Excel je višenamjenska proračunska tablica (tablični kalkulator). Podaci koji se u njemu

obrađuju i analiziraju organizirano se smještaju u proračunske tablice. Najčešde su to

brojčani podaci ali isto tako mogu biti tekstualni ili razne formule i funkcije.

Namjena: unos, obrada i ispis vedih količina brojčanih podataka smještenih u tablice

Pokretanje:

izbornik Start

dvostruki klik na neku Excelovu datoteku

Nastavak Excelove datoteke: .xls ili .xlsx

Naziv Excelove datoteke: RADNA KNJIGA (sadrži RADNE LISTOVE)

OSNOVNI ELEMENTI PROZORA PROGRAMA EXCEL

GUMB OFFICE

STATUSNA TRAKA GUMBI PRIKAZA KONTROLE ZUMA

KARTICE – pristup

alatima i

naredbama

VRPCA (RIBBON) -

naredbe i alati

raspoređeni u

kategorijama na

različitim

karticama

RADNI

PROSTOR

ALATNA TRAKA ZA

BRZI PRISTUP

POPISI I GALERIJE – klikom

na strelicu prikazuju se

popisi i galerije

POKRETAČ

DIJALOŠKOG

OKVIRA

Mogudnosti programa:

Unošenje podataka u tablice

Obrađivanje podataka

Oblikovanje tablica

Prikazivanje podataka raznim načinima (grafikoni, dijagrami)

Spremanje podataka kao baze podataka

Ispis tablica i grafikona

VRPCA

Vrpca zamjenjuje traku s izbornicima, alatne trake i okna zadataka. Nalazi se ispod naslovne

trake i sastoji se od KARTICA koje su organizirane prema zadatku ili objektima. Kontrole

(naredbeni gumbi) na svakoj kartici organizirane su u GRUPE, odnosno podzadatke.

KARTICE

Na vrpci se nalaze tri vrste kartica:

Standardne: Polazno, Umetni, Izgled stranice, Formule, Podaci, Pregled, Prikaz

Kontekstne: prikazuju se samo kad su potrebne, ovisno o zadatku

Programske: prikazuju se prebacivanjem u neki drugi prikaz ili režim (zamjenjuju

standardni skup kartica), npr. Pretpregled ispisa

TRAKA FORMULE –

prikazuje sadržaj

delije ili formulu

ZAGLAVLJE REDAKA

(1, 2, 3, ...)

ZAGLAVLJE

STUPACA

(A, B, C,...)

KARTICE RADNIH

LISTOVA

OKVIR NAZIVA –

prikazuje adresu

aktivne delije ili broj

redaka i stupaca

prilikom

označavanja AKTIVNA DELIJA –

prepoznaje se po

crnom okviru i malom

kvadratidu u donjem

desnom kutu NEAKTIVNA DELIJA

Proračunska tablica podijeljena je na:

STUPCE – označeni slovima (A, B, C,..., XFD)

REDOVE – označeni brojevima (1, 2, 3,..., 1 048 576)

DELIJA (CELL) – presjek stupca i reda; osnovni element rada

Svaka je delija jednoznačno označena ADRESOM koju čine oznaka stupca i broj retka

na čijem se sjecištu nalazi (npr. A5, L45, AF6)

Delije označavamo uz pomod miša ili tipkovnice

RASPON – grupa susjednih (povezanih) delija; granice raspona određuju se

navođenjem adrese delije u gornjem lijevom kutu raspona i donjem desnom kutu

raspona, odvojeno dvotočkom

Primjer:

RADNA KNJIGA – Excelova datoteka koji se sastoji od (najmanje) jednog ili više radnih listova

(u početku 3)

RADNI LIST – radni dio (tablica) u prozoru Excela u koji se upisuju i spremaju podaci

Zadatak: Označite raspone: F2:F10, C3:E3, B2:D5, zajedno – B2:C8 i E5:E12

Zadatak: Napravite šahovsko polje (Ctrl + lijeva tipka miša)

Zadatak: Označite cijeli redak 4, cijeli stupac B, zajedno – stupce E,F i G

F2:F10 C3:E3 B2:D5

Označavanjem grupe delija mijenja se boja

pozadine; jedino je aktivna delija unutar

označene grupe prikazana standardnom bojom

Zadatak: Postavite širinu stupca D na 4, a visinu retka 3 na 25.

Rad s radnim listovima:

Umetanje radnih listova

Brisanje radnih listova (jednom obrisani radni list više se ne može vratiti!)

Preimenovanje radnih listova

Premještanje i kopiranje radnih listova

Zadatak: Napravite pet radnih listova, obojite ih drugim bojama. Premjestite List1 iza

zadnjeg lista. Kopirajte List3 i premjestite ispred svih listova.

Unos podataka u delije:

Odabrati deliju u koju želimo upisati podatak i upisati željeni podatak

Potvrditi upis podatka pritiskom na tipku Enter ili kliknuti na gumb sa kvačicom u

traci formule

Za odustajanje od upisa podataka pritisnite tipku Esc ili kliknite na gumb označen sa X

u traci formule

Tijekom upisa ili uređivanja podataka traka formule prikazuje isti sadržaj kao i delija u

koju upisujemo podatke

Nakon upisa podatka u deliju, ona prikazuje oblikovani rezultat formule ili upisani

podatak, za razliku od trake formule, koja prikazuje matematički izraz (formula,

funkcija) ili potpuni sadržaj delije (tekst), neovisno o tome je li sadržaj u cijelosti

prikazan u deliji

Zadatak: Upišite svoje ime i prezime u deliju A4, a godine u deliju M21. U deliju B4 upišite

datum rođenja. Prelomite tekst u deliji A4 a zatim proširite stupac A.

Tipkom Alt + Enter tekst možemo upisati u više redaka u jednoj deliji

Ako je uneseni tekst duži od širine stupca, vidjet de se cijeli tekst sve dok u deliju

desno od njega ne unesemo neki podatak

Ako u deliju desno od predugačkog teksta upišemo neki podatak, nedemo vidjeti cijeli

tekst u deliji. Iako tekst nije vidljiv u deliji, sadržaj možemo provjeriti u traci formule

Delije prikazuju i pohranjuju podatke upisane u radne listove i omoguduju izvođenje

proračuna

Podatke u delije možemo unositi izravno ili upisivanjem na traku formule

BRISANJE PODATAKA

Kliknemo na deliju (jedan klik) i stisnemo tipku Delete ili Backspace

Kliknemo na deliju (dva klika) i stisnemo tipku Delete ili Backspace ovisno gdje smo

pozicionirani u odnosu na sadržaj delije

Koristimo naredbu Očisti (sve, oblikovanja, sadržaj, komentare)

Sadržaj delije:

1. Brojčane vrijednosti – poravnanje udesno

(decimalni separator točka ili zarez ovisno o postavkama)

2. Tekst – poravnanje ulijevo

(slova, znakovi, mješoviti podaci slova i znamenki)

3. Formule – započinju znakom jednako (=)

(sastoje se od adresa delija, brojeva, matematičkih operatora +, -, *, /)

Funkcije – za izvođenje složenih proračuna (ugrađene u program)

(npr. SUM, MAX, MIN, AVERAGE, COUNT,...)

Broj i tekst su konstante

Vrijednost formula i funkcija se mijenja

Grupe

funkcija

= IME_FUNKCIJE (argument1;argument2;…)

Argument – podatak koji se koriste u izračunima; između njih ne smije biti praznih mjesta; argumenti mogu biti brojevi, tekstovi, adrese delija, konstante, formule ili druge funkcije

RELATIVNE I APSOLUTNE ADRESE

A1, B5, itd. ovakav oblik adrese delije nazivamo relativnim adresama jer se prilikom

kopiranja formula, mijenjaju i adrese delija na koje se ta formula odnosi

Apsolutne adrese rabimo kad ne želimo da se adrese argumenata formule

prilagođavaju mjestu kopiranja; apsolutnu adresu označavamo znakom dolara ($)

ispred oznake stupca i oznake retka npr. $A$23

OPERATORI Značenje Primjer

Aritmetički operatori + zbrajanje = A2 + B3

- oduzimanje = A2 - B3

* množenje = A2 * B3

/ dijeljenje = A2 / B3

% postotak = A2*2%

^ potencija = A2 ^ B3

Operator usporedbe vrijednosti u delijama ISTINA ili LAŽ

= jednakost = A2 = B3

> vede od = A2 > B3

< manje od = A2 < B3

>= vede ili jednako od = A2 >= B3

<= manje ili jednako od = A2 <= B3

<> različito = A2 <> B3

Operator za tekst &

spaja tekst iz dvije delije

= A2 & B3

PROBLEMI TIJEKOM UNOSA FORMULA ILI FUNKCIJA

Podaci Formula ili funkcija Rezultat Objašnjenje

=A1+B1 #VRIJ! vrsta podatka nije ispravna

=A2/B2 #DIJ/0! pokušaj dijeljenja s nulom

=CUM(A1;A2) #NAZIV? u formuli je naveden nepostojedi naziv funkcije

########### nedovoljno širok stupac

#REF brisanje delije, retka ili stupca koji se rabi u drugim formulama

NIZOVI PODATAKA

Excel omoguduje automatsko popunjavanje susjednih delija

brže stvaranje nizova bez upisivanja pojedinačnih podataka

stvaranje rastudeg niza: tijekom stvaranja niza ručicom za popunjavanje drži se

pritisnuta tipka CTRL

stvaranje niza na osnovu prva dva podatka niza: označiti donji desni rub delija tako da

se pojavi ručica za popunjavanje niza→povlačiti miša

Gumb Office → Mogudnosti programa Excel → Popularno → Uredi prilagođene popise