکی پێکبێت، بۆیه کۆمیته ی هه رچه نده ن��ه ک��را. ب��ه دی بابه ته دا

چاالکییه که ی پێکهێنانی له سه ر ئاماده کاری پارتی بانگی له سه ر ب��وو. به ئیسرار و پێداگر دیموکراتی کوردستان که جه ژنمان چاره سه ری له گه ڵ بنه ماڵه ی شه هیدان و دژ به داگیرکه رانی رۆژی ده ب��ی��ن. له خۆپیشانداندا سه رکوردستان بنکه و هه ڵگرتنی به مه به ستی )2011/8/31(له ناوچه ی تورکیایه ئ��ه رت��ه ش��ی ب��اره گ��اک��ان��ی هه ڵدان خیمه "چادر" چاالکیه کی ب��ام��ه ڕن��ێ، ب��ه داخ��ه وه ب���ه اڵم پ��ێ��ک��رد، ده س��ت��ی مانگرتن و رێگه یان ئاسایش هێزه کانی ج��اره ش��ی��ان، ئ��ه م له به ڕێوه چوونی رێگریان و نه دا به چاالکییه که چاالکییه که ب��ۆی��ه گ���رت. چ��االک��ی��ه ش ئ���ه م ب��ه ره و ج��ه م��اوه ری به رێپێوانێکی ب��وو بڕیار که ش��ێ��اڵدزی و ب��ام��ه ڕن��ێ س��ه رب��ازی بنکه کانی بوو ب��ه رده وام ناڕه زایه تی دانیشتنی به پێکبێت ناڕه زایه تی پێشکه شی نامه یه کی له ئه نجامدا و کۆمیته ی ک��را. ئ��اک��رێ ق���ه زای قائیمقامی دژ ب��ه داگ��ی��رک��ه ری س��ه رک��وردس��ت��ان ب��ه ب��ڕی��اره خۆی به کاروچاالکییه کانی بره و له داهاتوودا، له مه ڕ به کۆتاییهاتنی هه وڵه داگیرکارییه کانی

دوژمن له سه ر خاکی کوردستان بدات.

ئه و گۆڕانکاریانه ی ناوچه که و ئه و ستاتۆیه یه به رهه م کوردستاندا له باشووری کورد بۆ که هه ڵنایێ، یه که به م چاویان دوژمنان هاتووه ، ئازادیخوازانه ی گه له که مان تێکۆشانی ئه گه ر بن، ل��ه ب��اک��وور، رۆژه���ه اڵت و رۆژئ���اوا الواز له باشووری ئێمه ش ده سکه وته کانی مسۆگه ر و ده بنه وه له ناوچوون رووب��ه ڕووی کوردستاندا

هیچ گه ره نتییه کیشمان بۆ ئه م یه که نییه .هیوای وته کانیدا؛ له کۆتایی غه ریب، دی��ار خ��واس��ت ه��ه م��وو الی��ه ک ب��ه ش��داری پرۆسه ی ب��ون��ی��ادن��ان��ی ه��ه رێ��م��ی ک��وردس��ت��ان��دا ب��ک��ه ن و ناوخۆییمان پرسه کانی ئاشتیانه ی ه��ه وڵ��ی بارزانی مسعود به ڕێز ده ستپێشخه ریه کانی و س���ه رۆک���ی ه��ه رێ��م��ی ک��وردس��ت��ان��ی��ش الی��ه ن��ی هه وڵه کان پێویسته ده گ��رن، له خۆیه وه ئیجابی

بکرێنه وه . به رفراوانتر هێرشه کانی ئێران و تورکیا هێرشه له سه ر

خوێنی شه هیدانی کورد و کوردستانک���اروان���ان���ی ئ��اش��ت��ی ب�����ه ره و ق��ه ن��دی��ل که رووی��ان کوردستانه وه هه رێمی له شاره کانی ل��ه ق��ه ن��دی��ل ک���ردب���وو، س���اڵوی���ان ئ��اراس��ت��ه ی بناری جه ماوه ری مێژووییانه ی به رخودانی دانیشتوانی بۆ خۆیان پشتگیری و قه ندیل ئ��ه و ده ڤ���ه ره ده رب���ڕی و داوای���ان ل��ه ه��ه ر سێ سه رۆکایه تییه که ی هه رێم کرد که له ئاستی خ��اوه ن ئێران و تورکیا ده ستدرێژیانه ی ئ��ه م

شوێنی پاشان و بن کرداریانه هه ڵوێستێکی )2011/8/21( دڵ��ت��ه زێ��ن��ه ک��ه ی ڕووداوه له بنه ماڵه ی که س ح��ه وت که به سه رکرده وه ل����ه وێ دا ش��ه ه��ی��دب��وون. ح��س��ێ��ن م��س��ت��ه ف��ا درخشان به ڕێز) ئاشتی دایکانی له سه رناوی ئ��ی��ب��راه��ی��م(، ه��ێ��رش و ده س��ت��درێ��ژی��ی��ه ک��ان��ی ئێرانی و تورکیا داگ��ی��رک��ه ری ده وڵ��ه ت��ان��ی درخشان ک��رد. ش��ه رم��ه زار توند به زمانێکی هیچ دوژمن، ڕه مه زاندا، له مانگی ده ڵێت:" به ها و نرخێکی بۆ گه له موسڵمانه که ی ئێمه رۆڵه کانمانی شێوه به ده ڕندانه ترین و دانه ناو پێویسته گ���ه وزان���د. خ��ۆی��ان��دا ل��ه ن��اوخ��وێ��ن��ی به ئاسانی ه��ه روا ده ستدرێژیانه و هێرش ئه م هه موو له دژی هێرشه ئه مه نه که ین. ده رباز ده سکه وت و به هاکانی گه له که مانه و هێرشه کوردستان. و کورد شه هیدان خوێنی له سه ر

هه رکه سه پێویسته ئه مه شه رمه زار بکات.زی��ن��دووش" گه نجان"قه ڵغانی به یاننامه ی خ���وێ���ن���درای���ه وه و، ق��ه ڵ��غ��ان��ی زی���ن���دوو وێ���ڕای گ��ه ری��ال ل��ه خ��ۆی��ان پاڵپشتی و دڵ���س���ۆزی ق��اره م��ان��ه ک��ان��ی ک���وردس���ت���ان، خ���ۆڕاگ���ری و کرد ساڵو قه ندیلیشیان بناری جه ماوه ری شه رمه زار ئێرانیشیان و تورکیا هێرشه کانی رێگریکردن و هێرش له هه مانکاتدا، ک��رد، و ل��ێ��دان��ی ق��ه ڵ��غ��ان��ان��ی زی���ن���دووی ل��ه الی��ه ن ئامێدی" و له بازگه کان"ده ره کۆتر ئاسایشه وه

له پێوانه کانی دوور به هه ڵوێستێکی ره خنه و نیشتمانی، نه ته وه یی و ئه خالقییان ناودێرکرد و ووتیان ئیدی به سه بۆ هه موو چه واشه کاری به دوژمنانی ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر بێده نگییه ک و گه له که مان و شه هیدکردنی خه ڵکی مه ده نی.کاروانانی ئاشتی پاش گه ڕانه وه یان له بناری مسته فا( به ڕێز)حسێن بنه ماڵه ی قه ندیل جارێکی و به سه رکرده وه رانییه له شاری یان به بۆنه ی خۆیان دڵ��س��ۆزی و هاوخه می تر بنه ماڵه دا ل��ه و ک��ه س ح��ه وت شه هیدبوونی

دووپات کرده وه .ئاشتی ک��اروان��ان پێکردنه ، ئ��ام��اژه جێ��گ��ای هاتبوون و که الره وه خانه قین له شاره کانی که کران ئاسته نگ بازگه ی"ده ره کۆتره وه " له الیه ن

و نه یانتوانی بچنه بناری قه ندیله وه .قه ڵغانانی زیندوو، داوایان له گه نجانی کوردستان واڵتکرد ب��اش��ووری ش��اره ک��ان��ی به تایبه تی و داگیرکه ران، ده ستدرێژییه کانی له ئاستی که ئااڵی ئازادی وبه رخودان به رزبکه نه وه و پاڵپشتی گ��ه ری��ال و ج���ه م���اوه ری خ���ۆڕاگ���ری ب��ن��اری ئاشتی کاروانانی له کۆتاییدا، ب��ن. قه ندیل نامرن، شه هید به دروشمه کانی به ره وقه ندیل ئاپۆ، رێبه ر ب��ژی ن��ه ت��ه وه ی��ی، یه کێتی ب��ژی گه له که مان ئازادیخوازانه ی تێکۆشانی بژی کۆتاییان کوردستاندا، چواربه شه که ی له هه ر

به رێپێوانه که یاندا هێنا.

Page 14: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 راپۆرتە هةواڵ~ | ژماره

رۆژی)2011/9/5( یادی دوو گه ریالی شه هید که به قاره مانانی به رخودان و که رامه تی نه ته وه یی و پ��اراس��ت��ن��ی ده س��ک��ه وت��ه ک��ان��ی گ��ه ل��ه ک��ه م��ان، گیلبارت" گیڤارا و پارتیزان ک��اروان شه هیدان" ناسراون، له شارۆچکه ی ته ق ته ق سه ربه پارێزگای ی��ادی گیڤارا شه هید م���ه زاری ل��ه س��ه ر هه ولێر به بۆنه ی پاشان، ڕاگیرا؛ به رز تێکۆشه ر هه ردوو بێ قاره مانیه تی و ئه و شه هیدانه رۆژی چله ی وێنه یان له دژی داگیرکه ری، له الیه ن کۆمیته ی ش��ه ه��ی��دان��ی پ��ارت��ی چ���اره س���ه ری دی��م��وک��رات��ی

کوردستان مه راسیمێکیان بۆ رێکخرا.و ت��ه ق"ک��اروان ته ق شه هیدانی چله ی به بۆنه ی پاراستنی و به رخودان به شه هیدانی که گیڤارا" هێز ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر گه له که مان ده سکه وته کانی و ده وڵ��ه ت��ه داگ��ی��رک��ه ره ک��ان��ی س��ه ر ک��وردس��ت��ان ناسراون، کۆمیته ی شه هیدانی پارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان و به هاوکاری بنه ماڵه ی ئه و دوو شه هیده ، مه راسیمێکی به شکۆیان رێکخست. ته ق، له ته ق گه له که مان به رفراوانی جه ماوه ری دهۆک و سلێمانی و هه ولێر خانه قین، ک��ه الر، و رانییه و قه اڵدزی و بناری قه ندیل و که مپی له مه راسیمه که دا به شداریان مه خمور په نابه رانی مه راسیمه که ، ب��ه ش��دارب��ووی ج��ه م��اوه ری ک��رد. سه رله به یانی خوله کی )11:30( له کاتژمێری سه ردانی چوونه ماشینی ده ی��ان به کاروانێکی

گیلبارات( )گیڤارا شه هید، گه ریالی م��ه زاری و دوع��ای��ان خ��وێ��ن��ده وه . ل��ه س��ه رم��ه زاری گه ریال درخشان )دای��ک��ه ب��ه رێ��ز، گیانبه ختکردووه که ، له به رخودانی س��اڵوی و ک��رد قسه ی ئیبراهیم( خۆڕاگریانه ی گه ریالکانی کوردستان که له دژی هه وڵه داگیرکارییه کانی ده وڵه ته داگیرکه ره کانی سه رکوردستان تورکیا و ئێران به رخودانیان کردووه و شه هیدان"کاروان له که سایه تی له هه مانکاتدا و شه هیدانی هه موو ئاراسته ی ساڵوی گیڤارا"دا ئازادی و دیموکراتی کوردستان کرد و رێگای وت��ی:" ئ��ه وه ی ئێمه سه ربڵند ده ک��ات، شه هیدانی یاد و ئێمه یه ، له ئه ستۆی گه له که مانه و ئه وه ش به رده وامی رێبازه که یان و زیندوو هێشتنه وه یانه وه کو مانیفستۆی ژیان و به رخودان له دژی داگیرکه ری گه له که مان پرسی چ��اره س��ه ری بۆ هه وڵدانه و کاروان شه هیدان" ئه مڕۆ کوردستاندا. له ئاستی پارتیزان و گیڤارا گیلبارت" به خوێنی ره نگینیان، دی��اری ئێمه ب��ۆ ئ��ازادی��ان و تێکۆشان رێ��گ��ای کردووه . ئه وان، شه هیدانی گه ل و واڵتن و له پێناو ئازادی و ده سته به رکردنی مافه کان و پاراستنی ده سکه وته کانی گه له که مان له دژی داگیرکه ری و زوڵم راوه ستان و گیانی خۆیانیان به ختکردووه . ئێمه به ڕێز)دایکه پاشان ئه وانین. هه موومان قه رزاری بنه ماڵه ی و شه هید دای��ک��ی ئاسکه (، حاجی له شاری ک��ه گ��ه رم��ی��ان ده ڤ���ه ری ئه نفالکراوی

که الره وه هاتبوو و به شداری له مه راسیمی شه هیداندا بوو، سه رخۆشی خۆی ئاراسته ی بنه ماڵه و که س و کاری شه هیدان کرد و وێڕای شه رمه زارکردنی هه وڵه داگیرکه رییه کانی تورکیا و ئێران و بێده نگی هێز و الیه نه نێوده وڵه تیه کان له به رامبه ر به و کرده وه دڕندانه و نامرۆڤانه یه ی داگیرکه ران، ووتی؛ ئێمه سااڵنه ئه نفال و کیمیاباران و تۆپباران و کوشت که س ئێستاش هه تاکو ب��ه اڵم ده ک��رێ��ی��ن، ب��ڕ و له سه رمان نه هاتۆته وه اڵم، ئه مه ش ڕوو ڕه شی هێزه جیهانییه کان نیشانده دات. بۆیه گه له که مان ته نیا، شه هیدان و چیاکانی پشت و په نایه تی و ئێمه ش کوردستان له گه ریالکانی خ��اوه ن��داری پێویسته و شه هیدانمان بکه ین و ده رێ��ژه ده ری رێبازه که یان بین. دایکه ئاسکه ، ره خنه ی توندی له هه ڵوێسته الوازه کانی حکومه ت و په رله مانی و سه رۆکایه تی ه��ه رێ��م��ی ک���وردس���ت���ان گ���رت ل���ه م���ه ڕ هێرشی بیانووێک هیچ ئیدی ووتیشی؛ و داگیرکه ران و ده سکه وته کان پاراستنی بۆ پێویسته نه ماوه ، گه له که مان، به په له هه وڵی به ستنی کۆنفرانسی ن��ه ت��ه وه ی��ی و ی��ه ک��گ��رت��ن��ه وه ی ن��او م��اڵ��ی ک��ورد که داگیرکه ران بکه نه خۆیان رووی و بدرێت بنێن هه نگاو ک��ورددا پرسی چاره سه ری له پێناو ئابوورییه کانی و سیاسی ب��ه پ��ه ی��وه ن��دی��ی��ه ی و خۆیان گوشار بخه نه سه ر ئه و ده وڵه تانه . جه ماوه ر ب��ژی رێ��ب��ه ر ئاپۆ ن��ام��رن و ب��ه دروش��م��ی شه هید

ته ق ته ق چله ی قاره مانانی به رخودانی داستانی قه ندیلی به رز راگرت

Page 15: Roji Welat 10

13 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره راپۆرتە هةواڵ

گه ڕانه وه هۆڵی مه راسیمه که و نیوه ڕۆ خوانێکیان خوارد و پاشان کاتژمێر؛ دوو به فه رمی ده ستیان س��ه ره ت��ای ک��رد، ب��ه ڕێ��وه ب��ردن��ی مه راسیمه که ب��ه مه راسیمه که به شیعرێکی شه هید کاروان پارتیزان به ناوی )دایه گیان( ده ستی پێکرد و به خوله کێک راوه ستان بۆ گیان پاکی شه هیدان و پێخستنی مۆم له الیه ن دایکانی ئاشتی و بنه ماڵه ی شه هیدانه وه ، مه راسیمه که به رده وام بوو. له سه ر ناوی کۆمیته ی ش��ه ه��ی��دان��ی پ��ارت��ی چ���اره س���ه ری دی��م��وک��رات��ی کوردستان، به ڕێز)عه بدولوه هاب ئه حمه د( وته یه کی خۆیدا، له په یامه که ی وه ه��اب ک��رد. پێشکه ش به رخودانی گه له که مان سه ره نجی راکێشایه سه ر وتی؛ و ئ��ازادی��خ��وازی رێگای تێکۆشه رانی و ئه مڕۆ ئه گه ر تێکۆشانی گه ریالکان له و چیایانه نه بوایه و رۆڵه ی وه کو گیڤارا و کاروان له به رامبه ر ئێستاش نه کردایه ، پاراستنمانیان به داگیرکه ران ئێمه لێره دا نه ده بووین و به یه که وه کۆنه ده بووینه وه . ئه مه هه موو له سه رسایه ی خوێنی ئه و شه هیدانه و به رخودانی ئه وانه وه یه . شه هید کاروان و گیڤارا هه تاکو وت��ی��ان، و نه کرد ق��ه ب��ووڵ ژیانه یان ئ��ه م ئازاد گه له که مان له به شه کانی تری کوردستاندا نه بن، ئازاد ئه وان نین و هه تا ئازاد ئێمه نه بێت، ئه وانی فه لسه فه یه ، ئ��ه م نابین. ئ���ازاد ئێمه ش کرده سیمبۆل و قاره مان و خۆشه ویستی گه ل و نیشتمان. ئه وان هه میشه زیندوون و رابردوو و ئێستا و داهاتوومانن و شه هیدان نامرن و له دڵ و رۆحی

ئێمه دا هه میشه به زیندوویی ده مێننه وه . شه هید شوان بوو به گیڤارای کوردان

له سه ر ناوی بنه ماڵه ی شه هید گیڤارا گیلبارت، به ڕێز)وه ستا جومعه ، کوڕ مامی( باوکی شه هید ئاخفی و وتی؛ گیڤارا، به رۆح و گیانی له گه ڵ ببێته شۆڕشگێڕ؛ بوو ئاواتی ده ژیا. گه له که یدا

وێنه کێشاندا و له نووسین به توانای ده ستێکی خ��ۆی��دا، نووسینێکی ه��ه ر له کۆتایی ه��ه ب��وو، ده ک��رد، پرسیارمان کاتێک گیڤارا، ده ینووسی گیڤارا، ده ن��ووس��ی بۆچی شوانه ، ن��اوت که تۆ ده یگووت، من ئاواتمه ببم به گیڤارا. وه ستا جومعه بووه گیڤارای ش��وان، شه هید ئێستا به ڵێ وتی؛ کوردان و له دڵی هه موو کوردێکدایه و ده ستخۆشی هاوکات ک��رد، مه راسیمه که ش له به شداربووانی جه لیل(ه وه ، کوڕی ئه رکان به ڕێز)کاک له الیه ن و ژیان له سه ر وته یه ک ک��اروان، مامی شه هید وته که دا له ک��را. پێشکه ش شه هید که سایه تی ک��اری و ک��ه س و بنه ماڵه ی ب��ه ن��اوی هاتبوو؛ ئاراسته ی پێزانینی خۆمان و شه هیده وه ، سوپاس هیوادارین و ده که ین مه راسیمه که به شداربووانی ب��ه رخ��ودان و تێکۆشانی ب��ه ک��ه گ��ه ل��ه ک��ه م��ان، ئاواته کانی و ئامانج بگاته خۆی، وچانی بێ و دنیا ڕه شی روو و سه رشۆڕ داگیرکه رانیش و رۆڵه که مانه وه ب��ه شانازیی ئێمه ب��ن. قیامه ت ده که ین؛ چونکه ئه و شه هیدی گه ل و نیشتمانه و ته نیا شه هیدی ئێمه نییه ، شه هید کاروان پارتیزان؛ هه میشه له دڵی میلله ته که یدا ده مێنێته وه و زیندووه . هه تا ئه م گه له رۆڵه ی وه کو شه هید کاروان و

گیڤارای هه بێت، بێگومان سه رده که وێتله به رده وامی مه راسیمه که دا؛ سه رۆکی ئه نجومه نی و یوسف مامۆستا مه خمور، په نابه رانی کامپی سه رۆکی پارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان کرد؛ به شداربووان پێشکه شی وته یه کیان چه ند مامۆستا یوسف وتی؛ ئێمه له هه موو کاتێک زیاتر هه یه . ک��وردان نه ته وه یی به یه کێتی پێویستیمان کوردان پێویسته بۆ گه ره نتیکردنی ده سکه وته کانی یه کتردا له گه ڵ خۆی پرسه کانی چاره سه ری و دابنیشن و ستراتیژیه کی هاوبه ش داڕێژن. دوژمنان

ته یب ئه وه تا یه ک، بوونه ته له دژی گه له که مان ئه ردۆغان ده ڵێت؛ با گه لی فه له ستین ببنه یه ک و له دژی داگیرکه ری یه کبگرن، ئه ی باشه ، بۆچی گه لی کورد یه کنه گرێت و له دژی داگیرکه ری ماڵی و من ماڵی وته ی رانه وه ستێت.وه هه روه ها ماڵی کوردستان ن��ه م��اوه ، بایه خێکی هیچ تۆ هه موو به به رپرسیاریه تی پێویستی و هه موومانه الیه کیش هه یه بۆ پاراستنی نرخ و ده سکه وته کانی به ده ستهاتووه . شه هید ه����ه زاران به خوێنی ک��ه قه سری په یمانی له کاتی نه بزانێت، باهه رکه س لۆزاندا، پرسیان شیرین و نه ش له کاتی په یمانی ده که ین و داب��ه ش نه کرد که کوردستان به کورد ئه و کاته ش په که که نه بوو که هۆکاری تۆپباران و هێرشه کان بێت. دوژم��ن؛ په که که و په ژاک، سه یر به چاوێک ک��وردێ��ک هه موو به ڵکو ن��ا، خاوه ن ببێته کوردێک هیچ نایه وێت و ده ک��ات به م شێوه یه هێرشی گه ل و گه ریال بۆیه ستاتۆ، جه له وال ره وش��ی ئه وه تا ده ک��ه ن، قاره مانه کانمان سازدانی به ته نیا له به رچاوانه . سه عدییه ش و خاوه نداریه تی ده توانین که نه ته وه ییه یه کێتی له شه هیدانی کوردستان و شه هید کاروان و گیڤارا ده رکه وین. پاشانیش به ڕێز )دیار غه ریب( ئاخفی و جارێکی تر سه ره ڕای شه رمه زارکردنی هێرشه کانی کوردستان هه رێمی خاکی سه ر بۆ داگیرکه ران گه له که مان ئ���ازادی رێ��گ��ای تێکۆشه رانی و له چیاکانی کوردستاندا، سه رخۆشی له بنه ماڵه ی شه هیدان"کاروان و گیڤارا" و ئه و حه وت شه هیده ی داگیرکه ری ده وڵه تی ئاسمانییه کانی له هێرشه تورکیا شه هید بوون کرد و وتی؛ هه تا ئه م گه له رۆڵه ی وه کو شه هید کاروان و گیڤارای هه بێت، پارتی سه رۆکی سه رده که وێت. له کۆتاییدا هه ر

هه وڵه سه ر راکێشایه سه ره نجی Ûچاره سه ری

Page 16: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 راپۆرتە هةواڵ~ | ژماره

تری له به شه کانی گه له که مان ئاشتیخوازانه ی کوردستاندا و وتی، ده وڵه ته داگیرکه ره کانی سه ر کوردستان سه ره ڕای هه موو هه وڵی ئاشتیخوازانه ی بزووتنه وه ی ئازادیخوازنه که ی له الیه ن په که که و له هێرشه کانی ئێران و تورکیا که چی په ژاکه وه خۆیان بۆ سه ر گه ل و گه ریال و ده سکه وته کانی سیاسه تی ده س��ت��ب��ه رداری و ن��ه ک��ردووه ده رێخیان به شه ڕ ده ی��ان��ه وێ��ت و نابن ل��ه ن��اوب��ردن و نکۆڵی تانک، و فڕۆکه و تۆپباران و ئۆپه راسیۆن و گه له که مان چاوترسێن بکه ن و ئیراده ی سه ربه خۆ و ئازادانه ی ته سلیم وه ربگرن و به هیچ شێوه یه ک قه بووڵی ئه وه ناکه ن که گه لی کورد خاوه ن ستاتۆ شه هید بێت. پرسه کانی چاره سه ری ده رفه تی و گیلبارتیش گیڤارا شه هید و پارتیزان ک���اروان شه هیدانه ئه و داگیرکه رین. زیهنیه تی قوربانی قه بووڵ گه له که یان سه ر داگیرکه ری زیهنیه تی نه کرد و له دژی راپه ڕین، بۆیه ئه وان شه هیدانی ن��رخ و به ها رووم���ه ت و ک��ه رام��ه ت و پاراستنی ئێمه ش گه له که مانن، و ئێمه نه ته وه ییه کانی ده که ین به وانه وه شانازیی خۆمان به حاڵی به ش که هاوڕێبازانی ئه و شه هیدانه ین. شه هید کاروان خۆیانن. سه رده می قاره مانی گیڤارا، شه هید و ناوچه ی ته ق ته ق له مێژووی تێکۆشان و به رخودان و خۆڕاگری له دژی دوژمناندا رۆڵێکی تایبه ت به خۆی هه یه و گه نجانی ئه م ناوچه یه ، جارێکی و که لتوورن ئه و میراتگه ری که سه لماندیان تر ده رێ��ژه ده ری رۆحی به رخودان و خۆڕاگرین. دیار غه ریب له درێژه ی ئاخفتنه کانی خۆیدا، جارێکی تر ته ئکیدی له هاوهه ڵوێستی و یه کخستنی چاالکی رێکخراوه و سیاسی الیه نه هاوبه شی ک��اری و حکومییه کانیش و کۆمه اڵیه تی دام��وده زگ��ا و

له سه ر به هاوبه شی کار پێویسته ئیدی کرد که سه رۆکایه تی و هه رێم حکومه تی راسپارده کانی و په رله مانی هه رێمی کوردستان بکه ین و له دژی و ک��رداری��ان��ه ت��ر هه ڵوێسته کانمان داگ��ی��رک��ه ری

چاالکانه تر و پته وتر بکه ین. له درێژه ی مه راسیمی شه هیداندا.

ئه گه ر ده ته وێت خۆشه ویست بی و له دڵی گه ل و واڵتدا بمێنیته وه ، پشت له دوژمن مه که

)م��ام و ب��ه ڕێ��ز)ژی��ان( ه��ه م��زه ، شه هید کچی سیامه ند( باوکی گه ریالیه ک وته یان پێشکه ش ک���رد. ه��ه ر دووک��ی��ان گرنگی ب��ه ب��ه رده وام��ی ک��وردی��ان گه لی ئ��ازادی��خ��وازان��ه ی تێکۆشانی کرد گه ریالکانیان ستایشی و دووپ��ات��ک��رده وه توانوویانه قاره مانانه و فیدایانه ئێستا که هه تا هه رێمی خاکی داگ��ی��رک��ه ران هێرشی ل��ه دژی کوردستان بپارێزن و خاوه نداریه تی له هاوڕێبازانی هه مزه ، شه هید کچی ژی��ان، بکه ن. شه هیدیان ساڵوی ئاراسته ی تێکۆشانی قاره مانانی په ژاک ک��رد ک��ه ت��وان��ی��ووی��ان��ه ت��ۆڵ��ه ی ئ��ه و که سانه ی هه بووه ده ستیان باوکیدا له شه هیدکردنی که ئاراسته ی په یامێکی سیامه ند، مام بکه نه وه . کوڕه گه ریالکه ی کرد و ووتی؛ ئه گه ر ده ته وێت خۆشه ویست بی و له دڵی گه ل و واڵتدا بمێنیته وه ، ئ��ه و س��ه ن��گ��ه ره ی که ل��ه دوژم��ن مه که و پشت تێدا ڕژاوه ، و گیڤارای ک��اروان خوێنی شه هید به رنه ده و قاره مانانه خۆڕاگری و به رخودان بکه ؛ سه رفرازی و ئ��ازادی رێگای ئه مه یه چونکه

هه مووان. ل��ه س��ه رن��اوی ق��ه ڵ��غ��ان��ان��ی زی���ن���دووی ب��اک��ووری وته یه کی محمه د(یش )مه ال به ڕێز کوردستان، پێشکه ش کرد، مه ال محمه د وتی، له مێژوودا و

هه تا ئێستاش گه لێک قوربانیمان داوه ، ئیدی بۆ گه نجانی و راوه ستن دایکان فرمێسکی ئه وه ی له سه رۆکی بانگ نه بن، شه هید واڵته که مان کوردان ده که م، با به په له کۆنفرانسێکی نه ته وه یی گه له که مان بۆ نه ته وه یی ستراتیژییه تێکی و دیار بکه ن. مه ال وێنه ی شه هیدان"قازی محمه د، له باکووری ..."ک��ه ره زا، شێخ مسته فا، مه ال بنه ماڵه ی پێشکه شی هێنابووی، کوردستانه وه شه هیدان کرد و سه رخۆشی خۆی و گه له که مانی

له باکووری کوردستانی پێیانی راگه یاند.ل���ه الی���ه ن ب���ه ڕێ���ز )م����ام ش���وان(ی���ش���ه وه چ��ه ن��د له کۆتایی و خ��وێ��ن��دران��ه وه شیعرێک پ��ارچ��ه و ژی��ان له سه ر سینه فزیۆنێک مه راسیمه که دا، تێکۆشانی هه ر دوو شه هید پێشکه شی به شداربووان و چه ند بروسکه یه کی ماته مینی له الیه ن بنکه ی پۆلیسی ته ق ته ق و جه ماوه ری خۆڕاگری بناری ته ق رێکخستنی حه وتی کۆمیته ی و قه ندیل پێشکه شی نیشتمانی کوردستان یه کێتی ته قی

بنه ماڵه ی شه هید کرد. به دروشمی شه هید نامرن، بژی یه کێتی نه ته وه یی و بژی رێبه رئاپۆ، پاش یه ک کاتژمێر کۆتایی

به مه راسیمه که هات. نوره دین پێکردنه ؛ شه هید؛ شوان ئاماژه جێگای شه هید؛ و گیلبارت" به "گیڤارا ناسراو یوسف، ب��ه "ک��اروان ن��اس��راو وه ه����اب، ئیبراهیم وه ه���اب رژێمی هێزه کانی دژی ل��ه ش��ه ڕی پ��ارت��ی��زان" داگیرکه ری ئێران و هه وڵه داگیرکارییه کانی ئه و رژێمه له سه ر باشووری کوردستان و گه ریالکانی گیڤارا شه هید ته رمی ب��وون. شه هید په ژاکدا شه هید ته رمی نێژراوه و ته ق ته ق له گۆڕستانی

کاروانیش له ده ستی هێزه کانی رژێمی ئێراندایه .

Page 17: Roji Welat 10

15 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره راپۆرتە هةواڵ

له دانیشتنه که ی »PÇDK« له هه ولێر دا

به ستنی کۆنفرانسی نه ته وه یی کورد و یه کینه ی پاراستنی هاوبه شی، په که که و په ژاک و پێشمه رگه گفتۆگو کرا

له دانیشتنه فره الیه نه که دا که پارتی چاره سه ری و ه��ه ول��ێ��ردا ل��ه ش��اری ک��وردس��ت��ان دیموکراتی جیهانی" ئاشتی ئه یلول"رۆژی یه کی به بۆنه ی رۆشنبیر سیاسه تمه داران، و سیاسی الیه نه بۆ و نووسه ران و نوێنه ری رێکخراوه مه ده نییه کانی رێکخستبوو، بانگ له گه لی کورد کرا"له دژی هێرشه کانی تورکیا و ئێران، یه کێتی نه ته وه یی"

خۆیان ساز بکه ن.پ������ارت������ی چ���������اره س���������ه ری دی����م����وک����رات����ی ئه یلول یه کی به بۆنه ی )PÇDK(کوردستانرۆژی)2011/9/4( جیهانی ئاشتی رۆژی هۆتیل ل��ه س��ه رل��ه ب��ه ی��ان��ی )10(ی کاتژمێر فره الیه نی دانیشتنێکی هه ولێر له ن���ه ورۆزی رێکخست. سه رۆکی "پ چ د ک" دیار غه ریب، کۆمه اڵیه تی عداله تی لیستی په رله مانتاری هاژه سلیمان و به به شداری که سایه تی له پارتی نیشتمانی یه کێتی و کوردستان دیموکراتی به نوێنه رایه تی گ��ۆڕان، بزوتنه وه ی کوردستان، کوردستان، پارێزگارانی پارتی له هه ریه ک و کرێکاران حزبی کوردستان، شیوعی حزبی ره نجده رانی کوردستان و نوێنه ری رێکخراوه کانی رۆشنبیری چه ندین و م��ه ده ن��ی کۆمه ڵگه ی ناودار به شداری دانیشتنه که بوون. دانیشتنه که ئه و حه وت شه هیده بۆ راوه ستان به خوله کێک شه ڕکه ره کانی فرۆکه له الیه ن که مه ده نییه ی ده وڵ���ه ت���ی ت��ورک��ی��اوه ش��ه ه��ی��د ب����وون، ده س��ت��ی چ��اره س��ه ری پارتی س��ه رۆک��ی پاشان و پێکرد وتارێکی غه ریب، دیار کوردستان دیموکراتی و ئ��ێ��ران و ت��ورک��ی��ا هێرشه کانی ل���ه دژی ک��ه کورد پرسی ئاشتیانه ی چ��اره س��ه ری هاوکات پێش غه ریب دی��ار خوێنده وه . کردبوو ئاماده ی

کرد داوای بخوێنێته وه ، وتاره که ی که ئ��ه وه ی ب��ه زووت��ری��ن ئ��ێ��ران و تورکیا هێرشه کانی ک��ه کات راوه ستن و ره خنه ی ئاراسته ی حکومه تی هه رێمی کوردستان و حکومه تی ناوه ندی ئێراق هه ڵوێسته کانیان هێرشه کان ل��ه دژی که ک��رد که مه و کرداری نییه . غه ریب وتی؛"ئه گه ر ئێمه خۆمان نه ته وه یی یه کێتی هێرشه کان، ل��ه دژی بکه ینه ، به هاره ئه م ده توانین ئێمه بکه ین، ئاوا به هاری کوردان. ئێمه بۆ ئه م یه که هه وڵده ده ین بگه نه هه وڵدانه کانمان که باوه ڕشداین ل��ه و و ئاشتیانه ی چ��اره س��ه ری بۆ و خ��ۆی ئامانجی به نرخ. هه نگاوێکی ببێته گه له که شمان پرسی س��ه رۆک��ی پ��ارت��ی چ��اره س��ه ری دی���ار غ��ه ری��ب؛ سه ره نجی راکێشایه سه ر هێرشه کانی تورکیا و ئێران له م دواییانه دا و وتی؛ په که که و په ژاک له و ک��ورد پرسی ئاشتیانه ی چ��اره س��ه ری ب��ۆ له گه ڵ و نیشانداوه خۆیان ئیراده ی واڵت��ان��ه دا تورکیا ده وڵ��ه ت��ی ی��ه ک��الی��ه ن��ه ش ئاگربه ستی پرسی کورد بۆ چاره سه ری هه نگاوێکی هیچ هه ڵنه گرتووه . ده وڵه تی تورکیا ده ستی له سیاسه تی نکۆڵیکردن و له ناوبردن به رنه داوه و وه ها به رده وام له گه ڵدا ئێستاشی ک���وردی الی��ه ن��ی ده ب��ێ��ت؛ ئاشتیانه چاره سه ری له پێناو هه وڵه کانی بێت، پرسه که به رده وام ده که ن، به اڵم پێش هه ر شتێک رۆژهه اڵتی ده سپۆته کانی ده وڵ��ه ت��ه و تورکیا ناوینه هه ڵسوکه وته کانیان به شێوه یه کی دژبه ر و و پێده ده ن په ره ی و ده که ن ب��ه رده وام هێرشبه رانه ده یانه وێت خواسته و ئیراده و تێکۆشانی کوردان تورکیا و ئێران دواییانه شدا له م بکه ن. پاکتاو پ��ێ��ک��ردووه . ده س���ت ه��ه م��ه الی��ه ن��ه ی��ان هێرشێکی که مه . و ئاساییه هێرشێکی نه هێرشانه ، ئه م

گه لی هه موو ته سفیه کردنی ئ��ه وان ئامانجی رێگا، تاکه هێرشانه ب��ه م له به رامبه ر ک��ورده . هه ڵوێستێکی و نه ته وه یی یه کێتی سازکردنی الیه نه سیاسیه کانی کورد ده بێت نه ته وه ییانه یه . یه که ب��ه م له به رامبه ر ک��وردی راگه یاندنی و بکه ونه و بکه ن هه ڵسوکه وت به هه ستیاریه وه هه وڵدانه وه . دیارغه ریب سه ره نجی راکێشایه سه ر وتی، و نه ته وه یی یه کێتی س��ازدان��ی گرنگی ئه ستۆی ده که وێته چی ب���واره دا ل��ه م پێویسته هه رکه سێکه وه ، پێکی بێنێت. له گردبوونه وه که دا، سمکۆ ره شیدیش ده ڵێت:"ده بێت له دژی هێرشه کان ئه و چاالکییانه ی پێکدێن، به رفراوانتر و به هێزتر بنه مای بکه نه ن��ه ت��ه وه ی��ی یه کێتی و بکرێن سه ره نجی سه عیدیش دک��ت��ور تێکۆشانیان. و له تورکیا ک���وردان چاالکی س��ه ر راکێشایه کوردستانیشدا ل��ه ب��اش��ووری ده ڵێت:"پێویسته ، راب��ه ر پێکبێن. شێوه یه ب��ه و رادی��ک��اڵ چاالکی په که که چه ککردنی بێ بانگه وازی ره شید، ده ک��ات ره خ��ن��ه ت��ون��د به زمانێکی پ��ه ژاک��ی و ب��ێ چ��ه ک��ک��ردن ده ک��رێ��ت، و ده ڵ��ێ��ت:" بانگی ناکرێت"، ئاماده ده رف��ه ت یه که ، ئه م بۆ به اڵم ل��ه م ه��ه ل��وم��ه رج��ه دا، ده ب��ێ��ت، ن��ه په که که و نه په ژاک ده ست له چه ک به رنه ده ن، چونکه هه تا هێرشی ک���وردان، له ناوبردن به ئامانجی ئێستا سه رگه له که مان ده که ن. کاوه نادریش ده ڵێت:" له م بابه ته دا پێویسته هه رکه س به رپرسیاریه تی خۆی و په که که پێشمه رگه ، ده بێ�ت، و بێنێت به جێ په ژاک به یه که وه یه کینه ی چه کدار دامه زرێنن

و سنووره کان بپارێزن. راده کێشێته سه ره نجی مه حمودیش عه لی مه ال

ل��ه م و ن��ه ت��ه وه ی��ی یه کێتی گ��رن��گ��ی Ûس���ه ر

Page 18: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 راپۆرتە هةواڵ~ | ژماره

و نووسه ر خوێنده وه . شیعرێکی چوارچێوه یه شدا که نه که ، ئه ندامی ممتازحه یده ری، رووناکبیر، دک��ت��ۆر ک��ام��ه ران ب����ه رواری وه��ون��ه رم��ه ن��د اللۆ ره ن��ج��ده ری��ش ل��ه ووت��ه ک��ان��ی��ادا، س��ه ره ن��ج��ی��ان بۆ راکێشاو نه ته وه یی یه کێتی ئ��اواک��ردن��ی س��ه ر دامه زراندنی کۆنفرانسی نه ته وه ییان وه کو ئه رک نرخاند ک��وردان بۆ مێژوویی به رپرسیاریه تی و و ه���اوڕێ ک��اس��ت��رۆش وت���ی؛ ب��ۆ چ��اره س��ه ری محمه د پاشانیش، پێویسته . هاوبه ش پ��رۆژه ی ئ��ه ن��دام��ی ح��زب��ی شیوعی ک��وردس��ت��ان، ن���ادر، ک���وردۆ س��اڵ��ح ئ��ه ن��دام��ی ح��زب��ی ک��رێ��ک��اران و نوێنه ری قادر ئه یوب و کوردستان ره نجده رانی سکرتێری جێگری و زه حمه تکێشان، ح��زب��ی گشتی بزووتنه وه ی دیموکراتیخوازانی کوردستان شوکروڵاڵ حمه دئه مین قسه یان کرد. ئه وانه ی که قسه یانکرد، به گشتی سه ره نجیان راکێشایه سه ر پێویسته وتیان و نه ته وه یی یه کێتی ئاواکردنی به رژه وه ندییه کانه وه هه موو له سه روه ی یه که ئه م کۆتایی به نیوه ڕۆخوانێک دانیشتنه که و بێت

دێت.

پێویسته سه رۆکایه تی هه رێم و سه رۆک کۆماری ئێراق پێگه کانیان بۆ راوه ستاندنی هێرشه کان و چاره سه ری ئاشتیانه به کاربێنن ئێواره بۆنه وه ، به و هه ر )2011/9/10( رۆژی دانیشتنێک له شاری سلێمانی و کۆنگره یه کی چاپه مه نیش له به غدای پایته خت له الیه ن ده سته ی ک��ارگ��ێ��ڕی و س��ه رۆک��ی پ��ارت��ی چ��اره س��ه ری

دیموکراتی کوردستانه وه به ڕێوه چوو.ڕێکه وتی شه ممه ، رۆژی ب��ه غ��داد ل��ه ش��اری ڕۆشنبیری ناوه ندی هۆڵی له )2011/9/10(نه وت له گه ڕه کی ئه نده لوس له شاری به غداد، پایته ختی ئێراق له ژێر دروشمی )له پێناو ئاشتی چاره سه ری پارتی دیموکراتی(، چاره سه ری و )پ.چ.د.ک( ک���وردس���ت���ان دی���م���وک���رات���ی شه رمه زارکردنی مه به ستی به سیمینارێکی ه��ێ��رش��ه ک��ان��ی ده وڵ���ه ت���ی ت���ورک و ک��ۆم��اری ڕووب��اری ئاوی وشککردنی و ئێران ئیسالمی ئه ڵوه ن و سیروان کاتژمێر )10:30( سه رله به یانی راوه ستان به خوله کێک سیمیناره که سازکرد. و پێکرد ده س��ت��ی شه هیدان پاکی گیانی ب��ۆ پاشان دیار غه ریب سه رۆکی پارتی چاره سه ری که رکوکی حسێن و ک��وردس��ت��ان دیموکراتی ئه ندامی ده سته ی کارگێڕی و له الیه ن فه رهاد به شداربوونی به ڕێوه برا. دانیشتنه که حه سه نه وه س��ی��م��ی��ن��اره ک��ه پ��ێ��ک��ه��ات��ب��وون ل��ه رۆش��ن��ب��ی��ران، چاالکڤانانی و س��ی��اس��ه ت��م��ه داران ن���ووس���ه ران، بواری کۆمه ڵگه ی مه ده نی و نوێنه ری حزب و الیه نه سیاسیه کان، له وانه ش جێگری سه رۆکی ته ڤگه ری ن��وێ��ن��ه ری ئ��ێ��راق��ی، ئ��ۆم��ه ی حزبی ئازادی کۆنگره ی ئێراقی، نیشتمانی ویفاقی پارتی کرێکاری، کۆمه نیستی پارتی ئێراق، ژن ئازادی رێکخراوی کوردستان، دیموکراتی

له ئێراق، ن��اوه ن��دی ئ��ه ل ئ��ان، ن��اوه ن��دی ن��ه ورۆز. ل��ه س��ی��م��ی��ن��اره ک��ه دا وێ����ڕای ش��ه رم��ه زارک��ردن��ی هه وڵه کانی هه ردوو ده وڵه تی تورکیا و ئێران له مه ڕ پێشلکردنی سه روه ری ئێراق و هه رێمی کوردستان و کۆمه ڵکوژی خه ڵکی مه ده نی، داوا کرا که ئه م هێرشانه به په له راوه ستێندرێن و بۆ چاره سه ری ئاشتیانه و دیموکراتیانه له ناوخۆی ئه و واڵتانه دا، دیموکراتیانه و نیشتمانی دیالۆگی پرۆسه ی ده ست پێبکات و هیچ کێشه و گرفتێکیش نه به چه ک و نه به تۆپباران و هێرشی ئاسمانی و زه مینی چاره سه ری ناکرێت. ده وڵه تانی تورکیا که بزانن باش راستیه ئه و پێویسته ئێرانیش و ئه وه پرسی ناوخۆی ئه و واڵتانه یه و له ناوخۆی ئه و واڵتانه شدا پرسه کانی خۆیان چاره سه ر بکه ن. هاوکات به هه مان شێوه رۆڵی جه ماوه ر و رێکخراوه مه ده نییه کان و به تایبه تی راگه یاندنه کان و الیه نه سیاسی و له وانه ش ئه رکی ده سه اڵته کانی هه رێم و ئێراق چ له ئاستی ده ره وه و چ له ئاستی ناوخۆدا

گفتوگۆیان له سه ر کرا.

یه کخستنی چاالکییه کان و به هێزترکردنیان ئه رکی هه موومانه

له هۆڵی دانیشتنه که ئێواره سلێمانی له شاری دروشمی له ژێر و له کاتژمێر)2:30(دا و سایه به یه کڕێزی و یه کێتی نه ته وه یی ده توانین ببینه پ��ه الم��اره ک��ان��ی و ه��ێ��رش ل���ه ب���ه رده م ئاسته نگ سه قامگیری و ئ��ێ��ران و ت��ورک��ی��ا ده وڵ��ه ت��ان��ی ئاشتی و چاره سه ری دیموکراتیانه له کوردستاندا به ڕێوه چوو. ئێواره دانیشتنه که له پێناو هه ڵوێستی کورد له باشووری کوردستان دژی له شکرکێشی وپ��ه الم��اردان��ی ده وڵ��ه ت��ان��ی ت��ورک��ی��ا و ئ��ێ��ران و و ک��وردس��ت��ان ب��اش��ووری ب��ۆ هاوپه یمانه کانیان له هه مانکاتیشدا، شیکردنه وه و ده رده شه کردنی ئه و ده وڵه تی ه��ه ردوو له الیه ن په المارانه ی و هێرش له بوو. هه رچه نده داگیرکه ری سه ر کوردستان دانیشتنه که دا جه خت له سه ر پته وکردنی رێزه کانی کۆنفرانسی گرنگی ک��رای��ه وه و ک��ورد گه لی نه ته وه یی به پێویست بینرا، به اڵم ره خنه له و که س و الیه نانه ش گیرا که هه تاکو ئێستا به و چاوه وه تورکیا و ئێران ده که ن که سه یری مه سه له کان ئازادیخوازی بزوتنه وه ی و ده بینن دۆست وه کو ئ��ه م��ه خاڵێک بوو ت��ێ��ک��ده ر، ب��ه گ��ه ل��ه ک��ه م��ان و ب��ه ج��ددی دانیشتنه که ب��ه ش��دارب��ووان��ی ک��ه و ک��رد گفتوگۆیان ل��ه س��ه ری��ان به تێروته سه لی ئه و که سانه شیان وشیار ک��رده وه که ئه مه ته نیا خزمه تکردنه به داگیرکه ران و ئاو له ئاشی ئه واندا کردنه . هاوکات ئاگربه ڕی پارتی ژیانی ئازادی ئه رێنی هه نگاوێکی وه کو کوردستان"په ژاک" وه کو پ��ه ژاک هه نگاوه ی ئه م و هه ڵسه نگێندرا ئاشتیانه و چاره سه ری رێبازی به بوونی پابه ند دیموکراتیانه ی پرسی گه له که مان له رۆژهه اڵتی بۆ هێرش له هه مانکاتیشدا، و بینرا کوردستان و شه هید و ک��وردس��ت��ان هه رێمی خاکی س��ه ر

بریندارکردنی خه ڵکی مه ده نی به توندی له الیه ن بانگی ک��راو شه رمه زار ریسواو به شداربووانه وه راوه ستاندنی ئه و هێرش و په المارانه یان له تورکیا و ئێران کرده وه . دانیشتنه که ده ستی خسته سه ر برینه کانی جه ماوه ری گه له که مان له بناری قه ندیل و ناوچه کانی سه عدییه و جه له والو و بۆ ئه مه ش وترا که ئه و هێرشانه ی له سه ر بناری قه ندیل بۆ خۆڕاگری و کوردایه تی النکه ی چۆڵکردنی ده ک��رد، ب��ه رخ��ودان و تێکۆشان مه زنبوونی و هاوکات و هاوچه شنی هه مان هێرشه که له سه ر دانیشتوانی سه عدییه و جه له والو... و وشککردنی ئاوی ئه ڵوه ن و سیروان به ڕێوه ده چێت و سه رچاوه ی خۆشی له یه ک زیهنییه ته وه وه رده گرێت. هه رچی که سایه تی و سیاسی الیه نه دانیشتنه که دا، له رۆشنبیره کان سه ره نجیان راکێشا سه ر ئه و الیه نانه ی که رۆڵی ئاکتیڤ ده توانن له م کاته دا به ئه ستۆ بگرن و ووتیان که پێویسته سه رۆکایه تی هه رێمی پێگه کانی ئێراق سه رۆککۆماری و کوردستان و به کاربهێنن نه ته وه که ماندا له خزمه ت خۆیان گوشار بخه نه سه ر ئه و ده وڵه تانه ش هه تاکو مل بۆ چاره سه ری ئاشتیانه ی پرسی نه ته وه که مان بده ن و هه وڵه ئاشتیخوازانه که ی گه له که مان بێ وه اڵم نه هێڵنه وه . له تورکیا سه ره ڕای ئه و هه نگاوانه ی رێبه ر ئۆجه الن له چوارچێوه ی نه خشه ی رێگای ئاشتی و ئاگربڕی تاکالیه نه له الیه ن په که که و له رۆژهه اڵتیش ئاگربڕی په ژاک و جاڕنامه ی ئاشتی و چاره سه ری دیموکراتیانه ی پرسه کانی ئێران و له وانه ش کورد، به اڵم ده وڵه تانی سه رده ست له بواری ئاشتی و ئاماده نین هیچ هه نگاوێک بنێن. ک���ورددا گه لی دیموکراسی و ئ���ازادی هاوکات ئه و بیروبۆچوونه ته سک و حیزبیانه ش که کوردستان به پارچه پارچه ده بینن و وا ده زانن ته نیا ئه و سێ پارێزگایه ی که تێدانه کوردستانه ، ره خنه کران و له هه مانکاتیشدا، په یوه ندییه کانی حکومه تی هه رێمی کوردستان له گه ڵ قه رارگای پ��ه ی��وه ن��دی��ی��ه ک��ی الواز وه س��ف ره م�����ه زان وه ک���و به شداربووانی هه رچی ک��ران. ره خنه ش و کرا پ��ه ره پ��ێ��دان��ی ل��ه س��ه ر جه ختیان دانیشتنه که یه تێکۆشانی ل��ه گ��ه ل ه��اوک��ات ڕه وا پاراستنی دووانه شیان ئ��ه م ک��رای��ه وه و م��ه ده ن��ی و سیاسی به ده ستهێنانی ب��ۆ س��ه ره ک��ی خاڵی دوو وه ک��و مافی ره وای گه له که مان به ده ستگیران. هه روه ها هێرشه کانی سه ر دانیشتوانی سه عدییه و جه له وال و وشککردنی ئاوی ئه ڵوه ن و سیروان و هێرش و ده ستدرێژی له س رۆژنامه نووسان، ئاسۆس هه ردی هه روه ها ک��رد. ش��ه رم��ه زار میره شی ئه حمه د و بانگی له جه ماوه ر و الیه نه سیاسی و رێکخراوه مه ده نیه کان و ئه و که مپینانه ش کرد که له پێناو ڕاوه ستاندنی هێرشه کان تورکیا و ئێران چاالکانه یه کبخه ن چاالکییه کانیان که ده ک���ه ن، ئیش به ئاراسته یه کی چ��االک��ی��ه ک��ان ئ��اراس��ت��ه ی و پته وتر و به هێزتر و دیموکراتیانه نه ته وه یانه و

بکرێت.

Page 19: Roji Welat 10

17 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره راپۆرتە هةواڵ

ئه گه ری به رپابوونی شه ڕێکی مه زن له نێوان کوردان و ده وڵه ته ده سه اڵتداره کان له ئارادایه

گوڤاری"ڤایه نۆیه ئۆبه زره نیا"که له واڵتی رووسیا باڵو ده بێته وه ، له سه ر هێرشه کانی ئێران له دژی ب��اڵوده ک��ات��ه وه و ک���وردان، راپ��ۆرت��ه هه واڵێک سه رنجی راده کێشته سه ر ئه گه ری ئاڵۆزی مه زن له رۆژهه اڵتی ناویندا. گۆڤاره که وشیاری ده دا که شه ڕ له نێوان کوردان و رژێمی ئێراندا ده توانێ رێگا له به ر شه ڕێکی مه زنی هه رێمی بکاته وه .

له ژێر ئۆبه زره نیا" ڤایه نۆیه رووس��ی" گۆڤاری ک���وردان و نێوان ش��ه ڕی ئاکامی س��ه ردێ��ری" که ده ک���ات ده سنیشانی ده ب���ێ" چ��ۆن ئ��ێ��ران شه ڕ ن��وێ پێڤاژۆیه کی ناوین ل��ه رۆژه��ه اڵت��ی سامسۆنۆڤ" "ئالکساندر پێکردووه . ده ستی ئه رته شی ئه گه ر ده ڵ��ێ:" بابه ته که ن��ووس��ه ری ئه مریکا له ئێراق خۆی بکێشێته وه ، شه ڕی نێوان ئێران و کوردان به رفراوان ده بێته وه و ئه وه ش به واتای سه ره تای پێڤاژۆیه کی نوێیه بۆ باشووری

کوردستان.به پێی سامسۆنۆڤ ئه وه ی الیه نی شاراوه ی ئه م پێڤاژۆیه یه و ده توانێ رێگا له به ر شه ڕێکی مه زن له ئێراق بکاته وه . ئه گه ری ئه وه ش له ئارادایه که ئه رته شی تورک جارێکی دیکه هه رێمی نێوان به و له ره وشێکی بکات. داگیر ئێران و ئێراق شێوویه دا شه ڕێکی مه زن له نێوان ئێران و ئێراقدا رووده دا، که له م ماوه ی دواییدا ته کنۆلۆژیای

نوێ شه ڕی له ئه مریکاوه وه رگرتووه .باس شێوه یه به م مه ترسیه کانی سامسۆنۆڤ ده کات:" پرسی کورد هێزێکی مه زنی له هه ناوی و فه له ستین له پرسی ک��ه ش��اردۆت��ه وه خ��ۆی��دا ئیسرائیلیش مه زنتره . له به ر ئه وه ی ئه م کێشه یه سه رتاسه ری هه رێمه که ، له تورکیا، ئێران، ئێراق و سووریادا هه یه و ده توانێ رێگا له ته قینه وه یه کی

مه زن بکاته وه ."راده کێشێته سه رنج بابه ته دا له م سامسۆنۆڤ ن��ه وت پاشکه وتی گرنگی و ف��راوان��ی س��ه ر و گ��از ل��ه ب��اش��ووری ک��وردس��ت��ان ک��ه له ئاستی جیهاندا ل��ه ری��زی )6(م��ی��ن دای���ه . ئ��ه و ش��اره زا رووسیه ڕایده گه یه نێ؛ ئه مریکا له پرسی کورددا هه ڵوێستێکی دووفاقه ی هه یه و ده ڵێ:" ئه مریکا له الیه ک نایه وێ په یوه ندیه کانی له گه ڵ تورکیا له و دیکه هه وڵده دات له الیه کی و ببێ خراپ بپارێزێ. به رژه وه ندییه کانی خۆی ناکۆکیانه دا ئاڵۆزی و شه ڕ درووستکردنی به ه��ه وڵ��ده دات ل��ه س��ووری��ا و ئ��ێ��ران، ت��ورک��ی��ا زی��ات��ر ب��ۆ الی بکات بێده نگی شێویه به و و ڕاکێشێ خۆی رێبه رانی و ک��ورد گه لی دیکه له الیه کی و نوێی واڵت��ان��ی ع��ه ره ب ده بینن و هه ر ره وش��ی

وه کو له ماوه ی رابردوودا له تورکیا و ئێراقیش به ڕاده یه کی به رچاو خۆی نیشان ده دات، ژماره ی واڵت��پ��ارێ��زان��ی ک��ورد ک��ه ده ی��ان��ه وێ واڵتێکی سه ربه خۆیان هه بێ، رووی له زیاد بوون کردووه .

جێگایه کی خۆیدا له شرۆڤه که ی سامسۆنۆڤ به رفراوان بۆ تێکۆشانی په ژاک له رۆژهه اڵتی ده ڵ��ێ:" و ده ک��ات ت��ه رخ��ان ئێران و کوردستان پ���ه ژاک ن��ه ک واڵت��ێ��ک��ی س��ه رب��ه خ��ۆ؛ به ڵکو هه رێمیکی خۆبه ڕێوه به ری وه کو ئامانجی خۆی کردووه ، ده ستنیشان کوردستان رۆژهه اڵتی بۆ خ���اوه ن پ��ڕۆگ��رام��ێ��ک��ی م��ۆدێ��رن��ه . ب��ۆ نموونه په ژاک پارێزوانی له مافی ژنان ده کات و داوای که مینه بۆ دیموکراتیک و نه ته وه یی مافی واتایه کی به ده ک��ات. ئایینیه کان و ئه تنیکی دیکه په ژاک ده یه وێ رژێمی ئێران له رژێمیکی دیموکراتیک رژێمیکی بۆ "تئۆکراتیک"ه وه

بگۆڕێ.و ش��ه ڕ س��ه ر سه رنجڕاده کێشێته سامسۆنۆڤ له سه ر و دوای��ی رۆژان���ه ی ئ��ه م ئالۆزییه کانی ئۆپه راسیۆنه کانی رژێمی ئێران هه ڵسه نگاندێکی به م شێوه یه ده کات:" له به ر ئه وه ی په ژاک له ئێران قه ده غه کراو رێگای تێکۆشانی دیموکراتیکی بوو. گه ریالیی تێکۆشانی ناچاری لێگیرا، ئێرانیش رژێ��م��ی دوای��ی��ه ی ئ��ه م هێرشه کانی ئاکامی سیاسه ته کانیه تی. له واری سه ربازیدا و له بارۆدۆخی ئێستادا هیچ الیه ک سه رکه وتنی م���ه زن ب���ه ده س���ت ن��اه��ێ��ن��ن. س��وپ��ای پ���اس���داران خۆیان هێرشه کانی ئ���ه وان ک��ه رای��ده گ��ه ی��ه ن��ێ به رده وام ده که ن، به اڵم له به رامبه ر ئه وش کوردان بێده نگ نابن. راسته که ئێستا ئێراق ئاماده ی نییه ، به اڵم ئه گه ر ئێراندا شه ڕێک له به رامبه ر هێزی سه ربازی هه رێمی کوردستان که نزیکه ی سه د هه زار که س ده بێ، ده ست به شه ڕ بکات،

شه ڕێکی مه زن له هه رێمه که رووده دا."ن���ووس���ه ری رووس����ی ل��ه ک��ۆت��ای��ی ش��رۆڤ��ه ک��ه ی ئێستا بارودۆخی ده نووسێ:" شێویه به و خۆیدا بۆ کوردان زۆر هه ستیاره . ئێران به ژماره یه کی زۆر پاسدار هێرش ده کات و ده وڵه تی تورکیش هه وڵده دات رێگا له درووستبوونی کوردستانێکی سه ربه خۆ بگرێ. ئه وه ش به تایبه تی به واتای سه رده مێکی نوێ بۆ شاری که رکوکه . ئه گه ری و تورکمه ن ک��ورد، له نێوان که له ئارادایه ئه وه عه ره بدا شه ڕێکی مه زن ده ستپێبکات و خاڵێکی له ڕۆژانی که ئه وه یه دیکه راکێشی سه رنج رابردوودا ئه مریکا ئێران به وه تاوانبار ده کات که

په یوه ندی له گه ل "ئه لقاعیده "دا هه یه .

Page 20: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 راپۆرتە هةواڵ~ | ژماره

رۆژن��ام��ه ی ب��ۆ له لێدوانێکدا ئ���ه رداڵ ب��اه��ۆز د. ئوزگور پۆلیتیکا رایگه یاند که : "مادام حکومه تی ئاکه په بیر له دووپاتکردنه وه ی سیناریۆی سریالنکا بۆ گه ریالکانی په که که ده کات، ئێمه ش سه رقاڵی چڕبوونه وه ین له سه ر جێبه جێکردنی ئه زموونی ڤێتنام ده وڵه تی به رنگاری بۆ کوردستان شۆڕشی له

تورکیا".پێشوی سه رفه رمانداری ئ��ه رداڵ، باهۆز دکتۆر ه��ێ��زه ک��ان��ی پ��اراس��ت��ن��ی گ����������ه ل)HPG( و له لێدوانێکدا په که که سه رکردایه تی ئه ندامی ب��ۆ ڕۆژن���ام���ه ی"ئ���وزگ���ور پ��ۆل��ی��ت��ی��ک��ا" ده ڵ��ێ��ت: له گه ڵ تامیل" "پڵنگه کانی "ب���ه رواردک���ردن���ی له گه ڵ "سریالنکا" و هه په گه " "گ��ه ری��الک��ان��ی "کوردستان"، به رواردکردنێکی یه کجار زۆر هه ڵه یه ؛ به اڵم مادام ئاکه په و حکومه تی تورکیا به رده وامن ئه م سناریۆیه ، له سه ر گفتۆگو و هه ڵسه نگاندنی که ئ��ه وه ی "س���ه ڕه ڕای که راده گه یێنین ئێمه ش سه قامگیرکردنی بۆ گه ل پاراستنی هێزه کانی ئاشتی ئاماده یی ته واویان هه یه ، له هه مانکاتدا بۆ شه ڕێکی قورس و هه مه الیه نش ئاماده ن و به کرده وه هه رچه شنه ده توانن به ئاسانی که سه لماندوویانه هێرشێکی ئه رته شی تورکیا بۆ سه ر هه رێمه کانی

پاراستنی میدیا تێکبشکێنن"."باهۆز ئه رداڵ" هێنانه به رباسی سیناریۆ گه لێکی ) HPG گ���ه ری���الک���ان���ی) ب���ه دژ ه��اوش��ێ��وه

به شه ڕی ده روونی ئه رته شی تورکیا به هاوکاری راگه یاندنه کانی چه واشه کار و گرێدراو به ئه رته ش ئێمه گه ریالکانی ده ڵ���ێ:" و ده زان���ێ ئاکه په و ئه زموونی )28( ساڵ شه ڕی چه کداریان له پشته ، په روه رده ی سیاسی و ئایدیۆلۆژی زۆر باش ده بینن هه یه ، تاکتیکیدا له ئاستی زۆری��ان ئه زموونی و هه م به تیۆری و هه م به کرده وه . جگه له وه ی که مۆڕاڵێکی به رزیان هه یه و توانایی به ره نگاربوونه وه ی هێرشێکیان هه یه ، و و سیناریۆ هه رچه شنه شه ڕ ده بێ ئه وه ش بڵێین که ئێمه ش بێکار دانه نیشتووین و له به رانبه ر هه ر ئه گه رێکدا ئاماده ین. ئه گه ر ئاکه په سریالنکا له مۆدێلی باس الیه نگری میدیای و ئه زموونی گرێدانی له هه وڵی ئێمه ش ده ک���ه ن، به رخودانی بزووتنه وه ی کوردستان و شه ڕی ڤێتنام

دژ به داگیرکه ری داین".ئ�����ه رداڵ س���ه ب���اره ت ب��ه ح��ک��وم��ه ت��ی ئ��اک��ه پ��ه و هه وڵه کانی په که که سه باره ت به ده سته به رکردنی چاره سه ری ئاشتیخوازانه بۆ مه سه له ی کوردیش بۆ رۆژنامه که دواو له مباره وه ئاماژه به هه نگاوه کانیان ده ک��ات. ئاکه په دا ده س��ه اڵت��داری ساڵی )9( له ده سپێکردنه وه ی دوای له ئێمه ده ڵ��ێ��ت:" ئ��ه رداڵ ئاگربه ستێکی )2005(دا له ئابی ش��ه ڕه ک��ان، به رانبه ردا له ب��ه اڵم راگه یاند، الیه نه مان ی��ه ک ڕێ��ب��ه ره ک��ه م��ان ل��ه گ��رت��ووخ��ان��ه گ��ۆش��ه گ��ی��رک��را و فه یله قی )6( پ��ه روه رده ک��ردن��ی بڕیاری ئه رته ش

)2006( له ساڵی پرۆفیشیۆنه ڵیدا. عه سکه ری دووب��اره ج��ی��اواز، الیه نی چه ندین نێوبژیوانی به له به رانبه ردا، رێبه رمانیان گۆشه گیرتر کرد و زه خت کرد؛ زیاتر له سه ری ته نیا نه گوشاره کانیان و له هه مان ژه هرخواردکردنیشیاندا. هه وڵی به ڵکو سه ر کرایه هێرش )2007( له ساڵی چوارچێوه دا بۆتان و چه ند هه رێمی تر. له سه ره تای )2008(یشدا به ئامانجی گرتنه وه ی قه ندیل هێرشیان کرده سه ر زاپ و سه ره ڕای شکستی قورسیان له م شه ڕه دا، دیسان درێژه یان به سیاسه تی هه میشه یی خۆیاندا. له )13(ی نیسانی )2009(دا دیسان ده رفه تماندا به ئاشتی و ئاگربه ستمان راگه یاند؛ به اڵم به داخه وه ن��اوی ل��ه ژێ��ر دی��س��ان س���ه دان سیاسه توانی ک��ورد دۆزی که جه که ره وانه ی گرتووخانه کان کران. له )2010( و )2011(دا و هاوکات له گه ڵ قۆناخی نیشاندا مه زنمان فیداکاریه کی هه ڵبژاردنه کان، ئاشتی بۆ گه نجاوتر ده رفه تێکی هه وڵماندا و سه ر بۆ هێرش دیسان ده بینین به اڵم بڕه خسێنین، ئێمه و گه له که مان رۆژه ڤی سه ره کی سیسته مه . له میانه ی ئاگربه سته کانماندا به ده یان گه ریالمان گیانی له ده ستداوه و گووشار بۆ سه ر گه له که مان بیرۆکه ی هه مان مه خابن ب��ه اڵم ب��ووه ، ب���ه رده وام کۆن به سه ر مێشکی ده وڵه تدا زاڵ بووه و ئه وانن که نایانه وێ کێشه ی کورد به رێگه ی ئاشتیانه

چاره سه ر ببێت.

د. باهۆز ئه رداڵ:

ئه گه ر ئه وان بیر له مۆدێلی سریالنکا ده که نه وه ، ئه وا ئێمه ش کوردستانیان لێ ده که ین به ڤێتنام

Page 21: Roji Welat 10

19 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره راپۆرتە هةواڵ

ئاماری مانگی ره مه زانی ئاکه په شه هیدکردنی )8( سیڤیل و ده ستگیرکردنی )389( هاواڵتی

له کاتێکدا که ئه ردۆغان، په یتا په یتا، باسی له "حورمه ت"، "سه بر" و پیرۆزی مانگی ره مه زانی سه رقاڵی تورکیا جه نگیه کانی فڕۆکه ده کرد، پۆلیسی و ب��وون کوردستان کردنی بۆمباران کوشتن، سه رقاڵی له ده شت و له شار تورکیش ته نیا بوو. کوردان زیندانیکردنی و ئه شکه نجه ک��ورد ه��اواڵت��ی )389( ره م��ه زان��دا له مانگی هه شت و ک���ران زی��ن��دان��ی ی��اخ��ود و ده ستگیر ئاکامی هێرشی فڕۆکه له هاواڵتی سیڤیلیش له و هه ر له ده ستدا گیانیان تورکدا پۆلیسی و له ئاکامی هه په گه ش گه ریالی )3( ماوه یه دا

هێرشه کاندا شه هید بوون.به گوێره ی زانیاریه کان، رۆژانه پۆلیسی تورک هه ری که م )12( که س و به گشتی له مانگێکدا گرتووخانه راپێچی و ده ستگیر )389( که سی باشووری له له باکوور هاواڵتیه ک و کردووه و له الیه ن سیڤیلیش هاواڵتی )7( کوردستانیش ئه ردۆغان کراون. شه هید واڵته وه ئه م ئه رته شی له ڕۆژی )14(ی ئابدا باسی له "هێمنی و سه بر ناوبراو، فه رمانی به ده کرد که چی ئاشتی و شه ڕ له کوردستان په ره ی سه ند و وه ک هه میشه

خه ڵکی سیڤیلیشی کرده قوربانی.)7(که س قوربانی هێرشه ئاسمانییه کانی

ئه رته شی تورکیا بوون له )17(ی ئابدا فڕۆکه جه نگیه کانی ئه رته شی ئاسمانی هێرشێکی به کردووه ده ستیان تورکیا به رفراوان بۆ سه ر هه رێمه کانی پاراستنی میدیا. ژێر ناوچه ی )8( سه ر بۆ زۆرت��ر بۆمبارانه که بریتین ک��ه ئ��ه ن��ج��ام��دراوه گ��ه ری��ال کۆنترۆڵی زاپ، مه تینا، خنێره ، خاکورک، قه ندیل، له :" حه فتانین، گاره و زاگرۆس". ئه م هه رێمه زیاتر نزیک م��اوی که له خۆده گرێت گوند له سه د ئاسمانیه کانی هێزه هێرشی له ژێر مانگێکه به

تورکیادایه .جه نگییه کانی فڕۆکه ئ��اب، )21(ی رۆژی سه نگه ر به سه ر له کورته کی تورکیا ئه رته شی ل��ه ن��زی��ک ران��ی��ی��ه ی ب���اش���ووری ک��وردس��ت��ان، س��ه ی��اره ی��ه ک��ی ه��اوواڵت��ی��ان��ی ک���رده ئ��ام��ان��ج و ژن 2 و منداڵ 4( ه��اواڵت��ی )7( له ئاکامدا که سیش س��ه دان و قوربانی بوونه پیاوێک( و ئ��ه م هێرشانه ل��ه ئ��اک��ام��ی ه��ه ر ل��ه ه��ه رێ��م��ه ک��ه ، هه ر به جێبهێڵن. حاڵیان و ماڵ که ناچاربوونه به ر زۆر زیانێکی بۆردمانانه دا ئه م له ئاکامی ره ز و باخ و کشتوکاڵی هاواڵتیان و ئاژه ڵداری هه رێمه که که وتووه و سروشتی کوردستانیش به جددی زیانێکی تووشی ئاگرکه وتنه وه ه��ۆی

بووه . چه ندین پردی په یوه ندی نێوان گونده کانیش له ئاکامی هێرشه ئاسمانیه کانه وه له ناوچوونه .

شه هیدانی گۆڕستانی و شه هید )3(گ��ه ری��ال په که که ش ئامانجه ێکی هێرشه کان بوو

هێزه کانی پاراستنی گه ل، تا ئێستا ته نیا گیان له ئاکامی خ��ۆی گ��ه ری��الی )3( له ده ستدانی پشتڕاست تورکیادا ئه رته شی بۆردومانه کانی شه هیدانی گۆڕستانی ه��ه روه ه��ا ک���ردۆت���ه وه . پ��ه ک��ه ک��ه ش ی��ه ک��ێ��ک ل���ه و ش��وێ��ن��ان��ه ب���ووه که ل���ه الی���ه ن ف��ڕۆک��ه ج��ه ن��گ��ی��ی��ه ک��ان��ی ئ��ه رت��ه ش��ی تورکیاوه بۆمباران کراوه . له ساڵه کانی رابردووش گۆڕستانی شه هیدانی په که که له کوێستانه کانی کرابوو. بۆمباران تر جارێکی چه ند قه ندیل، س��ه ره ڕای��ی ئ��ه وه ی که ب��ه ر له جه ژنی ره م��ه زان، کوردستان کرێکارانی پارتی تر، جارێکی بۆ راگه یاند، تری الیه نه ی یه ک ئاگربه ستێکی به اڵم دیسان ئه رته شی تورکیا، درێژه ی به هێرشه کرد. ب��ۆردوم��ان حه فتانینی و ئاسمانیه کاندا خۆشحاڵیه وه پ��ه ڕی ب��ه و تورکیش راگه یاندنی ئ��ام��اری سه یر و سه مه ره ب��اڵوک��ردن��ه وه وی��ڕای رووم��اڵ��ی هێرشه کان، ک��وژراوان��ی ل��ه ژم��اره ی

هه واڵی بۆمبارانه که یان کرد.دوای هه ڕه شه کانی ئاکه په ، به ده په ش کرایه

ئامانج و قوربانیدابۆ ئه وه ی هێرشه ئاسمانییه کانی تورکیا بۆ سه ر هه رێمی کوردستان رابگرن، رۆژی )27(ی ئاب، هه زاران قه ڵغانی زیندوو، له )16( شاری تورکیاوه به ره و سنوورکانی باکوور و باشووری کوردستان که وتنه رێ. له ڕۆژی )28(ی ئابدا " یڵدرم ئایهان"

ئه ندام ئه نجوومه نی شاری وان، له الیه ن هێزه کانی ئاسایشی تورکیاوه له چقوورجه ی جۆڵه مێرگ به گولله بریندار کرا و له ئاکامدا گیانی له ده ست دا. ئه م هێرشه دوایی ئه وه هاته ئاراوه که ئه ردۆغان "چه قۆ که گووتبووی ئابدا )14(ی ل��ه رۆژی گه یشتۆته سه ر ئێسقان، به ئاشکرا ده ڵێم، له م واڵته ئه و که سانه ی که خۆیان له په که که دوور ناگرن، هه ر و ده درێ ئه نجام تاوانه دا که له م هاوبه شن لێره دا به روونی ده مه وێ ئه وه ش بڵێم که ئه وانیش )مه به ست به ده په و...( مه حکوومن و ده بێ نرخی

ئه و هه ڵسوکه وته یان بده ن".!)389( هاواڵتی ده ستگیر و )79( که س

زیندانی کراونشه پۆلی ده ستگیر و زیندانی کردنی هاواڵتیان و چاالکوانانی سیاسی و مه ده نی کورد له باکووری بوو. ب��ه رده وام ره مه زانیشدا له مانگی کوردستان هاواڵتی )230( ئابدا )16(ی تا )1( له نێوان کورد له الیه ن پۆلیسی تورکه وه ده ستگیر کران. مناڵیش زۆر ژماره یه کی گیراوانه دا، ئه و له نێو

هه بوون.له )16( تا )31(ی مانگیشدا النی که م )159( ئابدا له مانگی گشتی به و گیران ه��اواڵت��ی گوێره ی به که ک��ران ده ستگیر ک��ه س )389(ئاژانسی هه واڵی دیجله هه ری که م )79( که س له م گیراوانه ڕه وانه ی گرتووخانه کان کراون. ئه وه له ئه ڕشیفی ته نیا ئاماره ئه م که له کاتێکدایه ئ��اژان��س��ی ف���رات و دیجله وه رگ���ی���راوه و ژم��اره راسته قینه کان، که مه زه نده ده کرێ زۆر له وه زیاتر

بێت، ئاشکرا نییه .

Page 22: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 چاوپێکەوتن~ | ژماره

ئێران و تورکیا به هه ماهه نگى له گه ڵ واڵته ده ره کیه کان به درێ��ژه ماوه یه کى عێراقى، ده وڵ��ه ت��ى پشتگیرى و پاساوى هه بوونى هێزه کانى په ژاک و په که که هێرش به اڵم کوردستان، هه رێمى سنوره کانى س��ه ر ده که نه ئامانجیان داگیرکردنى هه رێمى کوردستان و له باربردنی به گشتی پرسی ک���ورده ده رف��ه ت��ه ک��ان��ی چ��اره س��ه ری له رۆژهه اڵتی ناوین و الوازکردنی حکومه تی هه رێمی کوردستانه یشه به پله ی یه که م. کوشتنى )12( که سى مه ده نى له ماوه ى ئه و هێرشانه دا ئه و ڕاستیه پشتڕاست ده کاته وه ، به تایبه تى به م دواییانه بۆردومانکردنى ناوچه گوندنیشینه کان و ڕێگه مه ده نیه کان، که بووه هۆکارى کوشتنى )8( که سى مه ده نى و هاوکات، هه ر به بۆنه ی رۆژی جیهانی ئاشتیه وه )پارتى چاره سه رى دیموکراتى کوردستان(یش بۆ زیاتر تاوتوێکردن و تیشکخستنه سه ر ئه و ڕاستیانه و ئه رک و به رپرسیاریه تی الیه نه کان و جه ماوه ر گردبوونه وه یه کى جه ماوه رى له شاره کانى هه ولێر له پایته ختی سیمینارێکی و له سلێمانی کۆڕێکی و چه ند گردبوونه وه که دا له میانه ی رێکخست. ئێراق شێوه یه به م گردبوونه وه که ، به شداربووی ئه ندامێکی ده ستپێشخه ریه ئه م راسپارده کانی و له ئامانج باسیان ده که ن و له هه مانکاتیشدا، هێرشه کانى ئێران و تورکیا

هه ڵده سه نگێنن.

ب��ه ڕێ��ز دی���ار غ��ه ری��ب س��ه رۆک��ی پ��ارت��ی چ��اره س��ه ری له و ئامانجیان به س��ه ب��اره ت کوردستان دیموکراتی گردبوونه وه جه ماوه ری و فره الیه نیه ی رێکیان خستبوو ده ڵێت؛ وه کو ده زانرێت، هێزه کانی ئێران و تورکیا زیاتر له دوو مانگه ، به به رده وامی هێرش ده که نه سه ر سنووره کان و ده س��ت��درێ��ژی ده ک��ه ن��ه س��ه ر هه رێمی ک��وردس��ت��ان. و سیاسیه کان الیه نه و ج��ه م��اوه ر ب��ه وه ش له به رامبه ر حکومه تی هه رێمی کوردستانیش هه ڵوێستیان نیشاندا. هه رێمی حکومه تی هه ڵوێستی وای���ه پێمان ئێمه کوردستان، حیزب و الیه نه سیاسی و رێکخراوه کانی کۆمه ڵگه ی مه ده نی و ئه و که مپینانه ی که دروست بوون کاریگه ری هه بووه له سه ر ده ستدرێژییه کانی تورکیا و ئێران و له هه مانکاتدا به رگرییه کانی هێزه کانی پارتی به اڵم ب��وون، به کاریگه ر و پۆزه تیڤ ئازادیش ژیانی کاتێک چاو له رووداوه کان ده که ین، ئه م دوو ده وڵه ته " ئێراقی سوورن و ئێران و تورکیا"به هاوکاری ده وڵه تی ده یانه وێت پێش له پێشکه وتنه کانی گه لی کورد بگرن، بۆ ئه مه ش به پێویستمان زانی به بۆنه ی رۆژی ئاشتی ئ��ه وه ی بۆ له هه مانکات و ئه یلول" جیهانی"یه کی گفتوگۆ له سه ر پێویستیه کانی ئه م قۆناخه بکه ین، ئه م

دانیشتنه رێکبخه ین.له م دانیشتنه دا گفتوگۆ له سه ر ئه وه کرا که ئێمه ؛ وه کو و په رله مانی هه رێمی کوردستان و هێز و حکومه ت کۆمه ڵگه ی رێکخراوه کانی و سیاسییه کان الیه نه

م��ه ده ن��ی ل��ه م م���اوه ی���ه دا ئ��ه رک��م��ان چییه ؛ ئ��ای��ا ئه و چاالکییانه ی که هه تا ئێستا کردوومانه ، تێرده که ن و به سه یان نا، لێره به دواوه ، ئه رکه کانمان چییه له بواری دیبلۆماسی، یاسایى، سیاسی و له بواری جه ماوه رییه وه . کرا، گفتوگۆ ته وه رانه ئه م له سه ر له کۆبوونه وه که ش پێشخران گونجاو پێشنیاری و پۆزه تیڤ تێڕوانینی ب��ه رده وام و به رفراوان ب��ه دواوه که چاالکییه کان له مه و پته وتر بکرێن و ته نانه ت ئه گه ر هێرشه کانی تورکیا و ئێران راوه ستان یان رانه وه ستان، تاکو ئه و کاته ی که ده وڵه تانه ئه م و پێدێت کۆتایی له کورد نکۆڵیکردن دان به ناسنامه ی گه لی کورددا ده نێن، چاالکییه کانمان به رده وام بکه ین. له هه مانکاتیشدا، پێشنیاری چاالکی و کوردستان ت��ری به شه کانی و له باشوور ملیۆنی ل��ه ده ره وه ی واڵتیش له دژی ئه و هێرشانه پێکبێت کرا و له رووی سیاسیه شه وه گوشار بخرێته سه ر حکومه تی له ڕاوه ستاندنی بکات ج��ددی ئیشی تاکو ن��اوه ن��دی یاساییشه وه ل��ه ب��واری ده ستدرێژییانه . و هێرش ئ��ه م سوودیان نێوده وڵه تی ئاستی له سه ر ده رفه تانه ی ئه و بۆ خ��ۆی��ان ه��ه ن��دێ��ک که سیش و ل��ێ��وه رب��گ��ی��ردرێ�����ت جێبه جێکردنی ئه م ئه رکه پێشنیار کرد، هه روه ها ئه و هه ڵوێسته کانیان چاالکی و هه یه که که مپینانه ی که ب��وو ئ���ه وه ل��ه ه��ه م��ووی��ان گونجاوتر یه کبخرێن. ئاکتیڤانه یان به شداریه کی ک��ردو قسه یان ئ��ه وان��ه ی نیشاندا به هه ستێکی به رپرسیارانه هه ڵسوکه وتیان کرد

له چوارچێوه ی نیوه ڕۆخوانه که ی هه ولێر و ئێواره دانیشتنی سلێامنیدا:

هاژە سلێامن: هاوکاتی هێرشه کانی ئێـــران پـــــــه المــاری کورده کانی جه له وال و سه عدییه

ده درێت، ئه مه ش مه ترسییه کی مه زنه لـــــــــــه ســــه ر ئه زموونی هه رێمی کوردستان

ئا:‌دێکان‌دێرین

Page 23: Roji Welat 10

21 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره چاوپێکەوتن

له چوارچێوه ی نیوه ڕۆخوانه که ی هه ولێر و ئێواره دانیشتنی سلێامنیدا:

هاژە سلێامن: هاوکاتی هێرشه کانی ئێـــران پـــــــه المــاری کورده کانی جه له وال و سه عدییه

ده درێت، ئه مه ش مه ترسییه کی مه زنه لـــــــــــه ســــه ر ئه زموونی هه رێمی کوردستان

هه وڵدانی بوو، زۆرک��ه م له گفتوگۆکاندا کاردانه وه و ئه مانه بخرێت، پێش هاوهه ڵوێستی که هه بوو ئ��ه وه ئه م راسپارده کانی له سه ر ب��وون. دڵخۆشکه ری جێی ئه نجامی ئێمه ده توانین گردبوونه وه یه ش قسه بکه ین،

باشتریش وه ربگرین.و بۆچوونانه و پێشنیار ئه و ئێوه ئاخۆ ئه وه ی له سه ر گفتوگۆیانه ی که هه تا ئاستێک گه یشتنه ئامانجی دیاریکراوی الیه نێکی و ک��ه س پێشکه شی خ��ۆی، ده که ن، یاخود پرۆژیه کى جیاوازترتان هه یه ؛ دیار غه ریب ووتی:" ئه و که س و الیه ن و حزب و رێکخراوه مه ده نی گردبوونه وه یه ئ��ه م ب��ه ش��داری که که سایه تیه کان و هی نه ک��رد خۆمان له ئه رکه کانی باسمان ب��ووی��ن، که س و الیه نێکی تر، ئه وه ی که گوتراوه خۆمان"واته به شداربووان" ئیشی له سه ر ده که ین، بۆ ئه مه ش که مپین یاسایی له بواری رێکده خه ین. جه ماوه ری چاالکی و و سیاسیدا کارده که ین و پێویسته حکومه تی هه رێمی

کوردستانیش ئه رکه کانی خۆی جێبه جێ بکات.به ڕێز هاژه سلێمان ئه ندام په رله مانی هه رێمی کوردستان له سه ر لیستی ئازادی و عه داڵه تی کۆمه اڵیه تی که یه کێک بوو له به شداربووانى ئه م گردبوونه وه یه له مه ڕ ده وڵه تانی دواییه ی ئه م ده ستدرێژییه کانی و هێرش ئێراق ده وڵ��ه ت��ی له هه مانکاتیشدا و ئێران و تورکیا سه عدییه له ناوچه کانی کرده وانه ی ئه و و به تایبه تی و جه له وال و مه ندلی رووده ده ن و هه رێمی کوردستانیان

ئه م پێموایه ده ڵێت:" هێرشه کانیان ئامانجی کردووته هێرشانه یه که م جار نییه که له الیه ن ئێران و تورکیا ده کرێته سه ر هه رێمی کوردستان؛ به ڵکو ئه وه چه ندین تر جارێکی ئێستاش و رووده ده ن هێرشانه ئ��ه م ساڵه دواییدا هێرشانه ى ل��ه م ئ��ه وه ی که ده ب��ن��ه وه . دووب���اره به دی ده کرێت، ئه وه یه که له م هێرشانه دا چ به فڕۆکه و هێرشی ئاسمانى و چ به ئۆپه راسیۆنی زه مینی و تۆپبارانکردن به رفراوانتر و گشتگیرتره و ڕۆلێکی به م شێوه یه به خۆیه وه گرتووه ، هاوکات له گه ڵ هێرشه کانی و جه له وال ناوچه ی کورده کانی په الماری ئێرانیش، سه عدییه ده درێت. ئه مه ش خۆی له خۆیدا مه ترسییه کی مه زنه له سه ر ئه زموونه که ی هه رێمی کوردستان. ئه و تورکیا ئێران و له ده وڵه تانی بیانووانه ی که هه ریه که یاسایی پاساوێکی دێننه وه ، سنوورییه کان ناوچه بۆ نیین، چونکه به ڕاستی ئه و پرسه ، پرسێکی ناوخۆیی ئه و واڵتانه یه و گرێدراوی پرسی کورده له و واڵتانه دا. تێدا ده ژیت بیست ملیۆن کوردی نزیکه ی له تورکیا ئه مه ؛ پرسی نه ته وه یه که ، پرسی که لتوور و ناسنامه ی سیاسی و ئابووری و زمان و..... هتد، بۆیه تورکیا پێویسته له ناو واڵته که ی خۆیدا ئه و کێشه یه چاره سه ر بکات، ئه مه بۆ ئێرانیش راسته و پێویسته له چوارچێوه ی کێشه کانیان چاره سه ری خۆیدا یاساییه کانی سنووره بکه ن و نابێت، هیچ کامیان به هیچ بیانووێک هێرش بکه نه سه ر هه رێمی کوردستان له ژێر هه ر پاساوێکدابێت،

به تایبه تی به پاساوى هه بوونى بنکه و باره گاى په که که و پژاک که ئه مه ته نیا بیانووێکه و هیچی تر.

ئایا ک��ه پ��رس��ی��اره ى ئ���ه و ل���ه وه اڵم���ى سلێمان، ه���اژه ده سه اڵتی هه رێمی کوردستان خۆی هۆکارێک نییه ، ئ��ه وه ی که له به ر ناوچانه ئه و ب��ۆردوم��ان کردنی بۆ هه ڵوێستێکی کردارییانه ی نییه له دژی ئه و کرده وانه دا ده ڵێت:" به ڕای من ده سه اڵتی کوردی وه کو پێویست نه یتوانیووه کار بکات بۆ راوه ستاندنی ئه م هێرشانه و دووباره نه بوونیان؛ چونکه ئه مه چه ند ساڵێکه ئه م شێوه هه ڵسوکه وتانه دووباره ده بنه وه ، ده سه اڵتیش نه یتوانیووه ئێراقی ده س��ت��وری پێی به بنبڕبکات. کێشه یه ئ��ه م له ئه ستۆی ئێراق سنووره کانی پاراستنی ف��ی��دڕاڵ، حکومه تی فیدڕاڵیدایه ، لێره دا پرسیار ئه وه یه که ئاخۆ ده سه اڵتی کوردی چه نده کاریگه ری له سه ر ده سه اڵتی ن��اوه ن��د ه��ه ب��ووه ل��ه س��ه ر ئ���ه وه ی ک��ه ده س��ه اڵت��ی ناوه ند سنووره کانی هه رێمی کوردستان بپارێزێت. به ڕاستیش ده سه اڵتی کوردی هه تا ئێستا هیچ کاریگه رییه کی له سه ر ناوه ندنه بووه بۆ راوه ستاندنی ئه م رووداوانه . به پێی پاراستنی یه کگرتووه کان، ن��ه ت��ه وه حه وتی م���ادده ی سنووره کانی ئێراقیش که له )2003(ه وه واژوو کراوه ، ئێستا هه تا ب��ه اڵم هاوپه یمانه کانه ، هێزه له ئه ستۆی نه بووه کاردانه وه یه کیان هیچ هاوپه یمانه کانیش هێزه

هه رێمی س��ه ر ده ک��رێ��ت��ه هێرشانه ب��ه و س��ه ب��اره ت Ûکوردستان. بۆیه ئیدی پێویسته ده سه اڵتی کوردی

Page 24: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 چاوپێکەوتن~ | ژماره

قسه ی هه بێت له سه ر ئه وه ی که ئاخۆ بۆچی هه تاکو ئێستا هێزه هاوپه یمانه کان و ده سه اڵتی ناوه ندی هیچ ئێران و تورکیا هێرشه کانی له مه ڕ هه ڵوێستێکیان ده رنه بڕیووه . هه رچه نده هێزه کانی پێشمه رگه ش له رێزی ئه وانیش پێویست به پێی ب��ه اڵم ئێراقدایه ، هێزه کانی ناوچانه دا له و پاراستنی خه ڵکی سڤیل نه یانتوانیووه ، باره گای هێزه کانی به ڕاستی بنکه و بکه ن، چونکه ئێران له ناوچه مه ده نیه کانی هه رێمی کوردستان نزیکن که هه بووه ئه وه یان ره خنه ی گونده کانیش خه ڵکی و هه تا ئێستا پێشمه رگه له و ناوچانه دا جێگیر نه کراون، بکات سڤیل خه ڵکه له و پارێزگاری که ئ��ه وه ی بۆ له کاتی رووبه ڕوو بوونه وه یاخود هێرشی ئه و هێزانه دا. ئه وه ش ئه م راستیه به ده رده خات که له الیه ن ده سه اڵتی پاراستنی ل��ه ه��ه ب��وو ک��ه م��ت��ه رخ��ه م��ی ک��وردی��ی��ه وه که ناکات ئه وه تێری هه ڵوێسته کانی و سنووره کان به رگری له خه ڵکی سڤیل و هه رێمی کوردستان بکات.به ڕێز سمکۆ ره شید سکرتێری یه کێتی الوان له باشووری کوردستان ده ڵێت:" هێرشه کانی تورکیا و ئێران به گڵوپی سه وزی ئه مریکا و حکومه تی ناوه ندی له سه ر باشووری کوردستان به ڕێوه ده چن و ئه م هێرشانه ش ته نیا بۆ سه ر په که که و په ژاک نییه ". ئه م هێرشه له پله ی یه که مدا بۆ سه ر هه رێمی کوردستان و پاشان له سه ر ئه و دوو پارته تێکۆشه ره یه . ئه م هێرشانه به گشتی له دژی ئه زموونی گه له که مانه ، ده سکه وته کانی و کوردستانه هه رێمی بۆ هاوێشتووه په لی ئ��ه زم��وون��ه ئ��ه و ئێستا چونکه ده وڵه تی ده توانێت ک��ورد ئیدی و دیکه ناوچه کانی هه بێت و ببێته خاوه ن ستاتۆ. ئه زموونی بیست ساڵه ی کورد له م به شه ی کوردستاندا بۆ هه رکه س و الیه نێکی سه لماند که کورد خاوه ن مێژوو و شارستانیه ته و ئه وه بچووک ئه تنیکی وه ک��و گروپێکی ئ��ه وان نییه که هێرشه کانی له گه ڵ هاوکات بۆیه ده ک��رد، سه یریان تورکیا و ئێراندا له ناوچه کانی سه عدییه و جه له والش هێرشی سه رکوردان کرا و ئه وانیان له وارو جێی خۆیان ده وڵه تانی له نێوان، واژووکراوێکه ئه مه ش ده رده خ��ه ن. ئێراقدایه . هه ر ناوه ندی ئێران و حکومه تی تورکیا و بۆیه ده سه اڵتی کوردیش رووبه ڕووی ده بێته وه ، ئه وه بوو، پێشمه رگه ی ره وانه ی ناوچه ی سه عدییه و جه له والی ئه و ره وان��ه ی لیوایه ک فه رمانیدا مالکیش، و کرد ناوچه یه بکات بۆ رووب��ه ڕوو بوونه وه . ئێران ده ستێکی بااڵی له ناو حکومه تی ناوه ندی ئێراقدا هه یه . نموونه که مپی ئه شره فه له ئێراقدا، که چۆن قه تڵوعامی خه ڵکی مه ده نیان کرد. له خوارووی ئێراق و به شی باشوور، ئه و ئه فسه رانه ی له ناو سوپای ئێراقدا جێیان ده گرت له الیه ن ئێرانه وه تیرۆر کران. بۆیه ئێران بااڵده سته له ئێراقدا و ده توانێت هه م ئه زموونی باشووری کوردستان و هه میش له ئاستی ئێراقدا، مه ترسی بخولقێنێت. به تایبه ت له ناوچه سنوورییه کانی هه رێمی کورستان له وانه قه ندیل و... بۆ ئه وه ی که گروپه توندڕه وه کانی وه کو جوند و لئیسالم هه رێمی ل��ه دژی و بکات به جێ تێدا ئه لقاعیده ی و کوردستان به کاریان بهێنێت. تورکیا و ئێران له یه ککاتدا دیفاع)به رگری( له ئۆپۆزسیۆن و خه ڵک ده که ن له لیبیا و میسر له دژی دیکتاتۆریه ت و له هه مانکاتیشدا دیفاع ئه مه ش ده ک���ه ن. س��ووری��اش وه ک��و له دیکتاتۆرێکی نیشانی ده دات که ئه مه موئامه ڕێکه . لێره دا گرنگه و وه کو ک��ورد، هه ڵوێستی جددیمان هه بێت ئێمه که بده ین. په ره به چاالکییه مه ده نی و جه ماوه رییه کانمان به گوشاری مه ده نی و چاالکیه کانمان ده توانین به ڕای

گشتی دنیا و نه ته وه یه کگرتووه کان، بگه ێنین که له سه ر ئێمه موئامه ریه ک به ڕێوه ده چێت و له الیه کی تره وه ، داوا له هه موو پارت و الیه نه سیاسیه کانی هه رچوار به شی ده که م که چاالکیه کانمان، چاالکییه کی کوردستان ته سکی حیزبایه تی بیری بێت. و ک��وردی نه ته وه یی بخرێته الوه و ناڕه زایه تی ده رببڕین. داواش له ده سه اڵتی کوردی ده که م که چۆن متمانه ی به نوری مالکیدا، له ئێراقدا، لێوه ربگرێته وه . متمانه ی شێوه ش به هه مان بۆیه ئێرانن، له دژی هه ڵوێسته کانی الیه نی سوونه ش وه ربگرین، الیه نه ش له م س��وود ک��ورد وه ک��و ده توانین له ناوچه که وه ربگرێته وه . مالکیش له نوری متمانه ش به ده ر له شه ڕی سه ربازی، شه ڕی ئابووری و ئاویش به ڕێوه ده چێت، ته ماشای ئاوی ئه ڵوه ن بکه ن، له به رچاوانه و له هه مانکاتدا، سه یری تورکیاش بکه ن که به چه نده ها لێداوه . ئاویه کانی سه رچاوه وشککردنی بۆ به نداوی تورکیا و ئێران له باشووری کوردستان و ئێراق مانگانه هه یه . بارزگانیان قازانجی دۆالر ملیۆن ده نزیکه ی و کوردستان هه رێمی سه رۆکایه تی پێویسته بۆیه حکومه ت له سه ر ئه م گوشارانه دا ئیش بکه ن. به ڕای من، گه ریال و قه ندیل و حکومه تی هه رێمی کوردستان دوو بژارن، که له یه کدی جودا ناکرێنه وه و یه کتر ته واو ده ک��ه ن، به اڵم ئه و ره وش��ه ی که له ناوچه که دا هاتۆته به به گشتی سیاسی سه رکردایه تی پێویسته ئ��اراوه ، رێگایه کی عاقاڵنه رووبه ڕووی ئه م ره وشه و به گوشاری جه ماوه رییانه و مه ده نیانه به ره نگاری ئه م ره وشه ببنه وه . به ڕێز سه بری به همه نی ئه ندامی به ڕێوه به ری کۆمه ڵه ، ئه م پێوایه ؛ کوردستان" دیموکراتی پارتی"سۆسیال هێرشه ، بۆ سه ر پارت و الیه نێکی کوردی نییه ، به ڵکو ئه مه هێرشه له سه ر گه لی کورد و ئه و ده رفه تانه یه که له م هه ڵومه رجه دا له ناوچه که و دنیادا بۆ پرسی کورد خوڵقاوه . ئه و ده سکه وتانه ی به ده ستیهێناوه بیانپارێزێت و تێکۆشانی خۆی که به سااڵنه ره نجی بۆ ده دات نه گه نێته ئامانج له دژی ئه مانه یه و له راستیشدا ئه م هێرشه ، هێرشه کورد بۆ قۆناخه دا، له م بۆیه ده رفه تانه . ئه و له سه ر گرنگه که وتاری نه ته وه یی رێکبخات له کۆنگره یه کی نه ته وه ییدا و وتارێکی هاوبه شی گه لی کورد هه بێت له م بارودۆخه دا. شه قامی کورد له م قۆناخه دا، به جێگه ی ئ���ه وه ی ک��ه چ��اوه ڕوان��ی��ی��ه ک��ی زۆری ل��ه ده س��ه اڵت و و ئاکتیڤتر به شێوه یه کی پێویسته هه بێت، حکومه ت و هێرش ئه م ل��ه دژی و سه رشه قامه کان بێته پته وتر ده رببڕێت. خۆی سه ربه خۆی ده نگی ده ستدرێژییانه کوردستان، دیموکراتی چ��اره س��ه ری پارتی نه ته نیا به ڵکو پێویسته هه موو پارت و الیه نه کانی کوردستان به ئه رکێکی نه ته وه ییه وه بڕواننه ئه م بارودۆخه ی ئێستا و خاوه ن هه ڵوێستی نه ته وه یی بن. ده ستپێشخه ریه که ی پارتی چ��اره س��ه ری به گرنگی ده زان��م و ه��ی��وادارم که هه رکه سه چی ده که وێته سه رشانی به به رپرسیاریه تیه وه پێکیبێنێت و به ئه رکی خۆی هه ستن و ڕاوبیروبۆچوونه جیاوازه کانیش له ژێرچه ترێکی نه ته وه ییدا کۆبکرێته وه . به ده نگ و نه ته وه یی به ستنی کۆنگره ی بۆ هه وڵدان هاتنی شه قامی کورد دوو خاڵی گرنگن له م پێڤاژویه دا. رێکخراوه و کۆمه ڵه مه ده نییه کان پێویسته له سه ر ئه مه زیاتر کار بکه ن و هه وڵبده ن چاالکییه کان له په رش و باڵوی رزگار بکه ن و هه ڵوێسته کان یه کبخرێن و ئه و پته وتر پێویسته بکرێن، تۆکمه تر و چاالکیانه ی که الیه نانه ش و پارت له و داواش ببێت. هاوئاهه نگتر و هه وڵبده ن ده بینن، نه ته وه یی زیاتر خۆیان که ده ک��ه م،

ئه و که س و الیه ن و حزب و رێکخراوه ی مه ده نی و

که سایه تیه کان که به شداری

ئه م گردبوونه وه یه بوون، باسمان له ئه رکه کانی خۆمان کرد نه هی که س و الیه نێکی تر، ئه وه ی

که گوتراوه خۆمان"واته به شداربووان" ئیشی له سه ر ده که ین، بۆ

ئه مه ش که مپین و چاالکی جه ماوه ری رێکده خه ین

““

Page 25: Roji Welat 10

23 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره چاوپێکەوتن

تریش له ده ره وه ی که سایه تیه کان، الیه نه سیاسیه کانی داوای���ان و بکه ن خ��ۆی��ان کۆبوونه وه کانی ب��ه ش��داری لێبکه ن، هه ڵوێستێکی نه ته وه ییانه تر و تۆکمه تر بنوێنن

و قۆرسایی خۆیان به م شێوه یه ش نیشان بده ن. به رێز هاوڕێ ئه حمه د رۆژنامه نووس و کادیری پارتی پارتی هه ڵوێستی که ؛ پێوایه کوردستان دیموکراتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان، هه ڵوێستێکی جوان، قاره مانانه و پێشمه رگایانه و گه ریالیانه و نه ته ویانه یه خ��اوه ن ه��ه م��ووی پێویسته ک���ورد تاکی ده ڵ��ێ��ت:" و چاره سه ری پارتی که ئ��ه وه ی ب��ه اڵم بێت، هه ڵوێست کردوویه تی، کۆکردنه وه ی ئه م هه ڵوێستانه یه . سازدانی ئه م شێوه کۆبوونه وانه دا، ئه رک و به رپرسیاریه تییه کی مه زن و پیرۆزه . ئه و ده ستدرێژییانه ی له سه ر باشووری کوردستاندا هه یه ، دڵنیام ناتوانێ�ت بۆ ماوه یه کی درێژ به رده وام بێت، به اڵم چه ندین هۆکاریش له م مه سه له یه دا مه سه له زیاتر که ده وڵه تانه ی ئه و له الیه ک هه یه . ئێمه ت��ره وه ، له الیه کی و له المه به سته دینیه کانیانیان دژبه ریه کی زۆرمان له گه ڵ ئه مریکا و ئیسرائیلدا نییه . ئێمه هه رێمێکین که ئه زموونێکی نوێمان هه یه . نابێت له م ساته ناسکه دا هه رچی ئه زموون و ده سکه وتی هه رێمی هێرشێکی فرۆکه یه ک، قوربانی بکه ینه کوردستانه به حاڵی خۆمان به ش ئێمه ئێران. تۆپێکی یان چه ند هه وڵمان داوه ، له ئاستی ده سه اڵتی کوردیدا و زۆر بااڵش شاند سه ردانی ئه و واڵتانه ی کردووه و هه وڵیش دراوه . به یاننامه که ی سه رۆکی هه رێم له به رچاوانه . پێویسته ئه و که سانه ی که په یوه ستن به و واڵتانه ی دراوسێیه وه ، هه رێمی بهێننه ده ی��ن��اس��ن الی��ه ن��ان��ه ی و ک��ه س ئ��ه و کوردستان و ئه و که سه مه ده نییانه ی که له سنووره کاندا

تووشی زه ره روزیان ده بن، بۆیان روون بکه نه وه . ب���ه ڕێ���ز ش���اس���وار م��ام��ه رۆژن����ام����ه ن����ووس ده ڵ���ێ���ت:" چاالکیه کی چ���اره س���ه ری، پ��ارت��ی چ��االک��ی��ه ک��ه ی ئه رێنیه . هه رچه نده پێویستی ده کرد ئه م هه نگاوه زووتر بهاوێژرایه ، به اڵم ئه مه ش خۆی هه نگاوێکی سه ره تایه بۆ بره ودان به تێکۆشانی ئازادیخوازی گه له که مان و ئه و هێرشانه ی له ئێستادا له دژی گه له که مان به ڕێوه ده چن هاوبه شی به پیالنێکی هێرشانه ئه و بکرێن. پرۆتستۆ به ڕێوه ده چن، ن��اوه ن��دی حکومه تی و ئێران تورکیا، کاتیش به زووترین پێویسته و کردنه ئیدانه جێگای کۆتاییان پێ بهێندرێت. من پێم وایه ، ئه مه درێژکراوه ی ئه و پیالنگێڕییه نێوده وڵه تیانه یه که له سااڵنی رابردوو و له سه ر ئاستی کوردستان به گشتی له دژی بزوتنه وه ی ئه و له چوارچێوه ی به ڕێوه ده برێ. کورد ئازادیخوازی هه یه عه ره بیدا له واڵتانی چاالکیانه ی و ناڕه زایه تی به ره و و هه ستیاردایه له قۆناخێکی کوردیش گه لی پێشووه چووه . ئێستاش له الیه ن ده وڵه ته سه رده سته کانی ناوچه که وه مه ترسییه ک له سه ر گه لی کورد له ئارادایه و ده یانه وێت گه ل نه بێته پاڵپشتی بزووتنه وه ی خه باتی ئازادیخوازی گه له که مان. بۆیه پێویسته الیه نه سیاسی و رێکخراوه جه ماوه ریه کان له باشووری کوردستان به رو به په یوه ندییه کانیان له گه ڵ الیه نه کانی تر و به شه کانی تری کوردستان بدرێت و په ره به خه باتی ئازادیخوازی گه له که مان بده ن و هه وڵی سازدانی یه کێتی نه ته وه یی له پێشهات و رووداوه ک�����ان ئ���ه وه ی ده س���ت ب��ۆ ب��ده ی��ن گه له که مان. س��ه ر ده کرێته به سااڵنه که وه رب��درێ��ت ده سه اڵتدارانی هه رێمی کوردستانیش ئه گه ر رۆڵێکی ئه رێنی نابینن، نه بنه ئاسته نگ له به رامبه ر به چاالکییه دیاره ئ��ه وه ش و جه ماوه ر جه ماوه رییه کانی و مه ده نی

له و ده ستیان کوردستان هه رێمی به ڕێوه به رانی که پیالنانه دا هه یه ، پێویسته واز له و هه ڵوێستانه ی خۆیان بهێنن و له دیدێکی ره خنه ئامێزانه وه سه یری تێکۆشانی پارچه کانی تری کوردستان بکه ن و له هه مانکاتیشدا به یه کچاو ته ماشای کوردستان بکه ین. ئه وه ش راست هێرش کوردستانه وه له باشووری په که که که نییه ، ده ک��ات��ه س��ه ر تورکیا و واڵت��ان��ی درواس���ێ. په که که مافی خۆیه تی له هه رکوێ بێت، داکۆکی له ماف و ئازادییه کانی کوردان بکات و به هه مانشێوه ش بۆ په ژاک کوردستانیش سیاسیه کانی الیه نه و پارت هه موو و الیه نی و هێزه له الیه ن هه رچه نده بێت. وا پێویسته کوردییه وه نییه تێکی ئاشتیخوازانه هه یه ، به اڵم له الیه ن واڵتانی سه رده سته وه شه ڕێکی سه پێندراو به ڕێوه ده چێت. ئه و به ڕێکخستنکردنی و گ��ه ل به تێکۆشانی بۆیه چاالکییانه ی گه ل له هه رێمی کوردستان له دژی ئه و هێرش و ده ستدرێژییانه ده توانین رێگری له و هێرشانه خاکی و مه ده نی خه ڵکی سه ر ده کرێنه بکرێت که ده گوترێت که بیانووانه ش ئه و و کوردستان هه رێمی په که که و په ژاک هۆکارن بۆ ئه و هێرشانه ، له جێی خۆیدا نییه ؛ چونکه له گرتنه وه ئاوی ئه ڵوه ن له خانه قین و که مکردنه وه ی ئاوی سیروان، ئه وه نیشانده دات؛ خۆ ئه مه به ڵکو نییه ، لێ په که که ی و پ��ه ژاک له وێدا ده سکه وته کانی. و کورد گه لی له دژی سیاسه تێکه ئ���اوارک���ردن���ه ی ب����ارگ����رژی و ت��ێ��ک��چ��وون و ئ����ه و ناوچه دابڕاوه کان"سه عدییه و جه له وال و ..." بۆ تێکدانی ئه وه کوردستانه ، هه رێمی ئاسایشی و ئه منی باری بۆیه په ژاکه وه هه یه . و به په که که په یوه ندییه کی چ پێویسته هه موو الیه ک به یه کده نگ داکۆکی له مافی و بکرێت ئه و هێرشانه ئیدانه ی و بکه ن گه له که مان

هه وڵی سازدانی یه کێتیه کی نه ته وه ییش بدرێت. به رێز د. سه عید ئه قده سی سیاسه تمه دار و رۆشنبیری بۆ دانیشتنه ئ��ه م پ��ێ��وای��ه ؛ ک��ورس��ت��ان رۆژه���ه اڵت���ی دۆزی���ن���ه وه ی رێ��گ��ا چ��اره ی��ه ک ب��وو ل��ه الی��ه ن پارتی چاره سه رییه وه له به رامبه ر به هێرش و ده ستدرێژییه کانی تورکیا و ئێران رێکخرا. ئه م شێوه کۆبوونه وه و سیمینار شتێکی گشتی ڕای روون��ک��ردن��ه وه ی بۆ کۆڕانه و باشه و له جێ خۆیدایه . به داخه وه حکومه تی هه رێمی جه ماوه ردا ده ردی و ڕای گشتی له گه ڵ کوردستان نییه له الیه ک و له الیه کی تریشه وه ترسی تورکیا و ئێرانی له دڵی نیشتووه که به هیچ جۆرێک ناتوانین ئه م ترسه ی لێ بڕه وێنینه وه . ته نیا رێگا ئه وه یه که جه ماوه ر

گۆشار بخاته سه ر حکومه تی هه رێمی کوردستان. دکتۆر سه عید ده ڵێت؛ حکومه تی هه رێمی کوردستان له واڵتانی سووریا، ئێران و تورکیا نوێنه رایه تی خۆی ئه و سه ر بخاته گۆشار ده توانێت ئه ویش بۆیه هه یه ، په المارانه . و هێرش ئ��ه و ڕاوه ستاندنی بۆ الیه نانه به دۆست ئ��ه وان حکومه ته که مان لێره دایه کێشه که ده زانێ�ت، خۆی به دوژمنی جه ماوه ریش و میلله ت و و ح��ک��وم��ه ت س��ه ره ک��ی گرفتی و کێشه ئ��ه م��ه ش

ده سه اڵتی کوردییه .ده بێت کۆبوونه وانه شێوه ئه م که پێوایه سه عید د. له سه ر شه قام و له ناو دڵی جه ماوه ردا بێت. من ده ڵێم، ئه م شێوه کۆبوونه وانه پێویست ده کات له شه قامدا بکرێت هه تاکۆ بکرێ�ت، به شدار زیاتریش ئه تمسفرێکی و ب��اوه ڕش��دام ل��ه و بکه ن. ب��ه ش��داری به باشی میلله تیش ده ک��ه ن. دکتۆر سه عید به شداری به دڵ که جه ماوه ر

حکومه تی پاراستنی ناتوانێت ده س��ه اڵت ده ڵێت،

هێرشه کانی تورکیا و

ئێران به گڵوپی سه وزی

ئه مریکا و حکومه تی ناوه ندی له سه ر

باشووری کوردستان به ڕێوه ده چن

و ئه م هێرشانه ش ته نیا بۆ سه ر په که که و په ژاک نییه

““

Û

Page 26: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 چاوپێکەوتن~ | ژماره

هه رێم بکات. ئێمه دوو جاران هه وڵمان بچینه بناری قه ندیل و له گه ڵ جه ماوه ری گه له که ماندا له و بنارانه دا، ده رده ڵی خۆمان بکه ین، به اڵم به داخه وه رێگریان کرد بێ و ت���اوان ب��ێ خه ڵکێکی رۆژان���ه نه یانهێشت. و لێ خ��ۆی هه رێمیش حکومه تی و ده ک��وژرێ��ن گناه به م شێوه یه نازانم هۆکاری چییه . بێده نگ ک��ردووه ، ناتوانن پاراستنی حکومه تی هه رێم بکه ن، ئه مه خۆی له خۆیدا هه نگاوێکه بۆ له ناوبردنی حکومه تی هه رێم. کۆبوونه وانه ئ��ه م ده ک��ه م��ه وه ته ئکیدی تر جارێکی زیاتر فه زایه کی و به رفراوانتر ئالییه تێکی پێویسته به خۆیه وه بگرێت، هه تاکۆ جه ماوه رێکی به رفراوانتریش به شدار بن. له و قه ناعه ته دام که جه ماوه ر به دڵ به شدار ده بن. حکومه تی هه رێم ته نانه ت له مه سه له ی گرێدانی کۆنفرانسی کوردیش رۆژبه رۆژ دوای ده خات و خۆی له حکومه تی پێویسته ئ��ه وه ش بۆچی ده دزێ��ت��ه وه ، لێ هه رێم و ئه و الیه نانه پرسیار بکرێت. به ڕای من ئه گه ر ده توانین سازبکرێت، کورد نه ته وه یی کۆنفرانسێکی بکه ین. چاره سه ر گه له که مان کێشه کانی زۆرینه ی هه تاکو ئه و کۆنفرانسه ش نه به سترێت و ستراتیژییه تی کوردی دیار نه کرێت، پاراستنی به رژه وه ندی نه ته وه یی و ئاسایشی نه ته وه یی پێکنایه ت. ئێستاکه ش که ئه و هێرش و په المارانه ی له الیه ن تورکیا و ئێران ده کرێته په ژاک نه ئامانجیان کوردستان، شاخه کانی سه ر له ناوبردنی ئامانجیان به ڵکۆ په که که یه ، ن��ه ش و حکومه تی هه رێمه ؛ چونکه ئه وانیش باش ده زانن که ئه م حکومه ته ، بناغه ی حکومه تێکی گه وره ی کوردییه و پێویسته ئه و بناغه ی له ناوببردرێت و له و قه ناعه ته م که ئامانج له هێرشه کان حکومه تی هه رێمی کوردستان بۆ گه له که مان ڕه واک��ان��ی داخوازییه دواخستنی و

سه دساڵی تر. بکرێنه کۆبوونه وه کان ئه گه ر بکه مه وه ، دووپاتی با کۆبوونه وه ی جه ماوه ری گه له که مان له به شه کانی تری کوردستانیشه وه به شداری تێدا ده که ن، ته نیا به مه رجێک لێ رێگرییان ک��وردس��ت��ان هه رێمی حکومه تی ک��ه

نه کات. به رێزکولسوم حسێن دانیشتووی هه ڵه بجه ى شه هید؛ هه م که بابه ته ی ئه و هه میش و دانیشتنه که مان ئاستی گفتوگۆی له سه ر ده کرێت، هه ستیار و چاره نوسسازه و جددییه و پێویسته هه رکه سه ش له جددیه تی ئه و یه که دا ناتوانێت شێوه یه ش به م و پارچه پارچه یه ک��ورد بێت. شتێک بکات، بۆیه پێش هه ر شتێک پێویسته ریزه کانی و کوردستان باشووری له وانه ش و رێکبخات خۆی به م و به شه کانی تری کوردستانیش ببێته هاوکاری شێوه یه ش به یه کده ست کار بۆ به دیهاتنی ئامانجه کانی

خۆی بکات. به رێز ئااڵ که مال له بواری راگه یاندنی"بینراو بیستراو مه ده نی کۆمه ڵگه ی بواری چاالکوانی و نوسراو" شێوه ئ��ه م هه موو و ک��ۆب��ووان��ه وه شێوه ئ��ه م پێوایه ؛ بۆ کۆکردنه وه ی بێت، ئاماده کاریه ک کۆبوونه وانه که سایه تی و الیه نه کان له ناو جه ماوه ری و به شه کانی تری کوردستانیشدا و ئه مه ش هه نگاوێکی به نرخ و باشه که نوێنه ری هه موو به شه کان و هه موو چین و توێژه کانی کۆمه ڵگای تێدا به شدار ده بن و له وانه ش چاره یه ک رێگا دووزینه وه ی بۆ سیاسیه کان الیه نه یان میکانیزمه ی به رێوه بردنی رێگایه ک بۆ به رگری له ماف و ئازادییه کانی گه له که مان و له هه مانکات ئێران و تورکیا له شکرکێشیانه ی و راوه ستاندن بۆ

که کورد به که م ده زانن سنوورێکی بۆ دابنرێت و چیدی پێشلکاری کورد چ له رووی نه ته وه یی و چ له رووی جوگرافی و خاکه که یه وه پێکنه یه ت. هه موو ج��ه م��اوه ری پێگه ی ده ک��رێ��ت، گفتوگۆیانه ی ئ��ه و له پشته و ئه وه ی که که م وکوڕییه له گفتوگۆه کاندا؛ و و غیره ت تۆزێک جۆالندنی هه ست یه ک ته نیا گه لی تاکه کانی که کورده گه لی ئازایه تیه کانی ئه مه ش ده رک����ردووه ، ناوبانگیان به مانه ک��وردی��ش

که متر ده بینرێت. ئااڵ ده ڵێت؛ من وا هه ست ده که م که تاکه کانی ناو ئه وه نده ی به تایبه ت کوردستان له هه رێمی ده سه اڵت بکه نه تاکه کان که ک���ردووه ئ��ه وه ی��ان له سه ر ک��ار ئیشه ی ئ��ه و دوژم���ن ئ��ه وه ن��ده ترسنۆک تاکێکی نه کردووه . بۆ ئه وه ی که تو کورد زیندوو بکه یته وه خه باتی که کاته ی ئه و بۆ بیگه ڕێنیته وه پێویسته خه باتی چه کداری کاته ی که ئه و ده کرد. شاخی ده برد، ئاگر گڕوتینی بۆ ده ستی کاتێک ده ک��رد، بۆ ده ستی و نه ته وه که مه مافی ئه مه ده ی��گ��ووت ئ��ه و هه سته م���ردووه . تۆ پێش ب��ه اڵم ئێستا ده ب��ات، ئه وه ی که یه کخستنی بڕیاری ستراتیژی نه ته وه یی شتێک هه ر پێش پێویسته دابڕژێت، گه له که ت و رۆحه نه ته وایه تیه که ی تێدا زیندوو بکه یته وه . ئه گه ر خیتابێکی وروژێنه رت هه بێت و هه ستێکی وروژێنه ر دروست بکه یت به تایبه تی بۆ ئه و گه نجانه ی له رێ ب��ه ره و هه نگاوێکیش ده توانین، بێگۆمان الدراون،

سه رکه وتن هه ڵێنین. به رێز فه تاح زاخۆیی ئه ندامی حیزبی زه حمه تکێشانی سه ربه خۆی کوردستان ده ڵێت:" کۆبوونه وه که سه باره ت دروستکردنی له پێناو کارکردن چوونیه تی به بوو ئه و بوونه وه ی رووب��ه روو بۆ نه ته وه یی یه کێتییه کی پ��ی��الن��ه ی ک��ه ل��ه س��ه ر ئاستی ه��ه ر چ��وارپ��ارچ��ه ی ک��وردس��ت��ان ل���ه دژی ن��ه ت��ه وه ک��ه م��ان ب��ه رێ��وه ده چێت. چه ندین بۆ سه ره تایه ک ببێته ئه مه که ه��ی��وادارم چاالکی به رفراوانتر له ئاستی دروستکردنی یه کێ�تی نه ته وه یی بۆ رووبه روو بوونه وه ی ئه م پیالنگێڕییه نێو ده وڵه تیه . پیالنکی مه زن له سه ر نه ته وه که مان به رێوه له هه ر زیاتر ئه مڕۆ که وای��ه پێمان بۆیه ده چێت، یه ک و به یه کڕێزی پێویستیمان ت��ر قۆناخێکی جه ماوه ریانه یه و هاوبه ش خیتابێکی و هه ڵوێستی ئه م ئه و سه رهه ڵدانانه ی پیالنگێڕیانه دا، ئه م له دژی له دنیادا ده ناسرێ�ت عه ره بی به به هاری که دواییه ش ئه وه ی سه لماند که میلله تان له بن نه هاتوون و ده توانن شێوه ئه م ئه مڕۆ بکه ن. دروست گه وره کاریگه ری خه باتانه له پێش هه موو خه باتێکه وه و پێویسته الیه نه و بن پێشه نگ ئیشه دا له م کوردیش سیاسیه کانی جه ماوه ری کوردستانیش هێزێکی مه زنی له ناوه خانی رووداوه ک��ان ئاراسته ی ده توانێت و شاردۆته وه خۆیدا ل��ه ب��ه رژه وه ن��دی خ��ۆی��دا ب��گ��وڕێ��ت. ف��ه ت��اح زاخ��ۆی��ی بێ ده ڵێت؛ نه نانی و چه کدانان مه سه له ی له سه ر ناکرێت پیالنێکه . کوردییه کان پارته چه ککردنی دوژمن ئه مڕۆ نه ته وه که مان که له خه باتی به شێک به ئاگر وئاسن رووبه رووی گه له که مان ده بێته وه ، نه ک مه ده نیش خه ڵکی رووب��ه رووی به ڵکۆ چه کداره کان؛ ده بنه وه و تۆ له م ره وشه دا ته نیا ناتوانی باسی ئاشتی و خه باتی سیاسی و رێکخراوه یی بکه ی، به اڵم هه ر خه باتی زیاتر ئه مڕۆ ک��ردووه باسم پێشتریش وه کو جه ماوه ری به کاریگه ره ، به اڵم ئه مه به و واتایه نییه که

تۆ پێش چاره سه ری پرسی نه ته وه که ت ده ستبه رداری چ��ه ک ب��ی ک��ه نه ته وه که تی پ��ێ ده پ��ارێ��زی. وات��ا پێویسته خ��ه ب��ات��ه ش��ێ��وازه دوو ئ��ه م ق��ۆن��اخ��ه دا ل��ه م ته واوکه ری یه کتر بن. هیوادارم که ئه م کۆبوونه وانه بۆ به رفراوانی خه ڵکی کوردستان تۆرێکی بکرێ�ته هه موو له سه رئاستی فراوانتر چاالکی ئه نجامدانی

کوردستان. یه گانه خه ڵکی ش��اری م��ه ری��وان و ب��ه رێ��ز ع��ه ب��اس دانیشتوی شاری سلێمانییه پێوایه که ئه م کۆبوونه وه یه ده ستکه وتێکه ، له به ر ئه وه ی که ئێمه هه ر یه که مان تێدا کردووه . به شداریمان جیاوازه وه بیروبۆچوونی به ئێمه تاکه کانی خۆمان و کۆمه ڵگاکه مان پێویسته به ڵکو نه کات، حیزبایه تی که بکه ین ئ��ه وه فێری کورستاندا، له باشووری ئێستا بکات. کوردایه تی کێشه و گرفت زۆره . ئه و ئازادییه ی باسی ده که ن، هیچ جێگای قسه و باس نییه و هه تا ئێستاش تاک لێره دا ئازاد نه بووه . له رۆژهه اڵتی کوردستان په ژاکی لێ به ده ر ئه مڕۆ که سێک نوێنه رایه تی کورد ناکات، مێژووی بۆ رێزێکم هه موو له گه ڵ حزبێک هیچ خه بات و تێکۆشانیان، به اڵم ئه مڕۆ که سیان بوونیان له بنه ماڵه یه کی شه هیدی کۆمه ڵه م، نییه . من خۆم بوونه که یان ن��ه م��اوه ، ئیدی بوونیان ئ��ه م��ڕۆ ب��ه اڵم زه ڕگوێزو له باره گاکانی سفردا. له گه ڵ به رامبه ره کۆتله کاری و کۆتله و ب��ه ردب��ازی ته نیا کوێه دا، نه بوونه . واتای ئه مه ش نه ته وه یی. نه خه باتی هه یه خۆکوشتن. وات��ا، مه ده نی خه باتی ئێراندا له گه ڵ ئێران و رژێمه که ی خۆدی خۆدیه که ی خۆی ده کاته زیندانه وه ، ئیدی خه باتی مه ده نی و سیاسی واتایه کی ده ڵێن که که سانه ی ب��ه و س��ه ب��اره ت یه گانه نییه . قۆناخی چه کداری ته واو بووه ، ده ڵێت:" ئه مه قسه ی ئ��ه وان��ه ی ده ڵ��ێ��ن؛ وات��ای به سه رچوونی دوژم��ن��ان��ه ". چه ک و قۆناخی چه کداری ته واو بووه ، قسه یه که که دوژمنانی نه ته وه که م ده یکه ن. منیش پێم خۆشه قه بووڵ به ناو هه بێت عه قڵییه تێک له ئێراندا ئه گه ر کردن ئێمه ش ده مانوێت خه باتی مه ده نی بکه ین. ئێستا خه بات و تێکۆشانی گه له که مان له هه موو به شه کانی وه کو رۆژهه التی و باکوور به تایبه ت و کوردستان بفڕێت. ناتوانێت ته نیا باڵێک به که په له وه رێکه ئه گه ر خه باتی چه کداری و سیاسی نه بنه ته واکه ری یه کتر، دوژمن له ناومان ده بات، دوژمنه که مه جاڵت بکه یت. سیاسی خه باتی به ته نیا ت��و ک��ه ن���ادات بفڕیت ناتوانێت ب��اڵ ب��ه ی��ه ک خه باته که مان وات��ا واتا له لێره دا، ئه مڕۆ که ئ��ه وان��ه ی سه رکه وێت. و باخه باتی ده ڵێن و داده نیشن کوردستان له باشووری خه باتی بنه مای و پێناسه ئاخر ب��ک��ه ن، سیاسی ئ��ه وه ی که م��اوه ی هه شت سیاسی به چی ده زان��ن. له زیندانی ئه مڕۆ بووه ئێران سه رۆککۆماری ساڵه و ن��ادات به که س گوێ رژێمه ئه م رژێمه دایه . ئه و شێوه یه ب��ه و ئه قڵییه تێکی ن��اک��ات، ق��ه ب��ووڵ ک��ه س به دی ناکرێت. ئێستا تۆ رۆژهه اڵتی کوردستان به بێ په ژاک بێنه به رچاوی خۆت، بزانم چی ده بینی. ئێستاش سڕابووه وه ، بوون کورد ناوی له رۆژهه اڵتدا کورد باسی جیهانیدا میدیاکانی له هه موو ئه گه ر له رۆژهه اڵتی کوردستان ده کرێت هه مووی قه رزداری له و ئه و گه ریالیانه ین ده ستی ئه و کالشینکۆفانه ی باکووری و ل��ه رۆژه��ه اڵت ئه گه ر ک��ورد شاخانه دا.

کوردستاندا چه ک دابنێت، ئیدی ته واو ده بێت.

Page 27: Roji Welat 10

25 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره وتار

دڵــه ڕاوکێــی ده وڵــــه تی تـــورکیــا

ب��ه ک��وردان��دا، گ��رێ��دراو له هه ربابه تێکی دی��ارده ب��ێ��ت ک��ه دوژم��ن��ای��ه ت��ی ده وڵ��ه ت��ی تورکیا له دژی کوردان له چ ئاستێکدایه . ب��ۆ ئ���ه وه ی ک����وردان ل��ه س��ووری��ا شتێک به ده ست نه خه ن، ده وڵه تی تورکیا که وتووه ته ه��ه وڵ��دان��ێ��ک��ی م���ه زن���ه وه . ب��ه م م��ه رج��ه ش ئۆپۆزسیۆن. هێزی ده دات���ه پشتگیری ئۆپۆزسیۆنی عه ره ب یه که ش، ئه م له به ر ک��وردان بۆ ستاتۆیه ک هیچ له سووریا وه کو ناکه ن. قه بووڵیش و نازانن به باش بێ که له تورکیایه دیموکراتیه ی ئ��ه و به تورکیا ده وڵه تی به ڕێوه ده چێت. کورد له سه ر سووریا ده وڵ��ه ت��ی له گه ڵ سااڵنه هاوپه یمانی ک��وردان دژای��ه ت��ی بنه مای له دژی و یه ک بوونه ته و به ڕێوه ده بات کورد گه لی ئ��ازادی��خ��وازی بزووتنه وه ی به ڕێوه ده به ن. هاوبه ش دوژمنایه تیه کی له گه ڵ ئه وه ی که رژێمی ئێستا له سووریا له ناوخۆ و له ده ره وه ش ته نگاوه و تورکیاش هه وڵدان، که وتووته رژێمه ئ��ه و ل��ه دژی له بابه تی ئێستا هه تا ئ��ه وه ش س���ه ره ڕای پ��رس��ی ک������ورددا، ه��ی��چ ه��ه ن��گ��اوێ��ک��ی ئ��ه وه ی بۆ هه ڵناگرێت. چاره سه رئامێز خۆی، دوژم��ن��ی نه کاته زیاتر تورکیا داخ��وازی��ه ک��ان��ی ق��ه ب��ووڵ��ک��ردن��ی نزیکی ک������وردان ن���اب���ێ���ت���ه وه . ت���ورک���ی���ا ل��ه ه��ه ر به ده ستهێنانی ده ی��ه وێ��ت هه لومه رجێکدا ئاسته نگ ک�����وردان ده س��ک��ه وت��ه ک��ان��ی بکات. بیرله وه ده کاته وه که ئه گه ر کورد بخه ن، ب��ه ده س��ت ستاتۆیه ک ل��ه س��ووری��ا سیاسه تی ناتوانێ�ت ئ��ی��دی ک��ات��ه ئ��ه و کوردان له سه ر داگیرکه ری خۆی نوێ

به ڕێوه ببات.ده وڵ���ه ت���ی ت��ورک��ی��ا ب��ۆ ئ����ه وه ی ک���وردان ستاتۆیه ک و ده س��ک��ه وت خ���اوه ن نه بنه رژێمی و ئۆپۆزسیۆن ل��ه گ��ه ڵ نه ته نیا ئ��ه س��ه د ه��ه وڵ��ه ک��ان��ی ده خ��ات��ه گ���ه ڕ. بۆ پێ باڵوه کوردیش ئۆپۆزسیۆنی ئه وه ی

خۆی موداخله ی و ده ستێوه ردان بکات، کوردان ئ��ه وه ی بۆ ئه گه ر به ڕێوه ده بات. ستاتۆیه ک ک��وردس��ت��ان، ل��ه ب��اش��ووری به ده ست نه خه ن و بۆ ئه وه ی ئه و ستاتۆیه تورکیا، ده وڵه تی ببه ن له ناوی هه یه که خۆڕاگریه کی مه زن ده کات. ئه و کاته ش چۆن که ده گه ین راستیه ش به و ده رک پیالنێک له دژی رۆژئاوای کوردستانیش به ڕێوه ده بات. ده وڵه تی تورک له رۆژگاری ئ���ه م���ڕۆم���ان���دا، ل���ه رۆژه���ه اڵت���ی ن��اوی��ن کاپیتالیسته . مۆدیرنیته ی سیخوڕی له سه ر خه نجه رێکه وه ک��و تورکیا ئێستا چ��ه ق��اوه . ن��اوی��ن��دا رۆژه���ه اڵت���ی پشتی ب��ۆ "شیمون ووت��ن��ی"ی��ه ک چ��رک��ه " ک��ه پ���رێ���س" ده گ����وت����رێ����ت، دێ���ت���ه وات�����ای" ئاکه په سیخوڕی. پ��ه رده ی ش��اردن��ه وه ی ناوین رۆژه���ه اڵت���ی گ��ه الن��ی ب��ۆ ئێستا مه ترسیدارتر له رژێمی که مالیستی کۆن رۆڵی سیخوڕی له ئه ستۆ گرتووه . نه ته نیا کاپتیالیست م��ۆدی��رن��ی��ت��ه ی س��ی��خ��وڕی ده کات، به ڵکو له گه ڵ به جێ کردنی ئه م و به کاردێنێت ئیسالمییه تیش ئه رکه یه ، ده یه وێت نرخ وبه هاکانی رۆژهه اڵتی ناوین ته سلیم بگرێت و بیانفرۆشێت. به ئیسالمی نرخی ده یه وێت، نه رم"لیبڕاڵ" و هاوکار گه النی رۆژهه اڵت وه کو، داد، به رابه ری ل��ه ن��رخ��ی و ک��ۆم��ه اڵی��ه ت��ی و ه��ه م��ی��ش ئیسالمیه تدا وه کو، دادگه ری وعه داڵه ت، کۆمه اڵیه تی، و به رابه ر وی��ژدان، ماف، وه ک���و ه��ێ��زێ��ک��ی س��ی��اس��ی و س��ی��خ��وڕی

له ناوببات. ده وڵ����ه ت����ی ت������ورک، ب���ه ه���ێ���زی خ���ۆی ئابووری و سیاسی له شکری"سه ربازی" ده ی���ه وێ���ت ب���اش���ووری ک��وردس��ت��ان وه ک��و هه بوونێکی کلکدار و گرێدراو به خۆیه وه ب��ه ک��ارب��ێ��ن��ێ��ت. ب��ۆ ئ����ه وه ی ب��زووت��ن��ه وه ی ئازادیخوازی کورد و حکومه تی باشووری به کاربێنێت یه کتر ل���ه دژی ک��وردس��ت��ان ده دات. ب���ه رف���راوان و م���ه زن هه وڵێکی ئێرانیش گوشارێک به هه مان شێوه له سه ر یه کێتی نیشتمانی کوردستان"ی ن ک"

به ڕێوه ده بات.سه رئه نجام به سه رنه که وتنی ئه م سیاسه ته ، پاش هێرشه کانی تورکیا و ئێران بۆ سه ر میدیا پاراستنی هه رێمه کانی و قه ندیل باشتر تێده گه ین. گه له که مان له باشووری

به هێرشه کانی له به رامبه ر کوردستان

جه‌میل‌بایک‌

ده وڵه تی تورک له رۆژگاری ئه مڕۆماندا، له رۆژهه اڵتی

ناوین سیخوڕی مۆدیرنیته ی کاپیتالیسته . ئێستا تورکیا

وه کو خه نجه رێکه له سه ر پشتی

رۆژهه اڵتی ناویندا چه قاوه . وتنی"یه ک

چرکه " که بۆ "شیمون پرێس" ده گوترێت، دێته واتای" شاردنه وه ی په رده ی سیخوڕی

Û

Page 28: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 وتار~ | ژماره

جێگای گه ریال له گه ڵ تورکیا و ئێران خ��ۆی��ان گ��رت و ب��وون��ه پشت وپ��ه ن��ای��ان و نیشاندا. گه ل کاتێک هه ڵوێستی خۆیان باشووری به ڕێوه به رانی ئێراق، حکومه تی نێوده وڵه تی س��ووری خاچی و کوردستان گونده کانی به پاره الده ی��ه ک��ان هه وڵیاندا قه بووڵ یه که یان ئه م بکه ن، چۆل خۆیان پێشنیاره یان ب��ه م ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر و ن��ه ک��رد راوه س����ت����ان. ئ�����ه وان ب���ه چ���ۆڵ ن��ه ک��ردن��ی که ده ستنیشانکرد ئه مه یان گونده کانیان له به رامبه ری هه وڵدانه ته سفیه کارییه کانی ئ��ازادی��خ��وازی گه لی کورد ب��زووت��ن��ه وه ی ب��ه رخ��ودان��ی ره ن��گ��ه ب���ه م پیالنگێڕی و ناهێڵن ئه م خۆیان ده که ن و به م شێوه یه ش بخات. به ده ست سه رکه وتن پیالنگێڕییه به م کوردستان له باشووری گه له که مان به ته نیا ک��ه ، نیشانیاندا هه ڵوێسته یان ده توانن خۆڕاگری و تێکۆشه ران هێزی بپارێزن. گه له که یان ئ���ازادی و ه��ه ب��وون له سه ر ئه م ئه ساسه ، هه ڵوێست و به رخودانی به نرخ کوردستان له باشووری گه له که مان نیشانی هه ڵوێسته ش ئ��ه م به ڕوومه ته . و ده دات که گه لی کورد له ئاستی ئازادی و دیموکراتیدا، گه لێک پێشکه وتنی مه زنی به ده ست هێناوه و قۆناخی زۆریشی بڕیووه . هه ڵوێسته و ب��ه رخ��ودان ئ��ه م شێوه یه ب��ه م گه لی که نیشانیده دات له هه مانکاتدا، هێزه ی و ب��اوه ڕی ئه و کورد گه یشتووه ته که بزووتنه وه ی ئازادیخوازی گه لی کورد، بۆ ئه وان گه ره نتی و پاراستنی هه بوون و ژیانییه . ناڕه زایه تی و هه ڵوێستی نیشاندا ئه و چوارمنداڵه به قه تڵوعامی له به رامبه ر و به گشتی حه وت که سه مه ده نییه له یه ک وات���اداره . ب��ه ن��رخ و ب��ن��ه م��اڵ��ه دا، گه لێک حکومه تی ب���ه ڕێ���وه ب���ه ران���ی ه��ه رچ��ه ن��ده ل��ه دژی هه ڵوێستی کوردستان فیدڕاڵی تر جارێکی به اڵم نیشاندا، کرده وه یه ئه و کرد خاوه نداری خۆی له شه هیدانی گه ل ش��ه رم��ه زار و تورکیایان ک��رده وه ی ئه و و ری��س��وا ک��رد. ه��ه روه ه��ا ئ��ه م��ه ش پێویسته له به رچاو بگرین که گه نجانی گه له که مان له شاره کانی باشووره وه چوونه هه رێمه کانی ده ستدرێژییه کانی و ه��ێ��رش و گ��ه ری��ال له دژی ئێرانیان و تورکیا داگیرکه رانی گ���ه ل و گ��ه ری��ال ش���ه رم���ه زار ک���رد. ب��ه م له گه ریال ئ��ه وان که نیشانیاندا شێوه یه ش ده رده که ون خاوه ن خۆیان ئازادیخوازه کانی و خ���اوه ن���داری���ان ل��ێ��ده ک��ه ن. گ��ه ل��ه ک��ه م��ان به م گه نجان و ک��وردس��ت��ان ل��ه ب��اش��ووری قه تلوعامه که یان ت��ه ن��ی��ا ه��ه ڵ��وێ��س��ت��ه ی��ان شێوه یه ش ب��ه م به ڵکو ن��ه ک��رد، ش��ه رم��ه زار ک��وردان له نێوان یه کبوونیان و یه کێتی

قه بووڵ و پته وتر کرد. له سه ر ئه م ئه ساسه ووتنی سه رۆکی هه رێم مه سعود بارزانی" ک���وردان یه کێتی ل����ه دژی ه��ێ��رش��ه ئ���ه م

پێکهاتووه " گه لێک واتاداره . بێ شه رمی و بێ حه یایی ده وڵه تی تورکیا حه وت ئه و قه تلوعامه ی به و له به رامبه ر ک��ه س��ه ل��ه ی��ه ک ب��ن��ه م��اڵ��ه ، ج��ارێ��ک��ی تر توڕه بوونی نکۆلیکردنه ش ئه م بوو. دیار کوردستانی ل��ه ب��اش��ووری گه له که مانی زیاترکرد. حکومه تی باشووری کوردستان، گه له که مان و مه ده نییه کان رێکخستنه باش ده زانن که ئه م سه یاره له الیه ن فرۆکه ئامانج. کراوه ته تورکیاوه شه ڕکه ره کانی سه یاره که ش پارچه بوونی پارچه ڕه وش��ی ئه م یه که باش نیشان ده دات. ئه گه ر ئه مه چاڵ به گشتی زه وی ب��ووای��ه ، مینێک ده کرد، به اڵم ئه و رۆکێته ی که له ته نیشتی بووه به هێزه ئه وه نده ک��ه وت��ووه ، سه یاره که ب��ه رده وه پارچه که دیواری رێگاکه ی به پارچه کردووه . هه رکه سه ئه م یه که باش رۆکێته ی، ئه و ل���ه ده ره وه ی ده زان��ێ��ت، که بخاته سه یاره ناتوانێت ئه ڵغامێک هیچ

ئه و ره وشه ی که پێکهاتووه .کوشتنه و جنایه ت ئ��ه م ئینکارکردنی بووه له الیه که وه تورکه وه ده وڵه تی له الیه ن کورد هه موو بۆ له الیه ک هۆکارێک. ئینکارکردن و درۆی تورکان ئاشکرا بوو باوه ڕییه ئه و تورکیا تریش، له الیه کی و جه سته یی، ل��ه ن��اوب��ردن��ی به ئینکارو ک��ه ده بێت. الواز ب��ه ڕێ��وه ی��ده ب��ات ک��ه ل��ت��ووری به تایبه تی گه له که مان له هه موو به شه کانی کوردستان زیاتر له به رامبه ر به تورکان ببنه کردنه ی ئینکار ب��ه م هه ڵوێست. خ��اوه ن ده وڵ��ه ت��ی ک��اراک��ت��ه ری رووداوه ش ئ���ه م ده رک��ی و ئاشکراتربێت زی��ات��ر ت���ورک پ��ێ ده ک���رێ���ت. ل��ه ب��اش��ووری ک��وردس��ت��ان تورکیا ده وڵه تی به ووتنه کانی منداڵێک ب���اوه ڕن���اک���ات. ت��ه ن��ان��ه ت ه��اوک��اره ک��ان��ی ده ڵێن" کوردستانیش له باشووری تورکیا کردوومانه و ئێمه که بیانگووتایه ئه گه ر ده بوو باشتر زۆر ده که ین، لێبوردن داوای ن���ه ده ب���وون". ئێمه ش ئ��ه وه ن��ده ش ری��س��وا و خێرێک"به ره که ت" ده ڵێین:"له هه رکارێکدا خێرێک ئینکارکردنه شه دا، ل��ه م هه یه ". نیشانی دواییه ئه م رووداوه ک��ان��ی هه یه . هێرش تورک چه نده ده وڵه تی ده دات که ده ک���ات ب��ا ب��ک��ات، ئ��ه و خ��ۆی ل��ه ن��او ئه و نموونه ی ئ��ه م��ه ش بخنکێت. هێرشانه دا زڵکاو ن��او ده ک��ه وێ��ت��ه ک��ه ئ��ه و که سه یه چه نده هه وڵده دات، زیاتر ده که وێته ژێربار، وون زڵ��ک��اودا، له ناو تورکیاش ده وڵ��ه ت��ی

ببێت و بخنکێت.

ناڕه زایه تی و هه ڵوێستی

نیشاندا له به رامبه ر به قه تڵوعامی

ئه و چوارمنداڵه و به گشتی حه وت که سه مه ده نییه له یه ک بنه ماڵه دا، گه لێک به نرخ و

واتاداره . هه رچه نده به ڕێوه به رانی

حکومه تی فیدڕاڵی کوردستان

هه ڵوێستی له دژی ئه و کرده وه یه نیشاندا، به اڵم

جارێکی تر گه ل له شه هیدانی خۆی خاوه نداری کرد و ئه و کرده وه ی

تورکیایان شه رمه زار و ریسوا کرد

““

Page 29: Roji Welat 10

27 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره چاوپێکەوتن

نه جیبه عومه ر:

به هه موو شێوه یه ک کار ده کرێت بۆ بێ هێزکردن و بێ کاریگه رکردنی ستاتۆی کورد له ئێراقدا

دواییه ی ئ��ه م هێرشه کانی به س��ه ب��اره ت کوردستان سه ر داگیرکه ره کانی ده وڵه ته ئ���ێ���ران و ه��اوک��ات ت��ورک��ی��ا و ل���ه وان���ه چ����ڕک����ردن����ه وه ی پ���ه الم���اردان���ه ک���ان���ی���ان شه هید و ک��وردس��ت��ان ه��ه رێ��م��ی ل��ه س��ه ر وبریندارکردنی خه ڵکی مه ده نی و هاوکات ب��وون��ی ئ��ه م ه��ێ��رش��ان��ه ل��ه س��ه ر ک��وردان��ی ... سه عدییه و و ج��ه ل��ه وال ناوچه کانی که ه��ه ن��گ��اوان��ه ی ئ��ه و له هه مانکاتدا و راوه ستاندنی له پێناو بنردرێن پێویسته ده ستپێشخه رییه کانی و هێرشانه دا ئ��ه م واڵت رۆژی چ�����اره س�����ه ری، پ���ارت���ی )نه جیبه عومه ر( له گه ڵ چاوپێکه وتنێکی چ��اره س��ه ری پ��ارت��ی س��ه رۆک��ی جێگری ئه مه ی س��ازداوه . کوردستان دیموکراتی

خواره وه ش ده قی چاوپێکه وتنه که یه تی:

~: ماوه یه که رژێمی ئێران و کردووه ته چڕتر هێرشه کانیان تورکیا له پله ی ک��وردس��ت��ان، خ��اک��ی ل��ه س��ه ر یه که مدا ئامانجی ئه و ده وڵه تانه چییه ؟بزوتنه وه ی سه رکوتکردنی ئامانجیان -شکاندی و ک��ورد گه لی ئ��ازادی��خ��وازی ئ���ی���راده ی ئ�����ازادی و دی��م��وک��رات��ی��ان��ه ی گه له که مانه تاکو ببنه به ربه ست له به رده م ئ���ه و ش��ۆڕش��ه م��ۆدێ��رن��ه ی ب��زوت��ن��ه وه ی پارتی ک��ه ک��ورد گه لی ئ��ازادی��خ��وازی بۆ پێشه نگایه تی کوردستان کرێکارانی ده رفه تانه له و رێگه لێره شه وه و ده ک��ات گه لی ت��ا ک��ای��ه وه ه��ات��ۆت��ه ک��ه بگرێت گرنگ پێگه یه کی خ��اوه ن نه بێته ک��ورد وه ک ک��ورد ئاشکرایه له هه رێمه که دا. ن��ه ت��ه وه ن��زی��ک��ی دووس���ه ده ی���ه رووب����ه روی س��ی��اس��ه ت��ی ن��ک��ۆڵ��ی��ک��ردن و ل��ه ن��اوب��ردن ده ب��ێ��ت��ه وه ل��ه الی��ه ن ده وڵ��ه ت��ان��ی س��ه رده س��ت پاڵپشتی و به هاوبه شی و له کوردستاندا ئه م جیهانی. زل��ه��ێ��زه ک��ان��ی ده وڵ��ه ت��ان��ی سیاسه ته ش له چوارچێوه ی ئه و دیزاینه دایه ب����ه زۆرداری ب��ااڵده س��ت سیسته می ک��ه ناوه راستدا. له رۆژهه اڵ�ی سه پاندوویه تی ئ��ه م��ه ش ب��ۆت��ه ه��ۆک��اری پ��ه ره س��ه ن��دن��ی شه ڕ و ئاڵۆزی به به رده وامی ئه و هێز و

له کوردستاندا بزوتنه وانه ی و سه رهه ڵدان س���ه ری���ان ه����ه ڵ����داوه و ده س���ه اڵت���داران���ی داوه هه وڵیان جیهانی س��ه رم��ای��ه داری و خ��ۆی��ان ژێ��رک��اری��گ��ه ری بیانخه نه بۆخۆیان و له چوارچێوه ی هاوسه نگییه له هه ر به کاربهێنن. سیاسیه کانیاندا ب��ووه پێیان پێویستیان جێگایه ک له کاتێکیشدا و ه��ێ��ن��اون ب��ه ک��اری��ان سه رکوتیان نه ماوه پێیان پێویستیان ک�����������ردوون، ب�������ه اڵم ب����زوت����ن����ه وه ی ئازادیخوازی کورد به پێشه نگایه تی و کوردستان کرێکارانی پارتی گه لی رێ��ب��ه ری به ڕێبه رایه تی ک�����ورد ب���ه ڕێ���ز )ع���ه ب���دوڵ���اڵ به و پێش ت��وان��ی ئ��ۆج��ه الن( ئیتر و بگرێ�ت سیاسه ته داوه ئ�����ه وه ی ب���ڕی���اری

ک����ه گ���ه ل���ی ک����ورد

به ڵکو ق��ه ده ره وه ؛ ق��ه زاو له ڕێگه ی نه ک پشتبه ستن و ج��ه وه��ه ری به تێکۆشانی بزوتنه وه یه کی توانیویه تی ج��ه م��اوه ر به هێزی له الیه ن که بئافرێنی�ت به رفراوان نه کرێت، کۆنترۆڵ جیهانیه وه و هه رێمی به ڵکو وه ک هه ر گه لێکی تر خۆی بڕیار خۆی کێشه کانی چ���اره س���ه ری ل��ه س��ه ر بدات. هه ربۆیه ئه م بزوتنه وه یه توانی به سه ر زاڵبێت گه له کۆمه کاندا و پیالن هه موو جه ماوه ری بزوتنه وه یه کی خاوه ن ببێته و روی��ه ک��ه وه ل��ه ه��ه م��وو ک��ه دیموکراتیانه و کرده وه له به رده م گه لی کوردا رێگه ی سیسته مێکی و ئ��ازاد تاکی بیرۆکه ی پێشخست که گه ل خۆی دیموکراتیانه ی به ره نجی خۆی ئاوای کرد. له سه رئاستی نه ته وه یی یه کڕیزی بۆ کاری نه ته وه یش دیموکراتیانه . له سه ربنه مایه کی و کرد هێزی پێشخستنی له گه ڵ به رده وامی به به رگری هه موو ئه م هه وڵه ئاشتیخوازه کانی ئ��ه و پ��وچ��ه ڵ��ک��ردن��ه وه ی ب��ۆ خسته گ��ه ڕ

ده وڵ��ه ت��ان��ی ک��ه ه��اوب��ه ش��ه ی بازرگانییه س�����ه رده س�����ت ل�������ه رۆژئ�������اوا ب����ه ڕێ����وه ی ئ��ه و بڵێین ده ت��وان��ی��ن ه��ه رب��ۆی��ه ده ب����ه ن، ئه مساڵه وه له سه ره تای گۆڕانکاریانه ی له ناو ده وڵه تانی عه ره بیدا ده ستی پێکردووه ج���ه م���اوه ری ب��ه ه��ێ��زی و ب��ه ئ��اش��ک��را و ده س��ه اڵت��داره ک��ان سیسته می روب����ه روی سه رله هه ڵدانانه ئ��ه م له بنه مادا ده ب��ن��ه وه ئه و به رامبه ر نارازیه که و به رپه چدانه وه زهنیه ته ی دوڵه تانی داگیرکه ری جیهانی ک��ه دی��زای��ن��ی رۆژه��ه اڵت��ی ن��اوه راس��ت��ی��ان داڕشتووه خۆیان به رژه وه ندیه کانی به پێی و ل��ه م ڕووه ش�����ه وه ه��ێ��زی��ان ل��ه ب��زوت��ن��ه وه ی وه رگرتووه کورد گه لی ئازادیخوازانه ی م��اوه ی ج��ه م��اوه ری هێزێکی وه ک ک��ه بێسنور ب��ه ف��ی��داک��اری��ه ک��ی س��اڵ��ه )35(گه النی بۆ ئ��ازادان��ه ئ��ی��راده ی له پێناوی رۆژه����ه اڵت����ی ن����اوه راس����ت و ل���ه س���ه روی بکات. ده سته به ر کورد بۆ هه موویانه وه خۆڕاگرانه رووبه روی هه موو هێرشه کانی

کاپیتالیزمی جیهانی بۆته وه . هه ربۆیه

ئا:‌~

Û

Page 30: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 چاوپێکەوتن~ | ژماره

ل��ه ه��ه م��وو ده س��ت��ێ��وه ردان��ه ک��ان��ی واڵت��ان��ی ده س��ه اڵت��داری جیهانی و س��ه رم��ای��ه داری بۆسه ر رۆژهه اڵتی ناوه راست سه ره تا لێدانی بزوتنه وه ی ئازادیخوازانه ی گه لی کوردیان کردۆته ئامانج بۆ بێ گاریگه رکردنی و ئاشکرایه خۆیان. پرۆژه کانی پێکهێنانی پ��ه الم��اردان��ه ک��ان��ی و ه��ه م��وو هێرش ک��ه حکومه تی به تایبه تی تورکیا ده وڵ��ه ت��ی و ناتۆ ده وڵ��ه ت��ان��ی پاڵپشتی ب��ه ئاکه په به ڕێوه ئه مریکا واڵته یه کگرتووه کانی واڵت��ه ی��ه ک��گ��رت��ووه ک��ان��ی چونکه چ���ووه ، ئه مریکا هه موو هه وڵدانه کانیان بۆ ئه وه یه له هه رێمه که دا گۆرانکاریانه ی ئه و که و بکێشن ب��ه س��ه ردا باڵی ده چێت به ڕێوه رۆژهه اڵتی بده نه دیزاینێک تر جارێکی ه��ی��زی وه ک ک�����ورد ک���ه ن����اوه راس����ت کاریگه ر نه بێت؛ به ڵکو به دوباره کردنه وه ی بێ و ناسنامه ب��ێ ک��وردێ��ک��ی م��ێ��ژوو ل��ه چ��وارچ��ێ��وه ی ک��ه بئافرێنێت ئ��ی��راده جیهانیدا داگیرکه ری به رژه وه ندیه کانی هه نگاو بنێ�ت. له رۆژی ئه مڕۆشدا گرتن و

زیندانیکردن و کوشتنی خه ڵکی مه ده نی و ئۆپه راسیۆنه کان ب��ه رف��راوان��ک��ردن��ی و کورد گه لی ئیراده ی نه کردنی په سه ند په رله مانی هه ڵبژاردنه کانی له ئه نجامی ت��ورک��ی��ا و زی���ادک���ردن���ی گ��ۆش��ه گ��ی��ری س���ه ر ڕێ��ب��ه ر ئ���ۆج���ه الن و رت��ک��ردن��ه وه ی ه���ه م���وو ه���ه وڵ���ه ئ��اش��ت��ی��خ��وازی��ه ک��ان و ده س��ت��پ��ێ��ش��خ��ه ری��ه ک��ان ب��ۆ ئ��اگ��رب��ه س��ت و ئاشتی رێگای نه خشه و پ��ڕۆژه هه موو له الیه ن که دیموکراتیانه چاره سه ری و ڕێبه ر ئۆجه النه وه پێشکه ش به ڕای گشتی و تورکیا کراوه . له دوایدا چڕکردنی شه ڕ و ل��ه ب��اک��وور س��ه رب��ازی ئۆپه راسیۆنی و سه ربازی ئۆپه راسیۆنی بۆ ئاماده کاری ناوچه سنوریه کان بۆردومانی و له باشوور ب���ه ه���اوک���اری ل��ه گ��ه ڵ ده وڵ���ه ت���ی ئ��ێ��ران کۆنسێپتێکی به ڕێوه چوونی به مه به ستی ئێرانیش ده وڵ���ه ت���ی و پ��اک��ت��اوک��اران��ه ی��ه له پێناوی تێپه ڕاندنی فشاره ده ره کیه کانی و س��ه رک��وت��ک��ردن��ی ب���زوت���ن���ه وه ی ک��ورد پێکهێنانی و کوردستاندا له رۆژهه اڵتی ب���اش���ووری م���ه رام���ه ک���ان���ی ل���ه ئ���ێ���راق و له ڕێگه ی فشار خستنه سه ر کوردستاندا

حکومه تی هه رێمی کوردستانه وه یه .ه��ێ��رش��ه ک��ان��ی چ��ی ب��ۆ :~له گه ڵ ه��اوک��ات، ده وڵ��ه ت��ه دوو ئ��ه و له ناوچه کانی گه له که مان سه ر هێرشی س��ه ع��دی��ی��ه و ج���ه ل���ه والو...ه���ت���د و ئه ڵوه ن ئاوی وشککردنی له هه مانکاتدا و ک��ه م��ک��ردن��ه وی ئ���اوی س��ی��روان؟ چ

په یوه ندییه ک له م نێوه نده دا هه یه ؟ح��س��اب��ی س�����ه رده س�����ت ده وڵ����ه ت����ان����ی -ب����ه رژه وه ن����دی����ه ک����ان����ی خ����ۆی����ان ده ک����ه ن له هه رێمه که دا، چه نده ناکۆکیان له نێواندا کردنه هێرش و له سنوردارکردن هه بێت س��ه ر گ��ه ل��ی ک���وردا ه��اوب��ه ش��ن؛ چونکه ئه وان خۆیان ئه و راستیه ی باش ده زانن که هێز ده بێته هه رپارچه یه ک پێشکه وتنی ته نها کوردستان. ت��ری پارچه کانی بۆ نییه ، ج��ه ل��ه وال و له سه عدیه هێرشه کان ده کرێت کار شێوه یه ک به هه موو به ڵکو کاریگه رکردنی بێ و هێزکردن بێ بۆ ستاتوی کورد له ئێراقدا. گرتنه وه ی ئاوی له سه ر کاریگه ری راسته وخۆ که ئه ڵوه ن به هاوته ریبی هه یه مه نده لی و خانه قین ن���ه ب���وون���ی خ���زم���ه ت���گ���وزاری ل��ه ن��اوچ��ه دابڕێنراوه کان له الیه ن حکومه تی ئێراقیه وه و ناچارکردنی خه ڵکی هاواڵتی کورد بۆ به جێهێشتنی ئه م ناوچانه و کۆچبه ربوونیان، ئاڵۆزی و شه ڕ ناکۆکی قوڵکردنه وه ی له م ناوچانه دا. هاوکات هاندانی خه ڵکی گونده کانیان به جێهێشتنی بۆ گوندنشین به م گ��رێ��دراو پ���اره وه . پێدانی له رێگه ی

راستیانه وه له ماوه ی رابردووش حکومه تی تایبه تی جێگه یه کی به رده وامی به ئێراق گه له کۆمه ی ئه و له به رێوه چوونی هه بووه ل��ه س��ه ر گ��ه ل��ی ک���ورد ب��ه ڕێ��وه ده چ��ێ��ت. پ��ێ��م��ان وای���ه ک��ه پ��رس��ی دی��م��وک��رات��ی و ئ��ه و پرسه ن��ه ت��ه وه ی��ان��ه ی ک��ه گ��رێ��دراوی نێوان ن��اک��ۆک��ی و دارب���ڕاوه ک���ان ن��اوچ��ه و ناوه نده و حکومه تی هه رێم حکومه تی ئارامی و نه بوونی کێشه کانی ده ستور و گرێدراوی راسته وخۆ خه ڵک کوشتنی له چوارچێوه ی و هه مه الیه نه پالنێکی کۆنسێپتێکی نێو ده وڵه تیدا به رێوه ده چێت.ل��ه ک��وردس��ت��ان ئ��ێ��س��ت��ا :~ل��ه ب��اش��ووری به تایبه تی و به گشتی کوردستان له دژی ئه م ده ستدرێژییانه ی ده ک��رێ��ت��ه س���ه ر خ��اک��ی ک��وردس��ت��ان خه ڵکی شه هیدکردنی پاش به تایبه تی جه ماوه ر ناڕه زایه تیه کانی م��ه ده ن��ی ئه و ئایا ک��ردووه ، له زیادبوون رووی که ده که ن ئه وه تێری ناڕه زایه تیانه ،

راوه ستێنێت؟ هێرشه کان - ئه مجاره گه له که مان له باکوور و له باشوور گرنگیان چاالکی ته ریب به شێوه یه کی ئ��ه ن��ج��ام��دا. ل��ه ب��اک��ووری ک��وردس��ت��ان��دا خۆیانکرده ده ه��ه زارک��ه س به رێژه ی گه ل قه ڵغانی زیندو چۆنه جێگه ی ئۆپه راسیونه سه ربازیه کان و هاتنه باشووری کوردستان شه هیدانی له مه راسیمی ب��ه ش��دارب��وون و وات��ادارب��وو، زۆر بۆخۆی ئه مه رانییه ، له هه موو کوردستانیشدا له باشووری گه ل ناڕه زای رێپێوانی شارۆچکه کاندا و شار هێرشانه ، ب��ه و دژ ئه نجامدا ده رب��ڕی��ن��ی و گ��رن��گ پێشکه وتنێکی وه ک ئ��ه م��ه نه ته وه یه کان پرسه به رامبه ر هه ستیاری یه کگرتووی په یامێکی گ��ه ل ده بینین. ه���ه ب���وو و دواش����ی����ان ل���ه ح���ک���وم���ه ت و پ��ه رل��ه م��ان��ی ه��ه رێ��م��ی ک��وردس��ت��ان ک��رد و بێت نه ته وه یی هه ڵوێستی خ��اوه ن که ئابوری دیبلۆماسی، خه باتێکی هه موو به رژوه ندی خزمه تی بخاته بازرگانی و هه موو و دیموکراتیه کانه وه و نه ته وه ی ئ���ه و ل��ێ��دوان��ان��ه ی ش���ه رم���ه زار ک���رد که الیه نی کوردی وه ک الیه نێکی شه رخواز جه ماوه ری چاالکی به تایبه تی پیشانده دا له رۆژی چاالکی و به گشتی به هدینان پرۆته ستۆکردنی به مه به ستی ج��ه ژن��دا تورکیا س��وپ��ای س��ه رب��ازی��ه ک��ان��ی بنکه دژ بوو گرنگ هه نگاوێکی له به هدینان تورکیا ش��ه ڕخ��وازه ک��ان��ی هه ڵوێسته ب��ه و هێز که ئ��ه وه ی بۆ ب��وو بانگه وازی و کوردستاندا له باشووری کوردی الیه نی له سه ر ک��ه پیالنانه وه ئ��ه و ن��او نه که ونه ده توانین ده چ��ێ��ت. ب��ه ڕێ��وه ک��ورد هه موو

له م ره وشه ی ئێستادا هه موو هه وڵه کانی

ده وڵه تانی پیالنگێڕ ئه وه یه که بۆ سه رکوتکردن و پاکتاوکردنی

په که که و په ژاک هێز و الیه نی

کورد له باشووری کوردستاندا بخه نه ناو ئه و گه له کۆمه یه وه

Page 31: Roji Welat 10

29 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره چاوپێکەوتن

هه نگاوی هه مووی ناره زایانه ئه م بڵین م��ێ��ژووی��ی و گ��رن��گ ب���وون و ت��وان��ی��ان بگرن هێرشه کان ل��ه دژوارک��ردن��ی رێگه به ب��وون دروستیانکرد ف��ش��اره ی ب��ه و و په رله مانی و حکومه ت ئه وه ی هۆکاری ه��ه رێ��م��ی ک��وردس��س��ت��ان دره ن��گ��ی��ش بێت پێویسته ب����ه اڵم وه رب����گ����رن؛ ه��ه ڵ��وێ��س��ت سه ر کۆبکرێته وه چاالکییه کان هه موو و ن��ه ت��ه وه ی��ی به ئاراسته یه کی و یه کتر هێز ببێته و بدرێت پێ دیموکراتیانه یان و ف��ش��ارێ��ک��ی گ���ه وره ب��ۆ ئ���ه وه ی رێگه له هه موو پیالن و گه له کۆمه یه ک بگرین.پ��ارت��ی وه ک�����و ئ���ێ���وه :~نه کرد، پیرۆز جه ژنتان چاره سه ری

هۆکار چی بوو؟- هه موو الیه ک ئاگاداره له سه رتاسه ری کوردستاندا نۆه جه ژن هه بوو. له گه ڵ ئه و رۆڵه کانیان نیشتیمانپه روه رانه ی ماڵه شه هید هێرشه کاندا له به ره نگاربونه وه ی ب��وون و ژم��اره ی��ه ک ه��اواڵت��ی سڤیلیش شه هیدکران بۆ رێزلێنان له هه موو شه هیدان ناڕه زایه کان چاالکییه به رده وامکردنی و ل��ه چ��ه ژن��دا ب��ه ئ��ه رک��ی خ��ۆم��ان��م��ان زان��ی ل��ه گ��ه ڵ ئ��ه وان��دا ب��ی��ن و ل��ه ب���اوه ره ش���دام ک��ات��ێ��ک ده س����ه اڵت����داران ب��ه رده وام��ب��وون بۆ حسابێک ه��ی��چ ل��ه ه��ێ��رش��ه ک��ان��ی��ان، ئێمه ش ناکه ن. و جه ژن پیرۆز ره مه زانی رۆژی بکه ینه جه ژنیش رۆژی ناچارین

تێکۆشان. م������اوه ی������ه دا، ل������ه م :~له ئاستی ترتان ده ستپێشخه ریه کی و پێشخست ک��وردس��ت��ان��دا ه��ه رێ��م��ی گ��ردب��وون��ه وه ی��ه ک��ی ب��ه رف��راوان��ت��ان داگیرکه ران ده ستدێژییه کانی له دژی و سلێمانی ه��ه ول��ێ��ر، ل��ه رێکخست به غدا پێکهێنا ئامانجتان چی بوو له م ده ستپێشخه رییه و بۆچی له م کاته دا؟

ڕه وش��ه ل��ه م زیاتر تێگه یشتنێکی بۆ -ه��ه س��ت��ی��اره و پ��ێ��ک��ه��ێ��ن��ان��ی ئ����ه رک و دی��اری��ک��ردن��ی رۆڵ��م��ان وه ک ب��اش��ووری ک��وردس��ت��ان ب��ه ه��ه م��وو ه��ێ��ز و الی���ه ن و رێ��ک��خ��راو و ک��ه س��ای��ه ت��ی رۆش��ن��ی��ر و وه رگرتن هه ڵویست ئه کادیمی و ئاینی ی��ه گ��رت��وان��ه ب��ه ره ن��گ��ارب��ون��ه وه ی��ه ک��ی و و ن��ه ت��ه وه ی یه کێتی به ئاراسته یه کی دیموکراتیانه دا و له پێناوی کۆکردنه وه ی هه وڵه کانمان و سه قامگیرکردنی ئاشتی و چاره سه رییه کی دیموکراتیانه بۆ دۆزی گردبونه وه مان سێ گه له که مان ڕه وای شاری له هه ر سێ کۆنفرانسدا له ئاستی ئه نجامدا به غداد و سلێمانی و هه ولێر سیاسی پارتی هه موو بانگهێشتی تێدا له گه ڵ و نه ته وه کانیانه وه به هه موو و

هه موو رێکخراوی مه ده نی و راگه یاندن له که سایه تی ب��ه رچ��او ژم��اره ی��ه ک��ی و ئه کادیمی، و سیاسه تمه دار و رۆشنبیر له ژنان و پیاوان والوان به به رفراوانی باس له مه ترسیه کانی ئه و هێرش و په الماردانه کرا که بێ جیاوازی گه لی کوردیان له هه رچوارپارچه کردۆته ئامانج و پێویسته ئێمه ی گه لی کود هیچ کاتێک ڕه وایی که بنگه یانه ی بێ به هانه ئه و نه ده ینه بۆ له کوردستاندا سه رده ست ده وڵه تانی به کاری پیالنه کانیان به دان ڕه وای���ی ده ه��ێ��ن��ن��ن و ب����اس ل���ه ه���ه م���وو ه��ه وڵ��ه و ئاشتیخوازه کانی الیه نی کوردی کرا که شه رمه زارکران لێدوانانه ئه و هه موو پیشان شه ڕخواز وه ک ک��وردی الیه نی که بینرا به پێویست ه��اوک��ات ده دات. ناڕه زایه کانی هێرشانه ئه و تاڕاگرتنی له چوارچێوه یه کی و کۆبکرێته گ��ه ل داوا و بکرێت به هێزتر یه کگرتوانه دا ل��ه ه��ێ��ز و الی��ه ن��ی ک����ورد ل��ه ب��اش��ووری ئاشته وای ک��وردس��ت��ان ک��را ک��ه رۆڵ��ی بن نه ته وه یی هه ڵوێستی خاوه ن و بگێرن نه ته وه یمان پرسی چ��اره س��ه رک��ردن��ی ب��ۆ

له هه موو به شه کانی کوردستاندا.~: به ڕای ئێوه ، ئه م کێشه یه له حاڵێکدا ده کرێت؟ چاره سه ر چۆن ئ���ه و ده وڵ��ه ت��ان��ه ن��ای��ان��ه وێ��ت گ��وێ به داخوازییه کانی گه لی کورد بده ن و کوردیش له م به شه ی کوردستاندا، زۆر

پرش و به اڵوه ؟ن��اڕه زای��ی و دانیشتنه کان له هه موو -خۆپیشاندانه کانی گه لدا هه موو به یه ک ده ن����گ دروش���م���ی ی��ه ک��ێ��ت��ی ن��ه ت��ه وه ی کۆنفرانسێکی به ستنی و به رزکرایه وه هه نوکه یی ئه رکێکی وه ک نه ته وه یی و به په له ی ئه م قۆناخه ده بینین؛ چونکه ئه وه ی ئه م هێرشانه رابوه ستێنێت یه کگرتنی گه لی کورد و دیاریکردنی ستراتیجێکی ئاشتی سه قامگیرکردنی بۆ نه ته وه ییه . ک��ورد م��اڵ��ی پێویسته ل��ه ه��ه رێ��م��ه ک��ه دا له نێوان هه موو ئاشته وایی و یه کبخرێ�ت هێز و الیه نی کوردی مسۆگه ر بکرێت ژیانکردن به یه که وه و ئاشتی پاشان و ل���ه گ���ه ڵ گ���ه الن���ی ن��اوچ��ه ک��ه ئ��ه ن��ج��ام ده توانین چ��وارچ��ێ��وه ی��ه دا ل��ه و ده گ��رێ��ت. پ�����رۆژه ی چ���اره س���ه ری دی��م��وک��رات��ی��ان��ه سه ربخه ین. له دۆزی ڕه وای گه له که ماندا نه ته وه یی یه کێتی نه بوونی به پێچه وانه وه ده ب���ێ���ت���ه ب��اش��ت��ری��ن ڕێ���گ���ه خ��ۆش��ک��ه ر ده وڵه تانی پیالنه کانی بۆسه رخستنی کورد ئێستا بڵین ده توانین س��ه رده س��ت. ل��ه ب��اک��وور و رۆژئ����اوا ل��ه ن��اوخ��ۆدا ئ��ه و م��اوه ت��ه وه پێشخستووه نه ته وه یه یان ب��ه ره

ب���اش���وور و رۆژه���ه اڵت���ی ک��وردس��ت��ان. گشتی ک���ۆن���گ���ره ی ب��ۆس��ه رخ��س��ت��ن��ی کوردستاندا له هه ربه شێکی پێویسته ئ��ی��راده ی��ه ک��ی ن���ه ت���ه وه ی���ی ی��ه ک��گ��رت��وو کوردستاندا ل��ه ب��اش��ووری ده رب��ک��ه وێ��ت. ی��ه ک��گ��رت��ووه هه ڵوێسته ئ���ه و ن��ه ب��وون��ی ن��ه ت��ه وه ی��ه ب��وو ب��ه ه��ۆک��اری الوازب��وون��ی چاره سه رنه کردنی و ده سکه وته کانمان ئێستا ئ����ه وه ی و دی��م��وک��رات��ی پ��رس��ی و دی��ال��ۆک نه گرتنی ئه نجام ده بینی سیسته م کێشه کانی چاره سه رنه کردنی ب��اوه ره دای��ن ل��ه و دیموکراتی. الوازی و نه بێت ئاوا نه ته وه یی یه کێتیه کی هه تا تری له به شه کانی ک��ورد چاره سه ری و کوردستان پێشنه که وێت ئێمه له باشووری کوردستاندا ناتوانین پرسی دیموکراتی و ئه و پرسه نه ته وه یانه مان چاره سه ر بکه ین ک��ه ب��ه ه��ه ڵ��واس��راوه ی م��اوه ت��ه و مه ترس ل��ه ن��اوچ��ون��ی��ش��ی��ان ه��ه ی��ه . ل���ه م ره وش���ه ی ده وڵه تانی هه وڵه کانی هه موو ئێستادا و بۆ سه رکوتکردن ئه وه یه که پیالنگێڕ هێز په ژاک و په که که پاکتاوکردنی له باشووری کوردستاندا و الیه نی کورد

بخه نه ناو ئه و گه له کۆمه یه وه .کورد وه کو ده بێت ئه ی :~

چی بکه ین؟تێکۆشان ئ��اس��ت��ی ب���ه رزک���ردن���ه وه ی -جه ماوه ری و سیاسی الیه کی له هه موو هێزی به هێزکردنی و دیموکراتیانه و له نێوان ی��ه ک��گ��رت��وو ڕه وای پ��اراس��ت��ن��ی ه���ه م���وو ه��ێ��زه س��ی��اس��ی��ه ک��ان��دا ل��ه س��ه ر و کوردستان هه رچوارپارچه ی ئاستی دیبلۆماسیه تی ه��ه م��وو خستنه گه ڕی زه مینه سازی ئ��ام��اده ک��ردن��ی ب��ۆ ک��ورد ل��ه پ��ێ��ن��اوی ئ��ه ن��ج��ام��دان��ی دی��ال��ۆگ و دیموکراتیانه چاره سه ریه کی پێشخستنی ل��ه ه��ه م��وو ب��ه ش��ه ک��ان��ی ک��وردس��ت��ان��دا و ک��وردس��ت��ان��دا. ل��ه ب��اک��ووری به تایبه تی ک��وردس��ت��ان ل���ه ب���اک���ووری گ���ه ل ئێستا دی��م��وک��رات��ی وه ک خ��ۆب��ه ڕێ��وه ب��ردن��ی به یه که وه که گونجاو چاره سه ریه کی هه ڵبژاردووه . ده گرێت به بنه ما ژیانکردن پێویسته له هه موو به شه کانی تر پشگیری ل��ێ ب��ک��رێ��ت، ه���ه روه ه���ا ک��ارب��ک��ه ی��ن بۆ رێ��پ��ێ��وان��ی س���ه رت���اس���ه ری ج���ه م���اوه ری دی��م��وک��رات��ی��ان��ه ل��ه ه��ه م��وو ک��وردس��ت��ان��دا مافه هه موو به ده ستهێنانی له پێناوی ن���ه ت���ه وه ی���ی و دی��م��وک��رات��ی��ه ک��ان��م��ان و کۆتایهێنان به هه موو شه ڕ و ئاڵۆزیه کانی له رۆژهه اڵتی ناوه راستدا و به ده ستهێنانی دیموکراتیانه مان و ن��ه ت��ه وه ی��ی م��اف��ی گرنگ پ��ێ��گ��ه ی��ه ک��ی دی��اری��ک��ردن��ی و

له هه رێمه که دا.

Page 32: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 وتار~ | ژماره

دوژم��ن��ان��ی ک���ورد ب��ۆ ئ����ه وه ی ب���ه رده وام���ی به داگیرکاریه کانیان بده ن له سه رخاک و واڵتی دابه شکراوی کوردستان و بۆ ئه وه ی هه میشه گه لی کورد به سه رکوتکراوی و مافخوراوی هۆڤانه یه ی سته مه ئه و بۆئه وه ی و بمێنێته وه به سه رنه ته وه یه کی خاوه ن مێژو و فه رهه نگ و ڕه سه نایه تی النکه ی مرۆڤایه تیدا سه پاندویانه کۆتایی پێ نه یه ت، ناڕه واترین و دڕندانه ترین و قێزه وه نترین کرده وه ئه نجام ئه ده ن. ئه و تاوانه دژه مرۆڤایه تیانه ی که له باشوری کوردستان ل���ه س���ه رده م���ی رژێ���م���ی ب��ه ع��س��ی رووخ�����اودا نه ک ئه نجامدراوه کورد گه لی له به رامبه ر به ڵکو نییه ؛ له الی هاواڵتیانی کورد شاراوه له ته واوی جیهاندا ده نگی داوه ته وه . بۆیه پێویست مه زنانه ی کاره ساته ئه و ل��ه دوای ئێستا بوو به سه رگه لی کورددا هات ئه وکۆمه ڵکوژی و جینۆساید و تاوانه پڕ له ئازار و خوێناویانه ی که ئاسه واره کانی هه رگیز ناسڕێته وه کارێکی وابکرایه ئاسایش و پاراستنی ژیان و ماڵ و سروشتی ئه م کوردستانه له روی نێوده وڵه تیه وه و ره خنه یه کی جددی جێی بکرایه ، گه رنتی هه ڵوه سته له سه رکردنه . ده سه اڵتدارانی هه رێمی کوردستان له دوای بیست ساڵ له ئازادکردنی نه ک کوردستان باشوری خاکی به شێکی ئ��ه و ک��اره ی��ان ن��ه ک��ردووه و ب��ه الی��دا نه چونه ؛ نه بووه مه به ستیان ی��ان نه یانتوانیوه به ڵکو وه ک رێ��ک��خ��راوێ��ک��ی م��ه ده ن��ی چ���االک و گه لی جینۆسایدکردنی دۆزی دڵ��س��ۆزی ئه و بۆ ک��ار رێکخراوی"چاک"ه که ک��ورد مه به سته بکه ن. ئه گه رحزبه ده سه اڵتداره کان و حکومه تی هه رێمی کوردستان به ئه و ده رفه ت له به رده ستیاندایه زه به الحه ی زۆرو ئیمکانه و و ل���ه ب���ه رژه وه ن���دی ح��زب��ی��دا ب��ه ف��ی��ڕۆ ئ���ه ده ن ببردایه به کاریان نه ته وه ییدا ل��ه ب��ه رژه وه ن��دی بکردایه گرنگه یان دۆسیه ئه و به تایبه تی و به رۆژه ڤی سه ره کی و ئه وله ویاتی کاره کانیان که ده ب����وو ف���ه راه���ه م زه م��ی��ن��ه ی��ه ک ئێستا و کۆمه ڵکوژی دووب��اره ب��ون��ه وه ی له رێگه ی جینۆسایدی خه ڵکی کوردستان بگرێت، به اڵم

له ئه نجامی هه ست نه کردن به به رپرسیارێتی و به هه ند وه رنه گرتنی مژارێکی هێنده گرنگ و گرنگیدان به په یوه ندی حزبی و شتی الوه کی تاڵه ی ده رئه نجامه ئه و به رژه وه ندیخوازی و لێکه وته وه که جارێکی تر به به رچاوی هه موو کۆمه ڵکوژ ک��ورد سڤیلی خه ڵکی دن��ی��اوه ب��ک��رێ��ت. ئ���ه و ک��ۆم��ه ڵ��ک��وژی��ه ی ب��اڵ��ه ف��ڕه فاشیستی تورکیای رژێمی جه نگیه کانی دوورو ئ��ه ردۆغ��ان��ی ب��ه ب��ڕی��اری ئه نجامیاندا کاره ساتێکی ئه وه نده دڵته زێن و خوێناوی و که م وێنه بوو و ده کرا زۆر به گرنگیه وه هه ڵوه سته ی پێشانی وا کاردانه وه یه کی و بکرێت له سه ر دنیا و مرۆڤایه تی بدرێت که چیدی بێده نگی به رژه وه ندیه کانیاندا. له پێناوی هه ڵنه بژێرن و له بیست روی���دا قه ندیل ل��ه ب��ن��اری ئ���ه وه ی بهه ژێنیت. پێ جیهانی ده ک��را ئابدا، یه کی بێگومان زۆر تاوان ئه نجامدراوه و به شاراوه یی ماوه ته وه و تاوانبارانیش لێی ده ربازبونه به هۆی تاوانه به اڵم دیکۆمێنته وه ، و به ڵگه نه بوونی ق��ێ��زه وه ن��ه ک��ه ی ج��ه اڵده ک��ان��ی ئ��ه ردۆغ��ان که ئاگر له ناو بچوکیان و گ��ه وره و پیاو و ژن و جه سته ی حه وت ک��رد ل��ه ت ل��ه ت خوێن و مرۆڤی بێ تاوانیان ئاوێته ی یه کترکرد به ڵگه و دیکۆمێنتێکی روون و ئاشکرا و له به رچاوه . ئایا بۆ ده بێت که س خۆی به خاوه نیان نه زانێت بکات؟ به ناهه قیان له مه رگی داک��ۆک��ی و له ئاستی ره وای��ه دنیا رێسای و یاسا به کام بنوێنی؟! بێده نگی مه زندا ئه وه نده تاوانێکی ڕژاوی به ناهه ق له سه رخوێنی سیاسه تکردن و له نه ته وه خیانه تکردنه کوردستان خه ڵکی ئه و الیه نێک و هه رکه س ئه گه ر نیشتمان. کاره بکات مه حکومی نه فره تی مێژو ئه بێت. ئه و ل��ه دژی ناڕه زایه تیانه ی چاالکییه ئ��ه و تاوانه ی رژێمی تورکیا له باشوری کوردستان ب���ه رێ���وه چ���وو وێ����ڕای ده س��ت��خ��ۆش��ی ل��ه ئ��ه و ئه وه ده ک��رێ ب��ه اڵم هه ستان، پێی که سانه ی بڵێن که هه رگیز له ئاستی گه وره یی تاوانه که دا رخنه ل��ێ��ره دا روی خ��ۆی��ه ت��ی ج��ێ��ی ن��ه ب��وو، ئاراسته ی سه رجه م حزب و الیه نه سیاسیه کان و بێکاره وه و به رهه ڵستکار و ب��ه ده س��ه اڵت��دار رێکخراوه کانی کۆمه ڵگه ی مه ده نی به گشتی بکه ین، ئاخر که ی ره وایه نزیکه ی چل حزبی به ناو مه ده نی ه��ه زاران رێکخراوی و سیاسی له سێ پارێزگای هه رێمی کوردستاندا نه توانن موچه خۆره کانیان ژم���اره ی به قه د ته نانه ت بهێنه خ���ه ڵ���ک ج����ه م����اوه ره ک����ه ی����ان ن����ه ک سه رشه قامه کان و ناره زایی ده ربڕن و ئه و تاوانه

کۆکوژیه که ی قـــــه نـــــدیل له نێـــــــوان هه ڵوێست و بێده نگیدا؟!!

كوردۆ‌شواني‌‌‌

ئاخر که ی ره وایه نزیکه ی چل حزبی سیاسی و هه زاران رێکخراوی به ناو مه ده نی له سێ

پارێزگای هه رێمی کوردستاندا

نه توانن ته نانه ت به قه د ژماره ی

موچه خۆره کانیان نه ک

جه ماوه ره که یان خه ڵک بهێنه

سه رشه قامه کان و ناڕه زایی ده ربڕن

و ئه و تاوانه وه حشیگه رییه مه حکوم و

شه رمه زاربکه ن؟!

Page 33: Roji Welat 10

31 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره وتار

شه رمه زاربکه ن؟! و مه حکوم وه حشیگه رییه ب��ه راس��ت��ی ئ����ه وه ش ک��اره س��ات��ێ��ک��ی ت���ره . ئ��ه م بێده نگییه ی بووه به نه ریتێک و که س خه می نه ته وه و نیشتمان به خه می خۆی نازانێت، ئه و "ئاگره سوره وتویانه پێشینان کوردیه ی په نده له من دووره " خه ریکه به ته واوی باڵ به سه ر ئه م واڵته دا ئه کێشێت، به دڵنیایه وه به هه ڵه دا ده چین ئه و ئه بێت بکه ین. کار میتۆده به و ئه گه ر راستییه بزانین، ئه گه ر به یه ک هه ڵویستی و که نه که ین خامۆش ئاگره ئه و یه کده نگی دواجار پێده ده ن گه شه ی له چوارالوه دوژمنان هه مومان پێکه وه ئه سوتێنێت. خۆ ئێمه ی کورد ئه گه ر ئه زمون له خه باتکاران و شۆڕشگێڕانیش و پیالنگێڕی به گژداچونه وه ی بۆ وه رنه گیرن سته مکاری دوژمنان ئه وه ده کرێت هه رله خودی دوژمنه کانمانه وه فێربین که چۆن خاوه ندارێتی له ناسنامه و خاک و گه لی خۆمان بکه ین. هه موو الیه ک ئاگاداری ئه وه بوین حکومه ته خوێنمژه که ی ئه ردۆغان له دوای ئه و تاوانه ی بێشه رمانه زۆر ئه نجامیدا قه ندیل له بناری دیمه نه کانی و کرد مه رگه ساته له و نکوڵی تاوانه که شی به دروستکراو و ساخته له قه ڵه مدا!! وه زاره تی ده ره وه ی حکومه ته که ی ئه ردۆغان و ئه و کاتێک ئه رته شه که ی سه رفه رمانداری و کرد لێی نکوڵییان ئه نجامیاندابو تیرۆری ئه رکی سه رۆکایه تی باسیان کرد. به ناراست هه رێم و حکومه ت و په رله مانی کوردستان بوو هه ڵوێستێکی زۆر توندیان ده ربڕیایه ، له کاتێکدا ده رکردبوو، به یاننامه ی هه رێم سه رۆکایه تی شه هیده کانی پ��رس��ه ی س��ه ردان��ی ه��ه روه ه��ا کوردستان په رله مانی ه��اوک��ات و ک��ردب��وو نائاسایی ک��ۆب��ون��ه وه ی م��ه ب��ه س��ت��ه ئ���ه و ب��ۆ سازکردبوو؛ جگه له خۆپێشاندانه کانی خه ڵکی به هه ڵوێست له زۆربه ی شار و شارۆچکه کان، له ئه نجامدانی تورکیا نکوڵیکردنه ی ئ��ه و ت���اوان���ه ک���ه ج��گ��ه ل�����ه وه ی ب��ێ��رێ��زی ب���وو به و بێرێزی له هه مانکات شه هیده کان خوێنی سوکایه تی کردن بوو به و خه ڵک و داموده زگا فه رمیه کانی هه رێمی کوردستانیش. به داخه وه و ئه نجامدا تاوانه که شیان ئ���ه وه ی ل���ه دوای سوکایه تیه که شیان به خه ڵک و به رپرسه کانی ک��وردس��ت��ان��ی��ش ک����رد، ه��ه ڵ��وێ��س��ت��ی ج��ددی هه ربه دی نه کرا و بێده نگیش به باشترین رێگه ب��ه وه ئ��ام��اژ !! کاتێک ه��ه ڵ��ب��ژێ��ردرا چ���اره ده ک��ه ی��ن ک��ه ده ک��رێ��ت ه��ه ن��دێ ج��ار ئه زمون مه به ستمان وه رگرین دوژمنه کانیش له خودی و گه ل بۆ دڵسۆزانه یه هاتنی به ده نگه وه له ده س��ه اڵت��داران��ی ئێستاش پێویسته نیشتمان.

چاو ته نها نه که ن هیچ کوردستان هه رێمی ئ��ه وه ی ب��ۆ بکه ن تورکیا ل��ه ده س��ه اڵت��داران��ی خوێنی شه هیدانی کورته ک به فیڕۆ نه ڕوات. هه مومان ئاگادارین به تایبه تی ده سه اڵتدارانی ژیانی پاراستنی ب��ه رپ��رس��ی��اری ک��ه ه��ه رێ��م که بێت له وه ئاگایان پێویسته زیاتر خه ڵکن له مافی داکۆکی تورکیا حکومه تی چۆن هاواڵتیانی واڵته که ی خۆی ده کات. تورکیا بۆ ئه وه ی خوێنی ئه وحه وت که سه ی به ده ستی له کاتی ک���وژران ئیسرائیل س��ه رب��ازه ک��ان��ی چونی که شتیگه لی ئازادی که کۆمه ک و هاوکاریان بۆ فه له ستین ده برد، ئاماده یه هه موو فشارێک بخاته سه ر ئیسرائیل تا ئه و کاته ی داوای لێبورن له واڵته که ی ده کات و قه ره بۆی ده کاته وه . بۆ ماڵیه کانیشی و گیانی زیانه ئیسرائیلی باڵوێزی مه به سته ش ئه و بۆ هه ر له واڵته که ی ده رکردو و بریاری ئه وه شی داوه له دادگای الهای شکات)سکااڵ( له ئیسرائیل جێی ب��ک��ات��ه وه . له به رامبه دۆزی و بکات کارتێکی هیچ کورد ئایا بپرسین خۆیه تی تورکیا له به رامبه ر نییه به ده سته وه فشاری کۆمپانیا س��ه دان ئه و ئایا بێنێت؟؟ به کاری تورکیه ی له کوردستاندا کار ئه که ن فشاریان سیاسه تی ل��ه س��ه ر کاریگه یان س��ه ر بخرێته ئه وه ئه گه ری له کاتێکدا نابێت، واڵته که یان ه��ه ی��ه زۆرب���ه ی���ان داه��ات��ه ک��ان��ی��ان ب��ۆ س��وپ��ا و ده زگای هه واڵگری تورکیا بێت!! ئایا بۆ ده بێت نه بێت ئه وه یان جورئه تی کورد ده سه اڵتدارانی وه ک ده سه اڵتدارانی تورکیا له دادگای الهای کۆمه ڵکوژیه که ی له ئه نجامده رانی شکات تورکیا هاواڵتیه که ی حه وت بکه ن، قه ندیل ک��ه س��ان��ی م��ه ده ن��ی ن��ه ب��وون و ب��ه ره وخ��اک��ی واڵتێکی دیکه ده ڕۆیشتن به هه ر مه به ستێک بوبێت، به اڵم حه وت هاواڵتیه که ی کوردستان منداڵبوون، و ژن و ب��وون مه ده نی که سانی له ناویاندابوو مانگ شه ش س��اوای منداڵی کران شه هید خۆیان زێدی و له سه رخاک و ئه گه ر تر!! بۆ خاکی واڵتێکی نه چوبوون و له دوای ئیسرائیل به رامبه له کردنه وه ی دۆز کوشتنی حه وت هاواڵتیه تورکه که ره وا بێت، ئه وا بێگومان کردنه وه ی دۆز له دژی ئه ردۆغان تاوانه ئه و له دوای و سوپاکه ی و حکومه ت نامرۆڤانه یه ی دژی کورد ئه نجامیاندا هه زار جار ڕه وایه و پێویسته به دواداچونی بۆبکرێت، بزانن ئ��ه وه کوردستان ده س��ه اڵت��داران��ی ده بێت هۆی ده بێته دوژم���ن ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر بێده نگی هه ڵوێست و هاتن ب��ه ده ن��گ که مسه نگی،

وه رگرتن ده بێته هۆی سه رکه وتن.

کۆکوژیه که ی قـــــه نـــــدیل له نێـــــــوان هه ڵوێست و بێده نگیدا؟!!ئه بێت ئه و

راستییه بزانین، ئه گه ر به یه ک هه ڵویستی و یه کده نگی ئه و ئاگره خامۆش

نه که ین که دوژمنان

له چوارالوه گه شه ی پێده ده ن دواجار

هه مومان پێکه وه ئه سوتێنێت

Page 34: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 وتار~ | ژماره

پێ ده ستی تر سااڵنی وه کو )2011( سه ره تای ئه و و ناوین رۆژه��ه اڵت��ی بۆ به تایبه تی نه کرد، جیهانه ی پێی ده ڵێن جیهانی عه ره بی و ئیسالمی؛ روخاندنی"زه ینه عابدینی" چونکه سه ره تای ساڵ ل��ه گ��ه ڵ خۆیدا س��ه رۆک��ی تونس و ڕژێ��م��ه ک��ه ی یاری دۆمینه هاوشێوه ی روخاندنه ش ئه م و هێنا ده سه اڵته کانی ئه م ناوچه یه ی هه ژاند و هه تا ئێستا هێناوه قه زافی و موباره ک ڕژێمی به کۆتایی و زۆربه ی ده سه اڵته کانی تریش له به رده م ئه گه ری رووخان یاخود گۆڕانکاریدان. ئه مه ش وایکرد ئه م

ساڵ به به هاری عه ره بی به ناو بکرێت.ه��ه ن��دێ��ک س��ی��اس��ه ت��م��ه دار و چ��اودێ��ری سیاسی خۆیدا له گه ڵ ع��ه ره ب به هاره ی ئه م وای��ه ، پێیان و ئه و سیسته م دێنێ، چونکه به هاری کوردیش به درێژایی بوون دروست هه رێمه دا له م رژێمانه ی کردووه ؛ کورد له گه لی نکۆڵیان خۆیان ته مه نی و رژێ��م ئه م هه ڵوه شاندنه وه ی و روخ��ان بۆیه هه ر ده سه اڵتانه چه ند ده که وێته خزمه تی عه ره ب یاخود ده که وێته ئ��ه وه ن��ده ش ده وڵه تانه وه ، ئه و میلله تانی وایه پێیان بۆیه ه��ه ر ک���ورده وه . گه لی خزمه تی خۆیدا له گه ڵ کوردیش به هاری عه ره بی به هار وایه که پێیان تر هه ندێکی به پێچه وانه وه دێنێ. خۆیدا له گه ڵ ک��وردی پاییزی عه ره بی به هاری دێنێ؛ چونکه له الیه ک چه مک و عه قڵییه تی نییه جیاواز ک��ورد به سه باره ت نوێیه کان رژێمه له وانه ی پێش خۆیان و له الیه کی تریشه وه کورد بۆ خۆی ئاماده نییه و چاوه ڕوانی به هاری عه ره بییه . ئه مانه ش وا ده ک��ات وه ک��و ک��ورد ده ڵ��ێ:" ئه وه ی شێو به بێ بێت، ماڵ هاوسێ کاسه ی به هیوای سه ر ده نێته وه ". کوردیش دوای سه رکه وتنی به هاری

عه ره بی رووبه ڕووی پاییز ببێته وه .دیاره هه ردوو بۆچوونه که به شێکیان راسته و ڕه نگه ببن به ڕاستی. ئه مه ش مرۆڤی کورد و داموده زگا ئایا پ��رس��ی��اره وه ، ب���ه رده م ده خ��ات��ه کوردستانیه کان کورد ئاماده یه مێژووه که ی چه ندباره ببێته وه ؟ یان ئ��ه وه ی پاییزی ک��وردی نه بێت ئه رکی کورد بۆ چییه ؟ ئایا کورد ناتوانێت به هاری خۆی دروست بکات؟ بۆ وه اڵمی ئه م پرسانه ده توانین بڵێین کورد ده توانێت به هاری خۆی بئافرێنێ و رێگه نه دات ئه م گۆڕانکارییانه ببنه به هاری خه ڵکی تر و پاییزی

کورد و ئه و توانایه شی هه یه و ده رفه تیش گونجاوه بۆ ئه م پرۆسه یه .

سیاسی، ئابووری، قه یرانی وایه پێیان چاودێران کۆمه اڵیه تی و سه ربازی ئه مریکا و هاوپه یمانه کانی رووبه ڕووی قه یرانێکی مه زن کردۆته وه و به هه موو شێوه یه ک له هه وڵی خۆ رزگارکردندان و ناخوازن مه زن به ریتانیای چاره نوسی هه مان رووب��ه ڕووی و ن���ۆزده ی���ه م س���ه ده ی ف��ه ره ن��س��ای و ئه ڵمانیا و تر به واتایه کی ببنه وه . بیسته م سه ده ی سه ره تای ئه م قۆناخه بۆ ئه و هێزانه قۆناخێکی گواستنه وه یه رێککه وتنه کانیان و پێوانه و ب��ه ه��ا ه��ه م��وو و که وتۆته ژێر پرسیار و مه ترسی هه ڵوه شانه وه . هێزه الوه له دوو ئه مڕۆ کوردستانیش داگیرکه ره کانی له بن فشاردان بۆ گۆڕانکاری، له الیه ک فشاری جیهانی له سه رئاستی که پێشکه وتنانه ی ئ��ه و له زانست و سیاسه ت و ته کنه لۆژیادا دروست بووه ، له الیه کی تریشه وه رووبه ڕووی ناڕه زایی جه ماوه ری خۆیانن و داخ��وازی گه لی کوردیش ده بنه وه . ئه م ده رفه تێکی عه ره بیدا به هاری له گه ڵ بارودۆخه به ره و بنێت هه نگاو که دروستکردووه ک��ورد بۆ ئ��ه و ستاتۆ و رێ��ک��ک��ه وت��ن و ه��ه ڵ��وه ش��ان��دن��ه وه ی له ماف نکۆڵێکردن بوونه هۆکاری په یمانانه که و ئازادییه کانی کورد، به اڵم ئه مه ش چاالکبوونی یاریزانێکی ببێته ک��ورد پێویسته وات��ه پێویسته . چ���االک ل��ه س��ه ر گ��ۆڕه پ��ان��ه ک��ه ، چونکه ئ��ه وه ی له گۆڕه پاندا نه بێت ناتوانێت سه ربکه وێت و به وێنه ی ئه و ته ماشاکه ره ی لێ دێت که سه یری دوو گروپ ده کات، یاری ده که ن و ته نیا چێژ له سه یرکردنیان ئه مریکا سه ره نجه جێگه ی ئ��ه وه ی وه رده گ��رێ��ت. به شداری کورد ناخوازن هه رێمییه کانیش هێزه و گۆڕه پانه که بکات و ده خوازن وه کو ته ماشاکه رێکی ئه وان و سه یری دانیشێت به ئه ده ب و ده ن��گ بێ و ئه جینداکانیان بکات و هه ر الیه کیش ده خوازن

به الی خۆیاندا رایکێشن.که واته کورد بۆ ئه وه ی به هاری خۆی سه ر بخات، چاالکیش ئ���ه وه ی ب��ۆ ب��ێ��ت، چ���االک پێویسته ئه وه ی بۆ بکات، یاری به شداری پێویسته بێت، بکات، خ��ۆی ئ���ازادی خزمه تی یارییه که شی بۆ و بێت خ��ۆی ئه جیندای خ��اوه ن��ی پێویسته ئه وه ی خاوه نی ئه جیندای سه ربه خۆی خۆی بێت، پێویسته کار بۆ سه کۆییه کی هاوبه ش بکات و له و سه کۆیه دا ئه جیندای خۆی گه اڵڵه بکات. له گه ڵ رۆشنبیرانی و سیاسه تمه دار پێویسته ئه مانه شدا کورد خۆیان له و چه مکه رزگار بکه ن که هه میشه خۆی له به رامبه ر تورکیا و ئێران و ده وڵه تانی تردا بچوک ده بینن و ئه وانه ش له چاوی خۆیاندا زۆر گه وره ده که ن. راسته ئه وانه ده وڵه تی مه زنن، به اڵم پێچه وانه وه به له لێژییه . ڕووی گلۆڵه یان ئێستا پێویستیانه پێک نه هێنێت ئه وا ئه گه ر کورد ئه م

خۆیدا له گه ڵ ک��وردی پاییزی عه ره بی به هاری دێنێ.

ساڵی )٢011( ده بێته به هاری کورد یا خود پاییز

دیار‌غەریب

که واته کورد بۆ ئه وه ی به هاری خۆی سه ر بخات،

پێویسته چاالک بێت، بۆ ئه وه ی چاالکیش

بێت، پێویسته به شداری یاری

بکات، بۆ ئه وه ی یارییه که شی خزمه تی ئازادی خۆی بکات، پێویسته خاوه نی

ئه جیندای خۆی بێت و بۆ ئه وه ی خاوه نی ئه جیندای سه ربه خۆی خۆی بێت، پێویسته

کار بۆ سه کۆییه کی هاوبه ش بکات و له و سه کۆیه دا ئه جیندای خۆی گه اڵڵه بکات

Page 35: Roji Welat 10

33 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره وتار

ته نگه ژه ی کوردستان و بیرکردنه وه یه کی ستراتیژیی!!

گه وره دایه ، هه ڕه شه یه کی له به رده م کوردستان ئ��ێ��ران و ت��ورک��ی��ا س��ه رب��اری ئ���ه وه ی ب��ڕی��اری له ناوبردن و ڕه شه کوژی کورده کانی رۆژهه اڵت و باکوریان داوه ، سنووره کانی باشوریش تۆپباران خه ڵکی و چیاکان فڕۆکه کانیان ده ک��ه ن و له ده ک���ه ن، تیرۆر گوندنشینه کان بێچه ک و شوڤینیسته کوردستانیش هه رێمی باشوری عه ره به کان سه ریان به رزکردۆته وه و راوه کورد

ده که ن!پێشه وه ، ئه م دۆخه هاتۆته له م کاته دا بۆچی ئایا ناکرێت به شێوازێکی تازه ترو هێمنانه تر له جیاتی هه ڵچوون و سه ره ڕۆیی بیربکه ینه وه ، کردن!؟ ئایا ئه و گرژبوونه ی کورد، یه کێک له ئامانجه کانی دوژمنانی کورد ناهێنێته دی بۆ ئه وه ی نه توانێت راستیه کان ببینێت و به و شێوه یه ده یانه وێت و ئ��ه وان ئ��ه وه ی وه ک بکات ره فتار چین هۆکارانه ئه و ئه واندایه ! له به رژه وه ندی کوردستان ئابلۆقه ی شێوه یه به م وایانکردوه

بدرێت و ئه و هه موو په الماره ی بکرێته سه ر؟نوێیه ی ب��ارودۆخ��ه ئ��ه م بزانین ده بێت س��ه ره ت��ا ک����وردس����ت����ان ب���ه ش���ێ���وه ی���ه ک���ی ت���ۆک���م���ه ب��ه گ��ۆڕان��ک��اری��ه ک��ان��ی رۆژه���ه اڵت���ی ن��اوه ڕاس��ت به ستراوه ته وه ، که پێده چێت له به رژه وه ندی کورد دابێت، ئه گه ر به شێوه یه کی ئه قاڵنی مامه ڵه ی له گه ڵدا بکات! سه رکه وتنی شۆڕشی لیبیا له باکوری ئه فریقاو خێرابوونی گۆڕانکاریه کانی ئه سه د رژێمه که ی ب��وون��ه وه ی نزیک سوریاو ل��ه الی��ه ک له هه مان چ��اره ن��ووس��ی ق��ه زاف��ی، هه لێکی نوێی و گرنگ بۆ کورد دێنێته پێشه وه ، رژێمانه ی ئه و چاره نووسی ئه مه ش به رامبه ر رۆژهه اڵت ده خاته مه ترسیه وه ، ئه مه ش گومانی سیاسی نه خشه ی که ده ک���ات به هێزتر ئ��ه وه چ جوگرافی، ئاستی له سه ر چ ناوچه که ، هێزه وه هاوسه نگی داڕش��ت��ن��ه وه ی الی��ه ن��ی ل��ه

گۆڕانکاری گه وره ی به سه ردادێت!هه ڵوه شانه وه ی ده بێته سوریا، رژێمی رووخانی رۆژه��ه اڵت��ی له هێز هاوسه نگی پێکهاته ی ن��اوه ڕاس��ت، ل��ه ب��ه ر ئ���ه وه ی ل��ه الی��ه ک سوریا

له گه ڵ گرنگ هاوپه یمانیه کی له به شێکه ئه ڵقه یه کی جیۆستراتیژیه وه رووی له و ئێران گرنگه له نیوکه وانه ی هاوپه یمانیه تی شیعی، له الیه کی تر به شێوه یه کی ناڕاسته وخۆ به شێکه رۆژه��ه اڵت��ی ل��ه به رگریکردن سیسته می ل��ه ئ��ه وه ی ه��اوس��ن��ووره له گه ڵ ن��اوه ڕاس��ت، له به ر که رۆژه��ه اڵت له ناتۆ ئه ندامی گه وره ترین تورکیایه ، واته سوریا به شێوه یه کی تۆکمه به هه ردوو باڵی ئه و هاوپه یمانیه تیانه به ستراوه ته وه له مانه ش ملمالنێدان، ل��ه ن��اوچ��ه ک��ه ل��ه ک��ه گرنگتر، سوریا پارچه یه کی کوردستانی پێوه لکێنراوه ، هه ر گۆڕانکاریه ک له و واڵته ده بێته مه سه له ی کورد، که پێشه وه ی هۆی چوونه نیه ، تورکیا له به رژه وه ندی له الیه ک ئه مه ش هاوسنووره ک��وردس��ت��ان ب��ه ش��ه ی ئ��ه و چونکه کوردستان باکوری پارچه که ی ئه و له گه ڵ که به تورکیا لکێنراوه ، هه ر گۆڕانکاریه ک ل��ه س��ووری��ا رووب���دات راس��ت��ه وخ��ۆ کاریگه ری بوونی دروست هاوکات هه یه ، تورکیا له سه ر قه واره یه کی سیاسی تری سه ربه خۆی کوردی له رۆژئاوای کوردستان، له الیه ک ده بێته هۆی الیه کی له کوردستان، هه رێمی به هێزبوونی سیاسی نه خشه ی گ��ۆڕان��ی ه��ۆی ده بێته تر له هه رگۆڕانکاریه ک له به رئه وه ی ناوچه که ، بوونی دروس��ت له سوریا، سیاسی نه خشه ی چه ند قه واره یه کی کۆنفیدڕاڵی که متر نابێت، که ره ن��گ بێت خۆی له پێنج ق��ه واره بدات، به مه ش ئاسایشی ئیسرائیل مسۆگه ر ده کرێت، هاوسه نگیه کی هاوپه یمانی و ج��ۆره هاوکات ت��ری هێز دروس���ت ده ک���ات ل��ه ن��اوچ��ه ک��ه ، له سیاسی سیسته می گۆڕینی ت��ر، الی��ه ک��ی ل��ه س��وری��ا ده بێته ه��ۆی ب��چ��ووک ب��وون��ه وه ی لێدان و و ئێران هاوپه یمانیه تیه کانی بازنه ی ئێران له گه ڵ رۆژئاوادا زۆر رووبه ڕووبوونه وه ی دێته پێشه وه ، به واتایه کی تر لێدان له سوریا، لێدان و هه ڵوه شانه وه ی ئێران، یاخود به الیه نی که م بێهێز بوونی ئێرانی به دواوه دێت، بێهێزبوونی ئێرانیش له الیه ک ده رفه تێکی گرنگ بۆ بزاڤی کورد له پێشه وه ، دێنێته کوردستان رۆژهه اڵتی له الیه کی تر ده بێته هۆی که مکردنه وه ی بایه خی تورکیا، چونکه یه کێک له هۆکاره کانی ئه و تایبه تی به تورکیا، به رۆژئ��اوا بایه خدانه ی ،)1979( ئێران ئیسالمی شۆڕشی ل��ه دوای هاوسه نگکردنی هێزی ئێرانه به تورکیا، واته ل��ه ب��ه رده م ده بینێت دی��وارێ��ک رۆڵ��ی تورکیا گه شه کردنه کانی ئێران به ره و هه رێمی کوردستان و که نداو له باشورو له باکوریش به ره و ئاسیای ناوه ڕاست، هه ر گۆڕانکاریه ک له هاوسه نگی

هێز ئه و رۆڵه ی تورکیا که م ده کاته وه ، سه رباری ئه وه ی تورکیا له کاتی ئێستادا به و سیاسه ته کارله سه ر ده ک���او پ��ی��اده ی ف��راوان��خ��وازی��ی��ه ی زیندوکردنه وه ی ئیمپراتۆریای عوسمانی ده کات، هه ڕه شه یه کی راسته قینه یه بۆ سه ر سیسته می ن��وێ��ی دن��ی��ا؛ چ��ون��ک��ه پ��ێ��چ��ه وان��ه ی ڕه وت���ی گه شه کردنه کانی شه پۆڵه سێیه می مه ده نیه ته ، که پێویست به سه ر له نوێ داڕشتنه وه ی نه خشه ی سیاسی دنیاو ناوچه که ده کات، له سه ر بنه مای ده بینین بۆیه ! بچووکتر سیاسی ق���ه واره ی زۆر تورکیای س��وری��ا گ��ۆڕان��ک��اری��ان��ه ی ئ��ه و ده کات کار الیه که وه له هه موو په شۆکاندوه ، ئاڕاسته یه ک به گۆڕانکاریه کان ئ��ه وه ی بۆ ببات له و مه ترسیانه ی دوور بخاته وه که باسمان مامه ڵه کردن له رێگای الیه ک له بۆیه کرد، ل��ه گ��ه ڵ ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ی س��وری��ا، ه���ه وڵ���ده دات بێنێته ئه سه د هاوشێوه ی ملکه چی رژێمێکی بپارێزێت، ئه و به رژه وه ندیه کانی که سه رکار، له الیه کی تر له قه واره و مه ترسیه کانی دۆزی کورد کورد که مبکاته وه بایه خی له هاوکێشه ئ��ه وه ش��ی ئ��ه گ��ه ر که مبکاته وه ، سیاسیه کان سه ربازیه وه رێگای له ئ��ه وا س��ه ر ن��ه چ��ووه بۆ ئێستا ئ��ه وه ی وه ک بێنێته دی، ئامانجه کانی ماوه یه کیشه ده ک��ات و پیاده ی ک��ورد له گه ڵ له سه ر سنوره کانی سووریا هێزه سه ربازیه کانی گ��ه ره ک��ی هه رکاتێک ئ���ه وه ی ب��ۆ م��ۆل��داوه ، بوو، ئه وا به بیانگه ی پاراستنی ئاوه ره کان یان تر، سیاسی بیانگه یه کی ه��ه ر دروستکردنی رکێفی ژێر بخاته سوریا کورده کانی ناوچه

خۆیه وه !دیاره ئه م گۆڕانکاریانه به شێوه یه کی کۆک له تورکیا ئێران و بۆیه ک��وردن، له به رژه وه ندی کاتی ئێستادا به هه ر شێوه یه ک دێت ده یانه وێت نه توانێ که دۆخێکه وه ، باوه شی بخه نه کورد له گۆڕانکاریه کان تێبگاو به هه مان شێوازو ئامراز مامه ڵه ی له گه ڵ بکات که پێشتر کردوویه تی و ق��ورب��ان��ی گ��ه وره ش��ی داوه ، ه��اوک��ات ک��ار بۆ ئه وه ش ده که ن که وا کورد بکه ن به به شێک له و پڕۆژه یه ی که دژی کورد پالنیان بۆ کێشاوه ! واته هه مدیس کورد به کورد به کوشت بده نه وه ، بۆیه یه کڕێزی کورد له و قۆناغه دا هۆکارێکی زۆر گرنگه بۆ قۆستنه وه ی ئه و ده رفه ته ، هه ر هێزو الیه نێک خۆی بخاته ئامێزی ئه و پالنه وه ، ئه وا خۆی ده بێته قوربانی یه که م، چونکه ئه مه مه له کردنه به پێچه وانه ی شه پۆڵه کانی مێژوو! ل��ه دواج����اردا دووب��اره ک��ردن��ه وه ی��ه ک ده ب��ێ��ت بۆ هه مان ئه و هه اڵنه ی کورد له مێژووی خۆیدا

کردوویه تی؟

د.‌کامه‌ران‌مه‌نتک

Page 36: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 وتار~ | ژماره

گ���ه ل���ى ک������ورد، پ��ێ��وی��س��ت��ى ب���ه ی��ه ک��ێ��ت��ى بۆ و گێالیه تى دارده ستیى نه ک نه ته وه ییه

داگیرکه رانى کوردستان.دی��ک��ه ى تاکێکى ه��ه ر وه ک ل��ێ��ره دا م��ن وه اڵتپارێز و به زوانێکى زۆر خاکى و ساده وه شۆڕ ده بمه وه بۆ ناو دنیاى گێالیه تى کورد و فێڵبازیى دوژمانى و به کورتى و کوردى

له سه ر باسه که ده ڕۆم.سه یر و سه مه ره له وه دا نییه که داگیرکه رانى ک���وردس���ت���ان ب���ێ���ژن گ���ه ری���ال و ت��ه ن��ان��ه ت ته جزیه خ��اوه ن��ى تیرۆریستن، ک��ورد بێژن شه ڕخوازن ئاژاوه گێڕن، ته ڵه بن)جۆداخوازن( و ه��ت��د...! ب���ه اڵم ن��ه ک س��ه ی��رو س��ه م��ه ره ب��ه ڵ��ک��و؛ چ��اوزه ق��ب��وون��ه وه ل���ه وه دای���ه ک��ورد ببێته جێبه جێکارى و بڵێت ئه و شتانه خۆى به رنامه ى چه ندان ساڵه ى داگیرکه ران، ئێران و تورکیا ده ڵێن شه ڕى ئێمه شه ڕى په ژاک ناحاڵیه کانى ل��ه زۆرێ���ک په که که یه ، و چونکه دروسته ؛ و ڕاست ده ڵێن کوردیش ئ��ێ��ران و ت��ورک��ی��ا دۆس��ت��ى ک����وردن ب��ه اڵم کێشه ى هۆى بووه نه ته په که که و په ژاک نێوان کورد و ئه و دوو ده وڵه ته ، ئه مه به ده ر به و هه موو پ��ه ژاک و په که که ل��ه وه ى که خه بات و تێکۆشانه وه له کوردایه تى داده دڕن ن��اوه ڕۆک بێ و سه قه ت لێکدانه وه یه کى چه ند با باشه بۆ؟ ته شقه اڵنه شه ، و تڕ و پرسیارێکى ساده بکه ین و ئه م بابه ته مان بۆ کورد شکاک سمکۆى ئایا بێته وه ، ڕوون کورد به درخانه کان ئایا په ژاک؟ یان بوو بوو پیران کورد په که که ؟ شێخى یان بوون یان گه ریالى قه ندیل؟ قازى ڕه حمه تى کورد قاسملۆ عه بدڕه حمان د. په ژاک؟ یان بوو و شه ره فکه ندى و فوئادى مسته فا سوڵتانى کورد بوون یان په ژاک؟ خه ڵکى ده رسیم و مه ال په که که ؟ یان بوون کورد ڕه زا سه ید ئه یلول مسته فاى ڕه حمه تى و شۆڕشگێڕانى کورد بوون یان په ژاک؟ خه ڵکى شاره کانى

ب���اک���ورو ڕۆژه����ه اڵت����ى ک���وردس���ت���ان پێش دروستبوونى په که که و په ژاک چى بوون؟ کورد بوون یان چى؟ واڵمى ئه م پرسیارانه که )نه خێر ئه وانه کورد بوون نه ک په ژاک و په که که ( ده رى ده خات که هیچ له و قسه تورکیا و ئێران بوترێت که نییه گێالنه تر و هه قى ده که ن په ژاک و په که که شه ڕى سه ر کوردیان نییه ، ئه گه ر وایه بۆ په که که هه ڵدا؟ ئاپۆ سه رى ڕێبه ر بۆ بوو؟ دروست پێکرد؟ ده ستى تێکۆشان بۆ و خه بات بۆ بۆچى له دایکبوون؟ گه یال و پ��ه ژاک بۆ ده وڵه تانى داگیرکه رى کوردستان پێش هاتنه بوونى په که که و په ژاک کێشه ى کوردیان چاره نه کرد؟ ئاخر کورد ده بێت تاکه ى تا چ ئاستێک ئه وه نده گێل و گێژ بێت که فریوى ڕوونتر یان ئیتاڵعات و به رنامه کانى میت بێژم تورکیا و ئێران بخوات؟ له برى ئه وه ى خۆمان نه ته وه یى یه کێتى سه قفى و دی��وار وه ک خۆمانه وه ماڵه کانى له بکه ین پته و ماناو بێ قسه ى به داگیرکه ران دارده ستى هیچ و پوچ به ربوینه ته گیانى تێکۆشانکارى کچه گه ریال و کوڕه گه ریالکانمان و بێ هیچ زانیارییه ک ڕێک وه ک توتى بوختان و درۆ و ده له سه کانى ئێران و تورکیا له مه ڕ دوو ئ��ه و ش��ه ڕى ئه گه ر ده ڵێینه وه ، گه ریال ده وڵه ته داگیرکه ره شه ڕى کورد نییه ، ئه ى چى؟ له پاى ڕۆژه��ه اڵت گه لى موعتاعیى ئه ى ل��ه داردان��ى ژن��ان و الوان��ى ڕۆژه��ه اڵت ل��ه پ��اى چ��ى؟ ئ��ه ى ق��ه ده خ��ه ک��ردن��ى زووان���ى کردنى زیندانى ئ��ه ى چ��ى؟ له پاى ک��وردى ئه ى هه یه ؟ واتایه کى چ باکور له ک��ورد ئااڵى کوردستان به تورکیا بێڕێزى کردنى له پاى چى؟ پشتگوێخستنى مامه ڵه ى کورد له ئێراندا و تورکیا سه فاره تخانه کانى له پ��اى چ��ى؟ ئ��اخ��ر م��ن واڵم���م ده وێ����ت، ئه و )30( نزیکه ى ئێران و تورکیا له زمانه ى خوێندن بۆ پێده که ن قسه ى مرۆڤ ملیۆن و نوسین پێى قه ده خه یه ؟ ئه وه زمانى کورده یان په که که و په ژاک؟ ئیتر خۆ گێلکردن به شێکن پ��ه ژاک و په که که گه نگێ، تا له وان، بێت به شێک نه ک کورد له کورد خه باتکارانى په که که و په ژاک هه ڵقواڵوى له پێناو خه بات و ک��وردن ئ��ازاره ک��ان��ى ن��او تاوانبارکردنى ده ک��ه ن، گه لێکدا پاراستنى جگه تێرۆریست ئ��اژاوه گ��ێ��ڕو ب��ه گ��ه ری��ال له حه یاچوون و شوره یى شتێکى ترى نیه بۆ

و سه رخۆمان بێینه وه تۆز یه ک با کورد! له چ و ڕووداوه ک��ان��دای��ن کوێى له بزانین و قسه ب��ه بزانین سیاسیدان، پێگه یه کى کارو کردارمان خزمه تى واڵت ده که ین یان دوژمنانى کورد؟ ئاخر خۆ ده وڵه تى تورکیا کوردستان دیکه ى داگیرکه رانى و ئێران و بکه نه ک��ورد ئه وه یه که گ��ه وره ی��ان ش��ه ڕى دوژمنى یه ک و خۆیان به دیار خۆقڕکردنى کورده وه دانیشن و به ئه قڵ و فاممان پێکه نن، هه ر ئه وه ى که ئێستا دوژمنان خه ریکن به ئامانج ده گه ن، لێى به رهه مى سه دان ساڵه ى هه وڵى گاڵویانه بۆ تێک و پێکدانى کورد کۆمه ڵگاى تاکه کانى نێوان شه قکردنى و له و له گێالیه تى ئیتر ئه وه ى بۆ ک��وردى، و بێت ڕزگارمان داگیرکه ران دارده ستیى بێینه وه سه رخۆمان و به کوردیه که ى خۆمان به س!( و کورد واته بین خۆمان )خۆمان و بنێین بنیات نه ته وه یى یه کێتیى ده بێت بده ین یه ک به کوردایه تى ڕاستى به ڵێنى کوردکوژى و خۆکوژى ش��ه ڕى چیتر که ئ��ازارى و نه که ین ک��ردار نه و به قسه نه هه موو کوردێک به ئازارى خۆمان بزانین و به دوژمى خۆمان دوژمنى هه ر کوردێک ق��س��ه ى ال ک��ۆاڵن��ه ک��ان��ى ئیتر ب��ا ب��زان��ی��ن، ت��اران و دیمه شق و به غدا و ئه سته مبوڵ له سه ر کورد و گه ریالو په که که و په ژاک ده که ن، خه بات گه ریال نه که ینه وه ، دووباره کوشتوبڕو دیار به دانیشن یان باشه ئه مه

قڕکردنى گه له که مانه وه ؟.گه لى تاکه ى تاکه له تکام بڵێم ماوه ته وه ک����ورد ئ���ه وه ی���ه ئ��ه گ��ه ر ن��اب��ن��ه ه���اوک���ار و یارمه تیده رى که سێک که خه بات ده کات و بووه ته پێشمه رگه و گه ریال، مه بنه کۆسپ یارمه تى ئ��ه گ��ه ر خ��ۆف��رۆش، و ت��ه گ��ه ره و په که که و په ژاک و هه ر هێزێک خه بات ده کات بۆ ڕزگاریى کورد ده ده ن ئه وه باشه ، و م��ه ک��ه ن دژایه تییان النیکه م ن��ا ئ��ه گ��ه ر دانیشن، ک��ار ده ن��گ��و ب��ێ ماڵه کانتان ل��ه پێناسه ى مه که نه دوژم��ن ده له سه ى و درۆ خه باتکاران و شۆڕشگێڕانى کورد، به هۆش ئ��ه وان)داگ��ی��رک��ه ران( گشت ش��ه ڕى بێنه وه )داگیرکه رانى ئێمه )کورد(ه ، گشت له دژى ده رزی��ی��ه ک��ى )1921(وه ل��ه ک��وردس��ت��ان ئێستاش ت��ا داوه ل��ه ک��ورد بێهۆشکه ریان به بۆ خه بات پێویسته به رنه داوه ، زۆرێکى

هۆشهاتنه وه بکه ین له و ده ردیسه ریه !(

گـــــه ریـــــالکــــــان چـــــى بـــــکـــــه ن؟!

به‌ختیار‌مام‌حه‌مید

Page 37: Roji Welat 10

35 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره وتار

بۆمباباران و له شکرکێشی یان ترس له شۆڕش

تا ئێستا، تۆپباران و له شکرکێشی جمهوری ئیسالمی ئێران و رژێمی تورکیا به رده وامه و به پێی سه رچاوه کانی هه واڵ و به یانی په رله مانی!! کوردستان سوپای ئێران هه رێمی ن��او هاتۆته کیلۆمه تر )20( قواڵیی به کوردستانه وه و تورکیاش جگه له ملهوڕی سه ربازی

ده مێکه باره گه ی جێخستووه . به رژێمانه ئه م ده ستێوه ردانی کورتکردنه وه ی دی��اره بۆردومانکردنی ناوچه سنوریه کان یان هێرش و په المار یان په که که و پ��ه ژاک هێزه کانی و باره گا بۆسه ر ئامانج بێ تورکیا و ئێران رژێمی نه یاره کانی هێزه به زاندنی و بۆمبارانکردن و تۆپباران چونکه نییه ؛ سنوره کانی هه رێمی کوردستان ته نها گۆشه یه ک و دیوێکی ملهوڕی نواندنی ئه م ڕژێمانه یه که نزیکه ی بێبنه مادا بیانو په ڵپی )20( ساڵه ناو به ناو و له ژێر

ئه نجامی ده ده ن.خۆیان ده ستێوه ردانی به رنامه وه به تورکیا و ئێران کوردستان و به گشتی ع��ێ��راق سیاسی وه زع���ی ل��ه رژێمی ل��ه وک��ات��ه وه ی پێکردووه . ده ستی به تایبه تی به عس له کۆمه ڵگای نێوده وڵه تی ته ریک خراو پاشان نه خشه ی جه نگی و جه نگ له دژی به رپاکرا، هه ردوو رژێمی ئێران و تورکیا، به مه به ستی به هێزکردنی رۆڵی له به نه خشه و عێراقدا و له ناوچه که خۆیان سیاسی رێگای جۆربه جۆره وه ئه م ده ستێوه ردانه یان ده ستپێکرد. ن��اوی ل��ه ژێ��ر ئ��ێ��ران ئه مریکاو ملمالنێی دۆس��ی��ه ی له پشتیوانی ئێران ده وری ئێران، به رنامه ی هه سته یی ره وتگه لی ئیسالمی شیعی له خوارو ناوه ڕاستی عێراق و ره وتگه لی ئیسالمی سونی له کوردستان، تورکیاو بوونی مه سه له ی ناوچه که ، له پێشبرکێیان و ئێران تورکمان له که رکوک و پێگه یان له بڕیاری سیاسی عێراق، تا ده گات به دۆسیه ی سیاسی کوردستان و خۆجێی ده سه اڵتی و ک��راوه ک��ه ی هه ڵواسراو دۆخ��ی حزبه کانی کوردستان... کۆمه ڵیک فایلی زنجیره یین مه یدانێکی بکه نه عێراق کوردستان که وای کردووه گۆڕه پانێک و دیبلۆماسی و سیاسی جه نگی خۆیان نێوان وملمالنێی کێشه یه کالکردنه وه ی بۆ ب��ه رژه وه ن��دی��ی��ه سیاسی و پ��اراس��ت��ن��ی ئ��ه م��ری��ک��او و

ئابورییه کانیان.باره گایی جاسوسیان له ژێر نێوه دا، ده یان بنکه و له و ناوی جۆراوجۆردا، قوتکردۆته وه . به ئاشکرا ره وتگه لی سیاسی سه ر به خۆیان دروست کردووه ، یان که وتونه ته

ده سته مۆکردنیان، وه له هاوکاری و پشتیوانی حزب و الیه نه کانی مووچه خۆری خۆیان درێغیان نه کردووه بۆ ئه وه ی مه ئموریه تی ئه م رژێمانه جێ به جێ بکه ن و له و

رێگایه شه وه ده ستێوه ردانی خۆیان ببه نه پێشه وه . ئه وه ی له دۆخی ئیستادا ده گوزه رێ، بێگومان زۆر فاکته ری تازه ی له پشته وه یه . درێژه کێشانی دورگه ی ئاوه اڵو کراوه ی کوردستان و نه بوونی ئاسایشی سنوری حقوقی ڕیگای جێگاو ناسنامه ی نه بوونی به هۆی کوردستان له جوگرافیای ره سمی ناوچه که و دنیادا. ملمالنێ و کێشمه کێشی باڵه کانی بۆرژوازی عێراقی ده وڵه تی ق���ه واره ی پێکهێنانه وه ی چۆنیه تی له سه ر عێراقی، ناکامی ئه مریکا له عێراق و ناچاربوونی به پاشه کشه ێ زۆربه ی هێزه چه کداره کانی، بوونی فایلی کێشه ی که رکوک و تورکمان، ئاماده یی ره وتگه لی ئیسالمی سه ر به ئێران و ره وتی بااڵده ست و کرێگرته ی مجلس عێراقدا" حکومه تی!! پێکهاته ی له ئێران اعلی ئیسالمی و ره وتی سه در و فه زیله و...، بوونی ره وتگه لی ئیسالمی و ئاماده یی خۆشخزمه تی پارتی و یه کێتی زۆربه ی باڵه کانی ئۆپۆزیسیۆن! بۆ ئێران.... ده ستێوه ردانه کانی ژینگه ی و زه مینه کان هه موویان

ئێران و تورکیایان دروستکردووه .ب��ه جیا ل��ه وه��ۆک��اران��ه ی س���ه ره وه ده وره ی ش��ۆڕش و داگ��رت��ووه ، ن��اوچ��ه ک��ه ی ک��ه شۆڕشگێڕانه دۆخ���ی درێژه پێدانی هۆکاری به هێزترین و فاکته ر تازه ترین ده ستێوه ردانه کانی تورکیاو ئێران و فراونکردنه وه یه تی.

پریشکی ش���ۆڕش و ئ��اگ��ری ت��وڕه ی��ی ج��ه م��اوه ر له ده سه اڵته سه رکوتکه ره کان و بۆ ڕاماڵینی نابه رابه ری ئابوری و گه نده ڵی... ده وری ئێران و تورکیای ته نییوه . و ئێران رژیمی ه��ه ردوو و هاوسێی سوریای دۆس��ت تورکیا و... له لێواری که وتندایه به ده ستی جه ماوه ری

توڕه له سه رکوت و گرانی و برسێتی...تاد.بۆ ب��ه رده وام��ی و س��وری��ا ل��ه ده ستپێکردنی ش��ۆڕش روخاندنی ئه م رژێمه ، سێاڵوێکه له توڕه یی که له گه ڵ خۆیدا، شه پۆله کانی هه رئێستا که ناره کانی ئه م رژێمانه ده له رزێنێ... هێزی توڕه و شاراوه ی بۆ گۆڕانکاری و راده پسکێنێ ت��ورک��ی��ادا... و ئێران له ش��ۆڕش و ئاماده ی ده کات و ده یجوڵێنی. ئێران و تورکیا به دوای تا وێڵن وێڵن. ش��ۆڕش��ه دا... سێاڵوی به به رگرتن جوڵه کان و ئاماده ییه کان، تا هێزی شاراوه و ئاماده ی تیژ چ��اوی و سه رنجه کان بکه ن، ده سته مۆ ڕاس��ان سه ر ئاڵوگۆڕه کانی ناوچه که بگوازنه وه سه ر کێشه و

دۆسیه یه کی تر.ئێران و تورکیا، وه ک دوو رژێمی فاشستی دینی و برسیه کان راپه ڕینی که نار له ناسیۆنالیستی، و پێکردووه ، ده ستی له سوریا که ئازادیدا خوازیارانی کێشه ی ئاماده نین ک��ه ڕژێ��م دوو وه ک��و ه��اوک��ات خه ڵکی کوردستان به چاره سه ر بگه یه نن، ناچارن له دۆخی شۆڕشگێرانه ی ئێستای ناوچه که و دنیادا له

و جه ماوه ری هۆشیاری خۆ و چاوکراوه یی ف��ه زای به رین بونه وه ی توڕه یی و نه فره ت و ناڕه زایه تی ئۆردوی شاره کان، کارگه و ناو زه حمه تکێشانی و کرێکاران پێکدادنی و س��ن��وره ک��ان س��ه ر جه نگی ده س��ت��ه م��ۆی

چه کداری و ده ستێوه ردانی ناوچه یی بکه ن. فاکته کان و زه مینه کانی هه ڵسان و ڕاپه رینی دنیای ئاماده یی ئێراندا تورکیاو له ناوچه که ، و ع��ه ره ب دیکتاتۆریه تی و س��ه رک��وت ه��ه ی��ه . به رجه سته یان ت��ورک��ی، ق��ه وم��ی و فاشستی و ئ��ێ��ران م��ه زه��ه ب��ی قوڵبونه وه ی قڵشتی چینایه تی فراوان، کێشمه کێشی باڵه کانی بااڵی ده سه اڵتدارێتی ئێران و بۆ رزگارکردنی ده سه اڵتی فراوانه کانی درزه ئیسالمی، ده سه اڵتی ره سمی ده وڵه تی تورکیا له گه ڵ ده سه اڵتی سه رکرده و سوپا ساالره خاوه ن کوده تا سه ربازییه کان، درێژه دان به و گه نده ڵی هه موو ئه و له گه ڵ نه ته وایه تی، زوڵمی برسێتی و گرانییه ی ده ستی ناوه ته بینه قاقای ملیۆنه ها ئۆردویه کی هه ڵسانی ژینگه ی ئینسانه وه ...هتد،

ملیۆنی له دژی ئه م رژێمانه سازداوه .ت��رس و ه��ه راس��ی ه���ه ردوو ئ��ه م ڕژێ��م��ه ل��ه ش��ۆڕش و راپه ڕینی جه ماوه ری، مه بنای جموجۆڵه دژی خه ڵکی

و ملهوڕی نواندنی ئه م ده وره تازه یه یه .چونه سه ری ئاستی ده ستێوه ردانه کانی ئێران و تورکیا و بۆردومان و له شکرکێشی سه ربازی ئێستا نه ک ته نها شۆڕشگێرانه ی بزوتنه وه ی به پاشه که شێپێکردن بۆ جه ماوه ریه کانیان ناڕه زاییتیه و کوردستان خه ڵکی که له شاره کاندا قوڵپده دات، نه ک بۆ ده سته مۆکردنی نه بۆ پارتی، و یه کێتی لۆکاڵی ده سه اڵتی زیاتری ملمالنێی له سه ر چۆنیه تی سازدانه وه ی ده وڵه تی عێراق بااڵده ستی... قه ڵه مڕه وی له سه ر ملمالنێی نه بۆ و ده سه اڵته کانیان که ئ��ه وه ی��ه بۆ بنه ڕه تدا له به ڵکو ئ��ه و شۆڕشه ی دورب��خ��ه ن��ه وه . ش��ۆڕش له مۆته که ی له سه ر بنه مای پچڕانی په تی ته حه مولی ملیۆنی و ئینسانه کانی وێل به دوای ئازادی و نان و به رابه ری ناوچه که دا، واڵتانی ژێر کاریگه ری شۆڕشی له و

خه ریکه وه جوڵه ده که وێت.له شکرکێشی و مانۆره کانی هه ر دوو رژێمی ئێران و تورکیا له ئاستی دنیا و ناوخۆ و له سه ر سنوره کان و... هه وڵ و ته قه الیه کی به نه خشه یانه بۆ به رگرتن به شۆڕش و راپه ڕین که ئێستا له سوریای پاڵ ده ستیاندا، شه پۆڵ له به رامبه ر غه ربیش ئه مریکاو بێده نگه ی ده دات. ڕاسته وخۆیه پشتیوانیکردنی نیشانه ی هێرشانه ، به م خه ته رناک هه لومه رجی درککردنی هێرشانه و له م ئه م بزوتنه وه ی شۆڕشگێڕانه ی ده رچ��ووی له ده ست و مانۆرێک هه ر و هه رهه وڵێک بێگومان ده وره یه یه . ک��ه بتوانێ ف��راون��ب��ون��ه وه و ب��ه ری��ن ب��وون��ه وه ی دۆخ��ی شۆڕشگێڕانه و شۆڕش، دوابخات یان به الرێیدا ببات،

له الیه ن ئه مریکاو غه ربه وه قابیلی پشتیوانییه . [email protected]

عه‌بدواڵ‌مه‌حمود

Page 38: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 وتار~ | ژماره

مێژ و و پێمان ده ڵێت که پێویسته گۆڕانکارى ریشه یى له سیسته م و نه خشه ى سیاسى و بێت به دى نا وه ڕاستدا رۆژهه اڵتى واڵتانى ئه و واڵتانه ى هه مو وشیانه وه له سه ر و و و گشتییه کانى مافه ک��ورد ن��ه ت��ه وه ى که گۆڕانکاریانه ش ئه م ک��را وه ، پێشێل تێدا به جیهانیبو ونى ده رها ویشته ى حه تمین و الیه نه سه رجه م پێشکه وتنى مرۆڤایه تى و ژیارییه کانى مرۆڤن. هه رچه نده له پرۆژه ى کورد وه کو باسى نا وه ڕاستدا رۆژهه اڵتى به اڵم ن��ه ک��را وه ، خ��ورا و به ش نه ته وه یه کى باسى ده وڵه تى نه ته وه یى کرا وه که ئه مه ش ک��ورد ب��ۆ ه��ه ی��ه خ��ۆى تایبه تى گرنگى وه ک نه ته وه یه کى چل میلیۆن که سى که نه بو وه ته و له جیهاندا نه ته وه یه گه وره ترین

خا وه ن ده وڵه ت.ل��ه ق��ۆن��اخ��ى ئ��ێ��س��ت��اش��دا پ��ه ی��وه ن��دی��ه ک��ى له نێوان پێده کرێت هه ستى س��ارد سیاسى که کوردستان هه رچوارپارچه ى کوردانى هۆکاره که ى بۆ نه بو ونى هۆشیارى زیاترى ف��ی��ک��رى و س��ی��اس��ى ک���ورد ده گ��ه ڕێ��ت��ه وه له الیه ک و خواستى نێوده وڵه تى له الیه کى ن��ه ت��ه وه ی��ى و ت���ره وه ک��اڵ��ب��ون��ه وه ى هه ستى سیمایه کى به هێز ئیراده یه کى نه بو ونى دیارى به شێک له کوردانه که به هۆى ئه م کوڕییه ی که م و پڕ سیاسییه ئه زمو ونه ب���اش���ورى ک��وردس��ت��ان و ئ���ه و س��ی��اس��ه ت��ه هه یانه درا وسێکان ده وڵه ته فاشیستیانه ى

به رامبه ر به کورد در وستبو وه .جیهانى که راپه ڕینانه ى ش��ۆڕش و ئ��ه م ع��ه ره ب��ى گ��رت��ۆت��ه وه )ب��ه ه��ارى ع��ه ره ب��ى(، زاده ى سیسته مى سیاسى هه ڵه و پڕ که م و کوڕین که مرۆڤى ئه م سه ده یه پێى هه زم ن��اک��رێ��ت. چ��ه ن��د ه��ۆک��ارێ��ک��ى ت��رى زۆر ب��ه ره و شۆڕشانه ى ئ��ه م که ه��ه ن گرنگ بریتین ئه وانیش که ب��رد و ون سه رکه وتن ده س��ه اڵت��ى ل��ه ن��ێ��وان متمانه ل��ه ن��ه ب��و ون��ى نه بو ونى ناعه داڵه تى و سیاسى و جه ما وه ر بواره کاندا. له سه رجه م ئازادى و یه کسانى سیاسى سیسته مى نیگه رانیه که جێگه ى درا وسێکانى باشور و واڵته له کوردستانى به ر ل��ه و واڵت��ان��ه ى ده بینین خراپتر زۆر ش����ااڵ وى ش���ۆڕش و راپ���ه ڕی���ن ک��ه وت��و ون کاردانه وه نزیک یان د و ور ئه مه ش که

به رامبه رى ده بێت.بۆ ئه وه ى کاردانه وه ى جه ما وه ر به که مترین زی����ان ب���ۆ م��ی��ل��ل��ه ت��ى ک����ورد ب��ش��ک��ێ��ت��ه وه له باشو ورى کوردستان پێویسته گۆڕانکارى سه رۆکایه تى و سیسته مى ل��ه ب��ه ک��ردار بکرێت ب��ه ڕێ��وه ب��ردن��دا گشتى سیسته مى بۆ ئیراده که سه کاندا، له گۆڕینى نه ک هه ر وه ها فه راهه مبکرێت. تاکێک هه ر بۆ بنرێت هه نو وکه یى جددى و هه نگا وى به دیهێنانى ئازادى و عه داڵه ت و یه کسانى. سه رکرده یه ک له لێدوانى ته نها ئه مه ش نابێت، به ڵکو پێویسته به یاسا رێکبخرێت یاسا پێویسته گرنگتر ه��ه م��و وش��ى ل��ه که بێت س���ه ر وه ر ک��وردس��ت��ان له هه رێمى به داخه وه ئێستا یاسا ته نها به سه ر خه ڵکى

فه قیر و هه ژاردا جێبه جێ ده کرێت.راگ��ه ی��ان��دن��ى خ��ۆس��ه رى دی��م��وک��رات��ى له باکورى کوردستان مژده ى به دیهێنانى ماف و ئازادییه کانى کورده له هه رچوارپارچه ى به رخودانى قوربانى و به که کوردستان به ده توانین به دیهاتووه . ک��ورد میلله تى به ها وته ریب له فۆرمێکى سپى شۆڕشى بنین. ن��ا وى به هێز ئ��ی��راده ی��ه ک��ى فکر و ل��ه ق��ۆن��اخ��ى ئ��ێ��س��ت��ادا پ��ێ��وی��س��ت��ه ه��ه م��وو کوردێک به رچا و ڕ و ون بێت به رامبه ر به نه ته وه ییمان سیاسه تى گۆڕانکایه کان و کوردستان هه رچوارپارچه ى له به رژه وه ندى

بێت.به شدارى سیاسى ژن له هه رێمى کوردستاندا سه ره کیش ه��ۆک��ارى پرسیاردایه . له ژێر ده بینێته وه کۆمه ڵگادا له که لتورى خۆى جگه ئه مه ره ه��ه ن��ده ک��ان��ی��ه وه ، به سه رجه م در وستنه بو ونى له وانه هۆکارێک له چه ند بۆ به هێز ئیراده یه کى هۆشیارى گشتى و ڕ و وى له به تایبه ت خۆیان به پشتبه ستن له پرۆژه ى ده توانن ئه مه ش بۆ ئابو وریه وه .

بچوکى نا و ماڵه وه ده ست پێ بکه ن.گ��ۆڕان��ى ک��ه ب��زان��ی��ن ئ����ه وه ش پێویسته ک��ۆم��ه اڵی��ه ت��ى ک��ات��ى زی��ات��رى ده وێ���ت به له چ��ون��ک��ه ک��وردس��ت��ان، ل��ه تایبه تیش جیا وازى فه رهه نگى که لتور و د و و نێوان دایه . له ملمالنێ رۆژئ��ا وادا رۆژهه اڵت و یه کالیى پێگه ى داهاتو وشدا له له وانه یه رۆژه���ه اڵت و ناکۆکیه کانى ب��و ون��ه وه ى کۆمه اڵیه تی و ر و وى ل��ه بێت رۆژئ���ا وا

سیاسیه وه .

ل����ه م����ێ����ژووی گ���ه ل���ی ک��������ورددا ه��ی��چ ب��زووت��ن��ه وه ی��ه ک و ح��ه ره ک��ه ت��ێ��ک وه ک رووب��������ه رووی )PKK( ب����زوت����ن����ه وه ی له ناو ش��ااڵوی��ی و پێالنگێڕی و ه��ێ��رش له سه ره تای ه��ه ر بۆیه ن��ه ب��ووه ت��ه وه ، ب��ردن هه موو ئه مڕۆ رۆژی به تا سه رهه ڵدانی مه ترسیه کی به بزووتنه وه یه ئه م کاتێک ده سه اڵتانی ل��ه الی��ه ن بینراوه گ��ه وره زۆر سه رده مه وه و هه موو کاتێک هه وڵی له ناو بردنی دراوه ، که به خوشحاڵییه وه تا ئێستا له م نه توانراوه هیچ گورزێک نه ک هه ر ئاسته نگیه کی بگره ب��درێ��ت ح��ه ره ک��ه ت��ه و کوردستان داگیرکه رانی بۆ گه وره شی نه یارانی دروست کردووه که هیچ کاتێک ک��ورد گه لی رووب����ه ڕووی نه یانتوانییوه ئاپۆچی. حه ره که تی تایبه ت به ببنه وه لێره دا ده بینین هه ر رۆژێکی ئه م بزووتنه وه یه سه رهه ڵدانێکی و مێژوویی بیره وه رییه کی م���ه زن���ه ک���ه ب���ۆ ه���ه م���وو گ��ه ل��ی ک���ورد ببێته توانیوه یه تی و ب��ووه چاره نووسساز پێشه نگێک بۆ خه باتی رۆژانی داهاتوو، له تێکۆشانی که رۆژان��ه ی له و یه کێک )PKK(دا زۆر گرنگه و جێگا و رێگای ه��ه ی��ه رۆژی )15( ب��ه خ��ۆی��ی ت��ای��ب��ه ت که رۆژێ��ک��ه )1984(ه ساڵی ئابی ی قه ڵمبازی چه کداری و یه که مین گولله ی که رۆژێکه دهاوێژرێت، بزووتنه وه یه ئه م تۆقێنه ری و ت��رس خ���ه وی ل��ه ک��وردی��ی ئاماده کاریی له بنه ڕه تدا رائه چڵکێت، پێ له ئاستی ئ��وج��ه الن" "عه بدوڵاڵ رۆژه ئ��ه م و پراکتیک و سیاسی و ئایدیۆلۆژی عه گید هه ڤاڵ و ئه نجامیدا رێکخستنیدا تری هه ڤااڵنی ک��ورک��م��از(و )مه عسوم و گێڕا مه زنیان رۆڵێکی له پراکتیکدا سه ر ل��ه هه ڵمه ته ئ��ه و ک��رد. جێبه جێیان بنه ما و به بیرهێنانه وه ی شه هیدان "مه زڵوم دۆغ���ان و خ��ه ی��ری دوورم����وش و که مال جێگایه کی و رۆڵ که ئه نجامدرا پیر" م��ه زن��ی��ان ه��ه ی��ه ل��ه ن��او ئ��ه م ح��ه ره ک��ه ت��ه دا، جێگه ی باسه که به م چاالکییه تێکوشانی گه ریالیی راگه یه ندرا، هه ر وه ک ده زانین هه شتاکاندا له ساڵه کانی سه رده مه دا له و له تورکیا ته ڤگه ری چه پڕه وی به ته واوی ته سفیه ببوو، زیندانه کان هه مووی ته سلیم واتا نه مابوو، رێکخستنێک هیچ ببوون، نه بوو، تورکیادا له ئاستی به رخودانێک

گۆڕانکاری ریشه یی فــــه رمانده یـــــــه کی هه میشه زیندوو، گولله یه کی ئاگـــرینله رۆژهه اڵتی ناویندا پێویسته

م.‌تالیب

روناهی‌مه‌ریوان

Page 39: Roji Welat 10

37 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره وتار

فــــه رمانده یـــــــه کی هه میشه زیندوو، گولله یه کی ئاگـــرینبه ده ستی فاشیستی ت��ه واوی حوکمی به سه ر تورکیادا گرتبوو، بۆیه که س باوه ڕی به رخودانێکی و هه ڵمه تێک که نه ده کرد مه زن بێته ئاراوه ، به اڵم قه ڵمبازی )15(ی کرده وه ، پوچه ڵ شتانه ی ئه و هه موو ئاب ب���ه دواوه گه لی رۆژه ل��ه و ت��ره وه له الیه کی جیهاندا ل��ه ت��ه واوی راگه یاند خ��ۆی ک��ورد هه ر ره ت��ده ک��ات��ه وه ، کۆیالیه تی ئیدی که وه ک چۆن هه ڤاڵ جومعه )جه میل بایک( )15( که واتێده گات که س هه ر ده ڵێت:" ی ئاب ته نیا هه ڵمه تێکی عه سکه رییه ، که چی وه ها نییه ، الیه ن و ره هه ندی عه سکه ری ره ه��ه ن��دی عه سکه ری ب��ه اڵم هه یه ، خ��ۆی دوای هه موو ره هه ند و الیه نه کانی دیکه ی سیاسی، هه ڵمه تێکی رۆژه ئ���ه و دێ���ت، که لتووری، رێکخستنی، ئ��ای��دی��ۆل��ۆژی، هه ڵمه تی عه سکه رییه ...هتد. و ئه خالقی مێژوویه که موداخله کردنی ئاب )15(ی ل��ه ه��ه م��وو رووێ���ک���ه وه . ه��ه روه ه��ا ده ڵ��ێ��ت:" گولله ، یه که مین ده ڵێن ک��ه س هه ندێک له و له بنه مادا گولله ، یه که مین راس��ت��ه گولله ی ی��ه ک��ه م��ی��ن )PKK( رۆژه دا له خۆی دا واتا له کوردیدا، بۆ ئه وه ی کورد ره د ژیانه ئه و و ده ربکه وێت له کۆیالیه تی

بکاته وه .له و ل��ه و کاتانه دا ده زان��ی��ن که ب��اش به ڵێ ب��اردۆخ��ه دا ک��ه ک���وردی تێدا ده ژی���ا، له و شتێک هه موو که دژواره دا هه لومه رجه قه ده غه بوو بۆ کورد له و باردۆخه دا شه ڕی و نییه ئاسان ه��ه روا کارێکی چه کداری مه حاڵه ، ک��اره له و بیرکردنه وه ش ته نانه ت مه حاڵه ی ئه و ئاپۆچی بزووتنه وه ی به اڵم ئه و رۆژه حوکمی فاشیستی واقیع، کرده هه ژاند و له به ر ئه وه ی ئیدی له سێداره دان ب��ووه وه ، که م زۆر ئه شکه نجه دان راوه س��ت��ا، هتد، و... ک���رای���ه وه س��ی��اس��ه ت رێ��گ��ای کورد گه لی له سه ر رۆژه ئه و کاریگه ری ئ��ه وه ی یه که مین ب��ه ر ب��وو له زۆر گ��ه وره ئاماده کاری به بوو که گه لی کورد جار ب��ی��روب��اوه ڕی و ئ��ی��راده ب��ه رێکخستن و و خۆی شه ڕی گه ریالیی رابگه یه نێت، بۆیه به بتوانن ک��ه گ���ه ل، ب��ه هێزیدا ئ��ه م��ه ش دیاری خۆیان چاره نووسی خۆیان ئیراده ی ب��ک��ه ن. ل��ه چ��وارچ��ێ��وه ی ئ��ه م��ڕۆدا م��رۆڤ ئه و عه گید هه ڤاڵ فه رماندارێتی رۆڵ��ی که سایه تییه ی له پراکتیکدا ئه و هه ڵمه ته ی به سه رکه وتنی ئه نجامدا، هه ڵده سه نگێنێت، ده ک��ات رۆژه ئ��ه م باسی م��رۆڤ کاتێک

یه کسه ر هه ڤاڵ عه گید دێته وه یادی، له به ر هه ڵمه ته ی ئه و ئ��ه و، له پراکتیکدا ئ��ه وه ی پێکهێنا، به سه رکه وتووی کۆتایی پێهێنا، بووه که هه موو وا ئه و هه ڤاڵه که سایه تی کاتێک ئه رکی خۆی به بنچینه وه رده گرت تا رانه ده وستا ئه رکه ی ئه و کۆتایی تا و چونکه ده ستنه هێنابات، به سه رکه وتنی ک��ه س��ای��ه ت��ی��ه ک��ی وا ه���ه ب���ووه ک���ه ه��ه ر به پێده بخشرا ته ڤگه ره وه له الیه ن ئه رکێک پیرۆزی ده زانی و پێداگری له سه ر ده کرد ت��ا س��ه رک��ه وت��ن��ی ب��ه ده س��ت��ده��ێ��ن��ا، هه ڤاڵ مه عسووم کورکماز رێبازی ئه م بزووتنه وه یه بۆ خۆی به بنه ما وه رده گرت و خۆی تێدا ق��ووڵ��ده ک��رده وه و خ��ۆی ن��وێ ده رک����رده وه ، هیچ ده ڵێت:" جومعه هه ڤاڵ چۆن وه ک کاتێک هه ڤاڵ عه گید به ئه مرو ته علیمات گه ریالیی تێکۆشانی ک��ردن چاودێری و پێشنه خست و چاالکی ئه نجام نه ده دا، به ڵکو هه وڵی ده دا تێبگات که کێشه ی گه ریال و گه ریالیی چییه و چۆن چاره سه ری بکات، پێداویستی کار و ته ڤگه ر چۆن پێکبهێنێت، هه موو کاتێک ئه وه ی بۆ خۆی به بنه ما و ک��رد پێداگری ئه مه له سه ر وه رده گ���رت هاویشت، بۆ هه نگاوی و تێگه یشت لێی ملیتانی به ده ستهێنا، سه رکه وتنی بۆیه )PKK(ی له ژیان و پراکتیکدا پێکهێنا،

ئه وه ی عه گیدی کرده عه گید ئه مه یه .بووه شێوازێک به هه ڤاڵه ئه و که سایه تی تاکڕه ویی ژیانێکی کاتێک هیچ ک��ه رێکخستنی ژیانێکی ته واویی به نه بووه ، ه���ه ب���ووه ، ب���ه ک��ێ��م��اس��ی)ک��ه م��وک��وڕی( دوودڵ���ی ب��ێ به ڵکو ن���ه ژی���اوه ، ه��ه ڵ��ه وه و ک��ردووه هه ڵه کانی و که ماسی ره خنه ی و ب��ه الوه ی��ان��ی ن���اوه ، ب����ه رده وام ک��ادی��ران و و پێشخستووه ، مه زنی کردوون شه ڕڤانانی نه ی هێشتووه به کێماسی و الوازی بژین، ئیدی هه ر وه ک چۆن باسی لێده کرێت به هه ر پێشده خست، خۆی شێوازێک هه موو بۆیه له پراکتیدا کاری مه زنی پێشخستووه ، هه ر بۆیه سه رۆک به رده وام به ها و رێزی داوه ته ئه م هه ڤاڵه ، کاتێک هه ڤاڵ عه گید له )28(ی ئاداری ساڵی )1986( شه هید ده بێت سه رۆک ئاپۆ ده ڵێت: "من الیه کی خ��ۆم ل��ه ده س��ت��دا، ه��ه ر بۆیه ب��ۆ ب��ی��ره وه ری گه ریال ئه رته شی مه زنکردنی هه ڤاڵه ئه و ب��ه بنه ما وه رگ��رت و ش��ه ڕی گ��ه ری��الی��ی نه مریدا ل��ه ه��ه ر هه ڤاڵه ئ��ه و ئ���ه وه ی ب��ۆ

بمێنێته وه ".

کاتێک هه ڤاڵ عه گید له )28(ی ئاداری ساڵی )1986( شه هید

ده بێت سه رۆک ئاپۆ ده ڵێت:" من الیه کی

خۆم له ده ستدا، هه ر بۆیه بۆ بیره وه ری ئه و

هه ڤاڵه مه زنکردنی ئه رته شی گه ریال و شه ڕی گه ریالیی به بنه ما وه رگرت بۆ ئه وه ی ئه و هه ڤاڵه هه ر له نه مریدا

بمێنێته وه

““

~ داوای لێبوردن بۆ خوێنه ران

9دا له ژماره ی که وت��ارە ئەم نووسه ری و

به هه ڵه بابه تیکی تر دابه زایبوو.

Page 40: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 وتار~ | ژماره

رژێمی شکستخواردوانه ى هێرشه ئه و دواى ئێرانى داگیرکه ر که کردیه سه ر سنوره کانى هه رێمى کوردستان و چه ندین سه ربازى لێ چه ند و رێکخراوه کان داواى له سه ر کوژرا که سایه تى و پارته کان، پارتى ژیانى ئازادى تاک ئاگربه ستێکى )pjak( کوردستان بۆ خۆشى ئاماده یى و ڕاگه یاند الیه نه ى

دانوستان و ئاشتی ده ربڕى.ئێستا ت���ا ئ���ێ���ران ده وڵ����ه ت����ى ئ���ه گ���ه رچ���ى ن��ه داوه ت��ه وه ؛ پ��ه ژاک��ى ئاگربه ستى وه اڵم��ى ب���ه اڵم ت���اڕاده ی���ه ک ه��ێ��رش��ه ن��اڕه واک��ان��ى ب��ۆ س��ن��ووره ک��ان وخ��اک��ی ک��وردس��ت��ان که م کردۆته وه . به ئاگربه ستى ئه مجاره ، په ژاک که دن��ی��ا گشتى ڕاى ب��ۆ س��ه ل��م��ان��دی��ی��ه وه ئه گه ریش و گفتوگۆیه و ئاشتى ئاماده ى وه اڵم����ى ئ��اگ��رب��ه س��ت��ی��ان ن���ه درێ���ت���ه وه ئ��ه وا به رخودانیان و به رگریکردن ڕه واى مافى جیهانى ل��ه ڕاگ��ه ی��ان��دن��ه ه��ه رچ��ه ن��ده ه��ه ی��ه . پ��ه ژاک ئاگربه سته که ى ناوخۆیه کاندا و ل��ه الی��ه ن زۆری��ن��ه ى ن��ای��ه وه و ده ن��گ��ى باشى گه له که شمانه وه پێشوازییه کى گه رمى لێکرا ئاشتى و خزمه تى کورد بۆ به کارێک و نیگه رانیشه جێگاى ئ��ه وه ى هه ڵسه نگێنرا. ل���ه الی���ه ن چ��ه ن��دی��ن ک���ه س���ه وه ل��ه ب��اش��ورى راگه یاندنه کانیانه وه له ڕێگه ى کوردستاندا پاڵ خستۆته ره خنه یان و تۆمه ت چه ندین به خراپ ئاگربه ستیان هێزه کانى گه ریال و من به دیدى بۆیه گه له که مان. بۆ زانیووه پێویسته هه موو گه له که مان به ڕاستییه کان به رامبه ر بین یه کده نگ بتوانین و بگه ن

داگیرکه رانى کوردستان.ت��وان��ى ب��ه ت��ه ن��ه��ا ئ�����ه وه ى دواى پ�����ه ژاک ب��ه رخ��ودان��ێ��ک��ى م��ێ��ژوی��ى ت��ۆم��ار ب��ک��ات و و پۆشته سوپاى هێرشى ج��ار چه ندین بۆ ئێرانیش و تێکبشکێنێت ئ��ێ��ران پ��ه رداخ��ى و س��ن��وره ک��ان ب��ۆردوم��ان��ى کوێرانه ک��ه وت��ه چه ندین هاوواڵتى شه هید و برینداری کرد. گه لێک ب��ه ده ن��گ ئ��ازادی��ش ژیانى پارتى ئاگربه ستى و ه��ات ئاشتییه وه داواک���ارى نه ڕشتنى و ئ��اش��ت��ى ل��ه پ��ێ��ن��او ڕاگ��ه ی��ان��د مافه به ده ستخستنى و مرۆڤه کان خوێنى

ڕه واک���ان���ى گ��ه ل��ه ک��ه م��ان؛ چ��ون��ک��ه م��ه رج وه ربگیرێته وه ؛ به شه ڕ مافێک هه موو نییه به ڵکو ئه گه ر داگیرکه ران خواستیان هه بێت گفتوگۆ باشترینه بۆ چاره سه رییه کان و خۆ و کورد گه لى بێت به پێچه وانه شه وه ئه گه ر ده که ن خۆیان مێژویی به رخودانى گه ریال له خاکى به رگرى خوێن دڵۆپه ى دوا تا و له ڕابردودا پیرۆزى کوردستان ده که ن وه ک

کردویانه .پ����ه ژاک ج��گ��ه ل��ه ح��ک��وم��ه ت��ى ب��اش��ور که ه��ه م��ی��ش��ه ت��ۆم��ه ت��ب��ارى ک������ردوون ب����ه وه ى نائارامى بۆ هه رێم دروست ده که ن زۆرینه ى پارته کانى ترى باشورى کوردستانیش هه مان په ژاکیان و هه بووه حکومه تیان هه ڵوێستى ئه م په ژاک بۆیه شه هه ر تۆمه تبارکردووه . جارێکیتر ئه وه ى بۆ ڕاگه یاند ئاگربه سته ى به شه ڕخواز گه ریال نه توانێت الیه ک هیچ به ناو بکات؛ ئه گه ر ئێران ئاماده ى دانوستان

نه بوو.زۆرن له مالوئه وال به سته ش ئاگر ئه م دواى ئه وانه ى دژایه تى ئاگربه ستى په ژاک ده که ن ئ��ه وه ى به بێ ده ده ن���ه وه . لێکی خراپى به و پارته کانی له توند ڕه خنه یه کى توانیبێتیان کوردستان بگرن بۆ ئه وه ى هه مووان هاوکارى و پاڵپشتی گه ریال بکه ن له شه ڕ و ئاشتیدا. به م به ڕێزانه ى ئ��ه و خۆیه تى جێگاى بۆیه ل��ه م��ه ب��ه دوا هه رچى و ب��ی��رب��ک��ه ن��ه وه ج���ۆره پ��ه ژاک؛ س��ه ر نه یخه نه خۆیانه ڕه خ��ن��ه ى به ڵکو پێویسته هه موو الیه ک ڕه خنه ى توند کوردستان پارته کانى س��ه رج��ه م ئاراسته ى ب��ک��ه ن ب��ه ت��ای��ب��ه ت��ی پ��ارت��ه ک��وردی��ی��ه ک��ان��ى دیموکرات و کۆمه ڵه نمونه ى ڕۆژه��ه اڵت، چاوێک ئ��ه گ��ه ر له ئێستادا ک��ه ب��ه داخ��ه وه دوژمنیان ڕاگه یاندنه کانیاندا به بخشێنین پاڵ ده خ��ه ن��ه ت��ۆم��ه ت هێنده ن��ه م��اوه له بیر له پارته جگه ئه مه پ��ه ژاک. گه ریالکانى ده سه اڵتداره کانى باشورى کوردستان هه رچى ت��وان��ای��ان هه یه ب��ه گ��ه ڕى ده خ��ه ن ب��ۆ ئ��ه وه ى گه ریال بکه نه هۆی نائارامییه کانى سنور و ئابڵوقه یه کى توندیشیان خستوه ته سه ر قه ندیل به هه موو جۆرێکیش ڕێگاى هه رێمه کانى و نه گه شتى به مه به ستى داخستوه گه ریالیان بۆیه به و جێگایانه . ده ستى هیچ که سێک پاراستنى وانه زانێت که س پێویسته چیتر که رامه تى کورد و سنورى کوردستان ته نها ئه رکى گه ریالیه ، به ڵکو پێویست وا هه ست ئه رکى کوردستان خاکى پاراستنى بکرێت جێگایه ک هه ر له کورده تاکێکى هه موو بێت، به اڵم ئه وه ى ئه رکى زیاترى له سه ر پارت

و ڕێکخراو و ڕۆشنبیرانه که بتوانن تاکه کانى خاکى پاراستنى که بکه ن پ���ه روه رده گ��ه ل کوردستان به پێی هه موو ئاین و ئه خالقێک

ئه رکى هه ره له پێشی هه مووانه .

ئاگربه ستى په ژاک و کاردانه وەکانى دواى ئاگربه ست

چیتر پێویسته سۆران‌حسێنکه س وانه زانێت

پاراستنى که رامه تى

کورد و سنورى کوردستان

ته نها ئه رکى گه ریالیه ، به ڵکو

پێویسته وا هه ست بکرێت پاراستنى خاکى

کوردستان ئه رکى هه موو

تاکێکى کورده له هه ر جێگایه ک بێت

Page 41: Roji Welat 10

39 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره وتار

ئێران و تورکیا به پاڵپشتی ناتۆ و ئه مه ریکاجزائیرێکی تر بۆ کورد ئاوا ده که ن

ئاشکرایه ک��ه ل��ه س��ه ده ی راب����ردوودا ت��ا وه ک��و رۆژگ�����اری ئ��ه م��ڕۆ گ��ه ل��ی ک���ورد خ��وێ��ن و ف��رم��ێ��س��ک ده ب��ارێ��ن��ێ. ه��ۆک��اره ک��ه ش��ی بۆ و چالدێران شه ڕی ل��ه دوای ده گه ڕێته وه ئه وه زلهێزه کانی ده وڵه ته لۆزان، ڕێککه وتننامه ی دوور فه ره نسا و به ریتانیا و ئه مه ریکا وه ک له ویست و خواستی گه لی کورد، کوردستانیان ب���ه س���ه ر چ����وار ده وڵ����ه ت����ی ره گ���ه زپ���ه رس���ت و له و ئیتر دابه شکرد، ناوچه که دا ده سه اڵتداری شێواندنی له هه وڵی ده وڵ��ه ت هه رچوار کاته وه نه ته وه یه کی بوونی ئینکارکردنی و ناسنامه ب���ه رده وام���ی ب��ه ه���ه روه ه���ا ملیۆنین، )50(له نێوان دووبه ره کی و ئاژاوه ئه وه دان له هه وڵی کاتێک هه ر و درووستبکه ن ک��ورددا گه لی ویستوویانه سه رهه ڵدان و یاخیبوون و شۆڕشیان هه رکاتێکیش و داوه ئه نجام کورد گه لی به پێکابێ خۆی ئامانجی گاڵوه کانیان مه رامه سه رهه ڵدانانه و ش��ۆڕش ب��ه و کۆتاییان ئ��ه وا هێناوه . شۆڕشی ئه یلوول به ڵگه و سه لمێنه ری ئه یلول شۆڕشی که ئاشکرایه راستیه ن. ئه م بوو پێشکه وتوو و ب��ه ک��اری��گ��ه ر شۆڕشێکی ل��ه م��ێ��ژووی گ��ه ل��ی ک�����ورددا، ه���ه م ل���ه ڕووی س��ه رب��ازی��ی��ه وه ، ل����ه ڕووی هه میش و م���اددی زی��ات��ر ل��ه )100(ه����ه زار چ��ه ک��داری ه��ه ب��وو و سه ر خستبووه فشاری زۆری��ش ت��اڕاده ی��ه ک��ی شۆڕشی ب��ه اڵم ئ��ێ��راق، ن��اوه ن��دی حکومه تی پ��ه روه رده ی��ی��ه وه و فکری ل���ه ڕووی ئه یلوول الیه نی زیاتر و هه بوو زۆری که موکورتی هاوکاتیش بوو له پێش نه ته وه یی س��ۆزداری هه ر به ستبوو، ده ره ک���ی ب��ه الی��ه ن��ی پشتی ب��ۆی��ه ش ئ���ه و ش��ۆڕش��ه ب��ه ڕێ��ک��ک��ه وت��ن��ێ��ک ناسراوه رێککه وتننامه ی)جزائیر( به که شۆڕشه به و کۆتایی ڕۆژدا سێ له ماوه ی دواتریش حکومه تی هێندرا، زه به الحه و زل ی��ازده ی به یانییه ی له چوارچێوه ی ئێراقی ن��اوی ب��ه ده زگ���ای دوو ئ���ازاری )1974( له شاری ته نفیزی( و ده زگای)ته شریعی کارتۆنی پ��ارت��ی دوو دام��ه زران��دو هه ولێر یه کێتی و کوردستان دیموکراتی )پارتی

پارتی ئه ڵته رناتیڤی وه کو شۆڕشگێڕانی( به اڵم دام��ه زران��د، کوردستانی دیموکراتی ب��ه دواوه )80(ک��ان له سااڵنی ک��ورد گه لی له سایه ی سێبه ری ئه و دوو ده زگا کارتۆنییه وه ، ئه نفال و کیمیاباران و زینده به چاڵ کرا. ئه و لێوه وورت��ه ی��ان ن��او کوردییه به ده زگ��ا دوو نه ده هات، به ڵکو زۆر جار قسه ی ناشیاویشیان ب��ه ش��ۆڕش��گ��ێ��ڕان ده وت، ب��ه ئ��اژاوه چ��ی و ده ب��ردن. ن��اوی��ان به کرێگیراو و گێره شێوێن چه ندین ک��ورد گه لی له کاتێکدا ئێستاش به ده ستهێناوه ، پێشکه وتنی و س��ه رک��ه وت��ن له باشووری کوردستان په رله مان و حکومه ت ڕۆژئاوای و رۆژهه اڵت و له باکوور هه یه . )ب��زاڤ��ی پێشه نگایه تی ب��ه ک��وردس��ت��ان��ی��ش (گه ل PKK(گه له که مان ڕزگاریخوازی به ته واوی خۆی له بواره جۆربه جۆره کان وه ک ئابووری که لتووری، سیاسی، س��ه رب��ازی، بزاڤی ئه وه شدا له گه ڵ و به رێخستنکردووه کاتێک هیچ کورد گه لی ڕزگاریخوازی م��ه غ��رور ده ستکه وتانه و س��ه رک��ه وت��ن ب��ه و له ڕێگه ی هه وڵیداوه هه رده م به ڵکو نه بووه ، دیموکراتی و ئاشتی به شێوه ی و دیالۆگ ڕێبه ر به ڕێز بکات. چاره سه ر کورد پرسی ئۆجه الن، پرۆژه ی نه خشه ڕێگای چاره سه ری جڤاکین ه��ه روه ه��ا)ک��ۆم��ا و پێشخستووه ئاگربه ستی ج��ار چه ندین بۆ کوردستان( یه کالیه نه ی ڕاگه یاندوه ، به اڵم ئه و هه ڵوێسته

ئاگر به ده شتپێشخه ریانه ، و ئاشتیخوازانه وه اڵم له سێداره دان و ڕه شبگیری و ئاسن و جارێکیتر، ده یانه وێ ئێستاش دراون��ه ت��ه وه ، کۆنسێپتێکی)پیالنگێڕی( له چوارچێوه ی پێشه نگایه تی به هه رێمی و نێونه ته وه یی ناتۆ)جه زائیر(ێکی هاوپه یمانی و ئه مریکا تر به سه ر گه لی کوردا بسه پێنن و کۆتایی به شۆڕشی بزاڤی رزگاریخوازی گه له که ماندا هه رێمی حکومه تی و په رله مان و بهێنن کوردستان بێکاریگه ر بکه ن و ئیتر کوردێکی ئه و پێشبخه ن. ئێراده بێ و هه ڵویست بێ هێرش و په المار و داگیرکاریه ی که له الیه ن ئ��ێ��ران و ت��ورک��ی��ا ک��راوه ت��ه س��ه ر ب��اش��ووری کوردستان له چوارچێوه ی جێبه جێکردنی ئه و کۆنسیپته دایه . بۆیه پێویسته ده سه اڵتدارانی هه رێم، سه رۆکایه تی کوردستان، باشووری له جیاتی حکومه ت؛ سه رۆکی و په رله مان ئه وه ی داوای چه کدانان و سنوور چۆڵکردن له )PKK وPJAK( بکه ن پێویسته زیاتر داگیرکه ره کانی ده وڵه ته سه ر بخه نه فشار ئ���ه وه ی کێشه ی ک���ورد به ب��ۆ ک��وردس��ت��ان ئاشتی و دیموکراتی چاره سه ر بکه ن، هه روه ها چونکه پێشبخه ن، ن��ه ت��ه وه ی��ی کۆنفرانسی باشووری س��ه ر بۆ په المارانه و هێرش ئ��ه و کوردستان زه نگێکی مه ترسیداره بۆ له ناوبردنی و نیشتمانییه کان و نه ته وه یی ده ستکه وته

پێشخستنی جه زائیرێکیتره .

مام‌هەژار

Page 42: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 ژن~ | ژماره

ژنۆلۆژى چییه ؟ژنۆلۆژی واتا زانستی ژن و له هه مانکاتدا واتا زانستی ژیان

رێبه رى گه لى کورد به رێز عه بدوڵاڵئۆجه الن، ژن وه ک هه بوونى و هه ڵده سه نگێنێت کۆمه ڵگا ڕاستینه یه کى ژنى به گوێره ى ئه م واقیعه سه رله نوێ پێناسه کردووه ، ڕخنه پیاوساالرى نزیکایه تى ژنۆلۆژى به تێگه یشتنى بکه ن. خۆیان پێناسه ى بتوانن ژن��ان تاکو ک���ردووه ئێمه ش وه کو رۆژی واڵت بۆ ئه وه ی ئه م بابه ته بکه ینه پارتی ئه ندامی له گه ڵ گفتوگۆ مونازه رو جێگای ژنانی ئازادی کوردستان"له یال ئاگرى"هه ڤپه یڤینێکمان ئ��ه و ئ��اخ��ۆ ژن���ۆل���ۆژی چییه و ل��ه چ��وارچ��ێ��وه ی، و پۆزتیف زانستى له به رامبه ر که ژنان به رخودانه ی له ده ره وه ى زانستى ده سه اڵتدارى پێشده که وێت و هاوکات

بابه تى دیسپلینى زانستى سازداوه . ئه مه ی خواره وه ده قی هه ڤپه یڤینه که یه تی:

~: ژنۆلۆژى چییه ؟ ریشه ى ئه م وشه یه له کوێ سه رچاوه ده گرێت، په یوه ندی نێوان ژن و

ژنۆلۆژیدا چییه ؟ - ژنۆلۆژى به واتاى ووشه ، برتییه له زاسنتى ژن؛ ژن به کوردى به واتاى ژننه ، واتا ئه و وشه یه له وشه ى ناوین و له رۆژه��ه اڵت��ى ئ��ه م وشه یه ژن وه رگ��ی��راوه . هه ندێک له واڵتانى ئه وروپا به واتاى زیندووبوونى ژیان دێت، هه ر وه ک ئێوه ش ئاگادارن، ژن وه ک یه که مین زایه نده که ده که وێت فه رقى هه بوونى خۆى. ژن هه موو پێشخستووه ، ژن��دا بابه تى له میانه ى بیرۆکه کانى دیموکراسى ئه خالقى و وات��اى خۆى به ژی��ان یانیش له ده وروبه رى ژن کۆبۆته وه ، کۆمه ڵگابوون له سه ر ئه و پێوانى به ژی��ان یانیش ک��راوه ، به رێکخستن بنه مایه ڕه گه زى و ئه خالقى له ده روبه رى ژن کۆبۆته وه ، ئه وه ى که کۆمه ڵگاى سروشتى له سه ر نرخ و به های ئه خالق ئاوا کردووه ژنه ، به و هۆیه شه وه یه کاتێک ده ڵێن ژن یه کسه ر؛ ژیانمان به بیردا دێت، کاتێک ده ڵێن ژیانیش له جه سته ی له واتایه کیتردا ژیان دێت، به بیردا ژنمان نه خۆشى ژن و گیانبوونى دوو ڕه ن��گ��ده دات��ه وه ، ژن��دا مانگانه ى ژن گرێدراو به ژیان ڕۆڵى له به رده وامبوونى ژیان و نرخه کانى به پێشخستنى ژن پیشانده دات، ژیان گ��وزاره ژی��ان له گه ڵ جه سته ییه وه له الیه نى هه روه ها بۆیه ده ک��ات، بوونى"هاوئاهه نگییه ک" یه کێتی له له نێوان ژن و ژیاندا گرێدانێک که هه رگیز له یه کترى دانابڕێت هه یه ، هه ر بۆیه ژن له به رامبه ر ڕاستى ژیان بێ ترس و فراوان ئامێزه و کراوه یه . به گوێره ى زایاندى پیاو، ژن زۆرتر خۆی به به رپرسیار ده زانێت. بێگومان جه سته یى وه ک ه��ه م کۆمه ڵگادا سروشتى له ژن هه میش له الیه ن واتادایندا فراوانترین به ش پێکده هێنێت. یه کگرتنى ژن و ژیانیش به م هۆیه وه یه ، ژنۆلۆژى وه ک

زانستى ژن و له هه مانکاتدا زانستى ژیانیشه . به ڕێژه ى پێشخستنى گرێدانى ژن و ژیان ژیانکردن و ئازاد کردن به رپرسیاریه تی ئاستی به قه ده ر ژی��ان جوانکردنى و مه زن ه��ه ره ئه رکی رۆژانه ییدا، له واتای مێژوویی

ده که وێته ئه ستۆی ژنۆلۆژییه وه .زمانه کانى هه موو له ژن وش��ه ى :~له به تایبه تى ده بێت، تێپه ڕ ئه وروپیدا هیندو گۆڕه پانى پزیشکیدا به کار ده هێنرێت، په یوه ندى

نێوان ژن و ژیان و ئایدیۆلۆژیا چییه ؟- ته نها ووش��ه ى ژن نا؛ به ڵکو زۆرێ��ک له ڕیشه ى ده بێت، تێپه ڕ ئ��ه وروپ��ی��دا هیندو زمانى له وش��ه ک��ان ل��ه س��ه ر بناغه ى س���ه رچ���اوه ک���ه ى ه��ی��الل��ى زێ��ڕی��ن��ه . پێشده که وێت، گ��ه الن زمانى ب��ه س��ه دان ئارییانیه کان ئه وش گه وره بوون و به هێز بوونى قۆناخی نیۆلۆتیک پزیشکیدا له بوارى و به واتاى وشه ده دات. ژن پیشان وه ک زۆرى به ئ��ه وه ش به کارده هێنرێت. ژن��ۆل��ۆژى زان��س��ت��ى ن��ه خ��ۆش��ى ژن����ان ب���ه ن���او ده ک���رێ���ت. وه ک زانست)علم( مێژووى ژنۆلۆژى ده گه رێته وه بۆ )150( ساڵ، یانیش ده توانین به ڵێن تازه ترین به شى زانستییه ، پێشکه وتندا. و ب��وون کۆمه ڵگایى له قۆناخى ب��ه اڵم زانابوونى ژن به پشتبه ستن به ئه زموون و که لتوورێکى به شارستانى سیسته مى پێشده که وت، ساڵه ه��ه زاران داگیرکارى له سه ر هه موو نرخه کانى ژن پێشکه وت و ئه م پێشکه وتنانه له هه موو ئایینه کان حیساب ده کرێت، له ناو زایاندپه رستى زانستدا، ژنۆلۆژى وه ک به شێکى زانستیه که وه کو کێشه یه ک له نه خۆشى ژن ده بینرێت، ژن جه ستیى کاریگه رى ژن��دا زاینى له چوارچێوه ى

کێشه کانى گرێدراو به جه ستیه وه ده گرێته خۆ، زاینى ژن یه کێک له کاریگه رییه کانى سروشتى جه سته یى به ده ستگرتنى له الیه نى پزیشکیه وه ژنه ، به اڵم ئه وه نده بێگومان گرێدراوى ئه و خاپورکردنه یه که له سه ر ژن بۆ کۆمه ڵگایى زانستى به جێنه دان به ڕێوه ده چێت، به گوێره ى سیسته مى ژن و کاتێک جێگه ش ده ده ن خاپورکارى سیسته مى ئه نجامى پیاو سه رمایه دارى باوک ساالره که له سه ر ژن به ڕێوه چووه ، له ژێر ناوى به ده ستى )زاوزێ( زاین ته ندروستى کۆنتڕۆڵکردنى یه کده ستبوونى ته ندروستیه کانیدا دام��ه زراوه ده وڵ��ه ت و ئه و داگیرکردنى جه سته یى، وه ک ئامرازێکی زاوزێ بینین و له هه مانکاتدا به رهه مى پۆلیتیکای قڕکردنى سیسته مى ده سه اڵتداره . له ڕۆژى ئه مڕۆماندا دیارده ى هه موو ڕه ح��م)م��ن��داڵ��دان( و سینگ و شێرپه نجه ی له داگیرکردنى خۆى سه رچاوه ى ژنان نه خۆشیه کانى جه سته یی ژن له الیه ن سیسته مى ده سه اڵته وه ده گرێت، سه ره ڕاى زایین، ژن ته نها شتێکى جه سته یى و بیۆلۆژییه ، به ڵکو له هه مانکاتدا له الیه نى کۆمه ڵگایى، ئابوورى، کۆمه ڵناسیشه وه واتایه کی ماددى و مه عنه وى هه یه ، به اڵم داموده زگا ره گه ز په رسته کان، زانستى ژنیان له سنور ده رخستووه کڕییان و هیچ حسابیان بۆ نه کردووه ، یانیش به رێگه ى جۆربه جۆر ژنۆلۆژى به گوێره ى خۆى پێشخستووه . ڕاستتره بڵێین که کێشه ى ژن بێ ناسنامه و پێناسه کردووه و سروشت و ناسنامه ى ژنى پێچه وانه وه کردۆته وه . ته نها له بابه تى ژندا نا؛ به ڵکو له بۆچوونیدا بۆ سروشتى کۆمه ڵگایى و گه ردون سروشت و مێژووشدا ئه م شێوه ى جیاکاری ڕه گه زپه رستى ده بینین، زانستی

ئا:‌~

Page 43: Roji Welat 10

41 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره ژن

خۆى وه ک خودا ئاوا کردووه ، هه وڵده دات کۆمه ڵگاش به گوێره ى ویسته کانى پیاوى ده سه اڵتدار سه رله نوێ ئاوا بکاته وه ، پێویسته به بۆچوونێکى پڕ به پێست زانستی گه وهه رى بگه ڕێندرێته وه بکرێت و له سه ر ڕاوه سته ى خۆی. ژنۆلۆژى بنه مایه که بۆ گه ڕاندنه وه ى زانست بۆ سه ر رێگایه کى ڕاست، واتا ره وڕه وی راستینه ی خۆی فه لسه فه ى بیروڕا و له زانستى کۆمه ڵگاییدا بۆیه و کێشه کان چ��اره س��ه رى رێ��ب��ازى و هه ڵسه نگاندن ژن پێویسته ده س��ه اڵت، و هۆشیارى رێبازی هه روه ها و بگۆڕدرێت. گه وره ترین خه بات و تێکۆشانى ژنۆلۆژى پۆزه تیفیسم لیبڕالیزم و ژنه وه له ڕوانگه ى ئه وه یه که یانیش زانستى سۆسیال رووبه ڕووی ره خنه ى زۆر توند بکاته وه ، له م میانه یه وه دووباره له ڕوانگه یه کى مێژوویى له به رامبه ر ژن به ڕێوه ده به ین بۆ به هێزکردن. ژنۆلۆژى هه بوونى به جێگه زیاتر پێویسته زانستیدا له خه باتى ژن و مێژوویى ژن بدات، بۆ ئه وه ى زانست بگات به پێناسه یه کى ڕاست و کۆمه ڵگایى و ئاواکردنى په یوه ندى به هێز به فه لسه فه و خاوه ن پێگه یه کى مێژوویی. له و مێشکى کاریگه رى له ژێر زانست پێویسته وات��ای��ه دا بکه ین رزگ���ار ده س��ه اڵت��دار ئانالتیک و زۆر پ��ی��اوى بنێنینه وه . بونیاد کۆمه ڵگا ژن بیرۆکه ى له سه ر و به بۆ گه یشتن بنه مایه کى گه وهه رى بگه ینه ده بێت ژنۆلۆژى؛ بنه مایه ئه و له سه ر حه قیقه ت. ڕاستی و و تێیدایه و تێکه وتووه ڕه وش���ه ی ل��ه و زانست)علم( رێبازى پێچه وانه کردنه وه ى راستیه کان رزگار بکات و

بیگه ێنێته راستى و ره وڕه وه ی راستینه ی خۆی. ~: ژنۆلۆژی کێ و له سه ر چ بنه مایه ک

ئه م وشه یه خسته رۆژه ڤه وه ؟- پێش ه��ه رک��ه س، ل��ه الی��ه ن رێبه ر ئ��ۆج��ه الن��ه وه ئه م

وشه یه ، که وته رۆژه ڤی ئێمه وه و ره نگی دایه وه . رێبه ر مێژوویى و ته وه ره کانى به رگرینامه کانیدا، له ئاپۆ و ئانالیز ژنیشدا له ته وه رى به هێزو زۆر کۆمه اڵیه تی نرخاندنى زۆر قوڵ و زانستى پێشخستووه . رێبه رئۆجه الن و هه ڵسه نگاندووه الی��ه ک��ه وه له هه موو ژن��ی کێشه ى ترین کۆمه اڵیه تی قوڵترین و وه ک ژن��ى کێشه ى کێشه ، کۆمه ڵگا پێناسه کردووه و له پێناو چاره سه ری پرسی ژنانیشدا؛ گرنگى ژنۆلۆژى ده ستنیشانده کات. سه ره تا له ئاکادیمیاى ژنى ئازاد و به گشتى له هه موو خوێندنگاکانى ژناندا و له په روه رده ى به رگرینامه کاندا بۆ ماوه یه کى درێژه گفتوگۆکانمان له م چوارچێوه یه دا خولى زیالن و شه هید له ئه کادیمیاى که وتووه . پێش بابه تى وان��ه ی��ه ک��ى وه ک ع��ه ل��ه م��ه��ول��ی��ی��دا ش��ی��ری��ن به گشتى گفتوگۆکان پێکرد، ده س��ت ژنۆلۆژیمان به شێوه یه کى رێکوپێک ده وام ده که ن. پاش کۆتایهاتنی گروپێکی به ئاواکردنی خه باته که مان خوله ش، ئه م گفتوگۆه کانی له پ��ێ��ک��ردووه . ده س��ت ل��ه ژن تایبه ت نییه ؟ چ و چییه ژن��ۆل��ۆژى بابه تى سه ره تاییماندا به رێکخستنى بتوانین چ��ۆن ده س��ت، بیگرینه چ��ۆن بکه ین و چۆن ئه م بابه ته به رفراوانتر بکه ین پێکهاتن نامیلکه یه کی گفتوگۆیانه دا ئه و له ده رئه نجامى و بچوکى لێکۆڵینه وه مان ئاماده کرد. ئامانجمان ئه وه بوو له سه ر ژنۆلۆژییه له گه ڵ ئه و شرۆڤانه ى بتوانین که فراوانى به بکه ین و له سه ر ڕاوه س��ت��ه ى ژن��ان هه موو تاوتوێى بکه ین، نه ک ته نها هێزه کانى ناوخۆ، به ڵکو ده مانویست له م بابه ته دا هه موو رێکخراوه کانى ژنان و ئه کادیمیایه کان بۆچوونیان وه ربگرین و به یه که وه ئه و گفتوگۆ و شرۆڤانه وه ک ژنان پێشبخه ین و بۆ کێشه هاوبه شه کانمان چاره سه رییه کى هاوبه ش بئافرێنین. له م ده گرینه خه باته کان به به رفراوانى کاتێک قۆناخه دا هه ل و خ��اوه ن رێکخستنیدا له الیه نى ده بینین ده س��ت پێشخستنى له سه ر ب��ه اڵم نیین، پێویست ئیمکاناتى تاکو تێکۆشاوین ژنۆلۆژى ئایدیۆلۆژى گفتوگۆى

بتوانین ئه مانه ئاوا بکه ین.ژنانى ئ���ازادى ب��زووت��ن��ه وه ى وه ک :~کوردستان ئێوه له سه ر ژنۆلۆژى گفتوگۆ به ڕێوه ده بن له قۆناخی ئێستادا بۆ ده ڵێن زانستى ژنۆلۆژى و

گرنگی ئه مه چییه ؟- بۆچى ده ڵێن ژنۆلۆژى؟ یانیش زانستى ژن؟ بۆچى سه رده میانه و قۆناخ پێویستیه کی وه ک ئ��ه وه ئێمه هه تا بیستدا، و ن��ۆزده ل��ه س��ه ده ی ده ک��ه ی��ن؟ سه یرى له وانه کۆمه ڵگا گیروگرفته کانی کێشه و ئاستێک ئایننزایی، ئه تنیکی، جوگرافی، ئایینی، نه ته وه یی، .... هه تا ئاستێک به ربه چاره سه ری چوون، به اڵم پرسی ژنان و کێشه کانی نه چاره سه ر نه کران، به ڵکو بگره له پێش، زیاتر قووڵتر و به رفراوانتر و گشتگیرتر بووه . له زاتیدا، وته نانه ت له خۆیدا، قۆناخه خۆی ئه م بۆیه تێکۆشانی ژنانی کردووه ته مه جبوریه تێکی سه داسه د، که س ناتوانێت، ئیدی چاوپۆشی له م راستیه بکات و خۆی لێبدزێته وه . رێبه ر ئاپۆش له به رگرینامه کانیدا به قۆناخه ی ئه م و پێکردووه ئاماژه ى به رفراوانى به باسی به ناوکردووه و دیموکراتى مۆدێرنیته ى قۆناخی له وه ش کردووه که ئه م قۆناخه ببێته قۆناخی بڵندبوونى

تێکۆشانی ژن و له هه موو کاتێک زیاتر. له م الیه نه وه س��ه ده ى بیست ی��ه ک ببێته س��ه رده م��ى ئ��ازادب��وون و به هێزبوونى ژنان. له دیدی ژنه وه خۆبه رێکخستن کردن پێویستى ژن کۆمه ڵگابوونى ژیانییه . پێویستیه کى و فیمینیزم له سه ره تادا ژنۆلۆژى هه یه . ژنۆلۆژى به هه موو میراتى مێژوویى ژن به بنه ما ده گرێت و هه موو ده کاته ژن کۆمه ڵگابوونى پێشخستنى هۆکاره کانى ب��ه م شێوه یه ده ک��ات و لێپرسینه وه یان و ژن��ان ڕۆژه ڤ��ى ژنۆلۆژى شێوه یه ب��ه م ه��ه ر پێشده خات. چ��اره س��ه رى ده بێته هۆکارى یه کالیى کردنه وه ى فیمینیزم له هه موو ده بێته و ده س��ه اڵت��دارى سیسته مى کاریگه رییه کانى ب��واره دا ژنۆلۆژى، ئ��ازادى ژن. له م هۆکارى دیدگاى ئابوورى مێژووى داروخانی ژن هه تا هه موو داروخانه و سیاسى و کۆمه اڵیه تییه کان و بیرمه ندى و ڕه وشى که هۆکارێک ده بێته ئ��ه وه ش ده ک��ات، ئاشکرا ژن پێشخستنى چاره سه ریش، و ببینرێن باشتر کێشه کان ژنۆلۆژى پێکیده هێنێت. بۆ چاره سه رى، ژنان له سه ره تادا ده ورنناسى، ئه پیستمۆلۆژى، زانستی، له گۆڕه پانی ئه سته تیک، ئه تیک و ئه نترۆپۆلۆژى، فیزیۆلۆژى، ئابوورى دیمۆگرافى به بنه ما ده گرێت، به کاته وه گرێدارو به گوێره ى پێداویستیه کان هه موو گۆڕه پانه کان ده گرێته خۆ. چاره سه رى کێشه ى ئازادى ژن ته نها به رێکخستن

و یه کگرتنى ده توانێت پێکبێت.~: وه ک بزووتنه وه ى ژن، له مه به دواوه

ئێوه خه باتێکى چۆن به ڕێوه ده به ن؟ - ژنۆلۆژى له گه وهه رى خۆیدا پشت به ژن و رۆشنگه رى له سه ره تادا خه باتى گۆڕانکارییه ، و هێز و ده به ستێت تێکۆشانێکى به رفراوان له ئاستی قازانجکردنى رامانى ئازاد و ژیان و خه باتی هێزى گۆڕانکارى کۆمه ڵگایى ده گرێته خۆ، له سه ر ئه و بنه مایه گفتوگۆى رۆشنگه رى و زانستى له ژنۆلۆژیدا قوڵببێته وه و ب��ه رده وام بکات، له کۆنگره ى پارتى ئازادى ژنانى کوردستاندا بڕیارمان له سه ر رێکخستندا له ناو دووس��اڵ��دا م���اوه ى بۆ داوه ژنۆلۆژى پ��ه روه رده به ڕێوه بچێت و له هه مانکاتیشدا له هه روه ها بکات. ب��ه رده وام ب��واره دا له م خه بات ده روه ش کۆنفرانسى ک��ه زان���ی به پێویستمان ق��ۆن��اخ��ه دا ل��ه م به پێویستى خه باتانه ش ئه م بۆ ببه سترێت، ژنۆلۆژى په رتوکخانه یه کى ده وڵه مه ند هه یه ، له سه ر ئه و بنه مایه ش ده ستمان به که مپین کردووه ، له خوێندکاره کانمان هیوا پالنى ببن، کارو ئه و که مپینه به شدارى ده که ین که گۆڕه پانى له له سه ره تادا ژن��ۆل��ۆژى دان���ه وه ، زۆرم��ان ئابوورى، ئه تیک، ئه سته تیک، دیمۆگرافى و زانستى مێژوویى، زانستى سیاسى، ئیکۆلۆژى. ئه مانه بڕیاره له هه موو گۆڕه پانه کاندا به ڕێکخستن بکرێن. ژنۆلۆژى له هه موو ئه و گۆڕه پانانه دا خۆی به ڕێکخستن بکات، له هه مان کاتدا ئه کادیمیاى ژن پێشبخات، ئه و ناوه ندانه ى که زانستى ژنن ئاکادیمیاى سیاسه تى ژن، ئاکادیمیای ژن، ئه ده بیاتى زمان و ئاکادیمیاى ژن، ئه سته تیکى ئاکادیمیاى زانستى سۆسیالى ژن، ئاکادیمیاى که لتورى ژن، ئاکادیمیاى هونه رى جوانى ژن، ئاکادیمیاى مێژووى ژن، ئاکادیمیاى ژنى ئازاد، ناوه ندى ته ندروستى ژن و مندااڵن، هه روه کو، ئاواکردنی ناوه ندى لێکۆڵینى شیفاى

سروشتى)گیاده رمانی( ئامانجمانه .

ژنۆلۆژى له گه وهه رى خۆیدا پشت به

ژن و رۆشنگه رى ده به ستێت و هێز و خه باتى گۆڕانکارییه

Page 44: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 ژن~ | ژماره

ده خوازم لێره شدا و پیاوێتیمان کرد باسی کوشتنی باس له و پیاوێتیه بکه م که له خودی خۆمدا به رجه سته م کردووه ، ئه مه ش بۆ ئه وه یه که هیچ که سێک تاوانبار نه که م و له م رووه وه ده ڵێم سه ره تا خۆمم، )واته پیاویه تی و فه لسه فه م��ن ل��ه الی ئه مه ک��وش��ت. کالسیکم( ئایدیۆلۆژیایه که . هه ر به و پێیه شه ده ژیم و پاشه کشێ له مه ش ناکه م. من نه فره ت له و پیاوێتییه ده که م که وه ها پیاویه تیه کی خوڵقاندویه تی، ئێستا سیسته می به سه رچاوه ی داڕ ووخانێکی مه زن و چه په ڵی و زه لیل له ڕێی منه وه به الی هه ڵده سه نگێنم. مه زن بوونێکی پیاویه تیه کی وه هاوه ، هه ڵکردن له گه ڵ ژنێکدا سه خترین ئه شکه نجه یه . نه بووه و ناکرێ بکه ومه نێو ژیانێکی به مجۆره . من به وه ده ڵێم داڕووخ��ان و فشاری مه زن؛ چونکه لێره دا ته واوی درۆکان و به یه کگه یشتنی ئه و هه ستانه ی که بێ سنوور مرۆڤ الواز ده که ن، له گه ڵ

هه ڵوێسته چه په ڵه کان، تێکچڕژاو ده بن.بابه ته که به چڕ وپڕی بێگومان الیه نی دووه م��ی ئه م هه موو و گشتگیرتره ده ک���ه م، ل��ه س��ه ر هه ڵوه سته ی ئه م زیاتر هه وڵمداوه ده ک��ات. په یوه ندیدار که سێک بکه مه وه روون ک����ورده واری کۆمه ڵگای بۆ الیه نه به واتای ئه مه به دڵنیاییه وه بکه م. به رجه سته ی و "تیۆرییه کی نوێی ئه شق". دێت. له وانه یه له کاتێکدا که له پێناو کوردان شه ڕ پێشده خه ین بڵێن:" ئه م ئه شقه

له کوێوه ده رکه وت؟".له ڕاستیدا گه لی کورد نوێنه رایه تی گه لێک ده کات ئه مه ش خۆشه ویستی. و له ئه شق بێبه شکراوه که له ئاستێکدایه که زه حمه ته باوه ڕ بکرێت "ئه شقی کورد" وشک کراوه و دووچاری کۆکوژی بووه . له ڕاستیدا به رۆشنبیر که ه��ه ن که سانه ل��ه و زۆر ژماره یه کی ده ناسرێن. وه کو ده زانن رۆشنبیر خه ریکی ئه ده بیات و ئ��ه وه دان که دڵی مرۆڤ له هه وڵی هونه رن و گوایه شیبکه نه وه و لێی بکۆڵنه وه ، به اڵم به داخه وه که باس و نییه زانیاریه کیان هیچ ک��وردان باسی سه ر دێته پێی نامۆن، دڵی کورد له کوێیه و که ی دڵی له ده ست داوه ؟ ئه و دڵه ی که کورد ئێستا خاوه نێتی دڵی کێیه ؟

کێیه ؟ س��ۆزی و هه ست ک���ورد، س��ۆزی هه ست و ئه گه ر رۆحێکیش هه بێت، ئه وا ئه و رۆحه رۆحی کام بێگانه یه ؟ رۆحی به کێوه گرێدراوه . ئه مه کامه رۆحی غواڵمییه ؟ ئه مه چ بێویژدانی و چ بێ چاره ییه که ؟ بکرێته وه و روون پرسیارانه ئه م سه رجه می پێویسته

وه اڵمیان بدرێته وه .خ��ان��ی ئ���ه ح���م���ه دی ئ��ێ��س��ت��ا، پ��ێ��ش س����اڵ )300(ل��ه پ��ه رت��و وک��ه ک��ه ی خ��ۆی��دا ک��ه ن��اوی " م��ه م و زی��ن"ه ئاماژه ی به ئاخافتنێک کردووه ، به الی منه وه هێشتا گرنگی و بایه خی زۆری هه یه که ده ڵێ: " له به رئه وه ی ئه وانیش خاوه نی ک��وردان بێ ئه شق و بێ عیرفانن، په رتووکه ئه م من بۆیه زانستن، و عیرفان و ئه شق

به نرخه ، ئاخافتنێکی ئه مه له ڕاستیدا ده ن��ووس��م". باس س��ه رده م��ه دا له و ته نانه ت بدرێت سه رنج ئه گه ر له پێداویستی ئه شق و عیرفان ده کات بۆ کوردان. لێره دا ئه وه ی )300( ساڵ پێش ئێستا هه بووه له ده ست دراوه . نه گه یشت ئه نجام به زینیش و ئه شقی مه م ته نانه ت الواز ئه وه نده بگره سووتان. و م��ردن هه ردووکیان و بێگومان بدرکێنن. وته یه ک نه یانتوانیوه که ب��وون ئه مه ش له نێو راستینه ی کۆمه ڵگای ئه و سه رده مه دا بووه . له ڕۆژی ئه مڕۆشماندا کێشه یه کی به و جۆره مان هه یه ئێوه باسی " هاوسه رێتی، خێزان " ده که ن، منیش بێ ژیان ئایا ده ک��ه م: ئاراسته پرسیاره تان ئه م لێره دا هه یه ؟ بو ونی خۆشه ویستی بێ ژی��ان یاخود ئه شق، ئه گه ر بوونی نییه و له نێو چووه ، ئه وا ئاخۆ ئێمه چۆن بتوانین ئه مه بخوڵقێنین؟ پیاوان چۆن بیر ده که نه وه ؟ ژنان چۆن بیر ده که نه وه ؟ من به ش به حاڵی خۆم هه ست به ئێش و ئازار ده که م، ته نانه ت قێزم ده بێته وه . واته هه ر له به رئه مه ش بوو که سه ره تا ره خنه م له خێزانه که ی خۆم باوکم و دایکم بنه مایه ش له گه ڵ ئه م له سه ر گرت. که وتمه شه ڕه وه . من وتم:" ئه مه چۆن خێزانێکه ؟ پاشان تێگه یشتم و بینیم که ئه م ره وشه چیرۆکی تێکڕای کۆمه ڵگایه ! به اڵم ئاخۆ ده بوو ملی بۆ که چ بکه ین؟ ئایا ده بوو واز له ژیان بێنین و له خولیای ژیان و ئه شق مێژوو سه یری کاتێک چونکه بینه وه ؟! په شیمان

ده که ی به ته واوه تی زه وت کراوه .ئێمه بۆچی )YAJK(مان بونیاد نا؟

ک��ه ژن ن��ی��ی��ه ئ����ه وه ب��ۆ )YAJK( ئ���اواک���ردن���یبه شێوه یه کی فه رمی بخه ینه ناو شه ڕ، با که س له مه به هه ڵه تێنه گات، ئێمه )YAJK(مان بۆ ئه وه بونیادنا که نه ک پیاوی ده ره وه ، به ڵکو بۆ ئه وه ی پیاوه کانى نێو ریزه کانمان بگۆڕن و رایانکێشنه سه ر راستییه کان؛ نزیکبوونی تۆزقاڵێک چییه ناخوازێت پیاو چونکه باسی ئه شق و هه ست و سۆزم خۆی بگۆڕێت. من هه ره ژنێکی له به رامبه ر نازانێت پیاو ته نانه ت کرد. ئازاددا حورمه ت بنوێنێ. پێویسته پیاوی وه ها بگۆڕین. یه کێ له و ته گبیره فه رمیانه ی که وه رمان گرتووه ، له م

بابه ته دا رێکخستن و دامه زراندنی )YAJK(ه . ئێمه دا، له به رامبه ر کرد، به وه ئاماژه م دواییانه دا له م چونکه رێکبخه ن؛ به باشی خۆتان له نێودا، منیشی هێشتا ده بینم. مه ترسی پیاواندا، له راستینه ی ووتم له که سێتی)که سایه تی( وه رچه رخان �� گۆڕانکاری پیاواندا رووی نه داوه . پیاو نه گه یشتۆته ئه و ئاسته ی که به یه کسانی ئازادی و به ڕێز و خۆشه ویسته وه له ژن هه موو و ئاشکرایه و روون ئه مه ببێته وه . نزیک

له کۆمه ڵگای کورده واریدا که ده سه اڵتی پیاو بااڵده سته ، ته نانه ت زمانی ژنیشی تێدا

بڕاوه . دایک و باوکی پێی ده ڵێن:"مێردمان بۆت

دۆزیوه ته وه ". گه رچی ئه مه له الی بۆرژواکانیشدا هه ر به و جۆره یه ، به اڵم له الی ئه وان له ڕووی شێوازه وه

تاڕاده یه ک جیاوازه . کچ سه یر ده کات، ئه گه ر پیاوێکی

ده وڵه مه ند ببینێ و مووچه ی باش بێت، ئه مه ش له کچێکی

الدێیی خراپتره ، به ره و پیری نزیکبوونێکی وا ده چێت.

لێره دا ژیانێکی پشت ئه ستوور به ئایدیۆلۆژیای ئازادی ژن

له ئارادا نییه

“له پێناو کورداندا تیۆرییه کی نوێی

ئـــه شــــق ده خـــوڵـــقـــێـــنـــیـــن

عه‌بدوڵاڵ‌ئۆجه‌الن

Page 45: Roji Welat 10

43 ~ | [email protected] | 2011/9/20 | 10 ژماره ژن

کاتێکیش جه خت له سه ر ئه مانه ده که مه وه . سه رباری داومه ژن��دا له پێناو و کۆششه ی ه��ه وڵ ئه و هه موو به شه ڕه وه ، ئاسته ئه م تا بوونم سه رقاڵ س��ه ره ڕای و خۆم کۆنترۆڵی ت��اڕاده ی��ه ک به مه سه باره ت ده توانم بکه م. هه ربۆیه ووتم:" کۆنتڕۆڵی هه ست و سۆزه کانتان و رێکبخه ن خۆتان هه یه له تواناتاندا ئه گه ر بکه ن". تۆکمه تر هێزتان، پیاوانه شێوه ئه و گۆڕینی له پێناو بکه ن؛ چونکه ئه و زۆردارانه ، ناتوانن شتێک ببه خشن و رێکبخه ن )YAJK( زیاتر ئه گه ر به بێچاره کان. به هێزی بکه ن، ئه و کات پیاو ناتوانێت وه کو رابردوو هێرش بکات. ئیدی پیاو به پشتبه ستن به و هێزه ی که هه یه تی ناتوانن وه کو جاران بڵێت:" به و شێوه یه له و کچه تێکشکاند، ره فتارانه مان ئه و ئێمه ده بمه وه ". نزیک ئێوه مه زنه . پێشکه وتنێکی له خۆیدا خۆی ئه مه ش پرسیار ده که ن و ده ڵێن:" ئێوه چۆن کێشه ی خێزانتان شێوه یه به م ده ڵێین:" ل��ه وه اڵم��دا ئێمه چاره سه رکرد؟ چاره سه رمان کرد، واته له شوێنی ئه وه ی به شێوه یه کی هه رزان به دوای به ده ستخستنی ژنێکه وه بن یاخود به دوای ژنی هه رزانه وه رابکه ن، سه یر بکه ن راستینه ی " زیالن" له ئارادایه ، له ڕاستیدا ئه و ژنه ژنێکی پیرۆز و به نرخه . چاالکی و هه ڵبڕی خۆی سه ری به شکۆمه ندییه وه گ��ه وره ی خۆشی جێبه جێ کرد و نامه کانی خۆشی نووسی و په یمانیدا و په یمانه که ی خۆی پێکهێنا. من ئێستا پێتان ده ڵێم که تادوایی رێزی ئه و ژنه ده گرم. ره نگه ئێوه ئه مڕۆ یان سبه ی له بیرتان بچێت، یاخود به شێوه یه ک له بیری بکه ن، به اڵم وه سیه تێکی بۆمان به جێ هێشتووه . به واتایه کی تر هه رگیز ده ستبه رداری وه سیه ته کانی شه هیدان نابم. لێره دا من ده ڵێم:" ئه گه ر ئه مه په یڕه وکردنی کارێکی یه کجار سه ختیش بێت،

ئه وا ده بێ په یڕه وکه ری راستییه کی وه ها بن.له کۆمه ڵگایه کدا که بااڵده ستی پیاو حاکمه

ته نانه ت زمانی ژنیش ده بڕدرێتلێره دا ناکۆکیه ک سه رهه ڵده دات. ئه ویش ئه وه یه که سه رله نوێ به شداریکردن و به سه رله نوێ داب��ڕان، ئایا دابه شکردن فه راهه م ده بێت؟ ئه گه ر ئه مه فه راهه م ببێت، ئه وا پیاو ناچاره سه رله نوێ خۆی بونیاد بنێ ئه مه ش یه که م: وشیاری و دووه م: ئازادیخوازی و ئیراده سێیه م: سه رکه وتوویی، به دی دێت. من به رده وام ئه م نموونه یه ده هێنمه وه ، ئه گه ر سه یری هێالنه ی چۆله که بکرێت ئه وا ده بینین کاتێک مرۆڤێک ده ستی به رهێالنه که ی یاخود هێلکه کانی نێو هێالنه که بکه وێت، چۆله که که ده ست له و هێالنه یه به رده دات. ئێمه ی کوردیش جێگایه کمان نه ماوه داگیر نه کرابێت. بگره بستێک خاکمان نه ماوه . ئه گه ر خاوه نی مێشکێکی وه ک چۆله که ش بو وینایه ، به مجۆره )واته له هێالنه یه کی ناتوانرێت بێگومان ئه وا پێکبهێنرێ. ب��ه ن��ام��ووس خێزانێکی ک��وردس��ت��ان(دا له خۆیدا خۆی چۆله که بزانن، راستیه ئه م پێویسته ده ستێکی گوتم:" هه روه کو سروشتییه ، بوونه وه رێکی و سه رهه ڵده گرێت بکه وێت، به رهێالنه که ی بێگانه ناگه ڕێته وه نێو ئه و هێالنه یه ؛ چونکه هه ست به بوونی مه ترسی ده کات و ده ڵێ:" ئه م هێالنه یه ی من ده ستی به سه دان له کاتێکدا ئه مه ش ب��ه رک��ه وت��ووه . حه رامی ساڵه یه ک پارچه له خاکی ئێمه نه ماوه که ده ستی

نه کرابێت. کاتێک داگیر به رنه که وتبێت و حه رامی من ئه م راستیه ده ڵێم، له وانه یه بڵێن: " ئایا ئێمه نه ژین؟ "له وه اڵمدا ده ڵێم:" به ڵێ ده بێ بژین، به اڵم پێویسته ئه م

راستینه یه ش ببینن و چاره سه ریشی بۆ بدۆزنه وه ". ئه گه ر ئه م مه سه له یه چاره سه ر نه که ین چیمان به سه ردا دێت؟ ئاشکرایه ئه مه ی لێده که وێته وه ، کورد ناتوانێ له سه ر خاکی خۆی نیشته جێ ببێت. هه موو که سێک کوردێک چۆڵکرا. ب��ه ت��ه واوی کوردستان ده گ��ری، له کوردستان نه ماوه که بڵێ:" من کوردم و من ده مه وێ لێره دا ده مه وێ به شه ره فم". من بژیم و من به ئازادی له ڕه وشێکی به ڕاستی بکه م. بۆ گه ریالیتان باسی زه حمه تدا ژیان به سه ر ده به ن. ئه گه ر ره وش وابێت من نه که ین له خۆمان نکوڵی ئێمه پێویسته بکه م! چی و به ئازادی بژین، به اڵم ده بێ راستی مه سه له کانیش ببینین. ئه گه ر هێزی چاره سه ریتان بۆ ئه مه نه بێت، هه روه ها و ل��ه واڵت له سه رمانه وه رشتبن ناتوانن ئه وا ناشتوانن به وشیاری و ئیراده ی خۆتان پێداگری له سه ر که ده پرسن ئێوه بکه ن. یه کسان و ئ��ازاد په یوه ندی ئێمه چۆن ئه و کچانه بژێنین؟ بێگومان به پاره نابێت؛ چونکه پاره خۆی له خۆیدا زۆرداریه و به واتای موڵک و سامان دێت. ئه م دیارده یه ش هه میشه له به رامبه ر ژن

به کارهێنراوه . باشه ئه گه ر وابێت ده بێ نه ژین؟

ئ��ال��ێ��ره دا و ل���ه م خ���اڵ���ه دا پ��ێ��وی��س��ت��ی��ه ک��ی زۆرم����ان خۆشه ویستی تیۆرییه کی و ئه شق به تیۆرییه کی هه یه . زۆری زه حمه تییه کی و زۆری ک��ه هه یه پێویسته دڵ و ده روون فراوان بکرێت، ئیدی پێویست ده کات کچه کانیشمان خۆیان بناسن و ببن به خاوه نی ناسنامه ی که سایه تی خۆیان. لێره دا من و پیاوانیش بێ ئه وه ی زه ویر بین، بۆ نموونه ، ده بێ به ڕاشکاوی ده خ���وازن. پیاوێک ج��ۆره بکه ن که چ ل��ه وه ب��اس هه ڵبه ته ئه مه هه م مافی ئێوه شه و هه م ئه رکێکی زان��ه و زل به خۆ گرگنێکی پیاو چونکه ئێوه یه ، له الی ده دات. له قه ڵه م میر ک��وڕه و به ئاغا خۆی ئێمه هه ر پیاوێک به گوێره ی ئایدیۆلۆژی فیوداڵ، هه میشه خۆیان له شوێنی ئاغا و سه رۆک عه شیره ت و…هتد داده نێ. سووکایه تی پێکردن و یاری کردن به هه ست و سۆز و لێدانی ژن به مافی ره وای خۆی ده بینێ. ئه م ره وشه روون و ئاشکرایه . ئاخۆ ده توانم هه ر به ته نیا به سه ر ئه م ره وشه دا زاڵ ببم و هه ڵیبوه شێنمه وه ؟ ئێوه خۆتان رێکبخه ن. مادام داوای پێویسته نه خێر. ژیانێکی پشت ئه ستوور به ئازادی و یه کسانی ده که ن، ئه وه ده یڵێم من ئه وه ی بده ن. ئه وه باجی ده بێ ئه وا بکه ون. شه هید به خێرایی و بێن یه کسه ر که نییه خۆسه لماندن به واتای شانکردنیش له چه ک ته نیا نایه ت. ئه مه نزیکبوونێکی هه ڵه یه ، پێویسته هه ست و سۆزه کانتان رێکبخه ن. ده بێ هێزی هزری ئازادی بکه ن که دیاری ئه وه پێویسته بنێن. بونیاد خۆتان ده خوازن له گه ڵ پیاوێکی چۆن بژین، یاخود له گه ڵ ئه مه ش بۆ ب��ه رن؟ به سه ر ژی��ان پیاوێک ج��ۆره چ پرۆژه ی خۆتان پێشبخه ن. سه رنج بده ن له کۆمه ڵگای ته نانه ت بااڵده سته ، پیاو ده سه اڵتی کورده واریدا که پێی باوکی و دای��ک ب��ڕاوه . تێدا ژنیشی زمانی

ئه مه گه رچی دۆزی��وه ت��ه وه ". بۆت ده ڵێن:"مێردمان له الی بۆرژواکانیشدا هه ر به و جۆره یه ، به اڵم له الی کچ جیاوازه . تاڕاده یه ک شێوازه وه ل��ه ڕووی ئ��ه وان ببینێ ده وڵه مه ند پیاوێکی ئه گه ر ده ک��ات، سه یر الدێیی له کچێکی ئه مه ش بێت، باش موچه ی و خراپتره ، به ره و پیری نزیکبوونێکی وا ده چێت. لێره دا ژیانێکی پشت ئه ستوور به ئایدیۆلۆژیای ئازادی ژن

له ئارادا نییه .باشترین پیاو که من ده یبینم هیچ شتێکی دیکه ی به ڕاستی ب��ه والوه . غه ریزییه کانی ئ��اره زووه له نییه چونکه ده بینم، باشتر الیه نی هه ندێ ژن ل��ه الی چه مک خ��اوه ن زیاتر له پیاو ژن ژیاندا له به رامبه ر پیاو له الی ویژدانانه چه مک و ئه و به ویژدانه . و جۆره ئه م له گه ڵ ئێوه ب��وون. وشک به خراپی زۆر پیاوانه چی ده که ن؟ ژنێک نییه که ئێستا گله یی �� من �� ئه گه ر کۆیله نه بێت خۆی له خێزان نه کات تێکۆشانه ب��ه م که ک��ردۆت��ه وه بیرم خۆمه وه ل��ه الی ده بێ ئه مه ئه نجامبدرێت. له ڕاستیدا من به شێوه یه کی ره مه کی باس له تیۆری ئه شق ناکه م. پێویسته زیاتر ئه شق، تیۆری به ڕاستی تێبگه ن، چونکه وتانه له م " په رتووکه که ی تازۆر که م ئه گه ر شه ڕه . تیۆری توێی له دوو ئه وا هه ڵبسه نگێنین، خانی" ئه حمه دی ک��ردووه . ئه شقی داستانی باسی په رتووکه که یدا، به اڵم ده رئه نجام کڵپه به کڵپه سووتان بووه . "مه م"یش کوڕی به گێکی به ناوبانگه ، سه ره ڕای ئه وه ش له نێو شێرپه نجه نه خۆشی دووچ���اری بێچاره ییدا ره وش��ی هه ڵوه سته به باشی زۆر پێویسته ده مرێت. و ده بێت

له سه ر ئه م ره وشه بکرێت.*مانیفستۆی ژنی ئازاد � ساڵ 1996

له الی ئێمه هه ر پیاوێک به گوێره ی ئایدیۆلۆژی

فیوداڵ، هه میشه خۆیان له شوێنی ئاغا و سه رۆک

عه شیره ت و…هتد داده نێ. سووکایه تی پێکردن و یاری کردن به هه ست و سۆز و

لێدانی ژن به مافی ره وای خۆی ده بینێ

Page 46: Roji Welat 10

[email protected] | 2011/9/20 | 10 بیرەوەری گەریال~ | ژماره

له کوێ بم بۆ من سه ر بڵندیه ئه گه ر بتوانم سه رکه وتن بۆ رێکخستن به ده ست بخه م

له ده فته ری گه ریالوه یاداشته کانی ساڵی )2010(ی شه هید "شوان

نوره دین" ناسراو به گیڤارا

و سیاسی ڕه وش���ی )2010( ساڵی له ده ستپێکی چونکه تێده په ڕاند؛ ج��ددی قۆناخێکی س��ه رب��ازی گه ریال هه م ئاپۆ س��ه رۆک ژیانی هه م ساڵه دا له و گرێدراوی هه ڤدوو)یه کتر( بوون. بۆ منیش ڕه وشێکی سه رکه وتن بوو له به ر ئه وه ی له و ساڵه دا پێشکه وتنی

پ��ڕم��ه زن خ��ووی��ای)ب��ه دی ده ک���را( ده ک���رد و هه لێکی دیرۆکی بوو بۆ سه رکه وتنی ش��ۆڕش ل��ه و س��اڵ��ه دا. هه رشت زه الل و روون بوو. وه ک ئه وه ی که یان شه ڕه درا پڕمه زن بڕیارێکی ئاشتی. یان

بوو. پێویست بوو له و ساڵه سه رکه وتنێکی پڕمه زن و هه نگاوێکی گه وره هه ڵبگرین. ل���ه وان���ه ئ�����ازادی س����ه رۆک ع��ه ب��دوڵ��اڵ به بێ کۆتایی و له زیندان ئ��ۆج��ه الن ئ��ازاد س���ه رۆک و ئیمراڵی زیندانی کورد چاره نووسی مافی و بکرێت بدرێ و ئاشتی به رپا بێ و ماڵئاوای ژێرده ستی و له ناوناخۆشی بکات ئاماده کاری ه��ه م چونکه دوژم���ن؛ مه زن پڕ هیوای هه میش ده ک��راو ده کرا که له و ساڵه دا پڕ پرۆژه ی

پ����ه روه رده ی پێشبخرێن. ب��اش سیاسی و ع��ه س��ک��ه ری هه میشه ب���ه رده وام ب��وو و خ���ۆی ب��ه ه��ێ��زت��ر ده ک����رد.

م��ن ل��ه و س��اڵ��ه دا پ����ه رورده ی ئ����ای����دی����ۆل����ۆژی س�����ه رۆک

چوومه دوای���ی و بینی ئ��اپ��ۆم تایبه ت، س��ه رب��ازی پ�����ه روه رده ی ف���ێ���رب���وون���ی)دۆش���ک���ه ( وه ک ب���ه ب���اش���ی س������وودم ل���ێ ب��ی��ن��ی.

پ������������ه رورده ى دۆش����ک����ه )4( ه��ه ڤ��اڵ ب����ۆ هه ڵبژێردراین. هه موومان سوودێکی باش و نه تیجه یه کی بوو. باش زۆر ئه نجامه که شی و لێوه رگرت باشمان وه کو تاقمێکی په روه رده ، به رده وامیماندا. زۆر که یف خۆش و خۆشحاڵ بووم، له وه ی که ده مزانی سه رکه وتن سیالحی"چه ک" فێربوونی له سه ر دێنم. ب��ه ده س��ت دۆشکه به ئیسرار بووم و که یفم لێده هات و بۆ ئه وه ش داخوازیم زۆر بوو که فێربم و هه ر بۆ ئه مه ش به باشی گوێم ده گرت و مێشکی خۆمم ماندوو ده کرد پێوه . به م چه که و بینم به دوژمن ه��ه ره س ده موویست که ئامانجم ئه وه بوو که ته یاره کان"فرۆکه کان"ی تورکیا ئه و ترسه یان له دڵدا بنیشێت که جارێکی تر نه ینه سه ر گه ریال. پێویسته نه هێڵم که ئیدی فرۆکه کانی دوژمن

بێنه سه ر هه ڤااڵنم. له به ر ئه وه ش من خۆمم به زیندوو سه رکه وتن دوژم��ن به له به رامبه ر ئه گه ر دان��ه ده ن��ا، ناوم گیڤاره یه و پێویستیش بوو به ده ست نه خه م. من که خاوه نداری له ناوه که م بکه م. پێویسته ، راستینه ی که سایه تی ئاپۆچی له هه رچواربه شه که ی کوردستاندا

بئافرێنم، به تایبه تی له باشووری کوردستاندا.

هه رله و ساڵه دا که ساڵێکی گرنگ بوو

ه��ه م��وو ه��ێ��زه س��ه رب��ازی��ی��ه ک��ان گ��رن��گ ب��وون��ی ئه و قۆناخه یان ده رک ده کرد که چی روو بدات. هه ڤااڵنی ده ب��ووی��ن. تاقمێک"ده سته " به گشتی جێگه یه ئ��ه و له و بکه ین. دروس��ت سه نگه ر که کرد پێشنیاریمان بوو، وا ته پۆڵکه یه ک"گردێک" وه کو که شاخه ی سه نگه ر به کۆاڵندنی ده س��ت ک��ه ک��رد پێشنیاریم تاقمه که ی ئه و بوو. قه بووڵ پێشنیاره که م و بکه ین

هه ڤااڵن زۆر به یه که وه گه رم و که یف خۆش بوون و ئه وه ی له به ر دروستکردن سه نگه ر به کرد ده ستمان پووچه ڵ هێرشه کانیان و تورکیا ته یاره کانی که به باشی خۆمان پاراستنی ئ��ه وه ش له به ر و بکه ین بپارێزین. کاروباری سه ربازی ئه و ساڵ زۆر گران و ئاماده کاریه کی زۆرمان کردو هه ر هه ڤاڵێکیش له الیه ن خۆیه وه فیداکاریه کی زۆری نیشانده دا. من خۆم له و ساڵه دا زۆر شت فێربووم. پێویستی ده کرد له به رامبه ر به دوژمن مرۆڤ خۆی بناسێت. شه ڕ ده ستی پێنه کردبوو و ئێمه ش به و فکره وه ئیشمان ده کرد و پێویستی ده کرد، به ر له وه ی که شه ڕ ده ست پێبکات به سه ر دوژمندا زڵ بی و سه رکه وی. ئه مه ش کارێکی ئاوه ها ئاسان نییه . ده بێت باش بیربکه یته وه که باش شه ڕ بکه ی. وه کو له شه ڕدا دوژمه نه که ت ده ڵێت:" کۆنفشیوسیش ئاسان مه گره ، وه ک شێر بی له به رامبه رت شه ڕ ده کات". به س لێره دا وه کو ئه ژدیهایه ک وایه

که وتۆته الی دوژمنه وه .

سۆزدان له سه ر سه رکه وتن

و ئاپۆچی ئیراده یه کی به سه رکه وتن س��ۆزی به و س���ه رۆک فه لسه فی و ئایدیۆلۆژی و خوێنی شه هیدان فیداکاری هه ڤااڵێتی و ئامانجی سه رکه وتنی پارتی له وساڵه دا بنێته دبێ حه تمه ن"مسۆگه ر" سه رکه وتن ئاپۆ س��ه رۆک مانگه دا هه رله و ئ��اراوه . ووتی خۆیدا هه فتانه ی له چاوپێکه وتنی شه ڕ بکه ن. له و کاته دا بوو که من وتم "ئاماده م چاالکی فیدای بکه م"، ئه مه ش من بیرکردنه وه ی رۆژی چه ند ئاکامی بوو. له پاشانیش چه ند سه نگه رێکی شه ڕم پارتیم هه ڤااڵنی به یارمه تی ئ��ام��اده ک��رد. ته قسیماتی من پێکهات بۆ کارێکی گرنگتر له قه ندیل. هه ر له و کاته شدا بوو که من پێشنیارم کردبوو، به اڵم له به ر ئه وه ی که کاری پارتی "رێکخستن"پیرۆزتر بوو، من پێشنیاری خۆمم و ژیان ئه وه ی له به ر دواخست. تر ساڵێکی بۆ پێشکه وتنی پارتیمان"رێکخستن" زۆر گرنگتر له هه ر شتێک بوو، کاروباری شه خسیم نه کرده ئاسته نگ له به ر رێکخستنمان"پارتیمان" به کاری له به رامبه ر ئه گه ر بڵندیه سه ر من بۆ کوێبم هه ر له ئ��ه وه ی بتوانم سه رکه وتن بۆ رێکخستن به ده ست بخه م له سه ر منیان تاقمه که مان هه ڤااڵنی شه هیدان. رێبازی وساتێکدا کات له هه ر تۆ وتیان و له بیرنه ده کرد له سیالحی"چه کی"قورس تۆ چونکه پێویستی؛ "دۆش���ک���ه " ده زان�����ی. ه��ه ڵ��س��وک��ه وت��ی رادی��ک��اڵ��ی قه ت سه ربازییه وه و جه سته یی له الیه ن سه ربازی

له ژیانمدا له بیر ناکه م.

Page 47: Roji Welat 10

چەند دیمەنێک لە چاالکییەکانی PÇDK لە هەولێر، سلێمانی و بەغداد

هەولێر

سلێمانی

بەغداد

Page 48: Roji Welat 10

شه هیدانی 2011/8/21 هێرشه دڕنده کانی ده وڵه تی تورکیا له کورته ک

Organî R

ageyandnî Partî Çareserî D

îmukratî K

urdistanJim

arey: 10 • Salî: 2011