prof.dr.recep pekdemir İstanbul Üniversitesi İşletme fakültesi [email protected]

TMS-Türkiye Muhasebe StandartlarıTFRS Türkiye Finansal Raporlama Standartları

Eğitim SemineriSunum

Prof.Dr.Recep Pekdemirİstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi

[email protected]

TMS = UMSTFRS = UFRS

www.tmsk.org.tr

21.04.23 05:59 Recep Pekdemir 2

UFRS, Bir Rant Kapısı Mı?

• Öncelikle bu konuyu bir rant aracı olarak kullanmak isteyen kesimler, UFRS’nı ülkemiz işletmelerine ve konuyla uzaktan veya yakından ilgisi olan kesimlere, bir “zorunluluk” olarak aktarmaya başladı.

• Bilen ya da bilmeyen bu konularda eğitim semineri benzeri çalışmalar yapmaya başladı.

• Bilen ya da bilmeyen bu konularda kitap, makale vb çalışmaları ortaya koymaya başladı.

• Bilen ya da bilmeyen bu konularda özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerde alternatif finansal raporlama hizmetleri adı altında danışmanlık hizmeti vermeye başladı.

• Bazı yazılım firmaları, işletmecilik ile ilgili yazılımlarının UFRS konularına uyumlu olduğunu öne sürmeye başladı.


Ülkemizde Uygulama Alanı

• Sermaye Piyasası, 15 Kasım 2003 – 9 Nisan 2008• BDDK ve Mali Piyasalar, 31 Aralık 2002 – 6 Kasım 2006• Para Piyasaları ve Basel II-Bankacılık – 1.1.2009• 1.11.2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan

“Derecelendirme Kuruluşlarının Yetkilendirilmesine ve Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik” (29.9.2007 tarih ve 26658 sayılı Resmi Gazetede yapılan değişiklik)

• Derecelendirme Faaliyeti Madde 20/c• Kredi değerliliğinin derecelendirilmesinde, bağımsız denetim

kuruluşlarınca veya 3568 sayılı Kanuna göre ruhsat almış, denetim yetkisine sahip meslek mensupları tarafından Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunca belirlenmiş muhasebe ilkelerine uygunluğu onaylanmış finansal tablolar esas alınır.

• Türk Ticaret Kanunu


TTK

• Türk Ticaret Kanunu 65’inci maddesinde; muhasebe defterlerinin Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak tutulması ve 88’inci maddesi 1’inci fıkrası: “…gerçek ve tüzel kişiler gerek ticarî defterlerini tutarken, gerek münferit ve konsolide finansal tablolarını düzenlerken, Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu tarafından yayımlanan, Türkiye Muhasebe Standartlarına, kavramsal çerçevede yer alan muhasebe ilkelerine ve bunların ayrılmaz parçası olan yorumlara aynen uymak ve bunları uygulamak zorundadırlar” yer almaktadır.


İşletmeleri Sınıflandıralım...

• Halka Açık olanlar..• Finansal Sektörler• Halka Açık Olmayıp, Finansal Sektörde Olmayan

Büyük Ölçekli İşletmeler• Muhasebeleri Bünyelerinde Yapılan KOBİ’ler• Muhasebeleri Bürolarda Yapılan KOBİ’ler• Sadece Vergi Dairesine Rapor Veren İşletmeler


TMS-TFRS ÖĞRENMELİ Mİ?

• Yeni müşteriler edinmek istiyorsan,

• mevcut müşterilerini kaybetmek istemiyorsan,

• bu işi sen de bir fırsata dönüştürebileceksen,

• bu soruya verilecek yanıt “evet” olacaktır.


Muhasebe - Raporlama

• Kelime anlamıyla rapor, bir durumu tespit eden bir ifade veya belgedir. • Rapor tek başına statik bir özellik arz eder. Hareket etmedikçe bulunduğu

yerde bir veri olarak bekler. • Raporun, biri tarafından bir başkasına aktarılması ise raporlama kavramını

ortaya koymaktadır. • Diğer bir ifade ile raporlama dinamik bir özelliğe sahip bir kavramı

oluşturmaktadır. • Raporlama birinin diğerine mesaj vermesine hizmet eden bir mekanizmadır. • Bu mekanizmanın iki tarafından söz etmek mümkündür: Raporlayan taraf,

raporlanan veya raporu alan taraf. • Raporlama işlemini aynı zamanda bir hizmet olarak kabul etmek de

mümkündür. • Raporlanan veya raporu alan taraf, aynı zamanda raporun kullanıcısı veya

rapordan yararlanan durumundadır, diğer bir ifade ile hizmetten yararlanan durumundadır.


Raporlama – Finansal Raporlama

• Niyet Tabanlı Raporlama – Niyet Tabanlı Finansal Raporlama

• Müşteri Tabanlı Finansal Raporlama


Niyet Tabanlı Raporlama

• Genellikle, her raporlama faaliyetinde raporlayanın bir niyeti vardır ve bu niyet raporlanana herhangi bir konuda karar aldırıp, onu eyleme geçirtmektir. Konuyu abartılı bir şekilde bir örnek yardımı ile somutlaştırmaya çalışalım.


Niyet Tabanlı Raporlama - 2

• Örnek olay, bir köyde geçmektedir. Adamın bir karısı ve beş çocuğu vardır. Doğal olarak tarım toplumunun bir parçasıdırlar ve erkek egemen bir yapı hüküm sürmektedir. Adam, öküzleri ile akşama kadar tarlada çalışıp çabalayıp, akşam yorgun-argın eve dönmüştür. Eve döndüğünde tabi ki ilk karşılayan eşi olmuştur. Adam daha öküz arabasından aşağı inmeden, eşi kocasının nasıl bir gün geçirdiğini, yorgun olup olmadığını sormadan, “biliyor musun, bugün sokakta yürürken, falanca bana laf attı ve sözlü tacizde bulundu” demiştir. Bunun üzerine adam, herhangi bir cevap vermeden, öküz arabasından aşağı inip, daha öküzlerin koşumlarını filan boşa çıkarmadan, yukarı çıkıp, duvarda asılı bulunan çift-kırma tüfeğini alıp, köy meydanına doğru yönelmiştir. Köy meydanında kahvede diğer kişilerle sohbet etmekte olan ve karısının bahsettiği kişiyi oracıkta bir kelime bile söylemeden vurmuştur ve kişi Hakkın rahmetine kavuşmuştur: Sonuç kadının kocası hapse, diğer kişi ise mezara…


Müşteri Odaklı Raporlama

• Konuyu bir hizmet işletmesi örneği ile ilerletmeye çalışalım: Bir lokanta olsun. Bu lokanta örneğinde, bir tarafta yemekleri hazırlayıp müşterilere sunan taraf, lokantanın sahibi ve çalışanları, diğer tarafta bu hizmeti satın alan, yemeklerden yararlanan müşteriler yok mudur? Yine bu hizmet işletmesi örneğinde, yemekleri satın alma durumunda olan müşterilerin tercihleri ve beğenileri dikkate alınmaz mı?

• Bir öğle veya akşam yemeğine odaklanıldığını varsayarsak, kimilerimiz etsiz yemek yemezken, kimilerimiz sadece sebze yemeği ile yetinmez mi?

• Bu örnekte olduğu gibi, bazı durumlarda müşteriler tek seçenek ile yetinmek durumundadırlar, bazı durumlarda ise isteklerinin yerine getirilmesini beklerler.

• Burada sonuç, kim güçlüyse onun dediği olmasıdır.


Muhasebe Standartları..

• Kısaca geçmişi (Muhasebe standartlarından, finansal raporlama standartlarına doğru..)

• Kısaca özü

• İlke bazlılık/tabanlılık

• Kural tabanlılık


İlke Bazlı Muhasebe Standartları

• Genel Kabul Görmüş Muhasebe Kavramları

• Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri

• Yaptırımları: Hukuki, idari, cezai...


Kural Bazlı Muhasebe Standartları

• Hukuk Kuralları (Anayasa, kanunlar, yönetmelikler, tebliğler, genelgeler, yönergeler, sirkülerler...)

• Ahlak Kralları (yazılı olanlar-olmayanlar)

• Din Kuralları (yazılı olanlar-olmayanlar)

• Yaptırımları: Hukuki, idari, cezai...


ÜÇ TEMEL FONKSİYON

• SINIFLANDIRMA

• DEĞERLEME

• TAM AÇIKLAMA


Sınıflandırma ve Sunum

• Finansal raporlamaya konu olacak finansal işlemlerin etkilediği hesapların ismi ne olmalı ve hangi finansal tablonun neresinde yer almalıdır?

• Bu konu ülkemizde Tekdüzen Muhasebe Sistemleri ile çözüme kavuşturulmuştur.


SINIFLANDIRMA VE SUNUM ÖRNEK - 1

• İşletmenin bir işyerini kiralamaya ihtiyacı var. Bu doğrultuda bir işyeri sahibi ile 01.10.2008 tarihinde bir anlaşma sağlanmıştır. Buna göre 5.000 YTL depozito ödenmiş ve ayrıca iki yıllık kira bedeli olan 24.000 YTL de peşin ödenmiştir.

• Soru: Bu işlemin 31.12.2008 tarihi itibariyle yapılacak finansal raporlama üzerindeki etkisi ne olabilir?


Finansal Raporlama ?

• Finansal Raporlama dendiğinde iki unsurun ölçülmesi anlaşılmalıdır: Bunlardan ilki 31.12.2008 itibariyle Finansal Pozisyonun ölçülmesi, diğeri ise 31.12.2008 itibariyle sona eren dönemin Finansal Performansının ölçülmesidir.

• Buna göre dönem, 31.12.2008’de sona eren 3 ay olabilir, 6 ay olabilir veya 12 ay olabilir.


Örnek – 1 / Çözüm

• Bu depozito, kira süresi sonunda geri alınacak olan “alacak” nitelikli bir varlıktır. Kira süresine bağlı olarak bu depozito bir duran varlık unsurudur. Bu alacak nitelikli depozito kaydetme aşamasında nereye kaydedilirse edilsin, 2- Duran Varlıkların 22 - Uzun Vadeli Ticari Alacaklar bölümündeki 226 – Depozito ve Teminatlar hesabında raporlanmamalıdır. Çünkü bir ticari alacak değildir. Ticari alacak, mal ve hizmet satışlarından doğan alacak demektir. Bu depozito, UFRS ilkelerine göre ancak 23 – Diğer Alacaklar grubunda raporlanabilir. Diğer bir ifade ile her depozito veya teminat 126 ve 226 Verilen Depozito ve Teminatlar hesabını ilgilendirmez.



• Ödenen Kira Bedeli

• Gelir Tablosu

• Bilanço

• Dönen Varlıklar

• Duran Varlıklar


ÖRNEK – 2

• İşletme 1.11.2008 tarihinde 30.000 YTL + KDV tutarında bir kamyonet satın almış, KDV tutarını peşin ödemiş ve kamyonet ile ilgili kalan borç için 60 günlük ve 1.1.2009 vadeli bir senet düzenlenerek verilmiştir.

• Soru: Bu işlemde yer alan KDV dışındaki kamyonet bedeli ile bu bedel için verilmiş senet, finansal raporlamada nasıl bir işleme tabi tutulacaktır?



• Yani verilen her vadeli çek veya senet 321 ve 421 Borç Senetleri hesabını ilgilendirmemektedir.


Değerleme

• Finansal tablolarda yer alan unsurlar, hangi değerden veya tutardan raporlanmalıdır?

• Bu konu ülkemizde yıllardır Vergi Usul Kanununda yer alan Değerleme Hükümleri ile yetine gelmiştir.


RİSK ÖLÇME ESASLI FİNANSAL RAPORLAMA VE CİRO MUHASEBESİ

Aktif YTL Pasif YTL

Kasa 500 Satıcılar 2.000

Alacak Senetleri 2.500 Borç Senetleri 1.000

Stoklar 1.000 Sermaye 2.500

Duran Varlıklar 3.000 Birikmiş Karlar 1.500

Toplam 7.000 Toplam 7.000


Ciro Sonrası Bilanço - 1

Aktif YTL Pasif YTL

Kasa 500 Satıcılar 0

Alacak Senetleri 500 Borç Senetleri 1.000





Ciro Sonrası Bilanço - 2

Aktif YTL Pasif YTL

Kasa 500 Satıcılar 0

Alacak Senetleri 500 Borç Senetleri - 1 1.000

Verilen Teminatlar 2.000 Borç Senetleri - 2 2.000





Unutma: Alacakla borç ödenmez

• Bir alacak senedinin veya vadeli çekin ciro edilmesi, onun teminat olarak verilmesidir. Bu nedenle ciro edilen çek veya senet, 126 Verilen Depozito ve Teminatlar hesabına aktarılır ve finansal raporlamada burada yer alır.

• Satıcıya bir çek veya senedin ciro edilmesi, satıcıya olan ve açık hesap olarak bekleyen yükümlülüğü belgeli ve vadeli bir yükümlülük haline getirir.


Tam Açıklama

• Finansal tablolarda yer alan unsurların, finansal tablo kullanıcıları tarafından daha iyi anlaşılmasını sağlayacak şekildeki açıklamalardır.

• Bu konuda ülkemizde Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerinin yürürlüğe girmesi ile kendini hissettirmeye başlamıştır.


Tiplerine Göre Muhasebe Standartları

• Finansal Tabloların Sınıflandırılmasına İlişkin Standartlar

• Sektörlere Özgü Standartlar• Hesaplara veya Hesap Gruplarına Özgü

Standartlar• İşlemlerin Raporlanmasına İlişkin Standartlar• Dipnotlara İlişkin Standartlar• Kapsadıkları Birimlere İlişkin Standartlar• Diğerleri...


Finansal Tabloların Sınıflandırılmasına İlişkin Standartlar

• Mali Tabloların Sunulması (TMS 1)

• Nakit Akım Tablosu (TMS 7)

• Konsolide ve Bireysel Mali Tablolar (TMS 27)


Sektörlere Özgü Standartlar

• İnşaat Sözleşmeleri (TMS 11)• Kiralama İşlemleri (TMS 17)• Emeklilik Fayda Planlarında Muhasebeleştirme ve

Raporlama (TMS 26)• Tarımsal Faaliyetler (TMS 41)• Sigorta Sözleşmeleri (TFRS 4)• Maden Kaynaklarının Araştırılması ve

Değerlendirilmesi (TFRS 6)


Hesaplara veya Hesap Gruplarına Özgü Standartlar• Stoklar (TMS 2)• Finansal Araçlar (TMS 39-TFRS 9)• Gelir Vergileri (TMS 12)• Maddi Duran Varlıklar (TMS 16)• Hasılat (TMS 18)• Çalışanlara Sağlanan Faydalar (TMS 19)• İştiraklerdeki Yatırımlar (TMS 28)• İş Ortaklıklarındaki Paylar (TMS 31)• Varlıklardaki Değer Azalışları (TMS 36)• Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar (TMS 37)• Maddi Olmayan Duran Varlıklar (TMS 38)• Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller (TMS 40)• Satış Amaçlı Elde Tutulan Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler (TFRS 5)


İşlem Bazlı Standartlar

• Kiralama İşlemleri (TMS 17)• Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet

Yardımlarının Açıklanması (TMS 20)• Kur Değişim Etkileri (TMS 21)• Borçlanma Maliyetleri (TMS 23)• Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama

(TMS 29)• Hisse Başına Kazanç (TMS 33)• TFRS’ lerin İlk Uygulaması (TFRS 1)• Hisse Bazlı Ödemeler (TFRS 2)• İşletme Birleşmeleri (TFRS 3)


Tam Açıklama-Dipnotlara İlişkin Standartlar

• Muhasebe Politikaları, Muhasebe Tahminlerinde Değişiklikler ve Hatalar (TMS 8)

• Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar (TMS 10)• İlgili Taraf Açıklamaları (TMS 24)• Açıklama (TFRS 7)


Kapsadıkları Birimlere İlişkin Standartlar• Bölümlere Göre Raporlama (TFRS 8)

• Ara Dönem Finansal Raporlama (TMS 34)


Çerçeve

• Finansal tabloların amaçları

• Finansal tablolardaki bilgilerin yararlılığını belirleyen niteliksel özellikler

• Tanım, Sunum, Tanınma, Ölçme, Açıklama

• Sermaye, sermayenin korunması

• Varlık, yükümlülük, öz kaynak, gelir, gider


Standartların Uygulama Üzerinde Olası Etkileri

TMS- 1 Finansal Tabloların Sunuluşu

Tüm işletmeleri bağlamaktadır.



TMS- 2 Stoklar

Stok yatırımı bulunan tüm işletmeleri bağlamaktadır.

Çalışmayan kısım gider ve zararları – normal maliyet yönteminin uygulamaya geçmesi

Peşin Değer Esaslı Muhasebe Modeli


Bir Örnek

• Küçük bir imalat işletmesinde yıllık normal kapasite 1.000 adet mamul üretimidir.

• Her bir mamul üretimi için:• Direkt İlk Madde ve Malzeme Maliyeti 50 YTL/birim• Direkt İşçilik Maliyeti 40 YTL/birim• Harcanmaktadır.• İşletmenin yıllık toplam sabit Genel Üretim Maliyeti 30.000 YTL’dir.• İşletmenin 2008 yılı üretimi 750 birimdir. Bunun 600 birimi satılmış

ve 150 birimi 31.12.2008 tarihinde stokta beklemektedir.• Soru: 31.12.2008 tarihinde stokta bekleyen 150 birimlik mamul

stokunun maliyeti nedir?


Geleneksel Tam Maliyetleme

Madde ve Malzeme 50 YTL x 150 birim 7.500 YTL

Direkt İşçilik 40 YTL x 150 birim 6.000 YTL

Genel Üretim Maliyeti (30.000/750)x150birim 6.000 YTL

Toplam 19.500 YTL


UMS 2 Maliyetleme

Madde ve Malzeme 50 YTL x 150 birim 7.500 YTL

Direkt İşçilik 40 YTL x 150 birim 6.000 YTL

Genel Üretim Maliyeti (30.000/1000)x150birim 4.500 YTL

Toplam 18.000 YTL



TMS- 7 Nakit Akım Tablosu


Faaliyet tabanlı nakit akım tablosu


Standartların Uygulama Üzerinde Olası EtkileriTMS- 8 Muhasebe Politikaları, Muhasebe Tahminlerinde Değişiklikler ve Hatalar


Tahminlere dayalı finansal raporlama

Muhasebe politikaları değişiklikler

Yanılmalar ve düzeltilmesi / regresif - progresif



TMS- 10 Bilanço Sonrası Olaylar

Finansal tabloların düzeltilmesini gerektiren işlemler

Finansal tabloların dipnotlarında açıklanması gereken işlemler



TMS- 11 İnşaat Sözleşmeleri

Bu standart, yıllara yaygın iş yapmak üzere sözleşme imzalayan işletmeleri etkilemektedir.

Mevcut uygulamalarımızdan oldukça farklıdır. Tamamlanma Oranı/Yüzdesi Yöntemi şeklinde uygulamaya yenilik katmaktadır.



TMS- 12 Gelir Vergileri

Bu standart, tüm işletmeleri etkilemektedir.

Mevcut uygulamalarımıza oldukça farklılıklar getirmektedir.

İşletmelerin kazançları üzerinden hesaplanacak vergilerle ilgilidir. Gelir tablosunda yer alacak vergi karşılığı gideri, bilançoda yer alacak ertelenmiş vergi aktifi (peşin ödenmiş vergi vb), ertelenmiş vergi pasifi, cari dönemde ödenecek vergiler şeklinde en az dört unsuru etkisine almaktadır.



TMS- 16 Maddi Duran Varlıklar


Mevcut uygulamalarımızdan uzaklaşan durumlar hala vardır. VUK 333 no.lu Genel Tebliğ bu konuda önemli değişiklikleri zaten getirmiş durumdadır.

Peşin Değer Esaslı Muhasebe Modeli geliyor

Yeniden değerleme modeli tekrar gündeme geliyor



TMS- 17 Kiralama İşlemleri

Bu standart, finansal kiralama işlemlerine taraf olan işletmeleri etkilemektedir.

Mevcut uygulamalarımızdan herhangi bir farklılık yoktur. VUK Mükerrer 290 Madde

Tümden Gelim Muhasebeleştirme ve Raporlama Modeli



TMS- 18 Hasılat

Bu standart, hasılat, gelir ve kar vb gibi gelir tablosu unsuru olan tüm işletmeleri etkilemektedir.

Mevcut uygulamalarımızdan oldukça farklıdır. Peşin değer muhasebe mantığı getirerek, zamana dayalı ortaya çıkan gelirlerin, diğer gelirlerden ayrılmasını hedeflemektedir.

Peşin Değer Esaslı Muhasebe Modeli ve Zaman Temelli, Karar Temelli ve Piyasa Temelli Gelirlerin Ayrıştırılması



TMS- 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar

Bu standart, personel istihdam eden tüm işletmeleri etkilemektedir

Mevcut uygulamalarımızdan farklıdır

Kısa vadede sağlanan faydalar

Uzun vadede sağlanan faydalar


Standartların Uygulama Üzerinde Olası EtkileriTMS- 20 Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi veDevlet Yardımlarının Açıklanması

Bu standart, adı üzerine, devlet yardımları ile ilgilidir; devlet yardımı alan tüm işletmeleri etkilemektedir.

Mevcut uygulamalarımızdan farklıdır.



TMS- 21 Kur Değişiminin Etkileri

Bu standart, yabancı para ile ilgisi olan işletmeleri etkilemektedir.

Parasal ve parasal olmayan kalemlerde kur farkı ayrımı var



TMS- 23 Borçlanma Maliyetleri

Bu standart, yabancı kaynak kullanan tüm işletmeleri etkilemektedir.

Mevcut uygulamalarımızdan bazı farklılıklar vardır. Özellikli varlıklar

Aktifleştirme veya giderleştirme.



TMS- 24 İlişkili Taraf Açıklamaları


Mevcut uygulamalarımızdan farklı değildir. Üst yönetim, eş dost vb taraflarla olan işlemlerin dipnotlarda açıklanmasını içermektedir.


Standartların Uygulama Üzerinde Olası EtkileriTMS- 26 Emeklilik Fayda Planlarında Muhasebeleştirme ve Raporlama

Bu standart, sektörel bir standarttır. Özel kişisel emeklilik planları gibi sektörel firmaların sektörel işlemlerini içerir.



TMS- 27 Konsolide ve Bireysel Mali Tablolar

Bu standart, bağlı ortaklık yatırımı bulunan işletmeleri etkilemektedir.

Bağlı ortaklık yatırımı bulunan işletmelerden bireysel ve konsolide finansal tablo istenmesi gündeme gelebilecektir.



TMS- 28 İştiraklerdeki Yatırımlar

Bu standart, iştirak tanımı kapsamında yatırımı bulunan işletmeleri etkilemektedir.

Mevcut uygulamalarımızdan bazı farklılıklar içermektedir. Öz sermaye yöntemi uygulama hayatımıza girecektir.


Standartların Uygulama Üzerinde Olası EtkileriTMS- 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerinde Finansal Raporlama


VUK Geçici 25 Md.

VUK Mükerrer 298/A Md.



TMS- 31 İş Ortaklıklarındaki Paylar

Bu standart, konsorsiyum veya iş ortaklığı gibi yapılanmalarda payı olan işletmeleri etkilemektedir.

Mevcut uygulamalarımızdan oldukça farklıdır. Oransal yöntemle konsolidasyon uygulama hayatımıza girmektedir.



TMS- 33 Hisse Başına Kazanç

Bu standart, hisse başına kazanç hesabı veren işletmeleri etkilemektedir.



TMS- 34 Ara Dönem Finansal Raporlama

Bu standart, ara dönemlerde finansal raporlama yapan işletmeleri etkilemektedir.



TMS- 36 Varlıklarda Değer Düşüklüğü

Bu standart, varlıklarda değer düşüklüğü yaşayabilecek tüm işletmeleri etkilemektedir.

Mevcut uygulamalarımızdan farklılıklar vardır.



TMS- 37 Karşılıklar, Koşullu BorçlarVe Koşullu Varlıklar

Bu standart, bütün işletmeleri etkilemektedir.

Mevcut uygulamalarımızdan oldukça farklıdır. Pasifte borç ve gider karşılıkları ilgilidir ve ayrıca, koşullu varlıklarla ilgili önemli açıklamalar gerektirmektedir.



TMS- 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar

Bu standart, maddi olmayan duran varlık yatırımı olan tüm işletmeleri etkilemektedir.

Mevcut uygulamalarımızdan oldukça farklıdır. Bu standarda göre bazı yenilikler var: aktifleştirme veya giderleştirme vb



TMS- 39 Finansal Araçlar


Mevcut uygulamalarımızdan oldukça farklıdır. Bu standart bazı yenilikler var: muhasebeleştirme modelleri, değer kavramları



TMS- 40 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller

Bu standart, yatırım amaçlı gayrimenkul edinen işletmeleri etkilemektedir.

Mevcut uygulamalarımızdan bazı farklılıklar var.



TMS- 41 Tarımsal Faaliyetler

Bu standart, tarım sektöründe faaliyet gösteren işletmeleri etkilemektedir.

Mevcut uygulamalarımızdan bazı farklılıklar var.



TFRS – 1 Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının İlk Defa Uygulanması

Bu standart, geçiş yapan tüm işletmeleri etkilemektedir.

Bu standart karşılaştırma ve tutarlılık beklentilerinde meydana gelebilecek aksaklıkların açıklanması ile ilgilidir.



TFRS – 2 Hisse Bazlı Ödemeler

Bu standart, çalışanlara emeği karşılığı hisse veren veya vermesi olası olan işletmeleri etkilemektedir.

Yeni bir uygulama olacaktır.



TFRS – 3 İşletme Birleşmeleri

Bu standart, işletme birleşmeleri durumunda etkili olacaktır..

Mevcut uygulamalarımızdan oldukça farklıdır.



TFRS – 4 Sigorta Sözleşmeleri

Bu standart, sigorta işletmelerini etkilemektedir.




TFRS – 5 Satış Amaçlı Elde Bulundurulan Varlıklar veDurdurulan Faaliyetler

Bu standart, tüm işletmeleri etkileyebilecektir.




TFRS – 6 Maden Kaynaklarının Araştırılması ve Değerlendirilmesi

Bu standart, sektörel bir standarttır ve konu ile ilgili işletmeleri etkilemektedir.




TFRS – 7 Finansal Araçlar: Açıklama

Bu standart, açıklama standardıdır ve tüm işletmeleri etkilemektedir



TFRS- 8 Bölümlere Göre Raporlama

Bu standart, bağımsız muhasebe sistemine sahip şube veya bölümleri bulunan işletmeleri etkilemektedir.

Mevcut uygulamalarımızdan farkı değildir. Bir şubenin veya bölümün finansal raporlamasını içermektedir.



TFRS - 9 Finansal Araçlar


Bu standart TMS 39’da bazı yenilikler getirmektedir: muhasebeleştirme modelleri, değer kavramları

SERMAYE PİYASASINDA FİNANSAL RAPORLAMAYA

İLİŞKİN ESASLARIN BAZILARI HAKKINDA

BİRKAÇ SÖZ


ESAS - 1

• İşletmeler, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen haliyle Uluslararası Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarını uygularlar ve finansal tabloların Avrupa Birliği tarafından kabul edilen haliyle UMS/UFRS’lere göre hazırlandığı hususuna dipnotlarda yer verirler. Bu kapsamda, benimsenen standartlara aykırı olmayan, TMSK’ca yayımlanan TMS/TFRS esas alınır

• Bu ne demektir?


ESAS - 2

• İşletmelerin vergi mevzuatı gibi diğer mevzuatta öngörülen finansal tabloları hazırlamaları mümkündür. Ancak Sermaye Piyasası Mevzuatı uyarınca kamuya açıklanacak finansal tabloların, bu Tebliğdeki esaslara uygun olarak hazırlanması zorunludur.

• Söz konusu finansal tablo bilgilerinin, bilgi sunulan kamu kurum ve kuruluşu tarafından kamuya açık olarak tutulması ve ilgili döneme ilişkin daha önceden bu Tebliğ uyarınca finansal tablo hazırlanıp kamuya açıklanmamış olması halinde, işletmelerin, bu bilgileri ilgili mercilerle birlikte eş zamanlı olarak sermaye piyasası araçlarının kote olduğu borsaya iletmeleri gerekmektedir.

• Bunlar ne demektir?


ESAS - 3

• Finansal tabloların bu düzenlemeye göre hazırlanmasına ilişkin hesaplamalar nedeniyle, işletmelerin diğer mevzuat uyarınca tutmakla mükellef oldukları kanuni defter ve belgelere yeni kayıtlar yapılamaz ve bu kayıtlar değiştirilemez.

• Bu ne demektir?


ESAS - 4

• Finansal tabloların bu Tebliğ hükümleri uyarınca hazırlandığı dönemlerde işletmeler, muhasebe defter ve kayıtları ile bu Tebliğ uyarınca hazırlanmış finansal tablolar arasındaki ilişkiyi kurmak ve bir sonraki yıl finansal tablolarının sağlıklı bir şekilde hazırlanmasını sağlamak üzere "Sermaye Piyasası Muhasebe Defteri" tutarlar.

• Bu ne demektir?


ESAS - 5

• Muhasebe kayıtlarından, bu düzenlemeye göre hazırlanan finansal tablolardaki tutarlara ulaşılırken yapılan tüm açılış ve cari dönem düzeltme ve sınıflandırma kayıtlarının Sermaye Piyasası Muhasebe Defterine ayrı ayrı kaydedilmesi gerekmektedir.

• Bu ne demektir?


ESAS - 6

• Söz konusu Sermaye Piyasası defteri, elektronik ortamda veya yazılı olarak tutulabilir. Yazılı olarak tutulan defterin sayfaları müteselsil sıra numarası taşıyacak şekilde düzenlenir, işletmeyi temsile yetkili kişiler tarafından imzalanır ve Türk Ticaret Kanununda ticari defterlerin saklanması için öngörülen süre kadar saklanır. "Sermaye Piyasası Muhasebe Defteri"nin elektronik ortamda tutulması durumunda, işletmelerin yönetim kurulu; bilgilerin değiştirilmemesi ve belirtilen süre kadar saklanması konusunda gerekli önlemi almak zorundadırlar.

• Bu ne demektir?


ESAS - 7

• İşletmeler, muhasebe kayıtlarının geçerliliği için Vergi Mevzuatı ve Türk Ticaret Kanunu’nun öngördüğü belgeleri temin ederek ilgili mevzuatta öngörülen sürede saklarlar.

• Ancak, finansal tabloların bu düzenlemeye göre hazırlandığı durumlarda işletmeler, ilgili mevzuatta istenmese dahi, bu düzenlemeye göre hazırlanacak finansal tablo kalemlerinin geçerliliği için gerekli olan belgeleri temin etmek ve bunları "Sermaye Piyasası Muhasebe Defteri" ile sistematik bir biçimde ilişkilendirerek, "Sermaye Piyasası Muhasebe Defteri"yle birlikte mevzuatta öngörülen sürelerde saklamak zorundadırlar.

• Bunlar ne demektir?


Geçiş Nasıl Olacak?

• Bu düzenlemenin 5 inci maddesinin uygulanmasında, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS’nin UMSK tarafından yayımlananlardan farkları TMSK tarafından ilan edilinceye kadar UMS/UFRS’ler uygulanır ve finansal tabloların UMS/UFRS’lere göre hazırlandığı hususuna dipnotlarda yer verilir.

• Bu kapsamda, benimsenen standartlara aykırı olmayan, TMSK’ca yayımlanan TMS/TFRS’ler esas alınır.

• 5 inci madde nedir? • İşletmeler, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen haliyle Uluslararası

Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarını uygularlar ve finansal tabloların Avrupa Birliği tarafından kabul edilen haliyle UMS/UFRS’lere göre hazırlandığı hususuna dipnotlarda yer verirler. Bu kapsamda, benimsenen standartlara aykırı olmayan, TMSK’ca yayımlanan TMS/TFRS esas alınır.


Neyle Başlayacağız?

• Muhasebe ve Raporlamada Dönemsel Döngüyü Hatırla!

• Dönem Başı Bilanço (31.12.20??) Başlangıç noktası.

• Önce bu bilançoyu UFRS’e göre yeniden düzenle!


Dönem Başı Bilançonun Yeniden Düzenlenmesi

• Yeniden Sınıflandırılacak Bilanço Kalemlerini Belirle• Değerleri Yeniden Belirlenecek Olan Bilanço Kalemlerini

Belirle• Bilançoya İlk Defa Alınması Gereken Bilanço Kalemlerini

Belirle• Bilanço Dışına Çıkarılması Gereken Bilanço Kalemlerini

Belirle• “Açıklama” İlkelerini Gözden Geçir ve Bilanço İle İlgili

Yeniden Açıklama Yap• Unutma: Her şeyi yasal defterlerin dışında yapacaksın!


Yeniden Sınıflandırılacak Bilanço Kalemleri

• Menkul Kıymetler: Amaçlara Göre Sınıflandırma

• Bağlı Menkul Kıymetler

• Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar

• Borç – Alacak Reeskontlarının İsimlerini Değiştir: Kazanılmamış-Ertelenmiş

• Şerefiye – Pozitif/Negatif


Değerleri Yeniden Belirlenecek Olan Bilanço Kalemleri

• Menkul Kıymetler

• Alacaklar

• Stoklar

• Finansal Duran Varlıklar

• Maddi ve Maddi olmayan Duran Varlıklar – Maliyet ve Birikmiş Amortisman

• Borçlar


Bilançoya İlk Defa Alınması Gereken Bilanço Kalemleri

• Değerleme Farkları

• Borç ve Gider Karşılıkları

• Ertelenmiş Giderler

• Kazanılmamış Gelirler

• Türev Finansal Varlıklar İle İlgili Olanlar

• Ertelenmiş Vergiler – Aktif ve Pasif

• Yıllara Yaygın Hizmetlerin Ayıklanması


Bilanço Dışına Çıkarılması Gereken Bilanço Kalemleri

• Negatif Şerefiye

• Bağlı Menkul Kıymetler

• Borç Reeskontu

• Alacak Reeskontu


Dönem Sonunda Gelir Tablosunun Yeniden Düzenlenmesi

• Sınıflandırma

• Satış Gelirleri ile vade farkı gelirlerinin ayıklanması

• Satışların maliyeti ile vade farkı giderlerinin ayıklanması

• Diğer gelir ve giderlerin sınıflandırılması

• Performansın doğru ve dürüst ölçülmesi: tahakkuk ve dönemsellik


Dönem Sonu Bilançonun Yeniden Düzenlenmesi

• Düzeltilmiş Dönem Başı Bilançosu Esas Alınarak Yeniden Sınıflandırılacak Bilanço Kalemlerini Belirle

• Düzeltilmiş Dönem Başı Bilançosu Esas Alınarak Değerleri Yeniden Belirlenecek Olan Bilanço Kalemlerini Belirle

• Düzeltilmiş Dönem Başı Bilançosu Esas Alınarak Bilançoya İlk Defa Alınması Gereken Bilanço Kalemlerini Belirle

• Düzeltilmiş Dönem Başı Bilançosu Esas Alınarak Bilanço Dışına Çıkarılması Gereken Bilanço Kalemlerini Belirle

• Düzeltilmiş Dönem Başı Bilançosu Esas Alınarak“Açıklama” İlkelerini Gözden Geçir ve Bilanço İle İlgili Yeniden Açıklama Yap

• Unutma: Her şeyi yasal defterlerin dışında yapacaksın!


Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar Zarara Gidecek Olan Menkul Kıymetler

• Getirilerine Göre Sınıflandırılması• Raporlama Anındaki Değer Tespiti• Etkin Faiz Oranı Yöntemi• Gelirlerin Ayrıştırılması• Düzenli Borsa Kriteri• Düzenli Borsa Hareketleri


Satışa Hazır Menkul Kıymetler

• Getirilerine Göre Sınıflandırılması

• Raporlama Anındaki Değer Tespiti

• Etkin Faiz Oranı Yöntemi

• Gelirlerin Ayrıştırılması

• Gerçeğe Uygun Değer Hesabı


Vadeye Kadar Elde Tutulacak Olan Menkul Kıymetler

• Getirilerine Göre Sınıflandırılması

• Raporlama Anındaki Değer Tespiti

• Etkin Faiz Oranı Yöntemi

• İtfa Edilmiş Maliyet Yöntemi

• Gelirlerin Ayrıştırılması


Etkin Faiz Oranı ve Yöntemi

• Temel olarak bileşik faiz hesaplamaları ile gelecekteki değer veya bugünkü değer yaklaşımlarını oluşturur

• Bu yöntemde kullanılan etkin faiz oranı, yatırım anında ve yatırım maliyetinin belirlenmesine etki eden faiz oranıdır.

• Borçlanma için düşünüldüğünde ise borçlanma anında borçlanma maliyetinin belirlenmesine etki eden faiz oranıdır.

• Bu oran aynı zamanda yatırımlar için yatırım anındaki “iç verim oranı” olarak kabul edilir.


Alacaklar/Borçlar

• Net Yöntem

• Brüt Yöntem

• Kazanılmamış Gelirler

• İtfa Edilmiş Maliyet Yöntemi


Stoklar

• Çalışılmayan kısım gider ve zararları – Eksik kapasite

• Elde etme maliyeti ve peşin değer muhasebesi

• Değer düşüş karşılıkları

21.04.23 05:59 Recep Pekdemir 100

Yıllara Yaygın İşler

• Tamamlanma oranı yöntemi

• Performansın ölçülmesinde alternatif yaklaşımlar

21.04.23 05:59 Recep Pekdemir 101

Finansal Duran Varlıklar

• Gerçeğe uygun değer yöntemi

• Öz sermaye yöntemi

• Tam Konsolidasyon Yöntemi

• Oransal Konsolidasyon Yöntemi

21.04.23 05:59 Recep Pekdemir 102

Maddi Duran Varlıklar

• Maliyetin Tespit Edilmesi

• Raporlama Yöntemleri

• Amortisman Uygulaması

21.04.23 05:59 Recep Pekdemir 103

Maddi Olmayan Duran Varlıklar

• Maliyetin Tespit Edilmesi

• Aktifleştirme Kriterleri

• Raporlama Yöntemleri

• Amortisman Uygulaması

21.04.23 05:59 Recep Pekdemir 104

Çalışanlar

• Çalışanlara sağlanan faydalar

• İzin ücretleri

• İkramiyeler

• Tazminatlar

• Primler

21.04.23 05:59 Recep Pekdemir 105

Borçlanma Maliyetleri

• Nedir?

• Nasıl raporlanmalıdır?

• Alternatif yöntem!

21.04.23 05:59 Recep Pekdemir 106

Sektörel Özellikler

• Devlet yardımları

• Tarım

• Madencilik

21.04.23 05:59 Recep Pekdemir 107

Şarta Bağlı Haklar ve Yükümlülükler

• Şarta Bağlı Haklar

• Şarta Bağlı Yükümlülükler

21.04.23 05:59 Recep Pekdemir 108

• Teşekkürler

prof.dr.recep pekdemir İstanbul Üniversitesi İşletme fakültesi [email protected]

Documents