programi orientues - kimi e thelluar, 2014-2015

8/9/2019 Programi Orientues - Kimi e Thelluar, 2014-2015

1/18

NSTITUTI I ZHVILLIMIT T ARSIMIT

INSTITUTI I ZHVILLIMIT T ARSIMIT

PROGRAM ORIENTUES PR MATURN SHTETRORE(Provim me zgjedhje )

LNA! "IMI E THELLUAR

VITI MSIMOR #$%& ' #$%


2/18

% UHZIME T PRG*ITHSHME

Programi orientues pr lndn Kimi e thelluar prfshin njohurit, konceptet dhe aftsit

m t rndsishme t kimis pr shkolln e mesme.

Programi orientues pr provimin e kimis me zgjedhje, n kuadrin e Maturs Shtetrore

prn nj dokument t vlefshm pr gjimnazin dhe shkollat e tjera t mesme, n!nsit e

interesuar, msuesit e lnds s kimis dhe specialistt e prfshir n procesin e

vlersimit pr provimet e Maturs Shtetrore.

Programi gjeneron informacionin e nevojshm pr msuesit e kimis t gjimnazeve dhe

t shkollave t tjera t mesme, " do t prgatisin maturantt pr provimin e kimis me

zgjedhje n Maturn Shtetrore.

Programi orienton n!nsit pr materialet k#$ msimore, njohurit, konceptet dhe aftsit

kr#esore " duhet t zotrojn pr t pralluar me sukses provimin e kimis me zgjedhje

n Maturn Shtetrore.

Programi prn, gjithashtu, nj dokument z#rtar, azuar n udhzimin %r. &, dat

&'.(&.'(&) t M*S+it pr hvillimin e Provimeve t Maturs Shtetrore '(&), "

duhet zatuar me korrektes nga specialistt e prfshir n hartimin e anks s p#etjeve

dhe testit t provimit t kimis me zgjedhje.

K# program duhet sh"#rtuar me kujdes dhe rigorozitet nga secili prej grupeve t

interesuara, sidomos kujdes duhet r nga specialistt e prfshir n hartimin e anks

s p#etjeve dhe tezs s provimit t kimis me zgjedhje pr Maturn Shtetrore, t cilt

nuk duhet t prfshijn pr vlersim $shtje msimore " nuk jan parashikuar n kt

program. -anka e p#etjeve dhe testi i provimit duhet t prmajn ushtrime t tipeve dhe

niveleve t trajtuara n tekstet e kimis s gjimnazit dhe t shkollave t tjera t mesme.

mendje duhet t tregojn kta specialist edhe n lidhje me sigurimin e alancs midis

pr"indjes " z secila fush studimi n kt program me pr"indjet " do t zn kto

fusha studimi n testin e provimit.

Msuesit " do prgatitin n!nsit pr provimin e kimis, duhet t/i aftsojn ata jo vetm

pr $shtjet msimore, njohurit, konceptet dhe aftsit e prcaktuara n kt program,

por dhe n drejtim t zgjidhjes me shkrim t det#rave kimike. Kujdes t ve$ant t j

msuesi n drejtim t aftsimit t n!nsve n zgjidhjen e ushtrimeve dhe t prolemave

'


3/18

t kimis pr fushat e prcaktuara n program, si dhe t prgatitjes s t#re me teknikat e

vetvlersimit. Prgatitja e n!nsve pr provimin e kimis duhet r n mn#r t

vazhdueshme dhe duke prdorur nj larmi metodash e mjetesh.

%!nsit t sigurojn cilsin e n!nies s $shtjeve msimore, koncepteve kimike dhe

aftsive t prcaktuara n program. Pr t arritur kt, ata duhet t/u rikthehen dhe

$shtjeve t tjera msimore t kimis n arsimin e mesm, por edhe disa koncepteve az

n arsimin 0+vje$ar, t cilat nuk rimerren n arsimin e mesm, por " prmajn

informacion az pr t prvetsuar materialin e zgjedhur pr provim. 1sht fjala ktu,

p.sh., pr shkrimin dhe emrtimin e prrjeve kimike, shkrimin e arazimeve kimike t

reaksioneve, njehsimet me molin dhe masn molare, dendsin e nj gazi, dendsin e

krahasuar, vllimin molar, numrin e *vogadros, shkrimin e arazimeve t shprashkimit

elektrolitik t elektroliteve, kuptimet numr oksidimi, reaksionet redoks, agjentin

oksidues, agjentin reduktues, njehsimet me formulat dhe arazimet kimike etj., t cilat

jan t prfshira n mn#r t nat#rshme n trajtimin e $shtjeve msimore t prcaktuara

n kt program.

# PRSH"RIMI SIPAS LIN*AVE HE NNLIN*AVE

2injat dhe nnlinjat e prfshira n programin orientues t kimis me zgjedhje prhen

nga linjat dhe nnlinjat e programit t lnds rtham pr klasat &(, && dhe &' t

gjimnazit dhe shkollave t tjera t mesme, si edhe nga linjat dhe nnlinjat e programit t

thelluar t lnds pr klasn e &'+t t gjimnazit dhe shkollave t tjera t mesme. *to jan

para"itur m posht, duke i ashksho"ruar edhe me ojektivat e njohurive dhe t

aftsive.

I "IMI +RTHAM

% ",-.- e %$/01

&.&LIN*A! S0r2302r- dhe ve0i01 e ,14d1.

3


4/18

P1r.h3rimi i ,i4j1.! Prmes ksaj linje, t gjith n!nsit fitojn njohuri, aftsi,

"ndrime pr strukturn e atomit, molekuls, sustancave me ndrtim jonik, kovalent,

periodicitetit, metalet, jometalet, acidet, azat duke prdorur faktet, modelet dhe

eksperimentet.

N14,i4j- O5je30iv- 01 4joh2rive dhe -601.iveNd1r0imi i -0omi0

Term- 378!

%umr atomik 456lement kimik%umr i mass 4*57zotop

Prrje n pr"indje e izotopitt elementit%umrat kuantik dhe vlerat et#re8ormul elektronikeKonfigurim elektronik%ivel%nnivel9jendjet energjetike dhe llojet et#re:rital atomik

:rital i lirMshtjell elektronike e atomit

%!ns;i,+ja duhet

+ t diskutoj vendndodhjen e grimcave prrse t atomit4eksperimenti i ?adhrfordit, @edvik5>

+ t dalloj protonet, neutronet, elektronet n lidhje me masat et#re relative dhe ngarkesn>

+ t prkufizoj numrin atomik, elementin kimik, numrin e

mass>+ t dalloj atomin dhe jonin e nj elementi, duke r ilancin eprotoneve dhe elektroneve>

+ t dalloj ku ndr#shojn ndrmjet t#re izotopet e nj elementikimik>

+ t prdor simolikn e para"itjes sizotopeve t nj elementi>+ t llogarit masn atomike t krahasuar t nj elementi, duke

njohur pr"indjen e prhapjes n nat#r t izotopeve prrset tij>

+ t prshkruaj n mn#r evoluive zhvillimin e modelit atomiknga =omsoni, ?adhrfordi te -ori>

+ t prcaktoj kuptimet< orbit e lejuar, numr kuantik themelor,nivel energjetik>+ t prcaktoj kuptimet< orbital atomik, numr kuantik

sekondar, nnnivel energjetik>+ t tregoj karakteristikat e oritalevesdhep>+ t para"it skematikisht oritalets, p>+ t njehsoj numrin e nnniveleve energjetike n nj nivel

energjetik>+ t prcaktoj kuptimin< numr kuantik magnetik dhe numr

kuantik spin>+ t para"it grafikisht gjendjet energjetike>+ t dalloj gjendjet energjetike osh, gj#sm t ngopura dhe t

ngopura>+ t njehsoj numrin e gjendjeve energjetike n nj nnnivel

energjetik>+ t njehsoj numrin maksimal t elektroneve n nivelet,

nnnivelet dhe gjendjet energjetike>+ t relatoj me shkrim si shprndahen elektronet n nj atom, n

prputhje me< parimin e "ndrueshmris 4aufau5, parimin e

A


5/18

prjashtimit t Paulit, rregulln e Bundit>+ t shkruaj formulat elektronike dhe konfigurimet elektronike

t atomeve deri n A( elementet e para t taels periodike.Periodi9i0e0i

Term- 378!

2igji periodikPeriod9rupi * dhe -?reze atomike-lloku i elementeves, p, d, falenc n gjendje themelorealenc n gjendje t ngacmuar6lektrone valentore

eti reduktueseeti oksiduese6nergjia e afris pr elektroninPotencial jonizimi6lektronegativitetiMetale alkalineMetale alkalino+toksoreMetale kalimtareeti acideeti azikeKarakter acid

Karakter azikKarakter amfoter

%!ns;i,+ja duhet

+ t formuloj kuptimet pr konceptet< elektron valentor,valenc, valenc normale, valenc e ngacmuar>

+ t prcaktoj valencn normale dhe valencn e ngacmuar nshemuj t elementeve t grupeve *>

+ t n!jerr prfundime ndrmjet ngjashmrive dhe diferencavet vetive fiziko+kimike te metalet alkaline e ato alkalino+

toksor>+ t n!jerr prfundime ndrmjet ngjashmrive dhe diferencavet vetive fiziko+kimike te jometalet e grupeve 7 * dhe 77 *>

+ t parashikoj karakteristikat e metaleve, jometaleve, duke uazuar n vendin e t#re n taeln periodike>

+ t prshkruaj amfoterin>+ t listoj, duke u mshtetur n taeln periodike, elemente "

japin okside acide, okside azike, okside amfotere.

Lidhj- 3imi3e

Term- 378!

2idhje kimike2idhje jonike2idhje kovalente6nergji e lidhjes9jatsi e lidhjes

%!ns;i,+ja duhet+ t prdor konceptin e energjis s rrjetit kristalor pr t

argumentuar formimin e kristaleve jonike>+ t para"it lidhjen kimike kovalente n molekulat me lidhje

njfishe, d#fishe, trefishe>+ t listoj ve$orit dalluese t lidhjessigmadhe lidhjespi>+ t prdor t dhnat mi elektronegativitetin pr t parashikuar

)


6/18

6nergji e rrjets kristalore8orca t lidhjes elektrostatikeKristale jonikeMolekula kovalente8ormula njsi

2idhje njfishe2idhje d#fishe2idhje trefishe2idhjesigma2idhjepi@ift elektronik lidhs@ift elektronik vetjak=eoria e SB@6SB+it8orm gjeometrike e molekulsKnd i lidhjes

tipin e lidhjes, si+ t formuloj kuptimin pr konceptin dipolelektrikt lidhjes

kimike dhe t molekuls>

+ t identifikoj nga formula kimike tipin e mundshm t lidhjeskimike n prrjen e dhn>+ t tregoj marrdhnien ndrmjet lidhjeve kovalente polare dhe

molekuls polare>+ t prshkruaj mekanizmin e formimit t lidhjes

ashkrenditse 4p.sh., me donor %B3, dhe akceptor -835>+ t analizoj ngjashmrit dhe dallimet ndrmjet lidhjes< jonike,

kovalente, kovalente polare, ashkrenditse>+ t shkruaj strukturat e 2juisit pr molekula t ndr#shme+ t prcaktoj n strukturat e 2juisit pr molekula t ndr#shme,

atomin "endror, $iftet elektronike vetjake, $iftet elektronike

lidhse>+ t formuloj kuptimet pr konceptet< gjatsi e lidhjes kimike,knd valentor>

+ t argumentoj formn gjeometrike t molekuls, me an tteoris SB@6SB, n raste kur atomi "endror formon '+A $ifteelektronike t prashkta 4prve$ oksiacideve5.

&.'LIN*A! Re-3.io4i 3imi3

P1r.h3rimi i ,i4j1.! Prmes ksaj linje, t gjith n!nsit fitojn njohuri, aftsi,"ndrime pr shpejtsin e reaksioneve kimike dhe faktort " ndikojn n t, si dhe pr

reaksionet e prapsueshme dhe ekuilirin kimik e faktort e tij.

N14,i4j- O5je30iv- 01 4joh2rive dhe -601.ive

D


7/18

E32i,i5ri 3imi3

Term- 378!?eaksion i prapsueshm

?eaksion i paprapsueshm6kuilir kimik6kuilir dinamikKonstante e ekuilirit Ka dhe KParimi 2 Shatljehvendosje e ekuilirit kimikPozicion ekuiliri9jendje ekuiliriPozicioni i ri i ekuilirit

%!ns;i,+ja duhet

+ t prshkruaj ekuilirin kimik si nj ekuilir dinamik>

+ t prcaktoj shprehjen matematike t konstantes s ekuiliritkimik n sistemet homogjene dhe heterogjene>+ t kr#ej njehsime, duke prdorur konstanten e ekuilirit ose

pr"endrimet e sustancave n ekuilir>+ t tregoj marrdhnien ndrmjet sistemeve n ekuilir dhe

parimit 2 Shatlje 4ndikimi i faktorve< temperatur, tr#sni,pr"endrim5>

+ t parashikoj n shemuj t ndr#shm pozicionin e ri tekuilirit kimik, kur ndr#shon temperatura, pr"endrimi dhetr#snia>

+ t prdor parimin 2 Shatlje pr t shpjeguar hollimin e

shtress s ozonit.

# ",-.- e %%/01

'.&LIN*A! S0r2302r- dhe ve0i01 e ,14d1.


"ndrime pr lidhjen hiride, forcat ndrmolekulare, strukturn e prrjeve organike,

hidrokaruret, alkoolet, ketonet, aldehidet, acidet karoksilike, aminat, aminoacidet,

polimeret, karohidratet, #nd#rnat, proteinat, duke prdorur faktet, modelet dhe

eksperimentet.

N14,i4j- O5je30iv- 01 4joh2rive dhe -601.iveHi5ridizimi dhe 5-.h31ve:rimi4d1rmo,e32,-r

Term- 378!:rital atomik

:rital molekular:rital hiridBiridizim dhe llojet e tijMolekul polareMolekul apolare

%!ns;i,+ja duhet

+ t dalloj oritalet molekularesigmadhepi>+ t jap kuptimin hiridizim, orital hirid>+ t prshkruaj teorin e Polingut pr hiridizimin>+ t prcaktoj tipin e hiridizimitsp, sp2, sp3n

prrjet inorganike 4p.sh.+ t prcaktoj tipin e hiridizimitsp, sp2, sp3n

prrjet e karonit>+ t prshkruaj ashkveprimin dipol+dipol, forcat e

2ondonit n molekulat jopolare, lidhjenhidrogjenore si forca t ashkveprimit molekular.

E


8/18

Hidro3-r52re0

Term- 378!Bidrokarure vargore dhe ciklike, tngopura dhe t pangopura8ormulat empirike, molekulare,strukturore dhe racionale t pjestarve tserive homologe2idhje njfishe, d#fishe dhe trefishe6mrtim sistematik dhe empirik, rrnja eemrit, maresa dhe prapashtesa?adikalFukuria e izomeris dhe llojet e saj?rjedhs t halogjenuar t t#re

%!ns;i,+ja duhet

+ t shkruaj formulat e prgjithshme pr alkanet,

cikloalkanet, alkenet, alkinet dhe arenet>+ t prdor formulat molekulare dhe t strukturs prt para"itur hidrokaruret me varg normal dhe tdegzuar, deri n &( atome karoni>

+ t prdor nomenklaturn e 7GP*H pr t shkruardhe emrtuar hidrokaruret alifatike dhe aromatike>

+ t dalloj izomerin e vargut, t pozicionit dhegjeometrike pr hidrokaruret, deri n E atomekaroni>

+ t shkruaj dhe t emrtoj izomert e strukturs, tpozicionit dhe ata gjeometrik, deri n E atome

karoni>+ t tregoj lidhjen gjinore ndrmjet alkaneve,alkeneve, alkineve, areneve nprmjet shkrimit tarazimeve kimike pr reaksionet prkatse>

+ t zgjidh situata prolemore " lidhen menjehsime me formulat kimike t hidrokarureve 4tn!jerr formuln molekulare kur jepen pr"indjet eelementeve prrse ose raportet n mas dheanasjellas5.

+io3imi-

Term- 378! *cide l#rore, glicerina, trigliceridet siestere2#ra t ngopura dhe t pangopuraBidroliz e l#raveMonosakaride, disakaride, polisakaride,9rupet funksionore tek karohidratet*ldozet dhe ketozetPas"#ra e argjendit*minoacidet dhe grupet e t#refunksionoreeti amfotere t aminoacideve2idhje peptidikePolipeptidStruktur parsore, d#tsore, tretsore dhekuaternare e proteins

%!ns;i,+ja duhet+ t klasifikoj karohidratet n monosakaride,disakaride dhe polisakaride>

+ t klasifikoj l#rat n< imore, shtazore dhe sipasngopshmris>

+ t shkruaj formulat molekulare dhe strukturore prfruktozn, glukozn dhe formulat molekulare prsakarozin, amidonin, celulozn>

+ t prcaktoj kuptimet< aminoacid, lidhje peptidike,peptid dhe protein.

'.'LIN*A! Re-3.io4i 3imi3

C


9/18


"ndrime pr reaksionet kimike redoks dhe aplikimet e t#re n elektrokimi, jetn e

prditshme, si dhe pr reaksionet karakteristike t prrjeve organike, si< reaksionet e

shtimit, t eliminimit, zvendsimit radikalar, zvendsimit elektrofilik, zvendsimit

nukleofilik.

N14,i4j- O5je30iv- 01 4joh2rive dhe -601.iveE,e30ro3imi-

Term- 378%umr oksidimi,9j#sm reaksion,

Skem e kmimitelektronik6lement elektrolitik6lektrolitProces katodikProces anodik?eaksion i prgjithshm?eaksion mjedisi*nione, kationeShkarkim jonesh nelektroda?adh e potencialeveelektrodike t atomevedhe joneve6lement galvanik8unksion i elementitelektrolitik dheelementit galvanik

%!ns;i,+ja duhet

+ t prkufizoj potencialin elektrodik t nj elementi>+ t zgjidh prolema " kan t jn me njehsimin e

forcs elektromotore t elementeve galvanike m tprdorshme n jetn e prditshme, duke shfr#tzuar tdhna t taels s potencialeve elektrodike standarde>

+ t shkruaj arazimin e prgjithshm t elektrolizs,kur elektroliti sht n gjendje t shkrir apo t tretur>

+ t kr#ej njehsime stekiometrike me arazimet e

reaksioneve redoks.

Ti:e0 e re-3.io4eve 413imi41 org-4i3e

Term- 378!

Balogjen alkan?regulla eMarkovnikovit?rjedhs injzvendsuar, id#zvendsuar etj.%garkes e pjesshme

%!ns;i,+ja duhet

+ t prkufizoj grimcn elektrofilike me sustraktenzenin dhe grimcn nukleofile me sustraktalkoolin>

+ t jap shemuj reaksionesh, ku jan shtuar ;eliminuarB', Hl', B':, BHl 4pa prshkruar mekanizmin ereaksionit5>

+ t listoj prrjet " japin reaksione zvendsimi

0


10/18

?adikal i lir?eaksion iprapsueshmMonomer, polimer,makromolekul

radikalar, zvendsim nukleofilik dhe zvendsimelektrofilik>

+ t shkruaj arazimet kimike pr shemuj t thjeshtreaksionesh t zvendsimit radikalar, zvendsimitnukleofilik, zvendsimit elektrofilik>

+ t prshkruaj reaksionet redoks n kalimet ngaalkoolet n aldehidet 4ketonet5 deri tek acidetkaroksilike dhe anasjellas, me an t hidrogjenimitdhe dehidrogjenimit>

+ t prshkruaj reaksionin e polimerizimit>+ t kr#ej njehsime stekiometrike me arazimet kimike

t reaksioneve redoks n kimin organike>+ t dalloj monomerin, njsin strukturore n nj

polimer>+ t shkruaj reaksionet e formimit t polimerve

polieten, polipropen, PH.

; ",-.- e %#/01

3.&LIN*A! STRU"TURA HE VETIT E LNS

NNLIN*A! U*I TRETSIRAT U*ORE

P1r.h3rimi i 414,i4j1.% kt nnlinj do t studiohet< Gji n nat#r. ?ndsia

e ujit pr jetn. %drtimi i molekuls s ujit. Polarizimi i lidhjeve :+B. Momenti dipolar i

molekuls s ujit dhe aftsit e tij tretse. 2idhja hidrogjenore dhe anormaliteti i ujit.

=retshmria e kriprave n uj. Pr"endrimi i tretsirave 4molar, normal dhe n

pr"indje5. 2idhja e pr"endrimeve midis t#re. :smoza. =r#snia osmotike. :smoza dhe

"eliza. 6lektrolitt dhe vetit e tretsirave. 6kuacioni i ant/ Bofit. ?ndsia iologjike e

tretsirave. =rajtimi i ujit t pijshm. %dotja e ujit, pastrimi i ujit.


Uji Tre01.ir-0 2jore %!ns;i,+ja duhet

+ t shpjegoj procesin e tretjes s sustancave t ndr#shmen uj, kuptimin sasior e cilsor t tretshmris, faktort "ndikojn n tretshmrin e sustancave n uj 4efektet etr#snis, llojit t tretsit dhe temperaturs, duke ndrtuardhe kurat e tretshmris n uj n funksion ttemperaturs pr nj sustanc t ngurt t tretshme nuj5>

+ t llogarit pr"endrimin n pr"indje, pr"endrimin molardhe pr"endrimin normal t tretsirave t ndr#shme ujore,prfshir ktu dhe tretsirat e holluara, si dhe kalimet nganj tip pr"endrimi n nj tjetr pr nj tretsir t dhn>

+ t shpjegoj osmozn dhe rndsin e ksaj dukurie tek egjalla>

+ duke prdorur ekuacionin e ant/ Bofit t llogarit efektine sustancs s tretur mi tr#snin osmotike t nj tretsiresi dhe molaritetin e sustancs s tretur, kur njihet tr#sniaosmotike e tretsirs s dhn.

&&


12/18

II "imi e The,,2-r

& ",-.- e %#/01

A.&LIN*A! "imi i4org-4i3e

P1r.h3rimi i ,i4j1.!% kt linj, n!nsit do t fitojn njohuri, aftsi dhe "ndrime n

lidhje me< bilancin energjetik t reaksioneve kimike 4reaksionet ekzotermike dhe ato

endotermike, llogaritjen e B, duke u nisur nga energjit e lidhjeve dhe anasjellas,

entalpin standarde t formimit t sustancave kimike, ligjin e Bessit dhe rrjedhimet e

tij5> kinetikn kimike 4shpejtsin e reaksioneve kimike e llogaritjen e saj, faktort "

prcaktojn shpejtsin e nj reaksioni kimik, energjin e aktivizimit dhe kompleksin

aktiv, mekanizmin e reaksioneve kimike dhe rendin e molekularitetin e reaksionit5>

ekuilibrat jonik4produkti i tretshmris dhe llogaritja e!, elektrolit t fort dhe t

dot, llogaritja epHdhep"H, acidet dhe azat sipas *rheniusit, -ronshtet+2ourit,

2juisit, titullimi acido+azik, tretsirat tampone5.


Termokimia

Term- 378!

=ermokimi=ermodinamik?eaksion ekzotermik?eaksion endotermik%!ehtsi e $liruar%!ehtsi e thithur%!ehtsi specifikeKalori-arazim termokimik6fekt termik i reaksionit6nergji e rendshmeSistemMjedisPun vllimore6ntalpi e reaksionit6ntalpi standarde e formimit2igji i Bessit?rjedhimi 7

%!ns;i,+ja duhet

+ t llogarit entalpin e nj reaksioni 4

B5,duke u nisur nga energjit e lidhjeve kimikedhe anasjellas>

+ t prcaktoj entalpin standarde t formimitt nj sustance>

+ t prcaktoj entalpin e nj reaksioni, duke uazuar n ligjin e Bessit dhe rrjedhimet e tij

+ t jap kuptimin e pB dhe t tregojmarrdhnietpHmep"H, BL, :B+>

+ t interpretoj acidet dhe azat sipas teorive

t *rheniusit, -ronshtet+2ourit, duke treguarngjashmrit dhe dallimet midis t#re>+ t llogarit pB e nj tretsire< a5 acid;az e

fort, 5 acid; az e dot duke u nisur ngaKa, K, c5 t nj kripe>

+ t prshkruaj tretsirat tampon e efektin ejonit t prashkt dhe t prcaktojpHprtretsira t tilla>

+ t prcaktoj C%t tretsirs B'S:A dukeditur C&t tretsirs %a:B.

A.'LIN*A ! "imi org-4i3e

P1r.h3rimi i ,i4j1.!% kt linj, n!nsit do t fitojn njohuri, aftsi dhe "ndrime n

lidhje< megrupet funksionore dhe klasifikimin e reaksioneve organike 4kuptimi grup

funksionor dhe klasat e prrjeve organike, reaksionet e zvendsimit, adicionit,

eleminimit5> memekanizmin e reaksioneve n kimin organike 4mekanizmi i reaksionit

pr reaksionin e zvendsimit radikalar, reaksionin e adicionit, t polimerizimit, t

eliminimit, t zvendsimit nukleofilik, t zvendsimit elektrofilik, reaksionet red+oks5>

me hetimin e grupeve funksionore (prova paraprake pr hetimin e prrjeve organike,si tretshmria, prova e flaks, prova e -elshtajnit, prova pr pangopshmrin e lidhjes,

prova e 2ukasit, hetimi i fenoleve, reaksioni i pas"#rs, prova e jodoformit5.


Grupet funksionore dhe

%!ns;+i,+ja duhet+ t interpretoj reaksionet organike sipas mekanizmit

homolitik dhe heterolitik>+ t jap kuptimin grimc elektrofilike ,nukleofilike

radikal i lir>

+ t dalloj tipet e reaksioneve organike< zvendsimi,adicioni, eliminimi>+ t argumentoj nprmjet grafikut zhvillimin e

reaksioneve organike n koh, duke pasur paras#shndikimin e energjis s aktivizimit, gjendjes kalimtare,katalizatorit n shpejtsin e reaksioneve organike.

Mekanizmat e reaksioneve

organike

Term- 378!

?rjedhs i nj, d#, tre, izvendsuar*dicion me shkallSustanca makromolekulare?eaksion i prapsueshm?eaksion djegieStad reaksioni?eaksion hidrolize

+ = jap kuptimin pr termat< 'kation oksonium(,'kation karbonium(, 'kation i pa)ndrueshm(,

'monomer(, 'njsi ndrtimore(, 'polimer(,

'kopolimer(, 'kompleksin pi(, dhe 'kationin sigma(>+ t shpjegoj mekanizmin e reaksionit< t zvendsimitradikalar, t adicionit, t polimerizimit, t eliminimit, tzvendsimit nukleofilik 4alkoolet, acidet karoksilike5,t zvendsimit elektrofilik 4tek arenet5>

+ t n!jerr konkluzione mi dallimet dhe ngjashmritndrmjet reaksioneve

+ t jap shemuj t ndr#shm pr mekanizmat ereaksioneve organike>

+ t argumentoj faktort " ndikojn n vlern ekonstantes s ekuilirit t reaksionit t esterifikimit>+ t interpretoj n grafik mekanizmin e reaksioneve t

zvendsimit 4radikalar, nukleofilik, elektrofilik5,adicionit, eliminimit, polimerizimit>

+ t interpretoj, nprmjet ndr#shimit t numrave toksidimit, reaksionet red+oks n kimin organike>

+ t kr#ej njehsime stekiometrike n arazimet ereaksioneve organike>

+ t argumentoj lidhjen gjinore t kalimit ngahidrokaruret deri te dioksidi i karonit me an treaksioneve red+oks.

etimi i grupeve funsionore

dhe analiza cilsore e

prbrjeve organike

Term- 378!

+ = shkruaj reaksionet prkatse pr pangopshmrin elidhjes, provn e 2ukasit, hetimin e fenoleve, reaksionine pas"#rs, provn e jodoformit5.

&)


16/18

Betim?eaksion hetimi?eaktiv?eaktivitet

%gj#ra e flaks9rup funksionorProva e 2ukasit, e -elshtajnit?eaksioni i =olensit?eaksioni i pas"#rsBaloforma

Pe.h- 41 :1r


17/18

& S0r2302r- dhe ve0i01 e

,14d1.

.ji/ !retsirat ujore )N

To0-,i i ,14d1. =Sh3e491 %#>! ?

To0-,i i ,14d1. ="imi- 51r0h-m1> ("imi %$@"imi %%@Sh3e491 %#)! B?/ & 3redi0e

"imi e The,,2-r

",-.- e %#/01Nr Li4j- N14,i4j- ?

& Kimi inorganike !ermokimia 01 %C ?

#inetika kimike 03

kuilibrat jonik 0

' Kimi organike rupet funksionore dheklasifikimi i reaksioneve

organike 4

% ?

%ekani-mat e reaksioneve

organike 04

Hetimi i grupeve funsionoredhe anali-a *ilsore e

prbrjeve organike 02

To0-,i i ,14d1. ="imi e 0he,,2-r>! ;;?/ # 3redi0eTo0-,i i ,14d1. ="imi 51r0h-m1> @ ="imi e 0he,,2-r> B? @ ;;?D

%$$?/ 3redi0e

Re6ere49-

7nstituti i hvillimit t *rsimit


18/18

7nstituti i hvillimit t *rsimit

programi orientues - kimi e thelluar, 2014-2015

Documents