Bakn bugn Arap kyleri Halk Savunma Birlikleri (YPG)ye snyor, Gelin bizi kurtarn dvivaHibada yaynladnz Kyne ihanet eden ocuk diye. O gzel zetliyordu durumu. Ben deyerinde grdm. Gidiyorsunuz Serekaniyeye, oradaki Hristiyan toplumu Buras ancak YPGninkontrolne girdikten sonra yeniden ibadet etmeye balayabildik diyor. Yani insanlar kendi kimliklerini rahatlkla ifade edebiliyorlar. Byle dinsel ve etnik kimlikleri kucaklayan, ilerici, demokratik, kadnn n planda olduu, laik ve hukuk gvencesi olan birmodeldir / ENVER MSLM - Koban Kanton EsBakan********************************

Cizire Kantonunda bu seferki duramz Adalet Bakanl ve Adliye Binas oluyor. Kendi meslelanlarnda bulunmak, meslektalaryla iletiimde olmak avukatlarda farkl bir duyguya yolayor. Bugn adliye olarak kullanlan binann rejim dneminde ebbihalarn merkezi olduunuuz. ebbihalar, rejimin milisleri. Bina imdi Kantonun adaletin merkezi olarak ilev gryor.

KOMTELER LK BASAMAKlk grme, Adalet Bakan Abdlhamid El Bekir ve Bakan Yardmcs Avukat Halid brahim ile gr. Rojavada hukuk sistemi u aamalardan geerek oluturuluyor: lk Adalet Komisyonu ina eiliyor, akil insanlardan oluan Sulh Komiteleri kuruluyor. Ardndan halk mahkemeleriina ediliyor. Cizire Kantonunda 9 Halk Mahkemesi bulunuyor. Adliye sisteminin ilkbasamanda Sulh Komiteleri yer alyor. Anlamazlk yaayan taraflar ilk olarak buraya bavuuyor. Eer burada sorun zlemiyorsa, komite dosyay Halk Mahkemesine gnderiyor.Avukatlar, Halk Mahkemelerini de geziyor. Buradaki mahkeme dzeni olduka farkl; Mahkeme heyetine ait bir krs sistemi yok. Savc/ddia Makam, avukatlarla ayn dzeyde eit olatemsil ediliyor.SAVUNMA ANADLDEMahkemelerde herkes kendi anadilinde savunma yapabiliyor. Tercman masraflarn mahkeme karlyor. Yarglanan inancna gre kutsal kitaplar zerine yemin ediyor.Ancak bu uygulama art deil. Dava srelerinin 1,5 ayda davalarn bitirilmesine zen gsteriliyor. Adalet Meclisi komnlerden oluuyor, cinsiyet eitlii esas alnyor.

UZLAMA TEMELQamiloda 2013 ylnda Hukuk Akademisi kuruldu. Akademi hukuu yetitirmekle grevli. Uzlamdaletin temelini oluturuyor. Cezaevlerine ise Eitimevi diyorlar. Su ileyenleri bilinledirilmesine, topluma kazandrlmasna nem veriyorlar. San durumada temsil edecek kiininat olmas gerekmiyor. Sann Vekilim dedii bir kii de savunmanlk yapabiliyor.

Yeni yaamn znesi kadn

Avukatlar son olarak kadn rgtlerini ziyaret ediyor. Rojava Devriminin neden kadn devrimi olduuna yerinde tanklk ediyoruz. Mala Jin (Kadn Evi), 2011in Mart aynda alyor. Klikin tm meseleler ilk olarak Mala Jine tanyor. Kadna iddet, kadn erkek arasnda yanlar hatta gelin kaynana arasndaki sorunlar da burada ele alnyor. Mala Jin ayrca kadna ilikin tm davalarda da mdahil olarak yerini alyor. Bir kadn boanmak istediinde kadnsi iin 15 gnlk sre tanyorlar eer 15 gnn sonunda kadn boanmakta kararlysa mahkemeyeor. Kadna iddet uygulanmsa, hemen asayie bildiriliyor ve konu mahkemeye tanyor. Malasadece kadnlar deil erkekleri de bilinlendirme grevi stlenmi. Ei tarafndan iddeterkek ise o erkee de yardmc olunuyor.

Kadnn zneletirilmesinemle zerinde durduklar nokta, zihinsel dnmn gerekletirilmesi. Kadn ve erkein bilsk bir seferberlik sz konusu. Ama kadn her alanda kadn yaamn znesi haline getirmeay deil; Feodal yapnn ve modern hukukun yannda eriat hkmlerinin de varolduu Ortadou

ede yol katetseler de henz hedeflerinin gerisindeler. Kadnlar da bunun farknda.Bir devir kapanyorDevrimden sonra ne deiti peki? yle anlatyorlar: Erkein yapt ii kadnn da yapabildsahibi olduu alanlarda kadnlarn da sz sahibi olmaya balad grlnce bu durum erkeklerlumda bir bilin oluturmaya balyor. Bu bilin, aile ierisinde daha demokratik bir deiimratt. En nemli verilerden biri iddetin azalmas oldu. Adalet Bakan Yardmcs Evin Xilo,Kanununu oluturduk. Kanunlarn bir yaptrm gc olduu, rf deitirdii ve kanun toplumfe dnt iin bu kanuna ihtiya duyuldu. Aslnda kanunlara karyz, kanunlara ihtiya dutoplum yaratmak istiyoruz diyor. / ELN YILDIRAL**********************Rejim dneminde sadece sulh mahkemelerinin bulunduu Efrin adliyesi, devrimin ardndantm yarglamalarn yapld adliye merkezine haline getirildi.

Rejim dneminin btn adliye grevlileri, devrimin ardndan Efrin i hzlca terk etmi. Devriesinde avukatlk yapan ancak bugn istinaf mahkemesi heyetinde yer alan Emine Ala, "Hepsi rejimin adamlaryd. Can gvenlikleri olmad iin katlar" diyor.DEVRM NCESNDE AVUKATTILARSadece Emine Ala deil, mahkemenin tm alanlar, devrim ncesinde avukatlk yapyordu.

Adliyede sulh hukuk mahkemeleri bulunduu iin, cinayet gibi ceza davalarnn dosyalar ise Halep te grlyormu. Ancak devrimden sonra btn dosyalara Efrin adliyesinde baklyor. Vbu davalar iin 15-20 kiilik bir heyet grevli.

stinaf mahkemesi heyet yeleri avukatlar Ahmet Faris ve Emine Ala nn verdii bilgiye gre, devrimin ilk gnlerinde, kentte sz geenlerden ve avukatlardan oluan bir heyet kuruldu. Bu heyet hzlca dosyalar gzden geirdi, cinayet davalar dndaki hrszlk, alacak-vzi anlamazl, boanma gibi davalarda taraflar uzlatrma yoluna gitti.

ADL SULARDA AZALMAEmina Ala, devrimin ardndan adli sularda byk bir azalma olduuna dikkat ekti:"Neredeyse yok alma aamasna geldi. rnein rejim dneminde hrszlk ve cinayet oktu. imdKrt halk, ynetimi ele geirince, hrszlk yapmalarna gerek kalmad. Kimse kimseyi ldrk kendi kendini ynettii durumda, eskiden olan ihtilaflar, dmanlklar, anlamazlklar olmuor. Kendi sorunlarn zebiliyor. Btn dnyaya bunu ispatlad."

Efrin adliyesinde bugn arlkl olarak, alacak verecek davalar, ticaret davalar ve boanmavalar grlyor.

BOANMA DAVALARINDA ANLATIRMA YOLUEmine Ala, boanma davalarnda taraflar anlatrma yolunu setiklerini anlatyor. Gerekesinse, Kadn Merkezi yneticilerinden Hanife Ali gibi aklyor:"Biz toplumda boanma kltrnn yaylmasn engellemek istiyoruz. ocuklarn aile ortamndaamaya alyoruz ve kadnn haklarna daha ok kavumasn salyoruz. Kadnlara haklarn aef ailenin korunmas."

Emine Ala, boanma davalarnn temel nedeninin sava koullar olduuna dikkat ekiyor, "Savaeyi, ekonomik ve sosyal olarak etkiliyor" diyor.

Boanma nedenleri arasnda kadna ynelik iddetin ok az olduunu ne sryor, "Kadna ynel1 civarndadr" diyor.Namuz adna ilenen cinayetler iin de "Oluyor ama ok nadiren" diyor.SURYE YASALARI DEVREDERojava yargsnn henz kendi yasas yazlm deil. TEVDEM Adalet Komisyonu nun oluturduuvar. Bu metin temel alnyor ancak Suriye kanunlar devrede.

Ahmet Faris, neden kendi kanunlarn oluturmadklar yle anlatyor: "Suriye nin bir parasalanda olduu gibi hukukta da onlarn bir parasyz. Suriye kanunlar, 1963 ylndan nce Fhukukundan alnm. Medeni kanun ve ceza kanunlar kabul edebileceimiz kanunlardr. AncakBaas rejiminin daha sonradan oluturduu siyasi hukuk kabul edilebilir deildir."Emine Ala, "Suriye medeni kanunda yer alan kadn haklar bizim istediimiz gibidir" diyor.

Suriye yasalarnda idam cezas var. rnein, planlayarak isteyerek insan ldrmenin cezas idm. Ahmet Faris ve Emine Ala, "dam cezasna kesinlikle kar olduklarn" belirterek ekliyor: "Devrimden sonra 3 cinayet dosyas geldi. Onlar Suriye yasasnn lm cezas hkmn uygulaUzun sreli hapis cezalar verdik."

ALIMA ESASI GNLLLKRojava da dier resmi kurumlarda olduu gibi adliyede de alanlarn temel alma esas, gEmine Ala, bu durumu, "Burada alan herkes halktr" diye zetliyor.Dier btn kurumlarda olan bayrak, fotoraf gibi simgeler adliye binasnda bulunmuyor. Nedenini soruyoruz: Buras adliye binas. Siyasi simgeler olmaz.BURASI DURUMA SALONUYarglamann yapld bir mahkeme grmek istiyoruz. Grme yaptmz yeri gsteriyorlar.nanmak g."Buras mahkeme salonu" diyor Emine Ala.Soruyorum: Devrimden sonra m bu hale getirildi?

"Hayr. Devrimden nce de byleydi. nk, sulh dosyalar burada grlyordu. Bahsettiiniz dnlar, Halep te."

Baka bir soru: "Ama imdi cinayet davalarn da burada gryorsunuz. Tutuklu bir sank geldide ne yapyorsunuz?""Asayi nlem alyor ve yetiyor." / ARZU DEMR

******************

Rojava Toplumsal SzlemesiGiri

Din, dil, rk, inan, mezhep ve cinsiyet ayrmnn olmad, eit ve ekolojik bir toplumda adzgrlk ve demokrasinin tesisi iin. Demokratik toplum bileenlerinin siyasi-ahlaki yapsya birlikte oulcu, zgn ve ortak yaam deerlerine kavumas iin. Kadn haklarna sayg vednlarn haklarnn kklemesi iin. Savunma, zsavunma, inanlara zgrlk ve sayg iin. Bizerk blgelerin halklar; Krtler, Araplar, Sryaniler (Asuri ve Arami), Trkmenler ve eer olarak bu szlemeyi kabul ediyoruz.

Demokratik zerk Blge Ynetimleri; ulus-devleti, askeri ve dini devlet anlayn, ayn zama

merkezi ynetimi ve iktidar kabul etmez.

Demokratik zerk Blge Ynetimleri; btn etnik, toplumsal, kltrel ve ulusal oluumlarn kerini kurumlar araclyla ifade etmeleri iin toplumsal mutabakata, demokrasiye ve oulcul. Demokratik zerk Blge Ynetimleri; ulusal ve uluslararas bara, Suriyenin snrlarna vhaklarna saygldr.

Toplumsal Szlemenin olumas, demokratik toplumun inasnn arac ve toplumsal adaletin golan Demokratik zerkliin tesisi ve bilimsel bir toplumun inas iin; Demokratik zerk Yntimlerdeki Krtlerin, Araplarn, Sryanilerin, Ermenilerin ve eenlerin istemleri ile Suriyenin dier halklarnn istemleri demokratik bir Suriye ve Demokratik zerk Ynetimlerin siasi-toplumsal bir sistem olmasnda birleti. Bu amalar ve byle bir ynetim iin bu szlemebul edilmitir.BRNC BLMTemel unsurlar:

1. Madde: Bu anlamann ad, Demokratik zerk Kanton Ynetimlerinin (Cezr, Koban ve Afrinlumsal Szlemesidir. Demokratik zerk Ynetimlerin Toplumsal Szlemesinin ilemesi ve ilesi bu szlemenin bir parasdr ve ondan ayrlamaz.

2. Madde:a) ktidarlarn kayna halktr, halk iktidarn sahibidir, seimle belirledii kurumlar ve mleri araclyla ynetimini salar. Demokratik zerk Ynetimlerin Toplumsal Szlemesininimlerin hibiri meru deildir.b) Demokrasi temeli zerinde kurulmu olan meclis ve yrtme kurullarnn kayna halktr. Butek elde veya zmrede toplanmas kabul edilemez.

3. Madde:a) Suriye zgr, demokratik ve bamsz bir devlettir. Suriye, parlamenter, federal, oulcue demokratik bir sisteme sahiptir.b) Demokratik zerk Kanton Ynetimleri (Cezr, Koban ve Afrin) Suriye topraklarnn bir parve Qamilo kenti de Demokratik zerk Cezr Kantonunun merkezidir.c) Cezr Kantonu ortak kantondur ve ierisinde Krtler, Araplar, Sryaniler, Ermeniler veeenler ile slam, Hristiyan ve zid inanlar birlikte yaarlar. Bu da kardelik ve ortaemelinde gerekleir.d) Bu szleme Demokratik zerk kantonlarn Ynetimleri iin temel tekil ediyor ve Geici Yaa Meclisi tm kantonlarn temsilciliini yapar.4.abcde-

Madde: Kantonlarda Demokratik zerk Ynetim sistemiYasama Meclisi,Yrtme Meclisi,Yksek Seim Komiserlii,Yksek Anayasa Meclisi,Blge Meclisleriden oluur.

5. Madde: Qamilo kenti Cezr kantonunun merkezidir ve ynetimidir.6. Madde: Demokratik zerk Ynetimlerde her ahs ve oluum erk ve haklar bakmndan yasalare eittir.7. Madde: Toplumsal Szlemeyi kabul eden Suriyedeki btn kentler ve blgeler, Demokratikrk Ynetimlerin kantonlarna dahil olma hakkna sahiptir.

8. Madde: Demokratik zerk Ynetimlerin tm kantonlar; her trl blgesel faaliyetlerini yrzgr iradeleriyle ynetim ve meclislerini kurma ve Toplumsal Szlemeye aykr olmayan herhakk kullanma hakkna sahiptir.

9. Madde: Cezr Kantonunun resmi dilleri Krte, Arapa ve Sryanicedir. Ayn zamanda die

mlarn anadillerini kullanma ve anadillerinde eitim grme hakk vardr.10. Madde: Demokratik zerk Kanton Ynetimleri hibir devletin iilerine karmaz, komuluklarn savunur ve sorunlar da bar yoluyla zmeyi esas alr.11. Madde: Demokratik zerk Kantonlar bayrak, amblem ve marlarn belirleme hakkna sahiptir. Bunlar ilgili yasalarla dzenlenir.

12. Madde: Demokratik zerk Ynetim, siyasi merkeziyeti olmayan, gelecek Suriyesinin bir paras ve rneidir. Suriye iin federal sistem en uygun sistem olduundan dolay zerk ym ile merkez (merkezi devlet) arasndaki ilikiler bu temel zerine kurulur.KNC BLMTemel unsurlar:

13. Madde: Bu szlemede yasama, hukuk ve ynetim erkleri birbirinden ayrdr. (Gler ayrl)

14. Madde: zerk ynetim; gnn adalet llerine gre, rejimin daha nce blge halkna kartm rk projelerini kaldrarak, zarar gren yurttalarn zararlarn telafi eder.

15. Madde:a- Krt Halk Savunma Birlikleri (YPG) ulusal bir kurum olarak her kantonun gvenliinden ve toprak savunmasndan sorumludur. Halkn karlarna hizmet eder ve halkn gvenlii ilern korur. YPG zsavunma ilkesine gre hareket eder, merkezi ordu ile ilikilerini YasamaMeclisinin kard yasalar belirler. gvenlie ve merkezi sisteme ynelik tehditlere kynetimleri destekler. Emirlerini de Halk Savunma Birliklerinden (YPG) alr.b- Asayi Gleri ileri Bakanlna baldr.

16. Madde: Ynetimleri gzetmeyen, darda brakan ve adalet llerini aan yasalarn kar

17. Madde: Toplumsal Szleme, tm yasalarda genlerin siyasete ve ynetime gl bir ekildearn gvence altna alr.18. Madde: Sular ve cezalar ilgili yasalarla dzenlenir.19. Madde: Vergi ve vergilendirme ilgili yasalarla dzenlenir.

20. Madde: nsan Haklarna dair uluslararas tm anlama ve szlemeler Toplumsal Szlemedeukuk normu olarak geerlidir.NC BLMHak ve zgrlkler:

21. Madde: Ynetimler, uluslararas anlama ve szlemelere gre insan haklarn ve deerlerince altna alr. Ynetimlerde en deerli ey kii ve gruplarn zgrldr.22. Madde: Evrensel nsan Haklar Bildirgesinin sivil, siyasi, kltrel, toplumsal, ekonomik maddeleri ve ilgili tm bildiriler bu Toplumsal Szlemenin bir parasdr.23. Madde:a) Herkes etnik, dil, cinsiyet, dini, mezhebi ve kltrel kimliini yaama hakkna sahiptir.b) Herkes ekolojik toplum esaslarna gre yaama hakkna sahiptir.

24. Madde: Her kii ve grup; dnce, inan, karar ve grlerinde zgrdr. Alnan kararlarara, ahlaka aykr olmamas ve diktatrl savunmamas kouluyla.

25. Madde:a) Birey zgrl esastr ve korunur, hi kimse yasad olarak gzaltna alnamaz.b) nsan onuru esastr ve korunur, hi kimseye fiziki ve psikolojik ikence yaplamaz. kencyapan kii cezalandrlr.c) Tutuklu ve hkmller iin insani yaam alan azami ekilde dzenlenir ve cezaevleri, cezadrma yerleri deil eitim ve rehabilite yerleri olarak dzenlenir.

26. Madde: Toplumsal Szlemede siyasi hayat (gr) hakk gvence altndadr ve idam cezasktur).

27. Madde: Kadnlarn siyasi, toplumsal, ekonomik, kltrel ve her trl yaam hakk vardr (altna alnr)

28. Madde: Kadnlar, zsavunma ve her trl cinsiyet ayrmn kaldrma, reddetme hakkna sahi

29. Madde: Toplumsal Szleme, ocuk haklarn gvence altna alr, ocuklarn altrlmaspsikolojik ikence yaplmas ve ocuklarn kk yata evlendirilmesini yasaklar.30. Madde: Toplumsal Szlemede her yurttan u haklar vardr:1) Gvenlik, huzur ve istikrar hakk2) Temel eitim hakk (zorunludur)3) , ev, sosyal sigorta ve salk hakk4) Anne ve ocuklarn korunmas ve beslenmesi hakk5) Yallarn ve engellilerin salk, korunma ve sosyal hayat haklar gvence altndadr.31. Madde: Dini inanlarn yaanmas hakk gvence altndadr, dinin siyasete alet edilmesi,zerinden kartlk ve ayrmclk yaratlmas kabul edilemez.

32. Madde:a) Toplumsal Szlemede parti, dernek, sendika ile sivil toplum rgt kurma hakk ve bunlarynetime katlm yasalarca gvence altna alnr.b) Toplumsal Szlemede blgelerdeki toplumun ok renklilii, zenginlemesi, kltrel geliiasi zgrl ve ekonomik edinimleri gvence altna alnr.c) zidlik inanc ayr bir inantr. zidler her trl toplumsal ve dini inanlarn yaama.

33. Madde: Toplumsal Szlemede basn zgrl, iletiim, yaynclk ve gazetecilik faaliyeltna alnmtr ve dzenlemesi ilgili yasalarla yaplr.

34. Madde: Yurttalar grlerini ifade etme, grev ve barl eylemler yapma hakkna sahiptihak ilgili yasal dzenlemelerle belirlenir.35. Madde: Herkes bilgi edinme, bilimsel faaliyet yrtme, kltrel ve sanatsal faaliyetyrtme hakkna sahiptir.36. Madde: Herkesin seimlerde btn kurumlara aday olma hakk vardr. Bu hak ilgili yasaldzenlemelerle belirlenir.

37. Madde: Herkesin siyasi g (snma) hakk vardr. Siyasi snma isteyen hi kimse isteilemez.38. Madde: Toplumsal Szleme herkese frsat eitlii tanr ve gvence altna alr.

39. Madde: Yeralt ve yerst tm zenginlikler btn toplumundur. Bunlarn kullanm, harcanmiletilmesi ilgili yasalarca dzenlenir.

40. Madde: Demokratik zerk Ynetimlerdeki tm emlak ve topraklar halkndr. Bunlarn kullane dalm ilgili yasalarca dzenlenir.

41. Madde: Mlkiyet ve zel mlkiyet hakk gvence altna alnr. Yasad olarak hi kimse m

ini kullanm hakkndan mahrum braklamaz. Hi kimsenin topra ve mlk elinden alnamaz. Kaalnmas gerekiyorsa da karl denmelidir.

42. Madde: Demokratik zerk Ynetimlerdeki ekonomik sistem; toplumsal geliim, adalet ve retimin devam zerine kuruludur ve bilimsel-teknolojik imkanlara dayanr. retimin gelitirilmesi ve ekonomik icraatlarn amac insan ihtiyalarn karlamak ve onurlu bir yaametmektir. Demokratik zerk Ynetimler Herkes almasna gre kazanacak esasna gre ortakmi ve meru bir yar kabul eder, tek elde toplamay (stoklama) yasaklar ve toplumsal adaleti tesis eder. Ulusal retim aralarnn mlkiyeti tesis edilir, yurtta, ii ve doa haklunur ve ulusal egemenlik glendirilir.43. Madde: Her yurttan seyahat, yer ve ikamet deitirme hakk vardr.

44. Madde: Toplumsal Szlemede belirtilen hak ve zgrlkler -kiiye ve menfaatlere gre- ymlanamaz.

DRDNC BLMYasama Meclisi45. Madde: Yasama Meclisi, Demokratik zerk Kanton Ynetimlerinin yksek meclisidir. Halk tarafndan 4 ylda bir seimlerle belirlenir.

46. Madde: Yksek Seim Komiserlii seim sonularn akladktan 16 gn sonra, meclisin birumu gerekleir. Oturum arsn, Yrtme Meclisi Bakan yapar. Eer baz olaanst durumlse, Yrtme Meclisi Bakan 15 gn ierisinde meclisin salt ounluunu (50+1) salayarak mecplar. lk oturuma en yal ye bakanlk yapar. lk oturumda Meclis Ebakan ve divan seilrumlarda (meclis itzne gre) ak oturum yaplr.

47. Madde: Demokratik zerk Ynetimlerin ye says kentlerin ve blgelerin nfusa saysna () gre belirlenir ve cinsiyet kotas yzde 40tan (%40) az olamaz. Ayn zamanda seim yasasngre; Sryani ve genlik temsiliyeti kotas da zel olarak belirlenir.48. Madde:a) Meclis yeleri (milletvekili, parlamenter) iki defadan fazla meclis yesi olamaz.

b) Olaanst durumlarda; meclisin sresi, meclis ye tam saysnn drtte birinin (1/4) iste

ya da meclis divannn ye tam saysnn te ikisinin (2\3) oylamasyla alt (6) ay uzatlab

49. Madde: Seme (semen) yann 18den, seilme (parlamenter seilme) yann da 22den k. Seme, seilme ve seim koullar ilgili yasalarca dzenlenir.

50. Madde: Meclis yeleri parlamenterlik sresi boyunca, yz kzartc sular dnda, dncay yarglanamaz. Meclis onay dnda yarglanamaz.51. Madde: Meclis yesi, meclis ileri dnda herhangi bir ii yapamaz, meslek icra edemez.

Mecliste yemin ettikten sonra o kiinin dier ileri ve vazifeleri dondurulur. Meclis yelii ncesindeki tm erkleri ve haklar sakldr, meclis yelii sonlandnda eski haklarni kullanabilir.52. Madde: Demokratik zerk Kanton Ynetimlerinin her blgesi, blge meclisi temsilcilerini seim yoluyla belirler.53. Madde: Yasama Meclisinin erkleri: o Meclisin tzn, ilerini ve sistemini hazrlar.

Blge komiteleri ve meclisleri tarafndan sunulan yasalar dzenler.Yrtme kurullarnn ilerini gzetler ve soruturmalarn yrtr.Uluslararas anlama ve szlemeleri onaylar.Yrtme Meclisine ya da bir meclis yesine yrtme (kabine kurma) yetkisi verebilir.Sava ve bara karar verir.Yksek Anayasa Mahkemesinin yelerini belirler.Genel bte karar verir.Genel siyaset ve ekonomik geliim planlamasn belirler.Genel af karar verirYrtme Meclisinin ilann (tebligat) yapar.

Demokratik zerk Blgelerini belirler ve onlarn merkez (merkezi hkmet) ile olan ilikilerni ilgili yasa ile belirler.

BENC BLM54. Madde: Kanton Yneticisi:

a) Kanton Yneticisi ve Demokratik zerklik Ynetiminin Yrtme Meclisi Yneticisi, ToplumsaSzlemede belirlenen llere (yasalara) gre halk adna yrtme grevini yerine getirir.b) Konton Yneticiliine aday olacak kiinin;1- 35 yan gemi olmas gerekir.2- Suriye yurtta olmas ve aday olduu kantonun ierisinde yaamas gerekir.

3- Herhangi bir yz kzartc su ile yarglanmam olmas gerekir. tibar iade edilmi olsac) Kanton adayl u ekilde gerekleir:1- Meclisin birinci oturumunun ardndan 30 gn ierisinde, Yasama Meclisi Bakan kanton yneticisinin seilmesi ars yapar.

2- Adaylk dilekeleri Yksek Mahkemeye yaplr, mahkeme de 15 gnlk soruturma sresinin sdilekeleri ya onaylar ya da reddeder.

3- Kanton yneticisini Yasama Meclisi seer. Meclis ye tam saysnn salt ounluunun oyunu1) alan aday kanton yneticisi olur.

4- Hibir aday yeterli oyu alamazsa en ok oy alan adaylarn katld ikinci oylamada mecliselerinin en ok oyunu alan aday kanton yneticisi olur.5- Kanton yneticilii sresi 4 yldr ve yeminden sonra balar.6- Kanton Yneticisi greve balamadan nce Yasama Meclisi nnde yemin eder.7- Kanton yneticisi vekilini/vekillerini ve grevlerini belirler. Vekil/vekiller Yasama Meclisinin onayn da aldktan sonra kanton yneticisinin nnde yemin eder.

8- Kanton yneticisinin grevlerini yrtemedii durumlarda vekillerden biri onun yerine bakar.d) Kanton yneticisinin grev ve yetkileri

1- Kanton yneticisi, Toplumsal Szlemeye saygldr, ynetim blgelerinin ilerini yrtrik ve egemenlii savunur.2- Kanton yneticisi, Yrtme Meclisinin bakann belirler.3- Kanton yneticisi, Yasama Meclisinin kararlarn onaylar, yasalara gre karar verir.

4- Kanton yneticisi, seim sonularnn aklanmasnn ardndan Yasama Meclisinin toplanmas5- Kanton yneticisi, hediye ve nianlarn verilmesine karar verir.6- Kanton yneticisi, Yrtme Meclisinin nerisi dorultusunda genel af karar alr.

e) Kanton yneticisi, halkn Yasama Meclisindeki temsilcilerinin araclyla halka kar sodur. hanet, yolsuzluk ve yz kzartc sularda, halk onu Yksek Anayasa Mahkemesinde yargilir.Yrtme Meclisi (Hkmet)

Yrtme Meclisi, kantonda ynetme ve yrtme sistemidir, Yasama Meclisine kar sorumludur vasama Meclisi ile adalet kurumlarnn kanunlarn uygular. Yrtme kurumlar arasnda almane eder.55. Madde: Yrtme Meclisi; bakan, Yasama Meclisinin belirlenen yeleri ve kurullarda (bakanlk) oluur.

56. Madde: Yasma Meclisinde ounluu salayan parti ya da grup, bir ay ierisinde Yrtme Misini hazrlamakla grevlendirilir. Yrtme Meclisi, Yasama Meclisinin ye tam saysnn sa(50+1) tarafndan grevlendirilir.

57. Madde: Yrtme Meclisi bakanlnn grev sresi 4 yldr ve Yrtme Meclisi bakan ikian olamaz.

58. Madde: Yrtme Meclisi Bakan, Yasama Meclisinin baz yelerini kendisine danman olarlirleyebilir.59. Madde: Danmanlar ayn zamanda yrtme kurularndan (bakanlk) birinin badr.60. Madde: Ynetim ve ynetim ile dier kurumlar arasndaki ilikiler ilgili yasalarca dzenlenir.

61. Madde: Yrtme Meclisi kurulduktan ve onaylandktan sonra bir bildiri ile programn (hkmet program) aklar. Hkmet program Yasama Meclisi tarafndan onaylandktan sonra, ysi zamannda programn uygulamaya koymaldr.62. Madde: zel grevlendirmeler, bakanlk vekilleri ve Demokratik zerklik Ynetimi; seimyoluyla ve Yrtme Meclisi ile Yasama Meclisinin onay ile olu(u)r.

Blge Meclisleri Ynetimi

1- Demokratik zerk Kanton Ynetimleri de ynetim birliinden oluur, ynetim onlar korur veihtiyalara gre deitirir.

2- Ynetim Birlii merkezi olmadan grev ve sorumluluklarn yerine getirir. Buna ilikin dznlemeler ilgili yasalarca yaplr.3- Blgesel Ynetim Birlikleri meclislerini oluturur. Meclis, gizli genel oylama ve dorudan seimle kurulur.

Adalet Meclisi63. Madde: Bamsz yarg adaletin temelidir, o halkn vicdannn ve ahlaknn temsiliyetini.Yarglama hzl ve zel mahkemeler yoluyla yaplr.64. Madde: Sulanan kiinin cezas onaylanmad srece o kii masumdur (masumiyet karinesi)65. Madde: Mahkemelerdeki temsiliyette de yzde 40 (%40) cinsiyet kotas uygulanr.

66. Madde: Soruturma ve yarglamalarn tm aamalarnda savunma hakk kutsaldr ve gvenceyealnmtr.67. Madde: Adalet Divannn karar olmakszn hibir yarg grevden alkonulamaz.68. Madde: Mahkeme kararlar halk adna alnr.69. Madde: Mahkeme kararlarnn uygulanmas veya engellenmesi sutur ve yasalarca belirlenen cezai meyyide (yaptrm) gerektir.70. Madde: Sivil insanlar askeri mahkemelerde yarglanamaz, zel mahkeme ve olaanst halmahkemeleri kurulamaz.

71. Madde: Konut ve zel meknlarn dokunulmazl vardr, bu inenemez ve mahkeme karar olama veya kontrol yaplamaz.72. Madde: Herkes ak ve adil bir ekilde yarglanma hakkna sahiptir.

73. Madde: Kiinin zgrlnden alkonulmas hakl gerekeler dnda sutur ve ilgili yasal

74. Madde: Ynetici ve hukukularn yanllk ve dikkatsizliinden tr zarar gren herkes ikemelerde zararnn karlanmasn isteyebilir.75. Madde: Adalet Meclisi ilgili yasa ile kurulur.

ALTINCI BLMYksek Seim Komiserlii

76. Madde: Bamsz bir kurumdur ve genel seim ilerini yrtr. Her kantondan belirlenen ye 18 yeden oluur. yeler Yasama Meclisi tarafndan belirlenir.1- Komiserliin kararlar 11 yenin oyuyla alnr.2- Komiserliin yeleri Yasama Meclisinin yesi olamaz.3- Yksek Seim Komiserlii, seim tarihlerini belirler, tarihleri karara balar ve adaylkdilekelerini kabul eder.

4- Toplumsal Szlemenin 51inci maddesinde belirlendii ekliyle Yksek Seim Komiserlii arn dilekelerini inceler. Ayn zamanda seimler hakkndaki su duyurusu ve davalara bakar.5- Yksek Seim Komiserliinin almalar; mahkemeler, sivil toplum rgtleri ve Birlemigzetimine aktr.

6- Yksek Seim Komiserlii, Adalet Divannn yardmyla belirledii bir tarihte bir toplantyerek, adaylklar Yasama Meclisi tarafndan onanan btn blge ve ile adaylarn aklar.

YEDNC BLMYksek Anayasa Mahkemesi77. Madde:

a- 7 yeden oluur ve bunlardan biri bakandr. yeler Yasama Meclisi Bakan tarafndan ner

yeler yarg, avukat ve drst ve uzman akademisyenlerden seilir. Uzmanlk sreleri 15 yldmamaldr.b- Yksek Anayasa Mahkemesi yesi, ayn zamanda baka bir grevde bulunamaz, Yasama Meclisinin yesi olamaz. Bunlar ilgili yasayla dzenlenir.

c- Yksek Anayasa Mahkemesi yelerinin grev sresi drt yldr, yalnzca bir defaya mahsus ok kaydyla uzatlabilir.Yksek Anayasa Mahkemesinin grevleri:1- Anayasay yorumlar.2- Yasama Meclisinden karlan yasalarn anayasaya uygunluunu inceler, karara balar.3- Yrtme Meclisleri, Yasama Meclisleri ve kurumlar arasndaki anayasal sorunlara bakar.

4- Kanton yneticisi, Yasama Meclisi ye ve yneticilerinin Toplumsal Szlemeye aykr fiilinin olmas durumunda yarglama yapar.5- Kararlarn oy okluuyla alr.78. Madde: Yolsuzluk ve ilgili sular dnda Yksek Anayasa Mahkemesi yeleri grevlerindenzaklatrlamaz. leri kendi i tzne gre yrtlr.79. Madde: Yksek Anayasa Mahkemesi, anayasaya aykr yasal dzenlemeleri u ekilde belirler:1) Anayasaya aykr yasalar hakknda kararlarn alnmas:

a- Bir yasa karlmadan nce eer Yasama Meclisinin yelerinin yzde 20si o yasaya kar Anayasa Mahkemesi 15 gn ierisinde sz konusu yasa hakknda kararn vermelidir. Eer yasa ailiyet arz ediyorsa bu sre 7 gndr.

b- Kararname (yasa teklifi) Yasama Meclisine sunulup okunduktan sonraki 15 gn ierisinde eer meclis yelerinin yzde 20si kar ise, mahkeme 15 gn ierisinde bunu da karara bak zorundadr.

c- Yksek Anayasa Mahkemesi, yasann tamamnn ya da baz bendlerinin (fkralarnn) anayasay

ykr olduuna karar verdiyse; anayasaya aykr olan tm maddeleri reddedilir/geri evrilir.

2) Anayasaya aykr olan yasalarda aykrlk tespit edildikten sonra u ekilde karar verilira- Bir davada taraflardan biri savunmasnda herhangi bir yasann anayasaya aykr olduunubelirtirse Yksek Anayasa Mahkemesi bunu hemen grmeli ve bunun hakknda kararn vermelidir. O mahkeme de davay durdurup dosyay Yksek Anayasa Mahkemesine havale etmelidir.b- Yksek Anayasa Mahkemesi bu savunma hakknda 30 gn ierisinde karar vermelidir.

Genel Kararlar

80. Madde: Bu Toplumsal Szleme Demokratik zerklik Ynetiminde geerlidir. Yasama Meclisiin te ikisinin (2\3) oylaryla deitirilebilir.81. Madde: Bu szleme Yasama Meclisinin deerlendirilmesi ve kabul edilmesi iin sunulur.

82. Madde: Suriye kimlii dnda herhangi bir kimlie sahip olanlar; kanton yneticilii, melis bakanl, danmanlk ve Yksek Anayasa Meclisi yelii yapamaz.83. Madde: Bu szleme bir yasayla kararlarn ve olaand yasalar dzenler.

84. Madde: Bu szleme, Yasama Meclisi tarafndan onaylandktan 4 ay sonra, Yasama Meclisi bu szlemenin gzetiminde/gvencesinde ilk seimlerini de yapar. u anda grev gren Geisama Meclisi artlara gre bu tarihi uzatabilir.

85. Madde: Demokratik zerklik Ynetiminin hukuki yemini: Tanr (Allah) adna yemin ederim ki bu Toplumsal Szlemeye ve onun yasalarna sayg duyacam. Ben halkn zgrl ve kokratik zerklik Ynetimi blgelerinin gvenliini, z savunmasn ve demokrasisini koruyacaokratik ulusa olan inancmla toplumsal adalet iin mcadele edeceim.86. Madde: Kadn temsil oran tm kurum, ynetim ve kurullarda yzde 40tan az olmamaldr.87. Madde: Suriyenin var olan ve toplumsal szlemeye aykr olmayan yasalar (idari ve ceza) kullanlr.88. Madde: zerk Ynetim ile merkezi ynetim yasalar arasnda uyumazlk kt durumlardanayasa Mahkemesine havale edilir.

89. Madde: Bu szleme yurttalarn da yardmyla doa haklarn savunur ve doann korunmasusal ve erdemli bir grev olarak grr.

90. Madde: Eitim yntemleri ve mfredatnda da siyasetten uzaklatrma, rk ve oven kavradrlr. Bunlarn yerine toplumsal ok renklilik ve ok kltrll koyar.

a- Yeni eitim mfredatnda zerk blgelerin tarihi, kltrleri, halklar, corafyalar ve zeleri tantlr.

b- Eitim yntemleri; iletiim aralarn, bilimsel kurumlar, insan haklar kltrn ve demlimsel kltr esas alr.91. Madde:a- Din ve devleti ileri birbirinden ayrdr.

b- nan zgrlne snr tannamaz. Ynetimler tm din, inan ve mezheplere saygldr. Ynr.

92. Madde: Kltrel, toplumsal ve ekonomik dzeni salamak ve ileriye gtrmek ynetimlerin brincil grevidir.

93. Madde: Olaanst durumlar: Kanton Yneticisinin belirlendii Yrtme Meclisi toplantsrin te iki (2/3) oyuyla olaanst hal belirlenebilir veya kaldrlabilir. Fakat kararn Yaa Meclisinin ilk oturumunda sunulmas gerekir ve zel hkmleri de bir yasa ile belirlenir.94. Madde: Yrtme Meclisi Kurullar (Bakanlklar)1-Dileri Bakanl2-Meru Savunma Bakanl ileri Bakanl Adalet Bakanl Blgesel, Belediye, Nfus ve ehircilik Bakanl Maliye Bakanl alma ve i Yerletirme Bakanl Eitim bakanl Tarm Bakanl Elektrik, Sanayi ve Yeralt 4Kaynaklar Bakanl Salk Bakanl Ticaret ve Ekonomi Bakanl ehit Aileleri Bakanl Aydnlanma ve letiim Bakanl Ulatrma Bakanl Genlik ve Spor Bakanl Turizm ve Arkeoloji Bakanl Din Bakanl Kadn ve Aile Bakanl nsan Haklar Bakanlklarndan olumaktadr.

*6 Ocak 2014 tarihinde Rojavann Amd kentinde toplanan Rojava Demokratik zerklik Ynetimi Yasama Meclisi tarafndan kabul edilen Rojava Toplumsal Szlemesidir...