programi orientues - kimi berthame, 2014-2015

8/9/2019 Programi Orientues - Kimi Berthame, 2014-2015

1/15

INSTITUTI I ZHVILLIMIT T ARSIMIT

INSTITUTI I ZHVILLIMIT T ARSIMIT

PROGRAM ORIENTUES PR MATURN SHTETRORE

(Provim me zgjedhje )

LNA! "IMI #RTHAM

VITI MSIMOR $%&' $%&


2/15

&* UHZIME T PRG+ITHSHME

Programi orientues pr lndn Kimi brtham prfshin njohurit, konceptet dhe aftsit

m t rndsishme t kimis pr gjimnazin dhe shkollat e tjera t mesme.

Programi orientues pr provimin e kimis brtham, n kuadrin e Maturs htetrore

prbn nj dokument t vlefshm pr gjimnazet dhe pr shkollat e tjera t mesme,

n!nsit e interesuar, msuesit e lnds s kimis dhe specialistt e prfshir n procesin

e vlersimit pr provimet e Maturs htetrore.

Programi gjeneron informacionin e nevojshm pr msuesit e kimis t gjimnazeve dhe

t shkollave t tjera t mesme, " do t prgatisin maturantt pr provimin e kimis

brtham n Maturn htetrore.

Programi orienton n!nsit pr materialet k#$ msimore, njohurit, konceptet dhe aftsit

kr#esore " duhet t zotrojn pr t prballuar me sukses provimin e kimis brtham n

Maturn htetrore.

Programi prbn, gjithashtu, nj dokument z#rtar, bazuar n udhzimin %r. &, dat

&'.(&.'(&) t M*+it pr hvillimin e Provimeve t Maturs htetrore '(&), "

duhet zbatuar me korrektes nga specialistt e prfshir n hartimin e banks s p#etjeve

dhe tezs s provimit t kimis+brtham.

K# program duhet sh"#rtuar me kujdes dhe rigorozitet nga secili prej grupeve t

interesuara e, n mn#r t ve$ant, nga specialistt e prfshir n hartimin e banks s

p#etjeve dhe tezs s provimit t kimis brtham pr Maturn htetrore, t cilt nuk

duhet t prfshijn pr vlersim $shtje msimore " nuk jan parashikuar n kt

program. -anka e p#etjeve dhe teza e provimit duhet t prmbajn ushtrime t tipeve dhe

niveleve t trajtuara n tekstet e kimis s gjimnazit. mendje duhet t tregojn kta

specialist dhe n lidhje me sigurimin e balancs midis pr"indjes " z secila fush

studimi n kt program, me pr"indjet " do t zn kto fusha studimi n testin e

provimit.

Msuesit " do prgatitin n!nsit pr provimin e kimis, t/i aftsojn n!nsit jo vetm

pr $shtjet msimore, njohurit, konceptet dhe aftsit e prcaktuara n kt program,

por dhe n drejtim t zgjidhjes me shkrim t det#rave kimike. Kujdes t ve$ant t bj

msuesi n drejtim t aftsimit t n!nsve n zgjidhjen e ushtrimeve dhe t problemave

'


3/15

t kimis pr fushat e prcaktuara n program, si dhe t prgatitjes s t#re me teknikat e

vetvlersimit. Prgatitja e n!nsve pr provimin e kimis duhet br n mn#r t

vazhdueshme dhe duke prdorur nj larmi metodash e mjetesh.

%!nsit t sigurojn cilsin e n!nies s $shtjeve msimore, koncepteve kimike dhe

aftsive t prcaktuara n program. Pr t arritur kt, ata duhet t/u rikthehen edhe

$shtjeve t tjera msimore t kimis n arsimin e mesm, por edhe disa koncepteve baz

n arsimin 0+vje$ar, t cilat nuk rimerren n arsimin e mesm, por " prmbajn

informacion baz pr t prvetsuar materialin e zgjedhur pr provim. 1sht fjala ktu,

p.sh., pr shkrimin dhe emrtimin e prbrjeve kimike, shkrimin e barazimeve kimike t

reaksioneve, njehsimet me molin dhe masn molare, dendsin e nj gazi, dendsin e

krahasuar, vllimin molar, numrin e *vogadros, shkrimin e barazimeve t shprbashkimit

elektrolitik t elektroliteve, kuptimet numr oksidimi, reaksionet redoks, agjentin

oksidues, agjentin reduktues, njehsimet me formulat dhe barazimet kimike etj., t cilat

jan t prfshira n mn#r t nat#rshme n trajtimin e $shtjeve msimore t prcaktuara

n kt program.

$* PRSH"RIMI SIPAS LIN+AVE HE NNLIN+AVE

2injat dhe nnlinjat e prfshira n programin orientues t kimis brtham prbhen nga

linjat dhe nnlinjat e programit t lnds brtham pr klasat &(, && dhe &' t gjimnazit

dhe shkollave t tjera t mesme. *to jan para"itur m posht, duke i bashksho"ruar

edhe me objektivat e njohurive dhe t aftsive.

3


4/15

$*& ",-.- e &%/01

'.&.&LIN+A! S0r2302r- dhe ve0i01 e ,14d1.

P1r.h3rimi i ,i4j1.! Prmes ksaj linje, t gjith n!nsit fitojn njohuri, aftsi,

"ndrime pr strukturn e atomit, molekuls, substancave me ndrtim jonik, kovalent,

periodicitetit, metalet, jometalet, acidet, bazat duke prdorur faktet, modelet dhe

eksperimentet.

N14,i4j- O5je30iv- 01 4joh2rive dhe -601.iveNd1r0imi i -0omi0

Term- 378!

%umr atomik 456lement kimik%umr i mass 4*57zotopPrbrje n pr"indje e izotopitt elementit%umrat kuantik dhe vlerat et#re8ormul elektronikeKonfigurim elektronik%ivel

%nnivel9jendjet energjetike dhe llojet et#re:rbital atomik:rbital i lirMbshtjell elektronike e atomit

%!ns;i,+ja duhet

+ t diskutoj vendndodhjen e grimcave prbrse t atomit

4eksperimenti i ?adhrfordit, @edvik5>+ t dalloj protonet, neutronet, elektronet n lidhje me masat e

t#re relative dhe ngarkesn>+ t prkufizoj numrin atomik, elementin kimik, numrin e

mass>+ t dalloj atomin dhe jonin e nj elementi, duke br bilancin e

protoneve dhe elektroneve>+ t dalloj ku ndr#shojn ndrmjet t#re izotopet e nj elementi

kimik>+ t prdor simbolikn e para"itjes sizotopeve t nj elementi>+ t llogarit masn atomike t krahasuar t nj elementi, duke

njohur pr"indjen e prhapjes n nat#r t izotopeve prbrset tij>

+ t prshkruaj n mn#r evoluive zhvillimin e modelit atomiknga =omsoni, ?adhrfordi te -ori>

+ t prcaktoj kuptimet< orbit e lejuar, numr kuantik themelor,nivel energjetik>

+ t prcaktoj kuptimet< orbital atomik, numr kuantiksekondar, nnnivel energjetik>

+ t tregoj karakteristikat e orbitalevesdhep>+ t para"it skematikisht orbitalets, p>+ t njehsoj numrin e nnniveleve energjetike n nj nivel

energjetik>+ t prcaktoj kuptimin< numr kuantik magnetik dhe numr

kuantik spin>+ t para"it grafikisht gjendjet energjetike>+ t dalloj gjendjet energjetike bosh, gj#sm t ngopura dhe t

ngopura>+ t njehsoj numrin e gjendjeve energjetike n nj nnnivel

energjetik>

A


5/15

+ t njehsoj numrin maksimal t elektroneve n nivelet,nnnivelet dhe gjendjet energjetike>

+ t relatoj me shkrim si shprndahen elektronet n nj atom, nprputhje me< parimin e "ndrueshmris 4aufbau5, parimin eprjashtimit t Paulit, rregulln e Bundit>

+ t shkruaj formulat elektronike dhe konfigurimet elektroniket atomeve deri n A( elementet e para t tabels periodike.Periodi9i0e0i

Term- 378!

2igji periodikPeriod9rupi * dhe -?reze atomike

-lloku i elementeves, p, d, falenc n gjendje themelorealenc n gjendje t ngacmuar6lektrone valentoreeti reduktueseeti oksiduese6nergjia e afris pr elektroninPotencial jonizimi6lektronegativitetiMetale alkalineMetale alkalino+toksore

Metale kalimtareeti acideeti bazikeKarakter acidKarakter bazikKarakter amfoter

%!ns;i,+ja duhet

+ t formuloj kuptimet pr konceptet< elektron valentor,valenc, valenc normale, valenc e ngacmuar>

+ t prcaktoj valencn normale dhe valencn e ngacmuar nshembuj t elementeve t grupeve *>+ t n!jerr prfundime ndrmjet ngjashmrive dhe diferencave

t vetive fiziko+kimike te metalet alkaline e ato alkalino+toksor>

+ t n!jerr prfundime ndrmjet ngjashmrive dhe diferencavet vetive fiziko+kimike te jometalet e grupeve 7 * dhe 77 *>

+ t parashikoj karakteristikat e metaleve, jometaleve, duke ubazuar n vendin e t#re n tabeln periodike>

+ t prshkruaj amfoterin>+ t listoj, duke u mbshtetur n tabeln periodike, elemente "

japin okside acide, okside bazike, okside amfotere.

Lidhj- 3imi3e

Term- 378!

2idhje kimike

%!ns;i,+ja duhet

+ t prdor konceptin e energjis s rrjetit kristalor pr targumentuar formimin e kristaleve jonike>

)


6/15

2idhje jonike2idhje kovalente6nergji e lidhjes9jatsi e lidhjes6nergji e rrjets kristalore

8orca t lidhjes elektrostatikeKristale jonikeMolekula kovalente8ormula njsi2idhje njfishe2idhje d#fishe2idhje trefishe2idhjesigma2idhjepi@ift elektronik lidhs@ift elektronik vetjak

=eoria e B@6B+it8orm gjeometrike e molekulsKnd i lidhjes

+ t para"it lidhjen kimike kovalente n molekulat me lidhjenjfishe, d#fishe, trefishe>

+ t listoj ve$orit dalluese t lidhjessigmadhe lidhjespi>+ t prdor t dhnat mbi elektronegativitetin pr t parashikuar

tipin e lidhjes, si+ t formuloj kuptimin pr konceptin dipolelektrikt lidhjes

kimike dhe t molekuls>+ t identifikoj nga formula kimike tipin e mundshm t lidhjes

kimike n prbrjen e dhn>+ t tregoj marrdhnien ndrmjet lidhjeve kovalente polare dhe

molekuls polare>+ t prshkruaj mekanizmin e formimit t lidhjes

bashkrenditse 4p.sh., me donor %B3, dhe akceptor -835>+ t analizoj ngjashmrit dhe dallimet ndrmjet lidhjes< jonike,

kovalente, kovalente polare, bashkrenditse>+ t shkruaj strukturat e 2juisit pr molekula t ndr#shme+ t prcaktoj n strukturat e 2juisit pr molekula t ndr#shme,

atomin "endror, $iftet elektronike vetjake, $iftet elektronikelidhse>

+ t formuloj kuptimet pr konceptet< gjatsi e lidhjes kimike,knd valentor>

+ t argumentoj formn gjeometrike t molekuls, me an tteoris B@6B, n raste kur atomi "endror formon '+A $ifteelektronike t prbashkta 4prve$ oksiacideve5.

A9ide0 dhe 5-z-0

Term- 378!

6lektroliteDoelektrolite8ortsi e elektroliteve*cide-azaKripra

-arazime t shprbashkimit?eaksione t asnjansimit9rad e shprbashkimitKonstante e shprbashkimitProdukt jonikpHBidroliz e kripraveMasa njvlerse=itullim acido+bazik

%!ns;i,+ja duhet+ t prcaktoj kuptimet< krip acide, krip bazike, krip

normale>+ t shkruaj barazimet e shprbashkimit elektrolitik t acideve,

bazave, kriprave>+ t gj#koj pr fortsin e nj elektroliti n baz t vlerave t

grads s shprbashkimit elektrolitik dhe konstantes sshprbashkimit elektrolitik>

+ t kr#ej njehsime t thjeshta me gradn dhe konstanten eshprbashkimit elektrolitik>

+ t prcaktoj eksperimentalisht fortsin e nj acidi ose baze,n baz t prcjellshmris s t#re elektrike>

+ t formuloj kuptimet pr produktin jonik t ujit,KudhepH>+ t kr#ej njehsime n lidhje me pB, pr"endrimin e joneve

hidron, pr"endrimin e joneve hidroksid>+ t interpretoj reaksionin e hidrolizs si reaksion t kmbimit

jonik>+ t listoj llojet e kriprave " i nnshtrohen hidrolizs>

E


7/15

Pik asnjansimi e plot + t prcaktoj mjedisin acid, bazik, asnjans si rezultat i njhidrolize, duke u nisur nga produktet e hidrolizs>

+ t tregoj $/sht pika e asnjansimit t plot>+ t njehsoj masn njvlerse pr acidet, bazat, kriprat+ t kr#ej njehsime me pr"endrimet normale dhe molare t

acideve, bazave, kriprave.

'.&.'LIN+A! Re-3.io4i 3imi3


"ndrime pr shpejtsin e reaksioneve kimike dhe faktort " ndikojn n t, si dhe pr

reaksionet e prapsueshme dhe ekuilibrin kimik e faktort e tij.

N14,i4j- O5je30iv- 01 4joh2rive dhe -601.ive"i4e0i3- 3imi3e

Term- 378!

?eaksion kimik?eaktantProduktehpejtsi e reaksionitPr"endrim i reaktantve9oditjet e fr#tshme

Pozicioni i ndeshjeve%at#ra e substancave%dikimi i temperaturs6nergji e brendshme e reaktantveKatalizator kimikKatalizator biologjikKarakter specifikMekanizmi i reaksionit?eaksion elementar?eaksion i prgjithshmhkalla e grimcimit

%!ns;i,+ja duhet

+ t argumentoj ndr#shimin e energjis s sistemit n nj reaksionkimik 4prishja e lidhjeve t vjetra dhe formimi i lidhjeve t reja5>

+ t prshkruaj ecurin e reaksionit kimik prmes energjis saktivizimit dhe kompleksit aktiv>

+ t interpretoj n grafik ecurin e nj reaksioni prmesparametrave< energji t reaktantve, energji aktivizimi, kompleks

aktiv, energji e produkteve, reaksion ekzotermik, reaksionendotermik>

+ t listoj faktort kr#esor " ndikojn n shpejtsin ereaksioneve kimike 4nat#ra e reaktantit, pr"endrimi,temperatura, siprfa"ja e kontaktit, katalizator5 nga pikpamja egoditjeve t fr#tshme>

+ t prshkruaj shpejtsin e reaksionit si ndr#shim tpr"endrimit t substancave 4konsumi i substancave nistore dheprodhimi i produkteve5 n njsin e kohs>

+ t kr#ej njehsime n lidhje me barazimin e shpejtsis mesataredhe ligjin e shpejtsis 4vetm zbatime t thjeshta5>

+ t prcaktoj kuptimin mekanizm reaksioni.+ t dalloj nj reaksion elementar nga nj reaksion i prgjithshm>+ t interpretoj n grafik ndikimin e katalizatorit n ndr#shimin e

energjis s aktivizimit n nj reaksion kimik.

F


8/15

E32i,i5ri 3imi3

Term- 378!?eaksion i prapsueshm

?eaksion i paprapsueshm6kuilibr kimik6kuilibr dinamikKonstante e ekuilibrit Ka dhe KbParimi 2 hatljehvendosje e ekuilibrit kimikPozicion ekuilibri9jendje ekuilibriPozicioni i ri i ekuilibrit

%!ns;i,+ja duhet

+ t prshkruaj ekuilibrin kimik si nj ekuilibr dinamik>

+ t prcaktoj shprehjen matematike t konstantes s ekuilibritkimik n sistemet homogjene dhe heterogjene>+ t kr#ej njehsime, duke prdorur konstanten e ekuilibrit ose

pr"endrimet e substancave n ekuilibr>+ t tregoj marrdhnien ndrmjet sistemeve n ekuilibr dhe

parimit 2 hatlje 4ndikimi i faktorve< temperatur, tr#sni,pr"endrim5>

+ t parashikoj n shembuj t ndr#shm pozicionin e ri tekuilibrit kimik, kur ndr#shon temperatura, pr"endrimi dhetr#snia>

+ t prdor parimin 2 hatlje pr t shpjeguar hollimin e

shtress s ozonit.

$*$ ",-.- e &&/01

'.'.&LIN+A! S0r2302r- dhe ve0i01 e ,14d1.


"ndrime pr lidhjen hibride, forcat ndrmolekulare, strukturn e prbrjeve organike,

hidrokarburet, alkoolet, ketonet, aldehidet, acidet karboksilike, aminat, aminoacidet,

polimeret, karbohidratet, #nd#rnat, proteinat, duke prdorur faktet, modelet dhe

eksperimentet.

N14,i4j- O5je30iv- 01 4joh2rive dhe -601.iveHi5ridizimi dhe 5-.h31ve:rimi4d1rmo,e32,-r

Term- 378!:rbital atomik

:rbital molekular:rbital hibridBibridizim dhe llojet e tijMolekul polareMolekul apolare

%!ns;i,+ja duhet

+ t dalloj orbitalet molekularesigmadhepi>+ t jap kuptimin hibridizim, orbital hibrid>+ t prshkruaj teorin e Polingut pr hibridizimin>+ t prcaktoj tipin e hibridizimitsp, sp2, sp3n

prbrjet inorganike 4p.sh.+ t prcaktoj tipin e hibridizimitsp, sp2, sp3n

prbrjet e karbonit>+ t prshkruaj bashkveprimin dipol+dipol, forcat e

2ondonit n molekulat jopolare, lidhjenhidrogjenore si forca t bashkveprimit molekular.

C


9/15

Hidro3-r52re0

Term- 378!Bidrokarbure vargore dhe ciklike, tngopura dhe t pangopura8ormulat empirike, molekulare,strukturore dhe racionale t pjestarve tserive homologe2idhje njfishe, d#fishe dhe trefishe6mrtim sistematik dhe empirik, rrnja eemrit, mbaresa dhe prapashtesa?adikalGukuria e izomeris dhe llojet e saj?rjedhs t halogjenuar t t#re

%!ns;i,+ja duhet

+ t shkruaj formulat e prgjithshme pr alkanet,

cikloalkanet, alkenet, alkinet dhe arenet>+ t prdor formulat molekulare dhe t strukturs prt para"itur hidrokarburet me varg normal dhe tdegzuar, deri n &( atome karboni>

+ t prdor nomenklaturn e 7HP*I pr t shkruardhe emrtuar hidrokarburet alifatike dhe aromatike>

+ t dalloj izomerin e vargut, t pozicionit dhegjeometrike pr hidrokarburet, deri n F atomekarboni>

+ t shkruaj dhe t emrtoj izomert e strukturs, tpozicionit dhe ata gjeometrik, deri n F atome

karboni>+ t tregoj lidhjen gjinore ndrmjet alkaneve,alkeneve, alkineve, areneve nprmjet shkrimit tbarazimeve kimike pr reaksionet prkatse>

+ t zgjidh situata problemore " lidhen menjehsime me formulat kimike t hidrokarbureve 4tn!jerr formuln molekulare kur jepen pr"indjet eelementeve prbrse ose raportet n mas dheanasjellas5.

Gr2:e0 6243.io4ore 41 :1r51rje0org-4i3e

Term- 378!

Prbrje organike t oksigjenuara, grupetfunksionore dhe veorit e t#re*lkoole parsore, d#tsore, tretsore,*lkoole mono, di, polihidroksilike*lkoolate6tere8enole, fenolate, radikal fenil*ldehide, ketone*cide mono, di dhe polikarboksilike*cide t ngopura dhe t pangopura,rrjedhs t t#re*minat parsore, d#tsore dhe tretsore

%!ns;i,+ja duhet

+ t prkufizoj potencialin elektrodik t nj elementi>+ t zgjidh problema " kan t bjn me njehsimin e

&(


11/15

?eaksion mjedisi*nione, kationehkarkim jonesh nelektroda?adh e potencialeve

elektrodike t atomevedhe joneve6lement galvanik8unksion i elementitelektrolitik dheelementit galvanik

forcs elektromotore t elementeve galvanike m tprdorshme n jetn e prditshme, duke shfr#tzuar tdhna t tabels s potencialeve elektrodike standarde>

+ t shkruaj barazimin e prgjithshm t elektrolizs,kur elektroliti sht n gjendje t shkrir apo t tretur>

+ t jap shembuj t prdorimit praktik t elementitgalvanik dhe t elektrolizs>+ t kr#ej njehsime stekiometrike me barazimet e

reaksioneve redoks.

Ti:e0 e re-3.io4eve 413imi41 org-4i3e

Term- 378!

Balogjen alkan?regulla eMarkovnikovit?rjedhs injzvendsuar, id#zvendsuar etj.%garkes e pjesshme?adikal i lir?eaksion iprapsueshmMonomer, polimer,

makromolekul

%!ns;i,+ja duhet

+ t jap kuptimin grimc elektrofilike me substraktbenzenin dhe grimc nukleofile me substrakt alkoolin>+ t jap shembuj reaksionesh, ku jan shtuar ;eliminuar

B', Il', B':, BIl 4pa prshkruar mekanizmin ereaksionit5>

+ t listoj prbrjet " japin reaksione zvendsimiradikalar, zvendsim nukleofilik dhe zvendsimelektrofilik>

+ t shkruaj barazimet kimike pr shembuj t thjeshtreaksionesh t zvendsimit radikalar, zvendsimitnukleofilik, zvendsimit elektrofilik>

+ t prshkruaj reaksionet redoks n kalimet ngaalkoolet n aldehidet 4ketonet5 deri tek acidetkarboksilike dhe anasjellas, me an t hidrogjenimitdhe dehidrogjenimit>

+ t prshkruaj reaksionin e polimerizimit>+ t kr#ej njehsime stekiometrike me barazimet kimike

t reaksioneve redoks n kimin organike>+ t dalloj monomerin, njsin strukturore n nj

polimer>+ t shkruaj reaksionet e formimit t polimerve

polieten, polipropen, PI.

&&


12/15

$*< ",-.- e &$/01 ( Sh3e49- &$)

'.3.&LIN+A! STRU"TURA HE VETIT E LNS

NNLIN+A! U+I* TRETSIRAT U+ORE

P1r.h3rimi i 414,i4j1.*% kt nnlinj do t studiohet< Hji n nat#r. ?ndsia

e ujit pr jetn. %drtimi i molekuls s ujit. Polarizimi i lidhjeve :+B. Momenti dipolar i

molekuls s ujit dhe aftsit e tij tretse. 2idhja hidrogjenore dhe anormaliteti i ujit.

=retshmria e kriprave n uj. Pr"endrimi i tretsirave 4molar, normal dhe n

pr"indje5. 2idhja e pr"endrimeve midis t#re. :smoza. =r#snia osmotike. :smoza dhe

"eliza. 6lektrolitt dhe vetit e tretsirave. 6kuacioni i ant/ Bofit. ?ndsia biologjike e

tretsirave. =rajtimi i ujit t pijshm. %dotja e ujit, pastrimi i ujit.

N14,i4j- O5je30iv- 01 4joh2rive dhe -601.ive

Uji* Tre01.ir-0 2jore

Term- 378!

2idhje kovalente polare

Moment dipolar2idhje hidrogjenore%!ehtsi specifike=retshmriKurba e tretshmris=retsir e pangopur=retsir e ngopur=retsir e mbingopurubstanc e tretshmeubstanc pak e tretshmeubstanc e pa tretshmePr"endrim i tretsirs=retsir e pr"endruar=retsir e holluarPr"endrim n pr"indjePr"endrim molarPr"endrim normal9ramnjvlers6lektrolit

%!ns;i,+ja duhet

+ t shpjegoj procesin e tretjes s substancave t ndr#shmen uj, kuptimin sasior e cilsor t tretshmris, faktort "ndikojn n tretshmrin e substancave n uj 4efektet etr#snis, llojit t tretsit dhe temperaturs, duke ndrtuardhe kurbat e tretshmris n uj n funksion ttemperaturs pr nj substanc t ngurt t tretshme nuj5>

+ t llogarit pr"endrimin n pr"indje, pr"endrimin molardhe pr"endrimin normal t tretsirave t ndr#shme ujore,prfshir ktu dhe tretsirat e holluara, si dhe kalimet nganj tip pr"endrimi n nj tjetr pr nj tretsir t dhn>

+ t shpjegoj osmozn dhe rndsin e ksaj dukurie tek egjalla>

+ duke prdorur ekuacionin e ant/ Bofit t llogarit efektine substancs s tretur mbi tr#snin osmotike t nj tretsiresi dhe molaritetin e substancs s tretur, kur njihet tr#sniaosmotike e tretsirs s dhn.

&'


13/15

*utojonizim:smoz=r#sni osmotike=retsir izotonike=retsir hipotonike

=retsir hipotonikeKoeficient izotonik=retsir fiziologjike:smoz inverse%dotje%dotje kimike%dotje biologjike%dotje termikeetpastrim i ujravenat#ror8iltrim

6utrofikimGezinfektimbutje e ujit

&3


14/15

"imi- 51r0h-m1? (&%&&&$)! &%%@/ ' 3redi0e

&A


15/15

Re6ere49-

7nstituti i hvillimit t *rsimit

programi orientues - kimi berthame, 2014-2015

Documents